|
|
Pozarren jakinarazten dizugu Tantak aldizkarian artikulu hau argitaratu berri digutela:
Delgado de Frutos, N., Losada Iglesias, D. & Ezeiza Ramos, A. (2022). Gai eragileen erabilera ikasmaterial digitalak sortzeko: ahozko historiak ikasgelan. Tantak 34(2), 121-146. https://ojs.ehu.eus/index.php/Tantak/article/view/23740/22332
Bertan, saiatzen gara Paulo Freirek proposatutako gai eragileak egungo testuingurura ekartzen, zehazki ahozko historietan oinarritutako ikasmaterial digitalak sortzeko.
Esan dezakegu ISM-UPV/EHU gure ikerketa-taldean hezkuntzari buruz dugun ikuspegi teorikoa Iván Illich eta Paulo Freireren arteko tentsioan kokatzen dela. Ahozko historiak Illich-en “convivialidad” edo bizikidetasun kontzeptutik abiatzen dira, elkarbizitza komunitarioan eraikitze kolektiboa landu dugularik. Freireri esker, aldiz, jakintza herrikoien eta ezagutza akademiko-zientifikoen arteko talketan sakondu dugu, ikas-materialgintzan kolonizazioa nola murriz edo ezaba dezakegun hobeto ulertzeko.
Espero dugu artikulua zure interesekoa izatea. Deskargatzeko, estekan klikatu besterik ez duzu: https://ojs.ehu.eus/index.php/Tantak/article/view/23740/22332
Bide batez, mila esker Tantak aldizkarian jo eta ke lanean diharduten lankide guztiei, lan latza eta neketsua baita halako mailako aldizkari bat aurrera ateratzea.
Euskal Herriko Unibertsitateak software pribatiboa erabiltzeko jauzi handia egingo du datozen asteotan. Zoritxarrez, gure epostak, teledeiak, dokumentuak eta bestelako IKT harremanak enpresa multinazional baten esku utziko da, eta gainera, dirua aurreztuko dugula adierazi nahi izan du Errektoretzak, mendetasun teknologikoak dituen ondorio negatibo itzelak ezkutuan utzirik.
Mezu baten bitartez, adierazi zaigu progresiboki pasako garela M365era, eta, nahi izanez gero, uko egin dakiokeela aldaketa honi. Zoritxarrez, mezu horretan, ez dute ezer argitu uko egitearen ondorioei buruz.
Hori dela eta, mezu hau prestatu dut, lagungarri egingo zaizuelakoan.
 Software librea (wikimedia) Dakizuenez, datozen asteotan eposta, teledeiak eta bestelako IKT zerbitzuak Microsoft-era pasako dira (M365), kontrakorik adierazi ezean. Gure lana multinazional baten software pribatibo baten esku uztea erabaki garrantzitsua denez, pausu hau eman aurretik uste dut ondo legokeela norberak horren inguruan hausnartzea.
Software librearen aldeko EHUko ITSAS taldean, gai honen inguruan eztabaidatzen ari gara, eta inork eposta-banaketa zerrenda honetan parte hartu nahiko balu, esteka honetan luke aukera: https://list.ehu.eus/mailman/listinfo/itsas
Unibertsitateak ez du askorik argitu zein ondorio dituen Microsoft-era pasatzeari uko egiteak, baina hau da hemendik eta handik jakin duguna:
Migrazioa orain egingo ez bagenu (ez dugulako argi), migrazioa geroago ere eskatu ahalko genuke, guztiz beharrezko bagenu.
Orain dugun eposta zerbitzua (webposta) erabiltzen jarraitzeko aukera izango genuke. Zenbat eta gehiago izan orain arteko sisteman geratzen garenok, orduan eta indar handiagoa egin ahal izango dugu.
M365eko beste aplikazioak ezingo ditugu erabili, baina gaur egun ere ez ditugu erabiltzen eta badauzkagu horien ordezkoak.
