2. IKERKETA-ILDOA. INGURUMEN-FAKTOREEKIKO ESPOSIZIOAREN ETA BIZTANLERIAREN OSASUNAREN ARTEKO LOTURAREN EBALUAZIOA
Azterketa analitikoak, behaketa motakoak, osasuna arrisku-faktoreen arabera ebaluatzeko erabiltzen direnak dira. B-EHRG ikerketa-taldea biztanleek kutsatzaile maila ez oso altuak baina etengabe jasaten dituzten ingurumen-esposizio guztietan zentratzen da. Elkarte-mota horiek ebaluatzeko, beharrezkoa da kohorte-azterlanekin lan egitea; jarraipen-azterlan horietan, esposizioa eta efektua denbora desberdinetan jasotzen dira, eta aldi berean jasotzen dira ereduetarako interesgarriak diren aldagai guztiak, hala nola maila sozioekonomikoa, etab. Helburu hori bi estrategia desberdinetatik hartzen dugu: informazioaren bilketa eta jarraipen zehatza, INMA eta UGARE azterlanen dibisioa, edo, bestela, osasun publikoko erregistroen bidez bildutako informazioa. Aldi berean, bi populazio desberdin ebaluatzen ditugu: biztanleria kalteberaren taldea (haurdun dauden emakumeak eta haurrak) eta biztanleria orokorra.
2.1. LERROA.- Emakume haurdunen eta haurren asoziazio-azterlanak
1. lerroan aipatzen den bezala, INMA proiektua eta UGARE proiektua haurdun dauden emakumeen jarraipenerako bi azterlan dira. Azterlan horietan, UGAREk, batez ere, haurdunaldian eraikitako hiri-ingurunearekin (ibilgarritasuna, ingurune berdea, ingurumen-zarata, etab.) eta jaiotzean duen eraginarekin lotutako aldagaiak ditu ardatz. INMAn, aldiz, eskala handiagoko proiektua da, eta haurdunaldian eta haurtzaroan era guztietako ingurumen-aldagaiekiko esposizioa eta horrek haurdunalditik 18 urtera arte dituen ondorioak ebaluatzen dira (https://www.proyectoinma.org/proyecto-inma/resultados-del-estudio/). Une honetan 16 urteko informazioa eta laginak biltzeko fasean gaude.
Horretaz gain, osasun sexualean eta ugalkortasunean diharduten bi proiektu ditugu martxan. Horietako bat EXPRESEO (Exposición prenatal a disruptores endocrinos y su efecto en al calidad seminal y reserva ovárica-proyecto INMA), Alba Jimeno eta Jesús Ibarluzea buru dituena. Bigarrena "Endometriosia eta Kutsadura" izenburu duen proiektua da Amaia Irizar, Iraia García eta Carmen Freire buru dituena.
2.2. LERROA.- Kutsatzaile atmosferikoekiko esposizioaren ondorioz haurdun dauden emakumeen eta helduen arteko elkartze-azterlanak
Elkarte hau ebaluatzeko, Osasun Sailaren erregistroak erabili ditugu ugalketa-efektuarekin lotutako osasun-adierazleei (pisua, neurria eta haurdunaldi-astea) eta ospitaleratzeei eta hilkortasunari buruzko informazioa lortzeko, eta, bestalde, Eusko Jaurlaritzaren airearen kalitate-sareko airearen kalitateari buruzko datuak. Horrela, atmosferako kutsatzaileei buruzko eguneroko informazioa lortzen dugu, bai eta jaiotzen, diru-sarreren eta hilkortasunaren eguneroko datuei buruzkoa ere. Erregistroetan oinarritutako metodologia oso baliagarria da, baldin eta banakoen informazio indibidual guztia eskuragarri badago. Gainera, estatu mailako osasun ikestetean oinarritutako ikerketa epidemiologiko baten parte hartzen dugu, non helburua partehartzaile guztien ingurumen estiamzioak identifikatu eta honekin osasun mentala eta lo kalitatea aztertzea da. Bestetik, osasun erregistroetatik oinarritutako lerroak ere baditugu.