Egungo Euskararen Hiztegia
—T—
[bertsioa: 2024-01-10]

t-shirt ik tixerta.

tabakadi iz tabako saila.

Txistu eta bozina joka jardun genuen, eguzkia tabakadi berdean hondoratzen ari zen bitartean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.


tabakismo iz tabakoa erretzeak eraginiko intoxikazioa.

Saihestu behar diren arrisku faktoreen artean arriskutsuena tabakismoa dela gogorarazi dute, eta neurri gehiago hartu behar direla tabakoaren kontsumoa kontrolatzeko.  Berria - Gaiak   2006-03-29

Tabakismoa eta horren inguruko gaixotasunak gutxitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-01-30

Espainiako Osasun Ministerioak tabakismoari aurre egiteko eginiko lege proposamenaren arabera, lantokietan ezingo da erre.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Nikotinaren menpekotasuna Espainiako hiritarren %34,5en kontua da eta tabakismoak astero-astero 1.000 pertsona hiltzen ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05


tabako 1 iz tomatearen familiako landare luzea, jatorriz Ameriketakoa, hosto luze nikotinadunak dituena (Nicotina tabacum).

Tabako landareetatik giza proteina bat lortu du NUPeko talde batek. Tabako-belarra erretzeko paperean biltzen ari zen.  Berria - Gaiak   2006-03-21

Tabako-belarrezo zigarrotxo bat biltzen ari da.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 37. orr.

Ez zelako garaiz heldu tabako-hostoen harrak astintzera.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 48. orr.

ik tabakorri.

Histua deplauki emaiten du, bularrak, selauruko tabako hostoak iduri, xukatuak balitu bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 40. orr.

Tabako ihartuaren hostoa.  Berria - Kultura   2006-02-12

Gero, lehen tabako-soroak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.

Leku ezkutu eta eguzkitsu hartan tabako-sail egiazko bat landatu zuen; hosto lehorrak Arkale tabernariari saltzen zizkion gero.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 35. orr.

Inguruan tabako-sailak, erretenez bereziak, giza lan txukun eta zuzenak, baina gizakirik inon ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.

2 tabako hostoak lehortuz eta prestatuz, erretzeko, masketatzeko edo sudurretik hartzeko egiten den produktua.

Tabakoak bularraldean ezartzen duen hersturatik laxoago zeuden ene birikak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 231. orr.

Ezpain-arte mehea eta tabakoak herdoildutako hortzak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 16. orr.

Tabakoak kraskatutako ahots bat entzun nuen nire gibelean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 226. orr.

Ondo asko zekiela zer den kea, bolborarena ez bada, bai behintzat tabakoarena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 98. orr.

Nire iritziz, pipa erretzea tabakoa sudurretik hartzea baino askoz ere osasungarriagoa da.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 55. orr.

"Zer tabako erretzen duzu?", galdetu zion Martinek Cesarri lurrean zegoen zigarroari begira.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 141. orr.

Pakete bat tabako erostea dela edo kanpoan ikasten ari den lagunari gutuna idaztea dela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 189. orr.

Zigarro puru onaren oinarrizko baldintza -hala zioen berak- tabako ona baita.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 18. orr.

Tabakoa atera eta, eskaini gabe, zigarro bat piztu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 357. orr.

Sukaldera sartu ginen, eta ni, usadioan bezala, poltsikoak husten hasi nintzen mahaira: tabakoa, kartera, giltzak [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 340. orr.

Haien komertzioan badira oihalak, tabakoa, bihia, armak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 93. orr.

-Tabakoa behar nikek oraintxe...  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 46. orr.

-Tabakorik ez diat, baina sua bai.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 21. orr.

Lasterka joan ziren eskolara, berandu, mahaian tabakorako eta metrorako dirua utzita niri.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 96. orr.

Tabakoaren Aurkako Espainiako Legeak aztoratuta dauka Bizkaian ostalaritza mundua.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Tabako xeherako erabiltzen zuen narruzko toxa zabal-zabalean zeukan mahai gainean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 55. orr.

"Tabako xehetua", esan zuen orduan hark, "bost penike ontzako".  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 158. orr.

Josebak, orain, tabako beltza erretzen du, ez garai bateko belar usaintsu hura.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 380. orr.

Tabako gorri amerikarra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

Tabako gorriaren usain arina: enplegatuek erretzen dute.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 100. orr.

Charly ene ondoan zegoen, bere ezker eskuko ahurraren gainean hosto pikatu idorrak tabako gorriarekin nahasten ari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

Erretzeari ere ekin zion berriz, usain jasangaitzeko tabako mentolatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 193. orr.

Eguraldi bustiaren eta tabako merkearen urrinak nahasten ziren Papuneko taberna zokoan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 166. orr.

Hi hantxe hago, heure gelan eserita, uxuala edaten, uxuala suelto, eta tabako gozoa erretzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 108. orr.

Puruari kosk txikia egiten zion ipurdian, tabako malgu eta freskoaren zirkulu bat erauziz.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 57. orr.

Tabako ingelesaren usain lodia aditzen diat.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 127. orr.

Tabako turkiarraren usain gozo-mikatza.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 19. orr.

Estankoan erositako tabako espainola, kontrabandoan lortutako holandarra piparakoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 55. orr.

Isilik gelditu da, pipako tabakoa txotx bategaz harrotzen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 188. orr.

Mastekatzeko tabakoa bezala, minutu bakoitza ahoan batera eta bestera erabiltzen zuten.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 18. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Puruak etxetik gertuko tabako-dendan erosten zituen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.

Sorbonako tabako-kafetegian izan zen, taberna hartan elkartu ohi ginen eta.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 153. orr.

Tabako makinara hurbildu naiz denbora egitearren: Camel pakete bat.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 24. orr.

Besteak zorroen barrenean tabako-kartoiak ostendu eta portu ondoko estankoan sartu dira.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 32. orr.

Plastikozko poltsa bat hartu eta Dunhill tabako pakete bat atera zuen handik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 152. orr.

Aitak tabako-poltsa atera, eta zigarro bat bildu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 69. orr.

Mahai gainean pipa luze bat eta tabako zorro bat zeuden.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 147. orr.

Tabako-zorrotxo bat ere bazegoen pipen artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 115. orr.

Tabako-errautsa ageri zen zamauan barreiaturik ik beherago 8.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 127. orr.

Lupe Velezen buzoian tabako koloreko gutunazal bat dago erdi aterata eta hartzekotan egon naiz.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 64. orr.

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Arropak tabako usaina hartuko lukeela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Tabako zaporea mingainetan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 188. orr.

Doi-doi hartu nuen eskuetan tabako kiratsa zerion jaka pisu hura.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 24. orr.

Aurreneko tabako-bafadarekin batera gogoratu naiz.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 17. orr.

Lupe Velezen buzoian tabako koloreko gutunazal bat dago erdi aterata.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 64. orr.

Kanpo aldean berezko tabako-geruza duten eta ez duten puruen arteko desberdintasuna.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.

Tabako erretzaileek ahoko minbizia izateko bost aldiz arrisku handiagoa dutela.  Berria - Gaiak   2004-02-01

Puru hauek [...] faltsuak dira, esan zion tabako saltzaileak, egin zion hurrengo bisitan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 60. orr.

Orain ez da esklabo eta tabako trafikatzailerik baizik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 237. orr.

Tabako eta alkohol tasetan iruzurra 4.600 milioi eurokoa izan zen 1996an Tabako enpresa guztiek baldintza beretan lehiatzeko eskatzen dute.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

Altadis tabako konpainiak gaurtik aurrera zigarro marka gehienen prezioa 15 zentimo garestituko duela jakinarazi du.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

Donostiako Tabako Fabrikan izaniko ekitaldira agertu zirenen zerrenda.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 129. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere zigarroaren belarrak ezti usaina botatzen zuen, pipa-tabakoa bailitzan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 288. orr.

6 tabako bulego ipar tabako denda.

Hala nola, Baiona barneko tabako bulego guziak hetsirik egon diren, gutiz gehienek grebaren arrazoinen ageria gainean paraturik.  Herria   2003-10-23

Xartelak salgai Urruñako turismo-bulegoan, Dongaitz trinketean, Garmendia tabako bulegoan [...] eta Baionako Elkar Mega Dendan.  Herria   2005-12-01

Saltegietan, farmazietan, tabako bulegoetan eta medikuen kabineteetan ere gertatzen dira lapurretak, gauez.  Berria - Harian   2005-07-21

· Azkarki segitua izan da tabako bulego zainen greba joan den astelehenean Ipar Euskal Herrian.  Herria   2003-10-23

7 tabako denda tabakoa saltzen den denda.

Gaueko hamaikak ziren eta, etxetik hurbil, bi kale harantzago, goiztiri arte zabalik egoten zen tabako denda bat.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 39. orr.

High Streeteko tabako dendaren gainean zegoen kafetegia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 178. orr.

Ardandegiari tabako denda gehitzea lortu zuen azkenean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 413. orr.

Gergorioren keinuak jakinaren gainean jarri ditu tabako-dendako bezeroak.  Berria - Kultura   2004-08-18

Zubipetik egun argira atera zen eta eguna hasteko, lehenbiziko gauza egin zuen tabako denda batera sartu tabakoa erostera.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 47. orr.

Puruak etxetik gertuko tabako-dendan erosten zituen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.

Sartu-irten bat egin nahi nuke, tabako-dendan zigarro bat erosteko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 117. orr.

8 tabako errauts ipar tabako hautsa.

Aguardient pitxer bat eta tabako errauts paket bat eman zizkioten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 297. orr.

9 tabako hauts

Tabakoak emaiten zidak niri hatsa... -eta atergabe eta geldigabe erretzen zuen, tximinia bat iduri, edo tabako-hautsa sudurreratzen zuen, bertzerik ezean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 20. orr.

Noizean behin tabako-hauts mordoxka itzelak sartzen zituela batean sudur-zulo batetik eta bestean bestetik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 19. orr.

Nik husten nion beti paketea tabako-ontzi beltzera, beraren eskuek dardara handiegia baitzuten eginkizun hori tabako-hautsaren erdia lurrera isuri gabe egiteko.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 18. orr.

Hartu zuen liburu baten gainetik doktorearen tabako hautsetarako kutxatila, eta bere jabearen burura jaurti zuen zabal-zabalik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 68. orr.

10 tabako-kolore izond tabakoaren kolorea duena.

-Ikaragarria da... -esan zion diademadun emakumeak mahaiburuko gizon aurpegi luze tabako-kolorekoari-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 56. orr.

Zilarrezko belarridun oinetakoak erabiltzen zituen, galtza bularrekodunak, lebita tabako-kolorea, Espainiako modura.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 131. orr.

11 tabako ontzi (orobat tabakontzi) tabako hautsa gordetzeko ontzia.

Nik husten nion beti paketea tabako-ontzi beltzera, beraren eskuek dardara handiegia baitzuten eginkizun hori tabako-hautsaren erdia lurrera isuri gabe egiteko.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 18. orr.

12 zigarretak edo zigarroak gordetzeko ontzia.

Afifi andereak tabakontzi batetik bi zigarro atera zituen eta biak atseginez hasi ziren erretzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 157. orr.

Behin ere baino xaloago, zigarro bat eskaini zidan, zilar nikelatuzko tabakontzi trinko batetik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 171. orr.

13 tabako orri ik tabakorri.
14 tabako pakete (orobat tabakopakete g.er.)

Gero, plastikozko poltsa bat hartu eta Dunhill tabako pakete bat atera zuen handik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 152. orr.

Eskuetan zeraman tabako paketeari azazkalekin estalkia kendurik, zigarro bat eskaini zidan berea hartu baino lehen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 178. orr.

Segidan tabako paketea atera, zigarro bat piztu eta atxiki luzea emanda pasatu egin zidan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 136. orr.

Han sartu zen Mikel tabako pakete bat erostera.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 45. orr.

Ikasketa-buruak, mahai gainetik tabako-pakete bat harturik, zigarro bana eskaintzen die ertzainei.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 116. orr.

Bazkariaren hondarretan daude, eta Martak tabako paketea -gorria- ateratzen du poltsatik txiskeroarekin batera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 176. orr.

Zerbait gorri bereiziko du orri zabaleko belar batzuen artean, tabako pakete baten azala.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Kosto harria, tabako pakete baten zelofanean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 107. orr.

Tabako pakete baten tamainako biblia txiki bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 137. orr.

23.322.942 tabako pakete saldu dira urtarrilean Hego Euskal Herrian, iazko urtarrilean baino 817.372 pakete gutxiago.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

15 tabako toxa

Zilarrezko tabako-toxa erosi zuen kontsulak, eta, hura itsasontziko kutxan gordeta, abiatu ziren Buenos Airesera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 52. orr.

Hezetasuna alde guztietatik sartzen duk: ohe-jantziei, barne-janzkiei, liburuei, tabako-toxari, ogiari, den-denari sartzen zaiok.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 107. orr.

Paul D-k bere txalekoa arakatuta atera tabako-toxa txiki bat, eta Sethek alaba aldameneko gelara zeraman bitartean, bera toxaren barrukoan eta sokaren txibistan murgildu zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

donostiako tabako fabrika (3); donostiako tabako fabrikan (8); sorbonako tabako kafetegian (3); sorbonako tabako kafetegiko (3)

tabako beltz (4); tabako bila (4); tabako bulego (4); tabako denda (10); tabako denda bat (3); tabako dendako (10); tabako dendan (7); tabako dendara (7)

tabako enpresa (3); tabako fabrika (21); tabako fabrikak (5); tabako fabrikako (18); tabako fabrikan (31); tabako fabrikara (7); tabako fabrikaren (19); tabako geruza (3); tabako gorri (3)

tabako izpiak (3); tabako kontsumoa (5); tabako landareetatik (3); tabako makinak (4); tabako makinara (3); tabako marka (3); tabako merkearen (4)

tabako orria (3); tabako pakete (11); tabako pakete bat (6); tabako pakete baten (3); tabako paketea (13); tabako poltsa (4); tabako produktuak (3); tabako saltzaile (5); tabako saltzailea (3); tabako saltzaileak (7); tabako saltzailearen (6); tabako saltzaileek (5); tabako saltzaleak (3); tabako toxa (3)

tabako usaina (10)

alkohola eta tabakoa (4)

tabakoa atera (5)

tabakoa eman (3); tabakoa erosi (4); tabakoa erosteko (3); tabakoa erosten (3); tabakoa erostera (6); tabakoa erre (7); tabakoa erretzea (21); tabakoa erretzea debekatzen (4); tabakoa erretzea galarazi (3); tabakoa erretzeak (3); tabakoa erretzearen (3); tabakoa erretzeari (3); tabakoa erretzeko (4); tabakoa erretzen (24); tabakoa eskaini (4); tabakoa eskatu (3); tabakoa eta alkohola (4)

tabakoa saltzea (4); tabakoa saltzeko (7); tabakoa saltzen (4)

tabakoa utzi (5); tabakoa uzteko (5); tabakoa uzten (3)

hiltzen ditu tabakoak (3); tabakoak eragindako (8)

tabakoaren aurkako legea (10)

tabakoaren eraginez (4); tabakoaren gaineko (5)

tabakoaren inguruko (5)tabakoaren ke (3); tabakoaren kea (10); tabakoaren keak (6); tabakoaren kontra (4); tabakoaren kontrako (20); tabakoaren kontrako legea (5); tabakoaren kontsumoa (10); tabakoaren legea (8)

tabakoaren ondorioz (7); tabakoaren prezioa (4); tabakoaren prezioak (4); tabakoaren prezioen (3); tabakoaren publizitatea (5)

tabakorik gabeko (13); tabakorik gabeko mundu (3); tabakorik gabeko nazioarteko (4)


tabakofobia iz tabakoaren aurkako higuina.

-Ez dut elkarrizketarik onartzen -hitza kendu zidan, bere tabakofobia adierazteko arestiko begirada berrituz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 103. orr.


tabakofobiko izond/iz tabakoari higuina diona.

Ez naiz tabakofobikoekin behin ere ohituko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 102. orr.


tabakogile iz tabako-ekoizlea.

ALTADIS (%0,5) tabakogileak 576 milioiko mozkinak izan zituen iaz.  Berria - Ekonomia   2006-02-22

LPM Promodem erosi du tabakogileak, salmenta puntuen diseinuan jarduten den enpresa.  Berria - Ekonomia   2004-02-10

Erretzaileak poztuko dira, tabakogileen akziodunak ez hainbeste.  Berria - Ekonomia   2006-02-01


tabakontzi ik tabako 11.

tabakopakete ik tabako 14.

tabakorri (orobat tabako orri; Hizegi Batuan tabakorri agertzen da) 1 iz erretzeko tabakoa.

Mentxuk erlaxatzeko ariketa moldean eusten zion atzamar arteko tabakorriaz zigarroa osatzeari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 56. orr.

Jatekoak eta tabakorria erlaitzean ipinirik, arretaz begiratu zien bi solaskideei.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 85. orr.

Tabako orria ekartzen genion eta pezeta bat ordaintzen zigun.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 93. orr.

Sudur parera eraman zuen aurrena, begiak itxita usaintzeko, eta belarri ondora gero, puntuan lehortutako tabakorriaren grakada fina sumatzeko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 201. orr.

Gero, bere pipa bete zuen tabako-orriarekin eta atxiki luze bat eman zion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 183. orr.

Tabako-orri bat paperean bildu, ertz biak busti eta batu, eta zigarro bildu berria eskaini zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 183. orr.

Zigarroa prestatua zuela ahaztuta, berriro ateratzen zuen tabako orria eta papera, eta beste zigarro bat egiten zuen, trebeziarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 169. orr.

2 tabako hostoa.

Lipar batez denda txikiari begira geratu zen, purugileak bere atzamar tindatu eta finez tabako-orri hauskorrak nola erabiltzen zituen erreparatuta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 225. orr.

Partagasen lana egiten duen / ene lagun poetak / tabako orrietan / idazten ditu / bere poemak, / eta gauean bil-bil eginda / ekartzen dizkit, / puruak errez / nik bere poesia / dasta dezadan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 25. orr.


tabakotsu izond asko erretzen duenari dagokiona.

Oinarrizko bihurritze horretatik elikatzen zen gure osaba ("barba") eta izeba ("magna") ugarien maltzurtasun xaloa: zuhurtzia handiko patriarka tabakotsuak eta etxeko erregina bertatik bertarakoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 18. orr.


tabala iz sardina zaharrak jartzeko zurezko ontzi biribil zapala.

Zenbaitetan, gurpilak bailiran, zutik hormaren kontra paraturik, sardinzarrez betetako tabala borobilak egoten ziren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 47. orr.

Baina tabalarik gabeko Donostia berria, ez da Donostia.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 47. orr.


tabalari ik atabalari.

tabardo 1 iz jaka handi beroa.

Bakarrizketan geratu zen taberna ataurrean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 80. orr.

Kalera irten behar duenean tabardoa itxi eta horra pistolatzarra ezkutaturik baina hantura itzel bihurturik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 55. orr.

2 militarren jaka luze negukoa.

Txamarra arre eta higatuaren azpian lohia hartzeko mono horietakoa jantzita, praka barrenak zaldi-boten barruan bildurik eta kaki koloreko tabardoa lepotik belaunetaraino, azken horrek gerrikoan eskegita daroan pistolatzarra erdi ezkutatzen dio.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 55. orr.


tabarra iz adkor kalaka.

Jarraipeneko lehen hitzaldiak tabarra hutsa izan ziren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 29. orr.

Tabarra galanta eman omen zien, aldizkaritik hura kentzeko eta kentzeko, eskaparatetik kentzen den argazkia balitz bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 15. orr.


tabasko iz saltsa oso mina, txilerekin egina.

Kanape minak egingo ditut, ozpina eta tabaskoa erabiliko ditut eta zapore garratzeko ogitartekoak egingo ditut, hau da, neure modura egingo dut festa. Aizak, jatekoan betikoa baino tabasko tanta batzuk gehiago botako dizkiot.  Berria - Kultura   2004-10-19


taberna (orobat taferna g.er.) 1 iz batez ere edariak zerbitzatzen diren denda. ik ostatu 6.

Taberna bat gauza asko baita: helmuga, egonleku, aspertoki edo pasabide.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 18. orr.

Taberna batek datozen guztiei babesa eta adierazpidea eskaini behar die.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 19. orr.

Txistu izeneko taberna bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 52. orr.

-Ezagutzen duzue Gasteizko Filologiako taberna?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 94. orr.

Dantza egiten zen tabernak zituzten gogokoen, eta hantxe egoten ziren, edalontzi luzea eskuan, euren aldaka ortopedikoei apurtxo bat eraginez.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 20. orr.

Tabernako telebistan estatubatuar seriea, poliziena.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 50. orr.

Bost argi tabernaren aho ilunean.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 57. orr.

Katek tabernetako giroa maiteago du.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 20. orr.

Argiontziaren gasa erretzen zen tabernako egurats oraindik esnatu gabean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

Tabernako barraren baten kontra jarrita.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 116. orr.

Pentsa egizu zelan ibili naizen tabernako sukaldean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 120. orr.

Zekiena esaten hasi zen berehalaxe tabernako arduraduna.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 222. orr.

Tabernako jabeak te-kikara bat ekarri zion.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 94. orr.

Goiz da: lasai dago oraindik taberna.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 49. orr.

Taberna batean kafea hartzea aitarekin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 28. orr.

Tea hartzeko taberna bat zen, oso apala, aulki txiki batzuekin.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 22. orr.

Poteo garaian beltz bat taberna bakoitzeko.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 45. orr.

Taberna jendez gainezka dago, telebistari, garagardoei, lagunei, hormei, barrari so dauden aurpegiz josita.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 36. orr.

Etxe kantoi batean ikusi zuen taberna batean sartu zen, ez lehenago barrukoari begiratu bat eman barik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 241. orr.

-Tira, lagunduidak taberna jasotzen eta joango gaituk zerbait hartzera...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 325. orr.

Hankapalok taberna zabaldu zuenean gazte-koadrila ginen gu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 86. orr.

Taberna batean afaldu eta gero.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 98. orr.

Taberna arian-arian husten ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 312. orr.

Oso litekeena da taberna bateko barra atzean egotea, abila baitzen langintza horretan, eta oso litekeena da, halaber, taberna ixteko orduan bakarrik ez etxeratzea, egundokoa baitzen ofizio horretan ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 119. orr.

Morroi hau maritxuen taberna batean harrapatu eta Drancyra deportatu genuen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 39. orr.

Taberna aurrean jende-inguru bat zegoen, eta gorputz bat lurrean, odol-putzu baten erdian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 80. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hiruzpalau ordu tabernaz taberna, hemen lerrotxo bat, hor pasti erdi bana.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 158. orr.

Kalera irten eta, eskutik helduta, tabernarik taberna eraman ninduen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 91. orr.

Ezagutzen dut taberna bat oso kosto ona pasatzen dutena!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 46. orr.

Traspasoan hartu nuen taberna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 20. orr.

New Yorkeko asmakuntza dira deliak; erdi supermerkatu eta erdi taberna, urteko 365 egunetan eta 24 orduz irekita dauden lokal bereziak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 56. orr.

2 (kideko beste lokalekin)

Sagardotegi itxura eman nahi izan diote tabernari, erdi-erdian upel artifizial bat jarrita eta bertsolari ezagunen bertsoak paretetan idatzita. Eta gero, lokalak: pentsa zenbat elkarte, txoko, taberna, jatetxe, sagardotegi!  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 40. orr.

Eraikin publiko eta pribatu gehienetan galarazita egongo da tabakoa erretzea, bai eta garagardotegi, taberna, kafetegi, eta gau-klubetan ere.  Berria - Gaiak   2006-01-06

Pub, taberna, jatetxe eta klub pribatuetan ez erretzearen aldeko botoa eman zuten.  Berria - Gaiak   2006-02-15

Golfaz bestalde, balitaizke ere "Paint ball" pista bat, igerileku bat, taberna bat, [...].  Herria   2005-04-14

Kontsumitzaileek aukera gehiago izango dute kafetegi, taberna eta saltokietan.  Berria - Ekonomia   2004-10-20

Sagardotegiak ez ziren iada sagardotegi; tabernak dantzaleku bilakatu ziren eta elkarri entzutea ere zail zen tabernan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 149. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Laurogei bat lagun elkartu gara taberna zaharrean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 87. orr.

1907an Pannecau karrikako 28.ean taberna txiki bat ireki zuten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 143. orr.

Dotoretasunik gabeko hotel bateko taberna itsusian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 212. orr.

Berdez papereztatutako taberna meharra jendez josita eta ahotsez borborka zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 311. orr.

Hotelera bidean taberna siniestro batera sartu gara.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 156. orr.

Hantxe dago, taberna ilun eta umel hartan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5250. orr.

Zergatik frankismoaren garaian deitzen zitzaien barra amerikarra lizunkeria kutsua zuten gaueko taberna ilun eta argi-gorridun haiei?  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 100. orr.

Kale-kantoi bateko taberna terrazadunean sartu nintzen, eurizirinaren ihesi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 179. orr.

Sekula zapalduko ez lukeen neoizko taberna honetara.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 118. orr.

-Zu seguru anbienteko tabernetan ibili zarela txosnetatik pasatu ere egin gabe.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 17. orr.

Sartu zaren taberna periferiko horretan ez dago jende asko.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 63. orr.

Taberna mixerableetako putak eta gizon maritxuak etorri zitzaizkidan burura.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 184. orr.

Erdiguneko taberna ezagun eta zaratatsu bat da, etxetik hurrean.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 48. orr.

Ondo ezberdinak dira egunezko taberna hauek gauekoen aldean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 62. orr.

Musikarik gabeko taberna bat bizitza txuri-beltzean ikustea bezala omen duk.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 217. orr.

Taberna barru-ilunak eta garaje zaratatsuak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 17. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Taberna denda zen, erdia eta erdia.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 54. orr.

Mesedez ez porrorik erre dioten kartelen ondoan Mesedez ez dantzatu dioten beste batzuk jarri behar izan dituztela taberna-jabe askok.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 27. orr.

Taberna-mutilak baso bat garagardo beltz ekarri zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 129. orr.

Oraindik ez dut erabaki zer hartu, taberna-zerbitzari bat ala emagaldu bat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 137. orr.

Salgaien denda duten emakumeak esklaboekin nahasten ditu, taberna-jendearekin, antzokietako emakumeekin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 51. orr.

Taberna txokoan zegoen, beso bat barra gainean jarrita eta kafea eskuan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 187. orr.

Taberna inguruetan gizonezkoak ziren nagusi; laster itxiko zituzten denda inguruetan, emakumezkoak.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 32. orr.

Taberna-bazterrean oliba triste batzuk irentsi nahian.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 114. orr.

Infernuko atea gurutzatzea baino debekatuagoa zegoen jokorako mahaiak edukitzea edozein areto, gela edo taberna-bazterretan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 97. orr.

Ni taberna-barra batean eseri, zorabiatuta, whiskyak ez dit honezkero batere onik egiten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 248. orr.

Bakarrizketan geratu zen taberna ataurrean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 80. orr.

Susok besotik heldu eta taberna barrura eraman zuen.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 19. orr.

Taberna barruko emakumea aulkitik jaitsi zen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 55. orr.

Bat atera armairutik eta taberna-usaineko doinu bat aireratu zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 159. orr.

Taberna edo self moduko jantokietan. Auzuneko taberna arteko mus-lehiaketaren finala dugu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 64. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pintore-taberna bat zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 140. orr.

Atea bultzatu, eta berehala inguratu zuen gizona kantu-taberna hartako giro heze eta eztiak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 258. orr.

Karaoke-taberna baten aurrean utzi zuen taxiak gizona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 258. orr.

Kakarraldo ez da martxa taberna, ezta euskal giroko taberna ere.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 57. orr.

6 taberna-aurre (orobat tabernaurre) iz taberna baten aurrealdea.

Berton -esan zuen bisitariak, taberna-aurre bateko mahaiak seinalatuz.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 205. orr.

Emaztea adatsetik zeramala gelditu zen tabernaurre guztietan "Beha ezazue puta hau, senarra lanera joateko zain egoten duk auzoarekin oheratzeko!" zuela anuntzio.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 254. orr.

7 taberna zulo (34 esaldi, 22 liburu eta 9 artikulutan; orobat tabernazulo 26 esaldi, 15 liburu eta artikulu 1ean; Euskaltzaindiaren Hiztegian taberna zulo agertzen da) iz

Madrilen, gau batez Frank Sinatra taberna zulo batera jaitsi, eta han ibili zen, whiskyrik whisky, harik eta bazter bateko ilunpean zegoen piano bati antzeman zion arte.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 79. orr.

Noraezean, palmondo artean galduta, aurkitu duen lehen tabernazuloan sartu eta whiskya eskatu du.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 84. orr.

Euren herriko edozein tabernazulotan baleude bezala hitz egiten dute ETBko aurkezle eta aditu gonbidatu zenbaitek.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 177. orr.

Portuko zarata eta zirri-barrara ohituriko jendea, taberna zuloko musika lodi eta kanta lizunetara eginiko jendea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 226. orr.

Taberna-zulotik atera berri den andre lotsagaldua ematen duzu.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 18. orr.

Ez nintzateke harrituko edozein egunetan hemen inguruko taberna zuloren batean erabat trabestituta ikustea.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.

Koadrilakoak harritu egin ziren agerian utzi nuenean nik ere sudurra zikindu nahi nuela, tabernazulo hartako komunean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 41. orr.

Neurrigabe edaten hasi zen, eta zenbait egunez desagertzen zen, taberna zulo miserableenetan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 12. orr.

Garaje itxura duen tabernazulo bat dago ertz batean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 17. orr.

-Pasa itzak bi urte Los Angelesko taberna-zulo batean sartuta eta urrezko erlojua daraman lehendabizikoarekin ezkonduko haiz.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 212. orr.

· Luze gabe, denak denen aurkako borrokaleku bihurtu zen taberna kezulo hura.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 214. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alboko taberna (4); auzoko taberna (6); auzoko taberna batean (4); aztertu zuen taberna (16); donostiako taberna (4)

gasteizko taberna batean (4); hango taberna (6); hango taberna batean (4); herriko taberna (31); herriko taberna itxi (4)

inguruko taberna (6); izeneko taberna (4); kaleko taberna (8); kaleko taberna batean (4)

ondoko taberna (13); ondoko taberna batean (8)

taberna aldera (5); taberna aurrean (12); taberna barruan (16); taberna barruko (4); taberna barrura (10); taberna bat dago (4); taberna batean sartu (14); taberna batean sartzen (4); taberna bateko komunean (4); taberna bateko terrazan (5); taberna batera sartu (4)

taberna eta jatetxe (4); taberna eta jatetxeetako (6); taberna eta jatetxeetan (12); taberna gehienak (4); taberna guztiak (8); taberna guztietan (8) taberna ilun (6); taberna itxi (13); taberna itxita dago (5); taberna ixteko (9)

taberna ondoko (4)

taberna txiki (11); taberna txiki batean (4); taberna zulo (14); taberna zulo batean (4); taberna zuloan (7); taberna zuloetan (4); tabernarik taberna (5); tabernaz taberna (28); zamudioko herriko taberna (7)

herriko tabernak (8); tabernak itxi (6)

herriko tabernako (5); tabernako arduradunak (6); tabernako atarian (4); tabernako ate (4); tabernako atea (12); tabernako atean (10); tabernako barra (4); tabernako barran (7); tabernako barraren (4); tabernako bezero (5); tabernako jabea (4); tabernako jabeak (6); tabernako mahai (7); tabernako nagusiak (4)

aurreko tabernan (5); beheko tabernan (7); betiko tabernan (7); herriko tabernan (14); hoteleko tabernan (6); lebigreren tabernan (7); ondoko tabernan (4); portuko tabernan (5); sartu zen tabernan (5)

tabernan agertu (6); tabernan ematen (5); tabernan sartu (30); tabernan sartu da (4); tabernan sartzen (4); tabernan zeuden (6)

herriko tabernara (7); ondoko tabernara (5)

tabernara abiatu (5); tabernara eraman (7); tabernara eraman zuen (4); tabernara iritsi (4); tabernara itzuli (4); tabernara jaitsi (6); tabernara joan (28); tabernara joan zen (8); tabernara joango (4); tabernara joateko (5); tabernara joaten (12); tabernara sartu (23); tabernara sartzen (4)

herriko tabernaren (10); herriko tabernaren aurrean (4); tabernaren aurrean (9); tabernaren barruan (4)

tabernarik taberna (5)

tabernatik atera (11); tabernatik irten (14); tabernatik irtetean (6); tabernatik irteten (7)

tabernaz taberna (28)

herriko tabernen (23); herriko tabernen auziagatik (4); herriko tabernen kontrako (4)

inguruko tabernetan (4); tabernetan erretzea (5)

tabernetara sartu (4)


tabernakide iz taberna berekoa.

-Emakumeak harremanak, eta gainerakoa, finkatu nahian zebiltzatek beti, gu osatu, eta lotu, beharrez, arraioa!-, errepikatu ohi zuen zenbaitetan tabernakide batek.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 35. orr.


tabernakle ik tabernakulu.

tabernakulu (orobat tabernakle; Euskaltzaindiaren Hiztegian tabernakulu agertzen da) 1 iz erlijio katolikoan, aldare gainean ostia-ontzia dagoen gordetegia. ik sagrario.

Hondoan, tabernakuluaren atzean, harrizko oholtza baten gainean, gaitzeko errezel bat luzatzen zen lurretik bobedaraino, estatuaz eta azpierliebez zamatua, orain urreztatua, orain herdoildua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 168. orr.

Euzko Indarrakoek tabernakuluko ateak ere bortxatu omen zituzten, eta forma sagaratuak handik desagerrarazi.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 89. orr.

Ohoinek hola segituz, elizen erromestea aintzina joanen da, Protestanten tenploen pare bilakatu artio, tabernaklea salbu.  Herria   2001-02-01

2 israeldarrek, tenplua eraiki aurretik, testamentuko Kutxa gordetzen zuten denda.

Judutarren tabernakulu batean deserriratua izan zen, aurreneko Testamentuaren Kutxa altzoan zeramala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 253. orr.

Judutarrek tabernakulu eramangarri bat besterik ez zeukaten, eta etengabe aldatzen zuten lekuz; horrek kanpo uzten zuen babesaren ideia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 144. orr.

Lurra karratua dela, hebrear tabernakulua bezala.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 139. orr.

3 irud/hed

Gizon hori banitatearen tabernakulua dela jakinda, guk ondo dakigun bezala, ez gaitu harrituko Kako-oker itsasontzian zehar aurrera eta atzera etengabe ibiltzeak, bere arrakastaren haizeek puztuta, ezta?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 174. orr.


tabernaratu, tabernara(tu), tabernaratzen da ad tabernara joan.

Lunch jendetsutik apur batzuek tabernaratu garenean gure artean zegoen gizon bat aurkeztu dit Kandidok.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 44. orr.


tabernari 1 iz taberna baten buru edo arduraduna. ik ostalari 2.

Juana, tabernaria.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 132. orr.

Naia, tabernari gaztea.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 8. orr.

Kafetegiko tabernari batek azaldu zuenaren arabera [...] bideo kamerak ditu Tamarises hotelak.  Berria - Mundua   2004-04-08

Tabernariak baso bat garagardo zerbitzatu zuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 211. orr.

'Beste garagardo bat?' eskatuko diozu tabernariari.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 396. orr.

Tabernariak bi kopa atera zizkigun.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 214. orr.

-Eta hanburgesa horiek? -galdetu zion ozenki tabernariari.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 519. orr.

Esku batean zatarra eta baso tanta-jario bat bestean, egonean jarraitu zuen tabernariak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 219. orr.

Tabernaria ez zen ausartzen Marrori sarrera galaraztera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 121. orr.

Tabernariak aretoa ixtera zihoala esan zienerako, alkoholaren eragina nabaria zen euren begi eta hitzetan.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 96. orr.

Zabor-poltsa bi zeramatzan tabernariak, eguneko hondakinak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 212. orr.

Tabernaria ez zen ausartzen Marrori sarrera galaraztera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 121. orr.

Irigoik bazuen ordurako langintza berria: tabernari egin zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 101. orr.

Tabernari bat espetxeratu dute droga saltzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-20

Tabernari baten semea han lehen ministro izatera hel zitekek...  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 322. orr.

2 (izenondo ekin)

Barrako tabernari potoloak goitik behera begiratu zidan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 153. orr.

Tabernari ilegorriaren mespretxuzko begiradapean.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 100. orr.

Barran zegoela, bada, kartel markoduna begiztatu zuen tabernari bizkar-zabalaren atzean zintzilikatua.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 49. orr.

Printze batekin, parkean aurkitutako tabernari aberats edo merkatari lizun batekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 236. orr.

Taberna hutsean tabernari aspertuarekin solasean emanen dituzu orduak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 396. orr.

Tabernari hitz-jario batekin eta txanoa zapaldua zeraman mozkor batekin ari zen xahutzen egun dohakabe hura.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 212. orr.

Tabernari buztanberoaren xarmak ez zituen gehiegi liluratzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 118. orr.

3 (emakumea dela adieraziz)

Taberna batean sartzen dira eta neska tabernariari titiak zanpatzen dizkiote.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 103. orr.

Tabernari andrea, emakume lodia zena eta berritsua zirudiena, atea zabaldu bezain azkar jarri zen sartu berriei arretaz begira.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 17. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Elurra eta elurra -erantzun zion tabernari lanetan ari zen emakumeak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tabernariaren alaba (16); tabernariaren alabak (3)


tabernatxo 1 iz taberna txikia.

Hara non mutil gazte bat sartu zen, menua eskuan, bidearen beste aldeko tabernatxo batetik etorria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 342. orr.

Herri erditik pasatzen ikusi ditek goizean, zilar kolorekoa, handia, Espainiako lehenengoa omen duk horrelakoa ekartzen, eta barruan tabernatxoa ere ba omen zeukak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 185. orr.

2 etxeetan, edari alkoholdunak dauzkan altzaria.

Konturatu egin zela esango nuke; liburua nire eskuetan utzi, jauzi lirain batez zutitu, tabernatxora zuzendu, ireki eta, makurtuz, esan zidan: "Zer hartuko duzu?".  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 108. orr.


tabernaurre ik taberna 6.

tabernazale iz tabernen zalea den pertsona.

Ateaz bestaldekoak deika segitzen zuen hala ere, eta neure ahotsa entzuteak gehiago iratzarri ninduenez, jaiki eta atera jo nuen, desorduko tabernazale hura madarikatzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.


tabernazulo ik taberna 7.

tabikazio iz holtzez ixtea, trenkadaz ixtea.

Uztaileko arratsalde batean, ordea, lehenengo solairuko tabikazioa amaituta zegoela, kotxean hartu eta Plaza Eliptikora eraman zuen emaztea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 178. orr.


tabike 1 iz holtza, trenkada. ik holtz.

Sabaietan ez-ezik, tabikeak egiteko ere erabili ziren horrelako hurritz-hesiak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Tabikeak bota, sukaldea eta komunak montatu, tarima jarri.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 40. orr.

"Deboilatu" hauek teilaturik gabeko lau hormak osatuak dira gehienetan, zenbait leihorekin, gehienak ere adreiluzko tabike batek tapiatuak eta tronera bihurtuak, sute arrastoekin alde guztietarik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.

Bere etxea ezagutzen nuenez, ez ote zitzaidan iruditzen tabike bat botata duplex eder bat egin zitekeela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 133. orr.

Tabike bat markatzeko asmoz langilea baranda baten gainera etorri zenean gertatu zen ezbeharra.  Berria - Ekonomia   2004-12-02

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tabike mehearen beste aldetiko ahotsak entzuten ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 44. orr.

Alboko gelan, tabike mehe bat bitarteko, honelako zerbait ari zirela entzun zuen: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 195. orr.

Beirazko tabikearen beste aldetik ikusten zituzten metroan bultzaka sartzen eta irteten ari zen jendearen ilara amaigabeak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 425. orr.

3 irud/hed

Ahoa hertsirekita eduki behar du, sudurreko tabikeak erdi itsatsita dituenez arnasa hartzea galarazten baitiote.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 90. orr.

Diafragma [...]: bularraldeko nahasteak hesteetako nahasteetatik bereizten dituen tabike muskularra.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 72. orr.


tabila iz upa ohola.

Irlandan, berriz, haginari arnoaren hilkutxa deitzen zioten: hagin-zurez egiten zituzten upelentzako ohol eta tabilak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 490. orr.

Izeia, samin guztien zilarrezko erraia, hagina, atsekabe berunezkoen hilobia, zain beretiko zuen ohol tabilak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 491. orr.


tabinete iz kotoiz eta zetaz eginiko ehuna.

Eskolan erakutsiko zieten beharbada, neskatilak zirela, lan-mota hori egiten, zeren eta urte batean amak tabinetezko txaleko purpura bat egin baitzion berari urtebetetzeko oparitarako, azeri-buru txikiak gainean, saten marroiez azpilduak ertzak, eta masusta formako botoi biribilez.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 277. orr.


tabiratar izlag/iz Tabirakoa, Tabirari dagokiona; Tabirako biztanlea.

Berehala ohartu zenez, adiskide tabiratarrek beren poza adierazten zioten arren, inor ez zen larregi luzatzen zorion-agurretan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 51. orr.

Begiratu batean ikusi zuen jende gehiena tabiratarra zen, konfiantzazkoa, polizia kutsurik batere gabea.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 40. orr.

Tabiratar guztiek zekiten ordu hartan Abenidatik baxoerdiak edanez ibiltzeak zer traba zuen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 32. orr.


tabla ik taula.

tabladu ik taulada.

tablao iz kanta eta dantza flamenkoko ikuskizunak taularatzen diren oholtza.

Nahiz eta hari minimoari jarraitzeko ahaleginak egin cantaorren quejio minduaren bidez, ikuskizuna tablaoaren formatura mugatzen da, agian, luzeegi antzokiko eszenarako ordu bi luze, flamenkoaren zaletasunik ez duenarentzat.  Berria - Kultura   2004-02-08


tableta 1 iz turroi edo txokolate pieza.

-Ikusi ditut hamar urteko umeak, hemendik urrun, txokolatea ezagutzen ez zutenak, eta nik emandako tabletak irentsi egin zituztenak hitz bat bera esan gabe. Gozozalea nozu / ni horretan nago, / txokolate artean / denbora igaro, / tableta batek ez deust / irauten luzaro.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 150. orr.

Fardel zuri txiki bat, barnean edukiko zituena, ohi bezala, ogi xerra bat eta txokolate tableta bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 260. orr.

Lupin maisua txokolate-tableta handi bat zatitzen ari zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

Inor ez da hiltzen txokolate tableta batengatik, klorofilaren kolorekoa bada ere.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 161. orr.

Bonboiak banan-banan kaxetan sartu, txokolate eta turroi tabletak paketatu, galletak paketatu, ezpain-margoak paketatu...  Berria - Gaiak   2006-03-26

2 pilula formako sendagaia, laua eta txikia, uretan desgin gabe hartzen dena.

Niri mesede egina zidaten zorabioaren aurkako tableta haiek eraman nizkionean, dena den, Sabethek ez zuen bere kamarotera inor sartzerik nahi.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 122. orr.

Latorrizko kutxa txiki batetik azken tableta atera zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

Tableta herrestan eraman zuen ur-zurrupadak eztarria gozatu zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

3 buztinez edo zurez eginiko pieza, antzinatean haren gainean idazteko erabiltzen zena.

Ez ahaztu, Sumeriako tabletetan bezalatsu baliatu izan direla oinatzak, hatz arrastoak, pizti irudiak (itzalak) euskal taiak markatzekoan ere.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 175. orr.

Bularrean hamabost kuttun neuzkan, zilarrezko kate bi, idatzi-tableta bat, itsasoetatik heldutako zeinuak.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 188. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txokolate tableta (4)


tabletatxo iz tableta txikia.

Batean freskagarriak zeuden salgai eta bestean jateko goxokiak, sandwichak eta txokolate tabletatxoak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 161. orr.


tablinum iz erromatar arkitekturan, eskuarki atrioaren hondoan eta bestibuluaren aurrez aurre kokaturiko sala.

Atrioaren zabalera hogei oinekoa baldin bada, horri heren bat kendu eta gainerakoa emango zaio tablinumari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2850. orr.

Handienen proportzioak, izan ere, erabiltzen badira txikienetan, ez tablinuma eta ez hegalak ezin izango dira ezertarako erabili.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2850. orr.

Tablinumaren altuera, haberaino hartuta, zabalerari zortziren bat gehituz egingo da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2850. orr.

Tablinumaren kasetoidura altuera horri zabaleraren heren bat gehituz altxatuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2850. orr.


tabloide iz ohikoa zena baino tamaina txikiagoko egunkaria, lade grafiko zalaba duena.

Betaurrekoak janzteari amore ez ematearren behar baino urrutiagotik irakurtzen ari zen mostradoreko kristala ia bere osoan hartzen zuen tabloidea.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 146. orr.


tabu 1 iz sakratutzat edota ez-garbitzat hartzen denari ezartzen zaion debekua.

Ez buru ez hanka duten mito eta tabuengatik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 172. orr.

Ez baita batere erraza ikerkuntza fidagarria egitea beldurren eta tabuen munduan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 176. orr.

Ez nuke esango neure arazo hutsa denik inhibizio hori, baina ezta, beharbada, giza espezie osoaren tabua ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 54. orr.

Ez al da garaia, ordea, tabua hausteko eta galdera mahai-gaineratzeko?  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 48. orr.

Tabuak akuilatuta, hasi eta bukatu irakurri nuen liburua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 86. orr.

Ezjakintasunak tabu asko sortu ditu hilekoaren inguruan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 171. orr.

Gerrako kontuak errezel gisako tabu baten ostean ezkutatu edo isilarazi ziren Euskal Herrian luzaroan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 49. orr.

Dagoeneko hautsi dute AEBetako gidariek [...] beren tabu sakratua: defizit publiko izugarriak metatu dituzte, baita etorkizunari begira ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 326. orr.

Heriotza XXI. mendeko tabua bilakatu al da?  Berria - Gaiak   2004-06-09

2 (izenondoekin)

Horrez gain, ez zeukan besteok bezalako tabu eta herabetasun ergelik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 88. orr.

Literarioki hitz eginez, gurean ere badira tabu afektiboak, politikoak eta moralak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 378. orr.

Hautsiko ote genuke horrenbestez tabu zahar bat, gurasoen biluztasuna agerian uzteko debekua, Noeren semeetako bat errudun egin zenekoan bezala?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 16. orr.

Esaten zuen gazteen arteko harreman sexualen kontra zegoela ez tabu moral edo sozialengatik, baizik eta sexu gosearen eta maitasun eskasaren seinale zelako.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 260. orr.

Gai hura tabu samarra zen-eta klandestinitate-garai haietan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 58. orr.

Herrian tabu erabatekoa zen gaia.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 63. orr.

3 (izan aditzarekin)

Garai haietako historia tabua da oraindik gure artean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 28. orr.

Sexuak tabua izaten segitzen du etxean.  Berria - Harian   2005-04-15

Beraz, ikusten da gai hori tabua dela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 203. orr.

Guretzat gai hori pixka bat tabua izan da beti.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 23. orr.

Bada bat hemen sekula aipatzen ez dena, tabu balitz bezala, eta, aitzitik, funtsezkoa dena: frogatu ote zituen Grosrouvrek bi aieruak?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 206. orr.

Gurasook argi izan behar dugu umeentzako sexua ez dela tabua, guk geuk bihurtzen dugula tabu 8 eta 12 urte dituzten bitartean.  Berria - Harian   2005-04-15

· Garai bakoitzean interesgarri ez diren gaiak edo gizarteak inkontzienteki tabu dituenak bertsolariak ere hala ditu.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 58. orr.

4 (izenlagun gisa)

Annyk beti izan ditu inguruan objektu tabuak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 233. orr.

Hitz tabu halakoa, hiztegiko gorrotatuena.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tabu bat zen (3); tabu bihurtu (3)

hitz tabua (3)

taburik gabe (4)


tabula rasa (orobat rassa) 1 iz oraindik ezer idatzirik ez dagoen erregistroa. irud/hed

Lan-mahaiko ohola eremu leuna, garbia da, tabula rasa, egoki mintzatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 148. orr.

Zure burua tabula rasa izanik, liburu hark emandako plazer osoa berreskuratzea.  Berria - Kultura   2004-09-28

Munduarekin harremantzen dena ez dela intelektu bat ("tabula rasa"), nahimen eta sentimenduzko norbait aktibo baino.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 59. orr.

2 tabula rasa egin zerotik hasi.

Tabula rassa egin beharra dago.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 45. orr.

Ohiko irizpide politikoekin tabula rasa egin eta beste parametro batzuk, beste moral bat erabili beharko genuela aurrerantzean haien jokabidea ulertzeko.  Berria - Mundua   2004-10-23

Begi gorabehera batean, barkamenak iraganaz tabula rasa egiten du, eta barkamenarentzat mirakulu hau 'kaixo' eta 'arratsaldeon' esatea bezain sinplea da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tabula rasa (7); tabula rassa (3)


taburete 1 iz aulki garaia.

Pianoa nahiko altu dagoenez, tabureteak oso ongi datoz isats-pianoaren aurrean eseri eta hura mahai gisara erabiltzeko.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 66. orr.

Barraren ertz bateko taburetean eserita.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 77. orr.

Barraren kontra bi taburete ezarri eta edariak eskatu genitian.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 164. orr.

2 irud/hed

Katalunian, hautesontziak erdibituta geratu ziren azaroaren 16an, eta, azkenik, paktu politikoek taburetea osatu zuten hiru alderdi ordezkatzen zituzten hiru buruzagirekin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03


tadjik (orobat tadjiko) 1 iz Tadjikistaneko biztanlea.

Paxtuak, ordea, ez dira herrialde horretako etnia bakarra, tadjikek, uzbekek eta hazarek ere izango dute noren alde bozkatu. Haien artean, eta Turkestanen herri nagusia izanik, tadjikak nabarmentzen ziren lehenengo.  Berria - Mundua   2004-10-09

Tadjik haiekin beste leinuetako jendeak nahasten ziren, Turkestandik edo hurbileko herrietatik etorriak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 255. orr.

Tadjikoen, uzbekoen eta hazara etniakoen ordezkariek bozketak trabatu dituzte.  Berria - Mundua   2004-01-04

2 (izen baten ezkerrean)

Tadjik etniakoa da bera.  Berria - Mundua   2004-10-09


taekwondo 1 iz Korear jatorriko borroka-mota, armarik gabekoa, bi lehiakide ukabil eta oin kolpeen bitartez borrokatzen direna.

You Soo Lim maisu korearrak 21 urte daratzama Lizarran taekwondoa irakasten eta zabaltzen.  Berria - Kirola   2006-01-27

Limen bi seme-alabek taekwondoko gerriko beltza dute eta laugarren dana.  Berria - Kirola   2006-01-27

Errespetua eta konfiantza, besteak beste, oso garrantzitsuak dira taekwondoan.  Berria - Kirola   2006-01-27

Eskola amaituta taekwondo egiten hasi nintzen Azpilagañako ikastetxean.  Berria - Kirola   2004-02-19

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Taekwondo borrokalariak ez du eraso egin behar.  Berria - Kirola   2006-01-27

Protestarik ez, ezta inor gainera etorri ere, taekwondo giltza batez inmobilizatu ondoan, mertxika eskutik kentzera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 127. orr.

Lehengusuak ez ziren itzuli artean beren taekwondo eta informatika ikastaroetatik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 15. orr.

Espainiako Taekwondo Federazioak Olinpiar Jokoetarako sailkatzeko lehiaketetatik kanpo utzi du nafarra.  Berria - Kirola   2004-02-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espainiako taekwondo federazioak (3)


taekwondolari iz taekwondoan aritzen den pertsona.

Urrezko domina irabazi zuen Aitziber Los Arcos taekwondolari nafarrak, igandean.  Berria - Kirola   2004-02-19

Iaz, denboraldiko taekwondolari onena izan nintzen, eta urte hau ere ongi hasi du.  Berria - Kirola   2004-02-19

Espainiako Taekwondo Federazioak Olinpiar Jokoetatik baztertu ondoren izandako gorabeherak gaindituta, txapela gehiago lortzeko asmoa du taekwondolariak.  Berria - Kirola   2004-02-19


tafallar izlag/iz Tafallakoa, Tafallari dagokiona; Tafallako biztanlea.

Garcia-Acosta tafallarra atzean geratu zen Colladona mendatean, eta horrek jazarpen lanean ari zirenen jarduna erraztu zuen.  Berria - Kirola   2004-05-12

Honela kontatzen du Jose Maria Munarriz tafallar gazteak: [...].  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 26. orr.

Ines del Rio Prada preso tafallarraren aldeko plataforma sortu dute Tafallan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-25

Herriko Udalak karpa jartzea debekatu egin die eta beste modu batean bildu beharko dituzte tafallarren iritziak plataformakoek.  Berria - Harian   2005-10-16


taferna ik taberna.

tafeta (orobat tafetan g.er., tafeten g.er. eta tafetai g.er.) 1 iz bilbea eta irazkia kidekoak dituen ehuna, eskuarki zetazkoa.

Makurtuta zegoen, bi eskuekin laztantzen zuela azal bustia, ukituta gamuza zirudiena eta ikusita tafeta zirudiena.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 140. orr.

Oraindik eskuetan zeuzkaten oinetako-lokarriak eta tafetenak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 153. orr.

Larunbat hartan, ondo gogoan du, tafetan berdezko gona eta alkandora zuria jantzita joan zen lanera.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 75. orr.

Tafetaz pintarraturiko gona.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 70. orr.

Lihozko uniforme zuria bazter utzirik, tafetazko jantzi urdin ilun bat zuen soinean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 207. orr.

Matson andreak, aurreko udaberriko tafetazko janzki urdina soinean, gonbidatu bakoitzari zegokion eserlekua esleitu zion egongelan barrena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 236. orr.

Tafetazko errezela krema-kolore horietakoak ezarri.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 189. orr.

Erbinude zuriz apaindutako kapa edota harri bitxiz jositako jipoi eta hopalanda guzti haien atzean ezkutatutako gorputzak -areago ezkutatuak, gainera, satenezko edo tafetazko azpiko arropa edo lihozko ator txurien atzean- ezin zirela [...] imajinatu guztiz garbi baino, antzinako atletak edo jainkosak bezain akatsik gabeak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 168. orr.

Nottingham-eko dukearen konpainian sartu zen, eta tafetai eta damaskozko soinekoak apailatu zitzaizkion, ñirñirdunak, zilar-oihalezkoak eta urre-oihalezkoak, begiztadun kortseak eta kalamuzko ileorde kiribil luzezkoak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 117. orr.

2 (neurriekin)

-Esaiok metro bat tafetai beltz emateko, hau bezalakoa.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Atzo bere gizonak besabetean zapindu zuen etxeko hutsegite txiki batzuengatik... eta, berak dionez, koloretako tafeta-ehuna bezala aurkituko ditugu honen ipurmasailak..  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 294. orr.


tafetai ik tafeta.

tafetan ik tafeta.

tafeten ik tafeta.

tafilete iz larru apaindu mehea, leundua eta distiratsua.

Halaxe, txukundu gabe, bizkor jantzi zen: tafiletezko botak -erliebezko irudi koloretsuz hornituak, errusiarron izaera zabarrari esker Torjok hiriak ugari salerosten dituen horietakoak- eta alkandora laburra -eskoziarrek erabili ohi dituztenen antzekoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 200. orr.


tagalo (orobat tagalog eta tagalogera) 1 izond Filipinetako zenbait uhartetan bizi den herri bati dagokiona.

'Adarra jotzen ari zara?' esan zuen Don Patriciok seriotasun tagaloarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 292. orr.

• 2 iz Filipinetan mintzatzen den hizkuntza indonesiarra.

Bi hizkuntza ofizialak, ingelesa eta 'tagalog' dira.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 168. orr.

Tagaloz edo alemanez kaleratuko balitz erabakia bera izango zen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03


tagalog ik tagalo.

tagalogera ik tagalo.

tahandar iz Biblian, Tahanen leinukoa kidea.

Efraimen leinuko senitarteak: Xutelahengandik xutelahtarrak, Bekerrengandik bekertarrak, Tahanengandik tahandarrak,  Elizen arteko biblia   Zen 26,35


tahitiar izlag/iz Tahitikoa, Tahitiri dagokiona; Taihiko herritarra.

Obrak Pahura lagun tahitiarrak umea izan zueneko unea irudikatzen du, eta loreekin eta fruituekin zoriontzera doazen emakumeak ere erakusten ditu.  Berria - Kultura   2004-11-06

Noraezean, Pitcairn uhartera iritsi ziren tahitiar batzuk preso hartuta.  Berria - Gaiak   2004-10-06


tai 1 iz mementoa.

Nitaz zen bezainbatean, mota guztietako bermeak eman nizkion tai batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 169. orr.

2 tai gabe (orobat taigabe; Hiztgi Batuan tai gabe agertzen da) adlag etenik gabe.

Iratzargailuaren biribilkian segundoen orratzak tai gabe egiten zuen arkuari jarraituz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 61. orr.

Kaio-saldo goseti baten kurrixkak: halakoxea zen hotsen anabasa hura, tai gabe errepikatzen den olatu-korda etengabearen apar gainean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 34. orr.

Mafaldaren komikietan bezala, tai gabe txikiagotzen goaz gure sentipen negatiboen aurrean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 90. orr.

Neure barruan nerabilzkien, taigabe, sekula zapalduak ez nituen bazter haien irudi nahasiak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 167. orr.

Sistema eraginkor eta alde-orotako bat dela, non aldaketak etengabe gertatzen diren eta dena tai gabe eguneratu eta birkorrelazionatzen den.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 176. orr.

Süjeta, bat eta bakoitxa da: maki ezezagüna, trajeria güzian tai gabe dabilana, denak ikusiz eta jakinaraziz.  Herria   2001-07-12

3 (izenondo gisa) ik taigabe.
4 tai gabeki ik taigabeki.
5 tai gabeko (orobat taigabeko) izlag

Hankak tai gabeko mugimenduan zerabiltzan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 43. orr.

Tai gabeko ahalegin bana-banakoak egin nituen neska nirekin bakarrik irudikatzeko, baina Herio tartekatzen zitzaidan beti pentsamenduan, irudimenean, grabatuan...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 225. orr.

Horrelakoetan, tai gabeko aharrausiaz askatzen naiz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 151. orr.

Gauerdian, lana akituta, edanak ginen zerbezarik elkarrekin, hark taigabeko bakarrizketei ekiten zien bitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tai gabe (15); tai gabeki (4); tai gabeko (4)


tai-chi ik tai-txi.

tai-txi (orobat tai-chi) 1 iz txinatar gimnastika, higidura oso geldi eta zehatzetan datzana.

-Nahi duzu tai-txi pixka bat egitea?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 152. orr.

Zerbitzariak tai-chi egile baten abiaduraz luzatu zuen eskuin eskuko eri zuzena, barra gibeleko ispiluaren gaineko erlojurat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 8. orr.

Amodioa egiteko, adibidez, bera gainean jarri eta Tai-Txi antzeko bati ekiten zion, arreta eta maitasun guztia sexu-aldeko sentsazioetan.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 30. orr.

Tai-txi irakasle hura, Xanti.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 203. orr.

2 irud/hed

Tamarindoak, tai-txi isil geldoan garrasika.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 189. orr.


taiga iz lurralde hotzetako basoa.

Ez al da aski handia taiga zuretzat?  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 57. orr.

Hiru urte ziren Siberiara bidali zituztela, taigaren mugan, hala irakurri nuen egunkarietan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 149. orr.

Gizatasun hori, zernahi dela ere, harrobietan bizi izan da, berrogeita hamar gradutik beheragoko hotzaldietan, taigako basoetan, urez betetako lubakietan, bai Przemyslen bai Verdunen ondoan.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 55. orr.

Horrela, sabana, tundra, hosto erorkorreko baso epela, euri oihan tropikala, basamortu beroa eta taiga bezalako biomak aurkitzen dira mundu zabalean.  Berria - Gaiak   2006-04-16

Zein luzea den egingo duen bidea, Kursketik gertu dagoen Oboïanetik barrena, Voronezheko lur beltzetatik barrena taigaraino, Uralez beste aldeko paduretaraino, Kazakhstaneko hondar-mendietaraino!  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 61. orr.


taigabe1 (orobat tai gabe g.er.) izond etengabea.

Zer dela-eta eguneroko brontzezko kanoi urtze eta atzerritik gerrarako gailu ekartze taigabe hau.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 27. orr.

Oraingo iruditeria exotiko taigabe asmaberrituan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 171. orr.

Hiriko erdigunean nintzen; alokairuen goititze taigabearen eta bizilagun gero eta zaharragoen aienatze naturalaren bortxaz, gero eta city itxura handiagoko bazterrak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 93. orr.

Denboraren oldar taigabeari buru egiten laguntzen ditu.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 88. orr.

Egunez egun entzutearen poderioz isiltasun nagusiaren pareko bilakaturiko itsasoaren zurrumurru taigabearen oskola.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 51. orr.

Marmara tai gabea zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 311. orr.


taigabe2 ik tai 2.

taigabeki (orobat tai gabeki) adlag tai gabe.

Igo, ordea, nekez, zama astunak eraman baititugu eta haien kontra jo baitu taigabeki haizeak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 153. orr.

Unaturik tai gabeki ibiltzeaz eta gaizki lo egiteaz eta jateaz.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 121. orr.

Mutu irauten dugu ordutan, haizearen mehatxu ozena taigabeki entzuten dugun bitartean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 160. orr.


taiko iz

Taiko: danbor japoniar handia, metro batetik gorako diametroa du.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

. Taiko danborren perkusioan oinarritutako ikuskizuna eskainiko du gaur, 20:00etatik aurrera, Kodo taldeak Donostiako Kursaaleko auditoriumean.  Berria - Kultura   2006-03-24

Taiko-danbor hotsak ermita xintoista batetik zatozan, ezta?  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taiko danborren (5)


taila ik tailla.

tailandiar izlag Tailandiakoa, Tailandiari dagokiona; Tailandiako herritarra.

Griñatuak ibili dira tailandiar pasaiant baten gainetik, hunek bi sai edo arrano pasaturik Azia alde hartarik Belgikara airekoz.  Herria   2004-10-28

Pang Ho-cheung txinatarraren Isabella eta Pe-ek Ratanuarengen Invisible waves tailandiar-korear ekoizpena.  Berria - Kultura   2006-01-19

Kore-Eda Hirokazu (Nobody knows) eta Oshii Mamoru (Innocence) japoniarrek, Apichatpong Weerasethakul tailandiarrak (Tropical malady) eta Wong Kar-Wai txinatarrak (2046) parte hartuko baitute sail ofizialean.  Berria - Kultura   2004-04-22

Neska exotiko asko dituzu aukeran, malaisiarrak, tailandiarrak, txinatarrak, eskatu besterik ez duzu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 16. orr.


tailatu, taila(tu), tailatzen 1 du ad zizelatu, landu.

Hiltzen naizenean, ehortz nazak egutera honetan, eta erran harginari ezen taila dezala spiral bat ene hilarrian, epitafio gisa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 652. orr.

Harri bakoitzak barnean dituen argi eta edertasunak hobeto kanporatzeko, harriak eskatzen duen erara tailatu behar da.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Nik ere bai Saderenak, Sade Adou, gure ametsetako emakumea, egur gurian tailaturiko jainkosa.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 79. orr.

Ateburua eta ate-ondoak trakets tailatutako granito urdinezkoak ziren.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 42. orr.

2 harribitxiez mintzatuz, ebaki.

Harribitxi bakoitza tailatzeko edo lantzeko bidea aurrez erabakita zegoen, beraz, mendeetako jakituriak erakusten omen zuen eran.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Behin barruan, gidariak eskailera tailatu luzean gora eraman zituen, lehenengo solairura.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 28. orr.

Bere gelan intxaur-zurezko kutxa astun bat zuen, tailatua.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 46. orr.

Etxeak goiko aldean teilatu-hegal tailatuak zituen, zulodunak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 65. orr.


taile iz gerria.

Negarrez lepora oldartuko zitzaidan eta nik bere taile liraina besarkatuko nion.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 77. orr.


tailer (orobat taller g.er.) 1 iz lantegia.

Gero mekanikari ikasten hasi tailerren batean, hori zen-eta orduan gehien erakartzen ninduen lanbidea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 26. orr.

Tailer bat jarri zitean Obabako industrialdean kamioiak konpontzeko, eta berealdiko negozioa egin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 389. orr.

Mantso-mantso egin genuen aurrera, eta, Burgosera iritsitakoan, tailer batera eraman genuen konpontzera.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 170. orr.

Fabrikek eta tailerrek bigarren erreleboa amaitu eta gero.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 189. orr.

Zaragozako tailer batean montaje bat egiten ari zela.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 18. orr.

Ikusia naiz egunkariko tailerrak jendez husten eta sarraski teknologikotik salbatutako langile urrien lohihartzeko tintaz zikinduak txabusina zuriek ordezkatzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Bizikletak eta motozikletak konpontzeko tailerra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Tailerreko nagusiak ematen zizkidan eskupekoekin, aberats sentitzen nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 95. orr.

Tailerreko buruarekin mokokan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 123. orr.

Ne serez-vous pas une lopette?, galdetu zidan tailerreko arduradunak lan eske agertu nintzenean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 315. orr.

Tailerreko muntatzaileak eskuz konpondu behar izaten du erredakzioan egindako txandrioa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Tailerreko lana gogorra zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 68. orr.

Tailerretako sirenak orroka hasi dituk.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 104. orr.

Gutxi gora-behera, hilabete beharko dute tailerrek bide bazterrean utzitako ibilgailu guztiak konpontzeko.  Berria - Ekonomia   2004-08-25

2 (izenondoekin)

Publizitate-foiletoan ikusi dut badituzuela tailer mekanikoak, zurgintza, informatika gelak, negutegi bat eta hori guztia.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 56. orr.

Honek aurrejubilazioa eskatu zuela, bestea hil egin zela, hura tailer berrietara bidali zutela...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 129. orr.

Rañolas erloju-konpontzaileak, bere tailer txikian, orduak filosofatzen ematen ditu.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 238. orr.

Julianen aita tailer txiki bateko ugazaba zen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 118. orr.

Berak lan egiten zuen tailer erraldoi haien osteko Playabarri auzo txikian.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 75. orr.

Neonak beti piztuta egoten dira gure tailer eskerga horretan.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 44. orr.

Ez al zaik oraindik damutu Rocandioneko tailer malapartatu horretan enplegatu izana?  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 99. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Famili-liburua, lan-baldintzak, eskola-orduak, gramatika-batzordea, tailer-maisua, matrikula-epea, zerbitzu-kontratua... milaka dira adibideak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 67. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hamalau urte bete nituelarik, mekanika-tailer batean hartu ninduten aprendiz, goizetan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 62. orr.

Bigarren metalurgia-tailerra zabaldu zutenekoak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 168. orr.

Astea ez du lar ondo hasi, gasolioa gora batetik eta espero ez zuen txangoa auto-tailerrera bestetik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 119. orr.

Mary Anny Walkley 20 urteko jostunaren kasua, Londreseko jantzigintza tailer batean beste hainbat langilerekin edonola pilatuta, izugarrizko lanaldiak egiten zituena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 255. orr.

Moldiztegi modernoa, ertaina, zilindroez, Kelley-ez, Miller elikagailuez, prentsa txikiez, linotipo-makinez eta koadernatze-tailer oso batez hornitua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Goma tailer bat jarri zuen Errebalean.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 28. orr.

5 ikastaro eskuarki laburra, gai artistiko edo praktikoei buruz egiten dena.

Egunero hainbat ekitaldi antolatzen dituzte: pilotak josten ikasteko tailerrak eta malabarismo ikastaroak, besteak beste.  Berria - Euskal Herria   2004-08-08

Arratsaldean lau tailer iraganen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

Venezuelan egon zen bitartean Latinoamerikako Herri-Komunikaziorako Tailerrak sortu zituen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 122. orr.

Erran dezagun, goraxago aipatu bi langileen xedea (alkiak tapizatzeko eta muntatzeko tailer bat) bai eta elbarrituei buruz egin bi xedeak ere zortzi saritu hoietan direla.  Herria   2001-03-01

Orduko tailerretan, sorkuntza kolektiboa bultzatzen nuen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 421. orr.

Kulturan jarduteko hor daude Kreativ Haus direlakoak, non era guztietako tailerrak eta ekintzak antolatzen diren.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 88. orr.

Tailerraren bilerak irekiak dira, baina apenas etortzen den gizonezkorik: inguruetako liburudenda bateko jabea da ohiko bakarra.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 147. orr.

Ohi bezala, haurrentzako tailerrek, kale ikuskizun eta hitzaldiek osatuko dute Bilboko Liburu Azokaren egitaraua.  Berria - Kultura   2004-06-03

Tailer orokor bat eta arlokako hamar tailer antolatu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

Eta tailerrez gain aisialdiarekin lotutako hainbat aukera.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zintzo betetzen zituen jostun tailerra aurrera atera ahal izateko aginduak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 86. orr.

Haurrentzat egin tailerrek arrakasta ederra ukan dute.  Herria   2001-05-31

Artikuluren baterako gaia, literatur tailerretarako ariketa.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 107. orr.

Irakurketa- eta idazketa-tailerreko saioa primeran joan zen, ia beti bezala.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 147. orr.

Bai ipuin kontalari gisa, bai idazketa tailerrak zuzenduz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 385. orr.

Helduen antzerki tailerrak prestatu "Jeux de massacres" antzezlana ikusten ahalko da Izpurako Faustin Bentaberri gelan.  Herria   2005-03-03

Zergatik Bernardo Atxagak ez du literatura tailerren bat antolatzen?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 409. orr.

Basoan, esaterako, landare-tailerra egin zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Ganbara batean bizi zen, Hiru Ferrak zeritzon kaleko oso etxe zahar batean, ongi berotzeko modurik ez zegoen pintore-tailer moduko batean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 70. orr.

Sofrologia tailerra, asteazkenez, aratsaldeko 6.30 etan, Eihartzean.  Herria   2004-10-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tailer berri (3); tailer berria (3); tailer etxearen (3); tailer mekaniko (3); tailer mintegia (3); tailer txiki (3)

autoestimu tailerra (3); dantza tailerra (3); tailerra antolatu (3); tailerra egin zuten (3); zeramika tailerra (3)

antzerki tailerrak (6); erakusketak eta tailerrak (4); haurrentzako tailerrak (5); ikasteko tailerrak (3)

tailerrak antolatu (4); tailerrak antolatzen (3); tailerrak egingo (6); tailerrak egingo dituzte (4); tailerrak prestatu (3)

tailerrean sartzen (3)


tailertxo iz adkor tailerra.

Berak antolaturiko meteorologia tailertxo bat eratu du Zarautzen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 29. orr.


tailla (corpusean taila soilik; Euskaltzaindiaren Hiztegian tailla agertzen da) 1 iz tailua.

Kolegioko artista ofiziala bihurtu zen Eguberriak iritsi eta bere eskuz egindako zurezko tailak ekarri zituenean: Jaiotzarako estalpe oso bat bere Haur, Guraso eta abereekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 119. orr.

Artearen Historia erakusten zigun fraideak taila haien laudorio bat idatzi zuen kolegioko aldizkarian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 119. orr.

Frisoan zimazio doriarra eta astragalo lesbiarra zizelkatu behar dira, erliebe txikiko tailarekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2010. orr.

2 janzkien tamainaren neurria zenbaki eta letra batez adierazten dena.

Berrogeiko taila izango zuen gerri inguruan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 278. orr.

Elizaren agintzaritzaren aurka oihukatu zuten, doako konpresak eskatu, 38 taila ez zaiela kabitzen ohartarazi.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Arras ongi eusten zion guztiak bere horri, baita D tailara igaro nintzenean ere.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 14. orr.

-Taila berekoak gara eta.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 64. orr.

Tipo hura mutil bat zuan, mutil gazte bat, galtzen tailagatik, estiloagatik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 360. orr.

Marley-ren elastiko bat ekarri zion, hiru-lau taila handiagoa.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 75. orr.

Izter erdirainoko blusoi zuriekin ibiltzen zen gehientsuenetan, edota behar baino hiru eta lau taila handiagoko jertseekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 284. orr.

3 (oinetakoetan)

Han nengoen, hortaz, XXLko txandal-jantzian eta 45 tailako zapatilatan, balantzaka.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 19. orr.

4 taila eman (zerbait egiteko) gai, gauza izan.

Izan ere, nik gutxieneko taila ematen nian gutxienez, eta arranoaren bista nian, baina hik ezta hori ere...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 106. orr.

Aukera falta izan zait, edo ez da niretzako moduko pertsonaiarik egon, edo agian ez dut tailarik emango protagonista izateko.  Berria - Harian   2005-08-07


tailu 1 iz izaki bizi baten gorputz osoko irudia.

Erakusketako tailurik zaharrena Irungo Junkaleko Andre Mariarena da; XII. mendean egindako irudi erromanikoa da.  Berria - Kultura   2004-04-29

Elizaren gibelaldean Naiara eta Iruñeako printzeen hobia eta han, goian, koruko jarlekuak eta sainduen tailuak, ez dakigula zura urreztatua den ala urrea bera zur bilakatua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 81. orr.

Maria Birjinaren tailua zuri-urdinaren aurrean aurkitzen zenean, [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 308. orr.

Kausa materiala (kobrea), formala (zizelkariaren espirituan den irudia), efizientea (zizelkaria bera) eta finala (zertarako den egin tailua).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Beti hor omen zen hamahirugarren kalbarioaren harri tailuaren itzalean, nehork ulertzen ez zuen hizkuntza batean marmaraz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 140. orr.

Zuhaitz lainoen azpian agertzen zitzaizkion harri edo burdin-tailuei begira.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 80. orr.

3 mota, moldea.

Hiltzeko zorian banengo bezala pentsatu nahi dut ea nolako tailua eta neurria eduki izan nahiko nukeen orduan neure eskupeko banatze-lanean.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 197. orr.

Marinelak gehienak, jakina, baina baita bertze jende tailu batzuk ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 476. orr.

Egia bakoitzak demostrazione bat behar zuela, halako tailuz, non printzipio hura arau bihurtu baitzuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 512. orr.

Hazi egin nintzen, halako tailuz, non ahul, eskas eta uzkur zena egin baitzen, begi herts-ireki baten bitartean, ausart, azkar eta kuraios.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 550. orr.

4 gorpuzkera, gorputzaren neurria.

Hala ere, tailuak biribiltzera egiten zion gerri aldean, ilea urria eta grisa zuen, eta aurpegia, adierazpen-olatuak desagertzen zitzaizkionean, triskatua ageri zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 72. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

halako tailuz (24)


taiu ik taxu.

taiutu ik taxutu.

taiwandar izlag/iz Taiwanekoa, Taiwani dagokiona; Taiwaneko herritarra.

The wedding banquet-ek (1993) New Yorken bizi den gazte homosexual taiwandar bat du protagonista.  Berria - Kultura   2006-01-18

Zuzendari taiwandarrak bere azken filma aurkeztu berri du Rotterdameko (Herbehereak) zinema jaialdian.  Berria - Kultura   2006-02-08

Sylvia Changen taiwandarraren 20: 30: 40 eta Kim-Ki-Duk korearraren Samaria filmak.  Berria - Kultura   2004-01-27

Taiwan Txinarekin bateratzea ez zuen baztertu, «taiwandarrek onartzen badute».  Berria - Mundua   2004-05-21

Taiwango enpresa askok lantegiak dituzte Txinan, eta taiwandar askok han egiten dute lan.  Berria - Harian   2005-03-15

Pekinen aldaketa handirik espero ez izateko esan die taiwandarrei Chen Shui-bian presidenteak.  Berria - Mundua   2004-09-21


taizetar izond Taizé-ko kristau komunitateko kidea.

Taizetarra izan gabe ere, haiekin bat nentorren ni.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 42. orr.


taju ik taxu.

tajutu ik taxutu.

tak 1 kolpearen edo bat-batekotasunaren onomatopeia.

Artega eraman du zigarroa hautsontzira, hatz nagiaz tak kolpetxoa emanez errautsa botatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 63. orr.

Bisaia bat behin ikusi eta, tak, buruan sekulako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 265. orr.

Lehen behakoan, tak antzematen dio pozik eta kontent utzi behar duen horri.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 77. orr.

Inazitok globomundia tak jirarazi zuen, Don Patriciok egiten zuen bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 291. orr.

Eta tak! denboraldi bakarrean Txapeldunen Ligarako sailkatu zuen.  Berria - Kirola   2006-03-26

Hara goizaldean ailegaturik gero aireportura eta tak!, nekazari aberastua ote zen otu zitzaidan.  Berria - Kultura   2004-08-28

Ba doaz bi lagun espaloian barrena, eta, halako batean, tak, erdikoa erori egiten da.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 166. orr.

Eta Anaren logelan kolpeak hasi ziren entzuten, tak, tak, tak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 155. orr.

Hortaz, hogeita hamasei bat ordu bihotza tak! elditu zitzaionetik ugaldera bota zuten arte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 71. orr.

Makilak hartu eta denak, tak eta tak, balak airera, gainera nori eror dakizkiokeen pentsatzen jarri ere egin gabe.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 173. orr.

2 tak-tak

Idazmakina hartu eta orri bat sartu nuen, orria eta kopia, Williamsi idazteko asmotan-edo, data tekleatu eta tak-tak, lekua utziz goibururako.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 41. orr.

Erratzagaz azpitik tak-tak joten euskun.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 52. orr.

Oin puntarekin tak-tak jo du lurra, eta harriari sekulako ostikoa eman dio.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 76. orr.

Oin puntarekin tak-tak jo du lurra.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 76. orr.

· Tak! Tak! halako batean bi eztanda txiki eta opako entzun dira musikaren gainetik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 21. orr.

Oso kolpe akonpasatuak ziren, eta batzuetan arinagoak eta beste batzuetan motelagoak, tak...  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 155. orr.

tak... edo tak-tak-tak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 155. orr.

3 (izen gisa)

Gure oinetakoen hotsa entzuten zen: larruzko zolaren tak-tak lehorra ikasketa-buruarenek, gomaren txirri-txirria nireek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 114. orr.

4 tak-tok

Penduluaren mekanika bakarrik: tak-tok, tak-tok.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 124. orr.

5 (izen gisa)

Allikeneko erloju zeremoniatsuaren tak-tok geldoa entzun zen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 148. orr.

Ordura arte erreparatua ez nuen erlojuaren tak-tok, tak-tok, tak-tok geldoa entzun dut.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 124. orr.

6 tik-tak ik tik1.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tak tak (21); tak tak tak (9); tak tok (6)


taka 1 adlag bat-batekotasunaren onomatopeia.

Hitz sekretu batzuk esan zizkion, berarentzako hitzak, eta taka, haren eskuan karamelu bat agertu zen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 128. orr.

Taka gogoratu zitzaidan: "Ixter-puxka".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Eta egun batean, taka: soinuak hitz egin zidaan, gure amaren ahotik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 56. orr.

Bertara agertu, gazteei ikurrina erakusteko eskatu eta, taka, argazkia atera duen argazkilari baten lekukotasun beste asko bezalakoa, horra lana.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 112. orr.

Deskuidatu eta, taka, bi zentesimagatik moztu ninan gaizki.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 26. orr.

Bat-batean, taka! berriz ere, arrebaren eguna zela gogoratu zitzaion, gauean harenean afaldu behar zuela.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 50. orr.

2

Taka eta taka, indar guztiz berunezko pilotak obus bihurtzen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 78. orr.

3 taka-takasup_1 adlag

Emeki-emeki ibili beharrean, euskara maila unibertsalera presaka eta taka-taka igaro nahi izate horrek, tarrapataka, esan dudan bezala, gero eta zulo handiagoa egiten du gure eta iparraldeko gure anai-arreben artean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 95. orr.

3a oinez poliki.

Emaztearen bizkarra inguratu eta taka-taka lekutu ziren, lurra begipe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 239. orr.

· Nola entzuten nuen nere ama sukaldean taka-taka, taka-taka, gosariko katilu handi zuri batean maionesa egiten.  Berria - Gaiak   2006-04-18

4 taka-takasup_2 iz haurrak ibiltzen ikasteko erabiltzen duten lagungarria.

Amona Teresa, nire lehengusu bat taka-takan ibiltzen ageri den erretratu bateko atzealdean ageri da, kameraz ohartu gabe, deskuidoan bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 18. orr.

5 tik-taka ik tik1.
6 tiki-taka ik tiki.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

astindu eta taka (4); erlojua tiki taka (3); taka taka (8)


takada 1 iz kolpetxoa.

Takada arin batzuk entzun zituen kristalean eta leihora itzuli zituen begiak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 332. orr.

2 takada batean memento batean.

Unaik aho barnean zeukan guztia irentsi zuen takada batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 81. orr.


takarkeria iz zakarkeria.

Topagune horretan, komuneko komunitate horretan, gure jende-aurreko gixonkeriak eta takarkeria tristeak pixkaterako ahantziz, bestelako tratabide bat, gozotasun bat, konfiantzan hitz egiteko era bat asmatzen ari garela geure artean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.


takarrada iz

Nor bere sentiberatasunaren arabera jotzeko aukera ematen baitu, gainera: pianoa jotzen den bezala jo, hatzak takarrada arinetan atzera-aurrera, tekla bakar batean tematu gabe, tekla bakoitzean iradokizun doi bat utziz.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 52. orr.


takarraldi iz zakarraldia.

Asarretu ezkero takarraldi batzuek badituzte, baiña jeneralean pake osoan alkarrekin bizi diranak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 252. orr.


takateko iz kolpea.

Takateko bat aditu zen, eztanda txiki baina bere sikuan amorru bizikoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 47. orr.

Etengabeko joan-etorriak, irekitzen eta ixten diren ateen takatekoak, plater-hotsa, gonbidatuen elkarrizketen marmar gero eta ozenagoa iskanbila bihurtua azkenean, guztia ere bizitzaren edertasunaren eta zoragarritasunaren adierazgarri.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 77. orr.

Gizonezkoen takoien takateko eta zapata-zoruen ziri-zara traketsak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 266. orr.

Haritzek egundoko takatekoa eman zion hormari.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 234. orr.

Ruth gomazko botez takateko arinak jotzen ari zen lurzoruaren kontra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 358. orr.

Nahikoa malguki ezkerretara eta eskuinetara jiratu, eta, orpoa orpoaren kontra, takateko arina jotzen zuen ointxo batek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 243. orr.

Sobakevitxek, berriz, begirunea adierazteko, orpoez takateko arina jorik, antzeko gonbita egin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 34. orr.


taket (orobat taketa g.er.) 1 iz hesiak egiteko edo gurdian jartzeko makila moduko atal lodia eta motza. ik hesol.

Taket bat zegoela haitzean sartuta, aspaldi batean bukanero batzuek han utzita.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 134. orr.

Orokaiven etxeak zutoin edo taketen gainean eraikita daude.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 82. orr.

Giltzarria bezain sendo, kanpadendaren taketa bezain tinko, gudu-uztaia bezain gogor.  Elizen arteko biblia   Za 10,4

Peter habian sartu zen, taketa masta legez jarri eta, alkandora bertan lotuta, bela bat egin zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 135. orr.

Gibel-mastari garabia atontzeko behar ziren beste haga, taket, gurpil eta sokak erantsiz, iltzeak ontziratzeko prestatu ginen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 57. orr.

Bi harriren artean taketa sartzen den bezala, salmenta eta erosketaren artean bekatua.  Elizen arteko biblia   Si 27,2

2 (erkaketetan)

Haren besoak: zurrun, taketak legez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 125. orr.

Likoreen ordua heldu zenean, gizon aurpegi zurbil eta taketa bezain gorputz tente bat hurreratu zitzaien alboko mahai batetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 181. orr.

Kalezuloko ezkongai egoki bakarra zelakoan, Um Hamidak poztasuna hartu zuen: bizartegiko nagusitzat zuen, eta taketa bezain zuzena irizten zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 141. orr.

Katilua eskuan gogoratzen dut aita, kafesnea edaten eta, taketa baino zuzenago, halakoak esaten, hemendik aurrera zeuk zaindu beharko duzu etxe hau.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 14. orr.

Han paratu zen bera denon aurre-aurrean, burua gora, taketa baino artezago.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 100. orr.

Baina Mikel kieto hantxe, taketa lantxe.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 221. orr.

3 irud/hed zakila.

Berehala sumatu nituen, eskua poltsikoan sartu eta, txanponak bilatzeko aitzakiaz, taketa zuzen jartzen. Koskabiloak, guztiz laxo, osoro zintzilik geratu zitzaizkidan eta taketa inoiz baino gogorragoa neukan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 208. orr.

Taket hark ene uzkian berriz ere bero handia zabaldu zuen eta beroa nire erraietan hedatu zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 51. orr.

4 pl kakotxak, aipu markak.

"Eskuizkribuan" hitz asko irakurgaitzak edo irakurtezinak zirenez, adituek Gogolek zer idatzi zuen "asmatu", eta argitaletxeek taket artean ipini dituzte hitz horiek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 14. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taketa baino (3); taketa bezain (3)


takigrafia 1 iz idazkera-sistema lasterra, ikurrak eta laburdurak erabiltzen dituena.

Ikasketak: ingeles, frantses (postaz), nederlanderazko, ingelesezko eta alemanezko takigrafia, ingelesezko postazko harreman komertziala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 310. orr.

Takigrafian ere buru-belarri sartuta nago; ikaragarri gustatzen zait.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 67. orr.

Zeregin osasuntsuak denak ere denak, harik eta egun batean abokatua nintzela eta frantsesez nekiela, eta takigrafia eta historia pixka bat ere banekiela jakin zuten arte; jendarmeen sarjentu baten idazkari izendatu ninduten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 111. orr.

-Gaur gauean takigrafia egin behar duzu, Peter?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 237. orr.

Takigrafiaz hartzea?  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 74. orr.

Pentsamenduak hain datozkizu azkar, non takigrafia inprobisatu baten poderioz baizik ezin dituzun harrapatu; eta agian ezta horrela ere.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 87. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bepek posta bidezko takigrafia ikastaro bat eskatu du akademia batera, Margotentzat, Peterrentzat eta hirurontzat.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 61. orr.


takigrafiatu, takigrafia, takigrafiatzen du ad takigrafiako ikur eta laburdurak erabiliz idatzi.

Berak arretaz takigrafiatu zituen lezio haiek areto nagusian, eta gero, etxean, txukun-txukun pasatu zituen garbira.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 127. orr.


takigrafiatzaile iz takigrafiatzen duen pertsona.

Ikusiko duzu zein takigrafiatzaile bikainak egongo garen eginda datorren urterako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 61. orr.


takigrafiko izond takigrafiaren bidezkoa.

F. de. S.-ek 1897an Silabaren teoria-ri buruz emandako hiru hitzaldiren kopia takigrafikoak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 67. orr.


takigrafikoki adlag takigrafiaren bidez.

Artzapezpikuak esan zuen, eta Rogeirok gero era laburrean, takigrafikoki, erregistratu zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 239. orr.


takigrafo 1 iz norbaitek esaten duena takigrafia erabiliz transkribateko lanbidea duen pertsona.

Neska hura bezalakoxe takigrafo on bat nahi zuen, bere gutunez ardura zedin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 43. orr.

Kazetari burua zen Farr jauna, takigrafo trebea, erretzaile amorratua, edale garratza.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 176. orr.

Ez dago epailerik lagun diezazukeenik ez eta abokaturik ere, txotxolotzat hartzeko moduko galderak egiten dizkizutenean; han norbera, distrituko fiskala, takigrafoa eta beraiek besterik ez zegoen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 121. orr.

Barrioren esanetan, PPk elkarrizketa nahi du, baina Legebiltzarrean, «argia piztuta eta takigrafoekin».  Berria - Harian   2005-06-25

2 (izenondo gisa)

Aizak, horretaz ari garela, zer moduz, oraindik lehengo neska takigrafo txiki harekin al habil?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 117. orr.


takikardia iz bihotz taupaden maiztasunaren lastertze ezohikoa.

Hiru egun lehenago, ez zuen jaitsiera proban parte hartu, takikardia bat izan omen zuelako.  Berria - Kirola   2006-02-19

Bihotz taupadak, takikardia betean, izutzeko moduan arintzen zitzaizkidala erreparatu dut.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 107. orr.

Ez nuen ezer berezirik sentitu; takikardia txiki bat, apika, hasieran, baina ez indar berezirik.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 41. orr.

Kangchenjungan eta Everesten bezala, takikardia handia nabaritzen hasi nintzen.  Berria - Kirola   2004-08-03

Barru-barruan badakizu zer egingo duzun, eta une horretatik bertatik antagonistak hartzeari uzten diozu, kanpora okagurea, takikardia eta bihotza lehertzeko arriskua; zerbezatxoren bat hartzen dut ondorengo egunetan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 234. orr.


takikardika izond emakumeez mitzatuz, takikardiak joa dagoena.

Gorri-gorri jarri omen zen ipuina irakurtzean, masailak sutan, eta orain ere takikardika omen dago.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 121. orr.


takila ik takilla.

takilla (orobat takila g.er.) 1 iz txartel leihatila, txarteldegia.

Geratzen zitzaion diruak hainbesteraino altxatzen zion bihotza, non erabaki zuen zineko takillan galdetzea Kanjak futbolari famatuaren helbidea.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 53. orr.

Ordutegia zabala da eta takillan bi ordu aholkatzen dituzte bisita egiteko.  Berria - Kultura   2004-03-07

2 lantegi, aldagela eta kidekoetan, banako altzari apalduna, arropa-eta gordetzeko balio duena.

Kuartel ondoko taberna batean arropak aldatu eta takillan utzi, eta arratsaldea lagunekin ematera etorri.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 17. orr.

Takilla ireki nuelarikan ohar bat atzeman nuen, betiko gisaz atearen zirritutik sartua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 184. orr.

Eritegia areto luze argitsua da, garbitasun handia dago hemen, ontzitxoetan sarturiko lore ihartu koloretsuak ageri dira ohe ondoko takilletan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 120. orr.

Atelier guztietako takilla guztietako egutegi guztietako titiduna naiz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 258. orr.


takimekanografo iz takigrafoa eta mekanografoa den pertsona.

Takimekanografoen ugazabak irrikan zeuden larunbat goizetan lanean jarduteko, lan-astea laburtzea onartzen baldin bazuten galduko zituzten mozkinei eusteko; baina jada ez ziren gai beren lana takimekanografoen laguntzarik gabe egiteko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 385. orr.

K.o. 1956an bazirudien, Wall Streeteko takimekanografoak diru-sarien bidez Wall Streeteko finantzarien ikuspuntura inola ere ekarri ez, eta azkenean ekonomi ezbeharrak finantzariak aldaraziko zituela takimekanografoen ikuspuntura.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 386. orr.


tako 1 iz kirol oinetako batzuk zolan daramatzen pieza puntadunetako bakoitza.

Orpo aldeko takoak larregi ilkatu zitzaizkion zelai lokaztuan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 33. orr.

Atzoko partidan, jokaldi batean botaren takoak Stiel Suitzako atezainaren aurpegian sartu zituen.  Berria - Kirola   2004-06-18

2 pelotariak eskuan, behatz zatietan eta eskuko hezurren buruetan jartzen dituen pvc-zko pieza karratuetako bakoitza.

Gero takoak nola jarri behar diren azaltzean, Letamendiak hainbat gomendio eman zituen, besteak beste tako guztiek garaiera berdina izan behar dutela, eta «inoiz» ez direla hatz tartean jarri behar, odol fluxua eragozten baitute.  Berria - Kirola   2004-09-30

Tako lodiek ez diote pilotaren norabidea zuzentzen utzi, eta gaur tako finagoak jantziko ditu.  Berria - Kirola   2006-02-10

Lizarrakoak iragan ostiralean tako gutxiago jarri zuen eskuan eta hobeto aritu zen.  Berria - Kirola   2006-02-16

Orain arteko partidetan Iñigo Pascualek tako asko jarri du eskuin eskuan.  Berria - Kirola   2006-02-10

3 billarrean bola jotzeko erabiltzen den makila.

Zerraldoa ikusirik, begirada saihestu, eta takoaren punta haustu zuen klera urdin batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 212. orr.

Gero kolpe azkarregia eman zion takoari.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 212. orr.

4 bloke baten baturiko paperezko orrien multzoa.

Takoan geratzen zitzaizkion txartel ertzetatik pasatu zituen erpuruak.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 15. orr.

5 kubo itxurako janari zatia.

Kus-kusa, tabulea, tofua, moussaka, risotto eta arroz minak, taloen antzeko takoak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 66. orr.

6 irud/hed

Zeren eta beraiek egiten baitzituzten kartutxoak, hartu azala, polbora sartu, tako biribilarekin estutu, gero perdigoiekin bete eta, kartoiarekin itxi ondoren, atzetik pistoi berria ezarrita, tiraldi bakoitzeko aldatu beharra egoten zen pistoia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 38. orr.

Txalekoko takoarekin zituen arazoak konpondu dituela dio [Perurenak], eta saio onak egin dituela.  Berria - Kirola   2004-05-04

Jendeak esaten zuen ezin nuela erabili txalekoko takoa.  Berria - Kirola   2004-06-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egur takoak (3); takoak jartzen (3)

takorik jarri gabe (4)


takografo iz ibilgailu baten abiadura eta egin duen distantzia erregistratzen dituen tresna.

Izan ere, bere kamioiko takografoak dio gau guztian ez zela handik mugitu.  Berria - Ekonomia   2006-01-19

Beren ibilgailuetan takografo digitalak jartzearen truke 25 euro pagatuko dituzte garraiolariek.  Berria - Ekonomia   2004-10-09

Ertzaintzak kamioi gidariaren kontrako salaketa jarri du, gurpilak gastatuegiak zeudelako, takografoa berrikusteko epea gainditua zegoelako eta takografoan baimendu gabeko diskoa erabili zuelako.  Berria - Euskal Herria   2004-12-22


takoi 1 iz zapata-orpoa.

Joek zigarrokina bota eta takoiaz zanpatu zuen lurzoruaren kontra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 268. orr.

Zehar-begiz eta tarteka erreparatu nion [...] bere ibilera deskonpasatu samar horiek miretsiz, takoien gainean baldrexka.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 78. orr.

Zuk ere ikasi behar zenuke takoi gainean ibiltzen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Amonarenak izan zitezkeen gona eta takoizko zapata horiak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 132. orr.

Zapatetako takoiak gastatuta, poltsa bat besotik zintzilik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 88. orr.

Juanak takoi azpian itzaltzen du zigarreta, eta bere esku beltzarana nire sorbalda gainean pausatzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

Oinetakoak ere beltzak, takoirik gabeak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 106. orr.

Besoa falangisten erara luzatzea pentsatu dut, baina takoiak jo eta eskua lokian paratzearekin konformatu naiz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 155. orr.

Takoiak elkarren kontra jo eta agurra egin nuen  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 36. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Galtza estu berdeak janzten ditu; bluxa berde-beltza, ez askoz laxoagoa; eta takoi luzeko bota beltz altuak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 59. orr.

Takoi luzeko bota beltz puntadunak, larruzko praka beltzak, niki beltza.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 59. orr.

Takoi luzeko zapaten gainean balantzaka.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 150. orr.

Oso takoi luzeko oinetakoak zituen, eta modu erabat arriskutsuan zebilen haien gainean kulunka.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 143. orr.

Belaunetarainoko soineko bat darama jantzita, eta takoi altuko oinetakoak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 169. orr.

Takoi altu-altuko oinetakoa zen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 165. orr.

Moketa sendo batek estaltzen zuen zoru osoa, idazkari emakumezkoen takoi altu eta txarolatuen hots zorrotz eta biribilak apaltzeko.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 32. orr.

Bezperan baino takoi altuagoak zekartzan eta soineko beltz sotil eta arin bat besterik ez soinean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 85. orr.

-Takoi zorrotzen gainean ibiltzen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 134. orr.

Zango luzeak lerdenago egiten dizkioten takoi fineko botekin.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 40. orr.

«Oi basque, basque» esan zuen takoi tzarren gainean kinkilin-kankalan gerturatzen zitzaiela. Txarolezko takoi luze eta zorrotzdun oinetakoak erosi zizkion Sergiori.  Berria - Kultura   2004-04-11

Ezpainak pintatuta eramaten zituen eta kortxozko takoi altuak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 35. orr.

Botinetan gomazko takoiak jartzea leporatzen zioten.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 160. orr.

Ondo orraztua, ondo makillatua, bere hamar zentimetroko takoien gainean zut.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 22. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Atsegin zuen haien takoi-hotsa, zola gainean kliski-klaska, haien barre-algaratxoak arnasestuka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 49. orr.

Janzkera eszentrikoa utzi eta traje txukuna, panty zuriak eta takoi-zapata irrigarri batzuk jantziko ditun.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 88. orr.

Irriz lehertu zen eta takoi kolpe batez ganbarako atea irekiz erantsi zuen: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 82. orr.

Bonbilla guzti-guztiak hautsi zituela takoi-kolpeka!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 114. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Emakumea harro zegoen bere oin txikiez, baina harrokeria oinazetsua zitzaion inondik ere, punta kamutseko txapin takoi-altuetan estu-estu sarrarazten baitzituen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 147. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Paolak ilea moztu nahi izanen zuen, zapata-takoi altuak eraman eta ez "Castagneri jaunak" egiten zituen gizon-zapata sendoak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 80. orr.

6 orpoa.

Queer piskoanalisiaren Akilesen takoia dela diozu...  Berria - Gaiak   2004-11-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

takoi altu (3); takoi altuak (3); takoi altuko (5); takoi hotsa (3); takoi luzeko (6)

takoien gainean (11)


takoidun 1 izond takoia duena.

Blusa eskote handiduna, gona estu ñimiñoa eta zapata takoidunak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 336. orr.

Samantha zela pentsatu zuen, ordurako ahizpa nagusien kamiseta estuak eta oinetako takoidunak janzten zituena.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 50. orr.

Bi emakume zeuden ondoan zutik; bi emakume dotore jantzita, zapata takoidunak, galtzerdi haragi-kolorekoak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 206. orr.

Martak zapata takoidunak daramatza, eta Txetxurenak ere [...] ez dira deportiboak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 156. orr.

Emakume-zapata takoidunak zeramatzan bati.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 80. orr.

Zineman "Cabaret" ikusi nuenetik, arropa bakartako zapata takoidunak zeramatzan emakume bat jokatzea zen nire goiz-beiletako fantasietariko bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 255. orr.

Oinetan, zapata zuri takoidunak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Sandalia takoidun urrekarak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 401. orr.

Alutik, zilarrezko zapata takoidunek mugarritutako alutik atera zuen hiru metroko nakarezko idunekoa.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 63. orr.

Semea ikusi nuen; hogeita hamar urte zituen, militar botin takoidunak zeramatzan jantzita.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 62. orr.

Gorriak, berdeak, beltzak, zuriak; eta pare bat, takoidunak, zilar kolorekoak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 25. orr.

· Oinak minbera zeuzkan, bere zapata zorrotz takoi higatudunetan sarturik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 425. orr.

2 (izenlagun gisa)

Gona laburreko traje bat zeraman eta takoidun zapata.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 101. orr.

Dibina deitzen zen artista, eta Sergioren lehen betebeharra takoidun oinetakoak janztea izan zen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Takoidun zapaten gainean zinbeldu egiten zuen soina.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 55. orr.

Gero, takoidun sandalia bat kendu eta hankarteraino eraman zion oina, maleziazko irriño batez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 55. orr.

Top beltza eta antezko takoidun botak daramatzan prostituta batek sua eskatu dizu.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 106. orr.

Hiru hazbeteko takoidun oinetako beltzekin  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 261. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenlagun balioa duela)

Bere orratz-takoidun zapatak nire izterrarteko angeluan/egingo lukeen efektua imajinatzen saiatzen naiz.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 158. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

takoidun zapatak (3)

zapata takoidunak (13); zapata takoidunak zeramatzan (3)


takoikatzaile (corpusean takoinkatzaile soilik) iz errugbiko melee batean, baloi takoiz jotzen duena bigarren lerrora bidaltzeko.

Iruditu zitzaidan, oren pare bat lehenago enekin entrenamenduan zegoen Christophe takoinkatzailearen autoa bere etxondoaren saihetsean.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 14. orr.


takoitxo iz takoi baxua.

Aita aurretik joaten zen, pauso handiak emanez, eskuak bizkarrean eta pipa ahoan, eta amona atzetik, soinekoak xirrixta-xarraxta egiten ziola, takoitxoekin hanka-hotsak ateraz.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 15. orr.


taktika 1 iz ekintza militarrak zuzentzeko eta bideratzeko antzea; estrategia-planak egoera jakin batera egokiturik gauzatzea.

Estrategia, taktika eta «target» hitzak erabili ohi dituzte bai enpresetan, baita armadan ere.  Berria - Ekonomia   2004-11-16

Gauza izan zen, esaten ari ginen, Lisboa setiatu eta konkistatzeko lan izugarriari egokien zaizkion taktikak prestatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 265. orr.

Erakunde iraultzaile baten oinarri politiko eta ideologikoak, taktika eta estrategiak interesgarriak gerta dakizkioke polizia sozial bati etsaia hobeto ezagutzeko eta haren kontra borroka egiteko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 110. orr.

V. Biltzarreko erabakiak eta lau fronteen taktika azaldu zizkigun: langileena, kulturala, politikoa eta militarra.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 52. orr.

Buruz mantsoagoak direnez, aurrez pentsatu gabe ekiten diote erasoari, eta inolako taktikarik gabe, ez dira iristen beren asmoak betetzera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2770. orr.

Gerran zaude berarekin, eta, beste edozein borroka-tokitan bezala, taktikaren jokoa dabil zuen arteko giroan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 58. orr.

2 (izenondoekin)

Paraxutista eta harkiak joaten dira horietan eta felagek erabili taktika bertsua erabiltzen dute.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 104. orr.

Horrek erakusten du Israelgo Armadaren taktika militarrak berezi gabeak eta arriskutsuak direla.  Berria - Mundua   2004-10-14

Badakizu, boltxebikeak, Okhranako artxibo polizialetan sartu zirenean, taktika iraultzaileei buruzko tratatu mardulak aurkitu zituztela.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 110. orr.

Mugaz bestaldeko barbaroa ez da, ordea, konformatzen alboko zibilizaziotik ikasi dituen taktika nagusiak praktikatze hutsarekin; hobetu ere egiten ditu sarritan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 147. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik taktiko.

Espainiako Eurofighter borroka hegazkinek eta Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeko hamahiru herrialdetako hegazkinek, taktika ariketak egingo dituzte Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-25

Hortik, bada, taktika arau soil hori: "Dibisio blindatuak urak bezala jokatu behar du”.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 77. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gero, abilkiago aritzearren, Clausewitzen gerla taktikak aztertu genituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 86. orr.

Hemezortzigarren mendeak jada ikusia zuen oihaneko indiarra europar mosketeaz baliatzen zelata eta enboskada-gerran; gerra-mota horrek, oihanaren pantailarekin indiarraren lagungarri gisa, erraz menderatzen zituen garaiko europar gudu-taktikak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 147. orr.

IRAk, bere aldetik, gerrilla taktikak erabili, eta loialisten jauregi ugari erre eta soldadu eta polizia asko hil zituen.  Berria - Harian   2005-07-29

5 ondorio bat lortzeko erabiltzen diren bideen multzoa.

Premiazkoa da taktikak, praktikak eta estrategiak biltzea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 134. orr.

Bena estrategia, taktika eta jokabideetarik harat, Eüskal Herriaren alde aritzea gatik daude Frantzia (eta Espainia) güzian barreiatürik.  Herria   2005-03-24

Taktikak (klase borroka, borroka armatua, desobedientzia zibila) ez dira erabakitzen moral estandarraren arabera, baizik une bakoitzean borrokak dituen beharrei erantzunez.  Berria - Mundua   2004-12-28

Horixe zeukan argitu beharra, handik aurrera zer taktika hartu erabaki baino lehen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 140. orr.

Taktika hau erabiltzen dutenek kontu handia izan beharko dute pneumatikoekin.  Berria - Kirola   2004-03-20

Bere helburua lortu ez duenez, taktika aldatu beharra du Van Daan andreak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 139. orr.

Helburua gure barruko espiritualitate kristaua piztea izango zen beti ere [...] norbaiten barruan ezkutaturiko erlijiorako bokazioa ernaraztea, baina taktika, eta taktikarekin batera teknikak, aldatuta zeuden: limurtzea zen orain persuasiorako bidea, sedukzioa alegia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 45. orr.

Gazteak, bitartean, agure honekin erabili behar duten taktika eztabaidatzen ari dira noski.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 29. orr.

Hitzaldi horiek porrot egin zutenean, taktika aldatu eta agindu nion Tom eta biok han egongo ginela bera bertan gustura egokitu arte.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 166. orr.

Hornitzaileekin haserretzen zen, haien bizitzaren gorabeherak jakin bezain laster; hori zen haren taktika.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 333. orr.

Badakizue zein den gure taktika: atzean gogor, eta baloiak aurrera Garrintxari. 'ABN Amro 1' ontziak taktikarekin egin die aurre aurkarien erasoei.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 74. orr.

Bakarka ahalik eta errenta handiena lortu eta mendian eustea da nire taktika.  Berria - Kirola   2004-02-18

Batzuetan erabili izan dudan taktiketako bat binomio fantastikoarena izan da: krokodiloa eta ohea, esaterako, esparru semantiko desberdina duten bi hitz uztartzea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 101. orr.

6 (izenondoekin)

Kilo batzuk kentzeko une hartako kanpainan, horixe zuen taktikarik berriena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 127. orr.

Denbora irabazteko taktika zaharra.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 50. orr.

Pentsatu zuen taktika ona izango zela Matilderi enborrari buruz eta eskafandrari buruz galdetzea, denbora apur bat emateko eta kafesnea epeltzeko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 44. orr.

Instituzioari buruz, agian taktika oso bat behar da muntatu.  Berria - Euskal Herria   2006-02-04

Martini damutu egin zitzaion godoen taktika zuhur horri ez jarraitzea.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 199. orr.

Besteen posizioak ahultzeko taktika politikoak diseinatzen ari dira. Kasu honetan, oso litekeena da norbaitek pentsatu izana taktika psikologiko frogatuak erabiltzea ideia ona dela, itxaronaraztea kirioak higatzeko, krisiaren mugaraino eramateko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik taktiko.

Taktika erakustaldia eman zuen atzo ABN Amro 1 ontziak Volvo Ocean Racen, laugarren etapan.  Berria - Kirola   2006-03-08

Trimmer ardura du lehenengoak eta taktika arduraduna da bigarrena.  Berria - Kirola   2006-02-17

-Aldi batez burgesiarekin bat egiteagatik, langileriak ez dik ezer galtzen, nik uste; taktika-kontua duk.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 149. orr.

Taktika aldaketa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 9. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Harekin ikasi nian dakidan guztia: penalti bat zer den [...] baita futbol taktikak ere.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 12. orr.

Zer dago adostasun horren atzean? iraganaren inertzia soilik? hauteskunde taktika bat?  Berria - Euskal Herria   2004-05-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

estrategia eta taktika (4); taktika aldatu (10); taktika hutsa (3); taktika txarra (3)

atzeratzeko taktikak (3)


taktiko izond taktikarena, taktikari dagokiona. ik taktika 3; taktika 7.

Ezingo baitzuten portugaldarrek, berek bakarrik, setio, jazarpen, gatazka eta oldarraren [...] afera taktiko eta estrategiko korapilatsuei buruzkoak ebatzi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 80. orr.

Nondik bideratu ziren Anibali geratzen zitzaizkion elefante urriak, zeintzuk izan ziren garaipena eman zioten mugimendu taktikoak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 29. orr.

Ez gaude alde bakarreko mugimendu taktikoetarako.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

Sasian, gerran bezala, inork ez du aukeratzen ahal laguna, etsaiak agintzen du norengana, nor hartu beharko duzun aliatu taktiko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 62. orr.

Erabaki taktiko bat izan zen, Azpilgo giro goria -herritarren samina eta sumina- hozte aldera.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 121. orr.

«Kointzidentzia taktiko batzuk» badaudela ohartarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Realeko entrenatzaileak denbora asko eman du aste honetako saioetan taldearen mugimendu taktikoak lantzen eta zuzentzen.  Berria - Kirola   2004-10-24

Jokaldi taktikoetan mina egiten duen jokalaria delako.  Berria - Kirola   2004-01-10

Lan fisikoa eta entrenamendu taktikoak tartekatu dituzte.  Berria - Kirola   2004-01-04

Oinarrizko ideologia aldez aurretik ezarria dagoela dirudi, eta teoria zein izen berriak taktikoak baizik ez direla; modernotasun itxura bat hartzeko ahaleginak edo.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 52. orr.

Bereizi egin behar da zer den taktikoa, eta zer estrategikoa.  Berria - Euskal Herria   2006-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erabaki taktiko (3)

jokaldi taktikoetan (3)


taktikoki adlag taktikaren aldetik.

Denek badakigu ABn zatiketa bat izan zela eta zein izan ziren horren sustraiak, bai taktikoki, bai estrategikoki.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Taktikoki maltzurra, estrategikoki ezgauza eta moralik gabea zen eta gerraren bidea aukeratu zuen [...] horrek eragingo zituen giza galerak benetan hausnartu gabe.  Berria - Mundua   2006-03-14

Taldea desastre hutsa zen taktikoki, eta segituan hausten zen.  Berria - Kirola   2006-04-27

Onar ditzagun 25 tesi aristotelikoak, eta horiei gehi diezaiegun, taktikoki, hipotesi bat, hogeita seigarren baiespena: mundua betierekoa da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 16. orr.

Motibatzen maisua da eta taktikoki ere oso ona.  Berria - Kirola   2006-02-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taktikoki oso (3)


taktizista izond taktiko hutsa denari dagokiona.

Ez dugu ikusten faktore taktizisten inguruan gure elkarlana landu behar dugunik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16


takto 1 iz ukia.

Plastikozko poltsa baten taktoa sentitu zuen ezkerrekoan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 132. orr.

2 sotiltasuna.

Beti ere, aurreneko bertute pedagogikoa arazo hauetan taktoa izaten da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 77. orr.


talaburdina ik talo 7.

talaburni ik talo 7.

taladrina iz ebaketa-lanabesetan ponpatzen den gaia, urez eta zenbait olioz osatua, makinak lubrifikatzeko eta ez berotzeko erabiltzen dena.

Gizajoa; taladrinak afektatu dik.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 30. orr.

Gaien artean disolbatzaileak, ur zikinak, margoak, pigmentuak eta taladrinak izan ziren nagusi.  Berria - Ekonomia   2004-03-20

Sartu eta bertan, logela, eta logelan, ohe txiki bat, non taladrina usaineko estalkipean sekula maitalerik etzan ez den.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 143. orr.


taladro 1 iz zulagailua, daratulua.

Joan zen lasai asko hura, Niko taladroa lagata kanpoko aldetik markoari begi zorrotzarekin begira gelditu zen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 115. orr.

Taladro on bat erosteko eskatu dizu, eta zuri iruditu zaizu dena dakiela.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 73. orr.

Taladroaren hotsa zetorren kaletik.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 171. orr.

2 zura jaten duen zomorro baten izena (Hylotrupes Bajulus)

Arto mota hori taladro zomorroaren aurkakoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20


talaia (orobat talai g.er.) 1 iz eremu zabalak begiztatzeko erabiltzen den gaina edo egiten den dorrea.

Itsaslabarra metro gutxira dago, eta haren gain-gainetik aurrera egiten duen burdinazko talaia txiki bateraino eraman nahi nau aitak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 149. orr.

Lurra harrotu, harriak kendu eta landarerik onenak landatu zituen; erdian talaia eraiki zuen, eta dolarea egin.  Elizen arteko biblia   Is 5,2

Hogwartseko gazteluaren profila bistatu zuten bere dorre eta talaia askorekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 65. orr.

Ibarraren ikuspegi zabalena zuen talaia horrek.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 63. orr.

Talai hartatik ikusten zen Abraren ikuspegi luzea dastatzeko isilunean murgildu zen bikotea.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 81. orr.

Jauregia, finean, talaia ezin hobea zen, nondik begizta baitzitekeen, han urrunean, urroztarren dorretxea, baita, legoa laurdenerat-edo, Urbiaingo herria ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 31. orr.

Txopako gazteluko talaiara jo nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 256. orr.

2 irud/hed

Badakit nola pasatzen dituzten asteburuak gautoki hits horietan tabureteen gaineko talaietatik atezuan edo edalontzi bati beila egiten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 134. orr.

Euzkadi'ko Jaurlaritzaren New Yorkeko egoitza, talaia bilakatu zitzaion Jesus Galindezen larrupean bizi zen Rojas sinatzen zuen NY-5075i. Xabiertxori ekingo diot berriro, baina oraingoan beste talaia batetik, beste istorio eta aukera batzuk iradokitze aldera. El Pensamiento Navarro eta La Voz de Navarra egunkarietako zuzendaria izan zen 20ko hamarkadan, eta talaia horrek Nafarroako errealitatea aztertzeko toki aukeratua eman zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

Baita sortzaileari ere, kanturako talaia bat aukeratzerakoan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.

Hizkuntza asmatzeko askatasunak, ordea, talaia urrutiratzea eskatzen du -irakurri, begiratu, hausnartu...-.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 48. orr.

Geroari begira, baina oso talaia ezberdinetatik. Itzulpenaren talaia lanbrotsu eskaintzen bazaigu, itzultzailearen begiak lanbroz zeudelako da.  Berria - Harian   2005-02-26

Oi Hirutasun, kristauen teosofiaren talai supernatural eta superjainkozko eta superrona.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 4. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Talaia-dorrearen adarrak hurbileko mendixken altuera gainditzen zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 223. orr.

4 talai egin

Talai egiten ziguten faxista haiek, jakina.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 236. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste talaia batetik (3)

herriko talaian (3)

txopako gazteluko talaiara (4)

bere talaiatik (6); datuen talaiatik (10); gaurko talaiatik (3); talaiatik begiraturik (3); talaiatik begiratzen (3)


talaiari (orobat talaieru) 1 iz talaiatik begiratzen duen begiralea.

Petit Maison talaiatik aurrez aurre zegoen, nondik gentozen ere jakingo zuen beraz talaiariak, hara sartzen ere ikusi gintuela atera genuen kontua.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 383. orr.

Gotzainaren autoa iritsi baino minutu gutxi batzuk lehenago, hau da, talaiariak etsaiaren etorrera iragartzeko erabilitako suziriaren kea ikusi eta berehala, [...].  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 208. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zain neukan zokoren batean talaiari.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 157. orr.

Giltzaduna da, jakina, talaieru egona, zerri alaena.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 112. orr.


talaieru ik talaiari.

talaitxo iz talaia txikia; adkor talaia.

Zaindarien talaitxoaren gainean inor ez dago; eta bi bandera mastak hutsik daude.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 33. orr.

Arantzazuko talaitxo partikular honetatik ordu batzuk sartuko nituen honezkero hodei trumiltsuei begira, ezinegona gandorrean eta kiskalibeharra erraietan daramatela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 241. orr.


talaka 1 iz kalaka.

Zuk ere beti talaka bera behin eta berriz!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 42. orr.

A zer talaka amarena errusierarekin!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 155. orr.

Hark halako talaka eman zidan asunto hura kaskoan sarrarazteko, ezen azkenean berak baino gehiago sinetsi nuen, eta gero berak zer eta nik ez sinestea nahi!  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 139. orr.

Talaka hori bera aditua nauk gaur.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 287. orr.

Ez dut berriz aditu nahi traje berriaren talaka hori!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 237. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Beshir aldamenean neukan une oro itsatsita muki bat bezala, nire iraultzaile-talaka nazioartekoari adi-adi, liluraturik, begiak ezin irekiago, harrituta nire buru-argitasuna zela-eta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 189. orr.

3 talakan adlag

Ametsetan ere ez huke asmatuko zer den hiru ume inguruan izatea, talakan, amak agindu dielako aqua-park batera eramanen dituela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 20. orr.

-Joder, Charly, hi ere hasiko haiz horrekin talakan?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 335. orr.

4 talaka eman kalaka eman.

Arruntik maitemindua nintzen, eta ez zitzaidan inporta nire neska arropa gorri-laranjaz janzteko setan bazegoen, edo talaka ematen bazidan joga egiteak nire gogo-gorputzei ekarriko zizkien onurez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 189. orr.

Jende hori ezagutzeaz gain, berarekin ibili izan bainaiz bezeroei zuhurrak izateko talaka ematen zienean.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 13. orr.

Hark halako talaka eman zidan asunto hura kaskoan sarrarazteko, ezen azkenean berak baino gehiago sinetsi nuen, eta gero berak zer eta nik ez sinestea nahi!  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 139. orr.


talamo iz burmuinaren oinarriaren erdialdeko zatia, bi hemisferioen artekoa, zentuzmenen jardueran arte hartzen duena.

Garuneko bi zatiri egiten die kalte bizkarrezurreko min kronikoak: talamoari eta kortex prefrontal dortsolateralari.  Berria - Gaiak   2004-11-26

2 greziar eta erromatar arkitekturan goiko solairuko gela, ezkon-ohea dagoena.

Prostasaren ezker-eskuin logelak daude jarrita, horietako bat talamoa deitzen dena, eta bestea anfitalamoa esaten zaiona.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2990. orr.


talan
1 talan egin gustatu. ik tilin 3.

Nahasketa hori da, bata, bestea, edo biak; edo-ta bata bestearen galbahetik pasea... bertsozaleari talan egiten diona.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.

2 tilin-talan ik tilin 4.

talante iz aldartea; izaera.

Baina talantea, jokamoldea, apurka-apurka aldatuz zihoan, horretan ez neukan dudarik, agintariek sinesten ez bazidaten ere...  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 29. orr.

Asko hitz egiten da konponbideaz, talante ederra sumatzen dela esaten da, beste garai batzuk bizi ditugula.  Berria - Harian   2005-09-28

Hain ziren toke marroixka haiek asistematikoak eta talante artistikoari emanak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 69. orr.

Krisiaren kontzientzia bizi-biziz dago idatzita, eta hura gainditu ahal izateko beharko den talante moralaz, honela dio: [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 232. orr.

Zapaterok hausteskundeak irabazi zituenean, talante berri sonatua hauspotu zuten handik eta hemendik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 113. orr.

Adierazpen batzuei ez diegu garrantzirik kentzen, bere neurrian baloratzen ditugu, baina talanteei baino, ekintza zehatzei egiten diegu so.  Berria - Harian   2005-04-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

talante berria (8); talante berriak (3)


talantismo iz talantea erabiltzeko joera.

Herenegun esandakoekin koherente izan nahi badu, hitzetatik ekintzetara pasatu behar du, talantismoak alde batera utziz.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14


talapasta iz astinaldia.

Talapasta egin wiskyari edalontzian eta jo du tragoxka bat, irribarrez burua gorantz-beherantz mugituz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 236. orr.


talasemia iz ondoriotasunezko anemia.

Modu horretan ume jaio berrien artean talasemia [...] kasuak %30 murriztea lortu dute. Jaio aurretiko diagnostikoak haurraren eritasun hilgarriren bat iragartzen digunean (talasemia, demagun), edo elbarritasun ikaragarriak eragiten dituenen bat (miopatia larriak, adibidez).  Berria - Gaiak   2006-02-01

Europan, bi metodoak erabili dira talasemia errotik kentzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 153. orr.


talasokrazia iz itsasoetan nagusi izatean oinarritzen den nagusitasun politiko eta ekonomikoa.

Oso denbora laburrean portugaldarrek arabiarren eskuetatik kendu zuten Indiar ozeanoko "talasokrazia".  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 194. orr.

Neurritasunezko iritzi horrek, hamabost mendeko leizean zehar emanak, nekez gogobete zezakeen "Minosko talasokraziaren" ondorengo barbaroek eragindako zulo moralean bizi izatearen kontzientzia garratza zeukan poeta heleniko bat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 160. orr.


talasoterapia (orobat talazoterapia g.er. eta thalasoterapia g.er.) 1 iz itsas bainuetan oinarritzen den terapia.

Nere gorputz-arimetako gogorruneak beratzeagatik edo, itsasoari kendutako uretan sartzen naiz gozoro ("talasoterapia" deitzen diote).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 99. orr.

Astelehenetan, talasoterapia.  Berria - Kirola   2004-05-18

2 talasoterapia-zentroa. ik talasozentro.

Partida amaitu eta talasoterapiara joatea ohiko bihurtu da errugbi profesionalean.  Berria - Kirola   2004-05-18

Azpimarratzekoa da ikastaroez gain ekitaldi desberdin batzu ere eskainiko direla kurtsoen artetik, deneri idekiak eta urririk: Miarritzeko talasoterapiaren bisita, Donibane Garazirat ateraldia, [...].  Herria   2005-06-16

Sari ederrak banatuko dira: moto bat, bidaia bat itsasontziz, asteburu bat Serge Blanco talazoterapian, apairu bat Oiartzungo Zuberoa ostatuan bi lagunentzat.  Herria   2005-05-05

3 talasoterapia-zentro

Institutu Onkologikoan hitzartutako zerbitzuetarako %20ko deskontua edukiko dute eta baita, zenbait talasoterapia-zentrotan.  Berria - Ekonomia   2004-03-06

Partidak jokatu eta biharamunean talasoterapia zentrora joango gara, Hendaiara.  Berria - Kirola   2004-05-18


talasozentro (corpusean tasalo zentro, talazozentro eta talaso zentru soilik) iz talasoterapia-zentroa.

Atzo egin zuen Miarritzek prentsaren aitzineko azken agerraldia, Hendaiako Serge Blanco talaso zentroan, han ari baitira lapurtarrak egonaldia egiten, prestatzen eta tentsioa arintzen.  Berria - Kirola   2006-03-31

Bigarren saria: aste buru bat Hendaiako Blanco talazozentroan.  Herria   2001-05-17

Atlanthal, gaur egungo talaso zentruaren ondoan eraikiko dute beraz bigarren bat, Atlanthal 2 deitua.  Herria   2004-02-05


talastatu, talasta(tu), talastatzen du ad likidoez mintzatuz, inarrosi, irabiatu.

Edalontzia talastatu nuen, ardoa usaintzeko bezala, eta saiatu nintzen hartan ez pentsatzen, alegia, nola estaltzen duten elkar gizonak eta emakumeak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 139. orr.


talazoterapia ik talasoterapia.

talazozentro ik talasozentro.

talde 1 iz mota bereko izaki bizidunen multzoa. (pertsona eta kidekoena)

Bi talde osatu ziren kaian: euskal borrokalari desarmatuak alde batean, eta buruzagi politikoak bestean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 34. orr.

Taldea hiru sailetan banatu zenean, [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 160. orr.

Lisboako futbolaren zaleak talde bitan banatzen dira, alegia, ala Sportingen alde, ala Benficaren alde.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 17. orr.

Hogei bat gizoneko talde batek zaintzen zuen borda.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 101. orr.

Gelatik jaitsi eta taldearengana iritsi nintzenean, Ubanberen eta Opinen arteko borroka ez zela hain arina konturatu nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 222. orr.

Batzordean zeuden legebiltzarreko talde guztiek (EAJ, PP, PSE-EE eta EA) KESek egin duen lanaren kalitatea txalotu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-11-18

Alaska hoteleko taldea galtzea benetako katastrofea izan zitekeen berarentzat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 103. orr.

Bosgarren talde bat dago: ukiezinak, pariak, harijanak edo dalitak, maila guztietatik kanpo daudenak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 56. orr.

Txopako bidaztiak ez ziren nahasten itxura eta kolore anitzeko talde horien artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

Banekien gazte hitlerzaleen talde askotan komisario politiko bat egoten zela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 44. orr.

-Eta denek entzunen ditugu, berriz, Quilapayun taldea.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 223. orr.

Tom taldean izatea oso lagungarri gertatu zaigu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 139. orr.

ik beherago 13.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Emakume bakarra zegoen taldean, Maite, eta Austrian egindako pistola metrailadore bat eman nion.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 144. orr.

Bata eskolako maisua zen eta bestea Apaizaren taldekoa izandakoa.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 98. orr.

El Pradoko zaharberritzaile taldeko burua izan dut irakasle.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 42. orr.

Taldeko kideek beren eskubide batzuei uko egiten diete talde lanak ematen dituen onurak jasotzearren.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 166. orr.

Kirol zuzendariak proposatuta lehen taldeko jokalariak harrobiko gazteen entrenamenduetan parte hartzen hasi dira.  Berria - Kirola   2004-02-13

Taldearen egoera txarra aintzat hartuta, (13. postuan da sailkapenean), klubeko zuzendaritzak ez du arriskatu nahi izan.  Berria - Kirola   2004-03-02

2 (pertsona eta kidekoena izenondoekin)

Talde literario batean egon naiz, baina ez naute kidetzat hartu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 212. orr.

Ez zen inolako talde antimilitaristatakoa, baina, Jabi epaitu eta kartzelan sartu zutenean, ekintza eta bilera guztietan parte hartu zuen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 88. orr.

Denbora berean 37 pertsona hil eta 425 zauritu zituzten talde parapolizialek.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 171. orr.

Talde supremazista estatubatuar baten web orrian.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 93. orr.

Ez zebiltzan bakarka, talde armatuetan baizik, edozein erasori aurre egiteko gertu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 203. orr.

Poliziak turisten autoetan lapurtzen espezializatutako talde antolatua desegin du.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 379. orr.

Ideia txarrek talde indartsuen interesen aldeko direlako egiten dute aurrera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 64. orr.

Ordenako talde gidariak ere izan zuen zeresanik erabaki horretan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 177. orr.

Bi mila laguneko armada talde errusiar txiki bat.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 232. orr.

Harrezkero, Talde Iraunkor bat eratu zen, sekretua gordetzeko.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 209. orr.

Gobernua ez da talde teknikoa, fidatu beharra daukagu lanen ardura duten teknikariekin.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 171. orr.

3 (pertsona eta kidekoena hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zientzia talde-lana da.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 200. orr.

Talde liburu bat sortu zen bilera haietatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 10. orr.

Handik goiti, kanpora joaten nintzen aldiro, "talde-bilera" nuen, edo "talde-afaria", edo "talde-batzarra".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 365. orr.

Irakasleen sinesgarritasuna hobetu ezina da ikasleen begietan, eta gelakideen artean sekulako talde-giro baikor eta ekintzailea dago.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 144. orr.

Talde-estrategian oinarritzen genuen jardunbidea.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 16. orr.

Jendaurreko ikusgarria, talde-jarduera ludikoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 52. orr.

Talde-terapia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 79. orr.

Donatienek irrikatsu maite zituen bi gauza hauek: uzki-koitoa eta talde-sexua.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 15. orr.

Talde sena sendotzeko balio dute, elkarte jakin bateko kide egiten gaituzte.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 248. orr.

Bere kultur eragina jentilen gain zertzean [...] diaspora siriakoa bere talde-nortasuna gordetzeko kezkak mugitu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 249. orr.

Erronka horiek beroriek bultzatu egin zituzten juduak eurentzat talde-bizitzarako modu berri bat sortzera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 199. orr.

Maila supra-pertsonal baina infra-razialeko talde-esperientziak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 328. orr.

4 (pertsona eta kidekoena hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Rousseaurentzat, giza talde bat herri bilakatzen duena gizarte-hitzarmena da. 'Gizatxar talde bat azaldu zen, lainezaz betea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 114. orr.

Gudari-talde bakoitza hogeita lau mila gizonekoa zen.  Elizen arteko biblia   1 Kro 27,1

Frantzisko dohatsuaren lehen ikasle talde hark berebiziko bihotz-garbitasuna zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 201. orr.

Inkontrolatu talde batek Ander harrapatu eta bortizki jipoitu zuen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 114. orr.

Lagun-talde handia berekin zuela [...] heldu zen Jerusalemera.      - 1. orr.

Kanpoan, Errealaren zale talde bat zegoen bandera zuri-urdinak lepoan hartuta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

Conpelloko Joan anaiak, gizon eta emakumez osoturiko lepradun talde handia bildurik, Ordena utzi eta beste ordena bat fundatu nahi izan zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1120. orr.

Aingeru-talde handia etorri zen zerutik, Aintza zeruetan Jainkoari kantatuz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 151. orr.

Han ikusi zuten deabruduna, eserita, jantzirik eta bere onean, lehen deabru-taldearen menpe zegoen huraxe bera.  Elizen arteko biblia   Mk 5,15

Neska-mutil taldea zen, ahotsei erreparatuta.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 46. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, lehena izenondoduna dela)

Guardia zibil talde errepublikano batek egin zien aurre Beasaingo tren-geltokian.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 24. orr.

Turista aleman talde oso bat hantxe zegoen multzoturik, apaiz katoliko bat gidari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

Neska zarpatsu talde baten atzetik oldartu zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.

Bere adinekoekin jolastu nahiko dik, ez agure aspertu talde batekin.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 50. orr.

Kalearen bestaldean, neska uniformedun talde bat ageri zen, te katiluak zituztela eskuetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 180. orr.

6 (abere eta kidekoena)

Otsoen taldea berritu egiten zen etengabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 406. orr.

Hamar otso larriren talde batek, goseak amorraturik, begiak dirdai jarioka txingarren pare, almadiaren barrura egin zuen jauzi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 406. orr.

Samuak intsektu txiki-txiki batzuk dira, kakalardoaren talde berekoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 151. orr.

Txerri eta txerrikume zuri-beltzak ageri ziren talde jorietan bildurik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

7 (abere eta kidekoena hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lubisek Zizpa ekarri ondoren -Zizpak talde-burutza kendu nahi zion Faraoni-, oreka hura kolokan jarriko zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 102. orr.

8 (abere eta kidekoena hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haien abere-taldeak hartu eta izugarrizko sarraskia egin zien.  Elizen arteko biblia   1 Sm 23,5

Zenbaitetan, bai primateek bai beste ugaztun talde batzuetakoek, nahiago izaten dute beren sexu berekoekin jardun.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 70. orr.

Gudarostearen erdia eta elefante-taldea utzi zizkion, beraren erabaki guztiak betetzeko aginduz Lehoi batek zebra talde bati erasotzen dio eta bat hiltzen du. Rantxoko zaldi talde bat Kaweah errekaren ertzean zegoen ura edaten. Artzain bat aurkitu zuen landan ahuntz- eta aker-talde bat bazkatzen.  Elizen arteko biblia   1 M 3,34

Pixkanaka, kaio taldea inguratzen ari zitzaiola ohartu zen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 139. orr.

Txita-talde ugaria zuen eta inguruan zebilkion etengabe jira-biraka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 294. orr.

Erlauntzetik alde egiten duen erle taldea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 135. orr.

Anatomia konparatuak eta fisiologiak apurka-apurka atzeman dituzte zenbait antzekotasun [...] organismo taldeen artean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 118. orr.

Gorputzaren masa handikako antolaera zelula taldeen arteko tokian tokiko eragin-trukez gauzatzen da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 63. orr.

9 mota bereko gauzen multzoa. (pertsonez osaturiko gauzena)

Gizarteko talde baztertuenen askatzaile [..] eta gizarte-harremanetan bakegile.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 33. orr.

-Boleiboleko talde nazionaleko kide egiten zaituztenean, Kubatik kanpo bizitzen geldituko zara?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 212. orr.

Heinz Macher haupsturmführerraren agindupeko SSetako talde berezi batek.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 311. orr.

10 (pertsonez osaturiko gauzena hitz elkartuetan)

Intelektual, filosofo, politikari, artista eta pentsalariz osaturiko presio talde eraginkor bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 131. orr.

Espainiako sistema politiko eta administratiboaren aurka egin behar izan dute lan talde horiek.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 156. orr.

Joanesen lan taldeko arduraduna, belgikar bat, segidan jabeldu zitzaion, baizik eta taldeko langilerik hoberena zuela.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 164. orr.

Lan-talde baten ordezkari modura ariko balitz bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 275. orr.

Biologia molekularreko iker-taldeak ziren han kokatzekoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 84. orr.

Terapia-talde batean sartzeko aholkua eman zien.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 29. orr.

Beraz, epaileak iritzi-talde bati jarraitzen badio, kondenatu egingo du errugabea, eta beste bati jarraitzen badio, absolbitu.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Erlijio nagusi batzuk inspirazio atzerritarrak animatu izan ditu, eta gerra-talde barbaro batzuk kultura atzerritarraren tinduaz blai eginda zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 12. orr.

Legebiltzar talde batek, PSE-EEk hain zuzen ere, eguneko saioa 19:30erako amaitzea eskatu zion bozeramaile-mahaian.  Berria - Harian   2005-02-18

Parrokiaren itzalean sortutako kirol talde baten ospea besterik ez zuten defenditzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 157. orr.

Egunen batean mundu osoan barrena ibiliko naiz nesken boleibol talde nazionalarekin.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 140. orr.

Musika-talde bat ere sortu zuen, Sats izenekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 48. orr.

Rock talde batean jotzen du, izugarrizko zarata egiten dute.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 44. orr.

Bidean pailazoren bat aurkitzen zutenean zirku-talde polita osatzen zuten hirurek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 275. orr.

Ttu-ttua ez zen, beraz, literatur talde batek eragindako aldizkaria izan?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 212. orr.

Garai hartan Damián ardo truke jotzen zuten biolin-talde bateko partaide zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 75. orr.

Kurten eta filmatze-taldearen jarrerarekin zuen zerikusia, zeharka esaten eta egiten zituzten gauzekin.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 30. orr.

11 (bestelako gauzena) ik multzo.

Mota bereko objektu matematikoen talde batean, emandako propietate bati erantzuten diotenak bilatzen hasiz gero, [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 163. orr.

Hizkuntz teoriak erabakiko baitu aurkitutako perpausen taldearen eta perpaus gramatikalen taldearen arteko lotura. Gizon eta animalien multzo haren guztiaren gainean, sekulako denda pilaketa haren gainean, zedroek eta pinuek, talde trinkoetan bildurik, itzal atsegina ematen zuten.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 157. orr.

Perpausak eraikitzeko erabiltzen diren sinboloen talde mugatua.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 41. orr.

12 (bestelako gauzena hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Merkatuko aldi zutenek ikusi zuten urrunera, mendebalera buruz, zeru urdinean, aireko talde bat hegalak distiran iguzkipean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 93. orr.

Iluntasunak irentsi zuen, eta beste izar talde bat hasi zen trenari segika.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 89. orr.

Legamiatik hasi eta gizakiraino, badira zenbait molekula talde beren horretan dirautenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 12. orr.

Poliamidak (hau da, euren egitura molekularrean NH-CO taldea daramaten polimeroak) oso ezagunak dira aspaldidanik.  Berria - Gaiak   2006-03-10

Harwood-ek [...] hitz-taldeen analisirako, hemen osagai-egiturarako erabiltzen den sistemaren antzeko eredu bat aurkezten du.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 159. orr.

Hobe zen letra talde txiki baina leial batekin geratzea zalaparta guzti harekin aurrera jarraitzea baino.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 85. orr.

Neogramatikoei esker, hizkuntza ez zen hartu berez bilakatzen den organismo gisa, baizik hizkuntza taldeen multzozko espirituaren emaitza gisa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 32. orr.

Orduan, hizkuntza jakin baterako, fonema-talde eta morfema-talde bikote bat defini dezakegu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 82. orr.

Nahitaezko da silaba beraren barruan, baina soilik hautazko azentu-taldearen barrenean.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 52. orr.

Hemendik aurrera, hizkuntza perpaus-talde (mugatu edo mugagabe) bat dela ontzat hartuko dut, perpaus guztiak luzeran mugatuak direlarik, eta elementu-talde mu3gatu batetik eraikiak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 30. orr.

"X berridatz bedi Y" erako erregela talde baten bitartez.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 54. orr.

13 taldean adlag

Gaizki zaindutako parke txiki batean, egoiliarrak zebiltzan, batzuk taldean eta gehienak bakarka.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 35. orr.

Hortxe duzu, esate baterako, Elizen arteko Biblia (1994), taldean eginiko bertsio txukuna.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 9. orr.

Normala da sexua taldean egitea?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Beragatik ez dagoela arazorik, baina agentziaren agindu zorrotza dela taldean drogarik ez hartzea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 61. orr.

Gaur ere on egin dit taldean ibiltzeak.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 88. orr.

Ondorengo zeregina tamalgarria izan zen eta guztiak taldean ibiliz egin zuten.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 117. orr.

Bestela, ezinezkoa litzateke taldean bizitzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 166. orr.

Taldean suizidatu zirenak, berriz, 3.538 izan omen ziren iaz.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 202. orr.

Baziren integrista batzuk, taldean etortzen zirenak -ni leziatzera esan ohi zuten bezala-, eta ahotan malapartatua hitza baino ez zutenak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 36. orr.

14 talde lan (orobat taldelan g.er.)

Zientzia talde-lana da.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 200. orr.

Zolak antolatutako "Soirées de Médan" talde lana.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 12. orr.

Santakrutzek ez zekik talde-lana eta diziplina zer diren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 93. orr.

Inperio horietako eskala zabaleko talde-lanaren antolamenduak erakusten duenez, zorrotz banatua zuten lana.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.

Tauk talde lana oinarri hartu behar du CSKAren banakako joko ikusgarriari aurre egiteko.  Berria - Harian   2005-05-06

Baina talde lanak, gurean, kapila lana dakar atzetik, eta hori ez zait hain positiboa iruditzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 59. orr.

Talde lanerako gaitasuna izaitea.  Herria   2001-07-05

Talde lanean aritzen dira, hau da, bakterio batzuk petrolioan dauden hidrokarburo luzeen kateak apurtzen dituzte, kate motzagoak sorraraziz, eta beste bakterio batzuk berriz kate motz hauetaz elikatzen dira azkenean ura eta karbono dioxidoa emanez.  Berria - Gaiak   2006-04-06

Ez omen zaio bidezkoa iruditzen talde-lanean idatzi genuen Domina izeneko ipuina.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 200. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 9 aldiz agertzen direnak)

abere talde (14); abokatu talde (10); acbko talde (11); aditu talde (54); aditu talde bat (27); aditu talde batek (19); aingeru talde (11); al kaeda talde (9); antzerki talde (32); ari den talde (10); arkeologo talde (9); arte talde (11); azken talde (14)

beste hainbat talde (10); beste talde bat (43); beste talde batera (16); beste talde batzuk (21); bigarren mailako talde (20); bigarren talde (16)

dantza talde (19); dantzari talde (17)

ekintzaile talde (12); emakume talde (21); emakume talde bat (9); emazte talde (10); enpresa talde (13); espainiako ligako talde (10); europako talde (64); euskal herriko talde (17); euskal talde (68); euskal talde bat (13); eusko legebiltzarreko talde (18); ezkerreko talde (9); eztabaidaguneko talde (9)

frantziako talde (12); futbol talde (28)

gaizkile talde (22); gazte talde (66); gazte talde bat (19); gerra talde (15); gerrillari talde (11); giza talde (46); gizarte talde (21); gizarteko talde (9); gizon talde (29); gizon talde bat (12); greenpeace talde (18); greenpeace talde ekologistak (9); gudari talde (37); gudari talde bat (12)

hamas talde (9); haur talde (14); herriko talde (21); herritar talde (48); herritar talde batek (33); hirugarren talde (9)

ikasle talde (30); ikasle talde batek (10); ikerketa talde (21); ikertzaile talde (71); ikertzaile talde batek (48); iparraldeko talde (13); irakasle talde (14); irakasle talde batek (9); islamista talde (9); italiako talde (10); izar talde (11); izeneko talde (35); izeneko talde batek (12)

jende talde (25)

kantari talde (35); kirol talde (12); kongresuko talde (12)

lagun talde (59); lagun talde bat (15); laguneko talde (15); lan talde (179); lan talde bat (44); langile talde (22); legebiltzar talde (16); legebiltzarreko talde (39); lehen mailako talde (23); lehen talde (10); ligako talde (43)

mediku talde (13); multzoko talde (17); munduko talde (22); musika talde (59); musika talde bat (10); musikari talde (14); mutil talde (9); muturreko talde (22)

nazioarteko talde (14); nbako talde (19); neska talde (16); neska talde bat (9)

ontziola talde (9); oposizioko talde (38); osatutako talde (32); osatutako talde bat (9); osatzen duten talde (12); oso talde indartsua (13); oso talde ona (23); oso talde sendoa (11); otso talde (10)

parlamentuko talde (9); pertsona talde (13); polizia talde (11); preso talde (11)

real talde (9); rock talde (24)

sasi talde (12); soldadu talde (33)

talde abertzaleak (18); talde aldaketa (13); talde apal (12); talde apala (23); talde ari (19); talde ari dira (15); talde ariko (67); talde ariko dira (59); talde aritu (17); talde aritu ziren (10); talde armatu (90); talde armatu batek (16); talde armatua (14); talde armatuak (64); talde armatuarekin (11); talde armatuaren (20); talde armatuari (19); talde armatuei (11); talde armatuek (18); talde armatuen (18); talde armatuko (53); talde armatuko kide (23); talde arriskutsua (13)

talde bakar (17); talde bakarra (74); talde bakarrak (10); talde bakoitza (19); talde bakoitzak (102); talde bakoitzaren (26); talde bakoitzari (9); talde bakoitzean (15); talde bakoitzeko (16); talde barruan (15); talde bat ari (10); talde bat bidali (16); talde bat izan (17); talde bat izango (14); talde bat osatu (27); talde bat osatuko (9); talde bat sortu (16); talde bat sortuko (10); talde bat sortzea (13); talde bat zegoen (10); talde batek egin (16); talde batek egindako (11); talde bateko (65); talde bateko kide (13); talde baten arabera (13); talde baten aurka (34); talde baten kontra (14); talde bera (27); talde berak (15); talde berean (25); talde bereko (25); talde berezi (22); talde berezi bat (12); talde berezia (15); talde bereziak (10); talde berri (45); talde berri bat (23); talde berria (65); talde berriak (28); talde berrian (20); talde berriarekin (13); talde berriaren (20); talde bezala (38); talde bikaina (41); talde bikaina du (12); talde bilbotarrak (9)

talde daude (29); talde dira (18); talde ditu (9)

talde egongo (11); talde ekologista (19); talde ekologistak (73); talde ekologistako (20); talde ekologistaren (12); talde ekologistek (40); talde ekologisten (13); talde etniko (11); talde euskaltzaleak (9); talde ezagun (11)

talde famatua (12); talde gazte (12); talde gaztea (40); talde gaztea da (13); talde gehienak (21); talde gehienek (20); talde gisa (50); talde gogorra (20); talde gogorra da (10); talde gorritxoak (11); talde guziak (11); talde guztia (15); talde guztiak (74); talde guztiei (31); talde guztiek (141); talde guztiekin (12); talde guztien (47); talde guztien artean (10); talde guztietako (10); talde guztietan (17)

talde handi (122); talde handi bat (46); talde handi batek (9); talde handi baten (23); talde handia (73); talde handia da (21); talde handiak (32); talde handiek (26); talde handien (48); talde handien aurka (17); talde handiena (10); talde handietan (11); talde hartako (17); talde hartan (19); talde hobea (35); talde horren aurka (12); talde horretako (71); talde horretan (67); talde hortako (12); talde hortan (13)

talde igo (9); talde ikusgarria (12); talde indartsu (26); talde indartsua (88); talde indartsua da (17); talde indartsuak (19); talde indartsuen (10); talde indartsuena (17); talde indartsuenak (15); talde indartsuenek (10); talde indartsuenen (15); talde indartsuenetako (17); talde ingelesak (10); talde islamiko (15); talde islamista (27); talde islamista batek (13); talde islamistak (13); talde itxura (12); talde izaera (35); talde izango (25); talde izango dira (17)

talde jakin (12)

talde lan (14); talde lana (78); talde lana da (13); talde lanak (13); talde lanaren (13); talde lanean (29); talde lanerako (9); talde lehiakorra (9); talde lehiatu (18); talde lehiatu ziren (13); talde lehiatuko (21); talde lehiatuko dira (21)

talde mistoa (9); talde mistoak (12); talde mistoan (15); talde mistoko (9); talde mistora (12); talde moduan (12)

talde nafarrak (11); talde nagusia (21); talde nagusiak (19); talde nagusiarekin (15); talde nagusiaren (10); talde nagusiek (10)

talde ohia (18); talde ohiaren (29); talde ohiaren aurka (12); talde on (17); talde ona (97); talde ona da (30); talde ona du (12); talde onak (10); talde onena (44); talde onenak (41); talde onenaren (14); talde onenen (16); talde onenetakoa (10); talde orekatua (16); talde oso (43); talde oso bat (10); talde osoa (80); talde osoak (34); talde osoaren (15); talde osoari (16)

talde paramilitar (28); talde paramilitarrak (13); talde paramilitarreko (15); talde parlamentario (49); talde parlamentarioa (41); talde parlamentarioa osatzeko (10); talde parlamentarioak (19); talde parlamentarioaren (17); talde parlamentarioek (28); talde parlamentarioekin (11); talde parlamentarioko (20); talde polita (19); talde politiko (87); talde politiko guztiek (16); talde politikoak (18); talde politikoei (12); talde politikoek (42); talde politikoen (22); talde profesional (13); talde propioa (24)

talde sendo (10); talde sendoa (78); talde sendoa da (15); talde sendoagoa (13); talde sortu (13); talde sozialistak (9); talde sustatzailea (10); talde sustatzaileak (20); talde sustatzaileko (20)

talde terrorista (34); talde terroristak (9); talde terroristako (10); talde terroristaren (11); talde terroristen (14); talde ttipi (9); talde txiki (50); talde txiki bat (16); talde txikia (16); talde txikiak (16); talde txikiek (13); talde txikien (10); talde txikitan (10); talde txuri (148); talde txuri urdina (24); talde txuri urdinak (73); talde txuri urdinaren (9); talde txuri urdinean (12); talde txuri urdineko (13)

talde ugari (13)

talde zabal (10); talde zaila (11); talde zuri (184); talde zuri gorria (26); talde zuri gorriak (55); talde zuri gorrian (17); talde zuri gorriarekin (12); talde zuri gorriaren (18); talde zuri gorriko (32); txirrindulari talde (10); udal talde (25); udaleko talde (16); unibertsitateko zientzialari talde (13); zientzialari talde (116); zientzialari talde batek (87); zientzialari talde baten (9)

a taldea (10); alemaniako taldea (12); amaren alabak taldea (9); antzerki taldea (25); aurkako taldea (13); azken taldea (15); babes taldea (19); belardi taldea (11); bigarren taldea (60); bigarren taldea joanen (9); bilboko taldea (10); dantza taldea (54); denboraldirako taldea (9); donostiako taldea (13) egin duen taldea (10); egiten duen taldea (9); elaudi taldea (14); elkartasuna taldea (13); enpresa taldea (9); entrenatzen duen taldea (14); espainiako taldea (11); etxeko taldea (63); euskal taldea (12); euskaltel euskadi taldea (10); euskarazko komunikazio taldea (9); futbol taldea (26); galiziako taldea (9); gasteizko taldea (21); gerrilla taldea (10); gudari taldea (15); gure taldea (25); herrialde katalanetako taldea (9); hirugarren taldea (19)

eko taldea (16); iruñ itoitzekin elkartasuna taldea (12); izan zen taldea (9); izar taldea (41); izeneko taldea (10); jaso duen taldea (10); jende taldea (10); kantari taldea (26); kataluniako taldea (10); komunikazio taldea (11); lagun taldea (18); laguneko taldea (13); lan taldea (127); langile taldea (9); legebiltzar taldea (10); lehen mailako taldea (19); lehen taldea (74); lehen taldea joanen (20); lizarrako taldea (10); madrilgo taldea (9); mailako taldea (45); mailako taldea da (10); moduko taldea (30); musika taldea (31); nire taldea (20); nolako taldea (9)

osatutako taldea (24); osatzen dute taldea (26); profeta taldea (9); rock taldea (10); sortu zen taldea (15); sortutako taldea (10); sozialista abertzaleak taldea (25); taldea ariko (20); taldea ariko da (17); taldea aurkeztu (11); taldea bera (14); taldea bikain (10); taldea desegin (23); taldea desegiteko (15)

taldea egiten (14); taldea eratu (19); taldea erosi (9); taldea ez desegiteagatik (11); taldea gaizki (10); taldea hartuko (18); taldea hartuko du (14); taldea indartu (10); taldea indartzeko (13); taldea izan (67); taldea izan da (12); taldea izan zen (17); taldea izango (53); taldea izango da (27); taldea izango du (16); taldea joanen (30); taldea joanen da (26); taldea kanporatu (14); taldea nagusitu (12)

taldea ondo (50); taldea ondo dago (12); taldea osatu (45); taldea osatuko (10); taldea osatzea (14); taldea osatzeko (28); taldea osatzen (55); taldea osatzen duten (18); taldea prest (10); taldea sortu (83); taldea sortu zen (13); taldea sortu zuen (18); taldea sortzeko (12)

taldea utzi (71); taldea utziko (29); taldea utziko du (11); taldea uztea (19); taldea uzteko (9)

unama taldea (9); valverderen taldea (11); zuzendaritza taldea (21); zuzendutako taldea (11); zuzentzen duen taldea (30)

a taldeak (20); abere taldeak (9); aguirreren taldeak (15); ahots taldeak (9); alemaniako taldeak (13); amorrorturen taldeak (21); angeluko taldeak (10); antzerki taldeak (71)

b taldeak (17); bere taldeak (130); bi euskal taldeak (15); bide ertzean taldeak (9); bigarren taldeak (51); bigarren taldeak galdu (11); bigarren taldeak irabazi (13); bilboko taldeak (39); bizkaiko taldeak (11)

csc taldeak (14)

dantza taldeak (83); dantzari taldeak (15); donostiako taldeak (33)

eb berdeak taldeak (12); egin du taldeak (10); egin zuen taldeak (17); eibarko taldeak (16); ekisoainen taldeak (9); ekologistak martxan taldeak (15); emakumeen taldeak (13); enpresa taldeak (9); entrenatzen duen taldeak (22); eroski taldeak (14); espainiako taldeak (13); etxeko taldeak (89); euskal taldeak (60); euskaltel euskadi taldeak (23); euskara taldeak (11); ezker abertzalea taldeak (25)

frantziako taldeak (11); futbol taldeak (24)

gainerako taldeak (14); galiziako taldeak (9); gamesa taldeak (9); gasteizko taldeak (109); gazte taldeak (23); giza taldeak (14); gizarte taldeak (9); gobernu taldeak (40); gudari taldeak (34); gure taldeak (17)

herri taldeak (10); herriko taldeak (10); hirugarren taldeak (23)

eko taldeak (65); ikasle abertzaleak taldeak (21); ikerketa taldeak (16); ingalaterrako taldeak (9); iritzi taldeak (10); iruñ irungo taldeak (25); italiako taldeak (15); ivanovicen taldeak (10); izango du taldeak (9); izar taldeak (13); izeneko taldeak (12)

javier aguirreren taldeak (9)

kaiku taldeak (12); kantari taldeak (21); kataluniako taldeak (20); kirol taldeak (9); komunikazio taldeak (9); kultur taldeak (16)

lagun taldeak (10)

lan taldeak (156); legebiltzar taldeak (30); legebiltzarkide taldeak (10); lehen taldeak (75); lehen taldeak errezebituko (13); lehen taldeak irabazi (25); lehiaketa taldeak (11); lizarrako taldeak (33); londresko taldeak (10)

madrilgo taldeak (10); manex gogoan taldeak (9); melen taldeak (14); musika taldeak (38)

oposizioko taldeak (10); osatutako taldeak (12)

phonak taldeak (10)

rock lehiaketa taldeak (10)

salbamendu taldeak (28); saunier duval taldeak (11); sortzen ikasbatuaz taldeak (22); sozialista abertzaleak taldeak (54); sustengu taldeak (15)

taldeak alaituko (10); taldeak alaiturik (55); taldeak antolatu (18); taldeak antolaturik (13); taldeak antolatuta (13); taldeak antolatutako (16); taldeak antolatzen (15); taldeak ariko dira (27); taldeak aurkeztu (9); taldeak aurkeztutako (11); taldeak berak (25)

taldeak egin (50); taldeak egin duen (16); taldeak egindako (30); taldeak egingo (10); taldeak eginiko (14); taldeak egiten (10); taldeak eman (24); taldeak emandako (14); taldeak emanen (24); taldeak emanen du (16); taldeak emanik (23); taldeak errezebituko (25); taldeak errezebituko du (24); taldeak esan (11); taldeak eskainiko (13); taldeak fitxatu (14); taldeak galdu (29); taldeak gora egin (17); taldeak hartu (19); taldeak hartu zuen (10); taldeak hartuko (11)

taldeak irabazi (83); taldeak irabazi du (27); taldeak irabaztea (10); taldeak jakinarazi (12); taldeak joan (9); taldeak joko (11); taldeak lortu (9)

taldeak ondo (22); taldeak osatu (9); taldeak salatu (14); taldeak sartu (10); taldeak sortu (14)

torturaren aurkako taldeak (19)

udal gobernu taldeak (10); udal taldeak (22); valverderen taldeak (16); zuzendutako taldeak (18); zuzentzen duen taldeak (63)

b taldean (11); bere taldean (22); bigarren taldean (34); biktimen lan taldean (11)

euskaltel euskadi taldean (10); futbol taldean (12); gasteizko taldean (9); gure taldean (25); lan taldean (77); lehen taldean (145)

taldean ari (30); taldean ari da (9); taldean ariko (10); taldean ariko da (9); taldean aritu (31); taldean aritu zen (11); taldean arituko (9); taldean dago (10); taldean dauden (10); taldean egin (19); taldean egiten (9); taldean egon (10); taldean hasi (10); taldean jarraituko (28); taldean jarraituko du (10); taldean jokatu (25); taldean jokatuko (21); taldean jokatuko du (16); taldean jokatzeko (10); taldean jokatzen (36); taldean jokatzen du (13); taldean korrituko (11); taldean korrituko du (10); taldean sartu (31); taldean sartzeko (18); taldean sartzen (14); taldean zegoen (11)

zuzendaritza taldean (13)

airoski taldearekin (10); bere taldearekin (41); bigarren taldearekin (23); dantzaldia otsoak taldearekin (9); dantzaldia samain taldearekin (10); dantzaldia xitoak taldearekin (11); gaubele taldearekin (9); hiruak taldearekin (10); lehen taldearekin (119); lehen taldearekin entrenatzen (14); otsoak taldearekin (12); samain taldearekin (12)

taldearekin alderatuta (9); taldearekin alderatuz (10); taldearekin ariko (11); taldearekin aritu (13); taldearekin batera (27); taldearekin egin (12); taldearekin egingo (10); taldearekin entrenatu (13); taldearekin entrenatzen (19); taldearekin korrituko (9); xitoak taldearekin (16)

antzerki taldearen (21); babes taldearen (14); bere taldearen (50); cofidis taldearen (10); dantza taldearen (25); dantza taldearen ikusgarria (9)

egin zuen taldearen (9); enpresa taldearen (9); etxeko taldearen (38); etxeko taldearen aurka (15); futbol taldearen (29); gasteizko taldearen (12); giza taldearen (11); gobernu taldearen (14); gure taldearen (10)

ikerketa taldearen (9); izar taldearen (16); lan taldearen (71); legebiltzar taldearen (12); lehen taldearen (17); musika taldearen (18)

sozialista abertzaleak taldearen (22)

taldearen alde (26); taldearen arabera (30); taldearen ardura (12); taldearen aurka (153); taldearen aurka jokatuko (13); taldearen baitan (10); taldearen barruan (26); taldearen berri (9); taldearen bigarren (12); taldearen buru (17); taldearen buruzagia (15)

taldearen egoera (34); taldearen egoerak (11); taldearen emanaldia (10); taldearen erdia (16); taldearen eskutik (24); taldearen etorkizuna (11); taldearen gidaritza (11); taldearen helburua (10)

taldearen ibilbide (9); taldearen ibilbidea (12); taldearen ikusgarria (14); taldearen inguruan (22); taldearen inguruko (9); taldearen izena (23); taldearen izenean (27); taldearen jarrera (17); taldearen jokoa (16); taldearen kontra (103); taldearen kontrako (18); taldearen kontzertua (25); taldearen lana (16); taldearen lehen (28); taldearen maila (12)

taldearen onerako (11)

taldearen ustez (24)

zuzentzen duen taldearen (9)

bere taldeari (32); eman dio taldeari (11); eman zion taldeari (15); etxeko taldeari (23); gasteizko taldeari (17); lan taldeari (14)

taldeari dagokionez (17); taldeari irabazi (9); taldeari laguntzeko (16)

euskal taldeei (12); taldeei dagokienez (14)

antzerki taldeek (11); beste taldeek (27); bi euskal taldeek (33); emakume taldeek (12); euskal taldeek (107); gainerako taldeek (26); gizarte taldeek (9); hiru euskal taldeek (23); legebiltzar taldeek (20); muturreko taldeek (9); oposizioko taldeek (24); salbamendu taldeek (56)

taldeek aurkeztutako (14); taldeek bat egin (9); taldeek egin (12); taldeek egindako (9); taldeek jokatuko (10); taldeek joko (10)

beste taldeekin (10); gudari taldeekin (9); taldeekin batera (22)

beste taldeen (29); bi taldeen artean (45); bi taldeen arteko (53); dauden taldeen (29); dauden taldeen artean (10); euskal taldeen (49); euskal taldeen artean (9); euskal taldeen arteko (15); gainerako taldeen (10); giza taldeen (14); giza taldeen arteko (9); gudari taldeen (10); lan taldeen (19); lehen mailako taldeen (11); ligako taldeen (9); musika taldeen (20); salbamendu taldeen (11)

taldeen arabera (12); taldeen artean (162); taldeen arteko (157); taldeen aurka (56); taldeen berri (9); taldeen kontra (20); taldeen lana (10)

euskal taldeentzat (17)

euskal taldeetako (12); taldeetako bat (36); taldeetako bat da (13); taldeetako jokalariak (10); taldeetako kideak (11); taldeetako ordezkariak (11); taldeetako ordezkariek (13)

lan taldeetan (11); taldeetan aritu (14)

euskal taldeetatik (9)

taldeez gain (12)

edozein taldek (12); hainbat taldek (100); taldek egin (10); taldek hartu (10); taldek hartuko (18); taldek hartuko dute (16); taldek osatzen (12); taldek parte hartu (9); taldek parte hartuko (11); zein taldek (20); zenbait taldek (26)

antzerki taldeko (10); aralar taldeko (10); ardoi taldeko (12); arin taldeko (12)

babes taldeko (9); baque taldeko (11); bere taldeko (44); bigarren taldeko (61); bigarren taldeko jokalari (12)

citroen taldeko (10); cofidis taldeko (19); csc taldeko (13)

dantza taldeko (21); eb berdeak taldeko (30); ekologistak martxan taldeko (14); euskaltel euskadi taldeko (30); euskarazko komunikazio taldeko (10); ezker abertzalea taldeko (10)

futbol taldeko (25)

gerolsteiner taldeko (9); gure taldeko (11)

eko taldeko (14); ikerketa taldeko (18); ikertzaile taldeko (14); illes balears taldeko (17); iruñ itoitzekin elkartasuna taldeko (46); izar taldeko (35)

kaiku taldeko (12); kelme taldeko (15)

la boulangere taldeko (13); lampre taldeko (13); lan taldeko (49); lan taldeko presidenteak (9); legebiltzar taldeko (23); lehen taldeko (80); lehen taldeko jokalari (10); liberty seguros taldeko (10); liberty taldeko (26)

mobile taldeko (16); musika taldeko (15)

phonak taldeko (18)

quick step taldeko (10)

saunier duval taldeko (22); sortzen ikasbatuaz taldeko (18); sozialista abertzaleak taldeko (45)

t mobile taldeko (15)

taldeko abeslari (14); taldeko abeslaria (11); taldeko arduradun (16); taldeko arduradunak (23); taldeko arduradunaren (9); taldeko arduradunek (29)

taldeko batek (11); taldeko bateria (9); taldeko bozeramaile (17); taldeko bozeramaileak (24); taldeko buru (59); taldeko burua (43); taldeko buruak (38); taldeko buruaren (13); taldeko buruzagi (9)

taldeko dantzariak (10)

taldeko eledun (15); taldeko eledunak (11); taldeko entrenatzaile (25); taldeko entrenatzailea (26); taldeko entrenatzaileak (10)

taldeko gainerako (10); taldeko gidari (14); taldeko goleatzaile (16); taldeko golegile (29); taldeko golegile nagusia (15)

taldeko izarra (17)

taldeko jokalari (74); taldeko jokalaria (11); taldeko jokalariak (30); taldeko jokalariek (21); taldeko jokalarien (12); taldeko jokalaririk (17)

taldeko kantariak (21); taldeko kapitaina (14); taldeko kide (183); taldeko kide batek (9); taldeko kide da (9); taldeko kide izan (13); taldeko kidea (67); taldeko kidea da (14); taldeko kideak (153); taldeko kideek (116); taldeko kideen (28); taldeko kirol zuzendaria (22); taldeko kirol zuzendariak (16)

taldeko lana (11); taldeko legebiltzarkide (17); taldeko legebiltzarkideak (13); taldeko lehendakaria (9); taldeko liderra (13)

taldeko musikariak (9)

taldeko ordezkari (14); taldeko ordezkariak (21)

taldeko partaide (17); taldeko presidente (39); taldeko presidentea (9); taldeko presidenteak (27)

taldeko txirrindulari (34); taldeko txirrindularia (40); taldeko txirrindulariak (28)

taldeko ustezko (11)

taldeko zuzendari (17); taldeko zuzendaria (13); taldeko zuzendariak (16); taldeko zuzendaritzak (12)

us postal taldeko (12)

zientzialari taldeko (13); zuzendaritza taldeko (14)

euskadi taldekoak (10); euskaltel euskadi taldekoak (10)

taldera itzuli (17); taldera itzuliko (9); taldera joan (10)

hainbat talderekin (14)

beste talderen (25); bi talderen arteko (11); hainbat talderen (26); talderen bat (40); talderen batean (9); talderen batek (21); talderen batekin (10); talderen baten (11)

edozein talderi (11)

europako talderik (11); ligako talderik (28); munduko talderik (15); talderik gabe (29); talderik indartsuena (17); talderik onena (32); talderik onena da (10)

hainbat taldetan (9); taldetan banatu (26); taldetan banatuta (12); taldetan banatzen (9)

taldetik at (10); taldetik kanpo (24)

taldez aldatu (10)


taldearteko izlag taldeen artekoa.

Taldeartekoa eratzea: Espainiako Kongresuko lau diputatuk eta beste hainbeste senatarik osatuko dute taldeartekoa, datorren otsailetik aurrera, eremu parlamentarioan lankidetza hobetzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26


taldeburu (orobat talde buru g.er.) 1 iz talde baten burua.

Ondoren, gudarosteko buruzagiak izendatu zituen Judasek: mila, ehun, berrogeita hamar eta hamarna gizoneko taldeburuak.  Elizen arteko biblia   1 M 3,55

Iban Mayo eta Haimar Zubeldia izango dira Euskaltel-Euskadiko taldeburuak Tourrean.  Berria - Kirola   2004-06-29

Bi taldetan banatu nituen nire lagun adats ederrekoak, eta taldeburu bana aukeratu.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 65. orr.

Gudarosteko taldeburuek Jaunari oparitzat eskainitako urreak ehun eta hirurogeita hamar kilo pisatzen zuen gutxi gorabehera.  Elizen arteko biblia   Zen 31,52

Ibon Fernandez Iradi, 31 urte, ETA-ko taldeburuetarik ditake polizaren arabera.  Herria   2002-12-26

2 (hitz elkartuetan)

Bere helburua Tourra delako erabaki genuen taldeburu lanak, edo ardura, nik neuk eta Samuel Sanchezek hartzea.  Berria - Kirola   2004-04-21

Ñabardurak ñabardura, zer moduz taldeburu jardunean?  Berria - Kirola   2004-04-28

3 (adizlagun gisa)

Beti esan izan dut Athleticen ez dutela talde ezberdinek egon behar, eta ni taldeburu egotea nahi zutenez, horrelaxe egingo dut.  Berria - Kirola   2004-07-14

Aurretik, taldeburu, zaldi gainean nagusi, gizon gazte bat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 138. orr.

Taldeburu izendatu zuen, konfiantza zeukalako, baina azkar jabetu zen gasteiztarra nekez sailkatuko zela onenen artean.  Berria - Kirola   2004-09-22


taldeburutza iz talde baten burutza.

Mayok badaki Euskaltel-Euskadiko bizkarrezurra dela eta izango dela, eta nagusitasun horrek ematen duen agintea erabiltzen du Tourrean taldeburutza eskatzeko.  Berria - Kirola   2004-10-28


taldeka 1 adlag

Anaiak, beraz, elkarren ondoren taldeka iritsi ziren Trentora.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1125. orr.

Bil zaitezte taldeka: frantsesak hemen, herrialde aliatuetakoak inguru horretan, ingelesak eta estatubatuarrak beste horretan, eta gainontzekoak ofizial horren inguruan.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 173. orr.

11 eta 16 urte bitarteko gazteak ariko dira lehian, taldeka, eta sei kiroletan.  Berria - Kirola   2006-04-02

Orduan, jende guztia zelaian taldeka eserarazteko agindu zien.  Elizen arteko biblia   Mk 6,39

Unibertsalei esker banakoak taldeka antola ditzakegu eta errealitatea modu antolatu batean ikus dezakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 172. orr.

Nahi duenak, nahi duen kantua eman dezake, bakarka edo taldeka.  Herria   2005-12-01

Bakarka beti, ez dut sekulan binaka edo taldeka ikusi argioilarrik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 111. orr.

Autobusetatik, taldeka edo banaka, geroz eta gazte gehiago jaitsi dira.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 52. orr.

Atzetik gazte taldeak agertzen ziren, bikoteka edo taldeka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 208. orr.

Umeak bakarrik, umeak bikoteka, umeak taldeka, launaka, seinaka, hamarnaka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 119. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gainerako israeldarrak gudari-taldeka etxolatuko dira, nor bere kanpalekuan.  Elizen arteko biblia   Zen 1,52

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bakarka edo taldeka (3); bakarka zein taldeka (3); binaka edo taldeka (7); gudari taldeka (4); taldeka antolatu (4); taldeka banatuko dira (3); taldeka ibiltzen (3); taldeka joan (3)


taldekako izlag taldeen araberakoa.

Tokian-tokikoaren errespetua edo subsidiaritate printzipioa: lurraldekako eta taldekako estilo eta erabakiak lehenetsiz zentralismo demokratikoaren aurretik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 73. orr.

Arrantzaleak erruz zeuden pasealekuan, kanaberaz osatutako ilara luzeen inguruan kokaturik, hausnarketa bakartian nahiz taldekako berriketa lasaian.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 18. orr.

Arabako taldekako bertsu xapelgoa ere aintzina doa, eta finala urtarrilaren 17an jokatuko da.  Herria   2004-01-15

Artikuluak irakurketa norabide bakarra du, taldekako suizidioez ohartarazi nahi da.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 202. orr.

Eusko Legebiltzarrak banakako zein taldekako eskaera eskubidea arautuko du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-04

Atzo hasi zen Kataluniako Volta [...] taldekako erlojupekoarekin.  Berria - Kirola   2004-06-15

Armstrongen US postal taldeak irabazi zuen taldekakoa.  Berria - Kirola   2004-07-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taldekako erlojupeko (4); taldekako erlojupekoa (26); taldekako erlojupekoa jokatu (3); taldekako erlojupekoa jokatuko (4); taldekako erlojupekoan (11); taldekako erlojupekoaren (4); taldekako esprinta (8); taldekako esprinta emakumezkoak (4); taldekako esprinta gizonezkoak (4); taldekako jazarpena (3); taldekako jazarpenean (4); taldekako kirola (3); taldekako sailkapena (3); taldekako sailkapenean (4); taldekako sailkapeneko (4)

taldekakoa gizonezkoak (3)


taldekatu, taldeka(tu), taldekatzen du ad taldetan zatitu.

Gizonek taldekatzeko dituzten motiboak behin taldekatu eta gero egiten dutenetik ondorioztatzen da.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 60. orr.

Osagai horiek bakartu behar dira, taldekatu, egokiak bihurtu, elkarren artean harremanean jarri, multzoak sortu.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 14. orr.


taldekatze iz

Gizarte zibilak, ordea, ez dira taldekatze hutsak, aliantzak baizik, eta horiek lortzeko guztiz beharrezkoak dira leialtasuna eta itunak. Haien taldekatzeek, ordea, ez dituzte Estatuak osatzen eta, horregatik, animaliak ez dira politikoak, beren erregimena adostasun batera mugatzen baita.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 58. orr.

Hiru lerrotan taldekaturik, etsaiaren atzealdetik hurbildu ziren, turutak joz eta otoitz-oihuak eginez.  Elizen arteko biblia   1 M 5,33

Eurak askatuz gero batasun naturaltzat, berehalakotzat eta unibertsaltzat jotzen diren taldekatze guztiez, badago aukera beste batasun batzuk deskribatzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 37. orr.

Zein eskemen arabera (seriean jarri, aldi bereko taldekatzeak, aldaketa lineal edo elkarrekikoak) lotu daitezkeen enuntziatuak elkarren artean diskurtso-mota batean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 70. orr.

Alferrik bilatuko dugu, beraz, enuntziatua zeinuen taldekatze bateratuetatik at.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 103. orr.

Jamal Chubaki, Palestinako Taldekatze Lokaletako ministroak egin zituen adierazpen horiek.  Berria - Mundua   2004-02-13


taldekeria iz talde jokabide gaitzesgarria. ik alderdikeria.

Ez teologoen taldekeria eta haien arteko mokokaldi eta azpijoko aspergarriak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 15. orr.


taldekide 1 iz talde bereko kidea.

Ramon Saizarbitoriarekin eta Ibon Sarasolarekin lankide ala taldekide gisa ibili zinen areago?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 249. orr.

Andrei Kivilev taldekide eta laguna hil zenean [...] edo Cofidiseko zuzendaritzak taldeko kirol jarduna bertan behera uztea erabaki dutenean, deitu omen diote komunikabide denek.  Berria - Kirola   2004-04-16

Portalis, Tronchet, Maleville eta Bigot-Préameneu, horiexek dira taldekide haien izenak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 13. orr.

Patarroyoren taldekide izandako Jaiver Rosasek jarri zuen abian proiektua.  Berria - Gaiak   2004-06-26

U2-ko taldekide guztiek ere parte hartu dute diskoan.  Berria - Kultura   2004-10-05

Lagun koadrila batekin gauez biltzen ginen, taldekideren baten etxean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 27. orr.

Handik puska batera, taldekideen barre algarek esnatu nautenean, begiak zabaldu, eta Adela bideoan grabatzen ari zitzaidala ohartu naiz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 169. orr.

Gainerako taldekide gehienak bezala, Leire etzana dago belar gainean, begiak itxirik eta motxila buruko eginda.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 72. orr.

Black Catera azaldu nintzenean, taldekideak sakabanatuta zebiltzala jakinarazi zidaten.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 124. orr.

Armstrongen taldekide Floyd Landisek irabazi du Portugalen.  Berria - Kirola   2004-02-24

2 (izenondoekin)

Taldekide berria duzue: Iñigo Egia perkusio jotzailea.  Berria - Kultura   2006-03-03

Taldekide ohiek, besteak beste, andre-gixon eta gonazulo deitu zieten, eta, jakina denez, gizonezkoek oso iraingarritzat dauzkate hitz horiek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 280. orr.

Taldekide ahobero bat, Luis, etengabe ari da Ruben zirikatzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 60. orr.

Diziplina orotan ondo moldatzen da, eta taldekide bikaina du alboan: Patxi Vila.  Berria - Kirola   2004-05-08

Hartz bakartiaren 24 irudi zenbatuko zituen, trekeko taldekide txunditu eta hasieran sinesgabeei topaketaren berri ematean.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 65. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Taldekide-txartelak ere berak eginak ziren.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 171. orr.

Denbora gutxirekin genbiltzanez, kabina bila hasi beharrean, taldekide mordoxka bat superreko telefonoan bertan jarri gara ilaran.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 231. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Antzerki taldekide batzuk baserri kalamastra batean jarri ziren bizitzen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 227. orr.

Ni ez naiz profeta, ez eta profeta-taldekidea; abeltzaina naiz eta basapiku-biltzailea.  Elizen arteko biblia   Am 7,14

Hobi-zulatzaile taldekideak aitzurrari gaitzeko oldea eman zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 156. orr.

5 (izan du aditzaz)

Gaia datorren astean aztertuko du EAk, Espainiako Kongresuan taldekide duen ERCrekin.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Gauean, taldekide genuen Sasoeta "jakintsuari" esker [...] zerbait gehixeago ikasteko esperantza sumatu nuen, eta berriro bertaratzeko asmoa onartu nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 143. orr.

Taldekide nituen batzuk igandero jokatzen dute eta beste batzuk ez.  Berria - Kirola   2004-01-14

Taldekide izan ditudan askok ezin izan dute horretaz gozatu.  Berria - Kirola   2004-10-27

6 (adizlagun gisa)

Nor etorriko zaio taldekide?  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

armstrongen taldekide (4); bere taldekide (24); bere taldekide ohien (3); beste taldekide bat (4); beste taldekide batek (3); beste taldekide batzuk (3); izango du taldekide (4)

taldekide baten lesioagatik (3); taldekide berri (3); taldekide berria (3); taldekide berriekin (4); taldekide bikaina (4); taldekide bikaina zen (3); taldekide izan (14); taldekide izandako (3); taldekide izango (3); taldekide ohia (4); taldekide ohiak (15); taldekide ohiek (3); taldekide ohiekin (5); taldekide ohien (7); taldekide ohien aurka (4); zure taldekide (6)

taldekidea izan (4); taldekidea izan zen (3); taldekidea izango (3)

bere taldekideak (17); beste taldekideak (8); gainerako taldekideak (12); taldekideak azaldu (3); taldekideak dira (3); taldekideak nekatuta (3

taldekidearen aurretik (3)

bere taldekideek (8); diote taldekideek (3); dute taldekideek (13); eta taldekideek (6); gainerako taldekideek (7); taldekideek asko (3); taldekideek azaldu (4); taldekideek azaldu dutenez (3); taldekideek beraiek (3); zure taldekideek (3)

bere taldekideekin (14); bere taldekideekin batera (10); beste taldekideekin (4); gainerako taldekideekin (11); gainontzeko taldekideekin (8); gainontzeko taldekideekin batera (3); taldekideekin batera (40); taldekideekin batera aritu (4); taldekideekin batera entrenatu (10); taldekideekin batera entrenatzen (11); taldekideekin entrenatu (13); taldekideekin entrenatu zen (3); taldekideekin entrenatuko (3); taldekideekin entrenatzen (12); taldekideekin entrenatzen hasi (3)

bere taldekideen (10); bere taldekideen artean (3); taldekideen arabera (3); taldekideen artean (10); taldekideen arteko (5); taldekideen izenak (3); taldekideen laguntza (6); taldekideen laguntzarekin (4); taldekideen lana (3); taldekideen ondoan (3)


taldekoi izond taldean bizitzeko edo aritzeko joera duena.

Gizakia animalia taldekoia da, hau da, taldean bizitzeari abantaila gehiago ikusten dizkio, bakarrik bizitzeari baino.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 63. orr.

Ez dakit helduagoa nintzen, baina ez hain umea, ez hain taldekoia ere; jendekoia betidanik izan naiz, baina, ez dakit urteen berezko uzkurtze baten poderioz ala irakurketaren sentsibilitate erne berriaz, artaldean ez nintzela gustura sentitzen ohartu nintzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 82. orr.


taldekotasun izond taldeko izateko nolakotasuna.

Kalekotasun, zuzenekotasun eta taldekotasun hau berezkoa du bertsolaritzak, hor sortzen da sortzaileen eta entzuleriaren arteko konplizitatea, bat-bateko bertso-sorkuntzarako ezinbesteko orea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 54. orr.


taldelan ik talde 14.

taldeño iz taldetxoa.

Gazte taldeño bat osatu zuten block-a osoki eraikitzeko bitartean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 123. orr.

Ez da guti harritu, taldeño bat joan zaiolarik "Zorionak" kantatzerat.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 182. orr.

Cartierren apeta hutsak horretaratua zara taldeño honen  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 162. orr.


talderatu, taldera(tu), talderatzen da/du ad taldera joan; taldera eraman.

Ttipik talderatu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 155. orr.


talderatze iz taldera joatea; taldera eramatea.

Gai berean, Amorrorturen irudiko, taldearekin entrenatu ezin izatea «moldaera» oztopo bat da «talderatzea bilatzen duenaren bidean».  Berria - Kirola   2004-08-10


talderdi iz

CD&V (Kristau Demokratak eta Flandestarrak) alderdiko presidente Yves Letermek Gobernua osatzeko ekimena izango duela ziurtzat jotzen dute Flandesen, galdeketek haren talderdiari bozen %31,4 ematen dietelarik.  Berria - Mundua   2004-06-12


taldetasun iz talde izateko nolakotasuna.

Aristokraziak gaizkiaren ezaugarri oro arbuiatzen du: makurkeria, koldarkeria, iluntasuna, ahultasuna, distiragabetasuna, taldetasuna eta abar.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 31. orr.


taldetxo 1 iz talde txikia. ik taldeño; taldexka.

Binako edo hirunako taldetxoak osatuko zituen, elkarrekin seinale bidez komunikatuta.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 104. orr.

Hiru-lau laguneko taldetxo hartara joateko ez nintzen gauza.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 38. orr.

Zortziren bat festalaguneko taldetxo bat osatua genuen ordurako.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 41. orr.

Urte horietan, Elkarteko nagusi izateari utzi zion eta, hainbat gaitzek jota, erretiratu egin zen, anaia leialenen taldetxoarekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 536. orr.

Egongelan geratzen zirenek dantzan aspertuak ziruditen, eta taldetxoetan hizketan ari ziren, lasai.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 285. orr.

Batzuetan hitzaldiak ematen zizkiguten, beste batzuetan gai jakin baten inguruan taldetxoetan bilduta hitz egin behar genuen, edo bakarka hausnartu, edo denok bilduta eztabaidatu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 45. orr.

Herriko bandakoak kioskora igotzen hasi zirenean plazako bazterrak langile penatuen taldetxoz bete ziren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 102. orr.

Taldeak eta taldetxoak ezin kondatuzkoak ziren, bakoitza bere buruzagiekin.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 125. orr.

-Ondo goaz -esan zuen Pepponek, taldetxoaren buruzagi lanetan-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 68. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Demetriok Erromatik ihes egin eta Siriako itsasertzeko hiri batera jo zuen giza taldetxo batekin, eta han bere erregealdia hasi.  Elizen arteko biblia   1 M 7,1

Irujok berehala gudari-taldetxo bat izendatu, eta haiekin joateko, Ondarretako kartzelara.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 85. orr.

Aracilek adiskide taldetxo bat sortu zuen bere inguruan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 48. orr.

Berekin lagun-taldetxo bat besterik ez zuela, Egiptora joan eta etorkin bezala bizi izan zen han.  Elizen arteko biblia   Dt 26,5

Gutxi batzuk besterik ez ziren, etorkin-taldetxo bat besterik ez.      - 0. orr.

Berrogei lagun inguru izango zen han, tertulia-taldetxoak eratuz edo bakarka.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 98. orr.

Eta ez aspertzeko, jakina, musika taldetxoa daukak hobbytzat!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 198. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taldetxo bat osatu (5); taldetxo bat sortu (3)


taldetxoka adlag taldetxoetan.

Mandatuak egitera taldetxoka atereak ziren emakume zaharrei ez zitzaizkien irteerako prestalanak itzuri.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 342. orr.


taldexka 1 iz taldetxoa.

Kristina ez zen gehiago parrokiara biltzen, Alde Zaharreko txabiske ziztrin batera baizik, hiri osoan dozena bat militante baino gehiago ez zuen taldexka baten egoitza.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 188. orr.

Bortitza da Rousseauren erasoa taldexkaren onuragatik herria sakrifikatzen dutenen aurka.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 113. orr.

Etxeko gizona, Antonio, izugarri erreakzionarioa zen, eta afal garaian [...] grebak eta iskanbilak antolatzen zituzten "taldexkez" aritzen zen etengabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 399. orr.

Gizon hori, Maxime Brunerie, eskuinburuko taldexka batean barne izana zen.  Herria   2004-12-16

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aitzinetik, 1944eko üztailaren 7a zen, Larrabileko patarrari goiti jin zelarik maki taldexka bat hogeita zonbait behirekin, Ündüreineko geltokian treinetik hartürik beitzütüan, alemanen hazkürritako pe hortarat ari zirelarik.  Herria   2001-05-31


taldexkakeria iz taldexkaren jokabide gaitzesgarria. ik taldekeria.

Senekarenean ez dago taldexkakeriarik, damurik, surik...  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 135. orr.


taldezkako izlag taldekakoa.

Behaskaneko Irrintzina trinketak bere 12. taldezkako palantxa lehiaketa, antolatzen du.  Herria   2002-09-19


talego iz

-Gogoan ditiat, bai, hortik mila pezetakoari "talego" izena gelditu zitzaioan...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 334. orr.

Talego batzuk beharko nitizkek baina.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 8. orr.


talendu ik talentu.

talendutsu ik talentutsu.

talentu (orobat talendu) 1 iz gaitasun berezia; adimena.

Benetako artelanak zirela ohartu nintzen lehenengoz, noizbaiteko artista batek bere talentu eta trebezia guztiarekin eginak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 164. orr.

Borondatea eta talentua ez dira ordea nahikoa.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 112. orr.

Zailtasun hauen guztion irtenbidea aurkitzean dago Lukrezioren talentuaren distira.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 13. orr.

Goi-goiko teknikari klase batek nola jartzen duen bere talentua kasuan kasuko ideologiaren zerbitzura, ideologion zer-nolakoaz axolatu gabe.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

Bere talentua besteen grina, irrika eta bekaitza pizteko adinakoa bazen, ez zen talentu makala, ez zen talentu koxkorra.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 62. orr.

Nondik eta nola jina zaizu gauzen esplikatzeko talentu hori? arte horietarako behar den talentua eta planta badauzkazu; baina prestakuntza falta.  Herria   2004-10-21

Quidditcheko zelaian talentu pixka bat zuelako, pentsatzen zuen besteok baino gehiago zela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 231. orr.

Talentuko jokalaria da, baina txikia eta indar gutxikoa.  Berria - Kirola   2004-11-20

Talentu askorik ez du oraintxe ezertarako.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 175. orr.

Mundu honetan zerbait egitea gustatuko zitzaidan, eta iruditzen zait ez nintzela talentu gabe-gabea ere.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 112. orr.

Ez dago bere talentua pieza bateko bloke ederrean akatsik gabe zizelatu duenik.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 146. orr.

Irakasle talentutsu baten aurrean nago, ez dago zalantzarik, eta, talentuari talentuarekin erantzun behar zaionez, [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 27. orr.

Talentua ote da, sena edo suertea?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 83. orr.

2 (izenondoekin)

Antzezlan bikaina zuan, atalez atal ongi antolatua, begiramen bezain talentu handiz idatzia.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 100. orr.

Irribarrea ezpainetan zuen beti, jostalaria zen, bizia, alaia, eta batez ere talentu handikoa, sentibera eta saiatua.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 168. orr.

Obra bikainak daude, talentu handiko idazleek idatziak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 382. orr.

Gure asmoa da talentu apartekoak identifikatzeko prozesuak sistematizatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

Horrek, jakina, eskatzen du arkitektoak, esperientzia handia izateaz gainera, talentu argia eta trebetasun tekniko handia izatea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2410. orr.

Talentu berezia behar duk horretarako, eta hik baduk, seguru nagok, hire aldeko apustua egin nahi diat.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 184. orr.

Liburuok -jakina- talentu berezko baten eta ikuskera bere kabuzko eta berezi-bakan baten fruitu ziren.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 170. orr.

Bere talentu plastikoari ematen diot, berak filmatu nahi izanen zukeen planoa dela hartzen diot tankera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 270. orr.

Nola liteke haurtxo jaio berri bat, aparteko talentu magikorik gabea, inoiz izan den aztirik handiena menderatzeko gai izatea?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 262. orr.

Talentu adoretsua duzu eta gizon ausarta zara.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 9. orr.

Ez da injenio izugarri baten edo talentu neurriz gaineko baten emaitza ere.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 80. orr.

Talentu izugarriko jokalaria.  Berria - Kirola   2004-02-24

Kolorearen ikusmena galtzeak [...] artearen mundua galtzea ekarri baitzion, eta harexek bideratua zuen bere talentu eta sentiberatasun nabarmenki ikusmenezko eta kromatikoa berrogeita hamar urtez edo gehiagoz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zuk ez duzu talentu faltarik, mutiko.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 32. orr.

· Gozogile talentu hura eta nornahi nonahi lotzeko gaitasun hura espero nituen nik oinordetzan hartuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 74. orr.

Bere medium talentuak saltzen bazituen ere, aurre-aurretik igaro zitzaidan marabuta neu ikusi gabe.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 68. orr.

4 pertsona talenduduna.

Dena dela, Kuban sortutako talentu askok beste herri batzuetan amaitu dute.  Berria - Kirola   2004-09-05

“Gazte” itxurako kontzertuek talentu berriak jalgi-arazi dituzte.  Herria   2001-05-31

Hirugarren mailako talentuen aldeko apustu burugabeak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 54. orr.

5 antzinako greziarren diru unitatea, hogeita bosten bat kilo zilar edo urreri zegokiona.

Jatorrizkoak Byzantium aureum dio, urrezko bizantzioa, jatorria Bizantzion zuen urrezko talentua, oso zabaldua eta estimatua zena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 799. orr.

Aita, Ascondas, aberatsa zen eta berrehun talentu utzi zizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.

Ponpeiok, Ariobarsano erregeari seiehun talentu mailegatu zizkiolarik, hogeita hamahiru talentu atikar jasotzen zituen hogeita hamar egunez behin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 358. orr.

Bost talentu hartu zituenak inbertitu egin zituen berehala eta beste bost irabazi.  Elizen arteko biblia   Mt 25,16

Ahots sendoz iragarri zuen nahi zituenari banatuko zizkiola bere herentziako berrehun talentuak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.

6 irud/hed

Ez natzaizu beraz urrikariz ondotik ibiltzen, egin nezakeen bezala iduritzen balitzait Jesu Kristo gure Jaunak eman dizkizun talentu miragarri horiek ez dituzula baliatzen ebanjelioko zerbitzari leialak bezala.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 51. orr.

7 (hitz elkartuetan)

Gobernu zentrala, tokian tokiko administrazio-talentuaren gero eta eskasia handiago horren aurrean, behartuta aurkitu zen ez bakarrik printze bezeroen ordez gobernadore inperialak jartzera, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Badakizu gure Jainko Jaunak hainbeste jakitate talentu eman dizkizunaz geroz, eginbide duzula horietaz baliatzea, ez bakarrik zuretzat baina beste anitzentzat.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 50. orr.

8 antzinako greziarren pisu-banakoa, hogeita bosten bat kiloren baliokidea.

Jatorrizkoak berunezko talentua dio; talentua balio ezberdinak zituen neurria zen, pisu handikoa dena den.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 301. orr.

Ehun gizon behar ziren hura maneiatzeko, eta horien pisua lau mila talentukoa zen, hau da, laurehun eta laurogei mila libra.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5210. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bost talentu (4); talentu aparteko (3); talentu apartekoak (6); talentu apartekoak identifikatzeko (3); talentu apartekoen (5); talentu berezia (3); talentu berriak (3); talentu handia (10); talentu handiko (15); talentu handikoa (7); talentu handiz (3); talentu hartu (3); talentu utzi (3)

bere talentua (7); duen talentua (3); haren talentua (3); talentua du (3); talentua duten (3)

beren talentuak (3)

bere talentuaren (3)

talentuz betea (3)


talentudun izond talentua duena.

Edozein arazoren aurrean bat-batean konponbidea asmatzen jakin duen teknikaria, pertsona talentudun, argi eta injeniotsutzat hartua izango da.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 79. orr.

Aski poeta talentudun eta famatua.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 245. orr.

Zerrenda «orekatua» lortu dute, zinemagile «oso onak» eta gazte «talentudunak» bilduta.  Berria - Kultura   2004-09-01

Taldeko jokalaririk talentudunena.  Berria - Kirola   2006-02-26

Bertsolarien kasuan bat-batekotasunak ez du zerikusirik aldez aurretik zerbait taxutzeko gaitasun faltarekin eta pertsona bereziki talentudun eta argia izatearekin ere ez.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 79. orr.


talentutsu izond talentuz betea.

Irakasle talentutsu baten aurrean nago, ez dago zalantzarik, eta, talentuari talentuarekin erantzun behar zaionez, [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 27. orr.

Ez dago ezer gozoagorik jakintsuen doktrinak ondo eraikitako goi tenplu nareetan bizitzea baino, nondik besteak gainbegira ditzakezun [...] nor talentutsuago, nor nobleago, gau eta egun lan eta lan saiatzen, nor ondasunetan gorago eta nor agintetsuago.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 99. orr.


talero iz zilarrezko diru zaharra, alemanierazko lurraldeetan erabiltzen zena.

13 talerori diru-quantum deitzen badiot, orduan zuzenki izendatzen dut horrela, baldin eta zilar fineko marko baten edukia ulertzen badut honetaz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 101. orr.

Ehun talero errealek ez dute ehun ahalgarriek baino ezer gehiago barnebiltzen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 217. orr.


talgo iz tren arin eta lasterra, bagoiak elkarren artean artikulatuak dituena.

"Eguerdiko Talgoa hartu, eta iritsitakoan hoteletik deitu" esan, eta eseki egin zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 97. orr.

Talgoak klaustrofobia eragiten dit, batez ere bidaiaren azken orduan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 98. orr.

Egunero etortzen dira geltokira Correoari, Expresari edo Talgoari itxarotera, eta beraiek egokia ikusten dutenari lana eskaintzen diote.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 148. orr.

Gaur egun martxan dabilen Talgo 3 trena, Talgo 4rekin ordezkatuko dute, eta hiri batetik bestera iristeko, gaur egun baino 25 minutu gutxiago beharko dira tren berriarekin.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17


taliban 1 iz Hego Afganistanen Islamak duen adar ultrakontserbadorearen jarraitzailea.

Afganistan herrialdea horietarik da eta handik heldu diren berriak hitsenetarik dira bulta huntan, taliban deitu islamistek gaina hartuz geroztik.  Herria   2001-06-07

Afganistán aldeko talibanak, suntsitzen ari dira Buda zaharrari eskainitako estatua erraldoi ederrak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 63. orr.

Badirudi atzera egiten jarraitzen dutela talibanek, eta, oraingoz behintzat, yankiek Iran bakean utziko dutela.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 107. orr.

Okupazio indarrek ustezko 41 taliban hil dituzte, aire eraso batean, Kandaharren.  Berria - Mundua   2006-04-16

Pentagonoak dio 50 bat ustezko taliban hil dituela.  Berria - Mundua   2004-08-04

Talibanak, gure imajinarioan, islamiar fundamentalismoaren irudi sinpleena dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 157. orr.

Ez dakigu talibanok xiitak diren, edo suniak; pashtunak diren, edo arabiarrak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 157. orr.

Kandahar zen talibanen hiri nausia, eta gobernuak berehala Al-Qaïda delako islamist talde famatuaren gain ezarri du ukaldi hori.  Herria   2002-09-12

2 (izenondo gisa)

Defentsa idazkariak azpimarratu zuen Afganistango erregimen talibana desagertu dela.  Berria - Mundua   2004-09-12

Operazio militar handiena jarri du abian Islamabadek, Bin Laden eta bestelako buruzagi talibanen zein Al Kaedako kideen aurka.  Berria - Mundua   2004-03-19

Ekintzaile talibanak aurkitzeko egindako miaketaren ondorengo egunean.  Berria - Mundua   2004-01-20

Miana Sheneko barrutian borroka latzak gertatu izan dira ekintzaile taliban eta Estatu Batuetako soldaduen artean.  Berria - Mundua   2004-08-22

Erasoa gertatu zen lekua ez da gerrillari talibanentzat lekurik seguruena.  Berria - Mundua   2004-10-07

Sied Mohammad Akbar Agak ziurtatu zuen atzo NBEko hiru jarduleak askatu zituztela 24 preso taliban askatzearen truke.  Berria - Mundua   2004-11-24

Akusazioa: poliziaburu talibana izatea.  Berria - Mundua   2006-03-05

3 irud/hed

Gure talibanak haiek baino okerragoak dira.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 102. orr.

Ez dago asaldatu beharrik, utikan euskararen talibanak!  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 57. orr.

Konstituzioaren «talibanekin» erne ibiltzeko iradoki die EAJk katalanei.  Berria - Harian   2005-11-03

Erabateko merkatu-legea, %100ekoa, inoiz aplikatu ez denez, ezinezkoa dela horren aplikazioak, neoliberal talibanek dioten legez, mundu honetan bertan paradisu ekonomikoa sortuko duela zehaztea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 152. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Taliban armada batek babesturik. Lehen plaman, Arzallusen irudi trukatua, taliban itxura hartuta.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gerrillari taliban (4); hogei taliban hil (3); taliban deitu (5); taliban delakoen (4); taliban hil (21); taliban hil dituzte (8); ustezko taliban (9); ustezko taliban hil (3)

ekintzaile talibanak (3); ustezko talibanak (5)

talibanek egindako erasoan (4); ustez talibanek egindako (5)

talibanen arteko borrokak (3); talibanen aurkako (4); talibanen garaian (4); talibanen kontrako (5); ustezko talibanen (6)


talibanizatu, talibaniza, talibanizatzen da/du ad taliban bihurtu.

Euskaldunak talibanizatu behar badira, talibaniza ditzagun.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 83. orr.


talidomida iz sendagai lasaigarria, haurgintzaren lehen hilabeteetan hartuz gero umekian malformazioak eragiten dituena.

Froga horien helburua arrisku ezohiko horiek detektatzea eta neurtzea da, haiek eragin ditzaketen arazo normalek katastrofikoa izan daitekeen merkaturatze bat eragin ez dezaten (talidomida gogoan).  Berria - Gaiak   2006-03-26

Astebete lehenago irakurria nuen aldizkari sentsazionalista batean talidomida hartu zuèn emakume dohakabearen kasua: nola berak sentitu zuen han barruan mutila, dinbi eta danba, ostikoka itxura batean, eta nola uste izan zuen, ondorioz, futbolari zetorkiola haurgaia... nahiz eta gero, zinezko eta minezko orduan, zangorik gabe jaio zitzaion.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 140. orr.


talikatu, talika, takilatzen (orobat talingatu) du ad asko nekatu.

Oroitu niz ere norbaitek behin erran zautala [...] Hazparnen talingatua erraiten zela, bainan beste asko tokitan talikatua.  Herria   2003-05-29


talingatu ik talikatu.

talioi
1 Talioi lege kalte egin duen pertsonari, zigor gisa, berak egin duen kalte bera ezartzen dion legea.

Talioi legea.  Elizen arteko biblia   Lb 24,9


talisman 1 iz ahalmen magikoak egozten zaizkion gauzakia, eskuarki zeru ikur bat irarria duena.

Sarritan, kuttun edo talisman bezala erabiltzen diren harribitxietan (Abraxas-harriak) zizelkatzen da izen hori.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 167. orr.

Irakasleengandik ezkutuan, talisman, amuleto eta beste babesgailu batzuen merkatu izugarria zabaldu zen berehala ikastetxean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 157. orr.

Gerestaren hagina da giza harremanak mespretxutik, jelosiatik, mendekutik ateratzen dituen talismana.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 101. orr.

Ez zuen Mezuzah-rik, egia, baina haren ordez talisman bat ipini zuen errabinoak horman.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 41. orr.

Tribuko aztia hiltzean, bere gorputzetik ile guztia, hortz eta hagin-letaginak eta azazkal denak aterata kendu, eta euria erakartzeko gailu eta talisman estimatutzat gordetzen dituzte.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 209. orr.

Kutuna edo talismana baino areago bere bizitzaren estigma bilakatua zen perla hura aldamenean eduki ezean ezin zitekeen harrezkero momentutxo batez ere lasai egon gure gizona.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 50. orr.

Bada zori ona sortzen duen gauzakiarentzako izena: kutuna, talismana; ez ostera zoritxarra dakarrenarentzakorik.  Berria - Kultura   2006-02-11

2 (hitz elkartuetan)

Garbi zegoen, hala ere, irteera hau ziurtatzeko ez zegoela konstituzio federal baten inolako talisman-aurreproiekturik. · Judueria historikoa diaspora zen, eta judu-ethos eta erakunde tipikoak [...] diasporak denboran zehar gizarte-talisman bihurturikoak ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 336. orr.


talk-show iz telebista-programa, elkarrizketetan datzana.

Telebistan arratsaldeetako talk-show bat ematen ari ziren, eta tabernaria eta agurea hodi katodikoetan galduta zebiltzan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 259. orr.

Talk-show-ak, prentsa arrosako saioak, zapping saioak, kirolak, lehiaketak, reality-ak eta bideoklipak aztertzen dira.  Berria - Harian   2005-12-04

Talk-show horietako bat zen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 166. orr.

Fox kateko Gerardo Riviera talk-show aurkezlea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 74. orr.


talka 1 iz kolpea, elkar jotzea.

Hildakoekiko talka horretaz hitz egin nahi dut soil-soilik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 111. orr.

Jausgailuan jauzi egiterakoan hegazkinaren egonkorgailuak belauna harrapatu eta hautsi zion, baina Sagonek ez zuen talka sentitu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 55. orr.

Badira talka saihesteko beste era batzuk.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 112. orr.

Nire maskarak erdi itsuturik, zangotrabatu, irrist egin, eta buruarekin lubaki-hormaren aurka talka jo dut, ia konortea galtzeraino.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 160. orr.

Beldurgarria izan zen talka; biak zauriturik geratu ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 61. orr.

Ikara emateko moduko hotsa atera zuen talkak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 77. orr.

Kolpean zapaldu behar izan zuen balazta, pareko autoarekin talka ekiditeko.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 240. orr.

Edontziei talka eragin eta edan egin zuten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 109. orr.

Bi izarren talkak eragindako argi itsugarritik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 13. orr.

Segurtasun sistema pasibo bat asmatu eta patentatu egin du, talka gertatuz gero aktibatzen dena.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

Espazioan zerturiko topaketa espazioko talka bat da, eta talkak normalean istripuak izaten dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 290. orr.

Talkaren indarrarengatik aurreko autoa ere jo zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

Egia da egon zitekeela zure itxaropenen eta nire errealitatearen arteko talka hori, isiltasunaren lanbroan bilduta gelditzen zena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 40. orr.

Horixe da jolasa: bere eskuko esanen talka bat, esaldien josi-askatze bat, esanahien elkar-urratzea eta hotsen gurutzatze atzenkorra.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 290. orr.

Iritzien arteko talka horretatik egia ateratzen ahalegintzea omen da eztabaida.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 46. orr.

Ez nituen ibilaldiok gorputzarekin bizitzen, nire barnean borborka eta talka bizian aritzen ziren ideia eta sentimenduekin baizik.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 17. orr.

Argi eztanda baten antzeko zerbait sentitu nuen garunean, talka aldi berean izugarri eta ezti bat.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 298. orr.

Horregatik, «bi nazioen arteko talka» egongo dela azaldu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-11

Zilegitasunen arteko talka saihesten saiatu zen.  Berria - Harian   2005-02-02

Milaka pentsamenduak, desirak eta beldurrak talkan zebilzkion barnean: joango al zen?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 181. orr.

2 (izenondoekin)

Izaera hauskorrekoak direnez gero, ezin da ulertu nola iraun ahal izan duten denbora eternalean, mendeetan zehar talka amaigabeek astinduta.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 65. orr.

Aireplanoa lurreratzen ari zen, boteka eta punpaka, harik eta talka luze baten ostean geratu egin zen arte.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 56. orr.

Buruek erdibidean egin zuten topo, eta hain talka gogorra izan zen hura, ezen biak errebotetik lurrean eserita gelditu baitziren, buruan lurrikara bana zutela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 78. orr.

Guztia ikusi nuen: erakusleihoaren kontrako talka koloreanitza, bulego barruan Sandrak eman zuen salto izutia, gazteak ibaialderantz ihesi.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 21. orr.

Kristalezko basoen talka etengabea, soinu bakar.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 201. orr.

Kontraesan zentzugabe hau aspaldiko mendeetatik datorren eliz legeen eta lege zibilen arteko talka etengabearen ondorio da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

«Talka demokratikoa» izango dela ere zehaztu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-21

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

80 gramoko hondakin baten talka-energia nahikoa da 500 kiloko satelite bat birrintzeko. Etengabe bila ari zen egia filosofiko horrek antz handia zuen talka-harri filosofalarena.  Berria - Gaiak   2006-02-17

Konturatu zen greko-pertsiar gatazka azken pasadizo bat izan zela izaera bereko eta kausalki loturiko talka-segida batean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 243. orr.

Kolore zuria nabari dugula esatean, begi-niniak halako talka mota bat hartzen baitu, eta bestelako bat, beltza-eta nabaritzean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 143. orr.

Talka-autoetako pista abandonatua ikusten zen, sarreratik hurbilen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 112. orr.

Bihotzetik irtendako odol-zurrustak sortutako talka-uhinaren hondarra da eskumuturrean eta gorputzeko beste zenbait lekutan sentitzen den pultsuaren taupada.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 170. orr.

Jordan auto berriak ez du pasa talka proba.  Berria - Kirola   2004-02-04

Soinuak hauteman nahi zituen, eta Angarako izotz pusken arteko talka hotsa entzutea ia besterik ez zuen lortzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 431. orr.

Zerraldo erori eta hantxe geratu zen talka-jokoko bi marren artean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 357. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bihotza goibel samar atera nintzen galeriako urreetako argi talka bortitzagatik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 358. orr.

Gurutzatze bakoitzean 20 partikula talka gertatuko dira. Buru-talka deitzen genion jolasaren oso zaleak ginen eskolako lagunak, eta Hermann eta Zezenko deitzen genion mutil kankarro bat izaten ziren beti irabazle.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Begirada gaizto bat, ukondo bortitz bat, bandera talka bat, ukabilkada despistatu bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 167. orr.

Azken karlistate ondotik mende hasierako urteetara ideologi talka gogorrak dira gure urietan.  Berria - Kultura   2004-01-24

Pentsa baitzitekeen gehiegizko zama neuralak edo identitate-talkak areago bultzatzen zuela itsutasunerantz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 145. orr.

5 talka egin elkar jo; jo.

Bola elastiko batek zuzen-zuzenean bola berdin batekin talka egiten badu, honi komunikatzen dio bere higidura osoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 298. orr.

Beste ezin konta ahal (baina hemen alferrikako) molekula nitrogeno eta oxigenorekin talka eginez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 299. orr.

Zulo beltzek edo talka egiten duten galaxiek grabitate-uhinak sortzen dituzte eta, era horretan, haien inguruko espazioa eta denbora aldatu egiten dute.  Berria - Gaiak   2004-06-25

Elkarrekin talka egiten duten bi gorputzek astindu bat eragiten dute eguratsean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 248. orr.

Motorzale batek talka egin zuen automobil baten kontra, eta oso larri eraman behar izan zuten erietxera.  Berria - Euskal Herria   2004-12-26

Zerbaitek talka egin zuen autoaren mutur metalikoaren kontra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 14. orr.

Bi armadek Doneztebeko hiriaren inguruan egin zuten talka, ekainaren 17an.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 48. orr.

Doi-doi mugitu zuen erratza harekin talka ez egiteko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 202. orr.

Sistemaren kontra egiten duzu behin eta berriz talka, eta, beharbada, hori da zure kontsolamendu nagusia, zeren azken batean aurrez aurreko borroka zuzena beste biderik ez daukazu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 106. orr.

Haren aho itxiaren paretaren kontra egin zuen talka nire eskari isilak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 137. orr.

Baldar jantzita dago, elkarrekin talka egiten duten kolorezko arropez.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 185. orr.

Saiatu izan naiz, zuzenean kontra egin edo aurrez aurre talka egin beharrean, ihes egiten eta oreka gordetzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 398. orr.

Ebazpen horrek aurrez aurre egiten du talka Europako Batzordeak irailaren amaieran egindako proposamenarekin.  Berria - Ekonomia   2004-10-06

6 (egin ezabaturik)

Algara ozenagoak, eta berriz ere gure edalontziek talka, nire punteria penagarriaren alde.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 311. orr.

Zuen airekoei batzuetan gertaturikoa gerta lekieke saguzarrei ere: radarrak huts egin eta paretaren kontra talka.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 103. orr.

7 ahari talka ahari jokoa.

Oilar borroka, ahari talka...  Berria - Kirola   2004-08-07

Ahari talka bat bezala izan da hegazkinaren kontra.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 129. orr.

Ahakarrak luze iraun lezake, baina baten batek geldiarazi du ahari-talka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 131. orr.

8 irud/hed

Raxoi eta Zapatero ahari talkan ikusi nahi lituzketenak, berriz, Canal telebista kateko txotxongiloen arteko leiharekin ase behar izango dute, besterik ezean.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahari talka (3); egin zuen talka (13); egin zuten talka (4); egiten du talka (3); elkarrekin talka egiten (4); kontra talka egin (8); kontra talka egiten (5); kontrako talka (3)

talka egin (99); talka egin ondoren (5); talka egin ostean (3); talka egin zuen (20); talka eginda (6); talka eginez (6); talka egingo (4); talka egitea (3); talka egitean (13); talka egiteko (4); talka egiten (50); talka egiten badute (3); talka egiten dute (9); talka ez egiteko (3); talka proba (3)

zibilizazioen talka (5)

talkaren ondorioz (4)


talkada iz adkor talka.

Ibilgailuak berebiziko talkadaz jo zuen atea abiadura handian.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 154. orr.


talkaka adlag talka eginez. ik topeka.

Pixodoro mendian zebilen bere artaldearekin eta ganadua inguru haietan zebilen larrean, eta gertatu zen bi ahari hasi zirela elkarri talkaka, eta halako batean batek huts egin eta adarrekin harri bat jo omen zuen, eta harri hartatik kolore zuri-zuriko printza bat atera omen zen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4750. orr.


talkatu, talka(tu), talkatzen du ad talka egin.

Batzuetan gertatzen da, izan ere, hodeiek aurrez talkatu beharrean, gorputzak elkarri alboz estutzen dizkiotela kontrako mugimenduz eta hortik dator zarata lehor hori, belarriak mailatzen eta luze jotzen duena, estugune hartatik irten arte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

Horrela euren uhinekin burdinazko ehunak jotzera eta talkatzera beharturik dagoz; imanak, bada, egotzi eta brontzearen bitartez arbuiatu egiten du, normalki erakarri ohi duena.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 451. orr.

Elkar talkatuz, burdin-suharriak darakuste txinpart eta garrean / Jaun metalak eta andre harriak maite izan dutela bakarrean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 52. orr.


talkatze iz talka egitea.

Berau ez balitz, gauzek ezingo lukete inola mugitu; zeren gorputzari dagokion eginkizunak, talkatzeak eta jarkitzeak, noiznahi zernahi joko bailuke; ezerk ezingo luke, beraz, aurrera egin, ezerk ez bailuke atzera egingo.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 51. orr.


talki iz walki-talkia.

Martak, bihotza eskuetan zuela sentituz, talkia hartu zuen saihets-apaletik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 86. orr.

Kontrolen bat balego, talkiz abisua emango zuen, zuhurtziazko distantzia batera zihoan bigarren autoak desbideratzeko adina denbora izango zuela.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 85. orr.


talko 1 iz magnesio silikato berezkoa, biguna eta ukitzean leuna, hauts bihurtua sendagai prestaketan erabiltzen dena.

Talkoz hautseztatu zuen gorputz txikia.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 142. orr.

Arretaz idortu nintzen, bainu-oihal garbi batez, eta talkoz gozatu nuen gero nire gorputza.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 44. orr.

Bainu gatzak, talkoa, kolonia ura, xaboiak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 65. orr.

2 talko hauts

Haraxe joan ziren bizarra egiteko labana eta krema, talko hautsak, desodorantea eta hortzetako eskuila.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 168. orr.

Atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko-hautsekin.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 145. orr.

Usain berezia zegoen airean, gasolinak, asfaltoak, mendak eta talko-hautsek isuria.· Talko-hauts lata bat, azazkaletako eskuila bat, eta veronal pastilla-kaxa bat.]  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 198. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

talko hautsak (3)


tallarini iz jateko pasta, espageti lau baten itxura duena.

Ezagunak zaizkidalako eragin didate barrea delietan edozer eskatuta ere to stay or to go galdetzen duten filmeko tallarini zerbitzari zakarrek eta parkeko bakartiengandik ihesi doazen ama izan berriek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 180. orr.


taller ik tailer.

tallur 1 iz ipar joskina, jostuna.

Tallur pasatu nintzanean adiskiderik baizik ez nuen, batek haria galdegin, besteak orratza, edo linjeria.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 90. orr.

Block-ean fama ona nuen, nik uste, eta tallurren artean ere.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 98. orr.

Akitua niz, ene osagarriak lan gogorrik ez du jasanen; nahi nuke tallur sartu.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 65. orr.

Horra tallur tituluduna naizela, beste edozertara debekatua.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 67. orr.

Eta horra tallurren kapoa.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 67. orr.

Tallurren komandoan sartuko nintzelakoan nengoen, baina nehori ez nion hitzik salatu hortaz.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 66. orr.

Tallurren eta eskalapoin egileen lantegia ere errea izan baitzen, hamabost bat egunez bakea ukan genuen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 103. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kapera tallur lantegi bilakatu zuten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 124. orr.


tallurgo iz ipar joskintza.

Eta orain bi laiko, goiz arratsetako dei luzeetan ene ondoan nituenak, tallurgoan hasi aitzin.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 84. orr.

Ordukotz tallurgoan ari nintzen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 87. orr.

Nihaurek galdeginik, gaueko langile nintzen tallurgoan, arratseko 8etatik eta gauerdi arte.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 97. orr.


Talmud 1 iz iz juduen ohiko dotrinaren bilduma zabala dakarren liburua.

Tratatu honen xedea ez da horiek guztiok jende arruntei edo ikasle hasi berriei ulertaraztea, ez eta Torah-ren zientzia, hau da, irakaspen tradizionalaren ulerkera (Talmud) besterik ikasi ez dutenei irakastea ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 28. orr.

Talmuda irakurtzen eta Torako legeak ikasten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 328. orr.

Hau Ben Maimonen liburu juridiko nagusia da, Talmud osoaren bilduma sistematiko gisa, hebreeraz paratua.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 241. orr.

Talmuda oihan bat da, ederra, zirraragarria, miresgarria, baina oihana.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 7. orr.

Talmuda bizitzako alderdi guztiei aplikatzen zaie: legezko alderdiei eta alderdi etikoei, usadioei, zeremoniei eta abarrei.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 224. orr.

Ez naiz batere lotsatzen, erantzuten du Singerrek, Biblia eta Talmuda sexu istorioez beterik daude.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 11. orr.

Orduan ez banekien ere, Talmudek aholkatzen duena betetzen ari nintzen zintzo-zintzo: ezagutzen ez duzun hiri batera bazoaz, bakardadea arintzen dizun lehendabiziko pertsonarekin fidatu behar duzu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 184. orr.

Talmudak dioen bezala, urruti gertatzen diren gauzak kontatuko ditu gezurra esan nahi duenak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 179. orr.

Hogeita hamasei liburuki ditu Talmudak, eta juduek ez dute ahaztu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 60. orr.

Rab edo Rabbi (352-427), Surako Akademiako burua eta Babiloniar Talmudaren biltzaile nagusietako bat.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 238. orr.

Horra hor Talmuden testuak dioena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 159. orr.

Talmudean ageri diren kontraesan eta bateraezintasunak lehen edo bigarren kausatik helduak dira.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 40. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Erasoak nonahi gertatu ohi dira: esbastikak Lyongo judu hilerriko 60 hobitan; Seine Saint-Denisen, talmud ikastetxearen inguruetan, "Allah Akbar" orroka gizon bat kipa zeraman gazte bati oldartu zaio.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 172. orr.


talmudar izlag talmudikoa.

Mi-n-h-talmudar literaturan eta honekin zerikusirik duten obretan, Rabbi izena, antonomasiaz eta beste eranskinik gabe, Y-hudah ha-Na-i aipatzeko erabiltzen da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 238. orr.


talmudiko izond Talmudarena, Talmudari dagokiona.

Testu biblikoen eta talmudikoen interpretazioaz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 9. orr.

Baldin orain Gidariaren kapituluak berriro irakurtzen baditugu, ohartuko gara bertan ageri den azpitestua Bibliari eta Aggadah-ri, hots, doktrina talmudikoei, buruzko iruzkin aparta eta landu-landua dela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 12. orr.

Esapide talmudikoak dioen bezala "ez ditugu gauzak diren bezala ikusten, gu  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.


talmudista iz Talmudean aditua den pertsona.

Mo-eh ben Maimon lehen mailako talmudista izan zen, eta gai honi buruz garrantzi handiko idazlanak egin zituen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 238. orr.

Bigarren kausari doakionez, talmudistek honelaxe esaten dute: [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 40. orr.


talo 1 iz arto irinez eginiko opila, mehea eta biribila.

Altzibartarrek dutenetik eman diote eskekoari: zezina, taloa, ardoa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 130. orr.

Zazpi talo, esne katilukada banarekin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 113. orr.

Taloa eta esnea ez ziren sekula falta.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 171. orr.

Ogi biribil bat, oliotan oraturiko opil bat eta talo bat.  Elizen arteko biblia   Ir 29,23

Irria, kantua, ondotik talo eta edari.  Herria   2004-05-13

Hor berean talo ta xingar edo talo ta gasna jaten ahalko da sagarnoa edanez.  Herria   2001-06-14

Bazen ostatu eta talo triparen betetzeko eta musika bazterren alegeratzeko.  Herria   2004-02-19

Taloak erretzeko erabiltzen den burdina.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 217. orr.

Ondo erre gabeko taloa dirudi.  Elizen arteko biblia   Os 7,8

Olioz oraturiko opilak eta oliotan bustiriko taloak.  Elizen arteko biblia   Ir 29,2

Edari eta ahotik ezin utzizko taloak salduko dituzte Hazparneko Ikastolako burrasoek.  Herria   2002-10-03

Han bazkaldu ez zutenek taloak jan ahal izan zituzten, edo etxetik eraman janaria.  Berria - Euskal Herria   2006-05-02

Taloarekin gaztetan bapo nazkatu zirela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 247. orr.

Talo antzeko ogi batzuk ekartzen zituztela ikusi zuen, arropetan gordeta.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 75. orr.

Asteburuetan talo-saltzen eta kontzertu-antolatzen aritzeko astirik ez zutelako.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 139. orr.

2 (izenondo gisa)

Hiri bereko biztanle batek talo handi baten tamainako hanpatua zeukan bizkarrean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 455. orr.

Ogiaren ordez, artoz egindako talo gogor haiek.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 129. orr.

Burasoek prestatu talo on batzuekin, hurrupaldi bat hartuz ta ele eginez lagunen artean.  Herria   2004-10-21

Oliotan bustiriko talo legamigabeak ere eskainiko ditu.  Elizen arteko biblia   Zen 6,15

Talo egin berriaren usainak nora jo erakusten didanean, ni baino lehenago da han nire gosearen sabel-hotsa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 209. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Talo opilen...: hau da, ezer gutxi, datorrenarekin alderatuta. Une hori aprobetxatu zuen Mattinek ohea talo-orearekin zikintzeko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 107. orr.

Iaz saldu zen talo kopuru bera saldua zen joan den igandean, 15:00etan.  Berria - Euskal Herria   2006-05-02

Zakurrak ederki asko ikasia zuen Mikelen txabolarako bidea, han talo puskaren bat beti aurkitzen zuelako.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 71. orr.

Aratsean Arroltze moleta biperrekin eta talo gaua.  Herria   2005-04-21

Igande aratsean, Getarian, talo-besta.  Herria   2005-08-11

Segundo pare bateko isilunea gertatu zen, kupoi-saltzailearen talo-aurpegiak ketchup kolorea hartu bitartean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 93. orr.

Talo jate eta behar den edari mota guziekin.  Herria   2001-02-22

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Garagar-taloaren antzeko opilak egin eta jendaurrean giza gorotzaren gainean erreko dituzu.  Elizen arteko biblia   Ez 4,12

Dena txappati-rekin, hots, arto-taloen antzeko ogiarekin.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 31. orr.

5 (izenondo gisa)

Hoztu egingo zaik sudur talo hori!  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 24. orr.

6 (neurriekin)

Etxe batzuen gerizpean atseden hartu bitartean agure batek platerkada bat talo eta gazta ekarri didanean, bizigarri gisa.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 95. orr.

7 talo burdina (corpusean talo burni, talabrudina eta talaburni soilik; Euskaltzaindiaren Hiztegian talo burdina agertzen da) taloak erretzeko erabiltzen den burdinazko xafla giderduna.

Hormetatik behera esekita, eltze, tupin, padera, talo-burni, burruntzi, burruntzali, tanbolin ta kriseiluak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

8 talo-talo eginda

Irrist egiten huen eta ipurdia bustita aurkituko hintzen, talo-talo eginda.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 36. orr.

"Talo-talo eginda uzten zituen, aizu!", esaten zizun.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 118. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

talo eta edari (5); talo eta gasna (4); talo eta xingar (44); talo gaua (4); talo jate (5); talo jateko (3); talo on (6); talo on batzuekin (3); talo ta (96); talo ta xingar (90); xingar edo talo (4)

taloak eta edariak (3)


talogile (orobat talo-egile) iz taloak egiten dituen pertsona.

Segurako talogileak.  Berria - Kultura   2004-05-30

Hor egin irinarekin talo egilea betiko Etiennette Bidekurutzekoa.  Herria   2005-07-07

Aspaldi talo egilea zen Etiennette Bidekurutzekoa ere ez da hor aurten.  Herria   2003-06-12


taloi1 1 iz txekea.

Bigarren gerla ondoan ere laborariek ez zuten oraino biziki baliatzen bankoetako txekea edo taloia.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 95. orr.

Mila pezetako taloia jaso nuen handik gutxira.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 148. orr.

Bankuak, berriz, emakumeak sinatutako taloia agertzen zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 158. orr.

Bankuak taloia aztertzeko [...] Bilboko bi emakume azterlariei eman zien.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 158. orr.

-Taloiak baino itxura politagoa daukate billeteek.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 73. orr.

2 txartel modukoen multzo josia. ik taloitegi.

Hemen daukazu ertzain horren multa-taloi osoa.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 129. orr.

Errezeta-taloia hartu nuen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 79. orr.


taloi2 iz orpoa.

Lehenengo, oinazpi guztia; gero, oinbularra, eta, amaitzeko, taloia eta berna oinazpiarekin lotzen dituen ertza.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 143. orr.


taloitegi iz txartel modukoen multzo josia. ik taloi1 2.

Banku-txekeen taloitegia, berriz, zure jantzi-mahaiaren goiko tiraderan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 159. orr.

Errezeta-taloitegia atereaz esan zidan: "Ospitale nagusira joango zara".  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 68. orr.

Nik hamar urte eman nituen dirua aurrezten, eta banketxeak porrot egin eta dena galdu nuen, taloitegi bat izan ezik, oroigarri gisa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 27. orr.


talotegi iz talo denda edo jatetxea.

Narazio laburren lehiaketa bat antolatzen du Kanbon dagoen Artobeltz talotegiak.  Herria   2005-12-08

Irabaziko diren sariak dira afariak talotegian.  Herria   2005-12-08

Ekainaren 21ean, musikaren eguna kari, Artobeltz talotegiak afari bat berezia antolatzen du.  Herria   2005-06-16


talpak iz

Gizon horiek, lerdenak eta sendoak [...] talpak izeneko txanoa janzten zuten buruan, arkume beltzaren larruz egina.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.


tam-tam 1 iz Afrikan, musika tresna gisa eta mezuak igortzeko erabiltzen den danborra.

-Larrugorriek irabazi badute -esan zuen-, tam-tama joko dute; hori da euren garaipenaren zeinua.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 161. orr.

Tam-tamaren soinuan jirabiran dantzatzen dira konortea galdu arte.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 74. orr.

Soweto-ko 32 gaztek, neska ta mutiko, zer trebezia, zalutasuna eta airostasuna erakutsi duten beren dantza eta kantuetan, tam-tam erne batzuek lagundurik!  Herria   2002-08-15

-Ez duzue tam-tamik sekula berriro entzungo -xuxurlatu zuen, inork ez entzuteko moduan, jakina, Kako-okerrek guztiz isilik egoteko agindu zien eta.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 161. orr.

2 irud/hed

Tamalez inork ez zuen Morse kodea ezagutzen, eta tam-tam hots metaliko harekin aspertutakoan ohera joan beste erremediorik ez zen izaten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 48. orr.


tamaina (orobat tamainu g.er.) 1 iz zerbaiten neurria edo handi-txikia. ik handitasun.

Koloreen eta tamainen dualtasuna.  Berria - Kultura   2006-01-24

Onartzen da molekularen tamainak eta formak substantziaren usainarekin erlazioa dutela.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 139. orr.

Zientzialariek lortu dutela material askoren forma eta tamaina maila atomiko eta molekularrean kontrolatzea.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Ikusmen-eremu baliagarri honen tamaina gradu gutxi batzuetakoa da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 59. orr.

Urak tamaina horretako haitzak bota ditzakeela entzutea harrigarria da.  Berria - Harian   2005-12-21

Zurezko apal zurietako liburuak tamainaren arabera antolaturik zeuden behetik gora.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 156. orr.

Biztanleriaren tamainak eta hazkundeak ekosistemaren ekoizpen ahalmen aldakorrarekin harmonian beharko luke izan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 317. orr.

Enpresen tamaina: %93k hamar langile baino gutxiago dituzte, eta %1,15ek 200 langile baino gehiago.  Berria - Ekonomia   2006-02-26

Merkatuan bai, tamainak axola du.  Berria - Ekonomia   2006-04-27

Txikitasunak ematen digu emetasunaren tamaina.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 196. orr.

Zenbait emozio-egoeraren arabera ere, berez aldatzen da begi-niniaren tamaina.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 21. orr.

Unibertsitaterako aurrekontuen tamaina urtez urte igotzen den arren, inoiz ez zaigu nahikoa iruditzen.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 79. orr.

Korrontearen anplitudea (hau da, tamaina) handitu eta txikitu egiten da soinuaren ozentasunaren arabera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 114. orr.

Euskal enpresa bat zatitzea, eta ondorioz tamaina galtzea, berri txarra da.  Berria - Ekonomia   2004-02-06

Txernobilgo «hondamendiaren tamaina» ezkutatzen saiatzea leporatu diote biktimek NBEri.  Berria - Gaiak   2006-04-20

Herritarren parte-hartzearen tamaina Elkartasun Krosean ikusi ahal izan zen; bertan 159 lagun aritu ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Ez ginen arriskuaren tamaina antzemateko gai.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 151. orr.

ETA tamaina horretako atentatu bat egin nahian zebilela aspaldian.  Berria - Harian   2005-03-10

Luzaroan iraun nahi izanez gero enpresak tamaina behar duela aitortu du Gisasolak.  Berria - Ekonomia   2006-04-07

Pixkanaka, beste tamaina bat hartu zuen borrokak, eta Salbuespen Egoeraren kontra jo zuten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 202. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Lehendabizi karramarro baten tamaina hartu bazuen ere, katu handi baten neurrikoa ari zela egiten poliki-poliki.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 35. orr.

Aise antzematen dugu hori abereengan, janaria gutxituz haien gorputzek galdu egiten baitute tamainan eta sasoian.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 56. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Despota baten krudelkeria ez dagoelako indarraren tamainan, oztopoenean baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 34. orr.

Ez genuen baiezkako hizketarik behar den tamainan ikasi.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 291. orr.

Uste baitu hura dela tamainako etsaia, bere neurriko etsaia, bere indarrak probatzeko dina den etsaia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 133. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Pozaren tamainako elkartasuna.  Berria - Harian   2005-07-07

Tabako pakete baten tamainako biblia txiki bat atera eta gorantz jasoz erakutsi zuen, denok ikus genezan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 137. orr.

Nolanahiko forma eta tamainako zundak fabrikatuko ziren, hainbat materialez eginak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 25. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Haize bakoitzak ez duela neurri edo tamaina jakin bat izaten, indar handiagoa edo txikiagoa baizik. Ezin esan baitaiteke egiaz euskaraz "muino" batek tamaina finkorik duenik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 810. orr.

Bi parametrok definitzen dute formatua: irudiaren tamaina absolutuak eta haren neurri nagusien tamaina erlatiboak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 138. orr.

Arbola bakoitza tamaina errealean marrazturik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 21. orr.

Tamaina ezberdinetakoa ager daiteke barano edo koroa hau, gainera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 374. orr.

Leku berean gertatzen diren baina tamaina desberdina duten bi distiraldi dituena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 50. orr.

Muralak, olioak, hau da, tamaina handiko lanak prestatzen ari naiz datorren erakusketarako.  Berria - Kultura   2006-01-05

Itxurazko tamaina handia duen gauza bat gehiago mugitu beharko da, lekuz aldatzen dela nabaritzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 49. orr.

Tamaina txikiko lanabesak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 59. orr.

Etiketen tamaina txikiko hizkiak irakurtzeko.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 14. orr.

Teilatuaren azpian, espazioa handia bada, tiranteak eta gapirioak; tamaina ertainekoa bada, gailurra jartzen da, eta teilatu-hegaleraino ateratzen diren astazaldiak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1850. orr.

Belar artifizialeko futbol zelaia, atletismo pista, olinpiar tamaina duen igerilekua eta mota guztietako kirol aretoak ditu eraikuntzak.  Berria - Kirola   2006-02-07

Tamaina egoki-egokia dauka dendak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 85. orr.

Abere honetaz idatzi denarekin handitasun eta tamaina ederreko liburutegi bat osa liteke.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 41. orr.

Tamaina «txukuneko» aleak ziren, Tejedorren begietara.  Berria - Ekonomia   2006-04-19

Tamaina bereko astakeriak, baita larriagoak ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 218. orr.

Bestelako erreferentziarik ezean, paisaian ikusten den muino baten egiazko tamaina zein den.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 54. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beste horrenbeste esan liteke zineman edo argazkian planoen tamaina-eskalari buruz ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zenbait hazik gorputz tamaina infinitua beharko luke.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 125. orr.

Giza tamainako panpina bat iraul-erraza da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 108. orr.

Horrela eginez gero, letra tamaina tipitu beharko nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Eskuan folio tamainako liburu bat zeukan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 15. orr.

5 tamainan adlag neurriz, puntu egokian.

Hau ere zuzenean joan da ura edatera, eta, Abelek ez bezala, tamainan eta patxadaz edan du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 52. orr.

Haizerik? tamainan bakarrik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 175. orr.

Hi: lana, tamainan egin behar duk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 137. orr.

Unean uneko jakin-min horri tamainan eusten dio Ladronek, gehiegi luzatu gabe.  Berria - Kultura   2004-05-08

6 tamaina-tamainan

Azukrea tamaina-tamainan duena gainera.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 137. orr.

7 tamainako izlag neurrizkoa, puntu egokiari dagokiona.

Tamainako min batek on egiten digu; zerbaiten edo zerbaitetarako minak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 25. orr.

Tamainako kartzela ze neurritakoa den erabakitzea ez da gauza erraza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 163. orr.

Tamainako harri bat topatu duenean belaunikatu egin da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 12. orr.

8 tamaina hartu

Segituan hartu zion tamaina lanari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 84. orr.

Heure eskarmentuz ikasiko duk horri ere tamaina hartzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 211. orr.

Hartzeko eta ikusteko zer eskaini diezaiokegun guk munduari.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 57. orr.

Eta komeni, komeni zenez, giroari tamaina hartzea...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 85. orr.

Ez zait mingarri bakardadea; bada lanik aski nork bere buruari eta bere maniei tamaina hartzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 203. orr.

Eta orain, familiarekiko harreman horri nolabaiteko tamaina hartua genionean, gutxien espero nuenean, hara non banandu egin garen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 31. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

benetako tamaina (5); beste tamaina bateko (3); enpresen tamaina (4); irudiaren tamaina (7); neurri edo tamaina (4); neurri eta tamaina (3)

tamaina bereko (5); tamaina berekoak (3)

tamaina egokia (5); tamaina erdiko (3); tamaina ertaineko (5); tamaina eskaseko (4); tamaina eta neurri (3); tamaina guztietako (6); tamaina handia (6); tamaina handiagatik (3); tamaina handiagoko (3); tamaina handian (4); tamaina handiko (37); tamaina handikoa (3); tamaina handikoak (3); tamaina hartako (3); tamaina hartu (7); tamaina hartzeko (3); tamaina hartzen (5); tamaina honetako (10); tamaina horretako (29)

tamaina ikusita (5); tamaina jakin (3); tamaina neurtu (3)

tamaina txiki (3); tamaina txikia (5); tamaina txikiko (11)

zer tamaina duen (3)

erasoaren tamainako (3); karnet tamainako (3); lurraren tamainako (3); tamainako balentria (3); tamainako erantzuna (4); tamainako erantzuna emateko (3); tamainako harri (5)

bere tamainan (3)

tamainaren arabera (6)

obraren tamainari (5); tamainari dagokionez (3); tamainari esker (3)


tamainadun iz tamaina duena.

Ordenagailuz idatzita ageri zen, "Times New Roman" letra mota eta 12 puntuko tamainaduna, egin zuen berekiko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 266. orr.


tamainatsuko izlag tamaina bertsukoa.

Taupada-markagailua, zigarro-pakete baten tamainatsuko plastikozko zorro batean sarturik, saihetsen azpiko toki egoki batean jartzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 244. orr.

Ozta-ozta asmatu zuen esaten Amyren tamainatsukoa zela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 140. orr.

Eguzkiak bidaltzen digun bero-kopuruaren tamainatsuko zerbait litzateke bero-pila hori.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 151. orr.


tamainu ik tamaina.

tamal 1 iz zoritxarra; nahigabea.

Noizbait, nire tamalak errukia eragiten ziola adierazteko, buru-zirkin bat egin zuen. Tiro egiteko baimena eman zitzaionean ere, hori tamala, errepublikakide bat fusilatzeko izan zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 287. orr.

Tamala! fariseismoa hain dago zabaldurik munduan!  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 91. orr.

Baina, oi tamala!, hemen ezin dizut eskaini desio duzun bizimoldea eta joatea beste irtenbiderik ez dut.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 144. orr.

-Tamala, gizajo hark eskua ez ezik beste zerbait ere galdu ez izana -erantzun nion-.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 23. orr.

Tamala, baina istorioa, antza, amaitu da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 277. orr.

Tamala: ez zen aleman perfekto bat, baina ba ote aleman perfektorik? edo judu perfektorik?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 285. orr.

Ezin hortaz manifetara-eta joan: tamala, tamal handia, baina jakingo du Herriak barkatzen.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 30. orr.

Tamal baita pobre jaio izana", nerabilen ahopean, gas-erregailu baten garrera Itsasarteetako eztainu-barra bati eusten nion bitartean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 243. orr.

2 (izenondo gisa)

Hainbat gaiztoagoa baita bikea zauriaren gainera hire bota behar tamal hori.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 36. orr.

3 (-en atzizkiaren eskuinean)

Baina, ai ene tamala, hain zauzkat, maite, ondoezik aspaldian.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 128. orr.

Ezkaratzean, Magrisekin egon ezinaren tamala aipatu dit ostera ere Josék.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 49. orr.

Baina nire egoeraren tamala luzatzen eta luzatzen ari zen, eta gero eta eramangaitzagoa zitzaidan egoera hura, amaierarik ikusten ez niolako.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 287. orr.

Nahiago dut trena, ditugun azpiegitura negargarrien tamalagatik, nahi nukeen baino gutxiago ibiltzen naiz-eta trenez.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 16. orr.

Zu adina pozten naiz, baina ezin nire tamala adierazi gabe egon neskato batek bere bidea bakarrik zabaldu beharraz.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 13. orr.

4 tamala izan da ad

Tamala da, Hamida!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 47. orr.

-Tamala duk, benetan; damutuko haizela iruditzen zaidak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 107. orr.

Eroturik dagoela, egia da; egia da hori tamala dela; eta tamala da hori egia izatea: figura txoro bat, horra.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 81. orr.

Tamala da zuk niri ez sinestea, izan ere errugabea bainaiz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 131. orr.

Tamala zen belo ederragorik eta sandalia berririk ez edukitzea!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 208. orr.

Tamala izan zen bere kolerari eusten jakin ez, eta gizona gisa hartan laidoztatzea!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 312. orr.

Tamala zela berak bertan ez izana.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 16. orr.

Ez, ez da tamala.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 263. orr.

5 tamalez adlag zoritxarrez.

Tamalez, ez dakit ezer horretaz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 71. orr.

Tamalez, ordea, ezin dut daukadana hiru zatitan banatu.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 110. orr.

-Tamalez, almirantea bera ere hila da.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 99. orr.

-Tamalez -Edurnek, kitzikari, ezpainak nireetara hurbiltzen zituela-, ez duk behar adina saiatu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 341. orr.

Ez zegoen gure esku, tamalez, uso berde-marroixkarena egitea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 89. orr.

Arazoak, tamalez, nahi baino sarriago sortzen zaizkizu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 25. orr.

-Ez nuen jakin, tamalez; ez nuen jakin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 40. orr.

Ezpainak irakurtzen ez dakit, tamalez, baina honako hau irakurri nuen nik primerako morroiaren irribarrean: [...].  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 102. orr.

Sentitzen dut, baina tamalez ezin dizut ezer gehiago adierazi.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 291. orr.

Joseph Trottaren jauzi heroikoak inperioaren une jakin bateko suntsiketa galarazi bazuen ere, ez zuen tamalez betiko eragotzi.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 168. orr.

Bada, tamalez (edo batzuetan ez horren tamalez), gure eskolan ezin itzurizko gaitza ematen du horrek.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 22. orr.

Bere egileak argitaratu zuen fikziozko lan bakarra da, eta, tamalez, inori ez zaio bururatu haren berrirakurketarik.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 172. orr.

Oso hartualdi iluna da, tamalez: ez zaio berehalakoan antzematen han ageri denari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 282. orr.

Egunetik egunera gero eta gehiago jabetzen ari nintzen, tamalez, zein urrun nengoen haiengandik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 52. orr.

-Ez gaude Azpimunduan, tamalez -erantzun zion Fionnek.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 70. orr.

Irun ilun izan edo ez, hango eskolaldia, Legazpikoa ez bezala, argi eta garbi gordetzen dut memorian, niretzat tamalez.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 24. orr.

6 tamalezko izlag zoritxarrezkoa.

Irlandako Gobernuaren jokaera tamalezkoa da, eta agerian uzten du ez dela gai zinez eztabaida politiko bat aurrera bultzatzeko.  Berria - Mundua   2004-03-12

Ez zaie inondik inola ere amore eman behar terroristen exijentziei eta tamalezkoa da, baina, filipinarrek hori egin dute.  Berria - Mundua   2004-07-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tamala da (10); tamala zen (6)

tamalezkoa da (3)


tamalgarri 1 izond deitoragarria, negargarria.

Kurt Cobainen heriotza tamalgarria.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 33. orr.

Protestantismoak irudi erlijiosoak galarazi zituen garai tamalgarri haiez ari naiz, jakina.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

Haren egoera tamalgarriaren berri jakinik, dirua bildu zuten guztien artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 331. orr.

Minaren minez, haren egoera eroria eta tamalgarria deitoratzen nuelarik, gogoan izaten nuen luzaroan maite izan ninduela, eta, une gaizto batean, ezkontzaz mintzatu nintzaion.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 25. orr.

Hura, benetan, basakeria-erakustaldi tamalgarria izan zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 214. orr.

Izan zen liskarrik, izan zen odol isurtze tamalgarririk.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 50. orr.

Lakoi maskal horixkek borla berde tamalgarri batzuk zituzten goialdean apaingarri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 357. orr.

Jokabide ezin tamalgarriagoa izan zenuen, nik egundo ikusi ez bezalakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 103. orr.

Egoera ezin tamalgarriagoan topatu zuten.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 124. orr.

Gehiago zuen ikuskizunak tamalgarritik dibertigarritik baino.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 16. orr.

Esklaboak ez dira garai batean legez enkantean jartzen, baina orduko haien pare lan egiten dute egungo morroi txikiek, «baldintza tamalgarrietan».  Berria - Gaiak   2004-04-16

Sindikatuek «tamalgarritzat» jo dituzte espetxetako higiene baldintzak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-16

2 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Argentinarra izateak, bere tamalgarrian, eragotzi egingo dit ditiranboan erortzea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 85. orr.

3 (izan aditzarekin)

-Tamalgarria da, Dumbledore [...] baina kontseilariek uste dute garaia dela zu bazter geratzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 220. orr.

Tamalgarria da, baina horrelaxe da.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Ibaien egoera tamalgarria da.  Berria - Harian   2005-01-18

Tamalgarria den arren, ez dago langabeziaren kontrako politika aktiborik. -Tamalgarria da Clint hemen ez egotea -esan zuen, lehenago ere hainbeste alditan esan ohi zuen legez-.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 125. orr.

Tamalgarria zen lainoak eta eguraldi narratsak ingurua ongi ikusten ez uztea.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 27. orr.

Tamalgarria litzateke jaun horri alferrik enbarazu egitea...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 229. orr.

'Ez da tamalgarria obra galtzea?' galdetu du aurkezleak, eguzkipean urtzen ari den irudiaren alboan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 221. orr.

-Tamalgarria duk aberats jaio ez izana.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 57. orr.

-Ene jokabidea benetan iruditzen al zaizu tamalgarria?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 128. orr.

4 (izan ezabaturik)

Tamalgarria ikuskizuna.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 230. orr.

-Tamalgarria! -esan zuen Bilbok-.  Berria - Kirola   2004-10-01

Mila deabru!, bai tamalgarria hi joan ez izana.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 100. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egoera tamalgarri (6); tamalgarri iritzi zion (4)

egoera tamalgarria (16); egoera tamalgarria da (5); hasiera tamalgarria (4); hasiera tamalgarria izan (3); itxura tamalgarria (3); tamalgarria dela adierazi (3); tamalgarria iritzi zion (3); tamalgarria iruditzen (3); tamalgarria izan (15)

ondorio tamalgarriak (4); tamalgarriak izan (6)

egoera tamalgarrian (13)

tamalgarritzat jo (18); tamalgarritzat jo zuen (12)


tamarillo iz hiruzpalau metro luze den zuhaixka, berez Andeetakoa, tomatearen antzeko fruitua ematen duena (Solanum betaceum).

Pakana, papaia, ranbutana, salsifia, soja, tamarilloa, taroa, topinanburra, txaiotea, Txinako patata gozoa, [...].  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 33. orr.


tamarindo iz lekadunen familiako zuhaitz handia, loreak mordoetan dituena, lurralde beroetan hazten dena (Tamarindus indica).

Tamarindoek markatutako ibilbideetatik sartu dira.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 114. orr.

Abrahamek, bere aldetik, tamarindo bat aldatu zuen Beer-Xeban, eta Jauna, betiereko Jainkoa, gurtu zuen.  Elizen arteko biblia   Has 21,33

Jaiki ziren gizonik indartsuenak, Saulen eta semeen gorpuak hartu, Jabexera eraman eta Jabexeko tamarindoaren azpian ehortzi zituzten haien hezurrak.  Elizen arteko biblia   1 Kro 10,12

Izan ere, zer litzateke Donostia tamarindorik gabe?  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 124. orr.


tamariz iz Tamarix generoko zuhaitza.

Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoelako gingko bilobarik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 48. orr.


tamazight iz Kabiliako berebera; Kabiliako bereberen hizkuntza.

Tamazight berbereen kultura eta hizkuntza eskubideen aldeko borrokaren bultzatzaile nagusia Kabiliako hiriburu Tizi-Ouzouko Unibertsitatea izan zen. Ezin ditugu Aljeriako herritar guztiak tamazightez hitzegitera behartu.  Berria - Mundua   2006-04-21

Gaur egun, haatik, hizkuntza berberea ez da lege bidez bermatuta eta Kabiliari dagokionez, Aljerreko aginteak ebatzi du erreferendum bat egin beharko dela tamazighta ofizial bilakatu aurretik.  Berria - Mundua   2004-04-15


tamil 1 iz Indiako hegoaldean eta Sri Lankako zati batean bizi den indiar herri bateko kidea.

Meniari eusteko, bake negoziazioak abiatu dituzte tamilek eta Kolonbok.  Berria - Mundua   2006-02-23

Tamilek bozak boikotatu zituzten.  Berria - Harian   2006-01-06

Bost tamilen gorpuak agertu dira, bururik gabe, Puwakpitiya eta Dehiowita herrietan.  Berria - Mundua   2006-04-28

Ehunka tamil hil zituzten.  Berria - Mundua   2006-02-23

Beste milaka tamil behartsu bezala, herrixka batean jaiotako Kumaresan Velu Bangalorera joan da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 213. orr.

Tamilen eskubideen aldeko ekintzaile bat hil dute Trincomaleen.  Berria - Mundua   2006-04-08

2 (beste izen baten ezkerrean)

20 urteotan dirauen gatazkari konponbide politiko bat eman behar zaiola, tamil herriaren autodeterminazio eskubidea onartuz eta autonomia zabal bat emanez Sri Lankako uhartearen ipar-mendebaldean zabaldua den etnia horri.  Berria - Mundua   2004-04-06

Tamil etniakoa da eta lehen ministro izendatuta balitz, Sri Lankako historian lehen aldia litzateke sinhalar bat ez izatea gobernuru karguan.  Berria - Mundua   2004-04-06

«Aldarrikatu dugu tamil lurraldeak, tamil abertzaletasunak eta tamil autonomiak onartuak izan behar dutela, tamil herriaren funtseko nahikundeak bezala» gaineratzen zuen LTTEk zabaldutako agiri honek.  Berria - Mundua   2004-04-06

Tamil gerrillako bi kide hil zituzten atzo soldadu srilankarrek.  Berria - Mundua   2006-04-25

Gobernuak behin eta berriro leporatu die tamil tigreei su-etena haustea.  Berria - Ekonomia   2006-05-06

Tamil tigreek sustatutako TNA alderdiak 22 hautetsi lortu ditu bozetan.  Berria - Mundua   2004-04-06

3 (izenondo gisa)

Elilan buruzagi tamilak, alta, erantzuteko prest daudela ohartarazi zuen.  Berria - Mundua   2006-04-27

Ustezko gerrillariek politikari tamil bat hil zuten.  Berria - Mundua   2006-04-21

40.000 zibil tamilek etxetik alde egin dute, LTTEren arabera.  Berria - Mundua   2006-04-28

Gehiengo tamila duten eskualdeetan, uhartearen iparraldean eta ekialdean, behin-behineko gobernu autonomoa abian jartzeko eskaria berretsi zuen Thamilselvanek.  Berria - Mundua   2004-07-27

Gerrila tamilak ohar hau zabaldu zuen.  Berria - Mundua   2004-04-06

Gutxienez 80 soldaduak ziren eta 40 gerrillari tamilak.  Berria - Mundua   2006-02-23

Bihar tigre tamilek srilankar soldaduei egindako setioaren urteurrena beteko baita.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 393. orr.

Asteartean Nazio Aliantza Tamila (TNA) alderdiko hautagai bat hil zuten ekialdeko Batticaloa hirian.  Berria - Mundua   2004-04-02

4 tamilen hizkuntza.

Denetan hindia da mintzatuena, gero tamila eta Keralan mintzatzen den malayalama.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gerrillari tamil (3); tamil tigreak (6); tamil tigreei (9); tamil tigreek (27); tamil tigreek independentzia (3); tamil tigreen (21)

gerrillari tamilak (4)

gerrillari tamilek (8)


tamildar izlag tamila.

Erakunde armatuak ez zuen zehaztu norerana izan daitekeen erasoaren ardura, baina, haren hitzen artean, uler zitekeen Sri Lankako Armadak Karuna gudalburu tamildar disidenteari eta haren jarraitzaileei ematen dien babesak «bultzatu» egin duela.  Berria - Mundua   2004-07-09

Hauen iritzian, gerrilla tamildarraren barne zatiketak areagotu egin behar dira, LTTE erakundea militarki ahultzeko xedez.  Berria - Mundua   2004-07-09


tampax ik tanpax.

tan-tan 1 adlag hainbat hotsen onomatopeia.

Handik pixka batera, egun berean, tan-tan tan-tan tan-tan, berriro ikusi nuen beste efebo batekin, tirulirula, tiruliruli, soingainekoaren botoiaz berbetan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 71. orr.

2 tan-tan-tan

"Tan-tan-tan! hori heurea dok". Horren ondotik, tan-tan-tan bertzerik ez da entzun hainbat segundotan, euri tantek lurraren kontra lehertzean ateratzen duten hotsa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 13. orr.

3 tan tan tantan tan

Beste egun batean, tan tan tantan tan, danboliteroak armak entregatzeko agindua kantatu zuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 49. orr.

Martxa militarrak alaiak ziren, tan tan tantan tan tan, kalerik kale ibiltzeko gogoa ematen zuten eta gustura gindoazen gure banderekin.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 101. orr.

4 tan-tan-tantanka

Hara han danboliteroa bere pregoi abisuarekin tan tan tantanka zetorrela ikusi arte.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 23. orr.

5 tan-tan-tatan

Danboliteroak isilune bat egin zuen, gero isiltasuna atabal hotsez urratu, tan tan tatan, eta jarraitu zuen abisua emanez.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 24. orr.

Halaxe egiten zuen beti danboliteroak, tan tan tatan tan eta gu ere udaletxerantz begira jarri ginen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 23. orr.

Danboliteroak hala kantatu zuen tan tan tatan tana, ezkutatutakoak itzultzeko etxera.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 45. orr.


tanait iz

Berau, Mi-n-h prestatzen jardun zuten berrehun eta berrogeita hamar baino gehiago tanaitetarik (hau da, "errepikatzaile", hots, ahozko Legearen irakasle edo maisu tradizionalistak) azkena izan zen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 238. orr.


tanatoestetika iz hilotzen itxura hobetzeko tekniken multzoa. ik tanatopraxia.

Oso pozik nenbilela sasoi hartan gorpuen aurpegia eta eskuak makilatzen ikasteko xedez Bartzelonan egin berri nuen ikastaro interes handiko hura egin nuelako, eta hura guztia egina nuela, hain juxtu, tanatopraxiaz eta tanatoestetikaz zeuden teknika berriez jabetzeko, hildakoak ahalik eta itxurarik onenean ikus ahal zitzaten familiakoek eta lagunek.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 50. orr.


tanatofilo izond heriotzaren inguruko gertakarien zalea dena.

Etsi-etsian pentsatu behar [...] erlijio edo sekta eldarniatu batek harrapatu dituela azpian gure lagun hurkoetarik asko eta asko, denik-eta surrealismo tanatofilo eta patetikoenak ez ezik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 280. orr.

Garen tanatofiloentzat, agian, liburuko zatirik erakargarriena da.  Berria - Kultura   2006-01-10


tanatopraxia iz hilotzen hondatze prozesua gelditzeko tekniken multzoa. ik tanatoestetika.

Oso pozik nenbilela sasoi hartan gorpuen aurpegia eta eskuak makilatzen ikasteko xedez Bartzelonan egin berri nuen ikastaro interes handiko hura egin nuelako, eta hura guztia egina nuela, hain juxtu, tanatopraxiaz eta tanatoestetikaz zeuden teknika berriez jabetzeko, hildakoak ahalik eta itxurarik onenean ikus ahal zitzaten familiakoek eta lagunek.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 50. orr.


tanatorio iz hilotzak beilatzeko prestaturiko eraikina.

Manu Aranbururen gorpua gaur erraustuko dute Errenteriako tanatorioan.  Berria - Ekonomia   2004-10-27

Aita hil zitzaigunean, bi gau osorik egin behar izan genituen tanatorioan, eguerdian hil zenez biharamun goizean ehorzteko baimenik eman ez zigutelako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 136. orr.

Iruñeko Iratxe tanatoriora eraman zuten Riveroren hilotza autopsia egin eta gero, eta han Portlandeko jokalarien, teknikarien eta zuzendaritzako kideen azken agurra jaso zuen.  Berria - Kirola   2004-11-27

Ezustean, Parisera baino lehen tanatoriora joan behar izan nuen arratsaldean, zoritxarrez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 11. orr.

Inork ez bide zitinan erreklamatu eta tanatorioak Unibertsitateari eskaini zizkionan ikasleek erabil zitzaten.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 128. orr.

Eriak erietxera, zaharrak zahar-etxera, eta hilak tanatoriora.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 135. orr.

Hemen, heriotza arroztu egin dugu, ez dugu ikusi ere egin nahi, horregatik izan du azken urteotan heriotzaren inguruko negozioak halako gorakada, 'tanatorioa' deitutako asmakizun horrekin: azken orduetan ere ez dugu hildakoa etxean eduki nahi.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 104. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eko iratxe tanatoriora (3); iruñ tanatoriora eraman zuten (4); tanatoriora joan (4)


tanatoterapia iz

Jubilatuak dabiltza plizti eta plozta, beren zauri zahar hori luzatu beharrez; gaitz guztien betiko sendabidea ("tanatoterapia" deitzen diote) noiz helduko den beldurrez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 99. orr.


tanbolin ik danbolin.

tanbolitero ik danbolintero.

tanbor ik danbor.

tanborrada ik danborrada.

tanborrero ik danborrero.

tanbur ik danbor.

tanda ik txanda.

tandem 1 iz txirrindu mota, bi lagun edo gehiagorentzat egokitua.

Laster agertu zitzaigun txirrindularien taldea, hiru mutil, hiru neska eta beste neska bat tandemean, denak barrez eta txirrina joka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 159. orr.

-Batentzako lekua bazegok hor atzean -esan zidan tandema zeraman neska batek.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 157. orr.

Hiru haltera (Aleksandr Koroljov estoniarra, Youssef Cheikh Younes siriarra eta Ali Hosseini iraniarra) eta tandem diziplinako bide-erakusle bat (Jurak Petrovic eslovakiarra).  Berria - Kirola   2004-09-28

2 irud/hed

Jakin ezazu, Harkaitz, tandem garaiezina izaten jarraitzen dugula, eta gogoan zaitudala gau eta egun.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 85. orr.

Errepresioaren logikan Grande Marlaska-Balza tandem aurreratua bihurtzen ari da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-07

Hori horrela izan zen Asun Balzola ezagutu nuen arte; adiskidetasun sakona izan dugu eta lanaz aparte, elkarrekiko akuilu eta euskarri izan zen tandema osatu genuen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 104. orr.

Inguruneari ematen zaion garrantzi berbera eman behar zaio pobreziari, banandu ezineko tandema osatzen baitute bi kontzeptuok.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 13. orr.


tanga1 1 iz ipurmamiak estaltzen ez dituen azpiko arropa eta bainu jantzia.

Tanga bat neraman jantzita; kuleroak soineko azpian nabarmendu ez daitezen erabiltzen dut.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 22. orr.

Titiak ia-ia osorik eta sabelpekoa ozta-ozta estaltzen zion tanga begien bistan jartzen zizkion aurrekoari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 60. orr.

Dudan egon nintzen tanga bat jarri ala ez, baina azkenean enkajezko kulero zuri garden batzuk jantzi nituen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 58. orr.

Itzuli zenean, harrera tangan egiten dizuten neska beltz horietako bat zeraman besotik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 51. orr.

Ziegan hotza sentitzen nuenez, manta batekin estaltzen nintzen tanga eta sujetadore hutsean nengoelako.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Gorputz eskulturala zuten tanga hutsean jantzitako kamareroek [...].  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 31. orr.

2 (izenondoekin)

Gura beste oihal eta arropa dago erakusgai, tanga ñimiñoenetik neguko jertse lodienera.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 41. orr.

Bere ligero gorrietan eta tanga beltzean erreparatu nuen, hura zen nik neureganatu nahi nuen altxorraren zaindaria.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 67. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Edurneren titi beteak [...] nire bihotzarekin batean pilpiratzen zirela imajinatzen ahal nuen, tanga motako kulero tikien gainean jantzirik zeraman kamiseta laburraz bertzaldera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 318. orr.


tanga2 1 iz andela, tankea.

Tanga batzuk aurkitu zituzten Suitzako Pilatus mendiaren hegoaldean kokatutako kareharrizko barrunbe batean.  Berria - Gaiak   2004-12-31

2 (hitz elkartuetan)

Izkina batean ur-tanga handi bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 127. orr.

Eguzkia ur-tanga edo petrolio-bidoi handien gainean piztutako suzko zuzi bat da orube soil baten atzean.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 199. orr.

Elkarren kontra bermaturik zihoazen ibai ertzeko kale ilun eta lupeztuetan barna, itzelezko gas-tangak, hesi eroriak eta hamaika leihodun biltegi luzeak atzean utziz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 404. orr.

Erregai-tanga apurtuta zeukan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

Erregai-tanga betetzen ari zela Teresa etorri zitzaion gogora, eta batera Iturbideren bulegora elkarrekin joan ziren eguna.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 258. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ur tanga (3)


tangada iz hurrupa.

Hungariakoak vodka eta garagardoa tangada txikietan edaten du.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 259. orr.


tangarro iz adkor ontzia.

Komuneko iturrira joan zen tangarro txiki batez, eta urez bete zuen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 101. orr.


tangatxo iz tanga txikia.

Arroparen esekitokian aldian aldiko neskaren tangatxoa zintzilikatu ohi zuelako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 98. orr.


tangazale izond tangen zalea dena.

Ezinegona eta jakin-nahia nagusituko dira ikuskizunean, eta ikusleak hippy, apaiz, tangazale eta pailazoak aurkituko ditu bidean.  Berria - Kultura   2004-05-19

Txakurra, aingerua, agure tangazalea eta Armstrong-en txirrindaren plater handia.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.


tangente 1 iz lerroez edo azalerez mintzatuz, beste lerro edo azalera bat ebaki gabe ukitzen duena. ik ukitzaile.

Gutxi dira, zinez, zirkulua hausteko, edo zirkulutik urruntzeko, tangenteren batetik abiatzen direnak, goiko espazioetan barrena meteorito ezezagun baten bila.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 138. orr.

Garai hartan, desagerkor deitzen zitzaien infinituki txikiei, eta tangenteei, berriz, ukitzaile.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 362. orr.

2 angelu batez mintzatuz, angelu hori hartzen duen triangelu zuzenaren aurkako katetoaren eta beste katetoaren arteko zatidura.

Trigonometriaren lau mosketariak: sinua, kosinua, tangentea eta cotangentea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.

Objektu baten altuera neurtzeko tresna egokia da tangentea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.

Sinu-taulak ezarri eta berehala, tangentea asmatu zuen Habash al Hasibek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Tangente-taula bat edukiz gero, zuzenean neur daiteke Keopsen piramide ospetsuaren garaiera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.


tangentzial izond tangentearena, tangenteari dagokiona. irud/hed

Film laburren egileak, askotan, erosoago sentitzen gara zine formatu laburreko zinearen errealitate txiki eta tangentzialean.  Berria - Kultura   2004-09-23

Espontaneitatea falta zuen, eta [...] arin eta egoki erantzuten zuen nik hitz egindakoan, nahiz eta ustekabeko hitzek arreta hartzen zioten batzuetan, eta asoziazio tangentzialei eta kantu eta bertso zatiei bide ematen zien.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 62. orr.


tangillo iz andaluziar herri kanta eta dantza, erritmo arinekoa.

Jazzaren egitura tradizionalei jarraiki, tangoak, tangilloak, alegriak, buleria konpasak eta fandangoak interpretatzen ditu pianoarekin.  Berria - Kultura   2004-07-02


tango 1 iz jatorriz argentinarra den dantza, bi aldiko erritmo geldokoa, bikoteak oso loturik dantzatzen duena; dantza horren musika eta hitzak.

Salaren erdian, leku karratu batean, lau bikote tangoa dantzatzen ari ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 219. orr.

Gerritik helduko nion, ito arte dantzatzeko, tangoak eta valsak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 52. orr.

Baltsa jo, tangoa jo edo pasodoblea jo, baserritarrek antzera samar egiten zuten dantzan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 51. orr.

Tango bat dantzatzea zer den erakutsiko zieagu paristarrei.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 22. orr.

Hara, seme, kontua duk tangoaren pausoak dibujatzea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 23. orr.

Hormonen dantza eta borroka hura edozein tangoren urratsetan labaintzen zela konprenitu zuen urte batzuk geroago.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 9. orr.

Oskestra tango bat jotzen ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 284. orr.

Tango baten doinu geldia aditzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 220. orr.

Zer egingo eta tangoak abesten hasi zen bat-batean, sentimendu handia ipiniz kantuan.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 85. orr.

Hura zen tangoa kantatzen ari zena.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 171. orr.

2 (izenondoekin)

Taldean dantzatutako tango garaikidea.  Berria - Kultura   2004-05-02

Tango ezagun batean aipatzen direlako biak batera.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 115. orr.

Ni, bionbo bati besarkatuta, metroko bagoian, tango baldar bat dantzatzen ari banintz bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 66. orr.

Argentinar Tangoa erakatsi daut (hitzak bakar bakarrik bainan zoin mamitsuak).  Herria   2005-04-14

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tango hotsak Parisen.  Berria - Kirola   2004-06-03

"Retruco" talde argentinarrak batera moldatuko ditu esku dantza eta tango urratsak.  Herria   2001-05-31

Txontxongilo ikuskizuna dugu, elkartzen ditu Marijan Minaberri [...] idazlearen ipuinak eta Astor Piazzolaren tango musika.  Herria   2002-10-03

Talde argentinarra uztailaren 15ean ariko da tango doinu berritzaileenak taularatuz.  Berria - Kultura   2004-07-10

Matias goitik behera harrituta bazegoen ere, pertsona ona iruditu zitzaion tango-kantaria.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 174. orr.

Tango dantzari baten burua zian, gogoratzen nauk, edo neska dantzari batena, kizkurrak kopetan behera zituela.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 48. orr.

Baina nor nintzen bada ni tango-afari baten edo biren kontra eta zenbait ilunabarreko larru-jotzeren kontra ezer izateko?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 132. orr.

Une hartan, nostalgia, malenkonia, tango begirada jarri zitzaion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 26. orr.


tangolari iz tango-kantaria.

Ortzegun aratsean, Baionan, Luna Negra kabaretean, Manuel Mateo tangolaria.  Herria   2005-06-09


tanino iz gai idorgarria, zenbait zuhaitzen azaletik ateratzen dena, larruak ontzeko eta sendagai jakin batzuek egiteko erabiltzen dena.

Sagardoa, analitikoki, ona den jakiteko, honako parametroak hartzen direla kontuan azaldu digu Kamiok: mostoaren edo sagardoaren azidotasuna, taninoa, alkohola eta ph-a.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Oreka hori honakoa izan behar du: 5 eta 6 gramo bitarteko azidotasuna, 0,8 eta 1,4 gramo arteko tanino litroko, eta, azkenik, ph-a 3,5 eta 3,8 bitartean izan behar du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15


tank adlag tanten onomatopeia.

Izan ere, innoble samarra izango litzateke kasualitatea probokatzea eta bainugelako atea braustakoan irekitzea, barruan dutxa-soinua entzutean edo dutxa gazte baten azken tantak entzutean tank-tank.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 71. orr.


tanka 1 iz ipar kolpearen hotsa.

Zaiola aldean, nork ez du entzun goizetik arats Kaieten mailuaren tanka, jo eta jo, burdina, bero deno behar da jo.  Herria   2001-11-15

2 kolpea.

Aise abiaturik, 9-2, 20-12, 28-13, ikusi dute kontrarioak nor ziren, Duhauren bote bizi batzuekin eta Etchetoren tanka gibelean.  Herria   2003-02-13

Lau pilotariak gogotik ari, Muscarditz ainitz lotzen aitzin hartan, Kurutcharry ere trenpu onean, tanka xuxena eta defentsa bat hain segurra.  Herria   2004-11-25

Otsabidetik Arbiderako bide biluziko lautada gorakoian, zuhaitz iharrak tankaz inarrosaraziz hegaldatzen ziren hogei bat sai, zeru gris hotzean jostatzen miretsi zituen Agatak eta harrapakari erraldoien dantza zabalari beha zegoela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 226. orr.


tanka-tanka adlag ik ttanka-ttanka.

Bide bakarra: ibilgailua bahitu eta ez itzuli azken txanpona tanka-tanka mahai gainean pausatu arte.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 26. orr.


tankada iz hurrupaldia.

Kopa hustu zuen berriz, tankada batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 253. orr.


tankako iz ipar tanka, kolpea.

Irabazleen tankako ederra nausi zen hemen.  Herria   2005-10-13


tankar iz

Honela, apaizak, aurren joaki-eta, haien etorreraz ez zela konturatu ikusiz, hango harri-tankar batzuen gerizan gordetzeko, esan zien keinuka.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 68. orr.


tankateko iz kolpearen hotsa.

Tankateko bat aditu zuten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 297. orr.

Ategorrieta aldetik heldu zen trenaren txistukada zorrotz etsiak, eta bagoien tankateko zakarrek, errealitatera erakarri naute.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 100. orr.

Jauregitxoaren ondo-ondotik noiztenka pasatzen ziren trenen ke-usainek eta tankateko sailek, zakarki gogorarazten zidaten Donostia urrun nuela; eta menturaz luzerako izango nuela.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 110. orr.

Hegazkiñetik belarrera kokaturiko plastikozko txirrista batetik jaitsi yittuek ehun bat bidaiariak, bana-bana, garrasi eta tankateko artean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 136. orr.


tanke1 1 iz kanoi eta su armez hornituriko gudu orga blindatua.

Kruppek fabrikatutako Tiger tankeak prest.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 11. orr.

Txekoslovakian, Sobiet Batasuneko agintari komunisten kontrako mugimendua sortzen da, tankeek isilarazten dutena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 83. orr.

20 bat tanke, ibilgailu blindatu eta helikoptero erabili zituen, erresistentzia palestinarrak Al Kassem koheteak egiten dituen lantoki klandestinoen bila.  Berria - Mundua   2004-05-12

Granadak, morteroak eta tankeentzako munizioa.  Berria - Ekonomia   2004-04-18

Tanke batek jaurtitako misilak eragindako zaurien ondorioz hil zen.  Berria - Mundua   2004-10-06

Tankeetatik bota zituzten obusak.  Berria - Mundua   2006-04-05

Frankotiratzaileen tiroak; tankeen tiro hotsa.  Berria - Mundua   2004-10-08

Tanke haren gainean, kabinan gerriraino sarturik, Reicharen soldadu bat zegoen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 19. orr.

Gazte palestinarrak tanke batzuen kontra kale borrokan.  Berria - Kultura   2004-08-12

Tanke bat gidatzeko ez zagok fisika, mekanika eta meteorologia ikasi beharrik, eta eskerrak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 111. orr.

Gure aitona izan zen alemanei gogor egitera atera zen bakarra, hipnotizatzera, aurrera zihoazen tankeak geldiaraztera bere pentsamenduaren indarrarekin.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 19. orr.

Hantxe topatu genuen El Campesinoren kolumna, tanke eta kamioietan bidean gora abiadan Sigüenza aldera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 57. orr.

Ertzaintzaren tanke bat ere hor izan zen, operazioa babesten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

AEBetako Armadako tanke bat suntsituta geratu zen, bere alboan bonba batek eztanda eginda.  Berria - Mundua   2006-01-21

Gizarteak beti egiten baitu Alemaniaren jokoa, eta beti jokatzen baitu etxean, legez ez bada tankez zapaltzen zaituela, tankez ez bada legez.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 91. orr.

2 (izenondoekin)

Gure soldaduek zergatik joan behar dute tokian tokiko txatartegietara metalezko piezen bila, tanke blindatuak babesteko?  Berria - Mundua   2004-12-09

Gero zorrotz begiratutako bi konboi militar pasatu ziren, denak tanke armatuak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Rousset medikuak, Lyon-eko medikuntza fakultateko erakasle dermatologoak, dio tanke amerikanoak hor ditugula zenbait aste barne...  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 70. orr.

Hamaseko ustezko ekintzailea Musa Abdelfata Geres tanke israeldar baten tiroketaren ondorioz hil zen Gazako ekialdean.  Berria - Mundua   2004-11-26

Tanke telezuzendu misil-jaurtigailuduna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 164. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tanke baseak gorabehera, Arraseko garrak gorabehera, banuen esperantza.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 125. orr.

Serio galdetzen zenigun, gure erantzunek, tanke parkeei buruz, txanelei buruz, kamioiei buruz [...] balioko balute bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 149. orr.

Hamar mila metrora ibili luze bat egin ondoren Arras inguruan dauden tanke multzoen gainetik zazpiehun metrora igarotzera bidaltzen gaitu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 24. orr.

Gauean, beste bost palestinar hil zituzten tanke erasoa eginda Jabalian.  Berria - Mundua   2004-10-01

Ezerk aurre egin ezean eroso dabiltzan tanke sarraldi horiek erremediorik ez duten kalteak eragiten dituzte.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 77. orr.

Joe Frazierrek, Cassius Clayren kolpe bat gelditzearekin batera, ukabilkada izugarria jo zion, tanke kanoikada lez, eta Louisvilleko beltza hilda bezala erori zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 389. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aznar presidente ohiak Alvaro Uribe Velezen gobernu paramilitarrari gerra tankeak saldu izana Kolonbiako barne gatazkan zuzenean parte hartzeko modu bat da.  Berria - Mundua   2004-05-07

5 irud/hed

Noizbehinka aspaldi baino aspaldiagoko auto bat ikusten genuen, 1950 inguruko amerikar tanke haietako bat, jipoitua, lur joa, baina bere zaharrean oraindik bizirik zegoena.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 169. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako armadako tanke (3); tanke eta ibilgailu (3)

tankeak erabili (3); tankeak eta artilleria (3)

israelgo tankeek (4)

tankeen aurkako (4); tankeen aurrean (3)

tankez inguratuta (3)


tanke2 1 iz likidoen eta gasen biltegia. (autoetakoa)

Kamioia neurekin eramatekoa, eta tankea gasolinaz betetzeko txartel batzuk.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 33. orr.

Ez dakit Mojave osoa zeharkatzerik izango dugun, baina tankea bete egin dut Las Vegastik atera baino lehen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 108. orr.

Begiratu nionean erregai-neurgailuari, tankea zortziren bateraino beterik zela erakusten zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 187. orr.

Automobil baten tankeko erregaia karburagailuan prozesatu behar da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 208. orr.

2 (bestelakoetakoa)

Portu horietan ontziek euren tankeak garbitu eta haietan gertau ohi diren hondakinak jasotzeko azpiegitura egokia egotea oinarrizkoa da.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Sistema hark ura tankeetara sartu aurretik iragazteko aukera eskaintzen zuen.  Berria - Gaiak   2004-02-17

Urte gutxiren buruan petroliontzien tankeen tamaina hirukoiztu egin daitekeela esan du erakunde horrek.  Berria - Gaiak   2004-08-28

Ontziak portura iritsi eta merkantzia husten dutenean tankeak itsasoko urarekin betetzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-02-17

Ura gainezka dator, eta tankea urez gaindi dago.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 114. orr.

Tankeak upelak ziren berez, pinuzko kutxa handietan paketatuak hirurak. Besoekin ezetz esan zieten bokalean, tanke osoa hustu baino lehen zetozen nonbait.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 105. orr.

Esneketariaren kamioia zitekeen: ohizko lanean ziharduen, baserriz baserri tanke erraldoietan hotzean lagatzen ziren behi zein ardi esneak hurrupa metalikoan kargatzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 220. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gasolina-tankea hutsik zegoen ia; gure urdailak ere hutsik zeuden ia; gure maskuriak bete-beteak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 184. orr.

Banan-banan hartu eta poto bakoitzaren eduki osoa nire Oldsmobile Cuttlass behiala osasuntsuaren gasolina-tankera hustu zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 186. orr.

Bi hodiek, gasolina-tankekoak nahiz karburagailukoak, balbulak dauzkate, erregaia okerreko aldera joan ez dadin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 176. orr.

Hantxe geldirik hura, aireratzeko prest, itxuraz; erretiratuak zituzten Shell-tankeak, baina artean helizeak martxan jarri gabeak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 16. orr.

Erregai tankea isolatzeko apar sintetikoak akatsak zituela esan du NASAk.  Berria - Gaiak   2004-08-15

Gorputzak baditu sistemak erregai-tanke, karburagailu, ihes-hodi eta are konpresoretzat har daitezkeenak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 201. orr.

Hirugarren gas tankea abian jartzea falta da.  Berria - Ekonomia   2004-11-12

Piszina eta ur-tankeak, arrain bitxi eta kolorez beteak... denetarik genuen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 111. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erregai tankea isolatzeko (4); gasolina tankea (3); tankea isolatzeko apar (4); ur tankea (3)

gasolina tankean (3)

gasolina tankera (3)


tanke3 iz

Gai sendo hori -lehenengo tanke autozigilatzailea- ingeniaritzako edozein material baino moldakorragoa da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 11. orr.


tankera 1 iz itxura. ik taxu; eite.

Letraren tankera ikusita, zalantzarik ez: osaba Feliperengandik zetorren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 359. orr.

Tankera susmagarria duen edozein pertsona Moskutik aldendu egin behar da.  Berria - Mundua   2004-02-08

Arratseko zortzietan, zeruaren tankerak susmarazi bezala, iluntasun beltzak estali zuen eskualde guztia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 399. orr.

Gordelekua zer-nolakoa zen asmatu zuen lehenengoz, alegia pasillo labur baten tankera zuela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

Bere kabuz egindako zerbaiten tankera zuen haren egintza horrek.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 213. orr.

Neurri eta tankera bera zuten bi izakiek.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,25

Gurpil haien tankera gudu-gurdiena bezalakoxea zen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,33

Likidoak garraiatzeko kontainerrak daude, gasarentzako egokituak, eta hainbat forma eta tankeratakoak.  Berria - Gaiak   2006-04-30

Lodi zegoen, Buddha tankera zuen, aurpegiera geldo eta zozoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 62. orr.

Gure kanpoko zerbait hautematean, gorputzaren adigaiak hedaduraren errepresentazioa eta berekin batera sarrezintasunarena, tankerarena, eta abarrena, behar ditu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 84. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hizkuntzaren erabilerak ez du tankera normala, ez du normaltasun itxurarik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 191. orr.

Idazten ari naizela, itxura ona du kontuak, baina orduan ez zeukan tankera onik.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 9. orr.

Taldeko inork ez zeukan tankera txarrik, ez itxura beldurgarririk.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

Nik hasieran ez nion hiltzeko itxurarik ikusten, baina Floraren amak berehala hartu zion oso tankera txarra.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 286. orr.

Kontuak tankera itsusia har lezake.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 223. orr.

Tankera susmagarria duen edozein pertsona Moskutik aldendu egin behar da.  Berria - Mundua   2004-02-08

Gutunazalaren zuria urratzen zuten letra ñimiñoek oso tankera bihurria zuten, ganorarik gabe egindako zirriborro beltzak bailiran.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 195. orr.

Errusiar tankerako oturuntza izan zen, baina osagai alemaniarrekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 282. orr.

Europar tankera apal batez jantzita zetorren.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 67. orr.

Basamortuan ikusi izan zituen gainerako karpa guztien tankera berekoa zen hura ere.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 158. orr.

Orro askagarri bat jaulki nuen orduan, irrintzi aberkoi baten tankera bere-berekoa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 140. orr.

Lurraren tankera esferikoak sortzen duen abantaila aski ezaguna da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 300. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Literaturan, jakinekoa da, gezur tankerako egiak baino gehiago balio du egia tankera duen gezurrak. Gau hartan ilargiak gazta tankera zuen edo barrez ari den emakume oso gizen batena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 128. orr.

Herri-tankerako hiri-bazterretan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 29. orr.

Espiritua ikusi dut, uso-tankeran, zerutik jaisten eta honen gainean gelditzen.  Elizen arteko biblia   Jn 1,32

Lortua zuten enbrioi-tankerako zelula horiek bakartzea eta saio-hodietan mantentzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 83. orr.

Haritzezko ate handi batzuetatik, haitzulo-tankera zuen atari nagusira sartu ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Garbi dago deabru-tankera duela tximino honek bere mintzairan. Neskatoaren gorputz-tankera, izan ere, ez zen beste emakumeek zutenetik bereizten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 153. orr.

Edozein izutzekoak ziren haren handia eta pausu-tankera, haren beltza eta lagun-taldea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 168. orr.

Militar tankera ematen dion bibotetxo zuri bat du.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 58. orr.

Madarikazio tankera zeukaten Alkimistaren hitzek.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 187. orr.

Ama gero-eta hil-tankera handiagoa hartzen ari delarik: [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 144. orr.

Harrien artean, hiru harri koskor, pedernal tankera eta itxurakoak jausi ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Tik tankerako laztan konbultsibo batez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

4 moldea, era.

Aldi berean ordu erdiz goizean Jainkoaren aginduez, bekatu larriez, etab., otoitz egiteko tankera.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 41. orr.

Oskarbiren kantatzeko tankerak harritu gintuen.  Berria - Kultura   2004-10-29

Horrek bide zuzena ematen dio artearen kontura ironia erabiltzeko tankerari.  Berria - Kultura   2004-03-17

Bistan dago bertsolaria tankera horretako jardunetara behartzen denean haren bat-bateko emaitzak ez duela zer ikusirik adituek ahozko poesiari egozten dizkioten ezaugarriekin.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 27. orr.

Frantziskoren biografoen lana epaitzeko orduan, tankera guztietako iritziak aurkitu ditzakegu ikertzaileen artean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 48. orr.

Nahiago zuten beste tankera batekoa izan balitz- beltzarana, bizia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 192. orr.

Frantziskoren testu askotan aurkitzen ditugu tankera honetako aholkuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 405. orr.

Batasunaren aldekoen artean ere tankera guztietakoak zeuden.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 109. orr.

Bizitzaren ispilu gisa behin eta berriro natura agertuz, beste tankera bateko bidaia eskaintzen dio irakurleari.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 8. orr.

Etxea solairu bakarrekoa zen, angelu zuzena tankeraz, eta lorategi txiki bat zuen aurrealdean.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 129. orr.

Tankera horretako gauzak esanarazten zizkieten gizonezkoei.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 86. orr.

[Lizardi] ez zen gaixo planten egilea Lauaxetaren tankeran, ezta arima egiaz gaixo zuena ere Lotsatiren moduan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 132. orr.

Itsaso bixi haserre-tankerako batean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 293. orr.

Nahiko luze dihardu "Anaia txikiei" eta "Ahizpa txikiei" buruz, hauen bizi-tankera bere begiz egiaztatu ahal izan baitzuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

Batez ere ildd eta indd tankerako bustidura galduaz doa gazteriaren jardunean.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 185. orr.

5 (izenondoekin)

Gela hura tankera jakin batekoa zen, zeren osta ua bera ere tankera jakin batekoa zen, probintzi hiriburuetako ostatu guztien molde berekoa alegia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 20. orr.

Novok edo Stevanovicek beteko dute bere tokia, baina ez da gauza bera, oso tankera desberdineko erdilariak direlako.  Berria - Kirola   2006-02-19

Beti estimatuko dugu, ostera, tankera analitikoaren eskuzabaltasuna eta zintzotasuna, Hempelek bere artikuluetako hainbat ideiari egindako berraztertze eta zuzenketa liburuko oin-oharretan ikusten dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 167. orr.

6 tankera gabeko (corpusean tankeragabeko soilik) izlag tankerarik ez duena.

Ez baitute atzematen, gehienek, tankeragabeko imintzio xelebreak eta zarata besterik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 118. orr.

7 tankera eman

Finantza tresnen eta merkatu eratorrien ugaltze honek, [...] "arriskuen azoka" baten tankera ematen die kapitalen nazioarteko merkatuei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Kaos horren planari tankera ematen saiatu naiz.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 82. orr.

Gauza konkretuei tankera emateko, kontuz ibiltzen zen; ez zuen nolanahi esaten ezagutuko zituela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 131. orr.

Gai zen Virgil koloreak eta mugimenduak ikusteko, gauza eta forma handiak sumatzeko (ez haiei tankera emateko, ordea).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 125. orr.

Bere edaritegiari kafetegi tankera eman nahirik, Lebigre jaunak burdina pintatuzko bi mahaitxo eta lau jarleku ipini zituen barraren parean, paretaren kontra.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 158. orr.

8 tankera hartu

Saiatu zen, beraz, pausoak ziurtasunez ematen, normal tankera hartzen, baina halakoetan izaten da zailena jarrera hori lortzea.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 256. orr.

Bildumagile baten liburutegi soila zirudienak [...] ikerlari baten liburutegiaren tankera hartua zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 89. orr.

Gaueko hitz-aspertu haiek, maisu eta ikaslearen arteko jardunaren tankera hartu zuten, denboraren poderioan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 69. orr.

Gerora sublimeago edo metafisikoagoko zerbaiten tankera hartzen hasi nintzaion.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 85. orr.

Gure aitonak bere bizkar barre egiten ari zitzaion tankera hartu zioan sendagileari.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 158. orr.

Batzuetan iruditzen zitzaidan figura hari tankera hartzeko zorian nengoela, laster jakingo nuela zein mundutan bizi nintzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 17. orr.

Oiloa beti oilo: kapaz ote da eguraldi aldaketari antzemateko, akaso? oilarrak, berriz, horrenbeste kukurruku jotzen duenez, ez ote du eguraldi aldaketari tankera hartzeko eskarmentu beharbeste?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 217. orr.

· Huraxe izan zen hartu nion tankera, arimarik, gogorik gabeko automata batena.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 80. orr.

Mezua jasotzearekin batera, Pirpo dantzan hasi zen: tankera ona hartzen zion enkarguari.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 277. orr.

Tankera asko hartzen ditu lur honetan zorigaitzak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste tankera bateko (5); duen tankera (3); fuji mendiaren tankera (4); mendiaren tankera ederra (3)

tankera bereko (5); tankera berekoa (6); tankera ederra (3); tankera eman (5); tankera emateko (3); tankera ematen (10); tankera hartu (20); tankera hartu nion (4); tankera hartu zuen (6); tankera hartuko (5); tankera hartzeko (5); tankera hartzen (24); tankera hartzeraino (3) tankera jakin (3); tankera ona (3); tankera onik (6); tankera onik hartzen (3); tankera txarra (3); tankera zuen (13); zeukan tankera (3)

abaraska tankerako (3); atzokoaren tankerako (3); baten tankerako (7); bihotz tankerako (3); dilista tankerako (4); erdiaren tankerako (3); ilargi erdiaren tankerako (3); tankerako adizkiak (3); tankerako adizkien (3); tankerako begia (4); tankerako esaldiak (5); tankerako hitz (4); tankerako hitzak (3); tankerako zerbait (7)

baten tankerakoa (14)

baten tankeran (15); uso tankeran (4)


tankeragabeko ik tankera 6.

tankeragabetu, tankeragabe(tu), tankeragabetzen da/du ad tankera galdu eta galarazi.

Ozta-ozta mugitzen zitzaizkion begiak; saltoka zebiltzan oroitzapen batetik bestera, orainaldia tankeragabetuz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 163. orr.


tankeratsu 1 izond tankera beretsukoa.

Bi mutiko txiki, tankeratsuak adinez, neurriz eta janzkeraz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 23. orr.

· Esaera hark bazuen molde tankeratsu halako bat, galtzoinak jantzita eta herabeti kulunkarazten duten makila eskuan ibili ohi diren gizonezkoei aditzea espero litekeen horietakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 48. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bost zentaboko txanpona eman zion gidariari, hiri bati parke bat eskainiko liokeen norbaiten tankeratsu, eta dotorezia handiz sartu zen trolebusaren barrualdera gustuko eserlekuren baten bila.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 229. orr.


tankeratu, tankera(tu), tankeratzen 1 da/du ad tankera hartu; tankera eman. ik itxuratu 3.

Estatu Batuetan gerraren ondoren tankeratu zen nazioarteko ordenaren hondamenak ziklo hegemoniko bat burutu dela adierazten du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 194. orr.

Hizkuntzak, -esaten digu gure autoreak- pentsamendua tankeratzen du, forma ematen dio, osatzen du eta zehazten.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 17. orr.

Matematika guk ezagutzen dugun eran tankeratu duten greziar pentsalari horiek guztiak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 183. orr.

Ezin uka, nolanahi ere, diruak gizarte hartan eta nobela honetan duen garrantzia, eta zenbateraino tankeratzen eta baldintzatzen dituen pertsonaiak eta gertakariak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 20. orr.

Jainkoaren begian islatzen den bezala tankeratu nahi izan zuen kreazio osoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 91. orr.

Bere nortasunaren eta bere espazioaren bila zebilen, nerabezarotik harantza bere izaera tankeratzen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 155. orr.

Irudimenean tankera nezakeen, hantxe, gizagaixoa, urte zail haien hondoirudiaren gainean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Mundu musulman osoan, Marokotik Iraneraino, europar mundu-ekonomian txertatzea aldi berean egin zen, ekoizpena europarren premiei begira tankeratuz eta espezializatuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 53. orr.

Gauerdi aldera zapaldu nuen hormatzarren itzal beltza, hareatza horian idolatriak tankeraturiko itxura zorrotz hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 119. orr.

Urte gutxitan eraikia, eta oso-osorik planoen arabera tankeratua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hemen zeru-lurrak sorkari antolatu eta tankeratuak direla uste dutenek ere ez dute berdin ulertzen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 265. orr.


tanketa 1 iz tankearen antzeko gudu ibilgailua, gurpil pneumatikonak dituena.

Tanketa bat zihoan manifestazioaren buztanari segika.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 58. orr.

Tanketetatik tiro egin zieten hurbildu ziren ibilgailuei.  Berria - Mundua   2004-05-18

Zer egiten zuten tanketa eta bestelako tramankulu haiek guztiek milaka herritarri bidea eragozten?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 99. orr.

Tanketek bakarrik asaldatzen ninduten.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 75. orr.

Espainiako Polizia Nazionalaren tanketa baten aurkako erasoan parte hartu zutela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-06


tanko adlag ipar puntuan, zuzen. ik ttanko.

Ostiral goizeko hamarretan, tanko, gu, ahokukoak sartu ginelarik, buruak apalik, eliza guztia jadanik kokorreraino betea zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 91. orr.

Programan irailetik goiti ikasi diren kantu berriak errepikatuko dira Lacarre plazan goizeko 11etan tanko.  Herria   2005-01-20

Atzo atera zen autobus bakarrean joan behar zutenak goizeko zortzietarako tanko han zeuden.  Berria - Euskal Herria   2004-08-15

Han gaindi gertatzen ziren jendeek ere behar zuten tanko gelditu eta ixilik egon.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 92. orr.

Oraingoan ere purutxoa eskuan, tanko eta abegikor azaldu baita zitara.  Berria - Kultura   2006-04-22

Jende ainitz izan dela bereziki goizean meza ala proosinoko, orokorki serios eta kartsutasunean iragan direla oro, aratsaldean bezperetako gazteak tanko tenoreko, hori ere azpimarratzekoa baita.  Herria   2003-06-26


tanpa 1 adlag kolpearen onomatopeia.

Eta kolpe batez, paretaren kontra igorri zuen, tanpa!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 70. orr.

2 tanpa-tanpa adlag

Mailu ukaldiek burua bortizki jotzen balidate bezala, tanpa-tanpa, etengabe entzuten nuen: hire gain, hire gain, hire gain.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 38. orr.

Euria ari zen, tanpa-tanpa.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 100. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tanpa tanpa (3)


tanpax (orobat tampax) iz hilekoan baginan sartzen den tanpoia.

Guztiz biluzik zeundenean oinazpiak erakutsi behar zenizkion, ahoa ireki, mihia goratu, ilajea astindu burua makurtuz, makurtu eta eztul egin... tanpaxa atera edo konpresa jaso.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 196. orr.

Hilekoa zutenean tampaxaren haria tangaren kanpoaldetik ikus ez zedin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 25. orr.

Mila esker, bi pinta esne, AOC labela erdietsi duen Ezpeletako piper zakuño bat, garbi errautsa, tanpax pakete bat.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 174. orr.


tanpez adlag bat-batean.

Gizonak Maianaren solasa tanpez mozten zuen, eta isiltasun pisuaz lehertuak elkarri bizkarrez pausatzen ziren, mende laurden hartan zegiten eran.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 51. orr.

Bisaia tanpez ilundu zuen, oinaztura bat doi-doia zeru oskarbi batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 140. orr.

Irrika tanpez desagertu zitzaion, eta haren ordez, matelak sutan sentitu zituen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 117. orr.

Zuk tanpez galdatu eta nik segidan baietz erran!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 23. orr.

Tanpez isildu nintzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 98. orr.

Farola birakari bat piztu berria zen ene eskuinera, ondoko lur-muturrean; distiratzen zuen, gero itzali, gero tanpez arrapiztu eta argi izarniatsu bat jaurtitzen zuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 58. orr.

Orduan du Garazi alderat zoan auto batek tanpez jo, eta bide bazterreko arroilarat bota.  Herria   2004-12-30

Bat-batean, tanpez gelditu, Daniri begiratu eta esaten du: [...].  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 82. orr.

Tanpez iratzartzen zen, izerdi eta hatsanka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 269. orr.

Supituki joan da, 69 urtetan, bihotzak tanpez huts eginik, Roger Berné ziburutar ezagutua.  Herria   2002-09-05

Aldi hartan ordea, ehun kiloko gizonak lehertu eta hil zen tanpez bihotzekoak emanik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 184. orr.

-Poz handia izan da niretzat -esan zuen gizon herrenak, eta tanpez ilunpe sakonetan ezkutatu zen.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 11. orr.

Izan ere, hutsetik eginak balira, tanpez azalduko lirateke, uste gabeko lekuan eta kontrako urte garaian.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 43. orr.

Lehen garbi-garbi zegoen ortziko eguraldia tanpez itsusten eta nahasten denean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 243. orr.

Nolaz uko eginen nuen tanpez hoinbeste segurtamenei?  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 120. orr.

Herritik jalgi, duna jaitsi, harea hondoratzen da zure orpoen azpian eta, tanpez, hondartza lau eta leun batean azaltzen zara, harkaitz, ganbera, arkupe, zulo eta leize labirinto galgarri baten erdian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 65. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gela tanpez bete (3); tanpez betea (4); tanpez erori (3); tanpez gelditu (5)


tanpis adlag ipar hainbat gaizto.

-Tanpis, barkatu -ihardetsi nion, bat-batean ene hutsaz ohartuz-.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 61. orr.

'Tanpis!' Juan Karlos Perez eta bere kideak ezenatokira igotzen direlarik, giroa elektrikoa bilakatzen da.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 152. orr.


tanpoi (orobat tanpona g.er.) 1 iz ilekoaren ixuria xukatzeko baginan sartzen den zilindro modukoa, kotoi edo zeluzosazkoa.

Hilekoak irauten duen bitartean, emakumeek konpresak edo tanpoiak erabiltzen dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 46. orr.

Orain ezingo dut zapi higienikorik erabili, ez baitira lortzen, eta amak erabiltzen dituen tanpoiak haurren bat izan duten emakumeek baizik ezin dituzte erabili.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 71. orr.

Gerrirainoko galtzerdiak eta titi-zorroak, ile-lehorgailuak eta tanpoiak, makillaje-potoak eta ezpain-margoen hoditxoak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 330. orr.

Bumbo klaat: Konpresa odoltsua edo erabilitako tanpoia.  Berria - Kultura   2006-04-29

2 kautxuzko zigilua; zigilu horiek tintaz hornitzeko erabiltzen den kuxin modukoa, tintaz blaitua.

Eta bere tanpoia hertsatu zuen txostenaren gainean.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 65. orr.

Giltza eskuan zeukan Amanciok, eta segituan atera zuen zigilua eta tinta-tanpoia gordelekutik.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 39. orr.

Irria ezin atxikiz zegoen bere ondokoak erran zion “horra tanpona ukaldia zure bideko paperean”.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 108. orr.

Lakatos jaunaren maletinean tanpoi sorta bat deskubritu nuen, tatxagabea, tanpoi gorriak, urdinak, beltzak, bioletak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 178. orr.


tanpon ik tanpoi.

tanponarazi, tanponaraz, tanponarazten du ad tanpoiaz zigilatzera behartu.

Bazuten "Credential" deitu karnet bat eta behar zuten hori tanponarazi han hemenka tokiko buruzagien etxetan.  Herria   2001-08-02


tanta 1 iz forma biribila hartzen duen isurkari kupuru txikia. ik xorta.

Berriz ere eskuarekin xukatu ditu kopetako tantak.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 124. orr.

Masailetatik behera zetozkion tantak txukatu zituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 201. orr.

Edontzira bost tanta bota zituen, banaka, urarekin nahas zitezen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 103. orr.

Hartzak, bada, erreakzio-gaitegitik kobre sulfato soluzioa, tanta bat bota heure azido sulfurikoan, eta horra hor erreakzioa abian.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 56. orr.

Eskola hau bukatzean edabe honen tanta batzuk emango dizkiogu zure apoari, ea zer gertatzen zaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 105. orr.

Zorabioaren erdian whiskyaren azken tantak edan zituen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 137. orr.

Tanta bat ere ez zen edontzitik kanpora isuri.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 228. orr.

Hezetasun gehiago kondentsatu denean, pisua hartzen duenez ezin izaten dio eutsi, eta tantak erortzen hasten dira bainatzen ari direnen buruen gainera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3690. orr.

Poliki-poliki, eztainua urtu egiten zen, eta tantak konketa bateko uretara amiltzen ziren karranka ozenez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 243. orr.

Horregatik ez zen tanten hotsa aditzen.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 104. orr.

Haitzuloan goiko harriek hezetasuna izerditzen eta tantak destilatzen dituzte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 445. orr.

Bizpahiru tanta ene izterreraino iritsi ziren eta azalean haien beroa sentitu ahal izan nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 106. orr.

Arakatzek odol-tanta gorriak isuri dituzte, eta andere-mahatsek, tinta beltzezko tantak.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 154. orr.

Begi-zuloetako ubeluneetan eta masailetan behera argizarizko tantak erantsita.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 28. orr.

Tantaren definizioa da merkurioa.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 79. orr.

2 (izenondoekin)

Ur tanta handi, garden, beirazkoak balira bezala. Euriak gaua ekarri zuen berarekin, tanta txikietan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 61. orr.

Behe zuriaren gainean bi tanta ilun daude.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 190. orr.

Tanta lodiak erortzen zitzaizkion hatzetatik behera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 176. orr.

Masail bietatik tanta lodi gaziak erori zitzaizkion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 156. orr.

Leihoaz bestaldean bizkor erortzen ziren tanta astun lodiak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 196. orr.

Lehenengo tanta geldoak baino ez ziren oraindik, baina argi nabari zen zaparrada zetorrela zeru ilun harekin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 111. orr.

Euria ari zuen, tanta hotz eta garratzez.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 89. orr.

Erlojuak eta segundoen frakzioak asmatu aurretik, norbaitek iturrietako tanta gogaikarri bakar eta errepikakor horren tortura nozitu ote zuen sekula?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 208. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Botoi ilara bat sortu zion sabelean, eta tanta lerro bat, haur baten marrazkiko pixa irudi, maskorrez beteriko hanka luzeen artean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 200. orr.

Busti egiten zuten mahaietatik erortzen ziren tanta jarioek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 183. orr.

Bizkarretik behera tanta-zorrotada geldi bat zihoakion eta ur-jauzi hotzak mahuketatik behera erortzen zitzaizkion, eskumuturrak blaituz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 325. orr.

Ohean etzanda esna zegoen euriaren triki-traka etengabeari eta teilatu-hodien tanta-erortze txistukariari adi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 273. orr.

Isiltasuna, artean egunerokoari zerion tintaren tanta-hots erregularra izan ezik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 269. orr.

Inguruan ondo begiraturik, haitzulo berriaren zirritu guztietatik irazten zen zilarbizia tanta-intzirika, garagardoa upel berrietatik bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 142. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Esku batean zatarra eta baso tanta-jario bat bestean, egonean jarraitu zuen tabernariak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 219. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Euri tanta batzuk botatzen hasi da.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 40. orr.

Euri tanta batek busti ditu Abelen ezpainak. Euri tanta lodi batek atera ninduen nire soraiotasunetik.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 87. orr.

Mielek bekain aldean geratu zaion izerdi tanta bat xukatu du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 105. orr.

Izerdi-tantak zerizkion bere buru soilari.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 227. orr.

Odol tanta batek belarritik lepora egin zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 375. orr.

Hitzak jaten zituela segitu zuen, listu tanta ñimiñoak jaurtika niganaino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 357. orr.

[Erleen] ezten-muturretan ezti-tantak kolore eztanda bihurtzen dira.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 50. orr.

Urari kolonia-tanta batzuk botatzeko ohitura hartu zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 338. orr.

Bai, hartuko nuke, ba, beste brandy-tanta bat, Vernon.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 28. orr.

Azken likore tanta hustu eta arrazoia eman nion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 190. orr.

Edalontzian geratzen zitzaion bermut tanta hustu zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 119. orr.

Pozoi tanta bat irentsi duk.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 23. orr.

Zoruan zenbait argizari tanta bota eta gero, kandela finkatu du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 115. orr.

Argitasun tanta bat isurtzen zen teilatuko hodietaraino.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 58. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, lehena izenondoduna dela)

Sagardo huts tanta bat, apartsua eta gozoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 139. orr.

7 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

"Campary" bat, limoi-ur tanta zenbaitez bataiatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 295. orr.

Esku hark nire buztana inguratu eta berehala atera zitzaidan hazi-ur tanta bat.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 50. orr.

8 irud/hed

Bizitzaren azken tanta agortu arte.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 369. orr.

Bere errukiaren lehen tantak, ihintza bezala, isuri zizkielako.  Elizen arteko biblia   2 M 8,27

Beranduxko igandeko zukuari bere azken tantak hurrupatu nahi dizkiotenentzat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Badirudi ikasten ari garela tanta izanik itsasoan ez galtzen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 29. orr.

Heriotzaren mekanikak tanta izoztu bat isuri die bizkarrezurrean behera euskaldun zabarroi.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 167. orr.

9 irud/hed (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Samurtasun tantekin aurkezten ditu trantzean dauden pertsonaiak.  Berria - Kultura   2006-02-21

Hemen umore tanta batzuk behar ditu, han dramari egin behar diozue leku.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 182. orr.

-Ederretik libratu gara! -esan zuen atezainak, izu tantak xukatu ezinik-.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 214. orr.

Poesia-tanta batzuk besterik ez neuzkan han, ardo-botila on bat betetzeko bidean gutxiegi.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 68. orr.

Bere paranoian antisemitismo eta neonazismo tantak nahasten ditu.  Berria - Kirola   2004-07-23

Bukatzeko nostalgia tanta bat.  Berria - Kirola   2004-06-20

Trufa tanta bat dago galdera horretan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 47. orr.

Geneviève, Martin eta Teresaren ama, frantziarra zen sortzez, eta, herrian miresmen tanta batekin esaten zutenez, errusiar jatorrikoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 82. orr.

-Baina tronua beti hor dago, Versaillesen dago! -ausartu zinen erantzuten, ironia tanta batez.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 60. orr.

· Emetasun lurrin tanta bat suma zekiokeen, baina apaiz batena ere izan zitekeela erabakirik nuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 42. orr.

10 tantoa.

Jaka horia, alkandora gorria, eta tanta urre-koloreak zituen gorbata zeramatzan arren, gaixotasun baten ondorenean bezain zuri zegoen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 98. orr.

11 tanta bat pixka bat.

E, laguna -egin zion oihu Jacuk-, utzidak tanta bat! Bazegoen pixka bat oraindik, eta botila muturretik zupatu zuen Jacuk.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 42. orr.

Ba al duzu kafe tanta bat?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 97. orr.

12 tanta-hezueri

Halaxe zen, bai: azido urikoa, tanta-hezueriak joen borrero, tripazain-zurruteroen zigor eta harri-gaitzaren eragile sonatu horixe zuen sorburu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 238. orr.

13 tantaz tanta adlag

Tantaz tanta bete da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 211. orr.

Euriaren musika maite zuen, tantaz tanta sabai gainetan desegitean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 62. orr.

Gogorregia, pisuegia zitzaiolako bakardadea, areago maitasun ezti gozoa tantaz tanta dastatu ondoren.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 129. orr.

Beste emakume bat izan balitz, aiseago kanporatuko zuen, baina tantaz tanta dastarazi nahi izan zion etsipenaren kopa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 327. orr.

Plastikozko kadira batean gorputzari jareginda, oilo-lumen eta usteltzen ari diren sagarren kiratsaren erdian, munduarenganako bere interesa tantaz tanta husten ari zaiola sentitzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 142. orr.

13 tantaz tantako izlag

Robertok eta Alainek elkarri begiratu zioten, eta gero tantaz tantako soinu gogaikarri bat sortzen zuen iturriari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 131. orr.

14 (izen gisa) ik tantakako.

Andreak dena prestatu dik: tantaz tantakoa, pixontzia, morfina-anpuluak...  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken odol tanta (3); azken tanta (21); bi tanta (4); bi ur tanta (3); bost tanta (3)

esne tanta (5); esne tanta bat (3); euri tanta (29); euri tanta batek (3); euri tanta lodiak (3); hiru odol tanta (3); hiru tanta (4)

izerdi tanta (16); izerdi tanta bat (4); izerdi tanta txikiak (3); lehen tanta (4)

odol tanta (33); odol tanta bat (5); odol tanta batzuk (6); odolaren azken tanta (3); olio tanta (5)

tanta bakar (11); tanta bakar bat (6); tanta bat (86); tanta bat bera (4); tanta bat erori (6); tanta batzuk (41); tanta batzuk bota (3); tanta beltz (3); tanta bota (5)

tanta gorri (4); tanta gorriak (3); tanta guztiak (4); tanta hustu (4)

tanta isuri (3); tanta jario (4); tanta lodi (7); tanta lodiak (11); tanta lodiak erortzen (3); tanta lodiek (6)

tanta txiki (3); tanta txikiak (3); tantaz tanta (17); umore tanta (3); ur tanta (68); ur tanta bakar (3); ur tanta bat (21); ur tanta batean (3); ur tanta batzuk (5)

azken tantak (4); euri tantak (36); izerdi tantak (22); lehen tantak (7); odol tantak (10); tantak bezala (3); tantak erortzen (8); tantak ikusi (3); tantak nahasten (3); tantak xukatzeko (3); ur tantak (21)

azken tantaraino (3)

alkohol tantarik (8); ardo tantarik (4); euri tantarik (3); izerdi tantarik (4); odol tantarik (6); tantarik ere ez (3); tantarik ez (12); tantarik gabe (4); ur tantarik (5)

tantaz tanta (17)

euri tantek (12); izerdi tantek (4); ur tantek (6)

euri tanten (5); ur tanten (11); ur tanten hotsa (3)


tantadun izlag tantak dituena.

Tantadun leihoen aurka lehertu zitzaizkidan pentsamendu nahasiak.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 100. orr.


tantai 1 iz zuhaitz garaia eta zuzena.

Han putzak zer dezakeen garbi erakusten digu hemen, arinagoa izanik, zer dagien ikusteak, hala ere tantairik garaiena sustraitik erauzten eta eraisten baitu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

2 (izenondo gisa)

Ni isilean geratu naiz sekuoia tantai bat besarkatu ezinik. Gora begiratu nuen, eta zuhaitz tantai hura ikusi, nire gainean kulunka. Hango zedrorik tantaienak eta zipresik bikainenak bota ditut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 282. orr.

Zedroa bezain tantai eta artea bezain sendo zena.  Elizen arteko biblia   Am 2,9

3 (izenondo gisa, pertsonez mintzatuz)

Santxo Osoa izeneko gizaseme tantai bat atera zen jendartetik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 62. orr.

Mutil tantai ederra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 64. orr.

Hor jaio ziren antzinako erraldoi ospetsuak, gizon tantaiak, guduan trebeak.  Elizen arteko biblia   Ba 3,26

Tartean Alessandro, gazte tantai bat, ile-beltz kirrua, biolin-jotzailea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 121. orr.

Bi gizon horietatik bata ingelesa zen, bestea frantsesa, biak ala biak tantai eta argalak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 30. orr.

Tantaia eta gorpuzkeraz sendoa, kaskamotza halabeharrez edo borondatez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 218. orr.

Oso altua izan gabe ere, tantaia da, dotorea.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 16. orr.

4 (izenondo gisa, gauzez mintzatuz)

Izotz puska tantaiaren antzera, herrari zebiltzan hiriko ozeano hotz grisean, norabiderik gabe.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 30. orr.

5 (izen gisa)

Auzo herrietako batetik etorritako norbait, antza: tantai eder bat, bizarra, bibote eta guztikoa.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 163. orr.

Pagliaio-ko mendi-tontorrak, Wolkmann haitz-tantaiarekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 71. orr.

6 adar zuzena.

Zumar-tantai oso bat burruntzi-legez sartuta.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 140. orr.

7 masta edo kidekoa.

-Baina ba al dago, egon, oraindik, gurean zutik dirauen telegrafo-tantairik bat ere?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 77. orr.

Joan den astean berrezarri egin dugu telegrafo-tantaien ilara.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 156. orr.

Izan ere, lantzarik eraman beharrean, tantai luzea zeramala nabaritu baitzuen, zutoihala balitz bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 50. orr.

Ezkerreko eskuan sastakai luzea eta eskuinekoan tantaia harturik, hobitten zirkuluaren gainera abiatu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 365. orr.

Trenbidea babesteko enbor hesian tantai bat aurkitu zuten, bestea bezain irmo jarria ez zegoena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 251. orr.

8 irud/hed

Enbor tantai bat atera zuen bere txilabapetik, emakumeak inondik ere izutzeko modukoa, eta ahuntzen errapeetatik bezala, bi eskuez tiraka jardun zuen, esne guztia uholdeka jeztea lortu zuen arte.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 99. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuhaitz tantai (4)

zuhaitz tantaia (3)


tantaitu, tantai(tu), tantaitzen 1 da/du ad tantai bihurtu.

Eta oraindik, han hemen lizar kiman ikustean inor, poztu bezala egiten naiz; eta nonahi kimatu edo morrotu ezaz tantaitzen eta zakartzen ari direla ikustean penatu bezala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 241. orr.

2 tantaiak gisa goratu.

Ikastegian gora tantaitzen ziren minarete misteriotsu haiek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 49. orr.


tantaka 1 adlag tantaz tanta.

Teiletatik tantaka isurtzen zen urak zulo bat egiten zuen patioko harean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 30. orr.

Euri hotza tantaka jausten zitzaion lepoan behera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 139. orr.

Bekokitik pasatu du eskua, tantaka jausten zaion izerdia kendu nahian.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 57. orr.

Eta izerdia tantaka zerion lurrera, odola bezain lodi.      - 0. orr.

Dutxatu berria, itxuraz, ile ilun bustia tantaka ari zitzaion oraino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 63. orr.

Berriro butxatu dira isurbideak, ezin dugu ura jariatzen utzi, tantaka ez bada.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 318. orr.

Betortz irtenetatik lerdea zerion tantaka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 225. orr.

Hortzetako pasta, tantaka baino areago, jarioka ari zitzaion ahotik.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 175. orr.

2 irud/hed

Eguzki-argia lastozko kapelaren hegal batean zituen zulo txikietatik sartzen zen tantaka, neskaren begitartea bustiz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 196. orr.

Eta hormei bazirudinan murmurrak zerizkiela tantaka, artesi eta zartaduren artetik iraziko balitzaizkie bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 85. orr.

Gauak arku elektrikoek isuritako esne distiratsua birrintzen zuen, bai eta etxe-bloke ilunak gogor estutu ere, oin-hotsen durundiaz betetako kaleak argi gorriz, horiz eta berdez tantaka blaitu arte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

3 apurka.

Hegazkinen bateko azken bidaiariak ari dira ateratzen tantaka, edo abioiren bateko lehenak.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 22. orr.

Bizitza tantaka, xortaka edo borborka, zetorren bezala gozatzearen aldeko suharra.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 15. orr.

Berriak, tantaka datoz orain.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 157. orr.

Urtxipia informazioa tantaka ematen ari zela uste zitean biek, Soriarenganako presiobide gisara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 388. orr.

Pernocta eta asteburuko paseak-eta tantaka ematen omen zituen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 17. orr.

Jo dezagun gure sexu harremanak direla auzian daudenak, azken bolada honetan tantaka baino izaten ez ditugulako.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 60. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Izerdi-tantaka, negar batean egon ohi da, adarño gajoa, egun batzuetan, lur zorua, pare-parean, tindatuta uzten duela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 486. orr.

Mateoren ardandegiaren parera iritsitakoan baretu zen Joanes, indar tantaka, hanka puntetan ia hurbildu baitzen kanpoko ateraino.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 41. orr.

• 5 iz tanta.

Hogeita bi zentimetroko zakiltzar honek mirariak egiten ditu eta neskatoa tantaka dariola joan da.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 36. orr.

6 tantaka-tantaka adlag

Larrituta nago tantaka-tantaka prentsak ama aberriari buruz argitaratzen dituen berriekin.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 23. orr.

Dolarraren gaineko konfiantza tantaka-tantaka galtzen ari da.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

izerdia tantaka (5); tantaka ari (5); tantaka ari zen (3); tantaka erakutsi (3); tantaka erortzen (5); tantaka jausten (4); tantaka tantaka (10)


tantakako iz zerbait, eskuarki sendagai bat, tantaka isurtzen den tresna.

Neska-mutilak, txiki-txikitandik, orratzari lotzen zaizkiok; eta heroina hantxe zabilek haien zainetan barrena, suero hilgarri bat tantakako batean bezalaxe.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.


tantakatu, tantaka(tu), tantakatzen da ad tantaka isuri.

Hodibihurrezko hoztailuaren muturretik [...] tanta lodi urrekoloretan erortzen zen azidoa: hots, tindiz tindi "destilatzen", istilera tantakatzen zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 227. orr.

Zilarbizi gordina aurkitzeari dagokionez, ez zen ezer egin beharrik: zilarbizitan plisti-plasta ibiltzen zen bat harpean, buru gainera eta sorbaldetara tantakatzen zitzaizun.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 145. orr.


tantan iz tanta.

Ekaitz tankera zuen eurijasa tantan betekoak gehienak, litro mordoxka bertatik deskargan uzten dituzten horietakoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 400. orr.

Hodei tronpolo handi horiek eurijasa tantan bete-betekoak botatzen dituzte noiznahi eta nonahi: uholdeen arrisku bizia sortzen da ia urtero.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 385. orr.


tantanka adlag tantaka,

Geroz eta gehiago ari baitzuen, izan ere, euria, eta blai eginda zeuden, ileak bekokian erantsita eta jakak tantanka zituztela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 154. orr.

Ukuiluak eta etxeak ilun zeuden, marroi sakon batez marrazturik, ketsu eta tantanka.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 159. orr.

Bada beste prezipitazio mota bat: laino umela mendietan pegante sartzen denean, bertako zuhaitzen hostoetan kondentsazioz hezetasun handia sortuz, tantanka dihardu luzaro horrelakoetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 256. orr.


tantaño iz tantatxoa.

Hasperen eutsi bat, hondar aletxo bat hondartzan, tantaño bat itsasoan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 43. orr.

Omonierrak, batere ahalketu gabe eskatu du, "bi tantaño, bideko egarria kentzeko".  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 43. orr.


tantatxo 1 iz tanta txikia. ik tantaño.

Tanta dirdaitsu eta astunak, zeinak haitzezko zoruaren gainera zuzen-zuzen amiltzen ziren, eta mila tantatxotan lehertzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 141. orr.

Zilarbizia tantatxotan sublimatzea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

Zilar nitratozko soluzio baten tantatxo batekin ukitu nuen jalkina.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.

Hala ere, itsasoaren kopuru osoaren aldean, ekarri horien denen batura apenas den tantatxo bat.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 427. orr.

Berez, galio metalaren tantatxoak siliziozko gainazal baten gainean jartzean hazitako egiturak dira.  Berria - Gaiak   2004-07-01

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Orduan, lotsatuta, bekokiko izerdi tantatxoak lehortu eta ulertzea besterik ez duzu desiratu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 83. orr.

Euri-tantatxoak zituen erori hurren kapelaren hegaletik zintzilik, eta gora jasoa zamarraren lepoa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 176. orr.

-Zirimiria, ur-tantatxo guztiak uniformeak eta txikiak direnean, 0'5 eta 2 mm tartekoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 257. orr.

3 irud/hed

Atseginaren eta itxaropenaren irudi liluragarriak, hilkorren engainu txit gozoak dira, eta hauengatik irensten dute zurrutada handiz gaitza, pozezko tantatxo banaka batzuekin nahastua.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 92. orr.

4 apurtxoa.

Tendidoko lau neska-mutilak horditurik ez badira tantatxo bana falta dutela esan liteke.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 36. orr.

Pentsatzen dute: "Pulque tantatxo bat ekarri bagenu sikiera, ez lioke axola”.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 118. orr.

Esne tantatxo batekin Dionisosentzat, kafesne handia Mikelentzat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 153. orr.


tantatzar iz adkor tanta handia.

Hezetasunak eta hautsak eragindako usaina sortzen zen, tantatzar zalapartatsuek asfaltoari talka egitean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 324. orr.


tanteo 1 iz begiz jotzea, haztatzea.

Lehen etapa beti izaten da tanteo baten modukoa, baina bigarrena ez, eta are gutxiago etapa bihurria bada.  Berria - Kirola   2006-04-05

2 tanto kopuru.

Partida joan zen bezala, nire ustez tanteo logikoa izan zen.  Berria - Kirola   2004-01-16


tanto (orobat tantu g.er.) 1 iz joko eta kirol batzuetako jokaldia edo puntua; puntu horiek seinalatzen dituen alea edo gauzakia. ik kintze; ttantto.

Partida ederra jokatu eta 35 tanto egin. herria¬

14 tanto baino ezin egin izan nizkion nik berak niri 22 egiteko behar izan zuen tartean.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 72. orr.

Hor du mitxa erakutsi lekuindarrak: 7 tanto lerroan eta 12-14, hiru bote kasik segidan sartuz ere eskuineko paretatik.  Herria   2003-08-07

Capellanek hormabikoa jaso, dejada txokora, eta tantoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 59. orr.

Parioak Titinen alde, lehen bi tantoak ere bai, 2-0, 6-2, 7-5 eta 8tan ados.  Herria   2004-01-01

Hogeitabana berdinduz gero, saioa luzatzeko asmoz, batzuek besteei bi tantoren aldea kendu arte jolasean segiko genuen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 13. orr.

Gero dute beren lana egin bi irabazleek 10 tantoren abantaila ere atxikiz ondarrean.  Herria   2001-01-25

Urruñako bi anaiak ziren junior-gaztetan finalerdietarat helduak eta ez dira lotsatu Miarritze BAC-eko mutikoen aintzinean, bost tantoren abantailarekin.  Herria   2005-01-20

Lehen tantoetan tokiz kanpo erabat agertu zen Martinez Irujo kantxan.  Berria - Kirola   2004-07-08

Aurtenetxe eta Iparragirre 15 tantotan geratu ziren Laudion.  Berria - Kirola   2006-03-01

Tantoetara berdindu ondoren partida gehiago irabazi zituelako egin zuen aurrera azpeitiarren kontra.  Berria - Kirola   2004-04-03

Nabarmentzekoa da Peñak sakeari atera zion etekina ere, guztira zortzi tanto egin baitzituen lehen pilotakadarekin.  Berria - Kirola   2006-04-18

Irujok hamar tanto saketik.  Berria - Harian   2005-06-05

Partida azken tantoan dago.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Garaipenaren tantua egiteko nahikoa da segundo erdi bat.  Berria - Gaiak   2004-01-08

Tanto ez hain ikusgarriak, baina tantoak dira azken batean, eta frontoiaren zaleek ondo dakiten moduan, azkenean tanto denek dute balio berdina.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 211. orr.

Ordurako bazituen tanto batzuk, eta heldua nintzen punttu egokira, non ez diezun pilotariei begiratzen, pilotari baizik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 177. orr.

Ondotik, ez zuen tanto bakar bat ere egin.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 38. orr.

Gaiztoturiko giroak hondar tantoa kutsatu zuen.  Berria - Kirola   2006-01-31

Esaterako, "que" eta enparauek, edo artikuluek, zero balio zuten, eta "y" edo "o" bezalako juntagailurik botatzeak puntuak kentzen zituen; adjektiboek eta "-mente"-n bukatutako adberbioek tanto bakarra ematen zuten.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 30. orr.

Sei tanto atzetik bazeuden ere, artekariek 100-60ri kantatzen zuten oraindik txapeldunen alde.  Berria - Kirola   2004-07-13

Aukerarik onenaren zain egon tantoa amaitzeko.  Berria - Kirola   2004-03-15

1 eta 0 irabazi dute gureek eta horrela 3garren toki hortan bermatzen dira 35 pondurekin eta lehenetik 3 tantotan bakarrik.  Herria   2001-02-22

2 (izenondoekin)

Finaletan tanto politek itsusi eta trabatuek bezain beste balio dute.  Berria - Kirola   2006-01-15

Tanto ederrik ere utzi zuen, ordea; 11 eta 5ekoa, adibidez.  Berria - Kirola   2004-02-01

Tanto eder gehiago ere egin zituzten urdinek, batez ere Xalak.  Berria - Kirola   2004-02-29

Bi tanto xoragarrirekin hasi du partida.  Herria   2003-12-18

Atzelariak jokatu zituen partidako tanto onenak.  Berria - Kirola   2006-01-15

Tanto gogor asko egon ziren.  Berria - Kirola   2006-01-31

Tanto piloteatu eta bihurriak Gaubekaren alde jausi ziren.  Berria - Kirola   2004-12-19

Aurrelariak egindako hainbat hutsek eta Olaizola II.aren tanto sendoek gorriei eman zieten garaipena.  Berria - Kirola   2004-02-15

Tanto luze eta lehiatu batean.  Berria - Kirola   2006-01-31

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jasotako eta eginiko tanto kopuruak erabaki du Binakako Erremonte Txapelketako B multzoko azken sailkapena.  Berria - Kirola   2004-12-08

Biak sailkapeneko lehen tokian dira, tanto andana berarekin.  Herria   2004-05-13

Tanto diferentziak emaiten du Baiona lehen tokian.  Herria   2004-03-04

Ionek tanto pare bat egin zituen saketik, eta Ezkurrak beste hiru aurrean.  Berria - Kirola   2006-01-15

4 irud/hed

Gerrako partidan tantoak falta dira jokatzeko, eta azkenean partida galdutzat eman beharko bada ere, jokatzear diren tantoetan ez dago amore ematerik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 74. orr.

Zinemen gerlan lehen tantoa Angeluk.  Herria   2003-05-08

5 tanta.

Euriak bi hots desberdin zituela esan ohi zuten, bata tanto guztiek batera egiten zutena eta bestea tanto batzuek banaka egiten zutena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 392. orr.

Gogor ari zuen bat-batean, tarteka kolpetxoak emanez sabaiari, tanto batzuk besteak baino mardulagoak bailiran.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 51. orr.

Itsasoaren ur tanto gaziekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 48. orr.

Haur txikiak, euren amen bular histuetan esne-tanto bakar bat ere aurkitzen ez zutenak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 406. orr.

Damian jabetzen zen egunero hartzen zituen morfina tanto haiek, gozatu baino, garraztu egiten zutela Leonen aldartea.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 131. orr.

Handik pixka batera erreparatzen diot, ordea, sugearen ausikiari: hiru odol-tanto.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 238. orr.

6 beste kolore bateko gune edo zati txikia, orbana.

Arrosa da horma, tantoekin.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 31. orr.

Ilea zuria zeukan, tanto marroiekin, eta izaeraz ausarta zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 20. orr.

Zumeta pintorearen lehengusua da, eta azkazaletan darama froga: guzti-guztiak tantoak bezalako biribil koloretsuekin marraztuta dauzka.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 12. orr.

Danubioko bokaletan, herri eta herrixka tartaroak daude sakabanatuak, eskualde horretako mapa linguistikoko tantoak bailiran.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bederatzi tanto egin (5); beste hiru tanto (4); bi tanto egin (4); bost tanto egin (5); hamabost tanto egin (4); hamaika tanto egin (5); hamalau tanto egin (4); hiru tanto egin (4)

lau tanto egin (11); lehen tanto (4); lorturiko tanto (5); partidako tanto (7); sei tanto lortu (4)

tanto andana (4); tanto asko (8); tanto bakar bat (8); tanto bakarra (8); tanto behar zituen (4)

tanto eder (8); tanto ederrak (6); tanto ederrik (4); tanto egin (115); tanto egin behar (4); tanto egin zituen (58); tanto eginda (4); tanto eginez (5); tanto egitea (6); tanto egiteko (5); tanto erdietsi (7); tanto erdietsi zituen (5); tanto ezarri (4); tanto galdu (4); tanto gehiago egin (5); tanto gehien (11); tanto gehienak (6); tanto gutxi (4); tanto guztiak (4); tanto hartu (4)

tanto lerroan (18); tanto lortu (28); tanto lortu zituen (22); tanto lortuta (4); tanto luze (12); tanto luzeak (4)

tanto pare bat (5); tanto polit (5); tanto politak (8); tanto pollit (9); tanto saketik (6); tanto sartu (5)

tanto ugari (5); tanto xoil (11); tanto xoil batez (7); tanto xoilaz (6); tantoz tanto (7)

zazpi tanto egin (6); zortzi tanto egin (10)

azken tantoa (17); bigarren tantoa (4); hondar tantoa (5); lehen tantoa (11)

tantoa amaitzeko (6); tantoa bukatu (8); tantoa bukatzea (6); tantoa bukatzeko (16); tantoa bukatzeko garaian (4); tantoa bukatzen (22); tantoa bukatzen asmatu (8); tantoa egin (9); tantoa egiten (4); tantoa landu (4); tantoa lortu (7)

azken hiru tantoak (5); azken tantoak (9); egindako tantoak (9); galdutako tantoak (7); lehen bi tantoak (5); lehen hiru tantoak (5); lehen tantoak (11); mota guztietako tantoak (4)

tantoak bukatzen (7); tantoak bukatzen asmatu (4); tantoak egin (10); tantoak egin zituen (4); tantoak egiten (4); tantoak errenkadan (6); tantoak errenkadan egin (4); tantoak jarraian egin (5); tantoak luzatu (4)

azken tantoan (5)

tantoek erabakiko dute (4)

azken tantoetan (28); hasierako tantoetan (5); lehen tantoetan (20); partidako lehen tantoetan (4)

tantoko aldea (8); tantoko aldeaz (5); tantoko lerroa (12); tantoko tartea (4)

tantotan geratu (9); tantotan geratu ziren (6); tantotan utzi (19); tantotan utzi zituzten (8)

lehen tantotik (5)

bi tantoz (5); tantoz tanto (7)


tantodun izond tantoak dituena.

Emakumeak latorrizko katilu tantodun batetik ura tragatu, eta gehiago eskatzeko luzatu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 83. orr.

"Babarrunak igurzteak" babarrun tantodun lizunduak txukuntzea nahi du esan hemen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 157. orr.


tantogile (orobat tanto egile) iz kirol jakin batean tantoak egiten dituena.

Tantogileei dagokienez, Tolosako Elizalde da eraginkorrena (49); Baionako Arbizuk 19 egin ditu.  Berria - Kirola   2004-09-04

Top 16ko entsegugileei dagokienez, Miarritzeko lau jokalari dira onenen artean, eta tantogileen artean, Yacvili da laugarren.  Berria - Kirola   2004-03-02

Tanto egileak gaitzeko trenpuan ziren bi aldetarik.  Herria   2002-11-28

Ezcurra tanto egile hoberena, alde guzietara, botea ere barne (10 sartu ditu).  Herria   2003-12-25

Taldeko tantogile nagusia da eta ligako hirugarrena (257).  Berria - Kirola   2006-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tantogilerik onena (3)


tantoka 1 adlag tantoz tanto.

Sortu zirelarik orain bezalako pilota plazak, hala nola ezker pareta, trinketa, plaza laxoa, eta abar, tantoka kondatzeko orde segitu zuten luzean bezala kondatuz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 18. orr.

2 apurka.

Tantoka ari dira itzultzen, Patri, banaka eta binaka aireportu apartatuenetatik.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 20. orr.

3 tantaka.

Ontziak garbitzeko ura handik gertu isurtzen da, harraska-zulotik, tarteka zarrastadaka, tarteka tantoka, eta haize bolada freskoak bidaltzen dizkio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 103. orr.

4 tantoka-tantoka apurka-apurka.

Ordubatak laurden gutxi: tantoka-tantoka Etxea betez doa.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 133. orr.


tantoño iz adkor tantoa.

Denak untsa joanez haatik, ezagunko da poxiño bat bederen eta Sarkozy-k eskualde hortarik tantoño batzu baztertzen ahalko ditu...  Herria   2004-06-24


tantotu, tanto(tu), tantotzen 1 da/du ad tantoz hornitu.

Azazkala bezain arrosa zen, arrasto bixiz tantotua.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 21. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Pony gris tantotu gizen bat etorri zen presarik gabe zelaira eta belarra jaten hasi zen lasai-lasai.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 84. orr.


tantra iz tantrismoari dagokion doktrina.

Guru horrek honelaxe esan zion: "Tantra vidya siddhi iritsi nahi baduk, hots, indar ezkutuen jabe egin, heure emaztea sakrifikatu behar duk".  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 195. orr.

Portuko ontzi guztien tutuak tantra askatzailean ozenduko dira orduan zure barnean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 262. orr.


tantriko izond tantrismoari dagokiona.

Mahayaniar budismoaren sekta tantriko lamaistak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Tibeteko goi-ordokiak ia gotorleku iristezin bat eskaintzen zuen desagertua zen Gizarte Indikoaren mahayaniar fosil tantrikoarentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 249. orr.

Esanahi ezkutu, kabalistiko, magiko, tantrikoa agian, suposatzen zitzaien hitzei.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 7. orr.


tantrismo iz budismoaren eta hinduismoaren doktrinak osagai mistiko, magiko eta erotikoekin konbinatzen dituen erlijiozko higikundea.

Asunek, erdi hippya zenez, esan zidan Indian bazela aspaldiko denboretatik zetorren tantrismoa izeneko eskola bat, non pentsamolde filosofiko horren jarraitzaileak nirvanara iristen bide ziren isurketaren funtzioa psikeaz irmo kontrolatzearen bidez.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 169. orr.

Nire ahalmen ikaragarri hura eta tantrismoaren teoria nolabait lotuz, ikastaro trinkoak antolatzen hasi nintzen auzoko kultur etxean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 169. orr.


tantta iz adkor tanta.

Fisikan ikasia dugu nola edozerk bere berotik botatzen duen, nola erradiatzen duen daukana, pixka izan arren, aldamenean ezer hotzagorik badago: ur-tantta bakoitzak, hauts-motatxoak berak [...], izotzak ere bere berotik ematen du, aldamenean hotzagorik balego.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 154. orr.


tantto iz adkor tantta.

Suhiltzaileek atea txikitu zuten nire etxetik ur tantto bakar bat ere ez zetorrela egiaztatzeko.  Berria - Kultura   2006-01-05


tantu ik tanto.

tanzaniar izlag/iz Tanzaniakoa, Tanzaniari dagokiona; Tanzaniako biztanlea.

Charles Kamathi kenyarrak, Jamal Bilal Salem qatartarrak eta Fabiano Joseph tanzaniarrak osatzen dute faboritoen taldetxo hori.  Berria - Kirola   2006-01-19

Kenyarrak, hala ere, ezin dira deskuidatu, Damiani Chopa tanzaniarra eta Cuthbert Nyasango zimbawearra prest ditu ezustekoa emateko.  Berria - Kirola   2004-12-31

Gatibua «Estatu Batuek bilaturiko tanzaniar bat» dela esan zuen Al Arabia telebistak.  Berria - Mundua   2004-07-30

Han, Atenasen izan garenean, maila handiko jendea ikusi dugu: brasildarrak, etiopiarrak, tanzaniarrak, ingelesak, munduko onenak.  Berria - Kirola   2004-09-16


taoismo iz Sortalde Urruneko herri erlijioa, Lao-tse antzinateko filosofoaren liburuetan oinarritzen dena.

Budismoa eta taoismoa dira, agian, berdintasunetik hurbilen daudenak.  Berria - Gaiak   2006-03-09

Neo-konfuziarrak sendotasun handiagoz atxikitzen zaizkiela taoismoaren eta budismoaren ideia nagusiei taoistak eta budistak eurak baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 285. orr.

Antzeratsu, Pax Hanica-k mundu sinikoan eskainitako aukerengatik lehian jardun zuten erlijio proletario indiko batek -mahayanak- eta bertako erlijio proletario sinikoa zen taoismoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Testuaren mamia nahasketa handi bat da: kristautasuna, taoismoa, naturismoa, kidetasun kastrensea, Kung-Fu telesaileko esaldiak... dena sartzen da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 94. orr.


taoista 1 iz erlijiotzat taoismoa duen pertsona.

Neo-konfuziarrak sendotasun handiagoz atxikitzen zaizkiela taoismoaren eta budismoaren ideia nagusiei taoistak eta budistak eurak baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 285. orr.

Argi eta garbi aitortzen dut nola neure gaixoei eta hiesdunei erants dakiekeen adjektiboa -marxista edo kristaua, maoista edo taoista, budista edo sintoista, musulmana edo animista, materialista edo idealista, fededuna edo ateoa- hori besterik ez den enetzat: adjektibo bat.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 239. orr.

2 (izenondo gisa)

Familiak, agian jakinaren gainean egongo zarenez, sutara eman nahi izan zituen; haren albazeak, ordea -monje taoista edo budista bat-, ez zuen etsi haiek argitaratu arte.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 77. orr.

Gainera, txoriak zeruan bizi dira, aingeruak eta jakintsu taoistak bezala, ezta?  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 27. orr.


tap 1 adlag zenbait hotsen onomatopeia.

Idazteko makinak tap, tap, tap... zeure barrutik atera zaitu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 259. orr.

Tap tap tap zihoan trena.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 95. orr.

Tap-tap-tap, bat datoz ur-tanten erritmoa eta nire bihotzarena.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 87. orr.

Lepoak besarkatuta... emearena gora luzatuta, arraren lepo makurturantz, tap tap tap, buruak elkar jotzen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 151. orr.

2 (izen gisa)

Bere barruan, urrun-urrunean, herdoildutako ate batzuen antzeko kirrinka entzun zuen, eta ate horien atzetik tap-tap-tap sendo bat etorri zen, gauez lorik egin ezin dugunean entzuten ditugun mailukaden antzera.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 175. orr.

-Edukazio onekoa ote da zerbaitetan gailentzea? -erantzun zuen eskolako tap-tap hark.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 175. orr.

3 (izen gisa, fonologian)

Ameriketako ingelesean, silaba azentudunaren ondorengo /t/ edo /d/ herskarien aldaera da eta tap deitzen zaio.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 146. orr.

ttak edo tap dardarkari hobikarian (r) errepikaturik gertatzen diren ukituetatik bakar batez osaturiko hotsa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 146. orr.


tapa 1 iz estalkia.

Dena zen zuri izandakoa han, komun ontziaren tapa beltza izan ezik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 20. orr.

Itzali du butanoa, kendu du lapikoa su gainetik, jaso du tapa...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 31. orr.

Aulki gurpilduna kutxa batera hurbildu zuen Ruche jaunak; tapa altxatu, liburu bat atera, eta hotsandiz iragarri zuen: Introductio in analysin infinitorum, Euler.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 88. orr.

Ramsay jaunak erlojuaren tapa altxatu zuen ardurarik gabe.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 70. orr.

[Amak] eltzeari tapa kendu, eta aitak banpiro bat eta mila banpiro ikusi zituen bertatik ateratzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 100. orr.

Gero tapa batekin ixten dituzte kanpora ez dezan inolako lurrunik bota.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3530. orr.

Tintontziari tapa jarri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 10. orr.

Sutondoko tapa mugitzeko erabiltzen zuen zapia pilota bat eginda zegoen Setheren eskuan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 149. orr.

Espaloian estoldako tapa altxatu egiten zela iruditu zitzaion.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 122. orr.

Atauta zulora jaitsi, hormahobian sartu eta tapa betirako ixtea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 34. orr.

Orduan teilatua jo zuen buruarekin, eta kutxa baten tapa balitz bezala ireki zen, eta [...] Kensington Lorategiak ikusi zituen inguruan, elurrez estalita.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 289. orr.

Tapa itxita, herdoilarekin.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 109. orr.

Uartia, barrutik, oihuka eta tapa joka ari zen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 86. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tapa birakorreko idazmahai baten aurrean eserita.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 226. orr.

Buxia berriak, delkoaren tapa berri bat eta beste hainbat ordezko pieza ordaindu beharko ditut.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 222. orr.

Tapa laranjako liburuxka bat hartu zuen balizaren zolatik.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 105. orr.

Gutako gehienok ez genuen tapa metaleztatua zuen bibliatxorik bertan, jakina.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 136. orr.

Ziloka bat badagoela, barnealdetik berinaki batekin hetsirik eta kanpoaldetik burdinazko tapa batek estalia.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 32. orr.

Altzairuzko tapak zintzurrean igotzen nabaritzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 135. orr.

3 irud/hed

Zeru lainatuak ez du uzten erradiaziorik gerta dadin: lainoak berak ipintzen du tapa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 329. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela.)

Koaderno tapa-beltz baten ertza bistaratu zitzaion.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 191. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kazola-tapen burrundara, turuta-hotsak, makilen kolpeak zoruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 217. orr.

Alde bateko leiho tapak baino ez zeuden kenduak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

P. zauritu zen zaztar edukiontzi tapa bat gainera erortzean.  Berria - Ekonomia   2004-07-06

Piano-tapa emeki ferekatu zuen, onespenez, musika-partitura batzuk zutik jarri zituen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 132. orr.

6 tapako ur oinarekin hondoa ukitzen ez den ura.

Tapako uretan sartzeak eragiten dion beldurra menderatzeko, gabarroira joaten saiatu den zenbait aldiz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 51. orr.

Honela jarraitzen dut hogei bat metroan, honezkero tapako uretan. jar nazazu hondartzan, eta tapako uretara iritsi orduko, hasiko naiz azpian dudan leize sakon ilunaz pentsatzen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 164. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kaxaren tapa (3); tapa altxatu (7); tapa jarri (3)

leiho tapak (4)

taparik gabe (4)


tapa-tapa (orobat tapatapa g.er.) 1 adlag oinez ibiltzearen onomatopeia.

Tapa-tapa, segitu diat jaisten, hogei bat metroan ibili nauk behera.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 36. orr.

Azkeneko etxean bizi zen gizona pasatu zen etxera bidean; tapa-tapa entzun zituen haren oinotsak zementuzko espaloian.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 53. orr.

Antzara aldra bat tapa-tapa atara da, karraska ta marraska, bazkarantz.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 207. orr.

Maxunek lurrean utzi eta, tapa-tapa, oinez hasi zen haurra.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 125. orr.

Hi atzetik hentorren, tapa-tapa niri jarraituz.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 161. orr.

Eskularruak eta gorro beltza jantzita, galtzak bustita, masailak gorri-gorri, begitarte arraiarekin zetorren tapa-tapa Mandi.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 32. orr.

Gaurik beltzena bada ere eta tokirik galduenean zaudela ere, mandoak hutsik egin gabe, tapa-tapa,  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 56. orr.

2 (bestelakoen onomatopeia)

Hatz muturrez erakusmahaia tapa-tapa jotzen zuen bitartean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 47. orr.

Hatzekin bolantea tapa-tapa jo zuen, eta inguruan zeuden arlote haietako taldetxo batera joan zitzaizkion begiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 9. orr.

3 (izen gisa)

Entzun nuen neure ahotsa, Park Drivetik lihoakeen ezezagun batena balitz bezala, bota iltzedunen tapa-tapaz lagundua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 79. orr.

Oin batek lurraren kontra joz egiten zuen etengabeko tapa-tapa hotsa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 22. orr.

4 tapa-tapa egin erabat estali.

Rottenburg aldean, ordea, irudi bat osatzen zuten giza-aingeru tipokoa, eta hura lorez eta landarez goitik behera dena tapa-tapa egin, ondo horniturik, sutan erre, eta haren gainetik egiten zuten jauzi eta salto.Behera jaitsita ikusi zituen neskak lo, utzitako leku berean, baina orain elkarri bizkar emanda, bakoitza tapa-tapa eginda mantetan, burkorantz arnasa egiten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 252. orr.


tapadera iz estalgarria.

Ibon Aranberri galerien zirkuituetatik kanpo dago, «galeriak bestelako negozioen tapadera direlako gehienetan».  Berria - Kultura   2004-11-25


tapadun izlag tapako.

Metalezko tapadun txarro bat hartu, eltzekariz bete, eta jengibre-ogia harategiko paperean bildu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 257. orr.


tapagailu (orobat tapailu) 1 iz tapatzeko gailua.

Plastikezko butillen tapailuak birziklatzez, herbaltiak lagüntzen ahal dira.  Herria   2003-04-17

Orai lokal handi bat txerkatzen düe bildü tapailuen biltzeko.  Herria   2003-04-17

Nehork ez daki ezarriak izan zaizkion tapagailuek zonbat iraunen duten.  Herria   2003-02-13

2 (hitz elkartuetan)

Elmer telefonogune batean dago, etiketaz jantzirik, belarri-tapagailuak dituela, Valentino bezain garaia, Doug bezain indartsu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 532. orr.


tapagarri iz tapatzen duen gauza.

Villepin frantses ministroak ihardesten du garbiki ez dutela frantses eta alemanek, haste hartan amerikarretarik berex egonak izan ondoan, heien zilo-tapagarri izan nahi.  Herria   2003-07-17


tapailu ik tapagailu.

tapaki 1 iz ohe estalkia.

Ekar ditzatela lastaira bat eta bi tapaki.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 169. orr.

Ez tapaki ez izara, elkarren alboan larrugorritan esnatu gara, Rubenek eskuin eskua nire ipurmasailetan pausatua zuela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 310. orr.

Gero ohean sartu nintzen, tapakiekin estali eta begiak itxi nituen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 47. orr.

Esan nahi dut guk ez dugula sentitzen kanpoko hotzik gorputzak tapaki arteko berotasuna galtzen duen arte.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 41. orr.

Joan bezala itzuli ginen, hau da, ni automobilaren atzealdean uzkurtuta, tapaki baten azpian.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Zuzentzaileak tapakia du belaun gainean, hotzari aurre egiteko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 56. orr.

Ipurdi azpian tolestuta tapaki bat neukan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 79. orr.

Tapaki bat hartu eta idazmahaira etorri naiz, une batez irakurri edo idazteko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 205. orr.

Aulki gurpildunetik tapakia irristatu zitzaion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 69. orr.

Berehala agertu zen hura, ordurako han egon balitz bezala, tapaki batean bilduz soina.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 122. orr.

Dusselen ohetik, han egoten baitira gordeta egunez, lumatxa, maindireak, burukoak eta tapakiak atera behar dira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 130. orr.

Nire alboan kuxkurtuta zegoen, ohearen tapakiak buru gainetik zituela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 190. orr.

Mugimendu horrek zabaldu egin zituen haren oheko tapakiak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 148. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Koadroen, alfonbren eta aulkien koloreek Ellen ito egiten zuten, tapaki bero batean bildurik balego bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.

Ni tapaki arin batekin moldatzen nintzen neguan ere.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 127. orr.

Une batez erne jarri nintzen, tapaki astunen azpian.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 19. orr.

Zoaz gelara eta ekar ezazu tapaki tzar pare bat, soineko arin horrekin hotzez zurrun geratuko zinateke-eta bestela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 138. orr.

Izterren gainean jarri ohi zuen tapaki ingelesak irrist egin zion, agerian utzirik toles ezin txukunagoko galtza eta oinetako ezin hobeki betuneztatuak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 89. orr.

Erdian, nire lastaira txukun-txukun jarria, izara urdinak eta tapaki gorrixka.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 12. orr.

Tapaki berdeko ene mahaiaren gainean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 125. orr.

Burdinazko ohea, burkoa, lastozko koltxoia eta lumazko tapakia eman zizkioten Henneri.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 43. orr.

Lauki gorri-beltzezko artilezko tapaki bat hartu zuen bazter batetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 100. orr.

Marra gris eta arrosekiko tapaki batean indiar baten modura bildurik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 271. orr.

Plomuzko tapaki astuna, lehergarria eta mutua.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 89. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Barruan badira arropak, ohe-tapakiak, artile-matazak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 24. orr.

4 estalgarria.

UDF alderdi zentristako Philippe Foliot diputatua zutik geratu zen Hu Jintaok hitz egin zuen ordu erdian, oihalezko tapaki bat ahoan jarrita zuelarik.  Berria - Mundua   2004-01-28

Begien aurrean tapaki bat zeukaten eta buruan bala tiroen zantzuak zituzten.  Berria - Mundua   2006-03-15

Atzeko horman esekitako berokiak azpijolas eta bihurrikerien tapaki gisa erabiltzen genituen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 132. orr.

Hala, beren protesta segurtasun tapaki batekin estaltzen dute.  Berria - Mundua   2004-11-03

Zuloaren tapakia altxatzean, bihotz apurtzear, ikusi zuen den dena han zegoela, bi urte utzi bezala: ekialdeko merkatariei erosi pistolak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 52. orr.

Aitzur kolpeaz behereko zureko kutxaren tapakia hautsi zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 159. orr.

Defendatzaileak ur bazterrean zeuden, belarrietako buztin tapakiak garbitzen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 183. orr.

· Mantek tapakia dute gainean, pareta bezain zuria.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 120. orr.

5 irud/hed

Goiz-goizetik laino tapaki hertsi grisa zuen gainean mendate horrek.  Berria - Kirola   2004-03-11

Ni baino arrazoi sendagoa zuela bizitzeko; ni tapaki hutsa izan nintzela, gutxietsi egin ninduela erabat, horixe ulertu nuen argi eta garbi.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 145. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tapakia kendu (4)

oheko tapakiak (5)

tapakien azpian (8); tapakien gainean (3)


tapalakaldi iz ipar zaplastekoa.

Gaitzeko indarra behar zen zimitzaren barnean, ore mokor gotor haien kokatzeko, zapatzeko, tapalakaldi bakoitzean are gazur gehiago isurtzen zela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 39. orr.


tapalakatu, tapalaka(tu), tapalakatzen du ad ipar zapaldu, jo.

Buztin malgua tapalakatzen begimendu zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 166. orr.


tapalako iz ipar zaplastekoa.

Irabazleak holako ziren: egun haundietako hura izan gabe, Dermit-ek bere gibel hura zaintzen zuen, behar zen doia, eta Duhau bere tapalako haundietan, itzulipurdi zenbait goiti beheiti, hots, larderian, dena den.  Herria   2005-06-30


tapatapa ik tapa-tapa.

tapateko iz kolpetxoa.

Behatzekin mantelari tapatekoak ematen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 89. orr.

Aldian behin, tapatekoak ematen zizkion bolanteari irratsaioan jarritako musikaren erritmoari jarraituz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 130. orr.

Osaba Kamilek, bizkarrean tapateko ttikiak emanez lasaitu nahi zuelarik, esan zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 311. orr.

Ez zen esnatuko harik eta bezeroren bat sartu ezean, edota Abas Al-Helu bizarginak, trufa giroan, sorbaldan tapateko batzuk eman ezean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 18. orr.

Niri tapateko batzuk jo zizkidan buruan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 33. orr.

Bi emakumeek tapatekoak jo zituzten kopetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 220. orr.

Ateko tapatekoari "Aurrera" erantzun.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 80. orr.


tapatekoka adlag tapatekoak ematen.

Lou besoetan eduki nahi dut, esan zuen mutilak berekiko O'Brien jauna tapatekoka eta irribarrez ikusiz, eta tabernaria Marjorie gero eta estuago besarkatzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 229. orr.

-Zer esan dizu? -galdegin zion, amaren sorbaldei tapatekoka jardun bitartean-.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 184. orr.

Artilezko matazekin jolasean aritu zen, eta orratz bat hartuta esku ahurrean tapatekoka jardun zuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 94. orr.


tapatu, tapa, tapatzen 1 da/du ad estali. (gorputzeko zatiak)

Atera aitzin, aurpegia tapatu digute.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 299. orr.

Ez tapa zuen haurren begiak, utz itzazue mamiotan zoratzen!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 257. orr.

Josebak belarriak tapatu zituen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 289. orr.

Apezak orduan kondenatuen begiak oihal zurbailez tapatu zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 109. orr.

Maggyk ahoa ahurraz tapatzen zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.

Beldurtienak zutik jauzten ziren eta eskuaz sudurra tapatuz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 70. orr.

Sudurra tapatu zuen mokanesarekin, hilotzaren ondoraino heltzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 149. orr.

Baby Suggsek eskuarekin tapatu zuen ahoa.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 136. orr.

Gizon hori burua tapatuta, makurtuta, polizien artean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 119. orr.

2 (bestelakoak)

Mirari hobeto tapatu zen mantarekin.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 238. orr.

Burusiez tapatu zen eta berriro loak hartu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 446. orr.

Izerditan nengoen bil-bil egina mataza baten pare mantarekin tapatuta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 183. orr.

Maitea, Jainkoarren! -erregutu zuen senarrak, emaztea estalkiaz ondo tapatzen saiatzen ari zen bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 24. orr.

Aste Santuko arratsetan, eliza ilunduan, kortinak ere botata, santuak zapi morez tapatuta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 84. orr.

Goizerditik eguerdi aldera, hiru bider, hodei beltz ilun itsasokoak eguzkia tapatu eta dena ilun, gaua bailitzan utzi zituen Santander aldeko bazterrak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 111. orr.

Holako zerbait gertatu zitzaion Arnegiko zubi haundiari: zubipeko begiak tapatu baitziren laster, gaineko harresiak zituen eraman urak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 88. orr.

Pitzadura horiek [...] zepa eta gatzarekin pasta bat eginda primeran tapatzen dituk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 58. orr.

Zapatetan kartoia jarria nuen zuloa tapatzeko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 57. orr.

3 irud/hed

Sendagaiekin sintomak tapatu bai, baina gaixotasuna ez da sendatzen.  Berria - Harian   2005-07-02

Kanpoko zorraren tapatzeko baliatu da diru meta horren parte bat, erran nahi baita lan egin behar dugula gero eta gehiago, gero eta pobreago izaiteko.  Herria   2005-09-22

Konparazione, ez daki nola tapa "Securité sociale" delakoaren ziloa bazterrak sobera kexarazi gabe.  Herria   2003-11-06

Joan den urtearen kontu, Baiona/Angelu/Miarritze hiri elkargoak ekarri behar izan dizkio 760 000 euro diru ziloaren tapatzeko.  Herria   2003-03-06

Prologue bertan ere bateriak (nahiz eta pantaila akustikoa eduki babesteko) pianoak erabat tapatu zituen.  Berria - Kultura   2004-08-27

4 ase.

Bi ahamen irentsi orduko, tapatua nintzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 156. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Denbora ilun eta zeru tapatu honekin, kamioien hats bortitzak airea hozten dit.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 92. orr.

6 tapatuxe

Azken minota hek dira luzeenak, gure beharri tapatuxeek senditu dute bat-batean jauste hori eta erdi-aharrosika bezalako 7atean, aho-gozoa irets, eta denak lekuratuko dira Pariserat jalgitzean.  Herria   2001-10-25

6 hatsa tapatu

Beldur latz ikaragarri batek hartua nago, hatsa tapatzen didan beldur batek.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 130. orr.

Hiru presuna, kearekin hatsa tapatua bezala zutenak, segitu ospitalerat, zonbait orenen buruan jalgi direnak haatik, gerokorik gabe.  Herria   2004-06-17

Badira ere hatsa tapaturik eta beroak aski joarekin hiltzen direnak!  Herria   2003-08-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahoa tapatu (5); aurpegia tapatu (3); begiak tapatu (5); belarriak tapatu (3)

begiak tapatuta (5); burua tapatuta (3)

ahoa tapatzen (3); hatsa tapatzen (3)


tapatze iz estaltzea.

Holako tapatze bati arizan dira egun hotan helikoptera batekin lekuratuz behar ziren muntadura guziak.  Herria   2004-08-12


tapauka iz lepokoa. ik bufanda.

Begirada urdina pizten dio hotzak, beroki eta tapaukaz jantzita dagoen arren.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 96. orr.

Lepoan jira t'erdi emanda zeukan tapauka destolestu egin zuen Mentxuk musua begietaraino estaltzearren.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 83. orr.

Sprout andereñoak galtzerdiak eta tapaukak jarri nahi zizkien mandragorei, beste inoren esku utziko ez zuen zeregin delikatua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 167. orr.


tapete 1 iz mahai tapiza.

Gurutze txiki bat hartu zuen paretatik eta mahaitxoaren gaineko tapete gorrian utzi zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 129. orr.

Mus jokalarien tapete berdearen gainean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 33. orr.

Egun hartaz gero, arratsaldero biltzen gara adiskidea eta biok tapete baten ingurura.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 56. orr.

2 (billar mahaikoa)

Billar jokalari zarpail batek bat-batean tapete orlegia tarratatzean nola, hala tarratatzen zen gaua, balaztaren txilioarekin batera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

3 irud/hed

Lokomotoraren argiek ere, gauaren tapetea urratzen deneko distira bortitz eta dirdaitsua marraztuko zuten noski airean, tren gidariak siku balaztari sakatu zionean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 41. orr.


tapiatu, tapia, tapiatzen du ad hormaz itxi.

"Deboilatu" hauek teilaturik gabeko lau hormak osatuak dira gehienetan, zenbait leihorekin, gehienak ere adreiluzko tabike batek tapiatuak eta tronera bihurtuak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.

Klaustroko bazter batean, ojiba luzexka batzuk, tapiatuak zatiz, gela misterios antzeko baten inguruan hedatzen dira.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 199. orr.

Harrizko kutxa honi argitasun sobera ematen ziolakoan, tapiatu egin dira ojibak, eta idi begi estu bat besterik ez dute utzi bakoitzaren erdian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 167. orr.


tapioka iz maniokaren sustraietatik ateratzen den gaia, jateko ona.

Etxera itzulirik, tapioka zopa bat eta lekari batzuk prestatu zituen; goiz afaldu, oheratu, eta lo egitera behartu zuen bere burua.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 149. orr.


tapis ik tapiz.

tapitu (orobat tupitu) izond sarria, trinkoa.

Babestu ahal izateko egontokirik ez zegoenez, txara tapitu batean sartu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 956. orr.

Urki baten enbortzar zuriak [...] gaina hartzen zion baso tapituari, airean zut, biribil, marmolezko zutarri erregular eta distiratsu baten antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 169. orr.

Hona hemen, isilune tapitutik atereak, nire tesi pertsonalak euskararen egoeraren zenbait punturi buruzkoak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 40. orr.

Hark, bere bibote zuri tupituaren azpitik onbera irribarre eginez, esplikatu zidan ezen, egiazki, bera gaztea zenean eta olioa pertsonalki egosten zuenean, ez zela termometrorik artean erabiltzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 199. orr.


tapiz (orobat tapis g.er. eta tapiza g.er.) 1 iz etxe eta jauregietan, hormen, pareten eta lurren estalgarri edo apaingarri ipintzen den oihal landua. ik alfonbra.

Zorua espartzuzko tapiz batek estaltzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Oso oihal merkeko tapiza da.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 124. orr.

Rodinen pentsalariaren jarreran zegoen ia [...] tapizaren bilbe-irazkien askotarikoari, koloreen anitzari erreparan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 84. orr.

Etxe horretan nago orain, egongelako tapizen gainean jesarrita familiakideekin.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

Ohiko jarreran: aurrerantz makurtuta, begirada zoruko tapizean galdurik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 154. orr.

Eskailera gaineko sagar-berde koloreko tapizak igogailu txiki batera zeraman.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Hormak tapizez estaliak zeuden.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 81. orr.

Tapizen atzean naiz ostenduko, elkarrizketari adi.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 143. orr.

Tapiz osoa hartzen duen aurpegia da, ez dut uste hor behetik osorik hauteman daitekeenik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 228. orr.

Sultanaren jauregitik berrira joango zen belusik ederreneko tapiz bat.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 224. orr.

Tapiz batekin estaliriko kutxa moduko baten gainean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 223. orr.

Picassoren 'Guernica' obraren tapiz bat dago ikusgai Parisen.  Berria - Kultura   2004-01-28

Zuhaitz baten azpialdean tapiz bat zabaldu zuelarik, mutilari hurbiltzeko esan zion.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 258. orr.

Sortaldeko tapizez estalitako sofa-ohea.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 127. orr.

Tapiz lodi batez zolaturiko korridorearen alde bietara zabaltzen ziren gelak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 160. orr.

2 (izenondoekin)

Bazterretan kuxin ttikiak zeuzkan eta tapiz pertsiar bat zoruan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 123. orr.

Tapiz kurdu bikainekin apaindutako paretak.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 102. orr.

Gela erdian, tapiz brodatu bat eta sabairainoko ispilu handi bat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 246. orr.

Hornidura handiak, urrezko eta zetazko oihalak, tapiz garestiak.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 96. orr.

Lurrean, ia zoru guztia estaltzen zuela, tapiz lodia, oinak leun goxo hartzen zituena.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 35. orr.

Tapiz astun haietako batek erdi ezkutatzen zuen korridore batean barrena abiatu zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 93. orr.

Panel labaingarrien eta tapiz zintzilikarien atzean gorderiko ateetan zehar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 118. orr.

Tapiz ilunak zeuden hormetan zintzilik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 36. orr.

Areto luze eta arranditsu hartan ez zen tapiz edo zintzilikadura zaharkiturik ikusten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 22. orr.

Abokatuak tapiz hondatuari so egin zion.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 124. orr.

Tapiz magiko guztiak zulatuta egongo dira, ezta?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 84. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Aurrealdean zuen tapiz zatian xehetasunen bat argitu nahi balu bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 84. orr.

4 irud/hed

Eguna apurka-apurka ilunduz zihoan bitartean, tapiz berdearen gainean herrixkaraino bertaraino hor-hemen inolako ordenarik gabe sakabanaturik ageri ziren urkila-formako zuhaitz zabalen itzalpean sartu zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 379. orr.

Usain hordigarria zeriok hostaila hezeari, iratzeari, zuhaitz-azal puska goroldiotsuen tapiz bigun, labain eta uniformeari.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 144. orr.

Egileak, baina, beste osagai bat jarri du lauren artean ehuntzen den tapizaren atzeko aldean: duela bi urteko martxoaren 11n kokatu du gertakizuna eta hildakoak magrebtar itxura dauka.  Berria - Kultura   2006-02-22

5 mahai tapiz

Bilarreko bolak mahai-tapiz berdearen alboak jotzen dituen bezala, hala zebilen, behin eta berriz boteka, Ruche jaunaren esaldia Jonathanen gogoan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 137. orr.

Milaka lagun ari ziren han ezbaian, erosten, saltzen, barazkiak labanekin nahastuak, mahai-tapizak era guztietako pipen ondoan...  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 61. orr.

6 oin tapiz

Alfonbraren gainean, han-hemen, espartzuzko oin-tapizak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 42. orr.

Okin anderea bakarrik zegoela ohartu zen, pikotxean oin tapiz baten gainean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 167. orr.

Oin-tapizen gainean jarrarazi zituen bikiak Maxek, eta bera handik aldaratu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

7 tapiz-saltzaile

Ez dut berraragitzean sinesten, baina sinetsiko banu, zin egingo nuke marokoar tapiz-saltzaileren bat izan zela beste bizitzaren batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 135. orr.

Tapiza saltzaile gisa jokatu dira Blair eta Jakes Haundia, nehork ez baitu amor eman nahi.  Herria   2005-06-23

Bai eta ez, tapiza saltzale onak dira Turkian.  Herria   2003-03-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tapizaren gainean (10)


tapizagintza ik tapizgintza.

tapizatu, tapiza, tapizatzen 1 du ad tapizez estali edo apaindu.

Gure bila etorri aurretik, gela tapizatzen aritu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 22. orr.

Alkiak tapizatzeko eta muntatzeko tailer bat.  Herria   2001-03-01

Egongela beltzez tapizatua zuen, urrez brodatutako seda beltz batez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 187. orr.

Zurezko bi albo astun zituen tresnak, bakoitza metro eta hogei luze eta metro bat zabalekoak edo, betegarri lodi eta goxo batez tapizatuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 255. orr.

Belus gorri-morez tapizatutako besaulki bigunean.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 257. orr.

Bi gela alokatu zituen, bi gela ilun, gangadunak, zeta horiz tapizaturiko altzariz beteak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 42. orr.

Paretetan itsatsitako tresillo belus gorriz tapizatuetan edo mahai beltzez lakatuen inguruko aulkietan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 54. orr.

2 irud/hed

Mendiarro maldatsuak belarrez tapizaturik zeuden.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 68. orr.

Itzal handiek tapizatzen zuten nolabait ganbara. ile bakar batek ere ez du iluntzen haren atsegin aldarea; honen barnealdea tapizatzen duen mintz txit leun, sentikor eta ferekatzailea emakumearen bagina barrukoaren oso antzekoa da.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 118. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Halako berdaje aberats eta sarriak tapizatzen du kobazuloaren sarrera.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 152. orr.

Besaulki tapizatu batean eserita zegoen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 36. orr.

Besaulkiek, sofek eta zurezko aulki tapizatuek osatzen zuten gela hartako apaindura.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 241. orr.

Mahai luzearen erdian, suari bizkar emanez, beste aulki tapizatu bat dago.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 93. orr.


tapizatudun izond tapizaturik dagoena.

Mike&Tony's jatetxea zen ganbera txiki bat, zoru tapizatuduna.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 141. orr.


tapizatzaile iz tapizatzen zuen pertsona.

Egun pare bat geroago, pintoreak eta igeltseroak, garbitzaileak eta tapizatzaileak azaldu ziren, lehengo maizterrek etxebizitzan utzitako zikinkeria guztia jasotzera.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 12. orr.

Urruneko tapizatzaileak eta gutxi kobratu baina telefonorik ez zuten zurginak, eta zakurraren ipurdian zeuden oihal-dendak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 264. orr.

Antisemitismo bera modan jarri zen burgesen, atezainen, tximinia-garbitzaileen eta tapizatzaileen artean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 170. orr.


tapizeria 1 iz tapizatzeko erabiltzen den ehuna edo kideko gaia.

Seat 600 berde ilun bat erabiltzen dik, tapizeria gorriduna.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 103. orr.

Larruzko tapizerian ezer ez jausteko kontuz jan ditu tailarinak aluminio paperezko ontzian.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 122. orr.

Nire hiru besaulki sumatu nituen, puntu xehezko tapizeriaz estaliak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 405. orr.

Armairuaren tiraderak burrunba batean bota dituzte lurrera, sofaren tapizeria ere altxatu dute.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 19. orr.

Tapizeriazko lepokoa idunaren inguruan, uhalez eutsirik, fardelek irrist egin ez zezaten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 41. orr.

Tapizeriaren leuntasunagatik.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 91. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Erakustoki apain bat egokitu zuen bizkortasun apartaz, zeinak, itzaletan, kolore simetrikoz egindako tapizeri lana ematen baitzuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 24. orr.

3 tapiz multzoa.

Ile hori ez da deusekin bat heldu, gaizki ematen die kapelei, besaulkietako kuxinei, baita atzean dituzten paretetako tapizeriari berari ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 227. orr.

Euskal-Herriko artista frangok bai-eta ere kanpoko zonbeitzuk erakutsiko dauzkigute hiru egunez beren obrak: margolanak, grafiak, zizelkadurak, mosaikuak, tapizeriak eta bertze.  Herria   2001-05-24

Gela hura handia zen, harrizko paretak eta zola Persiako tapizeria miresgarrienez estaliak ziren.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 64. orr.

Oton I.a erromatar enperadore santuaren soldadu saxoi batek eta Bayeux-eko tapizerian irudiztaturiko zaldun normandiar batek izandako ekipamenduen artean denbora-tarte erlatiboak kalkulatzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 339. orr.


tapizeztatu izond tapizatua.

Modu hartan, zurezko eskailera tapizeztatu zabalak igotzen ikusi zuen Ana, beti etxezainaren konpainian.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 47. orr.


tapizgile iz tapizak egiten dituen pertsona.

Hori bai, lan egiteko tokia leiho ondoan jarrita izan behar du tapizgileak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 359. orr.


tapizgintza (orobat tapizagintza) iz tapizak egitea.

Ez duzu orduan zeure tapizgintza emeki bada emeki uztea baizik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 266. orr.

Nola Volanges ttipiak, leiho baten ondoan tapizgintzan ari baitzen, asti pixka bat behar izan zuen bere langintza uzteko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 228. orr.

Obra horietarik andana bat, bai tapizagintzan, bai idatzedergintzan, ikusten ahal da Belokeko frailetxearen sartzean muntatua den erakusketan.  Herria   2001-10-18

Merkatu bat bada beraz tapizagintzarako, arteak edo ederlanak gero-ta garrantzia gehiago hartzen ari duen garai huntan.  Herria   2001-10-18


tapizier iz ipar tapizatzailea; tapizegilea.

Tapizier: Manu Filiatreau.  Herria   2004-07-15


tapoi 1 iz zulo bat tapatzeko erabiltzen den gauza; bereziki, ontzien nahiz botilen ahoan sartzen den atala, haiek ixteko balio duena. ik zipotz.

Baso erdi ur edan nuen, eta botila kristalezko tapoiraino urez beteta zegoela erreparatzea gertatu zitzaidan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 313. orr.

Istant hartan pisuren batetik kortxozko tapoi bat erori zitzaien.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 166. orr.

Botilen tapoiek salto egin zuten, eta sepia-koloreko bitsak gorantz egin zuen edontzietan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 26. orr.

Beste tragoxka bat hartuko dut, gero tapoia jarri eta hitz egin.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 33. orr.

Itsaso zakar handi batek apurka irensten nau, bainuontziko tapoia kenduta xaboiaren aparra kainerian bueltaka zurrupatua izaten dena baino bortitzago.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 194. orr.

Bainuontziko laurehun tapoi.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 152. orr.

Garagardo botilari eragin, tapoia kendu eta bertatik irten zen bits ugaria zurrupatu egin zuen, zarata handia ateraz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 64. orr.

Edozein tokitan uzten duzu beti tintontziaren tapoia!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 210. orr.

Autotik atera, gordailuaren tapoian giltza sartu, ireki eta mangeraren muturra gordailuaren ahoan sartzen dut.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 111. orr.

Mangera hartu, deposituko tapoia kendu eta 95 oktanokoa botatzen dudan bitartean.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 21. orr.

Gordailua mukuru betetzen denean mangera atera, tapoia jarri, giltzaz itxi eta dendatxora noa ordaintzera.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 111. orr.

-Zuk nahi duzuna egizu -esan zidan-; nik belarrietako tapoiak jarri behar ditut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 102. orr.

2 bide edo hodi batetik igarotzea eragozten duen gauza.

Tapoi handi bat nuen garunaren irteeran.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 246. orr.

Konoaren hondoan metatu zen amiantoa, ate-maskor irekiaren gainean, isilpean tapoi trinko bat osatuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 96. orr.

Lucy tupustean aurkitu zen ezkaratz irteeran tapoi bat osatzen zuten dozena bat pertsonarekin.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 204. orr.

3 irud/hed

Zibilizazio batek bere estatu unibertsalaren barruan aginte-itxura bat mantentzen zuen bitartean, gerra-jaun barbaroek eta haien comitatus-ak, noizbehinka, arrakastaz betetzen zuten tapoi-estatuz hornitzeko zerbitzua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 155. orr.

Saudi Arabiak, zeinak, praktikan, ekoizle-tapoi izatea onartu baitzuen, eta bere ekoizpena murriztu zuen prezio ofizialen mailari eutsi ahal izateko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 128. orr.

Eta horixe da gure jokaldia: Euzkadi herrialde-tapoi bihurtzea.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 35. orr.

4 idazteko lumetan, estalgarria.

Eskuetan zeneukan lumari tapoia kendu eta jarri, kendu eta jarri zenerabilen mugimendu urduri atergabea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 22. orr.

Estilografikaren tapoia kiribiltzen ari zela txoriak ikaratu zituen bozina-hotsa entzun zuen kanpoaldean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 197. orr.

5 adkor pertsona mozkotea.

-Sarriago etorri behar dugu Gasteizera -esan zuen tapoiak, lider itxura zeukanak-.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 61. orr.

6 tapoi-kentzeko iz tapoiak kentzeko tresna.

Tiraderan, lata-, poto-, ontzi-irekitzekoak, tapoi-kentzekoa, kortxo-ateratzekoa eta antzeko beste zerbait, dena tresna bakarrean, agian.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bainuontziko laurehun tapoi (3)

tapoia kendu (5)


tapoin iz ipar tanpoia.

Gelaria hor dugu berriz, tapoina eskuan: crecendiala aurkezten diot eta ari da, ene bide-karnet behar bezala zigiluaz markatu nahiz, esku ezkerrak eskuina laguntzen duela, bultzatuz, lehertuz bezala; tapoinaren lau eskualdeak zapaltzen ditu bata bestearen ondotik; "zer aterako ote da?", ari naiz ene baitan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 135. orr.


tapoitxo iz tapoi txikia.

Nire azken presondegian nago eta ezin diot munduari mezurik utzi, nire hitzak ere presondegi barruan daudelako eta inor ez delako ausartzen tapoitxoa libratzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 194. orr.


taponamendu iz

Zuloa estali eta zuloa estali, hara arrazoibakoen maitetasuna, istripuzko taponamendurik ezean behinik behin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 7. orr.


tar-tar (orobat tartar g.er.) 1 adlag hizketaren onomatopeia. ik tar-tar-tar.

Tar-tar hasten zenean "Jenny" deitzen zidanan, eta neu naun horren testigu.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 274. orr.

Ni tar-tar tar-tar hasten nintzenean, pentsakor irribarre egin eta gora eta behera eragiten zion buruari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 19. orr.

Hirulaugarren aldia badut tartar berarekin natorrela, eta milagarrena banu ere, lepoa parako nuke, ardit baten kasorik egin ezetz inork.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 264. orr.

2 (izen gisa)

Doi tar-tar xume bat bere hizketa pausatuan, baina hizpideari lotzen saiatu da berehala.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 72. orr.

Begirale behar luketenak aspaldi daude bertzeekin nahasiak, nora ezean edo multzo tikietan bildurik, tar-tar isilean.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 24. orr.

Emakumea, ordea, zoru-garbigailua arma eginda, erdian ezarria zen, traban, bere tar-tar ezin isilduaz erasotzen zidala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 267. orr.

Eta jasanezinetan jasanezinena zen Normandoaren tar-tar taigabea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 266. orr.

Astia izan eta besotik helduta tartarrean ateratzen zirenean, gazte hartaz hitz egin, eta elkarrekin haserre itzultzen ziren.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 83. orr.


tar-tar-tar 1 adlag hizketaren onomatopeia. ik tar-tar.

Gabriel tar-tar-tar hizketan, eta gu buruarekin baiezka.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 145. orr.

Ukanen ez dituzten elkarrizketak asmatuz, etengabe ari dira tar tar tar.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 45. orr.

Hor ari zen, tar-tar-tar isildu gabe, toki zoldazu horren dohainak kantari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 330. orr.

Adela eta Estherrek donuts-ei ekin bitartean gelan tar-tar-tar jarraitu zutenez, [...].  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 111. orr.

Infusioak edan bitartean beren gizonak tar-tar-tar larrutzera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 192. orr.

Zinezko demokratek danba-danba baino nahiago dute tar-tar-tar.  Berria - Harian   2006-03-23

Ahozko testigantza, tar-tar-tar, tar-tar-tar, esan dut zergatik, errazagoa delako hitz zatarrak esatea idaztea baino.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 20. orr.

Ezin omen da bi pertsona batera maitatu, txor-txor-txor, tar-tar-tar.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 173. orr.

Marianorena ez zen beste boz bat ari zen tar-tar-tarrean euskaraz gainera!  Berria - Kultura   2004-12-12

2 (izen gisa)

Gainerakoa tar-tar-tar besterik ez da, kontsolatzeko berriketa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 109. orr.

3 motor baten hotzaren onomatopeia.

Halako batean, hantxe agertu zen auzoan, patxada ederrean, Sanglas motor batean tar-tar-tar.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 102. orr.


tarantas iz errusiar zalgurdia, posta zerbitzuan erabiltzen dena. ik telega.

Tarantas edo telega izeneko gurdiez bidaiatzen da han udan; leraz, neguan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 40. orr.

Ibai ontzia baino arinagorik ezer ere ez zegoen Permera edo Kazanera iristeko, ez telega, tarantas, berlina, kalesa edo bestelako postako zalgurdirik, eta ez zaldirik ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 82. orr.

Egun hartan, arin eraman zuten tarantasa postatik postara txandakatzen ziren iemstxikek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 138. orr.

Tarantasaren albo zaldietako bat telegaren gurtetxean lotu zuten soka batzuen laguntzaz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 167. orr.

Mikel Strogoffek tarantasaren larruzko errezelak ixteko beta izan zuen doi-doia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 146. orr.

Handik ordu erdi batera, podaroshna erakutsi eta postako hiru zaldi lotu zizkioten tarantasean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 132. orr.


tarantela iz oso erritmo biziko napolitar dantza.

Sartu orduko, akordeoi baten soinua entzun nuen: txaleko gorriz jantzitako gizon bat tarantela bat jotzen ari zen lokalaren bazter batean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 38. orr.

Orkestrak, dantzaldiaren une batean, tarantela bat jotzeari ekin zion.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 18. orr.

Etenaldirik gabe tarantelak jo eta jo aritu beharko du ordutan eta ordutan, tarantulismoz jotako norbait -neska gazteren bat ia seguru- heriotzaren atzaparretatik ateratzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 17. orr.


tarantismo iz tarantulismoa.

-Tarantismoak jotzen nau.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 115. orr.

-Baina, zerarena, tarantismoarena?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 116. orr.


tarantula iz armiarma handia, ziztada pozoitsua duena (Lycosa tarentula).

Europako leku askotan [...] badira Lycosa generoko armiarma handi, iletsu eta saltari batzuk, Taranto inguruetan beste zenbait lekutan baino ugariagoak zirelakoan tarantula izenarekin bataiatuak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 18. orr.

Tarantulen heldua mingarria da eta armiarma hauen pozoia, neurri batean, arriskutsua izan daiteke, baina ez du eman ohi zaion adinako arriskurik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 18. orr.

Tarantularen helduak jasan ezinezko beroak sortzen ditu dirudienez.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 19. orr.

Haur bati heldu dion tarantulari bizia barkatzen dion ontasuna da.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 44. orr.

Kalifornian ikusten diren armiarma biribil horietako bat zen, tarantularen tamainakoa gutxi gorabehera eta ia haiek bezain arriskutsua.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 67. orr.


tarantulismo iz tarantularen ziztadak eragindako pozoitze egoera.

Antzinatetik animalia madarikatua izan zen tarantula eta [...] tarantulismo deitutako gaixotasunaren eragiletzat hartu izan zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 18. orr.

Tarantulismoa harrapatzen zuen gaixoak tristura izugarria izaten omen zuen: malenkonia, angustia, egonezina, heriotzaren hurbiltasuna sumatzen duenaren gogo eroria.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 19. orr.

Musikoterapiako ekitaldi batean hasi beharrean dago, etenaldirik gabe tarantelak jo eta jo aritu beharko du ordutan eta ordutan, tarantulismoz jotako norbait -neska gazteren bat ia seguru- heriotzaren atzaparretatik ateratzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 17. orr.

Tarantulismoak kutsatutakoek exhibizionismorako -tarantularen helduak jasan ezinezko beroak sortzen ditu dirudienez- joera nabarmena izan ohi zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 19. orr.


tarareatu, tararea, tarareatzen da ad ahopekatu.

Aldendu gabe jarraitu genian, bera kanta baten doinua tarareatuz eta ni bolantearen gainean erritmoa markatuz, ez aspertzeko, bidaia luzea baitzen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 162. orr.

Doinu bat jalki zen bere ezpainetatik -hogei urte lehenago agian antzezlekuen gainean alaia izandako zerbait, denean tarareatu eta dantzatu izandakoa.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.


taratulatu, taratula, taratulatzen du ad adkor zulatu.

Goizean goizetik berriketan hasi zait, isildu gabe, eta tarteka belarria taratulatuz jardun du, eta tarteka korrokada ttikiak eginez, inguruetara urduri begiratzeari utzi gabe.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 125. orr.


tarazea iz zurezko gauzaki batean egiten den txertatze artiskikoa, zura, nakarra edo beste gairen bat erabiliz.

Petrassi-ren Tre pre sette izan zen lanik sendoena: haizezko egurrezkoentzat egindako tarazea moduko pieza entzun genuen, neurri, tenpo, iraupen eta irudi ezberdinetan oinarritutako konexioa, homorritmiatik askatasun osoraino.  Berria - Kultura   2004-11-11


tardatu, tarda, tardatzen du ad berandutu.

Asko tardatuko al du?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 19. orr.

Gehiegi tardatu zuen telefonoa hartzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 128. orr.

Honek hiru hilabete tardatu behar du Quitotik Managuara!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 89. orr.

Askoz kilometro gutxiago izan arren bidea oso bihurgunetsua delako eta ziur aski berdin tardatzen da.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 63. orr.


target iz helburua, jomuga.

Estrategia, taktika eta «target» hitzak erabili ohi dituzte bai enpresetan, baita armadan ere.  Berria - Ekonomia   2004-11-16

Agindu zioten targeta erdietsi zuen, estatubatuarren inplikazioa gerra hartan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 25. orr.

Gure asmoa target edo adin-multzo nahiko zabala hartzea izan da: bi edo hiru urtetik hasi eta 17ra bitarte.  Berria - Kultura   2004-10-20

Bikote hura zuen jomuga; bere target-a.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 182. orr.

Ia ezinezkoa da targeteko guztiengana iristea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 120. orr.


tarifa 1 iz prezioen edo tasen taula.

A-8 autobidea Bizkaiko zatian erabiltzeagatik ordaindu beharreko tarifa %3,6 inguru igoko dela urtarriletik aurrera.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

British Airwaysek tarifak igo ditu.  Berria - Harian   2006-04-19

Tarifa jaitsiz zihoan jende gazteen gorpuetatik atso-agureen gorpuetara.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 164. orr.

Bizitza-aseguruen tarifak finkatzerakoan [...].  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 190. orr.

Enpresok eskatzen dute euren zerbitzuagatik aseguru etxeek ordaintzen duten tarifa bikoizteko.  Berria - Ekonomia   2004-08-25

Tarifa horiek baina, bitartekariek eta enpresa handiek jartzen dituzte.  Berria - Harian   2005-09-22

EDF barneko dokumentu batek, tarifa horien emendio larri bat iragartzen du heldu diren bizpahiru urtetan.  Herria   2004-11-11

Eskegi eta norberak deituz gero tarifa dei metropolitanoei dagokiena izaten da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

Tarifa eta Trukeen Hitzarmen Orokorra).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 9. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Jubilatuak ez direnendako tarifa doblea dela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 32. orr.

-Tarifa finko estandarra eta gaueko beherapena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 329. orr.

Euskaltelek tarifa finkoa ezarriko du ohiko telefonian.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

ADSL, tarifa laua edo dena delakoa.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Tarifa berriaren arabera, zergadunek batez beste %4,36 gutxiago ordainduko dute.  Berria - Ekonomia   2004-04-22

Telefonia operadoreari tarifa gehigarriko zenbakien deskonexioa eskatu.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

EBk leku guztietan telefono mugikorren operadoreek tarifa bera izatea nahi du.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Azken bileran gutxieneko tarifa bat ezartzea proposatu zuten garabi enpresek.  Berria - Ekonomia   2004-08-27

3 (hitz elkartuetan)

Aldatu dena lehenengo minututik aurrerako tarifa sistema da.  Berria - Harian   2005-08-20

Garabi zerbitzuaren tarifa igoeraz gain 25 eurotik 50 eurora, beste eskakizun batzuk ere negoziatu behar direla ziurtatu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-08-18

· Entzun duk inoiz ehorztetxeek gain-tarifak dituztela zeharkatu beharreko probintzia bakoitzeko?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tarifa gehigarriko (3)

tarifak igo (4); tarifak igotzeko (4)

tarifen igoera (7); tarifen inguruan (4)


tarifikazio iz tarifa ezartzea.

"Robin des Bois" izenarekin ezagutuak diren elektrika emaite eta tarifikazio merkeagoek EDF-aren itxura bihoztuna hedatzen dutela erran du.  Herria   2004-07-08


tarima 1 iz zurezko plataforma, solailuari buruz goratua egoten dena.

Aurrean tarima txiki bat zegoen eta tariman mahai bat, liburukote batekin.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 226. orr.

Ostiralean, asteko notak banatzen zizkiguten, eta gure gelako tarima gainean jartzen ginen ilaran, onenak aurrena eta txarrenak azkena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 118. orr.

Tarimara igo zen, gizon handi hura bere txapelarekin.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 227. orr.

Irakaslea, tarimatik jaitsirik, atzera-aurrera dabil mahai-ilaren artean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 108. orr.

2 zurezko zoladura.

Tabikeak bota, sukaldea eta komunak montatu, tarima jarri...  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 40. orr.

Lehenengo tarima jarri denean, gainean beste tarima bat jarriko da trabeska, eta iltzeekin josiko da solairuari bi geruzaren babesa emanez.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.


tarja iz Nafarroako diru zaharra.

Tarja bat eta erdi orduko sos, kabala haundi bakotxeko.  Herria   2005-11-03


tarjeta iz txartela.

Erreparo askotxo jarri izan zaizkio ebiakoitzari paraje gehinetan eta gure hauetan batik bat: tarjeta gorria ateratzen zaio oso erraz, edo gutxienez semaforoa pizten diote.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 220. orr.

Antologia honetan, salbuespenak aparte, Rimbauden poema ulergarrienak aukeratu ditut, besteak beste kritiko zital batek 'tarjeta postal' deitura iraingarriaz kalifikatu zituen horietakoak barne direla.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 122. orr.


tarnosar ik tarnoztar.

tarnoztar izlag/iz Bokaleko auzo Tarnozekoa, Tarnozi dagokiona; Tarnozeko biztanlea.

Lehen batean, Baztandarrak elkarteko François Laroche tarnosarrarekin joan beharra zen.  Herria   2005-04-07


taro iz Araceae familiako landarea, jateko ona, eskualde tropikaletan almidoia lortzeko landatzen dena (Colocasia antiquorum).

Mirtiloa, naxia, onddoa, pakana, papaia, ranbutana, salsifia, soja, tamarilloa, taroa, topinanburra, txaiotea, Txinako patata gozoa, txirimoia, [...].  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 33. orr.


tarot 1 iz ohikoak baino luzeagoak diren eta irudi bereziak dituzten joko kartak, kartomantzian erabiltzen direnak; karta horien multzoa.

Ez dituzu ba azterketako galderak jakin nahiko tarotaren bidez, ezta?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 277. orr.

Baina tarotak ez dizu esango maiteminduko zaren edo ez...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 278. orr.

Tarot madarikatua irakurtzen jarriko zaituztet museko karta sail batekin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 82. orr.

Tarota irakurtzeko abildadea ei zuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 218. orr.

Ama beti izan diat alde, eskuko marketan eta taroteko kartetan izar bat pizten ikusi zuenetik Italiako zeruan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 120. orr.

Marsellako Tarotaren edizio aski garestia egin nion opari, gure ezkontzaren urtemugaren oroigarri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 193. orr.

Marseillako Tarotaren kaxa.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 56. orr.

Sutu zitzaidan: bi urte baino gehiago zuen tarotean ari gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 193. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Estazioetan gauza piloa erosten dut: abanikoak, labana txikiak, teniseko pilotak, tarot-kartak, baselizetako gidak, dalmata arrazari buruzko liburuak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 120. orr.

Fournier enpresak Arabako hiriburuan egin duen tarot karta-sorta ere ikusi ahalko da.  Berria - Kultura   2004-12-23

Zeure burua ezagutzeko edozein baliabide zaizu kilikagarri, baita martingala hutsa dela sumatzen baduzu ere, berdin dio apaizen gogo-jarduna izan ala sorgin baten tarot-irakurketa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 45. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taroteko kartetan (3)


tarpeiar izlag
1 Tarpeiar haitz erromatarren garaian, Kapitoloio muturretako bat, heriotzara zigorturiko batzuk bertatik amilarazteko erabiltzen zena.

Erromatarren artean, lapurretan egiten zuen esklaboa Tarpeiar haitzetik botatzen zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 259. orr.


tarquinotar iz Erromako Tarkino izeneko erregeen familiako kidea.

Marko Katon zentsoreak zioenez, Erromako herrian gauza jakina zen -Tarquinotarren oroitzapenengatik eta hiriko ordenantzengatik ez baitziren batere erregezaleak- errege guztiak basabere harrapakerien klasekoak zirela.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 29. orr.


tarranta iz hots desatsegina.

Oren pare batez erabili duzue zalantza hori barrenean, harik eta helikopteroen tarrantak entzun dituzuen arte.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 172. orr.

Ez zen izan elikoptero tarrantarik ez eta etxerako bidexkan otso-zakur ihausirik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 160. orr.

Berriz biltzen dira gaitzeko tarrantan eta gorago joaiten dira, lerroz lerro, Oilandoiko kaskoaren inguratzeko, korona batez bezala.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 203. orr.


tarrantari iz tarrantan ari den pertsona.

Zer ari nintzen bada ni, han [...] leku sakratu hartan, beste tarrantari harro haren balentriak entzuten, bildutasunean egoteko partez?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 155. orr.


tarrapaka adlag zarataka.

Egongelako lurraren gainean, euria leihoen kontra tarrapaka ari dela, amodioa egiten dio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 28. orr.


tarrapata 1 iz zarata, zalaparta, iskanbila.

Makinaren tarrapata entzuten egon zen pixka batean gizona, eta, gero, kopia amaitzera itzuli zen berriro.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 131. orr.

Tarrapatarik eta espanturik gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 262. orr.

Gauza bat ezin ukatua haatik, hoinbeste tarrapatarekin, denek Eguberri gogoan badute, ainitzek ez dutela axola handirik Eguberri hori berenaz zer den bestenaz.  Herria   2003-12-11

Esku batek ateratako tarrapata entzun zuten baserriko atean eta gaueko izaki haren eskuaren arrastoak geratu ziren betiko baserriko atean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 196. orr.

Tarrapataren ondotik, odola, malkoak eta isiltasuna.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 20. orr.

Iduri du tarrapata haundian dabiltzala gertakariak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 156. orr.

Etzen oraiko presa eta tarrapatarik.  Herria   2003-03-17

2 tarrapatan adlag tarrapataka.

Tarrapatan atera nintzen korridorera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 294. orr.

Korapilo bat sentitu zuen zintzurrean eta tarrapatan atera zen etxetik, erditze gau hartan egin zuen bezalaxe, nehork ez zezan ikus negarrez.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 299. orr.

Tarrapatan mintzo zitzaigun, hats hartzeko etenik gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Funtzionarioak kopeta noiznahi xukatzen zuen mokanesaz eta, elizako erlojuak bostak jotzean, puntu-puntuan, orrialdeak, lumak eta tinta-ontzia altxatzen zituen, tarrapatan lekutu aitzin.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 138. orr.

Dutxatik atera, tarrapatan xukatu eta oihala bularretatik izterretara, gorputzean inguratzen du.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 115. orr.

Ez dakit zer esanda tarrapatan alde egin nuen etxetik Marina korridorera azal zedin baino lehen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 29. orr.

Hau zure azken gaua izan daitekeela oharturik, biziko gertakizun nagusiak oroitzen zaizkizu tarrapatan.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 140. orr.

Biziaren ostikoei tarrapatan ihesik ez egiteko arma dudala tragoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 114. orr.

Tarrapatan ari zarete, galtza, botoi eta boten lokarriekin borroka bizian, baina denak isilean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 27. orr.

Hortakotz lukete menturaz beste diktadura bat nahiago ikusi amerikarrek Irakian, ezen-ez-eta tarrapatan xutitu demokrazia bat.  Herria   2003-12-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tarrapatan atera (3); tarrapatan janzten (3)


tarrapataka 1 adlag arrapaladan, itsumustuan, itsumustuka. ik tarrapata 2.

Tarrapataka atera dute handik, txit estualdi larriak pasa ondoren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 254. orr.

Geldo samar batzuetan, tarrapataka bestetan.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 85. orr.

Karlos Setimo bera ere bertan erortzeko zori-zorian egon zen; eta biharamunean bertan, tarrapataka, Lantz erreka arroan gora iritsi zen Frantziako Alduderaino.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 68. orr.

Hiriburuko ospitalera eramaten zuten tarrapataka, Xarlestegi herriko auto-jabe bakarraren bi-zaldiko urdin ilunean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 51. orr.

Lantokian tarrapataka eta hatsantua sartu nintzen, erdia egia eta erdia alegia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 150. orr.

Bederatzi orenetan fraideak meza nagusian ziren; tarrapataka askaldua nintzen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 11. orr.

Domenga ez zen ohartu ere Joantto hor zela, eta berriz tarrapataka igan zituen eskailerak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 189. orr.

Oiloak arranoren batengandik ihesi oilategira tarrapataka itzuli balira bezala, halaxe itzuli zitzaion pentsamendua.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 111. orr.

Murruaren kontra zaplastatzen zen, arropak tarrapataka kendu ondoan, gurutzefikatua izateko gertu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 92. orr.

Erostunek liburuaren bereganatzeko hartu duten presa berarekin tarrapataka irakurriko dituztela beren etxeko egongeletan egileak idatzitakoak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 64. orr.

Ez dut besterik gogoan, eta hala ere ziur nago beste gauza asko etorri zitzaizkidala burura tarrapataka, arnasa bizkortzen zitzaidan bitartean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 28. orr.

Erranak erranik lekutu zen auzoa, tarrapataka, bat-batean gaizki obratu zuela konbentziturik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 177. orr.

Hori gauzak neurtuz behar zela egin, ene partetik segurik, lañoki eta sanoki, urratsa urratsaren ondotik, ez tarrapataka.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 89. orr.

2 (izen gisa)

Eta gu okerreko etxean, deskuidatuta, gure tarrapatakan!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 77. orr.

3 tarrapatakan adlag tarrapataka.

-Total, tarrapatakan behar izan dugu harrapatu gure hegazkina!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tarrapataka egin (5); tarrapataka jaitsi (4)


tarrapatakeria iz

Tarrapatakerian sartu dira eta, beraz, galdu dute.  Herria   2001-02-22


tarrapota izond

Hamalau urte bide zituen mutil bati josi zion begirakunea: gizena zen, tarrapota, hanka-hutsik zegoen, begitartea eta txilaba lohiz zikinduak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 316. orr.


tarrat
1 tarrat egin urratu.

Alkarren aurrez-aur egozala, egur-txaria batek ezeutsan bada atsoari gona-magala tarrat eginda urratu?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 35. orr.

Aurrera egin nuen, eta eskolako alkandora zuriari tarrata egin nion.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 8. orr.

Ordu arte bizirik iraun zuten soldaduek, uniformea tarrat eginik, botak trapu zaharrez bildurik, eskuak oihal zarpailez estalirik, aurpegia zapi zatiez gorderik, nekez egiten zuten aurrera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 178. orr.


tarrata 1 iz urradura.

Azken mendeaz geroz bereziki indar eta otoitz egiten dute bai bi alderdiek hein batean bederen atzoko tarrata haren berriz josteko.  Herria   2001-10-25

Baina ez gaitezen laino tarratetan gal.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 191. orr.

2 zarata, tarrapata.

Motoen tarrata eta burrunbetan gaindi, hango jende erromes gaixoaren lilluragarri batetik eta nardagarri gehienean.  Herria   2004-01-22

Sirenen txistua baino mingarriagoa arranoen amiltze astuna, oinaztuaren garraren aitzin bere tarrata.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 89. orr.

Ez du uzker eta tarratarik jalgiko baina hegal-ukaldi segura bai xori haundi horrek bere goratasun hoberenerat heltzeko.  Herria   2001-10-25

Komun-esertokian eseririk, sabelekoa hustu zuen aparteko tarratetan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 96. orr.


tarratada 1 iz urratua.

Kaparen tarratada horrek ene estomakan tatuaje gorrasta bat ikustera uzten du.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 47. orr.

Hatz zikin batez Congok tarratada luze bat seinalatu zuen bere praken belaunean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 65. orr.

Berokia jantzi zuen praken atzealdeko tarratada bat estali nahairik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 224. orr.

Tarratada kontu handiz josteari ekin zion oso puntada zehatzez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 480. orr.

Alkandora zahar baten tarratadak pitzatu baitzidan arima eta kristal hautsien eztenkadek erre baitzidaten barrua.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 75. orr.

2 irud/hed

Kanpin-dendakoa ireki denean ilunaren izara urratuta geratu da, tximistaren gisako tarratada batez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 71. orr.

Atzean, lurrin eta laino tarratada zuriz marraturik, eraikin gris eta garaiek gorantz egiten zuten hodei erorien artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 385. orr.

3 tiro jasa.

Tarratada luzeak dira, mitraileusa batek jaurtikiak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 134. orr.

Pareta zikinak mauser abandonatuak paga murritzak fusilamenduen tarratadak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 110. orr.


tarrataka adlag tiro jasan.

Bederatziak jo eta gero elkartu eta zuhur ibili ziren mahastietan eta anplifikadore bat egon balitz haien bihotz-taupadek tarrataka ari den ametrailadora bat ekarriko zuten gogora.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 317. orr.


tarratatu, tarrata, tarratatzen 1 da/du ad urratu.

Jantzia ziplo tarratatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 480. orr.

Zakurrak bere jolasetan darabiltzan oihalak hozkada batez tarratatzen dituen bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 159. orr.

Ellenen oinetan, alkandora tarrataturik eta lohiturik zuten makina bat ume zeuden.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 332. orr.

Bi mahukak tarrataturik baitzeuzkan ukondoetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 213. orr.

Billar jokalari zarpail batek bat-batean tapete orlegia tarratatzean nola, hala tarratatzen zen gaua, balaztaren txilioarekin batera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

Analisiaren sobrea hartu eta mila puska txikitan tarratatu eta apurtu du.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 156. orr.

Txartelari pusketa bat tarratatu, pusketari su eman eta harekin piztu zuen O'Connor jaunak zigarroa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 174. orr.

Eskura zituen koaderno eta paperak oro tarratatzen hasi zen Isabelle, amorru biziz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 81. orr.

Bitan tarratatua izan zen argazki baten erdia.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 13. orr.

Trailutzar antzeko bat zebilkion dinbi eta danba, zanpaka; mamia hezurretik tarratatu nahi zion arantza-mutur handi bat balitz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Haien ontzia Erpiceko uharrietan tarratatua zen, eta berak igerian salbatu dira.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

2 irud/hed

Orduan atsekabeak, durduzadurak eta asperdurak tarratatzen zuten, beste edozein izaki antzo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 169. orr.

Bozgorailuaren distortsioak haizearen ehuna tarratatu zuen,  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 128. orr.

3 (era bururuta izenondo gisa)

Ukondo-belaunetan adabakiz jositako galtza tarratatuak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 74. orr.

Jakanarru beltza, artilezko jertse beltz tarratatua.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 42. orr.

Ohean beste norbait ere egon izan balitz bezala zen, Veronicak berekin hartu izango zuen argazki tarratatuaren beste erdian.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 13. orr.

Emakume bat eta gizonezko bat, Sena ertzean, sofa tarratatuan kukuturik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 86. orr.

Ez zen atrilistarik etorri estazioko horma apurtuaren orrialde zuri tarratatua pasatzera.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.


tarrateko 1 iz urratua.

Emaiozue buelta: aurrez ikusita, gaur estreinatu duen jakan orbanak erakusten ditu, eta atzetik ikusita, galtzetan tarratekoa.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 97. orr.

2 tiro jasa.

Metraileta baten tarrateko labur bat entzun zen, urrun.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 345. orr.


tarratots iz tarrata-hotsa.

Kuleroetatik tiratu nion indarrez, eta hauek urratu egin ziren tarratotsez.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 131. orr.


tarraz adlag herrestan.

Kumea eramaten baduzue, ama atzetik etorriko da, bere kexu kantu nekatuarekin, tarraz, bere odol lorratza izotzarte zakarrean luzatuz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 361. orr.


tarrazka adlag herrestan, tarraz.

Morroiek hildakoei banan-banan hanketatik heldu eta tarrazka eramaten zituzten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.


tarro 1 izond ipar handi samarra.

Gaur ogi porroska mokokatzera jin den izenik gabeko [xori] tarro horrek atzo eta herenegun ase eder bat eginik joana zatekeen, gizentzen ari zaidala egunetik egunera, tripazorroa. Kontrako horiek ari dute emeki emeki beren larderia hedatzen eta eskualde hortako hiri tarro bat dute beretu Kabul hiritik ez hain urrun.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 142. orr.

Etxe tarro beltzak, arbelez estaliak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 225. orr.

Bi orenetan xuxen, jantzi berezia zuen enplegatu batek kapera biluzi baten antza zeukan gela tarro batera sarrarazi gintuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 99. orr.

Muga harri eder eta tarro batean irakurtzen dira hitz erdi trukes baina hunkigarriak: Uterga Ruta Jacobea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 46. orr.

Hiritar multzo tarro batek bere elkarbizitza bestearekin esklaboaren zirgilu madarikatua lepoan bezala bizi beharko ez badu, [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 204. orr.

2 (izen gisa, kirol mailetan) ik tarrotu 2.

Gero gazteen eskuzka finalak Arbotin 4etan: xitoak, tarroak, gaztetxoak, Baigorriko bi parerekin.  Herria   2003-07-03

Xixtera haundian Kostakoak (xitoetan), BAC (tarroetan), Kostakoak (kadetetan) xapeldun.  Herria   2004-07-22

Horiek ziren tarroen arteko bi finalerdiak.  Herria   2004-04-29


tarrotu, tarro(tu), tarrotzen 1 da/du ad handi samartu, bereziki haurra.

Haurrak tarrotuak zituen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 84. orr.

DASSko haur aspaldi tarrotuak, hil-zeinuen erritmoan jaso zituzten azote eta kolpe bakoitzaz oroitzen ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 161. orr.

Eta elkarte eta enpresa hauek, ongi tarrotuak, diruak inguratzen dituzte, diru publikoak eta pribatuak, eginkizun hauek aurrera ateratzeko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 130. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Plazarat hurbiltzen diren haur tarrotuek ikusten dute lorietan nola apainduak diren bazterrak.  Herria   2004-12-23

3 (era burutua izen gisa, kirol mailetan) ik tarro 2.

Tarrotuen mailean esku huska Etchemendy-Etcheverry taldea, Baigorriko pareari nagusitu da (30-19) Frantziako xapelgoko finalean.  Herria   2001-08-09

Tanto bat aski, Tarrotu hauetan, irabazteko eta hura BAC-ekoek egin, hiruez ere eremanez BAC-ekoak Amikuztarreri.  Herria   2005-03-17


tarta 1 iz batez ere irinez, gurinez eta azukrez osaturiko oreaz eginiko gozopila.

Mary Annek franbuesa bat hartu zuen tartaren gainetik eta ahora sartu zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 48. orr.

Azkenean, fruitu lehorrezko tartatik puska handi bat ebaki, paperean bildu eta esan zion: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 149. orr.

Ez nolanahiko tartak, baizik eta bi pisukoak, bata, behekoa, arrosa, eta bestea, goikoa, berdea edo zuria edo urdina, gindaz inguratua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 65. orr.

Ruche jaunarengana zetorren Max, 85 kandelaz argitutako tarta eskuan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 517. orr.

STELLAk, sukaldera itzuli, eta tartako kandelak pizteari ekin dio.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 205. orr.

Rooneyk eta Cristiano Ronaldok behin eta berriz estutu zuten Frantziako taldea, baina azkenean Rudd van Nistelrooyk piztu zuen tartaren kandela.  Berria - Kirola   2004-11-24

Mota guztietako tartak, ezkontzakoak, bataiokoak, bi pisukoak eta bost pisukoak, goian ezkonberriak zituztenak eta ez zituztenak, bihotz formakoak eta gaztelu formakoak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Nik, urduritasunak jota, tarta osoa jan nuen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.

Poliki zetorren, gainean kandela-baso bat zeukan tarta handi-handi bat eskuan zekarrela.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 517. orr.

Tarta zoragarri bat, izpilikuaren kolorekoa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

Nesken amonari ezkontzako tarta egin zion gozogile baten katalogoko marrazkiak ziren.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

Izekok txokolatezko tarta prestatu digu, eta merienda mundiala izan da.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 119. orr.

Mugurdizko tarta bat mesedez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 208. orr.

3 irud/hed

Nazioarteko merkataritza banatzeko prest dagoen ekoizpen jarduera masa jakin bat omen da, tarta finko bat bailitzan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 127. orr.

Etengabe, tarta ari da handitzen, baina gizarte gastuari bideratutakoa berdina da, edo txikiagoa, handitasun horren ondorioz.  Berria - Ekonomia   2004-01-25

1977an baliabide gutxien zuen biztanleriaren %20ak tartaren, hau da, errenta osoaren %5,7a zuen bere esku.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 273. orr.

Venezuela munduko bosgarren herrialde petrolio ekoizlea da, beraz, oso tarta tentagarria nazioarteko diru erakundeentzat.  Berria - Mundua   2004-08-22

Beste auzi garrantzitsu bat errentaren eta aberastasunaren banaketari buruzkoa da, alegia, aipatu tartaren banaketari buruzkoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 268. orr.

Azken batean, nolako zerga sistema, halako tarta banaketa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 284. orr.

Irak tarta handi bat da eta guztiek nahi dute zati bat.  Berria - Harian   2005-10-15

Lehen publizitate tartaren anaia txikiak ginelako euskarazko komunikabideak  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tarta puska bat ekarri didate baten baten urtebetetzea delako.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 86. orr.

Hirugarren tarta zatia eskatu dudanean, gure begiak katigatuta gelditu dira.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 120. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urtebetetze tarta zuten hura, bost urte lehenago izandako gertaera ospatzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 78. orr.

Automatikoki, urtebetetze tartan kandela arrosak jartzeari ekin dio.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 191. orr.

Goazen, Severus; bada han oso itxura gozoko krema-tarta bat, dastatu nahi dudana.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 72. orr.

Galdetu zion ea eztei-tarta al zen erosi nahi zuena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 149. orr.

Amak egindako marrubi tarta bat.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 14. orr.

Antjek ezti-tarta prestatzen zuen eskolarako etxeko lan gisa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.

· Hainbat bizkotxo arrunt eta patata-tarta egongo ziren.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 330. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Terrazan eseri nintzen sagar-tarta zati bat jatera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 173. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ezti tarta (3); sagar tarta (8); tarta banaketaren (3); tarta egin (3); tarta handi (3); tarta puska (3); tarta pusketa (4); tarta zati (4)

tartaren banaketa (7); tartaren banaketan (3); tartaren banaketari (4)


tartail iz arlotea, baldresa.

Lanjerra ukigarri zen, Aljerrera ari zen soldadu talde tartail eta tematsuarentzat.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 250. orr.


tartailu iz totela.

Mintzo direnean hitz apalez mintzo dira, ahotsaren doinuari gorabeherarik gabeko arraia batean eutsiz; bestela, denborarik gehiena tartailu ematen dute.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 11. orr.


tartaina

Sunpur arteketan zintzilikatzen zitzaizkion begiak belar idor eta tartaina sareetan finka zitzakeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 93. orr.


tartaleta 1 iz tarta modukoa, txikia.

Bandexa hartu eta tartaletak biltzen hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 418. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Franbuesa-tartaleta guztiak lurrean barreiatu ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 418. orr.

Madame Gabastouk bandexa bete franbuesa-tartaleta oparitu zidan hiletari buruz galdetu ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 418. orr.

Kuia zopari makarroi tartaleta jarraitu zitzaion, eta hari kafea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 125. orr.


tartalotu, tartalo, tartalotzen 1 du ad Tartalo bihurtu.

Argazki-zati guztiak batzearekin agertu zen tartalotutako irudia.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 271. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Haur txikien gisan barrezka eta elkarri plisti-plastaka, ilargi zaharraren begi tartalotu eta jakintsuaren pean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 74. orr.


tartamutu iz totela, mihi-motela.

Pentsa genezake orduko euskara lasai eta zabal entzunik eta mintzaturik biziko zela gure Bizente gizaseme prestu hau, bere gotzain Valerio hitz-motela ordezkatzeko gauza izan zena, tartamutu edo hitz-totel omen zuten gotzaina-eta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 38. orr.


tartan iz

Tartan: Eskoziako ohial sendo eta beroa da, gizonezkoen gona tipikoak eta abar egiteko erabiltzen dena.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 108. orr.

Cadinek, aldiz, soineko koadro zuri-urdindun bat, ama Chantemessek erabilitako tartan oihal batez egindakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Tartanazko bufandak ere ez zion aztoramen hura disimulatzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.


tartana 1 iz zalgurdi olanaduna, bi gurpikekoa, eserlekuak bi alboetan dituena.

Geltokiko mutilari ekipajearen txartela eman zioten, eta tartana bat hartu zuten, herrira laster batean eraman zituena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 143. orr.

Tartanaren zaratarekin, Margarita, Luisito eta mirabe zahar bat irten ziren atera.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 143. orr.

Tartanak errepidearen jarraipeneko kale luze, zabaletik jo zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 139. orr.

Andres orgara igo zen, eta tartanak, Valentziako zenbait kale igarorik, errepide batetik jo zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 139. orr.

Esnatu zuen bere tartanan erdi lotan zegoen gidaria, eta atzerako buelta hasi zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Andres tartana-orgadun batengana joan zen, herritxoraino eramatea zenbat kobratuko zion galdetu zion,  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 139. orr.


tartar ik tar-tar.

tartariar (25 agerraldi, 4 liburutan; orobat tatariar 330 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean) 1 izlag Asiako eskualde Tartariakoa, Tartariari dagokiona. ik tartaro.

Tartariar itxura ematen zion su bat sortu zitzaion bere begi beltz haietan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 133. orr.

Tatariar enperadore musulman bat izan zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 49. orr.

Tartariar erara jantzita azaldu zen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 46. orr.

Tartariar hiztegiaren arabera.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 83. orr.

Gengis Khanen tartariarrentzat bekatua zen -are gehiago, delitu larria- haiztoa sutan jartzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 132. orr.

Espiritu-jarrera hori japoniarrengana pasatu da, tartariar jatorrikoak izaki, erraz froga daitekeenez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 364. orr.

Den-denek kidetasuna baitzuten herri tatariar edo mongoliarrekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 95. orr.

• 2 iz Tartariako herritarra.

Aurpegi biribila zuen, tartariarren artean ohikoa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 123. orr.

Arraza askotako jendea bizi da han, tartariarrak batez ere, aspaldi ia Europa osoa mendean hartu zuen Gengis Khan garaiezinaren ondorengoak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 122. orr.

Herrialde horiek guztiak tartariarrek sakailatu zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 31. orr.

Polonia zaharra erakusten digu -mesias faltsuek sorturiko itxaropenak eta arazoak, tartariarrek eta kosakoek eragindako basakeriak-.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 10. orr.

Kitai-Gorod, Beloi-Gorod, Zemlianoi-Gorod izeneko auzune azkengabeak ziren, europarren, tatariarren edo txinatarren bizileku.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 37. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Mutilak soldadu amaituko zuen iparraldeko mugan tartariar-leinu basa eta hezigaitzen aurka borroka gaiztoan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 210. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

errusiarrak eta tatariarrak (4)

armada tatariarraren (3)

soldadu tatariarren (3); tatariarren atzaparretan (6); tatariarren destakamendu (3); tatariarren inbasioak (3); tatariarren inbasioaz (3); tatariarren kanpamentuko (3); tatariarren mende (3); tropa tatariarren (3)

kanpamentu tatariarrera (3)


tartariartu, tartariar, tartariartzen (corpusean tatariartu soilik) da/du ad tartariar bihurtu.

Ez da komeni gehiegi tatariartzea!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 277. orr.


tartariera (corpusean tatariera soilik) iz tartariarren hizkuntza.

Mikel Strogoffek, ikusezina bere gordelekuan, elkarrizketa guztia entzun zuen, eta baita ulertu ere, tatarieraz mintzo zirenez gero.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 231. orr.


tartariko
1 azido tartariko muztioa hartzitzen den ontzietan osatzen den gaitik ateratzen den azidoa.

Gero 250ºC-ra berotzen genuen bisulfato horregaz azido tartarikozko nahaste bat, hala azido tartarikoa azido pirubiko bihurtuz deshidratatzen da eta destilatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 226. orr.


tartarkari izond tar-tar egiten duena.

Jende mordoxka bildu zen espaloian automobil tartarkariari omen egitera.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 65. orr.


tartaro (17 agerraldi, 11 liburu eta 3 artikulutan) izond/iz tartariarra.

Dobroudja-n, Danubioko bokaletan, herri eta herrixka tartaroak daude sakabanatuak, eskualde horretako mapa linguistikoko tantoak bailiran.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

Tartaroen artean, emakumea zenbat eta gehiago prostituitu, orduan eta ohoratuagoa zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 248. orr.

Hazka egin errusiar bati eta tartaro bat aurkituko duzu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 184. orr.

Tartaroak dira, Europara isilka sartu eta bertan laketuak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 39. orr.

Jakina da metal horiek oso urri izan zirela godoek eta bandaloek batetik, sarrazenoek eta tartaroek bestetik, dena inbaditu zutenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 70. orr.

Erdi Aroaren amaieran Errusian hegohaize zakar baten moduan sartutako tartaroen agintariak izan ziren Yusupovtarrak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 241. orr.

1944ean Stalinek Krimeako 200.000 tartaro Siberiara deportatu zituen, naziekin kolaboratu izana egotzita.  Berria - Mundua   2004-11-30

Harekin egindako itunak Inperioaren aginterako ateak ireki zizkien Yusupov tartaro kristautuei.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 242. orr.

Lehoiz betetako basamortu batean edo estepan tartaroz inguratuta.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 11. orr.


tartatxo iz tarta txikia.

Weasley andreak jertse gorri bat egin zion Gryffindorreko lehoia aurrean zuena, eta etxean egindako fruta lehorrezko dozena bat tartatxo ere bidali zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 182. orr.


tarte 1 iz bi gauzaren edo bi punturen artean gertatzen den hutsunea edo hedadura. ik bitarte; distantzia; arte1.

-Zer tarte dago Moskutik hona? -galdetu zion.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Laurehun bat verstako tartea zen (426 kilometro), eta trenak egun erdia beharko zuen haraino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 66. orr.

Elkarren artean hiruzpalau metroko tartea zuten bi arrasto paralelo marraztu zituen labanaren puntaz ziegako lur hilean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 354. orr.

Pertsona bakoitzari 2,4 metro koadroko tartea dagokio batez beste.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 53. orr.

Tarte hori gure "segurtasun distantzia" zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 118. orr.

Dorretik dorrera utzi beharreko tartea ez da izango gezi-tiro batek hartzen duena baino handiagoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 710. orr.

Habe arteko tarteak ere estali egin zituztela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1850. orr.

Bai dentikuluen eta bai triglifoen artean geratzen diren tarteei metopak esaten zaie.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1870. orr.

Trenak [...] oso denbora laburrean bete zuen Miarritzerainoko tartea: hamar bat kilometrokoa, omen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 312. orr.

Orain arte, proiektuaren arduradunek sei tarte atera dituzte lehiaketara eta, osotara, 43 kilometroko luzera dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Teresak ordu erdia behar zuen tarte hura hiru aldiz ibiltzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 146. orr.

Belarra hazi da, hala ere, lauzen tarteetan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 146. orr.

Halabehar hutsez elkarrengandik bi etxe-blokeren tarte batera baizik ez baikinen bizi Brooklyngo erresuma zaharrean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 29. orr.

Albertek azaldu zion Jonathani zer-nolako berri ematen zion, aeroportutik ingurabideetarako tartean, bezero bakoitzak bere hiriaz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 132. orr.

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Bi marren arteko tartean sartu eta eskuak eraman nituen atzera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 355. orr.

Gizonak bagoitik bagoirako tarteetan elkartzen ziren, purua edo zigarroa erretzera, kontu kontari.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 145. orr.

Herritik irten arteko tartea isilean egin genuen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 59. orr.

Tarte hori ez da izango arra bat baino handiagoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.

Eragozpenik ez zen ageri bidearen tarte horretan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 167. orr.

Kazetaritzatik nobelagintzara doan tartea iragan berri duk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 277. orr.

Hasieran zuhurtasunezko tartea gordetzen bazuten ere, [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 33. orr.

Badirudi ez dela posible iraganaren ahanztura pragmatiko bat, erregeneraziorako tarte gutxi geratzen dela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 43. orr.

Maximoaren eta minimoaren tartea apuntatu.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 72. orr.

60 eta 40-45 urteko tarte horretan dugu elebidun gutxien.  Berria - Euskal Herria   2006-02-04

2 (izenondoekin)

Haren hutsune eta tarte oteizar-metafisikoak hautsez libre gordetzea batere lan erraza ez bazen ere, [...].  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 49. orr.

Eremu horretan hamahiru gela egingo dira arku moduan banatuta, beren artean hamabi tarte berdin utziz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2330. orr.

Emazteak aurrea hartu zion senarrari korridore estu luzean barna, egongelarainoko tarte osoan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 134. orr.

Ni, zutik, elkarren artean tarte jakin bat gordeaz, hesi ikusezin baten gainetik hizketan arituko bagina bezala.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 78. orr.

Neka-neka eginda baitzeuden tarte handia ibili ondoren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Estatu konstituzionalaren barruan, Gernikako Estatutuaren erreformak ez du tarte handirik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-06

Izadiaren eta esperientziaren lurraldean tarte on bat ibili ondoren, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 225. orr.

Non aurkitu zuen halako tarte luzea egiteko behar zen indar fisikoa?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 328. orr.

Etorreran baino tarte luzexeagoa utzi nuen orain haien eta nire artean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 348. orr.

Peristilo horrek [...] bi pilastra ditu, elkarren artean tarte zabala izaten dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2970. orr.

Tarte zuzen bat amaitzen den bakoitzean errotonda bat dago, autopistaraino iritsi arte.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Han, bi metro zabaleko tarte estu batek ozta-ozta binaka igarotzen utziko zien.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 172. orr.

Hanka-puntetan orain, salto txikiak emanez gero, tarte lokaztuak saihestuz egin genuen Ingoren hilobirainoko bidea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 36. orr.

Handik ordu erdira belar motzeko tarte argi lau batera ailegatu ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 104. orr.

Tarte musikalen zentzu pitagoriko, zenbakizkoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 232. orr.

Tarte beretsuan dauzkagu gure Iruñea (72 litro) eta Gasteiz (75 litro).  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 391. orr.

Zorioneko partida hura hogei metroko tarte zuhur batetik ikusi nuela.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 30. orr.

Hansen Citröena hartuta, tarte zuhur bat utzita jarraitu zieten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 57. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa).

Zaingeletako kanpo- eta tarte-hormek saredun leihoak zituzten inguru guztian, atalondoko hormek bezalaxe.  Elizen arteko biblia   Ez 40,16

Arimaren denborak beste data batzuk baititu, beste neurri batzuk, itsas uhinen antzekoak, baina haien tarte-berdintasunik eta norabide beti-berdinik gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 177. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urtza esaten genion ibai-tartearen inguruko haltz luzeak alde batera zein bestera okertzen ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Eskailera honek bai maila-tarte luzeak dituela, horrek izorratzen naik ni! enpleguak gora jo zuela iaz adin tarte guztietan, 25 urtetik beherako gazteen artean izan ezik.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 90. orr.

Denbora behar izan nuen bainuko mantala eta txapinak jantzi eta hiru eskailera tarteak egiteko.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 95. orr.

Jendetza urritu egin zen eta oztoporik gabe igo ahal izan zuten hurrengo eskailera-tartea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 131. orr.

Haien inguruan belar tarte zabalak ere hausterre bihurtuak izan ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 133. orr.

Kontuon hausnarrean nengoela, laino-tarte txikia zerratu zen zeruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 39. orr.

Mortero horrekin eta harriekin beteko da, kutxa-tarte guztietan geratzen diren hormen egitura guztia ondo bete arte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2590. orr.

Enpresek ere, beren mozkin-tartea babeste aldera, atzera berriz prezioak igotzen dituzte.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 105. orr.

Fluktuazio-tarteak zabaldu zituzten oraindik trukemekanismoan parte hartzen zuten herrialdeek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 190. orr.

3.000 kilometroko kalkuluak 400 kilometroko akats tartea duela esan dute astronomoek.  Berria - Gaiak   2006-02-03

Begiak oso sentiberatasun tarte zabala du luminantziarako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 32. orr.

Interpretazio-tarte murriztuarekin jokatu dela beti garbi azaltzeko, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5370. orr.

Ukaezina da gaiaren aurreko urruntze-tartea askoz ere handiagoa dela molde honetako bertsoetan laburragoetan baino.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 193. orr.

Ez zuen sekula gogoko izan Harry, baina beti eman izan zion hari konfiantza-tarte bat Alec-engatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 57. orr.

5 (denborari dagokiola) ik bitarte.

Hogeita bost urteko tartea zegoen nik ezagutzen nion letratik orrialde haietakora.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 173. orr.

Urte erdiko tartea dago VI. Biltzarretik Mentxaka erori zen arte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 13. orr.

Ordubete inguruko tartea neukala iruditzen zitzaidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Lau edo bost urteko tarteak behar izaten ditut lan batetik bestera.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 206. orr.

Berrogeita zortzi orduko tarte bat, helburu jakin baterako gordea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 281. orr.

Eguzkiak, berriz, hilabeteko tartea egiten du zeinu baten espazioa zeharkatzeko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4210. orr.

Tarte horretan, hots, 1958ko Gabon Zahar gaua eta 1959ko Urte Berri egunaren artekoan, Fulgencio Batistak ihes egin zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 290. orr.

Uztailaren 23tik irailaren 2ra doan tartea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 451. orr.

Ikasitako guztia ahalegin pertsonal handi bati esker ikasi zuen bi hilabete pasatxoko tarte hartan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 32. orr.

1509-1515eko tarte horretan egon zela Azpilkueta Alcalan.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 15. orr.

Ipar Euskal Herrira [...] deitzerakoan, 30 segundokoak dira tarteak.  Berria - Harian   2005-08-20

Tarte bat hartu zuen hausnartzeko eta aldeko eta kontrako ahalbideak neurtzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 233. orr.

Tarte bat eman nuen adi.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 154. orr.

Kaferako tartea bezain mugatuta dauka bainugelakoa.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 24. orr.

Gelditu eta bazkaltzeko tarte bat hartzeko garaia zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 154. orr.

Isilik geratu ginen hirurok tarte luze batez.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 96. orr.

Sendatzeko, mina areagotu beharra zagok, baina minaren tartea laburtuz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 212. orr.

Tsarrak [...] so egin zion tarte batean begirada sarkorraz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 59. orr.

Kristinak tarte horretan eginak zituen nirekikoak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 93. orr.

Handik tarte batera kanoikadak aditu genituen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 102. orr.

Loari kendutako tarteetan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 36. orr.

Ez zen galdera bat, arnasa hartzeko tartea baizik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 175. orr.

Banuen tarte bat, arrantzaleei txaneltxo bat eskatu, Ánimas-era joan eta berriz itzultzeko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 366. orr.

Argi distiratsuegiak itsutu egiten zuen tarte baterako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 55. orr.

Gerraz jardun genuen beste tarte batez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 47. orr.

Tarte batez isilik lotu ziren, ahoa josita legez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 120. orr.

Goizeko 3retatik 10etarako tartean, 37 litro utzi zituen Arantzazun bertan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 400. orr.

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hilabete pasatxoko tartean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 33. orr.

Atrakatzeko maniobrak iraun zuen tartean ontziburuak ez zion aldarri egiteari utzi.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 56. orr.

6 (denborari dagokiola izenondoekin)

Ez zuen irakurtzen, tarte libreetan leihoaz hara adreiluzko horma mortuari begira egoten zen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 42. orr.

Epaileen liburuak hutsune luze bat bete nahi du: lurraren konkistarekin hasi eta Erregeen garairaino doan tarte handia.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 16. orr.

Irrati eta telebistetan ere tarte berezia izan du komunikatuak.  Berria - Harian   2006-03-23

Guardia aldatzeko erabiltzen duten tarte labur hori erabili beharko diat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 43. orr.

Kafea eskatu zuen nik bezala, eta, tarte txiki bat bertan eman ondoren, bere automobilean sartu ginen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 197. orr.

Bermeotarrak 11 ehuneneko tarte txikiarekin gailendu ziren.  Berria - Kirola   2004-09-21

Tarte luze batean -ordubete baino gehiago, taxutu nuenez- asotsik apalena ere ez zitzaidan inguratu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 274. orr.

Tarte luze batean ez zen deusik jazo, harik eta Laudio izeneko tokira heldu ziren arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 133. orr.

Emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 145. orr.

Tarte handiegia dago hamar urte eta ehun urteren artean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 359. orr.

7 (denborari dagokiola hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Tabernetan ateak irekita zeuden, eta argi tarte dirdariak igortzen zituzten kale aintziratu ilunetara.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 101. orr.

AP-68, A-8, N-1, A-15, N-240 eta N-622 errepideak ordu tarte batzuetan zabalduko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Likoreen eraginpeko eskuzabaltasun-tarteetan baino ez zioten ekiten euren arteko adiskidetasun-harremanari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 155. orr.

-Polikarpo ez da itsusia -esan zuen, eta isiltasun tarte baten ondoren.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 458. orr.

Zalantza tarte hura aprobetxatu du lehen dardoa jaurtitzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 86. orr.

Bertsolaritzaren publikoa ez da belaunaldi tarte jakin bat edo euskaldun mota berezi bat.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 55. orr.

8 (testu inprimatuetan)

Lerro artean tarte eta erdi utzi.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

Paragrafotik paragrafora bi tarte utzi.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

9 (adizlagun gisa)

Neska, ordea, tarte sartu zen: [...].  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 35. orr.

10 tartean adlag ik artean.

Kaleetan elkarri hitz egiten dioten lagunek ere, metro pare bateko distantzia uzten dute tartean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 144. orr.

Tartean baso-galtzeak desagertzeko zorian utzi dituen landareen material genetikoa ere badago.  Berria - Gaiak   2004-06-10

Gero, urrundu egin ziren Jakobengandik, hiru eguneko bidea tartean jarriz.  Elizen arteko biblia   Has 30,36

Handik maisu-maistren etxearen zati bat ikusten zen, eta frontoiaren alde bat ere bai, tartean plazaren izkina bat zutela.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 172. orr.

Shakespeare eta beste autore bakan batzuk, tartean Petrarca, aipatu ditut bizitzan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 32. orr.

-Tartean Ttipirena gertatua baitzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 360. orr.

Tartean beste ahalegin batzuk ere egin zituen, ingelesez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 17. orr.

Elkarrengandik banandurik zeuden, tartean hesitxo bana zutela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 400. orr.

Kritikak ere entzun behar izan zituen, Scott McLeod kazetari eta idazlearen hau tartean: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 94. orr.

Eta horra, oinezko eta zaldizko gudari-talde handia zetorkien gainera; erreka besterik ez zuten tartean.  Elizen arteko biblia   1 M 16,5

Poeta komiko grekoek ere, koruaren kantuak tartean txertatuz, zatitu egin zituzten beren jardunaldien espazioak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2150. orr.

Triglifoak honela banatu ondoren, tartean metopak jarriko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1930. orr.

Liburu haiek eman zizkidan ondoren, Axularren Gero hura ere tartean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 215. orr.

Eta tartean gu, iberiarrak, jesarrita.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 90. orr.

11 (izan, ibili eta kideko aditzekin)

"Nire aita ere tartean al zen?", esan nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 219. orr.

-Baina Ivan Grigorievitx ez da bakarra, beste batzuk ere badira tartean -zakartu zitzaion Ivan Antonovitx.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 212. orr.

Amona tartean zela, edozer gauza zen posible.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 52. orr.

Ez dugu hori aldatu, aldatzeko arrazoi batzuk tartean izan arren.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 80. orr.

Aitor dut; Ines tartean izan barik ere, berdin-berdin gura izango nukeen armadara joan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 39. orr.

Eta, lotsaren lotsa, hiriko funtzionario nagusiak tartean dira, baita gobernadorea bera ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 534. orr.

Ez dakit Xabier tartean izan zen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 158. orr.

Tartean ontziaren ugazaba eta haren semeak direla aditu diat.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 368. orr.

Akabo, armak tartean baziren, kontua askoz larriagoa zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 222. orr.

Hala, zelularen oinarriko eragiketa jakin batzuetarako, erreakzio eta eragin-trukeak tartean direla, zenbait multzo espezifiko jartzen da lanean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 110. orr.

Gero gure bekatuak daude tartean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 77. orr.

Gainera, adin txikikoak zeuden tartean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 305. orr.

Nahiz tartean, eta erregu egile, Karlos Setimo bera ibili.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 203. orr.

-Badaki zerbait badabilela tartean, bale, baina ez daki zer.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 61. orr.

Batek ezin du harremanik izan Stephen batekin [...] ez eta beste edozein savantekin ere, sentitu gabe oso arrotza den zerbait tartean dabilela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 220. orr.

Eta, nola ez, usainak ere tartean zebiltzan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 17. orr.

Pozoigarria izan daiteke tartean dabiltzan guztientzat, batez ere ohartzen bazara, hasteko, beharbada ez zeundela egina ezkontzarako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 9. orr.

· Neskaren bat tartean?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 153. orr.

12 (-en atzizkiaren eskuinean)

Erailerik ere izango zen jende multzo ikaragarriaren tartean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 26. orr.

Fionnek akuilua jaso zuen, eta mutilaren eta munstroaren tartean kokatu zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 107. orr.

-Berrogeita hamaseigarrenean, bederatzigarren eta hamargarren abeniden tartean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 26. orr.

Ez zuen begi-zirkinik egin, ezta ni ateraino joan eta haren begiradaren eta atearen tartean jarri nintzaionean ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 239. orr.

Kontuan hartu, berebat, pilastren eta fronteko kolomen tartean gainerako kolomak jarriko direla.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2050. orr.

Falta diren baldosen tartean kortxoa itsatsi dut.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 65. orr.

Doi-doi zirkunferentziaren eta karratuaren aldearen tartean geratzen den arkuaren tamainako ildaxka zizelkatuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1950. orr.

Jupiterrek bere orbita Marteren eta Saturnoren tartean dauka.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4270. orr.

Jar dadila bizardun hori bien tartean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 192. orr.

Joaniko gu bion tartean jarri zen, niri lepoa emanez, han ez banengo moduan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 333. orr.

13 (izen soilaren eskuinean)

Pepinoa ogi tartean gauero, eta noizbehinka, izokin keztatua. Pipa hortz-tartean estutuz, makurtu egin zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 136. orr.

Dena dela, baserriko abere tartean hazi eta hezia izanik ere, sorgina izan da hitz hau neretzako.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 22. orr.

Han zeuden hormetan, landareetan, harri tartean, zuhaitzetan, geldi-geldirik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 155. orr.

Beste batzuek sabaian edo ganbaran egiten dituzte umeak, lasto tartean.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 16. orr.

Hara non ikusten duen erle-multzo bat lehoiaren hezur tartean, bere ezti eta guzti.  Elizen arteko biblia   Epa 14,8

Bizitzaren ote tartean hazia eta hezia naizela esan dezaket.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 27. orr.

Badaude era horretako ur batzuk kanpora ateratzen ez direnak, baizik eta harkaitz tartean geratzen direnak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3730. orr.

Neska gazte bat, riflea hanka tartean, baginan barna sartu eta tiroz josi zuten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 60. orr.

Hauts tartean nengoen, aire lasterrean, argi gordinen azpian, kartoizko dekoratuen artean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 246. orr.

14 tartean behin noizean behin.

Baina dena ez da galera, eta tartean behin izaten ditugu gure modukoek poz ttiki batzuk ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 227. orr.

Tartean behin siroko bafadaren batek beste zaparradaren bat botarazten zuen oraindik San Giovanni gainean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 105. orr.

Ez zuen ezer askotarako balio izaten, baina tartean behin efektua egiten zuen ukendu ikusezin hark.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 23. orr.

Beltza kobazuloan sartu, eta, geroztik, tartean behin bakarrik ateratzen da, Mireiaren arima Samanako paraje liluragarrietan paseatzen ikusteko.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 116. orr.

Baina jarraitzaile sutsuenak ere behar du tartean behin itxaropen izpiren bat, heldulekuren bat.  Berria - Kirola   2006-03-05

Oso tartean behin idazten ditut poemak.  Berria - Kultura   2006-03-07

15 tartean behinka noizean behin.

Bidetxoa baso erditik zihoan denbora guztian; tartean behinka bakarrik igarotzen zen argigune pendizen batetik.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 45. orr.

16 tartean sartu

-Barkatu tartean sartzen banaiz... zera... tête a tête honetan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 203. orr.

-Nik, berriz -sartu zen tartean Jonathan, goxo-goxo-, ez dut uste zuk esan bezala gertatu denik kontua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 104. orr.

Marrazketa ere sar daiteke tartean, kaligramen kasuan esate baterako.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 15. orr.

Marro harengana abaildu zen, lepotik heldu, eta eman egingo zion, nagusia tartean sartu izan ez balitz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 204. orr.

Izan bedi aski hau esatea: Eros sartu zen tartean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 69. orr.

Laster neureganatuko nukeelakoan nago... baldin Marcelek muturra tartean sartu ez balu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 76. orr.

-Zer zabiltza zu tartean sarturik?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 498. orr.

Hizkuntza arazo bat, horixe izan zen tartean sartu zitzaiguna.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 93. orr.

17 tartean-tartean

Tartean-tartean, niri begira geratzen zen, baina berehala zuzentzen zituen begiak beste alde batera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 124. orr.

Tartean-tartean, komunikabideek denboraldi baterako modan ezartzen dituzten hitzei erreparatzea maite dut.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 68. orr.

Kazetaria lanbidearen hastapenetan uzten duten gertaerak dira, tartean-tartean fortunatzen direnak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 37. orr.

Niretzat suerte handia zen han nirekin zeuden guztiek euskaraz jakitea; mundu hartan tartean-tartean euskaraz egin ahal izatea bizigarria zitzaidan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 90. orr.

Sua indarrean, ke beltza zeruan eta tartean-tartean eraikuntzaren zatiak lurrera.  Berria - Harian   2005-06-14

18 tarteko ik arteko.
19 denbora-tarte

Denbora tarte hori, oro har hartuta, laburra dela eman lezake, baina oso luzea da zentzumenen beste lorpen batzuekin alderatzen baldin bada.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 33. orr.

6 hilabete eta 13 egun joan ziren zehazki denbora tarte horretan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 198. orr.

Denbora tarte batez ohe ertzean egon ginen eserita, eraztunari begira-begira.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 28. orr.

Denbora tarte batean Ararateko mendi-mazelari iratsia egon eta gero handik altxatu zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 121. orr.

"Ilunbarra baino denbora-tarte hoberik ez zagon mozkortzeko", esango zuen Stanek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.

Ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso-osorik denbora tarte zehazgabe hura.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 10. orr.

Denbora-tarte labur horretan Tsin-go Cheng erregeak ordu arte bizirik zeuden beste sei erresumak eraitsi zituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

Denbora tarte luze batez, aita ere "frontean" izan zen niretzat, amak "eroria" zela erran zidan egun hura arte behinik behin.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 10. orr.

Urdaila beteta daukagunok, aldiz, gero eta denbora-tarte urrunagoetan pentsatzen dugu.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 125. orr.

20 tarte-bitarteka adlag

Ni kapitaina ninduan Saseta batailoian, eta tenienteari tarte-bitarteka autoa eskatuz hasi gintuan Polixene eta biok ilunkeran ateratzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 47. orr.

21 tarte-bitarteko izlag

Baina bai tarte-bitarteko jende honek, bai aguretuek, denek arazo berdina daukate gaur egun: entzule falta.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

adin tarte (33); adin tarte horretako (11); arteko tarte (17); bidearen tarte (7); denbora tarte (182); denbora tarte bat (12); denbora tarte batean (11); denbora tarte batez (9); denbora tarte berean (7); denbora tarte laburrean (7); denbora tarte luze (7); denbora tarte luzean (6)

egiteko tarte (9); hain tarte laburrean (5); handik tarte batera (10)

tarte bat (152); tarte bat egin (6); tarte bat hartu (19); tarte batean (63); tarte baten buruan (6); tarte baten ondoren (11); tarte baten ostean (6); tarte batera (23); tarte baterako (9); tarte batez (86); tarte batzuetan (7); tarte berean (18); tarte berezia (7)

tarte estu (6); tarte gehiago (8); tarte gutxi (11); tarte guztia (8); tarte guztietan (5); tarte handi (6); tarte handia (44); tarte handia dago (6); tarte handiagoa (23); tarte handiak (6); tarte handiarekin (5); tarte handiena (5); tarte handirik (20)

tarte jakin (9); tarte labur (25); tarte labur batez (5); tarte laburra (7); tarte laburrean (19); tarte luze (51); tarte luze bat (6); tarte luze batean (12); tarte luze batez (14); tarte luzea (20); tarte luzeagoa (5); tarte luzeak (5); tarte luzean (11); tarte luzez (9)

tarte polita (9); tarte txiki (15); tarte txiki bat (6); tarte txikia (28); tarte txikiagoa (6); tarte txikian (14)

tarte zabala (23); tarte zabalak (5

urteko tarte (8)

adin tartea (11); arteko tartea (69); azken tartea (5); bere tartea (9); bien arteko tartea (7); bitarteko tartea (5); denbora tartea (16)

egiteko tartea (18); eguneko tartea (5); erdiko tartea (11); hilabeteko tartea (5); hobetzeko tartea (7)

inguruko tartea (6); metroko tartea (7); minutuko tartea (9); negoziatzeko tartea (5)

orduko tartea (7); segundoko tartea (10)

tartea atera (8); tartea atera zion (6); tartea badagoela (5); tartea dago (8); tartea dagoela (5)

tartea egin (9); tartea egingo (7); tartea egiten (5); tartea egon (6); tartea ematen (13); tartea handitu (10); tartea hartu (7)

tartea ireki (14); tartea ireki zuten (5); tartea irekitzea (9); tartea irekitzea lortu (7); tartea irekitzen (5); tartea izan (9); tartea izango (5); tartea jateko (5); tartea lortu (5); tartea murriztea (7); tartea murriztea lortu (5); tartea murriztu (6)

tartea utzi (15); tartea utzi behar (8); tartea utziz (14); tartea uzten (10); tartea zabaldu (7); tartea zabaltzeko (5); tartea zegoen (7)

urteko tartea (10)

arteko tarteak (16); denbora tarteak (5); tarteak egiteko (6); tarteak egiten (5)

arteko tartean (13); azken tartean (6); bien tartean (10); dago tartean (14); daude tartean (21)

erdiko tartean (5); hanka tartean (5); hatz tartean (5)

izan zen tartean (5); izan ziren tartean (6); izaten dira tartean (5); kilometroko tartean (5); kolomen tartean (5); minutuko tartean (7)

ogi tartean (6); orduko tartean (5); sartu da tartean (6); sartu zen tartean (17)

tartean baita (6); tartean baziren (6); tartean behin (37); tartean da (9); tartean dago (9); tartean dagoela (8); tartean dagoenean (6); tartean daude (12); tartean daudela (5); tartean dauden (6); tartean daudenean (6); tartean dela (16); tartean dira (11); tartean direla (23)

tartean egin (6); tartean egon (6); tartean geratzen (6)

tartean izan (22); tartean izanda (5); tartean izango (10); tartean jarri (7); tartean lau (14); tartean lau polizia (5)

tartean polizia (5); tartean preso (5); tartean sartu (58); tartean sartu zen (12); tartean sartuz (7); tartean sartzea (6); tartean sartzen (20); tartean tartean (19)

tartean ume (7); tartean zegoen (9); tartean zela (11); tartean zen (13); tartean zirela (8); tartean ziren (12)

urteko tartean (10); zegoela tartean (6); zegoen tartean (7); zeuden tartean (10)

sartu zen tartera (6)

atsedenerako tarterik (5); egiteko tarterik (9); tarterik ez (22); tarterik gabe (17); tarterik utzi gabe (11); zalantzarako tarterik (9); zalantzarako tarterik uzten (5)


tartealdi iz tartea.

Tartealdi hori da benetan izugarria; linboa, alegia: bi munduren artean egotea, bata hila/bestea sortzeko indarrik gabea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 148. orr.


tartedun izond tartea duena.

Atxetako errepidearen aldetik begiraturik, baserriak atzetik zeukan leiho tartedun hura aldatuta dagoela eman dit.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 144. orr.

Intimitate tartedun hori, nahitaezkoa eta zorizkoa, hiriaren ezaugarri nagusia da niretzat.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 204. orr.


tartejarri, tartejar, tartejartzen 1 da/du ad tartean jarri.

Baina abokatua ez zen bera eta heriotzaren artean tartejartzen ahal den hirugarren pertsona bat.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 43. orr.

2 (era burutua izenodo gisa)

Eta orain, bizitzak iragazki babeslerik onartzen ez duen ekintza bakarraren aurrean paratzen zuen, pertsona tartejarrien bidez bizitzera ohitutako hori.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 49. orr.


tarteka adlag 1 tarteak utziz, tarteak hartuz.

Bidezidorra, blai-blai eginda, labain zegoan oso, eta harritsu ere bai tarteka. Urrezko belarritakoak egingo dizkizugu, zilarrez tarteka apainduak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 23. orr.

Horrez gainera, tarteka eta alderik alde hartuz, zabalera berdineko harriak jartzen dituzte, haiek diatonos deitzen dituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1190. orr.

Lan nekea da [...] eta neke hori liburuan nabarmendu ez dadin, baditu tarteka sartzeko kontakizun kostunbrista batzuk ere.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 39. orr.

Bidean aurrera, tarteka zuhaitzetako sustraiak espaloian nabarmentzen zirela ohartu naiz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 63. orr.

Basoarte amaigabea, zarratua, tarteka indiar txabola multzo bat edo beste.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Gure azpian, zingirak beti ere, axal eta uherrak, tarteka lur-zerrenda batzuk, harea, zingirak berriro, noiz berdeak, noiz gorriskak, ezpain-lapitzaren kolore, ez dakit nik zergatik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 23. orr.

Zuria, tarteka harri mokor batzuk murruan agertzen direlarik, kare zuriz inguraturik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 131. orr.

Haizemaile baten eran hedatzen baitzitzaizkion hortzak, tarteka hutsuneak ageriz, kuia hustuekin egiten diren kriseiluen antzera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 67. orr.

Neronek euskaratu dizut eta tarteka moxtu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 277. orr.

Tarteka loreak ikusten dira.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 206. orr.

2 aldian behin, noizean behin.

Tarteka urrungo trumoi-hotsen oihartzuna hedatzen zen inguruetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 63. orr.

Tarteka, hitz batzuk ernetzen ziren gizon haren ahotik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 168. orr.

Tarteka, dardara bat igarotzen zen oihal mugikor haren gainetik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 383. orr.

Kaleko ahotsak datozkizu, klaxonak eta metroaren burrunba, baita tarteka hegazkinena ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 138. orr.

Lotsatiek tarteka erakutsi ohi duten fanatismoarekin defendatzen zituen bere ideiak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 79. orr.

Gutunak ere bai, tarteka.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 77. orr.

1966 eta 1967ko gertaerak osorik zeuzkan gogoan, 1968 eta 1969koak partez edo tarteka, eta 1970etik aurrerakoak, berriz, ia erabat ahaztuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 63. orr.

Kosta egiten zait orrialdeak arin pasatzea, galdu egiten naiz tarteka lerro artean, baina testuak badu kalitate bat, badu lilura bat, eta aitzina jo behar dudala esaten diot neure buruari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 31. orr.

Zirrara batek astintzen ninduen tarteka: iruditzen zitzaidan ero baten erretolika entzuten ari nintzela.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 79. orr.

Badaki, bai, otsailak izotz mortalak ekartzen tarteka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 60. orr.

Bi ordu luze egin omen zituzten gizona betiko urrunduko zuen hegaldiaren zain, kafetegiko kristalaren bestaldean airean gurutzatu eta lurrean pausatzen edo urrunean galtzen ziren hegazkinei tarteka begiratuz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 23. orr.

Izan ere, balantzaka, lepoa oker eta tarteka begietan beltzuneak izan arren, eusten nion, joan eta etortzen nintzen, eraman eta garraiatzen nuen, dena zaku bakar bat jausten utzi barik.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 172. orr.

Tarteka lo, tarteka esna egon zen plazerrak eramandako munduan, arazorik gabeko mundu igarokorrean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 77. orr.

Halakoekin harrapaturik burua, ohean iraun nuen, tarteka izuz eta tarteka geroaren esperantzaz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 348. orr.

3 tartekako izlag aldian behingoa, noizean behingoa.

Profesional espezializatuek tartekako garbiketa sakona edo aldiro-aldiroko garbiketa egiten dute ezinduta dauden pertsona nagusien etxeetan. Jardun osoko lau lagun, gerratean espainiar polizi indarretakoak izan direla diotenak, eta tartekako hamabi lagun ei dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Gazteleraz ere zertxobait badaki eta, ni neu narabil aspaldion tartekako irakasle.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 259. orr.

Leihoan haize balen eta tartekako kazkabar jasen hotsa entzuten nituen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 160. orr.

Bere pertsonalitatea Paulova dantzariarekin nahasten zuen tartekako brote eskizofrenikoetan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 71. orr.

Denbora erraz zihoan erietxean: lotan ez nengoenean, nire zereginak gosea, egarria, zauriaren oinazea, tartekako solasaldiak edo tratamenduarekikoak ziren.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 181. orr.

4 tarteka-marteka aldian behin, noizean behin.

Tarteka-marteka baino ez zen etortzen New Yorkera, agian bizpahiru alditan urtean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 167. orr.

Larruzko tapizerian ezer ez jausteko kontuz jan ditu tailarinak aluminio paperezko ontzian, tarteka-marteka jatetxerantz jasoz begirada.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 122. orr.

Airean sigi-saga zebilen eta tarteka-marteka astinaldi bortitzak ematen zizkion, ia erortaraziz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 171. orr.

Hitz egiten duen bitartean, Joanak eta Danik arretaz entzuten diote, eta tarteka-marteka elkarri begiratzen diote.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 129. orr.

Bizirik dirau, haatik, artalde orok hurkoren bat hiltzeko sentitzen duen beharra, eta tarteka-marteka ardi txuriren bat besteen ondotik apartatu eta urrutira eramaten dute, koloreak bereizi ezin diren puntu bateraino.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 116. orr.

5 tarteka-tartekasup_1 tarteak utziz, tarteak hartuz.

Sakonune txiki batzuk besterik ez ziren angeluak, edo horma zuloak, tarteka-tarteka ipiniak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 105. orr.

Zainek, nolanahi ere, balbula batzuk dituzte tarteka-tarteka, nahikoa hurbil bata bestetik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 173. orr.

Zuzen eta tarteka-tarteka jarririk, gas argiontziek baizik ez zekarkioten bizitzarik heriotzazko mortu hari, kolore horiko beren sugar txikiez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 22. orr.

Hezur pilatuez beteta zeuden hormen ondotik igaro ginen -haien artean ere ageri ziren, tarteka-tarteka, botilak eta upelak-, eta katakonben barreneneko parteraino iritsi ginen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 121. orr.

Tarteka-tarteka, asko gara liburu hori irakurtzen dihardugunok.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 231. orr.

6 tarteka-tartekasup_2 aldian behin, noizean behin.

Tarteka-tarteka deitzeaz gogoratu zaitez, besterik ez, ados?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 258. orr.

Tarteka-tarteka beren pinta beteko edontzi handietatik trago batzuk egiten zituzten, eta tabakoa erretzen zuten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 168. orr.

Alabaina, tarteka-tarteka, zantzu hautsi eta nahasien bidez, nire adiskidearen buru egoeraren beste ezaugarri berezi baten berri jakin nuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 38. orr.

Gero Pernando hauspoari eragiten aritu zitzaion tarteka-tarteka, nekatu zen arte.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

badaki tarteka (4); eginez tarteka (3); egiten zuen tarteka (4); oso tarteka (13)

tarteka aditzen (3); tarteka agertzen (5); tarteka atzera (3); tarteka baino ez (4); tarteka bakarrik (4); tarteka burua (3)

tarteka egin (3); tarteka egiten (5); tarteka elurra (3); tarteka eman (4); tarteka esnatu egiten (3); tarteka euri (3); tarteka euria (3); tarteka gertatzen (6); tarteka haize (3); tarteka harri (3)

tarteka ikusten (4); tarteka itzultzen (3); tarteka marteka (56); tarteka martekago (3); tarteka tarteka (30); tarteka tarteka gertatzen (3); tarteka tiro (3); tarteka zerbait (3)


tartekari iz artekaria.

Ez litzateke batere gaizki egongo hiritarrei aukera hau eskaintzea ordaindu behar dituzten zergen parte bat bederen gizarteak berak zuzenean bidera dezan nahi duen zerbitzu publikoetara, tartekaririk gabe.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 50. orr.

Hirugarrenik, inguramenaren egituratzeko tartekaria da Hizkuntza.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 177. orr.


tartekaritza iz artekaritza.

Eusko Jaurlaritzak jakinarazi du ez duela Basauriko greba mugagabean derrigorrezko tartekaritza lanik egiteko asmorik.  Berria - Ekonomia   2004-03-31

Anitz gauza, besterik ezean, usadioaren aginpidean eta norbanako ikasien eztabaidapean uzten dira, epaile tartekaritzaren menera.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 46. orr.


tartekatu, tarketa, tartekatzen 1 da/du ad tartean sartu.

Zaparradak ere tartekatuko dira, batez ere ipar partean eta mendialdean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 91. orr.

Salatzen duenez, lehen atalean, Plinio-ren zati labur batzuk tartekatu dira.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 132. orr.

Ez dakit zergatik tartekatu zitzaidan irudimenean kantuan ari den emakume hori.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 35. orr.

Baina Herio tartekatzen zitzaidan beti pentsamenduan, irudimenean, grabatuan...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 225. orr.

Askotan, juntagailua tartekatzen da erdian, esakune bereziak sortuz: kinki eta kanka, kirri eta karra.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 34. orr.

Bi fotogramaren artean fotograma zuri bat tartekatuz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 37. orr.

Azalpentxo hori tartekatu dugu irakurleak uler dezan zergatik hasi zen aharrausika ilehoria Txitxikov hizketan ari zitzaion bitartean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 249. orr.

Kontratu bat idazten duen eskribauak beti edo gehienetan tartekatuko du datu faltsuren bat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 54. orr.

Zuzendu ditut kopiatzaileen utzikeriak tartekatu dituen okerrak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 82. orr.

Hirugarrenean arkitektura irudiak agertzen ziren negatiboan, irudi berorien argazkiak tartekaturik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 146. orr.

Beste egile batzuen hitzak, esaldiak, pasarteak... tartekatu ditugu han-hemenka.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 21. orr.

Hizkuntza batean beste hizkuntza bateko hitzak-eta tartekatzea.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 192. orr.

2 (elkarrizketetan)

Zer gertatzen zaizu, Ana?-tartekatu zen Garbiñe, inor gutxik espero zuenean-.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 97. orr.

-Alpujarrak Andaluzian daude, ama -tartekatu zen Karmele, ahizparen laguntzan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 19. orr.

-Lasai, aita -tartekatu zen Ayako, eta niri begiratu zidan zerbait eransteko-.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 146. orr.

-Ez -tartekatu zuen Agustinak, ahotsa apalduz-.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 131. orr.

Horrela ikasi zenituen tatuajeari buruzko xehetasunak?-tartekatu zuen berriro gazteak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 152. orr.

Ez zidan hitzik tartekatzeko aukerarik ematen, eta ordu arte baino zurrunbilotsuago aritu zitzaidan, datuak hor, datak hemen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

Baina orduan amona tartekatu zen: [...].  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 123. orr.

Istant horretan Bigarren Mihi baten esana tartekatu izan balitz bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 159. orr.

3 tarteka txandakatu.

Lerroa, gizonak eta emakumeak tartekaturik baitzituen, jauregiko harresiraino luzatzen zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 98. orr.

Eguzkia eta lainoa tartekatu ziren hurrengo astean Garrüzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 125. orr.

Hitzak eta isiluneak tartekaturik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 309. orr.

Beti ibili izan gara horiek bata bestearekin tartekatzen eta elkarren artean moldatzen.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 31. orr.

Errutinazko tramite bat betetzen hasi ziren bi agenteak, tonu ofiziala eta tonu lagunkoia tartekatuz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 92. orr.

Bere bizitzaren kontaketari ekin zion, oso estilo berezia erabiliz, berbak eta barreak tartekatuz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 47. orr.

Haragi-puska handiak sartuz banan-banan burdinazko barra luzean, gihar eta gizen zatiak tartekatuz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 68. orr.

Proteinak kodetzen dituzten sekuentziak -exonak- etenez, badira, gehien-gehienetan, sekuentzia ez-kodetzaile batzuk -intronak- tartekatuak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 121. orr.

Traste konplexuak eta errazak tartekatuko dira dendako erakusleihoan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 62. orr.

Behe-behean, beiraren kontra, rillette poto errenkada bat zegoen, ziape potoekin tartekatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Baxango haritzez arraunak, boliz tartekaturiko Zipreko zipresez zubia.  Elizen arteko biblia   Ez 27,6

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tartekatu dira (6); tartekatu ditu (7); tartekatu dituzte (3); tartekatu izan balitz (3); tartekatu zen (7); tartekatu ziren (4); tartekatu zituen (12); tartekatu zituzten (10); tartekatu zuen (16); tartekatu zuten (3)

tartekatuko dira (9); tartekatuko ditu (9); tartekatuko dituzte (3)

hitzik tartekatzeko (3)

tartekatzen da (4); tartekatzen dira (18); tartekatzen diren (4); tartekatzen ditu (19); tartekatzen dituen (5); tartekatzen joan ziren (3); tartekatzen ziren (7); tartekatzen zituen (6); tartekatzen zuen (3)


tartekatze iz tartean sartzea; tartean txandakatzea.

Behin edo behin, tartekatze zabalagoa erabiltzen dugu xede berarekin.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 148. orr.

Tartekatze perfektuaz ari garenean (k-b-k-b-k-b), banana hitza da nazioartean erabili ohi den izena.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 106. orr.

Aipatu dezagun, lehenik eta batez ere, tartekatze kontzeptua: ehundura duen gainazal baten aurrean haren azaleraren zati bat estaltzen duen gauza bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 43. orr.


tarteki 1 iz koma-tartea, tarte esaldia.

Zilegi bazait nire obrari buruzko iruzkinekin tarteki bat egitea.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 97. orr.

2 (egunkarietan-eta)

Titulu nagusietara jota, leiho eta tartekiak albo batera utzita, ez dira egunean zortzi-hamar baino gehiago aipu markak dakartzaten lerroburuak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 177. orr.

Pixka bat egokitua, tarteki bera erabil dezakek izenburutako, inork plajioa sumatzeko beldurrik gabe: "Bide-lapur modernoak gure autobideetan". Irakur azken tartekiaren azpiko testua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 130. orr.


tarteko 1 izlag tartean dagoena.

