Irakasgai honetan euskararen sintaxiari zein semantikari bete-betean lotzen zaizkion zenbait gai aztertuko ditugu, zehazki, izenkien erreferentzia eta kuantifikazioa, aspektua, denbora, modaltasuna, eta adberbioak. Gure helburu nagusia hizkuntza deskribatzea izango den arren, irakasgaiak tartea egingo die alderdi teoriko eta metodologikoei. Lehena dela eta, hautatutako gaiak Gramatika Sortzailean proposatu diren analisi formal nagusien arabera aztertuko ditugu (azaletik betiere), eta hala, eredu teorikoa landu ez ezik, euskal sintaxian eta semantikan egun ditugun auzietako batzuk aurkeztuko ditugu. Alderdi metodologikoari dagokionez, garrantzia emango diogu ikaslea ikerkuntza linguistikoan trebatzeari, eta horretarako, corpusak nola erabili landuko dugu eskoletan.

HEZIKETA HELBURUAK:



H1. Euskal gramatikaren alderdi sintaktiko-semantikoen deskribapenean sakontzea;



H2. Ikasleak euskararen alderdi sintaktiko-semantikoen analisian trebatzea;



H3. Euskararen oinarrizko zenbait ezaugarri sintaktiko-semantikori buruzko gramatika-lan garrantzitsuenak aurkeztu eta aztertzea;



H3. Teoria formalen alderdi batzuk (printzipioak, jardunbide metodologikoak, e.a.) aurkeztu eta euskararen analisi sintaktiko-semantikoan aplikatzea.



H4. Hizkuntzaren ezaugarri sintaktiko eta semantikoen adierazpen zuzen eta zehatza lantzea.





KONPETENTZIAK:



M07CM01 Euskararen egitura modu kritikoan deskribatzea eta aztertzea, fonetikari, morfologiari, sintaxiari eta lexikoari dagokienez; [G002 (MEC1, 3) eta G008 (MEC2, 3)]



M07CM02 Hizkuntzalaritzan ikertzeko oinarriak, prozesuak eta teknikak ezagutzea, eta horiek euskarekin lotutako arlo profesionalean arazoak konpontzeko aplikatzea; [G002 (MEC1, 3), G004 (MEC2, 4), G005 (MEC2, 3) eta G007 (MEC2, 4, 5)]



M07CM03 Euskararen ezaugarri bereziak aztertzea eta horien erabilera hainbat aplikazio-eremutan testuinguruan kokatzea (gramatika, hizkuntzalaritza-aldaera eta egoera soziolinguistikoa), beste hizkuntza batzuekin konparatzearen bidez eta hizkuntzalaritzaren teoria ikertzetik abiatuta; [G002 (MEC1, 3), G004 (MEC2, 4), G007 (MEC2, 4, 5) eta G008 (MEC2, 3)]



M07CM04 Euskarari buruzko informazioa eta ezagutza zehaztasunez transmititzea publiko espezializatuari; [G003 (MEC1, 2, 4, 5), G005 (MEC2, 3) eta G007 (MEC2, 4, 5)]



M07CM05 Testu espezializatuak irakurtzetik abiatuta, modu zehatzean argumentatzea. [G003 (MEC1, 2, 4, 5) eta G008 (MEC2, 3)]

1. Sarrera (sintaxia eta semantika gramatikan, oinarrizko kontzeptuak, e.a)

2. Euskararen zenbait alderdi sintaktiko-semantiko aztertzen: kuantifikazioa, aspektua, denbora, modua/modaltasuna, galdegaia

2.1. Deskribapen orokorra

2.2. Gramatika lanen berrikusketa

2.3. Analisi formala: lehen hurbilketa

Jarduerak era askotakoak izango dira hala antolatzeko erari dagokionez(banakakoak, binakakoak, talde txikikoak edo talde osokoak) nola jardueren izaerari berari dagokionez ere(datu linguistikoen erauzketa eta deskribapena, perpausen irudiztatze eta azalpen formalak, aplikazio ariketak, sintaxiko problemen ebazpenak, bai/ez galderak edo aukera anitzekoak, eskemak eta kontzeptu-mapak).

• Final Assessment System
• Tools and qualification percentages:
  • Written test to be taken (%): 80
  • Portfolio (%): 15
  • PARTE HARTZEA (%): 5

Ebaluazio irizpidea; [Ebaluatutako konpetentzia]



E1. Euskararen egituraren alderdi sintaktiko-semantikoak zuzen deskribatzen ditu eta era kritikoan aztertzen ditu; [M07CM01]



E2. Hizkuntzalaritzako ikerketa oinarriak, prozesuak eta teknikak ondo ezagutzen ditu eta zuzen aplikatzen ditu euskararen alderdi sintaktiko-semantikoek sor ditzaketen problemei erantzutean. [M07CM02]



E3. Euskararen ezaugarri sintaktiko eta semantikoak munduko beste hizkuntzen testuinguruan kokatzen ditu eta egungo eztabaida teorikoan duten garrantzia arrazoitzen du. [M07CM03]



E4. Euskararen ezaugarri sintaktiko eta semantikoei buruzko informazioa eta ezagutzak zehatz eta dagokien espezializazio maila zainduz transmititzen ditu. [M07CM04]



E5. Euskararen sintaxi eta semantikari buruzko testu espezializatuak zuzen ulertzen eta interpretatzen ditu, kritikoki ebaluatzen ditu eta zehatz azaltzen eta arrazoitzen ditu irakurketak eta iritziak. [M07CM05]

Ohiko deialdian gainditu gabeko atalak ebaluatuko dira bakarrik.