Bideokonferentzia. Teams gabe ere bizi gara, eta norbaitek bideokonferentziaren bat antolatzen badu, UPV/EHUtik kanpoko jendearentzat taldera gehitzeko aukera egongo denez, ez gara kanpoan geratuko. Bestalde, merkatuan aukera asko daude eta horietako edozein baliatu ahal izango dugu geuk bideokonferentziak antolatu behar ditugunean (Jitsi, adibidez).
Microsoft 365 aukerara pasatzeari uko egiteko, esteka honetan dago inprimakia: https://www.ehu.eus/eu/group/ikt-tic/m365-lankidetza-gunea-zerbitzua-ukatu
Espero dut mezu hau lagungarri izatea, erabaki egokiak hartzeko.
POST SCRIPTUM: Beharbada lagungarria da LAB sindikatuak argitaratutako mezu hau irakurtzea, bertan jaso da Eva Ferreira errektoreak emandako erantzuna eposta Microsoft-era pasatzeari buruz: https://labehu.eus/blog/gure-datuak-den-denak-microsoft-eta-chatgptren-esku-uko-egin-migrazioari/
Apirilaren 25ean Yasnayá Elena Aguilar Gil mexikarrak Manifiestos interiores liburua aurkeztuko digu Oihanederren, Montermoso Jauregian, arratsaldeko 18:00etan.
Liburuaren egilea ayuujk hizkuntzako hiztuna da (mixe komunitatea), eta oraintsu edizio berria argitaratu da. Hitzaurrea Iñaki Martinez de Lunak eta Ines Garciak idatzi zuten idatzi dute, hau da, Garabidek eta Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedrak elkarlanean.
Aurkezpenaz gain, mahai-inguru bat ere antolatu dugu. Bertan hiru hizlari gonbidatu izango ditugu, Yásnaya Aguilar, egilea bera; Roberto Awanari, Peruko Amazoniako tupi guarania eta euskalduna; eta Asya Zayzaoui, Rifeko tamazight hiztuna. Moderatzaile lanetan Andoni Barreña arituko da.
Ekimenaren antolatzaileak Garabide eta Munduko Hizkuntza Ondarearen Katedra dira.
Otsailaren 26an, Ibon LM Twitter erabiltzaileak honako eskaria egin zuen:
Klasean askotan jartzen dugu musika. Asko dira musika euskaraz entzuteko ohiturarik ez duten gazteak, eta kontzentrazio handia eskatzen ez duten jarduerak egiten ditugunean, musika pizteko ohitura dugu, soinuzko hizkuntz paisaia euskaratzen laguntzen duelakoan (komunikazio antsietatea ere zertxobait murrizten duela iruditzen zait gainera, baita hizkuntz estresa ere).
Iboni eta haria osatzen parte hartu duten guztiei esker, esteka hauek hementxe gordeko ditut, nahi duenak erabiltzeko.
BADOK
Magenta taldearen Odola: https://www.badok.eus/euskal-musika/pottors-ta-klito/magenta/_odola
YOUTUBE
Ibon LMren hariari esker osatu dudan erreprodukzio-zerrenda: https://www.youtube.com/watch?v=I2adPBZjA3g&list=PLT9W6OL68WcGNOH5GssjSrOmjdyAlEQ-S
Euskal Karaokearen (txantxangorria) Emakumeak zerrenda: https://www.youtube.com/playlist?list=PLwibYvY3RSADtm21S4G8cFfeROc61SNuB
Pirritx, Porrotx eta Marimototxen Marimore: https://youtu.be/TYKRYxe78U8
Galdera horixe egin zidaten Hik Hasi aldizkariko lagunek, Kike Amonarriz Euskaltzaleen Topaguneko lehendakariak gazteekin egindako inkesta baten emaitzen harira. Poz handia eman zidan nirekin harremanetan jarri izanak.
Aurretik, aipatu nahi nuke Hik Hasi aldizkariak egiten duen lana oso estimatua dugula hezkuntza fakultateetan, gaiak modu argi, xume eta esanguratsuan lantzen dituztelako. Unibertsitatearen munduan, gero eta eskakizun zorrotzagoa dugu artikulu akademiko-zientifikoak idazteko, baina gehienetan gure artikulu horiek oso urrun kokatzen dira ikasgelan lanean ari diren irakasleengandik, eta, zentzu horretan, ez dute beren berrikuntza-helburua betetzen. Aldiz, Hik Hasi aldizkariak lotura estuagoa du hezkuntzaren eguneroko praktikarekin, gaiak jorratzeko moduagatik eta beti erne dabiltzalako, argitalpenak azkar eta garaiz irits daitezen.