Tarteko hitzak behar nituen, ez beroegiak, ez hotzegiak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 32. orr.

Tarteko espazioari, grezieraz metope esaten zaio eta honela banatu behar da: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Tarteko langetak erdian jarriko dira; gainerakoak, bata goiko aldean eta bestea beheko aldean txertatuko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2030. orr.

Egon litezkeela tarteko geruzak, ez arraza-esperientziak ez esperientzia pertsonalak metatuak, maila supra-pertsonal baina infra-razialeko talde-esperientziak baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 328. orr.

Kolpe kodetuak joz tarteko horman.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 180. orr.

Lege publikoek ez dute uzten tarteko pareta mehelinetan oin eta erditik gorako lodiera duten hormarik eraikitzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1250. orr.

Baldin eta aipatutako bi bide bakarren artean norbaitek tarteko bidea proposatu nahiko balu, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 79. orr.

Ez zen gonbita; aginduaren eta desafioaren tarteko adierazpena zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 206. orr.

Hitzak errepikapenean tarteko letraren bat galtzen du.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 57. orr.

Hemen ez dago tarteko biderik, eta gure alde ez dagoena kontra dago.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 113. orr.

Horrela, kimika-ariketaren eta polizi eleberriaren tarteko ikuspegi horretatik, erakargarri zitzaidan problema.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 205. orr.

Alde bakarra da filosofoek liburuki atseginetan argitaratzen dituztela beren lanaren tarteko urratsak, eta nik, berriz, haiek galtzea erabaki dudala.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 38. orr.

Haren belar tarteko ibilera isilgordeak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 153. orr.

Hitz tarteko marra gaizto itsusi hori (-) gailendu zaio, eta niri nazka ematen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 67. orr.

Ur-tantatxo guztiak uniformeak eta txikiak direnean, 0'5 eta 2 mm tartekoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 257. orr.

Beheko faxak horietako hiru zati hartuko ditu, tartekoak lau, eta goikoak bost.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1710. orr.

2 (predikatu edo izenondo gisa)

-Emakumeak ere tarteko diren ipuintxo batekin?  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 13. orr.

Ostatuen izenak [...] nekez mudatzen dira, gerla, inbasio edo gisako kataklismoren bat tarteko izan ezean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.

Hara, Gordon ere tarteko da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 145. orr.

Zer aukera zeuden Ian Metropolisek onar zezan bera ere tarteko izan zela engainuan?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 243. orr.

Gerrarteko hiru mendeak aztertzeari ekiten badiogu, kasu bakoitzean tarteko edo osagarrizko dei genezakeen gerra edo gerra-multzo bat aurkitzen dugu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 312. orr.

Aita moderno eta belaxkaren sindromea zegoen tarteko, hots, beldur alua, gure seme-alaben adimen ahula kordokatzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 342. orr.

Gercourt jaun zital hori behar zen tarteko gertatu!Osaba Felipe tarteko eta lekuko eginez, Donostiari agur esatea erabaki nuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 130. orr.

Sistemak, batez ere klima fresko edo tartekoetarako diseinatua izanagatik, oso ondo funtzionatzen du tenperatura altuetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 133. orr.

Beste egoera tarteko bat ere izaten zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 152. orr.

Ez handi ez txiki, tartekoa baizik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 368. orr.

Komandantea komandante, marinelak marinel eta tartekoak tarteko.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 165. orr.

3 (izan aditzarekin konpletibetan)

Hilaren 21ean Ernest Hemingwayren taldea zaldi-apustutan sartu da, Mundakako abadea tarteko dela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 250. orr.

Benetan amorragarria da ikustea ezen, askotan gertatzen den bezala, laguntxoen arteko konponketak tarteko direla, okertu egiten direla benetako judizio zuzenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1450. orr.

Euskotarren sorreran izan zituen, antza, aurreneko istiluak, erlijioa eta politika, (biak zakurbazka berdintsu izaki), tarteko zirela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 115. orr.

Adin horretako gazteak ditut orain unibertsitatean ikasle, gaztetan nire ikaskide izandako lagunen seme-alabak tarteko direla sarri.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 14. orr.

4 (esaldi bukaeran adizlagun gisa)

Hantxe zeuden "Mutilak", Ed ere tarteko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 161. orr.

Zortzi gonbidatu zenbatu nituen denera, ni tarteko.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 122. orr.

Aukera izan dut amerikar eta britainiar kazetariekin, ezkertiar kutsuaren ospea duten batzuk tarteko, hitz egiteko.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 104. orr.

Baina gona-kontu ilunak tarteko, neskaren anaiek hil omen zuten.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 52. orr.

Jaurtikin horrek berak Lincoln hil zuen, antzezle baten egintza kriminal edo eta magiko bat tarteko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 189. orr.

Gürs-etik alde eginak ziren euskoak -zerbitzuetako batzuk tarteko- Britainia Handira joanak ziren. Baina behin batean hemengo beste arkitekturak ere, hain karibetar dirudien kolonial hori tarteko, denak etorri ziren arrotz eta lekuz kanpora.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 174. orr.

Eta mirariren bat tarteko, hala egin zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 17. orr.

Orduan batzuek, Jurica tarteko, futbola ikustera egin dute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 185. orr.

Josean ere gaixotasuna tarteko iritsi zen Zuhaizpe atseden eta osasun etxera.  Berria - Harian   2005-07-02

Lotzen dira gauza memoriadunak sorpen artistikoarekin, gizaldi berriak tarteko.  Herria   2003-07-17

• 5 izond ertaina.

Pikor handiko geruza hori eman eta lehortu ondoren, beste geruza bat emango da tarteko pikorrarekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.

-Erakutsi tarteko prezioko oihalen bat -entzun zen haien atzean Txitxikovi ezaguna iruditu zitzaion ahots bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 505. orr.

Zeharka begiratu ziola, Txitxikovek tarteko tamainako hartz baten antz ikaragarri handia hartu zion oraingoan Sobakevitxi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Bere seriotasuna eta tarteko adineko jendearen moduzkotasuna ahazturik, jauzi bi egin zituen gelan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 200. orr.

Alturaz tartekoa zen, baina dena osorik hartuz hain polita zenez, txikia zirudien.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 10. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arazo ekonomikoak tarteko (3); arazoak tarteko (8); arrazoiak tarteko (11); bera tarteko (3); dauden arrazoiak tarteko (4); dela tarteko (4); direla tarteko (6); diru kontuak tarteko (3)

emaitza txarrak tarteko (4); hutsuneak tarteko (3)

kontuak tarteko (10); lesio bat tarteko (4); lesioa tarteko (6); lesioak tarteko (9); liskarrak tarteko (3)

tarteko adineko (5); tarteko bat (3); tarteko bide (3); tarteko bidea (4); tarteko biderik (4); tarteko dela (6); tarteko direla (8); tarteko diren (4)

tarteko helmugak (3); tarteko helmugetako (4); tarteko hitz (3); tarteko hizkerak (5)

tarteko izan (7)

tarteko zela (6); tarteko zerbait da (3); tarteko zirela (7); tratu txarrak tarteko (3); txartelak tarteko (9); zigorra tarteko (6); zigorrak tarteko (6)

tartekoa zen (4)

tartekorik gabe (3)


tarteño iz tartetxoa.

Tarteño bat igo, bertze bat, eta berdin.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 171. orr.

Metalezko kasko pisuak beheititu dituzue begietarako tarteño bat baizik ez utzi aldera.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 11. orr.


tartesartze iz tartean sartza.

Zerk bultzatu zuen olerkaria tartesartze trakets hori egitera?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 162. orr.


tartesiar iz Andaluziako mendebaldeko herri bateko kidea, erromatarren aurrekoa.

Nafarroako zaldun guztiei, tartesiarrei eta Leongo zaldun guztiei ere.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 130. orr.


tarteso-andaluziar izond tartesiarra eta andaluziarra dena.

F. Wulff historialariak, testu berri batean, kultura tarteso-andaluziarra begi euskotarregiz ikusi eta ebatzi izana leporatzen dio.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 255. orr.


tartetxo 1 iz tarte txikia.

Azkenean, atea tartetxo bat zabaldu, eta burua atera zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 357. orr.

Zirkuaren sarreraren atzealdera joan zen, olana bati tira egin, tartetxo bat zabaldu eta esan zion Martini: [...].  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

Autoraino iristen naizenean giltza sarrailan sartu eta maletatxoa kopilotoaren eserlekuaren aurrean dagoen tartetxoan uzten dut, zoruan, tapizeria ez bustitzeko.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Bulkada bat abiatu denean, axoiak ez du beste bulkadarik onartuko tartetxo bat igaro arte: milisegundo bat edo bi normalean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 224. orr.

Eta berauetan, erlauntzaren gisako egituran, berrogei bat tartetxo, letra-moldez beterik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 169. orr.

Egin egunkarian tartetxo bat eskaini zidaten, iragarpentxoa bezperatik bidali eta han ipintzeko.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 126. orr.

Bakoitzak tartetxo bat bilatzen zuen gorputz nabarrezko ore hartan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 102. orr.

Gero, Armadako lekukoen hitzetan, tartetxo bat urrundu, itzuli eta umearengana berriz hurbilduta bere arma automatikoko kargadore osoa harengan hustu zuen.  Berria - Mundua   2004-12-22

Partidak hasiera orekatua eduki zuen arren (18-18), erdi aldera Muskarditzek tartetxoa irekitzea lortu zuen (28-23).  Berria - Kirola   2006-02-21

2 denbora-tarte txikia.

Tartetxo bat hartu zuen erantzun aurretik.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 132. orr.

Tartetxo bat egin genuen elkarrekin.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 151. orr.

Tartetxo bat baino ez genian egin han; gainerako egunetan kanpoan ostatu hartuta izan gaituk.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 120. orr.

Tartetxo bat eman genuen han.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 90. orr.

Bulkada bat abiatu denean, axoiak ez du beste bulkadarik onartuko tartetxo bat igaro arte: milisegundo bat edo bi normalean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 224. orr.

Teilatua konpondu edo eskailerako hormak pintatuko dituzue, eta tartetxoa aprobetxatuz Heineken bana hartuko duzue.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 173. orr.

Tartetxo bat eskaintzeko urtean zehar behar bezala zaintzen ez diren gorabeherei.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 48. orr.

Amonak bakarrik hartu ninduen, tartetxo batean, eta halaxe esan zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 115. orr.

Tartetxo batez Basurtokoak duda egin zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 318. orr.

Woodek tartetxo bat behar izan zuen lasaitzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 94. orr.

Une horretan arnasa hartzeko tartetxo bat izan nuen, inor ez baitzen leihatilan, eta libretak eta txartelak konparatu nituen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 24. orr.

Pilota handik, pilota hemendik, halaxe jarraitu zuten tartetxo luzean.  Berria - Kultura   2004-08-18

3 (hitz elkartuetan)

Denbora tartetxo bat egin genuen batak bestearen ondoan epeltasunean, isilik biok.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 355. orr.

Beharbada, eguzki tartetxo hau aprobetxatuz, beraren distira ikusteko aukera izango dugu.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 46. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tartetxo bat behar (4); tartetxo bat eskaintzeko (3); tartetxo bat hartu (5); tartetxo batean (10); tartetxo baten ondoren (3); tartetxo batez (15)

lehen tartetxoa ireki (3); tartetxoa ireki (6); tartetxoa ireki zuen (3)


tartexka iz tartetxoa.

Baina, hartzen du tartexka bat, eguraldi gozo baketsuagoa oparitzeko ere: erdialde hori gustatzen zaio, normalean, San Martin inguruko alditxoa, San Martinen goxaldia deitzen zaiona.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 428. orr.


tartrato iz azido tartarikoaren gatza edo esterra.

Haietako bat katalana zen, Sabadelleko fabrika batzuen ordezkaria; bestea, ardotarako tartratoak saltzen zituen errioxar bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 196. orr.

-Hemen kimika erabiltzen hasiak dira -esaten zuen Pepinitok, harentzat zibilizazioak hondatutako herria baitzen Alcolea-; tartratoak, Campeche zura, fuksina..., deabruek botatzen dizkiote hauek ardoari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 219. orr.


tas-tas (orobat taxtax) ipurdikoaren onomatopeia.

Aparailua ezker eskuaz harturik, bestearekin umeei egiten zaien tas-tas keinua egin nion Sinbadi.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 106. orr.

Uso ar bat gaizki portatzen zenean hartu ere egiten zuela eta ipurdi aldean taxtax ematen ziola...  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 51. orr.


tasa (orobat tatsa g.er. eta taxa g.er.) 1 iz ofizialki erabakiriko prezioa; zerga.

Udal administrazioa, ordea, salerosketetan egon beharra duela uste du, berak kobratzen baitu tratu horiei dagokien tasa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 151. orr.

Dolarretako epe luzeko obligazioen interes errealeko tasa [...] %9raino igo zen 1983an.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 90. orr.

Espainiako Gobernuak Elkarteen gaineko Zergaren tasa bost urtean bost puntu jaitsi nahi du.  Berria - Ekonomia   2006-01-21

Ekaien gaineko tasa eta zergen ordainketa.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 155. orr.

Kontsumoko zergak salerosketen gaineko tasa nola bihurtu.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 194. orr.

Alemaniar banku zentralak (Bundesbank), epe laburreko tasak apur bat igoaz, dolarraren balioa nabarmen jaistea lortu zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 167. orr.

Gobernadore bakoitzak probintzian sartzean bere ediktua egiten zuenez, eta bertan nahi zuen tasa ezartzen baitzion interesari, askonahiak lagundu egiten zion legeriari, eta legeriak askonahiari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 93. orr.

Esklabo berria otzana izaten da boteretsuekin, zuria goian dauzkanekin, koldarra indartsuagoekin; irentsiko du umiliaziorik iraingarriena ere ordaindu beharreko tasa baten moduan. Interes-tasak inoiz ez bezalako mailetaraino heldu ziren (%20raino ia epe laburreko tasetan 1980 eta 1981 bitartean).  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 103. orr.

2 (izenondoekin)

Politika berri horrek, epe laburreko interes errealen tasa altuekin batera, Estatu Batuetarantz bultzatu zuen munduko aurrezkia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 158. orr.

Erreserba Federalak prezio merkeetan birfinantzatzeko aukera ematen zien bankuei, eta aldi berean beren funtsak errenta finkoko merkatuko tasa altuenetan ezar zitzaketen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 185. orr.

Finantzaketa modu berri bat etorri zen 1970eko hamarraldian, hartzekodunentzat askoz seguruagoa zena: tasa indexatutako banku-kreditu sindikatuak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Orduz geroztik mailegua ezin izan da iritsi tasa zaharraren mailara, urtero Europan diru-kopurua gehitu egin delako.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 71. orr.

Suedian, banku zentralak %500eraino altxatu zuen bere tasa gidaria, bere diruaren alde egiteari uko egin baino lehen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 190. orr.

Zerga progresiboak (sarreren arabera tasa aldakorrak dituztenak) eta erregresiboak (tasa bakarrekoak) bereizten dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

Txartela ordaindu, eta ez genuela kamerarik esan genion, erretratuak atera ahal izateko tasa gehigarria eskatu zigunean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 155. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trukearen tasa-mekanismo indartsuenek ezin aurre egin izan baitiete batere trabarik gabeko kapitalen mugimenduek eragin dituzten gorabeherei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 179. orr.

Tarifa [...]: inportazioetako tasa-eskala, bertako ekoizlea kontsumitzailearen gutiziatik babesteko prestatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 246. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Interes-tasak apalak direnean erostean eta garestiak direnean saltzean datza espekulazioaren egonkortasun-eragina.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

Interes tasa altuek, kasu, ekonomia atzeraldia ekartzen dutela diote.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 30. orr.

Truke libreko egoeran, portugaldar ardo-ekoizleek truke-tasa hobea dute ingeles merkatuan beren merkatuan baino.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 39. orr.

Truke-tasak dolar bateko 150 yen eta 1,80 marko ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

Demagun Sistemaren garaian, zilarrezko txanponaren legearen eta pisuaren arteko erlazioan, kanbio-tasa berrogei sos-erdi zela ezkutuko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 81. orr.

Eskola askok, baina, matrikula tasak edo «borondatezko diru laguntzak» eskatzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-01-21

Zalantzarik gabe, korritu tasa da Estatuaren pultsua; hark plazaratzen ditu gorputz politikoaren gaitzak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 86. orr.

Errentaren gaineko zergei ala konsumo-tasei lehentasuna eman.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 20. orr.

Inbertsio-tasa hori BPGaren %22 zen 1993an.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 160. orr.

Estatu Batuetako Federal Reserve Board erakundeak interbentzio-tasa puntu-laurden bat jaistea erabaki zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Ordaindu beharreko zerga tasa errenta mailaren arabera aldatzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Oso kontuan izan behar zituen truke-tasa gorabeherak; hau da, truke-tasei buruzko ziurgabetasuna.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

Ekonomia-historian truke-tasa sistema finko garrantzitsuena urre-patroia izan da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 39. orr.

6 indizea, ehunekoa.

Ez dakigu zein izango litzatekeen egiazko langabeziaren tasa, datu horien arabera, gazte guztiak lan bila atera izan balira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 32. orr.

Hazkunde mugimenduak eta jaiotzen tasa gordina.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 131. orr.

Halako aldea egunero gertatzen ez bada ere, dezentez handiagoa da eguneroko heriotzen tasa jaiotzena baino.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 37. orr.

Hezkuntza matrikuletan dagoen tasa gordina (%etan).  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 205. orr.

Jaiotzak Europan (tasa gordina: mila biztanleko sortuak).  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 202. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hazia zeukan baginan; odolean, berriz, alkohol tasa handi samarra.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 108. orr.

Izerdia ez da beti agerikoa izaten; izerdiaren ekoizpen-tasa lurruntze-tasa baino handiagoa denean baino ez da bustitzen larruazala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 180. orr.

Nekazaritzak jaiotza tasa igotzea ekarri zuen; haurrak behar ziren, gero haiek lurra lantzen eta azienda zaintzen lagun zezaten.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 275. orr.

Emankortasun tasa munduan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 203. orr.

Hilkortasun-tasa aurrez inoiz ez bezalako maila apalera murrizteko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 392. orr.

Gaur egunean, haurren heriotza tasa hutsera jaitsi da eta bizi itxaropena 80 urte arte luzatu da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 272. orr.

Gazteen artean dago langabezia tasa handiena.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 297. orr.

1973. urtearen erditik 1975. urtearen erdira, langabezia-tasak bikoiztu egin ziren ia Estatu Batuetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 151. orr.

Urtebetean %9,1 handitu zen horien enplegu tasa.  Berria - Ekonomia   2004-12-30

Eguneko dolar bat baino gutxiagoko errenta duen pobrezia tasak %20tik %5era murriztu da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 271. orr.

Ameriketako Estatu Batuek lan-merkatu malgua dute, eta horren ondorioz langabezia-tasa apalak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 120. orr.

Jende nagusien artean dagoen alfabetatze tasa (%etan).  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 205. orr.

Gaur egun EAEn dugun unibertsitate mailako eskolatze tasa oso handia da, eta nekez joango da askoz ere gorago.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Txinako emakumeak dira suizidio tasa altuena dutenak.  Berria - Gaiak   2004-04-06

Ekonomian aurreratuago dauden lekuetan, non emakumea ekonomikoki independenteagoa den, dibortzio tasa handiagoa da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 277. orr.

Kontuan hartzen da zenbat ikaslek egiten dituzten ikasketak kalkulatutako urteetan (egiazko graduazio tasa) eta zenbatek egin beharko luketen kontuan izanik zein ziren ikasle hauen kalifikazioak unibertsitatean sartu aurretik (begiz jotako graduazio tasa).  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 169. orr.

DIU tradizionaletan, % 4-5eko hutsegite tasa -haurdunaldiak- zegoen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 99. orr.

8 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Gaur egun, espezie galtze tasa gizakia agertu aitzinean baino ehun aldiz handiagoa da.  Berria - Harian   2005-01-28

9 irud/hed

Ez al du Altzak bere zementu-tasa, zementu-kupoa, edo dena delakoa, ongi eta sobera bete?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako langabezia tasa (4); alkohol tasa (5); arabako langabezia tasa (3); arrakasta tasa (3); baimendutako hematokrito tasa (6); behin behinekotasun tasa (11); dutenen tasa (3)

emakumeen enplegu tasa (4); emakumeen jarduera tasa (3); emakumeen langabezia tasa (10); emantzipazio tasa (3); enplegu tasa (14); eskolatze tasa (10); euroguneko langabezia tasa (6); gazteen langabezia tasa (5); gizonezkoen langabezia tasa (4); graduazio tasa (3); haurren heriotza tasa (9); hazkunde tasa (13); hematokrito tasa (30); hematokrito tasa altuegia (5); hematokrito tasa gainditu (13); hemoglobina tasa (3); heriotza tasa (23); hilkortasun tasa (10); hiltze tasa (6)

inflazio tasa (18); interes tasa (81); interes tasa apalek (3); interes tasa finkoa (4); interes tasa finkoak (3); interes tasa ofizialak (4); jaiotza tasa (11); jaiotze tasa (8); jarduera tasa (15); langabezi tasa (25); langabezia tasa (215); langabezia tasa handia (3); langabezia tasa handiena (3); langabeziaren tasa (4); norandrosterona tasa (3)

onartutako hematokrito tasa (3); suizidio tasa (8)

tasa aldakorrak (3); tasa altua (3); tasa altuak (3); tasa altuegia (8); tasa altuegia eman (4); tasa altuegia emateagatik (3); tasa altuena (3); tasa apalagoa (3); tasa apalak (5); tasa apalek (3); tasa apalen (3); tasa baxuak (3); tasa bera (5); tasa bere hartan (3)

tasa errealak (3); tasa errealaren (3); tasa errealek (3); tasa finkoa (7); tasa finkoak (7); tasa gainditu (17); tasa gainditu zuen (4); tasa gordina (4); tasa handia (10); tasa handiagoa (6); tasa handiak (7); tasa handiena (8)

tasa igo (3); tasa igoera (3); tasa igotzea (3); tasa igotzeko (3); tasa jaitsi (6); tasa kontrolatzea (3); tasa malguen (3); tasa murriztu (5)

tasa ofizialak (4); tasa ona (3); tasa orokorra (6); tasa txikiena (5)

tobin tasa (3); truke tasa (60); truke tasa errealaren (3); truke tasa finkoak (4); truke tasa malguen (3)

unibertsitarioen langabezia tasa (3); urte arteko tasa (8); zerga tasa (6); zergaren tasa (3)

aebetako interes tasak (7)

euroguneko interes tasak (5); haurren heriotza tasak (3); hazkunde tasak (5); heriotza tasak (6)

interes tasak (258); interes tasak igo (17); interes tasak igoko (18); interes tasak igotzea (8); interes tasak igotzeko (8); interes tasak igotzen (4); interes tasak jaisteko (9); interes tasak jaitsi (3); interes tasak jaitsiko (3); interes tasak murrizteko (3); interes tasak murriztu (3); interes tasak puntu (11); jaiotza tasak (3); jaiotze tasak (4); jarduera tasak (3); langabezia tasak (41); langabezia tasak gora (6)

okupazio tasak (3)

tasak aldatuko (3); tasak behera (4); tasak bere hartan (7); tasak bere horretan (5); tasak gora egin (11); tasak igo (19); tasak igo ditu (3); tasak igoko (19); tasak igoko direla (3); tasak igotzea (10); tasak igotzeko (10); tasak igotzen (4); tasak jaistea (3); tasak jaisteko (13); tasak jaitsi (6); tasak jaitsiko (3); tasak maila egokian (3); tasak murrizteko (7); tasak murriztu (3); tasak puntu erdi (3); tasak puntu laurden (7)

truke tasak (26)

zentralak interes tasak (8)

truke tasan (3)

langabezia tasari (4); langabezia tasari dagokionez (3); truke tasari (3)

interes tasarik (6); langabezia tasarik (6); langabezia tasarik handiena (3); suizidio tasarik altuena (3); tasarik altuena (4); tasarik handiena (12); tasarik txikiena (5)

lan tatsa (7)


tasadore iz tasatzen duen pertsona. irud/hed

Lutero edo Inazio gurea bezalako gizatasun tasadore extuak sortu ziren arte.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 124. orr.

Inguru guzia daukat inozentzia punttuz betea, baina nere beginini lausook modernismo tasadorez zikindu zirenetik, bihotzak apenas sumatzen duen deus.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 124. orr.


tasatu, tasa(tu), tasatzen (orobat tatsatu g.er.) 1 ad zerbaiten prezioa ezarri.

Zenbatean tasatuko ote zituen hatz haiek arrebaren aseguru etxeak?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 167. orr.

Nire etxebizitzak 5 milioi pezeta (30.000 euro) balio dituela dio Jaurlaritzak, baina auzitegi arkitekto batek 17 milioi pezetatan (102.000 euro) tasatu zidan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Udalek tasatutako etxeak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-21

«Salneurri tasatutako etxebizitzak bultzatzea» da Hego Euskal Herriko erakundeen apustua.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Datorren urtean tasatutako prezioan saltzeko izango diren 317 etxebizitza.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

Horregatik, arbitroak jartzen direnean horma mehelinak tasatzeko, haiek ez dituzte paretak beren garaian izandako kostuaren arabera baloratzen, baizik eta kontuetatik kontratuak ateratzen dituzte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1190. orr.

Munduko sorkarien zinezko izatera ezin iritsi denez, sorkari bakoitzaren ordezkorik xinpleenak eta erabilgarrienak sortu ditu: izenak, numeroak... munduko errealitatea tasatu eta bere gisara erabiltzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 287. orr.

2 irud/hed

Bihar edo etzi zeinen guapo azalduko diren aurrikustearekin aski dute, bere gorputzaren edertasuna deskubritu eta tasatzen hasi den neskakoxkorrak bezala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 124. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Eriki beharreko etxe kopurua babes ofizialekoen eta tasatuen artean banatzeko. Exebizitza tasatuen prezioa 120.000 euro eta 180.000 euro artekoa izatea.  Berria - Harian   2005-06-15

Eraikiko diren %75ek babestutako etxebizitzak izan behar dute (%55ek babes ofizialekoak, eta %20k prezio tasatukoak).  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

etxe tasatuak (7)

etxe tasatuen (3); etxebizitza tasatuen (3)

tasatutako etxeak (3); tasatutako etxebizitzak (5); tasatutako etxebizitzek (4)


tasatzaile izond/iz tasatzen duena.

Aurreneko giza jarduera trukea eta salerosketa izan baitzen, gizakiak bere burua balio-emaile, tasatzaile eta tratularitzat zuen harro, ordaingarri bilakatzen zuen guztia.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Prezio-tasatzaile judu baten begiez begiratzen zien lurreko ondasunei.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

Egungo jende tasatzaileak [...] ezin du eraman inozentzia muttur bat ere inon.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 123. orr.


tasazio iz tasatzea.

Tasazio Elkarteak emandako datuen arabera, etxebizitzen batez besteko salneurria 2.439 eurokoa izan zen Araban, Gipuzkoan eta Bizkaian, metro koadro bakoitzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-10

Madrazok dio «gezurra» direla Tasazio Taldeak emandako igoera kopuruak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-10


taska iz hozka.

Zakurrari kateak egiten dion taskaren antzekoak dira, oroimenak, katea balitz bezala, berritu egiten baitu zauria.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 29. orr.


taskero iz tabernaria.

Tabernari-taskeroak musika aparatu (musikagailua) zahartu batean mugimendu batzuk egin ditu.  Berria - Kirola   2004-06-18


tasun 1 iz nolakotasuna. ik propietate.

Izakien forma, haien tasunak, haien karaktereak, sistema horren barne-erregulazioaren baitan daude.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 119. orr.

Ideiak bere baitan hartzen edo biltzen dituen tasun edo ezaugarrien multzoa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 222. orr.

Erretinaren azalera osoan modu koherentean ikusmenezko informazio bat dagoenean agertzen den ezaugarri edo tasun berezi bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 57. orr.

Kubako goxotasuna, komunikazioa lortzeko beste inongo tasunekin alderatu ezin daitekeen kualitatea: zailtasuna, trebetasuna eta abar.  Berria - Kultura   2004-10-31

Ez da, ordea, harrotasuna, zintzotasuna baizik (elkar ukatzen badute bi tasun horiek).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 18. orr.

Erresumako arazoetarako argitasun miresgarrarekin jaioa, oso denbora luzean errespetatuak izan ziren tasunez jantzia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 308. orr.

Nongotasuna nuen buruan, nire baitan nioen itsasoa objektu berdeen multzokoa zela edo berdea itsasoaren tasunen artean zegoela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 210. orr.

Estatuen izenek [...] estensio, eremu edo hedadura huts dira, ez dute nondik-norainokotasuna beste tasunik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 222. orr.

Zeluletan, zitoplasmak ematen dizkio bere tasunak guneari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 45. orr.

Izan dezagun garbi oraingoz ez dela egoki hotsen ezaugarriez eta fonemen tasunez hitz egitea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 78. orr.

Euskaraz -keria eransten ahal zaie txartzat edo halamoduzkotzat jotako tasunei.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 136. orr.

2 (izenondo eta izlagunekin)

Ezagutzera eman zizkion ilehoriaren tasun fisikoak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 92. orr.

Naturalistak arreta jartzen hasiak ziren bizidun guztien tasun erkideei.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 172. orr.

Organismoak osatzen dituzten molekulen egiturez eta haien arteko eragin-trukeez azaltzea izaki bizidunen tasun txundigarriak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 28. orr.

Ikus ditzagun larruazalaren beste tasun interesgarri batzuk.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 67. orr.

Antigorputzen tasun immunologikoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 86. orr.

Gizakiaren tasun bereizgarri diren kriminalitate eta axolagabeziari aplikatuta.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 310. orr.

Hots horien tasun fonetiko guztiak ez dira nahita egiten; ez dira, gainera, hautematen hizketa entzuterakoan ere: tasun alofonikoak dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 40. orr.

Pragako Zirkulukoen erabaki izan zen fonema tasun bereizleen bilduma zela.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 143. orr.

Ziurtasun gabeak, gure organoen nolakotasunaren araberakoak direlako guretzat materiaren ageriko tasunak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 246. orr.

Lurraren antzeko tasunak dituzten planeta asko eta asko baitaude haien iritziz unibertsoaren luze-zabalean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 36. orr.

Mirari-jiteko tasunak egozten dizkiote biziaren kasuan materiari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 148. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tasun-aukera zabal-zabala ageri dute gizakiek, eta, beraz, eboluzio-gaitasun eskerga, askotariko hautespenetarako baliagarri.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 152. orr.

Asmamen handia behar da [...] intuizio ororen aurka, bidea egiteko, forma bizien aniztasun itzeletik harago, tasun- eta are ezaugarri-kidego bat aurkitzeraino.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 10. orr.

Fededunentzat, esentzia da garrantzitsuena, hau da, gizakiak dituen dohain eta tasun multzoa, jainkoak sortuak direlako.  Berria - Harian   2005-06-21

Egia da, tasun konbinaketa mota bat galduta [...] kontraste aukera bat galtzen duela hizkuntzaren ahoskerak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tasun berezi (3); tasun konbinaketa (7)


tatami 1 iz lurrean ezartzen den tapiz modukoa, karatea eta kideko borroka arteak egiteko erabiltzen dena.

Laster, oinetakoak erantzi eta gelaraino geneuzkan lau edo bost mailak jaitsi genituenean, sentsazioa izan genuen tatami lodi, gozo eta irregular samar baten gainean genbiltzala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 219. orr.

Pilota ta tatamia kirol tresnak dira.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 40. orr.

Ikusiko baninduzue, baldinbaitere, hobeto konprenituko zenukete zergatik batera ezinak garen tatamia eta ni.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 18. orr.

2 (bestelakoetan)

Tatami: arroz lastoz egindako zoru-estalkia.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

Etxeko gelak tatamien arabera antolatzen dira Japonian, eta etxebizitzen neurria ere tatamietan ematen da.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

Kontuan hartu behar da etxe horretako gelan ez dagoela oherik, tatamiaren gainean zabaltzen den futoia erabiltzen baita lo egiteko.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 18. orr.


tatan ik tan-tan 5.

tatariar ik tartariar.

tatariartu ik tartariartu.

tatariera ik tartariera.

tati
1 tati egin dio ad (zer/nor osagarrikirk gabe) eskaini eta ez eman.

Luzatu zuen eskua jaulierrak eskaintzen zion papera hartzeko, baina zerbitzuburuak tati egin zion, hartu eta txirtxila ez zezan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 256. orr.

Zakurrekin ez zegok tati egiterik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 31. orr.

2 tati egite iz

Joanes erditik igaro zen, eta lekuko izan zituenek aitortu zuten ikusi eta ez ikusi izan zela, to eta tati egite bat.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 189. orr.


tato iz zatia, puska.

Bestea atzean gelditzen da eta aurrean daukanaren bizkarra begiratzen du, belaunen flexio bortitzegien eraginarekin oinazpiek jaurtitzen dituzten lur-tatoak, eta eskopetaren kanoiak haren buruaren gainetik ilunak utzi dituen hondakin goibelak mehatxatzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 170. orr.


tatorro adlag

Poliki-poliki hurbildu zait, tatorro jartzen denean egiten duen moduan.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 43. orr.


tatsa ik tasa.

tatsatu ik tatsatu.

tatuaia ik tatuaje.

tatuaje (164 agerraldi, 28 liburu eta 9 artikulutan; orobat tatuaia 19 agerraldi, 7 liburu eta 3 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian tatuaje agertzen da) 1 iz larruazalaren azpian margogaiak txertatuz egiten den marrazki ezabaezina.

Kobeko maisu batekin ikasi nuen tatuajearen antzea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 147. orr.

Behin tatuajea azalean irarririk, gizaki tatuatuak bere egiten ditu bertute horiek.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 119. orr.

Ez egin ebakirik soinean dolua adierazteko, ez marraztu tatuajerik larruazalean.  Elizen arteko biblia   Lb 19,28

Bihotzaren parean tatuaje bat dauka, ez dakit zerena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 239. orr.

Erasoan dagoen suge baten tatuajea ageri da kulero berde argien elastikoaren gainetik.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 106. orr.

Tatuaje hura artean han ote zeukan galdetu nionean hasi zen guztia.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 334. orr.

Horrela ezagutu nituen Asiako herriak [...] eta tatuajea egin zidan emakumea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 122. orr.

Tatuaje bat egin zidaten besoan, bakearen sinboloa, hain zuzen ere.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 122. orr.

Orratzaz eginiko tatuajea azaletik ezabatzea ezinezkoa den bezala.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 106. orr.

Kosta ahala kosta eta sendagileen iritzia gorabehera, tatuajea kentzea erabaki nuen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 135. orr.

Ryokok egindako tatuajea ezabatzeko ahaleginak egin nituen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 133. orr.

Tatuajeetan islatzen dira jendearen itxaropenak, irrikak, eta ikarak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 150. orr.

Beso sendoak zituen, eta besondotik gora tatuaje ondo hornitutako baten aztarnak sumatzen zitzaizkion.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 116. orr.

Alkandoraren mahukak jaso nituen besoko tatuajea agerian utzirik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 124. orr.

Pentsamendu hura azaleratzen balihoakit bezala eta tatuaje baten moduan markatuta gelditzen ari, gero eta zabalago, gero eta sendoago.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 93. orr.

Tatuajeetarako hainbat tinta sorta kutsatuta egon daitezkeela ohartarazi dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

2 (izenondoekin)

Hasieran tatuaje normalak erabiltzen nituen; tigre baten burua zakil puntan, eta horrelakoak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 53. orr.

Bizkarrean, ezkerraldean, tatuaje handia zeukan, gorri-orlegia.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 115. orr.

Besoko tatuaje txikia ere morez tindaturik zeukan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 111. orr.

Japoniako tatuaje usadiozkoak irudi nagusi bat du bizkarralde osoa hartzen duena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 119. orr.

Japoniako tatuaje klasikoa irudi batzuek osatzen dute arduranean, kondairako heroiak eta erlijio irudiak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 119. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Harrigarriena zen zer tatuaje-klase zeukan ikustea.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 53. orr.

Zama-ontzi batean lanean ibiltzen zen marinel peto-petoa, tatuaje pare baten jabea...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 132. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tatuaje bat egin (3)

tatuajea egitera (4); tximeleta tatuajea (6)

tatuajeak egiten (5)


tatuajedun iz tatuaje bat edo tatuajeak dauzkan pertsona.

Tatuajedunak eskutik oratu eta komunera sartu dira biak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 107. orr.


tatuajegile iz tatuajeak egiten dituen pertsona.

Deani galdetu nion, ezagutzen ote zuen tatuajegilerik Chinatownen, hura kentzeko gauza izan zitekeenik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 135. orr.

Tatuajegile askorenean izan naiz, eta hala ere, neskatxak lantegiko sarbidea erakutsi zidanean, halako zirrara moduko bat nabaritu nuen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 137. orr.

Bestalde, artistatzat ez baino eskulangiletzat joko bagenu tatuajegilea, agurearentzat tatuajea ezabatzea izango zen, kasurako, erlojugilearentzat erlojua barrutik desmuntatzea bezala.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 150. orr.


tatuajegintza iz tatuajeak egitea.

Goibeldu egiten nintzen, dena den, irudi ikusgarri haiek ikusita, zeren gero eta gehiago ikasten ari nintzen tatuajegintzaz, eta tolestura gaizto bat bilatzen nien Ryokoren gorputz irudiei.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 128. orr.


tatuatu, tatua, tatuatzen 1 du ad tatuajea egin.

Gazte batek armiarma sarea tatuatu du buru ile-moztuan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 183. orr.

Nahiago duzula tigre bat tatuatu zakil puntan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 59. orr.

Indarrez tira eginda alkandora tarratatu zuen, paparrean tatuaturik zeukan irudi gorri eta berde bat erakutsi nahian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 141. orr.

Ezkerreko besoan antxeta txiki bat tatuaturik zeukan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 117. orr.

-Zure sinadura tatuatua daramat gorputzean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 215. orr.

Lepoan sugea tatuatuta daukana.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 263. orr.

2 irud/hed

Ohartu baitzen semeak amaren oroitzapena tatuaturik eramango zuela beti bihotzean.  Berria - Kultura   2004-09-24

3 (era burutua izenondo gisa)

Izan ere, behin tatuajea azalean irarririk, gizaki tatuatuak bere egiten ditu bertute horiek.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 119. orr.

Munstroaren gorputz tatuatuaren ikusgarria izan zen zorabiotik gertu utzi ninduena.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 55. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Neska-lagunak lapurtu zizkieten marinel beso-tatuatu sendoekiko euren herra erredimitzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 43. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

besoan tatuaturik zeraman (3); tatuaturik zeukan (3)


tatuatzaile iz tatuatzen duen pertsona.

Badaezpada ere tatuaia sobera ederrik ez egiteko esan behar diok tatuatzaileari, ironia mehe eta hezi batean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 85. orr.

-Tatuatzaileak eredu bat behar zuen, eta horrek esan nahi du noizbait egin nizula sinadura, orri edo koadernotxoren batean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 214. orr.


tatxa 1 iz hutsa, akatsa.

Denak agertzen dira bizian diren bezala, tatxa zenbaitekin han edo hemen, nor bere ahulezi edo gaiztakeri zinikoarekin.  Herria   2001-01-18

-Baina gure Anttonik ere badu bada tatxa txiki bat... -bota zion halako batean neskaren amak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 73. orr.

Berekin dituela dirudi tatxa bilau guziak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 67. orr.

Badu urriak tatxa bat, Penintsulako zenbait lurralderi isun latza ezartzen dielako: hilabeterik euritsuena bilakatu izan da Valentzia eta Katalunia alderako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 384. orr.

Sarritan, buruari ezker-eskuin eragin ostean, bere baitan egiten zuen: zein ote haxixaren tatxa?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 70. orr.

Fidatzekoa nintzela esan zion, ostatua eta etxekoandrea tatxarik gabeak zirela esan zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 268. orr.

Euskara zuzen, tatxarik gabekoan galdetu du barran Eugeniorengatik kanpotarrak.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 57. orr.

2 orbana.

Tatxa gorri bat behar dut nik, egun itsasoak eta gasoilak ilundutako harrizko lerroaren erdian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 171. orr.

Hantxe, dotzena bat zurzuri, pintore batek erretaularen behereko tatxa berdean pintzel ukaldi batez landatuak balitu bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 40. orr.

Herri guti, eta tatxa zuri zabalak egungo etapako mapan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 56. orr.

Lurrean tatxa beilegia hedatu zen, jarioaren parte batek mutikoaren papoa zikintzen zuela.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 69. orr.

Etxeen artean, pentzeak, eta pentzeetan, haritzek egin tatxa ilunak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 215. orr.

Nasaren lerro erdian dagoen tatxa hori neure lotura da.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 173. orr.

Patriciaren gonako tatxa ez da joan, eta berri bat egingo diola erabaki du.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 113. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Uda hark argituko ez zituen hezetasun tatxa ilun, inoiz urdina izandako pintura geruzak hartuak zituen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 106. orr.

Ez zen odol tatxarik ere ageri belarrean!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tatxa gorri (6); tatxa gorri bat (3)

tatxarik gabeko (5)


tatxadura iz urratua, ezabatzea.

Gogoan ditut haren koaderno koadrikulatuak, tatxadura beltzak, tipografia-ikur bitxiak eta intsektu-letra hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 44. orr.

Tatxadura bat ageri da eskuizkribuan; baliteke portuaren izena ezabatu izana.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 129. orr.


tatxagabe (orobat tatxa gabe) izond

Ene ama mintzatu aitzin, erabaki gabe nengoen haietan zer zen harrigarriena, marra tatxa gabea ala isiltasun betea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 171. orr.


tatxatu, tatxa(tu), tatxatzen 1 du ad urratu, ezabatu.

Umetan, anai-arrebekin haserretzen zenean albumeko argazkietan boligrafoz tatxatzen zituen aurpegiak bezalakoa.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 99. orr.

Bueltak zenbatu eta eman zizkidan, eta kontu-liburuko oharra tatxatu zuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 72. orr.

Edo bere nobelak idazten zituen, laster eta bortitz tatxatuz.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 197. orr.

Era berean [...] ez daukate buruan inongo historiarik edo errealitaterik leku-izen erromantzeak tatxatzen dabiltzan euskararen militanteek.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 100. orr.

2 orbandu.

Larrua trunpilo gorriz tatxatua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.

3 irud/hed

Baina laster konturatu zen mutikoak ez ziola ohorea tatxatuko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 120. orr.


tatxoi iz urratua. ik tatxadura.

Beste argazki batean, emakumeek kantatu zituzten koplak ageri ziren, bere tatxoi eta guzti, betiko kuadrikuladun orrian.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 104. orr.

Pornografia eta ukazioa, kromosomak, tatxoiak eta ekuazioen ziurgabetasuna, Malcom X, X izpiak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 97. orr.

Pasarte batzuetan izen-deitura osoak idatzi zituen, baina tatxoi nabarmenekin ezabatu zituen gero.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 55. orr.


tatxun ik txun.

tauka iz burukoa. ik toka3.

Beraz, ohore guzia galtzen zuen emakume ezkonduak, gonazaleren batek bortxaz burua estaltzen dion tauka kenduz gero.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 143. orr.


taula (orobat tabla g.er.) 1 iz zerrenda gisa aurkezten den emaitza edo argibide multzoa.

Unibertsitarioak dira, hain zuzen ere, lana gehien bilatzen dutenak, tauletako datuetan ikusten den gisa.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 29. orr.

Azterturiko hizkuntzaren sistema fonologikoa, hau da, erabiltzen dituen hotsen taula, osatu behar da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 62. orr.

Kontu handiz ibiltzen ginen beti, tenperatura basaleko taulak egiten.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 55. orr.

Taulan ikus daitekeen gisa BPGaren %0'8raino iritsi zen.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 232. orr.

Zalantzarik egon ez dadin, biztanleko errentaren ehuneko gisa adierazi da ikasleko gastua taularen zutabe horretan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 81. orr.

II. taulan datu konparatibo batzuk ageri dira: [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 120. orr.

VIII. taulan finantza-zabalkundearen, truke-tasen egonkortasunaren eta diru-politikaren autonomiaren arteko hiru dimentsioko arbitraje honen baldintzak laburbiltzen dira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Gure eranskineko 5. taulan ikus daiteke nola banatzen diren munduan, XX. mendearen amaieran, aberastasuna eta garapena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 138. orr.

Mundu mailako trukeen mailan sumatzen da joera hau (IV. taula).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 66. orr.

Ancien Régime-ko taulen aniztasun nahasgarria kalkulu-sistema bakun batera murriztean, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.

Ideia transzendental guztien bitartez sortutako arrazoimen hutsaren antinomia taula batean aurkeztu genuenean, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 199. orr.

Biderkatzeko taulak Coué-k baino hobeto sendatzen ditin nerbioak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 502. orr.

Astronomiako taulak erabiliz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4430. orr.

Izenak proposatuko ditugu ondoko taula honetan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 24. orr.

Soldaten taula osatzea, lanpostuen berariazko osagarrietan oinarrituta.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Zazpi jardunaldi jokatu dira, eta bete-betean sartuta dago taulako behealdean, bost puntu besterik ez dituela.  Berria - Kirola   2004-10-22

Orain ere, txuri-urdinak daude taulan erosoago, sei puntuko aldea baitaukate kontrarioekiko.  Berria - Kirola   2006-01-22

Informatikan testu tratamenduaren (Word), Taula eta kalkulu egilearen (Excel) baita ere datubaseen (Access) erabilpenaren menperatze osoa.  Herria   2005-10-20

2 (izenondoekin)

Mahai gainean paper handi batzuk zituen, taula handiak, koadrotxoetan numeroak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 205. orr.

Estatistikoek darabiltzaten zenbakien taula aleatorioa zenbaki-sinboloen sail bat da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 100. orr.

Balio sinple ezagun batzuetatik abiatuta, taula trigonometrikoak behar bezala osatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 254. orr.

Gaia, XVIII. mendean espezieen bilakaera, zeinak denboran gararazten duen naturaren jarraipena eta taula taxonomikoaren egungo hutsuneak azaltzen dituen.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 75. orr.

Espezie botanikoen taula sailkatzaile bat enuntziatuek osatzen dute.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 96. orr.

-Taula psikrometrikoetan tartea begiratu.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 71. orr.

Nik neuk bizitza erdia taula aktuarialak aztertzen eta hainbat lanbidetako heriotza-tasen gainean pentsatzen eman dudanez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 176. orr.

Judizioetako pentsatzearen une guztien taula transzendentalean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 61. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egun hartan haurdun geldi nintekeen ala ez begiratu behar nuen nire tenperatura-taulan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 80. orr.

Gero, logaritmo horri dagokion zenbakia bilatzen duzu logaritmo-taulan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 411. orr.

-Aritmomantziak beldurgarria dirudi -esan zion Harryk, oso nahasia zirudien zenbaki-taula bat hartuta. Hori zen egiptoarrek 9 arteko biderketa-taula aurkezteko zuten moduetariko bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 205. orr.

Biderkatze-taula madarikatuak ikastean, [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 38. orr.

Paraje haietako irudiak eta alderdi ekonomiko, osasunezko eta medikuntzakoei buruzko estatistika-taulak ikusi nitian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 167. orr.

Enpresako zuzendaritzak lan batzordeak eskatu 2004ko soldata taulak onartu zituenean bukatu zen greba.  Berria - Ekonomia   2004-02-04

Ordutegi taula eta mapa bereziak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 195. orr.

Parabola, elipsea, zatikien teoria, sinu-taula bat eratzea; hark eratu zuen trigonometria matematikaren alor autonomo gisa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 83. orr.

Tangente-taula bat edukiz gero, zuzenean neur daiteke Keopsen piramide ospetsuaren garaiera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.

Ohartuko hintzen heriotza-taulak ezartzea izan dela probabilitateek egin duten aurreneko gauzetariko bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 371. orr.

A eta B formulak baliokide semantikoak direla esango dugu, eta sinbolikoki A B idatziko, baldin eta bakarrik baldin A eta B-k egia-taula bera badute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 145. orr.

Biografietako konkordantzia-taulak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1209. orr.

Ez al dizkigute botere-klaseek beren balio-taulak inposatzen gaurko gerrarien gizarte moderno honetan?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 31. orr.

4 ohola.

Iparraldean diferentzia egiten da egurra (surako egurra) eta zuraren artean; hau taulak egiteko lantzen da.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 219. orr.

Bertze lagun batzuek zurezko taula luzeak garraiatzen zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 123. orr.

Teilatupeko bi gelatxo koxkor, murru-paretak dena hozka eta arraildura, zoladurako taulak harrotuak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 95. orr.

Bi hiltzalek ate gibeleko kutxa baztertzen dute, tronadurako hiru taula altxatzen eta zilo hari behera gorputz hila norapait aurtikitzen.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 193. orr.

Ene taulazko ohearen gainean etzanik nindagon.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 111. orr.

Gertatu izan zaiela zenbaitetan emakume batekin ohera joatea eta emakumea hantxe gelditzea ez atzera ez aurrera, lisatzeko taula batek baino irrika gutxiagoz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 131. orr.

Sagarno basoa taula gainean utzi zion, eta bera aulki batean jarri zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 188. orr.

Huna beraz nolakoa zen gela hori: leiho bakar bat burdin barrez hetsia; inguru guzian paretak adarailuz, salbu hegal bat, taulaz egina.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 192. orr.

Soliba bakoitzean taularen bi muturretan bina iltze josiko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3210. orr.

Etxe-blokeen inguru guztiko teilatu-hegaletako tauletan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1370. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Matalaz gisa taula puska bat eta estalkitarako manta mehe bat baizik ez zuen gauaren iragaiteko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 106. orr.

Gure gazte denboran xaxariak bazuen oholaren gisako taula peza bat larruz beztitua, xilo batzuekin.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 19. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Modaren uhinei utzi behar diegu gu urbazterrera eramaten, lehertu baino lehen, surf-taula batean bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 494. orr.

Adituek diotenez, urtean 12 000 uhain taula berri saltzen da Akitania osoan.  Herria   2003-11-20

Iker Fernandezek eta Ibon Idigorasek snowboard taula aukeratu izanak inor gutxi hartu zuen ustekabean.  Berria - Kirola   2006-02-10

Estatuan saltzen da urtean 180 000 elur taula, 115 000 lotura eta 104 000 oinetako pare.  Herria   2003-11-20

7 irud/hed

Marjolinek ebakitze taula ere ez zuen garbitu; untxiaren oin moztuak haren ondoan zeuden artean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

Errepidearen oinarria altzairuzko xaflez eginiko taula da.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Porlanezko zazpi zutabeek taula horri eusten diote.  Berria - Gaiak   2004-12-15

8 ohol modukoa, gai zurrunezkoa, zerbait idatzia duena.

Hamabi Tauletako legeak zehaztasun-eredu dira: haurrek buruz ikasten zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 260. orr.

Gure imajinazioan beharbada gizateria anonimo baten kontzientzia etereo isurkorra baino sendoagoa, Moisesen harrizko taula bat da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 111. orr.

Moisesi berari Jainkoak Sinai mendian eskura emandako taulak balira bezala.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 210. orr.

Marmolezko taula baten gaineko hilartitzak honela dio: [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 175. orr.

Idazkera kuneiformez, sumeriar taulak dira, dudarik gabe, ezagutzen diren testurik zaharrenak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 220. orr.

9 iragarkiak eta kidekoak ezartzen diren ohol handia.

Kanpoko taulan iltzatua duten ordutegiari begira jarri da une batez.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 30. orr.

Gymnasiumera bidean, udaletxeko atarian gelditzen ginen errekruten deialdi-taula begiratzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 106. orr.

"Bingoa kirolago da, telebista kultura baino!" esaldia iltzaturik genuen erredakzioko kortxozko ohar-taulan, kameren-eta zirigarri.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 18. orr.

Kortxozko iragarki-taula zegoen ezkerreko horman, kolore eta tamaina guztietako paperez gainezka.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 159. orr.

Jende-multzo txiki bat ikusi zuten iragarki-taularen ondoan bilduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 160. orr.

Leiarpeko aretoa deritzonean ezarritako informazio-taulen irakurketan murgildu zen, urduri.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 12. orr.

Erakusketak, hogeitalau taulen bidez, liburuaren bidea agertzen du, idazlearen mahaitik atera eta irakurlearen eskuetara iritsi artekoa.  Berria - Kultura   2004-01-29

Taula bakoitzean azalpen teknikoa dago, euskaraz eta gaztelaniaz, eta adibide batekin janzten da gainera.  Berria - Kultura   2004-01-29

10 xake joko eta kidekoetan, piezak kokatzen diren ohol karratua.

Nire begiek taulako lauki guztiak aztertu zituzten, pieza bakoitzaren posizioaren berri emanez bat-batean pizturiko garunari.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 20. orr.

Taularen ondoan, dagoeneko jokotik kanpo geratuak, zaldi zuri bat eta alfil beltz bat.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 20. orr.

Ikusi nituen lehenbiziko bi xakelariak zaharrak ziren eta isilean jokatzen zuten, beren buru urdinduak taulatik une batez ere altxatu gabe.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 29. orr.

Erregea taula gainean utzi eta erreginaren figura lerdena hartu zuen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 97. orr.

Peza bakoitzaren balioa, peza hori taulan jarria dagoen tokiaren araberakoa da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 120. orr.

Jokalariek taula gainera botatzen dituzten dadoekin gertatzen den bezalaxe.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2150. orr.

Partxiseko taula bat, ispilu borobil bat, ahosoinu bat.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 46. orr.

Taula den mundu txiki horretan, noranahi joan daitezke gainerako piezak: erregea, bere pauso motz eta uzkurrekin; dama, bere pauso luze eta ausartekin, [...].  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 25. orr.

11 irud/hed

Caballitoko taulan piezak mugitu dira berriro.  Berria - Ekonomia   2004-11-06

Oholtzak gillotina bat zuen erdigunean, eta, aldeetako batean, saskibaloi-taula bat, bere saskiarekin.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 61. orr.

12 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Xake taula baten aurrean egoten omen da beti eserita, baina piezarik gabe.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 222. orr.

Zuriekin jokatzen duen jokalariak dama taularen erdira ateratzeko egiten dituen ahaleginekin konpara liteke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 18. orr.

Dama-taula gorridun durbante zuria buruan ondo bermatu, amari buruz itzuli, eta esan zion: [...]. Joko-taula prest zagok, eta piezak mugitzen hasita.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 13. orr.

Joko-taulari begira.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 32. orr.

13 oholtza. ik taulada.

600 metro koadroko taulan Ines Salazar sopranoa, Attila Kis eta Igor Jan tenorrak eta Genaro Sulvaran baritonoa ariko dira, besteak beste.  Berria - Kultura   2006-04-29

Zazpi aktore daude taula gainean.  Berria - Kultura   2006-04-28

Zamarraz eta txapelaz beztitu aurkezlea, punpean hupatu zen taula gainera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 73. orr.

Oraindik ederki mugitzen du ipurtaldea taula gainean Detroiteko neska txiki meharrak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Argiak piztu ziren eta aitzineko ikusleek [...] taula gainera jauzi egin zuten, artzain olerkarien zoriontzeko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 75. orr.

Zenbait hilabete taulatik kanpo egon ostean, euskal herriko agertokietara itzuliko da ainhoa arteta sopranoa.  Berria - Kultura   2004-04-28

Abeslariaren aginduen kontra segurtasuneko kideek taula ondora hurbiltzera baimendutako ikusle hautatuak gonbidatu zituen taula gainera igotzera.  Berria - Kultura   2004-07-16

Antzerki lanak ere idatzi eta taulara eramaten hasi zen garai hartan [Sartre].  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 8. orr.

Taula gaineko ibilbide arrakastatsu hori DVD batekin biribildu du Gorringok.  Berria - Kultura   2004-12-02

Bertset, kantu, dantza, taula joko osagaiez gain, pastoral bat jantzi kontu bat da ere.  Berria - Kultura   2004-07-24

Shakespeareren hiru lanok antzerki taulatik zinemako pantailara hainbat aldiz eraman dituztela.  Berria - Kultura   2004-07-01

14 pl

Taulen gainerat igan ziren lehenik Xuberotar dantzariak, ttunttuna eta txulula lagun.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 38. orr.

Bere gorputz judua tauletan erakutsi du alemaniar gazte garbien aurrean.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 44. orr.

Epaiketa mahaia taula batzuen gainean dago, aski gora.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 85. orr.

Hiru ehun kantari nunbait han taulen gainean eta jende frango heien entzule.  Herria   2001-05-03

15 gonetako toles bikoitza.

Txinako krepa, larrugaina, ozkar puntua, izur zeharra, gona-taulak, bolantak...  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 70. orr.

17 gimnastikan eta kidekoetan, ariketen multzo egituratua.

Auzokideak amaitu du bere gimnasia taula.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 85. orr.

Sendagileek partiden atariko beroketa taula aldatzea proposatu zuten.  Berria - Kirola   2004-10-23

18 zoladura.

Merkantzien tren batean sartzen gaituzte, eta han etzaten gara taularen gainean, ez gelan bezain tinki.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.

19 ohol batean eginiko margolana.

Retrato de Emakume neurri txikiko taula bat da (30x25cm.) eta 1991tik Arabako Arte Eder museoko bildumakoa da.  Berria - Kultura   2004-10-14

Irudia zurezko taularen (XII. mendekoa) gainean egin zen.  Berria - Kultura   2006-01-12

Oleo txikiak taulan.  Berria - Kultura   2006-03-12

20 instrumentu taula auto, hegazkin eta kidekoetan, pilotoaren aurrean dagoen adierazgailuen multzoa, taula moduko batean bildua.

Instrumentu taula ikusten dut.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 53. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bederatzi puntuetako taula (3); elur taula (3); ikus taula (3); instrumentu taula (4); kategorien taula (3); laneko gaixotasunen taula (4); surf taula (3)

taula berriak (5); taula gaina (3); taula gainean (117); taula gaineko (16); taula gainera (40); taula gainera igo (8); taula gainerat (4); taula gainetik (5); taula joko (3); taula luze (5); taula luzea (4); taula luzeak (4); taula txiki (3); taula zahar (3); taula zuzendaria (6)

xake taula (23)

biderketa taulak (6); sinu taulak (3); taulak erakusten (5); taulak erakusten duen (3); taulak ezarri (4)

hurrengo taulan (3); iragarki taulan (3); ondoko taulan (5); taulan ikus (8); taulan ikus daitekeen (5); taulan ikusten (4); xake taulan (3)

taulara igo (3)

iragarki taularen (3); kategorien taularen (3); taularen aurrean (6); taularen gainean (9); xake taularen (6)

taulari begira (3); taulari begiratu (3); xake taulari (4)

taulen gainean (39); taulen gaineko (3); taulen gainera (8); taulen gainerat (4)

hamabi tauletako (17); hamabi tauletako legeak (8)


taulada (orobat tabladu g.er.) 1 iz oholtza.

Gizon batzuk taulada bat eraikitzen ari ziren orkestinarentzat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 362. orr.

Bat-batean, pantaila itzali eta ring baten itxura eduki nahi zuen taulada bat argitu zitean kafetegian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 388. orr.

Besta-garaietan Kanttu akordeoilari eta Pitxi txistulariek hornitzen zuten tauladaren gainean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 108. orr.

Pentze erdian, taulada haundi bat oihal xuri zabal batek aterbetua.  Herria   2001-05-17

Zortzi hilabeteko lan tematsu baten ordari eguna izango da biharkoa Antso Handia trajeria edo pastoralaren tauladara igoko diren 118 mauletarrentzat.  Berria - Kultura   2004-07-24

2 taulazko zorua.

Tauladaren gainean etzanik, bakoitza ahal bezala kokatu da, eleak isiltzen dira emeki-emeki, eta lo xorta baten egitera entseatzen gara.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 110. orr.

Lehen estaiako pinozko tauladaren gainean.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 164. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kanpoko taulada (3); taulada gainean (4)

tauladaren gainean (3)


taulagaineratu, taulagainera(tu), taulagaineratzen du ad taularatu, antzeztu.

Gaur egungo bizian oinarritua, minak, arazoak eta pozak taulagaineratu dituzte.  Berria - Kultura   2004-06-17


taulape 1 iz taularen azpialdea.

Zazpi pasarteak erabat loturik zeuden eta orkestazio aldetik perkusio talde ia osoa taulapean.  Berria - Kultura   2006-04-26

Taulapean adi-adi begira ehunka entzule; baina horietako lauk baino ez zuten iritzi erabakigarririk: Xabier Ormaetxea, Felix Irazustabarrena, Mirari Azula eta Patxi Aizpuruak hain zuzen ere, Karmele Madinabeitia idazkariaren laguntzarekin, betiere.  Berria - Kultura   2004-04-27

2 (saskibaloian) ik taularatu 2.

Azpimarragarriak dira Gironaren taulapean eskuratutako 20 erreboteak.  Berria - Kirola   2004-03-28


taularatu, taulara(tu), taularatzen 1 du ad oholtzaratu, antzeztu.

Une horretan, Inprevist antzezlana ari zen taularatzen, eta hori dela-eta, jendez beteta zegoen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 210. orr.

Datorren igandean "Abraham" Pastorala, Antoine Abbadie jaunaren eraginez, eta ohituratik at, Donibane Lohitzunen taularatuko dela jakin diagu hemen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 360. orr.

1791ko ekainean argitaratzen da, azkenik, Justine edo bertutearen zorigaitzak; eta urrian taularatzen du -eta arrakasta handiz gainera- Oxtierneko kondea edo libertinajearen ondorioak, Theatre Molieren.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 29. orr.

Argitaratu egiten du, taularatu egiten dira haren obrak, iraultzan parte hartzen du buru-belarri.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 30. orr.

Euskal lizeoko 30 bat ikaslek parte hartu dute obra horren idazten lehenik eta gero taularatzen.  Herria   2001-05-31

Von Trierrek ez du taularatuko 'Der ring des nibelungen'.  Berria - Kultura   2004-06-06

Orain arte Estrasburgon baino ez da taularatu Rossiniren obra, eta OLBEk berak ekoitziko du Bilbokorako.  Berria - Kultura   2004-05-15

2 (saskibaloian) ik taulape 2.

Nahierara jokatuz mota guztietako tantoak egin zituen, punpa-sareak, iskin motzean, luze taularatuak...  Berria - Kirola   2006-02-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

obra taularatu (5)

antzezlana taularatuko (9); antzezlana taularatuko du (5); antzokian taularatuko (4); ikuskizuna taularatuko (6); ikuskizuna taularatuko du (4); lana taularatuko (7); lana taularatuko du (4); obra taularatuko (5); obra taularatuko dituzte (3); obrak taularatuko (4); obrak taularatuko dituzte (3); opera taularatuko (4); taularatuko du bihar (3); taularatuko du gaur (4)


taularatze iz oholtzaratzea, antzeztea.

Egigurenen Ave María obra behartuaren ordurarteko interpretaziorik erosoena eta taularatze zoragarri eta sinetserraza lortu zuten, oso noizbehinka ikus daitekeen erakoa.  Berria - Kultura   2004-10-31

Larunbatekoa ez da izango Antso Erregea antzezlanak izango duen taularatze bakarra, uztailaren 31n leku eta ordu berean antzeztuko baitute ikuskizuna.  Berria - Kultura   2004-06-10


taulatu1, taula(tu), taulatzen du ad ipar

Retegik han zuen bere botea, gibelerat ezker dilindan, eta Istillartek ere taulatu nahi, baina usaian baino laburrago ziren heien pilotak marrarat edo sarerat.  Herria   2001-08-02

Erran behar da haatik harritu gaituela Sorhueten xuxenak, eta iraupenak, gibeleko pilotak ere xuxen eta luze taulatuz, kontrarioa nekatuago zuen denboran.  Herria   2005-02-10

Hastean, duen jo biziarekin eta fermuki taulatuz, Biscouby nagusi: 9-4, 11-7 eta 17-10.  Herria   2003-05-15

Aire xoragarri batekin, aire luzea ere, eta gibeleko batek bezala taulatuz, damurik ditu bi falta egin botetik, beste biga, tronpaturik, taulaz taula joaiterat utzi.  Herria   2005-02-17


taulatu2 iz taulada.

Han aurrean, Areto Nagusiak zuen taulatu eskerga baten gainean, bi gizonezko ikusi zituen eserita; bat ordurako hizketan ari zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 107. orr.


taulatxo 1 iz taula txikia, bereziki idazteko erabiltzen zena.

Idatzi agertuko dizudana, ezarri taulatxoetan, erraz irakurtzeko eran.  Elizen arteko biblia   Hab 2,2

Taulatxo mizenikoetan kopuruak eta administrazio-kontzeptuak besterik ez baitira jasotzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 29. orr.

Pitagoras jaio baino milatik gora urte lehenago irarria zuten taulatxo hura!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 121. orr.

Zergatik ez dago babiloniar taulatxo bat bera ere?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 190. orr.

Garai haietako buztinezko taulatxoak eta adreilu itxurako buztin-lauzatxoak badira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 207. orr.

1291ko ekainaren 9an, taulatxo batean marrazten ari zen Dante, eta Beatriceren heriotzaren lehen urteurrena zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 83. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Buztin taulatxo batean, esaera zahar eguraldiari buruzkoak topatu ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 442. orr.

Iragarki-taulatxo bat jarri zuen atean, eta mendi-magalaren goialdeko taberna txiki-txiki batera joan ziren. Umeentzako forma-taulatxo bat erosi zuen Amyk, figura handi sinpleak -laukia, triangelua, zirkulua, laukizuzena- identifikatu eta bakoitza dagokion zuloan sartzeko jostailua.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 73. orr.


taulatzaile (corpusean taulatzale soilik) iz taulatzen duen pilotaria.

Lehenean berehala jokoan sartu dira azken hauk: Frantxix arras deliberatua eta Etcheto lauretako taulatzale finena azken oren laurdeneraino: 4 etan eta 12 etan adosturik, 24-15, 28-20 gaina zuten lakartarrak eta uztariztarrak 7 sakerekin ordukotz.  Herria   2004-06-17


taulatzale ik taulatzaile.

taulatze iz

Donoztirikoak garaztarrari ereman bere gibeleko taulatze moduan.  Herria   2005-02-24


taulen iz baratzeez mintzatuz, alorra, barazki jakin bat lantzen den zatia.

Kanpalekua frango pollita da lore taulenak, ezker-aihenak, eta itzalguneetan, xarbota usain goxokoak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 73. orr.


taulier 1 iz ipar aurreko mantala.

Haste tratuak, taulier beltzetan etorri erosleekilan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 93. orr.

2 taulier aintzineko (orobat taulierraitzineko) aurreko mantala.

West Ibarre-ko kantariak baitziren kozinan zirenak, tenorea jin delarik taulier aintzinekoak ken eta joan dira kantuz artzerat eta gero jin berriz beren zartainetarat.  Herria   2004-12-16

Olioa eztiki burbuilaka ari zen eta atorra arrabiraturik, Herri Urratsen erosi taulierraitzinekoa soinean, suaren parean plantatu nintzen, deblauki  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 55. orr.


taulierraitzineko ik taulier 2.

taumaturgiko izond mirariak egiteko gaitasunari dagokiona.

Eskuinean lehendakariaren abizena etengabe ahoskatzen duten emakume batzuk daude, errepikapenak eragin taumaturgikoa duela sinetsiko balute bezala.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 16. orr.

Ez dut uste kontsulta batek bertute taumaturgikorik duenik.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


taumaturgo iz mirariak egiteko gauza den pertsona.

Esan nahi nioke zorigaiztoko herri honetan taumaturgoak izan behar dugula oraindik ere, ezin-ulertzearen amildegian erori nahi ez badugu.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 107. orr.


taupa (23 agerraldi, 14 liburu eta 2 artikulutan) 1 iz taupada.

Pasaporteko izena entzuteak sekulako taupa eragin zion nire bihotzari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 192. orr.

Bihotzaren taupa bizia entzuten nuela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 189. orr.

Bihotza taupa bizian nuela, Luteziaren berri galdetu nion.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 191. orr.

Arnasestuka eta bihotza taupa eroan nuela iritsi nintzen ostatura.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 274. orr.

2 (adizlagun gisa)

Herrira bidean bien bihotzak musika joka aritu ziren, taupa eta taupa, bikoteka.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 163. orr.

3 kolpetxoa.

"Ondo egin duk, lapurrak ongi merezia dik gertatu zaiona", eta bizkarrean eman dio taupa eskuarekin.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 66. orr.

4 taupa egin

Bizirik gaude, eta orain aska dezagun barruko korapiloa [...] halako zerbait pentsatu genuen hirurok bihotzak taupa egiten zigula ohartzean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 134. orr.

Raimundo Silvaren bihotzak indarrez egiten zuen taupa, belarrietan sentitzen zuen taupaden danbada. Iduri luke, lehen orenetan, arratseko gozamen guztiez egiten duela taupa lo honek.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 314. orr.

Beste Europa bat izan dezakegu eta Erresistentziaren bihotzak taupa egingo du Atenasen.  Berria - Harian   2006-05-04

Hantxe egiten du taupa Japonia zaharraren bihotzak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 25. orr.

Hiriaren bihotzak futbol taldearen erritmoan egiten baitu taupa.  Berria - Kirola   2006-02-01

5 taupa-taupa adlag

Berehala bere bihotza entzuten du pilpira gorabeheratsutan taupa-taupa joka.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 125. orr.

Eñauten 37 graduek gezurrezko maitasunez taupa-taupa-taupaka lasaitu egiten naute.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 27. orr.


taupada (451 agerraldi, 127 liburu eta 40 artikulutan) 1 iz bihotzaren eta arterien aldizkako uzkurtze eta hanpatze higidura. ik taupa; pilpira.

Berotasuna, kili-kiliak, uzkurdurak, taupadak, konbultsioak, dardarak...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 33. orr.

Bihotzetik irtendako odol-zurrustak sortutako talka-uhinaren hondarra da eskumuturrean eta [...] sentitzen den pultsuaren taupada.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 170. orr.

Eskua bihotzean jarri zuen taupadei eusteko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 201. orr.

Ezinegonean, urduri, bihotzaren taupada sentitzen duzu zamalka.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 71. orr.

Ezin nituen bihotzaren taupadak kontrolatu, ezta besapetik beherako izerdi-tanta lodiak ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 133. orr.

Zenbat eta denbora gehiago pasatu, orduan eta mantsoago ari dira nire bihotzeko taupadak, maitea.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 64. orr.

Odolaren taupadak senti ditzake eztarrian.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 275. orr.

Minutuko berrehun taupada izango nituen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 378. orr.

Atearen kontra egon nintzen, arnasa eta bihotzaren taupadak lasaitzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 42. orr.

Bitarte hartan indartzen ari zen bihotzaren taupada.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 90. orr.

Batzuetan bihotza taupada batean hasten zitzaidan.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 40. orr.

Taupadak azkartzen zitzaizkidala nabaritu nuen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 12. orr.

Taupada joka entzuten nuen bihotza.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 164. orr.

Norbaitek taupadak hartu nahi izan zizkion etzanda zegoen gazteari.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 124. orr.

Taupadatik taupadara bihotza odolez betetzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 178. orr.

Ukabilak dantzan, borroka etengabea, eta Petacchi, eroso, 160 taupadako erritmoan.  Berria - Kirola   2006-03-03

Lehenik, bihotz-maiztasuna asko igotzen da, minutuko 180 edo 200 taupadaraino.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 178. orr.

2 (izenondoekin)

Taupada indartsu bat ematen du bihotzak segundoko, gutxi gorabehera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 169. orr.

Zauri irekien erredura eta odolaren taupada bortitzak sentitzen zituen muinoian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 47. orr.

Zangoak berriz ere dardarka jarri zitzaizkidan, eta taupada lasterrean hasi zitzaidan ostera bihotza.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 75. orr.

Taupada bizian dut bihotza, huts egin didate indarrek, alde egin dit begietako argiak ere.  Elizen arteko biblia   Sal 38,11

Saihetseko zauria pol-pol nabaritzen nuen, minik gabeko taupada sorretan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 286. orr.

Usu, bihotzaren taupada zaurituen artean itotzen da arimaren samina.  Berria - Kultura   2006-03-15

Bihotz-muskuluak ere kontrol-sistema integratu bat du, eta taupada erregularrak ematen ditu bizitza osoan ahalegin kontzienterik gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 58. orr.

Taupada basatiak sentitzen zituen Norak buruan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 218. orr.

Ez al dut bereizten haren bihotzaren taupada astun beldurgarria?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 54. orr.

Lehen lurrikara geldo baten mugimendua, antzeman ezina ia, gero taupada latz, errepikakor, premiazkoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 267. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Danborrak adinako taupada hotsa egingo zien bihotzak une haietan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 74. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urratsen erritmoarekin bat egiten duen zementuzko barne-taupadak Kat ere iratzarri du. Bihotz-taupada bakoitzean odola goiko zangora iristen denean, [...].  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 31. orr.

Goizean, epaitegira eraman zituzten une beretik, bihotz-taupadak azkartu zitzaizkion eta arnasestuka hasi zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 26. orr.

Bihotz taupaden danbadak motelago sumatu zituen bere baitan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 8. orr.

Eskumuturretako bat hazita dauka eta min-taupadak jotzen dizkio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 130. orr.

Hain lehor nuen eztarria ezen min taupada sorrak sentitzen bainituen, zintzurrean beste bihotz bat banu bezala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 123. orr.

Suspense-taupada bortitza.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 79. orr.

5 irud/hed

Atera nuen ordularia... baina ez zuen taupadarik jotzen... geldirik zegoen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 363. orr.

Gora begiratuz izarraren lehen taupada ikusi zuen zuhaitz meheen gainetik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 73. orr.

Taupada atabikoak gidaturiko sentimenduak eta sentsazioak.  Berria - Kultura   2006-03-14

Del Valle geltokiko jende uholdean murgildu zen, metropoliaren taupada bizkorraz gozatuz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 84. orr.

Argi gorriaren taupada ez zen itzuli.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 40. orr.

Manhattan Transfer: hiri handi baten taupada mingarria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 11. orr.

Ibaiaren goialdetik, itsasoratzen ari zen bapore baten taupaden hotsa iristen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 395. orr.

Jazz latinoaren taupada.  Berria - Kultura   2006-02-18

6 taupada markagailu

Taupada-markagailuaren eremutik bentrikuluetara zabaltzen da bulkada erregulatzailea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 244. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotz taupada (11); bihotzaren taupada (19); nire bihotzaren taupada (5); taupada bakoitzean (4); taupada biziak (4); taupada bizian (3); taupada markagailu (6); taupada markagailua (3)

bere bihotzaren taupadak (4); bihotz taupadak (33); bihotzaren taupadak (39); bihotzaren taupadak entzun (3); bihotzeko taupadak (10); bihotzen taupadak (4); nire bihotzaren taupadak (8); nire bihotzeko taupadak (4)

taupadak azkartu (5); taupadak entzun (3); taupadak entzuten (4); taupadak jotzen (3); taupadak sentitu (4); taupadak sentitzen (4)

bihotz taupadek (3); bihotzaren taupadek (3)

bihotz taupaden (11); taupaden hotsa (3)


taupadaka (101 agerraldi, 34 liburu eta artikulu 1ean) 1 adlag bihotzaz edo arteriez mintzatuz, hanpatzen eta uzkurtzen. ik taupaka; pilpiraka.

Bihotza taupadaka, begiak negarrez.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 15. orr.

Emozioaren emozioz taupadaka, pauso batzuk egin zituen atzera, zer gertatuko zain.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 53. orr.

Handik hamabost minutura amonaren etxean nintzen, bihotza ikara bizian eta etsi-etsian taupadaka.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 55. orr.

Zenbait minutuz, hots ito batez taupadaka jarraitu zuen agurearen bihotzak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 91. orr.

Bihotza taupadaka hasten zaio larritasun eta aztoramenez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 230. orr.

Lokiak estuturik nituen, bihotza ito beharrean zebilkidan taupadaka.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 95. orr.

Taupadaka lehertu beharrean sentitu zuen Ruche jaunak bihotza.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 460. orr.

Segundoko hamar taupadaka zebilkion bihotza.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 238. orr.

Anaia trantze larri hartan ikusirik, bihotz-taupadaka, gertatu beharrekoak bizkortzea erabaki zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 175. orr.

2 irud/hed

Sabel hutsa erloju bonba bat bezala taupadaka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 19. orr.

Beltzaran zegoen, markarik gabe, "biluzik hartzen du eguzkia", pentsatu nuen, nire sabelaldea taupadaka hasia zela sentitzen nuen bitartean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 12. orr.

Gas argiontziek sugar laburra zuten, taupadaka diharduen betazal odoltsu baten antzekoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 253. orr.

Gure egin eta esan xume bezain hauskorretan taupadaka diharduen azken misterioa.  Berria - Kultura   2004-10-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotza taupadaka (29); bihotza taupadaka ari (4); bihotza taupadaka hasi (4); bihotza taupadaka hasten (3); bihotzak taupadaka (3); lokiak taupadaka (3); taupadaka ari (8); taupadaka egiten (3); taupadaka hasi (6)


taupadatsu izond taupadaz betea.

Galdetu zion etorri berriari iraganaren zulo sakonetik ateratako ahots modurriz, ahots beltzez, ahots taupadatsuz, zer gertatu zitzaion aitari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 238. orr.


taupadatu, taupada(tu), taupadatzen da ad bihotzaz edo arteriez mintzatuz, aldizka hanpatu eta uzkurtu.

Nire buru barneak neketan mamitzen ahal zuen erantzunik, niregandik metro batera berezko biziaren jabe iduri taupadatzen zen gainalde beltzarandu eta ttonttordunari so.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 211. orr.

Hantxe, odol tanta gatzatu batzuk, Ttipi gainean nozbait taupadatu izanaren oroigarri bakar.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 268. orr.


taupaka (118 agerraldi, 46 liburu eta 4 artikulutan) 1 adlag taupadaka.

Big Lannieri bihotza taupaka hasi zitzaion, herio larrian, ikusirik Raymondek ez ziola aterik zabaldu bere oin-hotsak entzutean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 271. orr.

Bihotza bizi-bizi ari zitzaion taupaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

-Taupaka daukat bihotza -esan zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 197. orr.

Dursley jauna saltoan zutitu zen, lokietan zainak taupaka zituela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 10. orr.

Baina hor dago zutik, ahalkez mutu, odola belarrietan taupaka.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 51. orr.

Une batean gelditu naiz, zain nago, bihotza taupaka sumatzen dut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 104. orr.

Armak muntatuta eta bihotza taupaka ailegatu ginen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 147. orr.

Bihotza lasterka batean zebilkion, bere bular maitasunez erian eroki taupaka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 247. orr.

Bihotza motel ari zitzaion taupaka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 133. orr.

Lau ordu emanak nituen ibiltzen, bihotz-taupaka, egin behar nion aitormenagatik-eta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 45. orr.

2 irud/hed

Bitartean erlojuak taupaka jalkitzen zituen segundoak, denbora bazihoan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 176. orr.

Nola buztan lodi goxo hura tente-tente aritzen zen taupaka nire barrenean. Begiak jaitsi ditu eta bere betile luzeak taupaka daude.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 85. orr.

Setheren aurpegiak, ileari esker goxatuak, konfiantza aski eman zion etxe barrura sartzeko, argi gorria taupaka zerion iturrira braust.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 28. orr.

Harrien azpian ere lurrak taupaka jarraitzen zuen.  Berria - Kultura   2006-03-28

Koadroa kolorean aritzen da taupaka beste inon baino indar handiagoz  Berria - Kultura   2006-03-26

3 (izen gisa)

Taupaka eroan sentitzen du Gabinek bihotza.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 94. orr.

4 taupaka-taupaka

Bihotza taupaka-taupaka zebilkion, arropa ere gorantz hegaldarazteraino.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 269. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotza taupaka (36); bihotza taupaka ari (4); bihotza taupaka hasi (3); bihotza taupaka jartzen (3); bihotza taupaka zuela (3); bizi bizi taupaka (7); hasi zen taupaka (3); taupaka ari (11); taupaka ari zitzaion (3); taupaka egiten (3); taupaka hasi (6); taupaka hasi zitzaion (3); taupaka jartzen (3); taupaka nuen (3); taupaka zuela (10)


taupakari 1 izond taupadatzen dena.

Loki taupakarien eta ohe gaineko gorputz bakarti zurrunen obsesioa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 325. orr.

Hor duzu apostolu erlijioso eta laiko handi horien kasua ere; haragi taupakariz elikatu ordez ogiz elikatzen diren arranoak dira, otso begetarianoak dira.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 129. orr.

Hamar minutu haiek [...] bizitza baino luzeagoak izan ziren, biziagoak, taupakariagoak haurraren odola baino, olioak bezala hatzak blaitu zizkionean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 22. orr.

2 irud/hed

Herio batean, baina gustura idatzi dut liburua, eta sekulako hustualdia eman diet nola lepo gaineko ganbarari hala bular barruko kutxa taupakariari.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 14. orr.

Laino beltzen artetiko oinaztarri urdin-zuriskak lehorrerantz, kuartzozko lanpara baten argi taupakariaren gisa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 250. orr.


taupatsu izond taupadatsua.

Aztore batek arnastu zuen, haren birika taupatsuetan amildu zen, baina ez zen sartu haren odol aberatsera, eta iraitzia izan zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 298. orr.


taurik ik taut.

tauro ik taurus.

tauromakia iz zezenak jokatzeko antzea.

Ernest Hemingway tauromakian adituak Heriotza arratsaldean liburuan hari buruzko lerro batzuk idatziak zituen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 247. orr.

Nimeskoa izaki, tauromakia betidanik gustukoa izan du.  Berria - Kultura   2006-02-18

Tauromakiarekin zerikusia duten koadroek osatzen dute Arte Ederretako museoak ikusgai duen erakusketaren azken partea.  Berria - Kultura   2006-05-06

Tauromakiako historietan, zezenen indarra frogatzeko "domingilloak" erabiltzen, nafar toreadoreak ageri dira aurreneko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 49. orr.


taurus (orobat tauro) iz Zodiakoko konstelazioa; zodiakoaren bigarren zeinua; latinez 'zezena' esan nahi du.

Taurus konstelazioan dauden bost izar aztertzen ari zirela ikusi zuten astronomoek planeta berria.  Berria - Gaiak   2004-05-29

-Taurusen egingo du bere txangoa: eztarri inguru hori dena du bere eraginpean, laringea, tiroides, matrailezurra, hortz-haginak, amigdalak eta entzumena, belarri-bideetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 477. orr.

Orion azpian geratzen da, zeharka, Tauroren apoaren azpian harrapatuta, ezkerreko eskuan borra duela eta eskuinekoa Geminis aldera luzatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4390. orr.


taut
1 tautik (orobat taurik) tutik (ezezko esaldietan)

Ceciliak, inoiz irudipenik ere izan bazuen, ez zion arima biziri tautik esan; ezta bere buruari ere, ziur.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 186. orr.

Ana isil-isilik zegoen, tautik ere esateke.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 64. orr.

Orduko hartan idazle gazteak ezer ez esatea erabakia zuen, eta esan ere taurik ere ez zuen esango gutun hura jaso izan ez balu.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 121. orr.


tautik ik taut.

tautograma iz letra berarekin hasten diten hitzez osaturiko poesia-lana.

Testu luze batean tautograma bati eustea ez da erraza.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 103. orr.

Behin bazen bele bat: / Bele bat beltza [...] horrela hasten da [Oxobiren] "Belea eta Axeria" alegia, baina lehenengo bi lerro horietatik aurrera ezin tautogramari eutsi.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 98. orr.

Tautograma, palindromo, testu monobokaliko batean, mezua hain dago baldintzatuta, non askatasunik gabeko jokoa baitirudi hitzezko jardunak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 251. orr.


tautologia iz logikan, nolanahi ere egia den perpaus elkartua, hots, perpaus osagaien egia-balioaren gorabehera egia den perpaus elkartua; predikatuak subjektuari ezer gehitzen ez dion perpausa.

Formula bat tautologia dela esango dugu haren aldagaien egia-esleipen guztientzat egiazko balioa hartzen duenean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 145. orr.

Atributua subjektu kalifikatuaren esentzia bera denean, hori tautologia besterik ez da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 123. orr.

Tamalez, ordea -eta berriz ere aurretik aipatu tautologia ekarriz-, Alemania Alemania da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 134. orr.

Hau onartzen bazaizue, orduan itxuraz jokoa irabazi duzue, egitatean, ordea, ezer ez duzue esan; izan ere, tautologia soila egin duzue.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 216. orr.

Ahalgarritasuna, izatea eta beharrezkotasuna inork ezin izan ditu argitu tautologia nabarmenen bitartez izan ezik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 125. orr.

Orokorkeria eta tautologioi itzurtzeko, beraz, hel diezaiogun obrari.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 11. orr.

Hitz egitea tautologietan erortzea da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 66. orr.

Tautologia beti da egia, baina ez digu ezer esaten munduaz; kontraesana beti da gezurra, eta ez digu ezer esaten munduaz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 156. orr.

Intelektuala, konprometitua eta ezkerrekoa dela esatea, tautologia da.  Berria - Kultura   2004-01-14

Zirkulu baten denotaziozko adierazi plastikoa zirkulartasuna dela esatea egia esatea da (tautologia hutsa den arren).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.


tautologiko 1 izond tautologia daukana.

Esakune tautologiko soilak eskuratzen zituzten ondorioztapenei begira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 66. orr.

A priori justifika daitezkeen proposizioak definizioaren mende daude, nabariak eta tautologikoak dira, eta ez dute mundu materialari buruz ezer adierazten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 110. orr.

Bere subsantziaz haziz bizi zitzaidan ene baitan sinesmena, trabarik gabeko ekintza tautologiko batean.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 21. orr.

Proposizio zail, konplexu eta, zenbait ataletan, kontraesankorra da, eta proposizio hauetako ugari tautologiko edo ezin gauzatuzko gertatzen dira.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 62. orr.

Lege sinbolikoaz ari gara, arauen gainetik inposatzen den lege tautologikoaz, hau da: "hau horrela da nik agintzen dudalako".  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 44. orr.

Egitatean, "substantziak dirau" esakunea tautologikoa da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 106. orr.

2 ez-tautologiko izond

Esan ahal izango da, gainera, proposizioak (ez tautologikoak) ezin direla egiaztatu euren eraikitze-arauetan oinarrituta, eta beharrezkoa dela erreferentera jotzea egiak edo faltsuak diren erabakitzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 113. orr.


taxa ik tasa.

taxi 1 iz bidaiariak garraiatzen dituen automobil gidariduna, bidaldiaren saria adierazten duen kontagailu bat daramana.

Kaletik taxien abarrotsa eta tranbien kirrinka zetozen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 269. orr.

-Herf, esan dizut taxi bat eskatzeko niretzat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 317. orr.

-Taxi! -dei egin zuen Ellenek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 358. orr.

Beranduegi zen taxi bati deitzeko, eta oinez egin nuen geltokirainoko bide osoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 128. orr.

Taxi bat geldiarazi zuten beraz eta alde zaharrera joan ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 121. orr.

Venezuelan taxiaren prezioa autoan sartu baino lehen konpondu behar da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 44. orr.

Karrikan bertan atea irekirik itxoiten ari zen taxi batean ahal bezain laster igo ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 83. orr.

Nirekin igo zen taxira, baina, handik pixka batera, taxia geldiarazi, eta esan zidan belarrira: Seigarren Etorbidearen kantoian taxi bat hartu zuten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 113. orr.

Taxi bat hartu eta hotelerantz abiatu zen Joseba.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 83. orr.

Ziztuan sartu zen taxi batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 451. orr.

Maletak hartu, taxian sartu eta elkarri azken agurrak egiteko beste segundo pare bat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 334. orr.

Gure hotelak hurbil zeudela bata bestetik, eta taxi berean sartu ginen hirurok.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 41. orr.

Autorik ez daukagu eta ez nago prest taxi bat ordaintzeko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 202. orr.

Taxian egindako txangoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 126. orr.

Behin edo behin taxiz etorri zen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 30. orr.

Dena den, lasai ibili gira hirian barna oinez ala autobusez, taxiz ala lurpekoz.  Herria   2005-03-10

Maitea, nago taxiko txango hori dela agian gu bioi sekula gertatu izan zaigun gauzarik garrantzitsuena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 127. orr.

Taxia dolarretan ordaindu [...] eta Foyer-era sartu nintzen.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 270. orr.

Taxia arin zihoan, auto, tranbia eta oinezkoen anabasan eragozpenik topatu gabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 243. orr.

Jarraitu aurreko taxi horri.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 12. orr.

Taxi barruan, Physics Center-etik urruntzean, Pedro Miguel Etxenike fisikari ezaguna ikusi zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 67. orr.

Sorbaldan loroa zeukan mutikoaren ondoan zutik zegoen gizona lehenengo taxiko gidari huraxe zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 357. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Taxi hori bat zegoen aparkaturik bihurgunean, motorra piztuta eta taximetroa martxan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 245. orr.

Ez zen taxi bat, taxi ofizial bat ez behintzat. Ez nuen taxi pirata bat aurkitzeko zortea izan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 141. orr.

Taxi Araudiak ez die horretarako baimenik ematen.  Berria - Harian   2005-12-13

Taxi ilegaletan ibiltzeak dakartzan arriskuak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 44. orr.

Hogei minutu baino lehen lortu nuen taxi libre bat hartzea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 69. orr.

Arineketan aldegin nuen, taxi huts bat ikusi eta geldiarazi nuen arte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 46. orr.

Gero hoteleraino lagundu dit taxi kolektibo baten, Emam Khomeini kaleko Morvarid hotelera.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 100. orr.

Gero eta gezurrezko taxi gehiago dagoelako esaten dizut hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 359. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bere kasa aritzen zen bezero bila, bai kalean barrena, bai taxi-geltokietan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 50. orr.

Ez nuen Hanna ezagutu; bestela, taxi-atea zabalduko niokeen, noski. musuen hagunaz bereizi ginen, taxi txoferraren begi-keinuen benedikazioarekin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 200. orr.

Taxi baimena hilabeterako erretiratu diete horregatik.  Berria - Mundua   2004-07-13

Asteazken eta larunbatetan taxi lanetan ari den ama familiako baten egitekoak kantatzen dauzkigu.  Herria   2003-02-27

Taxi-ilara hurbilenera abiatu zen gizona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 357. orr.

Taxi-saldo batez inguratuta zeuden; ia denak aireportutik etorriak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 359. orr.

Tren horretako bidaiariek gutxitan izaten zuten taxi-zerbitzuen premiarik.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 20. orr.

Gizajoak behin eta berriro esaten omen zuen berak taxi-bidaia kobratu besterik ez zuela nahi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 251. orr.

Taxi ibilaldiak iraun zuen bitartean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 91. orr.

Taxi konpainien mahaien aitzinean pasa ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 161. orr.

Aurten taxi-erregistroan izena emanda zaudela adierazten du orri horrek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 359. orr.

Taxi Araudiak ez die horretarako baimenik ematen.  Berria - Harian   2005-12-13

4 taxi-gidari (112 agerraldi, 15 liburu eta 25 artikulutan) ik taxista.

Bidegurutze batean taxi bat ikusi genuen, telefono kabina baten ondoan geldituta, eta taxi gidaria izan zitekeena, kabina barnean hitz egiten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 159. orr.

Amonak abiatzeko agindua eman zion taxi-gidariari. Aireportutik hotelera eramaiten gintuen taxi gidari kalakariak istorio hau kondatu zigun: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 170. orr.

Taniak "bere prezioa" defenditu zuen berriz, hiru dolar, taxi gidariak eskatzen zituen ohiko hamar dolarren ordez.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 159. orr.

Zaharrenak autoa zeukan eta bere burua eskaintzen zidan taxi gidari piratarena egiteko.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 123. orr.

Lana ez zen harrotzeko modukoa, jarraitu zuen Tomek esaten, baina taxi-gidari aritzea baino hobea zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 29. orr.

Urtarrilean taxi-gidari lana utzi zuenez geroztik ez zen auto baten bolante aurrean eseri.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 171. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bilboko taxi (6); radio taxi (5); radio taxi elkarteko (3)

taxi bat deitu (3); taxi bat eskatu (4); taxi bat geldiarazi (5); taxi bat har (4); taxi bat hartu (29); taxi bat ikusi (3); taxi batean sartu (4); taxi baten bila (5); taxi bati deitu (4); taxi elkarteko (4); taxi gidari (30); taxi gidaria (16); taxi gidariak (27); taxi gidariaren (5); taxi gidariari (9); taxi gidariek (8); taxi gidarien (5); taxi kolektibo (3); taxi zerbitzua (3); taxi zerbitzua eskaintzen (3)

taxia gelditu (5); taxia hartu (20); taxia hartuta (3); taxia ikusi (3)

taxian joan (3); taxian sartu (12); taxian sartzen (4)

taxiaren atea (3); taxiaren zain (3)

taxiz itzuli (3); taxiz joan (3)


taxidermia 1 iz hildako animaliak, disekzio bidez, bizi itxuran gordetzea.

Taxonomia eta taxidermia, bi hitz horiekin ematen zion Leik Eriksonek segida bere lezioari.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 37. orr.

Aurrez, duda ttiki batzuk neuzkala eta, bi hitz haiek begiratu nituen hiztegian, taxonomia eta taxidermia.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 37. orr.

Jabe berriak -izenak ez du axolarik, honakoan- taxidermia-negozio bat zabaldu zuen handik denbora laburrera.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 36. orr.

2 irud/hed

Beharbada horrexegatik hartu gaitu begitan "euskararen taxidermiara" jo izan dugun hizkuntzalariok, bizi garen kulturaren alferrikako hustuketan aritu garelakoan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taxonomia eta taxidermia (4)


taxidermista iz taxidermia-lanetan aritzen den pertsona.

Orain taxidermista sartu da eta zomorroak ehizatzen eta disekatzen ematen du egunaren zatirik handiena.  Berria - Kultura   2004-10-30

Gure ametsetan, gure begien atzeko mundu aspaldi gainpopulatuan; hortxe bizi zaigu ideologia bisuala, taxidermista hilotzaren zain bezala.  Berria - Kultura   2006-02-05

Taxidermista konplexua ari zait sartzen; astea joan eta astea etorri, susmoa potolotzen ari zait: ez ote ditudan erakusten artista disekatuak, ez ote ditudan hilotzak baino erakusten, ez ote naizen ari orri erdi hau museo bihurtzen.  Berria - Kultura   2006-02-05


taxilari (74 agerraldi, 13 liburu eta 12 artikulutan) 1 iz taxi-gidaria. ik taxista; taxizale.

-Heldu gara -taxilariak kontagailuaren palankari eragin zion eta zenbaki gorriak geratu ziren-.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 137. orr.

Bizpahiru taxilari zeuden telefono zutoinaren inguruan solasean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 28. orr.

Korrika noa behera, taxilariak txirrina jo baino lehen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 235. orr.

"Berde dago" aipatu zion taxilariari.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 131. orr.

Taxilariak esandakoa egia bazen, han behean, labazko hondartza beltzen ondoan, berrehun mila lagun zeuden, gehienak atzerritarrak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 148. orr.

Bi gazte atxilotu dituzte Bilbon, bi taxilari mehatxatzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-05

Udalak 500 euro emango dizkio manparak jarri nahi dituen taxilari lizentziadunari.  Berria - Euskal Herria   2006-02-23

Taxilarien federazioak Garraio Sailak esandakoa aintzat hartu du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-23

2 (hitz elkartuetan)

Bost mila dolar behar ditut, bidaiarako eta taxilari-lanpostua lortzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 136. orr.


taximetro 1 iz

Taximetroaren palankari emanez, trafikoaren ilaran sartu zen Manhattan beherantz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 132. orr.

Aurrera zihoan taximetroa, eta horrek kezkatuak zeuzkan Beatrice eta Betti.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 150. orr.

Taximetroek erakusten dutena kobratu behar diegu bezeroei.  Berria - Harian   2005-09-22

Motorreko giltza birarazi, taximetroko kontadorea abian jarri, posizioko argiak piztu eta arrapaladan jo zenuen hiriaren hego alderantz.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 21. orr.

Taximetroaren tiktak tiktak hotsa entzuten da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 51. orr.

Taxi hori bat zegoen aparkaturik bihurgunean, motorra piztuta eta taximetroa martxan, eta bi gizonak atzeko eserlekura igo ziren Harryk atzeman baino lehen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 245. orr.

2 taximetropeko izlag

Tira, beraren ardura zen, konpon zedila bera, zera, akuri-neskazko bere harem harekin eta taximetropeko bere musualdi okagarri haiekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 234. orr.


taxina iz haginean, bereziki haginaren hazietan, aurkitzen den alkaloide hilgarria.

Hagitz mami gogorra eta zuria du (zuhaitz) haginak, eta beste aldetik, taxina duela eta, heriotzaren zuhaitza bezala ageri da aspaldi haunditik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 43. orr.


taxismo iz

Feininger-en edo Kupka-ren geometrietatik Sonia Delaunay edo Vasarelyrenetaraino, Sam Francis-en isurietatik Pollock-en dripping-etara, Hartung-en urratuetatik André Masson-en marra "basatietara", taxismotik arte informaleraino, eta abar.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 263. orr.


taxista (115 agerraldi, 34 liburu eta 12 artikulutan) 1 iz taxi-gidaria.

Taxistak ispilutik begiratu zion. kanpoaldean, gainezka zegoen aparkalekuan, taxistek berriketan edo egunkaria irakurtzen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 175. orr.

-Esteban da, beheko paradako taxista!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 156. orr.

Naraman taxista errusiarra da eta patrikako telefonotik mintzo da etengabe.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 14. orr.

Taxista pirataren kasua.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 44. orr.

Gizona taxista ilegal bat da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 45. orr.

Eduardo Robledo 40 urteko taxista Bilbon hil du kliente batek lepoa moztuz.  Herria   2005-12-22

Biharamunean, taxisten elkargoaren bulegoetan abisua utzi ondoren, geralekua eta tren-estazioaren inguruak abandonatu zituen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 27. orr.

Martin Cerezo, gaur egun taxista dabilena baina benetan polizi inspektorea dena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Aldi hartan, hain ziren gauzak horrelaxe, non Montsek bere gain hartu baitzituen taxista-lanak, entrenamenduetara eraman eta bertatik jasotzen ninduela.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 176. orr.

3 (adizlagun gisa)

Martin Cerezo, gaur egun taxista dabilena baina benetan polizi inspektorea dena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.


taxizale (10 agerraldi, 5 liburutan) iz taxi-gidaria.

Taxizaleak hortxe datozkio, taxirik behar dutenetz.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 127. orr.

Isilik egin omen zuten aldi luze bat, taxizaleak ispilutik atzera begiratu eta nora zihoazen galdetu zien arte.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 139. orr.

Aurrean taxizalea doa eta atzean turista edo dena delakoa.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 43. orr.


taxoi iz taxonomia taldea.

Joera horren bidean zenbait filosofok esan zuten espezieek eta, oro har, maila goreneko taxoiek ez dituztela klaseak adierazten, indibiduoak baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.


taxol iz minbizia tratatzeko sendagaia, haginaren azal eta fruituetako konposatu batetik ateratzen dena.

Egun minbizia tratatzeko erabiltzen den agente eraginkorra Taxola deiturikoa da, duela 30 urte Ozeano Bareko haginetik (Taxus Brevifolia) ateratzea lortu zuten.  Berria - Gaiak   2006-05-05

300 mg taxol natural lortzeko zuhaitz oso bat behar zen, eta orain, berriz, hagin arruntaren fruituetatik lortzen denez, ez da beharrezkoa zuhaitzak moztea.  Berria - Gaiak   2006-05-05


taxonomia iz sailkapenaz, bereziki animalien eta landareen sailkapenaz, arduratzen den zientzia.

Era berean, naturalisten taxonomia alderatu ahal izango litzateke ez gramatikarekin eta ekonomiarekin, baizik eta fisiologiarekin eta patologiarekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 182. orr.

Diskurtso zientifikoen egungo banaketan Port-Royalgo Gramatikak edo Linnaeusen taxonomiak aska ditzakete eurekiko intrintsekoak eta berriak diren osagaiak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 79. orr.

Sarrera honetan Gogoaren Filosofiak eskaintzen dituen aukera nagusien taxonomia aurkezten da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 8. orr.

Gaur egun, erretorika elocutioaren alorrean duen egitekoa ez da jadanik taxonomia hutsezkoa: kontua ez da diskurtsoaren estrategia bakoitzarentzat izen bat aurkitzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 201. orr.

Ez dago zehatza izan den taxonomia naturalik, fijismoa izan ez bada.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taxonomia eta taxidermia (4)


taxonomiko izond taxonomiarena, taxonomiari dagokiona.

Metodo taxonomikoek hiztunaren esapideak aztertzen zituzten.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 12. orr.

1953. urterako, erabat galdua nuen ebaluazio-prozedura taxonomikoak formulatzeko itxaropena, eta gramatika sortzailearen arazoetan jarri nuen arreta guztia, hala teorian nola aplikazioan.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 10. orr.

Biologia Izendegian behiala ikusi nuen liztor hura ez zitzaidan batere arrotz egin; bai ordea, haren erabilera taxonomikoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 249. orr.


taxtax ik tas-tas.

taxu 1 iz itxura, tankera.

Ontzi mota bakoitzaren bertuteei erreparatzeko era izan nuen, zapien taxu eta tankeren arteko aldeez eta bakoitzaren gaitasunez ohartzen hasi nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 157. orr.

Urte batzuk behar izan ditu zerbait horrek zer taxu izan beharko lukeen hausnartzeko, harik eta Konpainia noblean liburuan gauzatu duen formula bururatu zitzaion arte.  Berria - Kultura   2004-06-10

Izaeraz txukun eta txukunzale izanik, poliki-poliki taxua ematen hasi zitzaion Administrazio lan hari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 210. orr.

Gori-goritan ematen zaiok-eta taxua burdinari.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 23. orr.

Patxi Ibarluzeaz dudan irudiari beste taxu bat ematen dio horrek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 224. orr.

Ordenaren paradigmatzat jotzen den alfabetoa bera, ez al da ba konbentziozko itxura hutsa, kaosari emandako hala-moduzko taxua?  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 189. orr.

Ttipik ez bezala, inoiz ez zuen ikasle onaren taxua hartu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 154. orr.

Meatze-zuloko erdi-ilunpera jarri zaio begia, eta bere aurrean hasi da itzal batzuk bereizten, gero itzal horiei gizon-emakumeen taxua hartzen, eta haien eskuetan, azkenean, pistola antzeko batzuk antzematen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 117. orr.

Bereen gozamenerako zer plater prestatuko dituen gogoetan ari den etxekoandrearen taxua hartzen diot neure buruari.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 141. orr.

Ikusi besterik ez zegoen bizeps haien taxua eta sendotasuna.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 59. orr.

Batean goitik eta bestean azpitik pasatuz, ehundu eta trentzatuz, aparteko itxiturak gauzatu ohi ziren merke asko, pazientzia eta taxu apur batekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Ordena bat, taxu bat, txukundade aratz bat.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 14. orr.

Gerrako denbora haietakoak, oraingoen aldean apur bat ezberdinak ziren, baina taxu berekoak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 189. orr.

Bere taxu bereko lagun batekin zegoen.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 79. orr.

2 (izenondoekin)

Goitik behera ikusitako irudia, taxu oneko damak eta zaldun burgoiak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 56. orr.

Bestea, taxu makurrekoa, bizar-beltza eta betaurrekoduna, El Masón Ilustrado aldizkariaren zuzendaria bera zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 98. orr.

Irribarre bat itxuratzen saiatu zen Noraren presentzia eskertzeko, baina ez zitzaion taxu jakinik gabeko zirkin bat besterik atera.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 178. orr.

Haren irriak galdu egin du lehengo taxu jostari eta arina.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 26. orr.

Gaur egun ezagutzen zaion taxu eta forma modernoa 1890eko hamarraldian hartu zuen ipuinaren generoak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 11. orr.

Beste batzuetan doinu larri hori, taxu dramatiko hori alde batera utzi eta estilo xeheago bat hartzen du, eguneroko zerei lotuago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 27. orr.

Harritu egiten ninduan suntsipenak hartzen dituen taxu ugariak ikustean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 197. orr.

Eskuarki denok dugu ahalmen bat gogamenaren gaitasun berezi guztiak elkartu eta haiei gure esperientziarekiko eta emozioekiko koherentzia eta batasuna ematen diena, eta ahalmen horrek ematen digu bakoitzari geure taxu berezia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 222. orr.

Zurrumurru berdin, taxu zehatzik gabeko bat, gauean haizeak zuhaitz baten adarren kontra ateratzen duenaren antzekoa.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 86. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hiru masta, eta mastotan, latina deritzegun horietako hiruki-taxuko bela bi bakoitzean!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 30. orr.

Hasi eta beste korrespontsalek amestu ere izan ez duten idazkari-taxuko morroi horrekin, Sidney Franklinekin.- Garai batean Frantzian Versalles izan zela gogorarazten didan aristokrata taxuko neska honek zenbait lekutan egin dio trenari bisitaldia.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 54. orr.

4 taxuz adlag itxuraz, behar den bezala, egoki.

Gaiak egoki sailkaturik daude, zehatz eta taxuz.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 15. orr.

Oraintxe hasi zara taxuz hitz egiten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 64. orr.

Formulazio horri eutsiz ez zeuzkala buruan behar adina errima-hitz egoki bertsoa taxuz osatzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 104. orr.

Ez zen erraza galdera hauei guztiei taxuz erantzutea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Ezin nuen ezertan taxuz pentsatu, tontotuta nengoen kolpearekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 122. orr.

Jendeen joan-etorri etengabeak ez zidan taxuz pentsatzen utziko.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 146. orr.

Egokitzapena taxuz egiten bada, irabazitan aterako da bertsolaritza, eta baita gizartea bera ere.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 28. orr.

Lan banaketaren leloa nahasgarria da, bideak eta helburuak taxuz definitzen ez baditu. Ez dela gauza oraindik ere euskaldunei bere mezuak taxuz adierazteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 141. orr.

Datu-bilketa taxuz egindakoak mende honen hasieratiko edo aurreko urte pixka batzuetakoak ditugu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 25. orr.

-Norbera ondo dabilenean, Inazio, gainontzeko guztia taxuz egoten duk gehienetan -erantzun nion.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 188. orr.

Motorrak taxuz burrunbaka.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

· Homerok hain taxu handiz jartzen duen Tersitesen adibideak leku berezia merezi du teoria politikoari buruzko edozein eskuliburutan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

5 taxuzko ik taxuzko.
6 taxu antzean

Ez dugu modurik, esate baterako, taxu-antzean irudikatzeko, ezta arrastorik ere, euli baten, edo zizare baten, edo kaio baten mundua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 178. orr.

-Bi gauza behar dira gaur egun katedra baten jabe egiteko: arrantza taxu antzean egiten jakitea, eta hiru boto.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 131. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taxu bereko (3); taxu eta (6); taxu oneko (3)

taxua hartzen (5)

neurriak taxuz hartu (4); taxuz antolatzeko (4); taxuz egitea (3); taxuz egiten (3); taxuz eta (8); taxuz hartu (4); taxuz hartu direla (3); taxuz prestatu (4)


taxuera iz taxua, tankera. ik taxukera.

Badago haren taxueran huts egiten duen zerbait, bihotzetik sortua ez den zerbait.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 236. orr.

Kale nagusiko etxe txiki hartan igarotzen zituzten bi gizonek goizak, Willemek eskatutako argibide gramatikalak osatu ezinik maisua; Willem, berriz, taxuera bereziko euskal adizkerak eta esamoldeak logikaren araberako ereduez ulertu eta menderatu nahian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 198. orr.


taxugabe 1 izond taxurik ez duena. ik itxuragabe.

Gorputza hartu eta handi egin baitzen, oroimenezko izaki guzti haien isiltasun metatuek multzo itxuragabea, multzo taxugabea, osatu balute bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 223. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hortik pentsa, lurrak berak, eguzkiak taxugabe erre eta kiskalitakoan, zenbateko errealdia nozituko duen: Noski, San Rokeak ezkero, lurra beltz!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 328. orr.


taxukera 1 iz taxua, tankera.

Interesatzen zitzaidana, berriz, honako hauxe: kaleen taxukera, zubien eraikiera, Fiat berria, Erromako geltoki berria, "rapido"aren tren-makina berria, Olivetti berria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 161. orr.

Bere taxukerak, zutoin sendoarenak, jatorrizko zeregina adierazten du, desadostasunetik begiraraztekoa, alegia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 279. orr.

Atlasen taxukera da egokiena, zeren herrialdea eskualdez eskualde ikertzea behartzen baikaitu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 246. orr.

Onartu beharra dago, askotan zientzia baten taxukera teorikoa eta ezin hobea ez datorrela bat, praktikak inposaturik benetan izan ohi duen taxukerarekin.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 132. orr.

2 taxuketa.

Basatiagoa da bere pertsonaien taxukeran, dotoreagoa bere prosa tolestean.  Berria - Kultura   2004-08-04

Errusian eta Ekialdean monarkak oraindik ere botere handia du afera publikoetan eta giza buruen taxukeran.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 204. orr.


taxuketa 1 iz taxutzea.

Euskal Herrian, antza, emakumeak ez du esku hartu hirien taxuketan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Obraren berritasuna ezin liteke joan materiaren taxuketa eta ordenamendua baino haruntzago.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 152. orr.

Bere baitatik egindako taxuketak ziren; baina, zentzu sakonagoan, sorkuntza lantzat har ote zitezkeen Stephenen marrazkiak?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 204. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Liburu eta aldizkari taxuketan eman nuen ia aste osoa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 158. orr.


taxutu, taxu(tu), taxutzen 1 du ad taxua eman. ik itxuratu; tankeratu.

Txori mekaniko bat taxutu zuen!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 116. orr.

Nola taxutu zenuen Bartzelonako tren geltokia?  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Gizaki baten gorputza taxutzen duten geneak euli baten gorputza eratzen dutenak berak izatea, [...].  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 125. orr.

Badirela tankera horretako aurpegi ugari: naturak berehalako batean itxuratu ditu, azken ukituak emateko nekerik hartu gabe, [...] kolpe gogor batzuk emanez taxutu ditu, zirti-zarta.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Ez zen garbi ikusten, haatik, nola taxutu zitzaketen geneek garabidean den organismoaren formak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 56. orr.

Dena utzi zuen, liburu bat eta labirinto bat taxutzeko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 77. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Hori guztiori izan zen Aste Santuko opor laburretan buruan taxutu eta gutxi gorabehera harilkatu nuena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 196. orr.

Norminhak eta biok taxutu genuen ezkontza hura.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 51. orr.

Bera ere gai zen fuga sinple bat taxutzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 218. orr.

Barkatuko didak lehen galdera ongi taxutu ez izana.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 218. orr.

Ezari-ezarian, antolamendu plan oso bat taxutu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 305. orr.

Haien begietan gizartea honela taxutua zegoen: bizimodu erraxa, ordenatua eta burgesa, ordutegi finkoez, sendaketa bizkorgarriez eta familian kontrolatutako ikasketa sistematikoez osatua.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 172. orr.

Pianoaren aurrean eseri eta lanean hasten da, partitura baten hasiera taxutu eta idazten.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 239. orr.

Aldi berean begiratu eta ukituz, aukera ederra zuen korrelazio erabakigarriak taxutzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 142. orr.

Gogorarazi nion nobelaren pasarte oso garrantzitsu baterako behar nuela eta hura taxutu gabe ez zegoela aurrera jarraitzeko modurik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 197. orr.

Zer arauren arabera izan da taxutua enuntziatu bat [...]?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 34. orr.

Metafisikaren sistemaren ingerada taxutu ahal eta behar duela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 2627. orr.

Arrazaren arima bera zerk taxutu duen, Ortega-k ez digu esaten.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 169. orr.

Taxu daitekeela, era horretara, "ikurren bizitza gizarte bizitzaren barruan aztertuko duen zientzia" bat, zeinari "semiologia" esatea proposatzen baitu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 8. orr.

Giza arima halako moldez da taxutua ezen beti oroitzen baita bere buruaz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 328. orr.

Ipuina ongi taxutu nahi duen idazleari mintzo zaio zuhari ohia, ez fusilatu baten ilobari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 32. orr.

-Borreroak mila aurpegi baditu, guk, jazarriak garenok, bakarra dugulako, minak taxututakoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 188. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Gure egutegiko ordu taxutuen martxak ez du balio ilargia neurtzeko orduan...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 390. orr.

Beltzezko emakume hark ostu dio begirada Haritzi, irudia liraintzen dion traje taxutu harekin.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 40. orr.

4 (era burutua izenondo gisa, izen sintagma batean adizlagun baten eskuinean)

Berbaldi ongi taxutua eta hobeto bukatua espero du.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 109. orr.

Seiak era berberean izan ziren asasinatuak, erritual ongi taxutu bati jarraikiz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 11. orr.

Gaiaren gazi-gozoak baino areago, pertsonaien izaera ondo taxutua gailentzen da.  Berria - Kultura   2006-05-05

Enearen gisako ehun bat hobi nolabait taxutuk ildoztatzen zuten mendia eta harana.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 117. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ongi taxutu (4)

ongi taxutua (4)


taxutze iz taxua ematea.

Emakumeen gorputzaren taxutze patriarkala.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06


taxutzear adlag taxutzeko zorian.

Denboraldi berria taxutzear.  Berria - Kirola   2004-12-12


taxuzko izlag itxurazkoa, behar den bezalakoa, egokia.

Taxuzko atzelari batekin edozer gauza egiteko gai zela erakutsi zuen Olaizolak.  Berria - Kirola   2006-03-14

Taxuzko bazkari batera gonbidatuko haut hau ospatzeko...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 114. orr.

Taxuzko konponbidea izan zen zerikusia zuten guztientzat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 326. orr.

Taxuzko erabaki bat hartzeko eta zure geroko karreraren zimentarriak finkatzeko garaia iritsi zaizu...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 174. orr.

Taxuzko ideiaren bat ala betiko ipuina?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 65. orr.

Garai hartan taxuzko arrazoiak ugari ziren mundura haur gehiago ekarri nahi ez izateko, batez ere erdi-judua baldin bazinen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 305. orr.

Zoriontsutzat daukat neure burua bakarrik bizi naizelako, nire iritziz horixe baita gizonezkoen taxuzko bizimodu bakarra.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 135. orr.

Nik ere banekien masajeak ematen, huraxe izango zen hippyen komunetan ikasi nuen gauza taxuzko bakarra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 174. orr.

Irakurri nituen Dick eta Marceli idatzi berritako gutunak, eta puskatu egin nituen segidan, ez baitziren taxuzkoak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 268. orr.

Oso ohar taxuzkoak egiten zituen arraza oneko zakurrez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 35. orr.

Metereotropismoaren teoriaz mintzatu zitzaidan, argudio inondik ere taxuzkorik eskaini gabe baina, nire iritzirako.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 21. orr.

Zerbait egin behar dela onartzen bada, euskarari mesede egingo dion zerbait egitea izango da, horretara ezkero, taxuzkoena.· Ea nondik ikasiak zituen bere hitz ezin-taxuzkoago haiek guztiak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

taxuzko arrazoi (3); taxuzko ezer (4)

deus taxuzkorik (3); ezer taxuzkorik (3); zerbitzu taxuzkorik gabe (3)


taza iz komuneko ontzia, sabela husteko erabiltzen dena.

Txiz arrada ederrak lagatzen dituk tazatik kanpora.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 196. orr.

Komuneko taza gainean dago loak hartuta.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 160. orr.

Ezkerreko besoa jausita dauka eta eskumako ukondoak, taza euskarri, buruaren pisua jasaten du.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 160. orr.


tazito (orobat tazitu) izond esangabea, esan gabekoa.

Gure arteko ituna tazitoa zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Inoiz aipatu gabeko paktu tazitoa bide genuen, kalean topo eginez gero gure bizitzaren alderdi ezkutuarekin aurrez aurre geratzeko beldurrez, lazgarria izango zelakoan edo. Gerora, xehetasun ttipiek, harrera tazituek, erakusten dizute kanpoko legea ez dela zuk etxean duzuna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 26. orr.

Batetik, aniztasuna, bigarrenik, ETAren kontrako batasuna Ajuria Eneko Itunaren bidez, eta, hirugarrenik ordenamendu juridikoaren onarpen tazitoa.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


tazitoki adlag esan gabe, era tazitoan.

Ez nintzen handik tiroka ari zen zerrendari bakarra, baina tazitoki zona neutraltzat hartu ohi dira entrenamendu-eremuak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 148. orr.


tazitu ik tazito.

te1 1 iz zuhaixka lore-zuria eta hosto-iraunkorra, jatorriz Sortalde Urrunekoa dena (Thea sinensis).

Baina adierazpen anbiguo horiek tearen hostoak bezala irakurri beharrak erakusten du errealitatean Sharonek ez diola publikoari bere asmoen inguruko ideia argirik eman.  Berria - Mundua   2006-01-07

2 landare horren hostoak, egoskinak prestatzeko berariaz idorraraziak.

Tearen prezioa ez da merketuko, ez izan beldurrik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 67. orr.

Txinako tea aukeratu zuen Ruche jaunak, latza; te beltza eta trinkoa zen hura, eta Ruche jaunak luzaroan utzi zuen infusioan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 418. orr.

Harrigarriro, te berdearen kalitatea aski ona zen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 23. orr.

Libra erdi te 350 florin ordaintzen da; libra erdi kafe, 80 florin; gurina libra 35 florinetan dago, eta arrautza bat 1,45 kostatzen da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 296. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Atzaparrak eta te-hostoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 82. orr.

Lurrin-potetxoak, te-hautsak, intsentsu-makilatxoak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 177. orr.

Sentitzen dut, baina te-poltsatxoak bakarrik ditut...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 127. orr.

Hautsez estalitako olio-bidoien eta azukre- eta te-zakuen artean, Etxe bateko ganbararen eta antzinako te-denda baten tarteko zerbaiten antz handiagoa zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 21. orr.

Glasgow-n zegoen bat, oihalgile baten dendan, eta Belfasteko te-salerosle baten enplegatu zegoen bestea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 230. orr.

Hostoa herrialde askotan hartu ohi da te infusioa egiteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 498. orr.

Igel motadunek salto egin dute ertz eguzkitsutik te koloreko ur geldietara.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 78. orr.

4 te hostoz eginiko egoskina; tea hartuz egiten den bilera.

Te berde bat bederatzietan, kafe huts bat eguerdian, te berde bat arratsaldeko hiruretan eta, azkenik, beste kafe huts bat arratseko zazpietan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 18. orr.

Sukaldera joan, tea egin eta tea hartuta sukaldeko mahaian eseri nintzen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 43. orr.

Emazteari adierazi zion tea eman ziezagula.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 94. orr.

Arrosa hostoz lurrinduriko te beltza edaten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 186. orr.

Sukaldeko mahaian tea edaten.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 97. orr.

Zooko zuzendariak berak egin zion te sendo eta gozoa izeba Petuniari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 31. orr.

-Te bat prestatu behar dut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 136. orr.

Ziapezko bainu bat eta te fuertea prestatu zizkidan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 19. orr.

Ohikoa bihurtu zenez, Hori Wu maisua tea hartzen ari zen gelara eraman ninduen, eta tea eskaini zidan niri ere.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 153. orr.

Tea eskatu zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 27. orr.

Hagridek tea atera zien eta Batheko opiltxoak eskaini zizkien erretilu batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 223. orr.

Tea hartzen ari ziren agure batzuen keinuei jaramon eginda, Mehmet-en ostatu-baserrira iritsi naiz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

Te pixka bat edan zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 128. orr.

Irakiten zegoen tea bizkor edaten saiatu ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 88. orr.

Tea eta goxokiak dastatu bitartean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 117. orr.

Osaba Vernonek tearen kikara hustu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 20. orr.

-Tira, Harry -esan zion Fudgek, tea ateratzen zuen bitartean-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 41. orr.

Te bikain hura zurrupatu zuen agureak.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 106. orr.

Te kaneladunari beste hurrupa bat egin, eta [...] jarraitu egin zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 77. orr.

Big Joeri eman zion opari, te ondorenean, fruitu-arbolen baratzearen hondoan ezkutatu baikinen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 38. orr.

Tea beirazko ontzietan zerbitzatzen hasten bazara, hazi egingo da negozioa.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 85. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aurreneko te-hurrupadaz geroztik, kiskalita zeukaten denek aho-sabaia, Habibik izan ezik. Azken datila irentsi, eta azken te-hurrupa zanga-zanga edan zutenerako, lasaitua zen Habib.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 229. orr.

Itxaron azken te-tanta hustu arte.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 88. orr.

Te-trago handi bat egin zuen, bibotea lehortu eta jarraitu zuen: [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 25. orr.

Aitak zangada batez hustu zuen bere te-katilua.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 13. orr.

Ginger Mooneyk bere te-antoxina altxatu eta Mariaren osasunari topa egin zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 147. orr.

Nik te-katilukadak hustu, bata bestearen ondotik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 191. orr.

Zilar eta kristalezko bola ugariz, eta era askotako te-kikarez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 86. orr.

Emango didazu zilarrezko te-ontzirik handiena?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 88. orr.

Bera-bera egindako limoi-pusketa kikararen aurka zanpatu zuen gogotsu te-koilararekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 145. orr.

Ur-pipatik erretzeko te-etxe tradizionalak nahiz internetetik nabigatzeko zibertokiak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 18. orr.

Nire lagun Ako-ren zain nengoen, Sarai Bazar te-aretoan.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 110. orr.

Bide bazterrean zegoen te-toki batean hasi zen zerbitzari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 121. orr.

Hizpidea, te-mahai inguruan bildurik, joskintza alorreko puntu eta ereduei buruzkoa izan zuten.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 243. orr.

Te zeremoniaren lekuko izan nintzen handik aurrera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 138. orr.

Chandler Txiki berandu etxeratu zen te-otordua egitera, eta Annieri Bewley's-tik kafea ekartzea ahaztuta, gainera.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 119. orr.

Te-orduko maiseaketa jasan behar izan nuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 48. orr.

Opiltxo bat joan zitzaion kontrako eztarrira te-garaian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 39. orr.

Te zerbitzu bat berreskuratu zuten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 138. orr.

Hamar peniketako te joko batek egun osotarako egiten zuen Cam zoriontsu.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 62. orr.

Barrualdea bero zegoen eta te eta pasta usaina nabaria zen bertan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 398. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa elkarketak izenondo balioa duela)

Bidutzi bat, mustur-luze eta erpeduna, munstro te-edale bat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 213. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Café batera jaitsi ginen Abdellahrekin azken menda-tea hartzera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 218. orr.

Horrelako behatokitik kaletik zihoazen guztiak primeran ikus zitzakeen, eta limoi tea eskatu zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 158. orr.

8 (neurriekin)

Arratsaldean zehar, bizpahiru bider, gutxi gorabehera bi ordutik bi ordura, basokada bat te edaten zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 94. orr.

Alargunak pixka batean geratzeko esan zidak eta hartzeko katilu bat te.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 182. orr.

-Katilukada bat te, besterik ez, eskerrik asko -erantzun zuen Williams andreak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 32. orr.

-Beste kikarakada bat te eskatuko dut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 69. orr.

Erdibana edan dugu katilukada te gozo-gozoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 186. orr.

Katilukada te gozo beroa, eta etzanda geratzea, horixe baino ez dut nahi.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 127. orr.

Hara biltzen dira merkatariak, zazpinaka edo zortzinaka, ohiturari jarraiki bina katilu te edatera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.

Idazmahaira itzuli, eta zain topatu zuen bigarren basokada te.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 96. orr.

Katilu tea eskuan hartu, frutazko gozagarria isuri, eta honela mintzatu zen: [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 79. orr.

9 kikera bat te.

Sartu eta te bat hartuko dugu, nahi duzu?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 279. orr.

-Beste te bat, Cassie?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 263. orr.

Amak te on bat ipini zigun.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 44. orr.

Hiru bat ordu eman ditugu berriketan, te bat eta beste bat edanez, denak tabernariaren kontura.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 91. orr.

Hamaikak joak ziren ia, Café Royalen kakao bat edo te errusiar bat hartzeko ordua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 178. orr.

Te bikain hura zurrupatu zuen agureak.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 106. orr.

Dozena erdi te hartu nituen, eta gero, ordu biak inguruan edo, terrazan eseri nintzen sagar-tarta zati bat jatera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 173. orr.

Kafe bikoitza zeraman, berarentzat; tea esnearekin, Josebarentzat.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 179. orr.

Dendako andreak tea mendarekin eta pasteltxoak eskaintzen zituen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken te (3); katilu te (4); katilukada bat te (4); katilukada te gozo (3); kikara bat te (6)

te bat (19); te bat hartzera (4); te berde (5); te berdea (3); te beroa (6); te edan zituen (3); te etxe (6); te etxean (4); te gozo (4); te hostoak (4); te kikara (13); te kikara bat (6); te kikarak (6); te kikarakada (3); te ontzi (7); te ontzi bat (4); te ontzia (13); te pixka bat (7); te quiero (3); te zurrutada (4)

lehenengo tea (3); menda tea (3)

tea amaitu (3); tea ateratzen (3); tea break (3); tea bukatu (3)

tea edan (11); tea edanez (3); tea edaten (11); tea edaten ari (4); tea egin (4); tea egiteko (5); tea egiten (5); tea eman (3); tea eskatu (6); tea eskatu zuen (3); tea eta kafea (3); tea hartu (10); tea hartuko (3); tea hartzeko (10); tea hartzen (23); tea hartzen ari (8); tea hartzen zuten (3); tea hartzera (24); tea hartzera etorri (3); tea hartzera gonbidatzen (3)

tea mendarekin (3)

tea prest (4); tea prestatu (4); tea prestatzen (11)

tea zerbitzatu (5); tea zerbitzatzeko (3); tea zerbitzatzen (6)

tearekin batera (3)


te2 interj

-Te, te, te!...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 27. orr.


teatral 1 izond antzerkiarena, antzerkiari dagokiona.

Tailer horrek dantzaren alderdi teatrala eta poetikoa sakonduko ditu modu berritzailean.  Berria - Kultura   2004-03-17

Edozein kasutan, gure intziriekin zoritxarrari zor zaiona ordaindu ostean, modu saihestezin batez eta inolako lotsarik gabe, ikuskizun teatral bati bezala begiratuko dio saldo txundituak suteari.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 138. orr.

Donatienen "partidak" -orgiak- konposizio eta antzezpen teatralak dira ia-ia.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 17. orr.

OLBEk freskura teatrala lortu zuen tragedia eta komediaren artean kulunkatzen den Frantziako opera erromantiko eta ez ohiko honetan.  Berria - Kultura   2006-05-09

2 imintziozkoa, espantuzkoa.

Dezepziozko muzin teatrala egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 108. orr.

Ahotsa apaldu zuen, bisaiak halako keinu teatral bat bereganatzen zuelarik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 104. orr.

Gero, tonu teatrala baztertu, eta ohiko hizketamodu lasaiaz galdetu zidan-: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 85. orr.

Andreasek gizonaren jarduna eten zuen harridura teatrala erakutsirik: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 107. orr.

Gero, tonu teatrala baztertu, eta ohiko hizketamodu lasaiaz galdetu zidan-: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 85. orr.

Irainduarena egin zuen, baina modu teatral batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 85. orr.

Ez dizu sekula barkatuko, esan zidan oso teatrala iruditu zitzaidan tonu batez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 310. orr.

Modu teatralean esan zuen, eta ehunka begi gure mahaian paratu ziren.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 138. orr.

Finean, edo hausten zuela, hobeki, bere ezintasunak azaldu zizkigun, molde ezin teatralagoan-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 554. orr.


teatralitate iz teatraltasuna.

Hurrena, Maria Morena aipatu zuen teatralitate handiz, eskuin besoa bere osotasunean luzatuz.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 140. orr.


teatralizazio iz teatral bihurtzea.

Subjektu transzendentalaren kontzeptuaren jarraipen bezala ulertu behar da zinema-apailuak subjektu zentratu bat produzitzea, eta, zentzu horretan, zinemako eszena haren irudikapen bat ("teatralizazioa", dio Baudryk) izango litzateke.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 181. orr.


teatralki adlag era teatralean.

Don Evaristo Morales, nahiko teatralki, sartu zen ezkerreko ate beretik desagertu zen bat-batean, gelan zeuden hiru pertsonak zutik elkarri begira utzi ondoren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 117. orr.

Antolatzaileek El Maestro teatralki izendatzen zutenaren taularatzea itxaroten genuen bitartean, Principal Antzokian Bojan Zulfikarpasic piano jotzailea izan genuen lagun.  Berria - Kultura   2004-07-20


teatraltasun iz teatrala denaren nolakotasuna. ik teatralitate.

Jakina, bizitzak beti du teatraltasuna, behar du eduki gainera, baina hemen eta orain gehiegizko zerbait ere iruditzen zait.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 106. orr.


teatrero iz adkor teatro egiten duena.

Gure folkloreak, gizaerak, asko zor dio jendaje alderrai teatrero horri, baina, endemas eskekanten moldea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 81. orr.

Aingerutxook noski, badakit gehienak, Erdi Aroko erromes giroaz geroztik bertakotu diren orotariko jitoeria alfer, pestazale, negarti, teatrero, eskazale haien ondorekoen ondorekoak ditugula  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 83. orr.


teatro 1 iz jendaurrean gertaera sail bat irudikatzean datzan artea. ik antzerki.

Artea ikusi nahi duenak, beraz, Erromarat joan beharko luke, eta teatro ona ikusi nahi duenak Pariserat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 281. orr.

Idazleak, politikoak, teatroko jendea eta "Paris guztia" gogotsu dator Charentongo kartzela-zoroetxeko emankizunak ikustera.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 53. orr.

Reginari musu eman diona teatroko langile bat da, tramoiari bat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 34. orr.

Jendea, hori jakin eta halere paseatzera eta teatrora joaten dun, jan eta lo egiten din.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 109. orr.

Betiko teatroaren artea ez dagoelako inolaz ere hilik.  Berria - Kultura   2004-12-11

Gero teatro ttipi bat egin dute denek elgarrekin, bertsulari, dantzari eta musikariek.  Herria   2001-03-22

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gertrude Lawrence teatro izar ospetsua.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 227. orr.

Monzon teatro gizona.  Herria   2004-11-11

Daniel Landarten kontagintzan hirugarren urratsa dugu hau (aipatu gabe uzten ditut teatro-lan ugariak).  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 8. orr.

Teatro-lan espantagarriki ederra, poesiaz betea.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 307. orr.

Musset-ek teatro obra batean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 158. orr.

Plazara atera ziren, era berean, bertsolariak eta teatro taldeak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 150. orr.

Teatro jokaldi hura iraganik, prestakizunetan hasi ginen berriz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 275. orr.

Broadway-n izaten den teatro giro berezia nabarmentzen zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 159. orr.

Schiller-en Gaizkileak tragediako Franz Moor-ena egin nuen, arrakasta handiz, gymnasiumeko teatro-aretoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 62. orr.

Urduña, teatro laborategi.  Berria - Kultura   2004-09-10

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Titere-teatroa egiten ahalegintzen zen gizon bat ikusi zuen Marcosek katedralaren ondoko iturrian.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 88. orr.

4 arte horri dagokion literatura-generoa; hizkuntza, herri edo autore baten antzerki lanen multzoa.

Pirandello, Bernard Shaw, Brecht eta beste hainbaten ekimenez, absurduaren teatroa, gaitzespen-teatroa eta banguardismo esperimentala landu dutenak.  Berria - Kultura   2004-03-27

Grezia zaharreko teatroa gogorarazi dit erabat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 366. orr.

Non bukatzen da ustezko teatroa eta non hasten da ustezko bizitza?  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 165. orr.

Durán Diskurtsoa-n (1828), teatro baroko espainolaren defentsan klasizismoaren aurka permatu da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 28. orr.

Emakumearentzat ileapaindegia, antzinako grekoentzat teatro tragikoa zen bezala, gizon gehienentzat futbol estadioa den bezala, katarsia egiteko lekua da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 95. orr.

Animalario teatrokoek [...] gertakizun hartan egoteko aukera eskaini digute Donostiako Kursaalen.  Berria - Kultura   2004-07-07

Euskal antzerkigintzan badira irakasleak, bada teatroa, baita ikerketa lana ere, baina ez da nahikoa, eta lan horretan murgilduko gara.  Berria - Kultura   2006-02-17

5 antzokia.

Teatroa garrantzi handiko topaleku eta ikuskizuna izan zen XVIII. mendeko goi mailako gizartearentzat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 18. orr.

Bere jantzi modelo berriak aurkeztu nahi zituen San Petersburgoko teatro batean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 82. orr.

Errezelak berak, teatro bateko teloiari lapurtuak dirudite.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 98. orr.

Nîmeseko Teatro zaharra.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 286. orr.

Askotan joaten zen Bilbora, gure aitona eta izebekin Arriaga teatrora.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

Ez naiz teatrora sarritan joaten.  Berria - Kultura   2006-04-11

ABAOk 'Dulcinea' opera ekoitziko du beste bost teatrorekin batera.  Berria - Kultura   2006-01-10

Teatroa mendi baten maldan baldin badago, zimenduak egitea errazagoa izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2230. orr.

Foroa non joango den erabaki ondoren, lekurik osasuntsuena aukeratuko da teatroa, hau da, jainko hilezkorren ohorezko jaietan jokoak ospatzeko lekua egiteko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2230. orr.

Teatroan ere brontzezko ontziak jartzen dira, grekoek echeia deitzen dituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 450. orr.

Aldapan egin zituzten teatroetako harmailak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2250. orr.

Teatroan larrugorrian agertzera behartu zituzten neska gazteak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 238. orr.

Zabalago, gaurko Euskal Herri hau teatro bat iruditzen zait.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 106. orr.

6 irud/hed

Elizkizunen teatroan ene rola egiten nuen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 104. orr.

Halere, erlatibismoaren aurkako axanpa eta teatro guztiek ez diote "espirituaren komediari" baino deus besteri laguntzen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 62. orr.

Operazioen teatroa mahai handi batean jarritako mapan irudikatua dago, dagoeneko nazien mendean ziren eskualde zabalak hari gorriekin orratzei kateatuak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 12. orr.

7 kafe-teatro teatro lanak antzezten diren kafe etxea.

Caveamus, igitur, iuvenes dum sumus, kantatzen zuen nik pianoa jotzen nuen kafe-teatroko kantariak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 123. orr.

Nire interesak defendatzen ditut bai kafe-teatroan eta baita kalean ere.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 123. orr.

8 teatroa egin espantuka aritu, papera egin.

Eta ez zen teatroa egiten ari. Eta, esplikazioneak emaiterakoan, teatroa egin, izuturik eta heure onetik aterea bahengo bezala...  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 361. orr.

· Begietara adi-adi so egin nion, teatro pixka bat eginez, tragedia bat jokatzen ari den aktorea banintz bezala.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 173. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teatro konpainiak (4); teatro lan (7); teatro lan berri (3)

teatroaren inguruan (3)


teatrogile iz antzerki lanak ontzen dituen idazlea.

Antonio Maria Labaien teatrogile tolosarra zen horietakoa.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 123. orr.

Idazleek, kazetariek, kantariek, teatrogileek, bertsolariek... ahalik eta jende multzorik zabalenera iritsi nahi zuten.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 151. orr.

Antzerkia pasio duten 40 bat pertsona dira: aktoreak eta teatrogileak.  Berria - Kultura   2004-09-10


teatrogintza iz antzerki lanak ontzea.

Bitxiak gertatu zaizkit poeta garaikide eta gazte baten ahotan jainko bezalako kontzeptuak, baina, Antzerkiola Imaginarioak teatrogintzan egin bezala, Gerediagak poesian ere diskurtso berezkoa, pertsonala zedarritzeko lehen pausoak eman ditu lehen poema bilduma honetan.  Berria - Kultura   2004-05-22


teatrokeria iz papera egitea, imintzioka aritzea.

Askotan pentsatu izan dut euskaldunok ez dugula otsoa etor daitekeenik sinesten, eta azken batean gauden honetan ez gaudela oso gaizki, eta horregatik gabiltzala teatrokeriatan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 106. orr.

Hasten zara asuntoari bueltak ematen eta egun batean aspertu egiten zara hainbeste teatrokeriarekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 35. orr.


teatroki iz antzerki lana.

Lantto berezi batzuen bidez ezagutzen ginuen nornahik ere Lafitte noiztenka: hala-nola ikasurtearen erditsutan edo ondarrerat moldatzen zutelarik Uztaritzeko handienek ikastetxeko korrale haundian emanen zen teatroki edo kanpoko antzerki moduko bat, edo berdin barnekoa, aro txarrez edo negu partean.  Herria   2001-09-13


teatrolari iz teatroan aritzen den antzezlea.

Labe handiaren aurrean lan egiten zuena, berez, teatrolaria zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 132. orr.

Ibili gira gu aldiz Vauban antzokiko ate artekatik kurios pinterdi, eta ederrik ikusi ere: han ari baitziren teatrolari trebatu batzu, batean zintzo ta bipil ikasten, bestean berriz omore pindartsuen karkailan, eta irriz uzkaliak berak ere aldika.  Herria   2005-02-17


teatrozale izond antzerkizalea.

Ez al zen haietako txalet batekoa mutil teatrozale hura, SIDAk hil zuena?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 41. orr.


tebastar izond/iz Tebasekoa, Tebasi dagokiona; Tebaseko herritarra.

Tebastarrek barreari eman zioten eta haren etxe aurrean tropelkatu; bizkitartean haiek baino barre gehiago zegien berak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.


tebeo iz haur komikia.

technicolor ik teknikolor.

techno ik tekno.

tecno ik tekno.

tedesko iz alemana.

Ez, jauna: ez tedeskoek ez italiarrek ez diguzue duintasunaren ondra kenduko kroaziarroi, gera bedi argi esana.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 270. orr.

Baina jakizu ez zaiz-kidala tedeskoak gustatzen, horra esana.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 269. orr.

Tedesko harroputz batengatik kezkatu?  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 246. orr.

Tedesko alu-zorne bat!, bota zian karabinero kankailuenak nire pasaporteari begira.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 244. orr.


tee-shirt ik tixerta.

teflon iz gai plastikoa, bero eta korrosio altuak ongi jasaten dituena.

Zer den zientifikoki mesedegarria eta zer kaltegarria ebatzi beharko dute, behingoz, falazietan amildu gabe, genetikoki eraldatutako organismorik bai (zenbat, zein, nolako baldintzetan) ala ez, bitamina eta gainerako elementuak zernahiri erantsi ala ez, paderari teflonezko ipurdia jarri ala ez, zein ontzi diren kantzerigenoak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 81. orr.


tegi (orobat tei g.er.) 1 iz leku itxi eta eskuarki estalia, abereak gordetzeko erabiltzen dena.

Geroztik oilo edo konejuentzako tegia izan zen, eta halaxe ezagutu nuen nik, gaur egun trasteak gordetzeko baldin badaukate ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 100. orr.

Marraka ari dira animaliak, burua tegia hesitzen duen langatik kanpo.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 21. orr.

Errapeak goseti murtxatzen zizkieten suge zilar sotilak tegietan sartzean ardi gaixoak, [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 158. orr.

Zakurrek salerosketa handiak sortu eta jende anitz erabiltzen dute dantzan: zakur hazteko tegiak, albaitariak, [...].  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 20. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Garay jaunak ez zion Klentte abertzale gazteari baimenik ematen bere ardi tegi moderno handiaren eraikitzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 68. orr.

Batzuetan hurbildu eta belarrian mokoka egiten zion eta xigorki-zati bat lortzen zuen, eskolako beste hontzekin batera, hontz-tegira lotara joan aurretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 124. orr.

Urtxo teian ibiltzen denak urtxoen berri ere badaki.  Herria   2001-08-09

3 abere taldea.

Horren ondorioz zerrien garraioak debekatu dituzte Espainia guzian bai eta manatu ere gaitza duten tegi guziak hilaraztea kotsua hortan geldi dadin bederen.  Herria   2001-07-19

4 biltegia; egoitza.

Kasko horretan Lapurdi eta Euskal Herriko bazterren ederki gozatzeaz gain, 210 metro karratuko tegia izanen du euskal irratiak.  Herria   2005-02-17

Han nonbaiteko tegi, almazen edo sareren batean dena harrapatua dagoela, sumatu ere egin gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 37. orr.

Tegi huts batean esaldiak errepikatzen ari den gizona.  Berria - Kultura   2004-10-01

Plan integrala aplikatzeko funtzionatzen hasiko den lehen azpiegitura Berziklatu izango da, hau da, bolumen handiko hondakinak birziklatzeko tegia.  Berria - Harian   2006-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hontz tegira (4)


tehenta ik terrenta.

tei ik tegi.

teila 1 iz eraikinak estaltzeko erabiltzen den buztin errezko atal bakoitza.

Hasi ziren etxolen ordez benetako etxeak eraikitzen, zimenduz osatuak eta pezozko edo harrizko paretekin altxatuak, eta teilaz eta enborrez egindako estalkiak zituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 950. orr.

Lurraren koloreko teilak teilatuetan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 151. orr.

Gaindegia konpondu zuten, teilak alkaternaz margotu zituzten, irazgaitz egiteko inondik ere.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 126. orr.

Baserriari gurutzea margotu zioten teilatuan bi koloretako teilak erabiliz.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 172. orr.

Kontuz mugitu ziren, teila bustiak oso labainkorrak baitziren.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 235. orr.

Gurdietan eraman ohi zuten, teilez estalita, beruna lingoteetan ere, balak urtzeko balioko zuena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 85. orr.

Ezkerretan, teilaz estalitako etxola hura, tresnategi eta egur-gordeleku izana.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 42. orr.

Teila gainetik erretenera erortzen den ura ez dadin kolomartetik behera erori.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1750. orr.

Eguna argitzen zuelarik, musuka jarduten ziren teilatu hodien ertzean, teilen azpian laztanka dabiltzan txorien modura.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 252. orr.

Teiletatik tantaka isurtzen zen urak zulo bat egiten zuen patioko harean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 30. orr.

Teilak arrailtzen, puskatzen eta errausten ari dira.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 30. orr.

Likido urdinean bustiriko kotoi puska batekin azala garbitu eta teila koloreko hautsak eman ditu iragarkiko melokotoi efektua lortzearren.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 117. orr.

Teila koloreko galtzerdi batzuk.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 365. orr.

2 (izenondoekin)

Beti da onuragarri, etxeko sabaiko itoginei errepaso bat ematea, teila berriren bat bere tokian kokatzea. han-hemenka, dorretxo sail bat, printza dirdiratsuz izarniatzen zuten teila urdin eta zuriz estaliak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 13. orr.

Kontserba-lata herdoilduak, teila hautsiak, pneumatikoak, lanabes hondatuak...  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 167. orr.

Galeria ojibalaren gainean bigarren galeria apalago batek, habe landuzkoa, teila harroko teilatuari eusten dio.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 198. orr.

Eguraldi honek arbelezkoak bilakatu ditu kilometro gutxi lehenago teila gorrizkoak ziren etxeen teilatuak.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 42. orr.

Alsaziatik ekarritako teila bernizatuak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagarri gisa)

Hazka egiteko teila-puska bat harturik, zabor artera joan zen Job.  Elizen arteko biblia   Jb 2,8

Han nonbait, Pas-de-Calais-eko mugan, adreilu eta teila fabrika baterako buztina ateratzen zuten leku batean.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 36. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagarri gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Etxe teila-gorriak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 120. orr.

5 (erkaketan)

Indargabe nago, teila bezain lehor.  Elizen arteko biblia   Sal 22,16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teila puska (4)

teilen azpian (3)


teilagin iz teilak egiten dituen pertsona.

Belagile aritzen zen Teilaginen karrikan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 146. orr.

Zirrara berezia hartuko zenukeen herriak jazarri eta garaituriko presondegi bat ikusten, ikazkinek kotxeroek teilaginek okinek urketariek poetek, hiriko tabernariek eta beren bezero guztiek lehertutako ate haiek ukitzen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 59. orr.


teilakatu, teilaka, teilakatzen da/du ad partzialki elkarren gainean jarri.

Bazirudien leihoak pilatu egiten zirela, harik eta, ezkaten antzera, elkarren gainean teilakatu ziren arte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 352. orr.


teilape iz teilaz eginiko eginiko egitura baten azpialdea; teilatupea.

Plazan azokalariak: teilapean baserritarrak eta patata saltzaileak, arrautzak, eztia, baratxuri eta limoiak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 119. orr.

Etxeak bazuen atzeko aldean adobezko hesi-horma bat, arbaztaz estalia, barruan ukuilua, gurdiarentzako teilapea, aihendegia, dolarea, bodega, olio-errota eta zenbait patio eta eskorta hartzen zituena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 204. orr.

Jendeak teilapeetan bilatzen du babesa.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 52. orr.

Hura zela burua estaltzen zigun teilapearen jabea, eta, hortaz, haurrok begirunez tratatu behar genuela gurekin topo egiten zuenean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 16. orr.

Behekoaz gainera, solairu bakarra zuen etxeak, eta teilape bat goialdean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 15. orr.

Teilapea bi gela simetrikotan banaturik zegoen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 16. orr.

-Ni nagoen teilape berean ez da haragikeriarik egingo!  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 23. orr.

Leiho horrek Santa Isabel eta Esperancilla kaleetako zenbait etxeostetarantz eta patio eta teilape batzuetarantz jotzen zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 42. orr.

Trinket txiki bat ere bazegoen: teilapeko etxe txiki luze bat zen, bi ikurrin zeuzkan pintatuta apaingarri gisa.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 188. orr.


teilatu (orobat teiletu g.er., teillatu g.er. eta tellatu g.er.) 1 iz eraikin baten estalkia, teilaz edo kidekoz egina.

Bi arku, harroinaren bi alboetan xilatuak bezala, hormaren harri ederra, teilatuaren harri lauzak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 57. orr.

Baserri bat eraiki zuen bertan, itsas haizetik gordea, hormak zuri eta teilatua gorri.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 85. orr.

Aita eta beste gaztetxo batzuk mandio bateko belar pilaren gainera igota zeuden, plaza ikusten baitzen hormaren eta teilatuaren arteko tartetik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 52. orr.

Milioi bat euroko inbertsioa Belodromoko teilatua aldatzeko.  Berria - Kirola   2004-11-12

Merkatuko teilatua ez dela ekintza terrorista baten ondorioz erori.  Berria - Mundua   2006-02-24

Pabiloien teilatua suntsituta geratu da.  Berria - Ekonomia   2004-08-05

Elizak arbelez egindako teilatua zeukan, eta erlojuak soinu zakar bat ateratzen zuen ordua jotzen zuen bakoitzean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 189. orr.

Bordatxo bat, oholez jasoa eta teilatua txapa okerrez estalia, lorategi baten zokoan.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 26. orr.

Zaintzailea gazteluko teilatu gainera erori zen, eta handik lurrera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 848. orr.

Gero Les dissolutions de la mémoire hartu dut irakurtzeko, baina gogaikarria egiten zait, eta berriro ere teilatu moduan ipini dut aurpegiaren gainean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 94. orr.

Teilatu gaineko katuei andra zahar batek ematen die jaten, arrain buruak espaloitik botaka.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 185. orr.

Noeren ontziaren teilatuan eserita egon zela.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 30. orr.

Atzo 09:00ak aldera gaztetxeko teilatuan gelditzen ziren azken bi lagunak eraikinetik aterarazi zituztela.  Berria - Euskal Herria   2004-08-18

Teilatuan kristalezko begiratoki handi bat zegoen, ez ikuspegiak miresteko, ezpada nekazarien lanak ikuskatzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 442. orr.

Escondido izeneko ibai zabalak itsasoratzean sortzen dituen irletako batean, ohol hormak eta uralitazko teilatua dituen etxe umelean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 16. orr.

Teilatuko zurajea ustelduta, arbela hautsita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 25. orr.

Teilatuko terrazara goaz, basoak harturik.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 26. orr.

Argi ilaun batek harturik zeukan teilatuaren araberako sabai makurtuko gela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 65. orr.

Zurginak aldiz teilatuetako zurak ditu lantzen.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 219. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tarteka agertzen hasi ziren mujiken izbak eta lurjabeen eraikuntzetako teilatu ederrak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 379. orr.

Ostera bat egiten zuten pabiloietako teilatu karratuetan zehar, estalpeko kaleetako teilatu luzeetan ibiltzen ziren, gora eta behera egiten zuten hango maldetan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 251. orr.

Ataria babesten zuen teilatu laburreko hagetako batean lotu zuen animalia. Zenbat amets ez zituen izan han goian, begiak pabiloien teilatu luzatuen gainean galdurik!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 140. orr.

Donostiako Ilunbe zezen-plazaren teilatu mugikorra irekitzea.  Berria - Kultura   2004-09-12

Inondik ere abandonatuta zegoen inguruko etxe baten teilatu zapalean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

Goiz honetan elurrak berriz kukutu du leiho parean dudan zimenduzko teilatu grisa.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 127. orr.

Itsasbazter berdea, zuhaitzez eta etxe handi zuri teilatu grisdunez betea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 105. orr.

Teilatu zorrotzeko etxe gris bat zen eta atzealdetik akazia handi batek itzala ematen zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 318. orr.

Haien erdian zurezko etxe bat zegoen, ganbaraduna, teilatu gorrikoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 141. orr.

Eraikuntza apal bat, adreilua agerian, leihoak altzairuzkoak eta teilatua asbestozkoa.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 217. orr.

Morgaiko gailurrak antzuak ziren, akasdunak, biluziak, beltzak, arbelezko teilatuak bezalakoak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 245. orr.

Etxeak -horiz margoturiko zurezko hormak, uralitazko teilatua- SCR azukre konpainiari erosi zizkioten, eta ez merke.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 178. orr.

Metalezko teilatua eguzkiak berotu, eta izerdi patsetan ematen genuen eguna.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 221. orr.

Lastozko teilatua eta lur zapalduko zorua zituen etxe baxu batean bizi ziren.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 20. orr.

Zurezko eraikinak, berdez margotuak, eskailerak, galeriak, teilatu suntsituak ondoko etxe zaharrei itsasten zitzaizkien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 284. orr.

Haien teilatu gainezarriak handituz zihoazela iruditzen zitzaion, zabalduz, urrunduz, atzeko argi hautseztatuen artean galtzeraino.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 25. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Teilatu-hegalen azpiko balkoi barandadunak okerturik eta belzturik ageri ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 167. orr.

Kalera begiratu nuen teilatu-hegal azpiko neure gelako leihotik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 12. orr.

Nola Sales herri hartako teilatu-isurbideak, hondatzen eta usteltzen diren denborarekin, nola brontzezko hodiak egiten zail diren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 122. orr.

Indioiloa uhurika, zilipurdika joan zen teilatu-isurkian beheiti, hegatzean ezin gelditu eta erori egin zen goitik behera lurreraino.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 82. orr.

Gero, pabiloiak pilatzen ziren, beren bi teilatu mailekin, beren pertsiana jarraituekin. Eskailera mehar batzuk zeuden, teilatu maila batetik bestera pasatu eta goi guztian zehar ibiltzen uzten zutenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 262. orr.

Pikotxean eta kontu handiz etxearen atzeko ertzera hurbildu eta teilatu-hoditik behera lerratu zen sute-eskaileraraino.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 213. orr.

Teilatu izkina bat ikusten dudala iduritzen zait, zabalik den artekatik.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 47. orr.

Askeak ziren eta lotsarik gabeak, teilatu ertzean ernaltzen ziren txolarre bikoteen gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 248. orr.

Pentsamendu haiek, kalkulu haiek, Alcatrazeko argi motelek sortzen zituzten horma eta teilatu zirriborroekin nahasten zitzaizkidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 37. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagarri gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Gero Belfasteko gizon batek orubea erosi eta etxeak egin zituen; ez berenak bezalako etxetxo arreak, adreilu biziko etxe teilatu-distiratsuak baizik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 53. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eliz teilatua ohiko elkarleku zuten usoak beldurrak airean ibiltzen ziren, saldo osoa hegaldatzen baitzen zalaparta bizian belatzak gerturatu orduko.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 54. orr.

6 irud/hed

Baina hiru izugarrikeria horiek, bakardadeak, isiltasunak eta hustasunak, teilatua lehertzen didate, izarretaraino iristen dira eztanda batean.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 22. orr.

EAJk eta PPk diote pilota Elorzaren teilatuan dagoela, hau da, Udal Gobernuak berak egin behar duela lan hori, hala agindu diolako udal batzarrak.  Berria - Harian   2005-08-23

Pilota ez dago gure teilatuan, beraien teilatuan dago, beraiek ilegalizatu gintuzten.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arbelezko teilatu (4); elizaren teilatu (3); etxeetako teilatu (5); etxeko teilatu (6); etxeko teilatu gainean (3); jauregiko teilatu (3)

teilatu azpiko (3); teilatu baten gainean (3); teilatu beraren azpian (4); teilatu gainean (27); teilatu gaineko (4); teilatu gainera (8); teilatu gainetan (6); teilatu gainetik (3); teilatu gorri (4); teilatu gorria (3); teilatu gorriak (3); teilatu hegal (6); teilatu hegalaren (4); teilatu hegaletan (4); teilatu izkina (3); teilatu pean (8)

txabolako teilatu (3)

bere etxeko teilatua (3); elizako teilatua (6); etxeko teilatua (6); teilatua bota (4); teilatua egiteko (3); teilatua erori (3); teilatua konpondu (6)

arbelezko teilatuak (4); etxeetako teilatuak (3); teilatuak ikusten (3)

eajren teilatuan (3); etxeko teilatuan (5); ezker abertzalearen teilatuan (3); gaztetxeko teilatuan (3); pilota gure teilatuan (3); teilatuan bezala (3); teilatuan dago (12); teilatuan dagoela (4); teilatuan ziren (3)

teilatuaren azpian (5); teilatuaren ertz (3); teilatuaren gainean (8); teilatuaren ordez (3)

teilatuen gainean (7); teilatuen gainetik (16)

etxeetako teilatuetan (3); inguruko teilatuetan (3)

teilatuetara igo (3)

gaztetxeko teilatura (3); katedraleko teilatura (3); teilatura igo (19); teilatura igo zen (8)

bere etxeko teilatutik (4); teilatutik behera (4); teilatutik erori (6); teilatutik erori da (3); teilatutik jaisten (3)


teilatudun adlag teilatuko.

Ezin sinetsi zuen munduan bazenik hiririk urregorrizko kupuladun elizak eta zilarzurizko teilatudun jauregiak zituenik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 126. orr.

Uralitazko teilatudun estalpe bat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 58. orr.

Aurizberrikoa zuen ama, eta bazeukaten oraindik ere etxe bat han, isuri handiekiko teilatuduna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 118. orr.

Liburutegi handi bat zutela hiriaren erdian, zilarrezko teilatuduna bera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 129. orr.

Adio iparreko amodioei, adio maitagarri sorginduei, adio ipuinetako landetako etxe lastozko teilatudunei.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zilarzurizko teilatudun jauregiak (3)


teilatugile iz teilatuak egiten dituen pertsona.

Teilatua egingo zuela agindu zuen gero teilatugile batek.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 43. orr.

Hamarrak eta erdietarako, ohe hutsa Rodney Grant-ek betetzen zuen, hogeita hemeretzi urteko teilatugile batek, konortea galdu baitzuen mailadi batean gora zihoalarik goiz horretan bertan lehenago.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 351. orr.


teilatupe 1 iz teilatu azpiko bitartea.

Bi sendi bizi ziren teilatupe berean, bi etxebizitzatan banatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Teilatupeko zoruan zirrikitu bat estaltzen zuen zerrauts pilatxo bat aurkitu zuen; zoru horrek zulo asko ditu; han utzi zuen putzutxoak berehala igaro zuen ganbarako sabaia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.

Ohol bakar batez bereizitako teilatupeko geletan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 15. orr.

Hala joan ziren, usnaka, igurtzitzen, eskailera-zuloko leihora, mirabeen logelara, teilatupeko geletara.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 126. orr.

Neskame jendearentzat teilatupean prestatutako ganbaratxo horietako bat zen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 159. orr.

Euria hasten badu, berriz, aterpe zabala dugu eliz atariko teilatupe irekian.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 79. orr.

Teilatupe horretan, bakoitzak egin dezala lo nahi duen tamainako ohean.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 117. orr.

Teilatupe berean bizi eta elkarri diosalik ez egitea ez dut ondo ikusten.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 42. orr.

Inork ez zuen borrero baten teilatupe berean ostatu hartu nahi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 214. orr.

Teilatupean habia egindako txoriek siesta garaiari zegokion bakea hautsiz barreiatutako txioak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 121. orr.

2 (izen gisa)

Begiramen handia zien auzokoei, teilatupekoei salbu, haiei gorroto baitzien.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 40. orr.

3 teilapea.

Ezkerrekoak aurreko etxera ematen du; han biltegiak, ganbara bat eta teilatupea daude.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teilatupe berean (8); teilatupe berean bizi (3)


teilatutxo iz

Etxe hura ere, teilatutxo bat fatxadan, hanpatua, hezetasunez arras ilun, ur zikinetarako ontziaren kaxa berdaxka bana estai bakoitzean, jostailu handi bihurtzen zen bi haurrentzat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 238. orr.

Etxeak metaturik zeuden, puzturik, dendak aurrerantz irteten ziren teilatutxoen azpian, haurdunen sabelak bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.

Aurreko hormaren goiko partean, leiho txiki batek pendiz handiko teilatutxo batera ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 199. orr.


teilaztatu, teilazta, teilaztatzen du ad estali.

Haatik, txapelak zeru gaina teilaztatu arren, Axenariori burua estutzen dio, kopeta aldean..  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 155. orr.


teileri iz teilak eta kidekoak egiten diren etxea lantegia.

Teileria galiar-erromatar bat aurkitu dute Belgika ekialdean, Liejatik gertu.  Berria - Gaiak   2004-07-28

["El Eco de Navarra" egunkariak] segurtatzen du gobernadorea entseatuko dela teileri baten sortzen inguruan, Auritzen dagoenaren parteak erabiliz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 82. orr.


teiletu ik teilatu.

teillatu ik teilatu.

teink ik tenk.

teinka ik tenk.

teinkada ik tenkada.

teinkatasun ik tenkatasun.

teinkatu ik tenkatu1.

teismo iz erlijioez kanpoko doktrina, Jainko bakar eta probidentziazkoa aldarrikatzen duena. ik deismo.

Teismoa, ostera, guk zerbitzatzen dugun askatasunaren etsairik hilgarriena da berez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 219. orr.

Zuen teismoak basatikeria asko eragin du, baina bakar bat ere ez du eragotzi.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 220. orr.

Teismo hutsean, handitzeko eta hegaldatzeko arrazoi gehiago aurkituko ote dugu?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 216. orr.


teista 1 iz teismoaren jarraitzailea. ik deista.

Teologia transzendentala besterik onartzen ez duenari deista deitzen zaio, Natur Teologia ere onartzen duenari teista.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 225. orr.

Onberagoa eta zuzenagoa da esatea: deistak Jainkoan sinesten duela, teistak Jainko bizi batean (summa intelligentia).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 226. orr.

• 2 izond teismoarena, teismoari dagokiona.

Azkenik, egiaren arazoari helduko dio egiten diren aitorpen nagusietan sakonduz (adibidez, erlijio teisten "Jainkoa ba da").  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 266. orr.


teja iz apaiz kapela.

Apaiza, ohiko sotana eta teja jantzi, eta esku batean bastoia eta bestean brebiarioa duela kanporatu arte.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 78. orr.


tejabana iz adkor teilapea.

Oso taberna zikina zen, oiloak bertan ibiltzen ziren bueltaka, eta tejabana baten azpian jotzen nuen.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 41. orr.

Geroago, gaueko hamarrak edo hamaikak aldera, tejabana gaineko enborretan hontzuria pausatuko zen seguru asko, eta hontzuriaren intziri ikaragarria entzungo zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 105. orr.


tejal
1 tejal egin adkor jan.

Nirea ez zen marantu bat tejal egin behar izan nuen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 58. orr.

-Hi... koilarak tejal egiten dituztenetakoa haiz?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 121. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tejal egin (3)


tejano iz jeansak.

Eta ahor tipoa normal-normal jantzita, tejanoz...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 111. orr.


tejo (orobat teku) iz kirats modukoa.

Eskuetan oraindik sexuaren usain garratz eta sarkorra, ahoan karminaren tejoa, Gau osoan itxirik egon ondoren, dendako jakien usain desberdinek tejo itsasgarria sarrarazten zuten sudurzuloetatik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 160. orr.

Mordorko airean ahoa lehortzen zuen teku samina zegoen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 245. orr.


teka iz ipar seta, tema, hisia.

Bere "berezko" klasa ez bide du ahantzi Thierryk, ez-eta pilotariak beti behar duen tema edo teka hura, irabazteko.  Herria   2003-12-18


tekila iz Mexikoko edari bizia, alkohol gradu askokoa; edalontzi bat tekila.

Luntxeko zertxobait jan, kopa bat tekila eta gero txanpaiña.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 73. orr.

Antolamendu ezin hobea zen, eta, ezbairik gabe, urte askoan jarraitu izango zukeen baldin eta Smith-ek ez balu bere berrogeigarren urtebetetzea baino hiru gau lehenago tekilaz mozkor-mozkor eginda bere etxeko teilatutik jauzi egin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 52. orr.

Benga tekila bat!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 200. orr.

Tekila-sunrise zen bere edari kutuna.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 131. orr.


tekilatxo iz adkor edalontzi bat tekila.

Gaueko ordubatean lagun guztiek Alde Zaharrean urteko lehenengo egunean hartzen duten tekilatxoa aurkitzen dut faltan.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 68. orr.


tekla 1 iz pianoan, organoan eta kideko musika-tresnetan, klabierra osatzen duten piezetako bakoitza, soinu bat ateratzeko atzez sakatzen dena.

Ed Thatcher, pianoaren teklen aldera makurturik, Eltxoaren hegaldia jotzen saiatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 38. orr.

Eskua gerriaren atzetik pasata tekla solte batzuk jo zituen pianoan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 91. orr.

Hatzak mugitzen ditu goian-behean, teklak edo -bere kasuan botoiak- aurkitu nahian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 28. orr.

Berehala eseri da; eri muturrez laztandu ditu tekla zuri-beltzak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 84. orr.

Glissando batzuk egin zituen gero hatzak tekletara ohitzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 212. orr.

Teklak zanpatuta, ez nion deus ere aterarazi ohiko soinu distortsionatuaz aparte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 53. orr.

Haren soinuan kanpoko teklak berri zeuden, eta barrukoak gastatuta.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 15. orr.

Orduan ezkerrak are sakonago egiten du dantzan tekla beltzen gainean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 65. orr.

2 ordenagailu, idazmakina eta kidekoetan, klabiera osatzen duten piezetako bakoitza, ikur bat idazteko edo kideko ondorioak lortzeko, hatzez sakatzen dena.

Txosten bat hartu eta bere kalkulagailuko teklak hasi zen sakatzen, ziztu bizian.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 65. orr.

Telefonoa hartu, eta deia errepikatzeko tekla sakatu genuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 66. orr.

Diru-kantitateak kutxa erregistratzaileko tekletan jotzen zuen bitartean, fakturen zenbatekoa buruz kalkulatzeko ohitura zuen Perrettek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 130. orr.

Erpuruek bortizki jotzen zituzten idazmakinetako teklak, eta paperak alderdi batetik bestera zebiltzan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 11. orr.

Olivierrek atearen beste aldetik entzuten zuen komediantea idazten: teklen zarata hori, munduak aurrera jarraitzen zuen seinale.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 66. orr.

Nire hatz indargeek teklak ferekatu zituzten, azken paragrafoari lotu beharrez: [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

Llumek esku batekin Coca-cola potea hartu eta bestearekin teklak sakatzen segitzen du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 101. orr.

Tekla bat sakatu eta hantxe agertzen delako, eta atsegin ez bazaigu, beste tekla bat sakatu eta kito, ezabatuta.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 63. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Idazteko makinaren tekla-hotsa eteten den bakoitzean, automobilen zarata nagusitzen da nabarmen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 258. orr.

· Azken zuzenketak egin, ohiko klabea idatzi eta behar baino indar handiagoaz zanpatu nuen itzulera-tekla.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tekla bat sakatu (7); tekla sakatu (5)

teklak sakatzen (4)


teklade ik teklatu.

tekladu ik teklatu.

tekladun izond teklak dituena.

Besoen artean soinu handi bat dauka, tekladuna.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 11. orr.

Hiru lehiaketa horietan tekladunek irabazi zuten, ez botoidunek.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 35. orr.


tekladura iz teklatua.

Eman zion fisarmonica haietako bat nekazari txiro baten seme musikazaleari; honek tresna guztia desmuntatu eta gero bere gisara osatu zuen ostera, hotsak leunduta eta tekladura ugarituta.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 9. orr.


teklatu 1 iz (orobat teklade g.er., tekladu g.er. eta teklau g.er.) 1 iz pianoan, organoan eta kideko musika-tresnetan, hotsak sortzeko sakatzen diren atalen multzoa, ordena jakin batean egituratua.

Mari Jane, eskuak teklatuan gora eta behera lasterka, [...] eta izeba Kate, orrialdea pasatzeko, Mary Janeren alboan zutik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 276. orr.

Jendearen marmarra iritsi zitzaionean, teklatua piano piano itxi, jaiki eta eszenatokiko atea zeharkatu zuen, astiro.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 63. orr.

Bere-berez zebiltzan nire hatzak teklatuan: teknika eta sena elkarrekin dantzan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 64. orr.

Badira bateria edo teklatu jole imintzioak darabiltzatenak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 237. orr.

Berak sortu eta jotzen duelako piezako musika guztia sintetizadore baten teklatuan.  Berria - Kultura   2004-11-21

2 ordenagailu, idazmakina eta kidekoetan, ikur bat idazteko edo kideko ondorioak lortzeko, hatzez sakatzen diren atalen multzoa.

Idazteko makina baten teklatuan adierazten diren hizkiak ez dira enuntziatuak: asko jota enuntziatuak idatzi ahal izateko tresnak izango dira. iMac ordenagailuaren diseinu originalarekin bat etortzeko, sagua eta teklatu bereziak diseinatzea erabaki zuen Applek.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 100. orr.

Gehienek ezin dute arratoia erabili, eta, horren ordez, teklatua erabili behar izaten dute.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Pasa hatzak teklatuaren gainetik arinki eta letrak, hitzak, azaltzen dira pantailan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 457. orr.

Teklatuan sakatutako letra bakoitza pantailan nola agertzen den ikusten du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 140. orr.

Teklatuak bi multzo berdintsutan banatzen ditu letrak: eskuineko eskuarekin idazten direnak, batetik, eta ezkerrekoa erabiliz idazten direnak, bestetik.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 214. orr.

Pantailak, inprimagailuak, ohiko teklatu urdinxka luzeak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 97. orr.

Ikasleetako batek hatz erakusleak erabiltzen zituen teklatua sakatzeko, oso motel.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 122. orr.

Gogoeta horrek atxiki zituela nire eskuak teklatu gainean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 269. orr.

Burmuineko paralisia duen Richard Pascuak, bestalde, oinak erabiltzen ditu teklatuko botoiak zapaltzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

3 musika-tresna teklatuduna, eskuarki elektronikoa.

Oier Ponceren laguntza izan dute; teklatua eta pianoa jo ditu zenbait abestitan.  Berria - Kultura   2006-03-11

Luis Aranburuk jo ditu akordeoia eta teklatua; Xabier Agirrek, txirula, gaita, alboka eta baxua; eta Xabier Azkaratek, perkusioa.  Berria - Kultura   2006-02-05

Kantariak gitarra jotzen du eta emakumezko baxu jotzaileak teklatuak hartzen ditu batzuetan.  Berria - Kultura   2004-04-03

Hor entzuten dira koraren akordeak, teklatuen soloak (interesgarrienak piano elektrikoan gertatzen dira).  Berria - Kultura   2004-07-13

Hiru musikari baino ez: Frederic bera programazioetan, beste lagun bat teklatuetan eta hirugarren bat, Burkina Fasoko kora jotzailea, noizean behin perkusioetan aritzen zena.  Berria - Kultura   2004-07-13

Ivan Pacheco (gitarra), Nando de la Casa (teklatu eta samplerrak), Dani Foronda (baxua).  Berria - Kultura   2004-08-26

Teklatuetan sanpleatu ziren erritmoak.  Berria - Kultura   2004-04-24

4 pianoa.

Teklatuan Joaquin Atxukarro bilbotarra, maisu.  Berria - Kultura   2004-03-25

5 irud/hed

Ez ote zait gertatuko nire garuneko teklatuaren tekla horietakoren bat gelditurik edukitzea?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 325. orr.

6 teklatu-jotzaile (orobat jole g.er.) teklatuak jotzen dituen muskaria. ik teklista.

Asier Oleaga bateriak taldea utzi ondoren teklatu jotzaile bat elkartu da: Leonel Ruiz.  Berria - Kultura   2004-08-26

Gitarrez gain teklatu jotzaile iaioa topatzen dugu, Decrepitos taldean ibili zena.  Berria - Kultura   2004-03-28

Giro amerikar horretan oso nabarmenak ziren gitarra jotzailearen soloak (Grateful Dead taldeko Jerry Garciarenen airea zuten, nonbait), eta emakumezko teklatu jotzailearen atalak.  Berria - Kultura   2004-05-08

Bakoitzak berean lan bikaina egin zuen: gitarra jotzaileak pedaletan, akordeetan, soloetan; teklatu jotzaileak soloetan edo giroak sortzerakoan; eta erritmo sekzioa, abiada bizian eta kolpeka, bikain.  Berria - Kultura   2004-05-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teklatu jotzaile (4); teklatu jotzailea (3); teklatu jotzaileak (5)


teklatxo iz tekla txikia.

Espiritua, arima, psikea, pathosa, zalantzarik psikaliptikoena, teklatxo bat sakatuta konponduko da.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 83. orr.


teklatze ik tekleatze.

teklau ik teklatu.

tekleatu, teklea, tekleatzen 1 du ad teklak jo. (nor/zer osagairik gabe)

Bera ordurako hurrengo erosketak hartzen ari zen ezkerreko eskuaz, eskuineko eskuaz begiratu gabe tekleatzen zuen bitartean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 78. orr.

Aski izan nuen horretan pentsatzea, derrepente karta ia bera bakarrik, berez bezala, tekleatzen has zedin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 43. orr.

Zerbait bururatu eta idazmakina batean gogo txarrez tekleatzen ari den Txetxuren aurreraino doa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 183. orr.

Senarrak egunerokotasunaren estalkia ez urratzearren ordenagailuan tekleatzen jarraitzen zuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 35. orr.

-Kanelaiye?, zer da kanelaiye? -Luis Angelek, idazmakinan tekleatzeari utzita.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 122. orr.

2 du ad teklak joz idatzi.

Izeba Emilyk hitz horiek tekleatu zituen bera idazmakina bat bailitzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 155. orr.

Azken finean artikulua Iban Zalduaren izenean tekleatzea eta liburu honetan txertatzea erraza da, edonork egin dezakeen gauza.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 180. orr.

Kodea tekleatzen hasi zen Perrette.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 481. orr.

Kable guztiek dolarrak tekleatzen zituzten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 371. orr.

Eta tip tip tap tip top tip, musika egingo balu bezala tekleatzen du, Bizitza ausente dago, ez gara munduan bizi, baina imajina ezazu... Txundituta, "Aurkitu fitxategia" zanpatu eta horixe bera tekleatu nuen: "edu-2".  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 30. orr.


tekleatze 1 iz teklak jotzea.

Bere atzamarrek berriro ekin zioten tekleatzeari: [...].  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Handik gutxira ondoko gelako telegrafistak bere teklatzeari ekin zion.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 107. orr.

2 tekleatzearen hotsa entzutea.

Ordura arte aditzen ez zuen tekleatze monotonoa eten egin da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 181. orr.


teklista iz teklatu-jotzailea.

Aitor Abio teklistarekin aterako duen azken diskoa, 'Game over', aurkeztu du.  Berria - Kultura   2004-11-26

Bi orduko emanaldia eskaintzen du Muguruzak kontzertuetan, 11 musikari ezagunekin elkarlanean: Sorkun eta Begoña Bang Matu kantariak, [...] Eva Reina abeslari eta teklista, DZ disko jartzailea, Xabi Solano akordeoi jotzailea, Andres Belmonte baxu jotzailea, Alfonso Arias gitarrista eta Mikel Abrego bateria jotzailea.  Berria - Kultura   2004-01-21

Winwoodek abeslari eta teklista gisa erakutsi duen talentua erabakigarria izan da Spencer Davis Group (1963), Traffic (1967) eta Blind Faith (1969) talde mitikoen arrakastan.  Berria - Kultura   2004-07-27


teknifikatu, teknifika, teknifikatzen 1 du ad teknika-aurrerapenez hornitu.

Geriatrak baliabide berriak erabiltzeko aholkatu zigun egun berean, zaharrok teknifikatzeko kanpaina baten berri eman zuen gure gobernuak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 63. orr.

GKE batzuk oso teknifikatuak daude, Oxfam bezalako bat arma kimikoetan esaterako, eta teknifikazio hori ezinezkoa litzateke zientzialari eta teknikarien laguntzarik gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 168. orr.

Temako saioez ari garelarik, joera desberdinak ulertzeko moduan azaltze aldera, izugarri teknifikatu dugu gure kontaera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 116. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Diskoa saxo elegante batek jantzita hasten da (Smith Street), laster house asaldatze epelei heltzen die eta baita Brasilgo bossa arrasto teknifikatuei ere.  Berria - Kultura   2006-03-30

Horrelako azalpen instituzional-ofizialek funtzio zilegitzailea eta lasaigarria jokatzen dute, ez baitute onartzen arriskuak eta istripuak gure gizarte teknifikatuei berezkoak, normalak alegia, zaizkiela.  Berria - Gaiak   2006-03-26

Izan ere, burgesiak eskulan merke eta ugaria behar zuen, gero eta teknifikatuagoa zegoen ekonomian jarduteko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 12. orr.

Diskoa saxo elegante batek jantzita hasten da (Smith Street), laster house asaldatze epelei heltzen die eta baita Brasilgo bossa arrasto teknifikatuei ere.  Berria - Kultura   2006-03-30


teknifikazio 1 iz teknika-aurrerapenez hornitzea.

GKE batzuk oso teknifikatuak daude, Oxfam bezalako bat arma kimikoetan esaterako, eta teknifikazio hori ezinezkoa litzateke zientzialari eta teknikarien laguntzarik gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 168. orr.

Teknifikazioaren lehen urratsak ere orduan hasi ziren.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 10. orr.

Berriz, sistema hezitzailearen teknifikazio gehiegizkoak existentziaren kultur gabetzea eta hutsaltasuna dakartza, horra gizarte modernoen ezaugarrietako bat.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 66. orr.

Saskibaloi profesionalaren teknifikazioak, gaurkoaren antzeko derbien giroa hoztu du.  Berria - Kirola   2004-10-03

Teknifikazioak eta abangoardiak bere menpe hartu duen kirol mundu batean Wimbledongo Torneoa usadio zaharren maitale direnentzat mugarri da oraindik.  Berria - Kirola   2004-06-20

Gaur aurkeztuko dute Teknifikazio eta Oinarriko Futbola garatzeko Zentroaren lehen fasea.  Berria - Kirola   2004-12-30

2 (hitz elkartuetan)

Eibar eta Gipuzkoako Aldundia hitz egiten ari dira, Ipuruako futbol zelaiak eskualdeko teknifikazio gune bat har dezan.  Berria - Kirola   2004-04-02

Realak diruz lagunduko du Aviron, adiskidantzazko partidak jokatuko ditu Baionan, eta Zubietan egiten diren teknifikazio eta trebakuntza saioetara lapurtarrak gonbidatuko ditu.  Berria - Kirola   2004-10-01


teknika 1 iz arte, zientzia edo jarduera batean erabiltzen diren prozeduren edo jardueren multzoa.

Collingwooden teoriaren arabera, teknika soilik menderatzeak ez du inor artista bihurtzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 235. orr.

Teknika artifizio hutsa da, errepikapen bat, gauza hila berez.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 10. orr.

Behin teknika menderatzen denean, alabaina, oharkabean aplikatzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 330. orr.

Mendebaldeko Europako marinelek itsasketa ozeanikoaren teknika menderatu zutenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 172. orr.

Akuafortearen teknika hobetu zuen eta eragin handia ukan zuen geroko grabatzaileetan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 87. orr.

Garai hartatik aurrera goi-mailako ikasketetan eztabaida logikoaren teknika nagusitu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 286. orr.

Hitz hasieran letra bat edo batzuk gehitu beste hitz bat sortzeko, horra hor teknika.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 51. orr.

Arabiar poesiaren espiritua eta teknika. Jakitea teknika da ezer baino lehen, trebetasun praktikoa [...], zuhurtasuna, azpijokoa edo amarrua bere baitan hartzen dituena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

Tresneria horietaz baliatzeko teknika.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Idazlanak egiten eta aurkezten ikasteko teknika bat proposatzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Erantzuna bat-bateko jardunetan sarri erabiltzen den teknika batez baliatuz eman du, gainera: pertsona eta pertsonaia nahastuz.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 126. orr.

Argazkia izan zen lehenengo aurkitu zen irudi automatikoa; hasieran errepika optikoak egiteko teknika bat bezala hartu zen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 285. orr.

Fotometria argi kopuruak neurtzen dituen teknika da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 25. orr.

Saiatu naiz teknika hori garatzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 96. orr.

2 (izenondoekin)

Koadroei argitasuna emateko teknika bereziak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 141. orr.

Teknika mnemotekniko bat da.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 171. orr.

Teknika elektroniko sentikorrak erabiliz jaso daitezke nerbio-zuntzetan doazen seinaleak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 116. orr.

Lan-indarraren hezkuntza-maila altuak, hasteko, teknika modernoak ikastea bultzatzen du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 121. orr.

Ingeniaritzako teknika aurreratuenek nekez hobe dezaketen emaitza.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 41. orr.

Hastapenean, teknika mistoak eta collage-ak landu nituen, eta baita eskulturatik gertu zeuden lanak ere.  Berria - Kultura   2004-07-18

Medikuntzaren eta psikologiaren teknika osagarri bat da hipnosia.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Marketako zaintzaileek eta aurkako gerra-talde barbaroek, denbora igarotzean, elkarren artean berdintzera jotzen dute, lehenik teknika militarrean eta azkenean kulturan ere bai.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 43. orr.

Travellingaren ordez zoom hori erabiltzea oso teknika zabaldua izan zen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Sormenaren nemesia: teknika iragankor baten idolatria.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 434. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik tekniko.

Ez dut uste, nolanahi ere, teknika alderdiari dagokion zerbait denik.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 70. orr.

Gai bat maite dudanean hainbat teknika prozedura erabiltzen ditut.  Berria - Kultura   2006-01-05

Abisu bat teknika mailan estudioak segitzen dituztenendako.  Herria   2001-07-26

Informazio eta teknika trukaketak eginen ditu enpresa japoniarrak, akordioari esker.  Herria   2005-12-15

Teknika-laguntzari ez zaio eman behar zuen garrantzia.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 114. orr.

Aipatuak daude dagoeneko irakasle laguntzailerik ez egotea batetik, eta teknika-laguntzaile gutxiegi egotea bestetik.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 116. orr.

Margolariak erabiltzen duen teknika sorta suertatzen da deigarriena.  Berria - Kultura   2006-01-05

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hura baino lehen izan ziren beste intseminazio teknika batzuk.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 276. orr.

Beste teorialari askok, ordea, irudikapen-teknika batzuk beste batzuk baino "naturalagoak" direla azpimarratu dute.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 101. orr.

Kirurgia teknika horiek ordezkatzen ditu laser berdeak.  Berria - Gaiak   2004-11-21

Marrazketa teknika klasikoak ederki menderatzen zituela erakusten dute ilustrazio horiek.  Berria - Kultura   2004-10-05

Narrazio teknika berriak trebeziaz baliatuz.  Berria - Kultura   2006-04-25

Gaur egungo teledokumentazio teknika berriek sekula utzi behar ez zuen zokora baztertu dute memoria.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 49. orr.

Gehiegizko arautzea, babes-teknika mozorrotu gisa (kontsumitzaileen babesaren aldeko arauen kasuan).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 183. orr.

Irratian ziotenaren arabera, klonatze teknika jendeetara hedatuko zuten denbora labur barne.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 18. orr.

Hona hemen buruzigilatze-teknika horren printzipio nagusia:[...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 183. orr.

Mendebaldeko industri teknika militarraren gailu modernoetako batzuk bere probetxurako bihurtzean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 148. orr.

Ikas-teknika horietan ere berdintsu: biharko laborantza moduari doakon prestakuntzekin.  Herria   2005-04-07

Vaquerizaren irakas-teknika ez dakit Sobiet Batasunekoa ala berak asmatua ote zen, ez dakit eragingarria zen ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 66. orr.

5 teknika horren ezaguera.

Teknika handiko jokalari gaztea.  Berria - Kirola   2004-08-19

Teknika zorrotzeko dantzariak.  Berria - Kultura   2006-02-10

Zuri buruz esaten da ez zarela oso teknika oneko jokalaria, baina partida osoan zehar kontzentrazioa ez duzula galtzen eta zure bertuteak ondo aprobetxatzen dituzula.  Berria - Kirola   2004-03-25

Bertan 13 urteko mutilak aritzen dira lanean, teknika landuz.  Berria - Kirola   2004-02-24

6 ondasunen ekoizpenean erabiltzen diren eta jakintza-ezagueran oinarritzen diren prozedura sistematikoen multzoa. ik teknologia.

Zientzia, teknika eta gizartea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 22. orr.

Aurrerapena, zientziaren etorkizuna, teknika eta produkzioa gurtzea mito burgesak dira, XIX. mendean zehar dogma bilakatu zirenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

Iturri bertsutik edaten dute: zientzia, teknika, aurrerapena eta ekonomia determinismoaren uretatik, alegia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

Ez dira zientzia eta teknika, teoria eta praktika elkartu teknozientzia berri batean?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Horra teknika, mistikaren ordez!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 115. orr.

Bigarren Mundu Gerran eta gero Mendebaldean ondoz ondo Errusiaren etsai izan ziren Alemania eta Estatu Batuen teknika industrial eta militarraz jabetzearekin konformatu gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 247. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots teknika (3); bi teknika (9); dantza teknika (3); egiteko teknika (5); erabilitako teknika (5); erabiltzen den teknika (3); erabiltzen duten teknika (3); estilo eta teknika (4); gai eta teknika (3); galdeketa teknika (3); horretarako teknika (3); mendebaldeko teknika (3); osatzeko teknika (3); probatu dute teknika (3); salmenta teknika (4)

teknika adierazi (3); teknika aitzindari (3); teknika aldetik (15); teknika arloan (3); teknika aztertzen (3); teknika bera (12); teknika berezi (5); teknika berezi bat (3); teknika berezia (9); teknika berri (23); teknika berri bat (6); teknika berria (8); teknika berriak (23); teknika berriei (3); teknika berriei esker (3); teknika berriek (3); teknika berriekin (4); teknika berrien (3); teknika berrietan (3)

teknika egokia (4); teknika erabili (5); teknika erabiliz (7); teknika erabiltzen (5); teknika eraginkorrak (3); teknika eta artea (3); teknika eta sena (3); teknika garatu (4); teknika handia (4); teknika handiko (3); teknika hobetzeko (3); teknika horren bitartez (3); teknika horri esker (3)

teknika jakin (3); teknika lantzen (3); teknika menderatu (3); teknika modernoak (3); teknika molekularra (3)

teknika ona (6); teknika onekoa (3)

teknika zoragarria (3)

zientzia eta teknika (6)

azterketa teknikak (3); egiteko teknikak (4); erabilitako teknikak (3); ernalketarako teknikak (4); galdeketa teknikak (3)

teknikak baliatu (5); teknikak erabili (10); teknikak erabili zituen (4); teknikak erabiliz (4); teknikak erabiltzea (3); teknikak erabiltzen (3); teknikak ikasi (3)

tortura teknikak (3)

teknikaren aldetik (7); teknikaren bidez (8); teknikaren filosofia (3); zientziaren eta teknikaren (3)

teknikari buruzko (6); teknikari dagokionez (4); teknikari esker (7)

teknikaz baino areago (3); teknikaz baliatu (4)

orain arteko teknikekin (3)

tekniken artean (3); tekniken berri (3)


teknikalan iz teknikari dagokion lana.

Onartzen du, halere, teknika eta artea truka daitezkeela, batzuetan gauza bera teknikalana izan daitekeelako, baina baita artelana ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 235. orr.


teknikalari ik teknikari.

teknikari (988 agerraldi, 47 liburu eta 542 artikulutan; orobat teknikalari 26 agerraldi, 2 liburu eta 28 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian teknikari agertzen da) 1 iz teknika edo lanbide jakin bati buruzko ezaguera berezia duen pertsona.

1.100 biologo, informatiko eta teknikari ari dira lanean, [Giza genoma proiektuan] 16 laborategitan eta 6 estatutan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 90. orr.

Teknikariek pitzadura haren berri eman zioten Ebroko Ur Konfederazioari.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 87. orr.

Teknikariek gaur desmuntatuko dute labea eztanda zergatik gertatu zen aztertzeko.  Berria - Ekonomia   2004-07-10

Teknikari edo kontularirako bokaziorik ez eta erabat abandonatu nuen sektore primarioan kokatzeko ene xede leiala.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 105. orr.

Husteko lanetan 150 teknikari inguruk hartuko dute parte.  Berria - Gaiak   2004-06-01

Vitruvio, batez ere, teknikari erromatar pragmatikoa zen, aski ongi ilustratua, baina espekulazioetan eta abstrakzio-lanetan hasteko batere zalea ez zena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5350. orr.

Teknikari laguntzaile edo antzeko lan batean luze aritu ez izana da giltza.  Berria - Ekonomia   2006-03-22

Nondik atera dira gure seme-alabak prestatzen dituzten eskoletako maixu-maistrak eta institutuetako irakasleak?, nondik goi mailako teknikariak?  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 49. orr.

Udaleko teknikariak bere iritzia jakin nahi zuen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 130. orr.

Moldiztegi kontuetarako teknikari "tipografo" on pare bat bazeukaagu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 77. orr.

Al Irakia telebista publikoko teknikari eta gidari bat hil zituzten tiroz.  Berria - Mundua   2004-06-15

Seguru-etxeetako teknikari eta zuzendariek aspalditik ezagutzen duten efektua da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 148. orr.

Urtegiko bederatzi teknikari dira auzibidean, tartean Itoizko urtegiaren proiektu teknikoaren obretako zuzendari Raimundo Lafuente, eta Ebroko Ur Konfederazioko presidente ohi Jose Vicente Lacasa eta Tomas Angel Sancho.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 44. orr.

Lizarrako Udaleko Emakumearen Alorreko teknikari eta Andreako kide Tere Saezek.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

-Laborantzatik bizitzekotan, bilaka zaitez teknikari!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 105. orr.

Horra, Cortés teknikari bihurtua, sutautsa zeukalako! buruz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 73. orr.

Iñaki Elortza taldeko gitarrista aritu da teknikari.  Berria - Kultura   2006-04-27

· 12 abestik osatzen dute Txantreakoen lan berria eta Andoaingo Garate estudioetan grabatu dira; teknikari Haritz Harreguy izan dute.  Berria - Kultura   2004-03-11

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Karlos Balseiro aritu zen teknikari lanetan.  Berria - Kultura   2006-01-25

Goi teknikari diploma lortu zuen.  Berria - Mundua   2006-04-05

Goi-goiko teknikari klase batek nola jartzen duen bere talentua kasuan kasuko ideologiaren zerbitzura, ideologion zer-nolakoaz axolatu gabe.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

Teknikari talde bat Gipuzkoa osoko azterketa egiten aritu da bigarren errauste planta non jarri erabakitzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lau elektrizitate teknikari frantziar bahitu zituzten atzo gauean Gaza hegoaldeko Khan Junis hirian.  Berria - Mundua   2004-07-17

-Telebista teknikari horiek ezagutzen zenituen?  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 290. orr.

Nafarroako EHNEko Abeltzaintza teknikari Jon Uitzik ere ondo ezagutzen du «monopoliorako joera».  Berria - Harian   2005-08-28

Saint-Exupéry hegazkin teknikari eta asmatzaileak han eta hemen ematen dituen azalpen teknikoak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 8. orr.

Daniel Kientzy saxofonista frantziarrak eta Reina Portuondo soinu teknikari kubatarrak ganbera musikaren alderdi berri bat jorratzen dute.  Berria - Kultura   2004-02-04

Fernando Muniozgurenek, Eibarko euskara teknikari izandakoak, hizkuntza afektiboa efektiboa dela esan ohi du.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 248. orr.

Herri askotako kultur teknikariak oso larri ibiltzen dira, daukaten aurrekontua amaitu ezinik, zer antolatu ez dakitela.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 89. orr.

4 (kiroletan)

Jokalari, teknikari, zuzendaritza, bazkide eta zaleen arteko hartu emana ezinbestekoa da. Pozik dira Lagun Aro Bilbao Basketeko jokalari, teknikari eta agintariak.  Berria - Kirola   2004-09-07

Athleticeko teknikari eta jokalariak ezin dira fidatu.  Berria - Kirola   2004-09-30

B Mailako teknikari laguntzailea.  Berria - Kirola   2004-02-14

Teknikari orokorra, berriz, Doucet izango da, Bouisseten ordez.  Berria - Kirola   2004-08-17

Kantxetan jarraitzen du oraindik, baina teknikari lanetan jokoan baino gehiago.  Berria - Kirola   2004-03-13

Klubak indartzea, gazteak surfera gerturatzeko ikastaroak sustatzea eta surf teknikari espezializatuak trebatzea.  Berria - Kirola   2004-02-20

Gipuzkoako Arraun Federazioko teknikari Unai Elizasu arduratzen da eskola horietan klaseak emateaz.  Berria - Kirola   2004-04-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

athleticeko teknikari (3); euskara teknikari (3); soinu teknikari (3); teknikari gisa (3); teknikari lanetan (6); teknikari talde (5); teknikari talde bat (3); teknikari taldeak (3); teknikari zuri gorriak (6)

euskara teknikaria (9); informatika teknikaria (3)

alaveseko teknikariak (3); aspeko teknikariak (5); euskara teknikariak (5); goi mailako teknikariak (3); gure teknikariak (3); ministerioko teknikariak (3); osalaneko teknikariak (4); saileko teknikariak (4); soinu teknikariak (3); tauko teknikariak (8)

teknikariak adi (3); teknikariak egin (5); teknikariak egin du (3); teknikariak grabatu (4); udaleko teknikariak (4); udaletxeko teknikariak (3)

teknikariaren konfiantza (3); teknikariaren laguntzarekin (3)

athleticeko teknikariek (4); frantziako teknikariek (3); jokalari eta teknikariek (3); lezamako teknikariek (3); udaleko teknikariek (5)

teknikarien iritziz (3); teknikarien lana (4)


teknikeria iz teknika gaitzesgarria.

Soraio dira halakoak beren usterik sendoen zein emozioekiko: teknikeriak bilatzen dituzte (Miguel de Unamunorena da hitza), idazkiak beren begiko izateko eskubiderik duen ala ez jakiteko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 27. orr.


tekniko 1 izond teknikarena, teknikari dagokiona; teknika-alderdiez ari dena. ik teknika 3.

Odola (bihotzetik irtetean) hodi handi batetik hodi txiki askotara igarotzeak arazo tekniko batzuk sortzen ditu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 166. orr.

Ikerketa eta txosten zientifiko eta teknikoak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 121. orr.

Produktibitatea ez da aldagai teknikoa soilik, soziala ere bada.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 92. orr.

Gizarte testuingurua, erakunde testuingurua, testuinguru teknikoa, testuinguru ideologikoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

Izan ere, argumentu ideologiko, politiko edo etikoez gainera, argumentu teknikoa argia eta garbia baita.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 58. orr.

Autismoa barren-barreneraino ezagutzeko, baliteke [...] aurrerapenak behar izatea, bai teknikoak eta bai kontzeptuzkoak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 241. orr.

Ezaugarri tekniko horiek argitu ostean emango omen dituzte akordioaren edo akordiorik ezaren argibideak.  Berria - Harian   2006-02-28

Bada horretan alderdi tekniko bat (argi-dardara kentzea, behar ez den mozorrotzerik ez izatea), baina bada alderdi soziosinboliko bat ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 164. orr.

Potoa da, alderdi teknikoen artean, bai epaimahaiak eta bai entzuleak gehien "zigortzen" duten akatsa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 89. orr.

Irudikapenezko arte guztiak, arte horietako bakoitzaren baldintza tekniko eta fisikoen arabera, errealitateaz eragiten zuten ilusio partzial batean oinarritu direla adierazi izan da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 96. orr.

Hobe lukete politikariek diskurtso ideologiko edo politikoan zentratu [...] ustezko diskurtso tekniko edo zientifikoan zentratu ordez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 135. orr.

Dorre-peoietako bat kenduz xake jokoa aberasteko posibilitateari buruzko artikulu tekniko bat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 34. orr.

Hizkera teknikoan baliagarri gerta dakiguke bereizkuntza.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 78. orr.

Laburtzaileak ohar bat erantsi du "kolapsoaren" esanahiaz, azterlan honetan erabiltzen den termino tekniko gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 432. orr.

Jardunbide horrek nahiko hiztegi tekniko berezia erabiltzea eskatzen zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 67. orr.

Ikasketa tekniko luzeen (goi ingeniaritzak) batez besteko iraupena 7'5 urtekoa da, iraupen teorikoa bost urtekoa baldin bada ere.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 105. orr.

Horrek, jakina, eskatzen du arkitektoak, esperientzia handia izateaz gainera, talentu argia eta trebetasun tekniko handia izatea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2410. orr.

Solasaldi inuxente eta itxuraz tekniko bati gatz eta piper pixka bat jartzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 63. orr.

Beste argudio ustez tekniko bat omen da ekimena, finantzazio aldetik behintzat, erabat bideragarria izatea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 152. orr.

Hegazkingintzako zentru tekniko bat.  Herria   2004-12-16

Fitxa teknikoa: [...].  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 31. orr.

Fiji uharteetan eskala teknikoa agudo egin eta gero.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 71. orr.

Hobekuntza tekniko batzuk ere saiatu nituen, fotograbatua barne.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 343. orr.

Herri Azpigaratuentzako Laguntza Teknikoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 12. orr.

Begirale tekniko permanente bat.  Herria   2004-11-18

2 prozesu teknikoetan erabiltzen dena.

Beheko sotoan botiloi bat bentzeno tekniko aurkitu nuen, ehuneko 95 aratz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

3 ingeniari eta kidekoez mintzatuz, erdiko mailakoa dena.

Eusko Jaurlaritzako ingeniari tekniko batek esan zigunez, «hondagarria» litzateke pista errekaren gainetik luzatzea.  Berria - Harian   2006-02-28

Injineru tekniko izateko ikasketak egin bitartean, Cenia Pingonen edo Arconadan egin omen zenuen lan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 174. orr.

4 (izenondo elkartuetan)

Ekologia ikuspegitik egun indarrean dagoen ekoizpen, banaketa eta kontsumo eredu tekniko-soziala erabat okerrekoa da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 315. orr.

Musikariak beren zereginetara itzuli dira, mahaiko teknikariarekin eztabaidan, gitarraren hotsa zoliegi edo apalegi entzuten ote den, beren hizkera tekniko-kriptiko horretan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 64. orr.

• 5 iz teknikaria.

Itzulera, berriz, kamera eta gainerako teknikoekin batera egingo omen nuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 185. orr.

Urola-Kosta delakoa, probintziako edo nazionalitateko hiriburutik lurraldea kudeatzen eta bataiatzen duten teknikoek asmatua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 219. orr.

Laborategiko teknikoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 63. orr.

-Sentitzen dut, gizona -baieztatu dio teknikoak-, baina halaxe da.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 154. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

akats tekniko (3); alderdi tekniko (5); arazo tekniko (21); arrazoi tekniko (4); azterketa tekniko (4); baldintza tekniko (4); baliabide tekniko (8); batzorde tekniko (3); berrikuntza tekniko (4); bitarteko tekniko (3); datu tekniko (6); eskola tekniko (4)

ezagutza tekniko (3); gai tekniko (3); gela tekniko (3); hizkera tekniko (3)

idazkari tekniko (11); ingeniaritza tekniko (4); irizpide tekniko (3); laguntza tekniko (4); maila tekniko (3)

tekniko gisa (4); termino tekniko (5); txosten tekniko (3); zuzendari tekniko (9); zuzendari tekniko berria (3)

akats teknikoa (3); alde teknikoa (3); alderdi teknikoa (6); arazo teknikoa (3); arlo teknikoa (4); aspeko zuzendari teknikoa (4); aurrerapen teknikoa (4); azterketa teknikoa (8); berdinketa teknikoa (7)

falta teknikoa (8); falta teknikoa adierazi (5); fitxa teknikoa (3); gaitasun teknikoa (3); hizkera teknikoa (5)

idazkari teknikoa (7); idazkaritza teknikoa (3); informazio teknikoa (3); laguntza teknikoa (22); lan teknikoa (3); lanuzte teknikoa (4); maila teknikoa (4)

oso teknikoa (3); proposamen teknikoa (3); talde teknikoa (4); txosten teknikoa (4)

zuzendari teknikoa (14)

abeaceko idazkari teknikoak (3); alaveseko teknikoak (3); arau teknikoak (3); arazo teknikoak (20); arrazoi teknikoak (3); aurrerapen teknikoak (3); azterketa teknikoak (3); baldintza teknikoak (4); baliabide teknikoak (7); batzorde teknikoak (7); datu teknikoak (3)

hitz teknikoak (6); hizkera teknikoak (3)

idazkari teknikoak (14); ikasketa teknikoak (3); irizpide teknikoak (3); komite teknikoak (3); laguntza teknikoak (4)

talde teknikoak (4); tauko teknikoak (6); termino teknikoak (3); txosten teknikoak (8)

xehetasun teknikoak (4); zailtasun teknikoak (7); zuzendari teknikoak (14)

batzorde teknikoan (4); maila teknikoan (3); modu teknikoan (3); zentzu teknikoan (3)

proiektu teknikoaren obretako (3); tauko teknikoaren ustez (3)

alde teknikoari (3)

alde teknikoaz (3

ur konfederazioko teknikoek (3); zerbitzu teknikoek (5)

arazo teknikoen (6); arduradun teknikoen (4); azterketa teknikoen (3); baliabide teknikoen (4); zerbitzu teknikoen (3)

arrazoi teknikoengatik (4)

batzorde teknikoko (4); eskola teknikoko zuzendaria (3); ingeniaritza teknikoko (8); zuzendaritza teknikoko (3)


teknikodun izlag teknikoko.

Ardouinek «dohain teknikodun» eta «irteeretan arriskatzea gustatzen zaion» atezaintzat jo zuen bere burua.  Berria - Kirola   2004-08-10


teknikokeria iz teknikaren hizkuntzari dagokion hitza, gaitzezgarritzat hartua.

Abokatuaren argudio berak entzun behar izan ditut, teknikokeriak eta biraoak gorabehera, nire ziegakide ohien ahotik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 167. orr.


teknikoki adlag era teknikoan; alderdi teknikotik.

Guk larruazal esaten diogun hori kanpoko geruza besterik ez da, teknikoki epidermis deritzona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 70. orr.

Lente sinple baten lehenengo akatsa irudiaren distortsio bat da, teknikoki aberrazio esferikoa esaten zaiona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 98. orr.

Ehunduren erretina gainerako proiekzioak irudi-ehunduraren aldakuntza progresibo bat erakusten du: teknikoki gradiente deitu ohi zaiona, hain zuzen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 40. orr.

Teknikoki, egokiago da palatalizazioaz hitz egitea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 44. orr.

Teknikoki zuzen eta egoki egituratu zen euskara batua.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 202. orr.

Nik ez nuen gozatu, teknikoki esan nahi dut, baina bai beste modu batean, ez dut hitzik nire zoriona deskribatzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 85. orr.

Beharrezkoa da esatea "zientifikoki edo teknikoki egokiena" edo "teknikoki bidezkoena den erabakia" eta antzeko leloen bizkarrean, sarritan bestelako jarrera eta arrazoibideak ezkutatzen direla.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 19. orr.

Teknikoki edo ekonomikoki posible dena batzuetan ez dela sozialki edo politikoki posible ez desiragarria ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 156. orr.

Teknikoki bizi gara, ordea, gizakia delarik Naturaren bezatzaile, gizakia delarik ingeniari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 160. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teknikoki ezinezkoa (3); teknikoki ona (4); teknikoki posible (7)


teknikolor (orobat technicolor) iz zinematografian erabiliriko teknika, pantailan gauzen kolorea erreproduzitzea ahalbidetzen duena.

Sasoi ilunak ziren baina jada technicolorean ikusten genituen junglak, itsasoak eta arizonak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 106. orr.

Kota-uztaian zut, bekokia urdin eta luma-muturrak gorri; huraxe bai ikur biribila, alajaina, teknikolorezko estatubatuar filmen aurkezpen-fotogrametarako.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 195. orr.

Ez zen amerikanoen teknikolorezko play-boy horietakoa, galai ederra baizik, gaur egun ere halakotzat joko genuke.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 67. orr.


teknikotasun iz teknikoa izateko nolakotasuna.

Auziaren alderdi teknikoari begira, hara non azaltzen den, teknikotasuna ustezko algodoiaren frogatzat, edozein ideologia edo politika ikuspegitatik izatea neurriaren aldeko defentsa: "nahiz eta oinarrizko errentaren aldeko gehienak ezkerreko jendea izan, bada eskuineko jendea ere horren alde”.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 152. orr.


tekniziano iz ipar teknikalaria.

Beha egon behar, dutxen aitzinean, sukaldeen aitzinean beha egon behar zorri ihiztari teknizianoen aitzinean, atorra eskuan, zure aldia jin-eta, delako atorra mia dezaten, bai eta zure larrua ere -eta hori astean behin edo bietan-.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 76. orr.


teknizismo 1 iz teknikaren hizkuntzari dagokion hitza. ik teknikokeria.

Era atsegin batean idatziz gero, hau da, teknizismorik gabe, irakurlearentzat inolako oztoporik ez duten lanak idatz daitezke.  Berria - Kultura   2004-12-04

Teknizismoaren eta aurrerapenaren kontrako utopiaren ordez, kontsumo ekologikoaren utopia da nagusi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 318. orr.

Aldizkarian erabiltzen ziren gezurretako teknizismo berak erabiliz antolatu zuen artikulu absurdu bat, gainetik behera ez hankarik ez bururik ez zuena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 170. orr.

2 teknikotasuna.

Rufinoren-eta dohaia ez zan teknizismoa, joten ebenari brabotasuna ezartea baino.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 68. orr.


teknizista izond teknikotasunera joera duena.

Oharpen hori guztiz garrantzizkoa da, eta egin zen garaian nahitaezkoa zen, gainera, bazirelako tresneria teknikoari, zertarako erabiltzen zen axola ez ziola, ezein balio ideologiko ukatzen zioten tesi teknizistak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 173. orr.


tekno (orobat techno eta tecno) 1 iz pop musika elektronikoa.

Popa eta teknoa uztartzen ditu, eta Aizpururen ustetan, «David Bowie eta Roxy Music iradokitzen ditu».  Berria - Kultura   2004-09-23

Berriro teknoa, berriro dance musika, folklorea...  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 201. orr.

-Eni ere gustatzen zaizkit eni ere teknoaren zaparrada sintetikoak!  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 108. orr.

Askotariko technoz eta perkusioz osatutako zortzi abesti jaso ditu musikari mutrikuarrak lan berrian: techno tribala, techno etnikoa, techno latinoa eta techno trancea.  Berria - Kultura   2004-11-23

2 (izenondo gisa)

Bitxia baita Gasteizko Ogetan Gallastegi txapeldun handia alboan hartuta bozgorailuetatik musika tekno ingeles doinukoa entzutea.  Berria - Kirola   2006-03-21

Asper-asper eginda nengoen Londresekin eta bertako mugida teknoarekin; titietaraino, garbi esateko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 36. orr.

Always on my Mind bertsio technoan?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 123. orr.

3 (izen baten ezkerrean)

Tekno klubetara joaten ginen frankotan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 62. orr.

Exhibicionist-ek tekno musika aurreratuaren erakusgarri izan nahi du.  Berria - Kultura   2004-01-14

Menhir night clubean, Maiek azaldu zidanez, jungle tekno musika zerabilaten platinetan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.

Vivaldiren Gloria, ondoren tekno eta dance musika, antzerkia, poema irakurketa, [...].  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 201. orr.

Emanaldia hasiko da 9 etan eta ikusgarritik landa besta komiteak tekno gaualdia antolatzen du.  Herria   2001-08-09

Gaur egun, esan liteke Interneten inguruko munduak duela tekno-liluraren esklusiba.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 91. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tekno musika (3


tekno-

Dena batera hartuz gero, baldintza tekno-psiko-sozial-ekonomikoek eraturik, zientzia egiten duen existentzia faktiko, historiko eta mintzoduna garela esan genezake  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 94. orr.


teknofilo izond teknikaren aldekoa den pertsona.

Teknofilo eta teknofoboen arteko eztabaida gizarte mugimenduen baitara zabaldu da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 127. orr.


teknofobia iz teknikaren kontrako jarrera.

«Sakelako telefonorik ez dut izango», esaten zuen, atzo arte, Madalenek, teknofobiaren azken mohikanoak.  Berria - Gaiak   2006-01-29


teknofobo izond pertsonez mintzatuz teknikaren kontrakoa dena.

Teknofilo eta teknofoboen arteko eztabaida gizarte mugimenduen baitara zabaldu da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 127. orr.

Teknofobo sutsuenak ere ohartu dira teknologiaren beharraz.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 127. orr.


teknoglobal izond teknologia bazter guztietara hedatu dena.

Mundu teknoglobal honetan, ontologia berri honen aurrean, oikosaren bi zientziak elkartu behar ditugu: alde batetik, ekologia, oikosaren etxe global honen lógosa edo jakitea, eta beste aldetik, ekonomia, oikonomía, oikosaren nómosa, oikosaren nómosaren zientzia, oikosa kudeatzeko araua edota legea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 304. orr.

Mundu berri honetan, etxe edo bizileku teknoglobal honetan bizitzeko, izakien egonleku berri eta aldakor honetan, gure habitata bilatu behar dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 304. orr.


teknoglobalitario izond adkor

Ordena teknoglobalitarioaren inperiorik gabeko inperialismoa arakatzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 99. orr.


teknogune iz teknologia-gunea.

Helduden astean,ortzegunean Bidarteko teknogunean, eta ortziralean Donostiako Miramar jauregian, muntatzen dituzte proiektika jardunaldiak, Topik izeneko ikerketa saila aurkeztuz.  Herria   2003-11-20

A. ingineru eskolaren inguruan bilduak dira 30 bat enpresa ttipi eta ez hain ttipi, 450 lan postu sortu direlarik hoieri esker Bidarteko Izarbel Teknogunean.  Herria   2004-01-15

Bidarten, Izarbel teknogunea handitzen ari da eta azkartzen.  Herria   2005-03-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bidarteko teknogunean (3); izarbel teknogunean (3)


teknokrata (orobat teknokrato g.er.) 1 iz gobernuko teknikari goi karguduna, arazoen alderdi teknikoei, gizartearekiko ondorioen kaltean, lehentasuna emateko joera duena.

Hamasek iragarri zuen ez dituela Atzerri eta Segurtasun ministerioak teknokraten esku utziko.  Berria - Mundua   2006-03-01

Anartean, Pariseko gure teknokratek Iparraldeko euskaldunei "herri" izena eskaini ziguten, Pays Basque formula arraroa asmatuz.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 41. orr.

Bi mutur horien arteko aurkaritza dialektikoaren emaitza da gaurko errealitatea, nahiz eta teknokratek menperatzen duten egoera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 187. orr.

Idazleek erretorika bereziak erabiltzen dituzte, politikoek, juristek, teknokratek erabiltzen dituztenetarik ezberdinak direnak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 167. orr.

Europako jendetze bakoitxari bere tokia plantan segurtatuz eta giderrak sobera utzi gabe "teknokrato" delako horien esku.  Herria   2001-05-17

Hala entzuten nion behin, mahainguru batean, literatur itzulpenak menosten dituen baina euskara itzulpen tekniko eta burokratikoen pean itotzeko senperrak eta bi egiten ari den hizkuntzaren teknokrata bati: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 186. orr.

Ahmed Nazif teknokrata lehen ministro izendatu zuen atzo Egiptoko presidente Hosni Mubarakek.  Berria - Mundua   2004-07-11

2 (izenondo gisa) teknokratena. ik teknokratiko.

Europako eredu teknokrata bultzatzen du; herritarra erabakigune politiko eta ekonomikotik at uzten du Badirudi EAJk berriro berreskuratu nahi duela alderdi teknokrata eta hotzaren irudia.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Platon bai putakume galanta, hura da faxismo teknokrataren erantzulea, kabroi alaena, zigor handia merezi du.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 160. orr.


teknokratiko izond teknokraziarena edo teknokratena, teknokraziari dagokiona.

Are gehiago, Estatu aurreratu eta teknokratikoen errepresio itsuak euskaldun den guztia kateztatzen duela deiadar egiten dugu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 87. orr.

Aldi oroz, ezer ez zeukanaren haserrea hazi aurretik, hitzaren modernitate teknokratiko globalaren usainak hunkitzen ninduen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 87. orr.

Europako Merkatu Batuan sartzeko erabili nahi zuten norabide teknokratikoari eta teknika neokapitalistei ere eskaini diezu tarte bat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 126. orr.


teknokrato ik teknokrata.

teknokrazia 1 iz aginpidearen alderdirik garrantzizkoena goi teknikarien eskuetan dagoen politika sistema.

Kooperatibek aurrera jarraitzen dute beren gabezia eta arazo zerrenda luzearekin: langileriaren dualizazioa, edo hitz zakarragotan, klase-banaketa (bazkideak direnak eta ez direnak); soldata desberdintasunen areagotzea; teknokrazia; [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 188. orr.

Bere kabutarako pentsatu zuen arren horrenbesteko teknokrazia eta politikoki zuzen izan beharrarekin gauzak guztiz bere onetik atera zituztela.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 81. orr.

2 irud/hed

Medioek, kritiko akademikoek, unibertsitateak, irakaskuntzak, egitura politiko-kulturalek, kultur munduko teknokraziek...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 157. orr.


teknokurrinka iz adkor

Begira petrolio garestiari eta, nola ez, teknokurrinkek hasi eta beste guztiek jarraitutako plof edo galera egun bat ziurtatua dago.  Berria - Ekonomia   2006-01-19


teknolekto iz espezialitate hizkuntza.

Baina horren ordez erabaki dut erabiltzea gurean dabilen teknolekto xelebre bat, euskararen berezko izaera pospositiboa prepositiboa bihurtu nahi duen ideolektoa.  Berria - Kultura   2006-01-28


teknologia (orobat teknolojia g.er.) 1 iz tekniken, lanabesen eta makinen ikerketa; zientzien aplikazioa industrian; aplikatze hori zuzentzen duten metodoak eta jarduerak. ik teknika 6.

"Zientzia, Teknologia, Gizartea" esparruan aditua da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

Zientzia eta teknologia sozialki eratutako errealitateak direla.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Zientziak eta teknologiak gizartearekin duten harremana aztertzeko metodologia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Horretan ere, teknologiak izadia imitatzen duela ikusten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 91. orr.

Hala eta guztiz ere, zientzia eta teknologia ez dira gauza bera; desberdinak dira bakoitzaren interesak, bakoitzaren funtzionamendu-arauak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 143. orr.

Medikuntza teknologia bat izango da, baina ingeniariak enplegatzen dituzten beste teknologia edo industrien antzik ez du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 267. orr.

Hitza ere teknologia bat da, seguruenik sua bezain garrantzitsua gizateriaren iraupenerako.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 91. orr.

Politikan zatiturik eta teknologian atzeraturik, herri germanofonoen lorpen artistikoak eta intelektualak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 301. orr.

Hori bai izan zela teknologiak eragindako bizimodu aldaketa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 159. orr.

Giza gorputzaren teknologiari buruzkoa da liburu hau.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 8. orr.

Inprentaren teknologiak liburua du ikur nagusi, eta euskarazko lehen liburuan argi eta garbi ageri da bere garaiko teknologia harengandik zer espero zuen Beñat Etxeparek.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 92. orr.

Uraren Teknologiak saileko burua.  Berria - Gaiak   2004-04-03

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Teknologia handiko industrien babesa zilegi bihurtzen duen argudio garrantzitsu bat da, izan ere, berrikuntzaren kostua aski handia izan daitekeela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 68. orr.

Teknologia berriek aukera berriak eskaintzen dituzte.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 44. orr.

Teknologia aurreraturik gabe ere berdin-berdina izaten da berriaren aurreko ustekabea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 11. orr.

Zientziak bere aurrerabiderako baliatzen dituen ereduak garaian garaiko teknologia modernoan oinarritu ohi dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 8. orr.

Teknologia oso zaharkituak erabiltzen ditu, ordea, oso kutsatzaileak eta baliabide fisiko ugari agortzen dituenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 313. orr.

Teknologia garbiagoak garatzen direlako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 312. orr.

Teknologia hutsak ez du ezertarako balio.  Berria - Harian   2005-11-11

Teknologia mekanizatuak bazter utzia zuen orain gizarte- eta ekonomi testuinguru hura, non famili ugalkortasunaren gurtzak zentzu ekonomiko eta soziala izan baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 395. orr.

Teknologia digitala mundu harmonikoagoa lortzeko bide dugu, mundu hori sortaraz dezakeen indar naturala baita.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 125. orr.

Gaurko teknologia silizioan oinarritzen da.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 72. orr.

Dokumentu historikoak egungo teknologiekin tartekatzen dira, eta ordenagailuak baliatuz erakundearen artxiboetara jo dezake bisitariak.  Berria - Kultura   2004-02-04

Oliba olioa erraz ekoizten da, ingeniaritza genetikoaz haratago, puntako teknologiaren premiarik gabe.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 37. orr.

Nazkatuta zegoen punta-puntako teknologiaren emaitza hotz eta monotonoaz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 167. orr.

Gaur egungo teknologia berriek irakurketa pluralak bideratzeko eta sustatzeko aukerak eskaintzen dituzte.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 410. orr.

Azken orduko teknologia izango dugu eskura.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 233. orr.

Valentziako Unibertsitate Politeknikoko Teknologia Nanofotonikorako Zentroan ADSLa baino mila aldiz azkarragoa den Interneterako konexio bat diseinatu dute.  Berria - Gaiak   2004-01-24

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat teknologi) ik teknologiko.

Teknologia-maila altuko sektoreetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 81. orr.

Argi utzi behar da hori: finantza globalizazioa ez dela hutsetik sortu; areago, ez dutela teknologia aurrerapenek sortu, erabaki politikoen ondorio izan dela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 229. orr.

Herren dago gure zientzia eta teknologia garapenerako sistema.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 139. orr.

Gehien aipatzen diren teknologia-aldaketa iraultzailearen adibide dira lurrin makinak eta argindarrak sortutakoa, aldaketa erabatekoak horiek ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 161. orr.

Munduan egin diren gerra guztietako luzeena, setatiena, hildako gehien eragin zituena eta teknologi berrikuntzetan emankorrena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 374. orr.

Estatuak nazioarteko zuzeneko inbertsioentzat egokia izango den giroa sortzen ahalegintzen dira, aldi berean teknologia transferentziak gehitzen saiatuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Informazio teknologien gizartean buru belarri murgildurik gaude, eta gizakiaren historian zehar gertatu den teknologia iraultza sakonena bizi omen dugu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 157. orr.

Unibertsitateek txertatuta egon beharko lukete Euskal Zientzia eta Teknologia Sisteman.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 207. orr.

1965. urtean, ARPAk Berkeleyko eta Massachussetseko Teknologia Institutua konektatzea lortu zituen, telefono hariak baliatuta.  Berria - Gaiak   2004-09-03

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gorputzaren mekanismo gehienen konplexutasun handiak ia gainditu ezineko arazoak sortzen ditu, giza teknologiaren baliabide guztiak erabilita ere.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 254. orr.

Aldatuk sare bat osatua du mintegiko bereko eta inguruko dotzena bat enpresekin, komunikazio teknologiak menperatzeko.  Herria   2003-07-24

Ematen zuen industri teknologiak ezarritako arauketak enpresa pribatuaren industriaurreko espirituari bizia kenduko ziola; eta aukera honek beste arazo bat sortzen zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 388. orr.

Zientzia eta teknologia sozialki eratutako errealitateak direla erakutsi ostean, zuzenzuzenean zientzia-teknologiaren erregulazioaren (kontrol publikoaren) arazoari helduko diogu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Ingurumen teknologiak garapen bidean dauden herrialdeen eskura jarri behar dira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berrikuntza eta teknologia (4)

egungo teknologia (4); georgiako teknologia institutuko (3); goi mailako teknologia (4); horretarako teknologia (3)

ikerketa eta teknologia (5); industria eta teknologia (3); informazio teknologia (4); internet eta teknologia (3); kaliforniako teknologia institutuko (4); komunikapen teknologia (4); komunikazio teknologia (3); komunikazioaren teknologia (4); massachussetseko teknologia institutuko (3); nazioarteko teknologia nuklearra (3)

punta puntako teknologia (5); puntako teknologia (16)

teknologia aldaketa (3); teknologia alorrean (4); teknologia baliatuz (3); teknologia berri (30); teknologia berri bat (4); teknologia berria (5); teknologia berriak (125); teknologia berriak baliatuta (3); teknologia berriak erabili (5); teknologia berriak erabiliz (3); teknologia berriak erabiltzen (6); teknologia berriei (17); teknologia berriei esker (7); teknologia berriek (56); teknologia berriekin (15); teknologia berrien (98); teknologia berrien bidez (4); teknologia berrien erabilera (4); teknologia berrien eraginez (4); teknologia berrien garapena (3); teknologia berrien menpekotasunik (4); teknologia berrietako (4); teknologia berrietan (18); teknologia berrietara (6); teknologia berrietarako (3); teknologia berriez (5); teknologia berrikuntzak (4); teknologia digitala (3)

teknologia enpresa (3); teknologia erabili (5); teknologia erabiltzen (5); teknologia eta berrikuntzaren (3); teknologia eta gizartea (9); teknologia eta gizartearen (3); teknologia fakultatean (3); teknologia fakultateko (13); teknologia garapena (3); teknologia handiko (4)

teknologia ikerketarako (3); teknologia institutuko (17); teknologia iraultza (8); teknologia maila (5); teknologia modernoak (3); teknologia modernoaren (3); teknologia mota (4); teknologia nuklearra (22); teknologia nuklearra garatzeko (3)

teknologia zaharkitua (4)

zientzia eta teknologia (50)

azken teknologiak (3); informazioaren teknologiak (3); komunikazio teknologiak (6); puntako teknologiak (3); zientziak eta teknologiak (12)

zientzian eta teknologian (3)

mendebaldeko teknologiaren (4); puntako teknologiaren (3); teknologiaren alorrean (3); teknologiaren bidez (3); teknologiaren garapen (3); teknologiaren garapena (8); teknologiaren garapenaren (3); teknologiaren ikerketa (3); teknologiaren irudi (3); teknologiaren izaera (3); teknologiaren konstituzio (4); zientzia eta teknologiaren (21); zientzia teknologiaren (3); zientziaren eta teknologiaren (33)

zientzia eta teknologiari (3); zientziari eta teknologiari (5)

puntako teknologiarik (3)

teknologiei buruzko (3)

informazio teknologien (10); komunikazio teknologien (3); teknologien inguruan (3)

informazioaren teknologietan (3)


teknologiadun izlag teknologiako.

Punta-puntako teknologiadun gailuak ditu zundak.  Berria - Gaiak   2006-04-11


teknologiko 1 izond teknologiarena, teknologiari dagokiona. ik teknologia 3.

Egia da jakintza beste gune batzuetan "sor" daitekeela: laborategi pribatu batean, adibidez, edo gune teknologiko batean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 40. orr.

Gaiker zentroak suaren laborategi berria ipini du Zamudioko eremu teknologikoko egoitzan.  Berria - Gaiak   2004-07-28

Garbi daukat Leioako campusa Parke Teknologikoa balitz, metroa bertaraino iritsiko litzatekeela.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 121. orr.

Caltech-en, Kaliforniako Institutu Teknologikoan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 29. orr.

Gailu teknologiko zehatzen eraketa-prozesuan parte hartuko luketen aktore sozialen interes eta harremanetatik abiatuta, [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 250. orr.

Egun hauetan 35 urte beteko dira gaur egun Internet esaten diogunaren oinarri teknologikoak ezartzen hasi zenetik.  Berria - Gaiak   2004-09-03

Txinak industria teknologiko handia du, oso prezio merkean.  Berria - Mundua   2006-04-21

Horregatik guztiagatik, langabezia teknologikoaren auzian zentratzea zentzugabea da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 132. orr.

Asmakuntza teknologikoak jendearen alde ez erabiltzeko askatasuna.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 100. orr.

Giza izaeraren erreakzio garaikideek nabarmen uzten zuten, giza mailan, mugapen praktikoak egon zitezkeela gaitasun teknologikoaren termino abstraktuetan ia mugagabea izan zitekeen produktibitatearentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 382. orr.

Eduki teknologiko eta produktibitate handiko sektoreetara.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 181. orr.

Informazio-gizarteko aurrerapen teknologikoek abantaila handiak ekarriko diruzte.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 185. orr.

Determinismo teknologikoaren ikuspegiaren arabera, garapen teknologikoa gizartearekiko autonomo da, nahiz eta garapen horrek era berean gizarte-aldaketak eragiten dituen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 250. orr.

Determinismo teknologikoaren eztabaidan sartu gabe, ezin uka egungo berrikuntza teknologikoen ondorioak agerikoak izan direla maila ekonomiko orokorrean ez ezik, baita enpresa munduan ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 157. orr.

Gizarte teknologikoko familia ereduan indar fisikoa ez da beharrezkoa.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 290. orr.

Izan zitekeen egia Terrence-k xarmarik ez edukitzea, baina super-heroi teknologiko bat zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 288. orr.

Handik hona, ikusia naiz egunkariko tailerrak jendez husten eta sarraski teknologikotik salbatutako langile urrien lohihartzeko tintaz zikinduak txabusina zuriek ordezkatzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Gaur egun bizi dugun zorabio teknologiko honen mugak antzematen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 128. orr.

2 (izenondo elkartuetan)

Behatoki ekonomiko-teknologikoak sustatu.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

Gizartea onartzeko prest dagoen aurrerakuntza zientifiko-teknologikoaren neurria ezartzen du erregulazioak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

Arrisku zientifiko-teknologikoaren fenomenoari eta, modu orokorragoan, zientzia-teknologia-gizartea-izadia harremanei buruzko zenbait lanen egilea da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldaketa teknologiko (4); aurrerapen teknologiko (4); baliabide teknologiko (4); parke teknologiko (3)

aurrerapen teknologikoa (4); burbuila teknologikoa (4); gaiker zentro teknologikoa (3); garapen teknologikoa (9); maila teknologikoa (6); zentro teknologikoa (5)

aurrerapen teknologikoak (6); baliabide teknologikoak (4); berrikuntza teknologikoak (5); iraultza teknologikoak (3); parke teknologikoak (5); zentro teknologikoak (9)

miramongo parke teknologikoan (5); parke teknologikoan (11); zentro teknologikoan (3)

aurrerapen teknologikoaren (3); berrikuntza teknologikoaren (4); determinismo teknologikoaren (5); eta garapen teknologikoaren (3); garapen teknologikoaren (6); langabezia teknologikoaren (4); zientifiko teknologikoaren (4)

aldaketa teknologikoek (3); aurrerapen teknologikoek (6); berrikuntza teknologikoek (3)

parke teknologikoen (6)

zentro teknologikoko (3)


teknologikoki adlag teknologiaren aldetik.

AEBak teknologikoki herririk aurreratuena da eta paradoxikoki esoterismoak eta funtsik gabeko kultuek ere berton dute harrerarik beroena.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 16. orr.

Askotariko ekonomia du [Quebecek], sendoa eta teknologikoki aurreratua.  Berria - Harian   2005-11-16

Teknologikoki ondo prestatuta daude enpresok, inbertsio iraunkorra egin dute.  Berria - Ekonomia   2004-02-11

Teknologikoki mendebaldarturiko japoniar gobernua mantendu zen Estatu Shinto baten antolaketa ofizialerako.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 269. orr.

Oraingoz, ez dago zaborra biltzea teknologikoki eta ekonomikoki bideragarria egingo duen metodorik.  Berria - Gaiak   2006-02-17

Estetikoki eta teknologikoki aitzindari dira egitasmoak.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Gobernu batek errauste planta bat eraikitzen duenean mundu osoari erakusten dio ez dela aski jakintsua, politikoki edo teknologikoki, hondakinen tratamentu egokia egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05


teknologismo iz teknizismoa.

Hala ere, joskera ezinago astuneko bi gutun teknologismoz josi haiek berrirakurriz, ez nuen lortzen duda bat isilarazten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 280. orr.


teknologizatu, teknologiza, teknologizatzen du ad elementu teknologikoz hornitu.

Sasoi batean, aurrerapenekin bat egon nahiean edo, eskenatokia teknologizatu egin zen, gizatasun sotilaren arrastorik ia batere utzi gabe.  Berria - Kultura   2006-03-26


teknologo 1 iz teknologian aditua den pertsona.

Ingeniaritza biomedikoaren iraultza izan daiteke hurrengo aurrera-pausoa, eta bera da mundu modernoan zientzialariek eta teknologoek dituzten aukera guztietan interesgarriena eta kitzikagarriena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 269. orr.

Ingeniaritza kimikoaren eta fluidoen mekanikaren aldetik giltzurrunak erakusten duen maisutasuna inbidiagarria da teknologoarentzat, baina imitaezina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 200. orr.

Gaur egun Europako ikertzaile eta teknologo gazteen %4k Estatu Batuetako laborategietan egiten dute lan.  Berria - Gaiak   2004-06-09

2 hed

Izan ere, CAF da, konpainiako iturrien arabera, proiektuko teknologo nagusia.  Berria - Ekonomia   2006-01-11


teknolojia ik teknologia.

teknopol ik teknopolo.

teknopolio ik teknopolo.

teknopolis iz adkor gune teknologikoa.

Areagotzen ari den joera da hau, beraz, eta hainbat herritan sortu diren "teknopolis" edo "zientziaren hiriak" dira areagotze horren erakusgarri argienak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 153. orr.

Funtsean, teknopolis horien ideia oso sinplea da: eskualde baten garapena bultzatu nahi izan denean, zientziaren eta goi mailako teknologiaren sustapenaren bidea hartu da.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 153. orr.

Teknologia eta ezaguera aurreratuaren erabilera sustatzen da teknopolisetan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 153. orr.


teknopolo (orobat teknopol eta teknopolio) iz polo teknologikoa.

Hartzen ari duen hedadura ikusiz, Bidarteko teknopoloaren barnean bigarren bastiza baten eraikitzen hasia da Euskal Herriko merkatal Ganbara.  Herria   2004-04-15

Formakuntza hori ESTIA-ko Injineruntza eskolan emana da, Bidarteko Izarbel teknopolan kokatzen dena.  Herria   2004-09-09

Industria eta ikerkuntza ministroa Bidarten Izarbel deitzen den teknopolioan, elkarrizketan ari zela Iparraldeko industriako nagusiekin.  Herria   2003-12-25


teknosozioekonomiko izond

Globalizazioaren garaian, hiru prozesu teknosozioekonomikok aldatu digute gure ohiko ontologia fisikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 94. orr.


teknotxerritxo iz adkor

Batetik, Espainiako selekzioaren zale liztumerkeak; bestetik, txerri ehiztari artaburuak Irakeko azkenagatik; eta, azkenik, teknotxerritxo zaleak, Yahoo, Google eta enparauak blokatuta ikusteagatik.  Berria - Ekonomia   2004-06-17

Teknotxerritxoen garaia amaitu zen eta eraikuntzaren urrezko garaia bizi dugu.  Berria - Ekonomia   2006-02-02

Teknotxerritxoen burbuila lehertu, bizpahiru urtez doikuntza latzak aurrera atera eta, itxura batean, telekomunikabide enpresak gizentzen ari dira berriro ere.  Berria - Ekonomia   2004-11-23

Teknotxerritxoetan Zeltia (%2,65) nabarmendu zen eta, galeretan, %2na pasa galdu zuten Gamesak eta Arcelorrek.  Berria - Ekonomia   2004-06-10

Japoniako Livedoor teknotxerritxoak %6 galarazi dio jada Tokioko indizeari bi egunetan.  Berria - Ekonomia   2006-01-19


teknozientifiko izond teknikari eta zientziari dagokiona.

Hortaz, eboluzionismoa [...] batik bat, baikortasunaren garaietan nagusitu da, hots, aurrerapen teknozientifiko eta ideien hedapenaren garaietan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 298. orr.

Kultura teknozientifikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 93. orr.

DAT (Demokrazia eta Alfabetatze Teknozientifikoa) taldeko kidea da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 12. orr.


teknozientzia iz zientziaren eta tekknologiaren batzea.

Zer da teknika gaur? ez dira zientzia eta teknika, teoria eta praktika elkartu teknozientzia berri batean?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Eta zein da teknikaren eta teknozientziaren balio epistemologikoa?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Ez dago edertasunik teknozientzian, ez dago jakite teknikorik arteetan?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.


tekoar izlag/iz Biblian, Tekoakoa, Tekoari dagokiona; Tekoako biztanlea.

Emakume tekoarra lurreraino makurtu zen erregeari mintzatzeko, eta esan zion: [...].  Elizen arteko biblia   2 Sm 14,4

Gero, tekoarrak zetozen; baina hauen arteko handikiek ez zuten lan-arduradunen esanetara jarri nahi izan.  Elizen arteko biblia   Ne 3,5


tektonika 1 iz geologiaren adarra, lurrazalaren deformazioak eragiten dituen egitura geologikoak aztertzen dituena.

Ilargiaren geologia: satelitea nola eratu zen, sumendiak, tektonika eta osaketa kimikoa.  Berria - Gaiak   2004-11-17

Plaken tektonikaren teoriaren arabera lur horiek elkarturik egon zitezkeen antzinako garai batean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 232. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Jaume Almera Institutuko Geofisika eta Tektonika arloko ikertzaile Josep Gallartek.  Berria - Harian   2006-03-11


tektoniko izond lurrazalaren deformazioak eragiten dituen gertakariei dagokiena.

Indar tektoniko izugarriek sortutako lurralde geologiko eta historiko baztergabe bihurtu zitzaidan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 93. orr.

Argiki ihardetsiko dizut, noizbait Kabilia eta Euskal Herri hau bat zirela, plaka tektonikoak hautsi eta elkarretarik bereizi aurretik hain zuzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 172. orr.


teku ik tejo.

tel-tel-tel adlag etengabeko hizketaldiaren onomatopeia.

Kanporatu nintzelarik, gizona tel-tel-tel ari zitzaion emakumeari, hatsari lotzeko beta ere hartzen ez zuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 113. orr.

Baina lehen edan egiten nuen eta tel-tel-tel.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 11. orr.


tela 1 iz ehuna. ik oihal.

Añezka izeneko denda bat, ehunak eta telak saltzen zituena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 26. orr.

Blusa zuriaren tela arina.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 80. orr.

Jaka, txokolate koloreko tela basto batekoa, zeta marroizko bordaduraz.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 13. orr.

Slipa eta telazko galtza orbanduak arropa zikinaren pila gainean utzi nituen, begien bistan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 16. orr.

Ziega ixten dutenean, horretarako erabili izan dudan telazko zakua hartu, bertara bota baldekada osoa eta dutxan ipini dut zintzilik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 121. orr.

Bahearen sarea larriagoa eta metalezkoa, zetabearena xeheagoa eta telazkoa.  Herria   2003-05-15

2 irud/hed

Atzean, telak, goiti aldera bilduta delarik, arratsaldeko eguzkia sartzera uzten du logelara.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 190. orr.

Hormaren gainean zulo bat zegoen, barroteekin eta metalezko telaz itxia.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 196. orr.

Argazkiez bestalde, hor dira ere untsa ederrak tela berezi batzu, zinez artixta baten obrak, Christian Velez-ek moldatuak, denek ukanki zerbait lotura arrantzarekin eta itsasoarekin.  Herria   2003-01-28

3 (hitz elkartuetan)

Harrera egingo zaio martxari, eta bertako emakume talde batek martxaren oihal erraldoirako egindako tela zatia erantsiko da.  Berria - Harian   2005-05-26


telatxo iz adkor tela modukoa.

Zirru laino meharrak izan ohi dira koroa sortzen dutenak: 10-12 kilometro gora joan daitezke, izotz ale ttikiak direlarik han goian, zibelaren telatxo luze zabala bailiran.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 375. orr.


tele (hitz elkartuetako lehen osagai gisa; ik telebista)
1 irud/hed

Hainbeste tele-morfina irentsi ondoren batzuetan arazoak ditu errealitatearekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 64. orr.

Irratietan zerbait egiten zen, baina tele-bistagarri egin nahi genuen gure jarduna.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 29. orr.

Sekulako sona hartu zuen, bazekien-eta zorrotza izaten, tele-harira etorri zein ez, bere gainetik ez zeudenekin.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 118. orr.

Balizko "tele-pikareska" horren aurrean (irudietakoak eta errealitatekoen arteko aldeak, gauza bat agindu eta beste bat entregatu, etab.) geure burua defendatzeko neurriak hartu beharko dira.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 117. orr.

Telebistan betikoak, betiko legez, bere gai gogokoenaz aspertzen ditu ezer ikusteko gai ez diren tele-inbidenteak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 195. orr.

Arratsero telebistako berrisailetako tele-reality antzeztuek goiti-botatzen dizkiguten gezurrezko egien eta egiazko gezurren herroka irudikatu digute.  Berria - Kultura   2004-04-23


teleagindu iz teleagintailua.

Bat-batean, Ryderrek teleagindua hartu eta telebista piztu du.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 102. orr.


teleagintailu (corpusean tele-agintailu soilik) iz telebista edo kideko bat urrititik gobernatzeko gailua.

Ez zen han aukerako tele-agintailurik.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 151. orr.


telealarma 1 iz alarma-sistema, poliziarekin edo kideko zerbitzu batekin zuzenean lotua dagoena.

Bakarrik bizi diren adindunei eskaintzen zaien zerbitzua da telealarmarena.  Berria - Harian   2005-08-10

Erabiltzaileak ez du telefonoa erabili beharrik, telealarmak zuzenean komunikatzeko balio baitu.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Telealarmak edadetuari edo elbarriari bere etxean eta bere ingurukoekin bizitzen jarraitzeko aukera ematen dio.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Telealarmarekin botoia sakatu baino ez da egin behar, eta segituan SOS Deiak-ekoek erantzun egiten dizute.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Pertsonen bizi kalitatea hobetzea du helburu telealarma zerbitzuak.  Berria - Harian   2005-08-10

Telealarma zerbitzua egunaren 24 orduetan larrialdi zentroekin automatikoki konektatuta dago, eta pertsonen bizi kalitatea hobetzea du helburu.  Berria - Harian   2005-08-10

Telealarma ekipoak, beraz, ez dira inoiz erabiltzailearenak izango.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Kalean ere erabili daitezkeen telealarma edo tele-laguntza sistemak ari dira ikertzen Matia Fundazioko Ikerketa eta Garapenerako departamentuan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

telealarma zerbitzua (5); telealarma zerbitzuak (3)


teleasistentzia iz pertsona adindunei eta ezinduei zuzenduriko zerbitzua, larrialdi egoeretan laguntza bideratzen diena. ik telelaguntza.

Autonomia sustatzeko: Teleasistentzia, laguntza teknikoak edo etxean egotera egokitzekoak.  Berria - Harian   2005-12-24

Halaber, babes agindua duten emakumeei teleasistentzia zerbitzua eskainiko zaie.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08


telebingo iz

Telebingo.  Berria - Ekonomia   2004-06-25


telebirtualitate iz irudi birtualen eta telekomunikazioen konbinaketaren bidezko komunikazioa.

Teknologia berriak baliatuz eratutako obrak erakusteaz gain, soziologia konputazionala eta kartografia sinaptikoaren eremuan jazotako azkeneko joerak aztertuko ditu Ciber buruz mintzatu zen atzo Richard Stallman Linux programaren sortzailea; gaur, berriz, telebirtualitateari eta telepresentziari buruz ariko dira zenbait aditu.  Berria - Kultura   2004-04-27


telebisatu izond telebistaz emana.

Inoizko su-eten telebisatuena eman du atzo ETAk, gutxitan bezala izan delako su-eten bat horren iragarri eta horren aurrikusia.  Berria - Harian   2006-03-23


telebisibo izond telebistan ongi ematen duena.

Telebistatik partidak ematen hasiak ziren ordurako, baina Reala ez zen oso talde telebisiboa.  Berria - Kirola   2006-04-28


telebisino ik telebisio.

telebisio (49 agerraldi, 11 liburu eta 2 artikulutan; orobat telebisino eta telebisione g.er.) 1 iz telebista.

Telebisioa piztu eta Jexux eserita dagoen tokira okertuta jarri dut. dalit horren etxera joaten ziren, telebisioa ikustera.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 83. orr.

Inork eskatu gabe hasten da hitz egiten, maiz telebisioan ematen ari diren pelikularen zatirik interesgarriena zapuzten duela konturatu gabe.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 7. orr.

-Hara, Marta, begira telebisioari, begira txoritxoei, ez gelditu lotan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 160. orr.

Erosleak beren etxeetan bide daude larunbateko afaria prestatzen, umeei errietan ematen, telebisioetako saioekin dibertitzen edo auskalo zertan.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 75. orr.

Ezker eskuin mugitu nintzen, ukabilak muturraren aurrean mugituz, telebisioan ikusia nuen bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 270. orr.

Oraindik ere telebisioan agertuko haiz, Etxabe!  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 111. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta gazteak beren joan-etorrietan begiztatzeko, telebisio-makinak ipini dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 202. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

telebisioa itzali (3


telebisione ik telebisio.

telebista (4055 agerraldi, 170 liburu eta 1357 artikulutan; orobat telebixta 741 agerraldi, 2 liburu eta 453 artikulutan) 1 iz uhin elektromagnetikoen bidez irudiak igortzeko tekniken eta jardueren multzoa.

Komunikabide modernoenek ere, hala nola telebistak, konputagailuek eta sateliteek, ezin dute lanik egin begirik eta belarririk gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 127. orr.

Irratian zein telebistan, hedabide bakoitzaren narrazio legeak ezagutzeak du axola, ez azken orduko softwarea ezagutzeak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 133. orr.

Telebista eta irratia bazter guztietan entzuten dira, euskaraz eta gaztelaniaz.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 169. orr.

Telebista informazio-iturri ia bakartzat duten pertsonak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 30. orr.

Beren buruari ez begiratzeko edan eta telebista ikusi, beste irtenbiderik ia ez dutenak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 9. orr.

Era askotako bideo-trukajeak, gaur egun telebistak guztiz arrunt bihurtu dituenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 163. orr.

Modan dago telebistak haurrengan duen -edo ez duen- eraginari buruzko eztabaida.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 139. orr.

Turkiako base militarrak erabiltzen ari dira yankiak erasoetarako, telebistak bonbardaketen irudiak eskaintzen ditu lantzean behin.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 25. orr.

Telebista jasanezina da alkohol eta marihuana barik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 20. orr.

Telebistako dokumental batean ikusi zuen hori guztia.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 39. orr.

Telebistako telesail txarretako offeko ahotsa imitatuz.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 16. orr.

Telebistako esatariak hiru harridura-marka esan zituen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 49. orr.

Satelite bidezko telebista.  Berria - Gaiak   2006-01-05

Euskaltelek lehen telebista digital interaktiboa aterako du, kuotarik gabe.  Berria - Ekonomia   2006-01-31

Telebista birtuala, botere totala.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 20. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Telebista hargailuak berak, telebistako irudia marko baten barruan kokatzen duelarik, [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 140. orr.

Telebista-aparatu galanta zuen egongelan, berri-berria, ikustun gisa estreinaturiko bizialdiaren ikur.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 138. orr.

Egun ere txiroak dira inguru haiek, uralitazko teilatuen gaineko telebista antenek iraingarri egiten duten txirotasun modernoan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 69. orr.

Telebista ikusle aspergaitza eta paper kantoi hunen irakurle isil, leial edo ustekabekoa.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 22. orr.

Jay Leno nahiz David Letterman telebista izarren gaueko late-showetan purua ezinbesteko osagai bihurtu da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 42. orr.

Lore nazionala, telebista lehiaketa bidez hautatua.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 225. orr.

Astekari batean telebista kronikak idaztea.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 19. orr.

Beti telebista kamerak aurrean.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 52. orr.

Errealitatearen isla zintzoagoa da telebista-platoan gerta daitekeen edozer baino.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 162. orr.

Agustina ikusi zuen urrutiko kontrolaz telebista kanala aldatzen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 103. orr.

Gehienek dute Hitzetik hortzera telebista-programaren eragina.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 148. orr.

Hori telebista-irudi izoztuaren arazoa izan daiteke.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 91. orr.

Siemens-en telebista-iragarkia jarriko diegu gero.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 63. orr.

Telebista-zerga 116 eurokoa izango da urtean.  Berria - Ekonomia   2004-09-23

Bat-bateko bertsolaritzaren telebista-tratamendu egoki bati begira kontsideratu behar liratekeen kontuen orientabidetzat.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 227. orr.

Zirkuitu itxiko telebista-sistema baten antzekoa da ikusmena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Alkohola, liburuak, bideoak, satelite-telebista...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 98. orr.

Gorroto zituen zabor-telebistaren saio haiek.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 113. orr.

4 bide hori erabiliz irudiak igortzen dituen enpresa.

Gauetik goizera sortu zen ETB, gure telebista, euskaraz.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 66. orr.

Euskal telebistaren helburu nagusia.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 66. orr.

Telebista kurdua ikusteko gogoa neukan.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 46. orr.

Madrilgo telebista batean lanean hasitakoan agertu zen aldizkarietan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 17. orr.

Telebistan nenbilela, urte pare batez lankide izan nuen Jose Mari Gabiria.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 177. orr.

Biharamunean ere Iurretara joan behar izan nuen, telebistako plantillan alta hartzeko paperak izenpetzera, telebistako pertsonal buruarekin.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 111. orr.

Espainiako Telebistaren bigarren katea.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 64. orr.

Telebistako administrazio idazkaritzan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 290. orr.

Hori al da telebista publiko batek eman beharko lukeen eredua?  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 142. orr.

Irrati eta telebista publikoak sami hizkuntzan dituen saioak murrizteko.  Berria - Mundua   2006-02-11

Venezuelan telebista pribatu guztien seinalea gobernuaren esku dago.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 57. orr.

Espainiako telebista publikoko kirol kazetariek Portugalgo jokalarien izenak espainolak balira bezala ahoskatzen zituztelako.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 38. orr.

Telebistakoak gustura nonbait nirekin, eta beste programa baterako kontratatu ninduten.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 36. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Sobiet Batasuneko armadak Vilnius hiriburuko telebista etxea eta beste zenbait leku hartu zituelarik, [...].  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 197. orr.

2.000tik gora telebista kate.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 20. orr.

Zorionez, bazen OK Expressoan telebista-taldea, eta horretan gazteleraz zekien bat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 89. orr.

6 telebista hargailua.

Ordenagailuak, telebistak, inpresorak, telefonoak, eta abar.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 312. orr.

Telebista aurrean igarotzen genituen egunak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 87. orr.

Telebista sala erdian zetzan, pantaila hautsita.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 165. orr.

Telebista piztu nuen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 25. orr.

Telebista piztuta egonagatik ahotsa kenduta zeukan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 163. orr.

-Ez omen da lekukorik izan, hala esan du telebistak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 66. orr.

Hartarainoxe jarri dira tabernak gaur egun!, telebista, bideo, musika, irrati eta txanpon makinekin, askotan denak batera piztuta.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 129. orr.

-Telebista jar dezaket? -galdetu du emazteak.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 42. orr.

Telebistaren bolumena baxu-baxu jarri, eta hantxe geratzen nintzen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 13. orr.

Leihoak itxi eta telebista ipini zuen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 25. orr.

Telebistan, halabeharrez, Bigarren Gerra Handian girotutako pelikula bat ematen zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 80. orr.

Telebista itzalita, gela isilago geratu zen bat-batean.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 11. orr.

Telebistan ikusi ditut piramideak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 97. orr.

Telebistan Barne sailburua berbetan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 74. orr.

Telebista ahotsik gabe zegoen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 110. orr.

Telebistan agertzen den edozein da nor.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 164. orr.

Telebistatik ikusi dut nik mundua eta txikia da.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 98. orr.

Futbolera joaten zara "zuzenean" ikusteko, telebistaz ematen dutenean ere.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 104. orr.

Aski nuen pentsatzea zein gutxi arduratu ninduten neu ere ordu arte telebistaz ikusitako atentatuek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 75. orr.

Logelako telebista txikiari begira egon naiz pixka baten.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 105. orr.

Zuri-beltzeko telebista batean bezala ikustea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 26. orr.

"Eskuko" telebista, kristal likidozkoa, ez da askorik zabaldu oraingoz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 168. orr.

Nekatuta nago, argia itzali eta telebista programatzen dut ordu erdi barru berez deskonekta dadin.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Telebista-pantaila baten aurrean lekuz aldatzen bagara, adibidez, ez da gure mugimenduak eragindako inolako perspektiba dinamikorik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 45. orr.

Telebistako irudiaren marko-objektua nabarmenagoa zen hasierako telebistetan, telebista-leiho ia obalatua oso nabarmentzen baitzen begietarako, eta ia ito egiten zuen irudia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 137. orr.

Telebista piztuta egon daiteke, zarataka, telebista-gelan, baina gaixo gehienek ez diote jaramonik egiten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 82. orr.

8 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Telebista-pantaila sail bat erakusten duen Nam June Paik-en instalazio bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 155. orr.

Gaur ez zaigu burutik pasa ere egiten telebista ikus-entzuleak agurtzea.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 165. orr.

9 irrati-telebista (pl) irratia eta telebista.

Irrati-telebistak orohar norantz doazen ikusita, kontu handiz ibili beharko dugu.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 30. orr.

Orain unibertsitatean nabil, ordea, eta irrati-telebistetan eman nituen urteak parentesi arteko hutsarte bat baino ez dira.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 107. orr.

Euskara egunero ikusten dugula irrati-telebistetan, eta badugula egunkari bat ere euskaraz ageri dena egunero.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 58. orr.

Madrilgo irrati-telebistetako iritzi emaile askok eta askok euskal gatazka eguneroko bazka-leku bilakatu dute.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 24. orr.

10 (sing)

BBC irrati telebista britainiarrarekiko elkarrizketa batean.  Berria - Mundua   2004-11-18

EITBn beharrezko aldaketak txertatuko ditut, alderdi baten ondare izan ordez benetako Euskal Irrati Telebista Publikoa izan dadin.  Berria - Euskal Herria   2004-07-11

Irrati-telebista publikoko ehunka langile kalera irten ziren atzo, agintetik independente izan behar duen hedabide bat eta kazetaritza bat zaintzeko eskatzeko.  Berria - Mundua   2004-02-06

ORF Austriako irrati-telebistak jakinarazi duenez, John Malkovich aktore estatubatuarrak egingo du Klimten papera.  Berria - Kultura   2004-03-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

abc telebista (7); al arabia telebista (15); al arabiya telebista (8); al jazeera telebista (45); australiako telebista (4); bbc telebista (10); cnn telebista (16); cnn telebista kateak (5); cnn telebista kateko (4)

espainiako telebista (15); euskal telebista (22); euskarazko telebista (8); euskarazko tokiko telebista (4); frantziako telebista (11); gure telebista (4); herri telebista (8)

irango telebista (4); irrati eta telebista (26); irrati telebista (11); irratia eta telebista (5); kanaldude telebista (7); katalanezko telebista (4); kataluniako telebista (4); koloretako telebista (7); nafarroako telebista (4); nbc telebista (5)

satelite bidezko telebista (6); suediako telebista (4)

telebista aparailu (4); telebista aparatu (4); telebista arabiarrak (7); telebista aurkezle (5); telebista aurkezleak (4); telebista aurrean (32); telebista aurreko (9); telebista aurreko besaulkian (4); telebista bidez (10); telebista digitalak (8); telebista digitaletan (4)

telebista egiten (5); telebista erosi (4); telebista eta irrati (24); telebista eta irratia (6); telebista eta irratietan (4); telebista handi (6)

telebista ikus (4); telebista ikusi (29); telebista ikustea (10); telebista ikusteko (5); telebista ikusten (58); telebista ikusten ari (8); telebista ikustera (7); telebista itzali (15); telebista itzali zuen (4); telebista itzalita (5); telebista izan (5); telebista kamera (5); telebista kamerak (8); telebista kameren (4); telebista kameren aurrean (4); telebista kate (95); telebista kate arabiarrak (5); telebista kate batean (7); telebista kate guztietan (4); telebista kate pribatuak (5); telebista kate publikoak (5); telebista katea (8); telebista kateak (85); telebista kateak zabaldutako (4); telebista katean (30); telebista katean egin (4); telebista katearen (13); telebista katearen arabera (7); telebista kateari (27); telebista kateari eskainitako (7); telebista kateek (11); telebista kateen (7); telebista kateetako (4); telebista kateetan (5); telebista katek (6); telebista kateko (24)

telebista pantaila (8); telebista piztea (5); telebista pizten (8); telebista piztu (53); telebista piztu zuen (12); telebista piztuta (17); telebista piztuta zegoen (5); telebista programa (10); telebista publikoa (7); telebista publikoak (17); telebista publikoan (24); telebista publikoan egindako (4); telebista publikoaren (4); telebista publikoetan (6); telebista publikoko (11); telebista saio (14); telebista saioak (5); telebista saioan (4); telebista sortu (5); telebista taldeko (6)

telebista utzi (4)

toki telebista (8); tokiko telebista (18); tokiko telebista digitalak (5); turkiako telebista (5); zuri beltzeko telebista (5)

al arabia telebistak (6); al jazeera telebistak (15); euskal telebistak (35); euskal telebistak zuzenean (5); irrati telebistak (5); telebistak zabaldu (4); telebistak zabaldutako (5); toki telebistak (5); tokiko telebistak (4)

al jazeera telebistako (5); espainiako telebistako (6); euskal telebistako (22); irrati eta telebistako (5); irrati telebistako (4)

telebistako albistegi (4); telebistako aurkezle (4); telebistako esatariak (5); telebistako irudia (4); telebistako irudiak (10); telebistako irudietan (5); telebistako kazetari (7); telebistako pantailan (6); telebistako programa (12); telebistako saio (6)

al jazeera telebistan (6); euskal telebistan (27); ikusi nuen telebistan (5); irratian eta telebistan (6)

telebistan agertu (7); telebistan agertzea (6); telebistan agertzen (6); telebistan azaldu (6); telebistan azaltzen (4); telebistan egindako (8); telebistan egindako adierazpenetan (4); telebistan eginiko (4); telebistan egiten (4); telebistan ematen (8); telebistan entzun (5); telebistan ikusi (31); telebistan ikusi nuen (4); telebistan ikusita (5); telebistan ikusitako (4); telebistan ikusten (15)

al jazeera telebistara (6); telebistara bidalitako (4)

telebistarako egin (5); telebistarako lanak (4)

al jazeera telebistaren (10); euskal telebistaren (14); irrati eta telebistaren (4)

telebistaren aitzinean (6); telebistaren arabera (16); telebistaren aurrean (52); telebistaren aurrean eseri (4); telebistaren bidez (18); telebistaren bitartez (6); telebistaren eragina (9); telebistaren soinua (4)

tokiko telebistaren (4)

al jazeera telebistari (6); euskal telebistari (5); telebistari begira (40); telebistari beha (6); telebistari esker (4); telebistari so (15)

telebistarik gabe (8)

telebistaz eman (5); telebistaz emango (4); telebistaz ematen (4); telebistaz ikusi (11); telebistaz ikusten (8); telebistaz jarraitu (4)

tokiko telebisten (11)

egunkari eta telebistetan (5); irrati eta telebistetan (12); irrati telebistetan (5)

euskal telebixta (13); frantses telebixta (7); irrati telebixta (4)

telebixta leihotik (207)

euskal telebixtak (21); euskal telebixtak zabaldu (4); irrati telebixtak (4); telebixtak zabaldu du (5)

frantses telebixtako (8); mintzatu da telebixtako (5); telebixtako leiho (7); telebixtako leiho ttipi (4)

euskal telebixtan (21); frantses telebixtan (12); ikusten telebixtan (4); telebixtan ikusi (14); telebixtan ikusten (4)

telebixtaren aitzinean (15)

euskal telebixtari (5); telebixtari esker (5); telebixtari so (4)

irrati eta telebixtek (6); irrati telebixtek (4)

irrati eta telebixtetan (5); irrati telebixtetan (6)


telebistagailu iz telebista hargailua.

1952. urtean, AEBetan telebista «heldutasunera» heldu zenean egunero 13 ordu inguru zabaldu zituzten zuzenean eta telebistagailua zuen %80k 65 milioi, orduan jarraitu zuten.  Berria - Mundua   2004-07-27


telebistagarri izond telebistaz emateko modukoa.

Telebistako adituek ez zuten bertsolaritza "telebistagarri" jotzen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 160. orr.

Jendeari grazia egiten zion, telebistagarria zen oso, begietatik sartzen zen...  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 91. orr.

Telebistagarri dena ona da eta telebistagarri ez dena ez da deus.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 163. orr.


telebistagintza iz telebista jarduera.

Horregatik Jaurlaritzak hurbileko telebistagintza arautu behar duen honetan, telebistagintzaren funtzio sozialak zeintzuk izango diren definitzeko aukera paregabea duela ohartarazi dute.  Berria - Harian   2005-12-27

Horregatik Jaurlaritzak hurbileko telebistagintza arautu behar duen honetan, telebistagintzaren funtzio sozialak zeintzuk izango diren definitzeko aukera paregabea duela ohartarazi dute.  Berria - Harian   2005-12-27


telebistalari (corpusean telebixtalari soilik) iz telebistan aritzen den pertsona.

Perigord departamendura ereman gaitu Patrick de Carolis telebixtalariak, erakusteko nola erosten dituzten etxeak eta lurrak ingeles, holandes eta amerikanoek.  Herria   2004-05-13


telebistatu, telebista(tu), telebistatzen du ad telebistaz eman.

Hori telebistatua zegoen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 84. orr.


telebistatzar iz adkor telebista hargailu handia.

Gaur gauean berriro saiatuko naiz, Patxiren etxean: sekulako telebistatzarra izateaz gain, bideo hobea du, bost burukoa, Panasonic.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 91. orr.


telebistazale (corpusean telebixtazale soilik) izond/iz telebistaren zalea dena.

Ez nain-eta ezagutu ere egiten! -esan nuen, ostatuko etxekoandre telebistazaleari zegokion erdeinua alboko emakume eriari pasatuz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 147. orr.

Pisukide izan nituen hiru sugegorri anemiko telebistazaleek nahiz Itziar negarti nekaezinak ere ez zidaten batere inbidiarik sentiarazten.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 109. orr.

Denek dakiten bezala telebixtazalea naiz aspaldi honetan.  Herria   2004-08-12

Telebistazalea zen eta ETBko bertsolaritza emankizunak baizik ez zituen jasaiten ahal.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 33. orr.


telebistitis iz adkor

Ipethea Badria anderea, herenegun hil zen 55 urteetan, Urdaspalen, telebistitis kronikoak -gaitz ergela- joa.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 26. orr.


telebixta ik telebista.

telebixtalari ik telebistalari.

telebixtazale ik telebistazale.

teledenda (orobat tele-denda) iz produktuak telebista bidez erosteko sistema.

Desordu horietan teledenda gisako iragarki amaigabe horiek izaten zituzten: etxean gimnasia egin eta sasoian egoteko tresna miresgarriak, argal itxura emateko faja miragarriak, sukaldean txikitu beharreko guztia di-da txikitzen zuten aizto harrigarriak...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 111. orr.

Bai lekuan lekuko ministroaren erabakiak, bai teledendetan ateratzen diren tramankulurik xelebreenak ere, guztiek nahi dute beretzat onespen preziatua: "zientifikoki egiaztatuta".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.

Goizean telebistako Bosgarren Kateari edo Tele-Dendari begira egoten nintzen (Tele-Denda deiturikoan egunero badira gauza harrigarriak),  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 30. orr.


telediario iz telebistako albistegia, egunero ordu berean ematen dena.

Hiruretatik aurrera, Julianek telediarioa ikusten omen zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 132. orr.

Azken atentatuak eragindako negarrak eta sumindurak horrela ikusi-entzun behar izan zituen, soinurik gabe eta edredoiaren atzetik, Josebak gauerdiko telediario berezi horietako bat kateren batean harrapatu zuenean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 50. orr.

Hasiera bateko telediarioetan hainbat aurkezle agertzen ziren bata bestearen atzetik, egunkarietan bezalaxe, norberak ezagutzen duen gaia jorratuz.  Berria - Gaiak   2004-03-10


teledokumentazio 1 iz datu base handietan Interneten bidez informazioa lortzeko tekniken multzoa.

Denetan azkena, "Teledokumentazioa" izeneko ikasgaia geratu zitzaidan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 48. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Teledokumentazio zerbitzuak, bideohitzaldiak, urruneko tutoretzak, baliabide elektronikoen bidezko praktikak, eta oro har, "eskola birtualak" eskaini ahal izango dira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 174. orr.

Izan ere, han diozunez, gaur egungo teledokumentazio teknika berriek sekula utzi behar ez zuen zokora baztertu dute memoria.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 49. orr.


teleferiko iz kableetatik zintzilik airean ibiltzen diren bagoiez osaturiko garraiobidea, garaiera-alde handiko puntuen artean erabiltzen dena.

Machu Picchu herritik gotorlekura arteko teleferikoa egiteko proiektuari heldu zion berriro.  Berria - Gaiak   2004-01-03

Bi ordu eman genituen jaisten, sokaz halamoduz lagundurik, izozturik baitzegoen: bilur-milur zurrun parte txarreko bat bilakatua zen, zeina koska guztietan trabatzen baitzen eta teleferiko baten burdinariak bezalako hotsa ateratzen haitzaren kontra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 73. orr.


telefilm (orobat telefilme g.er.) 1 iz telebistan emateko pentsatua dagoen filma.

Rio de Janeiron grabaturiko komedia da Cidade Dos Homens, gazte bik dirua lortzearren hartuko dituzten erabakiei buruzko telefilma.  Berria - Kultura   2004-01-25

Duela bi urte emana izan zen "L'odyssée de l'espèce" deritzan telefilma, sekulako arrakasta ukan zuena.  Herria   2005-01-20

Zerbitzariak, tximuen tankeran barraren gainetik salto egin, eta telefilmetan bezala aztertu du Natxoren gorputza: besapean hasi eta orkatiletaraino.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 22. orr.

De la Iglesiak eta Urbizuk beldurrezko telefilmak estreinatuko dituzte asteazkenean.  Berria - Kultura   2006-03-12

Charlize Theronek Monster telefilm merkean interpretazio ikusgarria egiten duenik ere ezin ukatu.  Berria - Kultura   2004-03-02

Telefilm amerikarretako aurpegiera jartzen du Iñakek, "banengoen ba ni" marmarka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 178. orr.

Urtero zinea eta telefilmak ekoiztu euskara hutsean.  Berria - Kultura   2004-10-31

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Halakoak dira polizia telefilmak.  Herria   2003-08-14

Halere hoberena izan da "Suspect n°1" ingeles polizia telefilma RTL9 gatean.  Herria   2001-07-26

Albisteak zuzeneko ekintza-telefilm bilakatu dira.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 19. orr.

3 telefilma-egile

Telefilma egileen arabera inkesta frango eginik gauzak ez dira hain garbi.  Herria   2005-01-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

polizia telefilma (3)

polizia telefilmak (3)


telefilme ik telefilm.

telefona ik telefono.

telefonaldi iz telefono deia.

Kexabidezko gutun eta telefonaldiek iristen segitzen zuten bitartean, ni amorru bizian tematurik nengoan asteazkenen kontu haren asmabidean: esanahiren bat izan behar zuen noski.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 274. orr.


telefonari (9 agerraldi, 2 liburu eta artikulu 1ean) iz telefonista.

Egunkariko telefonariak arratsaldeko sei eta erdietan ailegarazi zidan semearen deia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 79. orr.

Azkenik entzungailua jaso zuen, zer etorriko zen zehatz bazekielako ustean, Silva jauna al zara, galdetu zuen telefonariak, eta berak erantzun zuen, labur, bai.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 124. orr.

Pabiloitik beretik egunkarira hots egin nuenean, telefonariaren okerra izan zen deia Anari pasatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 400. orr.


telefonatu, telefona, telefonatzen du ad (zer/nor osagarrikirk gabe) telefonoz deitu.

Geltokitik telefonatu nuen, gero ilunpean ailegatu eta atea jo nuen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 22. orr.

Herriko Etxe saihetseko kabinatik Baionara telefonatu nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 128. orr.

Itsasuko Gau Eskolarat telefonatzen ahal da ere: 05 59 93 40 83.  Herria   2005-09-15

Handik edo hemendik, telefonatuko zuen zer ari zen abisatzeko.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 14. orr.

Zortzietan telefonatu du ez zela etorriko.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 173. orr.

telefonatu nion, erranez oroit nintzelela bai eta eguna finkatuko genuela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 30. orr.

Zortziak aldera telefonatuko digute.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 22. orr.

Emmak telefonatu dik hiretzat.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 145. orr.

-Gisa guziz, telefonatik bederen aritzen ahal gintezke artetan, ez?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 21. orr.


telefonia 1 iz hitza igortzeko telekomunikabide sistema; telefonoari dagozkion ezagueren eta tekniken multzoa.

Europako telefonia finkoko zazpi enpresa nagusiek 11.666,5 milioi euro irabazi zituzten iaz.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Bortz urte baizik ez ditu telekomunikazioetako euskal enpresa hunek, eta jadanik telefonia finkoaren merkatuaren %40a hartua du Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan; sakelako telefonian %30 eta Interneten %54.  Herria   2003-01-28

Telefonia mugikorraren bitartez, tresna honen aukerak eta zerbitzuak handituz doaz egunetik egunera: photologs, moblogs...  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 43. orr.

Euskaltelek tarifa finkoa ezarriko du ohiko telefonian.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

Apustuek Interneten bidezko telefonia (VoIP), P2P edukien partekaketa edo irrati eta telebista banaketaren hazkundearen alde egiten dute.  Berria - Gaiak   2004-09-03

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik telefoniko.

Futbol partidako jokaldirik interesgarrienen errepikapena babesten zuen haririk gabeko telefonia konpainiarena zen iragarkia.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 80. orr.

Hego Amerikako telefonia konpainia nagusia bilakatuko da Telefonica.  Berria - Ekonomia   2004-03-09

Merkatu kuota handitzeko bildu dira Europako telefonia enpresa nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Euskaltel telefonia etxeak beste bi urtez babestuko du Euskadi taldea.  Berria - Kirola   2006-05-03

Telefonia-ingeniariek ondotxo ezagutzen dute arazo hori, eta linean anplifikagailu bat jarrita konpondu ohi dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Azterketetan argi geratu da euskarak ez daukala lekurik telefonia operadoreek eskaintzen duten zerbitzuan.  Berria - Euskal Herria   2006-05-05

Latinoamerikako telefonia merkatuaren %40 Cesar Alierta buru duen enpresaren esku izango da.  Berria - Ekonomia   2004-03-09

Hego Euskal Herrian telefonia zerbitzua ematen duten bi konpainia nagusien prezioak emendatuko dira.  Berria - Ekonomia   2004-01-02

Egun, TIMeko Marco Benedettiren zuzendaritzapean dago telefonia taldea.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

telefonia enpresa (3); telefonia finkoko (4); telefonia konpainiek (3); telefonia mugikorrak (3); telefonia mugikorraren (5); telefonia mugikorreko (6)


telefoniko 1 izond telefonoarena, telefonoari dagokiona; telefoniarena, telefoniari dagokiona. ik telefono 3; telefonia 2.

Gauak eta espaloietako kabina telefonikoak gogoaren ziliportatzera ekartzen zizkidaten.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 142. orr.

Konpainia telefonikoaren erantzungailu estandarrak ongi etorri egin zidan lineaz bertzaldetik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 209. orr.

Aspaldi ez dela, zentral telefoniko batekin konparatzen zen garuna; geroago, konputagailua izan zen erreferentzia kontzeptuala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 8. orr.

Linea telefonikoen sarea moztuta izan zen atzo, eta, ildo horretan, istripuaren inguruko informazio zehatza jasotzea ezinezkoa izan zela zehaztu zuten.  Berria - Mundua   2004-04-23

Skype programa telefonikoa ere Peer-to-peer teknologian oinarritzen da.  Berria - Harian   2005-12-29

2 telefonoaren bidezkoa.

Hoteleko enkontru sutsua, dei telefonikoak, "Rivadella" ostatuko agurra, Koliseoko musua, baina, batez ere, "Neskatxa eta herioa" piezako biolin orro zolia.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 69. orr.

Auzipetuei eginiko entzuketa telefonikoen eta jarraipenen hainbat agiri ezkutatu dizkigute.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Kontaktu telefoniko horiek, positiboak izan daitezkeen arren, «argi eta takigrafoekin egin behar dira, eta jakin behar dugu zehazki zer hitzartu den, zeintzuk diren horren oinarriak eta hori guztiaren atzean zer dagoen».  Berria - Euskal Herria   2004-06-24

Ez zen hain zaila izanen harekin bakezkoak egitea eta arestiko mokokaldi telefonikoa laido barkatu baina ez atzenduen zakura bidaltzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

Gogoan nituen emakumearen aitzin eguneko irain telefonikoak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 147. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eleberri telefonikoa (3)


telefonista (38 agerraldi, 7 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz telefonogune eta kidekoetan deiak erantzuteko ardura duen pertsona. ik telefonari; telefonozain.

Telefonistak, telefonogunea ibiltzeaz aparte atea irekitzeko eta datorrenari harrera egiteko lana bere gain dituenak, keinu bat egiten dio hatzez, telefonoz mintzatzen bukatzen duen bitartean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 200. orr.

Horrela baieztatu dio frailetxeko telefonistak Berria-ri.  Berria - Harian   2005-02-12

-Julen, zurekin hitz egin nahi duen gizon bat dago hemen -eman zidan enkargua, sarreratik, telefonistak-.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 36. orr.

Emakumea SSetako telefonista bat zela ederki jakinda ere, agente espainiarrak ezin izan zion tentazioari eutsi.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 230. orr.

Telefono zuzena ez da telefonistarengandik pasatzen, telefono zuzenen bidez lasai asko hitz egin daiteke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 255. orr.

Telefonisten ordezko lana egiten duten telefono linea digitalak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 128. orr.

2 (hitz elkartuean)

Gauez haur batzuk zaindu nituen eta kardiologo batentzat telefonista-lana egin nuen abortuaren dirua pixkanaka itzultzen joateko.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 80. orr.


telefono (orobat telefona g.er.) 1 iz telefoniaren bidez komunikatzeko tresna; telefonia. ik urrutizkin.

Begirada batez sala zeharkatu, eta telefono bat ikusi du, beltza, zahar-itxurakoa, liburuz estalitako apalaren ondoan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 178. orr.

Emakume bat sartu zen aldameneko kabinan eta bere txanponak ipini zituen telefonoan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 112. orr.

Galdera horixe zebilkidan gogoan, abuztuko larunbat horretan, erredakziotik bere etxeko telefonoa markatu nuenean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 185. orr.

Goizaren erdia joana zen telefonoak jo zuenean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

Berriz jo zuen telefonoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 440. orr.

Zirkinik ere egin gabe, joka utzi nuen telefonoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 32. orr.

Ordubete geroago etxeko telefonoa hoska hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 175. orr.

Telefonoaren txirrina orduantxe, eskerrak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 84. orr.

Telefonoa hartu eta deitzen saiatu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 49. orr.

Telefonoa kakotik hartu eta zenbaki bat markatu nuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 86. orr.

Etxera deitu nizun, baina inork ez zuen telefonoa hartu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 77. orr.

Joanaren telefonoaren pantailara iritsitako mezua: [...].  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 41. orr.

-Telefonoa bat-batean moztu da.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 124. orr.

Orduan, bidal ezazu norbait nahi duzun orduan, nik ezin dut denbora gehiago galdu, eta telefonoa eskegi zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 52. orr.

Telefonoa eskegi, aulkitik altxa, bulegotik irten, niregana dator.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 62. orr.

-Zergatik eseki didan telefonoa?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 61. orr.

Lehenago ere deitu nion behin, berarekin hain zakarra izan nintzelako barka eske, baina pausatu egin zidan telefonoa hogeita hamar segundoren buruan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 63. orr.

Esaldia bukatu gabe telefonoa pausatu nuen eta, denak ziren bezala utzirik, ziztuan kanpora abiatu nintzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 12. orr.

Llumek telefonoa itzali eta Daniri begiratzen dio.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 20. orr.

Eskua telefonoaren gainean pausatu zuen, itxaron egin zuen oraindik ere, isiltzeko azken aukera eman nahiko balio bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 124. orr.

Aurrez telefonoz deitu eta bere asmoa agertuko dio.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 120. orr.

Telefonoz ari nintzen bitartean koadernoa ikusten nuen mesanotxearen gainean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 176. orr.

Aita musika-gelan sentitzen nuen, telefonoz hizketan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 146. orr.

Ezin dinat telefonoz esan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 71. orr.

Osaba Juani ez zitzaion telefonoz luzatzea gustatzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 42. orr.

Gela bat hartu behar diagu eta telefono bat lortu; badakik, Müllerrek deitzen badigu ere.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 90. orr.

Suaren hotsa eta aitaren telefonoko jardun urrutiarena, ez zen besterik entzuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 146. orr.

Aski haren telefonoa kontrolatua edukiko zuten.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 125. orr.

Ziztuan atera nintzen telefono bat zegoela oroitzen nintzen kalezulo batera.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 206. orr.

-Badakizu ardiarena egiten? -erantzun zioten telefonoaren beste aldetik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 45. orr.

Satelite bidezko telefonoa.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 112. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Aurkitzen zuen lehen telefono publikora zuzendu eta bere sailera hots egingo zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 46. orr.

Autoko eskularru-kaxak haginkada batez irentsi zuen Ximurraren telefono mugikorra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.

Telefono mugikor batek jo du.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 100. orr.

Sakelako telefonoan ari zen emakume baten hitz-hotsak esnatu nau.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 41. orr.

Sakelako bi telefono ditu ezker-eskuin, eta batetik ez denean, bestetik ari da.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 41. orr.

Zein aldaketa izan den telefono mugikorren erabiltzea jendeen arteko harremanetan!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 45. orr.

Telefono zuzena ez da telefonistarengandik pasatzen, telefono zuzenen bidez lasai asko hitz egin daiteke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 255. orr.

Pasiloan zehar abiatu da Beatrizen bila, eta sukaldea aukeratu du lehenengo: telefono gehigarririk izatekotan, hantxe egon behar du.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 178. orr.

Geroz eta maizago, ordenagailu ondoan dagoen telefono isilean pausatzen dut begirada.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 117. orr.

Telefono erotikoa antolatzea berebiziko ideia izan zen, horretan ez zegoen dudarik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 31. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik telefoniko; telefonia 2.

Bat hautatu dut; ez telefono-gidan ageri den lehenengoa, bigarrena baizik.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 118. orr.

New Yorkera itzuli nintzenean, deitzen saiatu nintzen, baina telefono aurkitegian ez ziren ageri ez Boris Merkin ez Esther Merkin.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 71. orr.

Telefono-zerrendan bilatu beharko du zenbakia, baldin eta telefonista zerrenda emateko gertu badago.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 254. orr.

Ez dut etsirik hartu auzo guztietako telefono liburuak begiratu arte.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 102. orr.

Banku paper, telefono faktura, era askotako prospektu, eta etxeko tresnen edo hi-fi kateen erabilera-giden bereizte lanari ekin nion.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 46. orr.

Telefono-sala publiko batera iritsi nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 314. orr.

Cesar Telleria hoteletik atera eta ahalik eta azkarren telefono kabina bat bilatzen saiatu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 14. orr.

Urrutizkin zentraletik, Gipuzkoan telefono zentralita zuten herri guztietara gaztigatuko zen Igeldoko zerbitzutik emandako abisu iragarpena.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 42. orr.

Lapitz bat hartu zuen, auskalo zenbatgarren aldiz hura ere, telefono-mahaitxoaren gainetik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 148. orr.

Telefono-bulegoko batek esan dit itsasoan bataila handi bat gertatu dela, St. John's-en, Ternuan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 320. orr.

Handik herri gehienetako telefono-etxeetara, eta handik sakristauari abisua.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 44. orr.

Kartoizko kutxa txiki bat jarri nuen telefono aparatuaren alboan: borondatea zuenak jar zezala han txanpona.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 237. orr.

Telefono-entzungailua eseki gabe utzi?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 119. orr.

Entzuten dut nola jartzen duen gizonak bere eskua telefono-mintzagailuaren gainean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 248. orr.

Telefono txirrin bat joka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 169. orr.

Telefono-hariaren beste aldean nago.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 106. orr.

Telefono postez posterako kable apur bat kurbatuen sabelak imajinatu zituen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 51. orr.

Bizpahiru taxilari zeuden telefono zutoinaren inguruan solasean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 28. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, gauza abstraktuekin)

Bell Atlantic telefono konpainiara deika.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 108. orr.

Pantailak telefono sarerik ez daukala erakutsi dionean, deskonektatu egin du, bateriarik ez dezan alferrik gal.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 93. orr.

Badirudi telefono-linean interferentziak daudela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 290. orr.

Agian honantz dator zuzenean, telefono-deirik egin gabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 80. orr.

Artean ez zion hark gonbidapenik igorri, ez gutunik, ez telefono-mezurik, ez inolako berbarik helarazi.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 91. orr.

Bultzadari eutsi eta telefono-hotsaren zain geratzea lortu nuen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 25. orr.

Ulertzen ez duen hizkuntza batean egindako zenbait telefono-mehatxu jasan behar izango ditu.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 36. orr.

Zakar baitzegoen ustezko telefono entzuteen ondorioz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 194. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, pertsonekin)

Telefono-operadoreei ere "maitea" deitzen diet, barren.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 111. orr.

Haiek abiatu berri direla, telefono-konpontzailea dator, eta gero Ettinger zaharra.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 145. orr.

Telefono-arduradunak gerra-garaiko zailtasunak aipatu zizkidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 314. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zorioneko esku-telefonoak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 41. orr.

Etxerako bidean sakela-telefonoa joka hasi zitzaion Josebari.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 71. orr.

Posible izango zatekeen estatu bietako herri eta hiri bakoitzeko informazio-telefonoetara deitu eta Hawthorne 87 helbidean bizi zen David Minor-en telefonoaz galde eginez haiek aurkitzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 287. orr.

Mikel berriro, Ander's oraino eskuetan, erredakzioko helbide-telefonoak dakartzan orriari begira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 167. orr.

Kriptan ez dago barne-telefonorik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 10. orr.

Aitak axotaz besoan apuntatu zidan tinta azulezko flirt-telefono zenbakia amak xaboi-urarekin igurzten zidan bitartean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 28. orr.

7 telefono zenbakia.

Tokien segurtatzeko eta xehetasunentzat telefono huntara deitu: 05 59 29 54 41.  Herria   2004-06-10

Roma Maloren telefonoa bilatu, Roma Malori deitu.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 61. orr.

Telefonoa eskatu zidan hala ere, begiratu behar zituela berriro bere argazki zaharrak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 122. orr.

Etxeko telefonoa eman baitzidan, behar nuenean dei niezaion.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 106. orr.

Dena dela, emadazu zure telefonoa, eta berriren bat izanez gero berehala deituko dizut.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 57. orr.

Erantzuidazu, eta helbidea eman, eta telefonoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 241. orr.

Garai hartan aldizkarian lan egiten zuen erredaktore baten telefonoa lortu nuen.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 117. orr.

Ipini duen telefonoan zenbaki bat gaizki dago, badaezpada.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 34. orr.

Adeitsua da, nire izena eta telefonoa apuntatu ditu, baina ez zait deirik iritsi.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 116. orr.

Ez da denbora askoan egon behar banku batean zaintzaileen buruaren telefonoa buruz jakiteko.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 86. orr.

9 telefono numero telefono zenbakia.

Bestea, Luisentzako errekadu bat, telefono numero bat; deitzeko, mesedez, astelehenean.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 110. orr.

Horra ere gau eskolako telefono numeroa: 05 59 93 40 83.  Herria   2004-09-23

10 telefono zenbaki (245 agerraldi, 59 liburu eta 91 artikulutan)

Telefono zenbaki hura besterik ez nuen: 943882621. Paper zati bat, Tomen izena, helbidea eta telefono-zenbakia idatzita zeuzkana.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 134. orr.

Telefono zenbaki bat eskatu dit, eta egun osoan badaezpada ere lokalizatzeko moduan egoteko esan dit.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 129. orr.

Orduan nik etxeko telefono zenbakia eman diot.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 326. orr.

Telefono-zenbakia utzi nion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 516. orr.

Iragarkian agertzen zen telefono-zenbakia markatu eta hitzordu bat adostu nuen Sandrarekin.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 75. orr.

Telefono zenbakia aldatzeko asmoa ere hartu nuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 87. orr.

Salgai zioen kartela oroitu zuen eta hitz erabakigarriaren azpian jarritako telefono zenbakia zein ote zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 186. orr.

Bere pusketan Dongen izena eta telefono zenbakia aurkitu zituzten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 223. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bere telefono zenbakia (6); helbidea eta telefono (6); izena eta telefono (6); sakelako telefono (30); sakelako telefono bidezko (4)

telefono aurkibidean (5); telefono bidez (29); telefono bidezko (16); telefono dei (105); telefono dei bat (37); telefono deia (44); telefono deia jaso (10); telefono deiak (34); telefono deialdi (4); telefono deiaren (8); telefono deien (7); telefono deietan (4); telefono deirik (10)

telefono elkarrizketa (11); telefono entzuketa (5); telefono entzuketak (10); telefono erotikoa (5); telefono eta internet (5); telefono gida (5); telefono gidan (4); telefono hariak (4); telefono hariaren (5); telefono hotsa (6); telefono hotsak (5)

telefono kabina (31); telefono kabina bat (4); telefono kabinaren (8); telefono konpainia (4); telefono konpainiak (5); telefono konpainiaren (4); telefono linea (13); telefono lineak (5); telefono mugikor (5); telefono mugikorra (8); telefono mugikorren (5)

telefono publiko (6); telefono publikora (4)

telefono zenbaki (94); telefono zenbaki bat (33); telefono zenbakia (87); telefono zenbakia eman (11); telefono zenbakia markatu (4); telefono zenbakia utzi (4); telefono zenbakiak (21); telefono zenbakian (4); telefono zenbakiarekin (5); telefono zenbakien (5); telefono zenbakira (17); telefono zerbitzu (4)

zure telefono zenbakia (4)

argia eta telefonoa (4); eskuko telefonoa (7); etxeko telefonoa (12); hartu zuen telefonoa (9); helbidea eta telefonoa (4); sakela telefonoa (6); sakelako telefonoa (47)

telefonoa belarrira (4)

telefonoa eman (7); telefonoa eseki (21); telefonoa eseki zuen (8); telefonoa eskegi (40); telefonoa eskegi zuen (11); telefonoa eskuan (7); telefonoa eskuetan (5); telefonoa gakotu (5); telefonoa hartu (102); telefonoa hartu zuen (18); telefonoa hartzeko (4); telefonoa hartzen (11); telefonoa hoska (6); telefonoa hoska hasi (5)

telefonoa itzali (4); telefonoa jaso (4); telefonoa jo (8); telefonoa joka (15); telefonoa joka hasi (9); telefonoa kakoan utzi (5); telefonoa markatu (4)

telefonoa pausatu (8)

telefonoa utzi (8)

eskuko telefonoak (5); jo du telefonoak (5); jo zuen telefonoak (6); sakelako telefonoak (39)

telefonoak jo (69); telefonoak jo du (12); telefonoak jo zuen (40); telefonoak jotzen (10); telefonoak jotzen du (4)

telefonoan jarri (6)

eskuko telefonoaren (5); sakelako telefonoaren (12); sakelako telefonoaren bidez (4)

telefonoaren bestaldean (11); telefonoaren bestaldetik (5); telefonoaren beste aldean (10); telefonoaren beste aldetik (9); telefonoaren bidez (9); telefonoaren hotsa (5); telefonoaren ondoan (6); telefonoaren txirrinak (6)

sakelako telefonoari (4)

sakelako telefonoei (5)

sakelako telefonoek (7)

sakelako telefonoen (19); sakelako telefonoen bidez (5); telefonoen bidez (7)

telefonora deitu (10); telefonora hurbildu (9); telefonora joan (8); telefonora joan zen (4)

sakelako telefonorik (4); telefonorik gabe (8)

sakelako telefonotik (8); telefonotik deitu (4)

amari telefonoz deitzeko (4); dei diezadala telefonoz (4); deitu nion telefonoz (7); deitu telefonoz (6); deitu zidan telefonoz (4); deitu zuen telefonoz (6); deituko dizut telefonoz (4); esan zidan telefonoz (5); sakelako telefonoz (8)

telefonoz ari (13); telefonoz bestaldeko (6); telefonoz dei egin (7); telefonoz deika (8); telefonoz deitu (115); telefonoz deitu nion (8); telefonoz deituko (26); telefonoz deituko diot (4); telefonoz deitzea (12); telefonoz deitzeko (20); telefonoz deitzen (31); telefonoz deitzen dio (5); telefonoz deitzera (11); telefonoz egin (9); telefonoz esan (11); telefonoz hitz egin (22); telefonoz hitz egiteko (4); telefonoz hitz egiten (14); telefonoz hizketan (16); telefonoz hots egin (23); telefonoz jo (4); telefonoz kontatu (4); telefonoz mintzatu (4); telefonoz mintzatzen (5)

telefona mugikor (5); telefona urtekarian (4); telefona zenbaki (8); telefona zenbakietarat (7); telefona zenbakietarat deituz (5); telefona zenbakirat (13); telefona zenbakirat deituz (7); telefona zonbakiala (7)

telefonako zenbaki (12); telefonako zenbaki hauetarat (5); telefonako zenbaki huntarat (4)


telefonogailu iz telefonoa.

Joseba haren intentzioaz konturatu zen eta azkarki jarri zuen eskua telefonogailuan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 59. orr.


telefonogune iz enpresa edo kidekoen sailetan instalaturiko telefono lineak konektatzen dituen tresna.

Baina telefonistak, telefonogunea ibiltzeaz aparte atea irekitzeko eta datorrenari harrera egiteko lana bere gain dituenak, keinu bat egiten dio hatzez, telefonoz mintzatzen bukatzen duen bitartean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 200. orr.

Elmer telefonogune batean dago, etiketaz jantzirik, belarri-tapagailuak dituela, Valentino bezain garaia, Doug bezain indartsu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 532. orr.

Telefonogunea antolatu beharko zuen martxa hartan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 131. orr.


telefonoka adlag telefono joka.

Hasieran Leon eta besteak soseguz aritu ziren, administratzaileei eta hara eta hona telefonoka; gero bidea libre utzi zieten beren gizonei.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 139. orr.


telefonomendekotasun iz telefonoarekiko mendekotasuna.

Prusiarra nerbioak jota dago, berak nik baino telefonomendekotasun handiagoa du eta.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 108. orr.


telefonopeko izlag telefonoaren azpiko.

Isilik egon da hariaren beste aldekoarena entzuten, gorputza okertua, ukondoa telefonopeko mahaitxoan bermatua.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 94. orr.


telefonotxo iz telefono txikia.

Honetan nengoela, neure buruaz kupitzen, ateko telefonotxoak jo zuen: gizon baten ahots ezezaguna zen, zera esaten: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 90. orr.

Lucy sarrerako burdinesiari eusten zioten zutabeetako batean zegoen telefonotxorantz joan zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 262. orr.


telefonozain (agerraldi 1 liburu 1ean) iz telefonista.

Buruz nekien etxeko telefonoa, ez zen hain zaila salan sartu eta telefonozainari zenbakia markatzeko eskatzea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 314. orr.


telefoto iz telefono bidez bidaliriko argazkia.

Nazka-nazka eginda nengoen teletipoen, telefotoen eta Interneten erraztasun beldurgarri eta tiraniko hartaz.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 42. orr.


telega iz lau gurpileko orga, zurezkoa eta estakirik ez duena, zaldiek garraiatzen dutena, Errusian eta erabiltzen dena. ik tarantas.

Telega izenekoa gurdi hutsa da, lau gurpilekoa, estali gabea eta zurezkoa oso-osorik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 130. orr.

Telega ez zen, ezta kalesa edo drojkia ere; ezeren antzik izanez gero, gurpil gainean jarritako angurri lodi bat ematen zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 258. orr.

Mikel Strogoff telega bat hartu beharrean egongo zen, tarantas bat aurkitzeko zoria izan ez balu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 130. orr.

Ez zen tarantas bat, ezta telega bat ere, postako berlina bat baizik, hautsez zeharo estalirik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 179. orr.

Gauzak zeuden bezala egonda, ibai ontzia baino arinagorik ezer ere ez zegoen Permera edo Kazanera iristeko, ez telega, tarantas, berlina, kalesa edo bestelako postako zalgurdirik, eta ez zaldirik ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 82. orr.

Eite militarreko jaka batez jantziriko gizon bibotedun bat jaitsi zen telegatik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 132. orr.

Nire zaldietako bat utziko dizuet, zuen telegari lotuko diogu, eta bihar, beste istripurik ez badago, Jekaterinburgera sartuko gara elkarrekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 158. orr.


telegarraio iz zientzia fikzioan, objektuak toki batetik beste batera bat-batean higitzeko prozesua. ik teleportazio.

Telegarraioaren eta DVDaren teknikak ikertzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 29. orr.


telegeniko izond telebistaren pantailan ondo ematen duena.

Perfil telegenikorik behintzat ez zitzaion falta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 98. orr.

Gau hartan ez nuen eskura etxekoandrearen zaparradatik, haren olio frijituaren usainetik eta ilobaren dohain telegenikoetatik libratuko ninduen deusik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 23. orr.

Zeremonia handiusteko hartan den-denak telegenikoa behar zuen izan, baita berton parte hartu zuten makina bat zaldiren gorotzak ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 23. orr.


telegidatu, telegida, telegidatzen du ad 1 urrutiko kontrolez gidatu. irud/hed

Pilotarien iritziak jasotzeko hitzordu bat antolatzea ondo dago, baina ez dadila izan telegidaturiko sasi-aukeraketa baten aitzakian.  Berria - Kirola   2006-02-24

2 (era burutua izenondo gisa)

Itsas-untzi telegidatuak.  Herria   2002-09-19


telegrafia 1 iz informazioa telegrafoaren bidez igortzeko teknika.

Faustinok, jakin ere ez zekien ezer telegrafiaz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 177. orr.

Telegrafiako torreta birrindu ziguten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 77. orr.

Telegrafiarako kableak gero eta laburragoak ziren.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 89. orr.

Errege jaunak berak eskatu zion, telegrafiaz abisu pasatzeko Santanderko Gobernadore jaunari.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 29. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; corpusean telegrafi soilik)

Benetako historialaria bilakatu nahi banu bezala, neure telegrafi lanaz gain, irakurri besterik ez nuela egiten Lizarran.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 196. orr.


telegrafiatu, telegrafia, telegrafiatzen du ad telegrafoz bidali.

Harry Blountek emandako berri hau telegrafiatu zuen: [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 247. orr.

Anek bazuen erantzungailuko mezuak telegrafiatzeko ohitura kuriosoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 68. orr.

Gero tsarrari telegrafiatu zion traidorea segada batean eroria zela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 102. orr.

Telegrafiatuko nien nire lankideei, ezagutzen ninduten...  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 181. orr.

-Dagoeneko nik zera telegrafiatu dut: bikaina! -erantzun zion Harry Blountek hotz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 34. orr.

Bibliaren txatalak ari zen Harry Blount telegrafiatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 246. orr.


telegrafiko 1 izond telegrafoarena, telegrafoari dagokiona.

XIX. mendeko merkatu globalaren oinarri teknologikoak izan ziren kontinenteen arteko hari telegrafikoa batetik, eta baporezko itsasontziak bestetik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 205. orr.

Haria moztuta ez daukaten postu telegrafiko guzti-guztietara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 29. orr.

2 telegrafoaren bidezkoa.

Mahai gainean Siemens Halske enpresak mende erdi bat lehenago fabrikatutako hiru telegrafo eta mezu telegrafikoen hiru erregistroliburu zeuden.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 23. orr.

Lagun bakar bat zegoen mezu telegrafikoak bidaltzeko aretoan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 243. orr.


telegrafikoki adlag adkor oso-oso labur.

Konta dezadan labur-labur, telegrafikoki, gertatutakoa: [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 29. orr.

Lau hitz soil erabiliz, nire egoera zein zen adierazi nion telegrafikoki: Rita izeneko emakume batez maiteminduta nengoen, bi seme egin nituen berarekin eta hirugarrena, neskatxo bat, urtarrilerako espero genuen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 136. orr.


telegrafilari iz telegrafista.

Baina ez nuen batere garbi ikusten nik, derrefentian, telegrafilari-lanetan ongi moldatzea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 77. orr.


telegrafista 1 iz telegrafo mezuak igortzen dituen pertsona. ik telegrafilari.

Telegrafistak SOS bat igorri du gure posizioa emanez.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 79. orr.

Handik gutxira ondoko gelako telegrafistak bere teklatzeari ekin zion.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 107. orr.

Gaueko guardiaaldian telegrafistari gonak altxatu eta ipurdian geltokiko zigiluak jarri zizkiola.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 49. orr.

Funtzionarioek, Hradecetik etorriek, lehenbizi soilguneari eta gero telegrafista ederrari erreparatuta, hasperen egin zuten eta buruari eragiten zioten eta handik aurrera gogo biziagoz saiatu ziren kasua ikertzen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 59. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Askotan neronek egin behar nuen telegrafista lana betetzen zuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 178. orr.


telegrafo 1 iz mezu kodetuak seinale elektriko bihurtuz hari eroaleen bidez igortzeko sistema.

Jendea egunero harritzen zen asmakuntza berriekin: lurrun ontzia, trena, telegrafoa, argindarra, harako edo honako lurraldearen aurkikuntza.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 11. orr.

1843an: Samuel Morsek bere izeneko Mortse Alfabetoa asmatu zuen, eta, telegrafoa medio, erabilgarri gertatu zen, itsasoaren alde batetik bestera berriak eta datuak bidaltzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 447. orr.

Bide haren bi aldeak telegrafoaren zutoinen eta harien bidez elkarrekin albaindurik zeudela ematen zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

-Albisteak normalean telegrafoz jasoko ditugula.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 77. orr.

Krasnoiarsken haren zerbitzuez ezin baziren baliatu, nahiz eta hiri hori Irkutskekin telegrafoz komunikaturik egon segur aski, asmoa hartua zuen sendo: Udinskeko posturaino joango zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 342. orr.

2 mezu horiek hartzeko eta bildatzeko tresna.

Telegrafoetan, puntu eta marra, puntu eta marra jasotzen ziren berriak gero eta kezkagarriagoak ziren errepublikar gudarosteentzat.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 88. orr.

Telegrafoak jo eta maniobrari on bat segituan altxatzen da, aparatuaren palankatxoa askatu, bere geltokiaren adierazgarria emandakoan berriz eseri eta lozorroan gelditzen da, baina telegrafoaren zinta zurian mezua bukatzen denean, maniobraria esnatu egiten da, hartu izanaren seinalea eman eta telegrafoaren giltzarekin geltokiaren adierazgarria ematen du.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 48. orr.

Telegrafoak beren kasa Morse seinaleak ematen hasi ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 78. orr.

Telegrafoa etengabe ari, Villapadierna jeneral liberala Erriberatik harantz zihoala jakin genuen guk Zugarramurdin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 165. orr.

Telegrafoaren mahaiak lehengo leiho beraren azpian segitzen zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 23. orr.

Komunikazio bulegoan etengabean telegrafo eta telefonoen urruma goxoa eta txilinhotsa eta murmurioa aditzen ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Telegrafo-sare baten antzekoa da nerbio-sistema: errepikagailu asko ditu, eta leku batetik hartu eta beste batera igortzen ditu mezuak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 225. orr.

Hurbildu ahala, etxea telegrafo bulego bat zela konturatu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 242. orr.

Telegrafo etxe bakoitzean, enplegatuek, leihatilan eserita, eskuratu ahala bidaltzen zituzten mezuak!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 176. orr.

Zure lana ez da erruz aldatuko: telegrafo-lana, frantses bisitarien itzultzaile, frantses kazeten irakurle...  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 234. orr.

Orobat, telegrafo zerbitzua, hariaren bidez harremanetan segitzen zuten puntuetaraino, bederen. -Baina ba al dago, egon, oraindik, gurean zutik dirauen telegrafo-tantairik bat ere?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 176. orr.

Bizikleta telegrafo-habearen kontra utzita.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 37. orr.

Gizon bat urkatu zuten telegrafo zutoinetik, lapurreta batean, hordi handi, beste gizon bat hil zuelako.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 96. orr.

-Handik aurrera telegrafo haria moztuta dago?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 25. orr.

Orain etenda daude mendebaldeko eta ekialdeko Siberien arteko bidea eta telegrafo haria!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 43. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Morse-telegrafo tresneria osoa beste leku batean aurkitu dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 169. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hirugarren telegrafo habearen (4); telegrafo etxea (3); telegrafo habearen (7); telegrafo habearen kontra (3); telegrafo habearen ondoan (4); telegrafo haria (3)

telegrafoaren mahai gainean (4); telegrafoaren mahaian (4)


telegrama 1 iz telegrafoz igorririko mezua; mezu hori hartzen den orri berezia.

Telegrama 1937ko uztailaren 25ekoa zen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 193. orr.

Mr. Denschek telegrama piloa zeukan eskuetan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 488. orr.

Telegrama pilotxo bat neukan, ireki zain.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 226. orr.

Valentziako geltokitik telegrama bat bidali zion familiari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

-Telegrama bat iritsi da zuretzat.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 250. orr.

Rakelek jaso al du nire telegrama?  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 260. orr.

Mariok Parisetik gure aitari telegrama bidali zionean zera galdetzeko: "egokia ote ni Adrianoren hiletara?", gure aitak istanteko erantzun zion, zakar, beste telegrama honekin: "tokiz kanpo zu hiletan".  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 226. orr.

Ondoan eseri zitzaidan harrizko bankuan eta telegrama irakurri zuen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 10. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Mikelete bat ahaleginduko zen telegrama-papera gora igotzen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 31. orr.

Bi emazte behartsu eta mutil telegrama-partitzailea zeuden krespoian itsatsiriko txartela irakurtzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

igorritako telegrama (3); telegrama bat bidali (7); telegrama bat bidaliko (3); telegrama bat jaso (8); telegrama bidali (3); telegrama igorri (3); telegrama jaso (3)


telehezkuntza (corpusean tele-hezkuntza soilik) iz ordenadorearen bidezko hezkuntza.

Esaterako, Internetek tele-lan edo tele-hezkuntza alorrean sortzen dituen aukerak izugarriak dira noski.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 160. orr.


teleikusle (orobat tele-ikusle) iz telebista ikusten duen pertsona.

Teleikusleen ehuneko 23tik gora eramaten omen du ETBk.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 140. orr.

Ikusle eta teleikusleak harri eta zur, jokoa geldirik, publizitate tartea bere garaian sartu ezin, sistema hiperkapitalista keinu single batek blokeatuta.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 160. orr.

Piztu ziren argiak, hasi ziren musikak, poztu ziren ikusleen eta teleikusleen bihotzak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 124. orr.

Nik aterako zaituztet, ikusle eta teleikusle errespetagarriak, behingoz zalantza honetatik!  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 135. orr.

Teleikusle asko dira bertsoak entzun besterik nahi ez dutenak.  Berria - Kultura   2006-02-25


teleirudi iz telebista bidezko irudia.

Bilboko Guggenheimaren paretik pasatzen ikusi nuen teleirudi batzutan eta supituan harrapatu ninduen ikarak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 27. orr.


teleizar (corpusean tele-izar soilik) iz telebistako izarra.

Duela gutxi, telebistako izar horietako bat izan zen zepoan erori zena: Ana Rosa Quintana, bigarren izena behintzat ezin hobeto jarria duen tele-izar loka.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 56. orr.


telejanari iz telefonoz eskatzen den janaria etxeetara bidaltzeko sistema.

Metroak asfaltoak argiek taxi beltzek irlandar erako tabernek Green Parkeko katagorriek indioen durbanteek alkohol-dendetako Kaliforniako ardoek telejanariak nesken betazal margotuek garbitegi ederrek eta eraikin ofizialetako bandera britanikoek neka-neka eginda lagatzen zutela erabaki zuen.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 132. orr.


teleka 1 iz kalaka.

Gizona, inguruari behako bat eman ondoren, berriz ere lehengo telekari lotzen da, bakarsolasean.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 95. orr.

2 telekan adlag kalakan.

-Bai horixe! Aldatu!, -gizona bere telekan.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 95. orr.


telekamera iz telebista kamera.

Telekameren argitan kiskali gabe, ezin zuela ataritik lasai irten esan zidan Ritak telefonoz.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 158. orr.


telekate iz telebista katea.

M6 telekateko Hot Form emankizunaren aurkezle astana baten itxura zuen. Sevillako eta Valentziako telekateetatik ere etorriak omen ziren kazetariak espreski berari galdetzera.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 20. orr.


telekinesia iz parapsikologian, gauzaki materialen higidura, borontateak, indar fisikoa erabili gabe, eragiten duena.

Telekinesia fenomeno metapsikiko bat da, zeinaren bidez objetuak leku batetik bestera eraman ahal baitaitezke...  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 162. orr.

Telekinesiaren bidez nire pertsonalitatea beste gizaki batengan txerta dezaket ukimenaren bidez.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 161. orr.


telekirurgia iz telebista sistema baten eta robotikaren bidez urrun dagoen pazienteari ebakuntza egiteko metodoa.

Duela lau urte egin zuten lehen aldiz ozeanoz haraindiko telekirurgia ebakuntza bat.  Berria - Harian   2005-02-11


teleko iz telekomunikazio enpresa baten akzioa.

Telekoek, aspaldiko partez, eurengan fedea badela erakutsi zuten: Deutsche Telecom %1,01 igo zen.  Berria - Ekonomia   2006-02-04

Europako teleko nagusiek 23.500 milioi euro banatuko dituzte aurten euren akziodunen artean.  Berria - Ekonomia   2004-11-23

JPMorgan bankuak Europako telekoen gaineko gomendioa baikortu zuen atzo.  Berria - Ekonomia   2004-10-06

Auna telekoa, Telecinco eta Ferrovialen (% 1,58) kontrolpeko Cintra autobide kudeatzailea aipatzen dira gehien.  Berria - Ekonomia   2004-05-05


telekomandagailu iz teleagintailua.

Telekomandagailua eskuan hartuz, paretan ezarria zen telebista piztu zuen eta soinua apaldueta bere bizitzako 'zapping' eroena egin zuen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 55. orr.


telekomando iz teleagintailua.

Telekomando bat dago ezkerreko gau-mahaitxoan, telebista pizten dut eta zapin egiten hasten naiz.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Telekomandoarekin pizteko agindua noiz emango zain dago.  Berria - Gaiak   2006-02-01

Gero telekomandoarekin hemendik eta handik pikatu zuen pixka bat, gauerdiko film erdi erotiko erdi ezer-ez horietako bat aurkitu arte.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 11. orr.


telekomedia iz telebistan emateko humorezko saila.

Orduko telekomedia arrakastatsuren batean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 17. orr.

Ez da telekomedia bat bezain azkarra, baina ez du antzerkiko gidoiek izan ohi duten kutsua.  Berria - Kultura   2006-01-20


telekomertzial iz telebistako iragarkiak.

150 pertsona behar dituzte casting batean, 5 urtetatik 50era bitartekoak, nobelak, pelikulak eta telekomertzialak grabatzeko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 33. orr.


telekomunikabide (7 agerraldi, 2 liburu eta 5 artikulutan) 1 iz telekomunikazioa.

Maisu industriala, langilea, telekomunikabideetako ingeniaria, ekonomiako ikaslea...; bakoitzak berea esan du.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 23. orr.

Telekomunikabideen bilakaera ona izan zen atzo Europan: Deutsche Telecomek %0,79, Italiak %1,07 eta Francek %1,18 irabazi zuten, gurean Edurnezurik %0,93.  Berria - Ekonomia   2004-01-28

2 (hitz elkartuetan)

Hautagai zerrendan leudeke Auna telekomunikabide enpresa, Gamesa Aeronautica eta Vocento hedabide taldea, besteak beste.  Berria - Ekonomia   2004-01-14

Alcatel (%1,22) Frantziako telekomunikabide enpresak 227 milioi euro inguru bideratuko ditu AEBetako bi enpresa txiki erostera, mugikorretarako softwarea eta bideokonferentziak lantzeko.  Berria - Ekonomia   2004-09-18


telekomunikazio (101 agerraldi, 5 liburu eta 65 artikulutan) 1 iz urrutitiko komunikazio sistema, bitarteko elektriko edo elektromagnetikoz gauzatzen dena.

Telekomunikazioetan eta informazioaren tratamenduan izan den aurrerapen teknologikoek asko erraztu dute zuzendaritza deszentralizatua eta malgua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 243. orr.

Iraganean hori ez zen beti egingarria izaten, sektore honetako adar handi gehienak estatuaren monopolio zirelako: elektrizitatea, ura, telekomunikazioak, aireko garraioak, bankuak, aseguruak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 75. orr.

Informatikak eta telekomunikazioak gizakien harremanetan duten eragina.  Berria - Gaiak   2004-03-27

Telekomunikazioak hobetzea da satelitearen helburua.  Berria - Gaiak   2004-07-20

40.000 bat enpresek telekomunikazioen euskal operadorea dute hornitzaile.  Berria - Ekonomia   2004-11-26

Aurten telekomunikazioen merkatuaren %4 gehiago eskuratu nahi du Euskaltelek.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

3.200 milioi euro lortzea dauka helburu Telekomunikazioen Klusterrak.  Berria - Ekonomia   2004-05-28

Internet eta telekomunikazio digitalak.  Berria - Ekonomia   2006-05-05

Morse kodea aldatzea erabaki du Telekomunikazioen Nazioarteko Batasunak, a bildua sartzeko.  Berria - Gaiak   2004-04-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Batetik, Brandeburgoko atea okupatu genuen, eta, bestetik, Alexander Platz telekomunikazio dorrera igo ginen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 66. orr.

Chautara hirian, telekomunikazio zentro bati eta Polizia etxeari oldar egin zieten gerrillariek.  Berria - Mundua   2006-04-25

«Telekomunikazio sistema integralak» eskainiko dizkie bezeroei.  Berria - Ekonomia   2004-11-26

Sistemak azken belaunaldiko telekomunikazio baliabideak erabiltzen ditu: GPS mapak, deien jatorria ezagutzeko aparatu sofistikatuak...  Berria - Euskal Herria   2004-09-01

Frantziako Tolosako SCOPELEC kooperatibak, 130 langile dituen eta telekomunikazio sareetan lan egiten duen SAUGE enpresa biarnesa erosi du.  Herria   2003-05-29

Arriskua badagoela onartu behar du telekomunikazio industriak.  Berria - Gaiak   2004-12-22

Telefonica telekomunikazio enpresak 2.203 milioi euro irabazi zituen iaz.  Berria - Ekonomia   2004-02-27

France Telecom telekomunikazio taldearen historian lehen aldiz Frantziako Estatuak partaidetzaren %50etik behera izango du.  Berria - Ekonomia   2004-09-02

Finantza eta telekomunikazio zerbitzuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 207. orr.

Telekomunikazio ingeniari izateko ikasketak bukatzen ari da, LABeko Garraio eta Telekomunikazio arduraduna.  Berria - Gaiak   2006-03-22

Irrati lizentziak banatu zirenean Telekomunikazio zuzendari nagusi zen Sanz Barea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Epaileek argi eta garbi erran dute garai hartako Herri Lan, Garraio eta Telekomunikazio sailburu Jose Ignacio Palaciosen erabakia legez kanpokoa izan zela.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

telekomunikazio enpresa (8); telekomunikazio enpresak (3)

telekomunikazioen klusterrak (3)


telekonferentzia iz internetan bidez egiten den elkarrizketa.

Zeelanda Berrian bizi dira denak, eta telekonferentzia bidez hartu die epaileak deklarazioa.  Berria - Gaiak   2004-10-26


telekopia iz telefonoaren bidez kopiak egiteko sistema.

Suitzako zerbitzu sekretuek harrapatutako txosten hori Egiptoko Atzerri Ministerioak Londresko enbaxadara bidalitako sekretupeko telekopia bat zen.  Berria - Mundua   2006-01-10

Telekopia horretan, Egiptoko diplomazia agintariek zehazten zuten iturri fidagarriz bazekitela Iraken eta Afganistanen atxilotutako 23 ustezko ekintzaile islamista [...] CIAren atxilotze gune sekretu batean galdekatu zituztela.  Berria - Mundua   2006-01-10


telekritikari (corpusean tele-kritikari soilik) iz telebistan aritzen den kritikaria.

Euskal Telebistan lankide izana nuen nik tele-kritikari hori.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 118. orr.


telekutre adlag adkor

Bakar-bakarrik telekutre jartzen duenerako gordetzen ditu.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 42. orr.


telelaguntza (orobat tele-laguntza) iz pertsona adindunei eta ezinduei zuzenduriko zerbitzua, larrialdi egoeretan laguntza bideratzen diena. ik teleasistentzia.

Zerbitzu hori hobetu nahian, kalean ere erabili daitezkeen telealarma edo tele-laguntza sistemak ari dira ikertzen Matia Fundazioko Ikerketa eta Garapenerako departamentuan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Telelaguntza eskatu duen ezinduaren egoeraren arabera, familiarekin edota sendagilearekin jartzen dute harremanetan, eta hala behar izanez gero, larrialdi zerbitzuak bidaltzen dituzte ezinduari laguntzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Instalazioa Telelaguntzaren sistemara konektatuta dago, eta abisua SOS Deiei pasatzen zaie zuzenean.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Gipuzkoako diputatu nagusi Joxe Joan Gonzalez Txabarrik eta Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburu Javier Balzak SOS Deiarekin Telelaguntza zerbitzuak hobetzeko hitzarmena aurkeztu zuten atzo.  Berria - Kultura   2004-01-22


telelan (orobat tele-lan) iz internet bidezko lana.

Hegazti gripeak eragin ditzakeen galerak kontuan hartzeko eta telelana erabiltzeko eskatu dute.  Berria - Gaiak   2006-01-29

Internetek tele-lan edo tele-hezkuntza alorrean sortzen dituen aukerak izugarriak dira noski.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 160. orr.


telemaratoi iz telebistaren bidez egiten den ongintzako diru bilketa.

Benetako solidaritatea (ez telemaratoietakoa) errealitate bihurtu da, eta bidezko merkataritza-formak errekuperatu egin dira (trukea, kasu).  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 42. orr.

Telemaratoi baten bezperan, emakume misteriotsu bat iritsiko da Marina Urkijo antolatzailearen etxera.  Berria - Kultura   2006-01-31


telemarketin 1 iz telefono bidezko marketing mota.

Lanalden-ek, Telemarketineko alorrean Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan «nagusi izateko», abian jarri du Derion 1.500 metro koadroko enpresa bat.  Berria - Ekonomia   2004-11-30

CCOOk eta UGTk grebara deitu dituzte biharko Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako telemarketineko 3.000 langileak.  Berria - Ekonomia   2004-06-08

2 (hitz elkartuetan)

Bai Esan telemarketin enpresako 70 langile inguruk manifestazioa egin zuten atzo Donostian, «hitzarmen duina» aldarrikatzeko asmoz.  Berria - Ekonomia   2004-12-11

Bizkaiko telemarketin sektoreko langileek lanuztea egin zuten atzo, CCOOk eta UGTk deituta.  Berria - Ekonomia   2004-05-29


telematika 1 iz telekomunikazio zerbitzua, datu informatizatuak telefono bidez igortzea ahalbidetzen duena.

Komeni da jakitea, liburu tradizionalaz aparte, gaur egun euskarri gehiago ere badela: mikrofilmak, mikrofitxak, audio- edo bideo-zintak, euskarri magnetikoak eta, jakina, telematika.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 337. orr.

2 (hitz elkartuetan) ik telematiko.

Eraikinak, ikasgeletarako eta laborategietarako hornidura iraunkorrak, era askotako zientzia azpiegiturak, eta informatika eta telematika produktuak dira, besteak beste, multzo horren barruan sartzen direnak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 84. orr.

Informatika eta telematika tresneria berriak mila bider areagotu ditu Platonen mitoak idazketari erantsitako arriskuak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 222. orr.


telematiko izond telematikarena, telematikari dagokiona. ik telematika 2.

Irakaskuntza telematikoan oinarrizko irizpide akademiko, metodologiko, tekniko eta administratiboak finkatuko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-02-19

Ordu telematikoak, aldiz, Eusko ikaskuntzak antolatu ditu.  Berria - Kultura   2004-09-15

Presoak eskumuturreko telematiko bat eramatea onartu beharko du, une oro non dagoen kontrolatu ahal izateko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Sistema telematiko eta informatikoen ahalmena izugarri handitu da, eta aldi berean prezioek oso beherantz egin dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 228. orr.

Hego Amerikako toki askotan ez dago sare telematikorik, eta txartelarekin ordaintzean kalkoekin egiten da.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eskumuturreko telematiko bat (5)

eskumuturreko telematikoa (3)


telemedikuntza iz telematikaren bidezko medikuntza.

Azaldu zuenez, telemedikuntzak beren egitasmoetan sakontzen lagundu die.  Berria - Harian   2005-11-11


telemetria iz distantziak telemetroaren bidez neurtzea.

Baina horren gainean azterketa sakonak egin dira, eta Italiako Cineca enpresak telemetria nahiz bideo irudiekin ondorio mamitsuak atera zituen.  Berria - Kirola   2004-04-30

Bigarren saioa amaitzeko bederatzi minutu faltan, taldeak telemetria bidez ignizio sisteman arazo bat sumatu eta berehala gelditzeko agindu zion.  Berria - Kirola   2004-05-08

Telemetriaren datuek hipotesi honekin bat datozen zenbakiak erakusten dituzte.  Berria - Kirola   2004-04-30


telemetrista iz distantziak telemetroaz neurtzen dituen pertsona.

Lau ingeniari, bi telemetrista, auto bakoitzeko hiru mekanikari, bi kamioi gidari, sukaldaria...  Berria - Kirola   2004-11-25


telemetro iz betaurreko mikrometroduna, objektiboarekiko distantzia neurtzen duena.

Bestela, telemetro bat jar dakioke kamerari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Telemetro elkartuan, objektiboari estekaturik dago doikuntza-botoia palanka edo espeka bidez, halako moduz, ezen telemetroa behar bezala doiturik dagoenean, zehatz fokaturik geratzen baita objektiboa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.


telemorroi iz adkor telebistaren mendekoa.

Batzuetan memoriak min egiten du, eta, hala ere, min horrexek esaten dizu oraindik bizirik zaudela, oraindik sentitzen duzula, oraindik ez zarela soilik iraupenerako bizi den telemorroi bat.  Berria - Kultura   2006-04-02


teleñeko iz espainiar telebistako programa bateko panpinen izena.

Teleñekoetako agure pare marmartia zirudien biko hori izan zen saioa piztu zuen pindarra aurrena, eta txingarrei sugarra atera zion hauspoa hurrena. Herritar xelebreari teleñekoen baten izena jartzen genion; barregarria iruditzen zitzaigun oro teleñekoz bataiatzen genuen.  Berria - Kultura   2004-01-30


telenobela 1 iz telebistan emateko telesail melodramatikoa.

Gizentzeko ezkondu diren horiek, bizitza zelulitisa pilatzen ematen dutenak eta barizeen kontrako galtzerdiak janzten, telenobelak ikusten, telebistako lehiaketei deika [...].  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 38. orr.

Horrenbeste jakin behar zuen anaiak, alegia, bere miserien nolabaiteko gozagarria bilatzen zuela jendeak telenobeletan, horregatik zutela horrenbesteko arrakasta herrialde pobreetan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 134. orr.

Carolina Tejera eta Luis Fernandez dira protagonistak, lehenagotik ere Mujer secreta telenobelan senar-emazte istilutsuen paperean ikusi ditugunak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 33. orr.

Badauka zarauztarrak telenobeletako senar jeloskorren itxura, ile txuriak estaltzeko tintea joaten zaionean.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 33. orr.

Hona hemen nire telenobelaren beste atal bat, eta telenobela diot honezkero horixe besterik ez dirudielako.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 225. orr.

Telenobela txoro horietako bat osatzeko lain eta gehiago.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 159. orr.

Musika ezagutarazi zidan zure amak telenobela zozoenak maite zituen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 233. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Venezuelako telenobela txatxar horietako bat ematen zuen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 49. orr.


teleobistitis iz

Alferrik da, zeharka bada bere, telebistaren inguruko giroan ibilki -nahiz kitzikatzen, kronikatzen edota lotan izan- teleobistitis kronikoa zaitzu lotzen burmuinean eta, segidan, gainbeherako narriadura hedatzen gorputz osoan barna.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 25. orr.


teleobjektibo (orobat tele-objektibo) iz urruti dauden gauzen argazkiak ateratzeko edo filmak egiteko objektiboa.

Teleobjektiboaz ehun bat metrotik atera zuen foto honetan, gizon bat ageri da, aurpegia odoletan, burua bendaz lotuta, tapaki urdina duela soingaineko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 95. orr.

Ivy agur-egile filmatu nuen (neure tele-objektibo berriarekin), baita begiratu hutsera aurpegiak zeharo antzemanezin bihurtu eta gero ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 100. orr.

Ivy Manhattango kaian, haren agur-keinuak nire teleobjektiboan barrena, goiznabarreko eguzkia Hudsonen gainean, atoiontzi beltzak, Manhattan-Skyline, kaioak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 284. orr.


teleologia iz azken kausen azterketa.

Hala eta guztiz ere, teleologiak ez du irudi onik ezagutza zientifiko gisa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Arrazionaltasunaren xedea eta zientzien teleologia.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 48. orr.

Argi dago gure adierak ez duela inolako teleologiarik edo helbururik sartzen ikerketa zientifikoan.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 101. orr.

Euren xedea teleologiak eta totalizazioak auzitan jartzea da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 22. orr.


teleologiko izond teleologiarena, teleologiari dagokiona.

Funtzionalismo teleologikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 192. orr.

Guk bilkura teleologikoa (nexus finalis) itxaroten genuenean, mekanikoa edo fisikoa (nexus effectivus) soilik gertatu zela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 239. orr.

Platon eta Aristotelesek alor teleologikoan kokatu zituzten lege naturalak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.

Erdi Aroko teologoak estoikoak bezain teleologikoak ziren, baina kristauek izadiaren asmoa kendu zuten Jainkoaren borondatea sar zedin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.

Benetako diskurtsoa, baina existitzen ez dena bere garbitasunean, historiaren muga teleologikoetan ez bada.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 82. orr.

Berari [...] galdegingo diogu jatorriari buruz, lehen eraketari buruz, ostertz teleologikoari buruz, denborazko jarraitasunari buruz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.


teleologismo iz teleologiaren dagokion sistema.

Teleologismo horretan paradoxa bat aurkitzen dugu, alegia, Motorrak hunkitzen du, emoziona gaitzake, baina bera ez da inarrosia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.


teleologo iz teleologian aritzen dena.

Hitz hezi irendu horixe da teologoek eta teleologoek maite dutena, hotsik gabeko hitza, esanahiaren sasiak jana, aho-mihiz ebaki baino lehen noraino iritsiko den ikusia dagoena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 54. orr.

Hitzek, hitz bizi sarkor batzuek, bere lana ongi egiten asmatzen dutenean, teologoak eta teleologoak kabitu-ezin batek menderatzen ditu, eta ikara batean galdegiten dizute: bai, oso ondo, baina... zer esan nahi duzu zehazki?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 54. orr.


teleordenatu, teleordena(tu), teleordenatzen du ad adkor

Bizitza, hain segur, jendeek lurra edo ludia deitu duten planetatik behaturik aztertzen, sailkatzen, entelegatzen, ordenatzen eta teleordenatzen usatua zara irakurle.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 27. orr.


telepaisaje iz teleobjektiboz hartutako paisaia.

Adibidez, telepaisajea.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 21. orr.


telepata iz telepatia-ahalmena duen pertsona.

Halabeharra izan zen, edo bestela telepatia: musikariak oso telepata onak izaten dira.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 430. orr.


telepatia 1 iz pentsamenduaren bidezko eta distantzian zeharko komunikatze sentipena; zentzumenez kanpoko komunikazioa.

Ahalmen misteriotsuez, telepatiaz, espirituez, hipnotismoaz, fatalismoaz eta horrelakoez idazten duzulako etorri naiz. Halabeharra izan zen, edo bestela telepatia: musikariak oso telepata onak izaten dira.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 123. orr.

Eta horrelaxe gaude, egon egonean, telepatia bagenu moduan, hari ezetz eta besteari ezetz, hotelean egotea nahiago dugula esanez.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 244. orr.

Nahiko nukeen arren, ez naiz aztia, gasnak ez nau pertzepzioaren ateen haraindira eroaten, telepatia zein sinpatiaren ordez laketago zait urdepatia.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 106. orr.

Titiak muxukatu zizkion telepatiaz, titiburuak gogortu arte.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 214. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Halako gau batean, telepatia saio nekagarri baten ostean hizketan ari ginela, zera galdetu nion, ea zergatik zen hain lausoa eta konplexua alkimisten hizkera.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 9. orr.


telepatiko izond telepatiarena, telepatiari dagokiona.

Ezer ulertzen ez dudanean ere, orduan ere ukatu egiten dut arimen artean komunikazio telepatikorik badenik, horretarako neure suma aski dudala ziur bainago.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 101. orr.

Burura etorri zait bat-batean, konexio telepatiko bati esker edo, nire lagunen bat oraintxe pentsatzen ari dena.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 67. orr.

Azkenean ez zuen ezertarako balio izan korronte telepatikoen bitartez zu erakarri nahi izatea.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 117. orr.

Larrua jotzera joaten ginen besterik gabe, bakarrik uzten gintuzten ia guztietan, salbu eta nik gogorik ez nuenean -oso gutxitan-, eta horrelakoetan konturatu egiten zen sistema telepatikoren baten bitartez edo.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 31. orr.

Esanahi-truke bat, negoziazio bat, ulermen-arintasun bat; guztiak telepatikoak ote ziren pentsarazteko bezain nabarmena inoiz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 264. orr.


telepatista iz telepatiaren bidez komunikatzen den pertsona.

Ekialdeko Asian, Mendebaldeko kausa ezbehar larria pairatzen ari zen une batean, Kremlineko estatu-politikari ezpainitxien bihotzetara begiratzeko gai zen Mendebaldeko telepatista ohar zitekeen beraien txinatar aliatuen arrakasta ikusgarriak sentimendu nahasiekin hartzen zituztela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 364. orr.


telepolis iz hiri elektroniko globala.

Zein dira pólisaren mugak? lurraldea, Lurra? kosmopolisean ala telepolisean bizi gara?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.


teleportatu, teleporta, teleportatzen da/du ad objektuak toki batetik beste batera bat-batean higitu. ik teletransportatu.

Bi fotoi 800 metrora teleportatu dituzte zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Bi fotoiak lekuz aldatzeko beira zuntza erabili dute, eta, hala, fotoi gurutzatuak laborategitik kanpo teleportatzea lortu dute.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Tarteko lotura barik, atomoen ezaugarriak teleportatu dituzte.  Berria - Gaiak   2004-06-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teleportatzea lortu (3)


teleportatze iz objektuak edo tasunak toki batetik beste batera bat-batean higitzea.

Bi fotoi gurutzaturen teleportatze distantzian errekorra lortu du Austriako zientzialari talde batek.  Berria - Gaiak   2004-08-19


teleportazio iz teleportatzea. ik teletransportazio; telegarraio.

Ez da lehen aldia teleportazio kuantikoaren oinarrizko teoria hori praktikan jartzen dela.  Berria - Gaiak   2004-06-18


telepredikari iz telebistaren bidezko predikaria.

Liberiako meategiak ustiatzeko hitzarmen polemikoenetako bat AEBetako telepredikari Pat Robertsonek sinatu zuen, 1999an.  Berria - Mundua   2006-04-02


telepresentzia iz ordenagailu bidez sortu den toki batean fisikoki egoteko sentipena.

Ciberi buruz mintzatu zen atzo Richard Stallman Linux programaren sortzailea; gaur, berriz, telebirtualitateari eta telepresentziari buruz ariko dira zenbait aditu.  Berria - Kultura   2004-04-27


telesail 1 iz telebistan kapituluka ematen den sail narratiboa. ik telenobela.

Ekoizleen asmoa atal pilotu bat izatea da, benetako helburua 26 ataleko telesail bat egitea baita.  Berria - Kultura   2004-09-11

Hor ibiltzen zen beti, Expediente X, Milenium bezalako telesailetara edo Bildotsen isiltasuna edo Seven bezalako filmetara kateaturik.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 74. orr.

Greg, egia da, gustura egoten zen bere telesail eta western gogokoenei begira.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 82. orr.

Horretaz gain, [...] ETBko "Hasiberriak" telesaileko platoko gidoigile, eta "Baietz gogoratu!" programaren gidoilari izan da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 385. orr.

Telesail onak ez direla inoiz gelditzen frogatzen du aurten ETB euskal gateak, Goenkale sailarekin.  Herria   2002-09-12

Beharbada telesail merke sobera ikusia naiz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 99. orr.

Entzule kopuru handien duten telesailak, edo harrera handien duten irrati saioak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 222. orr.

Antonio Merceroren Verano azul telesaileko doinu ezagunari esker.  Berria - Kultura   2004-10-27

Telesailetako esaldi estereotipatuak erabiltzen zituztela iruditu zitzaion Porturi.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 101. orr.

Nadine Trintignantek zuzendu Colette hiru ordu irauten duen fikzioa telesailen sailean lehiatuko da.  Berria - Kultura   2004-01-15

2 (hitz elkartuetan)

Gaur egun, filme eta telesail banatzaile eta ekoizlea da nagusiki MGM.  Berria - Ekonomia   2004-09-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

goenkale telesailean (3)


telesaio 1 iz telebista-emanaldia.

Orain dela hiru bat urte, Anthony Perkins aktoreari elkarrizketa bat egin zioten seriotzat har zitekeen telesaio batean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 23. orr.

Ez da atzo goizekoa zuzenekoak bailiran saltzen dizkiguten telesaio aurrez grabatuen asmakuntza.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 53. orr.

"La clave-n bezala", bota du Luismarik, beste telesaio baten aipua eginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 80. orr.

60ko hamarkadako Estudio 1 telesaioko eskema estetikoetan geratu nahi ez badugu.  Berria - Kultura   2004-11-13

Zerbait ona badu telesaio horrek, ordutegia da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 346. orr.

Amaren kontakizunean erakutsi duen bitalidade horrekin berarekin mintzatzen da holakoetan; telesaioa, aurreko kontakizunaren segida den itxura ematen du.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 8. orr.

2 telesaila.

Made in Venezuela telesaioetan, euskal abizenak dituzte aberats zikoitzek, andra-gizonik okaztagarrienek.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 43. orr.


telesilla iz teleferiko mota, kable bakar batetik zintzilik dauden aulki sail batek osatua.

Soil-soilik Karmelo, Adela eta [...] Dan bera geratu dira emoziorik bortitzenak dastatu gabe; "erotuta zaudete: gu telesilla eta zaldiko-maldiko mantso horiekin nahikoa dugu", erantzun digute erreguka hasi garenean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 102. orr.


teleskopa ik teleskopio.

teleskopiko 1 izond teleskopioarena, teleskopioari dagokiona.

Steven Beckwith Espazioko Zientzia Teleskopikoaren Institutuko (AEB) zuzendariaren arabera, Hubblek ondo lan egiten duen froga da hau.  Berria - Gaiak   2004-07-03

2 oso txikia.

Eta garabi teleskopikoa tentetzen zitzaionean mamboaren erregea sentitzen zen, sexuaren nanberguana.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 104. orr.

3 bisore teleskopiko mira teleskopikoa.

Xede mugikor horiei tiro egitea erabakitzen baduzu, aurrean duzun bisore teleskopikoa erabilita egingo duzu  Berria - Kultura   2006-01-25

4 mira teleskopiko urrutiko gauzakiak zehatz ikustea ahalbidetzen duen mira.

Aise egingo zuen bere lana Sarajevoko frankotiratzaileak ere, mira teleskopikoan ez baitira ageri kilometro bat harago -azokaren atarian, autoaren bolantean- erortzera doan pertsonaren ezaugarriak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 112. orr.

Orduan ez genuen mira teleskopikorik eta antzeko umekeriarik, orduan eskua tinko eta begia argi, behar zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 143. orr.


teleskopio 1 iz urrutiko gauzakiak, bereziki argizagiak, ikusteko optika-tresna. (zerukoak)

Mattin eta hirurok joan ginen osaba Joanikoten studiorat, ilargia teleskopiotik ikusi ahal izaiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 96. orr.

Saturnoren eraztunak ur izoztuz osatuta daude gehien bat, eta teleskopio txiki batekin edo binokular onekin erraz ikusten dira.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Betaurreko beltz eta guzti, Hubble teleskopioak baino bereizmen handiagoa zuen kankailu hark.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 93. orr.

Ilargitarrak deskribatu zituen, Sir John Herschelen irispide luzeko teleskopioaren bidez ikusitakoaren arabera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 293. orr.

Kosmosean sarri izarrak eta planetak ikus-eremutik ezkutatzen dizkigute gas hodeiek, eta horiek ezin ditugu teleskopio optikoen bidez behatu.  Berria - Gaiak   2004-10-21

Baita kobrezko teleskopio tolesgarri bat ere.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 77. orr.

Hawaiin jarritako teleskopio infragorri batek eta Txileko Behatoki batetik ere atzeman zuten iaz metanoa Marten.  Berria - Gaiak   2004-03-30

Swiftek X-izpiak behatzeko teleskopioa darama.  Berria - Gaiak   2004-11-25

Zeren, osaba Joanikotek eta biok teleskopioz ikus genitzakeen izarren gainetik, Mattin bera baikenuen inguruetako izarrik distiratsuena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 309. orr.

2 (lurrekoak)

Holakoetan teleskopioa instalatu eta arratsalde osoa ematen du begira: pareko neskak bi gizonezko lagun ditu, txandaka baina egun jakinik gabe etxera eramaten dituenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 198. orr.

Mendia bezalako ipurdia zuten emakumeak ageri ziren postaletan hondartzan etzanda, eta gizon herabe hanka-meheak teleskopio batetik haiei begira.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 212. orr.

3 irud/hed

Erran dizut nola memoria har dezakegun arimaren teleskopiotzat, zeren eta iraganeko kontuak oraingo orainerat hurbil baitiezazkiguke, denboran barrena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 102. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Izar baten inguruan biraka ari zen ustezko planeta baten irudiak lortu zituen Hubble espazio teleskopioak.  Berria - Gaiak   2004-06-04

5 irrati teleskopio ik irratiteleskopio.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teleskopio bidez (3)

hubble espazio teleskopioa (9); hubble teleskopioa (5)

espazio teleskopioak (7); hubble espazio teleskopioak (4); hubble teleskopioak (3); spitzer espazio teleskopioak (3); spitzer teleskopioak (4)

hubble teleskopioaren (3)

teleskopioen bidez (4)

teleskopiotik beha (3)


teleteknologia iz pl

Globalizazioaren gakoak teleteknologiak dira (satelitea, diru elektronikoa, informatika, Internet, sare telematikoak, teknologia digitala, CD-Rom, DVD, errealitate birtuala, adimen artifiziala, bioinformatika eta beste horrenbeste).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Komunikabideen eta teleteknologien garaian non geratu dira Platonen haitzuloaren mitoa eta errealitatea?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.


teletertulia iz telebistaren bidez egiten den tertulia.

Dirubidea ere niri esker etorri zaio: teletertulia batean agertzen hasia da, zorioneko jantzi motza soinean daramala.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.


teletestu iz sistema elektronikoa, telebistaren bidez informazio testuak igortzen dituena seinale kodifikatuak erabiliz.

Albisteek, zeuk bilatu baino gehiago, ezustean harrapatzen zaituzte egunkari ingelesak zabaldu edo teletestua pizten duzun bakoitzean.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 55. orr.

Etxean, teletestuarekin nabilela, Urkiza duela bigarren abizena esaten didate Euskal Telebistakoan (bai 1-en eta bai 2-n, gaztelerazkoan).  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 28. orr.


teletipo 1 iz tresna telegrafikoa, idazteko makinaren antzeko teklatua duena, karaktere alfabetikoetan idatzikiro testuak igortzea eta hartzea ahalbidetzen duena.

Metroa, igogailuak, semaforoak, berri ajentzietako teletipoak, haizagailuak... denak geratu ziren.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 151. orr.

Teletipotik jasotako albistea dagoen dagoenean irakurriko badu ere, [...].  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 191. orr.

Gaur egun, notizia nobedade egiten deneko, teletipoak dantzan ipintzen dira, eta puntuan dugu gertakizunaren larria gure sukaldean, telebistako erreportariak medio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 298. orr.

Tokitan gelditu dira garai bateko idatz makinak eta teletipo zaharrak!  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 125. orr.

2 teletipoaren bidez hartzen edo igortzen den mezua.

Munduko hedabideetan oihartzun handia izan du ETAren aurkako polizi operazioaren berriak; atzo iluntzean ere teletipo berriak banatzen ari ziren agentzia nagusiak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Ikusi egiten dut, kazetaria batere axolarik ez dion gaiaz idazten, hemendik eta handik jasotako teletipoak presaka batean itzuli, moldatu eta josi nahian.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 130. orr.

Erredakzio nagusitik izenburu jakin bat jartzeko eskatu zioten, Efe agentziaren teletipoa erreferentzia hartuta.  Berria - Euskal Herria   2006-04-11


teletransmisio iz

Emeki haatik, hasiak dira mediku orokorrak teletransmisioak egiten zuzenean beren ordenadoretik.  Herria   2001-08-09

Teletransmisio zerbitzua ongi ibiltzen da, izan Vitale kartarentzat edo B2 sistemarentzat.  Herria   2004-10-14


teletransportatu, teletransporta, teletransportatzen da/du ad teleportatu.

Horrek esan nahi du hegan egin nuela erlojuaren kontrakoa edo teletransportatu egin nintzela, denboraren makinan edo beste makina sofistikaturen batean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 85. orr.


teletransportazio iz teleportazioa.

Horretarako, 1993. urtean Charles Bennet fisikariak eta haren taldeak formulatu zuten Teletransportazio Kuantikoaren oinarrizko teoria erabil daiteke.  Berria - Gaiak   2004-06-18


teletxinatar iz adkor telefonoz eskaturiko txinatar janaria.

Arratsalde hartan, fakultatetik heldu berriak, ezer egiteko gogo gutxi genuela eta, telebista aurrean paratu ginen, aurreko gauean eskatu genuen teletxinatar bateko hondar hotzak askaltzen genituela.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 53. orr.


telex iz telegrafia-sistema, teletipoen bidez gauzatzen dena.

Hegazkin konpainiak jatekoa eta edatekoa eta telefono, telex, fax edo posta elektronikoko zerbitzua eskaini beharko dizkio bidaiariari.  Berria - Harian   2005-01-06

Egoera azaldu eta gero, hegazkin konpainiak telefono dei bat egiteko edo fax, telex edo posta elektroniko bidez mezu bat bidaltzeko aukera eskaini behar dio bidaiariari.  Berria - Harian   2005-01-06


telezabor (orobat tele-zabor) iz oso kalitate gutxiko telebista programazioa.

Bai, amaginarrebak oparitutako salako besaulki berrian pizza jatera jesarri, telezaborra kontsumitzera.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 46. orr.

Orduak eta orduak telezaborra irensten.  Berria - Gaiak   2004-09-03

Badugu telebista koloretan, digitala, bereizmen handikoa, satelite bidezkoa, ehunka kanaletarako atzipena, ekoizpen-teknikek mirariak egiten dituzte... baina herriak masiboki ikusten duena telezaborra da.  Berria - Gaiak   2004-09-03

Halako gertaera bat ezin da bihurtu «reality-show, tele-zaborraren gertaera hutsal edo morboa eta eskandalua nahi duten kazetaritza artikulu».  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Telezaborraren ondorioz, kontsumo ohiturak ere aldatu egin dira euskal publikoaren artean.  Berria - Kultura   2004-04-20


telezuzendu 1 izond urrutitiko kontrolez, eskuarki uhin elektromagnetikoez, zuzendua.

Promesik liluragarrienak egin banizkion ere -tanke telezuzendu misil-jaurtigailuduna, supernintendoa, lau eguneko bidaia Eurodisneyra- traidore zikinei eskaintzen zaien behako makurraz agurtu ninduen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 164. orr.

2 irud/hed

Iraultza telezuzendua.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 14. orr.


tellatu ik teilatu.

teloi 1 iz oihala. ik oihal 7.

Antzerki ikuskizunetako teloia irekitzen deneko musikaren lehen bi konpasak jorik, toalla askatu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 368. orr.

Errezelak berak, teatro bateko teloiari lapurtuak dirudite; granateak eta pisutsuak dira.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 98. orr.

Demokrazia, behialako urrezko gezur polit eta historiko hori, orain kartoizko maskara bat baizik ez da, belusezko teloi bat, errealitate gordinenak ezkutatzen dituen gortina loreduna, kolore biziko ataria...  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 126. orr.

Hain justu, teloiak ezkutatzen duen atzealde horretan hasten da egiazko bizitza, maila guztietan interesgarria den bizitza.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 126. orr.

Idazleari nola joaten zaizkion estaltzen ordura arte barrea erakusten zuten hortzak, teloia jaisten denean bezala komedia baten amaieran.  Berria - Kultura   2004-12-11

Teloia jaisten denean, pertsonaiaren larrutik ateratzea erraza da?  Berria - Kultura   2004-05-01

2 irud/hed

Eta iluntasunean teloia goratu zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 159. orr.

Zeharka jausten ari zen euria, operako agerraldi bat ixten duen teloiaren gisan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 35. orr.

Circulo de Bellas Artesko atarian hantxe zela emakume beltzaran hura, jesarrita, goiko gelaren batean Altzairuzko Teloi ohiaren bestaldeko poetek elkarri eurenak irakurtzen diharduten bitartean.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 50. orr.


telomerasa iz lerro germinaleko zeluletan eta feto ehunetan dagoen enzima.

Telomerasa entzimak minbizian nola jokatzen duen ulertu dute.  Berria - Gaiak   2006-05-07

Hainbat minbizi klasetan telomerasa entzimak eragin zuzena izaten duela gauza jakina da ikertzaileentzat, eta, orain, gainera, eragin hori nolakoa den argitzea lortu dute hainbat adituk Coloradoko Unibertsitatean.  Berria - Gaiak   2006-05-07


telonero 1 iz rock kontzertuetan eta kidekoetan, talde edo bakarlari nagusiaren aurretik jotzen duen talde edo bakarlaria.

Horretarako teloneroen lana kontuan hartu behar izan zuten: Iruñeko Basque Country Pharaohs laukoteak (Mermaid taldeko bi kide dugu hemen) jai beroa antolatu zuen berrogei minutu eskasetan, kantaria dantzan, belaunik edo jendearen artean mugitzen zen bitartean.  Berria - Kultura   2004-02-21

2 irud/hed

Gaur jakinaraziko den AEBetako urriko KPI da asteko datu esanguratsuena; baina prezio industrialena telonero txarra izan da, inflazioari begira.  Berria - Ekonomia   2004-11-17


teluriko 1 izond Lur planetarena, Lur planetari dagokiona.

Pioletaren punta zorrotzak elur gogortua urratzean egiten duena, KRAS-KRAS soinu telurikoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 54. orr.

Ama Lurreko Energia Telurikoak, barka ezazue proteina multzo desitxuratu hau.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 90. orr.

Materiaren azterketatik abiatzen da, zientifikoki jarduteko plantak eginez, izpiritura iristeko; hots, klimatik eta lurretik, geografiatik (kontzientzia espainolaren "sustrai telurikoak"), Unamuno edo Azorín-en sentimendu literarioak filosofikoki sistematizatzeko asmotan legez.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 270. orr.

Oteizaren testu apokrifo horretan ageri diren hiru arima horiek -telurikoa, abstrakzioarena eta iraultza kulturalarena- osagarriak izan litezke.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 132. orr.

2 irud/hed

Gero eta zabalagoa omen da belztasun telurikoari kendutako zatia, argiak zauritutako esparrua.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 321. orr.

AEBak sostengatzen dituzten atzerriko inbertsiogileek konfiantza duten heinean ez du eztanda egingo AEBetan pilatzen ari diren indar telurikoak.  Berria - Ekonomia   2006-02-01


telurismo iz toki bateko orografia- eta klima-ezaugarriak hango biztanleengan duten eragina.

Errealismo sozialaren eta telurismoaren arteko kontrajarpen horretan, Arestik badio besterik ere: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 137. orr.


tema1 1 iz gogor eta amore eman gabe eusten zaion uste edo iritzia; asmo, erabaki edo kideko bati gogor eta amore eman gabe eusten dionaren jarrera edo jokabidea. ik seta; hisia.

Halakoxe tema eta grina banuen, horratik, probetxugarri izateko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 204. orr.

Ukrainakoen seta eta temaren nondik norakoaz susmoak baditut, ostera.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 257. orr.

Horregatik zeukala beltzez edo grisez janzteko tema.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 296. orr.

Autoekin zeukaten tema, berebiziko amorrua.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 11. orr.

Halaz ere, ez zuen amore eman eta bere temari eutsi zion, kontatzeko eta kontatzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 33. orr.

Jadanik auto barruan geundela, Sabethek berriro ekin zion bere temari ("Lotsagabea naizela uste al duzu?").  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 182. orr.

Horrek, noski, areagotu egiten zidan izkribua berreskuratzeko tema.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 71. orr.

Federicori halako tema etorri zitzaion, ze egun batean kaskoan sartu zitzaion mailegu bat eskatu behar zuela koadro haietako bi erosteko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 51. orr.

Pairamena bortitzago eta ihardukitzeko tema gogorrago.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 62. orr.

Tema hori sartu zitzaion kaskoan, eta ez zuen arrazoibiderik onartzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 127. orr.

-A zer tema hartu duan horrekin!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 138. orr.

Sofatik altxatu eta ohera joan zen, tema harekin erabat obsesionatuta.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 12. orr.

Tema horretan setati iraun zuten hiru aste inguru.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 116. orr.

Tema hortan direla badu zenbait egun.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 76. orr.

Etxe hartara bakarrik joateko nire temaren arrazoi bakarra omen zen hura limurtzeko asmoa izan nuela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 318. orr.

Senegaleko kanpoko minixtroa ararteko jarririk eta haren temari esker, gisa hortan bururatu dira zortzi egun iraun duten elgarrizketa horiek.  Herria   2002-10-24

Beraz, gaiztoa izaten jarraitzeko teman zaude oraindik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 104. orr.

Egiptoko aztiek, ordea, gauza bera lortu zuten beren aztikeriez, eta Faraoiak bere teman jarraitu zuen, Moisesi eta Aaroni jaramonik egin gabe, Jaunak iragarria zuen bezala.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 158. orr.

Ezin badu ikasi, probetxuzko beste zerbaitetarantz bultza, arazo hutsaletan denbora eta ekintza galdu ez dezan; eta bere teman jarraitzen badu, utzi bakean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 52. orr.

ik beherago 3.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Aparte eta isilik jarraitzen zuen, halako temaz non hiri osoaren gaitzespen gertatzen baitzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 219. orr.

ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ezin nuen nire benetako sekretua azaldu; hortaz, nire aldetik aurka egiteak tema hutsa zirudien, makurkeria eta seta.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 23. orr.

Landetan hila zen osaba Praixku bihurtu zen ene tema iraunkorra: "ni neu ere horrela hilko naiz beharbada, atzerrian, Donostiara berriro ezin itzulita".  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 329. orr.

Hain zen nabaria txoriaren tema bitxi hark Lawrenceri eragiten zion egoneza, non goiz batez, Lawrence kanpoan zela aprobetxatuz, bere adiskide batek karabina hartu eta hil egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 141. orr.

Egin dudan bidea eginbidez korritu dut, tema absurdu batek estekaturik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 20. orr.

Nago lagun zenbaiten fedea ez den ororen buru tema soil bat, ingurumen sinesgaitz izigarriak harkaitz bihurtua.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 138. orr.

Bide biribil batean, tema atzeraezin eta guztiz alferreko batez jira eta jira dabiltzan zomorro gogotsu horiekin konparatzen zuen Hurtadok.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 57. orr.

Tema zahar batek garamatza, ordea, nolabaiteko estilo-ezaugarri batzuk ezartzeko lan ez batere errazagora.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 13. orr.

Barregarria baitzen beraren betiko tema: zu gizona zara!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 171. orr.

3 teman adlag ik temati 3.

Hitz-beste egiten zuen, baina ni teman: elkartuko gara berriz udaberrian?  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 201. orr.

Hilabeteetan egon nintzen han sartu nahi ezta, teman, ni ez ninduela delako Koldo Mitxelena horren sabel mutuak azpian harrapatuko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 74. orr.

-Hik, jakina -gizona teman-, plantak egiten hituen zuzendaritzarekin, alegia koleran praktiketakoak bizkarreratzeagatik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 110. orr.

-Lerro bakar bat idazten baduk -teman hura, penatu antzo-, salaketa egin beharko diagu hire kontra, agintariak iraintzeagatik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 200. orr.

· Orduan tema gogorrean eusten dio erasoari.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 55. orr.

Tema gogorrean ni, amore eman zuen hondarrean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 119. orr.

–Eztabaidatzea, Léa; ez tema gogorrean aritzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

4 temaz adlag ik temati 3.

-Ixo -bota zion Jonathanek, temaz, arreba amorrarazteko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 154. orr.

Oporrak hartzea erabaki zuen azkenean Napumoceno jaunak, esfortzuz eta temaz lortutakoaz gozatzea.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 46. orr.

Bere buruaz edozein informazio emateari temaz uko egiten zion ume bat etxean edukitzea guztiz ezinezkoa zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 157. orr.

Hala sortu zen aritmetika, zenbakien jakintza, haiek temaz bereizi zutena logistikatik, hots, kalkulu hutsaren trebetasunetik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 119. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tema (6); tema gogorrean (5)

bere teman jarraitu (10); teman ari (5); teman aritzea (3); teman jarraitu zuen (10)

bere temari (4)

temati jarri (4)

halako temaz (3)


tema2 iz gaia.

Kontzertu guztian ikusi zenez, Wolff zuzendariak ez zituen tema ezberdinak behar den argitasunez aurkeztu.  Berria - Kultura   2004-01-24

Hala, -no- bigarren mailako atzizkia, germanikoz, edozein temari atxikitzen zaio "honako edo halako gizataldearen burua" adierazteko.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 276. orr.


tema3 ik dema.

temaka adlag

Clemente Lopez errejimenaren lorpen sozialak azaltzen hasi zen, langileari productor izena zegokiola, obrero hitza manipulatuta zegoela langileei iruzur egiteko, eta guk temaka jarraitu genuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.


temakeria iz tema gaitzesgarria.

Begirada horrek laztanaren temakeriaz ukitzen hauela ematen dik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 108. orr.

Irudi horiek guztiek eta banakotasun ezberdin horiek ez dute zerbait komunikatzen bakarrik eurek aurreratzen duten proposizioen kateaketa logikoa dela-eta, ezta gaiak errepikatzen direlako ere, edo transmititutako, ahaztutako, berriro aurkitutako esanahi baten temakeriarengatik; haatik, [...].  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 147. orr.


temakor izond tematia.

Eta beharbada hauen gatik noa hoin zalu, burua apal, iheska bezala: erromes iheslari bai, baina kar kementsu eta oldar temakor batek harturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 25. orr.


temaldi iz tema.

Gaueko nire temaldiak azkarturik, zauskada batek astindu ninduen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 52. orr.


temandar izlag/iz Edomeko eskualdeko Temanekoa; Temaneko biztanlea.

Jobaben ondoren Huxan, temandarren lurraldekoa.  Elizen arteko biblia   Has 36,34


temario 1 iz gai zerrenda.

Zuzenbide ikasketak bukatzen ari nintzen, eta azken azterketak, orduan ere temario zabalekoak eta nahiko zailak, prestatu beharrean nengoen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 82. orr.

2 ikasgai zerrenda

Sobera nituen orduak, zuzenbide azterketetako temarioari labur irizten nion, nire bihotzaren taupadak konpas ezti eta lasai baten arabera zihoazela sentitzen nuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 83. orr.


temati (233 agerraldi, 89 liburu eta 37 artikulutan) 1 izond asmo, erabaki edo kideko bati gogor eta amore eman gabe eusten diona. ik tematsu; setati. (gauzez)

Ezin nuen gehiago jasan joan-etorri temati hura.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 265. orr.

Gasteizko PPko udal gobernua tematia da.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Autismoaren beste bereizgarri bat, Kannerren iritziz, "gauza beren errepikapen tematia" zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 191. orr.

Urguilu tematiaren eta damu negartiaren artean oreka bilatzeko egintza labaina.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 72. orr.

Desegite psikiko eta moralak, etsipenak, haien aurpegiei halako sorgortasun temati eta hutsala ematen zieten.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 59. orr.

Isiltasun temati bat, beren erdian duten arrotzaren inguruan eratua, nabarmen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 45. orr.

Haren izaera temati eta egoskorrari leporatzen zioten gehiago hitz egin nahi eza.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 263. orr.

Skuludis jauna ez zegoen oso gustura haren interes tematiarekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 137. orr.

Hil-oihala eta bularraldean tente geratzen zitzaion lebita tematia atontzen zituen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 214. orr.

Eztul temati batek hartu zuen Verlaque jauna.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 149. orr.

Urte batzuk lehenago, euri temati batek tona asko amianto ikuz-irazi zituen harrobiaren hormetatik beretatik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 96. orr.

2 (bestelakoez)

-Agure temati hura.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 212. orr.

Gillotinan hil zuten bigarren pertsona hura izan zen, apez tematiarekin batean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 259. orr.

Langile desatsegin, oldarkor, tematiaren erreputazioa lortu zuen ministerioan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 30. orr.

Ez zen ikasle-izar horietakoa; ez zen beste itsu asko bezain abenturazale, ez eta beregaintasunaren aldezle temati ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 122. orr.

Hain zen gogorra, hain tematia, hain apurtezina arraioa, ezen sinetsia bainengoen betiko eutsiko ziola.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 270. orr.

Basurdetarako erabiltzen diren txakur temati erasokorrak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 53. orr.

Sobera tematitzat dute astoa anitzek.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 23. orr.

Zezen bat bezala higitzen zen su gaineko piztiatzar temati haren kontrako amorru odolgose eta neurrigabe batek bere senetik aterarik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 217. orr.

Zer nahi ote zuen temati hark?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 104. orr.

-Ai, emakumeak, zer zarete ba tematiak!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 41. orr.

3 (adizlagun gisa)

Ulertu nian etxe hura arte-lan bat sortzen den bezala egina huela, ezkutuan, ahalegin guztia eginez eta temati. Eguerdiko ordu batean [...] egiten zuen durundi lehengo esaldiak, ahots-doinuaren aldaera guztietan esanik, noiz alai-isekari, noiz haserre, noiz temati eta sor.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 130. orr.

Ni, temati, zutik geratu, halere...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 200. orr.

Alfer-gurpil behin eta berrirokoan itzulika gabiltza, horra, ostera ere, temati, gau-tximeleta argiak liluratua nola.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 15. orr.

-Ni oroitzen nintzen, bada -esan zion generalak temati.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 84. orr.

Hala lorturiko zatiki guztietan nikelaren ehunekoak jatorrizkoan zirauen temati.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 107. orr.

Pauso motzez dabil, temati, begi galduekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 68. orr.

Hala ere, aurrera jarraituko dut temati.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.

Argi dago temati aritu zela horretan bere bizitzaren azkeneko hilabeteetan.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 166. orr.

Gizontxoaren istorio paranoikoan, pixkana-pixkana, herriko elezahar aspalditik temati errepikatu baten oihartzuna sumatzen hasia nintzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 261. orr.

Mendiburutarrak nahikoa temati jarri ziren kontu horrekin.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 134. orr.

Aitak bikiak zeuden alderantz begiratu zuen hitz ziztrinok esatean, berriz ere, temati eta burugogor.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 67. orr.

Eta horretan El Campesino eta Lister jeneral komunistak ibili ei ziren tematien.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 255. orr.


tematika iz gai orokorra.

Eta tematika horren gainean gehiago jakin nahi izaten dut.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 190. orr.

Gaurtik ekainaren 29a arte ostiral eta larunbat guztietan egongo dira tematika horretako filmak.  Berria - Kultura   2004-05-21

Tematika horri ikuspegi desberdinetatik begiratu zion teknikoki eta estilistikoki.  Berria - Kultura   2004-10-13

Barrokismo handirik gabe amodioaz eta adiskidetasunaz idatzi du Bihotzaren lautadak honetan, baina tematika zabalagora ere iritsi da.  Berria - Kultura   2004-10-09

Tematika historiko-transzendentala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 48. orr.

Belaunaldiak zer diren inork ez digu zehaztu: denbora-tartea, eragina, tematika, ahotsa, jarrera, inork ez digu esan zer den.  Berria - Kultura   2004-10-09


tematiko izond gai orokor bati dagokiona; gaien araberakoa.

Gaur-gaurko gai eta artistei lekua egiteaz gain, erreportaia tematikoak ere jorratzen dituzue.  Berria - Kultura   2006-01-12

Fitxategi-mota asko dago (bibliografikoak, irakurketarenak, tematikoak (gaienak), aipuenak, ideienak, izenenak, etab.).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 350. orr.

Ordena tematikoa aukeratzen du: gaiaren arabera antolatzen ditu kontakizunak, santuaren bertuteak eta irakatsiak azaltzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 50. orr.

Hor dauden panel tematikoek azaltzen dute Burdin Aroari buruzko ezaugarri nagusienak.  Herria   2002-10-03

Saiorik informalenetan (saio libreetan, gai-jartzailerik gabekoetan, afalosteko saioetan, edo saio tematikoetan) bertsolariak ez du izaten testu bikainen beharrik entzuleengan emozioa eragiteko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 153. orr.

Erdi Aroko pentsaeraren bilduma tematiko oso interesgarria. Ikuspegi historiko batetik egina bada ere, gai tematikoak ondo jorratzen ditu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 73. orr.

Ez du ordena kronologikorik, ez tematikorik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 535. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

parke tematiko (3)


tematiro adlag temati.

Geometra izan barik, frogaturik dauden matematika-gaiak ukatzen dituenaren antzera; eta aurretik daukan iritziari tematiro eutsiz, bere burua engainatu nahiago duena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 198. orr.


tematizatu, tematiza, tematizatzen du ad zerbait zerbaiten gai nagusi bihurtu.

Esplizitatu, baina ez tematizatu, zeren hiru baitira bere arrazoimenari dagozkion ezaugarriak.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 17. orr.


tematsu (77 agerraldi, 23 liburu eta 31 artikulutan) 1 izond tematia. (gauzez)

Ttuku ttuku, baiki, eta sobera zahartu aitzin, baina heltzeko nahi tematsu batean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 15. orr.

Mekanika bat bilakatzen zara, ardura kokatua, baina esperantza tematsu batekin hori guzia egun batez bururatuko dela.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 76. orr.

Biek elkarrekin jan zuten ahi-katilukada, karitate tematsu hura zela medio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1056. orr.

Sator meten artean, egin ahala barna sartzen ditu gariak bere erroak: jendearen lan tematsua, haatik!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 59. orr.

Erantzun nion, esateko nuena bortitza baitzen, egiaren grina tematsuz lehian ari baitzen irten nahian: [...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 10. orr.

Lanik ez egitea anitzentzat bekatua zen, parasitismo bekaitz tematsua.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 54. orr.

2 (bestelakoez)

Banekien, jakin, tematsuak zaretela, burdina bezain gogorra duzuela lepoa eta brontzezkoa kopeta.  Elizen arteko biblia   Is 48,4

Alorrak landu eta paradisu bilakarazi zuten kontinentetik (hitz hori erabili du) etorri laborari tematsuengatik izan ez balitz.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 71. orr.

Ez, Euskalduna nizelakotz eta gure euskal mendietako mando bat bezain tematsua nizelakotz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 118. orr.

Efraim, basasto tematsua, Asiriara joan da, aliatuak erosi ditu.  Elizen arteko biblia   Os 8,9

3 (adizlagun gisa) ik tematsuki.

Norak tematsu begiratzen zion Andreasi, bere erabakiaren irmotasuna azpimarratzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 137. orr.

Zigor hauek fanatikoen harrotasunari ikusleen harrotasuna kontrajartzen baitiete, eta, hauen tinkotasuna lagun, poliki eta tematsu jokatuz, egia bera askatu egiten da. Bakardadearen arrazoiak bilatzeari ekiten zion tematsu.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 68. orr.

-Bigarren porrotaren ondoren, bi aldare metatuena, alegia; zer egin zuten atenastarrek? -tematsu, Perrettek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 202. orr.

-Ez dut janen -errepikatzen zidan tematsu, kasko-gogor eta une hartan zinez mainontzi.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 56. orr.


tematsuki adlag ik tematsu 3.

Asilo eskubidearen defentsan ari garen elkarte eta erakundeak tematsuki borrokatuko gara Frantziak ez dezan bere hitza jan.  Berria - Mundua   2004-09-30

Irri karkailak ez dira atertzen, eta mutikoak astoak bezain tematsuki segi berean, komandantearen ahots amorratua aditu den arte.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 22. orr.

Haize kontra bada ere, goazen tematsuki aintzina, gure boza ahal bezain ozenki entzunaraziz.  Herria   2004-04-08

Zer dela eta AEBetako informazio zerbitzuek tematsuki ziurtatu zuten suntsipen handiko armak zeudela, hauen zantzurik ez delarik aurkitu.  Berria - Mundua   2004-04-04

Hain gaizki asmatzen dutenek Jainkoa, aingeruak eta gizaki arimak gorpuzdunak direla, sinetsiz tematsuki zinez horrela, ez dutela bakarrik mortalki bekatu egiten, baina gainera heretikoak eta eskumikatuak direla.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 75. orr.


tematu, tema(tu), tematzen 1 da ad erabaki edo kideko bati gogor eta amore eman gabe eutsi. ik setatu.

Bera tematu egin zen, ezaguna zen, gainera, gizon setatsua zelako, eta ordaina hartua zuen orain.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 71. orr.

Ile horia Mikelekin tematu zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 190. orr.

Orain ez naiz tematzen gauzekin, ez baitidate grinarik sortzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

-Azkena, benetan -tematu nintzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 8. orr.

Non da emazte komentu hurbilena? -tematu zen gaztea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 42. orr.

-Amaiera jakin dezaket? -tematu zen Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 356. orr.

Ez dut esango izenik -tematu zen bera-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 127. orr.

-Aski duzu abisatzea -tematzen da Kattalin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 51. orr.

-Baina, ezagutzen al duzu? -tematu nintzen ni galdezka.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 174. orr.

Baina Ala Al-Din tematu egin baitzen, biharamunean aitak azokara eraman behar izan zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 170. orr.

Urte hauetan guztietan egon baita gizakia tematua lur honetako mugak apurtu eta inguruko bazterretan zer dagoen ikusi nahian.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 63. orr.

Ez dakit zergatik tematzen nintzaion dena erakutsi nahian.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 235. orr.

Pataki tematu egin zen, berak egingo zuela.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 103. orr.

Lehen auzian, Alain Juppé tematu zen, deus hobenik etzuela.  Herria   2004-10-21

Eta tematu nintzen, ikusi behar nuela-eta, minutu batez bederen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 197. orr.

Zerk bultzatzen hau horrela tematzera?  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 119. orr.

Bere etxera bidean ginela, Klara bera tematu zen ixtear zegoen kafetegi batean sartzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 254. orr.

Arabieraz eskatzen tematu nintzen ni.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 218. orr.

Nolanahi ere, batere fanatikoak ez zirenez, ez ziren tematu nork bere ideiak aurrera ateratzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 164. orr.

Igarri egin zidan lotsaturik nintzela, nik isilik segitu eta orduan bera ere isildu egin baitzen, hartan tematu beharrean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 294. orr.

Bortizkeriaren bidetik segitzen du alde bat bere hartan tematuz.  Herria   2001-04-12

Loroak ez dik oroimena hemen berreskuratuko; alferrik duk horretan tematzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 495. orr.

Faraoia, ordea, berean tematu zen eta ez zien jaramonik egin.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 160. orr.

Patronala berean tematua dago.  Berria - Ekonomia   2004-05-09

Gogor tematu zitzaion Amari baserria Zarautz eta Oriotik urruti zegoela esanaz.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 10. orr.

Handik aurrera jardun porrokatuan tematu zitzaion Mentxuri botikadenda propioa zabaltzeko eta zabaltzeko.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 42. orr.

Ez nintzen hainbertze nabarmenduko, argazkiak ateratzeko tematu ez banintz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 139. orr.

Ez dugu ezertan tematu behar, ezta ezerekin itsutu behar ere; ez dugu inolako helbururik izan behar.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 254. orr.

• 2 du ad

Eta iraganak tematzen ninduen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 31. orr.

3 (era burua izenondo gisa)

UPNk gure nortasun ikurrekiko duen itsukeria tematuari aski dela esan zioten herritarrek.  Berria - Euskal Herria   2004-01-13

Bere nolakoan denetan penagarriena eta tematuena zena aipatuko dut, epilepsia moduko bat, behin baino gehiagotan trantzean amaitzen zena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berean tematu zen (3); gehiago tematu (3); gehiegi tematu (4); gogor tematu (3); zergatik tematu (8)

tematuta dago (18); tematuta dago pp (3); tematuta dagoela (3); tematuta daude (11); tematuta segitzen (3); tematuta zegoen (10); ukatzen tematuta dago (3)

bere hartan tematuz (3); tematuz gero (3)

nola tematzen (3); zergatik tematzen (7)


tematuki adlag temaz.

Ohean, inguru-minguruka dabiltza, belaun ukaldi bat hemen, beso kaska bat han, letra gorritan azaltzen den 3:14 tenore zenbakiei tematuki begira.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 152. orr.

Oraino legerik ez izan arren, tematuki zioten Konbentzioa esklabotasunaren ezeztatzeko xedetan zela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 195. orr.


tematze iz erabaki edo kideko bati gogor eta amore eman gabe eustea.

Espainiako segurtasun indarren aldetik tematze etengabea ikusten dugu Mexikon diren iheslariak kriminalizatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-25

Higuingarriena, tematze hutsaz erdiesten ahal ez dena, [...] hauspoko azken hatsa erretzeko adore hori ukaitea da.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 215. orr.

Espainiako Konstituzioa eta Errepublika bat eta zatiezinaren kontzeptuei tematze egoerak «gatazka politikoa sortzen» duela azpimarratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-03


temenosa iz

Septentrio liburuarekin etapa bat zerratu nuen eta liburu horretan inportantea dena, pintatzen dudan temenosa da, bere mandala poetikoarekin.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 154. orr.


temerario 1 izond ausart eta arduragabeki jokatzen duena.

"Poetarik ez letraturik ez baduzue, enkargatu libretoa Luis Mari Mujikari", erran gogo nizuen, jakinki zeinen temerarioak zareten, baina beldur naiz temeridade sobera den.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 349. orr.

2 ausart eta arduragabeki jokatzen duenari dagokiona.

Absurdoa izateaz gain temerario samarra iruditu zait, operaren aurretik zorionak ematea, baina ni berria naiz operaren kontu hauetan.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 130. orr.


temeritate (corpusean temeridade soilik) iz ausart eta arduragabeki jokatzen duenari dagokiona egintza.

"Poetarik ez letraturik ez baduzue, enkargatu libretoa Luis Mari Mujikari", erran gogo nizuen, jakinki zeinen temerarioak zareten, baina beldur naiz temeridade sobera den.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 349. orr.


temesta 1 iz antsietatearen tratamenduan erabiltzen den sendagaia, printzipio aktibo gisa lorazepama duena.

Halako ingurumen latzean, lexomil, prozac, paxil, lysanxia eta temesta bezalako erremedioak baliagarri suertatzen ziren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 186. orr.

Halaz, zintzurreraino temestaz emokaturik, emazteek orduak lisatzen eta bazkari apailatzen nahiz bastatzen, azpiltzen, josten, mahai oihal brodatzen edo trikotatzen pasatzen zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 185. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hala ere, noizbehinka, temesta pastilla bat zintzurreratzen dut oraino zainen lasaitzeko, senargaiaren aiduru nagoela adibidez.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 183. orr.


temoso (37 agerraldi, 21 liburu eta 5 artikulutan) 1 izond adkor tematia.

Hurbileko eliza batean kanpaiak jotzen ari ziren, eta soinu temoso hark bere onetik atera zuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 52. orr.

Gizon santuak bere jainkotze bide temosoan segi dezan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 185. orr.

Nire onera etorri nintzenean, agure temoso hark nire lepoari lotua jarraitzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 202. orr.

Egoskor eta temosoen lehiaketarik inon balitz munduan edo mundutik kanpo, berau bidaliko nuke.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 117. orr.

-Temosoa haiz, gero -burua mugitu du Juanak etsita-.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 77. orr.

-Kokoteraino nauka txakur temoso honek!  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 45. orr.

Zalantzak han segitzen zuen, ordea, langa aurreko astoak baino temosoago.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 176. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bi haiek hasieran ezetz, temoso, haiek ez zutela ulertzen zertarako magnetofona, eta ezetz.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 95. orr.

Irabazi ezinezko borrokan temoso darraien horrek, ordea, zein hilobitan ehortziko duten eztabaidan baizik ez du parte hartuko.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 45. orr.

2000. urte honetako martxoak 25 zitueneko, 12 hilabeteren barruan hirugarrenez, berriro loretan zen, temoso.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 126. orr.

Plazako bazterretan, haizeak harroturik, sanjoan suko piltzar errausturen bat, garbitzaileen erratzei temoso ihes egindakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 11. orr.


temoxo izond adkor tematia, temosoa.

Baina oraindik gelditzen diren baserritar mendiganadu bakanentzat, jendejera betizu temoxo paranoidetxo horrentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 169. orr.

Horratx arrano haundiaren erregetzak espaz daukan txepetx haundinahi, temoxo, erretxindua.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 67. orr.


tempo (orobat tempus eta tenpo) 1 iz musika-pieza bat jo behar den lastertasuna.

Harrituta, pieza haren egitura eta harmoniak tempo goibel hartara 'agitato' jostarinera baino hobeto egokitzen zirela ikusi nuen.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 79. orr.

Bere doinuaren abiadura egokitu zuen motorraren metronomora, ordura arte balada motel bat izanikoa erdi-tempo alaia bihurtzeraino.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 66. orr.

Antonello Allemandi musika zuzendariak arazo txiki batzuk izan zituen Bilbao Orkestra Sinfonikoa eta koroa ezkontzeko hasiera burtzoragarrian, baina tempo onarekin eraman zuen orkestra.  Berria - Kultura   2004-02-18

Tempo oso geldoa aukeratu zuen Vargak hasierarako, eta gero, horren ondorioz, erdialdeko acelerando-etan asko kostatu zitzaion orkestra berak eskatzen zuen erritmora eramatea.  Berria - Kultura   2004-12-01

Fraseoak oso argi, arnasketa (nahiz sokazko instrumentu bati buruz ari garen, bere eredua ahots musika da, eta arnasa hartu beharra dauka) egoki eta tenpo malgua, ahots eta testuaren araberakoa.  Berria - Kultura   2004-08-22

Orokorrean maila duina zuten kantuek; tempo aldetik akatsen bat egon zitekeen, baina aurrera egitea eta disko bat ateratzea erabaki genuen.  Berria - Kultura   2004-11-11

2 irud/hed

Pentsaturiko esaldi bat ahoskatzen den aldi bakoitzean, prosodian txertatzen da (lastertasun, tempo, azentu, erritmo jakin bat duen eredu musikalean).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 56. orr.

Aki Kaurismakiren zinemaren arrastoa nabaritzen da Whisky-n, eta filmaren tempoa-k ere baditu parekotasunak finlandiarraren lanekin.  Berria - Kultura   2004-09-25

Stendhalek, kontatzen dituen guztiak kazetetatik jaso arren, badaki tempus berezi baten pazientzia behar duela astiro-astiro gorpuztuko den aldaketa historikoaren muina jasotzeko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 109. orr.

Non demontre aurkitu behar da istorio horrek duen erritmoa, tempo-a.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 13. orr.

Unionistek eta errepublikanoek oso tempo desberdinetan jardun zuten.  Berria - Harian   2005-07-31

Horra tempusa, auziaren giltza, egunerokotasunaren eta espirituaren tempusak desberdinak direla ohartzearena, alegia.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 78. orr.

Badirudi lasterketako tempo-a, erritmoa ikasi duela.  Berria - Kirola   2006-04-06

Tempoa aldakorra gertatzen bada, honek frogatuko du, berari dagokion neurrian, giza arazoak setatiak direla naturaren legeekiko, denbora-dimentsioan gutxienez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 338. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Oro har, uste dut onuragarri litzatekeela sakonago ikertzea urduritasun, tempo lastertze eta bestelako egoera berezietako ahoskera aldaketen inguruan. · Istorio moral hauek, giza okupazioaren hondakin-geruzak leku batean metatzeko beharko zuten denbora-tartea kalkulatzen ahalegintzeko oinarri gisa, aldaketa-tempoan aldaezintasunaren hipotesiaz fidatzeko arriskuaren aurka ohartarazten gaituzte.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 36. orr.

Histori tempoa aldaketarik gabekoa gertatuko balitz egoera guztietan,  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 338. orr.


tempus ik tempo.

tenaza 1 iz pl kurrikak.

ikatz puska haiek sutako hautsarekin estaltzen ziren, han gainean supala eta tenazak elkarren gainean gurutzaturik ipinita, gaitzak eta sorginak uxatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 494. orr.

Gure aita, hain zen txikia, non haginari heldutako tenazetatik zintzilik erabili zuen Aranazko haundiak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 47. orr.

Tenazak, berriz, dira burdina hutsezkoak, zuhurrei poza kentzen abil guztizkoak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 67. orr.

Tenaza gorituak, ziri zorrotzak, aizkora edo garrotea ateratzen ziren orduan argitara.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 95. orr.

2 sing

Hantxe supazterrean bertan, sutako tenazari ohartuko zitzaion gero, ea sutako txingarrak eta sutautsa lapatzen zitzaizkion.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.

3 tenazan

Eskumako erpurua soinu hegalaren azpiko aldera sartzen eban, beroneri tenazan helduaz.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 18. orr.


tenazatxo iz pl kurrika txikiak.

-Te-ontzia erotu egin zen eta ur irakin txorrotadak botatzen zituen alde guztietara eta gizon bat ospitalera eraman behar izan zuten azukrea hartzeko tenazatxoak sudurrari helduta zeuzkalako.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 32. orr.


tendentzia 1 iz joera.

XX. mendearen hasieran musikak hiru tendentzia zituen: Claude Debussyren inpresionismoa, Vienako eskola eta eskola nazionalistak.  Berria - Kultura   2004-03-04

Neke da neurtzea tendentzia iraunkorra ala iraupen laburreko moda den.  Herria   2003-02-27

Argazkilaritza gaztearen tendentzia berri baten oihartzun izan nahi dute antolatzaileek.  Berria - Kultura   2004-05-02

Parisek tendentzia separatistak laguntzen ditu erran gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-08-15

Nire inpresioa da Espainian tendentzia bat dagoela iragana estaltzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

Gauzek ez daukatelako normalean geldirik egoteko tendentzia handirik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 113. orr.

2 (alderdi politiko eta kidekoetan)

Zelula gorriek ETA uzteko asmoa jakitera eman zutenean, uko egin zioten Hegoaldekoek puntu horri, eta tendentzia bakoitzeko bi lagunekin osatutako batzorde bat proposatu zuten eztabaida ideologikoaren arauak erabakitzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 233. orr.

Parisen alderdiko tendentzia guziak bat eman direlarik, hona non departamenduko idazkari karguarentzat bi hautagai lehiatu diren.  Herria   2005-12-08

60 bat hautetsi, tendentzia orotarikoak.  Berria - Ekonomia   2006-01-15

Iparraldeko militantek aldiz gehiengo berarekin Philippe Ducat (Hollanden tendentziakoa) hautatu dute idazkari izaiteko.  Herria   2005-12-08

3 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Droga kontsumo tendentzia berriak eta prebentzio lanak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-26


tendentzioso izond alderdikoia.

Gure egonaldiaren ostean ikusi ditut idazleak Cabo Jubyko garaiaz idatzitako kontaketa batzuk, baina ez dira egiazkoak edo oso tendentziosoak dira.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 127. orr.


tendido (orobat tendidu) iz zezen plazetan, harmaila estaligabeak.

Zabaldu duten zulo handi hartatik bere barrenak agertu dira: tendiduak, burladeroak, orkestraren tokia, zezenaren pasabidea...  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 92. orr.

Begira, zezen-plazako 7. tendidoan, Bilboaldeko gaizkinik handienak biltzen dira.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.

Hareatza eta tendidoaren artean, itxuraz aguazila den gizonezko bat ere bada, hor behean agi denari begira; tendidoko lau neska-mutilak horditurik ez badira tantatxo bana falta dutela esan liteke.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 36. orr.

Ezpata odoleztatua tendidura luzatuz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.


tendidu ik tendido.

tendiniti ik tendinitis.

tendinitis (orobat tendiniti g.er.) iz gihar-zainetako hantura.

Prigionik tendinitisa du belaunean, Hansenek zaintiratua hankan, eta Guaitak zuntz haustura kuadrizepsean.  Berria - Kirola   2004-09-07

Iragan osteguneko entrenamenduan, tendinitisa izan zuen lepoan burlatarrak. Titinek tendinitisa du ezkerreko belaunean.  Berria - Kirola   2004-07-21

Turielek osatu du eskuin hankan zuen tendinitisa.  Berria - Kirola   2004-01-20

Joseba Belokiren tendinitisa arina da, eta Luis Puig sarian debutatuko du, hilaren 22an.  Berria - Kirola   2004-02-07

Ni besoko tendinitisak jota egon naiz orain dela gutxi arte, eta lehen entrenamendua aste honetan egin dut.  Berria - Kirola   2004-05-08

Osatuta zegoela zirudien lesioak, tendinitisak, okerrera egin du.  Berria - Kirola   2004-01-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

belaunean tendinitisa (3); duen tendinitisa (3); tendinitisa baitu (3); tendinitisa du (3)


tendoi iz gihar-zaina.

Zurda edo tendoia da -zuntz-ehun gogor batez egindako kordoi bat- lotura hori egiten duena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Muskulua hezurrari lotzen dion tendoia erraz hautematen da besaurrea goratzen denean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 61. orr.

Bizepsa eta erradioa lotzen dituen tendoia oso sendoa da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 62. orr.

Hantura jaitsi zait, baina tendoia daukat ukituta, bi aldeetatik.  Berria - Kirola   2004-04-21

Tendoia minberatuta dauka, eta gaiztoak omen dira horrelako lesioak.  Berria - Kirola   2004-12-09

Kirurgialariek izterreko tendoiaren zati bat betazaletan jartzea erabaki zuten, haurrak begiak ireki zitzan.  Berria - Gaiak   2004-08-03

Gorri ageri ziren idi eta arkumeak, kolore zurbilagoz txahalak, eta gantz eta tendoien orban horiak ere nabari ziren han-hemenka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 56. orr.

Jeremie Brechetek akilesen tendoian duen lesioa uste baino larriagoa da, eta frantziarrari ebakuntza egin behar izango diote.  Berria - Kirola   2004-09-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

akilesen tendoian (3)


tendre 1 izond samurra.

Aski“ tendrea” izaiten delarik haragi hori.  Herria   2005-09-01

2 samurra, amultsua.

Tendreak dira eta goxoak...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 29. orr.


tenebrista izond XVI eta XVII mendeetako pintura eskolez mintzatuz, argiaren eta itzalaren arteko kontraste gogorra ezaugarri duena.

Velazquez gaztearen lan batzuetan nabarmena da joera tenebrista hori.  Berria - Kultura   2006-03-23

Argien diseinu tenebrista, gune argiak oso argi eta ilunak erabat ilun uzten dituena, guztiz bat dator esandako estetika barrokoarekin.  Berria - Kultura   2004-03-30

Argiztapenak ere merezi du bere komentarioa, giro tenebrista sorten duelako.  Berria - Kultura   2004-10-10


tenebroso izond

Indietara iritsi eta hango lurraldeak eta jendeak sarraskitzeari ekin ziotenean, kalean edo kartzeletan zeuden lapur, hiltzaile, bortxatzaile eta gainerako zibilizatu guztiak bidali zituzten, besteak beste, Espainia Berrira, hango tenebrosoak zibilizatzera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 150. orr.

Zertarako eta euskal tenebrosoak suntsitzeko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 186. orr.


tenedore 1 iz sardexka.

Tenedorearen puntan sastaturiko patata frijituak hortzartean kras-kras hausten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 106. orr.

Beste tresna batzuk ere, nabalak, tenedoreak, pertsiana bat... pertsonaren larruz jantziak zeuden.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 52. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Tenedore soinua kristalezko ontziaren kontra  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 203. orr.


tenedorekada iz sardexkada.

Ooooona! esan, eta berriro beste tenedorekada bat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 106. orr.


tenentzia iz

Non dira orain haren kako-makoak, haren agudeziak, haren kasuak, haren tenentziak, haren trikimailuak?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 197. orr.


tenia1 iz zizare-nagusia.

Teniak bete ditzala guztien heste-zuloak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 94. orr.


tenia2 iz triglifoen azpiko ertz laua, frisoa eta arkitrabea bereiten dituena.

Arkitrabearen altuera modulu batekoa izango da, tenia eta gotak ere kontuan hartuta; teniak moduluaren zazpiren bat izango du; teniaren azpian eta triglifoen parez pare zintzilik geratzen diren goten luzera moduluaren seiren batekoa izango da, erregula ere kontatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1910. orr.


teniente 1 iz armadako ofiziala, kapitainaren azpian hurrengoa. ik lotinant.

Teniente 1840. urtean, kapitain, teniente koronel, koronel, jeneral 1869an.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 168. orr.

Berako errepidean fusilatu ditik segituan: tenientea, bi sarjentu, bi kabo, are Olaizola izeneko euskaldun bat, hemengotar bakarra dirudienez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 25. orr.

Alferez bat eta teniente bat zerrenda berdeekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 187. orr.

Gerra bukatu ondoren, sarjentu baizik ez zen Varela hura teniente izendatu zuten.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 67. orr.

Egia al da don Hipolitok guardien tenienteari kontatu diona?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 234. orr.

Zatoz nirekin, teniente.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 198. orr.

-Nire tenientea, hauxe da erakutsi nahi nizun neska.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 200. orr.

Teniente bat eta bi soldadu zetozkion, soldaduak beren mauserrarekin eta tenientea pistola batekin.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 103. orr.

Gero teniente batek banderatxo batekin seinalea egin eta tankea abian jarri zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 19. orr.

Gerrarako grina erabat jabetu da tenientearen gogoaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 131. orr.

Haren atzetik, Albizturko parrokoa arnasestuka, teniente burkide bat eta bi soldadu.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 121. orr.

Teniente gizajoak, belauniko jarririk, Santakrutzi zangoak besarkatu omen zizkiok.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 25. orr.

Ez zela ezer esatera ausartu tenientearen aurrean, guk jakingo genuela zertan ari ginen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 123. orr.

Guardia zibilen teniente batek salbatu omen zion bizia, bere gizonei aurre eginez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 91. orr.

"Patata-zomorroa" -esanaz moztu zuen Fenwick tenienteak Cliff tenientearen esaldia.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 65. orr.

Vetvitski infanteria-kapitainak koronelak baino zaldi hobea zuela, baina Vziemtsev tenientearena askoz hobea zela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 428. orr.

Tiranoari heriotza emateko elkar harturik zirenetako batek, Trujilloren urgazleen gorputzeko teniente Amado Garcia Guerrerok.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 315. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Isaak Zeuner Stalingradon borrokatu zen eta hantxe teniente gradua lortu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 186. orr.

Gerran teniente maila iritsi zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 132. orr.

Gizaseme gazte bat zen, garai eta argala, Errege Gudarosteko teniente-jantzian.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 90. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Butaliak, polizia-teniente batek, garesti ordaindu zuen azterketa horiez ez axolatzea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 207. orr.

«Hamar irakiarren gorpuak aurkitu ditugu ibaian eta horietako bik burua moztuta zuten», azaldu zuen Ali Al Nassiri hiriko polizia tenienteak.  Berria - Mundua   2004-11-14

Bazter guztiak piparen keaz betetzen zizkion husar-teniente erretiratu bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 385. orr.

4 teniente jeneral jeneral gorenaren azpikoa.

Armadako idazkari Jose Miguel Soto teniente jeneralak eman zuen berria atzo.  Berria - Mundua   2004-04-22

Koalizio indarren komandante Ricardo Sanchez teniente jeneralak, berriz, euren asmoa Moktada Al Sadr «atxilotzea edo hiltzea» zela adierazi zuen astelehenean.  Berria - Mundua   2004-04-15

Hautsak harrotu ditu Espainiako Armadako teniente jeneral Jose Mena Aguadok herenegun Espainiako Konstituzioaz eta Kataluniako estatutu proposamenaz eginiko adierazpenak.  Berria - Mundua   2006-01-08

Estrategia horretan, Otegiren ustez, une honetan edozein tresna erabiltzeko prest agertu da: gotzainak, teniente jeneralak, irrati kateak, auzitegi nazionala...  Berria - Euskal Herria   2006-01-18

· Louis-Charles Machault (1667-1750), poliziako teniente generala.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

5 teniente koronel armadako ofiziala, koronelaren azpian hurrengoa.

Teniente 1840. urtean, kapitain, teniente koronel, koronel, jeneral 1869an.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 168. orr.

Diputatu horrek bazuen, alabaina, teniente-koronel bat adiskidea eta honek zuen afera ongi eraman bururaino.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 182. orr.

Goi Estatuko teniente koronel Wolfram Von Richthofenek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 63. orr.

Hamasei urte eman zituen bertan espioitza lanetan eta teniente koronela zela.  Berria - Mundua   2004-03-16

"Sikiera teniente koronel bat izan balitz..." eta antzekoak entzun behar izaten ditu-eta.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 43. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako teniente (3); armadako teniente (5); espainiako armadako teniente (3); espainiako teniente (4); guardia zibileko teniente (4); manriquez teniente koronela (3); teniente gradua (3); teniente jauna (3); teniente jeneralak (10); teniente jeneralaren (5); teniente koronel (10); teniente koronel bat (3); teniente koronela (11); teniente koronelak (6); teniente koronelaren (7)

correa tenientea (3); fenwick tenientea (3)

fenwick tenienteak (5); powers tenienteak (4); tenienteak egin (3)


tenienteorde 1 iz tenientearen hurrengoa, eta, egoera jakin batzuetan, haren ordekoa.

Hochedé ofizialorde ohi bat da, oraindik orain tenienteorde izendatua.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 146. orr.

Abuztuak 9: Francisco Casanova Espainiako Armadako tenienteordea hil zuen ETAk Berriozarren.  Berria - Harian   2006-03-23

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Fernando Cordero: Karabineroen Segurtasun tenienteordea izan zen.  Berria - Mundua   2004-12-11


tenis (orobat teniz g.er.) 1 iz sare baten alde banatara kokatzen diren bi edo lau lagun aritzen diren kirola, pilota, erraketak erabiliz, elkarri jaurtitzean datzana.

Debekatua dute igerilekuetan, tenis, hockey edo bestelako kirol zelaietan sartzea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 20. orr.

Gainerako kirolak edo mundutarrak edo hutsalak iruditzen zitzaizkion, tenisa esaterako, edo aspergarriak eta ergelak, igeriketa konparaziora.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 84. orr.

Otsailaren 1a bitartean Australia izango da tenisaren hiriburua, eta Melbourne, guztiaren gune.  Berria - Kirola   2004-01-18

Horiek enera etortzen dira tenisean egitera pilota partida ez duten egunetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 126. orr.

Denak zuriz jantzita joaten ziren herrira tenisean jokatzera.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 158. orr.

Apirilaren 11ko arrastian aita-semeek frantsesa berrikusi dute, eta gero tenisean set bat jokatu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 237. orr.

Urteak dira Hakim ezagutzen duela, tenisean ibiltzen ziren elkarrekin tenisean aritzen zen garaietan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 56. orr.

Erraketen eta teniseko piloten kolpe-hotsak iruditu zitzaizkidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 352. orr.

Inbidiaz begiratzen genien "beltzei", arin igotzen baitziren teniseko zapatillekin, edo aterpeetan esertzen baitziren esnegaina jateko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 11. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trinketea, ezker pareta, eskaladarako rokodromoa, tenis zelaiak, gimnasioa eta musikarientzako gela.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Tenis zelaiaren tamainako harkaitz batean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 12. orr.

Elurra pilatu zuen tenis zelaiko alanbreen kontra.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 63. orr.

Hiru urte baino gehiago egin ditu Martina Hingisek tenis pistetatik kanpora.  Berria - Kirola   2006-01-03

Tenis denboraldiko lehen hitzordu nagusia bihar hasiko da, Melbourneko Flinders Parkeko pistetan.  Berria - Kirola   2006-01-15

Tenis-klubean, hondartzaren parean, itsasoari begira.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 78. orr.

Tenis Elkartean ere dantzarako giroa izan zen, baina oso bestelakoa.  Berria - Kultura   2004-08-06

Euskadiko tenis selekzioak Txinaren aurka jokatuko du hilaren 18an eta 19an.  Berria - Kirola   2004-12-03

Nazioarteko Tenis Federazioaren dopinaren kontrako epaitegiko kideen aurrean agertu zen eslovakiarra.  Berria - Kirola   2006-02-15

Egun haietan -uda amaiera-, tenis lehiaketa baten transmisioak zeuden etengabe.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 234. orr.

Moskuko tenis txapelketa final-laurdenetara iritsi da.  Berria - Kirola   2004-10-16

Anastasia Myskina errusiarra, Serena Williams estatubatuarra eta Conchita Martinez espainiarra Dubaiko tenis torneoko final-laurdenetarako sailkatu dira.  Berria - Kirola   2004-02-26

Arambel ostatuak antolatzen du lehiaketa bat palantxan tenis pilotarekin.  Herria   2004-11-25

Bi neska ikusi nituen handik hurbil, tenis-jantzian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 351. orr.

Tenis-oinetakoa enbragetik altxa eta metro batzuk egin ditu.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 87. orr.

3 tenis-zelaia.

Arratsaldeko 2etan, bazkaria, Ziburuko tenis estalian, kirol zelaiaren ondoan.  Herria   2004-02-26

Lagunekin Iruñeko tenisera palan jokatzera joanen naiz, eta bukatutakoan hamaiketakoa hartuko dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

4 tenis lehiaketa.

AEBetako tenis irekia, US Opena alegia.  Berria - Kirola   2004-08-28

Otsaileko azkenetan izango dute emakumezkoek txanda, Qatar Total Tenis Irekian.  Berria - Kirola   2006-02-07

Qatarko Exxon-Mobil Tenis Irekia azken bi urteetan Federerrek irabazi duena.  Berria - Kirola   2006-02-07

5 pl kirol oinetakoa.

Astegunetarako sandaliak eta igandeetarako tenisak erosi zituen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 91. orr.

Txandala eta tenisak jantzi.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 91. orr.

Tenisak eta zure betiko galtzerdi zuriak kendu zenituen lehenik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 27. orr.

6 mahai tenis ping-pong-a.

Kirol ekitaldiak: saski baloi, errugbi, pilota, ur-polo, mahai-tenisa, karrika-hokeia, kanoe-kaiaka, tenisa...  Herria   2004-09-30

Mahai-tenisean jokatzea da euren ogibide bakarra.  Berria - Kirola   2004-11-20

Mahai-tenis jokalari batek zein dohain izan behar dituen galdetuta, Wuk eta Rodriguezek ez dute zalantzarik.  Berria - Kirola   2004-11-20

Bada esaera bat dioena Txinak hiru botere dituela: Alderdi Komunista, Armada eta mahai-tenis selekzioa. leka enea mahai-tenis taldea.  Berria - Kirola   2004-11-20

7 tenis gune ik tenisgune.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mahai tenis (3); nazioarteko tenis (3); tenis denboraldiko (3); tenis jokalari (9); tenis jokalaria (4); tenis klubak (3); tenis klubean (4); tenis lehiaketa (4); tenis selekzioak (3); tenis zelaiak (3)

mahai tenisean (5); tenisean jokatzen (4); tenisean jokatzera (3)


tenisfikazio iz adkor

Bertsolaritzaren "tenisfikazioa" gertatzen ari dela idatzi izan dut inoiz.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 53. orr.

Baina izan zen ideia bat [Egañak] atera zuena: tenisfikazioa.  Berria - Kultura   2006-03-18


tenisgune (orobat tenis gune) iz tenisean egiteko instalazioak dauden gunea.

Liburu apaindu guziak ikusten ahalko dira helduden larunbatetik aintzina, zortzi egunez segidan, irailaren 8-tik 15-erat beraz, Donibane Lohizuneko tenisgune estalian.  Herria   2001-09-06

Aurten berean, sail horren araberako lan batzu eginen dira Euskal-Jai ezkerparetan eta tenisgune estalian.  Herria   2004-02-26

Ortzirale aratsean, Ziburun, tenisgune estalian, Udazkeneko kontzertua.  Herria   2005-08-11

Hiriko hegoaldean eraiki berri duten Tenis Gunea proposatu zuen Pekinek.  Berria - Kirola   2004-10-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tenisgune estalian (6)


tenislari iz tenis jokalaria.

Paul-Henri Mathieu, 20 urteko tenislaria, bi aldiz segidan irabazle: Mosku-n eta Lyon-en.  Herria   2002-10-17

Arkupeko eskailerak astiro igo zituen, ordea; dejadara bigarren botean helduko den tenislariaren modura.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 68. orr.

Inolako arazorik gabe irabazi zuen atzo Roger Federer tenislari suitzarrak Australiako Irekiko bere lehen partida.  Berria - Kirola   2006-01-18

Tenislari handi asko faltako dira Wimledongo Torneoaren 127. aldian.  Berria - Kirola   2004-06-20

Gonbidatuen artean Zubin Mehta, Tony Blair-en emaztea eta Europa Ekialdeko tenislari ospetsu bat, kokainaz lepo [...] agertu zena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 175. orr.

Ez da Pironkova tenislari ezaguna zirkuituan, baina Bulgarian sona handikoak diren bi kirolariren alaba da.  Berria - Kirola   2006-01-17

17 urte ditu Krajicekek, Australiako Irekiko tenislari gazteenak.  Berria - Kirola   2006-01-22

Goi mailako tenislaria izatea zaila da.  Berria - Kirola   2006-01-29

Galtzerdi beltzak, grisak, tenislarien zuriak.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egungo tenislari (3)

etxeko tenislariak (3)


tenista iz tenislaria.

Bata palista eta bestea tenista?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 122. orr.


teniszale iz tenisaren zalea den pertsona.

Atzokoa ez zen egun ona izan Australiako teniszaleentzat.  Berria - Kirola   2004-01-27


teniz ik tenis.

tenk (32 agerraldi, 22 liburu eta artikulu 1ean; orobat teink 30 agerraldi, 5 liburu eta 11 artikulutan) 1 adlag kontrako indarren eraginpean.

Giharrak tenk.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 115. orr.

Dardar hasten zen haria bezain tenk.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 19. orr.

Halako batean gorputz guztia tenk jarri, aurpegia zuritu, eta eskutzarra sorbaldaren gainean jarri dio semeari, dardara batean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 24. orr.

Fusilak bularren aurka joz, gorputzak tenk jarriz, eskuin eskuko hatz erakusleaz kapelako luma ukituz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 103. orr.

Giharrak teink jarriak eta bihotza danba-danba bularrean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 183. orr.

Tenk dauden gauzak, lehorregi eta idorregi akaso bai, zurrun bai, baina hala ere bizirik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 33. orr.

Ordu arte isilik, tenk egondako talde-lagunak barrez algara batean lehertu ziren.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 54. orr.

Gorputza biguna zeukan artean, kanaberaren eitekoa, haragiak tenk, baina haren estutuan urteen zama nabari zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 100. orr.

Biak Faluan izan zirenean, goitik soka sendoa luzatu zieten, tenk ukan zezaten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 260. orr.

Aurpegiko arrastoak tenk ditu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 20. orr.

Hura oihuka ari zen denbora guztian, begia gauza dizdizari hartan finko, tenk zuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 147. orr.

2 (izen gisa) tenkadura.

Pertsonaiak izaera sozialaren eta norbanakoaren nortasunaren arteko tenkan bizi dira.  Berria - Kultura   2006-03-07

3 tenk egin tira egin; tenkatu.

Goikoek, ontziburuaren semeek-eta, tenk egin zuten, gora.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 60. orr.

Mikel Strogoffen lokarria, hark berak marraskatua ordurako, hautsi egin zen zaldiak ezustean tenk egin zuelarik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 370. orr.

Barneak tenk egiten zion, eta haustear sentitzen zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 59. orr.

Onak diren liburuek, haurraren literatur gaitasunari tenk egiten diote.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 97. orr.

Atezuan, gorputz meheegiko gihar guztiak tenk eginda, une luze batez begira gelditu zen, zerbait entzun edo gertatzea espero duenaren antzera.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 73. orr.

4 gelditu.

Etxe ondoan tenk egindako soldaduen ilaran euskal hitz bakan batzuk errepikatzen ziren nabarmenki: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 16. orr.

5 tenk-tenk

Bion artean arrastaka eraman hindugun bebarruko itzalpera, ordurako tenk-tenk eginda, arranpatua, beldurrak jota hiltzen direnak hiltzen diren bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

etxeko tenislariak (3)


tenkada iz tiraldia.

Gauaren erdian jaiki eta lotura batzuen irmotasuna zein soka batzuen tenkada egokia egiaztatzeko punturaino iristen zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 367. orr.


tenkadura 1 iz tenkatzea.

Presondegiko sukaldeen sutara, bere krimenak aitortu zituen, soken tenkadurak erabat beren onetik irtenaraziak gorputz adarrak, eta zintzurra hautsirik. Izan ere, egoera berean, tenkaduraren araberakoa da hari baten bibrazio-garaiera.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 113. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Mintz basilarreko zuntzak elkarri josirik ez baleude, gai lirateke, ziur asko, garaiera handiko bibrazioei dagozkien tenkadura-indarrak jasateko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 115. orr.


tenkailu iz tenkatzeko gailua.

Welcome my friend, estropezu egin dudan burdina altzairuzko pilare bat sostengatzen duen tenkailu bat da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 98. orr.


tenkarazi, tenkaraz, tenkarazten du ad geldiarazi.

Batailoiarekin, helbidea moztu, beltzen etorrera galarazi, eta atzera eragin behar zieten liber[al]ei, gehienez Sesma inguruan tenkaraziz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 165. orr.


tenkatu1 (157 agerraldi, 59 liburu eta 26 artikulutan; orobat teinkatu 51 agerraldi, 19 liburu eta 3 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian tenkatu erabili behar dela adierazten da), tenka, tenkatzen 1 da/du ad tenk jarri.

Trebeetan trebe nauzue arkua tenkatu eta geziak jaurtitzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 42. orr.

Erregeak uztaia teinkatu zuenean, Eliseok erregearen eskuen gainean bereak ezarri.  Elizen arteko biblia   2 Erg 13,16

Pieza luze kurbatu gabe bat hartu eta tornuzilean tenkatu zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

Gerra garaian sos batzuk ateratzeko gai den besoak -eta hitz hura esatearekin batera, tenkatu egin zuen, giharrak hobeki erakustearren- halako bi aterako dik bake denboran.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 54. orr.

Baleztaren soka bezain teinkaturik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 205. orr.

Mila arrosario elastiko luzatzen dira gureganantz, eteteraino tenkatzen dira, eta gure altueran zartatzen. Gorputz osoa tenkatzen da eta jartzen da dardarka.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 128. orr.

Hamida zurbildu egin zen, hazpegiak tenkatu egin zitzaizkion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

Atzealdeko gihar ahaltsuak tenkatu egiten zaizkio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 108. orr.

Nire baitan zerbait tenkatu zitzaidan, etsaigo eta mira aldi berean, beste emakume batekiko haragizko konplizitate ageriko horren aurrean.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 30. orr.

Haren gerruntze oparo betea guztiz tenkaturik agertzen zen kortsearen kariaz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 64. orr.

Andreari so egiten zion, hain sasoiko eta lasai, besoak apur bat tenkatuak, bridei eutsiz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 289. orr.

Hezurrak, berriz, iraunkortasun handia erakusten baitu tenkatzean edo okertzean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

Beste esplikazio baten arabera, aurrez tenkaturiko gaia litzateke hezurra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

2 irud/hed

Aldagelan zeuden gainerakoen elkarrizketa tenkatu egin zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 213. orr.

Bakegintza eta normalizazio prozesua «muturreraino tenkatzen dutelako.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Martxoaren 11n, goizetik giroa tenkatzen joan ziren funtzionarioak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Horrek egoera tenkatu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-02-18

Eta lan nekez horretan ibili da bereziki trebe Ladron; azken batean, jakin-mina eta sorpresa azken unea arte tenkaturik iraunarazi ditu.  Berria - Kultura   2006-05-02

3 (era burutua izenondo gisa)

Orekarien soka tenkatuak laxatu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 96. orr.

Soka tenkatuek poliki-poliki igo zuten; etenez gero, hutsean amilduko zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 68. orr.

Gorputz sendoa bezain leuna, gezi tenkatuek alderik alde josita ziotena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Errege bihotzaren silueta ageri da behatz tenkatuen artean, gero muturrez behera jarri eta jokoari ekin diote.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 57. orr.

Arrosa-arrosa zegoen, eta haren gerruntze tenkatua, hain bizigabea eskuarki, dardara batek hartu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 277. orr.

Mutur batean tinpanoa du, eta, bestean, berriz, beste mintz tenkatu bat, leiho obal deritzona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 112. orr.

Tupustean sudur bat agertzen zen, masailezur tenkatu bat nabaritzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 221. orr.

Aire-zutabe, hari, larru tenkatu edo mihien bibrazioek egiten dute musika.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 107. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arkua tenkatu (4)

arkua tenkatzeko gai (3)

arkua tenkatzen (3)

uztaia teinkatu (4)

teinkatzen dira (3)


tenkatu2 ik trenkatu.

tenkatze iz tenk jartzea.

Nabarmena bada behintzat abertzaleen arteko harreman lehendik tenkatuak are gehiago tenkatze horrek ez duela lagunduko.  Berria - Euskal Herria   2004-03-11


tenkor 1 izond irmea, tinkoa.

-Proiekturik baduzu? -galdetu zidan, irribarre tenkor amultsu batez.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 159. orr.

2 (adizlagun gisa)

Ideiak, irudiak, herdoildu egiten dira, gauza fisikoak balira bezala, ez dute luzaro irauten esamolde boteretsuen bizkarrean ondo eta tenkor itsasten ez badira  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 49. orr.


tenkortasun iz tenkorra denaren nolakotasuna.

Baina hori egin aurretik beste idazleren baten lekua hartu nahi nuke idazten jarraitu ahal izateko -esan omen zuen eta Monikari begiratu omen zion tenkortasunez.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 143. orr.


tenkortu, tenkor(tu), tenkortzen du ad tenkor bihurtu.

Presa antzeko larritasun batek ez dio uzten bizitzan bere sustraiak ondo tenkortzen eta gainontzeko bizikide guztien kezkak sentitzen.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 135. orr.


tenor (orobat tenore g.er.) 1 iz gizon ahotsen artean zoliena; ahots hori duen pertsona.

Ahots biak, sopranoa eta tenorra, aurrez aurre, elkarren inguruan kiribiltzen, sugeak bezala, hitzik gabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 161. orr.

Tenorrak bikain aritu ziren lehen konpasetik.  Berria - Kultura   2004-03-03

Tuberkulosiak jotako tenor bat zegoen pianoari helduta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 188. orr.

1886an "Pasayan" zartzuela estreinatuko zuen, Vidarte tenorrak abestua.  Askoren artean   «Rataplan» - 82. orr.

Santa Marian egin zituen txikitako musika ikasketak, eta San Bizenten tenor moduan aritu zen gerora.  Askoren artean   «Rataplan» - 69. orr.

Kantuan ari ziren pianoaren inguruan, bularralde eroriko tenorra zutela gidari, bere ahots argiarekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 189. orr.

Uztailaren 20an, larunbatez: piano kontzertua, soprano eta tenor kantariekin.  Herria   2002-07-18

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Opera aditu guztien laudorioak jaso ditu Florezek, eta munduko tenor lirikorik onenen pare jartzen dute.  Berria - Kultura   2004-08-31

Bi sopranoen kantaldia nabarmenduko genuke eta etxeko Atxalandabaso tenor arinarena ere, talde orekatsu batean.  Berria - Kultura   2004-01-31

La Favorita opera zen Julian Gaiarre tenor handiaren begikoa.  Berria - Kultura   2006-03-15

-Ingeles tenore garden gozo ezti zoragarri bat -esan zuen izeba Katek sutsu.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 298. orr.

Francisco Casanova tenor dominikarrak Bilboko Arriaga antzokian abestuko du gaur.  Berria - Kultura   2004-10-05

Pertsonaia nagusien artean, tenor harroa eta soprano itzela kapitalismoaren eta burgesiaren isla dira.  Berria - Kultura   2006-02-03

3 (hitz elkartuetan)

Inoiz entzun zuen tenore-ahots ederrenetariko bat zuela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 296. orr.

Fededunek ez zuten burlatzeko astirik ukan, herriko xantreak bere tenor boz sakonaz ttattit eta mutu utzi zituelako: alleluia!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 154. orr.

Tenor boz xuxena zuen eta, hura entzutearekin, goibeldurak gainditzen zuela ohartu zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 228. orr.

4 (izenondo gisa)

Ahots baxu batek, baritono batek eta hiru ahots tenorrek osatzen dute taldea.  Berria - Kultura   2004-07-18

5 saxo tenor tenorraren eskala-bitartea hartzen duen saxoa.

Ez zen gauza saxo tenor bat eta saxo altu baten artean bereizteko, baina ez zuen uste bereizi beharra zegoenik.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 47. orr.

Hiru film labur emango dituzte, Tato Gracia kontrabaxu jotzailearen, Gorka Benitez saxo tenor eta flauta jotzailearen eta Jose Luis Canal pianistaren laguntzaz.  Berria - Kultura   2004-02-25

Gotzon Garate (bateria eta ahotsa) eta Josu Urkidi (saxo tenorra) ditu lagun egun.  Berria - Kultura   2006-04-06

Miguel Villar Pintxo saxo tenor jotzailea.  Berria - Kultura   2004-12-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jose bros tenor (3); saxo tenor (6); saxo tenor jotzailea (3)

casanova tenorra (3); saxo tenorra (3)

machado tenorrak (3); tenorrak jokatuko du (3)

tenorrarekin batera (4)


tenore1 (orobat tenor g.er.) 1 iz garaia, ordua.

Ez nekien zer tenore zen ere, baina "Iduzki denian zoin den eder itzala!".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 128. orr.

Nire bizitzak askorik balio ez zuen tenore eta leku batean amesturikoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 296. orr.

Tenorea duk, bai; hoa, hire zain zaudek zerbitzariak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 49. orr.

Zuk hauta tenorea eta tokia ere ba.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 90. orr.

-Ez dut zure izena ahaztu, ezta joan den ostiralean hemen egon zinenik ere, baina orduan beste tenore batean etorri zinen, beste itxura batekin. laster Anjelusaren tenorea dut, eta herrira itzuli behar dut.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 115. orr.

Kafearen tenorean, altxatu eta hitzalditxoa egin nuen: [...].  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 104. orr.

Egun guziz idekia da tenore hauetan: 10tik 14etara eta 17tik 21etara.  Herria   2003-01-21

Aste huntako parropiako berrietan jakiten dugu mezako tenoreak aldatuak izanen direla.  Herria   2003-07-10

Orain, ene begiek idazten dudana ozta-ozta irakur dezaketen tenore honetan, jaio nintzen hexagonotik legoa gutxi batzuetara hiltzeko etsipena hartu dut.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 58. orr.

Erredakzioa borbor zegoen, egunero bezala tenore horretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 48. orr.

Negu hotz hartan eta, bertzenaz ere, tenore hartan, barnearen pixteko, edozein edari irakin on zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 190. orr.

Hitzartutako tenorean, "Joakiñene"ra inguratu nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 58. orr.

Zer tenoretan errezebitzen zuen joan nintzen jakitera.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 91. orr.

Partitzeko tenorea dela?  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 141. orr.

Etxeratzeko tenorea laster etorriko zitzaion.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 65. orr.

Erran tenorean, erran tokian zen segurki Luixa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 46. orr.

Partaide eta adixkide guziak otoiztuak dira tenoreko jitea.  Herria   2001-06-07

Ni han izaten ahal naiz zuk erranen duzun tenoreko.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 169. orr.

Erran tenoreko erran tokian zen, noiz etorriko nintzen zain egoki, begiak argi eta erne.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 91. orr.

Autobusaren tenoreko ez gara aski goiz arribatu.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 44. orr.

Hobe beraz tenorez joaitea.  Herria   2005-11-03

Kasu egiten nuen deietan tenorez izaiteko.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 70. orr.

Biharamunean tenorez heldu da Antzuolara.  Herria   2004-11-04

2 (izenondoekin)

Garaiak denentzat gogorrak ziren, eta tenore desegokietan bisitarien errezebitzeko usaia bazuten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 230. orr.

Leku eta tenore egokian.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 85. orr.

Bihotzaren eritasunari buruzko sendagaiak hartzen utzi dut tenore onean, aski indar atxikiz hemen hasi lana hemen bururatzeko.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 150. orr.

Lisa ederra guztiz txeratsua agertzen zen bere ezkon-nebarekin; tenore onean bidaltzen zuen ohera, goizean nahiko lo egina jaiki zedin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 156. orr.

Guretzat ere tenore ederra zitekeen etzatekoetan luzatzeko.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 54. orr.

Gero Arnegira izendatu zuten eta hor urte andana luze bat iragan zuen, erretiratzeko tenore dorpea jin arte.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 137. orr.

Hatsanka sakon eta intziri motz hautematen zen lo-gela hertsi hartan, goizeko tenore zurbailetan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 91. orr.

Kolonel erretiratu baten historia entzuna dut kondatzen: beti nahi zuen tenore zuzenean aurkitu behar zuen hura, jatetxea, aterpea, saltegia.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 61. orr.

Ortzirale arrats hartan, berriz ere tenore xuxeneko han nuen Luixa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 48. orr.

Bihar, tenore berean, soldadu saldo bat igorriko dut.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 150. orr.

Egun berean eta tenore bertsuan, manifestaldi bat gaitza bazen Donostian.  Herria   2002-10-24

Topika honen guztiaren oihartzunak ez da zaila sumatzea tenore bertsuan Euskal Herrian, autokontzientzia nazionalaren espresio bilaketan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 73. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aspaldian beti kantu bera aditzen da urtean bi aldiz, martxoan eta urrian, tenore kanbiatze horiekin...  Herria   2001-11-01

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Igande eguerdiko aperitifa tenorean!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 238. orr.

Hilabete haietan zituen hiru lagunetarik batek goizeko ogia eguerdi arte atxikitzen zuen, bazkal tenorean jateko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 168. orr.

Afal tenorean nehor ez zen oraino handik jinik ehun bat ginen block-ean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 49. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Meza tenore aldatze: [...].  Herria   2004-01-29

6 tenore izan da/du ad

Tenore duk epaile jaunarengana eramateko!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 155. orr.

Neska pollit aztal-mehe bat hurbildu zitzaidan galdatuz zer tenore zitekeen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 80. orr.

Bazuen tenore!  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 59. orr.

Tenore dugu N. jaun artistaren txaleteko ate nagusiak ipar aldera ematen duela esateko.  Berria - Kultura   2006-02-12

Tenore nuen, bada, Dartaietek erakutsitako leialtasun hain zirrikiturik gabea eskertzeko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 96. orr.

7

Ber tenorexean, herriko zazpi laborarik erakatsiko düe ardiak nola biskarratzen diren haixtürrekin.  Herria   2004-05-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egun eta tenore (3); leku eta tenore (3)

tenore ahots (3); tenore berean (54); tenore beretan (12); tenore bertsuan (5); tenore egokian (3); tenore onean (5); tenore txarrean (5); toki eta tenore (3); zer tenore (4)

afaltzeko tenorea (3); aldatzeko tenorea (5); baina tenorea (3); batzeko tenorea (3); bazkaltzeko tenorea (10); bazkaltzeko tenorea zen (3); egiteko tenorea (33); egiteko tenorea da (8); ekintzetara pasatzeko tenorea (3); esateko tenorea (7); esateko tenorea iritsi (3)

etxeratzeko tenorea (5); hartzeko tenorea (14); hasteko tenorea (8); heltzeko tenorea (3); hiltzeko tenorea (4); itzultzeko tenorea (9)

izateko tenorea (3); joaiteko tenorea (5); joateko tenorea (10); lehen tenorea (3); mezako tenorea (3); mezaren tenorea (3)

otoitzaren tenorea (3); partitzeko tenorea (7); pasatzeko tenorea (4); sartzeko tenorea (3)

tenorea arte (3); tenorea badela (3); tenorea da (45); tenorea dela (20); tenorea duk (3)

tenorea etorri (5); tenorea etorria (6); tenorea heldu (11); tenorea heldu dela (4); tenorea heltzen (3); tenorea hurbiltzen (4); tenorea hurbiltzen ari (4)

tenorea iristen (5); tenorea iritsi (27); tenorea iritsi da (7); tenorea iritsi dela (8); tenorea jin (17); tenorea jin zen (3); tenorea jina (16); tenorea jina da (4); tenorea zela (6); tenorea zen (15)

udako tenorea (5); uzteko tenorea (3)

egunak eta tenoreak (5); elizkizunen tenoreak (13); huna elizkizunen tenoreak (3); igandeko mezetako tenoreak (5); mezen tenoreak (4); mezetako tenoreak (10); mezetako tenoreak aldatuak (5); ofizioen tenoreak (4)

zeremonien tenoreak (4)

agurtzeko tenorean (3); bazkaltzeko tenorean (4); ber tenorean (15); bere tenorean (8); den tenorean (8); diren tenorean (3); egiteko tenorean (19); egokitzeko tenorean (3)

emaiteko tenorean (3); emateko tenorean (6); erran tenorean (9); halako tenorean (4); hautatzeko tenorean (4); hiltzeko tenorean (4)

idazteko tenorean (4); kafearen tenorean (3); luhuson ber tenorean (3); ordaintzeko tenorean (3); partitzeko tenorean (6); tenorean heldu zen (3); usaiako tenorean (6)

tenorearen beha (3)

ber tenoretan (7); edozein tenoretan (11); idekia den tenoretan (3); mezetako tenoretan (3); telefona edozein tenoretan (8); tenoretan izanen (3); usaiako tenoretan (5); zer tenoretan (8)

edozoin tenorez (5); jin tenorez (3); tenorez etortzea (3)

partitzeko tenoria (3)


tenore2 ik tenor.

tenoretsu iz

Hiriko soinu guztiak itzali eta gauarenak baizik ez direnak nagusitzen diren tenoretsu horretan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 276. orr.


tenpera iz likido gelatinatsuz eginiko pintura-mota.

Gainera, lanak era guztietako materialekin egindakoak dira: olioa mihisean, akuarela, tenpera, burdina, zinka, brontzea, plastikoak...  Berria - Kultura   2004-08-13

Horma eta eraikuntza zahartüei doana txerkatzen dü esküz apaintü oihal higatü eta plegatü egitüretan margotüz tenpera eta olioan.  Herria   2005-08-04


tenperamendu ik tenperamentu.

tenperamental 1 izond tenperamentuari dagokiona.

Arima subjektuan dago, hau da, gorputzean, honen eraketa tenperamentala bera izanik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 317. orr.

2 aiurri bizikoa.

Nor bere hankak bihurrika, hotzikaraz dardarka bezalatsu, dena epileptiko samarra, baina libertigarria nolanahi ere, oso tenperamentala, nolabait esan beharko banu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.


tenperamentu 1 (orobat tenperamendu g,er.) iz pertsona baten izaera edo aiurria, bere jokaera baldintzatzen duen heinean.

Espirituaren talentuak (ulermena, asmamena, juzgatzeko gaitasuna) edo tenperamentuaren propietateak (erabakimena, intentzioetan tematzea) ontzat har badaitezke ere, ezin dira berez on bezala definitu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 201. orr.

Hanna oso sentibera zen, suminkorra oso, tenperamentu antzemanezin horietako bat; Joachimek zioen bezala: maniako-depresiboa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 67. orr.

Horiek nahasten dituen garra itzali eta trankiltasuna eta oreka lortu arte behintzat, beren bihotza apal eta tenperamentuz menderatua geldituz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 91. orr.

Ugari dira jaiotzetik halako tenperamentuzko jarrera dutenak, eta horrekin betegintza morala ezinezkoa gertatzen da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 91. orr.

2 humoreen araberako izaera.

Grekoek stoicheia deitzen dituzten printzipioetatik ikusten da gorputz guztiak daudela lau elementurekin osatuta: beroa eta ura, lurra eta airea; eta, hain zuzen ere, horiek tenperamentu naturalaren arabera nahastuz azaltzen dira munduan sortuta dauden animalia guztien nolakotasunak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 630. orr.

Banakoaren mailako ez baina espezie mailako gorputz iraunkorrak badiren bezala, lau humoreak edo "tenperamentuak" adibidez, badira unibertsoaren multzoan ere banakoaren mailako iraupena duten gorputz egonkorrak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 194. orr.

Zeren eta harenganik ikasi bainuen, orobat, hainbat arrazoin -Huarte Garazikoak gizon-emaztekien tenperamentuen adierazteko erabili zituenak baino hagitzez ere molde garbiagoan eta gardenagoan, Hipokratesek eta Galenok erabili zituztèn hotzaren eta beroaren, hezearen eta lehorraren teorietarik haratago-, arimaren estalkien desestaltzeko baliatzen zituenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 585. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Honen sustraia inoiz malenkoni tenperamentuan dago, giroan, atsegin ez diren bihotz-hondokotan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 74. orr.


tenperatu izond musikan, tenperazioa jasan duena.

Salterioa, lautea, hiru arrabita, kontrabaxua, bongo moduko danborrak, pianoa eta bost gizonezko ahotsak izan zituen laguntza gisa, juxtu-juxtu tenperatuak, tremolo asko eginaz baina ondo kontzertatuak.  Berria - Kultura   2004-04-07


tenperatura 1 iz eguratsaren hotz edo bero maila. ik hozbero.

Tenperatura zero gradukoa, eguraldia hotza eta gardena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 230. orr.

Tenperaturak gora egin du Europan, «nabarmen».  Berria - Gaiak   2004-08-19

Berrogei gradutik gora egin du tenperaturak eguerdiko hamabietan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 71. orr.

Tenperatura igotzen ari zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

Tenperatura igo ahala, aireak ur-lurrun gehiago behar du asetzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 131. orr.

Eguzki izpi horiek tokiko tenperatura igotzen dute, 5 edo 10 gradutan.  Berria - Gaiak   2004-08-11

Korronteak gutxitu ahala, bestalde, lurreko tenperaturak behera egingo luke.  Berria - Gaiak   2004-09-17

Airearen tenperatura bera ere zero gradutik behera jaitsi dela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 435. orr.

1972ko ekainaren 6an, 6 gradu eta erdira jaitsi zen Donostian tenperatura.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 231. orr.

Gau luzeetako hotz markatuak, eguneko tenperaturak jaitsarazten ditu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 431. orr.

Ipar-ekialdeko haize hotzak eraginda tenperaturak nabarmen hoztuko dira.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Tenperaturak behera egin zuenetik, askoz gutxiagotan agertzen zen besteen aurrean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 335. orr.

Haize bolada nekosoak tenperatura beheratzeaz gainera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 383. orr.

Beherantz zihoan barruko tenperatura etengabe.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 175. orr.

Kanpoko tenperatura 35 gradukoa da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 9. orr.

Ipar Poloko tenperatura subtropikala zen antzina.  Berria - Gaiak   2004-09-08

Negu australean tenperatura larriagoa izango da, 37 gradu zeropetik, edo 45 gradu zeropetik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 328. orr.

21 °C inguruko batez besteko tenperatura zuten eskualdeetan sortu ziren lehenengo zibilizazioak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 74. orr.

2 gorputzaren edo gauza baten berotasun maila.

Goizetan, tenperatura jaisten zitzaionean, Margaritaz eta Andresez galdezka aritzen zen etengabe.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

Izerdi-guruinen bidez eta odol-hodien sare eraginkorraren bidez, gorputzeko tenperatura erregulatzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 85. orr.

Orobat eskaintzen du odolak kontrol-mekanismo bikain bat gorputzaren tenperatura egonkor mantentzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 185. orr.

Egun hotz batean, arteria-odola 36,5 ºC inguruko tenperaturan iristen da besaurrera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 182. orr.

Ardiaren ileak 93 ºC-rainoko tenperatura irits dezake kanpotik tropikoetako eguzkipean, eta, aldi berean, fresko du barrualdea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 78. orr.

Eskuaz uraren tenperatura neurtu ondoren, odol hotzeko animaliak bailiran, murgil egiten zuten batere trikatu gabe.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 104. orr.

Izerdi guruinak garrantzitsuak dira gorputzeko tenperaturaren oreka mantentzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 76. orr.

Beroa kontserbatzeko aipatu diren konponbide burutsu horiekin guztiekin ere, nabarmen jaisten da batzuetan odolaren tenperatura.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 181. orr.

Andres arduratzen zen Luisentzako bainua prestatzeaz eta mutilari tenperatura hartzeaz.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

3 (izenondoekin)

Tenperatura jakin batean, asetasun-puntua iristeraino handitu daiteke aireko ur-lurrun kantitatea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 130. orr.

Horiek guztiak baino hobea da muskulua gauza batean, eta garrantzitsua da gauza: tenperatura handirik hartu gabe funtzionatzen du.Tenperatura apalena -3,5 gradukoa da batez beste (otsailean), eta beroena, 16-20 ingurukoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 52. orr.

Ur-lurrina, honelako tenperatura hotzekin, zuzenean pasatzen da izotzetara, ur likido edo ihintzatik pasatu gabe.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 435. orr.

Urte osoan tenperatura altuekin batera, eurite mardulak ia egunero dituena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 438. orr.

Tenperatura baxuan esfortzu gogorra egin duen Artikoko animaliak bi modu ditu gehiegizko beroa galtzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 79. orr.

Tenperatura apalean urtzen delako, ia konposatu organikoak bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 243. orr.

Banuen gisako izozketa anitzen berri eta ongi nekien hain tenperatura muturrekoek ezin osatuzko kalteak eragiten dituztela edonoren eskuetan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 164. orr.

Tenperatura egonkorrean irakin behar baitu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Ile-larruari eta larruazal leunari dagozkien abantailek zerikusia dute gorputzaren barne-organoak tenperatura konstantean mantentzearekin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 79. orr.

Kontu handiz ibiltzen ginen beti, tenperatura basaleko taulak egiten, etxean ukenduak eta edabeak prestatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 55. orr.

Igelak ez du bizirik iraungo zero azpiko tenperatura oso hotzetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 178. orr.

Tenperatura erreak, urte osoan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 481. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tenperatura igoerak beste ondorio batzuk eragingo dituela ere ohartarazi du EEAk.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Larruazalak baditu, hala ere, nerbio-amaiera espezializatuak, oso tenperatura-aldaketa txikiak sumatzen dituztenak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 83. orr.

Esango didazu ur izoztuaren eta ur irakinaren arteko tenperatura-aldea ehun gradutan banatzea gauza arbitrario bat dela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 169. orr.

Gizakietan eta ugaztun gehienetan, oso eraginkorra da tenperatura-erregulazioa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 179. orr.

Bazuen dendan gela berezi bat, cava bat, hezetasun eta tenperatura-baldintza finkoak zeuzkana, puruak bere onenean kontserbatzeko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.

Ura berotzeko hornigaietan erabiltzen den murgil-berogailuan, tenperatura-sentsore batek korrontea itzaltzen du tenperaturak maila jakin bat gainditzen duenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 195. orr.

Egun hartan haurdun geldi nintekeen ala ez begiratu behar nuen nire tenperatura-taulan, Oginok asmatutako egutegi famatuan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 80. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Klima epeletako biztanleen gorputz-tenperatura bera dute eskimalek eta hotentoteek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 265. orr.

Lurrinketa kontrolatuaren bidez, gorputzaren barne-tenperatura egonkortzen laguntzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 12. orr.

6 irud/hed

Ostiralean Wall Streeten izandako galerak ahazteke zeudela, Ekialde Hurbileko tenperatura politikoak gora egin du.  Berria - Ekonomia   2004-03-23

Athletic turkiarren zain dagoela, futbol tenperatura gora doa Bilbon.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

airearen tenperatura (6); barne tenperatura (4); barruko tenperatura (3); batez besteko tenperatura (11); bere tenperatura (3); gorputzaren tenperatura (3); gorputzeko tenperatura (11); gorputzeko tenperatura neurtzeko (3); gradu inguruko tenperatura (3); graduko tenperatura (8); kanpoko tenperatura (5); lurreko tenperatura (4)

tenperatura aldaketa (9); tenperatura aldaketak (5); tenperatura altua (3); tenperatura altuak (8); tenperatura altuetan (3); tenperatura baxuak (4); tenperatura baxuan (6); tenperatura bera (5); tenperatura egokia (5); tenperatura eta atmosfera (3); tenperatura gora (3); tenperatura gradu (6); tenperatura hotza (4); tenperatura igotzen (5); tenperatura jakin batean (3); tenperatura neurtzeko (4); tenperatura neurtzeko gailuak (3); tenperatura oso baxua (4); tenperatura zero azpitik (8); tenperatura zeropetik (3)

uraren tenperatura (14); zero azpiko tenperatura (4)

muturreko tenperaturak (3); tenperaturak behera egingo (3); tenperaturak gora egin (3); tenperaturak gora egingo (3); tenperaturak hoztu (3); tenperaturak igo (3)

gorputzaren tenperaturan (3); graduko tenperaturan (5)

graduko tenperaturarekin (5)

tenperaturaren arabera (4); tenperaturaren igoera (4)

tenperaturek gora egingo (3)


tenperazio iz musika-interbaloen doitzea, interbaloen afinazio berdinean datzana.

Albokak berak, tresna gisa, azken urteetan izandako aldaketak ere tenperazioa, zulo berriak, material berrien erabilera... oso lagungarriak izan dira, alboka, panderoarekiko ezinbesteko lotura gaindituta, beste tresna batzuekin batera jotzeko aukera zabaldu baitute.  Berria - Kultura   2004-11-05


tenpesta 1 iz ekaitza.

Filipinetan orrona edo tenpesta izigarri batek herri horren ekialdea funditu du.  Herria   2004-12-09

Zeren eta, La Hispaniolatik berrehun bat legoatarat geundela, tenpesta izugarri hark inarrosi baitzituen galeoi-flotako galeoi guztiak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 520. orr.

Louiseren batela tenpesta erdian hinki-hanka bazebilela ohartzean, jendez betetzen ari zen tabernako zerbitzariari neskak bi whiski gehiago manatu zizkion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 231. orr.

2 irud/hed

Ene lehen tenpesta ene lehen amorioa izan zen, eta amorio hura koadro bateko gazte segail bat izan zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 589. orr.

Aitzinetiko tenpestak itoak nituen, apezturik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 96. orr.

Ordu arte bere existentzia mekanikoki bezala iragana zitzaion, tenpesta bortitzik gabe.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 129. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Elür tenpesta baten gatik hamarrak kokatürik dira Iratiko etxola hortan, eta hor banazka banazka ehorik dirate.  Herria   2001-11-01


tenplario 1 izond Tenpleko Zaldunen ordenakoa.

Monje tenplarioek eraiki omen zuten Eunateko eliza ospetsu bezain misteriotsua.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 64. orr.

-Zaldun Tenplarioek Erdi Aroko ordena erlijioso eta militar bat osatzen zuten -azaldu zuen Imanolek-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 194. orr.

2 (izen gisa)

Ez zegoen jakiterik Luvino preso politikoa izan zen, lapurra izan zen edo tenplario baten alaba izan zen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 99. orr.

Gu kaputxinoak bertara etorri baino lehen ere, tenplarioen ospitalea egon ote zen aipatzen dute, Santiago bidean zihoazen erromesentzat eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 43. orr.

Tenplarioek eraikitakoa edo.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 193. orr.

Historiak oroitarazten dizkigu [...] garrantzi handia izan zuten hiru militar ordenak, Santiagorena, inguru hauetan, Loion hain xuxen, sortua, Tenplarioena eta Jerusalemeko San Joanena.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 216. orr.


tenplatu, tenpla, tenplatzen (orobat tenplau) du ad epeldu, gozatu.

Iaz idatzitako ipuin luzea, tenplatzen utzi zenuena, irakurtzen duzu berrir.o  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 56. orr.


tenplau ik tenplatu.

tenple 1 iz aldartea.

Mikelek beltz berezia eta patata tortilla pintxoa behintzat atera zizkion, eta beste tenple batean zihoan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 64. orr.

Ahizpak eramana zuen [...] Perikoren agurrerako gelditzen ziren orduak urritu ahala bere tenplea okerrera egiten ari zela ikusita.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 125. orr.

Bonboi batek ez digu bizitza salbatzen, baina gustua aldatu bai momentu batez; eta gustua aldatuta, beste tenple batean gaude aurrera egiteko.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 411. orr.

-Gorputza tenple epiko halako batez sentitu behar dut laurehun orrialdetik gorako eleberri baten kontatzen zaizkidan ibilerei ekiteko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 88. orr.

2 naretasuna, asaldagaiztasuna.

-Polizia izango zuan eta adarra jo gura izango zian, jolastu, hire tenplea hausteko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 180. orr.

Tenplea bazuen gizonak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 42. orr.

Tenple itzeleko gizona zen -esan zuen bisitariak hura ikustean-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 193. orr.

3 tenperatura.

Halaxe Italiak ere, iparraldeko herrien eta hegoaldeko herrien tartean jarrita, bi alde horietatik hartutako gauzak nahasten ditu eta tenple oneko ezaugarri orekatuak eta ukaezinak erakusten ditu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2770. orr.

Tenple oneko klima.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 481. orr.

Eta erremolatxa buru luzeak, tenple onenaren zain, gurdika-gurdika, ukuilu eta mandio bazterrean gordetzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 419. orr.

Hotz-beroa tenplean jartzen doan neurri berean, euriak Ebro aldetik dira usuago.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tenple oneko (4); tenple onekoa (3)


tenplete iz eraikin txikia, zenbait zutabek eusten dioten kupula batek osoatua. ik pabiloi; kiosko.

Katedrala erakutsi zidan, Armen Plaza, Errege Gudaros-tearen gaztelua, Tenpletea, Antzoki handia, Floridita zaharra -daikiriaren sorlekua-, Espainiaren enbaxada...  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 205. orr.


tenplo ik tenplu.

tenplu (orobat tenplo) 1 iz elizkizunetarako edo jainko bati gurtza egiteko prestaturiko eraikin publikoa. ik jauretxe 3; eliza; pagoda.

Leku horretan santutegiak jarri zituzten beren jainko hilezkorrentzat, eta tenpluak eraikitzen hasi ziren.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1810. orr.

Jainko guztiei ez baitzaizkie denei estilo bereko tenpluak egin behar.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2090. orr.

Gainerako jainko guztien tenpluak egiteko ere leku egokiak bilatu behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 850. orr.

Prestatua zeukan marmol-kopuru handia tenplu bat egiteko estilo doriarrean, baina bere asmoak aldatu eta material horrekin tenplu joniarra altxa zuen Bako jainkoaren izenean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1890. orr.

Aberatsek jauregiak eta tenpluak eraiki zituzten Shiva jainkoaren ohoretan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 190. orr.

Tenplu bat eraiki zion Venusi, eta mila emagaldu sagaratu zituzten bertan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 35. orr.

Tenpluko atarian hil zuten, aldarearen oinean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 64. orr.

Ezin dezake tenplu batek konposizio egokia izan proportziorik eta erlaziorik gordetzen ez badu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1470. orr.

Egunoro aritzen zen tenpluan irakasten.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 167. orr.

Tenpluen eta elizgizonen aberastasunek zirrara handia egiten digute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 142. orr.

Tenpluak greziar jainko-jainkosei eskainita daude.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 40. orr.

Tenplu hori arratoiei eskainia da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 24. orr.

Ez dakit noiz hasi zen Mundu Sakratuko Tenpluaren kontu horrekin, baina ez da eliza arrunt bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 308. orr.

2 (izenondoekin)

Meskitetan, sinagogetan edota tenplu ortodoxoetan ere badu tokia Respeto-k.  Berria - Kultura   2006-01-03

Ohikoak dira tenplu hinduen edo mezkiten kontrako erasoak.  Berria - Mundua   2006-03-10

Bazekien Hare Krishnakoen tenplu nagusian egona zela ("etxe gorri handi bat, Brooklyngo Henry Streeteko 439an dagoena").  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 62. orr.

Tenplu eder bat ere badago, Poseidon jainkoari eskainia.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 31. orr.

Premia larri batek bultzatuta, tenplu bitxi hartan sartu eta, astiro-astiro, zutabe erraldoi haien artetik ibiltzen hasi nintzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 73. orr.

Tenplu sakratuak eraikitzeko arauei eta leku horien proportzioei buruzko kalkuluak hirugarren eta laugarren liburuetan emango ditut. The Circus izenak dioen bezala, zirkulu bat da, eta erromatarren tenplu biribiletan oinarrituta dago.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 850. orr.

Egiten dira tenplu zirkularrak ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2070. orr.

Tenplu greziarraren irudi idealean gauzatzen zen arkitektura dintelduaren kodifikatzaile handia izan zen Vitruvio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 250. orr.

Etxera aurretik, Sorbonne aurrean geratu eta tenplu greziar bati bezala begiratu zion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 26. orr.

Tenplu dipteroak zortzina koloma ditu aurrean eta atzean, baina bi koloma-ilara ditu santutegiaren inguru guztian; honelakoa da Kirinoko tenplu doriarra, eta Efesoko Dianaren tenplu joniarra.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1550. orr.

Prestatua zeukan marmol-kopuru handia tenplu bat egiteko estilo doriarrean, baina bere asmoak aldatu eta material horrekin tenplu joniarra altxa zuen Bako jainkoaren izenean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1890. orr.

Presidentea tenplu budista batera zihoan.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 137. orr.

Mundu galanteko tenplu zerutarrei eta izar distiratsuz jositako eterrari begira.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 375. orr.

Zeruko tenplu trumoilariak eror ez daitezen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 91. orr.

Tenplu Nagusia New Yorkeko hiri santuan du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 258. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Garai batez idazki sakratuak azaltzen eta tenplu-zeremoniak egiten zituzten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 57. orr.

Bere hiriak (suntsitu gabe) bertan behera utzi eta, berrogeita hamar edo ehun milia harantzago, oihan beti ere berdinean, beste tenplu-hiri erabat berri bat eraikitzearren ospa egiten duen herri bat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 63. orr.

Kolomen ordez, adibidez, kanabera luzeak jartzen dira, frontoien ordez panelak hosto kiribil eta bolutekin, eta baita argimutilak ere, gainean tenplu-irudiak eusten dituztela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3390. orr.

Tenpluen antolaketaz aritu nintzen, eta tenplu-mota desberdinak aipatu nituen, alegia, zenbat diseinu-estilo dauden eta horietako bakoitzari zein xehetasun dagokion.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1770. orr.

Tenplu-tipo nagusiak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1530. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Rhind papiroa atera zuen handik; XIX. mendean Ramses II.aren hil-tenpluan, Tebasen, aurkitutako bilkariaren faksimile bikaina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 190. orr.

Ez dago ezer gozoagorik jakintsuen doktrinak ondo eraikitako goi tenplu nareetan bizitzea baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 99. orr.

5 irud/hed

-Kopernikok tenplu ezin ederragotzat zian unibertsoa, eguzkiaren lanparak argitua, eta arrazoin zian.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 259. orr.

Cogito, edo arrazoia dut existentziaren tenplu.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 96. orr.

Ez al dakizue zuen gorputza Espiritu Santuaren tenplu dela?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 142. orr.

Denok batera haren tenplu gara eta gutariko bakoitza ere banan-banan haren tenpluak gara.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 352. orr.

-Ustelkeriaren tenplua suntsi dezagun!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 203. orr.

Ospetsu bihurtzeko, eta zientziaren tenplu modernoetan jarduteko eskubidea lortzeko?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 95. orr.

Eskolapiori, Osasunari eta honelako beste jainkoei eskainitako tenpluak egiten badira, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 570. orr.

Batzuetan, bost izarreko ostatu handiosa izan, elkarte gastronomiko umila izan, elikagaien tenplu horietan diharduen apaiz "profesionala" da eraldatzailea [...]; besteetan, militante amateur hutsa izaten da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 14. orr.

Tabernetako komunak dira komunio horren tenpluak, eta zulo haietan, Ostia Biribila gurtu beharrean, karnetarekin egindako Lerro Zuzena gurtzen dugu, eta itsu-itsuan sinesten han dagoena kristoren gorputz kimikoa dela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 26. orr.

6 Jerusalemgo tenplua.

Horregatik, bertan eraiki eta sagaratu zuten tenplua, Jainkoaren bizilekua, hurrengo belaunaldi guztietarako.  Elizen arteko biblia   Tb 1,4

Jesus tenplutik ateratzean, bere ikasleetako batek esan zion: -Maisu, begira nolako harriak eta nolako eraikinak!  Elizen arteko biblia   Mk 13,1

Harri handi eta aukeratuak ebakitzeko agindu zuen erregeak, tenpluaren oinarritarako.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,31

Goizeko gorazarrea tenpluan.  Elizen arteko biblia   Sal 135,1 tit

Jainko-herriaren gorespena, tenplura sartzean.  Elizen arteko biblia   Sal 100,1 tit

Jesus tenpluan dago, eta eskriba eta farisauek andre bat dakarkiote adulterioan erori dena.  Herria   2005-02-17

Ez al duzue Liburu Santuetan irakurri apaizek tenpluan larunbatero atseden-legea hausten dutela, horregatik errudun izan gabe?  Elizen arteko biblia   Mt 12,5

Juduen kalendarioan Tenpluaren eskaintza eguna.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 83. orr.

Tenpluko hondakinen gain deitorea.  Elizen arteko biblia   Sal 74,1 tit

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tenplu (4); beste tenplu (4); dianaren tenplu (4); eraiki dizudan tenplu (6)

tenplu aurrean (4); tenplu barruan (6); tenplu joniarra (3); tenplu joniarrari buruz (3); tenplu sakratuak (3); tenplu sakratuen (3); tenplu santua (4); tenplu santuan (4)

urrezko tenplu (3); zure tenplu (8); zure tenplu santua (3)

dianaren tenplua (3); jainkoaren tenplua (9); jaunaren tenplua (7); jerusalemgo tenplua (3); tenplua betetzen (4); tenplua eraiki (7); tenplua eraikitzeko (18); tenplua eraikitzeko asmoa (4); tenplua eraikitzen (4); tenplua eta aldarea (3); tenplua garbitu (3); tenplua ireki (4); tenplua profanatu (3); tenplua suntsitua izango (3)

tenpluak egiten (3)

jainkoaren tenpluan (4); jaunaren tenpluan (4); jesus tenpluan (4)

tenpluan aurkitu (3); tenpluan bertan (3); tenpluan egon (3); tenpluan irakasten (9); tenpluan irakasten ari (3); tenpluan sartu (6); tenpluan sartzeko (3)

tenpluaren aurrealdean (3); tenpluaren aurrean (5); tenpluaren ekialdeko (3); tenpluaren eraikuntza (6); tenpluaren eskuinaldean (3); tenpluaren garbikuntza (6); tenpluaren inguru guztian (4); tenpluaren inguruan (3); tenpluaren kontra (3); tenpluaren zabalera bera (3); zure tenpluaren maiteminak (3)

tenpluko altxortegira (3); tenpluko arduradun (3); tenpluko atarian (4); tenpluko ate (8); tenpluko ateak (6); tenpluko hondaketak (5); tenpluko horma (3); tenpluko hormak (3); tenpluko laguntzaileak (9); tenpluko ontziak (3); tenpluko sala (5); tenpluko sarrerara (3); tenpluko tresnak (5)

tenplura eraman (5); tenplura joan (10); tenplura joan zen (6); tenplura sartu (3); tenplura sartzen (3)

tenplurako zerga (3)

jerusalemgo tenplutik (3)


tenplutxo iz tenplu txikia.

Jaio eta laster Kanchipuran-go tenplutxo batean utzi zuen amak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 128. orr.

Gazteluaren hegalpeko zokondo batera egin genuen, han oihalezko tenplutxo modukoa baitzuen atondurik, bere aldare, kandela, gurutze eta enparauekin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 293. orr.


tenpo ik tempo.

tenpora 1 iz pl liturgia-urtearen lau aroen hasieran barau eta bijilia egiten zen hiru egunak.

Lehen ageri ez ziren udaberriko tenporak ere hor azaltzen dira Erroman IV. mendearen azken alderako garizumako tenpora bezala.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 90. orr.

Ez dakigu nondik datorren eguraldiaren eta haizeen eta tenporen lotura eta korapiloa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 92. orr.

Uztaren inguruko otoitz-egun tenporetako hauek, Erromatik hasi, eta, pixkanaka, Europako beste eliz-elkarteetara ere zabaldu ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 223. orr.

Lizarriturrik kontatzen duenez, haien aitona zenak, tenporetako azken egunean, gaueko hamabietan, azaoa deitzen zitzaion gari lasto bala sutzen zuen etxe-goiko zelaian; keak iparrera joz gero, hotza zetorrela seinale, eta hotzarekin izoztea eta gosea.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 13. orr.

Kontuak kontu, zozomikote eta tenporekin bueltaka zebilen fraide batek ikusi omen ninduen aurrena, elizako ate ondoan, saskitxo batean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 14. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Feria quarta tenporum, bai, halaxe seinalatzen zuen, eta urtean lau bider errepikatuko zirenez tenpora-egunok, data seinalatzeko pregoian ere lau bider ziotsan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 21. orr.

Halako batean heldu nien tenpora-kontu haiei eta atera nahi izan nien beren zimurduretan gorderik izan zezaketen zuku gordea...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 167. orr.

3 koarta-tenpora (orobat kuarta-tenpora g.er.) iz

769ko urtean, Karlomanok berak gomendatu zien gotzainei koarta-tenporak gogorarazteko duten obligazioa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 91. orr.

IV. mendean, Elizak orduko liturgia-egutegia finkatu zuenean, koarta-tenpora egunak 14ko Gurutze Santuaren egunaren ondorengo asteazken, ostiral eta larunbatean seinalatu zituen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 362. orr.

Eguraldiaren errebueltak eta gora-beherak koarta-tenporekin loturarik baldin balute edo baldin badute, hori norbaitek usnatu eta antzeman duelako da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 91. orr.

Martxoaren abiera inguru horretan bai, hor egokitzen dira gehienbat, koarta-tenpora garizumakoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 96. orr.

Udazkeneko koarta-tenporak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 361. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tenpora egun (5); tenpora egunak (7)

udaberriko tenporak (3); urriko tenporak (3)

koarta tenpora (8); koarta tenporak (24); koarta tenporen (11); koarta tenporetako (7); koarta tenporetan (3)


tenporada iz denboraldia.

Laussunnek beste tenporada batez gera zedin nahi zuen, baina askoz handiagoa zen Rouenen proposamena".  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 63. orr.

Kafetegiren batetik edo dendaren batetik irten berriak, ibilgiro ona eta hurrengo tenporadako arropak ikustera joanak biak, auskalo, guti fida ezkontzarako soinekoa erostea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 166. orr.


tenporal1 (orobat denboral g.er.) 1 izond denborari dagokiona.

Finitutasun espazial hau, ostera, infinitutasun tenporalez konpentsatzen dute.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 11. orr.

Beste asko idazle eta artisten presente zaharra, gure gune tenporalean bizi garenontzat "klasiko" bilakatu da orain.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 148. orr.

Ezin da kasualitatetzat jo su-etenaren iragarpenaren eta manifestazioaren lotura tenporala.  Berria - Harian   2006-03-25

Idazleak koordenada espazio-tenporal konkretu batzuetan idazten du, emakume den aldetik, euskaldun den aldetik.  Berria - Kultura   2004-10-07

Hori ez da materialtasun sentigarria, kualitatiboa [...] hautemate-espazioaren kokapen espazio-denboral berak zatitzen duena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 119. orr.

2 denbora-tarte bat baino irauten ez duena; betierekoa ez dena.

Gizaki batzuek betiko gauzak maite dituztela, beste batzuek, berriz, tenporalak, nabarmena da; eta arestian onartu dugu bi lege daudela, bata betikoa, bestea tenporala.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 119. orr.

Nahimena gauza tenporaletatik apartatu behar dugula eta betiereko ongiaren gozamenera bideratu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 147. orr.

Haur hura betiko zegoen kondenatua, zeren pena eternala baitzen bekatu mortalaren ordaina eta ez pena tenporala...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 219. orr.

3 espirituala ez dena.

Hasiera batean gizakiak edukin erabat tenporala eman behar badio ere bere meditazioari, hala nola gure Jaunaren Jaiotza, egintzak, bizitza eta etsenpluak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 36. orr.

Ez dira batere arduratzen gauza tenporalez, baina kartsuki eta ahalegin osoz saiatzen dira egunero, galtzeko zorian dauden arimak munduko hutsalkerietatik ateratzen eta beren artera eramaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1149. orr.

Ez dugu kristautasunaren eraginkortasun tenporalean aski sinesten.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 9. orr.

Kontua da ezen fraideak senarrak baino maizago jasotzen zuela Catalinaren ondasun tenporalen fruitua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 285. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lege tenporalaren (3)

lobulu tenporaleko (8); lobulu tenporaleko epilepsia (3)

lobulu tenporalen (5)


tenporal2 izond lokiari dagokiona.

Atzealderantz, lobulu tenporaletaraino iristen zen, eta beherantz, berriz, dientzefalo nahiz garun-aurreraino.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 61. orr.

Amnesia batik bat lobulu tenporalen lesioak eragina bazuen ere, dientzefaloko eta lobulu frontaletako lesioak ere egin zioten berea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 70. orr.

Amnesia sakona zuen, lobulu tenporaleko entzefalitis batek eragina.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 79. orr.

Ezin da kasualitatetzat jo su-etenaren iragarpenaren eta manifestazioaren lotura tenporala.  Berria - Harian   2006-03-25


tenporal3 iz ekaitza.

Itsasoko tenporalak, hirutan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 145. orr.

Tenporal eta ekaitzen aldetik, bi izugarriak gertatu ziren Mediterraneo aldean: Manga del Mar Menor lur besanga apurtu zuen, 1598an.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 110. orr.


tenporaltze (corpusean denboraltze soilik) iz tenporal bihurtzea.

Uko egiten diot denboraltze eredu uniformeari deskribatzeko, jardute diskurtsibo bakoitzari dagokionean, bere metatze, baztertze, berpizte, arauak, bere berezko deribazio erak eta lozagia sartzeko jarraitasun ezberdinen gainean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.


tenporizadore iz makina, lehergailu eta kidekoen piztea automatikoki kontrolatzen duen gailua.

Autoaren barruan isurkari lehergarriz beteriko ontzi bat zegoen, tenporizadore bati lotuta.  Berria - Mundua   2004-03-16

Lehergailu biek antzeko ezaugarriak zituztela gaineratu zuten, zirkuitu elektrikoa eta tenporizadore bana hain zuzen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-15

Lehergailuak tenporizadoreekin zartarazi zirela jakinarazi zuten herenegun polizia iturriek.  Berria - Euskal Herria   2004-08-24

«Armategi txiki bat» ere bazuten furgonetan: 32 kilo amonal, sei kilo bolbora, granadak, bi kohete-jaurtigailu, Uzi motako pistola metrailadorea, lau kutxa kartutxo, bai eta lehergailuak egiteko bederatzi detonagailu eta tenporizadoreak ere.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11


tenporizagailu iz tenporizadorea.

Ez zuten sutea eragin zezakeen tenporizagailurik aurkitu.  Berria - Harian   2005-06-14

Leherkari mota amonio-nitratoa dela eta tenporizagailu elektrikoen bitartez zartarazi zituztela adierazi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05


tensio ik tentsio.

tentabide iz tentaldia; tentatzeko bidea.

Tentabidean egon nintzen atari inguruan barrandan gelditzeko, zer gizaseme klase ote zen jakitearren Kristinaren itxoinaldi amultsuaren merezient.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 194. orr.


tentagarri (76 agerraldi, 41 liburu eta 14 artikulutan) 1 izond tentatzen duena. ik tentatzaile.

Silikonaz puztutako azal margulean aureola eguzkitsua tatuatuko zuen, pirikorna arrosaz osatutako marrubi tentagarria.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 98. orr.

Pelikuletan ikusten diren ohe tentagarri horietakoa zirudien.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 37. orr.

Rosekiko jakin-minak, baina, ez zion galarazi zango erakargarriak edota begirada tentagarriak estimatzeko aukera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 44. orr.

Denik-eta begirada iruditzen zait ez duela odol-kontuetan nahastu nahiko, ez bada diru-sari tentagarri baten truke.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 39. orr.

Orain ulertzen al duzu, maitea, zer-nolako miragarri, zer-nolako enigma tentagarri bihurtu zinen niretzat, ni nintzen haurrarentzat!  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 15. orr.

Zorrotzenaren ausardia tentagarri bat, izugarritasunaren irrikaz dagoen ausardia bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 133. orr.

Zein modu tentagarrian agertzen den, itzalgaizka, logalea!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Egin genezakeela esaten zigun nagusiak, ordea, eta oso baldintza tentagarriak ipini zizkigun.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 213. orr.

Adimenaren ezagutza hutsa eta oinarri-esakuneak bakarrik eta gainera esperientziaren mugez goiti erabiltzea oso erakargarria eta tentagarria denez gero [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 58. orr.

Ideia txoro hori erakargarria iruditu zait, guztiz tentagarria.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 51. orr.