- Artiagoitia, Xabier. 2000. Hatsarreak eta Parametroak Lantzen; Gasteiz: EHUko Argitalpen Zerbitzua eta Arabako Foru Aldundia.
- Euskaltzaindia. 1985-2005. Euskal Gramatika: Lehen Urratsak I-VI. Iruña eta Bilbo: Euskaltzaindia (eta UPV/EHU).
- Hualde, José Ignacio eta Jon Ortiz de Urbina (arg.). 2003. A Grammar of Basque. Mouton de Gruyter: Berlin.

Basic bibliography

- Bosque, Ignacio eta Javier Gutiérrez-Rexach. 2009. Fundamentos de Sintaxis Formal. Madrid : Ediciones Akal.

- Collins, Chris eta Mark Baltin. 2002. The Handbook of Contemporary Syntactic Theory. Blackwell: Oxford.

- Eguren, L. 2006. “Marcas de predicación en vasco”. In . Fernández & I. Laka (arg.), Andolin gogoan. Essays in honour of Professor Eguzkitza. Leioa: EHU. 233-249.

- Hornstein, Norbert, Jairo Nunes eta Kleanthes K. Grohmann. 2005. Understanding Minimalism. Cambridge: Cambridge Univ. Press.

- Lafitte, Pierre. 1944 [1962, 1979]. Grammaire Basque (Navarro Labourdin littéraire). Donostia: Elkar.

- Lappin, Shalom. 1996. The Handbook of Contemporary Semantic Theory. Oxford: Blackwell Publishers.

- Rijk, Rudolf P.G. de. 2008. Standard Basque: a progressive grammar. Cambridge, Mass.: MIT Press.

- Txillardegi. 1978. Euskal gramatika. Donostia: Ediciones Vascas.

- Uribe-Etxebarria, M. “Denbora erlazioak eta hitz hurrenkera euskaraz”. In P. Albizu & B. Fernández (arg.), Euskal gramatika XXI. mendearen atarian: arazo zaharrak, azterbide berriak. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia eta EHU. 149-175.

- Villasante, Luis. Sintaxis de la oración simple. Oñati: Editorial Franciscana.

In-depth bibliography

- Alexiadou, A.. 1997. Adverb Placement: a case study in antisymmetric syntax. Linguistik aktuell 18. Amsterdam: John Benjamins.
- Boeckx, C. 2006. Linguistic Minimalism. Origins, Concepts, Methods and Aims. Oxford: Oxford Univ. Press.
- Bosque, I. eta V. Demonte a(arg.). “3. atala: Relaciones temporales, aspectuales y modales”, Gramática descriptiva de la lengua española, 2. liburukia. Madril: Espasa-Calpe. 2865-3500.
- Cinque, G. 1999. Adverbs and functional heads.: A cross-linguistic perspective. Oxford: Oxford University Press.
- Comrie, B. 1976. Aspect. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
Enç, M. 1996. Tense and modality. In S. Lappin (arg.), The Handbook of Contemporary Semantic Theory, Oxford: Blackwell, 345-358.
- Guéron, J. eta J. Lecarme (arg.). 2004. The Syntax of Time. Cambridge: MIT Press.
Hornstein, N., J. Nunes eta K.K. Grohmann. 2005. Understanding Minimalism. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
- Kratzer, A. 1995. “Stage Level and Individual Level Predicates". In G. Carlson & F.J. Pelletier (arg.), The Generic Book. Chicago: The Univ. of Chicago Press.
McDonald, J. 2008. The syntactic nature of inner aspect. Linguistik aktuell 18. Amsterdam: John Benjamins.
- Palmer, R.F. 2001. Mood and Modality. 2. argitaraldia. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
- Verkuyl, H.J. 1993. A theory of aspectuality. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
- Zabala, I. 1993. Predikazioaren teoriak gramatika sortzailean: euskararen kasua. EHUko Doktorego tesia, Gasteiz.

Journals

ASJU, Lapurdum, Fontes Linguae Vasconum

Web addresses

- Euskal gramatikak edo artikulu-bildumak:
Euskaltzaindiaren Iker-Tegia: http://www.euskaltzaindia.net/iker_jagon/iker/gramatika

- Testu corpusak:
Hiztegia.net (Corpusak): http://www.hiztegia.net/#corpusa