Hori esanda, esteka honetan duzue egin zidaten elkarrizketaren interpretazioa: http://hikhasi.eus/Albistegia/20230303/Euskarako_eskolak_jomugan._Egokia_al_da_metodologia__
 Kike Amonarrizen hitzaldia Euskarabenturan (Tolosa, 2022) Hementxe utziko dut nire hitzen laburpena edo:
Ideia jakin batetik abiatu da Ainhoa Ezeiza, DBHn eskolak ematea ez dela batere erraza: “Ikasleak aztoratuta egoten dira eta batzuetan gauza onak egin arren, itxuragatik eta nagusiekiko urruntasuna markatu nahi dutelako gustuko ez dituztela esaten dute”. Hori oinarri gisa hartuta, aldatu beharreko hiru arazo nabarmen daudela dio irakasleak:
1. Esaldiaren gramatikaren nagusitasuna. Hizkuntzen didaktikak duen arazoa da. 70eko hamarkadan zientifikoki frogatu zen hori ez zela hizkuntzak irakasteko bidea. Gutxienez testuaren gramatikara pasa beharko genukeela dio Ezeizak.
2. Idatzizkoaren nagusitasuna. Ahozkotasuna albo batera geratzen da.
3. Konduktismoaren erabilera ikas-prozesuak aktibatzeko, indartzeko edo zigortzeko. Konduktismoa epe laburrean eraginkorra dela dio Ezeizak, baina epe luzean, eskasa dela.
Beste alderdi bat ere gehitu behar zaie aurreko hiru arazo horiei: euskararen didaktikaren gaineko ikerketa askorik ez dela egiten.
Martxoaren 4an, Eusko Ikaskuntzak antolaturik, “Segregazioari nola erantzun hezkuntza sistematik? jardunaldia egin zen. Bertan, partaideetako batek (Nora Salbotx, oker ez banago) “Hizkuntzak erraietan” dokumentala aipatu omen zuen. Nik Twitter bidez izan dut honen berri, Lardizabal Herri Eskolaren kontuan hauxe adierazi zutelako:
Dokumentala ikusi eta oso baliotsua iruditu zait EHUko Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleekin ikusteko, eta galdu nahi ez dudanez, hementxe kokatuko dut. Lardizabal Herri Eskolak, Zaldibiako Udalak, UEMAk, Etxekonekok Elkarbizitza Taldeak eta Ausa Gaztelu Guraso Elkarteak elkarrekin eginiko filma da, eta Alotza ikus-entzunezkoen Youtube kanalean dago igota.
Mila esker aipatutako guztioi, lan hau ekoitzi eta partekatzeagatik!
HIZKUNTZA ERRAIETAN
Garapen Iraunkorrerako Literaturaren Gida (7-18 helburuak) UPV/EHUko irakasle-talde batek sortutako literatur lanen gida da, Agenda 2030eko helburuak ardatz hartuta egina eta iaz argitara emandako Garapen Iraunkorrerako Literaturaren Gida (1-6 helburuak) lanari segida ematen diona.
Garapen Iraunkorrerako Helburuak eta Haur eta Gazte Literatura, horiexek uztartzen dira gida honetan, eta bi helburu nagusi ditu: batetik, literaturaren erabilera sustatzea Garapen Iraunkorrerako Helburuak (GIH) lantzeko eta, bestetik, bitartekariei tresnak eskaintzea literatura-lan egokiak hautatzeko eta baliatzeko. Horiek horrela, balore sozialak eta balore literarioak jarri dira erdigunean. Gida honen ardatz nagusia izan da bi-biak kontuan hartzea.
Egileak: Maite Aperribay-Bermejo, M. Carmen Encinas, Iratxe Esparza, Karla Fernández de Gamboa, Miren Ibarluzea, eta Andrea Perales.