Gertutik ikusita tentagarria iruditu zitzaion Ane Lizarazu, begiak betetzeko gorputz lerdena baitzeukan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 240. orr.

Oso tentagarria gertatzen zaie gobernuei truke-tasen bilakaera gidatzea, ekoizle nazionalen merkatu-kuotak handiago daitezen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 69. orr.

Tentagarria egin zitzaidan proposamena.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 122. orr.

Hain tentagarria egiten zitzaidan, hain zirikagarria, hain desiragarria, non irribarrea atera zitzaidan, antza.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 377. orr.

2 (adizlagun gisa)

Aske gelditzeko aukera daukazu eskumenean, tentagarri, eta galdezka ari zaizu behin eta berriz zure burua: [...].  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 258. orr.

Baina Justina ondoan zuela, haren gorputza soinekoaren azpian tente eta tentagarri sumatu zuela, damu izan zen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 156. orr.

Une batez eta zeharka ikusi nuen zakila izter baten gainean zeukala, tentagarri etzanda.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 19. orr.

Magala usaintsu eta garden barrendua dute, amodiorako zabalik, emakumeen haragi guztia baino tentagarriago.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 272. orr.

• 3 iz tentazen duen gauza.

Han sentitu nuen lehen aldiz neure burua hiltzeko posibilitatea ere, ez dakit sentsazio krudel bat bezala edo tentagarri ezin eztiago bat bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 608. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

oso tentagarria (4)


tentakulu 1 iz garroa.

Epaitegiak Isham Rashafi zigortu zuen, bi urteko kartzelara, Antton Bereziartu eta Ekaitz Armesto bere lagunekin batera, Agon Saron 23B-34 Gasteizko hiritarrari tentakulu bat labanaz mozteagatik; tentakulu hura, gainera, ez zen birsortzera heldu, Santiago ospitaleko exomedikuek espero bezala.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 75. orr.

2 irud/hed

Margeren salaketari esker, Interpolek desartikulatu ahal izan ditu erakunde beldurgarri horrek ia mundu guztian zehar sakabanaturiko tentakulu lindirgatsuak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.


tentalari (orobat tentari) 1 izond tentagarria, tentatzailea.

Haiek irribarre tentalariak eskaintzen zizkiguten eta, luze gabe, norberaren aukerak nabarmentzen joan ziren.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 18. orr.

• 2 iz tentatzen duen pertsona.

Agian oraintxe bertan hiri honetako ehundaka neska Robertson hau bezalako tentalari bihozgabe eta maltzur baten atzaparretan erortzeko zorian daude.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 524. orr.

Tentariak, hiru bider hurbildurik, esan zion: Jainkoaren Semea bahaiz, esaiek ogi bihur daitezela; jaurti ezak behera heure burua; eta hau guztia emango diat, ahuspez gurtzen banauk.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 157. orr.


tentaldi (307 agerraldi, 51 liburu eta 32 artikulutan) 1 iz desegokia gerta daitekeen zerbait egitera bultzatua sentitzen denaren egoera; tentatzen duen gauza. ik tentazio.

Jaunaren ardiek berari jarraitu zioten larrialdian eta erasoaldian, lotsabidean eta gosean, gaixoaldian eta tentaldian.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 123. orr.

Gogoan izan neska batek mutil bati egiten dion tentaldi bakoitza naturari egindako oparia dela.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 174. orr.

Eskaintzen ari den erreforma estatutarioa tentaldi bat izan daiteke EAJrentzat.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Beste tentaldi batzu ere ez ote luzkete Bush eta halakoek, Irakian egin dutena egiteko Iranen ere?  Herria   2005-11-03

Egunero zirikatzen gaituzte tentaldi hauek, Jauna, atsedenik gabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 251. orr.

Jesus tentaldian garaile.  Elizen arteko biblia   Lk 4,1 tit

Santuaren tentaldiak, eta nola haietako bat gainditu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 352. orr.

Heriotza hurbiltzean, ekaitzaldi oro baretu eta tentaldi oro gaindituta, lasaitasun eta bake miragarria izango du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 311. orr.

Gerria oso makurtua zuen, bularra oso irtena, erronka bat bailitzan aurkeztua, tentaldi bat bezala eskainia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 239. orr.

Badakigu idazle guztiek izaten dutela une batean edo bestean obra erotikoren bat idazteko tentaldia, eta ea tentaldi horretan erortzen diren, tentaldiak erortzeko izaten baitira, eta ez pasatzen lagatzeko.  Berria - Kultura   2004-03-24

Nola Rizerio anaia tentalditik askatu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 308. orr.

Aurrerantzean ez zaitezela deabruaren tentaldi eta zirikaldi horiek inori aitortzera behartua sentitu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 559. orr.

Mendizaleek txakurrak gehienetan loturik eramaten dituzte, baina anitzetan, libre uzteko tentaldia handia da, artzainei larrialdiak eraginez.  Berria - Euskal Herria   2004-04-20

Haragiaren tentaldia.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 119. orr.

Zu izan baitzara gizona tentaldira eraman duen lehena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 154. orr.

Nork lagunduko digu tentaldian?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 257. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bere izpiritu ahula Jeannetteren bihurguneen tentaldi indartsuari nagusitu bazaio, bekatu batek bertze bekatu bat eragotzi duelako izan da.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 145. orr.

Laster huts egin zioten Jainkoaren kontsolamenduek, eta tentaldi larriek astindua aurkitu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 300. orr.

Handik gutxira, haragizko tentaldi sutsu bat nabaritu zuen bere baitan, bere arnasaz ikatzak goritzen dituen etsaiak eraginda dudarik gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 767. orr.

Tentaldi gogorra etorriko baita zuen gainera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 250. orr.

Jainkoa tentaldi beldurgarriekin baitator, frogakizun izugarri, neurriz kanpoko eta pentsaezinekin.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 50. orr.

Tentaldi astunen erasopean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 306. orr.

Deabruak, bada, haragizko tentaldi bortitza eragin zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 353. orr.

Tentaldi gainditua, Jaunak bere zerbitzariaren arima berekin esposatzeko erabiltzen duen eraztuna da nolabait.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 354. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez gogortu bihotzak, errebelde izan zinetenean bezala, tentaldi-egunean basamortuan bezala.  Elizen arteko biblia   Heb 3,8

Tentaldi-garaian eta baretasuna iritsi arte.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 74. orr.

Zer aitortzen dizut, Jauna, tentaldi mota honetan?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 252. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gure herriak baketu nahi badira, borondate onezko hitzarmenak ez dira aski; mendeku tentaldietan ez erortzeko beste biderik hartu behar da.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 8. orr.

Hirugarren arauaren guztiz kontrakoa lehorraldia deitzen dut, hala nola arimaren ilunpea, gogo-nahastea, gai purtzil eta lurkoietarako lera, zenbait nahasketa-tentaldiren ezinegona, fede-ezaren dardarizoa, [...].  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 187. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atsekabe eta tentaldi (4); deabruaren tentaldi (5); espirituko tentaldi (4); haragizko tentaldi (4); tentaldi garaian (3); tentaldi guztiak (6); tentaldi guztiz larria (3); tentaldi larri (3); tentaldi larri batetik (3); tentaldi oro (3)

deabruaren tentaldia (7); dena deabruaren tentaldia (4); tentaldia egon (3); tentaldia izan (5); tentaldia izan zuen (3); zure tentaldia da (3)

tentaldian erori (6); tentaldian erortzen (3); tentaldian ez erortzeko (6)

tentaldiari eutsi (3)

tentaldietatik libre (3)

tentaldira eraman (3)


tentalditxo iz tentaldi txikia.

Hartara ahalik eta arinen zihoala, tentalditxoren bat edo beste izan zuen korrika hasteko, baina berehala baztertu zuen ideia hura, hartan hasiz gero belauna agian kexatu bakarrik ez, eta min egiten hasiko zitzaion-eta.  Berria - Kultura   2004-08-26


tentaleku iz tentatzeko lekua.

Leku hari Masa eta Meriba -hau da, "Tentalekua" eta "Auzilekua"- eman zion izen, han berari aurpegi eman eta Jauna tentatu zutelako,  Elizen arteko biblia   Ir 17,7


tentamendu iz tentatzea, tentaldia.

Eta, txakurrarekin bakarrik zaudela, tentamendu gaixtoren bat izan dezakezu, eta pozoinen bat-edo eman diezaiokezu, edo katetik laxatu...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 430. orr.

Eta norbaitek kartaren hausteko edo haren erretzeko tentamendurik balu, jakin beza ezen maradikatu egiten dudala lerro hauetarik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 631. orr.

Zeren, bertzenaz, Joanikot harekin ezkontzeko tentamenduan sar baitaiteke, setakeriaz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 356. orr.

Baldin tentamenduaren lur linburietan labaintzen eta linburtzen banintzen, [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 383. orr.


tentari ik tentalari.

tentatu, tenta, tentatzen 1 du ad norbait zerbait egitera, bereziki gauza desegoki edo debekatuetara, edo bekatura, bultzatu; norbaitentzat zerbait erakargarria gertatu.

-Tenta zaitzaket, Marge?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 28. orr.

Lagunak Kamila tentatzea eskatu zion Lotariori, emakumearen leialtasuna frogatzeko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 77. orr.

Lehenengo, hiritik kanpora eramango dut, tenta dezakeen guztitik urrun.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 35. orr.

Zergatik hartu duzue elkar Jaunaren Espiritua tentatzeko?  Elizen arteko biblia   Eg 5,9

Erabakia ondorio guztiekin hartu geninan, eta hortik aparte, oraintsu esandakoa, hobe deabrua ez tentatzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 160. orr.

Nor bere grina txarrek tentatzen dute, horiek dute liluratzen eta erakartzen.  Elizen arteko biblia   St 1,14

Bada ordubete morroi mardul honen ipurdiak tentatzen nauela, eta iritsi da berarekin dudan zorra kitatzeko unea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 187. orr.

Bigarren aukerak tentatzen omen zuen erregea, kutxa hartan altxor izugarriak, mapa harrigarriak, harri filosofala eta betiko gaztetasunaren edabea gorderik zeudela usteak emanda.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 19. orr.

Italiarrek oraingoz kale egin dute Gas Natural tentatzen.  Berria - Ekonomia   2006-02-23

Haren jarrera positiboa eta guztiz aldekoa, jolas egitera tentatu nuenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 112. orr.

Goñiko zaldun Teodosio bere gurasoak hiltzera tentatu zuen fraile deabrua ere gaztelu gaitz honetakoa ote zen uste du jendeak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 124. orr.

Aurrekariek ere Realaren aldeko apustua egitera tentatzen dute.  Berria - Kirola   2006-03-22

Hari fusilaz tiro egiteko tentatua izan naiz une batez.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 84. orr.

Inoiz tentatua edo gogogabetua sentitzen naizenean, aski dut nire lagunaren alaitasuna ikustea, tentalditik eta gogogabetik barruko eta kanpoko alaitasunera itzultzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 704. orr.

Ba... begira, tentatzen nau... Saio modura...  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 68. orr.

Egitasmoak tentatzen ninduen, asko, adore faltak paralizatzen ninduen neurri berean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 109. orr.

-Zuhaurk ere egin dezakezu ihes... -tentatu nuen, ene asmoen bigarren partea agerian jartzen niola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 581. orr.

Sosegu horrek tentatu ninduen; leku hartan pipakada bat erretzea gauza ederra izango zela iruditu zitzaidan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 93. orr.

Orduan tentatzen dute, eta galdetzen diote eman dezala bere iritzia.  Herria   2005-02-17

2 haztatu, ukitu-edo.

Izterrak zabaltzen dizkit irribarre eginez, esku batez hankartea tentatzen, eta besteaz narras-narras egiten dit bular aldean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 100. orr.

Nire nagusiaren atzamar bat, laban-labana zegoena, ipurdiko zulora itzuli zen, berriro tentatu zuen hau, eta astiro-astiro sartu zen...  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 17. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Beste anaiarengandik apur bat aldenduz, anaia tentatuarengana hurbildu eta esan zion: [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 559. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez tentatu jauna (3); jauna tentatu (3)

egiteko tentatua (3); tentatua izan (7); tentatua naiz (4)

tentatuta egon (5)


tentatzaile (15 agerraldi, 12 liburu eta artikulu 1ean) 1 izond tentatzen duena. ik tentagarri.

Bide laburra hartu nuen, Chapel Street-etik behera, Strand izeneko auzo pobrearen ertzetik, patata frijituen italiar denda tentatzailearen ondotik igaroz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 182. orr.

Anakoretek aurre egin behar izaten zioten, hala, ordu luzeen aspertasunari; aspertasunari eta, Elizaren Gurasoei sinisten badiegu, egoera horretan deabruak ekarritako irudi tentatzaile eta fantasmei.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 52. orr.

Aieru-itsuskeriek ez zuten besterik lortzen ezpada borrero tentatzailearen poza pozagotu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 67. orr.

Pikaroa eta pikante samarra zan, tentatzailea.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 22. orr.

Falta zaizkion biak ere hor daude, tentatzaile.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 298. orr.

2 (izen gisa, pertsonez)

Berehala tentatzaileak alde egin zuen porrot eginda, eta santua garaile itzuli zen gelara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 767. orr.

Tentatzailearen aurkako froga luzeetan zaildurik baitzaudete, litekeena da [...] ez nozitzea hortik inolako eragozpenik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 148. orr.

Beldur bainintzen tentatzaileak ez ote zintuzten tentatu eta gure nekeak ez ote ziren alferrikakoak gertatu.  Elizen arteko biblia   1 Ts 3,5

Horra, adiskideak, nola galtzen den gizon bat itsututa egoteagatik, Tentatzaile Gorenak hala nahi duenean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 98. orr.


tentatze iz norbait zerbait egitera, bereziki gauza desegoki edo debekatuetara, edo bekatura, bultzatzea.

Xehetasun gehiegizkoetan sartu gabe, Margak ni tentatze hutsarekin gozatzen zuela azaldu gabe.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 55. orr.


tentazio (378 agerraldi, 124 liburu eta 81 artikulutan; orobat tentazione g.er.) 1 iz tentaldia.

Jainkoaz hitz egiten hasi zitzaion, eta horrela tentazio guztiek alde egiten zioten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1020. orr.

Tentazio horrek, pinturaren bilakaerak areagotu baizik egin ez duenak, ez ditu arte abstraktuaren teorialariak bakarrik tentatu.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 255. orr.

Aldi berean, tentazioa areagotu egin zitzaion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 129. orr.

Burtsaren aldakortasunak tentazioa piztu dezake, baina errenta aldakorra ez da jolasa.  Berria - Ekonomia   2004-06-11

Behin edo behin ligeroren bat ere erosi eta, gau batean, senarrari sorpresa emateko tentazioa izan nuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 25. orr.

Psikoanalisiaren sortzaileek, Freudek guztien buru, sarri izan zuten tentazioa arte-produkzioa bere alderdi subjektibotik ikusteko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 110. orr.

Harrotzeko tentazioa baduzu, izan gogoan, ez diozula zuk eusten sustraiari, sustraiak zuri baizik.  Elizen arteko biblia   Erm 11,18

Atzera jotzeko tentazioa giza espeziean konstantea dela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 84. orr.

Jainkoaren tentazioan erortzen da, fedearen eta sakrifizioaren tentazioan.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 36. orr.

Marta naiz -eta eskua eskaini nion, musu bi emateko tentazioari eutsiz-.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 21. orr.

Ordurako zaila zen sakrifizioaren tentazioari itzuri egitea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 24. orr.

Tentazioari aurre egiteko ezgauza, atzetik joan zitzaien.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 141. orr.

Tentazioari aurre egiteko modurik onena, tentazioan erortzea da.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 82. orr.

Dena den, ez zion tentazioari gogor egin behar izan.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 48. orr.

Beste askok bizitza guztian pentsatuko dute beren organo sexualak tentaziora eta infernura bultzatzeko baizik ez daudela dauden lekuan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 163. orr.

Sentimentalismorako tentazio oro saihesten du hala nerabe ezjakinaren begiradak.  Berria - Kultura   2004-02-28

Tentazio haren ondoan Adanek eta Ebak jandako sagarra ez zen erdia ere.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 165. orr.

Begi-bistan neukan tentazioa uneoro, baina ez nintzen atrebitzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 26. orr.

Lehengo egunean Marilynen "Tentazioa goikoan bizi da" filma ikusi ninan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 62. orr.

Tentaziotik urrun bizi naiz bederen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 194. orr.

Noraino ote daude eurak ustelkeriaren tentaziotik salbu?  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 138. orr.

Eguneroko eta etengabeko tentazioa lagun txarra duk errekuperaziorako.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 110. orr.

2 (izenondoekin)

Diru erraza, ez dago hori baino tentazio handiagorik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 63. orr.

Piztiaren gizatasuna baino tentazio handiagorik ez dago.  Berria - Kultura   2004-05-16

Emakumeak tentazio handia dira, baina Peterrek ama legez nahi ditu emakumeak, ez emazte legez.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 21. orr.

Ezagutu zuenean, Julia izan zuen Oscarrek tentazio berria.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 106. orr.

Baina goseak zaudenean, tentazio hutsa da ogi kozkor bat.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 17. orr.

Tentazio goxoari eutsi ezin dionaren antzera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 273. orr.

Horrexek iratzarri zion Egutxiri neskatoak bere barnean zuen emakume bitxiaren tentazio bortitza.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 62. orr.

Ximurrak esku artean zeukan freskagarri kaloriaz hustua tentazio eskasa zen niretzat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 76. orr.

Ezkongabe gelditzera tematzen den gizona tentazio publiko bihurtzen dela betiko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 78. orr.

Gaiztakeriaren tentazio mutantearen eta ontasunaren izpiritu konserbatzailearen artean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 111. orr.

Gerra zibil helenikoa kartagoar eta akemenestarrentzat tentazio saihestezina zen beraien aurkari helenikoen mania [...] hartaz aprobetxatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 240. orr.

Zenbait ekintza absurdu egiteko tentazio eustezinari buruzko galdera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 123. orr.

Ezin eraman halako tentazio gizagaindikoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Pattar bortzitzak, zera, tentazio-ezten halakoak dira, eta gure haragi ahulak ezin jasan litzake inolaz ere.· Haragi-tentazio hain sutsua piztu zion barruan, ezen inola ere ezin baitzion eutsi haragizko tentaldiari.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 147. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tentazio handia (6)

egiteko tentazioa (7); emateko tentazioa (4); erantzuteko tentazioa (3); esateko tentazioa (5); hartzeko tentazioa (7); hartzeko tentazioa izan (3); jartzeko tentazioa (3)

tentazioa bera (3); tentazioa izan (21); tentazioa izan du (3); tentazioa izan nuen (5); tentazioa izaten (6)

uzteko tentazioa (3)

tentazioan erori (4); tentazioan erortzen (3)

tentazioaren aurrean (4)

egiteko tentazioari (4); tentazioari amore eman (3); tentazioari eutsi (17)


tentazione ik tentazio.

tentaziotxo iz tentazio txikia.

Nire musika saioak gazteleraz emateko tentaziotxorik egon zen gisa berean, eguraldi iragarpenak Bilbokoan emateko eskaintza ere etorri zen halako batean.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 117. orr.


tente 1 adlag zutik. ik zuzen.

Hantxe tente nengoelarik, eliza zahar hartan, zu noiz agertuko zain, ohorezko dama biak ikusi ditut.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 88. orr.

Klitoria harro dago, tente, gori-gori.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 65. orr.

Neska begi-argiak, sofan lirain eta tente eserita, irribarre distiratsua egin zion mutilari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 123. orr.

Abuztua da, eguerdia, eta tente noa metroan.  Berria - Harian   2005-08-19

Eskribaua, berriz,gure masta nagusia baino tenteago zihoan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 55. orr.

Ikusi zuten naturatik jaso zituztela gainerako animalia guztiek baino dohain gehiago, hasteko, makurtuta ibili ordez tente ibiltzea, eta munduko eta izarretako edertasunak ikusteko gai izatea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 910. orr.

Besteak, ordea, haren hoztasunari begiratu gabe, tenteago hasi ziren ibiltzen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 175. orr.

Oihu handiz esan zion: "jarri tente oinen gainean!".  Elizen arteko biblia   Eg 14,10

Altxatzen hasi nintzenean gerriak tira egin zidan eta tente jarri ezinik geratu nintzen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 35. orr.

Fernando berotzen hasi eta ikaragarri tente jarri zitzaion, bioi jo zigun larrua.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 153. orr.

Zuhaitz haga luze bat tente ipintzen zuten plazan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 253. orr.

Burua tente sartu zen alkatearen bulegoan, bertara deitu gabe.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 38. orr.

Orduan tente eraman ahal izango duzu burua.  Elizen arteko biblia   Jb 11,15

Tente eta harro ibiliz sartu zen, urrats irmo eta zehatzekin.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 52. orr.

Bere burua tente atxikitzeko gauza ez da horrelako hegaztia.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.

Gizon gazte bat ikusi nuen haren aurrean, eskuak gorputzaren aurrean lotuta, serio, tente eta itun, begirada beherantz, otoitz sakonean ariko balitz bezala.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 49. orr.

Masailak eroriak; tente kokotsa; sudurra zuzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Hermann gugana itzuli zen, eskuak gabardinan sartuta, burua tente eta militar baten ibileran.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 76. orr.

Boa bat erdizka ikusi zuelako, isatsa kiribil, burua tente, urrezko orbanez zipriztinduriko enbor eskerga baten gisan zabuka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 138. orr.

Pausoa doiturik, okotsa gora, fusilak tente.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 172. orr.

Belarriak punta-zorrotzak zituen, tente.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 20. orr.

Bekainak zuzenak; sudurra neurrikoa, fina eta zuzena; belarriak tenteak eta txikiak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

Sidney zihoan gidari, soldadu bat bezain tente.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 103. orr.

Horra Nofutur, I bat bezain tente, hagaren gainean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 313. orr.

Tente-zurrun geratu nintzen hantxe, arnasari eusten, beste noranzbait begiratzeko ahalegina saiatuz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.

· Bizkar-tente esertzen da.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 66. orr.

2 (izenondo gisa)

Kondea, berrogei bat urteko gizona, handia, lodia, tentea, ilehoria, gaztelania barregarriaz mintzatzen zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 158. orr.

Normalean oso andre tentea zen, serioa, baita hotza ere.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 146. orr.

Gizon tente buru-txiki bat, ilea eskuila moduan orrazturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 164. orr.

Bularretakoa ere kendu zuen, titi biribil, tente, perfektu batzuek libre utziz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 44. orr.

Irentsi ahal nuen guztia irentsi nuen makila tente hartatik, gero izterrondoak usaindu nizkion.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 30. orr.

Guardia bere postuan zegoen, geldi-geldirik, bere bibote tente mehatxariarekin.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 88. orr.

Ibilera, ordea, tente eta arina zuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 190. orr.

Oso bihotz ona daukazu itxura tente horren barruan -esan, eta bainugelara sartu zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 172. orr.

Begietan eta gorputzaren postura tentean, gizon hark zerbait bazuela sumatu nuen, patologia psikikoren bat edo.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 15. orr.

Amona ttikia zen, beltzez jantzia, baina bizkar tentekoa eta bixi eta ernea, Su txikiaren gainera makurtzen zuen buru luzea, zepilluaren moduko kalpar sarri tente gorriarekikoa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 135. orr.

Haren bular txiki politak, titiburu tenteekikoak, haren sabelalde zapal eta leuna.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 86. orr.

Benetan estua eta tentea zen eskailera hura, baina guk biziki maite genituen ganbarako ilunpea eta hautsa.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 19. orr.

3 (hitz elkartuen bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Gizon aurpegi-zurbil eta taketa bezain gorputz-tente bat hurreratu zitzaien alboko mahai batetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 181. orr.

Nire gelan ostatu hartu duen adiskide sagu bibote-tenteak badu izena.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 135. orr.

Ze ondo pasatuko duzun nirekin, titi-tente xixtrin honekin baino hobeto, Mikel, nik maite zaitut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 190. orr.

4 belarriak tente adlag adi-adi.

Tira, segi, belarriak tente dauzkat.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 15. orr.

Grabagailua prest eta belarriak tente gerturatu gintzaizkien.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

Mingainarekin klaska arin bat egiten zuelarik, Balthazarrek belarriak tente jarri eta pausoa luzatu egiten zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 289. orr.

Kontaketak iraun bitartean txundituta egon zen Lisa, belarriak tente eta begiak zabal-zabalik, ia kliskatzerik gabe.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 161. orr.

Nik adi-adi entzuten nion, belarriak tente eta begiak dantzari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 31. orr.

Ematen zuen zaldia, belarriak tente, txirularen soinuari adi zegoela.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 18. orr.

5 tente potente ipar adlag tente geldirik.

Zaintzalea, hesiaren beste aldean, tente potente, hormatua iduri.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 42. orr.

Hortxe zutik gelditzen dira, tente potente, gauaren freskotasuna ahantzirik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 78. orr.

Egunero dorretxe aitzinean jartzen zen, tente-potente, Gehexan Jaureneak haren makilaztatzeko eta handik haizatzeko agindua eman zuen arte.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 23. orr.

Aznar, Blair, Bush, orden alfabetikoan jarriak, Bush, Blair, Aznar, aldiz, bakoitzak dauzkan indarren arabera, lehena lehen, tente potente, gerla gogoan eta bertzerik ez.  Herria   2003-03-20

6 tente-tente adlag

Zutiturik, tente-tente.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 154. orr.

Lisa tente-tente gelditu zen, apur bat nahasia, nonbait.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 232. orr.

Hura ezinegonak hartua egoten zen, tente-tente, eta nik, deus aditzera eman gabe, zer moduz zegoen besterik ez nion galdetzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 68. orr.

Tente-tente, aldakak kulunkatzen, atzean zeukan aterantz joan zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 12. orr.

Tente-tente zihoan amaren ondoan eserita.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 43. orr.

Geraldi atzea eman eta autoan sartu zen azkar batean eta tente-tente eseri zen kuxin gris argien kontra.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 217. orr.

Marisa bere panpinarekin eta Senen serio arraio, tente-tente, paparra aterata.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 203. orr.

Bere garaieraren erradio bereko zirkulu bat marraztu zuen harean Talesek, haren erdian kokatu, eta hantxe geratu zen zutik, tente-tente.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 45. orr.

Crookshanksi ilea tente-tente jarri zitzaion bat-batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 184. orr.

Zakila tente-tente du, eta harekin ukitu du neskaren saihetseko haragia.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 50. orr.

7 (izenondo gisa)

Garaia zen Wilmarth andereñoa, hezur irtenekoa, eta tente-tentea, gurdi-zaldiak antzo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 196. orr.

Pauso luzeak emanez zetorren, bere kakalardo-begi beltzak distiratsu zituela bizar handi tente-tentearen gainetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 50. orr.

Bibote tente-tenteak ditu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 129. orr.

Laburra da tarte gogorrena, bai, hiru kilometro pasatxo, baina tente-tentea.  Berria - Kirola   2006-04-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beharriak tente (5); belarriak tente (9); beti tente (3); bezain tente (12); bizkarra tente (7); bular tente (3); bularraldean tente geratzen (3); burua tente (51); buztana tente (5)

gorputza tente (3)

ile guztiak tente (4); ilea tente (5); ilea tente tente (3); ileak tente (7); ileak tente jarri (3); ipurmasailak tente (3); jarri tente (3); lepoa tente (3); luma bat tente (3)

oraindik tente (4); oso tente (4)

tente asko (3); tente dago (8); tente du (3)

tente egon (4); tente egoteko (5); tente eserita (5); tente eusten (4); tente gelditu (6); tente gelditu zen (3); tente gelditzen (3); tente geratzen (3)

tente ibili (3); tente ibiltzen (6); tente ibiltzen zen (3); tente ipini (6); tente jarraitu (3); tente jarri (59); tente jarri zen (15); tente jarri zitzaion (3); tente jarrita (3); tente jarriz (5); tente jartzeko (5); tente jartzen (22)

tente potente (12); tente samarra (3)

tente tente (62); tente tente jarri (9); tente tente zegoen (3); tente tentea (3)

tente zegoen (12); tente zihoan (3); tente zuela (6); tente zuena (3)

zakil tente (5); zakila tente (11); zakila tente jartzen (3)

bere zakil tentea (3); buztan tentea (3); tente tentea (3); zakil tentea (6)

baino tenteago (7)

bezain tenteak (3)

zakil tentearen (3)


tentearazi, tentearaz, tentearazten (orobat tentetuarazi) du ad tentetzera behartu.

Haizeak aurpegian jo ninduen, gorputzeko ilea tentearazi.  Elizen arteko biblia   Jb 4,15

Egun hotzetan ilea pixka bat tentearazten duten muskulu ugari dituzte animaliek larruan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 81. orr.

Gorputza tentearazten du [ahotsak].  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 45. orr.


tentedoi izond tente doi-doia egoten dena.

Aita batek ere halako harridura batez begiratzen omen dio tipi-tapa pauso baldarka ibiltzen hasi berri den semeari, haur tentedoi hura bere odol berekoa izatea ulertu ezinik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.


tentedun izlag tenteko.

Arabako hiriburuan gasteiztar peto kopeta tentedun ugari dago.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 78. orr.


tenteki adlag tente.

Kaligrafiaren tentetasunarengatik neska zitekeela bururatu zitzaion, baina xehetasun hori Espainiako eskoletan monjek irakatsitako erara eraman zitekeen, ez, ustez, Estatu Batuetakora, ezker askok idazten baitzuten tenteki.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 126. orr.


tentel 1 izond inozoa, adimen gutxikoa. ik ergel. (pertsonez)

Armak jostailuak edo petardoak direla pentsatzen duen ume tentel bat.  Berria - Kultura   2004-10-03

Gogoan izan behin-betikoz, gizon motz eta tentela, ergelek gizatasuna deitzen duten hori beldurretik eta norberekeriatik sortutako ahultasuna besterik ez dela.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 298. orr.

Hasieran errepublikanoa zen eta gero monarkiko egin, Margherita erregina tentel hartaz maitemindu zelako!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 142. orr.

-Talesi laguntzen zion neskame tentel hark hobe zuen isilik egon.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 60. orr.

Beharbada konturatu dira, ze hain tentelak ere ez dira.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 57. orr.

Badakit nik bost, zuhur ala tentel izanen ote den.  Elizen arteko biblia   Koh 2,19

Hartan, bizpahiru tentel eta lehendakariordea baino ez nituen ikusten.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 131. orr.

Bere alaba, mantala soinean, tentel baten moduan musuzapia bihurritzen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 48. orr.

Hortxe bilakatzen da infernu, hain zuzen, tentelen bizitza.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 223. orr.

Baina arrazoi duzu, barka nazazu, tentel hutsa naiz.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 135. orr.

-Hain tentela izatea ere, Nathan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 133. orr.

Haur zentzugabeak dira, ezer ulertzeko gauza ez; gaitzerako trebeak, onerako tentelak.  Elizen arteko biblia   Jr 4,22

Inortxo ere ez da gisa horretako hutsak egiteko bezain tentela!  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 61. orr.

Zergatik ez diok atseden segurrari gogoz heltzen, tentel horrek?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 217. orr.

-Egon isilik, akne-zorro tentel hori! -hark ere eztenkadaz erantzun nahi izan zidan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 32. orr.

2 (bestelakoez)

Animalia herbiboroa karniboroa baino tentelagoa dela.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 86. orr.

Estaturik gabeko herrioi askatasuna ukatzeko estakuru tentelak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 110. orr.

Bene-benetan tentela ezbehar hau; ez da ba?  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 5. orr.

Defentsan geroz eta hobeto aritzeaz gain, garai bateko falta tentelak ez ditu egiten.  Berria - Kirola   2006-02-10

Aita preso eroan zutenetik astebete pasatu da, eta zu hortxe zagoz, denborapasa tenteletan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 56. orr.

Amultsuki hurbiltzen zitzaidan, irribarre tentel bat ezpainetan zuela. Irribarre tentel bat egin zizun postre garai aldera eta kopen berotasunarekin hurbildu zitzaizun azkenean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 92. orr.

Azkenean nire asmamenaren apeta tentel bat besterik ez da izango dena.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 45. orr.

Hark idazki tentel bat baino ez zuen gura bere astekari txatxu baina errentagarrirako.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 192. orr.

Esaldi josi gabe haiek, elkartasunezko adierazpen tentel haiek, [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 167. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Horrek nahiko ondo funtzionatu zuen, nahiz eta jartzen zuen bizitasun gabeko begiradak tentel-itxura ematen zion Harryri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain tentela (3)


tenteldu, tentel(du), tenteltzen da/du ad tentel bihurtu. ik ergeldu.

Gizakiak kolorea galduz, airea ilunduz edo hotzituz eta arima tentelduz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 356. orr.

Neskak eskari haren larria sentitu zuen aurrean zuen gizonaren ahotsean, buruan kolpea eman baliote bezala tenteldua.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 99. orr.

Tentelduta gelditu nintzen, zutik eta gora begira.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 49. orr.

Gizabanano hura arras tentelduta zegoen; zer bertsioez ari zen galdetu izan balu, behintzat.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 91. orr.


tentelkeria 1 iz tentelari dagokion egintza. ik ergelkeria.

Laster konturatu zen tentelkeria zela laurogeita hamabost mila libera komodaren tiraderan lotan uztea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Ez dakizu funtsa duen zerbait ala tentelkeriarik handiena bota duzun.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 32. orr.

Graziarik gabeko tentelkeria.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 15. orr.

Bere tentelkeria hark irribarre eginarazi zion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 49. orr.

Tentelkeria galanta iruditu zitzaizun istorioa, argi eta garbi esanda.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 12. orr.

Neonezko argiak eta tentelkeria amerikar ugari bazterretan, country eta spaghetti western estilokoak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 18. orr.

Berehala konturatu ziren [...] Amianoren gehigarriak, zalantzarik gabe kontakizunaren gauzarik interesgarriena zirenak, graziarik gabeko tentelkeria bihurtzen zirela beste inoren ahotan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 15. orr.

-Itxi orain alde batera sentimenduak eta tentelkeriak!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 208. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Erdi aje erdi buru-tentelkeria batekin.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 115. orr.


tentelki adlag tentelari dagokion moduan.

Hala ere, talde bereko kide Danny Kennedyrentzat haserretzeko modukoa da Gobernuak IRAren hitzak «tentelki» sinetsi izana.  Berria - Harian   2005-07-30

Teknikak hipnotizaturikoak ezin du teknikaz hausnartu, ezin baitu tramankuluari tentelki tinki behatu baizik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 24. orr.


tentetasun iz tentea denaren nolakotasuna.

Gizasemeen ustezko tentetasun harroa eraman ezinez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Korazta arabiarra zeukan, begi almendratuak, eta munduko tentetasunik graziosena.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 179. orr.

Kaligrafiaren tentetasunarengatik neska zitekeela bururatu zitzaion.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 126. orr.

Honek, bitartean, masturbatzen jardun du tentetasuna ez galtzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 52. orr.

Beragana erakarri ninduen eskutik helduta, eta nik ez nion erresistentziarik jarri; otzan obeditu nion, eta naturak otzan obeditu zidan, eskatu bezala, tentetasun duin bat eman baitzidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 207. orr.


tentetu, tente(tu), tentetzen 1 da ad tente jarri. ik zutitu.

Grafiko ezagun hori datorkio gogora, non tximino trazako antzinako gizona lauzpabost marrazkitan tentetzen, zutik jartzen eta ilea galtzen dakusagun.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 143. orr.

Oinaze antsiekin ahalegindu zen berriro tentetzen, baina lurrera erori zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 402. orr.

Perrettek zigarroa zapaldu zuen; zurrun samar altxatu; duintasuna erakutsi nahi izan zuen; atzera tentetu zen, hazpegiak zimurturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 28. orr.

Bat-batean, Harry kolpean tentetu zen lorategiko aulkian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 15. orr.

Aurpegia gorri-gorri jarri zitzaion, bere aulkian tentetu eta ukabilkada bat jo zuen mahai ertzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 443. orr.

Aulki gurpildunean tentetu, eta barandari heldu zion Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 266. orr.

Badakizu noiz maitemindu nintzen zurekin? -tentetu egin zen ohean, eta irribarre polit bat eskaini zidan-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 192. orr.

-Zuri ez al zaizu inoiz tentetzen? -galdetu zidan lagunak irribarrez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 9. orr.

Tipoak bero-bero jartzen dira, baina kasik inori ez zaio tentetzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 118. orr.

Urkiaren adarñoak nekez gogortzen eta tentetzen dira, zumel irauten dute.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Mendi bakarra da munduan, lautadatik bat-batean tentetzen dena 2.000 metroko mugaraino  Berria - Kirola   2004-06-11

• 2 du ad

Soin-enborra tentetu eta aurrerantz makurtu zen apur bat.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 132. orr.

Burua tentetu eta nire adiskide Lakatos ikusi nuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 58. orr.

Burua makurtu zuen eta gero tentetu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 254. orr.

Mantso-mantso gorputza tentetu, eta ohetik aldendu zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 122. orr.

Feltrozko kapeladun emakumearen aurpegia, bizkarra tentetu zuenean soroan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 142. orr.

Sorbaldak tentetu eta ate birakarietarantz jo zuen, bultzaka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 176. orr.

Hemen zegoen berriro, pentsatu zuen, ohean bizkarra tenteturik eseriz.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 142. orr.

-Ni -erantzun zion Percyk, burua tentetuz- prefektua naiz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 185. orr.

Nire gorputzeko ile guztiak tentetzen sentitu nuen, eta alderik alde zeharkatzen ninduen hotzikara bat.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 123. orr.

Mesalinaren ukituak nerbio guztiak tentetu zizkion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 47. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Geldialdi luzea egin zuen kirurgilari trebe batek gazteturiko bularretan, mutur tentetuekin jolastuz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aulki gurpildunean tentetu (4); bat batean tentetu (3); belarriak tentetu (5); belarriak tentetu zituen (3); bizkarra tentetu (6); burua tentetu (5); gorputza tentetu (6); sorbaldak tentetu (3); tentetu du (5); tentetu zen (23); tentetu zituen (5); tentetu zitzaion (4); tentetu zuen (6)

tentetzen zuen (3)


tentetuarazi ik tentearazi.

tentetxo izond apur bat tentea.

Ceciliak, ordea, aire berri bat zuen ordurako, misteriozkoa bezala, familian ohi zuenaren oso bestelakoa; aire tentetxo bat, xotil, elizkoi eta menekoegia, Erruki Etxeko mojena bezalakoa.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 213. orr.


tentetze iz tente jartzea.

Lamiaren zurbiltasunak halakorik pentsarazi ez arren, bero-beroa zian gorputza eta nire zakilak tentetze indartsu eta iraunkor batez erantzun ziean hire izaki mitologikoaren laztanei.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 63. orr.


tentexe ik tente. adlag tente xamar.

Zaurituak basoa eskuan hartu zuen, eta, tentexeago jarriz eta Martini begira garrasika hasi zen: [...].  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 163. orr.


tentsio (orobat tensio g.er. eta tentsione g.er.) 1 iz tenkatua dagoen gorputz elastiko baten egoera.

Hezur batek edo beste edozein elementu estrukturalek jasan ohi dituen indarrak bi motatakoak dira batez ere: konpresioa eta tentsioa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Zura, berriz, gogorra da tentsioarekiko, baina ahula konpresioarekiko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Hezurra arroka mota bat besterik ez balitz bezala hartuta, ezin dira esplikatu ezaugarri horiek, ahula baita harria tentsioetarako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

Kasu honetan, izterrezurraren lepoa laburtu da, tentsioa murriztearren.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 33. orr.

Gainera datozkizun kolpeei aurre egiteko, tentsioan jarri zaizu gorputz osoa berez.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 26. orr.

Maleta astun bat eskuan eramatean, tentsioan jartzen dira besoko hezurrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Erdigunean kargatzen bada, haren azpiko gainazala tenkatu egingo da eta, beraz, tentsioan egongo.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 25. orr.

Gorputzeko muskuluak tentsioan ditu bertan ageri den gizonak.  Berria - Kultura   2004-11-16

Martak ostera, giharrak tentsio batean zituen ondoko sofan eserita.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 95. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Tentsio handia dagoenean gertatzen den mineral-gehitze horrek badu kontrako alderik ere: tentsio normalak desagertzen direnean, minerala galtzen hasten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 35. orr.

Tentsio mekanikoa sortzea korronte elektrikoa igarotzean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 36. orr.

Tentsio handiko egunak izan ziren.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 182. orr.

Pitzaduraren puntan metatzen den tentsio ikaragarriak eragiten du neurri handi batean hondamena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 23. orr.

Likintasun, azaleko tentsio, errotazio-ahalmen eta halakoen neurketa sinpleak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 79. orr.

3 (izen elkartuetan lehen osagai gisa)

Handiagoak baitira tentsio- eta konpresio-indarrak habe baten erdialdean muturretan baino.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 26. orr.

Tentsio- eta konpresio-lerroak izterrezurraren buruan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 28. orr.

Zisterna bat da maskuria, barne-presioa maila jakin batera igotzean jaregite-mekanismoa abiarazten duen tentsio-galga batek kontrolatua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Tentsio egoerak sortzen hasten dira.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 164. orr.

4 irud/hed

Iruditzen zitzaion Idazlea apur bat erlaxaturik zebilela, tentsioa galduta bezala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 89. orr.

Berezkoa duten presioa eta tentsioa galdu gabe sekula defentsan.  Berria - Kirola   2004-06-17

Bihotza airean baina lehia edo gatazkari ekiteko gogoz, itxaronaldiak gorputzean pilaturiko tentsiotik libre gelditzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 263. orr.

Puntu orok dituen "funtsezko oihartzunak", haren tentsio kontzentrikoa, haren egonkortasuna.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 248. orr.

Konplexuagoa delarik, bertso luzeak bestelako estrategiak ere behar ditu, baita barne-tentsio handiagoa ere.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 188. orr.

Tentsio handiko narrazio baten barruan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 117. orr.

Mendekotasun bikoitz hori, izatez, finantza- eta merkataritza-tentsio handiak ekartzeko modukoa da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 165. orr.

Ikur linguistikoaren arbitrariotasuna ikur horien egitura tentsioaren argitan ulertu behar da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 21. orr.

Orain zauden bezala askoz hobeki zaude, amodio tentsiorik gabe.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 122. orr.

Tentsio sexuala poliki-poliki areagotzen duten hurbiltze maniobrak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 147. orr.

Final bat da, eta nire beldurra da tentsiotik urduritasunera ez ote garen pasatuko.  Berria - Kirola   2004-04-03

5 elektrizitatean, potentzial diferentzia.

Jantziaren tenperatura, eta bateriaren tentsioa.  Berria - Gaiak   2006-02-05

Eztanda bortitz batek baino ezin zuen askatu airean pilaturik zegoen tentsio elektriko itzel hura.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 141. orr.

Burdinbide mota bietan desberdina dela katenaria elikatzen duen tentsio elektrikoa.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Txirrika bidezko sistema baten berri eman zigun tentsio altuko kableetan erabiltzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 117. orr.

Gazte batek gorputzaren %70 erre du goi tentsioko dorre batean, Bilbon.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Jaurlaritzak ondorioztatu du Iberdrolak ez duela bete goi tentsioko sare elektrikoen araudia.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28

Hornikuntza elektrikoa hobetzeko, dena den, Ereño eta Ean transformazio eta banaketako azpiestazio berri bi egingo dituzte; eta, aldi berean, Gernika-Sukarrieta tentsio ertaineko linea lurperatuko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-06-24

Itsas hondora jaisten dituzte egitura horiek, eta han direnean, tentsio baxuko elektrizitate sare batera lotzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-10-10

Honelako «gelatxo» batek sortaraz dezakeen potentzial diferentzia volta bat baino handixeagoa da, eta, horregatik, tentsio altuagoak eragin nahi direnean, gelatxo ezberdinak elkarren ondoan jartzen dira.  Berria - Gaiak   2004-06-03

Abiadura handiko burdinbideetan korronte alternoko 25 kilovolteko tentsioa duten katenarietan ibili ahal izango dira, baita korronte zuzeneko hiru kilovolteko ohiko lineetan ere.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

· Tren bakoitzak 1.500 watteko tentsioa izango du, bi atoi bagoi eta lau bagoi motore.  Berria - Ekonomia   2004-07-30

6 egonezinaren edo larritasunaren ondoriozko egoera.

Presondegi barnean, berriz, tentsioak eta ezinegonak errotik mugatzen du bakartasuna.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 13. orr.

Tentsioa da, ez urduritasuna, txapelketa egunetakoa.  Berria - Kirola   2006-03-15

Egoeraren gogorrak tentsio gehiegi eragiten dizu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 57. orr.

Polizia batek Angel Berroeta Legaz auzokidea hil zuelako sortu zen tentsioa.  Berria - Euskal Herria   2004-03-14

Batzuetan tentsioak oso latzak izaten dira; horrenbestez, horiek leuntzeko, taldeak arau batzuk sortzen ditu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 63. orr.

Ni konbentzituta nengoen aitaren izaera beraska zela, ez beste ezer, gure arteko tentsioa areagotzen zuena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 28. orr.

Ez nago tentsio hau jasateko prest.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 53. orr.

Tentsio horrek orduak luzatzen dizkizu.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 59. orr.

Desiraren eta hori betetzeko debekuaren arteko tentsio horretan, [...].  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 14. orr.

Noiz arte jarraitu behar du tentsio honek geroz eta gehiago zapaltzen eta itotzen?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 318. orr.

Bien bitartean Antton, tentsioa baretze aldera, emakume atsegalearena egiten hasi da.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 33. orr.

Bihar Kordobari ez badiote irabazten tentsioak berriro gora egingo du.  Berria - Kirola   2004-03-27

Antonia bernak igurzten hasi zen, tentsio guztia bertan pilatu ote zitzaion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 34. orr.

Ez litzateke zuzena, bestalde, ezinbesteko tentsio hori bi alternatiba muturrekoen artean erabakitzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 48. orr.

Isilunerik gabe ez da ez herio ez misterio, ez tentsio ez intentzio.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 52. orr.

Tentsio batean itxaron zuen Albertok, eskuak bolantean tenkatuta.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 28. orr.

Zerbait garratza behar nuen une tentsioz bete haietan.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 30. orr.

Garbiñe negarrez hasten da, tentsioari aurre egin ezinda.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 86. orr.

7 (izenondoekin)

Une hark izan zezakeen tentsio apurra kentzearren berriketan hasten nintzen ni.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 141. orr.

Partida gogorra jokatu zuten, tentsio handikoa.  Berria - Kirola   2006-02-25

Hizkuntza ez erabiltzea tentsio politikoaren hornigarri.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 122. orr.

Oso giro beroan, tentsio pertsonal ikaragarriak sortu ziren eztabaida bitartean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 229. orr.

Tentsio bereziko partida izan nuen igande arratsalde hartakoa.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 135. orr.

Tentsio handiko egunak izan ziren.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 182. orr.

Adierazpen horren ondoren, tentsio handiko isilaldia izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 88. orr.

Iragan denbora bildurik eta espazioa hetsirik, tentsio tinkoenean nahi ditut gertatu direnak hitzen barnean atxiki bizirik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 12. orr.

Eta horrela orain, eta horrela gero: une batean, eta hurrengoan berdin, tentsio jasanezin hartan, harik eta oihu egin zuen arte: [...].  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 58. orr.

Fionnek ezpata airean gelditu zuen [...] tentsio betean, aitari obeditu ala sumina kolpez batez askatu, zer egin ez zekiela.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 25. orr.

Semea, hasieran, ez zen ausartu egoitzaren kontua aipatzen; eta nik, urduri ikusten nuen, larri, tentsio betean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 124. orr.

8 (izen elkartuetan lehen osagai gisa)

AEBetako kapitalismoa eta SESBeko komunismoaren arteko tentsio urteetan.  Berria - Kultura   2004-04-03

Badakigulako konponbiderako prozesuan izan daitezkeela gaur egun ditugun tentsio egoera eta egunak.  Berria - Harian   2006-03-05

Tentsio uneak eta barealdiak izan ditugu hemezortzi urteotan.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 95. orr.

Bi taldeon artean tentsio une ugari izan ziren solidarioek epailearen aurrean deklaratzen zuten bitartean.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 56. orr.

Tentsio faktoreak eta korapiloak aska daitezen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Azkenaldian tentsio giroa izan da Euskal Herrian.  Berria - Harian   2006-03-25

Tentsio estrategiak, ordea, indarra galdu zuen, eta iazko apirilean negoziatzeko deia egin zion Indiako lehen ministro Atal Behari Vajpayeek Musharrafi.  Berria - Mundua   2004-06-13

9 (izen elkartuetan bigarren osagai gisa)

Heisenbergek mahaigaineratu zuen mundu-tentsio haren eragina, azkenean ahoa zabaldu zuenean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 201. orr.

Geroztik, Frantziaren eta Alemaniaren arteko diru-tentsioak desagertuz joan ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 166. orr.

1980ko hamarralditik aurrera, hain zuzen ere, etengabe izan dira finantza-tentsioak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 165. orr.

Alde biko trukeen kudeaketa administratu horrek [...] merkataritza-tentsioak areagotu zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 170. orr.

Era horretan Alemaniako inflazio-tentsioak gutxiagotuko ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 191. orr.

10 medikuntzan, arteria-presioa.

Odolaren azukrea, pixaren analisia, tentsioa, pultsua, pisua...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 121. orr.

Ez zuen kalenturarik, eta tentsioa eta pultsua ongi zituen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 220. orr.

Medikuaren kontrolak jarraitzea, kolesterol maila kontrolatzea, tentsioa ere maiz hartzea, eta bizi ohitura onak izatea.  Berria - Gaiak   2006-03-19

Medikuak esan dit tentsio altua dudala.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 233. orr.

Bizitza osoan erre duen agureari tabakoa debekatzen zaio, tentsio altua duelako.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 288. orr.

Txus del Bado ezin da ohetik jaiki, oso ahul dago eta oso tentsio baxua du.  Berria - Euskal Herria   2004-04-08

Gatz gehiegi hartzeak tentsio arteriala igo eta bihotzekoa izateko arriskua handitzen du.  Berria - Gaiak   2004-09-18

-Odol tentsioa goi, oso goi.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 239. orr.

Herrera medikua jagi, autoraino joan eta hor dator atzera, tentsioa neurtzeko aparailua eskuetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 239. orr.

Animaliak gara, egoera izugarrietan iheserako fisikoki eta biokimikoki egokituta gaudenak: tentsioa jaitsi egiten da, etsaiak zaurituz gero ez dezagun odolik gal.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tentsio altua (4); tentsio altuko (3); tentsio apur bat (4); tentsio asko (3); tentsio batean (3); tentsio betean (4)

tentsio egoera (4); tentsio falta (5); tentsio gutxiago (3); tentsio handia (23); tentsio handia bizi (3); tentsio handia izan (4); tentsio handiagoa (9); tentsio handiko (28); tentsio handiko partida (5); tentsio handiko une (3); tentsio handiko uneak (5); tentsio handikoa (5); tentsio handikoak (4); tentsio handiz (3)

tentsio itzela (3)

tentsio osoa (5); tentsio politiko (4); tentsio politikoa (6)

tentsio une (18); tentsio une larriak (3); tentsio uneak (32); tentsio uneak bizi (7); tentsio uneak izan (12)

bien arteko tentsioa (3); dagoen tentsioa (4); izugarrizko tentsioa (4)

tentsioa altua (3); tentsioa areagotu (10); tentsioa areagotzea (3); tentsioa areagotzeko (3); tentsioa areagotzen (7); tentsioa askatu (4); tentsioa berriz (3)

tentsioa egon (3); tentsioa eragin (3); tentsioa eragiten (3); tentsioa eragiten du (3); tentsioa eta urduritasuna (3); tentsioa etengabea da (3); tentsioa falta izan (3); tentsioa galdu (6); tentsioa galdu zuen (3); tentsioa galtzen (3); tentsioa goren gorenean (3); tentsioa gutxitu (5); tentsioa handia (8); tentsioa handia zen (3); tentsioa handiagoa da (3); tentsioa hautsi (3)

tentsioa igotzen (3); tentsioa izan zen (4); tentsioa izango (3); tentsioa jaitsi (7); tentsioa mantendu (3); tentsioa nabari (5); tentsioa nabaria (4)

tentsioa sortu (6); tentsioa sortu nahi (4); tentsioa sortzen (4); tentsioa zegoen (3)

urduritasuna eta tentsioa (4)

tentsioak areagotu (3); tentsioak baretzeko (3); tentsioak sortu (3)

goi tentsioko (13); goi tentsioko dorre (3); goi tentsioko sare (6); tentsioko sare elektrikoen (5)

tentsiorik gabe (15); tentsiorik gabeko (5)

tentsioz beteriko (3); tentsioz beterikoa (4); tentsioz betetako (5)


tentsiodun izond tentsioa duena.

Ez zen hori batzarreko puntu tentsiodun bakarra izan.  Berria - Kirola   2004-12-31


tentsiogabe izond tentsiorik ez duena.

Itxura baketsua ageri zuen, tentsiogabea, lo zegoen bitartean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 111. orr.


tentsionamendu iz tensionatzea.

Cotizan nengoela Miguel Angel Blancoren ekintza gertatu zuan, eta Euskal Herriko tentsionamendu izugarri hura hemen ere bideoen bitartez eta espainiar gobernuaren presioen bitartez sentitu genian.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 75. orr.


tentsionatu, tentsiona, tentsionatzen du ad tentsioan jarri.

Euren asmoa «egoera tentsionatzea» zen, bai eta «borrokan sektore ezberdinen inplikazioa lortzea eta trabatuta zegoen borrokan aurrera zelan egin ikusteko gogoeta egitea» ere.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Egungo espetxeetako egoera hain da larria eta tentsionatua, lehertzear dagoela.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Hartara, «manipulatzea, alderdikeriaz jokatzea eta gizartea tentsionatu nahi izatea» egotzi dio PPri.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

«Euskal politikagintza etengabe tentsionatzen» ari dela salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23


tentsione ik tentsio.

tentso (orobat tentsu g.er.) izond tentsioz betea.

Negoziazio tentso eta luzeen ondoren, EBko estatu kideek kontsentsua lortu eta Konstituzioa hitzartu zuten.  Berria - Harian   2005-06-07

Atzoko gaua lasaia izan zen eta egoera «tentsoa» izan arren «egonkorra» da, liskarren abiapuntu izan zen Mitrovica hirian barne.  Berria - Mundua   2004-03-21

Itxaronaldia oso tentsoa izan da eta Dan, inoiz baino O'Clock-ago, lehertu egin da matxinatuak ordubete beranduago eta errietaka itzuli direnean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 240. orr.

Beren ahotsak oso tentsoak zitunan, autobuseko txoferra eta bertan zeuden bidaiariak asko ikaratu ditun.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 13. orr.

Bukaerako I have a Love delikatua, ordainezina; ordura arteko erritmo biziak albo batera laga eta era delikatu eta tentsoan bukatu zuten.  Berria - Kultura   2004-08-27


tentsore iz tenkatzen duen gailua.

Metalezko pisuak eta tentsoreak aurkitu ditut telebistaren kaxoian sartuta, metalezko hezurdura bat bailitzan, baina horrek ere ez dio aparteko jakin-minik eragiten Ryderri.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 98. orr.


tentsu ik tentso.

tentu 1 iz kontuz aritzen denaren jokabidea; zuhurtzia.

Alemaniak aurrera egiteko, ausardiaren neurriko tentua behar nuela erabaki nuen larunbat hartan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 32. orr.

Zeppelinari buruzkoak kontatzen hasi ziren ama eta Annette, hasieran tentu pixka batez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 33. orr.

Patioan arineketan ibiltzen ginenean, giharrak tentuz luzatzen genituen, kartzelan erabili ohi den tentuarekin.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 136. orr.

Erabaki nuenean etxean ez zela inor gelditu, tentu osoarekin sartu nintzen leihotxotik komunera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 251. orr.

Are tentu handiagoa agertu zuen bere jokabidean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 396. orr.

Lasaitasun handiagoz gobernatzen zen eta tentu handiagoa jartzen zuen gauza guztietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 394. orr.

Tentu osoz, hatza behin eta berriro ahoan bustiz, egiteko hartan txakurraren bizia jokoan egon izan balitz baino ardura handiagoarekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 125. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ministroa oso gizon lodi, apoplexiak jo erraza zenez, tentu-neurri guztiak harturik eta estualdi arriskugarririk ez eragiteko moduan jakinarazi zioten oso atentatu larria prestatzen ari zirela beraren aurka.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 15. orr.

Oso une egokian erabaki zuen horrelako tentu-neurria hartzea, zeren Nozdriovek atzera eragin baitzion besoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 130. orr.

3 (adizlagun gisa) kontuz.

Norak abisu baten modukoa entzuten zuen, ordea, bere burmuinetako zoko urrun, oso urrun batetik deiadarka, eta tentu ibil zedila gaztigatzen zion.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 85. orr.

Halako hots sakon bat entzuten nuen neure erraietan, debekuka: et, tentu bide horretatik, ez duk egokia...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 211. orr.

Tentu, habil tentu heroiekin!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 160. orr.

Etxean ez dago inor; beno, tentu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 150. orr.

Baina tentu: birus ahuldu horiek bizirik zeuden, eta defentsa ahulak zeuzkaten pertsonengan gaixotasuna sorraraz zezaketen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 345. orr.

4 sena, zentzua.

Royalen kopa airean zuela, negozioetarako bere tentua goraipatu zuen, urte hartako euria iragartzera eraman zuen sena.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 59. orr.

Nolanahi dela ere, eromena izateko ez zuen asko behar nire asaldurak, eta Parisen hogeita lau ordu egitea aski izan da berriro ere nire tentu onera etortzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 315. orr.

Tentu fina sumatzen zuen tarteka parafrasietan; intuizio zorrotzak iradokitzen zituzten zenbait pasartek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 140. orr.

Eragin horri bizkar emanez, gure hitzen etimologiari beti euskal erroa bilatzeak ez dirudi oso tentu oneko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 111. orr.

Tentu oneko artistak, jakin behar du hori derrigor.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 293. orr.

Bere bi eskuak esposaturik sentitu zituenean bakarrik itzuli omen zen bere tentura edo adimenera.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 10. orr.

Nik uzkur baina abegikor ikusi nuen, bere onean edo tentuan nolanahi ere, inondik ere ez behintzat ez-egitekoren bat egitera doanaren itxurarekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 13. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Eta ez nuen zirkinik egiten, hari finko begira, agerpen baten aurrean bezala neure tentutik aterata.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 162. orr.

5 tentuan adi.

Akta-hartzailearen kontua bihurriagoa izan daiteke, zeren delakoak tentuan egon beharra baitauka beti, bai lehen bileran.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 32. orr.

Katuek ere tentuan hobe dute ibiltzea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 94. orr.

6 tentuz kontuz, zentzuz.

Habil tentuz, emakume; agian hiri ere egunen batean edertasun hori kenduko din.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 144. orr.

Ba tentuz ibili, ez zaudete-eta tokirik seguruenean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 307. orr.

Zentzuz eta tentuz jokatu beharra dagoela.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 51. orr.

Rodanoko ura, hotza: Sabethek tentuz haztatzen du behatzekin, eta buruari eragiten ezezka.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 286. orr.

Eta hi, Ugatza, tentuz erabil ezak burdina, gazteluko sotoko sabaia zuloz josia utzi duk-eta!  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 45. orr.

Baliabide naturalak tentuz erabili behar dira eta inoiz ez naturak bere onera etortzeko duen gaitasunaren gainetik.  Berria - Gaiak   2004-04-07

Gaia tentuz aztertu ostean, beharbada erosi egingo dute. atzerazale, geldizale edo astiro ibilzale horietakoa zinela idatzi zenuen behin batean; neurriz, tamainaz, zuhur (xuhur?), zentzuz, kontuz, tentuz... zen zure eskola.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 117. orr.

7 tentu handiz kontu handiz.

Tentu handiz ibiltzen naiz, inolako tontakeriarik egin gabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 171. orr.

Maindirea erretiratu nuen tentu handiz, ez nuen eta Ada esnatu nahi.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 83. orr.

Gabiara igo nintzen, tentu handiz, ez bainengoen ohiturik halako masta handietan gerri-txoriaren moduan jarduten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 44. orr.

Guztiona den ondarearekin tentu handiz jokatu behar dugu.  Berria - Kultura   2004-04-08

Bere agintaldian legea «tentu handiz» beteko dela ohartarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

Denbora hartzen du galderei erantzuteko, eta tentu handiz neurtzen ditu bere hitzak.  Berria - Kirola   2004-11-19

-Baina, Allie! -esan zion Whittaker andreak tentu handiz baina gaitzespenez-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 71. orr.

-Tentu handiz ibili beharreko kontua -esan nion-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 40. orr.

Hark, bi eskuetan bizkor hartu, eta idazmahaira eraman zuen, hain tentu handiz, non bai baitzirudien isurkariren bat zeramala eskuetan. · Mutila harresiaren inguruan ibili zen, tentu eta arreta handiz, noiz zutik noiz haztamuka, estropezu egiteko beldurrak airean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 192. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tentu handiagoz (9); tentu handiz (73); tentu handiz egin (3); tentu handiz ibili (6); tentu handiz ibiltzeko (3); tentu handiz jokatu (3)

baina tentuz ibili (3); habil tentuz (3); oso tentuz (6)

tentuz ari (3); tentuz aztertu (6); tentuz eta neurriz (5); tentuz eta zentzuz (5); tentuz hartu (13); tentuz hartzeko (7); tentuz ibili (33); tentuz ibili behar (9); tentuz ibili beharko (10); tentuz ibili beharra (4); tentuz ibiltzeko (6); tentuz jardun (4); tentuz jarduteko (5); tentuz jokatu (13); tentuz jokatu behar (7); tentuz jokatu beharko (3); tentuz jokatuko (3); tentuz mintzatu (3); zentzuz eta tentuz (3)


tentuka adlag tentua erabiliz.

Tentuka saiatzen da Gabin, neskaren erreakzioak aztertuz hitzak bilatu ahala.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 111. orr.


teodizea iz teologiaren adarra, munduko gaizkia dela-eta Jainkoaren izatea eta ontasuna zalantzan jartzen dituzten argudioei erantzuten diena.

Galdera latz honi erantzun ez ezik Jaungoikoa justifikatu behar da gaitzaren aurrez aurre; teodizea bat garatu behar da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 18. orr.

Jainko maitagarri hori hiltzen den Jainko haragitu gisa aurkeztea teodizea bat da, Kristoren imitazioa babestu egiten duelarik giza pertsonalitate onbideratu gabekoengana zuzendutako edozein mimesitan dagoen tragediaren aurka.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 128. orr.


teodosiar izlag Teodosio enperadorearena, Teodosiori dagokiona.

Gaur egun Frantzia deritzan herrialdea lege erromatarraren edo Teodosiar kodearen arabera eta bertan bizi izan ziren barbaroen legeen arabera gobernatua izan zen lehen dinastian.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 195. orr.

Bisigodoen mendekoan, Teodosiar kodearen bilduma batek, Alarikoren aginduz eginak, arautzen zituen erromatarren arazoak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 195. orr.

Lege Papiarrez idatzi duten autoreetatik ateratako lege Digestokoetan; historialarietan eta aipatu izan dituzten beste autoreetan; indargabetu zituen Teodosiar kodean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 109. orr.

Italiar doktoreek Frantziara eraman zuten Justinianoren zuzenbidea, han Teodosiar Kodea baizik ez baitzen ezagutzen, zeren eta barbaroak Galian ezarri eta gero egin baitziren Justinianoren legeak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 244. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teodosiar kodea (3)


teofago izond/iz jainkoa jaten duena.

Eukaristia [...]: Teofagoen sekta erlijiosoaren ospakizun sakratua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 112. orr.

Eukaristia Teofagoak "jainkojaleak" dira, noski.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 290. orr.


teofania iz jainkotasunaren manifestazio agerikoa.

Ez naiz profeta, hain gutxi Mesias bat, baina Haren ahotsa naiz, Joben liburuko teofanian bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 182. orr.


teogonia iz erlijio politeistetan, jainkoen jaiotza eta jatorria azaltzen duen kontakizuna eta sistema.

Hermann Herestauss, filosofia eta teogonian doktoreak gizonaren zelatan dabiltzan edo gizonak ametsetan ikusi dituen izakari ikusezin guztien historia eta agerraldiak jaso ditu. Bistan denez, Hesiodoren Teogoniak, Upanishad-ek edo Bibliak kontatzen diguten Sorkuntza bezain irensgaitza zaie halako historia bat iniziatugabeei.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 328. orr.


teokratiko izond teokraziarena, teokraziari dagokiona.

Hiru fanatismoen botere teokratikoek jainkoaren izenean errugabeak hiltzen segitzen dute.  Berria - Harian   2005-07-08

Irango Gobernua eta Legebiltzarra sistema teokratikoaren erreforma nahi dutenen esku daude, baina ahalmen handiko erakundeak, Zaindarien Kontseilua tartean, kontserbadoreen gotorlekuak dira.  Berria - Mundua   2004-02-03

Honek, Cetinje printze-apezpikuaren bidez, estatu teokratiko bihurtu zuen Montenegro.  Berria - Mundua   2006-03-05


teokrazia iz aginpidea apaizen edo jainkotzat hartzen den norbaiten eskuetan dagoen gobernu era.

Bati lehentasuna edo babesa ematen zaion momentuan, berdintasuna desagertu egingo da gobernutik, eta teokrazia berpiztutik laster aristokrazia jaioko da berriz.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 229. orr.

Ildo kontserbadorea ez ezik, teokrazia ere sendotuko duela iragarri dute.  Berria - Harian   2005-06-26

Mundu osoko erlijioetan teokraziarako eta fundamentalismorako joera nagusitzen ari da.  Berria - Kultura   2004-01-27


teolesia iz

Hainbeste teolesia eta jukutriekin baitezpada atera nahi daukuten baiak zertan xuxentzen ote du Europan barna (eta geroz ta gehiago) jada, Europa honetan berean lanik gabe diren miliunka jenden zortea?  Herria   2005-05-12


teologal
1 bertute teologal Jainkoarekiko bertutea.

Era honetan ematen zaizkio gizakiari Izpiritu Santuaren zazpi dohainak, hiru bertute teologalak, Fedea, Esperantza eta Karitatea, eta perfekzio oro, egia, gozotasuna eta barruko bakea Izpirituagan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 76. orr.

Isurtzen ditu bertute teologalak, hala nola fedea eta esperantza, eta beste graziak ere ematen ditu grazia ugaritu dadin. Adituen iritziz, Itxaropena izan daiteke, Bertute Teologaletatik hura bakarrik falta baita.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 74. orr.


teologia (orobat teolojia g.er.) 1 iz Jainkoaren izateari, izaerari eta nolakotasunei buruzko dotrina; erlijio arazoen azterketa, batez ere goi agerkundean, dogmetan eta tradizioan oinarritua.

Metafisikaren barruan Teologia (jainkoaz arduratzen den teoria), filosofia lehena (kausa lehenez arduratzen den teoria) edo Ontologia (izateaz edota den guztiaz arduratzen den teoria) aurki ditzakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 8. orr.

Frantziara joan aitzin ikasketak egin nituela Nafarroan eta Filosofia eta Eskolako Teologia ikasi nituela Alcalako Unibertsitatean.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 213. orr.

Teologia razionalizatzeko eginkizunean oztopoak ez ziren faltako, zientziari buruzko kontzeptu filosofikoak teologiara aplikatzean batez ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 67. orr.

Teologia eskolastikoa, doktrina bezala, denei zuzendua da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 20. orr.

Teologia kristau katolikoaren lehenengo aurkezpen sistematikoa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 46. orr.

Strasbourg-eko teologia protestanteko fakultatearen burua zen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 54. orr.

Teologia feministaren oinarriak.  Berria - Gaiak   2006-03-09

Bonabenturaren teologia mistikoaren hizkera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 795. orr.

Ignazioren teologia Erdi Arokoa da: Tomas Aquinokoarena (1225-1274), Modernitatearen aurrekoa.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 19. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Filosofia eta Teologia ikasketak egin zituen Donostiako Seminarioan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

Alemanian teologia-irakaslerik ez zutela jakinik, anai Simon Alemaniako ministro-kargutik askatu eta irakasle jarri zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1136. orr.

Hildesheimgo gotzain izan zen Spirako Konrado maisuaren teologia ikasle izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1118. orr.

Azkeneko behar nuen gauza zen harekin teologia-kontuetan nahastea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 293. orr.

Ildo beretik erran dezaket ezen bere teologi eskoletan ere gutitan aipatu izan zuela heresia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 106. orr.

Filosofia eta teologia alorretan zenbait urrats egin duzun ber, konturatzen zara, hor ere, egiaren argira heltzeko ez dela zalantzaren bidea baizik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 20. orr.

Hain zuzen, san Tomas Akinokoak ezin hobeki idatzi du bere Teologia Bilduman [...].  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 175. orr.

Egia zen, zalantzarik gabe; zeren eta greziarrak intelektualak baitziren, eta hainbat mendez teologi huskeriak jorratzen ari izan ziren emaitza tamalgarriekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 225. orr.

Teologia-batxilergoa beretu zuenetik, berarengan jarri zituen begiak Elizak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 95. orr.

3 irud/hed

Historialari bat historiarekin borrokan -aberriaren teologia ezkutu, ausaz inkontziente, baten kariaz- R. Altamirak ematen du.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 75. orr.

Estatu moderno mitiko horren teologia moduan sortu da historia, zientzia gisa nahiz eskolako ikasgai gisa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 9. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere teologia (9); filosofia eta teologia (5); teologia eta filosofia (8); teologia fisikoa (3); teologia ikasi (3); teologia ikasketak (6); teologia ikasten (4); teologia santuan (3); teologia transzendentala (4)

filosofia eta teologiako (3); teologiako ikasketak (5)

askapenaren teologiaren (4)

filosofiko eta teologikoak (3)


teologiakume iz adkor

Hamar pezetako txokolatinarena irentsi zuten, baina apenas bururatzen zaidan teologiakume batek Nietzsche lapurtzeko zer arrazoi izan dezakeen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 93. orr.


teologiko 1 izond teologiarena, teologiari dagokiona.

Hobbesek berak, esan dudan bezala, ateoa izanik, orri asko eskaini zizkion gai teologikoei.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 13. orr.

Hiru tesi teologiko kardinalak frogatzen ditu: Jainkoaren existentzia, bakartasuna eta gorpuzgabetasuna.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 10. orr.

Kolonian osatuko zuen bere formazio teologikoa eta irakasle egon zen Alemaniako eskola batzuetan.  Berria - Gaiak   2004-11-18

Libertatearen arazoak ere biziki kezkatu zuen, erabakimen librearenak alegia, baina ikuspegi teologikotik begiratuta, gaitza edo bekatua ere aukeratzeko gaitasun gisa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 18. orr.

Azalpen teologikoaren metodoak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 85. orr.

Nire sarreraren lehenengo parteak ez du muin filosofiko edo teologikorik, "geografikoa" baizik, erranen nukeen bezala.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 7. orr.

Gure Ignaziok berrikuntza zekarren; baina ez teologikoa, praktikoa eta eragilea baizik.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 19. orr.

Zein dira Maimonen jarrera filosofiko eta teologikoak?  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 14. orr.

Settembrini humanistaren eta Naphtha jesuita-juduaren arteko tirabira politiko, teologiko eta metafisikoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 57. orr.

Maimonen esoterismoaren argipean, nola ulertu behar ditugu haren ideia filosofiko eta teologikoak?  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 12. orr.

Irakurleengan garrantzi handiko galdera antropologikoak eta teologikoak sortuko dituen lana.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 8. orr.

Erdi Aroko filosofia teologikoa zen, edo Jainkoaren filosofia, eta Modernitatekoa irudikapenaren filosofia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 89. orr.

2 irud/hed

Ez ditut inoiz ulertu hizkuntzen inguruan sortzen diren gatazka teologikoak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-11

3 (izenondo elkartuetan)

Erregetza gorenean zegoela, baina eraikinaren lehen kraskakoak bere belarri finaren medioz aditurik, apezpikuak dogma teologiko-politikoa finkatu zuen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 79. orr.

Frantziskoren kultura batez ere teologiko-espirituala izan zen, esperientziari lotua, liburuetan lorturiko teologoen jakintzatik urruti.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 36. orr.

Antonio Alamok idatziriko Yo, Satán antzezlana, Alvaro Lavinek zuzentzen duen «thriller teologiko-komikoa».  Berria - Kultura   2006-01-13

Descartesez geroko filosofia guztia urrundu egiten da ikusmolde bibliko-teologikotik, gizakia modu razional hutsean atzeman nahi baita.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 277. orr.

Sisifo izeneko draman, Kritiasek egiten duen lehen itunaren -lehen legearen- oinarri mitiko-teologikoaren salaketa: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 36. orr.

Lehen froga fisiko-teologikoa da, bigarrena, kosmologikoa, hirugarrena, froga ontologikoa da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 215. orr.

Borges metafisiko-teologikoa (metaliterarioa?: [...]).  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 12. orr.

Agustin deuna tradizio filosofiko-teologiko asko biltzen dituen aro baten eledun dugu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 7. orr.

San Agustin-en "bi hiri" historiko-teologikoak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 45. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

teologiko espirituala (3)

fisiko teologikoa (3)

filosofiko eta teologikoak (3)


teologikoki adlag teologiaren ikuspegitik.

Teologikoki, baina, oso kontserbadorea da. Maimonen bigarren ordenatze-lana Aristotelesen fisika eta metafisikaren zati teologikoki garrantzitsuen laburbilpena da.  Berria - Harian   2005-04-06

Batetik, nolabait filosofiko-teologikoki, humanismo eta erreformaren arteko talkaren herentzia dugu (Lutero vs Erasmo).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 277. orr.


teologizatu, teologiza, teologizatzen du ad teologia-gai bihurtu.

Gizakia historian bizi da eta historiak bizitzaren sentidurik edo ekintzaren arau absoluturik emateko ez du balio, aurretik bera teologizatu ez bada.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 177. orr.

Merkatuari buruzko kritikaren adar bat ere teologizatu egin da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 71. orr.


teologizatze iz teologia-gai bihurtzea.

Ilustrazioak Jainko ordez ipini zuen Arrazoia, eta batzuek bitxiro sekularpena bezala ederretsi ohi dute filosofiaren teologizatze lirdinga.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.


teologizazio iz teologizatzea.

Ilustrazioak Jainkoa kendu eta haren lekuan arrazoimena jainkotu zuen (bitxiki "sekularpena" bezala ederretsi ohi dute batzuek filosofiaren teologizazio lirdinga hori!).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 43. orr.

Beste autore askok ere azpimarratu izan dute marxismoaren dogmatizazio eta teologizaziorako joera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 50. orr.


teologo 1 iz teologian aditua den pertsona.

Teologo nahiz filosofo gehienek Aristotelismoak zekarren munduaren irudi filosofiko naturalago eta razionalagoa onartu zuten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 62. orr.

Irri egin dezatela, bada, Satirikoek nahi duten bezainbat, gizakien gauzez, eta Teologoek arbuia ditzatela gauza horiek, eta Malenkoniatsuek goraipa dezatela, ahal duten guztia, larreko bizitza landugabea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 441. orr.

Filosofo bezala jokatzen dute, nahiz eta gero, erantzunak ematean, teologo gisa erantzun, batez ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 265. orr.

Zenbait teologok ez zuten besterik ikusten, ezkontzaren esparruan, sakramentua baizik; juriskontsultorik gehienek, bestera, kontratu zibila.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 58. orr.

Teologo bezala distiratu zuen alabaina Carranzak Kontzilioan.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 24. orr.

Teologoa arrazoiaren izenean ari baita, kristau-mezuaren balio orokorraren zaindari gisa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 64. orr.

Erdi Aroko teologoak estoikoak bezain teleologikoak ziren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.

Badirudi teologo batzuek ez dutela behin ere funtsezko teologiarik ikasi, edo ikasi hura ahantzi dutela.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 88. orr.

Lehenengoa Kalam-aren [...] hau da, filosofo-teologo atomista islamiarren filosofiaren laburbilpena da, lau kapitulutan egina.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 8. orr.

Erabaki dut teologoen dotrinak inon ez eztabaidatzea.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 55. orr.

2 (izenondoekin)

Hori dela eta, jakintsu metafisikari eta teologo handi guztiak, egia maite zutenak, era horretako zerbait irakatsi nahi zutenean, betiere alegoria eta igarkizunen bidez mintzo ziren.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 31. orr.

Badirudi, tarte horretan, Zizeronen politika printzipio zenbait ahantzi zituztela Mendebaldeko teologo, legelari eta kanonista jakintsu anitzek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 24. orr.

"Liburu Sainduen hitz propioetarik ateratako printzipio politikoak" zuen izena teologo famatuaren obra nagusiak. Teologo entzutetsuenak ere filosofiari arlo propioaren eskumena segurtatzen saiatu ziren.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 51. orr.

Kontuan hartzekoa da tradizio bikoitza dagoela teologo kristauen artean: bata arkano eta mistikoa da, eta bestea irekia eta ezagunagoa.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 4. orr.

Egilea teologo musulmanen artean profetei, eta bereziki Muhammad-i zuzenduriko jainkozko hitzaz sorturiko eztabaidaz ari da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 251. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Laster jakin nuen bazterretik Erromara igorriko nindutela teologo ikasketak egiteko.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 60. orr.

4 irud/hed

Galdera horiek ordea, eta erantzun hori, zientziaren teologoentzat eta sinestunentzat dira, ez guretzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 64. orr.

Ez da izan, ez, gaur Gorteko teologo laikoek sinestarazi gura izaten diguten legez, razionalitatearen progreso historia bat, ezta "Espainiaren bategintzarik" ere.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

5 (izenondo gisa)

"Fede katolikoaren oinarriak": Bernard Sesboüé Jesuista teologoak "Croire" liburuan argitaratuak, Mixel Itzainak euskaratuak.  Herria   2003-06-05

6 teologo-gai ik teologogai.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

filosofo eta teologo (8); teologo bezala (3); teologo eta (7); teologo guztiak (4); teologo guztiak eta (3); teologo handi (3)

filosofo eta teologoaren (3)


teologogai (corpusean teologo-gai soilik) iz teologo izateko ikasten ari den pertsona.

Salamancako leize batean, deabru zaharrak eskola bat antolatu du teologo-gaientzat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 54. orr.


teoloji ik teologia.

teontzi iz tea egiteko edo zerbitzatzeko ontzia.

Teontzia prestatu ondoren katiluak jarri zituen, platertxoak eta koilaratxoak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 166. orr.

Hiru ertzeko alasa zoko batean, teontzi eta katiluz beterik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 96. orr.

Sutontzia aurrez aurre zeukan, eta teontzia eskuinaldean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 123. orr.

Teontziko ur beroa isuri zuen katilura, eta te berdea hartu zuen patxadaz.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 52. orr.

Teontzi urdin bat esku batean eta eltze bat ur irakin bestean zuela itzuli zen Ellen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 261. orr.

Teontzietatik hurbil, saski batean, gurinezko ogi txikiak zeuden.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 41. orr.

Ez du [Txernobil-ek] teontzi batek baino arrisku gehiagorik.  Berria - Harian   2006-04-26


teorema iz froga daitekeen perpausa, beste axioma edo teorema batzuetatik ondorioz ateratzen dena.

Teorema andana bat, zenbaki perfektuei, binomioaren formula orokortzeari, grafo konexuei dagozkienak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

Han bazeukaten ausartzea, gogoak eman ahala, formulekin eta teoremekin, proposizioekin eta arrazoibideekin borrokan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 140. orr.

Talesen teorema edo Proportzioen teorema.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 47. orr.

Fermaten Azken Teorema (FAT) deitzea erabaki zuten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 427. orr.

Zer dio Pitagorasen teoremak?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 135. orr.

Stephen Hawking eta Roger Penrose fisikariek «berezitasunen teoremak» aurkeztu zituzten 1960ko hamarkadan, zulo beltzen portaera deskribatzeko.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Teorema baten froga formulen segida finitu bat baino ez da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Segidaren azkeneko formulak frogatutako teorema izan behar du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Liburu horretan, teorema bat frogatu zian Pascalek, plazaratu zenean oihartzun handia izan zuena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 354. orr.

Jainkoaren izatea eta arimaren hilezkortasuna Matematikako edozein teoremaren ebidentzia berberarekin froga daitezkeela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 283. orr.

Horietatik dedukzioak egiteko inferentzia-erregela batzuk zehazten dira eta, horrela, gure logikaren teoremak deduzituko dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

-Egon lasai, izaki idealei baizik ez dagozkie teoremak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 41. orr.

-Orokorra da, dudarik gabe, teorema; neurketa, ordea, zeharo partikularra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

pitagorasen teorema (11); talesen teorema (6)


teorematxo iz adkor

1837an, 23 urte zituela, teorematxo bat frogatu zuen Wantzelek, ondorio izugarriak izan zituena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 438. orr.


teoretiko izond teorikoa.

Lehena, arrazoimenaren ezagutza teoretikoa da, bigarrena, ezagutza praktikoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 23. orr.

Eskuarki, harreman praktikoan baino ez bada, uste teoretiko askiezari sinestea dei dakioke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 276. orr.

Horrela judizio teoretikoan praktikoaren analogoa den zerbait dago, eta bere usteari sineste hitza dagokio, eta guk sineste doktrinala dei diezaiokegu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 276. orr.

Zeru izartuaren behaketa besterik azaltzen ez duen astronomia teoretikoak lehena aurkezten du, kontenplatiboak (munduaren sistema kopernikarraren arabera, edo baita Newtonen grabitazioaren legeen arabera argitua), aitzitik, bigarrena, hots, mundu inteligiblea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 127. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ezagutza teoretikoa (4)


teoretikoki adlag teorikoki.

Teoretikoki ezagut dezakegun oro agerpen soiletara zedarriztatu ez balu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 27. orr.


teoria 1 iz gertakari sail jakin baten azterketatik zientziak ateratzen dituen ezagutzen sintesi sistematikoa; alor jakin bati buruzko ideien edo hipotesien multzo egituratua.

Metafisikaren barruan Teologia (jainkoaz arduratzen den teoria), filosofia lehena (kausa lehenez arduratzen den teoria) edo Ontologia (izateaz edota den guztiaz arduratzen den teoria) aurki ditzakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 8. orr.

Vitruvio eta arkitekturaren teoria.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 70. orr.

Soka eskuan hartu eta harriaren mugimendu pendularra irakasten zigun, Galileoren teoriak gogoan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 86. orr.

Kontua da predestinazioaren teoria bat landu nuela neure artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 57. orr.

Egile anitzen teoria postulatzeko beste zantzu bat.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 69. orr.

Ezagutzaren teorian (epistemologian, alegia) gogoaren azterketak leku garrantzitsua du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 185. orr.

Bere teoria egiaztatze aldera, Nietzsche du orain aitaponteko: [...].  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 9. orr.

Azken egunetan banan-banan ehunduriko teoria guztiak arrailtzen ikusiak nituen egun bakar batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 347. orr.

Atribuzioaren, artikulazioaren, izendapenaren eta deribazioaren teoriak elkarren artean artikulatzen diren sare horiek guztiak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 181. orr.

Teoria hori biribiltzeko Kunderaz baliatzen da: [...].  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 10. orr.

Formaren teoria gainditzeko ahaleginak informazioaren kontzeptuaren inguruan bildu dira batez ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 71. orr.

Aurrenik, geometria laua; ondoren, zenbakien teoria; azkenik, espazioko geometria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

Baina uhinen teoria hau migratzeen teoriaren aurkakoa da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 255. orr.

Teoria asko daude mugimenduaren pertzepzioa azaltzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 47. orr.

Ez dira zientzia eta teknika, teoria eta praktika elkartu teknozientzia berri batean? fakirren gauzak interesatu zitzaizkion, eta teoria ez ezik praktika ere ikasi zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Teoria eta praktika uztartuz, Dolmacé eta Saint-Ange jaun-andere libertinoek plazeraren eta bizitzaren sekretu guztiak erakusten dizkiote Eugeniri.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 305. orr.

Fi-efektuaren bidezko itxurazko mugimenduaren teoria.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 51. orr.

Teorian behintzat, politika hedakorrek inbertsioa eta kontsumoa areagotzea dute helburu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 33. orr.

Teorian geologia prospektiboa egin daiteke, baina gai baten gainetiko begirada, berez, retrospektiboa izan daiteke soil-soilik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 261. orr.

Administrazioko bulegoetan badira zenbaitetan teoriaz behintzat euskaldunak direnak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 89. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hawkingen teoria berriak zulo beltzek betidanik izan duten paradoxa konpontzea du helburu.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Baina ez ginen teoria handietan sartzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 153. orr.

Ez dirudi inola ere sofisten zaletasun nagusia teoria izan zenik; ez teoria hutsa, behintzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 40. orr.

Bigarren aukera hori ere posible da teoria hutsean.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 85. orr.

Lockeren teoria epistemologikoak ezagumenaren azalpena lortzen du hautematearen teoria baten bidez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

Bi ezaugarri horiek baziren teoria analitiko zaharrenetan ere, askotan teoria enpirista deitu izan direnetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 52. orr.

Michal Kalecki, Keynesen Teoria orokorrean dauden ideia asko aurrez eman zituen ekonomilari poloniarra.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 119. orr.

Kolorearen teoria klasikoaren eta errealitatearen arteko elkar hartu ezina harrigarri zitzaion Goetheri.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 42. orr.

Hein batean, teoria zientifiko jakin baten helburua da hori, neurriaren teoria errepresentazionalarena, alegia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 159. orr.

Nazioarteko merkataritza da, teoria konbentzionalak azaltzen duen legez [...] ekoizpen ahalmena hedatzea ahalbidetzen duena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 213. orr.

Harik eta Koperniko heldu zen arte, bere teoria heliozentrikoarekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 122. orr.

Berrikiago, oroimenaren teoria biokimikoa defendatu da kartsuki.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

Pertzepzioaren teoria konstruktibistetan oinarritutako deskripzio-eredu bat erabiltzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 208. orr.

Erlijioari buruzko teoria filosofikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 260. orr.

Teoria etikoak printzipio absolutuen arabera egituratzen dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 200. orr.

Teoria metaetiko zenbaitek kinka larrian jartzen du filosofia moralaren jarduna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 211. orr.

Adibidez, teoria monetarista dago, aski hedatua hau ere, inflazioa diru eskaintza osoaren areagotzearekin -hau da, masa monetarioaren hazkundearekin- lotzen duena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 104. orr.

Teoria kuantikoak eta erlatibitatearen teoriak, beren ondorioekin, muturrez mutur jotzen dute denboraz eta espazioaz dugun sen berezkoarekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 100. orr.

Fermatek zenbakien teoria modernoa sortu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 344. orr.

Gustuaren teoria kantiarra estetikaren ikusmoldearen parte zen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 241. orr.

Ordezko teoria bat, esperimentu-oinarririk gabea eta karaktere bereganatuen ondoretasunean oinarritua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 43. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik teoriko.

Egile alemaniarrek berpiztu zuten merkantilismoa XIX. mendearen bukaeran [...] haien artean Gustav von Schmoller-ek, State making-aren teoria-mailara goratuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 36. orr.

Gramatika-eredu ahaltsuago baten bila abiatu behar dugu, eta hizkuntz teoria eredu "abstraktuago" baten bila.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 44. orr.

Bazterkuntza horren ondorioz hutsik geratutako teoria-gunea .  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 175. orr.

Ez da harritzekoa, bada, irudi abstraktuaz, eta balio plastikoez oro har, idatzi diren lehenengo teoria-lanak Bauhausek, 1920ko hamarraldian argitaratu izana.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.

Inprobisazioari buruzko teoria-lanetan aritzen ziren lagunak ezagutzen hasi ginen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 96. orr.

Kode kontzeptualen eta teoria moten arabera.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 50. orr.

Adierazlearen teoria-sail berean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 163. orr.

Horren ondorioz, greziarraren ondoren teoria-klase hori defendatu dutenei neoaristoteliko esan zaie.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 203. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Chomskyren bi liburu horiek lan bakarra osatzen dute, eta bertan aurkeztutako hizkuntz teoria funtsezkoa gertatu da neurozientzian, filosofian eta psikologian.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 8. orr.

Komunikazio-teoriako hizkuntz eredu ezagun batek eskaintzen digu oztopo hori gainditzeko bidea.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 38. orr.

Oinarri guztiz formal batek bakarrik eskain dezakeela gramatika teoria eraikitzeko egonarri sendo eta emankorra. Keynesen ekarpenekin aberasturiko sintesi neoklasikoa izan zen ekonomia teoria nagusia Bigarren Mundu Gerraren amaieratik 70eko urteen hasierako petrolioaren krisia arte.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 136. orr.

Zientzia-teoria guztiak behaketa-kopuru mugatu batean oinarritzen dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

Modernitatean subjektu irudikatzailearen ezagutza-teoria, edo gnoseologia/epistemologia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 89. orr.

Entzumenaren erresonantzia-teoria, 1863an Helmholtz-ek proposatua, honela laburbiltzen da: [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 115. orr.

Fregek [...] aritmetika sakondu zuen eta, horren ondorioz, kuantifikazio-teoria bat sortu zuen lehenengo aldiz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 140. orr.

Artearen instituzio-teoria, ebaluazio-proposamen berriak, instrumentalismoa edo auzi estetiko zehatzen azterketa analitikoak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 243. orr.

Botere ororen izaera aristokratikoa ezagutzeko aukera eskaintzen digu Homerok, elite-teoria garaikideak sortu baino askoz lehenago.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

Nire maitasun-teoria erromantiko hark nahi zukeen bezalako amodio guztizko eta betea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 61. orr.

5 teoriazko izlag teorikoa.

Teoriazko korapilo horietan galdu nahi ez duenak Lass-en (1984) eskuliburuko lehen kapituluan du irakurgai aproposa kontzeptu oinarrizkoen inguruan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 87. orr.

Gombrichek, adibidez, oso gogoan dauzka perspektibaren teoriazko anbiguitateak (ikuspuntu geometrikotik hartuta).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

arduratzen den teoria (6); artearen teoria (16); darwinen teoria (4); dioen teoria (11); dioen teoria indartzeko (5)

eboluzioaren teoria (10); edertasunaren teoria (6); eginbeharretan oinarritutako teoria (4); egituraren teoria (12); erlatibitatearen teoria (16); ezagutzaren teoria (7); hizkuntz egituraren teoria (7); hizkuntz teoria (24); hizkuntz teoria bat (4); hizkuntzaren teoria (5)

imitazioaren teoria (6); keynesen teoria (4)

oinarritutako teoria (11); ondorioetan oinarritutako teoria (4); pertzepzioaren teoria (6)

teoria azaldu (6); teoria baten arabera (5); teoria bera (5); teoria berri (15); teoria berri bat (8); teoria berriak (5)

teoria eraikitzeko (4); teoria eta praktika (15); teoria etiko (9); teoria etikoak (12); teoria etikoen (8); teoria honen arabera (5); teoria horren arabera (16); teoria hutsa (6); teoria hutsean (5)

teoria indartzeko (7); teoria indartzen (4); teoria izan (6); teoria klasikoaren (5); teoria kuantikoak (4); teoria mailan (5)

teoria oralista (6); teoria oralistak (5); teoria oralistaren (5); teoria orokor (14); teoria orokor bat (8); teoria orokorra (15); teoria orokorrean (6); teoria politikoak (5)

teoria zientifiko (8); teoria zientifikoa (11); teoria zientifikoak (7); teoria zientifikoaren (4); teoria zientifikoen (7); teoria zuzena (7)

zenbakien teoria (8)

eboluzioaren teoriak (4); erlatibitatearen teoriak (4); galileoren teoriak (4); hizkuntz teoriak (5); orain arteko teoriak (6)

komunikazio teoriako (4)

artearen teorian (4); ez teorian (7); teorian bai (5); teorian bederen (6); teorian behintzat (28)

eboluzioaren teoriaren (4); erlatibitatearen teoriaren (4); hizkuntz teoriaren (13); queer teoriaren (4); teoriaren arabera (20)

teoriari buruzko (8)

teoriatik praktikara (4)


teoriagile (corpusean teorigile soilik) 1 iz teorialaria.

Puntu horren kokalekuaren finkotasun beharra (eta batzuetako ezina) zailtasun gaindiezina da teorigile batzuentzat.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 135. orr.

Beste batzuek (fisiologista, kantuaren teorigile eta abarrek) hasiera eman zieten estudioei jarraituaz, hizkuntzalaritza, zientzia laguntzaile batez hornitu dute, eta jakintza laguntzaile horrek hitz idatziaren mendekotasunetik askatu du hizkuntzalaritza.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 60. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bere ikerlanetan, goiz antzematen zaio, halaber, teorigile alderdia.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 141. orr.


teorialari (orobat teorilari g.er.) 1 iz zientzia- edo jakintza- alor batean, alderdi teorikoez arduratzen den pertsona. ik teoriko 2; teoriagile.

Teorialari batzuen iritzian, hala ere, irudikapen modu guztiak dira arbitrarioak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 100. orr.

Filosofoa izan da erlazio kausala objektutzat hartu duen teorialaria.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 180. orr.

Ikusleek gustuko eta teorialariek gorroto duten partida.  Berria - Kirola   2004-06-20

Teorialariaren dilema: teorien eraikuntzaren logikari buruzko azterketa bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 167. orr.

Émile Zola idazle handia zen ordurako, itzal luzekoa, mugimendu naturalistaren teorialari eta eragilea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 8. orr.

Pantailan pertzibitzen diren mugimenduen anbiguotasuna askotan aipatu izan dute zinemaren teorialariek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 208. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Futbol teorialarientzat neurketa eskasa, hutsez betetakoa, izango da Herbehereek eta Txekiak atzo jokatutakoa.  Berria - Kirola   2004-06-20

3 (izenondo gisa)

XIX. mendean lehenengo antropologo teorialariek primitibismoa arbuiatu zuten eboluzionismoaren alde.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.


teoriatxo iz adkor teoria.

Handik gutxira, ordea, apur bat gehiago zehaztu zuen bere teoriatxoa.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 126. orr.


teoriazale iz teoriaren edo teoria baten zalea den pertsona.

Azken hiztxo bat: irudimen hutsaren teoriazale horiek, minen bat daukatenean, irudimena dela esan eta suak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 30. orr.


teorigile ik teoriagile.

teorika 1 izond teorikoa.

Physical Review D, fisika teorikako aldizkari ospetsuan  Berria - Gaiak   2006-01-06

2 (izen gisa)

Horien artean, soldata igoerak: teorikako irakasleei %6koa, irakasleei ez direnei %5ekoa eta praktikako irakasleei %4koa.  Berria - Ekonomia   2004-07-27

80ko hamarkadan teorikatik praktikara pasatu zen eta 90eko hamarkadan bere lanik ospetsuenak egin zituen; arkitektura modernoaren ikono bihurtu zen.  Berria - Kultura   2004-05-21


teoriko 1 izond teoriari dagokiona, teoriazkoa. ik teoria 3.

Zelan bereiz, modu egokian, maila teorikoaren eta behaketazkoaren artean?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 161. orr.

Ez da, dena dela, lan teorikoa bakarrik, neurri batean teorikoa baldin bada ere.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 9. orr.

ETA V.ari buruzko lan teoriko bat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 78. orr.

Fisika teorikoaren kontzeptu eta lege oinarrizkoak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 42. orr.

1960. urterako dagoeneko bertan behera utzia zuten artearen izaera esentzialari buruzko gogoeta teorikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 242. orr.

Arazo teorikook izango dira hemen landu nahi direnak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 25. orr.

Proposamen teorikoak baino nahiago zituen irtenbide praktikoak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 36. orr.

Osorik aztertu behar izan ziren berriro politika ekonomikoaren oinarri teorikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 151. orr.

Egia esan, hain berria ere ez da hemen proposatzen dugun marko teoriko hori.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 29. orr.

Unibertsal/banako dikotomiaren erabilera oso arrunta da, batez ere esparru teorikoetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 176. orr.

Artikulazioaren eskema teorikoari dagokionean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 72. orr.

Homeroren testuetan boterearen paradigma teoriko bat agertzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

Truke-tasa malguen bertute teorikoak eta bizio errealak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Erakustea nola eratu dituen edo aldarazi dituen kontzeptu medikuak eta patologiaren egitura teorikoa gizarte jakin baten jardute politikoak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 187. orr.

Kontua da, liberal espainolek, herriaren filosofia bat edukitzeko (eta hau gerra "antifrantsesean" ari zen tenorean), tresneria teoriko frantsesa besterik ez zutela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 53. orr.

Horien heterogeneotasunak berak ere badu balio teoriko orokor bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 177. orr.

Kontraesanek, hutsuneek, akats teorikoek zientzia baten funtzionamendu ideologikoa adieraz dezakete.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 211. orr.

Eraikuntza teoriko honen bigarren "estaia", errealtasun-efektua, originalagoa da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 107. orr.

Irakaskuntza teorikoan edo erietxeko pedagogian, ahozko komunikazio-sisteman edo idatzizko dokumentazioan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 62. orr.

Eskola motak ere (teorikoak, praktikoak) plangintza orokorraren barnean definitzen dira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 96. orr.

2 (izenondo elkartuetan)

Tesiko zuraje teoriko-filosofiko guztiari, onberatasun pixka batekin, aprendiz inpresionatuaren zurriburri zentzubakoa iritzi dakioke.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 89. orr.

• 3 iz teorialaria.

Galdetu ahal izango litzateke zein ideia partekatuko zuten, garai hartan, hizkuntzalariek, naturalistek eta ekonomiaren teorikoek.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 182. orr.

XIX. mendeko inperialismo europarraren teoriko batzuen antzera.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 25. orr.

Pidal omen da nazio espainolaren teoriko liberal handia.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 14. orr.

Drogainaren teorikoek, droga jakintza eta ezagutza bide bezala aztertzen dutenek, ia sistematikoki ahazten dute puntu hau.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.

Ur handiak arrain itsuentzat direla eta arrain itsuen pare diren jakintsu, intelektual eta teorikoentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 227. orr.

Politiko eta teoriko kontserbadore handia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 219. orr.

Hortixe sortzen dira Vitruvioren komentarista eta aro modernoko arkitekturaren teoriko ugarik ordenen "benetako" sistema berreraikitzeko egin izan dituen ahalegin etsipenezkoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 270. orr.

Hitzezkoaren eta mimetikoaren (edo analogikoaren) bereizkuntza hori oinarri-oinarrizkoa da edozein narratologiatarako, eta [...] ia teoriko guztiek egiten dute.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 228. orr.

Proudhon, Bakunin, Tolstoi, Kropotkin, Malatesta eta anarkismoaren beste teoriko handi guztien pentsaera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 34. orr.

Teoriko hutsak inoiz izan ez diren sofistak politikaren irakaskuntzan hasten dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 37. orr.

Jende jatorrenak balira bezala gailenduko dira betiko teoriko funtzional argi moduan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 256. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 0 aldiz agertzen direnak)

eredu teoriko (4); gogoeta teoriko (4); lan teoriko (4); marko teoriko (12); marko teoriko berri (4); oinarri teoriko (5)

teoriko berri (4); teoriko berri bat (3); teoriko hutsa (4); teoriko osoa (3)

lan teorikoa (3); marko teorikoa (4); teorikoa bakarrik (3)

aukeraketa teorikoak (5); eskola teorikoak (3); marko teorikoak (3); oinarri teorikoak (11)

maila teorikoan (3)

fisika teorikoaren (3)

aukeraketa teorikoen (5)}


teorikoki adlag alderdi teorikoan.

Bereizketa, teorikoki bederen, emankorra da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 176. orr.

Osagarritasunaren printzipioa, teorikoki, lotuta dago nazioartean banaketa desberdina duten faktoreen trukearekin ere (lana, kapitala).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 61. orr.

Eta hori, ez teorikoki aspaldiko urtetan bezala, baina praktikan.  Berria - Ekonomia   2006-01-14

Irudi abstraktuan oinarrituta irudiari buruz gogoeta egin nahi izan denean, irudiaren plastikotasunaren alor hori teorikoki definitu beharra izan da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.

"Kameraren mugimendu" kontzeptua enpirikoki oso heldua den arren, teorikoki ez da oso trinkoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 208. orr.


teorilari ik teorialari.

teorizatu, teoriza, teorizatzen du ad teoriak landu; zerbait ikuspegi teorikotik aztertu.

Ez dut neure burua gai ikusten Borgesek aipatutako kausalite edo halabehar horretaz teorizatzeko.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 141. orr.

Baina zuzendaria teorizatzen hasi zen, ideia orokorren eremuak erantzukizun praktikoak arintzen dituelakoan edo.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 160. orr.

Bakoitzak bere eran teorizatzen ditu ikerketok.  Berria - Kultura   2006-02-17

Platon baitan etengabe teorizatzen da gizon-emakumeen zer izateaz, zuzeneko interesez izan ala zeharkakoz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 274. orr.

Kontzepturik orokorrenen mailan geratu nahi izan delako, eta ez delako teorizatu nahi izan irudi mota jakin batetik abiatuta.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

Ihes egiten ari naiz, barre egiten dut iheslariaren koldarkeriaz teorizatzen duten mozoloez, ez, ez da egia, badakit urtero itzuliko naizela.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 11. orr.

Bere laborategian teorizatzen duen fede oneko zientzialaritik, ohartzeke pasatzen gara kriminal hutsera, edozer egiteko gauza denera, hala nola formola injektatzea bihotzean biki judu nahiz ijitoei, begi heterokromatikoak ateratzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 156. orr.

-Agian -teorizatu zuen Imanolek- guztiok elkartzeko?  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 239. orr.


teorizatzaile 1 iz teorizatzen duen pertsona.

1957an [...] Edwin Landek -Land bat-bateko kameraren eta Polaroidaren sortzaile ez ezik, esperimentatzaile eta teorizatzaile argia bera- kolorearen pertzepzioaren froga fotografiko are txundigarriagoa eman zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 43. orr.

Erakargarri zaizkio Frith eta kognizioaren beste teorizatzaile batzuk.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 280. orr.

Jaun hau da egiazko burua, egiazko teorizatzailea.  Herria   2003-03-20

2 (izenondo gisa)

Erromatarrek ideia aristoteliko eta estoikoak jaso zituzten maila teorizatzailean, baina praktikan lege naturala malguagoa zen, etnikoki inperioa konplexua zelako. Bere alde teorizatzaileak, batetik, autismoaren azalpen orokorra eta fenomeno guztiei eta kasu bakoitzari aplikatzeko giltzarria bilatzera behartzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.


teorizazio 1 iz teorizatzea.

Lehenik adierazpena da eta gero adierazpenari buruzko teorizazioa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 366. orr.

Gierek zientziaren gogoeta filosofikoaren ohiko auziak -teoriaren egitura, esperimentuaren eginkizuna teorizazioan, zientziaren estatus kognitiboa, aldaketa eta erabaki zientifikoaren azalpena, etab.- aztertzen ditu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 166. orr.

Errealismo sozialista bera ere, errealismo guztietan teorizazio esplizituena izan duena, hain zuzen, kanon jakin batzuen mende zegoen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 196. orr.

XX. mendean, gustu kontzeptutik aldenduz, estetikaren teorizazioa edertasunean soilik hasi zen sakontzen, "edertasuna" eta "balio estetikoa" sinonimotzat onartzen hasiak baitziren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 229. orr.

2 (hitz elkartuetan)

euskalkien gainean gogoeta eta teorizazio saioa egitea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 220. orr.


teosofia iz erlijio edo doktrina mistikoa, Jainkoaren ezagutza zuzena eta intuizioaren bidezkoa lortzea helburutzat duena.

Yoga-ariketa hinduak egiten dituela, barauak egiten dituela, buruz ikasten duela teosofia, munduko idatzietako testu mistikoak hartzen dituela otoitz egiteko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 218. orr.

Oi Hirutasun, kristauen teosofiaren talai supernatural eta superjainkozko eta superrona.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 4. orr.

"Allgeist" M. Lazarus-en idazkietan neuk ez dut inoiz irakurri; eta, edonola ere, termino bitxi hori, teosofian-eta bakarrik arrunta, eta arras beste esanahi bat izan ohi duena, ohikoena ez beste guztia da Herrien Psikologian.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 81. orr.


teosofista iz teosofiaren jarraitzailea den pertsona. ik teosofo.

Mugimenduak ezker muturreko teosofisten terminologia hartu zuen, batez ere Alice Baileyren jarraitzaileek.  Berria - Gaiak   2004-03-31


teosofo iz teosofiaren jarraitzailea den pertsona. ik teosofista.

Erabat zuhur eta zintzo izatea perfekzioa da; eta teosofoak hain begi zolia duenez, badaki hobetu nahi duen orok azkenean lortzen duela perfekzioa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.

Teosofo modernoak dio, budistekin batera, lur honetan konta ezin ahala aldiz eta beste hainbeste gorputzetan bizitzen garela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.


teozentriko izond erreferentzia-ardatz gisa Jainkoa duena.

Erdi Aroko filosofiak ere gogoz erabili du filosofia greziarra, aristotelismoa neoplatoniar inspirazioarekin osatuz, bien artean sistema teozentriko bat eraikitzeko, bion, kristaufedearen eta arrazoi filosofikoaren bermearekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 71. orr.

Mendebalde moderno berantak historiaren filosofia teozentriko horretaz egindako errefusapena esplikatu eta desenkusatu egin daiteke.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 304. orr.

Hasiera liburuaren 1. Kapituluko 27. txatala [...] ez dela era antropomorfikoan ulertu behar, Jaungoikoa bizardun eta iletsua bailitzan, era espiritual teozentrikoan baizik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.


tepo 1 izond usain desatseginekoa ik kirats 6.

Motel hartako gela tepoan, Hutx berriro libre zela ikasi zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 45. orr.

Behialako uraren hiro usain tepoari euri eta kearena eransten zitzaion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 24. orr.

Aire tepoak geldo zirudien. gure gau hormatu eta ke urrineko bideen aldean, boteredunek beren gelak, erle kofoin gerizatuen antzera, aire tepo artifizialez hanpatzen zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 81. orr.

Alabaina, azken egunetako hilotz usain tepoa ezabatzekoa zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 151. orr.

Nondik duzu lur hiro eta aire tepo hats hori?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 111. orr.

• 2 iz kiratsa.

Suaren ke usaina, euriak zanpatu larruena, etxe barnekoak eta ardi-troparen tepoa denak juntatu ziren Graxi oroitzapenen zurrunbiloan gatibatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 21. orr.


tepotu, tepo(tu), tepotzen du ad usain desatseginez bete.

Emazte biziki ederrak gelara lerratzen miresten nituen, banaka, larrazken aireko jantziz apainduak, biloak hori eta koloreak gorri, Gucci zakuak eskuetan, ardi marrakek eta joare ozenek alegeratzen zuten irakur tokia Channel 5 urrinaz tepotzen zutela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 72. orr.


teraflop iz konputagailuen ahalmena neurtzeko unitatea.

Eta hemendik urte gutxitara, egungo neurri sistemak ere eskas ditugula, teraflop-etan hasiko gara konputagailuen potentzia neurtzen.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 101. orr.


terapeuta iz terapeutikan aditua den pertsona.

Benetan gaixotu zen, eta elkarrekin ibili ginen gero Bartzelonan urte pare batean, terapeutaz terapeuta erromes.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 47. orr.

Haren terapeuta Kathyren ustez, ezer gutxi ikusten zuen Virgilek koloreez beste.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 153. orr.

Horretan, pazienteak bat-bateko hizpideari heltzen dio, burura datorkion lehen hitzari adierazpide emanez, adierazitakoaren interpretazioa terapeutari utziz.  Berria - Kultura   2006-05-09

Eskatu al diozu aholkurik inori, apaizen bati, esaterako, edo terapeutaren bati?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 66. orr.

Eskola bakoitzak baditu bere baliabideak, bere pedagogo-terapeuta.  Berria - Harian   2005-12-22

Yolanda, psikogaixofrenia larri baten diagnostikoak azpian harrapatu eta ero garbia denetik, gerra gorrian bizi da bere terapeutarekin eta gorriagoan atzean utzi duen mundu normalarekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 139. orr.


terapeutika iz medikuntzaren adarra, eriak zaintzeko eta sendatzeko bideak aztertzen dituena.

Andres sinetsita zegoen terapeutika azkar bat klinikari on baten eskuetan baizik ezin zitekeela onuragarria izan kasurik gehienetan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 211. orr.

Aldi berean sorospen tokia, behaketa purifikatu eta sistematikorako tokia, eta hori terapeutikoa den heinean, neurri batean probatutako terapeutika, neurri batean terapeutika esperimentala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 63. orr.

Hortik dator gorputza lanerako tresna modura balioestea, medikuntza beste zientzien ereduen arabera arrazionalizatzeko kezka, biztanleriaren osasun mailari eusteko ahaleginak, terapeutikari eskainitako arreta.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 186. orr.

Eszeptizismo horretarako euskarri on bat Terapeutikako irakaslearen azalpenek ematen zioten, haren iritzian alfer-alferrik baitziren, kaltegarriak ez baziren, farmakopeako ia preparazio guztiak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 67. orr.


terapeutiko izond eriak zaintzeko eta sendatzeko bideei eta ekintzei dagokiena.

Gizartea ohartzen hasi zen [hiesaren] eragina zer-nolakoa zen, nola transmititzen zen, zer ondorio zituen eta zer neurri prebentibo eta terapeutiko zeuden.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 118. orr.

Aspalditik ezagutzen dira landarearen ahalmen terapeutikoak.  Berria - Harian   2005-04-17

Zer irizten zion aborto terapeutikoari?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 73. orr.

Klonazio terapeutikoaren aldeko kanpaina abian da.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Alemania, giza klonazio terapeutikoaren alde.  Berria - Gaiak   2004-09-15

Era guztietako programa eta proiektu terapeutikoak jarri ziren martxan, baina guztiek -braille-programak bezala- porrot egin zuten azkenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 82. orr.

Diagnostikorako elementu batzuk eskaintzen ditu, bilakaeraren adierazle batzuk, osatzearen irizpide batzuk, esperimentu terapeutikoak baimenduz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 61. orr.

Erabilera terapeutikorako giza enbrioiak klonatzea aurrerapausoa da.  Berria - Gaiak   2004-05-08

Euskal Herriko hiru bainuetxetan erabiltzen da gaur egun ur termala helburu terapeutikoekin.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01

Musikaren indar terapeutikoaz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 85. orr.

Bunkerrera eramanen dute nire lagun poeta, eta gogor egiten baldin badie lo terapeutikoan murgilduko dute injekzio gozo bat emanda.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erabilera terapeutikoa (16); giza klonazio terapeutikoa (4); heroinaren erabilera terapeutikoa (3); kalamuaren erabilera terapeutikoa (4); klonazio terapeutikoa (17)

klonazio terapeutikoak (4)

erabilera terapeutikoaren (4); giza klonazio terapeutikoaren (3); klonazio terapeutikoaren (12); klonazio terapeutikoaren alde (3)

helburu terapeutikoekin (9)

helburu terapeutikoetarako (3)

erabilera terapeutikorako (11); erabilera terapeutikorako klonatzea (3)


terapeutikoki adlag alderdi terapeutikoan.

Kalamuak sor ditzakeen eragin guztien artean gaur egun terapeutikoki erabilgarrienak eta ikasienak bi dira: eragin antiemetikoa eta hiesa edo minbizia duten gaixoengan jangura handitzea.  Berria - Harian   2005-04-17

Era berean, taldeek galdegin zuten PSOEren Gobernuak heroina botika bezala ematen ez duen bitartean terapeutikoki erabili ahal izatea kasurik larrienetan, betiere entsegu klinikoak alde batera utzita.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24


terapia 1 iz terapeutika; sendabidea.

Homeopata batek aholkatu zidan terapia zen, eta egia esan, ezin hobeto zihoakidan, zartailuarena baino hagitzez hobeto adibidez.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 151. orr.

Horren antzeko emaitzak ikusten dira deskarga elektrikoen bidezko terapiaren ondoren; terapia horretan, korronte handi bat pasarazten da garunean zehar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 238. orr.

Endekapenezko gaixotasunen kontrako terapietan erabili ahalko diren zelula amak sortu nahi dituzte orain.  Berria - Gaiak   2004-02-13

Kalamua erabiltzen dute aspaldi minbiziaren aurkako hainbat terapiatan.  Berria - Gaiak   2006-04-11

Terapiaren eragina nabaritzen hasia zen agi zenez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

Jin zen terapia hasteko eguna.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 81. orr.

Hitz egitea terapia ezin hobea dela barrenak argitzeko, askatzeko, baretzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 74. orr.

Motibazioa areagotzeko terapiak dira, hala nola akupuntura, hipnosia eta talde saioak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Liburuak gogotsu idaztea terapia zen niretzat.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 5. orr.

Charcoten eskutik, histeriaren inguruko azterketak eta hipnosia terapia gisa landu zituen Freudek.  Berria - Kultura   2006-05-09

Goio terapian dago orain.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 213. orr.

-Uste dut terapia hau gaizki amaituko dela!  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 18. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zenbait minbiziri aurre egiteko saio batetik abiatu zen Estatu Batuetan terapia genikoa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 161. orr.

Terapia alternatiboek gaitzaren eragin somatiko nahiz psikikoei aurre egiten lagundu bazezaketen ere, ezinbestekoa zutela gaixoek mundu osoko onkologoek erabiltzen zituzten tratamendu haietara makurtzea.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 57. orr.

Orain artemisinan oinarritutako terapia konbinatua eskaintzen diete eriei, eta askoz ere emaitza hobeak lortzen dituzte.  Berria - Gaiak   2006-04-26

Urduriei eta gogaikarriei terapia elektrokonbultsiboa ematen diegu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 62. orr.

Gezurrezko galdu-ustearen dotrinanteak psikologo klinikoaren pare dira, eta terapia bergizarteratzaile bat nahi lukete obratu: galera batek utzitako zulo beltz hondogabea gezur zuri polittez bete.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 114. orr.

Neskaren izena errepikatzen hasi zen mutila beste behin, erantzuna jasotzeko baino gehiago terapia katartiko gisa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 95. orr.

Ez da terapia txarra norbere desgrazien bizkar barre egiten jakitea.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 89. orr.

Terapia egokia aurkitzeko askatasuna da gure oinarri bakarra, zuk askatasunez hitz egitea.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 222. orr.

Gaur gaurkoz, terapia higieniko hoberik ez zait bururatzen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 351. orr.

Debekua da hemengo terapia nagusia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 288. orr.

Urdurientzat eta gogaikarrientzat txokeko terapiak daude erietxeko zuritasun garratzean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.

Zelula bidezko terapiak «parkinsona duten gaixoen sintomak asko murriztuko ditu».  Berria - Gaiak   2004-04-11

Beldurra dudanean, irakurtzeari ekiten diot, egundoko terapia da niretzat.  Berria - Kultura   2004-02-25

Terapia ez-gomendagarria, alegia.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 132. orr.

Ez baikenekien gaurko Terapia Hirukoitzaren berri.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 225. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mutiko hori erabat mutu eta irisgaitz zen hamabi urte zituenean, eta saiatutako terapia mota guztiak alfer-alferrik izan ziren haren gaixotasunarentzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 243. orr.

Fisioterapia, lan, musika nahiz antzerki bidezko terapia taldeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 66. orr.

Kontuan izan beti hona zeure borondatez etorri behar duzula, uzteko beharra sentitzen duzunean esan eta bertan behera utziko ditugu gure terapia saio hauek.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 223. orr.

Ideala zera da: noizbait gai izatea jendea halako gaiei heltzeko eta eztabaidan jarduteko, esate baterako, abortuaz, eutanasiaz edo terapia-gogorkeriaz.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 161. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haien bizia luza dezakezu horrela, haiekin mintzatu eta talde terapia egin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 56. orr.

Poloniak eta herrialde baltikoek [...] txoke terapia gauzatu zuten.  Berria - Mundua   2004-06-08

Musika-terapia saioaren erdian, ordea, Leire serio jarri da, bat-batean zerbait garrantzitsua gogoratu izan balu bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 68. orr.

Ezin da errekontziliazio terapia batera murriztu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 111. orr.

Hau duk nik behar dudan osabide-terapia!  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 35. orr.

5 gene terapia ik geniko 2.

Gantza gutxitzeko gene terapia aztertzen ari dira AEBetako eta Suitzako zientzialariak.  Berria - Gaiak   2004-02-12

Gantza gutxitzeko gene terapia aztertzen ari dira.  Berria - Gaiak   2004-02-12

Gene terapien eta zelula amen bitartez hondatutako neuronak ordezkatzea dute helburu ikertzaileek.  Berria - Mundua   2004-10-31

6 terapia genetiko gene terapia.

Etorkizun batean kirolariak gen aldaketa horretan oinarritutako terapia genetiko bat egin ahal izango dutela uste dute zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Terapia genetiko bat baliatuz, tximinoen bizimodua aldatzea lortu du Estatu Batuetako zientzialari talde batek.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Lodi dauden edo ariketak egiteko arazoak dituzten pertsonek terapia genetiko horren onuraz baliatu ahal izango dira.  Berria - Gaiak   2004-08-25

7 terapia geniko ik gene 5.

Neurozientzien eta terapia genikoen eta hepatologiaren arloetan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Terapia genikoaren eskutik etortzekoa da, noski, zenbait ondoretasun-gaitz nahiz minbiziren konponbidea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 133. orr.

Ea posible izango den, terapia genikoz, Duchesne-ren miopatiak edo mukobiszidosiak jota dagoen gaixoa sendatzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 161. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gene terapia (3); oinarritutako terapia (3); pentsamenduetarako terapia (4); talde terapia (5)

terapia berri (3); terapia berri bat (3); terapia egin (3); terapia genetiko (4); terapia genikoa (3); terapia genikoaren (3); terapia modu (3); terapia moduko zerbait (3)

gaixotasunen kontrako terapietan (3)


terapiabide iz sendabidea.

Dena den, usaian uste ohi den baino hobariz hornituagoa bada ere, jarduera eta terapiabide orotan bezala, badira zenbait peril eta ondorio galgarri telebistarenean.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 23. orr.


teratogeniko izond malformazioak sortzen dituena.

Plantek isurtzen dituzten substantziak teratogenikoak direnez, haurdunaldian umeari malformazioak eragin diezazkiokete.  Berria - Euskal Herria   2004-05-16


teratokartzinoma iz hozi zeluletako tumorea.

Saguaren azterketarako nire gogo-sua areago berotu zen jakin nuelarik bazela, organismo horretan, tasun berezi-bereziak zituen tumor bat: teratokartzinoma delakoa, zenbait sagu-leinu odolkideren barrabiletan aurkitzen dena. Saguaren teratoma edo, xuxenago, teratokartzinoma hark lagunduko zuen, agian, erlazio hura aztertzen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 83. orr.

Gogotsu ekin zion jende horrek guztiak teratokartzinoma eta sagu-enbrioia aztertzeari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 87. orr.


teratologiko izond munstro ezaugarriei dagokiena. irud/hed

Esango al genuke, kasu horretan, hizkuntza hauek mintzairaren egoera erregularretik at daudela, mintzaira zer den azaltzeko gai ez direla, eta dialekto horiek direla hain zuzen azterketa "teratologikoa" eskatzen dutenak, nahasketak izan ez dituztelako?  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 49. orr.

Hizkuntzalaritzak arlo berezi batean aztertu behar ditu desitxuraketa hauek: kasu teratologikoak dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 59. orr.


teratoma iz jatorri enbrionarioko tumore mota, garatzen den ehunari ez dagozkion ehunek osatua.

Saguaren teratoma edo, xuxenago, teratokartzinoma hark lagunduko zuen, agian, erlazio hura aztertzen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 84. orr.


terebinto iz ahuntzadarra (Pistacia terebinthus).

Hamarretik bat bakarra bertan gelditzen bada, huraxe ere suari emango diote, haritza eta terebintoa bezala: moztu eta gero, ondoa besterik ez zaie gelditzen.  Elizen arteko biblia   Is 6,13

Bibliako itzulpenetan, haritza esateko, batzuetan, ahuntzadar edo terebinto itzultzen du, Mambreko Artadikoan bezala; eta beste batzuetan, abaritza, txaparro edo karraska, izen horiek denak baitituzte zuhaitz hain garaiak ez diren hauek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 272. orr.


terebuza iz belar landare lore-horia, barazki gisa jaten dena (Tragopogon pratensis).

Handik sei hilabetera, deabruaren sail itzelean azenarioa, arbia, tipula, terebuza baizik ez ikusten, sustrai lodiak eta jateko onak dituzten landareak den-denak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 138. orr.

Nori eta berari, egunero Garner andrearen sukaldera eskua bete terebuza eraman behar izaten zuenari, han lan egin ahal izateko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 45. orr.


teresiana iz Jesusen Santa Teresaren Konpainiako kidea.

Batxilerreko laugarrena amaitzen ari nintzela, hamalau urte nituen, teresiana batek estanpa bat eman zidan Ordenan sartzeko gonbita egiten zidan mezu batekin.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 54. orr.

Garai hartarako teresianak modernoak ziren (kalekoz janzten ziren, lanbide zibilak zeuzkaten) eta pedagogiaren aldetik aurreratuenetakoak izango ziren ikastetxe erlijiosoetan.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 53. orr.

Nik bi urte pasa berriak nituen barnetegi frankista batean, goi mailako batxilerra ikasten, eta hamarretik hamalau urtera bitartean mojen ikastetxe batean egona nintzen, Teresianetan.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 53. orr.


tergal (orobat Tergal) iz poliesterrezko zuntz sintetikoa, frantziar patentea duena.

Andoni Sarriegik 50eko hamarkadako Ordizia gogoratu zuen, eta Eskisabelek, berriz, 80ko hamarkada amaierakoa oroitu zuen, Tergal grisezko prakak.  Berria - Kultura   2004-10-10

Etxe partikular bat da orain eta tergalezko gortinak ditu antzinako erakusleihoetan.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 75. orr.

Bere mahuka motzeko alkandora ez baita gizonaren tergalezko jaka baino argiagoa.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 33. orr.


terko 1 izond burugogorra, egoskorra, setatia.

Barrualdeko parajeotara arrimatzen denak beste kantari amorratu bati entzungo dio: txitxar terkoak, Luis Mariano delakoan jardungo du latoso porrokatuaren tamainan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

2 (adizlagun gisa)

Frantzi-iparra terko samar isurtzen bada, batez ere elur erauntsi baten ondorenean, elur gaineko izotz eta guzti, urtearen azkenalde hori ez da gozoa izaten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 465. orr.

Baita lehorteak emandako eskarmentu itzela medio ere: ekiten bazion zerua ixteari, gauza baitzen eguraldia, dena kiskalita utziz, terko irauteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.

3 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Bai esan behar dela, eguraldi makur eta umel busti hotzak, bere terkoan, behin eta berriz tenplea aldatuz, izotz printzak ximurtuz, edo epelez goroldio tximak xuxtartuz, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 450. orr.


terlenka iz poliesterrezko zuntz sintetikoa, holandar patentea duena.

Euren tuniken beheko parte zirimolatsuek, hegalariek, ozta-ozta estaltzen zituzten tuniken azpian sumatzen ziren terlenkazko praka grisak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 22. orr.


terma 1 iz ur mineral berozko bainuetxea.

Terma eta bainuetxeei dagokienez, lehen hiri-bainuetxea izan zen Erresuma Batuaren barnealdean.  Berria - Kirola   2006-04-18

Hasieran, terma erromatarrak izan ziren.  Berria - Harian   2006-03-07

Gune alai eta biziak, eliza, erromatar eraikin, terma, bainuetxe eta Avon ibaiaren inguruan biltzen dira geghienbat.  Berria - Kirola   2006-04-18

2 (hitz elkartuetan)

Terma saioak ere izango dituzte.  Berria - Kirola   2006-03-29

· Gimnasioa, igerilekua, ur-termak, aerobic eta muskulazio ariketak egiteko gelak, kafetegia eta abar izango lituzke eraikin berriak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-04


termal 1 izond uraz mintztuz, beti bero ateratzen dena.

[Andorrako Caldea balnearioan] Pirinioetako erraietatik isurtzen diren ur termal gozoetan bainatu ahal izan ginen, kanpoaldean elurra gogotik ari zuela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 134. orr.

Euskal Herriko hiru bainuetxetan erabiltzen da gaur egun ur termala helburu terapeutikoekin.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01

Iaz eraiki zuten ur termal naturalak dituen Erresuma Batuko bainuetxe bakarra: Thermae Bath Spa.  Berria - Kirola   2006-04-18

Ur azalak ur termaletako iturri baten itxura zeukan, herrestan zeramatzan lurrun eta hausterre beltzezko geruza zela eta.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 182. orr.

2 ur termalarena.

Europako laku termalik handiena da.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 22. orr.

Dordoina ibaiak hiria zeharkatzen du eta establezimendu termal bat dago.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 47. orr.

3 zentralez mintzatuz, termikoa.

Compostillako zentral termalak botatu hondakinak [...] ikusi ditugu eskuin.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 186. orr.


termalismo iz ur termalen erabilerari buruzko jarduera.

Termalismoak nahiz horri loturiko prozedurek gaitz mota asko osatzeko duten ahalmena profita dadila eskatu dute Rafael Ledesma eta Alejandro Cima sendagile kubatarrek.  Berria - Gaiak   2004-12-01

Gizartean termalismoaren ontasuna aldarrikatzen ari gara.  Berria - Gaiak   2004-12-01

Sendagileok Akizetik (Frantzia) etorri ziren Euskal Herrira, Biarnoko herrian nazioarteko biltzarra egin baitzen termalismoaren erabileraren inguruan.  Berria - Gaiak   2004-12-01


termiko 1 izond beroari edo tenperaturari dagokiona.

Isolatzaile termikoz eta aluminio xaflez babestuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 324. orr.

Garbitu, epeldu eta hezetu egiten du arnasten dugun airea, biriketako barne-estaldura delikatua eraso termiko edo kimikoetatik babesteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 129. orr.

Hotz zegoen, baina autoaren motorraren epeltasunak babes termiko txiki bat eskaintzen zien.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 248. orr.

Hala, ariketa fisikoak ezartzen duen estres termikoaren arabera erregulatzen du txakurrak bero-galera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 80. orr.

Beroaldiko depresio termikoren bat sortzen bada.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

Hego bafadatxoa dagoeneko goizetan, ez da harritzekoa, lur zoruko izotz zurien gainetik, alderanzketa termiko gozoa azaltzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 465. orr.

Klimatologiak mahairatuko dizkion datuak aztertu, hango eta hemengoak erkatu, haizeenak datu termikoekin konpondu, euri-elur nahiz beste prezipitazioenak sailkatu, [...].  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 177. orr.

Gainerakoa, kogeneraziora edo elektrizitatea eta energia termikoa ekoiztera bideratuko ditu.  Berria - Ekonomia   2004-12-29

Polimero honek dakarren arazo larrienetako bat degradazio termikoa da.  Berria - Gaiak   2004-07-01

Energia berriztagarri termikoen araudia.  Berria - Ekonomia   2006-01-22

2 energia termikoz aritzen dena.

Zentral termikoak ez dira, dioten bezala, energia garbia; Nafarroako Energia Planaren kontrakoak dira, erabat.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Zentral termikoak ixteko eskatu du EAEKo Ingurumen sailburuak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10

Zentral termiko konbentzionaletako 1.130 megawatt ixtea sustatuko dugu, eta, horien ordez, 2.800 megawatt ezarriko ditugu, ziklo konbinatuko gasezko instalazio lehiakorrago eta ez hain kutsagarrietan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Lurrunaren aroan, gorputzaren eredu praktiko bat ondu zuten fisiologoek, erregaia barneratu eta energia hainbat modutan erabiltzen zuen makina termikotzat harturik gorputza.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 10. orr.

Ez dago motor termikorik, ondoen diseinatua dela ere, 100 ºC iritsi gabe % 25eko eraginkortasuna iritsiko duenik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 52. orr.

3 jantziez mintzatuz, hotzetik gehiago babesten duena.

Atzo ez ziren beharrezkoak eskularruak, txanoak eta kamiseta termikoak Donostian kirola egiteko.  Berria - Kirola   2006-02-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zentral termiko (3); zentral termiko (13); zentral termiko bat (3)

zentral termikoa (16)

castejongo zentral termikoak (3); zentral termikoak (27)

boroako zentral termikoaren (6); zentral termikoaren (11)

zentral termikoari (3)

castejongo zentral termikoei (4)

zentral termikoek (8)

castejongo zentral termikoen (5); zentral termikoen (10)


termikoki iz beroari dagokionez.

Isozianatoa produktu toxikoa da, Fagor Etxetresna Elektrikoak konpainiak hozkailuak termikoki isolatzeko erabli ohi duena.  Berria - Harian   2005-12-21


terminal 1 izond amaierakoa, amaierari dagokiona; muturrekoa.

Bestetik, ikur terminalekin ordezkatu ahal dira ikur horiek.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 16. orr.

Kontraesan hauek arkeologikoki deribatuak dira eta egoera terminal bat osatzen dute.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 174. orr.

Modu berean, desberdintze terminalak, gorputzean atzeman daitezkeen zelula mota hain desberdinak eragiten dituenak, kontserbaturiko zenbait gene multzo erabiltzen ditu, elkarrekiko sintonian, bere eragiketan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 111. orr.

2 medikuntzan, hilurrenekoa.

Gaitz terminalak jota daudenek eta hiesa, artitrisa, minbizia, esklerosi multiplea eta epilepsia duten gaixoek dute kalamua tratamendu gisa baliatzeko baimena.  Berria - Harian   2005-04-17

Ospitaleetan ez du zertan horrela izan, jakina, baina entzuna du gaixo terminalak goiko pisuetara eramaten dituztela.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 150. orr.

Batetik, euskara hizkuntza erdi klandestinoa zela, eta, bestetik, eta nolabait esatearren, gaixo terminala zela.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 18. orr.

Horrenbestez, hiesa gaitzaren aldi sintomatikoa eta infekziosoa da, gaitzaren aldi terminala.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 119. orr.

3 irud/hed

Beldur pixkat ematen duten hitzak dira barnean daramaten heriozko kirats terminala aditzen dakienarentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 105. orr.

• 4 iz aireportuetan bidaiari eta ekipajeentzako instalazioa.

Miraria iruditzen zait maletek nirekin batera jauzia egitea, Ariadnaren haririk gabe iristea aireportuetako terminal, arropa zaharren kanposantu eta uhal garraiatzaileetan zehar, heldu behar duten lekuraino.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 12. orr.

Paris ondoko Roissy-Charles de Gaulle aireportuko 2E terminalean.  Berria - Mundua   2004-05-25

Terminalera iritsirik, ordu bete itxaron behar izan du bere ekipaje txikia garraio-zintan ikusi arte.  Berria - Kultura   2006-02-12

Terminaletik hegazkinerako bidean ez genuen hitzik egin.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 218. orr.

Elkarri bostekoa eman eta terminalaren aldera abiatu ginen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 50. orr.

Aireportuko pistak 200 metro luzatuko dituzte, eta terminala moldatzeko lanak eginen dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

5 garraio lerro edo oliobideetan, karga-deskargetarako instalazioak.

Azpiegitura: Gas natural likidotua ekartzeko terminal berriak eta gasbide berriak egitea.  Berria - Mundua   2006-03-25

Shell enpresak Forcadosen duen esportaziorako terminalari su eman, eta bederatzi langile bahitu zituzten gerrillariek.  Berria - Mundua   2006-02-19

Salaketaren bidez, itsasoko terminalaren 2. atrakalekua konpondu bitartean itxita edukitzeko eskatu diote langileek enpresari.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Terminala: Perevoznaian egin asmo zuten petroliobidearen bukaera, baina aukera baztertu zuten otsailean.  Berria - Gaiak   2006-04-27

6 zerbaiten amaiera-puntua.

Irteerako beste terminal batzuek sorturiko seinaleek, berriz, hormona-ekoizpena, bihotz- eta arnasa-maiztasunak eta gorputzaren jardueren beste alderdi batzuk erregulatzen dituzte.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 228. orr.

Idazlea terminal nerbioso guztiak oso sentibera dituen izakia da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 213. orr.

7 informatikan, datuak igorri eta hartzeko gailua, ordenadore bati lotua, eskuarki monitor eta teklatu batez osatua.

Telefonoa fitxatuta bazegoen, orduan bai, segurtasun guztia galtzen zuen, jada ez zelako terminal ezezaguna izango, eta teknologia egokiarekin arrastoa jarrai zitekeelako.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 151. orr.

Gero etorri ziren terminalak, eta, hala ere, asko kostatzen zen eskola praktikoak ordenagailuekin egitea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24

Bai, badakit: astun samarra da terminal batera jo behar izatea amarauneko datuak jasotzeko eta hori guztia, baina nik nahiago dut horrela.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 64. orr.

Epailearen ustez, ardura bankuarena da, terminal horren erabileragatik kobratu egiten baitu.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

8 frantziar hezkuntza sisteman azken maila.

Ziklo bakoitzaren bururatzean (CM2, 3garrena, Terminala) ikaslea bere ikasketak euskaraz zein frantsesez jarraitzeko gai izan dadin helburua duenarendako, Parekotasunezko sistema ez da balezkoa.  Herria   2005-09-29

Joan den urtean, Terminaleko ikasleek emaitza onak lortu zituzten urte buruko etsaminean.  Herria   2002-12-05

663 Euro bigarren teknikora doanarentzat eta 743 Euro terminal teknikoan sartzen den gaztearentzat.  Herria   2004-09-02

9 ez-terminal izond

Ikur "ez-terminalak" sartuz.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 16. orr.


termino (orobat terminu g.er.) 1 iz hitza, bereziki alor jakin batekoa.

Ahaidetasuna adierazteko balio duten terminoak, esaterako, ugariak dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 274. orr.

Termino gemaniko hori [...] Ulfilas-ek erabiltzen du probintzia bateko erromatar gobernadorea adierazteko.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 275. orr.

Ez dezagun ahaztu etika adierazten duen aretê termino klasikoa bera aristos terminotik datorrela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 31. orr.

"Razional" terminoa erabili dugu, adibidez, "arrazional" hitzaren kaltean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Monizen lanak "psikokirurgia"ren burrunda ekarri zuen (berak sortutako terminoa) mundu osoan zehar.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.

Alegia, garapen bideko herrialdeak terminoa, herrialde atzeratu terminoaren eufemismoa dela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 291. orr.

"Konduktismo", berriz, ez da termino arrunta, teknikoa baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 366. orr.

Terminoaren gizarte alderdiak ere bere baitan bilduz.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 75. orr.

Aurkakotasun batean elkarren aurka diren alderdiek, aldiz, beren bizitza propioa dute harreman antagonikotik aparte, kontraesan logikoan bi terminoak harremanetik kanpo errealitatea duten bezala.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Termino-kontraesana zirudien.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 247. orr.

Irakurleak idazlanean aurkituko dituen termino-gakoak txertatuta daude eta horrela irakurleak idazlanaren nondik norakoa igar dezake.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 377. orr.

· Nolabaiteko anbibalentziaren aurrean aurkitzen gara hautaturiko konparazio-terminoetako batean, eta agian, bietan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 269. orr.

Dolabelly Gak doktoreak uste du satisfakzio termino bat zela, adimen lasaitasun maila gorena adierazten zuena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 191. orr.

3 pl adierazmoldea.

Diferentzia beti zemai eta etsaitasun eta elkar-uko terminoetan ulertzen da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 163. orr.

Nazioarteko erosahalmenaren terminoetan: 15-18 dolar bitarte, prezio korronteetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 128. orr.

Apreziazioa ez zen hain handia izan yenari buruz [...] baina %50era iritsi zen hala ere, termino errealetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 158. orr.

Sormena, hala ere, ezin da gizonezko eta emakumezko terminoetan bereiztu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 90. orr.

Ezagutzen ditugun gizarteek produkzioaren eta kontsumo materialaren hazkundearen terminoetan planteatu badituzte aurrerapenak, [...].  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 88. orr.

Jakinduria elkartrukatzera zabalduago bat, sortzaile eta berritzaileago bat eta gizarte zein ingurumen terminoetan lehiakorrago bat.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 104. orr.

Horregatik esaten zaio "orainaldi gogoratua", Gerald Edelmanen terminoetan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 66. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

termino absolutuetan (3); termino bereizi (3); termino demokratikoetan (3); termino edo kontzeptu (3); termino errealetan (7); termino guztiak (4); termino jakin (3); termino tekniko (5); termino teknikoak (3)

garapen iraunkorra terminoa (4); terminoa erabili (5); terminoa erabiliz (3); terminoa erabiltzen (6)

hurrenez hurreneko terminoak (3); ideiak eta terminoak (3); terminoak erabili (3); terminoak euskaraz (3)

terminoen artean (4); terminoen arteko (6)


terminologia 1 iz jarduera edo alor jakin bati dagozkion hitz berekien multzoa; hitz horien azterketa.

Sarrera honetan epistemologiari dagozkion kontzeptu, xede, terminologia eta filosofo garrantzizkoenak aurkezten dira. asetasunaren kultura litzateke hori, Galbraith-en terminologia erabiliz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 7. orr.

Mugimenduak ezker muturreko teosofisten terminologia hartu zuen, batez ere Alice Baileyren jarraitzaileek.  Berria - Gaiak   2004-03-31

Lurralde mailan ari diren administrazioek aintzat hartuko dituzte bertako euskalkiak, administrazioko lexiko eta terminologiaren batasuna begiratuz.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

Terminoez eta terminologiaz irakatsi zidanak liburu honi mesede egin dio zalantzarik gabe.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 21. orr.

Hemengo terminologia, ordea, Frantziskoren idazkietan beraietan aurkitzen dugu: garbiturik... argiturik... suaz pizturik...  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 825. orr.

Zentzu absolutuan, terminologia horiek ez dute ezer erran nahi.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Terminologia teknikoa zuzen erabili.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 335. orr.

Hedabideetan askotan erabiltzen den terminologia arrazista.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 63. orr.

Guk, batzuetan, terminologia marxista erabiliz, "aparatua" deitzen diogu. Terminologia ideologiko ez-zientifikoa Valentzian ez ezik, beste zenbait herrialdetan ere erabiltzen hasi dira.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 132. orr.

Busti eta bustikuntza bezalako hitzak terminologia inpresionistari dagozkio, nolabait esan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 44. orr.

Terminologia eguneratuago bati helduz, honela adieraziko genuke ontologia aristoteliko baten muina: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 171. orr.

Museko terminologia erabilita, handira jokatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-03-26

Euskarazko terminologia nola erabili izan den ikus daiteke, filosofiako terminologia barne.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 385. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat terminologi g.er.) ik terminologiko.

Euskararen terminologia datutegia eguneratuko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren ardatzetako bat erabilera publikoko terminologia bankua sortzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Rioko Konferentziaren gauzarik azpimarragarriena nazioarteko esparru politikoan kontzeptu eta terminologi mailan izandako eragina izan zen.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 24. orr.

Euskarazko «itzulpenak» era askotako hutsak dituela dio: terminologia nahiz morfosintaxi arauak «etengabe» bortxatzeaz gain, «komunikazioa inondik inora ez bermatzea» egotzi dio.  Berria - Euskal Herria   2004-11-13

Terminologia mota bera erabiltzen da Iraken atzerritarren agintearen kontra borrokatzen direnak madarikatzeko.  Berria - Mundua   2004-04-09

Denbora berriek ekarri zuten terminologia aldaketa hori.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 101. orr.

Terminologia-nahasmendu hauek deitoragarriak dira, jakina.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.

Terminologia zalantzak eztabaidatzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

UZEI Terminologia eta Lexikografia Zentroak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ukaezina eta ordaingaitza da euskararen aggiornamenduan azken urteotan irakasleria egiten ari den ahalegin gaitza, hezkuntza terminologia finkatzetik hasita.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 55. orr.

Olatzek bere sorbalda keinu barkamen eskezko bat egin eta, nolabait esatearren, marinelen ontzi-terminologia erabilita, nor bere postu eta zereginetara itzuli zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskararen terminologia (3); terminologia bera (3); terminologia erabilita (4); terminologia erabiliz (3); terminologia eta lexikologia (3)

gure terminologian (3)


terminologiko iz terminologiarena, terminologiari dagokiona. ik terminologia 3.

Eztabaida terminologikoaren azpian dago emakumeen aurkako indarkeriaren jatorri egiturazkoa ezkutatzeko saioa.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Horretarako, arloko profesionalen arteko batasun bat beharko da arazo terminologikoetatik hasi eta [...] neurri praktikoetaraino.  Berria - Kultura   2004-01-15

Analisiaren praktikan, erabilgarri izan daiteke bereizkuntza terminologikoa kontzeptuetan zehaztasun handiagoa erdiesteko.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 111. orr.

Batasun terminologikoaren izenean, kontzeptu bera adierazteko erabili ohi diren hitzen artetik bakarra aukeratu dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 389. orr.

Eztabaida honen nondik norako nagusiak deskribatu baino lehen, zehaztapen terminologiko batzuk egin beharra dago, nahitaez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Vitruviorentzat, dirudienez, garbi zegoen ilustrazio grafikoaren premia hitzek huts egiten dutenean erabiltzeko dela soilik, zailtasun terminologikoak gaindiezinak gertatzen direnean bakarrik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 160. orr.

Euskarazko formaren esplikaziorako edo kontzeptuaren historia terminologikoan garrantzizko gertatzen denean, alemanezko edo latinezko baliokidea ere eman da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 19. orr.


terminologikoki adlag terminologiaren aldetik.

Honek biak batera ulertzen lagun liezaguke, a) zergatik eboluzionatu den (terminologikoki) izpiritutik arimara, eta b) nola ulertu behar dugun arimaren eta biologiaren (arrazaren) elkargoa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 215. orr.

Ordea funtsezkoa zuzena da guztiz, bere intuizioa, ongi eta gaizki moralen jatorri fisiko eta sozialarena terminologikoki.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 246. orr.


terminu ik termino.

terminus iz terminala.

Ordu bat eta erdi baizik ez baitzen eskas Austerlitz-ko terminusera goizeko zazpiak eta laurdenetan heltzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 258. orr.

Hori da terminusen abantaila: trenbidean daudelarik, edozein lekutan daudela edo leku guztietan; etxeko bidean, behintzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

Baiona enetako abiapuntu baino, bide baten terminus hitsa zela, espazioa falta nuela, eta negarretan, haren fruitu debekatuaren murtxatzera lerratu nintzen: mendiko ur xirripa irudi zuen, aberats, kantari eta libre.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 190. orr.


termita 1 iz Isoptera ordenako intsektua, eskualde beroetakoa, inurriak bezala talde handi egituratuetan bizi dena (Reticulitermes flavipes e. a.).

Printzipio horretan datza, termita inurritegitik bereizten gaituen printzipio horretan, beste ezertan baino lehenago, gure handitasuna.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 178. orr.

Termitek zulatutako eukaliptozko enbor huts bat.  Berria - Kultura   2004-03-31

Klordanoa: Termiten aurkako pestizida.  Berria - Gaiak   2006-04-28

Etxetako zureriak funditzen dituen termita deitu har edo mamutxaren inguruan.  Herria   2001-07-26

Zurgina, Bunuzeko Hourcade, termiten kentzeko edo kasatzeko, Handy Behauzekoa, eta tindatzailea Iturburu Donoztirikoa.  Herria   2002-09-26

2 (hitz elkartuetan)

60ko hamarkadan termita izurritea jasan zuen eta bere egiturak kalte handiak izan zituen.  Berria - Kultura   2004-12-03


termitategi (corpusean termitegi soilik) iz termita habia, lur gogorrezko meta modukoa osatzen duena.

Liburua ia bere gisa hazten zitzaidan esku artean, planik ez sistemarik gabe, termitegi bat bezalako bihurri eta gainezkatua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 204. orr.


termitegi ik termitategi.

termo 1 iz pareta isolatzaileak dituen ontzia, likidoak tenperatura berean atxikitzeko erabilten dena.

Jimpsek gerrian termo bat du eta aldakan, berriz, chartreuse flasko bat...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 380. orr.

Gurutze gorriko mutil gazte bat hurreratu zitzaien termo handi batekin.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 238. orr.

Adrianen amak termo batean ekarritako kafea edanez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 136. orr.

Kafea edaten dute termo batetik, lehenbiziko erosleak noiz agertuko zain.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 95. orr.

Beste jaki batzuk ere aterako ditu Frai Joxek bere zakutik, eta hauek amaitutakoan kafea termo batetik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 109. orr.

Txandaka edan genuen termoetatik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

Marmeladaren ontzia, azukrea, galletak, kafearen termoa...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 173. orr.

2 (neurri gisa)

Ziegan nagoela, etxeko gauzak dakarzkidate: arropa, konpresak, ogitartekoak, fruta, termo bat kafesne...  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 63. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Jela-ontzia, jela-kozkorretarako pintzak, kafe-termoak, kanpin-sua, sakelako linternak, [...].  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 84. orr.


termodinamika iz fisikaren adarra, beroaren eta energia eraldaketen inguruko legeak aztertzen dituena.

Mitoei buruz mintzatzen zen, gu geure artean termodinamikari buruz bezalaxe, esperientzia bakoitzean egiazta daitekeen lege fisikoren bat balira legez, eta doinu antsikabe berdintsuan mintzatu ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 214. orr.

Termodinamikaren lehen legeak dioenez (alegia, energia itxuraz aldatzen bada ere, energia kopuru osoa ez da aldatzen), ezinezkoa da sortzea makina bat energiarik gabe dabilena.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 113. orr.

Termodinamikaren bigarren legeak dioenez, entropiak (desordenak) beti egingo du gora sistema itxi batean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 16. orr.

Termodinamikaren tiraniak perpetuum mobile guztiak debekatzen zituen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 113. orr.


termodinamiko izond termodinamikarena, termodinamikari dagokiona.

Desoreka termodinamikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 106. orr.


termoegonkor izond plastikoez mintzatuz, beroaren eraginez forma galtzen ez duena.

Badira polimeroak beroaren aurrean bere horretan mantentzen direnak, bigundu edo jariatu gabe, hauei termoegonkorrak esaten zaie.  Berria - Gaiak   2006-01-12

Polietilenoaren beste aldaera interesgarri bat duela gutxi merkatura atera den polietileno termoegonkorra da.  Berria - Gaiak   2006-01-12

Merkatura atera berria den polietileno sareatuak, termoegonkorrak, oso propietate onak aurkezten ditu.  Berria - Gaiak   2006-01-12


termoelektriko izond termoelektrizitatearena, termoelektrizitateari dagokiona.

Iaz euri asko egin zuen, eta, horren ondorioz, zentral hidroelektrikoek lan gehiago egin ahal izan zuten, eta zentral termoelektrikoek ez zuten horrenbeste orduz lan egin.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

Hori dela eta, zentral termoelektrikoen lana gutxitu egin zen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15


termoelektrizitate iz beroaren bidez sorturiko elektrizitatea.

Edukitzea ura kudeatzeko eskubidea eta ura biltzeko, banatzeko, edateko on bihurtzeko, termoelektrizitatea eta hidroelektrizitatea sortzeko zerbitzuak.  Berria - Mundua   2006-01-29


termoerregulazio iz tenperatura tarte egoki baten barruan atxikitzea.

Termoerregulazioa zer den ikusi beharko genuke zakurrak estutasun eta arnasestuka zergatik ibiltzen diren ulertzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 66. orr.

Hasbeheraka aritu behar izaten dute, lurruna botaz, mihia ateraz, ahalik eta azkarren gehiegizko beroa barreiatuz termoerregulazioa mantentzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 68. orr.

Hortik lortzen dute termoerregulazioa, hortik izerditzen dira, hortik hozten dira berotuta daudenean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 68. orr.


termofilo 1 izond organismoez mintzatuz, tenperatura altuak behar dituena bizitzeko.

Termofiloak dira horiek, 40 gradutik gorako tenperaturetan bizitzea gustuko duten izakiak, alegia.  Berria - Gaiak   2004-08-06

2 (izen gisa)

Termofilo eta psikrofilo proteinadunak: gai beren baitan ekai kimiko pozointsuak bereganatzeko eta energia sortzeko.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 28. orr.


termografo iz termometro erregistratzailea.

Termografoan bada, zein ordu eta minututan izan zen apuntatu.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 71. orr.


termometriko iz termometroarena, termometroari dagokiona.

Datu plubiometriko eta termometrikoekin batera.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 48. orr.

Elkarteak zituen 87 behatoki plubiometriko, 54 termometriko, eta 15 anemometriko horietaz gainera, beste bost osatu eta konpletoen mailara igo zen gure Arantzazukoa.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 68. orr.


termometro 1 iz tenperatura neurtzeko tresna.

Termometro eta manometroen koadranteak ez zeuden graduaturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 155. orr.

Paretako termometro handi batean.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

Han zituen termometro lehorra eta beste bat hatz-tamainako gasa saretxo bustiz inguratua.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 59. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Termometro joko bat eta merkurio-aneroideak.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 30. orr.

3 irud/hed

Gobernuaren determinazioa neurtzeko termometro bakarra dago: [...].  Berria - Harian   2006-03-26

Espetxe politika Espainia eta Frantziako gobernuen borondatearen termometro erabakigarria izango da. Gaurko gazte euskañolen artean hala aditzen dut, nortasunaren termometro, gailenduz doan aire axolkabe batez edo: agur, venur!  Berria - Harian   2006-03-24

Chicagoko erosketa arduradunen elkarteak badu adierazle bat, enpresa jardueraren termometro lanak egiten dituena.  Berria - Ekonomia   2004-04-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

termometro lehorra (3)


termonuklear 1 izond erreakzioez mintzatuz, atomo arinek tenperatura oso altuetan fusionatzean eragiten dutena.

Gizartea sorgailuen, motor elektriko eta turbinen mendean, erreaktore atomikoen eta erreakzio termonuklearren mendean sartu da.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 51. orr.

Eguzkian izaten diren erreakzio termonuklearrak Lurrean kontrolpean sortzeko egitasmoa izugarri garestia da.  Berria - Gaiak   2004-11-27

2 erreakzio termonuklearrei dagokiena.

Arma termonuklearrak lehergailu atomikoaren ordezkoak dira.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 65. orr.

-Bonba termonuklear bat egiteko -jarraitu zuen Diannek- laborategi aurreratua behar da, eta lortzeko zailak diren osagaiak eskuratu.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 222. orr.

Europako Batasunak, Errusiak, Txinak, Japoniak, Ameriketako Estatu Batuak eta Hego Koreak osatzen dute ITER Nazioarteko Erreaktore Termonuklear Esperimentalaren egitasmoa.  Berria - Gaiak   2004-11-27

2 arma termonuklearrei dagokiena.

Suizidio unibertsalaren baliabideak dira gerla termonuklearrak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 153. orr.


termoplastiko izond plastikoez mintzatuz, beroaren eraginez forma alda dezakeena.

Sandwich horretako nukleoan, egurraren ordez, material termoplastikoa erabilita [...] taula merkeagoak eta hezetasun gutxiago jasoko dutenak lortu nahi dira.  Berria - Gaiak   2004-12-23

Orain arte aipatutako polietilenoaren adibide horiek honelakoxe portaera dute eta termoplastikoak direla esan ohi da.  Berria - Gaiak   2006-01-12


termosifoi iz zirkuitu itxi batean ura berotzea ahalbidetzen duen gailua.

Ez nuen lortu Fossarekin hitz egiterik, baina bai tapaki bat niretzat eta besteentzat, eta gauero ordu erdiz berotzeko baimena, isiltasun-turutaldiaren aurretik, termosifoiaren galdararen ondoan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 181. orr.


termostato 1 iz barruti batean tenperatura aldakerik gabe atxikitzea ahalbidetzen erregulagailua.

Egun horietan [Oteiza museoan] ez zela alarmarik izan, tenperatura kontrolatzeko termostatorik ez zegoela, eta itaxureek hainbat klarion hondatu zituztela.  Berria - Kultura   2004-01-28

Termostatoari esker, tenperatura homogeneoa ontzi osoan kontrolatua daukan maria bainu dinamikoetako ura etengabe mugituko da, alde termiko latzik jazotzeke.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 50. orr.

Baina gero barruetan beroegi egoten da, jendeak ez du erdibiderik eta eskua joaten zaio termostatoarekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 9. orr.

Horra aparatua desmuntaturik, termostatoa 800°C-ra graduaturik, edukiontziaren presio-gutxitzailea erregulaturik, fluximetroa bere lekuan kokaturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 110. orr.

Hozkailuek, berokuntza zentralerako sistemek eta beste etxetresna askok duten termostatoaren printzipio bera baliatzen duen mekanismo bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 195. orr.

2 irud/hed

Inguruneko tenperatura 12 ºC baino beherago jaisten denean hasten da hibernazioa; teknikoki, gorputzaren termostatoa itzali egiten da orduan. Jakina da garuneko eremu txiki batean dagoen sodioaren eta kaltzioaren arteko proportzioak ezartzen duela giza termostatoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 179. orr.


termouzkurgarri iz tenporaturaren arabera uzkurtzen dena.

Zeregin mekanikoari dagokionez, lehenengo zorro termouzkurgarria da larruazala, gorputzari zehazki egokitzen zaion estalki bat, oso lodiera, elastikotasun eta uki doiez hornitua era askotako zereginetarako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 67. orr.


terna iz hirukoa.

Borgesen berri postatik izaten dut eta haren izena irakasle terna batean edo biografia-hiztegi batean ikusi ohi dut.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 187. orr.


ternezia iz samurtasuna, biguntasuna.

Maiatzerako jantzi duten Ama Birjinaren begietan dakusan ternezia ez du beste inorengan aurkitu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 76. orr.

Ternezia apur batez hurbildu nintzen teknikaren aitzinamenduak hain bidegabeki zokoratutako tramankulura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.

Rubenen belaunaren ukidura leuna sentitu dut, eta orduan desioak eta terneziak oinetako behatz ttikienaren atzazaletik buruko ilerik garaieneraino zeharkatu naute.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 277. orr.

Lehenbizikoetariko baten izenak terneziazko irribarrea jalgiarazi zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 271. orr.


terraje iz itxura, tankera.

Terrajez, bertsolari mediku baino gehiago.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 61. orr.

Eguraldiaren terrajea hobetzen eta egunak luzatzen ari diren sasoi honetan [...].  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 63. orr.

Nire terrajeko gizon batek irudimen narrasa izaten du, polizia baten irudimena.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 113. orr.


terrakota 1 iz suaren bidez erabat deshidrataturiko buztina.

Terrakotaz eginiko mural erraldoia paratu du Eduardo Txillida Beltzuntzek Donostian.  Berria - Kultura   2004-07-23

Terrakotazko burua du, begi urdinekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 208. orr.

Andrea jainkozalea zen, eta laster bete du uhartea zurezko eta buztin egosizko santuz: terrakotazko amabirjina bat, Maggieri eman ere egin dio opari.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 138. orr.

Purifika daitekeela, whiskya bezala, sasialtzairuzko zein terrakotazko destilagailutan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 144. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gabrielek ez zion aurpegia ikusten, baina bai, ordea, gonaren zerrenda terrakota- eta izokin-kolorekoak, zeinak, ilunpetan, zuri-beltzak ematen baitzuten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 311. orr.


terral 1 iz lainoa.

Jasoko al du?, hala galdetzen da goizetako erlaino eta terralak ikusitakoan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 330. orr.

Gaurko egunez terrala esnatu zaio ibaiari: belaze eta muinoen artetik hiri ederreraino barreiatu da oroitzapen baten gisa...  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 14. orr.

Ez zen izarrik ikusten ahal zeru gorenean; terrala usteltzen zen patioko haritzen beso luzeetan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 137. orr.

Oñatiko zokoan, gaua aurreratu ahala, goizeko lehen orduotara arrimatzean, behelaino terral jenerokoa pilatuta han beheran.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 56. orr.

2 lehorreko haizea.

Terrala zebilen, eta olatuak kontraka harrotzen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 54. orr.

Lehorreko haize honi, terrala ezezik ulaizea ere deitu izan zaio Bizkai aldean bederen.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 144. orr.


terraltsu izond lainotsua.

Aurrerantzean, gure begiak ipurtargi izango ditu, artizar, itsas-faro eternitatearen bidezidor terraltsuetan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 122. orr.

Berak eraman du semea Treblinkako lur terraltsuan zehar.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 60. orr.


terrama iz

Suaroak, etxe erreen eskea, terramak... izen anitz jaso dituzte suteen kalteak arintzeko baserritarrek sortutako elkarteek.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23


terrateniente iz lurjabea.

Bere biblioteka uzten diete batzuei, ezertarako balio ez duen pasaporte maiztu bat, eta etxeak, eta lur-sail zabalak terratenienteek, edo zorrak, edo zenbait arazorekin gehiegi kezkatzeko desabantaila eta beste arazo batzuekin gutxiegi arduratzeko abantaila.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 26. orr.


terraza 1 iz jatetxe edo edaritegien kanpoko aldean prestatzen den tokia, bezeroentzako mahaiak eta aulkiak dituena.

Kafe bat eskatu eta terrazako toldopean kokatzen ginen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 176. orr.

Hoteleko kafetegiaren terrazan zeuden bilduta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 253. orr.

Alboko terraza batean jan ditut entsalada apal bat eta gazta pixka bat.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 21. orr.

Garagardo bat ordaindu nion Tajo ibaiaren gaineko terraza hartan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 28. orr.

Sara neska batekin etorri zen plazako terraza batean esertzera.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 36. orr.

-Nahi duzu terraza batean eseri? -proposatu diot-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 60. orr.

Argi laranja ahul batek girotzen zuen [...] klubeko terraza.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 110. orr.

Kronikariak, kafe-terraza batean jarririk dela, aspaldiko lagun bat du topatu.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 21. orr.

Zubitxoa zeharkatu ondoren, terraza handi jenderik gabera heldu zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 264. orr.

Kafe etxeko terrazan esertzen zen, nargilea erre bitartean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 112. orr.

Tracy Chapmanen doinu lasaiak aditzen ziren terrazako bozgorailuetatik.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 175. orr.

Bere betiko ametsa, behin aitortu zuen hura, hirigunean kafetegi dotore baten jabe izatearena, terraza, bezero igarokorrak eta barra gainean kafe-makina bat izango zituena.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 52. orr.

2 etxebizitza bateko estalirik gabeko zatia, azpiko solairuko zati baten gainean dagoena.

Gelaren azpian bazuen terraza itzaltsu bat, goroldio askokoa, loreontzi batzuetan indipikondoak eta agabeak zeudena, eta eguzkiak inoiz jotzen ez zuena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 153. orr.

Amak etxeko terrazan kontatutakoa egia zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 339. orr.

"Batzuetan terrazara atera eta zigarro bat erretzen du", esan nion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Beheko solairuko gela handi samar bat zen harena, leihoak alboko terraza batera zabalik zeuzkana.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 443. orr.

Han du Xabik ordenadorea, balkoiko terraza lanerako aprobetxatzeko asmoz kanpotik ixtea erabaki zuten egunetik.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 31. orr.

Bazuen osabaren studioak terraza edo balkoi tipi bat, norat ateratzen baitzuen aparatua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 96. orr.

Goiko terrazaren ertzean, jauregiko aitzin-paretako erlaitzaren gainean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

Dueñasko jauregiaren alboko lorategiaren terrazara heldu ziren, eta gorputzak barandaren burdinetan utzita talai hartatik ikusten zen Abraren ikuspegi luzea dastatzeko isilunean murgildu zen bikotea.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 81. orr.

3 etxe edo eraikin bateko teilatu laua, bertan egon ahal izateko egokitua.

Goiko terrazaren ertzean, jauregiko aitzin-paretako erlaitzaren gainean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

Goian terraza dauka, izugarria: bizpahiru mahai otorduetarako.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 51. orr.

Terrazara igo behar dut.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 151. orr.

Seminario gaineko terraza beretik.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 66. orr.

1966an, berriz, eta ordutik aurrera, Seminario (orduan) berriko terraza gainean Behatoki nagusian bilduko ditu datuak, Joxe Agustin Mendizabal zientzialari prestuak...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 56. orr.

4 lorategietan-eta, lur zerrenda laua, maila bat osatzen duena.

Etxe zuri bat begiztatu nuen, mailaz maila hondarretaraino jaisten ziren hiru terrazatan eraikia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 231. orr.

Ai lorategi xarmagarria, bere oholtza elkarren gainka jarriekin, [...] bere isats-belarrezko sortekin, eta bi pikondo zahar terraza bakoitzaren amaieran.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 232. orr.

Etxe eta jauregiak ziruditen, batzuk besteen gainean jarriak, metalezko babilonia bat, arintasun hindukoa, hutsaren gainean egindako terraza esekiek, aireko korridoreek, zubi hegalariek zeharkatzen zutena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 262. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alboko terraza (3); bateko terraza (5); terraza batean eseri (4); terraza batean esertzeko (3)

terrazako mahaien (4)

bavariako terrazan (3); etxeko terrazan (5); hoteleko terrazan (6); kafetegiko terrazan (7); taberna bateko terrazan (5); terrazan eseri (5); terrazan eserita (8); terrazan gelditu (3); terrazan gora (5)

etxeko terrazara (3); terrazara atera (6); terrazara atera zen (3); terrazara igo (3); terrazara joan (3)

kursaaleko terrazetan (6)


terrazadun izond terraza duena.

Plaza zeharkatu eta, ordu asko baineramatzan ezer jan gabe, kale-kantoi bateko taberna terrazadunean sartu nintzen, eurizirinaren ihesi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 179. orr.

Amaierarako errentan harturik neukan bi logelako apartamentu terrazadun bat First Street-en, Prospect Park-etik bloke erdira baino ez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 7. orr.


terrazatxo iz terraza txikia.

Koruak elizatik kanpo, komentuko terrazatxo batean, Benedikta abestu zuen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 64. orr.

Bezperan albisteak entzun genituen egongelak terrazatxo batera ematen zuen, eta Anghios eta Müller jauna mokadutxo bat jaten ari ziren bertan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 336. orr.


terrazo iz zoladura-mota, zementuz aglomeraturiko marmol zatiz egina, azalera leundua duena.

Atarira sartu da, eta Domingo ikusi du zoruko terrazoa lanbasaz garbitzen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 70. orr.

Porlan eta terrazo gutxiago zegoenekoa dirudi, ezta?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 215. orr.


terreno 1 iz lur eremua, lur saila.

Gretak eta biok Miramare gaztelutik hurbil eraiki nahi genuen etxearentzat terrenoak begiratzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 245. orr.

Azpijokoa egin zioan horri nik dakidan batek, eta berealdiko diruak galdu zizkian Zizurkil aldeko terrenoak saldu zituenean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 16. orr.

Hamar mila durotan-edo, terreno eta guzti.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 77. orr.

Udaletxe azpiko jatetxeak estalpe bat zeukan atzealdean, kirol zelai bihurtzen ari ziren terrenoetara ematen zuena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 157. orr.

Kanpaiaz gain bost baserri eta terrenoak erosi zituen iritsi bezain pronto.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 168. orr.

Astiro-astiro, terreno barriak erosten joan zan, soloak eta basoak.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 52. orr.

Guretarrek, beraz, buelta osoa eman zuten [...] Rua das Taipas jarraituz Salitreraino, ondoren, etsaiaren terrenoan sartzen denarengan berezko den beldurrez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 235. orr.

Euriak ere bere terreno egokietan behar du jausi, eta tamainan, kalterik egin nahi ez badu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 22. orr.

Ur-ixurien arabera banatzen baitziren terrenoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.

3.250 metrotan kokatu aterpetik irten eta bi ordu luze izotz eta harkaitz zorrotzez osatutako terreno mistotik ibili eta gero [...] hego-bizkarrera ailegatu nintzen.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 83. orr.

2 irud/hed

Hatz luzeez gainetik kendu zizkidan hondar ale ikusezinak, bular herabeak setiatuz, terrenoa irabaziz, azal gaineko hondartza imajinarioa orraztu arteraino, nire tolestura ezkutuenak, bainujantzi azpiko fereka ausartekin.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 55. orr.

Linguista banintz ez nintzateke ausartuko hain terreno labankorrean sartzera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 184. orr.

Negua bere terrenoan dabil abenduan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 465. orr.


terrenta (orobat tehenta) 1 iz ipar leloa.

Betiko terrenta dute taliban horiek boikota egin dezaten hango herritarrek, bozemaitera ez joanez batere.  Herria   2005-09-22

2 (adizlagun gisa)

Terrenta ari zen gizona: Euskal Herria puskatua zen, Frantzia eta Espainiaren artean urratua, mutilatua, zapaldua, umiliatua eta loak gatibatu jende hasez osatua.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 13. orr.

3 errutina.

Euskal dantza usaiako tehentatik ateratzeko, ohidurak haatik beti bizirik atxikiz. Ekaitz labur bat, ortzi azkarra nahiago ditut, ezinez eta etengabeko terrenta hori.  Herria   2003-01-14

Bururaezinezko bide xuxen honen tehenta zerbait gisaz behar baitut hautsi.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 86. orr.

4 terrentan adlag

Ez zuen hitz egiteko ahalik, semeari terrentan eskatzen ziona salbu: [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 100. orr.


terrestre iz itsas jendearentzat, lehorrekoa.

Moilan zebilena jende arrotza zen, terrestreak denak, esan haiei bereizteko arra eta emea legatzetan, gure galego guztiak errepublikaren armadan enrolatuak ziren, badakizu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 57. orr.

Eta guk besagainak altxatu genituen, arrantzaleak, terrestreak, baserritarrak inguratzen ziren artean.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 24. orr.

Zeinen neska ederra, ezta?, esanen nioke topatuko nukeen aurreneko terrestreari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 171. orr.


terribilismo iz gauza izugarrien aldeko joera.

Godoten sekretua, terribilismoa erabiltzeko moduan zegoen, ez nabarmenegi.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 186. orr.


terribilista (corpusean terriblista soilik) izond gauza izugarrien aldeko joera duena.

Badakizue, poetaren pose terriblista...  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 87. orr.


terrible 1 izond izugarria, lazgarria, ikaragarria.

Ez zuen esan "izugarria" zela edo "ikaragarria" zela: "terriblea" zela esan zuen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 77. orr.

Izan ere, ez da gauza bera pertsona bat "izugarria" dela esatea edo "terriblea" dela esatea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 77. orr.

Etxaide, karlista pintoresko eta terriblea, edota Garmendia, liberala.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 270. orr.

Askok eta askok, oraindik, Serge Gainsbourgekin publikoki jokatutako bikote terriblearen irudia izango dute Birkinekin, baina Paris divine-ren modako bikotea baino askoz gehiago izan da kantari, aktore, eta giza eskubideen aldeko borrokalari hau.  Berria - Kultura   2004-07-31

Iban Terriblea.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 85. orr.

2 (gauzei buruz)

Barregarri uzten ditu egun tatuaiez beteta agertzen diren idazleen liburu terrible-ak.  Berria - Kultura   2004-06-16

Esaldi terrible bat entzun ahal izan genuen orduan, kirolari haren patuari buruz zalantzabiderik uzten ez zuena.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 22. orr.

Baina azken bertsiorako gordetzen du Kierkegaardek historia honen akaberarik terribleena.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 38. orr.

Nire ingelesa terriblea da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 12. orr.

Estatuaren errepresio-bideak ezezagunak bezain ugariak dira, eta terribleak, zein baino zein.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 104. orr.


terriblista ik terribilista.

terrier 1 iz berez ehizerako zen txakur mota, gaur egun hainbat arrazatan banatua dena eta lagun egiteko animalia gisa erabiltzen dena.

Dekretu horren arabera hauetxek dira arraza arriskutsuak: pitbull terrier, staffordshire bull terrier, [...].  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 71. orr.

Donostian, gure ilobek Yorkshire terrier bat daukate, Whoopi.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 59. orr.

Bakarrik egoten da Omar, tabernako izkina berean beti, Rumi bere bull-terrierraren konpainia soilaz, baina bisita labur ugari izango du gaua heldu bezain laster.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 49. orr.

2 fox-terrier ik fox-terrier.

terrina iz potexka eskuarki tapaduna; potexka horrek daukan jatekoa.

Gaur prestatu eta bihar jatekoak (terrinak, pateak, pudinak, pastelak, etc)...  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 48. orr.


territorial izond lurraldekoa, lurraldeari dagokiona. ik territorio 3.

'Problema territorialak dituzte..' esanen du Axelek.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 229. orr.

Analitikoki disfuntzionalagoa da cultura vasca kontzeptu territorialean nahastea batetik munduko hizkuntza komunitate zaharrenetakoa, txikia, bizi-kinkan dagoena, eta bestetik hainbat kontinentetan milioika hiztunek hitz egiten dituzten bi hizkuntza komunitate.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 35. orr.


territorio 1 iz lurraldea.

FBI-a litzateke bere eskuduntza territorio guztira zabaltzen duen beste erakunde federal baten kasua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 58. orr.

Ematen zuen hantxe auzoan berbertan, lehenengo izkinan amaitzen zela etxearen territorioa eta munduaren parte segurua.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 42. orr.

2 irud/hed

Euskara dela euskaldunon territorio libre bakarra, esan zuen poetak, eta egia da.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 167. orr.

Territorio zuri horiek [ospitaletakoak] ez dira memoria mantentzeko leku onak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 150. orr.

Orduan nire energia gerrari guztia bildu nuen, inbasorea nire gorputzaren territoriotik bota behar nuelako.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 138. orr.

Territorio libreak, gastronomia eremuak, kulturen arteko muga-marrak, horietaz ohartzeko zein leku hoberik Paris baino.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 81. orr.

Littera&musika bildumaren sustatzaile Jose Angel Irigarairen arabera, ez dute orain 20-25 urteko euskal literatur territorioa bere hartan berregiten.  Berria - Kultura   2004-11-25

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik territorial.

Abereen territorio konportaera honek ezin esan araziko digu, jabegoa besterik gabe naturala denik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 34. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gure territorio (3); territorio libre bakarra (3)


terrore 1 iz politika-tresna gisa erabiltzen den izua.

Sistema horren jardunari ez zaizkio deus ere axola terrorea eta errukia.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 129. orr.

Haste beretik izua, terrorea izan zuen makulu Espainia berriak eta Eliza ofizialaren bedeinkapena ere bai.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 87. orr.

Erresistente horiek Greenspan mulahri egin ohi diote jaramon, akzio azoketan terrorea piztuz.  Berria - Ekonomia   2004-04-15

Terrorea hegazkinetan dator herritar errugabeen kontra.  Berria - Mundua   2004-01-04

Gainez egiten zidan gorroto bat nabaritu nuen neure bihotzaren barnean terroreaz eta torturaz gobernatzen zuen estatugile honengana.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 81. orr.

Ez bakeak ez terrorearen aurkako borrokak ez dute exekuzioa justifikatzen.  Berria - Mundua   2004-03-23

Era batera edo bestera, beldurra gai nagusi duten ipuinak dira, baina ez dira terrorezko kontakizunak.  Berria - Kultura   2004-10-16

Anders Banke suediarraren Frostbiten terrorezko filma.  Berria - Kultura   2006-05-09

Esperimentu nazista terrorezkoa ez da nonbait esistitu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 236. orr.

Arrazoi politikoengatik atzeratu dute terrore islamistaren aurka irmo ekitea.  Berria - Harian   2005-03-09

Terrore globalizatuaren ondorioak dira horiek guztiak.  Berria - Mundua   2004-01-04

Honek «komunikazio sozialerako duen arma bakarra terrore dosifikatua» da.  Berria - Harian   2006-03-17

Terrorea erroturik dago gure artean, baina hau 2001eko irailaren 11ren aurretik dator.  Berria - Mundua   2004-01-04

2 (hitz elkartuetan lehen osagagi gisa)

Terrore aurpegiz begiratu dio Imanoli.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 179. orr.

Tortura ez da terrorismoaren aurka borrokatzeko bidea, tortura bera terrore tresna bat baita.  Berria - Harian   2005-12-11

"Garbi zagok", heldu dio Manuk diskurtsoari, "euskal gobernuak, Madrilekoak bezalaxe, terrore politika bat egiten duela".  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 359. orr.

Herritar errugaben aurkako terrore ekintzek ez dute justifikaziorik.  Berria - Mundua   2004-09-07

3 (hitz elkartuetan bigarren osagagi gisa)

Eszenatokitik Lluis Llachen ahots lasaiak zaplaztekoa emango dio estatu terroreari, eta biktimek urte luzez jasan duten ahanzturari.  Berria - Harian   2006-02-22

4 (orobat Terrore, Frantizako Iraultzaren aldia izendatzeko)

1792an terrorea da, apezak kanporatuak dira, elizak zalditegi edo belartegi eginak.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 42. orr.

Iraultzariek egoera hori "Terrorea" deitzen zuten, eta bortizkeria zen terroristek errepublikako lurralde guzietan sortzen zutena.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 226. orr.

Beste alde bat ere izan zuen, bizkitartean, Frantziako Terroreak, bere kulturari doakiona.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

terrorearen aurkako (5); terrorearen kontrako (3)


terrorifiko izond izua eragiten duena.

Huxley-k eta Orwell-ek anuntziatu ziguten unibertso terrorifikoan ia sartuak baikara.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 153. orr.

Baina ez zen suge terrorifikoa, ez; ganora handirik gabeko sugea zen, apur bat anarkista.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 11. orr.


terrorisma ik terrorismo.

terrorismo (orobat terrorisma g.er.) 1 iz helburu politiko bat lortzeko izua sistematikoki erabiltzea.

Madrilen egiten ari diren demokrazia, terrorismo eta segurtasunari buruzko goi bileran.  Berria - Harian   2005-03-10

Terrorismoaren aurkako borrokaren izenean terrorismo itzela justifikatzen ari da.  Berria - Harian   2006-02-19

Demokraziak terrorismoa garaitu behar duela, batzuek; ez dela egon behar ez galtzailerik ez irabazlerik, besteek.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 142. orr.

Argentinan, bitartean, estatuaren terrorismoa jarri zuten abian militarrek.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 101. orr.

Terrorismoa herrialdeen arteko elkarlanarekin borrokatzen da, eta ez terrorismoarekin.  Berria - Harian   2005-03-12

Terrorismoa gaitzetsi eta demokraten alde jarri behar du Europak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-04

Jakin behar duzunez, nik ez dut hitz egiten terrorismoa kondenatzen ez dutenekin.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 49. orr.

Konferentzian izan zirenen iritziz, «terrorismoaren arriskua» etengabe haziz doa.  Berria - Harian   2005-03-12

Egia baita zuek, Euskal Herrian, terrorismoaren problema baduzuela.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 118. orr.

Terrorismoaren apologia edo antzeko zerbait iruditzen zaie nonbait.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 63. orr.

Israelgo Gobernuak [...] ordea, argudiatzen du «palestinarren terrorismotik babesteko» eraikitzen duela banaketa hesia.  Berria - Mundua   2004-07-09

Terrorismoaren Biktimen Elkarteko (AVT) buru Francisco Lopezen esanetan, [...].  Berria - Harian   2005-03-12

Terrorismoaren Biktimekiko Elkartasun Legeak biktima batzuekiko egiten duen diskriminazioaren argudioa aintzat hartuta onartu zuen tramiterako.  Berria - Harian   2006-02-22

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Terrorismo handi, legezko eta estatutikako hauek eman bakarrik ez dute egiten, ezta kendu bakarrik ere; eskatu ere egiten dute.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 152. orr.

Euskal Herrian bakarrik gelditzen da infernu hau, Europako terrorismo basatiena.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 27. orr.

Terrorismo itsuarekin eta heroi zein martiri sistemarekin.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 97. orr.

Inor bereizi gabe eginiko terrorismo beltza.  Berria - Mundua   2004-04-11

Terrorismo politikoaren esperientzia mingarriak, bai maila pribatukoak bai maila publikoak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 15. orr.

Sterneren liburua terrorismo islamiarraren gaiarekin lotzeko egindako irakurketa eta sortutako diskurtsoa.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 95. orr.

ETAren eta terrorismo internazionalaren arteko harremanaren arduraduna.  Berria - Harian   2005-03-10

Nazioarteko terrorismoa eta Irakeko gerra beste berririk ez zen bazterretan.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 35. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik terrorista.

Terrorismo ekintzak prestatu eta aurrera eramaten dituzten horiek, zigorrik itzulezin eta gogorrena jaso beharko lukete.  Berria - Mundua   2004-09-05

Saudi Arabian inoiz ikusi dugun terrorismo erasorik handiena da.  Berria - Ekonomia   2004-06-02

Izigarriko terrorismo kanpaña egin baitute Al-Qaidatiarrek.  Herria   2005-02-03

Washingtonek 11 «terrorismo delitu» egozten dizkio.  Berria - Mundua   2004-05-29

Terrorismo irriskuak ezin ahantz oraiko egunean han ere eta hobe alabaina gehiegi ez egitea.  Herria   2003-06-05

«Terrorismo izaera» eman dio Legebiltzarrak.  Berria - Harian   2006-04-02

Hamabost urte lehenago IKren inguruko terrorismo afera baten karietara giltzaperatu zuten Mikel.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 268. orr.

Iraken dagoen «terrorismo erauntsia» leporatu zien.  Berria - Mundua   2004-12-16

Terrorismo arazo larria dugu, eta arazoa geure-geurea da.  Berria - Harian   2005-07-30

Gazte gaixo batzu dira, gazte hutsak frangotan, terrorismo eskola berezietan formatuak eta berotuak.  Herria   2005-08-11

Nazioarteko «terrorismo sarean».  Berria - Mundua   2004-09-02

Ameriketako Estatu Batuetako Gobernuko terrorismo gaietarako aholkulari ohi Richard Clarkek.  Berria - Mundua   2004-03-25

Jazarkunde gogorrak izanak ere dira han girixtinoen kontra jadanik terrorismo giro hortan.  Herria   2005-03-31

Etsenplua eman behar zen: terrorismo mota horrek ez zuen hazi beha.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 108. orr.

Alonsok «terrorismo era berriei» erantzuteko ituna egokitzea iradoki du.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Auzipetuta eta giltzapetuta izan ziren 55 pertsona terrorismo akusaziotik zurituta izan ziren 1999 eta 2000ko urteetan.  Berria - Mundua   2006-03-01

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Baietz, garbi dagoela hilketa politikoa izan zela, estatu-terrorismo organizatua, baina 1985az gero ez dela ikerketarik egin.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 188. orr.

«Estatu-terrorismotzat» jo zuen Israelek Gazan egunotan burutzen duen operazioa.  Berria - Mundua   2004-05-18

5 irud/hed

Anabasa genuen izena, Anabasa taldea, terrorismo kultural pixka bat egin genuen, bai.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 65. orr.

Italiako Gobernuak mezuen sinesgarritasuna zalantzan jarri eta «terrorismo mediatikoa» dela esan du.  Berria - Mundua   2004-09-24

Bulebarretik abiatuko da CNTren manifestazioa, 11: 30ean, Lan istripua, terrorismo patronala lemapean.  Berria - Ekonomia   2004-04-30

Gorroto du motorrero puzkartion terrorismo dezibelikoa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 176. orr.

Beldurra eta izua ematen zuen bere bosteko gogorrak -harekintxe zigortzen zituen lagunak eta ezagunak-, eta bulegoko terrorismo haren bitartez lortu zuen bere "Etelka" izena "Ethel" gozoagora laburtzea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 42. orr.

Beste bi mutilen fitxak faltsutu zizkiguten... kirol terrorismo asko dago orain.  Berria - Kirola   2004-08-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nazioarteko terrorismo (3)

terrorismo arazo (4); terrorismo delitu (3); terrorismo delitua (5); terrorismo delituekin (3); terrorismo ekintza (5); terrorismo ekintzak (5); terrorismo islamiarraren (3); terrorismo islamikoa (6); terrorismo islamikoaren (4); terrorismo islamista (7); terrorismo islamistaren (6); terrorismo islamistaren aurkako (3); terrorismo kasuetan (3); terrorismo mota (11); terrorismo mota guztiak (3)

estatu terrorismoa (18); estatuaren terrorismoa (3); etaren terrorismoa (8); nazioarteko terrorismoa (5)

terrorismoa amaitzeko (7); terrorismoa babesten (4); terrorismoa borrokatzea (3); terrorismoa borrokatzeko (3); terrorismoa bukatu (4); terrorismoa bukatzeko (5)

terrorismoa egiten (3); terrorismoa erabili (3); terrorismoa euskal herrian (3); terrorismoa finantzatzea (4); terrorismoa finantzatzen (3); terrorismoa garaitu (3); terrorismoa garaitzeko (4); terrorismoa goraipatzea (5); terrorismoa goratu (7); terrorismoa goratzea (20); terrorismoa goratzea egotzi (4); terrorismoa goratzea egotzita (4); terrorismoa goratzea leporatuta (4); terrorismoa goratzea leporatzen (3); terrorismoa goratzeagatik (5); terrorismoa goratzearen (5); terrorismoa goratzen (9); terrorismoa gorestea (3); terrorismoa hauteskunde (4)

terrorismoa leporatuta (4)

terrorismoa saihesteko (4); terrorismoa sustatzen (6)

nazioarteko terrorismoarekin (8); terrorismoarekin lotu (4); terrorismoarekin lotura (5); terrorismoarekin lotura duten (3); terrorismoarekin lotutako (6); terrorismoarekin lotzen (3); terrorismoarekin zerikusia (4)

abiatutako terrorismoaren aurkako (5)

estatu terrorismoaren (7); etaren terrorismoaren (4); frantziako terrorismoaren (6); frantziako terrorismoaren aurkako (4)

nazioarteko terrorismoaren (15); nazioarteko terrorismoaren aurkako (4); nazioarteko terrorismoaren kontrako (3)

psoek sinatutako terrorismoaren (5); sinatutako terrorismoaren aurkako (5)

terrorismoaren amaiera (4); terrorismoaren apologia (17); terrorismoaren apologia egin (4); terrorismoaren apologia egitea (4); terrorismoaren arazoa (3); terrorismoaren aurka (65); terrorismoaren aurka borrokatzeko (14); terrorismoaren aurka egiteko (5); terrorismoaren aurkako (308); terrorismoaren aurkako borroka (36); terrorismoaren aurkako borrokak (6); terrorismoaren aurkako borrokan (42); terrorismoaren aurkako borrokaren (15); terrorismoaren aurkako borrokari (3); terrorismoaren aurkako borrokaz (3); terrorismoaren aurkako dibisio (4); terrorismoaren aurkako gerra (15); terrorismoaren aurkako gerran (5); terrorismoaren aurkako gerrarekin (3); terrorismoaren aurkako gerraren (7); terrorismoaren aurkako ituna (27); terrorismoaren aurkako itunaren (12); terrorismoaren aurkako justizia (4); terrorismoaren aurkako legea (6); terrorismoaren aurkako legearen (5); terrorismoaren aurkako neurri (3); terrorismoaren aurkako neurriak (3); terrorismoaren aurkako politika (3); terrorismoaren aurkako politikan (5)

terrorismoaren biktima (15); terrorismoaren biktima guztiei (5); terrorismoaren biktimak (25); terrorismoaren biktimatzat (6); terrorismoaren biktimei (21); terrorismoaren biktimek (3); terrorismoaren biktimekiko (12); terrorismoaren biktimekiko elkartasun (6); terrorismoaren biktimen (85); terrorismoaren biktimen bulegoko (5); terrorismoaren biktimen elkartea (3); terrorismoaren biktimen elkarteak (30); terrorismoaren biktimen elkartearen (3); terrorismoaren biktimen elkarteko (5); terrorismoaren biktimen fundazioak (4); terrorismoaren biktimen lan (3); terrorismoaren biktimentzat (3)

terrorismoaren erabilera (4)

terrorismoaren gaia (3); terrorismoaren garaipena (3); terrorismoaren goratzea (4)

terrorismoaren inguruan (3); terrorismoaren inguruko (4)

terrorismoaren kausak (3); terrorismoaren kontra (45); terrorismoaren kontra borrokatzeko (4); terrorismoaren kontrako (157); terrorismoaren kontrako borroka (19); terrorismoaren kontrako borrokan (17); terrorismoaren kontrako borrokarako (5); terrorismoaren kontrako borrokaren (8); terrorismoaren kontrako borrokari (3); terrorismoaren kontrako dibisioak (3); terrorismoaren kontrako gerra (11); terrorismoaren kontrako gerran (6); terrorismoaren kontrako gerraren (4); terrorismoaren kontrako ituna (5); terrorismoaren kontrako lege (3); terrorismoaren kontrako legea (6); terrorismoaren kontrako legeak (4); terrorismoaren kontrako neurriak (3); terrorismoaren kontrako politika (5); terrorismoaren kontrakoa (4)

terrorismoaren mehatxua (3); terrorismoaren mehatxuari (3)

nazioarteko terrorismoari (10); terrorismoari aurre egin (3); terrorismoari aurre egitea (3); terrorismoari aurre egiteko (35); terrorismoari buruzko (7); terrorismoari uko (4)

terrorismoaz akusatuta (4)

terrorismotzat jo (3)


terrorista (orobat terrorixta g.er. eta terrorizta g.er.) 1 iz terrorismoa praktikatzen duen pertsona.

Lau terrorista -hiru gizon eta emakume bat- etxe aurrean bertan harrapatu zituzten, lehergailuz, erloju-bonbaz eta errebolberrez armaturik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 23. orr.

Historia-liburuetan ageri da Eustakio Mendizabal, ekintzaile, politiko, gerrillari edo terrorista gisa, norberaren gustu eta kolorearen arabera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 97. orr.

Beraz, Euskal Herriaren independentzia defenditzen eta aldarrikatzen dutenak denak dira terrorista, baita bortxakeria erabiltzen ez dutenak ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 27. orr.

Itxia eta atzerakoia da, primitiboa, probintzianoa, agrafoa, karlista edo nazionalista, arrazista, terrorista askotan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.

Terrorista bat naiz eta Camaron gustatzen zait.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 115. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Herenegun atxilotu zuten ustezko terrorista gela erdian dago, aulki deseroso batean eserita, eskuak eta hankak lotuta.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 11. orr.

Terrorista berdetzat jo gintuzten; ekologistak ez ginela azpimarratu zuten...  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 60. orr.

Hans Lauer terrorista alemaniarraren andrea.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 159. orr.

Islamiar terrorista bati agenda bat atzeman zioten eta bertan euskal preso «ezinago arriskutsu» biren izenak zeuden.  Berria - Kultura   2004-10-30

AEB, Israel eta Mendebaldeko gizartearen idealak suntsitu nahi dituzten terrorista islamista fanatiko gisa erretratatu baititu.  Berria - Kultura   2004-04-13

Terrorista bonba-jaurtitzaile ezaguna izanik, azken bi egunetan isileko poliziakoek orpoz orpo jarraitzen zioten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 113. orr.

Borges terrorista birtual bat da.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ez zen negozio txarra terrorista lanetan hasi berri batentzat.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 155. orr.

Terrorista-habia dela Euskal Unibertsitatea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 160. orr.

Gaueko hirurak eta bostak arteko Ertzaintzaren kontrol goxo bat, Euskal Herri sakoneko terrorista-harrobiren baten bihotzeko bihurguneren batean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 62. orr.

4 Frantziar Iraultzan, Robesbierreren erorikoaren ondoan, haren laguntzaile eta aldekoei eman zitzaien izena.

Orduz geroztik, Iraultzari eratxiki zaizkion frantses jatorriko "terrore", "terrorismo", "terrorista" eta beste izen guztiek adierazpen berezia daramate: ezen, Menditarrak deitu iraultzaileak ohartu zirelarik ez zituztela haien ideiak onartzen ez herritarrek, ez auzo herriek, ideien bataila gal beldurrez, izitu ziren eta etsaiak bilatzen eta ehizatzen hasi, bazter guztietan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 64. orr.

• 5 izond terrorismoarena, terrorismoari dagokiona. ik terrorismo 3.

Bi egun geroago -ostegunean- ekintza terrorista gogorra egin behar zuten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 113. orr.

Eraso terroristaren mehatxupean bizi diren alderdietako hainbat kide ere hantxe zeuden, manifestazioan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 121. orr.

Europako kanpaina terrorista odoltsu eta luzeena amaitu da.  Berria - Harian   2005-07-30

Delitu terroristengatik zigortutako presoak ez dira legean sartu.  Berria - Mundua   2004-08-12

Etikoki onartezina da hori, berriztagarriek ez dute hondakinik sortzen, ez dakarte arrisku terroristarik eta ez dago ugaltzeko arriskurik.  Berria - Mundua   2006-03-25

Ez dezaten Hamasekoek beren ukaldi terrorista hetarik egin gehiago.  Herria   2005-02-27

Jarduera terrorista amaitu dela.  Berria - Harian   2006-03-25

Nazioarteko sare terrorista bat.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 156. orr.

Bortizkeria terrorista buka dadin Elkarri-k duen azken helburuekin ados gaude, baina ez gatoz bat hori lortzeko erabiltzen dituen bideekin.  Berria - Harian   2005-12-08

Al Kaedan oinarritutako 'talde terrorista bat' sortzea leporatuta.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 54. orr.

Erakunde "terrorista bateko zati direlakoan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 8. orr.

15.300 lehergailu, 36.000 tiroketa, 30.000 epaiketa terrorista.  Berria - Harian   2005-07-30

Mehatxu terrorista ere badu [Paris-Dakarrreko] Sari Nagusiak, eta segurtasun neurri bereziak prestatu dituzte.  Berria - Kirola   2004-04-03

Ideologia terrorista zabaltzea errazteko informazio egitura.  Berria - Harian   2005-10-20

Atxilotu dituztenen artean badirudi komando terrorista baten zenbait partaide daudela.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 294. orr.

Seme terrorista baten ama izatea egiazki barnetik pairatzen zuen Edmeak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 264. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atentatu terrorista (6); delitu terrorista (4)

ekinbide terrorista (3); ekintza terrorista (19); erakunde terrorista (29); eraso terrorista (11); estatu terrorista (3); hamas erakunde terrorista (3); hans lauer terrorista (3)

indarkeria terrorista (3); jarduera terrorista (7); mehatxu terrorista (13)

talde terrorista (34)

terrorista bakarra (3); terrorista bihurtu (3); terrorista deitzen (6); terrorista gisa (8); terrorista guztiak (4); terrorista izan (8); terrorista izan zela (3); terrorista izatea (3)

ustezko terrorista (7)

atentatu terroristak (3); banda terroristak (3)

ekintza terroristak (34); ekintza terroristak egin (3); ekintza terroristak egiteko (3); ekintza terroristak egiten (3); ekintza terroristak izan (3); erakunde terroristak (7); eraso terroristak (8); helburu terroristak (5); helburu terroristak dituen (4)

mehatxu terroristak (12); mehatxu terroristak egitea (4)

talde terroristak (9)

terroristak babesten (3); terroristak izan (6)

ustez ekintza terroristak (3); ustezko terroristak (7)

banda terroristako (3); erakunde terroristako (5); erakunde terroristako kide (3); talde terroristako (10); talde terroristako kide (7)

azken talde terroristaren (3); erakunde terroristaren (6); jarduera terroristaren (4); mehatxu terroristaren (4); panfleto terroristaren (3); talde terroristaren (11); ustezko panfleto terroristaren (3)

erakunde terroristari laguntzea (3); etaren estrategia terroristari (3); talde terroristari (7)

terroristarik bilatuena (3)

atentatu terroristatzat jo (3); erakunde terroristatzat (3); terroristatzat jo (13)

talde terroristei (3); terroristei aurre egiteko (5)

erakunde terroristekin (4); terroristekin hitz egiten (4); terroristekin negoziatuko (3)

erakunde terroristen (18); erakunde terroristen zerrendan (7); eraso terroristen (9); talde terroristen (14); talde terroristen zerrendan (5)

terroristen beldur (3); terroristen beldurrez (3); terroristen burua (3); terroristen kontra (3); terroristen ondotik (4); terroristen xantaiari (3); terroristen zerrenda (7); terroristen zerrendan (19); terroristen zerrendan dago (3); terroristen zerrendan sartu (6)

ustezko terroristen (5)

ekintza terroristetan (3)


terroristadun adlag terroristako.

Laurei ere «helburu terroristadun gaiztagin elkarteko kide» izatea leporatzen zieten.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10


terroristagai iz terrorista izateko gaia.

Euroagindua onartzea «oso larria» izango litzateke, «guztiak terroristagai bihurtzen gaituelako ideia politiko jakin batzuen alde egiteagatik».  Berria - Euskal Herria   2004-07-09


terroristatxo iz adkor terrorista txikia.

Baina Borges, hil genuenean, garrantzi oso txikiko terroristatxo bizarguri bat baizik ez zen, ekintza kaskar batzuk egindakoa, txoriburu bat.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 122. orr.


terrorixta ik terrorista.

terrorizta ik terrorista.

tertulia 1 iz berriketan egiteko elkartzen diren pertsonen bilera.

Oro har, barberiako tertuliak ihes egiten zuen teorietatik eta gure mendietan ohikoak diren animalien ezaugarri, azterketa eta ehiza gertakizunetara mugatzen ziren.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 37. orr.

Gustatu egiten zitzaion tertulietan, berak eta bere lagunek hoteleko kafetegian arratsaldero egiten zuten solasaldiaren hasieran, "argaldu egin naiz" edo "gizendu egin naiz" esatea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 235. orr.

Nortasun bat asmatu genion, eta toki guztietan zabaldu genuen: enpresari eta bankarien artean, [...] politikoen bulegoetan, telebista eta irratietako tertulietan, aldizkari arrosetan...  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 123. orr.

Lehen Mundu Gerra dute tertuliako hizpide nagusi.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 53. orr.

Magrisek ofiziatzen du, Triesten dagoenetan, tertuliaren gidaritza.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 48. orr.

Tertuliaren koordinatzaile-lanetan aritzen den Anaren iruzkinak laburrak izan ziren: laburrak eta zorrotzak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 147. orr.

Gero, berriz, tertulia atsegina botikaren atzealdean.  Askoren artean   «Rataplan» - 70. orr.

Horrela deitzen zioten erreakzionarioa zelako eta bere tertulian atzerakoiak eta erreakzionarioak biltzen zituelako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 16. orr.

Tertuliaren osteko kirol programa hasia zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 35. orr.

Kartzelatik itzuli zenean ez zuten gonbidatzen tertulietara.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 165. orr.

Ia egunero egiten den tertuliako izarra Umberto Saba poeta da.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 52. orr.

Lan orduak saltegi nagusiko denda ostean ematen zituen lagunen batekin tertulian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 290. orr.

Bertan tertulian ari ziren kamioizale-itxurako bospasei gizon builosoen bizitza-pasadizoak imajinatuz entretenitu nuen bazkalordua.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 194. orr.

Larunbat arratsaldean amaituko dira jardunaldiak, Carlos Casaresen inguruko tertulia batekin.  Berria - Kultura   2004-06-02

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berrogei lagun inguru izango zen han, tertulia-taldetxoak eratuz edo bakarka.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 98. orr.

Bere petaka beti betea zela medio, ez zitzaion batere kostatu Duvrescuren tertulia-lagunik ordezkaezinena bihurtzea.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 166. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez omen dut egokierarik izango udan ez beste urte-sasoietan San Marco kafetegian izaten den literatur tertulia ezagutzeko.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 48. orr.

Goizeko irrati tertulietan eta telebistetako hainbat gosaritan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17

Zure Barne Ministroak esan du bart, irrati tertulia batean!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 70. orr.

Larunbat goizean kafe tertulia egongo da Unai Iturriagarekin.  Berria - Kultura   2004-01-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tertulia sortu berritan (4)


tertuliakide (orobat tertulia-kide eta tertulia kide) iz tertulia batean jarduten duen pertsona, tertulia laguna.

Literaturaz gainera, tertuliakideek lehen Mundu Gerra dute tertuliako hizpide nagusi.  Berria - Kultura   2004-08-04

"Maritxu berritsu" irratsaioko partaide, Euskadi Irratiko "Lauretan Babel"eko, tertuliakide, ETBko "Hasiberriak" telesaileko platoko gidoigile, eta "Baietz gogoratu!" programaren gidoilari izan da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 385. orr.

Egunkaria edo libururen bat baliatzen nuen tertuliakide astunen aurkako bionbotzat.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 23. orr.

Presidente izan aurretik, irrati tertuliakide gisa, Izkok Palaciosen inguruan esaten zituenak ere gogoratu zituen norbaitek.  Berria - Kirola   2004-05-13


tertuliano iz tertuliakidea, tertulia laguna.

Espainiako espetxeak ijitoek, euskaldunek eta idazle espainolik onenek bete izan dituzte, tertulianoen aginduz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 56. orr.

Beraiek hor daude, ordea, zinegotzi, irakasle, tertuliano...  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 108. orr.

Baita ere tertuliano ahalguztidunen larrugorritzea eta beste hainbeste kontu katartiko.  Berria - Kultura   2004-04-25

«Horretan ez dago ez arterik, ez deusik, biluzik soilik dutxara joan daiteke» esaten zuen ETBko tertuliano batek.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03


tertuliazale iz tertulien zalea den pertsona.

Kanpamentuetan ere denetik zegoen, gutunak idazten zituztenak papera izter gainean ipinita, barberu berritsuak, jostunak adabakietan espezializatuak, tertuliazale lizunak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 60. orr.


tertulisto (corpusean ez dago; ETCn 4 agerraldi) izond/iz adkor hedabideetako tertulietan parte hartzen duen buruargi ustekoa. ik listo2; listopasatu; listomari; zozolisto; tontolisto.

Hala ere, morboa elikatuz, telebistako tertulisto batek esan zuen agian ez zutela bahitu diru ordaina jasotzeko, bazitekeela ekialdeko mafia batek prostituzio sare batean aritzeko sekuestratu izana, eta gehitu zuen, keinu lizun eta perbertso batez: "ukaezina da Ane neska ederra dela".  ETC-literatura, saiakera   Nola heldu naiz ni honaino, Kattalin Miner, Elkar, 2017

Tertulisto-en indarra, dopatutako kirolarien aldean handia da, nonbait.  ETC-prentsa   Berria, 2006-05-28

Epaile, fiskal, kazetari, politikari, tertulistoek baztertzen hautenean, orduan haiz nire laguna.  ETC-prentsa   Berria, 2007-05-05

Eta tertulistoen espektakuloa? Frogatu da nola funtzionatzen duten hauetako askok.  ETC-prentsa   Goienkaria, 2009-02-06


tertzera iz hirugarren maila.

Orduan dena primera, segunda eta tertzerakoa izaten zen, treneko bagoiak eta eserlekuak berak, medikuak, hiletak..., zenbat diru zenuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 151. orr.

Zure aldamenetik joanen da Andoni andenean barrena harik eta tertzeran gustuko aulkia topatuko duzun arte.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 121. orr.

Esan, heriotza guztiak berdinak direla esaten da, baina izan, garai bateko trenetan bezala, heriotzetan ere badira primerakoak, segundakoak, eta tertzerakoak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 100. orr.


tertzia (orobat Tertzia eta tertia) iz orduen liturgian, primaren ondoan errezatzen den otoitza.

Laikoek, berriz, esan bitzate hogeita lau Gure Aita maitinen ordez; gorespenen ordez bost; prima, tertzia, sexta eta nona, bakoitzaren ordez zazpi; bezperen ordez hamabi, eta konpleten ordez zazpi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 155. orr.

Igokunde igandetik Mendekoste zortziurrenera bitartean egunero esaten da salmo hau, aipaturiko txatal guztiekin, maitinetan, bederatzietan, hamabietan eta hiruretan (tertzian, sextan eta nonan).  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 83. orr.

Bederatzietako otoitzean (tertzian).  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 78. orr.

Konpletetako ordutik tertzia ordua arte isiltasuna gorde behar dute ahizpek, monasteriotik kanpo zerbitzatzen dutenek salbu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1180. orr.

Zoazte erabat isilik goizeko lehen ordutik Tertzia otoitza arte, Jainkoari zeuen bihotzetan otoitz eginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 680. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bederatzietako otoitzean tertzian (3)


tertzio 1 iz espainiar infanteriako erregimentua, XVI. eta XVII. mendeetakoa.

Agustin de Mexia delako baten tertzioko gerla gizonetako bat topatu zutela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 98. orr.

Espainiar tertzioek Amberes lehendabiziko aldiz kiskali zutenean, [...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 35. orr.

Gure nagusiek uste moduan joanez gero, Kanalean Herbehereetako tertzioak bilduko zaizkiguk.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 148. orr.

Gure Tertzioak Muley-ez-dakit-zer famatuaren kontra aritu zirela zabaldu zen bazterretan, eta euskaldun jende asko eta asko hil zela inguru hartan Espainiaren defentsan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 61. orr.

Flandriako tertzioek horrelako kanoiak izan balituzte, Espainiaren menean geundeke oraindik, adiskide...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 481. orr.

Garibai ez zen ez itsu ez gor euforia horren aurrean, eta erabakita zuen tertzioetan izena ematea soldadu jarduteko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 38. orr.

2 zenbait talde armatu ez-militarrei ematen zaien izena.

Uztailaren 27an hartu zituzten tertzioek lehenengo herri nagusiak: Beasain eta Oiartzun; azken honetan planto egin behar izan zuten nafarrek, Irun eta Donostiako erresistentziak gogor eutsi baitzien.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 24. orr.

Zumarraga aldeko milizianoek trenbidea moztu behar zela erabaki zuten, tertzioen erasoa apur bat behintzat moteltzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 25. orr.

Han, Begoñako tertzio bizkainoaren kapitain nafar Jaime del Burgok eta guk besteok elkar besarkatu genuen eta elkarren ardo zahatoetatik edan genuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 69. orr.

3 zezenketeta, banatzen den hiru zatietako bakoitza.

Musika-aldaketak adierazten zigun guri, goiko bizilagunoi, zezenketako bandaren turutaren moduan, tertzio-aldaketa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 100. orr.

4 egoera.

Ut, ezpata; xerka ezak tertzio latzagoren bat.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 145. orr.

5 segundoaren hirurogeirena.

Horretara, adibidez, orduak hirurogei minutu dauzka, minutuak hirurogei segundo, segundoak hirurogei tertzio, eta kontua, haien ustez, hamarrenak bezalako alditxoetara helduko da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 202. orr.


tertziopelo (orobat terziopelo g.er.) 1 iz belusa.

Tertziopelo beltzez egindako zapata parea hartu zuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 129. orr.

Tertziopelozko traje beltza eta bufanda gorria jantzita, pauso motzak baina sendoak ematen zituen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 130. orr.

2 irud/hed

Eta, nire mezua, osoki adierazi gabe ere, osoki ulertua zuelakoan, ekin nion berriz haren tertziopelozko gorputzari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 171. orr.

Boz kitzikaria eta gorputz tertziopelozkoa zituen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 172. orr.

Tertziopelozko labanaz, gurina zabaldu zenuen nire izter artetik gora.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 95. orr.


terzeto iz hiru lerro nagusiko ahapaldia.

Lana aparta da, jenio baten fruitua; melodia ederrak, dramatismoz beteriko tarteak eta taldekako zenbaki ezin-hobeak (terzetoa, quartetoak...).  Berria - Kultura   2004-08-20


terziopelo ik tertziopelo.

tesaliar adlag Greziako Tesaliakoa, Tesalari dagokiona.

Menderatutako herriek hiritarrei bizibiderakoak hornitzera behartuta zeuden: lazedemoniarrei ilotek ematen zieten jaten; kretarrei, perieziarrek; tesaliarrei, penesteek.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 105. orr.


tesalonikar iz adlag Greziako Tesalonikakoa, Tesalonikari dagokiona.

Apostoluen egintzak, Tesalonikarrei egindako epistolaren zehar-aipamena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 282. orr.

Aristarko eta Segundo, tesalonikarrak.  Elizen arteko biblia   Eg 20,4

Tesalonikarrak sinestedunentzat eredu.  Elizen arteko biblia   1 Ts 1,2-3 tit

Tesalonikarrei eginikako epistolan hauxe dio Jondoni Paulo-k: [...].  Herria   2004-04-29


tesela iz mosaiko bat osatzen duen pieza.

Gehienak, zeramika zatiak 275.000, baina baita mosaiko tesela solteak, txanponak, giza hezurrak eta objektu metalikoak ere.  Berria - Harian   2006-03-07

Io zuen: egitasmo baten parte zen, tesela bat mosaiko batean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 103. orr.


tesera iz zurezko, bolizko edo, eskuarki, brontzezko edo burdinazko zatia, askotan inskripzioduna.

Gainetik bai tesera handiekin edo bai baldosak galburu moduan jarriz zolatuko da, eta isuriak goian idatzi den bezala egingo dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3250. orr.

Mosaikoa baldin bada, teseren arteko angelu guztiek berdinak izan behar dute.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.

Ondoren, nukleoa ondo zabaldu, goian esan den eran, eta zoladura egingo da bi hatz inguruko lodiera duten teserak erabiliz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.


tesi (orobat tesis g.er.) 1 iz argudio bidez eusten zaion perpausa edo teoria; prozesu dialektikoari hasiera ematen dion proposizioa.

Tesia edo argudioa kritiken kontra babestu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 358. orr.

Ikuspegi edo tesi baten aurka egin nahi baduzu, beraz, hura zein den argi utzi beharko duzu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 363. orr.

Tesia onartzeko arrazoiak eman.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 358. orr.

Gure tesiko oinarrietatik berriz ere abiatuz, guk zera diogu: gogoa dela adimenaren jaun eta epaile -ondorioz zientziarena- eta ez alderantziz.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 91. orr.

Errealisten tesien kontra, badirudi benetakoak eta faltsuak diren kasuen artean jarraitasuna gerta daitekeela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 114. orr.

Epailearen tesiak dioenez, ENAMen koka daitezkeen erakunde guztiak ETAren zati dira, «erakunde armatuaren helburuei laguntzen diotelako».  Berria - Harian   2005-10-29

Tesi honek kritika gogorrak jaso zituen, Jean-Louis Comolliren aldetik batez ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 209. orr.

Filosofian tesi eta hipotesi abstraktuak defendatzen dira, maiz ulertzeko zailak direnak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 366. orr.

Bi tesi horietatik atera ahal izan diren ondorioak benetan ugariak dira eta urrun iristen dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 174. orr.

Laburbilduko dut lanaren tesia.  Berria - Gaiak   2004-10-21

Gobernuaren tesiak nagusitzea espero dute VWko langileek.  Berria - Ekonomia   2004-10-14

Sute kriminalaren tesia egia izan zitekeen, beraz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 114. orr.

Irudia ulertzen bada, bere antolamenduan ikuslearen psikismoaren "antza" duelako ulertzen dela dioen tesiaren aldezle sutsuenetako bat baita Eisenstein.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 220. orr.

Zenbateraino onar daiteke tesi hori?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 115. orr.

Baina, nola defendatu tesi hori?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 119. orr.

Herri gogoa tesi horren bermea baino ez da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 99. orr.

Tesia eta antitesia ia berezkoak dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 98. orr.

Mendebaldeko dialektika «tesi antitesi=sintesi» zurruna bada, juduena, aldiz, «tesi antitesi antitesi antitesi» amaigabe eta ironikoa litzateke.  Berria - Kultura   2004-12-08

'Tesi, antitesi eta sintaxiarekin orduan,' esan diot ezpainak jadanik gelditu zaizkionean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 98. orr.

Martin Luterok bere 95 tesiak eman zituen argitara.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 313. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Platonen Gorgias elkarrizketa aberatsean ageri da Kalliklesen tesi nagusia [...]: ahulek eta gehiengoek egin dute legea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 38. orr.

Haren pentsamenduaren tesi nagusiak laburbiltzen dituen Existentzialismoa humanismo bat da liburuan Mendebaldeko etika guztia goitik behera zalantzan jartzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 212. orr.

Ni hitzaurre honetan kontrako tesia justifikatzen saiatuko naiz: [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 7. orr.

Oinarrizko tesia da hizkuntzen hots eredu biziek esplikazioa dutela.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 114. orr.

Protekzionismoaren tesi klasikoen antza duten ikuspegi kritikoen arabera merkataritza askeak desberdintasunen areagotzea, pobrezia eta krisi ekonomikoa dakar.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 212. orr.

Bizardun batek galde egin dit nolatan nuen italiera existitzen ez delako tesi bitxia defendatzeko ausardia.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 150. orr.

The New York Times egunkariak [...] bat egin zuen tesi ofizialarekin: Irakek Suntsipen Handiko Armak zituen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 27. orr.

Historia ofizialak beti bilatzen ditu tesi ofizialen aldeko datuak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 66. orr.

Tesi "ilustratu" klasikoa (jakobinoa): progresoaren hizkuntza Estatuaren hizkuntza bakarrik dela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 114. orr.

Hiru tesi teologiko kardinalak frogatzen ditu: Jainkoaren existentzia, bakartasuna eta gorpuzgabetasuna.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 10. orr.

Abiapuntu gisa tesi eszeptiko bat proposatu zuen ondoren hura bertan behera utz daitekeela erakutsi nahian.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 239. orr.

Tesi biribilegia, aukeran, ñabardura batzuk beharko lituzkeena.  Berria - Kultura   2004-04-08

Morala zer den ere ez dakigu; biek tesi diferenteak, kasik kontrarioak azaltzen dituzte.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 103. orr.

Ikusten denez, eliminatibismoa, batez ere, tesi semantikoa da, gogo-egoeren hiztegiak ez duela erreferentziarik dioena. Tesi fundazionista horri eginiko kritikak bi motatakoak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Otu zait hau ere tesi multzo gisa jar nezakeela nik hemen, ikusteko zertan gelditu diren amets haiek.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 39. orr.

Orain dela hamar bat urte dogmatikoki eta sutsuki literaturaren autonomia defendatzen zuten zenbait autore gaur egun eleberri engaiatuak edo tesi nobelak argitaratzen ari dituk.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 71. orr.

4 doktoregoa lortzeko aurkezten den ikerketa-lana.

Oposizioa dela, tesia dela, bada tribunal aurreko azterketarik franko unibertsitatean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 135. orr.

-Fisikan doktorea Cambridgeko Unibertsitatean, elektrokimikaren inguruko tesi batekin.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 172. orr.

Urteak zeramatzan Shakespeareren obraren Schlegelen itzulpenaren gaineko tesi bat idazten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 92. orr.

Koloreen ontologiari buruzko tesia egin du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 14. orr.

Haren bizitzari buruz beste tesi bat egin nuen Bordalen hura ere, argitaratu zuten, CNRSean.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 79. orr.

Oihenarti buruzko nire tesirako informazio bila.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 96. orr.

Historiako tesi bat egin du Akitaniako legendunetaz Erdi-Aroko frantses arkiboak baliatuz.  Herria   2003-03-17

Bide batez bere tesia izango den 'Trujilloren aroa' horretarako materialak ere biltzen ditu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 244. orr.

Lisboako Setio honen birtuosismo teknikoa tesi asko eragiteko modukoa da, dudarik gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 16. orr.

224 tesi defendatu dira 2003-2004 ikasturtean EHUn, 15 euskaraz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-28

Beste tesi asko bezala hura ere, behin aurkezturik eta tesigileak doktoretza eskuraturik, tiraderaren batean galdurik gera zitekeen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

Tesi doktoralean ez Volksgeist eta ez Herrien Psikologiaren inolako berri duenik ageri da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 83. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Horrela, emakumeak bere tesi lana amaituko du eta eskuizkribu sorta ederra aurkeztuko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 181. orr.

Bizkaiko Toponimiari buruzko tesi-lan sakon batean sartu nahi ninduen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 209. orr.

Balantsun Parisera joan zen, alabaren tesi-irakurketaren behatzera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 46. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Epikuroren filosofia tesietan oinarritu zuen bere filosofia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 144. orr.

Artxiboaren Gidaren kasuan eskubideak lagako dituzte, eta baita lekukotasunen antologietarako edo unibertsitate tesi edo ikerketa zientifikoen argitalpenetarako ere.  Berria - Harian   2005-09-20

Berak batxiler-tesia egiteko landu zituen idazleetako bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 21. orr.

6 doktore tesi (39 agerraldi, 9 liburu eta 18 artikulutan) ik doktoral.

Lizentzia edo ingeniari titulua eskuratzeko ikasketak amaitu ondoren, doktore tesia egin behar du ikerkuntza lanetan hasi nahi duenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 121. orr.

Filosofian lizentziatua da eta gaur egun doktore-tesia egiten ari da Eusko Jaurlaritzaren beka batekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Igor Horrillo farmazialaria doktore tesia prestatzen ari da depresioaren gainean.  Berria - Gaiak   2006-04-02

AEBetan defendatu zuen doktore-tesiaren itzulpena.  Berria - Kultura   2004-06-17

Doktore-tesian Helendarren Biltzarra aztertu ostean, Boterea gizarte homerikoan liburua argitaratu zuen 2002. urtean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Doktore tesian Lauaxetaren iturri literarioak aztertu zituen Kortazarrek.  Berria - Kultura   2006-03-15

Hortzak estututa aritzen da proiektu guztietan, dela unibertsitateko doktore-tesian, dela lagunarteko pala-partiduetan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 146. orr.

3 doktorego tesi (25 agerraldi, 4 liburu eta 18 artikulutan) doktore tesia.

Jamila Hussein doktorego tesia egiten ari da Harvardeko Hezkuntza Graduatu Eskolan (AEB).  Berria - Mundua   2004-08-08

Bizkaiko geografiari buruzko doktorego tesia amaitzea.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 156. orr.

Bukatu gabe utzi duen doktorego-tesia.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 171. orr.

Elena Urrestarazu Nafarroako Unibertsitateko ikertzailea da eta doktorego tesia aurkeztu berri du.  Berria - Gaiak   2004-11-10

Milanoko Unibertsitatean defendatu zuen bere doktorgoko tesia.  Herria   2003-07-17

Ander Iturriotz Lauzirika irakasleak bere doktorego-tesian aztertu du boterea gizarte homerikoan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 93. orr.

3 doktoretza-tesi (14 agerraldi, 7 liburu eta 6 artikulutan) doktore tesia.

Maletatxoan zeraman gerora 'La Era Trujillo' izenpean apailatuko zuen doktoretza-tesia izango zuena idazteko baliatuko zituen oharrak, eskuizkribuak eta dokumentuak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 253. orr.

Lan intelektual bat zen, finean, doktoretza tesi bat ere izan zitekeena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 205. orr.

Doktoretza tesia Massachusettseko Teknologia Institutuan amaitu zuen, 1990ean.  Berria - Kultura   2004-05-29

Laster aurkeztuko du bere doktoretza-tesia: Manex Edorzaintzi-Etxarten Biografia, poetika eta obra.  Berria - Kultura   2004-04-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doktore tesi (4); doktorego tesi (3)

tesi asko (4); tesi bat egin (4); tesi doktorala (3); tesi egin (4); tesi egin dira (3); tesi fundamentalista (3); tesi nagusia (11); tesi nagusiak (7); tesi nagusiaren (3)

bere tesia (18); doktore tesia (17); doktore tesia egiten (4); doktorego tesia (15); doktoretza tesia (10); garzonen tesia (4); gure tesia (7); kontrako tesia (3); lehen tesia (5); neure tesia (3); nire tesia (6)

tesia argia (3); tesia aurkeztu (3); tesia aurkeztuko (3); tesia egin (14); tesia egiteko (3); tesia egiten (7); tesia egiten ari (5); tesia prestatzen (6); tesia prestatzen ari (4)

bere tesiak (7); doktore tesiak (3); epailearen tesiak (3)

bere tesian (9); doktore tesian (8); zure tesian (3)

bere tesiaren (7); gure tesiaren (8); gure tesiaren arabera (4); nire tesiaren (8); tesiaren arabera (12); tesiaren gaia (3); tesiaren inguruan (4)

bere tesiarena kontatuko (7)

bere tesien (3); tesien kopurua (4)

nire tesirako (3)


tesigile (orobat tesi egile) iz tesi bat egiten duen pertsona.

Beste tesi asko bezala hura ere, behin aurkezturik eta tesigileak doktoretza eskuraturik, tiraderaren batean galdurik gera zitekeen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

1956ko otsailaren 27an Columbiako Unibertsitateak tesia, filosofian doktoretza eman behar zion tesia, onartu egin zuela jakinarazi zion Jesus Galindez tesigileari.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 278. orr.

Gaitasun horiek ematen diote tesi egileari ñabardura berezi bat arazoei aurre egiteko orduan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 44. orr.

Hainbat tesigileren gidari eta zuzendari ere izan dugu Patxi Altuna.  Berria - Kultura   2006-01-22


tesina iz Espainiako hezkuntza-sisteman, lizentziatura-tesia.

Hemengo ikasleen azterketa, tesina eta tesietan korronte horiek sartzen joan nintzen pixkanaka-pixkanaka.  Berria - Kultura   2006-03-08

Gurekin lan egin du eta tesina bat egina du orduko gertakariei buruz.  Berria - Harian   2005-03-04

Mireiaren lagun baten tesina lodia zen, liburu moduan koadernatua.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 111. orr.

Martaren laguntzaile izango da honek egin behar duen erreportajerako, futbol gaietarako aholkulari, ez baitzuen alferrik egin "Kirolaren alienazioa, edo zergatik den futbola herriaren opioa" izeneko tesina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 153. orr.


tesis ik tesis.

tesitura 1 iz ahots edo musika-tresna jakin bati dagokion musika-eskalaren zatia.

Giza ahotsaren antzeko tesitura omen du biolontxeloak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 147. orr.

Musikari bertutetsua da instrumentuaren tesituran gora eta behera ibiltzen denean.  Berria - Kultura   2004-05-15

Garbizu aditua zen harmonizazioan eta korden ahots tinbreak eta tesiturak oso ongi ezagutzen zituen.  Berria - Kultura   2004-07-27

Ez zuen ñabardurarik eskaini ia tesitura osoan eta tesitura zabalean hobeto ibili zen goi erregistroan behean baino.  Berria - Kultura   2004-05-04

Tesitura zabalekoa dela esan ohi da sopranotik kontraltora irago daitekeen kantari batez: zilegi bekit neure talentuen tesitura aparta azpimarratzea, gai baitira erregistro guztietan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 120. orr.

Tesitura grabea dauka bere rolak, eta egoki bete zuen.  Berria - Kultura   2004-12-16

2(hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

EHUko abesbatzako emakumeen abesbatzak merituz kantatu zuen goi tesituran eta tonuaren mugagabetasunean mugitzen den melopea.  Berria - Kultura   2004-05-15

Hobeto goi tesituran eta agudoetan erdikoan baino, ahots motagatik.  Berria - Kultura   2004-01-14

3 jarrera; egoera.

Leihotik begiratzen du Hemek kalera, erretxin, bere auzoek tesitura barregarri hartan ikus ez dezaten jainkoari erregutuz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 108. orr.

Nobelan haseran patio batean ahotsak entzuten hasten dira, gizonarenak, jakina, eta berehala biolentziaren tesituran jartzen gaitu narratzaileak.  Berria - Kultura   2004-11-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

goi tesituran (3)


tesoreria iz diruzaintza, diruzainaren bulegoa.

Tesoreria problema larriak ditu enpresa horrek, 100 000 euro galtzen ditu hilabetean momentu hauetan.  Herria   2003-04-03


tesoro iz altxorra.

Jainkoak Apocalipsiko tesoroaren giltza eman ziola esan zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.


tesprotiar (orobat trespotro) izlag/iz Greziako Tesprotiakoa, Tesprotiari dagokiona; Tesprotiako herritarra.

Ahaztu al zaik hire aita hona ihesi etorri zela, herria atzetik zuela, tesprotiar lagunei kalte egin eta denak haserretu zitzaizkionean?  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 121. orr.

Hala ere, Ulises itzuli baino lehenago joateko aukera izan nian, tesprotiarren ontzi bat gari-alez beterik irtetera baitzihoan orduantxe bertan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 104. orr.

Uhin handi batek tesprotiarren lurraldera eraman nindian.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 103. orr.


test 1 iz gaitasuna, adimena eta kidekoak neurtzeko proba, emaitza mekanikoki neurtzeko aukera ematen duena.

"Izugarri ongi" egiten zituen ikusmen-pertzepzioko ia test guztiak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 209. orr.

Konplexutasun eta distira handiko Mondrianen test bat erabili genuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 48. orr.

Test berezi batek -fluoreszeina-angiografiak- makulako edema kistiko txiki bat agerrarazi zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 143. orr.

New Yorkera ekarrarazi genituen Virgil eta Amy, gurekin egon eta erretinaren eta garunaren funtzioei buruzko test fisiologiko espezializatu batzuk egitera.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 154. orr.

Azterketa test gisakoa izango zela esan nien ikasleei.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 57. orr.

Hegazti gripea erraz eta merke atzemateko testa sortu dutela diote.  Berria - Gaiak   2006-03-17

Bideokamara bat jarri genuen testa grabatzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 130. orr.

Eskuliburuak, gainera, langileei zuzendutako test-ak ditu, «nork bere buruari azterketa egin eta mobbing-a pairatzen ari den jakiteko».  Berria - Ekonomia   2004-05-21

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beharra baineukan zein test motatako materialak eraman.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 126. orr.

Santanderko Bankuan lan egiten zuen lagun batek utzitako test eredu batzuekin.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 194. orr.

Oso gutxigatik galdu zuen Zeelanda Berriaren (29-10) eta Argentinaren aurka (23-19), iazko udazkeneko test-partidetan.  Berria - Kirola   2006-02-05

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Halako "profilak" ohikoak dira autisten artean: adimen-test direlakoetan, "barreiamendua" edo muga-mugako irregulartasuna erakutsi ohi dute. Koloretako txalupa baten irudi-test klasikoa eman genionean, zorrotz erreparatu, beste alde batera begiratu, eta arin marraztu zuen zuri-beltzean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 274. orr.

Sinadura-modu berriak probatu, nortasun-testak bete, kalean zoazela erakusleihoetan islaturiko zeure irudiari soslaiz begiratu...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 45. orr.

Diagnostiko-test fidagarriak.  Berria - Gaiak   2004-09-16

Material batzuk hartu nituen: gauzaki soliduak, irudiak, komikiak, ilusioak, bideo-zintak eta pertzepzio-test batzuk, Ralph Siegel ofiziokide eta fisiologoak kasurako prestatuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 126. orr.

Begi-lausoa kendu ziotenean, gai zen Virgil koloreak eta mugimenduak ikusteko [...] eta, harrigarria badirudi ere, are Snellen begi-test estandarraren hirugarren lerroko letra batzuk irakurtzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 125. orr.

4 irud/hed

Santo Tomas eguna izan zen test erabakigarria.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 115. orr.

Erlojupekoa test polita izango da niretzat.  Berria - Kirola   2004-04-09

Baldintza horiek ezarri zituen «PSOEk gainditu beharreko test politikotzat».  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hiru test partida (4); iazko udazkeneko test (3); test partida (7); test partidak (10); test partidan (4); test partidetan (4); udazkeneko test (5); udazkeneko test partidetan (3)

antigorputzen testa (4); atzemateko testa (6); testa egiteko (4); testa garatu (3); testa sortu (3)

testak egin (3)


testamen ik testamentu.

testamendu ik testamentu.

testament ik testamentu.

testamentu (orobat testamendu g.er., testament g.er. eta testamen g.er.) 1 iz norbaitek bere azken nahiaz egiten duen adierazpen idatzia, bera hilez gero bere ondasunez erabakitakoa aditzera ematen duena; adierazpen hori biltzen duen legezko dokumentua. ik hilburuko; ordenu1.

Ezkondu, ia behin bakarrik ezkondu ohi da bat; donazio edo testamentuak ez dira egunero egiten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 20. orr.

Izan ere, testamentua beteko bada, beharrezkoa da testamentugilea hila izatea.  Elizen arteko biblia   Heb 9,16

Testamentua herriko apaizaren alde egina zegoen. bere liburutegi ugaria [...] Arhane bere sortetxera eramatea agindu zuen bere testamentuan.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 113. orr.

Beharbada Bunburyk bere testamentua egin nahi du eta zu nahi zaitu testamentua betearazteko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 88. orr.

Atsoaren beste testamentu bat aurkitu dute, bost urte lehenago egina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 498. orr.

Bidali dizun gutuna haren testamentua da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 105. orr.

Egingo niken bere ondasun guztiak Pauline txikiari utziko dizkiola testamentuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 118. orr.

Testamentuak bi onuradun aipatzen zituen, Tom Wood eta Rufus Sprague.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 251. orr.

Apaiz jauna eta Sanson Karrasko batxilerra uzten ditut nire testamentuaren zaintzaile.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 205. orr.

Herri gehienetan, testamentuak ez daude lotuta kontratu arruntak baino formalitate handiagoetara, zeren eta batzuk zein besteak ez baitira kontratua egiten duenaren borondatearen adierazpen baizik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 184. orr.

Etxera erretiratu eta testamentua soseguz idazteko eta heriotzari patxadaz itxaroteko erabakia hartu zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 22. orr.

Testamentuan idatzita utzi dut hileta erlijiosoak nahi ditudala.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 228. orr.

Notarioarengana jo zuen Napumoceno da Silva Araujo jaunaren testamentu itxia irekitzeko ekitaldian formalitatea betetzeko.Testamentuaren bitartez, desio zahar bat, hil aurretik xedatua, ezagutaraziko zidaten guraso hilek.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 27. orr.

Onartu du, baita ere, errolda zabaltzea; azken borondateen testamentua balioztatzeko errolda ireki dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-24

Borondatezko testamentuari lege izaera eman nahi dio Londresek.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Antso Jakitunaren Testamentuaren Albazea.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 117. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

50 urte inguruko iruzurgileak, amonei testamentuak faltsifikatzen zizkietenak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 73. orr.

Badakizu, Afanasi Vasilievitx, testamentua gezurrezkoa dela?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 516. orr.

2 irud/hed

Laukotearen testamentu musikala izango zena grabatu zuten: Spasms of Pleasure.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 35. orr.

Poema luze bat egin nian bere garaian gure historia esplikatuz, hori duk nire gaztaroaren testamentua!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 334. orr.

Ikonnikoven eskuizkribua garrantzitsua da, Grossmanen testamentu eta filosofia izateagatik.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 73. orr.

Berak ikusiko ez zuela jakinda, halako testamentu kutsua dauka Tindayako proiektuak?  Berria - Kultura   2006-01-14

3 Bibliako Ituna.

Judutarren tabernakulu batean deserriratua izan zen, aurreneko Testamentuaren Kutxa altzoan zeramala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 253. orr.

Bi "testamentuei" dagokienez, grekoz diathêkai deitzen zitzaien eta latinez testamenta, tresna legal edo itunen baliokidetzat hartzen baitziren, hauetan Jainkoak gizadiari adierazi zizkiolarik, bi epetan, munduan giza bizitza ordenatzeko bere "borondatea eta testamentua".  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 130. orr.

4 bizi-testamentu

Bizi testamentua edo Aurretiazko Borondateen Agiria pertsonak bere bizitzaren azkenetan berak adierazi ezin izatekotan jaso nahi dituen tratamendu medikuak eta zainketa moduak biltzen dituen idazkia da.  Berria - Harian   2005-02-04

Eutanasia ez dago legeztatuta hemen, baina duin hiltzeko eskubidea bermatu nahi duten ekimen legalak badaude: bizi testamentuak. Bizi-testamentua jasotzen duen agiriarena baino, medikuaren eta gaixoaren arteko komunikazio prozesuaren garrantzia azpimarratu zuen berak ere, eta gaineratu zuen ordezkariaren figura ere «funtsezkoa» dela.  Berria - Harian   2005-02-04

Dekretu horren bidez martxan jarri zen Nafarroako bizi-testamentuen erregistroa.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Katalunia aitzindari izan zen, eta 2000. urtean onartu zuen bizi-testamentuen legea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

5 Testamentu Berri Itun Berria.

Antzeko adibidea ageri da Testamentu Berrian ziape-garauaren parabolarekin.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 244. orr.

Leizarragak, gainera, Zuberoan erabiltzen ziren hitzen zerrenda ezarri zuen Testamentu Berriaren itzulpenaren amaieran.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 31. orr.

Testamentu Zaharreko eta Berriko liburuek, santuen liburuek eta paganoenek ere bai, gizaki errukitsuen kasu ugari aipatzen dizkigute.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 33. orr.

Anartean beste talde zenbait sortu ziren grekotarren artean eta Testamentu Berriko idazkiak grekoz idatziak izan ziren.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 180. orr.

Antzeko zerbait esaten da Testamentu Berriko beste pasarte honetan ere "zeren gehiago baitira deituak, baina gutxi aukeratuak".  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 243. orr.

Berak agindu zion Joanes Leizarragari Testamentu Berria euskarara itzultzeko.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 30. orr.

6 irud/hed

Horixe zen mundura zabaldu behar zen testamentu berria: the new economic gospel of consumption, 1927ko liburu baten tituluak dioenez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 188. orr.

7 testamentu-betearazle iz testamentua betearazten duen pertsona.

Entzungo zion norbait nahi zuen bere alboan Gruwerrek arratsalde hartan, lekuko bat, testamentu-betearazle bat, edota, beharbada, lagun soil bat.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 78. orr.

Orain zure ama gajoa zeratu... desagertu denez, Emily eta biok zure legezko tutoreak gara eta Lily gajoaren testamentu-betearazleak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 173. orr.

Hildakoaren testamentu-betearazle izendatu baitzuen bere burua, haren azken nahien hartzaile fidel, haren agindu guztien betetzaile zorrotz.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 153. orr.

Rufus Griswold aukeratu zuen, zorigaiztoz, testamentu-betearazle literaturari zegokionez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 174. orr.

8 Testamentu Zahar Itun Zaharra.

Bi liburukitan banatu dugu Testamentu Zaharreko istorioen bilduma hau.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 9. orr.

Testamentu Zaharreko lehen liburua da, irakurle, eskuetan duzun hau, bertsio egokituan emana. Testamentu Zaharreko pasarte batzuk aipa nitzake...  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 7. orr.

Aitortu beharra daukat liburu eskasean nagoenean, Bibliako Testamentu Zaharra hartzen dudala edo Ulisesen Itakarako itzuleraren kontakizuna.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 24. orr.

Hemen moralak eta Zuzenbideak (hiriko legeak) bat egitera jotzen dute -Testamentu Zaharrean bezalaxe, bestalde- eta biek Naturan dute ondope tinkoa eta etzauntza.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 105. orr.

Helduaroan idatzitako lan honetan Testamentu Zaharraren ikerlan sakona egiten du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

testamentu berria (17); testamentu berriaren (5); testamentu berriko (4); testamentu betearazle (3); testamentu egiteko (5); testamentu egiteko ahalmena (3); testamentu zaharrak (4); testamentu zaharreko (12)

araujo jaunaren testamentua (3); bere testamentua (6); bere testamentua egin (3); bizi testamentua (15); erregela eta testamentua (3); nire testamentua (5); sienako testamentua (4)

testamentua egin (13); testamentua egin berri (3); testamentua egin nahi (3); testamentua egina (3); testamentua egiteko (6); testamentua egiten (6); testamentua gezurrezkoa (3); testamentua idatzi (5); testamentua idatzi zuen (3); testamentua utzi (3)

bizi testamentuak (4)

bere testamentuan (10)

bedeinkapenaren eta testamentuaren (3); testamentuaren arabera (3); testamentuaren ondorioz (4); testamentuaren oroipen seinaletzat (3)

bizi testamentuari buruzko (3)

bizi testamentuen (3)


testamentugile (orobat testamentu egile) iz

Hil ondoren balio baitu testamentuak; testamentugilea bizi den bitartean, ez du indarrik.  Elizen arteko biblia   Heb 9,17

Falzidiar Legeak zera agintzen zuen erromatarren artean, oinordekoak oinordekotzaren laurdena izan zezala beti, eta beste lege batek bide ematen zion testamentugileari laurden hori oinordekoak beretzat hartzea debekatzeko: hori legeei barre egitea da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 263. orr.

Ondasun baten legezko jabe bihurtzen gara, ondasun haren erabiltzaile bilakatzen, testamentu egileak oinordetzan espreski utzi ez digun arren.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 22. orr.

Sexto Peduzeok egina nabarmengarria izan zen: jarauntsi handia eman zioten eta munduan ez zen inor hura itzultzeko eskatua zitzaiola zekienik; joan zen testamentugilearen alargunagana eta senarraren ondasun guztiak eman zizkion.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 187. orr.


testatu, testa, testatzen du ad test baten bidez probatu.

Gerra-hegazkin modelo berriak testatzea, probatzea da nire lagunaren lanbidea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 109. orr.

Ez zuen ezer esan, nik zer nekien testatzen ari zela iruditu zitzaidan. Teoria etiko arau-emaile desberdinen printzipio nagusiak jasoko dira lehenik, eta horietako bakoitzak darabilen argudiatze prototipikoa kasu praktiko batekin testatuko da.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 28. orr.

Oraingo hauteskunde hauek PSE-EEren ildo berria PPtik pixka bat aldenduta «testatzeko» aukera bezala ikusten du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


testigantza (677 agerraldi, 62 liburu eta 221 artikulutan) 1 iz lekukotasuna. ik lekukotasun.

Auzi-jartzaileak bere testigantza adierazten zuen auzia ezartzeko; salatutakoak bereak adierazten zituen bere burua zuritzeko; eta epaileak egia bilatzen zuen testigantza batzuen eta besteen artean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 205. orr.

Testigantzek ez dute biderik ematen auzipetzeko oinarririk dagoela ondorioztatzeko.  Berria - Mundua   2004-06-16

Haren garaikideen testigantzak argi uzten du -eta haren bizitzak garbi asko baiezten- metafisika eta mistika alderako zuen joera.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 81. orr.

Inork ez zuen zalantzan ipini Otamendi, Torrealdai eta enparauen tortura salaketen testigantza.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 190. orr.

Horren testigantza Ernest Hemingwayk berak utzi zuen, 1960ko maiatzaren 30ean Gianfranco Ivancich-i idatzi zion eskutitzean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 301. orr.

Amak bere testigantza gehitu zien nik jarritako alibiei: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 93. orr.

Emakume lesbianen antolakuntza baten lehenengo testigantzak Greziako Lesbos uhartekoak ditugu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 59. orr.

Txostenean agertzen diren 47 testigantzetako bakar bat gezurtatzeko gai ote diren.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Gizakien testigantza onartzen baldin badugu, are indartsuagoa da Jainkoaren testigantza, eta Jainkoak bere Semearen alde egin du testigantza.  Elizen arteko biblia   1 J 5,9

Guk ere, bai, testigantza egiten dugu, eta badakizu gure testigantza egiazkoa dena.  Elizen arteko biblia   3 J 1,12

Testigu izatera etorri zen, argiaz testigantza egitera.      - 0. orr.

Nik hura ikusi nuen eta ikusiaren testigantza emaiten dizuet Jainko nirea, emaiezu indarra gure martiriei, gure fedearen testigantza nekearen nekez ematen dutenei, adimenaz baliatzen segitu nahi dutenei.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 378. orr.

Bertsio ofiziala eman zutenen testigantza jaso al duzue?  Berria - Harian   2005-03-04

Zuen legean dago idatzia, bi lagunen testigantza baliozkoa dela.  Elizen arteko biblia   Jn 8,17

Blogak testigantzen lekuko dira sarritan.  Berria - Harian   2005-11-27

Alemaniako Fiskaltzak zalantzan jarri zituen bi testigantzen egiazkotasuna.  Berria - Mundua   2004-08-12

Tradizioa ez zen han hemenka berandura arte amatatu, ez eta Euskal Herrian ere, Esteban Garibaikoaren testigantza haintzat hartzekoa bada.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 25. orr.

Nire testigantzari azkenik hasiera emateko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 25. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zilegi izango ahal zait, hala ere, bi testigantza goren aipatzea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 33. orr.

Jasandako torturei buruzko testigantza gordina egin zuen, 18/98 auziko epaiketako atzoko auzi-saioan.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

Horrela egin dugu, eta arrazoia bidezkoa zen, irakurlea testigantza harrigarri hau aztertzen duenean ohartuko denez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 9. orr.

Testigantza erakusgarri ugari dago. Testigantza Osagarriak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 15. orr.

Ustezko testigantza horien bitartez azaldu ditugun hipotesiok errealitatetik jasotakoak dira.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 57. orr.

Nazio eta hizkuntza orotako obra klasikoak zinezko testigantza zirela, eta lekukotasun hori ahantzi edo bazter batera uztea arriskutsua zatekeela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 217. orr.

Guardia Zibilen esku atxilotuta egonik pasatu zuen «infernua» xehetasunez kontatu du Amaia Urizarrek, idatzizko testigantzan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Badakit nire ahozko testigantza hau idatzi, digitalizatu eta inprimatu egingo dutela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 99. orr.

Akusatuak baliabide bat du testigantza faltsuaren kontra.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 257. orr.

Nazka-nazka eginda nengoen errealitatea [...] beti zeharka jasotzeaz, testu eta irudien bidez, edo inoren ahozko lekukotasun zuzenaren bidez asko jota.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 42. orr.

Zuk ongi dakizu gezurrezko testigantza egin dutela nire aurka.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,43

Kenneth Layri 11 delitu leporatu dizkiote; iruzurra eta gezurrezko testigantza, besteak beste.  Berria - Ekonomia   2004-07-11

Berak bakarrik eman zuen zure aurkako testigantza.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 93. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trebetasun eta ausardia horri esker gainditu ditu Primo Levik lekukotasunaren mugak, testigantza-modu bera (ispiluak jaso ezin ditzakeen eremuak baino haratago doana) lorpen literario ahantzezina bilakatzeraino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 9. orr.

Fiskalaren eta akusazioaren beste testigantza proposamen gutxi batzuk, aldiz, atzera bota ditu epaimahaiak.  Berria - Harian   2005-11-20

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Amaia Urizarrek jasaniko tortura testigantza egiazkotzat jo zuen [...] Joseba Azkarragak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-30

Iaz atxilotu eta torturatu zituzten78 lagunen tortura testigantzak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

Ez dut hau esaten giza testigantzaren beharrik dudalako.  Elizen arteko biblia   Jn 5,34

Joan Bataiatzaileak "argi testigantza" egiten du.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 119. orr.

Lehengo mailara, pozkarioarena, iristen da arretaz gogoratzen ditugunean maitasun-testigantza gozagarriak, Jainkoak agertu dizkigunak zeruko eta lurreko miragarrietan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldeko testigantza (4); argiaz testigantza (4); aurkako testigantza (4); bere testigantza (6); beren testigantza (3); egiaren testigantza (4); egindako testigantza (3); euren testigantza (3); gezurrezko testigantza (7); gezurrezko testigantza egin (3); gure testigantza (4); gure testigantza onartzen (3); jasotako testigantza (3); jesusen testigantza (3); lagunen testigantza (3); nire testigantza (8)

testigantza egin (13); testigantza egiten (13); testigantza egiten du (6); testigantza egitera (4); testigantza eman (13); testigantza eman zuen (3); testigantza ematea (3); testigantza emateko (5); testigantza ematen (12); testigantza ematera (3); testigantza faltsua (6); testigantza faltsuagatik (3); testigantza jaso (6); testigantza onartzen (5); testigantza osagarriak (4); testigantza utzi (3); testigantza zuzena (4)

gezurrezko testigantzak (3); herritarren testigantzak (5); lagunen testigantzak (4); lagunen tortura testigantzak (3); lekukoen testigantzak (6); presoen testigantzak (3); senideen testigantzak (3)

testigantzak bildu (5); testigantzak biltzen (6); testigantzak eman (6); testigantzak entzun (3); testigantzak jaso (11); testigantzak jaso dituzte (3); testigantzak jasotzen (8)

tortura testigantzak (5)

emandako testigantzen (3); testigantzen arabera (4); testigantzen bidez (3)


testigatu, testiga, testigatzen du ad testigantza eman.

Ikusi zuenak berak testigatzen du eta haren testigantza egiazkoa da.  Elizen arteko biblia   Jn 19,35

Sortalde eta sartaldetik, iparralde eta hegoaldetik datoz haren bitartez laguntza lortu dutenak, hau guztia egia dela testigatzera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 259. orr.

Nik egiten ditudan egintzek testigatzen dute nire alde eta Aitak bidali nauela frogatzen.  Elizen arteko biblia   Jn 5,36

Demetriori buruz guztiek hitz egiten dute ongi, eta hark zabaltzen duen egiak ere beraren alde testigatzen du.  Elizen arteko biblia   3 J 1,12

Jainko Jauna zuen aurka testigatzera dator, Jauna bera, bere tenplu santutik.  Elizen arteko biblia   Mi 1,2


testigu 1 iz lekukoa.

Fede-aitormen bikaina egin baituzu, testigu askoren aurrean.  Elizen arteko biblia   1 Tm 6,12

-Jauna testigu, zuk esan bezala egiten ez badugu.  Elizen arteko biblia   Epa 11,10

1970eko hamarkadaz geroztik zientziaren eta teknologiaren irudi publiko eta akademikoaren aldaketaren testigu gara.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Zuek zarete testigu, eta Jainkoa ere bai, zein garbi, zuzen eta akasgabe jokatu genuen zuekin, sinestedunokin Jainkoa bera dut testigu, eta hil nadila bertan egia ez badiot.  Elizen arteko biblia   1 Ts 2,10

Neuk dakit hori eta neu naiz horren testigu.  Elizen arteko biblia   Jr 29,23

Nik herrientzako testigu jarri nuen hura, nazioen buruzagi eta agintari.  Elizen arteko biblia   Is 55,4

Bihotz mutuak testigu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hara bihotza, gure misterio guzien testigu mutu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.

Behin baino gehiagotan lekukotza faltsu bati eutsi beharrean izango da testigu faltsutzat har ez dezaten.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Haren ahotik neuk entzunak eta testigu sinesgarri eta probatuengandik jaso ditudanak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 180. orr.

Hona zer dioen Amen-ek, testigu leial eta egiazkoak.  Elizen arteko biblia   Ap 3,14

Jaunaren legea israeldarren aurkako testigu.  Elizen arteko biblia   Dt 31,24 tit

Sermoi hau, Spalatoko Tomas zuzeneko testiguak kontatzen duena bera izan daiteke.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 998. orr.

Begizko testiguaren iragarpena.  Elizen arteko biblia   1 J 1,1 tit

Arrazoibide horri aurre egiteko, fiskaltzak funtsezko testigu bat izango du: Andrew Fastow, Enroneko finantza zuzendaria eta kontabilitate apainketaren arkitektoa.  Berria - Ekonomia   2006-02-05

3 (hitz elkartuetan)

Lanetik ateratakoan apaizaren bulegora goaz, Martin eta Larraitzen testigu lanak egitera.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 54. orr.

· Anaiak, ni hautatua ninduen ezkon-testigu.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 92. orr.

4 lekukotasuna ematen duen gauza.

Italiar literatura jaioberriaren testigu dugu idazki hau.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 93. orr.

Migel Mailuk bere orbainak erakusten ahal zituen, harro, erresumaren zerbitzuko ahaleginen testigu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 55. orr.

Elikagai transgenikoen inguruko eztabaida publikoaren [...] testigu izaten ari gara.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Euskal Herriko errepideak dira horren guztiaren testigu.  Berria - Harian   2005-08-30

Erretiratu zuten gorputza eta itxi zen haientzat berriro horrelako saminaren testigu izango ez zen atea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 257. orr.

Ohartarazi egin nion gure Gerra Zibilean mugaldekoa zen nire sorterria edotariko izuen testigu izan zela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 102. orr.

Belarria dut honetan ere testigu bakar.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 289. orr.

Zeru-lurrak ditugu testigu bidegabekeriaz hiltzen gaituztela.  Elizen arteko biblia   1 M 2,37

5 txanda lasterketetan lasterkari baten hurrengoari pasatzen dion gauzaki zilindrikoa. irud/hed

Belaunaldiz belaunaldi askatasunaren borrokaren testigua pasatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

Testigua herriari pasatzeko ordua duk, autodeterminazio eskubidearen onarpena (eta independentzia) berak lor dezan.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

testigu gara (3); testigu izan (11); testigu izan zen (3); testigu leial (4); testigu naiz (6)


testigutza (15 agerraldi 4 liburutan) iz testigantza.

Laguntzaileek, batez ere, ahozko altxor aberatsaren testigutza eman didatenek, [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 20. orr.

Modu berean, inoiz testigutza baten sinesgarritasuna gutxitu egingo da, agian, berau elkarte pribatu bateko kide batena denean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 49. orr.

Ez dugu, halaber, inoren testigutzaz geureganatu dugun jakintza ukatu behar.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 338. orr.

Ez dakigu zergatik errugabea auzitegitik zigorrik gabe irten beharrean erruduntzat kondenatzen duten, epailearen injustiziagatik edota testigutza faltsuen eraginez.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 381. orr.

Arrazoiz esan ohi dugu, ikusten edota ikusi ditugunak ez ezik testigutza edo lekuko egokiak sinestarazi dizkigunak ere badakizkigula.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 387. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

inoren testigutzaz (3)


testikulu iz animalia arren sexu guruina, espermatoziodeak sortzen dituena. ik barrabil; potro.

Testikuluak esaten diete medikuek.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 88. orr.

Gonada sexualek -obarioak eta testikuluak- eta horiek sortzen dituzten hormonek -estrogenoak eta testosterona- odola, bihotza eta burmuina asaldatzen dizkigute.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 257. orr.

Testikuluen eta guruin lagungarrien jariakinez eratutako likidoa da esperma, espermatozoideak garraiatzeko funtzioa duena.  Berria - Gaiak   2004-06-29


testimoniaje iz testimonioa.

Gurutze bat balitz, San Andres esan nahiko luke, horrelako batean ezarririk eman baitzuen bere "testimoniajea".  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 262. orr.


testimonial izond lekukotasunezkoa; indar praktikorik ez duena.

Eta PPk gehiengo osoa ateratzen badu oposizio testimoniala egitera mugatuko zarete?  Berria - Euskal Herria   2004-03-07

Diputatu testimoniala nintzen; peoi gisakoa.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Euskal Herriko Bilgune Feministak aurrerapausotzat jo ditu Donostiako Gaztelubide eta Union Artesana elkarteek emakumeek euren danborradetan parte hartzeko hartutako erabakiak; dena dela, emakumearen parte-hartzea testimoniala izango dela ohartarazi du.  Berria - Euskal Herria   2006-01-12

Espainiako Gobernuak bere esku dituen irrati eta telebistetan, bestalde, euskararen erabilera «testimoniala» izateaz gainera, «desegokia» dela azaldu zien Belokik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

PS, PCF eta FNko hautagaiek ez daukate oinarririk kantonamendu horietan, eta haien presentzia testimonial hutsa izan ohi da.  Berria - Euskal Herria   2004-03-17

«Testimonialtzat» du bere burua Gerardo Bujanda «gudari» jeltzaleak,  Berria - Euskal Herria   2004-03-02


testimonialki adlag era testimonialean.

Euskara testimonialki edo estakuru gisa erabiltzea batere ez izkribatzea bezain ahalgegarria iduri zaut.  Herria   2001-09-06


testimonio iz lekulotasuna.

Bizitza eta kultura oso baten testimonioa ematen digun liburu eder bat duzue hauxe.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 154. orr.

Bitartean, euskara nekez eta ia modu klandestinoan hasi zen tokia hartzen -hasiera batean testimonio hutsa baizik ez zen tokia- Humanidades haien programan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 180. orr.


testing iz

'Testing'–ak dira, diskriminazioa salatu nahi duten elkarteek filmatu gertakariak, non agertzen den jende beltzarana arrazoi berezirik gabe zigortzen dela.  Berria - Harian   2006-02-07


testo ik testu.

testosterona iz sexu hormona maskulinoa, batez ere testikuluak sortzen dutena.

Gonada sexualek -obarioak eta testikuluak- eta horiek sortzen dituzten hormonek -estrogenoak eta testosterona- odola, bihotza eta burmuina asaldatzen dizkigute.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 257. orr.

Hamalau urte dituzunean, esan beharrik ez dago, testosterona eta bestelako hormona ugari sortzen dituzte zure guruinek, eta emakumeak beste gauzarik ez da izaten sarritan buruan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 55. orr.

Gainezka egiten dio testosteronak guruin guztietatik, eta ez dirudi inporta zaionik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 22. orr.

Batez ere hormona sistemak sufritzen du galera, adrenalina, kortisona eta testosteronaren jarioa urritzen hasten da-eta.  Berria - Kirola   2004-07-06

Ezetz eta ezetz, berak ez zeukala gibela testosterona hartzeagatik hondatzeko asmorik.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 100. orr.

Kontrol batean anabolizanteak antzeman zizkioten eta beste batean, testosterona, UCIk debekatutako sustantziak biak.  Berria - Kirola   2006-03-12

Gizonezkoari espermatozoideak egitea galaraziko dion produkturen bat ematen zaionean espermatozoideak desagertzearekin batera testosterona produkzioa ere gutxitu egiten delako.  Berria - Euskal Herria   2004-10-27


testu (orobat testo g.er., texto g.er. eta textu g.er.) 1 iz idazlan bat osatzen duten hitzak edo esaldiak.

Testu horren 10. artikuluaren harian indargabeturik geratu ziren lurraldeetako arau mota guztiak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 27. orr.

Josep Pique PPCko presidenteak testuko hainbat punturekin ados zegoela esan zuen.  Berria - Harian   2006-01-24

Teognisen testuan Homero, Hesiodo, Solon, Mimnermo, Tirteo, Pindaro eta Arkilokoren aipu ezagunak aurkitu dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 29. orr.

Aristotelesek semeari idatzitako testu honetan greziar garaiko sistema politiko eta moralaren ezaugarri nagusiak atzeman ditzakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 214. orr.

Liburuena edo, hobeto esateko, testuena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 33. orr.

Testuak dioena testua bera da, hitzen ispiluan islatuko balitz bezala.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 243. orr.

Eraiki behar duen testuko koherentzia eta edertasuna ditu artistak legedi.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 54. orr.

Porrota dute zigor testua bera baino luzeagoak diren itzulingurukako ahaleginek.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 14. orr.

Aipuak testuaren edukiarekin eta erritmoarekin bat etortzeak asko errazten du horren irakurketa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 371. orr.

Haren hitzak ebakineko testua baino argigarriagoak gertatzen hasiak zitzaizkidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 131. orr.

Testuen erredakzio-prozesua ezberdina izan zen, kasuen arabera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 37. orr.

Pentsatu ere egin nuen Eugeniari bidalitako testuaren inguruan nobela bat idaztea bazegoela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 167. orr.

Testuaren mamia nahasketa handi bat da: kristautasuna, taoismoa, naturismoa, kidetasun kastrensea, Kung-Fu telesaileko esaldiak... dena sartzen da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 94. orr.

Testuen interpretazio subjetiboa.  Berria - Harian   2005-12-06

Pablo Valdesen testuko pertsonaia nagusiak mojak dira.  Berria - Kultura   2006-01-31

Administrazioan gehien erabiltzen diren testuen bertsio elebidunak.  Berria - Harian   2005-09-23

Testu haiek eragindako gogoetez ari ziren Xankapo eta Xereal.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 11. orr.

Hori da, hain zuzen, palinpsestoen grazia: testu bakarra ageri den lekuan bi testu izatea.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 8. orr.

Donostiari buruzko testu batzuk euskaratzea.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 61. orr.

Testuz kanpoko zer horiek guztiak "testuingurua" deritzon zakuan sartu ohi dira.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 142. orr.

Testuz kanpoko alderdiok gutxiestea [...] bat-bateko bertsogintzaren izatea bera ukatzea da.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 143. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Testu hoberenak aukeratu (zure gaiari gehien lotzen zaizkionak, garbienak direnak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 333. orr.

Globalizazioaren aurkako testu laburra osatu du hemengo lan-talde batek.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 290. orr.

Kontua da testu xehea eta ikusiezina berrezartzea, idatzitako lerroetako irriztoak zeharkatu eta noizbehinka astintzen dituena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 35. orr.

Hala ere, testu zaharren amaraunetan arakatzeak baino gehiago kilikatzen ninduen ordurako testu berrien sorkuntzak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 74. orr.

Leibnizen aipatu bi testu laburtxoak oso egokiak dira haren funtsezko filosofia dinamikoaz jabetzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 88. orr.

Esaldi hori testu budista edo hinduista batetik aterea ere izan liteke.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 181. orr.

Testu pitagoriko peto-petoa zen, dudarik gabe, eta zentzu bikoitzez irakurri beharrekoa, noski, sinboloz eta enigmaz josita zegoen eta.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 125. orr.

Testu korapilatsua da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

Garrantzizkoa da aipuak dioena zuk testu nagusian esanda ez izatea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 371. orr.

Jatorrizko testuan egileak ez du espresuki Axitako gaztelua aipatzen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 195. orr.

Normalki, erreferentziazko testu guztiak oso ezagunak izan ohi dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 345. orr.

Ariketa berezi batetara helduak ginen: prosazko testu bat itzuli, ulertzeko, eta latinezko neurtizkerean ezarri, zeinek eginen zituen lerro gehienak.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 52. orr.

Eraketa diskurtsibo bat ez da, beraz, testu ideiala, jarraitua eta samurra.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 177. orr.

Benetakotasuna: ez dezala irakurleak sentitu testu prefabrikatu baten aurrean dagoela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 366. orr.

Testu zientifikoak, testu filosofikoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 223. orr.

Morsezko testu bat irakurtzen edo izkiriatzen ere ez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 177. orr.

Debozioko testu sakratuak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 134. orr.

Aurrekontu Lege Orokorraren Testu Bateratuaren 29-2 artikuluan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 93. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik testual.

Testu analisia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 252. orr.

Erreferentzien joko hau ez da homologoa matematika-tratatu batez dihardugunean edo testu-iruzkin batez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 30. orr.

Zenbat eta inguru-testua trinkoago, orduan eta testu-lan gutxiago beharko du bertsolariak entzuleengan emozioa pizteko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 145. orr.

Hona hemen testu-eraldaketarako proposatzen zituzten prozeduretako batzuk: [...].  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 11. orr.

Azken testu-sailok geroagoko borroken gogortasuna islatzen dute.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 535. orr.

Testu hautapena, sarrera eta itzulpena: Xabier Insausti, Marijose Telletxea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 99. orr.

Testu bilduma amaigabea para genezake hemen, baina adibide batekin konformatuko gara.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 198. orr.

1244ko testu-bilketa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Beste batzuek minutu erdi behar izaten dute, baina hori bai, lehen haiek egun osoan ere lortuko ez luketen testu-maila lortuko dute.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 90. orr.

Komeni da lehenengo irakurketak beti erreferentziazko testuak izatea (testu-liburuak, entziklopedietako sarrerak, [...]).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 345. orr.

Hizkuntza lantzeko testu-liburuetan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 44. orr.

Ez dakigu zehatz zer zegoen Kreszentziok jasotako testu-multzoan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Hiru sinoptikoetatik hartutako testu-zatiak elkartzen ditu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 195. orr.

Ikaragarriak dira batzuetan letrek sorturiko zenbakiak: 5.800.000 testu hitz, 310 obra, 125.987 sarrera, 14.028 orrialde. Testu tratamendurako programa libreak dauzkagu.  Berria - Harian   2005-05-04

Batzuk boligrafoz, beste batzuk makinaz; hainbat testu-prozesadorez.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 61. orr.

Orain arte Microsoften testu prozesagailua eta kalkulu orria erabili dituzte horiek egiteko.  Berria - Gaiak   2006-01-03

Hain zuzen ere testu-lapurreta zelako erromantikoek aldarrikaturiko orijinaltasunaren etsai bortitzena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 161. orr.

Itzultzailea: Koro Navarro (Rosetta Testu Zerbitzuak).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 6. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Testuak hiru aitzin-testu baditu.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 49. orr.

Hara non literatur-testu baten usaina zuen zerbaitekin topo egin zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 294. orr.

Testu genero bat ari da sekulako indarra hartzen: ahozko narrazio testua.  Berria - Harian   2005-12-18

Ez dela poesia-testu bat, ez dela kodetutako mezua, ezta drogak hartuta dagoen baten hitza ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 105. orr.

Bazegoen fraide bat, komentuko apalena, sasoiko jakituria-testuak sekula ikasi ez zituena.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 10. orr.

Zein bere Eskritura-testuari darraiola.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 131. orr.

Liturgi testuak pasabide bat aipatzen du hemen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 112. orr.

Adituek gai zehatzei buruzko sarrera-testuak landu dituzte.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 16. orr.

Ez da, ez, lege-testu lehorra, baina ezta gogoeta espiritual soila ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 43. orr.

Testua bere testuinguruan: inguru-testua eta egoera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 141. orr.

Aldi batzuetan (frankismoan, esaterako), oso inguru-testu trinkoan, homogeneoan kantatzen dute bertsolariek.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 145. orr.

Frantziskotar familietan aszesi-testu eta espiritu-eraikuntzarako orientabide bezala irakurri izan dira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 33. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Liburua oinarri-oinarrizko kontzeptuekin hasiko dugu -eskola-testu kutsua ere izango dute hasierako orriek, apika-.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 13. orr.

6 irud/hed

Mutazioa bat gertatzea zera da: nola edo halako aldaketa izatea informazio genetikoan, hots, testu genetikoa osatzen duen base-katean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 58. orr.

7 filologian, ikergaitzat hartzen den hitz edo esaldi multzoa, eskuarki idatzia.

Itzulpenerako erabilitako testu kritikoak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 17. orr.

Testu zaharrak ikertzetik oraindik ikas daiteke?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 148. orr.

Gorde diren testu arkaikoen autoritatea ez dagoelako guztiz zehazturik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 28. orr.

Behin testua eraikitakoan, axola gutxi idazlearen zantzuak; ez du garrantzi gogobetekorik bertsolari apal hura nor zen jakiteak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 54. orr.

Egon da, orobat, testu homerikoen azpian garai desberdinetako pasarte eta elementuak bereizten ahalegindu dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 28. orr.

Eztabaida eta ezadostasuna izugarri luzatzen dira testu epiko ugariri dagokienez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 29. orr.

8 testu-artekotasun ik testuartekotasun.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

bere testu (10); egindako testu (6); euskal testu (8); euskarazko testu (9); idatzitako testu (18); idatzitako testu bat (8); inguru testu (7); jatorrizko testu (6); lege testu (12); literatur testu (7); oinarrizko testu (5)

testu alternatibo (9); testu asko (5); testu askotan (6); testu bakar (7); testu bakarra (6); testu bana (7); testu bat irakurri (6); testu bateratua (5); testu bera (11); testu berri (7); testu berria (9); testu berriak (8); testu guztiak (18); testu idatzia (5); testu labur (11); testu laburra (5); testu laburren (5); testu liburu (6); testu liburuak (14); testu liburuen (5); testu luze (9); testu luze bat (7); testu mota (6); testu oso (6); testu osoa (13); testu zaharren (6)

adostutako testua (5); behin betiko testua (9); bere testua (5); euskarazko testua (6); hitzartutako testua (6); idatzitako testua (8); inguru testua (9); jatorrizko testua (32); konstituzioaren testua (12); lazarragaren testua (6); negrita testua (8); nire testua (6); oinarrizko testua (5); onartutako testua (16); saren testua (8); saren testua osoko (6)

testua arrazoi (19); testua bera (13); testua beste barre (19); testua erantzun (19); testua erantzun zion (19); testua idatzi (5); testua irakurri (13); testua onartu (14); testua onartzea (5); testua onartzeko (8); testua onartzen (5)

aurkeztutako testuak (7); behin betiko testuak (6); erreferentziazko testuak (5); euskal testuak (7); idatzitako testuak (18); jatorrizko testuak (7); legebiltzarrak onartutako testuak (6); nire testuak (6); onartutako testuak (22)

testuak berak (5); testuak bildu (6); testuak irakurtzen (7); testuak izan (5); testuak jasotzen (10)

aurkeztutako testuan (6); bere testuan (5); jatorrizko testuan (9); legearen testuan (5); testuan bertan (6); testuan zehar (12)

inguru testuaren (9); jatorrizko testuaren (14); onartutako testuaren (7); testuaren alde (5); testuaren arabera (22); testuaren aurka (6); testuaren bidez (5); testuaren edukia (7); testuaren garrantzia (5)

jatorrizko testuari (9); onartutako testuari (5); testuari baietz (5); testuari sostengua eman (5); testuari zuzenketak (7)

antzerki testuen (7); lege testuen (5); testuen bidez (5)

bere testuetan (6)

testuz kanpoko (5)


testual 1 iz testuarena, testuari dagokiona. ik testu 3.

My Bonnie itsas kanta edo sea shanty-rik ezagunena da ezbairik gabe, baina, edertasun testualaren aldetik, ez zaio atzean geratzen Le Livre d'Or de la Poésie Française bilduman barkuez eta Bordelez mintzatzen den sea shanty edo chanson à hisser delakoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 118. orr.

Guretzat balio bereko dira Iturriagaren "ateraldi" testuala eta Maiaren "ateraldi" kontestuala.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 157. orr.

Ustekabe mingotsa izan genuen bertso guztiak, poetika testualaren ikuspuntutik, hutsak zirela konturatu ginenean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 202. orr.

Baliabide poetiko-erretoriko testualez gainera, bestelako baliabideak ditu bertsolariak, beste erretorika-generoetan bideratu ezin direnak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 206. orr.

Dantza egiterakoan, gorputzarekin idazten da nolabait, batez ere praktika testualetik abiatzen den dantza garaikidean.  Berria - Kultura   2006-01-24

2 hitzez hitzekoa.

Aipamenezko adierazpenek testualak izan beharko dute: hitzez hitzekoak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 176. orr.

3 ez-textual izond

Berriro ekin beharko genioke ikerketari, garai bakoitzean erabili diren baliabide poetiko-erretorikoak miatu, katalogatu eta azaltzeko, baina ikerketak bertsolaritzaren baliabide ez testualak ere xedetzat hartu beharko lituzke horretarako.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 203. orr.

Hiperbolea, metafora edo konparazioa bezalako baliabide testualen bitartez erdiets daiteke plastizidadea, baina zentzugabekeria izango litzateke bertsolariari beste baliabide ez testualen bidez iristeko aukera ukatzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 209. orr.


testualizatu, testualiza, testualizatzen du ad testuinguruan jarri.

Norberaren esperientziak testualizatzen hasiz gero, hariak eskutik erabiltzea dugu onena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 185. orr.


testualki adlag hitzez hitz.

San Atanasioren San Antonio Abadearen Bizitza-tik testualki hartua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 344. orr.

Hona, testualki, esan zuena: [...].  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 89. orr.

Ortega-k aski kuxidadez jokatzen du testualki, Schelling-i ez mintzarazteko "arrazaren mitoaz" (herriaren lekuan).  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 224. orr.


testuartekotasun (orobat testu-artekotasun) iz kultura bereko testuen arteko harremana. ik intertestualitate.

Intertestualitateari ere (testuartekotasunari, nahiago bada) lotzen zaizkio testu batek beste batekin edo batzuekin dauzkan harremanak, baina literaturaren ur handitan murgiltzen gara ia ohartu gabe.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 198. orr.

Berea ez omen da plagioa, intertestualitatea, testu-artekotasuna baizik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 57. orr.

Testuartekotasuna da, hain zuzen, Arbelaren gainean liburuaren ezaugarri nabarmenenetako bat.  Berria - Kultura   2004-10-02

Testuartekotasun aberats hau dela-ta nazioarteko kritikak agurtu zuen liburu hau, bere garaian, posmodernismo literarioaren adibiderik gorena bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 17. orr.

Testuartekotasunari dagokionez, zuhurra litzateke Grimm anaien ipuin ezaguna gogoan izatea, Basoko loti ederra.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 15. orr.


testudun izond testua duena.

Denbora luze horretan garatzen duen ekintza bakarra txartel testudunak erakustea izango da eta testuetan bera prestatzen ari omen den ikuskizun baterako ideiak, burutazioak, desbideratzeak eta ideia nagusiaren berreskurapenak agertuko dira.  Berria - Kultura   2006-02-10


testugile (orobat testu egile g.er.) iz testuak egiten dituena.

Batasuna ezinbestekoa zen batzuendako, gehienbat euskara lan tresna zutenendako: idazle, kazetari eta, batez ere, irakasle eta testugileendako.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 168. orr.

Kanona testugileek eta kritikoek zehazten dute, baina nik testugileei garrantzi handia ematen diet.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 61. orr.

Ospe handiko beste zenbait idazle azaltzen da testu egileen artean, Tristan Tzara kasu.  Berria - Kultura   2006-01-26

Ez ninduke harritu behar orduko testugilearen eta lerro hauek idazten hari den dontsu honen arteko lubaki izugarriak?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.


testugintza iz testuak ontzea.

Horixe da horren testugintzan zatirik osotuena eta biribilena.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 22. orr.


testuinguru (orobat testu-inguru g.er.) 1 iz hitz, esaldi edo pasarte bat inguratzen duen testua, eskuarki haren esanahia edo balioa argitzen duena.

Esaterako, "Euria ari du" edo "Il pleut" edo "It´s raining" perpausek proposizio bera adieraziko lukete testuinguru berdinean izanez gero.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 143. orr.

Homonimia testuinguruak hausten du.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 225. orr.

Testuinguruaren informazioari esanahi finko hori gehituta lortuko dugu proposizioa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 135. orr.

Beraz, "provincia" hitzari testuinguru honetan interpretazio bat baino gehiago eman dakioke.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 929. orr.

Homero ulertzeko Homeroren jatorrizko hitzak bere testuinguruan ezagutu behar baitira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 42. orr.

Ituna-ren testuinguru honetan, zaharren ahoan jartzen den esaldi horrek, Pobretasuna gutxietsia eta pertsegitua izan zeneko denbora adieraziko luke.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 913. orr.

Halako jakintasun berezi bat utzi nahi dute agerian, hitz teknikoak lekuz kanpoko testuinguruetan purrustean erabiliz.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 170. orr.

Testuinguruaren barruan, ordea, "inguru-testua" eta "egoera" bereiztuko ditugu. Testuinguru berean honela ezaugarritu genuen arkaismoa: [...].  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 142. orr.

Esaldi batek indar desberdina izan dezake testuinguru desberdinetan, eduki bera izan arren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 137. orr.

Zein da "ona" edo "zuzena" hitzen esanahia testuinguru moralaren baitan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 209. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esaldi baten eta bera inguratzen dutenen arteko harremana, testuinguru-harremana, ez da berdina eleberri batetaz dihardugunean edo fisika-tratatu batetaz badihardugu.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 114. orr.

Alabaina, (10iii) [esaldia] ezin sor daiteke honelako gramatika baten bitartez, erregelek testuinguru-mugarik ezartzen ez badute behintzat.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 52. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehen auzigunea Reichenbachek, geroago, aurkikuntza-testuingurua esapideaz bataiatu zuen; bigarrena, justifikazio-testuinguruaz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 156. orr.

Hau formulazio-testuinguruei buruzko ikerketa litzateke.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 185. orr.

4 gertaera edo kideko baten inguruko zertzeladen multzoa.

Testuinguru batean barregarri gertatzen dena negargarri gerta liteke beste testuinguru batean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 60. orr.

Batasunak proposatzen zuena beste testuinguru batean proposatzekoa zen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Nolabait esatearren, esaldia, testuinguru hartan, iraultzailea suertatu zen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 42. orr.

Ingurune honetan, testuinguru jakin honetan, erdarek euskarak baino erraztasun handiagoa dutela komunikatzeko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 179. orr.

Kawabata japoniar literaturaren testuinguruan.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 10. orr.

Testuinguru horretan, sekulako sesiobide bihurtu zen, esaterako, gizakien arimari zegokiona.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 66. orr.

Testuinguru horretan, borroka bide berri bat zabaltzea erabaki zuten solidarioek Itoizko urtegiaren aurka.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 49. orr.

Errealitatea gogoratzen duten osagarri naturalak baditu ere (koloreak, forma grafikoak) [...] osagai historikoak, testuinguruzkoak dituela batez ere adierazgarritasunak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 259. orr.

5 (izenondo eta izenlagunekin)

Zientzia beti testuinguru sozial batean sortzen da, eta ezagutzaren forma singular baten moduan eraikitzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 165. orr.

Arte garaikideko museoak eta haien testuinguru soziala aztertzeko jardunaldiak eratu ditu Artium museoak.  Berria - Kultura   2004-07-21

Egungo testuinguru politikoa «hauteskunde aurrekoa» dela uste du Elorrietak.  Berria - Ekonomia   2004-10-23

Gipuzkoako enpresen erdiek txartzat jotzen dute datorren urterako testuinguru ekonomikoa.  Berria - Ekonomia   2004-12-17

Zenbait testuinguru historikotan autodefentsarako hartu izan direla armak.  Berria - Mundua   2004-05-05

Arrazoia jainkotzen zuen testuinguru filosofiko hartan, giza adimenaren ahalmenari buruzko ikuspegi neurtu edo erlatibista sortu zen filosofo batzuengan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 33. orr.

Egungo bertso saioek testuinguru naturala falta dutela eta, galtzen ari den filosofia berreskuratu nahi dute.  Berria - Kultura   2004-01-04

Perpaus baten esanahia perpausak bere testuinguru konduktual eta linguistikoan ezartzen duen erlazio-sistema izango da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 132. orr.

Frantziskoren irudi benetakoa berreskuratzeko eta haren bizitza, idazkiak eta biografiak sortu ziren testuinguru konplexuan kokatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 12. orr.

Horietako zenbait guretzat arrotz gertatuko lirateke, beren jatorrizko testuinguruan kokatuko ez bagenitu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 59. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Testuaren garrantzia aldatu egiten baita entzuleek eta bertsolariak partekatzen duten testuinguru trinkotasunaren arabera. Bestalde "dagoeneko frogatu da..." tankerako esaldiak enuntziatu ahal izateko testuinguruko baldintza zehatzak dakartzate eurekin, bilduko ez liratekeenak aurreko formulazioan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 141. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

"Hiru Lagunek" hurbiletik ezagutzen dituzte Asisko hiri-testuinguru eta ohiturak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 496. orr.

Teknologia mekanizatuak bazter utzia zuen orain gizarte- eta ekonomi testuinguru hura.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 395. orr.

Horri esker gainditu ahal izan zituen Europar Elkargoaren nukleo gogorrak 80ko hamarraldiko finantza-gorabeherak diru-testuinguru aski egonkor batean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 172. orr.

Gizarte testuingurua, erakunde testuingurua, testuinguru teknikoa, testuinguru ideologikoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurreko testuinguru (3); bere testuinguru (14); beren testuinguru (3); beste testuinguru (14); beste testuinguru batean (11); beste testuinguru batzuetan (3); dagokion testuinguru (3)

egungo testuinguru (12); egungo testuinguru politikoa (3); egungo testuinguru politikoan (5)

testuinguru berean (10); testuinguru berezian (4); testuinguru berri (3); testuinguru berrian (4); testuinguru desberdinetan (4)

testuinguru ezberdinetan (3); testuinguru filosofiko (3); testuinguru historiko (6); testuinguru historikoa (6); testuinguru historikoak (3); testuinguru horretan kokatu (11); testuinguru horretan kokatzen (3); testuinguru horretan sortu (5); testuinguru horretan ulertu (4)

testuinguru jakin (12); testuinguru jakin bat (3); testuinguru jakin batean (4); testuinguru linguistiko (3)

testuinguru orokorra (3); testuinguru politiko (16); testuinguru politikoa (10); testuinguru politikoak (6); testuinguru politikoan (10); testuinguru soziala (3)

testuinguru zehatz batean (4)

garaiko testuingurua (3); testuingurua bera (3)

testuinguruak eta borrokak (3)

bere testuinguruan (24); bere testuinguruan kokatzeko (3); bere testuinguruan ulertu (4); beren testuinguruan (4); egunaren testuinguruan (3); egungo testuinguruan (4); europako testuinguruan (3)

testuinguruan izan (3); testuinguruan kokatu (12); testuinguruan kokatu zuen (3); testuinguruan kokatzeko (4); testuinguruan kokatzen (7); testuinguruan ulertu (9)

testuinguruaren arabera (13); testuinguruaren barruan (5)

edozein testuingurutan (4)

bere testuingurutik (3); testuingurutik kanpo (10)


testuliburu (43 agerraldi, 12 liburu eta 10 artikulutan; orobat testu-liburu 42 agerraldi, 12 liburu eta 14 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian testuliburu agertzen da) 1 iz eskolan, ikastaroen lagungarri, erabiltzen den liburua.

Datorren ikasturteko testuliburuen zerrenda.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 17. orr.

Bazirela, testuliburuetan agertu ez arren, nahitaez irakurri beharreko idazleak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 344. orr.

Biologiako euskal testuliburuak egiten ere ibilia da.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 25. orr.

Logika elementalari buruzko testuliburua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 153. orr.

Aloxana hori ez da oso gai arrunt edo ezaguna, ez dut uste kimika organikoko nire testuliburu zaharrak bost lerrotik gora eskainiko zionik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 235. orr.

Gaur egun ez da ikasgairik testulibururik ez duenik, eta bertsolaritzak duena zaharkitua dago.  Berria - Kultura   2006-01-21

2 (hitz elkartuetan)

Jeinutasunik gabe eta poz-atseginik gabe ikasten zuen[...], parean jartzen zitzaion testuliburu-atal oro porrokatuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 266. orr.


testura 1 iz ehundura, egitura.

Zentzumenen zolitasun gaizto bat pairatzen omen zuen; janari motelena besterik ezin zuen onez eraman; testura jakineko arropak baino ezin jantzi zitzakeen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 38. orr.

«Oihala dirudien testura lortuta, kalitate handiko argazkiak» egin ditu Shimamurak.  Berria - Kultura   2006-03-30

2 ukia.

Hobe testura uniformeko marmol-hauts aukeratua erabiltzea, bestela igeltsua lehenago lehortzen da eta ez du uzten lan osoa dena batera lehortzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.

3 irud/hed

Obra baten kalitatea da obrari igartzen zaion testura, usain, zapore, sentsazio berezi hori, diskutitzen ez dena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 382. orr.

Moldaketak egilearen bertsiotik ahalik eta hurbilenekoak izan daitezen saiatu gara, baina lehentasuna eman diogu erritmoak, tonalitateak, harmoniak eta testurak pedagogikoki egokiak izateari.  Berria - Harian   2006-04-05

Alderdi estetikotik ere hiru dimentsioetako teknika berriek ematen dioten testura leunak gogaikarri egiten du [filma].  Berria - Kultura   2006-04-05

Marrazki burutuaren "azpian", haren itzalen, haren degradatuen, haren testuraren pean, marrazturiko objektuaz marrazkilariak duen egiturazko ezagutza irudikatzen duen "hezurdura" bat balego bezala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 83. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Errealitatean ikusten den "gauza bera" ikusten dela haietan ere: ikusmen-ertzak, koloreak, neurri eta testura gradienteak, eta abar.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 79. orr.

Hor ditugu, adibidez, hainbat sekuentziatan erabilitako testura aldaketak, kameraren mugimendu azkarrak eta ahotsik gabe musika hutsarekin utzitako eszenak.  Berria - Kultura   2006-03-08


testutxo izond testu laburra.

Beste idazleoi testutxo bana eskatzen digute, horrela euren oroitzapen liburua osatzeko.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 314. orr.

Fin-fin idatzitako testutxo batek honela jarraitzen zuen: Arazorik ez irtenbiderik gaberik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 369. orr.

Hilarriko testutxoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 38. orr.

"Los hermanos Zubiaurre" aurkezpen testutxoan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 193. orr.


tetano ik tetanos.

tetanos (orobat tetano) iz eritasun kutsakorra, Nicolaiev-en baziloak eragina, gorputzean zaurietatik sartzen dena eta giharren uzkurtze oinazetsuak eragiten dituena.

-Bost axola zait tetanosa -esan nion, uste osorik gabe noski.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 386. orr.

Nire bezero bati iltze bat irten zaiola zolan eta tetanosak jota hil dela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 229. orr.

Olibondo zahar haiek, ehunka urtekoak, bihurrituak, tetanosak jotako gaixoak ematen zuten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 233. orr.

Artaxonan ez bainuen tetanosaren txertorik jartzeko astirik izan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 398. orr.

Amorruaren eta tetanosaren aurkako txertoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 103. orr.

Erietxera eraman, eta tetanoaren aurkako indizioa ipini zidatenekoa.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 85. orr.

Larri nengoen, tetanosaren aurkako txertoa jartzeko denbora gehiegi ez ote zelako pasatzen ari.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 392. orr.


tetel ik tetele.

teteldu, tetel(du), teteltzen du ad tetelka esan. ik zezeldu; tetelkatu.

-Barkatu -teteldu zuen-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 218. orr.

-Ileak lazteko moduko zerbait -teteldu zuen On Camillok-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

-Ez haserretu, nagusi -teteldu zuen Zakarrak, eskuadrarekin hanka eginez.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 176. orr.


tetele (orobat tetel eta tetelo) 1 izond ergela, inozoa.

Ez Jackie ez Marilyn ez dituk gaizoak, hi haiz bai, egiazko tetelea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 42. orr.

Jakizu nik holako tetele nahasiak jestu gutiz despeitzen ditudala!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 12. orr.

Iduritzen zaizu gure gizonak teteleak direla eta gure emazteek ez dutela zure ohearen egiteko baizik balio.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 102. orr.

Gertakizunak bere hartan onartu beste biderik ikusten ez zuen tetele bat iruditzen zitzaion Norari bere aita, kalesa hartan atzera eta aurrera, eta arto-hostoz otarrea edo kapela egin beste iniziatibarik gabeko tetele nahi zuen aitak alaba bere ondoan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 52. orr.

-Baina erasoa jo aurretik hara non desagertu egin den, eta hi, tetele hori, esku hutsik utzi hau.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 271. orr.

Zu bai tetela.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 18. orr.

-Isil hadi, tetele, arrunt mozkorra haiz!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 10. orr.

Txotxongilo triste honek, gizajo tetelo babesgabe honek, Antjek dena esatea nahi nuen: zertarako gauden munduan, elkar maitatzea ez al den zilegi.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 44. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hori erran orduko, urriki bezala nuen, ene galdeak bazukeela tetele aire bat edo nik dakita zer.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 52. orr.


tetelekeria iz ergelkeria, inozokeria.

Ehun bat urrats egiten dituzte tetelekeria kondan, alde bat haserretzea baino hobe delakoan...  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 120. orr.

Tetelekerietarik urrun Marydok bizia den bezala agertzen dauku batzuetan krudela beste batzuetan ezti bainan beti den bezala.  Herria   2003-02-27


teteletu, tetele(tu), teteletzen 1 da/du ergeldu, inozotu.

Arras teteleturik joan zen bere lagunengana.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 13. orr.

Arrunt teteleturik agertu zen, burua urrun, hagitz urrun zuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 361. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Bere fidel teteletuek, inguruan, lelokeriaren bat errepikatzen duten bitartean?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 310. orr.


tetelka adlag zezelka.

-Eta nik... -esan zuen tetelka Pepponek-, eta nik arratsalde oso bat pasatu ez nuen ba trasteari hegalak kentzeko!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 123. orr.


tetelkatu, tetelka, tetelkatzen du ad zezelkatu.

Abadetxoa, aho-zabalik jarraitu ondoren Pepponeren ekintza, zurbildu eta bere sermoitxoa ahal bezala tetelkatuz, aldarera itzuli zen meza bukatzeko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 139. orr.

-Nik -tetelkatu zuen berriro Meharrak- lapurretatxoren bat-edo egin dut, muturrekoren bat eman ere bai, baina inori ez diot kalterik egin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 201. orr.


tetelo ik tetele.

tetika iz

Tetika irakaspen dogmatikoen multzo bakoitza baldin bada, orduan antitetikaz ez ditut ulertzen aurkakoaren baieztapen dogmatikoak, baizik itxuraz dogmatikoak diren ezagutzen aurkakotasuna (thesis cum antithesi), non batak besteak baino uzi bereziagorik ez duen onartua izateko.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 181. orr.


tetina iz titiordea, gomazko titia.

Izan ere, egin nuen saio bakarrean, esterilizatzeko unean hain zuzen, zapuztu ziren alabari biberoia emateko aukera guztiak: su gainean ez nituen ba tetinak ahantzi, eta, ur guztia lurrundu ostean, ez zitzaizkidan ba eltzearen hondoan mirrin-mirrin eginda gelditu, halako usain nazkagarria zeriela.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 45. orr.


tetoki iz tea hartzeko tokia.

Hori dio, behintzat, Sasan-ek, gaur gauean Gaswingo Iran hoteleko tetokian ezagutu dudan gizonak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 135. orr.

Haiei begira egon naiz apur baten, tetokiko zerbitzari biak, Sasanen lagunak, gure alboan jesarri diren arte.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 136. orr.

Ez da, ordea, horretarako abagunerik izan, hortik pixka batera tetokiko arduradun nagusiaren etorrerak nire asmo onak erabat zapuztu ditu eta.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 138. orr.


tetrabrik (orobat tetra-brik g.er.) iz paralelepipedo itxurako ontzia, kartoi iragaitzekoa, elikagai likidoak edukitzeko erabiltzen dena.

Isilaldia egin zuen Mister Martinek tetrabrik bat irekitzeko.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 47. orr.

Zuek hipermerkatuko lerrokada hits batean zaudete, tetrabrik bat eskuan, zain.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 38. orr.

Erosketak egiterakoan Berria kooperatibak ekoizten duen behi esne tetra-brik-aren etiketan ez da ageri kooperatibak laborariei esnea merkeago erosten diela.  Berria - Ekonomia   2004-08-27

Vanessa dutxan, Vanessa kaka-lekuan, Vanessa tetrabrikeko ardoaz mozkortuta konpresa zikina aldatzen...  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 63. orr.

Berehala ohartu nintzen haren alboan ia ardo hutsez elikatu beharko nuela, tetrabrikeko ardo txarraz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 55. orr.


tetraedro iz

Tetraedroa, oinarri triangeluarreko piramidea, lau aurpegiak triangelu aldekide dituena; kuboa, sei aurpegiak karratuak dituena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.


tetraetilo iz kimika organikoko gaia, gasolina berundunaren osagaia.

Berun tetraetiloa (gasolinak eduki ohi duena) eta paration intsektizida, berez toxikoak ez izanagatik, oso konposatu pozoitsu bihurtzen dira gibeleko entzimen eraginez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 212. orr.


tetragrammaton iz israeldarren jainkoaren lau letren multzoa.

Ez dago Jainkoaren izenik (gorets bedi!) eratorria ez denik, tetragrammatona salbu.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 163. orr.

Gaur, ordea, judu ez diren adituen artean jatorrizko Yahweh forma hobesteko joera dago berriro ere, autore guztiek tetragrammaton hori berdin letraldatzen ez duten arren.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 248. orr.

Garbi dakusazu, hortaz, -em ha-mefôr hori tetragrammatona dela, Jainkoaren esentzia adierazten duen bakarra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 157. orr.

Behin Simon Zuzena hil eta gero -doktoreek diotenez- haren apaiz anaiek alde batera utzi zuten izenaz tetragrammatonaz bedeinkatzea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 158. orr.


tetrahidrogestriona (orobat tetrahydrogestriona) iz

San Jose Mercury News AEBetako egunkariaren arabera, Kostas Kenteris eta Ekaterina Thanou atleta greziarrek Balco laborategiek ekoitzitako THG (tetrahidrogestriona) esteroidea hartu zuten.  Berria - Kirola   2004-11-04

NBAk THG sustantzia (tetrahydrogestrinona) debekatu du.  Berria - Kirola   2004-02-03


tetrahydrogestriona ik tetrahidrogestriona.

tetrakordio (orobat tetrakordo g.er.) iz interbalo laudun bat osatzen duten lau notako saila.

Hiru modulazio-mota hauetan desberdina izaten da tetrakordioen antolaketa: modulazio harmonikoak bi tonu ditu tetrakordioan, eta bi diesi edo tonu-laurden (diesia tonuaren laurdena da; beraz, tonuerdi batean bi diesi jarri behar dira); tetrakordio kromatikoak bi tonuerdi ditu elkarren jarraian, eta hirugarren bitartean hiru tonuerdi ditu; tetrakordio diatonikoak bi tonu ditu elkarren jarraian, eta hirugarren tonuerdiarekin bukaera ematen zaio tetrakordioari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Tetrakordioak bost dira: lehenengoa baxuena da, grekoek hypaton deitzen dutena; bigarrena tartekoa da, eta meson esaten zaio; hirugarrena konjuntua da, eta synhemmenon deitzen zaio; laugarrena disjuntua da, eta diezeugmmenon deitzen da; bosgarrena denetan altuena da, eta grezieraz hyperbolaeon esaten zaio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

Tonu, tonuerdi eta tetrakordioen bitarteen arabera banatu eta jarri ditu naturak ahotsarentzako mugak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Horren luzeran erreten batzuk jartzen dira: organoa tetrakordoa baldin bada, lau; hexakordoa bada, sei; oktokordoa bada, zortzi.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4910. orr.


tetrakordo ik tetrakordio.

tetralogia 1 iz gaiaren aldetik halako batasuna agertzen duten lau literatura- edo musika-lanen multzoa.

Balearen berbaroa tetralogia baten lehen liburua da.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 67. orr.

Horren ondoren sail bereko beste batzuk etorri dira, tetralogia bat osatu arte (Ince Memed II, III eta IV; 1969, 1984 eta 1987).  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 8. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Lars Von Trier zinema zuzendariak ez du, azkenean, Richard Wagnerren Der ring des nibelungen (Nibelungoen eraztuna) opera tetralogia taularatuko.  Berria - Kultura   2004-06-06


tetrapak (corpusean tetra-pak soilik) iz tetrabika.

Pintako hiru botoil edo tetra-pak mota desberdinetan salgai da.  Herria   2003-01-21


tetrapilo iz erromatarren monumentu mota, oinarri karratukoa, lau ate, alde bakoitzean bat, dituena.

Turista guztiak liluraturik zeuden argi-ilunetan agertzen zitzaizkien mirari haien aurrean, eta, arkitektura zoragarri haren opari gehiago ikustearen egarriz, iritsi ziren, azkenik, tetrapilora.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 59. orr.


tetraplegia (orobat tetraplejia) iz lau gorputz adarren paralisia.

Humbert tetraplegiak jota zegoen istripu baten ondorioz, eta 2003. urteko irailean hil zen.  Berria - Gaiak   2006-01-03

Izen bana ere emana nion gaixo bakoitzari neure golkoan, eta haien istorio iraganak (gris eta tristeak guztiak) eta etorkizunerako izan zezazketen itxaropenak (tetraplejia, afasia, higimen-desoreka...) irudikatuz arintzen nituen ordu luzeak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 143. orr.


tetraplegiko (orobat tetraplejiko) 1 izond/iz tetraplegiak jo duena.

Biziaren bukaerari edo eutanasiari buruzko eztabaida pil-pilean jarri zen Frantzian, Vincent Humbert gazte tetraplegikoaren kasuaren ondotik.  Berria - Euskal Herria   2004-08-28

Bitoriano Gandiaga frantziskotarra da lehenaren egilea, Ramon Sampedro tetraplejikoa bestearena.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 92. orr.

Hiltzeko eskubidea aldarrikatu eta orain dela zazpi urte zendu zen Ramon Sampedro tetraplegiko galiziarrak.  Berria - Harian   2005-02-04

2 (izenondo gisa)

Once Caldas taldeko entrenatzaile ohia tirokatu dute, eta tetraplejiko geratu da.  Berria - Kirola   2004-12-24

Gaztetan, futbolean jolasten ari zela, istripu batek tetraplegiko utzi zuen Ahmed.  Berria - Mundua   2004-03-23

3 irud/hed

Fiona ere lausotzen ari zaizu, eta luze gabe oroipen tetraplejikoen artean egongo da.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 142. orr.


tetraplejia ik tetraplegia.

tetraplejiko ik tetraplegiko.

tetrapodo iz urlehotarrak, narrastiak, hegaztiak eta ugaztunak biltzen dituen taldeko animlia.

Tetrapodoek ez zuten lehorra konkistatu, uretatik ihes egin zuten.  Berria - Gaiak   2006-04-07


tetrastilo izond/iz tenpluez, atariez eta kidekoez mintzatuz, aurrealdean lau zutabe dituena.

Goian triklinioen proportzioei buruz idazterakoan esandakoa jarraituz, sala korintoarrak eta tetrastiloak, eta berebat egiptoarrak deitzen direnak, arrazoi hori bera izan beharko dute zabaleraren eta luzeraren artean, baina tartean kolomak sartuko direnez, lekuz zabalagoak egin beharko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2870. orr.

Atrio tetrastiloak angeluetako kolomak ditu habeen azpian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2810. orr.

Tenplu doriarraren aurrealdea bana dezagun doi-doi, kolomak altxatzen diren lerroan hartuta, hogeita sei partetan tenplua tetrastiloa izango baldin bada, eta berrogeita bi partetan tenplu hexastiloa izango baldin bada.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1910. orr.

Tenplua eraikitzeko izango den lekuaren aurreko aldea bana bedi, tetrastiloa izan behar badu, hamaika eta erdi zatitan, plintoak eta koloma-oinarrien proiekzioak kontatu gabe.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1570. orr.


tetraziklina iz espektro zabaleko antibiotikoa, Streptomyces vidirifaciens bakteriotik lortzen dena.

Tetraziklinak porrokatu egin zituen jendeak gorputzean zituen bazilo arriskutsu guztiak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 23. orr.


tetriko izond ilun-goibela, goibeltsua.

Nik ez dizut gezurrik esan, hemen istorioa kontatu zuten bezala, bere ukitu tetriko eta guzti, errepikatzea besterik ez dut egin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 116. orr.

Auzo fantasmagorikoa, tetrikoa, hutsa.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 133. orr.

Donostiako portalean, gurutze bat omen dago eta Kristo odola dariola irudian, nahiko tetrikoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 25. orr.

Tetrikoa da, heriotza hurbil ikusten zuelako agian.  Berria - Kultura   2006-01-27


teutoi (orobat teuton g.er.) izond/iz baltiar kostaldean kokatu zen germaniar herriari dagokiona. ik teutoniko.

Orduan, lehenengo, barbaro akeoak ikusi zituzten "Minosko talasokraziaren" lehorreko muga europarraren hurbiltasunagatik asaldatuta, eta gero barbaro teutoiak ikusi zituzten esperientzia berbera jasaten Erromatar Inperioaren lehorreko muga europarraren hurbiltasunaren ondorioz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 143. orr.

Daniarren, zaldun teutoien, suediarren eta errusiarren menpe egondakoa da.  Berria - Mundua   2004-04-21

Zaldun teutoiak eta euron etsaiak denak dira iraganak eta iraganeko, Historiako lainoetan oroigarri huts.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 296. orr.

Guk, nolabait errateko, XX. mendeko zaldun teutoiak izan behar genuen, Reich Berriko gerlari gaindiezinak eta ideal nazionalsozialistaren babesleak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 261. orr.

Argazkiotako batzuetan, horra teutoien egoitza nagusi eta gotorleku gailena izaniko hura, kasik erabat eraitsirik.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 296. orr.

2 alemana.

Itzuli naizenarekin ia atzetik iritsi da azafata teutona galanta botila oihalean bilduta, haurra bailuen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 10. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaldun teutoien (5)


teuton ik teutoi.

teutoniera iz teutoien hizkuntza.

Liutprando bere onetik aterarazi zuenean, enperadoreak teutonieraz mintzo ziren Mendebaldeko lagunekiko elkartasuna aldarrikatzera akuilatu zuen latindar apopiloa, "erromatar" guztien aurkako ezinikusi komunean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 226. orr.


teutoniko izond teutoiena, teutoiei dagokiena.

Islama izan zen barbaro garaile haien erlijio bereizgarria, arianismoa Erromatar Inperioko zenbait probintziaren konkistatzaile teutoniko gehienen erlijioa izan zen bezalaxe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

Ez gara geratuko aurrean etorkizunik ez zeukaten estatu barbaro teutonikoen ohituretan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 67. orr.

Beren parekide teutonikoek ez bezala, arabiar musulman primitiboek zakar astindua zuten beren bizimodu arkaiko tradizionala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 68. orr.

Zaldun teutonikoek Siria utzi eta beren zoriona Vistulan bilatu zuten prusiar, letoniar eta estoniar paganoen bizkar.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 220. orr.

Ordena Teutonikoko bizimodu erosotik halako Ordena apal eta zorrotzera beheratu zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1131. orr.

Predikarien Ordenako Maisu jeneral Joan Teutonikoak entziklika bat bidali zien domingotarrei Anaia txikienganako onginahia eta onarpena aholkatuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 373. orr.


tex-mex 1 iz musikaz mintzatuz, texastar-mexikarra.

Una sangre, one blood diskoan argi geratu zen Oaxacakoak Mexikoko zein AEBetako folklorearen erroak arakatzen zein ondo dakien, zydeco, cajun, tex-mex, blues, corrido eta abar zintzo jorratuz.  Berria - Kultura   2006-03-23

Kantuen zerrendak denetarik erakutsi zuen: countrya, bluesa, tex-mex pixka bat (gaztelaniaz kantatua), rockabillya, folk doinuak, rock&rolla, amodiozko balada sutsuakÉ eta beti, dotoretasunez eta sentimenduz.  Berria - Kultura   2004-11-19

Musika ere halakoxea, cowboy trauskil eta artaburuentzako bazka: The Picketts, Long Ryders, Supersuckers, eta azken bolada honetan tex-mex gogaikarriena, Flaco Jimenez eta Tish Hinojosaren eskutik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 18. orr.

2 irud/hed

Triestearrek italieraz jarduterakoan egiten dutena da, dialektoarekin eta estandarrarekin egindako tex-mex halako bat.  Berria - Kultura   2004-08-05


texar ik texastar.

texastar (orobat texar) izlag/iz Texasekoa, Tesaxi dagokiona; Texaseko herritarra.

Thomason texar mutur-sendo bat zen, berrogeita zortzi urtekoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 129. orr.

San Antonio Spursek Dallas Mavericks mendean hartu zuen (113-100), bi talde texarren arteko lehian.  Berria - Kirola   2004-03-07

Texastar batek aukera handiagoa du heriotza zigorrera kondenatua izateko epaiketa batean newyorkar batek baino.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 179. orr.


texto ik testu.

textu ik testu.

thailandar ik thailandiar.

thailandera ik thailandiera.

thailandiar (orobat thailandar g.er.) izlag/iz Thailandiakoa, Thailandiari dagokiona; Thailandiako herritarra.

Thailandiar musika [...] emeki entzuten zen ostatu txiki hartan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 56. orr.

Biharamunekoa finkatua baitzen, Mikelek erabaki zuen gidak aholkatzen zuen thailandiar jatetxe batetara joatea afaltzera.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 229. orr.

Ostatu thailandiar bat ezagutzen dut Broadway eta 82. kalean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 44. orr.

Joyce nire apartamentura etorri zen, arratsaldea film bat ikusiz eta jaki thailandiarra janez igarotzera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 341. orr.

Diru ahulenen erorikoak (bath thailandiarra, errupia indonesiarra, ringgit malaysiarra...), izan ere, eskualdeko beste diruen apreziazio erreala esan nahi zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Mundu guztikoak, bat suediarra, beste bat brasildarra, beste bat thailandiarra, beste bat aljeriarra.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 322. orr.


thailandiera (corpusean thailandera soilik) iz Thailandiako hizkuntza.

Hiztun ingelesek [...] ez dute p/ph desberdintasuna bereizten; thailanderaz berriz ez dago nahasterik, esanahia bereizteko erabiltzen baitira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 24. orr.


thalasoterapia ik talasoterapia.

thriller 1 iz suspentse edo misterioko filma edo eleberria.

Nire helburua literarioa zen, thriller bat egitea.  Berria - Kultura   2004-04-11

Thriller bat bagoian irakurtzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 7. orr.

Eta ez esan hori thrilleretan baino ez dela gertatzen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 12. orr.

Gaur egun, thriller onek kasik soziologia liburuek bezainbat irakasten dizute unibertso batzuei buruz.  Berria - Kultura   2004-04-11

Horietako multzo bati iraganeko mamuen itzulera deitu dakioke, thriller baten titulu baten antzera.  Berria - Euskal Herria   2004-10-24

Tolesduraz beteriko argumentua, thriller psikologikoaren moldeak darabiltzana.  Berria - Kultura   2004-12-01

2 (hitz elkartuetan)

Epaimahaiak azpimarratu zuen aurkeztutako eleberrietatik hiruk «thriller giroa» zutela.  Berria - Kultura   2004-10-17

Elkarrizketa biziak, bat-batean ebakitzen diren plano labur-azkarrak, batzuetan thriller kutsua hartzen duen tentsio ongi eramana.  Berria - Kultura   2004-04-03

Ez da film sozial horietako bat, thriller generoan erraz sailka daitekeen bat baizik.  Berria - Kultura   2006-04-26


tiara 1 iz Aita Santuaren burukoa; eliza ortodoxoko buruzagien burukoa.

Aureola santutasun goitarrago baten zeinutzat hartzen da, apezpikuen mitra edo Aita Santuaren tiararen gisara.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 134. orr.

Heresiarka [...] jartzen zuen tiara batez burua estalirik sutzarrean erre zuten erlijioaren ortodoxiaren izenean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 43. orr.

2 ekialdean buruzagitza-ikur gisa erabiltzen den burukoa.

Urdinez jantzitako gerlariak ziren, eta tiara beltz bana zeramaten beren durbanteen gainean.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 188. orr.

3 diadema.

Eta diamantezko tiara zoragarri hori janztea erabaki dun?  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 234. orr.


tibetar 1 izlag/iz Tibetekoa, Tibeti dagokiona.

Indiako satelite baten irudiek azaltzen dute aintzira tibetarraren urak nabarmen hazi direla.  Berria - Mundua   2004-08-14

Txinako Gobernuak bost erlijioso tibetar espetxeratu ditu, Olinpiar Jokoen antolakuntza kritikatzeagatik.  Berria - Kirola   2006-02-08

Handik goiti, aurpegi mudagaitz berberarekin hartuko nituen elkarren segidan etorri ziren guztiak: kirologia, radiestesia, alkimia, bidaia astralak, filosofia tibetarra eta, hutsik egin gabe, horiei denei zegozkien "Taldeak".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 193. orr.

2 Tibeteko herritarra.

Tibetarren buruzagi espirituala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 259. orr.

2005eko maiatzean atxilotu zituzten aipatu bost tibetarrak, Tibeten independentziaren alde eta Olinpiar Jokoak Txinan egitearen kontra paskinak banatzen ari zirela.  Berria - Kirola   2006-02-08

Arraza mongoliar garbia, aldiz, mongoliarrek, mantxuek eta tibetarrek osatzen dute.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 49. orr.

Azken bost edo sei mila urteetan zutik egondako kultur eginkizun bati berriro ekiteko zeregina tibetarrei egokituko zitzaiela agian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 352. orr.


tibia 1 iz berna-hezurra.

Presoaren arreba ospitalean da, tibia hautsita eta ebakuntzaren zain.  Berria - Euskal Herria   2006-03-23

Izterraren gainaldeko muskulua tibiari loturik dagoen tendoi batean amaitzen delako gertatzen da erreflexu hori.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 231. orr.

Otegiren seme bat Frankoren tibia batekin xirula jotzen ari dela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 263. orr.

Menieuri zango hezurra (tibia) hautsi zitzaion orain dela 10 egun.  Berria - Kirola   2006-04-21

2 tibia-hezur

Belaunezur edo tibia-hezur higaturen bat, etengabe barkamena eskatzen duela dirudien sorbalda keinu bat, [...].  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 140. orr.

1997ko otsailean tibia eta perone hezurrak hausteak ez zion asko lagundu. Tiroka ekin zioten ordea, eta ezkerreko zangoko tibia eta perone hezurrak hausteaz gain izterrean ere sartu zioten beste bala bat.  Berria - Kirola   2004-02-05


tibiri-tibiri

Gaubean Lekeitioko San Antolinetara joan ginan eta hor hasten naz kalean tibiri-tibiri, neure lagunen artean, orduan kanta subertsiboak ziran Eusko Gudariak, Agur Zuberoa, Gora ta gora Euskadi eta holakoak joten.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 44. orr.


tiborta iz arraunari heltzen zaion zatia.

Usaia ukan behar du batek arraunlari izateko, leunduena izanagatik ere tibortaren igurtziak, berriren berriz, baba sortzen baitu, lehertu zartatu odoldu, zauri eginda uzten dizu eskua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 215. orr.

Arraunean hasi nintzen neu ere, disimuluez futituta, bihotza punpaka, Engelsek tibortak niregana hurreratzen zituenero enbor banatik heldu eta "Aaarraun!" aitzina egiten niela bulka, "Aaarraun!".  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 216. orr.


tiburoi iz marrazoa.

Itsasalderago, lakuko urgain zabalean, tiburoiaren bizkarreko hegatsak ur azala ebaki duela iruditu zait.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 21. orr.

Hausnartzearen poderioz, putzua itsaso bihurtu zen, eta arraintxoak tiburoi eta balea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 77. orr.

Timorreko irlara etorri zenean, Sawu, Timor eta Sondako itsaso epel eta tiburoiez betetakoetan perlak bilatzera bultzatu zuena ez zen izan diruzaletasun edo aberasgogoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 45. orr.

Piraten filmetan-eta filibusteroburuak heroiaren neska tiburoietara bota nahi izaten duen bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 81. orr.

Burdinazko pisu bati loturik eta perla beltza kolkoan, salto egin zuen uretara, tiburoien bazka eginik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 52. orr.

Haragi fresko eta odoltsuaren usainaren presentzia hurbila aditzen duten tiburoien gisa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 47. orr.


ticket ik tiket.

tiermondista iz hirugarren mundukoa.

Amikuzeko 'tiermondista', erreboluzionia Euskal Herrian ere piztu nahi duena?  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 124. orr.


tiffossi ik tifosi.

tifoi 1 iz tropikoko hurakan mota. ik urakan.

Giza jardueren ondorioz Louisianako kostaldean gertatutako higadurak eta paduren murrizteak zikloi, tifoi eta urakanen kontrako babes natural garrantzitsua desagertzea eragin dute.  Berria - Harian   2005-09-08

Filipinetan, eurite garaietan, urtero hogei bat tifoi eta ekaitz tropikal pasatzen dira.  Berria - Mundua   2004-12-02

Suzukako zirkuituko arduradunak arduratuta daude, eguraldi iragarpenen arabera, asteburuan tifoi batek astinduko baitu Japonia.  Berria - Kirola   2004-10-08

Bapore noragabetua tifoiak hustutako portuan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

Winnie tifoia Txina Hegoaldeko itsasorantz doa eta indarra galtzen ari da.  Berria - Mundua   2004-12-02

Rananim deituriko tifoi honek 115 hildako eta 1.800 baino zauritu gehiago eragin ditu oraingoz.  Berria - Mundua   2004-08-14

Tifoi baten buztanaren eragin apala pairatu zuen hiri batean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.

2 irud/hed

Neure bigarren koplan hasteko prest nengoen -moztu beharra zegoen inolaz ere barrezko tifoi hura-, gizenak hala zehaztu zuenean: [...].  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 162. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tifoiaren ondorioz (4)


tifoide iz

Ustez pleuresia zena, gibeleko lesioa zela ager zitekeen; tifoide bat egiazko gripe bihurtzen zitzaion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 211. orr.


tifoidea iz sukar tifoideoa.

Formola injektatzea bihotzean biki judu nahiz ijitoei, begi heterokromatikoak ateratzeko; edo tifoidea inokulatzea haurrei, biki unibitelinoen eta bibitelinoen erreakzioak erkatzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 156. orr.


tifoideo iz tifusarena, tifusari dagokiona. ik tifus 3.

Aracil doktoreak, Julioren familiartekoak, ikusi zuen mutiko gaixoa, eta handik egun gutxira sukar tifoideoa zuela esan zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

Hemen, udan batez ere, ia ez da izaten gaixorik, kolikoren bat edo beste, enteritisen bat edo beste, sukar tifoideozko kasuren bat inoiz edo behin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 157. orr.


tifosi (orobat tiffossi eta tifossi) iz kirol talde baten zale sutsua.

Gaur Italiako elastikoa azken aldiz jantziko du, Espainiaren kontra, 'tiffossi'–ek eskatuta.  Berria - Kirola   2004-04-28

Tifosiak hasi dira bien arteko parekotasunak bilatzen, baina egun, mundu bat dago bien artean: Tombak 40 garaipen lortu zituen Munduko Kopan, eta Roccak hamar eskas ditu.  Berria - Kirola   2006-01-14

Ikastolako futbol taldea zela eta, zelairik zelai ibili behar izan genuen bolada batean gurasoak, hamaika partidatan tifosiarena eginez.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 149. orr.

Zaleen bihotza biguntzeko fuoriclasse izan behar da, baina Nedvedek konpromisoari esker lortu du tifossi-en estimua.  Berria - Kirola   2004-01-02


tifossi ik tifosi.

tifus 1 iz sukar handia eta sorgortasuna eragiten duten zenbait eritasun kutsakorren izena.

Atzeko egurrezko kutxetan bizi ziren gehienek disenteria edo tifusa zuten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 196. orr.

Euli horiek helduz gero tifusa, legenarra, minbizia eta hazteria biltzen ziren.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 71. orr.

Herri bereko emakume bat tifusak hartu zuen eta azkenetan zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 439. orr.

Herri bereko emakume bat tifusak hartu zuen eta azkenetan zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 439. orr.

Ni prest nengokek elefantiasiari, izurri bubonikoari eta tifusari aurre egiteko, zulo honetatik irtetearren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 246. orr.

Bi alaba [...] tifusa pasatu eta gero hil zitzaizkien.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 13. orr.

Asko eta asko tifusez, disenteriaz edo antzeko gaitzez hil ziren, osasunerako guztiz kaltegarriak ziren leku itxietan pilatuta egon eta gero.  Berria - Kultura   2004-03-05

Jende deportatu hura hirugarren xede baterako ere erabili zuten: SSko medikuek hainbat esperimentu egin zituzten eurekin, tifusa, antzutzea, hotzarekiko erresistentzia e.a. ikertzeko.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 12. orr.

2 (izenondoekin)

Tuberkulosia, tifus exantematikoa (zorri berdea), sarna, eromena...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 93. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik tifoideo.

Hango higiene egoera negargarriaren ondorioz, tifus epidemia bat izan zen; milaka espetxeratu hil ziren.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 351. orr.

Ospitalera iritsi eta denbora gutxira tifus erien salara eraman zutela esan zion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 81. orr.

Frantses osteek haren herria mendean hartu, eta legen- edo tifus-izurri bat ekarri zuten, ez naiz ondo oroitzen zerena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 427. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tifusa harrapatu (3)


tigre 1 iz ugaztun haragijalea, Asia eta Indonesiakoa, handia eta indartsua, ile horia beltzez marratua duena, oso basatia, harrapakin bila gauez ateratzen dena (Panthera tigris).

Tigreak, elefanteak, krokodiloak, kobrak eta ziminoak gizakiekin adiskidetasunean bizi diren lurraldea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 7. orr.

Nire eskuek, dilindan, tigrearen zetazko ile leun haien ukitua sentitu zuten ikaraz.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 15. orr.

Gu New Yorken egon ginen egunetan, Bronxeko zooko tigre batek ihes egin zuela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 99. orr.

Tigreei gezi loeragileak jaurtitzen dizkiete.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 171. orr.

Hasieran tatuaje normalak erabiltzen nituen; tigre baten burua zakil puntan, eta horrelakoak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 53. orr.

Bi tigre oihan batean.  Berria - Harian   2005-04-16

2 (izenondo eta izenlagunekin)

-Katu handi bat edota tigre txiki bat -esan zion Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 53. orr.

Tigre zauritu baten antzera uzkurtu nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 192. orr.

Tigre kaiolatuaren antzera.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 86. orr.

Halako orrialdetik tigre marratuak begiratzen zigun.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 148. orr.

Tigre disekatua, laratza, malboro paketea, hauspoa, betamax, dena nahastean eta ostetasun nabarmenean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 53. orr.

Niri zinema gustatzen zait, esan nien, maite dut Greta Garbo, maite ditut zeluloidezko tigre Bengalakoak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 39. orr.

Sable-horztun tigre eme alaena!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 108. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hartan, indiar batek, beztiturik eta estalirik tigre-larru batez, bere dantza dantzatzen zuen bertze indiarren aitzinean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 562. orr.

Tigre-itxurako katu bat zegoen Privet Driveko kantoian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 8. orr.

Baita tigre ehizan ari denean ere.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 149. orr.

Oroitu nuenean tigre-hezitzaileak errana, noiz eta jakinarazi baitzigun ezen suerte hartako tigreak ez zirela gizonen aurka oldartzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 369. orr.

Orga hartan tigre-bezatzaile bat zetorren, Cádizko andaluz hitzontzi bat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 206. orr.

Supazterra, laratza, hauspoa, tigre buru disekatua, telebista, [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 297. orr.

4 irud/hed

Pertsonei trapuzko tigreei edo untxi-larruei eskatzen ez diegun beste zerbait eskatzen diegu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 230. orr.

Tigre horietako bat eraman ziola Tadeuszi, Stanislaw bere lagunaren semeari, eta oparia ez zitzaiola asko gustatu: Stanislawen etxera egindako hurrengo bisitetan, jostailuen kaxatxoan aurkitu zuen beti.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 23. orr.

Oso grafikoki ikusi zituen gazte horiek José Ortega y Gasset-ek, hiri xehe bateko kasino batean silloien peluxeetan beren tigre-atzaparrak zorrozten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 11. orr.

5 tamilen askatasun higikundeko gudariei ematen zaien izena.

Bihar tigre tamilek srilankar soldaduei egindako setioaren urteurrena beteko baita.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 393. orr.

Segurtasun indarren iritziz, tamil tigreak izan dira erantzuleak.  Berria - Mundua   2006-04-26

Zazpi tamil tigre hil dituzte Baticcaloa hiritik gertu.  Berria - Mundua   2004-04-27

Tigre abertzaleok badute askatasunaren alde beren buruez beste egiteko gerturik dagoen talde berezi bat.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 53. orr.

LTTE Tamil Eelameko Askatasun Tigreak erakunde armatua sortu zuten tamilek.  Berria - Mundua   2006-02-23

6 tigre eltxo

Asia hegoaldean bizi ohi da aedes albopictus edo tigre eltxoa.  Berria - Gaiak   2004-09-15

Tigre eltxoak aurkitu dituzte Sant Cugat herrian, Bartzelonan.  Berria - Gaiak   2004-09-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tigre bat bezala (3); tigre bezatzaile (3)

askatasun tigreak (16); eelameko askatasun tigreak (10); tamil tigreak (6); tigreak gerrilla taldearen (3)

tamil tigreei (9)

eelameko askatasun tigreek (5); tamil tigreek (27); tigreek independentzia aldarrikatzeko (3)

tamil tigreen (21)


tigrekume iz tigrearen umea.

Belgradon hiru tigrekume jaio ziren.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 109. orr.

Zakurra eta tigrekumeak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 109. orr.


tigreme iz tigre emea. irud/hed

Deus ikustekorik ez, astebete lehenago etxe horretan berean azaldu zitzaidan martini-zahagi likitsarekin, eta are gutiago hiru egun aitzin "Lisboan" eraso zidan tigremearekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 381. orr.


tigrina iz Eritrean mintzatzen den hizkuntza.

Izan ere, tigrina, Eritreako hizkuntza, silabikoa da, eta alfabeto latinoa ez zuten ezagutzen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 87. orr.


tijereta iz kaio mota beltza.

Beltza den kaio mota bat da tijereta.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 67. orr.

Zerua tijeretaz beteta dago.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 67. orr.


tik-tak (orobat tiktak eta tik-tok) 1 erlojuaren edo kidekon hotsaren onomatopeia.

Erloju bat irentsi zuen eta tik-tak egiten dio tripetan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 90. orr.

Kabinako erlojuak tiktak egiten zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 21. orr.

Oso ongi jolasten zen, tik-tak, tik-tak, alde batetik bestera, gozamena zen ikuskizuna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 105. orr.

Uhinak lehen baino askoz ere ozenago aditzen ziren, behe-solairuko ping-pong soinuaren artetik ere, tik-tak, tik-tak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 106. orr.

2 (izen gisa)

Ezin nau harrapatu, tik-tak hori entzun eta alde egiteko astia izaten dudalako.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 90. orr.

Beste nonbait ere aditu nuen segundo orratzaren tiktak hori.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 20. orr.

Tik-takaren oihartzuna heldu zitzaion, hain adi jarri baitzen entzuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 185. orr.

Erabaki zuen tik-taka berak egitea.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 183. orr.

Erlojuari begiratuz gero, sasoi bateko tik-tak zaratatsuek eta gaurko argitxo distiratsuek erritmo bera daukate.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Krokodiloak besoa jan zion Kako-okerri, eta tripan darama beso hartako erlojua ere, tik-tak etengabean.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 13. orr.

Iratzargailuaren engranaje zaharrek beren tik tak tik tak etengabea jarraitzen dute.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 212. orr.

Sukaldearen paretan zintzilik ezarria zen ordulariaren "tik-tok" erregularrak bihotza xixtatzen zion aldi bakoitzean.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 61. orr.

3 (izen gisa hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Osaba zahar baten etxeko horma-erlojuko atea ireki eta penduluari eragiten diogun unean atzerako tik-tak zenbaketa bat hasten dugunean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 183. orr.

Sikiera erlojuaren tik-tak hotsa aditu balitz!  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 117. orr.

Hain emaro hasi zen hurbiltzen, non ez baitzen ezer entzuten, suaren zirtadak eta penduluaren tik-tak hotsa baino.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 55. orr.

Tik-tak hots zakarra ez baitzen gelditzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 176. orr.

Taximetroaren tiktak tiktak hotsa entzuten da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 51. orr.


tik-tik 1 iz Morse aparatuaren hotsaren onomatopeia.

Aita morse-aparatua konpontzen saiatzen ari zen; bateria bati lotua zegoen, baina ez zuen inolako tik-tik soinurik egiten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 52. orr.

2 (izen gisa)

Aitaren morsearen tik-tik etengabea entzuten nuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 61. orr.


tik-tok ik tik-tak.

tik1 1 iz higidura edo keinu oharkabea eta eskuarki errepikatua, giharren uzkurdurak eragina.

Tik eta klik horiek hartzen zioten denboraren heren bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

Konpultsio eta tikak erdibidean daude; noiz norberaren borondatearen agerkari direla ematen du, noiz beste borondate arrotz batek behartuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 113. orr.

Ez dago tik edo konpultsiorik; uluren batzuk, gehienez ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 100. orr.

Uneoro errepikatzen duen tik edo keinuren bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 150. orr.

Berehalaxe ohartu nintzen aitak bazuela tik bat oso-oso berezia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 205. orr.

Orain ohartuko zara tik bat duela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 185. orr.

Tik bat banu, tik harixe baizik ez lioke erreparatuko Aliasek.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 31. orr.

Hawthornek bere-bereak zituen tik guzti-guztiak ezagutu behar dituzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 149. orr.

Eskuetako behatz-muturretan sentitzen dituzun taupada txikiak ez ezik, menderatu ezin duzun tik bat ere jarri zaizu hanketan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 260. orr.

Umea nintzela, Toronton, betaurrekoak nituen, eta hortzetako aparatua eta gainera tik batzuk.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 98. orr.

Akabo haren ohiko lepo-okertua, ibilera zurruna, tikak, begiratu iheskorra.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 233. orr.

Diosal bitxia, hori bai; erdi eraso, erdi tik alegia, Touretteren sindromedun petoen erara moldatutako ongietorri-keinu bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 93. orr.

Geroago, nire adimen ustez pribilegiatuaren erakuspen gisa sortutako josteta hura tik baten pareko bihurtu zitzaidan, usadio lekedazu bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 183. orr.

Prozac bedeinkazio bat izan da obsesio eta amorrazioentzat, nahiz eta ez duen eraginik tiken kasuan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 114. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bazuen tik gogaikarri bat: eskuak ezkutatzeko mania.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 221. orr.

Bekaina harrotu dut, hala egin dut ziurrenik, baditut hobetu beharreko zenbait tik amorragarri.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 157. orr.

Tentsioa sumatzen zaio juezari, belarriak tente, halako tik nerbiosoren bat.  Berria - Kirola   2004-07-29

Hermioneren hankak halako tik urduri bat egin zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 166. orr.

Begiak irten-irtenak, tik berezi bat masail puztuetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.

Tik koordinatugabe konbultsiboetatik mugimendu ongi lotu eta koherentera pasatzea istant batean gerta liteke tourettedunengan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

Sindromearen ezaugarriak honako hauek ziren batik bat: tik konbultsiboak, besteren hitz edo egintzak nahi gabe imitatzea edo errepikatzea (ekolalia eta ekopraxia).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 91. orr.

Artegatasunezko tik bat, besterik gabe, hizketan hasi aurreko eztula edo beste edozein keinu mekaniko bezalakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tik tankerako laztan konbultsibo batez laztandu zien burua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

Kantatzerako imintzioak desberdinak ziren ohiko keinu bortxatu eta tik-tankerakoen aldean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 233. orr.

Bat-bateko tik kutsuko hatz-ukialdien bitartez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 94. orr.

4 irud/hed

PSE-EEren ustez, Juan Jose Ibarretxe EAEko lehendakariak «iraganeko tikekin» jarraitzen du.  Berria - Euskal Herria   2006-01-07

Ez-erabiltze urteok ez dizkizute ahantzarazten zenbait tik profesional.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 261. orr.

Joseba Permachentzat, Menaren hitzek erakusten dute «tik frankistak» geratzen direla Espainiako Armadan.  Berria - Mundua   2006-01-08

5 nerbio-tik

Nerbio-tik bat zuen betidanik begi batean; hari begira egoten nintzen, ezinbestean, elkarrekin ikasgela berean genbiltzan garaian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 108. orr.

Begi batean nerbio-tik bat zeukan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 67. orr.


tik2 hots labur eta ez-ozenaren onomatopeia.

Bat-batean, tik, argia pizten da ene zeldan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 32. orr.

Gero eta hurbilago argi-pizgailu harrabotsak, tik, tik, tik, gero eta hurbilago, eta urrats batzuk.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 32. orr.


tiket (27 agerraldi, 9 liburu eta 7 artikulutan; orobat ticket 9 agerraldi, 5 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz txartela.

Gerla denboran, sosaz bestalde, behar ziren presentatu tiket batzu zeintan markatuak baitziren jateko bakoitzetik zenbat gramoren dretxoa zinuen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 96. orr.

Orduan saltzaileak aixtur pare batekin mozten zizkizun zenbait tiket.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 96. orr.

Tiketak hartzeko dagoen ordaintokia dator aurrerago.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 49. orr.

Funtzionamendu arazo esanguratsuena aparkalekuko tiketak emateko makinena izan da.  Berria - Ekonomia   2004-04-23

Lehenengo eta behin tiketa erosten lagundu dit, gero autobusaren kokagunea aurkitzen.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 152. orr.

Tokian, kontzertuaren egunean, tiketak 70 liberetan salduko dira.  Herria   2001-10-11

Tiketa ordaindu ondoren barrurantz abiatu ninduan aulki libre baten bila.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 56. orr.

Gainera, uste dut neu naizela Istanbulerainoko tiketa daukan pasaiari bakarra.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 155. orr.

Metroko tiketak saltzen ziren gune jendetsura.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 261. orr.

2 ordainagiria.

Segun eta nork eskatzen duen txartela, nork kobratzen duen, txarteldegian ala autobusean bertan eskuratzen den, tiketa ematen den ala bostekoa nahikoa den, [...].  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 60. orr.

Bazkaldu dugun self-service-an eman diguten tiketean «apetitu eta egun on» jartzen du ordaintzekoaren ondotik.  Berria - Kultura   2004-07-11


tiki ik txikiarazi.

tikiarazi ik txikiarazi.

tikixko ik txikixko.

til-til iz

Gero, plazako musika hura aterturik, izartegiko musikaren til-tila entzuten zuela iruditu zitzaion Joanesi.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 156. orr.


tila 1 iz ezki lorea.

Itzuli zara tabernara eta tila infusioa gehiegi epeldu da.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 64. orr.

Geroago, tila-ura zerbitzatu zioten.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 33. orr.

2 ezki lorearen egiten den egoskina.

Kafeak bezain goxo egiten ditu tilak, teak, kamamilak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 17. orr.

-Tila bat, mesedez.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 63. orr.

-Tila bat egingo deuat -esan du Ixaskunek.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 152. orr.

Honezkero epelduko zen tila, baina ez dut gogorik taberna horretara itzultzeko.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 64. orr.


tilape iz itsasontzi baten urpeko zatia.

Nago aro deslaitzat hartu behar direla mendeok, eta edertasun bena, mende orok bere-beretzat jotzen duena, harri zutena, tilapeena, aizkora-xaflarena eta hegazkinaren hegalarena dela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 236. orr.


tilde iz tileta.

N letraren gaineko tildeari dagokiola.  Herria   2002-10-03

Tildearekin idatz erregiña, espartiña...  Herria   2002-10-03

Tilderik ez düe frantses idazmaxinek, bena ordezkatzen ahal da tilet hegaldünaz, galdor diakritikoaz, hots «accent circonflexe» delakoaz.  Herria   2002-10-03


tilet iz ñ letran, n gaineko marka grafikoa; azentu marka.

Berak, bere kabuz, hots bustietan tileta erabiltzea proposatu zuen: ñ bezala, l- eta t, eta baita s ere- gaurko x adierazteko.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 68. orr.

Ez dirudi, beraz, Sabino Aranak indarrean jarritako tileta, marra eta apostrofoa erabiltzearekin oso bat zetorrenik.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 96. orr.

Hala nola, azentua zein silabatan dagoen adierazteko, delako silabaren aurrean jarri daitekeen tileta ´: ki´lometro.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 64. orr.

Tilderik ez düe frantses idazmaxinek, bena ordezkatzen ahal da tilet hegaldünaz, galdor diakritikoaz, hots «accent circonflexe» delakoaz.  Herria   2002-10-03


tiletdun izond tileta duena.

Jende askori interesgarria gerta dakiokeenez, hitzez hitz kopiatuko dut agiria egunkari horretatik, baina, trabagarriak gertatzen zaizkidanez, garai hartako idazkerako "erre" tiletdunak aldatuta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 417. orr.


tilin 1 iz ezkilaren eta kidekoen hotsa.

Mentxuk sortutako beirazko tilinak soilik entzuten ziren gelan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 14. orr.

2 irud/hed

Tilin hori taldean sortzen dela edo taldeak pizten duela iruditzen zait, baina, horretarako, talde bakoitzarentzako zerbait ezberdina eta berezia sortu behar da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 413. orr.

Esteban taxistak bota duen esaldiak, "Leon Martyk autoa bota dik berriro tren azpira" delakoak, edo zehatzago zortzi hitz horietan dagoen "berriro" horren tilinak piztu digun gertaeraren oroitzapena uhertzera datozen aparteko aldaketa batzuk daude tarteko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 163. orr.

Gauean ere, esan zidak, soinu horrekin lokartzen naiz ni; logalea eragiten dit tilin soinu horrek.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 35. orr.

· Airean utzi zituen lau bular dilindariak, tilin eta talan, denbora luzez.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 160. orr.

3 tilin egin gustatu. ik talan.

Levine andreak Picasso txikia erosi du eskatuta genion salneurrian -neure burua zoriontzen dut lortu dudalako- eta Fleshsman andre zaharrari Madonna itsusiak tilin egiten dio.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 9. orr.

4 tilin-talan iz

Tilin-talana izaten da lehendabiziko esperientzia.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 67. orr.

5 tilin-talanka adlag

Bi edalontziekin itzuli zen, izotza tilin-talanka zebilen, "Berari ere ikara egiten diote eskuek?" pentsatu nuen edalontzia hartzen nuen bitartean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 108. orr.


tilingo adlag dilindan.

Makinak lepoan tilingo zeramatzaten eta goraki mintzo ziren.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 150. orr.

Apainduraren osatzeko, hegia zabala zuen aita zenaren lapurtar boneta hartu zuen, itze batean tilingo zegoena.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 201. orr.

Aitaren boneta hegi batean tilingo.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 55. orr.


tilingotu, tilingo(tu), tilingotzen da ad dilindan egon.

-Jin bedi eta ikusiko dugu, ebaki zuen Fanchek Hoteleko kidearen elasturia, hormetan tilingotua zen Dukesa Anaren Frantziako erregin gisa koroatzearen margoari so.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 124. orr.


tillur ik tilul.

tilul (orobat tillur) 1 iz ezkia.

Eri ziren eliza sahetseko tilul guziak eta plazan egiten dituzten obra karietarat ateratu dituzte denak.  Herria   2001-09-27

Tilul zaharrak moztuko dituzte eritasuna daukatelakotz eta bertze 14 berri landatuko.  Herria   2001-08-09

2 tilul ondo ezkia.

Joan den Uztailean eraikuntza berriaren hasteko, aurtiki zituzten ezki edo tillur ondoen orroitzapenetan, urtarrilaren lehenetik goiti, "Ezkia Ikastola" izena du hartuko eskola hunek, biltzar nagusian aho batez bozkaturik.  Herria   2002-12-19

Helduden astean, handiena den ezkiondoa (tillura ondoa) aurtikiko dute.  Herria   2002-07-25


timarkia iz buruargien gobernu moldea.

Zuzengabeko hiriez ari denean, sailkapen bat egiten du: azkarren gobernu-moldea timarkia dela dio; aberatsena, oligarkia; pobreena, demokrazia eta, azkenik, hastapenean tirania dator.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 49. orr.


timatu, tima, timatzen du ad azpilapurreta egin.

Bikain-bikaina omen zen makina bat egiteko planoak erosi zituen Suitzan, garai hartako milioi bat pezeta ordaindu zuen, makinak ez zuen ezertarako balio, timatu egin zuten, hainbestetan bezala.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 123. orr.


timatzaile iz timatzen duen pertsona. ik iruzurgile.

Ulermenak huts egiten ez bazidan, deus ez lehenagotik ez nekienik: timatzaileak Italia aldean, dibisetako iruzurgileak Europako Ekialdean, gazte-talde bortitzak Ingalaterran...  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 130. orr.


timina iz azido desoxirribonukleikoen osagaien base nitrogenoduna.

ADNaren osagai nagusiak lau dira: adenina, guanina, zitosina eta timina. A (adenina), G (guanina), C (citosina) eta T (timina).  Berria - Gaiak   2004-09-10

Gugan gertatzen diren erreakzio kimiko etengabeek zerbait miragarriren jabe garela pentsatzera bultzatzen gaituzte, baina adinina, guanina, timina eta zitosina izeneko koktelekin harrapatutako katua baino ez da.  Berria - Kultura   2006-01-12

Bera, artean ere lehengo bere hiru lagun oxigenoekin estu-estu josirik, timiniatik irten, eta airearen bidea hartu zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 297. orr.


timortar izlag/iz Timorrekoa, Timorri dagokiona; Timorreko herritarra.

Timortarrek independentzia nahi zuten erabaki ahal izango zuten.  Berria - Mundua   2006-03-10

Kosovoarrak, kurduak, timortarrak inongo errukirik gabe akabatzen badituzte, Nazio Batuetan eserleku bat izateak ematen duen babesa falta zaielako da.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 110. orr.

Gainera, timortar edo kosovoar izateagatik dituzte akabatzen, ez gizabanako zehatz hau ala bestea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 110. orr.


tina 1 iz suila mota. ik lusuil.

Upelak, suilak, pitxerrak, morkoak, tina euskarridunak eta euskarrigabeak, otarretxoak, saskiak, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Beren belarrak garbitzen laguntzen zien tina handiaren inguru-jiran.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 75. orr.

Arnoan zopatzen zen hordiaren kasua, arnoz bete tina batean ito zenarena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 501. orr.

Soka-saltorako ez bada behintzat lokarri motzegi bat dago botata arroparentzako tinaren ondoan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 362. orr.

Larru-zurratzeko tinarik handiena astean-astean husten zuten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.

Gogoan zuten festa hura, eta hango hamabi indioilarrak eta marrubi-purez betetako tinak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 335. orr.

Cincinnatitik ekarritako izotz puska [...] gurdikada bete bizkotxo hotz bihurtu zen, tina bete marrubi-zukurentzat.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 191. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Leku horien neurriak fruitu-kopuruaren eta tina-kopuruaren arabera egingo dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2950. orr.

· Zuzendaria tematuta zegoen sukaldeko lapikoetako batean kaka egin eta gero ur-tinan botatzen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 101. orr.


tinaja iz tina.

Gaztelera dakien edonori tinajera, tinajak edo ontziak daramatzan edonor izan daitekeela bururatuko litzaiokeen arren, teenager (nerabea) da hitzaren jatorria.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 49. orr.


tinba iz kubatar son-a jotzeko modu modernoa.

Horrela, aurreko lanetako erritmo latinoak, salsa, perkusioak, teknoa eta tinba kubatarra alde batera utzi eta «Etsaiak taldeak jorratutako bidea» hartu dute.  Berria - Kultura   2006-04-26


tinbal (orobat tinbale g.er.) 1 iz danborraren antzeko musika tresna, kutxa biribila eta metalezkoa duena.

Martinuk indar tentsioa du aldarrikapen bezala, tinbala eta pianoa eszenatokiaren ardatza izanik, soka familia bitan banatuta genuen.  Berria - Kultura   2006-03-28

Banderez apainduko dute estadioa, eta danborrak, tinbalak eta perkusioa izango dira.  Berria - Kirola   2006-03-30

Soldadu ugari azaldu ziren tinbale eta tronpetekin.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 61. orr.

Laukote moduan etorri zitzaigun oraingoan: Javier Colina euskalduna kontrabaxuan, Efrain Porro congetan eta bere seme gaztea den Rickard Valdes tinbaletan.  Berria - Kultura   2004-11-02

2 irud/hed

Ez da harritzekoa ekaitzak jo, bere deskarga hainbeste litrokoa utzi, eta gaueko lehen orduotarako, berriro orkestra, trumoi-tinbalen perkusio eta guzti arrimatzea euri-zaparradaren batekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 295. orr.


tinbalada iz tinbal joaldia.

Ekaitz bateko trumoi-soka danbartsuari, tinbalada itzel bat bailitzan, Jaunaren mintzoa deitzen dio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 469. orr.


tinbale ik tinbal.

tinbratu, tinbra, tinbratzen 1 du ad zigilatu.

Ohartu zen atzerritik etorritako gutunazal bat zegoela, hegazkinez igorria, berak ezagutu ez zitzakeen animalia exotiko batzuen seilu pare batez tinbraturik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 241. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Thatcher oharrak idazten ari zen paper tinbratuaren orri luze batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 161. orr.


tinbre1 1 iz txirrina.

Tinbrea jo eta emakume errubia batek ireki du atea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 24. orr.

Atezain automatikoko tinbreak jo ostean, zabalik aurkitu zuen aurreneko lokalean babestu zen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 52. orr.

Alferrikako lana izan zitekeen tinbre joka hastea, ez baitzidaten aterik zabalduko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 48. orr.

Edifizioko eskaileretan gora igo eta tinbrea artega sakatu zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 252. orr.

Peter beheko sukaldera joan zen; tinbrea entzun zen eta ontzia behean geratu zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 338. orr.

Tinbre elektriko baten hotsa entzuten da.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 35. orr.

Telefonoak jo zuen buru gainean eta bigarren tinbre-hotsaren aurretik erantzun zuen Mentxuk.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 149. orr.

Erantzunik gabeko tinbre hotsak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 53. orr.

2 fisikan, hotsaren berezko ezaugarrietako bat, garaiera eta intentsitate bereko hotsak bereizten dituena.

Ahotsaren tinbrea eta intentsitatea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 224. orr.

Musikan erritmoa edo musika-tresnen tinbrea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 257. orr.

Eteten zen erritmoa, iluntzen nahiz argitzen ziren noten tinbreak, baina piezak kementsu segitzen zuen aurrera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 106. orr.

Garaieratik baino errazago, tinbretik ezagutzen dira soinu baten sorburua eta garrantzia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 120. orr.

Soinuaren tinbrean datza, esate baterako, tronpeta baten eta diapasoi baten arteko diferentzia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 120. orr.

Vaneef baxuak tinbre ederra atera zion behe erresgistroari.  Berria - Kultura   2004-11-16

Ahots berezia dauka, oso erraz idantifikatzen dena (ardente) eta bere tinbre grabea aberatsa da.  Berria - Kultura   2004-09-03

Ez genuen Stoianov izeneko baritonoa ezagutzen baina asko gustatu zitzaigun bere tinbrea, musikaltasuna eta kantua orokorrean.  Berria - Kultura   2004-09-22

Pendulu erlojuak ordu bata eta erdia jo zuen tinbre garbi-garbiarekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 225. orr.

Laringe hotsaren tinbrea bere osotasunean agertzen da, eta desagertzen da aho zarata.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 77. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Belarriak ere oso antzera jokatzen du: soinuak jaso eta nerbio-bulkada bihurtzen ditu garunera bidaltzeko; garunean, ozentasun-, garaiera- eta tinbre-sentipen bihurtzen ditu bulkadok datu-prozesaketarako sistema landu batek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 108. orr.

Beharbada kontzertu guztian orokorrean tinbre paleta zabalagoa ez erabiltzearen falta sentitu genuen.  Berria - Kultura   2004-01-21

Bokal fonemak hizkuntza batean bi nolakotasun edo tinbre sorta (bata "argiagoa" eta bestea "ilunagoa") osatzen badituzte, [...].  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 158. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haren kantakereak eta ahots tinbreak bere sasoiko rocklariak be harriturik eukazan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 14. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahotsaren tinbrea (4); tinbrea jo (5)


tinbre2 iz ipar zigilua.

Gutuna tinbrerik gabekoa zen eta pentsatu zuen, postaz baino eskurik esku iritsi zitzaiola.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 48. orr.

Nahi duenak karta gutun-azalean sar dezake, baina orduan tinbrea gehitu beharko dio.  Berria - Euskal Herria   2006-04-08

Munduko filatelista anitzekin harremanetan zen, ahal zituen tinbre berri guziak erosten zituen bere kolekzionearentzat.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 85. orr.

Emendatu dituzte beraz edo laster emendatuko telefona-sari batzu, argia eta postetako zerbitzu asko, gutunen igortzeko tinbretarik haste...  Herria   2002-07-25

Postako buruzagiek biziki polliki diote goratze hori arras egokia dela; aspaldian etzela tinbrea kariotua, [...].  Herria   2005-03-03


tindagai iz tindatzeko gaia.

Orain hobeki zaintzen dugu geure burua, badira lozioak, tindagaiak, kremak, leuntzaile zenbait.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 126. orr.

Oso emakume garaia zen; kofia bat zeraman buruan, etxeko tindagaiez margoturiko xingolaz apaindua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 144. orr.

Lehen bi koloretako hari groteskoek osatuko zuten ilearen azpia, ile faltsua gero eta tindagai gutxiagorekin eta motzagoa, bestea, errotik autentikoa, tokia irabazten joango zen, ezinbestean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 160. orr.

Sentitu zuen atsekabea hain izan zen handia non imajinatu baitzuen agian edukiko zuela hor nonbait flasko ahantziren bat, hondoan tindagai-hondarrik bazukeena, gaurkoa egiteko bederen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 250. orr.


tindagile iz tindatzen duen pertsona.

Emakumea etxera joan zen, azkenik, eta lau soineko hartu zituelarik, tindagilearenera eraman zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 242. orr.


tindaketa (orobat tintaketa g.er.) 1 iz tindatzea, pintaketa.

Horrelako tindaketa egiteagatik 50 bat dolar kenduko dizkizu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 136. orr.

Alabaina kuskua zen bezala atxiki dugu eta berinak eta tindaketak 380 000 euro gosta zaizkigu.  Herria   2002-08-01

2 ipar pintada.

Manifestazioa egin ondoren, 2x2aren aurkako tindaketak egin zituzten errepidean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

Bide bazterrean 2x2aren aurkako tindaketa ugari daude, gainetik zurituta.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24

Poliziak Angeluko gazte bat atxilotu zuen asteartean, tindaketak egiteagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Goizeko hamaiketan sartu ziren demoak tren geltokian eta berehala ekin zioten tindaketa lanari.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tindaketak egiteagatik (4)


tindarazi, tindaraz, tindarazten du ad tindatzera behartu.

Afifi andereak ilea tindarazi zuen, drogak prestarazi, hortz hondatuak aterarazi zituen eta urrezko hortzeria ipini zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 223. orr.


tindategi (orobat tindutegi) iz arropa tindatzeko edo garbitzeko denda.

Harantzago, telegrafo-bulego bat, kinkiladenda bat, tindategi bat eta erre-usain misteriotsua zerion ikuztegi txinatar bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 126. orr.

Diada baino egun bat lehenago bandera espaniarra tindategira eraman izan da, edo eta PPko zinegotziak konturatu gabe bandera balkoietik kentzen saiatu izan dira.  Berria - Mundua   2004-09-12

Tindutegian garbitutako janzkiak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 68. orr.


tindatu, tinda, tindatzen (297 agerraldi, 101 liburu eta 46 artikulutan; orobat tintatu 14 agerraldi, 8 liburu eta 5 artikulutan) 1 du ad ehun batean edo ilean, koloregai bat edo tindu bat finkatu.

Gorriz tindaturiko ahari-larruzko estaldura.  Elizen arteko biblia   Ir 39,34

Purpura morez eta gorriz tindaturiko oihalak.  Elizen arteko biblia   1 M 4,23

Robresenea deitu etxean egiten zen mendiko lur gorritik okrea, oihalen tindatzeko tindua.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 40. orr.

Ilea tindatzeko henna erostetik dator emakume pakistandarra.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 175. orr.

Deitzen zigun mutilak jeansak zeramatzan, eta ilea gorriz tindaturik zeukan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 75. orr.

Ilea mozten eta tindatzen zion emakumea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 260. orr.

Nik ilea tindatzeari utzi diot naizen bezalakoa izateko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 308. orr.

Bizarra egin gabe, ilea barregarri tindatua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 72. orr.

-Bekainak tindatu, eta bibotea moztu baino ez dizu egingo.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 92. orr.

Ile gorriz tindatuak, motz-motzak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 171. orr.

Hester Voorhees izeneko emakume argalak adats sarri hennaz tindatua zuen, belarrien parean moztua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 460. orr.

Ama sutondoan aurkitu zuen, artile itsas purpuraz tindatua harilkatzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 28. orr.

2 (bestelakoetan)

Koloratzaile neutroz tindatzen diren zelulak.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Hil diren pertsonen oinetakoak hartzen ditugu eta garbitu, tindatu eta osagarriren bat jarri ondoren saltzen dira.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 133. orr.

Zoruko baldosak odol lehorrez tindatuta daude.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 19. orr.

Sartzen ari zen eguzkiak gorriz tindatzen zituen kristalak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 68. orr.

Zerua erlaitzen, ur-deposituen, teilatu-gailurren eta tximinien atzean arrosaz eta horiz tindatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

Espero ezin zitekeena zen hura bezalako emakume segurua bat-batean aurpegia gorriz tindatzeraino asaldatzea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 203. orr.

Irriñoak loratu zion berriz aho ingurua, herabe loratu ere, haren bisaia biziaren koloreaz tindatuz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 233. orr.

Igerileku bat agertzen zen, gorriz tindatutako urez beteta, odolaren sinbolo gisa.  Berria - Kultura   2004-01-18

Gorriz tindatu zen zeruertza, eta eguzkia atera zen segidan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 28. orr.

Besoak aurpegiaren aurrean gurutzatuta, hego haize leunak Intxortatik Goikomendirantz bultzatzen zituen hodei arrosaz tindatuei begira.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 38. orr.

3 irud/hed

Leherketen azantz ikaragarriak, auzoen aurpegietan tindatu izialdurak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 215. orr.

Argien joko kromatikoak irrealtasunez tindatu du neskaren gorputz biluzia.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 13. orr.

-Mirari, nahi duzu laguntzea? -eskaini zitzaion, hitzak ezaxolaz tindatzen ahaleginduz.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 134. orr.

Ironiak tindatzen zituen haren hitzak-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 225. orr.

Orain, baina, nire oroitzapenetan Maximilian plaza txukuna oso bestelako sentimenduz dago tindaturik.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 24. orr.

Berehala zerua hegazkin beltzez tindatu zela.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 109. orr.

Odolez tindatutako zorigaiztoko eguna.  Berria - Harian   2006-02-22

4 ipar ik pintatu.

Ohartzen dira kurritzean etxe bati zointan paretan izkiriatua baita Jan Toki eta ikurriña bat tindatua murruan. Eskuz tindatu ingurumenetako potret batzu dira, eta gustatzen zaionari erosketa ere egiten ahalko du.  Herria   2004-01-29

"Pacific Star" izenekoa zen eraikina: zuriz tindatua; marmolezko sartzea; zaindari armatuak eta kontrolak sartzeetan...  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 209. orr.

Herriko etxeak eskola honetan lanak abiatu zituen 1981ean, garbitzen, emokatzen, xuriz tindatzen eta hola.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 54. orr.

Teilatua berritua da, selaurua ere, elektrikaz berotzekoak ezarri dituzte, barne guzia eta kanpoa tindatu.  Herria   2001-02-08

5 (era burutua izenondo gisa)

Zetazko oihal tindatuek, kremek eta muselinak isuritako kirats ikaragarri batek buruko mina eragin zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 531. orr.

Sekulako jendetza ari zen biltzen han-hemendik Madison Square Garden aldean, gehienak elastiko tindatuak soinean zituztela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 85. orr.

Ile eta bekain tindatuak, zetazko lepokoak eta belaontzi-klubetako blazerrak, maritxuen hizkera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 37. orr.

Noizean behin bere ile tindatuaren xerlo bat estutzen zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 112. orr.

Muturra okertu zitzaidan, Isabel Sanjoseren ilegorri tindatua eta bularralde oparoa lehen lerroan ikustean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 37. orr.

Foinisak bere ezpain tindatuak ezarri zituen Sextilioren aho biziaren gainean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 49. orr.

Denda txikiari begira geratu zen, purugileak bere atzamar tindatu eta finez tabako-orri hauskorrak nola erabiltzen zituen erreparatuta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 225. orr.

Hemen daukazu nobela, onena izango da, noski, dena berezkoa balitz bezala jokatzea, zuria, beltza, tindatua, behin begiratzen zaio horri, bigarrenean ez zaio begiratzen, hirugarrenean inor ez da konturatu ere egiten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 251. orr.

· Anaia aieneka, manta gorriz tindatuetan bildua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 343. orr.

6 (era burutua izen gisa)

-Hori tindatu batekin konpontzen da.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 222. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gorriz tindatu (7); horiz tindatu (3); ilea tindatu (5)

gorriz tindaturik (5); kolorez tindaturik (3)

gorriz tindaturiko (9); tindaturiko ahari larruak (3)

gorriz tindatutako (5)

ilea tindatzeari (3)

ilea tindatzeko (4); tindatzeko liken (6)

gorriz tindatzen (5); ilea tindatzen (3)


tindatudun izond

Tipo garaia eta aurpegia estaltzen dion ile luze tindatuduna.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 58. orr.


tindatzaile (orobat tindatzale) 1 iz tindatzen duen pertsona.

Haiengandik gertu, tindatzaile bat alkandora gorri bat ari zen sartzen tinta beltzez betetako ontzi batean.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 160. orr.

Florentziako tindatzaile baten alaba zen, eta ama hila zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 92. orr.

2 (izenondo gisa)

Mendibil Dominique, ofiziale tindatzale.  Herria   2001-02-22

Egun hauetan sortu da Elorri, [...] Isabelle Arguindeguy eta Bixente Duhart herriko ofiziale tindatzailearen alaba.  Herria   2005-10-06

3 ipar margolaria.

Guanes Etchegaray tindatzaile-zizelkari artistak bere obrak erakutsiko ditu, maiatzaren 2tik 21era, Baiona-Arenetako Artein Donsacq galerian.  Herria   2005-04-28

Aurtengo hau Jose Duarte tindatzaile eta grabatzailearen omenez eginen da.  Herria   2003-06-26

Joanden igandean ideki da Andere Seroraenean erakusketa berezi bat, 7 emazte artisten obrekin, 2 tindatzaile eta 5 zizelkarik beren obrak agertzen dituzte agorrilaren 4a arte.  Herria   2002-07-18

4 (izenondo gisa)

Gauza harrigarria, artixta tindatzaile batek musika lagun, aldare aintzinean zen pareta xuri batean egin dauku isopa mota ainitz eta sare puska bat ibiliz, ainitz koloretako zirrimarra.  Herria   2004-10-14


tindatzale ik tindatzaile.

tindatze iz ehun batean edo ilean, koloregai bat edo tindu bat finkatzea; pintatzea.

Hemengo diruarekin alokatzen dute etxe bat eta hor egiten dute "emaztearen etxea" zointarat heldu diren lanean ikasterat, kozina, joste, tindatze eta bertze.  Herria   2004-03-04

Luma elkartekoek berek ainitz obra egin dute, tindatze eta gaineratiko, etxeño horri beste bista baten emaiteko, baitzuen beharra. Tindatze-operazioaren aztarnak han ziren.  Herria   2005-09-08

Azken tindatzea behin betikoa izan zela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 249. orr.


tindi iz tanta.

Pattar tindi batekin.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 76. orr.

Lekeda tindi batez egin baitzuen lan hura.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 110. orr.

Tindiz tindi "destilatzen", istilera tantakatzen zen, lira bat hamar tantako gure irabazia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 227. orr.


tinditxo iz tantatxoa.

Potasio tinditxo bat geratu bide zen ontziaren beirari itsatsirik, eta nahikoa izan bide zen nik gainera botatako urarekin erreakzionatu eta bentzeno-lurrunak irazekitzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 89. orr.


tindu 1 iz tindatzeko erabiltzen den koloregaia.

Robresenea deitu etxean egiten zen mendiko lur gorritik okrea, oihalen tindatzeko tindua.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 40. orr.

Okre tinduaren egiteko lurra jausten zen mandotan Lindux menditik behera.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 40. orr.

Ile-apaindegira joaten zen astebururo tindua ematera.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 166. orr.

Nikotinak horituak zeuzkan eskuin eskuko hatz luzea eta erakuslea, eta sustrai urdinek agerian uzten zioten ilearen tindua.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 11. orr.

Jauregian paretak zeta frantses tindu finekoz estaliak zeuden.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 23. orr.

Nolanahi ere, gorostiaren ale gorrixkoetatik ateratzen omen zuten, antzina, errege-tindua zeritzana.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 272. orr.

Frantzia behere hortan, tindu egiteko lantegi baten jabe eta buru egona zen bere bizian.  Herria   2002-09-12

2 irud/hed

Azala oso du zuria, gardena, tindu gorrixkaz ukitua, emakume britainiar askoren antzera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 125. orr.

Eguna astiro zabaltzen zuen, kolore gris leun-leunekoa, gauza guztiak margotzen zituela akuarelazko tindu arin bat emanez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 49. orr.

Estatu unibertsal batzuk inperiogile atzerritarren egintza dira; erlijio nagusi batzuk inspirazio atzerritarrak animatu izan ditu, eta gerra-talde barbaro batzuk kultura atzerritarraren tinduaz blai eginda zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 12. orr.

Horrela sortarazitako intelligentsiek Errusian eta mundu islamikoan eta hinduan bazuten, beren egileek emanda, Mendebaldeko klase ertainaren tasunen benetako tindua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 214. orr.

Erdiatzerritarra (Mendebaldeko tindua).  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 410. orr.

3 ipar margotzeko erabiltzen den gaia.

Tindu berdeaz tindazak laster esperantzaren lilia.  Herria   2003-01-14

Eskaler hertsi batzuk, murruetako tindua dena joana eta gainerat halako mutzi usain bat.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 94. orr.

Mintzaldiaren bukaeran, manifestariek murru bat altxatu zuten EIFFAGE enpresaren aitzinean, eta tindua bota zuten egoitzaren kontra.  Berria - Euskal Herria   2004-02-01

Deitura arrotzak zituzten marmolezko harlauzak tindu gorriz estali zituzten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 17. orr.

Baina bere margogintza ez da tindua soilik.  Berria - Kultura   2004-09-14

4 ipar margolana

Orduan ere, noizbait, eginak izan ziren aldare gaineko tinduak, froga bezala direla Pio IX. Aita Sainduaren eta Lacroix Baionako apezpikuaren armarriak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 63. orr.

Eliza barneko tinduen xaharberritzeak, holakoetan ardura gertatzen den bezala uste baino luzeago irauten du.  Herria   2001-03-01

Tindu erakusketa.  Herria   2003-09-04

5 tindu lan ik tindulan.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tindu egiteko (3)


tindugai iz tindagaia.

Tindatzeko eta tindugaiak ateratzeko ere usu zerabilten zeltar haiek, batez ere azal ondo helduak ematen duen margo gorria lortzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 119. orr.


tinduki iz tinduak egiteko gaia.

Onartuak izanen dira hemen: baratzekinak, olio, kautxuak, tindukiak, zur, lur, burdin ala botagailu bilakatuak diren tresna mota guziak.  Herria   2005-09-01


tindulan (orobat tindu lan) iz margolana.

Haur andana bildu zen Herriko Etxe aitzineko plazan, tindulanak egiteko, hainbat jokotan parte hartzeko, txotxongiloei so egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-25

Hiru, lau eta bost metrako tindu lanak salgai ezarriko ditu Amorotzeko Ospitalean duen lantokiaren erreberritze lanak ordaintzeko.  Herria   2005-04-28


tindulari iz margolaria.

Aipatu zuten elkarren artean André-Michel tindulariak bezperan errana.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 107. orr.


tindur iz ipar tindatzailea.

Huna ofizialeak nor diren: hargina, Gilentegi Oragarrekoa, zurgina: Duhalde Hazparnekoa, kanpoko maisturintza: SOMIR, barneko maisturintza, Betbeder Donamartirikoa, lauzatzailea: SOLADOUR, iturgintza: St Jean Hazparnekoa, eletrika: Laby Suhuskunekoa, tindura: Carrau Hazparne, zolak: Lino Tapis, plastrak: Cangrand. Ithurburu Jacques, 38 urte, Aguerrea, ofiziale, tindurra.  Herria   2002-12-05


tindura 1 iz tindua.

Neure azken antzeztitzekin batean, mahaikidearen bisaiako larruazal belztuaz tindura gorrizta jabetu zen, eta horrek hondar egunetako fantasietako Ana itzularazi zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 167. orr.

Itsastxakurrak izotz blokeen gainean lotan, olioantzeko tindurarekin beltzaranak mantxa horiztekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 286. orr.

2 irud/hed

Halaber, arte eta erakunde bizantziar eta islamikoek Siziliako normandiarrengan zertutako eraginean ere aurkitzen dugu; baita Irlandako biztanle daniarrek eta mendebaldeko uharteetara joandako iparraldeko kolonoek lortu zuten Mendebalde Urruneko kultura kristau zeltikoaren tinduran ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 267. orr.


tindurgo (corpusean tindurgoa soilik) iz tinduraren lanbidea.

Negelarteko Manuel Fuente-k CAP Tindurgoako.  Herria   2002-08-08


tindutegi ik tindategi.

tinduztatu izond tindatua.

Ura ona dela segurtatzen dit, eta ari naiz, edan eta edan, gero argazkigailuan sartzen dudala "brabant" zahar eder tinduztatua, baserriko herri baten oroigarri.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 86. orr.


tingadura ik tinkadura.

tinglado iz aparamena.

Mantxako Kanaleko uharte batean, II. Mundu Gerrako bunker batean, ehunka gidoilari eta kreatibo biltzen duen erakunde beldurgarri batek zuen tinglado guztiaren ardura.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.


tini iz ipar goialdea, gailurra.

Mendi tinietako lasterkaldia: emaitzak.  Herria   2002-09-12

Jessicaren irudiko anaiaren itzala xerkatzen zukeen oraino ere amatxik, zuhaitzaren tiniara hupatzen zenean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 174. orr.

Faro tinitik beherera behatu nuen: buru-zoroak nahasi ninduen eta, itsas minez kiribil, berriz Enez Eussa III ontziaren zubian nintzela iruditu zitzaidan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 104. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mendi tinietako (3)


tink (orobat tinke) 1 adlag irmo, estu. ik tink.

Tximista bezala jaitsi zen aldapan behera, lantza tink zuelarik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 56. orr.

Han gelditu zen zaldi gainean Don Kijote, estriboetan tink eta lantzaren arrimuan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 123. orr.

Zurezko etxola haietan gizonak xardinak bezain tinke sartu zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.

Ezpainak bata besteari tinke lotuak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 109. orr.

Ezpainak tink hetsita, errenuntzia seinale.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 126. orr.

2 (izenondo gisa)

Partida guziz jokatua, emaitza tinke batekin.  Herria   2001-10-04

Hortarik asma dirogü aferak tink zirela beste zazpi lehiakideen artean.  Herria   2001-05-24

Afera tink izan da, bena ezkerra nausitü, 22 jargiarekin, kanpo egon den bakoitxa delarik Robert Perez lista bürüa, 46 haütageietarik azkena beitzen botz kopürüz!  Herria   2001-03-22

3 tink-tinka adlag irmo; estu.

Joanden asteartean tink tinka egon dira Banque de France-eko ateak Albert 1. karrikan.  Herria   2002-12-19

Bi eskuetako eriek tinke tinke lotuak begi xiloak marruskatzen dituzte  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 18. orr.


tinka 1 izond irmoa, estua.

Gaskoniarekin harreman tinkak dütü Antso Nagusiak, aita zenaren kusi lehena beitü ere hebenko düka, Antso Gillen  Herria   2003-06-12

2 iz estualdia.

Nonbaitik halere halako arranguraño batekin, ez ote nintzen, dena musu eta tinka, sobera ausartatua, presatua, liluratua, ez aski ene buruaren jabe izanaøø. Txaloak eta esku-tinkak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 98. orr.


tinkada iz estutzea.

Izerdia aurretik generaman bakoitzaren esku-ahurrean, ez tinkadaren bero eskasak eraginda.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 238. orr.


tinkadura (orobat tingadura) 1 iz estualdia.

Hauek izan dira Xarloren hitzak, bihotz tingadura batzuez artekaturik, atera ahal dituenak. Landare olioaren tinkadura publikoaren aitzinean, eko etxearen ezagutza, teknologia eta material alternatiboak begien aitzinean.  Herria   2004-04-15

2 tenk jartzea.

Ahoskordek giza belarriak hauteman ditzakeen hots-UHINAK ekoitziko dituzte baldin eta, (a) biriketatik nahiko aire badator eta (b) ahoskorden tinkadura eta hurbiltasun baldintzak egoki badira horretarako.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 31. orr.


tinkagailu iz tinkatzeko gailua.

Gaur egun, Templeren tinkagailuak, zenbait aldaketa egin ondoren, erabilera zabala du entsegu klinikoetan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 257. orr.


tinkaldi (orobat tinka aldi g.er.) iz tinkatzea, estutzea.

Boaren tinkaldi hilkorretik euskara libratzeko. Semea hartu, eta besarkatu zuen, haurrak tinkaldiarengatik protestatu zuen arte.  Herria   2004-12-16

Lekukoek deusen egiteko astia ukan aitzin, Xanek papotik hartu eta paretari kontra tinkaldi bat eman zion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 51. orr.

Beste hamar minutu egon nintzen nire bizilekuaren aurrean, eskailburuan; gero, ausardia alditxo bat izan nuen, kolpetik, kemenaren tinka aldi bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 180. orr.

Mari eta biak eleketa ikusi zituen ehorzketa ostean, eta bularrean tinkaldi bat sentitu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 241. orr.


tinkamendu iz tinkatzea, estutzea.

Biziki ederra izan zen une hura, gertatu zen orduantxe falangista jator hark eskuak erre gabe ezin laxa zezakeen tinkamendu bortitz bat Frente de Juventudes-en udako kanpamendu hartan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 115. orr.


tinkaño iz tinka arina.

Bazen jendea gertakariaren ikusteko eta dudarik gabe bihotzean tinkaño bat senditu dukete hazpandarrek.  Herria   2001-09-27


tinkarazi, tinkaraz, tinkatzen du ad tinkatzera behartu, estutzera behartu.

Honezkero ez da birigarro hila, mandeulien ziztakoak ikaran tinkarazitako behorraren gihar luzea da, bere haragiaren sendotasuna Bittorren eskugainaren kontra frogatu behar lukeen ametsa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 101. orr.


tinkarri iz tinkatzen duen gauza.

Neure baitara lotzen ninduten lokarri eta tinkarri guztiak han joan ziren hegaka, DC9 berri baten barnean eserita.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 106. orr.


tinkatu, tinka(tu), tinkatzen 1 da/du ad estutu.

Sokak zintzurra tinkatu arau hanpatzen eta ubeltzen zen kondenatuaren bisaia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 95. orr.

Tinkatzen gara gehixago.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 31. orr.

Besoetan hartzea eta estu tinkatzea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 279. orr.

Galtza bakeroak daramatza, zabalak, mehaka hezurretan estu tinkatuak.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 13. orr.

Orduan, besoetan tinkatu eta besarkatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 171. orr.

Elkar besarkatu eta tinkatu zuten, sekulan egiten ez zuten bezala.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 75. orr.

Mattinek Elixabet hartu zuen bere besoetan eta elkar tinkatuz berriz musuka ari izan ziren.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 42. orr.

Eskuak tinkatu zituzten eta Metuali atearen ingurumarietan banandu ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 75. orr.

-Bisita berean eskua birritan tinkatzea ez da larregi?  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 126. orr.

Oraingoan, indar handirik gabe tinkatu nion eskaintzen ari zitzaidan eskua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 99. orr.

Ezpainak tinkatzen zituzten ez oihuka hasteko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 247. orr.

Segundu bukaezinak, hortzak tinkaturik, begiak ia hetsirik, sudurra eta matelak zimurturik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 61. orr.

Xarlesek irri mendekaria libratu zuen eta Manexunek besondoa tinkatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 76. orr.

Uhalak tinkatzen ditu Xantik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 209. orr.

Bolantea, ene indar guztiez tinkatzen nuen, tinkatzen, puskatu behar banu bezala!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 15. orr.

Zutitu eta gabardinako hegalak tinkatu zituen, lepoa babestuz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 65. orr.

2 irud

Doluaren sareak bihotza tinkatzen zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 104. orr.

Bihotza ohi baino lasterrago punpaka ari zaio, halako kezka batek bularra tinkatzen dion bitartean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 14. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hutsune eta bakardade guztiak gizatasunez bete dira, beso biribilez, esku tinkatuez, bernez, soinekoez, begiez eta alkondarak gainezkatzen dituzten bularrez.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 51. orr.

Haren gerruntze tinkatua bezperako zoriona txegosten ari zen oraindik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 414. orr.

Kortsearen balea bizarrak markatzen zitzaizkion gerruntzearen ehun tinkatuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 104. orr.

4 irmo kokatu.

Makuluan ongi tinkaturik, beste oroitzapen bat ekarri dio oroimenak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 92. orr.

Istinga sakonean murgiltzen ari naiz, eta oinak non tinkaturik ez.  Elizen arteko biblia   Sal 69,3

Orain beharbada lotuko nauten enborrari eusten dio, probatzen ariko da ongi tinkatua dagoen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 149. orr.

Xekea, lurrean tinkatua, zur eta lur geratu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 311. orr.

Ez zen egoera atsegina eta begirada platerean tinkatzen saiatu naiz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 27. orr.

Herrenak Azkaraterenetan tinkatu zituen bere begi loratuak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 105. orr.

Kopeta zimurtu zuen, enegana zuen tinkatu behakoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 212. orr.

5 tenkatu.

Arkua, berriz, korda tinkatuak ezartzen dizkion mugen eraginez kurbatzen da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 252. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

besoa tinkatu (4); besoetan tinkatu (3); eskua tinkatu (17); eskuak tinkatu (3); ezpainak tinkatu (3); hortzak tinkatu (4); kopetan tinkatuta (3); tinkatu behar (4); zintzurra tinkatu (3)

tinkatzeko makina (3)

eskua tinkatzen (4); eskuak tinkatzen (3)


tinkatzaile (orobat tinkitzaile) 1 iz aipatzen dena tinkatzen duen pertsona.

Uztaritzekoan, agerian emaiten dira gure lepo tinkatzaileak nor diren eta nork dituen Zanpantzarren iduriko guziak belauniko emaiten.  Herria   2003-03-13

Belarri tinkatzaileetariko batzuk cristiano ez zen hizkuntza ikasten hasi ziren, euskara, alegia.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

• 2 izond tinkatzen duena.

Edozein gisaz, ez ditu jasaten ahal «saloietako usainak, argien dirdirak, dantzaldietako arropa tinkitzaileak eta satinezko zapatek eragin minak  Berria - Kultura   2004-08-08


tinkatze iz estutzea.

Atelierrera abiatzeko asmoa zeukan goiz hartako aginduak ematera, baina tinkatze hark amorrarazi egin zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 247. orr.

Burdin haga luze baten bidez egiten zen tinkatze hori eta arno berria, gozo gozoa, jausten zen aska batetara, soto azkar baten mentura urte guziko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 97. orr.

Edo ironia bako esku tinkatze bat egiten diodala.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 131. orr.

Esku-tinkatze eta oihu iskanbila handi baten ondoren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 161. orr.

Sagarretik juserat, sei hilabete nunbeitan behar dira: biltze, lantegiratze, garbitze, bereizte, xehakatze, tinkatze, erakitze, botoilatze, jastatze...  Herria   2001-05-24


tinke ik tink.

tinki 1 adlag estu, irmo. ik tink.

Hantxe egon zen mahaia, baioneta esku artean tinki zeukaten bi guardak zaindurik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 138. orr.

Merkantzien tren batean sartzen gaituzte, eta han etzaten gara taularen gainean, ez gelan bezain tinki.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.

Oraino berantean, 1985ean, bazegoen zubiko pitrail moztuaren puska bat, etxeari tinki lotua.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 62. orr.

"Oraingo kontuak", dio bere artean, eta poltsako eskulekuak ahal bezain tinki estutuz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 141. orr.

Hondarkien erdian, ileak nahasirik, ezpainak tinki, baraila-hezurrak gogor.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 33. orr.

2 tinti-tinkia adlag ipar estu-estu, irmo-irmo.

Emeki-emeki entseatzen nintzen ene bi auzoen manta mutur bat ene gana tiratzera, baina deusik ez heldu tinki-tinkia zeukaten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 58. orr.

Baina ostatuko ate eta leihoak tinki-tinkia hetsiak ziren.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 173. orr.

Elkarte horrek haatik ez du bere gogoeta gela baten barnean tinki tinkia atxiki nahi, zabaldu gogo du lau bazterretara.  Herria   2001-09-20


tinkiagotu, tinkiago(tu), tinkiagotzen du ad estutu, irmotu.

Jadanik Frantziak Tunizia eta Marokarekin daukan adiskidantza nahi dute bi horiek ere tinkiagotu.  Herria   2004-07-22

[Ukrainak] aspaldiko nahia duela, Errusiaren meneko egoiteko orde beti Europarekin ere bere lokarrien tinkiagotzea, ala petrolio, gaz edo elektrika salerospenetan.  Herria   2005-06-30


tinkitzaile ik tinkatzaile.

tinkixe adlag estu samar, irmo xamar.

Horiek hola, aintzinekoa baino tinkixagoa den gobernua, orotarat hamar minixtro gutiago alabainan...  Herria   2005-06-09


tinko 1 adlag irmo, finko.

Tinko heltzen zion agureak makila landu baten bolizko eskutokiari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 446. orr.

Tinko oratu zion erosketa-poltsari bere alemaniar eiteko euskarri zilarrezkotik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 227. orr.

Esku batez pistolari tinko eutsiz, aitona errepublikarraren erlojua atera nuen poltsikotik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 226. orr.

Harresi beltzaire ilun itsusia, arrastorik utzi gabe joana zela, nahiz neure barnean oraino tinko iraun.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 32. orr.

Horretarako, ordea, bidean bare irauteko eta ezerezaren aurrean tinko egoteko gauza izan behar.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 155. orr.

Tortura tinko jasaten badu, absolbitu egin beharko dute errugabe gisa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Hor jarraitzen du tinko Petrusek, pipa hutsari tiraka, erantzun baten zain.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 260. orr.

Sorgortuta nuen barnea, sentimenduez hustua, nire fusila tinko atxikitzen zuten eskuak bezainbat.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 147. orr.

Euskal Herria, historia horretan guztian, ordena zaharrari tinko atxiki zaio lehen momentutik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 109. orr.

Eta horrela mantendu behar dugu: guregan tinko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 191. orr.

Hermionek tinko mantentzen zuen Ronek ez zuela frogarik Crookshanksek Scabbers jan zuela esateko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 207. orr.

Eguzkia gelditu egin zen, eta ilargia tinko geratu toki berean, herriak bere etsaien lepotik mendekua hartu zuen arte.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 29. orr.

Llumek, begiak telefonoan tinko josirik, batera eta bestera mugitzen du burua "ez da posible, ez da posible" esanez zezelka.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 60. orr.

Tinko begiratzen dio kamerari betaurreko beltz eta astunen atzetik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

Bere begiek haraneko mahasti eta limoiondoen gainetik begiratzen zuten tinko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 26. orr.

Jaunaren zerbitzariek, ostera, mugitu gabe zirauten, begirada hildakoen egoitzan tinko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 160. orr.

Honek tinko estutzen zizkidan bularrak.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 121. orr.

Esku meheak, berriz, geldiro mugitzen zituen, aulki gurpildunaren gurpil-uztaiak tinko estuturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 68. orr.

Begira-begira zeukan don Ottavio, pozez gainezka; makilan bermatua, zoruan tinko kokatua zirudien, irmo.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 454. orr.

Soa automobilean finkatu zuen, tinko, zekusana egiazkoa zela eta ez irudikeria bat erabat ziurtatzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 210. orr.

Gizonaren etorkizuna ez dago erabakirik hankak oinarri sendo baten gainean tinko finkatzen ez dituen bitartean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 217. orr.

Ezpataren punta lurraren kontra tinko eta zuzen zuela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 186. orr.

Maldaren erdian tinko errotua, horra Mila eta Bat Orri, Ruche jaunaren liburu-denda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 14. orr.

Arnaska zegoen, ukabilak tinko itxita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 143. orr.

Orduan ez genuen mira teleskopikorik eta antzeko umekeriarik, orduan eskua tinko eta begia argi, behar zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 143. orr.

Alazne!, erreakzionatuko al dun behingoz? -jaurti zion Irenek, samur baina tinko.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 39. orr.

"Bakarrik", erantzun nion tinko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 68. orr.

Kontuz baina tinko.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 164. orr.

-Konforme -erantzun zion Hermionek, Buckbeaken sokari are tinkoago helduta-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 326. orr.

Hilabete eta urte gogorrak zetozak; eta elkar hartuta jokatu behar diagu inoiz baino tinkoago.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 91. orr.

2 izond irmoa, finkoa.

Gero, Daviden Hiri inguruan harresi handi eta sendoa eraiki zuten, dorre tinkoz babestua.  Elizen arteko biblia   1 M 1,33

Haren bular tinkoetan aurkitu zenuen zeuri ihes egina zitzaizun denbora gaztearen zantzua.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 83. orr.

Segurantzia guztiko erreferentzia tinko bat bilatzen da orduan (bakoitzak bere kulturan aurkitzen duena ezinbestean!).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 134. orr.

Noraezean dabilen pentsamendua ideia tinko bihurtzen den unea iristen ari da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 119. orr.

Biziraupen kontua da bakartu eta hondatu nahi zaituztenen aitzinean erresistentzia tinkoa mantentzea.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 15. orr.

Ez du froga zehatz eta tinkorik, ordea, eta ezin auzitara eraman.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 50. orr.

Astiro makurtu zuen burua, ezker-eskuin eragin, harik eta lehengo jarrera tinko berberera itzuli arte.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 23. orr.

Hor ere, artearen eta teknikaren harreman tinkoak, bakuntasun hunkigarri bat eratzen dutela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 104. orr.

Ene eskariari ezaditua egiteko asmo tinkoa zuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

Masailak areago gorritu bazitzaizkion ere, ez zion lagunaren begirada tinkoari itzuririk egin.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 118. orr.

Halakoxe burubideak eraginik, bada, bere desioa betetzeko erabaki tinkoa hartu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 177. orr.

Oroimenak gizartea eraikitzen zuen garaian, gizalditik gizaldirako lotura tinko sendoa zen garaian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 9. orr.

Esku tinkoaz boligrafoari oratu dio eta orriari hitz bat gaineratu dio.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 67. orr.

Bere betiko izaera tinkoa galdurik, estreinakoz ikusi nuen zalantzan egun hartan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 81. orr.

Aurpegi zabala zuen [...] begi urdin begirada tinkokoak eta bibote grisaxka.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 190. orr.

Heriorik ez hostoen berdetasun tinkoan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 351. orr.

Bere estutua tinkoa eta laburra izan zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 113. orr.

Chavezen postura gogorra izan da, tinkoa.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 119. orr.

Jakin ezazu, nire hitza tinkoa dela.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 59. orr.

Begiradan antzeman dut aldaketarik handiena: oldarkorragoa tinkoagoa iruditu zait, ausartagoa, eta aldi berean zoriontsuagoa.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 249. orr.

Haien oroitzapenetan, aitaren makila eta amaren negarra zituzten tinkoenak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 28. orr.

Gauza faltsuak kearen antzekoak dira; egia, ostera, sendoa da, eta tinkoa, eta bere argitasunak gezurraren iluntasuna deusezten du.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 239. orr.

Legeak izan daitezela, beraz, tinkoak, eta tinkoak haien gauzatzaileak kasu bakoitzean, baina legegilea izan dadila gozoa, errukitsua, gizalegekoa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 115. orr.

Nire erabakia tinkoa da.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 220. orr.

3 tinko-tinko adlag

Tinko-tinko heldu zion Ruche jaunaren aulki gurpildunari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 398. orr.

Bisitarien eskuak tinko-tinko estutuz panpina mekaniko bat balitz bezala.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 237. orr.

Tinko-tinko baina emeki besarkatuz bezala estutuko zuen makinak, eta beraren agindu eta kontrolpean ariko zen. Irudiak tinko-tinko begiratzen dio Raimundo Silvari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 256. orr.

Andra begira geratu zitzaion albotik pasatu zenean, tinko-tinko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 184. orr.

Erlaitz gainean kokatua, hanken gainean tinko-tinko, distiratsua zuen lumajea, hegaletako luma-muturrak gorriminez dir-dirka.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 26. orr.

4 (iznondo gisa)

Begi tinko-tinkoetarik aski malko jarraikiak eginahalik gabe isurtzen zaizkiola.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 414. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurrean tinko (10); begiak tinko (8); begietara tinko (6); begietara tinko so (3); begirada tinko (3); berean tinko (4); bezain tinko (10); bidean tinko (3); borrokan tinko (7); borrokan tinko jarraituko (3)

egon tinko (3); erantzun nion tinko (3); erdian tinko (3); erratzari tinko (4); eskua tinko (5); eskuak tinko (3); eskuan tinko (4); eutsi tinko (6); gerritik tinko (4); gobernuak tinko (4); gogor eta tinko (3)

jarrera tinko (4); jarrerari tinko (3); kontra tinko (4); lanean tinko (6); lanean tinko jarraituko (3); lurrean tinko (3); marian galarraga tinko (4); nion tinko (4)

oso tinko (6)

tinko agertu (3); tinko agintzen (7); tinko agintzen diet (6); tinko atxiki (5); tinko atxikitzen (6); tinko aurrera begira (3); tinko begira (17); tinko begiratu (19); tinko begiratu zion (7); tinko begiratuz (3); tinko begiratzen (22); tinko begiratzen dio (6); tinko behartua (3); tinko behartuak (3); tinko defendatu (5); tinko dirau (6)

tinko egin (5); tinko egon (8); tinko erantzun (9); tinko erantzungo (4); tinko erantzuteko (6); tinko estutu (4); tinko estutuz (4); tinko estutzen (3); tinko eta lasai (4); tinko eta sendo (3); tinko eustea (3); tinko eusteko (9); tinko eusten (33); tinko eusten dio (9); tinko eutsi (36); tinko eutsi zion (10); tinko eutsiko (13); tinko eutsiko dio (3); tinko eutsiz (10); tinko ezarri (4); tinko gelditu (3); tinko geratu (3); tinko gorde (4); tinko heldu (16); tinko heldu zion (6); tinko heldurik (5); tinko helduta (8); tinko helduta zeukan (3); tinko heltzen (8); tinko heltzen zion (4)

tinko iraun (14); tinko iraungo (3); tinko irauten (13); tinko irauten zuten (3); tinko jardun (3); tinko jarraitu (7); tinko jarraituko (12); tinko jarraituko dutela (6); tinko jarraitzeko (4); tinko jarraitzen (10); tinko jarraitzen du (5); tinko jarrita (3); tinko jaurti (3); tinko mantendu (5); tinko mintzatu (3)

tinko segitzen (6); tinko segitzen du (5); tinko so (7); tinko so eginez (3); tinko tinko (11); tinko zirauen (3); tinko zirauten (3)

asmo tinkoa (3); bezain tinkoa (4); erabaki tinkoa (7); erabaki tinkoa hartu (4); erantzun tinkoa (7); erantzun tinkoa emateko (3); jarrera tinkoa (10); oposizio tinkoa (4)

borrokaren konpromiso tinkotik (3)

urrats tinkoz (3)


tinkoagotu, tinkoago(tu), tinkoagotzen da/du ad tinkoago bihurtu.

Haren eskua tinkoagotu zen ene besoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 403. orr.

Proposatzen du setioa tinkoagotzea, xagu bati ere Lisboatik irteten edo Lisboara sartzen ez uzteko moduan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 296. orr.

Delako finkotasun hori etengabe tinkoagotu behar dela, istripuen aurka babestu, ez baldin badugu gure gaurkotasunaren zentzua galdu nahi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 101. orr.

Astapotro ez nolanahikoak, beren egoskorkerian tinkoagotuak,  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 84. orr.


tinkotasun 1 iz tinkoa denaren nolakotsuna.

Bekoz beko geldituak dira, eta orain, arropek elkar ukitzen ez dutela, Rosamariren giharraren tinkotasuna datorkio eskutik gora bularreraino.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 101. orr.

Beltzaranak gihartsuagoa zirudien, baina bestea hobeto hornitua zegoen, haren zakilak tinkotasun nabarmena zuen dagoeneko.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 45. orr.

Eta estiborreko karelaren gainean jarri zituen oin biak estatxaren tinkotasuna baliatuz, amurako eskudela amaitzen zen hartan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 234. orr.

Hodi hartara joan, eta bi eskuez heldu zion haren tinkotasuna ziurtatu nahi balu bezala.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 47. orr.

Ametsaren kondarrak buruan, atsegina egin zitzaidan inguruko gauzek erakusten zuten tinkotasuna, zein seguru zegoen irrati aparatua alfonbraren gainean, eta hormako erlojuak ere zein lasai zirudien.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 14. orr.

2 (gauza abstraktuekin)

Israeldarrek tinkotasuna eman nahi diote bere herriari, erakundetu eta jarraipena ziurtatu.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 17. orr.

Gauzak esateko modua da, gauzak esateko duen tinkotasun paregabe hori.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 21. orr.

Han, Grazien eskutik, edertasunak tinkotasuna koroatuko du.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 219. orr.

Berehalakoan, baina, pentsamendu haiek gogotik bazterturik, tinkotasunez egin zuen aurrera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 209. orr.

Inoren salaketaren beldurrik ez zuenez, halako tinkotasunez aldarrikatzen zuen egia, non eskola handiko gizasemeak ere [...] harriturik gelditzen baitziren haren predikuekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 205. orr.

Abasek eskua sorbaldan pausaturik, erabakitasunez eta tinkotasunez esan zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 60. orr.

Eta honek tinkotasunez ukatu baitzuen, gaineratu zuen-: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 130. orr.

Greziarren artean tinkotasun indartsuaren sinbolo zen lizarra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 244. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tinkotasun osoz (4)

tinkotasuna erakutsi (3)

tinkotasunez esan (4)


tinkotu, tinko, tinkotzen 1 du ad tinko ezarri.

Lema tinkotu zuen azkenik, gurpilaren erdialdean ezker-eskuinean zeuden gakoak estuturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 136. orr.

Burua belaunetan tinkotua eta zurrunga batean ari zen lehen eskekoarengana hurreratu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 84. orr.

2 (gauza abstraktuekin)

Ezpainak estutu eta errepidean tinkotu dun begirada.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 38. orr.

Eudon irabazlea izan zen Poitiersen, baina han galdu zuen ekialdetik mendebaldera Pirinioetako bi altzoetara zabaltzen zen erresuma tinkotu eta mantentzeko aukera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 85. orr.

Aurkako protestak Frantzian zehar hedatu ahala, gobernuaren jarrera tinkotu egin da.  Berria - Ekonomia   2006-03-17

Tinkotu egin nahi dute hegazti gripearen aurkako borroka Europako Batasuneko (EB) agintariek.  Berria - Gaiak   2006-02-14


tinpaniko iz tinpanoarena, tinpanoari dagokiona.

Nahi ez den zarata uxatzen muskulu tinpanikoek duten eragina eta argi biziaren begirako pasabidea murrizten irisak duena elkarren parekoak dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 123. orr.


tinpano 1 iz belarri barneko mintza, hots dardarak belarriko hezurtxoei igortzen dizkiena.

Uhinek, airean zehar joanda, bibrazioak eragiten dituzte tinpanoa eratzen duen mintzean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 107. orr.

Txistua tinpanoak mintzerainokoa zen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 69. orr.

Presioak tinpanoak urratu zizkion; aurpegia uzkurtu, eta begiak itxi zituen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 501. orr.

Solidario bati tinpanoa hautsi zioten ostikada batez.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 73. orr.

Eztandak tinpanoa zulatu zion.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

Garner andreak esan zuen atake batek lehertu ziola tinpanoa, eta Seigarrenek esan zuen bolbora izan zela-.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 260. orr.

Tinpanoak txikituta baitzeuzkan morterokada bat zela medio.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 46. orr.

Tinpanoak eta hiru hezurtxoek palanka baten gisa funtzionatzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 112. orr.

2 arkitekturan, ateburuaren gaineko hiruki formako gunea.

Kapitelen gainean joango diren elementu guztiak, hau da, arkitrabe, friso, erlaitz, tinpano, frontoi, akroteriak, altueraren hamabiren bateko inklinazioarekin egin behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Frontoian geratzen den tinpanoaren altuera ere honela egin behar da: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Tinpanoaren gaineko erlaitzak ere azpian geratzen direnak bezalakoak egin behar dira, simak izan ezik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Tinpanoaren gainean gailurra, astazaldiak eta petralak jarriko dira, kontuan hartuz isuriak teilatu osoaren heren batekoa beharko duela izan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2070. orr.


tinta 1 iz idazteko, marrazteko edo inprimatzeko erabiltzen den isurkaria, eskuarki beltza.

Erreka bat, "Eau de Robec" deitua, tinta bezain beltza.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 404. orr.

Eskolako liburuen testu, ariketa eta diseinuak ahantziak ditut, baina artetan tintaren usaina datorkit!  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 50. orr.

Tintak dir-dir egin zuen paperean istant batez, eta gero, orriak barrura xurgatu balu bezala, desagertu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

Tintan itotako euli bat.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 67. orr.

Ekarri papera eta tinta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 36. orr.

Tinta, luma eta papera ekarrarazi zizkion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1081. orr.

Eskerrak tinta baino modu iraunkorragoan gorde nituen neure oroitzapenak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

Biroren bolalumak oso erabiliak eta goraipatuak izan ziren hegazkinetan, tinta ez baitzen isurtzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 30. orr.

Itxurak eta tintari zerion usainak nabarmen zuten liburua berri-berria zela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 77. orr.

Zein egokia litzatekeen tintaz bustitako bola txiki bat paperaren gainean tintazko arrasto mehe eta garbia uzteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 25. orr.

Idazkera fina, txinatar tintaz egina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 90. orr.

Ipuin bat dugu bizitza; orri zurian idatziz goaz, tinta amaitzen zaigun arte.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 220. orr.

2 (izenondoekin)

Tinta berri baten bila murgildu zen, inprentetan erabiltzen diren lehortze azkarreko tintekin saiakuntzak eginez.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 25. orr.

Tinta sinpatikoaz idatzitako gutun batzuk aurkitu zituztela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 137. orr.

Paperek tinta freskoaren usaina ekartzen zuten oraino.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 112. orr.

Bitarte horretan George anaia kimikariak tinta egokiago bat asmatua baitzuen bolaluman erabiltzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 29. orr.

Agindu zuen jauregiko Historia liburuetan tinta ezabaezinez idatz zezatela.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 67. orr.

Zentsuraren tinta ezabatzailearen azpian.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 198. orr.

-Agian tinta ikusezina izango da! -esan zuen xuxurlan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 197. orr.

Pergaminozko paperean eta tinta txinatarraz dotore idatzita zegoelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 417. orr.

Apurka-apurka gris bihurtzen ari da tinta beltza.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 71. orr.

12 zenbakia, tinta urdinez idatzia, 49 zentimetro koadroko paper batean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 114. orr.

-Ez, ez duk odola -esan zidan-, tinta gorria duk.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 31. orr.

Pergaminozko kartazal horixka berdin-berdinak, tinta berdez idatziak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 42. orr.

Helbidearen letra irmoek, tinta bioletaz marrazturik [...] badute oraindik dirdira pittin bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 112. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tatuajeetarako hainbat tinta sorta kutsatuta egon daitezkeela ohartarazi dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Tinta injekzioz dabiltzan gailuak identifikatzeko lanean ari dira.  Berria - Gaiak   2004-10-22

Tinta usaina, papera nire behatzen artean zimurtzen da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 171. orr.

Isilik eta txukun zegoen kalea tinta-koloreko zerupean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 21. orr.

Nik neure sentipen guztiak laburbildurik ikusten nituen tinta-tantaz zipriztinduriko orri hartan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 259. orr.

Egunsentiarekin izarak jarri zizkieten gainean hilei, eta izaren zurian berehala zabaldu ziren tinta borroien moduko odol guneak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 352. orr.

Beste tinta marka salatari bat pasaportean.  Berria - Mundua   2004-04-27

Kexu agertu ziren hala ere, hiru bat tinta-urratu ageri zirela eta.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 48. orr.

Ondoan, tinta-lata batzuk, eta makina-olio ontzi pare bat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 146. orr.

Soilik bukaeran, eskuz idatzitako gehigarri bat, faxak utzi ohi duen tinta arrastoen artean doiki irakur zitekeena: muxu bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 119. orr.

Hau kartoizko kutxa bat da, barnean nire tinta flaskoa duena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 25. orr.

Egunerokoa, ordea, tinta-botila gainean puskatu aurretik bezain garbi zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 202. orr.

Liburuak, makila magikoa, pergaminoa eta luma lurrean sakabanatu ziren eta tinta-botilatxoa plasta! erori zen guztien gainera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 200. orr.

Bost langile joatekotan dira Gales-era, tinta kartuxa berritzen ikasteko.  Herria   2001-04-05

Segituan atera zuen zigilua eta tinta-tanpoia gordelekutik.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 39. orr.

Tinta-zanpagailuarekin nire txostena zigilatu eta kanpora egotzi ninduen konturatu orduko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Gaur arte hainbesterainoko tinta-ibaiak sortu eta jaitsarazi dituen jatorrizko testu polemikoaren originala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5370. orr.

Diferentzia hori aski izan da kristautasunean tinta-uholdeak sortzeko, eta odol uholdeez hobe ez mintzatzea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 224. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Ez da kapa tinta-kolore soil hau, ama nirea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 35. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Imanolek idatzitako inpresio solteak dira, boligrafo tinta desberdinez, bakoitza bere datarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 218. orr.

Gauza zitala da anhilinaren kolorea, eta Pernilek [...], buruan anhilina-tintazko dutxa hartu zuenak alegia, hiru egunez egon behar izan zuen etxean sarturik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 133. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Tinta poto ilara oso bat apal baten gainean, eta disolbakin botila pare bat, bere usain azkar bereziarekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 168. orr.

7 tintaz eginiko margolana.

Olioa, ikatz ziria, grafitoa, pastela, akuarela, tintak...  Berria - Kultura   2006-01-05

Orain, aldiz, 150 olio zein tinta, 15 litografia harri eta 77 grabatu izango ditu museoak.  Berria - Kultura   2004-08-10

8 zefalopodoek jariatzen duten isurkari iluna.

Zinegotziak, txipiroiak tintaren atzean bezala, bere burua ke hodei artean ezkutatzeko ahalmena zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 323. orr.

Hara zer prestatzen ari naizen gaur: txipiroiak tintan, baina neure ukitu originalaz, ardo zuriaz bustita.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 96. orr.

9 tinta-ontzi ik tintontzi.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lumak eta tinta (3); papera eta tinta (5); tinta beltzez (6); tinta berdez (4); tinta gorriz (10); tinta urdinez (5); tinta usaina (3)

tintaren usaina (3)

tintaz zikinduta (3)


tintaketa ik tindaketa.

tintalari iz margolaria.

Tintalari primitibo baten tauletan.  Berria - Kultura   2004-08-21


tintatu ik tindatu.

tinte iz koloregaia, tindua.

-Bekainetako tintea kendu ahal izango dut, baina bibotea...  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 92. orr.

Badauka zarauztarrak telenobeletako senar jeloskorren itxura, ile txuriak estaltzeko tintea joaten zaionean.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 33. orr.


tintero iz tintontzia.

Han egoten ginen aulkietan kikilduta, tinteroa aurrean, sala ilun hartan, tinteroa baino sala ilunago hartan.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 115. orr.

Zure gorpua nire tintero bilakatu izan dut eta bere torturen oihuak nire goi-arnasaren oihartzun.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 87. orr.


tintin 1 iz arin kolpekatzen den kristalaren, txilinaren edo kidekoen hotsa.

Orain garbi entzuten zituen ahotsak eta baita txilin baten tintina eta ate batek, irekitzean eta ixtean, ateratzen zuen kirrinka-hotsa ere.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 161. orr.

Noizik behin, ate baten kirrinka aditzen da, behien joarearen tintina, mutiko baten ahotsa, eulitzarren burrunba...  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.

Argitasun horrekin batera ekarri du freskura, eta hostoak bete zaizkit amaraunak zilarrez pintatzen dituzten tintinekin.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 67. orr.

Emakumeek txio egiten zuten katiluen tintinen artean, txoriek txoritegian bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 361. orr.

Prentsen usaina artean sudurrean, idazmakinen tintina artean belarrietan, Jimmy Herfek eskuak poltsikoan zituela City Hall Square-n so egiten zion elurra kentzen ari ziren gizon zarpailtsuei.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 463. orr.

2 tintin egin

Granada-fruituz apaindu zion jantzia, eta urrezko txilin ugariz, ibiltzerakoan tintin egin eta hotsa tenplu osoan entzun zedin.  Elizen arteko biblia   Si 45,9

Jake Silvermanek erretilua hartu zuen, han katilu batean izotz-puska batzuek tintin egiten baitzuten, eta idazmahaiaren gainean ezarri zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 417. orr.

Eskuak jaisten zituen bakoitzean, platerak tintin egiten zuen -arrazoi misteriotsuren batengatik-, eta zarata harexek iratzarria zuen Miksch.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 61. orr.

Bullockek halako ukabilkada gogorra jo zuen mahaian, ezen platerek eta edontziek tintin egin baitzuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 307. orr.

3 tintin hots (orobat tintinots g.er.)

Weasley andrearen oihuek, ohi baino ehun aldiz ozenagoek, tintin-hotsa eragiten zieten mahaiko platerei eta koilarei.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 77. orr.

Zarata batek iratzarri zuen: platerak, labanak eta sardexkak elkar jotzearen tintin hotsak edo.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 61. orr.

Berriro ere portzelana apurtuaren tintin-hotsa entzun zen; Nevillek bigarren kikara apurtu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 90. orr.

Kristalak zuraren kontra ateratzen duen moduko tintin-hots txiki bat entzun zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 172. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tintin egiten (4); tintin hots (4); tintin hotsa (4)


tintinka adlag tintin eginez.

Dominoko fitxak elkar joka, mahai gainera amorruz jaurtitako zilarrezko txanponak tintinka.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 158. orr.

Platera tintinka hasi zen ostera, eta Demba berehala desagertu zen mahai atzean, bat-batean hondora joan balitz bezala.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 62. orr.

Guztietan argi-armiarma kedartu berdina, eta, handik goitik zintzilik, beiraki ugari, zeinak dardaraz eta tintinka hasten baitira ostatuko morroia linoliozko zoru higatutik lasterka igarotzen den bakoitzean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.


tintinkari izond tintin egiten duena. ik tintinlari.

Hesterrek zetazko galtzamotzak, gerriko metaliko tintinkaria eta gerruntzea zeramatzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 460. orr.


tintinlari izond tintin egiten duena. ik tintinkari.

Nahiz eta gizakien eta aingeruen hizkuntzez hitz egin, maitasunik ez badut, brontze soinulari eta ezkila tintinlari besterik ez naiz.  Elizen arteko biblia   1 Ko 13,1


tintinots ik tintin 3.

tintontzi (orobat tinta-ontzi g.er.) iz idazteko tinta daukan ontzi txikia.

Bere mahaia eta bere kadira utzi zizkidan, eta bere luma eta bere tintontzia ekarri. Antzara-luma luze bat eta tintontzia eskaini zizkion gero.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 227. orr.

Astiro eta kontu handiz estalkia kendu zion tintontziari, luma tintatan sartu eta idazten hasi zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 8. orr.

Tintontzi txiki batean busti punta, eta hau idatzi zuen beirazko lumak: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 110. orr.

Kristalezko tintontzi zikina eta idazteko paperaren kartoizko kaxa hartu zituen apalategitik.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 80. orr.

Eta ez da falta eskolako gela bat: arbelak, idazmahaiak, tintontziak, mapa zaharrak...  Berria - Kultura   2004-03-26

Harraskan hustu tintontzi gorria eta berdea.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

luma eta tintontzia (4); tintontzia atera (3)

luma tintontzian (7); luma tintontzian busti (4)


tintorratz iz bolabumaren bola.

Boligrafoaren tintorratzaz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 54. orr.


tintura 1 iz tindua.

Erizaina, tinturazko errubia, botika kaxarekin ailegatu da, pazienteei pastillak bonboiak lez banatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 306. orr.

2 iodo tintura

Gaza esterilizatuekin eta iodo-tinturarekin.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 53. orr.

Iodo-tintura urratu eta harramazketarako, metileno-urdina eztarriko minerako, eta "bir" delakoa hazpizarretarako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 98. orr.


tio lagun bat izendatzeko deikia. ik motel2; hi 2.

-Hi, tio, hik flipa egiten al duk? -esan dio bultza duenetako batek.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 238. orr.

Tranki, tio: inork eman edo kendu ezin duen huraxe duk eta ohorerik ederrena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.

-Bale, tio, portatu haiz!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 310. orr.

'Bueno, tio'.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 88. orr.

Joder, tio!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 59. orr.

Eta esan, tio, ez al haiz konturatzen hori dena gezurra dela?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 333. orr.

"Eske dena nahastuta zegok, tio", Itsasok.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 263. orr.

-Hau duk mobida kutrea, tio! -dio batek.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 239. orr.

Hi eta ni koittadu batzuk gaituk, tio!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 44. orr.


tiobibo 1 iz zaldiko-maldikoa, karrusela. ik karrusel.

Tiobiboan jira eta bira, gora eta behera, hor doa, joan eta joan, zalditxoa.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 156. orr.

Lepotik eusten zion eta jira-biraka erabiltzen zuen, tiobiboetan balebil bezala.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 106. orr.

2 irud/hed

Gurpil zoroan, tiobibo etengabean, biraka dabilen errotatik eskua ateratzen saiatzen gara bakoitza, "hemen nago" oihukatuz bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 165. orr.

-Lasai, ez larritu -erantzun dio honek ilea eta aurpegia laztantzen dizkion bitartean-, denok gaude berdintsu, neuk ere tiobibo ederra daramat gainean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 286. orr.


tiodextro iz

1977. urtean, beste bi produkturi buruz hitz egiten hasi ziren: difenilhidantoina eta 5-tiodextro-glukosari buruz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 105. orr.


tioka adlag ‘tio’ esanez.

Hitanoa jolas gisa irakatsiko balitzaie, ez lukete tioka hitz egin beharrik izango kidetasun premia hori asetzeko.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 105. orr.


tiorba 1 iz lautearen familiako musika-tresna, bi larako multzo dituen gider luzekoa.

Orkestran bibolinak, biola, txeloa, biolonea, tiorba eta klabea daude.  Berria - Kultura   2004-07-23

D´ell Agnellok biolontxelo barrokoan eta Palombak tiorban eta baxu kontinuoan egin zuten lan.  Berria - Kultura   2004-08-07

2 tiorba-jotzaile

Pierre Hantai klabezin jotzailearekin eta Rolf Lislevand tiorba jotzailarekin ariko da Savall gaur iluntzeko 20: 00etatik aurrera, Kursaaleko ganbera aretoan.  Berria - Kultura   2004-08-10


tip 1 idazmakina jotzearen onomatopeia.

Bere idazmakinan hasi da tip tip tap tip tip...  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 28. orr.

Armando idazmakinarekin ari da lanean: tip tip tap tip tip top tip tip.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 29. orr.

2 (izen gisa)

Hara hemen nobela, tip tip tap tip top amaiezin haien arrazoia, jadanik paper multzo bihurtua.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 306. orr.


tipa iz adkor emakumea. ik tipo 7.

Tipa hura sekulako txapa sartzen ari zitzaidan.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 78. orr.

-Urde galanta, tipa hori.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 103. orr.

Ez zakiat bat, ez zakiat bat... tipa batekin zebilean liatuta, baina kontu arraro xamarra zuan bien artekoa.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 170. orr.

Aldizkari ia guztietan, sarketa bikoitzeko argazkiak ageri dira, bi tipo eta zoritxarreko tipa bat makillajez gainezka, hot dog erotiko bat gutxi gorabehera.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Tipo edo tipa normala da, horretarako entrenatua dagoena, ohitura duena, eta hori gustatzen zaiona.  Berria - Kultura   2006-03-18


tipejo iz adkor gizonezkoa.

Gezurra zirudin tipejo horiek guri ezer erakutsi behar digutenik...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 270. orr.


tipi ik ttipi.

tipifikatu, tipifika, tipifikatzen du ad zerbait tipo edo klaseetan sailkatu.

Ez du dinamita erabili, egia da, baina Anarkismoaren Errepresiorako eginiko legearen 1. Artikuluan dator tipifikatua bere delitua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 77. orr.

Luesmak nabarmendu zuen gertatutakoa argitzea ez dela bere lana, eta horregatik utzi duela gaia «jokabide hauek tipifikatzea dagokion jurisdikzioaren esku».  Berria - Euskal Herria   2004-07-15


tipifikazio iz tipifikatzea.

Tipifikazio honek ematen digu bat-bateko bertsolaritzaren eta beste diskurtso molde batzuen arteko erlazio konplexuak atzemateko aukera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 229. orr.


tipiko 1 izond zerbaiten ezaugarriak bete-betean dauzkana. (pertsonez)

Masail zurixkak ditu, ingeles tipikoen antzekoak. Txiliku ez da ilustratu ironiko tipikoa, ez die zientziaren eta zentzun modernoaren faroaren goietatik herri xehearen uste atzeratuei iseka egiten.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 40. orr.

Ezagun zuten ez zirela ez baserritarrak eta ez mendizaleak, ez behintzat ohiko mendizale tipikoak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 108. orr.

Gero, neskarekin erdizka dabilen tipoa: hau bai dela intelektual tipikoa, beti liburuez eta pelikulez hizketan, bere bixarrarekin...  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 148. orr.

Batetik, topikoekin jolasteko pronto nengoen; bestetik, ez nuen tipikoegia ere izan nahi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 144. orr.

Joanes Azatxun artzain sano eta arras tipikoa hartu eta "analisia franko egin zizkioten han: [...]”.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 38. orr.

Aro Heroikoko gizaki tipikoa gaztearekin hobeto konpara daiteke...  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 154. orr.

2 (gauzez)

Etxe tipiko zoragarri bat zen, muino baten gainaldetik herrira begira jarria.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

Pariseko kafetegi tipikoa dirudien horietako bat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 173. orr.

Iran eta Kurdistango musika tresna tipikoak.  Berria - Kultura   2006-01-06

Neskek, ohi zuten jantzi tipikoa beharrean, arropa amerikano arruntak zeramatzaten soinean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 65. orr.

Eskoziako ohial sendo eta beroa da, gizonezkoen gona tipikoak eta abar egiteko erabiltzen dena.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 108. orr.

Bukaeran sancochoa hartu dute denek, bertan prestatzen duten salda tipiko bat.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 81. orr.

Proteina tipiko bat ordena jakin batean antolaturiko ehunka aminoazido dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 210. orr.

Familia tipiko baten zorionezko potreta.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 213. orr.

Abentura film tipikoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 155. orr.

Gabilondo [...] oinarrietaraino saiatzen baitzen suntsitzen Donostia zaharraren izaera tipikoa, tradiziozkoa, klasikoa.  Askoren artean   «Rataplan» - 28. orr.

Judas, bere diru-poltsa eskuan zuela, Ebanjeliotik erabat urrunarazten duen zekenkeriaren irudi tipikoa zen tradizio monastikoan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 139. orr.

Fenomeno hau tipikoa da herrialde garatuen arteko trukeetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 64. orr.

Laburbiltzeko: ligoteo tipiko bateko baldintza guztiak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 229. orr.

Llibrekanbismoaren aldeko argumentu andana tipikoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 212. orr.

Mortero eta material zeramikoz egiten ziren erromatarren horma-egitura tipikoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 210. orr.

Laburbiltzeko: ligoteo tipiko bateko baldintza guztiak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 229. orr.

Gure Orentzero, gizajo eskazale alprojaren pantomima tipikoa da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 165. orr.

Oso tipikoa Malfoyk dena nahastu behar izatea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 100. orr.

Bainuontzia laztantzen ari zen Mercedes, bainuontziak laztantzeko erabiltzen den modu tipikoan, hau da, goitik behera eta eskumatik ezkerrera.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 74. orr.

3 desbideratze tipiko (estatistikan)

Langile batek, egunero, goizeko 08:00etan pizten badu bulegoko ordenagailua, nahikoa dugu desbideratze tipikoa zein den kalkulatzea, portaera legitimoak eta subertsiboak bereizteko.  Berria - Gaiak   2004-11-04


tipikoki adlag era tipikoan.

Expiación-ek (Atonement, ingelesez) landetxe-nobela tipikoki britainiarra dirudi.  Berria - Kultura   2004-05-26

Giza ale tipikoki gris bat ateratzen zen garbi, itsuen erreinuko begibakar ez gutxietako bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 292. orr.

Bada, gainera, mesprezuzkorik ugari, inoiz pertsonak juzkatzeko erabiliak, baina tipikokiago erabiliak, adibidez, senar-emazteak kristau dendariaren salmahaiaren aurrean geldirik ezbaian daudela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 24. orr.


tipikotasun iz tipikoa denaren nolakotasuna.

ETAren horizonte berriak ez du tipikotasunarekin zer ikusirik.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 125. orr.


tipiño ik ttipiño.

tipirri-taparra adlag nekez.

Eta tipirri-taparra irten zen kanpora, lotsatu samar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 177. orr.

Isilka, tipirri-taparra joan ziren zelaian aurrera, pixkanaka gero eta handiagoak ziren gazteluko argietara.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 308. orr.

· Borrokan ari zirela, dozenaka sorginkeria-liburu etorri zitzaizkien tipirri-taparra buru gainera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 57. orr.


tipitasun ik ttipitasun.

tipito ik ttipitto.

tipitu ik ttipitu.

tipizitate iz zuzenbidean, egitate bat egokitzea legeak adierazten duten delitu motari.

Auzmendiren abokatu Pelaezek «tipizitate printzipioa urratzea» egotzi dio, bi atalak nahasteagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28


tiple iz sopranoa.

-Kaixo, neu naiz -esan zuen kanpoan zain zegoen neskatoaren tiple ahotsak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 289. orr.

-Ni Migel naiz -erantzun zuen saguak bere tiple ahotsez-.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 8. orr.


tipo 1 iz talde edo multzo baten funtsezko aldeak biltzen dituen eredua edo banakoa.

Bertan aipatzen diren esaldiek banakoak izan behar dute, ez tipoak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 132. orr.

Adina, altuera, pisua, tipo morfologikoa, larruaren tonua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 45. orr.

Beti da interesgarria hizkuntzen tipo gramatikala jakitea.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 277. orr.

Tipo horren ezaugarri nagusiak hauek dira: ia ez dago elkarketarik, eratorketa oso gutxi erabiltzen da, flexioa gutxi garatua dago [...] eta horrenbestez, hitz ordena oso erregela zorrotzei atxikia dago.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 279. orr.

Transmutazioa: espezieak ez dira tipo aldaezinak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 287. orr.

Ikuspegi horretatik begiratuta, indibiduo bakoitza tipo esentzialaren imitazio inperfektua litzateke.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Hala gertatzen da multzokatze mota honen tipo ezaugarri batean: flexio paradigmetan, alegia.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 162. orr.

Horren arabera, espezie bakoitza tipo ideal edo unibertsal bati dagokio.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Vitruvio bera da bere burua aurkezten duena arkitektoaren tipo idealaren adibide bezala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 190. orr.

Zoologian arrak eta emeak daude, baina ez dago espeziearen tipo idealik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 83. orr.

Aizkoraz ebakitako kokotsak eta sudurrak, euskal tipo eredugarriak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 122. orr.

Mundu islamikoan zehar tipo estandar bilakatu zen komunitate-mota baten lagina.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 200. orr.

Behin eta berriro berpizten den intelektualaren tipo mesianiko hori, Menéndez Pelayotar edo krausista lehenbizi, 98tarra gero, laster faxista, demokrata konstituzionalista hurrengo, herri espainolaren arima salbatzeko bokaziokoa beti.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 67. orr.

Ohiko kontzeptuen tipologiak hertsiki lotuta daude kontzeptuon metrizazio-prozedurei, eta are zehatzago prozedura horietarako erabilitako eskalen tipoei.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 159. orr.

Begirada altxatu gabe ere neska hura ez zela nire tipoa gogoratu nuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 142. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Tenplu-tipo nagusiak, tenplu guztien kanpoko itxura mugatzen edo finkatzen dutenak, hauek dira [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1530. orr.

Esaldi-banakoa" gertaera bakarra da, behin bakarrik gertatzen den esaldia (utterance token), eta "esaldi-tipoa", antzekoak diren esaldi-banakoek osatzen duten taldea.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 166. orr.

Hizkuntza familiak eta hizkuntza tipoak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 277. orr.

Hizkuntza familia oro ez da, berez, -eskubidea duelako eta betirako-, hizkuntza tipo jakin batekoa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 277. orr.

Hizkuntza tipoa ezagutzen hasten direnean harrituta gelditzen direla esan digu irakasleak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-22

Emazteak, emazte tipoak.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 42. orr.

Gauzak garbi dituen emakume tipoa dirudizu...  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 60. orr.

Bereizketa hauen gainean karakterizatzen ditu Ortega-k arraza edo herri tipoak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 217. orr.

Bi solairurekin, hegazkinaren modelo tipoa 555 bidaiarentzakoa da, hiru klasetan banatuta (22 lehen klasean, 96 business-ean eta 437 turista klasean).  Berria - Harian   2005-01-19

Perpausa da sintagma tipo beteena.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 160. orr.

Etxe tipo bat desagertzen denean, arraza bat itzali da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 178. orr.

Horrela sortu zuen ama doilorraren literatur tipoa, ordura arte ezezaguna.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 9. orr.

Gero dago hirugarren saileko nagusi tipoa, "nagusi ez nagusia".  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 114. orr.

Horretarako, bolaluma tipoko linterna txiki bat jartzen da betazalean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 94. orr.

3 (zuzenbidean)

Izan ere, 'legez kanpoko elkartea' delako tipoa Espainiako Zigor Kodean bi ataletan banatua dago, eta oso bestelakoak dira bata eta bestea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-26

Mota horretako adierazpenak epaitzeko tipoa badagoelako: biktimak umiliatzea eta gutxiestea zigortzen duen Zigor Kodeko artikulua.  Berria - Kultura   2006-01-27

Talde armatuari laguntza ematearen zigor tipoak berriz aztertzea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Arazoak baitakartza tipo penal batean bereizketa egiteak biktimen sexuarengatik.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

Terrorismo delitua aipatzen bada, Zigor Kodeak aurreikusitako delitu tipoen aplikazio zabala onartzen delako da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-09

4 mota, klasea.

Montesinos-ek erromantizismoaren barruan tipoak bereizten ditu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 48. orr.

Lainobera tipo hauek osatzeko, haize nagi mantsoa behar du egon.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 276. orr.

Dutxa katarsi tipo bat da, etnografoek sinistu nahi ez badute ere.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 41. orr.

5 ekonomian, operazio jakin batzuetarako finkatzen den prezioa edo ehunekoa.

Esaterako, petrolioaren salneurriak igotzeak edo interes tipoak gehitzeak inbertsioan eragin txarra izan dezaketela ohartarazi du.  Berria - Ekonomia   2004-07-07

Errenta Zergako tipoen jaitsiera.  Berria - Ekonomia   2004-01-23

Hipoteka indizeen tipoak neurtzen dituen Euriborrak, bi hamarren egin zuen behera urtarrilean, eta %2,216an amaitu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-01-31

6 inprentan, letra edo ikur baten erliebea daraman metalezko pieza.

Baina hortik aurrera lan guztia letra-tipo eta tamaina berarekin idazteko joerari eutsi behar zaio (baita izenburuetan ere).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

Halaber, garai hartako letra tipoekin edozein hitz edota esaldi idatzi eta paperean etxera eramateko aukera eskaintzen du erakusketak.  Berria - Kultura   2006-03-10

7 adkor gizonezkoa. ik morroi 9; tipa.

Hamar mila tipo zeudek Hollywooden nire lekuan egon nahi luketenak.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 153. orr.

Bi tipo eta zoritxarreko tipa bat makillajez gainezka.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Hasten da hizketan [...] eta ohartzen zara zeu bezalako tipoak traba direla Lehendakariarentzat.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 80. orr.

Ablepsiak jotako tipo bat ezagutzen dut.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 99. orr.

-Tipoa ez zen ez zaharra ez gaztea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 22. orr.

Tipo hori ziniko bat da.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 74. orr.

-Eta tipo hori ez da ergela, eta ez dago burutik eginda ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 18. orr.

Tipo batengatik bi egun baino gehiago sufritzea astakeria galanta da.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 19. orr.

Emakumeak eduki ditut, borrokan egin dut tipo batzuekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 58. orr.

Ni ez nintzateke tipo horrekin fidatuko -ihardetsi zuen, zalantzarik egin gabe, zioenaz segur.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 171. orr.

Tipoa lurrean zegoen zauriturik.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 245. orr.

Ez nuen egin nahi berriro beste tipoarekin egin nuena, hirugarrenak dena ikusi baitzuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 24. orr.

Tipo bat han barruan, lurrean eserita, erretzen, eta neuri galdezka ea nola nuen izena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 98. orr.

-Horko tipo hori, gure lekua hartu duena, tranpa egiten ari da.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 84. orr.

-Hi haiz hi, tipoa -esaten genion halakoetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 89. orr.

Tipoa bere onetik aterata zegoela iruditu zait.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 224. orr.

Tipo honek zainetan zaborra baino zerbait gehiago zeukak!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 101. orr.

Tipo baten bizkar bizi naiz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 229. orr.

-Tipo bat garbitu behar duzu.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 206. orr.

Aspaldi galdu nioan arrastoa tipo hari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 151. orr.

Irrikan naukazu jostailu polit honekin lehen aldiz tipo bati tiro egiteko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 266. orr.

8 (izenondo eta izenlagunekin)

Tipo zintzoa duk, ikusiko duk.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 28. orr.

Lotsati samarra da, baina tipo ona.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 133. orr.

Tipo jatorra da baina...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 8. orr.

Idazkaria tipo handiuste samarra zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Sudurrik ez duen tipo higuingarri hori ikusten duenean.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 176. orr.

Meheegia eta urduriegia iritzi nion tipo luze ilehori hari.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 29. orr.

Tipo betaurrekoduna eta ondo orraztua.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 54. orr.

Tipo gogorra izandakoa, famak dioenez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 103. orr.

Tipo gogorrarena egin nuen berarekiko aurrez aurrekorako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 258. orr.

-Bai... lehengo tipo bera duk.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 51. orr.

Tipo metodiko, minbera, mesfidati xamar bat.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 203. orr.

Aparteko tipo bat, esaten zuten.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 19. orr.

Hitz pare batean edonork ulertzeko, tipo enrollatua zela esango nuke.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 86. orr.

Inixio euskarazko tipo mohikano elezakar bat da, eta itota bizi da hainbeste idiota elebakar eta elebidun izeneko belarrimotzekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 139. orr.

9 (hitz elkartuetan)

Ez Arrietarena, banekien-eta zer tipo-mota zen emakumeekin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 192. orr.

10 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Udaberri hartan tipo xelebre andana ederra ezagutzeko parada izan nuen Maximilian plazan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskarazko tipo (3); horrelako tipo (3); izeneko tipo bat (3); jantzitako tipo (7); lehengo tipo (3); letra tipo (3)

tipo arraroa (3); tipo atsegina (5); tipo bat etorri (3); tipo bat zegoen (3); tipo bera (4); tipo berezia (3); tipo bikaina (3); tipo bitxia (6); tipo bizardun (3); tipo gaiztoa (3); tipo gogor (3); tipo gogorra (6); tipo jatorra (18); tipo jatorra da (8); tipo luze (3); tipo majoa (3); tipo mehe (5); tipo mehe bat (3); tipo ondo orraztuak (3); tipo penal (4); tipo xelebre (4); tipo xelebrea (3)

bakeroetako tipoak (4); egunkariko tipoak (4)


tipografia 1 iz inprenta-letren bidez inprimatzeko tekniken multzoa.

Ordurako baziren ehun urte Gutenbergek karaktere higikorretako inprenta asmatu zuenetik, eta tipografia deituriko teknika hura aski aurreratua eta zabaldua zegoen liburuak era nahikoa errazean egiteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 53. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat tipografi) ik tipografiko.

Gogoan ditut haren koaderno koadrikulatuak, [...] tipografia-ikur bitxiak eta intsektu-letra hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 44. orr.

Letrak eta tipografi zeinuak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 20. orr.

3 testu jakin bat inprimatua dagoen era.

Hizkuntza idatziaren errealitate fisikoa grafiak ematen digu, eta tipografia dugu jolasteko lehen eremua: hizkien neurriak, koloreak, formak, tokiak... publizitateak ondotxo dakien moduan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 15. orr.

Bestelako tipografiaz idatzita daude ipuin horiek, eta atal bakoitzaren hasieran kokatuak.  Berria - Kultura   2004-10-23

Gogoko ditut hareazko erlojuak, mapak, XVIII. mendeko tipografia, etimologiak, kafearen zaporea eta Stevensonen prosa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 187. orr.

Iragarkia probintziako administrazioaren tipografian inprimatu zutela jakin zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 26. orr.


tipografiatu izond inprimatu.

Orriak higatuak eta baldan tipografiatuak iruditu zitzaizkidan, bi zutabetan inprimaturik, biblia baten tankeran.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 238. orr.


tipografiko izond tipografiarena, tipografiari dagokiona. ik tipografia 2.

Letra eta zenbakiez gain, gainerako sinbolo tipografikoak ere aukeran ditu hitz laburtzaileak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 182. orr.

Hala doaz, akats tipografikoetatik harago, bata bestearen atzetik, hutsa hutsaren orpotik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 149. orr.

Akats tipografiko batzuk badaude, hogei euro inguru balio duen liburu batean barkaezinak direnak, nire ustez.  Berria - Kultura   2004-03-20

Baita egilearen okerra edo oker tipografikoa zuzentzen dudanean ere.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 289. orr.

Nahikoa litzateke proba tipografiko batzuk arreta profesionalaz begiratzen egotea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 203. orr.

Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin [...]?  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Kaligramak eta jolas tipografikoak gure analisitik kanpo utzi ditugu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 247. orr.

"Nok" musika taldearen disko batek Dbkatuak du izenburua, non hieroglifiko tipografikoak hitz betearen ezkutuko hitz zatia agerian uzten duen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

akats tipografiko (3)


tipografo 1 iz tipografian lan egiten duen pertsona.

Tipografo bat zirudien beti liburuen gainean makurtua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 13. orr.

Barchini paper-saltzaile eta tipografo zaharrak bost ordu eman zituen moldiztatzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 291. orr.

L'Intransigeanten dihardut, tipografoa naiz lanbidez.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 63. orr.

Hawthornek Oh idazten bazuen, tipografoak beti jarriko zuen O.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 149. orr.

Tipografo on batek estenografian jakin beharra dauka.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 64. orr.

2 (izenondo gisa)

Moldiztegi kontuetarako teknikari "tipografo" on pare bat bazeukaagu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 77. orr.


tipologia 1 iz zientzia baten aztergaian bereizten diren moten azterketa eta sailkapena.

Aukera horiek guztiak, eta kameratik filmagairako distantziaren eta filmagai horren itxurazko tamainaren arteko lotura ere azaltzeko tipologia bat prestatu da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 146. orr.

Teoria zientifikoen arteko erlazioen tipologia ezartzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 161. orr.

Orotariko sistema fonologiko unibertsala hizkuntzetan gertatzen diren sistemen tipologiatzat ulertu behar da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 157. orr.

Genero horrek pertsonaien tipologia jakin bat, gertakizun multzo bat eta estilo zehatz bat du ezaugarri.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 15. orr.

Gaur egun, ohiko kontzeptuen tipologiak hertsiki lotuta daude kontzeptuon metrizazio-prozedurei.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 159. orr.

Helburu hori kontuan hartuta, atsegin estetikoaren teorien balio handiko tipologia bat definitzen ahalegintzen da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 281. orr.

Gure tipologiaren arabera, denboran zehar aurkezten diren irudiek [...] baizik ez dute berez denborazko existentziarik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 155. orr.

2 tipo ezaugarri jakina.

Tipologia jakin bateko belardiei lotutako "maillo" izena askoz ere ugariagoa da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 230. orr.

Halako tipologia duten pertsonei ez zaizkie gustatzen barruan sugeak dauzkaten pilotak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 50. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Arestian bezala, hiztun tipologiaren arabera erabateko aldaketa dute datu horiek.  Berria - Kultura   2006-04-29

Erritmo-tipologiari buruzko auziak auzi, agerikoa da euskarak silaba-egitura ona duela.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 46. orr.


tipologiko izond tipologiarena, tipologiari dagokiona.

Euskal atsotitzen eta georgierazkoen arteko sailkapen tipologikoa egin dut.  Berria - Kultura   2006-01-04

Patricia Donegan-ek bokal-harmonien sorrera hizkuntzen aldaketa tipologikoarekin lotzen du.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 61. orr.

Euskaraz diptongo emankorrenak eta zabalduenak beheranzkoak izatea ez da txantxetako erregulartasuna, eta ziurrenik uste baino gehiago esango liguke ikerbide horrek hizkuntzaren historia tipologikoaz,  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 104. orr.


tipologikoki adlag tipologiaren aldetik.

Hizkuntzak tipologikoki oso antzekoak dira, hori begi-bistakoa da.  Berria - Kultura   2006-01-04


tipotu, tipo(tu), tipotzen da/du ad tipifikatu.

Gero atipika, atipika horrek erran nahi luke "ez zira tipotua"!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 162. orr.


tippitu ik ttipitu.

tipula 1 iz baratxuriaren familiako baratze landarea, geruzetan eraturiko erraboila jateko ona duena (Allium cepa); landare horren erraboila, sukaldaritzan erabiltzen dena.

Bertan, lore-sailak eta neguko barazkiak -azaloreak, patatak, erremolatxak, zerbak, tipulak- ikus daitezke. Hango saski batean tipularen berniz urrekara pizten zen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

Urdaiazpikoa eta tipula txikitu ditut.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 172. orr.

Kontserbako atuna oso goxoa gelditzen zen tipula pixka batekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 268. orr.

Patatak zuritu eta zatitu, tipularekin frijitu, arrautzak irabiatu, dena nahastu, tortilla egin...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 189. orr.

-Ardoa, urdai-zopa, eta arrautzak tipularekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 29. orr.

-Dena dela, baraualdiaren ostean ezin, bada, tipula bat jan! oilasko bana jan genuen, ogiarekin, tipulekin, perrexilarekin, luzokerrekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 41. orr.

Atari sarreran tipulazko opilak saltzen ari zen neska bat.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 160. orr.

Tipula bezalakoak gara: geruza bat kendu eta beste bat agertzen da.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 229. orr.

2 (izenondoekin)

Arto frijitua tipula berriekin eta gurinarekin.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 144. orr.

Gainean patatak, arbiak, azenarioak, tipula zuriak lerrokatzen zituen launaka, piramideak osatuz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 240. orr.

Baba egosiak, tipula gordinak eta pepinoak ozpinetan ipintzen zituzten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 49. orr.

Haren ahoari tipula egosiaren usaina zerion.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 139. orr.

Tipula frijituaren usain sarkorra.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 131. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tipula xerrak pikatu berriak zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 131. orr.

Han ari ziren egosten apioa eta azenarioa tipula-geruzaren gainean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 182. orr.

Plater batean ogi-xerrak ekarri zituen, paprika eta tipula zati finez lagunduta.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 257. orr.

Fideo gisako tipula zatiak eginez.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 157. orr.

Soldaduaren zaku mailatua zopa urtsua eta tipula-buru biguna dituela.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 61. orr.

Ruche jaunak hatz batez seinalatu zuen paretatik zintzilik zegoen tipula-korda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

Léak, automatikoki hari heldu, eta tipula mordo bat bereizi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

Atzera eragiten dizun tipula kiratsa hedatzen da jangela osoan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 116. orr.

Urrunago, uraza, tipula, porru eta apio ildoek berunezko soldaduen desfile bat ematen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

4 erraboila.

Hirusta handi baten antzekoa du hostoa, lurpeko tipula txiki-txiki batetik ernetzen dena.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.

5 asta-tipula ik astatipula.
6 tipula negar negar faltsua.

Zeren nahikunde garbi ororen, sentimendu garbi ororen, idealen, eginbeharraren, begirunearen, lotsaren traba "gizatiar" guztia botaz, bizitza horrela -horren basaki- "sinplifikatzera" behartzen zarenean, orduan ezerk ez dizu higuin eta narda gehiago eragiten kontzientziaren hozkadak baino: tipula negarrak!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 59. orr.

7 tipula-paper oso paper fina eta arina, ikatz paperekin kopiak egiteko erabiltzen zena.

Silvio legelaria zen, baina filosofia-tratatu bat idazten ari zen tipula-paperezko orri ñimiñotan eta garraio- eta aduana-enpresa batean enplegaturik zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 171. orr.

Ikuskizunak, hortaz, trinkotasuna zuen eskas, tipula-papera gaineratu dioten pintura-lan inpresionista batean bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 318. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tipula jiteko (3); tipula txiki (3)


tipulano iz

Kuidadito pintura harrotu kablea kentzean, ederki, ikasten ari dira gainera tipulano hok, gogorra izanen litzateke denak bertan zamaketari gelditzea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 179. orr.

Hik irakats iezadak nola funtzionatzen duen eta neure gain bertze guztia, hi lasai, bihar tipulanoek grebarekin bat egin edo ez Catharina Nauwelaerts-ek beste garabiren bat bilatu beharko duen bezalaxe egiten diat zin ez dutela inoiz harrapatuko multikopista hori.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 195. orr.

Sinetsi egiten diot sekula entzun dudan erdararik ilunena egiten duen gizon honi, miseria erakusten dute tipulano hok solasean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 189. orr.


tipulatx iz erraboilak baratxuriak bezala multzokatuak dituen tipula mota lore-morea, janariak ontzeko erabiltzen dena (Allium ascalonicum). ik tipulin.

Barrukien pabiloiaren kanpoko postuetan luze, ezkai, izpiliku, baratxuri eta tipulatx landak hedatzen zirela zirudien. Bi tipulatx xerratan moztu -malkorik isuri gabe oraingoan ere-, basobete olioa eltzera bota, eta sua egokitu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 48. orr.

Eltzean, urtu gabe zeuden oraindik tipulatxak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 183. orr.

Arroza bota, eta olioarekin eta tipulatxekin nahasi zuen Ruche jaunak, harik eta arrozaleak zeharrargi gelditu ziren arte.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 185. orr.


tipulatxo iz tipula txikia.

Ederki etorriko litzaioke jorraketa bat baratzeari, eta belar gaiztoa sortzen duten tipulatxo ahalik eta gehien bertatik kentzea.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.

Mutur batean gaizkataren masailak eta kartilagoak sartu, beste batean arto beltzezko ahia, eta onddoak tipulatxoekin, eta arrain-hazi gozatuak, eta garunak, eta hik dakian hori guztia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 438. orr.


tipulaxka iz tipulatxoa.

Trukean aritzen zirenek, berriz, zoritxarreko tipulaxka bategatik bi ogi xerra eskatzen zituzten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 117. orr.


tipuleta iz

Norbaitek poto horrexetan ezarririko pipermin edo pepinotxo edo tipuleta-ur ozpindua.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 96. orr.


tipulin iz tipulatxa.

Ile-apaindegiko laguntzailea, tipulina ogi tartean eta errefau sorta bat gosaltzen zuena goizero. Katilu bat arroz egosi, katilu bat babarrun beltz egosi, tomate gordin zatitxoak erantsi eta tipulin txikituarekin, piperbeltzarekin, olioarekin eta gatzarekin maneatu.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 11. orr.


tipus-tapas 1 adlag bat-batean.

Doi bat kraskatua zen, bainan gutienik ustean, tipus tapas utzi du mundu hau.  Herria   2003-11-20

Tipus tapas eritasun labur batek joan du nehor gauza horren beha ez zagolarik.  Herria   2001-05-10

Ez ote nizkion bada, nik ere, Emmari, tipust-tapast, ele nahasiak erranen? ez ote ninduen zoro batentzat hartuko?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 182. orr.

2 tipus-tapasean (orobat tipus-tapastean) adlag

Tipus tapasean, heriotzeak ereman du gizon erne eta langile hori.  Herria   2001-10-11

Nihaur gauaz bezala, garaitu ezin itxura zeukan gizon puskak mundu hau utzi behar zuen, adioen banatzeko astirik gabe, tipus-tapasean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 97. orr.

Ez dezaket burutik ken, oraindik ere lo dagidan bakarretan, burdinbideetako tren erroten zarata kaskoan oihar, tipus-tapasean iratzartzen naizela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 122. orr.

Pena zuen: alabaina Seinan bat ere potretik gabe hil zen, tipus-tapasean, aste bat zuela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 149. orr.

Tipus-tapastean elkarrekilako loturak hautsi zituzten, eta haserrearen haserrez, Anitak lekuak hustu zituen etxetik, hirira joateko.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 31. orr.

3 tipus-tapez (orobat tipustapez) adlag

Ta gero, nolaz zitekeen ere hori, delako neskak funts horretan uztea, tipus-tapez deliberaturik beste norabait joan behar zuela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 67. orr.

Erabakia tipustapez bezala hartua izan dela, hortakoak direnekin behar bezala mintzatu gabe.  Herria   2003-05-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tipus tapas (5); tipus tapasean (9)


tipustapan adlag tipus-tapas.

Eta tipustapan, erromatarkeriatan murbilduta zure esanari entzungor egiten diola uste duzun ikasle saiatuak, berbarako, ohartxo hau luzatzen dizu: [...].  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 144. orr.


tira egin 1 du ad tiratu.

Harryk tira egin zion sokari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 324. orr.

Urik ez genuela erabiliko eta komuneko kateari ez geniola tira egingo erabaki genuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 103. orr.

Makurtu eta tranpolaren zirgiloari tira egin zion, eta tranpola altxatu eta zabaldu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 249. orr.

Erreserbako depositua zabaltzeko ordua denez, palankari tira egiten diot.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 121. orr.

Bere ezkerreko belarriari heldu eta tira egin zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 114. orr.

Zalgurdi haietako bakoitzari zaldi ikusezin batek tira egiten zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 74. orr.

Ezkaratzera iritsi baino lehen, gerrikoa askatu eta beherantz tira egiten nien prakei.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 17. orr.

Besotik tira egiten zidan asaldatuta, eta esaten zidan: azkar, Garibaldi.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 233. orr.

-Arre, hezur pila hori! -oihu egin zuen Gusek, bridetatik tira eginez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 78. orr.

Orduan, jantzietatik tira egiten ziotela nabaritu zuen atzean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 165. orr.

Makinaren entxufea ez dela atera behar kabletik tira eginez.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 40. orr.

Ez egiok tira kanpora irten arte, bestela odolez beteko duk autoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 462. orr.

Zenbait haritatik egin behar izan diat tira hori horrela zela emateko -irribarre laburra egin zion Imanoli.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 231. orr.

Maistra Jonesek eskutik heldu eta barrura sartu zuen tira eginda.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 331. orr.

2 irud/hed

Mirarik tira egiten zion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 116. orr.

Gogoak tira egiten zion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 24. orr.

«Tira egin dezatela haritik», esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

Mihitik tira egin beharko zion, itzulinguruka ibili gabe, ea nondik jotzen zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 232. orr.

Neska sikuagorik!, mingainetik tira eta tira eginda ere, ezer gutxi ateratzen dio.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 109. orr.

Oroimenetik tira eginda idazten duzula dirudi...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 366. orr.

Filmaren urrats guztiek dute, agerian, sormenetik tira egiteko zuzendariaren nahi eta borondate hori.  Berria - Kultura   2004-12-28

Txikizkako salmentak %1,5 hazi ziren irailean, eta kontsumitzaileen gastuak ekonomiatik tira egiteko indartsu jarraitzen duela erakutsi zuen.  Berria - Ekonomia   2004-11-11

Dejadetara korrika abiatzerakoan ez ote zion muskuluak tira egingo zen Ruizen beste zalantza, baina proba egin zuten eta ez zuen oinazerik izan.  Berria - Kirola   2004-04-07

3 (irud/hed, pipa eta kidekoei)

Pipa ateratzen du lan-jantziko poltsikotik, estalkia ireki, tabakoa ontzixkan sakatu, eta tira egiten dio isiotu gabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 158. orr.

Zigarroari tira egitean ohartu da aspaldi margotu barik dauzkala azkazalak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 42. orr.

4 (adizlagunekin)

Gogor tira eginda, ezpata distiratsua atera zuen basiliskoaren aho-sabaitik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 269. orr.

Fraideak, arian ezarian, indarka tira egiten du liburutik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 129. orr.

Indarrez tira eginda gorbata beltza kendu eta poltsikoan sartu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 166. orr.

Soka bukatzen zenean, tira egiten zuen poliki-poliki gora.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ateari tira (5); ateari tira egin (3); atzera tira (5); atzera tira eginez (3); behera tira (3); belarritik tira (4); belarritik tira egin (3); beregana tira (3); besotik tira (6); besotik tira egin (4)

ekonomiatik tira (4); eskutik tira (6); gogor tira (7); gogor tira egin (4); haritik tira (4); heldu eta tira (5)

iletik tira (5); iletik tira egin (3); indarrez tira (3); isatsetik tira (5); isatsetik tira egiten (3); kateari tira (3); katetik tira (3)

oinetatik tira (3); orgari tira (3); sokari tira (8); sokatik tira (5)

tira egin (143); tira eginda (12); tira eginez (28); tira egingo (13); tira egitea (6); tira egitean (3); tira egiteko (17); tira egiten (61); tira egitera (3)


tira egite iz tiratzea.

Behin eta berriz errepikatzen ziren bateko eta besteko tira egite horiek, maitasun irakinaren adierazpenekin eta eguneroko txikikerien kontaketarekin batera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 128. orr.


tira1 1 solasaldiaren harian, amore ematen dela-edo adierazteko erabiltzen den hitza.

-Tira, ondo da -esan zuen Peterrek, proposamena kortesiagatik baino egin ez balio legez.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 211. orr.

Tira, baina nik ez nuen horrelakorik gogoan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 91. orr.

Arratseko laztanketak, tira, baina goizaldekoak jasanezinak egiten zaizkit.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 136. orr.

Tira, zer egingo zaio.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 118. orr.

-Tira, hantxe izango naiz -esan zuen emakumeak-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 27. orr.

-Tira -Ramirok hasperen egin zuen lasaituta balego bezala-, baina ez esan aukera hori kontuan hartu beharrekoa ez zenik.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 76. orr.

-Tira, hirekin ez nian arazo handirik izan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 22. orr.

-Tira! -deiadar egin zuen osaba Vernonek, amorruz esatariari begira-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 29. orr.

Tira, ez gara milaka eta milaka urtez ariko horren inguruan jirabiraka.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 191. orr.

-Edo, tira, berde ilunak bai gutxienez.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 101. orr.

-Jakina, oso kontu zirraragarria duk eta, baina... tira, ez zekiat.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 100. orr.

Ez daukat intentziorik, tira nik... nik... hau ba, badakizu ez dut erlazio bat nahi -isilune bat-.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 28. orr.

-Nahiago dut zutik egon, baina, tira, eseriko naiz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 122. orr.

Hori asko erratea da, baina tira, demagun lortzen dugula.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 266. orr.

Ate-joka ez zitzaidan behintzat inor etorri eta tira; dena dela, nik ezin ulertu zergatik tematzen zen Ivy.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 43. orr.

Supermerkatuko erosketak etxera eurek ekarri beharrean morroi bati enkargatzea euro pare baten truke... tira; baina etxeko lanak egiteko neskame bat kontratatzeraino ailegatzea...  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 33. orr.

-Tira, azkena.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 7. orr.

2 (adostasunik eza-edo adieraziz, askotan errepikaturik).

-Tira, tira, Putzu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 106. orr.

Eta kontsumitzailea errege dela... tira, ederrak mitoak, hauek ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 81. orr.

-Tira, tira, Julen, ez eizak gauzak euren onetik atara -arranguratu zen-.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 109. orr.

-Tira, tira, beste batek ez dik kalterik egingo.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 112. orr.

-Tira, tira, Joxerra, guk ederki egiten diagu euskaraz.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 110. orr.

-Tira, tira, Malfoy -esan zion Snapek ezpainak estututa, nahiz eta ezin izan zuen ezkutatu irribarretxo bat-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 224. orr.

-Tira, tira! -erantzun zion Alcide Jolivetek barrez-.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 263. orr.

-Tira, tira, emakumea, horrelakorik bururatzea ere!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 83. orr.

3 (norbait zerbait egitera bultzatzeko)

-Tira, segi, belarriak tente dauzkat.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 15. orr.

-Tira, Andres, bota ezak bat! -animatu ninduen Amanciok.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 19. orr.

-Tira, ireki ezak papera -esan dio.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 140. orr.

-Tira, zoaz dutxa bero bat hartzera, on egingo dizu eta.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 26. orr.

Tira, esadazu zure familiaren berri.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 199. orr.

Baina, tira, alda dezagun postura.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 92. orr.

-Tira, mugi, mugi, zuk hirugiharra zaintzea nahi dut.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 23. orr.

-Tira gazteak, mintza gaitezen garden eta gordin!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 36. orr.

Tira, garçon, ateraizkiguk bi maltazko whisky erdi, txintxoa haiz eta...  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 107. orr.

Tira, Tommy, ez ezak whiskya pontxea bezala edan: hustu edontzia!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 112. orr.

-Tira, segi aurrera, non den baldin badakizu, behintzat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 22. orr.

Tira ba -esan zuen Ignatius Gallaherrek alai-, egin dezagun topa gure alde, eta garai zaharren eta lagun zaharren alde.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 109. orr.

Onartuko dugu honen guztiaren arrazoia nekea izan dela, ahalmenen itsualdi iragankor bat, tira, ahantzi dezagun arazo hau.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 109. orr.

-Etorri zaitez gurekin barrura, tira, momentutxo bat bakarrik -esan zioten.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 168. orr.

-Tira, tira, denok formatzera bandera jasotzeko!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 121. orr.


tira2 iz eskari edo salmenta handia.

Holako bizitegiek badutela tira handia.  Herria   2002-10-10

Tira handia ba omen du Espainia behere hortarat.  Herria   2001-02-01

Ordukoz, bertzalde, neskek izeba Milagrosen ziztor kilometrikoek baino tira handiagoa egiten ziguten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 133. orr.

Aurten tira handiena ukan duten liburu berrietan, Joseba Sarrionandiaren "Kolosala izango da", Imanol Lazcano bertsulariak bere biziko harat-hunatez idatzi duena eta Bernardo Atxaga-k jalgi duena, "Soinujoilearen semea".  Herria   2003-12-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tira gutiago (5); tira handia (3)


tira3 1 iz zerrenda.

Bainujantziaren tirak bularraren azpiraino jaisten ditu aurrena, eta txilborreraino geroxeago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 63. orr.

Etiketaz jantzita zihoazen hirurak, txalekodun trajeaz gizaseme biak eta sorbaldak agerian uzten zituen tiretako soineko urdinaz Mentxu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 138. orr.

2 komiki tira

Bertsolaria da graffitigilea, komikigilea, komiki-tirak egiten dituena, kantautorea, sermoilaria, egunkarietako zutabegilea...  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 31. orr.

Badira euskal komiki-egile ezagunak, badira egunkari zein aldizkarietan aldiro euskaraz argitaratzen diren komiki-tirak ere, badira komiki-pertsonaia ezagunak, bada argitaletxe espezializaturik ere.  Berria - Kultura   2006-03-14

Komikigintzaren eremuan sarri gertatu bezala, (herri -) prentsako komiki-tiratik libururanzko jauzia egin du komiki-pertsonaia batek, Otsobeltzek.  Berria - Kultura   2006-03-14

Ostatu aunitzetan bezeroen eskura egoten diren horietariko bat hartu, eta kirol orrialdeak eta bukaerako komiki-tira bistatu bai Charlyk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 209. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

komiki tirak (3)


tira4 ik tiratu 10.

tirabida ik tirabira.

tirabide iz jaurtitzeko bidea.

Karmenek pozez zoraturik ematen zuen, eta hark ere, mauserra kargatu, eta, Amancio aurrez aurre tirabidean zuela, burlaizez esan zion.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 36. orr.

Alde batera baztertu zen, eta Fructuoso eta biok geratu ginen aurrez aurre, ni haren tirabidean.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 21. orr.


tirabike iz habaila.

Edo zelai oparoan elkar goxatzen ari ziren bikoteak tirabikearekin izorratzen zituztenekoak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 40. orr.


tirabira (orobat tira-bira g.er., tirabida g.er.) 1 iz pl auzi edo eztabaida baten inguruan aurkarien artean gertatzen diren gorabeherak edo liskarrak.

Gobernuan berean izan dira tirabira batzu, ahal bezala estali nahi ukan dituztenak.  Herria   2005-11-10

Zer dira zure barne-borroka eta tirabira horiek?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 92. orr.

Bi borondate horien artean, tirabirak, abenikoa nahiz talka izan daitezke.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.

Etengabeak ziren Elizaren eta Inperioaren arteko tirabirak, lurralde errebindikazioak zirela medio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 23. orr.

Cazi-askeva, militarren arteko tirabira guztien epailea, emirra kanpoan dagoenean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 259. orr.

Ordena barruko tirabirak isildu nahi ziren horrela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 52. orr.

Settembrini humanistaren eta Naphtha jesuita-juduaren arteko tirabira politiko, teologiko eta metafisikoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 57. orr.

Baroja-ren tirabirak Urquijo-rekin Lhande-ren plagio baten kontura.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 247. orr.

Hitzarmen hori tirabira latzen sortzaile izan da Indiako eta Pakistango gobernuen artean.  Berria - Mundua   2004-07-16

Tirabira eta eztabaida biziak zeuden euskalkien eta euskaldunen artean: norberarena zen on bakarra, eta auzokoena erabat txarra.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 56. orr.

Sarasolareneko borroka eta tirabira horiek denak gertatzen ari zirela han ibiliko nintzen ni, eta ezertaz jabetu ez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 92. orr.

Kikek bereziki gogoratzen ditu kanpaldi hartan Guardia Zibilarekin izandako tirabirak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 68. orr.

Enrike, berriz, bakarrik zegoen, Compañía Vascongada de Segurosekoekin tirabiretan, erretiro aurreratua edo elbarritasun osozkoa lortu ezinik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 143. orr.

Horren ondorioz merkataritza-soberakin aski handia sortzen da, beste bi eremu handiekiko harremanetan tirabira etengabeen sorburu dena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 66. orr.

Zurrumurrua dabil-eta tirabirak sortu ote diren Londresen eta Pekinen artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 460. orr.

Ni prest nagok tirabirak ahantzi eta berriz adiskidetzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 299. orr.

Euskalkien inguruko tirabira eta eztabaida antzuak salatzea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 73. orr.

Beharbada, tirabira gehiegi zegok gizakien bihotzean, grina gehiegi, mendeku gogo gehiegi.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 198. orr.

Ahmed Kureiak atzo ukatu zuen PANeko presidente Jasser Arafatekin tirabirarik edota desadostasunik duela Egiptok PANi egindako eskaeren inguruan.  Berria - Mundua   2004-06-22

2 (singularrean)

Beste gizon batekin tirabira izan duela?  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 81. orr.

Funtsean, ez zen ordukoa beren arteko tirabira.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 66. orr.

Bitartean tirabira dago Nigeriako agintarien artean.  Berria - Gaiak   2006-02-10

Gutun honetan garbi agertzen da tirabira pobretasunean irauteko Inesen aukeraren eta Gregorio IX. Aita santuaren jarreraren artean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1173. orr.

Hamar egun zentzumenen tirabira hura konpontzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 184. orr.

Bi jarrera ezberdin hauen arteko tirabiraren ondorioa zein izan daitekeen ez dago jakiterik.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Beste jarrera politiko bat hartu behar izan zuen, Italia banatzen zuten bi indar haien arteko tirabiraren erdian.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 12. orr.

Tirabira hori areagotu egin zuen komunikazio ekumenikoetarako gune gisara mundu islamikoaren garrantzia pizteak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 198. orr.

Zeruaren eta itsasoaren arteko kolore-apustu eta ñabardura gris-urdin amaigabeen tirabira lausoan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 106. orr.

Gero, tirabiran indarka, ezpatak trukatzen dituzte, eta hamletek laertes zauritzen du.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 225. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bi herrialde hauek independentzia eskuratu zutenetik (1947) etengabeko tirabira iturri izan da Kaxmirko lurraldea.  Berria - Mundua   2004-09-07

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Nik ez diat traturik egiten munduarekin, ez nabilek tratu-tirabiran inola ere nik ezagutu dudan eta nire bizitzatik kanpo utzi dudan munduarekin.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 116. orr.

Ateon atzean aurki litekeenak arriskua luke, esate baterako, arraza-tirabirak areagotzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 158. orr.

Ezin zuen ezer egin pertzepzio-tirabira hori gelditzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 184. orr.

Sei hilabeteko eztabaiden ondoren eta hainbat barne tirabira igarota, Aberri Batzarrak ezustekorik gabe onartu zuen Euzkadi Buru Batzar berria.  Berria - Euskal Herria   2004-02-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bien arteko tirabira (3); borroka eta tirabira (3); tirabira asko (8); tirabira handiak (3); tirabira izan (5); tirabira latzak (3); tirabira sortu (4); tirabira ugari (5); tirabira ugari izan (3)

barne tirabirak (5); barruko tirabirak (4); bien arteko tirabirak (3); izan diren tirabirak (3); izandako tirabirak (6); sortutako tirabirak (4)

tirabirak direla eta (4); tirabirak eragin (8); tirabirak eragin dituzte (3); tirabirak izan (9); tirabirak konpontzeko (4); tirabirak sortu (8)

tirabiraren erdian (3)

tirabiren ondorioz (4); tirabiren ostean (3)


tirabiraka 1 adlag tirabiran.

Bi bide horien aukera egunero izango du Chavezek buruan tirabiraka.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 130. orr.

2 tira eta bira.

Burkoei tirabiraka ibili baitzara, jira eta bira, orain hurreneko bost minutuotan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 186. orr.


tirabiratsu izond tirabirez betea.

Hain negoziazio tirabiratsuen ostean, badirudi gauzak bere onera datozela.  Berria - Euskal Herria   2004-09-19

Saakashvili agintera heldu zenetik, ordea, harreman tirabiratsua izan da Georgiaren eta Adjariaren artekoa.  Berria - Mundua   2004-06-20

Mahaian giro tirabiratsua izaten da normalean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 93. orr.

Petrolioagatik sortu zen borrokaren emaitzek egoera politiko tirabiratsua eragin zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 198. orr.

Bien arteko harremanak betidanik tirabiratsuak izan ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 102. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

harreman tirabiratsua (3)


tirada 1 iz argitaraldi baten ale kopurua.

Azkenean, kaleratzeko data gisa abuztuaren 23a hautaturik, bost mila aletako tirada egitea erabaki du Gómezek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 157. orr.

United Artists konpainiak eskela eta guzti argitaratu zion tirada handieneko egunkarietan.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 53. orr.

Oso mantso hasi zen liburu horren bizitza, eta, gaia dela medio asko saltzekoa ez zen arren, txakalaldirik gabe egin du bere bidea hogei urteotan, hasierako 4.000 aleko tirada erraldoia iraungitzeraino.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 120. orr.

Tamalgarria zen ikustea zenbait narrazio bikain ahanzturaren basamortuan galdurik geratzen zirela, saria irabazi ostean tirada urriko eta banaketa eskaseko edizio ziztrin batean argitaratuak izan zirelako.  Berria - Kultura   2004-11-13

Tirada motza da eta benetan gustatuko litzaiguke berriro argitaratu behar izatea.  Berria - Kultura   2004-09-10

Liburua, hasieran, tirada txikikoa zen, baina kritikak men egin zion, Hendricks-ek argitaratzen duen liburu guztiei bezala, eta bigarren edizioa atera behar izan zuten.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 42. orr.

Argitaletxeek tirada txiki eta garestiak ateratzen zituzten aurrena, eta handik gutxira, paperback-en egindako edizio ekonomiko eta handiagoak.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Zenbat aleko tirada egingo duzun erabakitzea musean jokatzea bezala da.  Berria - Kultura   2006-04-14

2 tiraldia.

Hrabal inspirazioa noiz ailegatu zain egoten zen, eta ailegatzen zitzaionean kontzientziak gidatzen zion luma, tirada batean idazteko.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 11. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aleko tirada (17); aleko tirada egin (3); mila aleko tirada (4)


tiradera (215 agerraldi, 70 liburu eta 12 artikulutan) 1 iz armairuetan-eta, bere erako zuloan sar eta atera daitekeen kutxatila modukoa, gauzakiak gordetzeko erabiltzen dena. ik kaxoi.

Tiradera ireki eta paperez betea zegoela ikusi zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 282. orr.

Ausartuko ote nintzateke tiradera guztiak irekitzera, paper guztiak irakurtzera eta zirrikituak miatzera [...]?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 49. orr.

Mahaitxoaren beheko tiradera zabaldu eta gutunazal handi bat atera nuen elastikoen azpitik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 125. orr.

Altzariaren eskuineko lehenengo tiraderatik gutun multzo eta paper sorta bat hartu behar nituen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 165. orr.

Arasako tiradera hutsik ageri zen haren atzean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 38. orr.

Idazmahaiko tiradera bat zabaldu eta gutunazal ireki bat atera zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 40. orr.

Mahai txikiaren aurrean eseri zen; tiradera atera, belaunen gainean jarri, eta hustu egin zuen ardura handiz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 303. orr.

Bere idatziak mahaiko tiraderan gordetzen hasi zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 194. orr.

Apaintze-mahaiko tiraderan sartu zituen bi flaskotxoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 172. orr.

