Enpresa Institutuko kide diren eta GIU21/25 zein EFFORT (EFFectiveness Of Responsible Teaching) ikerketa-proiektuei lotuta dauden Julen Castillo Apraiz eta Unai Tamayo Orbegozo irakasleek, “Toward Food Waste Reduction at Universities” artikulua argitaratu berri dute Environment, Development and Sustainability aldizkarian. Bere ikerketan Food Waste-FWaren kausak, bultzatzaileak eta inpaktuak aztertzen dituzte.
Elikagaiak alferrik galtzeak (Food Waste – FW) hainbat kutsadura-mota sortarazten ditu, osasun publikoari eta justizia sozialari eragiten dietenak, eta, aldi berean, galera ekonomikoak eragiten ditu. Horregatik, arazo larria da eta garapen iraunkorreko helburu asko (GJH) lortzea eragozten du. Aipatutako ikerketan metodologia kualitatibo bat erabili dugu, elkarren osagarri diren bi alderdi dituena. Bata unibertsitateetako FWari buruzko ikerketa berrien berrikuspenean oinarritu zen; bestea, berriz, Ipar Amerikako (Kanada eta EE.UU), Asiako (Txina eta Qatar) eta Europako hegoaldeko (Espainia) herrialde adierazgarrietako kasu batzuen azterketan oinarritu zen. Berrikuspen bibliografikoa aztertzeko artikuluen hautaketa gidatu zuten arrazoiak honako hauek izan ziren: aztertu beharreko gaiarekin lotura estua izatea, eta unibertsitateetako FWen kudeaketa-esperientzien adibide errealak ematea. Artikulu horiek identifikatzeko Scopus datu-basea erabili zen, iragazkiak erabiliz, hala nola argitalpen-urtea (2020-2023), dokumentu-mota (aldizkarietako artikuluak eta kongresuetako ponentziak),hizkuntza (ingelesa), eta “food consumption”, “food waste” eta “university” bezalako gako-hitzak. Ikerketa jantoki eta kafetegietan FWa nola sortzen eta ezabatzen den ulertzean zentratu zen.
Lortutako emaitzen arabera, unibertsitateko jantokietan hondakinak murriztera bideratutako ekintzak premiazkoak direla ikusi da. Beraz, espero da unibertsitateko jantokien iraunkortasun-programek funtsezko zeregina izango dutela etorkizuneko liderren hezkuntzan ingurumenaren zaintzari buruz, FW murrizteko ikuspegi eraginkorren bitartez. Helburu horrekin, adibidez, Green Restaurant Association (2020) elkarteak zortzi arau proposatu ditu jatetxe ekologikoentzat: (a) eraginkortasun hidrikoa, (b) hondakinen murrizketa eta birziklapena, (c) elikagai iraunkorrak, (d) eraikuntzako ondasun iraunkorrak eta material jasangarriak, (e) energia, (f) ingurumenaren ikuspegitik hobetsi daitezkeen hondakin berrerabilgarriak, (g) produktu kimikoen eta kutsaduraren murrizketa, eta (h) gardentasuna eta hezkuntza, unibertsitateetan aplikatzeko bideragarriak izan daitezkeenak.
Lan honen bitartez agerian utzi da unibertsitateak asko kezkatzen dituen gaia dela FW, eta premiazko ahaleginak behar direla horri heltzeko, eta, aldi berean, hura murrizteko ikuspegi eraginkorrak garatzen direla.
Unibertsitateetan elikagaiak alferrik galtzea bultzatzen duten faktore nagusien artean honako hauek daude: gehiegizko eskaintza, platerak alferrik galtzea, eraginkortasunik gabeko elikagaiak kudeatzeko praktikak eta elikagaien kontsumoaren prebentzioari buruzko kontzientziazio falta. Arazo horrek ondorio ekologiko eta sozioekonomiko garrantzitsuak ditu, hala nola ingurumen-aztarna handia, galera ekonomikoak eta elikadura-segurtasunik eza gizarteko segmentu gero eta zabalagoentzat, baita herrialde oparoenetan ere. Elikagaien hondakinen murrizketa elikagaien kontserbazioaren bidez lor liteke, elikagaien hornikuntza-katearen eraginkortasuna hobetuz eta kontsumitzaileen hezkuntzaz ahaztu gabe, kasu honetan unibertsitate-komunitatearen hezkuntzaz, komunitate horrek bere bizimodua egokitu dezan. Horrek guztiak elikagaien hondakinak murrizten lagunduko luke, ingurumenaren ikuspegitik jasangarriagoak diren campusak eta bidezkoagoa den gizartea sortuz.
Artikuluaren erreferentzia: Leal Filho, W., Ribeiro, P.C.C., Setti, A.F.F. et al. Toward food waste reduction at universities. Environ Dev Sustain (2023).
Deje una respuesta