Lan interesgarria eta zehatza da, oso baliagarria bereziki literatur bitartekari eta irakasleentzat.
Ondorengo esteketan dituzue eskuragarri eta Creative Commons by-nc-nd lizentziapean daude argitaraturik:
Garapen Iraunkorrerako Literaturaren Gida (1-6 helburuak)
http://hdl.handle.net/10810/54613
Garapen Iraunkorrerako Literaturaren Gida (7-18 helburuak)
http://hdl.handle.net/10810/59608
Ikasturte honetan, hizkuntz paisaia lantzeko proiektu bat garatu dugu Gasteizko Hezkuntza eta Kirol Fakultateko Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleekin, Komunikazio Gaitasunaren Garapena I irakasgaiaren barruan.
Proiektu hau garatzeko arrazoi nagusiak hauek izan dira, gutxi gorabehera:
- Ikasleek euskararen egoeraren inguruko kontzientzia garatzea, hausnarketa bultzatzeaz gain, batez ere euskaraz hitz egitearen garrantziaz jabetzea.
- Ikasleen arteko hizkuntz ohituretan eragitea, bereziki ideologikoki aldeko jarrera duten ikasleei bultzada emanez (lotsagatik, beldurragatik, konfiantza faltagatik, sozialki gaizki ikusia ez sentitzeagatik edo ohitura faltagatik egiten ez dutenak). Komunikazio antsietatean eta hizkuntz hautaketaren estresean eragitea.
- Lehen Hezkuntzako irakasle direnean eskolako horma eta korridoreetan sortzen den ikus-entzunezko giroak duen garrantzia ulertzea.
- Komunikazio multidimentsionalaren kontzeptua modu praktikoan eta irakasle lanbideari lotuz lantzea.
Entzunezko paisaiaren inguruan beste une batean idatziko dut zerbait hemen. Sarrera honetan, ikusizko paisaiaren berrikusketatxoa egingo dut.
Nolakoak dira gure hormak?
Normalean, hormak saturatuta egoten dira. Oso zaila izaten da kartel edo iragarki bat jarri eta jendeak ikustea, oso deigarria izanik ere. Ohituta gaude ikaskide edo lankideekin korridoreetan hizketan aritzea, hormetan dagoen informazioari kasu handirik egin gabe.
 Gure ikastegiko beheko solairuko oholak (2022/11/04)  Gure ikastegiko beheko solairuko oholak (2022/11/04) Horrek ez du esan nahi hizkuntz paisaiak gugan eragiten ez duela (sakontzeko, ikus. adibidez, Cenoz eta Gorter, 2006). Saturazioak, alde batetik, ikastetxeko giroa ezartzen du, ikastetxean sartu eta lehen inpresioa (gure kasuan) paper eta kolore pilaketa bat delarik. Ez du ematen irakasle izateko formazio-gune batean gaudela, ez dago ezer hori aditzera ematen duenik. Ez zaio garrantzi handirik ematen. Saturazio hori, jakina, solairuetan gora egin ahala murrizten da, eta zenbait espazio zabaltzen da, “zerbait egiteko”.
Iragarki edo kartel bera behin eta berriz dago jarrita, arreta deitu nahian. Ikusizko saturazioaz gain, iragarki saturazioa ere badago. Ondorioz, fakultatearen ekintza edo aldaketa garrantzitsu bat iragarri nahi denean, arazoak daude iragarkia ikusgarri egiteko.
Bitxia da, garrantzirik ematen ez zaion kontu honek nolako eragina duen bat-batean aldaketak eginez gero. Adibidez, bat-batean kortxoetako iragarkiak kentzen direnean, orduan bai, hutsik, hormek arreta erakartzen dute. Edo poster-erakusketa egin genuenean, dena poster akademikoz bete genuenean, ikastetxean sartzen zen jendea begira geratzen zen, hau da, arreta erakarri zuten.