Pistola tiraderatik atera eta poltsikoan gorde zuen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 123. orr.

Apain-mahaiaren tiraderan, mila eta hamar mila woneko billeteak utziak zituen, eta txanponak ere bai.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 45. orr.

Galtzerdiak eta kuleroak pilatzen diren lehen tiraderan bilatzen duzu kamiseta gorri zaharra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 68. orr.

Tiraderaren hondoan begiratzeko ideia izan zuen [...]; eta han, otoitz liburuaren eta Ametsen giltzaren artean, bilatzen ari zena aurkitu zuen, ohar guztiz konprometigarriak, paper grisezko zorro soil batek baizik babesten ez zituenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 304. orr.

Laster konturatu zen tentelkeria zela laurogeita hamabost mila libera komodaren tiraderan lotan uztea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Azken mende laurdeneko grebarik arrakastatsuenari men egin eta planak tiraderan bukatu zuen, baina ez zen denbora askorik igaroko zabor kontratuak legeztatu arte.  Berria - Harian   2005-05-07

2 (izenondoekin)

Tiradera handi bat adierazi zidan: azken asteetako fakturak zeuden han pilatuta.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 52. orr.

Haren ohearen ertzeko tiradera txikian, egunoroko bizitzako ohiko gauzen artean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 55. orr.

Hiru tiradera estu zituen behean, eta hiru kristaleko ispilu bat goian.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 30. orr.

Sekula ez nuen inoren sakelarik ukitu ez tiradera sekreturik bortxatu.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 27. orr.

Tiradera galduren batean gordeta behar duen argazki zahar bat .  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 16. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zenbakidun tiradera errenkada batean, ogi arraspatuak, fina eta larria, ogiztatzeko ogi mamia, intxaur muskatua, iltzea, piperbeltzak eta beste espeziak paraturik zeuden lerro-lerro.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gau mahaiko tiradera (3); idazmahaiko tiradera (7); idazmahaiko tiradera batean (3); mahaiko tiradera (6); mahaiko tiradera ireki (4); tiradera bat ireki (5); tiradera bat zabaldu (4); tiradera ireki (16); tiradera ireki zuen (4); tiradera zabaldu (5)

idazmahaiko tiraderan (3); mahaiko tiraderan (6); mahaiko tiraderan gorde (3); tiraderan gorde (6); tiraderan gordetzen (3); tiraderan sartu (4)

tiraderatik atera (5)

tiraderetako batean (3)


tiraderadun izlag tiradera duena.

Herbieren tiraderadun komoda gainean, Hazelen argazki bat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 150. orr.


tiraderatxo iz tiradera txikia.

Bolante ondoko eskuineko tiraderatxoan ez zuen inoiz falta behar tabakoak eta goma kaxatxoak.  Berria - Kultura   2004-08-27


tiradizo 1 iz tiratzea.

Eta gonari tiradizoa berriz.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 27. orr.

Nahikoa izango dute sorbaldan ukitzea edo apur bat exajeratuki behiala egin zuten jertse tiradizo urrunki sentsuala errepikatzea [...] eta kito, beren sareetan edukiko dute, istorio hori bukatutzat jo zuen notario mediokrea baino ez den gizonezkoa, gizontxoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 184. orr.

2 irud/hed

Ez nuen beraz edanarekiko tiradizorik, ezta harekiko beldurrik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 102. orr.

Aireportu batean, gure eskua laztantzen duen beste esku baten tiradizoan, esku horrek zure hatzen artean eraztun bat paratzen duelarik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 183. orr.

Kontua da ekonomia errealaren tiradizoa ez dela oso indartsua momentuz.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

Zenbat eta hurbilago heldu ilargi berrirantz, orduan eta tiradizo edo eragin-joera hori markatuagoa omen da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 407. orr.

Ondo daukat lesioa, nahiz eta ezkerrarekin jotzean tiradizo txiki bat sentitzen dudan.  Berria - Kirola   2004-01-22

3 aire-lasterra.

Sua ordu luzeetan egoten zen piztuta, padrek diseinaturiko tiradizo hartan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 164. orr.


tiradora iz

Tiradora hark zupa eta zupa egiten zuen esnea ekarri behar zuen emakumearen titiburutik, eta berak irizten zion besteko saioak egiten zituen, zupa eta zupa, azkenean, esnea ateratzen zion arte.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 49. orr.

Horretan beren beregi zekien andre bat abila bazen herrian, Tiradora zeritzotena.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 49. orr.


tirafondo iz metalezko piezak finkatzeko torloju buru-karratua.

Niko tirafondoa sartzeko makurtu, istant hartan ama-alabak atera ziren aldameneko etxetik; kalerantza zihoazela: [...].  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 113. orr.

Apalak okerturik daude, eta konpontzeko tirafondo sendoagoak jarri dituzu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 86. orr.


tiragailu iz komunean, bonbari tiratzeko gailua.

Jardun fisiologikoa amaitu zuenean, ur-tiragailuari tiratu zion; baina, indar gehiegiz tiratzeagatik, edo, agian, urontzia matxuratua egoteagatik, huts galanta egin zuen ur-sistemak, eta hantxe geratu zen gorotz beherako higuingarri hura komun-zuloaren hondoari eta barrualdeari erabat itsatsia.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 96. orr.


tiragale iz
1 tiragaleak egin nagiak atera.

Egunsentia argitzen hasia zen eta ari zen ari Febo dirdiratsua bere distira beroen beroz adats urrezkoen ttantta bitxiak lehortzen; berehala zutitu zen, tiragaleak eginda, Don Kijote.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 138. orr.


tiragoma iz hartxintxarrak eta kidekoak botatzeko tresna, Y formako pieza batek eta hari goiko muturren muturren artean itsasten zaion gomazko zerrenda batek osatua.

Tiragoma berriak egin behar ditugu urkulu gogor eta goma luzeekin.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 19. orr.

Behin, tiragomarekin jolasean nenbilela, [...].  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 34. orr.

Urte osoan erabiltzen genituen guk tiragomak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 19. orr.

Hamar haietako bakoitzak azken modeloko armak ditu, eta zuk tiragoma besterik ez duzu.  Berria - Kultura   2006-03-14

Tiragoma atera eta hasten ginen tiroka erasotzeko aukera zenean.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 85. orr.

Fletxaetapelaioen uniformearekin pasatuko zen eta, pasaeran, tiragomaz joko nuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 116. orr.

Gudariak haserretu egin ziren gurekin, lehen lerroan geundelako tiragomez harrixkak jaurtitzen eta pum pum egiten egurrezko pistolekin.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 73. orr.

Aginduak ematen hasi ditun bola metalikoak tiragoma batzuen bidez leihoen kontra jaurtikitzen zituzten bitartean, handik ateratzeko guztiak, handik ateratzeko lehenbailehen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 13. orr.


tiragune 1 iz tiratzeko gunea.

Puntu mugikor hari begiratzen zion, bera mugitu gabe, begirada soraioz gero begi bat itxi zuen, piztia tiragunean dutenean ehiztariek ohi duten bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 75. orr.

2 irud/hed

Orain bazuen erdigune bat, tiragune bat bere bizitzan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 60. orr.


tirahala ik tiratu.

tirain 1 iz olatua. ik uhin.

Hala ere, haietan bainatzen naiz gustura, tirainak tiraina, uda garaia iristean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 116. orr.

Horixe gertatzen da ibai sakonetan eta itsaso zabalean, tiraina apurtzen denean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

-Ararat... -erran nion nik ere, sinesgogor, gainerat zetorkidan tirain jigantak Ararat mendi guztiak estaliko balizkit bezala, begi-bistatik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 171. orr.

2 olatualdia.

Hogeita lau ordu beranduago doi-doi: hondar berbera, tirain berbera, bare, uhinska batzuen joan-etorria besterik ez, ia-ia aparrik harrotu gabe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 236. orr.

Oholen loturatatik karga askatu eta korronteen tirainean urazalera agertu ziren zeramatzaten merkantziak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 25. orr.

Dagoeneko nabaritzen da itsas tiraina kostaldeetan: garagardo-aparra bezalakoxea!, diot nik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 229. orr.

3 irud/hed

Kanpotik begiratu, ez inor mindu, ez neure burua samindu, jarraipen luzeko ekimenik ez hasi; edo bihotza leihotik bota, eguneroko tirainaren borrokara jaitsi, lana egin neure sendikideen alde, haserretu, dagoena onartu eta sumindu.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 128. orr.


tiraka 1 adlag tiratuz, tiratzen.

Tiraka eraman nuen plazaren beste alderaino.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 159. orr.

Taniak eskutik heldu, tiraka aurrerarazi eta eraman ez banindu, gatz estatua bihurtuko nintzatekeen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 217. orr.

Deseginen nuen, bi eskuekin tiraka, ahalegin hori nire indarrez goitikoa izan ez balitz une hartan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 193. orr.

Hamarka gizon beren indar guztiaz tiraka ari ziren sanbuka altxatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 473. orr.

-Nahi al duzu lokiko kizkurrak tiraka kentzea?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 188. orr.

Segundo batzuetan bakoitza bere aldera tiraka aritu ziren biak, batak zein besteak haserre eta indar berberaz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 83. orr.

Sokaren muturrari heldu, eta tiraka hasi ziren kontu handiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 425. orr.

Tiraka ari zelakoa egiten zuen, baina itxura hutsa zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 65. orr.

Bi gizonek korrika egiteari ekin zioten, mandoari tiraka.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 81. orr.

Biboteari erpuruaz eta erakusleaz tiraka.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 15. orr.

Orgatxoari tiraka dabilen eskalearen antzo nabil neu ere.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 23. orr.

Umeteria hara eta hona dabil, gurpil gabeko gurdiei tiraka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 312. orr.

Hildako horrek heltzen zion katea kendu nion tiraka.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 94. orr.

Andre txiki bat da, mahukatik gizon bati tiraka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 62. orr.

Indar zentrifugoak hari-mutur bakoitzetik tiraka.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 95. orr.

Erortzen nintzenean, tximetatik tiraka jaikiarazten ninduten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 191. orr.

Hermione mahukatik tiraka ari zitzaion, erlojuari begira.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 336. orr.

Gero haragia aterako dut bizkarrezur bigunetik tiraka.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 89. orr.

Zaldiaren aho-sokak eskuetara eman zizkidan, haietatik tiraka atera gintezen kanpora.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 131. orr.

Kometa isatsetik hartu eta tiraka hasi zen, berarengana erakarriz.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 131. orr.

2 irud/hed

Lehen izar multzoa ageri zen Capbreton aldean, gauari tiraka.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 126. orr.

Gaiari tiraka segitu dugu: azken mendean ihesa, deportazioa eta kartzela besterik ez dugula izan euskaldunok, eta sakabanaketa.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 18. orr.

Esan nahi dut ez dudala aurretiko dokumentazio lanik egin, ez naiz ari aspalditik niregan bizi den ideia bati tiraka.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 118. orr.

Arrazoibide horri tiraka, bertsoak bertso izateko, txarra izan behar duela erabakiz amaituko genuke.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 57. orr.

Bizi-behar horri tiraka ariko den zerbait asmatu behar erremedio gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 266. orr.

Albisteari tiraka atera litezkeen ondorioak, ez dira arraiak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 32. orr.

Ahal dudan hobekien eramaten saiatzen ari naiz, aurreztutako dirutik tiraka.  Berria - Kirola   2004-03-18

Oroitzapen lauso eta euritsu horretatik tiraka hasi nahi dut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 145. orr.

Oroitzapenetatik tiraka hasten den idazlea ez dela oroimen oneko pertsona, oroimen onekoak ez baitu oroitzen nekatu beharrik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 143. orr.

Ororen buru gure zergetarik tiraka ari da estatua!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 123. orr.

Txakur tonto batek ateratzen du indarka kalera, adiskidantza tristez egindako lokarri batetik tiraka.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 178. orr.

3 (irud/hed, pipa eta kidekoei)

Hor jarraitzen du tinko Petrusek, pipa hutsari tiraka, erantzun baten zain.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 260. orr.

Ray, bere pipa motzari gogor tiraka, lasterregi zihoan inori agur esateko, eta irribarre ere ez zuen egin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 155. orr.

Besaulkian eserita eta zigarroari tiraka.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 161. orr.

Ondoko txaboletako gizonekin fariasari tiraka, berriketan jardutekoa zen aita.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 165. orr.

4 (beste adizlagun baten eskuinean)

Beraganantz indarrez tiraka.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 50. orr.

Halakoetan Cyrusek ere amorrua erakusten zuen, lokarriari gogor tiraka.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 20. orr.

Bigarren esku-larrua jantzi nahian zebilen, hari urduri tiraka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 118. orr.

Brodatzen ari zen, hariari malguki tiraka gora eta behera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 239. orr.

Emeki-emeki hasi zitzaion tiraka bridatik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 234. orr.

5 jaurtiz.

Harryk eta Weasleytarrek arratsalde zoriontsua izan zuten, elur-bolak tiraka borroka bizia izan baitzuten jolastokian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 184. orr.

Mattin eta biok jostetan genbiltzala jauregiko atari nagusiaren parean, elkarri kainaberak tiraka.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 49. orr.

Handik ari ziren kanoikadaz ibarraren beste aldean zegoen kasko batera bonba-tiraka.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 120. orr.

Heure teilatura harri tiraka ari haiz, Tapia!  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 77. orr.

Jende saldoa ikusi zuen asaldatuta behin, eraikin handi baten hormei arrautza tiraka.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 91. orr.

Txandan txandan harrikonkor tiraka akatu omen ziaten bertan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 131. orr.

6 tiraka-tiraka

Ur-jauzi erraldoiaren uhertasunaren zurrunbiloak gorputzari barrura tiraka-tiraka, putzuaren sakoneraino eraman ninduen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 13. orr.

Tren hartara igo nintzenean, zerbait luzatzen ari nintzela sentitu nuen, hari mutur bati tiraka-tiraka neramala bizitza osoa.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

Ideia horretatik tiraka-tiraka Aritz sortu du Pello Gutierrez gidoilariak, Aritz pilotaria.  Berria - Kultura   2004-01-30

Adelaren gaiari tiraka-tiraka, beldur nintzen agerian geratuko ote zen barruan ezkutaturik neukan gorrotozko itxitura.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 140. orr.


tirakada 1 iz tiratzea, tiraldia.

Ispiluko lurruna kendu eta, eskuilaren ordez, orrazi estua pasatu nuen iletik, korapiloen eta tirakaden ardurarik gabe.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 70. orr.

Tirakada batez ohe-estalki arrosa itsusia kendu zuen, eta ohe gainean erori ginen, elkarren hankak kiribilduta.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 110. orr.

Harryk tirakada handi bat sentitu zuen, eta kapa aurpegian behera jaitsi zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 229. orr.

Tirakada batez askatu zen Susannarengandik, eta bi lagunak atzetik zituela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 150. orr.

Hantxe errotuko zuten, zezenaren tirakadei mugitu gabe eusteko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Weasleytarrek tirakada handi bat eman eta Harryren hanka osaba Vernonen eskuetatik libratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 29. orr.

Ezpatari alferrikako beste tirakada bat eman zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 85. orr.

Azken tirakada egitera joan zirenean, aurrekoan baino indartsuago eta askoz erabaki handiagoz, mojen sandaliek irrist egin zuten sarrerako baldosa hotz eta labainkor haietan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 154. orr.

2 (irud/hed, pipa eta kidekoei) ik tirako 2.

Zaharrak zerbait esan zion ahapeka, azkenik piztea lortu zuen pipari tirakada batzuk eginez. Piztu, tirakada bat jo, ke-bafada aireratu, eta pentsatua neukan hitzaldia bota nion.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 134. orr.

Beste tirakada luze bat Ducadosari.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 209. orr.


tirakadatxo iz tirakada txikia.

Bazekien zertan zebilen, hauei heldu eta tirakadatxoak egiten hasi baitzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 120. orr.


tirakai iz pl munizioa.

Gero han armak eta tirakai edo munizioneak egiten zituzten.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 64. orr.

Hauietarik zonbait arrangura dira gudu tokietan bildu dutela eritasun bat, leuzemia, han erabili baitituzte tresna eta tirakaiak uranioma mendratuz eginak.  Herria   2001-01-11


tiraketa 1 iz tira egitea. ik tiraldi; tirako.

Denborarekin ikasiko dut halaber ibiltokian kirola egiten, batzuetan lasterka arizanez ibilbide luzeena hartuz, eta ibiltoki gaineko sareari lotuz tiraketa batzuk edo luzamenduak egiten ere bai.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 42. orr.

2 jaurtiketa.

Bestak ez dira oraino finitu eta tiraketa zegoen gaur goizean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 214. orr.

"Gizatasunaren erlijio" batek, Comte-ren positibismoaren molde zurrunean tiraketan huts egin zuenak, mundua sutan jarri zuen komunismo marxistaren kanoi-zulotik disparatu zutenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 362. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ebazpenaren ondoko lehen egunetan fusilezko lasterketa bizi eta tiraketa-saio ugari zebilen bazterretan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 97. orr.

· Zazpi hilabete eta erdiko dago haurdun Claudia Pfohl, Alemaniako arku tiraketako kidea.  Berria - Kirola   2004-08-11


tirako 1 iz tira egitea. ik tiraketa.

Tirakoak burua lepotik bereizi balit bezala sentitu nuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 261. orr.

2 (irud/hed, pipa eta kidekoei) ik tirakada 2.

Zer ongia eta atsegina eginen zidaten zigarro baten lehen bi-hiru tirakoek!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 48. orr.

3 jaurtiketa.

Zer urrezko eskua, eta nolako begia!, gutiz hutsegin dituen tirako batzuek ere xarmatu gaituzte hain urrundik, hoin xuxen, gutienik ustean.  Herria   2002-12-19


tiralari 1 iz sokatiran aritzen den kirolaria. ik sokatiralari.

Arrizkuzubi aurten hasi da lehen aldiz emakumezkoen sokatiran, iaz elkartu baziren ere tiralariak.  Berria - Kirola   2004-11-30

TWIFek (Nazioarteko Sokatira Federazioa) euskal tiralariek erabat Espainiaren izenean tiratu behar zutela erabaki zuelako.  Berria - Kirola   2004-02-18

Getxotarrek ez dituzte beren xedeak asetu, zortzi tiralari direlako, eta pisuarekin ez dira ongi moldatzen.  Berria - Kirola   2004-06-01

Aitor Olaizola izan zen B taldeko tiralarietako bat.  Berria - Kirola   2004-06-01

Tiralari bizkorra, eta, halaber, taldearen akuilua.  Berria - Kirola   2004-02-03

Tiralariak, gainera, goizeko zortzietarako han zeuden pisaketarako.  Berria - Kirola   2004-05-11

Tiralariok, saioan zein epaile ariko den aztertzen dugu eta horren araberako jarrera izaten dugu tiraldian; uste dut hori ere adierazgarria dela.  Berria - Kirola   2004-06-29

Tiraldiak amaituta tiralariak kexaka itzultzen dira etxera eta entrenamenduetan ez da hori gertatzen.  Berria - Kirola   2004-06-01

Lau tiralari aritu sokaratu zituen, eta tiraldi guztiak irabazi zituzten bi pisuetan.  Berria - Kirola   2004-05-29

2 jaurtitzailea, tiro egilea.

Tiralari batek erdiz erdi jo nahi duenean, begi bat itxi ohi du bestearekin zuzenago ikusteko.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 39. orr.


tiraldi 1 iz tira egitea, tira egiten den aldia.

Banan-banan erauzten zituen hankak [euliari], tiraldi bakar batez, ileak balira bezala.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 49. orr.

Eman nion tiraldiarekin, hagina ezik, uste nuen masailezurra ere atera niola.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 48. orr.

Harry irristaka atera iritsi, tiraldi batez zabaldu eta Hermione eta Buckbeak barrura sartu ziren ziztuan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 330. orr.

Uhalari eginiko tiraldi arin batez kendu zion sorbaldatik eskegita zeroan zakutoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 106. orr.

Lucyk Tomen esana bete zuen jeanetako lau poltsikoetara eskuak sartuz eta han zeuzkanak tiraldi batez aterata.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 156. orr.

Aise ulertzen zen gurdiko zaldiek tiraldi bat indarrez eman eta bi ardatzak nola bereizi zituzten bata bestetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 166. orr.

2 (sokatiran)

Txapelketako tiraldirik borrokatuenetakoak ikusi ahal izan zituzten Altzaga kiroldegira bildu zirenek.  Berria - Kirola   2004-12-19

Nuarbek ez zuen tiraldirik galdu, ez A taldeak eta ez B taldeak.  Berria - Kirola   2004-05-14

Bien arteko lehian, abadiñarrek bi tiraldiak irabazi zituzten, indartsu eta zabu egin gabe tiratuta.  Berria - Kirola   2004-02-08

Bi tiraldien arteko atsedenalditxoan.  Berria - Kirola   2004-02-08

Lehen tiraldian, erdi-erdian egon zen soka 3. minutua bete arte, eta Beti Gaztek 20 zentimetro eraman zuen.  Berria - Kirola   2004-02-08

Aresok nahitaez irabazi behar zuen bigarren tiraldia, eta halaxe egin zuen (5 min eta 51 s).  Berria - Kirola   2004-07-18

Bigarren tiraldia minutu batean eraman zuen B-k.  Berria - Kirola   2004-05-11

Gasteiztarrek lehia polita izan dute Torrekolandarekin, bi eta hiru minutuko tiraldiak eginda.  Berria - Kirola   2004-02-06

600 kiloko tiraldi guztiak irabazi dituzte Euskal Herriko Txapelketan.  Berria - Kirola   2004-01-11

Abadiñok, ordea, soka-kolpea eman zuen laugarren minutuan, eta metro erdia irabazi: gero pixkanaka atzeraka egin zuten tiraldia irabazi arte (6'39'').  Berria - Kirola   2004-02-08

3 jaurtialdia.

Artileriak harresiaren aurkako tiraldiari ekin dio.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 330. orr.

Uste izatea harresiaren aurkako tiraldi bortitz bat nahikoa litzatekeela mairuak almenetatik uxatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 296. orr.

Hartu azala, polbora sartu, tako biribilarekin estutu, gero perdigoiekin bete eta, kartoiarekin itxi ondoren, atzetik pistoi berria ezarrita, tiraldi bakoitzeko aldatu beharra egoten zen pistoia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 38. orr.

Estalki mehe batek, putzada leun batek, dado-tiraldi isil batek, ez ote gaituen lerrarazi gureak ez ziren bide dibergente bitara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 170. orr.


tiraleku iz jaurtitzeko lekua.

Telebista kamerak eta teknikariak, argazkilariak, eta haiekin gure Patxi, jadanik nerbiostua bertzeak baino tiraleku hobea bereganatzeko afanetan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 398. orr.


tiralinea iz lerroak tintaz marrazteko tresna, torloju baten bidez hurbil daitezkeen bi xaflaz osatua.

Bela zuri urrunek eta windsurfzaleen koloretako hurbilagoek han-hemenka eteten dute tiralineaz marraztutako horizontearen ertz infinitua, paisaiaren harmonia eta monotonia gupidagabeki birrinduz eta ezabatuz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 21. orr.


tiramen 1 iz helmena, irispidea.

Fatxada nagusiaren leihoetatik tatariarren kanpamentua ikusten zen, eta, setiatzaileen artilleriak tiramen handiagoa izatera, bertan ezin izango zen bizi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 419. orr.

Ez zion ihes egiten utziko ahate bati tiramenean gertatzen bazitzaion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 24. orr.

Aurrera eta aurrera zetozen, erori eta hildakoengatik kezkatu gabe, makurtuta eta taldeka, arkularien tiramenean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 116. orr.

Dominikoen komentu zaharra moskete baten tiramenean nuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 273. orr.

-E!, metrailatzaile, ez duzu hiri handiegiren bat izango, atzealdera, zure tiramenean?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 40. orr.

Ehun bat istapera gelditua zen, gure kulebrinen tiramenetik at.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 135. orr.

Bistatik eta armen tiramenetik kanpo egon arren, ez zen zalantzarik: han zeuden, eta haien ahots maltzurrak airea urratzen zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 114. orr.

2 erakarmena.

Debekuz kargaturiko tiramena, grinarik bortitzena, ez on ez txar ez den barne-bultzada, guztien arteko bultzada bortitzena.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 140. orr.

Orduan ikusi nuen sexu-tiramenak zergatik balio izan zuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 26. orr.

Baina atean polizia bat dago, eta bihar esnatzen denean, bere sexu-tiramenetik puska bat galdua izango du.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 118. orr.


tirandura iz tenkadura, tentsioa.

Erretore-lagunaren galderak baretu zuen Joantto eta Domengaren arteko tirandura.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 25. orr.

Tirandura horixe da, ordea, nerabezaroaren ezaugarri nagusietako bat, ezkutatuak bizi zuten egoera itogarriak are larriago egina.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 8. orr.

Liskar, negar eta urduritasun horiek halako tirandurak eta nekeak eragiten dituzte, non [...]. Esango litzateke, Baroja-ren jarreraren azpian askatugabeko korapilo baten tirandura dagoela.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 149. orr.

Unamuno-ren testuetan, tirandura asko ez ezik, kontraesanak ere ugari daude, haren arrazoiketak ad hoc izan ohi dira-eta.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 138. orr.

Pertsuasioa eta gozamena, kemena eta tiranduraren aldean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 312. orr.


tirania 1 iz aginpide zapaltzailea, indarraren gehiegikeriazko erabilera.

Askatasun itxura ematen duten zenbait gobernutan, tirania ezkutuan dago, edo legegilearen edozein zirrikitutatik sartzen da ustekabean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 65. orr.

Ezjakintasunak eta tiraniak bakarrik nahas ditzakete hitz eta ideiarik argienak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 41. orr.

Ez al da beti tirania boterearen arma bat izan?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 167. orr.

Ttiraniak puztu egiten baititu bertutearen kapapean estaltzen diren bizioak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 92. orr.

Zanpatu egingo zuen hori -tirania, jauntxokeria deitzen zion berak- egin nahi ez duena eginaraztea inori, mintzatzeko eskubidea etetea inori.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 181. orr.

Feminismo sanoa, ez paper zapaltzailea gizonezkoei kendu eta mendekuz emakumeei eman nahi dien kaka zahar hori, tontakeriak, tontakeriak besterik ez, tirania batek ez du beste bat justifikatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 57. orr.

Kaosaren irrazionaltasuna [...] beti da kaltegarriagoa irrazionaltasuna bera baino, hau ere tirania bada ere.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 14. orr.

Bestela, legeen babespean dauden eta lanaren sari diren aberastasunak tiraniaren janari bihurtzen dira.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 65. orr.

2 (hitz elkartuetan) ik tiraniko.

Irizpide hauek ez dituzte gogoko izango goikoengandik hartutako tirania-zartadak behekoei emateko eskubidea hartzen dutenek.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 35. orr.

Delituen eta zigorren eskala unibertsal bat balego, tirania- eta askatasun-mailak neurtzeko modu frogagarri eta komun bat izango genuke.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 38. orr.

3 irud/hed

Ezkerraren munduan denbora eta energia larregi xahutu dira komunikazioaren talde erraldoiek ezarri duten tirania madarikatzen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 35. orr.

Termodinamikaren tiraniak perpetuum mobile guztiak debekatzen zituen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 113. orr.

Takigrafiak bere neurrira eratzen duen tirania.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 214. orr.

Nola itzuri errealitatearen esklabotasunari jendetzaren tiranian erori gabe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 254. orr.

Literatura ospe eta erakundeetatik at bizi nahi dut, libro; orobat merkatauaren tiraniatik.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 52. orr.

Stevie Wonder eta Diana Rossen diskoei dagokienez, oso ondo entzuten dira eta jartzen ditut noizbehinka, CD-aren tiraniatik ihesi.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 183. orr.

Arnasa sakon hartu eta imajinazioaren tirania behingoz etetea erabaki zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 49. orr.

Behatz puntetan pizten da matxinada, eta burura ailegatu orduko ez dago nirea den ezer burua ez beste, eta hori izaten da okerrena, buruaren tirania hori.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 65. orr.

Eskala bizkor eta arpegio koloretsuen tirania kontrastetsuak, indarkeria zartatsu batetik lirismo guztiz barne-bildu batera naturaltasun osoz jauzika, irentsiak zituen Saint-Saënsen oroitzapenak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 111. orr.

4 tiranoaren gobernuera.

Platon suminduta zegoen Atenasko herriaren tiraniaren kontra.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 265. orr.

Panagulis, Grezia tiraniatik libratu gura zuen idealista bat.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 182. orr.

Ez ahantz ordea, Tirania dela, Montesquieu-ren arabera, gobernu modurik bortitzena baina bai ere hauskorrena.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 157. orr.

Gobernu mota bakoitzaren argiak eta itzalak, bai eta desbideraketak, hots, Tirania, Oligarkia eta Demagogia, eztabaidatu ondoan, hiru eredu nagusien batuketaren hautua egiten zuen Zizeronek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 23. orr.

Borrokari lotu zitzaion berriz bere herria Batistaren tiraniatik askatzeko.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 71. orr.

Gaur egun Francoren tiraniaren aroan baino handiagoa da askatasuna.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 96. orr.

Erromatarrek inperio handia osatu zuten Europa, Asia eta Afrikan; herrien ahultasunak eta agintearen tiraniak eduki zituzten gorputz izugarri haren parte guztiak batuta.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 52. orr.

Gobernu-era despotikoari dagokionez, miraria litzateke gauzek beren zeinua ordezkatzea: tirania eta mesfidantza direnean, mundu guztiak lurperatu egiten du bere dirua; beraz, gauzak ez dira diruaren ordezkari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 68. orr.


tiraniko izond tiraniarena, tiraniari dagokiona. ik tirania 2.

Inork ez du esango [...] hiritarrek, gobernu tiraniko baten kontra desobedientzia erabiltzeko eskubidea ez dutenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 224. orr.

Arrazoiak berezko agintea du; are aginte tiranikoa ere badu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 240. orr.

Eskuduntza banaketa beharrezkoa da lege tiranikoak egiteko tentazioa eduki eta martxan jartzea sahiesteko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Arrisku hau saihestu nahi baduzue, utziozue, bere gogoz kontra, gau eta egun oinazetzen duten desira tiranikoak libreki betetzen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 240. orr.

Probintzietan, berriz, gobernu-era gogor eta tiranikoa eta merkataritza bateraezinak ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 51. orr.

Baziren hiri tiranikoak eta baziren bestelakoak, demokratikoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 183. orr.

Behar-beharrezkoa ez den zigorra, dio Montesquieu handiak, tiranikoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 30. orr.

Behar-beharrezkoa ez den gizonetik gizonerako aginte-ekintza oro tiranikoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 30. orr.


tiranizatu, tiraniza, tiranizatzen du ad tirania ezarri.

Zeren ezin onartuzkoa baita, egia, gizon bakarrak Masa bat tiranizatzea; baina berdin da ezin onartuzkoa Masak gizon bakar bat zanpatzea.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 182. orr.

Horrela erosi zuen honek gu guztiok tiranizatzeko eskubidea.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 48. orr.

Beti berea egiten zuen eta itxurarik gabe tiranizatzen zuen jaun zaharra.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 20. orr.

Gurasoei erantzun egiten diete, zangoa zangoaren gainean jarri eta beren maisuak tiranizatzen dituzte.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 181. orr.


tiranizidio (orobat tiranozidio) iz tirano bat hiltzea.

Hilketa hori egiaz asasinato bat ote zen, ala beharbada hilketa legitimo bat zen (tiranizidioa, etc.), ez da erabakitzen ekintzako elementu osagarri objektiboetan, hari balio sistema baten aplikazioan baino.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 86. orr.

Hirugarren sediziozko dotrina, sustrai beretik sortua, tiranizidioa zilegi dela dioena da.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 144. orr.

Praktikan de fakto salbuespen kasu gehiegi dagoela, agian egon beharra dagoela, ikusiko dugu: defentsa legitimoa -norberarena edo lagun hurkoarena-, tiranizidioa, gerra "justua", etab.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 44. orr.


tirano 1 iz antzinako grekoen artean, agintaritza indarraren bidez eskuratzen zuen pertsona; agintaritza gorena izanik, nagusikeriaz eta ankerkeriaz agintzen duen pertsona.

Atenasen tirano ez zitzaion bakarrik gobernatu zuen Pisistratori deitzen; baita bere ondoren, elkarrekin batera gobernatu zuten beste hogeita hamarrei ere.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 144. orr.

Diogenesek Atenasetik bidali zuten tiranoei esan ziena baino ez nuen gogoan: “hiria kendu didazue, baina mundua eman".  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 51. orr.

Dionisio tiranoaren gotorlekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 471. orr.

Mutilen arteko maitasuna, diosku, Grezia osoan hedatu zen, kemena eta indarra emateaz gain, tiranoak botatzeko balio zuelako.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 253. orr.

Errenazimentuko tirano guztiak, Scala eta Montefeltre, Visconti, Borgia eta Medici bezalakoak, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.

Tirano askok jo behar izan du lurra, eta espero ez zenak eraman diadema.  Elizen arteko biblia   Si 11,5

Negar beldurragatik egiten da bakarrik; horregatik izaten dira tiranoak errege.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 272. orr.

Tiranoen despotismoaren biktima izan naiz hamar urtez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 31. orr.

Zin egiten dugu tirano hauek hil dituzten martiriak mendekatuko ditugula.  Berria - Mundua   2006-04-25

Tiranoaren hiltzaileak tiranoaren eskolakoak ziren.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 315. orr.

2 (izenondoekin)

Federiko bera, munduko enperadorea, jaun handia eta tirano handia.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.

Hitler, Stalin, Mussolini, Franco eta beste tirano basa zenbaiten eskutik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 90. orr.

Okerra izango ote da lege hau tirano bidegabe, ustel harengandik datorrelako?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 110. orr.

Tirano zaharkitu baten aurka, bere jaioterria askatu beharrez ziharduen gudari miresgarria, ametsetako estatu totalitario baten izenean bere basakeriak legeztatu nahi lituzkeen borrokari itsua bihurtu da [euskaldun gaztearen estereotipoa].  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 138. orr.

Francesco tirano sadiko eta erasokorra bihurtu zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 33. orr.

Tirano odolzaleak neurrigabeki izutzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 156. orr.

Bizirik dagoela iruditzen zaidan bihotzeko min hau ez balitz, ameskeria lausoetan murgilduko nintzateke, tirano zahartu bat bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 83. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Tirano saldo haien aitzinean makurtu ez zenari afruntu egitea litzateke senar txarpil handi-uste baten peko bizitzea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 179. orr.

4 irud/hed

Amarekin tirano txiki handi bat nintzen, eta bide hartatik moldatu nuen neure izaera aurrerantzean ere: neure-neurea bezain apetatsua.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 25. orr.

Zu, hura bezala, nehoiz ez baitzara emakume baten ez maitale, ez adiskide; baina betiere haren tirano edo haren esklabo.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 456. orr.

Baina ohiturak, gogoaren tiranoak, atzeratu eta izutu egiten du.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 57. orr.

5 (izenondo gisa)

Horregatik, gizakiak Jainkoaz dituen nozioak Jainko Aitaren ikuspegitik Jainko Tiranoaren ikuspegira artekoak dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 302. orr.

Aita santuaren mendeku-zigorra jaso eta gaizkile bat bezala hildako neskatxak errukia eta miresmena besterik ez zuela merezi, aita tirano baten aurka altxatzen jakin zuelako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 43. orr.

Erabiltzaile tiranoaren aurrean biluzik dago egilea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 407. orr.

Gorgiasen eta gainerako sofisten arabera, boteretsuak tiranoak dira: boterean dagoenak nahi duena egin dezake eta egiten du, diote.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 46. orr.

Ziztrina da, berekoia, harroa, egozentrikoa; gaizki ohitua dago; tiranoa da; Ramsay andrea latz oinazetzen du.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 30. orr.


tiranokeria iz tiranoari dagokion egintza gaitzesgarria.

Hori tiranokeria da, pasha, jauntxokeria.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 78. orr.

Bere gobernu-era despotikoa bada, iraultza jasateko arriskua handiagoa du beste edozein tiranokeriagatik baino, hori ez baita gauza berria estatu-mota horretan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 149. orr.

Gustuko zituen "tiranokeriaz, askatasun hiltzailea, konstituzio aurkakoa, iraultzailea" eta horrelako hitzak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 200. orr.


tiranosauro iz bigarren aroan bizi izan zen dinosauro haragijalea.

Zientzialariek uste dutenez, Guanlong wucaii animaliarengandik eboluzionatu zuten gero gainerako tiranosauroek.  Berria - Gaiak   2006-02-09

Fosiletako bat dinosauro haragijale batena da ustez, eta tiranosauroaren familiakoa izan zitekeela uste dute.  Berria - Gaiak   2004-02-27

Inoiz aurkitutako tiranosaurorik zaharrena aurkitu dute paleontologoek Txinako ipar-mendebaldean.  Berria - Gaiak   2006-02-09


tiranotxo iz tirano txikia.

Horrelakoa da Castellokoa, beti trabak asmatzen, nondik zirikatuko asmatzen dabilen tiranotxoz osatutako zuzendaritzarekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 142. orr.


tiranozidio ik tiranizidio.

tirante 1 iz arkitektura-egituretan, tira eginez lan egiten duen pieza edo kablea.

Hauen gainean eta koloma-enborrekin eta pronaoko pilastra eta paretekin perpendikularrean jarrita, tiranteak eta gapirioak, basilika osoaren gailurrari eusten diotenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2210. orr.

Zoladuretan laxkak eta taulak jartzen dira; teilatuaren azpian, espazioa handia bada, tiranteak eta gapirioak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1850. orr.

Tirante bidez osatutako isurkiari esker, euri-urak hartu eta atrioaren erdira eramaten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2810. orr.

2 pl galtzei eusteko, besagainetatik pasatzen diren bi zerrenda pintzadunen multzoa.

Prakak zabalegi nituenez eta gerrikorik edo tiranterik ez zegoenez, korapiloa egin behar izan diet.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 104. orr.

Leiho ondoan eserita zegoen, kalerako jantzita, alkandora zuriz eta modaren araberako tiranteekin prakei eusten ziela.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 73. orr.

Tiranteak ondo ipintzen edo gorbataren korapiloa lotzen ari zela, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 237. orr.

Senar isil batzuk, galtzak belauneraino bilduta eta tiranteak zintzilik, itsasoaren ertzetik zebiltzan mantso-mantso pasieran, oinak bustitzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 201. orr.

Tiranteak jantzi zituen Marcosek, koloredunak, abendua zelako.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 41. orr.

Atorra hutsean dago, tirante malbekin; atorraren mahukak ukondoaren gainetik ditu jasoak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 52. orr.

Malba koloreko tiranteak fraka dotoreetatik dilindan zituen gizon bat alkandoraren diamantezko mahuka-bikiak lotzen ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 415. orr.

3 (soineko edo elastiko bati euskekoak)

Goiko tiranteei besaburuek kontzen zieten, berme handirik gabe, eta eskoteak goiti eta beheiti egiten zuen taupada, beso ukaldi bakoitzarekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 363. orr.

Zer?, gustatuko al zaio Monterreyko jendeari? galdetu du, ezkerreko tiranteari besotik behera irristatzen utzita.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 15. orr.

4 (bestelakoak)

Belaun bat jaso eta ligeroko tiranteak askatu zituen eta galtzerdi beltza kenduz joan zen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 67. orr.

Gauza hotz bat somatu nuen nire bularretakoen tiranteak ebakitzen eta esku batzuk kuleroak kentzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 92. orr.

Tira eta tira ari ziren nire bainujantziaren azken tirantetik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 51. orr.

5 ipar tiradera.

Bestela proiektu eder horiek betikotz tirantetan egotera kondenatuak direla.  Herria   2005-06-30

Hogei urte lehenago uda batean bete kaiera tirantetik atera, ordenagailura pasatu, Etxezaharretari erakutsi bere iritzia eman zezan eta honek publikatu 2005ean: Kania, uharte galduko ipuina.  Berria - Kultura   2006-05-10

Beharrik hor dira tiranteetan gorde idatzien argitaratzaileak.  Berria - Kultura   2006-05-10

Tiranteetatik idatziak aterarazten laguntzeko.  Berria - Kultura   2006-05-10

Gobernuak indarrean eman nahi du "Natura 2000", tirantean hetsirik zirudien Euro doziera.  Herria   2003-02-20


tirantedun izond tiranteak dituena.

Gitarra eskuan zuen gazte tirantedun bat.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 29. orr.

Neskak soineko tirantedun nabarmen bat atera du Max Centerreko poltsa batetik, eta burutik sartu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 15. orr.

Ilea atzealdean bildua, praka motzak eta niki tiranteduna.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 10. orr.

Lehengo kamiseta mangamotzaren ordez tiranteduna da hau, eta bizkar osoa agerian uzten duena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 77. orr.

Argal-argala, ile beltz luzea, eta kamiseta tirantedun estua jantzita, ilearekin kontraste ederra egiten zion kamiseta zuria.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 14. orr.

Hamaika jertse, alkandora, blusa, atorra motz, elastiko, elastiko tirantedun zeuden han.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

Anak kamiseta tirantedun zuri llaburra janzten zuen, behealdean xilko ttiki xarmanta eta goialdean udak belzturiko papar eta beso luze finak bistara uzten zituena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 49. orr.

Aparatutik begiak aldendu eta kamiseta urdin tirantedun batekin egin nuen topo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 120. orr.

Besta-jantzi tirantedun ikusgarria zeraman, urdin iluna, eta kolore bereko poltsa besotik dilindan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 344. orr.


tirantza iz joera.

Viktor Iutxenko Ukrainako presidenta European gaindi dabila, berak eta berekilakoen tirantza horratekoa izanez betitik beste aldeko Errusiaren ganat baino gehiago.  Herria   2005-11-24


tirapen iz erakargarritasuna.

Testuak, beraz, ez du beste munduko kalitaterik, baina gaiaren tirapena eta komedia giroa aproposak izan daitezke exijentzia gutxiko ikusleak antzokietara erakartzeko.  Berria - Kultura   2006-01-17


tirarazi, tiraraz, tirarazten du ad tiratzera behartu.

Eta gero beso eta sorbaldapetik gorantz tirarazi.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 192. orr.


tirari 1 iz ipar tiralaria, sokatiran aritzen den kirolaria.

Nahiz ez diren tirari guziak herritarrak badaukagu orai soka tirako ekipa bat paregabea.  Herria   2001-09-06

2 jaurtilaria.

Astelehen goizeko herritarren arteko birla zoingehiagoka (40 tirari adin guzietakoak).  Herria   2005-07-07

Petanka jokoan jokolari arraroak bilakatzen ari dira hiru mutiko: Nicolas Lavignasse, 11 urteko tiraria, David Benguergui hamar urteko begiralea eta Romain Oliveira, hau ere 11 urtekoa.  Herria   2002-08-01

3 soka-tirari tiralaria, sokatiran aritzen den kirolaria.

"Serorateia" herriko salan memento goxo bat iraganik aperitifetan soka-tirariak beren andrekin eta kontseilukoak joan dira Larzabalerat hor elkarteak manatua zuen bazkarirat.  Herria   2001-11-15

Besteak beste barne Jose Vicondoa aizkolaria, Baiona, Zuraide eta Arrangoitzeko soka-tirari, lasto altxatzaile eta gaineratikoak...  Herria   2002-08-01


tirata ik tiratu.

tiratu, tira(tu), tiratzen (orobat tira; ik beherago 10) 1 du/dio ad norbaitek beste norbait edo zerbait indar eginez beregana erakarri. ik tira egin.

Piztia hura heldu zitzaigun jauregirat, zaldi bik tiraturikako orga berezi batean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 206. orr.

Hiru gurdi azaldu ziren errepidean, zaldi argal, zauri eta gogorrunez beteek tiratuak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 55. orr.

Tarantas bat, Siberiako zaldi margulek tiraturik, beti joango duk buhame gurdi baten aurretik!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 121. orr.

Ama bat bere semearekin dator bizikletaz tiratutako karro ttiki batean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 173. orr.

Goiz guziz, sei gizonek tiratu karro batek eramaiten ditu gorputzak hiltegira.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 80. orr.

Beste batzuk, asto bat lagun, bere karro ttipia ezin tiratuz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 113. orr.

Tiratzen duelakoa egiten du, baina itxura hutsa da.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 316. orr.

Hark, oihuekin batera, belarria tiratzen baitzion, errotik ateratzerainokoan!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 25. orr.

Norbaitek kateari tiratu zion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 157. orr.

Gizonak bizarrari tiratu zion.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 188. orr.

Zein hariri tiratu ez nekien, ostera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 206. orr.

Gogor tiratzen zion sokari, halatan bere indarrarekin eta olatuarenarekin enborra ahalik gehien erakartzeko lehorrera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 105. orr.

Mutur libre biei karelaren paretik tiratu behar zitzaien, tramankulua ezkerretara nahiz eskuinetara birarazteko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 57. orr.

-Goazen berriz gora -esan nion, eta eskutik tiratu nion.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 170. orr.

Burutik tiratu eta berak atera ninduen mundura, eta horrela sortu nintzen ni.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 20. orr.

Zaldiari burua jirarazi zion, lepotik indarrez tiratuta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 79. orr.

"Goazen!", agindu zuen gero zaldiei uhaletik tiratuz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

Osabak isiltzeko manatu zion, katetik tiraturik, eta txakurra, halarik ere, ez zen isildu, harik eta osabak lepokotik tinkatu zuen arte.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 418. orr.

Kuleroetatik tiratu nion indarrez, eta hauek urratu egin ziren tarratotsez.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 131. orr.

Makinara igo eta palankatik tiratu zuen eta zama trena abian jarri eta bagoiak eraman zituen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Itxuraz, Mayo erori egin zela jakin zutenean, kirol zuzendarien aginduen zain geratu ziren txirrindulariak, tropeletik tiratu edo ez.  Berria - Kirola   2004-07-07

2 (gauza batek)

Urak kortxoa zenbat igotzen duen, kontrapisuak, behera tiratuz, beste hainbat biraraziko du ardatza, eta ardatzak danborra.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4530. orr.

Gure zutabea osatua zen, abian zen soka batek tiratuko balu bezala.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 125. orr.

3 irud/hed

Jo, baina, lehengoan enroilatu nintzenak ere tiratzen dit...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 279. orr.

Baina poesiak asko tiratzen ninduen eta bolada batean poesia batzuk ere idatzi nituen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 106. orr.

Aitortu behar dut nazkatzen ari naizela liburuen kontuarekin; telebistak, prentsak, mundu mediatikoak tiratzen nau.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 52. orr.

Hire begiek ninditean lehenik tiratu, zohardiak baitziren, nabarrak, itsasoa bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 33. orr.

Gero, haritik tiratuz, zalantza batzuk argitu nahi izan ditut: [...].  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 115. orr.

Hasieran Esperantoak tiratu zuen; gero, erlijioek; eta, azkenik, Alkimiak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 96. orr.

Baina orduan nik tiratu nahi izan nioan mihitik, ene jakinahiaren asetzeko: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 68. orr.

Gero eta harrituago zegoen, asaldura nabarituko zitzaiolako beldurrez, baina Itziarri mihitik tiratzen jarraitu beharrean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 255. orr.

Amanda Aizpuriete ere hantxe jesarri zen eta, abizenari tiraturik hitz egin nion.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 138. orr.

Tiratu egiten ninduen gertatutakoa telebistan ikusteak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 61. orr.

Dirua (sekula ez da aski ordea) sartzen dute euskararen aldeko ekinetan, euskararen sostenguz ari diren elkarteak legalitatera tiratu nahi balituzte bezala.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 92. orr.

4 (irud/hed, pipa eta kidekoei)

Errabinoak pipa pizten zuen, behin tiratu, eta utzi egiten zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 147. orr.

Esku ukaldika uzten zituzten kartak mahai gainean, pospolo ontzia igurzten zuten, tiratzen zioten pipari, serio-serio irensten zuten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Horregatik eta zigarroari tiratzen zion moduagatik, begi-bistakoa zen irakurtzen ari zenak interes handia pizten ziola.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 127. orr.

Aitak fariasari tiratzen zion, minbizirik ez balu bezala.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 204. orr.

5 (sokatiran)

TWIFek (Nazioarteko Sokatira Federazioa) euskal tiralariek erabat Espainiaren izenean tiratu behar zutela erabaki zuelako.  Berria - Kirola   2004-02-18

Ez dute erretxinarik erabiliko, soilik alde batera tiratuko dute eta denbora mugatuko tiraldiak jokatuko dituzte, hiru minutukoak.  Berria - Kirola   2006-02-10

Lapurtarrek ez dute tiratu Ipar Euskal Herriko Txapelketaz geroztik.  Berria - Kirola   2004-01-09

6 tiro egin, disparatu.

Berehala tiratu zuen Peiok eta usoa lurrera bota.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 86. orr.

Gehiagokorik gabe pistoletarekin tiratu zion.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 181. orr.

Tiro egiten nien bakoitzean gure aitari tiratzen niola iruditzen zitzaidan.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 94. orr.

Bazterrei adi zoazte, sasien gibeletik terroristak noiz agertuko, mitraileta eskuan tiratzeko prest.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 17. orr.

Esesleek kotxeari tiratu zioten, eta balek kotxea zeharkatu zuten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Gero, haietako lauk, Luxiak gidaturik, tiroa atera zen zuhaitzera tiratu zuten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 119. orr.

Hark prestatu zuen zelata eta armatu zuen balezta eta tiratu zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 53. orr.

Gelditu ninduan eta, abisatu gabe hi, tiroa tiratu zidatean!  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 157. orr.

Oporretan daude, jolas-tokiak ere izaten dira jendea erakartzeko, étapes sportives, gezi-arkuarekin tiratzea adibidez.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 89. orr.

7 jo.

Tira ezak Cortesetarantz, Raimundak oraindik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 125. orr.

Ez zaie iruditzen gorputz guztiek erdirantz tiratzen dutenik, lurrekoek eta urezkoek baizik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 91. orr.

Pisu guztiek berez beherantz tiratzen baitute, grabitateari talkarik gehitzen zaionean, abiadura bibidertzen eta oldar hura indartzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 413. orr.

8 (era bururua izenondo gisa)

Haren betiko begi alaiak, txiki-txiki zituen, eta haren azal tiratuak aguretxo batena ematen zuen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 158. orr.

9 (era burutua izen gisa)

Eskuburdinak eskumuturretan sartzen zaizkizu, belaunak mugitzerakoan sortutako tiratuengatik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 163. orr.

Poetikotasunak berarekin du hunkitzea erdietsi nahia, eta halakoa zen testua, bihotz-tiratuetara eta identifikazio nahira emana beste ezeren gainetik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 165. orr.

-Goi-tiratu bat -esan zuen Georgesek.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 255. orr.

10 tira (tiratu-ren ordez)

Lehenengo ilarakoei paper-bolak tira eta halakoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 211. orr.

Baina Denverri lepotik tira aurretik, neska aurreraka makurtu eta negarrez hasi zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 35. orr.

-Jesus, tira aurrera, gaurkoz nahikoa diagu!  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 148. orr.

Tira albo batetik, bestetik berdindu ari nintzela, ama sartu zen logelan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 82. orr.

Bi tiro tira.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 57. orr.

Kanoikada bat tirata ere gorpu bat dagoen lekuan, bost edo sei egunez urpean egon ondoren azaleratzen bada, berriz murgilduko da, bere horretan utziz gero.  Berria - Euskal Herria   2004-04-06

Hemendik tira eta handik luza moldatutako testua eratxiki nion azpian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 248. orr.

-Handik tira eta hortik tira, kapa apurtuko genuke.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 11. orr.

· Baratzearen bueltan jo eta tira jauzika ibiltzen zenean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 27. orr.

Azkenean, tira eta bultza, lortu zuten esnatzea.· Tira-bidean ongi hartua zeukalarik, jada gatua bigarren aldiz sakatzeko prest zegoenean alegia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 849. orr.

11 tira ahala (orobat tirahala g.er.) indar guztiekin, ahal den guztia.

Goizetik arrats, tira-ahala ari izan ginen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 138. orr.

Barnean norbait edo norbaitzuk tira ahala ari dira.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 7. orr.

Kanpoan euria ari zuen tira ahala.  Berria - Euskal Herria   2004-05-11

Atzamarrak tira ahala zabaltzen ditu igurtziaren eremua handitzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 101. orr.

Ikusi nuen elkarri tira ahala musuka ari zirela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 40. orr.

Erdilariaren bitartez, baloia eskuratu nuelarik, tira-ahala lasterka abiatu nintzen, aurkako lerroan zuloak egiten saiatuz.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 50. orr.

Gau hura goizaldeko ordu tikietan bukatu nuen, Alde Zaharreko barra amerikar batean, zutik egoteko gauza ez nintzela eta ipurdi estuko ukrainar baten istorio tristeekin tira ahala negarrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Platonengana konfiantza ukan dut, baina hau gaurko people aldizkarietako kazetarien gisa aritu zela iruditzen zait, lumak tira ahala, gizon handien itzalen bila.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 141. orr.

12 tira ahala tira tira ahala.

Tira ahala tira lau miliun tona trafikuren marra iragan du portuak 2000 urtean.  Herria   2001-01-11

Biltagarbik karkulatua baitu bost urte barne bereizketa hein horretara helduko garela tira ahala tira.  Herria   2004-11-11

13 tira eta tira etengabe tiratuz.

Eta ni aitzina tematzen, tira eta tira azkenean sakre andana bat ederra bildu nuen burutik beheiti.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 58. orr.

Eta holaxe jarraituko nuke, hariari tira eta tira, mataza erabat askatzea lortu gabe.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 28. orr.

Eta horra non, ohartu gabean, aitaren zigarro bat harturik, ari nintzela tira eta tira, kea biriken zolaraino igorriz!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 20. orr.

Ur ertzean zeuden besteak sokatik tiraka hasi ziren eta, tira eta tira, hura ez zen inoiz amaitzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 275. orr.

Tira eta tira ari ziren nire bainujantziaren azken tirantetik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 51. orr.

Frantziako Justiziak haritik tira eta tira segitzen du Cofidis taldearen auzian.  Berria - Kirola   2004-01-24

· Manuk tira eta tira egiten zion aititari eskutik, lehenbailehen alde egin zezaten handik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 86. orr.

· Eta ezin atera, tira eta tira eta tira.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 41. orr.

14 tira-nagiak egin hankak luzatu.

Tira-nagiak eginez egon zen lehendabizi, eta gero, Rozinante zegoen lekura joan zen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 95. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atzera tiratu (3); belarritik tiratu (3); besotik tiratu (3); goitik tiratu (4); goitik tiratu baliote (3); mihitik tiratu (3)

zaldik tiratutako (3)

tiratzeko aukera (3); tiratzeko prest (3)

ongi tiratzen (4)

tira ahala ari (3); tira ahala musuka (3); tira ahala tira (3)

tira eta tira (23)

kanoikada bat tirata (3)


tiratxina iz tiragoma.

Errepideetan ere bi ziren beti aukerak tiratxina baten gisan bideak bere izterrak ireki eta gidariari eskaintzen zizkionean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 74. orr.


tiratzaile 1 iz tiro egiten duen pertsona.

Tiratzailea berehala harrapatu zuten, eta kuartel nagusiak berehala hiltzeko agindua eman zuen, hilketa egin zuen leku berean.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 57. orr.

Tiratzailea urrun kokatua zegoen eta metrailetaz tiroka hasi zen leiho argituaren kontra.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 347. orr.

Tiro-zelaian ederki erakutsi zuen konpainiako tiratzailerik onena zela, alde handiz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 109. orr.

Halako mira moduko bat sentitu nuen tiratzailearekiko, edo zuzenago esateko, tiratzailearen punteriarekiko.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 133. orr.

«Goi mailako tiratzailea» zen Castejongoa, ikerketaren arabera.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bi aldeen erdian harrapaturik, tiratzaile tatariarren jomuga bilakatu ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 410. orr.

Maria Quintanal tiratzaile bilbotarrak oso gogor kritikatu du Espainiako tiro taldeko hautatzaile Jose Luis Perez.  Berria - Kirola   2004-09-01

-Tiratzaile ona al zara? -galdetu zion Zalakainek atzerritarrari.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 119. orr.

Udaberriro tiratzaile trebeenak biltzen zituen eta oreinetara joaten zen Van aintziraren ondoko Esrük mendira.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 32. orr.

Tiratzaile bikaina zen: basoilar edo ahateren bat ekartzen zuen beti bazkaltzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 176. orr.

Osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 191. orr.

Ni zelaira irten, tiratzaile itsuak ere jotzeko moduan, eta ezer ez.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 178. orr.

Kamioitik mitraileta asots nasaiak ozen zetozen eta partida zuena irudiz, tiratzaile bakartia, tiratzetik gelditu zen, hila menturaz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 254. orr.

Artileriako tiratzaile bat bezala armatua, bat baino gehiago iziaraziko du oraino.  Herria   2001-06-14

Ezkutuko tiratzaileen tiro-hotsak aditzen ditugu noizbehinka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 128. orr.

Eraikinetako teilatuetan Irakeko Armadako eliteko tiratzaileak jarri dituzte.  Berria - Harian   2005-10-15

Brionesek armak prestatzeko agindu zien aurrealdeko tiratzaileei, eta poliki joateko, gerrilla moduan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 217. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Tiratzaile-plaka gorria eman ziotenean, ezin harroago nengoen anaiaz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 109. orr.

· Horren ostean metrailadore-tiratzaile sartu zen armada errepublikazalean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 66. orr.

4 (izenondo gisa)

Emakume tiratzailea ikusi zuen, belauniko lurrean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 218. orr.

5 aipatzen dena jaurtitzen duena pertsona.

Bost gela bederen orotara; batetik bestera, gero-ta-jende gehiago ibilki, han karta tiratzaileak 2.500 pezetatan edo irakurle bereziak 4.000 tan, orotarat holako 40 bat irakurle.  Herria   2001-08-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tiratzaile ona (3)


tiratze iz jaurtitzea.

Bazkaria eta asko jostagailu, txartela tiratze eta musa.  Herria   2005-07-14


tirazo 1 iz adkor tiraldia.

Luca etxean batera eta bestera ibiltzen zen soka harekin, bere baitan murgildurik, [...] harik eta amak, oihuka eztarria eten beharrean eta tirazo batez, soka eskutik kentzen zion arte.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 263. orr.

2 irud/hed

Baina, gaurko moduan atezu dagoenean, irteteko pronto, amaraunean lehor-tirazo baten ostean, ezko poxi bat sumatu duen seinale.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 150. orr.


tiren 1 adlag tentsioan.

Joseba erne jarri zen, gorputza tiren, besoak geldi, eta burua bueltatu gabe.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 36. orr.

2 urduri.

Barrendik nerbiotsu, tiren baldin bazegoen ere, azaletik bare zirudien, lasaitasun hotz batez mozorrotua.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 54. orr.


tireta iz tiradera. irud/hed

Ahal dutena egiten dute, tireta hau Elizarentzat, bestea bizi pertsonalarentzat.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 144. orr.


tiriar izlag/iz tirotarra.

Marinek, Ptolomeok aipatzen duen tiriar batek, zenbait merkatari mazedoniarrek Indietan egindako aurkikuntzak aipatzen ditu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 54. orr.

Asiako inperioetan luxuzko merkataritza zegoen bitartean, tiriarrek ekonomiazko merkataritza egiten zuten lehorretik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 31. orr.

Zedro-zura neurri gabe, sidondarrek eta tiriarrek Davidi ugari ekarria.  Elizen arteko biblia   1 Kro 22,4

Axolagabezia hain izan zen handia, non greziar erregeak honako honetaz ohartu baitziren: tiriarren, idumearren eta judutarren nabigazioak ez ezagutzeaz gainera, Itsaso Gorrikoen berri ere ez zeukatela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 39. orr.


tiriatu, tiria, tiriatzen du ad

Arrazoiaren arorik ezagutu gabe haurtzarotik zahartzarora iraganen nintzen, neronen tiriatzeko eta segurtatzeko ahala zeukan zulo beltz intergalaktikoa hedatzen zitzaidala bien artean.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 36. orr.


tiriki-tauki (orobat tirikitauki) 1 ingudeko kolpeen onomatopeia.

Tiriki tauki taki / Mailuaren hotsa, / Kartzelako katea / Ai zer kate motza!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 50. orr.

Tiriki tauki tauki, / mailuaren hotsa; / Tiriki tauki tauki, / mailuaren hotsa; / hamasei harri lantzen / ari da Oteitza. / Ai, oi, ai, / ari da Oteitza.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 47. orr.

Laga, boga, sega, tiriki trauki, hiru eta lau dira zazpi, zenbat dira?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 72. orr.

Bueno, ez pentsa eklipseari kontu hartzen ari naizenik, Arantzazuko 14 apostolu Oteizarenak konpontzen dabiltzan udazken honetan... tiriki-trauki, aspaldi batean landu eta formaz zizeldutako harritzarrak, bai, aizu, gaitzak jota...!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 450. orr.

2 (izen gisa)

Honelakoxeak dira eguzkiaren argia eta beroa, lehenki txiki-txikiz eginak direlako, zeintzuek, tiriki-taukian bezala, aire artea zeharkatzeko nagirik ez duten, atzekoen talkek eraginik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 243. orr.

Hotsei buruzko tirikitauki hartaz bera arduratu!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tiriki tauki (30); tiriki tauki taki (28)


tirita iz esparatrapu zerrenda gazaduna, zauri txikiak babesteko erabiltzen dena.

Portugaldar handi baten aurka izandako borrokaren ostean, dutxatu, orbain batean puntuak josi, tirita zabal pare bat jarri eta gimnasiokoak agurtuta, bakarrik joan zen kalera.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 34. orr.

Hatz batekin bekokia erakutsi zidanean, konturatu nintzen tirita neramala, gosaria prestatzerakoan armairuaren atea jo bainuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 366. orr.

Dubosc-ek egin behar dik orain salto: tiritak prestatu!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 72. orr.

Bernako barrualdean tirita egunero kolore diferente batekoa zeraman neskak ere polito egiten zuen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 28. orr.

Heriotzaren samina tiritaz sendatzera.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 121. orr.


tiritadun izond tirita bat daramana.

Gero, Eskandinaviako batzuek alde egin zuten, euren artean tiritaduna zela, barazkijaleen jatetxe baten bila.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 28. orr.


tiro1 1 iz su arma batek jaurtigaia aurtikitzea; aurtikitze horretan gertatzen den danbada.

Ez dago tiroak baino gauza gorrotagarriagorik!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 245. orr.

Horrelaxe nengoan geldi, tiroaren zain, hik tiroa noiz egingo.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 158. orr.

Gizona tiroa bezala atera zen ostatutik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 51. orr.

Sei tiroko pistola bat eman zidan, kanoi luzekoa, beterik.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 82. orr.

Hemezortzi urteko gazte bat hil zen, polizien tiroen ondorioz.  Berria - Mundua   2006-02-16

Tiroen argiek han-hemenka baizik apurtzen ez zuten iluntasun beltz haren erdian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 410. orr.

Tiro bat bertatik bertara! Buruan hiru tiro eman zizkion talde-buruari.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

-Horretara iritsita, hobe zuketen tiroa eman baliote.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 120. orr.

Horrenbeste baldin badakik, zergatik ez dizkidak bi tiro ematen?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 23. orr.

Bi tiro joko nizkioan, eskuak batere dardararik egin gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 166. orr.

-Jo tiroa, jo! -egin zion oihu Joxe Mariri-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 146. orr.

Antonio de la Mazak hodi biko 12ko eskopetaz tiro bat jo zuen, diktadorearen autoko atzeko leihatilaren paretik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 315. orr.

Hori gauez katuei tiroak tiratzen ibiltzen duk eta.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 65. orr.

20 tiro bota zituen eta bakarra huts egin zuen.  Berria - Kirola   2006-02-12

Tirokatzaileak «oso ongi prestatuta» zeuden, Riparen ustez, mugitzen ari zen auto batetik jaurtiriko 20 tirotatik 14k helmuga jo zutelako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Kalera jaitsita eta tiroak airera botata azaldu zuten euren poza.  Berria - Mundua   2004-05-02

Errai-erraietan sartu diot tiro bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 129. orr.

Tiroak ihes egin dit', erantzun zidan.  Berria - Harian   2005-11-06

-Errieta egin nion mutikoari tiroa huts egiteagatik, eta laineza hartuta erantzuten hasi zitzaidanean, belarrondoko eder bat eman nion.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 130. orr.

Hartza gainera erori zitzaiola sei tiro hartu eta halere korrika jarraitu ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 239. orr.

Donaldsonen hilketari dagokionez, mediku iturriek jakinarazi dute orotara lau tiro jaso zituela.  Berria - Mundua   2006-04-07

Bi gizon mozorrotuek bost tiroz garbitu zuten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 49. orr.

Etengabe entzuten ziren tiroak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 81. orr.

Une hartan tiro bat aditu zen, eta bala bat igaro zen gertu samarretik txistuka.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.

Auzitegiko medikuen eskuetan dago dagoeneko, tiro batek jugularra zulatuta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 285. orr.

Behatzailea, ehiza hegazkinen tiroak seko hilda, karlinga barrenean zetzan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 56. orr.

Inguruan ibili zaio tiro eta tiro, etengabe.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 94. orr.

Bi tiro aski maletategi barnera, autoa landa isolatu batera eramanda.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 384. orr.

Bertsio ofizialaren arabera bi tirorekin suizidatzen den jendea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 89. orr.

Bi txori tiro batez.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 198. orr.

Eritrea alderik alde oinez korritu behar izan zutenak, alde batekoen eta bestekoen tiropean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 86. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bi txori hiltzen ditugu tiro bakarrarekin, denok zerbait irabazten dugulako.  Berria - Kirola   2004-04-21

Asparrotsen artilleroei argibideak emanez tiro zuzena egin zezaten gazteluaren kontra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 43. orr.

Metrailadoreen edo tiro bizkorreko kanoien tiro jasa bakoitzak ehunka jaurtitzen ditu obusak edo bala argitsuak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 128. orr.

Soinu ikaragarri horiekin mosketeen tiro zoliak nahasi ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 257. orr.

Tiro itsuei tiroen oihartzunak baizik ez zieten ihardesten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 235. orr.

Tiro lasterreko kanoiak inondik ere.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 138. orr.

Kanoia profitatu nahi baitzuen osaba Joanikotek tiro parabolikoari buruzko ikerketa baten egiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 191. orr.

Ez dago tiro segururik.  Berria - Harian   2005-04-14

Errukizko tiroa emateko lana ere hartu nahi ez duen izaki horren mugimenduei jarraitzen diela begiekin.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 126. orr.

Tenienteak graziako tiroa jo zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 258. orr.

Graziako tiroa eman diete ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 462. orr.

Lehenengo tiroarekin batera erne eta bizkor jaiki nintzen ohetik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 125. orr.

Barkamena eskatzen duen aldi berean, hiltzeko tiro egiteko politikarekin segitzea erabaki du Blairrek.  Berria - Mundua   2006-03-10

Olinpiar tiroa: Maria Quintanal.  Berria - Kirola   2004-07-18

Banekielako edozein unetan haren zakil lodiak eztanda egin eta nire eztarrian behera tiro likinak botako zituela, espermaz josiriko hitzak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 59. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hara non tiro-hots bat aditu nuen haranean barrena.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 76. orr.

Metrailadorearen tiro-hotsaren soinu motelduak iratzarri nau, obusen kirrinka urrunekoak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 174. orr.

Fusilen tiro-hots labur bereiziak, stacattoan bezala aditzen direnak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 179. orr.

Zeremonia amaitu orduko entzun ziren fusilamenduaren tiro eztandak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 105. orr.

Tiro-trukaketak bizpahiru oren iraun zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 251. orr.

Tiro festa amaitu denean, Mario lurrera amildu da, ziplo, tripako zuloari bi eskuez helduta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Tiro sail bat entzun zen, Dyer, Lewis eta Halligan tiroka ari baitziren.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 100. orr.

Une horretan tiro-andana entzuten da, emakumea dardaraz hasten da.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 44. orr.

-Tiro-jasak sabela hautsi ziok.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 19. orr.

Gero, bertze tiro eta gezi erauntsi batek makurrarazi zuen betiko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 288. orr.

Pistola, errifle eta subfusilekin ere egiten genituen tiro-saio batzuk aldian behin.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 52. orr.

Arratsaldeko tiro-ariketaren ondotik.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 73. orr.

Tiro-zaparradaren oihartzuna entzun dut.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 191. orr.

Lucyk pistola bat eta walkie-talkie bat erosi beharko lituzke, eta tiro-eskolak hartu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 151. orr.

Hildakoak tiro arrastorik ez du, zakurrik ez da ageri.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Han kanpoan etzanda [...] buruan tiro-zulo bat zuela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 137. orr.

Hirurak aldera tiro-sua egiten diete.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 34. orr.

Tiro-zelaian ederki erakutsi zuen konpainiako tiratzailerik onena zela, alde handiz. Zaldiko-maldiko bat, bilintzi-balantza bat, hiru tiro-joko, auto txikientzako pista bat, autotxoke bat.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 109. orr.

Espainiako tiro taldeak Avilan egin zuen prestaketa egonaldian.  Berria - Kirola   2004-09-01

Dilermando de Assisek, tiro-txapeldun nazionala zenak, bala bat sartu zion bularrean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 184. orr.

Metrailadore bat hasi da kalakan, tiro-totelka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 127. orr.

Bestea atzetik marmarka eta tiro-mehatxuka jarraitzen zitzaion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 177. orr.

Parlamentuak aho batez onartu du Bardeako tiro poligonoaren aurkako mozioa.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Bardeako Tiro Eremuaren Kontrako Batzarrak poligonoaren aurkako hamazazpigarren ibilaldia eginen du gaur.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Golf egitea, ehizatzea, zokomiran ibiltzea, autoan ibiltzea, plater-tiroa egitea.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 191. orr.

Kanoi-hots bat aditu bainuen segidan, eta hiruzpalau fusil-tiro.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 178. orr.

Fusil tiroen ihesi ibiliko da merkatari lasai hau.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 162. orr.

-Ez dira eskopeta-tiroak izan, Marisa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 79. orr.

Laster, izugarrizko karraska-hotsa entzun zuten, pistola-tiro bat bezalakoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 271. orr.

SS ofizier batek piztolet tiro batez hil zuela.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 132. orr.

Mutikoa ezkutaturik geratu den arbolen atzetik errebolber tiro bat entzungo da.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 141. orr.

Ikastaro bat egin zuen arku-tiroaren nondik norakoez jabetzeko.  Berria - Kultura   2004-01-29

Haren emazteki gaztea ere, haurdun zegoena, bertze arkabuz tiro batez hil zuten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 572. orr.

Handik harantz bailesta-tiro bi harantzagokoak ere.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 122. orr.

Dorretik dorrera utzi beharreko tartea ez da izango gezi-tiro batek hartzen duena baino handiagoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 710. orr.

Orain gaztetxo bat jarri zaigu auzoan, auskalo nondik etorria: garaia, ederra eta handinahia dariona; niretik txispa-tiro batera jarri denda, eta makinaz bete du.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 228. orr.

13 urteko neska palestinar bati herio tiroa ustez jo zion komandantea kargutik kendu egin dute.  Berria - Mundua   2004-10-14

Sakabanaketarako irteera-tiroa izan zela ematen din.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 212. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Panpina-tiro postu itxiak, lonetaz estalitako zaldi-feria geldiak, falta ziren bonbillak bonbilla itzaliekin tartekatzen ziren karruselak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 196. orr.

Metraileta tiro sorta batek Haitiko Poliziako Akademia Nazionala alertan jarri zuen.  Berria - Mundua   2004-03-11

6 tiro egin

-Egon geldi edo tiro egingo dut! -esan zuen berriro ahotsak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 174. orr.

Txanberlainek egin omen zien tiro buruan Pirpok vals pauso batzuk ematen zituen bitartean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 275. orr.

Etxean zuen eskopeta hartu eta airera tiro egin zuen Vandenbrouckek.  Berria - Kirola   2004-07-28

Kanoiak tiro egiteko prestatu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 122. orr.

Fusilek tiro egiten zuten aurre-postuetatik, obusek airea zeharkatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 443. orr.

Arkabuza goratxoago jaso nuen, tiro egiteko modu egokiaren bila.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 376. orr.

Gaua etorri artean hamabi aldiz egin zuten tiro.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 140. orr.

Sei bat metrotik tiro eginez gero.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 12. orr.

Egiok tiro sasikume horri, Tommo, berak Berthari tiro egin zioan bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 102. orr.

Bi pertsonaiak prest daude, aurrez aurre, erlojuak musikatxoa jotzeari uztean elkarri tiro egiteko. -Oinean egin zidatek tiro, sinetsi nahi al duk?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 49. orr.

-Oilagorrei tiro egiteko, zein neurritako perdigoiak erabiliko hituzke?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 116. orr.

Ezezagun batek tiro egin du bart gauean erretorearen kontra.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 349. orr.

Edale ona, adiskide zintzoa, eta arimaren barrenean inori tiro egiteko edo herria osorik erretzeko bezain odol-beroa.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 33. orr.

Zaldiko-maldikoan eta tiro egiteko etxolan sos parrasta gastarazi zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 177. orr.

· Tiroak egin dituena.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 50. orr.

Bi tiro baizik ez zitian egin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 223. orr.

Sei tiro egin zizkioten guztira.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Jakobek esan zidan ea baneukan adorerik pistolaz tiro batzuk egiteko.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 82. orr.

7 tiroz

Kamino-bazter eta zangetan tiroz hildakoen historia inoiz ofizialdu gabekoak istorio bilakatuta iritsi zaizkigu maiz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 21. orr.

Ez nuen nire inguruan senarra tiroz hil zezakeen emakumerik ezagutzen, tiroz hiltzea merezi zuten senarrak ezagutzen banituen ere.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 31. orr.

Ihes egiten saiatzen zirenak, berriz, tiroz hiltzen zituzten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.

Hantxe bertan garbitu zituzten tiroz.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 119. orr.

Azkenean norbaitek, herriaren isilean, tiroz akabatu zuen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 166. orr.

Igande huntan Tel Aviv-eko karrika batean dituzte tiroz kolpatu hamar bat presuna.  Herria   2001-08-09

Hortxe dago nire alboan, tiroz jo dutenean ere.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 146. orr.

Alemanek lubaki hauetaraino eramaten dituzte gizon-emakume juduak eta denak tiroz jotzen dituzte, bat bera ere bizirik uzteke.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 22. orr.

Poliziek pistola ikusi eta tiroz josi zuten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 13. orr.

Bidaiarien bagoi bakar batek ere ez zuen kristalik leihoetan, denak tiroz josiak zeuden.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 46. orr.

Lau tiroz kendu zizkioten haserreak eta arnasa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

airera tiro egin (6); arkabuz tiro (4); atera eta tiro (4); aurka tiro egin (14); bardeako tiro eremua (10); bardeako tiro eremuaren (4); bere buruari tiro (10); bi tiro bota (7); bi tiro egin (8); bi tiro eman (7); botatako tiro (4); buruan bi tiro (5); buruan tiro bat (8); buruan tiro egin (4); buruan tiro eginda (5); buruari tiro egin (4)

egiaz tiro egin (13); egin zieten tiro (4); egin zion tiro (4); egin zioten tiro (5); egin zuen tiro (6); egin zuten tiro (10); ehiztarien tiro (4); elkarri tiro (5); eskopeta tiro (5); garondoan tiro (4); hiru tiro bota (4)

kontra tiro egin (16); kontra tiro eginda (5); lau tiro bota (4); manifestarien kontra tiro (6)

soldaduek tiro egin (4)

tiro bakar bat (6); tiro bakarra (9); tiro bana (6); tiro bat aditu (4); tiro bat bota (11); tiro bat eman (7); tiro bat emango (5); tiro bat entzun (11); tiro bat izan (4); tiro bat jaso (10); tiro bat jo (6); tiro bat zuen (4); tiro baten hotsa (4); tiro batez bi (4); tiro batez hil (10)

tiro egin (423); tiro egin ondoren (10); tiro egin zion (50); tiro egin zuen (46); tiro eginda (30); tiro eginez (29); tiro egingo (35); tiro egingo dut (4); tiro egitea (19); tiro egiteagatik (6); tiro egitean (9); tiro egiteari utzi (4); tiro egiteko (79); tiro egiteko agindua (4); tiro egiteko prest (13); tiro egiten (76); tiro egiten hasi (4); tiro egiten zieten (4); tiro egiten zuten (4); tiro egitera (5)

tiro eman (28); tiro eman zizkioten (4); tiro entzun (4); tiro eremua (16); tiro eremuan (4); tiro eremuaren (5); tiro eta tiro (12); tiro hots (22); tiro hots bat (9); tiro hotsa (26); tiro hotsa entzun (7); tiro hotsak (48); tiro hotsak entzun (8); tiro hotsak entzuten (4); tiro hotsarekin (4); tiro hotsen (6); tiro hotsik (4)

tiro jaso (7); tiro joko (5)

tiro zaparrada (7)

ustekabean tiro (5)

arku tiroa (4); azken tiroa (7); graziako tiroa (4); lehen tiroa (4); tiroa bezala (8); tiroa bota (13); tiroa eman (14); tiroa jaso (6); tiroa jo (5)

fusil tiroak (4); lehen tiroak (5); tiroak aditzen (6); tiroak botatzen (5); tiroak entzun (14); tiroak hasi (5); tiroak izan ziren (4)

fusil tiroen (4); soldaduen tiroen ondorioz (4); tiroen ondorioz (14)

tiroko errege (7)

hil dute tiroz (10); hil zituzten tiroz (19); hil zuten tiroz (27)

tiroz akabatu (7); tiroz akabatu zuten (4); tiroz eraso (4); tiroz garbitu (12); tiroz hil (137); tiroz hil zituzten (19); tiroz hil zuten (42); tiroz hila (6); tiroz hilak (4); tiroz hildako (12); tiroz hiltzen (10); tiroz jo (4); tiroz josi (8); tiroz josi zuten (5); tiroz zauritu (10); tiroz zauritu zuten (5)


tiro2 iz orga batetik tiratzen duten abereen multzoa.

Janariak ere ez genituzke hain ugari izango, baldin eta uztarriak eta goldeak ez balira asmatu idientzat eta tiroko abere guztientzat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4650. orr.

Beraz, tiroko hiru txikota lotzen dira makinan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4710. orr.

Orduan tiroko soka nagusia beheko trokolaren zuloan sartzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4690. orr.


tiroaldi iz tiro saioa. ik tiroketa.

Kosovoko segurtasun indarretako eledunak gaineratu zuen, halaber, eraso egileetatik batek ere bizia galdu zuela tiroaldian eta oldar egite horren ostean, KPSko eta UNMIKeko indarrek etxe miaketa bat egin zutela Pristinan.  Berria - Mundua   2004-03-25


tirogile iz tiro egiten duen pertsona.

Tirogileari dagokionez, sentitu, bai, sentitu nuen hura eta sentitu nituen haren pausoak, nire ondotik pasatu baitzen, baina nik ez nion begiratu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 124. orr.

Isilik begiratu diote Apezetxea tirogileari.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 66. orr.


tiroide (orobat tiroides g.er.) 1 izond/iz kartilagoez mintzatuz, laringearen aurreko eta goiko aldean kokatua dagoena.

Ahoskorda deitzen diren horiek laringean dauzkagun ezpain itxurako tolesdura haragitsuak dira, kartilago aritenoideen eta kartilago tiroidearen artean luzatzen direnak (tiroidearen ertza -hizkera herrikoian "intxaurra" deitzen den hori- ongi nabaritzen da gizonezkoen lepoan).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 31. orr.

2 guruinez mintzatuz, trakearen aurreko eta goiko aldean kokatua dagoena, metabolismoan eta haztean eragina duten hormonak jaritzen dituena.

Iodoaren gehiegizko kontsumoak tiroidearen disfuntzioa eragin diezaieke «pertsona sentiberei».  Berria - Gaiak   2004-12-23

Adituen arabera, pilula horiekin tiroideak bete eta erradioaktibitatea gorputzean sartzea saihesten da.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Tiroideetako hormonak dituzte Parisko argaltzeko pilula hilgarriek.  Berria - Gaiak   2006-04-30

Bederatzi haur baino ez dira hil tiroideetako minbiziz.  Berria - Gaiak   2006-03-26

3 (hitz elkartuetan edo aposizioan) ik tiroideo.

Gure gorputzak 150 mikrogramo inguru behar ditu egunero, tiroide guruinak hormona tiroideoak sor ditzan.  Berria - Gaiak   2004-12-23

Tiroide hormona eskasia horrek osasun arazo larriak sortzen ditu.  Berria - Gaiak   2004-12-23

Abortu naturala tiroide hormonekin lotu dute AEBetako eta Portugalgo adituek.  Berria - Gaiak   2004-08-11

Tiroides glandulan duen oinazea sendatu ezinda dabil Janica Kostelic joan zen irailetik.  Berria - Kirola   2004-01-21


tiroideo iz tiroidekoa, tiroideari dagokiona. ik tiroide 3.

Gure gorputzak 150 mikrogramo inguru behar ditu egunero, tiroide guruinak hormona tiroideoak sor ditzan.  Berria - Gaiak   2004-12-23


tiroka 1 adlag tiro eginez.

Jo eta su tiroka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 144. orr.

-Tiroka ez zegok irtenbiderik -Gabinek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 95. orr.

Erasotzaileak egoitzaren barrura sartu ziren su armaz tiroka eta eskuko lehergailuak botaz.  Berria - Mundua   2004-12-07

Teruelen ibili zen tiroka, berebiziko hotza jasanez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 110. orr.

Martinek fusila kargatu zuen, eta, gorputza leihatilatik atereaz, tiroka hasi zen, zaldien pausoen hotsari jarraituz; segitzen ziotenak ere tiroka ari ziren, baina gaua beltz zegoen, eta ez Martinek ez esesleek ezin zuten tiroa zuzendu.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Bere fusil zaharra zerura begira ipinita, hegazkinei tiroka hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 23. orr.

Hamar gizon kaputxadun pistolak gora, airera tiroka.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 63. orr.

Harriandiko bunkerreko kanoitik tiroka hasi ziren.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 68. orr.

Metrailadore bat tiroka hasi da gure atzean, eta, hurrengo, fusil-hotsak etorri dira.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 134. orr.

Ala hemendik irteten garenean tiroka hartu behar al gaituzte gu ere?  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 63. orr.

Putasemeak ziztu bizian etorri ziren, airera tiroka eginez eta altoa emanez.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 61. orr.

Gero, garrasi eta irainen artean, tiroka ekin zieten kubertatik bodegakoei.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

-Tiroka ari dira, Dutertre?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 63. orr.

Zauritu zuten egunean han aritu zela jaio zen auzunearen kontra tiroka.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 117. orr.

-Kapitain jauna... tiroka ari zaizkigu... leku debekatuan gaude...  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 151. orr.

Airera tiroka jarraitu zuten, gelditu gabe, muinoaren beste aldera jaisten ginen bitartean.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 146. orr.

Tiroka eta gezi-jaurtika uxatu zuten Lapiteagako etxalde batetik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 125. orr.

Arbolatik arbolara aurrera tiroka elkarri babes emanez.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 106. orr.

Tiroka josiko zaitut eta!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 132. orr.

Gaztategietako kobrezko galdarak aizkora-kolpeka apurtuz eta zerriak tiroka hilez.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 225. orr.

Erabakita zeukan koldar hura tiroka garbitzea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 197. orr.

-Ez dira gu hiruron kontra tiroka ausartuko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 131. orr.

-Tiroka desegin behar ote duzue, bada, dorretxea? -galdegin nion.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 431. orr.

Bazekien arrainak tiroka harrapatzen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 36. orr.

Baina nola gutxitu untxiak tiroka ez bazen?  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 73. orr.

970eko uztailaren 21ean, poliziak, tiroka, etxegintzan zebiltzan hiru mila langileren kontra jo zuen Granadan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 223. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagi gisa)

Larunbatean, arratsaldeko ordubiak inguru horretan, kanoi tiroka hasi ziren.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 265. orr.

Ibaiaren beste aldean ez-dakit-zer kontrabando eginez, eskopeta tiroka eta jende guztia nahasiz.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 96. orr.

Han egokitu baitzitzaion fusil-tiroka italiar Kontsulatua jende-aldra basakiro asaldatu baten aurka defendatu beharra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 245. orr.

· Jaikitzen zenetik, zakurrak begiratzera joaten zen, gero zaldiak, gero txori-tiroka aritzen zen gaztelu inguruan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 122. orr.

Orduan Guardia haiek eta presondegiko zaintzaile-buruak, hasi ziren errebolderez tiro-tiroka, presondegiko jendearen izutzeko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

airera tiroka (7); aurka tiroka (4); elkarri tiroka (4); hil zituzten tiroka (3); kontra tiroka (13); kontra tiroka hasi (3); poliziek tiroka (3); soldaduek tiroka (3)

tiroka ari (26); tiroka ari dira (5); tiroka aritu (6); tiroka aritzen (3); tiroka arizan (4); tiroka arizan dira (3); tiroka atera (4); tiroka ekin (7); tiroka ekin zioten (3); tiroka erantzun (5); tiroka hartu (4); tiroka hasi (65); tiroka hasi ziren (23); tiroka hasiko (9); tiroka hasten (4); tiroka hil (30); tiroka hil zuten (17); tiroka ibili (3); tiroka jardun (5); tiroka jardun zuten (3); tiroka jarraitu (6); tiroka jarraitu zuten (3); tiroka lehiaketa (3); tiroka sartu (3)


tirokada (11 agerraldi, 1 liburu eta 9 artikulutan) 1 iz ipar tiroaldia. ik tiroketa.

83 ko agorrilaren 7 an, Landesetako Leon-go kanpalekuan, tirokada bat gertatzen da, jandarma eta IK-ko lau kideen artean.  Herria   2004-06-10

Tirokada bat hasten da, jandarma bat erortzen da, Filipe eta Lucienne eskapatzen dira.  Herria   2004-06-17

Gure biltegi madarikatuen gainean bonbardatzen ari diren hegazkinak entzuten ditugu, bai eta ere frango hurbiletik ari diren tirokadak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 136. orr.

Azkenean, tirokada batean hilen dute gaixtagina, bainan hila da Marie.  Herria   2001-09-13

2 jaurtiketa.

Gauerditan su zirien tirokada besten bukatzeko, ondotik dantzaldiarekin.  Herria   2004-07-05


tirokagune iz tirokatzeko gunea.

Larunbat goizean, tiroka lehiaketa, herriko tirokagunean.  Herria   2003-01-14


tirokaldi (16 agerraldi, 3 liburu eta 7 artikulutan) iz tirokatze aldia. ik tiroketa; tiroaldi.

Tsahaleko militarrek aurre egin zieten gerrillari palestinarrei eta gertatutako tirokaldi hauetatik batean hil zen 19 urteko palestinar gazte bat.  Berria - Mundua   2004-05-14

Tirokaldiak bata bestearen ondotik entzuten dira eta mendiek tiroen oihartzuna errepikatzen dute.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 96. orr.

Bagdaden bertan ere leherketa eta tirokaldiak izan ziren.  Berria - Mundua   2004-06-27

Nik orduan are sutsuago eutsi nion neure tirokaldiari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 249. orr.

Hori bakarrik ez: bart tirokaldi luzea entzun omen duk Arrameleko zubiaren aldetik, Tolosako sarreran.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 114. orr.

Santakrutzek orduan, zubiaz bestaldetik tirokaldi latza hasi dik, eroturik hona eta hara ari ziren bidaiari gizajoen kontra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 92. orr.

Apirilaren 20an, gauaz, ez-usaiako tirokaldi bat entzuten dugu.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 131. orr.

Tirokaldi eta leherketaz jositako gudukek hainbat orduz jarraitu zuten.  Berria - Mundua   2004-07-08


tirokari iz ipar tiratzailea.

Bai eta tirokariari berehala lotu, beste tirorik ez zezan eman.  Herria   2002-07-25

Kaxketadunak joan dira tirokaria behar zutela menperatu eta bildu ere dute jestu gutiz.  Herria   2004-06-24


tirokatu, tiroka(tu), tirokatzen 1 du ad tiro egin.

Garbi zeukan ez zuela sekula inor tirokatuko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 88. orr.

Patxi? TKAk tirokatua Baionako ostatu batean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 60. orr.

Inaxi Zeberio hil egin dute bere gelan tirokatuta.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 358. orr.

Beste norbait eskapatzen bazen, bahiak tirokatuko zituzten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 38. orr.

Halakoa zen umeok tirokatu zituztenen ankerkeria.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 163. orr.

Vonque-ko oihan bazterretik ikusten ginuen jendea ihes egiten eta aleman hegazkinek, bihotzik gabe, apal-apaletik tirokatzen zituzten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 112. orr.

Ararteko baten bidez, Abetz-i galdegin nion zentinel aleman bat jo zuen frantses bat tiroka ez zezan.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 22. orr.

Metrailetarekin tirokatu itxura egin du Txatok.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 151. orr.

Ume bat ustez tirokatu zuen soldadu bat, aulkian.  Berria - Mundua   2004-07-03

Sekulan alemanek harrapatzen bazituzten, seko tirokatzen zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 20. orr.

Trenean zihoazenei errifleak alokatzen zizkieten, denborapasa ederrean bertatik bufaloak tirokatzeko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 152. orr.

Fabrika bati fuel-oil depositua tirokatuz su eman nahi zion anarkista bati aurre egitea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 41. orr.

2 irud/hed

Baina azkenaurreko puntuan ari zelarik, Bertso Asteko gai-jartzaileak hiru gai tirokatu zizkion.  Berria - Kultura   2004-09-08

3 jaurti.

Su artifizial bat tirokatzen dute Frantziako bestaren ohoretan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 47. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Eta aditzen dut gizon tirokatuaren buruak zorua kolpatzen duela.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 13. orr.

Bigarrenez fusilatuak izan barik gelditu ziren pago tirokatuak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 96. orr.

Tirokatuarengan jarria nuen nik arreta osoa.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 124. orr.


tirokatzaile iz tirokatzen duen pertsona.

Erignac prefetaren tirokatzailea.  Berria - Mundua   2006-02-18

Poliziako tirokatzaile batek tiro egiten du, IK-ko autoaren gidari den Didier-ri buruz.  Herria   2004-06-10

Tirokatzaileak «oso ongi prestatuta» zeuden, Riparen ustez, mugitzen ari zen auto batetik jaurtiriko 20 tirotatik 14k helmuga jo zutelako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Bi omen ziren tirokatzaileak eta batek huts egin ondoren bigarren laguntzaile batek egin omen zituen tiroak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 109. orr.

Badakigu nor izan ziren tirokatzaileak: Morcillo eta López Ocaña direlako bi morroi.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 188. orr.


tirokatze iz tiro egitea.

Fenomeno honek baduela izen zientifiko bat, zeina den tirokatze kutsakorra.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 36. orr.

Beste tirokatze bat ere jasan dute Mossoul hirian hiru soldado amerikanok, eta bonba bat Faludjan.  Herria   2003-09-25

Amerikanoen tirokatze bortitzak ez ditu onartzen Sgrena andereak bainan akusatzen ditu.  Herria   2005-03-10

Denera 76 erreportari edo hedabideetako laguntzaile hil dituzte, erresistentziaren erasoetan zein okupatzaileek tirokatuta.  Berria - Gaiak   2006-01-04

Espainolak hor egina zuten harresi batean aterbetzen dira eta sekulako tirokatzea behar izan ginuen jasan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 96. orr.

Hain ziren nahasmenduak ugari, hala nola jende tirokatze, eliza eta komentu erretze eta horrelako abrekeria edo basakeria frango, [...].  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 179. orr.


tiroketa (311 agerraldi, 35 liburu eta 182 artikulutan) 1 iz tiro saioa. ik tirokada; tirokaldi.

Peruren etxe inguruan tiroketa izan zela esan zidaten eta bertara joan ginenean lurrean zeuden biak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 110. orr.

Hiru tiroketa izan ziren azken hilabeteetan eta hiru aldiz desagertu ziren tirokatzaileak Triangeluan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 39. orr.

Egun gogorra izan du gaur, bere koinatua hil egin baitute tiroketa baten, herrian bertan.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 55. orr.

Handik beste bi urtera Arantxaren heriotzaren berria jaso baitzuen, guardia zibilarekin izandako tiroketa batean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 75. orr.

Bestea suspertzen saiatu ziren tiroketa gertatu zen tokira joandako osasun zerbitzuetako kideak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-10

Kurdistango Ovacic hiritik gertu jazo zen atzoko tiroketa.  Berria - Mundua   2004-07-14

Mugan ohikoak dira bi Israelgo Armadaren eta Hezbolaren arteko tiroketak.  Berria - Mundua   2004-01-21

Tiroketa hartan Arkaitz Otazua ETAko kidea hil zen eta bi ertzain zauritu ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-03-28

Tiroketaren baten ondoren atxilotutako GALeko ekintzaileak eta antzekoak denak libre uzten zituzten epaileek.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 171. orr.

Azken astean dozena bat hildako egon da Diyarbakirren, Poliziaren tiroketetan.  Berria - Mundua   2006-04-14

Bartzelonako tiroketan Durruti babestu zuen auto beltz misteriotsuarekin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 202. orr.

Bahiketako bitartekariak dio zibil armatuek hasi zutela tiroketa.  Berria - Mundua   2004-09-07

Aushevek adierazi du ekintzaileei tiroketa gelditzeko eskatu zietela, baina haiek uko egin zutela, erasoaldi militarra hasitzat eman zutelako.  Berria - Mundua   2004-09-07

Tiroketa amaitu bezain laster, maletak arrapaladan egiteari ekin genion.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 250. orr.

Tiroketaren ondorioz, Francisco Aguas polizia hil zen.  Berria - Kultura   2004-03-04

Tiroketaren zaratak begiluze andana bildua zuen ezkaratzaren aurrean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 125. orr.

Del Vallek eta Müllerren taldeko gizonek lau aste eman zituzten auzo latindarreko etxebizitza ziztrin batean, tiroketaren oihartzunak baretu ziren arte.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 194. orr.

Gauaz tiroketak hurbiltzen dira.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 125. orr.

Pistola baten tiroa eta metraileta baten tiroketa ez bereizteko bezain aguretuta ere ez nago!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 347. orr.

2 (izenondoekin)

Tiroketa larria Parisko hirigunean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 140. orr.

Jihad Islamikoa erakundeko ekintzaileak ziren, antza, eta tiroketa luze baten ondoren euren buruak entregatu zituztela jakinarazi zuten hainbat informazio iturrik.  Berria - Mundua   2006-03-17

Eskualde honetan zabalduta dauden soldadu poloniar eta bulgariarren artean tiroketa latzak izan ziren asteazken gauean.  Berria - Mundua   2004-04-09

Tiroketa sutsua izan zen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 46. orr.

Formazio itxiek, eboluzio zehatzek eta tiroketa egonkorrek beren suntsipena ekartzen zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 148. orr.

Tiroketa amaiezinez eta enbaxadetako buffet gogaikarriz jositako istorio txoroak. haiekin lortutakoa margul, hits, zurbil gelditzen zen tiroketa on baten aldean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 70. orr.

Jaurtiketak hasieran ahul samarrak ziren, gero gogorragoak, azkenean tiroketa ia profesionalak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Maniguako palmondo baten bala arrastoak ageri direnean, insurrektoek tiroketa saioak dituztela esan gura dik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 98. orr.

Tiroketa tokitik ihes egiteko ustez erabili zuten ibilgailu berdea ere ez omen dute oraindik aurkitu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Hiriburuko etxe azpiko eremuan, tiroketa entrenamendu galeria bat, armak, lehergailuak, granadak eta munizioa atzeman zituela esan zuen poliziak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gertatutako tiroketa (3); izan zen tiroketa (5); izandako tiroketa (9); izandako tiroketa batean (7); tiroketa bat izan (13); tiroketa batean hil (3); tiroketa baten ondorioz (5); tiroketa gertatu (9); tiroketa gertatu zen (3); tiroketa hasi (3); tiroketa izan (11); tiroketa izan zen (5); tiroketa nafarroan (4)

tiroketak hasi (4); tiroketak izan ziren (3)

izan zen tiroketan (3); izandako tiroketan (12); poliziarekin izandako tiroketan (3); tiroketan hil (4); tiroketan hildako (5)

tiroketaren ondorioz (9)

izandako tiroketetan (6); ondorengo tiroketetan (3)


tiroldar izlag/iz Tirolekoa, Tiroli dagokiona; Tirolgo herritarra.

Hauptbahnhofeko sarrera handian, hantxe zegoen berriz mamua txanotxo tiroldarrarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 205. orr.

Banuen haurtzain bat, tiroldarra, Paula izena zuena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 119. orr.

60ko hamarkadan atentatuak eduki genituen herrialdean eta hego tiroldarrak jazarri zituzten; ekintzaileak torturatu zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19


tiroles izlag/iz Tiroldarra.

Lodenezko soingainekoko botoiak laxatuak, azpian atorra tiroles bat ikusten zitzaion, haritzhosto berdez eta ezkurrez bordatua.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 75. orr.

Ordurako galajantzia soinean zuen antezko eskularru eta kapelutxo tiroles eta guzti.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 65. orr.

-Prentsakoa -esan nion txano eta gona tirolesez jantzitako neska bati.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 184. orr.

Bere bota tirolesak geltokiko buruaren sofaren gainean jarri zituen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 78. orr.

Emakume tiroles hori, nik ikusten nuen bezala, ipurdiederra eta titiederra zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 77. orr.


tirolina iz garaiera desberdineko bi punturen artean ezartzen den kable batek eta bertan zintzilikatzen den polea batek osatzen duten sistema, bertatik jaisteko erabiltzen dena.

Antolakuntzaren arabera, bestelako arazoak izan ziren, baina «bigarren mailakoak» denak: adibidez, tirolina bat ez zen jarri eta kontzertuak luzatu ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-06-22

Eta beste animazio guziak: [...] planetarioa, Donostia-Miramongotik jina ("Zuberoa" gunean); eta oraino tirolina, beribil parkea, erakusketa...  Herria   2005-05-05

Lau guneetan kontzertuak iraganen dira; haurren xokoan, berriz, pailazoak, eskolarteko jokoak, tirolina eta abentura ibilbidea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Kaxko batetik airaturik, tirolinari esker zuten gazte atrebitu batzuk lakua airez zeharkatzen, jenden artean pausatu aintzin.  Herria   2004-05-13


tirope ik tiro1.

tiropitxoi iz usakume tiroa.

Tiropitxoiko mutil beltzarana tiobiboko alabaren inguruan dabil jira eta bira.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 195. orr.


tirotar izlag/iz Feniziako Tirokoa, Tirori dagokiona; Tiroko biztanlea. ik tiriar.

Lanerako harginak eta arotzak hartu zituzten; bai eta sidondarrak eta tirotarrak ere jan-edari eta olioaren truke, Libanotik Jafara itsasoz zedro-zura ekar zezaten.  Elizen arteko biblia   Esd 3,7

Jerusalemen bizi ziren tirotarrek ere arraina eta beste era guztietako salgaiak ekarri eta larunbatean saltzen zizkioten Jerusalemgo eta Judako jendeari.  Elizen arteko biblia   Ne 13,16


tirotegi iz ipar jaurtitzeko gunea.

Cap Canaveraldelako tirotegian, amerikanoek bere Discorvery espazioko eremailearen airatzea gibelatu zuten duela 2 aste meteo aro txarraren gatik.  Herria   2005-07-28


tiroteo iz tiro saioa. ik tiroketa.

Tiroteoa izan den tokian geldituko zen noski.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

Tiroteoan ni bakarrik atera naiz bizirik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 265. orr.


tirotxo iz tiro txikia.

-Etorri nahi, tirotxo batzuk jotzera?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 149. orr.

Joandako sasoiengatik tirotxo bat?  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 140. orr.


tiroxka iz tirotxoa.

Vincent ere triste dago: asea baitzen hemengo komediaz, tiroxka bat bota dio zangoari, sorterriratua izateko baina jukutria agerikoa zen eta bi hilabete gehiago egonen da hemen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 65. orr.


tirreniar 1 izlag Italia, Korsika, Sardinia eta Siziliaren artean dagoen Mediterraneoko zatiari dagokiona.

Erabateko triangelua, eta haren alde bakoitzak itsaso desberdin batera ematen dik: tirreniar itsasoa; Afrikako itsasoa; eta, hor, gure aurrean, joniar itsasoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 468. orr.

2 etruskoa.

Mundu heleniko handiagotu honetan, bere hedatze geografikoa feniziar eta tirreniar lehiakideen erresistentziak gerarazi ondoren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 316. orr.

[Hititak] itsasoz bestaldean ezarri ziren lurraldeetan grekoz tirreniartzat eta latinez etruskotzat ezagutu zituztelarik lehiakide helenikoek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 234. orr.


tirri
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tirri eta tarra (3); tirri tarra (6)


tirria 1 iz irrika, nahi bizia. ik grina.

Beharrak, tirriak, zorteak, hots, biziaren ezin ezagutuzko misterioak, hemen ezarri nau eta, abiatuan abiatu, segitzen dut hasi bidea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 108. orr.

Gorde-gordea neukan teatrorako gutizia, tirria, de Monzon Jaunari esker, bat-batean iratzartu zen.  Berria - Kultura   2004-11-17

Pentsa daiteke berak hemen izanki eta [...] urruneko erostunen tirria pizten jakinen dutela.  Herria   2003-05-29

Epeldu egin da nire baitan gobernadore izateko nuen tirria.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 171. orr.

Hark ez zuen behin ere lanik egin etxalde batean, eta ez zuen tirriarik ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 214. orr.

Iduri luke sos puxka baten irabazteko tirriak zernahitara eramanarazten duela gizona.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 132. orr.

Hobe huke etxaldea, landak bederen, lanean aritzeko tirria dutenei alokatzea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 126. orr.

Ez batak ez bertzeak ez du berehala etxeratzeko tirriarik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 54. orr.

Beti aztoratu izan nau aintzira exotiko eta urrunetan igeri egiteko tirriak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 283. orr.

Bonbak edonon pausatu aitzineko gauetan, beti larrua jotzeko tirria nabaritzen zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 8. orr.

Haren bilo xerloen beren tokian emateko eskuaren luzatzeko tirria ukan zuen, baina bere tirria gainditu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 103. orr.

Goimendietarako tirria gero-eta handiagoa dute euskaldunek.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Nik ez neukan poesiarako tirriarik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 142. orr.

2 ezinikusia.

Hasia nintzen ulertzen Autobiografiatuak, benetan, une zehazgabe batetik aurrera zer nolako tirria eduki zion Zamariari; hari buruzko inpresio txar orokorra ematen saiatzen zen, batere halabeharrezkoa ez zen plan ongi kalkulatutako bati jarraiki.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egiteko tirria (3); tirria handia (4)


tirriagarri izond tirria sortzen duena, desiragarria, gutiziagarria.

Hargatik John Biscayk zuzentzen zuen LAPDan sartuz geroztik, jendetzen ari zela egiazta zezakeen, nahiz eta maiz herioarekiko hurbiltasun tirriagarriaren zirrarak eskas sentitzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 44. orr.

Zeregin horretan, bikotea moldatzen zuen [...] polizia lanetan zebilen gizon misteriotsu bezain tirriagarriarekin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 34. orr.


tirriati izond grinatsua.

Benetako gurari tirriatia sortzen joan da bi hamarkadotan eguraldiaren jakin-min sargoriz.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 148. orr.


tirriatu, tirria(tu), tirriatzen 1 da/du ad irrikatu, grinatu.

11 000 behari tirriatu ditu ekitaldi horrek orotara, Hip Hop dantzaren alderateko joera emendatuz gainera.  Herria   2004-07-01

Itsas hegiko kirol salgaiak proposatzen ditu, beti ere 14/18 urteko nerabeak dituelarik tirriatu nahi bere salgaiei buruz.  Herria   2003-05-29

Lo-gutizia izugarriak sareetara tirriatzen zuela zirudien eta, buru astuna papora ezkelduz, tu malgua ezpainetarik isurtzen zitzaiola, zurrunga larriak eroaten zuen amatxi.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 192. orr.

Zenbat enpresetan ere egun horiek ongi markatuak dira urruneko bezeroen tirriatzeko alde hauetara.  Herria   2002-07-25

Laugarrenekorik erraten da, tirriatzean eta erresumintzean banatzen den sentsualitate berak obeditzen diola arrazoimenari.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 76. orr.

Oihuek tirriaturik presaka lehiatzen zen Cassieren aldia izan zen gero.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 180. orr.


tirriki-tarraka 1 adlag poliki eta nekez ibiltzearen onomatopeia.

-Hau aspergarria da -kexatu zen Dudley, eta tirriki-tarraka hankak arrastaka alde egin zuen handik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 30. orr.

Makulua eskuinean, periodikua ezkerreko beso hilak galtzarbean estutua, agureak tirriki-tarraka egin du aurrera, oinazearen eskailera aurpegian islatua.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 96. orr.

Tirriki-tarraka aurrera zihoan bitartean ohartu zen gerrikoak sabel puztua estutzen ziola.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 210. orr.

Kanpoan tirriki-tarraka entzundako hanka-hotsak Filch bazetorrela adierazi zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.

Bera, ordea, marmarka joan zen, bere makilarekin tirriki-tarraka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 92. orr.

2 irud/hed

Eta egia esatera, atseginago gertatu zait tren honen tirriki-tarraka urduria TGV berriaren abiada sendoa baino.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 167. orr.

Auto gorri eder batek geldialdia egin zuen gasolindegian, gasolindegi gorri eder batean hain zuzen ere, tirriki-tarraka, depositua huts-hutsik zekarrela, erregai gosez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 102. orr.

Ez zuen jakin nahi izan esaldiaren iradokizunaren norainokoa, telefonista baretzeko esaldi lasaigarria bota, tirriki-tarraka, eta eskegi egin zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 276. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tirriki tarraka (20)


tirrin1 1 iz txirrinaren hotsa.

Halako batean, bere lezio "metodiko harrigarrian" ari zela, erlojuak tirrina hasten zuen bezain pronto, lasterka joan eta itzali egiten zuen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 340. orr.

2 ik txirrin.

tirrin2 iz kaka arin eta urtsua.

Denborarekin, denboraren kaka-lanarekin, zer egin hoberik ez eta, probatze aldera, kaka probatzen hasten da bat: mokordo lodiak eta meheak, tamainako usaindunak eta kirasdunak, tirrinak, xirinak, gorotzak eta denak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 119. orr.


tirrinta1 iz txirrinaren hotsa. ik tirrin1.

Nola zen oraino Azkainen besta, diote loak bentzuturik ez dutela entzun ordulariaren tirrinta, lasterkari kementsuek!  Herria   2001-09-13

Telefonoaren tirrintak Kattalin bapatean inarrosten du.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 14. orr.

Hamargarren tirrintan edo, aitak azkenean hartu zuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 178. orr.

Kattalinek atea irekitzen du, tirrintarik jo gabe, ttipi ttipitik hartua zuen usaiari jarraikiz.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 27. orr.


tirrinta2 iz beherakoa.

Pastilla batzuk eman eta berehala gelditu zitzaidan tirrinta.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 173. orr.


tirrintaka iz tirrinta jotzen.

Telefonoa pausatu orduko, berriz tirrintaka hasi zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 55. orr.

Telefonoa tirrintaka.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 173. orr.


tirrit 1 erabateko ukazioa eta adostasunik eza adierazteko hitza.

Tirrit, ori!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 85. orr.

Hara non hamalau historialarik edo adituak muntatu lan taldeak zorigaiztoari tirrit egin dien eta lana bururatu duten.  Berria - Harian   2005-05-03

2 izord ezer ere ez.

Niri herriko etxeko idazkari ohiak eman zidan, baina atxilotu dute, eta haren izenpedura duenaz gain, ez du tirrit balio.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 226. orr.

Erosteko asmoarekin etorria zen bai, baina azkenean tirrit.  Berria - Harian   2005-06-03

Urrezko medailak behar zituzten eta gero... tirrit!  Herria   2004-09-02

Baina, egiazki gose izanez, izpirituaren tirriak laster tirrit, beste aldi batez joanen naiz hitz horien ikustera.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 47. orr.

Baina tirrit!  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 134. orr.

3 tirrit eta tarrat

Arraro zerbait ikusi behar ginuela gobernua kanbiatzearekin, tirrit eta tirrat!, ez da deus holakorik gertatu!  Herria   2005-06-09


tirritari iz

Tirritariak zirri-zirri eta kitzirrika ari.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 148. orr.


tirtiriku 1 izond

Espainola arraza tirtiriku, egonarrigabe, indiziplinatu bat da, ezgauza ezer ganorazkorik eta iraunkorrik jasotzeko, ez zientzian, ez artean, ez biziera politikoan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 187. orr.

• 2 iz

Ale batzuk suelto, aurreratuago, beti puntaren puntan eta bere kasa ibili nahi duten tirtiriku urduriak; eta beste hainbat atzeratuta, besteen martxari jarraitu ezinda, edo txangoaz baino bide bazterreko loreez axolatuago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 39. orr.


tirtitiritu, tirtiri, tirtiritzen da ad

Baina galdu-usteak edo, hobeki esanda, galminak bizimindu egiten gaitu, eta biziarazten, urduritzen, tirtiritzen, xaxpikitzen, ezinegon gozo batez janzten, asetzerik izan ez dezakeen gose-egarri batekin adiskidetzen..., eta hori ez da komeni nonbait, eta horixe da dena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 113. orr.


tisana iz sendabelarrez eginiko egoskina.

Handik oren erdi batera, itzultzaile batekin heldu zait jakinaraztera, puxka bat goxatzeko, sukarraren kontrako tisana biziki ona eginarazi didala, "4 loretako tisana".  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 45. orr.

Tisana edan zuen pentsatuz barnea askatuko ziola.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 206. orr.

Tisana edan nuen azken xortaraino, grimas batekin azkenean, karatsa baitzen, sukrerik gabea.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 45. orr.

Egun guztian tisana berezi bat baino ez zuten edaten.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 81. orr.

-Zure tisana hauek miresgarriak dira, Mentxu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 17. orr.


tisanatxo iz adkor tisana.

Ur gehixeago edatea ez dator batere gaizki, sendabelarren baten laguntzarekin hobe, sanjuanbelar edo millorri xorta bat, edo santiobelar puxkatxo baten tisanatxoa prestatuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 114. orr.


tiserta ik tixerta.

tisi (orobat tisis g.er.) 1 iz hetika, tuberkulosia.

Masturbazioari buruz, direnak eta ez direnak esaten zuten; [...], hil zintezkeela, bizkarrezur muina biguntzen zela, edo tisia edo eskrofula sortzen zela.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 56. orr.

Jakina ez zela inor arrimatu haren etxera, tisia harrapatzeko beldur hutsez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 109. orr.

Katarroa, eztula, pleuritisa, tisisa, odol-botatzea eta beste zenbait.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 750. orr.

Eta bai, ama tisiak jota hil zuan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 109. orr.

Bi idazluma, tintaz zikinduak, zimel-zimel, tisiak jotako gaixoaren antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Beti pentsatu izan dut aitonaren arropa eta koltxoia erretzea, eta, bide batez, Putierre delako haren ipurdia, tisiaren kontrako exorzismo modu bat zela.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 291. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Tisi-kasu batzuk kenduta, ezer ez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 211. orr.


tisiko izond/iz hetikaduna.

Tisikoa zen aitona.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 291. orr.

Azala masail hezurretan atesatua, tisiko baten gisan.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 102. orr.

Beldurra eragiten ziena baino ez zuten errespetatzen: burdinaren zorrotza, zoroaren behakoa, tisikoaren tua.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 230. orr.

Lehenago ikusi dugunez, mardulak ziren denak, tisikorik ez zegoen haien artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 231. orr.


tisis ik tisi.

tita (orobat titi) iz orban txikia, tantoa.

Orain, lurrak dena ur, etxe eta etxola zenbaitek tita itsusiak eginez tarteka.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 186. orr.

P.U.C., Parisko ikasleen taldearen kontra ari ziren "Banlieusards" delakoak, bere dama-joko urdin-xuri titak jantzietan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 105. orr.

Zeru beltz mugagabea, milaka izarren titi zuriekin zikinduta.  Berria - Kultura   2004-02-17


titadine (orobat Titadyne eta titadyne) iz dinamita konprimitu mota.

Ertzaintzak jakitera eman zuenez, indargabetutako lehergailua bi kilo kloratitaz zegoen osatua, eta titadinez indartua.  Berria - Euskal Herria   2004-09-28

Drogak, ordea, ez dira berez gai kimiko bat besterik, nola ere baita titadinea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 92. orr.

Lehergaia titadine izan zela aipatu zuena nor izan zen jakin dugu.  Berria - Harian   2005-03-08

Kloratita motako kilo bat inguru lehergai zuela eta titadine motakoaz indarturik zegoela adierazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23

Bertan, 500 kilo titadine, 250 kilo klorata, 70 granada, pistolak, detonagailuak, fusilak eta dirua atzeman zituztela zabaldu zuen Poliziak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

Polizi arduradun batek lehergaia titadyne zela esan zion goizean Ignacio Astarloari, eta hala zabaldu zuen Barne Ministerioak agentzia bidez, baina arratsaldean argitu zuten Goma 2 Eco zela.  Berria - Harian   2005-03-10

Lehergailua titadyne markako dinamita ez zela martxoaren 11n bertan jakin zuten.  Berria - Harian   2005-03-10


titadun izlag titak dituena.

Lau pirripitalari eskapatzen dira, gelditzen dira biga Alpetan sartzean eta gero bat bakarrik, Richard Virenque etapa bereganatzen duela, titadun jauntzia eta jauntzi horia ere.  Herria   2003-07-17


titadyne ik titadine.

titakatu izond titaz betea.

Suge erraldoi larru-titakatu ikaragarri bat bereziki.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 183. orr.


titan iz gizon erraldoi eta guztiz indartsua.

Eta hura titan baten lanaren fruitua zuan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 251. orr.

Gea -Lurra, gure planeta-, Tartaro -Jainkoei eta titanei merezi zuten zigorra emateko infernu berezia, bertan zeudenak maiz zigortzen eta torturatzen zituzten ziega ilun eta beldurgarria-, Eros -maitasuna-.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 205. orr.

Haien buruzagia ez zuten gudari gazteek bota, ez titanek zauritu, ez erraldoiek garaitu, baizik eta Juditek, Merariren alabak, zuen menperatu bere aurpegi ederraz.  Elizen arteko biblia   Jdt 16,6


titaniko izond titanena, titanei dagokiena.

Artelan heroikoa zen bi eskultoreena, erlijio sentimenduz betea, Europar abangoardien grina titanikoaz egina.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 64. orr.

Geriatrarena ez zen galdera, nire zahartzaroa atzeratzeko ahalegin ia titanikoan ari den profesional arduratsu baten kezka baizik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 19. orr.

Seme-alabak letretan zaletzeko egin behar dituen ahalegin zail ia titanikoak Arrasateko giro itxian.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 39. orr.

Aita maite nuen, kontatu zidana beldurgarria zen, eta nire bizitza bide onetik eramateko hartu zituen lanak titanikoak bezain miresgarriak iruditu zitzaizkidan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 102. orr.

Ramon Barearen moldaketa titanikoak eleberriko pasarte ugari kendu, antzerki egitura eman eta erritmo bizi-bizia sortu du.  Berria - Kultura   2006-01-20


titanio 1 iz gai bakuna, metal zuri zilarkara, arina eta zaila, metal aleazioetan erabiltzen dena (Ti; at. z. 22).

Hala, Guggenheim museoaren titanioaren distiren efektua leuntze aldera, beira pabesa aukeratu du liburutegia eregiteko material gisa.  Berria - Kultura   2004-05-25

Karbonozkoaren moldeak oso konplexuak ziren eta titanioarekin batera nahastea ez zen erraza.  Berria - Kirola   2004-02-18

Abiadura kaxa titaniozkoa da guztiz, iazko karbono-titanio nahasketa albo batera utzi ondoren.  Berria - Kirola   2004-02-11

Ongi ikusten dira kopeta-hezurra atzera berriz lotzeko erabilitako titaniozko grapak ere.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 76. orr.

Titaniozko ezkatek, ibaian eta inguruko teilatuen gainean amaituko dute.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 27. orr.

Guggenheimen titaniozkoak ezin hobeto erakusten du ziutatearen eta errekaren arteko batasun hori.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 28. orr.

Interesen %20 deskontatuko ditu BBK-k, titaniozko txartela erabilita.  Berria - Ekonomia   2006-01-17

2 (hitz elkartuetan)

Titanio oxidozko estaldurak hobeak direla diote adituek, porlanak baino eremu handiagoa hartzen dutelako.  Berria - Gaiak   2004-03-12


titanizatu, tiraniza, titanizatzen du ad titanio bihurtu.

Bilbo titanizatuta dago goitik behera, tiranizatuta.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 42. orr.


titare (orobat ditare g.er.eta ditari g.er.) 1 iz jostean, orratza bultzatzen duen hatzean ezartzen den estalki babesgarria.

Jostundegi guztia hankaz gora jarri zutela jakin nuen, eta alde egin zutenean denetarik zegoela lurrean barreiatuta, soinekoak eta oihal pusketak, botoiak eta titareak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 410. orr.

Gogo barik, Peter titarea atzamarretik kentzen hasi zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 295. orr.

Amonari atzamar puntan zuen titarea lasai bazebilkion eta tarteka erori ere bai, airea lehor zegoenaren seinale.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.

Gaztetxo hark zilarrezko titareak zituen estimu handitan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 259. orr.

Bizitza osoa altxor baten bila ibili eta gero, "Auza, han baduk gauza" hitz magikoak esan, eta zilarrezko titare txiki-txiki bat aurkitu zuen behin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 240. orr.

Peterren sentimenduak ez mintzearren, Wendyk titare bat eman zion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 55. orr.

Goxotasun maitagarriz, kasualitatez poltsikoan zeukan titare bat eman zion, eta esan zion horixe zela muxu bat.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 293. orr.

Haien lastozko etxe, oholetan zentzuz zabalduek eguzki aldera irekirik zituzten beren ate titare baten tamainakoak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 130. orr.

Geure buruen txontxongillo ta / sarri besteren titere, / ustez antuxun ginanak ere, / bihurtzen gara titare.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 173. orr.

2 irud/hed

Nire liburua soineko bat da, egunerokotasunaren absurduan ehundua, ironia sotilaren urrezko hariz josia, eta jolasa du titare, injenioa anteojo, trajedia gerriko, eta ezustea andere lirainaren gorputz...  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 15. orr.

Ni orain nagoen titare honetan luze egondako jendeak tratamendu psikiatrikoa behar izaten du gero.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 94. orr.


titaretu, titare(tu), titaretzen du ad

Orduan, Peterrek Wendy titaretu zuen, eta neskatoak oihu egin zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 60. orr.


titatu, tita, titatzen du ad titaz ziliportatu. ik tantotu.

Bide zabal bat orain, bat-batean eta arras patartsua harri lauza alimale batzuk han hemenka titatzen dute bidea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 197. orr.


titere 1 iz txotxongiloa.

Zazpi titere zituen eta kapaza zen aldi berean lau erabiltzeko.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 88. orr.

Geure buruen txontxongillo ta / sarri besteren titere, / ustez antuxun ginanak ere, / bihurtzen gara titare.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 173. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Goiz hartan, esaterako, titere-teatroa egiten ahalegintzen zen gizon bat ikusi zuen Marcosek katedralaren ondoko iturrian.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 88. orr.

Baita «publiko berria erakartzeko», umeei zuzendu debaldeko titere antzezlanak ere.  Berria - Kultura   2004-07-01

Zazpi titere zituen eta kapaza zen aldi berean lau erabiltzeko.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 88. orr.

Trenak titere usaina zeukan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 9. orr.


titi1 (orobat diti g.er.) 1 iz emakumearen ugatzetako bakoitza. ik bular.

Ez titi ez ipurdi ez duten marimutil horietako batekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 177. orr.

-Aldizkarietakoak titiak barik errapeak dira, eta horiek bai egoten direla silikonaz beterik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 86. orr.

Titia umearen ezpainetan tinkatzen den bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 29. orr.

Titia, eskubarruan kabitzen dena, txikia.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 22. orr.

Halako batean, gorputza apur bat zutitu eta titiak agerian geratu ziren, zeharka.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 53. orr.

Haurtxo batek titia edoskitzen duenean bezala.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 84. orr.

Amonak Santuaren esana bete zuen, eta bat-batean laurogei urtetik gorako titiek esnea oparo eman zuten.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 41. orr.

Behin batean, koka esnifatzen ari ginela, Rodolfok titi bat txupatzen uzteko eskatu zidan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 105. orr.

Titiak erabiltzen zizkidan esku artean eta hitz lizunak esaten zizkidan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 103. orr.

Andre bat larru bizitan, gizon bat titiak igurzten eta beste norbait alua jaten ari zaizkiola.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 103. orr.

Juxtu-juxtu uzten dit titiak laztantzen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 101. orr.

Nik titiak ferekatu nizkion, titiburuak musukatu.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 132. orr.

Larruzko gona gorria, sare moduko mediak, titiak ozta-ozta gordetzen dizkion top beltza.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 106. orr.

Harrigarria ongi plantatutako titi pare batek eragin ditzakeen mirariak!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 181. orr.

Eskua atorraren azpira sartu eta titi bat behar bezala jarri zuen bularretakoan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 80. orr.

Izerditan blai zaude eta jertse urdina titietan itsatsirik igartzen duzu.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 71. orr.

Txikia titian zintzilik, eta zaharrena ezkontzekotan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 107. orr.

Ama gaixoa, esnea nonbaitetik atera behar eta, arrebaren titiari atera zioten.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 49. orr.

Titietaraino naukak hire alukeriekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 16. orr.

Asper-asper eginda nengoen Londresekin eta bertako mugida teknoarekin; titietaraino, garbi esateko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 36. orr.

Nik sekula ez dut problemarik izan, baina Genobebarekin, hura titiko mina, hura!  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 137. orr.

ik titiko.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hermannek titi handiak gustatzen zitzaizkiola esan zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 11. orr.

Ikusi zelako titi ederrak dituen, zelako sabel laua, zelako ipurdi gozoak. ik titieder.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 44. orr.

Harro agertu ziren bularrak, bi titi sendo, gordelekutik irteteko grinatsu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 75. orr.

Begi berdeak, titi eta izter neurri-neurrikoak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 149. orr.

Gero, titi zuri puntta-gorrail haiek besarkatu eta pixka bat milikatu nituelarik, [...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 166. orr.

Sostenak nola edo hala kenduz titi mardulak igurtzi eta igurtzi ari da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 273. orr.

Zerbitzariaren begiak, beren onetara gabe, saltoka ari ziren, noiz Anaren titi oparoetara noiz xilko beltxarandura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 296. orr.

Mugitzerakoan, bere titi txiki alaiak erdizka erakusten zituen noizean behin, xarma handiz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 166. orr.

Titi zahar eroriak ditu azpitik zintzilik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 105. orr.

Orduan eta erakargarriago ikusten nuen Itsaso, bere ile luze, sabel zapal eta titi borobil txikiekin.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 70. orr.

Nik atsegin dudan guztia duzu: titi txikiak eta ipurdi gogorra.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 22. orr.

Niniaren ahoa esnez hantu titi ubeletan pausatzen zuen amultsuki.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 187. orr.

Bularretakoa ere kendu zuen, titi biribil, tente, perfektu batzuek libre utziz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 44. orr.

Neskatila freskoak, izter, ipurmazel eta titi oparokoak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 117. orr.

-Bi titi ozeaniko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 122. orr.

· Kezka izan zituen zelulitisa eta titi nahi baino eroriagoak.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 71. orr.

Elenaren titi lehen mardulak beheratu egin dira, koxkor ikarati bihurtzeraino.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 150. orr.

Gizena, titi aukeran handi samarrez hornitua, industrialderen batek jandako baserri ohi bateko alaba baten itxura bete-betea zeukan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Sagarrak eta udareak metatzen ziren, arkitektura erregularrez, piramideak eratuz, eta titi errekaren hasierako gorritasunak erakusten zituzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 318. orr.

Gérard ere segundu horretaz baliatu da titi artekara so labur baten emaiteko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 115. orr.

Higuina, mina titi-erroetan.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 61. orr.

Uzten al dik titi kozkorrak ukitzen, e?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 69. orr.

Niri gustatzen zaidan gauza bakarra zure titi puskak dira.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 192. orr.

Ez zaio ahaztu kontzertua aurrera eramaten, titi-kolpez eta sexu probokazioen bitartez bada ere.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Ume maiak, eta berauen amak, beren alkandora zuriekin, titi-haur bana altzoan garraio.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 255. orr.

Zu eta ni haur jaioberri eta, gehienez ere, titi-ume izan ginen euskaldun baino lehen. ik titikume.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 71. orr.

Hitzek inon ikasi gabeko jakite bat dakarte berekin, ezjakinak edo jakinezak gozatutako jakite bat, eta hargatik dira pentsamenduaren ama eta ume, arrazoiaren inude eta titi-ume.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 290. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Ze ondo pasatuko duzun nirekin, titi-tente xixtrin honekin baino hobeto, Mikel.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 190. orr.

Jennifer titi-harroaren posterra.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 153. orr.

5 gizonezkoaren titi modukoa. ik tititxo.

Itsasoan euria, egurra basoan, egunez ilargia eta gizonezkoen titiak aipatzen dira euskal esaera zaharretan alferrikako gauzen adibide eta eredutzat.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 11. orr.

6 (gainerako ugaztunena)

Zerrama, bestaldera jiratuz, makilari hurbildu zitzaion, eta titietatik zintzilik zeuzkan zerrikumeak, bat-bateko ilunpe hartan galduta eta kurrinkaz, borrokan hasi ziren amaren toles eta poltsen azpian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 24. orr.

Hamabi titi-xerri txiki bigun.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 140. orr.

7 irud/hed

Beira lodiko botila txiki gomazko titi zahar marroidun haiek gordetzea.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 45. orr.

8 titiko esnea.

Basa txakurrek ere ematen diete beren umeei titia edatera.  Elizen arteko biblia   Nk 4,3

9 titia eman

Erditze baten irudia ikusiko genuen [...] ama hori haurrari titia ematen gero-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 215. orr.

Aterpeetan eta etxeen eskailera ilunetan pasatzen zuten gaua, umeei titia ematen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 70. orr.

Titia emanik hazi bainuen neure alaba.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 45. orr.

Hiru amek ematen diete titia bostoi, bereak ez dituztenei ere bai.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 108. orr.

Eme bat iristen denean aurrena topatzen duen umeari ematen dio titia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 96. orr.

Lau amatik batek ematen dio titia haurrari, bizitzako lehen sei hilabeteetan.  Berria - Gaiak   2004-07-06

· Zorionekoak agorrak, haurrik sortu ez duten sabelak eta titirik eman ez duten bularrak.  Elizen arteko biblia   Lk 23,29

10 titia hartu

Umeek senaz bi lan dituzte: titia hartu eta lo egin.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 16. orr.

Titiburua eskuez inguratu eta titia hartzen hasten zen begiak itxita eta intziri txikiak eginez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 107. orr.

· Ukuiluko lau bazterretatik datozen marruek titia hartzeko ordua iragarri dute.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 110. orr.

11 titia kendu

Geldi zaitez haurrari titia kendu arte.  Elizen arteko biblia   1 Sm 1,23

· Titia kendu berri dioten txekor bat sokaz harrapatzen ari den Mendebaldeko unai batek.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 87. orr.

12 titi-aldi titia emateko aldia.

Nerea eta biok nobelaren azken partea gaueko titi-aldien arteko ordu eskasetan amaitu nuen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 192. orr.

13 titi jorran adlag adkor titiak ukitzen eta igurzten.

Ahal genuena eginez, ipurdi-heltzen, titi-jorran eta musuka, han errenditzen gintuan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 47. orr.

Ez baitakizue zertarako balio dezaketen [akademiak], titi jorran ibiltzea, barkatu hain gordin ibiltzea, askoz ere atseginago gerta daitekeen adin horretan.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 125. orr.

14 titi mutur ik titimutur.
15 titi punta ik titipunta.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

titi ederrak (6); titi handi (5); titi handiak (3); titi pare (8); titi parea (6); titi puntak (7); titi txiki (3); titi txikiak (3); titi zuri (3); ze titi parea (3); zure titi (5)

amaren titia (3); haurrari titia (5); titia ematea (4); titia ematen (9); titia hartzen (3); umeei titia (3)

gizonezkoen titiak (4); nire titiak (8); titiak erakutsi (4); titiak igurzten (4); titiak ukitu (3); titiak ukitzen (3); zelako titiak (3)


titi2 ik tita.

titialde iz titien aldea.

Titialdeko kremallera aldiro maila bat jaitsiz.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 128. orr.


titiaundi ik titihandi.

titibiliti iz

Kale Nagusian plastiko beltzaren beste aldean zeudenen irain eta txistuak entzun behar izan zituzten, eta txistuen titibilitia eta danbor hotsak ‘kanpora, putakumeak, urdangak, betiko alardea’ eta horrelako irainek eta sirena hotsek ordezkatu zituzten.  Berria - Harian   2005-09-09


titiburu (98 agerraldi, 27 liburu eta 3 artikulutan: orobat titi-buru 6 agerraldi, 5 liburu eta artikulu 1ean, eta ditiburu 2 agerraldi 2 liburutan) 1 iz bularraren burua, botoi itxurakoa, edoskitzean umeak ahoan sartzen duena. ik titimutur; titipunta.

Botoien gisako titiburu arrosak koroa ia ikustezin banarekin.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 118. orr.

Egutxik ez zituen gustuko titiburu harro, zabal eta ilunak.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 40. orr.

Izaren igurtzia sentitu nuen titiburuetan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 16. orr.

Haurrak berehala ikasten du amaren bularrarekin jolas egiten, eta batez ere titiburuarekin.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 176. orr.

Eskuineko bi hatzekin ezkerreko titiburua bildu eta haurrak ahoa zabaldu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 136. orr.

Hura hiltzeko erabaki serioa, kamisoiaren behealdea gerrira jaso, neure gainean hankalatraba jarri eta, atsegin izateko intentzio nabarmenegiaz, titiburuak atximurkatu zizkidan egunean hartu nuen.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 120. orr.

Titiak muxukatu zizkion telepatiaz, titiburuak gogortu arte.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 214. orr.

Bular guriak nabari zaizkio, ez handiak ere, baina bai ongi biribilduak, dardara zaluxkoak, eta titiburuko mahats aleak gotor kamisetapean, bizirik baleuden.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 66. orr.

Bera izan zen Danielaren bularrak ukitu zituen lehen mutila, bere titiburuak miazkatu zituena.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 98. orr.

Nire bularretan ibili da biribil txikiak eginez, zehatz milikatuz, jakinduriaz putz eginez, erantzun dute nire titiburuek eta harro jaiki dira.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 83. orr.

Neskatoaren bular oparoei begiratu zien, titiburu ederki puztuak eta ilunak zituen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 69. orr.

Nire titiburuak tentetzen eta nire alua hain maitea dudan eran pilpiraka sentitu nituen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 100. orr.

2 (gainerako ugaztunena)

Bagoiko ate erdi irekitik behatzak eskaintzen nizkien une batez behinik behin errapeko titiburuena egin zezaten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 51. orr.

3 irud/hed

Euria kalean behera zihoan, distiratsu eta txistukari, egunkari-orriak inarrosiz, zilarrezko titiburutan jauzika asfaltoaren gainean, leihoak marratuz, tranbien eta taxien pinturari distira emanez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 288. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nire titiburuak (4); titiburuak ferekatzen (3)

titi buruak (4)


titiburugabetu, bulargabe(tu), bulargabetzen du ad

Aita Zaindariek, deskubritzen zutenean haietako bat utzi nuela kalabozoan, titiburugabeturik, ez nindutela goxo hartuko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 42. orr.


titidun izond titiak dituena.

Atelier guztietako takilla guztietako egutegi guztietako titiduna naiz, itsaso guztietako bafore guztietako kamarote guztietako amabirjina linburra naiz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 258. orr.

Besaulki dotorera igo zuten Ana Morena, lau titidun baina hala ere irtirina, eta irribarre nekatu bat egin zion kamerari.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 158. orr.


titieder izond titi ederrak dituena.

Emakume tiroles hori, nik ikusten nuen bezala, ipurdiederra eta titiederra zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 77. orr.

Ederrago gerritik beheiti zirenei "ipurdieder" deitzen zien, konparazio batera kondesa andreari; gerritik goiti aurrealde ederra zutenei, berriz, "titieder"!  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 32. orr.


titihandi (orobat titi-handi eta titi-haundi g.er.) 1 izond titi handiak dituena.

Hor ari da, horren gorrotagarria egiten zaion aurkezle titihandi betipoz hori.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 48. orr.

Eneko sartu zen gelan, erizain ilehori eder eta titihandi hura ikusteko irrikan.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 90. orr.

Okindegiko emazte ilehori titihandiaren aurretik pasatu behar da.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 25. orr.

-Eta hiri, puta zahar titi-handi horri, aurretik eta atzetik sartuko dinat.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 225. orr.

Ea kabroia jabetzen den behingoan marikoia dena eta libre uzten duen titihandia.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 132. orr.

Emakume baserritarrak, titi-handiak eta gorpuzkera lodikoak gehienak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 156. orr.

2 (izen gisa)

Pixkanaka, titihandi nazkagarri hura neure lekuaz jabetzen hasi zen toki guztietan.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 36. orr.


titiko 1 izlag titia hartzen duena.

Esan dizudan bezala, titiko haurra nintzela, gupidaren esnea edoski nuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 175. orr.

Hamarren bat lagun, aitona erdi itsuak, titiko umeak, emakume haurdunak, denak batera bizi dira gela estu batean.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 20. orr.

Titiko umea izango nintzen ni orduan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 95. orr.

2 (izen gisa)

Bi anaiak gelditu ziren, beraz, titikoak zirela umezurtz, umezurtzak ibaiak eta errekastoak baino ugariagoak ziren lurraldean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 192. orr.


titikume izond adkor titi-umea, titi-haurra.

-Entzun, hi, titikume hori! -esan zuen orduan Braidako beste batek.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 176. orr.


titimotz izond titiak motzak dituena.

-Titimotz horrekin gustatua hago!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 130. orr.


titimutur (17 agerraldi, 7 liburutan; orobat titi mutur 5 agerraldi, 4 liburutan) 1 iz titiburua.

Jertse estuan nabarmentzen ziren titimutur ederrek sutan jarrita nindukaten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 31. orr.

Anderea berriro hasi zen nire titimuturrak musukatzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 16. orr.

Titimuturrak xurgatzen hasi zitzaidan, biak lehenengo, gero ezkerrekoan saiatu zen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 122. orr.

Titimutur harrotuen kontaktua larruazal bustian.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 60. orr.

Ikus ditzaket titimutur harroak gogor-gogor eta tente-tente eginda.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 33. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bularrak ukitu dizkio; gogor-gogorrak dauzka, melokotoi bi dirudite, gozo eta trinkoak, bilo leunez estaliak, titimutur kimu tontor askeak, zimikoen eraginpean erne.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 106. orr.


titipunta (6 agerraldi, 4 liburutan; orobat titi punta 11 agerraldi, 9 liburutan) iz titiburua.

Umearen ezpainek titi puntak bilatzen zituzten goseti.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 27. orr.

Ezpain artean umeldutako atzamarrak tentuz erabiltzen zituztela laztanak emateko; lepagainean, titipuntetan, ipurmasailetan.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 106. orr.

Amestu bezain gogorrak haren titi-puntak.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 33. orr.

Burua jaso eta senak bultzatuta atzeranzko keinua egin zuen, zerbitzari ilegorriaren titipunten mehatxuaren aurrean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 244. orr.

Bular beteak, titipunta borobil marroiak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 42. orr.

Titipuntak eta hauen inguruko koroak ia modu lizunean nabarmentzen ziren.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 11. orr.


titirimundi iz kamera ilunarekin ikuskizunak ematen zituen txerpolaria.

Non ikusi da de Espinosa abizena duenik musika jotzen, txerpolari, titirimundi eta buhameen moduan?  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.


titiritero 1 iz txerpolaria.

Umea ninduan, noiz eta Urbiaindik titiritero batzuk iragan baitziren, ximino tipi bat ere lagun zutela, sokatik dilindan mila zilipurdi egiten zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 90. orr.

Donostiako bestan gozatu dituzte Sebastopoleko titiriteroen zirko tailerrak, Kukubiltxoren txotxongiloak, Txatunga Bemberen doinu exotikoak eta abar.  Herria   2003-06-05

Binefarko Titiriteroek bidearekin lotutako istorioak kontatuko dituzte.  Berria - Kultura   2004-08-06

Titiriteroen helduera zalapartatsuak sortzen duen ikusmiraren antzera.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 155. orr.

Titiriteroen antzera ibiltzen ziren.  Berria - Kultura   2004-12-30

Titiritero ibiltarien txotxongiloak mugitzen dituzten ezkutuko hariak bezalakoa zen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 15. orr.

Ni, berriz,... titiritero bat besterik ez naiz, txorimalo bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 192. orr.

Panpinlari: titiritero, txotxongiloak jokatzen dituena.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 150. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Titiritero jauziak ere egin zitezkeen sukaldeko mahaiaren gainean, edo, eman dezagun, armairu gainera salto egin eta handik hegan egin oheraino.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 81. orr.

Tentazioa izaten dugu hangoen hezur bilakatu eta haien ordez erabakiak hartzeko [...] titiritero konplexua izaten dugu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 142. orr.

3 (izenondo gisa)

Villabona eta Zizurkil arteko benta zahar hartan oinarritu zen Zumaiako artista talde bat, «espiritu titiriteroari» eutsiko zion banda bat sortzeko orduan.  Berria - Kultura   2004-11-19


tititxiki izond titiak txikiak dituena.

Zenbat denbora da ez zarela neska batekin egon, zatar nahiz polita, titihandi nahiz tititxikia?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 87. orr.


tititxo iz gizonezkoaren titia; titi txikia. ik titi1 5.

Nire korbataren korapiloa askatzen hasi zen, alkandora botoiak askatzen, paparretik hatz-puntak leun pasatzen, berehala tente jarri ziren tititxoak xurgatzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 109. orr.


tititzar iz adkor titi handia.

Ene bularrak tititzarrak dira, izan ere, hilekoa jaitsi behar zaidan guztietan bezala, bular handitu hauek lehertzeko zorian baititut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 14. orr.

Nire jabe mozoloarentzat nahikoa zen muturren aurrean tititzar pare bat ipintzea adurra zeriola paratzeko.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 34. orr.


titizorro (orobat titi-zorro) iz bularretakoa.

Oso ondo geratzen zitzaidala tanga hori, eta titizorrorik gabe hobeto egongo nintzela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Edurneren titizorro beltz baten txanda.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 393. orr.

Takoi luzeko zapata gorriak eta titizorroa soinean laga eta mozorro beltz bat jantzi zuen begietan.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 45. orr.

Istorioa bukatu orduko, giro gaiztoa lurrindua zen eta, horrez landa, banekien ez zeramala titi-zorrorik aldean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 103. orr.


titular 1 izond/iz erakundetako eta kidekoez mintzatuz, tituluduna, izendatua.

Unibertsitatearen funtsa, oraingoz, katedradunen eta titularren gainean oinarrituko da.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 68. orr.

Unibertsitateko Titularren eta Katedradunen artean desberdintasun gutxi dago praktikan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 67. orr.

Unibertsitateko eskalafoian gora samar daudenak izaten dira jeneralean epaile: irakasle titular eta katedratikoak, alegia.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 136. orr.

Eskalafoian igotzeko aukerarik gabeko titular petral bat izatea, ordea, ez nuen hain atsegin.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 48. orr.

Berdin gertatzen zitzaion irakasle titular bati, unibertsitateak katedra baten deia egiten zenean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 69. orr.

Straussen Elektra Semyon Bitxkov ezagunak zuzenduko du titular den orkestrarekin, Koloniako WDR Sinfonikoarekin.  Berria - Kultura   2004-06-10

Straussen Elektra Semyon Bitxkov ezagunak zuzenduko du titular den orkestrarekin, Koloniako WDR Sinfonikoarekin.  Berria - Kultura   2004-06-10

Gaur egungo apaiz titularra da, aurreko apaizak, Jesus Maraurik, postua utzi ondoren.  Berria - Harian   2005-09-25

Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentraleko titular ohi eta atzoz geroztik Zigor Salako presidenteak parte hartu zuen 18/98 auzian aurkeztutako hainbat helegiteren ebazpenetan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Francisco mediku titularra da, medikuntzan dagoen mailarik altuena.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 103. orr.

Handik egun batzuetara Hurtado Alcolea del Campoko sendagile titular izendatu zuten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 191. orr.

Jaiotzekoari «eskubideak» aitortzea gauza berria da; orain arte jaiotakoak bakarrik ziren «eskubideen» titular eta ez jaiotzeko daudenak.  Berria - Gaiak   2006-05-09

Bidegik, Gipuzkoako Foru Aldundiaren enpresa titularrak, azpikontratatutako konpainia da Bidelan.  Berria - Ekonomia   2004-01-30

2 aurrezki kontuez eta kidekoez mintzatuz, tituluduna, jabea.

Azken 20 urteetan zehar mugimendurik egin gabe egon diren gordailuen titular diren bezeroei jakinarazten zaie iragarpen honen bidez, ezen, [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 93. orr.

3 irud/hed

Jaiotzekoari «eskubideak» aitortzea gauza berria da; orain arte jaiotakoak bakarrik ziren «eskubideen» titular eta ez jaiotzeko daudenak.  Berria - Gaiak   2006-05-09

Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen ez bada.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 2. orr.

Erabat debekaturik dago, Copyright-titularren idatzizko baimenik gabe, legeek ezarritako zigorraren pean, zatika edo osorik obra hau birsortzea.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 6. orr.

4 futbolean, hasierako hamaikakokoa.

Izquierdo ez zegoen hamaikako titularrean.  Berria - Kirola   2004-01-30

Stielek 17 partida jokatu ditu selekzioarekin, eta Portugalen atezain titularra izango da.  Berria - Kirola   2004-06-12

Nire ustez inork ez luke titular edo ordezko sentitu beharko.  Berria - Kirola   2004-10-01

Osasunako ordezko jokalariak Deportivoko titularren aurka ariko dira.  Berria - Kirola   2006-01-11

Joaquin Caparros Deportivoko entrenatzaileak titular guztiak ekarriko ditu badaezpada.  Berria - Kirola   2006-01-11

20 partida jokatu ditu eta horietatik 18 egin ditu titular gisa, eta 9 gol erdietsi.  Berria - Kirola   2004-02-18

Jokalaria harrezkero Realean titular izan da.  Berria - Kirola   2004-01-27

Kvarme eta Xabi Alonso titular izango dira, txartelen ondorioz partida bateko zigorra bete ostean.  Berria - Kirola   2004-05-09

Fisikoki bete-betean egon ez arren, ohiko titularrek eman ez dioten ganora eman dio jokoari.  Berria - Kirola   2004-02-20

Balizko titular gehienak jokatzeko moduan zeuden arren, zelai erdian hiru aldaketa egin zituen.  Berria - Kirola   2004-09-24

Agian, titular finkoa ez den jokalaria izaten ikasi beharko du Yestek.  Berria - Kirola   2004-04-20

5 (adizlagun gisa)

Hala ere, uste dut badudala titular jokatzeko aukera.  Berria - Kirola   2004-06-09

Azkeneko bost partidetatik bakarra jokatu du titular.  Berria - Kirola   2004-02-21

Ajaccioren aurka titular aritu zen, eta oso partida handia egin zuen.  Berria - Kirola   2004-03-09

Zazpi partida jokatu ditu, bost titular.  Berria - Kirola   2004-05-27

Alkizak azkeneko hiru partidak titular egin ditu, eta, dirudienez, orain Aranbururen txanda da, berriz ere.  Berria - Kirola   2004-04-25

6 (hitz elkartuetan)

Baraja, Albelda eta Xavi izango dituzu titular posturako borrokan.  Berria - Kirola   2004-06-09

Ruben Belokik berreskuratu du bere titular postua.  Berria - Kirola   2004-03-07

• 7 prentsan, izenburua. ik titulu 2.

Herri handi askok baino titular gehiago hartzen genituen egunkarietan, bateko liskarrak, besteko oporrak...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 47. orr.

Lehen orrialdeko titularretan barreiatu zuen behakoa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 230. orr.

Titularrak irakurtzen dizkio; amak gorroto du hori, baina alabak ez ditu amaren hitzak entzuten.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 34. orr.

Titularra ederki zegokien eman nahi nizkion neurriei: bi lerrotan, lau zutabetara, 42 tamainako letra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Bermeon, ze ez, titularrak dioen moduan, Bilbon.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 179. orr.

Orain dela hiru aste Greziak Portugalen aurka irabazi zuen partida zen egunkarietako titular nagusia.  Berria - Kirola   2004-07-04

Hemen -esan zuen, eskutzarrarekin titular handiak zituen egunkari-orrian joz-, arazoa bere muturrera iritsi da.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 330. orr.

Aldameneko bidaiariaren kazetara joan zaizkio begiak, Eskandalua San Mamesen: 0-3 dakar titular larriak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 24. orr.

Lehen orrialdetik barrualdera pasatu zen biharamunean, eta gero eta titular txikiagoak eskaini zitzaizkion hurrengo egunetan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 7. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

irakasle titular (4); izan da titular (4); titular gisa (22); titular gisa jokatu (4); titular handiak (4); titular izan (20); titular izan zen (4); titular izango (9); titular izango da (6); titular izatea (10); titular izateko (7); titular izaten (3); titular izatetik (5); titular postua (5)

atezain titularra (9); aurrelari titularra (3); irakasle titularra (5); talde titularra (4); titularra da (4); titularra izango (4); titularra kontatu (6)

atezain titularrak (3); egunkariaren titularrak (3); egunkarietako titularrak (4); titularrak irakurtzen (3)

titularren artean (11)


titularitate 1 iz titular izatea. ik titulartasun; jabego.

Titularitatea edo jabegoa publikoa zein pribatua izanik, zerbitzu publikoa eskaintzen duten erakundeek baliabide publikoak eskuratzeko bidea izan beharko lukete.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 90. orr.

Hezkuntza sistema publikoak bakarra izan behar duela eta zerbitzuan oinarrituta egon behar duela, ez titularitatean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

83koetan zinegotzi hautatu zuten, eta bien bitartean lanpostu bat lortu zuen unibertsitate sortu berrian; ez zuen asko itxaron behar izan titularitatea eskuratzeko.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 118. orr.

Berez publikoak ez diren datu batzuk ezagutarazi direla aitortzen du hala ere, hala nola diru kontuen titularitateari buruzkoak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Hutsegite baten ondorioz malformazio handiekin jaiotako ume baten kasuan, kalte-ordainak eskatzeko titularitatea ez dela soilik gurasoena, baizik eta haurrarena ere badela, modu horretan bizi honetan izango dituen beharrizanei aurre egiteko modua izango duelako.  Berria - Gaiak   2006-04-05

Orduan honako auziak izan genituen eztabaidagai: egunkariaren jabego edo titularitatea; kazetari euskaldun gutxi zela; euskarazko tradizio periodistikorik ez zegoela; eta irakurleria edo masa kritikoaren falta zegoela.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Izaera juridikoa eta titularitatea (publikoa edo pribatua) edozein delarik ere, hilerriek araudi honetan ezarritako baldintzak bete beharko ditu.  Berria - Harian   2005-02-23

2 (hitz elkartuetan)

Bukaresteko Unibertsitate Zentraleko literaturako katedradun nagusi eta ahalguztiduna izateak ez zituen gauzak errazten: are gehiago, ezinezkoa egiten zuen zutabearen titularitate-aldaketa batean pentsatzea ere.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 164. orr.


titularizatu, titulariza, titularizatzen du ad titular bihurtu.

Hiltegiaren jabeak, CABAB erakunde publikoak, 27 langile ohi beste lanpostuetara bideratu zituen, baina titularizaturik ez zeuden hamabiei soldataren erdiko kalte-ordaina pagatuko die 2004. urte bukaera arte.  Berria - Ekonomia   2004-07-28


titularizazio iz titularizatzea.

Sindikatuek prekarietate sistemaren desagertzea eta irakaslegaien titularizazioa bultzatuko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01


titulartasun 1 iz titularitatea. ik jabego.

Orain arte gizarteak egiten duen titulartasun publiko eta pribatuaren arteko bereizketa gainditu gura du Partaidek.  Berria - Euskal Herria   2004-01-25

Gaur egun emakumeak jabeak dira Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ustiategien %26n, eta %21ean beraiek ere ageri dira titulartasunean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Zer da publikotasuna?, titulartasuna edo zerbitzua?  Berria - Euskal Herria   2004-01-25

Ni nintzen kontratuko alderdietako bat eta Lajos bestea, zeinak, etxearen eta lorategiaren titulartasunaren trukean, Nunu eta biok mantentzeko konpromisoa hartzen baitzuen "bizi bitartean eta baldintza duinetan".  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 131. orr.

2 (futbol taldeetan)

Irundarra azken urteetan titulartasuna eskuratu duen jokalaririk gazteena da.  Berria - Kirola   2004-12-09

Zubiaurrek atzo adierazi zuen [...] borroka egingo duela titulartasuna lortzeko.  Berria - Kirola   2004-12-01

Sanzolek orain dela gutxi galdu zuen titulartasuna Osasunan.  Berria - Kirola   2004-12-21

Hautatzaileak hurrengo partidan Herbehereen aurka titulartasuna mantenduz saritu zuen aurrelaria.  Berria - Kirola   2004-06-29

Litekeena da, ordea, Lafuenterekin gertatu bezala, kontratu berritzeak Aranzubiari titulartasuna itzultzea.  Berria - Kirola   2004-04-24


titulatu, titula, titulatzen 1 du ad izenburua eman.

Harri eta Herri titulatu zuen Arestik bere poema liburu bat.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 28. orr.

"Bizibidea heriotz-bide", titulatu zuen Argia astekariak lan-istripuei buruzko erreportaia.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 186. orr.

Le Figaro-k «Abertzale korsikarrak gero eta bananduago» titulatu du.  Berria - Mundua   2004-08-10

Jon Miranderen balada Jim Morrisonen omenez, honela titula zezakeen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 88. orr.

Nor erakarri titulatzeko era horrek?  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 90. orr.

2 (era burutua izenondo gisa) tituluduna.

Zientifiko amerikano batek erizain titulatu bat behar du bidaia batean parte hartzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 89. orr.

Norvegiarra da, mediku titulatu berria, eta ez da pozik azalduko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 247. orr.

Igo egin da irakasgai guztiak gainditu dituzten ikasle titulatuen ehunekoa.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11


titulazio 1 iz titulua; titulu akademiko bat lortzea; norbaitek duen titulua edo tituluen multzoa.

Ez zieten noski ez titulaziorik, ez hizkuntza perfilik ez ezelako paperik eskatuko.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 129. orr.

Beste arazoetako bat eskola poloniar eta errusiarretako titulazioak izaten dira; arazoak jartzen dizkiete unibertsitatean, eskola lituaniarretako tituluak ezberdinak izaten direlako.  Berria - Mundua   2004-04-23

Suhiltzaileek, eskatzen zaien titulazioa egiten duten lanera egokitu behar dela diote.  Berria - Ekonomia   2004-05-29

Egitura mota horri, ikasleak titulazio bati dagokion agiria eskuratzeko duen ikasgaien egitura horri "curriculuma" deitzen zaio.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 96. orr.

Ikastetxeek berdintasunaren joera erakusten dute, eta denek maila bereko titulazioak eskaintzeko gogoa erakusten dute.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 109. orr.

Arrakasta duten titulazioak mantentzea nahiko dute unibertsitateek.  Berria - Harian   2005-05-25

Titulazioak berritzeko proposamen zehatzak egingo dituztela iragarri du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-11

Sistema horretan mailak oso markatuak daude: oinarrizko tituluak ematen dituzte unibertsitate batzuek, bigarren mailan daude lizentzia mailakoak ere ematen dituztenak eta azkenean, erpinean, goimailako titulazioak eta doktoregoa ematen dituzten unibertsitate ezagunenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

Unibertsitateko ikasketak, titulazio bakoitzari dagozkion ikasketak, ikasgaika antolatuak daude.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 96. orr.

Bigarren zikloko titulazio hauek bi urteko iraupena dute.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 96. orr.

Teknologia berrien bidez, Internetez, eskain daitezkeen titulazioak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Musika ikasketetan, goi mailako bi titulazio ditu: Musika Pedagogia eta klabezin irakaslea.  Berria - Kultura   2006-03-01

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Titulazio berriak jarri ditugu, hirugarren zikloan sartu gara eta garatzen ari gara. Hezkuntza sistema bezala ulertzen duela, titulazio publikoaren, pribatuaren, erlijiosoaren eta bestelakoen gainetik.  Berria - Euskal Herria   2004-10-26

Bertako ikasleek titulazio ofiziala izango dute, Unibertsitateko lizentzia baten modukoa.  Berria - Kultura   2004-05-21

Bi titulazio ofizial eskainiko ditu egoitza horrek: fisioterapiako diplomatura, eta industria diseinuko ingeniaritza teknikoko lizentziatura.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Pertsona nagusiei eskaintzen ahal zaizkien titulazio bereziak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Ikasleria, irakasleria, irakaskuntza lerro, antolakuntza eta titulazio propioak izanen lituzke unibertsitate horrek.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

Graduko titulazioak oraingoaren antzekoak izango dira, baina graduondokoek emango diote prestigioa Unibertsitateari.  Berria - Harian   2005-02-25

Graduondoko titulazioek esparru baten espezializatzeko balioko dute, eta urte batekoak edo bikoak izango dira.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

Bestela ez dago ulertzerik goi mailako titulazioak dituzten pertsonak hain kalifikazio eskasak lortzea.  Berria - Harian   2005-03-17

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bolognako Adierazpena sinatu dutenek hiru ardatz jarri dituzte egitura berrirako: titulazio mota bi ezartzea, ikasketa egitura malgua izatea, eta, lehen titulua lortzeko ikasketen iraupena laburtzea.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

Orain arte indarrean dagoen gradu titulazio sistema itxiarekin apurtu gura du Bolognako Adierazpenak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

Master titulazioak ere izango ditugu, eta zentroen arteko elkarlana ere beharko dugu horiek antolatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Espainiako Hezkuntza Ministerioak zehaztu behar du titulazio mapa zeintzuk ikasketa mantenduko diren eta zeintzuk ez.  Berria - Harian   2005-05-25

Sindikatuek salatu zuten titulazio postua erdietsi dutenen kopurua %43 apaldu dela.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gradu titulazioa hiru eta lau urte bitartean lortu beharko da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

Horrela, etorkizunean unibertsitate-titulazioak automatikoki ofizialak izango dira, hitzarmena sinatu duten herrialde guztietan ikasketa-eredu bera segitu beharko baitut.  Berria - Gaiak   2006-03-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

titulazio berriak (5); titulazio mapa (4); titulazio ofiziala (3)

mailako titulazioak (4)

titulazioen mapa (4)


titulizazio iz

Titulizazio esapideak tituluen jaulkipenek merkatuen jardueran hartutako nagusitasun berri hori deskribatu nahi du: nazioarteko obligazio klasikoak, atzerritar mailegu-hartzaile baten kontura jaulkiak, herrialde mailegu-emailearen finantza-lekuan eta diruan. Arriskua barreiatzea da titulizazio-dinamika horren ezaugarri nagusia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.


titulo ik titulu.

titulodun ik tituludun.

titulu 1 iz izenburua, izena. ik idazpuru.

Bigarren obra honek titulu hau du: "Arimak irrikatzen duen oroigarria, Frantzisko gure aita txit santuaren egite eta esanei buruz".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 276. orr.

Sarituriko olerkiaren titulua, Vision dorée.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 84. orr.

Nobela haren titulua gogoratzen?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 395. orr.

Jokin Urainek titulu xelebre bat eman zion bere bigarren nobelari.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 59. orr.

Altamira-ren titulu sonatu bat Psicología del pueblo español izan zen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 78. orr.

Damnator Diaboli-ren ordez beste titulu bat ematearen komenentzia ari da aztertzen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 187. orr.

1982an idatzi zuen bere hurrengo bildumari titulua emango zion istorioa, "Katedrala".  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 11. orr.

Irakurleak SC bere osoan errazago ezagutu ahal dezan, egokia iruditu zaigu, titulu horiekin batera, testua osatzen duten atal nagusiak jartzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 911. orr.

Hiri guztietan iragan mingarriko mutilaren erretratua wanted tituluarekin iltzatu dutenen kontra.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 319. orr.

Zezen-lasterrak maite dituzteneri [...] gustatuko zaiote "Tâches d'encre et de sang" titulupean agertu berria den liburua. Idazlan hautatuak titulupeko obra berri honek azken 50 urte hauetan euskalzale militante honek eraman gogoetak ezagutzera ematen ditu 260 bat orritan bilduak.  Herria   2003-09-18

Sabinen bahiketa tituluko erromatarren film bat ikusi genuen zinea.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 16. orr.

Etxekoandreak, telebista ikusten ari zelarik, nire izena ikusi omen zuen ez dakit zein programatako kreditu-tituluetan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 23. orr.

2 (prentsan) ik titular 6.

Tituluak dira informazioaren elementu nagusiak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 197. orr.

Ed-en begiak egunkari bateko titulu baten gainean pausatu ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 31. orr.

Hona hemen Granma [...] kazetako lehen orrialdetik ateratako zenbait titulu.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 88. orr.

Jatetxe aurrean egunkari baten argitalpen berezi bateko titulu nagusia ikusi zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 82. orr.

Berria-k berak, 19an eta 20an titulu nagusietan: "Aintzane Garai bortxatu egin zutela erakutsi du autopsiak", "Mutil-lagun ohiak Aintzane Garai berak hil duela aitortu du".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 56. orr.

Ez tituluan ez sarreran ez da esaten bi bonba horiek kalterik edo biktimarik eragin zuten.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 198. orr.

Irakurlea ez dabilela gaizki titulu hutsekin "informatzen" denean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 198. orr.

"Bihar, 16: 00etarako, presoak ez badituzte Euskal Herrira ekartzen, hil egingo dutela ohartarazi du ETAk", jarraitzen zuen berriak, letra txikiagoan, izenburu azpiko tituluan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 123. orr.

Benetako egunkari-tituluak eta garaiko kantak egokiro nahasita, "newsreels" izeneko koktel informatiboak sortzen ditu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 10. orr.

"Un autre légitimiste français impliqué" prentsa titulua sumatzen nuen jadanik ezer irakurri baino lehenago.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 340. orr.

3 obra idatzia.

2002ko 1.586 titulu horiek 270 agente argitaratzailek ekoitzi dituzte.  Berria - Kultura   2004-03-05

Ekoizle handienei dagokienez, eta soilik editore komertzialak aintzat hartuz, Elkarlanean eta Elkarlanean/Ikastolen Elkartea ageri dira zerrendaren buruan (184 eta 147 titulu, hurrenez hurren).  Berria - Kultura   2004-03-05

270 horietatik gehienek, 163k hain zuzen (%60,4), titulu bakarra atera dute urte osoan.  Berria - Kultura   2004-03-05

Erdiko multzo hori indartzen ez den bitartean, buztinezko zangoak ditu euskarazko liburugintzak, edozein delarik ere titulu kopurua.  Berria - Kultura   2004-03-05

Azken hilabeteotan horko titulu eta material guztien datu-base digitalizatua lantzen ari dira, Manexen zaleen eta ikertzaileen zerbitzurako.  Berria - Kultura   2004-04-04

4 lege edo araudi baten banatzen den zati nagusietako bakoitza.

Lege horiek titulu asko zituzten, eta hogeita hamabost ezagutzen dira.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 109. orr.

Titulu horiek 2. artikulutik 102.eraino doazenak dira.  Berria - Mundua   2006-01-19

5 norbaitek lanbide edo ikasketa-maila bat lortu duela egiztatzen duen agiria. ik titulazio.

Ingeniaritza amaitu eta berehala lanean hasi zen kementsu, arazo handirik ez baitzegoen titulu haren jabe zirenentzat ogibidea lortzeko.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 33. orr.

Zer egin hoberik ez, eta kirol mordo bat egiten da, edo droga mordo bat hartzen da, edo unibertsitateko titulu bat eskuratzen da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 149. orr.

Titulu berri eta erakargarri bat ahalik eta arinen eskaini nahi izateagatik, kolokan jar dezakegu ikasketen kalitatea.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 205. orr.

Euskal Autonomia Erkidegoak gaitasuna du unibertsitateen titulu propioak onartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Neurekin daramat kanpalekuko eta eritegiko ate guziak idek ditzakeen pieza hori, neurekin ere tallur komandoko langile titulu ofiziala.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 71. orr.

Zerorrek izenda baitezakezu zeure burua psikoanalista, ez dago-eta titulu ofizialik, edo, porru bera azken batean, titulu ofizial pilo zenbatezina dago.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 82. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nik ez nuen kontratu-paperik sinatu, eta berak ez zidan titulu-paperik eskatu.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 96. orr.

Titulu-dantza horrez gain, ikasleak prestatu behar izaten ziren, inspektoreak gela batzuk aukeratu eta galdera bihurriak egin zale izaten ziren eta.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 56. orr.

Lizentziak eskuratzera bideratuta dauden ikasketei dagokienez, unibertsitate guztiek eskaintzen dute titulu multzo bat.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 202. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Garai batean [...] unibertsitate titulu bat sakelan izateak bideak irekitzen zituen lan hobea aurkitzeko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 20. orr.

17 urte zituen, eta klinika-laguntzaile izateko ikasten ari zen; gero, erizain-titulua atera nahi zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 125. orr.

Ingeniari titulua eskuratzeko ikasketak amaitu ondoren, [...].  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 121. orr.

Espezialista titulu bi, master bat eta doktorego programa bi izango dira.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Irakasle erretiratuak, batzuk doktorego titulu badaezpadakoak dituztenak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 67. orr.

8 irud/hed

Erromatarrek, basatikeria titulu baten baino gehiagoren jabeak haiek ere, esklaboekin bakarrik erabiltzen zuten tortura.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 54. orr.

Umea besoetan hartzen duzun momentuan ematen dizute titulua, une horretan pasatzen zara zu izatetik norbaiten ama izatera, baina titulu gehienek bezala, ez du ezertarako balio.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 18. orr.

Haien kargu eta ohore-tituluak, eta haien dohainak eta erruak ere bai.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1035. orr.

Martiri tituluak, haien espirituan, errebelde esan nahi zuen, eta ikaratu egin zituen magistratuak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 153. orr.

Badu, ordea, ama-tituluak alde nabarmena beste edozein titulurekin.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 18. orr.

9 kiroletan eta kidekoetan, txapeldunari ematen zaion izenburu eta sinestamendua.

Beste txapela bat janzteko aukera eskuan du, eta titulu bat aurrenekoz irabazi zutenekoak gogora ekarri dituzte nafarrek.  Berria - Kirola   2004-04-16

Talde mailan titulu gehienak eskuratuak ditu: Munduko Txapelketa (1998), Europakoa (2000), Federazioen artekoa (2003), [...].  Berria - Kirola   2004-03-18

Agian klubak ez zuen espero denboraldi berean bi titulu eskuratzea, Liga eta Kopa.  Berria - Kirola   2004-03-04

Schumacherrek zazpi titulu ditu eta Raikkonenek bi garaipen bakarrik.  Berria - Kirola   2004-08-31

Urtero ez dugu Liga irabaziko, baina bost urtetik behin titulu bat irabaztea ez da ezinezkoa.  Berria - Kirola   2004-09-09

Titulu bakarra du: iazko Txapeldunen Liga.  Berria - Kirola   2004-10-23

Hiru Liga titulu poltsikoratu ostean, Valentziara itzuli eta erretiroa hartuz.  Berria - Kirola   2006-02-18

10 zor publikoa edo merkataritza-balio bat adierazten duen finantza-agiria.

Titulizazio esapideak tituluen jaulkipenek merkatuen jardueran hartutako nagusitasun berri hori deskribatu nahi du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Burtsan jokatu eta guzti egin zuen, meatzeetako akzioak eduki, Zor Publikoko titulu bat erosi.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 87. orr.

Kanpoko inbertsoreek ez dutelako arrazoirik etekin txikia emango dieten herrialde horietako aktiboetan eta tituluetan inbertitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-01-07

Zuzeneko finantzaketa indartu zen berriz, hau da, tituluak finantza-merkatuetan jaulkiz eta ezarriz egiten den finantzaketa mota.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Burtsara aterako den titulu bakoitzak boto eskubide bat izango du.  Berria - Ekonomia   2004-05-02

Estatuak harpidetutako tituluak, 300 eta 500 milioi euro arteko balioa dutenak, kapital bihurtu ahal izango ditu.  Berria - Ekonomia   2004-05-27

Zeren arriskuaren osagai bakoitzak, titulu jakin bati dagokionak, merkatu batean negozia daitezkeen babes-tresna berezien sorrera ekar baitezake.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Eskura dituzten gordailu bermedunen erabilera, araudiaren arabera, titulu bereziki seguruak erostera mugatuko da, estatuaren obligazioak adibidez.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 187. orr.

1985etik aurrera indar-indarrean zegoen bigarren mailako merkatuko tituluen ahalezko eskaintzak, tituluen prezioek behera egitea eragin zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 154. orr.

Horrez gainera, banku- kreditu zaharrak titulu negoziagai bihurtu ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Burtsak, epe luzeko tituluentzat eskaturiko etekinen goraldiak desorekaturik, [...] behera eta behera joan ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Altxortegi-bonuak, nazio-merkatuen gaineko obligazioak, nazioarteko merkatuetako epe ertaineko tituluak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 184. orr.

Kmarten akziodunek akzio bakoitzeko talde berriko titulu bat lortuko dute eta Searsekoek bi akzioko titulu bat edo 100 dolar.  Berria - Ekonomia   2004-11-18

50,3 milioi titulu eta 400 milioi euro salerosi ziren burtsan eta amaieran 3.855 milioi euroko kapitalizazioa zuen enpresak.  Berria - Ekonomia   2004-10-28

11 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

1930eko hamarraldiko Latino Amerikako zor-tituluen baliogabetze masiboaren ondoren (europar titulu-jabe txiki asko eta asko kiebra jota utzi zituena), [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

12 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hango enpresetan inbertituta, eta batez ere zor titulu publikoak eta pribatuak erosita.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

Asia ekialdeko banku zentralek nahiago dutelako dolarra eta AEBetako zor tituluak erosi, euren dirua dolarraren pare mantenduz ia.  Berria - Ekonomia   2006-04-23

Aurreneko truke-letrak XII. mendearen bukaeran agertu ziren, eta haiei esker saihestu ziren funtsen transferentzia fisikoak, saltzaileari kreditu-titulu bat ematen baitzitzaion, beste lekuetan eta bestelako diruz ordain zitekeena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

13 eskubide bat, eskuarki jabetza-eskubidea, egiaztatzen duen agiria.

Jarauntsiak zirela-eta auziak sortzen zirenean, eta bi alderdietako bat jabetza-titulu batez baliatu nahi eta besteak hura izuntzat joz gero, arazoa borroka bidez erabakiko zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 210. orr.

Agindu zuen notarioak zin egin zezala jabetza-titulua ez zela izuna.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 210. orr.

Kultura Sailak toki telebista digitalaren zerbitzuak eskaintzeko gaitzen duen titulu juridikoa emateko lehiaketa zabaldu eta burutuko da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-18

Bidaiariek txartel bakarra edukiko badute ere, hor bateratuko dira hainbat operadoreren bidaia titulu guztiak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-02

14 erregezkoen edo nobleen maila adierazten duen ohorezko izendapena.

Napoleonek eman zien titulu hori hari eta haren familia guztiari, dirua utzi ziotelako maileguz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 20. orr.

Hainbat titulu eman dizkio; esaterako, Cornuallesko konde izendatu du.  Berria - Kultura   2006-02-10

Ez zebilen noski titulu eta ohore handien peskizan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 56. orr.

Ene nagusia jaun Santiago de Tapioles y Villarrín da, Zamoran jaioa eta hamaika titulu dituena -eta, emaiten zuelarik tituluen lista, zeinetarik azpimarratu baitzuen Calatravako gurutzearena, erantsi zuen-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 555. orr.

Ez zuen ez titulu ez mailarik jauregian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 15. orr.

Enperadore Horia [...] zakarraldi batean bere mendeko aitoren seme guztien abizenen jabe egin zen, haien tituluen jabe egitea bezalakoxea baitzen, argudiatuz berak, Enperadore Hori zen aldetik Jainkoaren hurrengo izanik, titulu haiek merezi eta behar zituela.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 211. orr.

Bere titulu aristokratikoarengatik ere, Markesek ez zituen maite ez apaizak ez nobleak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 34. orr.

Mahoma profetaren ondorengo zuzena baitzen kalifa, era berean zen, lotura horrexen bitartez, Fededunen Komendadorea ere; islamanaren titulu gorena zen hori, kalifari munduko musulman guztien gaineko boterea ematen ziona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 221. orr.

Enperadoreari fideltasuna zin egin eta titulu guztiak itzuli zizkioten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 311. orr.

Nabob, nawab: Ekialdean aberasturiko europarra; Indiako gobernuak ematen zuen ohorezko titulu bat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 469. orr.

15 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ikusten baitzuen bere titulu-usteak erabat usteldu zitzaizkiola, eta Mikomikona printzesa, hain dotorea, Dorotea bihurtu zitzaiola.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 77. orr.

16 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pepin errege koroatu zutenean, errege titulua kargurik gorenari erantsi zitzaion; Hugo Kapet errege koroatu zutenean, berriz, feudo handienari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 328. orr.

Arren eskatuko dizute bataila honi errege tituluarekin ekin diezaiozun; ez zalantzarik eduki titulu hori onartzeko orduan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 178. orr.

Ez dadila berriro agertu Basti inoiz ere Asuero erregearen aurrean, eta eman dakiola erregina-titulua hura baino hobea den beste bati.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 130. orr.

Enperadoreak ohore militarrak eta noble-titulua emango dizkio bere salbatzaile heroikoari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 167. orr.

Ezkontza berriak bey titulurik gabe utziko zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 182. orr.

Villagrandeko dukeak promes egin zion ezen markes tituluarekin sarituko zuela. Markes titulua eta armarria izateko, ordea, exekutoria behar.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 167. orr.

"Kondea edo markesa izan nahi diat, eta kondea edo markesa izanen nauk", noblezi titulu haien erdiestea bere bizitzako ametsa balitz bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 44. orr.

Colettek idatzi zuen zenbait jenderentzat Parisen bizitzea noblezia titulu bat izatea bezalatsu zela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 74. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

graduondoko titulu (3); titulu bakarra (3); titulu bat irabaztea (5); titulu bat lortzea (3); titulu berri (3); titulu gisa (3); titulu gutxi (3); titulu irabazi (3); titulu nagusi (4); titulu nagusia (4); titulu ofizial (3); titulu propioak (4); titulu zerrenda (4); unibertsitate titulu (3)

atariko titulua (3); dbhko titulua (5); denboraldiko lehen titulua (4); doktore titulua (8); doktore titulua izatea (4); duen titulua (4)

emandako titulua (3); entrenatzaile titulua (3); errege titulua (9); gradu titulua (4); halako titulua (3); heziketako titulua (6); hidalgia titulua (3); hirugarren titulua (4)

irakasle titulua (6); lanbide heziketako titulua (6); lehen titulua (23); lehen titulua irabazteko (3); lehen titulua lortu (4); lehendabiziko titulua (4); lehenengo titulua (3); liburuaren titulua (5); ligako titulua (3); lord titulua (5); lord titulua jasotzeko (4); mailako titulua (7); maisu handi titulua (6); maisu titulua (4); markes titulua (4); munduko txapeldun titulua (3); nazioarteko maisu titulua (3); nobelaren titulua (3)

titulua atera (7); titulua ateratzeko (4); titulua behar (6); titulua besapean (3); titulua edukitzea (3); titulua eman (10); titulua emango (3); titulua ematea (3); titulua ematen (5); titulua eskuan (3); titulua eskuratu (10); titulua eskuratzeko (8); titulua hartu (3); titulua irabazi (4); titulua irabazteko (19); titulua irabazteko lehian (3); titulua izan (5); titulua izango (4); titulua izatea (4); titulua jasotzeko (6); titulua jokoan (3); titulua lortu (16); titulua lortu zuen (5); titulua lortzea (7); titulua lortzeko (21); txapeldun titulua (3); unibertsitate titulua (7); zazpigarren titulua (3)

bere tituluak (3); lehen tituluak (3); noblezia tituluak (3); tituluak berak (5); tituluak irabazi (4); tituluak irabazteko (7); tituluak irakurri (3); tituluak lortzeko (3)

atariko tituluaren (5); tituluaren jabe (4); tituluaren pean (5)

tituluen eskaintza (5); tituluen jabe (3)

tituluetatik haratago (3)

nbako titulurako (4); titulurako kanporaketak (25); titulurako kanporaketak jokatu (4); titulurako kanporaketak jokatzeko (10); titulurako kanporaketei (3); titulurako kanporaketetan (16); titulurako kanporaketetan ariko (3)

tituluren bat irabazteko (3)

titulurik gabeko langile (3)


tituludun izond/iz titulua duena.

Erizain tituluduna zen Wilmarth andereñoa, miragarriro trebea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 195. orr.

Horra tallur tituluduna naizela, beste edozertara debekatua.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 67. orr.

Orain, kalekume tituludunen batek, funtzionario espainol euskaltzaleren batek, interpretatuko du gure bihotzeko mapa, eta guk ixildu egin beharko dugu ezinbestean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 99. orr.

-Batek zekin gazte tituludun bat ez ote den Arteaga anderearen tokian sartuko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 164. orr.

Jaun hark, tituluduna eta lur askoren jabea zenak, esposatu egin nahi zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 193. orr.

Errege Antzokiko palkora kotxez joaten zen emakume tituludun batez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 68. orr.

Slightly lady tituludun batekin ezkondu zen, eta lord bihurtu.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 214. orr.

BTS tituluduna izatea kondularitzan.  Herria   2003-07-17

EHUn ez dira sartzen unibertsitate honetako hautaprobak gainditu dituztenak bakarrik, kanpotik ere etor baitaiteke jendea: 25 urteko azterketa egiten dutenak, atzerritarrak, tituludunak, LBHtik datozenak, beste erkidego edo unibertsitate batzuetatik datozenak, etab.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Horrek esan nahi du Espainiako unibertsitateko tituludunak %57 gehiago irabazten duela, esate baterako, batxilergoko titulua duen batek baino.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 26. orr.

Deialdia Goi Mailako Tituludunentzat da, eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratuta dago.  Berria - Euskal Herria   2004-10-09

Musikaren Historia eta Zientzietan Salamancako Unibertsitatean lizentziatua da Etxeberria, baita Pedagogia Musikaleko Goi Mailako irakasle tituluduna ere, Salamancako Goi Mailako Musika Kontserbatorioan.  Berria - Kultura   2004-07-02

Zein da horretan tituluduna?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 60. orr.


titulugile iz tituluak egiten dituen pertsona.

Titulugileak proba bazterrean utzirik, airoso idatzi zuen luma presaka harturi: Joaldi bikaina, Presidente Brownek emanik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 226. orr.

Titulugileak proba harturik eskuetan, leitu zuen serioski: Eskualde honetan ez da sekula aditu antzeko musikarik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 226. orr.


titxoka ik ditxoka.

titxolari ik ditxolari.

tiuta iz txioa.

Baratzean, egunaren begian aditzen diren txorien tiutak politak dira.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 148. orr.


tixbitar izlag/iz Palestinako Tixbikoa, Tixbiri dagokiona; Tixbiko biztanlea.

Itzuli eta Jehuri jakinarazi ziotenean, esan zuen honek: Horrela bete da Jaunak bere zerbitzari Elias tixbitarraren bidez esan zuena: zakurrek irentsiko zutela Izreelgo landan Jezabelen haragia.  Elizen arteko biblia   2 Erg 9,36


tixerta (orobat T-shirt, tee-shirt g.er., tiserta eta tixirt) iz elastikoa.

Tiserta xuria eta 'jean's' pare zahar bat zituen soinean.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 239. orr.

Xacobeoko T-shirt horitu bat darama soinean, eta galtza motzak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 43. orr.

Segitzen dut ospitalertsa aterperaino, erosi diot tee-shirt xuria, Villafranca del Bierzorainoko bidea papoan ibiliko naizela, nahi badut.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 149. orr.

Mikelek ideogramez apaindu tiserta koloretsu bat eskaini zion Ninari.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 139. orr.

Ez pentsa kontratu leonino bat dela sinatu beharreko hori, ez da eskatzen zeremonian presoen euskal herriratzea edo antzeko balentriak aldarrikatuz tixertarik ez janztea.  Berria - Kultura   2004-10-02

Gehienek tiserta eta xort txiki bat zuten soinean.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 164. orr.

"Doala halaber lau haizetara" tixirtean idatzia zeraman bati garagardo erraldoia manatu nion.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 30. orr.

Émile galtza motz eta T-shirt zuritan atera zitzaien erdi lo: [...].  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 113. orr.

Begiratu zuelarik, ikusi zuen bere adineko neska bat, "coca-cola" tiserta zikin luze bat gona gisa, nini biluzi bat altxoan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 162. orr.

Eginaraziak zituzten 2600 T-shirt atorra berezietarik 2500 saldu dituzte, jendearen sustengu ederra bilduz hor.  Herria   2004-09-09


tixirt ik tixerta.

tiza iz

Tizak non-nahi ikusten dira.  Berria - Kultura   2004-08-08


to1 1 gizonezkoei edo animalia arrei deitzeko erabiltzen den hitz lagunartekoa. ik txo.

Alta berak, haurra zenean, "to" entzuten zuen aitaren gandik, haatik "xu" amaren ahotik... eta bihotzetik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 11. orr.

-To, zerbait gertatzen bazait, emaiok hau amari... -eta muin egin zion lepokoari.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 47. orr.

To!, kanta ezak! -egin zion oihu.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 132. orr.

To, hau ez duk bat ere txarra izan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 133. orr.

Biziki ontsa orroitzen naiz orduan zer izan zen ene lehen gogoeta: to, hau dea beraz presondegia?  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 29. orr.

To, ez zituan urrun, itzuli dituk.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 204. orr.

-Hiretzat ez litekek gaizki, to, Paxkal...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 96. orr.

-To!, kanta ezak! -egin zion oihu.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 132. orr.

Villafrian nauk, to, orain; bazterrak itsusten ari zaiztak eta aitzinean ditudan hiru gizon horien harrapatzen ari nauk!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 110. orr.

Zoaz hondartzara, to!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 10. orr.

-To, to, Jean, to, hor duk!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 127. orr.

To-to, tori ipurdia, babababaina, ez zaizu altxako!  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 95. orr.

Bai to!  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 16. orr.

2 (harridura-edo adieraziz)

-To! -ahoz borobildu nuen neure aurpegiak islatzen zuen ezin-sinetsia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 67. orr.

Aterpearen menturan egoiteko orde kanpoan, hotelera banoa: Hostal Sabina; "To, ene alabaren izena dik!".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 27. orr.

"To, hori ere joan duk apezaren ikusterat!".  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 161. orr.

-To, ez nian uste egun jinen hintzela!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 148. orr.

To! txungoa behar dik horrek...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 19. orr.

-To, osaba Lou! -Ttipik gibeletik, bat-batean berpiztuta- "Rock'n'roll".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

-To -esan zuen-, saltsa ederrean sartuko nauk, nik uste, endrokea egiten ez badut.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 45. orr.

Orain arte bat bera ere ez, eta orain to, bi kafetera.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 40. orr.

-Ez duzue erdibiderik: beti negarka matxismoa dela eta ez dela, baina gero, gizonkerietan aritzen ez zaizuena, to, homosexuala!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 245. orr.

Banestok (%0,32) «to!» pentsatu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-10-01


to2 (aditz forma) tori.

To, kandela bat, oherakoan argi egiteko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 121. orr.

-To, erdia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 292. orr.

-To, Maruxiñarendako!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 176. orr.

To mazelakoa!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 88. orr.

To bertze bat!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 88. orr.

-To, Paxkal... hiretzat... -eskua luzatuz zerbait eskaini zidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 26. orr.

To literatura jasoa!  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 43. orr.

To euskal demokrazia, eta izorra hadi!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 305. orr.


toaila ik toalla.

toaja ik toalla.

toalla (orobat toaila eta toaja g.er.; Euskaltzaindiaren Hiztegian toalla agertzen da) 1 iz xukadera, eskuoihala.

Hurrengoetan egunero elkartu ginen hondartzan, eta toallak elkarren ondoan ipini.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 23. orr.

Karmele eta Sara belarditxora irten ziren, toalla bana harturik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 179. orr.

Matilderen alaba irten zen orduan bainugelatik, toalla eskuan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 40. orr.

Toalla gerrian, parez pare ireki zituen logelako leihoak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 92. orr.

Tennis Clubeko saunan, toalla zurietan bilduta eta izerdia kopetatik behera ibaika zeriela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 58. orr.

Kristina kanpora atera zen, toalla berde argi bat soinera bildua zuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 367. orr.

Toalla garbiak bainugelan, ondo.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 10. orr.

Erabilera bakarreko paperezko toailak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 44. orr.

Atsedenaldiko une horiek lepoaldean toallaz puztutako txabusina jantzita pasa zituen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 154. orr.

Esku odoldua toallan bildu zuen odoljarioa gelditu nahian.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 62. orr.

Dutxatik atera eta toalla txuri bat hartzen dut bere gakotik.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Toallak eskegitzeko kakoren bat.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 166. orr.

"Toallak ekarri behar genituen gainetik jartzeko", esan du batek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 101. orr.

Nik bokadilloak eta ardoa jarri nituen hondar gainean zabaldutako toallan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 27. orr.

Antzerki ikuskizunetako teloia irekitzen deneko musikaren lehen bi konpasak jorik, toalla askatu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 368. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gure bistatik desagertu baino lehen, atzealdeko leihora zutiturik Marilin zakurtxo toaila-puskatzailea ikusi ahal izan genuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

toaila hartu (3)


toallatxo iz toalla txikia.

Usain goxoa zeukan toallatxo txikiaz horniturik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 101. orr.

Lehorrean, Seafor markako toallatxo zurgatzailea hobetsi du, eguzki gorriari bere gorputza idortzeko astirik eman gabe.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 67. orr.

Hainbat minutuz ibili zen, ura papera zapia toallatxoak astintzen, garbitzen eta idortzen, ilargi-paisaje hartan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 101. orr.


toaxatze iz ipar mertxikondoa.

Balizko suge zilarrak kantuz izuaraziz erreka hegiko belar erraldoietan jauzika ibiltzeko, auzoko landetako toaxatze zein ahantzeen biluzteko, ardien gibeletik hatsak birikak odoleztatzeraino mendi malkar gaitzetan gora igotzeko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 215. orr.


tobera1 1 iz pl musika edo zintzarri joaldia, andregaiari ezkontza-bezperan, berriro ezkontzen den gizon alargunari edo gorabeherak dituzten senar-emazteei egiten zaiena.

Beste dantza, musika eta herrifesta xelebre askorekin batera, elizak gogor galarazi zituen toberak ere, batik bat XVII. mende erditik aurrera.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 278. orr.

Toberen beste elementu garrantzitsua dantza da.  Berria - Kultura   2006-04-21

Toberak desagertzen dira eta kabalkadak agertzen, bigarren gerlatik landa bereziki.  Berria - Kultura   2004-07-10

Toberak desagertzen dira eta kabalkadak agertzen, bigarren gerlatik landa bereziki.  Berria - Kultura   2004-07-10

Heletarrek berek diotenaz, azken toberak 1906an iragan omen ziren, herriko plazan.  Herria   2003-08-07

Xantre abiatuz geroz ez zen gehiago plazetan agertzen, are gutiago toberetan, Barnetxe erretoreak debekatua baitzakon.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 103. orr.

Toberari erreferentzia egitea arras egokia iruditu zait, alabaina hori baita toberari eman diogun definizioa gure orain artinoko ibilbidean: jendartearen harat-honaten irudikatzea margeneko ikuspegitik, bazter-sotik, lupa efektuaz sentsu-akatsak lodituz begi bistako egiteko.  Berria - Kultura   2004-04-23

2 (hitz elkartuetan)

Debekuak bebeku, gureganaino ailegatu dira tobera hotsak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 278. orr.

3 kabalkada-tobera

Heletako kabalkada-toberak igande huntan iraganen dira beraz, aratsaldeko 4.30etan.  Herria   2003-08-07

Aurten, Bithindarrak taldeak buruilaren 29an kabalkada-tobera bat antolatuko du Mithirinako plazan.  Herria   2002-09-12

4 tobera jo

Gauean tobera joko zuten ziegako hagetan, aittitte bazihoala, ez genuela gehiago Agirrerik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 254. orr.

5 tobera-munstra ezkontza-hausteren bat-edo gertatzen denean, herriko plazan antolatzen den antzerkia.

Apezetxetik hurbil antolatu baitzuten, Barnetxe erretorea eta Etxegarai bikarioa leiho gibeletik beha zauden, ahalge baitziren publikoki tobera-mustra horietan agertzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 103. orr.

Ezkontzak aitzaki, galarrots edo zintzarrots gisara edota tobera-mustra modura herriak antolatzen zuen festagiro hartara.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 278. orr.

Kabalkada xinpleak, tobera-mustrarik gabekoak, Bidarrain berrikitan egin den bezala, Baxenafarreko ohiduren arabera...  Herria   2002-08-08

Kabalkadak, tobera-mustrez edertuak, Lapurdiko ohiduren arabera, ekain hortan Angelun egin den gisan.  Herria   2002-08-08


tobera2 1 iz turbina eta kidekoetan, haizebidea.

Aeronautika konpainiak motore aeronautiko eta gas turbinen osagaien fabrikazioan espezializatua dago: karkasak, tutuak, toberak, zigiluak, ardatz motzak eta diskoak dira osagaien adibide.  Berria - Ekonomia   2004-09-09

2 sarrera hodia.

Makina honetan zintzilik dagoen tobera batek ematen dio harriari alea, eta biraketaren indarrez egiten da irina.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4850. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kabalkada toberak (12)

kabalkada toberekin (3); kabalkada toberen (3)


tobogan iz txirrista.

Hamar bat lizar haustu, eserleku pare bat, eta haurrentzako tobogan bat.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 15. orr.

Eta elurra den lekuetan, oinez ibiltzea zaila denean, ahuspez etzanda lerratuko dira toboganean behera bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 261. orr.


tobogandu, tobogan(du), tobogantzen da/du ad txirristan bezala ibili.

Toboganduz jaitsiko zarete.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 249. orr.


tocatta ik tokata.

tofu iz soja-esnearen gaztanbera modukoa, etorkiz Txinakoa, proteina asko eta gantz gutxi duena.

Menu biologiko bat proposatzen du [...]: aperitifa, talo eta xingar edo tofu, hiru gasnen (ardi, behi eta ahuntz) jastaketa, izozkia, kafea eta baso bat sargarno.  Herria   2005-06-16

Geroz eta ugariagoak dira gure artean ere jatetxe txinatar, indiar, greziar, italiar, japoniar, mexikarrak... baita horiek kalean eta etxean utzitako arrastoa ere: kus-kusa, tabulea, tofua, moussaka, risotto eta arroz minak, [...].  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 66. orr.


toga iz oinetarainoko jantzi mauka-zabala, tunikaren antzekoa, zenbait unibertsitate ekitaldietan eta epaiketetan erabiltzen dena.

Asko gustatuko zitzaion Ramsay andreak unibertsitateko prozesioan ikusi balu, toga eta burukoa jantzita.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 18. orr.

Baina ez al zen abokatuen ezaugarria toga, eta ez oilarra?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 89. orr.

Ezin izan nien ezer galdetu, aita-amak togaz jantzitako gizon luze batekin baitzetozen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 219. orr.

Toga kendu dut.  Berria - Kultura   2006-04-20

Noble handien eta herriaren artean dagoen togako noblezia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 22. orr.


togadun iz toga daraman pertsona.

Aztoratu zen togaduna.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 221. orr.


togoar izlag/iz Togokoa, Togori dagokiona; Togoko herritarra.

Preverterenaren bertsio erraldoia zen Yumimoto enpresaren import-export katalogoa: emmenthal finlandiarrarekin hasi, zuntz optiko kanadar, gurpil frantses eta jute togoarrekin segi, eta soda singapurtarrarekin buka, ezertxo ere ez zen haren eskutik irago gabe.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 15. orr.


toil iz marrazoaren eta arraiaren ordenako itsas arraina, handi samarra eta gorputz-luzea, azala latza eta kolorez grisa duena (Mustelus mustelus).

Orduantxe entzunen genuela bere ahots mehe barnagarria, baina burumakur zegoen, jotako toilaren antzera gelditu ginen denok.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 54. orr.


toileta iz pl komunak.

Metalezko munstrotzar hari jaramon handirik egin gabe, toiletak bilatu zituen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 265. orr.


toilo
1 toiloarena jo ezjakinarena egin.

Zergatia, bai, ez zaitez orain toiloarena jotzen has.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 203. orr.


toka1 adlag gizonezko bati hika. ik noka.

Askoz beranduago baino ez nintzen konturatu, ahal zuen guztietan, toka mintzatzen zitzaigula Rita gizonezko guztioi.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 52. orr.

-Lagun nazak, biluzi behar diagu -xuxurlatu zidan, hura ere toka.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 136. orr.

Lehena "Ez duk ukanen nitaz beste Jainkorik" zen, berriro toka esanda.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 103. orr.

-Jainkoari toka? -nioen nire artean, Basurtoko Joan Sanzek esandako berbera mamurtuz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 103. orr.

Neskak toka utzi zuenean, mutila ere zukara pasatu zen, baina konturatu gabe hasieran.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 137. orr.

Horrela hasiko banintz, eta hika erabiltzea erabakiko banu, aukera egin beharko nuke ondoren toka eta nokaren artean, eta ez da kontua inor ere mintzea hemen.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 16. orr.

Adiskidantza eta politika: toka eta noka eta gero mokoka.  Herria   2003-02-13


toka2 iz sagardotegietako jokoa, kutxa batean finkaturiko burdin zati batera burdinazko peza biribilak jaurtikitzean datzana.

Probak: harri jasotzea, ingudea, lasto-altxatzea, dantza bikoteka, jende probak, lokotxak, txingak, zaku lasterketa, toka, trontza eta sokatira.  Berria - Kirola   2004-06-18

Esaiteko partaideek toka, igela eta beste joku batzuk antolatuko dituzte.  Berria - Kirola   2004-07-15

Ez da trikitia, disko festa, txistorra, gazta, sagardoa, toka eta igel-jokorik faltako.  Berria - Kirola   2004-07-10


toka3 iz buruko zapia. ik tauka.

Amonak bizi izan bitartean tokari eusteko erabilitako brotxea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 78. orr.


tokadisko (orobat tokadiskos g.er.) iz disko biragailua.

Irrati-kasetak eta tokadiskoak sortu ziren arte.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 57. orr.

Tokadiskoa piztuta zegoen, eta musika doi bat entzuten zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 374. orr.

Tokadiskoa martxan zebilen bueltaka, baina Goiok ez zuen Arianeren presentziaz beste ia ezer antzematen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 253. orr.

Tokadiskoa isildu egin zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 195. orr.


tokadore iz apain-mahaia.

Zipilua eta orrazea tokadore gainean utzirik, biharamunean itzultzea espero balu bezalaxe.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 135. orr.

Tokadore eta konketa gainetako purtxileriak, mesanotxe gaineko nobelak eta hain pribatuak ziren egutegiak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 83. orr.

Argazkiak zilarrezko markoetan tokadorean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 93. orr.

Nik argazkia eta guzti jarrita zeukanat, tokadoreko ispiluan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 129. orr.

Tokadoreko kaxoiak gauzez beteak zeuden (zabaldu egin zituen), eskuzapiak, xingolak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 135. orr.


tokadun izond toka duena.

Hortzik gabeko administratzaile tokadun harengan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.


tokaio iz izenkidea.

Kontua da 70 urte inguru izango dituela Marioren tokaio eta aitaren lehengusu denak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 143. orr.

Ekainaren lehenean etxera deitu du telefonoz, eta tokaio argentinarra bertan harrapatu du.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 143. orr.

Nere tokaio zahar Peru "Kurrilo" hura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 269. orr.


tokamen iz banatu behar den irabazi batetik, eta batez ere ondaretik, norbaiti egokitzen zaion partea. ik seniparte.

Baina gizajo hau ez dago konforme gaixo dagoelako ematen diogun tokamenarekin, nahiago luke ziegaz ziega hari tabakoa kendu, honi saldu, denen jaki hondarrak batu...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 65. orr.

Etxeko gobernua ere, aita familiakoari aitortzen dio, eta oinordetza gorabeheretan legezko tokamenak agintzen ditu seme-alaba guztientzat.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 29. orr.


tokata iz adkor tokadiskoa.

Tokatan biniloa jarrita, aspaldiko abesti zaharrak entzuten zituen bitartean [...].  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 55. orr.

Zazpiak eta hogei ziren Patakik, jaiki, pastazko betaurrekoak soineratu, tokatara zuzendu eta kantu bat jarri zuenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 116. orr.

Tokatan salsa musika jarri eta pozik.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 26. orr.

Inguruotan inork ez zuen tramankulua geneukan, tokata zahar bat, Extremaduratik ekarria.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 160. orr.


tokatu, toka(tu), tokatzen (orobat tokau g.er.) 1 da ad egokitu, egon.

Niri tokatu zaidak, baina edonor izan zitekeen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 92. orr.

Aurten niri tokatu zait, baina hurrengoan beste bati toka dakioke.  Berria - Kirola   2004-03-26

Norbaitek ordaindu behar, eta berari tokatu omen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 103. orr.

Egun hartan, ordea, bala-bala barreiatutako plater hegalariena tokatzen zen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 47. orr.

Nik, tokatu zitzaidan arte, berdin jokatu nuen, eta, beraz, ez naiz orain ausartarena egiten hasiko.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 308. orr.

2 (norbait)

Migel hemen sartu zuten preso eta, kasualitateak zer diren, nire lehen senargaia ere, Pedromari, bertan tokatu, baina sarjentu.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 145. orr.

Txiripa hutsa izan zen argazkiarena eta zu han tokatzearena, entzun?  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 95. orr.

Hurrena berriz, dakizuna baino gehiago dakizula iruditzen zaion norbait tokatuko zaizu, ibilbide luzeko hitzaspertua botako dizuna.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 50. orr.

Matiasek pentsatu zuen informante txarra tokatu zitzaiola.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 94. orr.

Pozik dago, nonbait, horren ikasle bizkorra tokatu zaiolako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 158. orr.

3 (zerbait)

Guri udare mailatua edo joa tokatzen zitzaigunean, hari ematen genion.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 41. orr.

Objektu kontsumistak, erosketaren fetixeak, gehiegikeriaren kitschak... horixe tokatzen da, ez modenismoaren arte elitista.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 67. orr.

Final hau duela bi urte tokatu balitz, nerbioek jota egongo nintzateke.  Berria - Kirola   2004-03-06

Ostegunean ikastaroa tokatzen zitzaion, berriro ere.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 188. orr.

Esan nahi da ispiluren bat parean tokatuz gero, hari begiratu beste erremediorik ez dagoela.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 39. orr.

2001 honetako Santa Ageda bezpera, domekan tokatu zen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 164. orr.

Egun ona tokatzen zenean, dena inolako arazorik gabe joaten zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 175. orr.

Aldian behin geldialdia tokatzen da.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 40. orr.

Gaur ere guardia tokatu al zaik? -egin zion ongi etorria Xerealek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 17. orr.

Patua alde tokatu zitzaien, besterik ez.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 9. orr.

Neskak ez dauka nora joanik, eta nekatuta dago historia honetan tokatu zaion paperarekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 30. orr.

Istiluz eta liskarrez beterikoa zen Frantziskori bizitzea tokatu zitzaion garaia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 54. orr.

Isilik iraun zuten, harik eta, tokatzen ziren orduak astiro esan eta gorespenak bukatu ostean, santuak kantatzeko baimena eman zien arte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 792. orr.

Azken jardunaldian zer tokatzen den ez begiratzea hobe!  Berria - Kirola   2006-02-05

4 (osagarri zuzena -tzea atzizkiaz)

Orain bizitzea tokatzen zaik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 105. orr.

Betiko esanaren jabe gelditzen denari lotsa pasatzea tokatzen zaio.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 13. orr.

Neron izatea tokatuko zaiguk eta baita Marilyn Monroe izatea ere.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 75. orr.

Niri tokatu zait Foruzaingoaren ziegan bakarrik egotea, eta ez da batere atsegina.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 119. orr.

Eta guri tokatzen zaiguk (eta hiri ere tokatuko zaik, beraz!) izkribu horiek guztiak bolondres analfabetoei irakurtzea eta azaltzea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 110. orr.

Ezin zela orduan kaleratu, entsalada prestatzea tokatzen zitzaiola-eta.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 111. orr.

Tiroak galaraztea izan zen gerra denboran egitea tokatu zitzaion gauzarik heroikoena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 41. orr.

Orain, besoak zabalduta uretan gelditzea tokatzen zaio, eguzkirantz aurpegia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 240. orr.

Gidarena egitea tokatzen da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 73. orr.

Handik egun batzuetara, Gabinekin bakarka tokatu zen batean, ispiluko behaketez mintzatu zitzaion Hauster.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 52. orr.

Atzo Frantziari tokatu zitzaion etxerako bidea hartzea, Greziaren kontrako partida 0-1 galdu ondoren.  Berria - Kirola   2004-06-26

5 (sari bat edo kideko bat)

Pozik nago, saria tokatu izan balitzait bezala.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

Orduan, bidaia tokatzen bazaizu, haren ordaina dirutan emateko eskatuko diozu gerenteari.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 348. orr.

Dublinera bidaia bat tokatu zitzaion Eroskin, aurrez egindako bidaia baten promozio zozketan berak jakin gabe parte hartu zuelako.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 111. orr.

Aldamenetik igarotzen ziren autoek aireratzen zituzten boleto zatiez ohartuta, beste bi erosiko nizkiola esan nion, baina ez tokatuko zen beldurrez, bakeagatik baizik.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 15. orr.

Terrorista haiek guri beste bonba bat jartzea loteria bi aldiz tokatzea bezain zaila zela esaten zigun maiz.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 35. orr.

Eta frantziarrek badakite loteria gutxitan tokatzen dela.  Berria - Kirola   2004-06-15

Alferra, zuhurra, loteria tokatutakoa... asko dute gaitzizenek jolasetik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berari tokatu (4); bizitzea tokatu (10); bizitzea tokatu zitzaion (3); egitea tokatu (7); guri tokatu (8); guri tokatu zaigu (3); jokatzea tokatu (3); loteria tokatu (4); niri tokatu (9); niri tokatu zait (4); ona tokatu (5); parean tokatu (3); sufritzea tokatu (4)

tokatu da (3); tokatu zaigu (18); tokatu zitzaion (30)

txarra tokatu (3)

egitea tokatuko (3); sufritzea tokatuko (3); tokatuko zaigu (4); tokatuko zaio (4); tokatuko zaizu (4)

tokatuz gero (5)

berari tokatzen (6); bizitzea tokatzen (3); egitea tokatzen (11); guri tokatzen (4); hala tokatzen (3); jokatzea tokatzen (3); niri tokatzen (3); sufritzea tokatzen (3); tokatzen da (15); tokatzen zaio (17); tokatzen zen (9); tokatzen zitzaion (12)

zer tokatzen (4)


tokau ik tokatu.

toke1 1 iz joaldia.

Toke zorrotz bat aurrena, gero beste laburrago bi, eta gero deskarga entzuten genian...  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 102. orr.

"Diana" tokea ere ezagutu uste izan nuen behin eta berriz, Motako Gazteluko tropak oro berehala esnatu nahi izan balituzte bezala.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 9. orr.

Baina nik ezagutzen ez nuen beste toke bitxi bat ere bazetorren batera, dianarenarekin nahasian, berau ere behin eta berriz errepikatua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 9. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Korneta-tokeak, berriz, ez zitzaizkidan batere arrotz gertatu: Urgulldik Donostiako kalera iristen zitzaizkigun berberak ziren-eta.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 149. orr.


toke2 iz ukitua.

Borrokari bere toke pertsonala gehitzen zion Turronek moduluan ere.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 154. orr.

Matiasek ez zekien berezkoak ziren mantxa marroiak, hau da, dekoratzaileren batek eginak, ala dutxa horretatik pasatutako pertsona guztien aportazioak; hain ziren toke marroixka haiek asistematikoak eta talante artistikoari emanak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 69. orr.

Itsasoko tokea dueneko, Ipar-mendebala, noski, biak uztartzen dituelako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 456. orr.


toketxo iz ikutu txikia.

Eta halako batean, hego-haizearen toketxo leuna hor arrimatuko da, bere laztana eskaintzera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 44. orr.


toki (10738 agerraldi, 257 liburu eta 4024 artikulutan) 1 iz espazioko gune jakina. ik leku.

Leku eta toki guztietan daude konputagailuak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 116. orr.

Gai bakuna (atomoa) ez da toki jakin batean, leku mugatua betetzen badu ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 123. orr.

Toki hau ez da ideia horiek finkatzeko leku egokia.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 33. orr.

Oroitu nahi ez dudan Mantxako toki batean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 14. orr.

Fiore erdian eskuinetik, Gattuso erdian, Di Vaio ezkerrean eta Del Piero Tottiren tokian.  Berria - Kirola   2004-06-18

Luzaideko beste toki batzuek galdu zuten izena; aldiz Irauzketak beti atxiki du berea.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 60. orr.

Elurrak edozein toki basamortu bihurtzen du.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 182. orr.

Toki hartara iritsi zirenean, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 615. orr.

Eguzkia gelditu egin zen, eta ilargia toki berean tinko egon.  Elizen arteko biblia   Jos 10,13

Osabak abiatu garen toki berean utzi nau, eta etxera joan naiz.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 199. orr.

Toki bateko hizkuntzaren eta beste toki batekoaren arteko desberdintasunak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 233. orr.

Gagarin [...] guztiz galdurik, aldez aurretik begiz jota ez zegoen toki batean lurreratu zen, nekazari harritu batzuen etxe aurrean.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 80. orr.

Toki batetik bestera.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 27. orr.

Tokia ez dut oso gogoan (taberna zenik ere!).  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 36. orr.

Egia erran, ainitz tokitan greba horrek bazuen halako mottel aire bat.  Herria   2005-02-27

Bolidoa zeruan ikusi ondoren, hamaika tokitatik hamaika dei jaso ziren larrialdietarako telefonoan.  Berria - Gaiak   2004-01-06

Trenez toki askotara joaten ohiturik zegoen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 143. orr.

Lagundu erregeari toki guztietara.  Elizen arteko biblia   2 Erg 11,8

Edozein tokitan egonik, okerreko lekuan nagoela irudituko litzaidakek.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 68. orr.

Piztuera osteko barreiatze nahitaezkoaren ondoren, auskalo zein tokitara jo zuen Mateo apostoluak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 368. orr.

Joniako lur gero eta urrunagoari begira zegoen Tales; ordu arte bizileku izan zuen tokiari, alegia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

Ibaia ez da toki bat eta ez dago toki batean[...] edo esan dezagun badagoela eta ez dagoela, badagoela eta badabilela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 215. orr.

Badakik non dagoen hire tokia: kale gorrian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 402. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Lau gorputz horietako bakoitzak berezko toki naturala dauka, berezia duena, eta ez da beste ezein tokitan aurkitzen, bere naturarekin dirauen bitartean.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 190. orr.

Antena toki egokian kokatzea eta emisorearekin lotzea duzu zailena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 124. orr.

Argazkiak egiteko toki egoki baten bila hasi zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 50. orr.

Dirudunen aisialdia alaitzeko elkarte pribatua baitzen hura, toki dotore eta diskretua, oso garestia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 50. orr.

Bizitzeko toki zirtzila da Hastinga.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 266. orr.

-Bidean zehar toki arriskutsu asko dago, eta lapur ugari bazterretan.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 174. orr.

-Beote baserria toki estrategikoa zuan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 123. orr.

Lokarriak hautsi egiten zituen, eta deabruak toki bakartietara bultzatzen zuen.  Elizen arteko biblia   Lk 8,29

Inori azalpenik eman behar izan gabe irteten naiz korrika, nekatu arte, toki babestu batera iritsi arte.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 65. orr.

Beharbada toki ezkuturen batetik barrandan ari zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 210. orr.

Toki bazterra eta bakartia zen hura, eta ez zen inor edo ia inor igarotzen handik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 204. orr.

Larunbatero orkestra txiki batekin jotzen zuen Finlandia izeneko kabaretean, toki alai eta atsegina, toki bero eta abegikorra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 284. orr.

Toki ezkutuak bilatzen zituen beti.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 339. orr.

Hiriko toki gomendagaitzak bisitatzen hasi zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 194. orr.

Gaitzeko toki airosa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 161. orr.

Toki txarra ohea sekretuak gordetzeko!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 246. orr.

3 irud/hed

Ziur gaude, frantziskotar jatorriaren historian, toki guztiz berezia dagokiola Asisko Klarari, liburu honetan haren idazkiek duten bigarren mailako tokia baino handiagoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 53. orr.

Susmoek ere bai baitute beren tokia -eta destokia, jakina-.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 9. orr.

Herensugeak, berriz, toki oso zabala eta beldurgarria du euskal mitologian eta antzinateko ipuinetan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 156. orr.

Toki hau ez da ideia horiek finkatzeko leku egokia.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 33. orr.

Hemen, ohiko "Profeten Printzea" barik, "Jakintsuen Printzea" esaten zaio Moisesi, berau toki honetan goi mailako arazo metafisikoak jorratzen saiatzen delako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 246. orr.

Bertako idazleen artean, toki seinalatua dute I. Kusan, S. Novac eta Dubravko Pasek nobelagileek.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 59. orr.

Bertsolaritzaren tokia euskararen komunitatean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 36. orr.

Nire tokia hik hartzea nahi nikek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 281. orr.

Oroimenak toki finko eta zehatzak behar baititu atseden hartzeko.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 184. orr.

Gezurrak egiaren tokia hartzen duenean, gezurtienek zintzoenak dirudite.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 69. orr.

Sailkapenak jartzen du talde bakoitza bere tokian.  Berria - Kirola   2004-02-20

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Maria Sarari begiratu zion, oso serio, toki-aldaketaren emaitza emakumeak toki hartan egiten zuen itxuraren arabera neurtuko bailuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 388. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa ‘lokal’ adieran; ik beherago 10)

Toki zein erregio mailako egitura administratiboak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 104. orr.

Agintari zentralak ez zeuden aldaketa hauek ezartzeko gogotsuago toki-agintariak pairatzeko baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Toki-apezpiku bat, bere aulkia erromatar probintzia dioklezianiko baten erdigune zuena, beren nagusitzat onartu zuten probintzia bereko beste apezpikuek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

Gizarte Siriakoaren toki-komunitateetako batean indarrean jarritako legerian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 69. orr.

Toki-gobernuak zuzentzeko giza baliabideak pixkanaka agortu egin ziren, eta gobernu zentrala, tokian tokiko administrazio-talentuaren gero eta eskasia handiago horren aurrean, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Estatu unibertsal bat, toki-administrazioko unitate artifizialki antolatuen hierarkiaren bidez erditik kontrolatua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 49. orr.

Beraien lurraldeetan hainbat toki-estatu konkistatutako mendekoak sartzen dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 65. orr.

Agenda-21 toki mailan ari da ezartzen, ikuspegi globalik gabe.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 36. orr.

Artean bizirik zirauten parroki estatuek barbaroen aurka zituzten toki-mugetan mendebaldartzen ari zen munduan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 148. orr.

Beraien energia apurrak lurralde-zati txikiei buruzko toki-eztabaidetan ahitu zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 183. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bide bazterrean zegoen te-toki batean hasi zen zerbitzari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 121. orr.

Alboko kebab-toki txikian gelditu behar izan dut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 61. orr.

Vistula larre-toki hotzetatik atera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 160. orr.

Sakana aldeko Unanua aldean -izotz tokia, izotz parajerik bada, Sakanakoa-, honela diotsate: [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 436. orr.

Egun hartan, zilarrezko mila txanpon balio zituen mila landareko mahastia sasi- eta lahar-toki bihurtuko da.  Elizen arteko biblia   Is 7,23

Beraren harkaitzak zafiro-toki dira, beraren hautsetan urrea aurkitzen da. Venezuelako kostan oraino ere geratzen diren perla-toki bakanetan.  Elizen arteko biblia   Jb 28,6

Agertu ziren, bada, biak filistearren gudari-toki aurrean.  Elizen arteko biblia   1 Sm 14,11

Bost anaia ditut eta; jar ditzala jakinaren gainean, beraiek ere oinaze-toki honetara etor ez daitezen.  Elizen arteko biblia   Lk 16,28

Kartierraren erdiko hesiaren beste aldean, bakartasun tokiko zeldak.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 87. orr.

7 (espazioa, tartea)

Etxe handia zela, bazegoela tokia biendako.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 28. orr.

Garrantzi handikoa da lanaren orrialde bakoitzean irakurleak, irakurri bezain laster, bere iruzkinak idazteko tokia izatea, hau da, eskuinean eta ezkerrean toki nahikoa uztea (2-3 zentimetro).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

Hala gertatzen da, kasu, Liébanako Beatoaren ilustratzaileak egindako mapan, non Egiptok edo juduen herriak Asiak baino toki handiagoa hartzen duten.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 47. orr.

Zer ehundura finekoa eta zer toki txikian kabitzekoa den, pilatu ahal balitz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 177. orr.

Liburutegiak hartuko lukeen toki hipotetikoa zuen eztabaidak ardatza.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 25. orr.

Seminario handiari solairu bat gehiago egin, apezgai batzu binaka zirelako geletan toki eskasez.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 37. orr.

Zeren, alde batetik, nola burezurrak gorputz osoak baino toki gutiago hartzen duen, ale gehiago sar baitzitzakeen espazio berean. Jerusalem toki bakarti bihurtua zegoen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 164. orr.

Horregatik hartzen dute horrenbeste toki arauek eta oharrek.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 12. orr.

Gaur ez dago automobila uzteko toki problemarik Ospitalean.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 173. orr.

8 (esaldi hanpatuetan leku atzizki mugagabe batekin, urruntasuna-edo adierazteko)

Tokitan egongo dun dagoeneko gure Adam zaharra!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 49. orr.

Tokitan daude usoak!...  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 94. orr.

Tokitan egongo dituk honezkero!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 98. orr.

Tokitan geundeke, denekin asmatu nahi bagenu...! Tokitan gelditzen da gure odol baskoi mitikoa!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 364. orr.

Tokitan!  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 146. orr.

Toki ederrean gaude gu haien ondoan...  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 142. orr.

9 (sailkapen, hierarkia edo kideko batean) ik postu.

Arrazoinamendu hau egin dezakegu, hizkuntzari mintzairaren estudioan lehen tokia ematearren: [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 37. orr.

Seigarren tokian dira, baina Txapeldunen Ligako postuak bi puntu eskasera dituzte.  Berria - Kirola   2006-03-12

Arranoak 14. tokian dira Ligan, Fenerbahce eta Trabzonspor liderrengandik 16 puntura.  Berria - Kirola   2004-10-06

Diru aldetik ere izango duzue alderik zazpigarren tokian ala hamaikagarrenean amaitu, ezta?  Berria - Kirola   2004-05-14

10 tokiko ik lokal 4; leku 8. (ik gorago 5)

Mirari handi hau zin eginez baieztatua izan zen, eta bereziki tokiko gotzainaren sinaduraz indartua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 429. orr.

Eliza aitzinean abandonatu haur bastarta Sarara itzuliko zen, tokiko agintari nagusiena bilakaturik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 68. orr.

Tokiko erakundeen bitartekoen urritasunak ez du ordea krisiaren dimentsio globala ezkutatu behar.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 162. orr.

Laster ohartuko nintzen ez zuela hark deus ikustekorik nik gogoan nuen "lurraldearen idazketaren" gaiarekin, bai ordea, anitz, tokiko instituzioek politika erregionalista baten barnean, idazketatik [...] atera zezaketen probetxuarekin.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 10. orr.

Barruti bakoitzean euskarazko tokiko telebista bat behar dela diote euskalgintzak eta komunikabideek.  Berria - Harian   2005-12-27

Tokiko merkataritza nekazarien bigarren mailako jarduera zen, eta xehekako salerosketa baino ez zen haietan egiten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.

Tokiko merkataritza eta esportaziozko merkataritza gero eta zorrotzago bereiztea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 20. orr.

Haustura horrek gizarteko eta hiri handietako periferiako bazterretara zokoratzen ditu tokiko kapitalismoak ezin xurgatu dituen giza masak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 138. orr.

Tokiko trafikoa, berriz, %10 jaitsi da.  Berria - Ekonomia   2004-07-21

Euskara batu orokorraren barruan, tokiko batuak bereizi behar lirateke.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 241. orr.

Deia tokiko dei baten prezioan ordaintzen da.  Berria - Harian   2005-08-20

Tokiko Agenda-21 lanabes bat da, eta bere helburua norbanakoengan zein gizartean aldaketak eragitea da, garapen iraunkorrerako bidea aukeratzearren betiere.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 105. orr.

11 toki egin (orobat tokia egin) ik leku 9.

Bera, hiri erdian autoak anbulantziari toki egiteko baztertzen diren gisara erretiratu zen, niri pasatzen uzteko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 19. orr.

Ate ondoko hormari zegokion espazioan, artelan modernoxeago bati toki egin zioten, Agure Jaunak behinola paper-denda bateko erakusleihoan begiz jo zuen harixe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Telebista-programa hasi zen eta gainerako hedabideek ere toki egin zioten bertsolaritzari.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 150. orr.

Zenbait erraz eta txukun antolaturik, eskatu bezala datozkit eta lehengoek oraingoari tokia egiten diote, eta toki eginez gorde ohi dira, berriro nahi dudanean ateratzeko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 244. orr.

Mendeetan agintari zurien jazarpena jasan ondoren, tokia egin diete indigenei hiriburuko boteregune nagusian.  Berria - Gaiak   2004-10-03

Zeuek ikusi duzue nola jokatu duen Jaunak, zeuen Jainkoak, herri horiekin, zuei tokia egiteko.  Elizen arteko biblia   Jos 23,3

12 toki eman ik leku 10.

Ordeka den tokietan batik bat, zeren malkar eta mailo, aldapa eta pendizak dituenak, hobe du artzaintzari toki ematea edo ikasi du eskarmentuz, pinuak ere baliorik baduela gure inguru hauetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

13 toki izen ik leku 12.

Ondoren jentilizioak, toki izenak eta hizkuntzak agertzen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-30

Euskal toki izen asko itxuragabetu egin dira, erdarazko hitzak, artikuluak edo preposizioak gogoan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 167. orr.

Zarauztik Usurbilera bitarteko baserri eta toki izen guztiak errepasatu zizkian.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 33. orr.

Erdi-Aroan agertu ziren deiturak, emeki emeki, lekuka aise berantago berdin, eta deitura ainitz moldatu zen denetan ere toki izenetarik.  Herria   2001-05-03

Ez zekien batere zergatik edo zer bidez etorri zitzaion ahora toki izen hura.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 68. orr.

"Asia" terminoa, badirudi Kaistro ibaiaren ibarrean zegoen zingira baten garaiko toki-izen batetik datorrela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 275. orr.

14 toki onean (utzi eta kideko aditzekin)

Espero diat toki onean utziko duzuela neure hitza.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 63. orr.

Horrela, oso toki onean geldituko zara mahaikide guztien aurrean.  Elizen arteko biblia   Lk 14,10

"Eta ama Carola Prosperi", esaten zuen harro, Alberto aitaren begitan toki onean uzte aldera.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 87. orr.

15 toki txarrean (utzi eta kideko aditzekin) ik leku 13.

Amen sailkapenean hamar puxtarri dagozkio patata tortillari, ezin baita norberaren ama toki txarrean utzi.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 121. orr.

Beraren lotsagabekeriagatik toki txarrean gera ez zaitezen.  Elizen arteko biblia   Si 30,13

Niri ez dit axola ni zuzen nengoen ala ez frogatzea, zuek ongi egitea baizik, nahiz eta ni toki txarrean gelditu.  Elizen arteko biblia   2 Ko 13,7

16 tokiak hustu ik leku 14.

18ak irian, tokiak hustuko ditu bere "papamobilean", hegazkinez airatzeko 20ak irian.  Herria   2004-08-12

Honek hitzordurik ez zutela jakinarazi zien manifestariei eta Poliziari tokiak husteko agindua eman zion.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23

Giro ona zen bereziki beskoiztar euskaldunen artean, azkenak izanki urte guziez bezala tokiak husteko.  Herria   2003-01-14

17 –en tokian –en ordez.

Bidezkoa da, beraz, ni ere haien tokian jartzea eta haiek sufritzen dituzten behar berberak sufritzea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Onartuko balu haren tokian hiltegira igo eta burugabe gelditu[...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 42. orr.

Ingok behar luke zure tokian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 37. orr.

18 tokian-tokian tokika; toki guztietan. ik leku 15.

Antolatzaileek argudiatu dutenez, urarekin loturiko arazoek tokian tokian eragiten dituzte kalte handienak, edozein dela sorburua.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Itzulpenarekin bertsolaritzaren funtsa, esentzia zenbateraino jasotzen duten galdetuta, «tokian-tokian desberdina» dela aitortu digu.  Berria - Kultura   2006-01-07

Handik gutxira 50 herri batzorde baino gehiago zebiltzan hesiaren kontra tokian-tokian lanean.  Berria - Harian   2005-11-26

Beharrezko zuzenketak egingo dira probintzia mailan edota tokian-tokian.  Berria - Ekonomia   2004-03-30

Tokian-tokian txakurrak ortozik.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 58. orr.

19 tokian tokiko ik leku 16.

Bertsolaritzaren beste adierazmaila bat talde-jolasa da, tokian-tokiko bertso-eskoletan garatzen den ahozko jardun ludikoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 43. orr.

Guduketa asko eginez, gotorlekuez jabetu eta tokian tokiko erregeak hil zituen.  Elizen arteko biblia   1 M 1,2

Mugimendu ekologisten artean ere pixkanaka tokian tokiko mugimenduak indartzen dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 188. orr.

Bidean, gainera, tokian tokiko lagun askok bat egin zuen nafarren ibilaldiarekin.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 65. orr.

Hemen literatura hizkuntzaren eta tokian tokiko dialektoen artean dagoen auzi handia ageriratzen da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 48. orr.

Tokian tokikoa ekoitzi, garatu, prestatu, txukunduko da, kopuru txikian baina kalitate onari eutsiz.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 36. orr.

Gero, samako lokarritxo eta beste, ohitura eta usadio mila sortu izan dira, tokian tokikoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 55. orr.

Tokian-tokikoaren errespetua edo subsidiaritate printzipioa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 73. orr.

Tokian tokikoa, sasoian sasoikoa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

aski toki (22); bil toki (17); bizi zaren toki (8); edozein toki (9); egiteko toki (10); euskal herriko toki (11); munduko toki (10)

toki alai (12); toki anitzetan (7); toki aproposa (18); toki arraroan (7); toki asko (13); toki askotan (72); toki bakarti (12); toki bakoitzean (10); toki bakoitzeko (7); toki batetik bestera (16); toki berean (184); toki berera (15); toki beretik (12); toki berezi (27); toki berezi bat (16); toki berezia (20); toki berri (8); toki berriak (7); toki bertsuan (7); toki bila (8); toki desberdinetan (16)

toki eder (24); toki ederra (20); toki ederrean (14); toki egoki (8); toki egokia (20); toki egokian (15); toki egokiena (7); toki eskasez (8) toki garai (7); toki garrantzitsua (8); toki gehiago (40); toki gehienetan (11); toki gutxi (8); toki guzietan (15); toki guztietan (115); toki guztietara (13); toki guztietatik (10); toki handia (33); toki handiagoa (8)

toki izen (9); toki jakin (20); toki jakin batean (7)

toki ona (38); toki onean (7); toki osoa (19); toki pollita (8); toki publiko (7); toki publikoetan (11); toki sakratuan (13); toki santu (21); toki santua (10); toki seguruan (8); toki telebista (8); toki txarrean (9); toki xoragarri (9)

bakoitzak bere tokia (7); behar duen tokia (9); bere tokia (180); bere tokia aurkitu (7); dagoen tokia (7); egiteko tokia (13); euskarak bere tokia (10); euskararen tokia (8); hartzeko tokia (9); lagunentzako tokia (11); lan tokia (7); lehen tokia (21); taldean tokia (14)

tokia aurkitu (19); tokia behar (13); tokia bete (15); tokia beteko (11); tokia beteko du (8); tokia betetzeko (10); tokia betetzen (7); tokia dago (8); tokia du (23); tokia egin (31); tokia egin nahi (8); tokia egitea (18); tokia egiteko (25); tokia egiten (14); tokia eskas (7); tokia hartu (48); tokia hartu zuen (10); tokia hartuko (21); tokia hartuko du (12); tokia hartzea (7); tokia hartzeko (12); tokia hartzen (20); tokia izan (30); tokia izango (27); tokia izatea (12); tokia segurtatu (7); tokia ukan (7); tokia utzi (13); tokia uzteko (7); tokia uzten (7)

utzitako tokia (7)

tokiak mugatuak (12)

bakartasun tokian (7); bakoitza bere tokian (22); behar den tokian (16); behar zuen tokian (11); bere tokian jarri (7); bere tokian utzi (9); betiko tokian (14); bigarren tokian (10); dagoen tokian (74); dagokion tokian (10); dauden tokian (23); dauden tokian daudela (7); deitu tokian (14)

gauden tokian (14); gauzak bere tokian (12); halako tokian (9)

laugarren tokian (7); lehen tokian (25); lehengo tokian (24); mendeala deitu tokian (8); nagoen tokian (9); nahi duzun tokian (13)

tokian berean (148); tokian berean izanen (9); tokian bertan (28); tokian dago (20); tokian dagoela (8); tokian daudela (7); tokian dira (10); tokian ezarri (9); tokian gelditu (8); tokian jarri (23); tokian jartzeko (7); tokian jartzen (13); tokian sartu (10); tokian tokian (23)

tokian tokiko (395); tokian tokiko administrazioek (7); tokian tokiko gobernuei (10); tokian tokiko gobernuek (10); tokian tokikoa (13); tokian tokikoak (16)

tokian utzi (11)

utzitako tokian (7); zegoen tokian (34); zegokion tokian (7); zein bere tokian (7); zeuden tokian (7)

tokietan gertatzen (8)

tokiko administrazioek (9); tokiko agenda (10); tokiko agintariek (8); tokiko erakundeen (7); tokiko gobernuei (10); tokiko gobernuek (10); tokiko jendeak (8); tokiko jendearen (7); tokiko jendeen (7); tokiko telebista (18); tokiko telebisten (11)

dagoen tokira (11); esandako tokira (12); gertatu zen tokira (8); izeneko tokira (8); nahi zuen tokira (10)

tokira eraman (11); tokira eramango (7); tokira iritsi (15); tokira itzuli (15); tokira joan (20); tokira joateko (7)

zegoen tokira (34)

zegoen tokiraino (8)

ez dago tokirik (7); ez du tokirik (23); ez dute tokirik (7); ez zuen tokirik (9); tokirik egokiena (7); tokirik gabe (18)

ainitz tokitan (65); asko tokitan (49); beste edozein tokitan (12); beste hainbat tokitan (25); beste zenbait tokitan (11); bi tokitan (12); edozein tokitan (68); hainbat tokitan (104); hiru tokitan (7); lau tokitan (12); zein tokitan (16); zenbait tokitan (93)

dagoen tokitik (13); gauden tokitik (7); tokitik atera (8); tokitik gertu (13); tokitik mugitu (8); zegoen tokitik (22)

tokiz aldatu (19); tokiz aldatzea (15); tokiz aldatzeko (7); tokiz aldatzen (9); tokiz kanpo (31); tokiz kanpoko (10); tokiz kanpokoa (7)


tokialdatu, tokialda, tokialdatzen da/du ad tokiz aldatu. ik lekualdatu.

Aladinek istantean kendu zion aldean zeukan argiontzia, eta jeinuari jauregia Txinara tokialdatzeko agindu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 229. orr.


tokigune (orobat tokiune) iz tokia.

Aire horri erreparatu, eta ikus dezagun nolatsu dagoen momentu eta tokigune jakin konkretu batean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 357. orr.

Familia talde batzuk ezkutuan jarri nituen, harresiaren azpialdean, ezpata, lantza eta uztai-geziekin, harresiek babesik ez zuten tokiuneetan.  Elizen arteko biblia   Ne 4,7


tokika 1 adlag ipar toki batzuetan. ik lekuka.

Birla jokoa edo birleta, tokika erraiten den bezala, ez da oraikoa.  Herria   2004-10-14

Purtzupilatua baino gehiago ere, tokika urratua, petatxuen behar gorrian.  Herria   2003-05-22

Bazen ere bide bat, edo hobeki erraiteko bidexka bat, tokika galdua haatik iragan mende hortan.  Herria   2005-01-13

Eta denen gainera, gaitzeko uholdeak tokika.  Herria   2003-08-14

Hegoaldeko beilek tokika badute haatik berezitasun bat: Ama Birjina“ beltzak” dira ohoratzen.  Herria   2005-09-08

Aroa aski gozoa zen, tokika bero balin bazen ere.  Herria   2003-06-05

Tokika oren erdi bat eta bertzetan oren bat uzten ahalko da bere autoa, handik harat prozedura bat ukanen da.  Herria   2002-12-19

Enetako eliza zen batasunaren etxea, Aitaren etxea, haur guziak biltzen zituena, eta hemen berean hoinbertze muga gogoraatzen zauzkit! Aitaren haurrak tokika emanak, elgarrekin nahasi behar ez balute bezala!  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 65. orr.

2 tokian tokika

«Kantonamenduetako militante abertzaleek tokian tokika, afera trinkatu beharko lukete, egin ahala zerrenda bateratuak egiteko gisan» dio Matalasen agiriak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-22


tokiko ik toki 10.

tokikotasun iz tokikoa izateko nolakotasuna edo zertzelada.

Populazio handiagoko eremuetan telebistagintza lokala egiteko aukerak agortu egin dira eta tokikotasuna alboratu egin da.  Berria - Harian   2005-12-27

Tokikotasunaren definizioa gehiago zehaztu behar dela diote.  Berria - Harian   2005-12-27

Alderdi ekonomikoari dagokionez, egiten ditugun proiektuen arabera ematen digute dirua, baina, proiektuez gain, badugu beste balio erantsi bat: euskalgintzan tokikotasunaren ikuspegia zabaldu eta horretan lan ordu asko sartu dugula; baina hori ez da inon islatzen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-02


tokilaso iz aitonaren edo amonaren aitona.

Gaizki ulertu ez banion, emakumearen tokilasoa behar zuen Iturrinok.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 160. orr.

Beldurra eta ezina, biak batera adierazten zituen suspirio bat irten zitzaion emakumeari: -Markesa! -eta gero erantsi zuen-: Iturrino, nire tokilasoa, markesaren morroia zen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 162. orr.


tokilla iz artilezko xala.

Hennek tokilla batez estali zuen bere gorputz biluzia, eta kandelak bezalaxe hasi ziren haren litsak erretzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 39. orr.


tokiotar izlag/iz Tokiokoa, Tokiori dagokiona; Tokioko biztanlea.

Abiadura supersonikoan hitz egiteko ohitura dute tokiotarrek, errietan ari direnean bereziki.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 106. orr.


tokitu, toki(tu), tokitzen du ad toki jakin batean kokatu.

Taldeen biltokiak ere ez dituk zehatz-mehatz tokitu -orriz orri, ozenki irakurri nuen handik eta hemendik-: "auzoberriko etxabe batean biltzen dira"... "Alde Zaharreko soto batean egiten dituzte beren zeremoniak"... "Hiritik kanpo batzartzen dira, borda batean"...  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 148. orr.


tokitxo 1 iz toki txikia edo apala. ik lekutxo.

Plazako ostatuen kanpoko mahai eta kadirak hartuak daude; atzeman dut halere tokitxo bat.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 159. orr.

Astiro-astiro paseoan gindoazela tokitxo polit bat aurkitu genuen, eta atseden hartzera eseri ginen han.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 91. orr.

Jendetzan zehar barneratu zen, musikariez eta ikuskizunaz gozatzeko tokitxo baten bila.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 202. orr.

Harago, tokitxo karratu batzuk hondar-ontzia eta tintontzia gordetzeko, eta, haien artean, txalupa-formako hutsune bat idazlumarako, lakrerako eta, oro har, gauza luzangetarako.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.

Nola ez naiz ba ados egongo lorategian tokitxo bat gordetzearekin konpostajea prestatzeko?  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Orduan emaiten zuen ezen marmolak ere bere bihotza zuela, eta bihotz hartan bozkarioak ere bere tokitxoa zuela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 81. orr.

Munduan barrena asko ibiliagatik, Iruñeak lortu du tokitxo bat zure bihotzean, ezta?  Berria - Kirola   2004-01-29

Erakusketan erosi zuen alfonbra pertsiarrari, tokitxo bat egin zien Whittaker andreak beraren etxean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 63. orr.

Berau ere ilusioz beteta etorria zen Europara, zinemaren munduan tokitxo bat egiteko asmoz ustez "glamour" zerion Parisera, eta, ni bezala, bera ere konturatu zen geroak zer zekarkion ilusio faltsuzko paradisuan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tokitxoa (4)


tokiune ik tokigune.

tokoginekologia iz medikuntzaren adarra, tokologia eta ginekologia biltzen dituena.

Traumatologian, tokoginekologian eta psikiatrian egin zen kontsulta gehien.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Ospitale publikoez kanpoko kontsulta espezializatuei dagokienez, honela banatu ziren: 478.715 traumatologiakoak, 315.485 tokoginekologiakoak eta 263.518 psikiatriakoak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20


tola iz xafla.

Hemen ez da asegurantza sozialik, eta "poblacion" edo auzo pobre huntan eskasia gorrian dira; geriza xumeak, taula zahar eta tolez estaliak.  Herria   2004-02-19


tolare ik dolare.

tolatxo iz xafla txikia.

Erosten diot tolatxo bat, eskuin aldean, erliebe sotil batean Santiago erromesaren itxura daukala, eta ezker, egun egin dudan bidea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 164. orr.


toldo iz olanazko estalkia, eskuarki itzal egiteko erabiltzen dena.

Itsasoari begira jarri gara elkarrizketa egiteko, Zarauzko Narros jauregiaren parean, hondartzetako toldoetatik eserleku bana hartuta, horma guztiei bizkarra emanda.  Berria - Euskal Herria   2004-08-04

Zutoinak sartuak zituzten, sokak tenkatuak, eta, azkenean, toldoa zabaldu zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 193. orr.

Zurezko ferry txiki baten bizkarrean daude, toldo marradun baten azpian, koktel eta freskagarri exotikoz beteriko mahai borobilen inguruan eroso eserita.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 77. orr.

Nik leihatilatik begiratu nahi nien, baina ezin nuen toldo zabaldua zela eta. Erdi etzanda jarri zen eserlekuan, gora begira, toldo zuri-horiari.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 205. orr.

Zamarrak osatzen zuen toldo tinkatuak berak eutsi zion zabalik leihotxoari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 238. orr.

Arrastodun toldozko aterpea eta zurezko aulkiak eta mahai txikiak espaloian.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.


toldope iz toldoaren azpialdea.

Hura zirrara gurea bizikleta beltz astun haietan jarrita urrundu direnean toldopeak ikertzeari lagata laugarren biltegira buruz abiatzen garela!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 150. orr.

Kafe bat eskatu eta terrazako toldopean kokatzen ginen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 176. orr.

Toldopean, hiru gazte mahai baten bueltan, zerbeza txarrotik edalontzietara ateratzen.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 83. orr.

Pertsiana guztiak jaitsita daude adreilu gorriko txaletean, eta toldopeko hamaka urdinak hutsik terrazako mahai zuriaren bueltan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 110. orr.


toleamendu iz estira.

Azkenik elizaren kanonek debekatzen dituzte toleamenduak [...] halako gisaz non, jolas artetik hiltzen dena, aitzinetik konfesatu eta komuniatu balitz ere, ez baita zilegi hilerri sainduetan ehorztea: eta zezen lasterrak toleamenduak iduriak dira; beraz haientzat ere lege bera da.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 102. orr.


toledotar izlag/iz Toledokoa, Toledori dagokiona; Toledoko biztanlea.

Han bilatu zuten: baieta berdezko gorontza soinean, toledotar boneta koloreduna kaskoan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 101. orr.

Puntu horretan unanimitatea osoa da Rouco kardinala eta Eliz Hierarkia toledotarrenetik progresia espainol laizisteneraino.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 18. orr.


toleraezin izond ezin toleratuzkoa.

Esatea, ordea, toleraezina da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 193. orr.

Zehaztugabetasun hura toleraezina iruditu zitzaidan, zinikoa eta mingarria.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 136. orr.

Copjec-ek ondorioztatzen duenez, gaur egungo gizartean toleraezinekoa plazera bera da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 73. orr.


toleragaitz izond toleratzen zaila dena, ia toleraezina.

Hogeigarren mendearen bigarren erdiaren hasieran baziren kapitalistak eta komunistak, haien aurreko katoliko eta protestanteak bezalaxe, benetako fedearen (berenaren) eta heresia gaitzesgarri baten (etsaienaren) artean gizartearen leialtasuna banatuta uztea denboraldi mugagabe batez ezinezkoa eta toleragaitza aurkitzen zutenak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.


toleragarri izond tolera daitekeena, toleratzeko modukoa.

Zibilizazio bat behin-behinean azterketa-eremu ulergarri izan daitekeen bitartean, Jainkoaren Erkidegoa da moralki toleragarri den ekintza-eremu bakarra, eta Civitas Dei horretan kide izatea eskaintzen diete giza arimei erlijio nagusiek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 127. orr.


tolerante iz tolerantziaren aldekoa dena. ik jasanbera.

Errurik gabeko ezjakintasunaren aurrean tolerante izatea zein ausarkeriaren aurrean jasankorra izatea prestakuntza moral onaren seinalea da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 215. orr.

Peter bakezalea da, amore ematen dakiena, eta tolerantea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 329. orr.

Herri honetako jendea toleranteegia da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 151. orr.

Bizantziorekin eta lehen mendeetako islam tolerantearekin egiten den merkataritzari esker.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 22. orr.

Bakoitzak nahi duen hizkuntza erabiltzeko printzipioa soilik itxuraz da liberala eta tolerantea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 118. orr.

Azkenean beren burua engainatzen dute, edozein gizontto arruntek bezainbeste, gehienetan onberatasun ironiko eta tolerantearekin hartzen duten gizontto arruntek bezainbeste.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 173. orr.

Estatuaren eta gutxiengo nazionalen arteko harremanen auziari modu toleranteago batean aurre egitea.  Berria - Harian   2006-03-02

Kultura ezberdinen arteko elkarlan tolerante, betekorrean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 273. orr.

Eskola arrazional eta toleranteko mendebaldar neopaganoen azken belaunaldia izan ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 96. orr.

Hamarkada hartako gizartea ez zetorren bat erlijio kristauaren arauekin eta filosofia toleranteago baten bila hasi ziren.  Berria - Gaiak   2004-03-31

Ez zuen eragotzi inolako jazarpen ofizialek, arrotza izango baitzen Zibilizazio Indikoaren erlijio-ethos tolerante eta sinkretistikoarekiko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 30. orr.


tolerantzia 1 iz besteren pentsamolde eta jarduerak errespetatzen dituenaren jarrera.

Tolerantzia beti izan da diferentziaren eta "desordenaren" babeserako printzipioa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 14. orr.

Jabego pribatua eta tolerantzia izan behar ziren, haien ustetan, giza askatasunaren berme nagusiak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 55. orr.

Tolerantzia hau, antimilitarismoaren forman, abantailatsua gertatuko da kanpotar erasokorrentzat: barbaro edo auzoko zibilizazioentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 445. orr.

Alexiok [...] gogo txarrez gurutzatuenganako izan zuen tolerantzia hori aldatu egingo zen bilobarekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 224. orr.

Gobernu berriak «negozio ilunekin, zero tolerantzia» izango duela agindu du Papandreuk.  Berria - Mundua   2004-03-07

Etorkinekiko tolerantzia gero eta txikiagoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-11-26

Adituek uste zuten agintariek ustelkeriarekiko duten «tolerantzia ezaren eredu gisa» Duc Manh ere zigortuko zutela.  Berria - Mundua   2006-04-26

Erlijio horien arteko tolerantzia ere bermatu behar dute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 148. orr.

Mendebaldean izandako aldaketa psikologiko bat zen, erlijio-fanatismo intolerantetik erlijiogabeko tolerantziara.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 178. orr.

Garaipenaren orduan kristau-martirien amorerik ez ematea kristau-jazarleen tolerantziarik eza bilakatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 110. orr.

Tolerantziaz mozorrotutako indiferentzia.  Berria - Kultura   2006-04-30

Besteengandik laguntza edo gutxienez tolerantzia lortu nahian.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 198. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat tolerantzi)

Elkartasun edo tolerantzia printzipioei azpia jaten dieten gizarte zatiketa eta tribalismoa.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

Merkatuak uniformetasunera jotzen du, baina joera horrek ez ditu tolerantzia faktoreak ongi egokitzen herrien bizi-esperientziak bideratzeko hainbat gaitasun dagoenean.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 87. orr.

Jokabide horrekin euren tolerantzia maila erakutsi dute.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 124. orr.

Jendetasun eta tolerantzia eskolak nekez jasaten nituen Ttipi garai bateko doktrinarioarengandik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 134. orr.

Tolerantzi giroak, hasiera mesedegarria ematen dionak, ez du beti irauten prozesuaren bukaera arte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 29. orr.

Tolerantzia aldian zegoen, begitartea mutu, jendetasuna zuzen betez, axolagabetasun plantan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 210. orr.

Bazterketa eta tolerantzia falta, hitz horiek laburbiltzen dute egokien gure kulturak [...] desberdinak direnekin duen jokaera.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 57. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Erlijio-tolerantzia eta jakin-min intelektualaren giro bikaina.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 222. orr.

4 organismo batek arrotza zaion zerbait bereganatzeko duen gaitasuna.

Ebakuntza-mahaian dagoen gaixoak ez du hainbesteko tolerantzia mailarik, eta globulu gorriak suntsitzeak mugatu egiten du makinaren erabilera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 247. orr.

Zientzialariok diotenez, amak tolerantzia gutxiago du enbrioi eta fetu ahulagoen aurrean, eta bat-batean abortatzen ditu.  Berria - Gaiak   2006-01-25

5 tolerantziako etxe

Emakumeekin izan nituen harremanak ez ziren pasatu, Lakatos lagunak kontsegitu zidan neska ijito hura kenduta, zenbait aldiz tolerantziako etxe horietako batean dirua pagatuta neska bat -esan dezagun horrela- "niretzetik".  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

errespetua eta tolerantzia (3); zero tolerantzia (4)

tolerantziaren aldeko (4)


toleratu, tolera, toleratzen du ad besteren pentsamolde eta jarduerak errespetatu.

Estatu batean beste erlijio bat onartzeko edo ez onartzeko aukera dagoenean, ez da onartu behar; lehendik ezarrita dagoenean, ordea, toleratu egin behar da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 149. orr.

Greziako errepublika guztiek toleratu zuten suizidioa; legegileek aurreikusitako gaia zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 266. orr.

Sekta hauek guztiak, enperadoreek toleratuak nahiz ezkutuan bizi zirenak, ezin zuten elkar jazarri, denak magistratu erromatarren menpe baitzeuden.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Ni gizona naiz, eta orain arte ziur nengoen sexua gizonen kontua dela, emakumeek toleratu egiten dutela maitasunaren truke.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 127. orr.

Funtsean ez dakite bestea/bestelakoa toleratzen; diferentzia bera zaie, funtsean, jasangaitza; eta, azkenean, haren identitatea da erro-errotik ezabatu nahi luketena.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 99. orr.


toles 1 iz gai malgu baten zatia, bere beste zati baten gainean, lodiera bikoiztuz, biltzen dena. ik tolestura; izur. (tela eta kidekoena)

Buru-zapiaren toles bat baino ez zezakeen begizta eta gorriminez koloreztatuta zituen masailen zati bat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 41. orr.

[Uil-en jantziak] hain ziren handiak, non hiru toles egin behar izan baikenizkion besoetan eta galtzen azpilduretan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 13. orr.

Moztu gabeko oihal-zati bat bizpahiru lekutan josi, eta hain toles ederrak osatuz egokitu eta itsatsi zitzaion gorputzaren inguruan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 412. orr.

Aurpegiera, eskuen mugimenduak, soinekoaren tolesak, bazirudien norabide berean oldartzen zela dena, eta bera ere hegan ateratzen zela bere hitzekin batera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 388. orr.

Gonaren tolesen farfailaren atzetik joan zitzaion ama, ate nagusia itxi eta gero.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 155. orr.

Bere berokiaren tolesetik atzamar mutur bat agertu zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 56. orr.

Zehaztezina zuen galtza; galtzaren tolesa, ordea, ezin bikainagoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

Maindirearen tolesen artean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 138. orr.

Hil-oihala zela eta ez zela, Abas galdekatzeari ekin zion: nolakoa zen, zein koloretakoa, zenbat toles zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 28. orr.

Beste batzuek losintxa egiten dihardute, oihalaren gelditasunetik; eta denek dute zertxobait, lore bat, bitxi bat, arroparen toles bat, ezpain izur bat, margolariak deigarri jarria.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 368. orr.

Toles bat josten ari baitzen lasai-lasai.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 176. orr.

Duke handiak gutuna hartu eta haren tolesak zabaldu zituen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 427. orr.

Eskupeko diru zikinak onartzen zituztenak eta errefusatzen zituztenak, tolesez beteak, tolesez erdi beteak eta tolesik gabeak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 541. orr.

2 (bestelakoena)

Bat-batean, haren larruazal tenkatua, denboraldi batez zimurrez gabetua, toles txiki ugaritan bildu zen, eta leku batzuetan dingilizka zeukala zirudien.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 38. orr.

Haren aurpegia, ahizparena baino osasuntsuagoa, dena zen izur eta toles, sagar gorri zimeldu baten antzera.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 266. orr.

Begiak betzulo sakonetan hondoratu eta betazal berde hanpatuen tolesetan galdu zitzaizkion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 526. orr.

Lepoko tolesek bular gainera egiten diote balantza, geldiro, erritmikoki.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 86. orr.

Titietatik zintzilik zeuzkan zerrikumeak, bat-bateko ilunpe hartan galduta eta kurrinkaz, borrokan hasi ziren amaren toles eta poltsen azpian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 24. orr.

Azaleko geruza da [garunaren] hemisferio bakoitzaren atal nagusia, zimur eta toles sakonak dituen ehun multzo bat, gai grisa ere esaten zaiona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 219. orr.

Paperaren tolesekin bat eginik, hantxe zegoen ebazpena: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 386. orr.

3 irud/hed

Lan berri honetan, Sanchez Ostizek Pio Barojaren «izaeraren tolesak» argira ekarri nahi izan ditu.  Berria - Kultura   2006-03-31

Gauzak era horretara josita, istorioa tolesik gabe hedatzen da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 224. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Azal tolesez estalita dago ia dena, eta kosta egiten da aurkitzea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 249. orr.

Nire aurpegiari begiratzen nion ispiluan, nire betazal-tolesei.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 80. orr.

Lepo-toles guztiak batu egin zaizkio eta girgilo bakar bat osatu, larruzko kuxin borobil lodi bat; bertan eserita, trabeska, burua.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 88. orr.

5 itzulingurua; itxurakeria, zurikeria.

Egia gordina, subjektiboa baina toles eta estalki gabea -zinezkotasun botoa egin izan balu bezala- islatzen da orrialde guztietan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 8. orr.

Neska jatorra da, tolesik gabekoa, txori airosa, esaten den bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 171. orr.

Amona oso pertsona xaloa zela, apala, tolesik gabekoa.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 32. orr.

Inuzentzia edo tolesgabetasun moduko hori ez zen zintzotasunetik sortua, baizik eta itxurak eta tolesak ("munduaren tresneria ustela", Traherneren hitzetan) ulertzeko ezgaitasunetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 253. orr.

Haren obra inolako tolesik gabe idatzita dagoenez, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 274. orr.

Itxuraz toles gabeko esaldia denak bigarren esanahi bat ezkutatzen du bere baitan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 229. orr.

Guztiek gogoko zuten, berehala erantzuten zion edonori, arintasun eta umorez, eta inolako tolesik edo zalantzarik gabe.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 73. orr.

Hala betetzen zituen xalotasun santuak, hala irakasten biziera errugabeak, hala agintzen haiengan bihotz garbitasunak, ez baitzuten bihotz-tolesik ezagutzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 211. orr.

6 toles eginda (gorputza)

Eskuak bere belaunburutxo marroien gainean kokatu eta toles eginda jardun zuen barre eta barre, zoro baten antzera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 247. orr.

· Bi toles eginda nengoen barrez ikuskari harekin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.

7 toles gabeko ik tolesgabe 4.
8 toles-toles egin

Toles-toles egindako papera zen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 37. orr.

Orduan, Charlie sumatu dut alboan etzanda, nire inguruan toles-toles eginda, ni babestu eta lasaitzearren.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 172. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

toles eginda (8); toles toles eginda (5)

tolesik gabe (6); tolesik gabeko (3)


tolesbakotasun ik tolesgabekotasun.

tolesdun 1 izond tolesa edo tolesak dituena. (soineko eta kidekoek)

Galtzerdi luze zuri marradunak zeramatzan, ia-ia belaunerainoko gona tolesduna.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 55. orr.

Igandetako harizko jaka eta gona tolesduna zeramatzan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 155. orr.

Gona tolesdun urdin bat, kaxmirrezko jertse zuri bat, eta kolore marroi arrunteko oinetako orpo luzekoak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 88. orr.

Bi eskutxoz soineko arrosa tolesduna altxaturik zeukan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 39. orr.

Gona, tolesduna eta kanpai tankerakoa, aldenik alde kulunkatzen zitzaion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 41. orr.

Azken orduko modaren araberako paparreko tolesdunak tonu egokia ematen zion gorbatari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 518. orr.

2 (bestelakoek)

Korea modernoan, edertasunaren adierazgarri dira betazal tolesdunak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 61. orr.

3 itxuratia, zuria, tolesez betea.

Ez zen fidatzen jendeaz, "jende tolesduna, zuria" ote zen beldurrez.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gona tolesduna (4)

betazal tolesdunak (3)


tolesdura ik tolestura.

tolesgabe 1 izond tolesik, amarrurik edo zurikeriarik gabea; gainerakoek beti zuzen eta azpikeriarik gabe jokatzen dutela uste duena. (pertsonez)

Gizaki tolesgabe eta trauskilei ez zaie neketsu izaten seme-alaba anitz izatea.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 66. orr.

Afaria hasi dela hamar minutu igaro direnean, ordea, haren alaba tolesgabe eta begi zorrotza galderak egiten hasten da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 203. orr.

Barrenik gabeko gizon amorala zen, azpisuge ziztrina, iloba tolesgabea lizunkeriaren galbidera bultzatu zuena.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 135. orr.

Andres edozeinekin ezkonduko zatekeen, neska tolesgabe batekin; baina ez zekien non aurkitu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 231. orr.

Verne irakurriz irakurzaletu gara bai gure belaunaldia, bai aurrekoak ere; pertsonaia soil, lau, tolesgabe horiek gureak egin dira, gure haurtzaroko oroitzapenetan itsatsi zaizkigu.  Berria - Harian   2005-03-24

· Usoa bezain tolesgabea haiz oraindik, polit hori!...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 118. orr.

2 (gauzez)

Argi eta garbi esan gabe, adierazi nahi zidan kanbio-letra haiek [...] ez zitzaizkiola iruditzen jostailu erabat tolesgabe eta arriskurik gabeak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 42. orr.

Haren janzkera, itxura eta portaera xaloak ziren, sanoak, eta tolesgabeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 250. orr.

Oinazearen zantzu gogoilunak zeuzkan aurpegi tolesgabean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 290. orr.

Xalotasunaren pertsonifikazioa, arima tolesgabe sanoduna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 212. orr.

Begirada tolesgaberik ez dago.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 83. orr.

Zazpi ahalak egiten zituen haien irri tolesgabe bera lortze aldera, baina bekaizkeriak hartua zegoen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 63. orr.

Egilearen ezbaiak nabari zitezkeen, asmo tolesgabe bezain zientifiko hura pausoz pauso nola sortu zen igar zitekeen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 305. orr.

Irizpide asiarrek eta aginpidez eta indarrez jantzitako grinek ezabatu egin dituzte [...] irizpide tolesgabe hauek.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 41. orr.

Jadanik ez da ia irakurlerik geratzen, hitzaren zentzu tolesgabean, denak baitira, izan ere, kritikarigai.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 28. orr.

Zenbait gauzari buruz idazteko modu tolesgabe hori, ez zait burutik pasatu ere egiten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 72. orr.

Ez gaude ohituta gauzen funtzionamendu zitala hain era tolesgabean gure begien aurrean ikusten.  Berria - Kultura   2006-02-04

Zuek onerako argi eta gaitzaren aurrean tolesgabe izatea nahi nuke.  Elizen arteko biblia   Erm 16,19

3 (adizlagun gisa)

Tolesgabe egiten du barre...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 395. orr.

Utziko didak tolesgabe hitz egiten?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 353. orr.

Ninik tolesgabe eta xalo agertzeko egiten zuen etengabeko ahaleginak izaera femeninoagoa ematen zion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 90. orr.

Ez dago denotazio soilezkoa den irudirik, errealitate tolesgabe bat tolesgabe irudikatu baizik egiten ez duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 191. orr.

Barkatzeko bizkor, haserretzeko nagi, buruz zorrotz, oroimenez azkar, arrazoitzen zoli, aukera egiten zentzudun eta gauza guztietan tolesgabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

4 tolesgabeko (corpusean toles gabeko) izlag tolesgabea.

Juama Sarasola-k, bere izaite laño eta toles gabekoarekin, aurkeztu zizkigun ordu batez, 15 bat olerkitan, munduan zehar bere piaietan zamatu zirrada, burutazio eta poesiazko irudiak.  Herria   2005-09-01


tolesgabekeria iz tolesgabetasun gaitzesgarria.

Lolita idazteko, ehunka fitxa bete zituen garai hartako 12 urteko neskatxen altuera eta pisuarekin edota arma katalogoen xehetasunekin, umearen gorputz biluziaren tolesgabekeria eta Humbertek Lolitaren maitalea hiltzeko erabiliko zuen pistola deskribatzeko modua bilatu nahian.  Berria - Kultura   2006-02-21


tolesgabeki adlag era tolesgabean.

Gizonari, ordea, polizia iritsi zenetik ez zion behin ere begiratu, eta, horrela, tolesgabeki eta xalo traizionatzen zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 175. orr.


tolesgabekotasun (corpusean tolesbakotasun soilik) iz tolesgabetasuna.

Tenore horretan, legeak, gizakien makurrak aurretiaz ikusteko edo zuzentzeko dira; halako zintzotasuna, halako tolesbakotasuna erakutsi behar dute.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 89. orr.


tolesgabetasun 1 iz tolesgabea denaren nolakotasuna.

Ohartzen da zein diren beraren alderik sendoenak: kontzentrazioa, pentsamendu-intentsitatea, ziurtasuna, tinkotasuna, itxurakeriarako gaitasunik eza, tolesgabetasuna, zintzotasuna.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 268. orr.

Neska batek behar duen xarma nagusia falta zuen: tolesgabetasuna, bakuntasuna, xalotasuna. Bai, nik banian zerbait [...], tolesgabetasuna nian, jendea armarik gabe uzten zuen berezko zintzotasuna.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 89. orr.

Inuzentzia edo tolesgabetasun moduko hori ez zen zintzotasunetik sortua, baizik eta itxurak eta tolesak [...] ulertzeko ezgaitasunetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 253. orr.

Aita gerla-buruzagiaren tolesgabetasunetik urrun zen seme gorte-gizonaren zurikeria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 81. orr.

Bere aparteko tolesgabetasun hartan, zinismoz hitz egiten zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 109. orr.

Horregatik kontzientzia alatzen zaio apur bat Costaren tolesgabetasuna horrela engainatzen ari delako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 73. orr.

Banekien inongo eraztunek ezin zuela berezko tolesgabetasun noblea gorde haren eskuetan.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 26. orr.

Gizon hura gauza bazen hain ederki eta hain modu erabatekoan tolesgabetasun haragituaren irudia emateko, preziso behar zuela berez tolesgabetasun kantidade ederra eduki.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 11. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gustatu egiten zitzaion bere azioak kontatzea, ankerkeria erakusten zuen koldartasuna ezkutatzeko, zakarkeria tolesgabetasun-itxurak egiteko eta zitalkeria trebetasuna bailitzan adierazteko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Defendatzeko egin diren ahaleginek "ingurumen" hitzak berak zirkulu politiko batzuetan halako tolesgabetasun kutsu bat hartzea besterik ez dute eragin.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 21. orr.


tolesgarri izond toles daitekeena.

Ama ohe tolesgarrian dago eserita, irakurtzen, josten, puntu egiten edo ikasten, une horretan zer egin behar den, hartan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 143. orr.

Ohe bakarra baitzegoen apartamentuan, tolesgarria, egongelako bazter batean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 70. orr.

Bazter batean zegoen zurezko aulki tolesgarri horietako bat seinalatu dit.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 200. orr.

Jerry eta Bill patioan zeuden, aulki tolesgarrietan eserita, garagardoa edaten eta atseden hartzen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 71. orr.

Van Daan jaunak ez zekarren pixontzirik, baina bai tea hartzeko mahai tolesgarri bat besapean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 42. orr.

Zerbitzaria gelan sartu zen, libre zeukan eskuaz gurditxo tolesgarri bat herrestan zeramala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 120. orr.

Ate tolesgarri baten bitartez, gela estu bat ere baliatu dute, bertan telebista, mahaia eta sofa luze bat egokitzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 122. orr.

Badaezpada aterki tolesgarria sartu dut makutoan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 197. orr.

Baita kobrezko teleskopio tolesgarri bat ere.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 77. orr.

Behealde hartan pistaren bat zain bageneuka bezala ari ginen jaisten, eta ni aurpegia leihoari itsatsita, azkeneko momentura arte ez baitira ikusi ere egiten pistok, balazta tolesgarriak jadanik aterata daudenean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 27. orr.

Matanzasen eta Juaristiren ostean, lekuko izan zen ertzain batek eta martxaren atestatua egin zuen beste batek deklaratu zuten, holtz tolesgarri baten atzean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

XVII. mendeko sortzaile Juan Correaren Munduko lau kontinenteak holtz tolesgarriarekin egingo du topo ikusleak Mexiko kolonialeko artearen aretora sartzean.  Berria - Kultura   2004-06-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aulki tolesgarri (4)

ate tolesgarriak (3)


tolesgune iz tolesa dagoen gunea.

Jantzi mota hau tubularra da eta tolesguneetan errorik gabea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 122. orr.


tolespetu, tolespe(tu), tolespetzen du ad tolespean ezkutatu.

Bat-batean presa handiaren aitzakiaz, hitzez erasoka hasi zitzaion aldamenekoari, aiurri ziurrenik ahula gaizki tolespetzen zuen harrokeriaz.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 235. orr.

Gregen kasuan, lesio zabaldu horrek oso koadro kliniko korapilotsua sortua zuen, batzuetan tolespeturiko sintomak, edo are elkarren kontrakoak, eta sindromeak zituena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 70. orr.


tolestarazi, tolestaraz, tolestarazten du ad tolestatzera behartu.

Berriz hartu dut labana, ahoa mahaiaren kontra zapaldu eta tolestarazi dut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 203. orr.


tolestatu, tolesta, tolestatzen (34 agerraldi, 17 liburutan) 1 du ad tolestu.

Banan-banan arropak erantzi eta kontu handiz tolestatu ditu belar gainean.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 53. orr.

Mapa tolestatu zuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 19. orr.

Mutilak egunkaria erosi, beso azpian tolestatu eta ate birakaria bultzatu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 82. orr.

Bitan tolestatua zegoen eta karratua zen: hogeita bost zentimetro luze eta beste hainbeste zabal.  Elizen arteko biblia   Ir 39,9

Josi zapiak elkarri, bost alde batetik eta sei bestetik; seigarren zapia tolestaturik jarriko duzu oihal-etxolaren aurrealdean.  Elizen arteko biblia   Ir 26,9

2 irud/hed

Tximeletak [...] tente tolestatzen dituzte euren hegoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 217. orr.

Baita [...] burdinazko ohe bat ere, bi zatitan tolestatua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 71. orr.

Zergatik zaude besoak tolestaturik?  Elizen arteko biblia   Sal 74,11

Neskatoa etzanda zegoen, belaunak kokotseraino tolestaturik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 73. orr.

Bat-batean, gorputza tolestatu eta jauzi arin bat egin du.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 40. orr.

3 (bertsoetan)

Ondoren, arrazoi hori 10/8 silabatako neurrira tolestatu zuen.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 103. orr.

Bertsoaren bukaerako arrazoia pentsatu, arrazoi hori hitzetara tolestatu neurriaren arabera.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 15. orr.

Gutxi-gehiago, eskarmentudun bertsolariak, azken arrazoia pentsatu eta tolestatzearekin, esaldiari errima-hitz menperagarri batez amaituko den egitura emango dio.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 16. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Armairua zabaldu eta, karpeta askoren azpitik, paper tolestatu bat atera zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 47. orr.

Eskuzapi tolestatua magaletik hartuz eskua gora altxatu eta mahaiaren gainean kolpe lehor bat jotzen ikusi nuen, edalontziak dantzan jarriz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 120. orr.


toleste iz tolesa egitea.

Moralaren toleste bitxi batez, debekatzen ditu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 88. orr.

Ez zeuden erabat lehorrak, baina tolesteak mesede handiegia egiten zion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 96. orr.


tolestu, toles, tolesten (386 agerraldi, 125 liburu eta 13 artikulutan) 1 du ad paper, tela edo kideko baten zati bati tolesa edo tolesak egin. ik tolestatu; izurtu.

Lisak kalkuluen orria tolestu eta idazmahaiko tiradera batean sartu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 94. orr.

Erditik tolesturik zetorrenez, lau plauma itxura hartzen zuen paskinak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 66. orr.

Raimundo Silvak bi aldiz tolestu zuen orria, anguluetan berandutuz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 132. orr.

Egunkaria ageri du sakelan... bitan tolestua.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 188. orr.

Azkenean, idazteari utzi, papera lau zatitan tolestu, eta eskaini egin zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 379. orr.

Lau plegutan tolestu nuen noizbait papertxoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 271. orr.

Lautan tolestutako orria lisatu bezain pronto ekin zion irakurtzeari.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 35. orr.

Aztiak eskutitza tolestu zuen hasperen eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 205. orr.

Papiroa ezin da tolestu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 151. orr.

Egunkaria erakutsi zion tabernariak, politikako atalean tolestua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 247. orr.

Oihala tolestu eta paperean bildu zuen trebetasun handiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 505. orr.

Ipurdi azpian tolestuta tapaki bat neukan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 79. orr.

Alkandoraren maukak tolestuta agertu da Dean askotan.  Berria - Mundua   2004-01-18

Ohe-arropak tolestu eta alde batera baztertzen ditu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 38. orr.

Rambletara abiatu zinen jaka besoan tolestuta, eskuak sakeletan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 33. orr.

Sofa gainean tolestu gabeko jantziak.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 83. orr.

Han behean flotatzen zuten barku txikien artean, zenbait belak tolestuta, zenbait astiro, oso bare baitzegoen, bakar bat aparte samar zegoen besteetatik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 160. orr.

Burkoa tolestu, eta haren kontra jarrita esertzen naiz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 71. orr.

2 irud/hed (gorputz atalez mintzatuz)

Haren hanka luze lerdenak angelu arraroetan tolestuta zeuden eroritako lekuan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 231. orr.

Zabaldu hankak eta belaunak tolestu pixka bat.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 50. orr.

Hipogrifoak aurreko belaun ezkatatsuak tolestu zituen, eta makurtu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 97. orr.

Gelara sartu zitzaidan besoak tolestuta.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 9. orr.

Leun estutu zion zurrun tolestutako besoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 118. orr.

Besaurrea luzatzea edo hatzekin sorbalda ukitzeraino tolestea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 39. orr.

Honek gerria tolesterainoko irriak sorrarazten zizkien.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 18. orr.

Noizean behin goitik behera jauziko dira kaioak, hegalak tolestuta buruz behera, fardel galduak lez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 230. orr.

Hatzak tolestu zituen, haurrari agur egiten dionak bezala.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 130. orr.

Katilu-itxuran tolestuak zituen eskuak zabaldu zizkidan, doi-doi, barrukoa ikus nezan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 23. orr.

Ezpainak atzeraka tolesten zitzaizkion, hortz ilun, hautsien gainetik.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 102. orr.

Juan Bautistak bazekien [...] filibusteroen txistua jotzen, hala deitzen baitzuen berak, filibusteroena, lau hatz ahoan sartu, mihia tolestu eta oso errime egiten zuena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 69. orr.

Begiak tolestu zitzaizkion Dimasi.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 136. orr.

Begiak tolesturik eta erdi barrez zegoen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 139. orr.

Belaun azpiko tendoiak erraz hautematen dira izterreko muskuluak tolesturik daudenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Malguak ziren hezur meheko hatzak, hain malguak non itxuraz amaigabeki toles baitzitzakeen hautsi gabe.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 112. orr.

3 irud/hed (bertsoez mintzatuz)

Bertsolariak ez du aski bere ideiak 10/8 egiturara tolestearekin.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 91. orr.

Neurri jakin bateko doinua aukeratuko du, ordurako bere arrazoibidea silaba kopuru jakin batera tolestu duelako.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 102. orr.

Hori du beti lehen urratsa: bukaerako arrazoia pentsatu eta silaba kopuru jakin batera tolestea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 103. orr.

Doinu bat aukeratuko eta pentsatu duen arrazoi hori aukeratu duen doinuaren neurrietara tolestuko du.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 102. orr.

Kantuen arotza da autorea -bariazio aukera baten barruan-, kantuak tolestuko zituen bertsolaria da autorea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 29. orr.

4 irud/hed (bestelakoetan)

Haur-kotxe bat tolesten ari zen emakume gazte xamar bat autoaren atzealdeko kutxan sartu ahal izateko.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 71. orr.

Aberearen bizkarrean tolesturiko atea ireki, eta barrura sartu, behiaren atzeko hanketan paratuz zangoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 90. orr.

Bele batek alanbre zuzen bat hartu eta tolestu egin zuela filmatu dute.  Berria - Gaiak   2004-03-10

Han atzean ezkutatzen, uhinak tolestuz etzaten diren lekuan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 407. orr.

Ez dela pentsamendua garraiatzen duen mintzaira tolesten, plegatzen, manipulatzen herioaren baimentzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 99. orr.

Aukera egiten hasita, nik Ellroy nahiago: basatiagoa da bere pertsonaien taxukeran, dotoreagoa bere prosa tolestean.  Berria - Kultura   2004-08-04

5 (era burutua izenondo gisa)

Uharrak kolorea jandako barnealdean paper tolestu bat besterik ez zuen ikusi.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 181. orr.

Ivan Ogareffek paper tolestu-tolestu bat, mikroskopikoa ia, eman zion duke handiari.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 427. orr.

Billete tolestu bat luzatzen ziola.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 231. orr.

Nelliek kolpetxo batzuk jo zituen bere sudurraren kontra musuzapi tolestu txiki batez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 137. orr.

Etiketadun, isil, besoan eskutrapu zuri tolestua zuela, nagusiaren hitzen baten zain zirudien.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 26. orr.

Vernerren belaun tolestuak leunki jotzen zuen soldaduaren belaun orobat tolestua.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 95. orr.

Laguntzaile batzuek anda tolestu bat zeramaten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 534. orr.

Bi bidaia eginen dituzu hiru maletok eta gurpilaulki tolestua nasatik kubertara altxatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 157. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

belauna tolestu (4); belaunak tolestu (6); belaunak tolestu zituen (3); bitan tolestu (4); egunkaria tolestu (9); paper tolestu (9); paper tolestu bat (6)

besoak tolestuta (6); tolestuta zeuden (3)


tolestura (42 agerraldi, 22 liburutan; orobat tolesdura 66 agerraldi, 31 liburu eta 8 artikulutan) iz tolesa.

Morte, defunçâo eta decesso hitzen orrialdeak markatuta zituen Matiasek, tolestura elegante batez.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 83. orr.

Ezpain-zapia zabaldu zuen, tolesturarik gabe uzteraino.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.

Zortzi tolesturatan bildu zuen errepide-mapa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 81. orr.

Kimono eskarlata bat zerabilen, tolestura askorekikoa eta urrats ñimiñoak egitera behartzen zuena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 136. orr.

Ontzian, mantuaren tolesturen artetik harpa txikia atera zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 206. orr.

Hala egindakoan, bere kapusaiaren tolesturak pixka bat ireki ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 23. orr.

Zenbait euli jantzi-oihalen zirrituetan eta tolesturetan ostendurik geratzen baitziren.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 20. orr.

Karta bere tolesturetan plegatzera.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 35. orr.

2 irud/hed

Giltzadura horiek 90º inguruko angeluko tolesdura ahalbidetzen dute, baina, giltzadura bikoitza duten pertsona bakan batzuen kasuan izan ezik, hatzak ezin dira albora edo atzera tolestu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 39. orr.

Ezpain itxurako tolesdura haragitsuak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 31. orr.

Hatz luzeez gainetik kendu zizkidan hondar ale ikusezinak, bular herabeak setiatuz, terrenoa irabaziz, azal gaineko hondartza imajinarioa orraztu arteraino, nire tolestura ezkutuenak, bainujantzi azpiko fereka ausartekin.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 55. orr.

Azal izurtuetako nork jakin nongo tolesturetan emazte gaztearen koloreak berriro aurkitzeko.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 130. orr.

Garunaren tolesduretatik iragazitako teoria elaboratuetan eta filosofia konplikatuetan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 13. orr.

Alzheimerra, parkinsona eta diabetesa proteinen tolesdura eta agregazio okerrari lotutako gaixotasunak dira. Tolestura geologikoak, sumendien erupzioak, glaziazioak, denetik gertatu da ordutik honako denbora bitartean.  Berria - Gaiak   2004-05-06

Tolesduraz beteriko argumentua, thriller psikologikoaren moldeak darabiltzana.  Berria - Kultura   2004-12-01

Gauza jakina da guztiok ez ditugula hizkuntzaren tolesturak berdin bizi.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 129. orr.

Historiaren tolesturak berreskuratzen ahalegintzen zen kazetaria.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 124. orr.

Esaeratxo hauek lagun, beren tolesturetan gordeta daukaten eskarmentua gogoratzea ongi etortzen da noizbehinka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 187. orr.

Hiztegia zarratu, eta egunero bezala, mintzo nahasi, ilun eta esku-burdinduaren tolesturetan galtzera irten dut.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 7. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Aurreikusita ez genuen zirria egiten digu Marcosek, ezagutzen ez genuen azal-tolesdura batean.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 100. orr.

4 tolesa, itxurakeria, zurikeria.

Garaziren begietan murgiltzen nintzen jator, tolesturarik gabe, inolako ezkutukeriarik gabe.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 333. orr.

Gogoan ongi iltzatuta geratuak zitzaizkion hitz tolesdurarik gabeak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 145. orr.


tolesturadun izlag lotestura duena.

Ez zuen imitazioa xede, zer guztiak beregainki garatzeko ahala baizik, eta tolesturadun txanoen serie bitxi hura argigarriagotzat zeukan, Donatello handiaren marmolezko figura bikainak baino.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 91. orr.


tolete (orobat tolet) iz

Arraunak ere toletetan estropuekin lotuta jartzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4790. orr.

Bartolomek arraunak toletan lotu zituen, niri begirik kendu barik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 308. orr.

Eta toleta, eta broga, eta estropua, eta tosta.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 191. orr.

Lituanian eginiko arraunak dituzte tolete eta estrapuen artean.  Berria - Kirola   2004-09-10

Ziabogan istriborreko arraunlariek bogatu egiten dute, eta ababorreko lehen hirurek ziatu, euren gorputza toletetara gerturatu, traineruak buelta har ez dezan.  Berria - Kirola   2004-07-28

Alde banatako kareletako toletetara loturik zeuden espartzuzko bela-sokak lasaitzen ari zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 136. orr.

"Tximista" margotzea besterik ez zuen falta uretarako, tolete berriak ipintzen ikusia zuen bezperan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 129. orr.


tolosar 1 izlag Tolosakoa, Tolosari dagokiona.

Tolosar menturazale, pilotazale eta poeta hura, antiklerikal samartzat omen zeukaten bere garaikoek.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 35. orr.

Gaur dira 50 urte Emeterio Arrese Bauduer tolosar poeta eta antzerkigilea hil zenetik.  Berria - Kultura   2004-04-07

Ainhoa Arteta tolosar soprano ezaguna.  Berria - Kultura   2004-02-14

Ander Letamendia tolosar medikuari buruzko artikulu guziz interesgarri bat eskaintzen dauku Tolosaldeko Galtzaundi aldizkariak.  Herria   2003-02-27

Angel Rekalde tolosar soziologo eta berriketariak du aintzin-solasa egina.  Herria   2004-09-30

Italian egina omen zen, aitatxiri altxor bat bezala saldu zion merkatari tolosarrak errana.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 118. orr.

Preso tolosarraren gose, egarri eta medikazio greba utzi zuen, atzo, ospitaleratua izan ostean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Antonio Maria Labaien teatrogile tolosarra zen horietakoa.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 123. orr.

Jon Agirre Perez bilbotarra eta Jose Anjel Murua Alberdi tolosarra.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 238. orr.

Bi herrialdeak lotu zituen proiektu haren ideia, nafarren eta gipuzkoarren arteko harremanarentzat hain sistema egokia asmatu zuena, Jeronimo Zurriarain tolosarra izan zen.  Askoren artean   «Rataplan» - 78. orr.

• 2 Tolosako biztanlea.

Haragia erostera bidali gintuzten batean entzun nuen zurrumurrua tolosar guztiak herritik ihes eginda zebiltzala.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 142. orr.

Koro Zaitegi naiz, tolosarra, hogeita hiru urte ditut.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 30. orr.

Errugbia: azken partida Frantziako xapelgoan Parisen jokatzen ziren Tolosarrak eta Montferrandarrak.  Herria   2001-06-14

Mutilzahar, tripontzi, tolosar peto alai eta alferra, arratsaldero soziedadera joan zalea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 80. orr.

Munduko neskarik politenak, tolosarrak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azkarate preso tolosarra (8); preso tolosarra (12); tolosarra aske uzteko (3); tolosarra atxiloarazi (3); tolosarra fitxatzeko (3)

arteta soprano tolosarrak (3); preso tolosarrak (4); soprano tolosarrak (6)

preso tolosarraren (7)


tolteka iz X. eta XIII. mendeen artean Mexiko mendean eduki zuen herri bateko kidea.

Gure hondakin-bilatzailea, hura bai ari zela beti kalakan; eta, egia esan, arreta pixka bat jarriz gero, jardun interesgarri samarra izaten zen harena: toltekak, zapotekak, aztekak aipagai, tenpluak eraikitzen bai baina gurpila zer zen ez zekitenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 56. orr.


tolueno iz bentzenotik eratorririko hidrokarburoa, disolbatzaile gisa eta trinitrotoluenoa ekoizteko erabiltzen dena.

Beasaingo CAFek onartutakoa baino 94 aldiz zink gehiago emititzen du [...]; Lantarongo General Quimicak 14 aldiz bentzeno eta tolueno gehiago.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Egun horretan, Plastificantes Lutxana enpresak sileno eta tolueno toxikoak isuri zituen; ondorioz, inguruko 50 familia auzotik atera eta batzuk Gurutzetako Ospitalera eraman behar izan zituzten, arnasa ezin harturik gelditu zirelako.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15


toma1 iz harraldia.

Lau tomarekin nahikoa izan duela bart.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 29. orr.


toma2 interj txakurrari deitzeko hitza.

-Zakur kaikua, toma txokora! -esan zion Damianek, eta zakurra, aldendu ordez, hurbildu zitzaionean, fereka egin zion bizkarrean, bere gelan sartu eta idazten hasi aitzinetik.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 121. orr.


tomabista (orobat tomavistas) iz formatu txikiko filmak egiteko zinema kamera.

Gustuko dut pitak kanaberako txirrikan kiribiltzen denean sortzen duen soinua: antzinako tomabista haiekin akordatzen naiz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 186. orr.

Tomavistasarekin nire behatzak hartzen zituzten, nola jotzen nuen, gero beraiek ikasteko.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 61. orr.

Kasetarekin eta tomavistasarekin etorri ziren.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 61. orr.


tomahawk 1 iz Ipar Amerikako indiarren gerra-aizkora.

Turley, aldiz, Pantera beldurgarriaren tomahawkaren kolpez jausi zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 159. orr.

2 irud/hed

Kalean inork ez dio inori begietara so egiten, eta norbaitek bere aire espazioa urratzen duen begirada arrotz bat somatzen duenean, lubakietako defentsa-lerroaren antza duen tomahawk begi keinu batekin erantzuten du.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 144. orr.


tomate 1 iz jatorriz Ameriketakoa den baratze landarea, fruitu biribila, gorria, zukutsua eta haziz betea ematen duena (Lycopersicon esculentum); fruitua bera, jateko ona.

Hamabi hektarea hartan bildutako pilo bat arto, tomate, tipula, lusagar eta babarrun jana nago ni.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 43. orr.

Aitak ur-txorrota irekitzen du tomateak garbitzeko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 52. orr.

Amak Amerikatik bidalitako haziak dituela aitortu zion gero: guayaba, arbolako tomatea eta abar.  Berria - Harian   2005-05-26

Arrainik ez, beraz; haragi egosia tomate eta piperrekin.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 49. orr.

Haragi egosia tomatearekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 214. orr.

Entsalada mistoa eta atuna tomateaz aukeratu genuen, eta edateko, sagardoa.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 16. orr.

Tomate frijituz egindako espagetiak atera zituen mahaira.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 39. orr.

Gazta, ogia, olibak, ardoa, beren baratzeko tomate kontserbakoak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 186. orr.

Tomate berezi batzuk sorraraz ditzakegula gure baratzeetan, ondu ondoren denbora askoz ere luzeagoa beharko dutenak usteltzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 113. orr.

Gorri-gorri eginda nengoen, tomatea bezain gorri.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 158. orr.

Tomate bat bezala jarriko nintzen edo, irribarre eginez zera xuxurlatu baitzidan: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 12. orr.

Osaba Kamil, tomate heldu bat irudi, barreka hasi zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 142. orr.

Porruak, azenarioak eta entsaladarako letxuga-tomateak plastikozko poltsa batean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

3 metro goratasuneko tomate ondoa.  Herria   2004-07-29

Bederatzi metroko tomate landarea, non eta EHUren esperientzia gelen eraikinean.  Berria - Kultura   2004-12-31

Naturarik ederrenaren erdian eta baratze ederrenaren erdian, aldakaraino iristen zaizkizun tomate sailen erdian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 95. orr.

Bidearen erdian tomate-pote pitzatu bat alde batetik bestera zebilen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 167. orr.

300 gramoko tomate-potea handiegia dela.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 42. orr.

Perrexilez zipriztindutako tomate-erretilu bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 132. orr.

Ez dago tomate-zopa beroa bezalakorik gau hotzetarako.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

Patata eta itsaskien salda apartsua, tomate konfiturazko ohantze baten gainean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 68. orr.

Tomate-zuztarrak, zabor-poltsara. Tomate azala bezain gorri zeukan matrail buelta.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 53. orr.

Ondo nagoela frogatzeko, tomate-xerra bat ahoratzen dut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 56. orr.

Txipiroi erre puskak eta tomate zati gorriminak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

Tomate puskak, ahoratutakoan bezain oso.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 69. orr.

Mahai-oihalera ardo-zipriztinak eta espagetien tomate-izpiak isuriak ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 361. orr.

Dilistak, azenarioa, tipula eta tomate buru bat zatitan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 195. orr.

Arloteak lepoa makurtu zuen, alkandoran tomate orbana bilatzen duenaren interes hotzarekin.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 41. orr.

Ni ez nauk aurkarien aurpegira tomate-jaurtika ibiltzen den doilorkume bat!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 195. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Mahai gainean zeukan tomate frijitu potea.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 66. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Tomate-saltsa botila bat beira xehatuzko uhinen gainean zabukatzen zen, batetik bestera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 394. orr.

Tomate-zopa zale amorratua nauzu.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

5 (neurriekin)

Hogei pitxer tomate, bost kilo olo maluta eta lau kilo arroz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 193. orr.

2.153.000 kilo tomate saldu ziren iaz eta 1.138.094 Gernikako Piper dozena.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

Gauza bat da hamar mila pote tomate merkaturatzea, eta besterik da dozenaka batzuk saltzea herriko plazan.  Berria - Ekonomia   2004-04-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tomate ederrak (3); tomate landarea (3); tomate puskak (3); tomate saltsa (4); tomate xerra (4); tomate zopa (5)


tomatekada iz tomate batez emandako kolpea.

Gaitz erdi, hala ere, zeren hasiera batean odola zirudiena tomatekada baten arrastoak besterik ez baitzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 322. orr.


tomatetegi iz tomate lantegia.

Biltzeko sasoina baita, tomatea kamiunka, jateko kuia berdin, ilharrak, azak eta gaineratikoak, horien tratatzeko uzinak, bereziki tomatetegiak urrunerat ageri, ketan.  Herria   2003-10-23


tomatetza iz adkor tomatea.

Gero haragi-bolak tomatetzan nahastu eta frijitzeko erabilitako su elektrikoa amataturik, horren gainean utzi zuen kazuela.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 103. orr.


tomavistas ik tomabista.

tomillo iz ezkaia.

Tomilloa, belarrak, hostoak, guztia nahasian.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 156. orr.


tomismo iz Akinoko san Tomasen sistema filosofiko eta teologikoa.

Tomismoaren alternatiba bezala ikusia izan da askotan, baina egokiago ulertzen da une hartan zer problematikari aurre egin behar zitzaion kontuan izanez gero.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 67. orr.

Arrazoiaren eta fedearen arteko erlazioez aritzen ginen biak, bilkuren ondotik eta nik orduan Seminarioan ikasiak zerbitzatzen nizkion, batez ere tomismoaren tesiak, nihaurek gaur ahantziak ditudanak.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 121. orr.


tomista iz tomismoaren aldeko pertsona.

Horra, ba: antirrelatibistaren barruan kuku, tomista bat dago mozorrotuta!  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 192. orr.

Tomista amorratua, hori bai, baina ematen zuen gaiarekiko inplikazio handikoa.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 38. orr.

Tomista momifikatu edo fededun inoxent baten argumentuak ez zaizkit aski.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 43. orr.


tomo iz liburukia.

Bere lan nagusia [...] hamar urtez landua, lehen aldiz 1962an hiru tomotan argitaratu zen Parisen.  Herria   2005-02-17

Hiru tomotan banaturiko liburua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 282. orr.

Lau tomotako gramatika liburua, argitaletxe berean plazaratua.  Herria   2003-03-13

Zerbitzariak armairutik bi tomo lodiak ekarri, mahai gainean utzi, eta hurrengo eskariaren zain jarri zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 77. orr.

San Agustinen obren 3. tomoaren hasierako 15. kapituluan.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 57. orr.

Moskura itzulitakoan, Arima hilak-en bigarren tomoa idazten jarraitu zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 11. orr.

Burua jaso eta betaurrekoen atzetik iltzatu zituen begiak zerbitzariarengan, amorruz, "Loka-Nefritiko" tomoaren gainetik.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lehen tomo hori (3)

bigarren tomoaren eskuizkribua (3); bigarren tomoaren lehen (3); tomoaren lehen argitaraldian (3)


tomografia iz organo baten plano baten irudi erradiologikoak lortzea ahalbidetzen duen teknika.

Aldutako masailezur zatiaren ordezkoa sortzeko, hiru dimentsioko tomografia informatiko bat egin zioten gaixoari.  Berria - Gaiak   2004-08-28


tona (805 agerraldi, 59 liburu eta 361 artikulutan) 1 iz pisu (edo masa) banakoa, mila kilogramoren baliokidea dena. ik tonelada.

Balea ederra, dotzena bat metra luze, adituen arabera hamar bat tona pisu.  Herria   2004-05-27

Tona bat pisu zuen bonba bat du bota, hain xuxen jende frango bizi den gune batean...  Herria   2002-08-01

Diga hori azkartzeko bost ehun harriz estaliko dute, bakoitzak hogei tona pisu.  Herria   2003-01-21

Gorpuak 17 metroko luzera zuen eta 500 tonako pisua.  Berria - Gaiak   2006-01-20

Tona bat ere pisatuko du zaku zahar honek.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 228. orr.

Abere nekatuaren gorpua astunki abaildu zen, burua zulatu zion balak tona bat pisatuko balu bezala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 15. orr.

Gutxiena tona erdia pisatzen zuen burdina puska bat ematen zion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 38. orr.

Beste makina bat estreinatu zuten gobernuak eta Pennsylvaniako Unibertsitateak, oraindik handiagoa zena: 30 tona pisukoa, 140 metro koadro behar zuen bere 18.000 balbula elektroniko, [...].  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 99. orr.

David jaunaren ontziek gai horietako ehunka eta ehunka tona deskargatu zituzten S.Vicenten.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 66. orr.

Gruarekin hiru tonako pieza jaisten ari zuan tornura poliki-poliki.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 64. orr.

Oinarrizko erretxina solidifikatzea sintesiak dirauen bitartean, hamar edo hogei tonako erreaktor batean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 278. orr.

Uranio 235eko zenbait tona atera zitzaizkion.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 199. orr.

Bi tona bildu dituzte nunbait han.  Herria   2002-12-19

2 (zenbaketetan, neurtzen denaren ezkerrean)

Bazen bat, ttipia eta biziki eztia, tona bat arma eta lehergailu bere etxe ondoko hilobietan gorde zuena. Hiri honetan 13.000 tona zabor produzitzen dira egunero. Baztertuak genituen ordurako hainbat tona esmalte beltz.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 99. orr.

Nik ehundaka tona zilar emango diet ogasuneko zerbitzariei, errege-gordailura eraman dezaten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 134. orr.

Milaka tona plastiko, beiraki, mami-azal ustel Gernikan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 55. orr.

Dakartik Berkay N (Turkiako bandera) 1.723 tona burdina-txatarra.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 56. orr.

Sotoetan 3.600 tona janari zekarren.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 82. orr.

Hamabi dira ontziak, eta 3.300 soldaduak, eta 1.293 marinelak, eta artilleriako 347 pieza ere badira, hogei mila balarekin eta 789 tona sutautsekin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 161. orr.

Hil egin duzue emozioa, hitz zaparrada baten pean ehortzi duzue, milaka tona sintagma gainetik ezin kendurik dabilen gaixoa da, zuengan, emozioa.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 34. orr.

· Portuak lau miliun tona trafiku gainditu.  Herria   2001-01-11

3 itsasontzien edukiera banakoa, 2,83 metro kuboren baliokidea.

Hori dela eta, itsasontzien edukiera gari-modiotan neurtzen zen antzina, eta gaur egun likore-tonatan neurtzen da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 29. orr.

Aliatuen 1.508 zamaontzi, 8.336.258 tona guztira, itsasoko hondora joan ziren; urtebetean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 159. orr.

Santa Ana, 1.200 tonakoa.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 162. orr.

Berrehun eguneko marea itsaspean basera itzuli barik, aliatuei milioi erdi tona hondoratua...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 88. orr.

Tonetatik eta kanoietatik, ontzi barruko gizonen kontuak atera ahal ziren.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 244. orr.

Ontziak ditik kasik berrehun tona, eta tona eta hil bakoitzeko sei marai direnez, enpresa honetako zortzi hiletarako dirua hamar bat mila marai dituk, Sebastian.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 123. orr.

Arrantza-ontzien tona kopurua, 5000koa baitzen 1869an, 18.000ra igo zen hogei urtean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 146. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dozenaka tona amianto (3); ehunka tona (5); mila tona petrolaki (3); milaka tona (9); milioi bat tona (4); milioi tona hondakin (3); milioi tona inguru (4); milioi tona isuri (3); milioi tona karbono (3); milioi tona petrolio (4); milioika tona (4)

tona altzairu (6); tona amianto (6); tona antxoa (6); tona antxoa harrapatu (3); tona arrain (4); tona arrantzatu (3); tona arropa (3); tona bakoitzeko (7); tona bat haxix (3); tona bat pisatuko (3); tona belar (3)

tona elikagai (7); tona erdi (3); tona erregai (15); tona erregai isuri (10); tona gatz (10); tona gatz bota (4); tona hazkurri (3); tona higiarazteko gai (4); tona hiri hondakin (7); tona hondakin (24)

tona inguru (19); tona ingurukoa (3); tona isuri zituen (4); tona janari (5); tona jaso (4); tona karbono dioxido (4); tona lehergailu (5)

tona ondarkin (8); tona petrolaki (7); tona petrolio (11); tona petrolio isuri (3); tona pisu (3); tona trafiku (3)

tona ur (7); tona uranio (7); tona zabor (16); tona zabor sortzen (4); tona zementu (3); tona zementu saldu (3)

mila tonako (6); milioi tonako (8); tonako marra (3); tonako pisua (8); tonako pisua du (4); tonako zaborra (3)

milioi tonara (3)

tonatik gora hondakin (5)


tonaka 1 adlag tona neurri hartuz; kopuru handian.

Zaborra tonaka sortzen duen gizarte batean, zakarrontzira bota da objektuen lirika.  Berria - Kultura   2006-04-09

Gatza tonaka erabiltzen da elurra eta izotza urtzeko.  Berria - Harian   2005-12-07

Euskal ontziek tonaka ekartzen dute [berdela], eta saldu ezean, hozkailu erraldoietan gorde behar.  Berria - Harian   2005-08-21

Postalak bidali, postalak tonaka.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.

2 (zenbaketetan, neurtzen denaren ezkerrean)

Tonaka labore, fruitu eta ortuari ekoizten eta gordetzen zen, eta ez zegoen ehizara irten beharrik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 276. orr.

Europak -eta batez ere Frantziak- ehun mila tonaka oilaskoki izoztua helarazten du Afrikarat.  Herria   2004-10-21

Goizero geneukan postontzia tonaka foiletoz gainezka.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 36. orr.

Handik gutira, miliunka tonaka zarama zen hartaratua.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 27. orr.

Punta-puntako teknologiaz egindako tonaka segurtasun tresna ezarri dituzte han.  Berria - Harian   2006-03-01

Eutsi egiten zion eta hainbeste zegoen, tonaka eta tonaka existentzia, mugarik gabe.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 221. orr.


tonal izond tonuari edo tonelitateari dagokiona.

Musikarekiko kontzientzia analitikoa konprenitzeko kontzeptuak jorratuko dituzte, hala nola: zentru tonala, disonantzia, erretardoa, kadentzia, kontrapuntua, horizontalitatea, bertikalitatea, harmonikoak, tentsioa...  Berria - Kultura   2004-09-02

Luzeak dira haien kantaldiak, kantu-lerroa, gainera, gorabehera tonal handikoa.  Berria - Kultura   2004-11-16


tonalitate 1 iz musika-lan baten oinarria osaten duten soinu sistema; tonua.

Oker handirik gabe esan liteke gaurko trikitilari gehienek hiru tonalitate besterik ez dituztela erabiltzen.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 70. orr.

Etxeberria nafarrak bertsoei jarri dien musika eklektikoa da [...] tonalitatean oinarritua baina expresionismoaren, Erdi Aroko musikaren, euskal musikaren edo jazzaren ekarpenekin.  Berria - Kultura   2004-07-21

Irlandar tonalitate zaharrean abestua ematen zuen abestiak, eta abeslariak zalantzakor zirudien bai letran eta bai ahotsean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 313. orr.

Oso ondo jabetzen zen zein zen esku artean zuen tresnaren herrena, tonalitate guztietara bajuekin ez iristea, alegia.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 79. orr.

Tonalitateagatik bereizten jakiteko nola egin ote den tiroa, errepikapen-pistola batekin ala danbor-errebolber batekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 348. orr.

Hiru kanaberarekin egiten da [‘launeddas´-a]: handienak tonalitatea ematen dio, eta beste biekin notak egiten dira.  Berria - Kultura   2004-06-06

2 kolorearen nolakotasuna.

Sabaiaren paletan kolore primarioak milaka tonalitate sortzeko nahastu bezala.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 159. orr.


tonatu, tona(tu), tonatzen du ad orbandu, zikindu.

Lurrean oihal zuria zabal zabala, pentzela eskuan lehen marrez eta orbanez oihala tonatzen ari, damurik gabe bere buruarekin mintzatuz.  Herria   2005-07-21


tonba iz hilobia.

Baratze loratuan, han hemenka ziren ageri zenbeit tonba utziak hersturagarri.  Herria   2005-11-17


tonbarri (orobat tonba harri) iz hilarria.

Tonbak edo tonbarriak dira, berez.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 125. orr.

Itsasertzera jo genuen, tonbarrien aurreko talaiara; kondairak dioenez, jentilek Aiako Harritik Baionako katedralaren aurka jaurtitako bi harkaitz handi dira tonbarriak, jomugara heldu gabe Hendaiako itsasertzean uharte txiki eta ikusgarri gisa geratuak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 138. orr.

Bakarrik bihotzean egiten zimiko bat, ikusiz sobera tonba harri, bai eta hobi ziren bazterrerat utziak.  Herria   2005-02-24


tonbola 1 iz zozketa publikoa, hainbat opari zozketatzen direna; delako zozketak egiten diren tokia.

Tonbolan irabazitako panpina, haren jantzi distiratsua nire ohe gainean zabalduta.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 55. orr.

Arropa salmentak, tonbolako txartelak, janari eta edariak hartzeko txartelak...  Berria - Euskal Herria   2004-10-05

Karia hortarat antolatua den tonbola edo zozketaren txartelak salgai dira.  Herria   2002-07-25

Gazte asanbladen materialarekin tonbola egingo da.  Berria - Harian   2006-05-07

Kontseiluak iaz martxan jarritako Euskal Tonbolaren etekina nabarmendu du.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

2 irud/hed

Heriotzaren tonbola esan dio Etxerat-ek preso sakabanatuek bizi duten errealitateari.  Berria - Euskal Herria   2006-03-04

Bizitza, esaten den bezala, tonbola bat da, baina ez argiztatua eta koloretsua, iluna eta beltza baizik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 125. orr.

Zergatik esan zenuen, Berardo adiskidea, bizitza tonbola itsusi, makur eta jasanezin bat zela?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 192. orr.


tonelada (31 agerraldi, 4 liburu eta 2 artikulutan) 1 iz tona.

30 mila toneladaren orde 5 mila toneladaren arrapaketak onartuz bakarrik.  Herria   2005-12-29

Etxeak harripean gelditu ziren [...] uraren eta argindarraren sarea hondatua, itsasoa gorpuz betea, sendiarte osoak hilda, desagertuak, lokatz toneladak eta toneladak...  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 100. orr.

2 (zenbaketetan, neurtzen denaren ezkerrean)

Zabortegi garrantzitsuena Garrafekoa zen eta bertan urtero 800.000-900.000 tonelada zabor botatzen zen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-21

Ordainez, sei mila tonelada gari eta zortzi mila litro olio garbi eman ohi zizkion Hirami urte oroz.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,25

Hiramek emanak zizkion Salomoni lau tonelada inguru urre.  Elizen arteko biblia   1 Erg 9,14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berrogei tonelada zilar (3); mila tonelada gari (3); tonelada gari (3); tonelada inguru (4); tonelada urre (5); tonelada zilar (8)


toneladaka adlag tonaka.

Gauzak toneladaka gustatzen bazaizkizue, eraman arrain-irinez betetako kamioi bat etxera, eta eman bakea poesiari.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 36. orr.

Eskolan toneladaka nozioak emanik elikagai, bizkor ere bizkor liseritzen nituen nik, baina ez zidaten zainetako odolik berotzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 41. orr.


toner iz elektrizitatez kargaturiko hauts tinta, laser inprimagailu, fotokopiagailu eta kidekoetan erabiltzen dena.

Guztiarekin, Tomek aparailua ekarri didanean eskuak zikin nituela sentitu dut, nola esango nuke, bulegoko fotokopiagailuaren tonerra aldatzean lohitzen zaizkidanean bezalaxe.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 187. orr.

Tonerraren usain sarkorrak guztiz menderatzen zuen espazioa.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 138. orr.


tongar izlag/iz Tongakoa, Tongari dagokiona; Tongako herritarra.

Fifitak ere jokatu egingo du gaur, ezker hegal tongarra zigortzeko arriskuan egon baita.  Berria - Kirola   2006-05-06

Horien artean, Pila Fifita tongarra da aipagarria, abenduaren 3tik ez baitu jokatu, zigorra tarteko zuela.  Berria - Kirola   2006-04-29


tongo iz norgehiagoketetan, aurkariari irabazten uztean datzan iruzurra.

Azken finean, tongoa boxeoaren partea ere bada.  Berria - Kultura   2004-08-19

Intziartek tongo egin eta jendea haserre.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 229. orr.

Zuzendaritzaren aldekoek arraunlariei tongo egin izana leporatu zieten, eta herrian gaiztotu egin zen giroa.  Berria - Kirola   2004-07-31

Urtainek tongoa egin ote duen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 116. orr.

Tongoa egin izanaren akusaziopean bota ninditean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 64. orr.

Tongoa egiten zela, zerrikeria zela, batek bestea erosi egin zuela eta horrelakoak.  Berria - Kirola   2004-09-24

Tipoa tongo bat dela eta norbait erostera doanean ez dauka eskain diezaiokeen diruaren aztarrenik ere.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 19. orr.

Nire tongo salaketa zein nire apustuak ezerezean geratu diren arren, [...].  Berria - Kirola   2004-06-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tongo egin (3)

tongoa egin (3)


tonifikatu izond suspertua, bizkortua.

Goizetik goizera, azala indartsuago ikusiko duzu: bizi baino biziagoa, sendoagoa, tonifikatuagoa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 94. orr.


tonifikatzaile izond suspergarria, bizkorgarria.

Beste tragoxkada bat gin-tonic tonifikatzaile honi.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 48. orr.

Gin-tonic lasaigarri tonifikatzaileek horrela pentsatzera behartzen ninduten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 49. orr.


tonifikazio iz suspertzea, bizkortzea.

Tonifikazio sentimentalerako ariketa baten parte dirudi.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 47. orr.


tonika1 1 iz kininarekin egiten den edari gasduna, apur bat mikatza.

Garagardoa harentzat eta tonika niretzat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 220. orr.

Poliki, eskua luzatu zuen tonika hartzeko.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 160. orr.

Gorputzak ginebra eskatzen zidan beti, baina tonika bat edaten ari nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 246. orr.

Di-da batean izotz puskak bota eta beste di-da batean ginebra eta tonika.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 77. orr.

Tonikak lagundutako ginebra desagertu eta edalontzi hutsak hasi ziren ilunpeko mahaia betetzen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 130. orr.

Ondoren tonika osoa.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 72. orr.

Edalontziko azken tonika tantak edan nituen, horma urtuarekin nahasteka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 225. orr.

2 tonika erdi (orobat tonikerdi)

Tonika erdi bat eskatu dut.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 20. orr.

Tripetatik ezongi samar gabiltzala eta, zenbat aldiz ez dugu hartu tonikerdi bat jinebra ttanta batekin, edo kopatto bete jinebra huts, zorioneko edari hori [...]?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 275. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gin tonik (7)

gin tonika (4)


tonika2 iz zerbait garatzen den era.

Hirugarren mugimenduan, Vivace ma non troppo-n, tonika berean.  Berria - Kultura   2004-08-31


tonikerdi ik tonika1 2.

toniko 1 iz suspergarria, bizkorgarria.

Gauero, makilajea aurpegitik kentzeko esnea eta poroak ixteko tonikoa.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 31. orr.

2 (izenondo gisa)

Gure ostatura bidean, bidaiek bertute tonikoa eta bizkorgarria dutela otu zitzaidan; ohiko lekuetatik urrundu orduko, bizitza intelektuala gobernatzen omen duten neuronak esnatu eta lanean hasten direla.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 141. orr.

3 edari suspergarria.

Batek gogoan zeukan hantxe prestatutako tonikoa, senide bat sendatu zuena.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 335. orr.

Tira, ordezkorik nahi ez baduzu, proba ezazu arratoientzako toniko hau -esan zion sorginak, eskua salmahaiaren azpira sartu eta botilatxo gorri bat ateraz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 53. orr.

Arratoi-tonikoa eman behar diot Scabbersi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 204. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arratoi tonikoa (4)


tono ik tonu.

tonsura ik tontsura.

tonta izond/iz tuntuna.

Barkaidak, Asier, lehengoan ez nian erantzun garbi bat eman, tonta bat ematen nian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 359. orr.

Semeak, aitaren zangoen artetik irristatuz, bere ukabiltxoaz neskatoari zenbait kolpe jota: "Tonta!, gaiztoa!" eraso zion.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 309. orr.

Tonta samarra naiz, baina ez horrenbesterako!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 71. orr.


tontaire izond adkor tontoa.

Beste moderno-uste tontaire horietako bat!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 53. orr.


tontakeria (orobat tontokeria g.er.) iz ergelkeria, zozokeria.

-Ez esan tontakeriarik -bota zuen azkenean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 276. orr.

Luzaro gabe damutuko zitzaidan tontakeria egitera nindoala pentsatu nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 99. orr.

Ez ezak, gero, dena hondatu, tontakeriak eginez: gu, komunistok, ez gaituk alproja jendea.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 111. orr.

Gutunetan tontakeria gutxiago idazteko eskatu zion.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 139. orr.

Ainhoak tontakeriarik ez pentsatzeko eskatzen zion.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 100. orr.

-Hasi al zara umeei buruan tontakeriak sartzen?  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 139. orr.

Tontakeria bat litzateke.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

-Hori tontakeria bat da -esan nuen-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 54. orr.

Badakit tontakeria dela galdetzea ere, baina zuk ez zenuen ba ikusiko?  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 94. orr.

Horiek guztiak deus egiteko ez dutenen tontakeriak dira.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 20. orr.

Gu denak beste mende batekoak gara, ez da egia, bi mendetakoak gara, zer tontakeria.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 27. orr.

Begiratu zer tontakeriak irakurtzen dituen gure Beppino honek!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 78. orr.

Nik ez dut tontakeria horietan sinesten, baina argi-efektua atsegin zaidala aitortu behar dut.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 50. orr.

Amorratu egiten naute emakumeen tontakeria horiek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 273. orr.

-Nahikoa da, Mentxu, ez nago tontakerietarako.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 108. orr.

Zuei aspaldi pasatu zitzaizuen estudiante gazteekin tontakerietan ibiltzeko sasoia.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 21. orr.

-Tontakeriarik ez gero, e!  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 37. orr.

-Tira, tira, tontakeriak -moztu zion oraingoan don Evaristok.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tontakeria asko (3); tontakeria bat da (3); tontakeria dela (7); tontakeria hutsa (4); tontakeria izan (3)

tontakeriak esaten (5)

ez esan tontakeriarik (3)


tonteatu, tontea, tonteatzen du ad ergelkerietan jardun; maite jolasetan ibili.

Gehiago gastatzen dik emazteak lagunekin tonteatzen ibiltzen denean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 29. orr.

Ez da tonteatzen ibiltzeko adina.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 33. orr.


tonteria iz tontakeria, ergelkeria.

Propaganda handia dauka horrek ere telebistan, txalaparta eta halako tonteria batzuekin ibiltzen da, jendeak nobedadea behar du zeozer.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 40. orr.

Hara, ez esan tonteriarik!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 41. orr.


tonto 1 izond/iz gizonezkoez mintzatuz, tentela, ergela, baboa. ik tuntun1.

Aberatsa da, baina ez aberats tonto, harro eta klasista horietakoa.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 52. orr.

Emazteak azken hatsean munduratutako seme tontoaz arduratzeko potrorik ez zuen eduki.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 91. orr.

Onartzen du ere beste ikasleak ez direla denak gaixo tonto batzuk.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 87. orr.

Amua ere arrain tontoenek irensten dute.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 146. orr.

Ez izan tontoa, ez egin txorakeriarik eta gorde zak hire dirua.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 65. orr.

Ezkerrekoak ez dira tontoak baina tontokeriak egiten dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Aberatsa duk, baina tontoa ez horratik.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 100. orr.

Joan Bataiatzailea ez zen eroa Kaligula bezala, baina tonto samarra zen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 35. orr.

Edaria kendu diatenetik tontoa ematen duk.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 310. orr.

Behin jaioko ni, eta ezertarako ez; tontoa halakoa!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 63. orr.

Klaseko tontoena zen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 119. orr.

Tontoenak ere antzematen dio tranpa mortal bat egiten dela hor, jauzi mortal bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 240. orr.

Oilarra bezain harroa, erbia bezain izutia, astoa bezain tontoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 114. orr.

Tonto aurpegia jarri nuen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 149. orr.

Itzelezko tonto aurpegia geratu zaizu.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 140. orr.

Nora deitu nahiko ote zuen tonto koitaduak, nora, zurrunbilo haren erdian.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 130. orr.

Komunistei aurpegia eskaintzen dien tonto baliagarria da.  Berria - Mundua   2006-04-05

Tontotzat hartu nauzue!  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 240. orr.

Tontotzat hartzen ninduzula pentsatu nuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 41. orr.

Roblesek tontotzat jo ditu Jaurlaritza eta Legebiltzarra.  Berria - Ekonomia   2004-10-08

"Askoren mina tontoen atsegina", esango du norbaitek.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 127. orr.

Alferrik ibili nintzela seme deitzen eta horrelako tonto usainetan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 95. orr.

2 (genero neutroz)

Zoro hura, tontoenak ere antzemango zion, Markos Zapiain zen; barrukoa, berriz, idazlerik harroena lotsatzeko moduko lore piloa, gutuna galdu ez banu ere errepikatuko ez nukeena.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 7. orr.

Aspaldikoa da euskararen (hizkuntza ezdeus barbaroa) eta euskaldunaren erdeinua: menditar tontoa dela, arlotea, ezjakina, inkultoa, Tubal eta ideologia barregarrien sinestuna, etab., etab.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 13. orr.

-Jendeak mezuak? Ergelkeriak besterik ez dituzte jartzen eta! Oroitzen al dituzu unibertsitateko komunetako ateak? Denak idatziz beterik egoten ziren "gora ni", "larrua jo, ez utz gerorako", "tontoa hau irakurtzen duena", eta abar.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 56. orr.

Umerik tontoenak ere zekizkien gauzak ziren horiek denak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 102. orr.

3 (gauzez)

Istripu tonto horietako baten ondorioz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 66. orr.

Kolpe tonto bat hartu nuela.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 157. orr.

Gaztea egongelako ate hegiaren kontra zegoen geldi, irribarre tonto bat ezpainetan. Txiste txarrak kontatu eta barre tonto jario etengabea.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 116. orr.

Prestatua zuen esaldi bat, esaldi tonto bat, egia esan.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 41. orr.

Nola eduki zitzakeen hainbeste imitatzaile eta miresle halako galdera tontoak egiten zituen pertsonaia batek?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 131. orr.

Bazekien gogoeta tontoa zela, baina gogoeta tontoak izaten dira normalenak etxetik kanpo.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 92. orr.

Konfiantza eta errezeloa, lotsa eta lotsagabekeria, xalotasun tontoena eta gaiztotasun ankerrena.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 216. orr.

Aukeran nahiago dut kobratu gabe gelditzea, sarritan gertatzen zait hori italiar txoro askorekin, zuen handiuste tontoa eramatea baino.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 269. orr.

Mikelek goiko ezpaina ezkerrerantz eta gorantz mugitu zuen pixka bat, halako oinaze kontenitu baten metafora tontoa irudikatuz.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 131. orr.

Aldizkari tontoa izango da, baina mundu tonto honetan eredu bihurtzen ari dira hedabide masiboetan oinarritutako argitalpen hauek.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 58. orr.

Nerabeentzako aldizkari tonto horietako galdetegien antz handiagoa dauka errealitatearen bidegurutzeena baino.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 49. orr.

Amodiozko kanta tontoak bata bestearen ondoan kateatuko dira etengabean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 78. orr.

4 (izenondo elkartuetan)

Goranahiko tontoez ari naiz hemen bereziki, hots, tonto-harroez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 192. orr.

Andres tonto-harro harengana inguratu zen aulkia airean zuela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 115. orr.

Okagarria duk zuen lizunkeria tonto-moderno hau guztia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 32. orr.

Hiri osoa geldirik balego ere, Sciopero? galdetuko lidake bere tonto-fashion aurpegiaz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 26. orr.

Lotsa dela munduak asmatutako balore tontogaizto horren mozorropean ezkutaturiko balore nagusi eta eraginkorra  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 219. orr.

5 (adizlagun gisa)

Tonto ipintzen ez baditun ez dun ezer gertatuko, lasai.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 53. orr.

Tonto-tonto ari zen programa bat ikusten, denbora-pasa, telefonoa entzun uste izan duenean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 47. orr.

Eta tonto-kontentu gelditu zen galdera zorrotz ustea egin eta gero.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 186. orr.

5 tonto lapiko ik tontolapiko.
6 tontoarena egin

Tontoarena egiten ari naiz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 306. orr.

-Tira - behartu zuen -, ez tontoarena egin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 217. orr.

Nik, tontoarena eginez, ea zein neskaz ari zen galdetu nion, alferrikako lana zela jakinik ere; baina instintiboki jo nuen Barbararekin harremana nuenik ukatzera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 255. orr.

Utzi dionanari dozena erdi bat aldiz gogorarazi bai, baina azkenean amore ematen dun, tontoarena egiten ari haizelakoan, edo ahaztuta.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 98. orr.

Hezearen distira zeukan begi ertzean, eta ni bitartean tontoarena egiten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 113. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tonto aurpegia (10); tonto aurpegia geratu (4); tonto aurpegiarekin (4); tonto harro (4); tonto harroa (3); tonto harroak (3); tonto tonto (5)

ez da tontoa (5); galdera tontoa (3); tontoa da (5); tontoa ematen duk (3); tontoa izan (4)

zenbat eta tontoago (3)

tontoarena egiten (6); tontoarena egiten ari (3)

tontotzat hartzen (5); tontotzat jo (4)


tontogaizto ik tonto 3.

tontokeria ik tontakeria.

tontoki adlag ergelki.

"Ez da beste gerrarik izango", gaineratu nuen tontoki.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 90. orr.

Baina bere gogoak, tontoki, egin berria zuen inbentarioaren datuak adierazten zizkion etengabe: bost olio zahagi, hamaika ardo zahagi, hamasei gaileta kaxa, hamarna kiloko hiru atun lata...  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 251. orr.


tontola iz adkor tuntuna.

Hola, Aran, tontola.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 21. orr.


tontolapiko (orobat tonto lapiko g.er.) izond/iz adkor tontoa.

Harekin guztiarekin pozik zegoen bakarra Ted tontolapikoa zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 368. orr.

Bai, marikoia da; edo tontolapiko hutsa.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 80. orr.

Horiek ulertu gabe ez dago aurrera egiterik, tontolapiko halakoa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 101. orr.

Tontolapiko hauek burutik eginda daude -esan zuen hortz artean-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 273. orr.

Lortu du, orain bai sentitzen dela tontolapiko hutsa.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 59. orr.

Ez duzu irri antzerki bateko tonto lapikoa izan nahi, ezta?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 230. orr.

Tontolapiko aurpegia jarri eta esan nion: [...].  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 20. orr.


tontolege izond adkor tontoa.

Irakasle tontolegearen ahotsak zergatik egiten du gora eta behera, zerra baten hortzek bezala?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 28. orr.


tontoleszente izond adkor tontotik eta adoleszentetik duena.

Bai, garai hartan, batez ere, poesia idazten nuen; poesia "tontoleszente", nazkagarri, heldugabe eta txarra.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 178. orr.


tontoleszentzia iz adkor adoleszentzia.

Tontoleszentzia uztekotan nago eta Ecce homo helduaroa hasteko nobela egokia izan daitekeela pentsatzen dut.  Berria - Kultura   2006-03-21

Koadrilan hogeitik gora lagun ginenean, tontoleszentzia garaian, asko ginen izen berekoak eta halakoei abizenez deitzeko ohitura hartu genuen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 30. orr.


tontolisto (corpusean ez dago; ETCn 3 agerraldi) izond/iz adkor buruargi ustekoa. ik listo2; listopasatu; listomari; zozolisto; tertulisto.

Xalo inozoak! Edo tontoak, gaur nagusi den neurriaren arabera! Bihotza jarri ez zuten ba diruaren gainetik! Eta tontoak zirelakoan, tontolisto bat atera zaie bidera kontzientziarik gabeko justizia baten bandera astinduz.  ETC-prentsa   Berria, 2008-02-01

Esaterako, nork erabaki du ETB1eko albistegiek ETB2koen erdia iraun dezaketela? Audientziak, esango dit agintari tontolistoak.  ETC-prentsa   Berria, 2018-09-22


tontolkulo izond adkor tontoa.

Luzea, repipia, pedantea, dotorea eta tontolkuloa zen.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 71. orr.

Claudiarengana joan nintzen, dantza nola eskatu pedante-tontolkulo-euskaraz-putaidearik-ez--daukana agertu gabe hausnartzen.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 96. orr.


tontolore izond adkor tontoa.

Ezagutu izan balu ere, latinez emango zukeen, intelektual-kutsuko piroteknia tontolore horretara erakarriak baitzeuzkan berarekin lan egiten zuten guztiak ere.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 17. orr.


tontor 1 iz gailurra, goragunea.

Hura Aralar mendia, eta, harako tontor hura, Txindoki.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 136. orr.

Adarra eta Onddi tontorrak atzealdean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 45. orr.

Ostera ibiltzen hasi ziren eta berehala tontor baten magalak igotzeari ekin zioten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 104. orr.

Elurra ari du gailurraren tontorrean, elurra ari hegian, elurra ari du teilatuan eta larrainean...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 251. orr.

Tontorra, mendiari bueltak emanez lortzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Goiko lepora 15:00ak baino lehenago iritsi ginen eta handik tontorrera ordubete inguru kalkulatu genuen.  Berria - Kirola   2004-08-03

Tontorrik garaienetara eta basarterik itxienetara heldu naiz.      - 0. orr.

Leihotik, hegoaldera begira, Jurramendiren tontor elurtua ikusi dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 257. orr.

Oso erraz igo gintezke hortik Artxuriko tontorrera.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 218. orr.

Karakorum mendietako tontor betizuriez inguraturik gaude.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 163. orr.

Muinoaren tontorrean, hiru lagun zeuden basoko borrokaren gorabeherak ikusteko ahaleginak egiten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 11. orr.

Gau bat Larrun mendiko tontorrean eman nahi omen dik, aterperik batere gabe, indarrak horrela hartzeko nonbait.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 377. orr.

Gora eta behera uneoro, baina tontor pikorik gabe.  Berria - Kirola   2004-07-13

Hegoaldeko erdi partea tontor nabarmenik gabeko mendizerra artez batek ixten zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 137. orr.

Hiri txiki ikusgarri bat ageri zen, tontor apal batean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 240. orr.

Une hartan tontor leun bat gainditzen ari ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 21. orr.

Neure gudu-gurdien oldarrez mendi-gailurretara igo naiz, Libanoko tontor hurbilgaitzetara.  Elizen arteko biblia   2 Erg 19,23

Arrosako zolatik Hazparneko tontor eta ezpondetara doan bidean.  Berria - Kultura   2004-03-14

Beraien aurrean [...] berrogei metro altuera izango zuen tontor arrokatsu bat altxatzen zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 136. orr.

Tontor garaiak atzean utzi eta beste haran batera jaitsi ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 188. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Harkaitzetan bizi da eta babesten, haitz-tontorrean du bere gotorlekua. Harkaitz-tontorrera igoarazirik, amildu egin zituzten handik. Muino-tontor eta mendi-gailurretan.  Elizen arteko biblia   Jb 39,28

Eskolako lagun batzuk muino tontor batean geunden paisaiari begira.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 85. orr.

Aspaldian agertuak zitzaizkigun, mendi tontor pelatuaren gainean, gazteluaren harresiak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 121. orr.

Maiatz hastapeneko larunbat goiz hartan, bazuen bi oren, mendi tontorrez tontor genbiltzala.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 64. orr.

3 irud/hed

Bularren bi tontor txikiak esku batez elkarrengana hurbildurik, keinu lizun bat egin zidan beste eskuaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 166. orr.

Baina iruzurra ez da hor geratzen, eta, sindikatuen irudiko, ikusten dena izozmendiaren tontorra baino ez da.  Berria - Ekonomia   2006-01-29

Hankekin zarta hotsa eginez joan zen atzeraino, elurrezko tontor bat zeukan pilaraino.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 248. orr.

Alasak, jantzi-armairuak, jantzitokiak, gainezka zeuden guztiak jantziz eta arropa xuriz: lisatuak, tolestuak, tontor erregularretan ordenatuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

4 (irud/hed, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Munstrotzar ikaragarri baten lerdea zirudien olatu-tontorretako bitsak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 143. orr.

Hurrengo egunean ababorretik bi izotz tontor ikusiko dira itsaso ilun samarrean, lehenengo iceberg biak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 230. orr.

Izotz tontorraren alde ezkutua, izotzaren urpeko partea, baxura, altura bider bederatzi da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 231. orr.

Ez zituen biltegia, egur-pilak, ikatz-tontorrak bata bestearengandik bereizten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 162. orr.

Jack zaharrak txingarrak kartoi puska batekin elkarrengana bildu eta ikatz-tontor gorituaren gainean zabaldu zituen zuhurki.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 172. orr.

Tarteka ikusten ziren kare-tontor handiek zein enbor zerratu gabeek eta ohol ondo pilatuek hiri-inguruko mehatze eta basoen aberastasunak iradokitzen zituzten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.

Hilarri guztien atzealdean begiratu genuen, zuhaitz tontor bakoitzean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

izotz tontor (6); mendi tontor (12); tontor txikiak (3)

izotz tontorrak (4); mendi tontorrak (4)

mendi tontorrean (10); muino baten tontorrean (7); tontorrean zegoen (4)

mendi tontorren (3)

mendiaren tontorrera (3); tontorrera heldu (3); tontorrera iritsi (5)

tontorreraino igo (3)

mendi tontorretan (4)

mendi tontorretik (3)


tontorburu iz

Goio zurbil zegoen eta, errektorearen berba korronteak apenas mugitzen zuen izotza zirudien tontorburu gorri harekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 290. orr.


tontordun izond tontorra edo tontorrak dituena.

Itsasoa, irakinetan bezain nahasi, marrumaka ari zen, eta gero eta tontordunagoak ziren olatuak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 141. orr.


tontorka adlag adkor gainezka.

Haien ondoan, lastozko azpi baten gainean, latorrizko kutxa batzuk zeuden, txerrien odolez tontorka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 56. orr.

Izerdia tontorka zerien nire poro guztiei, eta anpulu handi hotzetan geratzen zitzaidan kopetan itsatsita.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 100. orr.

Liburutegiaren erdira eraman ninduen, liburuz tontorka zegoen mahai bateraino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 106. orr.


tontortsu izond tontorrez betea.

Tarzanen pelikuletan ere agertzen ziren gezurrezko landareak, pelutxezko tximinoak, laino artean eta urrunean margotuta ikusten den paisaia tropikal tontortsua, abenturazko filmetan erabiltzen zen eretako koloreen distira, aktoreen gorputz gihartsua eta etengabeko akzioa.  Berria - Kultura   2006-01-11


tontortu, tontor(tu), tontortzen 1 du ad tontorrera eraman

Horixe da mendizale jonkitu edo mendigoizale puntarengoaren karrera, heriotzaren mugetarainoko jolas zoro batek koroatzen eta tontortzen duena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 279. orr.

2 da/du ad gainezka bete.

Munduko zientzia eta jakinduria guztia tontortuta zegoen Dembaren mahaian, eta bastioi haren atzean desagertuta zegoen estudiantea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 79. orr.

Goizalde oroz herria ikaran hasten duk orgak iragatean; bazter guztietatik zatozak, kresalez, artaburuz, para-belarrez tontorturik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 70. orr.


tontortxo 1 iz tontor txikia.

Herrixka, errekaren gaineko tontortxo batean, metro erdiko altuerako harresi batez inguratuta zegoen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 133. orr.

Ikustekoa zen aita, tontortxo baten aurrean zut, satorra noiz hasiko lur azpian mugitzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 69. orr.

Lurralde hartan zorua tontortxo eta zulo zen dena, eta gizon hura bizkarrean eramatea zen bide bakarra.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 182. orr.

Emakume bat dago hondartzan, urak hondarretan egin duen tontortxo batean eserita.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 61. orr.

Sukaldeko harraskan kristalezko tontortxo bat ageri da, plater zikinez osatua.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 97. orr.

Samuel ezpalak pilatzen hasi zen sukaldearen erdian, tontortxo bat eginik errauts-meta baten inguruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 108. orr.

2 azukreaz mintzatuz, koskortxoa.

Balantzaren platerean jadanik osatua duen azukre tontortxoaren gainera azukre jausi fin fina ari da botatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 22. orr.


tontotasun iz tontoa denaren nolakotsasuna, ergeltasuna.

Eta nola ez ikusi gizarteko garailearen distiran berezko tontotasunaren seinale garbi bat?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 193. orr.


tontotu, tonto(tu), tontotzen 1 da/du ad tonto bihurtu, ergeldu.

Tontotu haiz ala?  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 13. orr.

-Tontotu egin al zarete?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 22. orr.

Ezin nuen ezertan taxuz pentsatu, tontotuta nengoen kolpearekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 122. orr.

Flotatzen ari nintzen, nonahitik batera sartzen zitzaizkidan lanbro argitsuek tontoturik nengoen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 51. orr.

Gure lana ez da izan behar gaixoa tontotzea, bere burua zulotik ateratzeko tresna arrazionalak eskaintzea baizik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Kolpe larregi jaso zituen, jasan ahal zituenak baino gehiago, eta haietako batzuek erdi tontotuta utzi zuten, beste askori gertatu bezala.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 26. orr.

Sukarra lotu zitzaion eta hiru bat aste bai lo ez lo ohetik jaiki gabe eman zituen zentzua tontoturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 76. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Infernuko esklabo gogortua nintzen ordurako, eta hala ere [...] Golubtxik deitzearen sufrimendua, jasan nuen umilazioa, Krapotkin bihurtzeko irrika ziren nire baliabide bakarra nire bizitza itsutu eta tontotu hartan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 122. orr.


tontotzaile izond tontotzen duena.

Bizimodu oso alienantea, tontotzailea, kontsumista sortzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Telebista erabateko tontotzailea da.  Berria - Kultura   2004-07-25


tontoxka izond adkor tontotxoa. ik tontoxko.

Eta zer ninduen, tontoxka batentzat hartzen, ez niolakotz han berean gainerat jauzi egina?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 61. orr.


tontoxko izond adkor tontotxoa. ik tontoxka.

Maite xarmanta zela baina ni frango tontoa, hori ezarri nuen kaskoan!, ez banintz tontoxkoa izan, ez nuela utzi behar Maite bere etxerat sartzerat gehiagoko atxikimendurik erakutsi gabe.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 72. orr.


tontsura (orobat tonsura) 1 iz zenbait elizgizonek buru gainean daramaren ile moztuzko koroa; ile mozte hori egiten zen elizkizuna.

Tontsura edo hile-mozte honek kleriko bihurtzen zituen, hau da, agintari zibilen eskumenetik ateratzen zituen eta Elizaren babespean jartzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 757. orr.

Nola ilea moztu, tontsura egiteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 400. orr.

Jainkoaren zerbitzariaren lagun ziren anaia laiko guztiei tontsura txiki batzuk egiteko agindu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 757. orr.

Joan kardinalak, anaientzat zuen debozioagatik, hamabi anaiei elizgizonen tontsura emanarazi zien.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 480. orr.


tontsuratu, tontsura(tu), tontsuratzen 1 du ad tontsura egin.

Horrek eragindako beldurraren poderioz, anaiak tontsuratu zituen, eta hartara are etsai gehiago izan zituen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 332. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Tontsuratu handiguren esklabo.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 213. orr.


tonu (orobat tono g.er.) 1 iz ahotsaren garaiera; hizketaldaren estiloaren nolakotasuna.

Zenbakia errepikatzen zuen tonu guztietan, gero eta ahots zoliagoz, eskala bitxi gorabeheratsu bati jarraituz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 151. orr.

Berehala kokoteko bat emanda belarrira egin zidan berba, tonua jaitsi barik: [...].  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 136. orr.

Raxoiren kritiken tonua igoz joan zen.  Berria - Harian   2005-05-12

Beharbada, bere umorea zakarragoa da nirea baino, eta bere tonua autoritarioagoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 30. orr.

Monaren jokabide eta tonuagatik egoera arriskutsua zela ohartu nintzen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 54. orr.

Tonua apaldu zuen gero-: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 153. orr.

Izan ere, tonuak traizionatu zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 147. orr.

Ahotsaren tonua zertxobait ilunduta hasi baitzen mintzatzen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 15. orr.

-Ez dakit tonu hori atsegin zaidan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 278. orr.

-Garrantzia dutenak hitzak dira, ez tonua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 278. orr.

Hitzak ez zituen ulertu, tonua zen inporta zuena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 195. orr.

Hemen eztabaigarria gertatzen dena ez da gauza bera, baizik tonua.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 256. orr.

Guk biok emakume batek baino gehiago iraun diagu -jarraitzen du isil-kontuetako tonuan-.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 225. orr.

-Zoriontsu izatearen ezina deskribatzeko idazten duzu. -Utzi zuen Elizabethek esaldia airean, bere hitzei kontu-eskatzearen tonua iradoki zezakeen ukitu oro kentzen ahalegindu eta gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 73. orr.

Ez nuen etortzeko asmorik -esan zuen Teresak tonua aldatuz-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 106. orr.

Adorerik ez dago bere tonuan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 141. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tonu altuan barre gogotik egiten zuela zetorren, eskaileretan Gabrieli kontatu zion kontu batengatik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 274. orr.

Tonu lasaia hartu zuen, konfidentziala: "Gauza bat esan behar didak aurrena, David".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 175. orr.

Gerra guztiak hasten dira gaizki eta gaizki amaitzen, erantzun zidan aitak, nik baino tonu apalagoan, eztabaida saihesteko ahalegin nabarian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 26. orr.

Ministroa ongi kalkulaturiko tonu aseptikoaz mintzatu zen oraingoan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 117. orr.

Kafearen mikatzak tonu indartsuagoan berba egiteko adorea eman zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 35. orr.

Aitak kentzeko erregutu zidan, oso tonu serioan baina ahotsa batere altxatu gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 30. orr.

Angelo?, hark, estualdian dagoen baten tonu kezkatsuan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 202. orr.

Willemek ere xuxurlaka erantzun zion, baina lehengo irriño beraz disimulaturik bere hitzen tonu errietatsua.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 212. orr.

Seme, ez zaitez politikan sar, gaineratu zuen gero erreguzko tonuan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 23. orr.

-Geldi, Fionn! -oihu egin zuen Cumhailek, eta bere premiazko tonua, zorionez, semearen gogo lausoturaino iritsi zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 25. orr.

Militarrak hizketan jarraitu zuen, tonu mehatxuzkoan beti ere eta nazka emango banio bezala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 134. orr.

Matxismo puntu bat ere bazuen galderaren tonu harridurazkoak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 132. orr.

Raimundo Silvak zalantzak ditu, ez daki besteak erabili duen tonu oldarkorrarekin erantzun behar duen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 111. orr.

Tonu beti berdinean mintzatu zen, limurtzeko edo iradokitzeko modulaziorik gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 307. orr.

Gerrari buruz hasi zen, orokorrean, Josebaren aitak erabilitako tonu berean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 86. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bekainaren bihurdura bat, ahots baten tonu-gorabeherak, keinu bitxi berezi bat...  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 80. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Naturak berak behartzen ditu ahots-tonu lodiagoa erabiltzera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2750. orr.

Doktoreak, inolako kolore berezirik gabeko ahots-tonu berezkoaz, ahots-tonu nahita neutroaz, ahoskatu zituen lau hitzak bezain sinpleaz, hau esan zuen [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 130. orr.

Gero, neska liluratu zuen hizketa-tonu eztia erabiliz, eta N.-rengana hurbilduz-: utzidazu azken musua ematen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 28. orr.

Hitz-jario koipetsuak ez zion ezer berezirik iradoki, ezta itxaropen bidean jarri ere, hizkera tonu berezia izan arren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 84. orr.

-Berba egiteko daukazun fraile tonu hori oso egokia da loan astiro erortzeko.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 120. orr.

Nik txosten-tonu berberaz erantzuten nien.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 62. orr.

Broma tonua baliatuko zitzaidalakoan egin nuen galdera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 32. orr.

Elkarrizketa-tonu atseginean egin zuen galdera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 88. orr.

Gustatzen zaiola aldarrikapen-tonu hori, "itxaropen horrexek gartzen gaitu" eta abar.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 31. orr.

Aitak eta amak gaitzespen tonuan hitz egiten zioten beti elkarri, baita elkarrenganako kezka azaltzen zutenean ere.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 49. orr.

Zer gura duk egitea? -ironi tonuaz saiatu zen Mentxu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 58. orr.

Belarrira eta ahapeka hitz egin nion, inork entzuteko beldurrez baino, erregu-tonu egoki baten bila.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 59. orr.

Kantari hasi zen erabateko poztasun tonu batez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 359. orr.

· Kargu hartze tonua igarri zion Antoniari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 19. orr.

Josuk adar jotze tonuari eutsi zion.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 38. orr.

5 (testuez mintzatuz)

Lehenengo lerro horiek markatzen dutelako ez liburuaren segida baina bai liburuaren estiloa -tonua, bestela esanda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 63. orr.

Gertaerak gertaera, ni kronikaren tonuak nau kezkatzen, ordea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 169. orr.

Poemen tonu malenkoniazkoagatik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 106. orr.

Ortega-ren tonu epiko inperial eta erretorika martzialak aztertzaile literario baten gozamena egin lezake.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 235. orr.

Tonu errea eta zitala egotzi dio zenbaitek liburu horri, baina tonuak tonu, makina bat "egia berdadero" esaten dira bertan.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 20. orr.

La asesina ilustrada-ren bigarren (edo lehenengo) istorioak kontatzen dizkigu, tonu autobiografikoan.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 134. orr.

Detektibeei hain gogoko zaien tonu sasi-zientifikoan idatzia zegoen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 46. orr.

Pasarte hura ez zen 100 metrotik hartua, eta ez zuen hasierako testuen tonu pastel turistikoaren antzik ere batere.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 69. orr.

5a (testuez mintzatuz, hitz elkartuetan)

Hizkuntza-ereduaren aldetik, batu estandarra eta koherentzia hausteke, tonu-joko askotarikoak islatzen saiatu da itzultzailea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 13. orr.

Tonu-giroz ezin hobeto zetorkidana, testua halako tremendismo batez janzteko...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

Stendhalen obra guztien arteko antza eta tonu-unitatea argitzeko balio omen du.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 112. orr.

Zenbat genero, zenbat bide desberdin, zenbat tonu-aniztasun eta alberdaniazko proposamen, Calvinorena bezalako literatur bizitza laburrean!  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 111. orr.

· Pasarte batzuek halako tonu liriko jaso bat zutela, eta beste batzuetan, berriz, propaganda tonua, turistentzako foiletoetako erretorika pastelero horrekin.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 66. orr.

6 bi musika-nota hurrenez hurrenekoen arteko bitartea, mi-fa eta si-do-ren artekoa izan ezik.

Modulazio harmonikoak bi tonu ditu tetrakordioan, eta bi diesi edo tonu-laurden.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Diesia tonuaren laurdena da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Beraz, tonu, tonuerdi eta tetrakordioen bitarteen arabera banatu eta jarri ditu naturak ahotsarentzako mugak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Modulazio kromatikoak, bere tonuen grazia fin eta moduluen ugaritasunagatik, askoz ere atsegin gozoagoa ematen du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

7 tonalitatea.

Sakabik tonu zailetan, sostenidoetan-eta jotzen duenean, ez du urruti txistularien eskola.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 51. orr.

Melodikan, tonu naturalean afinaturik baitzegoen, re bilatu, eta harriak burdinan ateratako nota bera jotzen zuela baieztatu nuen, harriturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 35. orr.

Tonu-aldaketa noiz iritsiko beldurrez egiten nuen piezan aurrera; artega, ez nintzen kontzentratzen partituran.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 9. orr.

Onik gainditzen dut melodiaren protagonismoa eskuin eskutik ezkerrera aldatzen den ataka, garbi-garbi ateratzen zait segidako tonu-aldaketa ere, eta, noten trostaren zatiaren ondoren, azken konpasek behar duten trenpuaz amaitzen dut pieza.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 63. orr.

Beti hala ezagutu izan dugu hori, eta plazetan gizonezko eta emakumezko hasi garenetik, are handiagoa da tonu-desberdintasuna.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 121. orr.

8 (musikan modu-ren ordez)

Tonu minorrak maite ebazan, delikauagoa zan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 92. orr.

Polka musika hasi da, tonu minorrean, ahul, urruntasunean.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 178. orr.

Ondoren, polka tonu maiorrera igaro da.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 178. orr.

9 koloreez mintzatuz, maila edo ñabarduna.

Baina kolorea, esan gabe doa, tonua ere bada.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 112. orr.

Larruaren tonua, begien eta ilearen kolorea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 45. orr.

Esne urtsuaren tonua ematen dio ilargiak mendi hegal zabalari.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 11. orr.

Haragi gordinek konfituraren tonu arrosa hartzen baitzuten, akuarela baten antzo.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Begiek aurpegiari damaioten tonu aldaketa egunotan lurrak ageri duenaren intentsitate beretsukoa da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 63. orr.

Oso tonu pastel berezia zuen, beix eta horiaren artekoa eta oso distiratsua zen, baina deigarria izan gabe.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 23. orr.

[Zapatak] urdin argiak ziren, oso politak, nik inoiz ikusi gabeko pastel tonu batekoak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 354. orr.

Kolore distirant haiek guztiak nahasten ziren batzuk besteekin, maskorren haragi tonuak legatzen opaloekin, berdelen nakarrak barbarinen urreekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 148. orr.

10 (izenondoekin)

Tonu leun-leunak ziren, horiak eta berdeak batez ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 299. orr.

Argi kulunkaria zen, aldatzen zihoazen tonu urdinxka eta gorrixkazkoa.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 151. orr.

Arraia handi bat ageri zen, gorrikara, orban ilunez pintarratua, tonu bitxi zoragarriekin margotua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 173. orr.

Apiril heze eta gris hau, zeinean eguzkiaren txinpartak, batzuetan, argiari tonu latz bat ematen baitio, diamante leun eta itxia bailitzan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 286. orr.

Iduneko zuriak tonu egokia ematen zien masailei, eta satenezko gorbata urdinak tonu egokia ematen zion idunekoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 518. orr.

Koadroaren tonu gordinenak marguldu egin ditu denboraren gurpilak, baina ez ezabatu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 106. orr.

Harrizko etxeetako pintura horiak biziki minberatzen zituen begiak, eta zurezkoen kolore grisak apaltasunez agertzen zituen bere tonu ilunak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 24. orr.

11 gorputzaren edo ehun organiko baten kemen egoera.

Muskulu horiek tonua galtzen badute (gaixotasun batengatik, adin handiagatik edo inguruko ehunen tentsioagatik), maskuriaren kontrola galtzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

12 tonu erdi ik tonuerdi.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots tonu (11); ahotsaren tonu (3); bi tonu (4); erabili duen tonu (4); erabilitako tonu (5); halako tonu (3)

tonu aldaketa (5); tonu batean (6); tonu batez (13); tonu berean (17); tonu egokia (9); tonu egokia ematen (5); tonu gogorrean (3); tonu hotzean (3); tonu ilun (4); tonu negarti (4); tonu orokorra (4); tonu serioan (3)

ahots tonua (13); ahotsaren tonua (10); erabilitako tonua (3); liburuaren tonua (3)

tonua aldatu (5); tonua aldatuz (4); tonua eta keinuak (3); tonua jaitsi (3)


tonuanitz izond tonu askotakoa.

Modulazio kromatikoak, bere tonuen grazia fin eta moduluen ugaritasunagatik, askoz ere atsegin gozoagoa ematen du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.


tonuera (orobat tonukera) iz tonua.

Ezaguna balu legezko berbak esan zizkion, Joseluri hain toki ilunean tonukera lar altukoa iruditu zitzaion ahotsaz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 76. orr.

Aitaren tonukera apalak baretasuna kutsatu zion mutikoari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 63. orr.

Ahapeka hizketan jarraitu zuen neskak, baina tonuera aldaturik: [...].  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 145. orr.

Titiburuak kiwi kolorez makilatuak ditu, ezpainen antzera, baina tonuera pastelagoan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 42. orr.


tonuerdi (orobat tonu-erdi) iz tonu baten interbaloaren erdia.

Etenaldi ttiki bat, okerreko tonuerdi bat: aditu nuen, belarri ona dut musikarako.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Berriz tonuerdi okerreko hori, mi bemol bat pentagramatik behera eroria.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Entzumen arrunteko pertsona bat gai da milatik hiruko maiztasun-aldaketa bat detektatzeko maiztasun-eskalaren parterik handienean: tonuerdi baten hogeirenari dagokiona, gutxi gorabehera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 119. orr.

Musika berbera idatzi izan balu bezala da, nahiz eta nota guztiak tonu-erdi beherago idatzi. Bi tonu eta tonuerdi batez osatzen da tetrakordioa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 300. orr.

Tetrakordio kromatikoak bi tonuerdi ditu elkarren jarraian, eta hirugarren bitartean hiru tonuerdi ditu; tetrakordio diatonikoak bi tonu ditu elkarren jarraian, eta hirugarren tonuerdiarekin bukaera ematen zaio tetrakordioari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Adibidez parhypatek, hypatetik tonuerdi baten erdiko tartea duenak harmonikoan, tonuerdiko tartea du modulazio kromatikora aldatzen denean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tonuerdiko tartea (4)


tonukera ik tonuera.

top 1 iz sailkapen bateko lehen lekuak.

Inoiz idatzitako nobela handienen zerrenda guztietan dago top ten-ean, lehen hamarretan.  Berria - Kultura   2004-06-16

Errugbia: Top 16 delakoan baditugu hiru talde departamenduan.  Herria   2004-09-16

Baionak Castresi egingo dio bisita etzi, Frantziako Top 14 Ligako 25. saioan, azken-aurrenekoan.  Berria - Kirola   2006-05-10

Bietarik bat egonen da segurki Top 14 delakoan, bertzeak beharko du irabazi bigarren maileko talde baten kontra.  Herria   2005-05-19

Parisen da dagoeneko Miarritze Top 8ko lehen partida jokatzeko Stade Françaisen aurka.  Berria - Kirola   2004-05-07

Euroligako Top 16ko bosgarren jardunaldia bukatuta, sei taldek lortu dute final-laurdenak jokatzeko txartela.  Berria - Kirola   2006-03-25

Kopa eta Top 16 gertu, Tauk ordurako orain arte erakutsitako arazoak konpondu behar ditu azkar.  Berria - Kirola   2006-01-25

2 bikiniaren goiko zatia.

Neure buruari galdetu nion zergatik egiten ote zidaten hain zirrara erotiko gutxia nire aurretik bikiniaren topik gabe pasatzen ziren emakumeek.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 151. orr.

3 top-less (orobat topless g.er.)

Kontxa eta Ondarretan, aldiz, top-less-a aspalditik dago onartuta, baina biluzik ez, ezta urrik emanik ere ez.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03

Aurora topless dantzaria izana zen Queens-en.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 82. orr.

Giulianiren ideia izan zen, adibidez, eskola, eta elizetatik gertuko sex-shop eta top-less lokalak itxiaraztea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 28. orr.

Edozein top-less lokaletan, hogeita bost dolarren truke magalean dantza egingo dizu Louisianako unibertsitate publikoan geografia ikasten duen oilanda batek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 155. orr.

4 top model pasareletako modeloa, profesioko onenetakotzak hartzen dena.

Gonbidatuen artean Zubin Mehta, Tony Blair-en emaztea eta Europa Ekialdeko tenislari ospetsu bat, kokainaz lepo eta Versaceren top model hankaluze baten besotik agertu zena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 175. orr.

'Top modelen' sindromea!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 31. orr.

Ez nintzen sekula top-model moldean itxuratu, baina itsusia nintzela entzutea ez zitzaidan agradatzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 11. orr.

Biek ala biek top model karrozeria luzitzen zuten, Andromeda galaxiako biotiporik ederrena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 101. orr.

· irud/hed Bilbo «top model bihurtu» nahi dutela salatu du, eta «Guggenheim museoaren erraldoikeriaren itzalpean» bizi direnei buruz idatzi.  Berria - Kultura   2004-05-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

top less (6); top model (6)


topa 1 iz edontziak elkar jotzea.

Fionnen zentzumenak sorgortzen hasita zeuden, hainbeste topa eta toparen eraginez.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 44. orr.

Munduko emakume guztien aldeko topa proposatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 311. orr.

Orain topa, eta gero zer gehiago?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 244. orr.

Txanpaina, topak eta bertako musika eta dantzariak.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 72. orr.

Toparen ostean gustura edan zuen Mentxuk.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 70. orr.

Irakurleak aise igarriko zuenez, lehenbiziko topan Khersongo lurjabe berriaren osasunerako edan zuten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 223. orr.

Pasaiako badiako ur zikin horrekin bakarrik zen zilegi eta onargarria azken topa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 216. orr.

Gora eskuak eta egin azken topa, baby.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 216. orr.

Pozarren hartzen omen zuen parte Romainek zubi baten itzalean edo plazaren bateko arkupetan eratzen ziren literatura eztabaida horietan, betiere aldian behin botilak altxatu eta idazle horren alde topak eginez.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 196. orr.

Mutil onak ziren, baina mozkor porrokatuak, zientziari, kulturari eta aurrerabideari eginiko topa ugarien eraginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 392. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Orduan ikusi nuen, tabernaren izkina batean mahai batera eserita, eta baso bat ardo eskuan hartzen, don Roman bera, kale-jantzian eta irribarre txikia bere sudur txapalaren azpitik, topa keinua egiten zidala basoa goraturik.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 19. orr.

-Uda luzea izan dezagun! -haren topa-hitzak, edariak eskuan izanda.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 110. orr.

· Edari-topa egiteko garaian, honela esan zion erregeak Esterri: [...].  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 137. orr.

3 (interjekzio gisa)

-Topa, bai -galdera Beatrizen begietan zintzilik sumatu du Imanolek.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 177. orr.

Topa nire maiteagatik!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 194. orr.

-Topa hire jabea berriro etor dakian.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 25. orr.

4 topa egin edontziak elkar jo.

Ni, basoa eskuan, topa egiteko zain nengoen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 169. orr.

Denak hurbildu zitzaizkion berriro, kopak eskuan eta topa eginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 224. orr.

Barre karkara bat egin zuen, eta basoa gora altxatu, topa egiteko.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 63. orr.

Topa egin genuen seriotasun eta ospe handian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 335. orr.

Topa egin eta edalontzia hustu nuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 87. orr.

Honatx, topa egin dezagun, gu guztion alde!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 209. orr.

Banan-banan, denen alde egin genuen topa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 310. orr.

-Egin dezagun topa eta edan dezagun hiruren alde.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 305. orr.

Zure osasun eta zorionaren alde egiten dut, beraz, topa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 38. orr.

Mahaian zeuden guztiek, edalontziak altxatuta, topa egin zuten Mateo Xaharraren hirustaren alde.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 200. orr.

-Topa dagigun, beraz, iraultzaren osagarriari! -oihukatu zuen Zubiburuk, edalontzia altxatuz-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 133. orr.

Are, Eduardo -erran zuen noizbait ere-, Anarekin mintzatu beharrekoez mintzatu eta hoa gero hire oporrengatik topa egitera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 289. orr.

Nire botila altxatu eta zuengatik egiten dut topa, zuekin ez nadin topa.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 83. orr.

Gora eskuak eta egin azken topa, baby.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alde topa egin (7); egin dezagun topa (8); egin genuen topa (3); egin zuten topa (4); independentzian topa (6)

topa egin (69); topa egin dezagun (9); topa egin zuten (14); topa eginez (5); topa egingo (5); topa egingo dugu (3); topa egitea (4); topa egiteko (20); topa egiten (11); topa egitera (4)


topada iz topo egitea.

Kasu zailena izan zen leku hartan Tenshi jaun bikainarekin bizi izan nuen topada.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 129. orr.

Sentimendu guztietatik bereizitako eztabaida gai bat baizik ez zitekeen izan hura guztia, sekula ez, ordea, gurasoek eta alabak [...] hitzen eta emozioen bidez eginiko topada.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 51. orr.


topadizo iz topada.

Munduko maritxu guztien topadizoa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 192. orr.


topaera iz topo egitea.

Aurrez aurreko topaera horrek beste maila batera eraman ote zuen gure harremana?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 26. orr.


topagune (orobat topa-gune g.er.) 1 iz elkartze gunea. ik topaleku.

Arrotxapean topagune bat genuen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 68. orr.

Zabalgune zaharreko taberna bat genuen topagune: "Andia".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 295. orr.

Beren negozioaren topagunea Lizuniagako benta zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 236. orr.

Etxe haietatik urrun antzean zegoen sagasti eder bat izan genuen ohiko topagune Margak eta biok.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 44. orr.

Garrantzizkoena da mutilak, dopaguneari esker, topagune berri baten jabe egin garela, eta topagune horretan, komuneko komunitate horretan [...] bestelako tratabide bat, gozotasun bat, konfiantzan hitz egiteko era bat asmatzen ari garela geure artean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.

Bertso-udalekuak antolatzen dira, ume eta gazte bertsozaleen topagune.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 156. orr.

2 irud/hed

Claude Lévi-Strauss-en ustez, hain zuzen, hortxe da izadiaren eta kulturaren arteko topagunea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 148. orr.

Bilatze-une bakoitza bihurtzen baita Jaungoikoarekin eta Betierekotasunarekin topagune.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 179. orr.

Erreportajea egiteko aginduko zioten delako futbolariarekin, ez kirolaz baizik eta modari buruz, elkarrengandik urrun egon arren mass medietako presentziak hurbiltzen dituen bi mundu horien topagune gisa edo.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 149. orr.

Henri Cartier-Bresson-en formula famatu hura, argazkia (argazki ona) "instantearen eta geometriaren topagune" gisa definitzen zuena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 159. orr.

Topagune horretan badira denborazko izaerarik ez duten alderdi asko eta asko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 163. orr.

3 ikustaldia, bilera.

Nazioarteko zenbait topagunetan parte hartu du bere poesia irakurriz, besteak beste, Gasteizen, Dublinen eta Ljubljanan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 335. orr.

Europako Gizarte Foroa bezalako topaguneek ekintza zehatzak garatzeko aukera ematen dute.  Berria - Mundua   2004-10-15

Idazle, argitaratzaile, liburu sailtzaile eta irakurlen arteko topagune interesgarria da holako eguna.  Herria   2003-05-01

Industria plan alternatiboa prestatuko dute topagunera joandako adituek, udalerrien batzordea ez baitator bat SEPIren egitasmoarekin.  Berria - Ekonomia   2004-10-28

Hogeita hirugarrenez antolatu dute Makina-Erremintaren Biurteko Azoka, eta topaguneak marka guztiak hautsiko ditu aurten.  Berria - Ekonomia   2004-06-08

Politikari eta intelektualen arteko gogoeta eta elkarrizketa sustatzea du xede, eta hartarako alderdi, gizarte eragile eta intelektualekin topaguneak egiteko asmoa du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Hau da Gazte Topagunearen zazpigarren aldia.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Lehen aldia da Gazte Topagune batean Komunikazio Gunea osatu duzuena.  Berria - Euskal Herria   2004-04-04

Apirilaren 9tik 12ra seigarren Gazte Topagunea egingo da Itsasondon.  Berria - Euskal Herria   2004-04-04

Hori da Topagunearen filosofia: amesten dugun herria jarriko dugu abian.  Berria - Euskal Herria   2004-04-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gazteen topagune (3); topagune bihurtu (6); topagune bihurtu da (3); topagune izan (5); topagune izango (6); topagune izango da (6)

aurtengo gazte topagunea (3); aurtengo topagunea (3); euskara elkarteen topagunea (3); gazte topagunea (46); topagunea egingo (3); topagunea izango (3)

gazte topaguneak (12)

aurtengo gazte topagunean (3); gandiaga topagunean (4); gazte topagunean (19)

gazte topagunearen (20)

gazte topaguneko (14); topaguneko idazkariak (4)

gazte topagunera (4)


topaka adlag topa eginez.

Ondotik pasatzerakoan, irratilariak kopa nire aldera goititu zuen, alegia topaka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 113. orr.

Gau-pasa egiten ari duk errege, topaka, parrandan jo eta su, dantza-zalaparta bizian.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 53. orr.


topaketa 1 iz topo egitea, elkartzea, ikustaldia. ik topaldi. (pertsonen artekoa)

Topaketa hau urte bereko maiatzean gertatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 621. orr.

Bi santuen arteko topaketa hau 1221aren hasieran gertatu zen seguruenik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 371. orr.

Bazkalondo hartan osaba Juanek indioekin behin izandako topaketa kontatu zuela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 26. orr.

Diagon kalexkan izandako topaketaren berri eman zion Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 101. orr.

Legendunekin izan zuen topaketa nabarmentzen du gertakizun erabakigarri bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 26. orr.

Topaketa hartan ere hitz gutxi gurutzatu genituen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 160. orr.

Isilune labur baten ondotik, halako topaketetan ohikoak diren gai hutsalez hitz egin genuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 158. orr.

Zazpietako autobusa hartu behar zuen derrigorrez eta sei eta erdietarako zeukan Angierekin topaketa.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.

Kellyrekiko topaketatik ez dut deus berezirik espero, ez dut idealizatu nahi.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 123. orr.

2 (izenondoekin)

Topaketa labur bat izan zuen zuzendari teknikoarekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 289. orr.

Fonseca jaunaren aurrean elkartu ziren behin, baina oso topaketa formala izan zen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 158. orr.

Izan ere aurreneko topaketa sutsu haietatik denboraldi luzea igaro baita.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 31. orr.

Egutxik, zuen adina izanik, ez zuen nahi beste topaketa itsusi bat izan emakume batekin.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 27. orr.

Barra gainean dagoen garagardoari so, gogorki heldu dio, naufrago batek bezala, espero ez zuen topaketa deseroso honetatik salbatu ahal izango balu bezala.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 10. orr.

Topaketa deitoragarri horretan bai amak bai berak izango duten arrisku handia etorri zaio gogora.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 207. orr.

Gerorako utzia nuen gu bion arteko balizko topaketa.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 168. orr.

Ezinezko topaketak eta abenturak asmatzen nituen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 127. orr.

Ezusteko topaketaren bila kalean behera abiatu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 99. orr.

Lehenengo belaunaldiko psikoanalistek artearekin izan zituzten harremanetan eragin handia izan zuten artistekin izan zituzten topaketa profesionalek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 111. orr.

Halakoetan, fusila bizkarrean zintzilikatu behar izaten du, eta orduan biziagotzen topaketa gaizto baten menturak sortzen dion beldurra.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 6. orr.

Zorte ona izandako gertaerez hitz egiten ari ziren, eta bakoitzak bere kasu bereziak kontatzen zituen: topaketa harrigarri atsegingarriak, treneko bagoian, hotelean, atzerrian, hondartza batean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 237. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Agerikoa zen galtzontzilopean biok zakila gogorturik geneukala, desioak sortzen zigun sexu topaketaren irrikaz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 90. orr.

Bikote hura bere ohaide topaketetan diskretuki ibiltzera lehiatu arren, haurrak ondoko gelan lo egiten zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 55. orr.

Iazko udaberrian Kanbon egin ziren gazte topaketak iragartzen zituen afixean esposaketa baten berri ematen zen.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 56. orr.

4 (bestelakoena)

Zur eta lur, bi ezpainen topaketaren lekuko izan nintzen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 88. orr.

Plastikozko ontzi bat erabiltzea, alegia, besterik gabe, eskuarki espermatozoidearen eta obuluaren arteko topaketaren egoitza izaten denaren ordez.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 96. orr.

Lehenengo bi belaunaldietako zibilizazioen arteko topaketak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 137. orr.

Mendebalde modernoaren eta garaikideen arteko topaketen ezaugarriak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 213. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hura ez zen erlijioaren eta arrazionalismoaren artean historian ezagututako lehen topaketa-kasua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 114. orr.

Garbi dago [...] zibilizazio garaikideen arteko topaketa-kopurua askoz ere handiagoa izan litekeela, eta askoz handiagoa da izan ere, zibilizazioen beren kopurua baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 171. orr.

Ausardiaz araka ditzagun, beldurrik gabe murgil gaitezen eredu berri horren topaketa-lanetan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 85. orr.

6 bilera. ik topagune 3.

Antzerki amateurraren topaleku izateko asmoz sortu zituzten, duela 22 ekitaldi, Azpeitiko topaketak.  Berria - Kultura   2004-11-05

Ilaren 23an hasiko dira Bilbon Periferiak topaketak; hainbat sortzaile ezagun bilduko dituzte.  Berria - Kultura   2004-02-19

Galeusca topaketetara, esaterako, beti etortzen zen.  Berria - Kultura   2004-09-10

Harriturik geratu zen aurreko egunean kartelean topaketarako deia -eguna, ordua, tokia- irakurri zuenean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 125. orr.

Mendizale elkartea antolatu; herri arteko mendigoizaleen topaketak bultzatu...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 94. orr.

Herri-aldizkarien topaketa horietako batean izan zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 11. orr.

Historialari euskaldunen II. topaketak iraganen dira martxoaren 28an Donostian.  Herria   2003-03-20

"Trek" izenekoa 2005 honetan berean agertu da Idazle Pirinioarren Topaketen emaitza den Lux Mundi bilduman.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 96. orr.

Arte Garaikideko dokumentazio zentroen topaketak antolatu ditu Artium museoak.  Berria - Kultura   2004-10-16

Iparraldeko bertsolari gazteen topaketak egingo dituzte Bidarrain.  Berria - Kultura   2004-04-20

Artista Gazteen Topaketak 2004 programa aurkeztu zuen atzo.  Berria - Kultura   2004-02-05

Egitarau «trinkoa» eta «askotarikoa» izango dute aurtengo Eibarko Antzerki Topaketek, antolatzaileek jakinarazi dutenez.  Berria - Kultura   2004-02-22

Tolosako zezen-plazan jokatuko dituzte bihar Euskal Herriko joko, jolas eta kirol topaketen finalak.  Berria - Kirola   2004-06-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

antzerki topaketa (3); bigarren topaketa (6); garaikideen arteko topaketa (4); izandako topaketa (7); lehen topaketa (8)

topaketa antolatu (6); topaketa antolatu du (4); topaketa berezi (5); topaketa berezi batzu (3); topaketa egin (7); topaketa egin zuten (5); topaketa egingo (7); topaketa egingo dute (5); topaketa erraldoia (3); topaketa gaizto (3); topaketa harrigarri (3); topaketa izan (4); topaketa izango (5); topaketa labur (3)

udako topaketa (6); udako topaketa pedagogikoak (3); udako topaketa pedagogikoetan (3); ustekabeko topaketa (3)

antzerki topaketak (5); azpeitiko topaketak (3); bertsolari gazteen topaketak (3); bigarren topaketak (3); dantza topaketak (3); euskal jokoen topaketak (3); gazte topaketak (9); gazte topaketak egin (3); gazteen topaketak (7); lehen topaketak (9); nazioarteko topaketak (3)

topaketak antolatu (10); topaketak antolatu ditu (8); topaketak antolatzea (3); topaketak antolatzen (4); topaketak egin (7); topaketak egingo (8); topaketak egingo dira (3); topaketak hasi (3); topaketak i (5); topaketak izango dira (3)

udako topaketak (4); urriko topaketak (3); zibilizazio helenikoarekiko topaketak (4)

atzoko topaketan (3); lehen topaketan (3); topaketan parte hartu (3)

izandako topaketaren (5); topaketaren berri eman (3)

garaikideen arteko topaketen (11); giza eskubideen topaketen (4); periferiak topaketen barruan (3)

topaketen antolatzaileek (4); topaketen azterketa (4); topaketen barruan (15); topaketen helburu (3); topaketen helburua (3); topaketen kateaketa (3); topaketen ondorioak (4); zibilizazioen arteko topaketen (3)

antolatutako topaketetan (3); antzerki topaketetan (6); cortiko topaketetan (4); egindako topaketetan (3); periferiak topaketetan (3); topaketetan parte hartu (6)


topaldi 1 iz topo egitea, elkartzea, ikustaldia. ik topaketa.

Gure topaldiaren osteko lehen gutun hark, aldiz, lehengo gar hura zekarren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 26. orr.

Lehenengo topaldi labur hartan ikusi ahal izan nuen edertasunaz kanpo, pertsona bizia, elkarrizketa zirtolarikoa eta barre lasai eta zabalekoa zela jabetu ahal izan nintzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 114. orr.

Hurrengo topaldietan ez zuen hobetu bere gaitasun komunikatiboa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 85. orr.

Badaezpada ere, irteerakoan topaldi gaiztorik izan ez genezan, aldean eraman diat artilleria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

Biarritz Baletak eta Donostiako Egiako kulturguneak martxoaren 24tik apirilaren 4ra topaldia egingo dute Donostian.  Berria - Kultura   2004-03-17

2 irud/hed

Formen adierazgarritasuna ezin banatuzkoa da subjektu margotzailearen desiratik, eta errealitatearekiko topaldi arrakastatsu baten testigantza ematen du beti.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 259. orr.

3 topaketa, bilera.

Bi enpresa lagunen arteko topaldietako onginahi sorgorra adierazten ari ziren Yumimotoko koadroen begitarteak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 100. orr.

4 topa egitea.

Anfitrioi erneak, aukera ikusi zuen batean, Gizadiaren alde altxatu zuen kopa eta, topaldikoa edan zutenean, leiho bat zabaldu zuen, esanguratsu.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 67. orr.

Ez zuen ezer esan zerbitzaria bi edontziekin itzuli zen arte; orduan, lagunaren edontzia arinki ukitu eta aurreko topaldia itzuli zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 110. orr.


topaleku 1 iz elkartze lekua. ik topagune.

Batzokia ez zen jan-edanerako elkarte soila, bere pentsamendua eta ekintzak gizarte osora zabalduko zituen topalekua baizik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 64. orr.

Hamarrak eta hogeita bortzetan nintzen topalekuan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 165. orr.

Gaua zen gure topalekura heldu nintzenerako.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 140. orr.

Jende askoren topaleku denez, istorio asko aditzeko parada izaten dugu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 20. orr.

Teatroa garrantzi handiko topaleku eta ikuskizuna izan zen XVIII. mendeko goi mailako gizartearentzat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 18. orr.

Gazteen topaleku, gazteok eredu alternatiboak garatzeko edota gure arazoak borrokatzeko lekuak dira gaztetxeak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Zapata-denda bildumazale eta fetitxisten topaleku bihurtu zen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 127. orr.

Merkatu horiek, ororen gainetik, merkatarien beren topaleku ziren, eta ez azken eskariak (kontsumozkoak) eta lehen eskaintzak (ekoizpenak) bat egiten zuten lekua, tokiko merkatuen kasuan gertatzen zen bezala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.

Feria haiek etenik gabeko merkatua osatzen zuten eta Europako iparraldeko eta hegoaldeko merkatarien topaleku ziren, Italiatik Herbehereetaraino eta Alemaniatik iberiar penintsularaino.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 24. orr.

Ostatu zahar bat, dena beiratez inguratua, teilatua lastozkoa zuena: Txalupazainen topalekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 342. orr.

2 irud/hed

Lurralde arriskutsua hauxe, laino guztien topaleku baita, marinelak engainatu eta gero larrutu egiten dituzten jende anker odol-goseen bizitoki.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 51. orr.

Bestela ere, sektoreko berrikuntza guztien topaleku dira azokak.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

Blues eta Jazz musika jaialdiak pasata, Getxo Bizkaiko hiriburua izango da berriro, musikaren alorrean bada ere, mundu osoko folk doinuen topalekua bilakatuta.  Berria - Kultura   2004-08-26

Pirineoz gaindiko Itoitzen aurkako oposizioaren topaleku izatea eta egungo borrokaren eztabaida-informazio gune bihurtzea da besta honen xedea.  Herria   2003-08-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

guztien topaleku (3); topaleku bihurtu (5)


toparazi, toparaz, toparazten du ad topatzera behartu.

Lurraren erraiak josirik daude gnomoz, koboldoz (kobalto!), nikoloz (nikel!), zeinak eskuzabal izan baitaitezke eta altxorra toparazi aitzurraren puntan, edo tronparazi, liluratu, urrea bezala distiraraziz pirita xumea, edo zinka mozorrotuz eztainuaren jantziez: mineral askok daukate, hain zuzen, "engainu, iruzur, lilura" esangurako hitz-errorik beren izenen osaketan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.


toparri iz

Inkontzientearen toparria geratuko da, ordea, bi ikuspegi horiek beti bereiziko dituena, kognitibistek ez baitiote inolako usterik eskaintzen, dela guztiz ezagutu ezinezkotzat daukatelako, dela inkontzienterik badenik ere ukatu egiten dutelako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 114. orr.


topatu (2898 agerraldi, 208 liburu eta 653 artikulutan; orobat topau g.er.), topa, topatzen 1 du ad aurkitu. (norbait)

Hantxe topatu nuen osaba.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 20. orr.

Noizean behin, Ana topatzen du kalean, eta ahalegin itzelak egin behar ditu ez agurtzeko.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 36. orr.

Jakingo bazenu zu ekiditen egon naizen denbora osoan zu topatzea zela benetan desiratzen nuena...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 120. orr.

Beldur nion egunen batean Adela kalean topatu eta hizketan hasiko ginen orduari.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 140. orr.

Goio topa nezakeela uste nuen, Kaiondoko auzoan bizi zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 152. orr.

Baina, han zer topatuko, eta emaztea mirabe beltz batekin oheratua topatu ez zuen ba!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 13. orr.

Ez zuen nahi nehor topatu; ez zuen mintzatzeko gutiziarik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 86. orr.

Haren alarguna ere arras tristeturik topatu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 52. orr.

Kanpandorretik kalera jaistean emakume batzuk garrasika topatu nituen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 65. orr.

Agurtu egingo nuke, hain lekuz kanpo topatu ez banu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 22. orr.

Zoazte, topa ezazue eta moztuiozue burua!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 227. orr.

Ez duzu beste inon topatzen zeure burua!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 133. orr.

2 (zerbait)

Prismatiko batzuk ere topatu nituen, leiarrak apurturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 17. orr.

Orain, kanpora irten behar zuten, topatzen zituzten arma guztiak hartuta.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 189. orr.

Geltokitik irtetean, zalgurdi mordo bat topatu genuen, zain.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 312. orr.

Bleeker kaleko 277.eko hauxe da topatu dudan ziberkaferik merkeena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Eta orain kontrol bat topatzen badugu, zer gertatuko da?  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 114. orr.

Gaua da, eta lo egiteko leku aproposa topatu dut itxita zirudien bulego huts batean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 19. orr.

Oraindik ere urre doi bat topa daitekeela pentsatu sinetsi nahi dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 127. orr.

Harik eta beren sekretua topatzen dudan arte.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 227. orr.

Amak bizitza berri bat topatu zuen; aitzitik, aitak bere burua gainbehera ikusten zuen, eta osasun kaxkarrak ez zion batere laguntzen zulo hartatik irteten.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 107. orr.

Non topa dezakek hau baino lan hoberik?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 43. orr.

Harik eta beren sekretua topatzen dudan arte.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 227. orr.

Eduardo honek nor gogorarazten dion hausnartzen jarri izan da behin baino gehiagotan, baina gaur arte ez du erantzuna topatu.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 54. orr.

Baliabide egokia topatu zuten handik aurrera lana egoki egiteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 447. orr.

Ez dut horren aztarnarik inon topatu ordea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 52. orr.

• 3 da ad

Anja, Carsten eta laurok horrelaxe topatu ginen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 305. orr.

Ez zen Raimundo Silva izan Maria Sara ohera eraman zuena, emakumeak ez zuen gizona, ezta ere, poliki bultzatu, bestela bezala hor topatu ziren, aurrena ohe ertzean eseririk, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 345. orr.

Denbora guzti horretan, bere bide bera egiten ari den jendearekin topatuko da, atzetik etorri eta pasa egiten duten bikote gazteekin, [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Gero John saiatu zen, eta bainugela inguruan topatu zen Wendyrekin.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 65. orr.

Nire botila altxatu eta zuengatik egiten dut topa, zuekin ez nadin topa.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 83. orr.

-Ikusi norekin topatu naizen -haren hatz luzeak nire andrea destatu zuen-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Eta zurrumurruekin topatu nintzenean sokak lehertu zitzaizkidanan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 85. orr.

• 4 du ad topa egin.

-Topa dezagun Jeneralaren osasunaren alde!  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 15. orr.

-Topa dezagun zure alde, Ellie, gizon zuriaren zama garraiatzen duen emakume langilearen osasunaren alde.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 412. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aita topatu (4); arrastorik topatu (10); aurrez aurre topatu (5); azkenean topatu (7); bakarra topatu (5); berehala topatu (8); berri bat topatu (4); berria topatu (5); bertan topatu (7); bidean topatu (9); bizirik topatu (5)

egokia topatu (6); elkar topatu (8); emakume bat topatu (6); etxean topatu (8); goizean topatu (4); gorpua topatu (10); gorpua topatu dute (4); hantxe topatu (5); hara non topatu (4); hilda topatu (8); hilik topatu (13); hilik topatu zuten (7); horrela topatu (4); hutsik topatu (5)

itxita topatu (5); kalean topatu (8); lana topatu (9)

onik topatu (5); soilik topatu (4)

topatu ahal izateko (4); topatu arte (17); topatu ezean (5); topatu ezinik (7); topatu gabe (10); topatu ondoren (4); topatu orduko (4); topatu zituzten hilik (4); topatu zuen arte (6)

ugari topatu (4); zahar bat topatu (4); zaharra topatu (5); zerbait topatu (10)

berriro topatuko (5); bertan topatuko (5); topatuko nuelakoan (4); zer topatuko (13)

bidean topatutako (5)

egokia topatzea (5); elkar topatzea (5); irtenbidea topatzea (4); topatzea espero (5)

elkar topatzeko (5); lana topatzeko (5); lekua topatzeko (5)

bidean topatzen (8); elkar topatzen (8); kalean topatzen (8)


topatze iz aurkitzea.

Amodioa gezur zuri bat besterik ez zela, norberaren laranja erdia topatze hori mito faltsu bat, eta merezi zuen bakarra sexua praktikatzen ahalegintzea zela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 113. orr.

Aintzane berriro maitatzen jarraituko dudala, lehen bezala, putakume hori gure bizitzan inoiz sartu izan ez balitz bezala: ez baita sartuko, urdaitegi saileko elkar topatze hori galarazten asmatzen badut.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 76. orr.

Une horretatik bertatik sumatzen duguna ez da elkar topatze soila, baizik eta kontratu egiazkoa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 60. orr.


topatzear adlag topatzeko zorian.

Horrela bada, filosofiaren harria topatzear dagoela uste duen alkimista bezalaxe sukarrak harturik, inon diren kalkulurik xeheenak hasi zen egiten hipotesi haren probabilitatea aztertzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 59. orr.


topatzeke adlag topatu gabe.

Malenkonia erranezin batek hartzen nau hartaz oroitzean: batzuetan gauak eta gauak eman ditut iraganbide eta harri leunduzko eskaileretan zehar liburuzain bakarrik ere topatzeke.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 61. orr.

Sartzean ez nuen ikusi ez nire armairua, ez nire besaulkiak, ez nire mahaiak, ez ezer, bere garaian nire etxea jantzi zuen guztitik ezer ere ez, baina ezer ere ez, bezperan nire gauzaren bat topatzeke pauso bat bera ere egin ezin nuelarik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 408. orr.


topau ik topatu.

topazio 1 iz harri bitxia, aluminio eta fluor silikatoa, beilegia eta gardena.

Paradisuan bizi zinen, Jainkoaren baratzean, mota guztietako harribitxiz apaindua, kornalina, topazio eta beriloz, krisolito, onize eta jaspez, zafiro, errubi eta esmeraldaz apaindua.  Elizen arteko biblia   Ez 28,13

Bitxi bikain eta fina zen, topaziozko, granatezko eta kristal landuzko zatitxoak urrezko kate mehe batez loturik egina.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 106. orr.

Kasik seiehun gorbatako bilduma paregabea zeukan, eite eta tonu guztietakoak, forma guztietakoak: nahiz frakarentzako korapilo zuri sinpleak, nahiz topazio-kolibria bezain kolore sutsu aberatsekoak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 135. orr.

2 (kolore gisa)

Leihoen kanpoaldean, arrastiri euritsu baten urdin, more eta topazioak marratutako patioak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.


tope 1 iz zerbait geldiarazten duen muga.

Besoka igotzen zuen gorputza, pultsuan, eskuak tope batetik bestera luzatuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 234. orr.

Agian hamar aste; hortxe daukat topea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 75. orr.

Zurezko hanka -makila bat, gomazko tope bat zuena-.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 9. orr.

Aurreko atetzarrak kolpe zatar batez toperaino iritsia zela abisatu artean, ondorengo atearen operazioa ez zen hasten.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 12. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Euskal Herrian Euskaraz taldearen ustez, Euskal Herrian dauden «tope legalak» izugarriak dira, eta euskarazko etiketatzea oraindik normalizatzeke dagoela dio.  Berria - Harian   2006-02-04

Argi dago elurrari topea jartzea alferrikako kontua dela: badaki ekainean bertan bisita egiten ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 67. orr.

Abuztuaren zortzigarrena zeukaten haiek tope jarrita: herriko jaiak-edo, izango zen auzoren bateko festa usaina data horietarako gertuan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 320. orr.

Bizkaiko golkoan, Iparralde eta Frantziako lur-mendiek itsasoko haize eta lainajeari ipintzen dioten tope frontoizko horrekin, guztiz bidezkoa da aire-masa umel bustiak gure txoko horretan uztea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 267. orr.

Haustura, ez da arkeologiarentzako bere azterketen topea, urrunetik adierazten duen muga, bera mugatu ezinik, berari espezifikotasuna eman ezinik.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 201. orr.

Ospitaleak topetaraino beteta daude.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 123. orr.

2 geldigailua.

Triki-trakak bakandu egin ziren, urritu; tope guztiek elkar jo zuten, tren osoan zehar ikaragarrizko zalaparta hedatuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 119. orr.

3 (adizlagun gisa) dena emanda.

Tope ligatu nian, Marais aldean bereziki.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 99. orr.

-Akropolis du izena lekuak, oso ondo dago, tope ibiltzen du!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 198. orr.

4 topean dena emanda, topean.

Eta ibilbidea oso bestelakoa izan arren, esfortzu maila oso da berdina kasu bietan, ia topean, muga anaerobikoaren gainetik ibili behar izaten baita.  Berria - Kirola   2004-09-28

· Ezker aldeko leihatila irekitik melodia bat heldu zaie tope arraioan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 13. orr.

5 topera dena emanda, topean.

Musika topera dago; hormak pitzatu nahi lituzketen burdinazko bolak bezala sentitzen dira bateriaren kolpeak, gitarra soloak, kantariaren oihuak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 259. orr.

Ordua heldu eta etxetik irten nintzen, musika topera jarrita.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 63. orr.

Eta esnea kafeteran topera berotu eta berehala izozkailuan sartzen badugu, eta hozten denean berriro berotu eta ostera izozkailuan sartu?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 120. orr.

Zure adrenalina guztia topera, deskarga itzela izan zen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 76. orr.

· Jenteak berak bere topera laguntzen euskun kantuan eta kaleak aidean altzateko moduko korua sortzen zan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 45. orr.

6 toperaino dena emanda, topean.

Lau itzuli eman zizkion, toperaino.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 238. orr.

7 tope egin

Aiztoak leun-leun egin zuen bidea, kirtenak garondoan tope egin arte.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 89. orr.

-Hara -esan zuen-, geziak honen kontra egin du tope.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 98. orr.

Erretratuak biziduna ematen zuen, gainera, eta Goioren begiek erretratuko haren begirakune artezarekin tope egiten zuten, mutil hura lauki barruan mugitzen hasiko zela eta edozer gauza esaten hasiko zela ematen baitzuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 105. orr.

8 topea jo

Mahai gaineko argia ere erori, eta itzali egin zen, beira hautsita; eta leihoak, gaizkileren batek heldu eta bultza egin izan balio bezala, topea jo zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 299. orr.

Gero eta zerrikeria handiagoak eginda ere, azkenean topea jotzen duzu eta aspertu egiten zara.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 218. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

musika topera (3)


topeka adlag talkaka.

Bi ahari adar-oker topeka zebiltzan elkarren aurka, nork noren garunak kanpora aterako. Ahariak elkarri topeka egitekotan izaten direlarik zelan, halaxe lotu gintzaizkion elkarri puzka eta adurra zerigula.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 34. orr.

-Zer, mutilak, topeka hasi al zarete orain? -ekin zien Orrondok, barrez.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 48. orr.

Ukondoak, fardelak, sorbaldak, ipurmamiak han-hemenka higitzen ziren, tren expres kirrinkariak emandako astinaldietan elkar topeka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 212. orr.


topekada iz buru talka; talka.

Topekada batek gurdia suntsitu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 79. orr.

Ez zuen ikusi taxia etortzen, bai arin etorri ere, eta ez zuen ezer nabaritu topekadaren ondoren.  Berria - Kultura   2004-08-29


topiko 1 iz egia arrunta, askotan errepikatzen den esamoldea edo ustea.

Topikoak bestela badio ere, katalan guztiak ez dira xuhurrak ez poltsa-zimurrak.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 153. orr.

Kafea Italian ona da edozein lekutan, topikoa baina egia.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Topikoa dirudi, enaren kontu hark bezala, baina egia baino ez da, egiantzik gabeko egia, fikzio itxurako errealitatea: elurrez estalia agertu da mendia, sasoiz kanpo, aski aurreratua baita udaberria.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 111. orr.

Topikoak errepikapena du kondena, mila aldiz erabili izanak bihurtzen du lelo bat astun.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 29. orr.

Hizkuntzen kontzertuan hots gutxi ateratzen duten hizkuntzetako idazleok pagotxa halako bat dugu dena esanda dago topikoari ihes egiteko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 48. orr.

Horrekin Katalunia solidarioa ez delako topikoa hautsi nahi dugu.  Berria - Mundua   2006-01-04

Oso gai erabilia da, eta ondorioz, topikoetan erortzeko arrisku handia dago.  Berria - Kultura   2006-04-30

Topikoa betetzen ari da: [...].  Berria - Kirola   2006-03-16

Harrezkero topiko bihurtua da iritzi hori.  Berria - Kultura   2004-02-15

Askotan errepikatu ohi diren sentimenduak adierazteko gaitasunagatik bihurtu ohi dira esamolde batzuk topiko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 11. orr.

Errealitatean merkatu-lehia ez baita askotan erruz zabaldutako topiko bat baizik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 93. orr.

Komunismoaren irudi karikatureskoa eta topikoz betea.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 14. orr.

Ezkerreko diskurtsoa entzuten dudanean, elkorra, fosildua, topikoz betea, eskema zaharkitu batzuei itsatsia iruditzen zait sarritan, traba intelektual bat sentitzen dut neure egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 97. orr.

Topikoak beretzat irabazita nindukan bai, horrexetarako izaten baitira topikoak, berez pentsamendu zabalago eta konplexuagoa behar lukeena, hitz apur batzuen fedeaz itotzeko.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 118. orr.

2 (izenondoekin)

Itsua izanagatik ere, Borges idazleak begi ernea zuen topiko kulturalak eta literarioak biluzteko orduan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 51. orr.

Topiko merkeak botatzen ari naiz, badakit, baina utzidazue oraindik beste bat idazten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 74. orr.

Esan nien idazlea, berez, ez dela beste edozein giza abere baino justuago edo sentiberago, topiko faltsuak direla horiek.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 153. orr.

Madril eta Euskal Herria, jende itxia eta irekia, hau eta hura, sakon usteko topiko kosmopolitenak errepikatzen bera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 141. orr.

Artistak eraso egin behar dio mila aldiz entzundako dena esanda dago topiko gaiztoari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 50. orr.

Erdi Aroaren topiko gaitzesleak dioenaren kontra, bertako errealitateak beste hau iradokitzen digu: intelektualek egundoko presentzia izan zuten eta, garaiko intelektual bezala, teologo unibertsitarioak ahalegindu egin ziren teologia zientzia bihurtzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 65. orr.

Topiko errepikatua zen arraza espainolaren alfertasuna eta ezgaitasuna zientziarako, iparraldeko arrazen langintasun eta zientzia eta teknikarako iaiotasunaren aldean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 184. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esatera noan honek topiko usaina du baina, Aloña, bere gaizkitze eta nekatze haiekin guztiekin, sekula ez zegoen aldarte egokian. Topiko kutsua baduela onartu arren, [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 103. orr.

Idazleen bohemiotasunari buruzko klixea gehi errepublika historikoen gorabehera gatazkatsuekin eskuinak sortu duen topiko-multzoa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 42. orr.

Hau dena [...] literatura arrazista eta antisemitako topiko andana bat besterik ez da berez.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 190. orr.

Bigarrenak beste topiko eremu berri batzuk ekarri zituen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 160. orr.

• 4 izond topikoaren araberakoa, askotan errepikatzen dena.

Zorioneko bertso hori kantatu zuen bertsolaria 20 bat urteko gazte korbatadun bat zela: Inaki Eizmendi, "Basarri", bertsolarien ordu arteko irudi topikotik guztiz bestelako irudia ematen zuena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 140. orr.

Feminista erradikalen diskurtso topikoa, Helena endreda-makilak kutsatua.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 58. orr.

Animozko adierazpen topikoak eskaintzeko.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 24. orr.

Salaverriarekin, adibidez, haren arbuioaz kristautasunari, semita izateagatik, nobleen eta plebeioen kontrajarpenaz moralean, etab., Miranderen obran ere gai topikoak direnak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 243. orr.

Irudipena dut euskaldun topikoarekin nekez lot litekeen ezaugarririk hutsalena ere erreprimitzeko joera izan ohi dudala gustagarri izateko desioz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 78. orr.

Pentsamendu bakar horri kontrajarrita, bada beste nolabaiteko ikuspegi topiko bat: lehiakortasunaren kontrako diskurtsoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 93. orr.

Bada, aipatu eztabaida topikoez harantzago, Ongizate Estatuari egiten zaion beste kritika mota bat, funtsezkoa, labur bada ere aipatzea merezi duena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 149. orr.

• 5 iz (filosofian)

Aristotelesen Topikoetan topikoak lekuak dira, ikuskerak -predikatuak, atributuak-, predikatu batek subjektuarekin elkarrekikotasuna egiten ahal duelarik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 51. orr.

6 (literaturan)

Horra aukera eta gaia, Perurena klasikozalearen "beatus ille" topikoan barrena egin nahiko lukeenarenzat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 12. orr.

Topikoa Arrese Beitiak finkatu zuen, berehalako eta sekulakoa izan baitzuen arrakasta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 100. orr.

Karga poetiko-erretoriko handiz hornitzen ditu formulak Amurizak; horrenbestez, handia da formulen komunikazio-garrantzia haren bertsoetan, eta haietaz baliatzen da topiko edo arketipotzat inolaz ere har ezin litezkeen ideiak eta edukiak indartzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

betiko topiko (4); inguruko topiko (3); topiko bihurtu (6); topiko bihurtu da (3); topiko hutsa (5)

dioen topikoa (3); topikoa dirudi (3)

topikoak erabili (3)

betiko topikoekin (3)

topikoz betea (3)


topikotxo iz adkor topiko txikia.

Urtaroen aldaketa 21ean ei delako esana, topikotxoa dena, hor dago aspaldidanik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 488. orr.


topikotzar iz adkor topiko handia.

Bestalde, mahaikide gehienek harriak ez eta iritziak baino gehiago topikotzarrak botatzen zizkioten elkarri, asmorik petralenarekin.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 29. orr.


topless ik top 3.

topo
1 topo egin ustekabean-edo aurkitu. (pertsonak)

Ustekabean topo egin dugu...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 226. orr.

Inoiz topo egingo bagenu...  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 149. orr.

-Orain ez haiz gu ikustera etortzen -esan zion inoiz Katalinak, kalean topo eginda.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 69. orr.

-Hori ikusiko dugu, gerraren jokalekuan topo egiten dugunean; baina ordu arte, zer arraio! izan gaitezen bidelagun.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 111. orr.

Haiekin batean eramango gaituzte hodeietan, airean Jaunarekin topo egitera.  Elizen arteko biblia   1 Ts 4,17

Ezetz asmatu norekin topo egin dugun trenean?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 90. orr.

Behin egin nuen topo berarekin ilunpetan -kasualitatez-, bere ping-pong lagunarekin besotik helduta zihoala, eta berak ez ikusiarena egin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 109. orr.

Ez zitzaion komeni Itziarrekin topo egitea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 264. orr.

Taberna batean egin zuten topo biek, gaueko hamaikak aldera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 105. orr.

Lekukoek diotenez, parkean egin zuten topo eta emazteak senarrari tiro egin aurretik hitz egiten jardun omen zuten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 9. orr.

Oso deserosoa egiten baitzitzaion ikasleren batekin topo egitea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 66. orr.

Lehenengo solairura igotzekotan nengoelarik, osabarekin egin dut topo.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 82. orr.

Oraindik sekular jantzita zebilela, legendun batekin egin zuen topo egun batean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 192. orr.

-Eta espero dezagun laster topo egitea soldadu errusiarrekin!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 277. orr.

Baina biak atzera itzuli eta elkarrekin topo egin zuten toki berean.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,14

Topo egina zen bizitzan zenbait jenderekin, kanpotik berarekin bat agertzen zirenak, baina barrutik bestela pentsatzen zutena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 242. orr.

Hainbat aldiz topo egina zuten elkarrekin urdaitegian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 123. orr.

Inoiz, biok etxerantz gentozela, topo egin, eta elkarrekin egin genuen bidea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 334. orr.

Halaxe izan omen zen, baina kalean topo egin zuten berriro, edo topo egitearena egin zuen ilehoriak, itxura guztien arabera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 56. orr.

2 (gauzak)

Filosofiak eta erlijio primitiboak elkar jotzerik gabe topo egin zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 115. orr.

[X eta gamma izpiak] oso probabilitate txikia dute atomoaren nukleoarekin edo elektroiekin topo egiteko.  Berria - Gaiak   2004-11-25

Topo eginiko aurreneko tabernan sartu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 77. orr.

-Elizarekin topo egin diagu, Santxo. Berarako bidean, Guardia Zibilaren kontrol batekin egin genuen topo.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 119. orr.

Ustekabea izan zen etorri eta hemen euskararekin topo egitea.  Berria - Harian   2006-03-21

Bidaia labur hark iraun zuen denboran gure begiek topo egin zuten behin, eta barre egin genuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 33. orr.

Bere antza zeukan tipo baten aurpegiarekin topo egin zuen ispiluan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 10. orr.

Gerora, bi begi urdurirekin topo egin zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 205. orr.

Aparatutik begiak aldendu eta kamiseta urdin tirantedun batekin egin nuen topo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 120. orr.

Gero Bibliako istorio horrekin topo egin nuen, eta ez nuen fitsik ulertzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 65. orr.

R. Maria Azkueren "Euskalerriaren Yakintza" leitzen ari nintzela, esaera honekin egin dut topo, aurreneko liburukiaren 399 orrialdean: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 55. orr.

Italia-lat hedatüko da, eta han Aita Saintüaren poterearekin topo eginen dü Enperadoreak.  Herria   2004-03-11

Era guztietako zailtasun eta larritasunekin egin zuen topo.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 29. orr.

Erlijioek elkarrekin topo egiteak sortu zuen arazoa zen ea, epe luzera, elkarren ondoan bizi ote zitezkeen eta elkarri bizitzen utzi, ala haietako batek gainerakoak ordeztuko ote zituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 38. orr.

Victoriar garaiko "hiru liburukitako" eleberriak hirugarren liburukitik irakurtzen hasi balitz topatuko zituzkeen zailtasun berberekin topo egin lezake.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 10. orr.

Okerra non dagoen ez jakiteagatik, zuzenarekin topo egiteak beldur ematen dion hire adineko mutiko xalo baten hezibide sentimentalari buruzkoa duk istorioa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 280. orr.

3 topo eginarazi

Eta hemen, Jainkoak -harengan uzten baitu gizagaixoak bere zoria-, bere pobreekiko arduratsu, harrera oneko bi gizonekin topo eginarazi zien hirian sartzean, eta bi denarioren ogia erosi zieten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1126. orr.

-Orduan, Nadia -esan zion Mikel Strogoffek-, ez dinat uste Jainkoak, bata bestearekin topo eginaraztean, hain neke handiak elkarrekin jasanaraztean, besterik nahiko zuenik gu betiko elkartzea baino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 458. orr.

4 topo egite

Arkakuso Merkatua, izan, berez baita topo-egite gertagaitz nahiz bilatuen lekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 503. orr.

Luziak atseginez gogoratzen zituen lehendabiziko topo egite ustekabeko haiek.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 233. orr.

-Topo egite atsegina benetan! -esan zuen gerria inguratu zionaren ahotsak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 505. orr.

Ustekabeko topo egiteak oro saihesturik, Navarinoko ke eta sugar koloreko oihala saldu zion merkatariaren dendan soilik sartu zen, itzalgaizka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 540. orr.

5 topoz topo

Lehen aldia zuen, bere loro-bizitzan, topoz topo aurkitzen zuena beste ez-gizaki bat, bera ere hitz egiteko gauza zena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 47. orr.

Lurrean ikusita, zorroan sartu eta bazterrak hustera zihoan, noiz eta ere ustekabean norbaitekin topoz topo egin baitzuen. Goiz batez, Malesherbes kalean zehar, berotzeko-edo lasterka nindoala, non jotzen dudan topoz topo emakume bat.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 78. orr.

Hara non, ehun metro egin eta gero, bidea beste albo-bide batekin gurutzatzen zen aldera iritsi eta topoz topo egin zuten beste tropel batekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 279. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiek topo egin (5); berriro topo egin (3); bidean topo egin (4); bidean topo egitean (3)

elkar topo egin (4); elkarrekin topo egin (20); elkarrekin topo egitea (4); elkarrekin topo egitean (6); elkarrekin topo egiteko (3); elkarrekin topo egiten (9)

inorekin topo egin (9); inorekin topo egiten (3); kristandadearekin topo egin (3); literaturarekin topo egin (3)

topo egin arte (8); topo egin aurretik (3); topo egiteko arriskua (3); topo egiteko aukera (4); topo egiteko beldurrez (4)

topoz topo egin (3); ustekabean topo egin (4)


topo
1 topo egin ustekabean-edo aurkitu. (pertsonak)

Ustekabean topo egin dugu...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 226. orr.

Inoiz topo egingo bagenu...  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 149. orr.

-Orain ez haiz gu ikustera etortzen -esan zion inoiz Katalinak, kalean topo eginda.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 69. orr.

-Hori ikusiko dugu, gerraren jokalekuan topo egiten dugunean; baina ordu arte, zer arraio! izan gaitezen bidelagun.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 111. orr.

Haiekin batean eramango gaituzte hodeietan, airean Jaunarekin topo egitera.  Elizen arteko biblia   1 Ts 4,17

Ezetz asmatu norekin topo egin dugun trenean?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 90. orr.

Behin egin nuen topo berarekin ilunpetan -kasualitatez-, bere ping-pong lagunarekin besotik helduta zihoala, eta berak ez ikusiarena egin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 109. orr.

Ez zitzaion komeni Itziarrekin topo egitea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 264. orr.

Taberna batean egin zuten topo biek, gaueko hamaikak aldera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 105. orr.

Lekukoek diotenez, parkean egin zuten topo eta emazteak senarrari tiro egin aurretik hitz egiten jardun omen zuten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 9. orr.

Oso deserosoa egiten baitzitzaion ikasleren batekin topo egitea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 66. orr.

Lehenengo solairura igotzekotan nengoelarik, osabarekin egin dut topo.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 82. orr.

Oraindik sekular jantzita zebilela, legendun batekin egin zuen topo egun batean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 192. orr.

-Eta espero dezagun laster topo egitea soldadu errusiarrekin!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 277. orr.

Baina biak atzera itzuli eta elkarrekin topo egin zuten toki berean.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,14

Topo egina zen bizitzan zenbait jenderekin, kanpotik berarekin bat agertzen zirenak, baina barrutik bestela pentsatzen zutena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 242. orr.

Hainbat aldiz topo egina zuten elkarrekin urdaitegian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 123. orr.

Inoiz, biok etxerantz gentozela, topo egin, eta elkarrekin egin genuen bidea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 334. orr.

Halaxe izan omen zen, baina kalean topo egin zuten berriro, edo topo egitearena egin zuen ilehoriak, itxura guztien arabera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 56. orr.

2 (gauzak)

Filosofiak eta erlijio primitiboak elkar jotzerik gabe topo egin zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 115. orr.

[X eta gamma izpiak] oso probabilitate txikia dute atomoaren nukleoarekin edo elektroiekin topo egiteko.  Berria - Gaiak   2004-11-25

Topo eginiko aurreneko tabernan sartu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 77. orr.

-Elizarekin topo egin diagu, Santxo. Berarako bidean, Guardia Zibilaren kontrol batekin egin genuen topo.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 119. orr.

Ustekabea izan zen etorri eta hemen euskararekin topo egitea.  Berria - Harian   2006-03-21

Bidaia labur hark iraun zuen denboran gure begiek topo egin zuten behin, eta barre egin genuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 33. orr.

Bere antza zeukan tipo baten aurpegiarekin topo egin zuen ispiluan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 10. orr.

Gerora, bi begi urdurirekin topo egin zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 205. orr.

Aparatutik begiak aldendu eta kamiseta urdin tirantedun batekin egin nuen topo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 120. orr.

Gero Bibliako istorio horrekin topo egin nuen, eta ez nuen fitsik ulertzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 65. orr.

R. Maria Azkueren "Euskalerriaren Yakintza" leitzen ari nintzela, esaera honekin egin dut topo, aurreneko liburukiaren 399 orrialdean: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 55. orr.

Italia-lat hedatüko da, eta han Aita Saintüaren poterearekin topo eginen dü Enperadoreak.  Herria   2004-03-11

Era guztietako zailtasun eta larritasunekin egin zuen topo.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 29. orr.

Erlijioek elkarrekin topo egiteak sortu zuen arazoa zen ea, epe luzera, elkarren ondoan bizi ote zitezkeen eta elkarri bizitzen utzi, ala haietako batek gainerakoak ordeztuko ote zituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 38. orr.

Victoriar garaiko "hiru liburukitako" eleberriak hirugarren liburukitik irakurtzen hasi balitz topatuko zituzkeen zailtasun berberekin topo egin lezake.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 10. orr.

Okerra non dagoen ez jakiteagatik, zuzenarekin topo egiteak beldur ematen dion hire adineko mutiko xalo baten hezibide sentimentalari buruzkoa duk istorioa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 280. orr.

3 topo eginarazi

Eta hemen, Jainkoak -harengan uzten baitu gizagaixoak bere zoria-, bere pobreekiko arduratsu, harrera oneko bi gizonekin topo eginarazi zien hirian sartzean, eta bi denarioren ogia erosi zieten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1126. orr.

-Orduan, Nadia -esan zion Mikel Strogoffek-, ez dinat uste Jainkoak, bata bestearekin topo eginaraztean, hain neke handiak elkarrekin jasanaraztean, besterik nahiko zuenik gu betiko elkartzea baino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 458. orr.

4 topo egite

Arkakuso Merkatua, izan, berez baita topo-egite gertagaitz nahiz bilatuen lekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 503. orr.

Luziak atseginez gogoratzen zituen lehendabiziko topo egite ustekabeko haiek.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 233. orr.

-Topo egite atsegina benetan! -esan zuen gerria inguratu zionaren ahotsak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 505. orr.

Ustekabeko topo egiteak oro saihesturik, Navarinoko ke eta sugar koloreko oihala saldu zion merkatariaren dendan soilik sartu zen, itzalgaizka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 540. orr.

5 topoz topo

Lehen aldia zuen, bere loro-bizitzan, topoz topo aurkitzen zuena beste ez-gizaki bat, bera ere hitz egiteko gauza zena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 47. orr.

Lurrean ikusita, zorroan sartu eta bazterrak hustera zihoan, noiz eta ere ustekabean norbaitekin topoz topo egin baitzuen. Goiz batez, Malesherbes kalean zehar, berotzeko-edo lasterka nindoala, non jotzen dudan topoz topo emakume bat.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 78. orr.

Hara non, ehun metro egin eta gero, bidea beste albo-bide batekin gurutzatzen zen aldera iritsi eta topoz topo egin zuten beste tropel batekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 279. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiek topo egin (5); berriro topo egin (3); bidean topo egin (4); bidean topo egitean (3)

elkar topo egin (4); elkarrekin topo egin (20); elkarrekin topo egitea (4); elkarrekin topo egitean (6); elkarrekin topo egiteko (3); elkarrekin topo egiten (9)

inorekin topo egin (9); inorekin topo egiten (3); kristandadearekin topo egin (3); literaturarekin topo egin (3)

topo egin arte (8); topo egin aurretik (3); topo egiteko arriskua (3); topo egiteko aukera (4); topo egiteko beldurrez (4)

topoz topo egin (3); ustekabean topo egin (4)


topografia 1 iz eremu aski zabal bat mapa aski zehatz batean irudikatzeko teknika; eremu batek agertzen dituen ezaugarrien multzoa.

Dena dela, Antarktikaren topografiari buruz ilargiaren topografiari buruz baino gutxiago dakigu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 283. orr.

Durangaldeko paisaiak eta topografiak iradokitako elementu poetikoak.  Berria - Kultura   2006-02-09

Luzaidek topografia arrunt berezia du: goratasun desberdinek, batean patar, bestean gainbehera, bidea funditzen dute.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 170. orr.

Zuasti eta Ordizia arteko eremuaren topografiaren zailtasuna nabarmentzen dute teknikariek.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

Kanpoaldeko ikuspegi guztien enumerazio zabal bat egiten baitu, are agortezina -eraikin, kale, harri, topografiarena-, ikuspegi horiek barneko hutsunea nolabait bete ahal izango balute bezala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 188. orr.

Pixkanaka-pixkanaka Mars Expressen datuak ñabardura handiko topografia erakusten ari dira.  Berria - Gaiak   2004-12-16

16 langile ditu, eta topografian aritzen da.  Berria - Ekonomia   2004-07-16

2 (hitz elkartuetan) ik topografiko.

Gauez topografia-mapa bat irakurri baina ilunetarako egokitzapena galdu nahi ez bada, aski da irakurtzeko betaurreko gorriak erabiltzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 33. orr.

Herrikoak ez diren batzuk ere etorri izan omen zaizkio baserrira, neurketak, topografia azterketak eta beste egiteko baimen eske.  Berria - Euskal Herria   2004-04-09

3 irud/hed

Hala, bada, liburua goitik behera irakurri eta topografia genitala ikasi dute marrazki argigarrien bidez.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 246. orr.

Topografia higuingarri hunen osatzeko hiru gune behar ditut aipatu: kobaien biltegia, horrat igortzen dituzte gizon azkarrenak eta ederrenak eta hauekin aleman medikuek esperientziak egiten dituzte nola abereekin; eritegia, hor gizon herresta batzuen lana zen artatu baino gehiago hiltzea; erretokia, azkenik, [...].  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 122. orr.

Horien barnean arakatzen nuen, hizkuntza enkriptatu gaixoaren barneko mami guztia nire egiten, bere buruaren topografia barneratzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 113. orr.


topografiko izond topografiarena, topografiari dagokiona. ik topografia 2.

Gaur egun enpresak erabiltzen dituen isurien eta substantzia kutsagarrien egoera errealaren plano topografikoa egitea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23

Hiru dimentsioko irudi bat lortzen da, eta horrela kalitate handiko deskribapen topografikoa ikusten dugu. Idazleak bereganatuta daukan geografia baten ezaugarria ez da datu topografikoen zehatza eta toponimiaren aberatsa, baizik eta [...] toki bakoitzari pasadizoren bat atxikitzen diogula geure oroimenean.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Francoren oroimena, topografiko hutsa ez ezik, kulturala ere bada.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 186. orr.


topografo iz topografian aritzen den pertsona.

Sistema batzuk berariaz erabiltzen dira oso modu konbentzionalean: hori egiten da, esate baterako, arkitektoek eta topografoek erabiltzen duten axonometrian.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 201. orr.

Topografoa han izan da, zurkaitzak ezarrita daude dagokien lekuan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 200. orr.

Foru Aldundiko topografoek beren datuak jasotzeko «kaltetuen» lurrak «inbaditzen» jarraitzen dutela salatu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

Ohartu gabe euskararen osasunerako beharbada premiazkoagoak direla topografo euskaldunak edo odontologo euskaldunak, filologo euskaldun gehiago baino.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 78. orr.


topoi iz literaturako topikoa.

Guk leku komun, Topoi, esango diegu premisa orokorroi.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 182. orr.

Aristotelesen topoi edo leku komunen tokia zen, oroz gain, memoria, hau da, inventioa osatzen duten argudio-hobi edo eskemak biltzen diren gunea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 218. orr.

Topoi hauen izatea kontuan harturik, guk nahiago dugu "argudio-hobi" ematea "topoi" horren ordain.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 182. orr.

Argudio-hobi edo topoi horiek bi muturreko antitesi-egitura dute, eta historiako garai bakoitzak joera du antitesi horren mutur bata edo bestea lehenesteko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 182. orr.


topolino 1 iz botila mota baten izena.

Nire herrian 'topolino' esaten diete honelako botilatxoei.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 47. orr.

Topolino botiletan, kafesnea sartzen zigun amak, eta opiltxo batzuk, bustitzeko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 153. orr.

2 edari baten izena.

Bera bezala barrari helduta daudenek osatzen duten ilarari begira jarri da Gabin, bihotz txirbildu bakartien klubeko banda, mes frères, mes semblables, kubalibre, gintonic eta topolinoek bilduko dizkigute barruko txirbiltxo guztiak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 215. orr.

Bi topolino eskatu eta mahaian eseri ginen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 211. orr.

3 1936z gero Fiat 500i eman zitzaion izena.

Italia faxistan, Mussoliniren asmakizuna izan zen Fiat etxeko auto txikiari topolino (sagutxoa) deitzea.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 11. orr.

Bereak dira, besteak beste, topolino, sagutxoa, alegia, Fiat etxearen auto txikiari deitzeko eta Pisorno, Pisa eta Livorno artean eraiki zen zinema produktorari eman zitzaion izena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 138. orr.


topologia 1 iz matematikaren adarra, azaleren tasunak aztertzen dituena.

Esateko, matematikan espazio-erlazioen azterketa baizik ez da topologia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 131. orr.

Gero, poliedroei buruzkoa, topologia sortu zuena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

Antolamendu perspektibistako gizarte-espazioari antolamendu "topologiko" horretako espazio genetikoa gehitzen zaio.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 131. orr.

Berpizkundean Euklideren geometria balioesten zen bezala, pintura modernoak espazioaren ikusmolde "topologikoago" bat irudikatzeko joera izango du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 206. orr.

2 irud/hed

Arimaren topologia eskolastikoa-edo ageri da haren lanean, hala iruditzen zaio Gabini.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 13. orr.


topologiko izond topologiarena, topologiari dagokiona.

Antolamendu perspektibistako gizarte-espazioari antolamendu "topologiko" horretako espazio genetikoa gehitzen zaio.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 131. orr.

Errakuntza topologiko nabarmena bizi zuen, bere bizitzaren ardatza beste nonbait jarri zuen beti.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 57. orr.


toponimia (orobat toponomia) 1 iz leku izenen azterketa; eskualde edo toki bateko leku izenen multzoa.

Izenik ere ez duten ibarretara eta toponimiak bataiatu ez dituen hondartzetaraino.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 263. orr.

Gure toponimia, gure lur euskaraz humanizatua.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 98. orr.

Beren neurririk ederrena ematen die hitzei toponimia klasikoak: lekuan lekukotasun bizia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 98. orr.

Borgesek esaten zuen, hizkuntza berez poesia fosildua baizik ez dela, eta nik diot, toponimia areago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 98. orr.

Jimeno Jurio, toponimia biltzen, aitzindaria izan zen Nafarroan.  Berria - Kultura   2006-01-11

Toponimia ere alor oparoa da hitz luzeen bila abiatzen direnentzat.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 222. orr.

Idazleak bereganatuta daukan geografia baten ezaugarria ez da datu topografikoen zehatza eta toponimiaren aberatsa, baizik eta [...] toki bakoitzari pasadizoren bat atxikitzen diogula geure oroimenean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 141. orr.

Pirinioetako toponimiaz Corominesek jaulkitako lanak.  Berria - Kultura   2004-06-29

Bizkaiko Toponimiari buruzko tesi-lan sakon batean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 209. orr.

Sakonki aztertu zuen Errioxako euskal toponimia.  Berria - Kultura   2004-01-21

Mementoko, lehen liburuki bat du argitaratzen, 6 herriren toponimia ttipiarekin: Hauze (500 toponimo), [...].  Herria   2005-12-15

Toponomia txikian ere, lanak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 32. orr.

Euskaltzaindiak atera dituen gramatikak, hiztegi mardulak eta toponimiako ikerketa sakonak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 28. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik toponimiko.

Benetako pertsonen aipuak (bizidunenak nahiz hildakoenak), egiazko toponimia-izenak, edota gertakari historikoei buruzko erreferentziak oro, mailegu gisa baino ez darabiltza egileak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 4. orr.

1990an toponimia lanak egiteko hainbat herritan bildu ziren inkestak  Berria - Kultura   2004-05-15


toponimiko izond toponimiarena, toponimiari dagokiona. ik toponimia 2.

Alde nabarmen bat dago pentsaeraren zera hartatik maparekiko afan honetara: han euskara ezinbestekoa zen, baina oraingo eromen edo laineza kartografiko, onomastiko eta toponimiko honetan ez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 241. orr.

Erromanizazioa baino lehenago, indoeuroparrak ez ziren beste hizkuntza batzuen hiztunak, iberera mintzatzen zutenak adibidez, ibarretan finkatuak zeuden jada, non aurki daitekeen beren legatu toponimikoa.  Berria - Kultura   2004-06-29


toponimo 1 iz leku izena.

Toponimoak dira gauzen berezko izatera hurbil gaitzakeen hitz bakarrak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 154. orr.

Izugarria baita toponimo baten kargamen poetikoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 11. orr.

Horregatik daude hainbeste leienda edota Jentilzubi, Sansonarri, Supelegor bezalako toponimoak mendi horietan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 57. orr.

Morisko horiei zor omen zaie egun ere bizirik dirauen Mouriscot toponimoa.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 215. orr.

Bestelako osagarririk ere badu liburuak: lehen bertsolerroen zerrenda alfabetikoa, antroponimo eta toponimoen zerrenda, aztertutako hitzen zerrenda eta adizkitegia, bibliografia, Perez de Lazarragarekin zerikusia duten argazkiak eta irudiak...  Berria - Kultura   2004-07-02

170 bat herritan ibilirik, gastu guziak bere sakelatik ordainduz, 90.000 toponimo tipi ditu bildu.  Herria   2005-12-15

2 (hitz elkartuetan)

Bigarren zati hau, Akitania, Pirinio eta Euskal Herriko hainbat toponimo bukaeretan agertzen da.  Herria   2001-11-01

Hilero-hilero, datozen hiru urteotan, ikertzaile, antropologo eta toponimo biltzaile nekaezinak idatzi zuen guztiak argia ikusiko du.  Berria - Kultura   2006-01-11

· 1500 aldera bilduak dira [neure arbasoak] Piamontera, Espainiatik Probentzan zehar, zenbait deitura-toponimok erakusten duenez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskal toponimoak (3)


toponomastika iz onomastikaren adarra, toki izenak aztertzen dituena.

Nazioarteko toponomastikan, era berean, Danimarka aukeratu da eta ez Dinamarka, edota Aristoteles eta ez Aristote, esate baterako.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 166. orr.

Beste arlo batzuetan ere erabatekoa da batasuna: erakusleetan eta lexikoaren zati baten, gehienbat hiztegi teknikoari, nazioarteko hitzei, eta nazioarteko toponomastikari dagokionean.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 166. orr.


toponomia ik toponimia.

tora ik torah.

Torah (orobat tora) iz Moisesen legea; lege hori biltzen duen liburua.

Torah-n datza judutasunaren funtsa, judutasunaren sinesmenen eta filosofiaren zutabea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 225. orr.

Hamabi urte zituela, Torah ikastearekin batera, Tolstoi, Dostoievski, Txekhov, Maupassant, Flaubert ezagutu zituen, yiddishezko bertsioetan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 8. orr.

Profeten liburuetan eta Torah-an Jainkoari (gorets bedi!) atributuak aitortzen zaizkionez, horren esangura hitzez hitz onartu eta atributuz horniturik zegoela pentsatu zuten.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 129. orr.

Torah eta legea dira gizakia Id-en loturatik askatzeko borrokaren ardatz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 14. orr.

Zer ziruditen Torah-ko hitzek Salomon agertu baino lehen?  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 34. orr.

-Gaiztoak zigortuak eta zintzoak sarituak izango direla dio Torah-k.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 174. orr.

Hanukkah jaien aurreko Sabathean, Anshel pulpitura deitu zuten, Torah irakurtzera.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 204. orr.

Purimeko errabino baten parodia eginez, Torahko pasarte bat errezitatzen zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 187. orr.

Haren egongelan aitak Torah interpretatzen zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 158. orr.

Elkarte batek soro batzuk sal ditzake sinagoga bat eraikitzeko; era berean, profeten izkribuen salmentatik jasoriko diruarekin Torah-ren liburuak eros daitezke; baina galarazirik dago alderantziz jokatzea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 239. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

torah ren misterioak (3)


torax 1 iz ugaztunetan, bularraldea, lepoaren eta sabelaldearen arteko gorputzaren zatia.

Toraxa zabaldu barik, bihotzeko ebakuntza egitea ahalbidetzen duen teknika aurkeztuko dute gaur Donostiako Poliklinikan.  Berria - Gaiak   2004-07-09

Azpeitiarrak traumatismoa du ezker aldeko toraxean, eta biriketako ubeldura.  Berria - Kirola   2004-10-27

Edmun Neville Toraxeko gaitzak dituztenen Erresuma Batuko Elkarteko buruaren hitzetan datuak «dardara eragiteko modukoak» dira.  Berria - Gaiak   2004-04-28

2 irud/hed

Unibertsoa [...] erraldoi androgino bat da: gerritik behera munduak daude; toraxa giza mundua da; horren gainetik, mundu zerutiarrak daude.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 165. orr.

3 intsektuetan, buruaren eta abdomenaren arteko zatia, hankak eta hegoak txertaturik dituena.

Hor hasten dira agertzen, zirriborroan, burua izatekoa, bere begi, baraila eta antenekin; toraxa izatekoa, hegal pare batekin eta hiru hanka parerekin; abdomena izatekoa, bere uzkialdearekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 60. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik toraziko.

Nola lor dezake [euliak], hirugarren torax segmentuan ageri diren koska edo halterioen lekuan, hegalak instalatzea?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 57. orr.


toraziko izond toraxarena, toraxari dagokiona. ik torax 4.

Bizkarrezurretik zintzilik edo hari atxikiriko kaxa torazikoaren barruan daude gorputzaren organo eta ehun gehienak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 124. orr.

Bularra eta kutxa torazikoa ez direla gauza bera esanen didazu, noski.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 118. orr.

Barrunbe torazikoaren eta abdomenaren artean dagoen ehunmihise bat da diafragma.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 175. orr.

Kirurgia toraziko eta bihotz kirurgia dira itxaron zerrenda motzenekoak, 20 eta 28 egun artean.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03


toreadore iz toreatzailea.

Jito kastako toreadoreak datozkio bati burura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 49. orr.

Tauromakiako historietan, zezenen indarra frogatzeko "domingilloak" erabiltzen, nafar toreadoreak ageri dira aurreneko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 49. orr.


torealeku iz

Torealeku [...]: politikan, arratoi-zulo alegiazkoa, non politikariak bere jukutriekin borroka egiten duen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 250. orr.


toreatu, torea, toreatzen 1 du ad (zezenak) jokatu.

Laugarren zezena Curro Banderasek toreatu zuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 161. orr.

Belmonte eta Joselitoren garaietatik hara inork egin ez zuen moduan toreatu zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 296. orr.

Ehun zezenez goiti toreatu eta lau adarkada larri izan zituela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 157. orr.

Zerua ilun, eta euria etengabe ari, Funestik ekarritako zortzi zezen suhar toreatu ziren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 188. orr.

2 irud/hed

Okerrena bakarrik zaudenean da, orduan bai sentitzen duzula ur handiegietan zabiltzala, ezin duzula zezen hori zeure indar bakarrez toreatu.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 224. orr.

Lanak emango nizkion, ez ninduen hain erraz toreatuko.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 126. orr.

Literaturak berak ez gaitu inoiz defraudatuko; enparauak toreatu egin beharko ditugu. Arrisku asko torea genitzake, umore punttu batez armaturik.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 381. orr.

Antza, jelosia hobeki dakite toreatzen anarkistek (Angiolilloren ingurukoek, besteak beste) komunistek baino.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 16. orr.


toreatzaile (46 agerraldi, 10 liburu eta 7 artikulutan) 1 iz zezenak jokatzen dituen pertsona. ik torero.

Gizakia ez du jateak bakarrik mantentzen, eta hargatik du toreatzaile edo zezen-hiltzaileak zezena hiltzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 109. orr.

Hiruzpalau burtzi soilik sartu zizkion toreatzaileak zezenari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Toreatzaile batek kapotea nola, halaxe haizatzen du oihala bizarginak ehiztariaren lepo inguruan lotu aurretik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 108. orr.

Curro Banderas zeritzàn toreatzaileak toreatu baitzuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Brooklingo toreatzaile Sidney Franklini buruzko erreportajea idatzi nahi du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 247. orr.

Zezenek, toreatzaileek eta pikadoreek osatzen dute serie bat; alegia, eskultura txikiak osotasun batean.  Berria - Kultura   2006-02-03

Toreatzaile zaldizko haien artean, kondea omen zen onena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

2 (izenondo gisa)

Inoiz, santuen zaindaritza zenbait aipatzen ari nintzela, azaldu zen betiko lagun toreatzailea, zirikale: [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.


toreo iz zezenak jokatzea.

Toreoa artea da; bestela, ez da deus.  Berria - Kultura   2004-07-22


torero (43 agerraldi, 14 liburu eta 10 artikulutan; orobat toreru g.er.) 1 iz toreatzailea.

Iñaki Lertxundi Lertxundi toreroa zen, eta modu bitxi samar batean harrapatu zuten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 74. orr.

Abokatu izan edo torero, berdin-berdin, lehengo lepotik burua horrek ere.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 119. orr.

Kazadora beltza sorbalda batean jarria darama, toreroek kapotea bezala.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 60. orr.

Ondo agerian azaldu zen haiengan zezenketa-ikuslearen morala; besteari, gudu-zelaian soldaduari, histrioiari, zirkuko toreroari ausardia eskatzen zion koldarraren morala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 279. orr.

Pilotari arlote batzuk eta torero ohi zenbait.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 144. orr.

Esan diot bati ea torero itxura ikusten didan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 76. orr.

2 irud/hed

Torero hoberenetarik da baitaki nola joka bere trapu gorriarekin, izan dadien kapa edo muleta.  Herria   2004-07-22

3 (izenondo gisa)

Zenbat gizonezko torerori egiten zaio galdera bera?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 258. orr.

4 (adizlagun gisa)

Bera torero ibili zuan, Castilla aldean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 66. orr.

Sidney Franklin aspaldi batean torero ibilia eta orduan beraren morroi zebilen arlote hari nork ematen zizkion kafeak eta whiskiak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 164. orr.


toreru ik torero.

tori interj norbaiti zerbait ematean esaten zaion hitza. ik to2.

-Tori, edazu zeuk ere; konpainiarik gabeko edana ez da batere ona.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 108. orr.

-Tori, irakurri.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 72. orr.

Tori hau eragozpenen truke: kontu edukiozu, uranioa da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 259. orr.

-Tori -esan zion Harryri, zati handi-handi bat berari emanez-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

Deitu eta etorri zenean, Eliseok esan zion emakumeari: -Tori semea!  Elizen arteko biblia   2 Erg 4,36

-Tori giltzak -esan eta eskuratu zion sorta-.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 175. orr.

-Tori, argazki hau nik moldatua da, eta hau ere bai.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 106. orr.

Gozokiak erosteko, tori -bakoitzari zentimo batzuk eman zizkigun.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 170. orr.

Begietako gaitz eta bista sendotzeko, tori erremediotxo hau: [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 455. orr.

-Harry, tori Gabonetako oparia aldez aurretik -esan zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 157. orr.

Etxeko norbaitekin haserretzen nintzenean, gazteluko neskame lapur edo soldadu gaizkile bihurtzen nuen, eta makila dantzatzen nuen haren bizkarrean; "Tori, gaiztoa, gaiztoa, tori!", jotzen nuen gupidarik gabe.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 51. orr.


toril iz zezen eskorta, zezentegia.

Bertze turutots batek airea urratu, eta torileko atea ireki zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Iritsi zen hil edo biziko mementua eta, noiz eta toreatzailea torilaren parean paratu baitzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 161. orr.

Hiru zezen hil zituela, haiek toriletik atera bezain sarri, paratzen zelarik, hartarakotz, toriletik beretik hamar bat urratserat, hanka bat belauniko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 157. orr.


torinotar izlag/iz Torinokoa, Torinori dagokiona; Torinoko biztanlea.

Hiri guztiei aplika dakieke nobelagile torinotarrak bera jaio zen hiriagatik dioena.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 84. orr.

Azoka-leku erraldoia fabrika zaharra izango da beti torinotarrentzat, hiriaren eta Agnellitarren arteko zilbor-heste eten ezina.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 28. orr.

Torinotar peto-petoek beti uste izan dute Italiatik jasotzen dutena baino gehiago ematen diotela Italiari.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 38. orr.

Napoleonen kontrako gerratean, soldadu frantsesek tunelotatik barrena hiria har zezaketela jakinik, torinotar gazte batek, gerrian lehergailu batzuk lotu eta gero, bere buruaz beste egin omen zuen lehergailuen eztandarekin inbasoreei tuneleko sarrera ixteko.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 39. orr.


torizu 1 ‘tori zuk’, balioko aditz forma.

Torizu ezpata santu hau; Jainkoaren dohaina duzu eta beronekin hondatuko dituzu etsaiak.  Elizen arteko biblia   2 M 15,16

Ez da posible denak biltzea, baina, torizu zerrendaxka hau.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 28. orr.

Saguzaharra, torizu hagin zaharra, eta ekatzu berria.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 40. orr.

2 ik to1.

-Torizu!, amaren falta antzemango du! Ez, emakumea! Esnatu egin duzu, eta bere ama bezain esnaera txarrekoa da.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 39. orr.

3 torizue ‘tori zuek’, balioko aditz forma.

-Torizue! -oihukatu zien, hark jaurtikitzearekin Joanttok airean harrapatu zuelarik-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 222. orr.

Torizue patxadosoena bere aulkitik jaikiarazteko moduko datua ekaitzei buruzkoa, meteorologia eta babes elkarteen artean kalkulatutakoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 239. orr.


torlojo ik torloju.

torloju 1 iz iltze itxurako pieza zilindriko hariduna, hari berdineko beste pieza batean sartzen dena; iltze itxurako pieza zilindriko hariduna, beste pieza batean edo zurean sartzen dena.

Torloju batez zegoen hormara lotua.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 130. orr.

Zurtoina, berriz, zazpi zentimetroko torloju baten bidez zegoen estalkiari itsatsita.  Berria - Kultura   2004-04-15

Ebakuntza batean hiru torloju txiki jarri zizkioten iaz.  Berria - Kirola   2004-10-28

Bere lekuan utzi genuen ostera tapa, torlojuez iltzatu, eta, burdinazko atea ondo itxita, [...].  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 47. orr.

Giltzadura bakoitza lotzen duten torloju eta azkoinak estutzen badira, egitura zurrun eta jokorik gabea eratzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 49. orr.

Torlojuak lasaitzen hasi orduko, hara han zirrikitutik bistara, erresuminez borborka, adur horail bat, ke kiratsezko bafada artean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 217. orr.

Kontu handiz laxatu nizkion estalkiaren torlojuak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 213. orr.

Nik segituan askatu nituen idi-begiko torlojuak, aire gehiago sar zedin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 120. orr.

Torlojuari eragin zion gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 197. orr.

Torloju herdoilduak ateratzen ziren zintzilika zeuden ohol bihurrituetatik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 23. orr.

Hormak, morroiloak eta lurrari torlojuz jositako aulkia aztertu zituen, espetxean lehen aldiz dagoenaren arretaz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 86. orr.

Bolizko giltzadura artifizialak erabili zituen [...]; nikeleztaturiko altzairuzko torlojuz lotzen zitzaizkion eskeletoari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 44. orr.

Motor finkoa, oinarri-plaka astun bati torlojuz loturik egoten da, oinarri-plaka zorura irmo josia dagoela.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Izozten diren lema-kontrolen kontra, trabatzen diren palanken kontra, haria hondatzen zaien torlojuen kontra borrokan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 89. orr.

2 irud/hed

Izua torloju itogarria da, begirada lausotzen duena.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 61. orr.

Ministroa engranajearen torloju xumea baizik ez da.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 119. orr.

Txinako erregimenek, Tsin erregimenetik Kuomintang-eraino, torlojuari bira bat gehiegi ematen ausartu zirenek, behin eta berriro ordaindu zuten gehiegikeria arin hori gobernu-mandatua galduz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 372. orr.

Artea ez da disoluzio orokorraren koska bat estuago egiten duen torloju bat baino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 139. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gure izeben lur-sail pilo bat saldu eta torloju-fabrika bat muntatu zuen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 123. orr.

Laborde torloju lantegi handian.  Berria - Harian   2005-10-05

Barre ttipi urduri batean hasten da Marta, eskua kopetan duela lehenbizi eta hatz erakuslearekin torloju-lotzailearen keinua eginez gero, hi erotuta hago esanez bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 175. orr.

Izadi ez-gizatiarraren gaineko boterearen gehitze potentzial izugarri horren prezioa langileen arauketan proportziozko torloju-biraketa izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 382. orr.

Gure bezeroak -esaterako torloju erosleak-.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 174. orr.


torlojugintza iz torlojuak egitea.

Torlojugintzako Maudeslay tornuaren aurrean gertatu zen pasadizorik interesgarriena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 141. orr.


tormenta 1 iz ekaitza.

Haize bortitzak eraginikako hareazko eta legarrezko lehen tormenta.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 342. orr.

Eskuak bururat eramanik, bekoz beko nuèn don Frantziskoren begi kanporatuei beha geratu nintzen, ekaitza eta tormenta noiz lehertuko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 58. orr.

2 irud/hed

Azken egunak, Francen bila, ekidin nuen gaitzeko mehatxuaren eta laster, une batetik bestera, berriz eroriko zitzaidan balizko tormentaren artean iragan nituen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 188. orr.

Rosa bakezko emaztekia zen, mantsoa eta hitz onetakoa, sosegatua eta soseguz ere mintzo zena, nahiz eta iraganean haren bihotzak tormenta bat baino gehiago pairatu behar izan zuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 587. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Guztiek ukitu nahi izan zituzten edo musu eman nahi izan zieten Avilako santaren behatzezurrei, zeinak baitziren nik itsas tormenta hartan galdu behatzarenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 553. orr.


tormentatu, tormenta(tu), tormentatzen 1 oinazetu, oinaztatu, estira eman.

Denen izenean testu adostu hau irakurri du Txema Auzmendi [...] Egunkariaren hestean presondegiratu eta tormentatu zutenak.  Herria   2004-01-01

Orain argi gogoratu du gauero tormentatzen duen amesgaiztoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 154. orr.

Susmo honek tormentatzen naik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 217. orr.

Eskolaren hastean gertatuak torturatzen eta tormentatzen baininduen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 396. orr.

Eta, nola zuhaur baitzinen ene bekatuaren fruitu, seme, larritzen eta tormentatzen hasi nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 623. orr.

Bekatariak tormentatzeko ardura duten munstro ikaragarrien horiek, hain zuzen, naturaz kontrako hibridoak dira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 150. orr.

Ez tormentatu zeure burua.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 235. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Arima tormentatua, bere unibertso txikiko gauzetan trabatua, korapilatua.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 193. orr.

Aurreko lanaren aldean, labirintoen konplexutasuna zuten, eta taxu obsesibo eta tormentatu bat, berak bizi zuen kinka larriaren adierazgarri inondik ere, modu sinbolikoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 35. orr.

Horma sabeldu erdi erori bat ageri zen, non olibondoen sustrai tormentatuak bihurritzen eta kiribiltzen baitziren, harri landugabeak besarkatu nahian bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 176. orr.


tormentatzaile izond/iz tormentatzen duena.

Euskaldun itxurak egiteko edo denak baino euskaldunago, jatorrago eta autozentratuago agertzeko bide erraza jarri dio askotxori Juezaren autoak, eta polizia tormentatzailearen azioak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 241. orr.

Miller ospetsuak bere tormentatzaileari zeharbegirada bat egin, eta erantzun zion, burua beste zerbaitetan zuela: "Atarian dagoenean", eta bere burua itsasora bota zuen labar batetik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 227. orr.


tormento ik tormentu.

tormentu (orobat tormento g.er.) 1 iz estira, oinatze bizia. ik tortura.

Haragikeriaren harrak eta tormentuak eskutik heltzen zidaten fantasia eroekin batera.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 121. orr.

Hare Krishnan sartu aurreko garaian hain "zaila", hain tormentatua, hain errebeldea izan bazen ere, orain haserre, tormentu eta larritasun hura guztia joana zuela zirudien; bakean zegoela, alegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

Adiskide ditugu, beraz, larrialdi eta estuasunak, lotsa eta irainak, oinaze eta tormentuak, martirio eta heriotza bidegabez eragiten dizkigutenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 147. orr.

Oinaze bizi hark senetik aterea, aurrera eta aurrera oldartzen zen [...] lasterka zoro horretan bere tormentua arindu nahian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Zeren, nahiz ez duten Jainkoa ikusten ahal, ez dute horrengatik tormenturik jasaten.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 84. orr.

Sam gizajoarentzat gogorra bazen, nekaturik baitzegoen, Frodorentzat tormentua zen hura, eta berehala amesgaizto bihurtu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 256. orr.

Egunak bezala gauak ere ez dira tormentua besterik zuretzat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 255. orr.

Adorez beteta sentitzen zara, eta ez dago makurtuko zaituen tormenturik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 160. orr.

Oso modu bitxian azaltzen zion zer izan zen Frantziako Iraultza, eta zer izan ziren Inkisizioaren tormentuak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 147. orr.

Beatricek sokaren tormentua jasan behar izan zuen: eskuak atzean lotu eta sokatik esekita denbora luzez egon.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 37. orr.

Uharteak eta askatasuna aipu duten bi istorio jaio ziren, eskolako konposizioen tormentuaren ondoren idazteko gogoa piztu zidaten lehenak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 106. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Asiaren erdialdeko barbaroek gustuko duten tormentu izugarri horietako batek egiten zion mehatxu Mikel Strogoffi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 311. orr.

Ez ote zeukaten horrela, Irkutskeko kanpamentura iristean tormentu ankerra noziarazteko?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 372. orr.

Gazte hauek bortizki torturatu dituzte, tormentu findu eta ikaragarri ugarirekin...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 95. orr.

Behin, oraindik gogoan dut, ez ezagutze hori -ordurako ia ohituta nengoen- jasanezinezko tormentu bihurtu zitzaidan.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 48. orr.

Bukaezina ote da pobrearen tormentu estetikoa?  Berria - Kultura   2004-07-03

3 (hitz elkartuetan)

Kapusai zaharkituak eta jipoiak, iltzedun tormentu tresnak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 150. orr.

4 tormentu eman

Savellako kartzelara eraman zituzten, eta, aitormena egiteko konfesore ona baino tortura erabiltzea askoz eraginkorragoa izan denez betidanik, han tormentu emateko agindu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 37. orr.

Beste asko ere erre zituzten Valladoliden eta Ozkabarten, tormentu eman ondoren, hau da, ondo torturatu eta gero.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 209. orr.


tornado (orobat tornadu g.er.) 1 iz indar handiko haize erauntsia, kiribilean igotzen dena. ik zikloi.

Tornado batek gutxienez hamaika pertsona hil ditu Ameriketako Estatu Batuetan.  Berria - Mundua   2006-04-09

Ekaitz handi horietako bat, tornado erraldoi hurakan indarreko horietakoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 445. orr.

Tennessee estatuan eragin du kalte gehien tornadoak.  Berria - Mundua   2006-04-09

1978an, Sevillan, tornado zurrupari bat pasatu zen, aireportutik gertu. 1996an, Oloten sekulako tornadoa sortu zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 474. orr.

Tornado beldurgarriak, eta planeta gorriaren bi sateliteak, Phobos eta Deimos, bertatik bertara ikusi ahal izan dituzte NASAko aditueik Spirit-ek bidalitako irudiei esker.  Berria - Gaiak   2006-01-03

2 irud/hed

Taldea dagoen egoeran, ur tanta erraz bilakatzen da uholde; nahikoa da haize boladatxo bat tornadoa sortzeko.  Berria - Kirola   2004-10-01

1989an, hilaren 26an, tornado kume moduko batek jo zuen Murtzia,  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 146. orr.


tornadu ik tornado.

tornasol 1 iz argiak gainalde jakin batzuetan eragiten duen isla irisatua.

Tornasol koloreko oihala zekarren.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 32. orr.

2 gai koloreztatzaile urdin morekara, inguru azidoan gorri bihurtzen dena.

Aurretiazko kalkulu zuhurrik egiteko gauza ez, tornasolera erreakzio neutroa emateraino nahastu genituen, eta nahastea izugarri berotu zen noski, ke zuria zeriola borbor.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 46. orr.


tornasolatu izond tornasolak dituena.

Oihal tornasolatuaz jantzi nuen koltxoia eta gainean edredoi egin berria jarri genuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 37. orr.

Ohea estaltzen zuen izara tornasolatuan bildu genituen zapata pareak eta alde egin genuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 134. orr.


torneatu, tornea, tornetatzen 1 du ad forma biribilkara eman.

Horregatik, angelu guztiek sentimenari ihes egiten diotenean, harri eraikina torneaturik ikusten da, ez hurretik hala ikusten eta benetan biribil direnak bezala, baizik era lanbroan hauen antza dutela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 253. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ohea, berak hala deitzen baitzion, Mab erreginaren estilokoa zen, oin torneatuak zituena.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 109. orr.

Mota guztietako ontziak aurkitzen dituzte han pilaturik, zur leundu, torneatu, txirikordatu zein zizelatuzkoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.


torneatzaile (corpusean torneazale soilik) izond tornularia.

Leizagoyen Janine, 67 urte, erretretan - Larronde Bernard, 47 urte, herriko langile - Dachary Daniel, 33 urte, laborari - Dupe Philippe, 41 urte, torneazale.  Herria   2001-03-01


torneazale ik torneatzaile.

torneo 1 iz sailkapen txandak dituen lehiaketa.

Asteburuan maila desberdinetako Sei Nazioetako Torneoak hasiko dira, hala nola, gizonezkoen Maila Nagusikoa, A Mailakoa, 21 urte azpikoa eta emakumezkoena.  Berria - Kirola   2004-02-13

Serena Williamsek eta Maria Sharapovak jokatuko dute Masters Torneoko finala.  Berria - Kirola   2004-11-16

Desafio Torneoko liderrak azkenekoen kontra gaur Hernanin.  Berria - Kirola   2004-05-04

Durangoko San Faustoetako Zesta Torneoan badakigu jada zeintzuk izango diren heldu den larunbateko finalean kantxaratuko diren bikoteak.  Berria - Kirola   2004-10-14

Adelaidako Torneoan, bestalde, Hewitt zerrendaburuak galdu zuen ezustean, Kohlschreiberren kontra.  Berria - Kirola   2006-01-06

Hegoafrikak irabazi zituen Zirkuitua eta Dubaiko torneoa.  Berria - Kirola   2004-12-03

Galesek indartze nabarmena izan zuen 2003ko Munduko Kopan hasita eta iaz biribildu zuen Torneoko Grand Slama irabazita.  Berria - Kirola   2006-02-02

Iazko Torneoa eta Grand Slama Ingalaterrak irabazi zituen, eta baita azken Munduko Kopa ere.  Berria - Kirola   2004-02-13

Torneoko laugarren zerrendaburuak ez zuen jokatzerik izan, eta pistara ere ez zen irten.  Berria - Kirola   2004-01-28

EPELek San Fermin Torneoaren 30. ekitaldia antolatu du; sei bikote ariko dira lehian Labriten.  Berria - Kirola   2004-06-30

Sanmateoetako lau t'erdiko torneoko bigarren finalerdian ikusi zuten elkar, eta Titinek 22-19 irabazi zion Olaizolari.  Berria - Kirola   2004-09-18

Lasa eta Mendizabal Juanito Alvarez Torneoko txapeldun.  Berria - Kirola   2004-11-30

Buruz-buruka hau Asegarceko torneoaren lehen finalerdia zen, aski jokatua baina lehenak nausitasunekin irabazi duena.  Herria   2003-11-27

Frantziarrek torneoko partidarik onena egin zuten.  Berria - Kirola   2004-03-30

Baina bazen beste trofeo bat, torneoko jokalaririk onenari eman beharrekoa.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 76. orr.

Peñagarikanok ez du torneo garrantzitsurik jokatu aurten.  Berria - Kirola   2004-09-23

2 zaldun gudua, bi aurkari talderen artean egiten zena eskuarki Erdi Aroan.

Haren lantzak, nahi gabean, heriotza eman zion Frantziako lehenagoko errege Henrike II.ari, torneo batean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 269. orr.

Espiritu horrek iraun egin zuen torneoen usadioari esker; izan ere, adorearen eta maitasunaren eskubideak bateratuta, are garrantzi handiagoa eman zioten kortesiari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.

3 irud/hed

Arratsaldean halako antzinako torneo moduko bat izango dugu hemen, Malborkeko gazteluan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 147. orr.

Amaitu zen noizbait torneoa, idazleon artean zaurituren bat izan zelarik, asko izan baikinen ezpata eskuan hartzera ausartu ginenok.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 158. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizonezkoen torneo (3); sei nazioetako torneo (6); torneo bat jokatu (4); torneo garrantzitsu (4); torneo handi (5); torneo handi bateko (4); torneo handia (9); torneo irabazi (10); torneo irabazi ditu (7); torneo nagusia (5); torneo osoan (3)

aurtengo torneoa (3); azken torneoa (5); bere lehen torneoa (6); binakako torneoa (3); buruz buruko torneoa (5); desafio torneoa (4); donostia hiria torneoa (3)

gabonetako torneoa (6); gaztela leongo torneoa (5); hamarreko torneoa (4); harri jasotzaileen torneoa (3); hiru nazioetako torneoa (7)

irun hiria torneoa (3); nazioarteko torneoa (7); nazioetako torneoa (30); nazioetako torneoa hasiko (3); pilota torneoa (3)

san fermin torneoa (9); sei nazioen torneoa (12); sei nazioetako torneoa (23)

torneoa antolatu (4); torneoa aurkeztu (3); torneoa bihar hasiko (6); torneoa gaur hasiko (3); torneoa hasi (8); torneoa hasi aurretik (3); torneoa hasiko (4); torneoa hasiko da (4); torneoa irabazi (26); torneoa irabazi du (6); torneoa irabaziko (3); torneoa irabaztea (4); torneoa irabazteko (29); torneoa jokatu (6); torneoa jokatuko (13); torneoa jokatuko da (4); torneoa jokatuko du (4); torneoa jokatuko dute (3); torneoa jokatzen (4); wimbledongo torneoa (3)

binakako torneoak (5); san fermin torneoak (3); sei nazioetako torneoak (3); torneoak gaur ezagutuko (3); torneoak irabazi (4); torneoak irabazi ditu (3)

aurtengo torneoan (3); binakako torneoan (6); casino kursaal torneoan (6); desafio torneoan (4); donostia hiria torneoan (4); dubaiko torneoan (6); egiako torneoan (3); gasteizko torneoan (4); iazko torneoan (3); nazioarteko torneoan (5); san fermin torneoan (8); sanantolinetako torneoan (3); sanmateoetako torneoan (3); sei nazioen torneoan (10); sei nazioetako torneoan (6); sydneyko torneoan (5)

torneoan ariko (5); torneoan aritu (5); torneoan parte hartuko (7)

urrezko torneoan (3)

desafio torneoaren (9); desafio torneoaren finala (3); hiru nazioetako torneoaren (3); mari zuriko torneoaren (3); san fermin torneoaren (9); sei nazioetako torneoaren (7)

torneoaren bigarren jardunaldia (3); torneoaren finala (12); torneoaren finalak (5); torneoaren finalean (5); torneoaren lehen (5)

aurreko torneoetan (3); aurtengo udako torneoetan (3)

amikuze torneoko (4); bilbo hiria torneoko (5); binakako faustino torneoko (3); binakako torneoko (3); casino kursaal torneoko (25); desafio torneoko (12); donostia hiria torneoko (10); dubaiko torneoko (5); dubaiko torneoko finala (4)

eguberri torneoko (3); faustino torneoko (18); faustino torneoko final (5); faustino torneoko partida (4); gabonetako torneoko (7); gaztela leongo torneoko (3); gernikako torneoko (9); gernikako torneoko finala (3)

kursaal torneoko finala (3); kursaal torneoko finalerdietako (4); kursaal torneoko finalerdietarako (3); kursaal torneoko lehen (6); lekeitioko torneoko (3); mari zuriko torneoko (3); masters torneoko (3); masters torneoko finala (3)

pala torneoko (4); san fermin torneoko (40); sanmateoetako torneoko (3); sei nazioen torneoko (8); sei nazioetako torneoko (4); superprestigio torneoko (3); sydneyko torneoko (3)

torneoko azken partida (3); torneoko bigarren finalerdia (4); torneoko bigarren finalerdian (9); torneoko bigarren partida (3)

torneoko ezustea (3); torneoko final laurdena (4); torneoko final laurdenetako (6); torneoko finala (54); torneoko finala irabazi (3); torneoko finala jokatu (3); torneoko finala jokatuko (14); torneoko finalak (5); torneoko finalean (27); torneoko finalerako txartela (6); torneoko finalerdia (8); torneoko finalerdia jokatuko (3); torneoko finalerdiak (6); torneoko finalerdian (4); torneoko finalerdietako (4); torneoko finalerdietarako txartela (4); torneoko finalerdiko (3); torneoko hirugarren partida (4)

torneoko jokalari (6); torneoko jokalari onena (4); torneoko laugarren partida (3); torneoko lehen finalerdia (7); torneoko lehen finalerdian (7); torneoko lehen kanporaketan (3); torneoko lehen partida (7); torneoko partida (14); torneoko partidak (4); torneoko partidarik (6)

torneoko txapeldun (8)

wimbledongo torneoko (5); zarautz hiria torneoko (11); zarauzko torneoko (3)

torneotik kanpo (7)


tornero iz tornularia.

Herrian berriro, tornero hasi zen lanean, eta gauez, gero, eskolara joaten zen.  Berria - Kultura   2004-06-04


tornikete 1 iz odoljario larriak geldiarazteko gailua.

Lehendabizi, berna belaunetik banatu zion, biak batzen zituzten zain bakanak ebakiz, era horretan, torniketea egokiago eginez, odoljarioa saihestu ahal izateko; eta muinoia bendaz lotu zion gero.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 29. orr.

Lasak [...] hantxe bertan, lurrean, ebaki bide zizkion, torniketea egin ondoren, belauna eta berna batzen zituzten zain bakanak eta ehun hondakinak, odoljarioari hobeto eusteko asmoz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 56. orr.

2 irud/hed

Kanpoko hizkuntzalaritzak xehetasunak eta xehetasunak pila ditzake, sistema baten torniketeaz herstuturik dagoela sentitu gabe.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 50. orr.

3 ardatz bertikal batek eta hari zut loturiko besoek osatzen duten gailua, sarrera batean pertsona banaka pasarazteko ezartzen dena. ik tornu1 3.

Oso desberdinak dira benetakoaren aldean, Madame Tussaud-en ezkozko irudiak eta haiek ikusteko torniketeetatik igarotzen direnak oso desberdinak diren bezalaxe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 282. orr.


tornillo iz musuez mintzatuz, bihurritua.

Gogo txarrez musu tornilloa ematen dio ondoan duen andreari eta hau ere esnatu egiten da, logalez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 101. orr.


tornu1 1 iz birarazten den atal bat duen lanabesa edo makina-erreminta, atal horretan finkatzen den atala moldatzeko erabiltzen dena.

Argi dago sektore honen enpresa batean ez duela erantzun bera emango unibertsitatean soilik ikasketa guztiak egin dituen batek ala dagoeneko tornua eta fresa, esate baterako, sakonki ezagutzen dituenak.  Berria - Gaiak   2006-03-21

Atzerriko ekoizleen tornu eta fresatzeko makinak saltzen ditu Aristik.  Berria - Ekonomia   2004-06-08

Tailerreko makinak ez dira zaratatsuegiak, ez da tornu batean lan egitea bezala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 153. orr.

Torlojugintzako Maudeslay tornuaren aurrean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 141. orr.

Pentsa, tornuan ari ninduan eta pixt!, begian txiribiri bat sartu zaidak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 164. orr.

Sarritan, tornuaren aurrean hamar ordu eta gehiago egiten zituenetan, [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 42. orr.

Ingurua mailu eta zizel eta tornu–jiren zaratez bete zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 287. orr.

Erromerietara joateagatik galdutako orduak egin beharra izaten zuen Egiguren tornu fabrikan, Zestoan bertan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 44. orr.

2 dolare eta kidekoen torlojua.

Dolareetan ez balira tornuak, prentsak eta palankak prestatu, ezin izango genuke ez olioaren distiraren eta ez mahastietako fruituaren emaitzarik izan gure atseginerako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4650. orr.

Dolarea ez bada tornu bidez mugitzen dena, baizik eta hagaz eta habe bidez zanpatzen dena, ez da berrogei oin luzekoa baino txikiagoa egingo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2950. orr.

Baluke borreroak irriño harro bat egiteko aitzakia, tornuari ezarri dion galgak eragotzi egiten du lepoaren presioak manibela atzeraka eroan dezan, arin ekartzen du heriotza.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 166. orr.

Zuk usteko duzu itota hil behar duela gizajoak, baina ez da horrela, nire lehenengo urtean erantsi nion tornu barriak lepoko bertebrak hausten dizkio aurrena.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 140. orr.

Palankekin eraginez, tornua birarazi egingo da, eta bere kabuz altxatzen joango da makina inolako arriskurik gabe.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

3 ardatz bertikal batek eta berari zut loturiko besoek osatzen duten gailua, sarrera batean pertsona banaka pasarazteko ezartzen dena. ik tornikete 3.

Sukaldera ematen zuen leihatila bat zeukan, tornu batekin komentuetan bezala, eta haren alboan jarri nintzen erne.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 114. orr.

Hanka bat herrestan, Congo tren jasoaren azken geltokiko tornu-atetik iragan zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 430. orr.

Ez nuen sei penikeko sarbiderik aurkitu eta, feria itxiko zen beldurrez, tornu-ataka batetik sartu nintzen bizkor, gizon nekatu-itxurako bati txelin bat emanda.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tornuan ari (3)


tornu2 1 iz egoera; txanda, aukera; bira, aldaketa.

Abiatu da enkontru ustekabekoaren xerka, lehengo tornura itzulita.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 209. orr.

Denbora poxi bat oraino behar gauzak beren usaiako tornurat jin aintzin.  Herria   2004-03-04

Huraxe zuela, une hartan, doluaren sendabiderik eskuragarriena, esperantza moldatzeko zeukan tornu bakarra.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 196. orr.

Bi urtez hola segitu zuen urketariak beti pegar bat et'erdi ur eremaiten zuela tornu bakotx.  Herria   2003-05-15

Hori nahi dute egileek, eta hori da nik ere gogoan dudana, euskarak behar duen tornua izan dezan unibertsitate guztietan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 12. orr.

Hola, euskara modernizatu genuen, gaurkotu, oraingotu, eguneratu, Etxeparek eskatzen zuen tornuia bera ere, tornua, hortxe-hortxe, ia-ia eman genion denen artean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 25. orr.

Saltzeko Eskaintza Publikorik (SEP) apenas izan den arren, burtsak dirutza mugitu du eta aurrezki aukera moduan behar duen tornuia, dizdira, izan du.  Berria - Ekonomia   2004-01-02

Igande arte, Baionan, Harrasietako erromeria handia, jan-tornu, soinu eta beste.  Herria   2005-07-14

Haurraren hazteagatik, sos poxi bat amari emateko, bosgarren estai trixte honetan nago, ahal bezain arranda ttipia pagatuz eta jan-tornu gisa ez dut ardurenean ogitarteko txar bat baizik hartzen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 124. orr.

Anaiaren neska gurekin zegoenetik egun bakar batean ere ez nintzen afaltzera etxeratu, eta ez nuen nabarmendu nahi nire ohiturei halako tornua emanez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 249. orr.

2 zama.

Kamiun bat zeiharka joan da eta karreatzen zuen burdinki zahar tornu guzia lurrerat joan zaio.  Herria   2005-09-01

Barkuetan bazen zernahi arrantzale, eta arrainak hartzen zituzten, bistan da, bainan ez zuten orain bezalako tornurik ekartzen ahal.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 150. orr.

Oraiko sareekin alimaleko tornuak ekar ditazke aldian.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 150. orr.

Joan den aste hortan, pelajikoak deitzen dituzten sarekin dabiltzan barkuek antxua tornu gaitzak ekarri dituzte Donibane-Ziburuko porturat.  Herria   2004-06-10

Atun tornu ederrak ekarri dira eta prezio onean saldu, bereziki uztailean.  Herria   2002-09-12

Gisa batez ainitz da, bestetik ez hainbeste, hain zen handia hondatu untziaren petrolaki tornua!  Herria   2003-01-28

3 kontrabandozko zama.

Biriatun, guardek geldi-arazi dute kamiun bat Holandarat ari zena liranja tornu batekin.  Herria   2003-03-17

Barnean, hogoi mila boteila Whisky eta holako edari tornuarentzat paper xuxenik ez.  Herria   2001-02-22

Autoaren barnean bazen haxix tornu pollita, artoski gordea.  Herria   2003-02-27

Biriatun guardek miatu dute kamiun bat eta barnean atxeman gaitzeko droga tornua, haxix hortarik, orotarat 1524 kilo.  Herria   2003-01-14

Berriz ere droga tornu ederra sesitua izan da Biriatuko mugan: 18 kilo heroina delako droga bortitzetik.  Herria   2004-12-02

Tornua Lesakarako zen, eta han karlistek jasoko zuten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 88. orr.

4 tornu joko zorizko jokoa.

Tornu jokoak direla-eta, nahiz gain gainetik debekatuak izan5, zilegi dira bizkitartean aipatu delako neurrian egiten baldin badira, zeren eta orduan baztertzen baita haien debekatzeko arrazoi guztia, 9. artikuluan lehenago erranaren arabera eta tornu jokoez idatzi 1. bereizketan frogatu bezala eta hori baita Kristau mundu guztiak egin ohi duena.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

antxua tornu (4); droga tornu (4); haxix tornu (4); jan tornu (3)

tornu ederra (5); tornu pollita (3); tornu pollitak ekarri (4)

gaitzeko droga tornua (5)


tornu3 1 amak abandonaturiko haur jaio berria uzten zen lekua. ik kaxa1 6a.

Tornua Buen Pastor parrokian zegoen, eta hantxe bataiatu zuten Baldomero Erlaiz Irazoqui izen-abizenekin egun berean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 55. orr.

Maria Sanz-en auzoak diren Inocencia de la Calle Galan-ek eta Marcelina Collado Millan-ek daramate haurra tornura.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 56. orr.

Gurasoek abandonatuta, otsailaren 24an auzo batzuek Donostiako Artzain Onaren parrokiako tornuan utzi zuten.  Berria - Kultura   2006-02-10

Atorra bat, xingola bat, mantelina bat, bi gerruntze, txano bat, mantoi bat, musuzapi erdi bat: horixe zeraman umeak soinean 1906ko otsailaren 24an Donostiako tornuan abandonatu zutenean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 55. orr.

Kasu honetan, tornuko agirietan haurraren osasunari buruzko ezer berezirik ageri ez denez, lehenago bataiatua ez balegoko bataioa egin zaiola adierazi nahi du seguruenik.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 56. orr.

2 tornuko ume amak abandonaturiko haur jaio berria. ik kaxa1 10.

Agiri sortan bada Bergarako Udaletik Zizurkilgo tornuko edo kaxako umeen batzordeko lehendakariari eginiko gutun bat.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 51. orr.

Tornuko haurren batzordeak eginiko eskaerari erantzunez, Gipuzkoako Foru Aldundiak erabakia zeukan, 1884az geroztik, tornuan utzitako haur guztiei ezarriko zitzaizkien abizenek euskal jatorrikoak izan behar zutela.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 52. orr.


tornulari iz/izond tornuan aritzen dena.

Aita tornularia genuen, baina, lantegiaren berregituraketa zela-eta, bota egin zuten. Nekez bihur daiteke egun batetik bestera bizitza osoan tornulari izan den langilea ordenagailu programatzaile.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 103. orr.

Gerrako elbarri errepublikarraren pentsioa lortzeko, aise gastatuko zuen lehendik zuena, alegia, ofizial tornulari gisa zegokiona.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 10. orr.


tornuralitza iz tornulariaren lanbidea.

Maisutza industrialeko ikasketak zituen, tornularitza arloan, baina beti gora begira bizi zen, gizon anbiziosoa baitzen, esan dut lehenago.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 70. orr.


tornuzil iz landu behar diren piezak tinko lotzeko gailua, bi barailak eta torloju birakari batek osatua.

Tornuzila bera mahaiaren ertz batean tenkatuta zeukan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 107. orr.

Pieza luze kurbatu gabe bat hartu eta tornuzilean tenkatu zuen, eta ondoren arkatzez idatzi zuen izena letoi gainean, letra biribilez.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

Tornuzilean finkatutako metal pieza bat grabatzen ari zen, esku batean zizela eta bestean mailua hartuta.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 107. orr.

Tornuzilean tenkatutako pieza askatu zuen esku batez, besteaz plakari heltzen ziola.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 109. orr.