Gure proiektuan, poliki-poliki kortxo batzuk “eskuratu” genituen. Kartelen bat jartzen genuenean, inguruan hutsunetxo bat uzten genuen, bestela ez zelako ia ikusten; hurrengo egunerako, hutsune horiek iragarkiz beteta zeuden, guk sortutako hutsune horiek “aprobetxatzeko”. Lehia txiki honetan, bi hilabeteren buruan, lortu genuen behintzat kortxo batzuetan eskola-giroa sortzea (azken batean, gure ikasleak Lehen Hezkuntzako maisu-maistrak izateko ari dira formatzen).
Proiektuaren amaieran, gure eskulan guztiak kendu genituen eta dena “bere onera” itzuli zen. Horrek ere, eragin garrantzitsua izan zuen ikasleengan, egindako lana desagertzean, hobeto ulertu zutelako zein garrantzia zuen beraientzat ere.
Elebitasunarekin, zer?
Blog-sarrera honetan goraxeago jarritako argazkiei erreparatuz gero, berehala ulertzen da. Kartel instituzionalak elebidunak izaten dira, zenbait ekimenen kasuan izan ezik (adibidez, ikerketa-talde batek antolatutako zerbait denean, batzuetan soilik gaztelaniaz azaltzen dira); baina argi eta garbi, nagusiki elebidunak izaten dira. Gazte-antolaketari eta ikasle-antolaketari lotutako kartelak, gehienetan euskara hutsez izaten dira. Langile-antolaketari lotutakoetan, euskararantz jotzen da orokorrean. Hortik kanpo, asko dira gaztelania hutsez jartzen diren kartelak: klase partikularrak direla, akademiak, diskotekak, festak, alokairuak, ekintzak…
Ulergarria da EHUk erakunde gisa kartelak elebidun jartzea, baina batzuetan ez da beharrezkoa izaten. Behar-beharrezkoa da den-dena euskaraz eta gaztelaniaz jartzea? Zer irudituko litzaizueke kartelak orokorrean euskaraz izango balira? Zergatik ez kartel instituzionaletan ia dena euskaraz jarri eta gaztelaniaz gehiago jakiteko QR kodeak erabiltzea?
Gure ikastetxeak arazo nabarmena du euskararen erabilerarekin, behin eta berriz, bilera askotan, aipatzen den kontua da. Funtsezkoa da haurren irakasle izango diren gure ikasleek euskal giroan murgilduta ikastea, eta une honetan, ia irakasle guztiek dakite euskaraz. Posible litzateke, ez dakit, agian ez EHU osoan, baina hezkuntza fakultateetan, hormek euskaraz hitz egitea nagusiki?
Erreferentzia bibliografikoa
Cenoz, J. eta Gorter, D. (2006). Hizkuntz paisaia eta eleaniztasuna: hizkuntzen funtzio informatibo eta sinbolikoak. J. Cenoz eta D. Lasagabaster (Argit.) Hizkuntzak ikasten eta erabiltzen. https://pure.knaw.nl/ws/files/490827/Hizkuntz_paisaia.pdf
Erlazionatutako sarrerak:
Hitz emandakoa zor eta hona hemen azaroaren 23an egindako poster erakusketaren bertsio digitala.
Lan hau “Hizkuntz paisaia euskaratzen” proiektuaren barruan dago eta honako egituren laguntza eta babesa jaso du: EHUko Hezkuntza eta Kirol Fakultatea, Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktika Saila eta Euskara, Kultura eta Nazioartekotzearen arloko errektoreordetza.
Proiektu honen alderdi akademikoena da erakusketa hau. Izan ere, “Komunikazio Gaitasunaren Garapena I” irakasgaiaren baitan egin da eta irakasgai honen helburu nagusia ikasleek unibertsitatearen ingurune soziodiskurtsiboa ezagutzea eta bertan parte hartzea da. Hori dela eta, poster akademikoen erakusketa ikas-prozesuaren ia amaieran kokatzen da eta espero da ikasleak, zailtasunak zailtasun, iturri bibliografikoak erabiltzen treba daitezen, iturri akademiko-zientifikoak bestelakoetatik desberdintzeko eta egoki erreferentziatzeko (alderdi hauek zailtasun handikoak izaten dira 1. mailako ikasleentzat).
Dinamika hauxe izan da:
- Ikasleak taldeka bildu dira (6-8ko taldeetan, gutxi gorabehera).
- Talde bakoitzari gai bat esleitu zaio, zozketaz.
- Talde bakoitzak hainbat dokumentu izan ditu eskura eta bestelako materialak ere bilatu ditu, posterra egiteko.
- Posterra Canva bidez egin dute eta proba bat inprimatu dugu, A4 formatuan, koloretan, erroreak eta erratak hobeto zuzentzeko, irudi eta objektuen proportzioa eta kokapena konprobatzeko, eta kolore-konbinazioak egiaztatzeko (ordenagailuan eta paperean desberdin ikusten dira kolore-kontrasteak).
- Posterrak neuk inprimatu ditut, A1 formatuan (jasotako dirulaguntzari esker) eta beheko solairuko korridore nagusian jarri. Horrela, ikasleek ez dute diru gehigarririk jarri behar izan eta, gainera, ez dituzten euren posterrak ikusi erakusketa eguna iritsi arte (horrek ikus-mina eta ezustea eragin die, baita harrotasuna ere, poster guztiak batera ikusi dituztenean).
- Erakusketa egunean, graduko bi gelak batera aritu dira (150 ikasle). Taldeak bitan banatu dira: talde erdia, posterra azaltzen geratu da, posterraren aldamenean, iristen ziren pertsonei erakusteko; eta beste erdia, berriz, posterrak ikustera eta azalpenak entzutera joan da. Erakusketa denboraren erdian, taldekideen txanda aldatu da. Horrela, taldekideek hainbatetan azaldu duten euren posterra, eta posterrak entzuten aritu diren ikasleei feedbacka eman diete poster egileei.
- Erakusketaren amaieran, eta jasotako feedbacken arabera, ikasleak oso gustura sentitu dira posterra ez dutelako gela osoaren aurrean aurkeztu behar izan, gertutasunean baizik, eta behin baino gehiagotan azaldu dutenez, gero eta lasaiago eta gusturago kontatu dute. Gainera, erakusketaren ahozko azalpenak kalifikaziorik ez zuenez, ikaskideei erreparatuz kontatu dute (eta ez irakasleari begira edo irakaslearen iritziarekin kezkatuta).
- Guztira, 2 orduko 3 saio erabili ditugu.
Kontuan izan Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleek egindako lanak direla, hau da, gerta liteke posterretan erroreak egotea edo gaizkiulertuak, interpretazio-erroreak eta abar.
Irudian klik egin eta galeriara sartuko zara. Espero dut zure interesekoa izatea eta, nahi baduzu, iruzkin bat gehi dezakezu, blogean edo Flickr-ren bertan.
(ondo ikusten ez baduzu, sartu esteka honen bitartez: https://flic.kr/s/aHBqjApqLc)
Erlazionatutako sarrerak:
2022-2023 ikasturtearen lehen aldian (iraila-abendua), Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleekin hizkuntz paisaia landu dugu, praktikatik teoriarantz.
Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Hezkuntza eta Kirol Fakultatean (Gasteizen), Komunikazio Gaitasunaren Garapena I irakasgaiaren baitako zehar-proiektu gisa, ikasleei proposatu zaie zertarako eta nola eragin fakultateko hizkuntz paisaian, gero ikasle hauek Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan lanean ari direnean, ideia batzuk izateko.
Dakigunez, ideia berriak behar ditugu euskararen erabilera sustatzeko, eta etorkizuneko maisu-maistren sormena ezinbestekoa izango dugu. Horregatik, ikasketen hasiera-hasieratik kontzientzia hori piztea garrantzitsua da, bereziki eguneroko bizitzan euskara erabiltzera ohituta ez dauden ikasleen kasuan.
Hala ere, sormena ezinbestekoa da baina ez nahikoa. Jakintza teorikoa, akademikoa, zientifikoa, hausnarketan eta ikerketan oinarritutakoa, behar-beharrezkoa da egiten duguna intuizio huts-hutsa izan ez dadin.
Blog honen sarrera honetan eta ondorengoetan, proiektu honen hainbat zertzelada emango ditugu.