Tornuzila lasaitu, gainazalean putz egin eta zapi Sidolez doi bustiaz igurtzi zuen, eta gero berak jarri zion bezeroari eskumuturrean, metal malgua kurbatuz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.


toronjondo iz limoi usaineko landare lore-ezpainduna sendagai gisa erabiltzen dena (Melisa officinalis).

Sukaldeko armairuan topatu nuen, belarrez beteriko lapiko baten barruan: toronjondo-hosto, gaztela-lore, erruda-adar artean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 24. orr.


torpe ik dorpe.

torpedeatu, torpedea, torpedeatzen du ad torpedoz eraso. irud/hed

Ibarretxeren proiektuak Konstituzioaren I Titulua torpedeatzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


torpedo 1 iz urpeko jaurtigaia.

Izardun batek komentatu zuen hasiberria izan behar zuela komandante hark, torpedoa alferrik gastatzea kanoi ukaldiño bat aski zuenean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 80. orr.

Jeanne M. ontzia Bolton kapitaina eta eskifaia osoa barruan zituela joan zen hondora, U-37 itsaspeko sonatuak torpedoz jota, 1940ko abenduan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 87. orr.

2 irud

Elkarrizketen flotazio marrari torpedoa jaurtitzea zen.  Berria - Harian   2006-01-07

Diezek onartu zuenez, «elkarlanerako torpedoa» izan zen Kongresua.  Berria - Ekonomia   2004-12-02

-Atzo niri torpedo bat bezala atera zitzaidan, amona, lagunekin frontoian ari nintzela!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 19. orr.

Realak, nolanahi ere, ezingo da gehiegi fidatu, torpedoak sobera dituelako urpeko horiak: Guayre, Font, Franco, Forlan... denak arriskutsuak.  Berria - Kirola   2006-04-22

3 hed bonba hegalduna.

Hegada apal egitera, adiskide seinaleak ez baina torpedo leherketak jasoko dituzu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 142. orr.

Torpedo hegaldariak esaten genien aurretik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 145. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

120ko 4 piezaz eta 76,6ko torpedo-jaurtitzaile batez hornitua.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 237. orr.

Cadizen eduki zuten preso, nonbait, torpedo fabrika batean lanean.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 23. orr.

Torpedo lantegi batean eduki zituzten sei hilabetez.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 43. orr.

5 torpedo-ontzi torpedoak jaurtitzen dituen itsasontzia.

Churchill kostaren kontra tiroka ari zen torpedo ontzi batean izan zen; gizon horrek, beste askok bezala, badirudi ez dakiela beldurra zer den.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 326. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

torpedo fabrikan (4)


torrada iz ogi txigortu xerra.

Labearen gainaldeak edo sutondoak betetzen zituen funtzio zenbait sopleteak beteko ditu (karamelatzea, xigortzea, gratinatzea, etc.): bistan denez, ehun pintxo kraskatsu batera jantokira eraman edo torrada bakar bat gorritu behar denean labeko gratinagailua baino eraginkorragoa da eskuko tresna hori.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 49. orr.


torrako iz igurtzialdia.

Hala da bai, alde batetik, xaharra zela Lafitten sotana, edo bederen laster zahartua: "Beltxak oro hartzen" erraiten zuten aspaldiko apezgai edo apezaren amek eta gelariak, edo herriko serorek, azken gisu errauts bati torrako bat emanez.  Herria   2001-09-27


torratu, torra, torratzen 1 du ad ipar igurtzi.

Seietan argiak piztu dira ohetegian eta Erdi-Aroko musika sakratu ezti batek laguntzen nau aurpegia torratzeko ur hotzera.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 106. orr.

Xukatzailearekin gorputza torratzen ari da.  Berria - Kultura   2004-12-19

Tanpez ohe gainetik zutitzeko partez, lehenik, ene besoetako hezur minberatuak bortizki torratu nituen; geroxago, bi hankak elkarri joz, pixka bat berotu ziren.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 27. orr.

Emazteak akotea orekatu zuen, sudur hipako bat irentsi eta mokanesaz betezpalak torratuz gehitu: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 265. orr.

Begiak odoleraino torratzen ditut, agerrindea benetakoa dela segurtatzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 111. orr.

Zakila eroki torratuz gidatzen zian trucka son of bitch hark.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 33. orr.

Aluaren gainaldeko kukurusta gogortua torratzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 91. orr.

2 irud/hed

Baina orduan hasi zait zekiena azaltzen, ene sentimentuak goxoki torratuz naski, ideiak xuxentzen, hots abstrakzio mundutik jautsarazten.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 40. orr.


torre ik dorre.

torta 1 izond ipar motela, bizitasunik gabea.

Solasa frango, bainan legunak bezen epelak eta azkenean barne-hutsak edo tortak!  Herria   2005-07-21

Ainitzen beldurra haatik, legea gisa hartarat kanbiatuz, barne-hutsa bezala geldituko dela edo arrunt torta!  Herria   2004-09-02

Sozialista alderdiko buruzagien gostuko segurik, ez ditake fida Jean Louis Borloo ministroaren solaseri, solas tortak direla itxura ederra emana bazaiote ere...  Herria   2004-07-08

Xilorik gabe, guneka balitezke hutsak metalean eta ezkila arrunt torta jalgi liteke.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 40. orr.

Gaztainondoetatik garbotsak lurrean punpatuz, pilota torta ziztatzaile baten arrabots motelarekin.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 15. orr.

2 ipar arrautzez mintzatuz, ustela.

Karrikak sutan miretsi zituzten, zikin ontziak lurrean erretzen, koktel gisa hanpatu garagardo botilak eta etxetik ekarri arrautza tortak "indar errepresiboen" aurpegietan eta bereziki Kerguelen komisarioaren sudurrean zartatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 16. orr.

Batzuk hixtukatu dute airoski, beste batzuk zernahi erran diote, eta norbaitek arroltze torta bat bota dio kasko gibelerat!  Herria   2005-09-15

Agian ez zen arroltze torta!  Herria   2005-09-22

• 3 iz opila.

Amak itxaroteko esan zigun beste hiruroi, etxean umearentzat torta batzuk zituela, eta leihotik botako zizkigula.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 219. orr.


tortellini iz italiar pasta, gurpiltxo baten itxurakoa, barnean haragia, barazkiak edo gazta duen masa-geruza kiribildu eta muturretan lotuak osatua.

Uste dut kantatzen hastera doan gizaseme hori tortelliniak jaten ikusi nuela itsasontziaren auto-zerbitzuan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 150. orr.


tortika 1 iz azalean edo zerbaiten gainean eratzen den lohia. ik uger1.

Giltzurrunak, kilometrotako hodi finak izanda, arazoak izan behar lituzke tutuen tortikak eraginda.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 199. orr.

Diru-galera handiak eragiten baititu hodien paretetan itsatsitako tortikak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 200. orr.

2 irud/hed

Maistraren irribarreak, eztitasunez askatu zuen emeki-emeki mesprezuaren tortika nire larruazaletik, eta bidea zabaldu zidan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 27. orr.


tortikoli (orobat tortikolia) iz lepoa gogortzen edo zurruntzen duen mina. ik lepagogor 3.

Besaulkian zegoen botata, lepoa, oker-oker eginda, ezorduko tortikoli batek hartuta.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 114. orr.

-Eta masaileko batzuk jotzen zizkigun -gaineratu zuen aitak-, astebete osoan tortikoliarekin egon behar izaten genuen!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 53. orr.

Bere larri hartan, hantxe zegoen, bada, arima eztitu ezinik eta arranparrila batean eseria balego bezalaxe, lepoa jiratzearen jiratzeaz tortikolisa harrapatzeko zorian.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 79. orr.


tortila ik tortilla.

tortilla (101 agerraldi, 33 liburu eta 8 artikulutan; orobat tortila 7 agerraldi, 4 liburu eta 3 artikulutan) 1 iz arrautzopila.

Amona patata batzuk zuritzen ari zen, afarirako tortilla bat egiteko asmoz.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 98. orr.

Sandwitxak eta tortillak prestatu genituen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 61. orr.

Gure afaria jeneralean tortilla bat eta Liebig zopa bat izaten zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 88. orr.

Tortillari lehenengo buelta emateko prest zegoen Dionisos.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 204. orr.

Berak tortilla jaten, saminez ikusten zuen etxeko txakurrari haragi puxkak nola ematen zizkioten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 255. orr.

Astoaren muinak tortillan jatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 24. orr.

Arrautza bateko tortilla prestatu zion, gatzik gabe, tentsioa altua zeukalako.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 103. orr.

Hamar arrautzako tortilla bat ere jateko gauza da.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 59. orr.

Patata-tortillazko pintxo handikote bat hartu, tabernatik atera eta Bulebarrera joan zen, taxi baten bila.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 65. orr.

-Ekar iezadazu tortilla bat urdaiazpikoarena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 114. orr.

Frantses tortilla ziztrin batekin konformatu beharko da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 189. orr.

Munduko tortilla frantsesik ahogozagarriena prestatzen dut nik.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 57. orr.

Ardo beltz ona, tortilla zoragarriak eta ardi gazta ketua.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 139. orr.

Dastatu ditu mokaduak edozelan ere, berehala txorizo egosira eta tortillatara itzuli aurretik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 67. orr.

Frijituta, tortillan edo ur irakinetan eginda gustura jaten zituzten, baina arrautza ateratzeko kopatxoa ikusi orduko, jateko gogoa joaten zitzaion erradiologoari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 67. orr.

2 irud/hed

Aurrera begiratu behar dugu, nahiz eta tortillari buelta emateko gogoarekin gauden.  Berria - Kirola   2006-01-28

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Braust, tortilla pintxoaz ahoa bozatzea besterik ez zitzaion otu.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 112. orr.

Tortilla zati eder batek irrist egin zion ezkerraldetik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 204. orr.

Ahoa irekitzen zuen bakoitzean tortilla-hondarrak ikusten zitzaiz kion hortzetan eta mihian, listuaz nahasturik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 103. orr.

Kafe usaina; patioetatik sartzen den tortilla-zarata, sardexka plateraren kontra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 34. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Patata tortilla bat izango zena egiten ari zen Dionisos.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 120. orr.

Patata tortillari haginka egin eta Jokinek zuzen-zuzen begiratzen zion.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 112. orr.

Bakailao tortilla, piperrez lagundutako bakailao frijitua, txuleta eta postrea.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 125. orr.

Aurrena pikatxa-tortilla eta tripotxak, ondoren arkume errea entsalada ugariarekin eta, menu beti-berdina bukatzeko, mamia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 39. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Atera patata tortilla pintxo bat eta ardo bat, berezia!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 112. orr.

Mikelek beltz berezia eta patata tortilla pintxoa behintzat atera zizkion, eta beste tenple batean zihoan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 64. orr.

Iñigok astiro eta tentuz dastatzen zuen txanpinoi tortilla ogitartekoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

patata tortilla (21); tortilla jaten (4); tortilla pintxo bat (4); tortilla pintxoa (3); tortilla puska (3)


tortita iz opiltxoa.

Ez, zaude, hobeto txokolatea, kafesnearen ordez, eta tortitak.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 46. orr.

-Kafesnea eta tortita amerikar batzuk, esnegainarekin eta karameluzko siroparekin...  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 46. orr.

Zure urtebetetzean tortitak hartzera joateko eskatzen zenigun beti.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 46. orr.

Zinemara doala, edo amarekin tortitak askaltzera kafetegi batera, edo kultur etxeko astearteroko hitzaldira.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 155. orr.


torto iz multzo trinkoa edo sarria.

Berdintsu jokatu zuen, baina herri-jakintzara joz, Lazarillo de Tormes-en egileak mahats-tortoaren eszena ospetsuarekin.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 149. orr.

Bacok sorbaldatik zintzilik daukan mahats tortoa (koadroren batean), leopardo larru eta gorri eta urrez jauzika doazen zuzien artean. Ea zein haizek bilakatuko duen arantza tortoa lore eder eta samur.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 96. orr.

Udaberriari hasiera eman nahi bailiokeen, gaurko haize epelak landare eta arbola asko sabelanditu eta lore torto bidean jarriko ditu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 13. orr.


tortoil (orobat tortoilo) iz usapala.

Noain herrian [...] ehun urtxapal edo tortoil hilik atxemanak izan dira, pozoinaturik.  Herria   2003-01-21

-Menturaz komisario herritarrak ez daki udazkena datorrenean, hemen gaindi milaka eta milaka mendi uso eta tortoil iragaiten direla?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 159. orr.

Eper bat, bi tortoilo, iru oilo, lau antzara,  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 157. orr.


tortoilo ik tortoil.

tortoka ik dortoka.

tortola iz usapala.

Izorra nazatela ez badira ondo bete gabeko tortola pare bat.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 102. orr.

Tortola pare bat adar baten gainean.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 213. orr.


tortolos (corpusean tortolox soilik; Euskaltzaindiaren Hiztegian tortolos agertzen da) iz oineko tartsoan dagoen hezur txikia, arkumeen kasuan haur jolasetarako erabiltzen dena. ik astragalo.

Goiok bere haragi zatia jango zuen gero, hiltzaileen artean, eta tortoloxa gordeko zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 257. orr.

Tortoloxaren moduko jokoa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 148. orr.

Han, gutxienez, bazegoan tortoloxetan jokatzea, handiagoa zuan eta jende gehiago zegoan!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 205. orr.


tortotx 1 iz artelatza.

Tortotx azkarrak beren azal zabal arinak emanez, beren gogo onari batere eragin gabe.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 46. orr.

Nire andereari begi bitxiak, tortotxaren kukusagar bihurturik utzi dizkiozue.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 127. orr.

2 tortotx-arbola artelatza.

Loak hartuta gelditu zen Santxo tortotx-arbola baten oinean.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 129. orr.

Maiz egiten zion bisita bigarren zahagiari, ardoa freskatzen tortotx-arbolatik zintzilik jarria zeukatenari.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 47. orr.


tortsio iz bihurdura.

Gehry-ren museoa da orain erreferentea, eta bertan Serraren tortsio eliptikoak dira ikusgai nagusi.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 65. orr.

Bi malguki eta hiru motelgailu darabiltza aurrean eta atzean, tortsio barra bertikalekin.  Berria - Kirola   2004-02-18


tortura 1 iz pertsona bati, zigortzeko eta aitormen bat lotzeko, eraginiko oinaze fisiko edo psikologiko larria. ik estira.

Ivan Ogareff konturatuta zegoen, mehatxuak mehatxu, torturak tortura, andre siberiar hezigaitz hura ez zela mintzatuko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 297. orr.

Torturak izugarrizko kaltea egiten dio torturatuari, heriotzak berak baino ere kalte handiagoa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 163. orr.

Hori baita, eta ez besterik, torturaren funtsa: torturatuaren arima suntsitzea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 165. orr.

Urteotan tortura jasan duten milaka lagunak.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 12. orr.

Erromatarrek [...] esklaboekin bakarrik erabiltzen zuten tortura.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 54. orr.

Tortura erabiltzetik nahitaez datorren ondorio bitxi bat zera da: errugabea erruduna baino egoera okerragoan jartzen dela.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Ez dezagun ahantz baduela orain 31 urte, irailaren 11-an Pinochet altxatu zela Txile-ko gobernuaren kontra, Franco-k egin zuen bezala Espainian, diktadura dorpe pean ezarriz herri guzia, tortura eraikiz, [...].  Herria   2004-09-16

Tortura ezarri behar zioten goizaren aurreko gauean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 858. orr.

Ziega ilun batean egindako tortura beltzak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 289. orr.

Zer garantia dauka atxilotuak tortura salatzeko orduan?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 207. orr.

Bazterrik bazter omen zebiltzan atxilotuei eragindako tortura izugarriei buruzko zurrumurruak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 262. orr.

Tortura deuseztatua dago Suedian, Europako monarka argienetako batek deusestatu zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Espainiako kulturan brutalitatea onartua dagoelako forma publiko arrunt bezala, abereen tratutik hasi eta polemika intelektualetaraino, eta kultura horretan torturak toleragarria dirudielako, efikaza bada.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 68. orr.

Egoera hura, niretzako, tortura bat zen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 85. orr.

Tortura eta oinazeak justuak al dira, eta lortzen al dute legeek bilatutako helburua?  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 47. orr.

Egun haietan oraindik sinisten nuen hiltzea barkazioa dakarren tortura bat dela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 190. orr.

Nola pairatzen du errugabeak bere inozentziaren tortura?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 116. orr.

2 (izenondoekin)

Haren ama, hainbeste tortura fisiko eta moralek azpiratua azkenik, lurrera eroria zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Bortxaz bakarturiko pertsona batek sufritzen duen tortura psikologikoa, gorria da.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 9. orr.

Krimenaren lekuan atxilotu zuten; gero exekutatu egin zuten, tortura izugarrien ondoren.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Hortako da erraiten bakartasuna tortura xuria dela.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 118. orr.

Hortik aurrera hasi zen Kauffmannen tortura latz gupidagabea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 281. orr.

Konturatu gabe pasatuko baitira gurpiletik tortura geldi eta ikasiagoetara.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 75. orr.

Ni bezalako gizon batekin ezkonduta egotea tortura amaigabea izan zela seguru asko, infernua berbera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 8. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Artzain batek mutiko baten gorpua aurkitu zuela Il Carso-ko leize batean tortura-arrasto garbiekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 263. orr.

Goiz argira ulertzen dut tortura gelaren ondoan nizela.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 119. orr.

Tortura zentroak dira kartzelak.  Berria - Harian   2006-03-05

"Asmatu berri duten tortura-aparatu sofistikaturen bat" pentsatu duzu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 211. orr.

Andoni Murelaga tortura marka nabarmenekin agertu zen epailearen aurrera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 144. orr.

Tortura salaketa batzuk entzun ditugu egunotan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 164. orr.

Eskuliburuan, zehatz-mehatz deskribatzen dituzte tortura teknikak.  Berria - Mundua   2004-05-25

Hil aurretik, zer tortura saioa egin zioten adierazi zien Carabanchelgo zeldako hiru kideei.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 94. orr.

Galdeketa eta tortura-saio asko behar dira seguru asko gizalegea neurri horretan galdu arte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 38. orr.

Berrogeiren bat urte dauzka, lodikote samarra, tortura-taldean ezagutu duzu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 31. orr.

Frantzisko ez zen ikaratu, ordea: ez tortura-mehatxuengatik, ez eta heriotza-arriskuagatik ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 218. orr.

4 torturapean

Torturapean ere ez nuen deus aitortuko.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 103. orr.

Gestaporen torturapean, kontaktuaren izena eman zuen azkenean gazteak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 55. orr.

Beste batzuk, berriz, torturapean hil ziren, handik libratzeari uko eginez, bizitza bikainagora pizteko itxaropenagatik.  Elizen arteko biblia   Heb 11,35

Gure adierazpenak aldatu genituen, aurreko deklarazioak torturapean egin genituela argudiatuz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 179. orr.

Maiatzaren 12an, epaileek batzarra egin zuten Beauvais-eko apezpikuaren etxean, Joana torturapean ezartzea komeni ote zen deliberatzeko.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 98. orr.

Jende hori arinki mintzatu ote zen, ala salatariak ziren, edo pasatzaileak torturapean mintzatu, ukatzen ahal nituen guziak ukatu nituen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 24. orr.

Ezin dut musu bat eman masaila batean besarkatzen dudanaren ondoan beste haren masaila ikusi gabe, eta torturapean naukan desira asegabe honek oinaze bizitan jarri gabe.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 244. orr.

Torturapean egindako aitorpenak ez du balio, baldin eta hura amaituta gero erruztatuak ez badu berriz zinpean baieztatzen; baina erruztatuak ez badu delitua onartzen, berriro torturatzen dute.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

5 torturapeko izlag

Akusazioaren oinarria torturapeko deklarazioa dela dio Iparragirrek.  Berria - Euskal Herria   2006-03-15

Torturapeko deklarazio batek ez du baliorik.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Atxilotuen tratu bortitza, umiliazioa, kasu batzuetan tortura eta tratu txarrak, torturapeko ustezko deklarazioen filtrazioa, espetxeratuen sakabanaketa...  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

atxiloketa eta tortura (4); atxiloketak eta tortura (6); egindako tortura (11); eginiko tortura (8); eginiko tortura salaketak (4); jarritako tortura (6); jasandako tortura (5); lagunen tortura (5); otamendiren tortura (4); romanoren tortura salaketa (4)

tortura ahalbidetzen (22); tortura ahalbidetzen duten (9); tortura amaitzea (6); tortura amaitzeko (15); tortura arrastoak (7); tortura arriskua (8); tortura babesten (4); tortura bukatzeko (7)

tortura ekiditeko (5); tortura erabili (6); tortura erabiltzen (5); tortura eragozteko (6); tortura errazten (5); tortura fisiko (5); tortura galarazteko (4); tortura gogorrak (19); tortura gogorrak salatu (12); tortura gune (4); tortura hutsa (5)

tortura izugarriak (4); tortura jasan (10); tortura kasu (17); tortura kasuak (30); tortura kasuei (5); tortura kasuek (4); tortura kasuekin (5); tortura kasuen (8); tortura kasuetan (7); tortura latzak (6); tortura metodoak (5); tortura mota (13)

tortura psikologikoa (7); tortura psikologikoak (4); tortura saihesteko (6); tortura salaketa (69); tortura salaketa artxibatu (7); tortura salaketak (110); tortura salaketak ikertzeko (6); tortura salaketak izan (4); tortura salaketaren (8); tortura salaketei (13); tortura salaketei sinesgarritasuna (4); tortura salaketen (24); tortura salaketen inguruan (6); tortura salatu (8); tortura salatzea (5); tortura salatzeko (5); tortura sistematikoa (5); tortura testigantzak (5); tortura tresna (7)

tortura xuria (6); tortura zantzuak (5)

atxiloketak eta torturak (6); egindako torturak (12); eginiko torturak (5); jasandako torturak (8); lagunek torturak salatu (4); pairatutako torturak (7); salatu dituzte torturak (4); salatutako torturak (9)

torturak ahalbidetzen (7); torturak amaitzeko (5); torturak bukatzeko (4); torturak direla eta (5); torturak egin (17); torturak egiten (4); torturak izan (4); torturak jasan (38); torturak jaso (7); torturak ohikoak (4); torturak pairatu (11); torturak pairatu dituzten (4); torturak saihesteko (5); torturak salatu (82); torturak salatu zituen (25); torturak salatzeko (12); torturak salatzen (12); torturak sistematikoak (7)

torturapean egindako (7); torturapean lortutako (5)

torturarekin amaitzeko (4)

nbeko torturaren aurkako (8); nbeko torturaren kontrako (6); tat torturaren aurkako (4); torturaren aurka (33); torturaren aurka egingo (4); torturaren aurkako (106); torturaren aurkako borrokan (4); torturaren aurkako nazioarteko (5); torturaren aurkako neurriak (5); torturaren aurkako taldea (6); torturaren aurkako taldeak (19); torturaren aurkako taldeko (7); torturaren auzian (4); torturaren bidez (5); torturaren biktimen (4); torturaren erabilera (8); torturaren gaia (6); torturaren inguruan (11); torturaren inguruko (5); torturaren kontra (14); torturaren kontrako (49); torturaren kontrako eguna (5); torturaren kontrako kontalari (4); torturaren ondorioz (8); torturaren prebentziorako (18)

torturari aurre egiteko (4); torturari buruzko kontalari (4); torturari stop (4)

jasandako torturei (4)

eginiko torturen (9); irakiarrei eginiko torturen (4); jasandako torturen (12); pairatutako torturen (4); presoen torturen (4); torturen aurka (4); torturen aurkako (19); torturen aurrean (6); torturen berri eman (7); torturen berri ematen (5); torturen inguruko (9); torturen irudi (6); torturen kontrako (9); torturen ondorioz (8); torturen ondorioz hil (4); ustezko torturen (4)


torturabide iz

Edo kasik, naturak ez baitu zuen torturabideen biribiltasun zehatza erdiesten ahal.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 145. orr.


torturagarri izond torturatzen duena.

Zenbaitetan, urte luze haietan zehar, bere buruaz beste egitea pentsatu zuen, beldurrez; baina hasieran funtsik gabeko pentsamendu zen hura, denborak aurrera egin ahala, obsesio bihurtuz joango zitzaion, lokamuts torturagarri.  Berria - Kultura   2004-05-23


torturagile iz torturatzen duen pertsona.

Ordurako bazekielako, bere torturagileen trikimailua zela, esperantzaren soka eskainiz bera menderatzekoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 283. orr.


torturagune iz torturatzeko gunea.

Kaserna eta torturaguneetarik urrun ibiliko zen, kanpoan, aireari, mehatxupean baina aldi berean, ustez kontzientziaz lasaiago.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 246. orr.


torturaldi iz tortura-saioa. irud/hed

Torturaldiak amaierarik ez zuen, harik eta ama, jaikitzeko tenorea genuela eta, gelaratzen zitzaigun arte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 31. orr.

Neure kasa ibiltzeko adinean, piper egiten hasi nintzaion uda oroko torturaldiari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 58. orr.


torturatu, tortura(tu), torturatzen 1 du ad tortura ezarri.

Ez litzateke errugabea torturatu behar, errugabea baita, legeen arabera, delituak frogatu ez zaizkion gizona.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 54. orr.

Ikaragarri bezain zinematografikoa da Trujillo diktadore dominikarraren aginduz 1956an New Yorken bahitu, torturatu eta betiko desagerrarazi zuten Jesus Galindezen bizitza.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 113. orr.

Baramek orduan Asad berriro ere atxilotzea lortu zuen, eta biharamunean bere gizonei hura torturatzeko agindu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 162. orr.

Sinets nezazu nahi baduzu, torturatu naute gau bat eta goiz bat, eta deusik ez dut erran, bazen ene baitan indar bat, ezagutzen ez nuena.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 47. orr.

Anjelen anaiak autobusa hartu eta bertan ikusi zuen bera torturatu zuten polizietako bat.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 53. orr.

-Hori duk Aitzol torturatu zuena!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 63. orr.

Bazter batean lotuta dagoela, laguna hiltzeraino nola torturatzen duten ikusten du.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 163. orr.

Hil zezatela erregutzeraino torturatu zuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 312. orr.

Zer gertatuko da, izan ere, atxilotua torturatuz gero halakoren eta halakoren bizitza salba badezakegu?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 206. orr.

Epaileek, froga osorik ez zegoela ikusita, torturatu egin zuten.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Torturatzeko erabiltzen duten gelara eraman nahi zaitu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 100. orr.

Aurreneko egunetan torturatu zintuzten sotora eraman zaituzte ziegatik berriz aterata.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 161. orr.

Zer da hobe, torturatzea ala torturatua izatea?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.

Denok zekiagu torturatzen dela, eta kartzeletan gehiegikeriak egiten direla: jendeak pintxoak jaten segitzen dik lasai asko.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 33. orr.

Putakume halakoak, haurrak torturatzen zituen, gainera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 85. orr.

Ez nago ni animaliak torturatu edota hiltzearen alde.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 123. orr.

2 irud/hed

Harropuzkeriak haizez puzten du, inbidiak torturatzen du, utzikeriak lozorrotzen du, egoskorkeriak zirikatzen du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 116. orr.

Arazo horrek torturatu egiten zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 175. orr.

Etsipenak torturatu egiten zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 133. orr.

Zalantzarik tipienak torturatu eta martirizatu eginen ninduela erremediorik gabe.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 329. orr.

Ai!, gaztetan hainbeste torturatu ninduen auzi hura piztu duzu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 103. orr.

Orain behin betiko suntsituko ziren azken hilabeteetan torturatu ninduten mamuak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 46. orr.

Laborategiko buru izatea gauza bat duk, eta bestea lankideak torturatzen ibiltzea.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 79. orr.

3 (adizlagunekin)

Bazekien oraingo ihesaldian harrapatzen bazuten ez zela izango errukirik, hil egingo zutela, eta beharbada ondo torturatu ondoren.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 68. orr.

Atzo azaldu zuenez, deklarazioan zer esan guardia zibilek agindu zioten, gogor torturatu ondoren.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

Bilboko La Salveko kuartelera eraman, eta latz torturatu ondoren, libre utzi zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 170. orr.

Unai Romano 2001eko irailean atxilotu zuten, eta inkomunikatuta zegoela guardia zibilek bortizki torturatu zutela salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-05

Argi eta garbi azaldu duzu oraintxe nire pentsamendua krudelki torturatzen duen zalantza.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 104. orr.

Kartzelan sartu ninditean, basatiki torturatu ninduten komisaria beldurgarri batzuetatik pasa ondoren.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 56. orr.

Afganistanen AEBetako soldaduen esku diren gatibuak sistematikoki torturatu dituztela zabaldu zuen atzo Erresuma Batuko The Guardian egunkariak.  Berria - Mundua   2004-06-24

Frantses armadak zientifikoki torturatzen du.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 94. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Anaia torturatu eta erail guztiak mendekatzeko ere hil dut.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 74. orr.

Apurka hildako gizon torturatu baten gorputza?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 173. orr.

Birjina bortxatuak, ume torturatuak ikusten zituen ametsetan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 146. orr.

Zorigaiztoko leku honetako aurpegi torturatu hauek.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 73. orr.

Maximilian plazak oasi moduko bat osatzen zuen gure hiri torturatuaren erdian.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 24. orr.

5 (era burutua izen gisa)

Anatomia, torturatuen gorputzen bidez ikastea tokatu zitzaigun.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 94. orr.

Hori baita, eta ez besterik, torturaren funtsa: torturatuaren arima suntsitzea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 165. orr.

Gorputza xehatu eta arima suntsitzerainokoa izan liteke torturak torturatuari eragin diezaiokeen kaltea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 163. orr.

Horregatik torturatuak egia edo gezurra erantzuteko eskubidea dauka, edota ez erantzutekoa.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 93. orr.

Salaketa jarriz gero, Instrukzio epaileak artxibatu egiten du, eta, gainera, kasu honetan, salaketa torturatuaren aurka abiatzen da.  Berria - Euskal Herria   2006-02-09

Torturatuen errehabilitazio zentroa.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

Hona hemen gure hildakoak, gure torturatuak; hona gure elbarrituak, ezinduak; gure zurtzak, bakartuak, bihotz-urratuak, bizi-puskatuak, oroimenaren zulo beltzean iltzatuak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atxilotu eta torturatu (17); atxilotuak torturatu (5); bortizki torturatu (7); bortizki torturatu zutela (3); egunetan torturatu (5); ertzaintzak torturatu (3); espainian torturatu (4); gizon torturatu hura (3); gogor torturatu (5); guardia zibilak torturatu (3); guardia zibilek torturatu (10); hil eta torturatu (3); jipoitu eta torturatu (3); lagun torturatu (4); pertsona torturatu (3); presoak torturatu (8); psikologikoki torturatu (3)

torturatu bat (4); torturatu dutela salatu (4); torturatu eta espetxeratu (3); torturatu eta gero (3); torturatu eta hil (15); torturatu hura (3); torturatu izana leporatzen (3)

atxilotua eta torturatua (3); torturatua izan (15); torturatua izan zela (4); torturatua izateko (5)

torturatuak izateko arriskua (3)

torturatuta hil (7)

preso irakiarrak torturatzea (3); presoak torturatzea (3); torturatzea leporatuta (3)

torturatzeaz akusatuta (3); torturatzeaz akusatutako (4)

torturatzeko agindu (3); torturatzeko agindua (5); torturatzeko arriskua (4); torturatzeko baimena (3); torturatzeko bide ematen (3)

atxilotuak torturatzen (5); egunero torturatzen (4); espainian torturatzen dela (3); presoak torturatzen (7); torturatzen ari (9)


torturatzaile (orobat torturazale g.er.) 1 iz torturatzen duen pertsona.

Armada horiek ezkutaleku oso onak dira gaur egun ere torturatzaile, bortxatzaile, hiltzaileentzat: Serbia, Txetxenia, Guantanamo, Abu Ghraib...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 150. orr.

Helburua arima suntsitzea izan ohi du torturatzaileak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 163. orr.

Oinazea ez pairatzea eta torturatzaileekin kolaboratzea aukeratzen baldin baduzu, ezin esan ahalako oinaze morala erosten duzu.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 65. orr.

Aitzolen torturatzailea hemen bertan edukitzea deus ez balitz bezala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 64. orr.

Goiz argira ulertzen dut tortura gelaren ondoan nizela: ene torturazaleen sadismoak ene gizonen martirioan parte hartu behar dutala erabaki zuen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 119. orr.

Presoak askatu ondoren, iraultzaileak urkatzen zituzteneko Semenov plazan fusilatu zituzten Okrana-ko torturatzaileak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 139. orr.

Haren eraginez, zikina garbi bilakatu zen nire gogoan, lotsa loria, torturatzailea biktima eta zekena barregarri.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 124. orr.

2 (izenondoekin)

Modu erraz eta merke bat, gizabanako erraz eta merkeek erraz eta erruz egiten dutena, terrorista eta torturatzaile handienen poz eta atseginerako.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 153. orr.

Torturatzaile ankerrek errugabeen odolaz bazkatu zuten beren haserrea, baina ez ziren hala ere asebete.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 95. orr.

Guardia zibileko sarjentu bat hil behar genian, Panizo izeneko bat; torturatzaile putakume bat, ziotenez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 164. orr.

• 3 izond torturatzen duena.

Hiru mediku torturatzaile.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 90. orr.

Ezagutzaren gurutze handia eman dio espainiol gobernuak Meliton Manzanas komisario torturatzaile zenari.  Herria   2001-01-25

Izpiritua abandonaturik gelditzen baita biluzte torturatzaile batean. Unaduraren poderioz loak azkenik bere menean hartzea lortzen zuenean berehala hasten zitzaizkion bere lokamuts torturatzaileak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 7. orr.

Tirandura arozko horrek herriaren geruza zabaletan larridura torturatzailea sortzen zuen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Alonsok «legeria torturatzailerik» ez dagoela, ez dela «egiturazko arazoa» eta Lasagabasterrek hori «interes ideologiko politikoengatik» esaten duela erantzun zion.  Berria - Harian   2005-08-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nire torturatzailearen (4)

torturatzaileen burua (3); torturatzaileen inpunitatea (3); torturatzaileen izenak (3)


torturazale ik torturatzaile.

tortxa iz zuzia, lastargia.

Argizari-santu saltzailearengana oldartu, eta tortxa handi bat erosi zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 86. orr.

Atlantako Joko Olinpikoak iragan zirelarik, 1996an, agertu zen, dardaraka hinki hanka emeki ibiltzen, eskutan eramaten zuen tortxa olinpikoarekin piztu zuen kirol zelaiko su bizia.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 288. orr.

Gure pilotari xapeldunak joko horien lehen seinalea ekarri du lasterka plazarat tortxa bat piztua joko horietan ohi den bezala mendeetarik hunat.  Herria   2004-08-12

Bat batean 9 1/2 etan gure ezkila dorre zabalak ezkoxu, tortxa izigarri baten itxura hartu du.  Herria   2003-09-25


toru iz geometrian, zirkulu batek ardatz planokide baina eszentriko baten inguruan biratzean sortzen duen gorputza.

Arkitas Tarentekoak, adibidez, hiru azaleren ebakiduraren bitartez: konoa, zilindroa eta torua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 202. orr.


torysmo iz Erresuma Batuko kontserbadoreen ideologia.

Aitak ez zituen berriak hartu nahi, haiek betidanik egonak baitziren etxean; horra hor gizartearen segmentu horren torysmoa.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 144. orr.


toscaniar ik toskanar.

toskanar (orobat toskanatar, toskaniar eta toscaniar) 1 izlag/iz Toskanakoa, Toskanari dagokiona; Toskanako herritarra.

Haurtzain toskanar handia etxean batera eta bestera gonarekin fir-fir ikusita.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 187. orr.

Ahoa ireki zuen, eta toskanatar azentu nabarmena zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 91. orr.

Orain estilo toskanarrari buruzkoak ekarriko ditut, nola eraiki behar diren esanez.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2050. orr.

Ontzi toskanar hura.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 37. orr.

Tenplu horiek kanpoko itxura hankazabala izaten dute, astunegia, zapala eta zabala, eta frontoia lurrezko edo brontze urreztatuzko irudiekin apainduta izaten dute toskaniarren estilora.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1570. orr.

2 italieraren dialektoa, Toskanan mintzatzen dena.

Adibideak literaturako giputzetik hartuko ditut gehienetan, [...] hura delako, azken batean, euskararen benetako ordezkaria, gutxi gorabehera toscaniarra eta gaztelania italieran eta espainieran diren neurri berean.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 65. orr.


toskanatar ik toskanar.

toskaniar ik toskanar.

toskano 1 izlag/iz toskanarra.

On Camillok puru toskanoa piztu zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 167. orr.

Egilea toskanoa izatea, hau da, italiar arrotza.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 140. orr.

2 italieraren dialektoa, Toskanan mintzatzen dena.

Oso ondo atzematen da Frantziako literatura hizkuntza, esaterako, Frantziako uharteko dialektoan, eta toskanoa italiera arruntean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

Hiru multzo nagusitan daude banatuta hainbat eta hainbat dialekto eta azpi-dialekto, harrigarriro zabalduta eta bizi-bizi daudenak: hegoaldekoak, toskanoak eta erdi aldekoak.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 24. orr.

• 3 iz puru toskanoa.

On Camillo bere toskano erdia erretzen ari zen apaizetxe aurreko jarlekuan eserita.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 231. orr.


tosta iz arraunontzietan, jarlekutzat alde batetik bestera dauden oholetako bakoitza, arraun aulkia.

Eta toleta, eta broga, eta estropua, eta tosta.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 191. orr.

Txalupa gorri bat dago lotua bertan, arraun parea tosten gainean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 108. orr.

Bihar goizean hementxe azalduko da gure mutila, txipiroiez tostetaraino beteta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 133. orr.

Azken urteetan, Kantauri osoko jendea topa genezake traineruetako tostetan, galiziarrak, kantabriarrak, bizkaitarrak, gipuzkoarrak, iparraldekoak...  Berria - Kirola   2004-09-10

Pasai San Pedrok marka ezarri zuen urte hartan, bere tostetan aritu zen Balda.  Berria - Kirola   2004-09-07

Kontxan aritu zirenek jardungo dute arraunean Bou Bizkaia traineruko tostetan. Gero, tostan arnasestuka, han hondartza bazterrean eguzkipean gilaz gora irribarrez eta esamesaka zeuden neskengana zelan hurbildu asmatu behar izaten zen.  Berria - Kirola   2004-09-14

Hamargarren Eskuadran, berriz, baziren lau galera, hots, tostetan arraunlari gizon zigortuak edo galeoteak zituztenak horiek ere.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 163. orr.

Ni neu ere bogalarien tostan jesarri, arraunetako bat eskatu eta boga egin genuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 311. orr.

Baziren handik ihes egiterik ez zeukatenak ere, alegia, tostetan beharturikoak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 255. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

traineruetako tostetan (3)


tostada iz txigorkia.

Zerbitzariak kafea, baxokada bat laranja-ur, tostada bat eta gurin puxka bat ekarri zizkigun.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 224. orr.

Mahai gainean utzi zizkidan tostadak, kea zeriela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 176. orr.

Haginkada eman dio tostadari, eta papurrak mahai gainean sakabanatu ditu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 47. orr.

Sutara behar baino makurtuagoa, tostada gurindunak prestatzen ari zen ama.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 176. orr.

Middle class-eko etxekoandreek marmeladazko tostadarekin batera, [...].  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 24. orr.


tostarte 1 iz tosten arteko tartea.

Bateletan (lau arraunlari eta patroia) eta aulki mugikorrean soilik lehiatzen dira oraingoz, baina eurak ere jo eta fuego aritzen dira tostartean.  Berria - Kirola   2004-07-28

2 eskifaia.

Zena zelakoagatik zela, urpekari alemanen ehizan ibiltearena, Pilar haren tostartean ez zen euskaldunik falta izaten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 14. orr.

Tostartean aldaketa batzuk egiteko baliatu du geldialdia Mendizabalek.  Berria - Kirola   2006-01-25

3 tostarteko iz eskifaiako kidea.

Argi zegoen Royal Navyrako ari ginela, eta tostarteko batzuk behintzat baraurik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 80. orr.

Aita ageri zen, kapitaina, tostarteko guztiak zituela inguruan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 86. orr.

Hamar-hamabi lagun baforeko, horrela zebilen kontua berrogei tostarteko behar zituzten zamakoetan, beldurra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 74. orr.


tostatu izond kolore marroikarakoa.

Dotore jantzita, traje tostatu eta panama sonbreilu txuri batekin, don Silverio zigarro puru bat erretzen ari zen zabal-zabal barre eginez.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 103. orr.


tostoi 1 iz adkor kalaka, asperkeria.

Gainera Ruper itzelezko tostoia iruditzen zait.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 125. orr.

2 ogi frijitua.

Haren etxetik esku hutsik inor ateratzen utzi ez zuen (bost tostoi izango ziren, edo ogi bat, edo zigarro huts bat) merezimendu handiko gizon harenganako.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 18. orr.

Haren kontuetarako zintzotasunaz hitz egin zuen, kontabilitate zorrotzari hark ematen zion garrantziaz, zehaztasun berberaz kontabilizatzen baitzituen bi tostoi edo askoz ere kopuru handiagoak.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 17. orr.


total 1 izond erabatekoa.

Ni guztiz sistematik kanpo dagoen idazlea sentitzen naiz, outsider totala.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 43. orr.

Kontua da nire anaia ikaslea ezjakin totala zela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 85. orr.

Inozo totala iruditu zait.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 9. orr.

Kaos totala.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 148. orr.

Kiebra total baten eta berriro zerotik hasi beharraren kontzientzia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 279. orr.

Nazismoak ekarri duen gerra eta Alemaniaren txikizio totala "katastrofe" natural bat da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 236. orr.

Kultura total baten une gorena da festa.  Berria - Kultura   2006-01-27

Naturak, pisua bide, lurra joarazten die eta, hutsune ia totalean dautzala, arima gorputzaren poro guztietatik galtzen dute.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 439. orr.

Ez omen diote inutilidade totala eman nahi.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 40. orr.

Ergel bat, totala!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 44. orr.

Deserosoa egin zitzaidan, ia eramanezina, museoan arnasten ari nintzen aire hutsal-fashion total hura.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 82. orr.

Izan ere, Eguren saxojoleak dioen bezala, "totaleko diferentea dago lehendikan gauza".  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 52. orr.

Nortasun bildurgarriko gizona zala; bere lanbide nagusi bietan, errementaritzan zein soinularitzan, urgulu profesional totalekoa.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 31. orr.

Edozer guaikeria, hutxalkeria edo umekeria gatzbakorekin izugarri emoxionatzen dena ("uaaa! ooona! latza! totala, e?").  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 30. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bere izaeraz beraz errebindikatiboa izan beharra baitauka, jada total etsia ez bada behintzat. -Soinua total itzita eukan?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 17. orr.

Laja itzak sareak putzuan, egik total abaor, jo ezak La Rochellera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 67. orr.

Lema total estibor emanda.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 279. orr.

Agorrarenak inon betetzen ote dira total eta arraso?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 315. orr.

Badut deabrutxo bat barruan, eta atera eta bihurrikeriaren batzuk egiten uzten ez badiot, total aspergarria bihurtzen da mundua niretzat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

3 izond guztira duena.

Maxima-minima, euri-kontuak eta beste, denen kopuru totalak eta batezbestekoak ere, kontu denak paper mutturretan aterako zituen kurioxo asko.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 61. orr.

Arlo guztietan bakoitzak handien ikusi dituenak eskergatzat ohi dauzka, nahiz eta gauza guztiak, zeru-lurrak eta itsasoa barne, izadi osoaren batura totalaren aldean ezer ez izan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 431. orr.

Alor horren ingurumen-presio nagusiak hazkunde ekonomiko totala baino neurri handiagoan ari dira handitzen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

• 4 adlag hitz bitan.

Total, IKEAn buelta batzuk eman ondoren, sofak ikustera abiatu ginela.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 8. orr.

Total, kontua da Herminiok alde egin zuela eta aldageletan bere emaztea eta biok geratu ginela.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 44. orr.

-Total, tarrapatakan behar izan dugu harrapatu gure hegazkina!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 68. orr.

Hutsegite handia iruditzen zaidak hik literatura utzi izana, total zertarako, aberri bat eraikitzeko?  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 75. orr.

Niri berdin zaidak; ni, total, horditzera etorri nauk...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 63. orr.

Total, neska, nor enteratuko da?  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 38. orr.

• 5 iz osotasuna, guztizkoa.

Bataren totala bestearen totalari dagokionez, bataren parte bat bestearen parte bati egokituko zaio.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 72. orr.

Gure artxiboko txartela hartu nuenean, han ageri zen totala libretan ageri zena baino 150$ gutxiago zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 23. orr.

10 eguneko datuen totalak atera, kontuak eta portzentajeak ondo eramateko.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 74. orr.

6 total egina/eginda adlag erabat mozkorturik.

Etzazuela ahaztu Schumacher koronela maiz total egina egoten zela gauean, bere garagardo-edanaldiak zirela-eta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 69. orr.

Dabid, Patxiren antzera, total egina zegoen eta estropozo egin du, neska bat berarekin lurrera eramanez.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 322. orr.

Total egina itzuli zen Honoré.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 47. orr.

Total eginda nengoen ordurako, ez nintzen lagunekin berriketan jarraitzeko gauza, Azkenean hirurak total eginda zeuden, ohean etzanda izeba eta Campione langilea arreta elkar ukitzeko jardunean jarrita.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

total egina (4); total eginda (5)

totala izan (3)


totalitario 1 izond gobernu eraz mintzatuz, demokraziak ezagutzen dituen gizabanakoaren eskubideak eta gizarte askatasuna ezeztatzen dituena eta agintaritza mota oro eskuratzen duena.

Are ezinezkoagoa izango zen mendebaldeko Europako langile-klaseari erregimen totalitario baten alkandora hertsagarria eskaintzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 390. orr.

XX. mendean, Europan «bi erregimen totalitario izugarri: nazismoa eta komunismoa» nagusitu zirela dio eskuineko taldeak atzo onarturiko ebazpenak.  Berria - Mundua   2004-02-06

Garbi da denak anai faltsuen botere faktiko totalitarioen menpe jartzen garela dituen ondorio latzekin.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 97. orr.

Arriskua oinarrizko heziketa unibertsalak propagandarako irekitzen zuen aukera zen, eta aukera horri heltzeko publizitate-saltzaileek, albiste-agentziek, presio-taldeek, alderdi politikoek eta gobernu totalitarioek trebetasuna izan zuten, eta eskrupulurik ez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 361. orr.

Lehen, tirano zaharkitu baten aurka, bere jaioterria askatu beharrez ziharduen gudari miresgarria, ametsetako estatu totalitario baten izenean bere basakeriak legeztatu nahi lituzkeen borrokari itsua bihurtu da.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 138. orr.

Orohartzailea eta totalitarioa da; ez du nabardurarik onartzen, dena asimilatzen du bere mende: ideologia, merkatua, herria, kultura, aisialdia...  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 114. orr.

2 hed

Gizarte totalitario bat deskribatzen digu Orwellek bertan, litekeen totalitarioarena: Anaia Nagusiak herritar guztiak ditu kontrolpean, haien mugimenduak ez ezik haien pentsamenduak ere ezagutzen eta kontrolatzen baititu, etenik eta hutsik gabe.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 188. orr.

Euskal gizarteari indarrez inposatu gura izan zitzaion proiektu totalitario baten biktimak izan ziren.  Berria - Harian   2006-03-23

EAJk «keinu totalitarioak» erakusten dituela azaldu du Lopezek.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12

Pentsaera hau, noski, ultranazionalista da, totalitarioa. "Feminismo" hitzak garai bateko egoera totalitario batzuen oroitzapena ekartzen duelako gogora: emakume borrokazaleak, itsusiak, ez direnak bat ere femeninoak...  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 65. orr.

Inoiz aipatu dut Oteizaren estetika etnozentrikoari segitzen zaion ondorio totalitarioa: euskaldun orok aintzakotzat hartu beharra dauka Oteiza, baldin uko egin nahi ez badio euskal arimari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 138. orr.


totalitarismo 1 iz gobernu era totalitarioen sistema politikoa.

Hasteko, pertsonalismoaren alde eta totalitarismo ororen aurka deklaratzen da Liburu Zuria.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 122. orr.

Borroka elkarte horiek punk eta destroy uhinak irentsi dituzte, beren baitako totalitarismoaren edo eztikiago erranik, armen borroka sostengatzeko duen diskurtsoaren gordetzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 89. orr.

Idazle txekiar askok bizi eta idatzi zituzten esperientziak totalitarismoak eragin zituen.  Berria - Kultura   2004-07-16

Ateoa eta eskuindarra zen Revel, eta totalitarismoen aurka agertu ohi zen beti, tinkotasun handiz.  Berria - Kultura   2006-05-02

Totalitarismoaren aurkako eta demokraziaren (edo gizarte irekiaren) aldeko Popper-en argudioak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 223. orr.

Arrazoitik at ez dago ezelako salbaziorik, amildegi itsu eta iluna baizik, totalitarismora eta faxismo berrira daraman amildegia.  Berria - Harian   2006-05-06

Diktadurak, totalitarismoak bortxaz isilarazi zituenei hitza bihurtzea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 153. orr.

«Totalitarismo komunista» gaitzetsi zuen atzo Europako Alderdi Popularrak, Bruselan eginiko bozketan.  Berria - Mundua   2004-02-06

2 irud/hed

Pinturatik musikara salto egin dut, nire margotzeko eraren zenbait ezaugarri nagusi, bat-batekotasuna, emozionalitatea, gordez eta aldi berean arte bisualen totalitarismoa baztertuz.  Berria - Kultura   2006-03-02

Ekialdeko blokeko idazleek bi belaunaldiz aurre egin behar izan zioten totalitarismo kultural eta politiko berberari aurre egin beharrean dira Egungo AEBetako idazleak.  Berria - Kultura   2006-01-10

«Totalitarismo informatiboa» egotzi diote Berlusconiri.  Berria - Mundua   2004-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

totalitarismo informatiboa (3)


totalitarista izond totalitarismoarena, totalitarismoari dagokiona. irud/hed

Baina, zer egin lezake, egungo gizartean, sabelean demonio zoragarri bat sortu zaionak, kasik inguru guzia aingeru zuri totalitarista aspergarri baten alde jarri denean?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 75. orr.


totalitate 1 iz totala denaren nolakotasuna. ik totaltasun; osotasun.

Honi osotasun kualitatiboa (totalitatea) dei dakioke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 66. orr.

Honi begiespenen sintesian orotasuna (universitas) edo baldintzen totalitatea dagokio.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 147. orr.

Horrela, beraz, orotasuna (totalitatea) ez da askotasuna batasun gisa kontsideratua baino.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 65. orr.

Arrazoimenaren adigai transzendentala beti totalitatearen sintesiari baino ez datxekio baldintzen sintesian.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 148. orr.

Les mots et les Choses lanean mugarritze metodologikoaren faltak eraman ahal izan du pentsatzera nire analisiak totalitate kulturalak balira bezala bururatu ditudala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 23. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Funtzio kontserbatzaile bera egongo da ekinean kultur totalitateen gaian.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 21. orr.

Arazoa ez da (are gutxiago oraindik) kultur totalitateen (mundu ikuskerak direla, tipo idealak direla, garai ezberdinen espiritu berezia direla) kategoriak erabiltzea historiari ezartzeko azterketa kulturalaren formak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ilararen totalitate (3); sintesiaren totalitate (3); totalitate absolutua (8); totalitate absolutuaren ideia (4)

baldintzen totalitatea (5)

totalitatearen ideia kosmologikoaren (4)


totalizatu, totaliza, totalizatzen du ad zerbaiten osotasuna hartu.

Ideien, pentsaeren eta zientzien historian mutazio berak aurkako ondorioa ekarri du: kontzientziaren aurrerabidea -edo arrazoiaren teleologia edo giza pentsaeraren eboluzioa- osatzen duen sail luzea bereizi du; bateratzearen eta gailurra jotzearen gaiak auzitan jarri ditu, totalizatzeko aukerak zalantzan jarri ditu.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 15. orr.


totalizazio iz totalizatzea.

Denbora totalizazio modura bururatzen da eta iraultzak kontzientzia hartzea besterik ez dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 19. orr.

Deskribatutako sailak, finkatutako mugak, ezarritako alderaketak eta korrelazioak ez dira etzaten antzinako historiaren filosofietan, haatik, euren xedea teleologiak eta totalizazioak auzitan jartzea da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 22. orr.

Globalizazioa «bezeroentzat funtsezkoa den harremana hautsiko lukeen totalizazio» bihurtzeko arriskua dago.  Berria - Ekonomia   2004-11-16

Mota berri bateko totalizazio hori integrazioa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 365. orr.


totaltasun iz totalitatea.

Enuntziatu-multzo bat deskribatzea irudi zatikatu eta xehatu bezala eta ez esanahi baten totaltasun itxi eta pletoriko bezala; enuntziatu-multzo bat deskribatzea kanpokotasun sakabanaketaren arabera eta ez asmo baten, pentsamendu baten, subjektu baten, barrukotasunarekin harremanean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 145. orr.


totel 1 izond/iz mintzatzeko debekua duena, zenbait silaba errepikatuz hitz egiten duena. ik motel1 4.

Oso-oso totela zen Dimas. Lasterka hitz egiten hasi zen baina, mihi punttan garatxo eder bat edukitzeaz gain totela zenez gero, lanak izan zituen Malanttonik auzoak esandakoa zuzen ulertzen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 136. orr.

Deitu nion, eta hitz totel batzuk eta doministiku bat entzun nituen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 106. orr.

Humphries jauna eskola maisua zen, gizon altu, buruargi, mintzo-totela, arrakasta gabeko nobela bat idatzi zuena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 126. orr.

Izatekotan, esaldiak edo sintagmak dira hemen totelak: gazte tematiak, agindu duzu...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 39. orr.

Ikus daiteke, halaber, Luis Totelak Compiègne-n egin zuen zina, koroatu zutenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 329. orr.

Ez motel ez totel ni, baina barkatu egin nion niri hala iriztea, haren itzalpetan horixe irudi bainuen; mutila.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 105. orr.

-Jaiki bai, esnatu ez oraindik -ihardesten diegu irri etsia ezpainetan, begiak idor eta mihiak totel.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 149. orr.

2 (adizlagun gisa) ik totelka.

Hizketan hasi zen, baina totel, haserreak ez baitzion uzten: [...].  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 19. orr.

Hasi zitzaidan totel eta lotsaz esaten bere ahaideak, alarguna bera ere, egina ziola ezkontzeko proposamena eta onartzea erabakita zuela.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 22. orr.

3 (izen gisa)

Totel pixka bat egiten bazuen ere, hizketalagun paregabea zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 164. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Aipatu ditudan bi egitasmoak [...] zentzugabeak dira, baina halako bikaintasun oraindik totel-antz baten adierazgarri ere badira.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 93. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Humphries jauna eskola maisua zen, gizon altu, buruargi, mintzo-totela, arrakasta gabeko nobela bat idatzi zuena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 126. orr.

6 irud/hed

Ta-ta-ta-ta, berritu da hots totela.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 7. orr.

Horren aurrean isildu egin zinen, desenkusa totelen bat ezpain artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 34. orr.

Berak aldez aurretik irudikatu zuen elkarrizketa katastrofiko bat, akusazio formal eta larria, defenda ezinaren aldeko bere defentsa totela, laidoa, ironia astuna, iraina, zemaia.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 107. orr.

Gaztetasun totel batetik heldutasun betera daraman errege-bidea ibili.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 166. orr.

Terapia genikotik, nahiz hastapen toteletan baino ez dagoen oraindik, uste osoz espero ditugun aurrerapenek bide horretatik joan behar dute noski.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 135. orr.

Aldizkako durunda hotsa zen, milaka erleren burrunba totela bezalakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 56. orr.

Mirariren begiak zulo beltzak ziren, infinituak, totelak.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 171. orr.

Gerta liteke, haatik, azalpena bera padura baino ez izatea edo desertu totel bat.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 35. orr.

7 hitz-totel izond/iz

Pertsona batzuk hitz-totelak diren bezalaxe, hitzak berak ere totelak izan daitezke.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 27. orr.

Hitz-totela zen eta kantatzen zuenean baizik ez zuen hitz-jario normala.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 7. orr.

Eztarriaren kontra pistola bat estutu zion crackzale hordi hitz-totelarengatik izan ez balitz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 41. orr.

Aspalditik ezaguna da gauza bera gertatzen zaiela hitz-totelei.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 109. orr.

8 totel-motel izond adkor totela.

Bere eskolak institutuko onenetakoak ziren, edanak eragindako kalaka totel-motel eta guzti.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 99. orr.

9 totel-totel adlag

Barkatu, jauna..., esan nion totel-totel.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 337. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hitz totel batzuk (3)


toteldu, totel(du), toteltzen 1 du ad totelka hitz egin.

-Ezin dut berorren gogoa bete, bada -toteldu zuen zerbitzariak, burua erabat nahasita.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 80. orr.

-Nik ez... nahi gabe... -toteldu zuen beldurtuta, atzeraka eginez ezpata askatzen zuen bitartean.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 35. orr.

-Gero! Gero! -toteldu zuen Dembak erabat nahasita, eta izututa begiratu zion Georg Weinerri-.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 181. orr.

Eta ahoz ari zenak sagardotegiko kupelaren jiran totelduko zuen bere kanta-saioa.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 107. orr.

Eroturik hil zen, Bermudetan, handik egun batzuetara, hitzok totelduz.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 136. orr.

2 du/da ad totel bihurtu.

-Nahitara ere ezinen nikek... -erran zuen, hitzak mihian toteltzen zitzaizkiola-.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 250. orr.

3 (era burutua izenondo gisa) irud/hed

Hire hanka toteldu horrekin, ez hurbildu balekebale, alde egin ezak, hoa putzura nahi baduk, ken hadi hortik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 182. orr.


totelgrama iz silaba bat edo letra-multzo bat jarraian errepikatzen duen hitza.

Letra batzuk gaineratuta sortzen diren horrelako totelgramak ziklogramak ere badira, hiru bider errepikatzen dira silabak edo letra multzoak: kakarazaka, kokoriko, kukurruku, pipirripi, tutulikatu, txitxibiritxi... Totelgrama asko ziklogramak dira: goiko baba, tuntun eta arantzarantz lekuko.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 27. orr.


totelka 1 adlag mintzatzeko debekuz, zenbait silaba errepikatuz.

Dougan gorritu eta totelka hasi zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 389. orr.

Tartagliak bezala, Faziok ere totelka hitz egiten zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 287. orr.

Behin ere ez nuen lortu pertsona politekin normal hitz egitea, izerditan hasten nintzen, totelka mintzatzen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 38. orr.

Frantsesez, totelka eta sudur-mintzoz hitz egiten dute; ingelesez, berriz, txorien doinua antzeratzen dute, eta fisionomiaz ere txori bihurtzen dira.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 241. orr.

Zera... -esan zuen totelka Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 232. orr.

-Peter -esan zion, totelka-, zurekin hegaz joateko zain zaude?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 219. orr.

-Eta ze-zer egin be-behar dut, bada, nik? -galdetu zuen totelka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 45. orr.

-Hamahiru, hamahiru egun -esan zuen Pippinek, totelka-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 24. orr.

Erran nahi dut, ez -totelka nik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 152. orr.

-Nik, ordea... -Maelek totelka eta lotsaz, aitzakia baten bila-: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 45. orr.

Luis Galdosek totelka eta neke handiz esanikoa sinestera, Goako hondartza batean ikusi zuen azkenekoz Gerardo.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 124. orr.

2 irud/hed

Ez dut idazten jarraituko, ez baitut totelka jardun nahi azaltzeko gauza ez naizena adierazten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 435. orr.

Txirrina totelka hasi zen klasera sartzeko ordua abisatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 126. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Beste kanpai urrutiagoko batzuen hotsa entzuten baitzen, izan ere, besteen berdinak, baina harritzeko moduan ahulak, ulertezinak, magiazkoak ia, beren totel hots urrun hura joandako mendeen bihotzetik baletor bezala edo.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 162. orr.

· Metrailadore bat hasi da kalakan, tiro-totelka, eta beherantz makurtu dut burua tupustean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 127. orr.

4 erdi totelka

-Orduan, egitekoa zenbat eta lehenago burutu, hainbat eta arinago izango dugu atsedena -esan zuen erdi totelka, hitz hoberik aurkitzen ez zuelarik-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 265. orr.

Eta Xalbadorrek gibela eta gibela egiten zuen, begiak ardi batenak iduri, harik eta, halako batean, zango bat belaunikatu, bertzea aitzinatu, eta erdi nigarrez erdi totelka erran zion arte: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 49. orr.

5 hitz-totelka adlag

Harryk ezin zion aurpegia ikusi, baina inoiz baino okerrago ari zen hitz-totelka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 203. orr.

Quirrell zerbait esaten ari zen hitz totelka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 203. orr.

Gauza horiek ez baititugu gizonok modu agerian inoiz esaten, hitz totelka baizik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 127. orr.

Saint-Ange Anderea, hitz-totelka: Eugeni, egunen batean kontatuko dizut nire bizitza.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 130. orr.

Hitz totelka eta begiak atera beharrean kontatu zidan ikaskide ohi hark berria.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 15. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erdi totelka (4); esan zuen totelka (16); hitz totelka (27); totelka hasi (13); totelka hasi zen (10); totelka hasiko (3); totelka hitz egin (3); totelka mintzatzen (4)


totelkatu, totelka(tu), totelkatzen du ad toteldu, totelka mintzatu.

Zeharo zarpailduaren itxura egiten ari zen Ramsay jauna; apur bat totelkatu ere egiten zuen zutik zegoen bitartean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 151. orr.

Orduan, harridura otzanez, aspaldian galdu eta ahantziriko zerbait aurkitzen bailu bezala, honako hitzok totelkatu zituen Argos-ek: [...].  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 124. orr.

Orduan bera ere eseri eta mantuaz begietaraino estali zen, hauxe totelkatuz: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 65. orr.

Funtsgabekeria batzuk totelkatu nituen, berak entzun ere egiten zituenik ez ziruditenak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 104. orr.


totelkeria iz toteltasun gaitzesgarria.

Haien zientzia ezjakintasun bilakatzen delako, mihiek atributuen bitartez Bera goretsi nahi dutenean, bokantza oro totelkeria ahulean geldituz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 145. orr.


toteltasun iz mintzatzeko debekua; totelaren nolakotasuna.

Ronek jendeari esaten zion ez barre egiteko Quirrellen toteltasunari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 206. orr.

Toteltasun ezkutaezina atera zuen handik.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 191. orr.

Goratzen entzun zuen Girolamok bere adiskidearen ahotsa, haren toteltasun ia ezin antzemanezkoaren koxka arinak sumaturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 292. orr.

Nire birraitonak toteltasuna nola sendatu aurkitu zuela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 21. orr.

Haren sudur okerra, haren toteltasuna, haren keinu bitxiak, haren tikak... atoan ohartu nintzen zein zen ezaugarri haien arrazoia.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 99. orr.

Antzera gertatzen da parkinsondunen mugimendu konbultsibo eta hautsien kasuan (batzuek toteltasun zinetikoa deitzen diote).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 109. orr.

Hitz barneko silaba bat jarraian bitan agertzea eta toteltasuna lotzen genuen lehen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 39. orr.


toteltsu izond totelka esana.

Lo zegoela soinaren bidez agurearekin hizketan aritzeko gaitasuna zuen, xarma gainezka zuelako, baina, amets-hizketa toteltsua zela-eta, haren ahotsa entzuteko itxaropenak ez zuen Egutxi bakean uzten, ziurrenik etxeko sekretua oraindik hain ongi ezagutzen ez zuelako.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 62. orr.


totem 1 iz leinuaren arbaso eta babesletzat hartzen den landare, animalia edo bestelako izakia, gurtza-gai eta tabu dena.

Totem bat aukeratu beharko balu, sugea aukeratuko luke.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 9. orr.

Harritzarra, totem bat bezala, ikur megalitiko baten antzera, zut.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 97. orr.

Bigarrena zen egun hartan, arratsaldean bere arrano itxurazko totema zeru urdinean ikusi baitzuen, hegatsak zabal-zabalik hodei zurien artetik jalgitzen zitzaiola.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 117. orr.

Marinelaren labanak behar luke landu sakrifizioen totema, baina materia nobleagotan tinkatzeko daukat nik tresna sakratu hau.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 15. orr.

Nahi baduzue snob deitu neskari, baina ez ezazue ahaztu garai batean fetixen eta jabetzen totem zaharkituek osorik zutela beren mende lurjabe noble, edo ia nobleen, bizimodua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 144. orr.

Kamera bere inguruan jiraka ari da, totem baten inguruan ariko balitz bezala.  Berria - Kultura   2004-10-01

2 irud/hed

Ohikoa den jazz totem baten aldarrikapenak kasu honetan Ella Fitzgerald eta Louis Armstrong ditu ardatz Isn't this a lovely day? apainean.  Berria - Kultura   2006-03-30

Posizio baten adierazgarri eta kulturari buruzko ikuspegi elitista baten totem bihurtu zaigu liburua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 63. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Totem-makila bat zen masta, arranoak ziren hegazkina, eta pintura aztekaz dekoraturik ageri ziren leihoak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 268. orr.


totemiko izond totemarena, totemari dagokiona.

Jorge Oteizak esaten zuen gure animalia totemikoa zaldia zela, eta gure lehen hizkuntza irrintzia.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 116. orr.

Nik uste, zaldi totemikoaz eta irrintzi arkaikoaz ahaztu, eta hizketan erakutsi behar geniokela geure bihotzari, eta nork bere argiz eta kuraiaz bere arima gidatzen ikasi.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 116. orr.

Behin begi urdineko otso zuriak oihan beltz eta basamortu biluzietan, otso abiaduran otsoturik, elurrez estali eremuak eta larraitza abandonatuetan barna ibili nintzela agertu nien, neure molekula arteko izate totemikoaren bila.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 126. orr.


totemismo iz totemean oinarrituriko sinesteen eta gizarte-egituren sistema.

Gehienek irudi zoomorfoa zuten ezaugarri, eta honek totemismo afrikarraren kutsu zaharra gorde lezake.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 325. orr.


toto iz arrautza usteldua.

Solaz berezi elibat piztüz etxeko eta aüzoen artean, ez ote züanez Napoleonek bezala totoa errünen Hitlerrek.  Herria   2001-11-15


totolo izond ergela.

Horren efetua hain segur parte segurik, halako partida totolo bat egin dute.  Herria   2001-06-28


totolotu, totolo(tu), totolotzen 1 da/du ad tontotu, ergeldu.

Ez zuen jadanik erakusten lehengo urduritasun edo desirarik, eta, noizbehinka, totoloturik aurkitzen zuten, aurpegian irribarre bitxi bat zuela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 60. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Gerta liteke eskuez ero-etxeren bateko leihoko barroteak astintzen aritzea Noah Webster dela aldarrikatzen duen bitartean, ikusle totolotu sail baten libertimendu inozente bihurturik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 96. orr.


toton
1 toton egin leher egin; huts egin.

Azkenik, zaldi suharrak ibai erdian toton egiten badigu eta uhin bizkorrei begiratzen badiegu, abere geldiaren gorputzari indar batek daragoiola eta ibaiaz kontra arrastatzen duela dirudi.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 255. orr.


totxo 1 iz orri pilo lodia.

Costak eskuetan dauka proben totxoa, hartu du haztatzen ariko bailitzan, are, esan ere egiten du, ulerkor, Lodia da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 72. orr.

2 irud/hed

Txiskeroaren su txikian usain ederra zerion arren, hauts egitean bolatxoak eratzen zitzaizkion atzamarretan, eta beste askotan moduan pentsatu zuen nahiago zuela totxoko kostoa moroko puru hura baino.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 34. orr.


touareg ik tuareg.

tour
1 tour operadore enpresa turistikoa, talde bidaiak antolatu eta bidaia-agentzia bati saltzen dizkiona.

Espainiarako turismoa sustatzen duten estatuetako tour-operadore, bidaia agentzia eta enbaxada nagusiei.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10


tour
1 tour operadore enpresa turistikoa, talde bidaiak antolatu eta bidaia-agentzia bati saltzen dizkiona.

Espainiarako turismoa sustatzen duten estatuetako tour-operadore, bidaia agentzia eta enbaxada nagusiei.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10


tourettedun 1 iz Touretten sindromea duen eria.

Tik koordinatugabe konbultsiboetatik mugimendu ongi lotu eta koherentera pasatzea istant batean gerta liteke tourettedunengan, musika edo egintza erritmikoen eraginpean edo haietan murgildurik egonez gero.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

Gauza birakariek erakartzen dituzte tourettedunak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 116. orr.

Prozac, izan, bedeinkazio bat izan da tourettedun askorentzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 114. orr.

Tourettedun askok nahiago izaten dituzte txokoak, "segurtasun" tartea baitago handik besteenganaino.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 96. orr.

Gehienetan, operatzen ari naizela, ez zait burutik pasatu ere egiten touretteduna naizela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

2 (izenondo gisa)

Hegazkina gidatzen dakien kirurgialari tourettedun bakarra naiz mundu osoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 115. orr.


tourettiko 1 izond tourettismoari dagokiona.

Operazioak berriro bere martxa hartzen duenean, sindromea, nortasun tourettikoa, desagertu egiten da berriro.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

Bat-batean begitandu zitzaidan bere ahots tourettikoan "Kaixo, mutilak" esan, eta han hasiko zela biei, sinkronikoki, simetrikoki, burua laztantzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

Erakutsi behar hura, ordea, ez ote zen haren zehaztasun eta arreta-zaletasun tourettikoak eragina?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 104. orr.

2 ez-tourettiko izond

Halakoetan, lanean ari den kirurgialari batena du identitate osoa, eta antolaketa psikiko eta neural osoa horren arabera moldatzen da haren baitan: eginkor, zentratu, eroso, ez-tourettiko bihurtzen da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.


tourettismo 1 iz Touretten sindromea.

Horixe bera gertatzen zaie zenbait aktoreri ere; ezagutzen dut agertokitik kanpora tourettedun nabarmena den aktore bat, pertsonaia xelebreetan espezializatua, tourettismoz erabat libre gelditzen dena, erabat bere rolean sartu, eta aktore lanean aritzean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 110. orr.

2 Touretten sindromeak eragiten duen tika.

Lasaitasun horren adierazgarrietako bat, paradoxikoki, zera zen: libre sentitzen zela haien artean tourettismoak egiteko -hatz-muturrekin haiek emeki ukitu eta haiei txapaka egiteko edo, sofa batean beste batzuekin zegoela, bat-batean alde batera okertu eta oinetako behatzez lagunen sorbaldak ukitzeko-; jokabide bera atzeman dut beste zenbait tourettedunengan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 102. orr.

Bennett kontu handiz ibiltzen da tourettismoekin, gutxi ezagutzen duen jendea tartean bada, edo ezkutatu edo disimulatu egiten ditu, hobeto ezagutu arte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 103. orr.


toxa 1 iz tabako ontzia.

Ohea zegoen lekura zuzenean jo, eta toxa bat atera zuen haren azpitik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.

"Bai neskatxa xarmagarria! -esan zuen bere artean, toxa zabaldu eta sudurretik tabakoa hartuz-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 140. orr.

Aurkariak lasterrago adiskidetze aldera, Txitxikovek behin eta berriro eskaini zien guztiei bere toxa esmaltatu zilarrezkoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 33. orr.

Puru erretzaile batek eduki behar dituen tresna sofistikatuak -purua moztekoa, supizteko egokiak, larruzko toxak...-.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kontsul ingelesak Buenos Aireseko lehengusuari erositako tabako-toxa zilarrezkoa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 52. orr.

Nik zigarro-toxa eskaini nion, baina hark muzin egin zion.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 128. orr.

3 hed

Loup-Y-Es-Tu etxeko hauts-toxa bat eta ADNaz indarturiko Gilda krema multzo bat, zelulak indarberritzeko eta makromolekulak birkonbinatzeko bizkortua, eman zizkidaten gainera.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tabako toxa (3)


toxafeno iz

Toxafenoa: kotoi, ale, fruta eta barazki soroetan erabilitako pestizida.  Berria - Gaiak   2006-04-28


toxiinfekzio iz aldi bereko intoxikazio eta infekzioak eragindako prozesua.

Urak eta elikagaiek eragindako toxiinfekzioak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09


toxikagarri izond intoxikatzen duena.

Etxeko edozein tokitan ditugu produktu toxikagarriak.  Berria - Harian   2005-05-26


toxikapen iz intoxikazioa. irud/hed

Izan ere, autore ospetsu horren hitzen toxikapenaz mintza daiteke, hitzak esanahiez inongo ardurarik gabe erabiltzen dituelako.  Berria - Harian   2006-05-06


toxikatu, toxika, toxikatzen 1 du ad intoxikatu, pozoitu.

16 lagun hil eta beste 2.500 inguru toxikatu dira Hyderarabaden (Pakistango hego-ekialdean) kutsatutako ura edateagatik.  Berria - Gaiak   2004-05-27

Hainbat suhiltzaile eta guardia zibil aluminio fosfuroarekin toxikatu dira Tuteran.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Bertan zen gizonezkoa kearengatik toxikatu zen, baina onik atera zen.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Karbono monoxidoak toxikatuta hil zirela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

Aireak ez du mozkortzen, gizentzen, toxikatzen, pozoitzen.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 110. orr.

2 informazio faltsua edo alderdikoia hedatu, norbaiten iritzia edo jarrera aldatzeko.

Iritzi publikoa toxikatu.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 141. orr.


toxikatze iz intoxikazioa, pozoitzea.

Balentin Alzinak, Nafarroako Unibertsitate Ospitalean Pediatria Saileko espezialistak dioenez, udan gehiago gertatzen dira umeen erorikoak, itotzeak, toxikatzeak eta erredurak.  Berria - Harian   2005-08-06


toxikazio (24 agerraldi, 2 liburu eta 15 artikulutan) 1 iz intoxikazioa, pozoitzea.

Sanferminetan hogei toxikazio izan ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

Toxikazioa izan ote zitekeen edo ez, azken hilabeteetan horrek sortu ditu eztabaida handienak sendagileen artean.  Berria - Mundua   2004-12-19

Gas horrek sortutako toxikazioaren ondorioz zendu ziren, Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak jakinarazi duenez.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Legez kanpoko ostalaritza izan zitekeen toxikazio kasuen eragilea.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Agian, bidezkoagoa litzateke esatea gripeak jota zeundela edota ptomaina-toxikazio baten kutsadurapean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 185. orr.

Gaixoa dioxina toxikazio baten ondorioz hil izan balitz, nire ustez ia ezinezkoa izango zatekeen inork pentsatzea dioxina izan zela heriotzaren arrazoia.  Berria - Mundua   2004-12-19

Kokaina toxikazio larriak eragindako garuneko edema.  Berria - Kirola   2004-03-20

4 informazio faltsua hedatzea.

Espainiako agintariek ohikoa duten nahasketa eta toxikazioa eragiteko jokabidearen baitan kokatzeaz gain, indar polizialen jarrera arduragabea zuritzeko baliagarri ere izan daitezke.  Berria - Harian   2005-01-16

Ametzak taldeak Udaleko auzian izandako «toxikazioa» gaitzetsi du. herenegun egunkari batean agertutako informazioa «toxikaziotzat» jo zuten abokatuek.  Berria - Euskal Herria   2004-08-13

5 (hitz elkartuetan)

Informazioaren ugaltze izugarria manipulazioen hazkunde esponentzial bilakatu da, eta hedabideen bidezko toxikazio kanpaina ere bai sarriegi.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 97. orr.

M-11ko batzordeko PSOEren bozeramaile Alvaro Cuestak PPren «toxikazio estrategiatzat» jo zuen atzo gertatutakoa.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15


toxiko 1 izond pozoitsua.

Amaiera eman behar zaie substantzia toxiko eta beste materia batzuen isurketari.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 111. orr.

Oraindik gai toxiko asko dago pilatuta inguruan, eta edateko ura ere kutsatua dago.  Berria - Gaiak   2004-11-16

Metanol gai toxikoa zeraman tren batek su hartu du Baionako portuan.  Berria - Euskal Herria   2004-08-13

Diesel motor batek baino gas toxiko gehiago botatzen du erretzaileak.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Tarragonako enpresak 300.000 tona hondakin toxiko isuri dituela egiaztatu du Generalitateak.  Berria - Gaiak   2004-09-19

1984an Bhopalgo (India) lantegi batek isuri toxiko bat izan zuen, eta milaka pertsona hil ziren.  Berria - Gaiak   2004-11-16

Bhopaldarrek beraiek kalkulatu dute orubean 25.000 tona zabor toxiko gelditzen dela.  Berria - Gaiak   2004-12-03

Uraniozko partikula toxikoak 4.500 milioi urtez bizi dira.  Berria - Mundua   2004-06-25

Alzheimerra eragiten duten plaketa toxiko amiloideak suntsitzen dituen tratamendu berri bat aurkeztu zuten atzo, Kaliforniako Unibertsitatean.  Berria - Gaiak   2004-08-05

Sutearen ondorioz [...] laino toxiko bat sortu zen inguruan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Gaitzeko ke toxikoak auzo gune guzia estali balu bezala.  Herria   2005-10-13

Ez dago dioxinen eta furanoen maila toxiko minimorik gizakiarentzat kaltegarri ez denik.  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

Ez ditu osagai horiek degradatzen, zeluletako hormetatik iragazi eta haien eragin toxikoa murriztu baizik.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Adituentzat gauza jakina da jariakin (latinez secretio) guztiak kaltegarri edo toxiko direla.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 208. orr.

Toxikoak ez diren molekulak ekoiztuz.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

Substantzia horietariko asko oso toxikoak dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 77. orr.

• 2 iz gai pozoitsua. ik pozoi.

Ondorioz, bertako gatza eta gizakiak isuritako toxikoak agerian geratu dira.  Berria - Gaiak   2004-07-06

Horrez gain, toxikoak hartu baditu, REM fasea eraldatu egiten da eta ikasteko ahalmena gutxitzen da.  Berria - Gaiak   2006-05-02

Arazo nagusia toxikoak aireratzen jarraitzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

Munduko 12 toxiko kutsatzaileenak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Irakak [...] toxiko bihur dezake ogia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 320. orr.

Toxikoen Sare Nazionaleko Australiako ordezkariak.  Berria - Gaiak   2006-05-03

3 (hitz elkartuetan)

1996an musika idazteari uztea erabaki nuen, eta gaixotasun bat bailitzan hortik irteteko toxiko-mendetasun batetik ateratzea bezalako zer edo zer izan zen.  Berria - Kultura   2006-04-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gai toxiko (12); hondakin toxiko (5); produktu toxiko (4)

gai toxikoa (5); gas toxikoa (4); oso toxikoa (4)

gai toxikoak (26); gai toxikoak isurtzen (5); hondakin toxikoak (8); oso toxikoak (4); partikula toxikoak (3); substantzia toxikoak (6)

gai toxikoek (6)

gai toxikoen (8)


toxikodun izlag toxikoko.

«Osagai toxikodun produktuen» zerrenda jarri du Espainiako Greenpeacek bere web orrian.  Berria - Gaiak   2004-07-09


toxikologia 1 iz medikuntzaren adarra, gai toxikoez aritzen dena.

Medikuntzan adituak direnei zuzenduta dago sinposioa, kutsadura gaietan, errauste plantetan, ekologian, pediatrian eta toxikologian adituak izango baitira bertan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa¸ orobat toxikologi) ik toxikologiko.

Hagako auzitegiak autopsia eta toxikologi azterketa egiteko eskatu zuen.  Berria - Harian   2006-03-12

Milosevicen heriotza ez zuela pozoiak eragin diote toxikologia azterketek.  Berria - Mundua   2006-03-18

Inkestaren barnean alkoholemia eta toxikologia analisiak egin dituzte, baina atzo ez zuten analisi horren emaitzarik eman.  Berria - Euskal Herria   2004-10-31

Eduard Rodriguez-Farre Europako Batasuneko Osasun Gaietako Batzorde Zientifikoko kidea eta toxikologia gaietan aditua da.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Alfred Bernard Lovainako Unibertsitateko Toxikologia saileko irakasleak.  Berria - Gaiak   2004-06-13

Brettania Walker WWF erakundearen menpeko Toxikologia Buleko arduradunak.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Hori Toxikologia Zerbitzu Nazionalak kaleratu duen txostenak erakutsi du.  Berria - Harian   2005-08-12

Istanbulgo Toxikologia Institutuak herenegun jakinarazi zuenez, 22 militarren gorpuak gaizki identifikatu dituzte.  Berria - Mundua   2004-06-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espainiako toxikologia institutuak (4); toxikologia institutuak (6)


toxikologiko izond toxikologiarena, toxikologiari dagokiona. ik toxikologia 2.

Pantaniri egindako autopsiaren azterketa toxikologiko eta histologikoetan, forenseak Pantanik «bere buruaz beste egin izanaren elementurik» ez dela agertu dio.  Berria - Kirola   2004-03-20

Analisi toxikologikoek ez dute pozoitze zantzu bakar bat ere agerian ezarri.  Berria - Mundua   2006-04-06

Arau toxikologikoek pertsona nagusiak soilik hartzen dituzte kontutan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29


toxikologo iz toxikologian aditua den pertsona.

Toxikologo batek duela bi aste eginiko analisietan tuberkulosia tratatzeko botika baten arrastoak aurkitu zituen.  Berria - Mundua   2006-03-14


toxikomania iz drogekiko mendekotasun patologikoa.

Gure eskualdean, toxikomania, HIESA, setsualitate problemak, depresioak, suizidioak, alkohola, tabako eta drogen erabilpena kezkagarriak baitziren, indarrak egitea erabaki zuten, jadanik diren elkarteekin lana emendatuz.  Herria   2004-10-14


toxikomano iz toxikomaniak joa dagoen pertsona.

Ez, ni toxikomanoa naiz, oraintxe utzi diot zaldiari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 161. orr.

Toxikomanoak bergizarteratzeko zentro batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 77. orr.

Orain, gaua lagun toxikomanoekin terrazan igaro beharrean, etxetik urrun egoten zen, eta horrek oroitzapen ezin garratzagoak ekartzen zizkion emakumeari eta, horrekin batera, sufrimendua atzera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 100. orr.

Don Tirso hark ez zeukan toxikomanoekin ibiltzen ziren apaizen antzik: lege zaharreko apaiza zen hura.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 159. orr.


toxikotasun iz toxikoa izateko nolakotsuna. ik toxizitate.

Barbiturikoak toxikotasun gutxiagoko substantzia bihurtzen dira, baina berun tetraetiloa (gasolinak eduki ohi duena) eta paration intsektizida, berez toxikoak ez izanagatik, oso konposatu pozoitsu bihurtzen dira gibeleko entzimen eraginez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 212. orr.

Toxikotasun izugarria sor dezakete kutsatzaile horiek, eta geneetan alterazioak eragiten dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-11-06


toxina iz organismo biziek, bereziki mikrobio eta bakterioek, sorturiko gai toxikoa.

Beste pozoi batzuek, hala nola zianuroa, artsenikoa eta eritasun infekziosoek sorturiko toxinak, modu konplikatuagoan funtzionatzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 241. orr.

Artean ez genekien I. jaunari garuneko lesioa zerk eragin zion, karbono monoxidoak edo antzeko toxinaren batek.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 50. orr.

Buru-jariakinean toxinak drainatzen badira, alzheimerraren ondorioak egonkortu egiten direla esan du AEBetako zientzialari talde batek.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Barrua garbitzen du, diuretikoa da, izerditzen eta toxinak botatzen laguntzen du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 498. orr.


toxizitate iz toxikotasuna.

Ibaiaren toxizitatea zela eta, Barakaldoko Udalak ibaiaren ondoan bizi zirenak etxez aldatzera behartu zituen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07


toxoplasmosi (corpusean toxopasmosi soilik) iz Toxoplasma gondii protozooak eraginiko eritasuna, gizakiari eta zenbait animaliari erasotzen diena.

Eta toxopasmosiak beso bat paralizatu zion.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 232. orr.


traba 1 iz oztopoa, eragozpena. (gauza fisikoak egina)

Bazekien gurdi zaldi errusiarrek ez dutela ezer saihesten bidean, ez harriak, ez gurpil arrasto sakonak, ez basatzak, ez zuhaitz eroriak, ez zuloak; traba guztien gainetik igarotzen dira arrapaladan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 134. orr.

Azkenik, burdinbidetik trabak kendu eta abian jarri zen trena berriz ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 79. orr.

Zuzen-zuzen zerura igotzen ikusi zuen, inolako traba edo eragozpenik gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1031. orr.

Bideetako zikinkeri, harri puska eta traba guzien kentzen aritu behar zuen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 193. orr.

Denboraren poderioz, eta hiria handitzen joan den heinean trenbidea traba bilakatu da.  Berria - Harian   2006-02-21

Arterian zuen traba konponduta, New Yorken ari da osatzen kantaria.  Berria - Kultura   2004-07-10

Harri-koskor horiek, inolako trabarik gabe, askatu ahala brontzezko ontzian eroriko dira eta hotsarekin emango digute abisua.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4970. orr.

Horrek esan nahi du entzulearen belarriak jasotzen duen hotsa traba batek sortua dela: hiztunak biriketatik kanporatu duen aireari, ahots-bidean, ebakera-organoez egindako trabak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 24. orr.

Trabaz traba laster egiten zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 17. orr.

2 (bestelakoak egina)

Makina ez da bizi, ez du, beraz, ez beldurrik, ez itxaropenik, halakoak traba besterik ez baitira, eta inolako nahikunderik ere ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 111. orr.

Duda ez da traba, atea baizik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 71. orr.

Hainbeste pena, traba eta kezka, bat-batean burutik beheiti, gehiegi zitzaizkidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 118. orr.

Haietako askorentzat euskara traba izan da, eta traba da.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 76. orr.

Hasten da hizketan [...] eta ohartzen zara zeu bezalako tipoak traba direla Lehendakariarentzat.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 80. orr.

Bista ordukotz doi bat histua zuen, trabak zituen irakurtzean.  Herria   2001-10-11

Trabak jartzen dizkio merkatariari, baina merkataritzaren mesedetan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

Nazioarteko finantzen mekanismoei trabak jartzea da asmoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 192. orr.

Emaitzak ikusi baino lehen trabak ipintzen hasten gara.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 379. orr.

Traba eta erresistentzia guztietatik libratu, eta azken ekintza erabakigarri batekin gauzatu zuen bere desioa.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 120. orr.

Legeak ezarritako trabak gainditzeko.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 26. orr.

Amodioak, aski barnetikakoa denean, ez ote ditu haatik muga guziak hausten ahal eta traba guziak gainditzen?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 108. orr.

Betiereko bizira heltzeko trabak baztertzeko.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 138. orr.

Komunikazioa Tour birak hainbat eta hainbat trabari egin behar izan die aurre.  Berria - Kultura   2004-05-28

Bazekien, behin ezkonduta, ez zuela Venezuela aldera joateko hainbeste traba izango.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 48. orr.

Zailtasun eta traba guztiak gainditzen erakutsi duen maisutasuna.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 20. orr.

Ordutegi alua nuela, bistan da, baita halako beharkizun batzuk ere semearekin, baina horiek guztiak ez zirela traba gure artekoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 170. orr.

Miarritzeko ikastolak egina du bide, haste hartan nekez abiaturik, denbora batez traba asko ere kausiturik.  Herria   2005-10-20

Traba, batzuetan, eguneroko bizimodurako nik neuk ipinitako lehentasunen zerrenda izaten da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 371. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Ez baitago erabateko hersketa edo etena baino traba handiagorik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 85. orr.

Ez zuen traba handirik izan erromerietan ikasitako piezei tokian tokiko pieza berriak eransteko.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 99. orr.

Indian ingelesez jakinez gero, batetik bestera traba handirik gabe ibiliko zara.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 17. orr.

Legea dute traba nagusi.  Berria - Ekonomia   2006-02-11

Euskal-Herri osoari buruzko historiaren saileko gauzak ikertu nahi direlarik traba bereziak badirela nahitez.  Herria   2002-12-12

Traba gogorrak jarri zizkioten kanpoko harremanetarako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 61. orr.

Traba arkitektoniko ugari dago Santa Lucian, «auzoa aldapaz eta eskaileraz josita baitago».  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

Horri kontratuak betetzeko dituzten zailtasunak eta traba burokratikoak gehitu behar zaizkio.  Berria - Gaiak   2004-09-29

Traba administratiboei buru egin behar.  Berria - Euskal Herria   2004-07-04

Ezkerreko diskurtsoa entzuten dudanean, elkorra, fosildua, topikoz betea [...] iruditzen zait sarritan, traba intelektual bat sentitzen dut neure egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 97. orr.

Haiekin beti izango zuen, nahi eta nahi ez, traba gaindiezina harreman normal bat sortzeko, bera herriko jauntxoaren seme baitzen, eta besteak aitaren langile.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 52. orr.

Soilik hamar lekoak bereizten gaituzte, eta bitarte gaindierraz hori soil-soilik niretzat da ezin gaindituzko traba bihurtu!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 245. orr.

Geroari buruz bagintuela uste-gabeko traba eta buru-hausteak.  Herria   2005-04-14

4 (hitz elkartuetan)

Bien arteko elkarrizketa kalitate haundikoa zen bakoitzak erakutsiz zeri buruz ari zen, zer traba motak zituen.  Herria   2005-09-29

· Israelgo Armadaren indarrezko ekitaldi bat edonoiz gerta daiteke, kilometro bat edo bi bakarrik egiteko bide traba eta kontrolak daude eta ez dakizu zenbat denbora egonen zaren.  Berria - Mundua   2004-05-13

Oviedoko espetxean egona, gero Carabanchelera eramana, handik etorri zen bere mingain traba eta guzti.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 58. orr.

5 traban adlag traba egiten.

Emakumea, ordea, zoru-garbigailua arma eginda, erdian ezarria zen, traban, bere tar-tar ezin isilduaz erasotzen zidala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 267. orr.

Burdin hesi bat baino gehiago jarri zitzaien traban, eta sopleteari esker zabaldu zuten bidea.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 84. orr.

Alabak atean traban jarrita azaldu zidanez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 96. orr.

Erabaki du traban dauden arbola eta sastrakak garbitzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08

Batzuetan urrutitik sentitzen da norbera dagoela traban.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 168. orr.

Bost belaun pare ditu traban ("barka, barka... barka"), begirada suminduak, marmar haserreak, pasabidera iritsi, atetik irten eta gau haizetsu ilargirik gabera atera arte.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 251. orr.

6 traba egin

Traba egiten dizu pistolak gerrian, bere lekuan egokitzen saiatu zara disimuluz.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 15. orr.

Traba egiten zidaten jantziak kentzen hasi nintzen ahal nuen bezala.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 109. orr.

Makurtuta zegoen udaltzainak besoa goratu zuen traba egiten zien andra baztertzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Entzuna neukan argiak traba egiten ziola, eta horregatik bere etxean pertsianak beti itxita egoten omen zirela.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 80. orr.

Zein neurritan, bestalde, ez ote dion traba egiten zaharrak berriari, hau hazten ari delarik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 48. orr.

Ia agurtu ere ez gintuen egin; traba egiten genion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 60. orr.

Zerbaitek merkatariari traba egiteak ez du esan nahi baitezpada merkataritzari traba egiten dionik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

Izan nintzenak traba egiten zioan nintzenari.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 278. orr.

Bazirudien elkarri traba egitea eta elkar jotzea zela bi haien patua.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 77. orr.

Ez nizuke traba egin nahi nire gogoez hitz eginez.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 233. orr.

Milioika pertsona telefonoa hartu eta denak aldi berean deika ari direla, makina batek eramango ditu dei horiek hari batetik edo bestetik elkarren artean gurutzatu gabe eta inori traba egin gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 116. orr.

Niri ez dit batere traba egiten gure eta UMPren botoak hautestontzietan uztartzeak.  Berria - Mundua   2004-04-13

-Noiz arte egingo diozu traba dama honi?  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 96. orr.

· Soinua jotzeko eskuak libre behar ditu, eta besaulkiak traba handiegia egiten dio.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 216. orr.

-Ez dizuet traba gehiagorik egingo.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 135. orr.

Elkarri ahalik eta traba gutien egitera saiatzen ginelako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 118. orr.

Ez diat emakumeen beharrik, traba gehiegi egingo lidaketek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 355. orr.

Lagundu beharrean traba baino ez ziguk egiten.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 18. orr.

Hara itzultzen ahalko zen trankil-trankil, inork trabarik egin gabe.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

elkarri traba eginez (3)

traba arkitektonikoak (3); traba bihurtu (5); traba bihurtzen (3)

traba egin (25); traba eginen (4); traba eginez (3); traba egingo (9); traba egingo zion (3); traba egitea (3); traba egiteko (4); traba egiten (87); traba egiten zion (7); traba eta kezka (3); traba frango (6); traba gainditu (5); traba gertatzen (3); traba guzien gainetik (3); traba guztiak gainditu (4); traba handia (7); traba handiagorik (3); traba handiak (15); traba handirik (8)

traba izan (12); traba izanen (3); traba izango (8); traba izaten (3); traba jarri (4); traba jartzen (3); traba nagusi (3); traba nagusia (3)

traba ugari (10)

trabak traba (3); zerbaitek traba egiten (3); zernahi traba (6)

egiteko trabak (3); jarritako trabak (6); jartzen zaizkien trabak (3); nolako trabak (3); sartzeko trabak (3)

; trabak aurkitu (3); trabak besterik ez (6); trabak eta oztopoak (3); trabak gainditu (5); trabak gaindituz (3); trabak gainditzeko (5); trabak gainditzen (4); trabak ipintzen (3); trabak izan (6); trabak izanen (3); trabak jarri (12); trabak jarriko (4); trabak jartzea (7); trabak jartzen (26); trabak jartzen dizkioten (3); trabak salatu (6); trabak salatu zituen (3); trabak traba (3); trabak trabatei (6)

batere trabarik gabe (3); beste trabarik (4); inolako trabarik (35); inolako trabarik ez (4); inolako trabarik gabe (13); inolako trabarik jarri (4); inongo trabarik (3); trabarik egin gabe (12); trabarik gabe (61); trabarik gabea (3); trabarik gabeko (6); trabarik handiena (8); trabarik jarri gabe (3)


trabadun izlag traba duena, trabak dituena.

1500 metroko eragozpen eta trabadun laster-saioa.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 183. orr.


trabagabe izond trabarik gabea. (adizlagun gisa)

Rubertentzat, hala ere, Estatua ez da gauza eterno bat, ez du inolaz ere Abrahanen parabola exijitzen, une historiko bateko joeren konbergentzia trabagabe jariatzen dena besterik ez da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 59. orr.


trabagarri 1 izond traba egiten duena.

Etxe-giroan sentitzen da han eta olgatu egiten da, jostailu trabagarrien erdeinuan, bere irudimenaren kolkora.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 103. orr.

-Negu hotza dugu aurten, e? -agur gisa, zerbait esateagatik, trabagarri izaten baitzitzaion dirua eskatzea.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 24. orr.

Han loturik, baziren pinazaren moldeko ontzi bi, gure maniobraren trabagarri.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 56. orr.

Jende askori interesgarria gerta dakiokeenez, hitzez hitz kopiatuko dut agiria egunkari horretatik, baina, trabagarriak gertatzen zaizkidanez, garai hartako idazkerako "erre" tiletdunak aldatuta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 417. orr.

Haien begietan ni peoi ziztrin bat baizik ez nintzen, pieza ttipia, anitzetan trabagarri gertatzen den pieza ezdeusa.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 32. orr.

Gaia: Euskal kultura, trabagarri ala aberasgarri?  Herria   2003-02-20

2 (izen gisa)

Tenperatura igotzen ari zen, trabagarri izerditsua bilakatzeraino jaka mehe kirastuna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

Nigan adiskidea edo laguna ikusteko, eta ez lehiakide trabagarri berri bat mahaian nahiz ganberan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 91. orr.

Nola errespetarazi Lan Kodea, ohar trabagarri bat egin eta kanporatzeko arriskuan zarelarik?  Berria - Harian   2006-01-08


trabailarazi, trabailaraz, trabailarazten du ad lan eginarazi.

Oroitu nintzen etiopeen artean erraten dela ziminoak berariaz ez direla mintzatzen, gizonek trabailaraz ez diezaieten, eta goganbehar edo beldurrari egotzi nion Argos-en isiltasuna.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 123. orr.


trabailari iz langilea.

Trabailariek lanean hilabete zeramatela, tupustean etorri zen aita Bartolome Iruñatik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 628. orr.

Untzi batean orotarik behar da... zeren eta behar baitira trabailariak, beren esku-besoez trabailatzen direnak [...] eta behar dira, orobat, buruaz trabailatzen direnak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 523. orr.

Galdetu nion trabailari-buruari ea zertarako ari ziren txabola hura egiten,  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 431. orr.


trabailatu, trabaila, trabailatzen da ad lan egin.

Zeren eta behar baitira trabailariak, beren esku-besoez trabailatzen direnak, zamen batetik bertzerat eramaiteko edo ezpataz behar bezala baliatzeko, eta behar dira, orobat, buruaz trabailatzen direnak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 523. orr.

Neure bizitzako historiarekin hasi baino lehen, jakin nahi nuke nor zareten zuek eta norentzat trabailatzen zareten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 574. orr.


trabailu iz lana.

Baina ez dut egun bisitatuko Sahagún; berantegi da eta egungo trabailuek eztitua naute.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 145. orr.

Halaxe bildu ahal izan dut, hitzez hitz, neure trabailuaren ondoko uzta.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 10. orr.

Estefaniak ere trabailu xumeren bat baizik ez zigun noizbehinka manatzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 93. orr.

Horrela, hamaika pena eta trabailuren artean, Urbiaindik alde egin behar izan genian, desterrurat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 19. orr.

Ez dizut kontatuko zenbat neke eta trabailu, eta zenbat pena eta sufrimendu pairatu behar izan genuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 573. orr.

Trabailua ongi eginez gero eskatuko ditugu guk ere eskatu beharrekoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 487. orr.

Ene trabailuak, errana dut, Tebasko jardin batean hasi ziren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 114. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

neke eta trabailu (3)


trabaño iz trabatxoa.

Christian Sauvé "berdeak" ustegabeko trabaño bat kausitu du bere lixta osatua zuelarik.  Herria   2001-02-15

Ezkerraldean, sozialixtak jarraikitzen zaizkio segur Jospin-i bainan komunixtak eta "berdeak" frango uzkur daude, eta hori trabaño bat gehiago izanki gobernuburuarentzat.  Herria   2001-10-18


trabarazi, trabaraz, trabarazten du ad trabatzera behartu.

Gainezka egiten zion alkoholak, hitzak trabarazi eta totelka esatea eragiten zion.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 320. orr.

Barre-algarek hitzak trabarazten zizkioten.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 268. orr.


trabari izond/iz fonetika-fonologian, ahotsaren igarobideari traba jartzen diona.

Afrikatuak hots trabariak dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 24. orr.

Kontsonante trabari ahostunek ere eskaintzen dute zarata eta hots konbinaketa interesgarria.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 107. orr.

Hots herskariak dira trabaririk trabarienak, ez baitago erabateko hersketa edo etena baino traba handiagorik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 95. orr.

Ezin ahaztu dugu trabariak funtsean eta berez ahoskabe direla.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 29. orr.

Euskal trabarien artean, herskarietan bakarrik aurkitzen da ahostunen eta ahoskabeen arteko aurkakotasuna eta, betiere, bokal aurrean.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trabari ahoskabeak (3); trabari ahostunak (5)


trabaritasun iz trabaria izateko nolakotasuna.

Halaber sumatzen du haurrak nola mugimendu horietako batzuk hobeto datozen, beste zenbaitekin batera, beste batzuk baino (esaterako, bokaltasuna ahokaritasunarekin, trabaritasuna ahoskabetasunarekin, sudurkaritasuna ahostuntasunarekin, etab.).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 106. orr.


trabategi (orobat trabatei)
1 trabak trabategi ipar trabak gorabehera.

Trabak trabatei, duela 30 urte sortu erakundeak nahi du haatik aintzina segitu ildo beretik.  Herria   2005-07-21

Ikasi duguna, trabak trabategi alkartasunez aintzinatu behar dugula bai eta zuzentasun eta bakebidez.  Herria   2003-04-24

Trabak trabatei, Euskal-Herriak aintzinerat egin behar duela!  Herria   2003-03-27

Aintzina behar dela segitu bixtan da, trabak trabatei.  Herria   2004-05-13


trabatei ik trabategi.

trabatsu izond trabaz betea.

Izkribatzaile trebatu gabe baten lana zen nabarmen: erretorikoa, erdizka zintzoa, digresioz eta laudorio neurrigabez betea, hunkigarria, pedantea eta trabatsua: ez zen, ez, erraza ezein epai-iritzi laburbidezko eta global ematea hartaz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 288. orr.

Hiruren arteko lan hori (hots, anhidrido karbonikoaren, argiaren eta landare-berdearen artekoa) ez da gaurdaino modu behin betikoan deskribatu, ez eta oraindik denbora luzean deskribatuko ere apika, hain baita desberdina kontua gizonaren obra trabatsu, mantso eta astuna den beste kimika "organiko" horretatik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 298. orr.


trabatu, traba(tu), trabatzen 1 da ad aurrera ez atzera ezin eginik gelditu. (gauza fisikoak)

Bizkor zabaltzen du ildoa goldeak orain, zokil artean trabatuta geratzen da gero.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 117. orr.

Ibilgailua zuloren batean trabatua zegoela irudi zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 156. orr.

Kontu egin nuen ezen mihia ahoan trabaturik zuela [anaiak]; eta, hala, mihia bere tokian paratzen niola, bere onerat etorri zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 369. orr.

Bazirudien zerbait geratua zitzaiola urdailean trabatuta.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

Eroa bezala noa, oinak trabatu egiten zaizkit, erorika noa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 462. orr.

Hunkiturik eskertu zituen Napumoceno jaunak Sousa doktorearen hitzak, ahotsa eztarrian trabaturik [...] kopa eskuan dardarka.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 38. orr.

Oina alfonbran trabatu eta hankaz gora erori zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 18. orr.

-Nola... Nola... ukan duzue argazki hori? -hatsa guztiz trabatua zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 244. orr.

Lanak eduki zituzten lema askatzeko, kate-kandatu batekin zegoen trabatua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 279. orr.

Ehiza hegazkin hark, ordea, bere metrailadoreak trabatu zitzaizkiolarik, bira egin zuen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 30. orr.

Nire hartan gelditu nintzen, zepo batean trabatua iduri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 252. orr.

Sasian trabatua, lokatzak erdi estalia, herdoil arrastoz, sekula ikusi gabea genuen kaio erraldoiren batek errun arrautza. Je vous remmercie infiniment, monsieur... monsieur..., eta hor trabatu zen gizajoa ez atzera ez aurrera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 169. orr.

2 (bestelakoetan)

-Esaldi batean trabatuta nengoen -jarraitu du gizonak-, lerro berean aurrera eta atzera, hurrengora igaro ezinik.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 67. orr.

Eztabaida luzeetan trabatuta, behin baino gehiagotan sortu ziren istiluak tentsioaren ondorioz.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 230. orr.

Alferrikako zeinuak biderkatzeko beldurrak trabaturik nengoen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 94. orr.

Ikasturtea osorik amaitu nuen eta ahozko azterketak gainditu ere bai, baina trabatuta geratu nintzen ikerlanarekin. Trabatu egiten baitzitzaizkion haien lanen irudi desitxuratuak lehendik ezagunak zituen irudi jatorrekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 30. orr.

Hitza bidean trabatu zitzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 21. orr.

Maltzurra bere gaiztakerietan trabatua dago, bere bekatuaren sarean harrapatua.  Elizen arteko biblia   EsZ 5,22

Aita-amen ezkon-porrotaren ondorioz zurztasunaren sareetan trabaturiko gure seme errukarri eta errugabearenganako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Amorrua eztarrian trabatu zitzaidan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 117. orr.

Braust eseri nintzen ohean negarraldi eder bat egiteko asmoarekin, zintzurrean trabatua izan bainuen hamaika aldiz negargura.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.

Une batez amets txar batean trabatuta bailegoen iruditu zitzaion bezperan emandako pauso berberak errepikatzean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 108. orr.

Berdinketan trabaturiko xake-joko odoltsu eta azkengabe baina hala ere urrun bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 172. orr.

3 (du aditz gisa)

Harriak gurpila trabatu du, eta gurdia gelditu egin da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 190. orr.

Gurdien gurpilak trabatu zituen, nekez mugitzen zirela utziz.  Elizen arteko biblia   Ir 14,25

Norbait jausi zitzaidan gainera, eta guztiz trabatu ninduen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 144. orr.

Zure presentziak trabatu egiten ditu.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 132. orr.

Egia erran, ez naute trabatu.  Herria   2001-05-24

Amak atea trabatu zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 391. orr.

4 du ad traba jarri, traba egin.

10.000 manifestari eta 550 nekazari traktoreekin bidea trabatzen saiatu ziren.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Donostian, Bulebarreko errepidea trabatu zuten hainbat lagunek, alde batetik bestera pankarta bat jarrita eta zaborrontziak errepidean gurutzatuta.  Berria - Harian   2005-05-27

Kamioi bakar batek autopista traba dezakeela azpimarratu zien.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Hornitzeko bideak trabatu dizkie izozmendiak McMurdo badiaren inguruan dauden hiru ikerketa estazioei.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Bidea trabatu zidan hirugarren batek.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 56. orr.

Ez zen uste izatekoa setiatzaileek ibaia trabatua izango zutela Irkutsketik gora.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 399. orr.

Ezaugarri zehaztugabeko gorputz batek argi mehearen bidea trabatu zuen, gelako ate erdi irekitik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 33. orr.

Pannekau alde huntan bide handia trabatua egona da bi astez.  Herria   2005-02-10

5 (gauza abstraktuekin) ik eragotzi.

Ez ote duen horrek eragotzi edo trabatu behar buldaren berritzea.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 184. orr.

Pilulak trabatu egiten du ernalketa, bai espermatozoideen lana zailagoa eginez, bai ernalketa prozesua eraldatuz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 92. orr.

Ultrasoinuek erresonantzia magnetikoaren irudikapena trabatu egiten dute maiz.  Berria - Gaiak   2004-01-20

Hazkundea trabatzea leporatu die Medefek Frantziako politikariei.  Berria - Ekonomia   2006-01-18

Begiak eta beharriak erne aldi oro, nehork ez dizu zure egitekoa trabatuko.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 9. orr.

«Prozesua trabatzea» egotzi dio Aralarrek Sanzi.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

Inputazioek baketzea trabatzen dutela dio Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-11

Londresko nazioarteko konferentziak erretiratze plana traba dezakeela ohartarazi zuen atzo Israelgo lehen ministrordeak.  Berria - Mundua   2004-12-21

16 bat urtez zerbitzatu ditut, Jainkoari esker, halako leialtasunarekin, artarekin, lehiarekin eta karrarekin, non nehongo gaitzak, ez beste egiteko bihi batek, ez nauela trabatu bermatzen ahal baitute denek non gain gainetik bereizten bainaute.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 219. orr.

6 du ad zerbaiten zatiak, osotasunari sendotasuna emateko moduan lotu.

Zimenduak ere hormaren zabalerarekin egin behar dira; paretak, horrela trabatuta egiten badira ez baitira berehala hondatuko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 710. orr.

Sukarrizko edo harri gogorrezko ilarak egiten dituzte, eta pezoekin lan egiten denean bezala, junturak trabatu egiten dituzte ilarak txandakatuz; horrela betiko sendo irauteko moduan egiten dituzte lanak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1170. orr.

Beste batzuk zanpatutako lur-zokorrak lehorraraziz altxatzen zituzten paretak, zeharragekin trabatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 930. orr.

Tramankulu burrunbatsua hain zegoen tinko trabatuta, ezin izan bainuen ezer egin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 76. orr.

Ez baitago ezer bere lehen elementuak estuago eta kohesio handiagoz trabaturik dauzkanik burdinaren izaera gogorra eta zurruntasun hotza baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 449. orr.

Ama zangoak zabaldu eta gizonaren sabelean hankalatraba jarri zen, besoak oso gogor atxikita gizonaren bizkar gainean, gizonaren gorputzean trabatu eta itsatsi nahi balu bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bake prozesua trabatu (5); bidea trabatu (7); eztarrian trabatu (10); eztarrian trabatu zitzaidan (3); lana trabatu (3); mihia trabatu (4); prozesua trabatu (9); trabatu gabe (7)

bidean trabaturik (3); eztarrian trabaturik (5); trabaturik gelditu (4); trabaturik geratu (3); trabaturik geratzen (3)

eztarrian trabatuta (4); eztarrian trabatuta geratu (3); trabatuta dago (6); trabatuta gelditu (6); trabatuta geratu (14); trabatuta geratzen (4); trabatuta zegoen (4)

ondo trabatutako (3)

justizia trabatzea (3); prozesua trabatzea (5); prozesua trabatzea leporatu (3); trabatzea leporatu (9); trabatzea leporatu die (3)

bidea trabatzeagatik (3)

lana trabatzeko (4); politikoa trabatzeko (3); prozesua trabatzeko (4); trabatzeko asmoa (3); trabatzeko moduan (3)

bidea trabatzen (11); euskal politika trabatzen (3); garapena trabatzen (3); jarduera trabatzen (3); negoziazioak trabatzen (5); politika trabatzen ari (3); politikoa trabatzen (3); trabatzen ari (17); trabatzen saiatu (5)


trabatxo iz traba txikia.

Ideia honek ere baditu bere trabatxoak: denbora asko kostako dela, haur batzuk konturatu egin litezkeela norbait beren gauzen artean ibili dela, lapurrak berea ez den txoko batean ezkuta dezakeela harrapakina...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 139. orr.


trabatzaile izond/iz trabatzen duena.

Dario Silvaren esperientzia, Gerardo Torradoren joko trabatzailea eta Pablo Alfaroren jokaldi eztabaidagarriak.  Berria - Kirola   2004-01-29

Garapen Kontseilua horren sustatzaile izan daiteke edo trabatzaile?  Berria - Euskal Herria   2004-01-09

Batzuek uste izan zuten beste gizarte bat eraikitzeko modu bakarra bide hain erradikala hartzea zela non jendea baztertzen baitzuten, etsaia edo trabatzailea zelakoan.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Trabatzaileen eta ustelen minbiziaz libratu behar dugu Bosniako Errepublika Serbiarra.  Berria - Mundua   2004-07-01


trabatze iz traba jartzea, traba egitea.

Egin ziren bide trabatze, elkartasunezko kantaldi eta bertze.  Herria   2002-08-08

Nahi gabeko mihi-trabatze horren ostean, Rachelek ontzat emango zukeen ideia bat otu zitzaidan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 12. orr.

Europako Batzordeko agintarien nahiak betetzen badira berrikuntzaren alde egin nahi duten enpresaburuek zango-trabatze larria jasango dute, eta nekez egingo dute aurrera hemedik aurrera.  Berria - Gaiak   2006-04-25


trabaza iz

Trabaza laneko tresna bat da (edo zen izaitekotz), ez aitzur eta ez aizkora, bainan gisa bertsuko ahoarekin.  Herria   2004-05-06

Horra zergatik trabazak baziren Urruñan, Posta egoitzan, Hazia elkarteak muntatu soinu-tresna erakusketan...  Herria   2004-05-06


trabekula iz egitura luzanga, organo edo barrunbe bateko euskarria osatzen duena.

Trabekulak deritze belakiaren zati solidoak osatzen dituzten hezur-egiturei.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.


trabekular izond trabekularena, trabekulari dagokiona.

Tentsioa edo konpresioa jasan behar duten eremuak erraz ezagutzen dira hezur trabekularrean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 26. orr.


trabertino iz kare harkaitza, gune karstikoetan uretan disolbatuta doan kaltzio karbonato metaketek eratua, eraikuntzan erabiltzen dena.

Trabertinoak, ordea, eta bere motako harri guztiek ondo jasaten dituzte pisu guztiak eta ekaitzen erasoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1130. orr.


trabes1 1 iz apustua.

Adiskideekin kafetxo bat hartzeko aitzakia izango ditugu trabes horiek, gerora.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 9. orr.

Edozeini egingo nioke trabesa Lizarriturrik gutxien laket duena dakarrela asmotan: gerra.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 47. orr.

Bertan trabesa egin, zakila atera eta irabazi egin zuen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 108. orr.

Borrokarik gehienak [zakurrenak] trabesak egiteko izaten dira.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 90. orr.

Bi trabes jokatzen ditut nik normalean: bata entzuleekiko eta bestea neurekiko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 7. orr.

Gero karta jokoan, dadotara, dominora, aritzen ziren, gauzatxoak irabazten eta galtzen zituzten trabesetan, beren partida interesgarriago egiteko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 279. orr.

Titinek, Adarragako zaleen kuttunak, jokatzen duen arren, trabesak parean irtengo dira.  Berria - Kirola   2006-02-18

Apustuetako dirua Belokiren alde irten zen 100-50i, trabes gutxi gurutzatu ziren.  Berria - Kirola   2006-04-16

Alargunak bere trabesa mantentzeko karta onegirik ez zuelakoan [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 271. orr.

Guretariko batek [kartetan ari ginelarik] mahai erdira trabesa botata, sudurra uzkurtzen zuen, usnaka iduri: "honek bikote triste bat ere ez dik".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 223. orr.

Trabes hotsandiko bat dugu egingo bion trebeziaz.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 189. orr.

2 (apustu formuletan)

Dukat bat trabes baietz hil.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 148. orr.

Zer jartzen dugu trabes?: baietz izen hauekin askoz hobeki koadratu, aldian aldiko eguraldiak! zenbat doa...?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 142. orr.

3 irud/hed

LTCM erraldoiak errubloari botatako trabesa galdu egin zuen, eta funtsak porrot egin zuen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 236. orr.

4 trabesean adlag trabes egiten.

Batzuk trabesean ibiltzen dira karta-jokoan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

5 trabes egin

-Egin duzu trabes, gazte?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 161. orr.

Ez nion behin ere hartaz galdetzen, baina trabes egingo nuke horregatik eman ziela akabera Danelekin bizpahiru urtez izan zituen harremanei.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.

Trabes egingo nuke pentsatzen zuela, halaber, balentria haiek guztiak ez direla beste inon gertatzen militarren buruetako guda-eremuetan baizik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 279. orr.

Hil edo bizi egin zuen trabes, eta heriok hartu zion gain azkenean biziari.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trabes egingo (3); trabes gutxi (5); trabes gutxi gurutzatu (3)


trabes2 iz

Beste batzuk arpanaz oholak ateratzen eta trabesaz piezak lantzen hasiko dira.  Berria - Kultura   2004-10-06


trabes3 ik trabesa.

trabes4 1 adlag trebes.

Fusila soinaren aurrean trabes erakutsiz, argazkirako lez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 312. orr.

Don Juan Manuel Garaikoaren automobil handia ekarri zuten, trabes jartzeko herriaren sarreran.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 72. orr.

Zintzurrean trabes geratuko ahal zaik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 33. orr.

2 trabesean adlag

Armairuek arropak eskegitzeko trabesean izaten duten kakoari eutsi zion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 97. orr.

Mailek, nolanahika eta trabesean paratutako oholez baldar konponduak, otsoendako tranpak ematen dute.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.

3 trabeseko izlag trabes dagoena.

Eskilara zarratuak eta erripeak ziran eta alboan, trabeseko haga batean, kodainak-eta egoten ziran eskegita. Errepide probintzialaren alboan, hiriko gizon ilara luze batzuk ari ziren harria jartzen, trabeseko habeak lurrean ezartzen eta errailak lotzen.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 59. orr.

· Jakina den moduan, euskaraz hazi garenoi trabeseko egiten zaigun lengoaia horretan zuzen eta egoki izkiriatzea.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 114. orr.


trabesa (orobat tabres g.er., trabiesa g.er. eta trebesa g.er.) iz trabiesa.

Hantxe egona nintzen Herbert Henckerekin trenaren zain, trabes estuen artean kaktusez jositako geltoki txiki hartan bertan, bi hilabete lehenago.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 249. orr.

Haien buru gainean, tren jaso batek orro egin zuen, trabesen artean motelduz zihoan triki-traka burrunbatsu bat atzean utziz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 68. orr.

Lehergailua lur azpian erdi ezkutuan zegoen balasto eta trabesaren artean eta SNCF enpresako langile batek ikusi zuen.  Berria - Mundua   2004-03-25

Nire gizonak, esan zuen, egun batean etxera treneko trabiesa batzuk ekarri zitian.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 25. orr.

Langilea trenbideko betoizko trebesak berrikusteko eta aldatzeko lan taldean ari zen.  Berria - Ekonomia   2006-02-22

Zama trena abian jarri eta bagoiak eraman zituen, gainetik behien adarrak eta begiak ateratzen ziren bagoiak, azpitik trabesen kontra hondoratu, larrutu eta zanpatutako hankak ateratzen zitzaizkien bagoiak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Hauts-izpiak dantzan zebiltzan haren begi aurrean trenbide-trabesek marratan ebakitako eguzki-argitan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 96. orr.


trabesalari (corpusean trebeslari soilik) iz apustularia.

Lehen partidan aitzin gostu bat ukana zuten parioak maite dituzten trebeslariak, lehen horiek zoin ederki gaina hartzen ikusirik, holako Larrechea baliosaz hainbat gustaturik bereziki.  Herria   2004-09-02


trabesatu ik trabeskatu.

trabeseko ik trabes4 3.

trabesia 1 iz itsas ibilaldi edo bidaia.

Orduan, patroiak ohola erretiratuko du eta lemara itzuliko da trabesia jarraitzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 182. orr.

Trabesia asko egin zituen Atlantikoan eta hainbat ozeanotan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 183. orr.

2 zeharkaldia.

Eguerdian Getariatik Zarautzerainoko trabesiari emango zaio hasiera.  Berria - Kirola   2004-07-25

800 igerilari Getariatik Zarautzerako trabesiarako.  Berria - Kirola   2004-07-25


trabeska (53 agerraldi, 30 liburu eta 5 artikulutan) izond trebeska.

Gurdi haietako bi, trabeska zeuden kalearen erdian, zaku grisaskez mukuru, ibiltzeko traba.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 43. orr.

Trabeska ibiliz, lerratu gabe egin daiteke jaitsiera.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 180. orr.

Haurra trabeska heldu zen eta, zesarea egin behar izan zioten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 192. orr.

Irristada bortitzean, motor batek 90 graduko angelua marraztu zuen, eta trabeska gelditu zen Volvoaren aurrean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

Lehenengo tarima jarri denean, gainean beste tarima bat jarriko da trabeska, eta iltzeekin josiko da solairuari bi geruzaren babesa emanez.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.

Urkatokiak, hiru zutoi, bi ohol trabeska eta erdian urkabihur txar bat besterik izaten ez zutenak, batzuetan harrizko pareta batekin inguratzen ziren.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 237. orr.

Sofaren ertz batean eseri zara trabeska.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 130. orr.

Asto gainean trabeska ikusi zuenean bentariak Don Kijote, zer-nolako gaitza ote zekarren galdetu zion Santxori.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 52. orr.

Dezepzioa eztarrian trabeska nuela sartu ginen hamar egun lehenagoko burger berean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 305. orr.

Masta bat jarri zuen zutik, eta hari beste bat jarri zion, trabeska eta esekita, balantza baten gisa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5110. orr.

Puta bati trabeska begiratu eta pausoa arindu du.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 110. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trabeska begiratu (3); trabeska geratu (3)


trabeskatu (14 agerraldi, 5 liburu eta 4 artikulutan; orobat trabesatu g.er. eta trabestu g.er.), trabeska(tu), trabeskatzen 1 du ad zeharkatu. ik trebeskatu.

Nik Nafarroara nahi nuen, eta Nafarroara egiteko ugaldea trabeskatu behar nuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 178. orr.

Nik igerika trabeskatu nuen Ihuri ibaia, Maitiaren zuberotarren gezien artean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 208. orr.

Gure aitzinetik, biek karrika trabesatu zuten eta bestaldeko ate batetik norabait sartzen ikusi nituen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 103. orr.

"Kasu egin behar diat bideko seinalei, Burlata trabeskatu aitzin, eskuin egiten baita.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 36. orr.

Eguzki berriaren lehen printzek nabe altuko beiradurak horizontalki trabeskatzen zituzten.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 196. orr.

Sarraskiaren iduri negargarri hura burmuinetan iltzaturik geratu baitzitzaidan: gizonak tirokaturik edo geziz trabeskaturik eta odolusturik, haurrak sastaturik, emaztekiak lohiturik...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 572. orr.

2 trabeska gelditu.

Gizakiekin ere gertatu izan da arrain hezurra zintzurrean trabeskatu eta kirofanora eraman beharra izatea.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 38. orr.

Bigarrenean ere lehengo berak ageri ziren; pilatuta oraingoan, elurrez estaliak, eskiak eta eskumakilak mikado-jokaldi nahaspilatu batean trabeskatuak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 216. orr.


trabesti (orobat travesti g.er.) 1 iz beste sexukoen janzkera eta jarrerak dituen pertsona. ik trabestitu 4.

Trabestiek gizon serioekin egiten dute txortan sarri askotan, trabestiek istorio izugarri onak kontatzen dituzte, jatorrak dira trabestiak normalean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 130. orr.

Ez nahastu ni trabestiekin, mesedez: trabestiak gauez emakume janzten diren gizonak dira, eta gu, transexualak, gizonezko gorputzarekin jaio, baina emakume sentitzen garen emakumeak gara.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 57. orr.

Puta eta trabestiak imajina daitezkeen hots zakarrenekin jendeari deika inork josi ditzakeen minigonarik laburrenekin; hordi eta kokatuen sexu-goseak buxka-buxkan...  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 70. orr.

Erdi gay-a soilik zen arren, hara non haren lagunik minena trabesti beltz bat zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 127. orr.

Musika, edariak, jatekoak eta, halako batean, trabestien showa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 327. orr.

Barruko lurruna eta trabestien kanten hotsa iristen zaizkio atea zabaltzen duten aldi bakanetan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 124. orr.

2 (izenondo gisa)

32 urteko Carlota eta bere bizilagun trabesti baten arteko maitasun harreman nahasia.  Berria - Kultura   2006-02-11

3 (izenondo gisa, irud/hed)

Horiek ez dira osagai aztoratzaileak, diskurtsoaren forma huts, neutro, intenporal eta isilari gainjartzen zaizkionak, bera ezabatuko luketenak bere lekuan diskurtso trabesti bati hitza emanaz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 80. orr.

Negu trabesti aldrebes honek / baietz marka denak hautsi!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 57. orr.


trabestismo (orobat travestismo) 1 iz beste sexukoen janzkera erabiltzeko eta jarrerak hartzeko joera.

Trabestismoa maite duten gizajo koadrila bat, odola ikuste hutsak xoratuko lukeena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 148. orr.

Ironia eta umore dosi handiak ditu; trabestismoarekin jokatuz, nortasunaren trukaketan eta klase harremanean oinarritzen den obra da.  Berria - Kultura   2004-01-29

2 irud/hed

Hasieran elkar ezagutzen ez duten pertsonaien arteko nortasunen aldaketetan travestismoaren ildotik doa, inolako tentsiorik gabe eta amaiera zoriontsuarekin.  Berria - Kultura   2004-01-31


trabestitu, trabesti(tu), trabestitzen 1 da ad beste sexukoen janzkera eta jarrerak hartu.

Ez nintzateke harrituko edozein egunetan hemen inguruko taberna zuloren batean erabat trabestituta ikustea.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.

2 irud/hed

Poesiatik Zientziara, Otoitz ongiletik Teknika dirugilera hamabost egunean trabestitu zirenak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 70. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hiru prostituta gazte eta oilaloka trabestitu bat.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 19. orr.

4 (era burutua izen gisa) ik trabesti.

Nerabe mozkor, trabestitu eta prostituto izatetik kultuzko idazle goiztiarra izatera pasatu zen atzo, eta hogeitaka hizkuntzatara itzuli dute haren lana.  Berria - Kultura   2006-05-02


trabestu ik trabeskatu.

trabiesa ik trabesa.

trabuka adlag oztopoka.

Asmatzailea, ordea, diru eske hasi zen hitzari hitza josi ezinik, mihia lodi-lodi eta trabuka: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 58. orr.


trabukari ik trebukari.

trabukatu ik trebukatu.

trabuko iz aurretik kargatzen zen su arma, eskopeta baino motzagoa eta kalibre handiagokoa.

Metalezko tronpa itxurako zerbait, ezkil-ahoko eta zabala, ikusi batean mendiko korneta bat zela uste nuena, eta trabuko bat izaki.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 213. orr.

Kanoiak, puñalak, ezpatak, trabukoak... arma guztiak darabiltza esku artean, etsaiak ere gero eta ugariago baitira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 115. orr.

Haiek zaldiz, trabukoz eta labanaz aurrez aurre oker egiten zutena, oraingo funtzionariook diplomazia zuriz eta paperez saiheska egiten baitituzte beren azio kobardeak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 56. orr.

Gure ile hori Flandriazkoekin, gure sudur trabuko gisakoarekin eta gure betaurreko biribilekin gure gurdi haren luzamendua ginelako.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 17. orr.


traditu, tradi, traditzen (orobat trahitu) du ad 1 saldukeria egin. ik saldu 4. (norbait)

Segur naiz uste duela nik traditu dudala, egoera hartaz baliatuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 168. orr.

Halabeharrez partitu da, ezagutu gabe bihotzak traditu egingo duela ilunsenti honetan, fin gaitz egingo duela kalearte estu batean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 210. orr.

-Jainkoak begira nazala ene ongilea traditzetik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 167. orr.

Adiskide ederra, zeure onestasunak berak traditzen zaitu, segurantza ematen baitizu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 110. orr.

Ez dakit nork traditu gaituen; nire gelazaina edo nire kofesora baizik ezin daitezke izan.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 206. orr.

Adiskidea, engainatua izan naiz, traditua, galdua; etsi gaiztoan naiz: Tourvel andrea partitu da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 323. orr.

-Adiskideek ez dute elkar traditzen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 266. orr.

Zeren gizakiek aberria eta guraso maiteak maiz traditu izan baitituzte, Akeronteko leizeak ekiditearren.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 171. orr.

2 (zerbait)

Beren printzipioak traditu beharrik ez zutela izango, hori bere bizkar, Luis Angelen beraren bizkar geratzen zela.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 121. orr.

Hurrena elkarrekin topo egin zutenean, erakutsiriko konfiantza traditu izana leporatu zion.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 139. orr.

Iduriz zuk eman bide didazun eta nik neurririk gabe men egin diodan fidantzia hori tradituko zenuke?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 95. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Haren jarraikitasunak salbatuko nau bederen amodio traditu baten oinazeetarik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 217. orr.

Ez naiz zure maitasunaz susmatzera ausartzen, dudarik gabe halaber zu ez zinateke nirea traditzera ausartuko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 297. orr.


traditzaile (corpuseam trahitzaile soilik) iz traditzen duena. ik traidore.

Hutxek, aldiz, trahitzaileen negar gura zeukan begietan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 45. orr.


traditze (corpuseam trahitze soilik) iz saldukeria egitea.

Justu eraginkorrak ginen unean, trahitze baten medioz Klaus Barbie-ren zakurrek arrastatu dute.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 107. orr.


tradizino ik tradizio.

tradizio (orobat tradizino g.er. eta tradizione g.er.) 1 iz belaunaldiz belaunaldi ondare gisa transmititzen den oihura, doktrina edo kontakizun multzoa.

Bizitza eta tradizioa, nire esperientzia eta nire aurrekoena, oraina eta lehena: bi-bietatik datorkio idazleari errealitatea deitzen duguna.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 11. orr.

Tradizioa tradizioak sortzen du, izen hori erabiltzeak alegia.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 17. orr.

Tradizioak nonahi elkartzen dira: aski da guk elkartu nahi izatea.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 165. orr.

Itzulpen lana izan delako tradizioaren eta hizkuntza-ren arteko osmosiaren eragile nagusi.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 63. orr.

Tradizioarekin eta gramatikarekin hautsi gabe komunikaziorako tresna argia lortu du.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 10. orr.

Ezagutzaren teoria atomista-sentsualistaren tradizioan kokatuta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Gaurko bainuetxeen oinarria tradiziotik datorrela uste dut: urak sendatzen duela dioen tradiziotik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01

Euskal Herrian beti familiak, elizak, tradizioak agintzen zuen; ez dugu izan subjektibitatearen edo kontzientzia autonomoaren tradiziorik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 110. orr.

Ezagutzaren teoria atomista-sentsualistaren tradizioan kokatuta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Tradiziorik ez dagoen lekuan tradizioa eraikitzea, hasieran behintzat, nekeza da, belarriek agintzen dutelako eta belarriek ez dutelako nahi arrotz egiten zaien ezer.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 16. orr.

Inken tradizioko xirula haiek.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 9. orr.

Ordutik, tradizioari buruzko ikuspegi etxezuloegiek bezainbat goganbehartzen naute kanpoederregiek, tradizioa ez baita oinordekotzan ematen zaigun zerbait, lan eta neke askoren ondoren irabazten hasten garen eta inoiz osorik lortzen ez dugun altxor bat baino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 126. orr.

Gizarteko kideen arteko erlazioak erregulatzen dituen tradizio eta instituzioak [...] ekonomia hazkunde eta garapenerako berebiziko eragina dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 294. orr.

Berak ez dauka tradizioaren astuntasuna; eta berak ez du osatzen denborarik gabeko liburutegia.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 150. orr.

Kapitalismoaren bi tradizio bereizi behar dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 61. orr.

Ez dugu izan subjetibitatearen edo kontzientzia autonomoaren tradiziorik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.

Hautsak hartutako tradizio batez ari ote naizen galdetu badit ere, [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 19. orr.

Tradizioa da tradizioaren traizioa ere, Karl Kraussek esana.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 37. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tradizio handiko esparrua izan da etimologia gurean.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 152. orr.

Bai baitzen erromatar tradizio zaharrago eta sakonago irarritako bat. Tradizio zabala bezain jaiera sakonekoa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 30. orr.

Helburuen araberako bereizketa hori ez da gaur egungo kontua, eta tradizio luzea du historian zehar.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 93. orr.

Mendez mendeko tradizio luzeari begirunea zor zaiola.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 26. orr.

Tradizio klasiko horrek bi doktrina esoteriko zituen oinarri.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 12. orr.

Mendebaldeko tradizio moralari egindako kritika suntsitzailea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 211. orr.

Abertzaletasunaren baitako tradizio heroikoan, Etxebarrietaren heriotza Lauaxetarenarekin konparatzea argigarri da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 26. orr.

Tradizio militar handi baten oinordekoak ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 196. orr.

Tradizio kritiko handi batean dago Mirande, hori ez daukagu zergatik ezkutatu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 237. orr.

Galiar menderakaitzen egunkarietan, tradizio laikoa nagusitu zaio usadio katolikoari.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 145. orr.

Alemaniako tradizio etnografikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 302. orr.

Antzinako tradizio aszetikoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 765. orr.

Tradizio judu-kristauaren leloa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 255. orr.

Tradizio monastikotik jasotako arauak ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1169. orr.

Tradizio homeriko aristokratikoan maiz agertzen den errege indartsuaren eredu berbera.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 38. orr.

Euskaldunen tradizio antisentimentala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 89. orr.

1895ean [...] bere interesa Espainian eta tradizio espainolean zentratua dago.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 130. orr.

Tradizio anglosaxoiko kapitalismoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 61. orr.

Frantziskotar tradizioak irakurketa juridiko estuegia egin du lege-testuez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 43. orr.

Baina horretarako, «gezurrezko tradizio eta dogmak desagerrarazi» behar dira.  Berria - Gaiak   2004-03-31

Modernitatearen krisia, erlatibismoa, elkarneurgaiztasuna, hizkuntza eta tradizio ez-mendebaldarrak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 304. orr.

Herriaren hizkuntza baita yiddisha, tradizio idatzi eskasa duena, hizkuntza pobrea, haur eta emakumeena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 7. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mendi horretan dute beren tradizio-iturri Karmeldar lekaide-lekaimeek ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 280. orr.

Eman ahal zaizkie garai baten dimentsio kolektiboak eta diakronikoak, kontzientzia era orokor batenak, gizarte-mota batenak, tradizio-multzo batenak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 171. orr.

Herrixka bat, gerra denean, ez da tradizio korapilo bat.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 76. orr.

· Saio polita izan dugu, gaur arratsaldean, tradizio-modernitate auziaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 122. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Mateo ebanjelioetako baten egiletzat gelditu da kristau tradizioan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 368. orr.

Herri-tradizio asko dago, kronikariek jaso dituztenak, Frantziskoren Espainiako bidaiari buruz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 799. orr.

Artea saldu eta erosteko negozioan halako familia-tradizio luze moduko bat iradokitzen zuela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 49. orr.

Udal tradizio zaharra ikasteko lanari ekin zion.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 152. orr.

Guk aurkitu genuen hizkuntza tradizio jakin bat, eta literatura tradizio bat, baina euskal kulturak tradiziorik ez du.  Berria - Harian   2006-03-19

Literatur tradizio anker horrek ezartzen zuen patu saihetsezina saihesteko modua bilatu behar nuen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 78. orr.

Musika tradizio sendoa du Txekiak, eta eutsi egin dio.  Berria - Mundua   2004-04-27

Ekialdeko eta Mendebaldeko antzerki tradizioen azterketa konparatiboa egiten.  Berria - Kultura   2004-09-10

Gogoan har bedi Marcel Joussere eskolako antropologia-tradizio frantsesak omen handia eduki duela halaber gure artean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 158. orr.

Arkitektura-tradizio helenizatzailea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 295. orr.

Beste filosofo batzuek ikerketa-programa edota ikerketa-tradizio bezalako kontzeptuak erabili dituzte teoria zientifikoa ezaugarritzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 164. orr.

Aitaren familiakoak, aldiz, enpresa tradiziokoak ziren.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 175. orr.

Futbol tradizio handiko herria da, futbolzale sutsuak gara bermeotarrak.  Berria - Kirola   2004-01-22

Mendebalean eztabaida-tradizio handia daukagu, zein ote den erlijio egiazkoa, teologia egiazkoa, filosofia egiazkoa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahozko tradizio (4); euskal herriko tradizio (4); gure tradizio (3); izan duen tradizio (3); literatur tradizio (9); literatura tradizio (5); mendebaldeko tradizio (3); musika tradizio (4)

tradizio demokratiko (3); tradizio desberdinak (3); tradizio erlijioso (3); tradizio eta ohitura (3); tradizio filosofiko (8); tradizio handia (13); tradizio handiko (23); tradizio handiko herria (3); tradizio handikoa (10); tradizio handikoa da (4); tradizio klasiko (4); tradizio literario (4); tradizio luze (3); tradizio luzea (9); tradizio luzea du (3); tradizio politikorik (4)

ahozko tradizioa (7); euskal tradizioa (3); euskarazko tradizioa (3); gure tradizioa (6); herri tradizioa (4); herriko tradizioa (4); kandinskyren tradizioa (3); kristau tradizioa (3); kultura eta tradizioa (3); literatur tradizioa (6); literatura tradizioa (7); mendeetako tradizioa (3); musika tradizioa (3)

tradizioa du (6); tradizioa duten (3); tradizioa erabili (4); tradizioa eta modernitatea (6); tradizioa izan (5); urteko tradizioa du (3)

ahozko tradizioak (4)

euskal tradizioan (9); gure tradizioan (3); kristau tradizioan (6); literatur tradizioan (3); tradizioan oinarritzen (3)

ahozko tradizioaren (3); euskal tradizioaren (5); literatur tradizioaren (5); tradizioaren arabera (22); tradizioaren eta modernitatearen (3)

tradizioari eutsi (3); tradizioari jarraiki (9)

kristau tradizioko (3)

badu tradiziorik (3); inolako tradiziorik ez (3)


tradizional 1 izond tradizioarena, tradizioari dagokiona; tradizioaz mendez mende dirauena.

Gizarte tradizionala hankaz gora zihoan eta, ohi denez, balio tradizionalen krisiak alde bateko zein besteko erradikalismoak probokatu zituen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 254. orr.

Ezagutzaren ikusmolde tradizionala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 106. orr.

Betiko moral tradizionala trapu berriekin.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 13. orr.

Eskualde honetan jende gehiena animista da, erlijio tradizionalaren zalea, baina ni kristaua naiz.  Berria - Kultura   2004-08-24

Hori soilik informatikatik at dauden teknika tradizionalen bitartez lortuko duzu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 340. orr.

Kuhnek ezbaian jarritako zientziaren irudi tradizional edo positibista hori.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

Historiari garrantzi gehiegi eman ondoren, gramatika tradizionalaren ikuspuntu estatikora itzuliko da hizkuntzalaritza.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 114. orr.

Nazioarteko merkataritzaren teoria tradizionala (klasikoa eta neoklasikoa) ekoizpen-faktoreak aldagaitzak, konkurrentzia erabatekoa eta perfektua, eta etekinak konstanteak edo beheranzkoak zirelako hipotesian oinarritzen zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 67. orr.

Kontzepzio tradizionalaren arabera, jarrera proposizionalak moduan eta edukian bereizten dira elkarren artean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 135. orr.

Arabiar musulman primitiboek zakar astindua zuten beren bizimodu arkaiko tradizionala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 68. orr.

Honek iraganarekiko lokarri tradizionalak urratzea dakar, eta iraultzailea da benetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 441. orr.

Eskoziako eta Irlandako abesti tradizionalak.  Berria - Kultura   2004-03-17

Euskal musika tradizionalean oinarritutako disko bat.  Berria - Kultura   2004-06-22

Gure ipuin tradizionaletan ez da ispilu magikorik ageri, kontu bitxia dirudi.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 121. orr.

Pintura-sekuentzia tradizionaletan (gurutze-bidea da hemen ere prototipoa), sketch erdi-autonomo bat irudikatzen du irudi bakoitzak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 223. orr.

-Europa Ekialdeko juduen janari tradizionala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 261. orr.

Industria tradizionala gainbehera zetorren.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 25. orr.

2 (pertsonei buruz) era tradizionalei eusten diena.

Tradizional samarra zen, halaxe esaten zien Gabinek pisukideei Anaz zerbait esatera behartuta sentitzen zenean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 24. orr.

Hi bai tradizionala, gizajo hori! -bukatu zuen, higuinezko doinuz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 29. orr.

Herritarra: tradizionala, tokian tokikoa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 66. orr.

Tradizionalak -odolaren, arrazaren eta izenaren garbitasunaren ideologia lehen jartzen zutenak- eta moderno zaleak -gerla ondoko Hegoaldeko errefuxiatuek ekarri kultura herrikoiaren maitasuna txertatua zeukatenak- konformismo berdinaz zoratzen zituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 43. orr.

3 irud/hed

Bere etsai tradizionalak, Santanderrek (%0,62), Mexiko nahiz Brasilen apustu handiak ditu.  Berria - Ekonomia   2004-09-17

4 ez-tradizional

Familia ez-tradizionaletan honako hauek sartzen dira batez ere: guraso bakarrekoak (aitek osatuak %2,2 dira; amek osatuak %9,6); pertsona bat baino gehiagok osatuak,baina ahaidetasunik gabeak, %3,4; seme-alabarik ez duten bikoteak, %18,5; eta bakarrik bizi direnak, %20,3.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

Familia ez-tradizionalak %55,6 dira EAEn.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bikote tradizional (3); familia tradizional (3)

alarde tradizionala (11); bizimodu tradizionala (4); dantza tradizionala (9); euskal musika tradizionala (4); familia tradizionala (5); musika tradizionala (16)

alarde tradizionalak (4); balio tradizionalak (3); dantza tradizionalak (4); doinu tradizionalak (5); familia tradizionalak (5); ipuin tradizionalak (6); kanta tradizionalak (3); kantu tradizionalak (18); musika tradizionalak (4); musika tresna tradizionalak (3); politiko tradizionalak (3)

tresna tradizionalak (5)

alarde tradizionalaren (11); alarde tradizionalaren aldekoek (4); dantza tradizionalaren (6); erlijio tradizionalaren (3); erlijio tradizionalaren zalea (3); musika tradizionalaren (9)

alarde tradizionalean (3); era tradizionalean (3); modu tradizionalean (3); musika tradizionalean (5)

alarde tradizionaleko (3)

frantses alderdi tradizionalen (3); tresna tradizionalen (4)

musika tradizionalera (3)

musika tradizionaletik (4)


tradizionalismo 1 iz ohiturazko politika- eta erlijio-moldeei eutsi behar zaiela aldarrikatzen duen doktrina.

Liberalismoa, klasizismoa, erromantizismoa, tradizionalismoa, erlijio katolikoa, espainoltasuna, patriotismoa, honezkero dena nahas-mahasten da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 46. orr.

Etsai izan ditu, edo badaezpadako lagun, aurrerakoiak, atzerakoiak eta bertarakoiak, errealismo unibertsalista eta idealizazio nazionalista, falangismoa eta sozialismoa, tradizionalismoa eta liberalismoa, faxismoa eta... anarkismoa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 276. orr.

Finkielkrautek trazatzen digun metafisikaren hondamen-bidean beste urrats bat tradizionalismo politiko frantsesa izan da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 147. orr.

2 neo-tradizionalismo ik neotradizionalismo.

tradizionalista 1 izond/iz tradizionalismoari dagokiona; tradizionalismoari atxikia. ik tradiziozale.

Tolosako kristau progreen aldean, Juan Luisek ikuspegi tradizionalistagoa zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 118. orr.

Horrexegatik dio ahozko adierazpenak kontserbadoreak eta tradizionalistak direla.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 169. orr.

Eta gero kalez kale ibili ginen berarekin segitaldean, kaleei izen berriak ezartzen, herri tradizionalistak jasandako irainen ordainez.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 89. orr.

Unamuno eta Ortega, katoliko tradizionalistentzat zailak ziren irensteko.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 269. orr.

Tira, ba, tradizionalista bazara orduan Alderdi Tradizionalistakoa izango zara!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 99. orr.

1936-39ko gerra zibilaren inguruan izpiritu edo arima espainola erruz aipatu da literatura falangista nahiz tradizionalistan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 269. orr.

2 ik karlista.

Zer asmatu ez zekitela zebiltzan, falangistak kea baino faltsuagoak zirela errepikatzen zuten eta hiru erakunde tradizionalista sortu zituzten karlismoaren mistikarekin.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 99. orr.

Margaritas izeneko erakundea sortzeko selektiboagoak izan ziren, familia tradizionalistako neskatoekin osatu zuten.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 100. orr.

3 (izenondo elkartuetan)

Bizitza politikoaren kontsiderazio mekaniko-razionalistari, organiko-tradizionalista oposatzen dio (nolabait esan: besteak matematikarekin pentsatzen badu, honek biologiarekin pentsatzen du gizartea).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 219. orr.


tradizionalki 1 adlag tradizioan.

Tradizionalki, tropo edo figuren ugaritasunean aurkitu nahi izan da literaturtasunaren ezaugarria, hots, hizkuntza-arau zein hizketa arruntarekiko urruntasunean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 67. orr.

Prest egon behar du zientziari jakintza intelektualaren arlo guztiak uzteko, baita tradizionalki erlijioaren eremukoak izandakoak ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 119. orr.

ZTG ikasketok irauli egiten dute filosofiak tradizionalki zientziari esleitu dion arazo-sorta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Esan beharra dago, tradizionalki teknologia zientzia aplikatu gisa ikusia izan dela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

2 era tradizionalean.

Eta tradizionalki egin dut: senarra segitu dut.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 198. orr.


tradizionaltasun iz tradiziozalea denaren nolakotasuna.

Rufino Arrolaren tradizionaltasun harroak ez eban kontraesanik aurkitu, bideokliparen modernidadean sartzeko.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 91. orr.


tradizione ik tradizio.

tradiziozale iz tradizioaren zalea dena.

Harriturik utzi gaitu Lujanbiok, tradiziozalea (ezinbesteko tradiziozalea) zelakoan baikeunden guztiok.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 122. orr.

Familia erlijioso eta tradiziozale estu baten atzaparretatik ihes egin ahal izateko.  Berria - Kultura   2004-02-13

Egun batean Friburgon, nire ugazabaren alabaren lagun batzuen etxean musika jotzera gonbidatu ninduten, eta orduan konturatu nintzen zein tradiziozalea den Suitza.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 86. orr.

Bizi laburreko agerkariak izan ziren aipatuok, baina esan dugun pentsaera tradiziozale horren ildokoak beti ere.  Berria - Kultura   2004-01-24


traduktologia iz itzulpengintzaren oinarrien eta aplikazioen aztertzen dituen diziplina.

Traduktologian ez bakarrik hizkuntza txikietan, handietan ere bai oso aipatua da itzultzailearen ardura soziala.  Berria - Kultura   2004-10-31


tradukzio (corpusean tradukzione soilik) iz itzulpena.

Liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana-ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua. Clara est, et quae numquam marcescit, sapientia; et facile videtur ab his qui diligunt eam, et invenitur ab his qui quaerunt illam -eta, amari beha tradukzionea egiten zuela, erran zuen-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 79. orr.


tradukzione ik tradukzio.

traduzionista iz giza arima gurasoen arimatik sortzen dela dioen doktrinaren jarraitzailea.

Agustinek zalantzak ditu arimen jatorriari buruzko bi jarreren artean, kreazionisten eta traduzionisten teorien artean, alegia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 26. orr.


traduzitu traduzi, traduzitzen du ad (testuak) itzuli.

Osabak amaren aitzinean zibiltasun arauak -horrela traduzitu beharko ote genuke frantsesen civilité delakoa, jaun André?- [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 82. orr.


trafikante (14 agerraldi, 5 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz trafikatzailea.

Gizajo bat, trafikanteen artean zubi egiten duten alfer bihozgabe horietako bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 47. orr.

Ez nuen dirurik, beraz lapurretan ibili nintzen, trafikante, eta... Mexikora iritsi nahi nuen, baina ez nintzen Kubatik atera.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 255. orr.

Pierruguesen arabera, bada drogaren gaineko eztabaida mahai gainean jartzeko garaia: «Substantziek herritarrei laguntzeko balio behar dute eta ez trafikanteak aberasteko».  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Kalamua legeztatuz gero, prebentzio lana egingo litzateke: merkatu beltza, trafikanteak, diru zuritzeak, adulterioa eta beste hainbat zikinkeria saihestuko lirateke.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Azpian, letra gorriz, aldarria: Trafikanteak hormara!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 167. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Lehen abortugileen artean bezala, immigrante-trafikanteen artean zintzoak ere izango dira seguruenik.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 60. orr.

Pertsona-trafikanteek dirutza izugarriak exijitzen dizkiete eta batzuetan desagertu egiten dira zeharkaldia hasi aurretik.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 60. orr.


trafikari iz trafikatzailea.

Garai horretan mekanikari moduan egin zuen lan, baina baita arma trafikari moduan ere, erresistentziarentzat.  Berria - Kultura   2006-03-28


trafikatu, trafika, trafikatzen 1 du ad trafikoa egin, legez kanpoko salerostean aritu.

Portugaldarrek konkistatzaile gisa trafikatu zuten Indietan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 59. orr.

Edari hura trafikatua izan zen, eta trafikoa heriotza zigorrez ordaintzen zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 199. orr.

Zuk eskatutakoa erosten dute horiek eta zuk ordaindu ondoren pagatuko diote beren hornitzaileari, hau da, zure diruarekin eta jeneroarekin trafikatzen dute.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 121. orr.

Beste bi talde lurrean erdi etzanda fumatzen, marihuana edo; izkina batean, bikote bat trafikatzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 207. orr.

Trafikatzen, intrigetan eta espioitzan aritu zen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 41. orr.

2 irud/hed

Hoteleko ohe alokatuan, sentimenduekin trafikatzen zuten, gorputzak korapilatzean amodio faltsua asesinatuz.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 57. orr.

Estatua pobrea izango da beti, bere biztanleria bere bizibideak baino handiagoa bada, eta aberatsa izango da beti, baldin eta, bere muga egokian gelditurik, sobera duenarekin trafikatzen badaki.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ustez droga trafikatzeagatik (4)


trafikatzaile (91 agerraldi, 17 liburu eta 35 artikulutan) 1 iz trafikatzen duen pertsona. ik trafikante.

-Ohoinak eta trafikatzaileak besterik ez dituzu topatuko, ez ezazula elkartasunik espero.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 71. orr.

ETAk mehatxatua zuen, trafikatzailea zela salatuz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 215. orr.

Helburuak lorturik, emakumeen trafikatzailea agerian etorri ohi zen maitalea ordezkatzera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 326. orr.

Animalien trafikatzaileen aztarnari heltzerik ez zegoela konturatu zen Ruche jauna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 448. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trafikatzaile talde bateko legez kanpoko langileak ziren ikertzen ari dira.  Berria - Mundua   2004-02-07

Badirudi geroago trafikatzaile-babesleek diru iturriak ere murriztu zizkiotela.  Berria - Mundua   2004-05-30

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Horrekin batera, droga trafikatzaileei gertatzen zaienaren kontrara, pobrea zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 69. orr.

Narkotiko trafikatzailea izaki, gauaren babesean jokatu ohi zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 69. orr.

Organo-trafikatzaile izan nintzela Somalian eta Ugandan?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 179. orr.

-Oraintxe ikusi dut alkohol-trafikatzaileen eta hijackerren arteko borroka bat. Rimbaudek bezala, arma trafikatzaile egin behar du idazleak?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 438. orr.

Orain ez da esklabo eta tabako trafikatzailerik baizik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 237. orr.

Akusazioak gar-biak ziren: atzerritarra, noblea, girondinoen aldeko ezkutuko satorra, legez kanpoko diru-trafikatzailea...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 110. orr.

-Animalia-trafikatzaileen taldekoek!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 389. orr.

Gauza bera gertatuko ote da Manausko matematikari-trafikatzaileak bere Mamaguênari egindako isilmandatuekin?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 483. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Iazko ekainean AEB Ameriketako Estatu Batuek FARC eta AUC taldea sartu zituzten droga trafikatzaile zerrendan.  Berria - Mundua   2004-05-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alkohol trafikatzaile (3); droga trafikatzaile (11)

droga trafikatzailea (3)

droga trafikatzaileak (6)


trafiko (orobat trafiku g.er.) 1 iz ezkutukoak, legez kanpokoak edo lotsagarriak-edo diren gauzen merkataritza.

Bitxi samarra zuan, ordea, salerosketa hura; trafikoa deituko hioke hik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 452. orr.

Legez kanpoko armen trafikoan aritzeagatik.  Berria - Mundua   2004-08-28

Urrian egindako epaiketan etorkinen trafikoan parte hartu izana onartu zuen.  Berria - Kultura   2004-11-17

Ekialdeko umezurtzen trafikoan espezializatutako GKEko arduraduna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 144. orr.

Kuba ez zen leku txarra beltzen trafikoarekin dirua egiteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 129. orr.

Dopatzeko substantzien trafikoaren aurkako operazioan.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Frogak baditut muturra sartua zuela drogaren trafikoan, kokainarenean zehatzago izateko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 186. orr.

Trafiko horretan dihardutenek ezantza nahiko merke erosten dute Iranen eta nabarmen garestiago saltzen Pakistanen.  Berria - Mundua   2004-06-26

Zerbaiten trafikoan aritua zen, hori ziur.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 205. orr.

Iraun zuen epe laburrean, trafikoak sosa zekarren, ausarki.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 32. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Emakumeen aurkako indarkeria eta sexu trafikoa pertsonaren eta gizadiaren aurkako krimenak dira.  Berria - Harian   2005-10-18

Afrikako herrialde askok onartu dute giza trafikoa existitzen dela, baina, txostenaren arabera, gutxik jarri dituzte indarrean haren kontra egiteko araudiak.  Berria - Gaiak   2004-04-24

Sei lagun hiltzera zigortu dituzte Txinan, haur trafikoagatik.  Berria - Gaiak   2004-07-25

Orain bazakiat ziur: animalia-trafikoan zabiltzak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 77. orr.

Edo beste hau -albumaren hurrengo orria bistaratu zuen-, arma trafiko osoa kontrolatzen duena, baina Gobernadorearen oneritziz ari denez libro dabilena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.

Gero arma-trafikoa ikaragarri hazi ez balitz Pertsiar golkoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 146. orr.

Militante batek dirua irabazteko, banku edo posta bulego atrakatzeaz gain, droga trafikoaren posibilitatea proposatu zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 29. orr.

Droga kontsumoa eta trafikoa saihesteko asmoz.  Berria - Euskal Herria   2004-03-27

Latinoamerika eta AEB arteko kokaina trafikoaren gune garrantzitsua da Jamaika.  Berria - Kultura   2006-04-29

Haxix trafikoa jazartzea leporatzen zion gobernuari eta madarikatu egiten zituen homosexualak begitan hartzen zituztenak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 69. orr.

3 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Organo trafiko sare bat izan zitekeenaren lehen susmoak han bertan izan zituzten.  Berria - Gaiak   2004-05-16

EAEko Herrizaingo Sailaren arabera, droga trafiko sare bat zuten eratuta Bilbon, eta atxilotuetako hiru arduradunak ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Gobernuaren kontrako droga trafiko akusazioak, gainera, ugari ziren.  Berria - Harian   2005-03-01

4 irud/hed

Jean-Pierre Destradek epaileari deklaratutakoaren arabera, influentzia trafiko sare bat ezarri zuen 1988 eta 1992 bitartean, Henri Emmanuellik galdeginik.  Berria - Euskal Herria   2004-08-20

5 merkataritza.

Urtetan odolaren trafikoan ibili izan gaituk, baina trafiko garbian...  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 172. orr.

Salgaien trafikoa legez kanpo da, eta beraz, delitua.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 141. orr.

Garai hartan liburuen eta komikien trafikoa izaten genuen auzoko umeen eta gazteen artean.  Berria - Harian   2005-03-24

Badira urte batzuk animalia-trafiko handia dabilela Parisen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 392. orr.

Trafiko ilegala egin zuela uste dut, eta orduan ere justutik ez zuten atxilotu.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 125. orr.

Legez kanpoko immigrazio trafikoan aurretik jardun duten ala ez argitzeko xedez.  Berria - Mundua   2004-01-11

Hipoteken oreka berma dezaketen lege jakintsuak, horien hartzekodunek zordunen aurka izan dezaketen akzioa laburtu, arindu eta merke dezaketenak, era-erara datoz trafiko horri eusteko.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 86. orr.

Trafiko hori korritu tasa eta nazio aberastasunaren gainean eragin handikoa da.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 86. orr.

6 ibilgailu zirkulazioa.

Etxe berriak jaso dituztela, trafikoa marduldu dela...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 67. orr.

Kalean Eibarko udaltzain gehienak ariko dira lanean, trafikoa bideratzeko.  Berria - Kirola   2004-01-06

Hurrengo orduetan, berriz, ederki loditu zen elur-geruza, mota orotako ibilgailuen trafikoa guztiz eragotziz.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 62. orr.

Autobideak kamioien trafikoa ekarriko luke gurera, eta guk ez dugu horren beharrik.  Berria - Harian   2005-03-27

Zubiaren bi muturretan, dozena erdi udaltzainek trafikoa geldiarazten eta saihesten zuten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 37. orr.

PSOEren egoitzen aurrean manifestazioa egin zuten eta trafikoa moztu zuten zubi batean.  Berria - Mundua   2004-09-18

Trafikoa dezente murrizturik zegoen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 209. orr.

Oinezkoak ezkerretik doaz, trafikoa bera ere ezkerretik joan arren.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 43. orr.

Elurrak bigarren mailako errepideetako trafikoan arazoak eragin zituen.  Berria - Harian   2005-01-27

Trafikoaren erdian ziren berriz, motor, auto, kamioi eta autobusez inguraturik.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 132. orr.

Parisen metroz mugituko nintzen, beraz, trafikoaren zurrunbiloan erotzen ibili gabe.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 121. orr.

Indiako hiri handietan trafikoa nahaste-borraste ikaragarria da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 150. orr.

Trafikoa ez zen oso sarria, eta aise egin nuen bidea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 193. orr.

Trafikoa motel dabilelako atzeratu gara apur bat.  Berria - Harian   2005-01-26

Trafikoa berriro gelditu zen, taxiaren balaztek kirrinka egin zuten eta bat-batean Ellenek aurrerantzako bultzada bat sentitu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 501. orr.

Polizia-sirenak gailendu zaizkie trafikoaren eta euriaren hotsei.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 29. orr.

Trafikoko polizia epokakoa da, barregarri samarra.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 155. orr.

Trafikoko guardia zibil bat hil zutela hantxe ondoan, Billabonan, gure herritik lau kilometrora.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 90. orr.

Trafikokoak bezala zeudenan jantzita.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 15. orr.

7 (izenondo eta izenlagunekin)

Ordu horretan ez da trafiko handirik izaten, eta erraz aurkitzen dugu non aparkatu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 117. orr.

Trafiko handi samarreko errepidean makina bat ibilgailuk jo didate klaxona.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 88. orr.

Trafiko gutxi dabilela iruditu zait.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 188. orr.

Trafiko urriko errepidea zen Angiozartik Bergarara bitartekoa.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 30. orr.

Trafiko gehieneko orduan garraio sistemari eginiko eraso sorta izan da.  Berria - Harian   2005-07-08

Hotel erraldoiaren azpitik pasatzen zen etorbidearen trafiko ugarian lekua aurkitu zuen taxi gorriak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 84. orr.

Union Square-n trafiko trinkoa zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 98. orr.

Hiriaren bihotza zeharkatzen duen kalea, trafiko zaratatsuak itotako Enqelab Hiribidea, Iraultzaren Hiribidea.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 142. orr.

Udaletxeko zubia zeharkatu dugu zerbitzuko udaltzainak zuzentzen duen trafiko nagiaren ondotik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 43. orr.

Kale zikinak, trafiko kaotikoa, jende etsia eta deserrotua bazterrik bazter...  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trafiko hotsa kanpaiek estaltzen dute.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 139. orr.

Hainbat taldek ohartarazi dute azpiegitura horrek ez dituela konponduko Bilboko trafiko arazoak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Toki gutxitan omen dago Iranen adina trafiko istripu.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 143. orr.

Beldurra uxatzeagatik, trafiko-seinaleak kontatzeari ekin diot.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 122. orr.

Ertzaintzak trafiko operazio berezia egingo du maiatzaren 1eko zubian.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Trafiko-polizia erne dabilelako.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 109. orr.

Trafiko zaintzaileak ez ziren inon ageri.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 80. orr.

Foruzaingoak N-240-A errepidean jarritako trafiko kontrol arrunt batean, Ibai Ederra atxilotu zuen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 69. orr.

Bileran trafiko eskumenaz ere aritu ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-02-01

Ehun eta hamabost trafiko-isun jaso ditu etxean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 115. orr.

Guardia Zibilaren Trafiko Sailak jakinarazi zuenaren arabera, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-07-06

Espainiako Trafiko Zuzendaritza Nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-06-17

Eusko Jaurlaritza, Herrizaingo Saila, Trafiko Zuzendaritza, 2002.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 84. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bilboko portuko kanpo trafikoa %27 igo da.  Berria - Ekonomia   2004-07-21

10 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Fernandez harrituta ageri zen, trafiko segurtasun delitu batengatik barik, kopiengatik salatzea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 90. orr.

Trafiko bide-seinale bakoitza edo arbola bakoitza tamaina errealean marrazturik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 21. orr.

Aire trafiko kontrolatzaile batentzat.  Berria - Mundua   2004-03-09

11 harat-honata.

Pasaiak inoizko mailarik gorena jo zuen, ia sei milioi tonako trafikoarekin.  Berria - Ekonomia   2004-02-17

Bilboko portuak ere trafikoa handitu zuen joan zen urtean: %10,5 trafiko guztia kontuan hartuta itsasontzien hornikuntza eta barneko trafikoa barne, eta %6 merkantzien trafiko soila aintzat hartuz gero.  Berria - Ekonomia   2004-02-17

Nekezia handiak izan ditu merkatal ganbarak enpresa bat aurkitzen Liverpool-en itsas trafiko horren asumitzeko.  Herria   2002-11-21

Merkatal Ganbarak ireki nahi du trafiko berri bat Baiona/Liverpool artean, puskaz bete kamioiak garraiatzeko.  Herria   2002-11-21

Trenen trafikoan eragina izango du SNCFren grebak.  Berria - Ekonomia   2004-01-21

Mundu honetan, mendea amaitzen ari zela, 18 milioi erabiltzaile berri sartzen zen Interneten hilero eta urte erdiaz behin trafikoa biderkatu egiten da.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 156. orr.

Merkantzien eta turisten trafikoa nabarmen igo da Bilboko Portuan.  Berria - Ekonomia   2006-02-14

Karga ez ezik, petroliontzien trafikoa bera ere handitu egingo dela ohartarazi du, bestalde, UNEPek.  Berria - Gaiak   2004-08-28

Italiar merkatariak merkantzia-trafikoaren eragile nagusiak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 189. orr.

Indibiduo bakoitza taldeko besteekin komunikatu egiten da, informazio-trafiko batean hartzen du parte.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 125. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espainiako trafiko zuzendaritza (3); jaurlaritzako trafiko zuzendaritzak (10)

trafiko arazo (4); trafiko arazo larriak (3); trafiko arazoa (3); trafiko arazoak (11); trafiko arazoak eragin (3); trafiko arduradunek (4); trafiko eta (4); trafiko gutxi (5); trafiko handi (5); trafiko handi samarra (3); trafiko handia (10); trafiko handiko (4); trafiko hori (4); trafiko istripu (3); trafiko istripuen (3); trafiko istripuetan (4); trafiko kontrol (4); trafiko mota (4); trafiko sare (4); trafiko sare bat (3); trafiko seinale (3); trafiko seinaleak (4); trafiko zuzendaritza (7); trafiko zuzendaritza nagusiak (3); trafiko zuzendaritzak (15); trafiko zuzendaritzaren (3)

arma trafikoa (5); droga trafikoa (45); droga trafikoa leporatuta (4); emakumeen trafikoa (3); errepideetako trafikoa (4); giza trafikoa (10); haur trafikoa (4); haurren trafikoa (6); influentzia trafikoa (3); kamioien trafikoa (3); legez kanpoko trafikoa (4); organo trafikoa (3)

trafikoa arintzeko (4); trafikoa kontrolatu (3); trafikoa leporatuta (4); trafikoa zuzentzen (3)

droga trafikoagatik (3); haur trafikoagatik (3)

droga trafikoak (3)

droga trafikoan (9); trafikoan aritzeagatik (3); trafikoan aritzen (4)

droga trafikoarekin (10)

aire trafikoaren (3); droga trafikoaren (24); droga trafikoaren kontrako (3); emakume trafikoaren (4); giza trafikoaren (6); giza trafikoaren arrazoiak (3); hiriko trafikoaren (3)

trafikoaren aurka (3); trafikoaren aurkako (5); trafikoaren burrunba (3); trafikoaren erdian (3); trafikoaren gaineko (4); trafikoaren kontra (3); trafikoaren kontrako (5)

droga trafikoari (9)

trafikoko arau (3); trafikoko guardia (5)

portuko trafikua (6)

droga trafikuan (3)


trafikoburu iz trafikoaren burura den pertsona.

Eskoil Pertolbide trafikoburua.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 47. orr.


trafikozain iz trafikoa zaintzen duen pertsona.

Trafikozainaren plantak egiten hasi da, ni oraindik oholezko euskarriaren gainean dagoen autora sartu eta, bolante aurrean eserita, dena berriro probatzearren, abiadura-aldagailuarekin ari naizen bitartean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 255. orr.


trafikozale iz trafikatzailea.

Oraino legerik ez izan arren, tematuki zioten Konbentzioa esklabotasunaren ezeztatzeko xedetan zela, nahiz kontra agertu ziren kolonietako ordezkariak, landatzaileak, esklabo trafikozaleak eta... Basile.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 195. orr.


trafiku ik trafiko.

tragadera iz

Amorrua gainetik kentzeko hankapetik ere oihu egin nahi eta ezina, aire tragaderak faltan izate hura.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 51. orr.


tragatu, traga, tragatzen 1 du ad irentsi.

Bi aldiz tragatu zuen listua, kontakizuna prestatzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 114. orr.

Listua tragatu du senarrak.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 36. orr.

Emakumeak latorrizko katilu tantodun batetik ura tragatu, eta gehiago eskatzeko luzatu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 83. orr.

Mastekatu eta tragatu egiten din.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 293. orr.

Nik wiskya hutsik ezin diat tragatu... zerbait nahastuko zioagu!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 269. orr.

Ezin dute erre baina bezeroen kea tragatzera behartuta egongo dira.  Berria - Euskal Herria   2006-01-03

2 irud/hed

Autoak, dio Ernestek, "tragatu egin zituen kilometroak; Burgosko taberna zaharrean -aspaldikoan?- lotu ginen".  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 295. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mastekatzen eta tragatzen (3)


tragatze iz irenstea.

Tragatze eta algara hotsa entzuten dinat.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 290. orr.


tragaza iz gezia.

Jelosiak nehoiz ere jo izan banau, orduantxe jo ninduen, eta jelosiak bihotz hondoraino sartu zidan bere tragaza pozointsua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 329. orr.

Kupidok, artean, tragaza bat gordetzen zuela enetzat bere buirakan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 602. orr.

Mugaraino izutzen baduzu, bapatean tragaza moduan zeure buru gainetik pasa eta atzera bere lurralde barnera itzuliko zaizu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 34. orr.


tragedia (405 agerraldi, 94 liburu eta 119 artikulutan; orobat trajedia 37 agerraldi, 21 liburu eta 6 artikulutan; eta trajeria g.er.) 1 iz gai goibel edo latz batez diharduen eta halabeharrez zorigaiztoko amaiera duen antzerki lana; obra mota honek osatzen duen antzerki generoa.

Bestela galdüko da eta hilen, Grezia zaharreko tragedia hil zen bezala, Euripides batek banalizatü züalarik.  Herria   2003-09-18

Euripidesen tragedia bat ikustera joan zèn egun batean, goiargiak joa sentitu zen Misiako errege Telefo hantxe agertu zenean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.

Hamabi urte zituela bost ekitalditako tragedia bat idatzi zuen.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 7. orr.

Bien bitartean, tragedia bat idatzi zuen frantsesez, Salome, 1896an Parisen estreinatua.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 11. orr.

Teatro pixka bat eginez, tragedia bat jokatzen ari den aktorea banintz bezala.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 173. orr.

Horregatik du norberak bizi beharra, gaur egun ere, Ediporen tragedia.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 45. orr.

Garai hartan, hain zuzen, antzerkia zen literatura-adierazpen nagusietariko bat, komedia zein tragedia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 171. orr.

Tragediaren eta komediaren osagaiak nahasten ditu lanak.  Berria - Kultura   2004-08-04

Kalbarioko hura teatroa zela: ez tragedia, komedia hutsa baizik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 384. orr.

Tiresias da perpaus harrigarriaz gehien eta hobekien gogoratzen [...] horrelako gauzak ahoskatzeko ohitura handia zuelako, jendea zorionera bideratzeko ala tragediara desbideratzeko Oidipous gaizoa nola.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 122. orr.

Funtsean, tragedia poiesis da, obra baten produkzioa, errealitatearen imitazioa, mimesis, baina ahaztu gabe ekintza ere badela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 58. orr.

Eta eromen baten ume den greko zaharren tragedia, ez ote zuen sortuko atseginak, indarrak, sasoi beteak, betetasun handiegiak?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Tragediaren punturik gorena iritsi da.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 24. orr.

2 irud/hed

Tragedia modernoak fedea galtzera behartu zaituen ekintzarekin antza gehiago du: ez duzu zure bizitza eskaintzen, zure azken fedea entregatzen duzu egiaren izenean.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 79. orr.

Haren erantzuna zuzena balitz, esan nahiko luke giza bizitza tragedia bat dela katarsirik gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.

Horra hor Singerren (eta bere pertsonaiaren) tragedia: ezin judu izan, judu ez izan nahi eta ezin judu ez izan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 13. orr.

3 ezbehar samina.

Zoritxarra tragedia bihurtu da... -hasperen egin zuen-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 106. orr.

Madame L'Espanaye eta haren alabaren heriotzen tragedia.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 129. orr.

Zinegotzigorako hauteskunde kanpainan, uholdeen tragedia gertatu zen hartan.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 81. orr.

Orduan, gau batean, tragedia gertatu zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 218. orr.

"Pitzadura bat elur izoztuan" ipuinean, tragedia bat gertatzen da elurraren eraginez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 183. orr.

Plaza isilean, musikatxoaren oihartzuna zabaldu zen, jostailuzko zaldi bat airean tragedia baten iragarpen-jolasa egiten ari balitz bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 53. orr.

Umeak, edozein tragedia kontatzeko, modu oso labur eta grafikoan egingo du.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 101. orr.

Zoritxarreko egun haietako tragedia ahazten hasi zitzaionean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 183. orr.

Garai baten epigono izatea, horra D'Annunzioren tragedia.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 55. orr.

Handik gutxira hasi nintzen nire buruan tragediarik gorenena sufritzen, tragedia guztietan sakonena, nahi baduzue: banalitatearen tragedia.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 191. orr.

Jendea zorionera bideratzeko ala tragediara desbideratzeko Oidipous gaizoa nola.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 122. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Osaba Cesare gero aktoresa batekin ezkondu zen, eta hori tragedia handia izan zen gure amonarentzat.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 31. orr.

Lehen kontakizunetan, jende xumearen eguneroko bizitzako tragedia txikiak kontatzen zituen, erruki handiz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 6. orr.

Omagh tragedia izugarria izan zen nazio irlandarrarentzat.  Berria - Mundua   2004-12-28

Umea porroak erretzen hasi dela eta tragedia lazgarri baten moduan aurkezten du erreportaiak gertaera, cannabisari gaitz hauek denak egotziz.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 58. orr.

Liburu eta film erotikoetan ikusitako tragedia sentimentalak!  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 33. orr.

Tragedia handi bat, shakespearearra, biblikoa.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 61. orr.

Istorio bitxi horren atzean benetako tragedia bat zegoela igartzen zen, edo hala sumatzen nuen nik behintzat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 16. orr.

Gurea bezalako lasaitasun-egoera bat iraina da jelosiazko, bekaitzezko eta ergelkeriazko tragedia etengabe batean bizi den jende horrentzat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 298. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Napumoceno jaunak aitortzen zuen gerokoei jakinarazi nahi ziela [...] bizimodua beste ezer baino gehiago hondatu zion maitasun tragedia hura.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 87. orr.

Artistak [...] arimaren sotoetarainoko jaitsiera zein han aurkitutakoak -giza tragediak eta giza komeriak- deskribatzen dizkigu, bere burua baita idazleak hurbilen duen mundua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 44. orr.

Emakume haren atzapar eskarlata-kolore zorrotzek giza tragedia bezain sakona zen gutizia adierazten zuten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 112. orr.

Hor duzu bake arrazoi nagusia harrapatuko, zure barne-tragedia etorkizun kanta iziotuz apainduko zaizunean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gure tragedia (4); tragedia handi (4); tragedia handia (4); tragedia iragartzen (3); tragedia izan (3)


tragediagile iz tragediak ontzen dituen egilea.

Berorri halako atsegin zitzaizkion haiek berak, hiriko tragediagileak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 94. orr.


tragediatxo iz tragedia txikia.

Egunen batean bere adiskidearen maitasun haiek negar eta aienezko tragediatxo batez amaituko zirela ziur jakitea, andre Leonarda garrasika eta Nini alditxartuta, ez zekarkion batere atseginik.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 90. orr.


tragiko (orobat trajiko g.er.) 1 izond tragediari dagokiona.

Horren ondorengo isilunean, antzezle tragiko baten gisako ahotsa entzun zen deklamatzen: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 120. orr.

Emakumearentzat ileapaindegia, antzinako grekoentzat teatro tragikoa zen bezala, gizon gehienentzat futbol estadioa den bezala, katarsia egiteko lekua da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 95. orr.

Abrahan ez da inoiz heroi tragiko bat izan [...] hiltzaile edo sinesle bat izan zen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 41. orr.

Mintzaldi tragikoa, bere maskararen mailara jasoa espero dut, hileta kantu bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 236. orr.

2 zorigaiztokoa.

Baina etsipenak jo ninduen handik lasterrera egunkarien bidez Hemingwayren heriotza tragikoaren berri izan nuenean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 309. orr.

Gaur arte luzatu du ETAk Etxebarrietarekin hasitako euskal abertzaletasunaren tradizio tragikoa.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 44. orr.

Mundu periferikoen morrontza tragikoa eta Europan XIX. eta XX. mendeetan gertatu diren hondamendi sozialak eta politikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Mendebaldeko historiaren aro modernoa burutua zela, esperientzia tragikoz beteriko aro postmodernoa hasteko bakarrik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 355. orr.

Euskal historia tragikoaren ildo tradizionala moztuz, eskoletarik haste, legalitatearen kultura bat haz liteke, etsaiaren kontzeptua ezabatuz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 98. orr.

Nire bizitzaren zentzu tragikoa hori zen: gazte zital baten biktima zorigabea izatea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 61. orr.

Horrela esanda badirudi kutsu tragiko bat daukala, paradisuaren galeraren antzekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 14. orr.

Itxaropenik gabeko fanatismo tragiko hori.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 27. orr.

Zu zara istorio tragiko horren guztiaren amaiera zoriontsua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 275. orr.

Pekingo plaza horretan ikasleek, langileek eta intelektualek duela 15 urte egindako manifestazioen bukaera tragikoak egin zuen ezagun.  Berria - Mundua   2004-06-04

Modu tragikoan erakutsi dute bi Mundu Gerrek ororen gainetik pentsamolde arrazionala gurtzen duen zibilizazio horren gainean irrazionaltasunak duen indarra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 57. orr.

Ez da tragikoa, izugarria da: etsipen lehorra, malkorik eta errukirik gabea adierazten du.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 236. orr.

Isilunea tragikoa iruditu zitzaidan: akabera zen, heriotza.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 265. orr.

Bada frantses idazle baten esaera bat, tragikoa izan nahi duena, eta guztiz irrigarria dena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 212. orr.

Ondorioa ironikoa eta tragikoa izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 19. orr.

3 (izenondo elkartuetan)

Kartzela garai hartatik, anekdota tragiko-komiko batzuk baizik ez zizkidan kontatu.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 54. orr.

Antiheroi tragiko erromantikoa zen Jean Gabin.  Berria - Kultura   2004-05-16

· Kutsu epiko-tragikoa dukeen edozein gaitan erabil daitezke, haien funtzioa ez baita gaia garatzea, baizik eta aurrez esandakoa indartzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 168. orr.

Gertaera grotesko eta irriemangarriek, dena dela, ez diote gizatasun izpirik ere kentzen historiari, aitzitik, gertakera komiko-tragikoen aldean nabarmenago gelditzen da pertsonen miserien, ahulezien, irriken eta bizi-pozen indar eta balioa.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 10. orr.

• 4 iz tragediagilea.

Homero osoa: Odisearen hamabi dozena bertsio desberdin; tragikoak: Eskilo, Sofokles, Euripides.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gertaera tragiko (3); tragiko samarra (3)

amaiera tragikoa (4); subjektu tragikoa (4); tragikoa da (7); tragikoa izan (5); tragikoa zen (4)

modu tragikoan (4)


tragikoki (orobat trajikoki) adlag era tragikoan.

Rosamonde tragikoki hil zen, printze batek begiz joa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 129. orr.

Biloak hori eta eder, Marilyn Monroe, Hollywoodeko bizitza kitzikagarriaren ikur eraginkorra, tragikoki hil izan da igandean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 14. orr.

Zuek biok tragikoki burua galdu duzuela haren gorputz hondatua ikustean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 254. orr.

1987an, Ruth, tragikoki, gaixotu, eta, minbiziarekin borroka etsian ahitu ondoren, hil egin zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 180. orr.


tragikomedia (orobat trajikomedia g.er.) 1 iz antzerki lana, osagai tragikoak eta komikoak biltzen dituena.

Erigone eta Mirame tragikomediak inprimatu zituen Salmoen itzulpen batekin batera.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

2 alde komikoak eta tragikoak dituen gertaera edo egoera.

Berriro ikastolara, ume honen irria eta haren negarra, hemen dago biharko esperantza, beste irri bat, beste negar bat, tragikomedia bat dirudi, tragikomedia bat da.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 118. orr.

Hargatik dute eta izan dute erlijioak, astrologiak, mistika berritsuak eta amodio kosmikoak horrenbesterainoko sarrera eta arrakasta neska, andre eta atsoetan, eta hargatik dira errua eta errudunak horren premiazko pertsona gajoaren bizitzako tragikomedian.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 105. orr.


tragikomediatxo iz tragikomedia txikia.

Omnibus batean, egun batez, eguerdi aldera, jarraian doan tragikomediatxoaren lekuko izatea suertatu zitzaidan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 235. orr.


tragikomiko izond osagai tragikoak eta komikoak dituena.

Pasarte gogoangarriz eta umore tragikomikoz mukuru beterik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 22. orr.

Elezaharren batetik ateratakoa zirudien duintasun tragikomiko batez mintzatzen zen Noraren aita mundu berriaz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 51. orr.

Kalisto eta Melibearen amodio tragikomikoak.  Berria - Kultura   2004-12-09

Eleberria tresna egokia izan liteke euskararen ataka petralak euskaldunoi dakarzkigun pasadizo tragikomikoak adierazteko.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 118. orr.

Aurpegi serioa zeukan, tragikomikoa ia.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 22. orr.

Beste testua, berriz, tragikomikoa da, japoniar bati buruzkoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 394. orr.

Anfetamina dagoela, kokaina dagoela, ketamina dagoela edo beste inaren bat (droga tragikomikoak aipatzeagatik, jenero heroikoa modatik pasatuxea dagoen honetan).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 26. orr.


tragikotasun (orobat trajikotasun) iz tragikoa denaren nolakotasuna.

Ezaugarri horiekin neurtzen den tragikotasun heroikoa ezin da tragikotasun modernoarekin ulertu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 32. orr.

Drama ezin da antzeztu, bila ari diren autorea falta delako; eta, drama horren ordez, pertsonaia horien alferreko ahaleginaren komedia antzezten da, arbuiatuak izateak ahalegin horri ezartzen dion tragikotasun guztiarekin. Rol horretan Myerst tenoreak liriko mailan zuzen abestu eta antzeztu zuen baina tragikotasun gehiago eskatuko genioke ahots dramatikoagoarekin.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 152. orr.


trago (orobat tragu g,er.) 1 iz behingoan ahoratzen edo irensten den edari kopurua. ik hurrupa; zurrupada.

Aitak, gaztari bultzatu beharraren aitzakiaz, azkeneko tragoa eskatzen zion.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 67. orr.

-Jarri beste trago bat, putakumea -esaten dit-.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 36. orr.

Tragoa ipiniko dizut ala popatik hartzera bidaltzea nahi duzu?  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 130. orr.

Ateraidak ardoa, trago bat behar diat eta.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 126. orr.

-Beste trago bat behar dut -eten zidan.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 222. orr.

Nahi al duk beste trago bat tabernaren kontura?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 77. orr.

Trago batzuk kendu genizkion hasita zeukaten xanpaina-botilari.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 72. orr.

Orduantxe kendu zion lehen tragoa konbinatuari.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 11. orr.

Juliok ordaindu zituen trago guztiak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 25. orr.

Tragoaren azkenetan, arnasa eztarrian trabatu zaiola ematen du, eta eztulka hasi da Agustin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 231. orr.

Trago baten premia nuen, alajaina!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

-Trago batera gonbidatuko zaitut gaur ere -esan zuen gizon lodiak-.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 29. orr.

-Lehenik eta behin trago bat.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 215. orr.

Basoa erabat hustu nuen, beste trago batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 55. orr.

Trago bakar batean husteko gehitxo geratzen zela deliberatu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 38. orr.

Hator hona eta buka dezagun tragoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 244. orr.

Filmen ondotik izanen da solasaldi bat, trago baten inguruan.  Herria   2003-04-24

Aratsean, trago ta pintxo eta dantzaldia.  Herria   2005-08-04

Zigarro bana erre genuen tragoei laguntzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 284. orr.

Haiek ere gehienez tragoen truke joko zutela imajinatu nuen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 82. orr.

Tragoz trago, Ximurrarenganako nire susmo txar gero eta zehatzagoen partaide egin nuen Charly.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 310. orr.

2 (edan eta kideko aditzekin)

Klasetik landa Kattalinekin trago batzuen edateko esperantza baduelako.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 76. orr.

Trago bat edan zuen muturretik.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 227. orr.

Ez izan eskergabea eta gonbida nazazu trago bat edatera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 213. orr.

-Hartuko dugu trago bat?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 144. orr.

Mostradorera joan, basoerdi bat eskatu eta trago batean hartu zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 103. orr.

Badakit Euskal Herriko edozein herritan trago bat hartu eta mokadu bat egiteko lagunak topatuko ditudala; zer gehiago eska dezaket?  Berria - Ekonomia   2004-12-29

Weathersek beste trago bat behintzat harrarazi zien beraren kontura.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 138. orr.

Tarteka-tarteka beren pinta beteko edontzi handietatik trago batzuk egiten zituzten, eta tabakoa erretzen zuten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 168. orr.

Nik melokotoi-zukuari trago bat egin nion, ezer erantzun gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 83. orr.

Mostradorera itzuli eta tragoa egin nion kafeari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 180. orr.

Gauerdi baino lehentxeago sartu nintzen tabernara, trago bakarra egin eta berehala alde egiteko asmoan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 12. orr.

Bada hemen denok trago bana egiteko adina.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 162. orr.

Goazemak trago bat jotzera, zer arraio!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 138. orr.

Beste trago bat joko nion, baina hutsik zegoen botila.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 62. orr.

Tragoa jo nion ostera kopari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 182. orr.

Beste trago bat jo zuen botilatik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 261. orr.

Har ezak ematen zaiana, eta jo ezak tragoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 147. orr.

3 (izenondoekin)

-Pentsatzen nuen, bai! -esan zuen izeba Margek, brandy-trago handi bat eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 29. orr.

Diannek trago txiki bat egin zion kafeari.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 211. orr.

Trago luzea eman zion garagardoari, atsegin handiz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 204. orr.

Beste Keler luze bat eskatu zuen, lehena hiru trago luzetan edan eta gero.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 209. orr.

Basokadaren erdia baino gehiago hustu nuen trago luze batez.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 56. orr.

Bermuta hartuko dut gizon bakartiaren itxuran, leihatila ondoan eserita, urrunera begira, trago laburrak eginez.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 39. orr.

Ardo-kopa jaso, trago laburra jo, eta Mathilde eta Norari zuzendu zitzaien: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 208. orr.

Trago eder bat edan, eta gero zuzenean joan zen harira.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 50. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Salomonek zenbait ur trago hartu behar izan zituen, zer egin ez zekiela geratu baitzen. Te-trago handi bat egin zuen, bibotea lehortu eta jarraitu zuen-: [...].  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 250. orr.

Zalantzarik gabe, on egingo lioke limonada trago batek.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 111. orr.

Eloyk garagardo trago luzez xamurtu zuen eztarriaren lehorra.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 104. orr.

Pendulu-erlojuari begira-begira jarri da, bistarik kendu ere egin gabe ardo trago bat egin du.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 42. orr.

Vodka trago bat hartu, eta aurrera egin du: [...].  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 143. orr.

-Pentsatzen nuen, bai! -esan zuen izeba Margek, brandy-trago handi bat eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 29. orr.

Guztiek antidoto-trago bat hartu eta handituak jaitsi zitzaizkienean, Snape Goyleren pertzera hurbildu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 159. orr.

Eguna garbi eta eguzkitsu zetorren, amarrurik gabea, doratua, Cutty Shark trago bat bezalakoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 39. orr.

5 (neurri gisa)

Trago bat whisky edan edo emakume bati betiko agur esan, aurpegia batere mudatu gabe egingo duena. -Aizu, emaidazu trago bat esne.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 56. orr.

Gero, trago handi bat ur jo zuen, gargarak egiteko edo.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 381. orr.

6 (neurri gisa)

Eta bere basotik azken trago ardoa edan zuenean, berriro ere bat-bateko beldur hura gaindu zitzaion.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 35. orr.

7 irud/hed

2001ean txapelaren ezti gozoa dastatu zuen, hartaz geroztik, baina, eta azken bi urteetan bereziki, trago garratza egokitu zaio buruz burukoa.  Berria - Kirola   2006-04-08

Itxura guztien arabera, promesa egin izango zion bere buruari ondorengoek ez zutela berak pasatu zuen trago txarra pasatuko sekula.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 120. orr.

Ikusi duela nire argazkia prentsan; bezperakoa ez zela trago gozoa izango; beste atentatu bat izan dela eta gazte batzuk atxilotu dituztela.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 168. orr.

Itsuenak ikusten du, baina, trago ezinago mingotsa behar duela izan, larrietan larria.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 66. orr.

8 tragoan trago bakarrean.

Neskak ardoa ekarri dionean basoa erdiraino bete eta tragoan edan du Lainezek.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 111. orr.

Garagardoa tragoan irentsi eta Mikeli gauza bera egiteko agindu zion.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 272. orr.

Kopa hustu zuen tragoan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 39. orr.

Tragoan hustu zuen edukia.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 212. orr.

9 trago egin

Hiletak ez baitira hileta zintzurra busti gabe, neronek proposatu nuen trago egitera abiatzea. Upakada bat ke arnastu eta lehentxeago ezpain ertzera hurbildutako edalontzitik trago egin zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 138. orr.

Kantua amaitu zutenean, ardotxo txuritik eta kolore guztietakotik egin zuten trago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 219. orr.

Neskak Mikel askatu eta trago egin zion garagardoari.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 146. orr.

-Egiok trago eta ahantz astopito horretaz -eskaini zion Ttipik botila.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardo trago bat (3); beste trago bat (27); bi trago (4); garagardo trago (4); garagardo trago luze (3); hiru lau trago (3)

trago bakar (10); trago bakar batean (3); trago bakar batez (7); trago bakarrean (3); trago bana (3); trago bat (128); trago bat edan (8); trago bat egin (9); trago bat egiteko (3); trago bat eman (5); trago bat hartu (13); trago bat hartzeko (5); trago bat hartzen (5); trago bat hartzera (7); trago bat jo (5); trago bat jotzera (3); trago bat nahi (3); trago batez (9); trago batzuk (14); trago eder (4); trago eder bat (4); trago egin (5); trago handi (5); trago handi bat (5); trago luze (16); trago luze bat (10); trago luze batez (3); trago luzea (13); trago luzea eman (4); trago pare (3)

azken tragoa (4); lehen tragoa (3); tragoa egin (4); tragoa eman (8); tragoa eman zion (4); tragoa jo (8)

tragoan hustu zuen (3)

tragoen truke (3)

tragua jo zuen (4)


tragoaldi iz trago edanaldia.

Hunen sustenguz, ortzirale huntan, otsailak 16, aratseko 8-etarik goiti, "tragoaldi" bat muntatua da Sarako gaztetxean.  Herria   2001-02-15


tragokada iz tragoa.

Eta baieztapen haren egiazkotasuna frogatzeko edo, tragokada ederra jo zion botilari.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 79. orr.

Noizbehinka schnaps nazkagarri hartatik tragokada bat edanez.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 83. orr.

Ezkutuan ohera sartu eta bi tragokada eman nizkion likore ilunari.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 117. orr.


tragokide iz norbaitentzat, harekin trago egiten duen persona.

Hura izan zen nire gau hartako tragokide bakarra Euskal Herrira iritsi aurretik trena utzi zuena.  Berria - Kirola   2004-06-27


tragoño iz tragotxoa.

Hauentzat kirola eta mahaina elgarri lotuak baitira, hor berean errekiak janen dituzte eta tragoño bat edanen...  Herria   2004-06-24


tragoska ik tragoxka.

tragotxo (20 agerraldi, 9 liburu eta artikulu 1ean; orobat tragutxo g.er.) 1 iz trago txikia. ik tragoxka.

Gaztari bultzatu beharraren aitzakiaz, azkeneko tragoa eskatzen zion, leungarri eta guzti, tragotxoa eskatzen baitzuen beti.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 67. orr.

Tragotxoren bat edan eta hor konpon dena!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 166. orr.

-Et, uztazu, azkeneko tragotxoa hartuko dut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 67. orr.

-Eguerdian, tragotxo batzuk egin eta biztu egiten zara.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 29. orr.

-Jo tragotxo bat, jan zeozer -aholkatu nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 182. orr.

Kaxkarina zen, tragotxoa sarri behar izaten dutenetakoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 75. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zalantzan egon da Dylan ardo tragotxoren bat, edo anisa, zerbait gosariaren laguntza gisan ekarri edo ez, baina ez zaio iruditu, goizeko ordu hauetan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 208. orr.

Gogoko zuen han garagardo-tragotxoak jotzea eta bolo-jokoan ibiltzea, eta gogoko zuen kantuan aritzea ere.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 71. orr.

3 (neurri gisa)

Hantxe, ondoan bizi zela, eta nahi banuen gonbidatuko ninduela tragotxo bat ardo edatera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 330. orr.


tragoxka (82 agerraldi, 42 liburu eta 3 artikulutan; orobat tragoska 4 agerraldi, 3 liburutan) 1 iz trago txikia. ik tragotxo.

Tragoxka bat edan, eta kikara ezpainetatik urrundu gabe adi begiratu zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 108. orr.

Tragoxka bana edan genuen eta horrek apur bat hobetu zituen gauzak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 189. orr.

Teari tragoxka bat egin zion eta pentsatzen jarraitu zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 159. orr.

Whiskyari tragoxka bat eman ostean, bere bizitzaren kontakizun laburra egin zidan.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 75. orr.

Ardoari tragoxka luze bat eman dio soinujoleak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 47. orr.

Bekatua egin eta gero bekatutik disfrutatzea baitator, egongelan eseri zen afalaurreko tragoxka hartzen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 25. orr.

Urduri jartzen hasita nengoen, eta berriz ere beste tragoxka bat hartu nuen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 74. orr.

Talapasta egin wiskyari edalontzian eta jo du tragoxka bat, irribarrez burua gorantz-beherantz mugituz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 236. orr.

Gero, Heineken botilatik tragoxka bat jota, zera galdetu du: [...].  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 32. orr.

Jubilatuak tragoxka kendu zion kafeari, hotsaz xurgatuz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 160. orr.

Cutty Shark botila bat hartu eta tragoxka bat zintzurreratu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 118. orr.

Tragoxka eta tragoxka artean segi zuen hitz aspertua.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehen ardo tragoxka edan arte ondoezik bezala sentitzen baitzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 165. orr.

Airean utzi zuen esaldia, eta Deerek ezpainak busti zituen ur tragoxka batez.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 170. orr.

Ene Jainkoa, garagardo tragoxka bat, garagardo tragoxka bakar bat! Lehen garagardo tragoxkek, musikaren erritmo bero eta limurtzailearekin batera, erabat bizkorturik sentiarazi zuten.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 181. orr.

Kaxuela baten aurrean, patxada betean, sagardo tragoxka lagun...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 148. orr.

3 (neurri gisa)

Tragoxka bat kafe hartu zuen Teresak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 284. orr.

Bere burua salbu ikusita, ostutako barrikote hartatik tragoxka bat sagardo edan nahi izan zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 49. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

garagardoari tragoxka (3); tragoxka bat edan (4); tragoxka bat egin (3); tragoxka bat eman (6); ur tragoxka (3); whiskyari tragoxka bat (3)


tragoxkada 1 iz tragoxka.

Gu, saioa amaitu osteko tragoxkadarekin, saioaren analisia egiten eta geure buruaren lana ebaluatzen hasi ginen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 145. orr.

-Hau ez baina lehenagokoa bai, nik uste -erantzuten nion zerbezari beste tragoxkada egin aurretik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 21. orr.

Lucyk beste tragoxkada bat egin zion teari.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 159. orr.

Anselmo, gin-tonicari beste tragoxkada egin ondoren, zutitu eta harengana joan zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 177. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Besterik gabe Ludwigen ondoan eseri nintzen eta bere botilatik garagardo tragoxkada kendu nion.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 21. orr.

3 (neurri gisa)

Beste tragoxkada bat gin-tonic tonifikatzaile honi.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 48. orr.


tragoxkaka adlag tragoxkak eginez.

Gorputzak egokitzapen bortitza gaindituta, tragoxkaka lotu nintzaion hirugarrenari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 108. orr.


tragu ik trago.

tragutxo ik tragotxo.

trahitu ik traditu.

trahitzaile ik traditzaile.

trahitze ik traditze.

trahizio ik traizio.

trahola 1 iz ipar egiteko lantsua.

Sortuz geroztik Maianak ez zituen orenak sekula alferrik higatu; beti bazuen zerbait egiteko, etxea garbi, poallak bazka, ardiak jetzi, sasoiko traholak, haurrak ala arrahaurrak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 60. orr.

Ez deiot orano ihardetsi, trahola franko beitüt mementoko ene pastoralarekin, bena xedea badüdala jakinarazten deiot hebentik.  Herria   2001-03-08

2 (hitz elkartuetan)

Otsabiden edonor beste mundura eskapatzen zenean, fede trahola guztien aitzina eramateko prest zegoen, arima bekatorosak zerura hupa zitezen bidean sobera denborarik galdu gabe alainan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 163. orr.


traidore 1 iz saldukeria egiten duen pertsona.

Traidore, heroi, sator, salatari, azpijoko eta maltzurkeriei buruzko nobelak idazteko material itzela.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 111. orr.

Traidorearen eta heroiaren gaia.  Berria - Kultura   2004-04-03

Ekintza heroikoz osatzen zelarik ETAren kontakizuna, traidorea heroia bezain garrantzizkoa zen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 74. orr.

Erresumako zaldunek traidore batekin ezkondu nahi naitek.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 95. orr.

-Patriaren traidore gisa, konspiratzaile gisa, eta etorkinak laguntzeagatik... errezitatu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 259. orr.

Baina gaur heroi dena bihar traidore bihur daiteke.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 71. orr.

Traidoreak oso-osoan bete zuen bere burubide zitala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 432. orr.

Traidore horrek, handinahi zoroa eta gorroto bizia zainetan, Siberiako bide nagusia mozteko antolatu zuen mugimendua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 50. orr.

Mordret traidoreak hala esan zien orduan: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 96. orr.

Inork ezin zuen igarri tsarraren mandatari ustezko hori traidore bat besterik ez zela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 434. orr.

Erregea traidore ekarria izan zen eta haren lekutzea eskaturik, errepublika baten aldeko bozak aditu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 121. orr.

Badakit ez zarela traidore bat, Ziriako.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 57. orr.

Anaia salatzen badut, ez al naiz traidore nire jendearekiko?  Berria - Kultura   2004-07-21

Independentziaren gailurra lortzeko mendiari bueltak ematen igotzeagatik traidore izatea leporatu ziguten.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

2 (izenondoekin)

-Ni traidore handiena naiz eta ez dut inolako onik merezi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1051. orr.

-Hik, traidore zikin horrek, gogoan izan mendietan genbiltzanean zazpi aldiz salbatu niala larrua.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 151. orr.

-Traidore doilorra! -esan zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 77. orr.

Ez izan traidore zital horien gupidarik.  Elizen arteko biblia   Sal 59,6

Justizia eske etorri naiz, traidore etoi horren burua eskatzera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 274. orr.

Desleialak baitira guztiak, traidore hutsak denak.  Elizen arteko biblia   Jr 9,1

Bertzeak hilak edo -traidore desleialak!- beren herri espainolduetara itzuliak ziren.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 73. orr.

Gizon ona batzuentzat, traidore alu bat besteentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 253. orr.

-Kakazaharra, traidore puta horiek, kakazaharra.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 113. orr.

Gol traidore horrek zuen aitarekin egin zuen moduan.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 19. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Halaxe kizkaliko zuten Aixetako gaztelu zaharra, eta baita hango etsai eta traidore tropa guzia ere.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 126. orr.

Traidore eta faltsu fama dugu bai, apurtxo bat.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 188. orr.

4 (izenondo gisa)

-Ehunka apez eta noble traidore, denak lerro-lerro, sokatik dilindan!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 177. orr.

Guduketa latza izana zela papista traidoreen eta erreformazale fidelen artean...  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 176. orr.

Epaitu zuten eta heriotza-zigorra ezarri zioten, altxamendua eta tsarraren aurkako matxinada antolatzen jarduteagatik, gerrako kriminala izateagatik, ofizial traidore eta etsaiari saldua izateagatik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Gobernadorearen tropa traidoreak atzetik tiroka ari direla.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 115. orr.

Franco jeneralak diktadura militarra ezarri zuen Espainia osoan, baina Bizkaian eta Gipuzkoan, herrialde traidore izendatuetan, izan zen batez ere gogorra.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 121. orr.

Gero ontzi traidore batzuk izan baziren ere behean sinatzen dugunonak beti izan zaizkio fidel Gobernuari.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 107. orr.

Doilor traidore guztiak konderriko kartzelara eramanak zituen, hura guztia zalditik jaitsi gabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 370. orr.

5 irud/hed

Sentimendu traidore batek kilika eta kilika egin, eta jakin nahi izan ninan hire berri.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 186. orr.

Ahizpak bazekien taberna zuloa traidorea zela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 11. orr.

Hizketa guziak dira traidore.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 108. orr.

Su traidore batek du guzia suntsitu.  Herria   2005-04-28

Gene traidorea nigan lanean hasi aurretik.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 15. orr.

Baita galleta traidorearen marka ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

traidore bihurtu (3); traidore gisa (5); traidore izatea leporatu (3)

traidorea da indigenekin (3); traidorea izatea leporatu (3)

heroiak eta traidoreak (3)

traidorearen eta heroiaren (8)

mordret traidoreari (3)

traidoretzat jo (8)


traidoreki adlag traidoreen gisa.

Bizkaiko jaun Diego Lopez Harokoak eta Ximeno Ruiz jaun Kameroskoak lagundu omen zioaten, aldez aurretik Los Arkosen Eustaquio Beaumarchaisekin traidoreki bilduak baihituan guziak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 131. orr.


traidoretxo iz adkor traidorea. irud/hed

Orduan, nire morroiari gauzatxoak kontatzen hasi zen, odolak nire lokiak mailukatzen zituen, eta nire traidoretxoa gero eta handiagoa ari zen bihurtzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 69. orr.


traiektoria (orobat trajektoria g.er.) 1 iz zerbaitek, espazioan higitzean, egiten duen bidea. ik ibilbide 4.

Airetik itsasontzi bati ematea ur azpian doan arrainari ibaiertzetik jotzea bezain zaila da, kalkulatu behar dituzu zure abiadura, objetiboarena, bion arteko aldea eta bonbaren traiektoria.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 144. orr.

Egotzi harriaren trajektoria parabola bat duk.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 189. orr.

Maistrak ogi mamia airean ikusi zuen, eta Zumalderen garondoa jotzen, eta zoruan, eta, atzeranzko traiektoria asmatuz, betaurrekoak erantzirik, begi ilun, sakon eta distiratzaile haiekin, Goiori esan zion: [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 133. orr.

Mapa batean hiriz hiriko traiektoria marraztuko bagenu bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 106. orr.

2 irud/hed

Pertsonaiek, lehenetik azkenera arte, beren nortasun propioa dute, haietariko bakoitzak bere traiektoria deskribatzen du.  Berria - Kultura   2004-01-13

Filosofiatik begiratuta, Unamunoren traiektorian doigabetasun logiko deigarri bat dago afera honen inguruan, ene ustean oraindik aski argitu ez dena.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 108. orr.

Beren traiektoria intelektualean hegeliano, marxista, heideggeriano eta filosofo handi guztien "post"ak direnez, [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.

Luzaro inork begiratu ez duen argazki bati norbaitek begiratzen dionean, munduaren traiektoria desbideratu egiten da une batez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 55. orr.


trailan 1 adlag ilaran elkarri lotuta.

Gaurko egunez ohitura zen, etxeko abere-aziendak hartu eta, sokatik trailan, itzuli bat edo beste -auzo batzuetan hiru eta zazpi ere bai- emanaraztea; hori dena, aziendak gaitzetik eta ezbeharretatik libratzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 32. orr.

2 irud/hed

Elurteak izoztea ekarri zuen trailan eta izotz gogorrak iraun zuen 75 egunen segidan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 26. orr.

Gure buruetan neguarekiko dugun txip hori ezin da eroso sentitu, urtarrilean eguzki garbitako egunak bata bestearen atzetik trailan ikusten ditugunean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 43. orr.


trailer 1 iz kamioien atoi handia; atoi handia duen kamioia.

Kamioia, trailer hozkailu bat, Donostiako norabidean zihoan Zorrotzako zubitik jausi zenean.  Berria - Ekonomia   2004-08-20

Ryderrek brastakoan geldiarazi du trailerra etxeko sarbidean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 96. orr.

Leihoko argi horiaren bestaldean trailer bat zihoan pisutsu eta nekez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 102. orr.

Eszenatokia: ostiralean eta larunbatean iritsi zen 22 trailerretan.  Berria - Harian   2005-08-09

Popalde ederra bai, harena, trailer baten parekoa, alajaina!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 111. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Errepidean zihoazen trailer eta auto gidariengan harridura eta izua sorrarazten zuten, ezustean [...] Pasaiara korrika ihes egiten zuten iluntasunaren zerbitzari haiek, gauak zurrupaturik desagertzen zirenak gero.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

3 irud/hed

Informazioaren trailerrak zapalduriko katuak dirudite gaur egungo hainbat eta hainbat artikuluk eta hitzaldik.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 175. orr.

4 film baten propaganda egiteko aukeratzen diren pasarteen multzoa.

Filmaren trailerra aurki ikusteko aukera izango da, Donostiako Zinemaldiaren barruan Euskal Zinemaren egunean, hain justu.  Berria - Kultura   2004-09-01

Ikus-entzunezkoen finantzabidearen tirabiraren erdian, 'Aupa Etxebeste!'-ren trailerrarekin ospatuko da gaurko eguna.  Berria - Kultura   2004-09-21


trailu iz garia larrainean jotzeko tresna.

Su beraren eraginez, urreak distira egiten du eta kea dario lastoari, trailu berak jotzen du galburua eta barreiatzen du lastoa. Ikusten dut aita, nireganantz datorrela, zuhaitz artean lasterka, alkandora ikarak airean duela, trailuak jota bezala.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 349. orr.


trailutzar iz trailu handia.

Trailutzar antzeko bat zebilkion dinbi eta danba, zanpaka; mamia hezurretik tarratatu nahi zion arantza-mutur handi bat balitz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.


trainera ik traineru.

trainerila ik trainerilla.

trainerilla (orobat trainerila) iz traineru modukoa, txikia, sei arraunlari eta patroiarentzakoa.

Gipuzkoako trainerillen ligako laugarren jardunaldia jokatuko da gaur 11.00etan Mutrikun.  Berria - Kirola   2004-05-02

Trainerillen sasoiari emango zaio hasiera gaur Gipuzkoan eta Bizkaian.  Berria - Kirola   2006-04-29

Trainerilla denboraldia hasi zen iragan asteburuan. Trainerilla ligetako azken bi jardunaldiak aste bukaeran jokatuko dira.  Berria - Kirola   2006-05-03

Euskadiko Trainerilla Txapelketa gaur eta bihar jokatuko da Hondarribian.  Berria - Kirola   2004-05-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskadiko trainerilla txapelketa (3)


traineru (orobat trainera g.er.) 1 iz arraunontzi aski handia, gaur egun batez ere estropadetan erabiltzen dena.

Hiru traineruk harrapatu zeroi handia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 61. orr.

Asturiarrek traineruak eta traineruarekin arrantza egiteko tresnak saltzeko iritsi ziren.  Berria - Kirola   2004-08-07

Hogeitabi arraunlari abiatuko dira hemendik traineru batekin Saint Laurent ibai horretan 500 kilometro egiteko.  Herria   2003-06-12

Noiztik egiten ditizten traineruak sirena urdinekin eta pikoletoak gidari dituztela?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 72. orr.

Aita arraunean aritzen zen zarauztarren traineruan, "Golondrina" izeneko hartan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 35. orr.

Lehen teknika ezinbestekoa zen, eta indarra ere bai, orduan traineruek 400 kilotik gora izan baitzezaketen.  Berria - Kirola   2004-09-11

Traineruak zein arraunak karbono edo beira zuntzez egiten hasi dira asko ez dela.  Berria - Kirola   2004-09-11

Launa traineruko hiru txandatan egingo dute norgehiagoka.  Berria - Kirola   2004-07-02

Atzo aurkeztu zuten aurtengo Kontxako Bandera; irailaren 2ko kanporaketan zazpi traineruk lortuko dute txartela.  Berria - Kirola   2004-08-28

Gaur eguerdian hasiko da Euskadiko Traineruen Txapelketa, Lekeition.  Berria - Kirola   2004-08-14

Federazio Ligako traineruek jokatu zuten Bilbo Hiria Bandera.  Berria - Kirola   2004-08-20

Traineruen Kluben Elkarteak eta Donostiako Kultur eta Turismo Ekintzetxeak akordioa lortu dute.  Berria - Kirola   2004-05-19

2 mozkorraldia.

Eta hori gutxi balitz, senarra ere egundoko traineruarekin etorri huen larunbatean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 14. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

traineru ariko dira (3); traineru aritu ziren (3); traineru arituko dira (3); traineru erregularrena (3); traineru kluben elkartea (10); traineru kluben elkarteak (4); traineru kluben elkarteko (6); traineru onenek (4); traineru onenen (3); traineru onenen arteko (3)

trainerua ateratzea (3)

lehen bi traineruek (3)

traineruen kluben elkarteko (8)

traineruetako tostetan (3)


traizino ik traizio.

traizio (orobat traizione g.er. eta trahizio g.er.) 1 iz saldukeria.

Traizioa, amodioaren eta leialtasunaren formarik gorena... hasieran harridura sortzen badu ere, ez da logika gabea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 74. orr.

Eraman beharrak zauzkaagu traizio eta desleialtasunak, eta guztietan zailena: persona jakin bat gu baino gehiago izatea, bere arimako edo adimeneko dohainetan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 147. orr.

Ondasun eta mesede zahar eta berriak berenganatuko zituzten traizioaren truke.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 50. orr.

Lehenagotik aski etsai ez bagenu bezala, geure artean gabiltza diskrepantzia traizio bilakatu eta geure arrazoia handiagotuko delakoan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 87. orr.

Airean zegoen Sinbaden ihesa traizioa izan ote zen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 180. orr.

Traizioa, traizioa duk beldurtzen nauena: izaki miserable horren traizioa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 104. orr.

Traizioa egin zigutek...!  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 159. orr.

Herriari traizioa egiten dio herriaren etsaiaz errukitzen denak!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 350. orr.

Dena barkatzen zuenak ez zuen bere dizipuluaren traizioa barkatu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 453. orr.

Lancelotek traizioz hil zuen nire anaia.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 85. orr.

Begoñak gupidarik gabe sartu zidan ukondoa saihets artean, eta eztul-itxurak egin behar izan nituen traiziozko maniobraren ondorioak disimulatzearren.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 134. orr.

Borrokarako adorerik ez, eta itsaso zabalean bilatu zuten beren bi traizioetarako bidea: egiazko aberriaren kontrakoa, itoarazi nahi izan baitzuten; eta beren adiskideen kontrakoa, ez baitzuten haiek bakarrik uzteko zalantzarik izan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 134. orr.

2 (izenondoekin)

Zer egingo, eta traizio handi bat asmatu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 93. orr.

Neureari eutsi nion nik eta ez nion deus ere aitortu, traizio txiki hark oraindik ere gaizki sentiarazten nauen arren.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 14. orr.

Traizio inozoez betetako moda-modako telesaila.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 242. orr.

Liburu hau oso aberatsa da, eta ondokoa laburpena baino gehiago traizio hutsa.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 109. orr.

Ez nekien aitak nola hartuko zuen traizio barkagaitz hura.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 233. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Goi-mailako traizio-krimena esaten zaio aberriaren edo honen ordezkari den soberanoaren aurka egiten denari.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Krimen arruntetan, Ingalaterrako legea akusatuaren aldekoa da; baina goi-mailako traizio krimenetan, ostera, aurkakoa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Malgobernuaren ordez nahasmendua ezartzeko traizio-saio hutsegina.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 63. orr.

Desdemona gaztearen eta haren senar Otello Zipreko gobernadorearen arteko amodio eta traizio istorioa.  Berria - Kultura   2004-02-12

Traizio sentimendua nagusi zen gure armadan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 212. orr.

Zimbaweko auzitegi batek traizio akusazioaz errugabe jo du [...] Morgan Tsvangirai.  Berria - Mundua   2004-10-16

Errepublikanoek ez dutela inoiz baiezkoaren aldeko konpromisorik hartu erantzun die Carod-Rovirak traizio salaketei.  Berria - Mundua   2006-05-07

Nork ere ikusi baitu hori, zitalez blaituriko mihiz Fortunaren aurka duke traizio-epaia emango.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 103. orr.

Ingalaterrako legeek ez dute traizio errudun jotzen, traizioaren berri jakin arren, jakinarazten ez duena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

4 irud/hed

Bistakoa zen, guretzat, guztia prosa estandarrez ematea traizio latza zatekeela.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 14. orr.

Jatorrizko zure testuari traizio egin, urrunago joaten saiatzeko.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 161. orr.

Ai, Max maitea, ohi bezala neure buruari traizio egiten ari natzaio!  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 13. orr.

Horietako zein oroitzapeni egiten dio memoriak traizio lehenago.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 85. orr.

Edozein txikikeria, intuizio ustel edo instintuen traizio.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 35. orr.

Subkontzientearen traizioak dira, edo zergatik ez, subkontzientearen tradizioak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 214. orr.

Tradizioa da tradizioaren traizioa ere, Karl Kraussek esana, ezer traizionatzeko idazleak zer traizionatua izan behar baitu eskura.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 37. orr.

5 traizio egin ik traizionatu.

Traizio egin ziola Masakori, esan zidan ia negarrez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 403. orr.

Zergatik ez ote zion inork inoiz aipatu lagunik onenak traizio egin zielako hil zirela bere gurasoak?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 173. orr.

Gerora, gau hartan traizio egin hidala jakin nuenean, eszena horretaz oroitu ninduan, elkarri esandako hitzak entzun nitian berriro.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 165. orr.

Horrek Alderdiari txantajea edo traizio egitea esan nahi zuen, eta Ostolazak ezin zuen onartu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 269. orr.

Zure fedea frogatzeko modu bakarra duzu fede horrexek maitatzeko agintzen dizunari traizio egitea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 78. orr.

Azalpen hau bururatzen zait: traizio egin duzunean, idaztea da geratzen zaizun azken baliabidea.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 7. orr.

Nork egin zion traizio nori, gerrillari ohiak iraultzari ala buruzagi nazionalistak gerrillari ohiari? · Nirekin estuenik loturik zeuden bi pertsonek iruzur eta traizio egiten baitzidaten modurik lotsagarrien eta zakarrenean.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 76. orr.

Neure buruari egiten nion amarru eta traizio, nire ofizioak besteei amarru eta traizio egiteko agintzen zidan bezala.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

errepublikari traizio egin (3); goi mailako traizio (6); traizio delitua (3); traizio egin (39); traizio egin ziola (3); traizio eginez (3); traizio egingo (5); traizio egitea (11); traizio egitea leporatu (5); traizio egiteko (4); traizio egiten (10); traizio handi (3)

egindako traizioa (4); hildakoei traizioa (3); traizioa egin (13); traizioa egitea (7); traizioa egiteko (3); traizioa egiten (4); traizioa leporatuta (3)


traizionatu, traiziona, traizionatzen 1 du ad traizio egin. ik saldu 4; traditu.

Bolivar traizionatu egin zuten bere gizonek, eta hark fusilatu egiten zituen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 114. orr.

Ai zu, inork hondatu gabeko hondatzaile hori, inork traizionatu gabeko traidore hori!  Elizen arteko biblia   Is 33,1

Sorterria utzi izanaren damuaz hitz egin nahi zuen bat edo batekin, beretarrak traizionatu izanaren har halako bat baitzerabilen barruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 167. orr.

Santoñan esaten zieten eurek, abertzaleek, traizionatu zutela Errepublika.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 60. orr.

Emakumeak begiko zuen portugesa, baina ez zegoen inolaz ere senarra traizionatzeko prest.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 153. orr.

Iritsi bezain pronto igartzen baitzaio begiradan beste batekin traizionatu gaituelako etorri dela berandu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

2 irud/hed

Ez al dituzu zure zin sakonenak traizionatu?  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 117. orr.

Erakusleiho batean islaturik ikusi nuen neure begirada urduriak traizionatzen ninduen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 124. orr.

Izan ere, tonuak traizionatu zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 147. orr.

Gure ezjakinean traizionatzen ari ginen egiazko zibilizazioak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 181. orr.


traizione ik traizio.

traje 1 iz jantzi mota, kolore eta ehun bereko jakak eta galtzek edo jakak eta gonak osatua.

Gurasoek ezkontzeko erabilitako trajeak nire armairuan zeuden gordeta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 55. orr.

Emakume gutxi ikusiko duzu trajearekin.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.

Madril frankismoarekin lotzen genuen: tabernetan eta kaleetan ikusten genituen gizon gehienak, beren bibotetxo, traje eta eguzkitako betaurrekoekin, sekretakoak iruditzen zitzaizkigun.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 81. orr.

Hiru piezako traje bat zeraman, kolore biziko gorbata, eta mahuka-bikiak zituen alkandoran.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 63. orr.

Trajea joskera ederrekoa zuen, aurpegia ere egikera tatxagabekoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 80. orr.

Bere trajea maiztu samarra zegoela konturatu nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 103. orr.

Trajearen poltsikoetan miatzen hasi nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 47. orr.

Pentsatzen hasi zen zegokion dirua eskuratu orduko hamabi traje egingo zituela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 190. orr.

Bibotetxo ondo ebakia eta trajea janzten.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 33. orr.

Neurrira egindako trajeekin.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 61. orr.

Niri izugarria iruditu zitzaidan sekula janzten ez zuen traje batekin osabari lur ematea.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 18. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Janzten zuen traje gurutzatuak egokiagoa zirudien Europako hotel garesti bateko hall-ean ibiltzeko, Estatu Batuetako Armadako jeneral bati bisita egiteko baino.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 305. orr.

Ttipik kartazal zuri bat atera zuen traje italiarraren poltsikotik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 149. orr.

Indioek, traje ingeles dotorea erantzi [...] guanako larrua jantzi eta bere tribuko bizimodura itzuli nahi izan zuten berehala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 398. orr.

Hirurogeita hamarren bat urteko gizona zen, traje beltz eta alkandora zuriz jantzia.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 57. orr.

Traje urdin bat dauka jantzita, zabalegi dagokiona.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 51. orr.

Ehorzleek traje grisez, alkandora zuriz eta gorbata beltzez jantzita egin zutela lana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 267. orr.

Ni nahiko formal nago jantzita, Three Riversen edo Visalian gestioak egiteko erabiltzen nuen traje ilunarekin eta polo zuri batekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Traje marraduna jantzi behar duzue?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 106. orr.

Harrera ofizialetara beti gorbata eta traje lisatu berriak jantzita etortzen da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 215. orr.

Traje berria janzten dutenean nik gehiago maite ditut nire semeak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 69. orr.

Aitzineko eguneko traje dotorearen partez, niki gorria eta galtza bakeroak zeramatzan soinean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 133. orr.

Eta traje maiztu hura...  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 38. orr.

Ez zenuen aurkitzen nire neguko trajea!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 272. orr.

Zure aitaren armadako trajea har dezakezu, eta amaren pazko kapelua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 104. orr.

Poliesterrezko traje zimurtuak (marroiak gehienetan), betaurreko lodi oskolezko erzdunak, buruan zahia beti.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 289. orr.

Tertziopelozko traje beltza eta bufanda gorria jantzita.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 130. orr.

Txikienak harizko traje bat zeraman.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 38. orr.

Paisanozko traje batzuk, besterik ez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 181. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haize freskoa bezala pasatu ginen arraia diplomatikoko bulego trajea zeraman gizon baten ondotik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 155. orr.

Preso politikoak prisionero trajea janztera behartu nahi zituztelako.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 94. orr.

Hala begiratuko lieke, beldur naiz, kultura ofizial honetako gorteak gure baskoei ere etiketa-trajearen gainetik.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 121. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

traje bakarra (4); traje bat zeraman (4); traje beltz (6); traje beltza (3); traje berria (5); traje berriak (3); traje dotorea (3); traje gris (9); traje grisez (5); traje grisez jantzitako (3); traje ilun (6); traje ilun bat (4); traje urdin (10)

trajea eta gorbata (3); trajea jantzi (3); trajea jantzita (3); trajea janzten (3); trajea zeraman (3)

aitaren ezkontzako trajean (5)


trajebuzo iz buzo-jantzia.

Behin eta berriro begiratzen dio bere buruari, laneko trajebuzoa soinean ez daramala erabat sinetsiko ez balu bezala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 148. orr.

Ez zeukan zertan baina nahiago du horrela, trajebuzoa jantzi eta lanean hasi.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 152. orr.

Medikuaren bolantea atzeko patrikan, mahoizko trajebuzoa etxean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 150. orr.


trajedia ik tragedia.

trajedun 1 izond/iz

Erdi-erdian, eta eserita dagoen bakarra, gizon trajedun bat, canotierrarekin.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 11. orr.

Mozkorra nekez disimula zezakeen ingeniari trajedun batekin.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 98. orr.

Olerkariak, ez dakit, diot, badu poetak ez duen plus serioago bat, gertuago dago poeta trajedunetik zarpailetik baino.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 75. orr.

Moldakaitzak dira trajedunak, gorbata irrigarri horiek lepoan loturik.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 146. orr.

Trajedun horien aldean hemengo batzuk igande goizean lagunekin txikiteoan joateko moduan jantzita etorri gara.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 63. orr.

2 izlag

Balkoiko trajedun gizona familiako medikua zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 449. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizon trajedun (3)


trajektoria ik traiektoria.

trajeria1 (orobat tragedia g.er.) iz pastorala.

"Trajeria" da pastoralaren egiazko izena.  Herria   2003-09-18

Trajeria da pastorala, gei epikoa behar dü, testü bat aski lüzea istoria baten ontsa kontatzeko, eta püblik seriusa (nahiz erri egiteko builtak ere badiren, ez beigira Grezia zaharreko edo Frantziako tragedia osoki beltzean, bena bai kiristi trajeria baikor eta optimistan: honkia nausitzen da heben azkenean, gora-behera handien ondotik).  Herria   2003-09-18

Süjeta, bat eta bakoitxa da: maki ezezagüna, trajeria güzian tai gabe dabilana, denak ikusiz eta jakinaraziz.  Herria   2001-07-12

Pierre Etxebarne zenaren aitak ditu ere Antso Handia pastoralarentzako makilak egin eta, beraz, joan den aste amaierako tragedia honek trajeriaren mundua are gehiago durduzatu du.  Berria - Kultura   2004-07-20

Orotara 15 trajeria kudeatüren dütü Battitta errejentak, azkena 2001ean Irurin "Etxahun-Iruri", Michel Arotce "Zartantxü" herritar kantaria lagün, idazlea zelarik Roger Idiart herriko erretor ohia.  Herria   2004-02-26

Aspalditik berria zabaldua zen Zuberoan Ligi-Atereik asmoa zuela Bereteretxe trajeria berriz emateko 2005ean.  Berria - Kultura   2004-07-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

idatzitako trajeria (3)


trajeria2 ik tragedia.

trajetxo iz adkor traje bakuna.

Teresak trajetxo krema bat zeraman, eta zinta urdin argiz apaindutako lastozko sonbreirua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 354. orr.

"Goi-mailako joskintza" estiloko trajetxo bat?  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 60. orr.


trajiko ik tragiko.

trajikoki ik tragikoki.

trajikomedia ik tragikomedia.

trajikotasun ik tragikotasun.

traka-traka 1 adlag trostaren onomatopeia.

Eguzkiak zeruan bide laburra egina izaten zuen agertzen ikusten genuelarik, traka-traka Donapaleuko bidetik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 102. orr.

2 (izen gisa)

Bere ohizko pausajea bizkortuz, jabeari baimenik eskatzeke, traka-traka bizi samarrean joan zen haiengana bere eginbeharra parte ematera.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 50. orr.


trakasa iz buruhaustea, arrangura.

Mundu honetatik behar zela urrundu eta egun guzietako plazerrak eta trakasak behar zirela utzi Jainkoaren kausitzeko, basamortura ihes egiten zuten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 76. orr.


trakasakeria iz katramila.

Urteak pasatu zituzten, batean hemen kokatuak, bestean han, gela eskasian, diru eskasian, frantses administrazioaren trakasakeriak bestalde.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 52. orr.


trakasatu, trakasa, trakasatzen arranguratu, grinatu.

Baxenabarreko hautetsien gehiengoak errefusatu du, tokiko garapen egitasmoetaz arduratzen den egituran, euskararen erabiltzea, hautetsi horien ustez ez duelako merezi gauza gutirendako trakasatzea.  Herria   2004-10-21


trakatan 1 zaldiaren ibileraren onomatopeia.

Portxean eserita, errekara bidean lasterka, gizonei adarra jotzen, gerrian haurra zutela, edo, berak zirenean haurrak, gizon zaharren orkatiletan zangalatrau, haiek esku txikietatik heltzen zietela, trakatan-trakatan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 347. orr.

2 (izen gisa)

Zetorren zaldi baten trakatan hotsa entzun zuten.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 311. orr.


trakateko iz triki-traka.

Idazten ari zela, trenaren trakatekoren batek ezustean hartu izango zuelakoan, garrantzia kendu nion ustekabeko kolpeari.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 197. orr.


trakea iz zintzur hestea.

Arnasa hartzen dugunean, trakeatik (zintzur-hestetik) biriketara igarotzen da airea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 167. orr.

Altzairuzko birikaren gisako arnasgailu mekaniko baten bidez airea zuzenean trakeara (zintzur-hestera) sartzen da presioan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 132. orr.

Hain zuzen ere, laringean bereizten da biriketarantz doan arnasaren bidea (trakea) jakiak urdailerantz bideratzen dituen hestegorritik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 42. orr.


trakeotomia iz aireari igarobidea zabaltzeko, trakean zulo bat egitean datzan ebakuntza.

Igandean bosgarren ebakuntza egin zioten: trakeotomia bat.  Berria - Mundua   2006-01-17

Aurreko ostiralean eraman zuten Hackensackera, eta trakeotomia egin zioten.  Berria - Kultura   2006-02-18


trakeskeria iz traketsa denaren nolakotasuna, gaitzesgarritzat markatua; traketsari dagokion egitea.

Ez ditut neure gogoz gertakariak faltsatuko, baina aurrez susmatzen dut nagitasunak eta trakeskeriak behin baino gehiagotan eragingo didatela okerrik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 205. orr.

Tipo despistatu samarra izan liteke, eta honen trakeskeria xarmagarri iruditu neskari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 144. orr.

Tellagorrik gaztelaniaz hizketan zuen trakeskeria, isuri, lastertasun eta grazia bihurtzen zen euskaraz ari zenean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 43. orr.

Harrokeriagatik izan da, segur aski, baita, neurri batean, nire trakeskeriagatik ere, pixka bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 37. orr.

Joseluk kontatuko dizu honanzkoan zer trakeskeria egin behar izan ditudan gona hauekin burdina horiek zamalkatzeko -motoaren giltzak eman zizkion-.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 119. orr.

Ez baitzen hura beldur nehongo ikasle lauso edo bihurrien trakeskerien salatzeko.  Herria   2001-10-11


trakeski adlag trakeskeriaz, trebetasunik gabe.

Trakeski jaiki eta eskua luzatu zidan.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 236. orr.

Gero eta ilunagoa zuen ile horia ere antzaldatzen ari zitzaion, peroxidotan trakeski beratzearen poderioz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 149. orr.

Giza bizia begien aurrez lurrean trakeski zetzanean, erlijio astunak zapaldua.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 37. orr.

Trakeski bada ere, gaur betetzen dut nire asmoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 30. orr.

Euli baten bizitzarekin bateragarri ez diren mutazio askok ez dute eragozten beldarra eratzea, antzaldaturik bada ere, edo are trakeski desitxuraturik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 62. orr.


trakestasun iz traketsa denaren nolakotasuna.

Peterrek edozer gauza emango luke, uste dut, nire hitz egiteko erraztasuna izateko; ez daki bere trakestasunak samurtzen nauela hain zuzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 220. orr.

Zeru puska zoragarriak, lorezko eskulturak, amets politak sardinzar saltzaile baten eskuetan jartzeko, bai eta markesa bati oparitzeko ere, birjina baten trakestasunak eta urdanga baten irrits sentsualak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 244. orr.

Ikusi egin behar zenuke nolako leuntasunarekin eramaten duen Nick Valdibiak kontrabaxua batetik bestera, hauts bihur lezakeen trakestasunaren suaren beldurrez bezala.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 27. orr.


trakestu, trakets/trakestu, trakesten da/du ad trakets bihurtu.

Miarritzek Top 8rako txartela ziurtatzeko aukera duen bakoitzean, trakestu egiten zaio bidea, eta ondorioz, hurrengo partidarako utzi behar izaten du erabakia.  Berria - Kirola   2004-04-04

Salbatu behar dudan ala damnatu, iada erabakia dago eta, nik ongi egin edo gaizki, ezin da aldatu; eta horrekin trakesturik, zabartzen dira osasunera eta arimen espiritu-onurara daramaten egintzetan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 207. orr.

Hemendik gutxira, pertsona horiek guztiak kanpora joanen dira, janak trakesturik, haize leunak laztandurik, berokia zabal-zabalik, burua berotuxea eta pittin bat burrunbari.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 177. orr.

Hortxe presaka ibili behar baitzen, eguraldia zainduz, laborea ordekan galduko ez bazen, eguraldia trakestuta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 265. orr.


trakets 1 izond moldakaitza; xehetasunik, sotiltasunik edo dotoretasunik ez duena. (pertsonez mintzatuz)

Ez dago emakume frigidorik, baizik eta gizon trakets eta ezjakinak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 205. orr.

Ez dago emakume frigidorik, gizon traketsak baizik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 202. orr.

Ez dakit dantzari traketsa edo hizlari motela nintzelako, hortik gora ez nuen batere aurrerapiderik lortzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 58. orr.

Ni, ordea -erremediorik gabeko traketsa-, ezin nintzen kirurgialari izan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 105. orr.

Bizkarkin trakets harexek ekarri baitzuen mazzuchelitarren bihotzera bere iloba desorekatu eta galbideratzailea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 341. orr.

Mutiko trakets zenbaiten irain eta irriak.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 84. orr.

Trakets hutsa ez bada, behinik behin, behar bezala trebatu faltan dagoena.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 33. orr.

Ipuineko ahatetxo itsusiaren pareko sentitu izan naiz: traketsa, zabarra, ezgauza.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 116. orr.

Hizmotela nauzu, hizketarako traketsa.  Elizen arteko biblia   Ir 4,10

Inoiz ez dut espero zitekeen maila jo, mago trakets eta arlotea naiz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 165. orr.

2 (gauzez mintzatuz)

Eta horra hor Esau, neu bezalakoxe babalore trakets bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 64. orr.

Pentsatzen jarrita, nola sartuko zen bada gorputz astun eta trakets hau traje dotore, ongi moztu batean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 31. orr.

Batzuetan iruditzen zait binilo eta idazmakina trakets haiekin batera orduko kemena eta lagun-arteko giroa ere joan direla betiko.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 90. orr.

Urrats trakets batzuk egin nituen soil-soilik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 205. orr.

Jolas sexual trakets, pobre, irudimenik gabeko eta baita maitasun gabeko baten ondorioz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 125. orr.

Etxea ikusita zaila egingo zitzaidan auzoko etxekoandre banatuaren fikzio trakets hari eustea. Jatorrizkoaren karikatura trakets bat.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 27. orr.

Hartu izan balu gertatu berriaz gogoeta egiteko nahikoa denbora, ohartuko zatekeen [...] poliziaren esku uzteko mehatxua hordago ustel bat zela, traketsa eta antzerik gabekoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 243. orr.

Urkatu egiten zituzten, inor hiltzeko modu trakets eta gogorra hori, batzuetan heriotza azkarra zen bezalaxe baitzen luzea eta gogorra besteetan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 171. orr.

Adjektibo desegoki bat hemen, komunztadura okerra hor, esaldiaren barne antolamendu traketsa han.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 36. orr.

Itxuraz urri eta trakets diren hizkuntzek lehengaia eskaintzen dute kultura landu eta konplexu baterako.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 49. orr.

Franko berotzen zen zirri trakets haiekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 47. orr.

Iruñeko bi mando-manta, artile bikainekoak, langintzaz trakets eta gustuz zoragarri.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 204. orr.

Modu traketsean, eskuz eta korrika, zegoen idatzita.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 54. orr.

3 (izenondo elkartuetan)

Neure neurrira egindako Arkadia, munduaren esku trakets-zikinak ezin iritsitako leku bikaina.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 297. orr.

Tarte gaitza, haatik, gure ibilera motel, pisu eta trakets dudakorretik haien martxa segur eta zalura.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 168. orr.

Halako batean, txistua eta ttunttuna hasi ziren; oso tristea txistua eta ilun-trakets ttunttuna.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 167. orr.

4 (adizlagun gisa) ik trakeski.

Eria trakets moldatzen da dirua kontrolatzeko orduan, erosketak egitean edo sukaldeko lanetan.  Berria - Gaiak   2006-01-21

Orduan nik jaka erantzi eta zerbait baliozkoa biltzen den eran bildu omen nuen, trakets eta baldar baina aldi berean amultsuki.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 88. orr.

Ni aritmetikan oso trakets nenbilela ere ez zekien.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 84. orr.

Batere heraldikoa ez den armarri bat dago erdiko ate gainean trakets margotua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 121. orr.

Baldreski moldatu gara gas maskarekin, trakets oso, gure heriosuharrean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 158. orr.

Sentimenduen arloan geure burua dorpe eta trakets ikusten dugu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 160. orr.

Bat-batean trakets, ahalke, gorri-gorri jarri dira biak.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 121. orr.

Trakets eta ekaitztsu datorrenean, aldiz, beroaldi eta hotz kamutsaldi, denak nahasian, ez dira batere onak suertatzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 353. orr.

-Etor zaitez nirekin botikariarengana -esan nion trakets.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 270. orr.

-Dena ondo -esan zion, Harry trakets samar olo-ahia jaten ari zen bitartean ezkerreko eskuaz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trakets aritu zen (3); trakets ibili (3); trakets moldatu (3); trakets samar (6); trakets samarra (4); trakets samarrak (4)

idazkera traketsa (3)

gizon traketsak (5)

era traketsean (3); modu traketsean (7)


trakoma iz konjuntibitis mota kutsakorra, itsutasuna dakarrena.

Ekialdera egin zuen bidaian harrapatu zuen Frantziskok gaitza -trakoma edo "konjuntibitis granulosoa"-, azkenerako itsu utziko zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 590. orr.

Maputoko begiko arazo ohikoenaz galdetuta, kataratak eta trakoma erantzun digu.  Berria - Gaiak   2004-06-15

Aita, Civitavecchiako kartzelan, itsu gelditzeko arriskutan zegoen trakoma zela eta.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 166. orr.


trakta 1 iz esku papera. ik panfleto.

-Orain arte ez nien batere maite gailu horiek [...] eta preseski, ordenagailuarekin, gure aldizkariak, eta traktak-eta egiten ditugu.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 73. orr.

-Hemen ekarri diat komunikatu bat ekintza aldarrikatuz, trakta batzuk inprimatzeko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 47. orr.

Emakume kaskamotz bat, traktak banatzen eta elkartasuna eskatzen munduko oinezkoei.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 189. orr.

-Ongi urten duk dena, traktaz bete diagu kaia.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 33. orr.

Klasikotik rockera, euskal koruetatik pasatuz, trakta baten bidez gune eta artisten ordutegiak zehazten ahalko dira.  Berria - Kultura   2004-06-20

2 (hitz elkartuetan)

Arrazoina, 2000ko azaroaren 9an, Baionako auzitegian, Demo mugimenduko lau jende defenditzen zituelarik, auzitegirat esku «trakta» batzu zakuan sarrarazi zituela akusatzen dute.  Herria   2002-10-10


traktatu ik tratatu1.

traktatutxo ik tratatutxo.

trakto-pala iz traktore paladuna.

Herriko Etxeko 60 langile prest dira hasteko fiul opil bilketa lanetan, kamioi eta trakto pala tresnekin, beti ere su hiltzaileen gidaritzapean.  Herria   2003-01-21


traktor ik traktore.

traktore (orobat traktor g.er., traktur g.er. eta tratur g.er.) 1 iz goldeei edo gainerako nekazari lanabes edo makinei tiratzeko erabiltzen den ibilgailu motorduna.

Bere irudimenean, traktore erraldoiaren itxura hartzen zion bat pasatzen ari zen, bere gurpil handi, ke botatzeko tximinia eta kabinarekin.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 44. orr.

Bata traktorea gidatzen hasi da, eta bestea atzeko aldean jarri da, zutik, plastikozko bidoi handi bat eskuan duela.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 148. orr.

Traktoreak utzitako ildoengatik ez balitz bidea denik ere irudiko ez lukeen bidean barrena doa alarguna.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 90. orr.

Hango gizona traktoreak azpian harrapatuta hil zela enteratu nintzen gero.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 41. orr.

M. errumaniarrak gidatzen zuen traktorea irauli egin zitzaion.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

200 bat jauntxo aizkoraz, ganibetaz, igitaiez eta lantzaz hornituak, traktoretan etorri eta dalitei erasotzen hasi ziren.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 67. orr.

Txaboletatik pinudirako bidetik traktore txiki bat agertu zen, atzeko erremolkean belar fardel handiak zituela.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 217. orr.

Traktore txikiaren gurdi azpian sartu zen, bere mutur zikinarekin.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 218. orr.

Basoko lanetarako hiru lankide dira, eta, bera motozorrarekin eta traktorearekin aritzen da.  Berria - Kirola   2004-06-16

Elurra kentzeko 62 makina, 20 traktore eta pala mekaniko, gatza botatzeko 23 ibilgailu eta 70 ibilgailu laguntzaile aritu dira lanean errepideetan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

Traktoretik ateratzen dugun fuela zikinkeri hutsa dela arrunt kontziente naiz.  Berria - Harian   2005-09-22

2 (hitz elkartuetan)

Ezkilak eta txintxarriak, traktore soinuak, urruneko moto baten durunda...  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 173. orr.

3 irud/hed

Horrez gain, ekonomian traktore lana egiten duten beste batzuen etorkizuna ez dagoela argi nabarmendu du LABek.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

Ikus-entzunezkoak enpresa traktore gisa hartzen dira, eta hori ondo dago.  Berria - Kultura   2004-05-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gidatzen zuen traktorea (3); traktorea irauli (5)

traktoreak utzitako ildoengatik (4)


traktoretxo iz traktore txikia.

Agian tribialak ziren nekazariaren hitz haiek, baina, traktoretxo gorriaren ondoan, artasoroari begira, amonaren otoitzaren marmartxoa lagun, zentzu handia aurkitu nien.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 444. orr.


traktoretzar iz ipar adkor traktore erraldoia.

Manifestazioa beroa izan zen, batez ere erdialdean zihoan traktoretzarreko animatzaileek ipinitako giroari esker.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09


traktu iz anatomian, kordoi itxurako atala.

Garunaren irudian erdiko tumor izugarri bat ageri zen, guruin pituitarioa eta alboko kiasma optikoa eta traktuak desegin eta lobulu frontaletara zabaltzen zena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 61. orr.


traktur ik traktore.

trakzio 1 iz tira egitea, indarra egiten den gunerantz zerbait ekartzeko.

[Autoa] egin-egina da, lau gurpiletako trakzioari esker, mendirako; bidez kanpo ibiltzeko, bereziki.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 282. orr.

Lehenengo makina-mota gora igotzeko balio duena da [...]; beste bat haizeaz mugitzen dena da, grekoek pneumaticon deitzen dutena; eta hirugarrena trakzioz lan egiten duena, haiek baru ison deitzen dutena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4610. orr.

Trakzioko makinei buruz beharrezkoak zirela iruditu zaizkidanak azaldu ditut labur-labur.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4750. orr.

Trakziozkoak, erabiltzeko aukera handiagoak eta emaitza zoragarriak eskaintzen ditu, eta zuhurtasunez erabiltzen denean, abantaila izugarriak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4630. orr.

Abiadura handiko Brava trenak, lau bagoikoak dira, guztiak motordunak, trakzio elektrikoarekin eta lau megawatteko potentziarekin.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orain arteko V10 motorrek bultzada asko zuten eta pneumatikoak ez ziren gai hori guztia lurrera transmititzeko, eta trakzio kontrola etengabe aktibatzen zen.  Berria - Kirola   2006-02-01

Trakzio-kateek gurpil koskadunak hartu eta karranka egiten zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 327. orr.

CAFen zeregina trenak egitea izango da, eta Siemens eta Bombardierren ardurapean egongo dira trakzio sistemak.  Berria - Ekonomia   2004-06-24

Siemensek trakzio ekipoa egingo du.  Berria - Ekonomia   2006-01-11

Neurri estuko trenak izango dira 90 horiek, eta bi trakzio teknologia desberdin izango dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-06-24

Taularen pisu osoan beirazko zuntza oso gutxi izan arren, trakzio indarrak ongi absorbatzen ditu eta zurruntasun egokia ematen diomaterialari.  Berria - Gaiak   2004-12-23

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

36 milioi euroren truke, aldi berean diesel eta argindar trakzioa duten eta merkantzietarako erabiliko dituen 12 lokomotor erosiko dizkio Euskotrenek.  Berria - Ekonomia   2006-04-08

4 irud/hed

Nahiz eta energia prezioen eraginez urte hasieran zertxobait apaldu, ekoizpenaren hazkundeak trakzioa berreskuratu du, eta lan merkatuko baldintzek hobera egin dute xumeki.  Berria - Ekonomia   2004-09-22


trama 1 iz azpijokoa, konplota.

Oates honek eta beste lekuko batek deklaratu zuten berrogeitamak jesuitak Karlos erregea hiltzeko trama bat antolatzen ari zirela.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Trama iruzurgilean parte hartu zuela egiaztatuta baitago.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Laburbil dezagun orain arte ikusitakoa: batetik "trama politikoa" edo daukagu, Borges eta Harry Harrison ministroarekin; bestetik, "krimenezko trama", Pioletadun Hiltzailearekin eta Taigherrekin; bion erdian harrapatuta, Bazofias dago [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 66. orr.

Trama handietan sinesmena galduz, betaurrean duguna dela gutxien ikusten duguna pentsatuz, lagunaren juzkua egin zuen beste behin.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 53. orr.

2 eleberri eta kidekoetan, kontakizunaren haria. ik bilbe.

Oso antzerki zalea zen eta ugari dira bere partidei eransten dien teatro osagaiak: pertsonaiak, trama, konposizioa, elkarrizketak...  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 17. orr.

Ea ez ote den tramaren mesedetarako moja bizirik mantentzea hobe.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 84. orr.

Hiru pertsonaia hauen arteko harremanek ematen diote tramari behar duen tentsioa.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 81. orr.

Polizia-narrazio haietako baten tramak askatzen ninduenean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 167. orr.

Elizaren indarra oso nabaria da operaren traman.  Berria - Kultura   2004-03-26

Guztiei kontatuko die gertatu zaiona, baina inork ez dio sinetsiko, kontatzen duenak nobelaren tramarekin kointziditzen baitu bete-betean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 182. orr.

Lehen testua trama gisa idatzia zegoen eta nobela luzeago baten zirriborroa zirudien.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 18. orr.

Ez dago trama edo istorio baten aztarna garbirik, eta ikusleari dagokio [...] irudien arteko loturak bilatzea.  Berria - Kultura   2004-02-25

Hantxe zeuden zain [...] nik artearen munduan noiz sartuko, beren pertsonez, beren grinez eta beren kasuez eleberri bat, trama bat edo, besterik ez bazen, ipuin bat osatuz.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 146. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bertso-tramak (gidariak proposatzen duen nolabaiteko antzerki-gidoi bat garatuz egiten den bat-bateko saioa), eta saio esperimentalak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 40. orr.

Alde horretatik, zuhurrago eta bizkorrago jokatu ohi du bertso-trametako gai-emaileak.  Berria - Kultura   2006-02-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bertso trama (5)

bertso tramak (4)

bertso tramaren (3)


tramagile iz bertso trametako gai-jartzailea.

Bertsolaria desbideratu delako tramagileak buruan zuen ideiatik.  Berria - Kultura   2006-02-25

Tramagileak bere egin behar ditu bertsolariek aipatutako elementu berriak.  Berria - Kultura   2006-02-25


tramankulu 1 iz tresna, makina edo kidekoa, eskuarki handia, landugabea edo bitxia dena. ik trepeta; traste.

Europako setio guztietan erabili ohi direla, emaitzarik onenekin, zurezko dorre mugikor batzuk, hau da, ez hain mugikorrak, horrelako tramankulu bat mugiarazteko jende eta abere pilo bat behar izaten delako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 297. orr.

Hainbat aparatu zeuden, hestekiak betetzeko ponpa bat, zapalgailu bat, haragia xehatzeko makina mekaniko bat, eta tramankulu haiek guztiek, beren gurpil eta biraderekin, infernuko sukalde baten ideia [...] irudikatzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 126. orr.

Zer egiten zuten tanketa eta bestelako tramankulu haiek guztiek milaka herritarri bidea eragozten?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 99. orr.

Zergatik ez dute tramankulu hau martxan jartzen, orduan?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 57. orr.

Otsoentzako edo basurdeentzako zepo batean eroria zen; hura zen urrutitik ikusten genuen burdinazko tramankulua.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 109. orr.

Erretratuak karpetara bilduta, jaikiarazi eta esku banatan ipini zizkion kamera eta flasharen tramankulua.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 77. orr.

Berak artelana artefaktu moduan ikusten duelako, forma esanguratsua duen tramankulu baten gisa hain zuzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 233. orr.

62-65 urteko suhiltzaile bat ez dago sekulako tramankulua bizkarrean jarri eta eskaileretan gora eta behera ibiltzeko sasoian.  Berria - Ekonomia   2004-01-28

Biek ala biek baitzuten atsegin jolas-parkeetan ibiltzea: errusiar mendietan edo antzeko tramankuluetan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 248. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Plazaren ertzean burdinaz eta egurrez eraikitako harmaila gisako tramankulu erraldoia atondua zen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 151. orr.

Metalezko tramankulu handi bat ikusi duzu sartu orduko; bi hankakoa, pare bat metro luze.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 211. orr.

Ontziaren armadore grekoak burdinazko tramankulu zahar hura mantendu baino nahiago zuelako seguruak ematen zituen diruak kobratu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 243. orr.

Gau hartan, garraio gizonak pianoa bere tokian utzi eta gero, tramankulua distiratsu, geldo, pisutsu ikusi genuenean, negarrez hasi ginen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 30. orr.

Han Morganek egundoko tramankulu xelebrea jarri zidan eskura, tridente antzeko zerbait, baina ziriak barrualdera guztiz makurtuta.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.

Atso gor bat topatu zuen [...] tramankulu bitxi bati eragiten: printzesak ezin zuen jakin hura gorua zela.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 21. orr.

Aterkiak gordetzeko tramankulu bitxi baten ondoan zakarrontzi are bitxiago bat zegoen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 36. orr.

Gero esan zuten hainbat tramankulu elektrikoren eskemak harrapatu zizkizutela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 108. orr.

Lima-berde koloreko Oldsmobile Cutlass bat, 1994koa, tramankulu harrigarri itsusi bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 170. orr.

Irrealak, traketsak iruditu zaizkizu, eta torturatzeko tramankuluen antza eman diozu bati.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 187. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Hantxe bada, eskaileretan babestuak, Rositak garbiketa-tramankuluak jaso zituen, sorgor, txukundade handiz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 101. orr.

Aldi hartan, Judeako gudariak bildu zituen Jonatanek Jerusalemgo gotorlekuari erasotzeko; gudu-tramankulu ugari eraiki zuen horretarako.  Elizen arteko biblia   1 M 11,20

Bet-Basira heldurik, inguratu eta eraso egin zion egun askotan, gudu-tramankuluak erabiliz.  Elizen arteko biblia   1 M 9,64

4 irud/hed

Ez, ez naiz MP3 aren kontu horretara pasatu; bai, badakit oso erosoa dela eta hori guztia, ehunka kanta sartzen direla tramankulu horietan, baina berandu harrapatu nau, ez dakit ulertzen didazuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 7. orr.

Lenteak erraten diete halako tramankuluei, eta burdinazko gider batzuen bitartez lotzen dituzte jendeen belarrietara.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 299. orr.

Gezurrak detektatzeko amerikarrek asmatutako tramankulu berri bat.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 110. orr.

Bada borondate arrazional eta instrumentala (hobbesiarra) tramankulu politikoak, enpresak, batzarrak eraikitzera eramaten gaituena.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 20. orr.

Europako Batasuneko hainbat herrialdek sekulako tramankulu estatistiko eta kontableak aplikatu zituzten baldintza preziatu horiek taxuz betetzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 41. orr.

5 adkor zakila.

Berotzen ari nintzela sentitu nuen, eta tramankulua, haragi bilduma zaintsu hura, eskuan hartu eta kemenez eragiten hasi nintzaion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 76. orr.

Une hartan nire desirarik handiena zera baitzen, nire potxotxa bete zezatela tramankulu haietariko batekin.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 121. orr.

Aurki dezakeen tramankulu handienari eman behar dio bere lehen lorea birjina batek.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 164. orr.

Berak beste [kopa] bat zerbitu zuen eta, hura eskuan, nire tramankulu gogor eta adurtiaren gainean eseri zen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 68. orr.

Mutil-izenaz bataiatzen ninduen halakoetan eta kasik beti tramankulu berezi batzuk jartzeko eskatzen zidan, gomazko zakil batzuk, neurri honetakoak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 124. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

burdinazko tramankulu (3); tramankulu bitxi (3); tramankulu zahar (3)


tramankulutxo iz tamaina txikiko tramankulua.

Oroitu behar genuke nolakoa zen artoa ereiteko tramankulutxoa, bi erreten axalekotan, erruberatxoa bueltatu ahala, arto ale pare batekin babarrun bat edo beste jausten uzten zuen txulo ttikiarekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 168. orr.


tramankulutzar iz adkor tamaina handiko tramankulua.

Eta Aldapetan behera zortzi zaldik tiratutako tramankulutzar hura bazetorrela ikusten genuenean, urduri ere jartzen ginen, noiz iritsiko zain.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 48. orr.

Gure amaren ustez astunegiak ziren, tramankulutzarrak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 110. orr.


tramatu, trama(tu), tramatzen du ad bilbatu.

Denak ezin hobeki tramatuak, ehunduak eta ezin hobeki tindatuak ziren artilezko edo zetazko hariekin ehunduak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 64. orr.


tramazo iz bilbea.

Hegazkintzak Saint-Exupéryren ia obra osoaren ageriko gaia eta tramazoa osatzen du.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 8. orr.


tramitatu, tramita, tramitatzen du ad bideratu, zuzemenak egin.

Zenbat denbora behar da orain bisa tramitatzeko?  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 80. orr.

Oposiziorik handiena jaso duen proiektua izan arren, beste asko baino askoz ere azkarrago tramitatu zuen Espainiako Gobernuak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 34. orr.

Marixaren deia jasotakoan, oraino lantokian nintzela, banantzea tramitatzen zidan abokatuaren telefono zenbakia eta guzti markatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Prozedura guztiak premiazkoak balira bezala tramitatzen badira, [...].  Berria - Kultura   2006-04-06

Euskadiko Museoen Lege-proiektua onartu du Eusko Jaurlaritzako Gobernu Batzordeak, Legebiltzarrera lege gisa tramitatzeko.  Berria - Kultura   2006-03-01

Bost helegite aurkeztu zituzten Kongresuak EAEko estatutu proposamena tramitatzeko aukeratuko prozeduraren kontra.  Berria - Harian   2005-02-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ehna tramitatzeko (15); ehna tramitatzeko aukera (6); tramitatzeko eskatu (3)

ehna tramitatzen (5); tramitatzen ari dira (3); tramitatzen hasi (4)


tramitatze iz bideratzea, zuzemenak egitea.

Auzitegi Nazionalaren erabakiari helegitea aurkeztu diotela esan zuen Iberok, baina oraindik tramitatze bidean dagoela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-15


tramitazio 1 iz tramitatzea.

Espedientearen tramitazioa nori dagokion erabaki arte.  Berria - Ekonomia   2004-05-15

Astebete beharko dut tramitazio guztiak burutzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 54. orr.

Beste akats txikiago batzuk ere aurkitu dituzte teknikariek, eta horrek moteldu ditu tramitazioak.  Berria - Kultura   2004-03-27

Ozenki eskatu nahi dugu aurreproiektu honen tramitazioa bertan behera uztea.  Berria - Kultura   2004-08-11

Tematuz gero arriskua neukan bisarik gabe geratzeko edo, ordu batzuetan behintzat, tramitazioa atzeratzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 81. orr.

Bankura joan, euren aurrean sinatu, eta dirua eskuratzen baduzu nire partez, dohainik egingo dizut bisaren tramitazioa.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 53. orr.

2 (izenondoekin)

Eusko Legebiltzarrak atzo egindako ezohiko osoko bilkurak onartu egin zuen legearen tramitazio berria egitea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-22

Tramitazio zaila eta luzea izan du Legebiltzarrean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Tramitazio korapilatsu baten ostean, joan den asteazkenean onartu zuen Eusko Legebiltzarrak EAEko Unibertsitate Legea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Gaur hasiko da EAEko Estatutu Proposamenaren tramitazioa Espainiako Kongresuan.  Berria - Harian   2005-01-14

Legebiltzarraren esku utzi ondotik, tramitazio parlamentarioari ekin zitzaion, gaur artean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-30

Gorenak prentsa ohar batean aurreratu du Otegiren aurkako epaiketan «epaile inpartziala izateko eskubidea» ez zela bermatu, zigor epaia eman zuten epaileetako bik tramitazio prozesalean esku hartu zutelako.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

3 (hitz elkartuetan)

Lurzoruaren lege proiektuaren tramitazio-prozesu luzea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-13

Tramitazio-epeak geldiarazteko eskatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-24

Kontxi Bilbaok legearen tramitazio epeak «luzatu nahi izatea» egotzi zion PPk egindako eskaerari.  Berria - Euskal Herria   2004-11-26

Donostian tramitazio eguna izango da larunbatean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-04

Inpugnazioa aintzat ez hartzeko argudio nagusia, azken batean, «prozedura parlamentarioaren barruko tramitazio ekintza hutsak» direla da.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Langabeei lanpostua modu aktiboan bilatzea exijitzen zien, aldizkako langile finkoak desagerrarazten zituen eta tramitazio soldatak kentzen zituen, besteak beste.  Berria - Harian   2005-05-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

legearen tramitazio (6); legearen tramitazio berria (3); tramitazio berria (6); tramitazio epeak (3)

estatutu proposamenaren tramitazioa (4); planaren tramitazioa (4); proposamenaren tramitazioa (9)

proposamenaren tramitazioak (6proposamenaren tramitazioaren (4)


tramite 1 iz bideratzea, zuzemena, izapidea.

Tramite guztiak egin eta gero.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 70. orr.

Ezkontzeko asmoa du berak, eta jada tramiteak egiten hasi da.  Berria - Harian   2005-04-22

Ezkontzeko tramiteak abiatzeko Lisboako Errolda Zibilera joko dutela iragarri zuten atzo.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Goizeko lehenengo orduan joango naiz kontsulatura eta, dena ondo irtenez gero, tramiteak bete, eguerdian autobusa hartu eta Dogubayaziterantz joko dut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 78. orr.

Sorterrira itzultzeko tramiteak-eta burututakoan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 73. orr.

Gure bide bera egiten ari zen beste autobuskada bat elkartu zaigu, eta horrek are gehiago geldotu ditu tramiteak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 161. orr.

-Ez zen premiazkoa zure gurasoekin hitz egitea, ikusi duzu ez dela tramiteko kontu bat besterik izan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 120. orr.

Good morning esaten dute tramitez inori begiratu gabe.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Barojak idealizatu egiten du bikote-bizitza -betiere ezkontza burgesaren, eta, beldur naiz, erlijiozkoaren barruan, tramitezko kontu honetaz hitz egiten ez badu ere-.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 13. orr.

Kereila tramiterako onartu badute, epaiketa izango dugu.  Berria - Kultura   2004-05-20

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Lasai, tramite soil bat da, bost minutuko kontua.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 116. orr.

Tramite hutsa da pauso hori, baina derrigor eman beharrekoa.  Berria - Kirola   2006-01-21

Gorroto genuen Madril, ministerioetan egin beharreko tramite absurduek eramaten gintuztelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 81. orr.

Oraingoan hiru ordutik gora daramagu tramite geldoak betetzen, alde batean zein bestean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 160. orr.

Betebeharreko tramitea da.  Berria - Harian   2005-02-27

Biharamun goizean Napumoceno jaunak presaka egin zituen salgaien aduanetako tramiteak.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 58. orr.

Alsfeden inork ez ziola sinesten, eta epaitegi batek hasiak zituela deportaziorako tramiteak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 47. orr.

Sartzeko tramiteak hiru ordu laurdenez luzatu ziren.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 109. orr.

Errefuxiatu txartela badaukazu, baina hiru hilean behin zeharkatu behar izan duzu muga orain arte, Hegotik Iparrera, isilpean, eguneratzeko tramitea betetzearren.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 37. orr.

Errutinazko tramite bat betetzen hasi ziren bi agenteak, tonu ofiziala eta tonu lagunkoia tartekatuz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 92. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Garai horretantxe alde egin zuen Pedrok etxetik, eta banatze-tramiteak hasi zituzten.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tramite guztiak egin (3); tramite hutsa (6); tramite hutsa izan (3)

tramiteak bete (3); tramiteak betetzeko (3); tramiteak egiten (3); tramiteak hasi (3)

babes helegitea tramitera (3); helegitea tramitera onartu (5); tramitera ez onartzea (3); tramitera onartu (22); tramitera onartu du (7); tramitera onartzen (4)

helegitea tramiterako onartu (5); inpugnazioa tramiterako onartu (3); osoko zuzenketa tramiterako (6); tramiterako ez onartzea (3); tramiterako onartu (46); tramiterako onartu zuen (11); tramiterako onartzeko (3); tramiterako onartzen (6)


tramo iz egitura lineala duen zerbaiten zati berezia.

Korridore horretatik gora, tartean beste eskailera batzuk jarriko dira, beheragoko tramoaren bina eskailera-pareen erdian, eta, hala, korridore zirkular bakoitzeko biderkatzen joango dira eskailera-tramoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2430. orr.

Dirutza horretatik 21 milioiko defizita eusko tramo izenaz ezagutu diren soldata osagarriek eragina izan dela esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18


tramoia 1 iz antzeztokietako makineria.

Bizitzatik oso hurbil, berriz, eszenografia huts eta tramoia soil baino zerbait garrantzitsuagoa den plano batean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 21. orr.

Tramoia ezkutu hori argira ekartzea posible da noski, antzerki esperimentalaren baliabide ohikoa izan zen garai batean  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 24. orr.

2 irud/hed

Adiskideek galdetzen ziotenean ea zergatik idazle frantziarraren izena bereganatu zuen puztu egiten zitzaion bularra, eta literaturaren tramoiak duen hutsalkeria hain ausarki salatu zuen bere idazle maitearen istorio zenbait kontatzen zituen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 194. orr.


tramoiagile iz tramoilaria.

Ustekabean, liluran bezala, eta tramoiagilearen ziztua entzun gabe, dekoratua aldatu egin zen eta ikuskizun miragarri bat agertu zen ene aitzinean.  Berria - Kultura   2004-07-03


tramoiari iz antzeztokietako makinista.

Reginari musu eman diona teatroko langile bat da, tramoiari bat, sarrera-emailea agian, baina Oswald ez.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 34. orr.

Jatetxe dotoreetan eta antzokietan tramoiariek publikoa ohartu gabe elkarri dei egiteko erabiltzen duten hots barregarri hori egin zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 274. orr.

Ustekabean, liluran bezala, eta tramoiagilearen ziztua entzun gabe, dekoratua aldatu egin zen eta ikuskizun miragarri bat agertu zen ene aitzinean.  Berria - Kultura   2004-07-03


tramontana iz katalan herrialdeetako ipar haizea.

Tramontana zebilen eta zerua ez zen batere garbia.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 176. orr.

Baina neguan ez da itsasaldirik, beti dabil tramontana, edo mistrala, edo hegoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 128. orr.

Mallorkara joateko asmotan zeuden arren, tramontana haizeak Oranera bultzatuko ditu.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 92. orr.


tran-tran iz mandoaren ibileraren onomatopeia.

Anekatik idazteko materialak ateratzen dituenean, estileteak eta oholtxoak bakarrik, bestela mandoaren tran-tranarekin tinta isuri eta letra barreiatuko litzateke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 236. orr.


tranbala iz balantza.

Norak ez zituen, ordea, bideko tranbala eta neke haiek sentitu ere egiten, berdintsu baitzitzaion bide zelaia nahiz harritsua, galtzada nahiz euri-jasek hondatu eta lokaztutako estrata.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 37. orr.


tranbalaka adlag balantzaka.

Tranbalaka datoz.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 17. orr.


tranbia 1 iz hiri eremuetan errailen gainean zirkulatzen duen ibilgailua, lehen zamarien indarrez eta orain argindarrez higitzen dena.

Lehen tranbia, mandoek tiratua.  Askoren artean   «Rataplan» - 105. orr.

Enplegatu-jendez kargaturiko tranbia aldapan gora tiratzen zuten zaldi otzanei begira.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 31. orr.

Hona 7. tranbia, "Hiltegiak-Dartsena nagusiak".  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 28. orr.

Kale-kantoiraino egin zuen korrika eta abian zen tranbia batera igo zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 288. orr.

Jendez betetako tranbia batek nasan gelditu behar izan zuen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 115. orr.

Tranbia, jendez gainezka, zabuka zihoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 231. orr.

Tranbian joaten zen goizero Chapelizod-etik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 157. orr.

"Zer polita den tranbian ibiltzea!" esaten zuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 97. orr.

Amarenera joateko tranbia hartu behar nuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 262. orr.

Madrilera matrikula egitera iritsi zen egunean, bere bizitzan lehendabizikoz tranbia batera igo, eta tranbia hark oinezko bat nola harrapatzen zuen ikusi zuen.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 145. orr.

Tranbiako gidariak ezkilari eragiten zion aldiko, bihotzak jauzi egiten zidan, ni banintz bezala tranbiak azpian harrapatzeko arriskuan zegoena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 126. orr.

Kale erdian tranbiaren zain gelditu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 219. orr.

Tranbiaren bidetik zihoan gizon itxura-txukun batek kartel bat zeraman goi-goian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 181. orr.

Tranbiako kobratzailea komunista duk, Klausek.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 49. orr.

Umore bikainean jaitsi zen tranbiatik eta etxe alderantz jo zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 48. orr.

Bezeroengana oinez joaten zen, ez baitzuen tranbiarako sosik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 31. orr.

Ozen entzuten ziren tranbien triki-traka, zaldien apatxen hotsa eta, urrunago, automobil binbilikarien turutak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 60. orr.

Tranbia baten zarata gailendu zitzaion euriarenari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 188. orr.

Azken tranbia gaueko hamaikak eta bostean abiatzen da udaletxetik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 255. orr.

Tranbia baten txilina entzun dinat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 105. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erreginak tranbia elektrikoa nahiago omen dik, aziendak zikinduko duen sistema baino.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 349. orr.

Istripua tranbia urbanoen lantegi zentralean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 147. orr.

Tranbia gorri batean ibili nintzen eta benetako trenean bidaiatu nuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 242. orr.

Tranbia luze eta hori bat txistuka igaro zen handik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 322. orr.

Donostiako Udalak laster hitzarmena sinatuko du Jaurlaritzarekin eta Gipuzkoako Diputazioarekin, tranbia arina hirian ezartzeko azterketa egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-28

Merkantzia tren bat bidez aldatzen, tutu hotsa kaietan, tranbia ahots-lakarrak oso urrutiko kaleetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

Jostailuzko tranbia elektriko bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 163. orr.

Fleischmann zaharrak aldirietako tranbia gomendatu zuen, Steiner jaunak ostera autobusa hobetsi zuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 43. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tranbia-geltokitik tarte bat baitago oinez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 43. orr.

Matson andreak tranbia-ibilbide alderantz egin zuen, etxera eramango zuen trolebusari hantxe itxaroteko asmoz Marcosek tranbia-gidariari begiratu zion: zutunik zegoen, zurrun.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 229. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Gaur-gaurkoz, zaldi-tranbia duk (kristauak eraman behar direnean); eta mando-tranbia, jeneroa besterik eraman behar ez denean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 349. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autobus eta tranbia (4); bilboko tranbia (3); desio izeneko tranbia (10); gasteizko tranbia (5); sprako tranbia (17); tranbia arina (3); tranbia batera igo (5); tranbia gidari (5); tranbia hartu (10); tranbia hartuko (3)

bilboko tranbiak (4)

tranbiara igo (3); tranbiara igotzen (4)

tranbiaren bidea (4); tranbiaren norabidea (3); tranbiaren zain (5)

tranbiatik jaitsi (3)


tranbiazain iz tranbia-gidaria.

Aurrerantzean edo ez naiz etxetik irtengo edo tranbiazain jantzita ibiliko naiz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 246. orr.


tranbuila iz zalaparta.

Haizea ere badabil; hostoen tranbuilak xehatzen du bere indarra.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 144. orr.


tranbus iz

Garraiobide hori tranbia, tranbusa edo PPk bultzatutako minimetroa izan daiteke.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15


tranga 1 iz ateak eta kidekoak sendo ixteko zurezko barra lodia.

Haizea dabilenean etxeko ate guztiak nekatzen dituk, harik eta azkeneko atea, atarikoa, trangaz ixten den arte.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 16. orr.

Ganbela bateko burdin trangatik eskegita, arrasto hitsezko artzain-larru batek zaintzen du artaldea, bakar-bakarrik.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 111. orr.

2 adkor zakila.

Nire baitan gogo bizia sentitzen nuen esku artean zuen tranga hura hondoraino ezar ziezadan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 37. orr.


trangabera iz

Plazara ekarri zuen orgatik jaitsarazi, bi fraide bidelagun zituela urkabera igo, estaltzen zuen espartzuzko estalkia kendu eta, odoleztatuta eta gerritik gora biluzik, borreroaren trangaberara eraman zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 41. orr.

Horretaz erronkan ibiltzeko aukera handiegirik ez daukagunok ondo dakigun bezala tamainak zerikusirik ez badu ere, ezin ukatu halako trangabera batek piztuko zuela hainbat grina, jakin-minarena besterik ez bazen ere...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 254. orr.


trangadera iz freskera.

Beraz, gaitza fabrikatik datorren arren, etxeko sukaldean higiene neurri zorrotzagoak hartu beharko ditugu: hozkailuan, harraskan, trangaderan, etc.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 44. orr.

Kontsumitzaile ertainak, oraintsu arte, elikagai askoren ibilbidearen berri zehatz-mehatz ezagutzen zuen: galsorotik errotan barrena labera eta hortik okindegira; larretik hiltegira eta bertatik harategiko trangaderara; mahastitik upeldegira eta, bertan hainbat hilabete eman ondoren, tabernara, etc.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 98. orr.


trangalatu, trangala, tramgalatzen du ad kulunkatu.

Aitatxi berriz ere isildu zen eta burua doi bat trangalatu ondoan, segitu zuen: [...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 111. orr.

Horri pentsatuz, burua trangalatu nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 84. orr.

Itsasoaren burrunbak trangalatzen ninduen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 160. orr.


trangatu, tranga, grangatzen (orobat trankatu) du ad trangaz itxi.

Jaiki egiten ziren; txoriak giltzapetu; atea trangatu; argia itzali.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.

Ondo zaindu ganadua, trangatu ganbarako atea, sartu perdigoiak eskopetari!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 9. orr.

Ateak trangatu eta leihoak adreiluz tapatzen ditiztek, beldurrak airean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 79. orr.

Atea itxirik zen berriro ere eta Irunberrik lehen bezala trangatu zuen, lan honetan usatua balitz bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 212. orr.

Alboetan ate baxu bana zegoen, baina biak itxita eta trangatuta zeuden.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 227. orr.

Zuhurtziaz, Lepic andreak korraleko atea trangatuta utzi du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 73. orr.

Gauean, polizia sartzear zela, ate automatikoa trankatu zuten presoek, modulura sarrera zailduz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 139. orr.


trangotsu izond bideez mintzatuz, eragozpenez betea.

Hartu zuten zabortegiko auzobidea, berriz, trangotsua eta malkartsua zen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 85. orr.


trankala adlag

Urin borobila pluf idor batean urera trankala erori zen, pizuarekin, bazterretik zebiltzen jendeak ausarki ziliportatuz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 30. orr.


trankalaka adlag

-Nongoa hut hi, hain mentsa? -galdegiten zidan, trankalaka, Joanesek bere iloba zuzena nintzela jadanik ohartezin.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 100. orr.


trankalari

Orduan, sorginaren gisa piztua ostatutik lehiatu zen Leonie, Maddi orroaz ondotik zetorkiola eta gero herroka trankalari, arrunt berotua, ehortzetan parte hartu zuen jendaldea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 168. orr.


trankatu1, tranka, trankatzen du zauritu.

Guziak nekatzen, azkenak trankatzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 16. orr.


trankatu2 ik trangatu.

tranki adlag lasai.

Tranki, tio: inork eman edo kendu ezin duen huraxe duk eta ohorerik ederrena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.


trankil 1 izond lasaia.

Oso egokia zen lanerako -pertsona trankil horietakoa.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 140. orr.

Najerilla ibaiaren bazterrean dagoen errepide trankilean dabilen gizon bati, hemengoa naski, galdegiten diot lau egunez uzten ahal dudanez hemen berean ene tresna.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 84. orr.

Etxeratu nintzen, gau trankila pixkanaka argituz zihoala.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 168. orr.

Goxotasun leun, lasai, nagi, trankil eta baretik beste aldi mugituago, kitzikagarriago eta gartsuagora pasatu behar da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 190. orr.

2 adlag

Ez nengoen trankil, hala ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 72. orr.

Biarnon trankil izanen zara.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 17. orr.

-Jesarri trankil, guk kantau bitartean.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 7. orr.

-Hoa trankil -moztu zidan-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 240. orr.

-Trankil, ez nauk aspaldiko kontuez ariko.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 62. orr.

-Trankil, ikusi dut.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 62. orr.

-Trankil, mutilak, kontrolpean dago dena.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 217. orr.

-Trankil, txo!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 92. orr.

Ez bainuen kontzientzia trankil.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 122. orr.

-Hurrengo urteak trankil eta jabal joan zitzaizkidan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 626. orr.

Txute bat ezin da taberna bateko komunean sartu, trankil eta intimitatean egin beharreko gauza da, lerrotxo bat edonon har daiteke, baina txute bat ez.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 159. orr.

Ohera sartuko haiz, bestondoa trankil demonio ematzera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

Ordura arte nahiko trankil ematen zuen, baina bat-batean, aurpegia itsustu, eta lehenengo belarrondokoa eman zidan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 56. orr.

Trankilago ematen zuen semeak, Antoniaren ustez bezperan Mentxurekin izan bide zuen solasaldia zela eta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 49. orr.

Larridurak ito behar nauenean, Lucas eta Maria bezalako pertsonak agertzen dira, heriotzaren erdian arrunt eta trankil.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 54. orr.

Otsoak garbitu baziren garbitu, artzainak trankilago eta lan guttiagorekin bizi izan dira.  Herria   2005-12-22

3 (gauzei buruz)

Trankilago zebilen haizea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 72. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Trankil itxurak egin arren, kalerako irrikaz ziruditen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 32. orr.

-Manuelen berri zehatzik izan arte, hobe diagu denok batera eta trankil antzera ibiltzea.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 23. orr.

5 trankil-trankil adlag

«Trankil-trankil» bizi dela dio, futbolaren falta ez duela inondik ere sumatzen.  Berria - Kirola   2006-02-28

Goizeko hiruretan hirigunetik trankil-trankil ibiltzea, inolako arrisku barik, paseoan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 123. orr.

Hara itzultzen ahalko zen trankil-trankil, inork trabarik egin gabe.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

Politikaz, arteaz, liburuez, zinemaz berba egin genezakeen trankil-trankil.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 299. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hago trankil (6); hain trankil (3); trankil egon (9); trankil egoteko (4); trankil trankil (4)


trankildu, trankil(du), trankiltzen 1 da ad lasaitu.

On handia egin ziola Marcos ikusteak, arnasestua erabat joan zitzaiolako, trankildu egin zelako erabat.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 132. orr.

Autobidean sartu zirenean Joseba osotara trankildu zen."Trankildu, gizona" esaten diot iluntzean, bonbilla ondora datorrenean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 135. orr.

"Beno, Mikel, orain trankildu eta pentsatu egik zein izango den hurrengo pausoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 253. orr.

Mariak trankiltzeko erantzun zion, Matias Lucasen antzinako laguna zela, tranbia-gidaria.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 50. orr.

Trankilduta irten zen dutxatik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 210. orr.

2 du ad lasaitu.

Printze izenak, harez gero barregarria iruditzen bazitzaidan ere, trankildu ninduen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 159. orr.

-Lasai, Iñake, lasai -Ritxi bere ahots sendo eta beso sendoagoez laguna trankiltzen saiatzen da-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 182. orr.

-Haurrak -trankildu nahi izan zuen Kerley andreak- hain dira bitxiak batzuetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 248. orr.

Trenaren tiki-takak trankildu egin zituen Mikelen kirioak, loak hartzeraino.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 263. orr.

Nire laguna ez zela inoiz ez irratizale ez prentsa irakurle izan oroitu eta trankildu nuen neure burua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 131. orr.


trankilki adlag trankil, lasai.

Heldu diren bozkak trankilki behar ginituzke pasatu.  Herria   2004-02-19

Berantago, Jacki droga diskretuki pasarazi ziolarik, Dongi telefonatu zion tipoa trankilki joan zen komunera.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 248. orr.

Ea ez zuten beren karga pausatzen ahal ixtant bat, pipatzeko doia trankilki.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 225. orr.


trankiltasun iz lasaitasuna.

Ez da komeni gazteei hori irakastea [...] horiek nahasten dituen garra itzali eta trankiltasuna eta oreka lortu arte behintzat.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 91. orr.

Neska ere, lagunaren arrangurak indartu ahala, urduriago jartzen ari zen, gogoz kontrako egoera hartan trankiltasuna mantentzen saiatu arren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 95. orr.

Goizaldean arratsaldeko bihotz trankiltasuna berreskuratua nuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 126. orr.

Kartier hortako eta urruntxagoko jendea trankiltasunean bizi dadin.  Herria   2005-10-06


trankilxe ik trankil. adlag trankil xamar.

Hiru egun patxadan hartu, eskuen artean daramagun bizitzari erreparatu trankilxeago, Jauna eskertu bihotzez, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 393. orr.


tranko iz (zurubi) maila.

Zer lurrikara sortuko zuen zakur honen buruan baldin eta deskubrituko balu eskailera honetako ehun eta hogeita hamalau tranko ezagunei bat-batean beste bat erantsi zaiela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 193. orr.

Eskaileretako tranko batean esertzen da, beldurra uxatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 89. orr.

Eskailera hau jatorrizkoa egongo zen tokian dagoela, bi edo hiru belaunaldik, gehienez ere, higatu dituzten gaurko trankoak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 92. orr.


trankula iz

Lauetan edo zortzitan plegaturik, kamioiaren trankula eztituko dit.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 146. orr.


tranpa 1 iz harrapatzeko edo erorarazteko trepeta.

Beste pardel handi bat ere bageneraman, ehizarako sareekin eta tranpa txikiekin.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 140. orr.

Tranpa prestatzen duena bertara jausiko da, harria birarazten duenari gainera eroriko zaio.  Elizen arteko biblia   EsZ 26,27

Gaiztoentzat tranpak daude gordeta lurrean, zelatak bideetan.  Elizen arteko biblia   Jb 18,10

Basoan tranpak jartzen ari nintzen egun batean izan zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 40. orr.

Arrazoirik gabe, tranpa jarri didate; motiborik gabe, zuloa zabaldu.  Elizen arteko biblia   Sal 35,7

Mahaikide zenituenek tranpa jartzen dizute hankapean.  Elizen arteko biblia   Ab 1,7

Mailek, nolanahika eta trabesean paratutako oholez baldar konponduak, otsoendako tranpak ematen dute.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.

Une hartan asmo bakarrak hartzen zion burua: bere txori gaixoa likazko tranpa hartatik nola libratu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 105. orr.

Bospasei urterekin jada ikasi zuen tranpen artea, eta aitak biriketako gaitz hura hartu zuenetik, berak ekartzen zituen txoriak etxera.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 51. orr.

Amuok tranpa hilgarri bilakatzen dira dortokentzat.  Berria - Gaiak   2004-09-24

Hementxe geratu beharko dinagu, egunetan eta egunetan, elurrezko tranpa zuri gaiztoan harrapatuta.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 107. orr.

Gureak egin zuen, eta jakinaren gainean geunden: tranpan harrapaturik geunden, bakoitza bere tranpan, eta ez zen han irtenbiderik, beherantz ez bazen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 177. orr.

Zuzenak bide txarretik eramaten dituena, berak prestatutako tranpan jausiko da.  Elizen arteko biblia   EsZ 28,10

2 irud/hed

Ekonomilariek [...] hainbat tranpa izaten dituzte zain beren jakintza bidean barrena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 23. orr.

Bekatariari tranpa bihurtzen zaio mihia, iraintzaile eta harroputzari erorbide.  Elizen arteko biblia   Si 23,8

Ziurtatu beharra zegoen bere aurrekoa ez zela detektibe bat, tranpa jarri zion agente probokatzaile bat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 140. orr.

Tranpa bat jarri nahi al zenion printzeari, Rifkindarren alde zerbait egiteko eskatzean?  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 172. orr.

Madarikatua, eszena kitsch baten tranpa sentiberan erortzen ari naizela esaten ari zaidan ahotsa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 189. orr.

Ez ote gara etsaiaren tranpa erretorikoan erori?  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Tranpa batean erori naiz: gauzak egiteko gogoa etorri zain egoten naiz gauzak egiten hasteko, eta tranpa hori utzi egin nahi dut.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 225. orr.

Bi pintoreek, askatu zituztenean, tranpa bat asmatu zuten mendeku moduan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 123. orr.

Beste labirinto edo kobazulo edo uharte batean galduta dabilela pentsatuz, beste tranpa sorgindu eta saihestezin batean.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 99. orr.

Lázló-ren Parisko erbestaldia, ustez arriskurik gabea, tranpa bihurtu zitzaion beste hainbat iheslariri bezala.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 28. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tranpa-jartzaileek jendea putreak bezala tirokatu edo untxiak bezala sareratzeaz gain, ezin zenuen lasterka egin ez bazenekien nora joan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 189. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hau sagu-tranpa bat duk suak hartzen badik...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 139. orr.

Xagu-tranpa batean harrapatuta zegoen eta ezin zuen ezetz esan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 83. orr.

Txori tranpa txiki bat egiten zuen bitartean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 152. orr.

Bonba-tranpa batek lurrean zaurituta utzi duen andrearen irudia.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 115. orr.

Albariño botila erdia hustu ostean halako gaiekin hasten zenean, isilik geratu eta Robertok bere hari-tranpak bakarrik jar zitzan uztea izaten zen onena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 77. orr.

· Azken urteotan sarritan izan da hizpide tranpa adjektiboa; ezagutu izan ditugu bai «su-eten tranpak», bai «itun tranpak», baita «alderdi tranpak» ere.  Berria - Kirola   2004-05-23

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Ez dakit nola izan zen, baina 'elkarrizketa tranpa' itxura du, hots: prestatu zuenak, nahita edo nahi gabe, tranpa bat jarri zion hiruko gobernua zikintzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

6 engainua; iruzurra.

Hik ere ederki dakik munduan dena tranpa bat dela, tranpa besterik ez zegok, mugitzen haizen bezain laster harrapatzen hauten tranpa bat.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 33. orr.

Lehen bi kanporaketek tranpa dute.  Berria - Kirola   2004-10-27

Inolako tranpa eta iruzurrik gabe.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 185. orr.

Hain zuzen ere, itxaropena tranpa den bezala, logika ere tranpa da.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 15. orr.

Hala ere, tranpa handi bat da, zeren eta ezagutu nahiak literaturara bultzatzen gaitu, eta literaturak, ostera, beste mundu batera eramaten, zeinetan, oraindik misterio handiagoak eraikiko ditugun...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 243. orr.

Betiko tranpa kontsumista.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 55. orr.

Jakina, dena tranpa hutsa zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 41. orr.

Gure moralista progreak "maitasun heldua" aldezten zuen [...] "erabateko konpromisoa" heldu arte -hor dago tranpa- "itxoiten dakien" maitasuna aldarrikatzen zuen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 260. orr.

Osaketa edo konposizioaren falazia ere aintzat hartu beharreko tranpa da ekonomian.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 24. orr.

Bertsoak bat-batean botatzen dituenak ez du erabiliko inolako tranpa edo trukurik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 80. orr.

Gatozen egiantzekotasuna deritzan tranpa mortalera.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 44. orr.

Tranpei esker hogeita bata lortzen zuen eskuko zen guztietan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 51. orr.

Teknikak eta medioak beharturik, bertsogintzan sekula egin ez zen "tranpa" bat egitera prestatu ginen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 162. orr.

ik beherago 11.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Bi neskatxo negozianteek tranpak egiten zituzten erosketen kontuetan, eta gero dirua niri uzten zidaten maileguan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 67. orr.

Nixon presidenteak bere kargua utzi behar izan zuen [...] kazetari batzuek berak Alderdi Demokrataren aurka egindako tranpak agerian utzi ondoan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 87. orr.

Tranpan edo gezurretan harrapatzen dituzten haurrek egin ohi dutena.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 63. orr.

Haietatik bi milioi inguru erori dira tranpan, eta bakoitzari, batez beste, 1.200 dolar inguru kendu dizkiote kontu korrontetik.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Ez zait gustatzen tranpetan ibiltzea.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 41. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tranpa itxurako norgehiagoka da gaur arratsaldekoa.  Berria - Kirola   2006-04-16

Tranpa usaina hartzen ari nintzaien bere hitzei.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 74. orr.

Aupa, segi aurrera, idazmakina hori, atera gaitezen tranpa gau honetatik.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 80. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ezagutzen dituzue [...] nabigaziorako heriotza tranpa maltzurrak osatzen dituzten hondar pila menditsuak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 24. orr.

Lege-tranpa bat da, legez kanpokoa delako.  Berria - Ekonomia   2004-02-29

9 tranpola.

Eta berehala ulertu zuen: ganbara gorenerako sarbidea korridorearen sabaian kokatutako tranpa zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 228. orr.

Azken solairuko tranpa-zuloa itxi eta gero, kanpaijolea mundutik aparte dago.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 100. orr.

On Camillok argi elektriko bat piztu zuen eta, lurretik belar-bala bat baztertuz, tranpa-ohol bat agertu zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 177. orr.

Juliaren ondo-ondotik agertu zen Gabriel, eskailera-tranpan Freddy Malinsi gidaritza egiten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 274. orr.

10 tranpazko izond tanpa daukana, iruzurtia.

Eta zientzia, ez ote da pesimismoaren beldurra, eta hari ihes egiteko bide seguru bat?, ez ote da egiaren kontrako defendagarri tranpazko bat?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Ez dut "gizaki", "ugaztun adimendun" eta antzeko bihurrikeria jakintietan katigatu nahi, ez diot "logokeria" lasaigarriaren dialekto tranpazkoari [...] amore emango.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 72. orr.

Berdin egotzi zaio San Sebastian egunari: aurreraxeago aztertuko dugu egia honen gezurño tranpazkoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 33. orr.

11 tranpa egin

-Horko tipo hori, gure lekua hartu duena, tranpa egiten ari da.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 84. orr.

Tranpa egiten ote zuen hainbeste kasualitate bata bestearen atzetik paratzean?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 159. orr.

Inoiz tranpa egiten hasiko bazina ere eta ez egitekoak ezkutuan egiten, ohart zaitez Adurrek erabakiko dituela bai tranpa egitea bai tranparen nolakoa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 72. orr.

Tranpa egiten saiatzen da, labur eta xuxen esanda: traszendente itxura eman nahi du, baina ezin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 191. orr.

Neure buruari askotan egiten diodan tranpa da hori.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 107. orr.

12 tranpa ohol ik tranpol.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tranpa (3); betiko tranpa (3); dena tranpa (3); tranpa bat da (11); tranpa bat dela (5); tranpa bat jarri (3); tranpa da (12); tranpa dela (3); tranpa egin (6); tranpa egitea (4); tranpa egiten (12); tranpa egiten dute (3); tranpa hutsa (3); tranpa itxurako (3); tranpa izan (4); tranpa jarri (8); tranpa txiki bat (3); tranpa zikina izan (3)

tranpak egiten (6); tranpak jartzen (7)

tranpan erori (6); tranpan ez erortzeko (3)

tranparik gabe (4)


tranpakeria iz iruzurkeria.

Mexikan irriska presondegia, lanjerra eta tranpakeria.  Herria   2004-11-25


tranpal 1 iz zurubi batean, bi maila sailen arteko zati laua.

Lehen tranpalean gelditu zen, eta aurrera segitzeko keinu sustagarri bat egin zigun hildakoaren gelako ate zabalduaren aldera.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 20. orr.

Hirurak jo arte egon nintzen eskaileretako tranpalean jesarrita.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 206. orr.

Hanka-puntetan joan ohi ziren biak eskaileretan gora, kandela banarekin, eta hirugarren tranpalean, gogoz kontra, batak besteari gabon esaten zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 98. orr.

2 hegazkinetan, paraxutistak jauzi egiteko atea.

Sagonen unibertsoa ere horretara mugatzen zen: tranpal irristaria abiarazten duen biradera, jausgailuaren helduleku bat -haren lekuak kezkatzen baitzuen- eta bere ekipoaren egoera teknikoa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 56. orr.

Tranpala zabaltzeko zazpi buelta eman behar zaizkio gogor eusten dion biradera bati.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 118. orr.

3 ik tranpol.
4 ik tranpol 2.

tranpaldo iz

Susmo beltza baino areago, inpresioa zuen lagunak, politikoen bozgorailu baino ez zirela askotan, prentsa bulegoek nahierara erabiltzen dituzten tranpaldo mediatikoak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 205. orr.


tranpaleratu, trapalera, tranpaleratzen da ad tranpalera iritsi.

Kearney andreak ez zuen ezer esan, baina parte--hartzaile kaskarrak bat bestearen atzetik tranpaleratzen zirenez eta aretoan zegoen jende apurra gero eta bakanagotzen zihoanez, kontzertu horretarako egin zituen gastuez damutzen hasi zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 205. orr.


tranpaltxo iz

Goian bada tranpaltxo bat, normalean eskailera-buru deituko dioguna.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 35. orr.


tranparendum iz adkor ik erreferendum.

Galdeketari boikota egiteko mezua helaraziko dutela iragarri zuten herritarrek: «Erreferenduma ez, tranparenduma da».  Berria - Mundua   2004-05-28


tranpati izond/iz tranpa egiten duena.

Morroitxo hauek deabru tranpati eta engainagarriak izan daitezke!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 88. orr.

-Hementxe, begira -esan zuen, besteei berehala interesa piztu zien ahots tranpatiaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 207. orr.

Entimema, berriz, nolabait esateko, sasi-silogismoa da, silogismo tranpatia, amarruzkoa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 47. orr.

Hartzak hori, zikin, tranpati hori!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 250. orr.

Suschitzky-k tranpati alaena deitu zion jokalari bati, Rübsam-i jokaldia salatu ziolako.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 162. orr.

Gainerako hegaztiek badakite egun hartan tranpa egin zuela [...] eta ez dira liluratzen halako tranpati baten txorrotxio ederrekin.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 165. orr.

Sekula ez zela gehiago mahai berean eseriko tranpati koadrila harekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 156. orr.


tranpatxo 1 iz harrapatzeko edo erorarazteko trepetatxoa.

Eskainitako dirua patrikara sartu eta handik gertuko tranpatxo bat ireki zuen lurrean garbitzaileak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 198. orr.

2 iruzurtxoa.

Beronek lortu zuen, gaitzik gabeko tranpatxo baten bidez baina berebiziko debozioarekin, haren saihetseko zauria ukitzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1160. orr.

Letra bakoitzak dakar bere istorioa -tranpatxoren bat edo beste eginda, alfabetoaren zerrendara moldatu dira hogeita bost bizitza eredugarriak- eta letra bakoitzak dakar bere musika...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 9. orr.

3 urkamendian, urkatu behar denaren azpian jartzen den ohola, beherantz irekitzen dena. ik tranpal 3; tranpol 2.

Uste duguna da aulki elektrikoan, urkamendian, gilotinan, garrotean edo sutan hiltzera ezein kondenatuk ez duela sekula agindua eman korrontea piztu, hanka azpiko tranpatxoa ireki, xafla zorrotza askatu, torlojuari bueltak eman edo pospoloa izekitzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 327. orr.

4 tranpola.

Hirurak desagertu ziren tranpatxotik, azkar demonio, eta atea doi beren atzetik itxi zenean, [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 21. orr.


tranpazulo iz tranpa.

Gramatika [...]: tranpazulo sistema, bere kasa ikasitako gizonaren oinak trabatzeko prestatua, nabarmendu nahi badu ibili behar duen bide guztirako.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 132. orr.


tranpol (orobat tranpal eta tranpa ohol) 1 iz sabaiko edo lurreko ate txikia, sotora edo ganbarara iristeko jartzen dena.

Azkar, oin-puntetan igo zen azken eskailbururaino, gero, eskaileretan gora egin zuen tranpol bateraino.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 213. orr.

Ronek ukondoko txiki bat eman zion Harryri eta sabaira keinu egin zuen; han tranpol biribil bat zegoen letoizko plakarekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 86. orr.

Galdera horren erantzun gisa, bat-batean ireki zen tranpola, eta zilar-itxurako eskailera bat jaitsi zen Harryren oinetaraino.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 86. orr.

Makurtu eta tranpolaren zirgiloari tira egin zion, eta tranpola altxatu eta zabaldu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 249. orr.

Andreas ere soto-zuloraino hurbildu zen, bertako tranpola itxi, eta Nora giltzapean gordetzea pasatu baitzitzaion burutik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 138. orr.

Orduan, On Camillok tranpa-ohola kendu eta belar-bala bat bota zuen piririka barrura.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 178. orr.

Snape gaur gauean sartuko da tranpoletik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 242. orr.

Handik irten eta tranpola itxi zuen; lurrean hauts azpian hain ongi gordeta geratzen zen tranpola hura, ia ezinezkoa baitzen han zegoela igartzea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 161. orr.

Hermione urrats luzez tranpolera joan zen, jo eta ostikoz zabaldu, eta zurubian behera desagertu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 243. orr.

Eskaileratik behera jaisteko, tranpalari heldu beharra zuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 98. orr.

2 (orobat tranpal) urkamendiko tranpatxoa.

Urkamendiko tranpola zabaltzen zuen hagari eragin zion borreroak, eta Martharen oinek ostikada bana eman zioten aireari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 27. orr.

Bi zaindariren artean eraman zuten [...] urkamendia muntatuta zegoen hartara; borreroak buruko kapusaia jarri zion, zuria, tranpal gainean klarionez marraztutako zirkulu barrura eraman zuen, orkatilak lotu zizkion uhal batez, urka-bilurra lepoari egokitu zion, eta gelaren beste aldera joan zen urkamendiko oholtzaren gainean zapata dotoreekin tiki-taka, tiki-taka denboraren ihesa markatuz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 169. orr.

Tranpala erortzen uzten zuen palankari eragin zion eta, hura irekitzearekin batera, Ruthen lepohezurrak haustean egindako krakatekoa entzun zen beste soinurik onar ezin zezakeen isiltasunean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 170. orr.


tranpolin 1 iz igerilekuetan uretara jauzi egiteko ohola.

Bi metroko tranpolin gain horrexetara igo dira mutikoetan ausartenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 18. orr.

Batek ez du noski hasieran tranpolin handienetik jauzi egingo.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 21. orr.

Nire yogurra emango dizut tranpolinetik salto egiten baduzu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 33. orr.

Tranpolinaren mutur-muturrean, gorantz egin zuen indar.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 22. orr.

Handik hamar bat minutura kirol ontzira igotzen eta tranpolina alferrik miatzen ikusi dugu denok.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 119. orr.

2 (txapelketetan)

Lars Bystol eski jauzilari norvegiarrak irabazi zuen atzo Lau Tranpolinetako hirugarren proba, Innsbrucken (Austria).  Berria - Kirola   2006-01-05

Michael Greis eta Georg Hettich izan ziren lehenak podiumeko maila gorena zapaltzen: Greisek biatloiko 20 kilometrokoan egin zuen, eta Hettichek tranpolin arrunteko konbinatu nordikoan.  Berria - Kirola   2006-02-12

3 (hitz elkartuetan)

Merezi al du, esate baterako, Belaguan halako jauzi tranpolinik eraikitzea?  Berria - Kultura   2004-09-25

4 irud/hed

Bigarren Mundu gerran zehar, AEBetako Gobernuak entrenimenduaren tranpolin hura erabili zuen propaganda zabaltzeko.  Berria - Ekonomia   2006-01-26

Filmak tranpolina eta izateko arrazoia hizkuntza izango du.  Berria - Harian   2005-07-15


tranposa izond/iz emakumezko tranpatia.

Orduan ageri da benetan tranposa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 68. orr.


tranposo izond/iz amarrutsua, iruzurgilea.

Gu baino larriagoko mutil tranposo haiek.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 137. orr.

Azpeitiarrak jendaje takarra eta tranposoa dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 253. orr.

Gauza zatarrak esateko zaletasuna zuen, eta tranposoa zen jokoan.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 230. orr.

Gizon horiek zu bezalakoak ziren, ttikiak, baina oso bizkorrak eta tranposoak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 59. orr.


tranpoxo izond/iz adkor tranposoa.

Ttikiaren zuhurtzia erdi-tranpoxo erdi-axkarraz baliaturik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 441. orr.

Gixon hura "gu" zen, ttikia, baina oso bixkorra eta tranpoxoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 129. orr.


transakzio 1 iz hautsi-mautsia, konponbidea.

Legeen arteko transakzioa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 16. orr.

Bateko ohiturak eta besteko zuzenbide idatzia, bitarikoa zen Frantziako antolamendu juridikoa, eta beharrena, agi denez, bi egitura horien arteko transakzioa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 16. orr.

Europako Batasuneko Parlamentuan eztabaitzen hasi zirela atzo, diputatuen artean transakzioak eginik, biharko bozketan Bolkesteinen testu arras moldatuaren alde eginen du gehiengoak.  Berria - Ekonomia   2006-02-15

2 (hitz elkartuetan)

Sarritan aipatu ohi da Frantziako Kode Zibilaren transakzio izaera.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 16. orr.

EAJk eta EAk adostutako transakzio-zuzenketa onartu zuten Gipuzkoako Batzar Nagusiek.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

3 (legeen mundutik at)

Politikak konpromisoarekin, hitzarmenarekin eta transakzioarekin duela zerikusia, orduan errazagoa izango da elkargunea.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

Alexandro-osteko helenismoaren eta bere garaikideen arteko transakzio artistiko eta intelektualak, militar eta politikoak bezalaxe, garai honetarako, kontu kitatuak ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 234. orr.

Transakzio baten bi mutur bilakatu gara, baina nola gizarte moderno batean bizi garen, ganadu ferietan salerosketa burututakoan ospatzen ziren afariak ahaztu egin behar izan ditugu, baserritarkeriek gure kultura gehiago simaur usainez kutsa ez dezaten.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 89. orr.

4 salerosketa-ekintza.

2002ra arte transakzioak egiteko gai izan bazen, agintari militar ohiak dementzia arrastorik ez zuela frogatuko litzatekeela esan zuen Hertzek.  Berria - Mundua   2004-07-25

Merkatuko transakzio guztietan erabateko informazio gardentasuna izan behar da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 69. orr.

Nazioarteko transakzioentzat oinarri izango den potentzia hegemoniko batek bermaturiko dirua, besteak beste.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

Orain 8.000 dolar bidal diezazkizukegu transakzio honengatik.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 49. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Informazio teknologiaren bilakaerak sortu duen aldaketa handienetako bat transakzio kostuen murrizketa da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 168. orr.

Transakzio-asmoa, espekulazio-asmoa eta ustekabeei aurre egiteko zuhurtzia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 54. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Riggs bankuko kontuak Pinicheten eta Lucia Hiriart bere emaztearen izenean daude eta Pinochetek 1994tik 2002ra banku transakzioak egin zituela frogatzen du.  Berria - Mundua   2004-07-25

Dohaintzen, oinordetzaren eta ondare txikien gaineko zerga ezarri nahi du berriz, baita inbertsio publikoen funtsen eta burtsa transakzioen gainekoak ere.  Berria - Mundua   2006-04-08

Zerga bat sortzea proposatu zuen arma salmentari, finantza transakzioei eta paradisu fiskalei ezartzeko.  Berria - Gaiak   2004-09-21

Munduan aste batean gauzatzen den finantza transakzioekin badago urte osoan egiten diren ondasun eta zerbitzu trukea berdintzerik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 226. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko transakzioa (4)


transamazoniko izond Amazonetako eskualdean zeharkoa.

Urte hartan azpiegitura handi baten proiektua aurkeztu eta onartu zuen Brasilgo Gobernuak: autobide transamazonikoa.  Berria - Gaiak   2004-08-20

1986. urtean, Autobide Transamazonikoa eraikitzen ari zirela aprobetxatuz, Bannach Ltd. zur enpresak zerratoki handi bat ezarri zuen Cachoeira Seca eskualdean.  Berria - Gaiak   2004-08-20


transaminasa iz aminoazidoak sintetizatzen dituen enzima.

Gaixotasuna oso garatua dagoenean agertzen dira lehenengo zantzuak; transaminasa maila oso altua denean edo gibela asko handitu denean.  Berria - Gaiak   2004-11-28

Odolean transaminasa maila altua izatea alkohol kontsumo handiarekin lotzen da normalean.  Berria - Gaiak   2004-11-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transaminasa maila (4)


transatlantiar izond Atlantikoaren bi aldeen artekoa; Atlantikoaren beste aldekoa. ik transatlantiko 3.

Igandea zen; balaustradaren eta oporretako txaleten hesien artean sarturik, jendetza uhin txikitan barreiatzen zen, milaka errekatan galtzen joateko sozietate transatlantiarraren eraikin handiaren atzean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 100. orr.


transatlantiko (orobat trasatlantiko) 1 iz ozeanoak zeharkatzeko prestaturiko itsasontzia, eskuarki bidaiariak eramaten dituena.

Eskaintza erakargarria zen oso: hilabetean joan-etorria Karibera, luxuzko transatlantiko batean.  Berria - Kultura   2004-02-18

Trasatlantiko batean nago makinista.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 183. orr.

Haien aurrean transatlantiko bat zegoen eta, hari bultzaka, brankaren alde bakoitzean, ke zurizko bafadak botatzen zituen atoiontzi bana; transatlantikoa gailentzen zen portuko ontzi guztien artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 100. orr.

Berriro itsasoratzekotan nahiago nikek transatlantiko baten itsasoratzea, bere igerileku, kasino eta gainerako erosotasunekin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 164. orr.

Berriro adituko duzu turuta, eta transatlantikoren bat izango da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 136. orr.

1912ko apirilaren 15a: Titanic transatlantikoak izozmendi batekin talka egin zuen Ternuan, eta 1.513 pertsona zendu ziren.  Berria - Mundua   2006-02-04

Pianista fina zen gizona, eta itsasoan barrena ibili izan zen gaztetan Alfonso XIII transatlantikoan orkestra-zuzendari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 74. orr.

Lagunek eta emakume batek [...] lineako transatlantiko bateko mediku-posturako lehiaketan sar zedin lortu zuten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 30. orr.

2 (erkaketetan)

ERCk gobernu hirukoitza muntatzeko momentuan adarra jo zion CiUri, baina transatlantikoen mugimenduak geldoak dira, urperatzean zurrunbilo handiagoa sortzen dute, baina behin ibilbide zehatz bat hartuta inplakableak dira.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Gurea txalupa txiki bat zen, eta Egunkaria, berriz, itsasontzi handia, transatlantikoa.  Berria - Harian   2006-03-19

• 3 Atlantikoaren bi aldeen artekoa; Atlantikoaren beste aldekoa. ik transatlantiar.

Jose Maria Aznarrek datorren ikasturtean Europako politikari eta harreman transatlantikoei buruzko eskolak emango ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transatlantikoa bahitu zuten (3)


transbertsal izond hitzarmenez eta kidekoez mintzatuz, ideologia ezberdinetakoen artean egiten edo gertatzen dena.

Beharrezkoa da bake mugimendu transbertsal bat hemen.  Berria - Harian   2005-12-08

Kasu honetan gehiengoak ez du balio, bai transakzio transbertsalak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Beraiek frontea osatu baina guri zeharkako itunak eskatu, «transbertsalak» izan beharra dago eta garaiotan.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Adostasun zabala, adostasun transbertsala.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

Elkarri izan da transbertsala, izan du bi aldeetako sufrimendua aintzat hartzeko ahalmena.  Berria - Harian   2005-12-08

Gobernuaren eta erakundeen lana baino transbertsalagoa da egiteke dagoen lana.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 272. orr.


transbertsalitate iz transbertsala denaren nolakotsuna. ik transbertsaltasun.

60ko euskal kulturgintzaren ezaugarririk behinena «transbertsalitatea» dela iritzi du.  Berria - Kultura   2004-07-24

EAJko buruzagiek irizpide metodologiko horiek nabarmendu dituzte: transbertsalitatea, «akordio integratzailea» eta ez ezarri/ez eragotzi printzipioa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22


transbertsaltasun iz transbertsala denaren nolakotsuna. ik transbertsalitate.

Ekimen eta iruditerien transbertsaltasuna izan zen horren ondorioa.  Berria - Kultura   2004-10-28


transbordadore 1 iz bi punturen artean uretan edo airez atzera-aurrera salgaien eta bidaiaren garraioan aritzen den ontzi edo kidekoa, bereziki tamaina handikoa. ik ferry.

Hartzen uzten diguten ibilgailu bakarra transbordadorea da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 25. orr.

Tartean behin transbordadoreren bat igarotzen zen ibaitik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 267. orr.

Brooklyngo zubia eraiki aurretik transbordadore bat zen East River zeharkatu eta aberaskumeak Manhattandik beren udako etxaldeetara eramaten zituena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 89. orr.

Altura apur bat hartu bezain laster agertu zitzaion Trapaga haraneko hedadura zabala, eta Nerbioi gainean eskegitako transbordadore metalikoagatik ezagutu zuen Portugaletek non behar zuen, San Roke eta Iruiturri mendixkek ezkutatuta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 84. orr.

852 lagun hil ziren Estonia transbordadorea Itsaso Baltikoan hondoratuta, Finlandiako kostatik 40 kilometrora.  Berria - Mundua   2006-02-04

2 atmosferatik kanpo tresnak eta gauzakiak eramaten dituen espaziontzia.

Erregai depositu handi bati lotutako pisu handiko espaziontziak dira transbordadoreak.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Ilargian plataforma egonkorra sortzeko lur orotako ibilgailuak eta robotak diseinatzea, eta Martera joan-etorria egiteko transbordadoreak sortzea.  Berria - Gaiak   2004-01-16

Koloka egon da egitasmoa, ISSra gaiak eta astronautak eramaten dituzten transbordadoreak segurtasun arrazoiengatik erretiratuko dituztela iragarri ondoren.  Berria - Gaiak   2006-03-04

Maiatzerako aurreikusitako bidaian bi emakume eta lau gizonezko eramango ditu NASAren transbordadoreak ISSra.  Berria - Gaiak   2006-03-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transbordadore bat hondoratuta (3)

columbia transbordadoreak (3)

columbia transbordadorearen (3)


transbordo iz ibilgailu batetik beste batera aldatzea.

Hiru transbordo metroan, behin baino gehiagotan galdu nintzen kaleetan, artean ere Gisela eta amodiozko desengainuak nituelako buruan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 108. orr.

Horrela lortu genituen tren guztietarako, transbordoetarako eta itsasontzirako txartelak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 100. orr.

Metroa hartuta, esan dudan bezala, transbordoa egiten zen Sierichstrasseko geltokira.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 63. orr.


transduktore iz energia-mota batedo seinale bat hartzeko eta beste mota bateko energia edo seinalea igortzeko egitekoa duen gailua.

Transduktoreak izan ohi dira normalean gailu horiek: era askotako seinaleak jaso -beroa, argia, soinua edo presioa-, eta nerbio-bulkada bihurtzen dituzte.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 225. orr.

Narrasti emeengan bezala, ugaztunengan ere klitoria da plazeraren hartzegunea eta kitzikapen sexualaren transduktorea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 221. orr.


transdukzio iz energia-mota bat edo seinale bat beste izaera bateko energia-mota edo seinale bihurtzea.

Hartzailearen eta estekatzailearen arteko eragin-trukea, fenomeno asko eta askotan, hala nola seinaleen transdukzioa edo zelulen arteko eragin-trukea, zelulen itsastea, eta abar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 107. orr.


transeuropar izond Europako barne mugen gaindikoa.

Euskal Y-a egitasmo nagusietako bat zen ardatz transeuroparrean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19


transexual izond/iz beste sexukoa dela sentitzen duena; beste sexuko pertsonen nolakotasun fisikoak, hormonen edo kirurgiaren bidez, hartzen dituena.

Ez nahastu ni trabestiekin, mesedez: trabestiak gauez emakume janzten diren gizonak dira, eta gu, transexualak, gizonezko gorputzarekin jaio, baina emakume sentitzen garen emakumeak gara.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 57. orr.

Ez dira genitalak aldatu behar transexuala izateko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Beti egon naiz etxean lagunik gabe, eta aitaren gorrotoa etengabe nozitzen, bere ustez maritxua nintzelako, benetan transexuala naizenean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 87. orr.

Transexualak eta hermafroditak, esaterako, ez dira naturak eman dien sexuarekin gustura sentitzen.  Berria - Gaiak   2004-05-19

Lesbiana, gay, heterosexual edo transexual zarela jakiteak, sentitzeak eta horren arabera bizitzeak izugarrizko garrantzia du pertsonaren bizitzan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 74. orr.

Badira transexual heterosexualak eta transexual homosexualak, hau da, anatomia maskulinoa izanda emakume sentitzen direnen artean, batzuei gizonak gustatzen zaizkie eta beste batzuei emakumeak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 68. orr.

Transexual guztiek ez dute generoaren nortasuna aldatzeko sexu aldaketarik egiten.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Gizarteak transexualekiko duen isilpeko jarrera gainditu, eta transexualak beste edozein pertsona bezalakoak direla ulertu behar da.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gayen eta transexualen (3); homosexual eta transexualen (3); lesbiana eta transexualen (8); lesbianen eta transexualen (4); transexualen inguruko (5)


transexualitate iz norbaitek beste sexukoa dela sentitzea; beste sexuko pertsonen nolakotasun fisikoak, hormonen edo kirurgiaren bidez, hartzea.

Homosexualitatearen, lesbianismoaren eta transexualitatearen arrazoiak familia barruko harremanen psikodinamikan bilatzen tematzen direnek.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 75. orr.

Transexualitateak beste aukera sexual bat izan behar du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Urtero beste 300 gehiagok onartzen dute euren transexualitatea.  Berria - Gaiak   2004-09-14


transfer (orobat trasfer g.er.) iz eskualdatzea.

Biritxi astrologikoak ginen gau mineko solaskidearen aurpegiaz ontsa gogoratzen nintzen: argizeituak amultsutasuna oparitzen zion eta bihotza arintzearren, prest nintzen naski, bertan debalde bezain arriskurik gabeko, dena ere on, transfer sentimental baten bideratzeko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 178. orr.

Freud gure artean egon bailitzan, batere maleziarik gabe segurki, gasnaren funtsean eramaten genituen transfer guztiak aztertuko zituzkeen, non ez zen hura berdinki gasna sobera irentsiz mutu geratuko!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 41. orr.


transferentzia (orobat trasferentzia g.er.) 1 iz eskualdatzea.

Geldiro egiten da substantzia kimikoen transferentzia, gorputzaren tenperaturan egin behar baita, odolean edo beste ehun batzuetan dauden substantziak beste materialik erabili gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 191. orr.

Espainiako Gobernuak eskualdatu gabe dituen transferentziak direla medio, Jaurlaritzak 200,6 milioi euroko gastua egin behar duela.  Berria - Euskal Herria   2004-10-27

Eskubidearen transferentziarako beharrezkoak dira bai transferitzailearen borondatea bai hartzailearena.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.

Eskumenaren transferentzia lagungarria izango litzateke, baina ezin dugu horren zain egon, besoak gurutzatuta.  Berria - Harian   2005-11-12

Autonomiak indarrean jarri ziren, eskuduntzen transferentzia egin behar zen, baina asko makaldu zen egiteko hori.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Kupoa eta transferentziak «bide onetik».  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Ulertzen da eskubidearen transferentzia erresistentzian bakarrik datzala, transferentzia egin aurretik transferentziaren destinatzaileak guztirako eskubidea baitzeukan.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.

Ez da burujabetzaren transferentzia, izen aldaketa baino.  Berria - Mundua   2004-05-23

Teknologien -horien artean teknologia berrien eta berritzaileen- garapena, egokitzapena, hedapena eta transferentzia areagotu beharko lukete.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 119. orr.

Gizarte eragileen aldetik bi dira jakintza erabilgarriaren transferentzia eragozten duten hesi edo eragozpen nagusiak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 149. orr.

Ikertzaile askok transferentzia nuklearren bidez enbrioiak sortu eta hortik zelula amak lortzea, klonazio terapeutikoa deitzen dute.  Berria - Gaiak   2006-04-18

Aurreneko truke-letrak XII. mendearen bukaeran agertu ziren, eta haiei esker saihestu ziren funtsen transferentzia fisikoak, saltzaileari kreditu-titulu bat ematen baitzitzaion.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Ezinaren transferentzia, lekualdatze edo destokitze itxuragabe bat gertatu da hor: nere ezina hitzaren berezko ezin bihurtu da eta, horrenbestez, delako hitz horrek berekin du ezina.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 282. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Estatuak nazioarteko zuzeneko inbertsioentzat egokia izango den giroa sortzen ahalegintzen dira, aldi berean teknologia transferentziak gehitzen saiatuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Gaurkotutako zientzi informazioaren eta transferentziaren inguruko esperientzien truke libreari [...] laguntza eman behar zaio.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 115. orr.

Orain botere transferentzia egitea geratzen da.  Berria - Mundua   2006-02-12

Aginte transferentzia delakotik sortuko den aginteak legez kanpokoa den egoerari zilegitasuna eman diezaiola nahi dute.  Berria - Mundua   2004-05-23

Munduan zehar lanak dituen ordain desberdinen ondorioz sortzen diren balio-transferentziak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Horretarako, nolanahi ere, mugatu egin behar ziren herrialde hartzekodunei egindako baliabide-transferentzia garbiak, eta, beraz, berriz hasi behar zuten bankuak finantzabideak eskaintzen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 154. orr.

Hala bada, nazioarteko zuzeneko inbertsioa jakituria-transferentzia ere bada, alegia, ikaste baten transferentzia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 110. orr.

Nukleo transferentzia bidezko teknikak gizakietan balio duela frogatu zuten Hego Koreako ikertzaileek.  Berria - Gaiak   2004-05-08

3 kiroletan, beste herrialde bateko talde bateko kirolari baten eskualdatze baimena.

Elton Giovanni brasildarrak ere ezin izango du jokatu, bere fitxaketaren transferentzia ez delako iritsi.  Berria - Kirola   2006-01-07

Poliziaren arabera, alderdi independentistako buruak SCB Sporting Club Bastiako jokalarien transferentzian eta salerosketan parte hartu zuen.  Berria - Mundua   2004-04-16

4 banku eragiketa, diru kopuru bat kontu batetik beste batera eskualdatzean datzana.

Aljeriako Gobernuak 35 milioi dolarreko transferentzia egin dio, eta Saudi Arabiak eta beste herrialde arabiar batzuek agindutako diru laguntzak iristearen zain dago PAN.  Berria - Mundua   2006-04-11

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Inbertsio zuzenek urtebete baino gehiagorako transferentzia-fluxu pribatu garbien erdia hartu dute 1990-1996 aldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 132. orr.

Horren arabera finkatuko ditu taldearen barneko salerosketa prezioak ("transferentzia prezioa" deitzen zaio horri).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 244. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Onartuz gero, baiezkoa adieraztearekin baterat banku transferentzia egin beharra dizut lehen bait lehen.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 69. orr.

LFPk soldata horiek ordaindu behar zituen diru transferentzia martxoaren 17an Espainiako Futbol federazioari egin ziola esan du.  Berria - Kirola   2006-03-28

Beste elementu bat izan zen Bensaiden eskuetan Poliziak aurkitu zuen diru-transferentziarako txartel batean Ramdaren hatz-markak egotea.  Berria - Mundua   2006-03-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eskumenen transferentzia (5); jakintzaren transferentzia (3); transferentzia egin (7)

eskumenen transferentziari (3)

transferentzien inguruan (3)


transferiezin izond ezin transferituzkoa.

Idaztea ariketa indibiduala da, transferiezina, eta intimoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 208. orr.

Transferiezina den ekintza intelektuala.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 33. orr.


transferigarri izond transferi daitekeena.

Negozio txikientzat, partaidetzazko sozietateak osatu ziren: sozietate horietan pertsona batzuek, gehienetan familia berekoek, partaidetza ez transferigarrizko kapital bat osatzen zuten, eperik gabe eta erantzukizun mugagabea hartuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Negozio garrantzitsuenei zegokienez, kapital ekarpenak epe jakinekoak eta partaidetza transferigarrizkoak izaten ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.


transferitu, transferi, transferitzen (orobat trasferitu g.er.) 1 du ad eskualdatu.

Teknika horrek erakusten du hobeto transferitzen dela beroa fluxu beroa eta hotza kontrako norabidean eta elkarrengandik hurbil doazenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 181. orr.

Iradoki izan da animalia batengandik beste batengana transferitu ahal izango litzatekeela oroimena, RNA injektatuz.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

Nola transferitu behar zaizkion baten eskubideak besteari itunak baliagarriak izan daitezen.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 49. orr.

Bere eskubidea utzi egiten du, uko egiten dionak edo beste bati transferitzen dionak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 79. orr.

Nork bere indarrak bere onerako erabiltzeko zeukan eskubidea, gizon edo asanblada bati transferitzen zaio, oso-osorik guztion onerako.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 136. orr.

Horretarako, behar besteko finantza eta teknologi laguntza transferitu behar da.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 112. orr.

Enuntziatu-mota bat erabilpen-eremu batetik bestera transferitzeko modua (hala nola, landare ezaugarritzetik animali taxonomiara transferitzea; edo azaleko ezaugarrien deskribapenetik organismoaren barruko osagarrietara).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 69. orr.

Kontzeptu bat bestearen gainean proiektatzea ahalezkoa egin duten puntuak zehaztea, metodoak edo teknikak transferitzea baimendu duen isomorfismoa finkatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 184. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Moduluko funtzionario transferituek ez zituzten sekula begi onez ikusi Mirenek proposatutako aldaketak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 181. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste bati transferitzen (5); eskubiderik transferitzen (3)


transferitzaile iz transferitzen duena.

Eskubidearen transferentziarako beharrezkoak dira bai transferitzailearen borondatea bai hartzailearena.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.

Ezin izan zaio eskubide berri bat eman, transferitzailearen erresistentzia zuzenaren deuseztatzea baizik, zeinagatik besteak ezin zuen bere eskubidea gauzatu.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.


transfiguratu, transfigura, transfiguratzen (orobat trasfiguratu g.er.) da ad itxuraldatu.

Transfiguraturik sentitu zen bere perzepzioaren intentsitatearekin; haren gogortasuna zen; haren ontasuna.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 29. orr.

Orain, zutik, itxuraz transfiguratua, udareondoaren alboan, bi gizon haien inpresioak zetozkion barra-barra.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 30. orr.


transfigurazio iz itxuraldaketa.

Nolanahi ere, beti behar duk transfigurazio bat -jarraitu du-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 457. orr.

Ez nekatu, [Tabor] Galileako mendia baita, Nazaretetik gertu, eta han gertatu omen zen Kristoren transfigurazioa, gizona Jainko antzaldatzea; hemen ere antzera, "baratz zârra baratz berri!".  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 143. orr.

Chevalierek ez du putrerik aipatzen, baina dio, eguzkiaren taigabeko mugimendua sinbolizatzen duela Ejiptoko "disko hegaldunak", eta era berean, hegadak sortzen duen sublimazioa eta transfigurazioa.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 90. orr.


transfinitu 1 izond multzo teorian, zenbakiez mintzatuz, edozein zenbaki natural edo finitu baino handiagoa dena.

Kabalarentzat, letra horrek En Soph delakoa adierazten du, dibinitate mugagabe, puru-purua; [...] Mengenlehre delakoarentzat, zenbaki transfinituen sinboloa da, osotasuna beren zatiren bat baino handiagoa ez den zenbakiena, alegia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 173. orr.

2 irud(hed

Ondoez transfinitu batek harrapatua zegoen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 230. orr.


transfobia iz transexualenganako fobia.

Instituzioei edozein homofobia, lesbofobia edo transfobia arrastoak, edo lesbiana, gay eta transexualen aurkako giza jarrera diskriminatzaileak ezabatzeko politika eraginkorrak susta ditzatela eskatzen diegu.  Berria - Harian   2005-06-28


transformadore iz korronte elektriko alternoaren tentsioa eta, ondorioz, intentsitatea aldatzeko tresna edo gailua.

Boltaje handiko transformadoreen zarata eta aulkiaren deskarga baino ez dira entzuten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 100. orr.

Atxilotuak izateko beldurrez, poliziarengandik ihesi, ezeren errurik ez zuten hiru nerabe EDF enpresako transformadore batean babestu direnean, hauetako bi elektrokutatu eta hil egin dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 89. orr.

Ez zian sabotajea izan zitekeenik pentsatu, transformadoreko kobrea lapurtu nahi zutela uste zian.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 58. orr.

Douaiko geltokiko transformadorearen sabotajea.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 31. orr.

-Gizon bat aurkeztu da transformadorearen sabotajearen egile bezala.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 55. orr.

Bera zela transformadorea dinamitatu izanaren arduradun bakarra.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 57. orr.


transformagailu 1 iz transformadorea.

Modu honetako materialek aplikazio interesgarriak dituzte transformagailu elektrikoetan, bobinetan...  Berria - Gaiak   2004-09-30

2 (hitz elkartuetan)

Bortizkeriak piztu ziren Clichy-sous-Bois hiriko bi gazte elektrokutatuta hil zirelarik, Poliziari ihes egiteko xedez argindar transformagailu baten barrura sartu ostean.  Berria - Mundua   2006-01-04


transformaketa iz errugbian, entsegu bat tanto bihurtzea.

Iñigok entsegua hagapean eta Dourthek transformaketa.  Berria - Kirola   2006-03-26

Berdinketa eskura zuten landetarrek, baina Labatek ez zuen transformaketa lortu ezustean, aski erraza baitzuen.  Berria - Kirola   2004-06-15

Bost entsegu, bost entsegu transformaketa, hiru zigor kolpe eta drop bat.  Berria - Kirola   2006-03-05

19-10: Yachvilik entsegu transformaketa gauzatu.  Berria - Kirola   2006-01-22

Briveko Dalla Rivak ez zuen asmatu bi zigor kolpe jaurtiketa eta entsegu-transformaketa batean.  Berria - Kirola   2006-02-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

entsegu transformaketa (86); entsegu transformaketa gauzatu (27); yachvilik entsegu transformaketa (18)


transformatu, transforma, transformatzen 1 du ad eraldatu; itxuraldatu.

Sorkuntzaren eta suntsipenaren arteko kontzeptu bitartekaria transformazioa da: naturan ezer ez da guztiz sortzen ez suntsitzen, dena transformatzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 9. orr.

Argia produzitzeko eta transformatzeko ikuspegi heuristikoaz.  Berria - Harian   2005-02-11

Ohaidetza ilegada da, baina desagertu barik transformatu egin dela esango nuke nik.  Berria - Gaiak   2004-05-28

Eta horixe zen pertsuasiozko diskurtso orok nahi zuena: informatu ez ezik, hartzailearen arima transformatu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 15. orr.

Lehen sektoreak ekoitzi eta bigarrenak transformatzen duena konpainia itzel horiek erosi eta beren biltegietan metatzen dute.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 115. orr.

Nola transformatzen diren eraketa-sistema baten berezko harremanak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 196. orr.

Sistema hau transformatzen den unea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 211. orr.

2 errugbian, entsegu bat tanto bihurtu.

43-16, (71. m.): Piossekek entsegua eta Dourthek transformatu. herria¬

31-9: Yachvilik entsegua transformatu.  Berria - Kirola   2004-11-14


transformatzaile 1 izond eraldatzailea.

Zientziaren gaitasun transformatzaile izugarriak neurrira du egina hortaz bere jarduera ezin eragileagoa nola edo hala leunduko lukeen erantzun kritikoa.  Berria - Gaiak   2006-01-26

Museoak «jarduera bizi, parte-hartzaile eta transformatzailetzat» jotzea du oinarrizko abiapuntu.  Berria - Kultura   2006-03-01

• 2 iz eraldatzen duen pertsona.

Ekoizle (eta transformatzaile) txikiak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 32. orr.

Transformatzaile eta kontsumitzaile garen aldetik, etorkizunean identifikazio txartela patrikan eraman ordez, txip antzeko bat txertatuko digute guri ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 82. orr.

Elikatze-jokamoldeen desegituratze honen eraginez [...] irinezkoen eta oilaskoaren presentzia jeneralizatu egingo da, abantaila asko eskaintzen dizkiotelako transformatzaile, garraiolari, metatzaile, ekoizle eta kontsumitzaileari, orduz kanpoko elikaduraz ari garela, batik bat.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 88. orr.

3 transformadorea.

Lehergailua transformatzaile baten alboan ezarrita zegoen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29


transformazio (orobat transformazione g.er. eta trasformazio g.er.) 1 iz eraldaketa.

Sorkuntzaren eta suntsipenaren arteko kontzeptu bitartekaria transformazioa da: naturan ezer ez da guztiz sortzen ez suntsitzen, dena transformatzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 9. orr.

Energiaren transformazioa. Hiru etapa horien aurretik (produkzioa, transformazioa, kontsumoa), tartean eta ondoren, jangaiok garraiatu, metatu eta banatu egiten ditugu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 13. orr.

Ugartean egoiten ziren garaietan, harremanak bazituzten Amerindianoekin eta hauen laguntza ere balearen transformazionean.  Herria   2002-08-08

Lege horietan oinarrituta aise ulertzen da transformazio optiko-geometriko honek informazio ugari ematen duela ikusten den eszenaren sakontasunaz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 42. orr.

Esaten da harremanen transformazio orokor bat gertatu dela, baina honek ez dituela nahitaez aldatzen osagai guztiak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 197. orr.

"Aldaketaren" oinarria den transformazioen sistema.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 197. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zeren objektuaren beraren edo begiralearen mugimendu-aldaera bakoitzak transformazio-eskema (bakar) bat eragiten baitu erretinan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 55. orr.

Transformazio kostuen gainean egindako kontrolak eta burtsaren bilakaerak ere izan dute zerikusirik haren emaitza txukunetan.  Berria - Ekonomia   2006-01-06

Transformazio kopuru jakin batek zehaztutako jarraitasun-eza da, definituriko bi positibotasunen artean dagoena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 199. orr.

Eraiketa-legeak, baliokidetasunak eta transformazio-arauak ezartzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.

3 errugbian, transformaketa.

Hiru entsegu, transformazio bat eta zigor kolpe bat.  Berria - Kirola   2004-06-13

15-34: Laharragak transformazioa.  Berria - Kirola   2004-06-13

4 korronte elektriko alternoaren tentsioa eta, ondorioz, intentsitatea aldatzea.

Hornikuntza elektrikoa hobetzeko, dena den, Ereño eta Ean transformazio eta banaketako azpiestazio berri bi egingo dituzte; eta, aldi berean, Gernika-Sukarrieta tentsio ertaineko linea lurperatuko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-06-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dupuyek transformazioa (4)


transfuga iz alderdi politiko bat utzi eta beste bateko kide bihurtzen den pertsona. ik iheslari.

Halere, aurreko bi alderdi horietako transfugetatik elikatu da Sharonek abiatu eta orain Olmertek gidatzen duen alderdia.  Berria - Harian   2006-03-30

Berriro irakurleari utziko diogu aukera emigrante edo transfuga intelektualen adibide gehiago berak gomutatzeko: ezker abertzaletik EAJ-PNVra, PNVtik PP-PSOE frontera, PSOEtik PPra..., den-denek zinez liberalak azkenean berak izanez amaitzeko.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 16. orr.


transfusio (orobat trasfusio g.er.) 1 iz isuraldatzea.

-Zauritu asko dago, transfusioetarako odola ari dira eskatzen!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 61. orr.

Hamarkadak daramatzate zientzialariek gizakiei transfusioak egiteko odolaren ordezko artifizial baten bila.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Transfusio hori EPO sustantziarekin aberasteko aukera legoke, UCIren arabera.  Berria - Kirola   2004-09-22

2 irud/hed

Diru transfusioei esker bizi dira egun eremu horietako asko.  Berria - Gaiak   2006-02-10

3 odol transfusio

Odol transfusioak egiten hasi zen halakorik inork egiten ez zuenean.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 149. orr.

-Odol transfusio batean odol kutsatua jasoz gero.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 120. orr.

Zigortzekoak ote dira odol transfusio bat ez baimentzeagatik haurra hiltzen utzi duten gurasoak?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

odol transfusio (14); odol transfusio bitartez (4); transfusio bitartezko (3)

odol transfusioa (5); transfusioa egin (3)

odol transfusioagatik (3)

odol transfusioak (6)


transgalaktiko izond beste galaxia batekoa.

Hogei kilo gutiagoren jabe eta markako txandal gorri-laranja batez txatxutua, gure semeak maite dituen filme guztiz pedagogikoetako heroi transgalaktiko zangomotza iduri zuen, sugar desgisatu eta lekuz kanpokoa "Lisboako" histuran.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.


transgenero iz sexu genetikoaren araberako generoarekin bat ez datorren generoa.

Hasierako kritika gay komunitateetan egitetik beste eremu politiko batzuetara iragan zen gero; adibidez, gorputzaren erabilerei edo transgeneroei dagokienez.  Berria - Gaiak   2004-11-19


transgeniko (orobat trasgeniko g.er.) 1 izond landare eta animaliez mintzatuz, artifizialki sortu dena gene ingeniaritzaren bidez.

Aarrain transgeniko oihukariak, genetikoki aldatu artaburu txapeldunak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 179. orr.

Animalia transgeniko gehienak ekoizpena handitzeko sortuak izan dira, hots, animalia handiagoak edota azkarrago hazten direnak lortzeko.  Berria - Gaiak   2006-04-25

Izokin transgenikoak lortzeko, Atlantikoko izokinari Pazifiko itsasoko izokinaren hazkuntza hormona ezarri zaio.  Berria - Gaiak   2006-04-25

Ameriketako Estatu Batuetan, ikerlari talde batek txerri transgenikoa sortu du.  Berria - Gaiak   2006-04-25

Egun gehien landatzen diren landare transgenikoak artoa, soja, koltza eta kotoia dira.  Berria - Gaiak   2004-05-18

Monsantok gari transgenikoa saltzearen ideia atzera bota izana «garaipen handia» da.  Berria - Gaiak   2004-05-18

Hazi transgenikoen banaketa txarra eta genetikaren alorrean lan egiteko azpiegitura eskasak.  Berria - Gaiak   2004-05-18

Laborategietako batean, jatorriz transgenikoak ez diren arto-hazien %50etan ADN transgenikoa aurkitu zuten.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Soja transgenikoa erabiltzen hasi zirenetik, lehen oihanak ziren eremuak soja landatzeko toki bilakatu dira orain.  Berria - Gaiak   2004-07-27

Ez landare transgenikoek eta ezta animalia transgenikoek ere ez diote kalterik egiten biodibertsitateari, ezta giza osasunari ere.  Berria - Gaiak   2004-03-05

2 hed

Mendearen argia itzaltzear zela, eztabaida bizia sortu zen elikadura transgenikoekin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 124. orr.

Laborantza transgenikoaren arrisku ekologikoen erregulazioa zorrotzagoa ari dela izaten Europan Amerikako Estatu Batuetan baino.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 253. orr.

Bioaniztasunari buruzko Kartagenako Protokoloaren sinatzaileek produktu transgenikoak kontrolatzeko nazioarteko sistema lotesle bat ezartzea erabaki zuten atzoko bilkuran.  Berria - Gaiak   2004-02-28

Teknologia transgenikoaren segurtasunaz dagoen konfiantza soziala txikiagoa baita.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 253. orr.

Syngenta multinazional suitzarraren Bt 11 arto transgenikoa merkaturatzeko baimena eman zuen.  Berria - Harian   2005-03-23

Ezpeletakoek aldiz "transgenikoari ez" dute goraki oihukatu, biper zigante baten ondoan.  Herria   2004-10-07

Lau gasna transgeniko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 111. orr.

0,9ko kutsadura transgenikoa duten elikagaiak bakarrik bereiztuko dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

3 (izen gisa)

Europar gizarteak ez du, oro har, begi onez ikusten nekazaritzan aplikatutako transgenikoen bioteknologia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 253. orr.

Transgenikoek nekazarien ekonomia hobetuko dutela zioen.  Berria - Gaiak   2004-06-20

Transgenikoek elikadura katea aldatu dute, eta, ondorioz, «kontu handiz kontrolatu» behar dira.  Berria - Gaiak   2004-02-28

Neoliberalismoaren bultzadarekin, Castejongo zentralak ekarri ditu, transgenikoak ekarri ditu, Iruñea-Baiona eta Iruñea-Jaca errepideak ekarri ditu, Larrako eski estazioa ekarri du.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 160. orr.

Transgenikorik gabeko lurralde ekarriak izan diten galdegin dute Europako hamar lurraldek, horietan Euskal Autonomia Erkidegoak.  Herria   2004-03-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arrain transgeniko (4); produktu transgeniko (5)

adn transgenikoa (3); arto transgenikoa (7); soja transgenikoa (8); transgenikoa bada (3)

animalia transgenikoak (4); arto transgenikoak (3); ekoizpen transgenikoak (5); hazi transgenikoak (4); landaketa transgenikoak (3); landare transgenikoak (7); osagai transgenikoak (7); produktu transgenikoak (5)

transgenikoak egiten (3); transgenikoak ekoizten (3); transgenikoak erabiltzen (3); transgenikoak ez (6); transgenikoak ez dira (5); transgenikoak kontrolatzeko (4); transgenikoak sortu dituzte (3); transgenikoak transgenikoen (3); txerri transgenikoak (5); txerri transgenikoak sortu (3); uzta transgenikoak (3)

elikagai transgenikoei (3); transgenikoei buruzko (3)

produktu transgenikoek (3)

elikagai transgenikoen (5); hazi transgenikoen (4); produktu transgenikoen (3); transgenikoak transgenikoen (3)

transgenikoen alde (4); transgenikoen aurkako (6); transgenikoen gaineko (5); transgenikoen inguruan (6); transgenikoen inguruan dagoen (3); transgenikoen inguruko (4); transgenikoen kontra (4); transgenikoen kontrako (4)

transgenikorik gabeko (4)


transgresibo izond trangresioa inplikatzen duena.

Gaur ezin aurkez liteke artelanik, ezin salba liteke, hots, ezin sal liteke inolako moduz titulu axkarkeriazko bat gabe, esplikazio lehor, ulergaitz, hermeneutiko, enigmatiko eta transgresibo bat gabe, egileak badela eta badakiela erakusten duen zera hori gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 136. orr.


transgresio 1 iz lege bat edo arau bat haustea.

Lau egunetan zehar egundoko jai eta erokeriak egingo dituzte askok, lege eta arau guztien transgresioan ari direlakoan, ohartu gabe transgresio hori ere arau bihurturik dagoela, urtearen gainerakoan artaldea arrastotik atera gabe eta otzan-otzan ibil dadin pentsatua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 29. orr.

Beste transgresio batzuk egin nahi zituen, zein ordea?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 152. orr.

Nik irakur zaletasuna transgresioarekin lotzen dut, zeren eta, nire etxean beste askotan bezala, irakurtzea ez zuten ondo ikusten.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 74. orr.

Transgresiorako grina faltsu eta erasokor bilakatzen da kultura marginal batek ematen duen giro anaikor-itogarrian.  Berria - Kultura   2004-06-27

Orduan zer litzateke morboa?: legea hauste hutsaren laineza eta txoro-haizea?, edo, artearen liturgiaren idiolektoan dioten moduan, transgresioa?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 24. orr.

Bigarren zatiak Lisboako setioaren garai hartara garamatza, lehen aldiz; hirugarrenak nobelari funtsa ematen dion legehaustea -transgresioa- kontatzen du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 18. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Fantasia sexualek duten transgresio funtzioa oso garrantzitsua da, arauak gainditu egiten baititugu eta gure benetako desioak betetzen laguntzen baitigute.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 163. orr.

Tesian transgresio elementuak ere aztertu dituzu.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17


transgresore izond/iz lege bat edo arau bat hausten duena.

Kontrabandoari edo «gau lanari» buruzko istorio «transgresore» batekin biribildu du poemarioa.  Berria - Kultura   2004-05-14

Libertinoa baino gehiago -eta hori neurriz kanpo izan zen- Sade transgresorea izan zen, apurtzailea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 55. orr.

Hara beste seinale bat ikusteko gurean zein diren benetako transgresoreak, eta zein, ortodoxian eta territorio komunetan gozo-gozo jarririk, matxinada probable, zintzo eta onargarrietan ari diren epigonoak.  Berria - Kultura   2004-06-27

Transgresore ospetsu hark hala amaitu zuen santutasunaren ("Saint Genet" izendatu zuen Sartrek hari buruzko liburua) eta hiltzaileen konplize izatearen arteko leizean, teoria eta moral guztietik haratagoko muga beroetan.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 42. orr.


transhistoriko izond historia zeharkatzen duena eta historiaren sukbjektu bihurtzen dena.

Ez gara historiaren joan-etorria epaitzera esertzen diren subjektu transzendente edota transhistorikoak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 121. orr.


transiberiar izlag Siberian gaidikoa.

"Ondorio latzak paira ditzake gure planetak", batez ere Siberia inguruan -transiberiar trenbidearen zatirik malenkoniatsuenean, hain zuzen-.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 94. orr.


transideologiko (corpusean trantsideologiko soilik) izond ideologien gaindikoa.

Era berean, baina, eta ideologiaz gertuago -edo esparru trantsideologikoan, nahi bada- ezagutza esparru jakin bati buruzko ideia konkretuen eragina ere handia da, gutxitan aipatzen den arren.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 65. orr.

Eta parte-hartzearen auzia, nolabait ere, trantsideologiko bilakatu da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 63. orr.


transilbaniar ik trantsilvaniar.

transistore (orobat trantsistore g.er.) 1 iz osagai eletronikoa, hiru erdieroale elektrododun lotune biz elkartzen dituena eta, besteak beste, sarrera-seinalearen anplitudea handitzen duena.

Brattain eta Shockley ikertzaileek garatu zuten Bell Laboratorietan lehenbiziko transistorea.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 76. orr.

Taupada-markagailu elektronikoak pultsu-sorgailu bat dauka (transistore bat eta beste osagai bakan batzuk izaten ditu modelorik sinpleenak).  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 244. orr.

Mende amaieran Pentium 3 batek 28,7 milioi transistore behar ditu, eta kalkulatzen da 2011 urtean, teknika berriak erabiliz, 1000 milioi transistoreko mikroprozesadoreak egingo direla.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 72. orr.

Ikasle bat laguntza eske etorri zitzaigun, etxean transistore bat egin nahian zebilelako.  Berria - Gaiak   2006-03-12

Izan ere, transistore «izugarri azkarrak» eraikitzeko aukera ematen du, asmatzaileen arabera.  Berria - Gaiak   2004-10-23

2 irrati hargailu transistoreduna.

Kafe-makina itzaliaren ondoan, transistore txiki bat piztuta zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 17. orr.

Ez zuen amak ekarritako transistore piladunik piztu nahi.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 42. orr.

Liburu batzuk, transistorea, gaileta zorro bat, arropaz betetako poltsak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 348. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Transistore irratia asmatu zen 1954an, eta urte berean sortu zen lehenbiziko indarretxe nuklearra.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 77. orr.

· Milaka pertsonak egiten dute bizimodu normala saihetsen azpian taupada-markagailu elektroniko bat dutela, detektaezina, ez bada irrati-transistore bat inguruan denean egiten dituen klik-hots erregularrengatik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 245. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transistore txikia (3)


transitatu ik trantsitatu.

transito ik trantsito.

transitozko ik trantsitozko.

transitu ik trantsitu1.

transizio ik trantsizio.

transkaukasiar izond Trankaukasiakoa, Transkaukasiari dagokiona.

Errepublika Federatibo Sobietar Transkaukasiarraren zati gisa, Sobiet Batasuneko sortzaileetako bat izan zen Georgia.  Berria - Mundua   2004-01-09


transkribaketa iz transkribatzea. ik transkripzio.

Artxibo haustsu batean, BE atzeratuen bilduma aurkitu nuen, eta horra, kromatoaren txartelak aurreko argitaraldian "2-3" tanta botatzeko agindu-oharra zekarren, eta ez "23": garrantzi biziko "-" hori erdi ezabaturik zegoen, eta hurrengo transkribaketan galdu egin zen noski.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Maila fonemiko eta morfemikoen arteko loturaren arazoa ez da nahasi behar transkribaketa fonemiko bat irakurtzeko informazio morfologikorik behar ote den galdetzearekin.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 163. orr.


transkribapen (orobat traskribapen g.er.) 1 iz transkribatzea. ik transkripzio.

Ez dago esan beharrik ez ziola sekula jatorrizkoaren transkribapen mekaniko bati ekin; ez zen kopiatzea noski haren asmoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 38. orr.

Nola finkatu enuntziatuaren identitatea era askotako gertatze hauen bidez, errepikapen eta transkribapen hauen bidez?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 118. orr.

Bertsozale Elkarteak (BE) 1991. urtean plazaratu zuen Bapateko bertsoen transkribapenerako erizpideak (sic) izeneko txostena, eta oraintsu arte hori erabili izan da bertsoak transkribatzerakoan.  Berria - Kultura   2004-10-06

Annani grabatutako zenbait elkarrizketaren transkribapena irakurri zuela adierazi zuen Shortek.  Berria - Mundua   2004-02-27

Ekintza armatuen etenaldi iraunkorraren albistea bideo baten bidez zabaldu zuen atzo eguerdian ETAk, eta bideo horren transkribapenaren testua izan zen atzo hedatu zena.  Berria - Harian   2006-03-23

2 (hitz elkartuetan)

Gertakarien katea egoki berrosatuz zihoan: txartelaren ikuskaketak transkribapen-huts bat ekarri zuen, eta huts horrek hortik aurrerako analisi guztiak faltsuztatu zituen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.


transkribatu, transkriba, transkribatzen (orobat transkribitu g.er.) 1 du ad testuez mintzatuz, idazkera-sistema berean edo beste batean kopiatu. ik letraldatu.

Historia Universal de la Infamia liburuko "El espantoso redentor Lazarus Morell" ipuinaren hasiera transkribatuko dut.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 138. orr.

Jakina, "guisqui" dioen tokian, "gaisqui" (gaizki) behar luke, baina esaldia transkribatu dugun bezala dago idatzita.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 166. orr.

Grafia arrotzez transkribatu dituzte gure izenak Buenos Airesko portuan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 71. orr.

Gero dator hilotz bat bidean trabeska aurkitzen duten pasartea; ez dut transkribatuko, Stendhalen prosak merezi duen arren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 95. orr.

Letra hauetatik c, q, v, w eta y erdaretatik hartutako maileguak eta kanpotar izenak transkribatzeko erabiltzen dira bakarrik. Transkripzio praktika saio batean eltsab diktatuta, ikasleak eltsap transkribatu du.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 217. orr.

Diskurtsoa, transkribatzen duen berehalako esperientzia berraurkitzen ahalegintzen da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 156. orr.

2 irud/hed

Euli-enbrioiaren bizitzaren lehen urratsetan parte hartzen duten eragiketak zuzentzen dituzten gene guztiok, hain zuzen, beste gene batzuen gain eragiten dute, ADN segmentu hori ARN gisa transkribatzeari baietz edo ezetz esanez.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 61. orr.

Proteina fabrikatzeko makinak [ez du jada sekreturik guretzat, [...] bere bi urratsekin: genea ARN mezulari gisa transkribatzea, mezularia peptido-kate gisa itzultzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 104. orr.

3 ahoz esaten dena testu gisa eman.

Ondo zekien handik altxatzen bazen gelara joan beharko zuela eta lanean hasi beharko zuela, grabazioak transkribatzen, besteak beste.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 67. orr.

Bere lan guztietan etsipenetik abiatzen zen artista plastiko arranditsuaren esaldi labirintikoak transkribatzeari berrekin nion.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 39. orr.

Urriko polizi operazioan atxilotutako Egunkaria-ko langile bati egindako galdeketa transkribatu du epaileak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

Ezagutzen ez dugun erdara baten mintzoa transkribatu behar dugunean, ez dakigu hitzak non hasi eta non bukatzen diren, eta erraz jotzen dugu okerreko bidetik.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 134. orr.

Aste honetan neuk A Coruñako Kirs kafetegiaren atarian entzundakoa transkribatuko dizut, gutxi gora behera.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 106. orr.

Irizpide hauen baitan, bertsolariak hitzen bat gaizki esaten badu, transkribatzerakoan zuzendu egin beharko da.  Berria - Kultura   2004-10-06

4 musika-tresna baterako edo batzuetarako ondu den musika beste musika-tresna baterako edo batzuetarako aldatu.

Atal hori flauta eta ahotsera transkribatutako Tomas Luis de Victoriaren birsortze batzuk beteko dute.  Berria - Kultura   2004-08-31


transkribatze iz testuez mintzatuz, idazkera-sistema berean edo beste batean kopiatzea.

Materialtasuna (ez dena substantzia bakarrik edo artikulazioaren euskarria, baizik eta estatutua, transkribatze-arauak, erabilpen eta berrerabilpen aukerak).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 133. orr.

Proteina fabrikatzeko makinak [ez du jada sekreturik guretzat, [...] bere bi urratsekin: genea ARN mezulari gisa transkribatzea, mezularia peptido-kate gisa itzultzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 104. orr.


transkribitu ik transkribatu.

transkripzio 1 iz transkribatzea.

Lazarragaren eskuizkribuaren transkripzioa Interneten jarri du Susak.  Berria - Kultura   2004-05-28

Heriotza zigorra gainean zuten presoek azken egunetan edo azken orduetan idatzitako eskutitzen transkripzioak makinaz eginda daude "Abertzaletasunaren Agiritegia"-ren zigilua daramaten paperetan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 81. orr.

Libretan agertzen diren zirriborroak txosten horien transkripzioak balira?  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 92. orr.

Gaur badakigu testu idatzia ez dela hizketaren transkripzio hutsa, eta funtsezko aldea dagoela bien artean.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 11. orr.

Transkripzioa «ia hutsean paleografikoa» da.  Berria - Kultura   2004-05-28

· Musikaren transkripzioa egin eta gero antzeko liburuak bilatzen hasi zen.  Berria - Kultura   2004-06-11

2 (ahoz esaten denarena)

1935 eta 1936ko txapelketetako transkripzioak dudakoak dira, baina 1960az geroztikako txapelketetako bertsoak fidelki jasoak daude.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 26. orr.

Egilearen nahiari jarraitu diogu, era berean, zinten transkripzioa egiterakoan, eta ahozko izaerari atxikitzen saiatu gara.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 10. orr.

Transkripzio fonetikoa, ortografiaren mugak gaindituz, ahoskera islatzeko asmoz sortu zen.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 144. orr.

Transkripzio [fonetiko] laxoa eta transkripzio zehatza bereizten dira maiz eskuliburuetan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 144. orr.

Galdeketa egiteko unean grabaziorik ez egitea, mintzatutakoaz hitzez hitzeko transkripziorik ez hartzea eta deklarazioa ateak itxirik egitea hitzartu zuen Gobernuak ikerketa batzordearekin.  Berria - Mundua   2004-04-30

3 (hitz elkartuetan)

Transkripzio sistema bakoitzak gehiago edo gutxiago erabiltzen ditu ikur lagungarriok.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 64. orr.

Transkripzio sistema guztiek ez dituzte ikur berak erabiltzen.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 99. orr.

Seguru asko izen-aldaketa transkripzio-errua da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1139. orr.

· Bertsolarien doinuen solfeo-transkripzioak urrun daude oso bertsolariak doinu horiek kantatzen dituen era zuzen islatzetik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 225. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Transkripzio praktika saio batean eltsab diktatuta, ikasleak eltsap transkribatu du.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transkripzio fonetikoa (4); transkripzio fonetikoan (3); transkripzio sistema (3)

transkripzioak egin (3)


transkultural izond kulturen gaindikoa.

Fenomeno horrek hiru adarreko mugimendua sortaraziko du: tokian tokiko bereizgarritasun batzuen suntsiketa, elikadura-plegu berrien agerpena (mestizaia prozesuen ondorioz) eta hainbat elikagai eta elikadura-praktikaren hedapen transkulturala.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 105. orr.


translatino izond

Hasteko, Antzerki Jaialdi Translatinoa finkatua du urriaren 19a eta 23aren artean.  Berria - Kultura   2004-08-29


translatione ik translazio.

translazio (orobat translatione eta traslazio g.er.) iz itzulpena.

Kristo aurreko III-II. mendeetan Alexandriako juduek grezierara egindako itzulpenean, izen hori Kyrios gisa eman zuten eta geroago Vulgata-n eginiko latinezko translazioan, bide beretik, Dominus itzuli zen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 248. orr.

Hantxe nituen ingelesezko translationeak, hantxe ontziburuaren izkribuetatik kopiaturiko batzuk, hantxe biko liburua, eta haiek denak batera, ikustean argitasun bat egin zitzaidan enteleguan.· Positibotasun era honek (eta enuntziazio-funtzioa gauzatzeko baldintzek) arlo bat definitzen dute, non beharbada heda daitezkeen identitate formalak, jarraitasun tematikoak, kontzeptuen traslazioak, joko polemikoak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 166. orr.


transliterazio iz letraldatzea.

Azkenik, transliterazioaren kontua aipatu behar dut, hau da, hitz japoniarrak euskaraz emateko modu zuzena.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 19. orr.


transluzido iz zeharrargia.

Baina haren azal transluzidoari erreparatzean, zalantza egin genuen: agian espektroa zen hura, arima herratua.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 79. orr.

Conques-eko kreatu dituen mitrail zuri transluzidoengatik.  Berria - Kultura   2004-08-25


transmaterial izond materiaren gaindikoa.

Gizakiaren adimenak ezin ditu, bere logika hutsez, gizaki horien ekintzak ulertu, transmaterialak direlako, ez daudelako inongo legeen menpe, ez diotelako jarraitzen inongo adimenezko logikari.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 94. orr.

Hauek dira datu fisiko transmaterialak, datu fisikoak izanik ere, legearen menpe ez daudenak.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 94. orr.

Datu fisiko transmaterialen ikerketa gogoari dagokio.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 94. orr.


transmigraldi iz transmigratzea. ik transmigrazio.

Doktorea gai zen joandako gizon bat, bere transmigraldi guztiak bukatu eta berriro lehengo itxura berean noiz agertuko zen, hutsaren hurrengo gorabehera batekin kalkulatzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 59. orr.

Tximino erraldoi bat ikusi zuen, bere ipurdi gainean eserita, jostunen edo turkiarren gisara hankak gurutzatuta, eta bere azkeneko transmigraldian zegoen giza erakusgarri bikain haren aurrean, gogoeta sakon batean murgildu zen Héraclius Gloss, pozaren pozez zurbildurik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 50. orr.


transmigratu, transmigra, transmigratzen du ad arimez mintzatuz, gorputz batetik beste batera pasatu.

Bazekien, hutsaren hurrengo gorabeheratxoren batekin, zein datatan transmigratzen zuen arima batek maila apalagoko izakietara, eta azkeneko giza bizialdian egindako ongiaren eta gaizkiaren halako batuketa moduko bat eginez, gai zen arima hori suge baten, zerri baten, zamari baten, idi baten, zakur baten, elefante baten edo tximino baten gorputzean noiz sartuko zen zehatz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 47. orr.


transmigrazio iz transmigratzea.

Ukatu egiten du, era berean, arimen aurre-existentzia eta gorputz batzuetatik besteetarako transmigrazioa, platonikoek defenditzen zutena.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 25. orr.

Indio askorentzat mundu honetako konturik larriena arimen transmigrazioa, metenpsikosia da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 15. orr.

Barka diezadatela arimaren transmigrazioan edo ez-dakit-zer energiatan sinisten duten guztiek, baina ezezkoan nago. bere bi lagunei eskuetatik bizi-bizi heldurik jakinarazi zien ezen beti-betiko alde batera utziak zituela metenpsikosia, animalia aldiak eta transmigrazioak, eta bular kolpeak jotzen zituen bere hutsegitea aitortuz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 215. orr.

Babarrunetan gorde ohi direla arima bekatari transmigraziora kondenatuak-edo.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 76. orr.


transmisio (orobat transmizio g.er. eta trasmisio g.er.) 1 iz transmititzea. (seinale, uhin, indar eta kidekoena)

Transmisioen zentroko bunkerraren ateetan itsasoko ertzain bi zeuden.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 22. orr.

Noizbait, ordea, kolpetxo batzuk identifikatu nituen, puntu-puntu-puntu-marra-puntu-marra, transmisio baten bukaerakoak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 213. orr.

Egun haietan -uda amaiera-, tenis lehiaketa baten transmisioak zeuden etengabe, eta, nahiz kirol hura oso gustukoa ez izan, hari begira pasatu nuen denbora.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 234. orr.

Transmisioak irrati-amateurrentzako 145.990 FM MHz frekuentzian zabalduko dira, VHF bandan.  Berria - Gaiak   2006-02-05

Ikus kirol-sekuentziak bere Kameraduna filmean, telebistako transmisioetako slomo-aren aitzindari direla esango liratekeenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 226. orr.

Transmisioen arduraduna ninduan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 338. orr.

Etengabe aldatzen den transmisioari esker, abiadura maila askotan indar guztia emateko gai da makina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 10. orr.

Badira pertsonak behar diren muskuluak nahierara uzkurtzen dituztenak eta 30 dB inguruko murrizketa egiteko gai direnak maiztasun apaleko soinuaren transmisioan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 123. orr.

Substantzia horietarikoren bat gorputzean sartzen bada, eten egiten da nerbio-bulkaden transmisioa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 227. orr.

2 (seinale, uhin, indar eta kidekoena, hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez zen haren albisterik etorri, agian gure transmisio sistema guztiak Sollube inguruetako guda-zelaietara eta haren aurreko itsasgainekoetara adi zeudelako.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 100. orr.

Baina esadak, transmititu zitekek transmisio torreta birrindu diatenean?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 79. orr.

Obus batek pareta zulatu, eta hauts hodei bat hedatu zen transmisio aretoan, den-dena lausotuz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 248. orr.

Transmisio-buruaren bulego atea -tuneletako batean egindako zuloa- zabalik zegoen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 22. orr.

Ozeanoz haraindiko transmisioetan edo satelite bidezko komunikazioetan arreta jarriz gero, kontuan hartu behar da informazioak leku batetik beste batera joateko behar duen denbora.  Berria - Harian   2005-02-11

3 (seinale, uhin, indar eta kidekoena, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zertifikata erdietsia zuelakoan irrati-transmisioetara bideratu zuten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 243. orr.

Astronauta jantzi zahar bat jarri dute Lurraren inguruan biraka, irrati transmisiorako.  Berria - Gaiak   2006-02-05

Ordutik hona, data-transmisioen abiadura izugarri garatu da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 21. orr.

4 (hizkuntza, kultura-eduki eta kideoena)

Horrek [...] gurasoek hizkuntza guztietan egiten duten hizkuntzaren transmisio naturalaren prozesua hautsi du.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 154. orr.

Belaunaldi berrietara bertsolaritzaren transmisioa ziurtatzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 71. orr.

Transmisio horretan zenbaterainoko garrantzia du irakasleak?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 104. orr.

Transmisio bat dago, inolaz ere ez pedagogia bat.  Berria - Kultura   2004-09-10

Familia bidezko transmisioa goratzen dute gaur egungo pedagogo, psikologo eta bestelako apaiz laikoek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 86. orr.

Gizaldiz gizaldiko transmisio hori -gaurko gure indoeuropartze azkarraren beste hitz fetitxeetako bat da hau, "transmisioa" [...]- ahalik eta gutxien transmititzean oinarritu da nonbait.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 117. orr.

Ipar Euskal Herrian izugarri apaldu dira euskararen ezagutza, erabilera eta transmisioa.  Berria - Kultura   2004-02-28

Beste ikastolak bezala funtsean, euskara eta frantsesa ikasteko guneak baino gehiago izan nahi luke, transmisio kulturala ere bermatuz.  Herria   2005-05-26

Kamino-bazter eta zangetan tiroz hildakoen historia inoiz ofizialdu gabekoak istorio bilakatuta iritsi zaizkigu maiz, ahozko transmisioaren kateari esker.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 21. orr.

Baina ahoz ahoko transmisioa izan zuten ipuin hauek XIV. mende arte ez ziren idatzi.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 10. orr.

Kirol eta jarduera askotan gertatzen da gurasoengandik seme-alabenganako transmisioa.  Berria - Kirola   2006-01-27

5 (hizkuntza, kultura-eduki eta kideoena, hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Herri kulturaren transmisio bideak ikertzeko, eragiteko eta gauzatzeko.  Berria - Harian   2006-04-05

Gazteek ez dakite beren etxe izenaren erran nahia ere: familiako transmisio katea hautsia da.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 68. orr.

Herri indigena gehienetan kultura eta jakintza ahoz zabaltzen da, eta transmisio lan hori emakumeek betetzen dute gehienetan.  Berria - Gaiak   2004-05-22

Zeharkaldia behar bezala burutu denean, elizaren transmisio-zerbitzuan "ernaldiaren" ondoren "erditzealdia" dator.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 102. orr.

Hezkuntza arautuan baino modu sakonagoan lantzen da bertsolaritza bertso eskoletan, eta transmisio gune nagusia bihurtu da azken hamarkadetan.  Berria - Kultura   2006-03-11

Gizarte-gorputz emisore batean ezarri den kultur ereduak gizarte-gorputz hartzaile batean berresteko duen joera da, transmisio-prozesuan banatu egin diren kultur elementu osagarriak bildu eta elkartuz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 257. orr.

Gurutzatuek Sirian egindako aldi bateko konkistak eta, are gehiago, Sizilia eta Andaluziako konkista iraunkorragoak [...] beste horrenbeste transmisio-estazio bilakatu ziren, hauen bidez komunikatu zitzaizkiolarik Erdi Aroko Mendebaldeko Kristandadeari hilzorian zegoen mundu siriakoko altxor espiritualak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

Praktikan, politika neoliberalaren transmisio uhal baino ez dira, zerbitzu publikoa suntsitzen laguntzen dutenak eta zerbitzu sozialen pribatizatzea sustatzen dutenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 301. orr.

CNIk eta El Mundo-k «lehen unetik beretik atentatuei buruzko informazioa faltsutu, nahastu eta gezurra esan zuten, eta Aznarren gobernuak abiatutako makinariarentzat transmisio uhalarena egin zuten».  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

6 (hizkuntza, kultura-eduki eta kideoena, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hizkuntza transmisioa hautsi da erabat.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Euskal hiztunak ez ziren konturatu hizkuntza ahozko tradizioa bezalako kultur transmisio bati lotuta iraunarazten bazuten, ahultzen eta gizartean eragina galtzen ari zena, hizkuntza ere ahuldu eta eragingabetu egingo zela.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 289. orr.

Bertsolaritzaren kultur proiektua, hiru ardatzetan marrazten da: belaunaldi-transmisioa, hedapenaren antolaketa eta dokumentazioa-ikerketa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 69. orr.

7 (ondasunena)

Frantziako Iraultzak askatasunak aldarrikatu zituen, denok berdinak garela oroitaraziz, nahiz berdintasun horrek ere [...] ondorio txarrak izan zituen, Euskal Herrian bertan, iparraldean, etxearen ondasunen ohiko transmisio bideak itxiz eta pobrezia ekarriz.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 173. orr.

Maiz erregeek berek ere askietsi egiten zuten zetroaz transmisio sinple bat egitea, San Mauroren bizitzan ageri denez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 297. orr.

8 (bestelakoena)

Antikontzeptibo modura oso eraginkorra izateaz gain, transmisio sexualeko gaitzen kontra ere oso egokia da [kondoia].  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 89. orr.

Gaur egun badakigu hiesak [...] bere transmisio bideak dituela, eta bide horiek berdin-berdin daudela jarduera heterosexualetan zein homosexualetan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 119. orr.

9 makina eta motorretan puntu batetik bestera indarra eramateko mekanismoa.

Motorren eta transmisioen burrunba motela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 214. orr.

10 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Joko transmisio kate bat sortzea da nire nahia, hots, dinamikoa, sortzailea.  Berria - Kirola   2004-09-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transmisio bideak (4); transmisio lan (3); transmisio sexualeko (7); transmisio sexualeko gaitzak (4)

ahozko transmisioa (4); belaunaldien arteko transmisioa (3); euskararen transmisioa (6); hizkuntzaren transmisioa (4)


transmisore 1 iz hainbat motatako seinaleak, elektrikoak eta hotsezkoak esaterako, igortzen dituen tresna.

Radar transmisore baten gunean dagoen magnetroi baten ondoan zegoela, txokolate zati bat urtu zitzaion Percy LeBaron Spencer-i.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 75. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bateriak, tenperatura neurtzen duen sentsore bat eta irrati-transmisore bat gehitu dizkiote jantziari, eta hortxe dabil, beste sateliteen gisan, Lurraren inguruan biraka.  Berria - Gaiak   2006-02-17

3 irud/hed

Kontua da, istorio horiek kontatzeko formatoak aldatuz doazela, eta orain, adibidez, telebista dela istorio horien transmisore nagusietarikoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 48. orr.

Euskararekiko gaietan ikertzailerena baino transmisore eta zabaltzaile papera betetzen du.  Berria - Kultura   2004-01-24

Gaur egun, irakasleok izan behar dugu informazioaren transmisoreak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-10


transmitidu ik transmititu.

transmititu, transmiti, transmititzen (orobat transmitidu g.er. eta trasmititu g.er.) 1 du ad zerbait leku batetik bestera igorri, helarazi edo hedarazi. (seinaleak, uhinak, indarra eta kidekoak)

Askoz presio handiagoak aplikatu behar dira soinu bibrazioak transmititzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 112. orr.

Korronte elektriko bitxi batek transmititzen du nerbio bulkada.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 222. orr.

Ioien mugimenduaren bidez transmititzen da seinalea, modu korapilatsu baina eraginkorrean, segundoko ehun metro inguruko abiaduran.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Axoia hainbat adarretan banatzen da bere azken muturrean, eta adar horietatik transmititzen da seinalea ondoko neuronetara.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 225. orr.

Erretina bera ere, informazioa, interpretatu gabe, puntuz puntu transmititzen zuen halako errele soil samar bat bezala ulertzen zen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 28. orr.

Zelula hartzaileetatik irteten diren seinaleek datu-prozesaketa bat pasatzen dute lehenik; gero, garunera transmititzen dira, usaimen-nerbioaren 50.000 zuntzetan zehar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 135. orr.

Giza gorputzak fisikoki garraiatzea eskatzen ez zuten komunikabideak sortu eta abian jarri ziren, telegrafo, telefono eta, irrati bidez, haririk gabeko transmisioen -ikus nahiz entzutekoen- forman.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 36. orr.

Korrontearen indarra handituz edo gutxituz, informazio asko transmititu dezake ingeniari elektronikoak kable batetik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 224. orr.

XIX. mende erdi aldera, Morse jaunaren alfabeto sistema erabiltzen hasi zireneko, datu meteorologikoak igortzeko eta transmititzeko bidea urratu zen bertatik.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 52. orr.

2 (hizkuntzak, kultura-edukiak eta kideoak)

Ene aitzinekoek sekulan ez baitute "soka moztu", hizkuntza beti transmititu baita gure familian.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 143. orr.

Euskara familia bidez transmititzeak duen garrantzia gizarteratzeko eta guraso euskaldunak sentsibilizatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-31

Zer esaten dugun bezain garrantzitsua dela nola transmititzen dugun.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 108. orr.

Jakitate gehientsuenak ahoz transmititzen ziren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 125. orr.

Ahoz nahiz idatziz, belaunaldiz belaunaldi transmititzen den denboraren altzoan babestutako kultur ondarea. Irakaskuntza eta ikerkuntza, bada, alde batetik, eta jakintza mantentzea, sortzea eta transmititzea, bestetik, dira unibertsitatearen ezaugarriak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 35. orr.

Balio batzuk transmititu zizkiguten: erlijioarenak, obedientziarenak, tradizioarenak...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 35. orr.

Eskoletan transmititu beharreko kultura Espainiako eta Frantziako gobernuek zehaztu dutela nabarmendu Batasunak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

Mahayana mundu indikotik sinikora transmititu zen, bi gizarteak elkarren aurka inoiz gerran jardun gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 241. orr.

Gogotik saiatu dira ulertu dutena ahalik eta ilunen transmititzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 36. orr.

Kodeetan [...] biltzen diren arauak, balioak, jarraibideak eta rolak transmititu dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 293. orr.

Gurasoek eta apaizek transmititu zizkioten gizarte tradizionaleko eskemak ez diote ezertarako balio.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 281. orr.

Zer bereizgarri inkontziente transmititu zizkidaten gurasoek berak ohartu gabe?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 50. orr.

Itzala berritzen-edo dugu hizkuntzarekin, eta geografia hori transmitituko diegu datozen belaunaldiei, bertan itzala berritzen jarrai dezaten.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 163. orr.

Mezua ez baita mezu ezer transmititu ezean.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 249. orr.

3 (sentimenak eta kidekoak)

Bere gorpuzkera mugitzean indarra eta segurtasuna transmititzen zituen. Barruan horma zuri-beltzek seriotasuna transmititzen dute.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 176. orr.

Kasete higatuan, jendeak arruntasunaren poza transmititzen segitzen du.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 210. orr.

Pertsona bat maite duzunean eta haren azala sentitzen duzunean [...] azaldu ezinezko sentimendu bat transmititzen da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 67. orr.

Ez dago irudikatzerik koadroak transmititu nahi duen zorionarena baino geldotasun handiagorik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 144. orr.

Telefonoak butxaturik edo hondaturik daude, eta ezin dute transmititu, bere dentsitatean, oraingoz behintzat desegiten ari zen Izakia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 104. orr.

Haren gorputzak eta aurpegiak ez dute garai bateko erotismoa transmititzen.  Berria - Kultura   2004-08-06

Gauza batzuk ezin dira transmititu edo ezin dira kontatu oraindik, formulatu gabe daudelako.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 194. orr.

4 (bestelakoak)

Autore eskubideetan enpresei ez zaielako benetako jabetzarik lagatzen edo besterentzen, transmititzen, erabilera-lizentzia zehatza baino.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Biktima nortasuna ADNarekin transmititzen da.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 137. orr.

Herentzia geneetan transmititzen dena baino askoz zabalagoa da, eta faktore epigenetikoek eragin handia dute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Lortutako ezaugarriek ez dute inola ere organismoan eraginik eta ez dira herentziaz transmititzen, jendeak uste ohi zuen bezala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 126. orr.

Hemakromatosi hereditarioa genetikoki transmititzen den gaitz ohikoenetako bat da.  Berria - Gaiak   2004-05-20

Nola transmititzen da hiesaren birusa?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 119. orr.

Lortutako ezaugarriek ez dute inola ere organismoan eraginik eta ez dira herentziaz transmititzen, jendeak uste ohi zuen bezala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

transmititzeko gai (3); transmititzeko gaitasuna (3)

bidez transmititzen (3); konfiantza transmititzen (3); nola transmititzen (3)


transmizio ik transmisio.

transmutatu, transmuta, transmutatzen da/du ad bilakatu, bihurtu.

Alkimistek elementuak transmutatu nahi zituzten.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 196. orr.

Guk materia transmutatzea lortu dugu azkenean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 197. orr.

Nahiz eta badakigun ez dagoela politikarik edo moralik kimikaren eta histologiaren baieztapenetan oinarritzen denik, eta bihar gorputz bakunak zatitan bereizi eta transmutatzeko moduren bat aurkituko balitz, ez litzatekeela zientzia klasikoaren aita santurik izango ikertzaile horiek eskumikatzeko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.


transmutazio iz aldaketa, itxuraldaketa.

Idaztea beste zerbaitetan bilakatzea zela zioen Gilles Deleuzek, transmutazio bat egon behar zuela.  Berria - Kultura   2006-04-04

Transmutazioa: espezieak ez dira tipo aldaezinak (neoplatonismoaren eraginez uste zen bezala).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 287. orr.

Sinesten al zuen arimaren transmutazioa?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 73. orr.


transnazional (orobat trasnazional g.er.) 1 izond nazioen gaindikoa.

Globalizazioak kapitalismoari bere sorburuko asmoa berriz eman baino ez dio egiten: transnazionala da nazioartekoa baino areago; mugak eta estatuak, usadioak eta nazioak ezabatzen ditu, gauza oro balioaren lege bakarraren mende jartzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 58. orr.

Arasur plataformaren ekimen logistikoa «garraio talde transnazionalen mesederako» izango dela ziurtatu du Hiruk, Euskal Herriko Garraiolari Autonomoen Sindikatuak.  Berria - Ekonomia   2006-01-27

Ekoizpena oinarri transnazionalen gainean antolatzen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 206. orr.

Estatuarteko logika gainditzera jotzen du, eta sare transnazionalen logika ipini nahi du haren lekuan. sistema neoliberalak garrantzi handiagoa ematen dio kapital transnazionalari, indigenen eskubideei baino.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 13. orr.

Nazioarteko lana eta ingurugiro arauak eta legeak gobernuek ezarri behar dituzte, ez enpresa transnazionalen kontsortzioek eta bere kontulariek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 249. orr.

Enpresa multinazional edo transnazionalak dira globalizazio prozesuaren agente gidari nagusi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 203. orr.

Patenteak eta jabetza intelektualaren gaineko eskubideak arautzeko erakunde nazional eta transnazionalak daude.  Berria - Gaiak   2006-04-13

Nazioarteko merkatuetako elkartrukeen barneratzea erabaki-hartze unitate bakarrean, hots, korporazio transnazionala.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 240. orr.

2 (izen gisa) enpresa transnazionala.

Kultibo konbentzionalak transnazionalek hertsaturiko monopolioen oreka galarazten laguntzen du baina nekazariaren, ingurugiroaren eta beste hainbaten hondamendi ekonomikoa dakar.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 30. orr.

Boliviako gas erreserbek transnazionalen esku egoten jarraitzen dute.  Berria - Mundua   2004-07-17

Transnazionalen diru sarrerak, hainbat kasuetan, herrialdeenak baino handiagoak dira: General Motors enpresa erraldoiaren 1995 urteko salmenta zifra, konparazio baterako, 169 herrialdeen NPGa baino handiagoa izan zen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 241. orr.

Transnazionalek atzerrian inbertitzeko arrazoiak ugaritu egin dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 243. orr.

Transnazionalek, beren erabaki ahalmenaren bidez, estatuen araudiei muzin egiteko gero eta aukera handiagoa dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 244. orr.

Nazioarteko ekonomia 40.000 transnazionalek dominatzen dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 240. orr.

Machou Corporation Inc., feminismoaren aurrerapausoei kontra egiteko sortutako transnazionala.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.

3 nazio bat baino gehiago hartzen duena.

Eskubideen aitortza eta babesa nazio-estatu bakoitzaren barruan ez ezik maila transnazionalean ere antolatu behar da».  Berria - Harian   2006-03-02

Eskualde transnazionalek pixkanaka nazio estatuak ordezkatzea bilatzen baitu estrategia horrek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Gutxi gara euskaldunak, baina, besarkada horren ondoren, nahikoa eta sobera izango gara hizkuntza eta kultura eta komunitate transnazional baliagarri bat osatzeko.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

enpresa transnazional (5)

enpresa transnazionalen (6); transnazionalen esku (6); transnazionalen esku uzteko (3)


transnazionalizazio iz transnazional bihurtzea.

Enpresa horien multinazionalizazio edo transnazionalizazio maila areagotzen ari da azken urteetan Nazio Batuen datuen arabera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 241. orr.

Jakina, transnazionalizazio bidearen hasiera besterik ez da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 182. orr.


transorbital izond lobotomiez mintzatuz, tresna ziztatzaile batez begiaren orbitan zehar egiten zena.

Oihartzunik handiena Estatu Batuetan izango zuen, han Walter Freeman neurologoak hurbilbide kirurgiko berri bat asmatu baitzuen, berak lobotomia transorbitala deitzen ziona.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.


transparent ik transparente.

transparente (orobat transparent g.er.) 1 izond gardena.

Argazkiaren angelu batean, haragia erretzeko parrilla ikusten da, dena ketan, eta, haren atzean, erreka jaio berriaren ur transparentea eta harri leunez osatutako hondoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 137. orr.

Suediarra edo islandiarra ematen zuen andre gazte bat kale kantoi batean zegoen zira transparente batekin eta argazki makina bat eskuetan zuela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 31. orr.

Neskak itxura ona ematen zion lehengusuari, galtzerdi transparenteak jantzita joaten baitzen beti eta permanentea egiten baitzuen ilean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 224. orr.

Montura transparenteko betaurrekoak erabiltzen zituen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 262. orr.

Gainetik teilatu zehargi edo transparentea ezarririk, argi naturala sar erazten diote erakustokiari erdi erditik eta gune horretatik pasatu behar da parte batetik bestera joateko.  Herria   2001-06-21

2 irud/hed

Haren begi urdin-urdin, ia transparenteen begirada.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 8. orr.

Hortik landa, ez zaituzte ikusten, "transparentea" bilakatzen zara, eta ez dizute ikus zaitzaten uzten.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 162. orr.


transparentzia 1 iz gardentasuna.

Bestalde, transakzio kostuak murrizten dira, prezioetan transparentzia areagotzen baita, prezioak diru berean adieraziko baitira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 196. orr.

Geroxeago, transparentzia berde bat baino ez zen ardo botila.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 73. orr.

2 irud/hed

Klubek eskatzen zuten transparentzia eman nahi zuten modu honetan, «eta odol analisiak egin EPOa antzemateko, aurrez Euskal Herriko Federazioak egin ez duena».  Berria - Kirola   2004-09-10

3 diapositiba.

Dekoraturik gabe, baliabide mugikorrak eta kolore biziak erabili zituen naif-en modukoak, zuhaitzetan bezala; argiztatzea, kea eta transparentzia arruntak; ikusgarrienak zolatik eginiko agerpenak edo airez egindako hegalaldiak izan ziren.  Berria - Kultura   2004-04-17


transpiratu, transpira, transpiratzen du ad izerditu.

Tanta patsetan ginen han biak, taberna tropikalean, gure bainujantzi bustietan barrena transpiratuz; gorri-gorri ageri nintzen sabaian horren ugari ageri ziren ispiluetan, gizon beltz handi batek haize ematen zigun bitartean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 11. orr.


transpirazio iz izerditzea.

Galtzarbeko transpirazioa hurrupatuko zuten kuxin txikiak josten aritzen zen bitartean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 69. orr.


transpirenaiko (orobat transpirineiko) izond Pirineoen gaindikoa.

Justu orain, bera positibismo eta razionalismoa destainatzen ari da, errekara botatzen modernitatea, progresoa mespretxatzen, intelektualismo "transpirenaikoa" erdeinatzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 108. orr.

Aurkezleak gure hizkuntza periferikotzat aurkeztu zuen eta nik esan nion multiperiferikoa dela, hain zuzen ere, Madrilen periferian dagoen bezala, Parisen periferian ere badagoela eta, hizkuntza erregionala barik, gurea hizkuntza transpirineikoa dela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 61. orr.


transpirineiko ik transpirenaiko.

transplantatu, transplanta, transpaltatzen (orobat trasplantatu g.er.) 1 du ad transplantea egin.

Berrogeita hamar urte bete dira, lehenengoz giza organo bat transplantatzea lortu zutenetik.  Berria - Gaiak   2004-12-24

Errumanian txerri transgenikoak haziko dituzte, haien organoak gizakiari transplantatzeko.  Berria - Gaiak   2004-05-11

Obulutegi osoa transplantatzea erabaki zuten medikuek.  Berria - Gaiak   2004-10-20

Transplantatutako bihotz batekin egin ditu hamar urte.  Berria - Gaiak   2006-04-14

2 lekualdatu, tokialdatu.

Gurera transplantatuz, gure hainbat politikarik dio gurea ez dela eskuduntza kopuru kontua, erabakitzeko gaitasunaren eskubidearen onarpenarena baino.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

3 (era burututa izenondo gisa)

Proteina arrotz bat gorputzean sartzen den guztietan (gehienetan gaitz kutsakorren baten organismoak izaten dira, baina ehun transplantatu bat ere bai inoiz), erreakzio immunologiko bat sortzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 162. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

obulutegia transplantatu (3)


transplante (orobat trasplante g.er.) 1 iz norbaiten gorputzean organo edo ehun sanoak sartzea, ondatuta daudenen ordez, kirurgia-ebakuntza baten bidez.

Erabat itsutu, gainera, handik hogeita bi urtera kornearen transplantea egin zioten arte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 130. orr.

Gaur egun zirujau trebea da gibelaren edo bihotzaren transplantea egiteko gai dena. organoen transplantean bezala jokatzen ari gara.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 257. orr.

Zilbor-hesteko zelulen transplante autologorik ez da inoiz egin.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Giltzurruneko, gibeleko, pankreako, bihotzeko eta biriketako transplanteak dira ohikoenak.  Berria - Gaiak   2004-12-24

Aurpegiko transplantea egiteko baimena eskatu dute AEBetan.  Berria - Gaiak   2004-05-29

Datozen hamar urteetan iraultza ikusiko dugu transplanteetan.  Berria - Gaiak   2006-04-05

Peter Rowe Erresuma Batuko Transplanteen Elkarteko presidenteak.  Berria - Gaiak   2004-05-29

Txinan exekutatzen dituzten pertsonen organoak gerora nazioartean saltzen direla salatu du Erresuma Batuko Transplanteetarako Elkarteak.  Berria - Mundua   2006-04-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hezur-txertaketa aspaldian finkaturiko [...] transplante mota bat da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 32. orr.

Begia eta belarria oso egitura delikatu, sentikor eta konplikatuak dira, eta ez da kirurgiaren aurreikuspenetan sartzen haiek transplante bidez edo baliokide artifizialen bidez ordezkatu ahal izatea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

Transplante eta Birsortze Medikuntzaren Zentro Nazionalari.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Gustavo Milone Fundaleuko Transplante Unitateko buruak.  Berria - Gaiak   2004-09-16

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehenengo bihotz-transplantea 1967an egin zen, Hego Afrikan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Estatu Batuetan, 1991n, ia 20.000 giltzurrun-transplante egin ziren.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

3.600 gibel-transplantetik gora, 665 pankrea-transplante, 127 birika-transplante eta 125 bihotz- eta birika-transplante.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Oraindik ere ez dira oso ohikoak aurpegi transplanteak.  Berria - Gaiak   2006-04-16

Zailagoa da organo-transplanterako ehunen bateragarritasuna lortzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Zientzia fikzioaren eremuan geratzen dira garun-transplanteak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 253. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Hezur-muin transplantea egitea erabaki genuen.  Berria - Harian   2006-02-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegi transplantea (3); aurpegiko transplantea (7); aurpegiko transplantea egiteko (5); transplantea egin (14); transplantea egiteko (9)

transplanteen bidez (3)


transpolar izond lurburuaren gaindikoa.

Eskimalak [...] bonbaketa-bide transpolarrean aurkitzen ziren Volga eta Mississippi arroen artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 353. orr.


transporte 1 iz garraioa.

Orroitarazten daukute ainitz jende ez direla izanak Eskolako haurren transporteko karten ateratzen.  Herria   2001-06-21

Herriko etxeak jakin arazten du helduden urteko eskolako haurrek beharko dituztela dozier batzu hartu herriko etxean eta bete transporteari buruzko laguntzen izaiteko.  Herria   2001-05-31

2

Hala "Friseure zum Bad, Friseure zum Bad" sarritan entzuten da egunean zehar, geroz eta gehiagotan, eta kontua argi dago: transporte berri bat heldu da.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 228. orr.


transposizio 1 iz musikan, tonalitatez aldatzea.

Eta berdin gertatzen da hamar soinuekin, beren transposizio horien bitartez modulazioaren barietate hirukoitzak sortzen dituzte hiru motetan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

2 alor batetik beste batera igarotzea.

Nazionalismoan modu naturalista samarrean egiten da: erkidego historikoa dagoenez, berehala transposizio politikoa behar du.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22


transtestualitate iz testuartekotasuna.

Makrotestu poetikoaren asimetria beharrezkoa, transtestualitatea, kanpora begirada bat, garrantzizko osotasunari eginikoa deskubritu nituen.  Berria - Kultura   2004-02-28


transzendental (orobat traszendental g.er. eta trazendental g.er.) 1 izond ondorio erabakigarriak dituena; garrantzizkoa, gorabehera handikoa.

Eta zoriontasun material eta ez materialari buruzko eztabaida transzendentala alde batera utziz -eztabaida horretan ere begi-bistakoa da mendebaldeko etnozentrismoa kritikatzen duten zenbaiten artean aurreiritzirik-, argi dago egoera hori neurtu egin daitekeela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 292. orr.

Lehendabiziko aitortzan buruz ikasita zeraman, guztiz gauza transzendentala bailitzan, bere bekatu guztien zerrenda.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 37. orr.

Niri dagokidanez, nire bizitzako unerik bitxienetakoa, transzendentalenetakoa izan zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 263. orr.

Zoriontasun material eta ez materialari buruzko eztabaida transzendentala alde batera utziz [...] argi dago egoera hori neurtu egin daitekeela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 292. orr.

2 transzendentea.

Arteak gizartearen premia bati erantzuten dio; premia horrek premia erlijiosoarekin, sakratuarekin zerikusia zuen hasieran, baina gizakiaren egoera "gainditu" nahia, esperientzia, ezagutza transzendental bat lortu nahia du beti erroan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 279. orr.

Gizartean edozein jarrera ez dela betiko itxia, ezin dela transzendental bihurtu, azken batean, anbiguotasuna nahitaezko duela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Hori bera gertatu zaio ETAren abertzaletasunari: Hainbat hilketen ondoren, ETAren abertzaletasun transzendental sakrifiziozale horretan fedea galdu genuen euskaldun ia denok.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 41. orr.

Laino batean egin zuten Ronda kaletik lokalerainokoa, egoera transzendental batean, mundutik at, Olinpoan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 43. orr.

3 (filosofian) esperientziaren aurreko balditza bat adierazten edo gauzatzen duena.

Eredu kantiarra: paradigma idealista (eta horren eztabaida; "Idealista"ren ordez "transzendentala" esan daiteke).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 76. orr.

Kantenari Idealismo Transzendentala esaten zaion moduan, Hegelenari Idealismo Absolutua esan ohi zaio: Kantek Lehen Filosofia ezagutzaren teoriara ekarri bazuen, Hegelek berriro metafisikara itzuli du -orain metafisika "Logika" da-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 84. orr.

Sen onaren ikuspuntutik, gogoarekiko independente diren objektuak existitzen direla dioenari Kantek errealista transzendentala esaten dio.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 115. orr.

Zeren, ongi begiratuta, zoria kausaren gabetasuna ez dela ikus dezakegu, horren transzendentiza baizik: zoria kausa transzendentala da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Osagai hauek ez dira apriorizko ezagutza hutsez soilik arduratzen den Filosofia transzendentalaren multzokoak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 301. orr.

Ez begiespen enpirikoek ezta hutsek ere arrazoimena bide ikusgarrian atxikitzen ez dutenean, hots, bere erabilera transzendentalean adigai soilen arabera.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 248. orr.

Arrazoimen hutsaren kritika bi zatik osatzen dute aurkibideak dioenaren arabera: osagaien irakaspen transzendentalak eta metodoaren irakaspen transzendentalak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 7. orr.

Arrazoimen hutsak erabilera transzendentalean matematikoan lortu duen adina arrakastaz eta oinarrizkotasunez heda daitekeela itxaroten du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 248. orr.

Aurkakotasun hau Kantek osagaien irakaspenaren barnean jasotzen du, zeinak Estetika transzendentala izena duen sentimenaren eta begiespenaren teoria batekin hasiz Logika transzendentala izena jasotzen duen pentsatzearen edo adimenaren teoria batekin jarraitzen duen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 7. orr.

Ea objektu transzendental batek zer antolaera duen, hots, bera zer ote den, galdekizunari ezin zaio erantzunik eman.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 299. orr.

Filosofian kontu garbia da aspaldi, Descartesekin hasi, Kanten subjektu transzendentalarekin jarraitu, mundua eraikuntza dela, pentsamenduak eraikitzen duela.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 150. orr.

Joera dago, beraz, Nietzsche filosofia transzendentalaren ikuspegitik interpretatzeko eta bere genealogia jatorriaren bilakuntzaren egitasmo baten mailara jaitsarazteko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 20. orr.

Pentsalari kristau horrek, Aristotelesek ez bezala, guztien ongia muga transzendental baten mende jarri zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 221. orr.

4 irud/hed

Hogeita sei edo hogeita zortzi liburu idatzi zituela, guztiak ere asperdura transzendentalezko aharrausi moduan zabaltzen direnak, dena eskas duen mundu baten aurrean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 11. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adigai transzendental (7); erabilera transzendental (5); erabilera transzendental soila (4); esakune transzendental (6); filosofia transzendental (3); froga transzendental (3); idealismo transzendental (4); ideia transzendental (13); ideia transzendental ororen (3); irakaspen transzendental (3); itxura transzendental (7); lege transzendental (4); logika transzendental (4); objektu transzendental (12); objektu transzendental gisa (3); oinarri esakune transzendental (3); subjektu transzendental (4)

adigai transzendentala (4); analitika transzendentala (6); batasun transzendentala (4); dedukzio transzendentala (10); dialektika transzendentala (9)

erabilera transzendentala (10); esakune transzendentala (3); estetika transzendentala (5); ezagutza transzendentala (3); filosofia transzendentala (7)

idealismo transzendentala (5); idealtasun transzendentala (3); ideia transzendentala (7); irakaspen transzendentala (4); itxura transzendentala (3); kausa transzendentala (3); logika transzendentala (6); logika transzendentala izena (3)

objektu transzendentala (12); oinarri transzendentala (5); sintesi transzendentala (3); subjektu transzendentala (4); teologia transzendentala (4)

adigai transzendentalak (5); analitika transzendentalak (4); esakune transzendentalak (3); estetika transzendentalak (6); filosofia transzendentalak (4); ideia transzendentalak (7); logika transzendentalak (4); objektu transzendentalak (4); printzipio transzendentalak (3)

analitika transzendentalaren (6); dialektika transzendentalaren (11); estetika transzendentalaren (6); filosofia transzendentalaren (10); irakaspen transzendentalaren (12); juzgamenaren irakaspen transzendentalaren (3); logika transzendentalaren (9); metodoaren irakaspen transzendentalaren (4); osagaien irakaspen transzendentalaren (3); psikologia transzendentalaren (3)

ilosofia transzendentalari (5)

adiera transzendentalean (9); analitika transzendentalean (6); dialektika transzendentalean (4); erabilera transzendentalean (9); estetika transzendentalean (7); filosofia transzendentalean (5); zentzu transzendentalean (4)

ideia transzendentalek (3)

adigai transzendentalen (3); ideia transzendentalen (5)


transzendentalista izond traszendentalizatzeko joera duena.

Ez, ezin zen ametitu munduari buruzko kanpotasun hura, ezin zen ametitu -beraien mania transzendentalistengatik, edo beraien pedantekeriagatik- sortze prozesuari buruz esaten zuten hainbat faltsukeria.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 161. orr.


transzendentalizatu, transzendentaliza, transzendentalizatzen (corpusean traszendentalizatu soilik) du ad transzendente bihurtu.

Gehiegi traszendentalizatu degula uste det.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 90. orr.


transzendentalki adlag era transzendentean.

Nabarmena da, ordea, inherentziaren subjektua pentsamenduari atxikitako niaren bitartez transzendentalki soilik ezaugarri daitekeela bere berekitasunik ohartu gabe edo honetaz oro har ezer ezagutu edo jakin gabe.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 163. orr.

Predikatu ahalgarri denak logikoki ez ezik, transzendentalki ere kontsideratzen baditugu, h[au] d[a], beraietan a priori pentsa daitekeen edukiaren arabera kontsideratzen baditugu, orduan beraietatik batzuen bitartez izate bat, besteen bitartez ez-izate soila errepresentatzen dela aurkitzen dugu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 211. orr.

Esakune honen bitartez predikatuak elkarrekin logikoki alderatu ez ezik, gauza bera ere alderatzen da transzendentalki predikatu ahalgarri ororen multzoarekin.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 210. orr.


transzendentaltasun iz transzendentea denaren nolakotasuna.

Horrez gain, transzendentaltasuna azken helmugaraino eramanez -baldin eta estatuaren boterea giza helburu horren aurka erabiltzen bada-, botere horren gainetik gizabanakoen askatasuna defendatuko du Tomasek.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 221. orr.

Pornografiazko liburuak irakurtzen ziren, bere transzendentaltasunagatik beragatik barregarria zen pornografia bat zekartenak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 227. orr.


transzendente (orobat traszendente g.er. eta trazendente g.er.) 1 izond transzenditzen duena.

Oinarri-esakuneen aplikazioa esperientzia ahalgarriaren zedarrien barne gertatzen denean, hauei imanenteak deituko diegu, muga hauek gainditzen badituzte, transzendenteak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 139. orr.

Hala ere, arrazoimenaren erabilera izadiaren kontsiderazio arrazional honetan fisikoa edo hiperfisikoa da edo, hobeto esanda, imanentea edo transzendentea da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 281. orr.

Imitazioa baino "harago" iritsi nahia, irudiari ikusi ezin daitekeena, esan ezin daitekeena, transzendente dena irudikatzera iristeko aukera ematea, alegia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 274. orr.

Lehen Jainkoaren gainean esaten zirenak esaten dira orain Espainiari buruz: transzendenteak, zatiezinak, ubikuoak ei dira bi-biak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 65. orr.

Xede inmanenteez gainera, bertsolaritzak baditu ukan helburu transzendenteak.  Berria - Kultura   2004-02-28

Bai, egiazko literatura da, besteak beste beldurretik sortua delako, denik eta sentimendurik transzendente, benetako eta eragileenetik alegia.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 140. orr.

Maitasunak objekturen bat behar du [...] bere helburua zerbait transzendentea da, hasieran gure baitan zegoena ia ikusi ezinik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 46. orr.

Gizakia espiritualki janzten duena balio transzendenteak izango dira.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 180. orr.

Bortxa oro gaiztoa, perspektiba transzendente batean izan daiteke.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 30. orr.

Mundu biziaren egiturak, gaur egun begietaratzen zaigun moduan, halabehar transzendente bat islatzen zuen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 118. orr.

Frantzisko gizon predestinatutzat aurkezten digu, Elias berria, Apokalipsiko seigarren zigiluko aingerua, irudi transzendente eta idealizatua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 735. orr.

Ez dago lege transzendenterik banako bakoitzari bere lekua izendatzen dionik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 17. orr.

2 (izen gisa)

Otoitz egitea Jainkoari, Besteari mintzatzea zen, Transzendenteari hel egitea.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 96. orr.

3 garrantzizkoa, gorabehera duena.

Hamabi urte betez geroztik ez nuen solasaldi transzendenterik amarekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 215. orr.

Ekintza debekatuak halako zerbait eskatzen zuelakoan, edo ariketa transzendente batean ari ginelakoan...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 107. orr.

Lehen bertsioaren tonu larri eta transzendentea, aldiz, ezin izan dut bazterrean utzi.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 96. orr.


transzendentzia (orobat traszendentzia g.er.) 1 iz transzenditzen duenaren nolakotsuna.

Arau absolutuak onartzea, gizagaindikoa onartzea da, transzendentzia onartzea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 146. orr.

[Mistikak] ez du esan nahi transzendentzia, baizik jainkozkoaren inmanentzia, esan nahi du Jainkoa altzoan bertan barrentzea "unio mystica"-ren bizipenaren bitartez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Ongi begiratuta, zoria kausaren gabetasuna ez dela ikus dezakegu, horren transzendentzia baizik: zoria kausa transzendentala da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Transzendentzia batek, logikari men egitera, bera transzendituko duen beste transzendentzia bat eskatuko luke, eta hala, azkenik gabe.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 15. orr.

Aristotelesen aburuz, Lehenengo Motorraren transzendentzia ez da aise adosten munduaren deskribapen mekanikoarekin, higitzeko, sakatzeko edo tiratzeko ukipenen bat behar da eta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.

Egia bada badela dimentsio bat ez dagokiona ez logikari ez hizkuntzalaritzari, bera ez da, hala ere, berrezarritako transzendentzia, ez da, ezta ere, helezina den jatorrirako bidea, berriz irekitakoa, eta ezta gizakiak gauzatzen dituen bere esanahi propioen eraketa ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 131. orr.

Kantekin batera, ordea, filosofia bera erlijioso bilakatzen da eta, jakina, pertsonaren izaera sakonenaren aurrez aurre jartzen da (transzendentzia), nahiz eta mundu honetako eran ezagutu behar izan hori guztia, "zifra" gisa, alegia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 267. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Irudien egiazko iraultza, iraultzarik bada, aspaldi gertatua da, poliki-poliki itxuraren erregistroa [...] baizik ez izatera murriztuz joan ondoren, garai batean izan zuten transzendentzia-ahalmena galdu zutenean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 291. orr.

3 gorabehera.

Transzendentzia gehiegirik gabeko kontuak dira.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 19. orr.

Orduan maitemintzen edo desmaitemintzen gara, edo tornado batek hamar mila pertsona erailtzen ditu Ertamerikan, eta gertaera bat zein bestea dira nire ikuspegitik ulergaitz, eta batak zein besteak du transzendentzia ikaragarria kosmosak bere oreka manten dezan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.

Nafarroako Txapelketak ez du beste txapelketa batzuek duten lan zama eta transzendentziarik.  Berria - Kultura   2006-03-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denborazkotasuna eta transzendentzia (4)


transzendentziagabe izond transzendentziarik ez duena.

Egiazko unibertsaltasuna eta balio absolutuen sostengua, bat, Jainkoa izan daiteke: Ilustrazioa Jainko galduarengana itzulera izango da orduan, hots, egiazko Jainko batengana, ez erromantikoen sasijainko transzendentziagabeagana.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 168. orr.


transzenditu, traszendi, traszenditzen (orobat traszenditu g.er.) du ad haratago doana.

Ilunak ilun eta sakonak sakon, transzendentzia batek, logikari men egitera, bera transzendituko duen beste transzendentzia bat eskatuko luke, eta hala, azkenik gabe.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 15. orr.

Arrazoimenak "esentziak" atzematen dituela, suposatzen da platonikoki, esperientziaren erlatibotasun belaska transzendituz.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 56. orr.

Halako Estatuak ere ez ditu gizonak transzenditzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 182. orr.

Formek esperientziaren mundua transzenditzen dutela dioen platondar tesia ukatzen du Aristotelesek.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 237. orr.

Helburu estetikoa bera -espirituzko errealitateen adierazpena, eredua formen sinbolismoak transzenditzen duena-, [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 98. orr.

Lan horretan analisi fenomenologikoen segida bat egiten du, gainditzen gaituenaz hausnarketa eginik, transzenditzen gaituen esperientziaren baldintzak eta horizontea proposatuz.  Berria - Kultura   2006-01-12


trantsideologiko ik transideologiko.

trantsilvaniar (orobat transilbaniar) izlag Trantsilvaniakoa, Trantsilvaniari dagokiona.

Hogeita hiru urte ditu animaliak eta sarri burutuko du bere mundualdia, ehiztari trantsilvaniar batzuek umetan harrapatu eta orduko diktadorearen ponte-izenarekin bataiatu zutenetik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 75. orr.

Gero Gernikan hiru mila jendez gehiagoko elkarretaratze suharrean, hor ginituela ere Katalan, Polisariotar, Errumania aldeko Transilbaniar eta beste Europar herri zapalduetako mezu eta ordezkari.  Herria   2003-04-24


trantsistore ik transistore.

trantsitatu, trantsita, trantsitatzen (orobat transitatu) da ad igaro, ibili. irud/hed

Espainiak, izatekotan, behar du politika batetik bestera trantsitatzea, baina ez jokaleku politikoa aldatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Zer erabaki izango da erronka eta ia honetan asmatzen dugun, ze zazpi urteren ondoren badakigu zein ez den betiko baso berri honetatik transitatzeko bidea: gehiengoaren logika.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30


trantsitibo iz aditzez mintzatuz, iragangaitza.

Maitasuna, aldiz, aditz trantsitiboaz deklinatzen da, zeuk nahitakoa delako.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 110. orr.


trantsitibotasun iz iragangaiztasuna.

Zuberoako aditzen trantsitibotasunaren dinamika aztertzen ari da.  Berria - Kultura   2004-04-13


trantsito (orobat transito) 1 iz igarobidea.

Euskal Herria iraganbide edo trantsito lekua izanik, beti ibili da modu askotako jendea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 12. orr.

Valdemoron utzi zuten eta hantxe zeramatzan egunak bakar-bakarrik, egunez trantsitoetako moduluan paseatuz eta gaua sarrerako moduluko galeria-zulo malapartu hartan igaroz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 180. orr.

2 zirkulazioa, trafikoa.

Nire anaia transito alorreko bulegoetara eraman zuten, eta ni aske utzi ninduten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 104. orr.

3 irud/irud

Ziklo politiko bat amaitutzat jo eta transito prozesoaz hitz egin zuen Diezek ondoren, prozesu politikoaren inguruan LABek Biltzarrerako egin duen diagnostikoan.  Berria - Ekonomia   2004-05-22


trantsitorio (corpusean transitorio soilik) izond igarokorra. ik trantsitozko.

Bularreko angina iskemia transitorio bat da; odolak bihotzera heltzeari lagatzen dio, baina aldi batez, gero, berriro ere bere onera etortzen da.  Berria - Gaiak   2006-03-19


trantsitozko (corpusean transitozko soilik) izlag aldi baterakoa, behin-behinekoa. ik trantsitorio.

Sindikatuek nahi dute aurtengo itunak logistikako langileei ere eragitea, baina lortuko ez balute, «transitozkoa» eskatuko dute, datorren urtean behin betikoa lortze aldera.  Berria - Ekonomia   2004-10-21


trantsitu1 (orobat transitu) iz korridorea.

Maletatik orriak atera, eta trantsitutik zehar barreiatu ditu, zaratarik atera gabe, aleatoriotasun efektu bat lortuz, presaz egindako ekintza bailitzan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 34. orr.

Transituko lorontzian aurkituko duk dirua.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.


trantsitu2, trantsi, trantsitzen da/du ad ipar erasan.

Trantsitua nintzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 65. orr.


trantsizio (orobat transizio g.er.) 1 iz egoera batetik beste batera igarotzea.

Boterearen erabilera eta abusuarekiko antzeko jarrera-aldaketa gertatu zen beste zibilizazio batzuen historian arazoalditik estatu unibertsalerako trantsizioarekin batera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 40. orr.

Orainari dagokionez, berriz, badirudi gure egunerokotasuna ez dela [...] iragan beharreko trantsizio bat besterik: izan behar omen dugunak izan omen ginenera hurbilduko gaituen esperantzak bizi gaitu.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 162. orr.

Kooperatiba bihurtzeko trantsizioa lasaia izaten ari da.  Berria - Ekonomia   2004-05-23

Gerra zibilik ez badago, trantsizio bat egongo da, Espainian bezala, eta gero hauteskundeak, demokrazia, eta mundura aterako zarete.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 262. orr.

«Trantsizio baterako negoziazio prozesua» eskatu dio EB-IUk PSOEri.  Berria - Euskal Herria   2004-06-10

Arrainen eta narrastien arteko trantsizioa erakusten duen animalia baten fosila topatu dute Kanadako iparraldean.  Berria - Gaiak   2006-04-07

Biziagoak suertatzen dira planoen arteko trantsizioak.  Berria - Kultura   2004-09-18

Bokalikoak dira trantsizio horren egitura akustiko eta ekoizte artikulatorioa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 65. orr.

Bata dela benetan bokal oso eta bestea, berriz, bokalaren eta kontsonantearen arteko trantsizioa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 65. orr.

2 (izenondoekin)

Kuban «trantsizio demokratikoa» eragiteko lan egitasmoa aurkeztu du Colin Powell Etxe Zuriko Estatu idazkariak.  Berria - Mundua   2004-05-04

Irakiarrei trantsizio politikoan eta bozak prestatzen laguntzea.  Berria - Mundua   2004-03-25

"Zauriak sendatzeko" ematen den barkamenak, adibidez, ez du gaizkilea bera helburu, trantsizio psikologikoa, ahaztea, osotasun mentala baizik. Turkiako ordena berriak bakarrik lortu zuen bi alderdiko erregimen bihurtzea, Mendebaldeko ildo liberalen arabera, trantsizio baketsuaren bidez.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 109. orr.

Merkataritza-ziklo "labur" baten batez besteko uhin-luzera industrializazioaren lehenengo etapetan 5,86 urtekoa zela kalkulatu zuen, 4,09 urtekoa ondorengo trantsizio lasterreko aroan, eta 6,39 urtekoa ondorengo aro egonkor samarrean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 310. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Urtebeteko epean tropen egoera berraztertu ahal izango du trantsizio gobernuak.  Berria - Mundua   2004-05-25

Demokrazia pluralista bateranzko trantsizio prozesua bultzatzea.  Berria - Mundua   2004-11-18

Balioen konflikto nahasi batean murgilduak bizi gara: gizarte erditradizional, erdimoderno, kontserbakoi, anarko, erlijioso, pagano lardaska batean, ez mundu bateko ez besteko, trantsizio krisietan ohi den eran.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.

Halaxe gertatzen baita muga- eta trantsizio-hizkera diren guztien kasuan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

Horren ondorioz sortzen da bigarren motako irtenbidea: trantsizio-garaian, birgaitzeak sustatuz, kualifikazio urriko enpleguari diruz laguntzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 183. orr.

Trantsizio urtea izango da 2006a Donostiako kultur zentroarentzat.  Berria - Kultura   2006-03-07

Proposamen horrek trantsizio aro bat irekiko luke, eta Teheranek IAEAren eta Mendebaldearen «konfiantza» lortuta, epea bukatutakoan berriz ekin ahal izango lioke uranioa aberasteari.  Berria - Mundua   2006-02-04

4 Espainian diktaduratik demokraziara igarotzea.

Izan ere, Franco hil osteko trantsizio hartan, orduan bai ilusioa, eta orduan bai kezka, egunik egun aukerak galtzen zihoazela ikusi ahala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 122. orr.

Trantsizioaz geroztik, bi gai nagusi konpontzeko daudela uste du: Estatuan dauden nazioen eskubideak eta baketzea eta normalizazio politikoa.  Berria - Harian   2005-05-12

Trantsizio deitu izan diote hainbatek urte haiei; Espainian trantsizio izan zena, Euskal Herrian, bertako politikoei -eta politikoei ez ezik, gehienei- oharkabean pasatu bazitzaien ere, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 64. orr.

Errepresioa trantsizio deitutakoaren moldeak beretzen ari zen neurrian, herri-borrokak ere asmatu egin nahi zuen nola aurpegi eman.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 117. orr.

Guk Espainian trantsizioan egin zen politika egin nahi dugu: kontsentsuaren, elkarrizketaren eta erantzukizunaren bidez.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Telebistan ohikoak ziren Trantsizioari, Olinpiadei eta Expoari buruzko saio koloretsuak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 109. orr.

Bigarren trantsizio bat abiatzea da Espainiak egin dezakeen akats handiena.  Berria - Euskal Herria   2004-07-30

Trantsizio garaiko presidente guztiak ezagutu genituen hurbiletik, halako okasioetan: Adolfo Suárez, Leopoldo Calvo Sotelo, Felipe González.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 13. orr.

Euskal Filologiako ikasketak trantsizio-urteekin ezarri ziren EUTGn, Deustuko Unibertsitateak Gipuzkoan -Donostian- zuen sukurtsalean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren trantsizio (13); bigarren trantsizio bat (6); irakeko trantsizio (6)

trantsizio demokratiko (4); trantsizio demokratiko baterako (3); trantsizio demokratikoa (4); trantsizio epea (3); trantsizio garai (7); trantsizio garaia (6); trantsizio garaian (12); trantsizio garaiko (5); trantsizio gisa (3); trantsizio gobernu (16); trantsizio gobernu bat (5); trantsizio gobernu bati (3); trantsizio gobernua (3); trantsizio politiko (3); trantsizio politikoan (5); trantsizio politikoaren (3); trantsizio urtea (6)

bigarren trantsizioa (13); espainiako trantsizioa (4); trantsizioa egin (3); trantsizioa egiteko (5)

bigarren transizioa (4)

trantsizioan egin (3)

bigarren trantsizioaren (6)

bigarren trantsizioari (3)

trantsizioko gobernuaren (3)


trantxada iz ipar lubakia, trintxera.

Trantxada batean ur hodien ezartzea, hara zer izan zen ene lehen lana.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 51. orr.

Airekoen bonbaketez bazterrak itoz prestatzen zuten beren pasaia baina Irakiarrak ere ez lo egoki: hauk erreka trantxada batzu ezartzen petrolioz beterik eta haueri su emanez sekulako kea beltz lodiak altxatzen, zeru guzia estaltzen eta iluntzen dutela, kanpotiar armaden nahas eta okaztagarri.  Herria   2003-03-27


trantxitu, trantxi, trantxitzen da/du ad igaro.

Hezurretaraino trantxitua nintzen eran, aitortu behar nuen jori ilunaren erredura zintzurrean gozo zitzaidala.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 78. orr.

Hezurretaraino ur molekulaz trantxituak, hoztuak eta kezkaz hantuak.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.


trantze 1 iz estualdia, herstura-egoera. ik trantzealdi.

Pentsa amak nolako trantzea pasatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21

Gurasoek behin abandonatu zuten, eta berriro trantze horretatik ez du pasa nahi.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Han beste ikazkin batzuk ari ziren lanean, eta, pasatzen ari zen trantze hartan, bakarrik baino hobeto haiekin egongo zela pentsatu zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 73. orr.

Trantze horretan zegoela, inoiz aurrez entzungabeko zerbait gertatu zen: Kristo gurutziltzatuaren irudiak ezpainak ireki eta margotik hitz egin zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 285. orr.

Zerbait ezkutatzen ari haizela pentsatzen ditek, eta trantze hartatik aterako ninduen zerbait goxoren bila, kanta zahar bateko hitzak gogoratu zitzazkidaan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 42. orr.

Bertze bat da, etxekoei trantze haren aitortzea, hori ahalke haren berpiztea bezala baitzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 102. orr.

Bertzeen aitzinean ergel bat bezala geratzeko trantzeaz libratzen gaituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 551. orr.

Nahikoa txukun atera nintzelako trantzetik, espantukeria handirik gabe.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 114. orr.

Neure burua aitaren eta amaren artean erabakitzeko trantzean ikusirik, pianoaren aurrean arintzen nuen egonezina.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 72. orr.

Banoa, besteak ere badoazelako, aurrerantz mugituz, trantze antzekoan sartuta bezala, erabat neure onetik aterata banengo bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 173. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zer esanik ez kartzelako trantze latza pasa ondoren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 221. orr.

Anaia trantze larri hartan ikusirik, bihotz-taupadaka, gertatu beharrekoak bizkortzea erabaki zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 175. orr.

Zuri-zuri zegoen, trantze estu bat pasatzen ari balitz baino abailduago.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 237. orr.

Familian pasea zuten trantze txarrik lehenago ere ezkontzen kontura.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 56. orr.

Sesmak, trantze txarra ahalik eta arinen pasatu nahi izanaren sentsazioa eman zuen.  Berria - Harian   2005-10-27

Zergatik dago, orduan, hain trantze lotuan?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 274. orr.

Guri ere erakutsi ziguten trantze jakin batzuetan eskerrik asko esaten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 170. orr.

Elur-bisutsetan han goian, trantze gozoak ez direnak pasatakoak baikara.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 74. orr.

Harryk, ikarazko trantze batean bezala eserita, burutazio bat izan zuen bat-batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 22. orr.

3 estasi moduko egoera.

Espero izatekoa da telefonistak ikarazko garrasia egin dezan edo estasizko trantzean sar dadin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 199. orr.

Ez nintzen behin ere jarri trantzean, baina uste dut ulertu nuela zergatik pasatzen zuen Norma Lúciak hain ondo, uste dut susmatu nuela zergatik zen harentzat gozamen hutsa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 53. orr.

Epilepsia moduko bat, behin baino gehiagotan trantzean amaitzen zena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 21. orr.

Bi minutu luze igaro zituen trantzean, ezpain ertzetan labaintzen ari zitzaion laborri mingotsa dastatuz.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 53. orr.

Emakumeek mirespenez begiratzen diote, eta gizon gehienek, gustura baino areago trantzean, espekulazio fantasiatsuak egiten dituzte imitatzerik ez dagoen bere gorputz atalen simetria zerutiarraren gainean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 78. orr.

Irudipena dut betazalen dardara txiki batek -"espasmoa" litzateke hitza- iragar dezakeela oihuka jartzen duen trantzearen hasiera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 397. orr.

-Trantzean ez dakit, baina trantzetik gertu... beharbada bai; edo lelotu samar, batek daki.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 205. orr.

Kontu ezin hobea da horrela eginez gero, gizakiak jakinaren gainean egon behar du, trantzera nola iritsi ondo aukeratu nahi badu, behinik behin.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 117. orr.

Sarkasmotik hurbil dagoen ironia erabiliz, eta samurtasun tantekin aurkezten ditu trantzean dauden pertsonaiak.  Berria - Kultura   2006-02-21

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trantze egoera hipnotiko batean murgildu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 191. orr.

Von Neumannek klarion bat hartu zuen, trantze antzeko batean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 193. orr.

Zenbait minututan dantzan jarraitu zuten, trantze antzean, doinua amaitu zen arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 93. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hartu zuen Saul Jaunaren espirituak eta, besteekin batera, profeta-trantzean jarri zen bera ere.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,10

Hirugarrenez bidali zituen Saulek mandatariak, eta hauek ere profeta-trantzean sartu ziren.  Elizen arteko biblia   1 Sm 19,21

Profeta-trantzetik atera zenean, muino sakratura joan zen.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,13

6 irud/hed

Isabellek tolestuak zituen belaunak: gustura miazkatuko zukeen idazleak belaunburu haietatik izterretarainoko trantze leuna.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 83. orr.

7 –tzeko trantzean –tzeko zorian.

Esan liteke balentria gartsuenei ekiteko trantzean zegoela gazte militantea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 43. orr.

Elizabeth Siddal, Dante-ren Beatrice-ren gisan, hiltzeko trantzean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 129. orr.

Baina ikusi zuenean ez nintzela ez nazkatu, ez zorabiatu, baizik eta gustura baino gusturago nengoela, hamaikagarren zigarroa eskatzeko trantzean, etsi egin zuen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

profeta trantzean sartu (4); trantzean sartu ziren (3)


trantzealdi iz trantzea, estasi modukoa.

Trantzealdi moduko logura eta, txandaka, xenofobia fanatikozko piztualdien erritmo hori berori bereiz daiteke Txinan, Ekialde Urruneko Zibilizazioaren historiaren epilogoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 20. orr.

Dean Thomas, aho zabalik leihotik kanpora begira zegoena, astindu batez irten zen bere trantzealditik; Lavender Brownek burua altxatu zuen beso gainetik, eta Nevilleren ukondoak irrist egin zuen mahaitik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 128. orr.


trapa (orobat trapata) 1 zenbait talka-hotsen onomatopeia.

Trenak, bere astirotasunean, musika egiten du, trapa!, errail biren arteko hutsune ñimiño hori zapaltzean, trapata!, hurrengo errail-gunea zapaltzean, trapa!  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 321. orr.

Egin ezkerreko gurpilek eta trapata!  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 321. orr.

2 trapa-trapata

Erantzun eskuinekoek ia behingoan, trapa-trapata!  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 321. orr.


trapaka adlag uzkurtuta.

Bihotza trapaka nuenez, tabernaren xehetasunetan entretenitu nahi izan nuen gero eta kabitu ezin izutuagoa.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 214. orr.


trapala iz

Batek lurrak hartuko bere alor eta pentze eskasegien osagarri, besteak berriz egoitza hori bere baxenabartar kaleriarekin... eta beste batek argamasadun trapala apalago hura.  Herria   2001-05-10


trapari iz begiratze postu batean dagoen uso-ehiztaria.

Saiberriko abatariak, ahal guziak egiten ditu igorri nahiz uso pila, trapariaren menerat; orduan bai da egiazko loria sare azpian direlarik bilduak?  Herria   2002-10-24


trapata1 iz erritmoa.

Begirada argitu zitzaion eta arnasaren trapata eroa baretu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 70. orr.

Ez gara parkeetako panpina-trapatan mila gudari ezpatadunen aurka ukabila jasotzen duen trapuzko agure txiribiria baino gehiago.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 44. orr.


trapata2 ik trapa.

trapatar iz zistertar erreformatuen ordenako kidea. ik trapista.

Hori ote da Trapatarren monasterioa?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 85. orr.


trapatu izond gizenkotea.

Etxarri hertsi aitzineko bi asteetan ahoa bete hortz ikusi zituen ardi trapatuak asaldatzen, bortizki, edozein ekintzetan aurreko herroketan, besteak baino indartsuago aldarrika.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 211. orr.

Ez nau lotsatzen demagun ardi trapatu gaixo baten aitzinean, belarjaleen miseriak kontatzen dizkidala, aberearen marraketan solasak ehuten saiatuz orduak eta orduak egoteak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 123. orr.

Antxuak, ahariak eta ardi trapatuak hamasei dira.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 137. orr.

Sugeak, ardiak, hormona sintetikoz zein abere irinez hazi urde gurintsuak, erreformako ahari kankail trapatuak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 159. orr.

Kakueneko astaina bilo luze hura, zakur trapatua ondotik, hiritarra bezala lasterka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 311. orr.

Treneko gizonak idi-trapatu marruma bat askatu zuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 95. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardi trapatu (3)


trapazeria iz

Lur hartzeko trapazeria atera du azkenean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 24. orr.


trapero iz piltzarketaria, trapuketaria. ik trapu 10.

Zamarginak, ehunki saltzaileak, hitz batean esateko, "traperoak", fama iluna ekarri du menderen mendetatik: pobrea, zarpaila, tranposoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 152. orr.

Goizez traperoa joaten zitzaion burdin puskak saltzera eta tratua egiten zuten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 30. orr.

Lutezia, jakina, ez zen ez trapero, ez atezain, ez zapatari edo antzeko inoren alaba, ni inongo printzea ez nintzen bezala.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 131. orr.

-Traperoetara bidali genuen... -dar, dar-.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 88. orr.

Begira, bestela, abere ferietan (Estellan, Iruñean, Zumarragan, Baionan) biltzen den trapero jende horri.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 141. orr.


traperokara izond traperoen jitekoa.

Irakurtzen ari zaren lankide hori, ez gehiegi txunditu kimikagintza kolon-aurreko eta traperokara horretaz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 227. orr.


trapezilari iz trapezista.

Erlats eta Azantz kantariak, Betibegar eta Petelan bertzunari eta trapezilariak.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 47. orr.


trapezio 1 iz bi alde paralelo baino ez dituen laukia.

Hura agertu arte, ezin izan ziren egin irudi lerrozuzenen koadraturak baizik: laukizuzenarena, paralelogramoarena, trapezioarena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 198. orr.

Gero, erronboa, paralelogramoa, trapezioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 156. orr.

2 bi sokatatik zintzilik dagoen barra horizontala, soinketa- eta akrobazia-ariketak egiteko erabiltzen dena.

Bere gorputz zaluaz oroitu nintzen, batbatean trapezio batean hegan bezala ikusi nuena.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 80. orr.

Gazteagoa zenean, trapeziora igotzean ere, benetan, nik Kirk Douglasen antza hartzen nion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 66. orr.

Aretoaren erdian, sabaitik zintzilik, trapezio formako lau instalazio jarri ditu muntaketa bitxi batean.  Berria - Kultura   2006-04-27

Konprobazioak eginik, Bennettek trapezioko artisten antzera, hegazkinera jauzi egin, ni igotzen ari nintzen bitartean azeleratu, eta han aireratzen da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 116. orr.

Zerua ari da saretzen estoreen bestaldean, baina oraindik ez dago nahikoa argi begirada batetik bestera dauden trapezio kordelak ikusteko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 59. orr.


trapezista iz trapezioan ariketak egiten dituen akrobata.

Beste film bat ere ikusi genuen, Calderrek alanbrez egindako zirko bat agertzen zen bertan, trapezistak, animaliak, ekilibristak, berak mugitzen zituen denak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 137. orr.

Airean eroriko / ez eroriko dabilen trapezistari bezala.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 9. orr.

Bihotzak ziribuelta egin zuen Joanesen barruan, trapezista baten modura, berehala etorri baitzitzaion akordura bere gelan lo zegoen printzesaren begitartea.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 153. orr.


trapil izond zarpaila.

Gazte batek armiarma sarea tatuatu du buru ile-moztuan; andre zarpailak erosketa karroan darama gizon are trapilagoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 183. orr.


trapista (orobat trapizta g.er.) 1 iz trapatarra.

Trapistetan sartua eta bere zuzendariek Estadu Batuetara igorri zuten Gethsemani frailetxea sortzeko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 74. orr.

Uharte Garazin sortua (1800), apez (1824), erretor Lekuinen (1825, Heletan (1834), Hazparnen (1837), Meilleraye-ko trapistetan (1843), priore (1845), Gethsemani (AEB) (1848), La Platan, La Meilleraye (1872), 1875 hila.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 165. orr.

Ontasuna trapiztei eskaini zien lehenik Arbelbidek, komentu bat egin zezaten hor, bainan ez zuten onartu.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 55. orr.

2 (izenondo gisa)

-Hobeto horrela -esan zuen-, fraide trapisten "Anaia, hil behar duzu" hark bezala, gogoeta serioak ekarriko dizkit gauean lotarakoan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 26. orr.


trapitxeatu, trapitxea, trepitxeatzen da ad trapitxeoan aritu.

Eta trapitxeatzen ibiltzen ote zen ere -ari da aita-.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 67. orr.


trapitxeo iz adkor trafiko xehea.

Trapitxeoa utzi edo alde egiteko esan ei zietek.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 53. orr.

Nire trapitxeoak utzita zabaldu genuen taberna zuloan osatu nituen konbinatu batzuk, baina laster ulertu genuen barraren zein aldetakoak ginen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 142. orr.

Duela hilabete batzuk, Marrakexen, Hassan ezagutu nuen, Djna al Fna plazaren inguruan gidari lanetan eta trapitxeoan jarduten zuen behartsu bat.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 21. orr.

Zortzi-hamar urte inguruko ijito talde bat plazan dabil olgetan, trapitxeoan ari den auto baten alboan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 185. orr.

Etengabeko trapitxeoan aritu izan ez balira apaizak erlijioaren exijentziarik zorrotzenekin, masa lizunak utzia zukeen erlijioa aspaldi eta sekula betikoz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 43. orr.


trapitxero iz trapitxeoan aritzen den pertsona.

Paisanozko poliziak, EGIko burukideak, trapitxeroak, borrokak, nobodyak, makarrak, pijoak, iurretarrak eta despistaturen bat edo beste.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 160. orr.

Txapli bere kolega birekin zegoen tabernan, auzoko trapitxero bi.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 199. orr.

Ze kaka klase saldu dik Santutxuko trapitxero horrek?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 100. orr.

Ez zara inolaz ere trapitxeroarekin identifikatzen, beldurra diozu drogaren mundu horri.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 82. orr.

Ametsezkoa iruditzen zait, ez benetan gertatua, trapitxeroa hiltzen ikusi izana.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 50. orr.


trapitxerotza iz trapitxeroaren jardunbidea.

Konparazio batera, dirua, lana edo gobernuak, aski baitute horiek nola funtzionatzen duten ikastearekin diru-trapitxerotzan edo politikerotzan gailentzeko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 193. orr.


trapizta ik trapista.

trapu 1 iz oihal edo ehun zati eskuarki zahar eta urratua; garbitzeko edo xukatzeko erabiltzen den oihal zatia.

Eskuoihalak zirpilduak, maindireak trapuak egiteko egokiak, alkandorak erabiliak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 269. orr.

Behin, trapu bat eskegi nahian nenbilela, erori egin zitzaidan eta irudi hura gustatu zitzaidan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 102. orr.

Paper eta trapu biltzen ateratzen du bizimodua.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 137. orr.

Eskuak sukaldeko trapuarekin lehortu eta lehortu ari zen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 124. orr.

Ekar ezan trapu bat, berogailua garbitzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 205. orr.

Sukaldera joan eta trapu batekin eta zaborrontziarekin itzuli zen, plater puskak eta janaria jasotzeko asmotan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 229. orr.

Hautsontzia hustu, zapi bustia pasatu mahaiari eta trapua aulkiari.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 53. orr.

Bistan da, gertatu diren hilketa eta bortizkeria guztiak ez daitezke trapu bat pasatuz ezabatu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Zapatentzako krema horizontalki hedatuz zapataren gainean, hura trapuarekin zabaltzen hasi aurretik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 147. orr.

Ilea apur bat lehortu zuenean, errebolber zilarreztatua trapu batekin igurtzitzen hasi zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 31. orr.

Beste bat trapu batekin orkatila nolabait lotzen hasi zitzaion.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 45. orr.

Zaldira igoaraziko dituzte bai zalduna bai ezkutaria, begiak trapu batez estalita.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 170. orr.

2 (izenondoekin)

Trapu zikin bati bezala heltzen zion aldizkariari, punta batetik hartuz hatz erakusleaz eta lodiaz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 122. orr.

Juxtu-juxtu eskaini zidan sukaldeko trapu zikin samarra, sudurpeko bi lorratz gorriak xukatu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 194. orr.

Handik aurrera, trapu zaharrak ematen zizkidan Ramonik pistola garbitzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 154. orr.

Trapu ahaztu bat eta bezperako kartak jaso gabe ageri ziren mahaietan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

Azkenak seda balitz bezalako distira du; ez da, ordea, trapu tindatu bat baino.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 57. orr.

Anttonik trapu bustia bihurritu zuen berriro esku artean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 108. orr.

Haize-bolada batek kez eta trapu erreen usainez bete zuen kalea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 33. orr.

Esku ona zuen trapu zaharrekin jantzi berriak egiteko.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 136. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ama sukaldera etortzen zen, atzealdea garbitzera balde batean; trapu mutur batez sikatu, eta lotara itzultzen zen.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 29. orr.

Trapu puskekin egindako panpinak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 237. orr.

Fardela dirudi, masa bizigabea, trapu piloa.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 162. orr.

Jo dezagun lapurtu didaten traje bat aurkitzen dudala trapu-saltzaile baten dendan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 143. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Atea irekitzen zien, mantalarekin, tapin pikartekin, eskuan sukalde-trapu bat zeramala: "Zer nahi duzu, gazte?".  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 51. orr.

5 (erkaketean)

Trapu bati bezala lepoa bihurritzen dio.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 192. orr.

Berriz ere joan eta geldi, trapu batzuk bezala herrestatuak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.

Esku-gibelez halako kolpea eman zion, non lurrera bota baitzuen trapu bat bailitzan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 258. orr.

Lehen zuri-zuria zuen lepokoak, trapu zikin bat zirudien.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 193. orr.

Manuel panpina bat bide zen Patxiren besoetan, honek trapu bat bezala gora eta behera zerabilena.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 37. orr.

Denok dakigu nola jotzen zenuen ama trapu zaharra balitz bezala, etxera mozkorturik etortzen zinen bakoitzean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 66. orr.

Zuetaz baliatu ondoan, trapu zahar mutzitu baten antzera gero botako zaituztenak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 158. orr.

Hilak kamioian metaturik eramanarazten zizkioten, trapu zahar batzuk balira bezala.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 183. orr.

Trapu tzar bat bezala utzia ninduela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 136. orr.

Trapu zikinak bezala botako dituzue kanpora, esanez: "Utikan hemendik!".  Elizen arteko biblia   Is 30,22

6 irud/hed

Sarkozy torero hoberenetarik da baitaki nola joka bere trapu gorriarekin, izan dadien kapa edo muleta.  Herria   2004-07-22

Ideologiarik ideologikoena, adierarik txarrenean: trapu literario koloretsutan beztitua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 140. orr.

Betiko moral tradizionala trapu berriekin.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 13. orr.

Beharbada ezagutzen du egia, bizitzan zehar horrenbeste trapu zaharrez ezkutatzen saiatzen garen egia soil eta behin betiko hori.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 11. orr.

Laneko trapu zikinak jantzita etorri da gainera!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 239. orr.

Bi pilotariek urradura egin aurretik trapua jarri nahi izan al dute?  Berria - Kirola   2004-05-09

Koitadua zeu, trapuan pupua baizik ez duen gaizo hori.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 15. orr.

Horrela egiten du lan estereotipoak, pertsonak panpinduz; haiei barrua kendu eta hutsunea ideia-lastoekin edota ideia-trapuekin betez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 55. orr.

7 haize oihala.

Trapu barik halaxe biluzik, mastak eta aparailuak denak aspaldi usteldutako gorpuren bateko hezurrak zirela esan zitekeen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 174. orr.

Ez zen, nonbait, aski trapu karrakak behar zuenerako.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 174. orr.

8 adkor bandera.

Bertako agintariek, libertaterik handienean eta jende asko eta askoren zoramenean, Euskadiko trapu txuri-gorri-berdea udaletxeko balkoian jaso zuten momentuan, [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 121. orr.

Portugalen! Ez dago etxe, auto edo dena delakorik trapu gorri-berde batek apaintzen ez duenik.  Berria - Kirola   2004-06-16

Bera zinegotzia zelarik, kabroi separatista horien trapu zikina bere kabuz Udaletxean jarri zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 48. orr.

Irabazten badu, seigarrena A mailako estropadetan lortutakoa izango da, herenegun Bilbo Hiria, eta sailkapen estropadan Donibane Lohizunekoa irabazita, zazpi trapu izan baditu eta aurten.  Berria - Kirola   2004-08-21

'Trapu' preziatuena jokoan da.  Berria - Kirola   2004-08-28

9 trapuzko izlag trapuekin egina.

Lehen egunetan trapuzko pilota goxuarekin, gutxika-gutxika saioetako materiala gogortuz.  Berria - Kirola   2004-09-15

Trapuzko panpina bezala.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 299. orr.

Trapuzko andrakila hartu eta arineketan alde egin nuen gauean.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 84. orr.

Euretako askok eta askok, ordea, trapuzko hartz bat ei zeramaten bularrean besarkatuta.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 97. orr.

Pertsonei trapuzko tigreei edo untxi-larruei eskatzen ez diegun beste zerbait eskatzen diegu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 230. orr.

Bere gorputz sendo eta gihartsuak trapuzkoa dirudiela, konorterik gabe jada, errendituta, zutik iraun ezinean dagoenekoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 392. orr.

10 trapu-biltzaile (orobat trapubiltzaile) ik trapero.

Gero, haserretu egin naizelako, itzultzen da, eta trapu biltzaile bat bera ere tratatzen ez den moduan tratatzen nau.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 74. orr.

Vaudeville aurrean trapu biltzaile bat espaloi bazterrak miatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 361. orr.

1949an trapubiltzaileen (chiffoniers) obra piztu zuen, jende pobre eta bazter utzietarik hasita mundu guzirat hedatua dena.  Herria   2004-07-22

· irud Trapu zaharrak kaleratuak, izan ere, trapu-biltzaileak ere laster kaleratuko ziren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 220. orr.

11 trapu zahar/zikin pl irud haizatu behar ez diren akatsak eta hutsegiteak.

-Eta, jakina, trapu zaharrak ateratzen eta ustelkeria banatzen hasi, ahalik eta boto gehien eskuratzeko -Maizak gehitu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 200. orr.

Azken egunotan, berriz, zenbait trapu zahar argitaratu dira.  Berria - Kirola   2004-09-09

Itxuraz, osabak ezer galdetu gabe, trapu zaharrak astintzen hasi omen zuan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 188. orr.

Athleticen aurka Denoueixen erabaki batek atera zituen gordetako trapu zaharrak.  Berria - Kirola   2004-02-28

Ez dago euskaldunen artean trapu zikinak etxe barruan gortzeko joera?  Berria - Harian   2005-06-28

Gure familien trapu zikinak hobeto zeuden gordeta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 180. orr.

Kontrarioen desprestigioa bilatzen zuten trapu zikinak airera atera.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 20. orr.

Nor zen azken etorri hori, [...] izkribatzaile moko hori, iraganeko errakuntzen peskizan hasteko eta belaunaldi baten trapu zikinak garbitzera ateratzeko?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 210. orr.

Goiz hartara arte gure trapu zikinak argitara ateratzerik ez bainuen nahi, ezta zure aurrean ere.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trapu busti (3); trapu bustia (3); trapu gorri (4); trapu zahar (15); trapu zaharra (11); trapu zaharrak (11); trapu zaharraren (4); trapu zaharrez (4); trapu zikin (5); trapu zikinak (9)

pupuan trapua (9

trapuan pupua (5)

trapuetan haizea (3)

trapuzko andere (3); trapuzko panpina (11); trapuzko panpina bat (4); trapuzko panpina baten (4); trapuzko pilota (3)


trapubiltzaile ik trapu 10.

trapukeria iz maltzurkeria, iruzurra.

Gainera, azpikeriak eta trapukeriak erabiliz guretarrak bota berriak zituzten udaletxetik, eta etsaiarentzat kristoren mauka izango zen istilu haren berri zabaldu izan balitz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 102. orr.


traputu, trapu(tu), traputzen da ad

Jendakiak, ahaideak, azkaziak eta auzoak traputzen zihoazen, zangalatrabatzen edanaren ondorioz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 307. orr.


traputxo iz adkor trapua.

Traputxo batzuk nahi nituzke erosi!  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 33. orr.


trapuzahar ik trapu.

trasatlantiko ik transatlantiko.

trasbase iz isurialdatzea. irud/hed

Usainagatik ez ote den dena hasia naiz pentsatzen, gantz usain nerabeagatik; maitasun trasbasearen lekuko patetikoa izatearena, begirada sorgorrena, bitrinazko begiena.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 89. orr.


trasfer ik transfer.

trasferentzia ik transferentzia.

trasferitu ik transferitu.

trasfiguratu ik transfiguratu.

trasformazio ik transformazio.

trasfusio ik transfusio.

trasgeniko ik transgeniko.

trasgo iz iratxoa.

Askotan hitz egin dute aukera horretaz beste lurraldeetako trasgoekin, draksekin, drudekin, shedimekin...  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 31. orr.


traska (onomatopeia)

Zakur hotsa dabil inguruan, bihotza bun-bun-bun, tira dio, kale, eta basurdeak traska!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 37. orr.


traskail izond trauskila.

Eta nahikoa izan da ipar traskail samarra azaltzea, bazterrak orbelez betetzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 456. orr.


traskaildu, traskail(du), traskailtzen du ad trauskildu.

Ez deskuidatu, beraz, lizar-gara eta garañoei punttak traskailtzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 74. orr.

Zuhaitzarrak traskaildu arren, enbor zartatuak ere gorde nahi zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Ubelez eta kizkiz kolpeka bizkar eta bularraldeak traskaildu zizkioten, gibela eta bihotza bera gorri bizitan azaltzeraino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 159. orr.


trasko iz txinala.

Jantzi traskoak, laztana.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 125. orr.

Jimmy eseri egin zen traskoak janzteko.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 125. orr.

Jimmyk traskoak kendu eta kapusaiko poltsikoetan sartu zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 125. orr.


traskribapen ik transkribapen.

trasladatu, traslada, trasladatzen 1 da/du ad etxebizitzaz aldatu.

1927an karrika bereko 49.enera trasladatu zen familia.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 145. orr.

• 2 du ad presondegiz aldatu.

1972ko martxoan Soriara trasladatu zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 102. orr.

Alaitz Iturriotz eta Ibon Urrestarazu Soto del Realetik (445 kilometro) Valentziara trasladatu dituzte (595 kilometro).  Berria - Euskal Herria   2006-03-21


traslado 1 iz etxebizitzaz edo lantokiz aldatzea.

-Trasladoa eskatu behar dut Ministerioan lehenago.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 167. orr.

-Bilborako trasladoa lortzen ez badut, zoratu egingo nauk.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 109. orr.

Bai, jeneralarekin hitzegin eta trasladoa lortuko zion, seguru.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 110. orr.

2 tokiz aldatzea.

[Hauek] dira Saderen obrarik ezagunenak, baina beste mordo bat ere idatzi zuen, nahiz eta asko eta asko trasladoetan eta Bastilla erre zenean galdu ziren.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 305. orr.

3 presondegiz aldatzea.

El Duesotik Madrilerako trasladoan, trenetik salto egin eta lehenbiziko ihesaldia egin zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 67. orr.

Lehen traslado hartan ez nuen aparteko gorabeherarik izan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 38. orr.

Presoen zaintzan eta trasladoetan parte hartzen duten funtzionarioen gastuak zehazteko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Frantzia eta Espainiako estatuetako espetxeetan 117 traslado egin baitituzte urtarriletik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-26

Trasladoetan, guardia zibilen eskuetan zaude, komisaldegian torturatu zintuzten haien eskuetan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 91. orr.

Preso politikoek eraso fisikoak, gradu aldaketak, urrunketak eta trasladoak salatu zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27


traslazio ik translazio.

trasmisio ik transmisio.

trasmititu ik transmititu.

trasnazional ik transnazional.

traspasatu, traspasa, traspasatzen (corpusean traspasadu soilik) du ad pasatu.

Ez dago dudarik bere aitaren eta Rufino Arrolaren arrakastearen zati handi bat Kepari jagokola, jenteak, adinagaitik, meritua hareei traspasetako joera bihozkorra hartzen baeban be.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 28. orr.


traspaso 1 iz eskumenez eta kidekoez mintzatuz, eskualdatzea.

Osasun eskumenen traspasoa zerratu gabe zegoenean egindako behin-behineko kalkulua eguneratu besterik ez da egin behar zorra 50 miloikoa dela jabetzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

2 lokal bat eskualdatzea, errentan jarriz edo salduz.

Traspasoan hartu nuen taberna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 20. orr.

Orain, berriro ere, traspasoan dago taberna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.


trasplantatu ik transplantatu.

trasplante ik transplante.

traste (orobat trastu g.er.) 1 iz tresna edo gauza, batez ere zaharra edo erabiltzen ez dena, eskuarki etxekoa.

Patio txiki lauzatu bat zegoen, trasteak gordetzeko balio ziena, non lurrontziak, upelak eta jadanik erabiltzen ez zituzten lanabesak pilatzen baitziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 87. orr.

Inguruan, kartoizko kaxak zeuden, paperez beteak, eta beste hainbat traste: aulki bat, maleta bat, larruzko zorro bat aulkiaren gainean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 148. orr.

Kantinazain batzuk beren saski, flasko eta trasteekin.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 212. orr.

Irratiarekin, janarien otartxoarekin, termoarekin eta beste traste batzuekin batera, kanario bat zuten ondoan, kaiola barruan sartuta.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 139. orr.

Nola nahi duk soinuarekin justu ibiltzen den batek traste handi hori jotzea?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 73. orr.

Lanak izan zituzten traste guztiak autobuseko azpian sartzen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 110. orr.

Lucyk bere trasteak hartu zituen zinta garraiatzailetik eta goardia zibilaren kontrol leihatilatik pasatu zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 259. orr.

Maletak oro ireki eta lurrean barreiatu zituen arropak eta zorroak eta trasteak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 264. orr.

Etxeko sukaldeko traste guztiak ikusten ziren, paderetatik eta egurrezko koilaratatik hasita berogailuraino.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 96. orr.

Trasteak jasotzen eta mahaia garbitzen lagundu behar duzue.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 117. orr.

Afarian erabilitako trasteak garbitu zituen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 53. orr.

-Anna Sémionovna, zure traste guztiak gelatik kentzeko eskatzen dizut gaua baino lehen, bertara joango naiz-eta bizitzera.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 11. orr.

Bere traste guztiak bikar-zorroan sartuak zituen ordurako.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 96. orr.

Linterna moduko traste bat, kristalaren ordez iaia aditzen ez zen tiktak bat egiten zuen erloju moduko zerbait zuena.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 82. orr.

Burrunbaka ari zen trastea, ondo zebilen seinale.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 165. orr.

Oraindik ez al duzu traste hori itzali?  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 43. orr.

Traste horiek, gure bizitzaren joanean, arrazoiren batengatik, albo batera utzitako sentipen negatiboak dira, denboraren etengabeko igarotzeak inkontzientzia egoera batera bultzatu dituenak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 90. orr.

Rossek telebista ezin izaten zuen konpondu, trastea zoratu eta irudia galtzen zenean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 30. orr.

Erabat sorgor bihurtu zen, traste edo altzari baten pare.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 22. orr.

85 metro koadroko apartamentuak izanen dira, garajearekin eta trasteentzako lekuarekin batera.  Berria - Euskal Herria   2004-01-06

2 (izenondoekin)

Armairu handi bat ikusi zuen, noizbait gelaren batean egon eta orain traste zaharrak gordetzeko erabilia.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 174. orr.

Orubearen bazter batean txabola bat, hondakinez eta traste zaharrez beterik: kontserba-lata herdoilduak, teila hautsiak, pneumatikoak, lanabes hondatuak...  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 167. orr.

-Baina nola eramango dituzu traste zahar horiek denak trenean, Pedro!  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 140. orr.

Baduk jendea bere burua traste zahar bat bezala ikusten duena, baterako edo besterako igual-igual balio dezakeena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 133. orr.

Estaziora abiatu nintzen, trena iritsi zen eta traste zaharkitu hartan sartu nintzen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 48. orr.

Badakizu, telefono itxurako traste handi horiek, belarrian jarrita koadroei buruzko informazioz betetzen dizkizutenak begiak.  Berria - Kultura   2006-02-19

Ez zen, izan ere, traste handia pistola zahar hura.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 182. orr.

Goitik behera pipiaturik eta zigarro erreduraz beteta zegoen traste nardagarri hura antigoaleko pieza paregabea zen Elseren begietara.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 166. orr.

Traste puskatuak ikusten ziren lurrean barreiatuta.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

Traste madarikatu haietako asko lehertu gabe gelditu ziren, lurrean ozta-ozta sartuta [...] hegazkinek altura gutxitik bonbardatu zutelako.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 120. orr.

Noiz egin ahal izango dut berba zurekin zuzenean eta ez traste malapartatu horrekin?  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 186. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Berak traste-dendako mutikoari aipatutako agure baten testamentua.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 65. orr.

Hamaika urterekin, dagoeneko traste-saleroslearen arima zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 15. orr.

Nonahi, balkoian zein barnean, traste-meta ikaragarri bat zegoen barreiaturik, hain antzinako eta maiztuak guztiak, non alde-aldean ezagutezinak baitziren: azterketa arretatsuago batez baino ezin zen bereizi tresneria profesionala domestikotik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 246. orr.

Londresko bere egonaldian zehar pilatuz joan zitzaion traste mordoa eramateko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 249. orr.

4 (izenondo gisa)

Ez baitzen alferrik maiatz traste hau uda gerokoaren atari eta gako: Maiatzeko zazpi egun, zazpi hilabeteren lagun.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 204. orr.

Bihurri edo traste samar izateaz hitz egin berri zen Temple; gustukoa zuela, alegia, tarteka.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 284. orr.

5 adkor

Eta orain traste hura Lurretik 1.730 kilometrora zebilen, 25.400 km/h-ko abiaduran.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Gangsterrek burukipean gordetzen ditek beti trastea.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 17. orr.

Izena markatuta, trastearen memoriak zenbaki bat egotzi zuen pantaila argiztatu estura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

Hobe dut traste hau arropa azpian janztea -jaka erantzi eta, armaren zorroa hartuta, sorbaldetatik sartu nituen uhalak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 44. orr.

6 irud/hed

"Euskal herri-literatura" hori, ordea, traste zaharren kutxa halako bat da, literatura idatzi edo landuan sartzen ez den guztia sartzeko erabili ohi dena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 15. orr.

Nahiz eta traste gaizto baten seme izan, erraz gerta daiteke umea Paradisura joatea nahi gabe ere.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 53. orr.

7 traste-gela. ik trastegela.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere traste (4); traste handi (5); traste kolonialen biltegi (3); traste madarikatu (10); traste pila (3); traste zahar (14); traste zaharrak (9); traste zaharrak gordetzeko (3); traste zaharren (6); traste zaharrez (5); zure traste (3)

trasteak bildu (3); trasteak gordetzeko (3); trasteak hartu (4); trasteak jaso (4)

trastez beterik (3); trastez beteta (4); trastez betetako (5)


trastegela (orobat traste-gela) iz trasteen gela. ik trasteleku.

Hark, ekaitza zekarren bakoitzean Polikarpori deitu, eta etxeko trastegelan kukutzen zen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 126. orr.

Airea, denbora luzean itxirik egonda, zoko-usaina harturik zegoen gela guztietan, eta sukalde ondoko trastegela, berriz, ezertarako balio ez zuten paper zaharrez estalita.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 42. orr.

Zoko-usaineko traste-gela heze bat, garnizoiko soldaduen bota eta azpantarren kiratsa, mahai margotu gabe bat, bi aulki kaxkar.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 523. orr.


trasteleku iz trasteen lekua. ik trastegela; trastetegi.

Etxean sartuta, sukaldea, egongela eta bi logela txiki daude ezkerretara, eta eskuinean, berriz, bainugela eta trastelekua.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 122. orr.

Bada gela txiki bat ere, orain trasteleku moduan erabiltzen dudana eta gero, mahai batekin [...] idazgela moduan erabiliko dudana.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 59. orr.

Logelatzat trastelekua izatea baino okerragoa zen hura.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 30. orr.

Garbiketa-tresnak gordetzeko trasteleku txiki bat zen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 224. orr.

Harry ohituta zegoen armiarmetara, eskailerapeko trastelekua halakoz betea baitzegoen, eta hantxe lo egiten baitzuen berak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 23. orr.

Trastelekutik komuneko paper-bilkariak ateratzera.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 122. orr.

Itzultzean, Lucy aurkitzen du biltegitarako erabiltzen duen lizun-usaineko trasteleku txikian ohetxo bat ipintzen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 146. orr.

Astebete trastelekuan egotera zigortu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 27. orr.


trasteria iz traste multzoa.

Argazki-kamera, bideoa, telebista, irratia, mahaia, aulkiak, kanpineko trasteria guztia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

Igerilekurako trasteria guztia zeramaten aldean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 327. orr.

Bere blusaren azpian bere pailazo trasteria guztia, korseta eta puska guztiak zituela ez zen, bada, eskolara etorri eta bere eskola eman!  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 18. orr.

Garaje, hangar, mandio guztiek direnik eta trasterik nabarrenak jaulki dituzte kale estuetara, auto berriak eta azkeneko berrogeita hamar urteetan zaharkiturik hauspeko lotan zeuden zalgurdiak, belarretarako gurdiak eta kamioiak, omnibusak eta iraul-orgak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trasteria guztia (4)


trastetegi iz trastelekua.

Bi saltzaileek trastetegian giltzarrapoa ipiniko zutela zioten; eta La Sarriette oroitu zen aurreko astean saski bat mertxika lapurtu ziotela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 327. orr.

Ohol batzuen gainean, trastetegiaren inguruan, estalkirik gabeko kutxak zeuden lerrokaturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 383. orr.


trastetxo iz traste txikia.

Zubira iritsi baino hamar bat metro lehenago gelditu zen, patrikan aurkitu zuen trastetxoren bat eskuan hartuz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 66. orr.

Arterietan trastetxo batzuk txertatzen diren bezala, itxi ez daitezen eta odola behar bezala ibil dadin, [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 282. orr.


trastetzar iz adkor traste handia.

900 zentimetro kubikoko trastetzar japoniarra, zaharra halako bi handian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 312. orr.


trastezulo iz trasteen zuloa. ik trastetegi.

Balkoian daukat, trastezulo batean gorderik, haurrek uki ez dezaten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 260. orr.


trastornatu, trastorna, trastornatzen 1 da/du ad nahasi; burua nahasi.

Trastornatuta omen nago: egoeren eta gertakizunen hari logikoari segitu beharrean, buru-hankarik gabeko kaos batek gidatzen omen du nire diskurtsoa.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 72. orr.

Erabat trastornatu zuen, eta gaizki portatzen hasi zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 142. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Haur trastornatu eta ezinduentzako zaindegi-eskola berezi batera bidali zuen familiak, eta logoterapian saiatzeko proposamena egin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 263. orr.


trastorno iz nahasmendua; alditxarra.

Eguraldiaren aldaketa bat-bateko eta guztizkoak halako trastornoak sor ditzake.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 10. orr.

Erietxea, osasun atsedenerako lekua da, trastorno psikikoak tratatzen omen dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 55. orr.

Gaur egun gizarteak transexualak baztertu egiten ditu, eta pertsona horiek dutena trastorno edo anomalila bat bezala ikusten jarraitzen du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Bi modu nabarmen zituen, beraz, "itsu-portaera" agertzeko edo "itsuarena" egiteko: bata, ikuste-prozesatzearen eta ikustun-identitatearen porrota, oinarri organikoa zuena ("azpitik gorako" trastornoa edo neuropsikologikoa, neurologoen mordoiloan); eta bestea, berriz, ikustun-identitatearen porrot edo inhibizioa, baina, bigarren kasuan, oinarri funtzionalekoa ("goitik beherako" trastornoa edo psikoneurotikoa).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 145. orr.


trastu ik traste.

trasunto iz zerbaiten isla edo irudikapen zehatza.

Kontaera barne-barnekoa da, hots, Mikela Eliceguik berak bizi izandako esperientziaren trasuntoa.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 34. orr.

Obabakoak euskal mundu ruralaren trasunto gisa ikusi dute askok, literatura obrak hortxe aurrean dagoen zerbaiten deskribaketa balira bezala, armairu bat ere hortxe dagoen bezala bernizatuko duenaren zain.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 27. orr.

-Pertsonaia guztiak trasuntoak, ustezkoak edo iruzurgileak diren nobela bat bukatzen ari naiz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 144. orr.

Baina ez da horretan bukatzen Romainen abentura: ez da konformatzen ordezko bat, trasunto bat sortzearekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 72. orr.

Holmes eta Watsonen trasunto argiak ditugu protagonistak.  Berria - Kultura   2004-09-29


traszendental ik transzendental.

traszendentalizatu ik transzendentalizatu.

traszendente ik transzendente.

traszendentzia ik transzendentzia.

traszenditu ik transzenditu.

tratabide (orobat tratubide) 1 iz gizakien arteko harremana.

Garrantzizkoena da mutilak, dopaguneari esker, topagune horretan, komuneko komunitate horretan, gure jende-aurreko gixonkeriak eta takarkeria tristeak pixkaterako ahantziz, bestelako tratabide bat, gozotasun bat, konfiantzan hitz egiteko era bat asmatzen ari garela geure artean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.

Egun batez, berak tratabiderako uzten zidan zirrikitua handitu egin zela sentitu nuen, eta "zer moduz, Virginia?", esan nion, bere izena ebakiz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 144. orr.

Gure ama oso lotua zegoen Paolari eta, Paolak gazte horrekiko tratabidea izan baino lehen, biak elkarrekin batera eta bestera ibiltzen ziren hirian barrena denbora luzean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 83. orr.

Tratabidea zeukan hoteleko sukaldean gozogile izandako neska frantses batekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 254. orr.

Berorrek agindu bezala, uko egin diet haren gutunei eta tratabidea debekatu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 75. orr.

Usteetan sendo, leun-leuna gertatzen da, aldiz, hitz eta tratabidean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 84. orr.

Susmoa dut atsegin zuela tratabidea.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 20. orr.

Ordurako bazekien dirua erabiltzen eta neurtzen, eta baita jendearen tratabidea bizi zen garaira egokitzen ere.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 31. orr.

Virginia, ezkontzera zihoan, eta bere jarrera txeratsuak bukaera ematen zion gu bion arteko harreman xeheari; ez zen, inola ere, tratabide estuago baten lehen pausoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 167. orr.

Eta orduan esan zidan elkarren lehengusu zirela, bien amak ahizpak, ordura arte aitarekin tratubide handirik izan ez bazuen ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 146. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Maitasun tratabide baten bukaera ona?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 47. orr.

3 zerbait erabiltzeko era. ik trataera.

Beste batek, ziur aski, sua itzaliko zuen, edo auskalo zer asmatzen hasiko zen [termometroa] 100°raino igoarazteko, tratabide-oharrak zekarrenez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 214. orr.


tratadistika iz diziplina edo garai bati buruzko tratatuen multzoa.

Antzinate grekoerromatarreko arkitekturari buruzko tratadistikatik bizirik geratutako testigantza bakarraren testua aurkitu zuen: De Architectura tratatuaren hamar "liburuak".  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 70. orr.

Galdutako marrazki horiei dagokienez, Berpizkundetik aurrerako tratadistikak mito bihurtu zituen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 160. orr.

Europako klasizismoaren tratadistika arkitektonikoak oso ondo izan zuen, hasieratik bertatik, arazo guzti hauen kontzientzia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 270. orr.


trataera (70 agerraldi, 24 liburu eta 25 artikulutan) 1 iz norbaitekin hitz egiterakoan, haren adina, gizarte maila edo beste ezaugarriren bat aintzat harturik hura izendatzeko erabiltzen den modua. ik tratamendu 11.

Elkarren arteko trataerak Zukakoa eskatzen du inork ez dezan ezagutu zure sexurik.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 11. orr.

Saderi "jaun eta erkide maitea" trataera ematen diote.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 29. orr.

-Berori aurretik, don Joakin; eta ez ahaztu preso zoazela... -Ez nekien zein trataera erabili.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 77. orr.

Bukharako sultanei ematen zaien trataera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 271. orr.

Printzeak begirada gogorra egin zion alkateari, berarekiko erabili zuen trataeraz oso pozik ez.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 121. orr.