Abiapuntu gisa, poster akademiko hauxe prestatu nuen, ikasleek hizkuntz paisaiaren inguruan begiratu azkar batean jakiteko eta, gainera, poster hau eredu gisa erabili ahal izan dute, 2022ko azaroaren 29an egindako poster erakusketarako.
Hizkuntz paisaia, ikusmena baino gehiago
Posterrean azaltzen den moduan, hizkuntz paisaia etengabe dugu bistan, eta nahigabe ere gugan eragiten du. Gai honen inguruko ikerketek ikuspegi soziolinguistikoa dute eta hizkuntzek espazio eta lurralde zehatzetan duten erabileran sakontzen dute (Moustaoui Srhir, 2019).
“Hizkuntza-lanbro moduko bat, edo ikusten ez den substantzia bat, edo paisaiaren kolore bat, edo usain jakin baina antzemanezin bat, edo… balitz bezala” (Anaut Peña, 2010, 20. orr.).
Edo, berriki Iratxe Retolaza Gutiérrez-ek adierazi moduan (2022-11-29), “Kultur paisaietan (eta oro har, kultur bizitzan) gorpuzten diren hizkuntza praktikek eta hizkuntza oihartzunek eragin bizia dute geure barne marmar linguistikoan, geure afektuak eraikitzeko moduan, geure mundu sinbolikoak hitzartzean, geure komunitateetako erreferenteak hautatzeko unean… Hau da, kultur paisaiek eta kultur bizitzek egunero zeharkatzen gaituzte, eta eragina dute hiztun komunitatearekiko geure atxikimenduan (edo atxikimendu ezan)”.
Hizkuntz paisaiaren ikerketek euskarak gainerako hizkuntzekiko duen indarra eta hizkuntzen arteko botere-harremanak aztertzen laguntzen dute.
Erakunde publikoen errotulazioari ez ezik, merkatu-eremuko errotulazioari eta bestelako seinaletika eta kartelei ere erreparatu behar zaie (Cenoz eta Gorter, 2006).
Adibide gisa, Martínez de Marigortaren ikerketan (2017), soilik auzo honetan, 25 hizkuntza identifikatu dira. Hala ere, maiztasuna ez dator bat biztanleen hizkuntzekin, bizindar etnolinguistiko desorekatuaren seinale (gaztelania % 50.14, euskara % 35.21, ingelesa % 7.12, arabiarra % 1.78). Egoera diglosikoa, errotulazio araudia eta turistifikazioa erabakigarriak dira hizkuntz paisaian.
Horrek guztiak pentsarazten digu ez dela kontu hutsala hizkuntz paisaian eragitea, bai bisualki, bai entzunez, bai bestelako sentipenen eta hausnarketen bitartez. Proiektu hau izango da datozen sarreretan azalduko duguna.
Erreferentzia bibliografikoak
- Arnaut Peña, A. (2010). Argiak eta itzalak euskararen lurraldean euskararen etxean, gazi-gozo. Bat: Soziolinguistika aldizkaria, 74, 17-42. https://soziolinguistika.eus/files/Dabid%20Anaut.pdf
- Cenoz, J. eta Gorter, D. (2006). Hizkuntz paisaia eta eleaniztasuna: hizkuntzen funtzio informatibo eta sinbolikoak. J. Cenoz eta D. Lasagabaster (Argit.) Hizkuntzak ikasten eta erabiltzen. https://pure.knaw.nl/ws/files/490827/Hizkuntz_paisaia.pdf
- Martínez de Marigorta, L. (2017). Dinámica de las lenguas en contacto: El paisaje lingüístico del casco viejo de Vitoria-Gasteiz [Gradu Amaierako Lana]. Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU). http://hdl.handle.net/10810/21238
- Moustaoui Srhir, A. (2019). Dos décadas de estudios del Paisaje Lingüístico: enfoques teórico-metodológicos y nuevos desafíos en la investigación. Signo y Seña, 35, 7-28. https://doi.org/10.34096/sys.n35.6935
- Retolaza Gutiérrez, I. (2022-11-29). Kultur paisaiak. Berria egunkaria https://www.berria.eus/paperekoa/2007/007/002/2022-11-29/kultur-paisaiak.htm
Erlazionatutako sarrerak:
|
|