-Begira, seme -semetzat hartzen zuen, trataeran, batzuetan; bere agintzeko modu naturala zen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 127. orr.

2 iz tratatzeko era, norbait edo zerbait erabiltzeko era. ik tratamendu.

-Gaixotasun honek trataera berezirik ez du [...]; bainatu, jaten eman eta itxaron, besterik ez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

Preso guztiek trataera indibidualizatua izan behar dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-10

Zakaria Moussaouiren epaiketari eman zaion trataerak, madarikaziorako bide baino ez du ematen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 50. orr.

Aniztasunaren trataeran eta kulturarteko hezkuntzan sakontzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-24

Ez dago klasismorik, ez dago xenofobiarik albistearen trataeran?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 53. orr.

Erabat debekaturik dago, Copyright-titularren idatzizko baimenik gabe [...] obra hau birsortzea edozein bitartekoz edo prozeduraz, erreprografia eta trataera informatikoa barne direla.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 6. orr.

Irudi digitalaren erabilpenari ematen dion trataera ez da askotan ikusten gure artean.  Berria - Kultura   2004-02-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

albistearen trataeran (3)


tratagaitz izond tratatzen zaila, ia ezin tratatuzkoa.

Gizakia ez da ez inurri desinteresatua, ez ziklope tratagaitza, "animalia soziala" baizik, eta bere nortasuna beste pertsona batzuekiko harremanen bidez bakarrik adieraz eta garatu dezake.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.


tratagintza
1 azpi tratagintza ipar ik azpikontratazio.

Industriako muntadurak fabrikatzen dituzten enpresentzat lanean ari diren lantegiak biltzen dira azpi tratagintza hitzaren barnean.  Herria   2003-11-20

Ez bada mirespenetan galdurik egon behar ere, azpi tratagintzaren sektore ekonomikoak kalipu gaitza duela agertzen dute xifrek.  Herria   2003-11-20


tratalari ik tratulari.

tratamendu (1274 agerraldi, 76 liburu eta 553 artikulutan; orobat tratamentu 21 agerraldi, 6 liburu eta 11 artikulutan) 1 iz sendabidea.

Patologiaren analogiarekin jarraituz, esan daiteke, medikuntzan askotan gertatzen den bezalaxe, batzuetan tratamenduak, hainbat arazo direla medio, ez duela aurreikusiriko efektua sortzen, edota, lortu arren, txarrera ere egiten duela eriak tratamenduaren efektu sekundarioengatik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 34. orr.

John Roeblingek onartzen bide zuen tratamendu bakarra hidroterapia zen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 89. orr.

Gaur egun badira sintoma horiei aurre egiteko tratamendu ugari.  Berria - Gaiak   2004-04-11

Tratamendurik ez dute munduko GIBdun gehienek.  Berria - Gaiak   2006-03-29

Afrikan HIESak jota dauden miliokako eri horiek 30 urtez har lezakete tratamendua diru horrekin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 116. orr.

Mikropartikula bidezko tratamendua ahotik edo sudurretik ere har daiteke.  Berria - Gaiak   2004-06-26

Tratamendu bat jarraitzen duten gaixoei kirola egitea aholkatzen diete medikuek.  Berria - Gaiak   2004-04-11

Asko dira gaixotasun larriak izan arren, tratamendurik jasotzen ez duten gaixoak.  Berria - Gaiak   2004-06-03

Hamar hilabete daramat tratamendu horrekin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 187. orr.

Psikiatrikoan hiru hilabeteko tratamendua egin ondoren, etxera ekarri genuen aita.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 110. orr.

Tratamendu hori egin zaien gaixoak gai dira oinen gainean ibiltzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 127. orr.

Antsiolitikoen eta antidepresiboen pilula-dosia ordurako erdira jaitsia zuen arren [...] ongi erantzuten ari zitzaion tratamenduari.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 194. orr.

Tratamendua behar den moduan jarraitzen bada, birusa ahuldu egiten da eta, ondorioz, nekezago kutsatzen du.  Berria - Gaiak   2004-01-31

Tratamendua debekatuta dago Erresuma Batuan.  Berria - Gaiak   2006-05-02

Orain tratamenduan dago eta hobera egiten ari da.  Berria - Mundua   2004-10-03

Ezinbestekoa zutela gaixoek mundu osoko onkologoek erabiltzen zituzten tratamendu haietara makurtzea.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 57. orr.

Tratamendu bakarra kirurgikoa zela azaldu zien, berak hitz egingo zuela zirujauarekin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 34. orr.

Erradioterapia saioez gain kimioterapia ere baliatzea komeni zela, tratamendua albait eraginkorren gerta zedin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 58. orr.

Tamiflu botika Roche botika enpresa handiak egiten du, eta bost milioi tratamendu jarri ditu dagoeneko OMEren esku.  Berria - Gaiak   2006-05-07

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gaitza eragiten duten plaketak suntsitzeko tratamendu berria. Ospitalean geratu beharko duzu -jarraitu zuen, gaixoari zuzenduta-, tratamendu egokia jasotzeko.  Berria - Gaiak   2004-08-05

Cook andreak ezin konta ahala espezialistarengana jo izan zuen, dirutza handiak xahutu zituen, eta tratamendu oinazetsuak pairatu.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 236. orr.

Tratamendu goiztiarra askoz eraginkorragoa da umeetan pertsona helduetan baino.  Berria - Gaiak   2004-12-02

Erradioterapia, tratamendu sendagarririk ez, gozagarriak bakarrik.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 46. orr.

Ez dago tratamendu alternatiborik, osagarriak baizik.  Berria - Gaiak   2006-04-20

Malariaren aurkako aldizkako tratamenduak haurrengan duen eragina aztertzeko bost proiektu jarri dituzue martxan, Afrikan.  Berria - Gaiak   2004-08-17

Elektro-shockez baliatzen zen tratamendu psikiatrikoa pasarazi zioten arte.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 9. orr.

Tratamendu genetikoaren eraginak hamar aste iraun zuen.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Tratamendu asko eta askotarikoak daude, eta kasu bakoitzari bat dagokio.  Berria - Gaiak   2004-06-22

Oso gizen dauden eta ohiko tratamenduekin argaldu ezin diren nerabeei eskaintzen zaie ebakuntza egiteko aukera.  Berria - Gaiak   2006-03-05

Medikuek aginduko diete ordezko tratamendu egokiren bat.  Berria - Gaiak   2004-10-02

Kontrolik gabeko tratamenduek irtenbide baino arazo gehiago sortzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-07-14

3 (hitz elkartuetan lehen osagarri gisa)

Tratamendu gelara sartzeko itxaronaldiei.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 109. orr.

Hainbat tratamendu mota erabili behar dira gaur egun gaitzari aurre egiten saiatzeko, batera.  Berria - Gaiak   2006-01-22

4 (hitz elkartuetan bigarren osagarri gisa)

Errehabilitazio tratamendu bat jartzea.  Berria - Gaiak   2004-02-24

Ebakuntza tratamendu berri bat da, eta berria den aldetik jarri behar dira esperantzak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Geroztik erradioterapia eta kimioterapia tratamenduak hartu behar izan ditut.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 165. orr.

Etsirik nengoen hil egingo nintzela, eta behin tumorea erauzi eta erradiazio- eta kimioterapia-tratamenduen oinazealdi ahulgarriak igaro ondoren [...] zail zen niretzat aurrera nola jarraitu asmatzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Ordurako lobotomia tratamenduak jasan zituen.  Berria - Kultura   2004-01-30

Ez indarkeria-pasadizorik, ez bortxaketarik, ez psikologia-tratamendurik.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.

5 irud/hed

Hainbat dira inflazioaren kausari, diagnostikoari eta tratamenduari buruzko ekonomia-teoriak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 104. orr.

6 produktuak eta gaiak tratatzeko era.

Kongo kopala ordezkatzen zuen erretxina fenoliko bati kopalari berari bezalakoxe tratamendua ematen segitu zuten, hots, sutan haren ehuneko 16 kontsumituz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 201. orr.

Petronor «irtenbide bila dabil findegiko hondakinen tratamendurako».  Berria - Ekonomia   2004-07-22

Konpostatu eta birziklatu ezin daitekeen %60 horrentzako, bi tratamendu mota daude: errausketa eta tratamendu mekaniko biologikoa.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Nola pentsatua da gaur egun bizitegietatik ateratzen diren ur erabilien tratamendua?  Herria   2003-11-06

Cherburgoko kaitik Cadaracheko hondakin nuklearren tratamendurako lantokira, plutonioa daraman kamioiari aurrera egitea eragotzi nahi zioten.  Berria - Gaiak   2004-10-06

Gaikako hondakin-tratamenduari, birziklatzeari eta berrerabilpenari.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

7 jakintza gaiak eta kidekoak tratatzeko era.

Idazlanak gaiaren tratamendu sakona eta kritikoa islatu behar du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 333. orr.

Argi dago egiten duen "sinbolo" terminoaren tratamendua ez dela oso egokia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 234. orr.

Baliatutako iturrien tratamenduak ulertarazten dizkigu, halaber, "eskolastikoa" deritzan beren gogoeta-metodoaren ezaugarriak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 61. orr.

Virginia Woolf-en obran tratamendu berezia duen beste alderdi bat denborarena da.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 7. orr.

Hori ezin da gauzatu Palestinako kausari, zein Irakeko aferari tratamendu bidezko, zuzen eta orekatua eman gabe.  Berria - Mundua   2004-03-05

Kristau-kulturaren edukiek bestelako tratamendu razionala hartu zuten, ohikoarekin erkatuta, eta beren itxura nabarmen aldatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 64. orr.

Herri musikak eta herri dantzak hezkuntza sarean duten eragina eta tratamendua aztertuko dituzte.  Berria - Kultura   2004-11-26

Nozio horiek guztiak zenbait tratamendu matematiko konplexutatik datoz.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 101. orr.

Telekomunikazioetan eta informazioaren tratamenduan izan den aurrerapen teknologikoek asko erraztu dute zuzendaritza deszentralizatua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 243. orr.

Euskarari eta politika parte-hartzaileari proposamenak ematen dion tratamendua «eskasa» dela esan zuen Zabaletak.  Berria - Euskal Herria   2004-09-19

Idazleak bereganaturiko ikuspuntu honek areagotu egin zuen Mendebaldeko Zibilizazioari tratamendu berezia emateko hasieran zuen uzkurtasuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 350. orr.

Bereziki egokia iruditu zait hizkuntzari ematen zaion tratamendua lan honetan  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 11. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esan daiteke lehendik optikoki eta gero kimikoki tratatu den informazioaren hirugarren tratamendu maila bat osatzen duela sare guztiz trinko eta konplexu horrek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 23. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagarri gisa)

Harrera protokoloa, aurre ebaluazioa, kokapena, gelako erantzuna edo erantzun curricularra horren barruan hizkuntza tratamendua eta familiarekin harremana.  Berria - Harian   2005-10-02

Bertsolaritzaren telebista-tratamendu egoki bati begira.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 227. orr.

Xagua maneiatuz, testu tratamendurakoa hautatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 271. orr.

Testu tratamendurako programa libreak dauzkagu, programa eta aplikazio libreak ere bai.  Berria - Gaiak   2004-04-30

10 norbait tratazeko era.

Menturaz bazterrak geroztik gogortu ziren edo, bertzenaz, gerlako presoentzat ez zen tratamendu bera.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 98. orr.

Rodriguez Galindoren eta gainerako presoen tratamenduan irizpide berberak ez direla erabiltzen ohartarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-30

Biktimei zein erasotzaileei tratamendu egokia emateko, ikastetxeen esku adituak jartzea proposatu du EILASek.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Kexu da, halaber, artista plastikoek erakunde publikoen aldetik jasotzen duten tratamenduaz.  Berria - Kultura   2004-07-21

«Tratamendu bera esaten dugunean, gehienbat finantzaketa arloaz eta ekonomikoaz ari gara», zehaztu zuen Tellituk.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

Testuak dio kartzelek egiturak egokitu beharko dituztela erasotzaileentzako tratamendu programak abian jartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

Espetxeko Tratamendu Batzordeak Espainiako Espetxe Zaintzako epaileari igorri behar dio mediku txostena.  Berria - Euskal Herria   2004-02-06

Garrantzia duena da protagonista horiei nolako tratamendua ematen zaien.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 99. orr.

11 trataera.

Zukako tratamendu demasak salatzen zuen lagunak zinetela.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 42. orr.

Klaudio erregearen "gu" maiestatikoa ere gorde dugu, eta berorikako tratamenduaz ere baliatu gara hala zegokionean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 13. orr.

Gaizkileen buruzagiari bezala esaten zitzaion deituraz, begiramenezko detailea zen, goragoko mailakoari zor zaion tratamendua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 197. orr.

Esaterako, tratamendu-sistema solas berean aldakorra, hori ere gorde nahi izan baita jatorrizkotik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkako tratamendu (11); aurkako tratamendu berri (4); aurre egiteko tratamendu (4); errausketa tratamendu (3); haurrentzako aldizkako tratamendu (3); hiesaren aurkako tratamendu (3); kontrako tratamendu (4)

tratamendu bakarra (7); tratamendu bat hasi (3); tratamendu bera (11); tratamendu bera emateko (3); tratamendu berak (3); tratamendu berbera (5); tratamendu berezi bat (5); tratamendu berezia (14); tratamendu berezia ematen (3); tratamendu berezirik (3); tratamendu berri (13); tratamendu berri bat (9); tratamendu berria (4); tratamendu berriak (9)

tratamendu egin (4); tratamendu egoki (3); tratamendu egokia (18); tratamendu egokiak (8); tratamendu egokirik (5); tratamendu esperimentala (3); tratamendu farmakologikoak (3); tratamendu medikoa (4); tratamendu mekaniko (4); tratamendu mekaniko biologikoa (3); tratamendu mota (5)

tratamendu psikiatrikoa (3); tratamendu psikologiko (3)

tratamendu ugari (3)

aurkako tratamendua (13); aurkako tratamendua jasotzeko (3); behar bezalako tratamendua (3); bidezko tratamendua (7)

emandako tratamendua (3); ematen zaion tratamendua (4); gaitzaren kontrako tratamendua (5); gaixoak tratamendua (3); hondakinen tratamendua (10)

minbiziaren kontrako tratamendua (4); nolako tratamendua (3)

tratamendua amaitu (4); tratamendua behar (9); tratamendua behar duten (3); tratamendua bera (3); tratamendua egin (4); tratamendua egiteko (4); tratamendua egiten (3); tratamendua eman (8); tratamendua emateko (5); tratamendua ematen (7); tratamendua ezarri (5); tratamendua hartzen (6); tratamendua hasi (7); tratamendua izan (3); tratamendua jarraitzeko (4); tratamendua jarraitzen (3); tratamendua jartzen (5); tratamendua jaso (5); tratamendua jasotzeko (4); tratamendua jasotzen (13)

aurkako tratamenduak (9); bestelako tratamenduak (3); kontrako tratamenduak (6)

hondakinen tratamenduan (4); tratamenduan jarri (6); tratamenduan jarri dute (3)

aurkako tratamenduaren (3); tratamenduaren arabera (3); tratamenduaren bidez (4)

tratamenduari buruzko (4); tratamenduari uko (3)

kontrako tratamendurik (3); tratamendurik gabe (3); tratamendurik hartu (3); tratamendurik jasotzen (5)


tratamendutegi iz ipar zaborra tratatzeko biltegia. ik tratategi.

Europan hala egin dute, tratamendutegi guztiak batera dauzkate.  Berria - Harian   2006-01-03


tratamentu ik tratamendu.

tratante 1 iz tratularia.

Honek beti pentsatu du Eusebio tratante ona izango zela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 14. orr.

Juliak badaki noiz bukatzen den hizketaldia, Eusebiok tratanteen begirada hori jartzen duenean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 15. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Nola ulertaraziko diote ez direla poliziak, New Orleansko esklabo tratanteak, edo lapurrak?  Berria - Harian   2005-05-08

Ni txatarra tratante bat besterik ez naiz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 164. orr.

Askotan aditu izan dut [...] sekula lanik egin gabekoa dela Keneri, inoiz ez duela kolpe zorririk jo, bere lehengusu Kornelio txerri-tratanteari lagundu zion boladatxoa kenduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 64. orr.

-Ez hadi kezkatu -oihu egin zion zakur tratanteetako batek-.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 153. orr.

Ni, izan ere, garagar tratantea naiz bizibidez.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 46. orr.

3 irud/hed

Horrek erakusten du intelektualki egiaz kritiko baten eta egoista txiki material ziztrin baten artean funtsezko diferentzia: sentsibilitate handi gaitz haren bizi-bortiztasuna versus merkatari arima-tratante baten mainak eta jukutriak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 216. orr.

Bankaria, zer esan jakin gabe, txarteltxoari begira geratu zen: «Arima Tratantea» zioen letra gorriz.  Berria - Kultura   2004-08-13

4 (izenondo gisa)

Orduan inoiz baino tratanteagoa iruditzen zitzaion senarra.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 18. orr.


tratategi iz ipar ur lohitsuak tratatzeko biltegia.

Lohi horiek kontrolatuak direa tratategitik ateratzean eta ondotik, laborantza lurretan hedatuak direlarik, badea segurtamenik ez dutela kalterik ekartzen?  Herria   2003-11-06

342 000 metro kubo edateko ur nolazpait galtzen dira Errobiko tratategia eta Hiriburu Gurutzetako urtegiaren artean.  Herria   2002-11-21


tratatu 1 (orobat traktatu g.er.) 1 iz gai jakin bati buruz era ordenatuan eta hedatuki diharduen idazlana.

Hiru tratatu biltzen ditu liburu honek.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 95. orr.

Matematikari batek [...] zifrok ezagutarazteko eta haiek nola erabili deskribatzeko tratatu bat idatzi zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 228. orr.

Tratatu honen helbururik behinena profezi liburuetan ageri diren izen edo hitz batzuk azaltzea da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 28. orr.

Tratatu honen xedea ez da horiek guztiok jende arruntei edo ikasle hasi berriei ulertaraztea, ez eta Torah-ren zientzia [...] besterik ikasi ez dutenei irakastea ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 28. orr.

Baina baziren lan gehiago, besteak beste: Arimari buruzko Tratatua (De Anima), Biologiako tratatu laburrak (Parva Naturalia), Animalien historia (Historia Animalium), [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 50. orr.

Inola ere ez da eraikuntzako tratatu osoa osatzera iristen, batzuetan hala esan izan bada ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 200. orr.

Aljebrako lehenengo tratatu inprimatu horrek ez zuen emaitza berririk; XV. mendearen bukaeran mendebaldeak aljebraren alorrean zekienaren inbentario bat aurkezten zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

Badakizu, boltxebikeak, Okhranako artxibo polizialetan sartu zirenean, taktika iraultzaileei buruzko tratatu mardulak aurkitu zituztela.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 110. orr.

Hilotzen baltsamatzeari buruzko iragan mendeko tratatu bat ikusi nuen saltegietako batean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 6. orr.

Vitruvioren tratatuak sintesi guztiz pertsonala egiten du afan kulturalista orokorren eta diskurtso tekniko eta espezifikoki profesionalak bilduz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 150. orr.

Baltsamatzeari buruzko tratatuaren infolio-neurri berekoa zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 11. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Oparien artean, bazen bat arabiar jakintsuentzat sekulako garrantzia izango zuena: Sid-dhantha, astronomia-tratatu bat, taula eta guzti, mendebete lehenagokoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 224. orr.

Antropologia-tratatu ugari bada medikuentzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 277. orr.

Har dezagun adibide modura matematika-tratatu bat.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 109. orr.

Zelanok espiritualitate-tratatu txiki sistematikoa eskaini nahi die anaiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 277. orr.

3 ituna, hitzarmena.

NATOk, Ipar Atlantikoko Tratatuaren Erakundeak, Alemaniko lurretan zeuzkan kuartelen aurka eginiko dozena bat atentatu.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tratatu bat idatzi (3); tratatu honetako kapitulu (8)

bigarren tratatua (3); legeen tratatua (5)

vitruvioren tratatuaren (3)


tratatu2, trata, tratatzen (orobat traktatu g.er.) 1 du ad norbaitekin edo zerbaitekin aipatzen den eran jokatu edo aritu. ik erabili. (norbaitekin)

Ez al zaituzte ongi tratatzen?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 156. orr.

Hilabetetik gora eman nuen bertan, eta oso ondo tratatu ninduten; etxekoa banintz bezala.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 67. orr.

Familia osoak onberatasunez hartu zituen [...] eta oso ongi tratatu zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 864. orr.

Jende betizua zen, hitz gutxikoa, baina ez zuten armarik eta ez naute gaizki tratatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 120. orr.

Sekula ez dinat emakume bat gaizki tratatu.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 103. orr.

Jaunak berak eraman ninduen haien artera, eta errukiz tratatu nituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 26. orr.

Jauregiko andere Grazianak kapitaina afaltzerat gonbidatu duen bezala, nik ere zuek gonbidatu nahi zintuzketet, despedida gisa, zeren begirunez tratatu baikaituzue, eta begirunez tratatu nahi zintuzketet nik ere, desterrurat joan aitzin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 444. orr.

Zergatik ez zaitudan bertze edozein amak bezala tratatu, hurbiltasunez eta xamurtasunez.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 622. orr.

-Noiz ikasiko ote dute [...] urkamendia dela horrelako jendea tratatzeko era bakarra?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 20. orr.

Haur baten gisara tratatu behar litzatekeen haur bat da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 317. orr.

Nork ez luke deitoratuko gisa horretan tratatua izana?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 119. orr.

Alabatzakoa ukatu zion, eta ez zion aitortu beraren giza kondizioa ere, txakur bat bailitzan tratatu zuenez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.

Zenbat eta seguruago egon frankoak erromatarrez, hainbat begiramen gutxiagoz tratatu zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 195. orr.

Hor konturatu da ehiztaria hain modu ankerrean tratatu duen neskak beste inork ezin dezakeela salba.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 185. orr.

Egun batzuetan bederen, whiskiak samurki tratatu eta beratu zuen Morse andrea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Behingoz samur tratatu zuen harekin ordu arte hain anker jokatu zuen halabeharrak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 386. orr.

Ez, gero, berriro hala tratatu Big Joe.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 21. orr.

Guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.

Nola tratatu zaitu futbolak?  Berria - Kirola   2006-04-01

2 (zerbaitekin)

Ez ziren landareak, aleak baizik; ez ziren kontu handiz tratatu beharrekoak, izugarri baliotsuak baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.

Nola behar den gorputza tratatu, marmar egin ez dezan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 361. orr.

Badakizu apez eta eliz jende kasik gehienek erraiten dutela ezen gorputza zafratu beharra dagoela eta gaizki tratatu, arimaren osasunaren zaintzeko eta begiratzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 468. orr.

Eleaniztasuna ondare eta aberastasun gisa tratatu behar da, eta ez arazo moduan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-03

Enpresa normal bezala tratatu behar gaituztela.  Berria - Euskal Herria   2004-05-01

Gizentasuna gaitz gisa tratatu beharko dute Erresuma Batuko sendagileek.  Berria - Gaiak   2006-05-04

Objektiboak more geometrico tratatzen du argia, bere egikeraz helburu gisa dituen perspektiba moduetarako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 172. orr.

Zer eratakoa eta zeren bidezkoa da irudikatze hori, nola tratatzen ditu irudikatze horrek espazioa eta denbora [...]?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 17. orr.

3 produktuez edo gaiez mintzatuz, prozesu jakin bat ezarri ondorio jakin bat lortzeko.

Lagin bat hartu zuen galdaratik, hozten utzi, eta erreaktiboarekin tratatu zuen: probetak garden iraun zuen segundo batzuk; gero, esnea bezalako zuri bilakatu zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 218. orr.

Ikerketaren egileak ohartu dira Baionako uren %55 baizik ez zela tratatua izanen 2000. urtean.  Herria   2001-02-22

Tratatu gabe geldituko den ur zikinen %3 hurrengo fase batean landuko dute.  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

Materia organikoa aurrez tratatu gabe ezin dela zabortegietara bota.  Berria - Euskal Herria   2004-09-23

Ur horien ondorioz eratzen den lokatzak tratatu egiten dituzte, Kyotoko protokoloa jarraituz.  Berria - Euskal Herria   2006-01-12

Urtean 12 000 tona lohi beharko dira tratatu.  Herria   2003-11-06

Artigasko zabortegiko lixibatuak tratatzeko plantan, 350.000 metro kubo likido tratatu ahal izango dira urtean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

Hondakinak ateratzeko sistema bat ere behar da, oxigenoak bere lana egin eta gero erabilgarri ez diren zaborrak tratatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.

Oraindik ez zekiten sua tratatzen, ez larruaz baliatzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 361. orr.

Gaur egun, 10 000 tona haragi tratatzen dute hildegi horretan.  Herria   2003-03-06

Ilea (beroaren edo gai kimikoen bidez tratatu gabea bada) zilindro leun bat da normalean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 82. orr.

4 jakintza gaiez eta kidekoez mintzatuz, ikertze edo lantze prozesu bat ezarri ondorio jakin bat lortzeko.

Auzi administratibo gisa tratatu behar dugu, isun bat ez ordaintzeagatik atxilotu balute legez.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 38. orr.

Uste dut gaia tratatu egin beharko litzatekeela, gainditu ahal izateko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 35. orr.

Gizonen bizio eta zentzugabekeriak Geometren modura tratatu. Aurrez aurre tratatu zituen orduko pentsamendu aurrerakoienean azaltzen ziren auziak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Horixe izaten zen nazioaren batzarretan tratatu ohi ziren gauza nagusietako bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 307. orr.

Ikusten da enuntziatua ezin dela tratatu gertaera bat bailitzan, denbora eta leku jakin batean ekoitzitakoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 122. orr.

Errepresentaziook, hainbestez, beren egoitzaren arabera gogamenean homogeneoak balira bezala tratatu behar dira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 129. orr.

639 afera tratatu dira jaz, aintzineko urtean 545 zirelarik.  Herria   2001-01-25

Oso modu eskematikoan bada ere, esan daiteke lehendik optikoki eta gero kimikoki tratatu den informazioaren hirugarren tratamendu maila bat osatzen duela sare guztiz trinko eta konplexu horrek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 23. orr.

5 eri bati edo eritasun bati sendabidea aplikatu.

Diabetesa gaixotasun bat da, odoleko glukosaz arduratzen den mekanismoa bere onera ekartzeko insulina emanez tratatzen dena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Batzuetan, labirintoa garunera lotzen duten nerbioak ebakitzen dira eritasuna tratatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 127. orr.

Parisen, 2004an, 13 haur burbuila tratatu zituzten antzeko prozedura baten bidez.  Berria - Gaiak   2006-04-05

Batez ere pozoitze-kasuak tratatzeko erabili zen giltzurrun artifiziala (Wilhelm Kolff-ek 1943an asmatua) 1960 arte.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

Banekien zer-nolakoa izan zitekeen gutxi gorabehera Sararena, hamaika gaixo depresiborekin tratatu behar izan baitut kontsultan, antzeko koadro klinikoekin.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 158. orr.

Ni neu tratatu ninduen traumatologoa ikustera joan naiz ni.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 117. orr.

Ama tratatu zuèn medikua zen don Nestor.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 48. orr.

Beso hautsia abileziarekin tratatu da, eta denborak sendatuko du, bizirik irauteko indarra baldin badu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 174. orr.

6 harremanak izan.

Garai horietan ere tratatu nuen zer edo zer.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 33. orr.

Funtsean, besteekin tratatu behar izatea nolabaiteko morrontza zela irizten zion, ezer onik espero ezin daitekeen lokatza.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 48. orr.

Nazkatuta ninduten, leporaino beteta, egunero tratatu behar nituen artista, idazle, musikari, aktore, zinema edo antzerki zuzendari, bertsolari, dantzari eta abarrek.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 14. orr.

7 aipatzen den trataera eman.

Mezuaren hizkerak zer pentsatua eman zidan: hartzailea “hi”ka tratatzen zuen, eta igortzailea gehiegikeria nabarmenez baliatzen zen eskolako solas-jolasetako hitz zaharkituez, hogeita bost urte haiek iragan ez balira bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.

Eta "mi capitán" esanez tratatu zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 24. orr.

Txerrizainak ere zatoz-zatoz esanaz, baina labana ezkutatuz, erakartzen dik hiltegira beti hator-hatorka tratatu duen txerria.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bailitzan tratatu (4); balira bezala tratatu (3); balitz bezala tratatu (4); banintz bezala tratatu (3); bat bezala tratatu (3); baten moduan tratatu (3); begirunez tratatu (5); behar bezala tratatu (4); berdin tratatu (3); bezala tratatu (33); bezala tratatu zuen (4); bezalaxe tratatu (3)

errespetuz tratatu (8); errukiz tratatu (4); errukiz tratatu nituen (4); gaizki tratatu (17); hala tratatu (9); hobeto tratatu (3); horrela tratatu (7); horrela tratatu behar (3)

kontu handiz tratatu (3); nola tratatu (18)

ondo tratatu (11); ongi tratatu (11); oso ondo tratatu (3); primeran tratatu (3)

tratatu beharra (3); tratatu beharreko (4); tratatu gabe (3); tratatu gabeko (4)

txarto tratatu (3)

gaizki tratatua (7)

gaizki tratatuak (7); gaizki tratatuak izan (3)

arabera tratatuko (3); berdin tratatuko (3); bezala tratatuko (5); gisa tratatuko (4); ondo tratatuko (4); ongi tratatuko (3)

balitz bezala tratatzea (3); berdin tratatzea (3)

gaiak tratatzeko (4); gaitza tratatzeko (4); gaitzak tratatzeko (4); hondakin arriskutsuak tratatzeko (3); hondakin batzuk tratatzeko (3); hondakinak tratatzeko (10); lixibatuak tratatzeko (3); minbizia tratatzeko (6); minbizia tratatzeko erabiltzen (4); presoak tratatzeko (3)

tratatzeko bide (3); tratatzeko erabiltzen (7); tratatzeko erabiltzen den (3); tratatzeko joera (4); tratatzeko lantokia jarri (3); tratatzeko modu (6); tratatzeko modua (3); tratatzeko orduan (3); tratatzeko planta (4); tratatzeko sistema (3)

tuberkulosia tratatzeko (4); ur zikinen tratatzeko (3); zaborra tratatzeko (10); zaborrak tratatzeko (5)

adeitasunez tratatzen (4); bagina bezala tratatzen (8); baino okerrago tratatzen (4); balira bezala tratatzen (7); balitz bezala tratatzen (15); banintz bezala tratatzen (5); bat bezala tratatzen (4); baten moduan tratatzen (3); begirunez tratatzen (7); berdin tratatzen (8); berdin tratatzen ditu (3); bezala tratatzen gaituzte (4)

gaizki tratatzen (16); hobeto tratatzen (5)

modu berean tratatzen (3); nola tratatzen (10)

okerrago tratatzen (5); ondo tratatzen (13); ongi tratatzen (13); oso ondo tratatzen (3)

zakar tratatzen (3); zergatik tratatzen (4)


tratatutxo (orobat traktatutxo) iz tratatu laburra.

Leibnizen Metafisikako Diskurtsoa tratatutxoari begiratzen badiogu, Jainkoaren ideiarekin hasita, metafisikatik fisika eta etikara, "arrazoimenaren erresuma" osoa tesiz tesi modu ia berdinean dagoela garatuta ikus dezakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Haren Filosofía de la Hispanidad traktatutxoan [...] materiaren azterketatik abiatzen da, zientifikoki jarduteko plantak eginez, izpiritura iristeko.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 270. orr.


tratatze iz produktuez edo gaiez mintzatuz, prozesu jakin bat ezartzea ondorio jakin bat lortzeko.

Bizpahiru hilabete iraun behar omen dute kanpoko obra horiek; teilatu arranjatze, zur tratatze, ezkilaren dorre erreberritze.  Herria   2002-09-12


tratatzear adlag tratatzeko zorian.

Auzi ugari zeuzkan tratatzear: zer egin politika arloan Atenasen?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 43. orr.


tratu 1 iz saleroste jarduna, saleroste hitzarmena; salerostea.

Eta hala egiten dituk tratuak eta bertzelako negozioak mundu honetan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 46. orr.

Fusilen eta kanoien tratu biribil hark zernahi merezi zuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 157. orr.

Zeren negozio hartan tratuak eta sal-erosiak berdin eta orobat egin baitzitezkeen ageriz nola kapapetik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 477. orr.

Irabazi handiko tratuak tea edanez ospatzeko tabernan elkartzen zirenetan ere, antikristoaz mintzatzen ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 300. orr.

Azkenean, egin nuen tratua, prezio onean, kantitate itxuroso bat erostekotan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 209. orr.

Hala itxi genuen tratua hogei libran.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 123. orr.

Neska gazte beltzaran maitagarri bat ikusi zuen, lurrean eserita, tratua lotu nahian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 34. orr.

Ingalaterran, aduanak errege-administrazioak kudeatuta baitaude, negoziatzeko oso erraztasun bitxia dago: hitz bat idaztea aski da traturik handienak egiteko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 18. orr.

Agian tratu onak ere egin izan dira.  Herria   2004-04-22

Tratu bikaina egin berri duzuna!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 305. orr.

Ez zuen tratu txarra egin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 69. orr.

Tratua merkeago egiten saiatu zen eginahalean, itxura egite aldera, Nikolas Korpanoff baitzen bera, Irkutskeko merkatari xume bat.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 131. orr.

Ez duk txarra laguntza-zaldi hori; begiz jota zeukaat aspaldion, baina gizon horrekin ez zegok inolako traturik egiterik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 118. orr.

Tratuak ez zuen aurrera egin, eta Skuludisek alde egin zuen, aipamen garratzak egin ondoren saltzailearen egoismoaz eta diru-goseaz.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 138. orr.

Ez nian, ordea, tratua zerratzerik izan, jabea ez zuan-eta bezperan jarritako orduan agertu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 245. orr.

Korrelazio handia aurkitzen dut animaliei eta elbarriei ematen zaien tratuan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 271. orr.

Kanbioa martxan diren tratuen mende dago, eta denboraldi baten ondoren doitzen da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 79. orr.

Egun gutxi barru, Daniel-ek hiriburura lekutu behar izan zuen, abere-tratu bat zerratzeko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 192. orr.

Merkatari-tratuak egitera joana potomaken artera.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 124. orr.

2 tratatzea, tratatzeko edo erabiltzeko era.

Txarrena, ordea, nagusi ankerraren tratua zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 121. orr.

Eman berari berak besteei emandako tratua, ordaindu berari berak egin halako bi.  Elizen arteko biblia   Ap 18,6

Niganako jarrera zen, bere tratua, adeitasuna, atsegin gertatzen zitzaidana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 357. orr.

Kameran ezkutatu den beste edozeini emango niokeen tratua emango diot berari.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 92. orr.

Etengabeko liskarrak, mesprezuak, elkar larrutzeak eta tratu iraingarriak.  Berria - Kultura   2004-03-05

Atxilotuei eman beharreko tratuari buruzko protokoloa.  Berria - Harian   2005-08-12

Ondo nengoela esan nion, tratua zuzena izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Oso tratu «berezia» jasotzen dute: senideei galarazi egiten diete presoak bisitatzea, zigor gelatik ezin dira irten eta inkomunikatuta egoten dira.  Berria - Mundua   2004-08-27

Irakeko Gobernuak argi utzi behar du ez dituela onartuko tratu krudelak, umiliagarriak eta ankerrak.  Berria - Mundua   2006-03-07

Eman dioten tratuaren ondorioz asko argaldu dela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Baina egiptoarrek tratu txarra eman ziguten, zapaldu eta esklabotza gogorra ezarri.  Elizen arteko biblia   Dt 26,6

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Pepinitok oso tratu txarra ematen zien emazteari eta alabari; ergelak, astakiloak, baldarrak deitzen zien etengabe.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 218. orr.

-Ziur naiz gajo honi Rossetti-k tratu txarra eman ziola, jo egiten zuela, eta, zuzenean hil ez bazuen, seguru bere burua hiltzera bultzatu zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 130. orr.

Hain zen guztiz ederra ikusteko, hain eztia nirekiko tratuan, hain gertu nire ateraldi kaskarrei barre egiteko, [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 11. orr.

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Konfiantza handiegiko tratuan ez sartzea aholkatzen baitzidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 93. orr.

Tratuan ez zegoen inguruetan bera bezain gizon samurrik.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 92. orr.

Hotz samar agertzen zen, ordea, gizonekiko tratuan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 157. orr.

-Izugarri motza omen da tratuan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 29. orr.

Bere lehen esperientzia erabakigarria, errukiarena izan zen (legendunekin tratuan).  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 31. orr.

Horren miresgarria omen zen nire osabak, bestelako traturik merezi bide zukeen izeba Arrosarengandik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 120. orr.

Hala duk geratu [...] garaiko hitzots dotore eta tratu-adeitasun itxura huts-hutsean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 218. orr.

Bazirudien lege naturalari zegokiola begirunezko tratu-modu kortesiazko hura.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 30. orr.

-Ez dago beste tratu-motarik putakume hauentzat!  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 120. orr.

Amagandiko babes-tratua.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 178. orr.

Inork ez dio erreparorik erakusten bihotz-zabaltasunetik deus gutxi duen sator-tratuari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 91. orr.

3 hitzarmena.

Ituna egina dugu Heriorekin, tratua Hilen Egoitzarekin.  Elizen arteko biblia   Is 28,15

Politikan, tratuak eta itunak etsaiekin egiten direlako maizago, adiskideekin baino.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 194. orr.

-Hauxe duzu tratua: ni erdia erretzen hasiko naiz, baldin eta zuk berdin egiten baduzu.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 148. orr.

-Tratua egin zuten: gauaz baizik ez zen agertuko eta, trukean, ez botilarik ezta bertzelako zaborrik ere agerian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 301. orr.

Herenka ordainduko ziotela egin zuten tratua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 274. orr.

Tratuaren beste puntuak ere laster zehaztu zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 38. orr.

Eguneko lanaren ordainetan zilarrezko txanpon bana emateko tratua egin ondoren, mahastira bidali zituen langileak.  Elizen arteko biblia   Mt 20,2

Urte horretan onartu zen Espainiako Konstituzioa, garai hartako politikoen artean hainbeste tratu egin ondoren.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 102. orr.

Ez nuke Karmelerekin egin nuen tratua hautsiko.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 162. orr.

Hitz eman duzu eta hitza bete ezazu, tratu honetarik guztiok irabazten atera gaitezen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

Hori zen ezarria alabainan [...] mazedoniar eta albaniar politiko taldeen artean egin tratuan.  Herria   2001-09-13

Seaskarekin egin tratuan, 20 lagun hitzartu zituzten garbiketa lanetan parte hartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-11

Ikasleetarik batek geratu behar izan zuen deabruaren zerbitzuan, beronekin egin tratuaren arabera.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 637. orr.

Concha Valdes delako batek Jesus Galindez kontaktatu du, Madrilen beste askok kontaktatu duten helburu berarekin; isilpeko tratua ixtea.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 86. orr.

Usain txarra hartzen dio tratuaren kontuari Jesusek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 87. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Jexuxek, Aitak egina zuen ezkontza-tratua ez zuen aintzakotzat hartu, eta horrek erabat petraldu zuen bien arteko giroa.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 76. orr.

Hautsi-mautsi tratu bat sinatu dute hor Xinarekin, akordio bat aurkituz, baitezpadakoa.  Herria   2005-06-16

Enperadore mantxuek zera uste zuten beren diplomazi tratuetan: [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 18. orr.

Bi aldeen artean irekitako arrakala morala ezin dela etengabe konpondu merkataritza-tratu baten bidez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 152. orr.

Horixe izan zen Txikia neure bizian ikusi nuen aldi bakarra, eta harekin egindako isiltasun-tratua, gaur arte zintzo asko gorde dudana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 120. orr.

5 harremana.

Oso espirituala eta Frantzisko dohatsuarekin tratu handikoa zen anaia batek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 643. orr.

Andre Leonardak ez zuen nahi bere alabek neska harekin traturik izaterik; zenbait adiskidetasun ezin onar zitzakeen, esaten zuenez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 93. orr.

Ikasleekin tratua izateak berak ere ekarri zuen ondorio hori.  Berria - Kultura   2006-01-21

Eta nik ere banuen harekin traturik.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 81. orr.

Ez zuen inoiz eduki tratu handirik beste gizon edo emakumeekin.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 46. orr.

Ez zitzaidan zaila gertatu nire enpresak Frantziako ordezkaritzara, zeinarekin nazioarteko eskubidean aditua naizenez tratu estua nuen aspalditik, urtebeterako bidal nintzan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 237. orr.

Harremanetan jarri nintzen W.ren ordezkariarekin, nahikoa konfiantzazko tratua bainuen berarekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 283. orr.

Don Tirsorekiko tratua geroago etorri zen, hala ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 159. orr.

-Zein tratu duk dioan hori! -Haragizko tratua -zizt bota nion.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 305. orr.

Zein harreman, zer konfiantzazko tratu izan nuen, bada, nik, ordura arte, Enpedoklesen lau elementuekin?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 67. orr.

Nirekin, berdinen arteko tratu ia adiskidetasunezkoa izan omen zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 289. orr.

Urkamendian hiltzera kondenatzen dut Martha Cory, deabruarekin tratuan ibili izana frogatu eta gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 26. orr.

Gogoratu behar zitzaidan bertze munduarekin tratuan ibiltzen direnek ere badutela udako pausarako eskubidea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 100. orr.

Puta konfirmatua izan gabe, haragi-tratuak izan zituela graduaziorik gabeko soldaduekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 383. orr.

Erran-merranak zebiltzan bazterretan, baizik eta Nafarroako erregea espainolekin tratuan ari zela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 70. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esamesa zarabilten esamesariek bera dela don Pedrorentzako neskatxen tratu-konpontzailea. adinen diferentzia maila horretakoa denean, beste tratu-molde bat sortzen da, sendoagoa, ene ustez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 67. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Eta zuk uste duzu don Pedrok, daukan jenioarekin, lasai onartuko lukeela beraren semeak atso-tratuan segitzea?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 51. orr.

Gizon horrek ez zuen emakume traturik, birjina zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 266. orr.

Bitxia gertatu zitzaidan benetan Idoiarekin izan nuen maite-tratua, maitemintzeari buruz eskuarki hedaturik zegoen ikuspegiarekin alderatuta behintzat.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 153. orr.

Wernerrekin partikulazki larru-tratu finkoetan abiatuz geroztik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 102. orr.

Abantaila denborazko zein espirituzkoren bat ateratzen baitzuen (edo saiatzen baitzen) elkar-tratu horretatik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 192. orr.

8 trataera.

Eta, irri ezin zabalagoa egiten zidala eta hikako tratua emaiten, erran zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 457. orr.

9 tratuan adlag saltzen eta erosten.

Irrikatan zegoen saltzeko eta gozoa zen tratuan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 15. orr.

Katalogoa ez da ia aldatzen, eta aditua da kinkila dendariekiko tratuan: urteetan zehar ibilbide bera egin du probintzian zehar, eta berarekin batera zahartuz joan diren dendariak ondo ezagutzera iritsi da.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 73. orr.

Tratuan hasten zelarik, deus erosi gabe berbetan ziharduelarik, hondakinak jasotzera bidaltzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 344. orr.

Tratuan aritu naiz merkatariekin dendatxorik dendatxo.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 177. orr.

Gogortasun hori itxurakeria hutsa dela tratuan preziorik altuena lortzeko.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 31. orr.

10 tratu etxe prostituzio etxea.

Horren ondoren, don Martin hiltzat emanik, erakusmahaiko sosak hartu eta San Jose kaleko tratu-etxe batera joan zen mutila, eta han atxilotu zuten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 124. orr.

"Halako tratu-etxera sartzen ikusi nuen", erran nahi baita, putetxe batera.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 72. orr.

11 tratu txar pl

Azkenik, Bill, Tony eta Joe zenbait delitu eta krimen zirela medio atxilotu zituzten, hala nola, emazteari emandako tratu txarrak, nahita eragindako sutea, lapurreta eta prostituzioa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 476. orr.

Garrotak ez zuen ukatu bere emazteari tratu txarrak ematen zizkiola, baina bai hil zuela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 237. orr.

Emakume koitaduak ez omen zuen ihes egiteko ahalegin txikienik ere egin, auskalo zer tratu txar jasango zituen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 105. orr.

Azken ikerketek erakusten dutenez, munduan %50 emakumek tratu txarrak izan dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 113. orr.

Sistematikoki andreen % 20tik 25era (kalkuluak nola egiten diren) tratu txarrak sufritzen baititu etxean, berdin dela herri pobre nahiz aberatsetan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 174. orr.

Aske utzi zutenean, tratu txarrak salatu zituen Beaumontek.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 95. orr.

Nahiago izan zuen Jainkoaren herriarekin batera tratu txarrak jasan, bekatuaren atsegin iragankorrak gozatu baino.  Elizen arteko biblia   Heb 11,25

Zergatik onartzen dituzu amaren eguneroko tratu txar horiek?  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 136. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

adinekoei egindako tratu (3); animaliei tratu txarrak (3); atxilotuei tratu txarrak (3); aurkako tratu (18); aurkako tratu txarrak (7); aurkako tratu txarren (5); bikotekideari tratu txarra (5); bikotekideari tratu txarrak (18); bikotekideei tratu txarra (6); diru tratu (4)

egindako tratu (6); egunetan tratu txarrak (4); emakumeak tratu txarrak (4); emakumeei tratu txarrak (4); emakumeen aurkako tratu (4); emakumeen kontrako tratu (5); emandako tratu (20); emandako tratu txarren (5); emazteari tratu txarrak (14); etxean tratu txarrak (6); irakiarrei tratu txarrak (5); irakiarrek jasandako tratu (4); jasanarazitako tratu txar (4); jasandako tratu (29); jasandako tratu txar (5); jasandako tratu txarrak (9); jasandako tratu txarren (8); kontrako tratu (13); kontrako tratu txarrak (9)

ohiari tratu (4); oso tratu ona (5); salatutako tratu (4)

tratu bat egin (9); tratu bat egingo (4); tratu berezia (10); tratu berezirik (4); tratu duin (4); tratu duina (7)

tratu egin (4); tratu fiskala (5); tratu hobea (5); tratu iraingarria (4); tratu krudela (4); tratu krudelak (5); tratu on (10); tratu ona (21); tratu ona eman (5); tratu onak (7)

tratu txar (124); tratu txar fisiko (9); tratu txar fisikoa (4); tratu txar fisikoak (16); tratu txar psikologikoa (4); tratu txar psikologikoak (9); tratu txarra (98); tratu txarra eman (22); tratu txarra ematea (9); tratu txarra emateagatik (16); tratu txarra ematen (13); tratu txarra salatu (5); tratu txarragoa (4)

tratu txarrak (560); tratu txarrak direla (4); tratu txarrak egin (5); tratu txarrak egiten (9); tratu txarrak eman (21); tratu txarrak ematea (11); tratu txarrak emateagatik (43); tratu txarrak ematen (19); tratu txarrak eragin (7); tratu txarrak eragiteagatik (12); tratu txarrak eragiten (8); tratu txarrak izan (4); tratu txarrak jasan (37); tratu txarrak jasandako (5); tratu txarrak jasaten (37); tratu txarrak jaso (11); tratu txarrak ohikoak (6); tratu txarrak pairatu (8); tratu txarrak salatu (32); tratu txarrak salatzeko (10); tratu txarrak salatzen (10); tratu txarrak sufritzen (4); tratu txarrei (22); tratu txarrei buruz (4); tratu txarrei buruzko (5); tratu txarrek (9); tratu txarrekin (6); tratu txarren (133); tratu txarren aurrean (4); tratu txarren berri (11); tratu txarren biktimak (5); tratu txarren inguruan (5); tratu txarren inguruko (9); tratu txarren ondorioz (11); tratu txarrengatik (24); tratu txarretatik (4); tratu txarrez (7); tratu txarrik (22); tratu txarrik ez (5); tratu zuzena (4)

ustez tratu txarrak (4); ustezko tratu (7)

egin zuten tratua (6); emandako tratua (14); jasotako tratua (5); jasotzen duten tratua (4); nolako tratua (7)

tratua dela eta (6); tratua egin (29); tratua egin zuen (4); tratua egin zuten (4); tratua egina (7); tratua egiten (6); tratua eman (9); tratua ematen (10); tratua gaitzetsi (4); tratua izan (8); tratua jaso (8); tratua jaso zuen (4); tratua jasotzen (4); tratua ona (4); tratua salatu (6); tratua zuzena izan (4)

tratuagatik kezka (4)

deabruarekin tratuan (4); tratuan ari (7); tratuan hasi (4); tratuan ibili (6)

inolako traturik (5); traturik egin (6); traturik ez (9); traturik izan (14)


tratubide ik tratabide.

tratuketa iz negoziazioa.

Espainiako Zapatero lehendakaria New Yorken izan da besteekin batean 60garren ONUren biltzar nagusi hortan, berriz ere ETA-rekin hasi tratuketa hortaz kezkatua.  Herria   2005-09-22


tratukide iz tratu berean ari den pertsona.

Aski abil zen, gainera, nire tratukidea; bazuen sekretu bat beira koloretuentzat, eta guztiz itxura ederreko xafla nabarrak ontzen zekien.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 126. orr.

Ontziaren burua eta marinelak Gartziaren aspaldiko adiskide eta tratukidea, François eta haren hiru gizonak ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 294. orr.


tratukidetasun iz tratu bera izatea.

Horra hor agerian Herri Hautatuak bere Sortzailearekin zuen tratukidetasun biblikoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 28. orr.


tratulant iz tratularia, merkataria.

Europa batua hinki-hanka doala, eta maikuka, parte segurik tratulari edo tratulanteen Europa delakotz oroz gainetik eta ez ainitzek amesten ginukeen gisakoa.  Herria   2005-06-23

Zigarro meharrak biribilkatzen zituzten, tratulantak, martxandizari ohartu bitartean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.

Tratulantaren eraso bakoitzean prezioak oxka batez apaltzen zituzten, frankotan bildotsak galtzetan eskaintzeko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 79. orr.

Eskuratu dituela lau ehun mila dolar droga tratulant baten ganik.  Herria   2001-03-01


tratulari (orobat tratalari g.er.) 1 iz tratuan aritzen den pertsona, tratuak egiten dituen pertsona. ik merkatari.

Tratulariek, Lurbirako nazio guztiei begi emanda daudenez, batetik ateratzen dutena bestera eramaten dute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 12. orr.

Merkataritza-askatasuna ez da tratulariei nahi dutena egiteko ematen zaien gaitasuna.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

Kanbioa beherago dagoenean, tratulari batek, bere aberastasunak gutxitu gabe, jar ditzake bere diru-funtsak atzerrian.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 78. orr.

Upategi ezin handiagoa, handikazko saltzaileek eta tratulariek ardoa gordetzeko erabilia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 209. orr.

Tratalari fina duzu, inon galtzen ez diren horietakoa.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 302. orr.

Bihotz gabeko tratulariek inoren minarekin dirua irabazi nahi dutelako.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 64. orr.

Merkatariak nekez ihes egingo dio hutsegiteari eta tratularia ez da bekaturik gabe geldituko.  Elizen arteko biblia   Si 26,29

Ijito kastako tratulariren bat.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 43. orr.

2 (hitz elkartuean lehen osagai gisa)

Tiresiasek kontatzen zuen, behin, Bazkoak ospatzera joan zela greziar tratulari saldo bat Jerusalemera eta Jesus non harrapa zezaketen eskatu ziotela ustez haren dizipulua zen Filipe bati.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 122. orr.

Hainbat herrik hain zuhurtzia handiz jokatu zuten, non tratulari-konpainiei eman baitzieten boterea, eta hauek, [...] beste ahalmen handi bat erantsi zioten estatu nagusiari, trabarik egin gabe.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 60. orr.

3 (hitz elkartuean bigarren osagai gisa)

Baina zein zen maltzurkeriarik gabeko eskua itsaslapur eta beltz-tratularien herri hartan?  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 128. orr.

Larru-tratularia din aita, Leopoldstadt-en.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 93. orr.

Egun hartan desegin zen ituna, eta niri begira zeuden ardi-tratulariek argi eta garbi ezagutu zuten Jaunak bere mezua azaltzen zuela horretan.  Elizen arteko biblia   Za 11,11

Zaldi-tratulariek mika esaten dieten zalditxo zuri-horixka horietako batek tiratzen zuen gurditik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Battitta Ameztoi jauna, batetik, abel-tratularia eta Garaziren aita; eta Hoki Arhanegoiti anderea, bestetik, Garaziren ama, eta bertako alaba.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 337. orr.

Upategi ezin handiagoa, handikazko saltzaileek eta tratulariek ardoa gordetzeko erabilia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 209. orr.

Lasai-lasai belaunikatu eta arte-tratulariaren galtzazuloa ireki zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 53. orr.

4 (izenondo gisa)

Han ibiltzen ginen, kale koloretsu haietan barna, gizon mozkorrek bultza eta emakume tratulariek bultza.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 45. orr.

Beldur handia zieten barbaroei, baina batere ez herri tratulari bati.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

larru tratularia (3)


tratularitza iz tratulariaren jardunbidea, merkataritza.

Herri ttipiago eta xuhurragoeri ere behatzen eta parte emaiten jakinen duen bestelako tratularitza bat, bereziki laborantzako ahalmenen partikatzea baina ere eskola hezkuntza, ura, osasuna, energia eta oro kontsideratuko dituena.  Herria   2003-09-11


tratur ik traktur.

tratutegi iz

Horren gatik, diru tratutegian agertu da konfientzia guti dela bazterretan gobernuaren politika hortan.  Herria   2001-07-19


tratutxartu izond tratu txarra hartu duena.

Aurkikuntza bakarra, galleta idor batzuk, jangarritasun eskasekoak nire lixeriketa aparatu tratutxarturako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 208. orr.


traukatu, trauka, traukatzen du ad zeharkatu.

Elpides, emazte lakonikoa da: mintzo den aldi oroz hitzetan traukatzen eta grekatzen duelako gure mundukoa dela onartu ezazu, O, Sokrates...  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 116. orr.

Aspaldian hil eta menturaz arbol erroetan traukatu zerri zein bildots hilkiak baziren, plastikozko ontziak eta etxeetan beharrezkoak ez ziren mila gauza zaharkitu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 23. orr.


trauma 1 iz zirrara bortitza, jasaten duenaren nortasunean eragina duena.

-Irakurri al duzu ama gutxi ikusten duten umeek ze trauma izaten dituzten gerora?  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 54. orr.

Haurtzaroko traumak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 91. orr.

Bost urte zituela trauma ikaragarria jasan zuen, bere aita hil baitzuten meskitan errezoan ari zela.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 7. orr.

Lehen kolpea, lehen trauma jasanezina, sarri askotan gertatzen den bezala, jaunartzean jaso zuen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 168. orr.

Trauma sortzeko, bizia arrisku larrian ikusi edo izu handia sentitu behar izan du torturatuak.  Berria - Harian   2005-08-18

Bata guardia zibil baten emaztea, bestea torturaren traumatik osatzen ari den euskalduna.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 14. orr.

Nabari zen gaixo burasoak holako izialdurarekin isilik egoiteko, trauma biziki bortitz batek joak zirela, hori zioten jendeek.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 160. orr.

Trauma haiek bilatu, berriro bizi eta analizatu behar zirela.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 129. orr.

Gure lagunak ezin izan zuen esperientzia haren ondoriozko trauma gainditu.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 46. orr.

Gerra garaiko sindromeaz hasiko lirakete, edo trauma osteko shockei buruz.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 18. orr.

Trauma ondoko estresaren zantzuak: insomnioa edo logurarik eza, amesgaiztoak, fobia, antsietatea...  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Kolonialismoaren trauma dugu oraindik etorkinek.  Berria - Euskal Herria   2006-05-10

2 irud/hed

Den-denek onartu zuten begi-bistakoa zena, eta azkenean trauma handirik gabe burutu zen publifikazio prozesua.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 148. orr.

Laissez-fairearen sorkuntza trauma bat izan zen gizaki zibilizatuak bere buruaz zuen ikuspegiarentzako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 78. orr.

Hori orain dela urtebete baino gehiago zegoen planteatuta IUren zuzendaritzan; [...] pozik gaude prozesu hori gainditu dugulako, trauma edo hausturarik gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-07-18

Lagun batek irribarrez kontatzen dit oraino ere Andu Lertxundiren liburu bakoitzak, irten berritan, sortarazten zion trauma, kezka beltza.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 92. orr.

3 kanpo eragile batek, kolpe batek bereziki, eraginiko zauria. ik traumatismo.

Doktore bat etorri zen, goragalerik ba ote nuen galdetu zidana, burezurreko traumaren sintoma baita hori, gerora ere agertu eta beste mundura bidaltzen ahal ninduena txotxongilo ahul bat bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 118. orr.

Katemeak, bada, eraso, jazarri, harrapatu eta sudurra harramazkatu zion: trauma gogorra utzia zion hark txakurrari betiko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 68. orr.


traumaosteko izond trauma baten ondoriozkoa.

Izena ere ba omen dauka, “traumaosteko sindrome hondarrekoa".  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 102. orr.


traumatiko 1 izond trauma eragiten duena.

Auschwitz da, noski, esperientzia traumatiko hori laburbiltzen duena: 1929an jaio zen Imre Kertész eta 1944an, hamabost urte zituela, Auschwitzera eraman zuten naziek.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 7. orr.

Baginismo kasu gehienen benetako arrazoiak gehiago dira kulturalak, gertaera traumatikoak baino.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 129. orr.

Egoera traumatiko baten osteko estresak eragindako desorekak oso kontuan hartzekoak dira.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Torturaren ondorioz gera daitezkeen bizipen traumatikoek, biktimari ez ezik, inguru gertukoenean diren pertsonei ere eragiten dietela azaltzen du lanak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Ondare baten jasotzaile gisa bizi izan nuen txikitan kristautasuna: ez debozio gaixotirik, ez beldur traumatikorik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 16. orr.

Ez zen erabaki traumatikoa izan, baina bai zirt-zartekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 78. orr.

«Kaleratze traumatikorik ez egitea» eskatu diote sindikatuek enpresari.  Berria - Ekonomia   2004-04-18

Sentsazio traumatiko samarra atera genuen gehienok eztabaida politiko haietatik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 230. orr.

Egoera horretan haurdun geratzea benetan traumatikoa izan ohi da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 93. orr.

Tamalez neurriak traumatikoak izango dira batzuetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 299. orr.

2 irud/hed

Historia traumatiko baten ondoren, lehena ahaztu nahia izaten da gizartearen arriskua.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 103. orr.

Horrek gauza bakar bat esan nahi du, euskal gizarteak modu traumatikoan bizi duela Iñaki Uriaren espetxeratzea.  Berria - Euskal Herria   2004-07-09

Euskarak modu naturalean integratu behar du lan munduan, ez modu traumatikoan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

3 traumari edo traumatismoari dagokiona.

Shock traumatikoa.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

modu traumatikoan (3)


traumatikoki adlag era traumatikoan.

Freuden teorian, amak falorik ez duela traumatikoki ohartzen denean, haurrak falo hori existitzen dela sinesteari uko egin nahi ez eta "haren lekuan" haren ordezko bat, fetixea, emakumezkoaren irentasuna egiaztatzeko unean bere begien aurrean aurkitu duen gauzaren bat jartzetik sortzen den perbertsio bat da fetixismoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 122. orr.


traumatisatu ik traumatizatu.

traumatismo 1 iz kanpo eragile batek, kolpe batek bereziki, eraginiko lesioa.

Buruan traumatismo larria zuen hildakoak, Nafarroako Ospitaleko iturrien arabera.  Berria - Euskal Herria   2004-08-13

Gorputz osoan jasotako kolpeen eraginez buruko eta aurpegiko traumatismoak eta zauri ugari egin zizkioten.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Errepide istripuen ondoriozko traumatismoak.  Berria - Gaiak   2004-04-08

Azpeitiarrak traumatismoa du ezker aldeko toraxean, eta biriketako ubeldura.  Berria - Kirola   2004-10-27

Traumatismoa du buruan eta kolpe handia saihetsetan.  Berria - Ekonomia   2004-01-15

Traumatismo gaitzak ukanen zituen, arras bizirik jalgitzen baldin bazen bederen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 54. orr.

Kasu horretan era askotako traumatismoak, burezurreko traumatismoak, konortea galtzea gerta daiteke.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

2 (hitz elkartuetan)

44 urteko langileak, Amurriokoak, traumatismoa du buruan eta kolpe handia saihetsetan.  Berria - Ekonomia   2004-01-15

3 trauma, zirrara bortitza.

Horren ondorioz, Japoniak ez zuen pairatu ez subiranotasun alienatu baten traumatismoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 43. orr.


traumatizatu, traumatiza, traumatizatzen (orobat traumatisatu g.er.) 1 da/du ad trauma jasan; trauma eragin. ik traumatu.

Haurren sexualitatean arriskua bakarrik ekarri dute, eta horrekin haurrak traumatizatzea lortu dute bakarrik.  Berria - Harian   2005-07-13

Azkenekotz eritasunak traumatisatu egiten ninduen.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 13. orr.

Hurrengo saioak ere zein baino zein txarragoak izan ziren, esperientzia umiliagarriak eta iraingarriak, urteak eman nituen traumatizaturik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 60. orr.

Gerla Zibileko eta gerla ondoko garaiek ama eta haren haurrideak biziko traumatizaturik utzi zituzten.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 137. orr.

Batzuk tratu txarrarengatik traumatizaturik zeuden.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 244. orr.

1969ko apirilean gertatutako eroriko garrantzitsuak zirela medio, traumatizatuta geunden oraindik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 213. orr.

Traumatizatuta irtengo zara hemendik.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 44. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Beren historia bizi ahal izateko, inolaz ere aldendu beharra zuten gurasoen oroitzapen traumatizatuen ñabardurarik gabeko magma oro-hartzaile hartatik.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 42. orr.


traumatologia iz medikuntzaren adarra, traumak aztertzen dituena; traumatologiako zerbitzua dagoen gunea.

Traumatologian, tokoginekologian eta psikiatrian egin zen kontsulta gehien.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Traumatologian, berriz, ez omen dute gordetzen horren historial zaharrik, pazientearen arretarako zerbitzuan agian...  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 115. orr.

Joateko traumatologiako solairura, eta eska dezadala historialaren kopia bat berari eramateko.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 115. orr.

Guztien artean erreabilitazioko kontsultek (%17,5) eta traumatologiakoek (%5) izan zuten hazkunderik nabarmenena.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Guztien artean erreabilitazioko kontsultek (%17,5) eta traumatologiakoek (%5) izan zuten hazkunderik nabarmenena.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20


traumatologiko izond traumatologiarena, traumatologiari dagokiona.

Ebakuntza traumatologikoa eta kirurgia plastikoa dira atzerapen handieneko ebakuntzak, 60 eta 66 egun bitartean.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03


traumatologo iz traumatologian espezialista den medikua.

Mikel Sanchez traumatologoaren kontsultara joan nintzen.  Berria - Kirola   2004-04-01

Gasteizko traumatologo entzutetsuak egindako probak eta txostena.  Berria - Kirola   2004-03-04

Sozialak eta traumatologoa ageri dira UVIko kristalaren ostean.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 82. orr.

Anbulatoriora lehenbailehen ailegatu eta ahalik eta numerorik onena hartzeko, oftalmologorako, traumatologorako, otorrinolaringologorako...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 9. orr.


traumatu, trauma(tu), traumatzen da/du ad traumatizatu.

Isilpean mantendu genuen gertakaria, noski: ez genituen haurrak gehiago traumatu nahi.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 112. orr.


trauskil (orobat truskil g.er.) 1 izond baldana, baldresa. (norbait)

Neskak atseginak ziren [...] mutil trauskil eta arrunt baldarrak ez bezalakoak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 37. orr.

Gizaki tolesgabe eta trauskilei ez zaie neketsu izaten seme-alaba anitz izatea. Besotik emakume trauskil bat dakar; "bost dolarrean" diotso Patxiri.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 66. orr.

Betaurreko biribileko mutil trauskil samar bat, galdutakoaren itxura zeukana guztiz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 82. orr.

Musika ere halakoxea, cowboy trauskil eta artaburuentzako bazka.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 18. orr.

Bitxia zen halako gizon on eta eskuzabala, halako itzal handiaren jabe izaki, gero etxean hain zakarra eta bortitza, hain gogorra eta trauskila izatea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 78. orr.

Lotsati jarri zion bere buruari goitizena, eta baliteke trauskila izatea harremanak egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 52. orr.

Sartu, trauskil hori... bazeneki zenbat gautan eragin didazun lo eza!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 267. orr.

Janzkeraz eta Jarreraz identifikatu uste nituen jatorri proletarioko trauskil airekoak eta burgeskume finagoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 19. orr.

Grafiteroak bandalo edo trauskiltzat jotzen gaituzte.  Berria - Kultura   2004-09-03

2 (zerbait)

Gizon zuriek, bien bitartean, hesi trauskil samarra eraiki dute zelai uhindu baten tontorrean. Atari barruko zahar usainak, barradun itxiturazko igogailu trauskilak eta maila higatu eta horituek egin zidaten harrera.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 156. orr.

Oppenheimerrek Tellerren doinu trauskil eta apur bat lakarra imitatu zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 93. orr.

Nik zuri, zuk niri, aurpegiak eta betarteak zikindu eta pintatu zizkioten elkarri, odolez, mota guztietako txantxa trauskilen artean. haren balentriak ez zirela astakeria trauskil batzuk baizik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 162. orr.

Tresna sinple batzuekin, teknika trauskil ezin mugatuago baten bidez.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 117. orr.

Gogorra da, dorpea, askotan truskila, bizkaitarren euskara.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 104. orr.

3 (adizlagun gisa)

Ume lotsati batek bezain trauskil jokatzea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 77. orr.


trauskildu, trauskil(du), trauskiltzen da/du ad trauskil bihurtu.

Errekak mandotu ederra hartu zuen, hartu zuenez gero... bere onetik atera eta bazterrak trauskildu zituen eta zubitxoren bat irauli ere bai...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 83. orr.


trauskilkeria iz baldankeria, baldreskeria.

Ez nuke gauza handirik asmatu beharko, ze gauza benetan barregarriak gertatu zitzaizkigun urte gogoangarri haietan: lige saioak, kalabazak, mozkorrak, egindako trauskilkeriak, jasotako putadak.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 131. orr.

Eta ez da soilik erantzunen aurrean daukadan trauskilkeria edo ezinagatik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 99. orr.


trauskilondo izond adkor trauskila.

Badu hoberik ahoan, trauskilondo hauek mututuko dituen lipua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 11. orr.


trauskiltasun iz baldantasuna, baldrestasuna.

Nork daki trauskiltasun horrek ez ote zuen zerikusirik izan gaztearen fingaiztoan ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 52. orr.


travaillista izond/iz ipar laborista.

Tony Blairlehen ministroak bozak irabazi ditu Inglaterran eta lehena izan da travaillistetan hiru aldiz ereman dituena segidan boz horiek.  Herria   2005-05-12

Bere partidutik demisioa eman du ezkertiar horrek, eta fama da, hola Sharon eta travaillistek egin lezaketela akordio berri bat, beste gobernu batentzat.  Herria   2003-05-08

Horra nola koalizio baten menturan ari diren orain 2.005 eko hortan Gaza aldearen palestinarreri uzteko Likoud eta Travaillistez egina litakeen maioria batekin.  Herria   2004-12-16


travellin ik travelling.

travelling (orobat travellin g.er.) iz errailen gaineko plataforma batean mugitzen den kameraren higidura; plataforma hori bera.

Filmatzeko zoom-a (fokala aldatuz joan daitekeen objektiboa) azaldu zenean [...] travellingaren ordez zoom hori erabiltzea oso teknika zabaldua izan zen (horregatik deitu izan da askotan zoom-a "travelling optiko").  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Travelling baten traza guztia duen zerbait, alegia.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 109. orr.

Barne bidaiarena aipatu nionean travelling bat egin behar zuela otu zitzaion zuzendariari; nire sukaldeko travelling bat.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 66. orr.


travesti ik trabesti.

travestismo iz ik trabestismo.

traza 1 iz aztarna.

Babiloniarren trazak gelditu zaizkigu alor batzuetan, eta meteorologian baliagarri zitzaien kontu baten arrastoa ere bai.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 442. orr.

Neskaren gorpuak ez zuela eraso sexual baten traza bakar bat ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 243. orr.

2 itxura; modua.

Ez genuen gaizkile itxurarik inondik ere, izatekotan ere bikote maitemindu berriaren trazak izango genituen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 25. orr.

Mallorcako jokalarientzat finalaren traza du biharko lehiak.  Berria - Kirola   2006-04-14

Polemika handiko traza duen egoerak ez hanka, ez bururik ez duelako.  Berria - Kirola   2004-03-25

Gaitzak ez zuen bertatik alde egiteko inolako trazarik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 211. orr.

Golegile handien traza dauka, eta bere izaera apalak aurrera egiteko bidea zabaldu dio.  Berria - Kirola   2004-05-19

Goikoetan erreparatu baduzu, gure esaera zahar hauetan ez duzu halako traza eta tankerarik topatzen?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 182. orr.

Maina bila dabilen katutxoaren trazak hartuz-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 62. orr.

Pertsona grisaren traza hartu dio Robertok.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 121. orr.

Eta kurrilo bakarrean galdu horri, ez dakit zergatik, neure buruaren eta neure guzizko hiztun edo idazle horien traza hartzen diot.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 269. orr.

Zerbitzariari aspaldi irakurritako beldurrezko nobela bateko pertsonaia baten trazak hartzen zizkion.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 119. orr.

Kontuak argitu ezinean ibili naiz, trazarik hartu ezinik, begira han, begira hemen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 413. orr.

Ez zion inolako trazarik hartzen distantziari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 121. orr.

Segituan eman nion traza: oso goiti joanen zela gizarteko eskailera ofizial zurietan barrena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 340. orr.

Janaria ekartzen dit neskame amultsuaren trazak eginez, eta sinetsi egin nahi dut bere irribarrea ez dela maltzurra.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 136. orr.

Automatek bezala erantzun zieten gure konplimenduei, eskerturik baino areago dena lehenbailehen bukatzeko gogoa duenaren trazan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 136. orr.

Errusiako ikatz edo bestelako meatokiak nahiko traza txarrean daude.  Berria - Mundua   2004-04-11

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hortaz, maritxu bat jarriko dugu, keinu, hizkera eta imintzioetan emakume trazak eta plantak dituena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 172. orr.

Arantxari ez zitzaion jada gelditzen, egia esateko, beste garai bateko kirolari traza gehiegirik.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 195. orr.

Nork uka euskal errege jatortako para berri diguten ikazkin muturbeltz alfer tripazain eskazale honen moro traza nabaria?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 70. orr.

Hanka-hutsik eta eskale traza harekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 88. orr.

Bat-batean grafiko ezagun hori datorkio gogora, non tximino trazako antzinako gizona lauzpabost marrazkitan tentetzen, zutik jartzen eta ilea galtzen dakusagun.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 143. orr.

Gaizki hezitako gizabere traza igoal hartuko zenidan, gaur zortzi, txoko honetan bertan puzker kontutan ari nintzela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 171. orr.

Neke trazak zituen behargin itxurako gizona zetorren gidari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 162. orr.

Damu-trazez nahastutako irribarre batek lagundu zuen gizona burua andrearen kolkoaren kontra babestera.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 82. orr.

Telebistari begira hazitako belaunaldiak, elkarri harriturik eta mesfidantza trazako aurpegiekin begiratzen dioten giza saldoak besterik ez dira.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 41. orr.

4 traza onez ipar

Hau da traza onez helduden asteleheneko egin gogo duten partida Garatenean.  Herria   2002-07-25

Bertzeek txartelak atxiki dituzte datorren asteleheneko, partida hori orduan jokatuko baita, traza onez.  Herria   2003-01-28

Hor izanen dira hauk ere geroxago, traza onez.  Herria   2002-08-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten traza (15); traza dauka (5); traza du (6); traza hartu (6); traza hartuko (3); traza hartzen (24); traza hartzen diot (5); traza hartzen zaio (3); traza oneko (4); traza onez (5)

baten trazak (6); trazak hartzen (4

inolako trazarik (3); trazarik hartu (3)


trazadura iz lerroen bidezko marrazkia edo planoa. ik trazaketa.

Lerroa ezin zuzenago luzatzen zen tarte batez; gero, eskumuturraren higitze doi atzemanarekin batera, kurbatzen hasten zen, perfekzio geometriko osoa ageri zuen trazadura zalantzagabean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Ametsetan sartu naiz, behako bat botatuz Gida-liburuan zabaldua zen Bidearen trazadurari.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 34. orr.

Bere ideia, begiratokitik mailadiak bailiran ibairaino jaisten diren teilatuak miratzen zituenean jaiorikoa, mairuen harresiaren trazadura ibiltzea da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 89. orr.


trazaketa iz trazatzea. ik trazadura.

Dagoeneko, lehen ibilbidearen trazaketaren ondoren, 25 etxe desjabetuko ditu Estatuak xedea bultzatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Gipuzkoako Foru Aldundiarekin eta Nafarroako Gobernuarekin trazaketari buruzko akordioa lortu ondoren, autobidearen gatazkaren irtenbidean izandako esperientzia gatazka politikoaren konponbidera bideratzeko asmoarekin sortu zuten, 1992an, Elkarri mugimendu soziala.  Berria - Euskal Herria   2006-03-11


trazatu, traza(tu), trazatzen 1 du ad lerroen bidez marraztu edo zenbaiten planoa egin.

Bi hiriak lotuz marra bat trazatu zuen errotuladore gorriaz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 81. orr.

Zilborretik abiatuz trazatutako zirkuluan eta horri dagokion karratuan inskribatzeko modukoa izatea da gorputz horren perfekzioaren azken demostrazioa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 220. orr.

Sarritan esan dut mugak ezin direla berriro trazatu.  Berria - Mundua   2006-03-25

Gorroto berezia diedala gauza luze, bikain eta kordelez trazatuei.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 114. orr.

2 irud/hed

Judua nintzela jakin nuenetik, ordea, ezinezkoa zitzaidan ongiaren eta gaizkiaren arteko marra argi bakar bat trazatzea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 272. orr.

Substantzian hori da, Max Weber-ek bi moral tipo funtsezko ezberdinen bereizketa ezaguna trazatu duenean, konbentzimenduaren edo intentzioaren etika bezala erantzukizunaren edo ondorioak neurtzen dituen etika "politikoaren" ereduari kontrajarri diona.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 26. orr.

3 (era burutua izen gisa)

Irla hau luzea eta estua da, eta horrek asko baldintzatzen du pistaren trazatua. ahal den guztia egingo dugu Euskal Y-aren trazatua nolabait aldatzeko, lanak hasi aurretik.  Berria - Kirola   2004-06-19

Bi zatiketa horien arteko angeluek zehaztuko dizkigute kaleen eta paseabideen trazatuak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 790. orr.

Irudi eta trazatu hauen guztien helburua bat bakarra izaten da, alegia, ekinokzioko eguna, eta berdin udako edo neguko solstiziokoa, hamabi parte berdinetan zatitzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4470. orr.

Harresiaren trazatua errepasatzea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 93. orr.

4 plan edo proiektu bat taxutu.

Baina nik gau hartan bertan trazatu nuen neure etorkizuna, eta erabaki nuen, ondorez, ezen hiru soineko erosi behar nituela, ez bi.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 580. orr.


trazatzaile izond trazatzen duena.

Bala trazatzaileek gari argi bat isurtzen zuten: nola jakin nezakeen nik goreneraino igota, iltzeak iltzatzen diren bezala, banan-banan banatzen zituztenik gai ilun horiek?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 130. orr.


trazendental ik transzendental.

trazendente ik transzendente.

trazeria iz geometria-figuren konbinazioek osaturiko dekorazioa.

Goian, ganga handiaren ilunantzean, trazeria eta arabesko nabarren urrearen mateak egiten zuen distira.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 22. orr.


traziar izlag/iz Traziakoa, Traziari dagokiona; Traziako biztanlea.

Traziar jatorriko zaldun batek Dositeori atzetik eraso eta besoa moztu zion.  Elizen arteko biblia   2 M 12,35

Europa osoan bildutako mertzenarioak, Ptolomeo erregearen armadetan soldadu sartzera etorriak: eszitak; traziarrak; eta, batez ere, galiar beldurgarriak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 145. orr.

Traziarrek, szitiarrek, pertsiarrek eta lidiarrek eta ia barbaro guziek.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 325. orr.

Bigarren mendeko enperadore handi baten ahalegina tradizionalki barbaroak ziren traziarrak desbarbarizatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 42. orr.


trazo ik trazu.

trazu (orobat trazo) 1 iz idaztean edo marraztean eginiko lerro edo marra.

Marrazkia egina zuen orduko, trazu bizi bezain kementsuz, eta pintura ere aski aitzinatua zuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 438. orr.

Hizki haien makilen eta kontsonante haien kirtenen trazuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 60. orr.

Xehetasun txikien bidez, trazu fineko pintzelada emanez.  Berria - Kultura   2004-05-19

Adimenaz ikusten du trazu idatziek edo sentimenek adierazi dioten esanahia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 388. orr.

Guti iraun nuen, ordea, maisu italiarraren marrazkien trazu trebeei begira.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 83. orr.

Banakako trazuak diren monogramekin.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 210. orr.

Pintoreek lehen trazuan pintatzen dutenean bezala.  Berria - Kultura   2006-02-19

2 (hitz elkartuetan)

Ez dago esan beharrik luma-trazu bakar batez egin duela dena.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 88. orr.

3 irud/hed

Liburua trazu lodiaren aurkako aldarri ozena da.  Berria - Kultura   2004-06-04

Bizitza ez da trazu lodiz osatutako koadro zatarra, pintzelkada txiki eta zehatzez osatutako koadro oso konplexua baizik.  Berria - Kultura   2004-06-04

Funtzio enuntziatzaileari berez dagokion trazuetako bat da, bera deskribatzea baimentzen duena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 111. orr.

Deskribatzearen, trazu bereizgarrietan eratzearen, ezaugarritzearen eta sailkatzearen artean dagoen harremana eta menpetasun-jokoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 67. orr.


trebaera iz treabakuntza.

Orrialdeotan ikusi dugun eguraldi-gizon eta -emakumeen trebaeraren lekuko, hara hemen bertso sorta eder hau.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 160. orr.


trebaketa 1 iz trebakuntza.

Erresuma Batuan esku birtualak sortu dituzte erizainak trebaketan laguntzeko.  Berria - Gaiak   2004-08-22

Goizeko 9-etarik 10-ak arte elgarren arteko trebaketa eginen dute.  Herria   2004-11-11

Txinan egingo diren trebaketetan, itsasontziak eta hegazkinak ere erabiliko dituzte.  Berria - Mundua   2004-12-28

2 (hitz elkartuetan)

Abuztutik NATOk 40 pertsonaz osatutako taldea dauka trebaketa lanetan Iraken.  Berria - Mundua   2004-09-16

Beraz, horrelako politikak ezartzekotan, beharrezkoa da hezkuntza, heziketa eta trebaketa politikei ere arreta handia eskaintzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 137. orr.


trebakuntza (228 agerraldi, 25 liburu eta 132 artikulutan) 1 iz trebatzea.

Ez dago froga sinesgarririk oroimena trebakuntzaz edo ariketa bidez hobetu daitekeela erakusten duenik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 240. orr.

Laugarren mendean, anakoreta izateko trebakuntzak martiri izateko trebakuntza ordeztu zuenean, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 130. orr.

Urtean 40 orduko trebakuntza eskainiko zaie suhiltzaileei.  Berria - Ekonomia   2004-06-05

Lehen trebakuntza bat eginen da otsailaren 1etik 4erat.  Herria   2005-01-20

Sindikatuek eskola eta trebakuntzaren pribatizazioa eta prekarietatea salatu zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

Eremu jakin batzuk kontrolatu ahal izateko, armak eta trebakuntza jaso dituzte indar publikoen aldetik.  Berria - Mundua   2004-12-24

Gizarte zibilera bueltatzea aukeratzen dutenei lanbide baterako trebakuntzak eta bestelako abantailak eskainiko zaizkie.  Berria - Mundua   2004-06-08

1994tik 2001era Lezamako jokalarien trebakuntzaren arduraduna izan zen.  Berria - Kirola   2004-06-06

Esperientzien, tekniken eta metodologien elkar truke eremu ahal bezain emankor eta aberatsa izan nahi du ACTk, etorkizuneko aktoreen trebakuntzarako espazio sendoa.  Berria - Kultura   2004-05-22

Billarrean jokatzeko mahai bat, gazteen trebakuntzarako.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 265. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Autistek, heziketa eta trebakuntza egokia jasotzen badute, dohain asko gara ditzaketela gogorarazi dute.  Berria - Gaiak   2006-02-25

Borrokak gazteen belaunaldira mugatu dira; hauek ez dute inolako trebakuntza ideologiko edota politikorik.  Berria - Mundua   2004-08-08

Arma zahar batzuk bageneuzkan, eta trebakuntza militarra emateko eskatu genion aspaldiko lagun bati.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 52. orr.

Sirian trebakuntza militarra jaso zuen bi hilabetean.  Berria - Mundua   2006-01-12

Gazteek ez zuten gehiago molde horretan jokatzeko gogorik, ezen trebakuntza luze eta bortitza galdegiten du, besoak eta zangoak ernarazi behar baitira tresna bakoitzak manatu heinean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 47. orr.

Hori kendu egin didate, trebakuntza jarraikiaren beharrik ez bagenu bezala.  Berria - Harian   2006-01-04

Etengabeko trebakuntza kudeatzen duen EAEko fundazioa da Hobetuz.  Berria - Ekonomia   2006-02-12

Alor berezi honetan jarduteko berariazko trebakuntza izan beharko du.  Berria - Euskal Herria   2004-10-31

Ezinduentzako lanerako sarbidea, lanerako trebakuntza, bereziki luzaroan langabezian direnentzat.  Berria - Mundua   2004-06-08

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hemen nirekin bildu zaretenoi, hezkuntza eta trebakuntza sasoian zaudetela kontuan hartuz, lizentzia hori eman ez ezik agindu ere agintzen dizuet arinkeriaz esandako baieztapenak behin eta berriz aztertzeko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 37. orr.

Trebakuntza lanak bidaiaren segurtasuna bermatuz egin behar direla gaineratu zuen lehen ministroak.  Berria - Mundua   2004-12-07

Alfabetatze planak, laguntzarik gabeko milioika pertsonentzako dohako osasun zerbitzuak (Kubaren laguntzaz), trebakuntza programak [...].  Berria - Mundua   2004-08-13

Langileak derrigorrez joan beharko du trebakuntza ikastaroetara.  Berria - Ekonomia   2004-12-21

Hemisferio batean erregistraturiko oroimen-arrastoak ez zirela bestera transferitu, trebakuntza-saioetan garunaren bi erdiak aktibaturik egon balira gertatuko zen bezala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 263. orr.

SSen ardurapean badago ere, ez da kuartela edo trebakuntza eskola.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 266. orr.

Trebakuntza eta garapen zentro berria.  Berria - Ekonomia   2004-04-16

Marokoar bat eta bi frantziar epaituko dituzte Afganistanen talibanen trebakuntza guneetan ikastaroak egin izana [...] leporatuta.  Berria - Mundua   2004-03-16

Israelgo trebakuntza zelai batean beste bi artzain beduino hil ziren bonba bat lehertzean.  Berria - Mundua   2006-03-29

Al Kaedako trebakuntza eremu bateko irudiak.  Berria - Mundua   2004-07-20

Hiru ardatz nagusi izango ditu Bizkaiko Foru Aldundiko Lan eta Trebakuntza Sailak martxoan abiatuko duen 2006-2010 Plan Estrategikoak.  Berria - Ekonomia   2006-02-21

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ibaialde elkartearen egoitzan, arraun trebakuntzen ondotik, sagarno xorta bat hartzearekin, gorputzak hatsa hartzen du eta izpiritua uste gabetarik bezala abiatzen da han harat, abentura gose.  Herria   2003-06-12

Unibertsitateko fonetikazko eskoletan [...] fonetikariaren belarri-trebakuntza lantzen da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 145. orr.

Bere apaiz trebakuntza herri koxkorren batean egin behar, eta Beizamara destinatu zuten.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 28. orr.

Gizadiko jende xeheak gidariei jarraituko diela ziurtatzeko "gizarte-trebakuntza" gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 128. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

enplegu eta trebakuntza (9); hezkuntza eta trebakuntza (3); lan eta trebakuntza (18); langileen trebakuntza (3); segurtasun indarren trebakuntza (3)

trebakuntza diputatu (6); trebakuntza diputatua (5); trebakuntza diputatuak (4); trebakuntza diputatuaren (3); trebakuntza eremu (3); trebakuntza foru (4); trebakuntza mailan (3); trebakuntza sailak (3); trebakuntza saioa (3)

trebakuntzarik gabe (3)


trebalari iz prestatzailea.

35 ontzi erosiak izan dira, arraunlariak estatuko hoberenen erronkan kokatzen dira, kirolari guztien beharrei ihardesteko badira 12 trebalari diplomatuak eta berrogei arraunlari aitzinara ateratzen direnak.  Herria   2003-01-09


trebaldi iz trebatze aldia.

Trebaldi militar hauek Kuroiedov almirantearen agintaritzapean egin ziren eta hauen karietara zen 'Piotr Veliki' gerra ontzian egon.  Berria - Mundua   2004-03-24

Jende ugari bildu zen Maule hiriak aurten emango duen 'Antso Handia' pastoralaren lehen trebaldirako.  Berria - Kultura   2004-01-14


trebaleku iz trebatzeko lekua.

Herri-administrazio erromatarra, Mendebaldeko Kristandadea sortu zuten hiru elizgizon handiren trebaleku.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 446. orr.


trebantzia 1 iz trebetasuna.

Trebantzia haundiko pilotaria da azkaindarra, dituen ahalekin, eta esperientzia luzea duena.  Herria   2004-03-25

Gaztea bero halere, joan nausi, nahiz ez beti hain junto, 27-30 eta 30-33, beti lanjerean zaukan irabazlea, haatik bote falta bat tenore txarrean eta horra nola xantza utzi dion garaztarraren trebantziari bururat heltzeko.  Herria   2005-12-22

Nork du Xabi garaztarrak eta Jean Mixel gerezietarrak bezalako trebantzia bildua, hainbeste partida elgarrekin jokaturik gainera?  Herria   2002-12-26

Jadanik baginuen Pierre Lacabe 16 urteko mutiko gaztea trebantzia handienarekin zenbait denbora hautan gure orgina dabilana.  Herria   2002-10-17

2 familiartasuna, barrukotasuna.

Trebantziaz mintzatzera entseatu nintzaion, lagun baten kumeari zor zaionez, baina saioa erdi ustel atera zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 185. orr.


trebarazi, trebaraz, trebarazten du ad trebatzera behartu.

Abagune honetarako trebarazi gaituzte, behin eta birritan, baina, hala eta guztiz ere, baldreski moldatu gara gas maskarekin, trakets oso, gure heriosuharrean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 158. orr.

Bapateko bertsularitzan gai direnak trebaraztea.  Herria   2003-10-30

Erakasleek erran behar leikeie haurrer, hitzak erdaraz ützüli entelegatzen ez dütüen ikasleer, eta hobeki orano eüskaraz trebarazi.  Herria   2001-04-26


trebatu, treba, trebatzen (orobat trebetu g.er.) 1 da/du ad trebe bihurtu, trebetasuna hartu edo eman.

Geroago, bere lanbidean fin-fin trebatu zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 104. orr.

Bertan Latinoamerikako hamaika militar trebatu zituzten.  Berria - Mundua   2004-04-18

Dozenaka gazte afganistandar trebatzen ari gara.  Berria - Mundua   2006-03-17

Jainko Jaunak hitz egiteko trebatu nau, bihotz-eroriak adore-hitzez bizkor ditzadan.  Elizen arteko biblia   Is 50,4

Bedeinkatua Jauna, ene Jainkoa, eskuak gudurako trebatzen dizkidana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1122. orr.

Ehun mila gudari oinezko, hogei mila zaldizko eta gudurako trebaturiko hogeita hamar elefante zituen erregeak bere gudarostean.  Elizen arteko biblia   1 M 6,30

Beste gisako jolasak, horiek baitute ez bakarrik jendea dostatzen, baina ere gerlako eta beste ariketa ederragoetako trebatzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 106. orr.

Gizon hezi eta jadanik beteginek, Legea ikasten trebatuak baina, esan dudan bezala, alderrai sentitzen direnek, onura kapitulu guztiei aterako diete.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 38. orr.

Jakinarazten dizuet deabrurik handien eta maltzurrenetako batzuk bidaliko zaizkiola anai Bernardori, bertutean trebatzeko, atsekabe eta tentaldi ugari eragingo diotenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 716. orr.

Ba ote da euskaldunik Polonian, hango hizkuntzan trebatzera joanik?  Herria   2003-08-07

Masaje terapeutikoan trebatu zen, eta laster lortu zuen lana YMCAn.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 122. orr.

Bere burua arkitektotzat aitortzen duen orok bi gauzetan egon beharko du trebatua.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 410. orr.

Bestelako xarmetan daude trebatuak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 210. orr.

Bertzerik zen lantzarekin, baleztarekin edo ezpatarekin trebatzeko eskola.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 45. orr.

Une honetan, beste bat da nire kezka: Tetrarekin trebatzen jarraitzea.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 76. orr.

Belarriak trebaturik zeuden zenbait ñabardura atzematera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 148. orr.

Osakidetzako langileak euskaraz trebatzeko lana prestatu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Piarres Charritton-ekin ainitz trebatu niz euskaraz.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 138. orr.

Izkribatzaile trebatu gabe baten lana zen nabarmen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 288. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Profesional baten begirada trebatuarekin.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 179. orr.

Bibloseko artisau trebatuenak zenituen zeure itsas arotz; itsas ontzi guztietako marinelek erosten zizuten merkantzia.  Elizen arteko biblia   Ez 27,9

Emakume guztiz ohitu eta trebatu baten atsegintasunak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 491. orr.

Emakumeek, gizonaz kezkatzeke, jotzen segitu dute, gero eta alaiago jo ere, gero eta hatzak trebatuago.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 165. orr.

Hasiberrientzat ezinezko gertatzen denak inolako zailtasunik ez du trebatuentzat.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 41. orr.

Begirale eskuzabalago eta psikologian trebatuago bat. ibaia inguratzen zuen itzal lodia zulatzen saiatzen zen bere begi trebatu-trebatuekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi pilotari trebatu (3); ondo trebatu (3); ongi trebatu (3); pilotari trebatu (7)

trebatu beharra (3)

aski trebatua (5)

gazteak trebatzeko (3); segurtasun indarrak trebatzeko (5); trebatzeko aukera (6); trebatzeko erabiltzen (3)

txakurrak trebatzen (4)


trebatuxago ik trebatuxe.

trebatuxe ik trebatu. pred zerbait trebatu.

Ez nahi orduko, baina trebatuxe gara jada hainbat eritasunetarako joera neurtzen; zenbait minbizi motaren kasuan, kasurako.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 132. orr.

Irabazleak hemen, Dardy bereziki, trebatuxago ziren.  Herria   2003-01-28


trebatzaile (orobat trebazale g.er., eta trebetzaile g.er.) iz trebatzen duen pertsona.

Sindikatuek esan dute dirua eta trebatzaileak behar direla euskalduntze plana betetzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-19

Agerizkoa da belaunauldi berriek maskaradak egitearen lekukoa hartzen dutela, aurrekoetan jardun zutenak irakasle edo trebatzaile dauzkatela.  Berria - Kultura   2006-01-03

Saudiarren trebatzaile ziren AEBetako bost militar eta bi indiar hil ziren.  Berria - Mundua   2004-12-07

Javier Clemente du Bilboko Athletic-ek trebatzaile berria, Jose Luis Mendilibarren ordainez.  Herria   2005-11-10

Gora gure neska pilotariak, horien trebatzaileak, eta segitzaileak.  Herria   2002-07-18

Azkenean Frazieren trebatzaileak borroka geldiarazi zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 287. orr.

Administrazio ataletan trebatzaileen falta igartzen dute sindikatuek.  Berria - Euskal Herria   2004-05-19

Ekipa horren giderra hartü dü kanpotik horra den Alain Bretos trebazale berriak.  Herria   2001-09-27

2004-06-08: AEBetako trebatzaile militar bat hil zuten.  Berria - Mundua   2004-12-07


trebatze 1 iz trebe bihurtzea, trebetasuna hartu edo ematea.

Horrek, trebatzea eskatzen du, irizpide jakin batzuen arabera behin eta berriz saiatzea. Han, Kodari herritik abiaturik, hamar eguneko trebatzea eginen dute, 4000 metra inguruko goratasunetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Lehenengo Kristau Elizan elite espiritual batek bere gain hartu zuen trebakuntzak (ascêsis, hemendik "aszetiko") bere izena olinpiar joko eta beste joko heleniko batzuetarako atleten trebatze fisikotik hartu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 130. orr.

Gobernuak trebatze egokia eman behar die atxiloketa guneetan lan egiten dutenei.  Berria - Harian   2006-02-17

Ezar liteke nolabaiteko paraleloa, ez erabat kapritxosoa, trebatze moral eta intelektual horren eta konfuziar klasiko sinikoei buruzko heziketaren artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 89. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Irakeko segurtasun indar berrien trebatze arduradun Tomasz Bak koronel poloniarrak Iraken «nazio mailako matxinada gertatzeko arriskua jada pasatu» dela esan zuen.  Berria - Mundua   2004-04-25

-Bai, gazteluaren inguruan badira SSen trebatze zelai batzuk, baita kontzentrazio esparru ttiki bat ere.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 262. orr.

Trebatze kanpalekuetara bidali zuten, eta itzuli zenean esan zidan engainatu egin zutela.  Berria - Harian   2006-03-16

Emazte guti ditaike Euskal Herri guzian esku-uskako trebatze lanetan ari denik.  Herria   2003-04-24

Hain juxtu ere, lehengo egunetako trebatze ariketetan sekulako lanak eman zizkidan perkutorea tinkatzeak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 118. orr.

Trebatze denboraldia bururatu bezain laster.  Herria   2004-09-09

Beren trebatze-aldiaren azken eguna iristen zitzaienean, otordu bikain bat eskaintzen zien Hassanek gudariei.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trebatze zelai (5)


trebatzeke adlag trebatu gabe.

Gaitasunik ez dutela irizten badiogu, zertarako eskainiko diegu goi kargurik? [...] Trebatzeke daudela pentsatzeak gure kontzientzia zuritzeko balio digu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12


trebazale ik trebatzaile.

trebe 1 izond zerbait ongi eta erraz egiten duena. ik iaio; abil.

Hamazazpi urte ingurko mutil erne eta trebe batek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 490. orr.

Emakume lizun eta trebeak, plazer hau ez sekula ukatu zuen maitaleei.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 137. orr.

Poker-jokalari trebe eta porrokatua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 269. orr.

Dekoratzaile trebe baten eskua ere nabaria zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 89. orr.

Esau ehiztari trebe bihurtu zen, oihaneko gizona.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 70. orr.

Hiramek bere zerbitzari batzuk, itsasgizon trebeak, bidali zituen ontzietara.  Elizen arteko biblia   1 Erg 9,27

Bordelen bertan [...] Juan Duñabeitia trebeak ere Habana korreoa ikusi du, eta itsasontzi itzelak askatasuna promes egiten diola begitandu zaio.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 80. orr.

Neskame frantses trebe batek gauza harrigarriak egin zitzaken istant batean.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 148. orr.

Zerbitzari trebeak erregearen onespena du, duin ez denak haren haserrea.  Elizen arteko biblia   EsZ 14,35

Piano-jotzailerik trebeenak bezain ongi jo dezake lehenbizikoan edozein pieza.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 189. orr.

Sar ezazue A sailean, 853 ziegan, droga trafikatzaile labana erabiltzaile trebe haiekin.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 72. orr.

Esku trebea nabari zaio, batik bat, pertsonaien arteko elkarrizketak josterakoan nahiz istorioak eta pasadizoak kontatzerakoan.  Berria - Kultura   2006-03-07

Gizonak poliki-poliki, esku trebez, lasaitu egin du.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 50. orr.

Ez naiz sekula oso igarle trebea izan.  Berria - Harian   2006-03-24

Bere mihi txit trebeak zakilburua lantzen zidan beste inork inoiz ez bezala.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 68. orr.

Suge trebeen antzera lerratuz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 63. orr.

Dialektika trebea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-28

2 (predikatu gisa)

Lanpostu horretan egin beharko duen langintzan trebe izatea eskatzen zaio: ofizioa menderatzea, alegia.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 76. orr.

Laurehun mila gudari ziren, ezpata erabiltzen trebeak. Badira gizakiak oso trebeak direnak irudimenezko praktiketan.  Elizen arteko biblia   Epa 20,17

Berehala igartzen zen lurjabea ezinago trebea zela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 441. orr.

Badakizu gure artean ez dela inor sidondarrak bezain trebe zuhaitz botatzen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,20

Ez zen halakorik gertatu, ordea, kapitain trebea baitzen Iraurgikoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 18. orr.

Ingelesak ez baitira ingelesa ulertzen trebeak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 138. orr.

Konturatuta zegoen, ordea [...] trebeagoa zela, dirua irabazten baino, hari eusten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 152. orr.

Bera zen polizien aurka edozer aurtikitzeko trebeena.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 211. orr.

Gure amaren anaia zen, gizon lasaia eta trebea bere lanean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 171. orr.

Rieti hirira joan zen, han gaitz hura sendatzen oso trebea zen espezialista bat omen zegoela eta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 244. orr.

Horko 42 langileak arras trebeak dira.  Herria   2003-03-06

Indarrak neurtze bat, kontura-jauste bat, maila bat gora, adoretsuago eta trebeago bilakatzen zaituena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 103. orr.

Trebeetan trebe nauzue arkua tenkatu eta geziak jaurtitzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 42. orr.

Adarbakoitza izutia, azkarra eta ihes egiten trebea omen zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 203. orr.

Ekintza ausarta eta trebea izan zen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 72. orr.

Letra-gizona izan beharko du, lapitzarekin trebea, geometrian jantzia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 410. orr.

Jaunaren zerbitzariak, ordea, ez du sesiotan ibili behar, baizik eta bihozbera izan guztientzat, irakasteko trebe, jasankor.  Elizen arteko biblia   2 Tm 2,24

Erizain tituluduna zen Wilmarth andereñoa, miragarriro trebea, ziurra, eta patxadatsua eta nekaezina.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 195. orr.

3 (adizlagun gisa) ik trebeki.

Lakioak behar ziren lekuetan jartzen-eta, hots, ni bezalako txoriak harrapatzen, abadea trebe hezia zen. Fin eta trebe mintzatu haiz, beti bezala.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 300. orr.

Beraz, bere asmoak egokiera hartara trebe moldaturik, hiru laidoztatuei erran zien: [...].  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 241. orr.

Trebe sakatu zuen bertan irina, eta ezkerrarekin ura botatzen ziola osatu zuen orea.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 37. orr.

Zapategian trebe aritzen zen, Tomas Atondoren itzal jeloskorrak parada ematen zionean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 40. orr.

Erromesak, ordea, erraz eusten die piztiei urruti, makila trebe erabilita.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 88. orr.

Zeren azken buruan, jauna, trebe ibiliagatik, nik ulertzen dudana nago ulertzen ahal dutela bertzeek ere.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 234. orr.

Literatur kritikan ez habil oso trebe, adiskide maitea.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 32. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

-Oso adeitsua eta atsegina da -jarraitu zuen Txitxikovek-; eta esku-trebea, alajaina!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 49. orr.

5 (norbaitekin) trebetasuna duena, barrukoa, mamia.

Herritarrekin Xalbat baitzinen hain trebe.  Herria   2005-05-26

6 trebe-uste izond

Non-nahi baziren mintzaldiak block-etan, eta estrategia militarrean trebe-usteek gerla briu-brau finitzen zuten, bakoitzak bere gisara jana xuhurrago izanik ere, esperantzak barnea goxatzen zuen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 104. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aski trebe (5); bezain trebe (6); biolin jotzaile trebe (6); biziki trebe (10); gazte trebe (3); gudari trebe (3); izigarri trebe (3); jotzaile trebe (6); langile trebe (3); musikari trebe (4); oso trebe (8)

trebe agertu (3); trebe ari izan (3); trebe baino trebeago (4); trebe bihurtu (6); trebe da (3); trebe diren (9); trebe egin (4); trebe izan (7); trebe izatea (3); trebe trebea (3); trebe trebeak (5)

arras trebea (4); aurrelari trebea (6); ausarta eta trebea (3); bezain trebea (8); biziki trebea (3); ehiztari trebea (5); etapa ehiztari trebea (4); gizon trebea (3); hizlari trebea (9); idazle trebea (4); igerilari trebea (3); jokalari trebea (3); kontalari trebea (3); mintzalari trebea (3); musikari trebea (5); ona eta trebea (3); oso trebea (29); oso trebea zen (4); pilotari trebea (4); sakatzaile trebea (6)

trebe trebea (3); trebea baitzen (8); trebea da (57); trebea da oso (5); trebea dela erakutsi (3); trebea den (5); trebea izan (24); trebea izana (3); trebea omen (5); trebea zen (24)

zirujau trebea (3)

trebe baino trebeago (4)

ezin trebeagoa (10); ezpatari ezin trebeagoa (3)

antzerkilari trebeak (3); arras trebeak (3); aurrelari trebeak (5); bezain trebeak (3); ehiztari trebeak (3); esku trebeak (3); gazte trebeak (4); itsasgizon trebeak (3); jokalari trebeak (4); langile trebeak (3); musikari trebeak (7); oso trebeak (18); trebe trebeak (5)

trebeak izan (6); trebeak izaten (3)

esku trebeek (7); musikari trebeek (3)

gizon treberik (3)


trebede iz su gainean zartaginak edo ontziak jartzeko tresna, hiru oin dituen uztai edo hiruki burdinazko batek osatua.

Nire amaren josteko gelako jantzi guztiak hartu eta airean bota zituen, manikiei ostikoak jo zizkien, eta manikiek hara eta hona egiten zuten salto trebedeen gainean, erori gabe, baina ostiko haiekin alde guztietara egiten zuten salto aske dauden eroak bezala.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 93. orr.


trebeki iz trebetasunez. ik trebe 3.

Bakoitza bere sailean, trebeki eta serioski ari ziren, edo zerbait ezin bururatuz, edo egina ezin salduz.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 68. orr.

Tinko estutzen zizkidan bularrak, eta trebeki mugitzen zen nire titiburuak atximurtzen zituen bitartean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 121. orr.

Haur loak hartua trebeki Chandler Txikiri besoetan jarri eta esan zion: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 119. orr.

Kanta hari kantu berria, jo trebeki eta egin irrintzi.  Elizen arteko biblia   Sal 33,3

Oro har eleberri ona da, txukun idatzia eta trebeki kontatua.  Berria - Kultura   2004-09-15

Hanka bat bestearen azpian trebeki tolesturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 502. orr.

Aldi berean suspentsiboa eta probidentziala den ondorio honek ahalbidetzen digu, plano narratiboa trebeki aldatuz, Raimundo Silva zuzentzailearengana itzultzea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 147. orr.

Hain trebeki ordenatuta zegoen maletari begiratu zion.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 77. orr.

Kale bat eraiki zuen oso zabalera handikoa, eta haren erdian Mausoleoa egin zuen, eta hain trebeki egin ere, non munduko zazpi mirarien artean izendatzen baita.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1210. orr.

Nolabait errateko, Otto isilak bere sukaldean bezain trebeki erabili omen zuen labana Vartsoviako ghettoan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 51. orr.

Sutearen ondoan belaunikatu nintzen, Ouest France egunkariaren ale zahar trebeki purtzilikatu batzuk tximinian ezartzeko.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 80. orr.


trebes 1 adlag zeharka. ik trabes4.

Bat-batean sasi batetik gizon bat ateratzen da eta bidean trebes jartzen, besoak kurutzean.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 207. orr.

Herri gehienetan, ez baitzen haatik Nafarroako gobernua lo, ezarri zuten, bidean trebes, gatina edo kate bat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 124. orr.

Zaintzaile limurgaitz gogorra; bere txikitasunetik epaile handi, zehatz-zorrotz eta fantasiarik gabea; makila bat, alegia, ekoizpenaren gurpil artean trebes.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Eskuak gerrian, zango bat zuzen eta bestea plegaturik, txapela buruan trebes.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 43. orr.

Bide hori, mendian trebes, ehun aldiz egina dut.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 275. orr.

Herria setiatu zuenean, bi gizonen hilotzak, barrabilak ahoan trebes, egurrean gurutzefikatuak kausitu zituzten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 237. orr.

2 irud/hed

Hasi zuen azken hitza zintzurrean trebes gelditu zitzaion.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 40. orr.

Bihurri eta trebes jaiotzen denak, halaxe dirau: sei urterekin gezurra esaten dizunak, hamaseirekin eta hirurogeirekin ere berdin esango dizu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 266. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Haietako batean, zeinari trebes-igeri isil harengatixe "Itsaspeko Baita" esaten baitzitzaion, ni bizi nintzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 96. orr.

4 (izenondo gisa)

Argi trebes eta mugikor bat zuen begietan, zilarbiziarena berarena bezalakoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 142. orr.

5 trebesean adlag

Izan ere, handik hogei metrora, aurreko gurpilek leher egiten dute eta autoa trebesean gelditzen da bide erdian, Montrolen autoari bidea eragotziz.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 190. orr.

6 trebeseko izond

Ez daitezen lehert bi mendi parteak, badira zubi bezala utziak, harria ingurutik janik, zoragarriko zutikakoak eta trebesekoak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bidean trebes (6); buruan trebes (3)


trebesa ik trabesa.

trebesarazi, trebesaraz, trebesarazten du ad zeharkarazi.

Launazka lerroan ezarririk, hiria trebesarazi ziguten bi edo hiru kilometrotan, Royalieu kasernara arte.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.


trebesatu (26 agerraldi, 4 liburu eta 11 artikulutan; orobat trebestu g.er.), trebesa, trebesatzen 1 du ad zeharkatu. ik trebeskatu.

Frantzia guzia trebesatua zuen buruan buru, 1200 kilometrotan, ez baitzen guti, jakinez beste 800 behar zituela egin oraino Espainian gaindi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 114. orr.

Gero Nevada trebesatu-eta Utah estadoan sartu gira.  Herria   2002-09-12

Itsaso Ozeanoan egunak eta egunak iragan behar dira, uharte eta herrialde anitz trebesatu ere, hegoari buruz.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 88. orr.

Oise ibaiaren gaineko zubia trebesatu genuen, hirian sartu, eta geltokira buruz zeiharkatu ginen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 36. orr.

Bidea trebesatzera aski zitzaion etxeratzeko.  Herria   2004-12-30

Mugaz bestaldean, bada gune bat anitzez hobea zeinetarik erreka trebesatzen ahal baita puskan aiseago Arnegi zaharrera, oraingo zubia bere gisa utziz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 172. orr.

Ez zen batere errex muga berri horren trebesatzea, alemanak zain egoiten baitziren.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 140. orr.

2 irud/hed

Eta egunaz gutiago oraino, argiak gaua trebesatzen baitu, iluna desagerrarazten, ilunbea argi bilakarazten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 44. orr.


trebeseko ik trebes 6.

trebeska (22 agerraldi, 6 liburu eta 11 artikulutan) 1 adlag zeharka. ik trabeska; trebes.

Murru gorenek ez dute gehiago teilaturik atxikitzen, zutarte guziak eroriak dira, salbu pitrail bat edo beste, oraino trebeska daudenak, suak eta eguzkiak beltzatuak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 199. orr.

Oinez ibiltzeko Pirineotan trebeska, behar da osasun edo osagarri azkarrekoa izan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 109. orr.

Espainian zegoenean, arrats guziez mutil bat etzaten zen atearen gibelean trebeska.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 136. orr.

Eiheratik trebeska jinez Luzaide aldera, badira zernahi harresi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 41. orr.

Bet betan apezen erdian huna gizon bat, xuriz bezti, apezak bezala, bainan estola trebeska.  Herria   2005-09-01

Kasketa trebeska, zigarreta ezpain punttan eta omore ona denetan!  Herria   2004-01-22

2 irud/hed

Bada garaia ahantz dezazun, eta zure ehunari kasu eman diezaiozun, dena trebeska ateratzen ari zaizu eta!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 254. orr.

Ohar haiek oraino ere zintzurrean trebeska geldituak zaizkio.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 172. orr.

Larreren orduko hautua zintzurrean trebeska daukate oraino Hazparneko abertzaleek.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

-Aristokrata madarikatu horiek eta egiazko deabru-semeak diren apezak beti trebeska ditiagu! -gehitu zuen gizonak, berriz sutan-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 107. orr.

3 trebeskako izlag

Horregatik, Espainiako Gobernuak EAEn duen ordezkariaren ustetan, gai garrantzitsuetan beharrezkoak dira «trebeskako akordioak» abertzaleen eta abertzale ez direnen artean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04


trebeskakotasun iz trebeskakoa denaren nolakotasuna.

Estatutu Berrirako Proposamenak batu beharrean, zatitu egiten duela adierazi zuen Luesmak, eta herria «trebeskakotasunez» eraiki behar dela.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04


trebeskari izond trebeskatzen duena.

Pierra so geratu zen: han, euri trebeskariak teilatuak eta loiroa astintzen zituela, buhame taldeak sua atitxatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.


trebeskatu, trebeska, trebeskatzen (25 agerraldi, 4 liburu eta 13 artikulutan) du ad zeharkatu. ik trebesatu; trabeskatu.

Mendozatik Xilerat buruz joan gira, 80 kilometra egun baten gostuz eginez, Andesetako Mendikatea trebeskatuz.  Herria   2005-06-02

Moissac-etik jo aitzina oraino aste batez, Gers departamenduan gaindi, eguzki-lore eremu zabalak trebeskatuz, Lectoure, Condom, Eauze, Landesetako Aire sur l'Adour, hemen aldiz armañakaren lurraldea, helduz Biarnoko Arzacq herrirat.  Herria   2004-10-07

Patagonia muturretik, Australiako bush hartan barna, Tizi Ouzouko eremu gorriak trebeskatuz, Mongoliako estepetaraino, ahantzi gabe Bardeak eta Saharako Peulen bideak, guztiak ama ezeztatuen haurrak ginen, arrotz izatearen bildots eraldatuak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 210. orr.

Ikusiz Errobiko urek laborantza guneak trebeskatzen dituztela, ez dea harrigarri hain nitrato guti izan dezaten?  Herria   2001-07-26

Plan horren ideia nagusia hauxe da: herria trebeskatzen duen errepidea, Ametzondoko zolatik eta Herriko Etxea iragan arte, egiazko hiribarne bat bilaka dadin.  Herria   2003-07-17

Bi sunpur hertsiz osatu zubitik trebeskatu zuen ibaia.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 18. orr.

Rochechouart etorbide zabala trebeskatu nuela, [...].  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 162. orr.


trebeslari ik trabesalari.

trebestu ik trebesatu.

trebetasun (458 agerraldi, 106 liburu eta 84 artikulutan) 1 iz trebea denaren nolakotasuna; zerbait trebeki egiteko gaitasuna.

Baldin aski trebe eta arduratsu bahintz, manu hau aski izan beharko huke; baina trebetasuna eta ardura ordezkatzeko, dirua igortzen diat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 329. orr.

Berebiziko espiritua, ezaguera eta trebetasuna ditu ametsen esanahia argitzeko.  Elizen arteko biblia   Dn 5,12

Haien dantza egiteko dotorezia eta haien ezpata manaiatzeko trebetasuna.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 168. orr.

Beren trebetasun eta kemenari esker jabetuak ziren herrialde hartaz guztiaz.  Elizen arteko biblia   1 M 8,4

Haien trebetasuna bidaia zoragarri hauek kanoa ireki hauskorretan egitea izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 415. orr.

Damu dut ohoinen trebetasuna ez izana.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 138. orr.

Gure erresuman inor gutxik dik trebetasun hori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 397. orr.

Ez baitakit ni trebetasun horren jabe naizen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 29. orr.

Honezkero ohartuko zinen nolako trebetasunaz erabiltzen duen idazluma.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 453. orr.

Horiei ez baitzitzaien falta ez trebetasunik, ez talenturik eta ezta arterik ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1450. orr.

Joko horretan ere behar da denbora, doi bat bederen trebetasun biltzeko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 103. orr.

Informatikan, erabiltzaile mailako trebetasuna.  Herria   2003-09-18

2 (pluralean)

Guri iruditzen zaigu badaudela ikastea merezi duten trebetasunak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 28. orr.

PISA programan irakurketa, matematika, zientzia eta buruketak askatzeko trebetasunak neurtzen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

Gure trebetasunek baino askoz gehiago, gure aukerek erakusten dute benetan zer garen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 278. orr.

Badira beste trebetasun batzuk helburu bera lortzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 191. orr.

Zientzia baten asmoa eskolako adigaien arabera determinatzen dut, bera hautazko helburu jakinetarako ditugun trebetasunetako bat soilik balitz bezala begiztatzen denean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 301. orr.

Savanten trebetasunek ba ote dute antzik normalenekin?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 220. orr.

Artistak, forma menderatzen duela, teknikazko trebetasun guztien jabe dela frogatu ahal izan duelarik [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 278. orr.

Ohartu gira arras miserian bizi direlarik ba dituztela gaitzeko trebetasunak dendaritzan.  Herria   2003-05-08

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Trebetasun miragarria zuen forma abstraktuak ezagutzeko eta ikusmenezko analisirako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 209. orr.

Hain omen zuen "trebetasun txundigarria katu-irudiak marrazteko, non "katuen Rafael" deitzen baitzioten”.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 191. orr.

Trebetasun mentala edo estrategia jokoak.  Berria - Kirola   2004-04-28

Esperientzia handia izateaz gainera, talentu argia eta trebetasun tekniko handia izatea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2410. orr.

Diru publikoak eskuratzeko maisutasun eta trebetasun handia baitute.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 107. orr.

Gero, oso azkar, trebetasun handiz, zauriaren ertzak josi, eta, nylonezko puntada bakoitzean, bost korapilo egin zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 104. orr.

Bi damek hain trebetasun handiz matazatu zioten burua jendeari, ezen denak -eta bereziki funtzionarioak- durduzaturik geratu baitziren puska batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 275. orr.

Zaldiz bazihoan trebetasun haundirekin; ezkerra zen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 135. orr.

Esan behar da trebetasun eta adimen zorrotza erakutsi zituztela gauza horietarako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4410. orr.

Handitu egin zuen hasierako diru-kopurua urte hartan bertan, ezohiko trebetasuna erakutsiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 328. orr.

Behaketaren behaketaz eta berezko trebetasunari esker nabarmendu zen bere lanbidean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 20. orr.

Nire hizketarako trebetasunaren sekulako erakustaldia egiten nuen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 86. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin, pluralean)

Ikasketa hauen helburua ez zen zientzia ezagupenak eskuratzea, baizik trebetasun jakin batzuk lortzea gero zuzenean aplikatuko zirenak, behin unibertsitatea utzi ondoren.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 93. orr.

Logikaren esparrukoa da arazo horiek bizi behar izatea, gaitasun eta trebetasun praktikoak garrantzitsuagotzat jotzen direnean balioen lorpena baino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 65. orr.

Ez da egia umeek oinarrizko trebetasun motoreak ez dituztela tximinoek baino goizago eskuratzen.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 57. orr.

Horregatik da, hain zuzen ere, zailago, hizkuntza berriak ikastea edo trebetasun berriak bereganatzea adinean aurreratu ahala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 148. orr.

Berehala erakarri zuen arreta savanten dohainetara eta, oro har, dohain horien eta trebetasun berezien nondik-norakoetara.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 195. orr.

Poliki garatzen dute hizkuntza, eta trebetasun sozialen oinarriak eta lorpen intelektual handiak bereganatzen dituzte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 241. orr.

Abantaila ugari ditu zutikako jarrerak -esate baterako, eskuzko trebetasunak garatzeko aukera ematen du-.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 124. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Artilleroen trebetasun faltagatik ez zuen bere helburua lortzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 39. orr.

Gizakiak noraezekoak ditu trebetasun-lanak, bere jatekoak, jantziak eta bizilekua prestatuko balitu, bere izaerak horiek guztiok beharrezkoak ditu eta.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 113. orr.

Hala ere, gaixo haien artean "trebetasun uharteak" zeuden, dohain ikusgarriak ere bai tarteka, txikizioaren erdian distiratsu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 244. orr.

Bentham-en grinak usadioaren ordez zientzia jartzeko, administrazioaz zuen ikuspegiak -trebetasun-kontua zela, alegia- emaitza erabat pozgarriak izan zituen kasu hartan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 85. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Berrikiago, medikuek deskribatu dituzte gorputz-trebetasun harrigarrien jabe diren idiot savant zenbait, erraztasunik handienaz akrobazia eta marka atletiko izugarriak egiteko gauza direnak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 193. orr.

Traketsa ematen zuen, baina zenbait mugimen-trebetasun, nonbait, ia berehala bereganatzen zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 214. orr.

Marrazteko gaitasuna, garai hartako usteen arabera, kontzeptu-ahalmenaren eta hizkuntz trebetasunen parean garatzen zen umeengan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 194. orr.

Komunikazio-trebetasun aurreratuak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 10. orr.

Knosos-era ez zen iritsi Dedaloren "bikaintasun"aren ospea baino, eta haren artisau-trebetasun apartarena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 90. orr.

Jakinduria zientifikoa eta literatur trebetasuna lagun, 112 hizkuntzatara itzulita dauden obrak idatzi zituen Jules Vernek.  Berria - Harian   2005-03-24

Ez dut deus esan beharrik ihardespenari darion hitz-trebetasunaz.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 179. orr.

Isil-trebetasun horretatik idazketa soil-soilik ideografikora -esperientzien, eta ez soinuen, komunikazio zuzenera- distantzia ahitezina dago, baina etorkizuna baino laburragoa beti ere.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 32. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

giza trebetasun (3); hain trebetasun handiz (6); trebetasun berezia (4); trebetasun handia (8); trebetasun handiz (38)

bere trebetasuna (4); sekulako trebetasuna (3)

trebetasuna erakusten (4); trebetasuna erakutsi (3); trebetasuna erakutsiz (3); trebetasuna izan (3)

savanten trebetasunak (4)

bere trebetasunaren (3)

trebetasunari esker (5)

gainerako trebetasunekin (3)


trebetsu izond trebetasunez betea.

Eta, bere iduri haren edertzeko, bertzalde, zein trebetasun trebetsuz ikasi zuen ezpata manaiatzen, Villagrandeko dukearen erranetarat!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 307. orr.


trebetu ik trebatu.

trebetzaile ik trebatzaile.

trebezia (291 agerraldi, 98 liburu eta 93 artikulutan) 1 iz trebetasuna.

Predikari amoltsu haren karra neure trebezia baino hobeki baliatu zitzaidan.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 90. orr.

Nire trebeziari, kemenari eta zuhurtziari esker ihes egin genuen orduan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 85. orr.

Trebezia baino ausardia gehiagorekin.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 112. orr.

Jaunarenak dira jakinduria eta ahalmena, berarenak trebezia eta zuhurtzia.  Elizen arteko biblia   Jb 12,13

Jainkoaren izpirituz bete, jakituria, trebezia eta lan guztietarako gaitasuna emanez.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 92. orr.

Jainkoek batzuei indarra eman ziek, beste batzuei mintzatzeko trebezia, besteei edertasuna.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 40. orr.

Miresgarri zitzaion anfitrioiak elkarrizketa bideratzeko zuen trebezia.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 67. orr.

Dakarrak, 2005ean, bidaldia egiteko gaitasuna eta oztopoak gainditzeko trebezia sarituko ditu.  Berria - Kirola   2004-11-18

Zuhaitzetara igotzeko trebezia zuen tximinoa da pierolapithecus-a, ikertzaileen arabera.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Hitz egiten trebeziarik ez zuen arren, zientziaz betea zegoenez, zalantzazko arazoak erabakitzen zituen eta ezkutuko gauzak argitara ekartzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 808. orr.

Nik ordea, sormen literariorako trebeziarik ez dut inoiz izan, aitortu behar dut.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Falta dituzte, hau ere bistakoa da, dotorezia eta imajinazioa, mugimendu fina egiteko talentua, suspentsio jakintsurako trebezia, hitz batez, zibilizazioa eta kultura.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 339. orr.

Lehen proban, zutikako egurrak ebakitzen duen trebezia erakutsi zuen Olasagastik.  Berria - Kirola   2004-12-04

Hatz lodikote haien trebezia miretsi ahal izan nuen berriro ere.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 323. orr.

Mekanikaren gainetik, gidariaren trebezia nabarmentzen da Nelson Pique zirkuituan.  Berria - Kirola   2004-07-04

Beethovenen Fidelio operako obertura laburrean sumatu genuen orkestraren trebezia.  Berria - Kultura   2004-05-15

Ttipiren trebeziak zelaitu zizkigun elkarrenganako bideak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 155. orr.

Neure indarrez egin dut hori guztia, neure trebeziaz, argia bainaiz.  Elizen arteko biblia   Is 10,13

Inazitok trebeziaz zabaltzen zituen, krik kriz, ate zarratuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 209. orr.

2 (pluralean)

Gazte-gaztetatik elkarrizketarako, dantzarako, abesteko eta musika jotzeko prestatzen duten emakumea, eta gero bizibide gisa trebezia horiek gizonen bileretan erakusten dituena.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 124. orr.

Ahozko trebeziak lantzen, egoera komunikatibo bat sortzen.  Berria - Kultura   2006-01-21

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Trebezia handia behar da harekin, edo, trebeziarik ezean, maltsotasun handia.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 345. orr.

Nahiz eta zaldia jantzi gabe zegoen, haren gainera igo zen trebezia handiz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 89. orr.

Haien lan-zaletasuna eta trebezia bikaina goraipatzen zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 232. orr.

Borreroak, gorpu exekutatuari, hezur guztiak bere lekuan ipintzen dizkio, hala behar denean, osteopata baten trebezia harrigarriz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 66. orr.

Orduantxe ohartu zen nolako segada ikaragarrian eroria zen; bere etsaien trebezia maltzurra sumatu zuen, eta kalera irteten ahalegindu zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 79. orr.

Trebezia teknikoaren estimua.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 278. orr.

Inguruetan zebiltzan eulitxo eta eltxoak harrapatzeko izugarrizko trebezia erakusten zuten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 155. orr.

-Arian-arian sekulako trebezia hartuko diat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 205. orr.

Nahiz "nekazari zoriontsuen" artekoa izan, aparteko trebezia zuen autoak ezagutzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 126. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Ez bezate, bada, kontatzailearen trebezia falta gutxiets.· Ordurako indarra hartua zuen gaitzak, eta, ezer egitekotan, mediku trebezia izugarria eta erremedio gogorrenak behar ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 460. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere trebezia (8); beren trebezia (3); egiteko trebezia (4); idazteko trebezia (3); sekulako trebezia (3)

trebezia erakusteko (3); trebezia erakusten (3); trebezia erakutsi (4); trebezia handia (5); trebezia handiz (14); trebezia zuen (5)

ahozko trebeziak (5)

ahozko trebeziak (5)

trebeziari esker (4)

bere trebeziaz (3)


trebiñar (orobat trebiñuar) izlag/iz Trebiño konderrikoa, Trebiñori dagokiona; Trebiñoko herritarra.

EAJk herenegun eta EAk atzo eta Aralar-Zutik, joan den asteburuan, Trebiñu trebiñarrek erabakitzen dutena izan dadin lan egingo dutela agindu zuten, konderrira joanda.  Berria - Euskal Herria   2004-03-11

Alegia, trebiñarrak nahi dutena izango direla Espainiako Gorteek horretarako baimena ematen badiete bakarrik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-11

Trebiñuarren borondateaz gainera, bi komunitate erkidegoen arteko adostasuna beharrezkoa izango da, alde baten erabakia ez baita nahikoa.  Berria - Harian   2005-08-05

Rafa Larreinaren (EA) ustetan, trebiñuarrei erabakitzeko eskubidea ukatzeak «zalantzan jartzen du sistema demokratikoa bera».  Berria - Euskal Herria   2006-02-04


trebiñuar ik trebiñar.

trebukada iz ipar estropezua.

Azen ontzeko, zangoan trebukada bat egin du.  Herria   2004-01-29


trebukaldi iz ipar estropezua.

Trepelak trebukaldia... /... trenkatu zuen tratuz.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 47. orr.


trefla iz ipar hirusta.

Biharamun goizean, emaiten gitu kanpo handi batetarat zointan badiren ainhitz kofoin eta hor dena trefla xuri eta gorri da osoki loreturik.  Herria   2004-02-26

Erleak hor alhatuz ainhiz ezti ateratzen dute eta ber denboran trefla hori fekondatzen omen dute hazi ateratzeko izanez.  Herria   2004-02-26

Angelak gero lau hostotako trefla harrapatu zuen eta esku batean hartu, bestearekin haizearen gatik erori begikoak ozkan jartzen zituela.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 86. orr.


tregoa (31 agerraldi, 7 liburu eta 18 artikulutan; orobat tregua 27 agerraldi, 12 liburu eta 8 artikulutan) 1 iz su-etena, gudu-etena.

Borrokak eteten badira ere, horregatik ezin da bakeaz hitz egin, tregoaz baizik.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 167. orr.

Frantzian jaun bakoitzak gerra edo bakea egiten zuenean, erlijioak ematen zituen aldi jakin batzuetan egin beharreko tregoak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 134. orr.

Xiitekiko negoziazioak hasi dira, eta Falujan tregoa ez da eten.  Berria - Mundua   2004-04-13

1974ko abendutik 1976ko urtarrila arte beste tregoa bat eskaini zuen IRA Probisionalak, nahiz eta tarteka erasoak gertatu.  Berria - Harian   2005-07-29

Loialistek ere tregoa eman zuten 1994an.  Berria - Harian   2005-07-29

Korsikako talde armatu nagusiak [...] atzo adierazi zuen iazko azaroan iragarritako tregoari eutsi egiten diola.  Berria - Mundua   2004-05-13

Ezker abertzaleak 1998ko tregoaren albistea loriaren atariko bezala hartu zuen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 142. orr.

-Jaungoikoaren tregoa -esan zuen On Camillok-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 174. orr.

2 (izenlagun eta izenondoekin)

Hamasek tregoa luzea eskaintzeko jarritako baldintza nagusiak hauek dira: [...].  Berria - Mundua   2006-02-04

«Eta, tregua orokorra» titulatu zuen Frantziako Liberation-ek.  Berria - Harian   2006-03-24

Kolonbiako Gobernuko ordezkariekin elkarrizketa politikoak egiten behin-behineko tregoa baieztatu zuen.  Berria - Mundua   2006-03-03

Aldebakarreko tregoak esan nahi zuen aurreko aurrebaldintza guztiak baztertzea.  Berria - Mundua   2004-09-01

3 irud/hed

Euroak ez dio tregoarik eskaintzen dolarrari eta etengabe gorantz jarraitzen du.  Berria - Ekonomia   2004-12-26

Hurrengo hiruzpalau egunetan Mattin eta Elbiraren ehizan ibili zen aita, nola azeria oiloaren gibeletik, ezkutuan eta isilpean, tregoarik gabe.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 333. orr.

Txoriek ere tregua deklaratu zieten eltxoei iluntzera arte.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 207. orr.

Bankuz banku mugitu arren ez dago tregoarik.  Berria - Kultura   2004-04-24

4 (hitz elkartuetan)

Plazer hartu nuen ez ustezko menia edo tregua unea eskaintzen zidan lagunaren ahotsaren doinu eztia hautematean. Legeek gerrak bukatzeko edo gerrei aurrea hartzeko inolako bitartekorik ez dutenean, erlijioak bake- edo tregoa-aldiak ezartzen ditu, herriak zenbait gauza egin ditzan, hala nola ereitea eta antzeko lanak.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 166. orr.


tregua ik tregoa.

trein ik tren.

treinbide ik trenbide.

trek iz mendi ibilaldi luzea eta ohiko bideetatik egiten ez dena. ik trekking.

Motxila ere porlana bezain pisua zaio gaur, trekaren seigarren egunean.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 63. orr.

Auñamendi Bidaien bereizgarrietarik, bereizgarri nagusia ez bada, trek bakoitzean sortzen den giro aparta da.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 76. orr.

Gizonezkoen erabateko nagusitasunak giro txepela ekartzen dio beti trekari.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 78. orr.

Alfontsok inoiz ez zuen pentsatuko trekeko gainerako partehartzaileen prestakuntza fisikoa hain negargarria izan zitekeenik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 67. orr.

Hartz bakartiaren 24 irudi zenbatuko zituen, trekeko taldekide txunditu eta hasieran sinesgabeei topaketaren berri ematean.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 65. orr.

Gizonak hiru trek gehiago gidatu behar ditu, abuztuan, mendebaldeagoko Pirinioetan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 83. orr.


trekin ik trekking.

trekking (orobat trekin) 1 iz mendi ibilaldi luzea eta ohiko bideetatik egiten ez dena. ik trek.

Atzo arte, Begoñak bortzetan madarikatua zuen bere opor luzeetako aste bat trekking honetan xahutzeko erabakia.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 66. orr.

Ihardetsi zien semea oporretara joana zela, ez zekiela zuzen nora, baina behin aipatu ziola Nepal herrialdea, eta agian han zegoela trekking egiten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 42. orr.

Karakorum-en egon beharrean Pirinioetako camping batean nengoela iruditu zait, hain baita handia K2 zein Broad Peak igotzera edo trekking egitera ailegatutakoen dendek osatutako multzo koloretsua.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 150. orr.

Pixkanaka kontatu dit zein bizimodu lasaia daukaten haran isolatuotan, zelan trekkingak antolatzen dituen inguruko mendietatik turista talderen batek eskatzen dionean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

Udan aldiz, 'trekking' ibilaldi luzeak egiten ditu munduko beste puntako leku zenbaitzuetan: Sahara kameluz, Australiako 'bush' basamortua 4x4 'jeep'-ez, Tanzania oinez, Patagonia motoz, Mongolia zaldiz, Indonesia itsasontziz...  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 309. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Konkordiatik bueltan etorritako trekking talde ingeles batekin topo egin eta, kontatu digutenez, arrunt eguraldi txarra izan dute han egon diren artean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 148. orr.


tremendismo 1 iz izugarria dena nabarmentzeko joera.

Zerbait egon daitekeela guztiz ukatu gabe, nonbait edo nolabait egon (hurbiltasun batzuk edo), marxismoaren eta faxismoaren fantasma horiek eduki ditzakete tremendismo gutxiagorekin beren esplikazioak, nahikoa sinpleak seguruena.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 211. orr.

2 (literaturan)

Tremendismoa duk errealismoaren muturra.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 151. orr.

Egileak ederki lortzen du gaiaren adar eta inplikazio guztiak islatzea, tremendismo errazean jauzi barik eta gaixotasunaren larritasuna ekintzaren erdi-erdian jarriz, mozorrorik gabe.  Berria - Kultura   2004-03-11

Hona bigarren nerbio dramatikoa, Agustin izeneko agure armairutxoarena, baserria tremendismoaren agertokitzat daukatenen morboa aitzakiarik gabe gizenduko duena.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 260. orr.

Tonu-giroz ezin hobeto zetorkidana, testua halako tremendismo batez janzteko...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.


tremendista izond tremendismoarena, tremendismoari dagokiona.

Frontean bizi eta ikusi izandako hainbat gertakizun tremendista kontatuko banizkik!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

Apokalipsia agertzen da, baina ez Hollywoodeko filmetako irudi tremendistekin.  Berria - Kultura   2004-11-24

Baserritartasunarekin zer ikusirik duen oro halako alkanfor usain arkadiko batez zein tragedia odoltsu tremendista batez blaiturik balego bezala.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 153. orr.

Horregatik iruditu zitzaizkidan hain barregarri eta sinesgaitzak zenbait nobela amerikar, gaztetxoen alkoholismoa modu ikaragarri eta tremendistan agertarazten zutenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 102. orr.

Nahiko tremendistak gara.  Berria - Kirola   2004-01-14


trementina iz pinuei, izeiei, laritzei eta ahuntzadarrei darien erretxin horia eta likatsua, medikuntzan eta industrian erabiltzen dena.

Zerri-koipez gantzutu dut, baita trementinaz igurtzi ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 78. orr.

Estatuko trenbideetako tailerraren inguru guztiko hesi hura pintatzen ari ginenean pintura loditzen zen bezala, eta gero trementina gehitu behar izaten genion.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 43. orr.

Pintura eta trementina usaina zerion gelari.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 161. orr.


tremes iz birzahizko ogia; gari eta zekale irinezko ogia.

Ogi saltzaile mordo bat aurkitu dut segidan: ogi beltzezko opil borobilak, flamitxeak, tremesak, euspeko sorginak, [...].  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 92. orr.

Lurrezko zali zabalak, erretilu handi sakonak, zurezko koilara belztuak, eta ogi, tremes edo artoa edukitzeko otarretxoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

Jakitatezko eskarmentu zaharraren baserriko ogi eta tremesa lehorra ahogozatu ditut.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 8. orr.


tremolita iz amianto mota.

Egitura eta funtzio ezberdinetako amianto mota ugari dago: antofilita, amosita, krozidolita, aktinolita eta tremolita, adibidez.  Berria - Ekonomia   2004-09-12


tremolo 1 iz nota baten errepikapen lasterra.

Elvis Presleyk berak maisuki erabili zuen tremolo moduko hura.  Berria - Kultura   2006-03-02

2 irud/hed

Bidaiari ausarten eta bidaiarisa amore-emaileen minorreko akordeen eta kobratzaile diruzalearen tremolo marru-antzekoen artean.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 155. orr.


tremulo iz dardaratia, ikaratia, dardaratsua.

Gainera, ura, eguzki izpiek joa, egunez bero tremuloan dilatatzen da; horregatik dauzkan su hazi guztiei jareiten die; sarritan barruan daroan jela uzten, izotza hausten eta korapiloak laxotzen dituen bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 443. orr.


tren (orobat trein g.er.) 1 iz gurpil gaineko makinak eta honek herrestan daramatzan bagoiek osaturiko multzoa, errailen gainean ibiltzen dena.

Laurogeita Hamaseigarren Kalean beste tren bat hartu behar zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Zazpi t'erdietako trena hartuko zuen Atxurin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 155. orr.

Mosteko arrotik ikatza zekarren tren bat zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 21. orr.

Madrilgo Metroko trenak CAFek egingo ditu, 520 milioi euroan.  Berria - Ekonomia   2004-06-24

Geltokiko burua pozik jarri zen treneko nagusia eta langileak berari begira zeudelako.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 49. orr.

Jende asko zegoen geltokian eta nasetan, nor bere trenaren zain.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 126. orr.

Lekukotasunen arabera, Sinico andrea, trenbidea gurutzatzen hasi zela, Kingstowndik zetorren hamarretako trenaren lokomotorrak jo eta bota zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 164. orr.

Trenaren azken bagoia furgoi ireki bat zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 41. orr.

Tren bateko bagoi batetik bestera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 198. orr.

Sarri izango dituzu trenak Triestera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 177. orr.

Laugarren egunean, azkenean, trena berriz abiatzen da Berlin-i buruz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 129. orr.

Mikel Strogoff trenera igo eta eseri egin zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 66. orr.

Orduantxe ateratzen ari zen tren batera igo nintzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 212. orr.

Trenetik jaitsi eta nasako jendetzaren artean nahastu nintzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 141. orr.

Trenaren lehenbiziko xistu luzeek bidaia hasiko zela seinalatu zuten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 84. orr.

Lehenbiziko aldia zen trenez nenbilela.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 61. orr.

Ni Zumarragatik nentorren, egun osoa trenean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 22. orr.

Trena abian jarri zen berriro.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 295. orr.

Trena ez zen, ordea, berriro abiatzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 173. orr.

Abiadurarik gorenean jarri da une honetantxe trena, orduko 140 kilometrotan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 156. orr.

Trena badoa aitzina, maiz geldituz.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 39. orr.

Tren bat ziztu bizian ari zen hurbiltzen bertara.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Trena gelditzen hasi zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 171. orr.

Biharamunean Sara Vidalek Auschwitzera zihoan trena hartu zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 290. orr.

Arratsaldeko hirurak laurden gutxitan beste tren bat hartu dut Donibane Garazirako.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 167. orr.

-Pariserako tren hori zer ordutan abiatuko da?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 257. orr.

Arratsaldeko bostak eta hogeita hemezortzi minutuan abiatuko da Dieppeko trenean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 250. orr.

Utzi egin behar haut, Xabi, bestela trena huts egingo diat eta.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 65. orr.

Kasualitatez nengoen etxean, Valentziara irten behar nuen egunsentian putzu batzuk kalkulatzera, baina trena huts egina nintzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 30. orr.

Nire zain geratu zen geltokian, trenen joan-etorriari begira.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 144. orr.

Altzairuzko xaflak zeramatzan tren bat burdinbidetik atera zen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Horrela lortu genituen tren guztietarako, transbordoetarako eta itsasontzirako txartelak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 100. orr.

Trenak merkantziak zekartzan Santurtzitik.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

-Leon Martyk autoa bota dik berriro tren azpira!  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 37. orr.

Ludhiana ondoan bi tren geldiarazi eta 126 lagun hotz-hotzean hil zituzten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 50. orr.

Hiru hilabete pasata, trenen zirkulazioa gidatzera itzuliko naiz.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 21. orr.

Abiada bizian doan tren baten pasilloan kontrabidean joango banintz bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 21. orr.

50 urteko gizon bat hil zen Bokalen (Lapurdi), trenak harrapatuta.  Berria - Gaiak   2006-01-10

Trenak gizon bat harrapatu du Ordiziako geltokian.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Hogei urterekin abangoardiako aldizkari literarioetan kolaboratzen zuena eta hogeita bostekin emaztea labankazoka hil eta bere burua trenera bota zuena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 12. orr.

Tren hau, azken egunotan, ganaduaren tren bilakatu da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 95. orr.

25 tren dira norabide bakoitzean.  Berria - Euskal Herria   2006-02-02

Abiadura handiko 75 tren egiteko bi adjudikazio eta haien mantentze lanen kontratua.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Treneko txartelak jarri zizkidan gero mahai gainean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 185. orr.

2 (izenondoekin)

Haien eskuinaldean, urrun, tren elektriko batek txistu egin zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 319. orr.

Ez da hain garrantzitsua non bizi zaren, baizik eta ondo komunikatutako tren zuzenak dituen metro geltoki bat gertu edukitzea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 63. orr.

Geltokietan zehar gelditu gabe pasatzen den tren lasterra.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 54. orr.

Guretzat tren espreso bera da, eta halere, lokomotorra, bagoiak, enplegatuak, dena desberdina da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 143. orr.

Ukondoak, fardelak, sorbaldak, ipurmamiak han-hemenka higitzen ziren, tren expres kirrinkariak emandako astinaldietan elkar topeka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 212. orr.

-Tren militar bat genuen geldirik trenbideen orratzetako palanken ondoan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 35. orr.

Tren jasoaren burdinazko egitura atzean utzita, hori bero koloreko marra zabalak sortzen zituzten kale urdinean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 38. orr.

Tren sozialaren alde agertu diren gizarte eragileen ustearekin ez dator bat.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

Unai etorkinen semea da eta tren anbandonatu batean bizi da.  Berria - Kultura   2004-05-12

Bagoneta abian jarri eta bosgarren trenbideko tren metrailatuaren ondotik pasatu zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 62. orr.

Tren osoa metrailatu zuten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 46. orr.

Tren zaharreko bagoi bat erosi zuela eta etxe ondoan jarri.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 135. orr.

Tren imajinarioak planoetan jarri eta Pedrori erakusten nizkion.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 122. orr.

Tren italiar zahar bat zen, bonbardaketen seinaleekin, pintura galdua eta kristalik gabea.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 69. orr.

Bizitza tren zahar bateko azken bagoi bihurtu zitzaion, eta, orain bazekien, atzeneko aukera hura ere galtzear zegoen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 59. orr.

Lertxunak ugari, gure tren geldoa igaro ahala saldo zuritan hegaldatzen zirenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

2a (izenlagunekin)

Aldiriko tren bat geltokira ailegatzen ari zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 68. orr.

Gizon bat hil da Urnietan aldiriko tren batek harrapatuta.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Lurrunezko tren gorrimin bat zegoen itxaroten jendez jositako nasaren ondoan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 87. orr.

Lurpeko trena ere bat-batean geratu zen moztua.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 79. orr.

Hurbileko trena: trenbideen atalean hurbileko zerbitzuak ere aztertu ditu Lopez Gereñuk.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

Geltokian mundua bildu da, antigualeko trena hartzeko.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 183. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, bestelakoetan)

Zenbat gustatzen zitzaien osabaren tren-bagoia eta han sartuta egiten zituzten bidaiak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 136. orr.

Tren-nasen gainean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 385. orr.

Memento batez, tren burdinbide bat zeharkatu zuten eta Ninak, deus erran gabe, bere aitaren eskua hunkitu zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 164. orr.

Gure etxeak tren plataformak dira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 131. orr.

Baiona, deux minutes arret, entzuten du tren geltokiko bozgorailutik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 165. orr.

Tren gidaria ez zen ohartu ere egingo kolpeak trenbidetik urrundu eta aurpegia odoletan zetzan emakume bat zeharka jo zuenik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 47. orr.

Oroimenaren azalera, oraingoan, tren bidaia batean ezagututako gizon lodi bat etorri zitzaidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Honezkero jakingo duk tren-bidaiariekin soilik funtzionatzen duela, indar guztiaz behintzat.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 24. orr.

Ez naiz tren-begiralea, gutxiago polizia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 173. orr.

Orain-ez-dakit-nongo geltokian tren aldaketa egin beharra dago.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 11. orr.

Tren–aldaketetan galdutako denbora ere kontuan hartuz gero, hamahiru bat orduko bidaia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 185. orr.

Worthingerako lehen-mailako tren-txartela zuelako sakelan.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 50. orr.

Demoek antolatzen duten bestara joaiteko tren-txartelak nahi zituzten eskatu Baionako geltokian.  Herria   2005-01-13

Metrotik trenera, tren ordu luzeak.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 179. orr.

Tren hotsak entzuten ziren tunel aldean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 114. orr.

Gero tren-aurkibide bat hartzen du.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 60. orr.

Han nire anaiak tren ordutegi guztiak irakurri zituen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 180. orr.

Arrastiri epel bikaina mamitzen hasiz zihoalarik, ohiko tren-txistukada luze tristagarriak astindu ninduen Aturriz bestaldetik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 360. orr.

· Kenyako hego-ekialdean 25 pertsona hil ziren tren-zisterna batek eztanda eginda.  Berria - Mundua   2004-07-31

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kale-trena.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 166. orr.

Aurki Espainiako trenbide konpainiako lineatan zirkulatzen hasiko den S/598 diesel-trenari azken probak egiten ari zaizkio.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Beste hamaika merkantzia tren, beste milaka auto-stop kilometro zain zituen New Yorkera itzuli aurretik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 161. orr.

New York Central-eko trenbidean atzeraka zetorren merkantzi tren batek harrapatuta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 83. orr.

Zama trena abian jarri eta bagoiak eraman zituen, gainetik behien adarrak eta begiak ateratzen ziren bagoiak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Aspaldian lurperatutako meatze-tren baten burdinbide morturen batean?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 32. orr.

Loreak belarrietan, soldadu-trenak kantari doaz gerrara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 321. orr.

Ganadu-tren bat ere bazegoen nasetako batean eta simaurraren usaina heltzen zitzaidan, nahiz leihoa itxita egon.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 177. orr.

Kordobako frontetik zetorren heriotza-treneko dozenaka prisionero metrailatu zituzten Pozo del Tio Raimundon.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 13. orr.

Literatur trenak atzo burutu zuen azken etapa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 324. orr.

5 (garraio modu gisa) ik trenbide 4.

Denbora batez, XIX. mendean oro har, errail paraleloetan joan ziren trena eta ekonomia, edo trena eta gizartea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 16. orr.

Trenari eta trenbideei buruzko 100 argazki biltzen dituen erakusketa bat.  Berria - Kultura   2004-08-28

Trena garraiobide lehiakor eta moderno bihurtzeko materialetan, egituran, komunikazio sistemetan eta beste hainbat alorretan egiten ari diren garapen eta berrikuntza lanak.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Ez da trenaren eta autoaren artean aukeratu behar, baizik biak zentzuz erabili.  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Auto bat aloka nezakeen hara-hona ibiltzeko, baina nahiago dut trena.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 16. orr.

2015. urtean kamioiekin errepideak gainezka egongo dira, batez ere Irunen, eta horren alternatiba trena da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik trenbide 6.

Tren sareari buruzko eztabaida «antzua» dela dio Intxaurragak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

2002. urteko abenduan Espainiako eta Nafarroako gobernuek herrialde horretako tren azpiegiturak garatzeko akordio bat sinatu zutela gogoratu zuen Miranda kontseilariak. asanbleakoek Euskal Y tren proiektua nabarmendu zuten New York Central tren-konpainiako langileen zabarkeriaren erruz.  Berria - Harian   2005-08-14

Tren-konpainiakoek deitu zidaten orduan, ingeniari bat behar zutela eta kontratatu nahi nindutela.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 122. orr.

Tren istripu batez hitz egin zidaten, Frantzia aldean gertatua.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 63. orr.

Gurasoak (Eva eta Albert) 1913an hil ziren, tren istripu batean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 133. orr.

Istripuaren ondorioz tren zerbitzua eten egin zen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Euskal Herriak beharrezkoa duen tren ereduaren inguruan.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

Tolosa eta Parise lotzen dituen tren ardatzean, Limoges ondoan hain zuzen ere, lehergailu bat ezarri zutela jakinarazi zion AZFk gobernuari.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05

Frantziako Gobernuak tren materialen merkatua zabaldu beharko du.  Berria - Ekonomia   2004-07-08

7 abiadura handiko tren

Abiadura handiko trenaren obrak hastear daude!  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 127. orr.

Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan abiadura handiko trena (AHT) «elkarlanean» egiteko hitzarmena sinatu zuten atzo ofizialki.  Berria - Harian   2006-04-25

Adostasun zabal samarra lortu duen iritzia da abiadura handiko trenean oinarrituriko trenbide eredua ez dela Euskal Herriak behar duena.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Abiadura Handiko Trenaren aurkako kamiseta gorria, lepoaldean moztua.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 227. orr.

Orotara, sei trenbide bilduko dira, abiadura handiko trenaren zabalera dutenak eta zabalera iberikoa dutenak.  Berria - Harian   2006-02-21

Abiadura handiko trenen %60 ekoizten ditu munduan [CAFek].  Berria - Euskal Herria   2004-05-13

Abiadura handiko trenean Sevillarako bidean zihoala, berriarekin hitz egiteko tarte bat hartu zuen.  Berria - Kirola   2004-02-27

Istanbul eta Ankara arteko bidea egiten ari zen abiadura handiko tren bat bidetik atera eta gutxienez 139 pertsona hil ziren atzo arratsaldean.  Berria - Mundua   2004-07-23

Abiadura Handiko Tren bat erreserbatu dute.  Berria - Kirola   2004-02-05

Hegazkinarekin lehiatzeko abiadura handiko trenak erabiliko dira.  Berria - Gaiak   2006-03-22

8 lurreratze tren hegazkin bati lurreratzea eta aireratzea ahalbidetzen dion gailua.

Ezin da ulertu nola horrelako lurreratze-tren bat, bi pneumatiko-parez osatua, hodi-txasisean esekiduraz hornitua [...] zergatik hasi behar duen, ez bat eta ez bi, deabru baten gisa portatzen zorua ukitu orduko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 298. orr.

Tarteka, gure pinuaren gainetik, DC-7 edo Super-Constellation-en bat edo beste igarotzen zen hegaz, lurreratze-trena jadanik aterata, lurra ukitu eta Campagna hartako bazterren batean ezkutatzeko prest.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 176. orr.

Jaisten ari ginen, eta hantxe zoruko argi horiak, pista, berriro gure islagailuak, gero betiko tupusteko leuna [...] eta betiko hauts-harrotuak lurreratze-trenaren atzetik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 298. orr.

9 tren makina (orobat trenmakina g.er.)

Nasetatik tren-makina baten txistua zetorren, bai eta merkantzi bagoiak bazterbidean lotzean sortutako zarata ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 148. orr.

Tren makina gelditu eta bertatik bi SS saltatu ziren, parabelluma eskuetan zutela, eta ixtant batez nire txano gorriari begira gelditu ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 36. orr.

Horretatik zatirik handiena tren makinen eta bagoien salmentari dagokio 431,8 milioi euroko fakturazioa.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Burbuila zuriak botatzen zituen tren-makinak, kotoia bezain trinkoak, aire gordinean eta leiho beltzeko etxe zurrunetan deuseztuko zirenak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

10 irud/hed

Ibarretxe Plana tren bat dela, tren-makina autodeterminazio eskubidea dela, eta bagoietan eskumenak doazela.  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

Churchillek altzairuzko oihala esamoldea sortu zuenerako, Stalinek martxan zeukan bere propagandako tren-makina eskerga.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 201. orr.

Tren-makina martxan jarri eta Euskadiren gainetik pasatu ziren errusiarrak.  Berria - Kirola   2004-12-28

Ongaratok, Velok eta Trentik (Fassa Bortolo) osatzen duten tren-makinak abiadura harrigarria ezarri zuen azken metroetan.  Berria - Kirola   2004-09-08

11 tren ospitale (corpusean trenospitale soilik)

Eta ni nasara atera nintzen, pasatzeko seinalea egin nion frontetik heldu zen trenospitale bati, ospitale bihurtutako tren laster bati.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 61. orr.

12 trena huts egin

Utzi egin behar haut, Xabi, bestela trena huts egingo diat eta.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 65. orr.

Trena huts egin zuela esan genion prefektuari.-Ez nuke trena huts egin behar!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 120. orr.

Irudi zait geroztik trena huts egin dudala eta batzuetan hartzekoa den trenak hiltzea eta bazterren xehekatzea helburu bakar duela.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 108. orr.

Kasualitatez nengoen etxean, Valentziara irten behar nuen egunsentian putzu batzuk kalkulatzera, baina trena huts egina nintzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 30. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

abiadura handiko tren (15); aldiriko tren (4); autobus eta tren (5); baionako tren geltokian (4); doan tren (4); eusko tren (4); hogwartseko tren espresa (10); merkantzi tren (5); merkantzi tren batek (3); merkantzia tren (10); merkantzia tren bat (4); sncf tren konpainiak (7); sncf tren konpainiaren (4)

tren aldaketa (5); tren azpira (4); tren bat hartu (9); tren bat iritsi (4); tren batek harrapatuta (5); tren berria (4); tren bidaia (7)

tren egiteko kontratua (4); tren espresa (11); tren estazio (4); tren estazioan (7); tren estaziotik (4); tren eta autobus (7); tren geltoki (60); tren geltoki batean (6); tren geltokia (23); tren geltokiak (7); tren geltokian (51); tren geltokiaren (25); tren geltokiaren inguruan (4); tren geltokiaren ondoan (4); tren geltokien (5); tren geltokietako (5); tren geltokietan (14); tren geltokiko (17); tren geltokira (31); tren geltokira joan (3); tren geltokiraino (5); tren geltokirantz (4); tren geltokitik (23)

tren istripu (5); tren jasoaren (12); tren konpainia (10); tren konpainiak (16); tren konpainiako (5); tren konpainiaren (10); tren konpainiari (7); tren laster (5); tren makina (17); tren makinak (5)

tren soziala (4); tren sozialaren (7); tren sozialaren alde (4); tren txartel (5); tren txartela (5); tren txartelak (5); tren txiki (5)

tren usaina (6); tren zerbitzu (6); tren zerbitzua (9); tren zerbitzuak (6)

zeraman tren (4); zihoan tren (7)

abiadura handiko trena (62); autobusa edo trena (4); azken trena (9); bilborako trena (4); burgosen trena hartu (4)

hurrengo trena (5)

lehen trena (4); nire trena (5)

trena abian jarri (5); trena abiatu (15); trena bidetik atera (4); trena egiteko (4); trena galdu (11); trena gelditu (14); trena gelditzen (9); trena hartu (81); trena hartu zuen (12); trena hartuko (7); trena hartuta (4); trena hartzea (6); trena hartzeko (13); trena hartzen (14); trena hartzera (14); trena huts egin (4); trena iritsi (5); trena utzi (7)

zihoan trena (9)

abiadura handiko trenak (16)

trenak harrapatu (6); trenak harrapatuta (10); zorrotz begiratutako trenak (4)

abiadura handiko trenarekin (4); trenarekin batera (4)

abiadura handiko trenaren (81)

trenaren antolatzaile (4); trenaren aurka (4); trenaren aurkako (19); trenaren aurkako asanbladak (4); trenaren geltoki (4); trenaren hotsa (4); trenaren ibilbidean (4); trenaren inguruko (4); trenaren proiektua (4); trenaren zain (28)

abiadura handiko trenari (8)

abiadura handiko trenaz (7)

abiadura handiko trenean (4); lehenengo trenean (3); trenean bertan (4); trenean joan (4); trenean sartu (11); trenean utzi (3)

trenek elkar jota (5)

eusko treneko langileek (3); gure treneko (3)

treneko bagoian (4); treneko billetea (3); treneko burua (3); treneko buruak (3); treneko egunkarian (9); treneko idazle (4); treneko idazleen (3); treneko idazleok (3); treneko idazleon (3); treneko langileak (3); treneko langileek (4); treneko leihotik (4); treneko nagusiak (3)

abiadura handiko trenen (5); bi trenen arteko (5); trenen arteko istripuan (3); trenen ordutegia (3); trenen ordutegiak (3); trenen zirkulazioa (3)

igo ziren trenera (4); trenera ekarri (3); trenera igo (20); trenera igotzeko (3); trenera igotzen (7); trenera sartu (5)

madrilgo trenetan (4)

trenetik irten (4); trenetik jaistean (3); trenetik jaisten (8); trenetik jaitsi (20)

trenez aldatu (3); trenez edo (4); trenez egin (5); trenez eta (5); trenez etortzen (3); trenez iritsi (3); trenez joan (9); trenez joatea (3); trenez joaten (3); zituzten trenez (3)


trenbide 1 iz trena dabilen bidea, bi errail paraleloz osatua.

Bufalo bat hantxe zutik, gure aurrean, trenbidearen lerro-pare zuzenaren erdian, besterik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Begirada [...] trenbideetako errailetan dir-dir egiten zuen euri-zaparradan finkatu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 170. orr.

Trenbideko karrilen arteko zabalera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 293. orr.

Lehergailua trenbidearen errail baten azpian zegoen eta AHTko langile batek ikusi zuen.  Berria - Mundua   2004-04-03

Joan den astean Madril eta Sevilla arteko ibilbidea egiten duen AHT Abiadura Handiko Trenaren trenbidean jarritako lehergailua.  Berria - Mundua   2004-04-06

Trenak Madrildik abiatu eta abiadura handiko trenbidean joango dira Zaragozako Plasencia de Jalon herriraino.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

1885ean trenbidea egin zelarik egunero bi tren esnez kargaturik joaiten ziren Ezeizatik Buenos Aireseko Constitucion geltokira.  Herria   2005-04-28

Metro-geltokian bere burua trenbidera botatzea otuko balitzaio ere, ez dago beldurrik, baina ez kuraia falta zaiolako.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 212. orr.

Goizeko zazpietan Sestao bidean dauden errepideak eta trenbideak moztuko dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-11-18

Egur mota hori trenbideak egiteko erabili ohi da maiz.  Berria - Gaiak   2004-07-27

Ia Donostiaraino, frankisten esku zegoen burdinbide osoa, baina erdian bazen tarte bat, Madril-Irun trenbide hark egindako kurba bitxi bati esker, errepublikazaleen esku geratutakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 24. orr.

Trenbide bakarreko geltoki txikiren bateko burua.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 29. orr.

Trenbiderik gabeko geltokiak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 193. orr.

Trenbide ondoan jaioa izateak mundua bi aldetara irekitzen zela erakutsi zion.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 136. orr.

Eta lehenbiziko trenbidetik zamatren luze bat pasatu zen, ziztu bizian zihoan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 30. orr.

Bosgarren trenbidean tren bat zegoen geldirik, soldaduz betea.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 39. orr.

-Tren militar bat genuen geldirik trenbideen orratzetako palanken ondoan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 35. orr.

Trenbideari jarraitzen dioten postetik postera doazen kable haietako edozein izan zitekeela nire bizitzaren haria pentsatu nuen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

Trenbidearen ibilbidea aldatzeko eta lurperatzeko egitasmoak errotik aldatuko du Gasteizko hirigintza etorkizun hurbilean.  Berria - Harian   2006-02-21

Xang doktorearengana joateko, erreka eta trenbidea zeharkatu behar ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 62. orr.

Trenbidea nasatik nasara gurutzatzeko ohitura zuela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 166. orr.

Honek trenbideak gurutzatu eta zaldia geltokiraino eraman baitzuen lauhazka.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 31. orr.

Hor daude trenbideak, biderdia eragozten duten hesiak alde banatan dituztela, eta argi gorriak, mezulari erneak, bonbila batetik bestera keinuka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 157. orr.

Pedrok trenbide ondoan itxaroten zion trenari, bi zaku huts aldean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 100. orr.

Trenbidea 17:30ak arte itxita egon zen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-06

Aditzen du ailegatzen ari den treneko makina noiz sartzen ari den trenbide bakartuan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 48. orr.

Bagoneta trabes eskoratua trenbide abandonatuan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 229. orr.

Lur azpiko trenbideari jarraituz lurpean barneratzea zen haien abenturarik handienetakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 250. orr.

Putakume bakoitzak bala bat merezi badin, hasiko al gaitun balak egiteko hemendik Moskurako trenbideak funditzen!  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 116. orr.

Trenbidean olgetan ari zela gazte bat hil da Santurtzin.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

Trenak eta trenbideak lotzen dituzte istorioak, baina batzuek besteak baino hobe lotzen dira euren artean.  Berria - Kultura   2006-01-18

Beti baita gaua metroaren trenbideetan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 129. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bi tren horiek elkarren ondotik igaro behar zirenak ziren nonbait, baina, halako batean, trenbide-orratzak mugitu zituzten, eta elkarren kontra jo zuten bete-betean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 19. orr.

Altzairuzko idazmakinak, urpekontzi errusiarren periskopio txikituak, trenbide zatikiak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 29. orr.

Lau auto-ilara trenbide-pasagunean zain.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 301. orr.

Gela tekniko horretan zegoen Ermua-Zaldibar tartean trenbide aldaketak egiteko sistema eta seinaleen kontrola.  Berria - Ekonomia   2004-07-25

Bost trenbide-kilometro horien eraikuntzakoak eta orduko gizarte-giroaren nondik norakoa kondatzearren.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 16. orr.

Lokatzarekin nahastutako trenbide ertzeko txotxak hartu nituen amorruz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 47. orr.

Bihurgune bat zatorrek orain..., trenbide-zainen adreilu gorrizko txabola.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 163. orr.

AHT proiektua eraikuntzan eta trenbide-materialen hornikuntzan diharduten enpresa handiei baino ez zaie interesatzen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

3 irud/hed

Atzamarra ahoan pausatu zidan eta gereziaren trenbide bihurtu zituen nire ezpainak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 77. orr.

Trenbideetako langile gazte batek, Milo?s Hrmak, [...].  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 9. orr.

4 errailezko bidea erabiltzen duen garraio mota. ik burdinbide.

Baiona-Kanbo trenbide berria "berehala" zabalduko omen zen albistea hedatu zen bazterretan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 335. orr.

Trenbideak ekarri baitzuen bere familia Tolosara, aitak trenbidean egiten zuelako lan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 135. orr.

Izen ederrak izango zituzten geltokiek, Urolako trenbide zaharrekoek zituztenak bezalakoak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 59. orr.

Tira goazen, Padraic, osaba Timothyk Bederatzigarren Etorbideko trenbide jasoan eramango zaitu eta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 118. orr.

Hor erabaki da Tours/Bordele abiadura handiko trenbide berria 2008-an idekiko dutela.  Herria   2004-01-22

Lehendabizi, trenbideko langileak, Tourvillekoak, etorriko dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 84. orr.

Ortuella eta Basauri lotuko dituen lurpeko trenbidearen proiektua.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Hainbat tunel labur zeuden Hokurikutik Kyôtorako trenbidean.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 41. orr.

Frantziak begi onez ikusten du trenbide mistoa egitea, horrela salgaien arazoari aurre egingo liokeelako.  Berria - Euskal Herria   2004-02-22

Trenbide Sozialerako Sareak txostena egin du AHTren hutsuneekin eta bere proposamenekin.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

5 (pluralean)

Edo funtzionario sartu, postan, trenbideetan, Gobernuren bateko bulego batean, nork daki.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 74. orr.

Turkiako Trenbideetako zuzendari Ali Kemal Ergulecen arabera, atzeko bagoiak atera ziren burdinbidetik.  Berria - Mundua   2004-07-23

FEVE trenbideetako 300 langilek Bilbotik Oviedorainoko bidea bete dute, oinez, enpresak lan ituna sinatu dezan eskatzeko.  Berria - Ekonomia   2004-01-31

Trenbideetan lanpostu bat zian, eta hura behar ez zuenean niri utziko zidala esan zidaan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 255. orr.

-Estatuko trenbideetako ikuskatzaile izendatu behar omen zaituzte, ez da hala?  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 30. orr.

Uniformeak nonahi ikusten ziren: trenbideetako enplegatuak, poliziak, militarrak, Gizarte Zerbitzuko neskak, eskola-umeak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 141. orr.

Trenari eta trenbideei buruzko 100 argazki biltzen dituen erakusketa bat.  Berria - Kultura   2004-08-28

Trenbideetarako Ministerioaren arabera, azken hamar urteotan 5.000 pertsona hil dira Indian izandako tren istripuetan.  Berria - Mundua   2004-12-15

6 (hitz elkartuetan) ik tren 6.

Ahalegin horren gakoetako batek, halabeharrez, garraio arloa izan behar zuen: trenbide-sare bat eraikitzea premiazkoa zen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 151. orr.

EAEko trenbide sare berriaren iraunkortasun azterketa aurkeztu zuen atzo Eusko Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Zerbait New York Central trenbide-konpainiari buruz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 114. orr.

James Lennon-ek, lokomotorreko gidariak, esan zuen hamabost urte zeramatzala trenbide-konpainian enplegatu.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 165. orr.

Antzinako ardozale bati trenbide istripu batean sekulakoa hartu ondoren, ezpainetan ardo pixka bat jarri zioten suspertzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 23. orr.

ADIF Espainiako Trenbide Azpiegituren Kudeatzaileko presidentearekin bildu zen Odon Elorza herenegun.  Berria - Euskal Herria   2006-04-29

Trenbide garraioa sustatzeko apustu garbia egiteko asmoa daukala esan zuen atzo Nuria Lopez de Gereñu Eusko Jaurlaritzako Herri Lan eta Garraio sailburuak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Trenbide sistema publikoa nahi dugu, ez orain artekoa bezala.  Berria - Mundua   2004-05-01

Eusko Jaurlaritzaren Garraio Sailak trenbide-sektorean egin duen berrantolaketari egokitzeko, EuskoTren konpainiak bere irudia aldatu du.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi trenbide (3); eaeko trenbide sare (5); espainiako trenbide (14); espainiako trenbide azpiegituren (3); euskal trenbide sarea (5); frantziako trenbide sarean (3); kilometro trenbide miatu (3)

trenbide berria (5); trenbide berriak (3); trenbide ertzera (3); trenbide gaineko (4); trenbide ondoan (7); trenbide ondoko (4); trenbide pasagune (4); trenbide sare (30); trenbide sare berriak (4); trenbide sare berriaren (7); trenbide sarea (19); trenbide sareak (5); trenbide sarean (9); trenbide sarearen (13); trenbide sareari (4); trenbide sareen (3); trenbide sozialaren (3); trenbide sozialerako (9); trenbide sozialerako sareak (6); trenbide zaharraren (8); trenbide zati (3)

hegoaldeko trenbidea (4); kilometroko trenbidea (5); trenbidea egin (6); trenbidea egitea (4); trenbidea gurutzatzen hasi (3); trenbidea zeharkatu (5)

hemendik moskurako trenbideak (3); trenbideak funditzen (3)

trenbidean aurrera (5); trenbidean zehar (3)

trenbidearen erdian (3); trenbidearen ibilbidea (4); trenbidearen ibilbidearen (4); trenbidearen ondoan (4); trenbidearen proiektua (3); trenbidearen zati (3)

trenbideen gainean (3); trenbideen ondoan (3)

estatuko trenbideetako (4); trenbideetako langile (4)

frantziako trenbideetan (3)

bere burua trenbidera (3)

trenbidetik atera (6); trenbidetik joaten (3)


treneratu, trenera(tu), treneratzen da/du ad trenera joan; trenera eraman.

Trena ez zen mugitu gure azken kutxa treneratu zuten arte.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 20. orr.


trengile iz trenak egiten dituena.

Aldirikoetarako Civia trenak edozein trengilek egin ditzake, teknologia propioarekin, baina baldintza batzuk beteta: [...].  Berria - Ekonomia   2006-01-11

CAF trengileak 5,96 milioi euro irabazi zituen urtarriletik uztailera bitartean; iaz epe berean baino %11 gehiago, hain zuzen.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

Azken kontratu honekin, trengileak 2.500 milioi eurotik gorako eskari poltsa du.  Berria - Ekonomia   2006-01-11


trengintza iz trenak egitea.

Jarduerak: Trengintza %29 (abiadura handiko trenen %60 ekoizten ditu munduan); argindar ekoizpena %48; elektrizitatearen horniketa (%12) eta ontzigintza (%6).  Berria - Euskal Herria   2004-05-13

Frantziako taldearentzat «estrategikoak» diren sektoreetan, hala nola trengintzan eta energian.  Berria - Ekonomia   2004-07-08

Trengintza sektoreari dagokionez, Baztarrikaren ustez, Europan sektoreak gehiegizko eskaintza du eta lantegiak itxi edota saltzera behartuta ikusiko dira zenbait konpainia.  Berria - Ekonomia   2004-06-06


trenkada (orobat trinkada g. er.) iz holtza. ik holtz; tabike.

Atzean jarri ezazu trenkada, eta errezelak ere jarri.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 24. orr.

Gavardek bi konpartimentu hartuak zituen errentan, eta, erdiko trenkada kenduz, oilategi bakar bat egina zuen biekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 276. orr.

Trenkada eta aireztapen sistema jartzeko zortzi hilabeteko epea izango dute.  Berria - Euskal Herria   2006-01-03

Bero zen jangelan, makinak bigunkiro negar-zotinka ari ziren trenkadaren atzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 104. orr.

Atzeko aldean, gela txiki pribatu bat zegoen, trenkada beiradun batek tabernatik bereizten zuena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 159. orr.

Lantegi eta bulegoetako jarlekuen ondoan proposatzen ditu: apalak, artxibategiak, janztegi eta trenkada metalikoak.  Herria   2001-08-02

Zarpeatuak egurrezko trenkaden gainean egin behar direnean, ezinbestez gertatuko da zeharkako eta luzetarako piezetan zartatuak ateratzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

Isover enpresarentzat etxe barneko trinkaden indartzeko baldintzen ikerketa bat burutu dute berriki.  Herria   2003-09-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trenkadaren kontra (5)


trenkaezin izond ezin trenkatuzkoa.

Azken paradoxa horren argitzeko, Iparraldeko gerlari ohien korda luze trenkaezinari eratxikiz Aljeriako gerlari lagun Xemartin salatari medailadun harroaren itxurari kontrajarriko dio Aintziartek.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 10. orr.


trenkalari iz

Buruzahato-Biligarro jaun andereak eta pulustariak, barrendariak, trenkalariak, zirtolariak, [...].  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 45. orr.


trenkatu, trenka, trenkatzen (orobat trinkatu g.er.) 1 du ad erabaki, ebatzi.

Noiz eta nola trenkatu zuten ene lagunek ni ere soberan nengoela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 389. orr.

Uztaritzen nuen, hamabost urterekin, misionest egiteko erabakia hartu: hiru asteen duda-muda eta afera trenkatua zen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 74. orr.

-Bakarrik zenbait egun egonen naiz; hara joan, familiako aferak trenkatu, eta berehala itzuliko naiz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 19. orr.

Baina arazo bat trenkatu orduko, beste bat agertzen zitzaien.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 123. orr.

Kierkegaardek trenkatu ahal izan du, iduriz, arazo hori, baina berarentzat bakarrik du balio haren irtenbideak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 43. orr.

Zuk abiarazi zenuen nirekiko afera, niri galdetu barik, eta zuk nahi zenuen trenkatu auzia, behin betiko, nire iritzia galdegin gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 33. orr.

Gure zortea trenkatu behar zuten hiru jujeen aitzinean nintzelarik, batek erran zidan: [...].  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 158. orr.

Holako eroste bat edozoin gisaz ez baita hola eta hola trenkatzen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 140. orr.

Ondoko asteetan trenkatuko du auzitegiak ea Hendaiak bi egituretan parte har dezakeen arazorik gabe.  Berria - Harian   2006-01-13

Hilabeteño bat badut oraino hautu horren trenkatzeko.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 163. orr.

-Betegarri hutsa -trenkatu zuen, betegarri idatzi bitartean-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 153. orr.

Kontua da, haatik, hauteskunde hauek hautestontzietan trenkatuko direnez ala armek duten hitza izango.  Berria - Mundua   2004-05-05

Anartean, gauzak ez daude oraindik trenkatuak.  Berria - Harian   2006-01-25

-Bego -trenkatu zuen aitak-.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 34. orr.

2 hautsi, ebaki, eten.

Galtzen baduk, lepoa trenkatuko diat, eta zin degiat ezen orduan bertze mundutik ikusi beharko duala El Dorado.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 528. orr.

Adiskidearen bizia trenkatu zuen marrazan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 204. orr.

Pilota itsasora besagainka botatuz, ez ote nuen lehen aldikoz anaiaren eta ene arteko zerbait "sakratu" hautsi, trenkatu, eta beraz, behin betikoz suntsitu?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 176. orr.

Berriz ere ene baitan zerbait trenkatu zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 188. orr.

Neraman bidea zakar trenkatzen zuen itsas adar batera nindoan zuzen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 102. orr.

Geroztik frangotan mahai gainean zabaldu dugu xehetasun balios baten bila, zalantza baten trenkatzeko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 198. orr.

Zuhaitza trenkatu, eta animaliak bertan behera omen doaz lurrera zabal-zabal eta ezin omen dira ostera handik altxatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 127. orr.

Hire idunekoaren haria trenkatua dun eta hire lepo inguruan barreiu zautzan urre aleak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 47. orr.

3 irud/hed

Haien pistolen muturrek trenkatu zuten auzia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 241. orr.

Filipe Carricart-ek du trenkatu azken kintzea, bere berezkoen arteko azken partida hortan.  Herria   2002-11-14

Trenkatu zuten erranez ez ginela garai berekoak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 173. orr.

Maddiren heiagora trenkatuz, Jessicak barnera bulkatu zuen jada bururik ez zeukan anderea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 169. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Gurutze gamatuak nonahi, soldadu armatuak portuan barreiaturik, zakur trenkatu baten saihets gorrietan euliak bazkatzen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

5 ezin trenkatuzko ik trenkaezin.

Ezin trenkatuzko auzitik jalgitzeko eta, adosean ere ez baitzuten uzten ahal partida, erabaki zuten borrokaren irabazleak izanen zuela arrazoi, irabazlearen erlijioa zela egiazkoa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 78. orr.

Hala dio gure orzaiztarrak aurrerago, delako mintzo ezin trenkatuzko hori euskara bera baino gaitzagotzat joaz: [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 283. orr.

Gogoari eman ditake ez direnez frantses soldado horiek ezin trenkatuzko korropilo batean estekatuak.  Herria   2002-12-12

Liberian beste boz auzi bat bazuten, iduriz ezin trenkatuzkoa eta ororen buru bere argia egin duena.  Herria   2005-11-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hautua trenkatu (3); laster trenkatu (3); trenkatu auzia (4); trenkatu beharra (3); trenkatu du auzia (3)

alde bat trenkatua (4); arras trenkatua (5)

alde bat trenkaturik (3); deus trenkaturik (3); oraino trenkaturik (7)

ezin trenkatuz (10)

ezin trenkatuzko (4)


trenkatzaile izond trenkatzen duena.

Hala esan zidan, ezpata bezalako ahots trenkatzaile batez: [...].  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 57. orr.


trenkatze iz erabakitzea, ebaztea.

Bilkura frango, baina trenkatze guti: ez zuten bidea zabaldu 1878a arte.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 123. orr.

Haatik hor dute erakutsi bi baxenabartarrek ere pilotari ederren gaia badutela azken trenkatze hura eginez indarrean eta xuxen.  Herria   2004-01-08


trenkide iz tren berean doana.

Hungariako Laszlo Garaczik ekainaren 9an Treneko Egunkarian idatziak trenkide askoren barne giroa islatzen duela, dudarik ez.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 37. orr.

Biharamunean trenkideen ezaupidea egiten segitzeko asmo biziz itzartu nintzen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 29. orr.

Biharamunean bera prostituta birekin izan dela zabaldu da trenkideen artean.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 167. orr.


trenmakina ik tren 9.

trenospitale ik tren 11.

trenpa aldi ik trenpaldi.

trenpaldi (orobat trenpa aldi) iz ipar bustialdia.

Gakoak noizbait aurkitzen ditu, ez trenpaldi ederra bildu gabe, haatik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 8. orr.

Alta, zer trenpaldia, buru kaskotik zango puntetaraino zipaturik ginaudelarik, aterbean ez ginenak bederen!  Herria   2004-01-29

Zer hotzikarak, zer trenpa aldiak!  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 218. orr.


trenpatu, trenpa, trenpatzen 1 da/du ad busti, zopatu.

Eta horren gainera, jantzi mehe haiek berehala trenpatu ziren.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 121. orr.

Ederki bustirik, arrunt trenpaturik, plisti-plasta hasten naiz ene camembert zatian ibiltzen, ekaitzaren erdian kantuz, presondegi eta zaintzale, denak ahantzirik...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 66. orr.

Usinan/fabrikan gerizak txokolatez trenpatzen ari.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 83. orr.

2 irud/hed

Infernuan trenpatu dut fedea.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 46. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Aterki trenpatuak bazter batean zintzilikatu genituen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.


trenpe ik trenpu.

trenpu (orobat trenpe g.er.) 1 iz saioa, osasun edo adore egoera ona.

"Hire aitonaren aita bai gizona!" entzun zuen bere baitan amaren ahotsa, John Hathorne epailearen zintzotasuna, oreka, trenpua goraipaturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 65. orr.

Oraiko trenpua atxikitzen badute, nik pentsatzen dut baietz, ez dute larrua nola nahika salduko.  Herria   2005-06-30

Lanerako trenpurik biltzen ez nuelako.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 79. orr.

Ageriko da, fite, haren trenpua zertakoa den.Bai zorigaiztokoa gai horri ekin beharra, baina orain ez dago asmatzen aritzeko trenpuan.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 218. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Harzkitzue bi pilotari, bat trenpukoa eta bestea adinez higatuxagoa; [...].  Herria   2002-10-03

2 (izenondoekin)

Trenpu onean nago.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 168. orr.

Hirian eta industrialde batean egiten diren kilometroak, goizeko trenpu onean, arratsaldeko nekearekin baino aiseago eginak dira.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 185. orr.

Bai, Otabak bazuen iragan Bestaberrien itxura alai bertsua; jendea ederki etorri da Mezarat, eta gure gazte eta haurñoak oro fleitean, eta soinulariak trenpu hoberenean.  Herria   2003-07-03

Dena den aitortu behar dugu kontrarioak trenpu hobean zirela.  Herria   2001-07-19

Zartailu ukaldika erabili ninduten gero, eta beste gauza asko egin zidaten hurrena, baita trenpu eta itxura hoberenean nengoen uneetan ere.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 98. orr.

Hau izan da Diman jokatu partida, irabazleek trenpu haundia erakutsi dutelarik biek ere.  Herria   2003-11-27

Bertsulari gazteen trenpu gaitza!  Herria   2003-06-12

ik beherago 6 eta 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Xala izan delarik aurten San Ferminetako pilotari hoberena, gaitzeko trenpua erakutsiz Goñi III haundi batekin halere.  Herria   2003-07-17

Ene trenpu makalaz ohartu zen Martina.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 36. orr.

Bet-betan eskuratu zuen, haatik, ordu arteko bere trenpu samurra, eta, irribarre xume bat eginik, nire bularreko biloa kiribildu zuen hatz puntekin.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 89. orr.

Leizarragaren kargu hartzeak ez zidan damurik eragin, baina bai are gehiago beheratu nire trenpu eroria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 265. orr.

3 irud/hed

Azken konpasek behar duten trenpuaz amaitzen dut pieza.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 63. orr.

Gurpil bat osatuz esertzen ziren, norbaitek trenpuan jartzen zuen gitarra, eta azkenean inoiz ez zen jotzera iristen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 194. orr.

Geratuko al litzaiake balizko egoera horretan orain baduala uste duan trenpu moralaren aztarnarik?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 45. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Interpretazio itxurako trenpu-aldaketa gorabeheratsu haien -atzean bazegoen ordu arte igarri ez nuen zerbait: izuak eragindako sufrimendua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 239. orr.

· Ez zirudien Mirandek Isabelleren aitorpena entzun ondoren trenpu-aldatuegi.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 77. orr.

5 trenpuan sasioan.

Trenpuan dela dio berak telebixten aitzinean.  Herria   2005-09-15

Jendea loriatua egon da, Andoñi Egaña, Estitxu Arozena, Igor Elortza, Sustrai Kolina eta Amets Arzallus, bostak trenpuan baitziren.  Herria   2001-02-08

Trenpuan zegoen berriz ere Enrike.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 155. orr.

Trenpuan dela dio berak telebixten aitzinean.  Herria   2005-09-15

25/18 nagusitu zaizkie Metro/Racing-ekoei, Lamaison beti bezain trenpuan izanki.  Herria   2003-02-06

Beti irriz, umore onean, eta trenpuan agertu, ahulezia ttipiena ere erakutsi gabe, etsaia sobera kontent litaike...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 79. orr.

Lehen partida hau izana zen 4 1/2 tan, Duhau trenpuan agertuz orohar eta galtzaleak ez hanbat.  Herria   2004-06-10

Arras trenpuan zen Beloki eta besteak ez gaizki.  Herria   2002-12-19

Hau agertu da sekulako trenpuan, irri alai batek argitzen ziola aurpegi zabala.  Herria   2005-12-29

Presio ikaragarriarekiko denbora pixka bat irabazi zuen, ahoskatu zuelarik, irudiz trenpuan: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 125. orr.

Dacharry ez ginuen usaiako trenpuan, eta Lazkano aise ari zen, 13 bote sartu ditu eta Dacharryk 3.  Herria   2003-04-10

Baginakien, eskua ez zuela trenpuan.  Herria   2003-05-01

MAIATZ aldizkaria trenpuan.  Herria   2005-02-17

6 gaitzeko trenpuan trenpu gaitzean.

Gaitzeko trenpuan nintzela ari nintzen ene baitan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 215. orr.

Alabainan, gaitzeko trenpuan da eta airez aire sakelaratzen ditu garaipenak.  Herria   2004-01-22

Hemen gertatu dena ordea gerta ditakeena: gaitzeko trenpuan hasi dira denak irrisku haundiko partida horrentzat.  Herria   2003-12-25

Bi oren eterdiko zoriona! Erramun bera gaitzeko trenpuan, musikari eta kantari lagunekin hoberena eskaintzen.  Herria   2005-04-28

7 trenpu gaitzean sasoi betean.

Trenpu gaitzean zen Christophe Lamaison, 35 tanto haren ostikotik atera baitira.  Herria   2003-02-13

Gernikarra bereziki trenpu gaitzean zen, badu holakoen ohidurarik, munduko mendi-maratoietan trebatua, berrikitan Suitzan eta laster Italian beharra.  Herria   2004-07-01

Aramburu trenpu gaitzean dugu, eta Xabi Errecart gazteak arras joko ederra ateratu du ere.  Herria   2001-10-11

Gure soinulariak trenpu gaitzean ditugu eta segitzeko maneran, ardietsirik beren lehen saria.  Herria   2003-05-29

Beste euskaldun batzu trenpu gaitzean agertu dira: Joseba Beloki hirugarren sailkapen nagusian, Iban Mayo bosgarren, [...].  Herria   2002-10-03

8 trenpu txar (orobat trenputxar g.er.)

Nonbaitetik, haize girotuaren asotsa heldu zitzaidan, baina hura ez zen aski nire trenpu txarra apaltzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 355. orr.

Nire trenpu txarraz gain, ez zen sobera zorrotza izan behar ateraldiaren mingotsari ohartzeko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 132. orr.

Bazter inarrosleak eta saloietako iraultzaileak ere trenpu txarrean uzten zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 51. orr.

Trenpu txarraren arintzeko, jartoki bat xerkatu baina ez zuen ezer kausitu: zutik geratu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 338. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nire trenpu txarra (3); soinulariak trenpu gaitzean (3); trenpu gaitzean (41); trenpu gaitzean agertu (7); trenpu gaitzean dugu (3); trenpu gaitzean zen (3); trenpu hobean (4); trenpu hoberenean (11); trenpu onean (17); trenpu txarra (3)

arras trenpuan (7); gaitzeko trenpuan (13); gaitzeko trenpuan ziren (4); trenpuan agertu (3); trenpuan dela (3); trenpuan zen (3); trenpuan ziren (4)


trenputxar ik trenpu 7.

trenputxartu, trenputxar(tu), trenputxartzen (orobat trenpu txartu g.er.) da/du ad alditxartu.

Mugitzen hasi naizenean trenputxartu da.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 111. orr.

Ene taularen gainean etzaten niz, arrunt ahuldua, eta trenputxartzen niz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 117. orr.

4 suhiltzaile trenputxartu dira, zorionez gehiagokorik gabe.  Herria   2005-06-23

Furgoi beltzean itzaleratu zutenean, gilotinaren mihi fin eta zorrotza lepondoan hotz lerratzen imajinatu eta trenputxartu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 89. orr.

Trenputxartuko zela uste zuen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 134. orr.

Hezetasun honek trenputxartu egin nau, eta nahiago dut hemen -esan zion Norak aitari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 82. orr.

Neska gazte bat bazegoen etzanik, trenputxartua, hedailo eta doi-doia hatsartzen zuela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 119. orr.

Begiak ireki nituen eta... hauxe gertakaria: aita lurrean, zabal-zabala, trenputxartua, ezagutza galdua.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 99. orr.

Oraiko aldian bi mato ukaldi aski zauzkit trenputxartzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 118. orr.


trenputxartze iz alditxartzea.

Igande aratsaldean 36 urteko emazte batek trenputxartze bat izan du Pesarrun eta Baionako ospitalerat ereman behar izan dute.  Herria   2001-03-01

Hiru trenputxartze ere izan dira bat zelaian 50 urte, bertzea karrikan 51 urteko emazte bat eta hirugarrena Errebot plazan 20 urteko gazte bat.  Herria   2001-02-22


trenputxartzear adlag trenputxartzeko zorian.

Trenputxartzear zegoen Xarles, baina hankarteko pastenagriaren bermea nabaritzean, sosegatu eta izpiritua bildu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 82. orr.

Herriko plazatik Santa Izpiritu zubian zehar apartamentura itzuli zen, hinki-hanka, trenputxartzear.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 104. orr.


trentotar izlag/iz Trentoko kontzilioari dagokiona; Trentoko kontzilioko edukien aldekoa.

Aldi berean, Idazti Deunak jainkotzearen nemesi moral eta intelektuala protestanteen morrontza izan zen, trentotar katolizismoak, artean apaizgoan oinarrituak, izan ez zuena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 299. orr.

Kristautasun erromatar katoliko trentotarrera konbertituekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 262. orr.

Jauregia eta gure inguru osoa trentotarren sakristia bihurtuko dik jesuita honek denborarekin, ikusiko duk... eta guk prestik egon beharko genikek orduko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 238. orr.


trentxada ik trintxera1.

trentzadun izond txirikordak dituena.

Portaera horrek xoratu zuen 14 urteko neska ile horizko trentzaduna.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 324. orr.


trentzadura iz trentzatzea; trentzatzearen ondorioa.

Oso zubi alemaniarra da, nolabait esatearren: altzairuzkoa, x formako trentzaduraz betea, graffitiz estalia, itxura zaharkitua duena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 96. orr.

Williamsburgeko zubia osatzen duten X itxurako trentzadura haiek, egitura metaliko hura nire buruan daukat honez gero, Brooklyngo zubia sekula zapaldu ez arren.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 185. orr.


trentzatu, trentza(tu), trentzatzen 1 du ad txirikordatu.

Batean goitik eta bestean azpitik pasatuz, ehundu eta trentzatuz, aparteko itxiturak gauzatu ohi ziren merke asko, pazientzia eta taxu apur batekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Lehen analogia leienda bihurtuz, esate bateko, Ipar Europako ele zaharretan, munduko gizon guzien ile izpi bana trentzatuz josi behar da poltsa bat, galdutako eguzkia sortzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 142. orr.

Ile ezti kolorezkoak zeramatzan artoski trentzatuak eta buruaren inguruan bilduak, saia Brugesko satin berdez zuen egina, gipoina urre perleriaz eta soinean zuen kapa urrezko hari eta zeta berde damazatuaz.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 65. orr.

2 irud/hed

JAKITATE BEREXI ETA MAITAGARRI BAT TOPATZEN DA, hitz ondo trentzatu horien xirrikittuetan gordeta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 451. orr.


trenzain izond tren-gidaria.

Westland Row geltokian jende mordo bat pilatu zen bagoiaren ateetara; baina trenzainek atzera eragin zieten, hura feriara zihoan tren berezia zela esanez.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 50. orr.


trenzale izond/iz trenen zalea dena.

Lucio, txiki-txikitatik, trenzale porrokatua zen, eta gelan barrena beti borobilean itzulika ibiltzen zen, bafadaka eta ufaka tren-makina bat bezala; eta etxean tren elektriko handi bat zeukan, osaba Maurok Argentinatik igorria.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 102. orr.


trenzulo iz tren tunela.

Trenzulo hori munduan denik eta luzeenetakoa da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 101. orr.

Etxetik alde egindako mukizu baten antzo, emakumea segundoak zenbatzen ari da trenzuloa noiz amaituko, harik eta argi ukaldi batek hiria ilunpetatik berreskuratzen dion arte.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 165. orr.


trepa izond adkor gorazalea.

Pozak gutxi iraun zion, beharrean hilabete gutxi zeramatzala, Madrildik etorritako yuppie trepa batzuek "zangotrabatu" egin baitzuten, euren igoera prozesuan lehiakiderik ez izateko.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 33. orr.

Bazekien trepa samarra zela, beno ez trepa samarra, trepa soilik, baina beti izan zuten harreman ona.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 64. orr.

Orbainak ditiat bi sorbaldetan Sacco-Vanzetti kasuan eta beste mila kasutan parkartak eramateagatik zuek bezalako trepak gora hasi zineten baino lehenago.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 38. orr.


trepalari izond adkor gorazalea.

Pozak gutxi iraun zion, beharrean hilabete gutxi zeramatzala, Madrildik etorritako yuppie trepa batzuek "zangotrabatu" egin baitzut.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 33. orr.


trepanatu, trepana, trepanatzen 1 du ad hezurrez eta eskuarki burezurraz mintzatuz, kirurgia-tresna batez alderen alde zulatu.

Urre-orriak dituen garezur trepanatua, esate baterako, Peruko iparraldean finkaturiko Paracas kulturari dagokiola irakur daiteke.  Berria - Kultura   2004-04-06

Derrigorrezko garagardoa, berak bezain trepanaturik dauden lagunekin.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 149. orr.

2 irud/hed

Itsuei buruzko beste esaldi solte eta arbitrario batzuk esan zituen gero, oilaskoa trepanatzen ari zen bitartean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 64. orr.

Kristau erlijioak trepanaturiko panteismo light bat.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 100. orr.


trepanazio iz trepanatzea.

Trepanazioa da burezurrean edo beste edozein hezurretan zulo bat egitea.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 115. orr.

Medikuek egiten dituzte trepanazioak, eta sasi-medikuek ere bai.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 115. orr.


trepel izond okerra.

Trepelak trebukaldia... /... trenkatu zuen tratuz.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 47. orr.


trepeta 1 iz tresna, tramankulua.

Guk ez baitugu espazioa neurtzekorik ezer, ez trepetarik ez tramankulurik, neurtzaileak erabili ohi duen bezalakorik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 8. orr.

Frontera iritsi baino lehen abioi aleman batek eraso egin baitzion musikariak eta trepetak zeramatzan kamioiari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 280. orr.

Korridorea ezertarako balio ez duten trastez beteta dago: golfeko makila herdoilduak, makinaria industrial erabilezina, ileordekoz betetako kutxak, koadro baztertuak eta bestelako trepetak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 63. orr.

Trepetak atsegin zituen: egutegi ziren erlojuak, linternak zeuzkaten lumak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 92. orr.

Plaza erdian esertzen zen alfonbra baten gainean, bere trepeta bakarra horixe baitzen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 135. orr.

Zur eta lur daude korridore ilunean pilatutako anabasari eta trepetei begira.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 139. orr.

Komun baterako trepeta arruntez gainera, kanabera bat eta arrantza-otarre bat, aldizkariak, bizikleta baten gurpila, botilak eta orain gogoratzen ez ditudan beste lanabes asko zeuden bertan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 199. orr.

Liburu-euskarriaren inguruetan edo lurrean ez zen argi-giltzarik ikusten, ez zen argia pizteko balio zezakeen beste inolako trepetaren bat nabarmentzen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 72. orr.

Ehizarako jantziak eta trepetak hartu eta mendira egin zuen ihes.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 230. orr.

Mareajerako trepeta guztiak prestatzen ari gintuan moila berrian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 20. orr.

Gerrarako trepetak zein hornidurak saltzen ibiltzen baita, horretarako baimendurik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 173. orr.

Baina armairuan aurkitu nuenak [...] ez zidan deus esaten, salbu motxila batek eta mendiko trepeta batzuek.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 217. orr.

2 (izenondoekin)

Baina tradizioa ez da fosil baten antzeko trepeta zaharkitu bat.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 35. orr.

Baina kri-kri-kri hozki horrek ez al du salatzen sagu liburu-jalea trepeta mekaniko bat izan daitekeela?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 95. orr.

Olinpiak, ordea, trepeta mekaniko bat darama tripetan, Olinpia ez da panpina bat besterik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 96. orr.

Jostailuzko tranbia elektriko bat eta beste trepeta elektriko pila bat ari zen egiten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 163. orr.

3 irud/hed

Zein dira, ordea, bizitzari aurpegia erakusteko dituzten trepeta psikologikoak eta ideologikoak?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 65. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gerra trepeta herdoilduz, hondar zakuz, zur-lanka ustelduz, inguratua bera, eta sartu zen barrura. espazio harrigarri bat, dena itsasoari buruzko liburuz eta itsas trepetez beteta: mapak, grabatuak, sestanteak, urpekarien kaskoak, unamak eta era guztietako sokak, aingurak...  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 194. orr.

Han etorri zen osaba, radio-trepeta sastar batekin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 187. orr.


trepeteria iz trepeta-multzoa.

Kutxan bere alkimista-trepeteria guztia zeukan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 142. orr.


trepetxu iz trepeta, trastea.

Trepetxuz josita daukat etxea.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 28. orr.

Korridorera urten dute, laguntzaile gaztea trepetxuak maletan sartzen utzita.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 141. orr.

Ondoren grina eta berotasun bera itzultzen da, desio dutena eurenganatu guran, gaitza menperatuko duen trepetxurik ezin aurkituz: halakoxe noraezean ahitzen dira zauri ezkutuan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 293. orr.


trepidazio iz dardara bizia, inarrosi bizia.

Estatu-nazio europarrak jasan dituen kontraesanen trepidazioak, bere boterearen galtze eta errekuperatzeak, eragin zuzena izan du estatu-azpiko nazionalismo periferikoetan ere.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 56. orr.


tres iz gitarra modukoa, txikia, hiru hari dituena.

Musika tresna berri bat gehitu dute, tres kubatarra.  Berria - Kultura   2004-08-26


tresa ik tretza.

tresillo iz sofaren eta bi besaulkiren multzoa; hiru pertsonarentzako sofa.

Elvis Costello bozgorailuetatik, baina ez ozenegi ere; areto zabalean zehar, paretetan itsatsitako tresillo belus gorriz tapizatuetan edo mahai beltzez lakatuen inguruko aulkietan eserita daudenek eztarria eta belarriak gehiegi bortxatu gabe solasean jarduteko moduan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 54. orr.

Bi tresillo eroso, leun, arre kolorekoak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 69. orr.

-Hor zeudek Zorroagako dibinoak -egiten du Hausterrek, eta seinalatutakoen aldera hurbiltzen hasten da, taldeak duen tresilloaren bizkarraldearen kontra bermatuta jarri arte, barrara begira.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 55. orr.

Irakasle itxurako hiru gizonezko tresilloan eserita, eta mahaiaren beste aldean ikasle izan behar duten neska-mutil batzuk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 55. orr.


treska iz lusuila, tina.

Bilboko emakumeak ur-ontziak eta treskak noiz beteko zain zeuden.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 71. orr.

Batzuetan haurrek, ametsetan, upel edo treska baten aurrean soinekoa jasotzen dutelakoan, gorputzeko txiz guztia barreiatzen dute, tapiz babiloniar distiratsuak blaituz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 289. orr.

Jan aurretik, treskara botatzen zuen janariaren erdia.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 73. orr.


tresmaila iz tretza-maila.

Baina orain esanen nuke Julia moilan edo karrikan ez topatzeagatik egoten nintzela barruan tretza eta tresmaila guztiak arakatzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 60. orr.


tresna 1 iz lan jakin bat egiteko, eta oro har eginkizun bat betetzeko, erabiltzen den atalen eta osagaien multzo egituratua. ik gailu; trepeta; makina1; lanabes. (tresna fisikoak)

Tresna?, mailu bat bezala?, ez dauka ba mailu itxura handirik!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Lehergailu-karga bat prestatzen ari zen, zanpa-burdina bat erabiliz (palankatxo moduko tresna bat, hamahiru libra pisu eta ia metro erdi luzekoa).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

Oxigeno hori, aldi berean, konplexutasun handiko tresna batek hornitzen du.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 41. orr.

Azenarioak arrailtzeko tresna baten zulo biribiletatik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 115. orr.

Bizar-makina atera eta eginahalak egin nituen, hau da, egin-ezinak, zeren argindarrik gabe ez baitago tresna horrekin deus egiterik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 38. orr.

Dedangoek zaldi gainean ibiltzeko tresnak salerosten zizkizuten.  Elizen arteko biblia   Ez 27,20

Azken hauek ziren lurraren iraultzeko tresnak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 21. orr.

Bi gitarra, bi mikro eta gitarrak eta ahotsak sanpleatzeko tresna baino ez zuen eraman.  Berria - Kultura   2004-06-01

Mozteko tresnak egiten dituen Kennametalek greba hasiko du asteartean.  Berria - Ekonomia   2004-03-06

Hiru tresna horiek kometa neurtu ahal izateko piztu zituzten.  Berria - Gaiak   2004-06-01

Tentsioa hartzeko tresna atera nuenean, musu-huts gelditu zen, ezin ulerturik zer zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 137. orr.

Uretan soinuak igortzen dituen tresna da, 250 inguru bost segundoan.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Trabaza laneko tresna bat da (edo zen izaitekotz), ez aitzur eta ez aizkora, bainan gisa bertsuko ahoarekin.  Herria   2004-05-06

Tresna eta osagaien dimentsioen estandarrak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 175. orr.

Urre garbizko argimutila bere tresna guztiekin.  Elizen arteko biblia   Ir 31,8

Ez naiz oroitzen zenbat tresna atera nituen garajetik, baina batek ere ez zuen balio izan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 78. orr.

Tximinoek tresnak erabiltzen dituztela baieztatu dute.  Berria - Gaiak   2004-12-11

Urre nahiz zilar hutsezko tresnak hartu zituen: intsentsu-ontziak eta ixipu-ontziak.  Elizen arteko biblia   2 Erg 25,15

Diskoari buelta eman, tresna martxan jarri eta aurikularrak jantzita berriro eseriko da bere liburuarekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 107. orr.

-Ba al dakizu zenbat tresna kontrolatu behar dituen gaur egungo hegazkin pilotu batek?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 41. orr.

Zaldien gainean esertzeko tresnari eusten dioten uhalak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 25. orr.

Dedangoek zaldi gainean ibiltzeko tresnak salerosten zizkizuten.  Elizen arteko biblia   Ez 27,20

2 (tresna ez-fisikoak)

Horrelako tresna batek sor dezakeen hizkuntzari egoera mugatuko hizkuntza deitzen diogu; eta tresna bera egoera mugatuko gramatika izenda dezakegu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 38. orr.

Barneko segurtasun publikoak beharrezkoa duen tresna.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 82. orr.

Ekonomilarien tresnak eta helburuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 29. orr.

Izan ere patenteak eta copyright-a gizarte industrialeko tresnak dira, soilik enpresa eta faktorien merkatua erregulatzeko tresnak.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Kultur gerra sekular bat egiteko tresnak izatea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

Industriaren egoerari aurre egiteko tresnak sortzeko exijitu zien LABeko idazkari nagusiak bi gobernuei.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

Gauzak gogoratzeko tresna.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Akemenestar Inperioa Jahvek hautaturiko tresna zen judaismoa hedatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Abertzaletasuna erakargarri egin behar dela, alegia, eta indarkeria eta kale borrokarena ez direla horretarako tresnak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 52. orr.

ELAren ustez, LAB «CCOOren tresna bihurtu da».  Berria - Ekonomia   2004-12-21

Zuzenbide Estatuaren tresnak muturreraino erabiltzen jarraituko dutela ere esan zuen.  Berria - Harian   2005-05-27

Arrazoimen zaharra, absolutua eta metafisikoa, kreatzailea eta oinarriztatzailea Jainkoaren ordezkoa izatetik, tresna (instrumental) hutsa izatera etorria dago.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 37. orr.

Allah jainkoaren tresna naiz.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 286. orr.

Jarri zeuen gorputzak Jainkoaren zerbitzura, ongia egiteko tresna bihurtuz.  Elizen arteko biblia   Erm 6,13

Gatazka konpontzeko tresna sortu behar da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Honela, beren gogoz bekatuaren esklabo eginik, gorputzeko atal guztiak gaiztakeria egiteko tresna bihurtzen dituzte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 182. orr.

3 (tresna fisikoak izenondo eta izenlagunekin)

Esaten da zaletasun handia zuela tresna mekanikoak egiten aritzeko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4490. orr.

Batana [...] ehunki latza kolpeka joaz lantzeko eta tinkatzeko tresna hidraulikoa zen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 151. orr.

Arropak, tresna elektronikoak eta su-arma bat ostuta egin zuten ihes.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 154. orr.

Ezertarako balio ez duten tresna elektriko ugari ere trukatu dituzte elkarrekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 40. orr.

Tresna informatiko elebidun bat landu dugu eta agiriak itzuli ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Normala da tresna sexualak erabiltzea, jolasak aldatze aldera?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Neska ederrez eta tresna sofistikatuez gain, beste berezitasun bat ere agertzen dela beti Bonden pelikuletan: leherketak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 27. orr.

Har itzak ehizako tresnak, uztaia eta geziak, eta hoa oihanera.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 71. orr.

Burdinazko tresna sutan sartu zuen kauterizazioa egiteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 769. orr.

Kulturako erabili ohi ziren brontzezko tresna guztiak ere hartu zituzten: eltzeak, palak, labanak, katiluak.      - 0. orr.

Itxura bitxiko tresna handi bat zegoen ohe ondoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 255. orr.

Urregorrizkoak baitziren sukaldeko tresna asko, koilarak eta sardexkak, labanak eta edalontziak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 128. orr.

Motozerra, bai tresna bizkorra.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 61. orr.

Oso tresna erabilerrazak dira.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 43. orr.

Tresna bereziak ere egin behar izan zituen, altzairuzko labana berariazkoak, esaterako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 78. orr.

Traizioaren tresna makurra, eskuan duk, kamusteke eta edendua. Jabeari lagungarri zaion etxeko tresna erabilgarri bat.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 226. orr.

4 (tresna ez-fisikoak izenondo eta izenlagunekin)

Legezko tresna hori baitezpadakoa baita berreuskalduntze lana ereman ahal izaiteko.  Herria   2004-05-13

Demokrazia parte-hartzailearen tresna nagusia da herri kontsulta.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10

Tresna bizia da negoziazio kolektiboa eta gatazkak sortzen dira lantzean behin.  Berria - Ekonomia   2004-06-20

Eskola izango da burgesiaren tresna nagusia botere politikoa eta ekonomikoa eskuratzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 12. orr.

Oso tresna eraginkorra da komunikazioa.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 157. orr.

Merkatu askea tresna efikaza da, baliabideak esleitzeko limitazioak dituen arren.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 70. orr.

Probokazioa ere oso tresna interesgarria da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 51. orr.

Hizkuntz mailak, hala nola fonemika, morfologia, edota sintaxia, gramatikak egiteko eskaintzen diren tresna deskribatzaileak dira batez ere.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 29. orr.

Erromatar gobernua berehala ohartu zen dirugintza ekumenikoak tresna politiko gisa zuen balioaz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.

Nazio ekonomikoki aurreratuen eragin politikoaren tresna osagarri bat.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 110. orr.

Beharbada ez dagoela hainbeste tresna moral eta lokarriren beharrik, gizonak zoriontsu eta burujabe egiteko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 43. orr.

Ezertarako on ez den tresna mesprezagarria ote da, bada, Jekonias hori?  Elizen arteko biblia   Jr 22,28

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Karabana seinalatuz azaldu zidaten zer ez zebilen ondo; hara joan nintzen nire tresna-kutxarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 78. orr.

Ez zen mailu, pikatxoi edota burdinazko beste tresna-hotsik entzun tenplua eraikitzean.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,7

Ekonomian merkatua tresna multzo bat dela esaten da, erosleak eta saltzaileak harremanetan jartzen dituen tresna multzoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 70. orr.

Pantaila-zolako tresna-barratik, leihoxka batek ohartarazi ninduen horraino idatzitako karaktere kopuruaz: 2.734.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

· Hegazkintzarako tresna asmatzaile, hegazkin zerbitzuen antolatzaile eta propaganda zerbitzuetako kide ere izan baitzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 8. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, tresna fisikoez)

Piezak erosi, eta berak egina omen zuen hari eta istribiluz betetako irrati tresna hura.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 187. orr.

Mostradorea eta honen atzetik kafe-tresna expresoa.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.

"Hispano-Olivetti" markako idazmakina beltza, gerra-tresna itxurakoa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 31. orr.

Menperatutako gudu-taldeei kenduriko arma, gudu-tresna eta harrapakin ugariei esker.  Elizen arteko biblia   1 M 6,6

Gela hartan ez zegoen ezer, garbiketa tresna batzuk besterik ez bazter batean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 231. orr.

Erakustazokaren %76 profesionalentzat izango da, baina gainerakoan etxeko burdindegi eta brikolaje tresnak izango dira ikusgai.  Berria - Ekonomia   2004-09-23

Hantxe neroan nik nire nabigazio-tresnen kutxatxoa, Zubiaur maisuaren hobaria.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 28. orr.

Zentzumenak neurketa-tresna dira, eta sentsazioaren bidez jasotzen dute kanpoko mundua guretzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Zelula "iraunkorrak" analisi-tresna bat balira bezala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 34. orr.

Mahai-tresnak plater gainean gurutzatu ondoren, mahai erdirantz bultzatzen du.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 258. orr.

Portzelanazko kikara zaharrak ateratzen genituen eta zilarrezko mahai-tresna ingelesak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 47. orr.

Lerak, oinetako erraketak, eskularruak, ehiza tresnak, ume jostailuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 364. orr.

Egin lubetak, ezarri gudu-kanpalekuak eta jarri eraso-tresnak inguru guztian.  Elizen arteko biblia   Ez 4,2

Bic etxeak hogei bat idatz-tresna egiten ditu, Ladislao Jose Biróren asmakuntzatik zuzenean edo zeharka sortutakoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 30. orr.

Euskal Soinu Tresnen Musika Eskola.  Berria - Kultura   2006-03-02

Has daitezela berehala kotxea eta zaldi-tresnak garbitzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, tresna ez-fisikoez)

Izan ere, hizkuntza, ezer izatekotan, komunikazio tresna da.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 49. orr.

Oso zorrotzak izanik ere, azterketa-tresnek ezin eraman zezaketen hiztunaren buruko gramatikara.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 11. orr.

Euskara lan tresna dutenen artean oso onartuta dago euskara batua. Maite diat halere ironia, ia lan tresna bihurtzeraino.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 245. orr.

Distribuzio osagarrian azaltzen ziren hotsen sailkapen-tresna zen fonema.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 77. orr.

Ideia horren arabera gastu publikoa ekonomia-tresna eraginkorra zen ziklo ekonomikoei aurre egiteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 143. orr.

Hasieran ordainketarako tresna ziren truke-letrak, kreditu-tresna bihurtu ziren berehala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Bestetik, Funtsak finantza tresna berriak sortu zituen, industrializatu gabeko herrialde zorpetuek beren ekonomiak neurri jakin batzuen arabera aldatzearen truke.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Baliabideen kostua handitu egiten da, inbertsio-tresna errentagarriagoak agertzearekin.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 184. orr.

PNVk ezker abertzalearen borroka tresnen indargabetzea bilatu zuen, prozesua usteltzera eta blokeo egoerara eramanez.  Berria - Harian   2005-04-02

Denborari aurre egiteko, denbora tortura tresna baita gela itsu batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 83. orr.

Epaileak soberano berriaren mendeku-tresna eta aginte-sustengu bihurtzen dira.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Merkatu batean negozia daitezkeen babes-tresna berezien sorrera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Gaiztakeria-tresna bilakatu da askotan lan fisikoa; fabrikatik materia hila hobetuta ateratzen da; gizakia, berriz, usteldu eta doilortu egiten da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 111. orr.

Arerioa beldurtzea gerra-tresna handia da.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 25. orr.

Bategite Tresna deitutako hitzarmena sinatu zuen orduan, Indiaren jurisdikzioa, atzerri aferak, defentsa eta komunikazio bideetara hedatuz.  Berria - Mundua   2004-07-16

8 musika-tresna.

Bakoitzak bere tresna hartu du eta menuettoari ekin diote, Hegatxabalaren hirugarren mugimenduari hain zuzen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 165. orr.

Lau musikari juduk, José Israel de Tudelaren gidaritzapean, lau harizko tresnak jo zituzten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 77. orr.

Ikusiak zituen lehendik ere italiarrak Amsterdameko eliz atarietan [...] halako tresna hura joka, baina sekula ordu arte ez zitzaion deigarri egin biolinak sortutako doinua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 32. orr.

Ziotenez, biolinaren arima zurezkoa izateagatik, omen zuen tresna txikiak halako zolitasuna, halako trinkotasuna, halako handitasuna.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Tresna arretaz hartu zuen eskuetan, uste baitzuen une hartan edozein bortizkeriak desegingo zituela, biak batera, biolina eta neskaren eskua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 201. orr.

Ezaugarri horiek denek egin zuten esku-soinua herri xehearen tresna izatea.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 10. orr.

IAZAR Baionako soinulari taldea (piano, eskusoinu, kobrezko tresna, kantu eta perkusioak: euskal, afrikano eta jazz musika).  Herria   2005-02-03

Jo pianoa mozkorrik, perkusio tresna bailitzan, harik eta hatzak apur bat odoldu arte.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 112. orr.

Musika kioskoan metal-tresnak afinatzeko saioan hasiak ziren.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 112. orr.

Fanfarre bat antolatu ere bai, haize-tresna zalapartari eta kantariekin.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 25. orr.

9 musika-tresna (287 agerraldi, 54 liburu eta 112 artikulutan; orobat musikatresna g.er.) ik instrumentu.

Oholtzan Amadeo eta herri-bandako musikariak zeuden, musika-tresnak eskuan, hasteko aginduaren zain.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 151. orr.

Okasiorako sortutako orkestra inprobisatuan ez dago musika-tresna aski Wagner jotzeko.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

Turuta, txilin eta gainerako musika-tresnen laguntzaz.  Elizen arteko biblia   2 Kro 5,13

Orkestrako musika tresnen sailean.  Berria - Harian   2005-07-05

Oso ongi gozatutako musika-tresna baten antzekoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Harizko musika-tresnaz.  Berria - Kultura   2004-03-20

Hamaika musika tresnaren espezialitateez gain (akordeoia, hari tresnak, gitarra, klarinetea, oboea, pianoa...), koru eta orkestra zuzendaritza ikasketak eskaintzen ditu ikastegiak.  Berria - Harian   2005-07-05

Haizezko musika-tresna batzuen doinuak entzun nituen alboko gelatik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Bazekien legeak, biolinak bezala, bi soinu dituela beti, bata jotzaileak tresnari ateratzen diona eta bestea, erabat desberdina askotan, entzuleari belarriraino iristen zaiona.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.

10 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Musika tresna kurtso ainitz: gaita, pandero, arrabita, tronpeta, [...].  Herria   2005-09-22

· Didjeridua, munduko haize musika-tresna zaharrenetakoa.  Berria - Kultura   2004-03-31

Perkusio eta soka musika tresnak erabiliz.  Herria   2004-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

antzeko tresna (5); argazki tresna (8); aurre egiteko tresna (10); beharrezko tresna (6); bere tresna (24); bere tresna guztiekin (5); beren tresna (5); bideratzeko tresna (6); borroka tresna (7); burdinazko tresna (5)

erabilitako tresna (5); erabiltzeko tresna (5); erabiltzen den tresna (6); etaren tresna (8); etaren tresna zela (5); etxeko tresna (12); euskara lan tresna (10); ezinbesteko tresna (22); ezinbesteko tresna da (6); funtsezko tresna (5); gainditzeko tresna (6); gerlako tresna (7); haizezko musika tresna (5); hobetzeko tresna (5); horrelako tresna (9); horretarako tresna (9)

izateko tresna (5); izeneko tresna (5); komunikazio tresna (10); komunikaziorako tresna (6); konpontzeko tresna (8); lan egiteko tresna (5); lan tresna (56); lan tresna gisa (6); laneko tresna (10); lanerako tresna (12); lantzeko tresna (6); lortzeko tresna (15); musika tresna (145); musika tresna bat (9); musika tresna baten (5); neurtzeko tresna (7)

oinarrizko tresna (7); perkusio tresna (6); soinu tresna (17); sortzeko tresna (5); tortura tresna (7)

tresna atera (5); tresna bakarra (14); tresna baliagarria (19); tresna baliagarria dela (5); tresna baliagarriak (5); tresna bera (8); tresna berezi (6); tresna berezia (7); tresna bereziak (5); tresna berri (23); tresna berri bat (13); tresna berria (9); tresna berriak (20); tresna bihurtu (14); tresna bihurtu da (5); tresna bihurtuz (5); tresna bihurtzen (6); tresna bilakatu (11)

tresna egoki (6); tresna egokia (33); tresna egokia izan (8); tresna egokiak (13); tresna elektriko (10); tresna elektrikoak (7); tresna erabilgarria (9); tresna erabiliz (5); tresna eraginkorra (17); tresna eraginkorra da (5); tresna eraginkorrak (6); tresna ezin hobea (6); tresna garrantzitsua (17); tresna gisa erabili (5); tresna gisa erabiltzea (5); tresna gisa erabiltzen (7); tresna handi (6)

tresna izan (33); tresna izango (21); tresna izango da (8); tresna izatea (17); tresna mota (6); tresna nagusi (5); tresna nagusia (17); tresna nagusiak (6)

tresna politiko (17); tresna politikoa (6); tresna tradizionalak (5); tresna txiki (7); tresna ugari (10)

aurre egiteko tresnak (5); bere tresnak (7); etxeko tresnak (6); lan tresnak (13); mahai tresnak (15); musika tresnak (57); sasi tresnak (5); tenpluko tresnak (5)

tresnak aurkitu (5); tresnak egiteko (5); tresnak egiten (5); tresnak ematen (5); tresnak hartu (7); tresnak jarri (6); tresnak jotzen (5); tresnak sortu (7); tresnak sortzeko (6); tresnak sortzen (5)

musika tresnaren (17)

tresnarik egokiena (7); tresnarik gabe (9)

lan tresnatzat (6); tresnatzat hartu (5); tresnatzat jo (10)

burdinazko tresnaz (5); harizko musika tresnaz (6); musika tresnaz (9)

musika tresnekin (8)

itsasoko tresnen (6); musika tresnen (29); soinu tresnen (5); tresnen bidez (5)


tresnagile iz aipatzen diren tresnak egiten dituen enpresa.

AMPER (%0,96) telekomunikazio tresnagilearen Erosteko Eskaintza Publikoa aurkeztuko ote duten zurrumurruak dabiltza.  Berria - Ekonomia   2004-01-17


tresnagintza iz tresnak egitea.

Hainbestekoa zen musikarekin zuen anaitasuna, non Tuterako azken urteetan tresnagintzan aritu zen, biolingintzan batez ere, eta maila altua lortu lanbide horretan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 68. orr.

ik tresna 8.


tresnaño iz tresna txikia.

Diote batzuk elkortzen ari dela gure Jakes Haundia, mihi gaixtoek derasatelarik beharri ziloetan ezarri dituzkeela "beharritxoak", erran nahi baita hobeki entzuteko eginak diren tresnañoak.  Herria   2003-11-27


tresnaska ik tresnaxka.

tresnategi iz tresna-biltegia.

Eta ezkerretan, teilaz estalitako etxola hura, tresnategi eta egur-gordeleku izana.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 42. orr.


tresnatu, tresna(tu), tresnatzen 1 du ad tresnez hornitu.

Tresnatuta zauzkanat dagoeneko kabalak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 69. orr.

Bazegoen, gastu handirik gabe, zelula-laborategi gisa tresnatzea bakterio-laborategia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 79. orr.

Itsasontzi bat ondo egina denean, ondo tresnatua badago, eta zama handirik ez badu, haizeak bultzatzen du ekaitz gogorra denean, eta olatuak ontziaren azpitik irristatzen direla ematen du beti.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 70. orr.

Nik eta nire bi anaiek izan genuen behin belaontzi bat, goleta modura tresnatua, hirurogeita hamar bat tonakoa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 64. orr.

2 irud/hed

Hortako herria behar da tresnatu, gorpuztu eta xutik ezarri.  Herria   2005-09-29

Laboraria tresnatua da orain, eskolatua, argitua, ikasia.  Herria   2003-09-18

Gure biziko beste zati bat hasten da, baina hobeki tresnatuak gara ihardokitzeko.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 112. orr.


tresnatxo iz tresna txikia.

Grabagailuari eransteko tresnatxo eramangarria.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 47. orr.

Nik behin esan ere egin nion ea zergatik ez zuen belarrian jartzen tresnatxo haietako bat, jendeari hobeto entzunarazten zionetakoa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 170. orr.

Etxeratu eta tresnatxo guztiak prestatu nituen: koilaratxoa, gomatxoa, kandelatxoa, zigarreta-ahokoa...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 77. orr.


tresnatzar iz adkor tresna handia.

-Hobeto zaude, ezta? -eta antzeko gauzak galdetzen zizkion, berak ezer erantzuteko aukerarik baleuka bezala, tresnatzarra eztarrian behera zebilenean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 73. orr.

Esan nion, nire barneko xaitik bota egin nituela alferrikako sareak eta tresnatzar zaharkituak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 177. orr.


tresnaxka (corpusean tresnaska soilik) iz

Horrek ez ninduen aldenarazi, dena den, tresnaskaren desmuntaketa-lanetik; jakin nahi nuen zergatik ez zebilen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 93. orr.


tresneria 1 iz tresna-multzoa.

Timoteok Karnion izeneko tokira bidali zituen emakumeak, haurrak eta tresneria.  Elizen arteko biblia   2 M 12,21

Beren tresneria guzia (400 kilo material eta janari) helaraziko dute, 18 yak-en bidez, sherpa batzu gidari, 5750 metretan dagon "behereko kanpamenduraino".  Herria   2004-09-09

Horgo ferietan bazen kabala, tresneria, nekazal produktu edo laborari mozkin ainitz.  Herria   2001-02-15

Gamelu, asto eta mando ugari hartu zuen tresneria eramateko.  Elizen arteko biblia   Jdt 2,17

Laurehunen bat gizonek jarraitu zioten Davidi; beste berrehunak tresneria zaintzen gelditu ziren.  Elizen arteko biblia   1 Sm 25,13

Ez zegoen zaldientzako tresneria besterik.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 21. orr.

Nire lanerako tresneria oraindik ailegatu ez omen delako.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 135. orr.

Joskintzako tresneria eta mota desberdineko oihalak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 120. orr.

Segaren inguruko tresneria erakusgai jarriko dutela adierazi zuen.  Berria - Kirola   2004-07-30

Ogia egiteko tresneria, hestekiak moldatzeko lanabesak, esnetik gurina egiteko ontziak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 58. orr.

Irudiak muntatu ahal izateko tresneria jarriko dute.  Berria - Kultura   2004-02-14

Bertan ipintzen zen oparitarako abereak hiltzeko tresneria.  Elizen arteko biblia   Ez 40,42-43

Inprimatzeko tresneria berritzeko premian zegoen erakundea -herrialde bakoitzean multikopista bat, gutxienez- eta bagenekien non eskuratu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 139. orr.

Bulego nagusia eta informazioaren tresneria (egunkariaren idazkaritza, nolabait esateko, telegrafoa barne), Kale Nagusiko 45ean kokatu genituen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 195. orr.

Zuzendariaren lana izanen da lantegiak hurbilagotik jarraitzea, heien beharrak hobeki neurtzeko, tresnerietan, merkatuetan, eta abar...  Herria   2004-12-23

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erakusketaren gainerako guneak tresneria elektriko eta elektronikoari, manipulazio bidezko eta robotikoari, tresneria hidrauliko eta pneumatikoari eta metrologia eta kalitate kontrolari eskainiko dizkiete.  Berria - Ekonomia   2006-03-04

Arnasa hartzeko dugun tresneria anatomikoaz baliatzen gara hitz egiteko ere.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 42. orr.

Tresneria kirurgikoa zeure esku dago.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 266. orr.

Salbamendu taldeek hasieran ez zuten tresneria astuna erabili nahi izan, eraikineko zati gehiago eroriko zen beldurrez.  Berria - Mundua   2006-02-24

Pasteur Institutua oso txiroa zen orduan alde horretatik: leku gutxi, tresneria eskasa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 86. orr.

Ez ditugula geure erretinako irudiak ikusten (oftalmologo batek bai, ikusi ahal izango lituzke, horretarako tresneria berezi batez baliatuz).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 22. orr.

Kontua da, liberal espainolek, herriaren filosofia bat edukitzeko [...] tresneria teoriko frantsesa besterik ez zutela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 53. orr.

Mikek argazki-estudio bat zuen etxean, primerako tresneria, atzealdeko paisaiak aldatzeko tramankulua eta guzti.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 119. orr.

Zurezko tresneria zen nagusi han barruan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 165. orr.

Magistratu jakintsuek eta apaiz serioek lasaitasun axolagabez eta tresneria geldoz zatikarazten dutela presoa, eta dohakabe hau azken arnasan, behin betiko golpearen zain dardaraka dagoen bitartean, [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 82. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat tresneri g.er.)

David, ekarri zituen zamak tresneri zaintzaileen esku utzirik, gudu-tokiraino joan zen bizkor, eta ongi ziren galdetu zien anaiei.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,22

Tresneria-enpresa bateko departamentua izateko femeninoegia iruditu zaizu beti diseinua, inkoherentea.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 62. orr.

Batzuek desordenarik handiena eta tresneria-pilaketarik handiena mahai gainean erakutsiz adierazten dute beren aginpidea; beste batzuk, berriz, sotilkiago, hutsaren eta garbi-distira zorrotz-zorrotzaren bitartez aitorrarazten dute beren nagusigoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 258. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Morse-telegrafo tresneria osoa beste leku batean aurkitu dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 169. orr.

Informatika eta telematika tresneria berriak mila bider areagotu ditu Platonen mitoak idazketari erantsitako arriskuak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 222. orr.

Santanderren ez zegoen aski garraio 6.000 zauritu eramateko, eta are gutxiago osasun tresneria edo sendagairik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 31. orr.

Asmo oneko ingeniariek egindako konputagailu-ereduek eta medikuntza-tresneriak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 268. orr.

Erretiradan Coppi jeneralaren indarrek utzi dituzten hildakoek eta gerra tresneria ugariek beren gordinean hitz egingo diete Esku Hartze Ezaren Aldeko gobernuei.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 51. orr.

Idazkaria sartu zen, erretilu batean kafe-tresneria zuelarik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 183. orr.

-Mahai-tresneria finlandiarrik izan al dugu inoiz, ama?  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 51. orr.

Bada, hala, sentsu-tresneria bat organismo bakoitzean, hura kanpoko munduaren zenbait alderdi hautemateko gaitzen duena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 178. orr.

Ilargiaren kasuan, eskura zegoen aspalditik adigai-tresneria guztia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tresneria (9); bere tresneria guztia (4); beren tresneria (5); beren tresneria guzia (3); egiteko tresneria (8); gainerako tresneria (3); izateko tresneria (3); mahai tresneria (5); sukaldeko tresneria (4)

tresneria berezia (4); tresneria berri (5); tresneria guzia (6); tresneria osoa (3); zernahi tresneria (3)


tretza (orobat tresa) 1 iz arrantza aparailua, soka luze bati atxikiriko soka amudun batzuez osatua.

Baina orain esanen nuke Julia moilan edo karrikan ez topatzeagatik egoten nintzela barruan tretza eta tresmaila guztiak arakatzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 60. orr.

Bokalean aurrera zoazela, laster farolak urrun egonen direla sumatzen duzunean, hobe petretxa egiten, tretzak beitatzen edo sukaldariari laguntzen hastea. Tresak, kordelak, bahe zabalak eta arrantzarako hainbat trepeta, kresalak jandako horman zintzilik...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 172. orr.

2 tretzan adlag tretza erabiliz arrantzan.

Tretzan aritzen diren arrantzaleek subil deituriko soka luzeak 30 eta 60 kilometrokoak zabaltzen dituzte itsasoan, eta horietako bakoitzari 150 bat potxera hari lotzen dizkiete.  Berria - Gaiak   2004-09-24

Ia milioi erdi itsas dortoka erortzen dira urtero, munduan tretzan dabiltzan arrantzontzien amuetan.  Berria - Gaiak   2004-09-24


tretzaontzi iz tretzan aritzen den arrantzontzia.

Egunero 3,8 milioi amu erabiltzen dituzte mundu osoko tretzaontziek.  Berria - Gaiak   2004-09-24


treza iz

Bakotxak egin du bere korona, zumearekin "trezak" eginez.  Herria   2005-05-12


triada iz hirukoa.

Atzo izan zen medikuarenean eta espero baino larriagoa izan da erresonantziaren emaitza: ezker belaunaren aurreko aldeko lotailu gurutzatua eta barne meniskoa ditu apurtuta, triada famatua.  Berria - Kirola   2004-11-17

-Aztiaren hiru dohainak, triadak, eta Hirutasun zalantzarik gabea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 230. orr.

Harreman hauek ez dira zabaltzen inguruko eremuetara eta ezin dira poliki-poliki transferitu diskurtso garaikideen multzora, ez eta, arrazoi gehiagoz, "espiritu klasikoa" deitu ohi denera ere: eurak zorrozki konfinatuak daude landutako triadan, eta ez dute baliorik hor zehazten den eremuan ez bada.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 180. orr.


trial iz motokross mota, gidariaren trebetasunari begiratzen diona.

Gaztea zenean trialean eta motokrossean aritzen zen, baina laster jantzi zituen lau gurpilak.  Berria - Kirola   2004-01-09

Trial bizikleta.  Berria - Kirola   2006-04-26


triangelu (276 agerraldi, 50 liburu eta 43 artikulutan; orobat triangulo g.er. eta triangulu g.er.) 1 iz hiru aldeko poligonoa. ik hiruki1.

Talesek erakutsi zuen triangelu bakoitzari zirkulu bat egokiaraz dakiokeela; haren hiru erpinetatik pasatzen den huraxe, hain zuzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

Euler-en erlazioa, triangelu batean zirkunskribatutako zirkuluari dagokiona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

Paper bat hartu eta triangelua marraztu zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 114. orr.

Zirkuluaren kurba ukitzen duten triangeluen erpinak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2370. orr.

Triangelu baten angeluen batura 180 gradu da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 250. orr.

Triangeluen neurketa da trigonometria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Triangeluen hipotenusa komuna karratuaren diagonala da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 135. orr.

Triangelu hori angeluzuzena da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 122. orr.

Ildo berean, hiru aldeak desberdinak dituzten triangeluei eskalenoak esaten zitzaien: herrenak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 38. orr.

Triangeluaren grabitate-zentruan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 468. orr.

Triangeluaren bi alde hartzen zituen Eskolapioen ikastetxeak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 10. orr.

Bere pubiseko goroldioa sarria zen, eta triangelu perfektua markatzen zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 44. orr.

Belak triangelu gorrizta bat zirudien.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 209. orr.

Bostak Kalamuaren itsasoranzko mazalean daude, Barinaga-Etxebarri-Urkarregi triangeluan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 128. orr.

-Ez al duzue entzun Bermudetako Triangeluarena?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 33. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Eta bereiz daitezke nolanahiko triangelua, triangelu isoszelea, triangelu aldekidea eta triangelu angeluzuzena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 156. orr.

Berdin gustatzen zitzaizkidan hirurak, eta beraiekin nengoenean triangelu aldekide baten erdian bezala sentitzen nintzen, zein erpinetara jo ez nekiela.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 94. orr.

Zirkunferentzia horretan lau triangelu aldeberdin egin behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2370. orr.

Talesek frogatu zuen triangelu isoszele batek bi angelu berdinak dituela.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 38. orr.

Triangelu esferiko baten angeluen batura 180 gradu baino handiagoa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 250. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Maxwellen kolorearen teoria eta kolore-triangelua kolore-elkartzearen kontzeptuan oinarriturik zeuden.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 45. orr.

Gero tea hartuko zuten, eta bina sandwich-triangelu jango zituzten.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 236. orr.

4 irud/hed

Galdosen aburuz, euskal politikaren triangeluaren hiru erpinak oso definituta daude.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03

Erasoak 'triangelu sunitan'.  Berria - Mundua   2004-08-29

5 bikote batek eta biotako baten maitaleak maitaleak osatzen duten multzoa.

Edith Thompsonen historiak nobela beltzeko kontakizun baten itxura du, maitasun eta gorrotozko triangelu eta guzti: senar onbera, emakume dotore eta maitasun beharrekoa, eta maltzur jokatzen duen adiskide estimatua, amorante gazte eta sutsu bilakatua...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 162. orr.

Oraingo istorio erromantiko-fantasiatsu eta ezohiko honetan protagonismoa amodiozko triangelu bitxi batek izango du.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 121. orr.

Danelen izena, berriz, Ada eta Mitxel izenek markaturik dator: ezin zen gehiegi urrutiratu bi izen horiek eskatzen duten girotik, Ada eta Mitxel triangelu bat osatzera erakartzen ari den angelu bisilabikoa baita Danel.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 62. orr.

Niri dagokidanez, artean itsu nengoen: ez zitzaidan burutik pasatzen triangelurako arriskurik zegoenik ere.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 80. orr.

Egun haietan Ada ohartzen hasita zegoen triangelua osatzeko baldintza zenbaiten amarauna ehuntzen ari zela gure inguruan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

triangelu aldekide (4); triangelu angeluzuzen (3); triangelu baten angeluen (4); triangelu formako (3); triangelu isoszele (3); triangelu plazan (4); triangelu sunita (12); triangelu sunitan (5)

triangeluaren ideiarik gabe (3)

bermudetako triangeluarena (3)


triangeluaire (corpusean trianguluaire soilik) izond triangelu itxurakoa.

Milafrangako inguruak nahiago: teilatu trianguluaire erpin eta bakarreko eliza zahar hura, inguruan milafrangarrek bakarrik ezagutu zituzten herrikide xumeen oroitarri borobilak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 318. orr.


triangeluar (orobat triangular) izond hiruki forma duena.

Tetraedroa: oinarri triangeluarreko piramidea, lau aurpegiak triangelu aldekide dituena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.

Bere ipurdi handia aulki urreztatu triangeluar batetik ateratzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 255. orr.

Makurtu eta adar okerreko garezur triangeluar bat jaso zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 36. orr.

[Poroak] txikiagoak eta handiagoak izan behar, batzuek triangeluarrak, beste batzuek karratuak, askok borobilak eta asko era askotako angeluanitzak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 269. orr.

Zubia zeharkatuta, patio triangeluarra harrigarriro txiki eta estua iruditu zitzaidan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 271. orr.

Fatxaden erpin triangeluarrak atzera makurtzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.


triangelutasun iz triangelu izateko nolakotsuna.

Beraz, estrategia horren arabera, ez dago triangelutasunik, objektu banakoak eta antzekotasunaren erlazioa baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 174. orr.


triangular ik triangeluar.

triangulazio iz triangelu gisa eratzea.

28. minutuan ezker hegaletik sartu ziren, hiru lagunen arteko triangulazio eder bat eginda, erdiratzea ere lortu zuten, baina Vryssisek lehen zutoinean, eta Charisteasek bigarrengoan ez zuten errematatzerik lortu.  Berria - Kirola   2004-07-02


triangulo ik triangelu.

triangulu ik triangelu.

trianguluaire ik triangeluaire.

triatleta iz triatloietan lehiatzen den atleta. ik triatoilari.

Espaniako triatleten sailkapenean Hawaiiko Ironmanerako sailkatzea lortu zuen.  Berria - Harian   2005-08-03

Bost euskal triatleta ariko dira Valentzian, Europako Txapelketan.  Berria - Kirola   2004-04-18

Eneko Llanos eta Virginia Berasategi euskal triatletek maila bikaina eman zuten zapatuan Bay Islandseko Triatloian.  Berria - Kirola   2004-03-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskal triatleta (3)


triatloi iz hiru kirol probaz osaturiko atletismo norgehiagoka.

Lehenik igerika, gero bizikleta baten puntan eta azkenik lasterka, hola egiten dira triatloi guziak.  Herria   2003-09-11

Euskal zirkuiturako eta Arabako txapelketarako baliagarria izango da biharko triatloia, eta denera 750 metro igeri, 25 kilometro txirrinduan eta bost korrika egin beharko dituzte.  Berria - Kirola   2004-07-16

200 partaide baino gehiago izango dira bihar Gasteizko Andra Mari Zuria triatloian.  Berria - Kirola   2004-07-16

Ur-Kirolak elkarteak muntatu bi triatloiak.  Herria   2005-09-08

Barakaldoko triatloiaren hamargarren ekitaldia jokatuko da bihar.  Berria - Kirola   2004-07-10

Igande honetan hasiko da Euskal Herriko triatloi denboraldia.  Berria - Kirola   2004-02-19

Espainiako Triatloi Federazioak atzo eman zuen heldu den abuztuan Greziako hiriburuan ariko diren triatloilarien zerrendaren berri.  Berria - Kirola   2004-05-12


triatoilari iz triatloietan lehiatzen den atleta. ik triatoilari.

25 urteko triatloilariak urte gutxian egin du zaletasunetik konpetiziorako jauzia. Bi hilabete eskas barru Atenasko Olinpiar Jokoetan parte hartuko duten hiru triatloilariren partehartzea lotu du Atletiko San Sebastian kirol elkarteak.  Berria - Kirola   2004-05-12


triatxotx iz ik txotx 5.

Triatxotx xapelketa umoretsu bat ere iraganen da 25 elkarteren artean.  Herria   2004-05-20


tribal izond tribuarena, tribuari dagokiona.

Riaden milaka pertsona bildu ziren, tartean, buruzagi tribalak, klerikoak, alkateak eta hamalau eskualdeetako gobernadoreak.  Berria - Harian   2005-08-04

Neoprimitismoak arrakasta handia izan zuen Errusian, Hego Amerikako, Afrikako eta Ekialdeko herrietako arte primitibo eta tribalak, hain zuzen.  Berria - Kultura   2004-11-04

Horrela azaldu zizkigun hasieran, tartean eta bukaeran saxofoi jazzistikoarekin eta emakumearen abesti tribalarekin.  Berria - Kultura   2004-02-15

Askotariko technoz eta perkusioz osatutako zortzi abesti jaso ditu musikari mutrikuarrak lan berrian: techno tribala, techno etnikoa, techno latinoa eta techno trancea.  Berria - Kultura   2004-11-23

Gallego! desafio oihua zen, ez dakit ulertzen didazuen, mutilen arteko nolabaiteko kode tribala.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 70. orr.

Horietan hiru ezaugarri errepikatzen dira: gorroto tribala, ideologia bati atxikimendu itsua, arduratasun pertsonal gutxitua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 98. orr.


tribalismo iz tribukako gizarte antolamendua.

Estatu ez diren autogobernuak ez dira “tribalismo“ra itzultze bat, "forma politiko berrien aitzindari" baizik.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 60. orr.

Ikuspegi integratzaile horiek ihes egiten dute elkartasun edo tolerantzia printzipioei azpia jaten dieten gizarte zatiketa eta tribalismoa sustatzen dituen ikuspegi murriztaile orotatik.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

XX. mendeko gizateriaren ibilbide morala erakutsi digu Gloverrek, gure alde suntsitzailea baztertzeke, atalez atal: lege moralik gabeko etika, gerraren psikologia morala, tribalismoa, gerra tranpa gisa, sinestea eta izua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 98. orr.


tribalizazio iz gizartea tribuka antolatzea.

Tribua moldatzen dugula azpimarratzen dut, mundu zibilizatu honek antolaketa sozial hori preseski gaitzesten duenean, tribalizazioa erranahi negatiboaz apainduz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 19. orr.


tribial 1 iz hutsala, garrantzigabea.

Agian tribialak ziren nekazariaren hitz haiek, baina, traktoretxo gorriaren ondoan, artasoroari begira, amonaren otoitzaren marmartxoa lagun, zentzu handia aurkitu nien.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 444. orr.

Horrekin zerbait itxuraz tribiala jatorriratzea lortzen du: ortzi urdinaren eta egunsentiaren miraria.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 16. orr.

Bakarrak izen bakarra behar zuen Leizarragarentzat, Iaincoa: bestea, bi silaba gehiagorekikoa, puzte ergel bat baizik ez zen izango harentzat, berria, tribialegia, denik-eta misteriorik sakratuena urardotzen zuena, kasik haur batek asma zezakeena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 60. orr.

2 ez-tribial izond

Hemen daukagu identitate-perpaus ez-tribialen auziaren erantzuna: identitate-zeinuaren alde bietan erreferentzia bera baina zentzu desberdinak dituzten izenak daudenean izango da informatiboa perpaus hori.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.


tribializatu, tribializa, tribializatzen da/du ad hutsaldu, garrantzia kendu.

Nahiz tartean Marxen teoriak zabaldu, nahiz jenialtasunari buruzko teoriak izugarri tribializatu izan, egungo literaturaren edo artearen ideologia nagusiak azpimarratu egiten du beti indibidualtasuna, eta gutietsi, berriz, gizarteak, aurrekoak edo garaikoak, edozein obratan duen eragina, faktore kolektiboa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 155. orr.


tribializazio iz hutsaltzea, garrantzia kentzea.

Denboraz gaindi den orori lotzen zaion herdoila bera baino gaitz asekaitzagoa da tribializazioa: desitxuraketaren gailur demokratikoaz berdintzen ditu arrunkeria eta klasikotasuna, moda eta artea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 83. orr.

Egungo gizarte eta gizaki modernoari buruzko kritika zorrotz bati ekin dio: kontsumismoaren atergabeko deia, komunikabideen kalaka beti-berdina, publizitatearen manipulazio gordina, mugimenduen masifikazioa, harremanen tribializazioa... gatazka egoeretan gaur egun sortzen ari den tribializazioa azpimarratu dute.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 81. orr.

Tribializazioari buruzko liburuko azpimarrak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 84. orr.


tribu 1 iz etnia-harremanetan oinarrituriko gizarte talde primitiboa.

Ojigbwa tribua oso hedatua zen, Kanadako Erdi-mendebaldearen goialdea eta ekialde eta erdialdea zituen bizileku.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 303. orr.

Argentinako Ona tribu indigenako azkenengo kidea hil da.  Berria - Gaiak   2004-09-01

Eta bi emazteki indiar zituen neskame, Iriyama eta Iriyumo, chaimen tribukoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 594. orr.

Concho, tribu indiar bat izateaz gain, Texas aldeko ibai baten izena ere bazen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 218. orr.

Tribu horietatik batzuk askeak dira, eta beste batzuek subiranotasuna aitortzen diote edo Errusiari, edo [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 47. orr.

Urte asko eta asko pasatu ondoren, maisu batek eta bere ikasleek bidaia antolatu zuten tribu isolatuon lurraldeetan zehar, haien bizimodu eta ohiturak gertutik aztertzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 10. orr.

Gizon seinalatu eta berezi bat, tribuko medikua eta aztia zirudiena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 562. orr.

Al-Fayoumgo tribuetako buruen aurrera eraman zituzten segituan ailegatu berriak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 126. orr.

Bere nahiaren berri eman zion tribuko buruzagiari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 570. orr.

Alderdi hartako tribuetako bey-ak ziren.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 106. orr.

Tribuen arteko tiroketan 14 pertsona hil dira Darfurren.  Berria - Mundua   2004-07-21

Jakin genuen toki hartan espainiarren gotorleku bat zegoela, eta horren alboan frantsesen aerodromo bat eta bertako tribu nomaden bizpahiru denda.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 127. orr.

Amerikako tribu indioetako izenen berri ondo dokumentatua eman zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 204. orr.

Mississippi Arroko Lautada Handiak, abeltzainen paradisu izan zitezkeenak, tribuen ehiz lurralde izaten jarraitu ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 147. orr.

Afganistango Tribuen Batzar Handiak joan den igandean onartu zuen Afganistango konstituzio berri hori.  Berria - Mundua   2004-01-07

2 irud/hed

Tribua, zuk deitzen zenion moduan, guztiz sakabanatuta, Garaterekin baino ez nintzen egoten, oso bakanka gainera.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 294. orr.

Genizun begirunea, eta miresmena ere, ez ziren nahikoa izan tribua baturik mantentzeko.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 301. orr.

Ez naiz haatik arras bakarrik, biziaren gauzen erdian bazegoelakotz jendea: bospasei adiskide, egiazko haiek, tribuko kusiak, hain maitatuak, haurtzaroko jostetakide ahantzezinak.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 8. orr.

Tribu gazte osoari eta gure Elsa gogoberoari eman ieazaiezu besarkada bat.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 17. orr.

Asteroko proba zen hura, tribukideak tribuko zirela frogatzekoa. Tribua moldatzen dugula azpimarratzen dut, mundu zibilizatu honek antolaketa sozial hori preseski gaitzesten duenean [...] globalizatzen gaituen kontsumo gizartearen aurka doa irudiz tribua, hautsia, anitza, ele lauduna, purruskatua, gustu ezberdinen artean beti urratua.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.

Supermerkatua da guretzat tribuen ezabaketa obratzen duen toki sinbolikoena.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 19. orr.

Bestalde, ekonomilarien tribuan ez ezik, politikoenean ere sarri baino sarriago gertatzen da tranpa hau: [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 24. orr.

Belaunaldia, tribua edo herria... pertsonaia kolektiboak dira eta askotan egiazko pertsonaiak gogoratzeko sortuak. Itomenak, berriz, tribua koadrila bihurtzea dakar.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 303. orr.

3 (hitz elkartuen lehen osagai gisa) ik tribal.

Ordu arte Mendebaldeko erresumen legeria barbaroen tribu-kode zaharren kristau-eranskin gisako bat izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 282. orr.

Tribu erakundeen bitartez antolatu izan baitute lurraren kontua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 269. orr.

Ezaugarri nagusia tribu-legearen loturekiko emantzipazioa -soziala, politikoa eta erlijiosoa- da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 154. orr.

Monarkiaren forman, ez tribu-legean baizik eta ospe militarrean oinarritua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 145. orr.

Lehenago ere aipatutako artalde eta tribu sentimendua.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

australiako tribu (3); osatutako tribu (3)

tribua osatzen (3)

tribuaren buruzagia (3)

afganistango tribuen batzar (3); tribuen arteko (6); tribuen batzar (9); tribuen batzar handiak (4)

tribuetako buruak (3); tribuetako buruek (5)

tribukoak dira (3)


tribuburu (orobat tribu buru) iz tribuko burua.

Aitor nezala hondarrean mendiko ikusgarrietan bermatuz, behialako tribuburuaren hitzek, suaren itzalpean, gure herrian berean arrotz, indiano, aborigen, yanomani eta tuaregen pareko moldatzen gintuztela: [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 82. orr.

Zortzi tribu-buru zeuden, baina berehala ohartu zen mutila zein zen nagusia.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 147. orr.

Autogen enpresaren burua Tongako tribu-buruarekin, Lopeti Senitulirekin, batzartu zen eta bioprospektiba egiteko baimena eskatu zion herrian zenbait azpiegitura eraikitzearen truke.  Berria - Gaiak   2006-01-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tribu buru (3)


tribugizon (orobat tribu gizon) iz

Herrialdearen barruko oposizioko alderdi nagusiak ahuldu eta Afganistanekiko mugan bizi diren tribugizonekin harremanak estutzen aritu da Pervez Musharraf jeneralaren gobernua.  Berria - Mundua   2004-06-13

Afganistango mugan Pakistango 8 soldadu eta 24 tribu gizon hil dira.  Berria - Mundua   2004-03-17

1914-18ko gerrako europar borroka-lekuetan, armada antolatuen artean leku lauetan operazioak egiteko asmaturiko ekipamendu sofistikatu eta garestiak askoz eraginkortasun txikiagokoak ziren mendien artean zelatan zeuden tribugizon-taldeen aurka.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 149. orr.


tribukeria iz adkor taldekeria.

Tribukeria horrek nere probintziarrak euskaltzaletasunetik maiz urrundu ditu eta bizkaitarrei bezala "euskaldun gaizto" sentimendu bat sortu, euskararen atzerakadaren zio bat izan dena Zuberoan.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 56. orr.


tribukide (orobat tribu kide) iz tribu bereko pertsoana.

Gizaki primitiboaren ikuspegi espiritualean elkartasuna dago nabarmen tribukidearen eta bere jainkoen artean, eta hau, tribukideak elkarren artean ez urruntzeaz gain, beraien arteko gizarte-loturarik sendoenetakoa da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.

Asteroko proba zen hura, tribukideak tribuko zirela frogatzekoa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.

Erkiderik ez baduzu alboan, alde honetara edo horretara dauden ziegetan tribu-kiderik ez badago, "ikusezina" zara.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 147. orr.


tribulagun iz tribuko laguna.

’Oso pozgarria duk egun batzuk tribulagunarekin pasatzea’, esanen dizu Andonik hurrengo goizean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 119. orr.

Hurrengora arte, tribulaguna!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 122. orr.


tribulamendu iz atsekabea, nahigabea.

Ene pena eta ene tribulamendua!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 329. orr.

Eta han izan ziren nigar-purpuilak eta aiak, dolorezko dolorea eta tribulamendua...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 375. orr.


tribuna 1 iz hizlarientzako edo ikuskizunetarako plataforma edo oholtza; bereziki, bertatik zerbait hobeto ikusteko oholtza.

Sinestsezina zitzaidan trikornio eta guzti jantzita zegoen guardia zibil bat hizlarien tribunan igota ikustea, eta pistolarekin sabaiari eta gainerakoei seinalatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Oholezko tribuna bat begiztatu nuen, Inkisizionearen hainbat estandartek presiditua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 432. orr.

Gainerako jendea barandiletan zegoen, eta irudi luke ia guztiak hiritik kanpo etorritakoak zirela; plazako tribunan zeudenen jantzi dotoreagoen kontrastean haiek luzitzen zituztenek halamoduzkoak ematen zuten.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 154. orr.

Korrida egin ahal izaiteko, inguratu zuten oholesi batez Urbiaingo Erreboteko Plaza [...] eta ohol batzuk jaso zituzten han eta hemen, jende xehearentzat, baita tribuna bat ere, bere jarlekuekin eta eserlekuekin, handikientzat eta jende printzipalarentzat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

2 irud/hed

Adierazpenok Madrilen egin zituen atzo Imazek, Forum Europa izeneko tribunan eskainitako hitzaldi batean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19

Entzutea eta arrakasta, Espainian ez ezik, Latinoamerika guztian; tribuna bat zabalik mundura prentsa eta konferentzia bidez; ezagumendu nazional eta internazionala.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 115. orr.

Masoneria ideia guztientzako tribuna bat da, eta gure ideientzako lubaki bat.  Berria - Gaiak   2004-05-12

3 kirol zelaietan eta, eserleku hoberenak dauden gunea.

Bere aurrean, harrizko tribuna xume batean, orduko ahaltsuak esertzen ziren.  Berria - Kirola   2004-08-10

Goiko eta beheko tribuna nagusiko sarrerek 90 euro balioko dute [Athleticen eta Real Madrien arteko partidan] eta beste tribunek 80 euro.  Berria - Kirola   2004-03-12

Madrilgo Zarzuelako hipodromoaren tribunaren estalkia.  Berria - Kultura   2006-04-11

-Joan eta leku on batean eseriko naiz, Harry! -eta tribunara joan zen presaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 93. orr.

Harry zelaira zihoala, Ron eta Hermione ikusi zituen tribunan eserita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 95. orr.

Itxura batean, Moskuren aliatua hil zuen lehergailua duela bi hilabete jarri zuten estadioko tribunaren azpian.  Berria - Mundua   2004-05-11

Estadioaren eskuinean harrizko tribuna bat dago oraindik.  Berria - Kirola   2004-08-10

Tribunako harmailetan eseri nintzen, gizaseme bakarti baten alboan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 79. orr.

4 (pluralean)

Harryk tribunetara begiratu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 95. orr.

Ron eta Hermionek tribunetan aurkitu zuten eserlekua Nevilleren ondoan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 199. orr.

Irribarre besterik ez zioten egin, Harry bizkarrean tribunetara zeramaten bitartean, hantxe baitzegoen Dumbledore zain quidditcheko kopa itzelarekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 254. orr.

Carlinhos Brownek dantzarako musika eskainiko duenez, ez dira jarriko aulkiak; tribunetako eserlekuak baino ez dira mantenduko.  Berria - Kultura   2004-07-20

5 tenpluetan eta kidekoetan, balkoi edo hemiziklo modukoa, behealdean gertatzen dena segitzea ahalbidetzen duena.

Ez da nabarmenduko, beraz, Espainiako Erregina Errejentaren bularra Donostiako Santa Maria elizako tribunako antepetxo gorrian.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 164. orr.

Legebiltzarreko hemizikloaren gaineko hirugarren solairuko tribunatik osoko bilkurari begirada labur bat egin zioten. Tribunan ere, PPko kide Maria San Gilek gustura dirudi Raxoiren hitzaldiarekin.  Berria - Harian   2005-02-19


tribunakide iz tribuna berean dagoen pertsona.

Eta non zeuden, baina, bostehun edo mila tribunakide, alderdikide, herrikide haiek guztiak?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 140. orr.


tribunal 1 iz auzitegia.

Tribunaleko lehendakari harroari.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 68. orr.

Tribunalean bokal zegoen alferez bat inguratu zen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 78. orr.

1927an auzia Baionako tribunalean pasatu eta Bittor gogorki kondenatua izan zen, baina ez zen damutu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 191. orr.

Tribunaletara joan nahi bagenuen, gure eskubidea zela, baina ez genuela dirua galdu besterik egingo.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 162. orr.

Galileok gaizki egin zuela eta ez zuela gibelat bihurtu behar Inkisizioneko tribunalaren aitzinean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 262. orr.

Abokatu berriak hogeita hamar urteko zigorra eskatuko du, tribunalak hamabi urte eta egun bateko iluntasunera zigortuko du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 82. orr.

Auzitegi Nazionalak, salbuespeneko tribunal horrek, zeregin garrantzitsua jokatzen du oztopo horien kudeaketan eta eraikuntzan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-12

Hilabete ingurura etorri zen Tribunal Militarreko epailea, Eymar koronela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 179. orr.

Ofizio Santuaren Tribunalak atxilotua zuela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 299. orr.

-Egin duzunak tribunalera ekarri zaitu. Tribunalaren ezkerrean zegoen aulki hartan jesarria nago.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 74. orr.

· Auzitegiko tribunalak gogorazi zion epaile instuktoreari beharrezkoa dela diligentziak egitea zirkustantziak argitzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-12

2 (hitz elkartuetan)

1936-39ko gerra tribunalek kondenaturiko haiek ere ez zuten bete gaurko hainbat euskal presok adinako kartzelaldi luzerik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 106. orr.

Zuei ere, herri tribunaleko kide guztioi, zuen kontzientziak pixka bat aztertu, eta barka dezazuela eskatzen dizuet.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 183. orr.

3 irud/hed

Guri hemen dagokiguna da arrazoiaren tribunalera jotzea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 46. orr.

4 azterketa eta kidekoetako epaimahaia.

Oposizioa dela, tesia dela, bada tribunal aurreko azterketarik franko unibertsitatean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 135. orr.

Gero, eskolak emanez batera, tesia egin behar izan nuen, eta tribunal baten aurrean defenditu.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 159. orr.

5 tribunaleko iz auzitegiko epaimahaiko kidea.

Abokatuak eskatuko zuen aska ziezazkidatela eskuak, eta tribunalekoek erantzunen zioten lehendabizi zutik jar nendila.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 210. orr.

Zeren, bere aurkako prozesuan, tribunalekoei hitzez baietz erran zien arren, onartzen zuela bere hutsa, buruz ezetz erraiten ari baitzitzaien.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 262. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tribunalaren aitzinean (3)

herri tribunaleko (3)


tribuno 1 iz Erroma zaharreko magistratua, populua defendatzeko hautatzen zena.

Bururatu zitzaion plebeiu batek behar zuela Klodio adoptatu, halatan populuaren tribuno bilakatu ahal izan zedin.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 59. orr.

Erromako 398. urtean, Duelio eta Menenio tribunoek interesak urteko ehuneko batean ezartzen zituen lege bat eman zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 92. orr.

Azkenik, zorrak ezabatzeko aukera eztabaidatu zen tribunoren batek herriaren gogoko izan nahi zuenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 90. orr.

Marko Senpronio herri-tribunoak plebiszito bat eginarazi zuen senatuaren agintearen izenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 93. orr.

Nik, Marko Flaminio Rufo-k, Erromatar legioetarik bateko guda-tribunoak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 118. orr.

2 legio baten agintari ziren sei ofizialekotako batkoitza.

Egiptoko gerletan, Berenize-n, Itsas Gorriari bekoz beko, kokatua zen legio bateko tribunoa nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 114. orr.

Nik, Marko Flaminio Rufo-k, Erromatar legioetarik bateko guda-tribunoak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 118. orr.


tributario izond zergarena, zergari dagokiona.

Erdira heldu dira eta agentzia tributarioa lortuko dute.  Berria - Harian   2006-01-24


tributazio iz zergak ordaintzea.

Ricardok, Ekonomia politikoaren eta tributazioaren printzipioak lanean [...] kritikatu egiten ditu ordea Smithen ideiak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 38. orr.

Baliteke erromatar tributazioa berez desagertzea frankoen monarkian; oso eginkizun zaila eta bihurria zen, eta ez zen sartzen herri sinple haien ez ideietan ez asmoetan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 280. orr.


tributo ik tributu.

tributu (orobat tributo) 1 iz zerga.

Zeren nobletasun agiria bereganatu ondoren egin baitzezakeen amets, orduan baizik ez, nobleen bizimoduarekin, zergak eta tributuak ordaintzeari utziz eta lana ere alde baterat utziz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 45. orr.

2 irud/hed eskuerakutsia, ordaina.

Arazo da jende askok nekez ikusten duela droga horrek eskatzen duen tributua ezin dela ordaindu, eta, behin sartuz gero, ez dira gauza handik ateratzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 117. orr.

Mexikon bizi izandako infrarrealismoaren konkistatik salbatu ziren tributuak dira poemok.  Berria - Kultura   2006-03-14


tridente iz hiruhortza.

Neptunoren tridentea erakusten zidan.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 38. orr.

Han Morganek egundoko tramankulu xelebrea jarri zidan eskura, tridente antzeko zerbait, baina ziriak barrualdera guztiz makurtuta.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.


tridimentsional izond hiru dimentsio dituena.

Ekintza, hitzaren alderako, zinemako irudi bidimentsionala pertsona bizi tridimentsionalaren alderako den bezala da edo, nahiago baduzue, fotografia bat orijinalaren alderako den bezala.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 75. orr.


triedro iz anguluez mintzatuz, puntu batean biltzen diren hiru planok osatua.

Gero, hiru makilatxo lotzen nituen, triedro baten forma emanez, eta, eskuaz lagunduta, triedroaren erpinaren gainean mugitzen nuen zilindroa, batera eta bestera...  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 100. orr.


triestear ik triestetar.

triestetar (orobat triestear) izlag/iz Triestekoa, Triesteri dagokiona; Triesteko biztanlea.

Historikoki, Trieste aparte samar egon da Italiatik eta Triestetarren dialektoa ere aparte dago italiera estandarretatik.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 60. orr.

Italiarrek diote triestetarrek ez dakitela italieraz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 60. orr.

Taldearen ezaugarririk nabarmenena, bertako kide diren idazle triestetarren sormen-hizkuntzen ugaritasuna: italiera, serbokroaziera, alemana, gaztelera, friulera, esloveniera, ingelesa, frantsesa eta orain gogoan ez dudan bederatzigarren bat.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 51. orr.

Ero-hiri batean bizi ziren triestearrak eta, han denbora asko eginda, agian neu ere halakoxea bihurtuko nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 255. orr.


trifasiko iz korronte alternoez mintzatuz, hiru fasekoa.

Iberdueroren aurka idatziriko testu bitxi bat, bere lantegian sare trifasikoa jartzen amaitzen ez zuelako argindar enpresa gaitzetsiz.  Berria - Kultura   2004-01-08


trifle iz

Triflea: bizkotxoz, jelatinaz, fruituz eta esnekiz egindako postre gozoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 181. orr.

Imajina daitezkeen zapore guztietako izozkiak, sagar-tartak, melaza-tartak, txokolatezko tximistak eta marmeladazko doughnutsak, trifle-a, marrubiak, jalea, arroz-pastela...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 115. orr.

Afari-askaria egin zuten indioilar-ogitarteko, opiltxo bigun, trifle eta Eguberrietako pastelaz. biak bakarrik geratu ziren Slytheringoen mahaian, mauka-mauka laugarren aldiz triflea jaten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 184. orr.


trigamia iz hiru emazte dituen gizonaren egoera; gizon batek emazte bat baino gehiago izan ditzakeen familia era.

Bigamia [...]; gustu kontuko huts bat, zeinengatik etorkizuneko zuhurtziak trigamia izeneko zigorra ezartzen duen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 62. orr.


triglifo iz doriar ordenako frisoko apaingarria, bi metopa bereizten dituena, erlaitzetik ateratzen den laukizuzen ildodun bat dena.

Gero [...] oholtxo batzuk jarri zituzten habeen burualdeak estaltzen, oraingo gure triglifoen antzekoak, eta argizari urdinarekin pintatu zituzten, habeen ebakigunea ezkutatu eta begira minik egin ez zezaten; hala, ordena doriarrean, habe-buru hauek estaltzearen ondorioz hasi ziren triglifoak era horretan jartzen, eta triglifoen erdian metopak jarri zituzten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1870. orr.

Estilo doriarrean, bai triglifoen eta bai modiloien neurriak zurgintzako lanak imitatu nahi horretatik sortu dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1870. orr.

Derrigorrezkoa baita triglifoak kolomen tarteko koadranteen erdian kokatzea, eta metopak, altu bezain luze izatea eta triglifoen erdian jartzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1910. orr.

Arkitrabearen gainean triglifoak jarri behar dira beren metopekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1930. orr.


triglizerido iz glizerina hiru azidok ester bihurtzen dutenean eratzen den lipidoa.

Zirkulazioa hobetzeko, hipertentsioa kontrolatzeko, tronbosiak saihesteko eta triglizerido kopurua murrizteko.  Berria - Gaiak   2006-03-28


trigono iz astrologian, zodiakoko hiru ikur distantziakideen multzoa.

Beren orbitak eguzkiaren ibiliaren gainetik egiten dituzten planeta guztiek, bereziki eguzkia sartu den trigono horretan aurkitzen direnean, orduan ez dute aurrera egiten, baizik eta atzera eginez geratu egiten dira, eguzkia bera, trigonotik irten eta beste zeinu batera aldatzen den arte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4230. orr.

Eguzkiaren indar kementsuak bere errainuak triangelu baten moduan zabalduz, atzetik datozen planetak beregana erakartzen dituela eta aurretik doazenak mantsotuz eta geldiaraziz bezala ez diela aurrera egiten uzten, baizik eta beregana itzularazten dituela eta beste trigono bateko zeinuan sarrarazten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4250. orr.


trigonometria iz matematikaren adarra, triangelu baten aldeen eta angeluen arteko erlazioak aztertzen dituena, eta erlazio horiek triangeluei buruzko problemak ebazteko erabiltzen dituena.

Izenak berak adierazten duen moduan, triangeluen neurketa da trigonometria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Trigonometria itzalen zientzia dela esaten da batzuetan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Ekuazioen teoria, aldaketen kalkulua, trigonometria esferikoa, probabilitateen kalkulua, [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 87. orr.

Aukera paregabea eskaintzen zuen trigonometriak angeluak neurtzetik aldeak neurtzera igarotzeko, eta alderantziz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 252. orr.


trigonometriko izond trigonometriarena, trigonometriari dagokiona.

Balio sinple ezagun batzuetatik abiatuta, taula trigonometrikoak behar bezala osatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 254. orr.


trikaldi iz ipar geldialdia.

Lehen trikaldia Kalifornia izan zen.  Berria - Kultura   2004-10-16

Geltokian gelditzen gira eta gure trikaldiak bi oren irauten du.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 127. orr.


trikatu, trika, trikatzen da ad gelditu.

Hasteko, eta batere trikatu gabe, berehalaxe, Donostiako Aieteko Jauregira aldatzeko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 10. orr.

Erantzi, buru-txano zuriak jarri eta, eskuaz uraren tenperatura neurtu ondoren, odol hotzeko animaliak bailiran, murgil egiten zuten batere trikatu gabe.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 104. orr.

Soseguaren xistera eta etzauntza hartan, non denbora ere pausatu egiten baitzen, gelditzen zen eta trikatzen zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 597. orr.


triki ibilbide iz trikitiarekin egiten den ibilbidea.

11:00: Triki ibilbidea, Saturrarango aparkalekutik Ondarroaraino.  Berria - Euskal Herria   2004-06-04


triki-traka (orobat trikitraka g.er.) 1 adlag neurrizko urrats edo higiduraz.

Esne-bagoiak triki-traka pasatzen ziren handik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 429. orr.

Triki-traka zihoan etxera azkeneko tranbia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 197. orr.

Lanegunetan ez bezala, ez da ke-adarrik ageri tximinietan gora, galdaretan ez dator burdina irakinik; ez dabil bagoirik bloke tzar goriak triki-traka garraiatzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 15. orr.

Trena triki-traka, euriak danbor-hotsa, haizea orroka, baina hala ere Lupin maisua lo.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 70. orr.

Ahotsek deiadar egiten zuten, telefonoek jo, janari-gurditxoak igarotzen ziren triki-traka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 348. orr.

2 (izen gisa)

Ozen entzuten ziren tranbien triki-traka, zaldien apatxen hotsa eta, urrunago, automobil binbilikarien turutak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 60. orr.

Triki-trakak bakandu egin ziren, urritu; tope guztiek elkar jo zuten, tren osoan zehar ikaragarrizko zalaparta hedatuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 119. orr.

Tarantasaren triki-traka txikia ez izanagatik, Nadiak lotan eman zituen ordu batzuk.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 139. orr.

Ortuzainen gurdiak Paris aldera igotzen ari ziren, gurpilen triki-traka erritmikoz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 17. orr.

Merkantzi tren baten triki-traka geldia eta lokomotoraren txistua aditzen ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 540. orr.

Haien buru gainean, tren jaso batek orro egin zuen, trabesen artean motelduz zihoan triki-traka burrunbatsu bat atzean utziz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 68. orr.

Triki-traka hotsaren oihartzunak luze iraun zuen.  Berria - Kultura   2004-08-20

3 triki-traka egin

Haien eskuinaldean, urrun, tren elektriko batek txistu egin zuen, triki-traka eginez hurbildu zen eta gero, haren aztarna iraungiz joan zen, urrutiratu ahala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 319. orr.

Trakzio-kateek gurpil koskadunak hartu eta karranka egiten zuten; bagoneta triki-traka eginez zihoan maldan gora.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 327. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

triki traka (34); triki trakak (4)


trikikrisi iz

Eta berriro krisia etorri da trikitiaren mundura, «trikikrisia» deitu zion fenomeno horri Zabalak.  Berria - Kultura   2004-09-30


trikimailu 1 iz engainua, jukutria, iruzurra.

Inspektoreak ahuldu egin nahi zaitu, eta zuk, amarruak eta trikimailuak bitarteko, aurre egiten diozu ahal bezala.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 58. orr.

Dena trikimailua eta zikinkeria.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 194. orr.

Miraria dirudi, edo gehiago, trikimailu bat dirudi.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 158. orr.

Proposamena zein ere izan, kontu hari guztiari trikimailuaren airea igarri dio, berriro ere, Jesus Galindez iaioak; bada, izan behar du, horren denaren azpian, edo atzean, jukutriaren bat.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 89. orr.

Edozein gisaz, segur trikimailu eta azerikerietan trebe zela Jose Maria Aznar, gobernuburu izan den zortzi urte hauetan.  Herria   2004-03-11

Ezagutzen nituelako haren lanbidearen trikimailuak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 65. orr.

Emakumezkoek emakumezkoekin ligatzeko orduan filmetan heterosexualen artean ohikoak diren trikimailuak erabiltzen dituztela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 120. orr.

Zer trikimailu erabil nezake giza zirriborro hau etxera nire neskame Honorineren ezkutuan sartu ahal izateko?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 51. orr.

Aztikeriaren trikimailuek ere porrot egin zuten, eta lotsagarriro gezurtatua gelditu zen haren jakintza-ospea.  Elizen arteko biblia   Jkd 17,7

Ariannak egindako guztia trikimailua besterik ez zela Alessandrorekin bakarrik geratzeko.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 121. orr.

Burgesiak mila trikimailu asmatzen baititu, herria bere menpe izateko, eta futbola ez duk, ez, inuzenteena.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 101. orr.

Denbora irabazteko trikimailu gisa ere har dezakete, eta ez diote akaso behar duen garrantzia eman.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 25. orr.

Zigor hura ez zela jendearen kontzientziak malgutzeko asmaturiko trikimailua besterik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 20. orr.

Orain, ordea, trikimailua begien bistan dago.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 80. orr.

Joseluren musua piztu egin zen, trikimailuaren nondik norakoaz jabetuta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 132. orr.

Bakardadeak eta deabruaren trikimailuek eta aztikeriek itsutu egin ohi dute marinela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 296. orr.

Harryk bazeukan arte-galeriako ezkutuko gelatik arte-lanak Smith-en lanen bildumari suharrenei saltzea, eta Valerie Smith-ek deus jakin ezean, trikimailuak etekin ezin hobea emango zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 54. orr.

Kazetari paristar batek zeharo jarria egon behar eszenografia modernoaren trikimailu guztietara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 320. orr.

Itxaropena izan nuen aterako nizkiola trikimailuz hitzen batzuk.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 157. orr.

Aberria haren beharrean zelako gaztigua etortzean, Charly ez zen, gu bezala, trikimailutan hasi, uniformea ez janztearren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

Ez zaitez ibil maiz artista arinegiekin, haien trikimailuetan ez nahasteko.  Elizen arteko biblia   Si 9,4

Handiki biziko zirela biak inozoak engainatuz trikimailuzko dadoez.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 110. orr.

Nazkagarriak iruditu zaizkit beti horrelako trikimailuak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 125. orr.

Fraideek ere ezagutzen baitzituzten engainuaren trikimailuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 14. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Sarumanen trikimailu berriren bat zela pentsatu zuen, erregea [...] ustekabean harrapatzeko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 49. orr.

Gure arteko askok ikasi genuen gorputzaren zulo ia guztietatik gozatzen, aski da trikimailu txiki batzuez jabetu eta landu eta landu kemen pixka batez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 58. orr.

Kazetari alfertuaren trikimailu zaharra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

-Ez ahaztu: trikimailu hutsa da matematika!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 54. orr.

Hain proposamen burugabe eta amarruzkoa zen, hain trikimailu bihurria eta makurra, Tom eta Marina barrez lehertu baitziren, biak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 113. orr.

Tamarri, ordea, ukatu egin zioten eskubide hori, eta trikimailu bitxia asmatu zuen berea lortzeko.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 85. orr.

Web horien sortzaileek bezero berriak erakarri eta haiei eusteko gero eta «trikimailu konplexuagoak» erabiltzen dituztela esan du.  Berria - Gaiak   2004-05-21

Ezin daiteke trikimailu eszenografiko bat izan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 79. orr.

Irudimena baliatu behar duzu, trikimailu sinesgarriren bat topatu beste erremediorik ez daukazu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 92. orr.

E, hi, Ozpin, Ardoren seme, noiz utziko dituk hire trikimailu nazkagarri horiek?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 54. orr.

Ez al zen jokabide huraxe trikimailu zikin bat izango, ezjakintasun mixerable bat ezkutatzearren?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 133. orr.

Sedano, analista denez, ez da trikimailu konduktista horien zale.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 144. orr.

Behin, zerbitzatzen zuen anaia batek, deboziozko trikimailua erabiliz, hautsak astintzeko tunika eranztera eragin zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1098. orr.

Mendira belar bila joaten, edo herrira jaisten auzoei harpa berriarekin edota magiazko trikimailuekin alaitasuna eramateko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 95. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trikimailu saio bateko biktima bezala deklaratu dut d'Huy epailearen aurrean.  Berria - Mundua   2006-05-10

Ez dugu eztabaidatuko Donatoz, trikimailu egile bizkor bat baizik ez baita.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 99. orr.

Besteen jabetza euren egiteko trikimailu festari.  Berria - Harian   2005-07-21

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Azaroan jakin zen Anfinn Kallsbergek kontabilitate-trikimailuak egin zituela orain hogei bat urte lan egiten zuen enpresan. Haatik, artikulu horren amaieran lehen pertsonan kontatu zaiguna idazlearen beraren literatur trikimailua izan dela susmatzeko bidea ematen digu.  Berria - Mundua   2004-02-08

Hire judu trikimailu horietakoren bat, nik burua gal dezadan, eta hik horrela nire arima deabruari eskaini ahal izan diezaioan?  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 186. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trikimailu erabili (3); trikimailu guztiak erabili (3)

trikimailua izan (3); trikimailua zela (5)

trikimailuak egin (3); trikimailuak erabiltzen (5)


trikimailutxo iz trikimailu txikia.

-Ezagutzen ditiat beren trikimailutxo guztiak -aitortu zuen Corleyk.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 77. orr.

Inoiz ez duzue trikimailutxo hau ikusi.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 191. orr.


trikimailuzale izond trikimailuen zalea dena.

Halakoak ziren beti Oesteko heroiak, ausartak baina krudelak, seguruak baina trikimailuzaleak, arduratuak baina isilak, hausnarrean beti baina laburrak, zinikoak esango nuke orain.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 321. orr.


trikimaina iz trikimailua.

Ikasteko baino gehiago, etxean izateko eta albokaren trikimainak ezagutzeko, eskatu nion bat, eta baita ekarri ere abudo.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 61. orr.

Terroristekin ez dute balio trikimaina eta akordioek, gaizkileei indar gehiago ematea baino ez baita lortzen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10


trikimaisu iz pertsona lardatsa.

Sekula igarri ez zuena zera izan zuan, nagusiak berari nolako trikimaisua zen igarri orduko hilko zela.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.


trikimex iz trikitiarekin eginiko mex estiloa.

Gorakada horrek trikiti eskolen eta ikasleen bat-bateko gorakada ekarri zuen, eta «berarekin trikimex, trikipop, trikipunk taldeak sortu ziren; baina ez zen mugimendu sendoa izan, sustrai sakonik ez baitzuen», Mendiguren Elizegiren hitzetan.  Berria - Kultura   2004-09-30


trikina iz hari itxurako harra, mikroskopiorik gabe ia ezin ikus daitekeena, heldua denean zerrien eta beste zenbait abereren hesteetan bizkarroi, eta beldar egoeran giharretan kisteak osatuz bizi dena (Trichinella spiralis).

Baina trikinaren antzera, kiribilduta bere horretan irauteko prest daudela adierazi dute gure lagunek aste honetan, Patri, hitz zahar bati lan berria emanez.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 40. orr.

Zeure baitatik atera ezin den trikina bilakatu zara.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 156. orr.


trikinosi iz trikinaren beldarrek gizakiarengan eragiten duten eritasuna.

Moses Mendlessohnek, gaixotu baitzen, mediku kristau bat eskatu zuen, eta hark filosofoaren gaitzari trikinosia zela berehala antzeman zion arren, beste izen bat eman zion, ez asaldatzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 250. orr.

Oso bertso gustagarriak bota zituzten era askotako elikagaiak biltzen zituen azoka berezi batean: txintxeta tortilla, mahonesa gorria eta trikinosia bezalakoen aipuak eginez, gogotik jo zioten adarra elkarri.  Berria - Kultura   2006-03-19


trikipop (orobat triki pop) iz trikitiarekin eginiko pop estiloa.

Gorakada horrek trikiti eskolen eta ikasleen bat-bateko gorakada ekarri zuen, eta «berarekin trikimex, trikipop, trikipunk taldeak sortu ziren; baina ez zen mugimendu sendoa izan, sustrai sakonik ez baitzuen», Mendiguren Elizegiren hitzetan.  Berria - Kultura   2004-09-30

Aaltaboz erraldoi horiek, fokoak jotzeko orduan, gitarra, gitarra-baxua, emakume kantariak, rock taldeak, txalaparta, alboka, triki-popa.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 74. orr.


trikipoteo (orobat triki poteo) iz trikitiarekin egiten den poteoa.

Goizeko eskola orduez gain, herri bazkaria egin zuten, eta arratsaldean jokoak eta trikipoteoa Donostiako Parte Zaharrean.  Berria - Euskal Herria   2004-03-26

Manifestazioa izango da eguerdian, eta gero triki-poteoa eta bertso bazkaria.  Berria - Euskal Herria   2004-07-18

13:30ean, triki poteoa egingo dute, eta 14:00etan herri bazkaria izango da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-07

Erakusketa zabaldu ondoren, Jose Elortza trikitilariak lagundutako bertso-triki-poteoa zegoen iragarrita, Nabarreriatik zehar.  Berria - Kultura   2006-04-08


trikipunk iz trikitiarekin eginiko punk estiloa.

Gorakada horrek trikiti eskolen eta ikasleen bat-bateko gorakada ekarri zuen, eta «berarekin trikimex, trikipop, trikipunk taldeak sortu ziren; baina ez zen mugimendu sendoa izan, sustrai sakonik ez baitzuen», Mendiguren Elizegiren hitzetan.  Berria - Kultura   2004-09-30


trikiti (orobat trikitri g.er., trikitia g.er. trikitixa g.er. eta trikititxa g.er.) 1 iz panderu-jotzaile batek lagundurik jotzen den soinu txiki diatonikoa, euskal erromerietan ohikoa dena; horrela jotako musika.

Esaten da trikitia burdinbideak egitera etorri ziren langile italiarrek ekarri zutela XIX. mende bukaeran.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 14. orr.

Esku soinua (trikitia), pianola (soinu handia) eta pilarmonika (ezpainetako soinua) ume umetan ezagutu nituen.  Berria - Kultura   2006-03-14

Martin 18 urterekin hasi zen trikitia jotzen.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 59. orr.

Imanol Arrola Beaskoetxea, artean mutikoa zala, trikiti joten ikusi genduanok txunditurik gelditzen ginan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 77. orr.

Ordurako, ordea, umeak barruan zeraman trikitiaren harra.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 13. orr.

Etxetik zetorkion trikitirako zaletasuna, baina ezin inon ere ikasi.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 77. orr.

Gaur kaleumea dago, sekula trikitia entzun ez duena.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 53. orr.

Jaiero izaten zen trikitia plazan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 172. orr.

Bitartean, hasia zen trikitia.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 132. orr.

Txalapartak eta trikitiak alaituko dute bazkalordua.  Berria - Harian   2006-05-07

Trikitiaren boom-a etorri zen gero, eta azken urteotan beherakada bat.  Berria - Kultura   2004-03-15

Trikitiaren Jardunaldien barruan.  Berria - Kultura   2004-09-30

Euskal Herriko Trikiti Elkarteak soinu handia gonbidatu zuen lehen urtean, eta dultzaina bigarrengoan.  Berria - Kultura   2004-11-23

2 (izenondoekin)

"Bizkaiko trikitilariak" diskoak Bizkaiko trikiti zaharraren ezaugarri batzuk nabarmentzeko balio dau.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 20. orr.

Rufinok soinu mota honexegaz ikasi eban eta gero, trikiti modernoagoak etorri arren, bere era zaharrean jarraitu eban.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 94. orr.

Trikiti distiratsu bat.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 7. orr.

Usain azkarra edonon, eta trikiti bizkor bat bozgorailuetatik inguruak blaitzen ari.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 200. orr.

Trikiti bizkaitarra umezurtz.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 100. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hortik sasoiko trikiti disko guztien izenak: "Triki-tixa de Zumarraga", [...].  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 73. orr.

Trikiti zinta bat martxan imini.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 32. orr.

Ordura arte inongo trikiti piezak lortu ez zuen arrakasta izan zuen Sakabirenak.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 61. orr.

Trikiti doinuak, folklore moduan ulertuta, pasatu egiten ziren, "Boga-Boga" eta bezala.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 61. orr.

Honen aldean berdeak diren trikiti bertso asko kantatuko da aurrerantzean ezkontzetan-eta.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 75. orr.

Beste arlo batzuetan bezalaxe, antzeman egiten da trikiti letretan ere gizartean bizi den usadio lasatzea.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 75. orr.

Xabi Solanok jo ditu disko berrian azaltzen diren trikiti tarteak.  Berria - Kultura   2006-05-04

Alaitzek trikiti eta pandero eskolak ematen jarraituko du.  Berria - Kultura   2004-12-16

Trikiti asunto honek Elgetari zor dio den-dena.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 22. orr.

Trikiti zaletasuna argi dago gorantz doana, Bizkaian behintzat.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 75. orr.

Urrunagoko jendea ere trikiti gosez hurbildu zen Aiako auzora.  Berria - Kultura   2004-05-02

Neuk, trikiti jeneroan, kapritxo bat eskatzerik baneuka [...] Maurizia eta Kepa batera eta txandaka kantetan entzutea eskertuko neuke.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 30. orr.

Martin Aginagaldek eta Lajak Pepe Iantziren pieza bat jo zuten 1980ko trikiti lehiaketan.  Berria - Kultura   2004-09-29

San Jose eguneko Trikiti Jaialdian.  Berria - Kultura   2006-03-14

Oso gazterik, hamabost urtetan, trikiti munduan sarturik, plazaz plaza ibili zen.  Herria   2002-12-26

Urkiolan Trikiti Eguna zan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

herriko trikiti elkarteak (6); nazioarteko trikiti jaialdiaren (4); trikiti doinuak (4); trikiti eguna (6); trikiti elkarteak (8); trikiti jaialdia (4); trikiti jaialdian (4); trikiti piezak (3)

abertzaletasuna eta trikitia (3); trikitia jotzen (6)


trikitilari (orobat trikitrilari g.er., trikitixalari g.er. eta trikititxalari g.er.) 1 iz trikitia jotzen duen musikaria.

Musikoa zen Beristain, trikitilari baino.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 50. orr.

Aratsean, zortzi orenetan, talo ta xingar, txalapartariek eta Maialen eta Antton trikitilariek alaiturik.  Herria   2004-09-23

Txistulariak, trikitilari eta pandero jotzaileak.  Berria - Kultura   2004-11-13

Txalapartariak, dantzariak, gaitero eta trikitilariak goiz osoan arituko dira herria alaitzen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

Goizean, trikitilariak eta gaiteroak karriketan, bai eta mutxikoak herriko plazan.  Herria   2001-04-26

Trikitilari eta dantzari ugari ariko dira Azpeitiko kiroldegiko jaialdian.  Berria - Kultura   2004-03-19

Martin trikitilariak gogoan ditu Santiago Errekako erromeria hauek.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 40. orr.

Trikitilari guztiek aitortzen dute Jazinto Rivasen garrantzia soinu txikiaren jarraipenean eta bilakaeran.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 23. orr.

Heldu dira erromeriara, eta hor ikusi du trikitilari bat zelaian, jo eta jo.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 13. orr.

Trikitilariak behar ziren euskal jaietan, trikitilariak ezkontzetan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 70. orr.

Rufino eta Kepa 1977an hasi baziran, 1979ko trikitilari txapelketan bikote famadu bihurtu ziran, Euskal Herri osoan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 19. orr.

Gero bata bestearen atzetik etortzen dira Ituren eta Zubietako joaldunak, Lizarrako gaita-joleak eta trikitilariak.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 139. orr.

19.00tan zintzur bustitzea trikitilariekin.  Herria   2005-08-11

Gaur milaka trikitilari daude eta dantzan inor ez.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 53. orr.

Bertsolari Elkarteak eta Trikitilari Elkarteak talde bana zelairatuko dute.  Berria - Kirola   2006-05-02

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Trikitilari nagusiak eta gazteak elkartuko dira oholtza gainean: Laja eta Landakanda, Maixa, Ixiar eta Kristina, Izer eta Alabier, [...].  Berria - Kultura   2004-04-30

Trikitilari ona dela erakutsi zigun [...] eta kantatzean ere ez da makala.  Berria - Kultura   2006-02-21

Martin trikitilari beteranoak hartu du orain, eta berarekin hitz egitera etorri naiz.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 7. orr.

Bada honetan aldaketarik trikitilari zaharrekiko.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 80. orr.

Trikitilari tradizionalek jo ohi zituen tangoen, baltseen, pasadobleen eta ganerakoen errepertorio adierazgarri bat osotu eban.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 92. orr.

Omenaldia gerraosteko trikitilariei.  Berria - Kultura   2004-11-28

Hau ez zen ohikoa garaiko trikitilarien artean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 70. orr.

Junkera egungo trikitilaririk ezagunenetakoa da baita Euskal Herritik kanpo ere.  Berria - Kultura   2004-06-17

Horregatik nioen gaurko rokeroak eta gogor usteko trikitilari gazteak, euren furgoneta epeletan, ez direla ezer Gelatxoren ondoan.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 39. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jugada ona egin zuen: bere trikitilari sena oso-osorik gordetzea eta lantzea posible egin.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 30. orr.

Kepa, Roberto, Laja eta hainbat trikitilari bikote batu ziran bertan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 61. orr.

Eneritz-Edurtzeta eta Etxeberria-Arrizabalaga trikitilari bikoteek dantzan jarriko dute plaza, Bizkaiko gaiteroek eta albokariek lagunduta.  Berria - Kultura   2004-06-19

Euskal Herriko hainbat txokotik hurbildutako fanfare, gaita jotzaile, trikitilari eta musika taldeen eskutik.  Berria - Kultura   2006-03-24

Iurretan urtero egin ohi zan trikitilari egunean, Rufinok bere burua numero unotzat ikusten ebala dinoe han ibilitakoek.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 38. orr.

Rufino eta Kepa 1977an hasi baziran, 1979ko trikitilari txapelketan bikote famadu bihurtu ziran, Euskal Herri osoan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 19. orr.

Trikitilari elkarteak antolatzen duen jaialdian Juliana omendu zuten.  Berria - Kultura   2004-09-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bizkaiko trikitixa (8); euskal herriko trikitixa (10); trikitilari bikote (3); trikitilari elkarteak (4); trikitilari gazteak (3); trikitilari txapelketan (3)

joseba tapia trikitilaria (5)

gaitero eta trikitilariak (3)

trikitilariek alaiturik (5)

gerraosteko trikitilarien (3); trikitilarien elkarteko lehendakari (4)

trikitixa elkartea (5); trikitixa elkarteak (8); trikitixa elkarteko (4); trikitixa gipuzkoan (3); trikitixa taldea (3); zumarragako trikitixa (5)


trikitilaritza iz trikitilarien jarduera.

Jotzaileak eta irakasleak bakoitza bere aldetik doaz trikitilaritzan.  Berria - Kultura   2004-09-29

Gaur, liburu bat plazaratu du Xabier Amuriza bertsulariak, "Vulkanoren atzamarrak", Bizkaiko trikitilaritzaz eta Rufinok haren alde egindako ibilbideaz.  Herria   2002-12-26


trikititxa ik trikiti.

trikititxalari ik trikitilari.

trikitixa ik trikiti.

trikitixalari ik trikitilari.

trikitizale iz trikitiaren zalea dena.

Ehunka trikitalari, ehunka trikitizale.  Berria - Kultura   2004-03-20

Euskal Herri osoko bi mila trikitizale espero dituzte antolatzaileek.  Berria - Kultura   2004-04-30

Trikitizaleek belarriak adi-adi eta begiak zabal-zabalik zituzten, eskuak prest txaloz giroa animatzeko.  Berria - Kultura   2004-05-02

Ez naiz inoiz izan trikitizalea, eta ez nuen asko ezagutzen mundu hau.  Berria - Kultura   2004-11-20

Trikitizale elkarteko Agurtzane Aizpuruk hots egin zidan atzo.  Berria - Kultura   2006-04-22


trikitizaletasun iz trikitizalea denaren nolakotasuna.

Txikitatik datorkit trikitizaletasuna, eta nire aita zenak horretan errurik izan zuen.  Berria - Kultura   2006-02-10


trikitraka ik triki-traka.

trikitri ik trikiti.

trikitrilari ik trikitilari.

triklinio 1 iz hiru lagunentzako etzalekua, erromatarrek bazkaltzeko erabiltzen zutena.

Portikoen inguruan, eguneroko triklinioak, gelak, eta baita esklaboen gelak ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2990. orr.

Triklinioaren lurreko mailatik behera zuloa egiten da bi oin inguruko sakoneraraino, eta lurra zanpatu ondoren hartxintxar edo adreilu birrinduzko zoladura zabaltzen da, isuria emanez hodiak erreten aldera jaisteko moduan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.

Neguko triklinio edo jangelak eta bainu-gelak hego-mendebaldera begira jarriko dira, beharrezkoa delako arratsaldeko argia erabiltzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2890. orr.

Horien ezker-eskuin beste etxetxo batzuk jartzen dira, bakoitza bere ate, triklinio eta gela erosoekin, hain zuzen ere, etxera etortzen diren bisitariak peristiloetan ez hartzeagatik, bisitari-gela hauetan baizik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2990. orr.

Liburutegiak ekialdean, exedrak mendebaldean; erabat hegoaldera begira jarrita, salak eta ateak, hain zabalera handikoak ezen, bertan lau triklinio zabalduz, zerbitzarien eta atseden-jolasen lanetarako nahikoa leku geratzen baita.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2990. orr.

Luze-zabalean, berriz, bata besteari begira bi triklinio jartzeko modukoak izan behar dute, inguruan lekua utziz, eta ezker-eskuin leiho orridunetarako baoak izango dituzte, hain zuzen ere, etxe barrutik berdeguneak ikusi ahal izateko leihoetan barrena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2870. orr.


trikolore izond hiru kolorekoa.

Alderdietako buruzagien erdian, auzapezek xingola trikolorea zeramaten papoan zehar.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 59. orr.

Karrikan auto trikolorean edo banalizatuan zebilenean Kerguelen komisarioaren soaren gurutzatzea.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 1. orr.


trikornio iz hiru adarreko kapela.

Ikara izu bihurtze aldera, prozesioaren zaintzaile guardia zibilak izaten ziren, beren traje eta trikornio.  Berria - Kirola   2004-04-09

Pistola bati helduz eta trikornioa buruan, guardia zibil bat mintzo.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 176. orr.

Oinez zihoala, Ontziolako garabiaren parean bi guardia zibil inguratu zitzaizkion, trikornio beltza dirdiraka eta metraileta kanoiak apuntaturik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 353. orr.

Hasieratik, metro erdi diametroko txapela beltza eta txapelokerren trikornioa elkarren ondoan ikusteak piztu du zure arreta.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 57. orr.


trikota 1 iz jertsea.

'Tiserta' errebendikatiboak udan ala beren amatxik eskaini trikota afrusa neguan!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 125. orr.

Artilezko irlandes trikota lodi bat zeukan soinean, baita ere, bufanda koloretsu bat.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 210. orr.

Orduan ordezkari sindikalek eskaleen antza edukitzen zuten euren bizar zabar, trikota ilun eta praka zaharkituekin.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 16. orr.

Jarlekuan emazte txiki samar bat zegoen trikota bat egiten arrastiri goibel baina, hala ere, epel hartan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 34. orr.

Korapilo bat eta beste bat, izugarrizko abiadan zerabiltzan trikota egiteko orratzak, bere kasa lanean ziharduten inurrien antzo.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 35. orr.

Penelope berria, hari bat eta beste bat, urruti dagoenaren mesedetan eta itxaropenetan trikota ehuntzen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 49. orr.

Zenbait egunen buruan Beloketik arropak ukan genituenean, trikota bat eman nion.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 18. orr.

Etxetan orain baino arropa higatuagoak ibiltzen baitziren, beti bazegoen zerbait apaintzeko, galtzerdiak ez baziren, trikotak, atorrak eta beste soineko frango.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 186. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Heure birramonak egin zinan trikota-lan hau.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 65. orr.

-Bainan ez zira trikota egile horietarik...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 111. orr.

3 trikotan aritu trikotatzen aritu.

Baratzean artzea, lore apaintzen; trikotan artzea; irakurtzen artzea.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 30. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trikota bat (3); trikota egiten (4)


trikotatu, trikota(tu), trikotatzen du ad orratz edo makina bidez puntuzko ehuna egin.

Emazteek orduak lisatzen eta bazkari apailatzen nahiz bastatzen, azpiltzen, josten, mahai oihal brodatzen edo trikotatzen pasatzen zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 185. orr.

Nini oinez iritsi zen jauregitxora, trikotatzeko poltsa eskuan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 34. orr.

Begiratu besterik ez zidan egin -penaz esango nuke, hori bai-, eta trikotatzen jarraitu zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 302. orr.

Poltsari itsatsirik, amak batere zalantzarik gabe niretzat idatzi zituen hitz gutxi batzuk ageri ziren: "Bertha Kaufmannek 1920. urte inguruan trikotatua".  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 65. orr.

Kanario-koloreko zirko-karpa ematen zuen zerbait hasi zen trikotatzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 64. orr.

Gutunak ere idatzi dizkigute etxekoek, Mollyk eta amak; eta, bufandak eta eskularruak, eta galtzerdiak ere trikotatu dizkigute bioi.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 131. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zer trikotatzen duzu (3)


trikotomia iz sailkatze metodoa, hiru ataleko zatiketetan datzana.

Rudolf Arnheimen gogoetari (1969) jarraituko diogu honetan; iradokizun oparoko trikotomia eroso bat proposatzen baitu irudiak errealitatearekin duen erlazioaren balioen artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 76. orr.


triku 1 iz ugaztun intsektujalea, gorputzaren gaina eta alboak arantzaz beteak dituena (Erinaceus europaeus e.a.). ik kirikino; sagarroi.

Triku arantzatsua.  Berria - Kultura   2004-06-02

Jainkoaren deiari erantzunez, batzartu ziren ardiak, otsoak, zaldiak eta behorrak, lehoiak eta tigreak, zakurra eta katua, behiak eta ahuntzak, eta gainerako abere jende guztia... trikua izan ezik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 59. orr.

-Trikua, neuk harrapatua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 98. orr.

Non edo han sasian sartu eta beti aterako zuen trikuren bat.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 61. orr.

Trikua, ordea, akabatu egiten zuen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 61. orr.

Bidean triku hil bat topatu dutelako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 40. orr.

Trikuak errepidean bezala, euskarak ere arrisku askori egin behar die aurre egungo munduan.  Berria - Harian   2005-05-04

Sutan zeuden basoetatik piztia samalda bat atera zen ihesi, eta adarrak ahariarenak, muturra txerriarena, larruazala trikuarena eta eme ugatzak zituzten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 150. orr.

Zazpi espezie bai behintzat, hala nola, marisorgina, arrabioa, triku europarra, satorrak eta muxarrak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

2 (erkaketetan)

Bazekiela, ausartu ezinda, hurriztiko eserlekuan kizkurtzen nintzela trikuaren antzera, bera zegoen lekutik berrehunen bat pausora.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 48. orr.

Elkarren aurka biribildu ziren, trikuaren modura, fusilak soilik erakutsirik geratu ziren, haizeari aurre egiteko Neure baitara babestu naiz, triku bat negu hurbila igarotzeko baino bilduago.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 180. orr.

Zerbait galdetuz gero, triku baten moduan bilduko zen bere baitan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 241. orr.

Pilota baten antzera kiribildu naiz, triku baten moduan, neure burua babestearren.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 24. orr.

Gure planteamendu politikoa triku baten antzekoa da, nonahitik hartuta ere mindu egiten zaitu.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 111. orr.

Haren orkatila puztuak triku bat zirudien, arantza zilarrezkoekin.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 64. orr.

3 irud/hed

Baina triku zakar haren barruan, emakume otzana eta bihozbera zen bereentzat; eta, beharra gertatzekotan, bere buruaz ahaztu eta dena emateko presta.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 162. orr.

Hor daude borrokariz beteriko terraza horiek, lantzazko triku bihurturiko harresi horiek.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 275. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Erratza pasatuko diot eta guztiz erraustuko; zingira eta triku-leku bihurtuko dut.  Elizen arteko biblia   Is 14,23

· -Ea, azaldu guztioi zer den bada behorra -agindu dio aurreneko ilaran eseritako triku iledun mutikoari.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 140. orr.

5 (hitz elkartuetan, elkarketak izenondo balioa duela)

Gero zein bere txandan joaten ginen "despatxu"ra, non Caselli triku-ileak banatzen baitzizkigun lehengaiak, exotikoak zein domestikoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 52. orr.

6

Oinezko gaztelarrek triku egina utzi zuten beren pika luzeekin.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 48. orr.

7 itsas triku ik itsas triku.

trikuharri (orobat triku harri g.er.) iz neolito aroko oroitarria, mahai gisako bat osatzen duten zenbait harri landugabek osatua eta sarrera sartalderantz duela eraikia.

Jentilsoloko trikuharrira joan naiz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 200. orr.

Zergatik gure trikuharriak daude beti burua ekialdera, eguzkia eta ekia sortzen diren tokira begira? bertako harrespil eta trikuharrietan egiten ari ziren indusketen berri eman zidan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 33. orr.

Orduan [azaroan] hiru egun luzez mundu honetakoek bestera pasatakoekin harremanak estutzen saiatzen ziren trikuharrietan eta bestelako ospatokietan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 181. orr.

Triku harri eta zernahi lehengo arrastok orroitarazten dute betidanik Larrun zela artzainen arlo eremua.  Herria   2002-11-07

Gure memoria historikoan eta autokontzientzian, guk ez daukagu piramiderik eta tenplu galantik, trikuharri eta sepultura galdu batzuk mendietan apal-apalak bakarrik dauzkagu hasieran, orgabidezko historia mehar neketsu luzea gero.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 224. orr.


trikun-trakun ik trakun-trakun.
1 trikun-trakun egin lapurreta egin.

Buhameak badakite trikun-trakun egiten, / trikun trakun egiten eta oilaskoen ebasten.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 82. orr.


trikutzar iz adkor triku erraldoia.

Hantxe zeukan bere aurrean, gori-gori, trikutzar arantza-zut baten gisa, ez baitakizu nondik ukitu eta heldu, eta gogoa ematen baitu jo eta ostikoz ekiteko bertan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 217. orr.


trilero iz iruzurgilea.

Etsaien erraiak jaten zituzten piratak, koko-oskolez trilero-jokoak egiten zituzten buhameak, krokodilokiak saltzen zituzten bisuteroak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.


trilioi iz milioi bat bilioi.

Gizakiaren gorputzak 50 trilioi zelula inguru ditu.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.

Tximista batek 30 mikrosegundo irauten du eta 10 trilioi watt sortzen ditu.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 57. orr.

Bankuek nazioarteko 1,5 trilioi eragiketa egiten dute egunero.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 151. orr.

Trilioi bat lagunen ezkontza, jaunartze, aitasantutze eta gainerako sakramentuenak ospatzeko toki gaitzak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 127. orr.

Kalkuluak egin ondoren, kontatzen hasten ginen numero luze hura, eta milioien, bilioien eta trilioien artean galtzen ginen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 27. orr.

Diamantea, 10 bilioi trilioi trilioi kilatekoa, eta Zentaurus konstelazioan dago.  Berria - Gaiak   2004-02-17


trilioika adlag neurri gisa trilioia erabiliz.

Trilioika ditugun zelula guztiek badute, odoleko globulu gorriek izan ezik, gune bat, eta gune horretan bada gizaki genomaren kopia bat.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.


trilogia iz argumentu batasuna duten hiru sormen lanen multzoa.

Ostegunak umorezko trilogia baten lehenengo atala baino ez da.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 25. orr.

USA trilogiak (The 42nd Parallel, 1919 eta The Big Money) ederki islatu zuen bitasun hori.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 10. orr.

Hari tiraka iritsi zen Eraztunen Jauna trilogia, 1954an.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 5. orr.

Zelanoren trilogiako hirugarren liburu honek Frantzisko santuaren mirariak biltzen ditu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 423. orr.

Trilogia honetan berebiziko garrantzia dute Çukurovako ordokiak eta Ziliziako kotoi-zelaiek.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 9. orr.

Beethovenen hiru sinfonia, Brucknerren bi kontzertu eta, jakina, Wagnerren opera bikainak, Eraztunaren trilogiako disko hautatu batzuk, Holandarra eta Parsifal goitarra.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 72. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trilogiaren azken (3); trilogiaren bigarren (5); trilogiaren lehen (3)


trimestra (orobat trimestro g.er.) iz ipar hiruhilekoa.

Horra zortzi trimestra edo hiru-ilabeteko amerikano ekonomia gorakadan dela.  Herria   2003-11-06

Donibane Garaziko Sta Maria eskolako CE-CM gelako haurrek Irulegiko irratiarekin ereman dugu proiektu berezi bat lehen trimestra huntan.  Herria   2005-02-03

Jazko azken trimestraz geroztik langabeziako deklarapenak emendatzen hasiak dira.  Herria   2003-03-20


trimestro ik trimestra.

trimotor iz hiru motor dituen hegazkina.

Hamabi ehizako eta bederatzi bonbaketari trimotor Junker 52 aritu zitzaizkigun arratsaldeko lehen orduetan herio jaurtika, Felipe del Riok eta Anton Kovalevskiren mutilek uxatu zituzten arte.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

Zuri ere komeni zaizu bat, ez zara oso gustura egoten-eta gure trimotorrak ageri direnean Artxanda gainetik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 236. orr.


trimurti iz brahmanismoan, jainko hirutasuna.

India, India sagaratua, India misteriotsua, fakirren, Budaren, trimurtiaren herria.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 7. orr.


trinakriar izlag/iz siziliarra.

Makina bat Tavio txiki zagok oraindik Sirakusako kaleetan eta hire trinakriar uharteko landan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.


trineo iz lera.

Zenbat kaiku, esne-ontzi, lera eta trineo, gurdi eta beste tresneri, txaboletako hainbat ontzi, zenbat uztarri eta beste ez ote dira egin urkiaz!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.


tringili-trongolo adlag balantzaka.

Tringili-trongolo dator ibaia, xirrista apalean bokalera egiten duen errezela muskerra.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 167. orr.


trinidade ik trinitate.

trinitario 1 izond trinitatearena, trinitateari dagokiona.

Unitario [...]: trinitario baten jainkotasuna ukatzen duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 257. orr.

Deigarria eta guztiz harrigarria gertatzen da bere De mystica Theologia liburua sarrarazteko darabilen arren trinitarioaren superlatibizazio eta hiperkodetzea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 4. orr.

2 Trinitate Txit Santuaren ordenakoa.

Sarritan afaldu zuen neskak haren konpainian Mandemearen ostatuan, trinitarioen elizaren aurrez aurre; eta, afal ondoren, han abiatzen zen Casin Cholet oilo-harrapaketan Parisko harresi-hobien ifrentzuetan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 105. orr.


trinitate (orobat trinidade g.er.) 1 iz (T larriz) kristau doktrinan, Jainko bakarraren hiru pertsonen batasunaren dogma eta misterioa; hiru pertsonako Jainkoa bakar hori. ik hirutasun 2.

Jainkoa bera eta Trinitate Sainduko hiru pertsonak, bigarren pertsonaz bestalde.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 74. orr.

Zalantza etorri zitzaidala, supituki, Trinitatearen pertsonak ez ote ziren lau.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 151. orr.

Trinitate Sainduaz eta Fede Katolikoaz diharduen kapituluan.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 58. orr.

Zergatik ez dituzu Trinitatearen, Aita Sainduaren hutsezintasunaren eta Jesus Haurraren Ama Maria Birjinaren dogmak dudan ezartzen?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 155. orr.

· Eliza zahar hau, apez zahar hau eta atso zahar hau trinitatearen antzekoak ziren, bat ziren.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 196. orr.

2 Trinitatearen dogma ospatzen deun eguna.

Oraino ez nekien Trinitatez Djorming, Autrixian, izanen ginela, eta Besta-Berriz, eguerdi irian, Beloken.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 146. orr.

Tenporak eta Trinitate ekaineko 15-17-18tan egokituko dira, eta Korputz eguna San Joan bezperan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 105. orr.

Tenporak ere horren arabera tokatzen dira Trinitate bezperan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 105. orr.

32 haurrek eginen dute urrats hori Trinitatez.  Herria   2004-05-27

· Komunione handia, igande huntan dugu, eta Trinitate Saindua izanki, aiten besta ere, pentsu dut, oste handian jendea etorriko dela 10 ak 1/2 etako xuxen, Lekorneko eliza eder huntarat.  Herria   2003-06-12

3 hiru gauzen edo pertsonen multzoa.

Hain zuzen ere, aurretik ere aipatu dugun "ezinezko trilogia" edota "sendotasunik gabeko trinitatea" izenez ezagutzen den dilema da nagusi: herrialde batek ezin ditu, aldi berean, truke-tasa finkoak, erabateko kapital merkatu irekiak eta helburu nazionalak dituen diru politika jakin bat atxiki, ezinezkoa da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 235. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trinitate saindua (6); trinitate sainduaz (5)


trink
1 trink egin topo egin.

Baina honezkero laster da hemen..., utz gaitzazu; lorategitik irten zaitez harekin trink ez egiteko, eta garaiz azaldu hitzordura.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 75. orr.

Egunen batean apropos trink egingo dut berarekin eskilaran, eta gutxienez pare bat hitz esango diogu elkarri.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 85. orr.


trinkada ik trenkada.

trinkatu1, trinka(tu), trinkatzen du ad lotu, estekatu.

Moilara iritsi nintzenean estatxa trinkatzen ari zen Beti Santa Rita, bertakoa zen, Fontela anaiena, baina ez zetorren arribadan, kanpaina osoa eginda zetorren, hiru hilabete zituen itsasoraturik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 275. orr.


trinkatu2 ik trenkatu.

trinkatu3 ik trinkotu.

trinkatze iz lotzea, estekatzea.

-Ez zaitez kezka, ez dio atximurrik egingo ulean, zaku puska bategaz biltzen dut, oso trinkatze bortitza eta azkarra emoten du.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 141. orr.


trinket1 (orobat trinketa g.er. eta trinkete g.er.) 1 iz alboko bi hormak dituen pilotaleku itxia eta estalia, jokalekuaren atzealdean ere pareta duena; pilotaleku horretan jokatzen den pilota joko mota.

Herriak erosia duen Haizpean zentro honetan elgarren ondoan ziren trinket bat eta ezker pareta.  Herria   2002-08-01

Amédée Arce 1900ean sortu zian Baigorrin, otsailaren 23an, hotela eta trinketa zen etxe batean, ur haundiaren bazterrean.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 33. orr.

Burua gora dabiltzagu aspaldixkan mexikar eta kubatarrak beren trinket xilo gabe eta gibeleko sare gabean.  Herria   2004-12-16

Trinketa jendez brokatua, partida oraino hastekoa eta jadanik dena ziztuz eta oihuz betea.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 34. orr.

Armendaritzeko trinketa betexea zen hastetik gazteekin eta kokorreraino, bixtan dena, hirugarren partida huntarakotz.  Herria   2004-01-15

Trinketaren urteurrena.  Herria   2003-04-03

15-16 urtetan, Baionan zegoelarik bere ikasketentzat, Iñaki hasi zen trinketean, esku huska eta "pala ancha"-n, Baionako "Club Olympique" taldearen kondu.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 46. orr.

Badu bulta bat ez dela gurea trinketa, brontzezko medailarekin gorenean gaudela.  Herria   2002-09-05

Neguan trinketa -guretako hura zen ederrena-, eta udan jokogarbia.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 28. orr.

Trinketa hor plaza laxoari nausitu.  Herria   2004-11-11

Pilotan ere nabarmentzen zen, eta aurrenetako bat zen trinketean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 65. orr.

Hastetik trinketetan eskularruarekin, pasakan bezala, hasi ziren, gero esku huskara etorri, orduan baitzen sortu trinketeko jokoa, partikulazki Iparraldean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 121. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hau zen Baiona Sant Andreseko partida joan den ortzegun aratsaldean Baionako trinket zaharrean, ez baitute saltzekoa baionesek beren asteko partida.  Herria   2002-12-19

Pilota saila azkartuko ote du berinazko trinket berri horrek Angelun?  Herria   2002-08-01

Oren bat eta erdi eta zerbait gehiago pasatu dute, Garaziko trinket nagusian, asteroko ikusle jarraikiek.  Herria   2003-05-15

Trinket txiki bat ere bazegoen: teilapeko etxe txiki luze bat zen, bi ikurrin zeuzkan pintatuta apaingarri gisa, eta Jo pilotan eta Orok bat irakur zitekeen letra gorri eta berdetan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 188. orr.

Gainerat, trinket eder bat, partida ongi ikusten eta jendea gostuan egoki.  Herria   2005-05-26

Horrek erran nahi du jende gehiago sartzen dela trinket berinadunetan, ez osoki beterik ere.  Herria   2003-05-15

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Titin, ostera, nekatuta kantxaratu zen, bezperako trinket partidak bere errendimendua gutxitu zuen.  Berria - Kirola   2004-08-07

Trinket jokoa maite dutenek, itzuli bat egin behar lukete!  Herria   2005-06-09

Mereziko zuen bururatze ederrago bat Baiona xaharreko trinket sasoiak.  Herria   2003-07-03

Trinket zola biziki lerra zen.  Herria   2004-04-15

Mattin, Xalbador, Azpillaga, Lazkao Txiki eta beste zonbat bertsulari ezagunek ez ote dute parte hartu saio horietan, trinket zola tanpez betetzen baitzen, jende heldu eta gazteez!!  Herria   2005-03-10

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Larrainen ere pilota trinket berrian.  Herria   2005-10-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aiherrako trinket (4); baionako trinket xaharrean (4); baionattipiko trinket zaharrean (4); beren trinket (4); sant andreseko trinket (6)

trinket aintzinean (4); trinket berinadunean (5); trinket berri (6); trinket berrituan (4); trinket gisa (3); trinket modernean (3); trinket nagusian (3); trinket ondoan (3); trinket ondoko (6); trinket xahar (3); trinket xaharra (3); trinket xaharrean (10); trinket xaharreko (3); trinket zaharra (3); trinket zaharrean (9)

berria trinketa (3); donapaleuko trinketa (3); gure trinketa (3); irrintzina trinketa (3); moderne trinketa (4)

trinketa bestan (3); trinketa bete (6); trinketa betea (4); trinketa kokorreraino betea (3); trinketa ondoko (5); trinketa ondoko gelan (3)

garaziko garat trinketan (7)

trinketaren erdian (4); trinketaren ondoan (3); trinketaren ondoko (3)

aiherrako trinketean (9); antxitoenea trinketean (3); armendaritzeko trinketean (8); arrangoitzeko trinketean (15); baigorriko herriarena trinketean (7); baigorriko trinketean (4); baionako moderne trinketean (14); bazkaria trinketean (4); berria trinketean (18); bidart trinketean (11); darmendrail trinketean (6); donapaleuko trinketean (7); dongaitz trinketean (3)

esku huska trinketean (6); gantxiki trinketean (9); garat trinketean (7); garaziko garat trinketean (4); garaziko trinketean (6); gure trinketean (6); harpe alde trinketean (3); herriarena trinketean (11); herriko trinketean (7)

ibar trinketean (4); isturitzeko trinketean (4); izturitzeko trinketean (4); kanboko trinketean (18); laduche trinketean (5); larzabaleko trinketean (3); lekorneko trinketean (9); luhusoko trinketean (11); moderne trinketean (25)

pariseko trinketean (5); partida trinketean (15); pausuko trinketean (5); pilota partida trinketean (11); pilota trinketean (3); pleka trinketean (4); san andreseko trinketean (3); sant andreseko trinketean (3); senpereko gantxiki trinketean (3); senpereko trinketean (6)

trinketean esku huska (3); trinketean iragan (6); trinketean iragan da (3); trinketean iraganen (6); trinketean iraganen da (5); trinketean izanen (4); trinketean jokatu (12); trinketean jokatuko (4); trinketean jokatzen (3); trinketean pilota partida (5)

xehetasunak kanboko trinketean (3); zoingehiagoka trinketean (3)

bazkaria berria trinketeko (3); berria trinketeko (6); berria trinketeko jatetxean (3); irrintzina trinketeko (3); kanbo trinketeko (3); lapurdi kanbo trinketeko (3); moderne trinketeko (3); pilota trinketeko (3)

trinketeko finala (5); trinketeko finalak (5); trinketeko gela (3); trinketeko gelan (7); trinketeko jatetxean (3); trinketeko jokoa (3); trinketeko lehiaketa (4); trinketeko ostatuko (3); trinketeko partidak (4); trinketeko salan (4); trinketeko xapeldun (3); trinketeko xapelgoak (12); trinketeko xapelketan (3)

gure trinketetan (3)


trinket2 (orobat trinketa) iz belaontzietan, branka aldeko masta; masta horrretatik zintzilikatzen den bela.

Masta nagusiaz gainera, Ánimas karrakak [...] bazituen han beste masta bi; mesanako edo gibel-masta deritzona, txopako gazteluaren aurrean, eta trinket edo aitzin-masta esaten zaiona.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 29. orr.

Joanesek [...] aitzin mastara egin zuen, trinketa delakora, hango bela jaitsaraztera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 174. orr.

Trinketa askatu bezain laster, luze-luze etzan nintzen ontzian, brankako karel estuaren kontra oinak ipini, eta, eskuekin, masta nagusiaren oinarritik gertu zegoen burdinazko uztai bati heldu nion.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 68. orr.

Laguna trinketaren eta masprezaren arteko aparailuetan sartzen zela ikusi nuen, urrundik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 183. orr.

Bizarbeltz gudukaldian hil, eta lotinantak agindu zuen burua moztu eta trinket-mastaren puntan lotu zezatela; eta halaxe egin zuten.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 157. orr.

Baupresaren muturretik trinketa nagusiaren eta mesanaren barrena txoparaino zetorren argizko xingola bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 11. orr.


trinketa ik trinket1 eta trinket2.

trinkete ik trinket1.

trinketlari iz trinketean jokatzen duen pilotaria.

Ai zer idaia ona izan zuen Ximun Haranek joko hori asmatu zuelarik ezkerparetako trinketlarientzat!  Herria   2001-11-01

Hegoaldean ere badabiltza gero ta gehiago gure trinketlari berezkoak hango trinket bakarretan.  Herria   2001-10-25

Dufourcq, Robert haundiaren semea, Errecart lekondar trinketlari pollita.  Herria   2001-09-20

Partida erditarik goiti, 19-21 izanik, airatu da garaztarra, ainitz bote sartuz hunek ere (18) eta trinketlari abilagoa agertuz, ahal ederrak dituen lapurtarrari.  Herria   2003-05-01


trinketzain iz pilota-trinket baten arduraduna.

Baionako Nautique elkartea eta Fredo Teileri trinketzainaren artean iaz sortu zen eztabaida, San Andres trinket xaharraren kudeantzaren gainetik.  Herria   2005-10-13

Mende bat eta erdia pasatua duen Nautique elkarteak hautsi zuen iaz “location/gérance” kontratua, eta geroztik trinketzaina beti hor egonki zela eta, Référé auzitegiaren aitzinera emana zuen Fredo Teileri trinketetik kanpo emateko galdea.  Herria   2005-10-13

Nautique elkarteak segurtatzen du partida horiek segituko direla trinketzaina joan eta gero ere.  Herria   2005-10-13


trinki ik trinko.

trinki-tranka iz mugituz eta zarata atereaz ibiltzea.

Horra hor zigor-zartadak, gurpilen zarata-hotsa, zaldien zalaparta, gudu-gurdien trinki-tranka!  Elizen arteko biblia   Na 3,2


trinkili-trankala 1 adlag oztopo eginez.

Orduan, aita zaldien aitzinean zebilen urratsean eta bera ondotik, trinkili-trankala, eskuan matoa zatxikala.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.

Eskuak txamarrako sakeletan sartuta, trinkili-trankala heldu zen Karrikara Dimas.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 81. orr.

Pannecau zubi lainotsuaren gainetik lerratzean lanera joateko larunbat goizetan ardura kausitu zuen zerako zera trinkili-trankala hurbiltzen, txapela buruan trebes eta eskuak merkatuan erosi fruta eta baratzekiz astundu zakuz tiran.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 231. orr.

2 trinki-tranka.

Gaua heldu zaigu; treina badoa trinkili trankala, inarrosaldi ederrik hartzen dugula.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 110. orr.

3 trinkili-trankalaka adlag trinkili-trankala, oztopo eginez.

Ibaiaren hegira itzulikatu zen eta Bernat auzo zaharra trinkili-trankalaka zetorrela ohartu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 27. orr.

Frantxua deika zinpurtu eta azkenean Maiana trinkili-trankalaka egon-gelaratu zen, biloak barreiatuak, begiak blai eta jantzi urdinak purtzilikatuak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 67. orr.


trinko 1 izond hutsarterik gabe baturik edo elkarturik dauden zatiz osatua.

Harri trinkoa, zeparik gabea, ehunka gizoni ehunka urtez lan emateko modukoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 121. orr.

Ez dela solido trinko bat.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 151. orr.

Gero, murru trinkoak eratzen ziren berriz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 154. orr.

Irudiek erakusten dute Wild 2 [kometa] trinkoa dela, eta ziurrenik ur izoztua eta beste izotzen nahasketa gogorra da.  Berria - Gaiak   2004-06-24

Material trinkoa da hezurraren pareta, eta barrunbe batzuk ditu zelula bizientzako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

Trinkoa du haragia, estu-estua eta mugikaitza.  Elizen arteko biblia   Jb 41,15

Txiki bezain trinko bularrak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

Autoa zegoen han, hutsik, inguru guztian zuhaitz sendoak eta gainean adar trinkoak sabai gisa zituela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 230. orr.

Zura trinkoa eta indartsua du: estimatua da oso.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 237. orr.

Soka trinko eta hautsezinen modukoak.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 14. orr.

Nora galdua zen beira trinkoaren zurruntasun amoremangaitz hura?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 44. orr.

Halako hodei-multzo trinko itsu bat sortu zen berehala brankaren aurrez aurre.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 141. orr.

Eguzkiaren norabidean gindoazen, sigi-sagaka noski, zidor bat non ageri, handik, oihan trinkoan barrena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 71. orr.

Basorik trinkoena ere soiltzen duten egurgileak.  Elizen arteko biblia   Jr 46,23

Arboladi hori, trinkoa izanik ere, errepide publikotik oso gertu dago.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 172. orr.

Beste batzuetan, ordoki handi oparoak ziren, landaredi trinkoz estalitako alderdiak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 138. orr.

Eguzkiak Zitadelako hostotza trinkoko zumar handietan jotzen zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.

Urtero moztu ohi zuen ilea, oso trinkoa zuelako.  Elizen arteko biblia   2 Sm 14,26

Lepoko gogorra eta alkandora paparduna jantzirik eta gizon gaztearen bibote trinkoarekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 119. orr.

Bazen arrano handi bat, hegal tzar luzekoa, lumaia trinko eta koloretsua zuena.  Elizen arteko biblia   Ez 17,3

Burbuila zuriak botatzen zituen tren-makinak, kotoia bezain trinkoak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

Goiz erdian, ordea, hodei beltz trinko batzuk sartu ziren iparretik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 61. orr.

Zeruan lainoak zeuden, zuritasun erabat garbikoak eta oso trinkoak, eguzkia zapuzteko gauza zirenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Kea, galipota bezain trinkoa, bosgarren pisuko leihotik irteten zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 349. orr.

Ingeniaritza militarraren ale ederra zen, gurpil trinkoen gainean mugitzen zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 369. orr.

Hori esaten zuen bitartean, zilar iledun gizonak urre trinkozko erlojua atera zuen poltsikotik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 154. orr.

Sestaoko Bizkaiko Altzairutegi Trinkoan kobalto-60 gai erradioaktiboaz kutsatutako txatarra atzeman zuten joan den astean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Boterea deitzen dugun ore trinko horren adar guztiak zituen, beraz, kontra eta atzetik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 249. orr.

Orain espresso trinko bat behar nuke, baina hemengo kafearekin etsi beharko dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 312. orr.

Oso trinkoa zirudien, oso sendoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 87. orr.

2 irud/hed

Orain ez bezala, oso talde trinkoa osatzen zuten, ikuspegi, balio eta erreferentzia beretsuei atxikita.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 146. orr.

Multzo trinkoan egin dute ibilaldi guztia.  Berria - Ekonomia   2006-03-22

Euskal Herrian dagoen asoziazionismo-mailak harreman-sare trinkoa osatu du gizartean.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 37. orr.

Dena dago beterik, existentzia nonahi, trinkoa eta astuna eta goxoa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 175. orr.

Haurrak segur ziren begi-bistan zeukaten buhame saldoak ez zuela arras segitzen giristinotasun trinkoaren ildoa.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 13. orr.

Haritzak lurrean zainak dituela, lurreko indar trinkoenak bereganatzen baititu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 501. orr.

Mundu itxi horretan trinkoagoa ematen du denborak, lodiagoa.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 47. orr.

Gero eta iluntasun trinkoagoan egin zuten aurrera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 88. orr.

Ilunpe trinkoen orduetan, lauretan jaikitzen ziren eta gosaldu gabe, hegiak agerian zeuzkan kamioira igotzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 222. orr.

Liskarraren ondotik halako isiltasun trinkoa zabaldu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 137. orr.

Geltokian dagoen usain trinkoa saretzen ari dela ematen du.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 14. orr.

Hotz eta zehatz gertatzeko asmo trinkoa nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 280. orr.

Mikroskopioaren gainean arnasari eusten dion Pasteurrengan, presentzia trinko bat dago.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 88. orr.

Epaile baten begitarte trinkoarekin aztertzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 225. orr.

Bestalde, moral kode oso trinkoa izan dut.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 394. orr.

Assicurazioni Generali utzi eta handik bi astera ordutegi trinkoarekiko lan bat, alegia eguerdiko ordu bi eta erdietan bukatzen zena, aurkitu zuen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 74. orr.

3 betegarririk ez duena, mamitsua.

Norbera testu trinkoak exigitzen duen arreta emateko prest egotea dela baldintza bakarra.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 17. orr.

Ez zuen Faulkner irakurtzen trinkoegia zelako; ez zuen Hemingway irakurtzen mehegia zelako.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 28. orr.

Pertsona baten barne hegaldi bat da, nortasunak dituen alor guztien gainbegiratze bat [...] La Rochefoucauldena esango litzatekeen estilo trinko eta soildu batean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 12. orr.

Orain arte agertu ditudanen mami zientifikoa trinkoa baldin bazen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 116. orr.

Bere baitako beste itzalen batena iruditzen baitzitzaion idazkera trinko sentikor hura.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 61. orr.

Mariasun Landa ahots literarioen magia eta sekretuen ikerle nekaezina da, eta hitzen ekonomialaria: lan laburrak eta trinkoak gustatzen zaizkio, kentzea du obsesio.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 68. orr.

Kanutoak erretzen zituzten edo rock musika entzuten zuten, herrikide herbalak larderiatzen nahiz pleguan ezartzen, edo Maika bezala, ideologia aldetik epel zirautenei prediku trinko eskaintzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 22. orr.

Ikasle batzuek horrenbesteko trebezia hartzen dute txuletarik trinkoenak, kontzentratuenak egiten, non labur-zurrean bildu beharrak berak bultzatzen baititu eskemaren funtsari antzematera, eta hartara gaia goitik behera menderatzera iristen dira.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 70. orr.

4 (adizlagun gisa) ik trinkoki.

Etengabe eta trinko zirauen elur-jasak eta zeharo zuri zegoen ontzigaina.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 146. orr.

Atetik lurrin heze, gozo, garestia zetorren eta trinko hedatzen zen kale urdin bizian zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 382. orr.

Horrela atzeman zuten poliziek, oihal zarpaila ahurrean trinko eta erratza aldamenean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 101. orr.

Oso trinko eusten dio, zaila da zura zartatzea eta printzatzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.

Minutu gutxiren buruan, Um Hamida lo trinko geratu zen eta bere zurrunga zaratatsuez bete zuen gela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 255. orr.

Esnatu nintzenean bost t'erdiak paseak ziren, baina trinko esnatu nintzen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 160. orr.

5 aditz trinkoa.

Trinkoen hitanoak sortu zituen buruhausterik handienak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 187. orr.

6 aditz trinko aditz laguntzailerik gabe osatzen den aditz forma.

1977an egin zen beste urrats esanguratsu bat: batasunerako aditz trinkoak aurkeztu ziren (egon, joan, etorri, jarraitu, etzan, ekarri, eduki...).  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 172. orr.

Asko jostatzen naiz, adibidez, aditz trinkoekin. Aditz trinkoak noiznahi erabiltzen ditu, Iparraldean egiten ohi ez den bezala.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 302. orr.

Aditz trinko eta erranmolde arraro horiek gabe ere ez ote zen berdin ederra izanen?  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 151. orr.

6 ikastaro trinko eskola-ordu askoko egun gutxitan ematen den ikastaroa.

Arantxak hogeita hamabi urte bete zituen egunean, Zen ikastaro trinko horretarako matrikula ordaindu zion.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 187. orr.

Gizarajoak mundologia ikastaro trinkoa egin du bidaia honetan zehar.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 328. orr.

Errusierazko ikastaro trinkoa.  Berria - Gaiak   2004-03-31

Uda osoa eman nuen irakurketan, literatura unibertsaleko ikastaro trinko bat egin banu bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 80. orr.

Big City-n urtero egiten zen goi mailako ikastaro trinko haren eragile eta zuzendari nagusia.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 18. orr.

Ikastaro trinkoak eginarazi zizkien han.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

1994an sortua, urtero eskola eta ikastaro trinkoak antolatzen ditu komunikazio alternatiboaren inguruan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 77. orr.

· Udan, berriz, hiru asteko saio trinkoak egiten ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

7 trinko-trinko izond

Gutuna trinko-trinkoa zen: atzeratu behar izan ziren hiru operazio aipatzen zitian, lanaldi galduak, kintalka argazki-xafla errefusatuak, adituen txosten bat eta ez dakit nongo Auzitegiko tirabira nazioarteko bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 272. orr.

Trinko-trinkoa zen kiratsa; eta epela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Arratsalde hartan lainoa trinko-trinkoa eta itogarria zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Han hormak metro erdi lodi ziren, atea trinko-trinko eta kanpotik zaindua, leihatila barraz hornitua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 178. orr.

8 (adizlagun gisa)

Trinko-trinko zeuden, kondentsatzeko zorian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 143. orr.

Horrelako egunetan harea trinko-trinko egoten da, eta arropetan itsatsi egiten da zilipurdika eginez gero.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 92. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain trinko (5); hodei trinko (7); ikastaro trinko (10); ikastaro trinko bat (5); iluntasun trinko (4); isiltasun trinko (3); ke hodei trinko (3); laino trinko (5); lo trinko (11); lo trinko geratu (5); lo trinko zegoela (3); multzo trinko (3)

trinko geratu zen (5); trinko trinko (4); trinko trinkoa (4); trinko zegoela (3)

ikastaro trinkoak (9); oso trinkoak (3); trinkoak izan arren (3)

urre trinkozko (4)


trinkoagotu, trinkoago(tu), trinkoagotzen da/du ad trinkoago bihurtu.

Euriak mofetaren kerua arindu ordez, trinkoagotu egin zuela iruditu zitzaion, airean ore bihurturik sentitzen baitzuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 63. orr.

Isiluneak trinkoagotu egiten zuen ganbaroteko giroa, eta berbarik ez egitea gero eta plazeragoa zitzaion Mentxuri, taktikaren eta jolasguraren arteko muga ezagunean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 14. orr.


trinkoarazi, trinkoaraz, trinkoarazten du ad trinkotzera behartu.

Badirudi dena dardaratzen dela eta mundu zabalaren murru eskergak, bat-batean leherturik, bat-batean zabaltzen direla, kolpera baturiko haize bortitzak hodeia zulatzen duenean eta, beronen barruan sarturik, zirimolaka biratzen eta hodeiaren erdigunea hutsarazten eta ingurua are eta areago trinkoarazten duenean, arik eta, bere indarra eta oldar zorrotza makaldurik, zarata izugarriko burrunban lehertu arte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.


trinkodun izlag trinkoko.

Gero, urkamendiko eskaileretan gora hasi zen fardel itxurako lepoalde trinkodun gizon lasaikotea, idi nekatu baten antzo.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 30. orr.

Munduaren izaera ez da gorputz trinkoduna, gauzetan hutsunea nahasturik baitago.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 329. orr.

Eternal dirauten gauzek nahitaez behar dute edo kolpeak ezetsi, gorputz trinkodunak direlako, eta ez utzi barne-atal batuak, euren izaera lehen azaldu dugun materiaren lehenkiak direlakoak, banatzeko ezer sar dakien.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 327. orr.


trinkogune iz gune trinkoa.

-Kometak, jauna, gu trinkogune batzuk baizik ez garen izar hodeiaren mugetan baitabiltza, kometak, txori aske eta argitsuak, Infinituaren barren-barrenetik datoz eguzkirantz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 393. orr.


trinkoki iz trinkotasunez. ik trinko 4.

Zientzia-gizonek gauza nabarmen horien existentzia trinkoki ezarri eta uste hutsezko gauzan existentziarik eza erakutsi behar izan zuten.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 122. orr.

Abarren artean balantza kulunkaz ari zen, itsasora ilkitzeko beldurrez kaiari trinkoki loturik legokeen ontzia bezala.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 170. orr.

Gurutzearen inguruan plantatu ziren gizon ilunak, pistolak trinkoki lurrean zegoenarengana zuzenduz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 88. orr.

Eta, trinkokiago bildurik, leku estuagoan jo eta punpatzen direnek, euren egitura korapilotsuetan trabaturik, haitzaren sustrai indartsuak eta burdinaren gorputz ohila eta antzeko guztiak osatzen dituzte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 103. orr.

Lodiagoa, berriz, trinkokiegi igortzen da, edo ez du behar besteko indarrez aurrera egiten edo ezin du behar den tokian sartu, edo, sarturik, hazia nekez nahasten da emakumearen haziarekin.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 301. orr.


trinkotasun 1 iz trinkoa denaren nolakotasuna.

Hartara, arian-arian, gela ikusi, hormak eta etxe-barneko gauzak handik eta hemendik ukitu, eta espazioaren, trinkotasunaren eta perspektibaren kontzientzia izateko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 136. orr.

Urguiluz erakusten du harmarri zaharra bere sarreran, eta bere harriaren trinkotasunean urteak metatu ditu dotoreziaz.  Berria - Kultura   2004-01-27

Begien borobiltasuna eta biboteen trinkotasuna ere azpimarratzeko modukoak dira.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 86. orr.

Eta testuaren oreka, trinkotasuna... bilatu egin behar dira, noizbait aurkitzeko ere.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 71. orr.

Sarriegiren doinuek trinkotasuna ematen diote jaiari.  Askoren artean   «Rataplan» - 66. orr.

Ahotsa bat-batean aldatzen zitzaion, ezin erabaki dardarti batetik [...] trinkotasun indartsu moduko batera.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 37. orr.

Eliza konikoak, azukre-ogiak bezala jasoak, harrizkoak, gotorrak, sinestezineko trinkotasun arkitektonikoan.  Berria - Kultura   2004-12-26

Gure argudioetan moralaren trinkotasun logikoa bermatu nahi baldin badugu, [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 211. orr.

Intsentsuaren usainak ohiko trinkotasun zorabiagarria zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 78. orr.

Ametsetako irudikapen batek baino trinkotasun gutxiago zuen-eta beti puntua egiten aritzen zen emakumearen oroitzapenak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.

Ukapenak jainkozkoan egiazkoak dira, aldiz baieztapenak trinkotasunik gabeak (incompactae) edo desegokiak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 5. orr.

Bazen lanean jardute diskurtsibo bat, bere erregulartasunekin eta bere trinkotasunarekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 204. orr.

Gogoan izan behar da, ordea, aldi jakin bateko inguru-testuaren trinkotasunik eza gauza erlatiboa dela.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 153. orr.

Charly trinkotasunaz eta kalitateaz baliatzen zen, harremanen iraupen laburra orekatu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 158. orr.

Somorrostroko meategietan ebasten nituen dinamita kartutxoak balizkoak direlako, eta nik nekartzan tresnek ezin dutelako trinkotasun hura zulatu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 19. orr.

Ikastaldien gutxieneko trinkotasuna ziurtatu eta trinkotasunik handieneko ikastaldiak sustatu behar dira.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

2 (hitz elkartuetan)

Inguru-testuaren kohesio edo trinkotasun mailak sekulako garrantzia du bat-bateko bertsogintzan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 144. orr.

Hodeien trinkotasun gehiegiagatik ere [...] sumatu ahal izan genuen nolako lastertasunaz mugitzen ziren hodeiak, nonahitik abiatu eta elkar joka, urrunean desagertu gabe.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 49. orr.

· Mitmensh delakoa bilakatzen baita, giza kidea, bere haragi-trinkotasun, tik, bitxikeria eta anakoluto guztiekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 285. orr.

Herrikidetzan eta gizarte trinkotasunean hizkuntzak duen pisua.  Berria - Kultura   2004-09-04


trinkotu, trinko(tu), trinkotzen (orobat trinkatu g.er.) 1 da/du ad trinko edo trinkoago bihurtu.

Hartxintxarra zabalduko da eta egurrezko mazoekin, koadriletan banatuta, estu-estu zanpatuz trinkotuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.

Apurka-apurka trinkotuz joan den bola, pixkanaka gesaltzen du beroak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 91. orr.

Bere konposizio itxi horrekin trinkotuta, ez du ez eguraldi txarraren eta ez suaren eraginaren kalterik nozitzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1130. orr.

Hor ikusten dugu hari batek beste hari asko behar dituela soka txirikordatu eta trinkotzeko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 37. orr.

Iberiarren taldea, ezarian ezarian, osatu eta trinkotuz joan zen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 121. orr.

«Sakabanatuta» zegoen euskal komunitate zientifikoa trinkotzea lortu gura zuten datu basearekin.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Gaueko ilunpeak trinkotu egin ziren nire inguruan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 163. orr.

Ez dakit mundua bat-batean trinkotu den edo ni naizen soinuen eta formen artean hain batasun indartsua ezartzen dudana.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 104. orr.

Isiltasuna trinkotzen ari zela iruditu zitzaiguan, kito txoriak, kito haizea, kito lurraren intziri sorra.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 48. orr.

Ustel-usainak trinkotutako bero astuna egiten zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 184. orr.

Euskararen Aholku Batzordeak ikastaldiak trinkotzea gomendatzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Funtsean, trinkotu samartuak ditugun zenbait eredu eta pentsamolde aldatu beharko ditugu.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 220. orr.

· Lur honetan non palmondoak hazten baitira eta kresala gatz-trinkotzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 132. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Egoskia bere doi gradura iritsi zela erabaki zuenean, ontzia erretiratu zuen sutatik, eta, kurrika baten laguntzaz, ore trinkotua atera bertatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 207. orr.

Begira begira, horren gordean ondutako mami xuri trinkotu horri, biziaren muin xuri gordea iduri.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 185. orr.

Baina Ramsay jaunak, denbora ahitzen ari zitzaiola baleki bezala, Lilyren irudi bakartiaren gainean ezarri zuen, sekulako presioarekin, bere oinaze trinkotua.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 152. orr.

Hurra jakituria mamitua da, barruan sendotua, gordean ondua, jakituria umo trinkotua.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 177. orr.


trinkoxe ik trinko. adlag zerbait trinko.

Jatorrizko musikaltasunaren kutsu bat gordetzen saiatuko naiz, hamabi silabako lerroak errespetatuz eta errima mehe bat erantsiz, mezua trinkoxeago geratzen bada ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 34. orr.


trino iz tono edo tonuerdiko tartea duten bi noten txandakatze lasterra.

Goi mailako teknika indartsua adierazi zigun txeloaren gainean [...] soinua garbia, afinazio eta fraseatze txukuna zati lirikoetan; arpegio, trino, mordente edo hiru hariko akordetan artista.  Berria - Kultura   2004-05-01

Baina balio izan zitzaigun Koczis jotzailearen digitazio apartaz gozatzeko gora eta beherako eskaletan, mordente, trino edo apoiaturen gardentasunaz harritzeko.  Berria - Kultura   2004-02-20


trinomio 1 iz adierazpen aljebraikoa, gehi edo ken ikurrez loturiko hiru gaiz osatua.

Eta hiru osagai dituenez gero, trinomioa da; bigarren mailako trinomioa!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 217. orr.

2 batasun gisa aritzen diten hiru pertsona edo gauzen multzoa.

Nekez aldendu dira euskara-identitatea-nazioa trinomioak marraztutako zirkulutik, nahiz norberak bere posturatik aztertu gaia, nahiz elkarren artean desadostasunik izan.  Berria - Kultura   2004-07-03

Sufrimenduak eragindako etengabeko emigrazioek eta baliabiderik ezean sortu garen tokian bizi izateko modurik ez izateak hainbat trinomio osatzen dute, esate baterako pobrezia, enplegua eta kultur aniztasuna hirukoa.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 81. orr.


trinotasun iz trinoa denaren nolakotasuna.

Ez al da, hain zuzen, trinotasunarena idazlearen gaurko egoera metaforizatzeko irudirik zehatzena?  Berria - Kultura   2006-02-07


trintina iz

Egun guzietako trintinaren aurka gabiltza, egun guziak berriak dira bere inguramenean eta etorkizunari buruz ez dugu deus finkatu nahi ez bada egunerokoa osoki bizitzea.  Herria   2005-02-27


trintxa iz zura lantzeko tresna.

Harriaren gainean trintxarekin ebaki diren arabesko eta kiribilak balira bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 204. orr.

Txikienak ez ditu ukitu, baina trintxa batekin baloreak eta paper garrantzizkoak zeuzkatenak ireki ditu, eta erabat hustu.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 105. orr.


trintxera1 (orobat trentxada g.er.) 1 iz lubakia.

Hori guzti hori, trintxera izan zen, han goiko Barrankutik beheko troketaraino.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 102. orr.

Eta gero bere burua ikusi zuen, trintxera gaineko zakuetan etzanda, Loxetako sorora so.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 37. orr.

Goizeko seiak aldean esnatu eta tiro hotsak trintxeretan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 41. orr.

Ez omen ditek trintxera abandonatu nahi.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 362. orr.

Ahalegin handia egin behar izan zuen trintxeratik salto egin, eta maldan behera Loxeta aldera lasterka bizian ez abiatzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 51. orr.

Verdungo trintxeretan bizia galdu zuen Maianaren anaia zaharraren omenez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 50. orr.

Urriko egun bat etorri zitzaion gogora, Beldarrainek militarren lerroko trintxeren eskema zaharra hautsi, eta defentsa sakabanatu eta ezkutukoak eratu baino lehenagokoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 47. orr.

Gerrak iraun zuen bitartean frankistentzat trintxerak egiten jardun behar izan zuten langile askok.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 47. orr.

2 irud/hed

Han ziren soingaineko, trintxera eta gonen artean gorde zuen gorputza.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trintxera gainean (4)


trintxera2 iz gabardina gerrikoduna.

Han ziren soingaineko, trintxera eta gonen artean gorde zuen gorputza.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 97. orr.


trintxerpetar izlag/iz Trintxerpekoa, Trintxerperi dagokiona; Trintxerpeko biztanlea.

Trintxerpetar guztiak sartu ginen berriro Espainiako gerran.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 48. orr.


trio 1 iz hiru tresna edo hiru kantarirentzako musika-lana. ik hirukote.

Gabriel Erkorekaren Biola, klarinete eta pianorako trioa lanaren estreinaldiarekin hasi zen, atzo, Bilboko Orkestra Sinfonikoaren 2004-2005 ganbera denboraldia. -Itzuli behar diat, harizko trio bat bukatu behar diat-eta gaur gauean.  Berria - Kultura   2004-11-03

Zazpi musikarik lagunduta bakarkakoak, duoak eta trioak eskainiko dituzte soul-eko hiru dama handiren omenez: Nina Simone, Donny Hathaway eta Chaka Khan.  Berria - Kultura   2004-07-27

2 minuetoaren eta kidekoen erdiko zatia.

Gustatu zitzaigun Scherzoren Trioa, baltsaren modukoa, Finale-ren 1.go gaia metalezkoek eramana edo harizkoen 2. gaiko polka.  Berria - Kultura   2004-03-09


trip 1 iz bidaia.

Etenaldi koxkor bat ez letorkidakeela gaizki, oporraldi labur bat, alegia, udaberriaren kariaz, pare bat asteko bidaia koxkor bat-edo ("trip" bat), Avignon eta Pisa, Florentzia, Erroma aldera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 156. orr.

-Egunero atzerapen honekin irteten bagara, goizeko itxaronaldiekin bakarrik, trip honetan guztira hamabost bat ordu galduko ditugu esperoan, kasik egun oso bat.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 50. orr.

Bitartean, gainontzekoak isiltasunaren oinaze itsuetan galdurik daude La egunkari gaelikoa helburu dutela, ahazturik gure trip-aren amaiera iristear dagoela.  Berria - Kultura   2004-09-22

2 trip-hop

'Trip-hop' soinuaren aita pontekoak dira Smith&Mighty.  Berria - Kultura   2004-01-17

Trip hop deiturarekin ezaguna egin den Bristolgo soinuaren ardatz garrantzitsuenetakoa dira Smith&Mighty.  Berria - Kultura   2004-01-17

Nicolette musikan hasi zenean, 1992. urtean, mundua drum&bass eta trip hop joera berriei amore emanda zegoen. Dark summer diskoan trip-hop doinuak jorratu zituen Sepiatone taldearekin.  Berria - Kultura   2006-02-16


tripa 1 iz adkor sabela.

Kontuak kontu, tripa hutsik eta azkar demonio ekin nien neure kankarrekoei, halako suertez non, ordu bete geroago, laugarrena edan orduko, tristezia mugagabe batek baizik ez baininduen lotzen errealitateari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 212. orr.

Handik pixka batera tripa ogiz betea genuela altxatu ginen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 169. orr.

Tripako gantzagatik atorra horailak leher zorian.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 168. orr.

Asteburuko kalapita batean harakin aizto bat tripa erdian sartuta amaitzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 11. orr.

Ez zaik gaizki etorriko lan pixka bat egitea, tripa bajatzeko ere.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 136. orr.

Kilo askorik galdu ez banuen ere, egunez egun tripa desagertzen hasia zitzaidala ikus nezakeen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 24. orr.

Lagunek, beren baionetekin lehenbiziko lerroko zazpi-zortzi Espainoleri tripa idekitzen deete eta bertzeak iziturik oihuka hasten dira otoi bizirik utz ditzaten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 96. orr.

Ohartua zen jadanekoz Nakoren tripa loditzen ari zela, baina ez zuen deus erran.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.

Amorante bat hartuko dun, tripa zaintzea beste zer eginik ez dun izango, edo alferrontzi bat izango haiz, nork daki.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 91. orr.

Merke-zurrean erositako gerriko estuegi batek atximurkatutako tripa.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 67. orr.

Bortxatzaileak bere ingurutik pasatu zirelarik, labana triparen erdian sartu ziela, malla-kotako hegala nekez iristen den tokitik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 382. orr.

Guri esaten zigun mina izaten zuela tripan eta gauza hura eraman behar zuela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 145. orr.

Tiro festa amaitu denean, Mario lurrera amildu da, ziplo, tripako zuloari bi eskuez helduta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Irlandarrak sartu dira, gosea tripan, denak iretsi beharrean.  Herria   2001-02-22

Tripaz gora jarri da, honezkero bizkarra nahiko belztuta izango duelakoan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 145. orr.

Jan Ullrich oso indartsu dago, baina ez dakit tripetako arazo horretatik osatuko den.  Berria - Kirola   2004-10-02

Xalaren aita eta ama ere tripetakoarekin ibili dira azken egunetan eta haiengandik jaso du gaitza semeak nonbait.  Berria - Kirola   2004-06-04

2 (izenondoekin)

Bizi mugitzen zen Peter Kontseilaria [...] burusoiltasunak eta tripa handiak irudi bitxia eskaintzen bazioten ere.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 28. orr.

ik beherago 12.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Tripa handiegiak ikusten ditiat bazterretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

Gero aita bere tripa handirantz erakarri eta besarkatu egin du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 35. orr.

Bibote luzeak eta tripa biribila, eskuak galtza narrasetako poltsikoetan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 42. orr.

Ez duzu tripa makala, alajaina!  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 52. orr.

Nire aldera behatu gabe mintzatzen hasi zitzaidan, eskuak bular hantuen eta tripa puztuaren artean ezarrita.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 166. orr.

Arropa ilunez beztitua zen eta zapatak zuri-zuriak zeuzkan, tripa animalearen itzal beltzez ttakatuak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 74. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Ez ginen gose -erantzun zion Ronek ozen, bere barruan tripa-hotsa entzuten zen bitartean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 124. orr.

Lehendik ere tripa-barruak gogorrak bazituen, orain, poto erdia jan zuenean, hankak ere gogortzen hasi zitzaizkiola ohartu zen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 129. orr.

Gainera, ene pena eta kezkak ahazteko, brauki jaten eta edaten bainuen, konturatu nintzen, tripa puska bat atera zitzaidala.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 183. orr.

Gerria inguratzen dit besoarekin eta tripa aldea laztantzen hasi zait.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 59. orr.

Beste batek tripa plastada galanta joko zuen uraren kontra.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 70. orr.

7'30 tan zintzur bustitze eta tripa betetze, Elektrotuna taldearekin.  Herria   2004-05-06

Ez egin barre berarekin, negar egin beharrik izan ez dezazun, ez eta azkenean tripa-jaten egon beharrik ere.  Elizen arteko biblia   Si 30,10

Erakaspen baitezpadakoa oraiko gizaldiarentzat, dena tripa joko.  Herria   2004-03-04

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balio duela)

Sagu tripa-hutsak iduri, soin gaineko arropen larru higatua marruskatzera abiatzeko puntuan ginen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 269. orr.

Artean irtetea lortu ez zuelarik, han zeukan Dimitrios garai eta tripa zabala bidea ixten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 138. orr.

5 (animaliena)

Lehertu da eulia, haren tripa txiki zuriak sabeletik ateratzen ari dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 176. orr.

Arrainei tripa irekitzen diet, hustu eta maskuriak oinazpian leherrarazten ditut.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 68. orr.

Eta tripan erlojua daukan krokodiloa, eta azal-gorriak eta, zelan ez, Wendy eta Txilintxo.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 11. orr.

Katu-haragiak ez du parekorik ibai-karramarroak harrapatzeko, ez oilasko-tripak, ezta hiltegiko hondakinak ere.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 105. orr.

Min pixka bat dut gaur tripan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 151. orr.

6 (digestioari loturik, pluralean)

Bero nardagarri honek tripak aldrebestu dizkit.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 19. orr.

Denverrek barre egiten zuen, Sethek irribarre, eta Paul D-ri tripak nahasten omen zitzaizkion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 88. orr.

Handik gutxira, ordea, tripak nahastuta, gereziondotik jaitsi, eta sasi batzuen artean ezkutatu behar izan nuen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Eguerdi aldera, alkatea eta idazkaria hamaiketakoa hartzen ikusi zituen betiko tabernan, eta Floreni tripak irauli zitzaizkion berriro.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 20. orr.

Arratsalderako tripak marmarika ari zitzaizkigun, haserre.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 195. orr.

Barreneko egonezinak korapilatu egiten dizkio tripak, eta jateko gogoa kendu dio.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 24. orr.

Nik komunera ihes egiten nuen haren oihuek eragiten zidaten tripako estualdiak behartuta.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 18. orr.

Tripetatik ezongi samar gabiltzala eta, zenbat aldiz ez dugu hartu tonikerdi bat jinebra ttanta batekin [...]?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 275. orr.

7 (sentimenduei loturik, pluralean)

Zaila da azaltzea, azken batean arrazoi kontua baino gehiago sentimendu kontua baita, tripekin hartutako erabakia.  Berria - Kultura   2004-05-21

Nola ez du horrek nolabaiteko existentziarik Luisen gogoan, bihotzean, tripetan...  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 91. orr.

Ez nuke asmatuko une hartan zenbat eta nolako burutazioak izan nituen esaten, ezta tripetako kilika amorragarri hura adierazten ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 121. orr.

Errutinazko keinuen errepikapena bezalakorik ez zegoen tripetako ezinegon lausoa eta buruko ziztadak desagerrarazteko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 86. orr.

8 irud/hed

Almak zeraman poltsak bere tripak irauli zituen trenbide ondoan: nik frontetik bidalitako gutunak ziren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 47. orr.

Olinpiak, ordea, trepeta mekaniko bat darama tripetan, Olinpia ez da panpina bat besterik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 96. orr.

Eserita nengoen ordurako, tresnari tripak ateratzearren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 92. orr.

Bera gustura dabil autoen tripak konpontzen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-28

Estanko oso-osoa aurkitu zuten piano zigortuaren tripetan.  Askoren artean   «Rataplan» - 56. orr.

Demagun walkmaneko pilari tripak atera, eta haietako zuku alkalinoa irentsiz nire buruaz beste egin nahi dudala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 38. orr.

Ondoan jarri zitzaidan, tripak agerian zituen aulkito luze batez jabetuta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Begia eman zien itsasontziaren tripan eserita, geldi-nahi, buru-makur eta esku lakarrak elkarturik zeuden zamaketariei.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 227. orr.

Oso analisi zalea naiz; obraren tripetaraino sartzea gustatzen zait.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 238. orr.

9 pl hesteak-eta.

Eskaileretatik erori eta tripa guztiak atera zitzaizkion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 117. orr.

Nire tripak korrok eta korrok hasi ziren, hartuak nituen jaki horiengatik guztiengatik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 93. orr.

Odol ugari zegoen eta tripak airean zituen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 124. orr.

Marinelek kanpoko arrain horien tripak botatzen dituzte bertara, eta horregatik hazi eta gizendu dira izugarri zubipeetako arrainak, lupinak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 20. orr.

Berehala begiratu zion bere jesarlekuari eta labezomorro lehertu bat ikusi zuen, tripak kanpoan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 15. orr.

Bizpahiru behi hil dituztenak (egiazko jabe edo ez) funts gutiko jendea dela: alabainan aragia hartu eta tripak eta buruak bertan utzi dituzte.  Herria   2002-11-14

· Artean ez zuten abere tripaz egindako lau hari haiek -lau golde-mutur mastaren gainetik tenkatuak baliraxe-, musika hazia ereiten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 75. orr.

10 tripa-ateratzaile tripak ateratzen dituen pertsona.

Lanbro itxiak gogora ekarri zion garai bateko Londres ospetsua, smogek jendea etxean bilduarazi eta tripa-ateratzaile eta gisako gaizkileak kaleratzen ziren garaikoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 211. orr.

Julen abailduta dago, eta polizia etxean izugarrizko aitorpena egin balu bezala dago; "Bostongo tripa ateratzailea naiz", esan izan balu bezala.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 198. orr.

11 tripa-festa (orobat tripa-besta g.er. eta tripafesta g.er.) bazkari handia.

1.600 lagunen tripa festa besteak beste, ohidurak oro zainduz eta elgartasuna gainerat Izetatarren inguruan.  Herria   2001-08-02

Jakinduriaz arduratuta bizi diren gazteek uko egin beharko diote gozamen sexual orori, tripa-festei, gorputza gehiegi zaintze eta apaintzeari, jolaserako zaletasun hutsalari, [...].  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 75. orr.

Esker ona adierazteko, tripa-festa batera gonbidatu gintuen Josek.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 54. orr.

Murruetatik harata, berriz, bertako nahiz kanpoko zakurrak liskarrean ari ziren tripa-bestako hondakinen inguruan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Inork ez zituen abisatu, eta Zorra Kitok beti pentsatu zuen ez zituela moteldu tripa-festaren ondoko kamustasunak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 217. orr.

Purpura-koloreko bi apo handi eta heze, hildako haragi-euliak irensten eta tripa-festa egiten ari ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 52. orr.

12 tripa-handi (orobat tripa haundi, tripahandi, tripandi eta tripaundi) izond/iz sabel handia duena.

Gizon gorri hura, jendearekin borroka eta oihu egiten zuena, eta aitona tripa handi burubeltx hura, orain joan, orain etorri, gazta batekin dantza egiten zuena. bibote luzeko Gaston tripa-handia.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 127. orr.

Tripandi itzelak dira eta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 140. orr.

13 irud/hed

Orain, motel, porlana ekarri kamioi tripa haundi horietako batekin, eta zarrasta-zarrasta, hustutzen die ondo enkofrauta, eta kitto!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 205. orr.

Baldin eta zartagin-izenik merezi bazuten halako pazi tripaundiek.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 142. orr.

14 tripa-jan iz amorrua.

Pentsa ezak zer tripa-jan eginarazi zion apaiz likits hark gure amari, arta-puska hari.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 30. orr.

Emakume guztiek eduki behar lukete motoa; batzuetan tripa-jan ederrak eragotziko lizkieke.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 199. orr.

15 tripa-jaten adlag amorratzen.

Ez egin barre berarekin, negar egin beharrik izan ez dezazun, ez eta azkenean tripa-jaten egon beharrik ere.  Elizen arteko biblia   Si 30,10

Ene! hots egin zuen Maxunek; tripa jaten egongo da Marijo; ezagututa hura...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 124. orr.

16 tripa-salda barrukiekin egiten den salda.

Bai tripa saldak goizean, eta bai eguerdiko bazkariak arrakasta ederra bildu dute.  Herria   2005-05-19

Partida ondoko janaria aipatzeko, lehenago bazen ohidura, pilotarien artean, tripa saldaren jateko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 102. orr.

Laurogei lagun bildu dira nunbaitan tripa salda eta tripotxaren jastatzeko.  Herria   2003-06-12

17 tripa truk janariaren truke, soldatarik gabe.

Alabaina bertze inor ez izaki tripa truk etortzeko prest.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 76. orr.

18 tripa-zorri gosea.

Bihotza pilpiraka zuen, bizi-bizi; tripa zorriak zituen gosearen gosez.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 88. orr.

Eta zuek, epaimahaiko jaun andreak, Aliziarenean bezala, epaiketa bertan behera utziko al duzue hamaiketakoari hots egin dioten tripa-zorriak dituzuelako?  Berria - Kultura   2004-10-02

Negarrik egiten ez zuenari ematen zioten jaten, besteak tripa-zorriekin eta egun osoko lanean majo nekatuta ohera bidali ondoren.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 87. orr.

Tripa zorriak esnatu zitzaizkion, jasanezin, errukigabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 22. orr.

Pastel mordoa jaten dute, okelaz edo katuarrainez beteak, ikuste hutsarekin tripa-zorria esnatzen duten horietakoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 95. orr.

Eta total, tripa-zorriei ezeren zaporerik ez zuen ahi okaztagarri hura jaten emateko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 139. orr.

· Tripetako zorriak ordurako kexatzen hasiak, non zer jango hasi naiz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 20. orr.

19 tripa zorro ik tripazorro.
20 tripak bota

Bandakoak tripak bota beharrean.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 41. orr.

Natxo barrezka hasi da neskaren kontura, tripak bota beharrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 16. orr.

21 tripak jaten amorratzen.

Gizon Handia tripak jaten zegoen, bekaitzaren bekaitzez, Idazleak artikulu bat izenpetzen zuen bakoitzean bezala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 88. orr.

Une honetan, Lehen Antzezle Emakumezkoak, Lehen Antzezle Gizonezkoa Ugazalabarekin maite-jolasetan ikusiz tripak jaten egona, aurreratu eta Konpainia-buruari galdetuko dio: [...].  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 51. orr.

Ez zitzaigun batere bidezkoa iruditzen batzuek hainbeste gozatzen zuten bitartean beste batzuk tripak jaten egotea, eta atsegina hobeto banatu behar zela deliberatu genuen.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 39. orr.

· Klandestinitatearen zama jasanezina zenean, torturaren beldurrak tripak jaten zituenean.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 125. orr.

22 tripako min (66 agerraldi, 31 liburu eta 17 artikulutan; orobat tripakomin g.er.)

Antzezle kaxkarrek aurpegia okertzen dute, tripako mina izango balute bezala.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 227. orr.

Tripako mina daukazu? gosaria izango zen igual... Jatetxeetara joaten zaretenetan ez du janari alerik uzten platerean, nahiz eta gose izan ez, nahiz eta tripako minez egon.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 24. orr.

Tripako minari eutsi ezinda utzi behar izan zuen Australiako Irekiko finala.  Berria - Kirola   2006-02-08

Ostiral osoa pasa bainuen tripako min handi eta ondoezarekin.  Berria - Kirola   2004-09-16

Askok etxean pasatzen dituzte tripako minak, perretxikoekin pozoitu direla ez esatearren.  Berria - Gaiak   2006-05-05

Erremediorik onena baita tripako minak, haizeak, edo beste edozein dijestio prolema konpontzeko. Atzo gehiegi jan zenuelako duzu tripako mina!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 275. orr.

Tripako minik txikiena sentitzen baduzue, joan bizkor Gurutze Gorriak atarian jarri duen sorospen-postura.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 186. orr.

Justine Henin-Hardenne aurkariak, tripako minak jota, erretiratzea erabaki baitzuen.  Berria - Kirola   2006-01-29

23 irud/hed

Zalantzak, eta apustuzaleren baten tripako minak.  Berria - Kirola   2004-12-28

Bidenabar esanik, hamaika tripako min eman izan digu bere burutazioak!  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 139. orr.

Zortzi mila dolar eskuratu nituen, eta uste baduzue tripako minik ez duela ematen, seinale ez duzuela sekula etxea hipotekaturik eduki.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 56. orr.

Errusiarekin dituzte beste nazioneek beren tripako minak denboraren buruan.  Herria   2005-05-12

24 tripetako min (2 agerraldi, liburu 1 eta artikulu 1ean)

Esne beroak ez dit onik egin: tripetako mina dut.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 118. orr.

250 haur, irakasle eta laguntzailek tripetako minez eta gastroenteritis zantzuekin etxera joan behar izan zuten.  Berria - Mundua   2004-09-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tripa barruak (3); tripa barruan (4); tripa festa (8); tripa handi (3); tripa hutsik (7); tripa salda (3); tripa saldak (4); tripa saldarekin (3); tripa zorriak (5)

bere tripak (4); tripak atera (6); tripak jaten (5); tripak nahasten (3)

tripako min (13); tripako mina (29); tripako mina eman (3); tripako mina ematen (3); tripako minak (11); tripako minez (6)

amaren tripan (3)

tripaz gora (3)


tripadun izond tripa nabaria duena.

Pintzadun galtzak eta alkandora karratutxodunen botoiak lehertu beharrean daramatzaten gizon tripadunak dantzan ikustea.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 52. orr.

Mostradorearen beste aldean betiko mutiko tripaduna zegoen, Miguelito.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 129. orr.


tripafesta ik tripa 11.

tripahandi ik tripa 12.

tripakada 1 iz betekada.

Zoritxarrekoa erregetzat haurra duen lurraldea, agintariek goizetik tripakadak egiten dituzteneko lurraldea.  Elizen arteko biblia   Koh 10,16

Zertarako egin behar zuen halako tripakada?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 179. orr.

Gaueko tripakada prestatzen ari dira.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

Frogatzen bazenion argalegi ari zinela geratzen zure zuhaitzaren neurrirako, orduan tripakada eder bat egiten uzten zizun.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 110. orr.

Nire arrazoiei berriz ere entzungor egiten bazien, tripakada pozoitsuak barrenak xehatuko zizkion esperantza geldituko zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 331. orr.

2 irud/hed

Azterketa tripakada ederra izango duk datozen egunetan, ikasleei "ostiralerako" erantzun diek-eta, noizko egongo diren zuzenduta galdetu diatenean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 123. orr.


tripaki 1 iz pl hausnartzaileen urdail zatiak, egosiak jaten direnak.

Tripakiez eta txipiroiez oroitu da.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

Odolgiak eta tripakiak paratuko dituzte ostiral arratsalde osoan.  Herria   2003-03-06

Igande goizeko tripa saldak eta tripakiak izan du errekesta gaitza bai eta eguerdiko oiloak eta irrisak.  Herria   2002-09-05

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erantzun zidan, hasieran italieraz eta gero alemanez, tripaki-zopa zela egun hartako eltzekoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 179. orr.

Hik jarriok sai bati tripaki lata aldamenean, eta erakutsiok lata irekitzen, eta berdin jango dik tripaki lata.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 128. orr.

Ez nintzen oso tripaki zalea, baina aseak ez bezala begiratzen baitio goseak sagar mailatu bati, amen batean irentsi nuen atera zidaten platerkada ez oso ugaria.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 179. orr.

3 tripaki lainoa.

Ezagunak ditugu lainaje batzuen keruak, tripakiak eta beste, nola euriaren pregoi diren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 38. orr.

Tripaki eta zeru laiatuak abisua pasa dutenez gero, hor goian haize hotz umelagoarekin batera, eskaparatea hodei mehe tximaluzeekin ornatzen joan den neurrian, aire-masak ez daudela batere egonkor ikusi ahalko dugu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 213. orr.

Tripaki eta laiatu, nahi zenuke zuzen-zuzen zer den laino bisaje hori adieraztea?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 212. orr.

4 tripaki laino laino mota, euria dakarrena.

Tarte batzuetan tripaki-lainoak, xare-xare, eguzkiaren argia iragaziz, azaltzen hasten direnean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 409. orr.

Tarteka, baita, txuri finez janzten, letxada zarpeo batzuk ei datoz nabarmentzen goialde horietan, batzuetan zibelak deitu mintz xuri fin baten antzera, edo pilatuxeago, tripaki-lainoen islan beste batzutan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 487. orr.


tripakomin ik tripa 22.

tripandi ik tripa 12.

tripape iz triparen azpialdea.

Ziri batekin irauli eta, tripapea berriz hori ubel argixeagoa.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 102. orr.

Potx eginez lortu zuen hurbiltzea eta tripapean zingila pixka bat laxatu eta pixka bat baretu zuen, gero heldu zien uhalei eta leihoaren herskailuan estekatu zuen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 72. orr.


tripartito izond/iz hiru alderdi politikok osatua.

Atzoko emaitzak ikusita, tripartitoarenak egin du.  Berria - Harian   2005-04-18


tripatsu 1 iz tripa handia duena.

Gizon tripatsuak, motor bati ostiko bat joz: [...].  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 43. orr.

2 irud/hed

Oraindik argi ageri den zeruaren eta dagoeneko belztu diren mendien arteko kontrasteak lagundurik, gailurrek egunez baino altuago dirudite, mendiek zabalago, tripatsuago, menditzarrago.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 140. orr.


tripatu, tripa(tu), tripatzen du ad tripa atera.

Oilanda gazte bat atzeman, lumatu, tripatu, erre eta bazkaldu zuten han berean, data-ondoaren malda zekenean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 236. orr.


tripatxo iz tripa txikia.

Bestea mozkotea, baldarra, ile-gorria, eskumutur gorriak alkandora mahuka-motz saretu batetik ateratzen zitzaizkiona; beste bat betaurreko lodiekikoa, bere tripatxoa eta etxe-zulo baten sorbaldak zeuzkana, eta bota lokarri-askatuetan sartuak beti oinak, zein bere bidea egin nahian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 100. orr.


tripatzar iz adkor tripa erraldoia.

Horrela egoten haizenean, eskuak bizkarrean jarrita, nahi baino gehiago nabarmentzen zaik tripatzarra.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 109. orr.

Pantxok, hala beharko, lagunak bezain agerian utzi ditu bere tripatzarra eta ipurdi are tzarragoa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 58. orr.

Anartean, zerbitzariak orkestra bat azkar antolatzen ari ziren, Gausenheimers-tarren tripatzarrak danbor gisa erabilita.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 477. orr.

Utziok osaba Kamilen tripatzarra miresteari.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 56. orr.


tripaundi ik tripa 12.

tripazai ik tripazain.

tripazain (orobat tripazai g.er.) 1 izond/iz pertsonez mintzatuz, oso jatuna dena. ik tripontzi.

Bilintxen bertso batzuk kantatu zituen, Potajiarena izenekoak, eta nola haietan egileak apaiz tripazain bati burla egiten dion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 104. orr.

Ume tripazain batek bezala, dena irensten zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 106. orr.

Herri guziak adarra jotzen zion aguazil gixatxarra, eta beste antzeko hirulau alper tripazain edo erdimoxkor grazioso.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 56. orr.

Tripazain eta mozkorra, zergalari eta bekatarien laguna.      - 0. orr.

Ez zaitez elkartu zurruteroekin, ez eta tripazainekin ibili ere.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,20

Kretarrak beti gezurti, piztia txar eta tripazain alfer.  Elizen arteko biblia   Tt 1,12

Tripazain galanta dela, txoro-txoro jaten duela.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 24. orr.

Lehenbiziko hilketaz geroztik, tripazain handiek odola xurgatu zietek jale urriei.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

2 irud/hed

Higuin zituen Maxek halako pertsonak: hitz-irensleak, puntuazio-ikur oroen tripazainak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 356. orr.


tripazainkeria iz tripazainaren bizioa.

Antzerkigile gipuzkoarrak euskararen mundura ekarri ditu zazpi bekatu nagusiak amorrua, lizunkeria, zuhurkeria, bekaizkeria, nagikeria, hantustea eta tripazainkeria, «ikusleari egunerokoan euskararen inguruan sortzen diren hainbat egoera bitxi eta batzuetan larri aurkezteko».  Berria - Kultura   2004-12-17


tripazaku izond tripazaina.

Tripazaku galantak, txantxa eta trufazale porrokatuak, zorionean bizi ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 61. orr.

Izan ere -pentsatu zuen Txitxikovek-, tripazaku ederra duk gizon hau.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 150. orr.


tripazale izond tripazaina.

Inoiz ez zara deusetara ailegatuko, debru tripazale hori!  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 299. orr.

Guztiei esan zien ez zutela gizon espiritual bezala ohoratu behar, baizik eta guztiek gizon haragikoi eta tripazale bezala mespretxatu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 773. orr.

Federico betidanik tripazale handia izan da, baina ni ez.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 145. orr.

Federico betidanik tripazale handia izan da, baina ni ez.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 145. orr.


tripazalekeria iz tripazainkeria.

Kontuan izan, tripazalekeriak eta diruzalekeriak agintzen duten lekuan, zulo lizun eta zatar bat dagoela, guztiz arriskutsua dena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 113. orr.

Ospakizun erlijioso bat, tripazalekeria eta mozkorkeria ezaugarritzat izan ohi dituena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 165. orr.


tripazaletasun iz tripazalea izateko nolakotasuna.

Pedriño, bere izeba Adegaren babesean, behin eta berriro bere malezia gabeko azioek, bere tripazaletasunak galaraziko dute bizitzako bidean: apaizak eskolatik bidaliko du aurrena, orobat egingo du don Andresek udaletxeko bulegoetatik hurrena.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 236. orr.


tripazarro iz

Herriko hiltegietan, erne egoten omen zirela, batez ere ijito kastako atsorik lotsagabeenak, harakinak azienda hilen barrenki guziak noiz emango zai: esteak, tripazarroa, birikak, gibela, burua, bernazurrak...  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 162. orr.


tripazorro (orobat tripa zorro) izond adkor tripa.

Batere neke fisikorik gabeko bizimodu batek eragindako tripazorroa irteten baitzaio gerrikoaren gainetik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 157. orr.

Tripazorroarekin kajoia berriz itxi eta sinatzen hasi zen, ez bat eta ez bi, erregistroko orrialdeetan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 83. orr.

Gizentzen ari zaidala egunetik egunera, tripazorroa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 142. orr.

Eskuekin tripazorroari eutsiz, irriz lehertzen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 109. orr.

Tripa zorroa ondo betea dute burges horiek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 229. orr.


tripazulo iz tripa.

Caracasen, malandroek airera jaurtitako tiroekin agurtzen dituzte euren hilak; aberatsek, aldiz, tripazulora botatako tiroak diruditen poema txoroekin.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 111. orr.


tripero iz adkor tripazaina.

Farrucoren seme zaharrena, mutil ona, goxoa eta xarmagarria, baina bihurria ere bai, bizkorra eta batez ere triperoa eta gozozalea. Euskaldunak ez omen gaituk tripero astazakil batzuk besterik.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 236. orr.


triperotza iz

Leitzan eta beste herri nafar askotan ere hala esaten baita: Orantzaro; eta bete betean letorke, triperotzarako edo haragia harrapazka jateko garaia adieraztera. Eguberrietan "kristauen berri ona" aitzaki, eskera, lapurretara eta triperotzara datorrena.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 166. orr.


tripi iz LSD dosia.

Haxixa eta tripiak erosteko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 133. orr.

Portuk tripia irentsi bitartean, Gorkak maskuria hustu zuen sasi artera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 99. orr.

Fama zen gaztetan tripi batek zulatu ziola garuna. Zeren horrelako tripi txarrek flashback itzela izaten baitute.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 57. orr.


tripiliar izond

Egun Ukraina dena jendeztatu zuten lehen jende multzoak kultura tripiliarrekoak (Neolitiko garaikoak) izan ziren.  Berria - Mundua   2004-11-30


tripode iz hiru oineko tresna, euskarri gisa erabiltzen dena.

Idurika itzazu lau horma zuri, lastozko bi aulki, tripode baten gaineko jofaina, iltze batean zintzilikatua dagoen ume kapelu bat lorez eta abalorioz apaindua. Tripodea luzatu, kamera ezarri eta makalak bilatu zituen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 124. orr.

Ez du argi berezien premiarik, ez tripodearena edo bestelako prestaketenak ere.  Berria - Kultura   2006-02-15

Tripodea batu, poltsa bizkarreratu eta irten egin zen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 183. orr.


tripoikeria iz tripontzikeria.

Joanttok begiztatzen zituen, jakitik behin eta berriz hartzen zuen bitartean, itotzetik salbatu berria denaren tripoikeriaz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 102. orr.


tripontzi 1 izond/iz pertsonez mintzatuz, oso jatuna dena. ik tripazain.

Bidean aurkitzen dituzten dohakabe guztiei "herrikume astoa" oihukatzen diete, eta norbait lodia izanez gero "tripontzi" edo "urdaizaku" deitzen diote.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 241. orr.

Mutilzahar, tripontzi, tolosar peto alai eta alferra, arratsaldero soziedadera joan zalea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 80. orr.

Nagusi zitalek ematen zioten soldata ziztrinarekin ezin izango zituela beti mantendu bi seme bizkarroi tripontzi eta errespetu gabeak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 167. orr.

Senar tripontzi erdi-inpotente haren ondoan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 121. orr.

Ez dago gauza gorrotagarriagorik: goiz goizetik txikiteoan mozkortzen diren gizon zahar tripontziak, eguraldi ona seme-alabekin paseatzeko aprobetxatzen duten gurasoak, balkoietatik auzokideen zelatan dauden atsoak...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 93. orr.

Masaila gorriak puruak mastekatzen, oliba-koloreko aurpegi iharrak, gizon eta emakume gazteen soin lauak, gizon nagusi tripontziak, denak estu-estu eginda.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 175. orr.

Tripontzi hura fruituan bai, baina lanean parte hartzeko prest ez zegoela ikusiz, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 328. orr.

Ez nuen egoera luzatu nahi, ez ote nintzen damutuko, ez ote zen tripontzi hura gehiegi hurbilduko, gehiegi emozionatuko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 134. orr.

2 irud/hed

Kapela hark zapala, lohia eta biguna ematen zuen, onddo-kapela tripontzien eta esekitokietatik zintzilikatuetako jipijapa kapela dotoreen artean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 175. orr.

Zer duk gaur nire tripontziarendako? -ordenagailuaren pantailaren ipurdia ferekatu zuen berriz, ia-ia likitsa gertatu zitzaidan keinu batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 98. orr.

3 iz tripa.

Soldadua bera oso txikia zen, itxuraz xaloa eta guztiz lodia, saman bertan hasten zitzaion tripontzia, girgiloa idun gainetik.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 97. orr.

-Abisatu zintudan ez zenidala ziria sartu behar, ez? -erran zion, ganibetaz tripontzia ziztatuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 269. orr.


triposo izond/iz

Triposo bat, sekulako ogitartekoak eramaten zituena, ezta?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 332. orr.


tripot iz odolkia, ardiarekikoa bereziki.

Zertaz egina zen? Ardi zaharra hil eta, haren haragiarekin egiten ziren salda eta tripotak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 102. orr.

Eginen diagu hor bahitz bezala, mihia tripotetan ezartzen badugu ere.  Herria   2003-11-20


tripotx (orobat tripotxa g.er.) 1 iz pl ardi erraiak.

1898etan hasia zen lukinka eta tripotxak egiten.  Herria   2001-08-09

Aurrena pikatxa-tortilla eta tripotxak, ondoren arkume errea entsalada ugariarekin eta, menu beti-berdina bukatzeko, mamia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 39. orr.

Halatan saltxitxak, haragi karioak, xingar azpiak, errietak, txorizoak, lukainkak, tripotxak, pateak, ezti-ontziak, [...] eta gasnak metatzen zitzaizkigun, Herri Urratseko kamiseta ugariez gain.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 33. orr.

Botila bat ardo edalontziarekin utzi mahaiaren gainean eta bere txokora joan zen gero tripotxak prestatzera: etxeko berezitasuna.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 245. orr.

Xurgatuz tripotx famatuak.  Herria   2003-06-19

Tripotxek badute fama hori, direlarik ongi gozatuak; Baratxarteko jatetxean bego, gostu eztiaren sekretua badute.  Herria   2003-11-20

2 (singularrean)

Goizetik ehun bat lagun bildu dira tripa saldaren eta tripotxaren jateko mezarat joan aintzin.  Herria   2004-06-03

Sukaldean, Christophe Leborgne-k kozinatuko du xerri zango eta tripotarekin eginikako jaki bat.  Herria   2005-11-24

3 (hitz elkartuetan)

Gogotik gonbidatzen ditu tripotx bestarat.  Herria   2004-01-29

Lagunak agurtu; Gartzia ostatuan tripotxa plater bat afaldu eta zinera.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 76. orr.

4 tripotx jate (orobat tripotxjate) tripotxak jaten diren otordua.

Larunbatean eta igandean, Saran Santa Katalina ohoratuz, tripotx jatea.  Herria   2004-11-25

Ortzegun aratsean, tripotx jatea, mundu bat biltzen baita urte guziz!  Herria   2005-11-10

Egun hortan zuten tripotxjatea, aratsean beti bezala.  Herria   2003-11-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tripotx jatea (4)


tripotxjate ik tripotx 4.

triptika ik triptiko.

triptiko (orobat triptika g.er.) 1 iz hiru atalen multzoa.

Liburuaren aurkibideak eta Maimonen sarrera-triptikoak aski behar lukete izan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 7. orr.

2 hirutan tolesten den eskupapera, hiru zati dituena.

Sarrerako txartelarekin batera, triptiko bat jasoko du bisitariak.  Berria - Kultura   2006-05-10

Goiz zen, eta ez zegoen errenkada luzerik; minutu batzuk itxaron behar izan nuen, eta atarian hartutako triptikoa interes handirik gabe gainbegiratzeko aprobetxatu nuen denbora.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.

Ikasleek Apurtu tratu txarren katea izeneko triptikoa jasoko dute, jazarpen egoeretan jarraitu beharreko hainbat irizpiderekin batera.  Berria - Euskal Herria   2004-10-30

100.000 triptiko baino gehiago zabalduko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

3 hiru orri edo zatiz osaturiko ohol gaineko margolana.

Guggenheimek erosi dion obra inoiz egin duen handienetakoa da, eta 6x3 metroko triptiko urdin eta beltz bat eta hiru metro altu den eskultura bat biltzen ditu.  Berria - Kultura   2004-06-20

Egurrean erliebean egindako triptikoak jarri ditu Jauregik, liburuen antzera ireki daitezkeenak, zerbait gordetzen dutenak.  Berria - Kultura   2004-08-08

Erakusketan Metropolis triptikoak toki aukeratua du.  Berria - Kultura   2006-04-16


tripulante iz eskifaikoa, eskifaikidea. ik tripulatzaile.

Ezbeharrean hil zirela hegazkinean zihoazen guztiak, hots, 105 bidaiariak, hauen artean sei ume, eta 8 tripulanteak.  Berria - Mundua   2006-05-04

1.318 bidaiari eta tripulante zeramatzalarik ontziak, 200 lagun inguru salbatu zituzten hondamendia gertatzetik hogei bat ordura.  Berria - Mundua   2006-02-04

'Ekaitza dakar,' entzunen diozu tripulanteren bati.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 200. orr.


tripulatu, tripula, tripulatzen 1 du ad eskifai aritu.

Flota handi bat hurbiltzen ari da Anduinen bokalera, hegoaldeko Unbar herriko kortsarioek tripulatua.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 37. orr.

Tripulatutako lehen hegaldi pribatua bihar abiatuko da espaziora.  Berria - Gaiak   2004-06-20

Tripulatu gabeko misioak eta garraiorako misioak industria pribatuaren lan eremuan sartzen dira.  Berria - Gaiak   2004-06-17

2 (era burutua izenondo gisa)

2020rako aurreikusi du AEBetako presidenteak Ilargirako misio tripulatua, eta 2030erako Marterako.  Berria - Gaiak   2004-01-15

Zientzia misio tripulatua.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.


tripulatzaile iz eskifaikoa, eskifaikidea. ik tripulante.

Ezkutuko bidaiariaren adina, baldintza fisikoak, egiten duten bidaia edo itsasontziko tripulatzaileek edo kapitainek eurekin izan duten jarrerak zerikusi handia izaten dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-12

XVI. mendean [...] tokian-tokian ehizatzen dutenarekin konpondu beharko dute zazpi tripulatzaileak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 43. orr.

Baina nazioarteko urak direnez, itsasontzia Panamakoa denez, kapitaina eta tripulatzaileak Hego Koreakoak eta Txinakoak direnez...  Berria - Euskal Herria   2004-09-12

Batek baino gehiagok gaizki hartuko zuelakoan Gabrielle bezalako tripulatzaile batekin itsasoratzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 107. orr.


tripulazio iz eskifaia.

Ontziaren tripulazioa 300 bat lagunekoa zen, eta bidaiariak, berriz, 850etik gora.  Berria - Kultura   2004-02-18

Ondizen ontziak lortu zuen bere helburua, baina Barandikaren boua faxistek harrapatu eta tripulazioa Larrinagako kartzelan sartu zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 35. orr.

Almadia katxoien artean desegiten bazen, tripulazioa zati-zati eginda utziko zuten koral zorrotzek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 376. orr.

-Txakurrok -oihu egin zion tripulazioari-, ideia bat daukat.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 189. orr.

XIX. mende akaberan, Cadiz aldeko ekaitzaldi izugarrian, Reina Regente kruzeroa tripulazio osoarekin desagertua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 110. orr.

Ondarroako arrantzale baporeak gaur egun senegales-ez josita (tripulazio gehientsuenak senegalesak dituk, bai) daudela ikus-entzungo balu?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 58. orr.

Hegazkineko tripulazioa sei pertsonak osatua zela esan dio.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 113. orr.

Kapitaina burutik zagok, lehenengo ofiziala Sing-Sing-etik atera den lapurrik handiena duk eta tripulaziokoak alproja galantak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 519. orr.

Santander, Zumaia, Zierbena eta Urki, oraintxe momentuan horrek lau tripulazio horiek dira, gurekin batera, aurrean ibiltzeko moduan daudenak.  Berria - Kirola   2004-07-23

Garai haietan traineru batekin parte hartzeko traineru horretako tripulazioko kide izatea ezinbestekoa zen.  Berria - Kirola   2004-09-09

Tripulazioko kide bat eta bidaiari bat dira hildakoak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tripulazioko kide (5)


tripulaziokide iz tripulazio bateko kidea.

Ryanairrek dirua jaso zuen langileak kontratatzeko eta trebatzeko, bere tripulaziokideen egonaldia ordaintzeko, eta instalazioak eraikitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-02-04


trisektriz iz

Konkoidea; horrek esan nahi dik kasu partikular batean Descartesen obaloa dela, eta beste kasu batean... trisektriza!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 353. orr.


trisekzio iz angelu bat hiru zati berdinetan zatitzea.

Emandako zirkulu baten berdina den karratua eratzeari zirkuluaren koadratura esaten zaio; emandako kubo batetik kubo bikoitz bat eratzeari, berriz, kuboa bikoiztea; eta angelu bat hiru zati berdinetan banatzeari, azkenik, angeluaren trisekzioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 196. orr.

Kontu berria zen hori, baina ez zuen ebazten erregelaz eta konpasaz trisekzioa eraikitzeak sortzen zuen problema.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 308. orr.

Ezinezkoa da angeluaren trisekzioa erregelaz eta konpasaz egitea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 438. orr.

Angeluaren trisekzioaren ekuazioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 438. orr.


trisexual izond/iz sexu harremanak gizonezko, emakumezko, homosexual, trabesti, transexual eta bestelakoekin dituena.

Nonbait bi edo trisexuala izan behar duket eta izkiriatzen dudanak hautatu ezineko kinka hori pairatzen du segur aski.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 61. orr.

Jose Miguel Lopez Belaustegieta detektibe galaktiko trinoa (trisexuala, eleberriaren etorkizun urruneko neohizkuntzan).  Berria - Kultura   2006-02-07


trisilabiko izond/iz hiru silabakoa.

Dimitriv bezalako izen exotiko batek, demagun, Danelek behar -eta merezi- ez duen azpikontakizun bat eskatuko luke, eta triangeluaren angeluetako batek, Dimitriven trisilabikoak, irudi geometrikoaren oreka desitxuratuko zukeen halako angelu iheskor batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 62. orr.


triska iz jauzia.

Musika ozen, ke handi eta jende izerditsu artean jauzi eta triska, gu ere laster ginen izerdi patsetan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 69. orr.


triskantza 1 iz triskatzea; triskatzearen ondorioa.

Triskantza, mina eta zorigaitza beti dira auzoan hobeak norberaren etxean baino.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 162. orr.

Egun hartan izugarria izan zen triskantza: hogei mila gizon galdu ziren.  Elizen arteko biblia   2 Sm 18,7

Nork egin du martxoaren 11ko triskantza?  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 137. orr.

Gizadi osoa, salbuespenik gabe, aldatzen ez den bitartean, gerrak triskantzak egiten jarraituko du.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 233. orr.

Horrek ez dio eskubiderik ematen bere lorategian triskantzarik egiteko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 78. orr.

Oinaztuak katedraleko dorrean egin zuen triskantzan, erlojua erre eta kiskali zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 109. orr.

Neguko elurte zikoitzek sor ditzaketen triskantzen eta ezusteko nahasmenen aurreikuspena.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 184. orr.

Hondamendia eta triskantza uzten dituzte pasatzen diren tokian.  Elizen arteko biblia   Is 59,7

Auziko arlorik garrantzitsuena Srebrenicako sarraskia (1995) izango da; Gerra Krimenen Jugoslavia Ohirako Nazioarteko Auzitegiak genozidiotzat joa du triskantza hura.  Berria - Mundua   2006-02-28

Borrokak ikusi zituen ordoki izoztuetan, triskantzak oihan itogarrietan, sarraskiak basamortuetako dunetan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 307. orr.

Otso horren triskantza nahiago zuten, aukeran, desorduan eta desgaraian eguzkia ikustea baino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 384. orr.

Haren nahigabea anaiari gertatutako triskantzaz jabetu zenean!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 101. orr.

Armairuko triskantza erabatekoa izan zen, ordea.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 80. orr.

Minaren mundua, munduaren mina, bizialdi osoan gerra, txikizioa eta triskantza besterik ezagutu ez duenarena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 38. orr.

Lagun judu dezente zuen aitak [...] eta triskantzen kalteak jaso zituzten asko eta asko lagunak izango ziren, seguru.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 96. orr.

Erasmok pentsamendu laikoan, Kopernikok zientifikoan eta Luterok erlijiosoan eragindako triskantzak konpondu nahi ditu Axularrek.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 160. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Polizia zela nitaz galdezka; ezezagun batzuek triskantza handiak egin zituztela bezperan juduen barridean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 92. orr.

Harrapaturik dauzka hilketarako ezpatak, triskantza handirako ezpatak.  Elizen arteko biblia   Ez 21,19

1996an, Oloten sekulako tornadoa sortu zen: triskantza handiak eta 47 zuhaitz orpotik jiraka atera eta boteak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 190. orr.

Baso-soiltzea dela eta, uholdeek triskantza nabarmenak egin dituzte uharteko lurretan.  Berria - Mundua   2004-09-21

Tomskera eramango zituen ala bertan hilko triskantza odoltsu batean, buruzagi tatariarren artean ohikoa zenez?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 267. orr.

1989an, Kanarietako uholdeak: 140 litro, Las Palmasen; 112, Lanzaroten eta beste; triskantza makurrak utzi zituen errepide eta kaleetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 63. orr.

Santander hiriburuko 37 kale kaltetu eta suntsitu zituen triskantza izugarrian.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.

Kanoi bakar batek sekulako triskantza eragin diezaieke.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 47. orr.

Egun hauetantxe 300 bat bonba bota omen ditiztek zuriek Bizkaiko hiriburuan, triskantza gaitzak burutuz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 226. orr.

Tarteka gertatzen diren ustekabeko triskantzok ez direla klima aldaketaren erruak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 434. orr.

Harri erauntsi ikusgarria Gironan, intxaur gisakoak eta batzuk laranja tamainakoak, izugarrizko triskantza egin zutela teilatuetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 232. orr.

CSC taldeak triskantza handia eragin zuen tropelean.  Berria - Kirola   2004-03-09

Sekulako triskantzak egiten zituen emakumezkoen bihotzetan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Batzuetan ibaiaren gure aldean agertzen zen, eta bestetan, urertzetik bestaldera salto eginez, hango herrian burutzen zuen giza triskantza.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 14. orr.

2000. urtean bertan Mediterraneo aldean egin dituen uholde-triskantza penagarrien pareko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 334. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

izan zen triskantza (3); sekulako triskantza (10); sekulako triskantza egin (3); triskantza egin (6); triskantza egiteko (3); triskantza eragin (3); triskantza handi (4); triskantza handi samarra (4); triskantza handia (7); triskantza izugarri (3); triskantza izugarriak (3)

triskantzak egiten (4)

triskantzaren berri (3)


triskantzazale izond triskantzaren zalea dena.

Nola begiratu ote die berak Dennis, Katrina eta Rita ekaitz nagusi triskantzazale horiei, eta etorriko direnak iragarrita ukango ditu honezkero...?  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 34. orr.


triskari iz triskatzen duena.

Behin, urratsik sumatzen ez eta, Herbert zegoen aldera begiratu nuen: hantxe bera, zutik eta geldi, asto hilarengandik harantzaxeago, hegazti triskariei harri jaurtitzeari utzia, hantxe, zutik eta begira.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 78. orr.


triskatu, triska(tu), triskatzen 1 du ad apurtu, suntsitu, desegin. ik triskilatu; sakailatu 2; birrindu.

Gure herria triskatuko zutela egin zuten zin Mussolini guztiek.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 26. orr.

Atera zen Israelgo erregea ere, triskatu zuen zalditeria eta gudu-gurditeria eta izugarrizko hondamendia egin zien siriarrei.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,21

Damaskoko lautadara jaitsi eta uztei su eman zien, artalde eta behi-taldeak triskatu, hirietan guztia harrapatu, landak soildu eta jende gaztea ezpataz hil zuen.  Elizen arteko biblia   Jdt 2,27

1643an, Zaragozako harrizko zubi handia kraskatu eta triskatu zuen uholde izugarri batek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 62. orr.

Etsaiak pertsegitu nituen eta triskatu, eta ez nintzen itzuli denak suntsitu arte.  Elizen arteko biblia   2 Sm 22,38

Konfiantza osoz idia zaintzeko gomendatu zion, bera itzuli artean otsoek triskatu ez zezaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 871. orr.

Hor datoz matxinsaltoak piloka, herri indartsu eta kontaezin baten antzeko, nire lurraldearen aurka; lehoiak bezalako hortzak dituzte, dena triskatzen dute.  Elizen arteko biblia   Jl 1,6

Belauna triskatu zitzaion, eta hogei urte ez zituela futbola utzi behar izan zuen betiko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 33. orr.

Arropa, janaria, liburuak, ontziteria... Dena lurretik, dena triskatuta.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 121. orr.

Txuspok zuzen-zuzenean jo du pianorantz, eta triskatu antzean duen egurrezko tapakia atabalatzen hasi da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 61. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ia-ia ez zen ezer gelditzen: harri hondar batzuk patio zaharrean, eta eskudela, besterik ez, eskailera triskatuetan, xaharrak bizikletarekin eta saskiekin igotzen eta jaisten zituen eskailera haietan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 176. orr.


triskatzaile izond/iz triskatzen duena.

Apirileko lehortea, harri erauntsiaren hurrengoa (hortik pentsa zenbateko estimua zukeen: biak triskatzaile parekoak).  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 174. orr.

Eta hortxe, pizten eta biziarazten gaituen bero horretantxe abiatzen da ekaitzaren materiala eta elementu triskatzaile izango dena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 241. orr.


triskele iz

Bakean utzi zuten, bazuen arrazoirik, letra handiz egon behar zuen Mateo Taboadaren izenak herriko hilerrian, eta harriaren azpian Mateo Taboadaren gorputza, orain dagoen bezala, letrak kolokan dauden arren eta gaineko triskelea higatu samarra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 274. orr.


triskilatu, triskila, triskilatzen 1 du ad triskatu.

Edo ostiko ederrak ematen zizkioten, edo triskilatu egiten zizkioten bere belarrondoko bizar ile-sarri eta ondo zainduak, halako moldez, ezen, batzuetan, belarrondoko bizar bakarrarekin itzultzen baitzen etxera, eta bakar hori nahikoa ile-bakandurik zeukala gainera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 108. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Bertara hurbiltzenago, hiri-kanpoko bihitegiak, ferratzailearen estalgunea, ardi triskilatu berrien eskorta nabarmenagotzen hasi zen Nora zeru urretsuaren kontra.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 23. orr.

Zaldi-zurdarena dirudien ukitu latzekoa, baina kixkurtua eta motxa, azpian duen haur-burezurra ere nabaritzen zaio, beroa, zakurño triskilatu baten burua ukitzerakoan bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 265. orr.


trisomia iz

Kromosoma 18ko bikotean kromosoma bat gehitzeak dakarren anomalia kromosomikoa da trisomia.  Berria - Gaiak   2004-11-13

Luke Winston-Jonesek trisomia 18 gaixotasun genetikoa zuen eta sendagileen arabera, ez zuen sendatzeko edo luze bizitzeko itxaropenik.  Berria - Gaiak   2004-11-13

Luke Winston-Jones haurrak trisomia 18 gaixotasun genetikoa du hazkuntza geldoa, ukabila itxiak, atzerapena, burua marrubi formakoa, giltzurrunak eta bihotza kaltetuta eta ez du sendatzeko edo luze bizitzeko itxaropenik.  Berria - Gaiak   2004-10-23


trisomika ik trisomiko.

trisomiko (corpusean trisomika soilik) iz trisomiak jotako pertsona.

Autistak, zanko gabeak eta ere trisomikak.  Herria   2005-05-05


trispasto iz hiru poleako sistema batez osaturiko makina.

Hiru poleaz mugitzen diren era honetako makinak trispastoak deitzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.


tristadura (orobat trixtadura) iz tristura, tristezia.

Harridura eta tristadura ziren nagusi, Mickael Arhancet gaztearen heriotzea jakin dugularik.  Herria   2004-01-15

Jaitsi nintzen; segidan, trixtadura pisu bat senditu nuen bihotzean sartua.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 55. orr.

Arratsean, trixtadura handi batek hartua nengoen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 73. orr.


tristagarri izond tristatzen duena.

Nire baitako argi berriak estaliko baitzituen oroitzapen tristagarriak oro eta itsutuko baitzuen gure memoria, nola arratsaldeko eguzkiak porturako bidea.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 175. orr.

Ohiko tren-txistukada luze tristagarriak astindu ninduen Aturriz bestaldetik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 360. orr.

Gainbeheraldi luze tristagarri hartan nik deusik ezin eginik, umezurtz sentitu nintzen zinez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 343. orr.

Bere hirurogeita hamarretan, alargundu berria, eta bere bi seme-alabak nor bere aldetik joanak, tristagarri zitzaiola arras hamaika poz-iturri izandako txoko kuttuna hutsik topatzea, eta saldu egin nahi zuela.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 208. orr.

Eta, horregatik, are tristagarriagoa gertatzen zen haiei begiratzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 479. orr.


tristarazi, tristaraz, tristarazten du ad tristatzera behartu.

Tristurak, ordea, tristaraztea du xede, eta irribarrea loratzen zaio ezpain-begietan bere egitekoa burutzen duen aldiro.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 49. orr.


tristatu (151 agerraldi, 64 liburu eta 10 artikulutan; orobat tristetu 43 agerraldi, 16 liburu eta 8 artikulutan, trixtatu 8 agerraldi, liburu 1 eta 5 artikulutan, eta trixtetu g.er.), trista, tristatzen 1 da ad triste jarri, tristuraz bete. ik goibeldu; ilundu 4; atsekabetu.

Bakarrik gelditu nintzen Iruaingo etxean, eta, udazkenaren etorrerari amore emanez bezala, den-dena tristatu egin zen nire inguruan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 109. orr.

Gure irudiko gauza bat Tristuraz hunkitua dela irudikatzen dugun heinean, tristatzen gara hein berean.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 319. orr.

Nire hamabi urterekin ez nuen motiborik tristatzeko.  Berria - Kultura   2006-01-26

Ginebrak Artur zetorrela jakin zuenean, biziki poztu zen, baina baita tristatu ere; poztu, libre zegoelako, azkenean; tristatu, Artur erregea hil zezaten beldur zelako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 113. orr.

Beti beren irrikak nola aseko, gordinkerietan ziren pozten, huskeriengatik tristatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 929. orr.

Tellagorri, abstinentziazko prozedura haiekin, ahultzen eta tristatzen hasi zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

Eta zeharo tristatuko ez banintzen, gelan sartu, eta afaldu ere gabe oheratzea erabaki nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 203. orr.

Nik ez nuen konprenitzen zergatik bada bat-batean hain tristatu zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 89. orr.

2 (du ad)

Triste dagoenak, besteak tristatzen ditu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 179. orr.

Lesioa sendatzeko udara osoan jokatuko ez badu ere, horrek ez du tristatzen.  Berria - Kirola   2004-07-01

Batzuek tristatu egiten zaituzte, argiak, zuriak, urre kolorekoak izan arren; beste batzuek alaitu egiten zaituzte, kolore bareko zapiz tapizatuta egonda ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 367. orr.

Florent lurreko lokatzak tristatzen zuen; ur horiaren jarioak ilunabarra basatzan herrestatu eta itzali nahi zuela zirudien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 375. orr.

Horrek tristatu egin ninduen, zapuztu.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 237. orr.

Ez haut areago tristatu nahi.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 223. orr.

Amak ikusi gintuenean ez zen bestetan baino gehiago tristatu.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 86. orr.

Ezer ez den bezala Jainkoa atsekabetu eta oinazepean jar dezakeenik, ez da ezer horrelako gizaki bat nahigabetu eta tristatu dezakeenik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 27. orr.

Mercedesen hilketa aipatzean, aurpegia tristatu zitzaion bati baino gehiagori.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Tristaturik, mutilari begira geratzen naiz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 164. orr.

Nonbait, azkeneko porrotek tristaturik zeukaten.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 120. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Esku bat sentitu zuen sorbaldan orduan, eta Maelen ahots tristatuak esan zion: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 54. orr.


triste (orobat trixte g.er.) 1 izond poztasun edo alaitasunik ez duena, tristura adierazten duena. ik goibel; ilun. (pertsonak eta kidekoak)

Biok irakasleak, biok New Hampshirekoak, baina zu alaia eta bera tristea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 33. orr.

Tristetzat jotzen gaituzte, baina beti pozik gaude.  Elizen arteko biblia   2 Ko 6,10

Hiri osoan zegoen pertsona triste eta mindu bakarra zirudien.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 301. orr.

Emakume triste bat ohe batean eserita.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Dama eder bat edukiko nuen zain gazteluren batean, arima garbiko printzesa triste bat.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 146. orr.

-Zein gizon tristea! -esan zuen Mathildek, Velasco desagertu orduko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 183. orr.

Mahasti zaharraren landatzaile tristeak ere denboren gainbehera salatzen eta gizaldia madarikatzen du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 161. orr.

Hantxe agertzen dira, fraile triste gisa, gelarako abian behin eta berriz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 122. orr.

Zuzenbidean lizentziatu triste bat besterik ez naizelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 238. orr.

Haurdunaldiak erabat aldatu zuen Lulu; isekari eta alai zena, triste eta sentimental bihurtu zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 303. orr.

Don Juan mantxatar apatiko, triste bat zen, oso serioa, oso neurritsua, oso zezenzalea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

Militante bat bezain ernegante eta neurotikoa, guraso bat bezain xitala, tristea eta alua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 30. orr.

Piltzar artean bizi ziren ume gaixobera eta tristeak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 292. orr.

Tristeak gaituk bai gu, zinez!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 54. orr.

Honek bikote triste bat ere ez dik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 223. orr.

Jende triste guzia jainko amorfo horren bila dabilela oraindik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 254. orr.

Pailazo tristeetan tristeena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 66. orr.

2 (bestelakoak)

Judu hark akertxo triste nekatu xamarra ematen zuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 63. orr.

Gauza tristea, benetan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 111. orr.

Hamaika emakumeren aurpegi tristeak ikusi zituzten atalondo ilunetatik haiei begira.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 86. orr.

Nre sabela alaitzeko jogurt triste bat ere ez zeukala niretako hozkailu arpilatuak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 190. orr.

Gau beranduan prestatzen zidan zerba-pure tristea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 214. orr.

Bi hilabetez ibili naiz oinezko bidean, haran handi triste batean behera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 124. orr.

Petroliozko argiontzi triste batzuen argita.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 147. orr.

Argi gorri tristezko iturri batek aspaldi bainatu eta gatibu hartu zuen lekuan, orain ez dago ezer.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 362. orr.

Nire adiskide haiekin, hiriko zoko tristeenak bilatzen nituen gure bileretarako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 173. orr.

Berri triste hori aitari helarazi behar zaiok, inori baino lehen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 16. orr.

Bertsorik tristeenak idatz ditzaket gau honetan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 185. orr.

Maiz-maiz kanpai-hots geldi, tristeak entzuten ziren...  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Agur hura oso tristea izan zen, eta penaz ikusi nuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 184. orr.

Hiri honetan, asteazken triste batean, zer uste duk dagoela irekia goizaldeko bortzetan?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 25. orr.

Horregatik da tristea udazkena.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 65. orr.

Nazkatu naiz bukaera tristea duten ipuin alaiez.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 132. orr.

Historiaren alde tristea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 388. orr.

Irribarre tristea itzuli zitzaion ezpainetara.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 134. orr.

Gau batez, tristurak menderatuta, lo tristeak hartu zuelarik, San Frantzisko agertu zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 872. orr.

Musika hasia zen, tristea pasodoble hura.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 103. orr.

Bere pentsamendu tristeetan murgildua.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 168. orr.

Batzuetan pentsamendu tristeak etortzen zaizkio, eta orduan musika ere tristea bihurtzen da.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 245. orr.

Gerra dela eta ere hausnarketa tristerik ez da falta liburuan. ik tristerik.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 132. orr.

Paretetako pitzadurek, leiho puskatuek, pintura higatuek, utzikeriazko eta gainbeherazko sentipen tristeak dena betetzen zuten.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 122. orr.

Ahalmen triste horrexek pentsarazten digu mundu objektiboa bera ere geure metaforetara errenditzen dugula.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 10. orr.

Baina mozkor tristekoa naiz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 138. orr.

Ez nuen dena kakaztu nahi zapata takoidun triste eta aise ere prosaikoagoen kontura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 363. orr.

Erretira guztiak tristeak badira, tristeetan tristeena izan zen hura.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 45. orr.

Sukaldeko armarioa trastez beteta egon arren, kafetera triste bat ere ez dago.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 38. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Lasai zegoela ematen zuen, triste-itxura doi batekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 82. orr.

· Autista halakoa; "Musu-triste" erraten diodalarik ere ez du muturjea argitzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.

Triste dagoenak begirada tristea duela-eta, begi-triste irudikatu ohi dugu tristura.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 49. orr.

· Kolore motel-tristeetako atorra luzez jantzita.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 125. orr.

4 (adizlagun gisa) ik tristeki.

Triste bizi eta hilko balitz hobe lukeela seguru dakienaren tristura.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Beraz, triste eta alai jaiki zen, hori esaterik baldin badago, poza eta nahigabea txandaka sentitzen baitzituen barnean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 241. orr.

Juduak begia eman zion ibaiari, ez triste ez alai.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 17. orr.

Eta irabaziz gero, triste jartzeko arrazoia izango al litzateke nire azken indarrak borrokan uztea?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 73. orr.

Gogoeta horiek arras triste jartzen zuten, bere anaiarengan edo Lisarengan gogortasunik batere sumatu ez arren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 122. orr.

Helen oso triste dago, eta zurekin animatu egingo da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 38. orr.

Benetan triste geratu nintzen Elronden segizioan ez zetorrela ikusita.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 313. orr.

-Triste sentitzen naiz -esan zuen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 35. orr.

Merry makurtu eta triste urrundu zen, zaldizkoen ilarei begira.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 88. orr.

Éomerrek, nekatuta eta triste ikusi zuenez, esan zion: [...].  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 170. orr.

Gizonak triste baina irmo erantzuten zien: [...].  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 200. orr.

-Ondo pasatu genuen azken aldia! -erantzun zuen Darling jaunak, triste.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 42. orr.

5 triste-triste izond

Irri triste-triste bat egin zidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 74. orr.

Paolak irakurri zidan, garai hartan historia triste-tristeak maite zituelako, historia bihotz-hunkigarriak, negarra eragiten zutenak, atarramentu txarrekoak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 269. orr.

6 (adizlagun gisa)

Triste-triste ari ziren neskak txutxumutxuka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 62. orr.

Errege-erreginak triste-triste bizi ziren seme-alabarik ez zutelako.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 19. orr.

Oinak arrastaka, Harry triste-triste joan zen sukaldera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 40. orr.

Zinkurinka egiten edo aurpegia triste-triste jartzen hasten ziren gizon lodikote haiek, nazkagarriak iruditzen zitzaizkion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 51. orr.

Begiak triste-triste ditu berriro, gaixoak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 99. orr.

Ginny haiei begira egon zen, triste-triste, Hermioneren ohiko aulkian eserita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 227. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots triste (5); arras triste (3); aurpegi triste (3); bakarrik eta triste (3); begi triste (7); begiak triste (5); begirada triste (4); berri triste (4); beti triste (6); bezain triste (5); bihotza triste (3); bizitza triste (3); bizitza triste eta (3); dago triste (5)

egon triste (5); ere triste (12); ez da triste (3); ez dago triste (3); ez egon triste (4); gauza triste (7); gertaera triste (6); gertakari triste (4); hiri triste (3); historia triste (4)

irribarre triste (14); irribarre triste bat (4); irribarre triste batez (4); istorio triste (9); itxura triste (3); kanta triste (3); kantu triste (3); kasu triste (5); kasu triste bat (5); kontu triste (4); musu triste (5); nahiko triste (4)

oso triste (27); oso triste jarri (3); oso triste nago (3); taldea triste (3)

trieste eta triste (3); triste agertu zen (5); triste antzean (10); triste baino tristeago (4); triste begiratu (4); triste bezain (3); triste bizi (9); triste bizi naiz (5); triste dabil (3); triste dago (16)

triste egon (8); triste egongo (3); triste egotea (5); triste egoteko (10); triste eta etsita (3); triste eta goibel (3); triste eta ilun (5); triste eta urduri (3); triste gaude (3); triste geratu (4)

triste ikusi (4); triste ikusten (8); triste isilena (3); triste jarri (15); triste jarri zen (8); triste jartzen (19); triste jartzen nau (4); triste jartzen zen (4); triste kantatzen (4); triste nago (11); triste nengoen (7)

triste samar (12); triste samarra (9); triste sentitu (3); triste sentitzen (6); triste triste (10)

triste utzi (3); triste zaude (4); triste zebilen (4); triste zegoela (7); triste zegoen (18); triste zirudien (3)

tutu triste (3); txiste triste (4)

amaiera tristea (5); apur bat tristea (3); begirada tristea (5); benetan tristea (3); beti tristea (3); bezain tristea (6); bizimodu tristea (3); bizitza tristea (5); bukaera tristea (3); doinu tristea (3)

egoera tristea (3); egun tristea (21); egun tristea da (9); entrenatzaile tristea (3); errealitatea tristea (4); errealitatea tristea dela (3); gauza tristea (10); gauza tristea da (4); giro tristea (3); historia tristea (5)

irribarre tristea (9); irribarre tristea egin (4); istorio tristea (6); itxura tristea (7); jende tristea (3); kontu tristea (3); musika tristea (3); nahiko tristea (4)

ondo tristea (3); oso egun tristea (3); oso tristea (23); oso tristea da (10); patu tristea (3); piano tristea (4)

tristea da esatea (3); tristea da oso (3); tristea eta gogorra (3); tristea iruditu (5); tristea iruditzen (10); tristea iruditzen zitzaion (4); tristea izan (40); tristea izan zen (19); tristea izan zuen (4); ze tristea (3); zein tristea (3); zeremonia tristea (3); zinez tristea (3)

baino tristeago (12); ezin tristeago (3); triste baino tristeago (4)

are tristeagoa (5)

ezer tristeagorik (3); gauza tristeagorik (5)

begi tristeak (4); gauza tristeak (4); gogoeta tristeak (3); kantu tristeak (4); kontu tristeak (3); oso tristeak (3); pentsamendu tristeak (6)

piano tristearen (6); piano tristearen musika (3)

gauzarik tristeena (3); tristeetan tristeena (4)

bertsorik tristeenak (5); bertsorik tristeenak idatz (4)

gauza tristeetarako (3)

musu tristek (5)

itxura tristeko (3)

antonio musu tristeren (4)

irribarre tristez (3)


tristealdi iz tristurazko aldia.

-Bizitza osoa daramalako nire haserrealdiei erantzunak ematen, nire tristealdiei erantzunak bilatzen.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 16. orr.


tristeka adlag (izen baten eskuinean, hitz elkartuen bigarren osagai gisa)

Horrela, arnasa larrika sartu zen Urrezko Lehoia ostatuan, arnasa tristeka ere bai, ez baitzuen Justina ikusterik lortu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 190. orr.


tristeki (orobat trixteki g.er.) adlag tristuraz, tristerik. ik triste.

Hobe beste mundu hartara ausarki pasatu, pasioren baten gloria betean, ezen ez urteekin tristeki zimeldu eta ihartu.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 331. orr.

Gauean tristeki distiratzen ikusi zituzten hilarrietako lanparatxoak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 66. orr.

Kaxa barruko kaxa batek bezala, kopa bateko kopa baten barruan bezala bizitza baten barneko bizitzaren antzera tristeki kantatzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 236. orr.

Aspaldiko partez, irriñoa egin zidan, tristeki.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 229. orr.

-Izan genuen etxean gurdi arin bat, eta oso zaldi ona -esan zuen izeba Juliak, tristeki.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 308. orr.


tristerik adlag tristuraz, tristeki. ik triste.

Ezinak tristerik uzten nau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 101. orr.

Pozik dagoenak barre egiteko gogoa sentituko du agian, eta tristerik dagoenak berriz negar egitekoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 66. orr.

Zoritxar guztiak oroituta, tristerik zeuden denak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 18. orr.

Erregeak burua makurtu zuen, eta tristerik urrundu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 59. orr.

Ez bainintzen mugitzen eta printzeari tristerik begiratu baizik ez bainuen egiten.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 184. orr.

Edozein xoriñok kaiolan tristerik du kantatzen, zeren kanpoa baitu desiratzen: horixe da libertatearen giltza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 257. orr.

Aulkiak, mahaiak, liburuak eta gortinak metatzen ziren haien inguruan, tristerik, atzoko, herenegungo, herenegunaren aurreko hautsa jantzirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 412. orr.


tristetasun iz tristea denaren nolakotasuna.

Gauean tristetasun handi batean sartzen gara.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 126. orr.

Barbeitok irri erori bat ageri zuen zigarro itzalia kentzea ahantzita zeukan ezpainetan, Dopazo tristetasun akigarri batek zeukan mukertuta, "Vladimir Ilich" errepikatzen zuen ahapean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 121. orr.

Inork ezin arindu genion tristetasun hura ikusi nuen berriro Hucken aurpegian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 142. orr.

Ez dakit zergatik; bere tristetasunean alaia delako ala alderantziz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 195. orr.


tristetu ik tristatu.

tristetxo izond triste samarra.

Behingoz bakarrik, tristetxoa iruditu zaidan hirian atzera eta aurrera ibili naiz, harik eta Hard Rock jatetxe horietako bat topatu dudan arte.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 96. orr.


tristexko aldag triste samar.

Jon eskalatzailearekikoak goibel eta tristexko atxiki zuen uda guztian.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 87. orr.

Amaieran heroia tristexko dago: [...].  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 151. orr.


tristeza ik tristezia.

tristezia (199 agerraldi, 56 liburu eta 25 artikulutan; orobat tristeza 5 agerraldi, 2 liburu eta 3 artikulutan, eta trixtezia 9 agerraldi 8 artikulutan ) 1 iz tristura.

Zernahi pairatua genuen, gosea eta egarria, izua eta tristezia, sua eta burdina.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 277. orr.

Tristeziak, heriotzak bezala, ez du inoiz ezertarako balio. Irudiarekin duen loturak bereizten du beldurra poza edo tristezia bezalako sentimenduetatik.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 170. orr.

Euriak tristezia dakar.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 34. orr.

Liverpool berehala tristezia sartzen zaizun hiri bat da.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 43. orr.

Tristeziak eta bozkarioak erdibitzen naute.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 143. orr.

Bozkarioa lurrundurik, tristeziak hartu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 145. orr.

Tristezian blai, udazkena.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 31. orr.

Aterrunerik gabeko hotzak eta eguraldi euritsuak tristeziara gonbidatzen zuten.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 168. orr.

Aitonarengandik eta aitarengandik datorkio Adelinori tristeziarako isuria.  Berria - Kultura   2006-02-14

Buruari tristeziaz eragin, eta esan zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 134. orr.

-Amodio minez hiltzen dena, hil dadila tristeziaz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 364. orr.

Tristeziazko lanbroa sumatu nizun begien sakonean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 28. orr.

Etxearen giro lasaian bazen senarraren fede sakonak ere ezin uxa zezakeen tristeziazko eta malenkoniazko halako aire bat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 122. orr.

Tristeziazko olatu geldo eta ilun bat bezalakoa izan zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 74. orr.

Victor Hugok esana omen da malenkonia tristeziaren zoriona dela.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 198. orr.

Bastiza honen mina eta tristezia ez ditu nehondik ere gauaren ilunak gordetzen ahal.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 30. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tristezia gozo horrekin.  Berria - Kultura   2004-09-21

Bere begiek tristezia amaiezina iradokitzen zuten.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 10. orr.

Tristezia mugagabe batek baizik ez baininduen lotzen errealitateari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 212. orr.

Bere begi urdin handietan oinazerik mingarriena ikusten zen, tristeziarik sendaezinena.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 41. orr.

Etsaigoak ez gaitu bultzatuko gaitzari gaitzaz erantzutera, neurrigabeko tristezia sakonak ez gaitu itoko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Arimarik gabeko hark halako tristezia lauso bat sartu zidan bihotzean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 30. orr.

Bere adiskide zaharrarekin elkartzen zen bakoitzean halako tristezia nagusitzen zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 53. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Irribarreak, eztia eta halaber tristezia ukitua zuenak, liluratu egiten ninduen. Tristezia itzal baten ukitua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 136. orr.

Martinen aurpegian tristezia arrasto bat islatu zen, sentitzen zuena gordetzera saiatu arren.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 26. orr.

Zaitak, buruari tristezia aire batez eraginik, esan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 287. orr.

4 irud/hed

Tristeziaren musuak sugearen laztanak legez korapilatzen zaizkit eztarrian.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 78. orr.

Denborak, zirimolaka, tristeziaren orbela berekin eraman ondoren ere zorion hondar bat geratzen dela pentsatzen du alargunak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 198. orr.

Tristezia larriaren aztaparretan behera.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 155. orr.

Tristeziaren eta etsipenaren kopa oinazetsua hurrupatua zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 25. orr.

Ezinezko dela tristeziaren eremu mortuan luzaro bizirik irautea, bizipozaren iturriko urik edan gabe.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

edertasuna eta tristezia (3); tristezia ematen (3); tristezia eta poza (3)


tristezialdi iz tristeziazko aldia.

-Harry Potterrek bere bizia arriskatzen du besteengatik! -esan zuen Dobbyk intzirika, tristezialdi biziak jota-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 152. orr.


tristura (1028 agerraldi, 161 liburu eta 91 artikulutan; orobat trixtura 8 agerraldi, 4 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz arimaren egoera bihotz-mingarri, bare eta iraunkorra; nahigabeak edo oinazeak gogoa hartzea. ik tristezia; goibeltasun.

Bere bihotzean poza eta tristura sumatu zituen nahasian.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 823. orr.

Noiz bihurtzen da tristura depresio?  Berria - Gaiak   2006-04-02

Ez zuen beldurrik ez tristurarik sentitzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 97. orr.

Poz sinestezinak tristura arintzen zien, eta mirari berri batek haien gogo-bihotzak harriduraz gainezka utzi zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 253. orr.

Bakardadearen tristura arintzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 206. orr.

Haserreak ezin izan zion tristura eragotzi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 99. orr.

Nigan utzi zituen zauria eta tristura ez dira sekula ezabatu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 222. orr.

Tristura ikusi nion aurpegian, maitasuna ezin dela behartu esaten ari zenean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 107. orr.

Tristuran irauten badu, Babiloniako gaitzak joko du, eta hau, negar-malkoz garbitu ezean, herdoil iraunkor bihurtuko da haren bihotzean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 359. orr.

Wulff, tristurara eta etsipenera erraz lerratzen zena izaki berez, gaixorik eta anemiarekin sentitzen zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 181. orr.

Nekeak eta tristurak jota oheratzen zara halako batean eta oharkabean harrapatu zaitu loak eta ez dakizu ametsetan zaudela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 132. orr.

Azal horren atzean tristuraz hiltzen edo desiraz urtzen ari zen haragizko emakume bat.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 70. orr.

Barrua tristuraz bete zaizue.  Elizen arteko biblia   Jn 16,6

Ume biluzi polit bat ikusi zuen, berari tristuraz begira.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 291. orr.

Tristuraz eragiten zion buruari, luze eta astun hasperen eginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 74. orr.

Zure amak zure tristuraren areagotze hori maiteminaren areagotzeari egotzi diola, laidotua dela beraz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 344. orr.

Zenbat metro karratu ditu begirada baten tristurak?  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 37. orr.

Hura tristura bazterretan!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 286. orr.

Gaztetan Mediterranioko argiak luzaz gozatu izanak areagotu egiten zion egurats gandutuaren zama, bazterralde lausotuarekiko tristura.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 10. orr.

Ene anaia zenarekiko tristurak eraman du beste mundura.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 181. orr.

Zergatik tristura eta samin hori zeure bekatuengatik?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 634. orr.

· Pasio hauek esplikatzen dizkigute Poztasunaren eta Tristuraren afektuak.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 259. orr.

Jainkoak ez du pasiorik, eta ez du afekzio bihirik pairatzen, ez bozkariorik ez tristurarik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 557. orr.

Edozein gauza gerta daiteke ustekabez Poztasunaren, Tristuraren edo Desiraren kausa.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 265. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hilko dutenaren heriozko tristura, hiltzailearen poz ankerra.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 45. orr.

Asmatutako tristura beltz bat, sekula izan ez diren garai batzuen mina, denborarik ez zen denbora haien atzera-karga.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 113. orr.

Tupusteko tristura zorrotz bat bihotzean, ulertu zuen ez zuela ez lo egiterik, ez lasaitasunik, ez alaitasunik izango esferatik bereizitako ordu madarikatu, beltz hura igaro arte.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 21. orr.

Ezkutuko tristura isil batek astintzen zion bihotzaren hondoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 386. orr.

Ezin izaten zuen bere tristura garratza erabat eragotzi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 693. orr.

Tristura umel batez kutsaturik bezala ibili zen bolada batez, xangrin edo saudade sakon batekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 91. orr.

Oinez abiatu ginen gure txokora, azken gaua izango zela jakinda, tristura mehe baten mende biok.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 280. orr.

Zerk eragiten zion ezohiko tristura eta atsekabe hura.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 211. orr.

Tristurarik handiena elizetako eta kaperetako ezkilak entzutea zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 107. orr.

Emeki-emeki halako tristura pisu, eutsiezin batek hartzen ninduela sentitu nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 73. orr.

Tristura oinazegarria xeheki printzatu zitzaion barrenean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 181. orr.

Calviko gizon noble baten emaztea, Juliana izenekoa, tristura ilunean bizi zen, bere seme-alaben zoritxarreko galeragatik negarrez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 860. orr.

Edozer gauza zure tristura luze, sakon, ulertezinaren aurrean larrubizirik ez geratzeagatik.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 41. orr.

Jalgi naiz haren gelatik sentimendu tristurazko eta halaber izuzko batez.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 395. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Suerte txar hura zela eta, tristura-puntu txiki bat nabari zitzaion aurpegian.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 81. orr.

Halako moldez dago antolaturik mundua, ezen atsegingarri zaiguna, haren aurrean denbora gehiegi egonez gero, tristura-iturri bilakatzen baita bat-batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 91. orr.

Bere arimaren bi muturrak ziren, batetik, mingostasun-, lehortasun-, garraztasun-egoera bat, eta, bestetik, depresio- eta tristura-sentipen bat ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 268. orr.

Zer tristura-minak ez ote lukeen kiskaliko "bere Lolotte"... Tristura-nahasketari amore ematen diozu, batzuetan pozik, besteetan goibel, gaur prest, bihar txarto.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 40. orr.

Tristura-printza oinazegarriak aienatu zituen, eta hagitz aztoratuta sentitzen zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 175. orr.

Animaliek bizirik jarraitzen dute aski ongi, baldin eta halako tristura-hondar bat aintzat hartzen ez bada.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 17. orr.

Tristura-garaia izanda ere, gaztea beti gazte, eta gai dagoenak zerbait nahi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 57. orr.

Haren aurpegiak poza islatzen zuen eta ez zuen oinazeen erdian inolako tristura-zeinurik azaltzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 859. orr.

Hara, badator negar- eta samin-eguna, atsekabe- eta tristura-eguna!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 698. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gero, ama-tristura bati amore emanez bezala: [...].  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 360. orr.

5 irud/hed

Ezin baitzituen jasan tristuraren oihal astun hauek.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 151. orr.

Tristuraren enbor zaharra lehertzeko burniziri beltza iduri.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 82. orr.

Tristuraren argi abaildua zuten sendagilearen begiek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 210. orr.

Urdailaren tristuran neurtu du egun bartko poza.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 56. orr.

Espero ez nuen tristura olatu batek harrapatu nau goitik behera.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 52. orr.

Tristura-zipriztinak bere aurpegi maitagarrian.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 57. orr.

Garaitza hori da geltokien gaitza: tristura usaina, lurrin hitsa.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tristura (11); daraman tristura (11); darion tristura (3); halako tristura bat (5); poztasun edo tristura (4); poztasuna edo tristura (3); poztasuna eta tristura (4); sorturiko tristura (5); sortzen den tristura (3)

tristura apur (5); tristura azaldu (3); tristura baino gehiago (3); tristura batek (5); tristura baztertzeko (3); tristura eman (3); tristura ematen (9); tristura ematen du (3); tristura ezkutatu (3); tristura guztiak (4); tristura handi (6); tristura handia (7); tristura handiz (4); tristura kausa (5); tristura mingots (3); tristura mota bat (3); tristura oro (3); tristura puntu (5); tristura sakona (4); tristura sentitu (5); tristura sentitu zuen (3)

zer tristura (3); zure tristura (3)

tristurak jota (10)

poztasunaren edo tristuraren (6); tristuraren afektua (3); tristuraren kausa (8)

poztasunari edo tristurari (3)

tristuratik sortzen (6); tristuratik sortzen den (4)

haren tristuraz (3); nolabaiteko tristuraz (3); poztasunez edo tristuraz (10); tristuraz begiratu (4); tristuraz beterik (10); tristuraz hunkitua (14); tristuraz hunkitua dela (6); tristuraz hunkitua izanen (5); tristuraz hunkitzen (16); tristuraz hunkitzen duela (4)

poztasunezko edo tristurazko (3); poztasunezko eta tristurazko (3); poztasunezko nahiz tristurazko (3); tristurazko afektu (9); tristurazko afektu batez (3); tristurazko afektua (4)


tristuraldi iz tristurazko aldia.

Tristuraldi hura joan zen, baina handik gutxira indar handiagoz itzuli zen berriro; Luluren begiak lausoturik zeuden, aurpegian ezagun zuen negar egin zuela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 302. orr.


tristuramendu iz tristura.

Tristuramenduan sartu naiz ostera, eta Espainia lehor honetako inork nire letra ulertzea okerragoa ez ote den izanen pentsatu dut, etsita.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 198. orr.


triterapia iz hiesaren aurkako sendabidea, birusa zuzenean suntsitzen ahalegindu beharrean haren erreprodukzio ahalmena mugatzen ahalegintzean datzana.

Ahoan bilorik gabe salatzen du eta akusatzen farmazigintzaren diru-jokoa, alde batetik, ez direlakotz Afrikarren paga-menean ezartzen erremedio batzu eta bereziki Sidaren artatzeko triterapia famatuak, eta denbora berean 517 miliun dolar benefizio egin dituztela beren erremedioetan 2002 urtean.  Herria   2004-02-12

"Medikuntza berriak, triterapiak baldin badira ere, SIDA/HIESak hiltzen du oraino", hona zein mezu adiarazi duen Aides elkarteak bere egoitza berria estreinatzean, Baionan.  Herria   2001-10-11


tritio iz hidrogenoaren isotopoa, nukleoan bi neutroi dituena.

Detonagailuetan erabiltzen den tritioa da minbizia eragiten duena.  Berria - Mundua   2004-03-07

Nazio Batuen Erakundeko beste aditu batek [...] detonadoreen baitan dagoen presioa aintzat hartuz tritio-ihesa eragoztea ezinezkotzat jo du.  Berria - Mundua   2004-03-07


triunbirato (orobat triunbiratu eta triunvirato) 1 iz antzinako Erromako magistratura, hiru pertsonak osatua.

Liskar zibilek, triunbiratoek, legez kanpo uzteek, aurrez egindako edozein gerrak baino gehiago ahuldu zuten Erroma; hiritar gutxi geratzen ziren, eta gehienak ez zeuden ezkonduta.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 108. orr.

2 zerbaiten buru diren hiru pertsonaren multzoa.

Italiako Atzerri ministro Franco Frattinik «Europako eraikuntza kaltetzen duten triunbiratoak» gaitzetsi zituen.  Berria - Mundua   2004-02-19

Ahmed Kureia lehen ministroak hitz egin zuen, Gazan, triunviratoa ordezkatzen: [...].  Berria - Mundua   2004-11-19

Ahmed Kureia lehen ministroak ukatu egin zuen triunbiratu bat osatzeko agindu presidentziala egotea; Ahmed Kureia, PAE Palestina Askatzeko Erakundeko idazkari nagusi Mahmud Abbas eta Palestinako Kontseilu Nazionaleko buruzagi Sallem Zaanun egongo lirateke bertan.  Berria - Mundua   2004-10-29


triunbiratu ik triunbirato.

triunfal iz garaipenezkoa.

Bitartean, orratzpean biraka jarraitzen zuen Gloria all'Egitto-ko tronpeten martxa triunfalak ere gorantz egin zuen, gelako zoko bakoitza jantziz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 44. orr.


triunfalismo (orobat triunfalismu g.er.) iz gertatu dena eta gertakizun dena gehiegizko oniritziz aipatzeko joera.

Bistan da Uriberen gobernuan eta haren indar militarretan neurrigabeko triunfalismoa dagoela.  Berria - Mundua   2004-05-07

Gehiegizko triunfalismoak objektibotasun txikiena ere itotzen du.  Berria - Mundua   2004-11-28

Berez txikiak diren hizkuntzak, eta handiekin lehiatu behar dutenak, ezin, baina, triunfalismoan eta erosokerian sekula bizi.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 19. orr.

Gizonak ez zuen Matias ikusten, beste aldera begira zegoelako, eta gero eta ozenago ari zen kantatzen, triunfalismoz.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 172. orr.


triunfalismu ik triunfalismo.

triunfalista izond triunfalismoarena, triunfalismoari dagokiona.

Diskurtso «triunfalista» egitea leporatu zion oposizioak Espainiako gobernuburu Jose Luis Rodriguez Zapaterori.  Berria - Harian   2005-05-12

Erakundeen «irakurketa triunfalistak» salatu eta biharko eguna eguneroko borrokan aurrera egiteko baliatu behar dutela azpimarratu du sindikatu abertzaleak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

Zapatero modu «triunfalistan» aritu zela baina «sugar politikoa» falta izan zitzaiola adierazi zuen Barkosek.  Berria - Harian   2005-05-12

Emaitzak baikorrak dira, baina ez gara triunfalistak.  Berria - Harian   2005-01-02


triunfalki iz triunfalismoz.

Pentsamendua oso gutxi berrukituz, J. Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen-xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 16. orr.


triunfatu, triunfa, triunfatzen du ad garaile gertatu.

Dohain guztiak zituen bizitzan triunfatzeko eta biktorios izaiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 308. orr.


triunfo 1 iz garaipena.

Unamuno-k, euskararen heriotza triunfo bat bihurtu gura du: [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 124. orr.

Anaiaren triunfoak eta arrakastak neure onetik atera baininduten, [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 311. orr.

Erromatarrek guda-harrapakin gisa eskuratu eta hiriburura eraman zituzten, triunfoan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 97. orr.

'Pariseko Triunfoaren Arkua,' esanen du nostromoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 278. orr.

2 karta joko batzuetan, gehien balio duen karta, besteei irabazten diena.

Horra triunfoa, oraintxe bota du.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 53. orr.

-Bada, bai, triunfoa jokatu dut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 53. orr.

3 irud/hed

Ergel hau ez da konturatu hau ez dela kasua aurrera eramateko modua, mintza eta mintza ari da, atsegin du bere buruari entzutea, Silvari triunfo guztiak ematen dizkio, Silva ezin hobeki pasatzen ari da, isiltasunak nola administratzen dituen ikustea baino ez dago.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 106. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotzezko triunfoa (3)


triunvirato ik triunbirato.

trixtadura ik tristadura.

trixtatu ik tristatu.

trixte ik triste.

trixteki ik tristeki.

trixtetu ik tristetu.

trixtezia ik tristezia.

trixtura ik tristura.

trizeps iz tendoi berean biltzen diren hiru atal dituen giharra.

Zuntz haustura eskuin besoko trizepsean. Besaurrearen mugimendu horretan, trizepsa da bizepsaren aurkaria.  Berria - Kirola   2004-12-14

Eskua beheratzerakoan, trizepsa uzkurtu egiten da (ukondoari luzatzea eraginez), eta bizepsa, erlaxatu egiten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 64. orr.

Bizepsak, trizepsak eta kuadrizepsak erabiliz.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.


triziklo iz hiru gurpileko ibilgailua, eskuarki bizikletaren antzekoa.

Ume mihi-lasterrak eta ahots-kantariak, txirlak bezain zapalak bularrak, txotxongiloen eta trizikloen inguruan zeuden bilduta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 204. orr.

Argazkiaren hondoa monumentuaren hondakinek betetzen dute; alde batean, izozki-saltzailearen trizikloa azaltzen da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 363. orr.

Ez zen batere deseroso sentitzen, trizikloa hartu, eta laneko galtzamantal grisez bezeroei gure nekeetako kloruroa banatzen ibiltzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 249. orr.

Terraza horretan bihar-etzi haurrak ibiliko dira agian triziklo batean, edo barbakoak antolatuko dituzte udaberriko larunbat arratsetan adiskideekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 141. orr.

-Hi, Tourmaleta ere igo zitekek trizikloarekin, zer uste duk, bada?  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 109. orr.


trobadore 1 iz Erdi Aroko poeta probentzala. ik trobalari.

Arabiar poesiaren espiritua eta teknika hizkuntza erromantze batean Proventzako trobadoreen bidez iritsi baitzitzaien.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

Beren ariman erroturiko ohiturak eta sineskerak koplatuz herria bozkariotan ipinten zuen trobadorea zen bardoa, (demagun gaurko bertsolaria).  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 210. orr.

Erdi Aroko zaldun ibiltariek eta trobadoreek beren dama bezain goian ia, atzemangaitz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 115. orr.

Peire Vidal Tolosakoa zen, larru-zurratzaile baten semea, baina semeak ez zuen aitaren ogibidea hautatu, trobadore egin baitzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 126. orr.

Arnault Daniel trobadorearen bertze metafora ezagun hura: eguzkiak euri dagi, zeina erabili baitzuen Bertran de Born zeritzan bertze trobadore bati xuxendu poeman.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 146. orr.

Versum honestum: ez apaina bakarrik, baita profanoa ez dena ere, trobadoreena maiz izaten zena ez bezalakoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 359. orr.

2 hed

«Compayk guk jarrai dezagun nahi du», esan zuen Salvadorrek, Compay Segundoren semeak, maitasunari eta heriotzari abesten zien trobadorea hil zeneko egunean, 2003ko uztailaren 14an.  Berria - Kultura   2004-02-08

1996.eko Bertso Egunaren kariaz, Alpujarrako trobadoreak, Menorkako glosadoreak eta Kubako dezimistak ekarri genituen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 95. orr.


trobalari iz trobadorea.

Trobalari baten maitasun kantu bat edo Shumanen obra bat, musikak beti edukiko du gaurkotasuna.  Berria - Kultura   2004-08-11


trofea ik trofeo.

trofeo (orobat trofea g.er.) 1 iz garaipenaren lekukotasuna ematen duen gauzakia. ik garaikur.

Ezkutu distiratsuak eta beste zenbait tresna zituen hormetatik zintzilika, ospe militarrari zegozkion trofeoak denak ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 495. orr.

Beraretzat zen-eta zilarrezko erretilu batean zegoen saria, ikuskizun eder harengatik zegokion garailearen trofeoa: orrazi bat, marfilez bikain moldatutakoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 62. orr.

Boz-Alai ume abesbatzari emandako trofeoa, forma zehatzik gabeko ia metro-erdiko eskultura-antzekoa.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 49. orr.

Nik, maitekiro, abesbatzaren trofeoa bere lekura itzuli nuen, oinarria kokatuz, milimetrikoki, utzitako hutsunea estaltzen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 53. orr.

Trofeoak, kopak eta halakoak etxera ekarri be ez ei zituan egin gura izaten.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 64. orr.

Ederki zekien emazteak lagunen inbidia eragiteko paseatzen zuela bera abenidan gora eta behera, trofeo baten moduan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 15. orr.

Bandera, trofeo bat balitz bezala, urtero-urtero ateratzen zuten Zangozakoek Corpuseko prozesioan.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 59. orr.

Karibeko jendea jende apasionatua gara, eta horrela adierazten dugu, guri maitasunak ez digu lotsarik ematen, guk maitasuna erakutsi egiten dugu, trofeo bat bezala.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 68. orr.

Etxetik pasatzen ziren nesken tangak zintzilikatu ohi zituen aldiro, nik ez dakit neskek bertan ahazten zituztelako edo Hankapalok trofeotzat hartzen zizkielako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 84. orr.

2 (kiroletan)

Pioren txikitako argazki bati begira egon nintzen luzaroan: bizikleta zuen aurrean eta trofeoa eskuan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 108. orr.

Bazen beste trofeo bat, torneoko jokalaririk onenari eman beharrekoa.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 76. orr.

Frazier etsaiaz trufatzeko, Ali aitzinatu zen espantuka eta trofeoa hartu zuen "ez du balio borrokatzea, jadanik irabazia dut" adierazi nahian.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 293. orr.

'Speaker' delakoak hitza hartu zuelarik, borrokaren saria, erakutsi zuen publikoari: trofeo itsusi eta handia zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 293. orr.

910 euro, txapela eta Euskadiko Federazioaren trofeoa jasoko du txapeldun handiak.  Berria - Kirola   2004-07-30

Hiru maila edo sari desberdin ari dira jokatzen: brontzezko trofeoa, zilarrezko trofeoa eta Ideki trofeoa.  Berria - Kirola   2004-10-21

3 (hitz elkartuetan)

Jarraian, trofeo-banaketa: txapeldunarena guri, nik jaso nuena, kapitaina nintzelako, eta txapeldunordearena Errealari.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 76. orr.

Trofeo eta txapel banaketaren ostean, txapelketako 3. eta 4. postuak erabakitzeko norgehiagoka jokatu zen.  Berria - Kirola   2004-07-14

Emakumearen aitatxik [...] gerla trofeo gisa ekarri omen zuen Marokotik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.

4

Zer erran nahi ote zuten aitaren ehiza trofeo haiek, sala nagusiaren apaintzeko eta dekoratzeko erabili zituenek?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 164. orr.

Ehiza trofeo bati bezala eusten dio, argazkilariak plano on bat izan dezan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 139. orr.

5 irabazleari trofeo bat ematen zaion kirol lehiaketa.

Ermukoak larunbatean zuen lehiaketari ekiteko asmoa, Etruskoen Sari Nagusian, baina Laigueglia Trofeoan ekingo dio, Italian.  Berria - Kirola   2006-02-03

Garaziko Trofeo hori berriz hasiko dela, astelehen huntan berean, bestetik, helduden maiatz horren erditan bururatzeko.  Herria   2004-04-22

Garaziko trofeo horri buruz jokatzen diren partidetan, lehen finalerdia zen astelehen huntan.  Herria   2005-03-17

Aratsaldeko 6etan Heleta trofeoaren finalak Erregelun.  Herria   2004-07-05

Euskadik 7-31 galdu zuen Tolosaren aurka Zilarrezko Trofeoko finalerdian.  Berria - Kirola   2004-10-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ehiza trofeo (4); garaziko trofeo (6); garaziko trofeo hori (3); trofeo gisa (4)

abesbatzaren trofeoa (3); garaziko trofeoa (12)

garaziko trofeoaren (5); trofeoaren finala (8)


trofeoketa iz irabazleari trofeo bat ematen zaion kirol lehiaketa. ik trofeo 5.

Garaziko Trofeoa aurten laburtua izanen dugula Xapelgo haundiaren gatik doi bat gibelaturik, bainan izanen dela trofeoketa apirilaren 2 tik eta Bazko egunera.  Herria   2001-03-22


trofeotto iz adkor trofeo txikia.

Errespetu haundiz zineraman Euskararen Trofeotto hori.  Herria   2003-04-17


trofiko izond elikadurarena, elikadurari dagokiona.

Ekosistema urbanoaren kate trofikoa, behintzat, primeran zebilen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 94. orr.

Kate trofikoaren oinarri-oinarrian aurkitzen dira.  Berria - Gaiak   2004-08-22

Prestige-ko fuelaren artean ere PHak aurki daitezkeela esan zuen: arroketan aurkitzen dira, eta hortik kate trofikora pasatzen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Etorkizunean horrek guztiak gardena izan beharko du, ezinbestean, kate trofiko horren maila bat geu gara eta.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 34. orr.

Belatzaren kasuan, zehazki, are garrantzitsuagoa da, piramide trofikoaren goi-mailan dagoelako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kate trofikoaren (4)


trofoblasto iz blastomeroak inguratzen dituen zelula-geruza, elikadura-funtzioa duena.

Amniozentesia edo trofoblastoaren biopsia (arrautzaren kanpoaldeko pareta osatzen duen ehuna da trofoblastoa, amaren umetokiko mukosarekin kontaktuan dagoena).  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 132. orr.


troglobio izond animaliez mintzatuz, kobazuloetan bitzitzera egokitu dena.

Horretaz gain, fauna troglobioaren babeserako estrategia ari da lantzen saila.  Berria - Kultura   2004-05-27


troglodita (orobat troglodito g.er.) 1 iz kobazuloetan bizi den pertsona; pertsona basa, lagunartea maite ez duena.

Burutan erabili nuen harpe zolatik so zegokidan troglodita gizabasa hori ene zain egona zela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 123. orr.

Trogloditen herrialdea zeharkatu genuen, sugetzarrak irensten dituzten eta hitzezko harremanik ez duten jendeak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 115. orr.

Trogloditen herrialdea zeharkatu genuen, sugetzarrak irensten dituzten eta hitzezko harremanik ez duten jendeak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 115. orr.

Herriak ez zuen zentzu sozial txikienik ere; familiak beren etxeetan sartzen ziren, trogloditak haitzuloan bezala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 213. orr.

Badaude hemen [...] liburuei inolako onurarik ikusten ez diotenak, eta troglodita hauei Johnson doktoreak erantzun zuena errepikatu beharko litzaieke: [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 34. orr.

Choriset troglodita bat zen; gizaki primitibo baten adimena zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 146. orr.

Jekyll doktorea Hyde jauna bihurtzea gauza arrunta da, are arruntagoa galai ulerkorrenari trogloditaren sen falozentrikoenak bistaratzea, batez ere dozena erdi marra eta kubata litro bi irentsi ostean.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 147. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Troglodita komunitate ospetsu bat Dabidekin bizi izan zen Adullameko leizean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 251. orr.

3 (izenondo gisa)

Max, pagaiok kopa bat asturiar troglodita honi.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 165. orr.

Egoitza trogloditoak, mendixkaren xiloetatik doi-doia agertzen zaizkit, ateak, begiak iduri, niri so daudela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 162. orr.


troglodito ik troglodita.

troiar (orobat troiatar) izlag/iz Troiakoa, Troiari dagokiona; Troiako herritarra.

Tindaride bahitua edo troiar herria gerrak menperatua izan zela diotenean, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 57. orr.

Apoloren apaiz troiatarra, bi semeekin batera itsas suge batzuek hil zutena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 295. orr.

Honela, bi gerra handiak, troiarra eta pertsiarra, "Europa" eta "Asiaren" artean historikoki etengabea zen liskarraren baitako gorabeherak ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 274. orr.

Bada, troiarrek Helena, ederretan ederrena, bahitua zuten, eta greziarrak haren bila joan ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 11. orr.

Troiarrek Helena helenikoa bahitu zuten, eta helenoek mendekuz Troia inguratu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 243. orr.

Troiarrek Helena helenikoa bahitu zuten, eta helenoek mendekuz Troia inguratu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 243. orr.

Emazte: ez dinat uste Troiatik osorik iritsiko direnik akaiar adats-eder guztiak, troiarrak borrokalari apartak baitira.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 138. orr.


troiatar ik troiar.

troika 1 iz errusiar orga handia, patinduna, hiru zaldik tiratua.

Maniloven etxeko zerbitzari-jendeak eginiko abegi onak alaiturik, oso oharpen zuhurrak egiten baitzizkion troikako laguntza-zaldi izpildunari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 65. orr.

Zaldi hura troikaren eskuineko aldean zebilen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 65. orr.

Zaldi hura troikaren eskuineko aldean zebilen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 65. orr.

Atzean utzi ditu hotza, euria, lokatza, posta-geltokietako arduradun logaletuak, troikako kanpaitxoaren hotsa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 197. orr.

Troika bat igaro zen ziztu bizian, zalapartaka eta hautsa harrotuz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Jauzika zihoan gida-aulkian, noiz gora eta noiz behera, troika bideko muinoetara zalu igo edo muinoetatik agudo jaisteaz batera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 358. orr.

2 goi mailako hiru politikarik osaturiko gidari taldea.

Esan bezala, Oteitzak, Pirritxek eta Anne Igartiburuk osatu ETAren troika buruzagi berriaren filosofia dirudi; baina Rousseaurena da.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 115. orr.

3 irud/hed

Hain zuzen ere, troika paregabe horrek ezarri zituen errusierazko prosa modernoaren oinarri eta zutabeak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 9. orr.


troinu iz korapiloa.

Su haren garrak haizez haize heldu ziren sinbolotik errealitatera, galerna hasi zuen jotzen aldiro gure bazterrean, gurpil zulatzeak zenbait autotan, eskela itxurako paperak salatarien izen-deiturekin, karabineroen zodiac gris berria desagertzea, agidanez beheko olatuak troinua askatuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 164. orr.


troka iz sakonunea, amildegia.

Hots zakar bat entzun zuten troka gainetik: "¡Alto a la guardia civil!".  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 125. orr.

Hori guzti hori, trintxera izan zen, han goiko Barrankutik beheko troketaraino.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 102. orr.

Aurrera jarraitu zuten apurka-apurka, batzuetan oinez, besteetan arrastaka eta sigi-sagaka, troka labainkorretara jaisten eta katazulo estuetara igotzen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 193. orr.

Orain, arranoek-eta habia egiteko egokiagoak ziren amildegi eta troka izugarrien gaineko pasabideetatik igarotzen ginen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 171. orr.

Gau hartan, Fionnek berriro ikusi zuen aita, troka sakon haren hondotik deika ari zitzaiola.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 92. orr.


trokagune iz troka edo trokak dauden gunea.

Gune orotara egokitzen, baita Arantzazu bezalako trokagune arriskutsuetara ere.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 48. orr.


trokar iz barnealdean zuloa duen orratza edo eztena, puntzioak egiteko erabiltzen dena.

Andresek gaixoa zertxobait animatu zuen, ziztada egiteko lekua xaboiz garbitu eta igurtzi zuen, eta trokarra neskaren sabel handituan sartu zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.

Trokarra atera eta kanula han uztean, ura, berdekara, serositatez betea, azpil batetik barrinoi batera bezala zerion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.


trokarte iz haitzartea, amildegia.

Bidea mendi-mendian sartzen zen, trokarte sakonen ertzetik eta gailur antzu, zorrotz, basatien azpitik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 259. orr.

Ibarrak arrastiriko zehar-argitan, itzal-mazelak, itzal-trokarteak, lats zuriak han behean, larre-pentzeak zehar-argitan, sarale-metak eguzki-argitan gorri, eta artalde bat oihan-ertzeko sakonune harri-kozkortsu batean: zizare zuriak iduri! · Emakumea bakarrik aurkitu, egur puska batez jo, trokarte batera eraman eta bortxatu egin zuela zioen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 295. orr.


trokel 1 iz ertz ebakitzaileak dituen pieza metalikoa, presioz ebakitzen duena; txanponak, dominak eta kidekoak estanpatzeko moldea.

Enpresa berri horrentzako negozioa ez baita trokelak egitea.  Berria - Ekonomia   2004-01-04

Gehienek trokelez eginiko piezak egiten dituzte. Enpresak ordezkari sindikalei azaldu die ibilgailuentzako trokelen merkatua geldi dagoela.  Berria - Kultura   2004-11-30

Arratsalde erdian fabrika batera bidali omen zuten trokel batekin.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 17. orr.

2 irud/hed

Miseriaren trokelak milaka ekoizten dituen tipo eta irudi lauso horietakoak ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.


trokeladora iz trokelatzen duen makina.

Matrikula faltsuak egiteko trokeladora.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Hamarna urteko espetxe zigorra ezarri zien Auzitegi Nazionaleko beste sala batek Carrasco eta Etxezarretari trokeladora lapurtzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14


trokelatu, trokela(tu), trokelatzen 1 du ad trokelaren bidez forma eman.

Trokelatu gabeko Frantziako matrikulak, lapurtutako autoak, dirua eta beste hainbat gauza aurkitu zituztela adierazi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

2 irud/hed

Inpresioa dut oso gaztetandik trokelatu gaituztela eta forma hori indeleblea dela, betikoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 204. orr.

Transmisioa belaunaldiz belaunaldi burutzen da eta pertzepzio batzuk trokelatuta gelditzen dira bazterketaren bat jasan duten kolektiboetako kideengan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 201. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Latorri trokelatuzko kriseilu bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 199. orr.

Aldarearen aurrean eskegitako latorri trokelatuzko lanpara handi gustu oneko batean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 169. orr.


trokelgintza iz trokelatze industria.

350 lagun zuzenean enplegatzen ditu Matrinorrek eta autogintza sektorerako trokelgintzan aritzen dira.  Berria - Ekonomia   2006-01-24

Autogintzaren sektoreak, gainera, «une delikatuak» dituela gogoratu du sindikatuak baita trokelgintzak ere.  Berria - Ekonomia   2006-01-24


trokelista iz trokelarekin lan egiten duen pertsona.

Lehenengo harotz ikasten eta gero trokelista, Urdulizko Mecanica-n.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 25. orr.


trokilo iz arkitekturan, moldura ahurra, zirkuluerdi formako ebakidura duena.

Astragaloek trokiloaren zortziren bat neurtuko dute; proiekzio edo irtengunea koloma-diametroaren zortziren bat gehi hamaseiren batekoa izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1670. orr.

Gainerako lau parteak bi zati berdinetan banatuko dira, eta horietatik, bata goiko trokilo eta astragalo eta moldurentzat izango da, eta bestea, beheko trokiloarentzat; hala ere, beheko trokiloa handiagoa ikusiko da itxuraz, hain zuzen ere atera egiten delako plintoaren ertzeraino.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1670. orr.


troko iz puska.

Batak besteari hortzak kraskarazi dizkio portuko harri trokoen gaina zartaraziz: odolak harrien arteko lotuneetan gurutze gorri errepikakorrak irekitzen ditu.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 95. orr.

Ozeanoz inguraturiko lur troko lehor eta gogor hartan jasoko zen Euzkadi Berria, gure Israel ederra.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 16. orr.


trokola iz txirrika.

Trokola makinaren goiko buruan kable batekin lotzen da eta handik txikota pasatzen da ziri bateraino, eta ziri horretan dagoen trokolan lotzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Beheko trokolan bi polea eta goikoan hiru mugitzen direnean, horri pentapastoa deitzen zaio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Tiroko soka nagusia beheko trokolaren zuloan sartzen da, bi muturrak berdin geratzeko moduan soka luzatuta dagoenean, eta han beheko trokolaren kontra lokarri batekin inguratu eta lotuko da, eta sokaren bi muturrak finkatuko dira, ez eskuinera eta ez ezkerrera ez okertzeko moduan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4690. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beheko trokolaren (3)


trokolo iz

-Koxkor bat, hi, trokolo pare baterako. Lurrean eserita nago, trokoloa prestatzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 64. orr.


trolebus iz autobus mota, aireko kable batetik hartzen duen argindarraz ibiltzen dena.

Matson andreak kaiertxoa eta arkatza atera zituen ostera poltsatik: "Trolebus-txartela, 0,05 $", idatzi zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 230. orr.


troley iz trolebusa.

Hiriburuko lineak egokitzen zituzten bitartean portuan ikuilututa zeuzkaten Londresek saldutako bi solairuko troley zaharren artetik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 247. orr.


troll iz alegiazko izakia.

Idunak ekialderantz zihoazen lauhazka, etsaia aurrerantz bultzatuz: trollak, variagak eta eguzkiaren argiari gorroto zioten orkoak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 149. orr.

Halaxe hasi ziren Sauronen izakiak, orkoak eta trollak, eta piztia sorginduak, batera eta bestera korrika, ikararen ikaraz. eskarlataz jantzitako Hegoaldeko Gizakiak eta Harad Urrunetik iritsitako begi zuriko eta mihi gorriko Gizaki Beltzak, trollen itxura zutenak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 281. orr.

Orkoen artean, urrats handiez eta piztien moduko orroak eginez, Gorgorotheko mendietako trollen konpainia ageri zen orduan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 209. orr.


tronadura iz zola edo sabaia estaltzen duen zureria. ik zoladura.

Patioko zoruak tronadura zirudien, hain zegoen garbi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 407. orr.

Bi hiltzalek ate gibeleko kutxa baztertzen dute, tronadurako hiru taula altxatzen eta zilo hari behera gorputz hila norapait aurtikitzen.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 193. orr.

Tronaduran argi baso bat zilo batean sartua, sare ttipi batek ongi babesturik.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 29. orr.

Barne iluna zen, jendez eta kez gainezka; tronaduran zintzilik zeuden urdai azpiko, txorizo, eta odolkien usainak gogorazi zion ez zuela ondikotz deus jan bezperako gosariz geroztik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 101. orr.

Techno 98 jarri zuen azkar laser irakurgailuan, hain azkar non, beheko auzo zaharra entzun nuen tronaduran erratz-gider ukaldika.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 136. orr.

Barne zerratu batean zaukaten ["Susper"] eta airearentzat tronaduran utzi arteka hertxi batetarik jalgi da nolazpait.  Herria   2002-12-26

Isiltasuna beti, garbitasuna, lixiba usaina, argi bizia... ibilbide luze zabal bat, edo eni hola iduritzen zait, zeren tronadura aski apala baita, orai arteko ibilbideekin konparatuz.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 26. orr.


tronba iz erauntsia.

Peligros herrian, ur tronba handi batek bi pertsona hartu eta suntsitu zituen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 111. orr.


tronbina iz odoleko enzima, gatzatze prozesuan fribinogenoa fibrina bihurtzea katalizatzen duena.

Honetara ezkero, amaierarik gabeko arrazoibidea dirudi honek, zeren, egia esan, odol-zirkulazioan tronbina egonez gero, fibrina bihurtuko bailuke hark fibrogenoa, eta odol guztia gatzatu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 184. orr.


tronboflebitis iz odol zain baten hantura, odol tronbo bat eratzea dakarrena.

Gure pabiloian bazen tronboflebitis baten kausaz bi hankak moztu zizkioten gaixo bat.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 149. orr.

Beheko gorputz adarrei egiten die kalte, eta tronbosia (tronboflebitisa) sor dezake.  Berria - Gaiak   2004-06-22


tronboi 1 iz haize musika-tresna, tronpeta handi baten gisakoa; eskuarki, U formako tutu lerrakor batez hornitua dena.

Diskoan Asier Ituartek tronboia jo du Aurrenak eta azkenak eta Zorteko eguna abestietan.  Berria - Kultura   2004-10-16

Lehengo musika ona zen, lehengo musikoak, tronpeta zela, tronboia zela, onak ziren, melodia hobeak egiten zituzten.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 53. orr.

Pailazo batek, adibidez, tu eta tu egin dio tronboiarekin.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 151. orr.

Oinak danborraren, tronboiaren, klarinetearen doinuei jarraiki.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 376. orr.

Tronpeta, tronboi eta orkestrarako kontzertua.  Berria - Kultura   2004-10-24

Dean Fraser saxoan eta Nambo Robinson tronboian.  Berria - Kultura   2006-02-07

Haizea tronboi laukoteak emanaldia eskainiko du gaur, EOSen egoitzan, Donostian.  Berria - Kultura   2004-04-24

2 irud/hed

Eguzkiaren tronboiak bemola jartzen zion eguerdiari.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 155. orr.

3 tronboi-jotzailea.

Jazz pieza estandarrak jotzen ditu, New Orleans Jazz Bandeko musikari apartek babestuta: Simon Wettenbal (tronpeta), Jerry Zigmont (tronboia), Cynthia Sayer (pianoa), Hendi Davis (baxua), Conald Fowlkes (kontrabaxua) eta Ron Garcia (bateria).  Berria - Kultura   2004-12-29

Horiek guztiek ez ezik, Muñecok (Amparanoiaren perkusio jotzailea), Marcos Collek (ahosoinua), Oye Larsonek (tronboia) eta Iñaki Arakistainek (saxo tenorea) hartu dute parte diskoan.  Berria - Kultura   2006-03-30

4 tronboi-jotzaile ik tronboilari.

Christian Lindgren tronboi jotzaile ezaguna EOSekin emanaldiak egiten ari da.  Berria - Kultura   2004-10-24

Eugeny Rechkalov tronpetista, Denis Krents saxo tenor jotzailea eta Ignat Udovichenko tronboi jotzailea.  Berria - Kultura   2004-07-02

Thierry Durand, Arnaud Mandoche, Javier Almarza eta Herve Cahen EOSeko tronboi jotzaileek Waslaw Sistiaga organistaren laguntza izango dute zenbait obratan.  Berria - Kultura   2004-04-24

Naif kantua, bestalde, Muguruzarekin batera, Carlos Zubikoak (baxu jotzailea), Gorka Baskaranek (bateria jotzailea) eta Asier Ituartek (tronboi jotzailea) osatutako taldearen barruan geroz eta indar handiagoa duen joeraren erakusle da.  Berria - Kultura   2004-10-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tronboi jotzaile (3); tronboi jotzailea (6); tronboi jotzaileak (3)


tronboilari iz tronboi jotzailea.

Jean Christian Irigoien akordeoilaria, Maitane Sebastian apaleko xirribikaria eta Thierry Madiot tronboilaria.  Herria   2004-03-18


tronbosi iz odol hodi batean edo bihotzean odol koagulo bat eratzea.

Gero emaztea hil zitzaion tronbosi batek jota, eta kioskoa itxi zuen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 91. orr.

Basarri bera ere, nahiz tronbosiak jota egon, bertsoa txukun asko kantatzeko gai zela joan zen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 54. orr.

Bi tronbosi izan ditu, bat hankan eta buruan bestea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-18

Tronbosiaren aurkako sendagaia.  Berria - Ekonomia   2004-12-21

Antikoagulanteak hartu ezean, arazo larriak izan ditzake: tronbosia, flebitisa...  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Pertsona batek tronbosi koronarioa duenean, ordea, berehalaxe geratzen da oxigeno gabe arteriako oztopotik aurrerako ehuna.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 257. orr.

Zirkulazioa hobetzeko, hipertentsioa kontrolatzeko, tronbosiak saihesteko eta triglizerido kopurua murrizteko.  Berria - Gaiak   2006-03-28

Arrisku bako barize sinpleenetatik hasi eta zainetako tronbosi larri bat izan osteko flebitisaren ondorioetaraino.  Berria - Gaiak   2004-06-22

Buruko tronbosia.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 71. orr.

Horrek osasun arazoak sortu zizkien bizilagunei: gizonezko bati garuneko tronbosia eta emakumezko bati buruko mina.  Berria - Harian   2006-01-31


tronera iz leiho txiki eta eskuarki estua.

Hiru tronera herriari beha.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 146. orr.

"Deboilatu" hauek teilaturik gabeko lau hormak osatuak dira gehienetan, zenbait leihorekin, gehienak ere adreiluzko tabike batek tapiatuak eta tronera bihurtuak, sute arrastoekin alde guztietarik, eta barnean behiren bat edo ahuntz pare bat lurreko belarra edo hormako huntza lasai bazkatzen ari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.


tronko (orobat tronku g.er., truko g.er. eta trunko) iz enborra.

Hamabigarren tronkoan itsutu egin zen, eta arratsaldeko bostetan esnatu ospitalean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 253. orr.

Hamabosgarren tronkoan zihoala, Jaunarena lurrera erori zen zentzunik gabe.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 253. orr.

Hamabigarrena bukatu eta beste hiru tronko ebaki zituela esan ziotenean ez omen zuen sinesten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 253. orr.

Zer trunkoak ez ziren erretzen alimaleko su batzutan!  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 70. orr.

Hala, bada, kondenatu zuten giristinoek sutan hiltzerat, lotu zuten hura tronko bati... hurbildu zitzaion frantziskotar bat, erran ziona zer sinetsi behar zuen eta zer ez, baldin zerurat joan nahi bazuen, zeren, bertzenaz, infernurat joanen baitzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 519. orr.

Ohi bezala entseguen artean aizkolariak ariko dira Hairako oihaneko pago trunkoen mozten aizkoraz eta esku zerraz.  Herria   2003-07-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hamabigarren tronkoan (3)


tronkotxo (corpusean trunkotxo soilik) iz enbortxoa.

Ezpaltxo txuri hori, Erramu egunez elizan bedeinkatutako erramu trunkotxo edo adar lodixka batetik ateratzen genuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 185. orr.


tronku ik tronko.

trono ik tronu

tronpa 1 iz elefantearen sudurra, tutu luze malgu baten itxura duena.

Bigarren itsua, ordea, elefantearen tronpa eman baitzioten ukitzera, ez zegoen inola ere ados: [...].  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 177. orr.

Elefantearen buztan soila, edo hanka soila, edo tronpa soila.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 196. orr.

Bene-benetako elefanteek, tronpak zerurantz ezin ikusgarriago altxaturik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 175. orr.

Azukre alor batzuk hondatu zituen, eremu haietan zebilen gizon bati saihets hezurrak hautsi zizkion, ahuntz bat tronpaz hartu eta horma baten kontra lehertarazi zuen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 168. orr.

2 haize musika-tresna, tronpeta kiribildu baten itxurakoa.

Frai Alfontsok Santanderretik ekarri zituen tronpak, musika tresna bereziak, gaurko musu-gitarrak baino handiagoak eta ozenagoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 208. orr.

Kantuz kantu musikariek tresnaz aldatzen zuten: lehen biolina, orain flauta; lehen tronpeta, orain tronpa; orain baxua, gero gitarra.  Berria - Kultura   2004-03-16

Hari sailak lehenago jo dituen pasarteak gero tronpek errepikatzeak ez du zentzurik.  Berria - Kultura   2006-02-24

Biolinak oso ondo aritu ziren, baita tronpa natural eta fagotak ere.  Berria - Kultura   2004-06-12

BOSek tronpeta jotzaile bat, fagot jotzaile bat eta tronpa jotzaile bat behar ditu.  Berria - Kultura   2004-09-10

Klarinete, flauta eta tronpen soloak aipagarriak suertatu ziren.  Berria - Kultura   2006-04-04

3 Falopioren tronpa.

Obulua tronpan zehar umetokirantz bere bidea egiten ari bada, pilulak ernalketa eragozten du obulua semenarekin kontaktuan jarri baino lehen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 108. orr.

Tronpek bilo txiki batzuk dituzte, eta horiek bultzatzen dute obulu edo arrautza ernaldua uterorantz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 92. orr.

Espermatozoide nekaezinak tronpetara iritsiko dira, baina han ez dute obulurik aurkituko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 92. orr.

Beste arazo batzuk ere badaude: tronpak itxita izatea edota obarioren bat ez izatea.  Berria - Harian   2005-07-16

Haurrik ez izateko emakume askori tronpak lotzen dizkiete.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 75. orr.

Joachimek jakin zuenean Hannak tronpen lotura egina zuela, lehertu zen zirkuitulaburra: bolondres aurkeztu zen Wehrmacht-era.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 305. orr.

Nire lankide honek hiru haur aski gazterik izan arren, senarrarekin gehiago ez ekartzea erabakia izan arren, ez zuen tronpa ligadurarik egin nahi izan.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 236. orr.

4

Gainean beste hodi bat, tronpa deitzen dena, ontziarekin ondo lotuta eta goraka zutik jarrita.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4890. orr.

5 Falopioren tronpa (orobat Fallopioren tronpa g.er.) ugaztun emeen ernaltze aparatuko hodia, obario bakoitza uteroarekin lotzen duena.

Obulu, espermatozoide, hodi deferente eta Falopioren tronpei buruz hitz egin eta, ikasleak aspertzea al da heziketa sexuala?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 291. orr.

Zelulen argazkiak eta marrazki eskematikoak tartekatuz, han agertu ziren txalburu buztanluzeak, barrabiletik zakilerainoko tutuak, obulutegiak eta umontzia, Falopioren tronpa eta guzti, nondik ibiltzen baitira txangoan obulu izeneko pilota txiki, bigun batzuk.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 213. orr.

Plastikozko ontzi bat erabiltzea, alegia, besterik gabe, eskuarki espermatozoidearen eta obuluaren arteko topaketaren egoitza izaten denaren ordez: Fallopioren tronpa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 96. orr.


tronpabidetsu izond tronpatzeko bidea ematen duena.

Eta Lur Arraroen familia tronpabidetsu eta heretiko horretako kide zela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 194. orr.


tronpagarri izond/iz tronparazten duena. ik engainagarri.

Liburu hau eskuan hartzen duzunean bertan sartzen zara etxe tronpagarri batean, guztia baitu ispilu eta mudantza.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 47. orr.

Eta baldin, amoltsutasun tronpagarri horren lilurari men eginik, zeure bihotzaren arabera ihardetsiko bazenio, [...].  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 344. orr.

Metodo horren operazioak (oro har) fidagarriak omen dira; ez dira, hala ere, jakina, nolabaiteko tronpagarririk gabe zabaltzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 54. orr.

Pintatzailearen begi burlati eta txantxazaleak, ordea, pintatzaile-kapeluaren azpitik begira, pintura osoa komedia dela erakusten du, begien engainagarri eta tronpagarri, begiek ikusten dutena gezurtatzen baitu eta begiek baieztatzen dutena ezeztatzen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 217. orr.


tronpagarriro adlag era tronpagarrian.

Bederatzi ate ziren soto hartan; zortzik labirinto batera ematen zuten, zeina ganbera berera itzultzen baitzen tronpagarriro.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 119. orr.


tronpakeria iz ekintza tronpagarria.

Alkimisten gelazuloak, haien ideien eta hizkuntzaren nahasmen gorrotagarria, urrearen alderako haien interes nabarmen aitortua, sortaldeko hitzontzi zein aztien jiteko haien tronpakeriak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 79. orr.


tronpakor iz ipar tronpagarria.

Badira ere bihurgune txarrak, patar gaixtoak, bide peza batzu dena ozka eta zilo, gune batzu zerbait gisaz tronpakor direnak, bereziki euria delarik edo lanoa lodi.  Herria   2002-10-24

Iduritzen hau, iduritzen hura, bainan iduritze horiek frangotan tronpakor...  Herria   2001-07-12


tronparazi, tronparaz, tronparazten du ad engainarazi.

Emakume hori ahalik eta gutxiena tronparazteko, eta batez ere belarrietaratzen ahal zaizkion erranen ondoriotik begiratzeko, nihaurk dizkiot kontatu, eta iduriz neure burua akusatzen nuela, neure balentriarik ezagunenak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 54. orr.

Bada, armiarmak berak nahasten eta tronparazten dituen eguraldi jenero bat, azeriarekin lotu izan duguna.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Halatan irabazi nuen begi ukaldi sarkor hori, esperientziak haatik hari osoki ez fidatzera irakatsi didana; baina, oro har, oso bakan tronparazi nauena.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 252. orr.

Zer deabruk zaitu honela tronparazi, alegia itsumandoka?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 151. orr.


tronpatu, tronpa, tronpatzen 1 da/du ad engainatu.

Nire izeba haatik zu bezalaxe tronpatu zen, eta erran zuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 53. orr.

Tronpatu bide zara agian: ondikotz, saiatzen ari naiz oraino neure burua engainatzen. ez baniz tronpatzen, HERRIA agertzen da urtean 50 aldiz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 295. orr.

Kontuz, irakurle, ez dut inor ezagutzen lehen irakurketan tronpatu ez denik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 13. orr.

Zer dela eta bidaltzen zizkidan niri eskutitzak, Marga nintzelakoan: hasieratik tronpatu zelako izenez, edo Margak berak nirea eman ziolako gau hartan.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 131. orr.

Autobus gidaria tronpatu egin zelako errepidez.  Berria - Kirola   2004-03-27

Zahardadeak eta beldurrak tronpaturik nabil beharbada. Ez daitezela tronpa mandatari mendekuzale horiek, gure Kolektiboak apustu garbi eta tinkoa egin du Konponbide Demokratiko baten alde.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 67. orr.

Labirinto bat gizonak tronpatzeko landu den etxe bat da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 0. orr.

Atezain ilupa horrek polizia batekin tronpatu banau, berak dik errua, ez baitiot inolako biderik eman.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 276. orr.

-Tronpatu egin zaituztete, zuek ez zarete eskirolak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 191. orr.

Bere senarra tronpatu zuela, beste gizon batekin.  Herria   2005-05-05

Bere buruaz hanpatua da agian tronpatu nauelako.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 324. orr.

Mila gauzak tronpatzen dute eta nahasten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 333. orr.

Itxurek tronpatu zaituzte.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 445. orr.

Literaturaren aterbean egona nintzen, liburuek ez dute nehor tronpatzen, tronpatua izan nahi duena baizik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 115. orr.

Bere tximinoak guztiz doilorki tronpatu zuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 68. orr.

Ez du bere burua tronpatzen utzi behar arteari buruz, Jainkoa ontasunaz tronpatu den baino areago.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 23. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hauxe dugu mundu honek inoiz ezagutu duen gizonik tronpatuena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tronpatzen ez banaiz (3)


tronpatzaile 1 iz engainatzailea.

Amodioaren ikuspuntu lauso eta tronpatzailerik gabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 59. orr.

Zalantzarik gabe bere bozkarioa neurriz kanpokoa izan zen, bere ilusioa tronpatzailea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 112. orr.

Ez zitzaion geratzen printzesa tronpatzailearen eskariz sototik ekartzera joana zen Afrikako ardo botiletariko bat bera ere.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 69. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arratsaldeetan, eguzki izpi ahul iheskorrek jotakoan, alabastroaren izaera aldagarriagatik, aurrealdeak, zurian zuri, eguzkiaren ispilu, benetako gatz harria zirudien: su gezurretakoa, begi-tronpatzailea, eguzkiaren musika.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 253. orr.


tronpeta 1 iz haize musika-tresna metalezkoa, pistoiduna, muturrean tutu konikoa duena. ik turuta.

Bihoaz zazpi apaiz tronpeta banarekin Jaunaren kutxaren aurrean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 26. orr.

Herriko musika bandan, berriz, tronpeta jotzen ikasi zuen.  Berria - Harian   2005-12-20

Aragornek tronpetak joarazi zituen, eta heraldoek hitz egin zuten: [...].  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 316. orr.

Atearen itxiera iragartzen duen tronpeta joka dabil dagoeneko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 45. orr.

Zutoihala zabaldu eta tronpetak jo zituzten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 203. orr.

Adarrak joka, tronpetak durundi eginez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 146. orr.

Filologiako tituluaz gain musikako zenbait ikasketa eginda baitzeuzkan, tronpetakoak, hain zuzen ere.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 114. orr.

Tronpetaren doinura, kanposantu hartan Internazionala kantatu genuen guztiok.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 227. orr.

Iraganarekin lotzen zuten lokarri guztiak hautsirik, orainaldia zuen mugarri, bere tronpetaren soinuak hartzen zuen espazioari atxikia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 237. orr.

Organorako Musika Zikloaren barruan, gaur, ostirala, organo eta tronpetarako kontzertua izango da Iruñeko Santo Domingo elizan.  Berria - Kultura   2004-08-06

Gorroto hark tronpetak baino burrunba gehiago egiten zidan buruan.· Tronpeta ikasten ari zen, baina 16 urterekin aspertuta utzi egin zion.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 78. orr.

2 (izenondo eta izelagunekin)

Tronpeta txiki bat jarri zian belarrian, eta Normak eta Dorisek beren deklarazioak egin zitiztean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 124. orr.

Batzuetan, tronpeta zahar bat egokitzen da orkestran.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 393. orr.

Kobrezko tronpeta handi bat tonutik ateratzen zen, noiz atzeratuz, noiz barregarriro aurreratuz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 69. orr.

Haren buruaren aurrean banderak zabaltzen dira eta beraren aitzinean tronpeta zoliak jotzen dituzte. Pippinek, ozen eta urrun, zilarrezko tronpeten antzeko errepika argi eta sendoa entzun zuen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 109. orr.

Miles Davisen tronpeta urratua eta John Lee Hockerren aiene lakarra.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 62. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Organo eta tronpeta kontzertuak Iruñean eta Orreagan.  Berria - Kultura   2004-08-06

Jerikoren konkista, tronpeta hotsez eta herriaren bat-bateko irrintzi beldurgarriari esker lortutakoa.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 16. orr.

Tronpeta-soinuak entzun ondoren, atsedenerako astirik hartzeke, musika bandak baltseari ekin zion.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 76. orr.

Andra Joseparen tronpeta-soloak, prozesioaren erritmora egokitzen diren pausoan pausoko jardunak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 215. orr.

Bat-batean, tronpeta-kolpe bat bezala [...] eguzkia jaikitzen ikusten nuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 82. orr.

Ustekabean, oso goitik, tronpeta-koru handia goratu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 74. orr.

Haiek txaloei tronpeta-zartaz erantzun zieten, trumoi-hotsa atereaz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 75. orr.

4 tronpeta-jotzailea.

Taldean bost musikari daude, Neal Sugarman liderra eta saxo jotzailea eta orain dela zortzi urtetik abentura honetako parte hartzaile diren honako hauek: Adam Scone (teklatuak), Rudy Albin (bateria), Al Street (gitarra) eta Todd Simon (tronpeta).  Berria - Kultura   2004-10-28

Jazz pieza estandarrak jotzen ditu, New Orleans Jazz Bandeko musikari apartek babestuta: Simon Wettenbal (tronpeta), Jerry Zigmont (tronboia) [...].  Berria - Kultura   2004-12-29

Ortzegunean 21etan kontzertu elizan Nicolas ANDRE (tronpeta) Béatrice ANDRE (oboea) Jean Claude FRANCON (organoa) Kanboko harmoniak antolaturik eta lagundurik.  Herria   2003-08-07

5 adkor porroa.

Camel eta erdi nahastu eta tronpeta bat egin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 69. orr.

Eta Bobek liatzen zituen tronpetak, paregabeak aixkide...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 166. orr.

Tronpeta gizenak haren hatzetatik nireetara egin zuen jauzi, eta handik -zerbait egin behar eta- ene ezpainetara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 19. orr.

Opio tronpeta bat erre duzue edo ze ostia!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 43. orr.

6 tronpeta-jotzaile (23 agerraldi, 4 liburu eta 13 artikulutan; orobat tronpeta-jole 18 agerraldi, 6 liburu eta 2 artikulutan, eta tronpetajole 2 agerraldi, liburu 1ean)

Orkestrakoak, hiru tronpeta jotzaile eta biolin jotzaile bat, aire alaiak jotzen ari ziren. Magnolio baten azpian, erdi eserita erdi etzanda, musikariak zeuden, tronpeta eta biolin jotzaileak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 46. orr.

Armadako tronpeta-joleak zuhaitzen zirkulura zihoazen lau bidezidorretan kokatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 199. orr.

1998tik La Feniceko antzokiko tronpeta jotzaile nagusia da, eta 1999tik, berriz, I Solisti Veneti taldeko bakarlaria.  Berria - Kultura   2004-08-06

Connie Tomaino tronpeta-jotzaile profesionala da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 67. orr.

Erik Truffaz tronpeta jotzaile frantziarrak.  Berria - Kultura   2004-07-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tronpeta eta danbor (3); tronpeta jo (4); tronpeta joaldi (3); tronpeta jole (5); tronpeta jolea (3); tronpeta joleak (5); tronpeta jotzaile (10); tronpeta jotzailea (3); tronpeta jotzaileak (5); tronpeta jotzaileak eta (3); tronpeta jotzen (6)

tronpetak jotzen (4)


tronpetajole ik tronpeta 6.

tronpetalari iz tronpeta-jotzailea.

Bere semea, Jean Bentaberry, musikari famatua izana da Frantziako Tolosan tronpetalari bezala eta bazuen orkestra bat muntatua.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 178. orr.


tronpetaldi iz tronpeta-joaldia.

Eta ustez erabat gorroto eta gainditurik neukan hiri militarraire hura, Matxoko bere presondegi lizunduak, eta bere bandera harroak eta tronpetaldi higuingarriak, nire barne-muinetan zeutzala erreparatu nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 33. orr.


tronpetaxka iz tronpeta-mota txikia.

Guardak gerrikotik zintzilik zeukan tronpetaxka jo orduko, dozena erdi bat lankide agertu zitzaizkion zubitik lasterka.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 271. orr.


tronpetista iz tronpeta-jotzailea.

Internazionala-rekin ezkondu ginen, eta sobietar tronpetista batek jo zuen, gainera, zer iruditzen zaizu?  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 15. orr.

Martin Baeza Rubio tronpetista da, Berlingo Operako Orkestra Sinfonikoan.  Berria - Kultura   2004-02-24

Madrilgo John Pinone taldeko tronpetista da Carlos Perez Cruz Piolet tronpetista, Magali Zubillaga, Carmen Vasquez eta argentindar artistak, Biez-Bat dantzari taldea...  Berria - Kultura   2004-07-02


tronpolo izond lodikotea.

Hodei tronpolo handi horiek eurijasa tantan bete-betekoak botatzen dituzte noiznahi eta nonahi: uholdeen arrisku bizia sortzen da ia urtero.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 385. orr.


trontza (orobat trontze) 1 iz bi muturretan eskutokia duen zerra handia. ik arpan.

Enbor horiek aizkolariek eta trontzalariek landuko dituzte.  Berria - Kultura   2004-10-06

Sokatiran, Sakanaren eta Giriziaren arteko neurketa, eta, trontzan, Lezaungo Itziar eta Lopez, eta, Ainhoa eta Bixente.  Berria - Kirola   2004-12-10

Zazpi kirol izango dira ikusgai: ingude-altxatzea, harri-jasotzea, aitzurrez egurra ebakitzea, aizkora, lasto-altxatzea, trontza eta orga jokoa.  Berria - Kirola   2004-05-22

Baina entrama galanta eman zion eta, indarrez eta abilidadez, trontza asmarazi horrela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 441. orr.

Trontzeak uste ote du trontzalaria baino gehiago denik?  Elizen arteko biblia   Is 10,15

2 trontza-zerra

Europa zaharreko goldeen zain zauden alorrak, hango trontza-zerren zain haritz eta gaztainak, hango pikatxoien zain mendi-muinetako aberastasunak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.


trontzalari iz herri kiroletan, trontza erabiliz enborrak ebakitzen dituena.

Linaza ez da aspaldi hasitako trontzalaria, baina bai Iturrioz.  Berria - Kirola   2004-09-03

Irailaren 11n jokatuko da Euskadiko Txapelketa, Donostian, eta hartan aritzeko bi txartel izango ditutze jokoan Bizkaiko trontzalariek, gaur, Getxo-Erromon.  Berria - Kirola   2004-08-08

Enbor horiek aizkolariek eta trontzalariek landuko dituzte.  Berria - Kultura   2004-10-06

Trontzeak uste ote du trontzalaria baino gehiago denik?  Elizen arteko biblia   Is 10,15


trontzo iz zati handi eta mardula, eskuarki janariena.

Zorionez, suak gorantz egin zuen, sutarako egurra edo ikatza baino erregai hobeak ziren arropa zaharretan gora, eta altzoan zuen orrialde trontzoa onik atera zen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 80. orr.

Ondorengo egunak Paradisuaren erdiko trontzotik hartutako modukoak gertatu ziren Rita eta nire artean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 185. orr.


tronu (orobat tronu g.er.) 1 iz erregeak eta kidekoek eskuarki jendaurreko zeremonietan erabiltzen duten jarlekua.

Erregea bere tronuan etzanik egon arren, aberastasunez eta ospez betea bere erreinuan, utzi egin zuen bere jauregia, baztertu bere ondarea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 916. orr.

Mahommed VI-na tronuan jarriz geroz lehen aldia zen bozkatzerat deituak zirela Marokanoak.  Herria   2002-10-03

Printze horrek, tronoan eseri bezain laster, dekretu baten bidez, Inperioko Goi Kontseilua sortu omen zuen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 49. orr.

Enperadoreari gerla eman zion, ipurmazelak tronuan jarri orduko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 72. orr.

Tronutik egotzitako tirano, nire esklabo bihurtu horiek.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 249. orr.

Mikel Strogoff emirraren tronuaren parean eduki zuten, terrazaren oinetan, eskuak loturik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Eginkortasunez arduratzen da Jainkoaren tronuaren aurrean lurrean utzi dituenen arazoez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 259. orr.

Jaitsi zen Gregorio Aita santu zoriontsua tronutik, eta beheko mailetan gora elizan sartu zen, eskaintzak eta sakrifizioak egitera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 264. orr.

Aldare gisako jartoki bat ezarri zuten, eta beronen aurrean Erregek erabili behar zuen damaskozko tronu apala.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 261. orr.

2 erregetza.

Henrike VIII.aren eta Jeanne Seymouren seme gaztea zen Eduardo, tronura bederatzi urterekin igoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 289. orr.

Eta arestian aipatu dugun Don Juanek (Don Carlosen aitak), egun haietantxe egin baitzion muzin, ofizialki eta Parisen, Espainiako tronuari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 11. orr.

Legeen barne-indar babeslea bereizita dagoelako kanpoko indarretik, tronua eta nazioa defendatzen dituenetik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 85. orr.

Karlistek beren mementoa zela pentsatu zuten aho batez; eta sekulako ahalegina egin zuten tronuaz jabetzeko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 11. orr.

Arestian aipatu dugun Don Juanek (Don Carlosen aitak), egun haietantxe egin baitzion muzin, ofizialki eta Parisen, Espainiako tronuari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 11. orr.

Hau da tronuaren eskubiderik handiena, hau soberanotasunaren ezaugarririk kutunena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 115. orr.

Legegileak, tronuaren gainetik, burdinazko legeak ezartzen zituen esklabo obeditzaileen arima gogortuentzat.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 75. orr.

Bi gizon botere-gose tronua lortzeko lehian badabiltza, indartsuenak irabaziko du eta heriotza epaia ezarriko dio ahulenari eta haren jarraitzaile guztiei.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

· Alemanek demokratikoki paratu zuten tronuan Hitler.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 44. orr.

3 irud/hed

Geometriaren tronu oraindik beroan, aljebra ezarri zuen, garaile, Descartesek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 350. orr.

Gurutzetik, Kristoren tronu gorenetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 827. orr.

Ruche jauna, bere aulki gurpildunaren tronuan errege.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 58. orr.

Orduan andre Pobretasunak, bere biluztasunaren tronuan etzanda, aurre hartu eta bedeinkapen gozoz bete zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 915. orr.

Ulertzen dut, bai, hau zigor handia dela eta erabat zuzena, jakinduriaren tronura iritsi eta libidoaren morroi izateko handik jaistea erabaki duenarentzat.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 116. orr.

Orain metafisikak arrazoimena tronutik kentzen du!  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 87. orr.

Tronutik txabolaraino jaisten den eta gizon handiena eta txiroena berdin lotzen dituen obligazio honek zera besterik ez digu esaten: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 32. orr.

Plastikozko puf erraldoi batek ipuinetako nanoaren tronoa irudikatzen zuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 69. orr.

Eguerdia bada eta ederrago: eguzkiaren tronupean mundu osoa geldi-geldi, eta ur xirripa bere zilar bidean, nere belarria goxatuz, marmarika bere burutik, bizitzaren inoraezin xalo eta fina erakutsiz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 222. orr.

Bateria agertokiko tronua da.  Berria - Harian   2005-10-23

Nengoèn tronutik dena ikusten nuen: Iñaki eta Txomin, adar banaren gainean.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Tronutik altxatu eta katetik tiratu ondoren, baineran sartu zen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 93. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Tronu ospetsuan eserita dagoenagandik hauts eta errautsetan apaldurik dagoenaganaino.  Elizen arteko biblia   Si 40,3

Esaiok zutitzeko, eta eser dadila zilarrezko tronuan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 35. orr.

Agur, alaba bihotzekoa, zuri eta zure alabei, Jainko handiaren aintzazko tronura arte, eta egin otoitz gure alde.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1205. orr.

Loriazko tronua, hasieratik goian ezarria  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 54. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erregek tronu-gela utzi zuenean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 68. orr.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren Tronu aretoa elegante eta apain zegoen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-05-21

Han, sabaiaren gainean, tronu-itxurako zerbait ikusi nuen, zafiro harriaren antzekoa.  Elizen arteko biblia   Ez 1,26

Justizia eta zuzenbidea haren tronu-oinarri.  Elizen arteko biblia   Sal 97,2

Danimarkako tronu-oinordekotzarako?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 138. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Jainko naiz eta jainko-tronuan nago eseria.  Elizen arteko biblia   Ez 28,2

Errege-tronuak irauli eta giza erreinuen ahalmena desegingo.  Elizen arteko biblia   Ag 2,22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tronu (3); neure tronu dut (3); tronu aurrean (3); tronu dut zerua (3)

bere tronua (3); haren tronua (4); jainkoaren tronua (3); zure tronua (3)

bere tronuan (8); bere urrezko tronuan (6); daviden tronuan (8); daviden tronuan esertzen (4); izakien arteko tronuan (3); tronuan eseri (5); tronuan eseria (17); tronuan eseria dagoenaren (4); tronuan eseria zauden (3); tronuan eseriko (4); tronuan eserita (6); tronuan eserita zegoen (3); tronuan esertzen diren (3); urrezko tronuan (9); zure tronuan (3)

tronuaren aurrean (8); tronuaren erdian (3)

tronura igo (3); tronura iritsi (3)

bere tronutik (3); tronutik jaitsi (3); zeruko tronutik (3)


tronugabetu, tronugabe(tu), tronugabetzen du ad tronutik kendu.

Napoleon deserrian hil zen; Josefina uko hartuta hil zen; Karlos IV.a eta bere emaztea tronugabeturik hil ziren.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 63. orr.


tronukide (corpusean tronu-kide soilik) iz tronu bereko kide den pertsona.

Bestorduko geure arreba, oraingo geure erregina, erresuma gudulari honetako tronu-kide inperiala, dugu [...] geure emaztetzat hartu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 31. orr.


tronuratu, tronura(tu), tronuratzen da/du ad tronuan jarri.

Wambaren historiak erakusten duenez (672. urtean tronuratu zen), bertakoak nagusituak ziren, eta erromatar legeak lege godoak baino itzal handiagoa zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 199. orr.

Gontranek, bere iloba Txildeberto tronuratzean, hizketaldi sekretua izan zuen harekin, eta feudoak nori eman eta nori kendu esan zion.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 284. orr.

Apezek eta espainolzaleek hedaturik, aspalditik zebiltzan solas gaiztoak lehenagoko erreginaz -Margarita Angulemakoa, Henrike zenaren emaztea- nahiz Joana tronuratu berriaz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.


tronutzako izlad tronutzat hartutakoa.

Grezia zaharreko poeta jakintsuek kantatu zuten ezen beronek, bere tronutzako gurditik, lehoi pare uztartuari zeragiola, erakutsiz lur haundia airearen espazioan eskegita dagoela eta lurra ez daitekeela lurrean finka.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 131. orr.


tropa 1 iz ostea.

Haien agindupean, 2000 gizonen tropa zegoen, baxenafartar eta gaskoi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 44. orr.

Astebetea aski izan zuen hogei bat zaldizko eta ehun bat oinezkoren tropa osatzeko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 68. orr.

Berrogeita hamar mila soldaduko tropak tatariarrei alboetatik eraso eginez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 420. orr.

Beren tropa guztia bildu eta Ismaelen aurka borrokara irten ziren.  Elizen arteko biblia   Jr 41,12

Kataluniako Aste Tragikoa Bartzelonan sortu zen tropak enbarkatu nahi izan zituztenean Kuba eta Filipinetarako.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 66. orr.

AEBetako tropek hainbat egun daramatzate Faluja eta Ramadi inguruetan, erasotzeko aginduaren zain.  Berria - Mundua   2004-11-02

Agerikoa da Ruandako tropek gure herriari eraso diotela.  Berria - Mundua   2004-06-04

Herenegun Armadako bi komandante matxinoren tropek Bukavu hiria (ekialdean) hartu zutenean.  Berria - Mundua   2004-06-04

Arratsaldean, Emilio Mola frankisten generala buru zuten tropek Elgeta hartu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Franco jeneralaren tropen kontrako borrokan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 284. orr.

Tropa ontzitik jaitsi berriek oraindik okupatu ez duten karrika estu batean barrena.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 51. orr.

Bushek ezin die aliatuei esan Iraketik tropak ateratzea terrorismoaren aurrean makurtzea denik.  Berria - Mundua   2004-04-08

NBEren Segurtasun Kontseiluak hala eskatuz gero, ez dira tropak erretiratuko.  Berria - Mundua   2004-05-25

Pirateria tropa gutxirekin eginiko gerra besterik ez baita.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 177. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hurrengo egunean gero eta nabariago zen zaldizkoen eta oinezkoen tropa handi bat igaro berria zela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 363. orr.

Armada sobietarraren tropa garaileek Dresdengo Museoko koadroak hartu eta Moskura eraman zituzten.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 49. orr.

Tropa naziek Manhattan hartu dute!  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

Gerra garaian bera sartu zuan Obaban tropa nazionalen buru.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 99. orr.

Gure bolondresek harrigarrizko ausardiaz eraso zieten tropa liberalei, baionetaz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 279. orr.

Handik italiar tropa faxistak haran estuan gora igotzen ikusi ahal genituen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 52. orr.

Baina hark, zinezko tropa bat nahi zuen.  Berria - Kultura   2006-03-10

Gudariok Legutioko ofentsiba loriatsua hasi genuelako zeuen tropa mertzenarioen aurka.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 217. orr.

Inolako hauts hodeirik ez zen agertzen zaldizko tropak hurbiltzen ari zirela iragartzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 374. orr.

Borrokaldia izango zen berehala iparraldetik zetozen tropa moskutarren eta tropa tatariarren artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 232. orr.

Iraken dauden nazioarteko tropak alde egiteko eguna finkatu behar dela Erasoko tropek bere loriazko unea bizi dute.  Berria - Mundua   2004-06-05

Lehorreko tropak Estatu Batuetako lurraldean zabaltzeko.  Berria - Harian   2005-07-09

Aitona, bada, errepidean zihoan, begiak tropa motorizatu haien aitzindari heldu zen lehenbiziko tankean finkatuta.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 19. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ezinezkoa izango zen tropa mugimendurik egitea, eta Mikel Strogoff errazago pasatuko zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 63. orr.

Bi mila eta bost ehun mutiko binakako herroketan kokatu ziren tropa-garraiorako baliatzen zen batel erraldoiaren sabelean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 242. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Italia eta Danimarka mehatxatu zituzten, estatu hauek Iraken okupazio tropak dituztela argudiatuta.  Berria - Harian   2005-07-08

Nola da posible inbasio tropek erresistentziak baino askoz zibil gehiago hil izana albistegietan agertzen diren hildako guztiak hauen biktima badira?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 203. orr.

Espainiako armadari buruzko xehetasunak, baita Alemaniako zein Italiako laguntza-tropen gainekoak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 36. orr.

Richard Ottaway diputatu kontserbadoreak nazioarte tropak «gutxienez hamar urtez izango zirela» zehaztu zuen.  Berria - Mundua   2004-12-24

5 adkor taldea.

Bat-batean, tropa guzia ate handi itsu baten aitzinean gelditzen gira, xefak ate ondoko zirrinta jotzen du eta beha egoiten gira.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 26. orr.

Tropa txiki bat atera zen, aizkoraz horniturik, Peko Berroko harizti berrira.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 127. orr.

Egun batez jakinarazi zieten liberaleri karlisten tropa bat iragan beharra zela, jatekoez kargaturik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 136. orr.

Erdiko pasabide nagusian haur tropa bat korrika ari zen, jostetan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 238. orr.

Hamabost-hogei urteko mutil tropa bat iritsi zen Rosatik.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 18. orr.

Suteari so egon zen Txoko, polizia tropak, Kerguelen lehen, eta sokorriak etorri arte.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 7. orr.

Halaxe kizkaliko zuten Aixetako gaztelu zaharra, eta baita hango etsai eta traidore tropa guzia ere.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 126. orr.

Soldadu tropa handia zegoen Larrearekin batean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 304. orr.

Hurrengo abuztuan, Migel Mailuk agindua hartu zuen Pauetik, Amikuzen jende tropa bat biltzeko eta Baigorrira jotzeko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 78. orr.

Olatraneko lepoan ihizin ari zelarik, heldu zaio uso tropa bat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 85. orr.

Arditegia sutan zegoen eta barnean 50 axuri eme, ardi tropa berrizteko hautak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Orai arte, behi tropa batean agertzen bazen behi bat burtxoroak joa, hil-arazten zuten eta harekin batean tropa guzia...  Herria   2002-09-19

Karrikan hola tropan zabiltzanak beren aldarrikapenak entzun-arazi beharrez...  Herria   2005-07-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardi tropa (5); behi tropa (5); jende tropa bat (5)

tropa britainiarrei (3); tropa britainiarren (3); tropa errusiarrek (4); tropa estatubatuarrak (3); tropa estatubatuarrek (11); tropa estatubatuarren (5); tropa guzia (3); tropa guzia (3); tropa guztiak (4); tropa guztiak (4); tropa horiek (5); tropa liberalei (3); tropa mugimendu (3); tropa sobietarrak (6); tropa tatariarren (3)

zaldi tropa (4)

aebetako tropak (8); amerikano tropak (6); armadako tropak (3); bere tropak (12); bere tropak iraketik (3)

emirraren tropak (4); euren tropak (4); gure tropak (6)

indiako tropak (4); iraken dituen tropak (5); italiako tropak (3); nazioarteko tropak (5)

okupazio tropak (3); soldado tropak (3)

tropak aterako (3); tropak ateratzeko (7); tropak bidali (5); tropak bidali zituen (4); tropak bidaliko (4); tropak bidaltzea (3); tropak bidaltzeko (4); tropak bidaltzen (4); tropak erretiratu (5); tropak erretiratuko (6); tropak erretiratuko dituela (3); tropak erretiratzea (8); tropak erretiratzeko (13); tropak erretiratzen (3); tropak iraketik ateratzeko (3); tropak iraketik erretiratu (3)

troparik igortzeko asmorik (3)

aebetako tropek (10); bere tropek (4); erresuma batuko tropek (4); francoren tropek (3); gure tropek (3); okupazio tropek (4); turkiako tropek (3)

bere tropekin (3)

aebetako tropen (15); bere tropen (3); espainiako tropen (3); gure tropen (4); nazioarteko tropen (4); okupazio tropen (8)

tropen artean (6); tropen arteko (3); tropen aurka (4); tropen aurkako (4); tropen buru (5); tropen egonaldia (3); tropen kontra (5); tropen kopurua (3)


tropaka iz ipar samaldaka.

Etorri dira tropaka, non nahitik jinak, Frantziako iparraldetik, Alsaziatik, Bretainiatik eta, nahi ala ez, Parisetik eta Akitaniatik. Aro zaharretako gudari mitikoak bezala aitzinatzen ziren tropaka, irriz, dantzalekuaren erditsuraino.  Herria   2003-08-07

Jendea tropaka heldu da.  Herria   2003-09-25

Bururatua dutelarik, fraileak berriz jotzen du xilintxa eta orduan tropaka badoaz berriz mendi aldera.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 93. orr.


tropatu, tropa, tropatzen da/du ad elkartu, bildu.

Gertatuak gertatu, dolu bortxatuak kateztatu familiakideak agurturik, Pierrak Baionako bidea hartu zuen herriko plazan tropatuak ziren lagunekin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 173. orr.


tropatxo iz tropa txikia.

Eta tropatxoa ondoren iritsi zuan.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 51. orr.


tropel 1 iz taldea, samalda.

Laster entzun zituzten ahots latzak eta pauso astunak, eta baita berehala bidelapurren tropel osoa ikusi ere.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 364. orr.

Jesusen Bihotzetik abiatuko da tropela, 17:00etan, eta protestaren joanean, Naval ontziola izango dute gogoan.  Berria - Ekonomia   2004-10-08

Hara doaz neska-mutilak tropel presatuan, plater gaineko altxor ziurraren bila.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 26. orr.

Sartuko gaituk langileen tropelean eta minutu batean egingo diagu, inor ohartu baino lehen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 401. orr.

Tropelean eta bultzaka sartzen ziren saltokietan, mukuru betetzen zituzten dendak, eta kotxeek ilara amaigabeak osatzen zituzten, hain ziren ugariak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 235. orr.

Asisko hiri guztia tropelean etorri zen eta inguruko herrietako jende guztiak lasterka egin zuen, Jaunak bere zerbitzariagan burutu zituen egintza harrigarriak ikustera.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 101. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gotzaina heldu zenean, zapi gorriko jende-tropel batez beterik aurkitu zuen errepidea.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 208. orr.

Ume-tropelaren jolas alaien artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 388. orr.

Halako batean, musikari tropel bat sartu zen arrapaladan ostatura, kanpoan euria ari zuelako aitzakian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 151. orr.

Zakur-tropelak inguratu ninduen, gaizkile taldeak erdian hartu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 80. orr.

Hitz egitea ez da adierazteko daukagun sentipen tropelari irteera emateko bidea besterik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 64. orr.

· Neska dantzari tropel bat sartu zen orduan plazara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Eta ume mukizu tropelak?  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 138. orr.

3 txirrindulari lasterketean, lasterkari gehienak doazen taldea.

Tropelak iheslariak harrapatzen dituenean 'irentsi' hitza erabiltzen da askotan.  Berria - Kirola   2004-07-14

Tropela oso urrun zuen, bost minutura, eta garaipena eskura zuela zirudien.  Berria - Kirola   2004-04-08

Laugarren kamera horrek erakutsi zion, hain zuzen, ziklisten tropela, goi-goitik, muino bat igotzen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 134. orr.

Tropela txikitzeko egokia da Passo Furcia.  Berria - Kirola   2004-05-07

Azken 50 kilometroak arte ez zuen atzo tropelak erreakzionatu.  Berria - Kirola   2004-07-14

Tropel nagusia 49 segundora heldu zen eta ez zen aldaketarik egon lidergoan.  Berria - Kirola   2006-04-21

Afizionatu mailan hamabi garaipen lortu ditut tropeletik ihes eginda, eta, horregatik, konfiantza banuen neure buruarekin.  Berria - Kirola   2004-04-08

Asturiarrak bere kabuz lortu zuen tropeleko burura iristea.  Berria - Kirola   2006-04-06

Badirudi jendeari ez zaiola gustatzen Euskaltel taldea tropelaren buruan ikustea.  Berria - Kirola   2004-07-06

Oraindik atzerago Markus Zberg, tropeleko lehena helmugan sartzen.  Berria - Kirola   2004-08-08

Tropelekoak mendate horren zain eta Richard Virenque ere bai.  Berria - Kirola   2004-07-15

4 irud/hed

Igotzeko gogoa badago, baina ezkorren tropeletik baikorkeriaren tropelera salto egiteko arriskua du burtsako itzuliak.  Berria - Ekonomia   2004-04-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tropel nagusia (4); tropel nagusian (9); tropel profesionalean (3); tropel txikia (3)

txirrindulariko tropel (3)

onenen tropela (5); tropela hausteko (3); tropela hautsi (6); tropela txikitu (5); tropela txikitu zuen (3); tropela txikitzeko (3)

igoko ditu tropelak (3); irentsi zituen tropelak (3); irentsi zuen tropelak (3); tropelak harrapatu (6); tropelak irentsi (3)

tropelaren babesean (3); tropelaren buruan (10)

onenen tropelean (3); tropelean heldu (3); tropelean sartu (3)

onenen tropeleko (3); tropeleko esprinter (3); tropeleko txirrindulari (12); tropeleko txirrindulari onenetakoa (3)

tropeletik ihes egin (3); tropeletik ihes eginda (3)


tropelburu (25 agerraldi, liburu 1 eta 16 artikulutan; orobat tropel buru 25 agerraldi 19 artikulutan) 1 iz tropelaren buru den pertsona.

Peppone zen tropelburua.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 280. orr.

Bi tropelburuak aurrez aurre geratu eta gogorki begiratu zioten elkarri.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 280. orr.

Frantzia «Europaren hazkuntzaren tropelburuan» dagoela.  Berria - Ekonomia   2004-08-13

2 txirrindularitzan, tropelaren burua.

Talde indartsuenak tropelburuan, eta esprinterren taldeak atzean.  Berria - Kirola   2004-07-06

Asentziora bidean taldeen lan polita ikusi zen; buruak tropelburura nola eramaten zituzten, hain zuzen ere.  Berria - Kirola   2004-04-06

Libertyk atzera egin zuen tropelburutik, eta Quick-Stepek txanda hartzerako, berandu zen.  Berria - Kirola   2004-03-10


tropeldu, tropel(du), tropel, tropeltzen da ad tropel bihurtu.

Ponpoilu ttikiak ateratzen zaizkio, normalean, goi aldetik: lurrun beroa, hegazkinetik irten orduko, kanpoko hotzaren magalean, hazi eta gizendu egingo da, zabaldu eta tropeldu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 213. orr.


tropelka adlag taldeka, samaldaka.

Jendetza ikaragarri bat biltzen da katedralaren inguruan tropelka, estu-estu eginik poliziak zorrotz zainduriko ateen aurrean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 41. orr.

Bazela beste jende bat -jende heldua, gainera- guk bezala egunero-egunero eskolako aldapako bidea egiten zuena, eta eskola-umeak bezala, egunero-egunero tropelka ibiltzen zena: behargin jendea, hain zuzen ere.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 129. orr.

Hirugarren bat gero eta betokerrago zegoela gizonei begiratzearen begiratzeaz; laugarrenak ahantzia zuela zorriak garondotik tropelka jaisten zitzaizkionekoa...  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 63. orr.

Hegaldian oroitzapenak, sentsazioak eta gogoetak tropelka datozkio gogora egileari, eta xehe-xehe kontatzen dizkigu.  Berria - Kultura   2004-05-01


tropelkatu, tropelka(tu), tropelkatzen da ad taldeka, samaldaka bildu.

Dolcinoren inguruan tropelkatzen ziren dohatsu, eta murmurikatzen: "Aita, aita, aita!".  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 78. orr.

Denek imitatzen zuten haren keinua, are, ate kanpoetan tropelkaturik, hitzik ere ulertzen ez zutenek ere.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 228. orr.

Tebastarrek barreari eman zioten eta haren etxe aurrean tropelkatu; bizkitartean haiek baino barre gehiago zegien berak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.


tropeltxo 1 iz tropel txikia.

«Eguberritarako tripa horiek desagerraraziko ditut», esan zuen irakasleak, inolako zalantzarik gabe bromatzat hartu behar zen tonu kastrense bat imitatuz, ariketa abdominalak egiten zituen bere tropeltxoaren artean eskuak bizkarrean trabeskaturik paseatzen zelarik.  Berria - Kultura   2004-08-22

2 (txirrindularitzan)

20-25 txirrindulariko tropeltxoan garaipena lortzeko aukera handia daukat. Hamalau txirrindularik osatutako tropeltxoak izan zuela arrakasta.  Berria - Kirola   2004-02-12

Azevedo tropeltxoaren buruan jartzearekin bat, txikizioa.  Berria - Kirola   2004-07-17

Bi minutuko aldea atera zion faboritoen tropeltxoari, eta 22. jarri da sailkapen nagusian.  Berria - Kirola   2004-09-04

Tropeltxoa gero eta txikiagoa.  Berria - Kirola   2004-07-21


tropikal izond tropikokoa, tropikoarena, tropikoari dagokiona.

Mendebaldeko Kristandadea banatuta zegoen lehorrez Afrika tropikaletik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 193. orr.

Asia eta Australia aldean, berriz, montzoien lurralde tropikala daukagu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 359. orr.

Egun-argitik gauerako bitartea ez da izaten ordu erdi baino gutxiagokoa, ezta eskualde tropikaletan ere.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 101. orr.

Herrialde tropikaletakoa bide da jatorriz [Drosophila melanogaster eulia].  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 50. orr.

Gaitz tropikala da elephantiasisa; arraroa oso, mendebaldeko herrialdeetan.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Hainbat gaixotasun tropikalen kontrako txertoak hartu ondoren.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 267. orr.

Klima tropikala, landaretza ikusgarria sortzen duen arren, ez da laboreak landatzeko lurralde emankorra.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 294. orr.

Jenderik gehiena, klima tropikaleko lurraldeotan bizi da, biztanleriaren ia erdia bai.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 438. orr.

Oskorriari luzitzeko astirik eman gabe zabaldu da gau tropikala, beroa eta itsaskorra.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 44. orr.

Adituek esan zietenez, datozen hamarkadetan zikloi tropikal eta bero bolada gehiago pairatuko ditu Asiak.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Ekaitz tropikal eta hurakan beldurgarri eta kaltegarriak gerta daitezke.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 438. orr.

Euri tropikalari begira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 18. orr.

Erdi Amerikako oihan tropikala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 413. orr.

Oihan tropikalaren joritasuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 141. orr.

Hango baso tropikalak suntsitzeaz gain, lurrak pobretzea eta pestizidak gero eta gehiago erabiltzea eragiten du sojaren sukarrak.  Berria - Gaiak   2006-04-09

Landare tropikalek bazter guziak apaintzen zituzten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 127. orr.

Alde batetik, kafea, kakaoa, azukrea, patata, tomatea, artoa, arroza, fruitu tropikalak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 27. orr.

Ez zen han hazten Mendebaldekoentzat interesik izan zezakeen ekoizpen tropikalik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 43. orr.

Giza zama horiek, ondoren, Amerikara eraman eta gai tropikalekin trukatzen ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Auskalo zergatik, txori tropikalen bat zela erabaki genuen, loroen familiakoa-edo.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 138. orr.

Marrazo erraldoi tropikalak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 13. orr.

Bezperan agertu zen etxean, arrain tropikalak ekartzera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 139. orr.

Iraultza tropikalaren gerrilla ibiltaria.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 14. orr.

“Zientzia ekonomikoak gogoeta horretan sartu behar dira, gizarte zientziak bezala”, dio Jeremy Jackson Smithsoniango ikerketa tropikaletako institutuko kideak.  Berria - Harian   2005-01-28

Londreseko Medikuntza Tropikaleko Eskolak egin du ikerketa lana.  Berria - Gaiak   2006-04-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ekaitz tropikal (5)

ekaitz tropikala (4); klima tropikala (6); oihan tropikala (4)

ekaitz tropikalak (13); oihan tropikalak (4)

ekaitz tropikalaren (6); ekaitz tropikalaren eraginez (3); oihan tropikalaren (3); winnie ekaitz tropikalaren (3)

londresko medikuntza tropikaleko (4); medikuntza tropikaleko (9); medikuntza tropikaleko eskolako (4)

oihan tropikalen (4)

medikuntza tropikalerako (4)


tropikalismo iz Brasilgo kultura-higikundea, 1970 inguruan gertatu zena, besteak beste Bahia inguruko herri musikako, bossa-novako eta rock-and-rolleko elementuak bildu zituena.

Eta tropikalismoa ere hala sortu zen; ez zen aldez aurretik pentsatutako mugimendua izan.  Berria - Kultura   2004-05-07

Tropikalismoak izan du nolabaiteko eraginik zuengan?  Berria - Kultura   2004-05-07


tropikaltasun iz tropikala denaren nolakotasuna.

Bertan mailarik goreneko musika kubatarrak hartzen du protagonismoa Timbancó laukotearen eskutik, eta haien teklatu, perkusio, tronpeta eta gitarretatik irtendako soinuekin dantzatzen dute konpainiako kideek, kontraste arraro eta zirraragarria sortuz beren mugimendu etereoen eta tropikaltasunaren artean.  Berria - Kultura   2004-05-30


tropiko 1 iz Ekuatoretik 23° 27’-tara, iparraldera eta hegoaldera, Lurrean nahiz zeru esferan, dauden bi paraleloetako bakoitza.

Keopsen piramidea Gize-n dago, 30°ko latitudean, ipar-hemisferioan; tropikotik gora, gu bezala; askoz beherago, ordea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 56. orr.

Eguzkiaren arrazoi bakar eta zuzenik ere ez dago argi, zergatik doan, udako aldeak utzirik, kaprikornioaren neguko tropikora eta nola, han eurt eginik, kantzerraren solstizioa duen berriz helburu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 343. orr.

Zeren, akiloitik austrorako bide erdian, zeruak distantzia berdinera mantentzen baititu tropikoak, zodiako osoaren posturagatik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 347. orr.

Malaria Tropiko Azpiko 102 herrietan hedatzen da.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 141. orr.

Zin egin nuen, esku ahurra Millerren Cancer tropikoa-ren azalaren gainean solemneki ezarrita.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 114. orr.

Handik behera egiten du, tropikoaz azpiko lurretaraino, eta han, lehortea eragiten du.  Berria - Gaiak   2004-08-11

2 (izenondo gisa)

Halako batean, denboraren denboraz, toki berera itzultzen da [eguzkia] berriz ere, eta aspaldi ikusitako tokietan ageriko da biribil-biribil eta distiratsu: horri deitzen diogu urtea, urte tropikoa.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 27. orr.

3 tropikoen arteko eskualdea.

-Non bizi izan haiz tropikoan?  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 86. orr.

Pentsa, tropikoan denbora puska bat eman duten ingelesak susmagarri dituk beren sorterrian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 91. orr.

Meatokietako ustiakuntzaren ondoren, segituan, tropikoko laboreak etorri ziren, europarren kontsumorako denak: azukre-kainabera, kafea, kakaoa, geroago kotoia eta kautxua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Tropikoko gaitzetatik babestea bazegok; ez, ordea, tropikotik beretik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 91. orr.

Tropikotik itzuli nintzenean, han gelditu ninduan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 86. orr.

Amerikako tropikoan bizi da.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 123. orr.

4 (pluralean)

Bere amets guztia da tropikoetara bizitzera joatea, urteko egun guztietan eguraldi epela duen Karibeko uharteren batera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 210. orr.

Filipinak deitzen diren ugarte porroxken historioa Tropikoen itsas haizean idatzia izan da.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 173. orr.

Gizakiak (nahiz hegaztiak), ipar polotik tropikoetara joanda ere, oso aldaketa txikiak izango ditu gorputzaren tenperaturan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 178. orr.

Nihaurek atzeman ditut hondartzetan tropikoetako arrainak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Ardiaren ileak 93 ºC-rainoko tenperatura irits dezake kanpotik tropikoetako eguzkipean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tropikoan bizi (4)

tropikoari buruzko (4)

tropikoaz azpiko (3)


tropo iz erretorika-figura, hitz bat berezko adieraz bestelako batean erabiltzean datzana.

Iluna, Unamuno-ren pentsamendua delako iluna kapitulu honetan (eta, menturaz, edonolako tropo artean berak apropos ilunagotua, ez zelako inkontziente bere iluntasunez).  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 101. orr.

Hizkuntza klasiko guzia da funtsean baserriko (rurala) izana, eta bere troporik ederrenak tokian tokiko izadiari zor dizkiona.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 193. orr.

Bertsoa txartu egin dezake tropo eta irudien metatzeak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 210. orr.

Tradizionalki, tropo edo figuren ugaritasunean aurkitu nahi izan da literaturtasunaren ezaugarria, hots, hizkuntza-arau zein hizketa arruntarekiko urruntasunean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 67. orr.

Poetika jakin bat aztertzeak kasu bakoitzean erabilitako baliabide poetikoak xehe ikertzea eskatzen du oro har, kontuan harturik helburua ez dela azal daitezkeen irudiak eta tropoak besterik gabe katalogatzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 201. orr.

Tropoei dagokienez, ikerketa ezean senak gidatuta esan ahal izango dugu nagusi direla metonimian oinarrituriko jardunbideak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 205. orr.

Tropo, irudi, edergailuzko lorebaratze naharo horrek ez baitu onartzen egia zorrotzak baiezten ez duen xehetasun bat bakarrik ere.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 163. orr.


tropoildu, tropoil, tropoiltzen da/du ad nahaspilatu.

Bere aitarentzat zen Huisston 3 R maleta gorria lardaskatuta zegoen dena, berak bertan tolestu eta txukun jarritako janzkiak nolanahi pilatuta zeuden, desordena batean eta edozein modutan tropoilduta.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 265. orr.


tropoilo iz nahaspila, nahaste-borrastea.

Laugarren zigarroa paketetik ateratzera zihoanean ahots hotsak entzun eta jende tropoiloa ikusi zuen eskaileratik jaisten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 109. orr.

Jendea tropoiloan pilatzen zen eta artean eserlekurik aurkitu ez zutenek bultza egiten zuten aurrekoei aurrerago sartzera behartuz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 106. orr.

Une bat iritsi zen non ikasleek eskaileran geratu behar izan baitzuten aurrera ezin eginik, harik eta handik puska batera, Europa ekialdeko ikasle talde bat, [...] tropoiloan kalera ateratzera animatu zen arte.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 204. orr.


troposfera iz atmosferaren zatia, lur azalaren eta estratosferaren artekoa.

Gailu horiek troposferako eta estratosferako datuak bilduko dituzte.  Berria - Gaiak   2004-07-11

Ozonoa modu naturalean dago troposferan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Nitrogeno dioxidoak asma, alergiak eta ozonoa troposferan sortzea eragiten du.  Berria - Mundua   2004-10-16


troposferiko izond troposferakoa, troposferari dagokiona.

Lau gailu berezi ditu Aurak: erresoluzio handiko zunda dinamikoa, mikrouhinen zunda, ozonoa kontrolatzeko sentsore espektrometroa eta sentsore troposferikoa.  Berria - Gaiak   2004-07-11

Ozono troposferikoa gizakion osasunarentzat kaltegarria da, bai eta landareentzat ere.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Zentral termikoek igortzen dituzten nitrogeno oxidoak ozono troposferikoaren aitzindari izaten dira, landareei eta gizakion osasunari kalte gehien egiten dioten kutsatzaileetako bat.  Berria - Harian   2006-02-12

Ozono troposferikoaren igoeraz kezkaturik daude ekologistak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ozono troposferikoa (5)

ozono troposferikoak (5)

ozono troposferikoaren (9); ozono troposferikoaren aitzindari (3)


troskismo (corpusean trotskismo soilik) iz L. Trotski-ren doktrina iraultzailea.

Vladimir, 68ko maiatzaren garaiaz gero, ezkerreko talde eta joera guztietatik pasatua zen: stalinismoz zipriztindutako marxismo-leninismotik trotskismora eta (berehala) maoismora; [...].  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 101. orr.


troskista (orobat trotskista g.er.) 1 izond/iz L. Trotski-ren eta troskismoaren jarraitzailea.

Modu horretan ezagutu nuen Francine, lehen aipatu dizudan atso troskista hori.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 272. orr.

Alderdi troskistak indar guztiak ezarri ditu itunaren aurka.  Berria - Harian   2005-05-29

Ezker muturreko alderdiak dira, troskistak eta komunistak.  Berria - Mundua   2004-03-21

Elkarlanean jarraitzeko gogoa du LCR troskistak.  Berria - Harian   2005-05-31

Alain Krivine troskista aulkia galtzekotan dago.  Berria - Euskal Herria   2004-06-02

Imajinaezina zela Ondarroako edo Hernaniko troskista batek gauak belauniko pasatzea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 405. orr.

Guk pentsamendu eta mugimendu ezkertiarraren loratzea bizi izan genuen Parisen: gautxistak, maoistak, troskistak...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 86. orr.

Errusian, baten batek troskistatzat salatu zuen, eta urre meatzeetara bidali zuten, iparraldera.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 69. orr.

• 2 izond troskismoarena, troskismoari dagokiona.

Hori ere ez zitzaigun arraroa iruditu, gure curriculuma eta argitaletxearen iragan trotskista ezagututa.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 40. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderdi troskistak (3)


trosko1 izond/iz adkor troskista.

Neuk entzunda dauzkat ETAkoa naizela, troskoa naizela, PNVkoa naizela, anarkista naizela, HBkoa naizela, erosita nagoela, EAkoa naizela, Aralarrekoa naizela, neure amaren semea naizela...  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 124. orr.

Trosko izana zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 149. orr.

-Erran nahi baita... troskoen taberna horretan lau bat erakusketa egin nituela.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 271. orr.


trosko2 iz zakilaren eta barrabilen multzoa.

Bainujantzia besterik ez soinean, oinutsik zebilen kirola egiten eta bere oinek lurra ukitze orotan, zakil-barrabilak, hau da, bere trosko ederra, boing-boing mugitzen zitzaion gora eta behera.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 81. orr.

Eslip moduko bainujantzia zeraman eta ia troskorik ez zeukala zirudien.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 82. orr.

Trosko txikia duenak zakil txiki samarra izango du teorian, ala?  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trosko txiki (3)

trosko txikia (3)


trosta 1 iz zaldiaren eta kidekoen ibilmoldeetako bat, urratsezkoaren eta lauoinkakoaren artekoa.

Gero, trosta hori ohiko ibilerara itzultzen zen, Nikolas itzartzen zelarik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 338. orr.

Joxe Marik gelditu ninduen, zaldi baten trosta gelditzen duen zezenak bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 224. orr.

Goiz batez, zaldi baten trosta entzun du Elederrek.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 17. orr.

Zaldiaren trosta ere ez nuen entzuten gainera, eta harritzen ninduen, gaua bare baitzegoen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 217. orr.

Irrintzi egin zuten zaldiek eta, ibili-ibilian bazebiltzan ere, trosta astirotu behar izan zuten, harik eta kalesa geldirik zegoela zirudien arte.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Zaldiek trosta bizkortu zuten eta kalesak bideari ekin zion berriro.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 15. orr.

Zaldiek, inoren inolako agindurik gabe, zeudenetik mugitzeke ibiltzeari utzi, eta, trosta biziturik, bideari ekiten zioten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 59. orr.

Zaldiek ohiko trostaren ibilian segitzen zuten, lasai eta erasoekiko axolagabe.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 33. orr.

Trosta eta trosta, etengabeko ibilian egon dituk urkatzeek iraun duten bitartean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 33. orr.

2 (izenondoekin)

Jendetzaren joan-etorri etengabearen artean, gurdiak gangen azpian sartzen ziren, haien zaldien trosta zaratatsua baretzen zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 43. orr.

Entzunak nituen atsedenik hartzen ez zuten zaldien trosta beti berdin hari buruzko esamesak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 16. orr.

Maldan behera gindoazen oinez, astoen trosta punpakatua entzunez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 22. orr.

Aurrera jarraitu zuen kotxeak, zaldien trosta motelean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 178. orr.

Serkok zaunka egin zuen pixka batean, eta kibitka trosta txikian jaitsi zen Krasnoiarskeko bidean behera. Montorgueil kalean behera jaitsi zen trosta laburrean, itxura alaiarekin. Jendea atzetik segika zuela igarri zuenean, zaldiak trosta luzean jarri baitzituen, eta lauhazkan gero.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 344. orr.

Imajina ditzaket soro idor hauetan Erdi Aroko bidaiariak, pausoen makaltasunean edota zaldien trosta nekean batetik bestera.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 40. orr.

Destakamendua trosta bizian zebilen karrika estu hartan zehar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 204. orr.

Une hartatik aurrera, zaldizkoak nahiko trosta arinean joan ziren ofizialak korrika jarraitzera behartzeko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 355. orr.

Endaitzen arteko zaldia, beste biak baino handixeagoa eta gurdiaren ibilera zuzentzeko ardura zuena, trosta luze-luzean zihoan beti, zelaian nahiz maldan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 133. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bat-batean trosta-hots gehiago iritsi zen argiunearen beste aldetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 232. orr.

Haietako batek bidea erakutsi, landroverraren aldamenean bere trosta-pauso indioan lasterka.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 79. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zaldi-trostaren denbora etenik gabea entzuten nion sukaldeko erloju tzarraren hots monotonoari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 18. orr.

Zaldi-trostak kalesari eragindako klanka-klankarekin bat egin zuten aitaren azken hitz errepikatuek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 38. orr.

Bat-batean soinu txikia jotzen hasten dira, panderoaren kriskitin-trostaren gainean.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 26. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Urrunean zaldi trosta hots ozena sumatu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 190. orr.

6 irud/hed

Laster nabaritu dut berriz giltzadunen trosta.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 153. orr.

7 trostan adlag

Utzi zuten herria, eta batzuetan trostan eta besteetan urratsean, Amezketaraino iritsi, eta han gelditu ziren. Zaldi gainean trostan, zurien karabanari erasoan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 136. orr.

Han abiatu ginen trostan Carmarthengo hirirantz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 51. orr.

Gurditzar batzuk trostan iritsi, eta Vallée merkatuaren espaloi bat oztopatu zuten zeharo.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 55. orr.

Zaldiak dantzatokiaren erdiraino trostan sartu eta han geratu ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 117. orr.

Zaldunak mingaina klaskatu eta trostan joan zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 312. orr.

Zaldia trostan jarri zuen berriro ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 360. orr.

Zaldiek neketsuago eta makalago egiten zuten trostan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 74. orr.

Bernardinok zigorrada batez abian jarri zituen zaldiak, trostan baino dantza geldian gehiago.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 248. orr.

Aurreko gauean, handixe etorri zitzaion trostan oreina.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 340. orr.

Lasterka joan ziren, ahal bezain bizkor, Buckbeak erdi trostan atzetik zutela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 330. orr.

Zaldi gainean kasakak airean eta ezpatak eskuetan turkoen aurka trostan amildu zirenean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 63. orr.

8 irud/hed

Pelotoi bat sartua zen galerian, trostan, fusilak eskuetan, bular aurrean gurutzatuak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 276. orr.

Ilargia trostan zihoala zeru hodeitsutik, [...].  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 171. orr.

Burutu ezin ditudan estudio madarikatu horiek guztiak trostan zabilzkidak buruan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 124. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trosta astirotu (3); trosta bizian (3); trosta bizkortu (3); zaldi trosta (3); zaldiaren trosta (3); zaldien trosta (6)

erdi trostan (3); trostan hasi (4); trostan joan (5); trostan zihoala (3); zaldia trostan (4)


trostaka adlag trostan.

"Arre!" eta "Iso!", eta haren mingaina ahoaren sabaian trostaka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 44. orr.

Une haiek ziaten Marcia ulertzeko gakoa, istant tximistatsu haiek, trostaka iragaten den printzesaren karroza.  Berria - Kultura   2006-02-16


trostaldi iz trostan egiten den saioa.

-Hator, nana; hator, ene laztana: amaitu dun trostaldia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 25. orr.

Baziren amets haietan zigorrak eta sugeak adinako begiztak, mendateetan zehar ihes egiten zuten dilijentziak, trostaldi luze haizetsuak kaktus soroetan barrena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 44. orr.

Ez nintuen elekatu nahi izan eta Elur-i aztal ukaldi batez trostaldi labur bat galdegin nakon horietarik urruntzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 192. orr.

Gorrotatzen ere hasita nengoen bai Leonore eta bai haren trostaldi tristea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 26. orr.


trostari 1 izond/iz trostan doana.

Aizak, Ilia Paramonitx, ea noiz hatorren nire trostaria ikustera: lasterketa egingo diagu, ea zeinek irabazten duen, hireak ala nireak!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 222. orr.

Kanpoan paseo bat ematea, edo trostari eder bati gurdia lotu eta lasterketatxo bat egitea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 308. orr.

2 irud/hed

Scènes d'enfantseko beste pieza trostari bati etorri zitzaion txanda, Histoire bizarreri.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 64. orr.


trote 1 iz trosta.

Zaldun eta trote-zaleak nola ziren, gainera, zaldiak zirikatzeko eta astintzeko makilatxoak ere lizar-adarretatik hartuak ohi ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

2 irud/hed

Ez hago hi trote horreitarako.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 185. orr.

-Ez al zaigu trote hauetarako sasoia joaten ari? -dio Inaxiok arnaska.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 85. orr.

3 trotean adlag trostan.

Gurdietatik askatutako zaldiak trotean ari dira, putzuetan zehar larrean, jaietarako jantzitako mutikoren bat zaldun.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 17. orr.


trotineta 1 iz ipar patinetea.

"Rollers" txirrindula, oinezkoak, trotinetak ala oinetako erroten gainean baizik ez da ibiltzen ahalko leku hortan.  Herria   2005-06-09

Zoin lasterka edo kurri, zoin xirindulan edo trotinetetan ibiltzen ahalko direla igande goizetan 9 etarik eguerdi arte.  Herria   2004-10-21

2 (hitz elkartuetan)

Handik landa birla lehiaketa bat, 12 urtez pekoentzat trotineta zeingehiagoka eta segitzeko, arraza markarik ez duten zakur/xakur lehiaketa.  Herria   2001-05-10


trotskismo ik troskismo.

trotskista ik troskista.

trovero iz trovoak bat-batean kantatzen dituen hispanoamerikar bertsolari modukoa.

Maximiano Traperok, decimista eta troveroen kantuzko inprobisazioaren ikertzaile handiak, modu miresgarrian jaso zuen argudioa dela bertsolaritzaren funtsezko izaera: [...].  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 184. orr.

Hor daude, esate baterako, decimista eta trovero hispanoamerikarrak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 184. orr.


trovo iz bat-batean botatzen den bertso modukoa.

Dela décima, dela trovoa, dela glosa... bertsoaren modu berera egiten dutela jabetu ginen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 102. orr.


troxa iz pl haur oihalak.

Ez dizkio troxak aldatzen, ez du kulunkatzen; negar egin dezan uzten du.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 74. orr.

Izebak umea troxetan ekarri zion buhameari eta, papo aldea azalduz, bi bularren erdian pausatu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 27. orr.

Larruak gainezka egiten zion alkandora eta mantalean, doi-doi kabitzen zen barruko arropa zurien azpian, troxetan bildutako umegorri potolo bat zirudien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 66. orr.

Haurren inozentziara zeharo itzultzearren, sehaska bat fabrikatu zuen, troxaz bil zezaten agindu, eta bularra eskatu zion errukiz negar egin zuen emakume sinple bati.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 78. orr.


troxatu, troxa(tu), troxatzen (orobat trozatu) 1 du ad troxetan bildu.

Haur bat aurkituko duzue xatarrez troxatua, eta otalako batean etzana.  Herria   2003-12-25

Gordeka bezala, keinu ernez, emaginak ohe estalki batean troxatu zuen eta eliza atarian utzi.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 9. orr.

Frantxua amodio hurbilaz troxatu zuela oroitzen zen emaztea: ez zekien zergatik baina bere sabeletik munduratuko zen lehen haurra neska zatekeela imajinatu zuen beti Maianak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 50. orr.

2 irud/hed

Bat-batean papera hartu eta tabako lerroa harekin troxatu zuen, bazterretara tu eta alajinkoa-ka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 193. orr.

Zenbait astez beraz, gure dorrea aldamu azkarrez izanen da troxatua.  Herria   2003-04-24

Gauez ibiltzen naizenean, batez ere lainoak bere oihal laztanaz bazterrak troxatzen dituelarik, gasnategiko argiak ortzaizean jaukitzen zaizkit, oldarroi, menperatzaile, beldurgarri.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 49. orr.

Ilunpeak troxatzen zion soa geltokiaren eremuan urtzen saiatu zen, tristura bultaren ezabatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 257. orr.

Bere herrikoak arras zeru-zulo itxuratzen zituela, Tours eta Orleans bitarteko ogi zelai hedatuen zedarrietan hedoiak bereiz zebiltzan, zerua urdintasunaren xatarraz troxatu eta zuritasun mardulez hantuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 144. orr.

Jaun apezak ongi troxatu prediku bat egin dauku eta mundu zabaleko berri ere jakin dugu, argazkieri esker.  Herria   2004-12-30

Ideologia historikoak zuen beldurra troxatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 37. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Egun batez nire anaia Gino ikustera etorri zen, artean nini troxatua, kalentura pixka bat zuelako eta, gure aita lasaitze aldera, aztoratuta baitzegoen, esan zion sukarra apika hortzengatik zela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 29. orr.

Bat-batean, birjina trozatua, jaiki, eta lurpean barrendu zen, hortzak agerian.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 48. orr.


trozatu ik troxatu.

trufa1 1 iz burla, iseka. ik ihakin.

Bizkitartean dena izan da trufa eta algara, espero baitzuten aurreneko mehatxua aski izanen nuela koldartzeko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 43. orr.

Ez zen hori denen gustukoa izan, izan zen irri eta trufa.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 76. orr.

Antolatzaileek antzerkitxo moldean dute euskal gizartea kitzikatu: trufa eta arralleria nagusi, ez-beharrak salatuz.  Herria   2003-02-13

Ez zien Migel Mailuren trufei ihardetsi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 72. orr.

Bere egoerak hobera egin zuen eta ordurako ez zen Um Hamidaren trufak jasan behar zituen muturzikina.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 187. orr.

Fernando joan eta etorri zebilen, kazetarien esan eta trufei erreparatu gabe.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 76. orr.

Akitaniako zerrendaburuak ttipikeriak eta trufa erabili ditu PS eta Bayrouren aurka.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

Ene baitan egin nuen, neska hori, burua gora eta papoa harro, ez zela trufa eta espantu baizik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 39. orr.

Zaintzaleak ez zuen ulertzen gure ezetza, eta oraino guttiago gure irriak eta trufak... edo ez ulertua egiten zuen.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 108. orr.

Jadanik abertzale izenaz beztitzen zen Frantxis trufa eta trufa ari zitzaion.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 12. orr.

-Ageriko... -erran zion trufa ezpainetan apez kazetari kokin batek.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 62. orr.

Lehen irria eragin didan trufari guztiz gustu txarrekoa irizten diot orain.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 32. orr.

Ez ote da trufa bat geure buruari?  Berria - Kultura   2004-07-10

Darcosek trufa merke.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

2 (izenondoekin)

-O, ez, jakina hilko naizela -esan zuen berak, trufa gaiztoaren airea ezkutatzeko batere ahaleginik egin gabe-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 300. orr.

Parisera abiatzen zirenek ez omen zuten trufa garratza baizik merezi, hirira joaten zirelako, mutikoak mutil izateko eta neskak, nola ez, puta bilakatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 77. orr.

Trufa gaizto hark arrakasta izan zuen, gaitzerranerako joera duten guztiak bezala.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 208. orr.

Bereziki emazte soldado harek irakiar presunerak buluzgorri ezarririk heieri egin dezteien trufa ahalgegarriak.  Herria   2004-08-12

Nolako trufa samina!  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 106. orr.

Ez zait laket jokabide makurrei trufa makurrak gehitzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 498. orr.

Instrukzioak, zaintzaldiak, ofizialen aginduak, armakide zaharragoen ziriak eta trufa krudelak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 221. orr.

Trufarik krudelenaren irria zen, azpian eta bere maskarapean oinaze neurriz gaineko hura gordetzen zuelako, bizi-bizia...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 379. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Uztail hasieran, uste ez genuen arma erabiltzen hasi ziren gure kontra: trufa-kantak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 225. orr.

Furgonetan ere trufa giroa nagusitu da.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 267. orr.

Trufa eta txantxa giroko horrelako elkarrizketa batean, harrigarria iruditu zitzaidan bat-batean ezezagun bati horrelako aitorpena egitera ausartzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 71. orr.

Aingeru aurpegi horretan ez zen, alabaina, trufa-aierurik, sufrimendu neurtezin eta isilaren marka baizik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 171. orr.

Trufa tanta bat dago galdera horretan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 47. orr.

Furgonetak ere hasieran benetako erlauntza bat ematen zuen, trufa eta haserre hitzak nahasian.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 168. orr.

Iduritu zitzaidan trufa musika zerbait bazela Elenaren solasetan.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 62. orr.

Ez, motel, ez haiz oraingoz hilko, broma bat zuan, ondo bizirik hago!, esan zuen Angelok, apur bat serioxeago, baina artean trufa-doinua guztiz baztertu gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 211. orr.

Wallace Reiden eta Valentinoren eta aspaldiko denboretako gainerako izarren trufa-irribarrea ikusten nuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 10. orr.

Ez nien deitu, lo-kuluxkaren ordu nagi haietan hotelean zer egiten ote nuen trufa-ziritan hasteko aukerarik izan ez zezaten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 9. orr.

Halako trufa aire batez jantzi zen erregeren ahotsa: [...].  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 52. orr.

Eta, nik dakita, halako trufa aireño batekin, ez banizu bederen aipatu andre hori.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 18. orr.

Gaur egun irri edo trufa konnotazioak izaten ditu gehienbat prozedura honek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 226. orr.

4 trufan adlag trufa egiten.

Aurretik intsentsua bota eta atzetik trufan ibiltzen zitzaizkionak, adarra jotzen, maiseatzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

Baroi gaztearen bizkar trufan aritzen ziren, ikusita nolako apainkeria zaharkituarekin adierazten zituen esaldiak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

Errekesta bera ginuen beti, halere bat entzun nuen trufan ari: [...].  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 191. orr.

Ni irriz trufan, baina beste guziak serios, mutur eta ilun, beren ekimenetan biziki serios.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 86. orr.

5 trufaz adlag trufa egiten.

Trufaz galdetzen zidaten ea nire herrian berunez egiten diren goldea eta ezpatak ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 117. orr.

Trufaz hertsatzen zitzaizkion itzain zeltiarrei erraten zien hordimenak gatibatu baino lehen: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 44. orr.

-Zer eskubide? -galdetu zuen trufaz.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 55. orr.

-Nork idatziko dizu, ba, zuri? -erantzun zion osaba Vernonek trufaz, gutuna esku batez zabaldu eta begiratu bat emanez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 36. orr.

-Lehengoan ere erakutsi huen hire trebezia -trufaz-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 244. orr.

Egun batean goian, hurrengoan behean; muturrekin eta isil goizean, eta barrez eta trufaz gauean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 143. orr.

Eta zer axola dio -erantzun zion emazteak trufaz-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 225. orr.

Ibilian-ibilian, Rubeni erdi trufaz galdegin diot ea gaur goizeko otoitzak egiteko astia izan duen eta hark, irri firfira ezpainetan, baietz erantzun dit.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 201. orr.

Zer barkatu behar dizut? Irribarrez dago, alai, trufaz bezala.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 106. orr.

6 trufazko izlag

Bere poetikak ekarri duen berritasuna ez dago zalantzan jartzerik: ostikatuen erremina trufazko lanabes bihurtu du, eta ostikatzaileen atzaparkadarik zorrotzenak lotsagarriki utzi ditu nabarmen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 105. orr.

-Nathan Soilik -erantzun zuen, bekainak zimurtzen zituela trufazko atsekabez-, ala Nathan besterik gabe?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 69. orr.

Erraidazu bada, adiskide ederra, nondik dator zure azken gutunean nagusi den doinu latz eta trufazko hori?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 423. orr.

Aurpegiera serioak, irribarretsuak, trufazkoak, aspertuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 339. orr.

7 trufa egin ik trufatu1.

Isekazko ateraldi batekin trufa egin ordez, azalpen oso eta neurtu bat eman zion. Barkatu egin behar zaio doinu ironikoa, berak trufa egiten dizula uste du, baina gertatzen zaiona da ezin duela aitortu kontatzen ari zarenak harrapatua daukala.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 223. orr.

Trufa egiten zenidatenean ez zenuten zeuen burua ziurtatu baino egiten.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 52. orr.

Ez genien trufa egin iraileko estropadetarako entrenatzen ari ziren atunburuei.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 152. orr.

Poesiari trufa egiten diozu, baina zu ere ez zinateke poeta eskasa izanen, Joanikot.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 149. orr.

Apirilaren batean (ez dugu ahantzi behar frantsesek egun hori baliatzen dutela elkarri trufa egiteko, beste hainbat tokitan abenduaren hogeita zortzia bezalaxe), Saint-Exen lagunek adarra jo nahi izan zioten.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 127. orr.

Ez du erlijiorik, Jesukristoz trufa egiten du, begirunerik gabe erabiltzen du Jainkoaren izena.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 337. orr.

Ez daude inoren penaz trufa egiteko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 207. orr.

Egunkarietan ez zuen Algortako hilketaz ezer aurkitu, eta bere buruaz trufa egin zuen halakorik espero izateagatik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 21. orr.

Ezin zituela jasan adimen zorrotz eta biziko mutilak, beraren lepotik trufa egitea beste asmorik ez zutela iruditzen zitzaion eta.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 329. orr.

Haren begiek trufa egin zidaten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 204. orr.

· -Hire gain dudan aginteagatik, egiok trufa apur bat.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 183. orr.

Schumacher sarjentuak kosta ahala kosta jakin nahi zuen, arrats hartan, eta irri eta trufa egiten zidan: [...].  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 49. orr.

8 –en trufan ari izan

-Zendako ariko naiz zure trufan?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 13. orr.

Aitzina ene trufan ari zen Elixabet tzar hura.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 40. orr.

· Epaileak, haien trufan, erran zien haien semea jaten ari zituen oilar eta oiloa bezala zela bizirik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 90. orr.

Eskolako balentriak ere hor ziren, honen trufan, haren jelos.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 81. orr.

9 –z trufan ari izan

Badut galde egiteko kopeta, / nor da nitaz trufan ari?  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eginiko trufa (3); halako trufa (5); halako trufa aireñ irri eta trufa (7); nitaz trufa (3); o (3); o batekin (3); trufa aireñ trufa egin (18); trufa egin zuen (3); trufa eginez (4); trufa egitea (4); trufa egiteko (8); trufa egiten (16)

trufan ari (3)

nitaz trufatu (5); trufatu zen (6); trufatu ziren (3)

nitaz trufatuko (6)

gutaz trufatzen (7); haietaz trufatzen (3); hartaz trufatzen (4); nitaz trufatzen (8); nitaz trufatzen ari (5); trufatzen ari (10); trufatzen da (4); trufatzen dira (5); trufatzen hasi (3); trufatzen zen (3)

erdi trufaz (3); eta trufaz (3); trufaz bezala (5)


trufa2 iz boilurra.

Arrozari eransten zaiona nolako, risotto-a halako: trufekin egina baldin bada, risotto ai tartufi izango da emaitza; arraina baldin badu, risotto alla pescatora; [...].  Berria - Kultura   2004-08-01


trufagai iz trufatzeko gaia.

-Haxix gehiegi hartu duzulakoan nago, eta ez duzula ni beste trufagairik topatzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 22. orr.

Jarraian, prologomania desegokietsi zuen, "aspaldian erabili baitzuen jada trufagai, Kixotearen aitzinsolas antzetsuan, Ingenioen Printzeak".  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 163. orr.


trufagarri izond trufatzeko modukoa.

Oso ezagunak diren literatur obren izenburuak eraldatuta, trufagarri suertatzen dira sasi izenburu hauek.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 199. orr.

Erretorika ez da "erretolika" zaharkitua eta trufagarria den espresatzeko modua.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 150. orr.


trufaize izond/iz trufa-airekoa.

-Oso jantzia ikusten haut estrategia erotikoetan... -esan zidan Adak halako destaina trufaize batez. -Zorionekoak zuek! -esan zuen sarjentuak, trufaizez-.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 52. orr.


trufaka adlag trufa egiten, trufatuz.

Joe Brooksek ez zukeen itxarongo gu biok bakarrik egon arte, arropa-kontuetan dudan gustu on edo txarraz trufaka ekiteko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 92. orr.

Duela hiruzpalau hilabete doi-doia, Dabid sarritan trufaka hasten zitzaidan.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 248. orr.

Trufaka hartu zaituztete kamioietatik jaistean, irainka.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 14. orr.

Bizkaitarrak trufaka eta irri-karkaraka ekin zion berriro, eta hurrengo egunetan ere irri egin zion, harik eta gipuzkoarrak egun batean pazientzia galdu zuen arte.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 535. orr.

Gelakideak, astakirten galantak, ez zuten zeregin hobeagorik aurkitzen, noski, beren habailak [...] nire zirkuluetarantz keinatu baino, irrika eta trufaka, irakasleak bizkarra ematen zigunean.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 19. orr.

Mantso-mantso, pisu-zuloan sartuta eta etzanda alferrik galdu zituen egun geldoak, Jimmyreneko iluntze-pasak, emakume alai eta kaskarinarena egiten, bere buruaz trufaka eta Artekin edo Art bezalako beste gizaseme batzuekin urrumaka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 181. orr.

-"Olerki bat!" -ufatu zuen erdi trufaka.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 209. orr.


trufakor izond ipar trufagarria.

"Gure helburua ez da lurra bainan dirua", zion Ezpeletako gaztek apaindutako karro trufakorrak, Uztaritzen.  Herria   2004-10-07

-A baia -Gérard-ek doinu erdi trufakor batean ihardesten dio, Sophie-k interesaturik burua itzultzen dion bitartean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 119. orr.


trufalari ik trufari.

trufan ik trufa1 4; trufa1 8.

trufañi ik trufaño.

Trufania iz Epifania.

Berrikitan, urteko bi besta haundi ospatu ditugu: Eguberri eta Trufania.  Herria   2001-01-11

Beti bezala,urtarrileko lehen igandearekin, Trufania kartsuki ospatu da Donibane Lohizunen, aspaldiko ohidura berme.  Herria   2004-01-08

Horra zertako Trufaniaz elizetan errepikatua den aurten ere gure sinestearen asmo xoragarria.  Herria   2005-01-13

Ihauterian sartzen giren Eguberri irian, Urtatsez, Trufaniaz ala Ganderailuz, ikusmoldeak frango desberdin daude.  Herria   2004-02-05

Errege-bixkotxakegiten baitira Trufania-kari, Bidartenhartua dute usaia batto egiteko zinez alimalea!  Herria   2001-01-11


trufaño (orobat trufañi) iz trufatxoa.

Ez ote litake egokiago, ihauteria zer den orroituz bestenaz ere, ateraldi omoretsu batzu ausarkian sartzea holakoetan, trufaño batzuekin berdin, zendako ez, izari bat atxikitzekotan bixtan da, bainan jendea irriz asetzeko gisan...  Herria   2001-02-22

Lehenago fama txarra züan gure xaharren mihietan, huntzaren entzütean "Lanbareko ülün-zeinüa" erraiten beitzüen halako trufañi batekin.  Herria   2001-10-11


trufari (orobat trufalari g.er.) 1 izond trufa egiten duena. ik isekari.

Aise mintzo zen hura arras trufaria izan behar zen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 70. orr.

Bulebarreko leiho argiztatuak ikusten zituen berriz ere, eta orduko emakume trufariak, eta urtarrileko gau urrun hartan utzitako hiri sabelkoi berbera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 30. orr.

Noiztenka lagun trufari batek ene kontakizuna salbaiki hausten zuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 126. orr.

Erromantizismoaren trufaria.  Berria - Kultura   2004-07-07

Zernahi badira hemen arruntak, xori-buruak, ergelak, espantu-untziak eta trufariak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 19. orr.

2 (gauzak)

Bigarren behako zabal trufaria eskaini zidan, Josuren ganberako atea hertsi aitzin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Husainek irri trufaria egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 317. orr.

Lehena, irriño trufaria, gorakoia, lurra larruari sobera lotua daukanaren ahalkearen ikurra.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 11. orr.

-Ederto, txundituta nagok, azkarra haiz benetan -doinu trufariaz esan zuen Mentxuk, eta idazmahairantz jaiki zen-.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 168. orr.

Bere esku txiki hezurtsuekin gure mahaiari heldu, gugana makurtu eta hala esan zuen bere ahots trufariaz: [...].  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 60. orr.

Zaitak, orduan, halako hizketa molde trufaria erabiliz, galdegin zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 287. orr.

Bestela delako hori kopeta gaineko muga-lerro saihestezin eta zuriari so geldituko zen, begitarte trufariarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 250. orr.

Raimundo Silvak solemnitate trufarizko mugimendu batez liburu izugarria itxi eta errepikatu zuen, Amen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 324. orr.

3 (adizlagun gisa)

Sorbaldak agerian, ahotsa trufari.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 29. orr.

-Zeren trukean? -eskatzen zion trufari Mikelek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 123. orr.

-Bi basorekin gaur nahikoa izango duk, gehiagorik ez -esan zion Husainek trufari.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 318. orr.

Gizonak, orduan, trufari: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 106. orr.


trufati 1 izond trufaz betea, trufazkoa.

Definizio-sorta hau nahikoa errealista dela iruditzen zait, pasarte batzuetan trufati samarra suerta badaiteke ere.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 111. orr.

Judaismoa hobeto ezagutzeko parada ezin hobea eskaintzen zaigu hemen, erlijio honen aurkia pentsamendu ortodoxoa eta ifrentzua juduek beraiek betidanik ekoiztu duten eta ekoizten jarraitzen duten erlijio ofizial horrekiko eztabaida libre eta tarteka trufatia txanpon beraren bi aurpegiak direla erakutsiz.  Berria - Kultura   2004-12-08

2 (adizlagun gisa)

Emakumeak burua jaso zuen eta, trufati, galdegin zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 173. orr.

-Ea, Mixel, anima hadi -hasi da, trufati, begirakunea Gaxuxaren begi urtsuetan josiz-.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 32. orr.


trufatsu 1 izond trufatia.

Ikusleek begirakune trufatsuak, maleziatsuak eta harropoztuak trukatu zituzten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 137. orr.

"Nora joateko asmoa duzu?", esan zidan irribarre trufatsu batekin.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 116. orr.

2 (adizlagun gisa)

Trufatsu hitz egin zion gero: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 95. orr.

Lehen eskailburuan, Abasi trufatsu zuzendu zitzaion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 142. orr.


trufatu1, trufa(tu), trufatzen 1 da ad trufa egin.

-Ez dut ulertzen zergatik trufatzen zaren -esan nuen-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 188. orr.

-Ez naiz batere pozten -erantzun zidan-, eta ez zen nire asmoa trufatzea.  Berria - Mundua   2004-12-14

-Ez zaitezela nitaz trufa!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 125. orr.

-Ez, Minor jauna, ez naiz zutaz trufatzen ari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 295. orr.

Noren alde? hori ez dakigu, haietaz trufatzen dela, hori bai.  Herria   2004-11-04

-Baina ez dira nazio burujabeaz trufatuko -jarraiki zuen-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 63. orr.

Arrazionaltasunaz trufatzen den azalkeriaren despotismo ez ilustratua.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 19. orr.

Erraz da, adiskideak, nire orduko egoeraz trufatzea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 121. orr.

La Sarrietterekin dagoen mutil hori, badakik, Gavardez trufatu zuan ederki lehengo gauean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 355. orr.

Ume batzuk trufatzen ari, hainbeste urtez gizonei ikara eman dienaz!  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 170. orr.

Albistea non, gu han -trufatu nintzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 69. orr.

Gure anaien eta semeen odolaz trufatu baitzineten!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 200. orr.

Bere kontura trufatuko ziren denak, emakumea barne.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 25. orr.

Bere lankideak trufatzen zitzaizkion, ez baitzuen mahai azpiko diru ustela onartzen, nahiz eta irabazten zuenarekin nekez bizitzen ahal zen hiri nagusian.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 206. orr.

Laket zait erdaraz ene buruaz trufatzea!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 109. orr.

2 (adizlagunekin)

Beraien obraz erraz trufa naiteke; nire obra propioaz trufatzen naizen bezala.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 77. orr.

Biharamunean haatik erran hitzordurat joanen nintzela eta orduan nitaz horren itsuski trufatua zen Luixa zirtzilak adituko zituela bereak eta asto beltxarenak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 47. orr.

Ahal bezainbat berotu dut, eta gogotik trufatu naiz haren adeitasunaz eta haren herabekeriez.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 170. orr.

Nago ez ote diren Rabanaleko hiru herritarrak, erromes galantek pagatu arno ona edaten ari direla, hauetaz goxoki trufatzen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 176. orr.

Bazekiten finki trufatzen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 87. orr.

Sokrates, bizi zeino, gutaz guztietaz trufatu zen ederki eta ahoan bilorik gabe.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 146. orr.

3 ik musikatu1.

Haren herritarren ahoskeraz polliki trufa-musikatzen baita Piarres, hazpandarrek "zintzurrez eta zintzurretik ateratzen omen dutelakotz -dugulakotz- español iduri jota delikatu eta landu bat, eta ni hazpandaja naiz", erraitean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 8. orr.


trufatu2 izond boilurrez betea.

Mingain beteak ere baziren, eta galantina trufatua, eta txerri burua pistatxoekin, azpil biribil eta obalatuen gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 105. orr.

Dendaren aurrean gelditu eta so egiten zien haragi bola arruntei, lutxoz egindakoei, foie-gras trufatuzkoei.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 259. orr.


trufatxo iz trufa txikia. ik trufaño.

Valmontek nahiago izan du ero baten gisara maite duena sakrifikatu, trufatxo bat jasan baino; haatik, zorionaren etsaia da harrokeria.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 73. orr.


trufatzaile izond trufatzen dena.

Akize aldeko lau gazte dira, doi bat trufatzaileak, omore gozo batez eta berdin xoxolinkeriz beztituz beren ikusgarria.  Herria   2004-02-05


trufatze iz trufa egitea.

Trufatze zenbait ez bainituen hola onartzen, azkenean "ausweis" bat emaiten dautate, paper horri esker libertate osoan ibiltzen niz biltegi guzietan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 115. orr.


trufazale izond trufatzea atsegin zaiona.

Tripazaku galantak, txantxa eta trufazale porrokatuak, zorionean bizi ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 61. orr.

Eta gauza bera gertatu zen jostun trufazalearekin eta epaileak dena jakin zuelarik, kopeta ilundu, eta esan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 66. orr.


truk 1 adlag truke. ik truke 5.

Hamar luis eskaini nizkion zerbitzu xume horren truk.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 142. orr.

Gainerakoa ez zen esker oneko eta harridurazko adierazpen soil bat baizik, balio urriko dohainen truk.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 85. orr.

Iraki ere uzten diote petrolioa saltzen sendagaien edo janariaren truk.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 196. orr.

Salatzen dute Madrileko epailearen erabakia, nola diruaren truk askatzen duten, bahiketa baten tratu molde berean.  Herria   2004-04-08

Prefetak ordezkari bat igorri zion 6.000 liberako arrandaren truk demisionea eman zezan eskatzeko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 25. orr.

Atxilotuak dirua ematen zien sexu ukituen truk.  Berria - Euskal Herria   2004-05-07

-Fabore bat beste baten truk.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 117. orr.

Proposamen bat 1,50 euroren truk, hiru proposamen 3 euroren truk.  Herria   2005-11-17

Horra gelari fidela nire isiltasunaren truk adosturiko saria ekartzera etorria.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 145. orr.

Dauden baliabideak kristau, judu eta musulmanen artean parteka daitezke alokairu baten truk.  Berria - Harian   2005-12-09

Ikaragarria zen libertatea; bakardaderik latzenaren truk lortzen zen soil-soilik.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 242. orr.

Konfiantza konfiantzaren truk.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 72. orr.

Ostiak egiten ditu bi sosetan truk biziaren irabazteko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 53. orr.

Amaturrak Plazetan,horien berri ere nola ez eman guk, jakitean truk.  Herria   2003-06-12

Bi emazte berriz libratuak, ez jakin zertan truk.  Herria   2004-11-25

Orduan tipo bat ailegatu da, hamar zentabo ordaindu dituena bere oinetatik sei metro beherago lurperaturik dagoen neskari periskopiotik begiratzearen truk.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 174. orr.

Yusufek azkenean amore ematen bazuen, menditarrek ez ote zuten preso hartuko Ahmeten truk?  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 59. orr.

2 (izen soilaren eskuinean)

Herrixka batean geldi zitekeen, eta lan bat eskatu, aterpe eta janari truk izanik ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 214. orr.

Alabaina bertze inor ez izaki tripa truk etortzeko prest.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 76. orr.

Fraideeneko azken ikasturtean berean, zigarro truk saltzen zituen kalifikazioen emaitzen aurrerapenak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 92. orr.

Bet-Rehob eta Tzobako aramearren artean hogei mila oinezko, Maakako erregearen mila gizon eta Tob-eko beste hamabi mila gizon hartu zituzten sari-truk.  Elizen arteko biblia   2 Sm 10,6

Aginpidea, ogitarteko, edari eta musika truk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 133. orr.

Begia begi truk.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 151. orr.

3 diru truk (orobat dirutruk) adlag ik truke 9.

Izreelgo Naboti esan diot bere mahastia diru truk niri saltzeko edota, nahiago bazuen, beste mahasti bat emango niola berearen ordez.  Elizen arteko biblia   1 Erg 21,6

Manzanok diru truk esan zituen esandakoak. Geroago atsegin ez bazaio, libre joaten utziko dio; ez du salduko diru truk, ezta esklabo egingo ere, berea izatera behartu baitu.  Berria - Kirola   2004-05-04

Baita presazko sexu-beharrak asetzeko beren burua diru truk eskaintzen zuten emaztekien etxe goxoak ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 97. orr.

Gutiz gehienak 19garren mendean Roca presidentaren garaian erahil zituzten, batzutan dirutruk, hango lur gaineko eta azpiko ontasunetaz jabetzeko.  Herria   2005-03-17

4 musu truk (52 agerraldi, 16 liburu eta 29 artikulutan; orobat musutruk 23 agerraldi, 13 liburu eta 6 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian musu(-)truk agertzen da) adlag doan, hutsean, urririk.

Musu-truk bazkaldu duzu Francesenean?!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 88. orr.

Ordaindu zioten, bai, baina musu-truk ere eginen zuen, are gehiago, ordaindu ere eginen zuen itzuli ahal izateko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 163. orr.

Musu-truk emateko prest nengoan, baina orain ez duk niregandik ezertxo ere jasoko!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 125. orr.

Merezi duten saririk ezin eman, eta esker oneko aipua behintzat zor nien musutruk lagundu didatenei.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 17. orr.

Zenbat holako uso kolpatu eder ote da, jauntxo izandun batek haurdun utzi ondoren, diru edo musu truk beste gizajo pobreren bati disimuloan erantsia?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 164. orr.

· Zera, zuretzako doan izango delako, musu-trukean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 112. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begia begi truk (4); diru truk (9); euroren truk (3); musu truk (48)


trukada 1 iz ipar trukea, trukatzea.

-Gure aitzinekoak zuen aitzinekoekin aritzen ziren trukadan, bakailaoaren arrantzako lanetan eta balearenetan ere, bat atzematen zutelarik.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 109. orr.

Bide horren lekuz aldatze edo hobetze baten egitea jadanik aipatua izan zen Kontseiluan, trukada batzu eginez Estatuarekin.  Herria   2004-01-01

Uribe jaun presidentak onartu du izan zitekeela holako «nomansland» bat, polizia eta soldadorik gabeko eremua, jendearen trukada baten egiteko, jende horien artean izan daitekela Ingrid Betancourt bere adiskidearekin.  Herria   2005-12-22

2 (hitz elkartuetan)

Janarien politika bat bazuten bidean ezarria Irakiarekin ONUko Nazion Batuek petrolio eta janari trukada batentzat, irakiarrek petrolioa forni eta sartaldekoek janaria emaiteko.  Herria   2003-11-27

Ondotik zuten egin lur trukada bat, Zokoaren eskualde bat Zibururi josiz.  Herria   2003-06-26

Presuner trukada bat lukete egin nahi bakezaleek.  Herria   2003-12-18


trukagai izond trukatzeko modukoa. ik trukagarri.

Fusila, zakurra, zaldia... guztia zen trukagai; dena dela, ezer irabazteko asmorik gabe jokatzen zuen horrela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 110. orr.


trukagarri 1 izond truka daitekeena. ik trukagai.

Gizabanakoak, banan banan harturik, izen trukagarrizko itzal hutsalak dira, eta multzoan bildurik, espezie kategoria harrapatzen dutenean baizik ez dira benetan garrantzizkoak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 14. orr.

Elbarritasun trukagarria zela zuena, ihardetsi zuen Mirandek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 83. orr.

Bahitu «trukagarriak» hauek izango lirateke: Ingrid Betancourt presidentetzarako hautagai ohia, bost batzarkide, dozena bat diputatu, gobernadore ohi bat [...] besteak beste.  Berria - Mundua   2004-08-20

Kaltearen eta kaltetuak kaltegileari eraginiko minaren izaera trukagarria ez da berriki baizik auzitan jarri.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Ordutik, sentimenduak eta usterik sakonenak ere trukagarri bihurtu zaizkigu, objektuak baitira, nonbait, benetako zorionaren berme bakarrak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 62. orr.

Bi ale elkarrekin trukagarriak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

2 (izan aditzarekin)

Gorputza, zoritxarrez, oso modu bitxian eraikia dago ingeniariaren begietarako: serieko ekoizpena erabili da, baina osagaiak, edozein proba sinpleren arabera berdin-berdinak, ez dira trukagarri.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 242. orr.

Lanaldia murriztearen aldeko neurriek langileak erabat trukagarriak direla onartzen dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 137. orr.

Alderdi ekonomikoa, eskura daitekeenera, diruz baloragarria eta trukagarria denera murriztu da.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 53. orr.

Gizon Handiaren arazoa zen, funtsean, ez zuela erabat ulertzen, edo onartzen, bera ere trukagarria zela-.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 94. orr.

Enuntziatuak diren neurrian, formulazio bi horiek ez dira balio berekoak eta elkarren artean trukagarriak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 95. orr.


trukagarritasun iz trukagarria denaren nolakotasuna.

Arauek ekonomian hain garrantzitsua den bateratasuna eta trukagarritasuna lortzea dute helburu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 175. orr.


trukagune iz trukaketak egiteko gunea.

Kebek-eko Mirabel, Poloniako Sopot herria, Bizkaiko Mundaka, ibil eta truka gune jarraikiak bilakatzen ari dira Angelurekin.  Herria   2001-06-14


trukaje iz filmaturiko irudiak manipulatuz efektu bereziak lortzeko teknika.

Geroztik, Cocteauk sarri erabili zuen, helburu poetiko eta fantasiazko baterako, zenbaitetan beste trukaje batzuekin batera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 226. orr.

Irudi elektronikoa bere gainazalaren ekorketa batek sortua izateak ekorketa horretaz egin daitezkeen manipulazio berezietarako aukera ematen du (era askotako bideo-trukajeak, gaur egun telebistak guztiz arrunt bihurtu dituenak, hortik sortu dira guztiak).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 163. orr.


trukaketa 1 iz trukatzea.

Transmititzeko molderik onenak horiek baitira: sorkuntza eta trukaketa.  Berria - Kultura   2006-02-17

Deigarria da bi urtez bahituak askatzeko ahaleginetan porrot egin ondoren Gobernuak bere diskurtsoa iraultzea trukaketen inguruan.  Berria - Mundua   2004-08-24

Nagusi eta langileen arteko trukaketa antolatzea, lan poltsa gisan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Biktimak, giza eskubideak, bake esperientzien trukaketak, elkarrizketa eta bake kultura babesteko neurriak proposatuko ditu Elkarri-k.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Munduko kulturen arteko trukaketaren bidez abiatu nahi izan du EKEk Batek Mila kanpaina.  Berria - Kultura   2004-12-22

Oihuak eta diosalak, bezperan telebistan emandako programaren bati buruzko esamesak, apunteen trukaketa, arratsaldean Portuko festetara joateko planak...  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 103. orr.

2 (izenondoekin)

Bi herrialdeetako musikarien arteko trukaketa kulturalean du oinarria 'Biharko' diskoak.  Berria - Kultura   2006-02-17

Bi lurraldetako trukaketa ekonomiko eta kultural bat izan nahi du festibal hunek.  Herria   2001-04-05

Horrek Interneten bidez eginiko trukaketa ez komertzialak arautzea du helburu. Solasaldi trukaketa interesgarri batean parte hartu dute gero laguntzaileek.  Berria - Harian   2005-12-29

Iritzi edo opinione trukaketa eder batekin bururatu zen bilkura balios hori.  Herria   2004-11-25

Esperientzia trukaketa emankorra da ni hemen egotea.  Berria - Kirola   2004-02-04

Hots, hango eta hemengoen arteko trukaketa aberatsa.  Herria   2004-04-29

Artean, bi aldeen arteko hitz trukaketa bortitzak ere entzun ziren atzo.  Berria - Ekonomia   2006-02-08

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Trukaketa operazio guztiak egin eta gero, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 156. orr.

Aurtengo FIPA jaialdian, Hego eta Ipar Euskal Herriko profesionalen trukaketa bilkura ere antolatu genuen.  Berria - Kultura   2004-02-14

Elkarrizketa eta trukaketa aukerak mahai gainean ezarri behar dira.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Gisa berean, mintzaldi eta eztabaida gunea indartzeko xedea dute, zinezko trukaketa gune bat bilakatzeko.  Berria - Harian   2005-04-07

Trukaketa eta eztabaida gune bilakarazi nahi dugu hitzordua.  Berria - Kultura   2004-12-23

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Baionako Maimorables jaialdiak kultur trukaketa bultzatuko du.  Berria - Kultura   2004-04-28

Uzbekiztanen eta Euskal Herriaren arteko egiazko kultura trukaketa da Euskal kultur erakundeak eta Uzbekiztanen dagoen Frantziako Enbaxadak antolatzen dutena.  Herria   2001-10-04

Taldearen zuzendaritzak jokalari trukaketa batean taldeko izarra Atlantara bidaltzea erabaki zuen.  Berria - Kirola   2004-02-24

Ihes eginda nengoen bitartean, gutun trukaketa sarria izan genuen Almak eta biok.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 42. orr.

JP Morgan Chase, AEBetako bigarren bankuak, Bank One-rekin akzio trukaketa egin du.  Berria - Ekonomia   2004-01-16

Tiro-trukaketak bizpahiru oren iraun zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 251. orr.

Droga trukaketa nahiko laster iragan zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 247. orr.

Azkenean, hain eraginkorra bihurtu zen bihotzak kontrolaturiko barne-zirkulazioa, ezen hau besterik ez baita itsasoarekiko substantzia-trukaketa: [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 164. orr.

Gorputzak egiten duen gas-trukaketa guztiaren % 0,5 inguru baino ez da hori; gainerako % 99,5a birikek egiten dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 77. orr.

Horregatik sortzen dira hotz-bero ezberdinak, bero-trukaketa bestelakoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 156. orr.

Iragana hobeto konprenitu ahal izateko, rol trukaketa egiten dute.  Berria - Kultura   2004-04-22

Dena egingo bailukete hitz-trukaketa soil batez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 67. orr.

Pintada haiek egiten dituenaren eta ezabatzen dituztenen arteko mezu trukaketa bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 172. orr.

Nahiago dute, argi dago, gaia gobernuarekiko mesede trukaketan sartu.  Berria - Ekonomia   2004-03-31

Materiala, bertsoak, informazio trukaketa...  Berria - Kultura   2006-02-18

Neguaren bihotzeko garai honek izen trukaketa izan du gure baserritarren artean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 30. orr.

Horretarako dinamika bat abian jarriz gero, esperientzia trukaketa bat gertatzen da.  Berria - Kultura   2006-04-26

Eragileekin izandako harremanak, agertutako borondateak eta ikuspegi trukaketak kontuan hartuta.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Ez zen eskolako ariketa batean ari, argudio-trukaketan, edo oratoriazko lehiaketa batean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 457. orr.

Gaijartzaileek behin eta berriz eskatu izan digute iritzi-trukaketa modu hori.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 145. orr.

Irain trukaketa eta gero, biok serio geunden.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 111. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Landareekiko jakintza trukaketa tailerra.  Herria   2004-11-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

esperientzia trukaketa (3); gutun trukaketa (4); informazio trukaketa (7); iritzi trukaketa (6); kultur trukaketa (3)

trukaketa aberatsa (3); trukaketa izan (3)

ikuspegi trukaketak (3); ikuspegi trukaketak kontuan (3)


trukakide iz trikaketa batean parte hartzen duen kidea.

Aurten ere, seigarren aldikotz Cassin ikastetxeko euskarako klaseak segitzen dituzten ikasleak egon dira Bizkaian, Zornotzako trukakideen etxeetan eta Iso onarpena lortu duen Urritxe ikastetxean. ikasleek Urkiolamendi-ra igan dira beren trukakideekin ezagutza egiten zutelarik.  Herria   2005-01-13


trukakor izond trukagarria.

Merkatua balio jakin bat duten gaiez arduratzen da, ordea, hau da, trukakorrak diren gaiez: saldu daitezkeen gaiez (kapitala, lurra eta gizakiaren lana barne).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 309. orr.


trukalari iz trukean aritzen den pertsona. ik trukatzaile.

Jesusek, lokarriz zartailu bat eginez, tenplutik kanpora bota zituen denak, bai eta ardiak eta idiak ere; eta trukalarien diruak sakabanatu eta mahaiak irauli egin zituen.  Elizen arteko biblia   Jn 2,15

Tenpluan merkatariak aurkitu zituen idi, ardi eta usoak saltzen, eta diru-trukalariak ere bai, han eserita.  Elizen arteko biblia   Jn 2,14

Jesus tenpluan sartu zen, eta bertan salerosketan ari ziren guztiak kanpora bota zituen eta diru-trukalarien eta uso-saltzaileen mahaiak irauli.  Elizen arteko biblia   Mt 21,12


trukatu, truka, trukatzen 1 du ad gauza bat eman eta haren ordez beste bat hartu.

Lurralde osoko alderdirik onena den horretan ezin izango da lurzatirik trukatu, ez saldu, ez laga, Jaunari sagaratua baita.  Elizen arteko biblia   Ez 48,14

Horrela bide batez dolarrak trukatuko dituzu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 167. orr.

Nobelak trukatzen genituen, bakeroenak, Simenonenak, Zane Greyrenak.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 91. orr.

Gai horri buruzko hainbat gutun trukatu zitenan elkarrekin Pascalek eta Fermatek, eta probabilitateen kalkuluaren oinarriak ipini zitiztenan haietan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 370. orr.

Bidezidor bateko zuritasunean gure oroitzapen batzuk trukatuko genituzkeen elkarrekin.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 167. orr.

Ofizial berriak sartzen ziren etengabe, dena aztertzen zuten, iritziak trukatzen zituzten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 176. orr.

Irudi du albisteak trukatzeko bulegoa dagoela bertan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 66. orr.

Etorriko ziren garaiei buruzko ideiak trukatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 328. orr.

Uste dugu, beste herrialdetako jendearekin esperientziak trukatzea falta zaigula.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Kromoak trukatzetik kromosomak trukatzera.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 144. orr.

Olatzekin bigarren begirada bat trukatu ondoren, ezpainei kosk egin eta zakarregi ez mintzatzen saiatu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 33. orr.

Maiana altxatu zen eta musu uzkurrak trukatu zituzten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 56. orr.

Doi-doia bizpahiru hitz trukatu zituen gau bitxi hura harekin iragan zuen emakumearekin.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 18. orr.

Aholkulariak eta zuzendariak ohiko agur protokolarioak trukatu zituzten, eta solasari ekin zioten.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 86. orr.

Irri konplizeak trukatu zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 166. orr.

Bizpahiru ukabilkada trukatu zituen unibertsitateko greba batean parte hartzera bortxatu nahi zuten kide batzuekin.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 191. orr.

Datozen egunetan [euroa] 1,29 eta 1,31 dolar artean trukatuko dela espero dute.  Berria - Ekonomia   2004-11-18

Teoria klasikoaren arabera, truke-tasak berdintzera jotzen dute herrialde desberdinek trukaturiko ondasunen dibisetako prezioek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 68. orr.

Bogotak eta gerrillak presoak eta bahituak trukatzea galarazi nahi dute AEBek.  Berria - Mundua   2004-08-27

Arras lurralde putazuloa zela, non senarrek emazteak trukatzen baitzituzten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 126. orr.

Informazioa etengabe trukatzeko tresnak sortzea.  Berria - Euskal Herria   2004-07-04

Jakintza eskubideak babestutako materiala trukatzen zuten beraien artean, Poliziak salatu duenez.  Berria - Gaiak   2004-08-27

Garrantzitsua da prozesu hori biriken eta odolaren artean oxigenoa eta karbono dioxidoa trukatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.

Elkarri eskua emango genioan edo besarkadak trukatuko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 163. orr.

Gero, dibisen merkatuan, diru hori saldu egiten du, alegia beste dibisa baten ordez trukatu, esaterako dolarraren ordez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 237. orr.

Erleak ezin omen dira diru truke saldu, trukatu baizik -ehuna, garia, ardia eta beste erabil daitezke trukea egiteko- edo besterik gabe erregalo gisa eman.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 229. orr.

2 (trukean hartzen dena -kin atzikiarekin)

Besteetan, esaten dute juduak gerra-preso alemaniarrekin trukatuko direla.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 24. orr.

Hiru bahituak Guantanamoko presoenkin trukatzeko nahia.  Berria - Mundua   2004-11-02

-Ez da jauregi bat [...] baina nirea da eta ez nuke hobe batekin trukatuko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 216. orr.

Brady plangintzak, funtsean, kreditu zaharrak hogeita hamar urterako obligazioekin trukatzea proposatzen zien bankuei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 155. orr.

Banku Zentralaren ebazpenaren arabera,azaroaren 16tik hasita AEBetako dolarrak eskudiruarekin trukatu nahi dituenak % 10eko balio erantsia ordaindu beharko du.  Berria - Mundua   2004-12-15

Soberakin horiek beste unitate batzuek ekoizturiko ondasunekin truka daitezke.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Abiatu aurretik, nire salgai batzuk erresuma hartako beste batzuekin trukatu nituen, hala nola aloe egurra, sandaloa, alkanforra eta jengibrea.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 193. orr.

Lehen astakumea arkume edo antxumearekin trukatuko duzue.  Elizen arteko biblia   Ir 34,20

Izan ere, zilarra eraman zutenez Ekialdeko salerosgaiekin trukatzeko, arindu egin zizkieten espainiarrei Europan zituzten gehiegizko artikuluak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 64. orr.

Lan behartuen zigorra etengabeko erromesaldi batekin trukaturik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 70. orr.

Uniformeak ere ez zetozkigun neurrira, batak bestearenarekin trukatu behar izan genituen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 108. orr.

Prest zegoen zituen guztiak utzi eta [...] munduko negozioak Ebanjeliokoekin trukatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 879. orr.

3 (trukean hartzen dena -gatik atzikiarekin)

Presoak bahituengatik trukatzeko negoziazioetan bermerik ez diola eman nahi uste du gerrillak.  Berria - Mundua   2004-08-24

Piano zaharra kontrabaxu batengatik trukatu zuen.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 51. orr.

Ez trukatu adiskidea diruarengatik, ez eta anaia maitea ere urrerik finenagatik.  Elizen arteko biblia   Si 7,18

Pozik bizi zen, ondasun galkorrak ehun halako balio zuen ondasunagatik trukatu zituelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 315. orr.

Liburu lodiago bategatik trukatu zuen berea, eta plazako jarleku batean eseri zen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 35. orr.

Zure arerioa hiltzeagatik, zure semea salbatzeagatik, zure gaixoa sendatzeagatik, zure asmazioagatik, asmatzailea bazara, trukatzen duzu zeure burua!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 133. orr.

Ni elbarriturik gelditzen ez banaiz, Espainiako titulurik hoberenagatik ez nuke nik nire esperantza trukatuko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 54. orr.

4 (trukean hartzen dena bestelako atzizkiekin)

Diruz trukatuko dituzue [hamarrenak] eta, dirua harturik, Jaunak aukeraturiko lekura joango zarete.  Elizen arteko biblia   Dt 14,25

Bigarren hamarrena, berriz, dirutan trukatu ohi nuen eta urtero Jerusalemen eralgitzen.  Elizen arteko biblia   Tb 1,7

Frantziskok, berriz, lurreko armak espirituzko armetan trukatu zituen, eta ospe militarraren ordez, jainkozko buruzagitza hartu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 282. orr.

Nahiz behialako mantalina buruzapi baten kontra trukatu zuen, argi zen haren soinekoak serora jantziak zirela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 134. orr.

Merkatu horretan, pobrezia eta gaztetasuna, europar dirua, bakardadea eta miseria afektiboaren kontra trukatzen ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 211. orr.

5 aldatu.

Handik Ega ibarrera; inguruetan "Ibarra" jatorrizko izena trukatu, eta hiritarrek erdaraz "Los Llanos" bataiatu duten eskualde baketsura hurbildu nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 182. orr.

Munduaren osagaiek beren zereginak trukatu egin zituzten, harpa batean, tonalitate bat bera mantenduz, nota ezberdinek melodia aldarazten duten bezala.  Elizen arteko biblia   Jkd 19,18

Izan ere, bi hitzek esaldian duten lekua trukatzea aski da gauza ezberdinak adierazteko.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 114. orr.

Egoera politikoari buruzko irakurketa trukatu zuten atzo ELAk eta Aralarrek Iruñean, ELAren egoitzan egin zuten bileran.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

6 iruzur-edo egiteko asmoz aldatu.

Halaxe esaten zidan: "Argazki hau trukatua dago, eta hau ere bai" bekainik ere mugitu gabe.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 106. orr.

Urte askoan ikasia zuen argazki trukatuak benetakoak adinaxeko froga zanpagarriak zirela; ez zituen jada bereizten besteetatik. Lehen plaman, Arzallusen irudi trukatua, taliban itxura hartuta.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 106. orr.

Hollywoodetik etorri berri, ohituta zegoen zinea egiteko modu sofistikatuekin: platoan eta plano trukatuekin jokatzen ziren bai eszena zailak bai aktoreei deseroso egiten zitzaizkienak ere.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 34. orr.

7 (truka erroa hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez ditut adierazi nahi bakarrik eta nagusiki hitz-desegokitasunak, errepikapen nahiz truka-bihurriketa onartezinak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 29. orr.

Urte horretan bertan ezarri ziren euroaren eta diru-mota nazionalen bi noranzko truka-neurri ezeztaezina.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 195. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begirada azkarra trukatu (5); begirada bat trukatu (4); begiradak trukatu zituzten (3); bizpahiru hitz trukatu (3); elkar trukatu (6); elkar trukatu zituzten (3); esperientziak trukatu (7); hitz batzuk trukatu (5); hitz trukatu (5); hitzik trukatu gabe (4); iritziak trukatu (3); paperak trukatu (3)

esperientziak trukatzea (4); informazioa trukatzea (3)

artxiboak trukatzeko (3); elkar trukatzeko (3); esperientziak trukatzeko (13); informazioa trukatzeko (18); inguruko informazioa trukatzeko (3); iritziak trukatzeko (10); trukatzeko aukera (6); trukatzeko gune (3)

babestutako materiala trukatzen (3); elkar trukatzen (4); elkarrekin trukatzen (5); informazioa trukatzen (3); materiala trukatzen (4); mezuak trukatzen (3)


trukatzaile iz aipatzen dena trukatzen duen pertsona.

Merkatariak ziren merkataritzako kredituaren agenteak, baina bankuak ere laster sortu ziren, nazioarteko tratuetatik haiek ere, kasu honetan truketik (banca, edo bankua, trukatzaileen mahaia zen), eta ez lukurreriatik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Horra hor diru-trukatzaile hori.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 109. orr.

Ebanjelioan Levy zergalaritzan ageri delakoz, aduanariek, muga-zergak eta arbitrioak kobratzen zituztenek aurrena, diru-trukatzaileek gero, eta kontulari eta kontableek hurrena, eta azkenik, bankariak bildu dira Mateoren itzal zabalera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 368. orr.


trukatze 1 iz gauza bat eman eta haren ordez beste bat hartzea.

Elkarren artean zer mugiera ematen eta hartzen duten eta nola, elkar trukatze txiki batez, eurek berek sortzen dituzten garrak eta enborrak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 81. orr.

Trukatze orokor ikusgarri bat dago narrazio honetan, bilakaera txundigarri bat.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 128. orr.

Trukatze horiek pugilatoa bezain araututa zeuden, gogoan izango baituzu, noski, alor horretantxe irabazi zituela Pitagorasek Olinpiadak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bera ez da ez sintagma, ez eraikitzeko araua, ez segizio eta trukatze era kanonikoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 103. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez da ezustekoa liburu hau, batik bat "perbertsio" deituriko moldeez ari dadin: mutilazioa, voyeurismoa, fetitxismoa, intzestu orokorra, bikote-trukatzea baserrian, melodrama, masokismoa...  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 7. orr.

Nire eta haien arteko begirada-trukatze bakoitzarekin, tximistatxo bat horra, txiki-txiki baina atzemateko modukoa, mesfidantzaz eta goganbeharrez oratua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 63. orr.

Dena den, Zalduaren ereduak, hau da, adiskideen arteko kritika trukatze egiatiak, baditu bere arriskuak: besteak beste, ostikolariaren mintzamoldea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 173. orr.

Droga trafikoaren edo laborantzako funts trukatze alorrean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

Eztabaida anitzez interesgarriagoa da, zinezko argudio elkar trukatze bat dago.  Berria - Euskal Herria   2004-11-23

4 aldatzea.

Ez zen trukatze automatiko bat izan, ez zen egun batetik bestera gertatu aldaketa hori.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 68. orr.

Trukatze orokor ikusgarri bat dago narrazio honetan, bilakaera txundigarri bat: Sabine Bioleta bilakatzen da; Polikarpo Sabino eta gero berriro ere Polikarpo, orain Bioletaren bitartez bere izena aurrenekoz onartzen baitu.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 128. orr.


trukatzeke adlag trukatu gabe.

Etxe hondakinen artean ibili ginen, karrika izena ere merezi ez zuten bidexka ozta-ozta garbituetan zehar, muturtuta eta hitzik ere trukatzeke.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 24. orr.


truke 1 iz trukatzea, gauza bat eman eta haren ordez beste bat hartzea.

-Truke bat proposatzen dizut -esan nion-.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 241. orr.

Ia truke guztia deusezten da, ekonomikoa eta politikoa izan ezik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

Gehienetan oso baldintza desberdinetan egiten ziren truke haietatik sortu ziren printzeen hornitzaileen eta bankarien aberastasunak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Era horretan osatu ziren merkatuak, hau da, soberakinen zirkulazioguneak, eta haietan, berehala, dirua agertu zen; horrek truke soilaren lekua hartu eta trukeen aukerak ugaldu zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Etorkizuna erosi baitzion azken semeak, truke eginez bezala.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 242. orr.

Askatasuna garesti saltzen baita, biziaren trukean batzuetan, bakardadearen trukean besteetan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 29. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Bihoa nire hau beraren jaio-lurraren aitorpen xume modura, hobearen esperantzan: berak ez du ahantzi, eta trukezko gizalegea zor zaio.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 11. orr.

Nazio Batuen Truke eta Garapenari buruzko Konferentzia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 9. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Varisco ere andregaiturik zegoen, eta elkartasun sakona eta isilberri intimozko truke ugaria zebilen horrenbestez bien artean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 155. orr.

Zibilizazio Indiko eta Sinikoaren arteko harremanetan truke baketsuaren adibide bat aurkituko dugu, lehen begiratuan bortizkeriaren akatsik gabea bezain emankorra dirudiena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 241. orr.

Herrialde garatuen arteko truke industrialetan, nazioarteko espezializazioa aldez aurreko konkurrentzia guztiz aktibo baten emaitza baino ez dela esan daiteke. Hortik dator truke librearen eta nazioarteko espezializazioaren garrantzia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 64. orr.

Sistemaren oinarria urrearen eta dolarraren arteko truke finkoa zen: urre ontza bakoitzeko, 35 dolar.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 39. orr.

Truke finkoko erregimen batean ezinezkoa baita nazio mailan finantza-liberalizazioarekin adostuko den diru-subiranotasunik bideratzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 173. orr.

Truke malguko erregimen baterako aldaketa oso gogo onez hartu zuten aditu askok 1970eko hamarraldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Nazioarteko truke osoen hirurena enpresa barneko trukea omen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 216. orr.

Truke gurutzatuen garrantzia. Ipar Amerikako Truke Askeko Hitzarmena).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 9. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Xarrien hori Madrildik ateratzea faxistei beste truke-proposamen batzuk egiteko erabil daitekeelako esperantzak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 87. orr.

Oraingoan truke-talderik edo ordezko konpainiarik ez zen Lehorreko Atera azaldu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 39. orr.

Begiradaren hegemonia baliokide orokorretan oinarritutako truke-sistema orokorraren ondorio bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 198. orr.

Martiritzaren sutan bere burua Jaunari opari bizi eskaini nahi zion, horrela gugatik gurutzean hildako Kristori truke-erantzuna emateko. Truke-balio bat, moneta balio bat duten ondasunetara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 797. orr.

Hasieran ordainketarako tresna ziren truke-letrak, kreditu-tresna bihurtu ziren berehala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 25. orr.

Truke libreko egoeran, portugaldar ardo-ekoizleek truke-tasa hobea dute ingeles merkatuan beren merkatuan baino (1,20, ez 0,89).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 39. orr.

Truke-tasak herrialde petrolio-ekoizleen alde aldatu izanak, truke korronteen 360.000 milioi dolar inguruko gainetiko metatua eragin zuen zortzi urtetan (1974-1981).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 87. orr.

Euroaren abantailarik handiena truke komisiorik ez izatea omen zen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 189. orr.

Diruak betetzen duen rol nagusia truke bidea izatea da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Tobin tax esaten zaiona, James Tobinek proposatu zuen jadanik 1978an; truke-eragiketa guztiei zerga apal bat ezartzean datza, %0,5 adibidez.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 192. orr.

Ingalaterrak esportazioen balioaren maila handiago batez orekatuko du bere truke-baldintzen beheratzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 41. orr.

Krisia truke-merkatuetara zabaltzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 162. orr.

Egun Internet bidezko truke sareak dira mamua.  Berria - Gaiak   2004-12-09

Bailarak osatzen zuen bigarren truke-zirkulua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Dolar-soberakinak ez zituzten munduko gainerako banku zentralek eskatzen urre bihurtzeko; truke-erreserba moduan gordetzen ziren eta Estatu Batuetan inbertitzen ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Ekialdeko eta Magreb-eko herrialdeek harreman zuzenak zituzten Europarekin (truke- eta gatazka-harremanak).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 52. orr.

Handiena, bizar-luzea, truke agentea da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 91. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zazpigarren zeruraino goratu zuen hitz-truke haren aire surrealista.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 155. orr.

Gutun truke bat hasi zen, 1933tik 1938ra luzatu zena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 95. orr.

Helbidea lorturik, bertatik bidali nion, posta-truke pertsonal gisa, [...] neure liburuaren aleman itzulpenaren ale bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 284. orr.

Concha Valdes bere ipuintxoarekin datorkienean Jesus Galindez Madrilen bada, preso-truke horietako baten kariaz da gizona han.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 87. orr.

50 aldiz handiagoa da urtean zehar egiten diren finantza-truke guztien balioa nazioarteko ondasun eta zerbitzuen urteroko merkataritza baino.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 226. orr.

Gorputzeko energia-truke garrantzizkoak zeluletan gertatzen dira, eta zeluletan bakarrik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 204. orr.

Herrialdeen arteko mugak zeharkatzen dituzten trukeak dira, baina beti ere enpresen baitan gertatzen direnak (enpresen barne-trukeak).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 216. orr.

Eragin-truke horri, forma-emate prozesu horri zor zaio eulia euli izatea, edo elefantea elefante.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 64. orr.

Horra, horrenbestez, eragin-trukezko joko bat, zientziaren eta teknologiaren arteko konplizitate bat, bataren aurrerabideak bestearenen mende baitaude, eta alderantziz.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 143. orr.

5 adlag trukean, ordez. ik truk.

Jakina, sinbolo bat beste baten truke.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 150. orr.

Europar produktu manufakturatuak ez ziren jada esklaboen truke aldatzen, tropikoko gaien truke baizik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 51. orr.

Lanaren truke pagatzen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 267. orr.

Zeure salgaien truke zilarra, burdina, eztainua eta beruna ematen zizkizuten.  Elizen arteko biblia   Ez 27,12

Hauek ere beren lanen truke lurrak eta jabegoak jaso ote zituzten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 215. orr.

Herriak, krediturik gabeko zordun baten antzo, ez zuen mailegu-emailerik aurkitzen, etekin handien truke ez bazen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 90. orr.

Nire herria hutsaren truke eraman dute gatibu, eta menperatzaileek ulu dagite harro.  Elizen arteko biblia   Is 52,5

Banku eta aurrezki kutxek ez baitute "ezer ematen" bertan aurrezturik edukitzearen truke.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 33. orr.

Konponketa bat proposatzen diote bere bizimodu libertinoaz damutzearen truke.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 23. orr.

Bizibidea seguru izatearen truke aberasteko itxaropena galtzeko prest dagoenari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 16. orr.

1,20 oihal-unitate, ardo-unitate baten truke.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 39. orr.

Sos baten truke seme-alabak saltzeko prest zegoela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 271. orr.

Egun bateko lana eskukada polit bat diruren truke.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 82. orr.

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Duela hiru urte, esaterako, bi neskagazte eman nizkion artzapezari, ehun errubloren truke bakoitza.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 82. orr.

XVIII. mende hasierako britainiar gobernuak zenbait konpainiari, administrazioak beraiekin zituen zorren truke, inbertsoreei akzioak trukatu ahal izatea baimendu zien.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 231. orr.

Jaunak erregearengandik eskuratzen du lurra, edo goragoko maila duen beste jaun batengandik, zerbitzu militarren truke.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 22. orr.

Hileko 39 euroren truke, megabyte bateko lotura eskaintzen die enpresei.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

Zure zoriontasuna 30 zentimoren truke!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 200. orr.

Gixajo baten moduan ibiltzeko, egunero paseoan eskutik helduta, noizbehinkako txortaren truke? ez du merezi.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 24. orr.

6 (izen soilaren eskuinean)

Mentxuk farmazeutiko titulua izan arren, dirutan nekez ordainduko ziola gaztigatu zion Rafael Lizarraga lizentziatuak, eta pentsio truke itxi zuten tratua.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 41. orr.

Eros gaitzazu gu geu eta gure lurrak janari truke, eta faraoiaren esklabo bihurtuko gara, geure lurrekin batera.  Elizen arteko biblia   Has 47,19

Etelkaren neba gazteari eskola partikularrak emanak zizkion bazkari-truke.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 51. orr.

Josek Egipto eta Kanaaneko diru guztia bildu zuen gari truke, eta faraoiaren jauregiko altxortegian sartu.  Elizen arteko biblia   Has 47,14

Emagalduen saritzat mutikoa ematen zuten, eta zurruterako ardo-truke neskatxa saltzen.  Elizen arteko biblia   Jl 4,3

· Bizarginek, kobrezko txanpon truke, ikurrez apainduriko hezurrezko edo pergamuzko laukiak ematen zituzten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 48. orr.

7 trukean adlag

Trukean kanpotarren urrea eskaintzen duen arren, inork ez dio atea irekitzen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 14. orr.

Ez baita gauza bera denborako sari baten ordainetan edo trukean izpirituko opari baten izatea eta sari haren ematea obra on hau edo hura eginen duenari.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 185. orr.

Merkatu beltzean trukean ibiltzea leporatu zioten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 69. orr.

Atseginez irakasten diot, trukean eskaintzen dizkidan irriek urre gorriaren balioa baitute niretzat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 259. orr.

Smithen iritziz, "gizonak trukean aritzeko, gauzak aldatzeko eta gauza bat bestearen ordez emateko berez duen joeran" datza azterketa ekonomikoaren oinarri psikologikoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 17. orr.

Auzoko mutikoekin egiten nuen trukean, haiek ere izugarri irakurtzen baitzuten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 161. orr.

Filosofiak, adierazi gabe, errebelazioaren mezuen aurka kritika arrazionala ez erabiltzea onartu zuen, eta trukean profeten mezuak sofisten hizkeran berriro formulatzea onartu zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 116. orr.

Ikusiak zituen Venezian eta Genovan [...] hango eliz atari eta jauregietan hirunaka, launaka, bosnaka, seinaka, zazpinaka halako tresnaz musika joka, jendearen erremusina eskatuz trukean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 32. orr.

Sekula ez zuen horregatik dirurik onartzen trukean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 96. orr.

-Heure premu-eskubidea ematen badidak trukean...  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 71. orr.

Zer irabaziko dut trukean?  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 251. orr.

· Gure ondoan nire adineko mutiko bi zeuden, kromo-trukean.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 57. orr.

8 diru truke iz

Diru truke egonkorrei eustea eta nazioarteko dirua zabaltzea. G-7ko Taldeak diru trukearen gorabehera handiak kritikatu izanak eragin gutxi izan du dibisa merkatuetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 260. orr.

Barrako emakumeak ez dio niri egin didan diru-trukea egin nahi izan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 168. orr.

Barrako emakumeak ez dio niri egin didan diru-trukea egin nahi izan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 168. orr.

Indarka ezin zutela ikusirik, erasotzaileak saiatu ziren gazteluko jauna diru trukean haien alde jartzen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 14. orr.

9 diru truke adlag ik truk 4.

-Diru truke, edozer gauza egin daiteke Varsovian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 177. orr.

Halakoa da gure mendea, preso hartzen ahal dituztela eta preso atxikitzen diru-truke behar bada.  Herria   2004-12-23

Errudunari diru-truke arrazoi ematen eta errugabeari zuzenbidea ukatzen diozuenok!  Elizen arteko biblia   Is 5,23

Erleak ezin omen dira diru truke saldu, trukatu baizik -ehuna, garia, ardia eta beste erabil daitezke trukea egiteko- edo besterik gabe erregalo gisa eman.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 229. orr.

BPGan diru truke lor daitezkeen ondasunak eta zerbitzuak kontabilizatzen dira, ez besterik.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 56. orr.

10 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Niri dagokidanez, diru truke datu faltsuak emango nizkieke, eta kito.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 15. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

akzioen truke (3); akzioren truke (3); alde egitearen truke (3); apur baten truke (3); arimaren truke (3); askatasunaren truke (5); askatzearen truke (18); babesaren truke (3); bahituak askatzearen truke (6); baimenaren truke (3); bakea lurren truke (3); bakearen truke (8); bidaltzearen truke (3); biziaren truke (7); bokadillo baten truke (3); diru baten truke (4); diru horren truke (3); diru truke (29); diruaren truke (25); dirutzaren truke (3); dolarren truke (17)

egitearen truke (21); elikagaien truke (13); ematearen truke (9); eragin truke (4); eskubidearen truke (3); eskumenen truke (4); euro baten truke (4); euro ingururen truke (3); euroaren truke (7); euroaren truke ofiziala (4); euroren truke (97); euroren truke egin (4); euroren truke erosi (3); euroren truke eskuratu (3); ezeren truke (7); geratzearen truke (3); gutxi batzuen truke (5); gutxiren truke (4); hartzearen truke (6); hiltzearen truke (5); hutsaren truke (23)

informazio fidagarriaren truke (3); informazioaren truke (8); iritzi truke (5); itzultzearen truke (4); izatearen truke (7); janariaren truke (3); jartzearen truke (7); jasotzearen truke (8); kalte ordainen truke (6); laguntzaren truke (3); lan egitearen truke (4); lanaren truke (15); lau euroren truke (4); lau sosen truke (3); liberaren truke (4); lortzearen truke (4); lurren truke (7); maitasunaren truke (3); mantentzearen truke (3); mesedearen truke (3); milioi dolarren truke (9); milioi euroren truke (47); milioiren truke (8); nafarroa truke txanpon (3); nazioarteko truke (3); nire biziaren truke (4)

ogerlekoren truke (3); onartzearen truke (4); ordain baten truke (4); ordainen truke (6); ordaintzearen truke (5); orubearen truke (4); pare baten truke (5); parte hartzearen truke (4); petrolioa elikagaien truke (11); petrolioaren truke (3); pizgarrien truke (3); presoen truke (4); produktuen truke (3); sariaren truke (4); sei euroren truke (3); soldataren truke (3); sos baten truke (3); sos batzuen truke (4); sosen truke (6); su etenaren truke (3); tragoen truke (3)

truke aldatu (3); truke aldatzea (5); truke aldatzeko (3); truke aldatzen (3); truke askatzeko (4); truke aske (3); truke baldintzen (3); truke baliorik (3); truke dirua (5)

truke egin (9); truke egingo (4); truke egiten (4); truke eman (10); truke emango (6); truke ematen (12); truke erosi (7); truke erreserben (3); truke eskaintzen (8); truke eskaintzen duen (4); truke eskuratu (4); truke finkoko (3)

truke izan (3); truke jasotako (3); truke jasotzen (4); truke korronteen (5); truke lan (8); truke lan egiten (3); truke letrak (3); truke librea (4); truke librearen (5); truke librearen aldeko (3); truke libreko (4)

truke ofiziala (11); truke ordaindu (6); truke ordaintzen (3); truke prezio (4); truke programan (5); truke saldu (15); truke salduko (3); truke saltzea (3); truke saltzen (4); truke sare (3); truke tasa (60); truke tasa errealaren (3); truke tasa finkoak (4); truke tasa malguen (3); truke tasak (26); truke tasan (3); truke tasaren (13); truke tasari (3); truke tasen (39); truke tasen egonkortasun (3); truke tasetan (5); truke txanpon (10); truke txanpon gisa (5); truke txanpon izan (3); truke utzi (3); txakur txikiren truke (5)

uztearen truke (12); zerbaiten truke (8); zerbitzu horren truke (3); zerbitzuaren truke (4); zeren truke (17)

bahituen trukea (3); diru trukea (3); eragin trukea (6); gutun trukea (3); informazio trukea (3); iritzi trukea (3); kultur trukea (3); merkataritza trukea (4); posta trukea (3); preso trukea (3); trukea egin (8); trukea egiteko (9)

merkataritza trukeak (5); trukeak egiteko (3)

diru trukean (6); euroren trukean (9); milioi euroren trukean (7); musu trukean (3); trukean aritzen (5); trukean ehun (3); trukean eman (3); trukean ezer eskatu (3); trukean jasotzen (3)

kultur trukearen (3); nazioarteko trukearen (3); trukearen baldintzak (4); trukearen baldintzen (8); trukearen bitartez (3); trukearen ondorioz (3)

kanpoko trukeen (3); nazioarteko trukeen (6); trukeen liberalizazioa (5)

ez da trukerako (3); ez duela trukerako (3); nafarroa trukerako txanpon (7); trukerako txanpon (27); trukerako txanpon gisa (8); trukerako txanpon izan (6); trukerako txanpon izatea (3); trukerako txanpona (6)


trukegai iz trukearen gaia.

Besoaren indarra igitaian eta gerriaren abilezia lanean, beste trukegairik ez zeukan Perikok Arabako bidea hartu zuenean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 108. orr.

Europak inportaturiko metal bitxien eta bizigarrien balioak, garai hartan, bost aldiz biderkatzen zuen Europa barneko gariaren salerosketaren balioa, nahiz eta XVI. mendean, bolumenari zegokionez, huraxe izan, garia alegia, itsasbideko trukegai nagusia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 28. orr.


trukekide (orobat truke-kide) iz truke berean parte hartzen duena.

Egile horiek, Ricardoren ikusmoldeari jarraituz, trukekideen artean legokeen lan edo kapital-faktoreen ugaritasun erlatiboaren bitartez saiatzen dira abantaila konparatiboen existentzia azaltzen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 61. orr.

Ricardok ez du zehazten ingeles kontsumitzaileek [...] nola aterako zuten onurarik halako egoera batetik, ezta nola banatuko liratekeen ere, truke-kideen artean, mundu osoko mailan sortutako soberakinak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 40. orr.

Horren ondorioz, bi herrialdeei komeni zaie trukea, herrialde bakoitzak bere truke-kideak produktibitate handienaz ekoizten duen ondasun hura inportatzen baitu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 39. orr.


trukes1 1 iz pl kurrikak.

Hilabete hastapeneko gau batez, ilargi beltzaren ilunaz baliatuz, haren lantegitik hartu trukesekin alanbre xixtadun batzuen moztera ahalegindu zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 146. orr.

Beste zernahi tresna: sega, segu kotxu edo opotxa, zerra, arpana, haizkora, mailu, trukes eta gaineratiko!  Herria   2003-07-17

2 irud/hed

Neska gaztea askatu zen hertsatzen zuten gizon haren trukesetarik eta, aurre egin zion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 99. orr.


trukes2 izlag moldakaitza, traketsa; itsusia, gaizki egina.

O! pilotan ere, arrunt trukesa!!!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 81. orr.

Beti bezala ene gaztelania trukesean mintzo naiz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 206. orr.

Muga harri eder eta tarro batean irakurtzen dira hitz erdi trukes baina hunkigarriak: Uterga Ruta Jacobea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 46. orr.


truko1 (orobat truku) iz trikimailua.

Fikzioaren mugimendua lortzea askotan zaila bada ere, «trukoak» erabili behar dira, idazlearen hitzetan: gertakizunak azaldu, edo atalen bidez elipsiak egin, aldaketak sartu...  Berria - Kultura   2004-08-20

Bertsoak bat-batean botatzen dituenak ez du erabiliko inolako tranpa edo trukurik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 80. orr.

Ikuslea ez aspertzeko truko bat.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 65. orr.

Gizon baten seduzitzeko ehun truko zerrendatzen zituen, hitzik ez ordea derragun seduzitua emaztea izan zitekeen kasuarentzat.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 132. orr.

Segundo bat bera ere galdu gabe iragarri zion truko bat zeukala berak igogailuaren geldialdiak ebitatzeko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 177. orr.

Jolasteari utzi zion orduan, arinegi harrapatu zuelako jolasaren trukoa.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 79. orr.

Telebista trukoz beteta dago.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 65. orr.

Zintzotasun-itxura bat egiten zaio ikusleari, baina hori ere faltsua da azken batean, erabaki artistiko baten emaitza baita zer erakutsi eta zer ostendu, efektu bereziekin publikoa txunditu ala trukoaren kakoa bistan azaldu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 24. orr.

Joanesek bezala Anbroxioren trukoa erabiltzen zuen bakarretarikoa.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 210. orr.


truko2 ik tronko.

truku ik truko1.

trukulento izond beldurgarria, izugarria.

Arrietaren ipuinetako umorea eta «sexu eszena gordin eta trukulentoak» laudatugarritzat ditu Linazasorok, eta gustuko ditu liburuko ipuin guztiek duten «absurdo ukitua» eta «joera existentzialista» ere.  Berria - Kultura   2004-05-29


trukulentzia iz beldurgarrikeria, izugarrikeria.

«Mendekurako biderik errazena bortxakeria, indarkeria edo trukulentzia dira», Linazasororen ustez.  Berria - Kultura   2004-05-29


trumilka 1 adlag samaldaka. (pertsonak)

Ehunka joaten ziren entzuleak, trumilka, haren eskoletara.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 178. orr.

Nire herrikideak, hala ere, trumilka irten bide zaizkie txalo jotzera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 284. orr.

Gaur ere, antzina bezala, gipuzkoarrak trumilka igotzen dira Zelatuna.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 86. orr.

Trumilka etorri ziren erromatarak hirira: horra Sirakusa hartua!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 478. orr.

Ziatik, Zalaindik, Malaustetik, Illukuetatik, Kauletik, Elzaurdi eta Garaitarretatik, trumilka jaitsi dituk bideetara gizasemeak eta emakumeak, esku-zartaka eta oihuka.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 107. orr.

Jendea bazabilan trumilka abadetxearen inguruan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 179. orr.

Gizonak trumilka, lerroan oinez, indarrik gabe, uniforme xuri marraduna soinean, buruan ilerik gabe, begiak errotik ateratzeraino argaldurik, hil biziak iduri.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 98. orr.

2 (bestelakoak)

Berehala erretxindu zen Willem, leihoak zabaldu orduko euliak sartzen baitziren trumilka.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 184. orr.

Haizea trumilka dator etxe arteetatik: plastikoak, harea, hosto ihartuak zirimola eroan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 12. orr.

Urre zuria trumilka ekoizten zen Euskal Herrian.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 11. orr.

Orain arte axurikia hara saltzen genuen trumilka, kamioiak beteka.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.

Gizen-gizen eta trumilka zetozen Charles ibaiko urak, aurreko egunetan izandako euri-jasen eraginez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 72. orr.

Odol-zorabioa igo zitzaion zainetan gora, trumilka eta brastakoan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 85. orr.

Malenkoniaren meneko, uda burutu berriko asteburuen oroitzapenak etortzen zitzaizkidan trumilka.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 42. orr.

3 (izen gisa)

Goizean goiz amak esan zizkion hitzak matxinatzen zitzaizkion, antsiaren antsiaz, trumilka bizian.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 161. orr.

Fusilaren tiroa balitz bezala entzun zen kolpea, eta horra non, eztanda hari sekulako trumilka hotsak erantzuten dion nire etxeko goiko aldetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 400. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jendea trumilka (6); trumilka etorri (8); trumilka etortzen (3); trumilka irten (3)


trumilkatu, trumilka(tu), trumilkatzen da ad trumilka erori.

Denborarekin lur puska itzel bat lurpeko aintzira handi eta zabaletara trumilkatzen denean, zorua inarrosten dela uraren tirainez.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 425. orr.


trumiltsu izond trumilka gertatzen dena.

Babes ezak lur berria eguzki gehiegitik, euri trumiltsutik, haize zakarretik!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 53. orr.

Zuzendari txit agurgarriaren ahots trumiltsuak atera nau nire gogoetatik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 200. orr.

Eguraldi ona edo ekaitz trumiltsu eta harri-jasa gaiztoetatik libre ateratzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 166. orr.

Haizea, batetik, trumiltsu ohi dena, zirimolaz datorrena, ezin zarela gobernatu bere aurka, eta galtza barrenak astinduz hozten zaituelarik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 499. orr.

Ibaiaren ahoa bare-bare zegoen eta belaontziak ez zuen batere nekerik izan ibaiak itsasoarekin bat egiten zuen gune trumiltsua igarotzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.


trumoi (orobat trumon g.er.) 1 iz tximistaren hotsa. ik ostots; inusturi; ihurtzuri.

Trumoia jotzen duenean, zakurrak nagusiaren edo maite duenaren geriza bilatuko du.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 63. orr.

Martxoan trumoia jotzen duenean, ardoa ta ogia non-nahitik badatoz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 108. orr.

Tximistak erori ziren, trumoiak jo zuen, eta zerua sugarretan piztu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 157. orr.

Tximista batzuk islatzen ziren uretan, trumoirik gabe, eta eguratsa argiztatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 378. orr.

Xehatuko ditu Jaunak bere etsaiak, hauen gainera bidaliko ditu zerutik trumoiak.  Elizen arteko biblia   1 Sm 2,10

Gero, trumoi baten hotsa entzun zuen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 78. orr.

Trumoi baten eztandak ekarri zituen ostatuan zeuden denak beren onera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 93. orr.

Hirugarren eguna argitzean, trumoiak eta tximistak izan ziren mendi gainean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 184. orr.

Trumoi haize eta euri, lurrak musu eman dio zeruari.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 252. orr.

Errealitatea bere haize, tximista, trumoi eta uholdeekin ailegatuko da ezinbestean.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Ortzi urdina trumoipean dardaratzen da, goi-hegan doazen eter hodeiek, kontrako haizeen eraginez, elkar jotzen dutelako.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

Egun batean egundoko ekaitza izan genuen, trumoi eta tximistak gure gain-gainean lehertzen zirela ematen zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 184. orr.

Egundoko ekaitza sortu zen pare-parean, tximist eta oinaztu, trumoi eta erauntsi, goiak behera lehertzeraino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 71. orr.

Zeruko trumoiak entzutea ere galaraziko lukeen iskanbila sortu zen jauregian.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 139. orr.

Trumoiaren azken burrunbak mendiaren barne sakonetan galdu ondoren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 153. orr.

-Azken trumoiek galdu egin zizkidatek arrautza gehienak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 133. orr.

Bazkalondoan, egongelan solasean zihardutela, gure aitonak txitean-pitean ipurdia altxatu eta trumoien moduko puzkerrak egiten zituen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 13. orr.

Trumoiaren beldur agian, baina ez euriaren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 202. orr.

2 (izenondoekin)

Trumoi handi bat entzun zen bat-batean eta etxeko argiak dar-dar egin zuen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 68. orr.

Zerutik zetorren hotsa entzun nuen, ur handien edo trumoi handi baten burrunba bezalakoa.  Elizen arteko biblia   Ap 14,2

Tximista hurbileko batek trumoi ikaragarria ekarri zuenean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 25. orr.

Trumoi indartsuak astindurik, badirudi dena dardaratzen dela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

Gero zarata ederreko soinu tinko eta betean segitu zuen suak, trumoi jarraitu baten gisa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 214. orr.

Kanpoko euria eta trumoi urrunak alde batera utzita, dena lasai eta isilik zegoen etxe handiaren barruan.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 84. orr.

Udako egunik ederrenak ere inoiz trumoi beldurgarriak hondatzen dituen bezalaxe.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 63. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Egun asko izango direla, bateko sirimiri eta besteko trumoi-erauntsi, euri gandutan pasatu beharko direnak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 331. orr.

Behar ez den bakarra, trumoi eta ekaitz erauntsiak etortzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 295. orr.

Maiatzean 16 uholde erauntsi ageri direla, leku ezberdinetan emanak, batzuk harri eta kazkabar, eta tximist eta trumoi erauntsiak ere hagitz aldiz ageri dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Gurdiaren hotsa trumoi erasotzat jotzen dugunean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 344. orr.

Sargori sapa gehitzeaz gainera, trumoi hodei trumiltsuak ere azaltzen joango direla eguerditik aurrera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 213. orr.

Trumoi eztanda latz batek berritu zuen erasoa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 103. orr.

Zure trumoi-burrunbak zeruan jotzean, oinaztargiek mundua argitu zuten, lur-barrenak ikara eta dardara egin.  Elizen arteko biblia   Sal 77,19

Hartan geundela, trumoi-zartada baten eztanda.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 173. orr.

Beste trumoi-danbada bat entzun zen, hurbilago eta ozenago, eta, bat-batean, goian behean eraso zion euriari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

Ordutik makina bat haizete, trumoi-danbarreko eta beste hainbat ekaitz ibili eta lehertu dira.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 26. orr.

Izan al da trumoi-sonik aurreko egunotan?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 166. orr.

Tamalgarria zen dena, lanbroa bezala, lanbropean bere trumoi zaratarekin pasatzen ziren kamioiak bezala.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 108. orr.

Trumoi-soinuak ere garaitsu hau dute gustuko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 169. orr.

Aitaren trumoi-ahotsa aditzen zen: "Zikinkeriarik ez, mesedez!".  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 9. orr.

Entzun Jaunaren trumoi-ahotsa, entzun haren ahotik irteten den durundia.  Elizen arteko biblia   Jb 37,2

Egun sargoria zen, eta trumoi-giroa zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 142. orr.

Hauxe da Zeusen, Jupiterren, Herkules, Thor eta trumoi-jainko guztien zuhaitza.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 235. orr.

Lau izaki bizidunetatik lehenengoak trumoi antzeko ahotsez hau esaten zuela entzun nuen: "zatoz".  Elizen arteko biblia   Ap 6,1

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Jarraian beste aro eta haize batzuk, Volturno goi-trumoia eta Austro tximist-jauna.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 349. orr.

Bezperako ekaitz-trumoien ostean, goiza dena garbi argitsu zabaltzen denean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 212. orr.

Tximist-trumoi eta harri erauntsi ikusgarriak bota zituen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Ekaitz giroan bizi zela ikusten genuen, tximist-trumoiez inguratuta.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 39. orr.

5 irud/hed

Janaria astuna gertatzen zaigu denoi; horrek "trumoi" ikaragarriak eragiten ditu zoko guztietan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 163. orr.

6 trumoi hots (orobat trumoihots g.er. eta trumoiots g.er.)

Lau pauso eman orduko aditu zuen [tximista] haren trumoi hotsa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 144. orr.

Trumoi-hotsa entzun eta ia bat-batean oinaztarria ikusi zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 96. orr.

Moises mintzatu eta Jainkoak trumoi-hotsez erantzuten zion.      - 0. orr.

Zuzengabeen aberastasunak errekastoa bezala lehortuko dira, ekaitzaldiko trumoi-hots handia bezala pasatuko. egundoko trumoi hots luzea heldu zen zelaietatik.  Elizen arteko biblia   Si 40,13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitaren trumoi ahotsa (12); bere trumoi ahots (3); trumoi ahots (6); trumoi ahotsa (14); trumoi ahotsez (3); trumoi burrunba (3); trumoi eta oinaztu (3); trumoi eta tximist (4); trumoi handi (3); trumoi hodei (3); trumoi hots (6); trumoi hotsa (9); trumoi hotsak (6)

trumoia entzun (3); trumoia jotzen (5)

trumoiak eta tximistak (3); trumoiak jo (3); tximistak eta trumoiak (5); zeruko trumoiak aditzea (4)

trumoien antzera (3)


trumoialdi iz trumoia jotzen duen aldia.

Bitxikeria, kontuan hartu nahi duenarentzat: 2000. urteko abuztuan, hiru trumoialdi edo ostots erauntsi bota zituela: ostiral edo ebiakoitz hirutan bana.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 304. orr.


trumoihots ik trumoi 6.

trumoika 1 adlag trumoia joka.

Zerua trumoika ari da azkeneko hamar minutuetan, eta haizea gero eta bortitzagoa da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 44. orr.

Zeus trumoika hasi zen, itsasontzira tximista bat bidaliz.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 88. orr.

Eta bat-batean trumoika ekin ziezaiokek zeruak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 70. orr.

2 irud/hed

-Mila deabru! -esan zuen trumoika-.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 187. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trumoika hasi (3)


trumoikada 1 iz adkor trumoia.

Baina, gertuan edo urrun, askotan bezala, ez zen faltako trumoikadarik ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 265. orr.

2 irud/hed

Badoa suak hartuta telefonoraino eta ohizko trumoikada botako du.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 170. orr.


trumoikume iz

Santiago Zebedeorena eta Joan, Santiagoren anaia -hauei Boanerges izena jarri zien, hau da, "Trumoikume"-.  Elizen arteko biblia   Mk 3,17


trumoilari izond trumoia jotzen duena.

Bai espazioak eta bai materiak infinituak izan behar dute, beraz, munduaren murruek bat-batean, gar hegalari gisan, ihes egin ez dezaten, hutsunean disolbaturik, eta gainerakoek ere berdintsu segi ez diezaieten eta zeruko tenplu trumoilariak eror ez daitezen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 91. orr.


trumoiots ik trumoi 6.

trumoitsu 1 izond trumoia maiz jotzen duena.

Egun trumoitsu haietan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

Horrelako kosken artean etorri ohi dira ekaitz trumoitsuak ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 24. orr.

Iñustuixa deitzen zaio paraje askotan tximistari eta atzetik dakarren soinu trumoitsuari ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 499. orr.

-Nausikaa, Altzinoo ausartaren alaba: emango ahal dit Zeus trumoitsuak etxera itzultzeko aukera.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 44. orr.

2 irud/hed

Badira egun bare-bareak, eta badira, atzo adibidez, trumoitsuak direnak egonezina giroan bertan atzematen delako. -Zaude geldi, Joanes -esan zuen alkatearen ahots trumoitsuak-.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

Erabateko isiltasuna egin zen, eta epailea irakurtzen hasi zen batere dardararik gabeko ahots trumoitsuaz: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 26. orr.

-Hara nor dugun hemen! -ahots ozen trumoitsuak jauzi eragin zidan aulki gainean- nor eta gure mutiko jokalaria!  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 48. orr.

Gizagaixoak atzera egiten zuen, bere burua defendatu ezinik, kalea garrasi trumoitsuez inarrosiz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

Maisua bere umetako apaiza imitatzen hasi zen, ahotsa goratu gabe baina tonu trumoitsuan.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 30. orr.

Gizagaixoak atzera egiten zuen, bere burua defendatu ezinik, kalea garrasi trumoitsuez inarrosiz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

3 (adizlagun gisa)

Trumoitsu zabaldu zuen eguna goiz euritsu hartan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 9. orr.

Sargori dago, trumoitsu. "Erpururik gabeko hiru hankako bizkarroker baten sasikumea!" esan zuen subiranoak trumoitsu.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 17. orr.


trumoitu, trumoi(tu), trumoitzen da/du ad trumoi giroa hartu. irud/hed

Komisario-burua kolera batean trumoitu eta oihuka lehertu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 135. orr.


trumon ik trumoi.

trunkilo izond

Artzain trunkiloak, hinki-hanka, Sebasen mahaira jo zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 194. orr.

Wernerrekin partikulazki larru-tratu finkoetan abiatuz geroztik, ez zuen gizon trunkiloaren berri zehatzik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 102. orr.

Ene bizimolde zarpailarekiko interes maltzurra erakusten zuten trunkiloek gaua ohean pasatzen zuten eta goizetan dena eskaera zeuden.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 126. orr.


trunko ik tronko.

trunkotxo ik tronkotxo.

trunpilo iz handitua, tumorea.

Larrua trunpilo gorriz tatxatua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.

Zazpi ateen azpitik iragan behar zen, gerria trunpilo zornatsuz tatxatua suerta ez zekion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 183. orr.


trunpilotu, trunpilo(tu), trunpilotzen da/du ad hantu, trunpiloa egin.

Bihotzean, antsia trunpilotu zitzaion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 61. orr.


truskil ik trauskil.

trust iz enpresa askoren arteko finantza elkartea.

Alabaina ADA barne den Aceralia Espainiako holdina beretua du Luxenburgoko Arbed-ek, honek Usinor frantsesarekin bat eginik NewCo deitu trust mundiala bilakatzearekin.  Herria   2001-11-15

Momentuko bederen iduri du Trust mundial horrek onartzen duela ADAk segi dezan aitzina nahiz ez duen aurten ere irabazi garbirik aterako. Garai horretan eratu ziren, herrialde industrializatuenetan, industria eta finantza-talde handiak (trust Estatu Batuetan, Konzern Alemanian, zaïbatsu Japonian), eta askok, berehala, nazioarteko dimentsioa hartu zuten.  Herria   2001-11-15

Erresuma Batuan tarteko zerbaiti ekin diote: irabazi asmorik gabeko fundazio bat (Trust) izango da ehunen jabe, onuradunak dohantza egileak izango dira eta ikertzaileek soldata moduko bat jasoko dute.  Berria - Gaiak   2004-09-16

Teddy Erraldoien hiltzailea, John Sharp Williams Lotia, Txanogorritxu eta Azukrearen Trusta, Ederra eta Brisbane, Efesoko zazpi Zinegotziak, Rip Van Fairbanks, eta abar.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 139. orr.


tsar 1 iz Errusiako enperadorea.

Erromatar Inperioaren sortzailearen goitizena kaiser eta tsar tituluetan piztu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 17. orr.

Errusiako Pedro Handia tsarrak, bere armadak Narvan Suediako Karlos XII.aren eskuetan porrot lotsagarria jasan ondoren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 247. orr.

Iraultzaile errusiarra tsarren erregimenaren kontra, Suitzan gorde zen, eta gero Italian.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 278. orr.

Ukrainara joan zen, orain Nikolas I.a Errusia Guztien tsarraren agintepean zegoen Ukrainako bere Podolia maitera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 66. orr.

Bi gobernadore nagusik ordezkatzen dute tsarraren agintaritza gorena lurralde zabal hartan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 39. orr.

Atzerriratuek Errusia maite zuten, tsarraren politikak aldi baterako erbestean bazeuzkan ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 46. orr.

Pasaporte haren jabeak bidaia luzeak egiteko baimena zuela zioen eta tsarraren zigilu eta guzti apaindua zegoen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 68. orr.

Tsarraren mezulariek lauzpabost aste eman beharra zuten gehienetan Asia aldeko Errusia zeharkatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 63. orr.

Lehenbiziko posta etxeetatik tsarraren mandatariak jakin zuen beste zalgurdi bat aurretik zihoakiela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 138. orr.

Strogoff, tsarraren sikario hori.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 140. orr.

Epaitu zuten eta heriotza-zigorra ezarri zioten, altxamendua eta tsarraren aurkako matxinada antolatzen jarduteagatik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Nemo, hasiera batean, poloniarra zen eta Errusiako tsarraren kontra egiten zuen borrokan, Poloniaren askatasunaren alde.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 15. orr.

2 (izenondoekin)

Dimitri Paulovitxek izan behar zuen Errusiako lurralde guztietako tsar bedeinkatua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 245. orr.

Tsar indartsua eta gogorra nahi zuten horri guztiari aurre egiteko, eta Dimitri Paulovitx zen Errusiako tsar izateko pertsona egokiena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 245. orr.

Iritzi zuten Errusiako lurralde guztietako tsar ahalguztidunak, Nikolas II.ak [...] ez zuela inoiz ez aginterako joerarik ez ahalmenik izan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 245. orr.

-Tsar gorriaren postaria berandu dabil -erantzun zuen Pepponek-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 222. orr.

Zer egin daiteke ministro guztiak eta Inperioko Tsar Txit Gorenaren inguruan dauden agintari guztiak Rasputinen jarraitzaileak direnean?  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 251. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tsarra bera (3)

tsarrak berak (3)

tsarraren mandatari (10); tsarraren mandatari bat (6); tsarraren mandataria (21); tsarraren mandatariak (10); tsarraren mandatariaren (4)


tsarina iz Errusiako enperatriza; tsarraren emaztea.

1745ean, tsarinak agindu bat eman zuen judutarrak kanporatzeko, atzerrira atera zutelako Siberian konfinatutakoen eta soldaduskan zeuden atzerritar guztien dirua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 85. orr.

Etsaiak etsai, Rasputinek eta tsarinak bideratzen zuten Errusiako politika.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 251. orr.

Hala zioten: Rasputinek egindako auskalo zer magiarekin Nikolas sorginduta zeukala tsarinak, eta ez zela inoiz ahaztu behar Alexandra alemana zela jaiotzez, arerioaren herrikoa, eta Errusia Santua prusiar odoltsu haien eskuetan jartzeko bideetan zebilela tsarina traidorea...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 251. orr.

Tsarina iraindu baten antzera.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 165. orr.


tsarismo iz tsarren erregimena.

Errusiar tsarismoak porrot egin zuen lekuan errusiar komunismoak arrakasta izan zuen, era batera edo bestera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 213. orr.

Txinan Mantxu Inperioak eta Japonian Tokugawa shogun-goak berdin huts egin zuten ekimena hartzen, Errusian petritar tsarismoak ez bezala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 208. orr.

XIX. mendeko azken hamarkadetan, mota eta joera guztietako iraultzaile talde txikiak zeuden Errusian, eta haietako askok terrorismoa erabiltzen zuten tsarismoa suntsitzeko.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 6. orr.


tsarista iz tsarismoarena, tsarismoari dagokiona.

Besteak beste, tsar bat, ministroak, gobernadoreak eta erregimen tsaristako goi-agintari asko hil zituzten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 6. orr.

Geldiro bidaiatzen hamaika ordu eginik [...] Leningradoko geltoki bikain batera iritsi ginen; iraultza-aurreko bikaintasun tsaristaren aztarnaren bat geratzen zitzaion oraindik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.


tse-tse iz

Tze-tze (edo Tse-tse) euli [...]: Afrikako intsektu bat (Glossina morsitans), zeinaren ziztada loezinerako erremediorik hoberena kontsideratzen den, nahiz eta zenbait gaixok nahiago duten nobelagile amerikarrarena (Mendax interminabilis).  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 253. orr.


tsigane 1 iz ijitoa.

Mendietatik etorritako buhameak, ikuslerik inozoenei zoria iragartzen; motxaileak edo tsiganeak -horrela deitzen diete errusiarrek ijitoei, koptoen antzinako ondorengoei-, beren doinurik alaienak kantatzen eta beren dantzarik bitxienak dantzatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Nijni Novgoroden Kaukaso ontzira igo eta Kazanen lehorreratu zen tsigane zahar hura gogoan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 162. orr.

2 (beste izen baten ezkerrean)

Mikel Strogoffek [...] gurdi eskerga bat ikusi zuen, motxaile edo tsigane jende horren ohiko bizileku ibiltaria.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 85. orr.

Han bildurik zeuden buhame, ijito eta tsigane kastako guztiak ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 95. orr.

Bistakoa duk -zioen berekiko-; tsigane koadrila honek brankako gazteluaren pean eman dik gaua, egun osoa zubiaren pean eman ondoren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 119. orr.

3 (izenondo gisa)

Emakume tsiganeak halako xarma baten jabe dira oro har.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 120. orr.


tsunami iz maremoto batek sorturiko olatu erraldoia.

Asia hego ekialdean tsunamiek bere gordintasunean zifra beldurgarriak utzi dituzte: 23.000 hildakotik gora.  Berria - Ekonomia   2004-12-28

Indiako Barne Ministerioak alarma deia egin zuen atzo, tsunami edo olatu erraldoi gehiago izateko arriskua zegoela eta.  Berria - Mundua   2004-12-31

Eta olatu eskerga bat lehertzen hasia ikusi dut aurrealdean, tsunami erraldoi bat, ihortziri etengabetan itoa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 151. orr.

Orroit gira tsunami izigarri batek suntsitu zituela bazter guziak han gaindi, hango jendea kasik deusik gabe utziz.  Herria   2005-05-05

Lan Arriskuak Prebenitzeko Legea «erabateko porrota» izan dela salatu zuen eta «tsunami hiltzaile» batekin alderatu.  Berria - Ekonomia   2006-02-11

La Palmaren Cumbre Vieja mendia itsasora erortzen denean New York eta AEBetako ekialdeko kostaldea mehatxatuko duen mega-tsunamia.  Berria - Gaiak   2004-05-06

2 irud/hed

Itsasondokoa emaitzak zabalduko dituen «tsunami bat, olatu erraldoi bat» izango da, bere ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-04-13

«Tsunami soziala» sortu behar da aukera politikoa bideratzeko, Diezen ustez.  Berria - Harian   2006-03-24

Hamasek garaipen izugarria lortu du hauteskundeetan, tsunami politikoa eraginda.  Berria - Mundua   2006-01-28

Geldiaraztea komeni ez den diru tsunamia.  Berria - Ekonomia   2004-12-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tsunami izigarri (3); tsunami soziala (3)


ttaka-ttaka 1 adlag adkor taka-taka.

Urteak aurrera egin ahala haziz joan zen Ishmir gurea, ttaka-ttaka ikasi zuen oinez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 35. orr.

Behialako ama-alabak ttaka-ttaka bazihoazen eguneko lehen kafe azkarraren hurrupatzera Austerlitzeko ostatura.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 258. orr.

2 (izen gisa)

Iruditzen zitzaion ttaka-ttaka bakoitzak bihotza eta burumuina urratzen ziola.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 104. orr.


ttakun iz txalapartaren erritmoa.

Barañaingo Udal plazan eginiko ekitaldian, txalapartaren ttakunak eman zion ongietorria manifestazioa.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12

Hara non txalapartarietako batek oinarrizko erritmoa ipintzen duen, "ttakun" deritzana, hots, herrenaren onomatopeia.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 119. orr.

Makilak hartu, eta jo eta jo hasi ginen; hark "ttakun" egiten zuen, eta nik "urgun", eta gero alderantziz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 133. orr.


ttanbur ik danbor.

ttanka-ttanka adlag cf tanka-tanka.

Eta arrosa kolorea zeukan pottolo hari bihotza ttanka-ttanka ari zitzaiola!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 180. orr.


ttanko adlag ipar adkor tanko, zuzen.

Zazpiak ttanko abiatu naizenean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 185. orr.

Bestalde, polizia gizonak abisatzen zituen Malateko ostatu batean izango zela zortzietan ttanko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 249. orr.

Eta, ttanko! etorri eguerditako!  Herria   2003-07-10

Beti tenoreko ttanko etortzen da klasera.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 31. orr.

"Ttanko hor diat eguzkia, iduri espres egina!" diot ene baitan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 93. orr.


ttanta ik ttantta1.

ttanto ik ttantto.

ttantta1 (orobat ttanta g..er.) 1 iz adkor tanta.

Hartu absenta ttantta bat, hartu brandy ttantta bat, Fernet Branca, Polly, Ooo!  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 194. orr.

Izerdia ttantta gotorretan isurtzen zitzaion kopetan behera.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 28. orr.

Odol-ttantta poloniarren bat ere izango zian apika aitaren aldetik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 190. orr.

Ixabel izerbera zen, orduan ere ttantta distiratsuz betea zegoen.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 0. orr.

Libraturiko ttantta lodiak baino ez zitzaizkion aurpegiratu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 162. orr.

Edan zuen kikaratik azkeneko ttantta.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 101. orr.

Ur horiei gainezka eginarazi dien azken ttantta izan da aurreko batean egunkari honetan bertan irakurtzen nuena: [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 212. orr.

Suspentsioan dauden ttantta ttiki buxtiz betetzen da airea, eta horrela lainobera eratzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 330. orr.

Neurtu ere ezin diren ttanttak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 256. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Negar egiteraino penatzen den gorputzak ixuritako malko gazi bat da izerdi ttantta bakoitza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 286. orr.

Begi izkinan bi negar ttantta isurtzen nabaritu zuten etxekoek eta auzoek.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 101. orr.

-Pattar ttantta bat? -eskaini zidan Sinbadek, kafe kikara bat luzatuz-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 101. orr.

Hauxe bera egiten zuen gero etxekoandreak oiloaren hegapean arrautzak ezarri orduko, bosna argizari ttantta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 135. orr.

Pentsatu soil-soilik: hona hemen urdin-ttantta bat, horra arrosa-laukizuzen bat, hori-marra bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 205. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, irud/hed)

Liburu honetan ere, norberaren munduaren adierazpenarekin edo egolatria ttantta batzuekin batera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 138. orr.

Halere, topatu dudan misoginia ttantta aipurik gabe ezin dut utzi.  Berria - Kultura   2004-12-18

Ez zion munduari plazer ttantta bihirik iradoki: debekatua zitzaion?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 145. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

izerdi ttantta (3); odol ttantta (3); ur ttantta (5)


ttantta2 1 iz ipar adkor izeba.

Ttantta Amélie zen, amaren ahizpa.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 55. orr.

Ttantta Mari eta otto Xanen ikustera joaten segitu genuen, 1990eko urteetan hil ziren arte.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 124. orr.

Herriko baratzean, gostuan ibilki, amatxi, ama, ttantta, kusi eta auzoko emazteak, haurrekin.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 76. orr.

Hori entzun dut gure etxean, alta baziren erran dizudan bezala bizpahiru emazte, amaz bestalde, eta baziren mutxurdinak eta ttanttak...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 82. orr.

Onddoketa trebatu ninduen ni ttanttak.  Herria   2005-06-16

2 irud/hed

Orduan ttantta xahar batek adierazi zuen denak baino hobe zirela Elizaren otoitzak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 152. orr.


ttanttaka adlag adkor tantaka.

Botatzen nuen gosariarekin batera gainera jendeen soak jasan behar nituen, urera keldarra ttanttaka igortzen nuelako, ilun, biketsu, urrintsu eta azkenean disgustagarri.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 52. orr.

Arratsalde euritsua izaki, trafiko arazoak medio-edo ttanttaka hasi ziren iristen gonbidatuak Kultur Parkeko areto nagusiaren atarira, aterkiak eskutan gehien gehienak.  Berria - Harian   2005-12-01


ttanttan 1 iz adkor tantana, tanta.

Lanbroa eta langarra deitu ohi zaion lainobera, aireak hegan daramatzan ttanttan ttipi-ttipiz osatua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 256. orr.

2 (hitz elkartuetan)

1903tik 1917ra bitarteko 14 urteotan, ez zuten euri ttanttan bat bera ere jaso: 5.206 egun euririk gabe.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 481. orr.

Bazen bailararik, basarrietan arrautza bakoitzari Kandelarioz bedeinkaturiko argizari ttanttan bat ezartzen ziotenekorik ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.


ttanttanka adlag adkor tantaka.

Urtoki horiek denak, iturriak barne, zorrote ordez jario eskasean eta ttanttanka gelditzen badira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 328. orr.


ttanttankatu, tttanttanka(tu), ttanttankatzen da/du ad tantakatu.

Iturrien jarioa ttanttankatzen denean, bibelarra ahuldua eta zenbait tokitan arretua eta erdi ihartua trixtetzen denean, harkaizti batzuetako zuhaitzen hostoak horixkatu eta ximeltzen hasten direnean, ezki hostozabalarenak batik bat... ez zaio traza batere onik hartzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 305. orr.


ttanttantto iz adkor ttanttan txikia.

Ur-ttanttantto ttikiak, beroak bultzata gora, izoztu bidean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 242. orr.


ttantto (orobat ttanto g..er.) 1 iz adkor tantoa. (pilotan eta)

Ttanttoa egiten duenak du partida irabaziko.  Herria   2004-01-15

Trinketean beti, Frantziako xapelgoa Peio Guichandut eta Eñaut Costerak ttantto xoil batez galdu dute finalean.  Herria   2004-05-13

Lehenek ereman dute ttantto batez, biziki partida ederra egin daukute 4 gaztek.  Herria   2005-12-01

Handik harat, partida luze bat izan da, ainitz berdintze, ttantto pollit baina huts haundiskoak ere.  Herria   2002-11-21

Gérard-ek galdu dituen ttantto guziak Txominek berreskuratu ditu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 152. orr.

Partida kasik bururatua zelarik Philippe Oxandabarats-ek du sartu azken ttanttoa.  Herria   2002-10-10

Musarekin ttanttoa eta musikarekin baltza.  Herria   2002-08-01

2 (bestelakoetan)

Geroztik ikasleek daramate mugimenduaren bandera eta sindikatuek, presente badira ere, zuhur jokatu behar dituzte ttanttoak, ez baitute ikasleen mugimendua kontrolpean.  Berria - Ekonomia   2006-03-21

Gorputz airea berdina zuen baina keinuak, entzuleriari mintzatzeko manera, boteredunen aire hura, eskuan dituen ttanttoak ongi ezagutzen dituen gizon goranahiaren ezaugarriak ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 106. orr.

Bi ttantto paregabe eskutan ditu ofizioen unibertsitate horrek Baionan idekitzeko ateak hemendik dotzena erdi bat urte.  Herria   2005-07-07

Iduri du estatuak [...] eta jujeek ttantto guziak bildu dituztela puskaketako untzi kutsatzaileak kondenatzeko.  Herria   2003-11-27

3 (beste izen baten eskuinean)

Bera ttantto zilarra eskuetan harrapatuko zuen, pentsatzen zuen, baina hori aitzin bazuen afera bat trenkatzeko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 121. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ttantto xoil batez (6)

azken ttanttoa (4)


ttanttoka adlag adkor tantoka.

Ttanttoka bada ere, doala beretik beti aintzina, Euskal Herriaren partida.  Herria   2001-06-07


ttapa interj

Senide edo lagun arteko otordu batean, hasi edozein gairi buruz hizketan eta, ttapa! hor aterako zaizu eper modernoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 215. orr.


ttapa-ttapa 1 adlag adkor tapa-tapa. ik ttipi-ttapa. (ibiltzearen onomatopeia)

Portutik bazterrez bazter herri erdira doan bidexka ilunean, adineko bikote bat ttapa-ttapa doana.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 146. orr.

Egin diot galde, kamioz ttapa ttapa honuntz datorren laborari xahar sudurmako bati: [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 91. orr.

Andrea bere sonbreirutxoarekin, kipea bizkarrean urrundu da ttapa ttapa pauso arinka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 80. orr.

Bitartean, bidean ttapa-ttapa doala, duela astebete telefonoz entzundako ahotsa entzuten du.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 169. orr.

2 (bestelakoena)

Txakur leiala nola, hala tratatzen dut pianoa: hizketan egiten dugu; ferekatu egiten dut; teklei ttapa-ttapa eragin, à promener, à promener!, eta paseoan ibiltzen gara elkarrekin.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 65. orr.


ttapar izond adkor mozkotea.

Tomas eta bion artean azken-putz, forentsea zetorren, Gomez de Segura, jubilaziotik hurbil zegokeen gizontto ttaparra, nahitaezko gonbidatua hirian aldian-aldian gertatzen diren bortxazko heriotzetan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Udaleko funtzionarioa tartean sartu zitzaien eta, ez barkamenik ez bertze kortesiarik gabe haien solasa moztuz, gorpuzain ttaparrari ere galdatu zion sinadura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.


ttarraka-trarraka adlag adkor tirriki-tarraka.

Ikuspegi batetik, txanponaren alde bati erreparatuz, gizarte zuzenagoa lortu ahal izateko nolabaiteko ttarraka-ttarrakako iraultza; beste ikuspegi batetik, berriz, gizarte zibilizatua edukitzeagatik ordaindu beharreko prezioa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 37. orr.


ttarrapa-ttarrapa adlag adkor tirriki-tarraka.

Beraz, bitartean erakustaldi batzuk egin eta segi ttarrapa-ttarrapa.  Berria - Kirola   2004-01-27


ttarro 1 izond ipar adkor tarroa.

Ordukotz, frango herrixka ttarroa egina zen, bost ehun bat familia bizi, ehun urte lehenago hogoi bat baizik etzelarik haatik.  Herria   2002-10-17

Eskuin, bere etxe xuriekin, herri bat, frango ttarroa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 35. orr.

2 (izen gisa, kirol mailetan) ik tarro 2.

Marion Etchegoinberry eta Virginie Joncquet-k, Ttarroen mailan, finalerdietan galdu zuten, Euskal Herriko trinketeko xapelketan.  Herria   2001-01-25

Gure xito eta ttarroek esku huska azken borroka jokatuko dute ezker paretean, azaroaren 26an Beskoitzen.  Herria   2005-11-17

Orain arte, ezker paretean bi aldiz irabazi dute gaztetxoetan, eta lehen aldia orain ttarroetan.  Herria   2002-07-25

Benjamin ttarroen mailean Jeremy Irazoqui eta Remi Marticorena agorrilaren 11 an Landesetan eginen den finalerat helduak ditugu.  Herria   2003-08-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

benjamin ttarroak (4)

benjamin ttarroen (3); benjamin ttarroen mailean (3); ttarroen mailan (3); ttarroen mailean (7)


ttarrotu, ttarro(tu), ttarrotzen 1 da/du ad ipar adkor tarrotu.

1972an sortu ikastola, ari da orain ttarrotzen, azken urte hauetan bereziki, kopuruen emendatze azkar bat sendi baita: 66 haur 1995ko sartzean, 82 1997an, 99 1999an, eta 107 aurtengo sartzean.  Herria   2001-09-13

Ttarrotuko denean, zaldiz ibiltzen irakatsiko diot Maianari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 187. orr.

Landaren xume gisa, hauskor ttarrotzean.  Herria   2004-11-04

2 (era burutua izenondo gisa)

Pentsu dut bide beretik segituko dutela gure gazte eta haurño ttarrotuek.  Herria   2003-06-26

3 (era burutua izen gisa, kirol mailetan) ik ttarro 2.

Pilotan: esku huska ttarrotuetan.  Herria   2001-05-03

Ttarrotuagoen mailan (14-18 artekoetan) xapelketa hori egina izan zen Itsasun aintzineko astean eta hor Miren Artetxe eta Xumai Murua-k ordezkatuko dute Lapurdi eta Mizel Mateo-k Baxenafarroa.  Herria   2003-06-12


ttatit adlag geldirik, isilik.

Deus erran gabe mehatxuen aurrean ttatit eta mutu egoten zirenak ez ziren jada kontatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ttattit eta mutu (4)


ttattol iz ipar adkor etxola modukoa, eskuarki zaintze lanak egiteko prestatua.

Zaindari batek ttattola baten gainetik barrandatzen zituen presoak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.

Gorago begiratuz oraino, ohartzen naiz teilatuen goratasunean beste ttattola bat ere badagoela, zaintzale batekin, largabistak begietan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 41. orr.

Bazekien muga zaintzen zuten haiek zer tenoretan ateratzen ziren ttattolatik, noiz argitzen zuten zein alderdi.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 21. orr.

Ttattolaren lau aldeetan hiruna leiho.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.


ttattun izond

Zer gauza ttattuna hau baratze erakustoki baterako!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 161. orr.

Hemeretzigarren mendeko manoir kuttun baten parrean nindagoela ohartu nintzen, dena dorre ttattun, dena berina muntto, dena arbelezko hegats, dena zuhaitz exotikoz landatu parke.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 178. orr.


ttau onomat txakurraren zaunkaren onomatopeia. ik au.

Etorri hona: hona, Lur, hona! -Ttau, ttau!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 151. orr.


ttentte 1 izond adkor tentea; harroxkoa.

Noiz edo noiz irteten zenean, tabernara joaten zen zuzenean, baina ez lehen eramaten zuen itxura ttentte eta begirada harroarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 75. orr.

Makurraraziko dute agure ttenttea.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 30. orr.

Ni ttentte samarra bihurtua nintzen, nire zoriak hobera egin zuenez geroztik.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Hire eguneroko lanarekin aski huela, sekulako karga zela... agerian zelarik ergel bati adar puska baino gehiago gustatzen zitzaiala halako axiendaño ttitti-ttentte ixter-guriak eskolatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 110. orr.

3 (adizlagun gisa)

Gutuna patrikeran gorde, ttente jarri, eta serio demonio: "Ezkerrez eskribitu baitit, bere burua ez konprometitzeko".  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 330. orr.

Neure inguruan "bera" antzeman orduko, hala ere, halako barne-ximikoa sentitzen nuela, eta urduri antzean paratzen nintzela, eta ttentteago zutitzen, eta abar: bai.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 56. orr.

Hiribidean behera joaten zen, apal, ttentte, paper-zorroa besazpian zuela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 200. orr.

Berriz atzera, etsai bildur, alde guzietara erne, burua ttentte ipini aldiro abaniko miragarri hura bilduz.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 110. orr.


ttenttel izond adkor tentela.

Hari-mutur bat edo beste gelditzen zait oraindik ondare ttenttel horretatik, eta erabat libratu nahi dut horretaz hil aurretik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 13. orr.


ttette iz adkor txakur txikia.

Elerik gaineratu gabe, Maianak itzala azpildu zion, Elvis ttette melenga atzetik zeukatela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 63. orr.

Santa Izpiritu zubitik iragatean, haizea zifli-zafla, ekialdeko alaba atzetik ttette umilaren antzera segika zeukala.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 286. orr.


ttiki ik txiki.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bertsulari ttiki (23); bertsulari ttiki eguna (4); bihotz ttiki (4); dantzari ttiki (12); emakume ttiki (3); entzierro ttiki (3); gazte ttiki (3); gela ttiki (6); gezur ttiki (3); haur ttiki (6); herri ttiki (8); iturri ttiki (3); kontu ttiki (3); korrika ttiki (7); kutxa ttiki (4); larrun ttiki (3); lezio ttiki (4); lezio ttiki bat (4); oihu ttiki (4); perla ttiki (3); pilotari ttiki (8); sanmartin ttiki (5); su ttiki (3); su ttiki bat (3)

ttiki polit (3); ttiki ttiki (8); ttiki ttikia (7); ttiki ttikitatik (3); ttiki ttikitik (4)

txori ttiki (3); xerri ttiki (3); zati ttiki (5); zati ttiki bat (3); zulo ttiki (3)

otsail ttikia (5); ttikia izan (8); ttikia izan arren (3)

begi ttikiak (3); gizon ttikiak (5); kontu ttikiak (4); otsail ttikiak (3)

eskola ttikian (3); zortziko ttikian (11)

otsail ttikiaren (4)

aztarrenik ttikiena ere (4)

oinetako behatz ttikienaren (3)

behatz ttikiraino zeharkatu (4); oinetako behatz ttikiraino (4)

ordu ttikitan (3)

ttiki ttikitatik (3)

ttiki ttikitik (4)


ttikiagotu ik txikiagotu.

ttikigarri ik txikigarri.

ttikikeria ik txikikeria.

ttikitasun ik txikitasun.

ttikitto ik txikitxo.

ttikitu ik txikitu.

ttikun-ttakun adlag

Hanka puntetan jarri, eta ttikun-ttakun, erdi kantuan hasi da neska eta pauso airoso batzuk ematen kamerinoaren erdian.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.


ttilika iz adkor tanta.

Badakizu gero whiski ttilika bat hurrupatuko dugu gure ohiko ostatuan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 216. orr.

-Zer mediku eta zer deabru! -asaldatu nintzaion bat-batean- whisky edo gin-kas ttilika batekin hobeki nindukeen!  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 42. orr.

Itzalean jartzen ziren ahamen eta ur ttilikaz sosegatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 239. orr.


ttilikano iz adkor tanta.

-Ez daut meiku pixtolet horrek ene arno ttilikanoa ezeztatuko arauz?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 99. orr.


ttinki adlag adkor tinki.

Balentria gabea izan du osoki bitoria hori; lehenik, abantzu ttipiarekin ereman duelakotz, aitzineko aldian baino ehun bat deputatu gutiago izanez orain bere alde eta beraz gehiengoa izana gatik, beharko baitu arras ttinki eta xuxen ibili, hautsi mautsika, gobernatzeko.  Herria   2005-05-12

Punduketa frango ttinki izana gatik Ziburuko taldea atera da xapeldun.  Herria   2001-06-07


ttintil izond adkor txikia.

Ez zen altxatu eta ez zion komisarioaren agurrari ihardetsi; eri ttintila ere ez zuen higitu, harrizkoa bailitzan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 207. orr.


ttintta 1 iz adkor tanta.

Zeru urdina mihise grisek estali dute eta lehen euri ttinttak mehatxuka ari dira.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 130. orr.

Beharrik oraino Joanesek ez zuela alkoholik edan, egoera hartan alkohol ttintta bat bera aski baitzen oraino gaizkiago gelditzeko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 207. orr.

Aitak, Suze bat zeukan aitzinean eta amak Porto ttintta bat.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 140. orr.

2 irud/hed

Harrigarri litzateke hemen zerbatto, ttintta bat, xirtaño baten itzala bada ere, sortzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 190. orr.

Dena gudu, dena ezpata ukaldi umore ttintta batekin.  Herria   2001-04-26

Bihotzean ximikoa eta aldi berean askatasun ttintta bat senditzen zituen memento hartan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 197. orr.


ttinttaño 1 iz adkor tanta.

Botaidak ttinttaño bat anixa, kamarada.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 247. orr.


ttipi (2872 agerraldi, 88 liburu eta 1388 artikulutan; orobat tipi 625 agerraldi, 92 liburu eta 100 artikulutan) izond txikia. ik txiki.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alaba ttipi (7); barne ttipi (4); dantzari ttipi (4)

enpresa ttipi (5); etxalde ttipi (4); etxe ttipi (7); gela ttipi (6); gertakari ttipi (6); gizon ttipi (4); handi ala ttipi (4); handi eta ttipi (5); haundi ta ttipi (5); haur ttipi (55); haur ttipi bat (5); haur ttipi hartzen (4); herri ttipi (50); herri ttipi bat (6); herri ttipi batean (6); hiri ttipi (4)

iloba ttipi (4); indar ttipi (5); indar ttipi bat (4); jainko ttipi (5); kabalkada ttipi (11); korrika ttipi (13); lantegi ttipi (6); leiho ttipi (7); leiho ttipi hortarik (4); mahai ttipi (4); multxo ttipi (5); mutiko ttipi (9); mutiko ttipi bat (5); muttiko ttipi (4); nekatto ttipi (4); neska ttipi (28); neska ttipi bat (7); neska ttipi hori (9); neska ttipi horren (4); neskatila ttipi (4); neskatxa ttipi (8); neskatxa ttipi hori (5); nexka ttipi (11); nexka ttipi bat (9)

omenaldi ttipi (4); ostatu ttipi (6); talde ttipi (9); talde ttipi bat (5); telebixtako leiho ttipi (4)

ttipi ala handi (10); ttipi eta handi (22); ttipi eta haundi (4); ttipi pollit (4); ttipi ttapa (33); ttipi ttipi (4); ttipi ttipia (4); ttipi ttipiak (4); ttipi ttipitik (24)

urrats ttipi (4); xehetasun ttipi (4); xerri ttipi (12); xerri ttipi jatea (8); zubi ttipi (7)

arras ttipia (5); baiona ttipia (11); balentria ttipia (9); biltzar ttipia (4); finala ttipia (6); haur ttipia (6); herri ttipia (5); izen ttipia (5); komunione ttipia (11); laguntza ttipia (4); mari ttipia (4); muttiko ttipia (5); seme ttipia (4)

ttipia handi dadila (6); ttipia izana gatik (4); volanges ttipia (5); xerri ttipia (5)

biziki ttipiak (4); haundiak eta ttipiak (4); herri ttipiak (11); neska ttipiak (4); volanges ttipiak (6); zerga ttipiak (8)

atxiki ttipian (10); baiona ttipian (29); herri ttipian (4); oholtza ttipian (7)

baiona ttipiaren (4); volanges ttipiaren (4)

ñ aingeru ttipiari (8); i ttipiari (4); iñ muttiko ttipiari (4); neska ttipiari (5); ttipiari bizitze (4); ttipiari eta goresmenak (22)

eliza aise ttipiegi (4); eliza ttipiegi (9)

haur ttipiek (4)

haur ttipiekin (5)

haur ttipien (11); herri ttipien (10); laborari ttipien (4); ttipien alde (6); ttipien artean (5); ttipien handitasuna (4)

adinekotarik ttipienetaraino (4)

haur ttipientzat (5)

haur ttipier (5)

haur ttipieri (10)

herri ttipietako (6)

herri ttipietan (21)

haur ttipiez (4)

atxiki ttipiko (4); baiona ttipiko (36); baiona ttipiko karriketan (4); kanpaleku ttipiko (4)


ttipi-ttapa (orobat tipi-tapa , tipitapa g.er.) 1 adlag urrats labur eta lasterrez.

Batengana zein besterengana hurbiltzen zen urrats labur eta lasterrez, edo, esan ohi denez, tipi-tapa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 242. orr.

-Ba doaz bi lagun espaloian oinez tipi-tapa.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 181. orr.

Erosi du izozki bat, sartu du patrikan, eta badoa harro bueltan tipi-tapa baserrira.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 49. orr.

Baby Suggsek pentsatu zuen Bixkor zela tipi-tapa, sekula joaten ez zen lekuetara.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 149. orr.

Haren oin ortutsek tipi-tapa jotzen zuten behegaina, eta nire buru gainetik pasatzen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 75. orr.

Aita batek ere halako harridura batez begiratzen omen dio tipi-tapa pauso baldarka ibiltzen hasi berri den semeari.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.

Txindurriok 100 miloi urte inguru daramatela tipi-tapa eginez planeta honetan barrena.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 158. orr.

Hartu poltsa galtzarbean eta tipi-tapa tipi-tapa joan nindunan handik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 77. orr.

2 (izen gisa)

Baina kapaz estali ahal izan baino lehen, arnasa bere erreskuratu ahal izan baino lehen, hanka handi batzuen tipi-tapa hots biguna entzun zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 270. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tipi tapa (49); tipi tapa joan (3)


ttipiagotu, ttipago(tu), ttipiagotzen da/du ad txikiagotu.

Hannaren gorpuzkera -izutu nintzen heldu nionenan- meheagoa da, kaxkarragoa, alabarena baino, lirainagoa, ez dakit, beharbada ttipiagotu egin da Hanna urteen poderioan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 232. orr.

Haren ardurak eta trebeziak ttipiagotzen ahal dizkio urratsak; baina hala eta guztiz ere lerro lerro beharko ditu egin.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 302. orr.


ttipiarazi, ttipiaraz, ttipiarazten du ad txikiarazi.

Kiroleko indarkeriarenkontrako euskal batzordea sortu du Gasteizen Eusko Jaurlaritzak, kirol alorrean gertatzen den indarkeria ttipiarazteko asmoz.  Herria   2005-11-03

Pobrezia eta injustizia ttipiarazi nahiz.  Herria   2004-09-16

Hau ere hitzeman du beroan bero, urte bat barne langabezia %10ez nahi duela ttipiarazi.  Herria   2004-12-16


ttipiegitu, ttipiegi(tu), ttipiegitzen du ad txikiegi bihurtu.

Oroitu beharra dago ospitale publikoan gaur egun ba direla 2500 langilez goiti; haien pausu eta eritasun ordezketen segurtatzeko 60 langileko unitatea aspaldian ttipiegitua da.  Herria   2005-12-15


ttipigarri izond txikigarria.

Idatzitako azken izena zortzi karaktereak osatzeraino luzatzen ahal nuen oraino, Potzolok erran ttipigarriaz baliatuz: Javierit.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 270. orr.


ttipika adlag (izen baten eskuinean) txikietan.

Batzutan kantua, beste batzutan dantza edo antzerkia, artetan talde ttipika, beste aldiz denak elgarrekin.  Herria   2005-07-07

"Demo" delakoek deiturik, ehun eta hogoita-zonbait lagun multxo ttipika plantatu dira larunbat aratsaldean burdin-bidearen gainean, Baiona eta Hendaia arte hortan, musean ari behar zirela.  Herria   2003-11-13

Ura edatea xurrupa ttipika kontseilatzen dute hor gaindi.  Herria   2003-09-18

Urrats ttipika doala garapena, eta pobrezia samina dagoela oraino hedatuegia herrian.  Herria   2003-05-01

Molde hortan ixuri petrolakia uhainek badabilate harat eta hunat, peza handika edo ttipika, nola gerta.  Herria   2003-01-09


ttipikeria iz txikikeria.

Ttipikeria bat gero, gaizkiaditu ergel bat, eta biok hain estu lotzen gintuen soka eten zen ustekabean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 145. orr.

Joana da jazko nagusitasuna, berriz etorriak lehengo hutsak eta ttipikeriak.  Herria   2003-03-13

Ezberdintasuna, beldurra, maitasuna, demokrazia, askatasuna eta beste hitz handien gibelean gordetzen diren ttipikeriak azalera ematen dira.  Berria - Kultura   2004-03-06

Horiek dira frantses administrazioaren ttipikeriak, frantses garbian "chinoiseries" deitzen direnak.  Herria   2004-07-15

Politikari gehienak sobera aise mintzo dira! bada hor nunbait sobera ttipikeria, sobera faltsukeria, sobera maltzurkeria!  Herria   2004-02-12

Berehala ohiko ttipikeriak agertu ziren: Berrogaineko lepotik haraindian, Garaziko aldean diren herriek ez zuten hori beren gustukoa batere eta erran zuten zubi berri baten eraikitzean ez zutela parte hartuko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 49. orr.


ttipiño (orobat tipiño g.er.) iz adkor txikitxoa.

Graxik Mariren aginduak bete zituen eta zama ttipiño bat moldatu, barnean emanez larruzko xahako bat urarentzat, ogia, txorizoa eta sagar zenbait.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 94. orr.

Istorio ttipiño bat kondatuko dautzut.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 140. orr.

Ateak zerratuko dituela iheslarieri edo doi-doia arteka ttipiño bat utziko idekirik...  Herria   2003-07-03


ttipitasun (orobat tipitasun) iz txikitasuna.

Zeren eta handitasuna eta tipitasuna ez baitira tamainaren arabera neurtzen, baina ateen zabaltasunaren arabera.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 92. orr.

Ideia hori sakontzen du titare hitzak, ttipitasunaren ñabardura erantsi ondoan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 194. orr.

Ttipitasun horren itzalpean, haatik, nabari daiteke lan horiek egiteko arkatza atxiki duenaren jeinuaren neurria.  Berria - Kultura   2004-08-03


ttipito ik ttipitto.

ttipitto (orobat tipito g.er. eta ttipito g.er.) izond/iz adkor txikitxoa.

Lehen bide juntan, kausitzen dut neska ttipitto aurpegi-argi bat denetarat beha eta beha egoki.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 30. orr.

Red Bayko anis eta beltxut kolorezko etxe ttipittoek hondartza gorriluna argitzen dute.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 141. orr.

Lionel Jospin mintzatu da astelehen aratsean telebixtako leiho ttipitto hortarik.  Herria   2001-07-12

Musu ttipitto epel bat deusik ez baita alabaina!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 72. orr.

Aldare ttipitto baten gibeletik mintzo da erretorea hogei bat emazte bilo xuriei.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 76. orr.

Batto handixkoa, ipurdi zabal batekin, dena haro eta jestu, bestea ttipittoa eta mendrexkoa, beti ixil-ixila zegoena.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 70. orr.

Ttipittoek 'Ate' deitzen naute.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 214. orr.

Euskara mintzo dute etxean beti, xaharretarik eta azken ttipittoraino, agian luzazko.  Herria   2002-09-19

Tipittoetan gehiago ba ditugu, ama eskolan sartu direnak, bi urtetarik eta lau arte.  Herria   2002-09-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autobus ttipitto (3)


ttipitu (orobat tipitu g.er. eta ttipittu g.er.) da/du ad txikitu, txikiago bihurtu.

Begiak ttipitu nituen haren begitartea hobeki ikusi beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 276. orr.

Ura ttipitzen ari zait, baina ordu bat barne, Hornillos del Caminon izanen naiz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 115. orr.

Geroago eta haboro ari ttipitzen herria.  Herria   2002-09-05

Egia dena haatik, Luzaideko oihanak ttipitzen hasi zirela, burdinaren urtzeko anitz egur behar baitzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 69. orr.

Ondorioz, kanpoko aterbea eremuz ttipitua gelditu baita, bazterreko plazañoa estaliko dute.  Herria   2001-09-13

1802an apezpiku berria etorri zelarik apezen erdiak baino gehiago 60 urtez goitikakoak ziren eta apezen kopurua ttipituz joanen zen oraino zenbait urtez.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 13. orr.

Lan-gabezia, ttipitua zena, berriz emendatu da.  Herria   2003-02-13

Estaduaren partea aintzina ttipitu da eta % 50-en azpirat jautsi.  Herria   2004-09-09

Egun ikusten ditugu elizetan fededunak bakantzen, apez gaiak izigarriki eskasten, bataioak ttipitzen.  Herria   2003-01-21

Saltzeak ttipitu dira ehuneko bostez ezbaian.  Herria   2003-01-09

Bere irabaziak serioski ttipitzen ikusi baitzituen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 120. orr.

Ainitzek diote astakeria dela zergen ttipitzea, hobe ginukeela defizita ttipitzea, zor gehiegi ez uzteko heldu diren balaunaldiei.  Herria   2003-09-11

Etxe-lurren arrakasta ez da beraz ttipituko.  Herria   2005-12-29

Zenbait asteren buruan, nonbaiteko bitxikeria, senditu nuen ene pena ez zihoala ttipituz baina ba handituz.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 159. orr.

Kartzelan, diferentzia politikoak asko ttipitzen dira.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 163. orr.

Hori da jende baten ttipitzea, mespretxatzea eta, nahiz kriminal bat den Saddam Hussein, ez dut uste beren burua haunditzen duten kasetariek hola jokatuz.  Herria   2005-05-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azkarki ttipitu (6)

ttipituz doa (4); ttipituz joan (6); ttipituz joan da (4); ttipituz joanen (5); ttipituz zoala (3)

azkarki ttipitzen ari (3); ttipitzen ari (17); ttipitzen hasi (5)


ttipitzaile iz txikigarria.

Itxaxu deitzen zuten, ttipitzaile eta guzi, herri hartakoa baitzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.


ttipitze iz txikitzea, txikiago bihurtzea.

Beste batzuek diote ttipitze horrek ez duela deusik erran nahi.  Herria   2003-01-09

Langabeziaren ttipitze hori ez dela aise izanen %10-ekoa denbora batez erraiten zuen bezela.  Herria   2005-04-14

Buruzagien ustez, Paueko gutun berextegian maxina berri batek eginen duen lanaren ondorioz gertatuko da banaketa lan ttipitze hori.  Herria   2004-02-26


ttipixko izond adkor txikia.

Herri ttipixko ainitzetan, bestak kasik galduak izanik, edo galtzen ari, berriz ernatu direla egitaraua gisa hartarat beztitzeko.  Herria   2005-07-14

Baiona ondo hortako beste herri ttipixko batzu ere erkidego berean sartzen ahal litazkeela.  Herria   2005-03-10

Ttipixkoa nintzaiokeen haren miseria guzien entzuteko...  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 57. orr.


ttiraka iz adkor tiraldia.

Marihuanaren esku beratzak ttiraka egin zidan, goitti.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 160. orr.


ttirriagarri izond adkor tirriagarria.

Telebistari esker izenez baizik ezagutzen ez nituen tokiak nihauren begiz ikustea eta han gaindi ibiltzea, zinez ttirriagarri zitzaidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 89. orr.


ttirriki-ttarraka adlag adkor tirriki-tarraka.

Soinean sira grisa zeraman andre bat, loreen aldera makurtua, paseoan igaro zen logelako horman zehar, tokadorean gora eta lababo gainetik, McNab andrea ttirriki-ttarraka zebilen bitartean, hautsak kentzen, txukuntzen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 136. orr.

Alde batean gizagaindizko indarra daukaten ekintzaile tinkoak, ttirriki-ttarraka eta saiatuz alfabeto osoa ordenean errepikatzen dutenak, hogeita sei hizki denera, hasieratik bukaeraino.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 39. orr.

Han dabilen bitartean, ttirriki-ttarraka, burruntzali eta zurezko koilara, babarrunei baratxuri, olio eta gainerakoak botatzen, ez diegu jaramonik egiten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 403. orr.

Ispilura begira jarri zen, arrazoirik gabe farrez, eta berriro hasi zen ttirriki-ttarraka, koltxoiak altxatu, portzelana bere lekuan ipini, ispilura saiheska begiratuz, azken batean zerekin kontsolatua baleuka bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.


ttirriki-ttirriki adlag adkor tirriki-tarraka.

Errezoan hasieran, sustraiei zeozer esan nahian, ttirriki-ttirriki, lurra musukatzera hurbildu da.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 68. orr.


ttirrintta iz adkor izpia.

Lauetan-hogoi jandarme argi ttirrinttako bilduak, helikoptere bat ere ba, bere etxen gostuan zagon gizon baten biltzeko, beihalakoak ziona irringarri ere litake ez balitz nigarringarri!  Herria   2003-06-26


ttirritta 1 iz txitxarra.

Jatea ahanzten duten ttirrittak bezala kantatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 114. orr.

Ene ondoan ttirritta bat kantari belarretan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 148. orr.

Artzen ginen ere, pentzetan, xiri batekin ttirrittak beren xilotik aterarazten.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 33. orr.

2

Kamainan etzan dela pentsa genezake; eman dezagun ttirrittan Smetanaren Nire Aberria ari direla jaulkitzen, piezaren gozoak kontraste polita egin dezan aberriaren presoak paperean irakurri behar izan duenarekin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 29. orr.

-Badakizu ttirrittak debekatute dekoguzala, eta azken miaketan...  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 61. orr.


ttitta 1 iz adkor tita, orban txikia.

Guztiaren ondarra aipa nezake: espazio sideral beltzean izar urrunak bezala ttitta zuriak, eskuinean landare iñartu bat, hiltzen ari den lore gorria.  Berria - Kultura   2004-08-25

Uhin labur bezain lasterrek jaten ari zuten xirla ñimiñoek legar busti ilunean ttitta xuriz xilatzen zuten hondartza iluna.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 103. orr.

Gehienetan Heraitze nuen, ene kartiera, behakoaren so-mugatzat hartzen, eta, han ere, klarki ikusten ttitta xuri epiko bat, sortexea, Kaminoa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 203. orr.

Banindoan, txotx edo ttitta ez deusa, ezkerreko platanondo gazteak agurtuz bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 150. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Argi ttitta ttipi batzu zeru zolan, hain urrun.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

Han hemenka, harrixabal xuriak, ardi ttittak iduri dutela pentze lohitsu batean landatuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 79. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ttitta xuri (3)


ttittatu, ttitta(tu), ttittatzen du ad adkor tantotu.

Egoera horretan naizelarik, aski dut bide ertz bateko pentze aberatsetan artalde bat alhan ikustea, baketzeko; orduan, orlegia zuriz ttittatzen duten ardiak ortzaiz eta leihor urrun desiragarri zaizkit.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 23. orr.


ttitti iz adkor titia.

-Hik, jakina -gizona teman-, plantak egiten hituen zuzendaritzarekin, alegia koleran praktiketakoak bizkarreratzeagatik: hire eguneroko lanarekin aski huela, sekulako karga zela... agerian zelarik ergel bati adar puska baino gehiago gustatzen zitzaiala halako axiendaño ttitti-ttentte ixter-guriak eskolatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 110. orr.


ttittil
1 eri ttittil hatz txikia.

Zergatik ez zuen haien salbatzeko eri ttittilik ere mugitu?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 102. orr.

Eta ez zen irri egitekorik: mextak sutan, kabalak sangreatuak, neskatxak bortxatuak eta umeak urkatuak, harkiek makila ukaldika kalituriko FLNko errebeldeak, soldaduek eri ttittila higitze beharrik gabe.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 244. orr.


ttiutta iz adkor tiuta.

Ez zen arimarik ageri; txorien ttiuttak eta urruneko ardien joareak salbu, ez zen toki haren bakea hausten zuen beste azantzik, eta Joanttori hainbeste nahasmenduren erdian hori izan zitekeela sinistea gosta zitzaion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 104. orr.


ttoka iz adkor buruko zapia.

Hamaika aldiz ikusita ere, beti harritzen zinen, ttoka egiteko ile hori askatu eta beheraino erortzen zenean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 94. orr.


ttoko-ttoko adlag adkor urrats geldian.

Erraza zen itxuratzea hura zen urguilutsuak ez zuela alde txarretik ikertua izan nahiko, makila eskuan, karriketan ttoko-ttoko ibilki. Bide horren egiteko lau oren behar da, ttoko-ttoko ebiltez, eta 770 metrako petigora bat goitzekoa da, gogorrena ürrentzean delarik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 232. orr.


ttontto 1 izond adkor tontoa.

Eta hortik ateratzen zira xoraturik pentsatuz lehengoak ere ez zirela hain ttonttoak!  Herria   2005-11-24

Ondotik heldu diren gazteak ez dira ttonttoak eta ohartuko dira zer bideri buruz behar duten jokatu.  Herria   2005-08-11

Huna hemen ere beste lau gazte: Dufourcq, Robert haundiaren semea, Errecart lekondar trinketlari pollita, Bonetbeltche makearra, ez ttonttoa putikoa, eta Lazcano urruñarra.  Herria   2001-09-20

Inozo ttonttoenak antzematen dio horri.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 358. orr.

Nazkatu bai, nazka ninteke nahi dudan guztia eurixka motel temoso segidoko honekin, euri-zirina ttontto mantso, edo tarteka bixi-bixi botatzen duenarekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 350. orr.

2 ttontto-ttontto adlag

Patatak eta txorizoak emandako epeltasun loarazleaz ttontto-ttontto begiratzen nion Ixabeli, mahaia tartean eserita biok, elkarri irribarrez.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 78. orr.


ttonttor (orobat ttontor g.er.) 1 iz adkor tontorra.

Igo ziren ttonttor batean eraikia izan zen Sao Paulo-ko elizaren mirestera.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 122. orr.

Txalin eta Bordatxo ttonttorren arteko lepoan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 278. orr.

Beronen gibelean, eta gain-gainean ere bai, muinoaren ttonttorrean, Gaztelu-Kaserna zaharra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 330. orr.

Teilatuaren gainean, halako burdinazko hesi tankerako zerbait erreparatu dut, eta lau ttonttor izkinetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 101. orr.

Eperra da endemas, neskatxa maitalearen itxura liluragarria sinbolizatu izan duena, bere lumaje apainekin, buruko ttonttor harroarekin, betondo urdinska ñabarrekin.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 163. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

laino artean erdi ezkutaturiko mendi-ttonttorra. Zenbat eta altuagoa izan mendi-ttonttorra, orduan eta gertuago zegoen beroaren labe eguzkiarenetik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 83. orr.

Barrualdera jotzean, mendi-bizkar eta muino-ttonttor, denak berde eta ezko nahi baditugu, eguzki galga ez baino lainoaren umela eta hezkura beharko dira eguzki errearen aurka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 230. orr.

Gainean, buru-ttonttorrean, jasminez, arrosez, almitzez eta aihen-zuriz egindako apain buruntzak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 143. orr.

Baserri-ate takarrei hotsa ateratzeko gogor jo beharra dago, eta ez dizkio inori hatz-ttonttorrak alferrik minarazi nahi.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 204. orr.

Mendi ttonttor-ttonttorretatik jaitsi gabe ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 414. orr.


ttor-ttor (orobat ttorttor) adlag adkor hitz egin eta hitz eginez. ik txor-txor.

Ionesco eta Beckett, eskua hilobitik ateraz gero elkar agurtzeko moduan jarrita daude, barne-patio batean balkoitik balkoira ttor-ttor ari den sardinera parea bezain gertu.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 58. orr.

Bulegoan tresna eta aparatuak aditzen dira eta noizean behin telefonoak ttorttor arin bat egiten du errakuntzaz konektatzen denean.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 71. orr.

1 ttor-torr-torr iz eperraren kantua.

Betidanik xoratu izandu nau, urrungo mendi mazeletik eperraren ttor-ttor-ttor hirutar hori aditzeak, eta zer esanik ez, haren belar tarteko ibilera isilgordeak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 153. orr.


ttoro iz arrain saltsa.

Ttoro deitzen den arrainki saltsa nork hobekienik presta izan da ere beti bezala zoin-gehiagokoño bat.  Herria   2002-09-12

Ttoro izena bera nundik heldu den, noiz pentsatua eta nork, hortaz ez bide da haatik argitasun handirik.  Herria   2005-09-08

Aski ederki iragan da Ziburun ttoro arrain-saltsakiaren kofradiak muntatu besta.  Herria   2003-01-21

Ttoro arrain saltsaki prestatzaileen lehiaketan, Denekin taldekoak deneri nagusitu.  Herria   2005-11-17

Larunbatean eta igandean, Donibane Lohizunen eta Ziburun,itsasoaren besta ttoro prestatzaileen lehiaketarekin.  Herria   2003-09-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ttoro arrain (10); ttoro arrain saltsaki (6); ttoro arrain saltsakiaren (3)


ttorrot iz

Txori-berde edo berdantza, ttorrot deitzen diogun verderon delakoa ote...?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 339. orr.


ttorttoil (orobat ttorttol) iz adkor tortoila.

Egun hautan, ttorttoileri nagusiturik, egin dute beren pasa, agur ixila eginez bi etxetan.  Herria   2005-09-08

Halatan, arropa bustiek, ile beltz eta kixkurretan behera lerratzen zitzaizkion ur-ttorttolek, eskuan zeraman plastikozko poltsak, denek, euriak kearekin ezkonduz osaturiko usaina zeukaten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 10. orr.


ttotta iz adkor tanta.

Arratseko 8etarik goiti, hurrupaldiaren ondotik izan da afaria: salda, zizka-mizka, oiloa errizarekin, gasna, izozkia, kafe eta ttotta, 16 euro helduentzat, 8 euro haurrendako.  Herria   2005-03-24

Kafea hartu genuen gero; eta ttotta bat pattar; edo bi, edo lau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 223. orr.


ttottila iz adkor tanta.

Pixka bat edan, ttottila bat, eta gero...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 188. orr.


ttotto 1 iz adkor txakurra.

Gaztetxoentzako aldizkarietan, eta helduentzat egin ohi diren aldizkari pseudozientifikoetan, zehaztasuna eta zientifikotasuna ttottoaren ipurditik-edo pasatzen da askotan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 47. orr.

Hemen ibili gara, tontoen moduan, nesken atzetik jo eta su, eta haiek berriz ttottoaren salara bidaltzen gintuzten behin eta berriz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 154. orr.

2 aulkia.

Hor naiz betoinezko mahai aitzinean betoinezko ttotto horren gainean jarririk, begi aitzinean dutan hormari so.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 45. orr.

3 irud/hed

Emazte bakar batek ere ez zuen bere burua eskaintzen ordainaren beha egon gabe: dirua, ttotto bat, geriza...  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 152. orr.


ttottotu, ttotto(tu), ttottotzen da ad adkor eseri.

Zikiro gunearen parrean zegoen zubi hertsira iritsi nintzen hatsanka eta bertan lur haseko errautsetan ttottotu.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 25. orr.

Anartean, lurrean ttottotzen ginen, historiako kurtsoak ikasten, badakizu "nos ancêtres les gaulois..." marmaran, ipurdiak karroindatu arte.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 21. orr.

Gatu ilatxez estali jargian ttottotua.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 11. orr.


ttu 1 iz tua.

Abelek mingaina mugitu du aho barnean, eta ttu pixka bat egin zaionean irentsi egin du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 116. orr.

Eskuan ttu pixka bat hartu eta zakilbaban zabaltzean amaitu zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 72. orr.

Jarraian ttu ugari bildu nuen eskuan eta uzkian ipini nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 76. orr.

Ttua irentsi du eta masaila azpiko itzalak haunditu egin zaizkio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 120. orr.

2 ttu egin

Sanadikia kalera sartu baino lehen, zakarkeriaz lurrera ttu egin, eta, ahots durduzatuaz, garrasi egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 156. orr.

Ttu egin ezazue hilobi honetan: hemen datza Spinoza.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 105. orr.

Garraioan dabilen zaharrenak ttu egin du eskuetan goikoak eskaintzen dion zakua hartu aurretik.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 44. orr.

Ttu egin zuen, bere baitatik Abas bera jaurti nahi balu bezalaxe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 182. orr.

Gurutze batean iltzatu eta barre egiten zioten, haurrok, ttu egiten zioten Jainkoaren Arkumeari!  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 96. orr.

Atzera berriz ikusten badut, ikusi, ttu egingo zioat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 321. orr.

-Egingo al dut? -galdetu zidan, ezpainak muturturik, ttu egiterakoan bezala-.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 171. orr.

· Bururatu zitzaion egunen batean mendekatu egingo zuela, ttu besterik egiten ez bazion ere.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 303. orr.

Aulki batean jarrita, gizon ile zuri-luze bat pafa-pafa, pipatik erre eta, inoiz behinka ttu eta ttu, listua botatzen zion suari.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 128. orr.

3 irud/hed

Bilo beltza ikustera zihoanerako bortizki ttu egin zuen Mikelen zakilak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 214. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ttu egin (28); ttu egin du (7); ttu egiteko (3); ttu egiten (9); ttu pixka bat (3)

ttua irentsi (6)


ttuka adlag tuka.

Puzzleak murtxikatu, eta kartoi-ahia lurrean ttuka barreiatzen nuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 248. orr.

Garabiak ikusi nituen, burdinazko hegazti gaitzen antzora airez aire mugitzen, eta beren kargak zain zeuden barkuetan botatzen, alegia eztarri zabal-zabal, burdinazko, marroi-beltzetatik ttuka.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 36. orr.

Gorputz erori hura ostikoka ubeltzen eta aulkikadaka edo ttuka odoleztatzen zuten bitartean [...].  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 88. orr.


ttukatu, ttuka(tu), ttukatzen du ad ttu egin. ik listukatu.

Sabeth leiho barreneko karelean eserita, hankak gurutzaturik, oinutsik: gereziak jaten ari, kalera begira, eta hezurrak ttukatzen handik behera, eguraldi eurikara.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 286. orr.


ttuku-ttuku adlag urrats geldian.

Orain, erraztasun horien ondotik, "pedibus cum jambis", ttuku ttuku, baiki, eta sobera zahartu aitzin, baina heltzeko nahi tematsu batean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 15. orr.

Beti aintzinerat joan, ttuku-ttuku bada ttuku-ttuku...  Herria   2001-04-26

Baina pirka pirka ari naiz; ez haatik ttuku-ttuku zalutzen baitzait maiz urratsa, bereziki arratsalde hastapenean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 93. orr.

Geldialdi mugimendutsu hartan oren pare bat egon ondoan, trena berriz abiatua zen, ttuku ttuku.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 88. orr.


ttukundu, ttukun(du), ttukuntzen du ad

Ea ba zer kondatu dizuten kolonien garaiaz, Parisko manifestaldietan hildako aljeriarrez, metroko labirintoak ttukuntzen zituztenez, aberatsen etxeetako zerbitzariez; zer, zaharrei pairarazi dizkieten irain, laido eta ahalkeriez.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 85. orr.


ttul izond hutsala.

Bainan euskararik nihundik ere ez!, iduri-eta gure mintzaira "barbaroak" ihesaraziko lituzkeela!; zer arrazoinamendu ttula, zinez, gure hizkuntzak leher egiten ari duen garaian!  Herria   2003-11-06


ttume
1 ttume-ttumea ipar adlag

Burua ahalkez plegaturik gero, jende ez nintzenez ba galdezka, ttume-ttumea gasna puska hartu nion, isilik eta mutu, goraintziak etxera ozenik ahoskatu gabean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 20. orr.

-Goiz huntan partitu'uk, ttume-ttumea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 332. orr.


ttunpa iz tiro hotsa.

Duela zonbait urte gertatua, kapena batetik besterat solas egiten zutelarik, oihan pareta batetik besterat: batek tiro batez urtxo bat botatzen du: "errak entzun duka ttunpa hori", geroxago bestek bi tiroz bi urtxo eta dio, oihu batez "errak entzun tuka bi ttunpa horiek!...".  Herria   2002-11-07


ttunttun1 1 iz tuntuna, danbolina.

Nik xirula eta ttunttuna nahi ditut entzun.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 385. orr.

Baina oraingoan Zuberoatik propio pastoralarekin etorritako xirulak eta ttunttunak jorik, eta pastoral-taldeko dantzari ezinago arinek miresgarriro dantzaturik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 364. orr.

Taulen gainerat igan ziren lehenik Xuberotar dantzariak, ttunttuna eta txulula lagun.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 38. orr.

Giroan bederatzi etapa irabazita, aurten ere ttunttuna joz irabaziko zuela zirudien Petacchik Tourrean.  Berria - Kirola   2004-07-06

2000 urtean, Xabier Itzaina (gitarra, mandolina, xirula eta ttunttuna) eta Mathias Lopez (kontrabaxua) sartu ziren taldean.  Herria   2005-11-24

Eta oraino txülüla eta ttunttun ikastaldia, abendoaren 27an, Mixel Etxekoparrekin.  Herria   2005-12-08

2 ttunttun-jotzaile (corpusean ttunttun-jole soilik)

Ttunttun-jole bat aterea zen nonbaitetik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 129. orr.

Biola, lira, harpa, ttunttun edo arrabita joleek lagundurik, bertze batzuk eguzkitan dantzan ari direla.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

xirula eta ttunttuna (3)


ttunttun2 izond tuntuna, ergela.

Efraim uso ttunttun burugabea da: Egiptori degiote laguntzeko dei, Asiriara jotzen dute.  Elizen arteko biblia   Os 7,11


ttunttunero iz ttunttun-jotzailea.

Ixtorioa hau da: Mizel Ttunttun herriko ttunttunero ohiak, alaba bakarra ezkontzen du Auxtin dohainik gabeko margolari bati.  Herria   2002-09-26

Zilbor eta Pikor ttunttunero famatiak.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 48. orr.


ttur-ttur (orobat tturttur) 1 iz eperraren kantua.

Eta eperraren lumaje eta ibilera pinpoxa bezain engainagarri dukezu eperraren tturttur kanta xaloa bera  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 163. orr.

2 adlag ahots apalean.

Atarian atezaina ezagutu nuen, bertze bi-hiru emazteki gehiagorekin ttur-ttur.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 198. orr.

· Fite eta isila mintzo zen, ttur-ttur batean, letaginak non landatuko gogoeta ari den sugegorri baten eitean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 336. orr.

3 ttur-ttur-ttur adlag urrats geldian.

Partida ttur-ttur-ttur hasia zelarik lehenik, beso extiko lau pilotari abilen artean bigarren pare horren nausitasunarekin (25-12 eta 30-17), nola ez da berotu gero, eta 34 etan berdindu, Urrutigaray ere doi bat pixturik!  Herria   2001-01-11

Ttur-ttur-ttur doatzi aintzina, egun hobeak laster berriz jinen direlako menturan.  Herria   2003-05-01


tturrindu, tturrin(du), tturrintzen du ad

Amerikanoek ez dute bat-batean eta hortan berean moztu nahi ukan petrolio-janarien tratu hori, nazione batueri beren diru mentura tturrinduz.  Herria   2003-04-24

Gaixo gaztiak, tturrinduik fueratzen zitxin etxerat, hainbeste akitzein ondotik, gauaz, hotzian, euria jeuts ahala...  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 222. orr.


tturruxta iz adkor turrusta.

Oila-larruak harria bezain gogor bihurturik, deabrua gostatzen zitzaion ur tturruxta izoztu hartan bustitzea, ia berdin berdin zikin ateratzeko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 121. orr.


tturtta-tturtta ipar adlag dabilen uraren onomatopeia.

Bazkaltzen ari zira goxoki, dutxulua edo errobineta tturtta-tturtta entzuten duzu.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 69. orr.


ttut1 izond sinesbera, txoriburua.

Eta zuek, ez ahal zarete aski ttuttak izanen horien sinesteko eta lehen jinari zuen buruaren eskaintzeko?!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 73. orr.


ttut2 adlag kitto.

Eta bati galdegin diotalarik zer pasatzen zen erran daut: "Ez gehiagokorik, ez arrangura" eta ttutt.  Herria   2003-09-25


ttuttu iz adkor tutua.

Zerbait ere bidali nahi nioke berorri; baina ez dakit zer; ttuttu-ziri batzuk agian, maskuriei jartzekoak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 189. orr.

Ikus ditakeen bezala, Parisko ttuttutik edana zuen bere esnea.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 223. orr.

Gizonek normalean uste dute mingaina parrandan dabilen zakil bat dela eta klitoria xurgatzea freskagarri bat ttuttutik gutiziaz zurrupatzea bezalakoa dela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 153. orr.


ttuttula izond ergela.

Itxuraz gizon bat untsa ixila eta umila, halako ttuttula aireño batekin kasik...  Herria   2001-03-08


ttuttuldu, ttuttul(du), ttuttultzen da/du ad ergeldu.

Nevadako urte latzak pekaturik, adina eta belaunetako gogordurak bildu beihalako Errotxildek, orain itaxurak zurruztan, hots, gutitu dira edo ttuttuldu lehengo osaba zahar puxantak.  Herria   2002-08-08


ttuttulean adlag ergelkerian.

Ez eta ere agertu direnak ttuttulean aurkitu dituelako.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 7. orr.

Ttuttulean ditugu hauk, Berasateguik ez luzatzen beso hura, salbu... zortzi kintze segidan eta azkena sare xoragarri bat azkaindarrak.  Herria   2001-01-25


ttuttun iz botilez mintzatuz, muturra. ik tutun.

Eskuetan zeukan whiski botilako ttuttuna ahoan sakatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 120. orr.

Monoprix dendan ez hain aspaldi erosi ardoa inguruka ibilarazten zuten eta bakoitzak, eskuarekin ttuttuna xahatu gabe, botila berde uhargia ezpain artera hupatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 281. orr.


tu 1 iz listua.

Nire tua gozoa da, nire gorputza epela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 170. orr.

Aldamenekoa pipa erretzen egon da eta belaunen artean bota du tua.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 98. orr.

Zerura tua botatzen duenari gainera erortzen baitzaio.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Tua ere irentsi ezinik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 26. orr.

Tua lurrera jaurti.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 152. orr.

Irakasleoi eztarrian trabatuta geratu zaigu tua, eta tuarekin arnasa.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 57. orr.

Hankagorri lotsabako hark mastarakoan egin zion tuaren imintzioa gogoan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 121. orr.

Haren bila abiatzen da tiroa bezala, errabiaz, ezpain izkinetarik tua zirristan dariola.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 68. orr.

Babesten zuten zaindariek eramanik, helikopteroan hegaldatu zen ministroa, irain eta tuen artean.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 65. orr.

Itsuak biolinari tu ematen zion eta zapi batez garbitu zuen, zapi batez ukitu eta ferekatu zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 86. orr.

2 (izenondoekin)

Ahoa garbitzeko tu lodi bat jaurti du harri biribilez eginiko zoruko lorearen kontra.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 159. orr.

Tu malgua ezpainetarik isurtzen zitzaiola.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 192. orr.

Cienfuegosek, ohi moduan, tu haserre baten bedeinkatu ditu ohol kriminalak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 148. orr.

Tu uharrak biltzen zituen aldi oroz Bozen predikuen ondorioz Kerguelen komisarioak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 47. orr.

Gabe geratu nintzen, tu mikatza irentsiz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 36. orr.

Paperak? -tu gordin bat-.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 201. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Tu-tanta lodiak irteten zitzaizkiolarik hortz zikinen artetik: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 181. orr.

4 irud/hed

Zuzenki doaz tiroak lurrari buruz, jainko baten suzko tua.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 134. orr.

5 tu egin txistu egin.

Gero tu egin du, berak bakarrik dakien moduan: karkaxa lodi bat boteaz, ozen eta urruti.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 60. orr.

Autoen koipe tanta batzuk ez ziren kentzen; tu egin, eta garbitzen jarraitu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 111. orr.

Tu egitea besterik ez dik merezi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 135. orr.

Ahalkearen eta fiertasunaren nahaste hordigarri batean bizi naiz, egidazue tu, otoi, edo emadazue harrika.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 256. orr.

Zutitu egin da eta tu eginez bezala bota dit: [...].  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 32. orr.

Kamioi altu bat zen, sei gurpilekoa, eta tu egin geniezaiekeen goi hartatik aldamenetik igarotzen zitzaizkigun autoei.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 96. orr.

Autoen koipe tanta batzuk ez ziren kentzen; tu egin, eta garbitzen jarraitu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 111. orr.

Zakarrontzian tu egitera joaten zen eta gero eskuaren bueltarekin igurtzitzen zuen ahoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 220. orr.

Tu egin zuen sasira.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 102. orr.

-Zin dagit! -erantzun du berak, erpuru biak altxatu eta tartetik lurrera tu eginik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 144. orr.

Zuloraino hurbildu nintzen, begietara egin gura nion tu.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 12. orr.

6 (objektu zuzenarekin)

Aspertuta zegoen korridoreetan jendea beregandik urrutiratzen ikusteaz, letaginak luzatzeko edo pozoia tu egiteko zorian balego bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 177. orr.

Nola egoten den atsedenaldian boxeolaria kornerrean managerrak eskainitako inbutuan odol-listu eta lerde-aparrak tu egiten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 111. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tu egin (47); tu egin zuen (16); tu eginez (12); tu eginez bezala (4); tu egiteko (6); tu egiten (24); tu egiten zuen (3)


tu-tu (orobat tutu) 1 turutaren hotsaren onomatopeia.

Berdin dio zer esan nahi duzun, tutuak tu-tu baizik ez daki esaten.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 73. orr.

2 (izen gisa)

Eta kontu handiz aurreratu nahi duzun txirrindulariak ere, larri ibili, tua jaurtiz erantzungo dio zure tu-tu dorpeari.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 74. orr.

Telefono tutu mota ezberdinak daude gainera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 49. orr.

3 tu-tuka iz

Sakatzen duzun bezala sakatzen duzula ere, ondo bai ondo adieraziko dizu hori tutuak tu-tuka totelez.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 73. orr.

4 tu-tu-tu

Goizean jaikitzen giñanean, lenengo diana, eper kantua: tu-tu-tu. Ez daki zer plazera ematen ote zion sei urteko mukizu bat horrela txundituta uzteak, baina hor aritzen zen, tu-tu-tu eta ge-ge-ge, auskalo zer erakutsi nahian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 153. orr.

'Je suis enceinte'... telefonoak bestaldean tu-tu-tu.  Berria - Kultura   2006-01-10


tualdi iz listu botatzea.

Norbaitek gizartearen kontrako nire azken "tualdia" izan dela esan dezake, azken protesta, eta artista nahiz pertsona bezala erakutsi dudan irizpide askatasuna  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 143. orr.


tuareg (orobat touareg g.er.) 1 iz Saharako desertuko bereber nomada.

Basamortuko Tuareg horien kantu eta erritmo baketsuak atsegin handiz ditugu gozatu.  Herria   2004-02-26

Hori Tuaregekin bizitzera joan baino lehen izan zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 54. orr.

Tuaregek ere beren zibilizazioa dute; baina, batek baino gehiagok esan du, Ortega-k horien artean, zibilizazio historiko handi bakarra, arraza -ariar- bakarrak jaso duela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 240. orr.

Truxa irakasleak iparreko tuaregen hizkera erabili zuen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 26. orr.

Gure herrian berean arrotz, indiano, aborigen, yanomani eta tuaregen pareko moldatzen gintuztela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 82. orr.

Han bizi den jendea (oraindik Afrikan tuaregik edo Australian aborijenik gelditzen den neurrian) mila seinaleri begira bizi omen da etengabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 167. orr.

Inguratzen zuen giroan tuareg bat ozeano erdian bezain lekuz kanpo ematen zuen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 129. orr.

Orain 12 urte sortu zen taldea, 1992an, Mauritanian, tuareg iheslarien esparru batean.  Berria - Ekonomia   2004-06-01

2 (beste izen baten ezkerrean)

Maliko tuareg etniako emakume batzuek sortutako talde bat.  Berria - Kultura   2004-02-10

Tuareg arrazakoak dira leku heietako egoiliarrak.  Herria   2005-07-21

Oraingo eta ohizko dantzak, Gourmantchés dantzak, Agadezeko touareg dantzak, Djerma edo Zarma dantzak.  Herria   2005-04-14

Paulo 6-garrenak berak errana du De Foucauk Tuareg kultura ez zuela bakarrik lagundu bainan salbatu.  Herria   2005-07-21


tuasa iz frantses luzera-neurri zaharra, 1.946 metroren baliokidea.

Mendi zut batzuen gibel-muga zeukaten bi muinoren artean nintzen, eta hogei tuasa barru, neraman bidea zakar trenkatzen zuen itsas adar batera nindoan zuzen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 102. orr.

Antxeta bat dotore amildegian barrena, ene begi bistatik ehun tuasara.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 149. orr.


tuba 1 iz haize musika-tresna metalezkoa, tamaina handikoa, musika-bandetan baxuaren partea jotzen duena.

-Klarinetea -esan zuen, eta gero tuba, saxofoia, tronpeta eta moko-flautaren soinuak egin zituen bata bestearen ondotik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Karkara nota luze bakar batera aldatu zen, tuba baten hotsaren antzeko aupats moduko batera; izan zitekeen gizaki baten korrokada ere.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 186. orr.

Wagner iraultzailearen aintzindaritzat jantzi zen Bruckner sinfonia honetan, lau tuba wagneriar gaineratzen.  Berria - Kultura   2006-04-06

Oker larria, baina ez bakarra, denetako eta betiko Lisboako Setioaren Historia horren azken orria orbanduko duena, gainerakoan tuba burrunbariez, danborren hotsez oparo hrnitua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 57. orr.

2 tuba-jotzaile

Konpositorearen akrostikoa garatzen da hirugarrenean, non doinua instrumentu desberdinetatik igarotzen den nabarmentzeko tuba jotzailea biolinaren cadenza kilikagarrian bukatzeko.  Berria - Kultura   2004-04-24


tubarro iz adkor tutu handia.

Horrez gain, perfil baxuko gurpilak, tubarro bikoitza, aleroia, faldoia eta horrelakoak.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 104. orr.


tuberia iz hoditeria.

Sapaian tuberiak, pintura geruza pitzatuz osaturiko laku eta orbanak dituzten hormak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 61. orr.

Zuhaitzak okertu eta makurtu, eta hostoak zalapartan hegatzen dira, belardiari adabakiak jarriz, eta erretenetan metatzen eta tuberiak trabatzen eta bide bustietan barreiatzen dira.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 128. orr.

Orain dena tuberiatik barrena itsasoraino joan eta, horrela dago mundua, horrela dago dagoen bezala mundua.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 65. orr.

Tuberia zati bat aldatu behar dut.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 155. orr.

Han eta han, batzuk elurrez erdi estaliak: metal kontainer txikiak eta handiak, plantxazarrak, errejak, tuberiak, bizikleten eskeletoak, elektrodomestikoen karkasak, [...].  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 42. orr.


tuberkulina iz

Hilabete batzuk lehenago zabaldu zen Robert Kochek tuberkulosiarentzat sendagai eraginkor bat asmatu zuelako berria: tuberkulina.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 137. orr.

San Carloseko irakasle bat Alemaniara joan, eta tuberkulina ekarri zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 137. orr.


tuberkulo ik tuberkulu.

tuberkulosi (orobat tuberkulosis g.er.) 1 iz hetika.

Orduko eritasunik hilgarriena zen petxuko gaitz edo tuberkulosia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 188. orr.

Mutikoak tuberkulosia izan zezakeela pentsatze hutsak ikara sartu zion Andresi.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 135. orr.

X bat klarionaz tuberkulosiak jota zetozen etorkin haiei Ellis Islandeko kuarentena-pabilioi erraldoian.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 185. orr.

Lepra eta tuberkulosia tratatzeko botikak omen ziren.  Berria - Mundua   2006-03-14

HIESa eta tuberkulosia oso loturik daude: tuberkulosiak hildakoen artean 365.000 lagun HIESaz kutsaturik zeuden eta, jakina denez, HIESak jotako gaixoek besteek baino 30 aldiz aukera handiago dute tuberkulosia harrapatzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 142. orr.

Ikerrek gainditua du erabat tuberkulosia, eta animatuta dago bere bizitzaren aro berri honi ekiteko.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 244. orr.

Tuberkulosiak bi milioi pertsona hiltzen ditu urtean, gehienak garatzeko bidean diren herrialdeetan.  Berria - Gaiak   2006-01-29

Tuberkulositik 1,4 milioi eri salbatzeko giltza, esku-eskura.  Berria - Gaiak   2006-03-23

Tuberkulosiarekin hil ziren lezoi haietan denboraldia egiten zuten askok.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 88. orr.

Tuberkulosiaren atzerakada, esate baterako, profilaxiaren arrakastaz: %30etik %8rainoko jaitsiera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 158. orr.

Tuberkulosiaren aurkako txerto batek proba guztiak gainditu ditu.  Berria - Gaiak   2004-10-26

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gaixoak tratamendua jarraitzen ez duenean edo medikuek tratamendu egokia jartzen ez diotenean bilakatu ohi da tuberkulosi arrunta botikekiko erresistente.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Ohiko tuberkulosia sendatzeko sei hilabeteko tratamenduak 8,15 euro inguru balio du.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Gaitz neurologikoak "ugaldu" egin omen dira aspaldi honetan, malaria, tifus eta tuberkulosi hilgarrien (goiztiarren) kaltetan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 78. orr.

Horri eransten badiogu S. Nicolautik ekarritako tuberkulosi amigdalitikoa sendatzeko Portugalen emandako denbora [...] argi gelditzen da zenbat zor didan eta zein gaizki ordaindu duen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 33. orr.

William, zaharrena, gazterik hil zen, tuberkulosi alkoholikoz.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 9. orr.

Tuberkulosia, gripea bezala, airearen bitartez zabaltzen da, baina soilik biriketako tuberkulosia dutenek kutsa ditzakete era horretan ingurukoak.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Mutiko gizarajo bat zegoen kaderako tuberkulosiarekin, argizainaren semea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 151. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

OMEren arabera, Giza Immuno-eskasiaren Birusa (GIB) dutenek tuberkulosi mota horretaz kutsatzeko arrisku handiagoa dute.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Bederatzi milioi tuberkulosi kasu berri agertzen dira urtero munduan.  Berria - Gaiak   2004-03-24

300.000 lagun kutsatzen dira urtero botikekiko erresistentea den tuberkulosi aldaeraz.  Berria - Gaiak   2004-10-26

Bazitekeen ezer ez izatea; baina, hemoptisi arin batekin batera, probabilitate asko zegoen tuberkulosi hasieraren seinalea izateko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 135. orr.

Tuberkulosi- edo psikosi-zantzuren bat zirudien, edo eritasun neurologikoren bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 164. orr.

Iaz 46 herrialdetan aldarrikatu zuten tuberkulosi larrialdia.  Berria - Gaiak   2006-01-29

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Tuberkulosi hazkuntza-hodiak lapurtu dituzte Bartzelonako Sants estazioan.  Berria - Gaiak   2004-10-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tuberkulosi kasu (3)

erresistentea den tuberkulosia (5); tuberkulosia harrapatu (3); tuberkulosia harrapatzeko (3); tuberkulosia izan (3); tuberkulosia sendatzeko (3); tuberkulosia tratatzeko (4)

tuberkulosiak jota (14); tuberkulosiak jota hil (3); tuberkulosiak jotako (4)

tuberkulosiaren aurka (3); tuberkulosiaren aurkako (13); tuberkulosiaren kontra (4); tuberkulosiaren kontrako (8)


tuberkulosis ik tuberkulosi.

tuberkuloso 1 iz tuberkulosiak jotako pertsona.

Haur hark txori batek bezala egiten zuen garrasi, eta izerdiak usain berezi bat zuen, saguarena bezalakoa, tuberkulosoaren izerdiaren usaina.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 158. orr.

Horregatik durduzatu nau hain latz zortzi urte geroago tuberkuloso gizajo batek gaur bertan esan didanak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 62. orr.

2 (izenondo gisa)

Auzoan neska tuberkulosoa esaten zioten, baita aingerutxoa ere.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 140. orr.

• 3 izond tuberkulosiarena, tuberkulosiari dagokiona.

Meningitis tuberkulosoa izan zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 158. orr.


tuberkulu (orobat tuberkulo) iz zurtoinaren edo sustraiaren koskor biribilkara, eskuarki lurpekoa, landarearen erresalbuko elikagaia gertatzen dena.

Patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 546. orr.

Lehenengo gauean, jakina, gauza kuriosoa iruditu zitzaizkidan laranja kolore hitsezko tuberkulu horiek.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 99. orr.

Jarri ginen aulki batzuetan, nagusiak manatu bezala edan genuen yarakia -edo juka deritzan tuberkuluaren arnoa, hobeki uler diezadazun, jaun André-, eta bazkaltzen hasi ginen...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 543. orr.

Ñema arrautzaren gorringoa da, eta ñame tuberkulo bat, baina biek esanahi berdintsua daukate, kaskarina, motza.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 126. orr.


tubo 1 iz hodia, tutua.

Ceciliak gomazko tuboa hartu zuen, sartu zuen upel batean, tira egin zion ahoaz, eta ardo beltza jarioan atera zuen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 167. orr.

Haren leihozulo batetik metalezko tubo bat atera eta, kanpoan zerrautsak mendi txiki bat egiten zuen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 87. orr.

Hor bazagok tubo handi bat, estoldara edo ez zakiat nora daraman horrek eta, han barruan, txerrikume bat ikusi diat.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 36. orr.

Soldadura gabeko tuboen negozio nagusian.  Berria - Ekonomia   2004-09-02

Orduan izua mundualdi guztirako kendu zidan agindua entzun dut tubotik, nire komandantearen ahots marrantatuan, "Erdu kubertara, Nikola!".  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 195. orr.

2 tubo tankerako ontzi tapoiduna.

Flaskotxoak, kaxatxoak, tuboak, emakume-erreminta haiek guztiak ikusten nituen neure aurrean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 204. orr.

Rayleytarrak, pentsatu zuen Lily Briscoek, pintura berdearen tuboa estutuz.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 170. orr.

Mahaitxora zuzendu eta tubo bat atera du; sakatu eta zarraztada eder bat bota du lagunaren eskubarruan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 51. orr.

Askatu dituzte alozak zatikatu dituzte frutak hustu dituzte hortzore tuboak matxuratu dituzte idazmakinak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 67. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Tubo-gonaren morrontza.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 25. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tubo bat atera (3)


tuboeskape iz ihes tutua, ihes hodia.

Haratago, errenkan, batzuk elkar gainka, auto zaharrak, pneumatikoak, tuboeskapeak eta beste.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 43. orr.

Gure kaleetako tuboeskapeen zikinak, erregaienak, horrelako kalteak egiten badizkio harriari, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 123. orr.

Tuboeskapetik leherketa txiki modukoak atera zaizkio.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 39. orr.


tubotzar izond hoditzarra.

Hango mugida, eguzki distiretan, tubotzar handiak zut eta zut mendi bizkarrari iltzatuz zihardutenean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 104. orr.


tubular izond hodi itxurakoa.

Hots ergelak ahoratzen dituen objektu tubular pilpiratsuren bat.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 151. orr.

Jantzi mota hau tubularra da eta tolesguneetan errorik gabea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 122. orr.


tubulu iz hodi-egitura txikia, eskuarki giltzurrun edo barrabilekoa.

Horren ondoren, tubulu estuetan barrena igarotzen da irazitako fluidoa; odol-kapilarretan katigaturik daude tubuluak, eta giltzurrun-zainetara konektaturik kapilarrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 192. orr.

Tubuluetako zelula espezializatuek energia erabiltzen dute (hartzen ditugun elikagaietatik eratorria, besterik ezean) sodio ioiak berriro odol-kapilarretara bultzatzeko, kapilarrak oso kontaktu estuan baitaude tubuluekin leku askotan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 192. orr.

Azken batean, odolak behar dituen substantziak tubuluetako birxurgatze-prozesuan berreskuratzen dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Sodio kloruroak kontzentratuago bihurtzen du odola eta, horren ondorioz, errazago igarotzen da ura tubuluaren paretatik odol-kapilarrera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 193. orr.


tudortar izond

Ingeles historian jakina zen tudortarrek Komunei emandako botereak haiek estuardotarren aurka erabili zituztela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 469. orr.


tuerka iz azkoina.

Zubiaren parean, tuerka bat duen ate metalezko bat, letra txuri-gorriekin...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 31. orr.

Ibaira joaten ziren, burdinazko zubiko tuerkak sartzera.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 29. orr.

Peppone tuerka bat amorruz estutzen ari zen kamioi baten kapotean burua murgilduta.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 113. orr.


tuio iz hodia.

Baziren tuio edo hodi larri batzuk urarentzat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 41. orr.

Hortik goraxago bazegoen zubi ttipi bat, zeintatik pasatzen baitzen txokolateriara uraren eramaiteko tuioa edo hodia, burdinezkoa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 22. orr.

Ifernuko errekatik hartzen zuten behar zen ura, burdinezko tuio edo urbide batean eramanez eiheraraino.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 61. orr.

Hazpandar artixta hunentzat dirua badela eta tuio baten ezartzeko eskas dela izan da hasarrearen gaia.  Herria   2005-08-11


tuka (orobat tu-ka) adlag tu eginez.

Altxatu egin da atzera, eztulka, tuka, itota, itsu, nahastuta.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 53. orr.

Gehiago dena badira batzu, horiek arrunt salbaiak irain, mehatxu eta tuka ari direnak, bereziki Armstrong-en kontra.  Herria   2004-07-29

Madrilen markesa baten etxean zerbitzen ari zela, tu-ka egin zien behin ate-joka etorritako handiki usteko batzuei.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 172. orr.

Hara-hona gelan barrena, denbora guztian zinkurinka eta bazter batean zegoen listuontzi batera tuka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Gure aurrealde osoan zehar fusil-tiroen txinparta distiratsuak nonahi, metrailadoreak sugarrak tuka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 145. orr.


tukan iz hegazti igokaria, lumadi ikusgarrikoa, moko handi eta kakotua duena eta Hego Amerikan bizi dena (Ramphastos gen.).

Iragan fosilizatuaren aztaparretarik askatzeko otsoz, antilopez, arranoz, ostrukaz, ainaraz, gameluz, tukanez edo urzoz aldatzea gertatzen zitzaigun.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 83. orr.

Oihan aldetik, hegazti arraroen oihuak entzuten dira, moko gogorreko tukanen bat izango da arbola gainean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 21. orr.

Jaten ematen nien, eta atzealdeko patioan erdi ostenduta zeuden tukanei ere bai.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 110. orr.

Antzik batere atera gabe, karikaturak eginez, Solomon jaunaren tukan soslaiarena eta telefono kabinaren ondoan txistu joka zegoen morroi mozkotearena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 183. orr.


tuku-tuku 1 adlag urrats geldian.

Trenean sartu eta tuku tuku abiatu zen, Bordelera buruz.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 79. orr.

• 2 iz

Badiaren erdian pailoten kanoa ageri zen, Atanasio, tuku-tuku egoskorrak salatzen zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 230. orr.


tul iz ehun fina eta gardena, sare tankerakoa, eskuarki zetazkoa edo kotoizkoa.

Batzuen ametsetako eta besteen kezketako Kattalinek jantzi berri du tulezko gonatxo txuri arina.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

Prozesioetan, elizan, tulezko soineko eta txanoa janzten zituen, satinezko xingolekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 170. orr.

Gelditu egiten nintzen, zalantzaz, tul arrosazko errezelen aurrean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 138. orr.

Tul zuriari erlantz distiratsuegia zerion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 533. orr.

Zein brodatu politak egiten dituen tulean!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 49. orr.


tulipa (orobat tulipan) 1 iz zitoriaren familiako landarea, sustrai erraboilduna eta hosto luzaranak dituena, eta kolore biziko lore bakar ikusgarria, behealdean hanpatua eta ahoan itxiagoa, ematen duena (Tulipa gesneriana etab.).

Lore ederrak dira tulipak, beren koloreak miresgarriak eta argizari antzekoak lore-hostoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 142. orr.

Azafraiaren eta hiazintoaren garaia maite dute gehien, kolore apur baten aldekoak direlako, baina tulipak (zuriak izan ezik, maitagarrien sehaskak baitira) deigarriegiak iruditzen zaizkie.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 260. orr.

Ahal zuelarik, logeletan ezartzen zituen tulipa, edo margarita, edo jasmin batzuk, beti, airostasun eta usain ona ematen zutenak.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 72. orr.

Enarak etortzen diren garaian galtzen dituzte tulipek petaloak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 23. orr.

Bai baitzekiten gauza ezohikoren bat lortzen zuenak (kolore beltzeko tulipa, esaterako) aberastasuna bere esku izango zuela.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 143. orr.

Bere emazte zena gogoratzen zuen, tulipa gorriei begira.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 68. orr.

Tulipa ihartuak ez dira inoiz berpizten.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 131. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tulipa-petaloak erauzi ditu haizeak; haiekin haizatu da gure poza.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 41. orr.

Batzuetan, egun luzez egoten dira tulipa-soinekoa jantzi gabe.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 260. orr.

Tulipan-baratze batean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 96. orr.


tulipan ik tulipa.

tumatxa adlag adkor gehiegi.

-Tumatxa, ezta, lagunak?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 24. orr.


tumor ik tumore.

tumore (orobat tumor g.er.) 1 iz gorputz ehun baten hantura ez-ohikoa edo gaiztoa.

60 kiloko tumorea kendu diote emakume bati Gurutzetako ospitalean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Etsirik nengoen hil egingo nintzela, eta behin tumorea erauzi eta erradiazio- eta kimioterapia-tratamenduen oinazealdi ahulgarriak igaro ondoren.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Bere eskuak ez dira aitari buruan duen tumorea kendu eta ebakuntza behar bezala egiteko gai.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 11. orr.

Cannabisaren osagai kimikoek [...] tumoreen elikatze sistemari erasotzen diote.  Berria - Gaiak   2004-08-15

Tumoreak angiogenesis fenomenoagatik hazten zirela uste zuten lehen zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Tumoreak nahiko janda nauka barrutik, eta nire bizitzan egindako zenbait lantxo txukundu beharraz konturatu ninduan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 231. orr.

Uhin hori tumorea erre eta ezerezteko gai izango da.  Berria - Gaiak   2004-07-02

Zerebroan zerbait neukala uste nuen inolaz ere, tumore bat agian, ez dakit, aldi berean gibelaldea paralizatu, ikusmena ilundu eta txegoste sistema hein batean nahasiko zidan zerbait.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 61. orr.

Autonomia erkidegoetan tumoreen erregistroak sortu beharra azpimarratu du, «informazio zehatza eta egiazkoa izan ahal izateko».  Berria - Harian   2005-10-19

Tumorea txikia zela eta zulotxo bat eginda kenduko ziotela.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 43. orr.

100 tumoretik 20 bularrekoak izan ohi dira.  Berria - Harian   2005-10-19

Tumoreak garroak zituela irudi zuen, erresonantzia magnetikoetan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 13. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Tumore gaizto bat aurkitu zidaten, kopetaldean, eta tratamendu bakarra kirurgikoa omen zen.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 165. orr.

Neutrofilo horiek tumore gaizto baten gainean egiten duten presio mekanikoak minbiziaren garapena oztopa dezake.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Beste zurtza batzuk ere utzi dizkigu horrek, Jainkoarekin batera beste gauza asko hil baitugu, tumore txarra kentzeko puska sanoak ere erauzten diren bezala.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 104. orr.

Bey tituluarena ere inguruka zebilkion, zeina, tumore makurra nola, ustez desagertua zelakoan, berriro ere erasoka hasten baitzitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 176. orr.

Sortu al lezake metastasirik buruko tumore batek?  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 100. orr.

Anaia ttikia hil zorian du burumuineko tumore batekin.  Herria   2005-04-21

Minbizia, leuzemia, giltzurrunetako arazoak, hezurretako tumoreak eta enbrioietako malformazioak eragiten ditu uranio pobretuak.  Berria - Mundua   2004-06-25

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tumore mota jakin batekin lotu ahal izan dute zientzialariek aspirinaren eragina.  Berria - Gaiak   2004-05-27

Kezka ernatu zaio dena erauztea ezinezko izan zitzaiela, geratzen diren tumore-hondarrak hiltzen saiatzeko tratamendu hori beharrezkoa dela entzutean.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 48. orr.

Sakelako telefonoek tumore arriskua handitzen dutela dio ikerketa batek.  Berria - Gaiak   2004-10-15

Donostiako Institutu Onkologikoko Tumore Erregistroko arduradunaren esanetan, [...].  Berria - Harian   2005-10-19

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Badago beste ur hotz mota bat nitroa duena [...] edaten denean barrua garbitzen duena eta hesteetatik pasatzen denean eskrofula-tumoreak sendatzen dituena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3750. orr.

5 (beste izen baten eskuinean)

Glioma tumorearen ingurukoa da ikerketa.  Berria - Gaiak   2006-01-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tumore bat ageri (4); tumore gaizto (5); tumore gaiztoa (5); tumore gaiztoak (7); tumore mota (3)

tumorea atzeman (3)


tumoredun izond tumorea duena.

Lau substantzia horiek gaitz neoplasikoei (gaitz tumoredunak) zelan eragiten dien argitu gura dugu, batetik.  Berria - Gaiak   2004-08-29


tumulu iz lurzoruko maila baino gorago jasotzen den hilobia.

Okre gorrixkoa usu ageri da antzinako hilobi eta tumuluetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 36. orr.

Etxearen gainean tumulu handia altxatu zuten, eta belar berdearekin eta krabelin zuriekin estali zuten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 316. orr.

Pasha jauregiaren aurreko tumuluraino joan eta bertara igo zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 127. orr.

Hiletak amaiturik, emakumeen negarra eten eta Théoden azkenean tumulu azpian atsedenean eta bakean geratu zenean, jendea Urrezko Jauregiaren ondoan bildu zen oturuntza handia eginez tristura baztertzeko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 317. orr.

Denean, hiri inguruetako herrixka guztietan, halako tumulu juduak sortu dira.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 22. orr.

[Cervantesek] idatzitako bertso batzuk etorri zitzaizkidan burura, Sevillan altxatako Felipe II.aren tumuluari eskainitakoak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 169. orr.


tunako iz

-Non da Boz? -marrakatu zuen bigarrenak larrupeko organoak oro zartarazi zizkion tunakoa igortzen ziola.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 70. orr.


tunante izond/iz alproja, xitala.

Tunante hutsa duk, beraren saltokian ezin duk ezer erosi, eta, gainera, denetariko zerrikeriak botatzen zizkiok ardoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 101. orr.

Olerkari tunante horren bertso batzuekin maitemindu nuen nire lehenengo amodioa.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 12. orr.

Hura bezalako boyscout-tunante-harroputza ikusi baino miletan nahiagoko nukeen...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 154. orr.

Ixtudiant batek, tunanteenak ere, edo langile erretiratuak, biziak ez baldin badu sobera higatu edo malindu, kolpez egin dezake ibilbide hori, astero egun bat geldituz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 16. orr.

2 estudiante tunante

Otañoz oroit naiz, estudiante tunanteei kantuak ateratzen zizkion Otañoz.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 145. orr.

Ordurako gu Bartzelonan genbiltzan, estudiante tunante.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 21. orr.

Trintxerak utzi zituen estudiante tunante Gasteiza jotzeko, Euskal Filologia ikastera-edo.  Berria - Kultura   2006-02-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

estudiante tunante (6)


tundra iz eskualde artikoko estepa, urteko hilabete askotan izoztua dagoena.

Siberiar tundraren hegoaldeko zerrendetatik arabiar basamortu eta Birmaniako junglako ipar-zerrendetaraino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Alaskako oliobide batek milioi bat litro petrolio isuri ditu tundran.  Berria - Gaiak   2006-03-12

Distrituko administrazioak, tundrako bizimoduak neskatilarentzat zekartzakeen osasun arriskuak zirela eta, barnetegian sartzea erabaki zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 282. orr.

Sabana, tundra, hosto erorkorreko baso epela, euri oihan tropikala, basamortu beroa eta taiga bezalako biomak aurkitzen dira mundu zabalean.  Berria - Gaiak   2006-04-16

Elur-klimak, polarrak, mendi-klimak, estepakoak, basamortukoak, montzoi-klimak, hezeak, neguan urtaro lehorrekoak, udan urtaro lehorrekoak, tundrakoak, izotz betikoen klima, itsasaldekoak...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 373. orr.


tunel 1 iz lur azpian egiten den igarobidea, eskuarki mendi bat alderik alde igarotzen duena.

Tren hotsak entzuten ziren tunel aldean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 114. orr.

Ibaitik gertu, gorantz abiatu ginen hiri erdia atzean utzita, eta badakit tunel bat zeharkatu genuela bidean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 122. orr.

Estazio azpiko tunela ikusten zen handik.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 47. orr.

Sustapen Ministerioak esan duenez, Serantesko tunela eta lurpeko trenbidea bateragarriak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-10-24

Hainbat biadukto, zubi eta tunel ere egingo dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Preso talde bat eskapatzera ahalegindu zen, lur azpian tunel bat zilatuz. Ni ere halaxe sentitzen naiz batzuetan, tunel bat zulatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 108. orr.

Setiatuta zeuden eta etsaiak hogeita hamar tunel baino gehiago ireki zituen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5270. orr.

Tunelen zundaketek lur azpiko sistema hidrologikoan kalteak eragingo ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-13

Beste aldean, amildegi ilunean indusitako kobazulo eta tuneletan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 203. orr.

Harresien barruan hainbat tunel trazatu zituen [...] eta tunel guztietan brontzezko ontziak jarri zituen esekita.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5270. orr.

Israelgo Armadak ehunka etxebizitza eraitsiko dituela Rafako errefuxiatu gunean, armak sartzeko tunelak suntsitzeko.  Berria - Mundua   2004-05-19

Gizatalde handi zurbilak metro-zuloetan eta tuneletan sartu eta lurpean desagertzen ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 415. orr.

Garai hartan itsasoaren azpitik zulatzen ari ziren tunel hura benetako zulo beltz bilakatu dela akziodunontzat.  Berria - Ekonomia   2004-04-11

Ondoren geratu den isilunea eternitatearen beraren aho-zuloraino daraman tunel sabairik gabea iruditu zait.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 100. orr.

1426 pertsona hil ziren tunel batean harrapatuta gelditu ondoren.  Berria - Mundua   2006-01-13

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bertan zutik egoteko bezain tunel handia zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 252. orr.

Onddo-kapelako gizon bat purua erretzen ari zen tunel zabalaren erdian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 181. orr.

Hainbat tunel labur zeuden Hokurikutik Kyôtorako trenbidean.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 41. orr.

Errepideak lur azpitik egiten zuen tarte bat, 25 bat metrokoa, eta gure bidea tunel labur haren goialdetik pasatzen zen.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 90. orr.

Indian, txindurri zuriek zura jan eta pareta azalean tunel luzeak egiten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 178. orr.

Estatxatik jarraitu zuen, kopeta izerditan, hirugarren mailaraino uztaien barne aldetik, nekez, zutikako tunel estu hartan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 235. orr.

Tunel ilun batean aurrera joan ziren, gazteluaren azpian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 103. orr.

Hurrengo, tunel batean sartu ginen, tunel ilun beltz luze batean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 105. orr.

Argi xume bat ikusten da tunel ilunean.  Berria - Harian   2006-04-02

Ate Handiaren lerroarekin parekatzen zen guztietan tunel gangadun batetik pasatzen zen, arrokazko mutur handia zeharkatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 19. orr.

Ozta ikusi ahal izan genuen ikertu gabea geneukan uren tunel zaharrean sartzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 158. orr.

Pasabide ezkutu edo tunel sekreturen batera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 207. orr.

Mapan ezkutuko zazpi tunel daude, ezta?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 163. orr.

Aieteko tunel irteeran.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 132. orr.

Muturretik irten zen harrizko tunel ilun baten zoru hezera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 252. orr.

Gizonak eta emakumeak bultzaka sartzen ziren egurrezko tunel kirastuan, elkar estutuz eta zanpatuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Distira hori iheserako tunel bat da, arrakala bat orainean, bururatzen zaio komedianteari.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 28. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nire buruari galdetzen diot ea noizbait topatuko ote dudan beste ertzetik nigana datorren tunel-zulatzailea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 143. orr.

Bizikleta tunel-bokan utzi zuela dio zenbaitek eta, min hartuta, etxeraino iritsi zela.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 172. orr.

Marik Martintxo kobazuloan sarrarazi eta barruko tunel-labirintoan barrena upategira eraman zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 49. orr.

Sabaitik behera zetozen tunel-puska handien paretik ihesi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 254. orr.

Ikuspen horietan berrezagutzen dut nire haurtzaroko tunel-zaletasunaren errepika.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 123. orr.

Binnig IBM enpresako bi zientzialarik tunel efektuko mikroskopikoa asmatu zuten.  Berria - Gaiak   2004-03-11

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Garbiketa-tunel batetik zuzenean etorria bezainbat distiratzen zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 220. orr.

5 irud/hed

Francoren tunel beldurgarritik atera berriak ginen, eta guztiok itxaropentsu geunden.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Badirudi iritsi garela puntu batera non [...] pornografia zulo beltz bat bihurtzen ari den: gero eta beltzagoa den tunel bat.  Berria - Kultura   2006-02-14

Berebat politikan, igartzen da argitxo bat tunelaren bukaeran.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 40. orr.

Lazkaotarra urtebeteko tunel ilunean argia ikusten hasi dela dirudi.  Berria - Kirola   2004-07-28

Tinpanoan bukatzen den tunel estu itsu bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 109. orr.

Egin bedi kontu urdaila eta digestio-aparatuaren beste atal batzuk gorputzaren kanpotik daudela, tunel bat eratzen baitute kanpoaldeko larruazalarekin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 188. orr.

Muskulu edema atzeman diote ezker eskuan, miositisa eta tunel karpianoaren edema ere bai.  Berria - Kirola   2004-05-11

Bazirudien supituki beste garai batean murgiltzen zela, berdez babesturiko denbora-tunel berezi batean sartuta.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 162. orr.

Hilurren dagoenak ez du argi tunelik ikusten, baina badago zerbait, zentzuen bat-bateko zorrozte bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 121. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

metroko tunel (4); tunel ilun (4); tunel ilunean (3); tunel luze (4)

arlabango tunela (5); azpiko tunela (5); iratiko tunela (12); iratiko tunela itxi (7); malmasingo tunela (3); serantesko tunela (11); tunela egiten (3); tunela itxi (8); tunela pasatu (4)

artxandako tunelak (4); tunelak egiten (3)

serantesko tunelaren proiektua (3); tunelaren alde (3); tunelaren azpian (3)

haizearen tunelean (4); tunelean aurrera (3); tunelean barrena (3)

artxandako tunelen (3)

tunelera joan (3)

artxandako tuneletako (5); artxandako tuneletako langileek (3)


tuneldun izond

Serora beltxak, tuneldunak, berriz jiten dira 1933an.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 54. orr.

Gero serora tuneldunen lerroa, ezkerretarik beti, Etxauzko bizkondeen kapera, aparte behar zuten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 65. orr.


tungsteno iz wolframa.

Tungsteno harizko bonbila.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 25. orr.


tunguz iz Siberiako ekialdean bizi den herriko altaiko bateko kidea.

Beldurrik gabe, Angarako ibarreko nekazariak, mongol-khalkhak, tunguzak eta buretak, erakarri zituzten hirira, eta mortua zabaldu inbaditzaileen eta hiriaren artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 414. orr.


tunika 1 iz grekoen eta erromatarren soineko zabala eta luzea, soingainekoaren azpian alkandora gisa eramaten zutena; antzinako tunikaren gisako jantzia.

Batek txanoa tunikatik banandu eta eskale bati eman zion; beste batek tunikaren besoa ebaki eta eman egin zuen, eta beste batzuek tunikaren beste atalen bat ematen zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 476. orr.

Aaronentzat eta beronen semeentzat tunikak egin zituzten liho finez ehunduak.  Elizen arteko biblia   Ir 39,27

Har iezadazu oihal hau; sei tunika egiteko ematen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 307. orr.

-Ene jauna, arren, erantzi zure soinekoa eta durbantea, eta jantzi tunika hau, eta ipini belo hau buru gainean.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 242. orr.

Erdian, zutik, gerriko batek hertsitzen zuen zeta zuri fineko tunika batez jantzia, gizon gazte bat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 277. orr.

Erlijio-bizitza hasi zuenetik hil zen arte, tunika, gerriko soka eta barruko galtzekin aberats, pozik bizi izan zen beste ezer gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 779. orr.

Hik ere edozein kontakizun asmatuko duk, tunika bat eta estalki bat irabaztearren.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 101. orr.

Hire nagusia itzultzen bada, tunika eta soinganekoa emango dizkidak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 104. orr.

Gero tunika eta kapirotea jantzi eta kalabozo hartatik atera nintzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 25. orr.

Zirzek tunika bat jantzi zidan; berak ere hala egin zuen, urrezko gerrikoaz loturik, eta buruan zapi bat ipini zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 71. orr.

Tunika berehala erantzi zuen, biluzik geratuz, eta bihotzez eman zien.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 392. orr.

Oihalaz, berriz, ehorzteko jarri zioten tunika egin zuten anaiek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 721. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gela jendetsu batera ematen zuen ate batean Cassandra Wilkins topatu zuten tunika greko bat jantzirik. Zuk, seme, jantzi ezazu nire tunikarik dotoreena, eta hartu urrezko ukaraikoa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 458. orr.

Lur biluziak hartzen zuen haren gorputz biluzia, tunika mehe bat baino tartean ez zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 215. orr.

Tunika zarpail eta latz batekin pozik zen arren, hau ere askotan behartsuren batekin banatu nahi zuen. Azken-azken Ahmed bera zihoan, tunika urdin bat jantzirik burutik oinetaraino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 229. orr.

Ateko Zaindariek tunika beltzak eta itxura arraroko kasketak zeramatzaten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 20. orr.

Bi tunika txanogabe, gerriko soka, azpiko galtzak eta sokarainoko longaina.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 155. orr.

Lihozko tunika eta lihozko galtzak jantzirik.  Elizen arteko biblia   Lb 6,3

Ez dute erabiltzen larruzko jantzirik, ez lihozko ehunik, ilezko tunika kaputxadunak bakarrik baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1152. orr.

Agian gure azpiko tunikaz ere jabetu nahi dute.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1118. orr.

Agian gure gaineko tunikaz jabetu nahi dute.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1117. orr.

Emakumeentzako jaka motzak, gaueko tunika bat, bi ezkontza soineko, mahukarik gabeko soineko ugari, eta baita artilezko eta satenezko berokiak ere.  Berria - Kultura   2004-07-17

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Frankotan tunika-atal bat anaia bati hartzen zion eta beste atala beste bati.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 600. orr.

Hotzaren hotzez ur jelatuzko izotz-kandelak egin zaizkit tunika-barrenetan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 130. orr.

Tunika-barrena urratu eta eman egin zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 336. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hil-tunika zakuki latzez estaltzea eskatu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 324. orr.

Apaiz-tunika liho finez bordatua egingo duzu, eta buru-zapia ere liho finezkoa izango da.  Elizen arteko biblia   Ir 28,39

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apaiz tunika (4); bere tunika (9); erantzi zeure tunika (3); lihozko tunika (3); tunika arrosa (3); tunika bakar bat (6); tunika bakar batekin (3); tunika egiteko (5); tunika eman (5); tunika erantzi (5); tunika eskatu zioten (3); tunika eskatzen (3); tunika eta barruko (5); tunika eta estalkia (3); tunika jantzi (3); tunika urdin bat (3); tunika zuri (3); zeraman tunika (3); zeure tunika (3)


tunikadun izond/iz tunika daramana.

Tunikadunari begiratu nion. Eta tunikadunari mintzo-: segi atzera, hoa hire lagunekin biltzera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 288. orr.


tunikatxo iz tunika txikia.

Tunikatxo pobre batez estalia, biluzik eta hotzak zerbitzatzen zuen Jauna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 765. orr.

Jainkoari esker hain indartsu jarri zen gorputzez zein arimaz, non, handik gutxira santuaren erlijio-elkartean sarturik, tunikatxo bakar batez estali baitzen eta zilizioa eraman baitzuen luzaroan haragiaren gainean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 761. orr.


tunisiar (orobat tuniziar g.er.) izlag/iz Tunisiakoa, Tunisiari dagokiona; Tunisiako herritarra.

Hantxe zegoen, bere alfonbra tunisiarrak sorbaldetan, ingurura begira dohatsu-aurpegiarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 195. orr.

Bereberrak, marokoarrak, tunisiarrak... ez daki zer ote diren, zoritxarrez denak iruditzen zaizkio berdinak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 185. orr.

Lehen garaipena Mexikoren kontra erdietsi zuten tunisiarrek.  Berria - Kirola   2004-02-18

Hondoratzeko unean 11 lagun (10 marokoar eta tunisiar bat) bizirik atera zituzten.  Berria - Mundua   2004-10-05

Zohra Ben Lakhdar, tunisiarra, fisika erakasle eta ikerle Tunis-eko unibertsitatean.  Herria   2005-09-29

Serhane Ben Abdelmaji Tunisiarra bilatzeko eta atxilotzeko agindua eman zuen atzo Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaile Juan del Olmok.  Berria - Mundua   2004-04-02

Haxixa saltzera etorritako tunisiar bat zen Beshir hura.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 187. orr.


tuniziar ik tunisiar.

tuno iz Tuna izeneko espainiar musika-taldeko kidea.

Eta kapitalismoari, fatxei, tunoei eta txakur horterei ere bai!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 21. orr.


tunpalahara adlag

Izuerditan hasi zen gero eta gorriago, goitu egin zitzaizkion odolak eta tunpalahara erori zen pultsuak saltatuta.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 228. orr.


tunpatako (orobat tunpateko) iz dunbada.

Errebuelta batean tunpateko bat hartuko dik horrek.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 15. orr.

Kañoi-tunpatakoak entzun ditugu emendik (Saturraran'dik) arratsaldean: guda ontzien batek bombardeatzen du nunbait Donosti.  Berria - Kultura   2006-03-31


tunpatapalahara iz

Bi edo hiru hilabeteren buruan hil zuten Xegama eguerdiko eguzkitan eta etxeko atarian, tunpatapalahara handiz, bere morroiak txakurtegian gortortzen zirela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 208. orr.


tuntik (ezezko esaldietan) ipar tutik.

Ez zen tuntik ere ikusten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 112. orr.

Jendeak ez baititu desberdintzen ostatuetako eta elkartetako edantegiak, beraz elkarteen barneko biziaz ez baita tuntik jabetzen.  Herria   2004-08-12

Euskaraz tuntik ez!  Herria   2005-09-08

Tuntik ere ez!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 59. orr.

Graxik ez zuen, azkenean, ele tuntik atera.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 50. orr.

Atzo, zer bero tzarra zen!, aire tuntik etzen!  Herria   2003-05-29


tuntitu, tunti(tu), tuntitzen da/du ad ipar kantitu, higitu.

Litekeena da erdibidekotzat jotzen duen zerbitzu horren sortzea aipatzea, eta jarrera horretatik ez tuntitzea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25


tuntun1 iz ipar danbolina. ik ttunttun1.

Bertsuak ahantzi zituen, ahantzi zuen halaber bestak zirelarik zein guti gozatu ohi zuen txistu eta tuntunen soinuak entzun baitzituen jendearen gonbidatzen dantzara.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 146. orr.

Ohi bezala Baionako Ikastolen Tuntunak (Baionan Kantuzeko soinulari eta kantari multxoa) araberako programa prestatua du.  Herria   2005-11-24


tuntun2 1 izond emakumezkoez mintzatuz, ergela, adimen gutxikoa. ik tonto.

Ez zeukan asmorik emakume tuntun haien mailara makurtzeko.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 86. orr.

Ai zein den atso tuntuna! Jainkoak daki zenbat neska tuntun engainatu ote zituen...  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 270. orr.

Neska tuntun batengatik emazte jatorra uzteko zorian egon zinela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 49. orr.

Bilboko beraneante errubia polit eta tuntun haietako bat maite zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 70. orr.

Seguru nengoen neska nire atzetik etorriko zela tuntun baten moduan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 293. orr.

Ea hurrengoan belarriak garbitzen dituzun, tuntuna...!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 96. orr.

Tuntuna halakoa, zu!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 187. orr.

Tamalez, tuntuna galanta naiz, ordea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 32. orr.

Eta ni, tuntun alaena, zutaz maitemindu nintzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 257. orr.

Bazekien tuntun hutsa zela, esan zien, hainbeste denboraren buruan eta Big Lanniek berarekiko izan zuen jokabidea izan eta gero.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 264. orr.

Eta, zuk, tuntun gajo horrek, beti sinetsi izan diozu, eta bera beti beste emakume horrengana itzuli izan da.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 192. orr.

Tuntuna; ez duzu ikusten zure aitona naizela?  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 20. orr.

Eta ni, tuntunaren moduan hire zain.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 12. orr.

Benetan, tuntuna ematen du.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 192. orr.

Ez ezan egin tuntunarena...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 311. orr.

Ikusle gisa, ez ditugu gogoko tuntuntzat hartzen gaituzten filmak.  Berria - Kultura   2004-09-25

2 (gauzei buruz)

Beti prest ni zirkora eramateko, film tuntunetara, su artifizialetara.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 45. orr.

Arrebak txanponak sartu zituen, banan-banan eta bozkario tuntun batez, Santa Anak oinetan zeukan itsulapikoaren zirrikitutik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 34. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Eta zer eta tuntun-ipurdi hau babo arraio horrekin maitemindu behar, aizu!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 58. orr.

Donostiako neska tuntun-txolin bat.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 29. orr.

4 tuntun-paela (orobat tuntunpaela) adkor tuntuna.

Maria Luisa, latina eta grekoa ematen zizkigun tuntun-paela bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 93. orr.

Argazkiak, neska bargasta bat bere ederrean erakutsi ordez, tuntunpaela ilehori bat ageri zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 212. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

neska tuntun (3); tuntun hori (3)

tuntuna izan (7); zein tuntuna (3)

tuntunarena egin (3)


tuntundu, tuntun(tu), tuntuntzen da/du ad tuntun bihurtu.

Zur-lur gelditu zen Don Kijote, zentzu gabe Santxo, harriturik lehengusua, erabat jota mirabea, tuntundua arrantza-jolea, nahastua bentaria, eta, azkenik, izutuak denak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 152. orr.

Umetan sekulako sukarrak izan nituen, eta pixka bat tuntunduta geratu nintzen. Txostenak behin eta berriz galtze hark, ni behinik behin, zeharo tuntunduko ninduen eta.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 12. orr.

Tuntuntzen hasia nago ni ere.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 206. orr.


tuntunkeria iz tuntuntasun gaitzesgarria.

Emakumeek ezinezkoa bihurtzen zuten zibilizazioa, beren "xarma" harekin, beren tuntunkeria harekin.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 86. orr.

Orain, hortzik gabeko administratzaile tokadun harengan ez zeukan inongo zentzurik, gehiago ematen zuen tuntunkeria, nahikeria, setaren ahotsa, oinazpian zapaldu baina berriro zutitzen dena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.


tuntunpaela ik tuntun1 4.

tuntur adlag mukuru.

Baietz esan nion, halako irmotasunez non, nire ziurtasuna ikusita, Mattin laguna sudurra tuntur lotu baitzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 196. orr.


tupa iz buztinez eta kare haitzez osaturiko harria.

Lurra latza da, lurra amorragarria da, lurra beltza da, lurra tupaz betea dago, lurra madarikazio bat izaten da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 15. orr.


tupiki iz labe garaietatik ateratzen den burdina, altzairuak baino ikazkai gehiago duen eta hauskorra dena.

Goizero, egunsentian, Uil esnatzen zuen, tupikizko ontzi batean pixa eginarazten zion, eta ahate zuri baten arrautza eder bat sartzen zuen hantxe.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 6. orr.


tupin ik tupina.

tupina (orobat tupin g.er. eta dupin g.er.) 1 iz eltzea; esne marmita.

Hor ari ziren mobileten konpontzen, iturgintzarentzat burdinezko hodien bihurtzen, ileak mozten, edarien saltzen, tupinetan janaria prestatzen...  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 164. orr.

Domenga joan-jinka abiatu zen, jauntzien kutxatik sutegian irakiten ari zen aza zopaz betea zen tupinaraino.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 71. orr.

Tupin handi batean, berotasun handia denean, urak irakiten du eta une batzuetan ontzi-ertzeraino igotzen da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 94. orr.

Bazelako Urbiainen baxeragile eta tupinagile bat, baxerak eta tupinak ez ezik lurrezko eta buztinezko bertze mila ontzi ere egiten zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 140. orr.

Balde bat ur botatzen du tupinara, ilinti parea gerturatu eta errautsa astintzen du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 60. orr.

Estefaniaren tupinaren inguruan ginen denok, gure goporrak noiz beteko zain.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 101. orr.

Tupinarekin gindoazen esne bila.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 110. orr.

Aurkitzen ziren, hormetatik behera esekita, eltze, tupin, padera, talo-burni, burruntzi, burruntzali, tanbolin ta kriseiluak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

2 irud/hed

Denak seminario ezberdinen tupina berdinetako saltsetarik zetozkigula.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 194. orr.

Gure ametsak, eskualde anitzetako tren geltoki busti edo portu zikinen kaietan hurrantzen zirenak ziren; hiri nagusia gehienontzat, gero gabeziaren tupina herdoildua zen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 108. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Goizetik gauera, ur-tupina bat egon ohi da laratzetik zintzilik.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 60. orr.

· Laratzean biharamuneko ur bero tupina dilindan zegoela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atsoa eta tupina (6); ur tupina (16)


tupinagile iz tupinak egiten dituen pertsona.

Bazelako Urbiainen baxeragile eta tupinagile bat, baxerak eta tupinak ez ezik lurrezko eta buztinezko bertze mila ontzi ere egiten zituena eta trebetasun handia zuena bai material haiek eskuz lantzeko eta bai idurien egiteko ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 140. orr.


tupitu ik tapitu.

tupoka adlag taupadaka.

Egunero berriro hasten den bizitzaren sentimena, bizitza fresko, alai, maitasunezkoarena, ikaraz ageri zen hostoetan, tupoka zebilen airean, ispiluz islatzen zen uretan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 371. orr.


tupperware iz hermetikoki ixten den ontzia, eskuarki plastikozkoa, janari prestatuak gorde edo eramateko erabiltzen dena.

Bazkaltzeko, berriz, lankide batzuekin inguruko kafetegi batera joaten da Txemi, eta Garbiñek, aldiz, etxetik ekartzen du tupperwarea, enpresak egokituriko sukaldetxoan berotu eta jateko.  Berria - Kultura   2004-08-11

Palo Altoko astrofisikariak 2001 SG506 izenaz bataiatutako objektu espazialak ez zuen asteroideen patata-itxura arrunta, diseinuzko tupperware ultramodernoarena baizik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.


tupust 1 iz estropezua.

Lehenbiziko galbahetxo hori pasatu dutenetatik, txoke eta tupust, batetik bestera, desbideratuta, sakabanatuta galtzen dira batzuk.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 152. orr.

Tupusta horrek moteldu egiten du hedabideen eragina gizartean.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 37. orr.

2 tupustean adlag bat-batean, ustekabean.

Tupustean jaiki nintzen, eta bat-batean itzuli, ia-ia erori bainintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 301. orr.

Hainbat zientzialarik kontatu izan du nola aurkitu duen tupustean, gutxien ustean, aspalditik bilatzen zuen ebazpen bat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 187. orr.

Mister Lewinek, tupustean iratzarri eta ea dagoeneko Southamptonen ginen galdetu zidan, nik hitzik esan baino lehen ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 141. orr.

Big bang delakotik sortua dela, eta energia, infinituki trinkoa artean, tupustean dilatatu dela eztanda gaitz horren bitartean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 101. orr.

Zirt edo zarteko kinketan errusiarrak ohi duenez, ez zen luzamendutan ibili, eta, tupustean, eskuinetara jo zuen aurreneko bidegurutzean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 67. orr.

-Nago gizaseme dezente aberatsa izango dela -esan zuen Bain jaunak, eta tupustean orainaldira erakarri zuen Agure Jauna.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 70. orr.

Zer gertatzen da? -galdetu du tupustean, harriturik-.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 94. orr.

Norbaitek atea ireki zuen tupustean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 74. orr.

"Banoa, Ernesto", bota zion Nataliak tupustean.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 68. orr.

Existitzen ez zen kasualitateren bat asmatu, eta, tupustean, topo.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 22. orr.

3 tupusteko izlag bat-batekoa, ustekabekoa.

Tupusteko erreakzio bat izan zen nirea, batere hausnarketarik gabea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 339. orr.

Zangoa lurrean pausatu eta hiru urrats gabe, tupusteko zalaparta batek irauli zidan bihotza: ondoko pabiloi batetik, zakur bat saingaka ari zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 349. orr.

Tupusteko tristura mingots batek hartu zidan barrena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 132. orr.

Zugana bestelako sentimendu berriak nabaritu nituen tupusteko bihotz-taupadetan, arima erdiz-erdi urratzen zidatenak.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 30. orr.

Argialdi tupusteko horrekin batera, "eureka" ozen bat entzuten da batzuetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 186. orr.

Alkate jauna -segitu zuen esaten mezulariak, hanka sartze tupustekoa zuzenduz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 12. orr.

4 (izen gisa)

Berriro orekatzen zenean, ordea, lasai pasatzen genituen minutu batzuk, hurrengo tupustekoa, hego-dardarizoa eta balantzaldia etorri arte, noski.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 25. orr.

Agian tupusteko bat, errailetik irtetea, inoiz argituko ez zitzaigun nahaste bat.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 25. orr.

Unaik tupusteko gehiago eman nahi zidan, ordea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 308. orr.

Eta liburuaren izenburua irakurtzeak, tupusteko galanta eman zidan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 202. orr.

Horrelako isilaldiak eta tupustekoak normalak dira edozein solasalditan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 44. orr.

-Iritsi gara! -esan zuen Fredek, tupusteko txiki batekin lurra jo zutenean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 33. orr.

5 tupustez adlag tupustean.

Tupustez, Kristinaren eskua nirearen gainean sumatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 284. orr.

Ez dakit zenbat denboraz jarraitu nuen bidean, tupustez milaka oihu berezik osaturiko harrabots zorrotz batek iratzarri ninduenean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 66. orr.

Tupustez hil zen Ben Barka, ez baitzuen nehork holakorik goaitatzen.  Herria   2001-07-12

Etxerat heltzean tupustez hilik gelditu da, Simon-Pierrek, tupustez galdatu zidan: [...].  Herria   2001-05-31

6 tupust antzean bat-batean.

1960aren hasieran erabaki zuen -hogeita bost urte zituela, beraz-, tupust antzean baina nahiko ongi pentsatuta, bere lana uztea, mundua ikustea eta bidaia-ontzi batean sukaldaritzan lan egitea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 163. orr.

Halako batean, euliak tupust egingo zuela bere begien edo ezpainen kontra.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 109. orr.

7 tupust egin oztopatu, behaztopatu; bat-batean topo egin.

Eta beti egiten dugu tupust arazo bertsuarekin.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 41. orr.

Egun horretan, lehoiagandik ihesi ibili eta hartzarekin tupust egiten duen gizonaren antzeko izango zarete.  Elizen arteko biblia   Am 5,19

Mikel Strogoff kontuz zebilen, bada, inorekin tupust ez egiteko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 114. orr.

Zeharbide luzeagoak hautatuko zituztela aurrerantzean haien eztei argazkiarekin tupust ez egitearren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 21. orr.

Taldea egiterakoan, behin baino gehiagotan egin du klubak harri berarekin tupust.  Berria - Kirola   2006-03-29

Hain kezkaturik zegoen artean ere, non ate ondoan zegoen norbaiten kontra tupust egin baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 10. orr.

8 tupust egite oztopatzea, behaztopatzea; bat-batean topo egitea.

Ukaldi itsu bat besterik ez zen izan lurrera-behar hura niretzat, ahozpezko tupust egite bat konorte-galerarantz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kontra tupust egin (5); tupust egin (28); tupust egin ondoren (5); tupust egin zuen (4); tupust egiteko (3); tupust egiten (8)

egin zen tupustean (4); egin zuen tupustean (3); tupustean etorri (4); tupustean gogoratu (3); tupustean jiratu (4); tupustean zabaldu (3)

tupustez hilik gelditu (3)


tupustaka adlag tupust egiten.

Haize-zurrunbiloren bat edo beste, mendi-aurrealdeetan normala denez, tenperatura ere normala, hain normala dena ezen gure hegazkina tupustaka eta ziraldoka hasten baitzen, berriro orekatu eta gorantz segitzen zuen arte.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 25. orr.


tupustaldi iz tupust egitea.

Berriro orekatu eta, tira, goraka jarraitzen genuen, dena behin betiko konponduta zegoela iruditu ere bai, eta gero berriro beste tupustaldi bat... haize-zurrunbiloen artean ohi denez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 25. orr.

Lehenbiziko tupustaldiaren ondoren, pentsamendu-ohituren aurkako borroka gogor bat hasten da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 165. orr.

Tupustean -eta laudatuak bira gure tupustaldiok: aitor dezagun zenbaitetan ederki zaigula begiramen eza baliatzen asmo burutsuek kale egiten diguten lekuan.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 210. orr.


turaniar iz Asia erdialdeko herri turkiarretako kidea.

Turaniarrak eta iparreko ariarrak, berriz, izadia den bezala ikusten ahalegindu ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 174. orr.


turba iz zohikatza.

Mende oso batez turba gainean egondako gizon gazte baten gorpua bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 27. orr.


turban (orobat turbano) iz turbantea.

Batzuetan Martinari eskatzekotan nintzen garbiketa orokorra egin zezala etxean, gure amarenean egiten ikusten nuen bezala, Natalinak, turban bat piraten modura buruan zeukala, altzariak hankaz gora jarri eta mustukaz astintzen baitzituen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 170. orr.

Bost izarreko hotelen sartzeetan turbano handia daukaten Zik indiar gudariak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 77. orr.

Tulipa hitza turkiarren hizkuntzatik omen dator, dulband hitzetik, hain zuzen, zeinak esan nahi baitu durbante edo turbana.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 142. orr.


turbano ik turban.

turbante (24 agerraldi, 14 liburu eta 2 artikulutan; orobat durbante 57 agerraldi, 16 liburu eta 5 artikulutan) iz gizonezkoen burukoa, berez ekialdekoa, buru inguruan biltzen den telazko zerrenda luze batek osatua.

Cromwell kristau sutsuak turbante bat du, edozein turko paganok bezala.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 171. orr.

Durbantea zeraman buruan, eta ia aurpegi osoa estaltzen zion oihala.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 152. orr.

"Hemen mairuak sartu ziren, beren turbante zuriekin" esan zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 44. orr.

Ama zeukan aldamenean, Ekialdeko turbante lumadun bat arrandiro kulunkatzen zitzaiola buru gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 247. orr.

Burdinazko txilista-xaflatxo distiratsuz apaindutako jaka du eta zetazko turbantea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Ekitaldia bukatutakoan Sha Nadir bere gelara erretiratu zen, eta esku dardartiz Mogol Handiaren turbantea askatu zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 76. orr.

Persiako gerlariak esan zion menderatutako mogolari ohikoa zela turbanteak trukatzea bi herrien arteko adiskidetasuna eta elkartasuna betiko zirela adierazteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 76. orr.

Blusa buru inguruan turbante gisa bilduta.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 38. orr.

Gehienak buruhas ibili arren, askok burua turbantez edo oihal gorriz edo zuriz biltzen du, sikhek batez ere.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.


turbantedun (orobat durbantedun) izond/iz turbantea daramana.

Esku baten tamainako eremu txiki-txiki batean, lehoi bat, elefante bat eta azal iluneko gizon turbantedun bat zerbait zaintzen daude, lasai eta bakean. Izerditan dago, eta bertan biluziko litzateke, baina zuhur jokatu beharra dauka, zerbitzari turbantedunak ez dio begirik kentzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 93. orr.

Eta hau pentsatzeaz batera zerbitzarien artean dabilen turbantedunari erreparatu dio berriro ere.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 73. orr.

Turbantedun bizartsu bat otoitzak, kantuak eta berbaldiak tartekatuz, goxo-goxo.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 105. orr.


turbiditiko izond itsaspeko ezponda baten oinean jalkitzen diren ekaiei dagokiena.

Flysch turbiditikoa horma nagusiaren azpian, flysch turbiditikoa bigarren hormaren azpian, eta flysch turbiditikoa bi hormen inguruan.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 173. orr.

Batez ere bi hormak flysch turbiditikoaren gainean daudelako.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 175. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

flysch turbiditikoa (4)


turbina 1 iz uraren, lurrunaren edo gas baten indarrez biratzen den gurpil paladun batek osatzen duen motorra.

Gizartea sorgailuen, motor elektriko eta turbinen mendean, erreaktore atomikoen eta erreakzio termonuklearren mendean sartu da.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 51. orr.

Hegazkinen motorraren antzekoa da turbina horren funtzionamendua: konpresore batek airea xurgatzen du, goi presioan trinkotu eta erregaiarekin nahastu egiten du.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Gas hori da turbinaren ardatzari eragingo diona.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Zentralak berreskuratu egingo du turbinek airean askatzen duten gasa, galdara handi batean sartuz.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

50.000 turbina eoliko jarrita, 720.000 milioi kilowatt argindar sortzea legokeela dio Greenpeace erakundeak.  Berria - Gaiak   2004-03-09

Esnea turbina hormadun batean pasatzean hoztua arribatzen da untzirat.  Herria   2003-11-06

Turbina bertikalak eta pala kurbadunak erabili nahi dituzte.  Berria - Gaiak   2004-07-08

Baporezko turbina baliatzen du ziklo batek, eta gasezkoa besteak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Motorraren behe presioko turbina.  Berria - Harian   2005-01-19

Gure turbinak oraindik ez baitzeuden muntaiarako prest.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 144. orr.

Ziklo konbinatuko zentralak gas naturala erabiltzen du eta elektrizitatea sortzen du bi turbina erabilita.  Berria - Harian   2005-12-28

Pistan hegazkin baten turbina piztu denean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 89. orr.

Berak badu soluzioa: Pelton turbina!  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 173. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Turbina gelara lurruna eramaten zuten hodiak ugerrak janda zeudela eta hirugarren erreaktorea lanean jarri zutenetik ez zutela ikuskapen lanik egin.  Berria - Gaiak   2004-08-11

Hirugarren erreaktoreko turbina gelan gertatu zen ezbeharra.  Berria - Gaiak   2004-08-10

· Boroako zentralak oinarrian gas turbina bi erabiliko ditu indarra sortzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turbina gelako (3); turbina gelara (3)


turbo iz turbokonpresorea.

Katalunian turborik gabe geratu zen Gronholm eta garaipena lehiatzeko ia aukerarik gabe geratu zen.  Berria - Kirola   2006-04-07

S3ak, turboaz aparte, berrehun eta hamar zaldi dauzka, pentsa!  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 103. orr.

Garai hartan geure egoera pertsonala nolakoa zen zehazteko eginahalari datu objektiboen fidagarritasuna gaineratzen zaio, hala nola artean telebista zuri-beltzean zela diotenak, adibidez, edota turboa ondorengoa dela eta ezin zitekeela halako autorik egon.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 163. orr.


turbot iz itsas arrain hezurduna, zapala eta ia biribila, kolorez arrea, sukaldaritzan guztiz ontzat hartua (Scophthalmus maximus). ik erreboilo1.

Lengoradu pare bat nahi dun, turbot eder bat?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 178. orr.

Turbot handia, erreboilo handia, biak pikortsuak eta esne gatzatua bezain zuriak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.


turbulentzia 1 iz jariakin baten higidura zirimolatsua; horren ondoriozko egoera.

Egitura horien gainazal gogorrak hautsi egiten du airekorrontea, eta horrek sortzen duen turbulentziak airea nahasten du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 131. orr.

Hegazkinen turbulentzien moduko baten lekuko gara; ia nahitaezkoak dira halakoak, konponbiderantz goazenean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

2 nahasmendua, asaldura.

Hegaldi merkeen konpainien lehiarekin batera, horiexek ditu bi turbulentzia iturri nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-05-06


turbustu, turbuts/turbustu, turbusten 1 du ad uhertu, arretu.

Kontserbatzaileentzat herria berez erlijioso, erregezale, etc., etc. da, ur bare gardena, haren izpiritua "besteak" turbusten du.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 74. orr.

2 irud/hed

Lehenik, beronen aita hila; hurrena, zure semea joana, bere eskutiko lazkeriak berak erbestarazia hemendik; populua turbustua, larritu eta gaizkitua susmoz eta zurrumurruz, Polonio gaixoaren heriotzaz.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 172. orr.


turindar izlag/iz Turingoa, Turini dagokiona; Turineko biztanlea.

Gauza guztiz ere jakina da Milanera landaldaturiko turindarrak ez direla han sustraitzen, edo gaizki sustraitzen direla.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 171. orr.

Zain dago Turin eta zain daude turindarrak.  Berria - Harian   2006-02-09


turingiar izlag/iz Turingiakoa, Turingiari dagokiona; Turingiako herritarra.

Alemanen, bavariarren, turingiarren, frisiarren, saxoniarren, lonbardiarren eta burgundiarren legeak erripuarioen molde beraren gainean egin ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 204. orr.

Badirudi turingiarren kodea Teodorikok berak eman zuela, turingiarrak ere mendeko baitzituen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 191. orr.

Turingiarren legearen arabera, adulterioz salatutako emakume bat ez zuten ur irakinaren frogara kondenatzen, salbu eta haren defendatzailerik aurkezten ez bazen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 208. orr.


turingio izond turingiarra.

VIII. mendeko eskutitz turingio batean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 251. orr.


turisma ik turismo.

turismaburu ik turismoburu.

turismo (orobat turisma g.er. eta turizmo g.er.) 1 iz atsegin hartzeko bidaiatzea; atsegin hartzeko bidaldien inguruko jardueren multzoa.

Espainian zehar turismo egitera etorria.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 9. orr.

Turismoa egin nahi duenak, Italian baditu Torino baino lehenagoko mila aukera.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 37. orr.

Turkiara, astebeteko turismoa egitera.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 117. orr.

Turismoa gutxitu eta ingurumena hondatuko dela ere azpimarratu du elkarteak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

Turismoa suspertzeko kanpainaren bat izango da.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 40. orr.

Alde Zaharrak turismoa eta merkataritza bultzatzeko dituen ahalmenak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Gatazkak milaka hildako eta 150.000 errefuxiatu eragin ditu eta turismoa uxatu du.  Berria - Mundua   2004-12-31

Turismoa edo espekulazioa sortzea eskatzen zaio arteari.  Berria - Kultura   2004-11-25

Hiriaren turismo eta ekonomiarako ona izango da horiek denak etortzea eta, bestalde.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 15. orr.

Turismoak indar handia dauka Garaziko eta Baigorriko kantonamenduetan, bereziki ostalaritza eta laborantzan, salmenta zuzenarekin adibidez.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Laborantzak galtzen duena turismoak bereganatzen du bainan hotel horiek ez dira edonorentzat eginak.  Herria   2003-06-12

Turismoak gaitu salbatzen, horrek esplikatzen du dinamika.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21

Turismoaren alorrean, naturguneen kalitatearen hobetzean ezarriko dituzte indarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Argi dago hiriko turismoa, eta turismo kulturala Gasteizen, Donostian eta Bilbon biltzen dela.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 207. orr.

Turismo sexuala asko hedatua baita.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 170. orr.

Adituen arabera, hori guztia ekoturismoaren edo turismo ekologikoaren ondorioa da.  Berria - Gaiak   2004-03-15

Goi mailako gastronomia eta elikagai landatarrak vs. elikadura industrializatua, neurri handi batean, bertoko "turismo berdeak" bultzatuta.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 99. orr.

Ezin gogoratuko nituzke dispertsioa hasi zenetik Joxeanek ezagutu zituen kartzela guztiak, eta ondorioz guk derrigorrez egin behar izan genuen espetxe bideetako turismo iberikoa.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 162. orr.

Barruko turismotik bizi diren herri ederretatik pasatu naiz egunotan: Xile, Akçakoca, Amasra, Sinop...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 22. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik turistiko.

Turismo esperientzia berezi bat bizitzeko parada eskaintzen dizuet!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 253. orr.

Munduko turismo jarduera %12 hazi da abuztura bitartean.  Berria - Ekonomia   2004-10-28

Aski ttiki eta lasaia omen duzu, turismo azpiegitura erraldoirik gabe.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 69. orr.

Turismo azpi eta gain egiturak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 89. orr.

Turismo-bulegoan ezagutu dut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 96. orr.

Turismo bulegoko liburuxketan Mundakako argazkia topatu du norbaitek.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 27. orr.

Turismo sailean lanean ari direnentzat.  Herria   2003-07-03

Turismo enpresa batek eginahal berezia egin du postalgintza berritzeko.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 26. orr.

Guy Poulou auzapeza eta Yves Duhalde, hau turismo-elkartearen buru dena.  Herria   2003-10-02

Turismo gidetan ere agertzen da.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 132. orr.

Turismo prospektuak, hiri planoak, posta-txartelak, bisitarako gida-liburuxkak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 58. orr.

Turismo iragarki zaharrak, modaz kanpoko aldizkariak, telefono zenbaki zaharkituak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 80. orr.

Hango inguruen turismo-balioen propaganda egin dezaten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 121. orr.

Turismo arduradunei, ostalariei, hoteletako arduradunei eta zezen-plaza eta Arriaga antzokiko kudeatzaileei galdetu die.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Berriz ere Turismo ikasketei heltzeak ez zuen erakartzen ez gehiegi ez gutxiegi.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 266. orr.

Euren esku dauzkate [sukaldariek] telebista eta irrati programak, egunkarietako gehigarriak, kofradien izendapenak, turismo sariak eta argazkiz betetako luxuzku liburu dotoreak.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 71. orr.

Munduko Turismo Autoen Txapelketan ere parte hartu nahi du.  Berria - Kirola   2006-01-12

Ellenek lastozko kapelarekiko mutil gazte baten begi beltzei so egin zien, zeinak, ia-ia espaloia ukituz, Stutz turismo-kotxe gorri bat gidatzen baitzuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 197. orr.

Israelgo Turismo ministro ohi Rehavam Zeevi hiltzea leporatzen diote Saadati.  Berria - Mundua   2006-03-15

Departamenduko turismo komitean.  Herria   2004-07-15

Duela guti erreberritu da "Gites de France" saileko turismo erakundea.  Herria   2001-06-07

Departamenduko turismo zerbitzuekin eskuz-esku.  Herria   2003-09-25

Eusko Jaurlaritzaren Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak atzo prentsa oharrez jakinarazi zuenez.  Berria - Ekonomia   2006-03-07

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Sexu turismoa eta haurrak baliatuz egiten den pornografia zigortzeko neurriak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-24

Baikor gaude datu horiekin, baina era berean natur turismoaren inguruan ahalegin handiagoa egin behar dugu.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Igoera nabarmenena landa turismoak izan du, %8 gehitu baita turismo mota hori aukeratu duten bisitarien kopurua.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Horrez gain, «espetxe turismoa» ere salatu du.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

5 turismo karrera.

Lucinda Bereziortua Turismo ari zen ikasten hirian jesuitek zeukaten unibertsitatean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 104. orr.

Kirola baztertu eta ikasten eta lanean hasi nintzen (Turismoan lizentziatuta dago).  Berria - Kirola   2006-04-13

6 turismo autoa.

Turismo gorri txiki bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 173. orr.

Azkenean, 1.528.849 turismo matrikulatu ziren, duela urtebete Luis Valero Anfaceko presidenteak iragarritako 1,45 milioiak baino dezente gehiago.  Berria - Ekonomia   2006-01-03

Turismo partikularren salmenta gutxi jaitsi da Hego Euskal Herrian.  Berria - Ekonomia   2006-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

estherren turismo sexuala (3); hendaiako turismo bulegoan (3); herriko turismo bulegoak (3); informazio eta turismo (3); israelgo turismo ministro (5); kanboko turismo bulegoan (4); kultur eta turismo (8); kultura eta turismo (20); merkataritza eta turismo (34); nazioarteko turismo (3); sarako turismo bulegoak (6)

turismo autoen txapelketan (4); turismo batzordeak (3); turismo bulego (22); turismo bulegoa (35); turismo bulegoa kudeatzen (3); turismo bulegoak (56); turismo bulegoak antolaturik (6); turismo bulegoan (55); turismo bulegoarekin (3); turismo bulegoaren (23); turismo bulegoaren laguntzarekin (3); turismo bulegoek (4); turismo bulegoen (4); turismo bulegoetan (4); turismo bulegoko (15); turismo bulegora (6); turismo bulegorat (3); turismo egitera (3); turismo ekintzetxea (3); turismo ekintzetxeak (4); turismo ekintzetxearen (3); turismo eta merkataritza (7); turismo gune (7); turismo gune bat (3); turismo kontseilariak (3); turismo kulturala (4); turismo ministro (10); turismo ministro ohi (4); turismo ministroa (4); turismo pastoralaren (3); turismo sailak (11); turismo sailaren (3); turismo sailburu (8); turismo sailburua (5); turismo sailburuak (9); turismo sailean (3); turismo saileko (8); turismo sexuala (22); turismo sexualak (3); turismo sexualaren (6)

merkataritza eta turismoa (3); turismoa egiteko (5); turismoa egiten (4); turismoa erakartzeko (3); turismoa sustatzea (3)

turismoaren alde (3); turismoaren beharra (4); turismoaren gatik (3); turismoaren sail (3); turismoaren saila (3); turismoaren sailean (6)

turismoaz arduratzen (4)

landa turismoko (3)

turismotik bizi (3)


turismobide iz turismoko bidea.

Badatozkigu filologoak, euskalari doktoreak, kaleko mendizaleak, huri zikinetako ekologistak, biologo jakitunak... beren izen zerrenda perfektoak, mapa esaktoak, alternatiba berriak eta turismobide seguruak eskuan dituztela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 98. orr.


turismoburu (corpusean turismaburu bakarrik) iz

Henri Lauque turismaburua, Jean Pierre Ithurbide Eusko Jaurlaritzaren Garapen Agentziakoa, André Garreta lantegiburua.  Herria   2004-10-21


turismogune (orobat turismo gune) iz turismorako gunea.

Poli-miliek Espainiako turismoguneetan jarritako lehergailuak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 131. orr.

Ondotik, berrehun bat joan dira Uharte Garazirat, han eraiki turismogune berrirat.  Herria   2005-03-31

Turismo guneetako hotel eta tabernetan promozionatzen duten 'Happy hour' edo 'ordu zoriontsua'ren ondoan [...] bizitzaren nekeak eta gure indarren ahuldadeak 'Ordu txepela' dakarkigu maiz.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 85. orr.

Nolanahi ere, udako turismoguneak gorrotatzen ditut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 333. orr.

Hiritik sei kilometrora dagoen Yera herrixkan gora egin ostean, han aurkitzen zen kostalde-turismo gune isil eta bakartia  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 63. orr.


turismokeria iz

Lur eta egoitza espekulazioari geldiune bat eman genion, turismokeria gibelarazi, egundo zutik dirauten hainbat tresna eraiki genuen...  Berria - Euskal Herria   2006-02-01


turismoleku iz turismogunea.

Espainia turismoleku arraro bezala ezagutua da.  Herria   2003-08-07


turista 1 iz turismoa egiten ari den pertsona.

Pozik zegoelako turista batekin ligatu edo dena delakoa egin izanaz, bazkaltzera eta afaltzera gonbidatzen zuen turista batekin gainera.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 158. orr.

Zertara joaten da osaba Miarritzera?, Parisko turista andreekin dantza egitera?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 234. orr.

Thailandian, 500.000 turista joan ziren 2002. urtean, sexu merke bila.  Berria - Gaiak   2004-05-28

Duomoa eta edozein turistak ikusten dituen gainerako monumentu eta arte lanak ikusi genituen geuk ere.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 60. orr.

Turistak autobusetatik jaisten dira, iturriko uretatik edatera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 76. orr.

Ez dabil ia turistarik kale bihurrietan gora.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 58. orr.

Kyototik gertu, esaterako, 37 turista erreskatatu zituzten.  Berria - Mundua   2004-10-22

-Neska-mutil asko turisten atzetik ibiltzen dira, haien gidari izateko, eskupeko baten bila, baina baita ere haiekin hitz egiteko, besterik gabe.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 140. orr.

Gin Galactic konpainiaren lehenengo urteetan 3.000 turista espaziora eramatea da helburua.  Berria - Gaiak   2004-09-28

Turistak ematen dugu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 52. orr.

Begiak haruntz eta honuntz, turisten gisa, baina "bertako" turista gisa!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 166. orr.

Turisten begiek ez dakite ikusten.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 125. orr.

Ainitz etortzen dira turista gisa eta gero gelditzen lan baten menturan.  Herria   2001-02-15

Hiria turistez mukuru zegoen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 305. orr.

Turista bezala bizi dugu euskal kultura; frantsesa dugu egunorokoa.  Berria - Kultura   2004-07-10

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ni ez bainintzen trenera turista arrunt gisa etorri, gerora horretan amaitzeko perilean izan banaiz ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 321. orr.

Pentsatzen nuen deserosoa zela edonorentzat leku arrotzean turista bakartiaren moduan ibiltzea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Hala pentsatu du turista kulturazaleak, piramideetara egin berri duen bisitaldi gidatuan entzundako argibideak gogoan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 145. orr.

Sekretua ez da hiriari darion tristura nostalgikoa, hori turista itsuenak ere nabarmendu behar luke.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 49. orr.

Turista eta erretiratu dirudun ingeles askok bertan etxeak erosten dituzte, bertako paisaiak eta giroak erakarrita.  Berria - Mundua   2004-03-06

Aski bailitzateke emakumezko turista despitatu bakar bat Azpilgo elizan bere gona motzekin sartzea, guztia hankaz gora jartzeko...  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 72. orr.

Moda-modako bazterren bila dabilen ohiko turista bat.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 59. orr.

Japoniar turista batzuek bostekoa luzatu zioten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 57. orr.

Arabiar turistak kaleetan zehar zebiltzan, beren jantziekin, eta mesprezuz begiratzen ziguten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 77. orr.

Zeru bideetako turista interkontinentalak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 48. orr.

Ez zara jakitunarena egiten duen turista berripozarin horietako bat ere Turista aluek agur egiten zieten zubien gainetik listua botatzen zieten paristar langabetuei.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bidean euria berriro, ozta-ozta ukan dut ibaian gora-behera dabiltzan turista-ontzi horietako batean aterpetzeko astia.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 239. orr.

Ze txikiak diren turista klaseko jesarlekuak!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 141. orr.

Inguruan pilatzen hasia zitzaion turista-saldo harekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 54. orr.

Palomita-zorro bat erosi du turista-bikoteak, binakako bakardadearen entretenigarri.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 195. orr.

Pozik turista multzo hartako beste kide anonimo bat izateagatik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 57. orr.

Turista sindromea' oxigeno mailarekin eta airearen presio baxuarekin lotu dute.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Ohituta nengoen ni elizatzarra turista begiekin ikustera.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 145. orr.

Atobusean zihoazen gehienek turista uniformea jantzia zuten (fraka motzak eta haien bidaiak oroitarazten zituzten elastikoak: Egiptoko piramideak, Pariseko Eiffel Dorrea, Euskal Herriko "Nafarroa Oinez" ikurriña eta guzti...).  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 25. orr.

Moskuko animalien merkatuan egotea turista-gidoitik aldentzea izan zen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 271. orr.

Han ere, turista-guneak dira gehienak edota bestela, El Prado bezalako almazen dotoreak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 149. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Turista aleman talde oso bat hantxe zegoen multzoturik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

Turista ile-hori bikote bat metro-sarrerari begira.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 100. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

600 milioi sexu turista, hiru milioi pederasta.  Berria - Gaiak   2004-02-06

6 (izenondo gisa)

Ezin turistago, ba.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 248. orr.

7 (adizlagun gisa)

XX. mendeko errusiar abangoardietako lanen afitxak eskuratu nahi nituzke, orain turista ibili arren trenera idazle, sortzaile beraz, etorri bainintzen. Bi pisuko autobus batean turista ibiltzea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 255. orr.

Horrela, errazena da gure moduan turista etorri direnekin behin eta berriro kale berberetan topatzea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 305. orr.

Inoren atzetik ibiltzeko ere ez nago eta, turista noa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 249. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turista hil (3); turista klasean (3); turista kopuruak (3); turista talde (4)

turistak erakartzeko (5)

turisten kopurua (3)


turistiko iz turismoarena, turismoari dagokiona. ik turismo 3.

Kostaldea gune turistiko garrantzitsua da, eta jenderik gehien biltzen duen uneetan ere jendeari ura bermatu behar diogu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

Ipuineko protagonistak hiri turistiko bat du helmuga.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 28. orr.

Sekula egon gabea nintzen leku erabat turistiko batean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 148. orr.

Euskal Herria garrantzia handiko lurralde turistiko bat da.  Herria   2003-11-06

Gida turistikoaren maparen arabera, pilotalekua portutik arras hurbil zegoen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 110. orr.

Eskuetan zeukan mapa turistikoaren orrialde guzietan errepikatzen zen Hong Kong hiriaren turismo bulegoaren lema: [...].  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 84. orr.

Han jarraitzen zuten ekinean motorista frantses eta italiarrek, hantxe foileto turistikoen banatzaileek.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 149. orr.

Gabonetako oporraldiaren amaierak pakete turistikoen salneurriak jaistea ere ekarri zuen.  Berria - Ekonomia   2006-02-17

Bidaia turistikoak egiten dituztela tropikoetara.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 64. orr.

Bostongo ibilbide turistiko-historikoa oso modu errazean egin daiteke.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 63. orr.

Haien atzean, limusinak, turismoak, ibilaldi turistikoetarako autoak eta sedanak herrestan zebiltzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 233. orr.

Ingurumenarekin bateragarria den garapen turistiko eta ekonomiko bat sortzeko alternatiba.  Berria - Mundua   2004-01-27

Interes bakarra ludikoa zuten, edo turistikoa, nola begiratzen den.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Pasarte hura ez zen 100 metrotik hartua, eta ez zuen hasierako testuen tonu pastel turistikoaren antzik ere batere.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 69. orr.

Turistikoagoa da hau, baina ez dago guztiz gaizki.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gida turistiko (4); gune turistiko (3); hiri turistiko (3); proiektu turistiko (3)

bidaia turistikoak (3); gune turistikoak (3)

hiri turistikoan (3)

espainiako interes turistikoen (6); gune turistikoen (4); interes turistikoen aurka (5)gune turistikoetan (3)

gune turistikoetan (3)


turistikoki adlag turismoaren aldetik.

Irinbeltzaga turistikoki sona hartzen, eta asteburuetan, bai turismo haren deira, bai inguruko herri txikietatik giro jendetsuago baten itxaropenera, ipurdiraino beteta egoten zen urteak ziren.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 167. orr.


turkesa 1 iz harribitxi urdin argia, gogorra, aluminio eta kobre fosfatoz osatua.

Perlez, turkesez eta kornalinez nahasitako zintzilikario aberatsak txirikorda luzeen muturretan dar-dar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 316. orr.

Hainbeste bitxi zeuzkan, hainbeste urrezko txanpon, zilarrezko harian sartuak, hainbeste katea ttiki, turkesez eginak [...] ezen haren blusa eta gona harribitxiz ehunduak zeudela zirudien.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 308. orr.

Hamalau koroa zeuden bertan, eta koralezko katea, baita turkesazko eraztun bi ere.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 17. orr.

Turkesaz egindako lepokoak gustatzen zitzaizkion, eta belarritako luzeak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 148. orr.

Ongi baldin badago berau jantziko dut zilar eta turkesazko orratzarekin, itsas zaldi formakoa.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 252. orr.

2 turkesaren kolore urdina.

Turkesatik zafirorainoko urdinaren ñabardura guztiak dauzka zeruak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 118. orr.

3 (izenondo gisa)

Azal turkesa duen [koaderno] hauxe hautatu dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 15. orr.

Ile horia dir-dir zuela urrez apaindutako kapela turkesa ondo jarriaren azpian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 78. orr.

Eraikinaren ingurua zeru turkesak betetzen du.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 249. orr.

Gero, beste hanka-pare bat ikusi zuen kolore turkesa biziko takoi altuekin, eta emakumezko ahots bat entzun zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 166. orr.

Zeru garbi hodeirik gabea, Guadarrama urdin turkesa baten parekoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 286. orr.

Crisocola, urdin turkesa koloreko harria, Perun oso ugaria dela.  Berria - Kultura   2004-04-06

4 turkesa-kolore izond

Hartu izanaren agiriak sinatu behar nituen nik, eta haiek zigilu turkesa-kolorea jartzen zieten gainean.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 67. orr.

Sei petaloko lorea zuen zigilu turkesa-kolorearekin apaindutako lehenbiziko gutunazal hartan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 211. orr.

Aurpegi bat lauki moduan jaisten zena, lepo korbatadun baten gainean, eta gero behean jaka turkesa-kolore bat.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 169. orr.

Dotorea, turkesa-kolorea edo, betiere hozkailuak ahaztu gabe.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 170. orr.

5 turkesa-koloreko izlag

Turkesa koloreko blusaren goiko botoi askatuaren azpi-azpian agerian zeukan haragi eremu txiki haren parean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 111. orr.

Gilderoy Lockhart, ordea, ezin garbiago zegoen turkesa-koloreko jantzi dotoreekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 78. orr.

Turkesa-koloreko auto zahar baten atzeko leihotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 27. orr.

Kristaletan, hodeiak turkesa-koloreko itsas gainean iheska.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 149. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turkesa koloreko (8)


turkesadun izond turkesa edo turkesak dituena.

Belarritako turkesadunak zeramatzan belarrietan, gurutze txiki bat lepoan, eta belus urdineko begizta bat adats ondo-ondo orraztuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 307. orr.


turkiar 1 izlag Turkiakoa, Turkiari dagokiona.

Urak turkiar piratez josita baitzeuden.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 28. orr.

Niri, bitxia eman badezake ere, bizkitartean, Antje eta turkiar inbasorea etorri zitzaizkidan burura.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 193. orr.

Turkiar mutil dantzari batekin alde egin zuen neska dantzariak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

1999an Öcalan buruzagi kurdua atxilotu zuten turkiar komandoek Nairobin.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 55. orr.

Errusia saiatu zen erabateko eragina zertzen Serbiaren gain, hau onik atera berria zuelarik turkiar armaden eskuetan jasan zezakeen desegigotik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 184. orr.

Kamioia alemana bai, baina lo hartu zuen gidaria turkiar jatorrikoa zela abisatu ziguten prentsatik.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 72. orr.

Brighton-eko akuario hain izen onekotik ez urruti zegoen etxe bat, turkiar bainuak eskaintzen zituena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 160. orr.

Turkiar banderatxo gorriak eskuan...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 26. orr.

Lurrera bota ninduen turkiar armairu puska lotsagabe aprobetxategi hark.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 76. orr.

Nola edo hala, Klausenhof Akademie delako ikastetxean matrikulatzea lortu nuen, etorkin turkiarrentzako ikastaro batean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 77. orr.

Beste idazle turkiar baten olerkiak irakurri ditut, Turgai Fisekcirenak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 214. orr.

Testuinguru horretan sortu zen Kemal, nekazari familia batean, ama kurduaren eta aita turkiarraren seme.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 7. orr.

1971n, gorbernu turkiar militarrak berriz kondenatu zuen PTTn zuen konpromisoagatik. sei penikeko koñak bat edanez edo zigarro turkiar bat erreaz.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 10. orr.

Tabako turkiarraren usain gozo-mikatza egin zen gelaren jabe.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 19. orr.

2 iz Turkiako herritarra.

Kaukaso inguruan gaude eta eskualdeotan herri nahasketa handia dago: turkiarrez gain, georgiarrak, azeriarrak, kurduak, armeniarrak...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 67. orr.

Inork ez daki zenbat turkiar bizi diren hemen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 325. orr.

Eder-uste Ispahan antzinako Pertsiako hiri bat zen, turkiarrek hamaikagarren mendean fundatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 287. orr.

Uda partean hirietako turkiarrez gainezka egoten omen dira Itsaso Beltzeko hondartzak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 23. orr.

Josif Stalinek 160.000 turkiar meskhetiar deportatu zituen Georgiatik Uzbekistanera. Tulipa hitza turkiarren hizkuntzatik omen dator, dulband hitzetik.  Berria - Harian   2005-05-19

Ekaitzak bete-betean harrapatu du 15 turkiar eta 15 kristau doazen itsasontzia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 284. orr.

Islamera konbertitu ziren turkiar barbaroak ez ziren arerio antipatikoak garai hartako kristau-zaldunentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kamioilari turkiar (4); langile turkiar (4); soldadu turkiar (10); soldadu turkiar bat (4); soldadu turkiar hil (3)

turkiar bat hil (6); turkiar bizi (3); turkiar hil (6); turkiar zipretar (3); turkiar zipretarrak (7); turkiar zipretarrei (3); turkiar zipretarrek (4); turkiar zipretarren (10)

errepublika turkiarra (12); errepublika turkiarra aldarrikatu (3); iparraldeko errepublika turkiarra (5); kamioilari turkiarra (3); printze turkiarra (3); zipreko errepublika turkiarra (5)

aurrelari turkiarrak (4); polizia turkiarrak (3); talde turkiarrak (3)

errepublika turkiarreko presidente (3); jatorri turkiarreko (4); zipreko errepublika turkiarreko (9)

turkiarren menpeko (3); zipretar turkiarren (4)


turkiartasun iz turkiarra denaren nolakotasuna.

«Turkiartasunari irain egitea» egotzita, bost kazetari epaitzen hasi ziren atzo.  Berria - Mundua   2006-02-08


turkiera iz Turkiako hizkuntza ofiziala.

Konturen bat edo besteri buruz jarduten zuen, ingelesa eta turkiera nahastuz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 35. orr.

Turkieraz ez zekien hiriko goi kargu bakarra zen.  Berria - Mundua   2004-04-22

Eskoletan turkiera eta kurduera irakatsi behar dituzte.  Berria - Mundua   2006-04-14

Turkieraz mintzo ziren beste herri musulman batzuek Islamaren agintea Itsaso Beltzaren eta Volgaren bide ertaineraino hedatua zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 194. orr.

Parte-hartzaileek turkieraz eta kurdueraz kantatu zuten, eta ohi bezala su baten inguruan dantzatu zuten.  Berria - Mundua   2006-03-22

Neshe eta Asli, turkieraz idazten duten emakumeak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 140. orr.

Besterik ezean, berba batzuk ikasi behar izan ditut turkieraz, esaterako ohiko dudan menuarenak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 23. orr.

Turkierazko atsotitzak, itsu-itsuan segituz gero, oso aukera gutxi uzten du Turkiaren benetako aldaketan sinesteko.  Berria - Mundua   2004-10-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turkieraz idazten (3)


turkmanizazio (corpusean turmanizazio soilik) iz turkmen bihiurtzea.

Badoa, ez dago prest beste turmanizazio baten lekukoa izateko.  Berria - Kultura   2004-08-19


turkmen (orobat turkoman eta turkomano) 1 iz turkmenistandarra.

Azeriarrak populazioaren %22 dira, kurduak %8, gilaki eta mazandaraniak %7, luriak %3, ahuazi tribu arabiarrak %3, balutxeak %2 eta turkmenak %1,5. Orotara hamahiru ordezkari xiita, bost sunita, bost kurdu, kristau bat eta beste turkmen bat daude Gobernu Kontseiluan.  Berria - Mundua   2004-03-03

Kurduek «adiskidetze nazionalerako» lehenengo bilera egin dute arabiarrekin eta turkmenekin.  Berria - Mundua   2004-03-27

Irakiarrak, dena den, kezkatuta daude, erasoon ondorioz ez ote den gerra zibila piztuko, irakiar sunitak zein xiitak, kristauak, turkomanoak eta kurduak (gehienbat sunitak) elkarren kontra oldartuta.  Berria - Mundua   2006-02-25

2 (izenondo gisa)

Kurdistango Irbil hirian, berradiskidetzarako bilera bat antolatu zuten alderdi kurduek, ordezkari turkmen eta arabiarrekin.  Berria - Mundua   2004-03-27

Harago, haien jaunengandik hurbil, emakume turkomanak ageri ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 306. orr.

Abere horiek, zaldi turkomanak baino txikixeagoak baina indar bikaina dutenak, oso egokiak dira bidaia luzeetarako.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Turkmeniera edo asiriera hizkuntza ofizialak dira eremu turkmenean eta asiriarrean.  Berria - Harian   2005-10-15

Aurrerago, karaoi izeneko denda turkoman milaka batzuk hedatzen ziren ordokian azkengabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 255. orr.

Irakeko Fronte Turkomanoa.  Berria - Mundua   2006-02-11


turkmeniera iz Turkmenistaneko hizkuntza ofiziala.

Turkmeniera edo asiriera hizkuntza ofizialak dira eremu turkmenean eta asiriarrean.  Berria - Harian   2005-10-15

Arabieraz, kurdueraz eta turkmenieraz idatzitako aleak banatu dituzte.  Berria - Harian   2005-10-15


turkmenistandar izlag/iz Turkmenistanekoa, Turkmenistani dagokiona; Turkmenistaneko herritarra.

Erietxeko iturrien arabera, zaurituak hiru herbeheeretar, bi txinatar, turkmenistandar bat eta ukrainar bat dira.  Berria - Mundua   2004-08-11


turkmeno ik turkmen.

turko (orobat turku g.er.) 1 izlag/iz turkiarra.

Miliun bat eta erdi jende, giristino eta beste suntsitu zituzten genozidio hilketa, geroztik turko gobernuak sekulan aitortu edo ezagutu ez baditu ere.  Herria   2003-05-08

Turko Konstituzioa ez da giristinoa baina galdea egiten bai harek ere Europan sartzeko.  Herria   2004-05-27

Preso hartutako ofizial turko batek.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 125. orr.

Polizia turko jator batek zigilua ipini dit berehala pasaportean, eta aurrera segitzeko esan irribarrez, ezertxo ere arakatu gabe.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 87. orr.

Jean Sobieskiri buruz ere hitz egin zion, zeinak askatu baitzuen Podolia eder hura turko otomandarren atzaparretatik 1675. urtean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 63. orr.

Jean Sobieskik 30.000 soldaduko armadarekin Viena askatu zuela turko inbaditzaileen atzaparretatik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 63. orr.

Turkuei arpegiratzen zitzaien gauzarik okerrena zera zen: ez zutela ez aztirik eta ez deabruak hartutako pertsonarik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Bezperan, Rauf Denktash buruzagi turko-zipretarrak ere ezezkoa eskatu zuen.  Berria - Mundua   2004-04-24

2 (hitz elkartuetan)

Bide-lapur turko-hiltzailea Kosmas zela baieztatu zuten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 199. orr.

· Bidean zaldizko soldadu turko-talde batekin egin zuen topo,  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 191. orr.

3 (pastoraletan)

Ea turkoek zer funtzio betetzen duten pastoraletan, eta ea zer pertsonifikatzen duen turko batek euskal mentalitatean...  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 199. orr.

Zuberoako pastoralen itxura hartua du nolazpait munduko politikak, ate batetik heldu zaizkigularik jende onak eta kristau garbiak, beste batetik aldiz jende gaiztoak eta turko lohiak, hots, terroristak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 42. orr.

4 turko-buru ik pagaburu.

FMI nolabaiteko turko-burutzat ere erabiltzen dela lekuan lekuko klase politikoak erabaki gogorrak hartu beharra justifikatzeko, edota baita beharrezko erabakiak ez hartzea ere justifikatzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 266. orr.

-Turko-buru bat, bai.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 135. orr.

Berak aitortu bezala, turko-bururik ez dute karpetobetonikoek euren kostetan.  Berria - Kultura   2004-02-04

-«Pertsona horiek zigortu dituzte, baina beste batzuk izan zitezkeen, turku-buruak dira», zehaztu du Joseba Leza batzordeko presidenteak.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turko zipretarrek (6); turko zipretarren (7)

turkoen aurka (3); turkoen aurkako (4); turkoen kontra (3)


turkoman ik turkmen.

turkomano ik turkmen.

turku ik turko.

turmanizazio ik turkmanizazio.

turnabis iz bihurkina.

Bihurkina ezin duenean kanporago, edo herdoilak turnabisa ahokatzen eragozten duenean, turnabisa bera zintzel ipini eta mailuka apurtzen du.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 240. orr.

Hartu mailua eta turnabisa, hoa kamaroteetara eta hasi hadi eskutokiak eta latoizkoak diren guztiak askatzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 240. orr.


turnada iz ipar txanda. ik tornu2.

Badu urtea segurik hasia dela galde eta galde, esneketako turnada enekin egin beharrez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 25. orr.

Oztibarre baino urrunago heltzen den lagunartea da lehiatzen turnada hontan. Ondoko egunetan, Olentzero-k bere turnada aintzina segituko du eta Donibane Lohizunenere ikusten ahalko da.  Herria   2003-05-22

Hiru turnada gehiago bainan gisa hortan astean 35 oren baino gehixago sartuko baitituzte, ordainez urtean zazpi egun gehiago pausuko.  Herria   2001-07-12

Herritik etorriko dira 8 pilotari, parte hartuko dutela aurten antolatua den esku-huskazko turnada bereziaren finalean.  Herria   2001-09-27

Hortik aitzina, ikertuko dute zehazki autobus turnada bat, Angelu barnetik eta auzo desberdinetatik itsas hegiraino jendea garraiatuko duena, urririk.  Herria   2004-02-26


turnarazi, turnaraz, turnarazten du ad ipar itzularazi.

Heien gomendio ezarri dirua dute gibelerat turnarazten.  Herria   2002-08-08


turnatu, turna, turnatzen du ad ipar itzuli.

Erantzukizun penalak baieztatu direnez, Parisko Udalari legez kanpo hartutako dirua turnatu beharko zaio.  Berria - Mundua   2004-12-02

Miatu gintuztelarik kendu puskak turnatzen dizkigute.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 27. orr.

OTAN-eko arduradunek diote talde horrek zituen armak turnatuak dituela, bietarik bat bederen.  Herria   2001-09-06

Frantziako iraultza handiaren denbora hartan, Ziburuko paper batzu ereman baitzituzten Donibane Lohizunerat, Donibaneko auzapezak Ziburukoeri turnatuko daizkio paper horiek.  Herria   2003-11-06

Abantzatuko, erran nahi baita untsalaz norbaitek beharko dituela noizbait turnatu!  Herria   2002-12-12

Duela zonbait denbora herriko etxetik hartua zuten Maiana turnatu dute herriko etxearen aintzinerat.  Herria   2003-06-26


turno iz txanda.

Barraren kontra bospasei neska, goizeko turnoan lan egiteko-edo etorriak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 141. orr.

Azken hilabetean, turnoa hiru alditan aldatu zidak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 27. orr.

Nere mintzatzeko turnoa etorri zelarik, erran nuen: [...].  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 71. orr.


turroi 1 iz arbendolak eta kideko fruitu lehorrak eztiarekin eta azukrearekin nahasiz egiten den gozokia.

Eguberriak etorri ziren, eta turroia erosteko umorerik ez nuen izan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 432. orr.

Nork ez du jango turroia Eguberrietan?  Berria - Kirola   2004-11-13

Turroi bigunezko plaka bat osorik irenstea bezain kaltegarria litzateke gibelarentzat.  Berria - Kultura   2006-02-07

Badakizu ogi zaharrak azukrearekin turroia ematen duela?  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 136. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Alacanteko turroi barra gogor baten bila.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 62. orr.

Bonboiak banan-banan kaxetan sartu, txokolate eta turroi tabletak paketatu, galletak paketatu, ezpain-margoak paketatu...  Berria - Gaiak   2006-03-26

Lucas turroi zati bat jaten ari zen telebista aurrean.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 110. orr.

Turroi-puska krematsuak, kokozko laukitxo arrosa dardartiak, ezti-koloreko karamelu lodiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 162. orr.

Oporraldi txiki bat hartu, pare bat entrenamendu gogor egin eta egunotako turroi janak bizitasuna eman didate.  Berria - Kirola   2004-12-28


turrunpilo adlag

Martxo erditsutan, hormek egunak zurpailtzen zituztenean, pentze biluzien azaletan sator puloak turrunpilo biderkatzean, ardiak eta bildotsak marrakaz hautematean, etxe gibeleko muinoetara abiatzen ginen, supiztekoak eta xanbraderak eskuan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 83. orr.


turrusta 1 iz iturri, hodi edo zulo batetik ateratzen den isurkari baten jario joria. ik zurrusta.

Odola kolpeak jo gaituen alderantz borbortzen da eta turrusta gorriak etsaia ere harrapatzen du, hurbil badago.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 291. orr.

Ximunek isurtzen zidan Historiako ibaiaren turrusta burrunbatsuak aditzera eta entzutera uzten zidan ene leienda tristearen hatsa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 71. orr.

Etxeratu aurretik parapeto abandonaturaino igotzen zen [...] zeroiren baten turrusta ikusten ote zuen ortzimugako haria eteten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ur-turrustak, deabruzko ur-jauziak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 242. orr.

Ez al dakusu batzuetan zer ur turrusta mehea behar den, landa zabalak ureztatzeko eta zelaiak blaitzeko?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 341. orr.

Berro-zopa, txerri-azpizun errea, lekak almendrekin, eta, azken-buruko, budina, eta horri guztiari laguntzeko, ardo-turrusta oparoak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 203. orr.

Behatzailearen karotida ebakitik lehenengo odol turrustak ihes egiten duenerako, [...].  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 63. orr.

Ortzitsu izan behar ginuke aste undar hau, guneka euri turrusta ederrekin.  Herria   2004-07-08

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, lehena izenondoduna dela)

Florentek pontxea edan zuen; urdail hutsera berun gori turrusta bat bezala nola erortzen zitzaion sumatu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 41. orr.

4 irud/hed

Haien armek, bolbora koloreztatuaz kargaturik txinatarren eran, turrusta gorri, berde, urdin handiak jaurtitzen zituzten zeru aldera. Ez doa diru bila, ez doa ondasunen bila, bizitzaren turrustatik ur biziagoak atera nahian baizik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 320. orr.

Alaitasun are samurrago batek gainezka egin zion bihotzetik eta turrusta beroan barreiatu zitzaion zainetan barrena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 317. orr.

Echeberryk aldiz, egun gisa bat eta bihar beste moldez idatzia gatik hitz bera, zer iturri oneko turrusta zirtoduna bere euskara aberatsean.  Herria   2001-11-01

Guztia pentsatu bezala ateratzen bada, diru-turrusta handi bat izango dugu laster.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 126. orr.

Behaketa ekipoak, zeru osoan bakar-bakarrik, inoiz ez ditu menderatuko hirurogeita hamabi metrailadore, jaurtitzen dituzten balen argi turrustagatik baizik ez baititu sumatuko.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 62. orr.

· Arma automatikoetakoren batek doiegi tirokatzen zidala iruditzen zitzaidanean, haren gainera jotzen nuen, albait lasterren, lur arrasean, eta metrailadore turrusta bat botatzen nion.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 150. orr.

4 turrustan

Blai-blai sartu zen, arropetatik eta iletik ura turrustan zeriola.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 44. orr.

Are gustu gozoagoa sumatu zuen ahoan, listua turrustan zerion.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 50. orr.

Berdin odolak ere, gure gorputzetik irtetean, turrustan jauzi egiten du goraino eta bere gorritasuna zabaltzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 109. orr.

Behe-lainoa jaso du, eta eguzkiaren argia turrustan sartzen da leiho irekietatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 210. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turrusta handi (3); ur turrusta (4)


turrustaka adlag turrustan.

Halako batean burutazio beldurgarri batek odola turrustaka jarri zidan bihotzean, eta, une labur batez, soraio geratu nintzen berriz ere.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 100. orr.

Han urrea turrustaka isurtzen du lurrak.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 235. orr.


turrut 1 iz turuta.

10ak eta 1/2 etan: St Huberten meza ihiziko adar turrutekin.  Herria   2001-06-21

2 interj porrota adierazten duen hitza.

Bigarren erabakia turrut!, ez baitira batere akomeatu.  Herria   2005-06-23


turto iz ipar olio landareen haziak sakatzen direnean gelditzen den uzkina.

Kolza edo ekilorea tinkatzearekin olioa ateratzen da, gelditzen da“ turtoa”, aberek jaten dutena.  Herria   2005-11-17

Gainera lekuan lekuko turtoari ezagupen bat emaiteko bidea idekitzen da.  Herria   2005-11-17


turuta 1 iz tronpeta; tronpetaren antzeko musika-tresna, hura baino txikiagoa.

Beethoveenen 6. sinfonian gazteek biribildu egin zuten zuzentasuna; haien artean concertinoaren, piccolo, oboe, flauta, fagota, tronpa eta turuta bakarlarien ziurtasuna nabarmendu behar dugu.  Berria - Kultura   2006-01-07

Arratsaldeko hirurak arte lo eginen duzu, harik eta turuta batek esnatuko zaituen arte.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 136. orr.

Leihora inguratu zen gero, trenaren turuta entzunda.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 41. orr.

Tartean baziren lauzpabost lokomotora zahartxo polit ere, guztiak turuta zorrotza jotzen, belarri-mintzak urratu beharrean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 36. orr.

Egon adi turutaren hotsari!  Elizen arteko biblia   Jr 6,17

Turutaren hotsera, irrintzi egiten du; urrutitik sumatzen ditu guda, buruzagien aginte-hotsak eta gudu-irrintziak.  Elizen arteko biblia   Jb 39,25

Azkenik, turutari putz egin, eta predikatzen hasi zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 77. orr.

Turuta jo zuten, eta herri osoak oihu egin zuen: gora Salomon, erregea!  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 62. orr.

David eta israeldar guztiak Jaunaren aurrean zihoazen gogotik dantzatuz eta kantatuz, zitarak, harpak, danbolinak, txilinak eta turutak joz.  Elizen arteko biblia   1 Kro 13,8

Zin egin zioten Jaunari, ozenki eta oihuka, turutak eta adarrak joz.  Elizen arteko biblia   2 Kro 15,14

Orain erregearen turutek erasora deituko balute oso litekeena izango litzateke Mogueimek ezer ere ez entzutea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 270. orr.

Ahotsa goratzen dute turutaren pare.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1153. orr.

Ez da sekula entzungo zitara-soinu edo kanturik, ez txirula edo turutarik zure baitan.  Elizen arteko biblia   Ap 18,22

Ematua bide zen turuten sukarraldia.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 13. orr.

Turuta txiki batzuk zeramatzaten zaldi zelaren aurrealdeari loturik, haien graduaren ezaugarri.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hitzak eztia bezala poliki-poliki ezpainetara irristatzen ari zitzaizkion unean, turuta-soinu batek ekarri zuen bere onera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 36. orr.

Abisatu gabe, turuta-deiadarrik gabe, hemen da, eta bera erdi-erdian dago.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 124. orr.

Entzun zen, antzerki-guduen aurretik bezala, turuta-deiadarraldi goibel bat.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 131. orr.

Turuta-joaldi bat eta bi kanoi-danbada.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 53. orr.

Harrigarriro astindu ninduten turuta-sail zorrotz haiek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 15. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Tresna erabil dezakegu, bai Ihiziko adar turuta, zein haurren jolasa, soinuak gaitu interesatzen.  Berria - Kultura   2004-02-20

Plataforman pilatu ginen, kobratzaileak zarata-turuta bati tiratu zion kartsuki, eta abiatu zen berriro ibilgailua  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 141. orr.

4 turuta-hots (orobat turutots)

Kazola-tapen burrundara, turuta-hotsak, makilen kolpeak zoruan. Ez duzue entzun turuta-hotsik, ez eta ahotsik ere.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 217. orr.

Danbor eta turuta hotsa, kanoi-sutunpa.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 223. orr.

Gorazarre, kantu eta turuta-hots artean ohore guztiz eraman zuten hirira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 256. orr.

"Alkateak nahi zaituela", errepikatzen zuen turuta-hots desafinatuak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 101. orr.

Neure ostean ahots handia entzun nuen turuta-hotsa bezalakoa.  Elizen arteko biblia   Ap 1,10

5 turuta-jotzaile (orobat jole)

Halaxe hornitzen dituzte ontziak atabalariz eta turuta-jotzailez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 75. orr.

Buruzagiak eta turuta-joleak erregearen ondoan zeuden.  Elizen arteko biblia   2 Erg 11,14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jo turuta (7); jo zuen turuta (7); turuta hots (7); turuta hotsa (12); turuta hotsak (4); turuta jo (4); turuta joleak (3); turuta jotzean (4); turuta jotzen (4)

turutak jo (3); turutak joko (3); turutak jotzen (3); turutak joz (8)


turutakada iz turuta joaldi ozena.

Atzealdetik zetozkidan turutakadak, Urgull aldetik; San Telmo (orain "Trinidade" esan beharko, omen) kale gaineko Infanteri kasernatik zehazkiago.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 9. orr.


turutaldi iz turuta joaldia.

Ala Gaztelutikako turutaldi errepikakorrena?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 41. orr.

Ez nuen lortu Fossarekin hitz egiterik, baina bai tapaki bat niretzat eta besteentzat, eta gauero ordu erdiz berotzeko baimena, isiltasun-turutaldiaren aurretik, termosifoiaren galdararen ondoan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 181. orr.


turutari iz irud mezularia.

Entzuna diat ezen oilarrak, zeina goizaren turutaria baita, bere eztarri ozen zorrotzaz duela, egunaren jainkoa iratzartzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 30. orr.


turutero iz turuta-jotzailea.

Eta "turuteroak" badira, hobe.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 117. orr.


turutots ik turuta 4.

tust iz

Begien aitzinean dauzkat, kaskoa belar tustek apaindurik, kapera, eta ere X. mendeko monasterio mozarabe baten aztarnak, edo bederen haien oroitzapena.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 100. orr.

Ondo ondotik darion erreka segitu dut bazter bazterretik, ote tustek desbideratzen ez nindutelarik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 9. orr.

Berehala datorkit burura Aljeriako gerlako irudia: berdin berdina ibiltzen ginen alfa tustez bete zelai zukuetan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 139. orr.


tusto iz

Eta hura onuragarria zela sinets dezagun, zertzelada purtzil tustoa ezabatzen du, etsaikeriekin batera, denak lagun ginela eta funtsean bakoitzak bereizkeria zantarrik ez zuela esanez.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 108. orr.


tuta 1 iz ipar turuta, bereziki autoarena.

Jendearen isiltasun urrunak marmara elkorra osatzen zuen eta taxien tutek zein bezeroen manuek dorpea zulatzen zuten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 181. orr.

Autoetan tutak, karriketan kantua, besta eta zirrarari lekua utzi zion, partida euritsuak.  Berria - Kirola   2004-01-24

Kamiunetaren tuta urrunetik entzuten da.  Herria   2001-08-09

Kai hegirat ez nintzelarik arras heldua, betiko tuta karranka hura jo zuten eta metroa partitu zen, ateak tanpez zerraturik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 87. orr.

Etorri ziren, gau beltzean, euriak euriari, beren tuta samin eta argi gorri, argi urdin, argi hori, argi zuri handiekin, halako apokalipsi giro bat sortzen zutela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 16. orr.

Denek ezagutzen dugu zer zen lehengo herriko mutilak oihukatzen zuen alkateak hartu erabakia, tuta joz bazihoalarik karrikaz karrika.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 218. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Etxe zolatik lau tuta kolpe haserreturen oihartzunak jin zitzaizkigun eta karrikan, musuen hagunaz bereizi ginen, taxi txoferraren begi-keinuen benedikazioarekin.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 64. orr.

3 hed

Berriz oihuka hasi zen, adar batekin gaitzeko tuta ere eginez, tenorea zela, If-eko uharterat joan nahi zutenentzat, ernatu behar zutela untzian tokiño bat segurtatzeko gisan.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.


tutagarri izond tutatzen duena.

Bera aitzina bazihoan, gibelera so egin gabe, eta lehena baino aise tutagarriagoak ziren beste leherketa zenbait entzun zituen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 200. orr.

Eta oraino soinu-altxagailua beharrien tutagarri zen eta horri kasu handia egin behar da, jendea solasean artzeko, beharriak ez zauritzeko, buru muineraino ekartzen baitu.  Herria   2003-07-31


tutaka adlg tuta jotzen.

Berrogeitamar auto hurbildu dira, karakoil urratsean eta tutaka, suprefetura aitzinera.  Herria   2005-06-16

Autotik tutaka aritzea jarrera errepresiboaren seinale da.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 174. orr.

Behar baino gehiagotan gertatzen zaio tutaka eta oihuka hastea, auto barnetik beti errexago baita ontsalaz berriz gurutzatuko ez denari zernahi erranka aritzea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 174. orr.

Aitzineko autoko gidariaren huts ñimiñoena aski du tutaka eta sakreka hasteko, are gehiago gidaria erdi beltxarana baldin bada.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 174. orr.


tutatu, tuta(tu), tutatzen du ad zaratak nekatu.

Orain karrika gainetik pasatzen dira sekulako metalezko zalapartan, beharriak tutatuz, etxeak inarrosiz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 203. orr.

Pentsatzen dut beharriak tutatuak dituzuela Turkiako afera horrekin.  Herria   2004-10-14

Egiten nuen ez ahal zela bederen sobera akitua gaixo neska, burua hantua eta beharriak oraino tutatuak hain segur, arratsalde guzia lanez itoa egonik, arropak sal eta sal.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 47. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beharriak tutatuak (3)


tute 1 iz karta-jokoa, altxaldiak eginez eta horrela lorturiko karten puntuak batzean datzana.

Ederto pasatu nuen, tutean jokatuz eta kantuan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 262. orr.

Jakingo duk musean edo tutean, ezta?  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 64. orr.

Tutean, juletean, briskan eta horrelako karta jokoetan aritzen ziren bitartean, beren kontuez hitz egiten zuten.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 135. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bota zidan hitzaldian "tutian" eta "seietan" ulertu nituen; seiak eta hogei ziren, eta seietan, tute partida zeukan.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 83. orr.


tutela iz zaindaritza.

Beste hainbat, berriz, «euskal instituzioetan ari den alderdikide bat» hautatzearen alde agertu ziren, eta «inoren tutelarik» ez dutela behar adierazi dute, Bilboko zinegotzi Basagoiti beraren hitzetan.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Loiola de Palacio Europako komisarioak EAEko lehendakarigai izateko prestutasuna agertu zuenean, «inoren tutelarik» ez zutela behar adierazi zuen Basagoitik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-12

Armada bezalakoen tutelarik ere ez dugu onartuko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-13


tutelatu, tutela(tu), tutelatzen 1 du ad zaindaritza egin.

Tutelatutako etxebizitzek gabeziak dituztela dio Emakundek, emakumearen intimitatea, pribatutasuna eta autonomia ez dituztelako bermatzen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

2 (eta burutua izenondo gisa)

Etxe tutelatuak beren kabuz baliatzeko gai direnei zuzenduta daude.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10


tuterar izlag/iz Tuterakoa, Tuterari dagokiona; Tuterako biztanlea.

1553an Suitzako Genevan erre zuten Migel Servet tuterarra da pentsamenduaren askatasuna defendatzeagatik hildakoen ikurra.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 324. orr.

Haren kalteak jasan dituzte beste askoren artean Ana eta Jose tuterarrek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-17

Oraindik Athleticen jokatu dezakeela erakutsi zuen tuterarrak Anoetan.  Berria - Kirola   2006-01-28


tutik (ezezko esaldietan) ezer ere ez. ik tuntik.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez dakit tutik (3); ez du tutik (6); ez dut tutik (10); ez nuen tutik (4); ez zekien tutik (4); ez zion tutik (4); ez zuen tutik (17); ez zuten tutik (3); tutik ere (102); tutik ere esan (9); tutik ere ez (32); tutik ere ulertu (13); tutik ere ulertzen (18); tutik esan (18); tutik esan gabe (11); tutik esaten (5); tutik ez (25); tutik jakin (3); tutik ulertu (8); tutik ulertuko (3); tutik ulertzen (20); tutik ulertzen ez (3)


tutore 1 iz pertsona adingabe edo ezindu baten arduraduna, lege auzietan haren ordezkari dena.

Ni Miss Cardewren tutorea naiz, eta bera ezin da nire baimenik gabe ezkondu adinez nagusi ez den artean.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 150. orr.

Emily eta biok zure legezko tutoreak gara eta Lily gajoaren testamentu-betearazleak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 173. orr.

Ikasketak amaitu zituenean Devonshireko Earl-en semearen tutore egin zen.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 9. orr.

Ofizialak orri bat eman zion nire tutoreari izenpetzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 114. orr.

Zuriek indiarren eta beren ondasunen tutore izaten zirauten.  Berria - Kultura   2004-04-17

ETAk menia iragarriz gero, horrek «mugarik eta baldintzarik gabekoa» izan behar duela iritzi zion, eztabaida politikoan «tutorerik» egotea onartezina litzatekeelako.  Berria - Harian   2006-02-25

2 (hitz elkartuetan)

Tutore-kargua ematen diatenean, moraltasun handiko jarrera hartu behar izaten duk gauza guztietan.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 32. orr.

3 (adizlagun gisa)

Tutore hasi hintzenetik, aitak baino gehiago zirikatzen nauk.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 329. orr.

4 ikasleen ikasketen ardura hartzen duen irakaslea.

Zure gelako tutoreak hots egin digu.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 26. orr.

Jose izeneko fraidea genuen filosofia irakasle eta tutore.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 35. orr.

Oxford-eko tutoreek bi galdera egiten omen dizkiete euren ikasleei lan bat aurkeztu behar dutenean: zer esan nahi duzu, eta nola dakizu hori.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 115. orr.

Jokin Zeberioren familiak salaketa jarri du Talaia Institutuko zuzendariaren, ikasketaburuaren, beren semearen tutorearen eta irakasle baten kontra.  Berria - Harian   2005-04-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nire tutore (3); tutore izan (3)


tutoretza 1 iz tutorearen jarduera edo kargua.

Tutoretza da, etxeko gobernuan, sorospidezko magistratura.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 80. orr.

Seme-alaben tutoretza kendu zioten ama batek jasaniko «kalbarioa» aitortu du Andaluziako epaitegiak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

Ezkontza, familiaren gobernua, seme-alaben egoera, tutoretzak, egoitzaren kontuak, absenteen eskubideak [...] oinordetzak, kontratuak, horiek dira Kode Zibil baten objekturik beharrenak.  Berria - Gaiak   2004-04-28

Gure ohiturek garde-noble deitzen diote horri; tutoretzarenak ez bezalako printzipioetan oinarritzen da, eta guztiz bestelakoa da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 348. orr.

2 irud/hed

Parlamentua tutoretza onartezinen menpe jartzea litzateke. Gernikako Estatutua onartu genuen tutoretza militarra tartean zegoela eta orain, aldiz, herri gisa eta euskal herritar gisa ezagutzea nahi dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Aitor dezadan ez dudala gustuko ETAk bere buruarentzat hartu duen tutoretza, nahiz eta edozeinek ikusiko lukeen orain arte ekimenak abian jartzeko gaitasunari hari bakarrik aitortu ahal zaiola.  Berria - Harian   2006-03-24

3 (irakaskuntzan)

Egia da eskola teoriko bat berdintsu eman daitekeela aurrean 50 ikasle baldin badira edo 200, baina ez da gauza bera gertatzen eskola praktikoekin eta tutoretzekin, horrek beste modu bateko irakaskuntza eskatzen duelako.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 102. orr.

Bide horretan laguntzeko, ikus-entzunezko materiala, taldekako bilerak eta tutoretzak antolatzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-05-13

Duela urte batzuk, Espainiako hegoaldeko kartzela batera joan zen unibersitateko irakasle bat, han zegoen preso bati tutoretza egitera. Irakaskuntza tutoretzetan oinarrituko da gehiago, eta ikasleak berak laborategietan, tailerretan edo kalkulu zentroetan ikasitakoa izango da oinarria.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 109. orr.

Gizarteak irakasleriari gero eta zeregin gehiago eskatzen dizkio (tutoretza pertsonalizatuak, orientazioa, etorkinentzako arreta berezia...).  Berria - Euskal Herria   2006-01-18

4 (hitz elkartuetan)

Tutoretza orduen koordinazioa eta ebaluatzeko sistemen estandarizazioa ere lantzen da. Bakarrik datozen adingabe atzerritarren harrera eta tutoretza neurriak hartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Curriculum premiak, aurreko eskolatzearen edo eskolatze ezaren ondorioz; eta tutoretza premiak, bai ikastetxean bai gizartean integratzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04


tutoria iz tutoretza.

Hurrengo egunetan, gogo-jardunean zehar tutoriak izan genituen Sebastianekin.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 79. orr.

Nire gorputz osoa -besoak, bularra, burua- ukitzen eta laztantzen bukatu zuen tutoria, eta besarkada luze baten ondoren -berriz sumatu nuen bere zakila hor, handi, eta orduan okerragoa izan zen-, gure arteko sekretua izango zela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 81. orr.


tutorizatu izond

Gure kasuan, erdibidean da, erdi tutorizatua baita: irakasle bat dugu bere tresna guztiekin, eta ordutegi librean datozen ikasleen bi talde ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-01-23


tutsi (orobat tutzi g.er.) 1 iz Ruanda eta Burundin kokatua den arraza beltzeko etnia bateko kidea.

XVI. mendean [...] Uganda eta Etiopia utzi eta tutsiak indarrez ezarri ziren Burundin, beren abereak bertako lur emankorretan hazteko.  Berria - Mundua   2004-01-06

Pierre Buyoya tutsia 18 hilabetez agintean egon ondoren, joan den apirilean Domitien Ndayizeye hutuak hartu zuen presidentetza.  Berria - Mundua   2004-01-06

Gertatutakoa Aintzira Handien eskualdeko tutsien aurkako genozidio egitasmoaren jarraipena da.  Berria - Mundua   2004-08-15

Hiru urteko epean, bozak egin aurretik, tutsi eta hutuen arteko botere banaketa orekatua ekarriko lukeen trantsizioko gobernua eratu zen orduan.  Berria - Mundua   2004-01-06

2 (izen baten ezkerrean)

Rwandan bildu dira talde batean hutu eta tutsi arrazakoak diren emazteak, lehen etsaiak zirenak, orai adiskideak, elgar laguntzen dutela edergintzan, margoak sortuz.  Herria   2003-10-02

Ruandako tutsi etniako herritarren genozidioaren 10. urteurrena gogoratzeko ekitaldiek sumindu egin dituzte Kigali eta Parisko gobernuen arteko harremanak.  Berria - Mundua   2004-04-09

Oinarrian tutsi eta hutu etnien arteko gatazka duen gerrak 300.000 hildako baino gehiago eragin ditu azken hamar urteetan Burundin.  Berria - Mundua   2004-01-06

3 (izenondo gisa)

Ruandako matxino tutsiak boterera iristean, matxino hutuak ondoko herrialdera, Kongora, ihes egin, eta ekialdean egokitu ziren. Gutxienez 159 iheslari tutsi hil zituzten eta beste 111 zauritu.  Berria - Mundua   2004-11-21

Jatorri tutsia duten banyamulengeen buru izan nahi du koronelak.  Berria - Mundua   2004-05-30

Gobernuak eta hiru talde tutsik su-etena hitzartu zuten, baina bi talde nagusiek muzin egin zioten akordioari.  Berria - Mundua   2004-01-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hutu eta tutsi (3)

tutsien aurkako (3)


tutti iz orkestra osoak jo behar duen musika-lanaren pasartea.

Musika ere biziagoa da orkestrak erritmo arina mantendu du tutti osoan. Nisi Dominus-en abesbatza tutti eran aritu zen, eta ezagutzen ez genuen Segarra baxu potentea aurkitu genuen.  Berria - Kultura   2004-08-15


tutu 1 iz hodia.

Kanaletik soka bat eraman zuen angelu bateraino, eta han tutu batzuk jarri zituen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4490. orr.

Ezin zen mugitu, jaten ere tutu baten bidez eman behar zitzaion.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 68. orr.

Medikuak tutu bat sartu zion eztarritik behera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 58. orr.

Euria aditzen nuen borborka, zulatua behar zuen tutu batetik erortzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 197. orr.

Narrastien, ugaztunen eta giza primateen zakila tutu bat da, espermatozoideak bagina barruan, umetokiko lepoaren ondoan, uzteko pentsatua.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 41. orr.

Imajina ezazue gure bizitzaren muina organo horietako baten egituraz osatua dagoela; milaka tutu daude, bizitza horri gertatzen ari zaiona hots egiten dutenak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 133. orr.

Bi eskuak tutu gisa ahoaren inguruan jarrita, dei egin duzu leihora hurbildu ondoren.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 90. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Herio zelaietako tutu luze haietatik beti kea ateratzen ikusi zuen, geldi-geldia...  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 51. orr.

Alanbrez bildutako tutu metalikoak baranda gisa.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 196. orr.

Orri kiribildu bat heldu zen bulego batetik bestera mezuak banatzeko erabiltzen zituzten tutu pneumatikotik erretilu batera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 133. orr.

Tutu zilarreztatu haiek astintzen zituen, hoditxo moduko batzuk.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 16. orr.

Bainugelako atea irekitzean dutxa baten gomazko tutu gorri batek aurpegiaren kontra jo zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 122. orr.

Metodoetariko batek sare fineko zilarrezko gasa biribilkatu bat erabiltzen du, plastikozko tutu batean sartua, beroa eta ur-lurruna trukatzeko bitartekotzat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 132. orr.

Piparen tutu anbarezkoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 465. orr.

Ondo ematen zion musika tresna hark, lepoan jarrita, aho zabal eta borobileko tutu kiribildu hura buru gainean zuela.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 159. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Koralaren oinarrizko unitatea polipoa da, tutu itxurako gorputz bat. Tutu barruko ura izozten denean hautsi egin ditzake hodiak eta madriak.  Berria - Gaiak   2004-10-10

Ume palestinar bat hil eta beste bi zauritu ziren, soldaduentzat jarritako tutu bonba bat aurkitu eta hau lehertuta.  Berria - Mundua   2004-05-05

Gero gogoa lainotzen zaio eta Bruno Paulovarekin bistaratzen du, edo Bruno Paulovaren tutu gonarekin jantzita. ik tubo 3.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 72. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Belarri hegalak belarri-tutu integratu gisa egiten duen lana oso eraginkorra da katuetan, hamar aldiz soinu indartsuagoak bidaltzen baitu tinpanora.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 109. orr.

Lokalaren erdian metalezko berogailu zaharra, tximinia-tutu luzekoa, sabairainokoa.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 39. orr.

Azkenean mintza-tutu luze eta kiribilean kizkurturiko bat egokitu zioten, heste luzearen oso antzekoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 236. orr.

Burdin hari lodi eta gogor batez lotu zituen ibai tutu bakoitzeko uhateak elkarrekin, eta burdin hari bakoitza burdin haga bati erantsi zion.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 115. orr.

5 turuta.

Ohi ez bezalako trafikoz bor-bor zegoen kalea, automobilzaleen tutu eta tranbia-gidari presatien dangada hots batean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 65. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Atunketari eta lebatzero guztiak tutu joka hasi baitziren, orain ere adio egiten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 266. orr.

Draga zaratatsu bat badian entzun nuen eta itsasontzi bat portuan tutu joka sartzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 196. orr.

"Klakzon" tutu kolpe luze bat entzun zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 196. orr.

Aretoko sabaitik zintzilik zegoen fokua pizteaz bat areagotu ziren, oso nabarmen gainera, publikoaren oihu, tutu-jotze, bonbo-hots eta esku-zartak.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 61. orr.

Berriz ere, tutu-hotsa jo zuten talaia nagusitik, eta patioko lagunak lerro-lerro jarri ziren.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 71. orr.

Tutu hotsa kaietan, tranbia ahots-lakarrak oso urrutiko kaleetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

7 ik tubo 2.

Egongelatik irten eta minutu baten buruan eskuzapi bat eta hortzorearena bezalako tutu bat zekartzala itzuli zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 42. orr.

Mina kentzeko pilulen tutu bat, erreduretarako benden pakete bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 137. orr.

8 ihes tutu (10 agerraldi, 5 liburu eta 2 artikulutan) ik ihes 12.

Kolpe-leungailuak atzeko argiekin bat, lohi-babesak elkar marruskatuz, motoreak marruka, ihes-tutuak ketan. -Nik ez dut inoren ihes-tutua izan nahi -esan zuen barreka begiak txilotuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 301. orr.

Autoaren ihes tutuari hodi bat jarri zioten eta hodiaren muturra autoaren barrura sartu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Ihes-tutuari txinpartak zerizkion, gau beltzean...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 298. orr.

9 tutu malgu ik mangera.

Kale erdian, hutsik zegoen lekuan, suhiltzaileen ibilgailuaren eta tutu malgua zeraman bagoi gorriaren letoizko piezek biziki egiten zuten diz-diz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 33. orr.

-Horrela bada, tutu malgua erabili beharko genuke.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 152. orr.

Lau zintzilikari, suhiltzailez mozorroturik (bata tutu malguarekin, bestea aizkorarekin, hurrengoa suitzalgailuarekin...), eta, erdian, suhiltzaileen autoa, sirena eta guzti.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 78. orr.

Zelango irudia osatuko zuten, euren makina tuneleko atean eta tutu malguz eta pinturaz barrura jotzea, atean ertzainak zelatan daudela.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 107. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berunezko tutu (3); tutu hotsa (5); tutu hotsak (4); tutu luze (4); tutu triste (3)

andrearen mintza tutua (3); mintza tutua (5); tutua jo (11); tutua jo zuen (3); tutua jotzen (7); zilarrezko tutua (4)

tutuak jo (5); tutuak jotzen (3)


tutualdi iz telefono joaldia.

Begiak itxita, telefonoaren tutualdi bakoitzak gela hutsaren xehetasun berri bat ematen dizu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.

Agian telefonoa hartuko zuen Nekanek hurrengo tutualdian eta erabat une desaproposean harrapatzen zenuela esango zizun.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.

Eten eta puskatuko duzunaren iraupena hamar tutualdikoa izateak benetan zerbait garrantzitsuaren itxura ematen baitio, zernahi izanda ere Nekane egiten ari zen hura.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.


tutueria iz instalazio bateko tutu multzoa. ik hoditeria.

Tutueria itsututa dagoenean eta iturginak askatzen duen moduan egiten diagu guk.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 49. orr.

Eraikin askotan kable sare elektrikoa gasaren tutuerien ondoan dago, eta oso arriskutsua da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

Arazoa ez da inbertsioa, auzo honetan kable sareak lurperatzeko tutueriak eginak daudelako, baina lotura egitea falta da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23


tutulu1 iz tutu zati txikia.

Klasean maniobra eta harrabots belikoak hasten zirenean paper bolak eta arroz aleak jaurtitzeko tutuluak ziren gure arma nagusiak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 239. orr.

Ile txuriak tutuluan bildurik atzean.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 91. orr.


tutulu2 izond ergela.

Voltaire-k (XVIII) ez du inola onartzen beltz mokolo burugabeak edo eskimo tutuluak eta Europako arraza zuria espezie berekoak izan daitezkeenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 277. orr.

Jadanik ez hain lagundua izanki eta... bere senar tutuluarekin.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 97. orr.


tutulutu, tutulu(tu), tutulutzen da/du ad ergeldu.

Kanpotik heldu den jendea harritua dago nola tenore honetan herria oraino tutulutua dagoen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 202. orr.


tutun iz botilez mintzatuz, muturra. ik ttuttun.

Botila berdearen tutuna tinkatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 333. orr.

Telebistaren aitzinean plantatu zen mando, edaria tutunetik beretik zurrutan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 196. orr.

Emazte hanpurusak, botila tutunetik husten ari zela, erregutu zion: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 165. orr.


tuturrutu iz

Ezkerreko aldean zegoen inbutu antzeko tuturrutua burutik belarrietara zaldiari bezala erantsi, eskuin aldeko egurrezko kirten handi bati tarra-tarra eragin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 182. orr.


tututxo 1 iz tutu txikia.

Guztiek tututxo mehean finkatu zituzten begiak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 103. orr.

Manilovek paper bat atera zuen berokiaren barrualdetik, tututxo baten inguruan bildurik eta arrosa koloreko xingola batez loturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 207. orr.

Gehienetan, zori hobeko jokalariren baten eskuetan amaitzen zuen egun berean, piparekin, toxarekin eta pipako tututxoarekin batera batzuetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 110. orr.

Isurkari hori kanporatzeko, zein bide hobea zakilaren tututxoa baino?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 152. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Tabakoz beteriko paper-tututxo bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 275. orr.


tutzi ik tutsi.

tweed 1 iz artilezko ehun eskoziarra, itxura landugabekoa, traje eta berokietarako erabiltzen dena.

Berrogeitaka urtekoak, bizardunak, gorbatadunak eta tweed-ezko jakaz jantziak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 83. orr.

Berehalaxe antzematen zen hori haren asko ibiliaren itxuran, haren tweedezko janzki ondo josian eta hitz egiteko modu bipilean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 101. orr.

Tweed-ezko jantziaren gainetik kolpetxoak eman zizkion bere tripa handiari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 28. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Baina maniki bat golfeko arropaz jantzia, eta tweed pieza bat, besterik ez zegoen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 86. orr.


twist iz erritmo laster eta mugimendu biziko dantza, jatorriz estatubatuarra, beso, aldaka eta belaunen kulunkatzea ezaugarri duena.

Egongelan, 'Twist' ala 'Madison' dantzen urratsak ikasten zituzten elkarrekin.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 63. orr.


txa-txa-txa ik cha-cha-cha.

txabalinakada ik xabalinkada.

txabiske iz adkor oso maila apaleko lokala.

Alde Zaharreko txabiske ziztrin batera baizik, hiri osoan dozena bat militante baino gehiago ez zuen taldexka baten egoitza.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 188. orr.

Hogei urte lehenago txabiske zikin bat zen "Purple", erdiguneko gure ohiko ehizatokietatik at neska "errazagoen" bila antolatzen genituen espedizioen jomuga.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 313. orr.

Txabiskeak "Memphis" zuen izena, jauregi sasikoa, etxebizitza merkez eta ibilgailuak konpontzeko tailerrez hesitua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 292. orr.

Aurreko gauean jasotako ostiko eta ukabilkadek min egiten zidaten oraindik, eta ez nuen presa berezirik txabiske hartara informazio bila itzultzeko.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 139. orr.

Guk zer txabiske klasetan sartzen den jakiteak ez dik honetara ezkero lotsaraziko, ezta?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 17. orr.


txabola 1 iz aldiri txiroetako bizilekua, solairu bakarrekoa eta material txarrekin egina; landako etxe txikia, batez ere aberak, tresnak eta kidekoak gordetzeko-eta erabiltzen dena. ik etxola.

Salamancako Los Pizarrales auzoko txabola batean.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 65. orr.

Orain txabola batean bizi da amarekin, lau nebarekin eta bi ahizparekin.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 120. orr.

Txabolako atea behera bota zutenean, oiloak, untxiak eta gu, denak harrapatuta geunden.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 13. orr.

Bere onera etorri zenean, mujik baten txabolan zegoen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 200. orr.

Gero dena aldatzen da, etxeak gehiago dira txabola baserri baino, eta basoak daude baratzeen ordez.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 97. orr.

Bizileku txiki eta pobreak egiten irakasten zien, zurezkoak, ez harrizkoak, egitura apaleko txabolak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 316. orr.

Nola bizi liteke jendea holako txaboletan?  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Hotelaren eta errepide nagusiaren artean orube bat zegoen, erdi abandonaturik, eta orubearen bazter batean txabola bat, hondakinez eta traste zaharrez beterik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 167. orr.

Txabolan, oilo eta untxi kaiola artean etzan ginen, uzkurtuta eta isilik.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 11. orr.

Zelaian txabola handi samar bat zegoen eta haren ondoan ardientzako artegia, txabola bera baino handiagoa.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 97. orr.

Ikazkinen surik ez basoetan, meatzarien kanpamenturik ez harrobi zokoetan, ezta txabola galdurik ere zuhaitzen artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 144. orr.

Txabolako atarira bi aulki atera eta izarrei begira hartu genuen kafea.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 99. orr.

Txabolako atea behera bota zutenean, oiloak, untxiak eta gu, denak harrapatuta geunden.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 13. orr.

Aitak berehala egingo zuen txabola bat etxetik ez oso urrun, pinudirako bidean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 163. orr.

Txabola bat sumatu zuen zuhaitzen artean, oraindik kea zeriola.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 225. orr.

Atsegin zaio orain mendian oinez ibiltzea [...] edo borda batean babestuta lo egitea ere, edo behiala isotermo izandako kamioi-kaxa orain txabola bihurtuan bestela.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 156. orr.

Hauxe da nire zigorra: txakurraren txabolan bizitzea.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 203. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Beren soinekoak laga dituzte ezagutzen ez nuen txabola zatar batean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 34. orr.

Lana bukatu eta txabola xaxtar batean bilduko dira amarekin.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 145. orr.

Asis inguruan zegoen txabola baztertu batera bildu zen, eta han, neke eta behartasun handietan, pobretasun santuaren arabera bizi ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 758. orr.

Baserri isolatu batzuk ozta-ozta, edo jende xeheen txabola soilak!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 224. orr.

Aldirietan txabola errukarriek beren aurpegi itsusiak erakutsiko dizkizute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Mendiko txabolaren eskuin aldean etzanik, tristeziaz hiltzera utzi zuen bere burua.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 133. orr.

Herrixka baino gehiago, lastozko txabola batzuk dira, sasiz eta larrez inguratuta.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 76. orr.

Bertze jende miserable batzuk plantazioneko beheko partean bizi ziren, lastozko txabola batzuetan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 577. orr.

Uralitazko sabaidun txabola txuriak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 235. orr.

Herbertek benetan sinetsi ere bai, indiar txabola hutsezko Palenque hartan, zinema egon bazegoela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 55. orr.

Eseri egin naiz aulki luzeetako batean, surflarien txabola itsusiaren inguruan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 167. orr.

Errabinoak bazuen txabola txiki bat bere etxetik ez oso urruti, Sukkoth-eko jaietan erabiltzen zena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 41. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aireportua utzi eta handik gutxira, ezker-eskuin agertzen hasi ziren txabola-auzoak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 269. orr.

Lur idor eta hutsezko zerrenda batean zehar, lehenbiziko txabola-lerrotik, iskanbila-hotsak datoz.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 197. orr.

Errekatxo zikin baten ondoan txabola mailara iristen ez diren oihalezko bizitegi urratuak ikusiko dituzu, jendez beterik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Bi egurzaleak txabola bazterrean etzan dira beroaren izpiak nondik berenganatuko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 115. orr.

Gorantza abiatu aurretik gehienok txabola itxurako komunetik igaro gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 206. orr.

Orduantxe ikusi zuen txabola-biltegia, berak lan egiten zuen tailer erraldoi haien osteko Playabarri auzo txikian.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 75. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Indio-txabola baten barruan zegoen, euritatik hosto-sabai soil batez babestua.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 81. orr.

Artzain txabola ordu erdira zegon.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 131. orr.

Ahuntzain-txabola batzuen ondoan zeuden eta, hantxe gaua pasatzea erabaki zuten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 44. orr.

Mutilak txakurtegi deitu zuena, berriz, ez zen ardi-txabola erdi erori bat baino.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 130. orr.

Kuxandarren oihal-etxolak deseginak ikusi ditut, madiandarren oihal-txabolak astindurik.  Elizen arteko biblia   Hab 3,7

5 irud/hed

Txabolatik jauregitik baino bizkorrago igotzen da zerura.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 209. orr.

Tronutik txabolaraino jaisten den eta gizon handiena eta txiroena berdin lotzen dituen obligazio honek [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 32. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artzain txabola (7); bere txabola (3); lastozko txabola (3); nire txabola (3)

txabola auzoak (3); txabola auzoen (3); txabola auzoetako (4); txabola auzoetan (4); txabola barruan (6); txabola berri (3); txabola daude (3); txabola handi (3); txabola txiki (3)

txakurraren txabola (3)

txabolako teilatu (3)

bere txabolan (4); txabolan sartu (6); txakurraren txabolan (3)

txabolara eraman (3); txabolara joateko (3)

txabolatik atera zen (4)

txaboletan bizi (7)

beheko txaboletarat (4)


txaboladi iz txabola-multzoa, txabola-auzoa. ik txabolategi.

Jamestown jarri zioten izena txaboladiari, eta beren koloniari Virginia deitu zioten.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 122. orr.


txabolamodu iz txabola moduko bizilekua.

-Mendialde guztia ibili dut goitik behera don Bartolomé San Juan ezkutatzen den txokoaren bila, harik eta azkenean topatu dudan arte, hango zulo batean galduta, enborrez egindako txabolamodu batean bizitzen  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 114. orr.


txabolategi iz txabola-multzoa, txabola-auzoa. ik txaboladi.

Ibai-hegian, txabolategi bat bazegoen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 171. orr.

Txabolategietan metatzen dira.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 169. orr.


txabolatxo iz txabola txikia.

Ez zutela txabolatxo bakar bat besterik, lastoz estalia eta zume eta buztinezko hormaz egina. han sasi eta zuhaixka ugariek gordeleku edo txabolatxo moduko bat zeukaten eratuta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 642. orr.

Bera igogailutik ateratzen ikusi bezain laster egunkari eta aldizkarien txabolatxoan sartzen zela presaka.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 293. orr.

Erortzear dagoen txabolatxo bat.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 31. orr.


txabolismo iz txabola-metaketa.

Martainville auzo aldera jo nuen, auzo pobre horretan, txabolismoaren mugan, sendagileak ulerkorragoak izango zirelakoan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 29. orr.


txabolo iz adkor kartzelako gela.

Atsedenik gabe setiatzen gintuzten, sosegurako tartetxorik utzi gabe; txaboloan bezala galerian eta galerian bezala patioan edo jangelan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Galeriako lehena zen nire txaboloa; neu kontatzen ninduten lehenengo, eta jarraian gainerakoak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 128. orr.

Arratsaldean, behin askatasun agiria jasota, funtzionarioak esan zidan txabolora joan behar nuela.  Berria - Euskal Herria   2004-08-04

Itxialdiko lehen sei hilabetean ez ginen txabolotik atera ezertarako.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 129. orr.


txabusina 1 iz jantziak ez zikintzeko, horien gainean jartzen den soinekoa, atzealdean edo aurrealdean lotzen dena. ik mantal.

Azpiko arroparen gainetik txabusina jantzi eta pertsiana ireki zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 84. orr.

Hainbat botila eta lanabes sartu zituen maletatxo batean, txabusina erantzi eta berokia jantzi zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 178. orr.

Barre egin zuen Mentxuk eta txabusina kenduta oheratu egin zen ostera.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 91. orr.

Txabusina soineratzen zuen bitartean gizonaren galdera entzun zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 91. orr.

Txabusina dauka jantzita, oinutsik dago, ilea bustita.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 128. orr.

Ospitaleetako gaixoei jartzen zaien txabusina.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 108. orr.

Txabusinak gorputz borobila inguratzen ziola irten zen bainugelatik, txistuka, beratuta eta berrituta.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 51. orr.

Emakumetxoak txabusinaren sakelatik tabako-poltsatxo bat atera eta pipa galkatzen hasi zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 95. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ez zuen uniformerik janzten, etxean egoteko txabusina dotore bat baizik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 181. orr.

Josuren txabusina zaharra zekarren, gaur ere, soinari estu-estu lotua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 63. orr.

Laborategiko txabusina zuria aulkiaren bizkarralde altzairuzkoan zegoen zimurtuta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 164. orr.

Horixe polita! -izeba sartu zen egongelan, etxeko txabusinaren azken botoiak lotuz-.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 243. orr.

Sarraski teknologikotik salbatutako langile urrien lohihartzeko tintaz zikinduak txabusina zuriek ordezkatzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Ohean etzanda zegoen, kotoizko txabusina zeru-urdin bat jantzirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 128. orr.

Edurnek betiko txabusina koloretsua baizik ez zeraman soinean, eskuin txorkatila uztaitzen zion zilarrezko katea aparte utzita.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 339. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Behingoan aldatu eta bainu-txabusina eta etxeko zapatillak jantzi zituen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 51. orr.

Bainu txabusina jantzita, bere logelara joan eta armairuak zabaltzeari ekin zion.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txabusina jantzita (7); txabusina zaharra (4)


txadar izlag/iz Txadekoa, Txadi dagokiona; Txadeko herritarra.

Ia 70 miliziano sudandar hil dituzte soldadu txadarrek.  Berria - Mundua   2004-06-19

Txadar guztiek euren aukera azaltzera etorri behar dute, bihotzez egin behar dute aukeraketa.  Berria - Mundua   2006-05-04

Sudango Armadaren bonbak Txadeko eremuan erori ziren, mugatik gertu, eta hiru txadar hil zituzten.  Berria - Mundua   2004-07-02


txador iz andre musulmanen burua estaltzen duen belo luzea.

Emakumeak goitik behera estalita ageri dira, ia denak txadorra jantzita, gehienez ere aurpegia erakutsiz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 89. orr.

Itxura berdintsua zeukaten gehienek: soingaineko luzea bai baina txadorrik ez.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 118. orr.

Islamaren presentzia han Sumatrako gainontzeko eskualdeetan baino handiagoa dela baieztatzeko bi datu erabil daitezke: bat, emakume guztiek ilea txadorraz estalita eramaten dutela; eta, bi, errezo jendetsuek.  Berria - Mundua   2004-12-31

-Gertatzen dena da -erantsi du beste batek, txadorra zeramaten urrietako batek-.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 120. orr.

Mendebaldar kutsuko fast-food-ak, txadorra barik buruko fular hutsa janzten duten emakume gazteak...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 145. orr.


txafla ik xafla1.

txaflakatu ik xaflakatu.

txahal (orobat xahal g.er.) 1 iz behiaren umea, arra nahiz emea. ik zekor; aratxe.

Txahala egin behar zuen behiak ozen entzunarazi zuen bere marruma.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 176. orr.

Han aritu ziren Bereziartua bera eta baserriko gehienak, tira handik eta tira hemendik, txahala mundura ekarri nahirik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 192. orr.

Bi betizuok txahal banarekin zeuden.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 110. orr.

Txahalak hazten ari ziren bi behi hartu, uztartu eta gurdian lotu zituzten; txahalak, berriz, ikuiluan utzi zituzten.  Elizen arteko biblia   1 Sm 6,10

Biren bat urteko txahalaren larruaz egina.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 99. orr.

Ekarri txahal bat, ahuntz bat eta ahari bat, hiruna urtekoak.  Elizen arteko biblia   Has 15,9

Urdaiazpiko handiak, txahal eta txerrien atal ederrak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Txahalaren bekokian adarrik agertu aurretik, eurekin jotzen eta erasotzen saiatzen da, haserretzean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 365. orr.

Txahalak behiengandik bereiziko zituzten goizean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 259. orr.

Nahiz ezer ez jakin ardiekin mendian ibiltzeaz edo txahal bati biberoi esnea emateaz, mira sentitzen nuen lan xehe haiekiko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 64. orr.

'Behi eroen' gaitzak eritu ezin duen txahala klonatu dutela diote Txinan.  Berria - Gaiak   2006-04-27

Jango dutela goizetik gauera hamar erraldeko txahala.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 211. orr.

Behi eroen gaitzak eritu ezin duen txahal transgenikoa sortu dutela klonazio bitartez.  Berria - Gaiak   2006-04-27

Okela astoarena omen zen, ez txahalarena, eta katu batek ogerleko bat balio zuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 98. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txahal-hezur bat marraskatzeari ekin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 54. orr.

Arrautza frijituak berakatzarekin, txahal-txuletak, patata frijituak eta brokolia jaten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 432. orr.

Orain, txahal-saiheski erdia ahiarekin eta platera adinako vatrushkak jaten dituk.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

-Zer moduz, Elaine? -esan zuen Harry Goldweiserrek, Ellenen atzean eserita, bere txahal-burua astintzen zuen bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 293. orr.

Bai, jauna, eta orobat txahal-larruz.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 197. orr.

3 txahala bota oka egin.

-Oskar dago komunean txahala botatzen.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 78. orr.

Ilunabarrean, atera dira denak herritik, moxkor samarrak, eta bidean txahala botatzera ere gelditu da baten bat.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 140. orr.

Txahala bota eta deskantsu pixka bat hartzeak on egingo lioke.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 27. orr.

Gure alboko mahaian mutil batek txahala bota zuen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 229. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txahala bota (5); txahala egin behar (3)


txahalki 1 iz txahalaren haragia, txahal okela.

Urdai saltzaileak, salmahaiaren gainetik aurrera makurtua, eskua txahalki betearen lurrontzian paraturik, entzun egiten zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 391. orr.

Hobe barazkiak maitasunarekin, txahalki gozoa gorrotoarekin baino.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,17

Txahal jaioberria gorputza inguratzen dion mintzetik jareitean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 235. orr.

2 (neurriekin)

Kilo bat ogi osatzeko kilo bat labore behar da; kilo bat txahalki egiteko, ordea, 16 kilo labore.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 87. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Eraman ezazu mingain bat, edo txerri buru puska bat, edo urdaiz beteriko txahalki xerra bat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 108. orr.

Eguna amaitzeko, txahalki-puska hotz bat eta litro erdi aza-zopa mikatz zerbitzatu zizkioten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 27. orr.


txahaltxo iz txahal txikia.

Fabrikan egingo zuela lan, aitak bezala, eta txerriak eta bi txahaltxo jarriko zituztela. Gogoa sabaitik jaitsi duenean, jaio berri den txahaltxoaren begirada aurkitu du hortxe parean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 34. orr.


txaiote iz kukurbitazeoen familiako landare igokaria, jatorriz Mexiko eta Ameriako Erdialdekoa, fruituagatik lantzen dena (Sechium edule).

Txaiotea, Txinako patata gozoa, txirimoia, zidra eta beste hamaikatxo ere Euskal Herriko klima desberdinetan, errentagarri gertatzen diren heinean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 33. orr.


txairo 1 izond dotorea eta liraina, baldartasunik gabea.

Atsegina zen, polita bainoago; ona, buruargia bainoago; txairoa eta liraina, emakume klasikoak bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 388. orr.

Liraina eta txairoa zen, bera bezalako graziosa.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 13. orr.

Jarb zakurraren mutur lodira igortzen zuen kea, Jarben usinak, etxekoandre txairoaren barrea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 465. orr.

Richard Ford ingelesak, gutxi gorabebera Victor Hugoren garai berean, Donostian Urumeako batelerak ikusi eta ez ditu Manierrek Irungoak eta Hugok Pasaiakoak bezain txairoak aurkitu, maskulino eta zartanak baizik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 15. orr.

Munduan den jende txairo guztia da bazkide, heriotza ezertan ez duela itxura emateko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 379. orr.

Hain zen txairoa eta ederra, ezen gogora ekartzen baitzuen gau zuri bat hegoaldeko lekuren batean, itsasertzean, nekostekin eta haien itzal beltzekin.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 26. orr.

2 (adizlagun gisa)

Gizonak erabakitsu, jaseko, txairo, makinak bezala doaz. Gailentzen ari zen, txairo ageri zen bere postuan, apain-apaina, orrazkera ezin korapilatsuagoak buruan zituela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 192. orr.


txairoki adlag txairotasunez.

Batek gorbatatxo arina zeraman; beste bati txairoki biltzen zion lepoa zapi mehe batek, "musuak" deritzen gozopil horiek bezain arina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 240. orr.

Soineko zuri eta ia arrunta, zeinak txairoki eta leunki biltzen baitzuen alde guztietatik neskaren gorputz gazte eta liraina, haren atalak garbi nabarmenduz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 248. orr.


txairotasun iz txairoa denaren nolakotasuna.

Ibiltzen hasi, ordea, eta txairotasun guztia galtzen zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 132. orr.

Txairotasun handia erakusten zuen mugimendu guztietan,  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 263. orr.


txakal1 (orobat xakal g.er.) 1 iz otsoaren antzeko ugaztun haragijalea, Asian eta Afrikan bizi dena, batez ere animalia hilez elikatzen dena (Canis aureum eta beste).

Gizakiak txakala bezalako haragijale batetik zakur orojalea atera du; baina mende asko behar dira horretarako.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 129. orr.

Basastoak ere geldi daude mendian, txakalak bezala aireari usnaka.  Elizen arteko biblia   Jr 14,6

Edomdarren mendialdea lur soil bihurtuko dut, eta haren sailak basamortuko txakalei utziko dizkiet.  Elizen arteko biblia   Ml 1,3

Esku-argi luxe batekin, ridgeback eta txakalaren nahasketa dirudien txakur gazte baten eztarria ari da miatzen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 107. orr.

Plazer-gose den arraren ametsa, irrika, hantustea, berekoikeria, bekaitza, mendekua, grina guztiak gordetzen dituk giza arimaren gauean, beti zelatan, nola egoten baitira puma, putrea, xakala sortaldeko gauetako basamortuan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 145. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jerusalem harri-pila bihurtuko dut eta txakal-zulo.  Elizen arteko biblia   Jr 9,10

Txakal-kume bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 260. orr.

Dendaren zirrikitutik begiratu eta txakal talde bat ilargi argitan lasterka ikusten dudanean, haietako bat zarela bururatzen zait, eta nigana zatozela aldi hartan etorri zinen bezala.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 95. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txakal zulo (4)


txakal2 izond ahula.

Kontrario Sebastien Gonzalez izango zuela jakin zuenetik hasi zen Iberokoa ezkertiaren kontrako taktika prestatzen, haren eskuin esku txakalari nondik edo handik zukua atera nahian.  Berria - Kirola   2004-04-04

Ezin nuen eraman aitaren porrota beste deus erakusten ez zuen txakalen erretolika beti berdin hura.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 27. orr.


txakalaldi 1 iz ahulaldi larria.

Alkoholak sortutako txakalaldiak logalea eragin zion, eta ordu batzuetan lasai egon zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 169. orr.

Oso mantso hasi zen liburu horren bizitza, eta, gaia dela medio asko saltzekoa ez zen arren, txakalaldirik gabe egin du bere bidea hogei urteotan, hasierako 4.000 aleko tirada erraldoia iraungitzeraino.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 120. orr.

2 (txirrindularitzan-eta)

1996ko Tourrean euria eta hotza izan zituen arerio gogorrenak lehen astean, eta haien ondorioz izan zuen nonbait txakalaldia Les Arcsen gora.  Berria - Kirola   2004-07-02

Jasandako txakalaldi ikusgarriekin ere ezagun egin zen Hinault.  Berria - Kirola   2004-07-02

Tourra iraganera itzuli zen atzo, aspaldian ahaztuta zeuden txakalaldien garaira, ziklismoa humanoagoa zen sasoietara, gorabeherak eguneroko kontuak ziren denboraldietara, zientziak perfekzioaren arrastorik erakusten ez zuen urteetara.  Berria - Kirola   2004-07-18

Txakalaldi serioa izan du azken bi urteetan, baina sasoi honetan dotore ari da berriro.  Berria - Kirola   2006-01-03

Bigarrenean, ordea, Lasaren txakalaldiaz ohartu ziren Olaizola I.a-Otxandorena kontrarioak, eta aise irabazi zuten gero (22-8).  Berria - Kirola   2006-01-21

Gonzalez jokoan sartu zen, txakalaldiak Xala jo zuen eta markagailua goitik behera aldatu zen.  Berria - Kirola   2004-08-05

Txakalaldirik ez duela izan erakutsi nahi du Osasunak, Deportivori lehen aldiz Riazorren irabazita.  Berria - Kirola   2004-02-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txakalaldirik ez (3)


txakar iz izpia, tantoa.

Gizon arrunta zen hura ere: txakarra ikusten zuen lagun hurkoaren begian, eta berean berriz habea ere ez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 61. orr.

Indibidualtasuna beti gelditzen da markatua, eta, logikoa den bezala, marka hori, txakar hori, tradizio eta gizartetik datorkion habea baino gehiago ikusteko joera izaten dugu.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 161. orr.

Nire pozari, nire ideiaren jiratze biziari, txakar batek bakarrik egiten zion enbarazu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 360. orr.


txaketa 1 iz jaka.

Telefonoa eskegi eta txaketa hartu zuen pertxerotik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 110. orr.

Bai, txaketa hartu eta irten egingo zara.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 95. orr.

Teresak txaketa eta gona horiko traje bat zeraman, eta poltsa zuri bat, sorbaldatik zintzilik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 106. orr.

Erabiltzen ditugun txaketak ere askoz ere dotoreagoak dira.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 41. orr.

Soineko erantsi bat darama, kolore urdin argikoa, eta gainetik lihozko txaketa; oinetan, zapata zuri takoidunak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Juliak puntuzko txaketa bildu du bizkar gainean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 10. orr.

Zure antezko txaketa berria.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 184. orr.

Bata beltzarana eta zurbila bestea, biak gazteak, eguzkitako betaurreko merkeak, hirulaurdeneko txaketak soinean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 242. orr.

Ez zitzaidan gustatu Monikari txaketa kentzen laguntzeko egin zituen imintzioak eta eskotera begiratzeko modua.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 119. orr.

Txaketaren poltsikotik zigarro paketea atera zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 102. orr.

Txaketako patrikatik katalogotik erauzitako argazkia atera zuen eta espaloiaren bestaldean zihoan emakumearekin erkatu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 11. orr.

«Nahikoa da jakitea Txinan fabrikatutako polarrezko txaketa bat 7 euroan iristen dela Marseillako portura  Berria - Harian   2005-03-25

2 (hitz elkartuetan)

Txaketa-lepotik heldu, eta astindu nuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txaketa beltz (3)


txaketatxo iz txaketa txikia.

Edurneren pakete bat eman ziguten, barruan eskutitz bat zekarrena eta, horrez gain, umearentzako txaketatxo bat,  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 106. orr.


txaketero izond adkor bere interesen arabera iritzi politikoak adlatzen dituena.

Ezagutzen den erorikorik nabarmenena Tarsoko Pablo harena izan zen, txaketero gisa gogorki maiseatu izan dutena gure egunkari alderdikoi zenbaitek.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 97. orr.


txaketila iz irud/hed arduraduna.

Igoal dio eskola maisu, fabrikako txaketila, euskaltzain, bankero, idazle, ekologo, artista, edo beste edozein zozologo herrisalbatzaile izan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 205. orr.


txakil1 (orobat izond txankil) izond kemen gutxikoa, ahula; esanahi zehatzik gabeko irain hitza.

Zintzurretik heldu zidan, txankil gaixoak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 184. orr.

Horregatik ernegatzen naute azken 15-20 urteotak o partidak baizik ikusi ez dituzten kazetarien izenburu handiosek, eurek ezagutu duten txapeldunik handiena baino handiagorik inoiz izan ez dela ziurtatzen diguten txakilen baieztapenek.  Berria - Kirola   2004-02-21

Zertara, eta beren tresna txakil horietako batean 901/4 jartzen zuen leku batera!  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 175. orr.


txakil2
1 txakil ardo

Badira edo izan dira hor nonbait ezbehar honen kontra asmatutako arinbideak, eta horietako bat da, edo zen, txakil-ardoa (hots, "zakil-ardoa") izeneko usadio beneragarria. Neska ederrari edo dotore bati laguntzen zionak, berriro tabernara lagunetara etorritakoan, txakil-ardoa atera bear izaten zuen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 94. orr.


txakoli ik txakolin.

txakolin (orobat txakoli g.er. eta txakoliñ g.er.) 1 iz berez Euskal Herriko itsasaldean bertako mahatsez egiten den ardo mota arina eta garratz samarra.

-Bolinagan, txakolina edaten.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 142. orr.

Txakolin edaten.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 58. orr.

Han hartu dugu txakolina.  Berria - Harian   2005-09-09

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, halaber, txakolina egiteko mahatsak datorren hilean jasotzen hasiko dira.  Berria - Harian   2005-09-11

Sagardoa eta txakolina, horiek gure udazkeneko emariak dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 419. orr.

Txakolinaren efektuak ere lagundu zion berritsuago agertzen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 140. orr.

Txakolin argi, txakolin gorri, ardo txuri, ardo gorri, ardo beltz, ardo latz eta ardo goxo...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 349. orr.

Ez txakolin freskorik ahoan, ez Bibi aldamenean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 15. orr.

Andresentzat beste kopa bat eta Bombarentzat botila bat txakolin ordainduta utzi ditu.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 129. orr.

Kaxa bat txakolin ekarki zidan opari.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 93. orr.

Txakolin, txakolin, txakolinak on egin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 219. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Herri askotan egin ohi den ardo, txakolin edo sagardo festa horietako bat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 229. orr.

Txakolin botila batzuen bila.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 131. orr.

Andresek txakolin baso luzanga luzatu dio Bombari.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 131. orr.

Sukaldari lehiaketa, txakolin jastaldia, dantzak, hitzaldiak ala bazkaria, denak ederki joan dira.  Herria   2004-04-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txakolinak on egin (9)


txakolin (orobat txakoli g.er. eta txakoliñ g.er.) 1 iz berez Euskal Herriko itsasaldean bertako mahatsez egiten den ardo mota arina eta garratz samarra.

-Bolinagan, txakolina edaten.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 142. orr.

Txakolin edaten.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 58. orr.

Han hartu dugu txakolina.  Berria - Harian   2005-09-09

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, halaber, txakolina egiteko mahatsak datorren hilean jasotzen hasiko dira.  Berria - Harian   2005-09-11

Sagardoa eta txakolina, horiek gure udazkeneko emariak dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 419. orr.

Txakolinaren efektuak ere lagundu zion berritsuago agertzen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 140. orr.

Txakolin argi, txakolin gorri, ardo txuri, ardo gorri, ardo beltz, ardo latz eta ardo goxo...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 349. orr.

Ez txakolin freskorik ahoan, ez Bibi aldamenean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 15. orr.

Andresentzat beste kopa bat eta Bombarentzat botila bat txakolin ordainduta utzi ditu.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 129. orr.

Kaxa bat txakolin ekarki zidan opari.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 93. orr.

Txakolin, txakolin, txakolinak on egin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 219. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Herri askotan egin ohi den ardo, txakolin edo sagardo festa horietako bat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 229. orr.

Txakolin botila batzuen bila.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 131. orr.

Andresek txakolin baso luzanga luzatu dio Bombari.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 131. orr.

Sukaldari lehiaketa, txakolin jastaldia, dantzak, hitzaldiak ala bazkaria, denak ederki joan dira.  Herria   2004-04-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txakolinak on egin (9)


txakolindegi iz txakolina zerbitzatzen eta saltzen den etxea edo denda.

Orduan Hogar Vasco delakoak bazuen frontoia, bazuen txakolindegia, bazuen lorategi itzaltsua, bazituen joko-gelak eta bazituen dantzalekuak ere.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 56. orr.

Txakolindegi batera eramaten zuen, Sarriko atzean zegoen batera.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 129. orr.

Txoro ostia bat, Bilboko kaleek txakolindegiz josita jarraitzen dutela pentsatzen duten horietakoa.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 115. orr.

Getariako Ameztoi txakolindegian dantza, musika eta bertso ikuskizuna izango dira gaur.  Berria - Kultura   2004-08-13

Txakolindegitik ardandegira.  Berria - Kultura   2004-07-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

getariako ameztoi txakolindegian (5)


txakolingile iz txakolina egiten duen pertsona.

Kalitate oneko 300.000 kilo mahats biltzea aurreikusten dute aurten Arabako txakolingileek.  Berria - Ekonomia   2004-10-26


txakur (2033 agerraldi, 185 liburu eta 145 artikulutan; cf. zakur 3130 agerraldi, 191 liburu eta 108 artikulutan; xakur 235 agerraldi, 11 liburu eta 101 artikulutan) 1 iz etxe ugaztun haragijalea, otsotik datorrena, arrazen arabera hainbat tamaina eta eite dituena (Canis familiaris). ik zakur.

Txakur bat ate ondoan loturik zegoen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 63. orr.

Txakur bat zaunka eta zaunka ari da, mekanikoki, etengabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 89. orr.

-Zure txakurrak hozka egin dio nire nebari.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 81. orr.

Txakurrak aztoratu egiten dira Lucy ikustean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

Lepokotik heldu txakurrari, katea lotu eta sorbalda laztandu zion gero, ezinegona baretzeko asmoz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 150. orr.

Txakur batzuek eraso diote, dio emakume zaharrak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 109. orr.

Banan-banan botatzen ditu txakurrak zulora, eta gero lurrez betetzen du hobia.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 146. orr.

Txakurrak oka egiten du, zurrun jartzen da, eta azkenean lasaitu egiten da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 108. orr.

-Nik ere ezagutu nuen txakur bat gizon bat salbatu zuena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 575. orr.

Hori gertatzen da txakur bat izateagatik umezain.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 39. orr.

Txakurra gai da, pertsona baten eskua usaindu eta gero, pertsona hori bera besapeko usainetik ezagutzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

Zenbat eta txakur gehiago, orduan eta errazago uxatzen dituzu etsaiak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 80. orr.

Txakurra jan genuen, eta txakur bihurtzen ari ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 89. orr.

2005. urtearen hasieran lehen aldiz txakur bat klonatzea lortu zuela jakinarazi zuen.  Berria - Gaiak   2006-01-10

Txakurren zaunkak ozenago entzuten dira berriro, aztoratuago.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 125. orr.

Txakurren ulua entzuten diat eta ulu egiten uzten zieat.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 65. orr.

Txakurrari hezurrak eta emazteari gezurrak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 227. orr.

Ni txakurrarenak botatzen ari nintzen janzten ari nintzen bitartean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 146. orr.

Baina, esan bezala gertatu zen, oina zapaltzen zion beste bidaiari bati txakurrarenak entzunarazi ondoren, tipoa esertzera joan zen besterik gabe.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 101. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Leinu garbirik gabeko txakur gorrail bat zen, sasikoa, jipoitu-itxura uzkurrekoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 68. orr.

Batzuetan txakur txikiak ere aukeratzen dituzte, zakur borrokalariek entrenamendu pixka bat izan dezaten.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 93. orr.

ik beherago 25.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Orain gutxi itsu bat ikusi dut, bide-erakusle txakur txiki bat besterik ez zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 370. orr.

Txakur handi bat badaramadala ere esan nion, txakur alfer eta alferrikako bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 77. orr.

ik beherago 22.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Atarian txakur handi bat zeukaten, katez lotuta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 102. orr.

Begi zurbileko txakur beltz handi bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 270. orr.

Basurde-ehizarako txakur beltz erraldoi bati lepokotik helduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 128. orr.

Txakur gazteak sokatik tiraka askatu nahirik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 94. orr.

Zein izango eta Bran, txakur leiala, ihesi joan zen ezpata hortz artean zekarrela. Txakur otzana gramolaren aurrean, adi.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 52. orr.

Arraza nahastuko txakur ziztrin batzuk.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 112. orr.

Nola igaro hiru buruko txakur erraldoi baten ondotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 223. orr.

Etsaia txakur zaunkari beldurgarria zen garaian, ETA bazen zerbait.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 68. orr.

Lapurrek sei txakur zaindari tirokatu eta bertan hil zituztenean, [...].  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 154. orr.

-Txakur galduren bat izango zen -esan zion Hermionek lasai.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 93. orr.

Txakur makilatuaren ibilera abailduarekin desagertu zen gure bistatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 71. orr.

Hartara, txakur hilak zaborretan utzi beharko lirateke asteburuetako gainerako zaramarekin batera.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 188. orr.

Bere jabeak gurtzeko eta miazteko dagoen txakur depresibo bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 175. orr.

Kaleko txakur bilakatzeko erabakia hartu nuenez geroztik, denetik gertatu zait, gauza sinesgarriak nahiz sinesgaitzak.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 43. orr.

Lanerako txakurrak, aldi batean zaintzeko ematen dizkidatenak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

Lagun egiteko txakurrak udako oporraldietan ekartzen dizkidate.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

-Txakur batek hozka eginez gero, erotu egiten da bat, txakur amorratu bihurtzen da.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 80. orr.

Txakur ahulak arkakuso asko, esan ohi da.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 48. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Haiekin txakur burua duen gazte bat ere badago. Laukiekiko txalekoa zuen eta, txakur-buru batez apaindutako iskilinba bat ere, brokatuzko gorbatan iltzaturik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 54. orr.

Gordailuaren barruan, besteak beste, bi txakur burezur aurkitu zituzten.  Berria - Harian   2006-03-22

-Ez dugu inoiz jan txakur-haragirik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 80. orr.

Zure emazteak hiru poltsa txakur-jan hartzeko esan du.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

Nik supermerkatuko txakur-janari nazkagarria jan behar izaten nuen sukalde txokoko ontzi zikinean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 15. orr.

Larruzko txupa, txakur kate bat lepoan eta militar botak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 99. orr.

Belarriak zorroztuz gero, oihuak, txakur-zaunkak, tiro-hotsak bereiz zitezkeen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 122. orr.

Inor ere ez inguruetan, txakur zaunka eta uluak bakarrik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 111. orr.

Guztietan txakur etxolak ikusi zituen, baina animalien arrastorik gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 263. orr.

ik txakurretxola.

Emozioaren muina dena literaturan, kazetariaren txakur-zuloa izan daiteke.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 174. orr.

Gero, beti txakur-itxuraz, kontinentera etorri nintzen igerian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 301. orr.

Azkenaldian dabilen txakur piloarekin, ez dakizu nondik joan auzora.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 213. orr.

Amaitu dute egun horretako txakur-hilketa, poltsa beltzak atean daude pilatuta.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 211. orr.

Azkenean, izebak txakur-saltzaile bati saldu zion txakurra.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 63. orr.

Goizero jartzen zion mutur aurrean, harekin mendeka zedin egin zitzaion irainaz, eta bere txakur-ohorea berreskura zezan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 68. orr.

Txakur jendea.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.

Guztiak ere etxe-etxekoak ziren, eta ez dakit nola aukeratzen zituzten: tipula, baratxuri, azenario, lapabelar, ahabia, milorri, sahats, salbia, erromero, txakur-arrosa, ipuru.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 162. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Inoiz ikusi duzue erbi-txakur bat Lorategietako hesiak saltatzen?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 258. orr.

Azeri-txakurrek, polizia-txakurrek eta, berrikiago, ekipaje piletan marihuana eta beste narkotiko batzuk bilatzeko trebaturiko txakurrek, denek erakusten dituzte giza sudurrak iristerik ez daukan usaimen-ahalmenak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

Alde guztietara segitzen zion, handiusteko atari-txakur batek bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 138. orr.

Bat etxe-txakurra baitzen bestea ehizora, hots, ohiturak egin omen dezake azkenean etxe-txakurrak ehizan ikastea eta ehizora, alderantziz, erbien lasterkatzetik gelditzea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 529. orr.

Kale txakur batena bezalako segimenduarekin kontentatuko ote zen?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 210. orr.

Txanpon bat ipini zuen saltxitxa-txakurraren ahoan, eta berau antxintxika desagertu zen kale kantoitik.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 51. orr.

Hilerriak sorgintzen dituen mamu-txakur erraldoia da!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 90. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Lera-txakur lasterketa ikusgarria izango dela iragarri zuen atzo Pep Pares lasterketako zuzendariak.  Berria - Kirola   2006-01-12

6 adkor poliziakidea.

Lehen ETAk "txakurrak" zituen etsai eta hauen kontra egin zuen eraso ugari. -Seguru morroi hori txakurra zela...  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 68. orr.

Zortzi bat Patrol... eta dozena bi txakur metraileta, txaleko eta 9mm-tako amorruz horniturik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 252. orr.

Txakurrez josiak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 46. orr.

Haren arabera, Intxaurrondoko txakur bat izan baitzitekeen El Diario Vasco irakurtzen ari zen agurea ere.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 255. orr.

Idazten denaz gainera, ezin da alde batera utzi kartzelan galdu egiten dela idazten denaren hainbesteko handi bat: txakurren sarraskiak, lapurretak, trasladoak, zentsura...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 135. orr.

7 balio txikiko txanpona. ik beherago 25.

Hantxe aritu zen gaixoa lau txakur irabazten, urte batzuetan "Batallón de Trabajadores"en eduki ondoren askatu ninduten arte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 101. orr.

8 (izenondo gisa) oso txarra.

Eguraldi txakur harekin, Goizueta inguruko baso itxi eta hezeetan, bakarrik eta atzetik Guardia Zibila zuela.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 120. orr.

9 ardi txakur artaldeak zaintzeko txakurra. ik beherago 12.

Ardi-txakurra da, arra, txuri-txuria.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 153. orr.

Zazpi pitbull eta bi ardi-txakur aleman ziren, denak haginkadekin.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 96. orr.

Txondorra, artisautza erakusketa, ardi-txakur erakusketa, belarra segadoraz ebakitzea idiekin, herri bazkaria eta musika.  Berria - Kirola   2004-07-20

Egia zen halaber giza etxabere batek, giza artzain osmanliarrak giza ardi-txakur izateko heziak, bere talentuentzat are karrera distiratsuagoa aurkitzen zuela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 264. orr.

10 argi txakur lur gainean higitzen ikusten diren gar txikiak.

Hara eta hona zebilen, isilik, uhinak bezala, argi-txakurrak bezain zehaztugabe.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 120. orr.

11 arratoi txakur arratoiak harrapatzeko trebaturiko txakurra.

Ustekabean, arratoi txakur bat azaldu zen bidezidor hartatik zalapartan eta guri zaunkaka.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 171. orr.

Orduan etxeko txakurrak agertu ziren, bata arratoi txakurra eta bestea dachshund, saltxitxa horietakoa.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 77. orr.

Mutrikuko landetxe batean, adibidez, hiru zakur zeuden: arratoi txakurra, ehiza-zakurra eta german shepherd bat.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 147. orr.

Jaietako petardoek ere izutzen nautela, arratoi-txakurrak izutzen dituzten beste.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 117. orr.

12 artzain txakur artaldeak zaintzeko txakurra. ik gorago 9.

Dobermanak, artzain-txakur alemanak, ridgeback-ak, bull terrier-ak, rottweiler-ak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

Bere aita atzerritik etorritako artzaina zen, artzain txakurrak hezten ibilia zena.  Berria - Kultura   2006-01-31

Artzain txakurrak ehiza-txakurraren inguruan jarraitzen zuen usnaketan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 140. orr.

Arazoa konpontzeko, beren mendeko berriak giza artalde eta abere-saldotzat hartu zituzten, eta nomaden artzain-txakurren giza ordezkoak sortu zituen administratzaile eta soldaduen esklabo-"etxe" baten forman.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 426. orr.

13 ehiza-txakur

Banekien zer-nola sentitu behar duen azeri batek bere gordelekuan ezkutaturik, ehiza-txakurrak kanpoan zain dituela jakinda.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 142. orr.

Sarritan ehiza-txakurrek, lo gozoan, bat-batean hankei eragiten eta ahausi egiten dute eta sudurretatik arnasots bizian hasten dira, ehiziaren arrastoa aurkitu eta segika bailihoazen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 287. orr.

Sudurra luzatu zuen haiengana, ehiza-txakurren uxar egiteko modua imitatuz.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 31. orr.

Hotzak bildu zuen haizea bat-batean, ehiza-txakurraren zaunkak hirugarren tiro batek isildu zituenean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Harrezkero begikoa izan diat beti ehiza-txakur eme hori.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 59. orr.

14 itsas txakur (orobat itxastxakur eta itxas txakur) iz ugaztun itsas-lehortarra, aurpegia zakurraren antzekoa baina belarririk gabekoa duena, ilea motza eta gorputz adarrak igerian egiteko egokituak dituena (Phoca vitulina). ik foka.

Itsas txakurrek koipezko geruza baten babesa dutenez, beti daude bero.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 123. orr.

Itsas txakurrek ehundaka milia egiten dituzte inon gelditu gabe.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 123. orr.

350.000 itxas txakur ehizatzea baimendu du Kanadak.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Ehiza talde bat ere antolatuko da, itsastxakurrak harrapatzeko, bestela pinguinoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 311. orr.

Itsas txakur aurpegia zeukan gizona ere gogoan dut.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 61. orr.

Irlandan itsas txakurrek emakume itxura har dezakete.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 29. orr.

Emakume bihurtutako itsas txakur bat.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 29. orr.

15 (hitz elkartuetan)

Itsastxakur saldoak iparralderantz joango dira, eta baleak ere han urrun ugari pasatuko dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 329. orr.

Nahikoa zuten gorputza itsastxakur koipez igurztearekin  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 228. orr.

16 itsas txakur fraide Mediterraneo itsasoan bizi den itsas txakur mota (Monachus monachus)

Horra hor zergatik, hain handiak izanik ere arrainen eta ugaztunen arteko aldeak, guztiek dituzten ia gene berak, eta berdin krokodiloek zein itsas txakur fraideek.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 12. orr.

17 jan-txakur jan besterik egiten ez duen txakurra; besteren kontura bizi den pertsona.

Baserria jendearen etengabeko pasaleku bihurtua dagoenez zaunkarik ere inori egiten ez diotenak, egonean egon eta gizendu beste lanik ez duten jan-txakurrak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 101. orr.

Arrasateko baserri batean bada Kittolis arratoi txakur edo jan-txakur argi bat.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 143. orr.

Eldarnioak berriro jo ote ninduen, hots, egunetan eta egunetan jan-txakurrak egiten egon izanak eroturik ote nindukan, [...].  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 350. orr.

18 su txakur argi txakurra.

Kelleyren eraginez John Deek zientziarekiko loturak erabat hautsi zituen, eta asmakizunaren eta sineskeriaren su-txakurren atzetik joan zen betiko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 50. orr.

19 txakur amets amets hutsala.

Urtetik urtera apalago sentitzen ditut Jon Etxaidek txakur-amets deitzen zituen kimera eta ilusio-modu gehiegizko guztiak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 269. orr.

Halako fantasiak, ordea, ez dira esnaldiko txakur-amets soil edo amets eroak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 172. orr.

Bigarrena, berriz, Lisboan hartuko zutelakoan ziren-eta, hara amets hura txakur-amets bihurturik.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 18. orr.

Munduko txakur-amets guztiak baino hobe dira lagun zintzo batzuk inguruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 269. orr.

19a txakur etxola (orobat txakurretxola) iz

Guztietan txakur etxolak ikusi zituen, baina animalien arrastorik gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 263. orr.

· adkor bizileku ziztrina. Hiri batera iristen zenero, edozein zelarik ere hiria eta edozein ostatu hartzen zueneko lekua, baita edozein txakurretxola izanda ere, amets bera izaten zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 47. orr.

Gauero errepasatzen zituen katalogoak pentsio, hotel, apartamentu edo ostatu hartua zuen txandako txakurretxolako flexopean: ohean etzanda zegoela, askotan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 46. orr.

20 txakur eztul eztul latza, txakurraren zaunkaren antzekoa.

Haginekin libera bat, hori jarri dut, baina esango nuke gehiago ere izango dela, hogeita hamar txelin bai... ez egin berba orain... elgorriarekin bost gehiago, errubeolarekin ginea erdia, guztira bi hamabost sei... atzamar hori geldi derrepente... txakur-eztularekin hamabost txelin inguru...  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 27. orr.

21 txakur eme (17 agerraldi, 7 liburu eta artikulu 1ean; orobat txaurreme 9 agerraldi, 3 liburutan)

Oinez jarraitzen dute; txakur gazteak sokatik tiraka askatu nahirik, txakur emea atzetik urrats astunak eginez, hatsantua.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 94. orr.

-Txakur eme horrek txakurkume txikiak dauzka sabelean.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 81. orr.

Txakur emea lauzpabost kumez batera erdi ohi da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 23. orr.

Txakur-emeak akatsen bat baldin badu, txakurkumeak ere izango du.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 26. orr.

Behiak, behorrak, ardiak, katemeak, txakur emeak, orein emeak, lehoi emeak, elefante emeak...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 221. orr.

Ehiza-txakur eme bat genuen bereziki kutuna, Bertha izenekoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 51. orr.

22 txakur handi (corpusean txakurrandi soilik) pesetaren hamar zentimoko txanpon zaharra.

On Camillok sukalde handian aurkitu zituen Filotti etxeko guztiak, baita umeak ere, alkandora hutsean eta txakurrandiak bezalako begi zabalduekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 277. orr.

23 Txakur Handi zeru ekuatoretik gertu dagoen konstelazioa, Sirio, zeruko izar distirasuena, daukana.

Tartean, Canis major eta Canis minor ere, Txakur handia eta Txakur ttikia ere hor dira nonbait.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 292. orr.

Txakur handiaren hori da, hain zuzen, gure hemisferio honetatik ikusten duguna, eta han da Sirio izarra, mordoxka honetako 8 izarretako bat, distira handien erakusten duena, Txakur handi deitu 8 izar horietako eta izartegi osoko distiratsuena bera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 292. orr.

24 txakur kume ik txakurkume.
25 txakur txiki (orobat txakurtxiki) iz pesetaren bost zentimoko txanpon zaharra.

Kaka putza da txakur txikirik ere ez izatea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 232. orr.

Zurekin sekula ez dut txakur txikirik irabazi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

Inortxok ez dio txakur txikirik emango.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 173. orr.

Lau txakur txikiren truke igotzen zen ring gainera, kolpe oldearen esperoan.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 26. orr.

Bi liburu besterik ez ditut lapurtu nire bizitza osoan, biak ere karrerako lehen urtean nengoela eta txakur txikirik ez neukala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 51. orr.

Txakur txikirik ere ez, eta Franciek ezin izan zion ezer eman.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 429. orr.

-Txakurtxikirik ez eta hor joiek hori, taxian!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 241. orr.

26 Txakur Txiki (orobat ttiki) zeruko ipar hemisferioko konstelazioa, Geminis konstelazioaren ondoan dagoena.

Txakur txikiak Geminisi jarraitzen dio Hidraren buruaren aurrez aurre.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4390. orr.

Tartean, Canis major eta Canis minor ere, Txakur handia eta Txakur ttikia ere hor dira nonbait.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 292. orr.

27 txakur-zain ik txakurzain.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardi txakur (4); artzain txakur (4); azeri txakur (4); bere txakur (4); bezalako txakur (3); ehiza txakur (6); ehiza txakur eme (3); etxeko txakur (3); gure txakur (4); hiru buruko txakur (4); itsas txakur (13); itsas txakur bat (3); jan txakur (3); kale txakur (3); lau txakur txiki (4); lau txakur txikiren (5); nire txakur (3)

txakur amets (5); txakur amorratu (4); txakur bat ikusi (3); txakur bat izan (4); txakur baten antzera (3); txakur beltz (7); txakur beltz handi (4); txakur bihurtu (3); txakur biologikoa (3); txakur burua duen (3); txakur eme (5); txakur emea (7); txakur emeak (3); txakur gaixoa (4); txakur galdu (4); txakur gisa (4); txakur handi (10); txakur handi bat (3); txakur leiala (6); txakur molekular (3); txakur txiki (16); txakur txiki bat (3); txakur txiki gorritxo (4); txakur txikia (12); txakur txikiak (6); txakur txikiren (8); txakur txikiren truke (5); txakur txikirik ere (8); txakur zahar (4); txakur zaharra (4); txakur zaina (3); txakur zuri (3)

zure txakur (4)

artzain txakurra (3); aurkitu zuen txakurra (3); basurdetarako txakurra (3); bere txakurra (7); dabilen txakurra (3); nire txakurra (5)

txakurra alboan (3); txakurra baino (4); txakurra bezala (7); txakurra eta katua (8); txakurra hil (3); txakurra lagun (3)

artzain txakurrak (4); basurdetarako txakurrak (3); bere txakurrak (6); etxeko txakurrak (5); itsas txakurrak (5); itsas txakurrak ehizatzeko (3)

txakurrak baino (4); txakurrak bezala (8); txakurrak ehizatzeko (3); txakurrak eta katuak (3); txakurrak hozka egin (3); txakurrak kalean (4); txakurrak trebatzen (4); txakurrak zaintzen (3); txakurrak zaunka (4)

zure txakurrak (4)

bere txakurrarekin (4)

ehiza txakurraren (4); nire txakurraren (5); txakurraren atzetik (4); txakurraren begiak (4); txakurraren bila (3); txakurraren bizkar (3); txakurraren txabola (3); txakurraren txabolan (3); txakurraren zaunka (4)

txakurrari begira (3)

txakurrei botatzea (4)

ehiza txakurrek (3); itsas txakurrek (4); txakurrek ere jan (4); txakurrek haginka (3)

basa txakurren (3); itsas txakurren (5); txakurren artean (5)

artzain xakur (69); artzain xakur lehiaketa (12); artzain xakur xapelketa (23); artzain xakur zoingehiagoka (4)

xakur lehiaketa (13); xakur pazka (3); xakur xapelketa (27); xakur zoin gehiagoka (16); xakur zoingehiagoka (5)

artzain xakurrak (7); xakurrak zoin gehiagoka (5)

artzain xakurren (7)

ardi zakur (13); ardi zakur handi (3); arratoi zakur (6); arratoi zakur bat (4); artzain zakur (8); atari zakur (3); ehiza zakur (13); ehiza zakur bat (3); erbi zakur (3); itsu zakur (4); otso zakur (9); polizia zakur (5); ur zakur (4); ur zakur bat (3)

zakur alderrai (3); zakur alderrai bat (3); zakur ametsak (4); zakur amorratu (11); zakur amorratu bat (3); zakur amorratua (3); zakur amorratuak (3); zakur amorratuaren (4); zakur amorratuen (5); zakur arrak (7); zakur arriskutsuak (4); zakur basak (3); zakur bat askatu (3); zakur bat bezala (13); zakur bat ikusi (3); zakur batek bezala (5); zakur batek zaunka (6); zakur baten moduan (3); zakur baten zaunka (5); zakur beltz (6); zakur beltza (8); zakur borrokak (10); zakur borrokak antolatzen (3)

zakur eme (11); zakur eme bat (3); zakur emea (5); zakur emearen (3); zakur eskola (3); zakur eta katu (3); zakur gizajoa (3); zakur gogorrak (3); zakur gose (3); zakur gosea (3); zakur handi (21); zakur handi bat (7); zakur handia (5); zakur handiak (7); zakur herresta (3); zakur herresta bat (3)

zakur ihiztorren besta (3); zakur jende (3); zakur jipoitu (3); zakur madarikatu (3); zakur mota (4); zakur mutur (4)

zakur okela (6); zakur puska (3); zakur txiki (3)

zakur zahar (13); zakur zahar bat (3); zakur zaharra (23); zakur zaharra da (5); zakur zaharrak (3); zakur zaharrek (4); zakur zaharren (3); zakur zaindari (4); zakur zapuztuak (5); zakur zaunkak (4); zakur zuri (4)

ardi zakurra (8); argos zakurra (4); artzain zakurra (5); ehiza zakurra (3); etxeko zakurra (5); gizona eta zakurra (6); katua eta zakurra (3)

zakurra agertzen (3); zakurra atzetik (3); zakurra bera (4); zakurra eta katua (7); zakurra hil (5); zakurra ikusi (3); zakurra izan (3); zakurra izatearen (9); zakurra izatearen kontzeptua (3); zakurra izatearen propietatea (3); zakurra izatearen unibertsala (3); zakurra lagun (4); zakurra lotu (4); zakurra ondotik (4); zakurra zaunka (3); zakurra zaunkaka (3)

aleman ardi zakurrak (3); ardi zakurrak (10); arratoi zakurrak (3); borroka zakurrak (4); ehiza zakurrak (3); ehiztari eta zakurrak (4); etxeko zakurrak (5); itsu zakurrak (3); katuak eta zakurrak (5); zakurrak baino (4); zakurrak bezala (11); zakurrak borrokan (3); zakurrak elizan (3); zakurrak eta katuak (4); zakurrak hazten (3); zakurrak kosk (3); zakurrak maite (4); zakurrak oso maite (3); zakurrak saingaka (3); zakurrak zaunka (8)

zakurraren berririk (3); zakurraren ipurdira (6); zakurraren ipurtzulora (4); zakurraren izena (3); zakurraren odol (3); zakurraren putza (17); zakurraren salara (5); zakurraren zaunkak (4)

zakurrari begiratu (3); zakurrari begiratu zion (3); zakurrari esker (3); zakurrari jaten eman (3)

zakurrei botako (3)

loturik dauden zakurrek (3); zakurrek bezala (4); zakurrek irentsiko (3); zakurrek jango dute (3)

ehiza zakurren (4); itsas zakurren (3)

zakurren antzera (3); zakurren artean (4); zakurren arteko (3); zakurren bat (5); zakurren batek (4); zakurren erasoak (3); zakurren moduan (3); zakurren zaunka (7); zakurren zaunkak (4)

zakurrentzako janari (3)


txakurka adlag lau hankan.

Gizona txakurka urrundu zen ahalik eta arinen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 160. orr.

Neure burua txakurka ikusi nuen eta mutil hura niri atzetik ematen, bera gozatzen eta ni zeruraino goratzen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 82. orr.

Antonio txakurka jarri zen, burua lurraren parean, popa guztiz agerian gera zekion.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 118. orr.

Geroago Antoniok txakurka jarriarazi ninduen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 102. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txakurka jarri (7); txakurka jarri zen (4)


txakurkara iz txakurraren eitekoa.

Bonino gizontxo potolo, zarpailtxo, lausoki txakurkara bat zen; bizarra gaizki moztua zuen eta irribarrea horzgabetua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 255. orr.


txakurkeria iz jokaldi makurra; esaldi makurra.

Egunez ez ezik gauez ere kartzelero da kartzeleroa, eta egunez bexalaxe egin diezazkioke kontaketak, araketak eta bururatzen zaizkion txakurkeria guztiak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 160. orr.

Geuk erakutsiko dizkizugu txakurkeriak!  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 210. orr.

Ronek txakurkeriak esan zituen McGonagall andereñoarengatik, eta horrek oso haserretu zuen Hermione.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 124. orr.

-Txetxu oldarkor ari baita, beti bezala futbolarien kontra berealdiko txakurkeriak esanaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 171. orr.


txakurkume (orobat txakur kume g.er.) iz txakurraren umea.

Zazpi txakurkume zeuzkan barruan, gaur edo bihar jaiotzeko zorian.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 83. orr.

Denda atzetik zakur emea atera zen eta ondotik bost txakurkume.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 129. orr.

Txakur-emeak akatsen bat baldin badu, txakurkumeak ere izango du.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 26. orr.

Txakurkumea otarrean lo.  Berria - Kultura   2004-11-17

-Akabatu ditek -esango zuen akaso, errekan itotako txakurkumeaz esango zukeen bezalaxe.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 178. orr.

Lurretik altxatu eta maite-maite egin ohi zion txakurkumeari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 255. orr.

Neskaren aurpegiak jabeari agindua ulertzen ez dion txakurkume batena zirudien.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 165. orr.


txakurño iz txakurtxoa.

Agian horrexegatik, eramanezina egiten zaidalako, bildu nuen atzo pazientzia pixka bat berriaren, modernitatearen, azken olatuaren amandre babesleak berarekin batera lurperatuta dauden txakurñoei jarri zien epitafioa kopiatzeko: [...].  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 82. orr.


txakurrada 1 iz txakur multzoa.

-Txakurradagaz joaten garenian lez...  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 205. orr.

2 adkor polizia.

Poliziaren zodiak bat portu inguruko ur bazterrak miatzen ari dela esan digu, txakurradaren mugimendu larregi dabilela portu aldean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 53. orr.


txakurraldi iz

Zakurrak hiru hesialdi, astoak hiru txakurraldi, gizonak hiru astoaldi.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 167. orr.


txakurrandi ik txakur 22.

txakurreme ik txakur 21.

txakurretxola ik txakur 19a.

txakurrillo iz

Arantxak kontatu dit, trenetik atera eta interrogatu zintuena gure txakurrilloa izan zela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 304. orr.


txakurtasun (corpusean zakurtasun soilik) iz txakurra izateko nolakosatuna.

Aristotelesentzat Greta eta Belle substantzia dira, baita zakurtasuna ere, nahiz eta azken hori beste maila bateko substantzia izan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 170. orr.

Horregatik, zakurtasunari ere "substantzia" esaten dio Aristotelesek, "substantzia bigarrena", hain zuzen ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 171. orr.

Hala bada, ikuspegi aristotelikoa onartuz gero, Greta zakurra denez, hau da, zakurtasuna haren zerizana denez, Greta zakurra da ezinbestean, nahiz eta guk hori a posteriori jakin izan dugun.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 171. orr.

Errealistaren iritzian, adierazpen predikatibo horrek unibertsal bat adierazten du, hain zuzen ere, zakurtasuna zertze unibertsala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 173. orr.


txakurtegi 1 iz txakurrak gordetzen diren tokia.

Bere alaba Lucyz hitz egiten die, txakurtegiez, haren erleez eta baratzeko proiektuez, merkatuko salmahaian egotea egokitu zitzaion larunbatez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 224. orr.

Lan bat aurkitzekotan, eginbehar ilunen batean izan beharko luke, kontabilitatean-edo, baldin eta oraindik horrelakorik badaukate, edo txakurtegi batean laguntzaile.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 117. orr.

Halatan baikenituen, haien zaintzeko eta babesteko, etxola batzuk -behitegi bat, zaltegia, oilotegia, baita txakurtegi bat ere, etxeko ehiza-txakurren ostatu eta bizileku-.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 30. orr.

Hemen geratuko zarete, eta goitik behera txukunduko dizkidazue ehiza-txakurtegiak, harik eta joan zaitezketela irizten diodan arte.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 50. orr.

Nirekin ari zen mutilak txakurtegi deitu zuena, berriz, ez zen ardi-txabola erdi erori bat baino: bertan, drogazale hura bizi zen, hiruzpalau txakurrekin.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 130. orr.

Nazien kontzentrazio barrutien itxura duten hirietako txakurtegi horietan.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 115. orr.

2 adkor komisaria.

Ez zen hilabeterik joanen udaltzainek atxilotu gabe, hainbat gau emana zen txakurtegian eta horrek miresmena sortzen zigun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 197. orr.

Herriko hordi publiko biek, Oteizak eta nik, beste inork ez zuen txakurtegia ezagutzen!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 204. orr.

Bere seinalea nahi izan zuen anulatu, baina berantegi zen: bere gizonek denak atxilotu zituzten txakurtegira eramateko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 220. orr.


txakurtxiki ik txakur 25.

txakurtxo iz tamaina txikiko txakurra.

Livornon ginen, gomutan daukat sobietikoek Laika txakurtxoa espaziora bidali zutela zekartela izparringi guztiek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 87. orr.

-Txakurtxoa bezain esanekoa.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 81. orr.

-Baina zer egiten ari da zure zakurtzar zikin hori nire txakurtxoarekin?  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 18. orr.

Haietako batek txakurtxo bat zeraman zumezko otartxo batean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 211. orr.

Nire parean alderrai bikote gazte bat dago, txakurtxo eta guzti.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 171. orr.

Argentinar zuzendari neurotikoak eta haren txakurtxo nazkagarriak denen pazientzia agortu baino lehen.  Berria - Kultura   2006-05-10


txakurtxodun izond txakurra edo txakurrak dituena.

'Dama txakurtxoduna' ipuinean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dama txakurtxoduna (6)


txakurzain (orobat txakur-zain) iz txakurrak zaintzen dituen pertsona.

"Txakurzaina" esaten du berriro, bere asmakizunaz pozik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 85. orr.

Orain bera bihurtu da txakur-zain: txakurren ehorzle, txakurren arimen gidari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 191. orr.


txal ik xal.

txalaka iz sagar mota gazia.

Azal desberdinekoak ziren, sehaskatik atera gabeko apiren sagarrak, rambour itxuragabeak, soineko zuriz jantzitako txalakak, kanpandoja odol koloreak, gaztain sagar aurpegi-gorriak, errege sagar horiak, oreztez beteak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 318. orr.

Kolkoak bete bular itzultzen ziren, txalaka mikatz haiei haginkada bana egin eta harrika ekiten genion elkarri gero.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 200. orr.


txalamatika iz kalamatrika.

Hartan, ahapeka zerabilen txalamatikari utzi gabe, begiratu egin zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 182. orr.


txalaparta (orobat xalaparta g.er.) 1 iz antzinako euskal musika tresna, makila labur batzuez jotzen diren bi oholez osatua.

Aurrerantzean, inguruetan txalaparta jo behar zutela jakiten nuen bakoitzean [...] beti egiten nuen modua entzutera joateko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 119. orr.

Ziburuko Bourousse karrikan trikititxak, mutxikoak eta txalapartak entzuteko aukera ukanen duzue, izanen da ere jateko eta edateko.  Herria   2001-06-14

Gero txalapartaren euskal soinu hunkigarri eta ederra.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 214. orr.

Han, txalapartaren doinuak zituzten zain.  Berria - Euskal Herria   2006-03-12

Barañaingo Udal plazan eginiko ekitaldian, txalapartaren ttakunak eman zion ongietorria manifestazioari.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12

Gaur gauean txalaparta, aurresku eta zeremonia hori guztia izango ditek auzoan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 120. orr.

Afrikako perkusioa eta txalaparta uztartu ditu Ttakunpak bere lehenengo diskoan.  Berria - Kultura   2004-06-08

Arbolak aldatu ditugu, txalaparta jo, errautsak sakabanatu... liturgia paganoak asmatu behar izan ditugu ordainetan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 110. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gero, kultur ekitaldi bat: bateko korala, besteko euskal dantzak edo txalaparta emanaldia.  Berria - Kirola   2004-09-11

Klaseko ordua zela adierazten zuen megafoniazko txalaparta-hotsak jotzen zuen arte.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 78. orr.

Txalaparta soinuz lagunduta zabaldu dute galeria eta lehenengo lanak bildu dituzte dagoeneko.  Berria - Kultura   2004-08-01

Txalaparta doinuek girotu zuten elkarretaratzea.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Argazki, jimnastika eta txalaparta kurtsoak berriz hasiak dira.  Herria   2002-10-17

Txalaparta dantza-tokian izan naiz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 134. orr.

Txalaparta Festa egingo du gaur Txori Barrote konpartsak.  Berria - Kultura   2004-08-15

3 txalaparta-jotzaile (orobat joile)

Euskal Herri osoko txalaparta jotzaileak bilduko dituzte, tartean Ugarte anaiak.  Berria - Kultura   2004-08-15

Txalaparta joileak ere izanen dira, hala nola Maialen Camblong eta Denise Loyatho, hauek ere ongi ezagutzen ditugunak.  Herria   2004-01-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txalaparta jo (5); txalaparta jotzen (4); txalaparta kurtsoak (4)

txalapartaren doinua (3); txalapartaren soinua (3)


txalapartari iz txalaparta-jotzailea.

Oreka TX-ko Harkaitz Martinez eta Igor Otxoa txalapartariak.  Berria - Kultura   2004-02-10

Bi txalapartari aritu ziren eliz atarian, ezkonberrien omenez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 118. orr.

Txalapartariak, dantzariak, gaitero eta trikitilariak goiz osoan arituko dira herria alaitzen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

Kontalari batek, Jon Maia eta Unai Iturriaga bertsolariek, Aukeran taldeko dantzariek eta hainbat txalapartarik hartuko dute parte Eduardo Txillidaren eskulturen ondoan egingo den ekitaldian, Zabalagan.  Berria - Kultura   2004-05-14

Hara non txalapartarietako batek oinarrizko erritmoa ipintzen duen, "ttakun" deritzana, hots, herrenaren onomatopeia; beste txalapartariak, berriz, oinarrizko erritmoaren barruan sartzen saiatu behar du, lehenbizikoari protagonismoa lapurtuz [...] bigarren txalapartariak "urgun" edo "herren" egiten du.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 119. orr.


txalapartazale izond txalapartaren zalea dena.

Joxe Marik, txalapartazale amorratua baitzen, perkusio-tresna hura jotzen ikasteko ikastaro bat antolatu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 118. orr.


txalburu 1 iz zapaburua.

Errekan, txalbururen batzuk bilatzen ote dituzten edo...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 112. orr.

2 irud/hed

Zelulen argazkiak eta marrazki eskematikoak tartekatuz, han agertu ziren txalburu buztanluzeak, barrabiletik zakilerainoko tutuak, obulutegiak eta umontzia, Falopioren tronpa eta guzti, [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 213. orr.

Bera bai, txalburu galanta.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 112. orr.


txaldan 1 izond funtsik gabekoa, ganorarik gabea. ik txepel; purtzil.

Baina ez genian penetan alde egin, eta ez hadi harritu: ni orduan gazte txaldan bat besterik ez ninduan, hemengo osterantzekoak bezala.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 46. orr.

2 (gauzei buruz)

Izan ere, diosku Baroja-k, erregionalismo edo nazionalismo txaldan hori, euskal izpirituari kontrajartzen zaiona, ez da euskaldun jatorra. Arroz-ur AB-k zeharka adierazten du nobelagile eta poeta herrikoiek emaitza txaldan eta epelak lortzen zituztela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 247. orr.

Falta jaurtiketa txaldan batean, turkiar batek buruz jo eta baloia Lafuentek hartuko zuela zirudienean sartu zuen norvegiarrak hanka punta.  Berria - Kirola   2004-11-05


txaldandu, txaldan(du), txaldantzen da/du ad txaldan bihurtu.

Haietako batek karate kolpe bat eman zidan lepo ondoan, eskua txaldanduta utzi zidana.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 433. orr.


txaldartu, txaldar(tu), txaldartzen du ad txepeldu, txaldandu.

Aire zikinak itotzen gaitu edo txaldartzen bestela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 195. orr.

Junok edan zuen nektarra, ez zion txaldartu kazkarra, / Junok edan zuen whiskya, akabo haren zuhurtzia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 206. orr.


txaleko (orobat txaleku g.er.) 1 iz barneko motza.

Zutitu eta txalekoa eta jaka jantzi zituen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 98. orr.

Jaka zeukan jantzirik, ez txalekorik ez lepokorik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 128. orr.

Paul D-k zabalik zeraman txalekoa, zamarrik gabe, alkandoraren besoak ukondotik gora bilduta.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 78. orr.

Kolore gorri iluneko galtza estuekin eta txalekoarekin jantzita zihoan, eta jertse beix lepo-luze batekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 113. orr.

Jaka eta txalekoa eranzten hasten zenean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 111. orr.

Txalekoan erloju-kate astun bat agerian zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 284. orr.

Txalekoaren botoiek eguzkitan distiratzen zuten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 52. orr.

Txalekoaren sakelatik papertxo bat atera eta hitzaldirako egin zituen izenburuei begiratu bat eman zien.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 265. orr.

Atzamar potoloak txalekoko faltrikeretan gakotuta zeuzkan Luigiri begiratu zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 138. orr.

Neska zoriontsuak eta eguzkiak erreak, beren eguzki kremekin, mutil belztu bularralde irtenekikoak eta haien inbidiaz zeuden mutil zurbil txalekoz jantziak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 201. orr.

Zortzi bat Patrol... eta dozena bi txakur metraileta, txaleko eta 9mm-tako amorruz horniturik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 252. orr.

Baletatik babesteko txaleko baten behar gorria banuke.  Berria - Mundua   2004-05-18

Jendeak esaten zuen ezin nuela erabili txalekoko takoa.  Berria - Kirola   2004-06-05

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Beren gorbata argi, txaleko gurutzatu eta galtza zabalekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 189. orr.

Trajea zeraman, eta txaleko zuria.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 92. orr.

Kotoizko txaleko zuria eta udako galtzak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 395. orr.

Gona eskoziar bat, alkandora gris bat eta txaleko beltz bat.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 42. orr.

Flanelazko ohe-ator zuriaren gainetik txaleko gorri bat zeraman jantzia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 45. orr.

Malkoek larruzko txalekoaren aurrealdea zipriztintzen zioten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 177. orr.

Hogwartseko prefektu-ikurra puntuzko txalekoari itsatsia zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 43. orr.

Sedazko txaleko aberatsak tonu egokia ematen zion paparrekoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 518. orr.

Ama artilezko txaleko gorriak josten dabil.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 76. orr.

Kolorezko txalekoak erabiltzen zituen, eta zilarrezko zintzilikarioak erlojuaren katean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 64. orr.

Laukiekiko txalekoa zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 228. orr.

Enboskada bat izan da [...] hogei zipaio armaturik, txaleko antibalekin, lotan zegoen borrokalari baten aurka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 358. orr.

Horietako askori ez zieten blindatutako txalekorik eman.  Berria - Mundua   2004-12-14

3 (hitz elkartuetan)

Zeta marroiez brodaturiko txokolate koloreko txaleko oihal lodia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 55. orr.

· Ez ginela txalupan fijatuko salbamendu-txalekoaz hornitutako chihuahua harengatik izan ez balitz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 457. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txaleko beltz (3); txaleko zuria (5)


txalekodun izond txalekoa daramana.

Begirada altxa zuen dendari txalekodunak aitaren piura doi begiztatu eta eztarri karranka desatsegin batekin betaurrekoak beheratu ostean, berriro bere zereginetan murgildu zen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 20. orr.

Kurier saltzaileari prentsa erosi, sastre-lokarria lepoaren inguruan zuen Minkiewicz jostun txalekoduna urrunetik agurtu eta Kotkowski andreari bere alaba bihurriei buruz galdetzera.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 34. orr.

Ez ulertuarena egin zuen txalekodunak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 21. orr.


txalekogile iz txalekoak egiten dituen pertsona.

Baratxuri izena dute eta -esaten zuen azken horietaz Mottke, txalekogileak- mister Tipula deitzea jantziagoa delakoan daude.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 180. orr.


txaleku ik txaleko.

txalet (orobat xalet g.er.) 1 iz iz familia bakarreko etxea, eskuarki lorategiduna.

Nahiz eta gurasoak bereizi ziren, txalet hartan jarraitu zuten bizitzen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 34. orr.

Gainean dagoen baserriak (gaur txaleta) Gaztelu-muño duela izena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 125. orr.

Etxez aldatuko dira David eta haren neskalaguna, Dulantziko urbanizazio bateko berrehun eta berrogeita hamar metroko txalet batera.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 52. orr.

Bi artzain-zakur aleman irten ziren txaleta inguratzen zuen lorategiko ateraino.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 350. orr.

Geroztik etxean geratu zen, erretiroa hartuta, txaleteko lorategian paseo koxkorrak eginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 92. orr.

Zuhaitzez inguratutako txalet bat zuen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 125. orr.

Askaldegi bat eta denboraren poderioz xarma guztia galdu duten txalet txiki batzuk.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 29. orr.

Denboraldirako errentan hartua genuen txalet txikian.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 149. orr.

Hiriko txalet dotoretsuenetako eta aldirietako gaztelu eta jauregietako zalgurdi ugari dator bulebarrera ematen duten kale eta zumardietatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

Serranon oso goian dago, txalet aberatsak dauden alderdian. Beste bat buruz behera zintzilik zeukatela San Giustora zeraman bideko txalet baten sotoetan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 201. orr.

Eskuinetan, Dorrea jauregia, Arteta parkea, Ondarrondoko zazpi xaletak ilaran.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 129. orr.

Lau txalet berdinetatik bandera nazirik ez zuen bakarrera hurbildu nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 357. orr.

Landatar herriak desagerrarazten ditu, txaletez betetako urbanizazioen mesedetan.  Berria - Ekonomia   2004-04-21

Testuak debekatu egingo du txaleten urbanizazioak eraikitzea 3.000 biztanletik gorako guneetan, zabalkunde-eremuan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

"Orain hirugarren pisuko txalet batean bizi haiz, ez?" esaten zidan ironia mindu batekin.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 223. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txalet-jauregiak harmaila batzuk zeuzkan aurrealdetik, luzeak eta zabalak aldiberean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 128. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txalet batean bizi (3)

bere txaletean (3)

bere txaleteko (3)


txaletxo iz txalet txikia.

Beren atzean, oihu eta jolas iskanbila bat zen hondartza; inguruan, txaletxoek eta ostatuek, berdearen eta loreen artean, baretasunaren eta erosotasunaren irudi beteak zirudite.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 58. orr.


txalin iz

Sukalderako soineko loredunarekin jantzita zegoen, beste batzuek amantala zuten soinean eta denek zeuzkaten txalinak jantzita.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 214. orr.

Txalinak erantzi eta besoak altxatu ditu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 162. orr.


txalma 1 iz astoari eta kidekoei, zama garraiatzeko ezartzen zaien tresna, ez oso sendoa. ik basta1; arbalda.

Asto gainean, txalma edo bastak edo zerbait jarriko ziotela, eta hantxe sartuta ongi joango zela orduan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 120. orr.

Rakelek hartuak zituen ordurako etxe-jainkoen irudiak eta gameluaren txalman ezarriak.  Elizen arteko biblia   Has 31,34

Mandoen txalmak eta mantak jarrita moldaturiko ohea.Irribarrez zetorren hura, txalmaren alde batean eserita; makuluak, astoaren bizkar gainean; txalmaren beste aldean, urki-enbor handi bat.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 52. orr.

Azpillagaren etxearen atean, pareta beltzetatik zintzilik, pilotan jokatzeko txisterak, txalmak, muturgainekoak, andaluziar estiloko zelak ikusten dira.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 24. orr.

2 (hiz elkartuetan)

Txalma-soketan trabatua gelditu zitzaion hanka bat asto gainetik jaisten hasitakoan eta ezin libratu izan zuen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 158. orr.

· Bizargileak, etxea azpikoz gora ikusita, bere asto-txalmari heldu zion.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 90. orr.

Asta-txalma ote den ala ez ote den, berauek diotenez; hori da guztia.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 90. orr.


txalmatu, txalma(tu), txalmatzen du ad txalma jarri.

Txalmatu zaldiak, igo gainera, zaldunok!  Elizen arteko biblia   Jr 46,4

Hurrengo goizean, astemea txalmatu eta Moabeko buruzagiekin joan zen Balaan.  Elizen arteko biblia   Jdt 5,22

Gero, esan zien bere semeei: -Txalmatu iezadazue astoa!      - 1. orr.

Garaiz jaiki zen Abrahan, astoak txalmatu eta dendatik irten zen, Isaak berarekin zeramala.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

astoa txalmatu (3); txalmatu zuen astoa (3)


txalo 1 iz esku ahurrak elkarren aurka behin jotzea.

Goizeko lehendabiziko txaloak esan nahi zuen garbitzera irteteko baimena zutela.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 143. orr.

Bigarren txaloarekin, bakoitza bere gelara.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 143. orr.

Mediku iharrak txalo isil bat zuzendu zidala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 98. orr.

Bi txalo eman zituen hitz haiek agindua zirela adierazteko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 369. orr.

Markesak bizpahirutan jo behar izan zuen txalo gonbidatuak isilarazteko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 211. orr.

Txalo batzuk entzun ziren; baita txistuak ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 203. orr.

Berotasun handirik gabeko txalo banaka batzuk entzun ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 79. orr.

2 esku ahurrak elkarren aurka behin eta berriro jotzea, onespen, mirespen edo gogo beroaren erakusgarri gisa.

Txaloak isilduz joan ziren poliki-poliki.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 286. orr.

Txaloak atertutakoan, danbor-hotsa zabaldu zen bazterretan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 144. orr.

Horren ergela baldin bada, eta txaloak gustatzen bazaizkio, txalo egingo diogu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 27. orr.

Emakumea antzaldatu egin da txaloekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 193. orr.

Ez zaizkiola emakumeak jaso dituen txaloak gustatu.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 194. orr.

Txaloak nahasten dira ukabil mehatxuzkoekin, hortz estutuak irribarre elkarkidetasunezkoekin.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 105. orr.

Antzezleek txaloak eskertu eta mutis egin dute.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 138. orr.

Txaloek eten egiten dute Thomasen diskurtsoa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 176. orr.

Biek merezi izan zituzten laudorioak eta txaloak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 106. orr.

Jendearen hainbesteko txalo eta gorespenak higuingarri gertatzen baitzitzaizkion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 817. orr.

Txalo eta ohore gehienak Alain Jupperentzat.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

Jose Maria Aznar presidente ohia txalo artean hartu zuten.  Berria - Mundua   2004-10-02

Txalo eta besarkada artean hartu zuten Eugenio Etxebeste.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Erdi-erditik zeharkatu zuten lorategia, txistu eta txalo artean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 273. orr.

Presoner askoren txaloen eta algaren artean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 278. orr.

Berriketan jarraitu zuen, inguruko arloteen biba eta txaloen artean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 50. orr.

Danbor hotsak eta txaloak entzuten ziren.  Berria - Mundua   2004-11-13

Langileen txalo eta algara artean itxialdiaren protagonistak Osakidetzaren egoitzatik atera ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-04-28

Gauzak behar bezala ateratzen ez zaizkionean, aurten bezala, txistu gehiegi entzuten ditu, eta ondo dabilenean, aldiz, txalo gutxiegi.  Berria - Kirola   2004-12-01

Telebistan gutxienik, aurrez aurre ikusleak izaten dira, txaloen epela eta epelen txaloa bereiztea zaila izaten da baina.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 166. orr.

Urrats nabarmen hark gizon guztien txaloa jaso zuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 527. orr.

Santuak nahiago zuen bere sinpletasunean mespretxatua izatea santutasuna nabarmenduz jendearen txaloak irabaztea baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 224. orr.

Jendeen txaloak gustatzen zitzaizkion.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 148. orr.

Erdiko bidetik jo zuten, gizonezkoen txistu eta emakumezkoen txaloak lagun.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 273. orr.

Ez dugu inoren txaloa bilatzen eta kritika itzelari ere ez diogu beldurrik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Nik eskua eman bezain laster, txalo beroak hartu zituen.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 113. orr.

Kathleenek irlandar doinu hautatu batzuk jo zituen, eta txalo beroak jaso zituen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 216. orr.

Txalo beroenak bihurtzen ditugu Julien Arbeletche Irisartarrari buruz buruka egin duen xapelketa ederrarentzat.  Herria   2004-04-22

Guztiak zutik jarririk, txalo bizi-biziak jo baitzizkioten luzaro.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 54. orr.

Biziki polliki arizan dira lauak eta bildu dute txalo ederrik.  Herria   2001-02-08

Biharamunean Harry eta Gryffindor taldeko beste jokalariak txalo handien artean sartu ziren jangelara.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 247. orr.

Txalo handiek agurtu zuten Mary Jane.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 278. orr.

Txalo haundienak merezi dituzte.  Herria   2005-12-29

Juppe hitza hartzera abiatu zenean txalo luzeak izan zituen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

Txalo ozenak heldu ziren afalmahaitik ere.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 287. orr.

Txalo bakan batzuk eta txisturen bat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 141. orr.

Txalo grabatuak ipini zituzten bozgorailuetan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 158. orr.

Txalo adore-emaile batek eraman zituen hitzak goraino.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 228. orr.

Txalo, oin-zarta eta kantuketa erritmikoan murgildu zen, eta oihuka hasi.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 87. orr.

Emakumezko idazleak konpromisozko txalo hori bereganatu nahi du.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 14. orr.

[Alkateak] orduan, sekulako txalo eta oihuen artean, lehenengo harresi-puska bota zuen lurrera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 40. orr.

Egundoko txalo, oihu eta negarrak ez ziren nahikoa izan hiru Jainko haien presentzia eskertzeko.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 124. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Adagioa indarrez amaitutakoan txalo-zarta batek, luze iraun zuen esku-jotze batek, geldiarazi baitzieten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 228. orr.

Ikusleak, txunditurik, txaloka hasi ziren, txalo-zartaz eskuak puskatuz ia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 144. orr.

Eskuak puskatzerainoko txalo-zartaka hasi ziren gizon-emakumeak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 75. orr.

Orduan txalo-eztanda burrunbatsua izan zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 266. orr.

Txalo-zizpakada desberdin batek eskoltatu zuen orduan izeba Julia pianoraino.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 286. orr.

Mutiko batek telebistako programa bat buruz zekien, eta hura "errepikatzen" ematen zuen eguna, ezer ahaztu gabe, ahots eta keinu, eta are txalo-hots eta guzti.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 245. orr.

Txalo-imintzioen egile mingarri bezain barregarri.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 128. orr.

Hautagaiak, txalo-oihuak erantzute aldera, eskuak jasorik egin zuen aurrera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 194. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Horrenbesteraino uko egina zion gizon honek Kristorekin zerikusirik ez zuen ospeari, horrenbesteraino zituen betiko gaitzetsiak giza txaloak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 366. orr.

6 txalo egin ik txalotu.

Ez dago txalo egiterik esku bakar batekin.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 46. orr.

Ez genekien txalo egin behar genuen ala ez.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 79. orr.

Mundu guztiak egiten zian txalo, mundu guztiak egiten zian biba.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 46. orr.

Txalo egin zidaten Mary Annek eta Helenek, baita jatetxean afaltzen ari ziren hainbat bikotek ere.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 39. orr.

Zuk, gizaseme, hitz egin nire izenean eta egin txalo.  Elizen arteko biblia   Ez 21,19

Bergilek txalo eta barre egin zuen, lasaitasunez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 43. orr.

Hau dio Jainko Jaunak: "Egin txalo eta dantza!, zoriondu Israel herria bere jokabide guztiz higuingarriagatik!”.  Elizen arteko biblia   Ez 6,11

Strip-tease txiki bateko begirale eta voyeurrak baizik ez baitira izanen eta batzuetan egingo dute txalo, eta bestetan txistu.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 12. orr.

Egin bezate txalo ibaiek, poz-oihu aho batez mendiek.  Elizen arteko biblia   Sal 98,8

Joanesek ere txalo egin zuen gogotik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 144. orr.

Batzartuek bizi-bizi egin zuten txalo.· "Txalo asko egiten badidazue, siniestroa irudituko zait", esan diet, eta isildu egin dira denak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 117. orr.

Guk txalo batzuk eginez erantzuten genuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 75. orr.

Txalo bero-bero bat egin zioten mutilek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 28. orr.

Berebiziko txaloak egin zizkioten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 101. orr.

7 txalo eta txalo

Jendea txalo eta txalo, denak loriatuak!  Herria   2002-07-18

Erregea agertu den tokietan, batzu eskuzartaka, txalo eta txalo, beste frango hixtuka eta oihuka.  Herria   2004-11-11

Azkenean, jende guzia txalo eta txalo!  Herria   2005-11-17

8 txalo jo

Sar hadi, txalo jotzen dudanean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 65. orr.

Etxekoandreak txalo jo zuen airean, bere harriduraren handia markatzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 24. orr.

Zuek ikustean, mendi eta muinoek poz-irrintzika ekingo diote, landako zuhaitz guztiek txalo joko. Nori jo behar dio txalo entzuleak? Txalo jorik, isiltasuna eskatu zuen markesak.  Elizen arteko biblia   Is 55,12

Txalo eta txistu jotzen diote bere etxetik alde egitean.  Elizen arteko biblia   Jb 27,23

-Eta orain zer nahi duk: nik barkatzea eta txalo jotzea?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 110. orr.

· Husainik txalo bat jo zuen eta, agondu bitartean, esan zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 138. orr.

Josebak bi txalo jo zituen: "Adrian, lagunak, isilik, mesedez”.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 300. orr.

Neska ilehoriak txalo labur parea jo zuen, aretoan zegoen jende urriari ixteko ordua zela adierazteko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 224. orr.

Txalo gehiago jo ezin izan zuenean, bat-batean jaiki eta izeba Juliarengana joan zen lasterka.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 287. orr.

-Eragiok ostera, eragiok ostera! -jo zuen berriro txalo Noraren aitak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 58. orr.

Gabrielek ozenki txalo jo zuen beste guztiekin batera abestiaren bukaeran.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 287. orr.

Txalo joka hartu gintuzten denek.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 98. orr.

9 txalo zaparrada ik txalokada.

Gero, haiek ere esku-zartaka hasi ziren, eta txalo-zaparrada ikaragarria izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 79. orr.

Txalo zaparrada itzela jaso zuen, egina zuen ospearen neurriko hotsa, ospearen itzala maite ez ei zuen gizonak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 75. orr.

Gaitzeko txalo zaparrada hartu du.  Herria   2004-02-05

Han zeuden Viejas Glorias eta Buru Berri guztiak txalo zaparraden bitaminak jasotzen.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 99. orr.

Txalo zaparradek behin eta berriz eten zuten Ibarretxeren hitzaldia.  Berria - Harian   2005-04-18

Txalo zaparrada batek egin zion abegi Ruche jaunaren azken esaldiari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 96. orr.

Jendeak beste txalo-zaparrada batez saritu dio apaltasuna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 193. orr.

Sekulako txalo zaparradaz saritu zuten afaltiarrek Mathilderen saioa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 213. orr.

Txalo zaparrada amaitu zenean, Didier Dorise hurbildu zitzaigun eta hitzik esan gabe, bere ondoren joateko agindu zigun, keinu sotil batez.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 141. orr.

10 txalo-jotzaile (corpusean txalojole soilik)

Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer adierazi nahi zuten ez dut sekula jakin.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 98. orr.

11 txaloa jo

Den-denek jo zuten txaloa, dela erregeak hitz egiten duenean hala behar delako, dela han guztiak konforme zeudelako hartutako erabakiarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 299. orr.

Kartzeleroak txaloa jotzen zuenean jaitsi behar zenuen galerietatik patiora, txaloa jotzen zuenean egin behar zenuen hau edo hura.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Hizlariari adi egon eta gero, txaloa jo eta alde, hori baino ez zegokien.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 177. orr.

12 txaloak jo

Jende guztiak txaloak jo zituen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 174. orr.

Txaloak jotzea eta irribarre egitea, sinpatiaz eta filantropia apur batez.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 37. orr.

Eskubeteka jo zituzten txaloak, sutsu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 171. orr.

Txaloak neronek joko dizkizut.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 227. orr.

Jaurti eta golak sartzen zituenean, sekulako txaloak jotzen genituen gure laguna eta buruzagia zela erakusteko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 116. orr.

· Inork ez zuen ezer esan ez txalorik jo.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barre eta txalo (3); berriro txalo (4); bildu dute txalo (3); bildutakoen txalo (3); egin txalo (7); egin zuten txalo (4); egiten zuten txalo (3); entzuleen txalo (3); eskainitako txalo (3); eta ikusleek txalo (3); ikusleen txalo (6); jendearen txalo (9); jendearen txalo artean (4); jendearen txalo zaparrada (3); oihu eta txalo (5); sekulako txalo (3)

txalo andana (4); txalo artean (60); txalo artean amaitu (4); txalo artean hartu (13); txalo asko (3); txalo bat jo (3); txalo batzuk (5); txalo beroa (4); txalo beroak (15); txalo beroak jaso (4); txalo beroenak (3); txalo beroez (5)

txalo ederrik (14); txalo egin (57); txalo egin behar (3); txalo egin zuen (16); txalo eginez (4); txalo egingo (3); txalo egiten (27); txalo egiten zuten (4); txalo eta animo (3); txalo eta oihu (5); txalo eta txalo (5); txalo gehiago (5); txalo gutxi (4); txalo handi bat (3); txalo handiak (3)

txalo jo (26); txalo jo zuen (5); txalo joka (5); txalo jotzen (10); txalo joz (5); txalo nasaiak (5); txalo zaparrada (124); txalo zaparrada bat (3); txalo zaparrada entzun (5); txalo zaparrada eskaini (5); txalo zaparrada galanta (3); txalo zaparrada handi (4); txalo zaparrada jaso (10); txalo zaparrada jasoko (3); txalo zaparradak (19); txalo zaparradarekin (4); txalo zaparradaren (3); txalo zaparradari (3); txalo zaparradaz (4); txalo zaparradek (3); txalo zaparradez (4); txalo zarta (5)

zaleen txalo (4)

txaloa jotzen (3)

entzuleen txaloak (6); jendearen txaloak (9); nire txaloak (3); publikoaren txaloak (4); sekulako txaloak (3)

txaloak entzun (8); txaloak entzun ziren (3); txaloak eskatu (4); txaloak jaso (16); txaloak jaso zituen (9); txaloak jasotzeko (3); txaloak jasotzen (4); txaloak jo (5); txaloak jotzen (7); txaloak merezi (3); zer txaloak (3)

jendearen txaloek (3)

jendearen txaloen artean (4); txaloen artean (20)

txaloz agurtu (3); txaloz hartu (4)


txaloaldi iz txalo saioa.

Hamabost minutuko txaloaldiekin amaitu ziren Donostiako Orfeoiak eta Simon Bolivar gazte orkestrak [...] Caracasko Teresa Carreño antzokian egindako emanaldiak.  Berria - Kultura   2006-01-18

Txaloaldi horrekin gogaitu egiten da filosofoa, barreragile herrikoia aldiz, harropuxtu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 303. orr.

Hor zeuden 63 demoak banaka-banaka deituak ziren auzitegi barnera, bakotxarentzat txaloaldi ederra eskaintzen zuela inguruan sustenguz bildua zen jende saldoak.  Herria   2004-01-15

Estasi-murmurio baten ondoren, orain arteko txaloaldi sutsuena eskaini diote bere biluztasun diseinatuari, ondo merezia gainera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 78. orr.

Publikoak txaloaldiarekin eskertu zituen bai Belkinen bertsio bikaina bai orkestraren lan ona.  Berria - Kultura   2004-04-24


txalogarri izond txaloak merezi dituena.

Gure ondarea biltzeko, gaurkotzeko eta zabaltzeko ekinaldi txalogarria, inondik ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 131. orr.

Badira hala ere pondu txalogarriak: euskararen presentzia Baionako Conforaman eta Miarritzeko Aguilera poliklinikan.  Herria   2003-07-03

Ilustrazio xehe, orekatu eta beti txalogarrien multzo batez osatu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5390. orr.

Honi ere Lisak halako ikara jatorri lausoko bat ematen baitzion, isilik eduki zuen, gauza arras txalogarria.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 156. orr.

Txalogarria da azken hamarkada hauetan Ipar Euskal Herriko abertzaleek egin duten lana.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Kableak moztu zituzten kideek euren ekintzaren erantzukizuna euren gain hartu zuten, eta hori txalogarria da.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 58. orr.

Gartsuki maite duen arima txalogarria izango da, maite duena biziki maitagarria denean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 318. orr.

Txalogarri zeritzon Fischer-ek boterearen jokabideari, esku hartzen baitzuen nazioaren bizitzan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 156. orr.

Indarkeria gaizki dago noski [...] baina ez dakigu moralki dagoen gaizki, ala politikoki bakarrik dagoen gaizki eta moralki indiferente, edo are agian moralki txalogarri.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lan txalogarria (3); txalogarria izan (5)


txalojole ik txalo 10.

txaloka adlag txalo eginez, txaloak joz.

Jende guztiak, txaloka, honela zioen oihuka: "Gora erregea!".  Elizen arteko biblia   2 Erg 11,12

Hara, txaloka ari natzaizu egin dituzun bidegabeko negozio eta hilketak ikusiz.  Elizen arteko biblia   Ez 22,13

Orduan lagunak eta ahaideak bibaka eta goraka eta txaloka hasten.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 210. orr.

Mandatariek txaloka eta zutik egin zieten harrera.  Berria - Harian   2005-05-10

Leandro txaloka hasi zen, asmo gaiztoko irriño batez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 241. orr.

Mahaian txaloka eta goraka hartu zuten, berriro eseri zenean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 484. orr.

Txaloka, orroka eta txistuka, abesti aberkoiak kantatuz eman genion amaiera pantomimari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 71. orr.

Trinketean hiru minutako kintzeak luze emaiten du, jendea jarririk, xutik, orroaz, txaloka, elgarri mehatxuka, zangoekin zanpaka.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 35. orr.

Alkateak eskatu zuen printzeak txaloka hartzeko, eta eskuak puskatzerainoko txalo-zartaka hasi ziren gizon-emakumeak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 75. orr.

-Oi, oso ondo! -oihu egin zuen Flitwick maisuak, txaloka-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denak txaloka (3); goraka eta txaloka (4); guztiak txaloka (5); jendea txaloka (6)

txaloka agurtu (10); txaloka agurtu zuten (3); txaloka ari (10); txaloka aritu (3); txaloka eta oihuka (5); txaloka hartu (17); txaloka hartu zuten (8); txaloka hasi (41); txaloka hasi ziren (14); txaloka hasiko (3); txaloka hasteko (3); txaloka hasten (7)


txalokada iz txalo zaparrada.

Julio Medem-en "Euskal Pilota" dokumentalak sekulako txalokada bildu du, nahiz ere polemika sortu, bereziki alderdi popularrekoen ganik.  Herria   2003-09-25


txalokatu, txaloka(tu), txalokatzen du ad txalotu; txalo ugari egin.

Jendetzak txalokatuz agurtu zuen, arestian gozaturiko ikuskizun ederraren ordainez.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 62. orr.

Sala bete-betea zen Hego-Afrikako talde xoragarri horren txalokatzeko.  Herria   2002-08-15

Jendalde ederra bildu da Urepeleko elizan kantaldirako, tokiko eta Laruns-eko kantariak gogotik txalokatuz.  Herria   2004-10-21


txalokatze iz txalotzea; txalo ugari egitea.

Aratsaldeko bretoin dantza ikusgarriak ere txalokatze nasaia ukan du.  Herria   2001-04-12

Bozkarioak, dibertsioak, elizkizunak, ospakizunak, mendeurrenak, jokoak, jaiak, lehiaketak, inaugurazioak, prozesioak, errege txalokatzeak, eskumuin txalokatzeak, kermesak, igandeko festak, San Juanak eta Santo Tomasak...  Askoren artean   «Rataplan» - 19. orr.


txalotu, txalo(tu), txalotzen 1 du ad onespenaren, mirespenaren edo gogo beroaren erakusgarri gisa txalo egin; goraipatu. ik txalokatu. (norbait)

Nagusiak txalotu egin zuen etxezain zuzengabe hura, zuhurki jokatu zuelako.  Elizen arteko biblia   Lk 16,8

Hamasei gizon gazteek nagusia txalotu zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 18. orr.

Mendizaleak zortzi miletara igotzen dira eta jendeak txalotu egiten ditu.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 77. orr.

Halakoa da oraiko pedagogia eta txalotzen ditut hola jokatzen diren erakasleak.  Herria   2002-10-10

Punduen arabera, pilotariak txalotzen ala gogorki iraintzen zituzten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 189. orr.

Carrero Blancoren curriculum beltza, autoa teilatu gainean airean... zenbait zokotan, goraka aritu zen jendea, hura egin zutenak txalotuz, heroitzat hartuz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 62. orr.

Artista ezagutzen du mundu guztiak, bera dabil jende artean, bera da txalotua, omendua, berea da kulturari egindako aportazioaren meritua.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 43. orr.

Bai, txalotu eginen naute; zeren azkenik iragar baitezaket neure debot latz horren erorikoa.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 316. orr.

1300 ikuslek gogotik txalotu dituzte Txirri, Mirri eta Txiribiton pailasoak.  Herria   2004-03-18

Mila bat ikusleek gogotik txalotu dituzte Baztan, Otxagabia, Larraine, Donibane Lohizune, Bilbo eta Iruñeko taldeak.  Herria   2002-09-05

2 (zerbait)

Kalean igarotzen ziren bizikletak txalotzen zituen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 183. orr.

Hemengoek zure ekintza gero txalotuko zuten, gero eta isilean, zinismorik gordinenaz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 164. orr.

Londresek eta Dublinek desarmea txalotu eta bake prozesuan aurrera egin beharra adierazi dute.  Berria - Harian   2005-09-27

Bidegabekeriak berak baino gehiago, bidegabekeria txalotzen eta harrotzen zuten emakume itsusi haren izaerakoek jotzen zioten Norari ikararen hondoa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 78. orr.

Ez daukazu eskubiderik hurkoa baino tristeago egoteko, betiko ergelkerien motela txalotu behar duzu, algara-merke ikusi behar zaituzte.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 17. orr.

Nire frantses motza mihira ekartzeko ahaleginak txalotzen zizkidaten irakasleek.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 186. orr.

Kunderari konpromisoa eta ausardia eta zorroztasuna txalotzen zizkiotenek soborno triste bat eskaintzen diote beste honi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 47. orr.

Zalutasuna eta ausardia txalotzen genizkion eta egoera zailenetan erakusten zuen patxada miresten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 111. orr.

Ez dira hain zuzen horrexegatik txalotzen eta saritzen zinemaldietan In this world bezalako filmak?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 37. orr.

Hor dago, adibidez, ikasliburuen alorrean egindako lana, txalotzekoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 353. orr.

3 (adizlagunekin)

Euskaldun dela dioenak ez ditu demagun, atentatuak kondenatzen, arras arraiki txalotzen ez baldin baditu ere.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 87. orr.

Jantokiko bazkaltiar hurbilenek barrez txalotu dute begiralearen ankerkeria.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 20. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Ohitura eta konbentzioaren aurka eginez, eta zinez penaturik ikuskizun hauen tradizio guztiz txalotuak eta eszenografia historikoak gezurtatu beharraz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 238. orr.

1911n idatzi, edo behintzat bukatutzat eman zuen Barojak bere eleberririk txalotuenetako bat, denboraren joanean benetako ikur bihurtu zena irakurle barojazaleentzat: El árbol de la ciencia.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 7. orr.

Hauxe baizen ez da euskal kultura ofizial subentzionatu txalotua.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 190. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahalegina txalotu (3); ainitz txalotu (3); akordioa txalotu (3); aldaketa txalotu (3); biziki txalotu (4)

egindako lana txalotu (4); ekimena txalotu (8); ekimena txalotu du (3); emandako erantzuna txalotu (3); erabakia txalotu (13); erabakia txalotu zuen (6); erantzuna txalotu (4); gogo biziz txalotu (3); gogotik txalotu (7); gogotik txalotu zuten (3); gogoz txalotu (3); guztiek txalotu (4); hartu izana txalotu (3); hartutako erabakia txalotu (3); hartzea txalotu (3); hitzak txalotu (3)

iragarpena txalotu (5); jarrera txalotu (6); jarrera txalotu zuen (3); lana txalotu (19); lana txalotu zuen (9)

parte hartzea txalotu (3); proposamena txalotu (6)

txalotua izan (6)

oso txalotuak izan (3); txalotuak izan (7); txalotuak izan ziren (4)

txalotzeko aukera (3); txalotzeko modukoa (7); txalotzeko modukoa da (3); txalotzeko prest (4)

ausardia txalotzen (3)


txalotxo iz txalo txikia.

Umbertok txalotxo bat jo zuen eta barre egiteari utzi zion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 264. orr.


txalotzaile (orobat txalotzale) iz txalotzen duen pertsona.

Eta galerietan den txalotzailea.  Herria   2004-03-04

Jendea ere urrun zagon lehengo milaka batzuetarik: batzu lotsaturik joanak, besteak ezin fidatuz ez mugitu, hiru ehun bat txalotzalek ohoratu dute halere gertakaria.  Herria   2002-09-12


txalotzale ik txalotzaile.

txalotze iz onespenaren, mirespenaren edo gogo beroaren erakusgarri gisa txalo egitea; goraipatzea. ik txalokatze.

Bat ala bertzearen musika biziki ederra izan da eta uste dut jendeak estimatu duela, zeren ixiltasun handia izan baita eta ainitz txalotze.  Herria   2005-04-14

Jazko xapeldunak batetik, herritarra bestetik, behari eta txalotze ainitz zituztenak biak ere.  Herria   2004-10-14


txalupa (orobat xalupa g.er.) 1 iz arraunontzia, eskuarki handia ez dena; arrantzurako ontzia, arraunez eta belaren batez higitzen zena. ik batel; potin.

Gure batel, txalupa eta halakoen aldean, itzela zen ontzitzar hura.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 29. orr.

Txalupa bat, txanel xume bat, zernahi, kibitka sartzeko adinakoa.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 348. orr.

Marinelak, untzitik ihes egin nahirik, txalupa uretara eraisten ari ziren.  Elizen arteko biblia   Eg 27,30

Enperadorea urrats bizian heldu zenez bergantinaren txalupara, [...].  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 62. orr.

Halako batean, alboko ontzitik txalupa bat erriatzen zihardutela begitandu zitzaidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 71. orr.

Etxaurreko moilan lotuta dagoen txalupa buruka ari da enbor ustelduen kontra.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 21. orr.

Bizkitartean txalupak lehorra joa zuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 109. orr.

Haiek bertan utzirik, txalupara igo zen eta bestaldera abiatu.  Elizen arteko biblia   Mk 8,13

Txalupatik jaitsi zenean, jendetza handia ikusi zuen Jesusek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 257. orr.

Askatu dute esteka, harresian egin dute indar arraunarekin, ibaiaren erdiraino ekarri dute txalupa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 108. orr.

Frutaz kargaturiko txalupan.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 67. orr.

Txalupako aurrealdeko gizona atzera joan zen, eta bi gizonek arrastaka igo zuten, txaluparen alde batetik, tantaka ari zen gauza hura.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 116. orr.

Sena ibaian behera hutsik zihoan txalupa bat ikusi zuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 167. orr.

Txalupa kalafateatu berria zegoan, ez duk posible hondoratzea itsaso honetan!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 135. orr.

Tximistargi batek zerumuga argitu zuenean, Mael zutik jarri zen jauzi batean, txalupa modu arriskutsuan kulunkaraziz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 66. orr.

Arraunik eta belarik gabeko txalupa batean itsasoratua izango da, bi egunetarako janariarekin.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 59. orr.

Urak gurgurrotsa egiten zuen txaluparen hondoan, non hiru edo lau berdelek gora eta behera eragiten zioten isatsari, beren buruak estaltzeko aski ez zen ur putzu batean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 183. orr.

Ea nortzuk osatuko dituzten txalupetako eskifaiak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 335. orr.

Maitasunaren txalupa eguneroko bizitzaren aurka zirtzildu zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 120. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Txalupa gorri bat dago lotua bertan, arraun parea tosten gainean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 108. orr.

Ez duzue arimen bila lehorrera inguratzen den txalupa zuriaren eta gringoaren elezaharra entzungo.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 186. orr.

Txalupa txiki bat itsaso haserrean bezala.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 143. orr.

Iraultzaileek preso hartutako txuanak txalupa handietan sartzen omen zituzten eta gero Loira erdi-erdian zeudelarik, kanoiz bota, presoak ito zitezen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 155. orr.

Txalupa motordunean ailegatu zen Korsikara eta gero Frantzian gorde zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 278. orr.

Karelez kanpoko motordun txalupa batekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 352. orr.

Motorrezko txalupak zebiltzan putzuan, uraren gainean kezko hodei zikinak eskegiz.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 115. orr.

Asteburuan zendutakoak txalupa pneumatiko batean zebiltzan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Arrantzale txiroek gauez harrapatu duten arraina txalupa zahar baten inguruan makurtuta zatikatu eta husteko [...] uhinen marruma gorgarrian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 66. orr.

Londresko hiru txalupa militar atzeman dituzte Irakeko mugan.  Berria - Mundua   2004-06-22

Non dago ordea txalupa lemagabe hori?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 188. orr.

Hantxe zegoen, Armadako beste ontzi txiki batekin karelez karel muilaturik, arrantzako txalupa xumeak hondarturik ziren hareatzaren aurreko ur txikian.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 365. orr.

Arrantzaleen txalupa ikusezinak igerian dabiltza ene azpiko amildegian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 157. orr.

Hamar kanoi pezako txalupa zahar bat.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 153. orr.

Beira-zuntzezko txalupa omen zuten erosia eta hiriburuko badiaz kanpo arraun egiten irakastea eskatu omen zioten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tropa kopuru handi bat zenbait versta ibaian behera bidali eta beste aldera igaro ziren berariaz moldaturiko txalupa zubi batzuen bidez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 418. orr.

Mikel Strogoffek Volga ibaia gurutzatu zuen zalditeriako kosakoek zaindutako txalupa zubi batean zehar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 88. orr.

Mahai gaina joka aritu ziren inpentsan, doinuaren indarrak eramanda, itsasoaren uhinik bortitzenak txalupa-egurrak bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 31. orr.

Haien artean, txalupa-formako hutsune bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.

Txalupa-ertzera makurtzen zenean eta gorpuari heldu, txalupa balantzaka hasi eta iraultzeko arriskutan jartzen zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 164. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Etsaien arraun-txaluparik ez da handik igaroko, ez ontzi handirik bertan ibiliko.  Elizen arteko biblia   Is 33,21

Itsasoaren aurrera iritsitakoan ez zuen gerra itsasontzirik, ez arrantzale txaluparik ikusi, itsaso urdin-urdina, itsaso amaigabea baizik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 234. orr.

Sehaskara hurbildu zen argizko salbamendu-txalupa batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 501. orr.

Ozta-ozta egin ginen salba-txaluparen jabe.  Elizen arteko biblia   Eg 27,16

5 txalupa-zain ik txalupazain.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

salbamendu txalupa (5); txalupa hartu (7); txalupa ikusi (3); txalupa txiki (9); txalupa txiki bat (5); txalupa zahar (3); txalupa zubi (4)

txalupan eserita (3)

txalupara igo (11); txalupara igo zen (4)

txaluparen hondoan (3)


txalupadun iz txalupa duena.

Oihu lazgarriak ziren eta txalupaduna gizona zegoen tokirantz hurbildu zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 164. orr.

Txalupadunak ez zuen asko sinetsi.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 164. orr.


txalupaldi iz txalupa-ibilaldia.

Niretzat, txalupaldi hura egundoko mozkorra harrapatzea bezalakoa izan zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 229. orr.


txalupaño iz txalupatxoa.

Ekaitzak behin eta berriz zigortu txalupaño ezdeusa.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 184. orr.


txaluparatu, txalupara(tu), txaluparatzen da/du ad txalupara joan; txalupara eraman.

Bi orenen buruan, dena ikusitakoan, edo dena hautemandakoan bederen, txaluparatu egin nintzen ostera.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 112. orr.

Txaluparatzeko orduaren zain daude.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 334. orr.

Gorputz zikin eta odoleztatu hauek osatzen duten lerro hau korri dezagun, besoa besoaren ondoan daude etzanik, noiz txaluparatuko zain.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 335. orr.


txalupari 1 iz txalupa daraman arraunlaria. ik txalupazain.

Estigia ibaian, Karon -Charon, Karonte- izeneko txaluparia zegoen arimak beste aldera eramateko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 149. orr.

Bi ibaiertz arteko txaluparia, eguraldi on nahiz txarrarekin.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 77. orr.

Txalupari biek zutik egiten zuten arraun, gibeletik aitzinerat, erramu banarekin, mugimendu motel, single eta dotorez.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 104. orr.

Txalupariak entzuten ditut urrunean kantari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 126. orr.

Denok asmatu duzuenez, emakume garrasilari horiek txalupariak dira.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 20. orr.

Marinel bat entzuten dut kantari, haur batzuk barrez, txalupariak deika, garbitzaileak harria jotzen arroparekin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 118. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txalupari talde baten erdian nengoen, itsasoa iragateko eskaintza egiten zidatela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 103. orr.


txaluparitza iz txalupariaren lanbidea.

Nire lagunik onenetako bat, Louis Bernet, orain txaluparitza eta hark dituen ponpeziak eta pildak alde batera utzi, eta Estatu Kontseiluan sartua dena, C... herrian kokatua zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 92. orr.


txalupatxo 1 iz txalupa txikia.

Gure txalupatxoa bi emaztek gidatzen zuten, bata zaharra eta bestea gaztea, ama-alabak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 104. orr.

Askotan ikusi izan ditu garabi horiek Pasaiako portuan, aita, ama eta arrebarekin San Pedrotik Donibanera txalupatxo batean pasatu izan direnetan. Ánimas karraka sorterriaren aurreko badian agertu zenean hantxe ninduten begira ni [...] Bitorianoren txalupatxoan, bateltxo xume batean, fardel edo hatu are xumeagoarekin.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 19. orr.

Hegoaldeko bi uhartetxoak kaio-habiaz beterik daude: txalupatxo bat hartu besterik ez dago, eta nahi adina arrautza aurkitzen du han batek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 134. orr.

Lanak izan ditut nire txalupatxora igotzera bairatzeko bikotea, Desolaziotik bereizten gintuen tarte laburra, ehun bat itsas besabete, zeharkatu behar zela eta.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txalupazainen topalekutik ikusten zen eliza Vétheuilkoa zen, Monetek margotua; Albertek eta berak otordua egin zuten lekuaren ondo-ondoan lehorrera lotutako lantegi-txalupatxo batetik margotu ere.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 343. orr.


txalupatzar iz adkor txalupa handia.

Maddalenek bizimodu kilikagarria bazeraman txalupatzar hartan bizi zen mutilarekin.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 221. orr.


txalupazain (orobat txalupa-zain) iz txalupalaria.

Egunero, basora iristeko, ibaia zeharkatu behar izaten dute, txalupazainari bidaia ordaindu eta beste aldera igaro.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 115. orr.

Txalupazainen topalekutik ikusten zen eliza Vétheuilkoa zen, Monetek margotua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 343. orr.

Gizarte hauetan guztietan gizakiak txalupazain, zaldizko edo gerrari gisa espezializatzeagatik gizazpiko maila batera degradatuta daude gizatasun osokoekin [...] konparatuz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 427. orr.


txalupilo iz

Merkantzi tren bat atoiontzi batek bultzatutako txalupilo baten barnean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 107. orr.


txaman ik xaman.

txamar ik txamarra.

txamarra (orobat txamar) 1 iz jaka.

Guapa-guapa, txamarra erdirekia, bular erdiak begi bistan, ni haiei begira nengoela, halako batean berak begiratu zidan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 83. orr.

Bakeroak, kirol zapatilak eta txandal antzeko txamarra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

Txamarraren kremailera igo eta ostatura jo zuen.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 35. orr.

Une batez, karneta txamarraren zein poltsikotan gordea nuen gogoratzen saiatu nintzen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 60. orr.

Eskuak txamarrako sakeletan sartuta.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 81. orr.

Txamarrako sakelan sartu nuen liburua inor azaldu baino lehen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 53. orr.

Paul D-k txamarraren sakelako botilari heldu zion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 310. orr.

Gizonak bularretik haurra askatu eta mutilaren txamarran bildu zuen, mahukak aurrean lotuz.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 132. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Maukak luze irteten zitzaizkion txamarra zahar bat zeraman soinean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 18. orr.

Galtza argiak zeramatzan; eta gainetik neguko txamarra marroi bat.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 107. orr.

Larruzko txamarra beltz sendoa soinean, kendu gabeko bizarra, neke aurpegia.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 60. orr.

Txamarra luzea zuen jantzita, mahukarik gabea, eta kolore ilunekoa, lepoko xingola izan ezik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 77. orr.

Trajearen gainetik larruzko txamarra luze bat baitzeraman.  Berria - Kirola   2004-03-09

Eskularru argiak besoetan gora, eta txamar eta longain ilunaz jantzirik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 107. orr.

Oinetako parea, ehizarako kapela, gona eta txamarra maiztu batzuk armairuetan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 128. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Zaindari txano-gorri eta txamarra-urdinen kasernatxoaren aurretik pasa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Oihalak baso-usaina izaten zian [...] gerritik zintzilik eramandako hegaztiek isuritako odolarena: odolak beti zikintzen zian ehiza-txamarra.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 139. orr.

Gauez denbora-pasa mendi buelta bat egin eta etxeko lan txamarrak egingo ditu, gero egunaren zati handi bat lotan igarotzeko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 146. orr.

Espaloian bilduta, jertse koloretakoekin, larru txamarra xinpleekin jantzitako emakume aurpegi-luzeek etsi keinuak egiten zituzten.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

larruzko txamarra (5)


txamota iz adreilu eta kideko ekaien pikorretatik ekoitziriko materiala.

Txillidak etxean zuen harakin mahaia erreproduzitu du Anthony Carok, eta euskal artistak ohikoa zuen materiala erabili du horretarako, txamota lurra.  Berria - Kultura   2006-04-05


txanbela iz dultzainaren antzeko musika tresna.

Soinu tresnetan, hor dira segur txistua, xirula, txiribita, txanbela, silbotea eta holako batzu.  Herria   2004-04-29

Bertze edozein ohizko tresna bezala, dela txistu, txanbela ala alboka, gaitak ere bere toki osoa behar luke musika erakaskuntzan.  Herria   2005-10-20

Hori guzia erritmo askorekin, biolin, txanbela eta pandero musika tresnek lagundurik.  Herria   2004-03-18


txanbelan iz errege ganberako gehiena, erregeari lagun egiten ziona.

Zeren eta, txanbelanetako bat barbaroak isilarazten saiatzen bazen, bera isilarazten baitzuen enperadoreak, bai baitzekien frankoak zein erraz ateratzen ziren beren onetik, eta beldur zen probokazio hutsalen batek leherketa eragin eta Erromatar Inperioari kalterik larriena ekarriko ote zion.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 229. orr.

Orduan are gehiago sutzen nintzen, eta merkatu kapitalistaz hitz egiten nuen, baita estatuko nagusi eta soberano eta txanbelan handi eta militarren mundu honetaz ere.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 189. orr.

Udaletxeko agintari bat, amarruz sartua, burgumaisua, txanbelan handia, aholkularia, halako zerbait.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 101. orr.

Ez naiz iritsi berri baten txanbelan inozoa izango.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 158. orr.


txanbelari iz txanbela-jotzailea.

Soinu egileen atalean ere, xumetasunerat jo du Jesüs pastoralak, txirulari, txanbelari, atabalari eta ttun-ttun eta arrabita jotzaileek soilik lagunduko baitituzte kiristi, türk eta satanen ateraldiak.  Berria - Kultura   2006-03-21

Jelkaldien eta dantza-jauzien lagungarri izango diren musika egileak, bi txanbelari, atalabari bat, ttun-ttun jotzaile bat, arrabita jotzaile bat eta akordeoi jotzaile bat izango dira, besterik gabe.  Berria - Kultura   2006-05-02

Xiberoko kantariak, dantzariak, musikariak eta txanbelariak.  Herria   2005-10-13


txanbelin iz polita, txairoa.

Kuriosoa da, baina, Hugoren begitan, neskak beti zoragarriak ditugu, politak, alaiak, txanbelinak, eta beti barrez ari dira.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 26. orr.

Mutil apaina iruditu zitzaion, karana eta txanbelina.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 273. orr.


txanberga iz trinketearen ondoko bela txikia.

Eta kulunkan zebilen ontzi baten txanberga ikusi zuen kable-bete batera.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 155. orr.

Ohol-xafla bat erantsi zitzaion txanbergari.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 142. orr.


txanbergo iz kasaka gisako jaka luzea.

Beste mahaiko bezeroak hiru ziren: bik soroko peoiak ziruditen; hirugarrenak txino-hazpegi baldarrak zituen eta txanbergoa jantzirik edaten zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 110. orr.


txanbero iz

'Txele, txele, txele,' diote txanberoek, 'astunegia da zuretzat, neuk eramango dizut poltsa hori!'.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 16. orr.


txanbil 1 iz noria edo kideko tresnetan, ura igotzeko suiletako bakoitza.

Oraindik hori baino goragoko lekuetara igo beharko balitz ura, gurpil horren ardatzean burdinazko kate bikoitza jarriko da inguruan bilduta eta beheraino iristen dela, eta zintzilik brontzezko txanbilak dituela bakoitza kongio bateko neurrikoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4830. orr.

Gurpilaren biraketaz katea ardatzaren inguruan biltzen joango da eta txanbilak gora jasoko dira, eta ardatzera iritsi ahala, iraultzen joango dira jasotako ur guztia depositu batera isuriz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4830. orr.

2 pegarra.

Txanbil bat ireki eta kolore gorriko edari bat isuri zuen Alkimistak mutilaren edalontzian.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 160. orr.


txanbra iz emakumezkoen atorra.

Elastikoak eta galtza motzak zeramatzaten mutil guztiek, eta cricketeko txanbra irekiak eta gizonezkoen galtza luze grisak neskek, behealdea lotzeko kateorratzak jarrita.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 157. orr.


txanda (orobat tanda g.er.) 1 iz era bereko egite hurrenkera batean, norbaiti edo zerbaiti dagokion unea.

Goizean goizxeago sartu eta arratsaldean lehentxeago ateratzeko baimena eskatu nion gure buruari, optikoarenean txanda neukala esanda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 43. orr.

Atenasko herritarren biltzarrak 7.000tik 8.000ra lagunekoak izaten zirela, eta herritar bakoitzak hitz egiteko aukera zuela haietan, txanda zegokionean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 183. orr.

Zuri ere iritsiko zaizu txanda, uste baino lehenago agian.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 245. orr.

Txanda iritsi zitzaionean, break berri-berri batean sartu zen gizona, eta iparraldeko autobidea hartu zuen autoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 357. orr.

Pedrok bere txanda itxaroten zuen, ilaran, eskuburdinez lotua.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 110. orr.

Javierrek, ilaran sartuko dela eta txanda gordeko duela diosku.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 331. orr.

Aulkiak betetzen zituzten mutiko, neska eta atso zahar guztiei utzi zien txanda pasatzen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 201. orr.

Fiskalak, lotsatuta, nire defentsa suharrari utzi zion txanda.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 223. orr.

Txandak antolatu genituen, eta, horrela, eta egoera epaileen aurrean salatuz, lortu genuen eustea.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 85. orr.

Izan ere, Joiadak ez zien alde egiteko baimenik eman txanda bukatzen zutenei.  Elizen arteko biblia   2 Kro 23,8

Ihes egin zuen, txanda amaitu gabe, Almaren besoetarantz.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 21. orr.

-Orain dela ordu erdi zunan etortzeko Robe, txanda aldatzeko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 125. orr.

Txanda eskatu nuen, baina itxaron zerrenda handia zegoenez, zain egon beharko nuela esan zidaten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Keinu zorrotz batez nire txanda eskaturik, irakaslearen bularra seinalatu dut nire atzamarraz: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 28. orr.

Elkarri txanda janez jarraitu zuten huntaz eta hartaz.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 125. orr.

Ongi jarria du, bai, Jakob izena, oraingoarekin bi bider kendu baitit txanda.  Elizen arteko biblia   Has 27,36

Harri bakoitzarekin hiruna minutuko txanda bana egingo dute.  Berria - Kirola   2004-05-14

152 kiloko kuboa erabili zuten, eta bost minutuko txanda bana egin ondoren, parra egin zuten, 21 jasoaldirekin.  Berria - Kirola   2004-04-14

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Txanda bakoitzean egindako lau orduko lanuzteak erabatekoak izan dira, eta zuzendaritza kezkaturik dago egoerarekin.  Berria - Ekonomia   2006-04-07

Gero zein bere txandan joaten ginen "despatxu"ra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 52. orr.

Jo argibide bila apaiz lebitarrengana eta une hartan txandan egongo den epaileagana.  Elizen arteko biblia   Dt 17,9

Telefonoaren zain egon beharko zenuen tabernan, txandan, neska batek Leridan soldadu zeukan nobioarekin berriketaldia bukatu arte.  Berria - Kirola   2004-04-11

Egunean 11 orduz atseden hartu beharko dute, gutxienez 3 eta 9 orduko bi txandatan.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

Labur irizten zion egonaldiari, eta pena saminez atera behar izaten zuen seietan hurrengo txandakoak iritsi aurretik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 190. orr.

Poliziek eurek deitu omen zuten txandako abokatua, «atxilotu piloa» zegoela-eta.  Berria - Euskal Herria   2004-04-02

Jite horretan harrapatu baitzuten Istillaga, galtzak lurrean, seietan hasten ziren txandakoek, ilunpean zegoen gelan argia piztu zutenean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 191. orr.

Billarreko mahai bat zegoen, eta bi gizon ari ziren bertan, isiltasun ia erlijioso batez, txandari txanda.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 212. orr.

2 (-en atzizkiaren eskuinean)

Vernerren eta Jansoen txanda zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 110. orr.

Apur bat geroxeago nire txanda zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 108. orr.

Hire txanda duk orain!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 260. orr.

-Zure txanda, Tommo -esan zuen amak. "Zein da zure izena?", galdetu zidan nire txanda heldutakoan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 9. orr.

Janson, gainerako lapur eta hiltzaileen zerrendan bere txanda iritsi zitzaionean, epaitu eta heriotzara kondenatu zuten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 33. orr.

Mogolen aitzindari musulmanei eta, beren txandan, mogolei eurei, komenigarri iruditu zitzaien ordezten ari ziren hindu-estatuen jarraibideari segitzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 186. orr.

Alkatearen txanda dator.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 279. orr.

Justinianoren txanda etorri zen gero.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 179. orr.

Segidan baltsearen txanda izan zen eta ondoren tangoena.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 60. orr.

AK honen hasieran agindutako argibideak eman eta gero, ondorioaren txanda dator segidan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 19. orr.

Galderen txanda heldu zenean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19

Abeslarien txandak antolatzen zituen eta solistak aukeratzen zituen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 201. orr.

Saio normala amaituta, propinen txandan, "Itziarren semea" kantatu zuten, entzuleren batek eskatuta.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 14. orr.

3 (ordinalekin)

Handiena besterik ez dut kendu, eta bihar bigarren txanda bat egingo dut.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 94. orr.

Hitzaldien hirugarren txanda.  Elizen arteko biblia   Jb 22,1 tit

Lehendakaritzarako hauteskundeetako bigarren txanda galdu ondoren.  Berria - Mundua   2004-12-30

Auzitegi Gorenak bozen bigarren txanda errepikatzeko agindu du.  Berria - Mundua   2004-12-04

EAJko Arabako eta Gipuzkoako barne hauteskundeen bigarren txanda atzeratu egin da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-05

Laugarren txandaren ondoren Srubovek ez zituen aurpegiak, oihuak bata bestetik bereizten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 29. orr.

4 (-ko edo -tzeko atzizkiaren eskuinean)

Maiz etxeratzen zitzaigun arratsaldeko txanda zuenetan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 13. orr.

Gaueko txanda heldu zenean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 215. orr.

Zazpietako txandan hasi omen duk lanean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 26. orr.

Amaitzean, besteok Amen esan genuen, eta gero norbaitek zaintzako txandetarako deia egin zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 51. orr.

Giroa berotzen hasten dira kartzeleroak, patioko txanda berean ateratzen dituzte preso aurkariak: motina probokatzen ari dira.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 164. orr.

Denekin mintzatzen zen jakintsua, eta bi ordu itxaron behar izan zuen mutilak horretarako txanda heldu zitzaion arte.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 53. orr.

Azkeneko txandan bezalaxe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 292. orr.

Bere burua zuritzeko txanda zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 183. orr.

Heldu zitzaion, bada, Esterri [...] erregearen aurrera agertzeko txanda.  Elizen arteko biblia   Est 2,15

Barrakoiko atarian sendagilearenean egoteko txanda heldu zitzaidan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 183. orr.

Gero gainotzeko taldeei erantzuteko txanda emango zaie.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Mahaian eseri zenean, amak hartu zion komunera joateko txanda.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 18. orr.

Hantxe nago, ilaran zain, ordaintzeko txanda noiz etorriko.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 90. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Guardiaren txanda-aldaketari esker jakin duzu ordua.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 58. orr.

Besterik ezean, txanda-sistema bat antolatu genuen andreak eta biok, gau osoan ez bazen ere bakoitzak hiruzpalau orduz behinik lo egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 111. orr.

Nahiz eta hazkundealdia [...] erronka eta erantzunen txanda-sail bezala azter daitekeen, aurkitu dugu ezinezkoa dela uhin-luzera estandar eta komunik bereiztea txanda-segidarentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 330. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Biak talde mistoan egonda, interbentzio txandak eta finantzaketa ere banatu egin beharko dituzte.  Berria - Harian   2005-06-08

Bukatzeko, erreplika txanda hasiko da.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Garbiketa-txandena ere gogorarazteko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 19. orr.

Txopako gazteluan pilotu txanda egiteko agindua hartu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 178. orr.

Mahai-aulkiak ez dira garbitzen zikindutakoan, langile-txanda aldatzean baizik.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 124. orr.

Bigarren zerbitzua amaitutakoan, hirugarren janari-txanda ekarri zuten, hura ere beroa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 125. orr.

Hauei ere, berauen senide ziren Aaronen ondorengoei bezala, beren zerbitzu-txanda ezarri zieten.  Elizen arteko biblia   1 Kro 24,31

Otoitzean ziharduelarik, lehen gau-txanda aldean edo, hor non datorkion deabru talde handi bat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1076. orr.

Otoitzean pasatu zuen gaua, bigarren zaindari-txandara arte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 177. orr.

Beste guardi txanda bat egiteko aski denbora.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 75. orr.

Gaur lan-txanda izan duten begirale guztiei erakutsi diet literatur-lan aske eta dohain baten aldeko aldarria.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 128. orr.

Zelata-txanda bete beharrez, Pello inguruak miatzera abiatu zen bitartean, loak ez zituen hartu denak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 160. orr.

7 edaria edo kideko zerbait talde bateko kide guztiei banatzea. ik erronda; turnada.

Niretzat kafea eta lagunentzat hartzen ari zirenaren beste txanda bat agindu nuen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 77. orr.

Giroa ekaiztsu ikusten zuenean, txanda bat ardo bere kontura atera, eta Galarretako partidaz galdetzen baitzien.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 34. orr.

8 kirol lehiaketa batzuk banatzen diren zati berdinetako bakoitza.

Lau laguneko zortzi txanda egingo dira, eta aurreneko biak sailkatuko dira.  Berria - Mundua   2004-03-10

Zozketaz banatutako txandak izango dituen azken estropada izango da.  Berria - Kirola   2004-07-29

Sailkapenaren arabera egin dira txanda banaketak, beraz, etxeko taldea lehenengoan izango da, Isuntza, Trintxerpe Servicristal eta Pedreñarekin batera.  Berria - Kirola   2004-08-05

Santurtzi izan zen txanda horretan lehena.  Berria - Kirola   2004-08-22

Bi traineruak txanda berean aritu baitziren.  Berria - Kirola   2004-07-13

Txanda nagusiko lau traineruen arteko lehia aurrekoan baina estuagoa izango den.  Berria - Kirola   2004-09-12

txanda: Santander, Zierbena eta Arkote.  Berria - Kirola   2004-07-31

Merezi du aipamenik Oriok (bere txanda irabazi zuen [...] eta merezi du aipamenik Pedreñak ere (lehen txandan aritu, eta bosgarren bukatu zuen atzoko estropada, indartsuenen artean).  Berria - Kirola   2004-08-08

Helduden igandean, hiru txandetan eta arraulari hoberenekin, goizeko 11-ak eta erdietan hasiz.  Herria   2001-06-28

Bost kirolariak hiru txandatan jardun zuten segan.  Berria - Kirola   2004-05-25

Gizonezkoen 200 metro libreko txandak erakargarriak izan baziren, emakumezkoen bularkako 50 metroak ere ez ziren emozio gabeak izan.  Berria - Kirola   2004-10-08

Penaltien txanda 4-2 amaitu zen.  Berria - Kirola   2006-02-11

Egurretan, Larretxeak eta Mindegiak txanda libreko probetako egurrak plazaratuko dituzte.  Berria - Kirola   2004-02-29

Lehen proba: bi bikoak txanda librean 60 ontzako egurra ebakitzen (2 puntu).  Berria - Kirola   2004-12-17

Bigarren jardunaldia jokatu ondoren berdinduta baleude bi edo talde gehiago, orduan jokatuko lukete berdinketa hausteko txanda.  Berria - Kirola   2004-11-12

Zozketarik ez da izango, biek ala biek badakite elkarren ondoan egingo dutela arraunean, eta txandan lehenago bukatzen duenak sailkapeneko ohorezko postua eskuratuko du.  Berria - Kirola   2004-08-03

Bera izan zen txandako azkarrena.  Berria - Kirola   2004-07-20

9 txandan adlag txandaka. ik beherago 13.

Bera eta beste hogeita bi jubilatu latorrizko hesitik txandan begira.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

10 txanda egin

Begiak xukatu nituen; norbait zetorren txanda egitera.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 98. orr.

Gaur, ikusten duzunez, txanda egiten.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 47. orr.

Nazioarteko Espazio Estazioan dira txanda egingo duten astronautak.  Berria - Gaiak   2004-10-17

Goizeko txanda egin dutenek ordu erdiko atzerapena izan dute Ondarroatik Bilbora.  Berria - Harian   2005-01-26

Txopako gazteluan pilotu txanda egiteko agindua hartu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 178. orr.

Alemaniarren hiru ehiza misio daudelako Albert gainean elkarri txanda egiten.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 37. orr.

· Zaintzaileek hiru txanda egiten dituzte egunean: 07:00-15:00, 15:00-22:00 eta 22:00-07:00.  Berria - Harian   2005-06-14

Etengabeko txandak eginez.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 30. orr.

Platerak garbitzeko txandak egitea erabaki zuten.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 121. orr.

11 txanda eman

Bizpahiru hilabetera ematen dute txanda [Osakidetzan].  Berria - Harian   2005-07-16

Maiatzaren 22rako eman zioten txanda.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

Zenbat bidaiarik eman ote zion elkarri txanda?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 320. orr.

Nekatzen zenean, amaiera hitzetara jo, "hala ez bazan sar nadila kalabazan", eta beste bati ematen zion txanda.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 99. orr.

Eman diezaiogun txanda orain Bizkaiko gertaera txikiena ere xehetasun handienez jaso ohi duen El Correo Español-i.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 52. orr.

· Lau ziklista behar badira lau, bost behar badira bost; txanda emate luze zein motzak ere aukeran.  Berria - Kirola   2004-07-14

12 txanda hartu

-Lur jo zuen Erromak; Bizantziok hartu zion txanda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 178. orr.

Jostaketarekin aspertu zenean Pantxok hartu zion txanda, era okerragoan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 301. orr.

Orain hondeatzaileek hartuko zieten txanda zurginei.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 370. orr.

Gero, mendea iragan ondoren, Cauchy, Poncelet, Sophie Germain, Poisson, Chaslesek hartu zuten aurrekoen txanda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 322. orr.

Ruche jaunak txanda hartu zion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

Hodeietan gordetako euria haizeari txanda hartu zain zegoen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 75. orr.

1938an, Barañanori txanda Jose Inazio Ibarbia errezildarrak hartzen dio.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 55. orr.

-Astakirten bat ezagutu duela! -esaten du Joanak txanda hartuz-, berarekin txat batean aritzen den pirata bat.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 130. orr.

Sistema abian jarri ondoren baino ez dute hartuko enbrioiaren geneek beren txanda, eta lanean hasi.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 64. orr.

13 txandan-txandan adlag txandaka. ik beherago 9.

Lurrean, zoladura gisa, baldosa zuriak eta arrosak jarriak zeuden txandan-txandan, greka gorri ilun bat inguruan zutela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 86. orr.

Ez kexatu, txandan-txandan denoi tokatuko zaizue eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 117. orr.

Bata bestearen ondoan jarri ginen belauniko eta ipurdia gora, txandan-txandan sar ziezagun.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 128. orr.

Txandan-txandan hartuko ditinagu, aldian urre pilatxo bana.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 401. orr.

14 txanda-pasa egin (orobat txandapasa eta txandapaso) txanda pasatzen utzi.

Zer uste zenuen maribihurritxo horrek, txanda-pasa egingo nuela? Nadiak, berriz, urrats horiei txandapasa egin, eta marrazki nabarmenki ezagungarri eta irudi xehekoak egiten zituen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 85. orr.

Urtarrilak bere azken egunean ilbete zuria lapurtzen badio, otsail 28 egunekoari txanda-pasa egiten baitio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 45. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

agertzeko txanda (5); azken txanda (12); azken txanda librekoan (4); bakoitzak bina txanda (4); bere txanda (36); bere txanda iritsi (8); bere txanda zen (4); beren txanda (9); bi txanda (6); bigarren txanda (68); bigarren txanda bat (5); bigarren txanda egin (6); bigarren txanda errepikatzea (5); bilera txanda (10); bina txanda (5); bozen bigarren txanda (13); da bigarren txanda (5); da nire txanda (4); da txanda (5); diete txanda (4); dio txanda (9); du txanda (7); dute txanda (7)

egiteko txanda (7); elkarrizketa txanda (12); galderen txanda (10); gaueko txanda (9); gazteen txanda (5); gure txanda (29); gure txanda da (7); hartu zion txanda (5); hauteskundeen bigarren txanda (6); hire txanda (7); hire txanda duk (7); hiru txanda (10); hirugarren txanda (6); hitz egiteko txanda (5); hitzaldien txanda (4); hurrengo txanda (4)

izateko txanda (4); lan txanda (8); lehen txanda (20); minutuko hiru txanda (7); minutuko txanda (12); minutuko txanda bana (4); nire txanda (64); nire txanda da (13); nire txanda iritsi (7)

orain nire txanda (8); orain zure txanda (4); proba txanda (4); proba txanda librean (4); taldearen txanda (8); taldearen txanda izango (4); taldeen txanda (4)

txanda aldaketa (6); txanda amaitu (6); txanda bakoitzean (23); txanda bakoitzean bi (6); txanda bakoitzeko (10); txanda bakoitzeko bi (6); txanda bana (6); txanda bat irabazi (4); txanda batean (6); txanda berean (23); txanda berean arituko (4); txanda bukatu (4)

txanda egin (19); txanda egingo (18); txanda egingo ditu (7); txanda egiten (7); txanda egokitu (5); txanda eman (4); txanda errepikatzea (5); txanda eskatu (6); txanda etorri (25); txanda etorri zen (13); txanda gaur (4); txanda guztiak (6); txanda hartu (14); txanda hartu zion (4); txanda hartuko (4); txanda hartzen (10); txanda hasi (6); txanda heldu (32); txanda heldu zen (9)

txanda iraganen (5); txanda iraganen da (5); txanda iristen (5); txanda iritsi (71); txanda iritsi arte (4); txanda iritsi zain (4); txanda iritsi zen (25); txanda iritsi zitzaionean (4); txanda iritsiko (7); txanda iritsiko da (6); txanda izan (72); txanda izan da (7); txanda izan zen (57); txanda izango (77); txanda izango da (70); txanda librean (66); txanda librean bi (14); txanda libreko (15); txanda librekoan (8); txanda nagusian (4)

xalaren txanda (4); zure txanda (21); zure txanda da (9)

bigarren txandak (4); hiruna minutuko txandak (8); minutuko txandak (13); minutuko txandak egin (4); minutuko txandak egingo (6); orduko txandak (4)

txandak antolatu (4); txandak egin (9); txandak egingo (8); txandak egingo dituzte (4); txandak egiten (8); txandak sailkapenaren arabera (5)

bigarren txandako (11); bigarren txandako emaitzak (4); gaueko txandako (4); lehen txandako (7); txandako langileak (5)

aurreko txandan (10); aurreneko txandan (8); azken txandan (11); bere txandan (10); bigarren txandan (61); bilera txandan (4); bost minutuko txandan (12); bozen bigarren txandan (10); erantzunen txandan (6); galderen txandan (12); gaueko txandan (7); goizeko txandan (10); hauteskundeen bigarren txandan (8); hirugarren txandan (11); lehen txandan (59); lehen txandan aritu (6); minutuko txandan (17)

txandan ariko (4); txandan aritu (11); txandan aritu ziren (4); txandan egongo (4); txandan izan (4); txandan txandan (11)

bigarren txandara (5)

bigarren txandarako (8)

bere txandaren zain (6); bigarren txandaren (5); bilera txandaren barruan (4); nire txandaren zain (4); txandaren zain (22)

bigarren txandari (4); txandari ekin (4)

bi txandatan (19); hiru txandatan (20); minutuko bi txandatan (5); minutuko hiru txandatan (7); minutuko txandatan (5)

lehen txandatik (8)

bi txandetan (4); hiru txandetan (7)


txandaka 1 adlag elkarri txanda hartuz.

Gehienetan, txandaka egiten dute; lehenengo, batek, eta gero, besteak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 148. orr.

Idoiak txandaka begiratzen zigun Adelari eta niri, esanez bezala: "Zer arraio gertatzen zaie hauei?".  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 141. orr.

Txandaka aritzen ziren anaiak: aldika "ama" ziren, Martaren antzera jardunez eta "semeak" zainduz, eta aldika "seme", Mariaren antzera kontenplazioari erabat emanak biziz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 160. orr.

Eurek eguzkia ikustean, guk gaueko izarrak ikusten omen ditugu eta urtaroak gurekin txandaka banatzen omen dituzte, eta haien gauak gure egunei omen dagozkie.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 91. orr.

Etsipenak eta itxaropenak ginderabiltzan txandaka.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 187. orr.

Txandaka edan genuen termoetatik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

Ondoren gizona enfokatzen digute, bere musikarekin, aurpegia eta testua txandaka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 108. orr.

Txandaka egiten zuten beren zainketa Don Carlosen etxe arruntaren aurrean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 175. orr.

Ur beroa bulegoan baizik ez dagoenez (bulego esatean beheko solairu guztia esan nahi dut beti), txandaka jaisten gara zazpiok, abantaila handi hortaz aprobetxatzeko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 58. orr.

Gaurko zutabean ISS nazioarteko estazioari buruz mintzatu nahi nuen, aspaldiko partez, urtearen amaieran bost urte bete baitzituen orbitan, eta 12 eskifaia izan ditu txandaka.  Berria - Gaiak   2006-03-02

Garijotze lanak ez ziren txantxetakoak, baserriz baserri txandaka, batak besteari lagunduz, auzolan sanoenean egiten zutenean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 51. orr.

Txilinak eta granadak, txandaka.  Elizen arteko biblia   1 Kro 13,8

Nik jolas bat proposatu nahi dizuet; txandaka egiteko jolas bat.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 140. orr.

Txapelketa hiru aldiz segidan edo bost urtez txandaka irabazten duen bikoteak jabetzan hartuko du.  Berria - Kultura   2004-06-16

Iraupen eskia, 4x5 km. txandaka (emak.).  Berria - Harian   2006-02-09

3. proba: txandaka bi bikoteak bi kanaerdiko ebakitzera (2 puntu).  Berria - Kirola   2004-01-04

2 txandakako izlag

Bihotzaren taupadak eta biriken txandakako uzkurtze eta hedatzeak automatiko bihurtzean, bizitzak giza pentsamendua eta borondatea beste erabilera batzuetarako aske utzi ditu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 400. orr.

Mendebaldeko jarduera ekonomikoaren txandakako goraldi eta beheraldi horiek -merkataritza-ziklo deitu direnak- [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 333. orr.

Euskal Preso Politikoen Kolektibokoen txandakako gose greba.  Berria - Harian   2006-03-23

WWFk dio sojak txandakako laborantza egiteko aukera eskaintzen duela.  Berria - Gaiak   2004-09-04

EBko txandakako presidente Wofgang Schussel kantziler austriarrak proposamen bat jasoko du datorren asteetan.  Berria - Mundua   2006-01-19

Zuzendaritzako karguak txandakakoak dira eta kudeaketa lanak egiten ditugu.  Berria - Kultura   2006-04-07

Ez da kasualitatea txapelketako azken hiru probak emakumezkoen 1.500 metrokoa, gizonezkoen 800 metrokoa eta emakumezkoen 4x400 metro txandakakoa izatea.  Berria - Kirola   2006-03-10

Errusiak irabazi du urrea biatloiko 4x6 kilometro txandakakoan.  Berria - Kirola   2006-02-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txandaka ari (3); txandaka aritzen (3); txandaka egitea (4); txandaka egiten (10); txandaka joaten (3); txandaka txandaka (3)

batasuneko txandakako (26); batasuneko txandakako presidente (14); batasuneko txandakako presidenteak (3); ebko txandakako (37); ebko txandakako presidente (13); ebko txandakako presidenteak (5); ebko txandakako presidentetza (10); europako batasuneko txandakako (24); gobernu kontseiluko txandakako (4); kontseiluko txandakako (7); kontseiluko txandakako presidente (5)

txandakako gose (3); txandakako jolasa (3); txandakako lehendakaritza (5); txandakako munduko marka (3); txandakako presidente (38); txandakako presidente bertie (7); txandakako presidente jan (4); txandakako presidente wolfgang (4); txandakako presidentea (4); txandakako presidenteak (15); txandakako presidentetza (18); txandakako presidentetza duen (9); txandakako presidentetzak (3)

kilometro txandakakoa (4); metro txandakakoa (8)


txandakatu, txandaka(tu), txandakatzen 1 da ad pertsonez mintzatuz, zerbait egiteko txandaka aritu.

Giharren tentsio-joko perfektua nire aurrean, ezker-eskuin txandakaturik: estutu, lasaitu, estutu, lasaitu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 67. orr.

Txandakatuz, ardurak banan-banan izendatu eta "orain zuk, gero nik" erabakitzen dutenak.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 54. orr.

Mairuak, frankozaleak eta italiar Gezi Beltzak txandakatzen ziren zaindaritzan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 43. orr.

Egun hartan, arin eraman zuten tarantasa postatik postara txandakatzen ziren iemstxikek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 138. orr.

Lasai, Tomas, txandakatuko gaituk.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 153. orr.

Txandakatu egiten ginen bolantean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 71. orr.

Jakina zen Antxon eta biok txandakatuko ginela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 153. orr.

Bidailagunok txandakatu egiten gara gidariaren alboan joateko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 86. orr.

Txandakatzen diren hiru kide ezegonkor baino ez ditu Afrikak NBEko Segurtasun Kontseiluan.  Berria - Harian   2005-07-06

Osasuna B-n Xabi Pascualekin txandakatu du atezain postua.  Berria - Kirola   2004-05-26

• 2 da/du ad gauzez mintzatuz, txandaka gertatu edo egin.

Historikoki bi alderdi horiek txandakatu izan dira boterean.  Berria - Mundua   2004-10-31

Mahai obalatu zuri distiratsuan, xanpaina eta Rhin-eko ardoa edateko kopak txandakatzen ziren, toki guztietan bata bestearen ondoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 49. orr.

Esaldi baloratiboak eta deskriptiboak txandakatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 360. orr.

Bizitza ere aldakorra da: bere aurpegiak, bai politak, bai itsusiak, txandakatu egiten dira.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 364. orr.

Neguko arratsalde distiratsu hartan ostarteak eta hodeiak txandakatzen ziren presaren presaz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 451. orr.

Intziriak aditzen ziren ondoko logelan, oihuekin txandakatuak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 162. orr.

Ama gazte zeneko garaia, duela 40 edo 50 urtekoa, eta alabaren garaia, gaur egungoa, biak erakutsiko ditu, txandakatuz, nobelak.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 19. orr.

Lagungiro on itxurako aldarteak eta halaber itxura baino ez ziren sumindura eztandak txandakatzen zituen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 179. orr.

Iraganeko eta presenteko aditz-denborak etengabe nahasten eta txandakatzen ditu Kerteszek narrazioan.  Berria - Kultura   2004-02-28

Gure pertzepzioa etengabeko erakusgarri-hautaketa baten bidez gauzatzen da (begi mugimenduak eta finkaldi laburrak txandakatuz).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 38. orr.

Junturak trabatu egiten dituzte ilarak txandakatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1170. orr.

Gainean beste enbor batzuk jarriz txandakatuta lau aldeetan, izkinak egiten dituzte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 930. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Udalekuan ikasitako batzuk abestu dituzte, "Anttoni, Anttoni" edo "Maritxu nora zoaz" esaterako, neska-mutilen solas txandakatuak eginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 109. orr.

EHEko kideak Gernikan (Bizkaia) gose greba txandakatua egiten ari dira bertako epaitegian hizkuntza eskubideak bermatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-05

Estatus politikoa lortze aldera, Urtarrilaren 3ko planto orokorrari segida eman diogu itxialdi txandakatu baten bitartez.  Berria - Harian   2005-01-05


txandakatze 1 iz txandaka aritzea, txandaka egitea.

Aurrekari haiek gure oraingo ikuspegi psikologikotik aztertuko bagenitu, guztietan aurkituko genituzke zelotismoaren eta herodianismoaren bulkada antagonisten artean txandakatzeak eta gatazkak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 268. orr.

Espainiako Ligan txandakatzeak egon ziren arren Potillonek hartu izan du bere postua Txapeldunen Ligan.  Berria - Kirola   2004-02-22

Txandakatzeak egitea gustuko dute zenbait entrenatzailek.  Berria - Kirola   2006-03-26

Sei lagunekin iritsi ziren helmugara, eta txandakatzeetan ez zuten harmonia handiegirik erakutsi.  Berria - Kirola   2004-09-05

Ikus honako atal hauek ere: erregela, naturaltasuna fonologian, txandakatze edo alternantziak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 55. orr.

Hiztun askoren morfema elkarketetan jazotzen diren igurzkari/afrikatu txandakatzeek frogatzen dute esandakoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 25. orr.

Euskarak ahoskabetasunaren alde egin izan duela erakusten dute bai morfema barreneko bilkurek, bai morfema elkarketetako txandakatzeek.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 29. orr.

Egia da benetako txandakatze fonologikoetan desberdintasuna ezin dela handiegia izan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 147. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Soldadu txandakatzeak.  Berria - Mundua   2004-01-09

Aniztasunarena izan zen lehena: bai ideia aldetik, bai demokraziak bideratutako gobernu txandakatzeengatik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

3 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Zuloa ederki betetzen du Europako herri nagusietan erabiltzen den txandakatze-ikasketa sistemak, ikasi bitartean lan egiten baita enpresa batean.  Berria - Gaiak   2006-04-18


txandaketa iz txandakatzea.

Sasoi hasieran, Aguirrek txandaketen aldeko apustua egin zuenean, hainbat partida jokatzeko aukera izan zuen Miguelek.  Berria - Kirola   2006-03-31

11 partidatan jokatu ahal izan du txandaketei esker.  Berria - Kirola   2006-02-09

Beraren bizimodua, zeinaren monotoniaz ezin baita pentsatu izulaborririk gabe, bero-hotzen txandaketa gupidagabe bat da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 297. orr.

Askotan idatzi izan omen du halako langileen txandaketaren garrantziaz, etengabe ari ez daitezen azienda hiltzen, odolusten edo hiltzera eramaten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 271. orr.

Gizarte Egipziako kolapsatuaren berezko bizialdiaren epilogo izugarri luzea asperraldi luze eta deabruzko kemenaldi asaldatuen txandaketa zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 20. orr.

Porrot eta indarberritzeen txandaketetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 459. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Euskadiko CCOOren arabera, gazteen artean egiten den lan-txandaketa kezkagarria da.  Berria - Ekonomia   2004-01-16

Euskal ekonomiaren beste arazo bat belaunaldi txandaketaren falta da, Industria Sailaren irudiko.  Berria - Ekonomia   2006-02-26

3 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Enpresa askok duten lan-txandaketa sistema ere gaitzetsi du.  Berria - Ekonomia   2004-01-16


txandal 1 iz galtza eta jaka lasaiek osaturiko kirol jantzia.

Sukaldean atzeman nuen, tipula pikatzen, txandal berde min batez jantzia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 213. orr.

Martak txandalaren kapusaiaz estali zuen burua.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 215. orr.

Laguna txandal barneko kamisetaren poltsikoa arakatzen ari zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.

Txandala eta tenisak jantzi.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 91. orr.

Gustuko zuen hango paisajea, kapusaidun txandala jantzi eta erdi eroritako pabilioi eta txatarra meta ikaragarrien artean ibiltzea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 29. orr.

Korri egiteko txandalarekin jantzirik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 23. orr.

Kaiku edo brusa bat soinean zuela ikusiko zenuen atzo; gaur txandal batekin dabil.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 34. orr.

Txandal zuri batekin jantzia zegoen Ubanbe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 369. orr.

Zahar samarra, txandalez jantzia, herrena eta oro har xelebrea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 155. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bakeroak, kirol zapatilak eta txandal antzeko txamarra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

Han nengoen, hortaz, XXLko txandal-jantzian eta 45 tailako zapatilatan, balantzaka.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 19. orr.

-Etorri hona, mari-potxorra -esan zion Nano Zuriari larderiatsu, txandal prakak txorkatiletaraino jaitsita.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 104. orr.

Kaleko arropak kendu eta txandal galtzak eta puntuzko jertse zahar bat jantzi zituen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txandal gorri laranja (3)


txandapasa ik txanda 14.

txandata iz txindata.

Lau soinu tresna aipatzen ditu testuak: zitara, lira, txirula eta txandata.  Berria - Kultura   2006-02-11


txandatu, txanda(tu), txandatzen da/du ad txandakatu.

Talde horiek txandatzen joango dira agertokian.  Berria - Kultura   2004-01-29

Zoko sekretu hori harrapatu nahi didate, ziur nago txandatu egiten direla judasean niri etengabe begi emanda.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 103. orr.

Nahasten ziren, txandatuz, mailu-hotsa eta mendiaren hatsa.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 65. orr.

Sofik, Ahmetek eta Musa Beyk, txandatuz, zulotik begiztatzen zuten udaberri lehertu berria.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 44. orr.

Utz iezaiozue lehendakariari ere bere lana egiten, eta txandatu zaitezte argazkiak ateratzeko.  Berria - Harian   2005-02-02


txandatze iz txandakatzea.

Txandatze guztiak erregulartasunaren lehiaketan egin ditu.  Berria - Kirola   2004-10-27


txandrio iz kaltea, hondamendia, okerkeria.

Zenbait urte lehenago, txandrioa -"akats tipografikoa", lanbideko mintzaje beti zikin-estalian- tailerretako muntatzaile lardaskatzaileei egotziko niekeen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 181. orr.

Tailerreko muntatzaileak eskuz konpondu behar izaten du erredakzioan egindako txandrioa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Emakumeak ez, txandrioa egin dionak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 36. orr.

«Ene bada, bai txandrio handia», aipatzen zuen emakume batek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Bestalde, hala gertatzen zitzaidan tresna guztiekin; beti okerreko botoia sakatuta, egunak txandriotik txandriora joaten zitzaizkidan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sekulako txandrioa (3)


txanel 1 iz arraun ontzi txikia, hondoa laua duena. ik xalant1.

Lemazainak aise gidatzen zuen ontzia Volgan gora edo behera zebiltzan txalupa, gabarra eta txanel ugarien artetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 114. orr.

Bera zuzendu zitzaion gure ontziburuari, portugesez, urrundik, txanelaren eta karrakaren artean arkabuz-tiro baten tartea zelarik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 77. orr.

Ez zegoen ontzirik hondar gainean, ezta txanelik ere ontziralekuaren oholetan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 349. orr.

Maniobretan zebilen edozein ontzik gure txanela jo eta hondora joan gintezkeen, ez baikenuen arraun bakar batez han irauteko modurik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 306. orr.

Senari begira zihoan; txanel batzuk, beltzak ikatz hautsaren kariaz, ur berdean behera jaisten ari ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 372. orr.

Bermeoko gazte hura [...] 1912ko galerna handiaren biktima, Kantauriko uretan galduta ibili zen txanel batean, erbinude bat zuela lagun bakarra.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 160. orr.

Ari zen zerbait hartzen gure umoretik haurtzaroa txanel batean kulunkatu gabe emana zuen dohakabe hark.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 213. orr.

-Ea, mutilak, txanela hondoratu gabe gero!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 258. orr.

Beste txanela Ánimas ontziaren gainean lotu zen, hondora barik, ur azalean zurtz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 381. orr.

Domingo berriro hartuta eta besteak lehorrean utzita, txanelean igo zen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 233. orr.

Gero txanelekoekin berbetan segitu zuen, eta halaxe jakinarazi zioten Lisboan bazela atondua Bizkaitarren Ospitalea zeritzona, gure naziokoentzat.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 80. orr.

Katuaren atzetik berak egin zuen txanelera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 233. orr.

2 (izenondoekin)

Txalupa bat, txanel xume bat, zernahi, kibitka sartzeko adinakoa edo.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 348. orr.

Pailoten motoraren txanel auxiliarra hartzen zuen inori baimenik galdatu gabe eta portuko bertze muturreraino abiatzen zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.


txaneltxo iz adkor txanela.

Txaneltxoaren tostan elkarren parean arraunean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 241. orr.

Lehorrera bidali zuen txaneltxo bat, popako kriseilua isioturik zeramala.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 50. orr.

Iluntzean karrakako bigarren txaneltxoa uretaratu genuen, upel batzuekin zamaturik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 95. orr.

Han, goizeko lehen argiarekin falua deritzen txaneltxo horietako bat karelaren parera etorri zitzaigun.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 54. orr.

Ahalegin betean saiatu zen istriborreko karelaren gaina gainditzen, Domingo semearen laguntzaz, gero handik txaneltxora borda-zurubian behera egiteko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 231. orr.

Txaneltxoaren barruan gora egiten hasi ginen, gabizain jarduten nuen denboretan baino balantza bortitzagoetan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 401. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gure txaneltxoa (4)

txaneltxoan sartu (3)


txango 1 iz atsegin hartzeko bidaldia, eskuarki laburra.

Itzulitakoan, hizketan hasi eta txangoaren -eskurtsioaren, ibilaldiaren...- inpresioak kontatu genizkion elkarri.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 128. orr.

Etxeko nagusiak txango bat antolatu zien, errekan gora.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 435. orr.

Taxian egindako txangoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 126. orr.

Place Saint-Michel-etik hasita [...] Place des Vosges zoragarrian amaitu genuen txangoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 360. orr.

Ospe txarreko lokaletatik egindako txangoetan aurkitutako Dakarko emakume bat.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 88. orr.

Danek txango bat egitea proposatu digu bi pisuko autobus batean: "hiriaren lehen inpresioa hartzeko, bildinak ikusteko, autobusaren goiko pisua bezalakorik ez dago”.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 25. orr.

Txango hura zuten egitekoa -farora ziren joatekoak, Ramsay jauna, Cam eta James.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 145. orr.

Kultura Ministerioak lau hizkuntzetako poeten antologia [...] antolatzeko bilerara deituta joana nintzen Madrilera, eta bidaldian Sedanorekin egokitu nintzenez, Aranjuezera txango bat egiteko profitatu genuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 77. orr.

Gustura egingo zuen Ruche jaunak txango bat behera; behea, berarentzat, Mediterraneoa zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 341. orr.

Claudio Magris-ek Danubio liburu gogoangarrian egindako txango erdi literario erdi bidaiaria darabilt gogoan.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 9. orr.

Italiara txango bat eginez hasi nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 403. orr.

Gehienez ere Bruselarako txangoren bat.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 40. orr.

Egun batez, ordea, Madrila txango egin duenetako batean, Anbereseko Plantin inprimategiaz hitz egin diote Garibairi.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 42. orr.

Udazkena zen, eta negua baino lehen Normandian zehar txango bat egitea deliberatu nuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 404. orr.

Txangotik etxeratu ondoren, Trois-Frères kaleko arotza etorrarazi zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 17. orr.

Lorena dut izena, zuen gidaria izango naiz txangoan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 25. orr.

Aitak, igande goiz oroz, Max sekula ez zen udalekuetara joan, edo eskolarekin txangoan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 38. orr.

Nona Màlia ikustera eramaten ninduen txangoz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 38. orr.

Nola errege batek txango egin dezakeen eskale baten este-zakuan zehar.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 164. orr.

Gogoz nengoen Triestera txango egiteko, baina ez Torinok aspertzeko motiborik eman didalako.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 44. orr.

Erakunde honek lantegiak eskaintzen dizkie gazteei, jolastokiak, hitzaldiak, aholkulariak, txangoak eta bidaiak.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 59. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Paseo bat zen harentzat bidaia hura, txango atsegin bat.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 356. orr.

Nire erabakia –lan-bidaia bertan behera utzi eta, horren ordez, gaztetako lagun zahar bat berrikusteagatik ez besterengatik, Guatemalan barrena txango pribatu bat egitekoa- [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 46. orr.

Parisa egindako txango militar batean Weimar-ko dukearen bidailagun.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 175. orr.

Txango txikiak dira, laburrak eta apalak, etxe-inguruan egitekoak gehienak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 18. orr.

Tarteka txango luzeagoetara ere eramaten hasi ziren: Salisburyra egindako bidaia batera behin, eta Eskoziara bi asteburutan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 207. orr.

Txango labur horretan inguruan ikusitakotik, dena nuen gustuko.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 96. orr.

Baleak ikustera joateko txango zoragarri bat gomendatzen zigun.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 148. orr.

Belaontzi batean txango zoragarri bat egin ostean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 291. orr.

Aizkorri alderako txango goiztiarrak genituen gogoko eguraldi garbiaren peskizan.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 89. orr.

Txango noragabeok nolabaiteko atseden apurra ematen zidaten burutik kendu ezinik nerabiltzan gogoeta asturugaitzetatik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 106. orr.

Txango ezinago ederra egin genuela erantzun, kontua ordaindu, eta duintasunez alde egin genuen handik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 74. orr.

Eguneroko txango biak komunera, goizean garbiketa-barrakoira [...] gero janari banaketa, gauean Appell-a, eta noski, informazio trukea.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 122. orr.

Gura baduzu, goizeko txango hau amaitzen duzuenean, hoteleko kafetegian itxarongo dizut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 298. orr.

Oraindik ez dugu erabaki etziko txangoa nondik nora egingo dugun.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 125. orr.

3 irud/hed

Udaberrira sartzen garenerako, gaur astebete inguru, 12 ordu bete eta beste 10 minutu izango ditu ordurako egunak, eguzkiaren txangoak, alegia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 115. orr.

Han agertu ziren txalburu buztanluzeak, barrabiletik zakilerainoko tutuak, obulutegiak eta umontzia, Falopioren tronpa eta guzti, nondik ibiltzen baitira txangoan obulu izeneko pilota txiki, bigun batzuk.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 213. orr.

Adimenetik etikara txango egingo banu, ordea, jakin badakit ez irakurketak ez idazketak ez nautela hobetzen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 89. orr.

Noraren arretak, ostera, gertakizunen haritik burutazioenera egiten zuen noizbehinka txango.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 84. orr.

Kanpotik al dator, lan arazoak ditu, berea ez duen eremu batera egin al du txango etorriak?  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 48. orr.

Astea ez du lar ondo hasi, gasolioa gora batetik eta espero ez zuen txangoa auto-tailerrera bestetik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 119. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hura beti txistuka, mutil kozkor bat eskola-txangorakoan bezain pozik. Artean miresleetako bat zuen Joe-k, negozio-txango batean zelarik, Herbie ikusi omen zuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 71. orr.

Oporretako arrantza txangoek humoreak dantzan jarri dizkidate.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 98. orr.

Ekintza aurretik esplorazio-txango batzuk egin nituen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 62. orr.

Ibai-txangoak -Lucyk ontziaren izenari erreparatu zion: [...].  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 195. orr.

Chris, tarte batez, moldatu zen Stephenekin asteburuetan egoten jarraitzeko, Londresen batera eta bestera marrazketa-txangoak antolatzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 205. orr.

Baita opoterapia-gaien ekoizpen sailetara eginiko zenbait iker-txango ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 155. orr.

"Kirolari-ikasle" talde bat zen, beren matematika-irakaslearekin ikas-txangoan irtena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 397. orr.

Ezkon-txango batean denetik egin beharra baitago, egin beharra dagoenez...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 171. orr.

5 (adizlagun gisa)

Amak eta James txikiak etxetik ikusten den beste irla bateko farora biharamunean txango joateko asmo goxoa dute, aitak berehala zapuztua: eguraldi txarra egingo ei du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 158. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egindako txango (4); txango bat egiteko (3); txango egin (4); txango zoragarri bat (3)

bere txangoa (4); egindako txangoa (4); egun osoko txangoa (3); txangoa antolatu (3); txangoa egin (4); txangoa egiteko (6); txangoa egiteko aukera (3)

txangoak banpiroekin (5)


txangogune iz txango denbora.

Gure gorputza, goitik behera, horoskopoko zeinuen arabera, ilargiaren eraginpean fortunatzen baita bi egun pasatxoko txangogune horretan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 477. orr.


txangolari iz txangoan ari den pertsona.

Atzo goizean, txangolari batek oso andeaturik zegoen gorpu bat aurkitu zuen Angeluko Pignada basoan, lurrean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11


txangotxo iz txango txikia.

Intxixu-xarma gauzatu duk, bere gisa eta patura utz dezakek eta txangotxo bat egin laboratorioan zehar, ea ezer itxurazkorik egitea lortu duten besteek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 56. orr.

Egunero bertatik txangotxoa egin eta gameluei argi gelditu zitzaien kontua.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 103. orr.


txangozale izond txangoen zalea den pertsona.

Gertu zituelarik ere emakume txangozale eta haur mordoa [...] beren poltsekin lanpetuta, edo gazteluak egiten, zeinak berehala desegiten zituzten beste txangozaleen itsasalderako aurrerabide traketsak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 200. orr.

Moilara jotzen dute gizon-emakume txangozaleek, han aingura botata dauden bandera hiru koloreko [...] eta hiru mastako itsasontzi handietan baitute ziurtatua beren altxorra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 21. orr.

Makilkada bat jo genion gutun ontzi bati, eta harrokeriaz egin genuen bidea Gowerko autobusen geralekuan zain zegoen txangozale talde handi baten erdi-erditik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 155. orr.


txangurro ik txangurru.

txangurru (orobat txangurro) iz itsas karramarro handia, jateko oso ona, oskola ia biribila eta arantzaz betea, eta hanka luze eta iletsuak dituena (Maja squinado).

Buiak, txangurruak eta nekorak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Datorren urteko lehen seihilekoan sortuko dute marka, Bizkaiko Golkoan eta Kantauri Itsaso osoan arrantzatutako legatz, hegaluze, antxoa, sardina, lanperna eta txangurruarentzat.  Berria - Ekonomia   2004-08-06

Edurneren iragarpenen bat betetzen ez zen bakoi-tzean, aitarekin elkartu eta abakandoa edo txangurroa jaten ospatzen genuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 103. orr.

Arrantzaleak, kaioak ez bezala, sareak, txangurrotarako butroiak pilatu edo bestelako betebeharrak alde batera utzi eta Urbanoren etxolara abiatzen ziren.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 49. orr.


txanka iz

Bai, txanka begibakarrak dituk.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 79. orr.

Orioko txanka sarbidea.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04


txankame ik txankamehe.

txankamehe (orobat txankame) izond zango meheak dituena.

Morroia txankamehe erdi maritxu bat, ostia erdirik ez zuena, lanbidez informatikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 149. orr.

Lehengo txankamehe bera!  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 31. orr.

Gixaixo txankame batzuk gara gu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 169. orr.


txankil ik txakil1.

txankleta iz txinala.

Gomazko txankleta zaharrak jantzi eta, halla zeharkatu ondoren, ate bat ireki eta komunen alboko pasabidera heldu naiz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 48. orr.

Igerilekuetan txankletak erabiltzea gomendagarria da.  Berria - Harian   2005-08-06

Txankletak erantzi barik eta begiak itxita ipini zuen bere burua txorrotapean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 128. orr.

Ilea laxo eroria, antioju handiak ia estaltzeraino, eta txankletak.  Berria - Kultura   2004-07-31


txankro iz ultzera-lesio hedakorra, eritasun benereoei dagokiena.

Gaitzena eta okerrena biharamunekoa izan zen, noiz eta txankro mingarri haiek atera baitzitzaizkidan, zuk dakizun tokian, izterzokoetako gongoilak ere handitzen zitzaizkidala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 507. orr.

Ez zituzten ordura arte ezagutzen zuriek ekarritako hotzeriaren birusak, birikaminaren bakteriak, txankro sifilitikoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 229. orr.

Baina ezkerralde guztiaren gainean existentzia bizkarroi bat dago, ugaltzen ari dena, txankro bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 208. orr.

Sutea txankro baten gisan zabaltzen da, inguruan ertz soil bat duela haragi bizitan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 123. orr.


txano 1 iz burukoa estaltzeko jantzia, gehienetan kapusaiaren eta antzeko jantzien osagarri dena; burukoa.

Aterkiak eta txanoak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 193. orr.

Kapeluak eta txanoak saltzen zituen denda bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 25. orr.

Bi neskak egunkari-paperezko txanoak eginak zituzten euren uda-kapelak estaltzearren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 287. orr.

Kokotsaren azpian lotutako txano bat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 191. orr.

Xira hori bat dauka jantzita neskak; auto barruan txanoa kentzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 29. orr.

Txanoa tunikari josi gabe zeramala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 300. orr.

-Jantzi txanoa -esan zion Patriciak, atzera jiratuta-.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 60. orr.

Ezker-eskuin, txanoa erantzirik, herritar xehe bi zetozen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 443. orr.

Hondartzan, Luthek txanoa burutik kendu zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 63. orr.

Austriako basozainen txanoa zeraman kapitain bat.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 36. orr.

-Ez huen txanoaz agurtu behar -esan zidan Sidney Evansek-, zein eskolatakoak garen jakingo dik horrela.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 97. orr.

Nire lan jantziko txanoa eskuilatzen aritu nintzen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 24. orr.

Buruan astrakanez forratutako txanoa, eta soinean jantzi luze iluna, izur zabalez apaindua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 67. orr.

Osaba dardarka zihoan, eta txanoa beheratu zuen, belarriak estali nahian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 17. orr.

Arreba hegatxabalak txanoa du erlijiosoek bezala; eta hegazti apala da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 547. orr.

Txano gabe ibili zen hogei egunean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1065. orr.

Fez: kono-enbor baten forma duen txanoa, gehienetan gorria eta batzuetan borla batez hornitua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 350. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haien artean, armeniarrak zeuden, jantzi luzeak soinean eta mitra antzekoak buru estalgarri; juduak, beren txano konikoengatik ezagunak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 107. orr.

Turkiarrak ere ageri ziren, durbante nazionala kaskoan; eta indiarrak, burua txano karratuez estalirik eta soka soil bat gerrian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 107. orr.

Marcos komadanteordearen txano famatua.  Berria - Mundua   2004-01-02

Itsasoan erabiltzen den (zen) txano irazgaitza.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 130. orr.

Behinolako partisano uniformez, txano mimetizatuekin.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 110. orr.

Bazebiltzan han tatariarrak, mahuka laburreko kafetanez jantzirik eta buruan Pierrotenak bezalako ertz zabal-zabaleko txano punta-zorrotzak zeramatzatela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 117. orr.

Painulua lepoan eta txano biseraduna buruan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 109. orr.

Hark ere oihal gaztainkaraz forraturiko beroki hartz-larruzkoa soinean eta neguko txano belarriduna buruan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 207. orr.

Belarri-babesgarriekiko txanoa erabiltzen baitzuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 330. orr.

Jantzi marradun estu bat zeraman soinean, eta kono formako txano kaskabiloduna buruan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 118. orr.

Tolesturadun txanoen serie bitxi hura argigarriagotzat zeukan, Donatello handiaren marmolezko figura bikainak baino.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 91. orr.

Zeuk zuzenean eros ditzakezu txano bolivartarrak, inongo bitartekariren beharrik gabe.  Berria - Gaiak   2004-03-27

Parisen txano errusiarrak, kabiarra, eta Michel eta Nadia izenak moda-modan jarri ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 13. orr.

Buruan, bere greziar txano belus beltzezkoa, urrez brodatua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 62. orr.

Buruan, zetazko txanoak, larruzko ertzarekin eta haizeak dantzarazten zituen hiru xingolekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 255. orr.

Nire etorkizuneko maitea, paperezko txanoa buruan, autobusaren atzealdean eserita egon zitekeen, upeletik gertu.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 155. orr.

Gizonezko txanoa zeramatzan emakume mutur-luze bati.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Sabel hutsa erloju bonba bat bezala taupadaka, eskolako txanoa eskuetan estutuz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 19. orr.

Talpak izeneko txanoa janzten zuten buruan, arkume beltzaren larruz egina.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Azti txiki bat lotarako txanoarekin marmarka ari zen autobusaren atzealdean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 34. orr.

Txano arrautza formakoa, gerezi-koloreko satinez egina.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 306. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Danek sofaren azpitik atera zuen txano-kutxa baten atzealdean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 87. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Zaindari txano-gorri eta txamarra-urdinen kasernatxoaren aurretik pasa  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Handik gutxira, etxekoandrea sartu zen, presaka jantziriko lo-txano bat buruan eta flanelazko sorbalda-oihal bat lepo inguruan loturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 72. orr.

Buru-txano zuriak jarri.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 104. orr.

Amama Otso ere harekin etorria zen, artean ohe-txanoa buruan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 49. orr.

Laguntzaile txiki bat daukate, mendi-txano bat buruan jantzita duena.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 95. orr.

Brooklyn Dodgers-en beisbol txano bat erabat artilez egina.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 161. orr.

Bizardun erraldoi bat zen, marinel txano hegalduna begietaraino sartuta zuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 273. orr.

Gasteiztar askok sukaldari txanoa zeramaten buruan.  Berria - Kirola   2006-04-29

Gero Kupidoei errieta egin zien, eta agindu zien pailazo-txanoak eramateko.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 280. orr.

Hanley sarjentuak akats bat aurkitu zion Charlieren soldadu-txanoko plakari.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 116. orr.

Alpinista-txano berde argiko gizon hura zen agian?  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Ikastetxeko abesbatzak, arrantzale txanoak eta bainu jantziak soinean eta kantari, heroi deitu zidan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 184. orr.

Kukurutxo-txanoak jantzita tutuak joka oraindik ere Urteberri eguna ospatzen zebilen talde handi batekin.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 433. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artilezko txano (4); astrakanezko txano (3); bere txano (3); larruzko txano (7); larruzko txano soilduaren (3); txano bat buruan (3); txano beltza (4); txano biseradun (3); txano biseraduna (6); txano gorri (3); txano gorria (4); txano gorritxo (9); txano gorritxok (3); txano gorritxoren (5); txano koadroduneko (3); txano koadroduneko ziklista (3); txano soilduaren (3); txano zuria (3)

artilezko txanoa (3); larruzko txanoa (3); txanoa beheratu (3); txanoa buruan (8); txanoa ematen (3); txanoa erantzi (3); txanoa hartu (3); txanoa jantzi (5); txanoa kendu (12)

kapeluak eta txanoak (3)

txanoaren azpian (5)

txanorik gabe (3)


txanodun izlag/iz txanoa duena; txanoa jantzita daramana.

Eguerdian jaka txanoduna ez hartu izanaz damutzen naiz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 23. orr.

Kulero zangodunak, kulero motzak, pijamak, izerditzeko elastiko txanoduna, nylonezko zamarra, [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 161. orr.

Izaki txanoduna desagertua zen handik-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 72. orr.

Irudi txanodun bat gazteluko eskailerak jaisten ari zen isil-isilik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 203. orr.

Eduki bitzate txanodun tunika bat eta beste bat txano gabea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 134. orr.

Hiru dementor, hiru dementor luze, beltz eta txanodun berari begira zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 214. orr.

-Kontuz, Reichführer -ohartarazi zuen txanodunak, ni seinalatuz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 289. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txanodun emakumea (3)


txanogabe (orobat txano gabe) izond txanorik ez duena.

Bi tunika txanogabe, gerriko soka, azpiko galtzak eta sokarainoko longaina.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 155. orr.

Obedientzia hitzemana dutenek eduki bezate txanodun tunika bat, eta beste bat txanogabea nahi dutenek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 155. orr.


txanogin iz txanoak egiten dituen pertsona.

Geroago, bere lanbidean fin-fin trebatu zen, ordurako Jehanneton txanogin, Perrenette gobadagin eta Ysabeu eskularrugin bilakatuak baitziren.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 104. orr.

Katherine alderrai ibiltzen zen eskularruginaren eta txanoginaren denden aurretik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 106. orr.


txanogorri iz

Txanogorriak aztertu zituzten, iratxoen antzeko izaki higuingarri batzuk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 117. orr.

Txanogorrien ondoren, kappas-ak aztertu zituzten, uretan bizi ziren izaki nazkagarri batzuk, tximino ezkatatsuen antzekoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 117. orr.

-Aizu, jauna, guk boggartak, txanogorriak, kappak eta grindylowak estudiatu ditugu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 141. orr.


txanogorritxo iz cf Txano Gorritxo.

"Ze lore dira horiek?", galdetu diote txanogorritxo hauek erretaguardiaz arduratu behar duen begiraleari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 39. orr.


txanotu izond txano bat jarria duena.

Etxearen ondoan zakurtegiak zeuden: bertan brakoak, usna-zakurrak zeuden; ehiza-hegaztizaina etxe berean bizi zen, bere hiru belatz txanotuekin.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 23. orr.


txanotxo 1 iz txano txikia.

Gizonezkoak lastozko kapelekin eta txanotxoekin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 194. orr.

Txanotxo bat koadroduna, ile luzeagoa, andereño eder bat nora joan ez dakien gizon zarpail honekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 198. orr.

Ile gainean txanotxo zuri bat, farfailaz eta hodiz apaindua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 73. orr.

Puntuzko txanotxo politak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 176. orr.

Hantxe zegoen berriz mamua txanotxo tiroldarrarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 205. orr.

Paper sinpleko txanotxoekin barruan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 183. orr.

2 (hitz elkartuetan)

-Zenbat gustatuko litzaidakeen Kupidoak pailazo-txanotxo polit horiekin ikustea!  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 281. orr.

Baina, so egizue, zakur txanpa bakarraz ardiak barreiatzen zaizkigu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 123. orr.


txanpa1 1 iz estropadetan, arraunaldi bizkorra.

Enbatak gordean eduki zituen antxeten txilioak lotuan amorratzen egondako bajurakoen txanpa bokaleari brankaz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 246. orr.

Astilleroren eta Urdaibaren arteko azken txanpa ikusgarrian, lehenengoak nagusitu ziren.  Berria - Kirola   2004-07-04

Lehenengo aldiz, esprint edo txanpa motako estropada batek emango dio hasiera denboraldiari.  Berria - Kirola   2004-06-30

Orioko estropada txanpa egin aurretik bilera izan zuten auzi hau eta beste batzuk konpontzeko asmoz.  Berria - Kirola   2004-07-10

2 irud/hed

Gasteiz eta Txuri-Urdin Espainiako Izotz Hockeyko Superligako azken txanpa erabakigarrira iritsi dira. Azken txanpa goiz guztiko malda gogorrena izan zen, San Martin baselizako aldapa.  Berria - Kirola   2004-02-14

Idazleak bere txanpa harrapatzen duenean eta, zintzoki, barrutik idazten ari denean, irakurlea desagertu egiten da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 242. orr.

Nire nobelan, bigarren pertsonan idazten hasi nintzenean harrapatu nuen aipatu txanpa hori...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 242. orr.

Hauteskunde kanpainaren azken txanpa.  Berria - Mundua   2004-06-11

Iñigo Olabarri eta Juanjo Perez koalizioaren kanpainaren nondik norakoak antolatzen aritu dira, eta horretan dihardute azken txanpa honetan ere.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10

Aurreikuspenen arabera, lehen bost hiriak (Paris, Madril, Londres, New York) dira azken txanpan lehiatzeko faboritoak.  Berria - Kirola   2004-05-18

Azterketa zailena finalerdietan pasatu zuen, Barriola baino gehiago izan zen eta azken txanpako markagailu iraulketan burua hotz zuela mantendu zen.  Berria - Kirola   2004-09-07

Bigarren Mailako binakako txapelketak azken txanpara iristen ari da.  Berria - Kirola   2006-02-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken txanpa (73); azken txanpa erabakigarriari (3); azken txanpa erabakigarrira (4); bertso txanpa (4); esprint edo txanpa (3); orioko txanpa estropada (6); txanpa erabakigarria (3); txanpa erabakigarriari (3); txanpa erabakigarrira (4); txanpa estropada (10); txanpa hutsa izan (3); txanpa motako (3

azken txanpak (6)

azken txanpako (4)

azken txanpan (261); azken txanpan dago (5); azken txanpan erabaki (6); azken txanpan lortu (4); azken txanpan sartu (13); azken txanpan sartuko (5); azken txanpan sartzera (4); azkeneko txanpan (6); denboraldiaren azken txanpan (6); denboraldiko azken txanpan (4); lehen txanpan (4); ligaren azken txanpan (3); lujanek azken txanpan (3); partidako azken txanpan (13); partidaren azken txanpan (15)

azken txanpara (37); azken txanpara arte (3); azken txanpara iritsi (5); ligako azken txanpara (4); txanpara arte (3)

azken txanparako (6)

azken txanpari (18); azken txanpari aurre (7); azken txanpari begira (3); azken txanpari ekiteko (4); txanpari aurre egiteko (6)


txanpa2 iz zaunka.

Berehala, zakurraren txanpa erlastuak aditu ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 62. orr.

Karriken artetik haur irriak eta ama aspertuen deiak biderkatzen ziren, oilo koloka karakaka zenbait eta txakur txanpak ere bai.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 236. orr.

Baina, so egizue, zakur txanpa bakarraz ardiak barreiatzen zaizkigu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 123. orr.

Larreñeko edo Santa-Graziko llabrit bat bezala, txanpa handirik gabe, büria artetarik aphal aphala, herratzen ari ginelarik, ejerki aholkatü gütützü.  Herria   2003-02-13


txanpa3 iz zortealdia.

Eta hara zer txiripa, zer txanpa eta zer kointzidentzia: Elsaren hatz-markak bai, eureka, haiek bat zetozen errebolberrari itsatsitakoekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 68. orr.

Suge gaizto hark Algeriako bileraren aurretik Charles de Gaulle kankailu hura pozoitu eta heriotzara eraman izana txanpa hutsa izan zen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 9. orr.


txanpain ik xanpain.

txanpan ik xanpain.

txanpan ik xanpain.

txanpatu, txanpa(tu), txanpatzen du ad ipar zaunka egin.

Hedexurien buruzagiak manuak txanpatzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 191. orr.

Xarlesek besoaz Paris erakutsiz txanpatu zuen: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 73. orr.

Lehen amore emailea Mai izan zen, gero ni eta azkenik goizeko hamaikak eta erdiak txanpatu zituen ordularia.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 112. orr.


txanpi iz adkor txanpiñoia.

Egun hartan, norbaitek gilda batzuk eskatu zituen, baina amak txanpi batzuk eman zizkion aitari.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 96. orr.


txanpinoi ik txanpiñoi.

txanpinoi ik txanpiñoi.

txanpon 1 iz diru peza; balio gutxiko diru peza.

Diru eskaintza herrialde jakin bateko ekonomian dagoen diru kopurua da, ez soilik txanpon edo diru-paper kopurua, baizik eta txanpon, diru-paper eta banku sistemak dituen banku-gordailuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Txanpon guztiak bezala, bi alde ditu horrek ere, aurkia eta ifrentzua.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 90. orr.

Txanponaren bi aldeak, hots, aurkia eta binperra.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 18. orr.

Arranoa Errusiako txanpon bat da, urrezkoa, 5 errublo balio duena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 173. orr.

Laster fede gaiztoak edo premiak ekarri ohi dute txanpon bakoitzetik metal-pixka bat kentzea, izena berdin utziz.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 69. orr.

Prezioa merkantziak beren artean konparatuta ateratzen da; beraz, ez da inolako txanponik, baina merkantzi zati bakoitza da bestearen txanpon.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 73. orr.

Neskak barreari eman zion, eskutada bat txanpon ateratzen zuela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 34. orr.

Elizan sarturik, txanpon batzuk utzi zituzten aldare gainean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 477. orr.

Jose putzu lehorretik atera eta zilarrezko hogei txanponetan saldu zieten ismaeldarrei.  Elizen arteko biblia   Has 37,28

Urtean lau txanponeko alokairua ordaintzen zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1132. orr.

Diamanteak, perlak eta zortziko txanponak botatzen zizkieten kaioei, eskukadaka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 134. orr.

Honek bostekoa estutu eta bost liberako lau txanpon lerratu zizkion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 167. orr.

Kolpe laburrak jotzen zizkion anaiari sabelean, handik urdaitegi osoa pasatu arren, bi soseko txanpon baten gantzaz ere ez zela lodituko esaten zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 209. orr.

Nickela: bost zentaboko txanpona.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 37. orr.

Ahalegin horri txanpon-makinen antza hartzen diot nik: txanpona sartu eta sartu, eta inoiz saririk ez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 104. orr.

Hogeita bost zentaboko beste txanpon bat sartu behar dut.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 91. orr.

Bost zentimoko txanpon baten bila hasi nintzen Friedeli deitzeko.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 111. orr.

Bizitza bera ere halakoxea baita, azken batean, txanpon baten antzekoa: bi alde ditu, eta ezin dira inola ere bereizi.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 98. orr.

Oroitzapena txanpon bat bezala hondoratu zitzaidan oroimenean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Ibiltariak ere bota egin du txanpon bat ermitaren lurrera, baina ezer zehatzik eskatu gabe.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Hogeita hemeretzi txanpon, hogeita hemeretzi desio, hogeita hemeretzi eskaera.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 47. orr.

Errege-erreginek jendetzari penny erdiko txanponak botatzen dizkieten modu berean.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 51. orr.

Agian tumoreak txanpon itxura du eta txanpona pailazoaren kapelura botatzea aski zen bere gaitza gainetik kentzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 156. orr.

Txanpon batzuk sakelatik atera eta eman nizkion.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 64. orr.

Txanpon bat bedeinkazio baten truke.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 309. orr.

Kostatuko Arratsaldeetan diskodenda batera joaten ginen, txanpon batzuen truk jazz disko berriak entzutera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 126. orr.

Txanponez txanpon dirutza bildu eta monumentu bat egin zioten penaz hil omen zen zakurrari.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 148. orr.

Kostatuko zen bi txanpon, garai hartan ere!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 68. orr.

Taberna batean txanponakiko telefonoa lapurtzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Txanpon faltsua egitea lesa maiestateko bigarren mailako krimentzat jo izan da, eta irizpide zuzenez. Akemenestarren urrezko "arkulari" txanpon ekumenikoek bultzada handia eman zioten txanponaren erabilerari.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Handik aurrera ziurtatua zegoen txanpon landuaren etorkizuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 77. orr.

Andreak txanpon handi bat atera zuen oihalezko zorro txiki batetik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 23. orr.

Diru xehea asti-astiro ateratzen zuen sakelatik, txanpon handien artean galduta balego bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 114. orr.

Bi errealeko txanpon zuloduna.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 98. orr.

Urrezko eta zilarrezko txanpon uholde bat ohearen gainera mantso-mantso erortzen utzi zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 82. orr.

Urregorrizko nahiz zilarrezko txanpon pila.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 96. orr.

Orain mokoka dituzu kobrezko bi txanpon direla eta, eta orain taberna zuloan edanean diruzorroa hustu arte.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 35. orr.

Hiru koroa eta nikelezko txanpon batzuk zeuden bertan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 81. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txanpona gobernuaren txanpon-etxeko benetako produktu zela bermatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 76. orr.

Txanpon trukerik egin beharrik ere ez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 152. orr.

Ez du hitzik esaten, txanpon-hotsa atera besterik ez, horrela amatxo, labea zaintzen ariko baita, ohar dadin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 124. orr.

Txanpon-poltsatik giltza txiki bat atera, eta kajoi luze eta sakon bat zabaldu zuen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 74. orr.

Urrezko txanpon-metak zeuden barruan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 72. orr.

Nik txanpon eskukada bat besterik ez neukan, Lucyren idazmahaiko tiradera batean aurkitutakoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 319. orr.

Bainugelara itzuli zen, han itxi zen, bere gisako txanpon faltsutze horri ekiteko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 127. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Prezioa santutegiko pisu-neurriaren arabera zilarrezko txanponetan ordainduko da, oin-txanpona hamar gramokoa delarik.  Elizen arteko biblia   Lb 27,25

Ea, erakutsi zerga-txanpona; haiek denario bat aurkeztu zioten.  Elizen arteko biblia   Mt 22,19

Harry azti-txanponak azpikoz gora jartzen eta haiek ikusten ari zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 61. orr.

5 irud/hed

Txanponaren ifrentzua, aldiz, kontratuen kalitatea da.  Berria - Ekonomia   2004-12-28

Demokristauek txanponaren beste aurpegia erakutsi dute: 1975. urtetik hona izaniko emaitzarik hoberena lortu dute, eta itxaropen guztiak gainditu dituzte.  Berria - Mundua   2004-09-07

Izan ere, txanponaren beste aldean, badira arrasto sakona utzi duten fitxaketak.  Berria - Kirola   2006-02-25

Emakumea trukerako txanpona da han.  Berria - Gaiak   2004-05-28

Xantaia egiteko trukerako txanpona izan gara betidanik, indefentsio handiena daukan aldea garelako.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

6 dirua (bosgarren adieran)

Holandan florin deritzan txanpona dute; florinak hogei sos balio ditu, edota berrogei sos-erdi.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 75. orr.

Estatu bakoitzeko txanponek, gainera, balio erlatiboa dute, beste herrialde batzuetako txanponekin konparatzen diren aldetik; balio erlatibo horixe ezartzen du kanbioak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 74. orr.

Aldi berean garbi dago txanponaren erabilgarritasuna areagotu egiten dela zenbat eta eremu handiagoan izan erabilera legala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 77. orr.

7 antzinako zenbait diruren izena.

Egiptotik ekarritako gudu-gurdi batek zilarrezko seiehun txanpon balio zuen, eta zaldi batek ehun eta berrogeita hamar.      - 1. orr.

Zaindu gizon hau! ihes egiten badik, heure biziaz erantzun beharko duk; edota, bestela, zilarrezko hiru mila txanpon ordaindu.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,39

Toki haren ordainetan urrezko seiehun txanpon eman zizkion Davidek Ornani.  Elizen arteko biblia   1 Kro 21,25

Lursail hura Sikengo buruzagi izandako Hamorren semeei erosi zien, zilarrezko ehun txanpon ordainduz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 94. orr.

8 txanpon makina (24 agerraldi, 8 liburu eta 3 artikulutan)

Txanpon-makinan arituriko bi emakumeak barrara hurbildu ziren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 133. orr.

Txanpon makinetan jendeak eulia zirudien, marmar gortzailez makina batetik bestera aldatzen zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 76. orr.

Zer izango itsasontzia eta, nola esango nuke, olgeta-areto flotagarri bat edo horrelako zerbait zen, txanpon-makinetan jokatu, pantaila erraldoian telebista ikusi edo dantzan ibiltzeko.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 149. orr.

Taberna handietan, mutur batean daudenek ez dute entzuten beste muturrekoen solasaldia, ezta mahaietara eseri direnek barran zutik daudenena ere, eta are gutxiago txanpon makinan dabilenak osterantzeko beste guztiena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 55. orr.

Kasino baten jabea zen, eta txanpon-makina piloa zeukan barreiatuta Renoko hainbat supermerkatutan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 110. orr.

-3.000 txanpon urre.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi errealeko txanpon (4); eskukada bat txanpon (4); kobrezko txanpon (4); nafarroa truke txanpon (3); nafarroa trukerako txanpon (7); truke txanpon (10); truke txanpon gisa (5); truke txanpon izan (3); trukerako txanpon (27); trukerako txanpon gisa (8); trukerako txanpon izan (6); trukerako txanpon izatea (3)

txanpon bakar (7); txanpon bakar bat (3); txanpon bakar baten (3); txanpon balio (7); txanpon balio zuen (3); txanpon bana (5); txanpon bat bota (4); txanpon bat eman (8); txanpon baten bila (3); txanpon batzuk eman (6); txanpon batzuk utzi (5); txanpon berarekin (4); txanpon beraren (23); txanpon bereko (5)

txanpon eman (8); txanpon eman zizkion (3); txanpon emango (6); txanpon gisa (13); txanpon gisa erabili (4); txanpon hartu (5)

txanpon izan (10); txanpon izan behar (6); txanpon izatea (4); txanpon makina (3); txanpon makinak (7); txanpon makinen (4)

txanpon ordaindu (4); txanpon txiki (4); txanpon txikiak (6)

txanpon xehe (4)

txanponez txanpon (3)

urrezko txanpon (26); urrezko txanpon bat (9); zilarrezko hamar txanpon (3); zilarrezko hirurehun txanpon (3); zilarrezko laurehun txanpon (3); zilarrezko mila txanpon (4); zilarrezko txanpon (18); zilarrezko txanpon bana (3); zilarrezko txanpon bat (3)

azken txanpona (4); bost zentaboko txanpona (6); oin txanpona (3); trukerako txanpona (6)

txanpona airera (3); txanpona bota (7); txanpona galdu (3); txanpona hamar gramokoa (3); txanpona hartu (5); txanpona sartu (4)

urrezko txanpona (4); zentaboko txanpona (8); zentaboko txanpona i (3); zilarrezko txanpona (5)

biko txanponak (8); txanponak botatzen (4); urrezko txanponak (10); zilarrezko txanponak (4)

txanponaren alde bati (3); txanponaren beste aldea (6); txanponaren beste aldeari (6); txanponaren bi aldeak (10)

txanponari buelta eman (3)

txanponez betea (5); txanponez txanpon (3)


txanponbide iz dirubidea.

Horrexek arrimarazi zuen Châtelet-eko makila-sarjentu Casin Cho-let-engana; bere ofizioaren itzalpean, txanponbide makurra zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 104. orr.


txanpondegi iz txanpon biltegia.

Banekien [...], Zazpi Urteetako gerratean, gure txanpondegia ere Oñatin zegoela; Lazarraga Dorrearen inguruan, omen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 267. orr.


txanpondu, txanpon(tu), txanpontzen du ad txanpon bihurtu.

Metal preziaturik ez dutenez, ez eta lurrinezko prentsa, laminagailu eta sufre-azidorik, altxor-dirurik txanpontzeko, onenean besteei altxor baten lekua seinala diezaieketen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 162. orr.


txanponerruki iz adkor etxegabea, eskalea.

Hara, hara komediantearen antza du ba clochard-homeless-kalejale-txanponerruki horrek!  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 76. orr.

Ahor zure Santxo, egiten ari zaren erokeria honen barruan, erotu den mundu honetan, ehun eta hogei kiloko clochard-homeless-txanponerrukia, daukan itxaropen guztia eta behialako gaztetasun guztia begietan biltzen zaion emakume bazterreko bat.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 85. orr.

Atso bat, kale ertz bateko kartoien artean babestua, bourbon upel baten gerri bueltari inbidiarik ez diona, gaueko debekua errespetatzen ez duen txanponerruki bat.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 93. orr.


txanpongintza iz txanponak egitea.

Dirua jaulkitzeko prerrogatibak ematen duen probetxu moral automatiko hau, baita ingurune politiko eta erlijioso erabat aurkakoan ere, askoz baliotsuagoa izan zen erromatar gobernu inperialarentzat txanpongintzaren kudeaketak bide batez ekar ziezazkiokeen finantza-irabazi huts guztiak baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.

Albisteak zabaltzeko metodo modernoek eta propaganda-bide berriek, postatik hasi eta irratsaio eta prentsa arterainokoek, txanpongintza inperialean izan zuten baliokidea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 80. orr.

Gobernu inperialak, aurrez edo ondoren gobernu gutxik bezala, balioetsia zuen ez bakarrik txanpongintzaren funtzioa garaiko bizimoduaren [...] ispilu gisa, baita berak bakarrik zuen aukera ikaragarria ere propaganda-tresna gisa urrutira iristeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.


txanponjale
1 makina txanponjale txanpon makina.

Jende asko aldatzen da makina txanponjalez, kasinoan zorteak bizkarra eman dionean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 95. orr.

Emakumeak borroka bizian ari ziren makina txanponjale batekin, denbora egiten sexua salgai zegoen katakonbetara lanera joan aurretik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 130. orr.

1980ko hamarkadan makina txanponjaleak zabaldu ziren tabernetan.  Berria - Gaiak   2006-02-28


txanpu ik xanpu.

txantaia ik xantaia.

txantaje ik xantaia.

txantajeatu ik xantaiatu.

txantajegile ik xantaiagile.

txantier ik xantier.

txantiloi iz marrazketa-eredua.

Aurkezpena ere moldagarria da, norberak bere ezagutzaren arabera molda dezake; diseinu aldetik ezagutza mugatua dutenek aldez aurretik egindako txantiloiak erabiliko dituzte, baina badira blog oso itxurosoak eta oso landuak. Txantiloiak "arrazoia" eskatu dio.  Berria - Harian   2005-11-27


txantre iz katedraleko koruaz arduratzen zen kalonjea.

Atarian jarrita zeuden ahots gorarik kantari, eskarnioz eta algara handitan parodiatuz meza eta bezperak, aldareko apeza eta koruko txantreak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 170. orr.

Han, adiskide mami izan zuen Jean Bruillot, kalonje eta txantrea, zeinarekin letania ederrik salmodiatzen baitzuen Mariaren ohorez.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 95. orr.

Sutegiak zurrunga egiten zuen, eguzkipean lokarturiko txantre baten gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 137. orr.

Biblia txatala bukatzen duen txantre baten doinuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 151. orr.

Saltxitxoiak, txantreen bizkarrezurren antzekoak, beren zilarrezko kapaz estalirik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.


txantrear izlag/iz Iruñeko Txantreakoa, Txantreari dagokiona; Txantreako biztanlea.

Iruñeko Volkswageneko txantrear langilea, euskaraz egiteagatik lankideek "el vasco" deitzen dutena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 195. orr.


txantxa 1 iz asmo gaiztorik gabeko adarjotze edo zirikada, atsegin hartzeko egiten dena. ik broma.

Barre eta txantxa asko izan zen otordukoan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 146. orr.

-Txantxa bat da hori -esan zuen Andresek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 62. orr.

2.200 milioi euroren salerosketa izan zen, eta kopurua ez da txantxa.  Berria - Ekonomia   2004-10-30

-Ez da txantxa, ez pentsa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 248. orr.

Ez da txantxa, ezta mehatxua ere.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 261. orr.

Txantxa gutxi izaten zen harekin.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 35. orr.

-Nahiko txantxa izan dugu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 192. orr.

Amaituak ziren txantxak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 22. orr.

Bingo esan ordez, Virgo esaten omen zuen askotan, edo Bimbo, Vigo ere bai, txantxa jotzearren.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 87. orr.

Hori dela eta, txantxa bat baino gehiago jasan behar izan zuen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 34. orr.

Neurtu gabe nola hartuko zuen nire txantxa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 339. orr.

Gizon bibotedunak, barre eta txantxa ugari zerabiltzatenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 273. orr.

Anai talde hain ugarian ez zitzaion inori entzuten ez hitz arinik, ez txantxarik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 976. orr.

Aldez aurretik ikusten dut badatorrela txantxa, eta hatzak gurutzatzen ditut ona izan dadin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 206. orr.

Elkarri burua berotuz eta batak bestearen txantxak txalotuz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 143. orr.

-Utzi txantxak, Mentxu, sorpresa bat daukat zuretzat.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 67. orr.

Txantxa ondo joan zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 404. orr.

Posta elektronikoaren bitartez hedatutako txantxa baten bitartez izan zen.  Berria - Harian   2005-01-23

Ezkongaietan edo ezkonberritan bezala, txantxarako beti gertu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 48. orr.

Halako txantxarik ez niri, gero!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

Haserre handirik eragiten ez zituzten elkarren arteko txantxa eta zirtoak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 255. orr.

Gehiegizko ukazioa ez ote zen izango galdetu nion, jakin-minez eta txantxaz.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 95. orr.

Laneko bilera da, beraz, baina giro lasaian egiten dena, txantxa artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 124. orr.

Guk txantxatzat hartu genuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 76. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ateraldi zentzugabez, txantxa alaiz eta bufoikeria sasi histrionikoz beterik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 71. orr.

Ezjakinaren txantxa inozoa edo jakitunaren probokazio zitala?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

-Txantxa ederra Georgerentzat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 422. orr.

Harropuzkeria hutsez ni txiki-txiki egitea eta elbarri uztea txantxa bikaina balitz bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 51. orr.

Txantxa txiki horretan parte hartu ahal izan banu!  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

-Ez da gero zure txantxa merke horietakoa izango, ezta?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 133. orr.

Txantxa burugabea izan da.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 200. orr.

Egin dezatela barre, asma ditzatela txantxa iraingarriak: aspertuko dira.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 232. orr.

Ezin ditu burutik uxatu haien ziriak, haien burla on-usteko nahiz txantxa gaiztoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 33. orr.

Badira gazteak [...] gai horri buruz normal eta txantxa gordinik egin gabe hitz egiteko gauza direnak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 186. orr.

Buru-buztanik gabeko txantxa gordin batekin errezibitu ninduen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 205. orr.

Txantxa umiliagarri eta zitalenak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 40. orr.

-Elbarri ez ezik, mutua zara? -nire harridurarako, neskak ez zuen txantxa ankerren tonuan galdetzen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 26. orr.

Oso bakanetan egokitu zait txantxa lizunen bat entzutea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 171. orr.

Ez haren ateraldi zorrotzik, ez haren txantxa ausartik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 225. orr.

Kolpismo judizialaren ondoan, militarrena txantxa hutsa da.  Berria - Mundua   2006-02-05

Esaldi ziniko bat zen, baina baita gure arteko txantxa ohikoa ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 93. orr.

Begi-bistakoa zen Danelen gustu txarreko txantxa baten biktima ginela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 99. orr.

Bai, barkatu: oso gustu txarreko txantxa izan zen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 93. orr.

Betiko txantxa bota du: "behera bihotzak eta ez dezagun etsipena gal".  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 35. orr.

Banekien hori guztia ez zela inolako txantxa, beste ikuspuntu batetik begiratuta.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 115. orr.

Beste neskek Niniren kontura egiten zizkioten berriketa eta txantxa maliziarik gabeak hasi bezalaxe amaitu ziren poliki-poliki.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 213. orr.

96.000 euro ziren, txantxa benetan garestia merkatariarentzat.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orduan Florentek, txantxa kutsua utzi gabe, bere dirua urdaitegian bertan inbertitzeko eskaintza egin zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 93. orr.

Txantxa tonuz baina argi ebakiz berbak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 50. orr.

Descartesen txantxa itxurako zalantza famatu horrekin hasten da Aro Modernoa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 95. orr.

Gerlariek berehala utzi zuten alde batera euren txantxa-jarrera eta errespetu handia erakutsi zuten. Txantxa giroan bazen ere, ez zuen zalantzarik egiten haien huts bakoitza, ttikiena izan arren, nabarmen uzteko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 190. orr.

Trufa eta txantxa giroko horrelako elkarrizketa batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 71. orr.

Begietara egin nion so, txantxa keinuren baten bila.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 382. orr.

Ez zuela inolako txantxa edo irain itzalik sumatu mutilarengan.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 52. orr.

Harryk Zonkoren dendako txantxa-gaien poltsatxo bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 233. orr.

Gozoki-denda nahiko ona da, baina Zonkoren txantxa-denda arriskutsua da.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 125. orr.

Txantxa-barre batez lagundu zuen esandakoa, Fionn oso serio bazegoen ere.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 125. orr.

Charliek, ni zaintzeaz gain, behera jaisten lagundu dit, eta eskolako patioa zeharkatzen, hango txantxa-hots zalapartarian barrena.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 10. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

Bidean txantxa-kontari eta barreari emanez zihoazen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 119. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Trapuzko panpina baten legez mugitzen zen, kanpotik zetorren ikusleei keinu-txantxa lotsagabeak eginez.  Berria - Kultura   2004-05-16

Hori, giza eskalan, akrobazia ironiko bat da, txerpolari-txantxa bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 300. orr.

Gabriel ferekatzen zuten, eta hala ikasi zuen hark tragediazko bertso etenik eta baserritar antzez-txantxa baldarrik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 115. orr.

6 (adizlagun balioko esaldietan)

Umeak ardura handi barik ikusi ditu, solas eta txantxa, eskolara bidean.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 33. orr.

Izan ere, txantxa eta algara baino ez ginen ibili hainbat astetan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 107. orr.

7 txantxetako izlag

"Abajo los Borbones" leloa hedatzean, ez zetorren batere txantxetako asmotan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 10. orr.

Txantxetako izen taxonomikoak "katu borrokari" esan nahi du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 288. orr.

Eraso erdi txantxetakoari zuzenean erantzun ordez, arrisku handi batez abisatzen ari den baten seriotasunaz mintzatu nintzaion: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 157. orr.

-Ez da txantxetako gauza, Ron -bota zion Hermionek zorrotz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 50. orr.

Mutiko maitea, hori ez da gero txantxetako gauza...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 263. orr.

-Ez zuan txantxetako kontua, jakina.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 165. orr.

Garijotze lanak ez ziren txantxetakoak, baserriz baserri txandaka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 51. orr.

-Ez dira txantxetako gorabeherak, Nora! -zakartu zitzaion Andreas-.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 139. orr.

Zergatia ez da txantxetakoa, hilketa bat leporatzen baitiote, bere emaztearen hilketa hain justu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 16. orr.

Gaia ez zen txantxetakoa: lan munduaren giltzak zabalduko al du euskararen etorkizunaren atea?  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Txantxetan, noski, nahiz badakidan batzuetan itzuri zaidan sermoi-kutsua ez dela txantxetakoa izan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 193. orr.

Konpainia bateko zuzendari eta koreografo izatea ez baita txantxetakoa, eta neurri batean baldintzatzen du.  Berria - Kultura   2004-04-20

8 txantxetan (orobat txantxan g.er.) adlag

Txantxetan edo burlaizez begiratzen dio, baina maitasunez inoiz ez.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 197. orr.

Banda batean bildu ginen denok, ausarki batzuk, txantxetan beste batzuk eta beldurrez beste batzuk.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 28. orr.

Txantxetan denak, niri barre eginez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 125. orr.

Atsekabez begiratzen zion eraztun horri, kondenazioaren sinboloa balitz bezala, eta, aldiz txantxetan, aldiz serio.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 62. orr.

Hizketan hasi zen... txantxetan edo.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 493. orr.

Nire laguna, agian txantxetan, Heineren poema bat errezitatzen hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 222. orr.

Ni ez naiz txantxetan ibiltzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 39. orr.

Haren begitartean ez zuen txantxetan edo adarra jotzen zebilelako aztarnarik nabaritu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 17. orr.

Mundu guztia irribarreka eta txantxetan zebilkion hori zela eta. Barre egin zuen, txantxetan ari zela adierazteko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 102. orr.

Berriketan eta txantxetan aritu zen, begiak espaloi batetik bestera zihoazkiola.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 210. orr.

Begi-bistakoa izaten zen ez zela txantxetan ari, bene-benetan baizik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 164. orr.

Gaiari nola-hala heldu nionean, berehalaxe agertu zen txantxetan esana zuela esandakoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 218. orr.

Idoia muturtu egin zen, txantxetan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 134. orr.

–Ez da txantxetan hartzeko moduko arazoa.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 172. orr.

Ez zeukan eskubiderik jende guztiaren aurrean berari mendebaldeko britainiar deitzeko, ezta txantxetan ere.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 283. orr.

Ezta txantxetan ere horrelakorik!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 62. orr.

· Erdi txantxetan errana, baina aldi berean gogaituxea ere bai.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 130. orr.

"Ai, Garibairen arima erratua!", egin du biografoak, erdi txantxetan, hasperen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 41. orr.

Erdi serio erdi txantxetan esan zion: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 185. orr.

· Haren kopiak eskuan genituela eta elkarri txantxetan joan ginen Guernica jatetxeraino.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

9 txantxa egin

Txantxa egiteko asmorik gabe, Gavoillerengana itzuli eta esan nion: [...].  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 27. orr.

Reginak, txantxa egiteko, lotsagabe samar erantsi zuen: [...].  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 128. orr.

Ezin zuen sinetsi hil-oihalaren txantxa egin zion adiskide mamia hilik egon zitekeela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 362. orr.

«Justiziaren erabateko txantxa egitea» gaitzetsi zuen Asif Ikbal eta Shafik Rasulen defentsariek, eta Gareth Peirce beste hiru preso ohien abokatuak, berriz, «ez sinesteko moduko historiatzat» jo zuen.  Berria - Mundua   2004-03-12

Pobretasunaz txantxa egitea bezain baldarra litzateke hori.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 13. orr.

Nik Teresarekin izandako auziaz txantxa egitea ez zitzaidan bidezkoa iruditu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 157. orr.

· Orduan txantxa bat eginez irten behar izaten dut ataka horretatik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 349. orr.

Baina ez da txantxetakoa; izugarriegia da txantxak egiteko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 80. orr.

Halako txantxak egiten zizkion, eta halako ergelkeria txoroak esaten, non barre egin beste erremediorik ez baitzuen Taibelek izaten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 23. orr.

Arrailerian jarduten da, barre egiten da, txantxak egiten dira, graziaz hitz egiten da, eta graziaz mintzatzen ikasten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 379. orr.

Fernandok txantxa bera egiten du beti: Honezkero ile urdinen bat edo beste izan beharko huke... ziur tindatzen duala"-.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 68. orr.

Gizonak bere buruari egiten zion irribarre, txantxa on bat egitera doanaren gisa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 140. orr.

Poliziaren kontura egiten zituzten txantxa gehienak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 89. orr.

Nik ez dut sekula txantxarik egiten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 317. orr.

10 txantxak txantxa

Txantxak txantxa, primeran aritu zen Jon, gainerakooi alde nabarmena kenduz. Txantxak txantxa, ez naiz ni ezeren egunen oso zalea.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 172. orr.

Txantxak txantxa, atzokoan hainbeste aipatu zen artisten engaiamenduaz hitz egin zuen, besteak beste: «ez direnean arrazoi politikoak sentitzen, behartzea ez da kontua».  Berria - Euskal Herria   2004-08-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barre eta txantxa (3); dena txantxa (4); ez da txantxa (11); ez dira txantxa (3); gustu txarreko txantxa (3)

txantxa artean (11); txantxa bat izan (3); txantxa bat zela (3); txantxa bat zen (4); txantxa besterik ez (3); txantxa da (3); txantxa egitea (3); txantxa giroan (8); txantxa gordin (3); txantxa gutxi (4); txantxa hutsa (5); txantxa izan (9); txantxa moduan (4); txantxa txiki (3); txantxa ugari (3); txantxa zela (3); txantxak txantxa (3)

txantxaren bat (12)

ez txantxarik (3); txantxarik egin (5); txantxarik ez (6); txantxarik gabe (3)

txantxatik harantzago (3)

txantxatzat hartu (4)

ez da txantxetako (14); txantxetako gauza (10); txantxetako ikuspenak (3); txantxetako kontua (9)

ez da txantxetakoa (14); ez dela txantxetakoa (4); ez zela txantxetakoa (4); ez zen txantxetakoa (8); txantxetakoa izan (7); txantxetakoa izango (4)

ez ziren txantxetakoak (3)

beti txantxetan (6); erdi txantxetan (49); erdi txantxetan esan (4); esan nion txantxetan (8); ezta txantxetan ere (4)

txantxetan ari (93); txantxetan ari nintzen (6); txantxetan ari zara (10); txantxetan ari zela (8); txantxetan ari zen (6); txantxetan ariko (5); txantxetan aritu (12); txantxetan aritu ginen (6); txantxetan aritzea (6); txantxetan aritzeko (6); txantxetan aritzen (6); txantxetan bezala (8); txantxetan egindako (3); txantxetan esan (17); txantxetan esan zidan (4); txantxetan esaten (9); txantxetan hartu (4); txantxetan hartzeko (6); txantxetan hartzen (9); txantxetan hasi (5); txantxetan hasten (3); txantxetan ibili (8); txantxetan ibiltzeko (3); txantxetan ibiltzen (10); txantxetan jarduteko (3)

ez dago txantxetarako (5); ez zegoen txantxetarako (4); txantxetarako gogoa (4)


txantxan ik txantxa 8.

txantxangorri 1 iz txori txiki kantaria, bekokia, lepoa eta paparra gorri biziak dituena (Erithacus rubecula). ik papogorri; txindor.

Hara non ari den txantxangorri bat kantari hagin baten gainean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 17. orr.

Zuhaitzen hosto berdeen aurretik ziztu bizian igarotzen ziren txantxangorriez, txonta horiez eta eskilaso luma-urdinez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 194. orr.

Txori apala, goxoa, adiskidetsua txantxangorria!  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 153. orr.

Beharbada, bele horrexek uxatuko zuen nire txantxangorri emea, eta haren habia hustu eta arrautzarik gabe utzi.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 9. orr.

Nolako sinbologia du txantxangorriak euskal poetaren gogoan?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 32. orr.

Trixte kantatzen baitu txantxangorriak, eguraldia okertzen hasten denerako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 150. orr.

Esaten dutenez, txantxangorriak bere aita erail omen zuen, eta horregatik omen du bere papartxoa gorri gorri.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 39. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Goian, eguzkiak txantxangorri-arrautzaren kolorea zeukan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 166. orr.


txantxar 1 iz hortz-haginetako eritasuna, esmaltean zulo gero eta handiagoa sorrarazten duena. ik karie.

Ahoko gaitzak (txantxarra, periodontitisa, eta ahoko nahiz faringeko minbiziak) ugaritu egin direla ohartarazi du OME Osasunerako Mundu Erakundeak.  Berria - Gaiak   2004-02-25

Txantxarrak jotako haginak ordea, zenbat lan ez ote digun ematen atera nahi ez duenean!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 107. orr.

Ilehoria eta isila, haginak txantxarrak janda.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 61. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Funesek etengabe bereizten zituen ustelduraren, hortz-txantxarren, nekearen aurrerapauso astitsuak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 93. orr.


txantxari iz ziba.

Txantxari baten pare jardun nuen, jira-bueltaka, etxe handiagoaren bila.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 191. orr.


txantxartu izond txantxarrak joa. irud/hed

Inork ez zuen legenda egiaztatzeko ahaleginik egin -Rasputinek bere irribarre txantxartua erakutsi zuen orduan-, leizea sorginduta zegoela uste baitzuten herrikoek.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 124. orr.


txantxati izond/iz txantxazalea.

Jende txantxati eta galaitsuz inguraturik bizi zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 58. orr.

Maitaleak ez beza doan egin hasperen; txantxatiak bakean beza bere partea burutu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 94. orr.


txantxazale izond/iz txantxaren zalea dena. ik txantxati.

Ahots nagusiak, noski, Rychard Feynman fisikari gaztea, George Gamow txantxazalea eta Bertrand Russell isilezina ziren.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 98. orr.

Gaur egun, futbol zelai zaharra dago -beti ardi-kakaz beteta zegoelako, leitzar txantxazale batzuek Kakazelai izenarekin bataiatu zutena-.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 96. orr.

Osaba txantxazalea zen oso, zientziaz ari zitzaigunean izan ezik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 81. orr.

De Villon kondea ekarri zuen gogora, jaun alai txantxazalea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 141. orr.

Oso bisualizatzaile ahaltsu eta sortzailea da Tom, eta, bera bezala, ez da ortodoxiazale, bihurri eta txantxazale baizik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 275. orr.

Koadroaren hondoko aldean, pintatzailearen begi burlati eta txantxazaleak, ordea, pintatzaile-kapeluaren azpitik begira, pintura osoa komedia dela erakusten du.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 217. orr.

-Tira -esan zuen Ruche jaunak, umore txantxazalez -, buruz ikasiko dut OL guztia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 419. orr.

Pentsa zitekeenaren kontra, txantxazale agertu zitzaigun.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 177. orr.

-Argia erakuts iezaguk -eskatu zion Alexek txantxazale-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 115. orr.


txantxazaletasun iz txantxazalea denaren nolakotasuna.

Txotxongilo bat zen, eta haren txantxazaletasuna eta arinkeriak, berriz, gertatutakoaren larritasunaren kontrapuntua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 71. orr.

Txantxazaletasun mota hori, izan ere, oso berezkoa da sindrome orbito-frontaletan, eta hain da harrigarria, non izena ere eman zaion: witzelsucht edo "txantxazalearen gaixotasuna.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 71. orr.


txantxibiri

Txantxibiri, txantxibiri, gabiltzanian...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 48. orr.

2 txatxibirian adlag

Dendetan, gordeketan, kaniketan, txantxibirian.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 16. orr.


txantxibirika adlag

Ikusten dituzu zazpi astoren gainean Santa Ana komentu aldera txantxibirika doazen hamalau atso tronpeta-jole horiek?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 216. orr.


txantxiurtu, txantxiur, txantxiurtzen du ad ore modukoa bihurtu.

Harrituta zeuden, kezkati, patatak era hartan maneaturik ikustean: erreta bezala, txantxiurtuta, muttur-belztuta utzi zituen Isidorak zartagian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 109. orr.


txantxo iz pertsona mozorrotua.

Gau-jaietako jolasetan ohi diren txantxoak ziruditen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 61. orr.


txantxotu, txantxo(tu), txantxotzen 1 da ad mozorrotu.

Aitaren anaiarekin harremana zuten pertsona haiek guztiak ez zitezkeen egon "burutik nahasita", agertokian txantxoturik aterata ere, edo ilea eta bibotea tindaturik ere.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 76. orr.

Boxeo entrenatzaile bezala txantxotutako batek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 388. orr.

2 (era burutua izenondo gisa).

"Alaba," esan zion apaiz txantxotuak, / "benetan beltzak dira zure bekatuak".  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 66. orr.


txanza iz zortea.

Bigarrenez noa kabinetara txanza hobearen entseiatzera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 61. orr.


txao interj agur, adio.

Bai, ikusiko gara, e? Txao!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 65. orr.

Txao.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 216. orr.


txapa 1 iz xafla; xafla material gisa hartua.

Monumentua txapa edo latorriz eginda zegoen, barrendik hutsa.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 193. orr.

Bordatxo bat, oholez jasoa eta teilatua txapa okerrez estalia, lorategi baten zokoan.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 26. orr.

Eskuzko plantxekin aritzen ginen txapa handi-handi baten kontra.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 79. orr.

Txapak txaparen kontra jotzean ateratzen zuen metal xaxtar baten hots lehorra.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 131. orr.

Lurra txapazkoa, alanbrez bildutako tutu metalikoak baranda gisa, ez zuen metro bat zabal.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 196. orr.

Caudilloaren enparantza zioen txapazko errotulu batek.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 105. orr.

Txapazko erretilu zahar bat izan zuen bere lehengo panderoa.  Berria - Kultura   2006-04-22

2 (hitz elkartuetan)

Bezero bat etortzen zenean txapa puska baten edo sutegi zahar baten eske, txatarra meta bat desegin behar izaten zen hura aurkitzeko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 30. orr.

· Bazuen kriminal haiek eragiten zituzten torturen berri, begiak ateratzen zituztela koilarak erabiliz, edo burdin-txapa goritu batera botatzen zutela jendea behin eta berriro.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 263. orr.

Ziegetako leihoak burdin-sarez itxita daude, boligrafoa igarotzeko baino zulo txikiagoak dituen burdin-txapa zulatuarekin itxita.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 187. orr.

3 (karrozeria gisa hartua).

Bere modukoek autoa irauli dezakete, bidetik atera, atzetik jotzea ere litekeena da, baina txapa kontu hutsa baino gehiago izango da orduan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 86. orr.

Noizbait, altzairu herdoilgaitzezko txapaz egindako trena agertu zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 186. orr.

Elurrak eta izotzak eraginda zauriturik gabeko txapazko istripu txiki ugari izan zen.  Berria - Harian   2005-01-25

Lanuztea dela-eta, Volkswagenen ekoizpenaren %70 geldi dago, eta txapa eta pinturako sailak bakarrik ari dira lanean.  Berria - Ekonomia   2004-02-03

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ibilbide luzeko trenek hauts gehiago eta neke gehiago zuten gainean, lurralde ezberdinetan zahartu denaren txapa-azala, beste garai bateko ukitu bat, herdoilera iristen ez den distira-ez bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 90. orr.

Bat-batean bizikletaren txapa-zarata entzun genuen, lurrean arrastaka, behin eta berrizko ai larriekin batera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 12. orr.

Euriteen ondorioz, txapa istripu ugari izan ziren atzo goizean errepideetan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

5 suko edo sukaldeko xafla. ik plaka.

Eta hark lehengo ekonomika edo txapa seinalatu!  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 116. orr.

Plantxa sukaldeko txapan berotzen ipini eta arropa zimurren artetik luzatzen zenizkion eskuak hartu zituen Dolorsek.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 36. orr.

Azkarki, ketan zegoen kafe-eltzea txapatik baztertu zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 16. orr.

Ekonomika gainean eltzea lurruna dariola, kako batean txapa irekitzeko gantxoa, paretan Arantzazuko egutegia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 140. orr.

Sutegi ekonomikoaren txapa ilunaren gainean bi eltze eta kafetera esmalte zurikoa.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 37. orr.

Ogia txapan xigortzen ari zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 228. orr.

Hirugihar xerrak plastikozkoak balira bezala bihurritzen ziren txapa gainean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 154. orr.

Ontzietatik txapa gainera jausten diren tanten klaskadek urratzen dute isiltasun epel eta hezea.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 37. orr.

Lepokoa eta gabardina aulki batera bota ondoren txapa elektriko batean kafe-eltzea berotzen jarri zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 15. orr.

6 xafla-zati txikia, eskuarki biribila, ezaugarri gira erabiltzen zuena.

"Nuklearrik Ez" txapa erraldoi faltsifikaezinak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 50. orr.

Jertsean neraman Euskadiko Ezkerraren sinboloaren txapa eskatzea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 90. orr.

Zuria, berdea eta gorria zen txapa.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 100. orr.

-Gizonak Gestaporen txapa bat erakutsi dio.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 238. orr.

Txapa obalatua zen, nikelezkoa itxuraz, eta agentearen zenbakiaz gain, bi hitz zituen irarrita: Geheime Staatspolizei.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 172. orr.

7 xafla-zati txiki biribila, pilota-partidetan gora botatzen dena sakea nor egingo duen erabakitzeko.

Finalerdiak hasteko txapa botatzea baino ez da falta.  Berria - Kirola   2004-02-12

Txapak Esaini eman zion estreinako sakea, eta 2-0 jarri zen aurretik markagailuan.  Berria - Kirola   2004-06-27

8 xafla-zati txiki biribila, edari botila batzuk tapoi gisa erabiltzen dena.

Txapa kendu eta botila erdia hustu du zurrutada batez.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 38. orr.

Aspaldiko Coca-Cola baten txapa gorria izan zitekeela esan zuen Monikak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 124. orr.

Plater birakari batean edukitzen ziren plastikozko espezia-pote haiek, "Cinzano" txapa-kentzeko haiek.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 85. orr.

9 musika-bateria bateko osagietako bat, xafla biribila dena.

Ane minutu beteko soloan murgildu zen luzimendu eta luzamenduan, eta txapa kolpe batekin amaitu.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 142. orr.

10 pilota-jokoan frontoiko txapazko zerrenda, zeinaren gainetik jo behar baitu pilotak pareta.

Azken hori esatean pilota txapa gainean utzi nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 144. orr.

Ondo atzeratuz eta txapa gainean moztuz guztira hamabost tanto egin zituen, asko Otxandoren lanaren fruitu.  Berria - Kirola   2006-02-05

ik txapagain.

Hainbatetan zortea izan zuen lagun pilota txapatik gora kokatzeko.  Berria - Kirola   2004-05-16

Dejadak txapara joan zitzaizkion, eta gantxoak, kontrakantxako marrara.  Berria - Kirola   2006-01-06

Hemezortzigarren tantoa Ruizek pilota txapara bota ondoren lortu zuen Martinez Irujok.  Berria - Kirola   2004-07-08

Urdinak 18-14 hurreratu zirenean, azkaindarrak txapa jo zuen eta bere hotsak iraulketa itxaropenak desegin zituen.  Berria - Kirola   2004-07-15

Tantoa eginda zuela botariko bi dejadak txapa jo zuten, eta metalaren hotsak Xala aztoratu zuen (8-8).  Berria - Kirola   2006-04-18

Hamargarren koadroan behar zuten pilotakadek txapa azpia jo zuten.  Berria - Kirola   2006-01-29

ik txapape.

11 adkor jardun aspergarria.

Tomasek harrapatu nau alde egiteko nengoela eta orain kriston txapa emango dit, ziur.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 56. orr.

Ez dion entzun gaur goizean sartu digun txapa!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 138. orr.

Nahi beste luzatzeko aukera ematen badiet batzuek sekulako txapa sartuko didate eta gero hori dena zuzentzeko.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 59. orr.

-Hi, ta, Aiorari ere txapa hau dena sartu diok?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 57. orr.

-A ze txapa, ezta? -esan zuen Mikelek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 34. orr.

-Alex, Alex, zer txapa da hori guztia? -moztu nahi izan zion Julenek.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 227. orr.

Potroetaraino nago irakasleek agintzen dizkiguten txapak irakurtzen eta zure liburua guztiz desberdina da, deskojonoa!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txapa gainean (14); txapa gainean moztuz (3); txapa gainera (4); txapa kendu (4)

txaparen kontra (3)


txapa-txapa (corpusean txapatxapa soilik) adlag urrats laburretan.

Aitak, ardiak laxatu zituen eta lohian txapatxapa ihalozka pasatu ziren, muturrak lurrera, ilatxetan iratze zein ote abarrak perlatzen zirela, kakaila pikorren artetik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 21. orr.


txapadun iz txapa daraman pertsona.

Planto modukoa behar omen zuen modulu bakoitzeko ekimenak, eta ziegara igotzeko orduarekin batera patioko zoru grisean ipurmasailak paratu eta txapadunek eraman gintzaten bultzatuko genuen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 153. orr.

Gutunen ordua zen, eta horren ilusioarekin zutitu nintzen, burua estali eta hara abiatzeko, txapadunen etxolara, gutun irekia hartzera.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 140. orr.

Beste batzuk inguruan zebiltzan, ilaran gertatutakoari adi, txapadunen etxola barnean gertatzen zena ahaztu gabe.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 146. orr.

Pase, esan dizu beste txapadun batek.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 75. orr.


txapagain iz pilota jokoan, txaparen gainean jotzen duen pilota.

Ezker gantxoak, dejadak, txapagainak.  Berria - Kirola   2004-06-15

Sakea, txapagaina, ezker besagaina... lau koadro horien barruko bazter guztietara daki pilota bidaltzen, eta kontrarioa behartzen.  Berria - Kirola   2004-11-20


txapaka (orobat txaplaka g.er.) 1 iz eskuarekin emandako kolpetxoa.

Baina ez ziren egokiak garrasi eta egon-hadi-bada haiek, pentsatzen zuen Andrewk labarretik jaisteko lekua bilatu bitartean, ezta bizkarreko txapakak eta berari "aspaldiko" deitzea ere; ez ziren batere egokiak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 77. orr.

Agente espainiarrak bagoiko atean itxaron zion eta, igotzen lagundu ostean, txapaka jo zuen aleman hatsandituaren bizkar alimalekoan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 59. orr.

Aurki nobelaren bat idazteko ere gauza izango haiz -esan zidan eskuarekin nire bizkarrean txaplaka jo eta barre eginez.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 166. orr.

2 txapaka egin

Morori txapaka egin zion, eta astoa hinki-hankarik gabe abiatu zen basoan barruratzen zen bidezidorretik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 215. orr.

Josebak txapaka egin zion bizkarrean: "Nahi nuke nik, Maribel, zuk Toshiro zaintzen duzun bezala zainduko nindukeen ama bat".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 403. orr.

Josu R, ardaila une hura aprobetxatuz, Manuelengana inguratu, eta txapaka egin zion sorbaldan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 35. orr.

Eta, berehalaxe, bostekoa eman zidaten eta bizkarrean txaplaka egin, eta geltokiko buruak ezin izan zien malkoei eutsi.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 48. orr.

-Eutsi... -esan dio Preteritok bizkarrean txapaka egin bitartean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 208. orr.

Erretoreak txapaka egin zion masailean, ume bati bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 74. orr.

Cesarrek txapaka egin zidan besoan, hizketarako aurrerabiderik eman gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 164. orr.

Sethek txapaka egin Maiteari hatzetan, eta Denverri begiratu zion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 91. orr.

Lanazko manopla lodiak zituzten eta hala ere bi eskuekin gorputzean txapaka egin behar zuten pixka bat berotzeko.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 25. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sorbaldan txapaka (3); txapaka egin (15); txapaka egin zidan (5); txapaka egin zion (7); txapaka eginez (3)


txapal 1 iz adkor zapala.

Sudur txapal hura ez zela ring baten gainean jasotako kolpe txar baten ondorioa.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 24. orr.

Plaza Zaharretik irtenda, eskuinetara begiratu, eta sekulako batimendu dotorea topatu dut, txapal eta luzea, Igeldoko harri horiz eraikia.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 347. orr.

Iparraldera begiratuz, Eugénie enperadoresak bere kuttuntzat zeukan "Villa Eugénie" jauregi txapal eta gorri-zuria ageri zen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 316. orr.

Hirirako sargunean [...] arku txapal zabala gurutzatu dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.

Kristalean laban egin, eta ziztuan desagertu da, harri txapal batek ur azalean egiten duen modura.  Berria - Kultura   2004-08-18

Muino txapal eta elkor batean, dena haitzalde eta sasi ihar, amildegi koniko ziklopekara bat erroizten zen hondorantz, krater artifizial bat, laurehun metro zabal.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.

2 txapal-txapal

Gorputza txapal-txapal eginda neukanean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 88. orr.

Paretak asko esan nahi diola iruditzen zaio, eta betaurrekoak ia haren kontra dituela, begiak txapal-txapal eginik, ozta-ozta irakurtzen ditu: [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 141. orr.


txapaldi iz txapa, jardun gogaikarria.

Inuzentekeriak iruditzen zitzaizkidan niri haren mintzagaiak, baina berak munduko gauzarik inportanteenak balira bezala jorratzen zituen, egun hartako txapaldian legez: [...].  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 103. orr.


txapape pilota jokoan, txaparen azpian jotzen duen pilota.

Eskuetan babesgarririk gabe jokatzen zuten, ez zegoen txapapea, ezker horma eta errebotea zikinduko zituen iragarki sailik, ezta Coca-cola eskainiko zien neskatxarik ere.  Berria - Kirola   2004-02-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txapapera bidali (3)


txapapote 1 iz galipota.

Bai, badakit txapapotearena zorigaitza dela, baina azken finean diru asko sartuko da gurera, eta guztiz diru goxoa gainera.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 106. orr.

2 irud/hed

Itsasoan agertu da orain, baina aspaldi ditugu bihotzak txapapote beltzez, galipotez estaliak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 145. orr.

Horra bekatua, horra krimena... horra manipulazioaren txapapotea noraino iritsi litekeen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 161. orr.

Txapapotea beti egon da zenbaiten bihotzetan, Patri, Prestige hondoratu baino askoz lehenagotik.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 107. orr.


txapar 1 izond pertsonez mintzatuz, garaiera txikikoa.

Burusoil txapar bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 246. orr.

2 zapala.

Grattan zubia igarotzean, ibaian behera begiratu zuen, beheko ibaiertzetara, eta erruki izan zituen hango etxe txapar pobreak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 105. orr.

• 3 iz abaritza.

"Garizumako "su handiaren egunean", leku askotan txaparrak ebaki, batez ere ipurua, eta arratsean su haundiak egiten dituzte muinoetan".  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 274. orr.


txaparrada iz zaparrada.

Berrikuntzak eta iniziatiba esperantzatsuak, ordea, ezker abertzalearen eskutik espero dira hemendik aurrera, eta horretan asmatu behar du orain, kanpainan txaparradari eusten eta aurrera egiten ederto asmatu duen eran.  Berria - Harian   2005-04-18


txaparro izond/iz gizonez mintzatuz, txaparra.

Gizon txaparroa zen, lodikotea, baxua, ez zidan inpresio ona egin.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Gizon txaparroak isilik segitu zuen, mugigaitz, itsasora begira marmarka.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 169. orr.

Kea baino zaharragoak ziren arrantzarako arropek baldar itxura ematen zioten gizon txaparroari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 168. orr.

Morroia txaparroa zen, atorra hutsik zebilen eta oso sendoa zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 166. orr.

Txaparroak begiratu iluna egin zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 169. orr.

Bigarren batxilerreko mukizu bat izan zen, patioko garaian beti kromoak trukatzen ibiltzen zen txaparro kaskagorri maritxu ospeko bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 116. orr.


txapati iz indiar ogi zapal mota bat.

Uharri biribil batean jarri eta eguzkiaren xera azalean nabaritzen dudala, txapati erreen usaina eta lanean diharduten baltiarren mintzaira konprenigaitza lagun ditudala.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 145. orr.

Gauden Paju hau, txapatiak labean egin daitezkeen azken tokia omen dugu, goitiago oxigeno ezak eragotziko liguke.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 146. orr.


txapatu, txapa(tu), txapatzen da/du ad adkor itxian sartu.

Sozialen jolasordua zen, baina denak txapatuak zeuzkaten, atean jotzen zuten batzuek.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 267. orr.

Txapatuta egoteaz gain, ate joka jarduten genuen, ordu jakinetan, egunean zenbait aldiz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 129. orr.


txapatxo iz txapa txikia.

"Goldstein, irakaslea" zekarren txapatxoa ukitu zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 118. orr.

W. P. Weber izena irakurri nuen, letoizko txapatxo batean irarrita.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 149. orr.

Oso zikoitza naiz halako kontuetan, eta banekien metalezko txapatxo horiek lortzen zailak zirela, gutxi egin baitzituzten.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 90. orr.

Minutu bakoitzeko bi kaloria jasoko eta bereganatuko lituzke zentimetro koadroko txapatxoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 151. orr.


txapel (orobat txapela eta xapel g.er.) 1 iz artilezko buru estalki biribila eta zapala, atal bakarrekoa, askotan beltza; bestelako buruko malgua. ik bonet.

Gas argiontzi batek [...] zapata baten iltzeak, blusa baten orban urdina, txapel baten punta argiztatzen zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 17. orr.

Peterrek sonbreiru bat zuen eta nik txapela.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 61. orr.

Artzain horiek orratza eta haria ibiltzen zituzten txapel edo bonetaren azpilduran.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 186. orr.

Gela apain batean, sofa baten gainean zabalik, ofizial karlisten uniforme bat ikusi zuen, bere txapel eta ezpatarekin.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 174. orr.

Boluntario sartuko nauk itsas armadan eta borla gorriko txapel bat jantziko diat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 68. orr.

Beilari baten jantziak ditu, lenazko kapa luze marroi, txapel, maskor eta makila.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 92. orr.

Hernanin baserritarrak, txapela buruan doaz denak feriara.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 14. orr.

Bai batak eta bai besteak euskal txapela jantzi omen zuten iritsi zirenean, eta alde egin arte ez zuten kendu nonbait.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 30. orr.

Txapela eta kaiku urdin-berde bat jantzita ibiltzen omen da beti kalean, eta kurdua, palestinarra edo, besterik gabe, pailazoa dela pentsatzen dute berarekin kalean gurutzatzen diren paristarrek.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 115. orr.

Txapela jarrita ibiltzen zen Parte Zaharrean, soinua jo eta erdi eskean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 19. orr.

Gehienek txapela daramate.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 11. orr.

Horrelakoetan, bihotz hartu, txapela burutik erantzi eta baimena eskatzen zaio zaindariari: [...].  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 170. orr.

Gizon bat horraino ailegatzen denean, txapela kendu behar da haren aurrean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 154. orr.

Sekulakoa egin dute gaur, txapela kentzeko moduko partidua -esan nion nik-.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 132. orr.

Txapela kentzeko modukoa!  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 118. orr.

Martin, handik gutxira, txapela gereziz beteta zekarrela itzuli zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 61. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Lan-jantzi hura soinean eta txapel handi hura buruan, fabrikara zihoan aitona bat ematen zuen obispoak. ik beherago 8.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 94. orr.

"Euskal txapela" deritzogun txapel urdin iluna.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 108. orr.

Aurrena zetorrenak erreketeen txapel gorria janzten zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 11. orr.

Paraxutisten txapela gorria daramana.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 142. orr.

Don Carlosek, berriz, txapel gorria zeraman, eta Kapitain Jeneralaren uniformea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 233. orr.

Ile motx-motxa eta txapela berdea okerretara etzana.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 54. orr.

Garaño bizkor baten gainean itziorik agertu duk orduan Karlos Setimo gazte-gaztea, txapel zuri zabala bere urrezko borlaz hornitua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 107. orr.

Hegal zabaleko txapel beltzeko "frantses eskualdunez" osatua zen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 138. orr.

Osaba Lajosek zetazko txapel txiki, beltz eta biribila jantzi du buruan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 33. orr.

Bekokiraino labaintzen zitzaion txapel zabal harekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 121. orr.

Benetako presoak, marradun jantziekin, kaskamotz, eta gaizkileen txapel biribilaz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 84. orr.

Ifniko gerra zuen ia hizpide bakar, eta hango argazkietan agertzen zen mundua uniformez jantzita zegoen: txapel militarra, botak, fusila.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 52. orr.

Lurretik ikusi zuen Beldarrain, txapel higatua buruan, panazko jaka urdin eta bonbatxo ohikoez jantzita.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 56. orr.

Ofizial alemanen txapel jaso eta harrotuarekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 92. orr.

Bururako itxura xelebreko txapel astun samar bat aurkitu nuen, urtaroarekin behintzat bat ez zetorrena, bisera gogorrekoa eta gainetik aldeak eta ertza zeharka zeuzkana.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 241. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Etorri zen ba Don Kijote, bere txapel-aurrea gorantz.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 158. orr.

Onena txapel-zuloka egitea izango da.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 115. orr.

Eskuineko eskua txapela hegaleraino altxatu eta irribarre bat eskaini zidan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 63. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkartetak izenondo balioa duela)

Txapel-handi haiek irribarrez aditzen zituzten nire predikuak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 203. orr.

Ahantzi egin behar dugu iraganeko eskarmentu guztia, ziegetan ikasitakoa, batzuen eta besteen komisarietan jasotakoa eta txapel-gorriak maitatzen hasi, geure anaia-arrebak direlako.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 57. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gaskoi-txapel handi bat zeraman, borla batez apaindua.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 148. orr.

Marinel-txapela zeukan gizon beltzaran bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 145. orr.

Marra gorria praka zurien alboan, buruan artista-txapel beltz handia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 114. orr.

Preso-txapel higatu, bigun, marradun eta biribila.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 104. orr.

Buru-txapel handi batekin sugea nahasi eta harrapatu egiten du.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 161. orr.

6 irud/hed

Aterpe haundia, oihal etxe bat edo, hobeki erraiteko teilatu plastiko bat, murruen txapel izurtua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 190. orr.

Gero, atertu aurrena, zerua arindu, hego eta bertoko freskoaren arteko lainotzar batzuk mendi kaxkoetan txapel, eta, bien bitartean, goia garbiago.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 371. orr.

7 (lehiaketa batzuetako irabazlearen irudi gisa)

Aurretik hiru txapel irabazita, ez zenuen hasierako motibazio berbera ekarriko.  Berria - Kultura   2004-12-21

Mattin Lukuk jantzi du txapela eta xapeldun ordea Mikel Olaizola elgoibartarra izan da.  Herria   2005-06-23

Urte berean ere eskuratu txapela birazka edo bikotean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 43. orr.

Euskal Herriko txapela lehendabizikoz lortu zuenetik, Egañak ez du sekula erretiratzea pentsatu.  Berria - Harian   2005-09-13

Mondragonesi irabazitako txapel hura 1948an galdu zuen, 44 urterekin, Migel Gallastegi eibarko pilotariaren faboretan.  Berria - Kirola   2004-02-21

Elortzari txapela kentzen, Estiballes, Lekue, Xabi Paia, Iturriaga, Igor Muniategi, Iratxe Ibarra eta Fredi Paia saiatuko dira.  Berria - Kultura   2004-12-07

Emakumezkoen Sei Nazioetakoan ere Ingalaterra eta Frantzia heldu dira azken partidara, txapela jokoan dutela.  Berria - Kirola   2004-03-27

Denboraldi bukaeran txapelen bat izango dugu eskuetan.  Berria - Kirola   2004-11-24

Nafarroako txapel nagusia bitan jantzi du.  Berria - Kirola   2004-10-09

Zortzi buru, txapel bakarra.  Berria - Kultura   2006-04-01

Mungian bi txapel banatu zituzten, baina gainerako finalistak ere ez dira geldituko saririk gabe.  Berria - Kultura   2004-06-20

Guztira bost txapel bereganatu dituzte ezpeletarrek: 600, 640, 680, 720 kilokoak eta pisu librekoa.  Berria - Kirola   2004-06-08

Larretxeak buruz buruko txapel bat irabazi nahi du.  Berria - Kirola   2004-11-19

Maila pertsonalean, txapel goserik gabe aritu zela aitortu du.  Berria - Kultura   2004-12-21

Bere burua ere animatzen zuen garaipenaren txapela lortzera, bertutearen goreneko mailara iritsiz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 765. orr.

Beti Gaztek iazko bi txapelei eutsi egin die.  Berria - Kirola   2004-06-05

8 txapel-handi (orobat txapelandi) izond/iz txapel handia daramana.

-Agertu! -aldarri egin nuen, edozein sarjentu txapelandiren modura.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 16. orr.

Esku txikiko txapel-handia. Txikiak eta hauskorrak zituen eskuak Azkoitiko txapel-handiak, eta hilabeteko partida bat baino ezin zuen jokatu.  Berria - Kirola   2004-02-21

Txapel-handi haiek irribarrez aditzen zituzten nire predikuak; eta zenbait aldiz zantarkeriaz eta birao ozenez erantzuten.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 203. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bere txapel (5); beste txapel bat (9); bi txapel irabazi (5); lehen txapel (4); txapel bat irabazteko (4); txapel beltza (4); txapel gorri (4); txapel gorria (11); txapel gorriak (5); txapel handi (6); txapel handia (4); txapel irabazi (19); txapel irabazi ditu (11); txapel jantzi (8); txapel jantzi ditu (4); txapel lortu (4); txapel nagusia (7); txapel txiki (4); txapel urdin (4)

azken txapela (7); banakako txapela (5); bere txapela (5); bigarren txapela (15); binakako txapela (10); buruan txapela (6); buruko txapela (12); buruz buruko txapela (12)

erabakiko da txapela (4); eraman zuen txapela (6); euroligako txapela (4); euskadiko txapela (8); euskal herriko txapela (5); euskal txapela (4); gipuzkoako txapela (4); hirugarren txapela (16)

iaz txapela (4); irabazi zuen txapela (6); izan du txapela (4); jantzi du txapela (10); jantzi dute txapela (4); jantzi zuen txapela (27); jantzi zuten txapela (6); kiloko txapela (8); laugarren txapela (6); lehen txapela (32); lehen txapela jantzi (4); lehen txapela lortu (5); lehenengo txapela (5); ligako txapela (5); lortu zuen txapela (5); maila nagusiko txapela (5); mailako txapela (18); mailako txapela jantzi (6); manomanistako txapela (4); nafarroako txapela (4)

seigarren txapela (6)

txapela bat (13); txapela bigarrenez (4); txapela buruan (23); txapela burutik (4)

txapela erabakitzeko (4); txapela erantzi (6); txapela eskuan (4); txapela eskura (6); txapela etxera (4)

txapela irabazi (30); txapela irabazi zuen (5); txapela irabazita (4); txapela irabaztea (7); txapela irabazteko (36); txapela irabazten (6); txapela jantzi (83); txapela jantzi zuen (41); txapela jantziko (5); txapela jantzita (4); txapela janztea (14); txapela janzteko (58); txapela janzteko aukera (6); txapela janzteko hautagai (5); txapela jokoan (12); txapela kendu (10); txapela kentzeko (24); txapela kentzeko moduko (7); txapela kentzeko modukoa (10); txapela kentzekoa (4); txapela kentzen (4); txapela lortu (21); txapela lortu zuen (6); txapela lortzea (4); txapela lortzeko (26)

zortzigarren txapela (6)

bi txapelak (10); irabazitako txapelak (4); maila nagusiko txapelak (4); txapelak irabazi (4); txapelak jantzi (9); txapelak lortzeko (5)

txapelaren bila (13)

iazko txapelari (4); txapelari eusteko (27); txapelari eusteko erronka (6)

txapelaz jabetzeko (4)

aurtengo xapela (4); bere xapela (3); bigarren xapela (4); ereman dute xapela (3); ereman xapela (3); euskal herriko xapela (3); frantziako xapela (6); hirugarren xapela (3)

xapela beretu (4); xapela bildurik (3); xapela buruan (5); xapela ereman (5); xapela irabazi (5); xapela irabazi dute (3)


txapela ik txapel.

txapeladun ik txapeldun.

txapelandi ik txapel 8.

txapelarri iz murru edo zutabeen gainaldeko harri zabala. ik kapitel.

Eliza erromanikoaren txapelarriak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 105. orr.

Denbora hartako bastizarenak direa aitzineko bi pilareak beren txapelarri zizelkatuekin?  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 62. orr.

Nola ez aipa arku biribil perfektuak, txapelarrien motiboak eta kanpotik hirurehun eta hamabost gorbelak prosesionean heldu direnak, teilatu azpiaren itzulia eginez?  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 130. orr.

Santiago elizaren txapelarrian dagoen ezin deskribituzko Kristo Pantocrator miresgarri honen eta Amiens hiriko katedraleko "Jainko ederra"-ren irudiek, artearen haraindiko oinarri goxo zerbait menturaz badaukate.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 134. orr.


txapelatu, txapela(tu), txapelatzen da/du ad gainaldean txapel gisa izan.

Mahats ondo lodi, beltz eta bihurdikatuak, hostoila berdeak txapelaturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 46. orr.

Beste herri batetik ateratzean, erle kofoina nuen aitzinean, lastoz txapelatua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 225. orr.

Leongo mendiak, Astorga eta Ponferrada artean, joan den urteko abuztuan iraganak eta gaur elurrez txapelatuak ikusten ditudanak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 198. orr.


txapeldun (orobat txapeladun eta xapeldun) 1 iz txapelketa bat irabazi duen pertsona.

-Arku-tiroko txapelduna.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 72. orr.

Manu Kid Sanchez, pisu astunetako txapelduna.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 53. orr.

Hiru aldiz txapeldun birazka plaza guzian, hiru aldiz txapeldun buruz buruka plaza guzian.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 43. orr.

Eskuz binakako txapelduna (2002).  Berria - Kirola   2004-04-14

Zeberio II.a-Auzmendi txapeldunak oso indartsu Galarretan.  Berria - Kirola   2004-06-04

Fernando Arretxe izan da zazpi aldiz txapeldun eta bost aldiz txapeldun orde.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 43. orr.

-Ai, urrezko gol hura, 1981eko apirilaren 26an errealzaleok txapeldun egin gintuena...!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 17. orr.

Marrazketan eta Eskulan Teknikoetan, ordea, txapeldun nintzen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 71. orr.

Nere oilarra txapelduna baldin bada, asko irabaz dezaket!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 196. orr.

Arku-tiroko txapelduna.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 72. orr.

Frantziako txapeldun atera dira Hendaiako talde bera garaituz 30 eta 18.  Herria   2004-07-29

Beraz, Harry Harrison, ordenaren defendatzaile porrokatua, bakearen txapelduna, gizartea zafratzen zuen terrorismoaren aurkako borrokalaria, traidorea zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 116. orr.

Txapeldunen Ligako txarteltxoa balitz legez.  Berria - Ekonomia   2006-03-08

Txapeldunen Ligako txapeldunak.  Berria - Ekonomia   2006-03-08

2 (izenondo gisa)

Pilotari txapeldunak ohoratuak Aurten kirol erakasleek eta ikasleek nahi ukan dituzte ohoratu kanboar errugbilari txapeldunak.  Herria   2002-12-05

Haur txapeldun hartatik zer aldatu da zuregan?  Berria - Kultura   2004-06-22

Gau hartan [...] entrenatzaile txapeldunaren begirada betikoa zen, serioa, baina beste ñabardura batekin.  Berria - Kirola   2004-09-29

Eragingarritasuna da zailena futbolean, talde txapeldunen eta apalagoen artean aldea egiten duena.  Berria - Kirola   2004-04-09

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Historian zehar izan diren txapeldun handiez lezioak ematen nizkion.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 110. orr.

Pilotaleku mitikoenaren mendeurren jaialdian eta txapeldun zahar ugariren begiradapean.  Berria - Kirola   2004-06-25

Aire librean, behin olinpiar txapeldun eta bitan munduko txapeldun 10.000 metrokoan.  Berria - Kirola   2006-03-14

Coppik baldekada guztiak saihestu eta helmugara iritsi zen munduko txapeldun garaiezin gisa.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 111. orr.

Munduko erlojupeko txapelduna.  Berria - Kirola   2004-10-17

Europako egungo txapelduna da Celje.  Berria - Kirola   2004-11-13

Egungo txapelduna da gaur faborito nagusia.  Berria - Kirola   2004-02-01

Gasteizko Badaiotz izan zen 480ko iazko txapelduna, eta baita aurtengo 520koa ere.  Berria - Kirola   2006-03-11

Joseba Auzmendi binakako txapelduna izan zen iaz Patxi Zeberiorekin. Txapeldun federalak sorbaldak jaso zituen, irritxo batez.  Berria - Kirola   2004-04-15

Oilarretan munduko txapeldun gertatu eta gero, eskuak bete konbate zeuzkan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 225. orr.

Hiru urte buruz buruko partidarik irabazi gabe egitea ez da batere gozoa txapeldun ohi batentzat.  Berria - Kirola   2006-04-08

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Kolirio hau Buenos Airesko Luna Parken Joe Pandari txapeldun gerrikoa kendu ziona duk, ezta?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 64. orr.

Besterik ez bada, neuk eroango haut herrian zehar txapeldun loriak jantzita.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 132. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Dilermando de Assisek, tiro-txapeldun nazionala zenak, bala bat sartu zion bularrean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 184. orr.

Bilbotarra Espainiako kros txapelduna da.  Berria - Kirola   2004-03-31

Nik diotsot behin munduko futbol-txapelduna izan zela, eta taldearen elastikoa zuri-gorria dela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 103. orr.

Munduko eski txapelduna.  Berria - Kirola   2004-03-14

1930ekoetan polo txapeldun ospetsua izan zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 317. orr.

Xake-txapeldunek ordenagailuaren kontra egiten zituzten borrokaldi heroikoen bertsio light moduko bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 130. orr.

6 irud/hed

Gezurtietan txapelduna zara, Harry.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 240. orr.

Mosku Irratiak, aldiz, matxino hutsak ginela zioen, Saddam Hussein-en kontra, "sozialismoaren txapeldunaren" kontra.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 56. orr.

Ai zuek, ardoa edaten nagusi, edariak nahasten txapeldun zaretenok.  Elizen arteko biblia   Is 5,22

7 (adizlagun gisa)

Eeremu handiko bozetan alferrik da Washingtonera txapeldun iristen saiatzea.  Berria - Mundua   2004-08-20

• 8 izond/iz txapela daramana.

Han ari ziren Fructuoso eta inondik ezagutzen ez genuen gizon txapeldun bat liskar batean garrasika.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 56. orr.

Ganadua ferian saltzera doan anitz nekazari txapeldun.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 82. orr.

Txapeldunak keinu egin zien bere atzeko txapeldun armatuei, eta atxilo hartzeko agindu.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 57. orr.

Txapeldun baserritar edo artzainen bat.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 120. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

atera da txapeldun (4); beste txapeldun bat (6); bigarren mailako txapeldun (6); binakako txapeldun (6); bizkaiko txapeldun (4); buruz buruko txapeldun (10)

egungo txapeldun (5); espainiako txapeldun (12); espainiako txapeldun izan (5); europako txapeldun (21); euskadiko txapeldun (6); euskal herriko txapeldun (4); frantziako txapeldun (7); gipuzkoako txapeldun (4); hirutan munduko txapeldun (4)

iazko txapeldun (17); irekiko txapeldun (4); irujo txapeldun (5); izan zen txapeldun (6); kopako txapeldun (4); ligako txapeldun (6); mailako txapeldun (9); mailako txapeldun izan (4); munduko txapeldun (100); munduko txapeldun izan (20); munduko txapeldun izandako (6); munduko txapeldun izandakoa (6); nafarroako txapeldun (7); nbako txapeldun (4)

olinpiar txapeldun (6); torneoko txapeldun (8)

txapeldun atera (10); txapeldun atera dira (4); txapeldun berria (15); txapeldun berria izango (5); txapeldun berriak (8); txapeldun egin (6); txapeldun geratu (4); txapeldun gisa (5); txapeldun handi (4); txapeldun handia (10)

txapeldun izan (81); txapeldun izan ostean (5); txapeldun izan zen (30); txapeldun izandako (10); txapeldun izandakoa (10); txapeldun izandakoak (5); txapeldun izango (6); txapeldun izatea (10); txapeldun izateko (26); txapeldun ohi (8); txapeldun ohia (20); txapeldun ohiak (25)

aurtengo txapelduna (4); azken txapelduna (8); banakako txapelduna (7); bizkaiko txapelduna (7); buruz buruko txapelduna (13)

egungo txapelduna (31); egungo txapelduna da (10); eskuz banakako txapelduna (5); europako txapelduna da (4); euskadiko txapelduna (9); euskal herriko txapelduna (14); ezkurra txapelduna (5); frantziako txapelduna (6); heineken kopako txapelduna (4)

iazko txapelduna (36); iazko txapelduna da (4); irujo txapelduna (8); jarduneko txapelduna (5); kopako txapelduna (10); kros txapelduna (6); ligako txapelduna (10); mailako txapelduna (9); martinez irujo txapelduna (4); munduko txapelduna (91); munduko txapelduna da (9); nafarroako txapelduna (6); olinpiar txapelduna (19); patxi ruiz txapelduna (4); talde txapelduna (4)

txapelduna ariko da (4); txapelduna eta txapeldunordea (7); txapelduna hartuko du (5); txapelduna izan (41); txapelduna izan zen (19); txapelduna izango (14); txapelduna izango da (5); txapelduna nor den (4); txapelduna tau baskonia (4)

urteko txapelduna (4)

aurtengo txapeldunak (6); azken bi txapeldunak (4); azken txapeldunak (4); banakako txapeldunak (4); bi txapeldunak (7); binakako txapeldunak (18); buruz buruko txapeldunak (12); egungo txapeldunak (9); eskuz binakako txapeldunak (6); espainiako txapeldunak (4); europako txapeldunak (8); ezkurra txapeldunak (4); gipuzkoako txapeldunak (4); iazko txapeldunak (22); iberoko txapeldunak (4); izan ziren txapeldunak (4); ligako txapeldunak (7); mailako txapeldunak (6); munduko txapeldunak (30); patxi ruiz txapeldunak (4); txapeldunak dira (7); txapeldunak elkarrekin arituko (4); txapeldunak izan (5)

iazko txapeldunaren (7); munduko txapeldunaren (11); txapeldunaren aurka (20); txapeldunaren aurka jokatuko (4); txapeldunaren kontra (12); valentzia txapeldunaren (4)

bi txapeldunek (5); binakako txapeldunek (10); iazko txapeldunek (6); munduko txapeldunek (5); txapeldunek irabazi (5)

zazpi txapelduneko batez (4)

aizkora txapeldunen (4); aldiz txapeldunen (6); aldiz txapeldunen ligako (4); asteartean txapeldunen (5); aurka txapeldunen (5); aurkako txapeldunen (4); aurkako txapeldunen ligako (4); aurtengo txapeldunen (5); baina txapeldunen (13); baina txapeldunen ligan (4); baita txapeldunen (5); bartzelonak txapeldunen (4); bat txapeldunen (6); da txapeldunen (30); da txapeldunen liga (6); da txapeldunen ligako (13); da txapeldunen ligan (5); datorren denboraldian txapeldunen (5); datorren urtean txapeldunen (5); denboraldian txapeldunen (13); denboraldian txapeldunen liga (7); dira txapeldunen (13); dira txapeldunen ligako (6); donostia txapeldunen (9); donostia txapeldunen ligako (5); du txapeldunen (24); du txapeldunen liga (6); du txapeldunen ligako (12); dute txapeldunen (7); dute txapeldunen ligako (4

edo txapeldunen (6); ere txapeldunen (7); eskubaloia txapeldunen (6); eskubaloia txapeldunen ligako (4); eta txapeldunen (84); eta txapeldunen liga (25); eta txapeldunen ligako (20); eta txapeldunen ligan (19); eta txapeldunen ligarako (9); eta txapeldunen ligatik (4); ez da txapeldunen (4); futbola txapeldunen (4); honetan txapeldunen (6)

ea txapeldunen (7); iaz txapeldunen (4); iazko txapeldunen (5); iruñ jokatuko dira txapeldunen (4); kontrako txapeldunen (4); kontrako txapeldunen ligako (4); lehen aldiz txapeldunen (6)

txapeldunen arteko (7); txapeldunen kontra (5)

txapeldunen liga (236); txapeldunen liga irabazi (15); txapeldunen liga irabazteko (7); txapeldunen liga irabazten (4); txapeldunen liga jokatu (16); txapeldunen liga jokatuko (4); txapeldunen liga jokatzea (9); txapeldunen liga jokatzeko (26); txapeldunen liga jokatzen (5); txapeldunen ligak (17); txapeldunen ligako (355); txapeldunen ligako bigarren (9); txapeldunen ligako final (75); txapeldunen ligako finala (32); txapeldunen ligako finalean (18); txapeldunen ligako finaleko (7); txapeldunen ligako finalerako (4); txapeldunen ligako finalerdiak (4); txapeldunen ligako finalerdietako (4); txapeldunen ligako finalerdietan (11); txapeldunen ligako finalerdietara (7); txapeldunen ligako joaneko (5); txapeldunen ligako kanporaketa (4); txapeldunen ligako ligaxkako (4); txapeldunen ligako ligaxkan (5); txapeldunen ligako partida (11); txapeldunen ligako partidak (4); txapeldunen ligako postuetan (10); txapeldunen ligakoa (5); txapeldunen ligan (184); txapeldunen ligan jokatu (4); txapeldunen ligara (17); txapeldunen ligarako (92); txapeldunen ligarako postuetan (7); txapeldunen ligarako sailkapena (9); txapeldunen ligarako sailkatu (9); txapeldunen ligarako sailkatzea (9); txapeldunen ligarako sailkatzeko (8); txapeldunen ligarako txartela (24); txapeldunen ligarekin (5); txapeldunen ligaren (15); txapeldunen ligari (16); txapeldunen ligatik (33); txapeldunen ligatik at (11); txapeldunen ligatik kanpo (10)

akitaniako xapeldun (7); aldiz xapeldun (6); atera da xapeldun (6); aurtengo xapeldun (3); beloki xapeldun (3); berriz ere xapeldun (5); bietan xapeldun (3); espainiako xapeldun (6); europako xapeldun (10); euskal herriko xapeldun (12); euskal ligako xapeldun (4); frantziako xapeldun (37); frantziako xapeldun atera (4); frantziako xapeldun ditugu (4); gure xapeldun (3); herriko xapeldun (13); ligako xapeldun (8); miarritze xapeldun (3); munduko xapeldun (27); munduko xapeldun ateratu (3); munduko xapeldun bilakatu (3); nafarroako xapeldun (3); trinketeko xapeldun (3)

xapeldun atera (41); xapeldun atera dira (13); xapeldun aterako (3); xapeldun ateratu (9); xapeldun berria (5); xapeldun berriak (7); xapeldun bilakatu (6); xapeldun bilakatu da (5); xapeldun da (6); xapeldun dira (9); xapeldun direla (4); xapeldun diren (4); xapeldun ditugu (12); xapeldun eder (7); xapeldun gai (3); xapeldun haundi (3); xapeldun izaiteko (3); xapeldun izan (8); xapeldun izana (8); xapeldun izanen (4); xapeldun izanik (3); xapeldun ohia (7); xapeldun ohiak (8); xapeldun orde (12); xapeldun ordea (6)

aurtengo xapelduna (5); euskal herriko xapelduna (6); jazko xapelduna (6); munduko xapelduna (5)

aurtengo xapeldunak (14); frantziako xapeldunak (3); jazko xapeldunak (10); ligako xapeldunak (5); munduko xapeldunak (4); urteko xapeldunak (5); xapeldunak garaitu (3)

jazko xapeldunaren (3); xapeldunaren kontra (5)

jazko xapeldunek (5)

europako xapeldunen (3); jazko xapeldunen (3); xapeldunen artean (3); xapeldunen kontra (4)


txapeldungai iz txapeldun izan daitekeena.

Nirekin ez, hura txapelduna baitzen, eta ni txapeldungaia besterik ez, gaitasun ugari banuen ere, hori bai.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 51. orr.

Nesken 520koak badu txapeldungai ahalmentsu bat: Gasteizko Badaiotz.  Berria - Kirola   2004-02-14


txapeldunorde (orobat txapeldun orde g.er. eta xapeldunorde g.er.) 1 iz txapelketa batean bigarren gertatzen dena.

Txapeldunen Ligako txapeldunorde izan da.  Berria - Kirola   2004-06-12

Europako txapeldunorde gara, eta horrek badu garrantzirik.  Berria - Kirola   2006-05-02

Europako txapeldunordea munduko txapeldunordearen aurka.  Berria - Kirola   2004-12-17

Hondarrerako, ez zen zalantza handirik lehen bi postuetan: Silveira txapeldun, eta Arozena txapeldunorde.  Berria - Kultura   2004-03-30

Aiako gazteak (19 urte) 5.000 kilo leporatu zituen, Unai Aresti txapeldunordeak baino 400 kilo gehiago.  Berria - Kirola   2004-09-14

2001. urteko Txapelketa Nagusiko txapelduna (Andoni Egaña) eta txapeldunordea (Maialen Lujanbio) zuzenean igaroko dira finalera.  Berria - Harian   2005-09-13

Arretxe (107,5 p.): Nafarroako Irekiko txapeldun, eta txapeldunorde Errioxakoan.  Berria - Kirola   2006-04-28

Euskadi txapeldunorde Espainiako Autonomien Txapelketan.  Berria - Kirola   2004-01-20

Eskuz banakako 2. mailako txapeldunordea (2001).  Berria - Kirola   2004-04-14

Gauza izan ziren txapeldunordeak estu hartzeko.  Berria - Kirola   2004-03-27

Abel Barriola aise gailendu zitzaion iazko txapeldunordeari.  Berria - Kirola   2004-11-07

2 (hitz elkartuetan)

Hirugarrenez lortu du txapeldunorde titulua.  Berria - Kirola   2004-09-30

3 (izenondo gisa)

Talde txapeldunak 1.260 euro eskuratuko ditu eta txapeldunordeak 900.  Berria - Kultura   2006-03-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

europako txapeldunorde (4); munduko txapeldunorde (4); reala txapeldunorde (4); txapeldunorde geratu (4); txapeldunorde izan (33); txapeldunorde izan zen (22); txapeldunorde izatea (5); txapeldunorde izateko (6)

eskuz binakako txapeldunordea (7); europako txapeldunordea (4); iazko txapeldunordea (7); izan zen txapeldunordea (6); munduko txapeldunordea (6); txapelduna eta txapeldunordea (7); txapeldunordea izan (16); txapeldunordea izan zen (10)

binakako txapeldunordea (8); eskuz binakako txapeldunordea (7); eta txapeldunordea (14); europako txapeldunordea (4); iazko txapeldunordea (7); izan zen txapeldunordea (6); munduko txapeldunordea (6); txapelduna eta txapeldunordea (7); txapeldunordea da (12); txapeldunordea eta (7); txapeldunordea izan (16); txapeldunordea izan zen (10)

txapeldunordearen aurka (8)


txapeldunordetza iz txapeldunordearen kategoria.

Txapeldunordetza lortu zuen jokatutako hiru txapelketetan, Bizkaikoan, Euskal Herrikoan eta Espainiakoan.  Berria - Kirola   2004-01-31


txapelduntxo iz adkor

-Bistan zegok, txapelduntxo, inork ere ez zuela zentimorik ere dortoka penagarri haren alde jokatzen, motelegia zelako...  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 27. orr.


txapelgile iz txapelak egiten dituena.

Txapelgile baten gaiztakeria.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 155. orr.


txapelgo (orobat xapelgo) 1 iz ipar txapelketa. ik xapeldungo.

Txapelgo bat, ikus zazu, hamar hamabost mila pertsona biltzeko bertsutan, txapelgo batentzat.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 189. orr.

Pilotan, Euskal Herriko xapelgoko emaitzak esku huska: [...].  Herria   2003-11-13

Eta xapelgo nagusia badoa bestalde aintzina beretik.  Herria   2003-01-09

Hegoaldetik ere badauzkagu ondorio batzu, lauterdiko xapelgoko eta beste.  Herria   2002-11-07

2 (hitz elkartuetan)

Demo kide batek10925 euroko isunaren pagatzeko manua eskuratu du, SNCFaren fagoretara, trein bide gainean 2003ko azaroan egin mus txapelgoaren gatik.  Herria   2005-05-12

Frantziako Bakarlari Txapelgoa.  Herria   2001-11-15

18.30 etan, fandango xapelgoa.  Herria   2001-09-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

amaturren xapelgo (3); aurtengo xapelgo (3); basque mus xapelgo (3); basque xapelgo (6); basque xapelgo handian (3); bertsulari xapelgo (4); bertsularien xapelgo (10); bertsularien xapelgo nagusiaren (7); europako xapelgo (4); europako xapelgo nagusiko (3); munduko xapelgo (5); mus xapelgo (18)

mus xapelgo bat (4); mus xapelgo handian (4); museko xapelgo (9); museko xapelgo nagusiaren (5); plazako xapelgo (3); union basque xapelgo (6); xapelgo ederra (3); xapelgo handi (4); xapelgo handia (7); xapelgo handian (10); xapelgo haundian (5); xapelgo nagusia (7); xapelgo nagusian (18); xapelgo nagusiaren (23); xapelgo nagusiaren kondu (9); xapelgo nagusiaren konduko (5); xapelgo nagusiko (14); xapelgo partida (3)

aurtengo xapelgoa (3); berezkoen xapelgoa (3); birazkako xapelgoa (4); birla xapelgoa (4); boneta botatze xapelgoa (3); buruz buruka xapelgoa (3); eki xapelgoa (3); fandango xapelgoa (3); frantziako xapelgoa (11); frantziako xapelgoa jokatuko (3); liga xapelgoa (5); munduko mus xapelgoa (4); munduko xapelgoa (16); mus xapelgoa (15); museko xapelgoa (5)

pilota xapelgoa (3); xapelgoa bururatu (4); xapelgoa egin (3); xapelgoa hasiko da (3); xapelgoa irabazi (3); xapelgoa jokatuko (6)

amaturren xapelgoak (13); berezkoen xapelgoak (6); munduko xapelgoak (15); plaza laxoko xapelgoak (5); plazako xapelgoak (7); trinketeko xapelgoak (12)

xapelgoak hasi (3)

beren xapelgoan (5); bigarren maileko xapelgoan (4); buruz buruka xapelgoan (3); euskal herriko xapelgoan (7); frantziako xapelgoan (20); lauterdiko xapelgoan (4); liga xapelgoan (3); ligako xapelgoan (4); munduko xapelgoan (6); mus xapelgoan (4); union basque xapelgoan (10)

akitaniako xapelgoaren kondu (3); aurtengo xapelgoaren (3); bertsulari xapelgoaren finala (3); europako xapelgoaren (3); euskal herriko xapelgoaren (3); frantziako xapelgoaren (14); frantziako xapelgoaren finala (4); frantziako xapelgoaren finalerdia (3); munduko xapelgoaren (3); mus xapelgoaren (3); union basque xapelgoaren (6)

xapelgoaren finala (9); xapelgoaren finalak (7); xapelgoaren jokatzeko (3); xapelgoaren kondu (11)

frantziako xapelgoari buruz (3)

munduko xapelgoen karietarat (3)

beren xapelgoko (3); frantziako xapelgoko (6); xapelgoko finala (6); xapelgoko finalak (3); xapelgoko lehen partida (3); xapelgoko partida (7); xapelgoko partidak (3)


txapelgorri 1 iz adkor gudari karlista.

Kolorea beti izan da identifikatibo erraza lehenago ere: txapelgorriak ziren karlistak, beltzak liberalak.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.

Euskaldun gazteriak nasaiki isuri baitzuen odola Frantziako Iraultzaren edo Napoleonen aldeko ala aurkako batailetan, Espainiako Txapeltxuri eta Txapelgorrien Karlistaldietan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 27. orr.

-Hasieratik hasita -esan du- hementxe daukazu uniformea: txamar lodia, galtzak, txapel gorria (bere borla eta guzti, jakina: gu ez gaituk "Txapelgorriak"!), bota pare bat ere bai, apreta pare.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 115. orr.

Amorrazio etsiaren unean, txapelgorriak eta mikeleteak madarikatu nituen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 41. orr.

2 adkor erreketea.

Heldu aurretik, Marriotek azaldu zion uztailaren hemeretzian Castillo plaza eta Sarasate ibilbidea hartu zituztela bost mila txapelgorrik odolik isuri gabe.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 124. orr.

Aurre egin behar zitzaiela txapelgorriei, nola edo hala.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 38. orr.

3 (izenondo gisa)

Bestela, abertzale jebo horiengana edo karlista txapelgorriengana inguratuko dituk eta!  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 15. orr.

4 ertzaina.

Badoa Saizarbitoriaren alaba Donostiako eskolarekin Bilbora, galdu egiten da eta ertzain bati itauntzen dio: "Mesedez, non dago Arte Ederretako Museoa?" Txapelgorriak: "Chavala, no me vaciles".  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 117. orr.


txapelgorridun iz txapelgorria.

Ez zuen akordu txarrik Arangurenekin, Marriotekin, Ezkurrarekin, Gorritirekin Pamplonan emandako egunez, txapelgorridunen larderia demasekoa gorroto bazuen ere.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 124. orr.


txapelketa (orobat xapelketa g.er.) 1 iz txapela irabazten den norgehiagoka.

1970eko iraileko bigarren igandean, 13an, ospatu zen Donostian "Trikitilarien I txapelketa".  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 65. orr.

Txapelketa "concurso popular" bezala aurkezten baldin bazen ere, kontuan hartzekoa da soinu handia estimatzen zela gehienbat orduan.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 34. orr.

Txapelketa hartan launa pieza jo zituzten bi bikoteek: fandangoa, arin-arina, trikitixa eta porrusalda.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 128. orr.

Euskal Bixkotx hoberenaren txapelketa.  Herria   2003-09-25

Euskal Herriko Bertsuzale elkarteak ezagutzerat eman du aurtengo txapelketa hunen berri.  Herria   2001-10-18

1980ko txapelketako azken saioan, hamazortzi urte lehenago Uztapideri jarri ziotenaren pare-pareko gaia jarri zioten Amurizari: "aita".  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 151. orr.

Egia da Amurizaren 1980ko Txapelketa hari zor diodala bertsolari izatea.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 55. orr.

Neronek aditua Euskal Herriko txapelketa batean, kartzelako gaitzat.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 37. orr.

Nik uste, txapelketak ere jolas modura hartzea dela naturala.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 174. orr.

Ez dago ikusi besterik zenbat bertsolari gazte eta sasoiko aritzen diren elkartearen ohiko lanetan nahiz txapelketa, batzar eta bestelakoen antolamenduan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 10. orr.

Horregatik esan izan dut inoiz, txapelketa kirol-irizpideetatik presta daitekeela, baina epaitu, aztertu eta gozatu, kultur irizpideen arabera egin behar dela.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 171. orr.

Orain dela hogei bat urte trikitilari beteranoen txapelketa egin zen Zinema Pilotalekuan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 128. orr.

Musean hainbat txapelketa irabazi dituela aitortu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Urte hartan, txapelketa jokatzeko hamabost egun falta zirela, Nafarroako herri txiki batera erretiratu zen, eliteko beste kirolarien antzera, kontzentratzeko edo.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 181. orr.

Egia aitortzera, txapelketak prestatzea gustatzen zait niri, jokatzea baino gehiago.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 175. orr.

Liburu proiektu bi eta kirol txapelketa bat antolatu dituztela azaldu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-22

Kalitate handiko txapelketa antolatzen ahalko da Iparraldean.  Berria - Kultura   2004-03-04

1993ko txapelketetan, zazpi puntukoa izan zen bertso molde erabiliena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 192. orr.

Erromeriaren kontakizuna izango da txapelketara bidaliko ditudanetako bat.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 64. orr.

Partida hau galtzen badugu, txapelketatik kanpo geratuko gara.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 212. orr.

TF1 kateak zuen Frantzian munduko txapelketako partidak emateko esklusiba.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 223. orr.

2 irud/hed

-Herfy eta Kid euli pisuko txapelketa lortzeko lehian arituko dituk.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 143. orr.

1 Formulako txapelketa bateko irteeran baleude bezala.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 38. orr.

Urtainek Europako txapelketa irabazi zuen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 29. orr.

Musaren psikologia guzia ikasi zuen eta mus txapelketa batean irabazteko gai bihurtu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 69. orr.

Bere taldeak cricket txapelketa bat galdu zuelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 119. orr.

-Ziur esaten dizut, aurten guk irabaziko dugu quidditch-txapelketa -esan zion Fredek-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 139. orr.

Komunitateko Diru-Kutxa Batzordeko kide garrantzitsua zen, eta berak gertatu eta antolatzen zuen urteroko Bridge Txapelketa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 264. orr.

Igerilekuko txapelketa batean bigarren saria irabazi zuenetik, sporting girl itxura egiten zuen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 42. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Txapelketa handia da Euskal Herrikoa.  Berria - Kultura   2004-12-21

Euskadiko kirol selekzioek nazioarteko txapelketa ofizialetan parte hartu ahal izateko beharrezko diren lege aldaketak egitea defendatuko dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

Txapelketa Nagusien finalak Belodromoan jende samalda handia biltzen hasi ziren.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 150. orr.

2001eko Bertsolari txapelketa Nagusiko bertsolari parte hartzaileak eta bertso-eskolarekiko harremana.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 67. orr.

Sariketa eta txapelketa hauek haur mailan, gazte mailan, bailaraka nahiz herrialdeka jokatzen dira eta lau urtez behin antolatzen den bertso lehiaketa gorena da denen gailurra, Euskal Herriko Txapelketa Nagusia.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 41. orr.

Mus txapelketa nazionalaren finala.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Demoek burdinbide gainean antolatu zuten mus txapelketa berezia.  Berria - Euskal Herria   2004-09-30

Txapelketa bikaina izaten ari da aurtengoa.  Berria - Harian   2005-12-18

Binakako Txapelketa: Esain-Beloki 22; Xala-Goñi III.a 11.  Berria - Kirola   2006-01-29

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Frantziako eta Italiako birak irabazi zituen, biak urte berean, eta itzuli handi horiekin batera bere aurrean jartzen zitzaizkion txapelketa mota guztiak, garrantzizkoak izan nahiz ez.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 85. orr.

1987. urtean finkatu zuten egungo txapelketa eredua Espainian.  Berria - Kirola   2006-02-16

Rockeko izarrik distiratsuenaren emanaldira baino jende gehiago dator gaur trikitilarien txapelketa finalera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 27. orr.

Hedabideek harrotzen dituzten hautsak erabat desbideratuak iruditzen zaizkit txapelketa-sasoian.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 171. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

1935ean, egin zen zentzu zabalean lehen bertsolari txapelketa kontsidera dezakeguna.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 25. orr.

Egin ziren Errepublika garaian soinujole txapelketak Errenterian, Bergaran eta Donostian.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 34. orr.

Mus txapelketa antolatu izan diagu, eta ondoko herri bateko jaietara joan ere bai.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 147. orr.

Dantza Txapelketa horrek herriarekin duen lotura azpimarratu zuen.  Berria - Kultura   2004-06-16

18.00tan fandango txapelketa.  Herria   2005-07-14

Bakailao edo tortila txapelketetan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 184. orr.

Gogoan dut atletismo txapelketak egiten ziren garaia.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 109. orr.

Liga txapelketa hartan zerbait egiteko azken aukera zen hura bilbotarrentzat.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 138. orr.

Gaur saskibaloi txapelketa jokatuko dute egun osoan Gaztelu plazan.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Banoa hotelera, Europako Futbol Txapelketa hasi baita.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 67. orr.

Ondo pasatzen zuen lastertasun-txapelketak egiten makinaren kontra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 130. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Axurki saltsa txapelketa.  Herria   2001-03-01

Gainerakoan ez zen Nafarroa Behereko edo Zuberoako albiste gehiagorik, baina Haur Kantu Txapelketako finalaren berri ematen zuen artikulu batek.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 19. orr.

Euskadiko laugarren arroltze botatze txapelketa, elizako plazan 21 eta erdietan.  Herria   2004-07-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

arabako bertsolari txapelketa (5); arabako txapelketa (5); aurresku txapelketa (6); aurtengo txapelketa (28); autogileen txapelketa (10); azken txapelketa (20); azkeneko txapelketa (5)

banakako txapelketa (31); berria txapelketa (21); bertsolari txapelketa (54); bertsolari txapelketa nagusiko (6); beste txapelketa bat (5); bigarren mailako txapelketa (14); bigarren txapelketa (10); biharko izarrak txapelketa (11); binakako pala txapelketa (5); binakako txapelketa (55); bizkaiko bertsolari txapelketa (14); bizkaiko txapelketa (30); buruz buruko txapelketa (29)

egindako txapelketa (6); elgetako txapelketa (7); elite txapelketa (5); emakumezkoen txapelketa (5); erremonte txapelketa (7); eskolarteko bertsolari txapelketa (6); eskolarteko txapelketa (7); eskuz banakako txapelketa (18); eskuz binakako txapelketa (6); espainiako txapelketa (44); europako mendi txapelketa (6); europako txapelketa (85); europako txapelketa irabazi (6); euskadiko lauko txapelketa (7); euskadiko txapelketa (92); euskadiko txapelketa jokatuko (7); euskal herriko txapelketa (23); euskal kantu txapelketa (5)

futbol txapelketa (15)

gazteen txapelketa (6); gidarien txapelketa (11); gipuzkoako txapelketa (22); gravn txapelketa (7); hasi zen txapelketa (9); hasi zuten txapelketa (5); hasiko da txapelketa (10); herri arteko txapelketa (6); herrialdeetako txapelketa (9); herriarteko txapelketa (6); hurrengo txapelketa (7)

iazko txapelketa (5); irabazi du txapelketa (7); izango da txapelketa (5)

kantu txapelketa (16); kluben arteko txapelketa (5); kopa txapelketa (6); kros txapelketa (14)

lauko euskadiko txapelketa (5); lauko txapelketa (14); lehen mailako txapelketa (8); lehen txapelketa (33); liga txapelketa (13); mailako txapelketa (53); mailako txapelketa irabazi (7); mendi txapelketa (7); motoziklismo txapelketa (7); munduko futbol txapelketa (5); munduko motoziklismo txapelketa (6); munduko rally txapelketa (14); munduko txapelketa (269); munduko txapelketa irabazi (20); munduko txapelketa irabazteko (7); munduko txapelketa jokatu (6); munduko txapelketa jokatuko (10); munduko zesta txapelketa (5); mus txapelketa (34)

nafarroako txapelketa (30); nazioarteko txapelketa (7); neguko txapelketa (8)

ortuellako txapelketa (8); oso txapelketa (6)

pala txapelketa (15); pista txapelketa (5); punta txapelketa (5); rally txapelketa (15); san isidro txapelketa (7); san prudentzio txapelketa (8); sega txapelketa (5); selekzioen arteko txapelketa (6); sopelako txapelketa (9); teledonosti txapelketa (14); trobika txapelketa (13)

txapelketa amaitzeko (7); txapelketa antolatu (20); txapelketa antolatu du (8); txapelketa antolatzeko (9); txapelketa antolatzen (13); txapelketa aurkeztu (9); txapelketa bera (7); txapelketa bihar hasiko (5); txapelketa bikaina (11); txapelketa bukatzeko (7); txapelketa dela eta (7)

txapelketa egin (5); txapelketa eskuratu (5); txapelketa garrantzitsu (9); txapelketa garrantzitsua (5); txapelketa garrantzitsuenak (5); txapelketa garrantzitsuetan (10); txapelketa gaur hasiko (13); txapelketa handi (12); txapelketa handi batean (5); txapelketa handia (6); txapelketa handietan (9); txapelketa hasi (52); txapelketa hasi aurretik (24); txapelketa hasiera (7); txapelketa hasiko (11); txapelketa hasteko (9)

txapelketa irabazi (113); txapelketa irabazi ditu (5); txapelketa irabazi zuen (51); txapelketa irabazi zuten (7); txapelketa irabaziko (6); txapelketa irabaztea (15); txapelketa irabazteko (60); txapelketa irabazteko faborito (8); txapelketa irabazteko hautagai (9); txapelketa irabazten (12); txapelketa irekia (8); txapelketa izan (22); txapelketa izan zen (10); txapelketa izango (15); txapelketa izango da (10); txapelketa jokatu (43); txapelketa jokatuko (71); txapelketa jokatuko da (35); txapelketa jokatuko du (6); txapelketa jokatuko dute (14); txapelketa jokatzeko (23); txapelketa jokatzen (18); txapelketa jokatzen ari (6); txapelketa jokoan (6); txapelketa luze (5); txapelketa luzea (8); txapelketa nagusi (6); txapelketa nagusia (37); txapelketa nagusiak (9); txapelketa nagusian (47); txapelketa nagusiaren (17); txapelketa nagusiari (5); txapelketa nagusiko (35); txapelketa nagusiko finala (8); txapelketa nagusiko finalean (5)

txapelketa ofizial (6); txapelketa ofiziala (6); txapelketa ofizialetan (9); txapelketa on (9); txapelketa on bat (6); txapelketa ona (14); txapelketa ona egin (5); txapelketa oso (14); txapelketa osoa (8); txapelketa osoan (12); txapelketa polita (9); txapelketa prestatu (7); txapelketa prestatzeko (15); txapelketa prestatzen (14); txapelketa sistema (5); txapelketa utzi (7)

uefa txapelketa (7); veronako munduko txapelketa (7); zaramagako txapelketa (9); zesta txapelketa (8)

aurtengo txapelketak (9); berria txapelketak (7); bertsolari txapelketak (6); binakako txapelketak (11); espainiako txapelketak (9); europako txapelketak (14); euskadiko txapelketak (25); euskal herriko txapelketak (5); gipuzkoako txapelketak (8); jarraituko du txapelketak (5); kros txapelketak (6); mailako txapelketak (7); munduko txapelketak (26); nafarroako txapelketak (13)

txapelketak antolatzeko (5); txapelketak aurrera jarraitzen (6); txapelketak egiten (8); txapelketak irabazi (7); txapelketak izan (6); txapelketak jokatu (8); txapelketak jokatuko dira (17); txapelketak jokatzen (6)

aizkolarien txapelketako (9); arabako bertsolari txapelketako (6); arabako txapelketako (7); arteko txapelketako (7); aurtengo txapelketako (7)

banakako pala txapelketako (11); banakako txapelketako (41); banakako txapelketako final (7); berria txapelketako (39); berria txapelketako bigarren (9); berria txapelketako final (5); berria txapelketako lehen (5); bertso txapelketako (5); bertsolari txapelketako (43); bertsolari txapelketako finala (10); bertsolari txapelketako finalera (6); bigarren mailako txapelketako (11); binakako faustino txapelketako (7); binakako pala txapelketako (11); binakako txapelketako (124); binakako txapelketako bi (7); binakako txapelketako bigarren (6); binakako txapelketako final (14); binakako txapelketako finala (14); binakako txapelketako finalerako (5); binakako txapelketako finalerdietako (6); binakako txapelketako lehen (22); binakako txapelketako sailkatze (8); bizkaiko bertsolari txapelketako (16); bizkaiko txapelketako (13); buruko txapelketako (27); buruko txapelketako final (5); buruko txapelketako partida (8); buruz buruko txapelketako (27)

casino kursaal txapelketako (8)

da binakako txapelketako (5); da euskadiko txapelketako (5); da txapelketako (15); dira euskadiko txapelketako (6); dira txapelketako (9); du txapelketako (9); dute binakako txapelketako (5); dute txapelketako (5)

epelen binakako txapelketako (5); erdiko txapelketako (65); erdiko txapelketako final (17); erdiko txapelketako lehen (12); erremonte txapelketako (15); eskolarteko txapelketako (5); eskuz banakako txapelketako (28); eskuz binakako txapelketako (14); espainiako txapelketako (10); eta txapelketako (12); europako txapelketako (29); europako txapelketako finala (7); euskadiko lauko txapelketako (5); euskadiko pala txapelketako (12); euskadiko txapelketako (69); euskadiko txapelketako bigarren (7); euskadiko txapelketako lehen (9); euskal herriko txapelketako (24); euskal kantu txapelketako (5)

faustino txapelketako (8)

gazteen txapelketako (7); gipuzkoako txapelketako (9)

herriko txapelketako (24)

kantu txapelketako (8); kros txapelketako (5); kursaal erremonte txapelketako (7); kursaal txapelketako (8)

lauko euskadiko txapelketako (5); lauko txapelketako (9)

mailako binakako txapelketako (5); mailako txapelketako (20); motoziklismo txapelketako (7); munduko motoziklismo txapelketako (7); munduko rally txapelketako (6); munduko txapelketako (88); munduko txapelketako lehen (9); munduko zesta txapelketako (6)

nafarroako bertsolari txapelketako (8); nafarroako txapelketako (11)

pala txapelketako (53); pala txapelketako bi (8); pala txapelketako hiru (6); pala txapelketako partida (8); pala txapelketako sailkatze (6)

rally txapelketako (7); rallysprint txapelketako (5)

sokatira txapelketako (5); suitzako europako txapelketako (7)

txapelketako aurreneko (9); txapelketako bi finalerdiak (6); txapelketako bi partida (10); txapelketako bigarren (79); txapelketako bigarren finalerdia (5); txapelketako bigarren jardunaldia (12); txapelketako bigarren kanporaketa (8); txapelketako bigarren proba (6); txapelketako bigarren saioa (5); txapelketako bikote (19)

txapelketako ezuste (6); txapelketako ezustea (5); txapelketako ezusteko (6); txapelketako ezustekoa (7); txapelketako final laurdenetako (23); txapelketako final laurdenetan (8); txapelketako final laurdenetarako (8); txapelketako final zortzirenetako (8); txapelketako finala (96); txapelketako finala jokatuko (23); txapelketako finalak (5); txapelketako finalaren (5); txapelketako finalean (34); txapelketako finalera (11); txapelketako finalerako (12); txapelketako finalerako sailkatu (5); txapelketako finalerako txartela (5); txapelketako finalerdia (6); txapelketako finalerdiak (15); txapelketako finalerdietako (18); txapelketako finalerdietan (10); txapelketako finalerdietara (5); txapelketako finalerdietarako (10); txapelketako finalerdiko (5); txapelketako hiru partida (8); txapelketako hirugarren (27)

txapelketako kanporaketan (5); txapelketako laugarren (12); txapelketako lehen fasea (5); txapelketako lehen faseko (18); txapelketako lehen finalerdia (5); txapelketako lehen jardunaldian (7); txapelketako lehen kanporaketa (7); txapelketako lehen partida (13); txapelketako lehen partidan (5); txapelketako lehen saioa (6); txapelketako lehenengo (7); txapelketako ligaxkako (7)

txapelketako partida (53); txapelketako partida jokatuko (7); txapelketako partidak (11); txapelketako partidan (11); txapelketako partidarik (6); txapelketako proba (7); txapelketako sailkapen (6); txapelketako sailkatze (18); txapelketako sailkatze faseko (6); txapelketako talde (6)

urrezko aizkolarien txapelketako (9); zesta txapelketako (12)

aizkolarien txapelketan (6); aurtengo binakako txapelketan (6); aurtengo txapelketan (31); banakako txapelketan (29); berria txapelketan (6); bertsolari txapelketan (12); bigarren mailako txapelketan (11); binakako txapelketan (29); bizkaiko bertsolari txapelketan (6); bizkaiko txapelketan (20); buruz buruko txapelketan (10)

eskuz banakako txapelketan (17); espainiako txapelketan (42); europako txapelketan (70); europako txapelketan ariko (6); euskadiko txapelketan (68); euskal herriko txapelketan (17); formula txapelketan (5); frantziako txapelketan (8); futbol txapelketan (7); gipuzkoako txapelketan (19)

iazko txapelketan (10); kantu txapelketan (12); kros txapelketan (22); lauko txapelketan (14); lehen mailako txapelketan (5); lehen txapelketan (5); liga txapelketan (5); mailako txapelketan (21); munduko kros txapelketan (10); munduko rally txapelketan (8); munduko txapelketan (178); munduko txapelketan ariko (7); nafarroako txapelketan (21)

pista estaliko txapelketan (5)

rally txapelketan (10)

txapelketan ariko (23); txapelketan ariko da (11); txapelketan aritu (15); txapelketan aritzeko (12); txapelketan aurrera egiteko (5); txapelketan bizirik (6); txapelketan esku hartu (6); txapelketan gertatu (5); txapelketan izan (10); txapelketan izango (5); txapelketan jarraitu (5); txapelketan jarraitzeko (5); txapelketan jokatu (7); txapelketan lortu (6); txapelketan lortutako (5); txapelketan parte hartu (19); txapelketan parte hartuko (16); txapelketan parte hartzeko (24); txapelketan parte hartzen (8); txapelketan sartu (8); txapelketan sartzea (7)

uefa txapelketan (6); urrezko aizkolarien txapelketan (6); urteko txapelketan (6); veronako munduko txapelketan (6); zesta txapelketan (6)

espainiako txapelketara (5); munduko txapelketara (15); txapelketara joan (5)

espainiako txapelketarako (6); europako txapelketarako (12); munduko txapelketarako (16); txapelketarako sailkatu (6); txapelketarako sailkatzeko (5); txapelketarako txartela (10); txapelketarako txartela lortu (5)

iazko txapelketarekin alderatuta (5)

aurtengo txapelketaren (6); banakako txapelketaren (26); banakako txapelketaren finala (6); banakako txapelketaren finalerdietako (5); berria txapelketaren (6); bertso txapelketaren (5); bertsolari txapelketaren (7); bigarren mailako txapelketaren (5); binakako txapelketaren (20); binakako txapelketaren finala (10); eskuz banakako txapelketaren (23); eskuz binakako txapelketaren (11); euskadiko txapelketaren (14); gravn txapelketaren (8); kantu txapelketaren (10); mailako txapelketaren finala (5); munduko txapelketaren (22); pala txapelketaren (8)

txapelketaren atarian (7); txapelketaren aurkezpenean (9); txapelketaren aurretik (5); txapelketaren azken (9); txapelketaren bigarren (14); txapelketaren final (5); txapelketaren finala (48); txapelketaren finala jokatu (6); txapelketaren finala jokatuko (6); txapelketaren finalak (5); txapelketaren finalean (8); txapelketaren finalerdietako (9); txapelketaren hasiera (6)

aurtengo txapelketari (5); binakako txapelketari (5); ekin dio txapelketari (5); euskadiko txapelketari (6); munduko txapelketari (8); txapelketari begira (14); txapelketari ekingo (5); txapelketari uko (5)

txapelketarik jokatu (5)

munduko txapelketatik (6); txapelketatik at (13); txapelketatik at geratu (6); txapelketatik kanpo (41); txapelketatik kanpo geratu (9); txapelketatik kanpora (8)

txapelketaz kanpo (5)

europako txapelketetako (6); txapelketetako lehen (6)

espainiako txapelketetan (12); europako txapelketetan (25); munduko txapelketetan (38); nazioarteko txapelketetan (6); pista estaliko txapelketetan (5); txapelketetan parte hartzeko (6); txapelketetan parte hartzen (5)

artzain xakur xapelketa (23); aurtengo xapelketa (4); bertsu idatzi xapelketa (3); bertsu xapelketa (3); bertsulari gazteen xapelketa (3); bertsulari xapelketa (19); bertsulari xapelketa nagusia (8); bertsularien xapelketa (8); bertsularien xapelketa nagusia (4); birla xapelketa (18

euskal herriko xapelketa (6); euskal kantu xapelketa (16); fandango xapelketa (3); frantziako xapelketa (4); gazteen xapelketa (3); haur kantu xapelketa (34)

kantu xapelketa (62); marrazki xapelketa (3); munduko mus xapelketa (3); mus xapelketa (61); mus xapelketa bat (12); museko xapelketa (5); nafarroako bertsulari xapelketa (6); nafarroako xapelketa (3)

palantxazko xapelketa (5); pilota xapelketa (4)

xakur xapelketa (27)

xapelketa bat (18); xapelketa bat antolatzen (3); xapelketa bururatu (3); xapelketa bururatu da (3); xapelketa bururatzera (3); xapelketa bururatzera doa (3); xapelketa ereman (4); xapelketa ereman du (3); xapelketa hastera (3); xapelketa hastera doa (3); xapelketa igande huntan (4); xapelketa irabazi (3); xapelketa iragan (5); xapelketa nagusia (19); xapelketa nagusian (8); xapelketa nagusiaren (9)

haur kantu xapelketak (3); kantu xapelketak (4); mus xapelketak (5)

haur kantu xapelketako (3); kantu xapelketako (6); xapelketako finala (3); xapelketako finalak (3); xapelketako lehen tokian (3)

frantziako xapelketan (7); haur kantu xapelketan (11); kantu xapelketan (21); mus xapelketan (5); trinketeko xapelketan (3); xapelketan parte hartu (5); xapelketan parte hartuko (3)

batasunak antolatu xapelketaren (4); bertsulari xapelketaren (11); bertsulari xapelketaren finala (5); birla xapelketaren (3); euskal herriko xapelketaren (10); euskal kantu xapelketaren (8); frantziako xapelketaren (13); frantziako xapelketaren kondu (8); haur kantu xapelketaren (14); iparraldeko bertsulari xapelketaren (4); kantu xapelketaren (26); kantu xapelketaren finala (8); kantu xapelketaren kondu (9); mus xapelketaren (3)

xapelketaren finala (26); xapelketaren finalak (5); xapelketaren finalean (3); xapelketaren kondu (37)

xapelketetan parte hartzen (3)


txapelketazale iz txapelketen zalea dena.

Berez ez naiz oso txapelketazalea, nahiz eta jakin horrek duela funtzionatzen gazteak bultzatzeko.  Berria - Kultura   2004-03-04


txapelkide iz

Karlistek urte horretan Del Burgo bera eta beste txapelkide batzuk Italiako militar-eskola batera bidali zituzten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 70. orr.


txapeloker 1 iz adkor guardia zibila.

Moilan zeuzkan zain karabineroak eta txapelokerrak, ni ere hantxe nengoen zer gerta ere.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 279. orr.

-Zazpi-zortzi txapelokerrekin -kontatuko zidan handik urte batzuetara komandanteak-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 103. orr.

Ikusteko nago halako eguraldiarekin muga marra zaintzera bere borondatez joango den txapelokerra.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 13. orr.

Garaiz oroitu zen fuel depositoak txapelokerrek zaintzen zituztela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 103. orr.

Zer daki zer den komisaldegian torturatu zaituzten txapelokerren eskuetan pasatzea orduak eta orduak?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 203. orr.

2 (izenondo gisa)

Atzetik erasotzen gintuzten bikoteka ibiltzen ziren berde ilunezko basapiztia txapeloker haiek.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

3 guardia zibilen kapela.

Azkenean, noizbait bukatu behar eta, beste talde batek, kartoizko txapelokerrak jantzita, erasora deitu zuen manifestaldia desegiteko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 115. orr.


txapeltxo iz txapel txikia. irud/hed

Wendyk mutikoarengana hurbildu zuen aurpegia, baina Peterrek ezkur baten txapeltxoa jarri zuen neskaren eskuan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 55. orr.

Orduan, Peter Wendyren alboan belaunikatzean, ezkurraren txapeltxoa ikusi zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 98. orr.


txapeo iz protesta egiteko borondatezko itxialdia kartzelan.

Zortzi bidaia jasangaitz, kunda itogarrian makurturik; han eta hemen egindako zortzi txapeo, gehi bost gose-greba luze.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 13. orr.

Hilean behin baraua eta astean behin txapeoa egitea erabaki dute.  Berria - Euskal Herria   2004-03-25

Txapeoari ekin genion goizean, egunero bezala, errekuentoa egiten hasi ziren kartzeleroak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Gaixotu egin zen txapeoa hasi eta bere aginduei jaramonik ez geniela egiten ikusi zuenean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 129. orr.

Iragan abuztuaren 18an funtzionario batek Alex Akarregi euskal presoari eraso egin ziola salatzeko Zuerako espetxeko euskal presoak txapeoa-n izan ziren iragan ostiralean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09


txapero iz prostituzioan aritzen den homosexuala.

Doña Casilda parkean arratsaldero banku berean gizon bera jesartzen da, museoari begira, ordu batzuk beranduago txaperoek inguratuko dituzten komun publikoak bere atzean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 211. orr.


txapin (orobat xapin g.er) 1 iz pl etxean ibiltzeko oinetako bigunak.

Oin-hotsik txikienak ere ez zion haren etorreraren berri aldarrikatzen, andereñoaren olanazko Oxford txapinek gomazkoa baitzuten zorua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 199. orr.

Zapi bat eta bururdi bat hartu, bainuko bata jantzi, txapinak jarri eta aitarengana joaten naiz korrika.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 132. orr.

Azkenean, ohetik atera nintzen, lanpara piztu, eta mantala eta txapinak jantzi nituen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 55. orr.

Oinetako eta galtzerdiak ere sarreran eranzten dituk, eta hauts-aurkako txapinez ordezkatzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 271. orr.

Etxeko bata eta txapinak zeramatzan emakume handi bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 66. orr.

Melaniek berak irekitzen dio atea, elastiko zimurtu bat, bizikletarako galtza motzak eta komiki-liburuetako urtxintxen itxurako txapinak [...] jantzita dituela.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 35. orr.

Aita beti gaixorik, astrakan-larruzko jaka luzea soinean eta puntuzko txapinak oin biluzietan, hara-hona gelan barrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Bizkarra makurtu zuen feltrozko txapinak hartzeko, lehendabiziko dantza-pausoan kokatuta baitzeuden lurzoruan, ohe-atorraren azpian.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 235. orr.

Neguan mendelezko txapinak erabiltzen zituen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 123. orr.

Oin-bizkar zuriak distiraz zituen ile-larruzko txapinen irekiduran eta odol epela gorri larruazal urrintsuaren azpian.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 97. orr.

Punta kamutseko txapin xanpain-koloreetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 182. orr.

Van Daan andreak oinetakoak aldatu eta txapinetan hasten da gelan hara-hona ibiltzen; senarrak ere, Charlie Chaplin egiazkoa balitz bezala, txapinak janzten ditu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 143. orr.

Haren oinean dilindan zebilen txapinari irrifarrez begiratuz.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 190. orr.

Kontu handiz ateratzen zituen bere zetazko pijama, bere xaboi-pastillak eta bere txapin marokoarrak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 108. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Oinetako beixetako baten zola fin eta labainkorraren arkuan, papertxo zuri luzanga bat zuen itsatsita, txapin-parearengatik eskatu eta ordaindutako salneurria ageriz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txapinak jantzi (5); txapinak jantzita (3)


txapintxo iz adkor txapina.

Oihalezko txapintxo batez jantzitako ipotx-oin ñimiñoarekin pedalari eraginda.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 49. orr.

Erruz atxikitako malkoak begietatik behera irristatzen zitzaizkion Morse andreari, zaldien ondotik balantzaka igarotzean, bere txapintxo mutur-motz eta xanpain-koloreetan hertsaturiko oin minberatuen gainean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 169. orr.


txapista iz autoetan txapa-lanak egiten dituen persona.

Berritu aditza erabili zuen, eta txapistanetik pasatu behar duen auto zahar bat nintzela otu zitzaidan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 155. orr.


txapitel ik txapitula.

txapitula (orobat txapitula) 1 iz etxeetan bizitegi gisa erabiltzen den ganbara.

Augustinek behean lo egiten zuen orain; hobeto egongo zen, txapitulak oso hotzak ziren neguan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 96. orr.

Atso txikia gora zihoala zirudien, solairuz solairu zebilela, kristalezko zuloetatik pasatuz, txapitulen idi begietaraino iritsi arte.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 313. orr.

Gauez, hala ere, arindu handia zen harentzat txapitularen leihoan ukondoak bermatu eta kanpora begira egotea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 168. orr.

Sofa batean eseri ziren, txapitulako bi leihoen artean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 459. orr.

Baiona Zaharreko txapitula ziztrin hartan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 123. orr.

Irakasle Laguntzaileak zehaztu zidan eskuak erabat libre nituela; bazter guztiak araka nitzakeen sotoetatik txapiteletaraino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Beren ametsen ilusioz, txapitel-zulo bat baliatu ahal izan zuten ikuspen arranditsu batzuen kokalekutzat.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 162. orr.

2 irud/hed

Brankako txapitelaren goian gelditu da, nola ezean, itsasoaren hondoraino doazela diruditen burdinazko uztaiei beha, zorabioa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 239. orr.

3 teilatuan ateratzen den leihoa gainaldea teilaz babestua duena.

Eraikin horiek ezkerreko espaloiaren ertzean hedatzen dira laurehun metroan; leihorik txikiena ere ez, ezta txapitula bat ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 60. orr.


txapla adlag

Gero, uretan txapla murgildu ziren, berriro gaineratu, eta guztiek ahalegin larria egin zuten, irten nahirik, harik eta ur azpian galdu ziren arte.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 90. orr.

Mutiletako batek [...] eskuak txapla jotzea proposatu du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 55. orr.


txapla-txapla 1 adlag ur meheetan oin edo eskuak sartuz zarata ateratzen.

Izuturik, bobeda aurreko zulorantz hasi naiz, txapla-txapla eta erdi igeri urdurian, handik zuzenean itsasora irteteko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 122. orr.

Adak amaneratutzat zeuzkan Danelek urtean bizpahirutan Ifarkoia hotelean antolatzen zituen gure festa haiek, eta ez zitzaion jolas haietako ur dekadenteetan txapla-txapla ibiltzea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.

2 (izen gisa)

Zaldiek beren trosta astirotuaren hotsa belaontziaren eta moilaren arteko uraren txapla-txaplarekin egokitu nahi zutela ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 89. orr.


txaplaka1 ik txapaka.

txaplaka2 adlag txapla-txapla.

Ertzetik gertu geratu ziren, olatu artean txaplaka, eta gero hondartzara itzuli ziren berriro, etsita.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 58. orr.


txaplata 1 iz sendagai nahastura biguna, zauriaren edo sendatu behar den gorputz zatiaren gainean itsasten dena. ik enplasto.

Ahoz gora etzanda nago eta erizain andreak txaplatak jartzen dizkit.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 98. orr.

Egun haietan, kamamilaz eta kanforrez eginiko txaplata bat eduki zuen masailan loturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 307. orr.

Lehen bezeroak migrañaren kontrako txaplata eskatu zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 64. orr.

Maggiek sendatu dio aste pare batean, berak ezagutzen duen belar baten txaplataz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

Sarritan, Egor Timofeievitxek buruko min handia izaten zuen, eta halako txaplata berezi batzuk itsasten zizkioten garondoan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 189. orr.

Kolpean kendu zizkigun lausoak begien aurretik, azalari itsatsitako txaplata kolpetik kentzen dizun erizainak bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 135. orr.

Amen batean, Gorkaren hatz arinek pilota bat egin dute zangoari erauzitako txaplatekin.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 70. orr.

2 irud/hed

Ezker poltsikoaren gainean, izar urdin eta marra gorriz jositako txaplataren inguruan, Estatuko baso-guarden ezaugarri nahastezina zeramaten haien jakek.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 137. orr.

Ez du juzgurik egiten, ez du epai moralik ematen; bizitzari ebatsitako txaplatak jartzen dizkigu begien aurrean, irakurleak adabaki horiek josi eta nork bere ondorioak atera ditzan.  Berria - Kultura   2004-06-12

Txaplata bat izango litzateke gangan Sixtinaren kopia bat pintatzea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 171. orr.

Ez hasi hire txaplata historikoekin, Karlos.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 39. orr.

Platerekoa bukatu, Jainkoak zigortuko zaitu, txaplata ez bestena, horrenbeste ume goseak hiltzen munduan eta zu Jainkoak ematen dizuna platerean hoztutzen uzten.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 115. orr.

Izenburua erakargarria zen -Paz en la guerra-, baina sekulako txaplata iruditu zitzaion marinelari.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 125. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Arnika txaplataz zaintzen zenizkidan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 121. orr.

Ur-txaplatak bekokia freskatzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 150. orr.

Gehiegizko pintura-txaplata horren atzean seguru aski aurpegi eder gaztea ezkutatzen da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 106. orr.

Denbora horretan pilulak hobetzeaz gainera, baginarako eraztunak, azal-txaplatak, hormona UBGak eta biharamunerako pilulak asmatu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

"Ave, Ave, Ave Maria" lelo errepikakorrek taigabe urratzen zituzten mendi mazeletan luzatzen ziren laino txaplatak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 331. orr.

4 (izenondo gisa)

Liburu potoloa da, baina zeharo txaplata.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gorriz jositako txaplataren (3); txaplataren inguruan (3)


txapligu 1 iz suziria.

Eta orduan ikusi nuen lehenengoz [...] bertako gauaren kolorea eta haren bereizgarrietako bat: txapliguak, txinpart eta garrez osatutako egiazko su artifizialak ezkerreko zerumuga osoan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 120. orr.

Bolanderak, suzko erroberak, Japoniako bonbak, hiru buruko txapliguak, umeak elkarri petardoak jaurtika, ehiztariak leihoetarik zerurantz kanoi bikoarekin...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 261. orr.

Berehala, kanpaiari erabat isiltzeko betarik eman gabe, norbaitek txapliguak botatzen zituen airera, hiru txapligu segidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 108. orr.

Txapligu bat lehertu zen Villa Lecuonaren parean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 233. orr.

Motorraren hotsaren gainetik txapligu baten leherketa entzun nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 232. orr.

Aireportutik saiak hastantzeko, tarteka txapliguak lehertarazten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 153. orr.

· Musikak ez du ematen txapliguak botatzeko lain, baina ezin kexatuko gara.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 36. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Goiz batean kanpai eta txapligu hotsa aditu nuen, eta jostundegira joan nintzen haren arrazoia galdetzera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 174. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txapligu hotsa (3)


txaposo izond adkor gogaikarria. ik txapa 11.

Eta lehen deitu duen maisu jilipolla eta txaposo horri niputokaso!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 21. orr.

Eta lehen deitu duen maisu jilipolla eta txaposo horri niputokaso!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 21. orr.


txapuza iz lardaskeria, lan lardatsa.

Batzuen ustez, hura dena txapuza itzela zen; beste batzuek oso ongi zihoala uste zuten.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 12. orr.

Auzoko txapuzaren bat, business txikiren bat tarteka, bazterrean mantentzen saiatuz beti ere.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 143. orr.


txapuzero iz adkor lardaskaria.

Mundua zen bezala onartzen zuten bi lagun ziren, diruari atxikiak, eta beste garai bateko burgesiaren bertuteen jabe ere ez zirenak; eraikuntzaren bi txapuzero, ez zoriz elkarren sozio bilakatutakoak, eta, noski, elkarri ziria sakatzen lehiatzen zirenak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 115. orr.

Kontrariorik handienak txistulariak ziren, "txapuzeroak" deitzen ziguten.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 67. orr.

Iruditu zitzaidan Luvino eta entziklopediaren arteko harremana konplikatuagoa zela, txapuzeroagoa.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 213. orr.


txar 1 izond funtsezko akats bat duena, bere egitekoa ongi betetzen ez duena, ona ez dena. ik tzar.

Gariaren ordez hazi bitez arantzak, garagarraren ordez, belar txarrak!  Elizen arteko biblia   Jb 31,40

Paradisua iruditu baitzitzaion baratze abandonatu, belar txarrez bete hura.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 140. orr.

Ohe txar bat besterik ez duten 'caged-men' izenezko langile-morroiak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 77. orr.

Ganibet txar bat badut, gauza handirik mozten ez duena.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 67. orr.

Jabeak ez du [abereak] onak ala txarrak diren begiratu behar, ezta aukeratua beste batez trukatu ere.  Elizen arteko biblia   Lb 27,33

Oihalik txarrenean ere orban bat eror daitekeela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 321. orr.

2 (pertsonei buruz)

Haur eta Gazte Literaturaren esparruan, idazle onak, ez hain onak eta txarrak daude, literatura orokorrean bezala.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 98. orr.

Kontuz erdainkuntza faltsua proposatzen dizueten langile txar horiekin!  Elizen arteko biblia   Flp 3,2

Ez nazazu har emakume txartzat.  Elizen arteko biblia   1 Sm 1,16

Ministro txarrengatik egin zion uko prelatu izateari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 664. orr.

Bertsolari txarra ez hintzen: diferentea izatea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 111. orr.

Ondorengo prentsaurrean futbolari gazte txar bat atera zela esateko ez zegoela arazorik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 40. orr.

3 (gauza abstraktuez mintzatuz) ik desegoki; gaizto.

Gaizki esaka ari zitzaiola amari, laidoka eta irainka, modu txarrean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 99. orr.

Han zeuen jokabideaz oroituko zarete, zeuen buruak kutsatu zituzten egintza txar guztiez.  Elizen arteko biblia   Ez 20,43

Zorte txarreko gizona zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 146. orr.

Populu zenbaiten etsipena [...] mundu guziaren ganik beren suerte txarrera abandonaturik.  Herria   2004-09-09

Ikusten duzu nola mendekatu zaizkidan, zenbat asmo txar duten nire kontra.  Elizen arteko biblia   Nk 3,60

Begi-keinuka diharduena asmo txarrez dabil: Jakinduria ez da sartzen asmo txarreko bihotzean, ez eta bizi ere bekatuaren menpe dagoenaren gorputzean.  Elizen arteko biblia   Si 27,22

Iritzi txarregia dut emakumeez horrelakorik uste izateko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 273. orr.

Bolada txarrean hago: familia aferak, batetik; hire lagunaren heriotza, bertzetik -ahotsa apaldu zuen-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 287. orr.

Gogo txarrez makurtzen naiz frogabideetara.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 17. orr.

Bere aurkariaren harrera txarraz jabetua zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 116. orr.

Harriduratik susmo txarrera nire laguna.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 11. orr.

Gaixo amak baleki nolako planta txarrean nengoen!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 133. orr.

Ospe txar hau gaizki-ikuste publikoaren ezaugarria da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 68. orr.

Nire bihotza barrukoz kanpora jarri, eta alde txarra erakusten dut kanpora eta ona barrura.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 349. orr.

Aldi onean goza ezazu, eta txarrean pentsa.  Elizen arteko biblia   Koh 7,14

Afektu bat ez da txarra edo kaltegarria, Izpirituari pentsatzea eragozten diolako baizik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 547. orr.

Baina egiptoarrek tratu txarra eman ziguten, zapaldu eta esklabotza gogorra ezarri.  Elizen arteko biblia   Dt 26,6

Gaur egun emakumeen kontra gertatzen diren tratu txarrak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 280. orr.

Agresioa, tratu txarrak eta legez kanpoko atxiloketa!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 275. orr.

Zizarez betetako arroza eta usain txarreko okela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 133. orr.

Duela 15 bat urte deitua izan zen zuzendari, elkarte hori kinka txarrean zelarik.  Herria   2005-10-06

Eibar denboraldiko unerik txarrenean sartu da sailkapeneko azken postuan.  Berria - Kirola   2006-03-19

Pertsona ona, hitzaren zentzurik txarrenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 98. orr.

Euskara modernoa, zentzurik txarrenean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 155. orr.

Leibniz-en "mundu posibleetarik hoberenean" alegia, edo gutxien txarrean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 211. orr.

4 (ezezko esaldietan indargarri gisa)

Ez zaio ongietorri txarra iruditzen Dylani, Hendrixtownen egin nahi zioten agurraren antzekoa, baina handik ihes egin du eta lasai dago. Hilarria aldatzeko ere ez litzateke momentu txarra.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 140. orr.

Delitu batez akusatutako pertsonak, espetxeratua eta libre utzia izan ondoren, ez luke fama txarraren orbanik eraman behar.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 85. orr.

Ez haiz leku txarrera etorri gosaltzera, alajaina!  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 66. orr.

Iruditzen zitzaidan testu labur eta oso zehatz baterako euskara ez zatekeela, behingoz, baliabide txarra.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 187. orr.

Goiz busti lardaskeroan kantuan abia ohi denean, ez da batere seinale txarra.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 215. orr.

5 kaskarra, balio gutxikoa, ezdeusa.

Nork bere buruari kolonia botatzea, etxe txar bat erostea, preso bati kitarra erregalatzea, herriko alkate izatea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 117. orr.

Ganbara txar bat banuen hartua Baionan, ez bainuen arrats guziz etxerat itzultzeko molderik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 43. orr.

-Bosgarrenean, ez da bizitegi txar hau baizik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 96. orr.

Ogitarteko txar bat hartu nuen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.

6 oinazea, nekea edo kidekoak eragin ditzakeena.

Eta, halako erorketa txarrean, gorputz-atal guztiak kolpatuak gelditu baitzitzaizkion.  Elizen arteko biblia   2 M 9,7

Eta horrek oso egoera txarrean utzi zuen Black.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 169. orr.

Hanka egingo zenukete aberri mairurantz, nondik ordu txarrean etorri baitzineten, guretzat utziz gurea dena.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 239. orr.

Bide txarrean setati, ez du gaizkia utzi nahi.  Elizen arteko biblia   Sal 36,5

Ez nau harritzen, bide txarra hartu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 229. orr.

Lanbide txarra eman die Jainkoak gizon-emakumeei, horretan jardun dezaten.  Elizen arteko biblia   Koh 1,13

Bainan amore eman behar izan du elur gehiegi eta eguraldi txarregia zelako.  Herria   2005-06-16

Ordu txarrean askatu ere.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 81. orr.

Baina ez nekiela zein zentzutan, onean ala txarrean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 169. orr.

Badirudi bere txarrean ere onik irten nintzela, hots, petrikiloak ondo egin zuela bere lana.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 16. orr.

7 gaiztoa dena, zintzotasunaren aurkakoa dena.

Grina txar eta irrits gaiztoen ondoren dabiltzanak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 103. orr.

Kasurik onenean -hau da, borondate txarrik edo herra gaiztorik leporatu ezin zaienen kasuan, halakorik balitz-, [...].  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 85. orr.

Orain, jentilak harritu egiten dira eta irainka ari zaizkizue, beren biziera txarreko gehiegikerietan ez duzuelako parte hartzen.  Elizen arteko biblia   1 P 4,4

Horrelakoak hiltzaileak dira, arima asko eramaten baitituzte hondamendira beren etsenplu txarrez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

8 (izen gisa) gauza txarra.

Emadazu adimen argia zure herria gobernatzeko, eta ona eta txarra bereizteko.      - 1. orr.

Gizabanakoek, baina, onaren eta txarraren ezagutza beraientzat erreklamatzen dutenean, errege izateko irritsa dute.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 141. orr.

Zure anaia hemen dagoenez geroztik, txarretik txarragora doa dena...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 232. orr.

9 txarrean adlag

Ezagutzen zuen egoera bakoitzari zein jokamolde egokitu: onean ongi, baina txarrean gaizki, eta primeran moldatzen zen bietan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Ezkongaiek hildako azienda guztia itzularaziko zienat akaiarrei, edo onean, edo txarrean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 179. orr.

Gizakiaren bihotzak aurpegia moldeatzen du: onean nahiz txarrean aldatzen.  Elizen arteko biblia   Si 13,25

Gustatu egiten zitzaidan amonak eskaintzen zidàn Jainkoa, hain probidentziala -hala onean nola txarrean- eta hain bere hurbilekoa.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 38. orr.

-Konforme, polit hori, txarrean nahi badun, txarrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 23. orr.

Elezaharretakoen antzeko adiskideak gintuan, Kastor eta Polux, onean eta txarrean elkarren lagun hogeita lau urtez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 159. orr.

Orain badakigu nolakoak garen, txarrean behintzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 108. orr.

Ez ezak txarrean hartu, gizona.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 119. orr.

Golek oso txarrean hartu zuen hau, eta borrokatzeko desafioa egin zion Cumhaili.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 20. orr.

Pistolaren istiluaz geroztik txarrean zegoen Ximurrarekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

10 txarrenean adlag

Beraz, telegrama batekin ez nuen, onenean, etxekoak alferrik kezkatzea beste ezer lortuko; txarrenean, berriz, arriskuan jartzea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 274. orr.

Beharbada ez dio ezer esango, txarrenean seko aspertuko du.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 71. orr.

Enpresa handi horiek, nekez laburbil daitezkeen bidegabekeria eta gehiegikeria guztiekin ere, txarrenean jarrita ere, ekarri izan diote hainbat eta hainbat gizakiri onurarik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 251. orr.

Gainera, txarrenean jarrita ere, hire susmoak egia izan eta Manuelen arrastoa topatzen badute ere, ez dituk ausartuko jende artean sartzen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 31. orr.

11 txarrenera adlag

Zer gertatuko zait bada, txarrenera ere?  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 82. orr.

Almuedanoak iloba batek ematen dizkion azalpenak entzuten ditu eta txarrenera jartzen da, hau da, txarra oraindik gutxi gorabehera jasangarria izango zela pentsatzen hasten da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 166. orr.

Txarrenera jota ere -hots, nire deia ez zitzaiola atsegina gertatzen sumatuko banu-, duintasuna gordetzeko behintzat, ez zitzaidala aitzakiarik faltako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 182. orr.

Bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 33. orr.

12 txarrera adlag

Eta zein da -onera ala txarrera ari ote den kontuan hartu gabe- munduko desberdintasun itzel horien kausa?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 272. orr.

Lehenengotik oso egoki erantzunez gero, arrisku handia dago gero bertsoak txarrera jotzekoa.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 88. orr.

Eta ez dezatela txarrera har, ezjakintasuna dela medio, guk haiei bizkarra itzultzea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 36. orr.

Lehenbizi jarri zizkioten antibiotikoek ez zuten eraginik izan: txarrera egin zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 151. orr.

Alemaniarrak etorri zirenetik tabakoak ere txarrera egin du.  Berria - Ekonomia   2004-01-08

Merkataritza trukearen aukeran [...] sartzen denak onera egiten du, kanpoan geratzen denak berriz txarrera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 273. orr.

Bisita haren ondoren aitak txarrera egin zuen berriz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 439. orr.

Bertze zenbaitetan antxetak ikusten ditut neure parean hegaldaka, eta orduan badakit eguraldiak txarrera eginen duela, antxetak dira barometrorik onena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 180. orr.

Baina hurrengo goizean eguraldiak txarrera jo zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 162. orr.

· Hilabeteak pasatu ahala eta ez zuela ezer arrarorik sentitzen sumatu zuenean, berdin erretzen jarrai zezakeela eta apetituak ere ez zuela behera egin, bere onera eta bere txarrera itzuli zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 194. orr.

13 txartzat adlag

Han txartzat ematen diren esaldi anitz aski naturalak izan daitezke, nolakoa den testuingurua.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 87. orr.

Neke guztietara makurtzen zuten beren burua, espirituko kontsolamendua ez beste atsegin guztiak txartzat emanez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 292. orr.

Izan ere, naturaz [...] animalia jaiotzen direnez gero, berehala atsegin duten oro irrikatzen badute eta datozkien gaitzei beldurrez ihes egin eta hiraz arbuiatzen ahalegintzen badira ere, horregatik ez ditugu txartzat jotzen.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 48. orr.

Lur landuetan agertzen diren belarrak dira txartzat jotzen diren horiek.  Berria - Gaiak   2006-03-05

Euskaraz -keria eransten ahal zaie txartzat edo halamoduzkotzat jotako tasunei.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 136. orr.

Eta nola gizonok kalte egiten digutenak txartzat hartzen ditugun, hots, erruduntzat, ez da posible ados jartzea zer den errudun eta zer ez definitzeko orduan, denok ez baititugu atsegin eta gaizki hartzen gauza berak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 205. orr.

Ez hartu txartzat esan behar dizudana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 20. orr.

Ez hartu txartzat zure senitartea egiaz zein den jakin nahi izatea.  Elizen arteko biblia   Tb 5,14

Errorearen ilunpetan gure espiritua itsutu ez dadin, ona txartzat eta txarra ontzat har ez dezagun.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Beraz, legegileak ontzat ematen zuena hartu behar zela ontzat, eta hark debekatzen zuena, berriz, txartzat.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 140. orr.

Gizagaixoa izan behar da, edo zakurraren arima eduki, askatasuna gauza txartzat edukitzeko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 252. orr.

14 parte txarreko izlag

Ez da izango parte txarreko zerbait?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 148. orr.

Parte txarreko areto hartan bazen arima zimeltzen zuen zerbait.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 275. orr.

Mikel Strogoff beldur zen parte txarreko topaketaren bat ez ote zuen izango Barabako zingirez harantzago luzatzen diren lautadetan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 225. orr.

Parte txarreko seinale hark lur jota utzi zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 360. orr.

Emakumeek batez ere noiznahi eta nonahi ikusten dituzte sorginak, deabruak, begi kolpeak eta parte txarreko okerkeriak.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 78. orr.

Lokal hartan parte txarreko mozkorrek zeharkako begiratuekin larrutzen ninduten, tabernari ilehoriarekin sesiorik bilatzen ari ote nintzen pentsatzen zuten.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 158. orr.

-Birigarro ederra Tom hori, baina ez da parte txarrekoa -hasi zaigu-.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 326. orr.

Hamabortz urtetan ere parte txarrekoa iduritzen zitzaidaan haren orizta puta hori, eta handik goiti egin dituen guztiek ez zidatek baietsi baizik hasierako aburua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 160. orr.

Baina inbidia ez zen batere parte txarrekoa, ez pentsa.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 34. orr.

Sarritan pentsatu izan dut ez ote zuen musikari parte txarrekoren batek asmatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 193. orr.

Ezin ukatuko dut tabernariaren zaratek eta kantarien gurgurrek, amorrazioarekin batean, halako jakin-min parte txarreko bat pizten zidatela, morboa esan ohi zaiona.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 103. orr.

Bi ordu eman genituen jaisten, sokaz halamoduz lagundurik, izozturik baitzegoen: bilur-milur zurrun parte txarreko bat bilakatua zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

albiste txar (8); alde txar (14); belar txar (6); berri txar (34); berri txar bat (13); bolada txar (43); bolada txar bat (8); bolada txar batean (6); bulta txar (7); egoera txar (8); egun txar (16); egun txar bat (13); emaitza txar (6); gauza txar (17); grina txar (6); kolpe txar (7); molde txar (6); ohitura txar (11); on edo txar (9); on eta txar (16); ondorio txar (9); oroitzapen txar (15); oroitzapen txar bat (6); partida txar (10); susmo txar (28); tratu txar (124); tratu txar eta (23); tratu txar fisiko (9); tratu txar fisikoak (16); tratu txar psikologikoak (9); ukaldi txar (13); une txar (7); urte txar (6); usain txar (6); zorte txar (10)

albiste txarra (25); alde txarra (23); alderdi txarra (9); amaiera txarra (6); aro txarra (25); asmo txarra (12); aukera txarra (11); aurpegi txarra (11); balentria txarra (12); batere txarra (16); belar txarra (7); bere alde txarra (8); berri txarra (58); berri txarra da (7); beti txarra (8); bezain txarra (18); bide txarra (6); bikotekideei tratu txarra (6); bolada txarra (88); bolada txarra eten (15); bolada txarra pasatzen (6); dena txarra (6); denbora txarra (17); denboraldi txarra (7)

egoera oso txarra (8); egoera txarra (37); egun txarra (40); egun txarra izan (13); eguraldi txarra (97); eguraldi txarra dela (6); eguraldi txarra egiten (7); eguraldi txarra zela (12); elikadura txarra (15); emaitza bolada txarra (6); emaitza txarra (17); eragin txarra (11); esker txarra (15); etsenplu txarra (13); ez da txarra (68); ez litzateke txarra (14); fama txarra (42); gau txarra (15); gauza txarra (36); giro txarra (9); gizon txarra (8); gustu txarra (12); harreman txarra (11); harrera txarra (6); hasiera txarra (14); horren txarra (6)

ideia txarra (38); ikaragarri txarra (6); irakasle txarra (6); iritzi txarra (6); irudi txarra (10); itxura txarra (46); itxura txarra eman (11); izen txarra (17); izugarri txarra (7); jenio txarra (7); joko txarra (11); kalitatea txarra (7); kontzientzia txarra (18); kudeaketa txarra (20); lagun txarra (6); lan txarra (17); leku txarra (20); litzateke txarra (14); nahiko txarra (7)

ohitura txarra (10); ona ala txarra (24); ona edo txarra (41); ona eta txarra (23); oroitzapen txarra (13); osasun txarra (6); oso eguraldi txarra (12); oso itxura txarra (9); oso txarra (107); oso txarra da (20); oso txarra izan (23); oso zorte txarra (6); ospe txarra (23); ostia txarra (6); partida txarra (32); partida txarra egin (15); rollo txarra (7); sasoi txarra (8); seinale txarra (39); seinale txarra da (6); suerte txarra (30); suerte txarra izan (6); susmo txarra (90); susmo txarra hartu (25); susmo txarra hartzen (20); tratu txarra (98); tratu txarra eman (22); tratu txarra ematea (9); tratu txarra emateagatik (16); tratu txarra ematen (13)

txar txarra (24)

umore txarra (13); une txarra (7); urte txarra (25); urte txarra izan (17); usain txarra (56); usain txarra hartzen (6); zein txarra (10); zer txarra (7); zerbait txarra (15); zorte txarra (125); zorte txarra izan (55)

eguraldi txarragatik (15)

askoz txarragoa (7); baino txarragoa (23); ezin txarragoa (14)

baino txarragoak (11); emaitza txarragoak (8); ezin txarragoak (7)

albiste txarrak (15); alde txarrak (24); aro txarrak (6); asmo txarrak (10); baldintza txarrak (17); belar txarrak (11); bere alde txarrak (6); berri txarrak (138); berri txarrak taldeak (8); bikotekideari tratu txarrak (18); bolada txarrak (7)

egun txarrak (15); eguraldi txarrak (30); elikadura txarrak (10); emaitza txarrak (50); emaitza txarrak izan (8); emaitzak txarrak (10); emazteari tratu txarrak (14); etxean tratu txarrak (6); garai txarrak (16); gauza txarrak (19); grina txarrak (9); guztiak txarrak (6); hain txarrak (14)

jasandako tratu txarrak (9); kontrako tratu txarrak (9); kritika txarrak (10); lan baldintza txarrak (8); molde txarrak (8); nota txarrak (12)

ohitura txarrak (10); on eta txarrak (22); onak ala txarrak (6); onak edo txarrak (16); onak eta txarrak (75); onak nahiz txarrak (6); onak zein txarrak (6); ondorio txarrak (39); ondorio txarrak izan (6); oso txarrak (39); oso txarrak dira (8); partida txarrak (7); susmo txarrak (47)

tratu txarrak (560); tratu txarrak egiten (9); tratu txarrak eman (21); tratu txarrak ematea (11); tratu txarrak emateagatik (43); tratu txarrak ematen (19); tratu txarrak eragin (7); tratu txarrak eragiteagatik (12); tratu txarrak eragiten (8); tratu txarrak jasan (37); tratu txarrak jasaten (37); tratu txarrak jaso (11); tratu txarrak pairatu (8); tratu txarrak salatu (32); tratu txarrak salatzeko (10); tratu txarrak salatzen (10)

une txarrak (24); usain txarrak (12); zein txarrak (8); zorte txarrak (7)

bolada txarrarekin (6); eguraldi txarrarekin (7)

aro txarraren (19); aro txarraren gatik (13); bolada txarraren (8); denbora txarraren (6); eguraldi txarraren (22); eguraldi txarraren ondorioz (10); txarraren ondorio (6); txarraren ondorioz (20)

bolada txarrari (22)

aldarte txarrean (11); bolada txarrean (17); egoera txarrean (50); egoera txarrean zegoela (6); era txarrean (7); kenka txarrean (6); leku txarrean (9); modu txarrean (30); onean edo txarrean (7); onean eta txarrean (7); ordu txarrean (7); oso egoera txarrean (13); oso modu txarrean (6); toki txarrean (9); une txarrean (7); zentzu txarrean (6)

grina txarrei (8); tratu txarrei (22)

emaitza txarrek (14); tratu txarrek (9)

tratu txarrekin (6)

asmo txarreko (9); esker txarreko (45); fama txarreko (11); gustu txarreko (18); itxura txarreko (12); kalitate txarreko (6); parte txarreko (32); susmo txarreko (9); umore txarreko (7); usain txarreko (7); zorte txarreko (11); zorte txarreko gizona (6)

adur txarrekoa (7); esker txarrekoa (21); gustu txarrekoa (14); jenio txarrekoa (7); parte txarrekoa (16)

esker txarrekoak (9); gustu txarrekoak (7)

berri txarren (9); emaitza txarren (13); grina txarren (12); jasandako tratu txarren (8); susmo txarren (6); tratu txarren (133); tratu txarren berri (11); tratu txarren inguruko (9); tratu txarren ondorioz (11)

bolada txarrena (6); da txarrena (18); egunik txarrena (8); eta txarrena (27); eta txarrena da (6); gauzarik txarrena (14); horixe da txarrena (6); onena eta txarrena (9); parterik txarrena (6); partidarik txarrena (8); txarrena da (36); txarrena egin (8); txarrena egiteko (6); txarrena ere (9); txarrena ez (11); txarrena izan (14); txarrena zen (6); unerik txarrena (10)

unerik txarrenean (12)

tratu txarrengatik (24)

egoerak txarrera egin (8)

onerako ala txarrerako (11); onerako edo txarrerako (33); onerako eta txarrerako (31); onerako nahiz txarrerako (15); onerako zein txarrerako (26); txarrerako izan (7)

baldintza txarretan (16); une txarretan (6)

bide txarretik (16)

aldarte txarrez (8); asmo txarrez (37); begi txarrez (55); begi txarrez ikusi (6); begi txarrez ikusiko (7); begi txarrez ikusten (27); etsenplu txarrez (7); fede txarrez (11); gogo txarrez (67); susmo txarrez (25); tratu txarrez (7); umore txarrez (33)

asmo txarrik (28); asmo txarrik gabe (6); berri txarrik (6); deus txarrik (19); ezer txarrik (68); ezer txarrik egin (13); ezer txarrik gertatu (8); itxura txarrik (9); ondorio txarrik (15); onik ez txarrik (7); susmo txarrik (51); susmo txarrik ez (10); susmo txarrik har (6); susmo txarrik hartu (8); tratu txarrik (22); zer du txarrik (6)

txartzat hartu (10); txartzat jo (19); txartzat jo zuen (6); txartzat jotzen (6)


txara (orobat xara) 1 iz mediterranear aldeko zuhaixka erretxinatsua, hosto likatsu iletsuak eta lore handi zuriak dituena; txara-eremua.

Pasa zaitez txaretatik, zelaietatik, soroetatik, basoetatik, mendietatik, herrietatik.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 46. orr.

Txara, erroitz eta oihan artetik jarraitu zion, ezagutzen ez zituen basoetatik igaroz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 126. orr.

Txarak eta sasiak, horra lur idor-antzu honek ematen duen guztia.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 145. orr.

Babestu ahal izateko egontokirik ez zegoenez, txara tapitu batean sartu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 956. orr.

Inongo gailurretara igo gabe, herri batetik besterako bidea egiten nuen, mendizalerik gabeko bide galduetan barrena maizenik, txara sasiz betetakoetan galtzak urratzeko beldurrik gabe.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 21. orr.

Sbarüa delakoa sasiz eta txaraz lazturiko muino apal batetik ehun bat metro nabarmentzen den granitozko prisma bat da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 71. orr.

Sasipe ilunak txaraz eta otez!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 251. orr.

Arin--arin erantzi ziren txara artean, eta biluzik egin zuten jauzi uretara.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 41. orr.

Urrats ernean zebilen, eta xara ttipi bateko xendran desagertu zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 140. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Haritz xara baten itzalean patar bat iraganik, Villei herrixkan gara.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 213. orr.


txarada iz hitz batzuen silabak konbinatuz beste hitz bat asmatzean datzen denbora-pasa.

Txaradetan jolasten bazuten, Rosek soinekoak egiten zituen; dena egiten zuen; mahaiak, loreak eta gainerakoak prestatzea gustatzen zitzaion gehien.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 61. orr.


txaradi (orobat xaradi g.er.) iz txara-eremua.

Basora ez bada, aterako gara txaradira.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 55. orr.

Baserri inguruko soro, belaze, ordeka xabal, pendizetako txaradi, zuhaitz gaxte eta berriei.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 79. orr.

Txaradiko hosto-hotsa entzun nuen, gero adar-kraskatzearena, eta ondoren esku-zartada moduko bat, animaliaren palastada, noski, guk ikusten ez genuen putzuren batean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Ezker eta eskuin, arbola ttipi pollitak eta laster behi edo zaldi aterpe zahar baten ondotik, xaradi bat, zernahi zuhaixka sistakor elkarri lotuak daudela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 45. orr.

Gar bizian ari da gaiztakeria, sua sasi eta lahar artean bezala; hartuak ditu denak, suak txaradia bezala.  Elizen arteko biblia   Is 9,17


txaraina iz adkor ertzaina.

Hercules Poirot edo txaraina izan beharrik ez dago burtsaren ezaugarria egongaiztasuna dela ohartzeko.  Berria - Ekonomia   2004-11-25


txaraka iz txara.

Ikasle ongi ikasien gisara, inoren agindurik gabe barreiatu dira nor bere alde, harri eta txaraka xumeek ematen duten babes xuhurrera.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 17. orr.

Gero, basoa berriro, txaraka eta akaziak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 410. orr.

Basotik irteeran, bi anaiak, pausoa eman behar duten bidezidorra bezala inguruko pendoitz, haitzarte, txaraka eta dena argiroago ikusten hasi dira, iluna basoko zuhaitz meharren errua bailitzan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 170. orr.


txaranbelari ik xaramelari.

txaranda iz ergela, txotxoloa.

Saldua!, malgorra!, txaranda!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 166. orr.


txaranga (orobat txarranga g.er. eta xaranga g.er.) iz haize musika-tresnazko talde txikia, kalez kale ibiltzen dena. ik fanfarre.

Txaranga jotzen ari zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

Ohiko txarangak jotako musika sarkor eta alaia, haizez egina eta haizetara bihurtua, Pariseko haize heze eta hotzetara joana.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 274. orr.

Tronpeta eta platilozko txaranga batek egiten du zapart plaza nagusian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 205. orr.

Partidan zehar txarangen soinuak bazterrak alaitu zituen.  Berria - Kirola   2004-01-24

4 orenetan ibilaldi animatua (txaranga, triki, gaitero,...) herriko karriketan.  Herria   2003-02-06

7-ak aldean, mutxikoak Beñat Elizondo eta Ezpeletako txaranga.  Herria   2003-01-14

Atxilotu edo ihes egindako askoren andreak ilea arraso moztuta pasearazi zituzten Estafetan zehar, atzean txaranga zutela.  Berria - Harian   2006-04-14

Nafarroako Gorteak eta San Inazio kaleak zeharkatu zituzten partehartzaileek, joaldunen hotsak eta txaranga baten musikak lagun.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Hoteleko korridore hezeetan zehar estropozuka atera ziren txaranga bezain zalapartatsu ziren kale haietara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 411. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ezpela txaranga (3); ezpeletako txaranga (5); kuxkuxtu txaranga (14); txaranga eta gaiteroak (3); uztaritzeko txaranga (12)

ezpeletako txarangak (5); kuxkuxtu txarangak (7); txarangak alaiturik (3); uztaritzeko txarangak (11); uztaritzeko txarangak lagundurik (3)

ezpela txarangarekin (3); ezpeletako txarangarekin (3); uztaritzeko txarangarekin (5)

txarangaren laguntzarekin (3)


txarangaño iz txaranga txikia.

Mikel Urdangarin eta Kepa Junkera-k beren talendu nasaiena agertu dute, Berako txarangaño batek ere ba ondotik, eta bakan izaiten dira holako besta ederrak, hoin kartsuak eta hoin herrikoiak!  Herria   2001-04-05


txardade iz txartasuna.

Baina, garizuma, beste zenbait esalditan ostirala bezala, neguko eta udaberri leheneko penaketa eta ezinen txardadearekin lotuta ageri da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 83. orr.


txardango ik sardango.

txardantxilo iz

Txakurra, txardantxiloa eta zaldia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 177. orr.


txardin ik sardina.

txardina ik sardina.

txari iz egurraz mintzatuz punta mehea.

Alkarren aurrez-aur egozala, egur-txaria batek ezeutsan bada atsoari gona-magala tarrat eginda urratu?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 35. orr.


txarkeria 1 iz adkor gaiztakeria. ik txartasun.

Kontuz gaiztoarekin, txarkeria baitu egitasmo.  Elizen arteko biblia   Si 11,33

Zuzengabekeriaz, txarkeriaz, diru-gosez eta gaiztakeriaz josiak daude.  Elizen arteko biblia   Erm 1,29

Bota itzazu kanpora beren txarkeria neurrigabeagatik, zure aurka jaiki baitira.  Elizen arteko biblia   Sal 5,11

Hainbeste txarkeria egin zioten irakasleari non ihes egin zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 176. orr.

Zintzoa, bere justiziatik aldendu, txarkeria egin eta hiltzen denean, egin duen txarkeriagatik hiltzen da.  Elizen arteko biblia   Ez 18,26

Horrexenbesteko txarkeriak eragin ditu erlijioak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 39. orr.

Zigortu egingo ditut beren txarkeria guztiengatik, ni baztertuz, jainko arrotzei intsentsua erre baitiete.  Elizen arteko biblia   Jr 1,16

2 (hitz elkartuetan)

Txarkeria asmorik gabe, familia ez baitzen inoiz itzuliko [...] McNab andrea makurtu eta lorexorta bildu zuen bere etxera eramateko.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 134. orr.

· Denek ezagutzen baitute giza txarkeria eta esperientziaz baitakite zein gutxi betetzen duten agindutakoa zigorra kentzen denean.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 114. orr.


txarki adlag adkor gaizki. ik txarto.

Dena egiten nuen txarki.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 71. orr.

Nire txanda heltzean, txarki moldatu nintzen eta izugarrizko mina hartu nuen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 22. orr.

Nekez pentsa zitekeen horren txarki kudea zitekeenik horren ondare baliotsua.  Berria - Kultura   2004-03-25

Izeko txarki zegoela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 28. orr.

Dioenez, ez luke txarki ikusiko hainbat alderdiren arteko akordioa.  Berria - Euskal Herria   2004-08-01

Marrubi urrina zuen haren zapi txarki lotuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 317. orr.


txarkuteria (6 agerraldi, 3 liburutan; orobat xarkuteria 2 agerraldi 2 artikulutan) 1 iz hestebete eta txerriki denda. ik urdaitegi.

Egun batean saltxitxa batzuk ikusi nituen txarkuteria baten erakusleihoan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 35. orr.

Ez harakinek bakarrik, baita txarkuteria eta urdaitegietako langileek eta txerrizainek ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 32. orr.

2 hestebeteen industria.

Egungo txarkuterian, adibidez, urdearen ordez, oilaskoa, indioilarra eta tankerakoak baliatzen dira produktu klasiko eguneratuak moldatzeko.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 46. orr.

3 txarkuteriako produktu sorta.

Afaria: xarkuteria hasteko eta gero bakalaua Bizkaiko moduan, gasna eta bixkotxa kafearekin bukatzeko.  Herria   2005-06-30

Denda espezializatua: jenero-mota bat edo bakarren bat (txarkuteria, gozokiak, itsaski eta arraina, okindegia, ardoa eta kontserbak, begetarianoa), baina kalitatea edo prestigioa helburu, marka, tamaina eta formatu askotakoa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 120. orr.

Barazki eta xarkuteria platera.  Herria   2003-07-03


txarkutero iz hestebeteak egiten eta saltzen dituen pertsona.

Legeak ekoizleei (eta, hein apalago batean, transformatzaileei: sukaldari, txarkutero, okin, saltzaile berezi batzuk, etc.) orain higiene-neurri zorrotzak betearazten dizkien arren, sektore asko "ahantzita" daude.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 43. orr.


txarla iz hizketaldia.

Mar-36k badaki 'sexua' esan nahi zuela; gero kariñoa eta txarla piska bat, sortzen badira.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 39. orr.

Eguneroko jardunetik kantinako txarlara doanak bezala.  Berria - Kultura   2006-04-11


txarleston ik charleston

txarol iz berniz oso distiratsua eta iraunkorra; berniz hori ezarri zaion larrua.

Eskularruak, orraziak, bizar labanak, zetazko galtzerdiak, harizko zapiak, txirla-maskorrezko botoiak, Hungariako katu larruak, txarola, sakarina...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 266. orr.

Gain baten gainean eserita zegoen, alkandora zuri eta txarolezko zapata beltzekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 338. orr.

Gona [...] dantzari baten gona bezala harrotzen zen, eta bai galtzerdi zuri luzatuak bai txarolezko oinetako urdin-argiak ikusten uzten zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 307. orr.

Txarolezko zapata gorriak zeramatzan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 59. orr.

Txarolezko zapata arrakalatu baten puntaz zeraman konpasa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Kalezain bati deitu zion -mutil gazte eta bizia bera, txarolezko bota luzez jantzia-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 221. orr.

Txarolezko bisera apurtu bat, whisky-usain arina isurtzen zuen musu estu baten goialdean ezarria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 99. orr.

Lau guardia zibil agertu ziren ia berehala bunker sarreratik kapote berdea, txarolezko buruko beltza eta besapean fusil bana zekartela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txarolezko zapata (3)


txarolatu, txarola(tu), txarolatzen 1 du ad txarol geruza ezarri. ik txaroleztatu.

Egun batean nagusiak agindu zion Bilintxi beste batekin komoda txarolatu zezatela.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 111. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Kanpoan hainbeste ordu pasatu ondoren, beren distira galdua zuten haren oinetako txarolatuek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 103. orr.

Charronek ez zuen frackik soinean, cutaway bioleta bat baizik, eta sedazko alkandora arrosa zurbila, eta oinetan eskarpin txarolatuak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 112. orr.

Moketa sendo batek estaltzen zuen zoru osoa, idazkari emakumezkoen takoi altu eta txarolatuen hots zorrotz eta biribilak apaltzeko.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 32. orr.


txaroldun iz adkor guardia zibila.

Txaroldunen zizpen su biziak bete-betean jo eta zerraldo erori zen Miel.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 161. orr.

Ez zuten laguntzeko aukerarik izan, atzetik baitzituzten txaroldunak, ia bertan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 161. orr.


txaroleztatu izond txarolatua.

Kolore argiko soinekoak daramatzaten emakumeak daude, aurreko udaberriko jantziak soinean; luze eta zuri iragaten dira, antxume larruzko eskularru txaroleztatuen gisa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 205. orr.


txarpil (orobat txarpila) izond ipar zarpaila.

Joanesek ez zuen xuxen jakin ea, halako batez, atorra-beso puntarekin edo zerekin, zaindari txarpil haren eskua perekatu zuen ala ez.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 156. orr.

Tirano saldo haien aitzinean makurtu ez zenari afruntu egitea litzateke senar txarpil handi-uste baten peko bizitzea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 179. orr.

Eta baserritarrari erosi porru txarpila heiek aldiz gaitzeko gostu ona!  Herria   2001-10-04

Umiliatzen zuten, mutikoak, etsamin txarpil bat edo beste erreusitu zuela harro zirela ez zezan sinets.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 131. orr.

Partida txarpila astelehenean.  Herria   2005-04-28

Bruma adarraren parrera iristean susmatu bezala gertatu zen: kea zeriola, su txarpil bat agertu zitzaigun, itzalaren aztarnarik ez baina lur ustel urrina ordea bai.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.


txarpoil iz kuminoa.

Garagardoa zurrutada batean edan eta txarpoil-hazi bat eskatu zuen gizonak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 129. orr.


txarpot iz ezkaia.

-Oker ez banago, arbazta-estalki horretatik, badator alde honetatik halako hats usaina eta ez txarpot-ihiena; urdai frijitu-usaina da noski.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 139. orr.


txarraldi 1 iz gauzak txartzen diren aldia.

Igande gauerako zetorren [eguaraldiaren] txarraldia, baina pixka bat atzeratuta iritsi da.  Berria - Harian   2005-01-25

Jainkoaren nahiera makurtzen dena, nahiz onaldian nahiz txarraldian.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 55. orr.

Ohar beza, esan ohi dena, txarraldia aldarazten duela bihotzeko adoreak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 123. orr.

Norbait onaldian denean, nahigabetu egiten dira etsaiak; txarraldian, adiskideak ere alde egiten.  Elizen arteko biblia   Si 12,9

Jainkoaren nahiera makurtzen dena, nahiz onaldian nahiz txarraldian, konfiantza apalean iraunez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 55. orr.

2 gorputzeko ondoeza.

Zigarroari zupada eman eta txarraldia sartu zaio.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 10. orr.


txarranga ik txaranga.

txarrangil iz belar landarea, gozagarri gisa erabiltzen diren ginbail lore txiki zurixkak edo gorrixkak dituena. (Coriandrum sativun)

Txarrangil-haziaren itxurakoa zen mana, erretxina-kolorekoa.  Elizen arteko biblia   Zen 11,7

Zuria zen [mana], txarrangil-haziaren itxurakoa eta ezti-opilaren gustukoa.  Elizen arteko biblia   Jos 5,12


txarranka iz txerri hanka.

Ardoa edan bai, galanki, txarranka parea egoki laguntzeko.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 203. orr.

Pelloreneko barran tartetxo bat lortzeko bultzaka ibili ondoren, txarranka pare bat jan dut txakolinaz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 200. orr.


txarranpin (orobat xarranpin) iz larruazalean agertzen diren gorrigune ugariak ezuagarri dituen eritasun kutsakorra. ik elgorri.

Zereko txarranpinak heldu zionetik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 103. orr.

Haietarik batek, zeinak baitzuen bisaia pikor gorriz pikardaturik, xarranpinak joa balego bezala, erran zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 558. orr.


txarrantxa 1 iz alanbre puntaduna; alanbre puntadunezko egitura.

Txarrantxa hori dozena bat pertsona lotzeko soka gisara erabiltzen ari direla ohartu denean apartatu egin ditu begiak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

Soroak babesten dituen txarrantxa eta honen ondoan hazi diren belar luzeak dituzte eskuinean.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 97. orr.

Txarrantxa gainetik pasa behar izan dira bi ibiltariak haranera iragateko.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.

Bi metro garai den hesi batez dago inguratuta, goiko aldean txarrantxa duela.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 202. orr.

Atarietan txarrantxa dago bebarruko atearen gaineko hutsuneak estaltzeko, handik solairuetara pasa ez daitezen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 21. orr.

Errausteko labetan ez omen zitean sartzen ikusi, txarrantxa elektrifikatuetan ere ez genian atzeman, tiro hotsik ez zian inork sumatu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 83. orr.

Muinoaren atzean zeuden mugako txarrantxak imajinatu nituen, eta beste familia bat handik igarotzen, guk lehentxeago egin genuen bezalaxe.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 69. orr.

Txarrantxaren lerroa bukatuta haraneko ordoki belartsura irten dira.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 23. orr.

Urbanizazioko etxeen itxura berekoa da eskola: eraikuntza apal bat [...] hautsez betetako lur zati karratu batean eraikia eta txarrantxaz hesitua.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 217. orr.

Goitik albo banatara leiho itxurako zabalune bi zeuzkan, kontu handiz txarrantxaz estalita.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 79. orr.

Barrakoien atzetik txarrantxazko hesiraino zabaltzen zen espazio itxitik zehar paseatzera ateratzen ziren.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 288. orr.

Lager-ak eremu itxiak ziren, harresiz eta txarrantxazko hesi elektrikoz inguratuak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 12. orr.

Gure baratzean behera joan, eta hesiaren txarrantxaren azpitik igaro nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 7. orr.

Makurka hurreratu natzaie, etsaien lerroetan sabotaiak egitearren txarrantxapetik narrasten nintzen moduan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 172. orr.

Itsasoan libre daukagu larre osoa, zergatik langak eta itxiturak lurrean, mundua denon baratze handia da, ken ditzagun hesiak eta txarrantxak, itsasoa arrantzaleena, lurra nekazariena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 54. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bi soldadu txirrika batean bildutako txarrantxa-haria askatzen ari dira, auskalo zer hesitzeko asmotan.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

Imre Kertész Nobel Saridun berriak txarrantxa-alanbrez eta zaintza-dorrez inguratutako oroitzapenen artetik idazten duen bezala.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 108. orr.

Ordurako ezaguna genuen txarrantxa-hesia, baina harriduraz jakin dut elektrifikatuta dagoela.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 107. orr.

Txarrantxa hesi bat saltatu genuen eta, belardia lasterka gurutzatuta, pinudian sartu.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 11. orr.

Txarrantxa lerroak baino ez zituen ikusten hizkiak eta hitzak beharrean, eta lubakietako kedarra eta sua, leherketak eta lehergailuek egindako zuloak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 80. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hari hura, ibilitako bideetan trabatua, hemen pena batean, hurrena poz txiki bati, han adar batean, hurrengoa esku bati, hesi txarrantxetan, hari luze hura.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

4 lihoa orraztu eta garbitzeko lanabesa, alanbrezko hortzak dituen eskuila.

Zelai eta barrutietan, harrizko hesiak eta langak baztertu gabe arantzazko hesiak jartzen hasi zirenean txarrantxa deitu zioten itxitura hari, benetako txarrantxa -ardiaren ilea harrotzeko, artilea egiteko esango genuke, erabiltzen zen punta zorrotz ugariko tresna- kardu arantzatsu baten itxurako batean bezala -horra hor beste metafora bat- ardiek han uzten zituztelako euren ileak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txarrantxazko hesiaren (3)


txarrantxadun 1 izond txarrantxa duena.

errealitate gordin eta pisua, argirik gabeko izua, zorabioa, zentzumenak lizuntzen dituen irudia, gogoa hesidura txarrantxadunez mugatzen duen lotsa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 215. orr.

2 irud/hed

Tabernara gindoazela galdera txarrantxaduna egin zidan, "Ezagun batzuek galdetzen zidatek noizean behin semeaz, zertan egiten duen lan...".  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 21. orr.


txarrantxatu, txarrantxa(tu), txarrantzatzen 1 du ad txarrantxarekin orraztu eta garbitu.

Sei egun dituzu egin ahalean lan egiteko, bat ontzigaina lixatu eta sokak txarrantxatzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 181. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Honela dio, bada, kondairak, bere hari txarrantxatu, bihurritu eta matazatuari jarraituaz: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 66. orr.


txarrastada iz zurrustada. ik xarrastada.

Gero basoerdia eraman du ahora; nik uste, txarrastada bat edateko baino mingaina eta ahozerua, eztarriarekin batean, bustitzeko eta mugiarazteko; "lijertzeko", esango luke berak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 28. orr.


txarratela iz militarren uniformeko apaingarria, pala modukoa, parpailduna, besaburua estaltzen duena.

Besaburuek, non lits ugariko txarratelak eraman baitzituen garai batean, dar-dar egiten zuten, une horretan lits ugariko txarratelak eramango balitu bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 416. orr.

· Domina eta txarratela ugari bularreko ezkerraldean eta bi eskuak ondo okupatuak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 236. orr.


txarretsi, txarrets, txarresten du ad txartzat jo. ik gaitzetsi.

Atzo, ez gora ez behera, lau samar mugitu ziren indizeak, inork lehen kontratuarena onetsi edo txarretsi ez balu bezala.  Berria - Ekonomia   2006-02-08

On Camillo ere badago zure kontra eta txarresten du egin zenuena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 135. orr.

Sozialistek alderdikideen ekimena goraipatu zuten eta PPk txarretsi egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

Etxe barruan ere izan du Garzonek haren ekinbideak txarretsi eta «gehiegikeriatzat» jo dituenik.  Berria - Harian   2005-10-29

Elkarretaratzea egingo dute gaur azoka egunean jazotakoak txarresteko .  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Espekulazioak txarretsi eta hedabideei arduraz jokatzeko eskatu die.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

«Beste asko» Madrilen eta Euskal Herrian gezurretan aritu zirela txarretsi zuen.  Berria - Harian   2005-03-12

Jaurlaritzaren aurrekontuek superabita helburu dutela txarretsi zuen Txomin Lorcak ere.  Berria - Euskal Herria   2004-12-24

Iztuetak gogor txarretsi zuen gainera «PP-PSOE koalizioak» auzi horretan izan duen portaera.  Berria - Harian   2005-03-17

Estrellak gogor txarretsi ditu Jean Grenet Baionako alkateak egindako adierazpenak.  Berria - Harian   2005-08-11

PSOEren eta EAJren jarrera gogor txarretsi dute: «Bake prozesua trabatu baino ez dute egiten».  Berria - Euskal Herria   2006-05-07

«Konstituzioa alboratu eta Estatuaren arkitektura guztia suntsitzen du», txarretsi zuen Raxoik.  Berria - Harian   2005-02-02

«Ez du ekarpen berririk egiten», txarretsi du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gogor txarretsi (5); indarkeria txarretsi (3); jarrera txarretsi (12); jarrera txarretsi zuen (4)


txarri ik txerri.

txarriboda iz txerria hiltzea.

Niri, 7-8 urte nituela eman zidaten konfirmazio hura, eta mesede galanta egin zidaten, hartara ez nuen halako zirriparra eta txarribodetan parte hartu behar, eta aldi berean libratu egiten nuen ama, egingo ez nuela esanez gero emango niokeen atsekabetik. Bostak eta iluna, txerria hiltzeko eguna, dio beste batek, txarribodekin ametsetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 50. orr.

Txarribodetako kontuak ere ilbehera du maite: Txarria hilteko egun txarra da ilbarria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 114. orr.


txarrikeria ik txerrikeria.

txarrikorta ik txerri 10.

txarrikume ik txerrikume.

txarrimutur ik txerri 12.

txarritoki ik txerritoki.

txarro 1 iz pitxerra.

Toldopean, hiru gazte mahai baten bueltan, zerbeza txarrotik edalontzietara ateratzen.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 83. orr.

Sukaldera lehiatu zen ur beroa jartzeko txarro batekin.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 62. orr.

Hegoaldera ematen zuen [gela] bat egokitu zitzaigun, eta bertan bi oharka eta komoda bat, bere palangana eta txarroarekin, zilarrezkoak biak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 214. orr.

Logeletara sartuz, hemen pitxerra eta antoisina irentsiz, hor dalia gorri-horien txarroa, han komodaren ertz zorrotzak eta gorputz sendoa.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 125. orr.

Pitxerdiko txarro ilunetatik ari ziren laurak edaten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Baita buztinezko txarro bat eta beirazko ontzi bat ere, mahai gainean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 120. orr.

Hainbat txarro apaingarri, etxean eskuz landutakoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 52. orr.

2 txarroaren edukia. ik txarrokada.

Txarro bat ur eskaintzera kupitu zen, eta, freskatuagoa izateagatik putzu barrenetik aterata ekarri zion.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 55. orr.

Nire ondoan, txarro bat kafe.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 75. orr.

Cardinalek txarro bat ardo eta edontzi batzuk ipini zituen mahai gainean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 432. orr.

Ea, hoa Yaughan-enera eta ekardak txarro bat pattar.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 194. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diogenes Laerziok irakasten digu Aristotelesek olio beroz beteriko larruzko poltsa bat eramaten zuela urdailaren gainean, eta, hil ondoren, lurrezko txarro pila aurkitu zutela haren etxean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 18. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Edari sendoago bat hartu nahi nuen galdetu zidan mahai gaineko ur txarroari begira.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 230. orr.

Ingalaterratik ekarri zuen garagardo txarroaren eta aitaren mus txapelketetako oroigarrien atzean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 53. orr.

Bat-batean kortan zeuden zahagiez oroiturik, olio txarroa hartu, eta hara inguratu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 107. orr.

Garbitzen eta irakiten zituztenean aurreko udako kontserba-txarroak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 169. orr.

Irribarre ere egiten zuten -eskua jele-txarroan harrapatutako umea bezala-.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 206. orr.

Esku-txarroak askotariko moduz zulaturik zeuden eta jariatzean mira sortzen zutèn ur koloreztatuz beterik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 64. orr.


txarrodun izond/iz txarroa daramana.

Etorri zen halako batean andereño txarroduna eta hartan bukatu zen Don Kijoteren garbiketa. Ur bila joateko esan zion txarrodunari.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 162. orr.


txarrokada iz txarroaren edukia.

Ez dago janaririk gordetzeko, baina Sethek dio txarrokada bete melaza edo kanaberazko siropa lortuko duela, eta ogi pixka bat ere bai, joateko ordua hurbiltzen denean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 301. orr.


txartasun iz txarra denaren nolakotasuna.

Teologoen lana da zuzenaren eta ez-zuzenaren arteko mugak zehaztea, eta ekintzaren berezko ontasuna edo txartasuna erabakitzea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 26. orr.

Kritikan (propagandan?) dihardutenek honako honen moduko liburuen gainean jardun barik, txar iritzitakoen nork du eskua, bestalde, txartasunaz berba egin ahal izateko?  Berria - Kultura   2004-02-07

Gizakia gaitzaren beraren muina da, txartasun gauzatua; metafisikak berak darabilen gaitz abstraktua ez da, antza, pertsona bezain ankerra.  Berria - Kultura   2004-03-13


txartatu iz

Bisigu sendoak gorrimin puntu batez tindatzen ziren; eta, bitartean, berdel urrekarek, bizkarra txartatu berdexkez ildaskatuta, beren saihetsetako nakar aldakorrari distirarazten zioten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.


txartel (orobat xartel g.er. eta xartela g.er.) 1 iz paper, kartoi edo plastiko zatia, gehienetan lauki formakoa, informazio jakin bat daramana edo erabilera jakin bat duena.

Ez ziren bi gizon itzaltsuak, postaria baizik, gutun bat eta txartel bat zekartzana.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 127. orr.

Zaintzailea igo zen, txartela zulatu, eta kalera atera zen berriro.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 76. orr.

Txartelaren ifrentzuari so egin nion: azken ikuskaketaren data zekarren, 1944ko urtarrilaren 4ª.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Txartelei data jartzeko makina.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 23. orr.

Atearen kanpoaldean, maratilatik esekia, txartel hau zegoen: DO NOT DISTURB - BITTE NICHT STÖREN - NO MOLESTEN POR FAVOR.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 310. orr.

Argazki dendako ateari giltza eman eta "itxita" txartela bistan jarri zuen Justo Badiolak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 19. orr.

Anjel Maiza naiz -txartel bat luzatu zion-, detektibe pribatua.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 12. orr.

Emakumeak txartel bat luzatu zidan: "Elena Duvrescu" jartzen zuen bertan, eta azpian, eskuinaldean, sakelako baten zenbakia.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 169. orr.

Saskia paketeak biltzeko paper marroi zabal batez estalita zegoen, eta txartel bat zuen erantsita.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 161. orr.

Jarri egik txartel bat paparrean "ni naiz bila ari zareten hori! dioena.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 242. orr.

Txartelak saltzeko leihatila itxiko kristalari erantsita, txartelak trenean saltzen zituztela gaztigatzen zuen oharra.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 295. orr.

Txartel-ikuskatzaileak esan zion bigarren klaseko txartela zela hura.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 192. orr.

Bankuko txartelak erabiliz.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 92. orr.

Eskudiruak koadratzen du, balantzeak koadratzen du, eta txartelek ere bai.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 51. orr.

Txartelarekin ordaintzen dut, ez daukat diru espainiar gehiegirik.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 21. orr.

Hagridek [...] Harryri eman zizkion billeteak txartelak erosteko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 64. orr.

Operarako txartelak erosiko ditut eta gau soineko beltzez jantziko naiz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 52. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Produktu bakoitzaren ondoan, txartel handi bat gomendaturiko adin tartearekin, salneurriarekin (pezetatan eta eurotan) eta niretzat esanahi erabat iluneko sinboloekin. Txartel horia, futbolean bezala.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 77. orr.

Paper eta arrazionamendu txartel faltsuak marrazteko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 103. orr.

-Eta segurtasun sozialaren txartel berdea?  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 37. orr.

Billete bat makina banatzaile batean sartu eta txartel magnetiko bat jaso nuen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 74. orr.

Txartel berriek betiko banda magnetikoa izango dute, baina baita txipa ere.  Berria - Harian   2005-03-03

Parisen, Eiffel dorrea Europako kolorez jantzi, eta metroko txartel bereziak inprimatu zituzten.  Berria - Mundua   2006-05-10

Abra akuarioa, Zubi Esekia eta Itsas Museoa bisitatzeko txartel bateratua sortu dute.  Berria - Kultura   2004-08-28

Habanara iritsi ginenean Kuban oso maiz ikusten diren txartel argibide-emaile horietako bat ikusi nuen bidegurutze batean.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 286. orr.

Itxura gotorreko ateari iltzatutako txartel metalezkoak honela zioen: Anjel Urtxipia. Bere opari eta urtebetetzeko txartel guztiak bildu eta oholaren azpian gorde zituen eskolako lanarekin batera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 93. orr.

Keinu bizkor batez sartu zuen patrikan, ezkutuko txartel emateetara ohituta zegoen esku batez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 241. orr.

-Zer nahiago duzu: hamar saiotarako txartel bat, ala urtekoa?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 34. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kartulinazko txartel-bilgo bat atera zuen. Hiruzpalau geltoki huts igaro zituzten eta txartel-ikuskatzailea sartu zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 173. orr.

Emakume betaurrekodun bat eta txartel-zulatzailea igo ziren nirekin batera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 126. orr.

Zergatik esan zidan txartel-saltzaileak [...] bidaia on bat izan nezala, ez baninduen ezagutzen?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 33. orr.

Indar ezkutu eta misteriotsu batez igoarazten du txartel-leihatila bateko edo besteko sarreraren prezioa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 334. orr.

Metrora sartzeko txartel-langan trabatuta geratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 65. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Behin posta-txartel bat bidali zidaten Barranquillatik, baina ez zegoen idazkera ulertzerik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 228. orr.

Azken urtean Milanera bitan joan zela adierazten zuten bi tren-txartel.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 215. orr.

Alde egiten duela ziurtatzeko, autobus-txartel bat erosi zionat.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 194. orr.

Donostian izan nindunan eta bi hegazkin txartel zeuzkanat.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 214. orr.

Hainbat denboran karteran eramandako aurkezpen-txartel hura etorri zitzaion burura Lázló-ri.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 29. orr.

Sendagileak bisita txartel bat jarri zion eskuetan, eta esan zion: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 318. orr.

12 urte luzez, 1922tik 1934ra, nota-txartel denak Arantzazutik, bertako datu meteorologikoekin bidaliak dira.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 50. orr.

Nortasun txartel berriak eman behar dizkiete holandar guztiei.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 279. orr.

Hilversum-eko udalak identifikazio txartel berriak banatu behar ditu biztanleen artean janari errazionamendurako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 190. orr.

Errazionamendu txartelak ere ezkutuan erosten ditugu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 73. orr.

Artxibategitik, Melanie Isaacs-en matrikulazio-txartela ateratzen du eta haren datu pertsonalak kopiatzen ditu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 27. orr.

Milaka kreditu txartel bikoiztu dituzte Hego Euskal Herriko lau hiriburuetako kutxazainetan.  Berria - Harian   2005-03-03

Amak belarritakoak eta bi loteria-txartel gorde dituen kutxatilako giltza duk.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 115. orr.

Gauza ziurra da behea jo zuela ondarez, Herri Ogasuneko diru-txartelen "kupoia ebakitzen ez zuelako".  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 35. orr.

Propaganda eta boto-txartelak bidali zituzten etxe guztietara.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 51. orr.

Patroi batzuek, lukurreriak jota, gero eta diru gehiago eskatzen zuten bidaia-txartelagatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 340. orr.

Hotelera, zezenetara joateko sarrera-txartelen bila baino ez zen joan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 295. orr.

Urte-bukaera hartan ere moja batek bidalitako urteroko zorion-txartela jaso zuen Adak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 131. orr.

Irakurle-txartela atera zuen, eta argazkiari begiratu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Lortu dutena da gazte egina dela dakien gazte bakoitzaren patrikan Gazte-txartel bana sartzea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 125. orr.

Asko etortzen naiz eta VIP txartel bat egin didate.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Ekainetik aurrera europarrek Europako Osasun Txartela eskuratu ahal izango dute.  Berria - Gaiak   2004-03-05

5 irud/hed

On egin zidan eritasunari txartel bat jarri ahal izateak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 114. orr.

6 norbaiti bidaltzen zaion idazki laburra.

Ginny Weasley, lotsaz gorri-gorri eginda, berak egindako txartel batekin joan zitzaion, "azkar sendatzea opa dizut" zioena.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 151. orr.

Tenore berean ematen dio nire txartel bat, ez ordea nik izkiriatua, nire arau zuhurrari jarraiki.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 64. orr.

Txartel bat idatziko dizut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 382. orr.

Adio; entseia zaitez txartel hau irakurtzera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 207. orr.

Txartel zorrotz horri sentimenduzko karta luze batez ihardetsi diot.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 450. orr.

7 posta-txartel postaz bidal daitekeen txartela, alde batean argazki edo kideko bat eduki ohi duena. ik postal.

Posta-txartel bat, non kostaldeko paisaia bat ageri baitzen: arrantzale batzuk nasan, ilunabarreko zeru gorri ilun baten argia atzetik zutela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 37. orr.

Oso gutxitan idatzi zigun atzerrian izan zen bitartean, eta gehienetan posta-txartelak baizik ez.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 91. orr.

Aitak Portobelotik bidali zion posta-txartel hura ezin egokiagoa da horretarako: hondartza zabal bat jenderik gabe, itsaso urdina, palmondoak eta, hondartzan, piraten erasoetatik babesteko kanoiak.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 168. orr.

Behin posta-txartel bat bidali zidaten Barranquillatik, baina ez zegoen idazkera ulertzerik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 228. orr.

Turismo prospektuak, hiri planoak, posta-txartelak, bisitarako gida-liburuxkak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aurkezpen txartel (4); bigarren txartel horia (13); bisita txartel (5); bosgarren txartel horia (17); bost txartel hori (4); boto txartel (9); euskadiko kutxako txartel (4); finalerako txartel (5); hegazkin txartel (6); kreditu txartel (5); posta txartel (9); tren txartel (5)

txartel bakar (5); txartel bakarra (7); txartel bana (4); txartel bat eman (6); txartel bat erosi (6); txartel bat jarri (4); txartel berdea (4); txartel berria (7); txartel berriak (8); txartel gorri (16); txartel gorri zuzena (5); txartel gorria (85); txartel gorria atera (20); txartel gorria erakutsi (5); txartel gorria ikusi (16); txartel gorriak (8); txartel guztiak (13); txartel hori (53); txartel hori bana (4); txartel hori bat (9); txartel horia (65); txartel horia atera (9); txartel horia ikusi (13); txartel horia kendu (8); txartel horiak (111); txartel pilaketaren (9); txartel pilaketaren ondorioz (9); txartel saldu (9); txartel urdina (4)

aritzeko txartela (30); atenaserako txartela (15); aurkezpen txartela (5); azken txartela (12); banku txartela (5); bere txartela (6); bidaia txartela (12); bigarren txartela (11); bisita txartela (8); boto txartela (6)

egiteko txartela (5); egoteko txartela (8); europan aritzeko txartela (5); europan jokatzeko txartela (5); europarako txartela (32); europarako txartela ematen (6); faserako txartela (6); final laurdenetarako txartela (21); finala jokatzeko txartela (8); finalean aritzeko txartela (6); finalerako lehen txartela (6); finalerako txartela (150); finalerako txartela dute (7); finalerako txartela izango (4); finalerako txartela lortu (30); finalerako txartela lortuko (4); finalerako txartela lortzeko (6); finalerdiak jokatzeko txartela (4); finalerdietako txartela (5); finalerdietarako txartela (74); finalerdietarako txartela lortu (14); finalerdietarako txartela ziurtatu (5); finalerdirako txartela (6); hegazkin txartela (7); hurrengo kanporaketarako txartela (4)

identifikazio txartela (4); igotzeko txartela (5); jokatzeko txartela (69); jokatzeko txartela ematen (7); jokatzeko txartela eskuratu (6); jokatzeko txartela lortu (7); jokoetarako txartela (5); kanporaketa jokatzeko txartela (4); kanporaketak jokatzeko txartela (6); kanporaketarako txartela (6); kopa jokatzeko txartela (5); kopan aritzeko txartela (4); koparako txartela (10); kreditu txartela (13); kreditu txartela erakusten (4); lauko finalerako txartela (8); laurdenak jokatzeko txartela (5); lehen mailarako txartela (10); lehen txartela (14); lehiatzeko txartela (7); liga jokatzeko txartela (6); ligarako txartela (28); ligarako txartela ematen (7); ligaxkarako txartela (7); lortu zuen txartela (6); lortu zuten txartela (4); lortuko dute txartela (4); mailarako txartela (10); munduko txapelketarako txartela (4); nire txartela (4)

olinpiar jokoetarako txartela (5); osasun txartela (7); sarrera txartela (4); sartzeko txartela (14); segurtasun txartela (4); torneoko finalerako txartela (6); torneoko finalerdietarako txartela (4); tren txartela (5); txapeldunen ligarako txartela (24); txapelketa jokatzeko txartela (4); txapelketako finalerako txartela (5); txapelketarako txartela (10); txapelketarako txartela lortu (5)

txartela atera (18); txartela atera zuen (5); txartela bere (4); txartela bereganatu (5); txartela dago jokoan (4); txartela dute jokoan (13)

txartela eman (9); txartela ematen (34); txartela ematen duen (11); txartela ematen duten (14); txartela erabili (5); txartela erakusten (5); txartela erakutsi (6); txartela erosi (9); txartela erosteko (5); txartela eskatu (5); txartela eskuan (12); txartela eskuan zuela (4); txartela eskura (7); txartela eskuratu (29); txartela eskuratu zuen (7); txartela eskuratuko (6); txartela eskuratzea (5); txartela eskuratzeko (17); txartela eskuratzeko lehian (5); txartela galdu (5); txartela hartu (9); txartela hartu zuen (4)

txartela ikusi (5); txartela irabazi (8); txartela izango (15); txartela izango dute (10); txartela jokoan (10); txartela kendu (7); txartela lor (4); txartela lortu (96); txartela lortu du (15); txartela lortu dute (9); txartela lortu nahi (7); txartela lortu zuen (21); txartela lortu zuten (23); txartela lortuko (21); txartela lortuko du (8); txartela lortuko dute (8); txartela lortzea (7); txartela lortzeko (33); txartela lortzen (7); txartela ordaindu (9); txartela patrikan (10); txartela poltsikoratu (4); txartela ziurtatu (13); txartela ziurtatu zuen (6); txartela ziurtatuko (5); txartela ziurtatzen (5)

uefako txartela (4); uefarako txartela (16); visa txartela (8)

boto txartelak (7); finalerako txartelak (5); hegazkin txartelak (8); kreditu txartelak (6); posta txartelak (8); sartzeko txartelak (6); tren txartelak (5)

txartelak banatzen (6); txartelak erakutsi (4); txartelak eros (4); txartelak erosi (7); txartelak erosteko (10); txartelak erosten (5); txartelak har (4); txartelak jadanik salgai (4); txartelak salgai (24); txartelak salgai dira (9); txartelak saltzen (4)

zozketako txartelak (4); zozketaren txartelak (5)

kreditu txartelarekin (7); txartelarekin ordaindu (5)

finalerako txartelaren (4); kreditu txartelaren (4); txartelaren bila (12); txartelaren zenbakia (4)

kreditu txartelen (10); txartelen bila (5); txartelen ondorioz zigortua (5); txartelen prezioa (4); txartelen salmenta (5)

txartelik gabe (7)


txarteldegi iz txartelak eta kidekoak saltzen diren lehiatila.

Geltokiko harrera gelako txarteldegian bazen jende multzoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 256. orr.

Txarteldegiko ilaran bikote bat eta lau magrebiar, aldean poltsa handi bana.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 261. orr.

-Laguntzarik behar? -txarteldegian bere aurretik igarotako biki ilegorrietako bat zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 88. orr.

[Renfeko] makinari, ikuskatzaile eta txarteldegietako langileen kolektiboak lanuzte partzialen deialdiak «ezeztatzen eta isiltzen» ari dela salatu dute sindikatuek.  Berria - Ekonomia   2004-08-14

Azken laurdenetako eta finalaurreko saioetako sarrerak tokian tokiko txarteldegietan jarriko dira salgai.  Berria - Harian   2005-09-13

Sarrerak Arriagako txarteldegian jaso daitezke, bi euroko prezio sinbolikoan, Bilbao Musikako iturriek jakinarazi dutenez.  Berria - Kultura   2004-01-18

Salneurriak hiru dira, 26, 38 eta 80 eurokoak, baina gaur txarteldegian egongo direnak, guztiak, 80koak izango dira.  Berria - Kirola   2004-03-05

Gaur, Ipuruako 2 zenbakidun txarteldegian, geratzen diren azkeneko sarrerak salduko dira.  Berria - Kirola   2004-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

auzoko txarteldegia (4)

anoetako txarteldegian (3)


txarteldun izlag txartela duena.

Eskua "A-D" txarteldun tiraderarantz mugitu nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 161. orr.

Mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 29. orr.


txarteltxo 1 iz txartel txikia.

Haietako bakoitzak txarteltxo bat zuen letra txiki-txikiaz idatzitako izen batekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 158. orr.

Txarteltxoak egin bere helbidearekin eta telefonoarekin, eta auzoko postontzi guztietan banatu ditu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 228. orr.

Futbol-apustuen txarteltxoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 257. orr.

Ez zen publizitate-orri handia, txarteltxo xoil bat baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 369. orr.

Abiapuntuko aireportuan ekipajeari jarri zioten txarteltxo identifikagarria askatu, eta gorde egin du.  Berria - Kultura   2006-02-12

Liburuak bulegotik ateratzerakoan bete ohi genuen txarteltxoa sinatu ondoren, [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 201. orr.

Gustatuko litzaioke paparrean txarteltxo bat eramatea, esanez Tonyren arreba zela.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 274. orr.

Bi aste geroago, Qeensberryk txarteltxo bat utzi zuen Albermale Club-en "Oscar Wilde sondomitarentzat", horrela, akats eta guzti.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 12. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Auzoko ileapaindegiko propaganda txarteltxoari puska bat kendu eta hoditxo bat egin dut biribilduz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 238. orr.


txarto 1 adlag gaizki. ik txarki.

Hasieran txarto ulertu diodala pentsatu dut, baina ez, Israelera joan nahi du.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 158. orr.

Ez haiz txarto bizi.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 80. orr.

Nik gauza bi egin nituen txarto.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 133. orr.

Ez legoke txarto gaua berarekin amaitzea.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 84. orr.

Azkenean erabaki zuten ez legokeela txarto Nozdriovi beste galdeketa bat egitea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 300. orr.

Txarto portatu naiz, egia da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 88. orr.

Zein txarto hezi zaituzten!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 474. orr.

Txarto aparkaturiko bi edo hiru autok bidean aurrera egitea eragozten digute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 41. orr.

Ondo nahiz txarto, hortxe geratu dira mutil gaixoak, hotzari aurre egiteko zigarroari eta botilari zupaka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 103. orr.

Nerbioetatik txarto, klinika batean izan da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 30. orr.

Athleticek txarto jokatu du.  Berria - Kirola   2006-01-21

Dolu nazionala dekretatu zenuen, txarto oroitzen ez banaiz.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 47. orr.

Baserritarrak badaki gauzak txarto eginez gero piperrik ere ez duela salduko.  Berria - Ekonomia   2004-04-21

Asmatu ez eta gauzak txarto doazen talde guztiei gertatzen zaiena gertatu zaio.  Berria - Kirola   2006-01-12

Euro bi kobratzea, esaterako, ez dut txarto ikusten.  Berria - Kultura   2004-12-05

Ez txarto hartu, baina giro honetan halakoak sortzea ez da harritzekoa.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 113. orr.

Jansonek geldiro pasatu zuen hatza sudur hezearen azpitik eta lepoko txarto lotua zuzendu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 42. orr.

Esan ohi denez: txarto ebakia baina ondo josia!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 159. orr.

Lasai demonio jarri zen, ahopeka kantatuz, ez txarto gainera.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 178. orr.

2 (adizlagun edo kidekoen)

Oso txarto lo egin zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 126. orr.

Txarto oso.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 138. orr.

Jokoa oso-oso txarto azaltzen ari zelako inpresioa zuenez, gauzak astiroago azaltzea erabaki zuen Mercedesek.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 55. orr.

Ikaragarri txarto sentitzen zara, ezta ba?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 184. orr.

Izugarri txarto kantatzen zuen, eta tonutik ateratzen zen are iraultza-abestietan ere.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 71. orr.

Mutiko gizagaixoa, negargarria da zu hain txarto ikustea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 127. orr.

-Ez zaizu batere txarto irten.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 125. orr.

-Berrogei milioi... ez legoke batere txarto.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 45. orr.

Ardoa ez zegoen batere txarto, ez jauna, ez zegoen batere txarto.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 112. orr.

3 txarto-ulertu iz gaizki-ulertua.

Aurreneko txarto-ulertua goizean gertatu zen, bideko iturri batetik ura hartzerakoan.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 24. orr.

Bigarren txarto-ulertua larriagoa izan zen.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 24. orr.

Zaindua izateko besteon eskubidea zalantzan jartzen ez dugulako, pertsonen arteko laguntza gutxietsi ez eta gizon gehienen jokabidea zaintzarekiko eredu gisa nahi ez dugulako... txarto ulertuak izateko beldurrez, azken finean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

4 txarto-ulertze iz

-Uste dut txarto ulertze bat izan duzula hilotzen inguruan, eta...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dena txarto (3); dut txarto (4); ez dago txarto (12); ez legoke txarto (8); nahiko txarto (5); ondo edo txarto (3); oso txarto (22)

txarto aparkaturiko (3); txarto ari (6); txarto bizi (6); txarto dago (6); txarto dagoen (4); txarto egin (8); txarto egiten (9); txarto egon (5); txarto egongo (3); txarto etorriko (5); txarto hartu (4); txarto hasi (3); txarto ikusten (5); txarto jokatu (14); txarto jokatzen (3); txarto portatzen (4); txarto sentitzen (3); txarto tratatu (3); txarto ulertu (7)

baino txartoago (5)


txartu, txar(tu), txartzen 1 da/du ad txar edo txarrago bihurtu.

Beroarekin janaria errazago txartzen delako.  Berria - Harian   2005-08-06

Begi bistakoa da etxetik at Osasunaren jokoa asko txartu dela azken boladan.  Berria - Kirola   2004-12-05

Unibertsitatetik egotzia protesta politiko baten ondorioz, Cesarren ateraldiak benetako kezka baten oihartzuna zeukan: auzi hura ez ote zen txartuko, ez ote zitzaion polizia bila etorriko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

Maiz salatzen duzue presoen egoera txartu dela Frantziako espetxeetan.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Trenpua txartzerainoko atximur bat sentitu nuen urdailean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 325. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Ikusi beharko da ea horrek giroa txartuko duen eta hautetsiak Estatuarenganako enfrentamendu dinamika batean sartuko diren ala burua makurtuko duten.  Berria - Harian   2005-07-27

Livniren eta Olmerten arteko harremanak txartu egin dira azkenaldian, biek nahi zutelako Kadimako bigarren buruzagi nagusi kargua lortu.  Berria - Mundua   2006-01-07

Neke harekin batera Juanen aldartea, eta denona, pitzatu bezala egin zenean, ametsak ere txartu egin zitzaizkidan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 167. orr.

Airearen kalitatea aldiz orokorki txartzen ari da urtetik urtera.  Herria   2003-11-27

Nik uste norabide hori hartu beharko genukeela ekaitza txartu baino lehen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 169. orr.

Bertsoa txartu egin dezake tropo eta irudien metatzeak, lan hori egoki egiten ez bada.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 210. orr.

Aitak teilatuan egindako lanak egoera areago txartu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 12. orr.

Aurtengo bestak oro har ederki iragan dira, aroa doi bat txartu bada ere larunbatean.  Herria   2005-10-06

Dresdner eta Citigroupeko analistek iritzia txartu dute Sabadell (- %1,42) eta Gamesaren (- %1,89) gainean.  Berria - Ekonomia   2006-05-10

2 irud/hed

Gertatutakoa oroitzen duen bakoitzean odola txartzen zaio: [...].  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

3 (izen baten eskuinean elkarketak adizlagun balioa duela)

Hotzaren eraginagatik hortzak karraskaka hasteko zorian bazeuden ere, odola berotu zitzaidan bat-batean, eta halaxe egin nuen, odol txarturik, auskalo zenbat denbora.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 69. orr.

Erresumindurik, umore txarturik, zer suma ibili zen aldi batez, nire joan-etorriak bijilatuz edo paperen artean miatuz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 69. orr.

Ezta lanetik jenio-txartuta etorri bada ere, ezta bidean egin behar izan dituen enkarguengatik hatzetako minez lehertzen badator ere.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 10. orr.

Zurbil, gogo txartua, egun biko bizarrarekin, eta arazoak zituela, aitortu omen zion, bere plana aurrera eramateko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 148. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Begi bistakoa da etxetik at Osasunaren jokoa asko txartu dela azken boladan.  Berria - Kirola   2004-12-05

5 trenpu txartu ik trenputxartu.

txartxaka iz zaparradatxoa.

Hori egiteagatik, txartxaka batekin aski kilikor nonbait, berehala pasatu gintuzten gaiztoen zakura, baten batek hartu zuen arrailduraren ondorio.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 105. orr.


txartze iz txar edo txarrago bihurtzea.

-Zalapartari daude; eta horrek eguraldiaren txartzea iragartzen duela pentsatzen dugu Bizkaian.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 68. orr.

Zainketa berezien unitatean zegoen botika baten albo-ondorio bakan horietako batzuek eraginiko osasun txartzearen ostean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 29. orr.

Produkzio sailekoek azken hilabeteetako baldintzen txartzea salatu dute.  Berria - Ekonomia   2004-07-24


txarxeago izond apur bat txarragoa.

Egin dezagun esperientzia bat, hobexeagoa edo txarxeagoa, baina gure esparruan, modu errealistan, bere ametsa eta bere koherentzia propioa izango duena, eta geroak erranen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 187. orr.


txasi ik txasis.

txasis (orobat txasi eta xasis) 1 iz ibilgailuean-eta, motorrari eta karrozeriari eusten dion egitura zurruna.

Indarra, txasia eta karrozeria ezberdinak dira.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 12. orr.

Motorra da R24aren berrikuntza nagusia, indartsuagoa; baina ez bakarra, txasisa ere hobea baita.  Berria - Kirola   2004-02-18

Motor mugikorra, berriz, darabilen ibilgailuaren txasis edo egiturari atxikitzen zaio.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Focusak aerodinamika, txasisa eta motorra berritu ditu, eta ez du emaitza txarra jaso.  Berria - Kirola   2004-04-16

2 (hitz elkartuetan)

Monzan motorrek zeresan handia dutenez, auto baten eta bestearen artean dauden txasi diferentziak bigarren mailan geratzen dira.  Berria - Kirola   2004-09-12

· Zeharo lagunarteko zituzten, hiri-bazterreko auto puskatuen biltegietan lardaskan dabiltzan ume bihurriek auto-txasisak bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 68. orr.

Lurreratze-tren bat, bi pneumatiko-parez osatua, hodi-txasisean esekiduraz hornitua eta bere metal distiratsua ongi koipeztatua daukana.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 298. orr.

3 irud/hed

Motorra eta txasisa ongi dauzkat, baina bi belaunak hazi egiten zaizkit.  Berria - Kirola   2004-04-06


txastatu ik dastatu.

txaston iz perkusio baterian, euskarri pedaldun batean kokatzen diren bi txindatek osatzen duten sistema.

Baketa hotsak, bonboa sartzen da orain, txastona gero, kontrabaxuaren soka-kolpe limurtzailea, orkestra sinkronizatu bat segidan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 194. orr.


txat 1 iz interneten bidezko komunikabidea, sarera konektaturiko ordenagailuetan edo telefonoetan zenbait pertsonak aldi berean idatziriko mezuen bitartez bideratzen dena.

Galdera-erantzunak trukatuz ezagutu zuten elkar Elsak eta Albertok idazkuntzari buruzko txat batean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 115. orr.

Mike-Hellok ere ikasi du txatean, bizitzan bezala, emakumeei ez zaiela presarik gustatzen.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 39. orr.

Pantaila honek ematen didan guztia besterik ez balego: Morfeorekin ditudan txatak, nabigatzea, jolasak.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 48. orr.

Kontua da Llumek esan zidala Morfeo delako bat ezagutu zuela bera aritzen den txat batean, eta bere mutilaren argazki bat bidali ziola.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 30. orr.

Laguntasuna urrun daike berdin xerka... “Txat” eginez pasatzen da zonbait ateka.  Herria   2005-09-29

Zu txatari lotuta bizi zara ala?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 50. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Nahi dutenarekin elkarrizketak on-line hasteko aukera izango dute txat zerbitzuaren bidez.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10


txatal 1 iz zati txikia, zatia.

Paretaren zurian lapitzez eginiko esaldiak ageri dira han-hemen, eta aldizkarietatik harturiko txatal batzuk txintxetaz josiak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 45. orr.

Kartera hanpatu bat zabaldu du, tolesdurek lautan ebakitako prentsako txatala erakusten dit.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 209. orr.

Egunkari bateko txatalak ebakitzen hasi zen guraizeekin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 168. orr.

Amorruz kentzen genituen kofradiako zutabean ageri ziren txatal haiek, euskal patroiak esku hartu behar zuela justizia sozialean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 51. orr.

Beste txatal batean deszifratu daiteke "arazlea" hitza, letra zuriz egina, tanta gorriak darizkiela, odol tantak agian.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 60. orr.

Sorkuntza kolektibo horretan ere, norbaitek txatal solteak josi behar zituela konturatu eta idazten hasi nintzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 421. orr.

Patrikatik elgorriaga txokolatea atera zuen eta, oso kontent, txatal bana eman zigun.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 62. orr.

Irakurleak tentazioa izan lezake pentsatzeko zoriontasun unibertsala zela nagusi Brooklyngo gure txatal txiki hartan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 282. orr.

1815. urtean Europako estatuen ordezkariak Vienan elkartu ziren, eta Napoleonen inperioaren txatalak banatu zituzten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 65. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mariok bere lehen kartzela egunaren oroimenari kendutako txatal sorta da.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Argazkia zapata kaxa baten hondoan dago, egunkari txatal eta ginkgo hostoen artean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 56. orr.

Egunkari txatalari buelta eman eta bestaldean zerbait are interesgarriagoa topatzen duzu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 24. orr.

Garai guztietako santuek utzitako idazki-txatal askorekin.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 100. orr.

Paper txatal bat eman dit zenbakia apuntatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 62. orr.

Nekazaritzarako Lurren Sailetik dirulaguntza bat eman diote aurten, norbaiti hektarea bat eta niri beste lur-txatal bat erosteko beste.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 103. orr.

Gero, bi kortxo txatal, batetik, eta dozena bat iskilinba bestetik, kaiolatxo borobilak eraiki.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 127. orr.

Koloretako oihal txatal bat abar batean loturik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 24. orr.

Oharkabean entzundako elkarrizketa-txatalak dira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 65. orr.

Une berean nekez aditzen nituen berba-txatalak heldu zitzaizkidan belarrietaraino.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 190. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Aire-molekulak, ur-lurrin txataltxoak, hodeietako eta lainoetako ur-xorta ttikiak eta beste hauts-motta ttipi-ttipiak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 152. orr.

5 Biblia eta beste liburu batzuen kapituluak banatzen diren zati laburretako bakoitza.

Hasiera liburuaren 1. Kapituluko 27. txatala.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.

Ebanjelioko txatal erabilienetako batean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 296. orr.

Biblia txatala bukatzen duen txantre baten doinuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 151. orr.

Dante Alighieri, Jainkotiar Komedia, Infernua, XV. kapitulua, 65. eta 66. txatalak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 284. orr.

Oteizak dioela gogo hitzaren jatorria "gu-gu" izan daitekeela; Quousque Tandem, 41. txatalean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 72. orr.

Bestetik, argumentua, kapitulutan baino gehiago, txataletan eman du, esaldi laburrak dira nagusi.  Berria - Kultura   2006-05-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egunkari txatal (3); paper txatal (3)

egunkari txatalak (4); txatalak ebakitzen (3)


txatalka adlag zatika.

Handik jo, hemendik jo, teilatu ertzeko elurra laster hasi zen txatalka erortzen, tabako-dendako bezeroen ikara eta gaztetxoen olgeta artean.  Berria - Kultura   2004-08-18


txataltxo iz txatal txikia.

Besapean daraman analisiaren sobrea hartu eta mila puska txikitan tarratatu eta apurtu du, kiniela paper-txataltxoen gainera bota aurretik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 156. orr.


txatar (orobat txatarra) 1 iz metalen hondakina.

Burdina txatar bihurtzen deneko zalaparta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Bide erdian, txatar bailiran / Miss Charlotten hondakinak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 147. orr.

Txatarra, herdoila eta kraka dira nagusi.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 17. orr.

Txatarra deskargatzen dugunean ez diat inguru eder hau ikusteko astirik edukitzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 185. orr.

Aita buru izaten zen txatarra biltzeko igandeetako kanpainetan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 17. orr.

Maiz inguru haietan ibiltzen zela, txatarra eta zaborra biltzen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 165. orr.

Ahal dugun txatarra gehiena botatzen dugula moilaren gainera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 186. orr.

Derrigorrez jakin behar zuen noizkoa zen Pasaiako portuan txatarra artean agertutako gorpu bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 55. orr.

Enbaxadaren arabera, txatarrarekin batera eramaten dituzte armak.  Berria - Mundua   2004-10-27

Chavezek Venezuela suntsitu besterik ez du egin, nazioa desegiten ari da, besterik ez, txatarretarako auto bat bezala.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 99. orr.

Garoñako txatarra erradioaktiboa atzeman dute Sestaon.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Aspaldi proposatu zen, ontzi zaharrak desegin eta txatarrera bideratu ordez, labar horietan bertan hondoratzea.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 26. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txatar hotsa atera zuen ganibetak kobrezko pazian erori zenean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 128. orr.

Sestaotik abiatu eta Barakaldoraino, txatar-metak, hodi okertuak eta burdinaren herdoila besterik ez da bazterretan ageri.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 15. orr.

Gustuko zuen hango paisajea, kapusaidun txandala jantzi eta erdi eroritako pabilioi eta txatarra meta ikaragarrien artean ibiltzea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 29. orr.

Txatar biltegi bat ematen zuen gure etxeak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 17. orr.

Klops, bederatzi haur, aita tximinia-garbitzaile, txatarra biltzailea.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 258. orr.

Ni txatarra tratante bat besterik ez naiz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 164. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Wilster Avonmouth-etik burdina-txatarrarekin.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 56. orr.

4 irud/hed

Hori dun katxarroa, hori!; zenbat kendu dinate txatar pilo horrengatik?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 12. orr.

Dirua, diru handia -ez naiz patrikako txatarraz ari-, urre, zilar, txanpon eta are paper izateari utzi eta bere izana numero hutsetan banatzen duen diru elektroniko edo platoniko soila egin denetik, ez da ikusten, ez dago ikusterik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.

-Txatarra hutsa dituk bouetako kanoiak!  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txatarra artean (4); txatarra guztia (3); txatarra meta (15)


txatarra ik txatar.

txatarrategi ik txatartegi.

txatarreria 1 iz txatarra bilzen eta salerosten den biltegia.

-Bereiz itzazue zati txipiagoak zuentzat, pezeta egiten dik kiloak txatarrerian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 96. orr.

Zuluetak esan zidak, Altunaren txatarrerian linternarekin ikusi dituztela zibilak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 118. orr.

Aluminio pieza ttikiak bilatu eta lapurtu ondoren badia inguruan merkezurrean ziharduten txatarreriatara saltzen zituztelako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

Altuna, txatarreriako nagusia.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 40. orr.

2 txatar piloa.

Txatarra artean sarraila bat irekitzen duzu eta hutsetik hutsera eta orubetik orubera egiten duzu jauzi, txatarreriatik zuhaitz artera.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 92. orr.

· irud/hed Bere begi berde horiekin, bere txima luzeekin eta belarrietatik dilindan daraman txatarreria guztiarekin.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 76. orr.


txatarrero 1 iz txatarra saltzen edo erosten duena.

Noizbait ohartu da bakarrik doala, bakarrik eta herriko karrika nagusitik barrena, txatarreroak ez ikusiarena egin dionean jabetu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 97. orr.

• 2 txatarrari dagokiona. irud/hed

Taberna honetako musika txatarreroakin... zuk esango didazu, makalaldia baino... egundoko bajoia!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kanonetik askatzeko txatarreroak (3)


txatartegi (orobat txatarrategi g.er.) iz txatar biltegia.

Txatarrategiko nagusiak bere biltegian [...] sutegi zaharren puskak saltzen zituen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 30. orr.

Baita eskultura guztiak ere: figuratiboak, abstraktuak, zinetikoak [...] artista ezagun nahiz ezezagunenak, denak erauzi zituen garabi erraldoi batek, eta txatartegira bota zituzten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 18. orr.

Txatarraren inguruan ikusten baldin bagintuzten uste behar izaten zuten kobre hariaren atzetik genbiltzala -ongi ordaintzen zen kiloa txatartegietan-.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 149. orr.

Tokian tokiko txatartegietara metalezko piezen bila, tanke blindatuak babesteko.  Berria - Mundua   2004-12-09

Marga eta bion oroitzapen kutun zaharretako sagastia, Marga eta bion Gustiz Ederra, txatartegi bihurtuta aurkitu nuen: auto eta kamioi zaharren hilerri handi bat.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 153. orr.

Gasolindegiak, auto-saltokiak beren banderaño eta zurezko hesiturekin, auto porrokatuz metatu txatartegiak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 263. orr.

Txatartegi batetik bi auto zaharren motorrak ere ekarri zizkidan aitak, aska eta osa nitzan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 41. orr.

Pablo Picassok, lanerako erabiltzen zuen txatartegiko horman egindako zulo batetik zelatatzen zuen Dora Maar.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 105. orr.

Utzi ere, negozioari atxikitako auto-hilerria utzi zion, milaka auto kraskatu eta guztiz hondatuak biltzen zituen txatartegia.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 111. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txatarrategiko nagusiak (3)


txateatu, txatea(tu), txateatzen du ad txatean aritu.

Mike-Hello oso pertsona bakartia bilakatua dago txateatzen hasi zenetik, edo agian hain bakartia zelako hasi zen txateatzen.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 38. orr.

Mar-36en kasua ezberdina da, txateatzeak ez dio bakardade konplexurik sortzen; gehienez ere pragmatismoaren eta liluraren artean dago txateatzeak pizten dion sentimendua.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 38. orr.

Konturatu da txateatzea orain arte ligatzeko formula hankaz gora jartzea dela  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 38. orr.


txatxal izond emakumeez mintzatuz, txotxoloa.

-Hi hago isilik, neska txatxal hori! -esan zion amak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 131. orr.

-Txatxalak! -esaten zien zaharrak, lotsaturik, berak ere barre eginez.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 133. orr.


txatxamurka adlag atximur egiten.

Gizonek zuri txatxamurka egitea gustuko izateko behar bezain potolatxo, ez besterik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 467. orr.


txatxar izond hutsala, ezereza, ezdeusa.

Arriskutsua duk gizaki txatxarra horrela denean aurkari ahaltsuen ezpatakada sumin bizikoen erdian agitzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 212. orr.

Autodun kimikari bat bazina, eta ez gerrakin txatxar bat, asti librean idazle, eta gainera ezkondu berri, ez zinateke hor jardungo azido pirubikoa izerditzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Esertoki itxurazkorik ez, baizik eta burdinazko aulki txatxar deseroso eta kirrinkatsuak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 235. orr.

Honekin tortilla txatxar bat egiteko ere ez zaukaagu.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 95. orr.

Venezuelako telenobela txatxar horietako bat ematen zuen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 49. orr.

Holakoxe itxura erkin, txatxar, tautologiko edo arlote pobrea hartu ohi du Egiak; ustez diren eta ez diren gezurrak urratzeko asmatua izan delarik, bera da bihurtzen gezur handiena eta gezur garailea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 261. orr.

Kontu guztia -pentsatu zuen- Pedro Páramo hasierako txatxar izate hartatik goragoko gradura igo zenean hasi zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 97. orr.

Beltza eztilorea da, hitsa eta kiratsua jareina, beturdina Palasen irudi, haritsua eta zurezkoa gazela, txatxarra eta nanoa ene grazia, gatz-harri purua, handia eta kankailua miragarria eta maiestatez betea.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 297. orr.


txatxarkeria iz hutsalkeria, ezerezkeria, ezdeuskeria.

-Ekintza poetiko hutsa, txatxarkeria honetatik garbituko gaituena.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 178. orr.


txatxo iz euskal inauteriko pertsonaia.

Goizeko 10:30tik goiti txatxo, trapuzahar edo joaldun espiritu txarren haizatu nahian bere isopoa astintzen ikusteko parada ukanen duzue.  Herria   2003-02-06


txatxu 1 izond/iz ergela, ganoragabea. (pertsonak)

Ez zituen jubilaziorako urte asko faltako agure txatxu hark, baina gustura egingo zion tiro bekoki erdian.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 256. orr.

Ez nuen ulertzen orduan osabak atso txatxu harengan zer xarma debru atxeman ote zuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 120. orr.

Ez zait batere ohoregarria iruditzen Aita Santuak [...] koruan lanean aritu diren emakumeak korutik bidaltzea eta haien ordez mutiko txatxu batzuk jartzea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 289. orr.

Arratsalde guztia alferrik galdu diat neskato txatxu horren arrastoaren atzetik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 108. orr.

Adi-adi zeuden aleman txatxuak, jakin-minez historia nola bukatuko zen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 152. orr.

Nolanahi ere, baserritar txatxutzat joko zuten apirilean egurpiloa ondo hornitu gabe zeukana.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 146. orr.

Bera komentuan sartu, eta han eduki nahi zutela moja txatxu haiek, hemezortzi urte betetzen zituen arte.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 66. orr.

Kontzientzia den hiltzaile erreinzidente txatxu hori.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 203. orr.

"Zuk ikusi" esan diok, besterik ez, katedratiko txatxu horrek.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 121. orr.

"Jende xehea!" esango luke Alberdi txatxuak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 68. orr.

Hura, bere onetik aterata, "txatxuak!" esanez hasi zaie, eta pedalei eraginez jarraitu du.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 138. orr.

Charles ekarri nuen gogora, eta ea zein ote zen txotxolotu zuen txatxua, eta ea harekin ni Sheilarekin bezain txotxolotua ote zebilen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 45. orr.

-Txatxua halakoa, zer uste duk hik ba?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 72. orr.

2 (bestelakoak)

-Zergatik ez diok kasu egiten txakur txatxu horri?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 335. orr.

Bere begi txiki txatxu eta gaizto haiekin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 94. orr.

Mehatzeari eman zionez geroztik, kirolariendako edari txatxu horiekin baizik ez zenuen harrapatuko Ximurra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 362. orr.

Makina txatxua zen, makina kaxkarra, pentsatu zuen, pintatu edo sentitzeko gizakiak zeukan aparailua.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 190. orr.

Tailerreko lana gogorra zen; neguan hotza pasatzen genuen, eta udan beroa, uralitazko estalpe txatxu haren azpian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 68. orr.

-Alferrik zabiltza, honek nahiago izaten du-eta kalesan nire zain egon, liburu txatxuren bat eskuetan duela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 88. orr.

Hark idazki tentel bat baino ez zuen gura bere astekari txatxu baina errentagarrirako.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 192. orr.

Informatikoen ohiko hizkera txatxuan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 270. orr.

Ez pentsa, hala ere, porno gogorra ikusten genuenik; erotismo txatxua zen gehienetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 100. orr.

Estatu Batuetako Kongresua «salaketa txatxuak» debekatzea aztertzen ari da.  Berria - Gaiak   2004-03-11

Duintasun-une txatxu baten erruz, larrutan egin gabe gelditua nintzen izugarri gogoko nuen neska galant batekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 196. orr.

Gizaki batek egin dezakeen lanik txatxuena, seguru aski, beretzat hilobi bat egitea da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 136. orr.

Madrilen harrapatutako gripe txatxu batengatik.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 20. orr.

Bigarren harresira iristeko zaudenean lanrober bat pasatzen da inoiz egiten ez duen erronda txatxu batean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 18. orr.

Elkarrizketa txatxu hauetatik ez da gauza onik ateratzen, beti bukatzen dugu berdin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 57. orr.

Zurrumurru txatxu eta pozoitsu hori lehenbailehen gelditzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 109. orr.

Barren-barrenean babo hutsa zen, eta bere alabak erromantizismo txatxu bategatik alferrik galtzen ari zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Oiartzuar guztiek zekiten begi-txatxu hark jakin behar zuela zehazki hilobia non zegoen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 30. orr.

A! Jexux Mari: igeltseroa; begi-txatxu hori; lehenago Milarekin ibiltzen zena...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 47. orr.


txatxuita izond adkor txatxua.

-Hori txatxuita! -xuxurlatu zidan Danek, eta burlazko agurra egin zion Georgeri, oraindik atzeraka zihoan itsasoari begira baitzegoen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 107. orr.


txatxukeria iz ergelkeria, ganoragabekeria.

Jada ez dakizue zer txorrada esan, zer mozolokeria idatzi, zer txatxukeria asmatu, zer zentzugabekeria irudikatu gainerakoengandik bereizteko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 36. orr.

-Utziozu, behingoz, txatxukeriak esateari.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 137. orr.

Buda zoriontsuen etxea egokia da, bai, egokia, patxadatsuagoa, txatxukeriak eta ezjakintasunak sortutako suminetatik babesten nau.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 17. orr.

Hemen txatxukeriatan hasten dena kanpora joango da eta ez da itzuliko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 123. orr.

Txatxukeriak! -esaten zuen irakasleak-, nik jokaera bakarrik hartzen dut kontuan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 329. orr.


txatxutu, txatu(tu), txatxutzen 1 da/du ad txatxu bihurtu.

Hogei kilo gutiagoren jabe eta markako txandal gorri-laranja batez txatxutua, gure semeak maite dituen filme guztiz pedagogikoetako heroi transgalaktiko zangomotza iduri zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Harritua nintzen nola zitekeen Tsarraren gorteak halako jostun txatxutua etorraraztea Paristik San Petersburgora.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 84. orr.


txaubinismo ik chauvinismo.

txe (deikia)

Txe, semeari Juliok eta biok Luxenburgoko lorategietarako dugun asmoa erakusten ari nintzaion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 23. orr.

-Uretara, txe, uretara orain bertan!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 14. orr.


txegosbide iz digestio aparatua.

Ariketatxo hori, esan ohi zuen, apartekoa zen ohetik jaikitzean; odolaren zirkulazioa bizkortzen zuen, lozorroturik egoten baitzen loarengatik, burmuineko haizeak uxatzen zituen eta txegosbideak prestatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 33. orr.


txegosgaitz izond digerigaitza. irud/hed

Senarraren bi gutun kausitu nituen lehenik, jujamendutako xehetasunen eta ezkon maitasunezko hizketen halako nahaspila txegosgaitza, pazientzia handiz osorik irakurri nituenak, baina nirekin zerikusirik zukeen elerik aipatzen ez zutenak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 145. orr.


txegosi (13 agerraldi, 6 liburutan; cf digeritu 34 agerraldi, 17 liburu eta 5 artikulutan), txegos, txegosten 1 du ad digeritu.

Jadanik jana bakean txegosi ezin duen katu baten antzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 368. orr.

Txegosten al zuen edari erogarri suzko hura, "Ulrich!" oihu hark esnatzen zuen berriro, bala batek garezurra zulatu izan balio bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 288. orr.

Ez zekiten ez belarra nola hazten den, ez argia zer den, ez nola funtzionatzen duen herentziak, nola txegosten duen urdailak,  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 180. orr.

2 irud/hed

Jatekoak on egin diezazun, lehenago ahoan txegosi behar da. Haren gerruntze tinkatua bezperako zoriona txegosten ari zen oraindik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 49. orr.

Gaur egun asko dira beren lanak presio lapikoetan prestatzen dituztenak, baina letren sukaldari xume hau dago ezen hobe dela obra erraietan zein paperean astiro eta presarik gabe txegostea.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 108. orr.


txegosketa iz digestioa.

Kafea harturik, eta trago batetik edaten zuen, mahaian hasitako txegosketak ekarri ohi duen lozorroari inoiz amore eman gabe, bere redingote handia jantzi eta alde egiten zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 33. orr.

Irina, letren sukaldari xume honen ustetan, pentsamendua litzateke, hausnarketa, eta besamela edo literatur lana astunegi gerta ez dadin, neurriz erabili beharra dago txegosketa txarrik izan ez dezagun.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 109. orr.


txegoste 1 iz digeritzea.

Gero, bazkariaren espioitza zetorren; biek bazekiten besteak zer jaten zuen, txegostea ere zelatatzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 207. orr.

Gizonezkoen arteko afari baten ondoren zen, zigarro puru azkengabeen eta basotxo etengabeen orduan, ketan eta txegosteen moteltasun beroan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 99. orr.

Sutegiko beroak atsegin ematen zien, sukaldeko gantz guztiak dir-dir egiten zuen txegoste luzeko ongi-izate haren barruan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 130. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zerebroan zerbait neukala uste nuen inolaz ere, tumore bat agian, ez dakit, aldi berean gibelaldea paralizatu, ikusmena ilundu eta txegoste sistema hein batean nahasiko zidan zerbait.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 61. orr.


txehe ik xehe.

txehetu ik xehatu.

txeiene izond/iz konkistaren garaian Ipar Amerikako Aintzira Handien eskualdean bizi zen tribua; tribu horretako kidea.

“Indioen kulturak zibilizazioa deitzen dugunari egindako ekarpenaren aitortza izango da museoa”, Richard West zuzendari txeienearen ustez.  Berria - Kultura   2004-01-23

Apatxeen lana baino hobexea da, baina ez Txeieneena baino.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 31. orr.

Nik komantxe", "nik txeroki", "nik txeiene”.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 151. orr.


txeismo iz hizkuntza-gertakaria, s idazten den hotsa tx idazten den hots bihurtzen baita.

Musugorria izan da euskal usarioan gazte ederra, segaila, sasoikoa; eta alderantziz: musurdina (edo txeismoa tarteko: mutxurdina) sasoia joandakoa, musuzimurtua, zakartua, gaztekolore ederra galdutakoa, alegia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 295. orr.

Txeismoa inork uste baino ugariago eman da euskaran.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 295. orr.


txeka 1 iz Espainiako gerra zibilean, errepublikaren zonan, erakunde politiko baten mendeko atxilotze eta epaitze gunea.

Halako batean errepublikazaleek Madrilgo txekaren batean [...] Falangeko buruetakoa den Raimundo Fernandez Cuesta preso dutela jakin da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 88. orr.

Txekarik txeka presoen bila dabilen milizianoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 255. orr.

Bere zereginen artean polizien bulegorik bulego eta txekaz txeka euskotarrak bilatzen eta, ahal delarik, askatzen ibiltzea denez gero, [...].  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 55. orr.

Aukeran txekak nahiago zituela, baina egia entzun gura bazuen, haietako sasi-epaiketak ere ez ziren ba oso fidagarriak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 13. orr.

2 errusiar iraultzan, gobernu boltxebikeak sorturiko polizia sekretua.

Andrei Srubov bertako txekako presidentea da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 30. orr.

Geroago, Sascka leialarekin gau lanean ari zela, Txekakoek hura hil, Sergiusz berriro harrapatu zuten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 267. orr.


txeke (orobat xeke g.er.) iz banku-agiria, kontu jabe baten banku kontutik bertan adierazten den zenbatekoa ateratzea agintzen duena eta jabearen sinadura duena.

Txeke batekin ordainduko dut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 507. orr.

-Bihar goizean txeke bat bidaliko dizut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 70. orr.

-Txeke bat kobratzera noa oraintxe bertan, Mrs. Budkowitz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 224. orr.

Konpainiako abokatuek hamabi mila eta bostehun dolarreko txeke bat eskuratuko didate.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 112. orr.

30 euroz goitikoentzat usaiako xekeak baliatu behar edo bestenaz karta urdina...  Herria   2002-11-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dolarreko txeke bat (4); eta txeke (3); txeke bat eman (3); txeke zuri bat (3); txeke zuria (8); txeke zuria eman (3); txeke zuririk (3)


txekeatu, txekea, txekeatzen 1 du ad berrikustea egin, kontrola egin.

Polizietako bat beste poliziekin haserre, maletak txekeatu gabe sartzen utzi gaituztela eta.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 55. orr.

Alarma jotzen dute, planoak ateratzen dituzte, hodi guztiak txekeatzen dira, zulo guztiak miatzen, burdina guztiak jotzen, zoru guztiak makilkatzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 18. orr.

Gogoan har zitekeen liburu hori balizko espia horiek beren klabeak txekeatzeko erabil zezaketelako hipotesia.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 197. orr.

Txekeatzeko ilaran.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 213. orr.

2 irud/hed

Txekeatu egin nahi al du zure erantzuna, beste emakume batekin joango dela esaten dizunean.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 100. orr.

Roackaway Parkway-rako noranzkoa txekeatu nuen, badaezpada ere, nasan bertan eskegita zeuden karteletan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 186. orr.

3 osasun azterketa egin.

Zer egin ez nekiela gelditu nintzen, automatikoki pultsoa eta bihotza txekeatu nizkion, bizirik zegoen.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 60. orr.


txekeo 1 iz osasun azterketa.

Osakidetzaren eskutitz bat heldu zitzaidan: txekeo orokorra egitera joan behar nuen hiriko ospitale nagusira.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 17. orr.

Txekeo bat egin beharko huke.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 54. orr.

2 kontrol azterketa.

Lehen ildoa "espainiar ontzietako pasaiari eta eskifaiakoen txekeoa egitea" da; bigarren ildoari buruzko informazioa ezabaturik da; azkenik, hirugarren ildoa "zentzu zabalean Komunisten jardueren ikerketa" egitea da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 215. orr.


txeketegi iz txeke taloitegia.

Mutilak txeketegia atera eta ezpainetara eraman zuen, pentsatzen ariko balitz bezala.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 19. orr.


txekhovzale izond A. Txekhov errusiar idazleaten zalea.

Txekhovzalea zu ere?  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 141. orr.


txekiar 1 izond Txekiakoa, Txekiari dagokiona.

Txileko Neftali Ricardo Reyes-ek mirespenez hartu zion Neruda izena oso maitea zuen Jan Neruda txekiar poetari.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 81. orr.

Gauza bera egin zuen jarraian Martin Povejsil enbaxadore txekiarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-13

Bures txekiar fisiologistak teknika bat garatu zuen 1956an [...] garunaren eremu zehatz batzuk desaktibaturik uzteko ordu batzuetako tartean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 262. orr.

Arrats batez, seiak irian, aleman itzultzailea, txekiar abokatu bat, jiten zauku "Felwebel" batekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 113. orr.

Karl Kautsky txekiar sozialista "alemanduak" idatzi zuen, adibidez: [...].  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 71. orr.

Bere inguruko juduek helburu bat zuten: jentil bihurtu, ez txekiar jentil, aleman jentil baizik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 62. orr.

Munduan gehien itzuli den idazle txekiarra.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 7. orr.

Helburua, bada, txekiar zientzialaririk handienetariko bat ohoratzea da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 41. orr.

Txekiar Akademiak mundu guztiko genetista-jendea gonbidatu du elkarretaratze batera.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 41. orr.

Txekiar Errepublikan, ostera, Elba ibaiaren maila jaisten hasi zen atzo.  Berria - Mundua   2006-04-05

Fonetikaren aldetik, hitz txekiar bakoitzak azentu dinamikoa eskaintzen du lehenengo silaban.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 157. orr.

Agindua iritsi zenean, segituan jarri zen zutik, fusil txekiar zaharra eskuan harturik.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 17. orr.

Bere burua bota zuen, antza denez, Txekiar Zubitik Moldava ibaira.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 267. orr.

Bruselak irizpideak markatu eta Txekiak zorrotzegi bete behar dituela salatu du Paolicekek; «politikak txekiarragoa izan beharko luke».  Berria - Mundua   2004-04-27

2 iz Txekiako herritarra.

Praga baitzitzaion aberri bezain erbeste, bera Pragakoa izanik ez baitzen Pragakoa, ez baitzen ez judu, ez txekiar eta ez aleman.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 255. orr.

Aleman zenbait bazen, Txekiar anitz.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 69. orr.

Pavel Verner txekiarraren amets gaiztoa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 258. orr.

Bohemiako txekiarren hizkuntza eta kultura.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 61. orr.

Txekiarrak, egun batez, bekoz beko galdegin zidan "Apez katolikoa zirea?”.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 64. orr.

Viena familia handi bat zen, Inperioa ere bai, bere hungariar, aleman, moraviar, txekiar, serbiar, kroaziar eta italiarrrekin, eta familia handi horretan guztiek zuten sentsazio sekretu bat, abentura-irrikaren, jaiduren, grinen artean Enperadorea baizik ez zela gauza ordenari eusteko.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 66. orr.

Oihal-enpresa bateko arduraduna, Tilda Schröder alemaniarrarekin ezkondua, txekiar peto-petoa.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 11. orr.

Idazle merkea eta manipulatzaile nazkagarria iruditzen zitzaiolako txekiar frantziartua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 45. orr.

Txekiarren ostea biltzen da burdin bidearen gainetik 15 metro gora pasatzen den zubian.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txekiar bat (4); txekiar errepublika (45); txekiar errepublikak (6); txekiar errepublikako (18); txekiar errepublikan (7); txekiar errepublikaren (3); txekiar errepublikari (7)

dostal txekiarrak (3); neska txekiarrak (4); txekiarrak irabazi zuen (3)


txekiera iz Bohemian eta Moravian hitz egiten den hizkuntza eslaviarra.

Txekieraz gain hungariera asko entzuten zen herri batean jaitsi nintzen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 242. orr.

Sarjentu kontularia, birao gordinak txekieraz botatzen zituena, bestek irabazten zuenean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 156. orr.

Fonologiaren aldetik, txekieraz ez dago azenturik, ezin baita esanahia bereizi azentuaren lekua dela medio.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 157. orr.

"Attention, attention!" entzun nuen adibidez frantsesez; "Pozor, pozor" txekieraz, nik uste.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 236. orr.

Txekierazko genitibo pluralak ez du ikur positiborik genitibo eta plurala dela adierazteko.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 153. orr.


txekista iz txeka bateko komisarioa.

Txekistak, heriotza bezain zurbil.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 30. orr.

Txekistek zigarroak piztu dituzte.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 29. orr.


txeko izond/iz txekiarra.

Eskatu bezala, bi metraileta hartu nituen; C.Z.25, txekoak biak ere, eta lau kargadore munizioz beteta.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 196. orr.

Txekoak Europear Txekian ziren aldi huntan Europaren alde edo kontrako referendum edo bozak.  Herria   2003-06-19


txekor 1 iz zekorra.

Jendeak, kontzientzia hartuta, oilasko, urde, txekor eta gainerakoei eman zaien tratua gaitzetsi eta galaraziko du.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.

Hiri gotortua hondaturik gelditu da, baserri hustuaren pare, basamortua bezain bakar; txekorren larre eta etzaleku bihurtu da.  Elizen arteko biblia   Is 27,10

Hiltegira daramaten txekorra ematen dut.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 104. orr.

Bakeroen filmetan lakioarekin txekorrak harrapatzen dituztenean bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 29. orr.

Abeltzain gehientsuenek aratxea, txekor emea, dute bizibide.  Berria - Harian   2005-08-28

Harategi-gakoekin zintzilik jarritako txekor larrutu bati ezkutuan puska kentzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 22. orr.

Ehorzketaren bezperan txekor gisatua prestatu genuen zeremoniaren ondoko otordurako.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 14. orr.

Sancta-sanctorumean sartu ohi zen, berekin hartuz txekor baten odola, ikatz piztuekin batean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 115. orr.

Bere hartan jarraituko dute txekorretarako behiekin.  Berria - Ekonomia   2006-03-23

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bestelako hainbat ekitaldi izango dira, Urnietan: sagardo dastatzea; txekor erretzea; [...].  Berria - Kultura   2006-02-03

Horrelakoari serioski azaldu behar izaten zaio itsas zapoa ez dela inondik ere zapo mota bat, eta 'riz-de-veau à la financière' ez dela txekor irribarrea bankeroaren andrearen erara prestatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 162. orr.

Ikusi dute ikasleek ere, eta Andonik, zer edo zer esate aldera, zera galdetu dio txekor jabearen semeari: [...].  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 188. orr.

3 irud/hed

Eskolan oraindik lehenengo maila bukatu ez duten txekor errenkada bat.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 135. orr.


txekoslovakiar izond/iz behinolako Txekoslovakiakoa, Txekoslovakiari dagokiona; Txekoslovakiako hiritarra.

Han-hemenka sakabanaturik, berriz, ehunen bat europar eta txekoslovakiar genetista, aztoraturik hantxe iparramerikar blokearen eta sobietar blokearen artean harrapaturik egoteaz.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 42. orr.

Bere izena Reichera bidali zituzten eta desagertu ziren herritar txekoslovakiarren zerrendan atzemango dugu.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 13. orr.

Artean jakiten dut presoak komandoetara izendatzen dituen bulegoko buruzagia txekiar bat dela, komunista salbamendua, enetzat, ez da txekoslovakiarretarik baizik etortzen ahal.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 65. orr.


txelai iz adkor zelaia.

Hain zuzen ere, bihurgune baten ondoren, errepideak egiten zuen barrurako bihurgune baten ondoko txelaian, hantxe aurkitu genuen kamioi txiki bat ondo ezaguna: nire Peugeota; eta kamioiaren aurrean, lagun bat fusilez guri zuzen-zuzen apuntatzen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 104. orr.


txelin iz

Bahikuntza-agindua dugu zure kontra, hogei eguneko zorragatik Savoy Hoteleko suitean: 762 libra, 14 txelin eta 2 penike guztira.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 89. orr.

Pasaporte faltsua; korona bat, bi txelin eta penike batzuk; lapitz gorri-urdina, musuzapia; errebolberra, bala batekin.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 71. orr.

Ginea, berriz, 21 txelin ziren, hau da, libera bat eta txelin bat.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 27. orr.

Orriko 20 txelin ordaintzen zioten.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 21. orr.

Blusa mahai gainera bota eta harengatik hamar txelin eta hamaika penike eskatzea lapurreta garbia zela esan zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 120. orr.

Mooney andreareneko mutil gazteek hamabost txelin ordaintzen zituzten astean ostatu eta mantenuagatik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 90. orr.

Azpizuna, hiru txelineko tea, botilako garagardo beltz onena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 261. orr.

Txelinko emakumeak daude Lord Jerseyen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 178. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bederatzi txelin (3); bi txelin (3); hamabost txelin (3); hamar txelin (4); txelin bat (6); txelin ordaintzen (3)


txelo 1 iz biolontxeloa.

Orain, beste aldera ari naiz aldatzen, oso musika-laguntza urriarekin: arrabita, txeloa, oboea edo beharbada fagota.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 84. orr.

Ekitaldi honetan hiru musikarik hartu zuten parte: arestian aipatutako Pello Ramirezek txeloarekin eta akordeioiarekin, Karlos Gimenezek pianoarekin eta Olatz Zugaztik harparekin.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 184. orr.

Soka grabeak (kontrabaxu eta txeloak) apartak eta metal taldea indartsua.  Berria - Kultura   2004-01-24

2 (hitz elkartuetan)

Elgarren txelo kontzertua nobleziaz beteriko lana da, oso britainiarra (victoriarra).  Berria - Kultura   2004-12-01

Txelo zortzikoterako eta sopranorako obra da.  Berria - Kultura   2004-10-05

3 txelo-jotzaile (orobat jole eta joile)

Patricia Franco eta Maitane dantzariak, DJ Mau, Venas eta Charles gitarristak, Maike Kruse txelo jotzaile eta dantzaria eta Asier Sarasola idazlea.  Berria - Kultura   2004-08-20

Ondoren, Clamores y secuencias izango da, Asier Polo txelo jotzailearen parte-hartzearekin.  Berria - Kultura   2004-10-27

Pieter Wispelwey txelo jotzaile holandarra musika klasikoan aski interprete ezaguna da.  Berria - Kultura   2004-07-23

Aita musikari ingeles bat zuen, ozeanoak gurutzatzen zituzten ontzietan txelo-jole aritzen zena eta lehorra noizbehinka besterik ukitzen ez zuena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 167. orr.

Akordeoi, txelo eta piano joile hoberenetarik da Euskal Herrian.  Herria   2005-03-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txelo jotzaile (3)


txepel 1 izond erraz kikiltzen dena, adore gutxi agertzen duena. ik koldar.

Fernando kanpora joan zen aberats-plantako emakume karioka baten gogoak asetzera, haren senar txepela deusetako gauza ez baitzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 154. orr.

Esan ezak horregatik aukeratu zuela Ina, txepelena, gixajoena, alegia, ohekide.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 123. orr.

Zeren jendaila txepelak errespetu edo beldur sakratu batekin onesten baitu arrakastaduna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.

Ez nuen ulertzen zer arraio ikusten zion Julio txepel hari, inguruan iraultzaile lerden askoak edukita.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 68. orr.

Buruzagiak ere beste horrenbesteko txepelak dira; baina beste gizonei obeditu ordez, printzipioei obeditzen diete.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 316. orr.

Txepel alaena! Zer ikusiko zuen beregan, itxuraz aparte?  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 25. orr.

Sozialdemokrazia ahaztu eta leninismoa mirestera pasa nintzen, zirt-zart, txepelek, koldarrek eta tratulariek tokirik ez duten tokia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 97. orr.

Urteak aurrerago, eta txepelago eta buruarinago dirudizu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 121. orr.

2 (gauzez mintzatuz) txaldana, exkaxa.

Gero kafe bat eskatu dugu, EEBBetako ohiko kafe basokada txepelekin zerikusirik ez duen espresso bat.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 98. orr.

Arima lotsor, txepelak ez du munduan misio propio bat.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 234. orr.

Egia txepel xamarrak dira, erdipurdikotik askoz gorago iristen ez direnak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 252. orr.

Funtsik gabeko arrazoi txepel eta umiliagarri batengatik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 266. orr.

Eta "duintasuna" gainezka: zenbat maite duten hitz txepel horren putza, laostia!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 167. orr.

Ulertu nahiak bultzaturik, komunikatu txepeletan begiak erre arren, argirik eskaintzen ez zaigunontzat, Mespreza itzazu ama ergel baten errieta txepelak, gorrotoa eta mesprezua besterik ez baitiozu berez zor.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 78. orr.

Berez maitagarritik ezertxo ere ez duten animaliei diegun kariño txepel, melenga, belaxka hori.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 121. orr.

Arimaren zokoan hargatik semearen baiezko txepelaren oihartzuna zetxikan, amodiozko seinale ahul.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 49. orr.

Espiritu latinoa eta haren argitasun hain goraipatua gauzarik gatzik gabeena, hutsalena eta txepelena iruditu zitzaion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 64. orr.

Nik ezin dut ulertu merezi duen jendea ez astintzeko dagoen joera txepel inozo hori.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 26. orr.

Milaka tona zabor gure egunerokotasun txepelean, informazioaren garai modernoon erakusle.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 55. orr.

Borrokarik eta pozik gabeko jai txepel bat dago, ezinago tristea eta aspergarria.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 82. orr.

Bizitzaren nekeak eta gure indarren ahuldadeak 'Ordu txepela' dakarkigu maiz, zeinak ordu baten makalaldiari amore ematen badiozu bigarrenaren zama dakarkizun dohain.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 85. orr.

3 (adizlagun gisa)

Nik ez dut uste fisikoki txepel aritu ginenik.  Berria - Kirola   2004-11-24

«Etxean kale egiterik ez dugu, etxetik at txepel gabiltzalako.  Berria - Kirola   2004-12-11

Kafea txepel dago.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 9. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ordu txepela (10)


txepeldu, txepel(du), txepeltzen da/du ad txepel bihurtu. ik kikildu; koldartu.

Horrenbesteraino txepeldu gara, eta biguindu.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 105. orr.

Indartsuenei, errepikatu beharraren errepikatu beharrez, xanpain merkeari bezala doakie bitsa, txepeldu egiten dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 95. orr.

Ez zegoen polizia hoberik asmatzerik euskaldun jendea txepeltzeko eta lehenaz gainera idiotatzeko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 82. orr.

Jakina baita beroak gauzei indarra kentzen diela, eta bere lurrun beroarekin xurgatu egiten dizkiela berezkoak dituzten bertuteak; urtu egiten dituela eta, erabat ahulduz, txepeldu egiten dituela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 610. orr.

Zahartuta, txepelduta, hipokondriako bat eginda nagoela?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 272. orr.


txepelkeria iz txepeltasun gaitzesgarria.

Erlijio doilor eta asmaziozale horren dogma eta misterioen txepelkeriak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 212. orr.

Hire bizitza ametsa eta txepelkeria besterik ez duk.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 55. orr.

Amen Elkartea, Elkarte Filantropikoa... [...] aitak horiek guztiak uztera behartu du, eta esan dio pentsioa erabat murriztuko diola, berriz horrelako txepelkerietan erortzen bada.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 107. orr.

Birjintasuna emakume txepelen txepelkeriatzat baitzuen, mojen ikastetxe batean ikasi zuen arren.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 162. orr.

Zeren jendaila txepelak errespetu edo beldur sakratu batekin onesten baitu arrakastaduna eta, txepelkeriaren gaindiduran, zorionez -zorionak emate ustelez- janzten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.

Makina bat txepelkeria egina nintzen joan zeneko urte haietan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 122. orr.

Lagunak txantxetan ari zela uste izan zuen, Geinek, bete-betea ez zenez gero, horrelako txepelkeriak esaten baitzituen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 53. orr.


txepelketa iz adkor

Txapelketak zenbateraino diren txepelketa eta zenbateraino diren subjektibo azaltze aldera, 1986ko Nagusian gertatu zena ekarriko dut hona.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 172. orr.


txepelki adlag txepelkeriaz.

Parlamentua jarri zuen agintaritza nagusi bezala baina berak indarra eta boterea emandako Parlamentu hark txepelki erantzun zien Cromwellen eskakizunei.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 169. orr.

Baina hau oso txepelki zioen jada.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 233. orr.


txepeltasun iz txepela denaren nolakotasuna.

Hainbeste lasaituko da laztasuna eta nagusiko txepeltasuna, non aita pobrearen semeek ez baitute lotsa-izpirik izango eskarlatazko jantziak eramaten, kolorea soilik aldatuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 324. orr.

Barre txepel bat egin zuen, baina haren txepeltasuna, niri bost.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 22. orr.

-Hori txepeltasuna da, benetan -erantzun zuen, oso lasai eta onbera, filosofo-legegizonak-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 501. orr.


txepetx 1 iz Oso tamaina txikiko txoria, potoloa, kolorez arrea, moko-zorrotza eta buztan-zuta (Troglodytes troglodytes).

Txepetxak sasi artean nola babesten diren.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 45. orr.

Arrano bat bezala sentitu nintzen txepetxaren aitzinean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 334. orr.

Musu bat pausatu zuen haren ezpain zurietan, haizeak txepetxa adar txiki ikaratian pausatzen duen bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 162. orr.

Hainbestekoa zen sumatzen genuen zoriona, non leiho eta ate guztiak ireki beharrean aurkitzen baikinen, baita negu gorrienean ere, zorionez itoko ez baginen bertan, arnasarik gabe geratutako txepetxen antzera.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 98. orr.

Eskuinean lau etxe, elkarren ondo-ondoan ilaran jarrita txepetxen antzera.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 329. orr.

Idoia txepetxaren hegaldia baino ausazkoagoa zela pentsatu nuen, noiznahi ezustean harrapatzen ninduela.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 144. orr.

2 (izenondo gisa) ergela.

Halaxe ibiltzen naiz neu ere, zozoaren antzera, gezurrik txepetxena esan behar dudan bakoitzean, inork gezurretan ez nauela harrapatuko ziurtatzen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 121. orr.

-Zertan ari haiz, txepetx halakoa? -esan zidan askatuz; baina gero irribarre herabe bat eskaini zidan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txepetxa harrapatu dugu (4)


txera (98 agerraldi, 43 liburu eta artikulu 1ean) 1 iz xamurtasunezko sentimena. ik xera; losintxa.

Gogoeta eta samin, sufrikario, infernua bera, gaixoak ditu txera eta atsegintasun bilakatzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 178. orr.

Maitemina denborarekin osatzen den gaitza dela diote batzuek, pasioa amodio bihurtzen dela, eta amodioa txera.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 257. orr.

Samurtasuna hitz ederra da, esanahi sakonekoa, eta beti maitasunari eta txerari lotua.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 159. orr.

Egokiera izanez gero, hurbilduko natzaio, hitz egin, berarekin solastatu eta ahal dudan eran adieraziko diot nire txera.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 308. orr.

Media Lunari hainbesterainoko txera ziolako izan ez balitz, ikustera etorri ere ez zitzaion egingo.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 61. orr.

Munduko gauzarik naturalena iruditu zitzaion Durant jaunari neskak berarenganako zuen txera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 42. orr.

Gerta liteke erakarpen fisikoa txera bihurtzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 261. orr.

Usapal maitemindu parea zen hura, eta uxapalak deitzen zieten denek, urruma eta txera besterik ez baitzen haien artean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 64. orr.

Eta eskuak, oraindik Egañazpik soinua txeraz laztantzen ikusten dizkion esku haiek.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 43. orr.

Txerazko zapladatxo batzuk eman zizkion haurrari masailetan, haren mardultasuna miretsiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 327. orr.

2 (izenondoekin)

Donostiarrek txera handia diote Koruko Amari, baina izen horren azpian Goruko Ama ezkutatu bide da (goruan ari den amabirjina, alegia).  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 164. orr.

Zer egiten duzu horren goiz?, esan nion txera handiz eta gaiaz beste egite aldera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 23. orr.

Durant jaunari txera maitekorra sorrarazten baitzion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 39. orr.

Ez nuen txera berezirik sentitzen etxeagatik, atzean uztera nindoan guztiagatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 169. orr.

Txera bitxiz begiratu zion gorputz ñimiño hainbat aldiz apaindu izan zuen hari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 147. orr.

Txera osoz ferekatu nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 14. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Aurrena lotsagorritu egin zen taula gainera igotzean; gero txera-imintzioz erantzuten zien hitz galaitsuei.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 117. orr.

4 maitasunezko edo xamurtasunezko fereka edo hitza.

Etxean, dena zen laztana eta txera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 74. orr.

Onez onean saiatu zen lehenik, txeraz eta lausenguz, eta mehatxuekin gero.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 69. orr.

Hemen nik zer proposatzen dudan: 1) losintxak, 2) mainak, 3) musutxoak, 4) hazka-egiteak, 5) masajeak, 6) musuak, 7) txerak, 8) laztanak, 9) zirriak, 10) musu grinatsuak, 11) miazkatzeak, 12) astinduak, 13) triki-trakak...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 143. orr.

Duda izpirik ez dut, maiteago du bere katu zorriztoa, edo behintzat harentzat gordetzen ditu txera guztiak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 58. orr.

Aretoko bezeroak zelatatu zituen, harik eta, nagusiaren eskuinean, gaztea begiztatu zuen arte, haren txerak etengabe jasotzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 101. orr.

Zientziak berak nolabaiteko txera egiten zien Goethek funtsezkotzat zituen "anomali"ei.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 42. orr.

Neskatxak txerak egiten eta xingola zerurdin batez apaintzen zuen arkumetxo bat hesi-sastakan zauritu zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 195. orr.

Ez diot inori errurik leporatzen, baina txera gutxi egin didate hemen. berari eta bere arteari egiten zien txera nabarmena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 231. orr.

Badakik, mutiko, behin gure adinera helduz gero, sentimenduak bakarrik geratzen zaizkiguk, -saltzaileak, txera atsegin batez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 176. orr.

5 irud/hed

Nikotinazko txera biriketaraino doakio otzan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 115. orr.


txerakeria iz txera gaitzesgarria.

Hamleti eta haren txerakeriei dagokioenez, galatzat eduki eta odol-apeta hustzat, liliubel bat nola udaberri jaukalean: goizerne, ez iraunkor; kutun, ez luzaroko; lipar bateko urrin laketgarria, besterik ez.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 46. orr.


txeratasun iz txera.

Etxean egon arren, bazuen halako apartekotasun bat, urruntasun bat, Ilderi eta beste mutikoei halako menekotasun bat, eta aldi berean txeratasun bat eragiten ziena.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 213. orr.

Eta bainutegiko tristurak, beti berdin diren egunen monotoniak, are beteago egiten dute ordurik ordu, txeratasunezko eztanda hori.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 204. orr.


txeratsu 1 izond txeraz betea.

Diosal-keinu txeratsu bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 269. orr.

Nire ondoan neukan neska hura, Virginia, ezkontzera zihoan, eta bere jarrera txeratsuak bukaera ematen zion gu bion arteko harreman xeheari.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 167. orr.

Dagoeneko ez zen lehengo sinpatia txeratsu eta lotsati hura, hain gozoa; abere-maitasun bat zen orain.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 303. orr.

Marjolin ez zen joan dendatik; estasiak hartuta gelditu zen andre eder haren aurrean, halako esanekotasun txeratsu batez beterik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 103. orr.

Haren aurpegiak antz handia baitzuen zaldi prestu eta nobleei zerien malenkonia txeratsuarekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 195. orr.

Gogoko ditu haren iruzkin txeratsu eta animatzaileak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 211. orr.

Autorearengandiko ironia zantzu baten bila aritu naiz, baina gaitzespen txeratsu bat baino ez dut aurkitu.  Berria - Kultura   2004-10-27

Aztoramen txeratsu eta tristez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 49. orr.

-Ez al da egia oso gizon agurgarria eta txeratsua dela?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 49. orr.

Eta oso txeratsua izanagatik hire katua, ez dinat nahi ondoan, horratik, lo nagoenean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 121. orr.

2 (adizlagun gisa) txeraz beterik.

Muchek eskua hartua zion; eta, bere hutsegiteaz konturaturik, txeratsu jokatzen hasi zen berriz, sakelak bizi miatzen zituen bitartean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 308. orr.

-Zer moduz zaude, osaba Kamil? -galdegin zion, txeratsu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 293. orr.

Jator, lagunkoi, txeratsu jokatu, ez ziezaiotela antzeman bere haserreari.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 179. orr.

Torturatzaileari eskua bizkarrean jartzen diozu txeratsu, eta esaten diozu: [...].  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 143. orr.

Elkarrekin ikusi gintiztean lehenago bizitzako egoera guztietan, armadan, gizartean ikusten gintuzten bezala, beti elkarrekin adeitsu eta txeratsu.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 159. orr.


txerbeldu, txerbel(du), txerbeltzen da/du ad edariak apur bat igaroa egon.

Mister Lewin txerbeldua zegoen pittin bat, ardoa edaten ohiturarik ez-eta, baina oso jator, eta derrepente, pentsa, Sabethekin dantzatzeko adina adore ere erakutsi zuen, erraldoi halakoak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 133. orr.


txeremiar iz Volga ibaiaren erdialdeko errusiar eskualdean bizi den herri fino-ugrioko kidea.

Goubernie horretako bizilagunak enda eta leinu askotakoak dira; badira han txeremiarrak, mordviarrak, txuvashiarrak, volsalkoak, vigulitxak eta tatariarrak, ezaugarri asiar garbiagokoak azken horiek, besteek baino hobeki eutsi baitiote izaera horri. Finlandiarrak, estoniarrak, laponiarrak, txeremiarrak, txuvashiarrak eta permiakak gehitzen baditugu, [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 117. orr.


txerka ik xerka.

txerkatu ik xerkatu.

txerkes izond/iz Kaukasoko ipar-mendealdeko Zirkasian bizi den talde etniko bati dagokiona.

Iveria herriko jauna eta Kartalinia, Gruzinia, Kabardinia eta Armeniakoa, printze txerkesen jaun oinordeko subiranoa, mendietakoena. Zaldiak zela txerkes eder bat zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 73. orr.

Longaina zaldiko gorrixka baten larruz egina zen, zilarrezko brodatu eta azpildurekin apaindua txerkesen erara.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 47. orr.


txerlotu izond

Ikaragarri nabarmentzen zen urrezko erloju kate txerlotu bat, erdian katenbegi handiak zituena, eta anitz zintzilikario pinpirinez hornitua.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 37. orr.


txermen iz udarea. ik madari.

-Txermena ez, Ilargi, udarea da hori.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 186. orr.

Orduan, zergatik behartu nahi du Ilargi gajoa udarea jatera, Ilargik txermena jan nahi badu?  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 186. orr.


txermoni iz txerri barrukiak.

Manolok bizitzan zehar eginikoa txermoniak ordainetan ematea besterik ez da izan.  Berria - Kultura   2004-11-06

Eeskribauak, gastu guzien akta jaso du: ezpezieroak 50 xueldo, pitxergileak 33 diru; Erregeren "txermoni" partitzaileak, zaldia barne, 154 florin, zirujau odolzaleak hiru halako, eta eskribauak berak, auskalo zenbat gehiago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.


txernobildar iz Txernobigo biztanlea.

Txernobildarra naiz eta ongi jakinaren gainean nago: ihes egin nahi izanda ere mundu honetan ez dago aski espaziorik.  Berria - Kultura   2004-02-21


txeroki izond/iz Oklahomako estatuan bizi den indiar tribuari dagokiona; tribu horretako kidea.

Gaueko ibilaldiaren segundoak oro halatan, navajo, anjou zein txeroki neurtitzen konpainian gozarazi nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 116. orr.

"Nik komantxe", "nik txeroki", "nik txeiene".  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 151. orr.


txerokitar iz txerokia.

Zineman usu ikusi esploratzaile siux edo txerokitarrak oroitarazi dizkizute, Biarritzeko neguko igande malenkoniatsuetako filmetakoak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 87. orr.


txerpolari 1 iz herriz herri zirku ariketak eginez ibiltzen den artista. ik titiritero.

Jaiki, txerpolari batek baino akrobazia gehiago eginez dutxatu, jantzi, gosaldu eta kalera irten naiz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 70. orr.

"Irriz karkailaka lehertuko gara txerpolari honen bizkar", xuxurlatu zioten elkarri senar-emazteek.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 62. orr.

Haien atzetik, txerpolariak, batzuek ahoan sua, eta beste batzuek, ezpata okerra sartzen zutenak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 145. orr.

Arropa berdez jantziriko txerpolariek txerri gazte trebatuak suzko uztaietatik zehar iraganarazten zituzten egunetan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 63. orr.

Ezerezetik sortutako hiri horren plaza eta auzoetan molde guztietako txerpolariak pilatzen ziren: saltinbankiak eta akrobatak, hurbiltzen zirenen belarriak sorgortzen beren orkestren orro eta uluekin eta beren antzezpenaren deiadarrekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Ez zen harritzekoa txerpolariek, saltinbankiek eta orekariek zarata itzela ateratzea beren txosnen aurrean saltoka eta dantzan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 92. orr.

Nazio askotako txerpolari, su-jale eta gezur-esale ugarirekin batera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 133. orr.

Non ikusi da de Espinosa abizena duenik musika jotzen, txerpolari, titirimundi eta buhameen moduan?  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.

Hotela txikia da eta gelan, berriz, txerpolariarenak eta bi egin beharra dago ohearen eta hormaren arteko pasillo txikitik pasatzeko.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 66. orr.

2 (izenondo gisa)

Ordua da nano txerpolariaren istorioa gutxi-gorabehera kontatzeko.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 66. orr.

Maisua gizon adeitsua zen, koblakari txerpolariak baino jantziagoa.  Askoren artean   «Rataplan» - 68. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ruche jaunak, aulki-gurpildunean tentetu, eta han ekin zion, txerpolari-ahotsez: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 154. orr.

Giza eskalan, akrobazia ironiko bat da, txerpolari-txantxa bat, guztiahalduntasun-larderiazko erakuskeria ulertezin bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 300. orr.

4 herriz herri dabilen saltzailea.

Birsaltzaileak, txerpolariak, frutariak lehiaz ari ziren erosten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 51. orr.

Diru gizona zen, lukurrerua, txerpolariei maileguak egunka egiten zizkiena eta orgatilak errentan ematen, eskandaluzko korrituak eskatuz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 218. orr.

Ticesko Ama Birjinaren iruditxo bat zuen, txerpolari bati Ohanesko festetan erosi ziona eta etxeko egongelan jarri zuena.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 91. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txerpolari iruzurtia (3); txerpolari iruzurtien (4)


txerraga iz txingarrak mugitzeko haga.

Txerraga edo sutan dauden txingarrak mugitzeko haga dago goitizenaren iturrian?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 35. orr.


txerrama 1 iz umeak izan dituen txerri ama.

Larogeita hamabosteko udan, beroa zela eta hiru ume hilik jaio zituen gure txerramak!  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 92. orr.

Soroetatik ibiltzean, txerramak artadian bezala egiten zuten: zarata eta iskanbila.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 30. orr.

Txerramak begi makartsuak kiñatu zituen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 104. orr.

Gaileta zatiak poltsikotik atera, banan-banan eman zizkion, gero txerramak eskua lamizkatu zion.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 104. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txapela bekainetaraino sartua, matrailezur agerikoa, txerrama begirada.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 127. orr.


txerren 1 iz deabrua.

Amildegitik behera amildu zirenak Jesus Guztiz Onak gorputzean sartu zizkienean deabruak hartutakoaren gorputzean zeuden txerrenak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 34. orr.

Bere ohorearen aurka txerrenaren asmazioak erabiltzen zituzten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 319. orr.

2 (izen berezi gisa)

Garibaik Txerreni arima saldu diola zabalduko da, arian-arian, erresuma guztietan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 43. orr.

Ostiraletako azkazal-mozkinekin, gurdien gurpilak egiten aritzen omen da Txerren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 212. orr.

-Txerrenen kastakoa haiz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 64. orr.

Txerrenek ez zuen eta ez du inor engainatzen, denek nabarmentzen diote arroztasuna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 34. orr.

Baionako Santi Espiritu zubitik hurbil dagoen leizetik behera hartuko du Txerrenek, berehala ahaztuko zaizkio bai eta ez hitzak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 35. orr.

3 txerren hauspo

Bosgarren bat ere badauka, Kepa Enbeitak bere bertsoari emandako titulua hain zuzen: Txerren-hauspoa.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 15. orr.


txerrenkume 1 iz txerrenaren umea, pertsona gaitzesgarria.

Nik ez nituela atzeko "txerrenkumeak" bazter utzi nahi; nire jendea zela hura, eta ez gindoazela Damaskorako bidean. -Azaldu beharko didazu zer egiten duzun zuk jainkogabeko txerrenkume hauekin, don Roman...  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 46. orr.

Haiek nahi, bai... baina bururatuko zaiguk guri zerbait orduan, atzeko txerrenkume horiek bazterrean uzteko moduren bat.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 46. orr.

2 (deiki gisa)

-Kontuz, gero, txerrenkumea, aurpegia txiki-txiki egitea nahi ez baduk!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 170. orr.

"Deabruak eramango ahal hau, txerrenkume malapartatu hori!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 495. orr.


txerrero iz maskaradako pertsonaia, karrika-garbitzailea.

Entseñaria, txerreroa, gatüzaina, kantiniersa eta zamaltzainaz gain, dantzari gazteenak diren küküileroek ere ikusle zaleen begirada zorrozpean jardun beharko dute.  Berria - Kultura   2006-01-03


txerri (orobat txarri g.er.) 1 iz ugaztun apodun orojalea, gorputz lodia, ile motza eta mutur luzea dituena, bere haragiagatik hazten dena (Sus scrofa).

Arrantzaka noizean behin astoren bat, eta kurrinka txerriak, eta miauka katuak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 118. orr.

Burua mozten dioten txerriak nola, hala egiten zuen garrasi Hennek. Ukuiluan txerriak heian zaintzean, bakoitza bere azpilean txukun moldatzea gustatzen zitzaidan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 37. orr.

Nahiago izan dugu hemen geratzea geure txerriak zaintzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 133. orr.

Antzeko sistema erabil liteke, Templek esan zidanez, txerriak hiltzeko ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.

Nekazariek txerria hiltzen zutenean, nire amarentzat gordetzen zituzten zatirik eskasenak, tripak eta auskalo zer gehiago.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 28. orr.

Angelek txerriak prestatu behar zituen, erreta.  Berria - Euskal Herria   2004-03-14

Txerria erretzeko urrutiko mendietatik ekartzen ziren garoz betetako gurdi eta lerakada mardulen usain gozoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 39. orr.

Nola urrezko eraztuna txerriaren muturrean, hala da zentzugabeko emakume ederra.  Elizen arteko biblia   EsZ 11,22

ik beherago 11.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Nola anai Juniperok txerri bati hanka moztu zion, gaixo bati emateko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1047. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Ganibet mehe batez, txerri baten saiheski multzo batetik hiru bereizi zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 104. orr.

Urdaiazpiko handiak, txahal eta txerrien atal ederrak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Azken asteotan bi txerri lapurtu dizkiotela eta, [...].  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 43. orr.

Bi milaren bat txerri ito ziren.  Elizen arteko biblia   Mk 5,13

Garondoan azal latza zuen, txerriaren larru gorrizta iduri, eta haren kokots bizar-moztua zur begitsua bezain zimurra zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 281. orr.

Txerriaren saltxitxa eman zion jateko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 184. orr.

Kutsatutako txerrien gaineko kontrol neurri bereziak orain dela aste batzuk jarri zituzten indarrean, dioxina gehiegi zuten txerriak detektatu ostean.  Berria - Gaiak   2006-02-10

Txerrien zelulak, diabetesa sendatzeko itxaropena.  Berria - Gaiak   2006-02-21

Urdaitegiko txerri guztiak min horiak jo izan balitu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 357. orr.

Baina txerriak dena ona du, ez zuk bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 247. orr.

Txerri goseak ezkurra amets.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 128. orr.

Txerrizainak ere zatoz-zatoz esanaz, baina labana ezkutatuz, erakartzen dik hiltegira beti hator-hatorka tratatu duen txerria.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Mendebaldean apoa deitzen bazaio ere txerri arrari.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 67. orr.

Txerri gazte trebatuak suzko uztaietatik zehar iraganarazten zituzten egunetan jaio zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 63. orr.

Txerri beltx polit bat, baserriko txerriak bezalakoxea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 112. orr.

Ez nolanahiko txerria, txerri serbiarra baizik, txerri konkorduna.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 99. orr.

Dena aprobetxatzen zaion jakiduna izaki txerri maitagarria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 428. orr.

Gantzaren poto bat eta txerri ketuaren saihets bat.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 172. orr.

Txerri odolustua ematen nian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 149. orr.

Mendiko txerriaren gantzaren kolesterol gehientsua "mesedegarria" (HDL) da, granjakoarena, berriz, "kaltegarria" (LDL).  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.

Esan zuten baita ere, granjako txerriek buruhausteak eta horrelakoak izaten dituztela.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 95. orr.

Txerri garbitu berria lokatzetara.  Elizen arteko biblia   2 P 2,22

Orain, Omega 3a duten txerri transgenikoak sortu dituzte.  Berria - Gaiak   2006-03-28

Azalera txiki-txikian hazitako txerri masifikatuak bihotzeko infartua nozi dezake noiznahi.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bazebilen han txerri-talde on bat mendian uxarrean.  Elizen arteko biblia   Lk 8,32

Txinako txerri etxalde batean.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Ez zekien zer izan zen, edo whiski txarra, sotoko gauak, txerri-sukarra, ahoko bridak, [...].  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 317. orr.

Txerri-aska guztiz zatar eta zikin batean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 356. orr.

Patatak, mendetan txerri-jangai izan ondoren, ogiaren tokia bete du leku zenbaitetan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 105. orr.

Biharamunean prestatu beharreko urdaiazpikoak eta txerri okela gazituzko zerrendak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 80. orr.

Quenu txerri gibelak xehatzen ari zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 82. orr.

Masail guriko kupido txiki batzuk ageri ziren jolasean, animali buruak, txerri saiheskiak, saltxitxoi girlandak inguruan zituztela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Haragi errea, oilasko errea, txerri-txuletak eta arkume-txuletak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 113. orr.

Txerri xerra ogitan pasatua erosten zigun.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 41. orr.

Lekak txerri-azalez gozatuak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 144. orr.

-Ez didazu jarriko txerri burua pistatxoekin?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 113. orr.

Léonek aurpegia muzindu zuen, odolkiarentzat txerri hesteak prestatzen zituen bitartean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 135. orr.

Bi gurpileko gurdi txiki luze batzuen aurrean gelditu zen; olana biribil batez estaliak zeuden, eta txerri erdiak zeramatzaten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 56. orr.

Txerri-gorotz pixka bat.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 214. orr.

Urdaiazpikoak atontzen zituen eta txerri gantza urtzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 127. orr.

Han itxura aldatu zuen eta txerri-ilezko eskuilen saltzailea zela esan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 70. orr.

Bere lehengusu Kornelio txerri-tratanteari lagundu zion boladatxoa kenduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 64. orr.

Kontatu egin behar, zuek bizi zareten kalean, garai batean txerri-azoka antolatzen zela.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 158. orr.

Diabetesa eta txerri organoak.  Berria - Gaiak   2006-02-28

Inongo aiatolaren agindu beharrik gabe, txerri ehiztariek tiro batzuk bota zituzten atzo.  Berria - Ekonomia   2004-05-19

Emadazu libra bat txerri gantz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 110. orr.

Bera-bera eginda dagoen kilo bat txerri-gantza.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 31. orr.

Auguste patiora joan zen lehenbizi, bi pitxer txerri odol ekartzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 128. orr.

Garai batean txerri bodetan gizonek parte hartzen zuten eta umea gizontzen zenaren seinale, pesta jakin honetan ematen zen. ik txarriboda.  Berria - Kultura   2004-11-06

· Esklabo eginak egon behar al dugu ba beti, patata landatzen edo txerri zaintzen?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Gero, txerri gantz ontzia eta okela errearen koipearena ondo lerrokatu zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 105. orr.

Txerri gantz potea edo barraskilo kaxa ekartzeko eskatzen zion mutilari.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 81. orr.

5 (irain hitz gisa)

Ez naizela batere aldatu pentsatuko du Zöek, arrazoi osoz, apartamentu itxurosoagoa izan arren betiko txerri nazkagarria naizela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

"Noski, orain ez da aurpegia ematera ausartuko txerri hori", pentsatu du Sofiak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 110. orr.

Ederki gizendu haiz, txerri alaena.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 42. orr.

Auskalo ze txerri bargastarekin ote dagoen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 177. orr.

6 (izenondo gisa)

Presoak, egia esan, oso modu txerrian zeuden ontzien bodegetan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 232. orr.

7 txerri hanka

-Asko poztuko nintzateke niretzat txerri-hanka bat ekartzerik izango bazenu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1047. orr.

Txerri-hankak (bezperatik ardotan beratuak), zapal-zapal eginik.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 229. orr.

Strasbourgeko mingain bilduak, gorriak eta dirdirka, odoletan, saltxitxa zurbilen eta txerri hanken alboan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Zer zela eta, ordea, nahitaez, txerri-hanka dilistekin, eta gazta xehetua makarroiei?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 198. orr.

Jakina, hesteek, saltxitxek, andoilek, txerri hanka ogi-arrautzeztatuek fintasun handiko grisak ematen zizkidatean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 288. orr.

8 txerri hiltze

Larunbat goizerako, txerri hiltzea antolatua dute.  Berria - Kultura   2004-02-20

Baita txerri-hiltzean ere, nahiz eta ez den batere erraza aiztoa sartuta txerria hiltzea, agoniako kurrinka haiek, gorputza bihurka, odol-zipriztinak bazter guztietan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 52. orr.

Txerrikitarako behar dugulako, behar bezala hiltzen badugu, ba horixe, hil egiten dugu, txerri-hiltzeak dakartzan lantegi guztiak hartzen ditugularik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 109. orr.

9 txerri-jan (orobat txerrijan) iz txerriak jatekoa.

Trinko-trinkoa zen kiratsa; eta epela; txerri-jan egosiarena gogorarazten zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Txerrijanik ez da sartzen nire begi-belarrietatik, alferrikakoak ez baitu kausitzen lekurik nire baitan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 15. orr.

Txerri-jana ematen omen zuen gehiago zapero hark.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 98. orr.

10 txerri korta (orobat txerrikorta eta txarrikorta)

Mundua salbatzera datorren Jainko hori puta judutar baten sabelean agertzen da, txerri-korta batean!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 101. orr.

Tapiaren eta Izagirreren apoa ez da txerrikortako ordotsa, putzuetako zapoa baizik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 42. orr.

11 irud/hed

Horren ondorioz, etxeko eremu komun osoa txerrikorta hutsa bilakatu zen, eta txarrena da horrek ez ziola inori higuinik ematen; ez, behintzat, garbiketari ekiteko adinakorik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 36. orr.

Txarrikorta honetan dagoen andra bakarra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 139. orr.

Ez nago inork ikusteko moduan eta nire logelak txerri-korta bat dirudi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 189. orr.

Politikaren txerrikortan gora egiteko.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 28. orr.

12 txerri mutur (orobat txarrimutur g.er.) iz

Haren aurpegi bizar-kendua aurrerantz luzatua zegoen, eta denborarekin txerri muturraren halako antz lauso bat hartu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 66. orr.

Hautsik gabe, bestalde, halako txerri-mutur itxura deitoragarria hartzen zuen nire sudurrak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 40. orr.

Txerri-mutur upelen ondoan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 45. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txerri buru (3); txerri burua (4); txerri burua pistatxoekin (3); txerri eginda (3); txerri ehiztariek (4); txerri gantz (8); txerri gantza (4); txerri hanka (5); txerri korta (3); txerri mutur (7); txerri okela (3); txerri talde (4); txerri transgenikoak (5); txerri transgenikoak sortu (3)

txerriak zaintzen (3)

txerriengan sartu ziren (3)


txerrijan ik txerri 9.

txerrikeria (orobat txarrikeria g.er.) iz zikinkeria, eskuarki jateko zikinak edo zikin prestatuak.

Une batez badirudi xerra gurineztatu bat, galleta blaituak, edozer txerrikeria botako dietela neskek mutilei, mendeku gisa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 145. orr.

Izugarri nahigabetzen zuen sukaldean aginpiderik ez izateak, zeren batek zekien zer-nolako txerrikeriak jaten zituen Shevirev doktoreak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 198. orr.

-Ez hion ba txerrikeria hau egunero hartzea aholkatuko!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 219. orr.

Txerrikeria haiek, ordea, ez ziguten inondik ere egarria kentzen, are gutxiago kontuan izanik bakoitzak nahi zuena ordaintzen zuela basokada zurrakapoteren truke.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 105. orr.

Jendea pozoituko dute azkenean beren txerrikeria kirastuekin!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 120. orr.

Ez al jatzu txarrikerixe iruditen zigarro meta hori, ala?  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 69. orr.


txerriki 1 iz txerri haragia.

Gezurra dirudi txerrikia, irina eta patata planeta osoko jangai tipiko izateak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 126. orr.

Haragia eskatzen zuen, ahalaz bildotskia, edo hura ezean, aratxekia edo txerrikia.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 217. orr.

Mahometarrek higuina diete indiarrei, hauek txerrikia jaten dutelako.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 138. orr.

Ahoa zabaltzera behartu eta txerrikia janarazi nahi zioten.  Elizen arteko biblia   2 M 6,18

Nolanahi ere, haurdun hagoenean, erabat baztertu beharra zagon txerrikia, gaitzak saihesteko.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 17. orr.

Proteina guztiak ez dira berdinak; jaten dugun ardikiaren edo txerrikiaren proteinak ez dira bere horretan giza proteinaren ordeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 188. orr.

Txerrikiaren monopolioa, hori dirua irabazteko bide paregabea da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 94. orr.

2 (izenondoekin)

-Hala da, bai, haragia da: txerriki errea.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 58. orr.

Uretan egositako txerriki gazituaren puskak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 105. orr.

Txerriki gatzatua, berriz, zapi zuri batean bildu zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 35. orr.

Txerriki ketuaren orkatila-hezurrak pila batean zeuden plateretan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 98. orr.

Beste zenbait jangairi ura sartzen zaie (hainbat txerriki eta hesteki freskori, izozturiko arrain eta itsaskiei, etc.).  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 111. orr.

Zartagin bete txerriki hotz eta arto-ogia.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 269. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Entsalada xume bat, zopa hotza eta purez lagunduriko txerriki xerratxo bat izan da agintariek eskaini diguten oturuntza. Ohioren hegoaldea bete zuten alemaniarrek txerriki-sukaldaritza ekarri eta landu zuten goiko mailaraino.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 283. orr.

Txerriki-puska eder bat zirtaka erretzen ari zen labean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 16. orr.

-Ondo da, ondo da -Agustinak, erretilutik bi txerriki zati berak hartu bitartean-.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 60. orr.

Baita ura eranstea bera ere, txerriki preziotan ordaintzen dugun arren.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 47. orr.

· -Zergatik ez duzu erosten txerriki gazitu puska bat?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 108. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txerriki gatzatua (3); txerriki gazitu puska (3)


txerrikorta ik txerri 10.

txerrikume (orobat txarrikume g.er.) 1 iz txerriaren umea.

Txerri eta txerrikume zuri-beltzak ageri ziren talde jorietan bildurik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

Estoldako zulotik, txerrikume bat besapean zuela, ijito bat atera zen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 174. orr.

Txerrikumeak saldu eta letxona hil, gerokoetan pentsatu ere egin gabe.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 175. orr.

-Lapurtu egin duk txerrikume hori?  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 259. orr.

Azala, distiratsua eta gorrizta, txerrikume erre baten azala bezala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 97. orr.

Zakilak eta titiak txupatzea gustuko zuen, eta txerrikume baten gose biziaz zurrupatzen zituen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 124. orr.

Arratoia txerrikume bat bezala ari zen kurriskaka, Ronen aurpegia eta lepoa atzaparkatuz, ihes egiteko ahaleginean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 283. orr.

Kurrin egiteko ere ez dik betarik izandu txerrikumeak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 37. orr.

Omega 3 olioen «iturri alternatibo» moduan ez ezik genetikoki eraldatutako txerrikumeak bihotzeko gaitzak ikertzeko ere aski erabilgarriak izango direla iradoki dute.  Berria - Gaiak   2006-03-28

2 txerrikume haragia.

Afari arina eskatu -txerrikumea baino ez-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 196. orr.

3 irud/hed

Roberts kapitainak bere ukabil itzelaz mahaian jo zuen: txerrikume madarikatuok!  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 64. orr.

-Txarrikume hutsa haiz!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 37. orr.


txerrimutur ik txerri 12.

txerritegi iz txerrientzako ukuilua. ik urdetegi.

Txerriak txerritegira.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 25. orr.

Hildakoa txerritegian zetzan, zerraldo, txerrien artean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 43. orr.

-Kitok zabalik uzten din txerritegia, norbaitek ibaia zeharkatzen duenean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 133. orr.

Garai batean harrizko txerritegi handi bat izan zela ematen zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 33. orr.

Emakumeok!, hau jadanik ez da paradisua, txerritegia baizik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 162. orr.

Prefeturak txerritegiaren handitze lanak bermatzen dituen ebazpena plazaratu du.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Azalera txiki-txikian hazitako txerri masifikatuak bihotzeko infartua nozi dezake noiznahi (ate metalikoa ixteko zaratarekin, adibidez: horregatik daude txerritegi industrialetan plastiko bigunezko ateak).  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.


txerritoki (corpusean txarritoki soilik) iz txerritegia. irud/hed

Abesti hau ez dakit neuk zelan dan, baina entzunda daukot [...] higuingarria dala, Bilbaoko goi-kaleetako txarritokietan erabilten dana.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 12. orr.

Txukun, orbangabe eta mezajale behar zuen herriak, ordea, Kirikiñok nahi baino maizago bisitatzen zituen "txarritokiak".  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 12. orr.


txerritxo 1 iz txerri txikia.

Hiru txerritxoen ipuina kontatzen hasi da Julia.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 15. orr.

Handia eta gizena zen, dotorezia barroko samarrez jantzia zihoan, eta txerritxo larrujoleen korbata bat zeraman.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 57. orr.

Dudleyk txerritxoa ematen zuela ileordearekin esaten zuen sarri Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 24. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Dudleyk udako denborarik gehiena sukaldean sartuta eman zuen, bere txerritxo-begiak pantailari josita eta bost kokospeak dardarka zituela, etengabe jan eta jan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 19. orr.

Barre egiteko gogoari eutsi behar izan zion, imajinatu zuenean zer-nolako txerritxo-aurpegia jarriko zuen Dudleyk orain bera han ikusterik izango balu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 162. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txerritxo ehiztariak (4); txerritxo ehiztarien (5)

hiru txerritxoak (3)


txerrizain 1 iz txerriak zaintzen dituen pertsona.

Junipero txerriari hanka mozten ikusi zuen txerrizainak samintasun handiz zehatz-mehatz kontatu zion bere jabeari gertatutako guztia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1047. orr.

Ez harakinek bakarrik, baita txarkuteria eta urdaitegietako langileek eta txerrizainek ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 32. orr.

Egia beti egia duk, Agamenonek esan zein haren txerrizainak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 202. orr.

Txerrizainak ere zatoz-zatoz esanaz, baina labana ezkutatuz, erakartzen dik hiltegira beti hator-hatorka tratatu duen txerria.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

2 (adizlagun gisa)

Herrialde hartako gizon batengana joan zen morroi, eta hark bere sailetara bidali zuen txerrizain.  Elizen arteko biblia   Lk 15,15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txerrizainek ihes egin (3)


txerta-leku iz zerbait txertatua degoen lekua.

Halako batean, apaleko folioa txerta-lekutik askatu, eta airean dilindan erori da, udazkenean orbela erortzen den gisan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 183. orr.


txertaka iz txertatu gabeko zuhaitza.

Baditut inguruan sagarrondo xaxtar batzuk, basati samar hazitakoak, txertaka gelditutakoak, baina sagar ttiki ugari emaileak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 125. orr.

Hurrak ugari emateko nahi denean, trunkotik oso beheran adarrak datozkiola nahi da, hartarako txertakaz prestatua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 312. orr.


txertaketa 1 iz organo lesiodun batean ehun biziko zati bat ezartzea, batasun organikoa gertatzen delarik.

Gaixotasun mota hauei aurre egiteko bi estrategia berri planteatu dira azken urteotan: batetik ama-zelulen erabilera eta bestetik xenotransplanteak, hots espezie desberdineko organoen txertaketa.  Berria - Gaiak   2006-02-28

Txertaketarako giltzurrun asko baztertzen dituzte, erabat funtzionatzen ez dutelako, eta ez da behar adina organorik egoten.  Berria - Gaiak   2006-03-12

Teknika hau erabiltzen da moztutako esku edo hatz bat berriz txertatzeko, baina ez da inoiz erabili azal txertaketa ebakuntza batean.  Berria - Gaiak   2004-10-14

2 (hitz elkartuetan)

Hezur-txertaketa aspaldian finkaturiko eta inork zalantzan jartzen ez duen transplante mota bat da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 32. orr.

Teknika hau erabiltzen da moztutako esku edo hatz bat berriz txertatzeko, baina ez da inoiz erabili azal txertaketa ebakuntza batean.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Sendagileek esperantza eman zioten, zenbait ebakuntzaren ondoren, agian larruazal-txertaketaren bat ere bai, ez zitzaiola arrasto handirik geratuko, baina segurantza osorik gabe.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 9. orr.

3 irud/hed

Gezigintzan, ordea, bi osagarrion txertaketa da garrantzitsuen.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 10. orr.

4 pertsona edo animalia bati txertoa jartzea.

Europako Batzordeak txertaketak egiteko kontrol neurri zorrotzak jarraitu beharko direla jakinarazi du.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Txertaketaren ondorioz H5N1 birusaren aldaera bat sortzeko arriskua «zientzialarien teoria bat besterik ez da».  Berria - Gaiak   2004-03-26

OMEk Immunizazioa eta Txertaketarako Mundu Elkartearen laguntza izango du.  Berria - Gaiak   2004-01-16

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Poliomielitisaren kontrako txertaketa kanpaina.  Berria - Gaiak   2004-02-27

1988. urtean hasi zuten txertaketa kanpaina masiboa, poliomielitisak jotako 125 herrialdetan.  Berria - Gaiak   2004-02-27

Txertaketa programaren gaineko informazioa partekatzeko prest agertu da Txinako Gobernua.  Berria - Gaiak   2004-02-05

Txertaketa gastuak hegaztien jabeek ordainduko dituzte.  Berria - Gaiak   2006-03-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txertaketa kanpaina (16)


txertakuntza 1 iz txertaketa.

Mundu ekonomia hori kontinenteko espazioen integrazioaz eta txertakuntzaz garatu zen, kanpotik barrura zihoan mugimendu batean, nazioarteko merkataritzatik barneko merkataritzara.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 35. orr.

Merkatuen elkarrekiko txertakuntzaren ondorioz. Baina, gauzen sortzaile den natura bera izan zen ereintzaren eta txertakuntzaren lehen adibide, haziek eta ezkur zaharrek ernamuin pilo berria ematen baitzuten zuhaitzaren orpoan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 185. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Neurri fidagarri bakarra gazur-txertakuntza bide zen, hiru-lau orduko epe barruan, eta ausikia ebakitzea neurri gehigarri hutsa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 196. orr.


txertapen iz txertatzea.

Baina egia bada literatura bakoitzak bere txertapen sozialaren araberako formak sortu ohi dituela, zergatik izan diogu hain begirune gutxi azken bi mendeotako gure literaturak aldizkarietan bilatu duen bozgorailuari?  Berria - Kultura   2004-03-20


txertarazi, txertaraz, txertarazten du ad txertatzera behartu.

Ederrik deus ere espero ez daitekeelako juzgua baita emakume nipondarrari zentzurik gabeko dogma hauen bitartez txertarazi nahi diotena.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 85. orr.


txertatu, txerta, txertatzen (orobat xertatu g.er.) 1 du ad landare baten enborrean edo adar batean, beste landare baten adarra itsatsi, hark honen fruituak eman ditzan.

Hurritzondoak bederatzi urte behar omen ditu, txertatu ezean, fruitu emateko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 311. orr.

Jatorriz zeurea zenuen basolibondotik moztu eta zeurea ez zenuen olibondoan txertatu bazintuen, askoz errazago izango du olibondotik sortutakoak beren berezko olibondoan txertatzea.  Elizen arteko biblia   Erm 11,24

Bai, adar batzuk moztu dizkio Jainkoak Israeli, eta moztu gabekoen artean zu txertatu, basolibondo zaren hori.  Elizen arteko biblia   Erm 11,17

2 organismo batean beste organismo bat edo honen atal bat ezarri.

Erabat ongi funtzionatzen ez duten bi giltzurrun txertatzea organo osoa txertatzea bezain eraginkorra dela ondorioztatu du Ameriketako Estatu Batuetan eginiko ikerketa batek.  Berria - Gaiak   2006-03-12

Zelula amak kaltetutako ehunetan txertatu dituzte ikertzaileek, eta horrelakoetan bihotzak normaltasunez lan egiten duela frogatu ahal izan dute.  Berria - Gaiak   2004-04-27

Lehenik, emakumearen obuluei espermatozoideak txertatzen zaizkie.  Berria - Gaiak   2004-05-08

Ingeniaritza genetikoak [...] aukera ematen zuen zernahi ere organismotatik gene bat bakartu eta beste batean txertatzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 99. orr.

Horri esker, emakumearen uteroan txertatu aurretik, diagnostiko genetikoa egingo zaie enbrioiei.  Berria - Gaiak   2004-11-02

Enbrioiak izoztu eta gero berriro ama inudeen baitan txertatzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 95. orr.

Hodi horren bidez, ziztada txiki bat egiten zaio hestegorriaren mukosa azpian, eta polimero bat txertatzen diote.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Horretarako, gene markatzaile bat txertatu nahi diote birusari.  Berria - Gaiak   2004-12-02

3 irud/hed (gauza fisikoak)

Filtrazioak minutuko 160 litrotik 60 litrora jaistea lortu da porlana pitzaduretan txertatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Eraikinean txertatzeko moduko turbinak garatu eta teilatupean kanalak zulatu zituzten haizea turbinetara irits zedin.  Berria - Gaiak   2004-07-08

Harrian txertaturiko uztai batean paratu nuen oina.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 138. orr.

Laugarrenak punta zizelkatzen du, bosgarrenak mutur bat zorrozten du burua bertan txertatzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 17. orr.

Haren esku zuhurrean dirdir zegien bi errubi zurbil-nahasiz txertaturiko eraztun urre berdezko batek.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 47. orr.

Etorkizunean identifikazio txartela patrikan eraman ordez, txip antzeko bat txertatuko digute guri ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 82. orr.

Horrez gain, komunikabideetan ere txertatuko dute propaganda.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Kolektibo honek lortu zuen Alonso alkatearen gutun (faltsu) bat txertatzea udalak doan banatzen duen aldizkariaren barrenean.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 79. orr.

Arraien eta mielgen bizkarraren gainean, harri handi ilunak, moreak, berdexkak, metal belztu batean txertatzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 148. orr.

Sudurrean txertatua zuen perla txiki-txiki bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 189. orr.

Arterietan trastetxo batzuk txertatzen diren bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 282. orr.

Haragizko produktuek antibiotiko ugari txertatuak dauzkate.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 84. orr.

Multzo horrek guztiak kolore anitzeko etxe-mosaiko ikusgarri bat osatzen zuen, hamar legoako esparru zabal batean txertatua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 38. orr.

Hildako gehienak adinekoak ziren eta morfina txertatuta hil ziren.  Berria - Gaiak   2004-09-01

4 (gauza abstraktuak)

Euskara lan munduan txertatzeko urrats sendoak ere egin dira.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 72. orr.

Ohartxo bat txertatua zuen Grosrouvrek: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 252. orr.

Don Pacheco eta Doña Incarnacion izeneko irri-ipuina txertatu zuen Jean Baptiste Elizanburuk bere Piarres Adame eleberrian.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 38. orr.

Balizko sentimendu horiek, beraz, gezurrak dira, zentzugabeak; interesak asmatu zituen soilik [...] baina naturak inoiz ez dizkigu gure bihotzean txertatu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 291. orr.

Oharrak hartzeko, deskribatzeko, sailkatzeko, sail numerikoetan eta estatistiketan txertatzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 63. orr.

Jardute diskurtsibo hau txertatuta zegoen medikuntzan, baina baita administrazio-arauetan ere, literatur edo filosofia testuetan, kasuistikan, behartsuei zuzendutako derrigorrezko lan edo laguntza teorietan edo egitasmoetan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 204. orr.

Esan genezake ez zaizkiola azentuak jartzen hitzei, baizik eta hitzak txertatzen direla eredu prosodikoetan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 131. orr.

Ekonomia erlazio sozialetan txertatu ordez, erlazio sozialak txertatu ziren merkatuan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 62. orr.

Merkataritza ez da mugatzen gai bitxi edo exotikoak ekartzera eliteek kontsumi ditzaten; aitzitik, ekoizpen-aparatuan txertatua dago.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Teoria hau praktikara eraman nahi du Platonek eta politikaren diskurtsoan txertatzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 48. orr.

Kuhnen azterketak ekoizpen zientifikoa bera txertatzen du analisi soziologikoan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 247. orr.

Amerika ez bezala, Afrika beltza XIX. mendea arte ez zen europar mundu ekonomian txertatu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 51. orr.

Ekonomia ez zen alor beregaina; aitzitik, sistematikoki txertatua zegoen gizarte-harremanetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Munduko ekonomia osatzen duten parteak gero eta elkarrekin txertatuago daude.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Nola txertatzen ditu irudiak esanahiak?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 17. orr.

Kontaketa denboran zehar gertatzen den ekintza bat baldin bada, nola txerta daiteke irudiaren barruan, irudiak denborarik ez badu?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 227. orr.

(28iii) erregelan, etenik gabeak balira bezala hartu ditugu elementuok, eta (29ii) erregela guztiz erraza gehituaz, etena txertatu dugu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 66. orr.

5 pertsona edo animalia bati txertoa jarri.

Polioaren aurka 16 milioi haur txertatuko dituzte Afganistanen eta Pakistanen.  Berria - Gaiak   2006-05-03

500.000 soldadu txertatu behar zituzten, eta poliziak, larrialdi zerbitzuetako sendagileak eta suhiltzaileak.  Berria - Gaiak   2004-12-02

EBk hegaztiak txertatzen hasteko baimena eman du Aziendak eta animaliak txertatzeko garaia ere hauxe, izurriteak eta gaitzak saihestuko badira.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Bailarako beste haurrak bezala, ez zegoen txertatuta.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 33. orr.

Lapurrak, kezkaturik, galde egiten zuen: "Zakur hau txertatua al dago?".  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 123. orr.

Ez badu arriskua guztiz kentzen zenbateraino merezi du txertatzea?  Berria - Gaiak   2006-02-23

6 irud/hed

Ez pentsa funtzionario ezkertiar progre-usteko haiek atzera ere eliza amaren magalera itzularazi nindutenik; txertatuta nengoen gaitz horren kontra, bizitza osorako seguru asko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 96. orr.

7 (era burutua izenondo gisa)

Badakizu zer gertatzen den, metal puska txertatuak erortzen dira, zatitxoak puskatzen dira.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 123. orr.

Hantxe ari da, aurrena folio txertatuari begiratu, hurrena azterketa-orrian idatzi, eskua ez ezik burua ere etengabe dantzatzen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 183. orr.

Burdin sare txertatuen atzean, harresietako horma aberatsetan, txakur aurpegiko Egiptoko tximino asko ari ziren garrasika.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 64. orr.

Hegazti txertatuak tartean sartuz gero, ordea, nabarmen zailduko litzateke hori.  Berria - Gaiak   2006-02-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gaixoari txertatu (3); geneak txertatu (3); hori txertatu (3); txertatu aurreko diagnostiko (3); txertatu aurretik (3); uteroan txertatu (3)

txertatua dago (5); txertatua izan (3); txertatua zuen (3)

hegazti txertatuak (4)

txertatuta egon (3)

ekonomian txertatzeko (5); lan merkatuan txertatzeko (4); munduko ekonomian txertatzeko (4); txertatzeko aukera (4); txertatzeko modu (3)

hegaztiak txertatzen (4); txertatzen hasteko baimena (3)


txertatze (orobat xertatze g.er.) 1 iz organismo batean beste organismo bat edo baten atal bat ezartzea.

Protesia, organo-txertatzea edo -transplantea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 160. orr.

Laido-zaku berean pilatzen dira, nahas-mahas, errealitateak eta mamuak: giza portaeraren kontrol kimikoa, aukerako organo-txertatzea, munduaren populazioaren gehiegia, [...].  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 94. orr.

Zuhaitz Xertatze Ikastaldiak.  Herria   2003-09-04

2 irud/hed

Munduko ekonomia osatzen duten parteak gero eta elkarrekin txertatuago daude, eta txertatze horrek bere dinamika berezia ematen dio munduko ekonomiari.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Denboraren aztarrena argazkian txertatze hori oso nabarmena da argazki mota jakin batean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 160. orr.

Nola eta zer dela-eta hartzen duen parte bere azaleratze, txertatze eta funtzionatze-baldintzez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 186. orr.

Txertatze modu horiek ekar dezakete, bai integrazioa, bai, alderantziz, baztertzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 107. orr.

3 pertsona edo animalia bati txertoa jartzea.

Aurre egiteko «txertatze kanpaina» abiatu dutela esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Txertatze programako langileek eta bekadunek Gizarte Segurantzaren kotizazioa eta langabezia kotizazioa izatea. Frantzian hasiak dira txertatze lanak.  Berria - Ekonomia   2004-05-30

Nazioarteko Txertatze Zentroan, txertoez gain, infomazioa ematen diete bidaiariei, gaixotasunak saihesteko neurriak hartze aldera.  Berria - Harian   2005-08-06


txerto (orobat xerto g.er. eta txertu g.er.) 1 iz pertsona edo animalia bati gorputzean sartzen zaizkion mikroorganismo ahulduak, horiek sortzen dituzten eritasunetik babesten dutenak.

Duela gutxi arte, birusen aurkako txertoak birus ahulduekin egiten zituzten eta gorputzak abantaila guztiak zituen haien kontrako gerran.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 344. orr.

Mediku batek txertoa jarriko badu, ekarri egin behar diote aurrena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 139. orr.

Hobe zuen bere garaian txertoa eman balio.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 139. orr.

Artaxonan ez bainuen tetanosaren txertorik jartzeko astirik izan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 398. orr.

Pasteur ardiei lupuaren baziloaren aurkako txertoa jartzen hasi zenean, [...].  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 193. orr.

Txertoa egiteko OMEren baimena eskatu dute.  Berria - Gaiak   2006-01-19

Patarroyok Hego Amerikan probatu zuen bere txertoa eta nahikoa eraginkorra zela ikusi ahal izan zen.  Berria - Gaiak   2004-06-26

Txertoa hiru dositan hartzekoa da, eta aho bidez hartzen da.  Berria - Gaiak   2004-10-16

BCG txertoa 1921. urtean merkaturatu zuten.  Berria - Gaiak   2004-10-26

Txerto bidez eragin daiteke immunitate artifiziala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 162. orr.

Haurdun ez gelditzeko txertoa ezarri nahi diete nerabeei Erresuma Batuan.  Berria - Gaiak   2004-11-17

Mikrobizidak eta txertoak hiesaren kontra egiteko esperantza berriak direla esan dute Bangkokeko bileran.  Berria - Gaiak   2004-07-16

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Duela gutxi arte, birusen aurkako txertoak birus ahulduekin egiten zituzten eta gorputzak abantaila guztiak zituen haien kontrako gerran.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 344. orr.

1999an gobernu eta enpresa pribatuek 300 milioi dolar inguru gastatu zuten txerto berrien ikerkuntzan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 144. orr.

Polioaren aurkako borrokan, 1950eko urteetan, txerto hil bat garatu zuen Jonas Salk doktoreak, baina A.B. Sabin doktorearen txerto biziak hartu zion lekua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 163. orr.

Txerto eraginkorra eta segurua dela sinestuta gaude.  Berria - Gaiak   2004-10-16

Txerto sintetikoak, Patarroyoren eskutik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 88. orr.

Batzuetan, nahikoa izaten da "hildako" txerto bat -bakterio edo birus hilak- injektatzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 162. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Lau milioi txerto dosi prest dituzte agintariek.  Berria - Gaiak   2006-03-16

Ez dago txerto industriarik. · Eritasun birulentoak; birus-txertoak; errabiaren profilaxia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 181. orr.

Lasaigailu txertoak egiten zizkioten orduetan bereziki memoria inarrosaldiak pairatzen zituen eta beti itxura berdinak zetozkion buru-zokoaren lardaskatzera.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 127. orr.

4 irud/hed

Sara da maitasunaren aurkako nire txertoa, birus hila dagoeneko nire bihotzean: gaixotasuna gogorarazten dit, baina hilik dago, eta ez nau gehiago gaixotzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 345. orr.

Asperduraren kontrako txertoa zela look berria.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 62. orr.

Caracazoak kontzientzia berri bat ekarri zuen ejerzitoaren baitara, txerto baten eragina izan zuen, eta txerto horrek militarrengan sartu zuen mezua hau da: ez dezagun gehiago jende zibila erail, ez gaitezen gehiago krudelkerian erori.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 108. orr.

Hilik bizitze horren kontrako txertoa litzake kultura, deus izatekotan: izpiritu plazer bilatzailea erne zaintzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 310. orr.

Esperientziak erakutsi digu masa-hedabideek duten efektu narkotizatzailea benetan sendoa dela, batik bat, hartzaileak txerto egokirik jarrita ez badauka.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 116. orr.

5 injekzioa.

Shipmanek heroina txertoa emanez hiltzen zituen.  Berria - Gaiak   2004-01-14

6 landare baten enborrean edo adar batean txertatzen den beste landare baten adarra. ik mentu.

Txertoa ez da mentu onean itsatsi, eta ez du fruiturik ekarri geurean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 308. orr.

7 irud/hed

Eskola militanteak sortu ziren eta, euskara zela medio, sekula ezer errebindikatu ez zuen euskaltzaleen mugimenduari abertzaletasunaren txertoa egin zitzaion.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkako txerto (4); kontrako txerto (8); malariaren kontrako txerto (4); txerto berria (3); txerto eraginkorra (4)

aurkako txertoa (29); aurkako txertoa aurkitu (3); aurkako txertoa garatzeko (3); gaitzaren aurkako txertoa (5); gripearen aurkako txertoa (6); gripearen kontrako txertoa (4); hiesaren aurkako txertoa (6); hiesaren kontrako txertoa (3); jasoko dute txertoa (3); kontrako txertoa (20); kontrako txertoa hartzeko (3); meningitisaren aurkako txertoa (3); patarroyoren txertoa (3); txertoa aurkitu (3); txertoa aurkitzeko (4); txertoa garatzeko (6); txertoa hartzeko (8); txertoa jarriko (3); txertoa jartzea (3); txertoa jartzeko (4); txertoa jaso (5); txertoa lortzeko (3); txertoa probatzen (3)

aurkako txertoak (8); gripearen aurkako txertoak (3); kontrako txertoak (5)

aurkako txertoaren (4); txertoaren inguruan (3)

aurkako txertorik (5); aurre egiteko txertorik (3)


txertu ik txerto.

txetu ik xehatu.

txetxe iz adkor haurra.

Jose Luis, sein txikerra zala, oso lotia ei zan eta, baten batek "txetxe non dago?  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 49. orr.

" itauntzean, "txetxe lo" erantzuten ei zan eta, hortik, "Txetxelo" ezizen karinosoa geratu jakon betiko.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 49. orr.


txetxekari iz txistukari sabaiaurrekoa.

Txistukari zentzurik zabalenean hartuta, txetxekariak barne, alegia, [...].  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 148. orr.

Horrela, behar izanez gero, bereizi genitzake s, ts, z, tz (S, tS, s, ts) ziztukari hobikariak eta x, tx (, t) txistukari sabaiaurrekoak edo txetxekariak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 150. orr.

Horrek erabilera zabalean txistukari guztiak jasotzen ditu edo, erabilera estuan, txetxekari ez direnak bakarrik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 151. orr.


txetxeniar izond/iz Txetxeniakoa, Txetxeniari dagokiona; Txetxeniako herritarra.

Txetxeniar herriaren aurkako genozidioa geldiarazteko eta herri horren autodeterminazio eskubidea errespetatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-08

Txetxeniar armadako komandantea.  Berria - Kultura   2004-09-30

Chamil Bassaev deitu txetxeniar gudari buru batek bere gain hartu du ukaldi hori.  Herria   2002-11-07

Txetxeniar separatistek ere ez dute haatik lan hori beren gain hartu.  Herria   2003-12-11

Juri Budanovek onartu egin zuen 18 urteko neska txetxeniar bat hil izana.  Berria - Mundua   2006-02-15

Errusiaren aldeko gobernu txetxeniar ustelak dirutza irabazten duelako, kalte-ordainen eta berreraikuntzarako diruaren zati bat beretzat hartuz.  Berria - Mundua   2004-12-12

Orotara, 260.000 errefuxiatu txetxeniar daude egun eta horietatik 52.000 Ingushetian bizi dira.  Berria - Mundua   2004-09-21

Poloniak baditu berrehun mila eta bost ehun mila arte arrotz bere lurrean, ukrainiar, armeniar, vietnamdar, txetxeniar eta irakiar, paperik gabe, baina horgotu nahiak.  Herria   2003-03-10

Txetxeniarrek hotelik onenak dituzte Moskun.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 203. orr.

Errusian inork ez dio kontu hartzen Gobernuari txetxeniarren aldeko atariak blokeatzen dituenean.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Telebista piztu zuten Marcosek eta Lucasek: txetxeniar bi agertu ziren, metraileta bana eskuan.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 51. orr.

24 urteko txetxeniar baten kasua dakar txostenak.  Berria - Mundua   2004-08-10

Ingushetian errefuxiatuta daude oraindik txetxeniar asko, eta bueltatu direnek itzulera latza izan dute.  Berria - Harian   2006-01-14

Ingushetiako presidente zela, txetxeniarrekin negoziatzearen aldeko jarrera izan zuen Aushevek.  Berria - Mundua   2004-09-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gerrillari txetxeniar (7); txetxeniar bat hil (3); txetxeniar hil (6)

basaiev gerrillari txetxeniarra (4)

buruzagi txetxeniarrak (3); erresistentzia txetxeniarrak (3); gerrillari txetxeniarrak (9); txetxeniarrak nazioarteko terrorismoarekin (3)

gerrillari txetxeniarrari (3)

gerrillari txetxeniarrek (13)

gerrillari txetxeniarren (8); txetxeniarren kontra (4); txetxeniarren kontrako (3)


txetxeniartze iz txetxeniar bihurtzea.

Kadiroven hilketak, hutsune politikoaz gain, Moskuren aldeko buruen arteko lehia eta Txetxeniartze politikaren porrota eragin dezakeela uste dute adituek.  Berria - Mundua   2004-05-11


txibatazo iz adkor salaketa.

Mobida txar bat, txibatazo eta guzti.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 15. orr.

Benjaminek txibatazoa eman zuelako harrapatu zutela Gizona.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 147. orr.


txibato (orobat txibatu g.er.) iz adkor salataria.

Txibatoa ote den esaten dute eta...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 109. orr.

Txibatoa ez dakit baina traidore zikina iruditu zitzaidan Hankapalo.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 115. orr.

Gela hatz-arrastoak, neurriak, krokisak eta apunteak hartzen zituzten espioiez, poliziez, detektibez eta txibatoez mukuru zegoen.Toliño izeneko jonkiak Poliziarentzat txibato lanak egiten zituen noizbehinka.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 75. orr.

Itziarren ikusi nuen indarkeriaren barne logikak zer neurritan duen beharrezko "traidorea", kasu hartan "txibatoa".  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 73. orr.


txibatu1, txiba(tu), txibatzen du ad salatu; esan.

Elena atzetik ari zaio, kontatu behar didana txibatzen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 86. orr.

Batzuetan nik neuk ere txibatuko lidakeen norbait behar nuke, pentsatu dut.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 86. orr.


txibatu2 ik txibato.

txibia 1 iz txipiroiaren antzeko molusku zefalopodoa (Sepia officinalis).

Heste luzeetatik hartu zituen olagarroak bere besoak; belarrietako kartilagoaz egina da txibia. Txibiak harrapatzeko ontzi bat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 17. orr.

Txibiez betetako edukiontzia arakatzen hasi ziren poliziak, eta barruan kokaina poltsak aurkitu zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Txirlak eta txibiak ontziratzeko kaxa hutsak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 156. orr.

Jan genuena: izkirak plantxan eta txibia saltsan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 268. orr.

Txibia erraldoiak jaten dituen marrazo mota bat aurkitu dute.  Berria - Gaiak   2004-01-09

Senarrari, berriz, Nautilus ontziari eraso zioten txibia erraldoiak zekarzkion gogora.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 100. orr.

2 txibia-hezur (corpusean txibiezur soilik)

Guztiz harrituta geratu nintzen gizon bat eskuak altxaturik ikusi nuenean kobazulotik irteten, txibiezurra baino zuriagoa, fusil bati eutsiz esku batean eta munizio kaxa zahar bati bestean.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txibi erraldoi (3)

txibia erraldoiak (5); txibia erraldoien (3)


txibierro iz txibiaren garroa.

Hantxe zegoen tabernako bere mahaian txibierro frijituak jaten ardo zuriarekin.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 30. orr.

Taberna aurrean harrapatu zuten, txibierro frijituak jateko asmoa balu bezala oraindik.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txibierro frijituak (5)


txibiezur ik txibia 2.

txibirita iz tximeleta.

Erregeren zalduneria, belardi eta txibiriten zelaian da ageri.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 109. orr.


txibista 1 iz begizta.

Hiru aldiz egin zion txibista Lilyren oinetakoari; hiru aldiz desegin zuen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 153. orr.

Oinetakoak oso txukun lotu eta estu samar korapilatu zituzten txibistak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 78. orr.

-Korapiloa estu zegoen eta txibista ere bai.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 313. orr.

Txibista deigarri batez hornitutako fardela eman zion eta "eskerrik asko" lotsatu batekin batera jaso zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 131. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez dago sarrailarik edo kisketarik, soilik alanbre txibista bat iltze batean katigatzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 173. orr.


txibuka ik txibuki.

txibuki iz turkiar pipa-mota, tutu luze eta zuzena duena.

Txibukia eskuan eta katilutik hurrupaka, oso irudi egokia zatekeen pintore batentzat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 127. orr.

Gero, pipak erakutsi zizkien; denetarikoak zeuzkan: zurezkoak, buztinezkoak, magnesitazkoak, [...], tututxoa anbarrezkoa zuen txibuki bat aspaldi ez zela jokoan irabazia...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 115. orr.

Bere irudimenean ikusi zuen turkiar bat, durbantea buruan zuela, bere dendako salgai-fardelen artean pikotxean, txibukaren ordez ziri bat erretzen, kontenplazioan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 184. orr.


txigar iz

Hesola hartu eta txigarretan sartu nuen; lagunei adore eman nien, inork beldurrez atzera egin ez zezan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 55. orr.


txigor (corpusean xigor soilik) iz txigortua dagoen gauza.

Berokia kendu zuen; azpian xigor-koloreko soineko soil bat zeraman gorputza markatzen ziona.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 43. orr.


txigordura (corpusean xigordura soilik) iz janari txigortua.

12etan, Baigura kartierean zintzur bustitzea, Ezponda etxean eta xigorduren jateko manera hor berean.  Herria   2001-07-19


txigorgailu (orobat xigorgailu) 1 iz ogia eta kidekoak txigortzeko gailua.

Joanak ogia txigorgailuan sartu, Llumi besotik heldu eta aulkiraino eramaten du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 108. orr.

Txigorgailu batean jar zezaketen guztia -ogia, opiltxo bigunak, malba zurizko pastelak...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 179. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Batek daki ez ote zen horren kontrako eraginez asmatu ondoko urtean ogi txigorgailua.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 65. orr.


txigorgarri (corpusean xigorgarri soilik) iz txigortzen duen gauza.

Bikotea bereizirik zegoenean, distantziak muzinduta, Edithek gutun bihotz-xigorgarriak bidaltzen zizkion Freddyri, Percy bidetik kendu eta bientzat irekiko zen zeruko atea nolakoa izango zen zehatz-mehatz eta larruz larru agertuz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 164. orr.


txigorki (corpusean xigorki soilik) 1 iz ogi xerra txigortua.

Biharamun goizean gosaltzeko, arto-malutak jan zituzten, eta poteko tomate hotzak xigorkietan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 43. orr.

Arratsaldean, Chanel eta bisoizko emakume handikiak, bere erosketetan atsedentxo bat eginez, kafea xigorkiekin edo txokolatea txurro egin berriekin hartzera. Harryri xigorki, koko, babarrun egosi, marrubi, curry, belar, kafe eta sardinen gustukoak suertatu zitzaizkion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 41. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Batzuetan hurbildu eta belarrian mokoka egiten zion eta xigorki-zati bat lortzen zuen, eskolako beste hontzekin batera, hontz-tegira lotara joan aurretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 124. orr.


txigorraldi iz zerbait txigortzen den aldia.

Bai, horren gerrenak badu urre geruza, noski, berroren txigorraldiak nork ez ditu miretsi?  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 218. orr.


txigortu (40 agerraldi, 22 liburutan; orobat xigortu 65 agerraldi, 28 liburu eta 6 artikulutan), txigor(tu), txigortzen 1 du ad zerbait, kolore arrea hartu arte, erre gabe surtan edo kidekoetan eduki.

Kafe aleak kontuz txigortu behar dira, su motelean, erre barik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 47. orr.

Bi ogi-xerra txigortu zituen, eta hark astigar-ziropatan busti-busti egin eta minutu eta erdian irentsi zituen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 155. orr.

Ogia txapan xigortzen ari zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 228. orr.

Karobian txigortu zuten, bada, kaltziotik banandu zedin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 297. orr.

Ale berria sutan xigortua eta xehatua eskainiko duzue.  Elizen arteko biblia   Lb 2,14

-Alde batetik ondo xigorturik egon behar dik, eta bestetik, aldiz, gutxi erreta, ulertzen?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 438. orr.

Heriotzan piztien hagin-sari izatea okerra bada, ez dut ikusten gozoago denik sutan gar goriek xigor zaitzaten, edo eztitan ito zaitzaten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 215. orr.

2 irud/hed

Muinoaren tontorretik ordokia ageri zen, bizkar grisez mugaturik, eguzkiak txigorturik.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 199. orr.

Alde egin nezakeela iruditu zitzaidan... -aurpegia eta eskuak txigortuta zituen ordurako-.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 56. orr.

Ondartzetan xigortzea laket zaiotenak loriatuak direla.  Herria   2003-08-14

Horra ere hantxetan daudenak, itsas bazterrean, larrua xigorturik gazteak eta ximurturik zaharragoak.  Herria   2002-07-25

Alde egin nezakeela iruditu zitzaidan... -aurpegia eta eskuak txigortuta zituen ordurako-.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 56. orr.

Eguzkitan bapo txigortua izaki, inoiz gutxitan bezain beltzaran bainengoen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 145. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Kakahuete txigortuak eta gazi-puntu fin bat emanak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

Har itzazu zaku bat gari xigortu eta hamar ogi hauek, eta eraman bizkor zeure anaiei kanpalekura.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,17

Gurina ogi txigortuan zabaldu, kafesnetan busti eta ahora.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 95. orr.

Ames andreak burua astindu zuen, triste, eta kanelazko ogi txigortua eskaini zion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 129. orr.

Kafe xigortuaren usaina zuten eskailera beltz batzuen tarte aldapatsu batetik igo eta kristal esmerileztatuzko ate batean jo zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 115. orr.

Hara, Lucy, laranja-ura, ogi-xerra txigortuak eta arrautzak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 167. orr.

Montreuileko mertxika gorriak, iparraldeko nesken azal fin argikoak, eta hegoaldeko mertxikak, kolore hori txigortukoak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 317. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ogi txigortu (6)

ogi txigortua (6)

gari xigortu (3); ogi xigortu (3)

ogi xigortua (9)

ale xigortuak (3); ogi xigortuak (4)


txigortzaile (corpusean xigortzaile soilik) iz txigorgailua.

Ogi xigortua, arauak eta printzipioak dituen gizon honentzat, ia bizioa da [...] eta sentsazio anitz biltzen dira horretan, hala ikusizkoak nola ukimenezkoak, nahiz usaimenezkoak nahiz dastamenezkoak, hasteko xigortzaile kromoztatuaren dirdira, gero zerrendak ebakitzen dituen labana, ogi xigortuaren usaina, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 73. orr.


txiio iz txio.

Aldiz, enarak etorri eta zabaldutakoan, goizetik txiio batean elizako kanpandorrearen jiran ikusi eta entzun orduko, hau ziotsan: Enarak goizean txio-txioka, eguraldi ona.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 116. orr.


txiita ik xiita.

txikane iz automobil zirkuitoetan, abiadura moteltzeko bihurgune artifizialen sistema.

Horri hiru txikane gehitzen zaizkio, abiadura mantsotu eta «zalditoki» ordez «zirkuitu» deitu ahal izateko.  Berria - Kirola   2004-06-19

Txikanerik ez duen zirkuitua da, eta bihurgune gehienak nahiko zabalak dira.  Berria - Kirola   2004-10-02

Gilles Villeneuve zirkuitua zuzengune eta txikane lotura bat da funtsean.  Berria - Kirola   2004-06-13


txikano izond/iz mexikar jatorriko estatubatuarra.

Lupe Velez [...] bigarren mailako aktore txikanoa izan zen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 25. orr.

Gandhi, Martin Luther King eta César Chávez (sindikalista txikanoa) bezalako buruzagien pentsamoldea eta jokabidea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 65. orr.

Txikanoak, indioak eta Europa ekialdekoak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 32. orr.


txikar ik txiker.

txikarra
1 txikarra egin sasieskola egin, eskola huts egin, piper egin.

Eskola orduan txikarra egiteak erruduntasunaren zaporea eta lege haustearen lilura dakarzkio oraindik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 35. orr.

Hirugarren eskola-eguna, bigarrenean txikarra eginda.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 68. orr.

Izan ere, txikarrik ere egin gabeko institutu eta unibertsitateko ikasle formaltxo eta grisa izan nintzen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.


txikatu, txikatu, txikatzen du ad

Aski nian, eman dezagun Motelera nentorren pausa-garaietan txikatzen nuen Maureen irlandesa biluzirik itxuratzea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 39. orr.


txiker (orobat txikar g.er.) 1 izond txikia.

Sendo bezain txikerrak ziren; La Caledonia-n ni gizon garaia nintzen, ez baitzitzaidan ordura arte sekula gertatu.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 215. orr.

Nire mundualdian, beste dozena bat hutsen artean burusoil eta txikarra, lodi eta itsusia, mizkin eta narrasa zen emakume batek oniritzi zidan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 50. orr.

Hare jauna gelaxka txiker batean bizi zen, Edinburgheko etxe garai eta jendetsu bateko seigarren solairuan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 162. orr.

Ohe txiker bi, estu eta lar bigunak, eta haiek bezain meharra komuna, horra eman ziguten gela.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 57. orr.

Sudurra besterik ez zuen erakusten belus beltzeko kapela txikerraren azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 153. orr.

Erabat ridikulua iruditu zitzaion pertsona bik maleta txiker hura eramatea eta berak maletatzar bi behar izatea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 12. orr.

La Sarriette ikusi zuen [...] Jules jaunari bibote txikerretik tiraka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 412. orr.

Begi aurrean ispilu txiker bana baleramate bezala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 85. orr.

Halako sua eukan ze, atzamar txikerra apurtuta eukana ahaztu egiten jakon.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 17. orr.

Etxea, familia, beharra, adiskideak utzi nituen [...] nire herri txikerrean.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 12. orr.

Bada lanbro-lainoaren euri txiker temosoa eta irautea gustatzen zaiona.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 309. orr.

2 hatz txiker hatz txikia.

Erpurua zuzen ipini eta esku ahurrean lotu zion hatz txikerrari.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 221. orr.

Libre lotzen ziran beste lau atzamarretarik, barriz, hatz txikerra oso gitxi erabilten eben, batzuk, esateko, inoiz bere ez.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 94. orr.


txikertu, txiker(tu), txikertzen da/du ad txikitu.

Bilboko egunkariek txikertutakoen berri eman zezaten agindu zion Leizaolak Arbex zentsoreari.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 136. orr.


txiki (17596 agerraldi, 273 liburu eta 3850 artikulutan; orobat ttiki 1181 agerraldi, 76 liburu eta 235 artikulutan eta tiki 177 agerraldi, 26 liburu eta 4 artikulutan) 1 izond ohiko tamaina iristen ez duena. ant handi.

Ahoa ere txikia, baina ongi marraztua du.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 317. orr.

Letoizko iparrorratz txiki bat, bidaia luzeetan erratzean ipintzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 15. orr.

Haga txiki bati eragiten dio horretarako ardura duen udal enplegatuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 22. orr.

Barra txiki bat ere badu eskuinaldean, oraingoz hutsa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 184. orr.

Lastaira-antzeko bigungarri txiki bat ipini zuen gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.

Ostatuko gurdi-atetik zaldi-kotxe txiki eta nahikoa polit bat sartu zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 19. orr.

Gaizki zaindutako parke txiki batean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 35. orr.

Urteetan bertan behera utzitako lur-zati txiki trastez betetako bat zen lorategia.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Ibaiaren ondoan, plaza txiki zahar itxurako batean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 266. orr.

Kamera sofistikatu baten ezaugarri asko ditu begiak, baina askoz leku txikiagoa hartzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 12. orr.

Ibilera bihurriko ibai txiki batek ilargiaren izpiak islatzen zituen han-hemenka.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 38. orr.

Izaki txikienek ez dute hezurren beharrik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 15. orr.

Gizon txiki argal eta betaurrekoduna zen funtzionario hori.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 210. orr.

Emakume txiki, azal-ilun, horzgabe, konkortu bat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 20. orr.

Hendrik geratzen zen, eta neskato txiki eta argal bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 147. orr.

Artalde txikia sendotzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 882. orr.

Arrain handi eta txiki, bedeinka ezazue Jauna, goretsi eta goraipatu menderen mendetan!  Elizen arteko biblia   DnGr 3,79

Lau ijitok osatutako orkestra txiki baten doinuak entzuten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 46. orr.

Herri txikia zela bai, hori gogoratzen zuen Romanek, oso-oso txikia.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 81. orr.

Jauzi txiki batzuk eginarazi zizkion lagunari espaloitik errepidera eta errepidetik espaloira.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 74. orr.

Pauso txikitan doa berokien esekitokiraino.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 120. orr.

Gustura edan duzu, zurrutada txikitan; zaporea gordez.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 81. orr.

2 ohiko kopuru, gorabehera edo indarra baino apalagokoa.

Etxeak hipoteka txiki baten zama zuen artean.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 42. orr.

Hizkuntza txikien ohizko gorrotatzaile baten aurrean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 19. orr.

Tragoxka txikiak hartzen zituen bitartean.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 7. orr.

Mundu mailako bihurtu diren enpresen kopurua oso-oso txikia dela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 81. orr.

Mesede txiki bat eskatu behar dizut.  Elizen arteko biblia   1 Erg 2,20

Piezaren erdi aldera, piano-joleak huts txiki bat egin zuen akorde batean eta gelditu egin zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 42. orr.

Gezur txiki batzuek bakarrik salbatzen gaituzte.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 124. orr.

Hau argi ikusiko duzu beste istorio txiki batekin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 356. orr.

Irakasle bakar batek ere ez zigun hari buruzko aipamen txikiena ere egin.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 90. orr.

Batzuetan aztarna txiki baina esanguratsuetan saiatzen naiz haien izaerak zehazten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 62. orr.

Masailak gorri-gorri, pixka bat lelotua, erretzen ari ziren animalia gizenei barre txikiak eginez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 72. orr.

Bai baitaude liburuek ordezka ezin ditzaketen poz txiki eta handiak zulo hauetan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 203. orr.

Eguneroko beldur txikiak gainditu ahala, handiagoak hasten dira iristen.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 77. orr.

Gertaera txiki batek besterik ez zuen orbandu bidaia zoriontsu hura.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 176. orr.

Arropa bustita neukan eta hura erantzi eta su txiki bat egin nuen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 32. orr.

Sentimenduak, oso maila txikian bada ere, badu lotura objektuaren kualitate batzuekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 240. orr.

Estetika maila apalekoak iruditu zitzaizkien irudi haiek, eskematizazio-maila txikia zutelako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 101. orr.

Esku mugimendu txiki ondo estudiatuak eginez.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 107. orr.

Esku leunez kolpe txikiak emanda.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 110. orr.

Mihia hortzen kontra joz hots txiki bat egin zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 32. orr.

Kantuan aritzen ziren beroak erdi itotako txitxarrenak ziruditen ahots txiki garbi zorrotzez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 131. orr.

Bere mirespena agertu zuen oihu txikiak eginez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.

-Zer deritzozu Cleremont-en gosari txiki bat egiteari?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 62. orr.

Neure lasaitasunerako erants dezadan jainko-txiki asko duela Zapiainen aldareak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 8. orr.

Erradiazio txiki batek ez du eragin larririk sortzen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 72. orr.

Karga handia eta abiadura txikia denean, egokiagoa da lubrikazio hidrostatikoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 40. orr.

Aurrean gizon handi eta sendoa du, behartsua baina, eta aitzinean jarrita limosna txiki bat eskatzen dio.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 109. orr.

Erretiro-sari txiki bat emango zioten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 37. orr.

Lapurreta txiki bat egin duela eta.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 135. orr.

Mahaitik eroritako papurrak biltzen zituen lapur txiki eta tripazain pare harenganako.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 266. orr.

Gizon guztiak homosexualak dira, gradu handiagoan edo txikiagoan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 148. orr.

Bazekien, orobat, ez dela bertute txikiagoa daukazuna zaintzea ez daukazunaren bila ibiltzea baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 366. orr.

"Anai txikiak", Fratres minores, dute izena eta izana, guztien mendeko eta guztien zerbitzari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 32. orr.

Anaia txikien Erregela eta bizimodua hauxe da: [...].  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 30. orr.

3 (beste izenondo baten ezkerrean)

Bulkada zela eta, urrats txiki-arinetan espaloiraino iritsi zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 288. orr.

Magnolio handi baten abaroan, gizon txiki kaskarra ikusi zuten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 251. orr.

Farolaren inguruan, nire leihoaren azpian bertan, talde txiki tristea osatuko dute nonbait.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 27. orr.

Hau bezalako herri txiki-maspiletan natura ez da gizakiaren eguneroko bizitzatik bereizten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 147. orr.

Herri txiki-lausoetan etxe zuloraino sartzen zaizkizu naturaren uholdeak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 147. orr.

Tunika txiki-pobre batez jantzi zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 748. orr.

Jantzita zuen gona txiki estua zango polit meharretan gora bildu zitzaion neskari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 40. orr.

Automobileko ur-ponpak, adibidez, gurpil txiki paladun bat dauka.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 176. orr.

Konturatzen nintzen haren begi txiki beltz biribilak ni aztertzen ari zirela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 15. orr.

Lehengo irribarre txiki iheskor bera.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 20. orr.

Nik neuk ere ez baitut amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik.  Berria - Kultura   2006-02-28

Salonika hirian judu txiki bizar-zuri batek esandakoaz gogoratu zen da Rua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 39. orr.

4 (beste izenondo baten eskuinean)

Gizon gazte argal bat zen, hezurdura larrikoa, buru-handia, bizarduna, sudur mehe-mehea eta begi argi txikiak zituena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

Itxi-itxiak ageri ziren kristalen atzeko errezel zuri txikiak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

Hostotxoak zeuden, harri txintxarrak, petalo zuri txikien zerrendak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 395. orr.

Elektrodo-orratz bat garunean sartu eta korronte elektriko txiki bat emanez gero.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 220. orr.

Elektrizitate-karga negatibo txiki bat dauka mintzaren barrualdeak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 223. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Beharrezkoak direla saguak, arratoiak, tximitxak eta gainerako txiki-jendea.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 159. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa elkarketak izenondo balioa duela)

Liburukotean ikusia zuen deabru begi-txiki kokots-zorrotzaren antza hartu zion ostera Tomek Hucken aurpegiari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 129. orr.

Gizon tente buru-txiki bat.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 164. orr.

Ahuspez etzanda, beren soingaineko marra-txiki beltz-grisezkoez estalirik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 17. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Hori adierazten zidan etengabe xehetasun txiki mordo baten bidez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 37. orr.

Ogitarteko eta zahatoaren poltsa, rosly puru-txiki kaxa zamarran.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 39. orr.

Tranpa-txiki usain edo bat hartzen nion nik saio mota horri.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 79. orr.

8 izond/iz urte gutxikoa.

Florentek Quenu txikia, hamabi urte besterik ez artean, bakar-bakarrik aurkitu zuen sukaldearen erdian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 68. orr.

Haurrak -Hynkel txikiak- harri eta zur begiratzen dio Hans Breveski mutikoari.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 8. orr.

Betiko nahi dut ume txikia izan eta ondo pasatu.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 56. orr.

Elkar besarkatu eta musukatu zuten haur txikien antzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 65. orr.

Goiz batean, gora begiratu eta hiru mutil txikiren aurpegiak ikusten ditu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 272. orr.

Konturatuko zinetenez, zuen arreba edo ahizpa txikiak egin nahi dituen gauzak beti dira amak eta umezainak hark egitea nahi ez duten gauza berberak.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 262. orr.

Anai txikia hezikaitza baitugu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 82. orr.

Nire amama zenari laguntzen nion lan honetantxe txikia nintzenean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 37. orr.

Datozen urtetan igual gu izango gerala txikien begiraleak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 69. orr.

Handiegia nintzen txikien jolas inozoetarako, txikiegia handien solas serioetarako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 65. orr.

Zezen beldurgarriaren imintzioa egingo du gero Juan Luisek, hazitxoenei irri axolagabea eta txikienei izu gozatsua eraginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 93. orr.

Padrek eta madrek beste gelan, txikienean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 48. orr.

9 (-en atzizkiaren eskuinean, izen gisa)

Zirrikitu txiki bat aurkitu genion baina, bere txikian adierazgarri.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 178. orr.

10 (izan aditzarekin)

Indibiduoen arteko desberdintasunak txikiak izateak ez du argitzen sailkapenak nola egin behar diren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Jesus zein zen ikusi nahirik zebilen, baina ezin zuen jendearengatik, txikia baitzen.  Elizen arteko biblia   Lk 19,3

Sekula ez zegoen hotzak; ez zen, ez txikia, ez ahula.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

Inpunitatearen kaltea txikiagoa denez, laburtu egin behar da preskripzioarena. Interes tasak txikiagoak izanik, enpresa proiektuak [...] eta inbertsioak, eskuarki, erlatiboki errentagarriagoak dira inbertsio finantzarioen aldean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 88. orr.

Kopuru horiek txikiagoak izango dira herri jakin batean unibertsitate ikasle asko baldin badaude.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 81. orr.

Tampicoko aireportua txikiegia zen gure Super-Constellation-arentzat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 23. orr.

Izan ere apostoluetan txikiena naiz ni, apostolu izenik ere merezi ez duena.  Elizen arteko biblia   1 Ko 15,9

Errespeturik handienetako bat, pertsona batentzat, bere hizkuntzan egitea da, nahi den txikiena izanik ere bere eskubide oinarrizko bat baitu.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 191. orr.

Puntu baten eta puntu hori baino "lehentxeago"koaren arteko aldea txikia da, oso txikia, norberak nahi bezain txikia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 361. orr.

Aldaketak oso-oso txikiak diren arren, sumatu daitezke, halaber, FMIren laguntza errezeten paketeetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 325. orr.

Egoera hori aldatzeko Batasunak duen aurrekontua oso txikia da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 200. orr.

Askoz txikiagoak izan ziren orduan hezur-galerak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 36. orr.

Letra, berriz, oso txikia.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 17. orr.

Bi txanpon zeuden elkarren ondoan, bat handia eta bestea oso txikia.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 59. orr.

Musuzapi bat bezain txikia dela Paris, mundua bera txikia delako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 360. orr.

Txiki bezain trinko bularrak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

11 txikitako izlag umetako.

Txikitako ametsak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 165. orr.

Txikitako eta gaztetako pasadizoz josita daude; erromeriak eta festak kontatzen ditu, trikitilarien ibilerak, [...].  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 92. orr.

Ez dut haurtzaroa berritzeko berebiziko lilurarik edo txikitako kale-bazterretan ibiltzeko gogorik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 163. orr.

Txikitako adiskidea zuen Telleria, jolas-laguna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 136. orr.

Txikitako zerbaitek eragin zidala uste dut.  Berria - Euskal Herria   2004-12-02

Ziurrenik hori ere txikitako oroitzapenak dira, txikitako atzerria Frantziako hegoaldea izan baitzenuen.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 140. orr.

Lagunei dagokienez, nire txikitako oroitzapenak oso onak dira.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 73. orr.

Egun argitan ikusi nahi dut nire txikitako paisaia sentimentala.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 163. orr.

Txikitako nire argazki maiteena dela esango nuke.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 99. orr.

Geroztik bati baino gehiagori entzun izan diot bere txikitako euskara ispilatua ikusi zuela Izagirreren parrastada haietan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 80. orr.

Gure txikitako erdara halamoduzko hartan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 36. orr.

Txikitako gure jokoak eta Pompeiako haurrek erabiltzen zituztenak oso antzekoak ziren.  Berria - Kultura   2004-04-04

Berehala ohartu nintzen nor zegoen hor niri itsatsita, Má?saren txikitako argazkia zen, bera ere marinel jaka batekin.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 68. orr.

Ernestek Duñabeitiaren txikitako jolaslekua hantxe zeukala.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 15. orr.

Hartu bestela, zeure argazki bat, txikitakoa.  Berria - Kultura   2006-04-23

12 txikitan adlag umetan.

Txikitan herri baten baino gehiagotan bizi izan zinen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 70. orr.

-Txikitan izan hintzen bertan, ezta?  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 63. orr.

Gogoratzen al zara, David? txikitan hemen ibiltzen zineten mutil guztiak futbolean, eta baloiak maldan behera alde egiten zizuenean ni joaten nintzen korrika haren bila.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 181. orr.

Nik txikitan aitonak nolakoak ziren galdetzen nien etxekoei, eta amona Noeliari aitona Alejandro nolakoa zen galdetzen nion.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 25. orr.

Aita txikitan galdu huela eta ama, berriz, gerra hasi baino lehenxeago...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 24. orr.

Egun batean, txikitan, kalean barrena zebilela Milanen, zutoina baino tenteagoko gizon bat ikusi zuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 25. orr.

Hik ez duk txikitan pelikularik ikusi...  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 94. orr.

Egia esan, txikitan beti ari ginen mutur joka.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 33. orr.

Kontu-jateari utzi eta esaten diet jakin nahi dudala txikitan zoriontsu izan ote ziren.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 16. orr.

"Zeinen potxoloa zen txikitan!", kexatzen zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 88. orr.

13 txikitandik (46 agerraldi, 23 liburu eta 4 artikulutan) adlag txikitatik.

Inork baino lehenago eman nuen izena, txikitandik erakartzen baininduen tresna hark.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 118. orr.

Txikitandik gustatu izan zaio hizkuntzarekin jolas egitea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 228. orr.

Katalinari haiek nabarmenkeriak iruditzen zitzaizkion, berak txikitandik baitzuen ordenaren eta lasaitasunaren sena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.

Oso gustuko dut mekaniko izatea; horixe nahi nuen txikitandik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 83. orr.

Artista, Stephen Wiltshire, autista zen, eta savanten trebetasunak erakutsiak zituen txikitandik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 196. orr.

14 txikitatik (213 agerraldi, 77 liburu eta 89 artikulutan) adlag umetatik.

Txikitatik erakutsi digute ez dela aski ez dugula nahi esatea: jakin egin behar zer nahi dugun, zer izan nahi dugun.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Txikitatik zen autozale porrokatua.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 237. orr.

Alabaina, Graxi txikitatik urguilu-ontzi eta harro-putzua zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 137. orr.

Hala bada, txikitatik zaletu zen Thomas bereziki erritmoa zaintzen duten poetekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 6. orr.

Toto esaten dugu beti, hori baita nire osabari txikitatik geratu zitzaion ezizena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 112. orr.

Malenkonia zen etxe alemanera gauaz etortzen zena, nik txikitatik ongi ezagutzen dudan malenkonia iluna.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 29. orr.

Hori ikasia eta zaildua zagok, horretara txikitatik egina.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 116. orr.

Janutak asko hitz egiten du: oso hiztuna izan da txikitatik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 36. orr.

Pertsona baten izaera txikitatik osatzen da.  Berria - Harian   2005-10-28

Marinak pozik hartu zuen Sara eta musika ikasketak eman zizkion txikitatik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 272. orr.

Barruko sentimenduak menderatzen ikasia naiz txikitatik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 37. orr.

15 ahaide txiki lehen edo bigarren mailakoa ez dena.

Urte askoan, Anfisa Andreievna ahaide txiki zuen kondesa baten etxezaina izan zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 186. orr.

15a ez-txiki izond

Frantzisko dohatsuaren ahotik entzun zituzten, anaia guztien harridura ez txikia piztuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 716. orr.

Urte askoan ezindu haren bizitza intelektualaren parte ez txikia izan ziren liburu haiek.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 44. orr.

Bere jenialtasunaren handiaren eta jendearen mirespen ez txikiagoaren jakitun.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 171. orr.

Haien iraizkinak, ehuneko 90 azido uriko, ugari lor zitezkeen, aldiko peza ez txikiegitan eta purutasun-baldintza zentzuzkotan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 241. orr.

Ikerkuntzak behar dituen diruen zamaren atal bat, ez txikia, dela unibertsitateetan, dela enpresetan beretan ere [...] diru publikoa izaten da.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 37. orr.

Baina Jontxuk ere izan zuen zerikusia, eta ez txikia gainera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 62. orr.

16 golde-txiki (corpusean goldettiki soilik)

Zenbat saski eta otarre klase, eta astozesto eta gurdizesto, eta zenbat lera, are, bostortz edo goldettikiren karela...  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 186. orr.

17 handi-txiki iz tamaina.

Egia bere handi-txikian neurtzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 274. orr.

-Entzuleriaren handi-txikia.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 146. orr.

Alegia, tamaina egokiko izan zedin bidaiaria: ez handi, ez txiki... handi-txikia ohearen arabera juzkaturik beti ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 116. orr.

Handi-txikiari erreparatuz gero, ziriak duke garrantzirik handiena.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 10. orr.

18 Hartz Txiki zeruko ipar hemisferioko konstelazioa, ipar izarra daukana.

Hartz Txikiko zazpiak, eta beronen Ipar-Izarra ere.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 17. orr.

Hartz Txikiaren eta Casiopearen parte osatzen duten beste izar asko ere badaude nahasita.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4370. orr.

Euler jauna, izugarri maite baititu Hartz Handia eta Hartz Txikia, iparraldera hurbildu zen haiei lasaiago behatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 417. orr.

19 hatz txiki eskuko bosgarren hatza, nagiaren ondoan dagoena.

Hatz txikiaren muturra seinalatu zuen hatz lodiaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 121. orr.

Libre geratu zaion eskuko hatz txikia sartzen du ezkerreko belarrian.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 117. orr.

Ezpainetan gorri pittin bat jarri eta hatz txikiaz ondo banatuz desagerrarazi ditu tolestura gehienak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 117. orr.

Zigarroa lau hatzekin heltzeko ohitura zuen Martak, hatz ttikienarekin izan ezik, gainerako guztiekin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 80. orr.

Eta horrela, azkenerako, Zeruetako Jaun zaharra haserretu, ezker eskuko hatz txikiaren muturra milimetro hamarren bat mugitu eta akabo mundu guztia.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 21. orr.

Eraztuna hatz ttikitik atera ostean, aitaren esku barrenean ipini zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 130. orr.

Ezker eskuko hatz txikia hautsita du.  Berria - Kirola   2004-02-28

20 herren txikian adlag

Zerbait esan ez esan egon eta gero, jaiki eta, herren txikian, musika-salara- erretiratu zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 16. orr.

Herren txikian ibiliagatik ere, denen aurretik abiatu zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 36. orr.

Ate aldera egin zuen aitak herren txikian eta, laster itzuliko naiz esanda, kalera irten zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 149. orr.

21 ipar txiki ipar haize mota bat.

Eta ekialdeko ukitua duela, baina Pirinio eta Auñamendi elurtuetatik pasatutakoan, hozkirria eraginez datorrena, ahulago, horri Ipar ttikia deitu izan zaio, nafar gorria ere bai, Ipar gaiztoagoaren koloretik baduelako, eta nafar-haize ere bai.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 457. orr.

Aldiz, etzanago ia, nafarraldetik, barreneko parajeetatik datorkigun haizexka mantsoago horri, ipar ttikia deitzen diogu, edo eguzki-haizea deitu izan zaio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 467. orr.

Kontuz, bada, ipar ttiki negukoarekin, ez da batere beroa-eta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 467. orr.

22 itsaso txiki

Itsaso txikia zegoen, are apalagoa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 33. orr.

"Kresala usaintzeko, itsaso txikitan sarkorrago" neure artean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 33. orr.

23 izeba txiki aitaren edo amaren lehengusina.

Eta berorien bi alabak, bukatzeko, Itziar eta Amélie nire bi izeba txikiak, oraindik ezkongai.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 119. orr.

Amélie Sagardia, ene izeba txikia nolabait esateko (izeba-amona delako), eta Amaren lehengusina propioa, Akizen bizi dena.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 118. orr.

-Baina Praskovia Fiodorovna ez da arrotza, izeba txikia dut.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 266. orr.

Izeba bat izeba txikia ez izateko arrazoirik ez zagok, ados; baina izeba batek, izan txikia edo izan handia, bere ilobari osaba deitzea, hori ez diat ulertzen.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 30. orr.

Izeba-osaben etxean emango zidatela bazkaltzen, ez kezkatzeko horregatik.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 85. orr.

24 komunio txiki (corpusean komunione soilik)

Komunione ttipia edo orai erraiten den lehen komunionea maiatzaren 25 eko igandean izan dugu gure parropian.  Herria   2003-06-05

Iragan igandean ginuen, haur multxo baten komunione ttipia.  Herria   2005-05-19

25 korrika txikian adlag

Ubanbe korrika txikian hasi zen, alkandora zuria astinduz orduan ere.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Amak, korrika txikian hurbildurik, besarkatu egin ninduen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 138. orr.

Neskak atzera jiratu eta korrika txikian aldendu ziren.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 77. orr.

Imajina ezazue burdinazko bola bat, mundua bezain handia, eta bola hartan inurritxo bat korrika txikian jira eta bira etengabean.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 182. orr.

26 lehengusina txiki bigarren mailako lehengusina.

Beti iruditu izan zait nire lehengusina txikia dela, eta ez nire izeba.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 118. orr.

Zu Cecily izango zara, nire lehengusina ttikia.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 73. orr.

Nire lehengusina ttikia zen eta ia nire arreba ere bazela esango nukeen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 106. orr.

Ekainaren zortzikoa, Ainhoa, lehengusina txikia.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 48. orr.

27 lehengusu txiki (orobat tipi g.er. eta ttiki g.er. eta lehengusuttiki g.er.) bigarren mailako lehengusua.

Salamancara bidali ninduen baina ez bakarrik, lehengusu txiki baten laguntzarekin, hark ni zaintzeko eta nitaz arduratzeko aginduekin.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 68. orr.

Nire lehengusu txiki Juan Mari eta Karlos Garzia Otegi ezagutzen nituen, aitonaren auzoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 89. orr.

Nire aitaren lehengusu txiki bati.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 132. orr.

Haietarik bat, hiruretan lehena, bere lehengusu tipi bat zen, Xalbador Etxegoien.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 49. orr.

Beren jaioterriko lehengusu nahiz lehengusu ttiki guztiekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 108. orr.

28 ordu txiki

Azken gautxorien eta egunsentiko beharginen arteko ordu txiki hura.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.

Zer ari zara ordu txiki hauetan argia piztuta?  Berria - Kultura   2006-02-09

Baina, tira!, gaueko ordu txiki haietan, edozer gauza gerta zitekeen, egia esateko.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 30. orr.

Deustuko jaietan hasi zen dena, gaueko ordu txiki eta kritiko horietan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 74. orr.

Uda-gau bateko ordu txiki sargorietan kokatu beharko nuke Rimbaud ezagutu nuen mentura.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 119. orr.

29 soinu txiki trikitia.

Soinu txikiaren handitasuna.  Berria - Kultura   2004-03-20

Soinu txikia baserri giroko soinu tresna izan zen.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 69. orr.

Soinu handia inportanteagotzat jotzen zen soinu txikia baino.  Berria - Kultura   2004-03-15

Soinu txiki bat erosi eta bere kasa ikasi zuen.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 14. orr.

Kaletik urruti, munduko doinuak ekarri zizkion soinu txikiari, hiriaren usaina.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 32. orr.

30 su txiki

Su txikiak atzematen ziren aintziraren ertzean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 436. orr.

Su txikiak piztu ziren han-hemenka eta jendeak etorkizun berri batez hitz egiten zuen su horien bueltan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 207. orr.

Arropa bustita neukan eta hura erantzi eta su txiki bat egin nuen. Gizona, su txikiaren argitan, gezigintzan ari zen. Urrunean, baina ia zuzenean, su txikiek zipriztindutako iluntasunezko lakuaren beste aldean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 32. orr.

Gustavok kostaldea ikusi zuen gertu, labarrak eta labarrak bata bestearen atzetik, desolazioaren irudia, eta su txikiak bata bestetik gertu, hango biztanleek piztuta, maltzurkeriaren jokoa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 56. orr.

Irrien espazio aldakor hartan, ez ote zuen ironiaren su txikiak berriro ere argi egiten bazterren batetik?  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 241. orr.

Txiskeroaren su txikian.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 34. orr.

31 txakur txiki (orobat txakurtxiki) iz pesetaren bost zentimoko txanpon zaharra.

Kaka putza da txakur txikirik ere ez izatea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 232. orr.

Zurekin sekula ez dut txakur txikirik irabazi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

Inortxok ez dio txakur txikirik emango.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 173. orr.

Lau txakur txikiren truke igotzen zen ring gainera, kolpe oldearen esperoan.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 26. orr.

Bi liburu besterik ez ditut lapurtu nire bizitza osoan, biak ere karrerako lehen urtean nengoela eta txakur txikirik ez neukala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 51. orr.

Txakur txikirik ere ez, eta Franciek ezin izan zion ezer eman.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 429. orr.

-Txakurtxikirik ez eta hor joiek hori, taxian!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 241. orr.

32 Txakur Txiki (orobat ttiki) zeruko ipar hemisferioko konstelazioa, Geminis konstelazioaren ondoan dagoena.

Txakur txikiak Geminisi jarraitzen dio Hidraren buruaren aurrez aurre.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4390. orr.

Tartean, Canis major eta Canis minor ere, Txakur handia eta Txakur ttikia ere hor dira nonbait.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 292. orr.

33 txiki-txiki (orobat txikitxiki g.er.) izond

Badira munduan lau izaki txiki-txiki, jakintsuak baino jakintsuagoak.  Elizen arteko biblia   EsZ 30,24

Nik, anai Frantziskok, zuen morroi txiki-txiki honek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 167. orr.

Hezurrak hezur txiki-txikiz eta niminoz eta giharreak giharre txiki-txikiz eta niminoz eginda dagozela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 77. orr.

Leihoetako beirak kristal txiki-txiki dirdaitsuz janzten ziren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 62. orr.

Eskailera-buruan bai baitzegoen komun txiki-txiki bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 16. orr.

Trena han zihoan zurezko etxez eta eliza pintatuz osatutako herri txiki-txikietan barrena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 214. orr.

Momentu harrigarri batzuetan, ikusi egiten zituen gauzak, bat-batean, baita gauza txiki-txikiak ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 153. orr.

Zeppelina puntu txiki-txiki bat bihurtu zenean, ohe gainera itzuli nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 32. orr.

Haietako bakoitzak txarteltxo bat zuen letra txiki-txikiaz idatzitako izen batekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 158. orr.

Mailegu txiki-txiki bat eskatu nahi dizut, egun gutxi batzuetarako, dolar bakar batzuk besterik ez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 227. orr.

Hark zaindu ninduen txiki-txikitan, amak berak baino sarriago aldatu zidan pixoihala.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 10. orr.

Txiki-txikitan ez, baina azkar samar erabaki nuen ez nuela umerik izango.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 15. orr.

Templeren formulazio eta azalpenak bat datoz zientziak emandakoekin, salbu eta txiki-txikitako besarkadaren eta estu tinkatzearen premian egiten duen enfasian.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 279. orr.

Txiki-txikitatik umezurtz, sorgin hutsa omen zen izeba batenean bizi zen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 48. orr.

Beti liluratu izan nau etxe zahar higatu hark, txiki-txikitatik.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 17. orr.

Auzoek, errientak eta apezak nola ez, txiki-txikitandik ezagutzen zuten Balantsunen dohaina.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 42. orr.

34 txiki-txiki egin erabat txikitu.

Horixe da okerrena, lagun, txikitu zuela, txiki-txiki egin ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 113. orr.

Telemakori esango zionat guztia, eta txiki-txiki egingo hau!  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 139. orr.

Lehoiek beren atzaparretan hartu eta txiki-txiki egin zituzten.      - 0. orr.

-Hari burua txiki-txiki egin eta hezurrak birrindu arte ez dut onik izango.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 340. orr.

Ikarak aidean egoten nintzen eskaileretan, edo txiki-txiki egindako leihoetatik itsasora edo ezerezera begira.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 120. orr.

Paper guztiak txiki-txiki egin nituen, behar nituen datuak buruz ikasi ondoren.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 136. orr.

Mailutzarra hartu eta jo eta txiki-txiki egin nuen komun-ontzia.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 78. orr.

Saltsa egiteko kazolan jartzen zituen olioa eta tipula txiki-txiki eginda, gero azenarioa ere bai, txiki-txiki eginda.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 219. orr.

-Jo eta txiki-txiki egingo ditugu, orduan, betegarri horiek?  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 96. orr.

Autoa txiki-txiki eginda eta sutan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 140. orr.

Hantxe zetzan ezpaletan txiki-txiki eginik gure enpresari borondate eta ausardia oro ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 251. orr.

Orduan pairatu nituen izu-laborrizko sei orduek txiki-txiki eginda utzi zizkidaten gorputz-arimak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 57. orr.

Petrolioaren krisiek txiki-txiki egin zuten ordea segurtasun eder hori.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 150. orr.

35 (ik mastekatu)

Barkamena eskatu diot, apal, galeperra ahoan txiki-txiki egin eta gero inolako leungarririk espero ez duen ehiza-txakurraren moduan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 101. orr.

36 zortziko txiki zortziko mota, zazpi eta sei silabako lerroak txandakatzen dituena.

Zortziko txikian, zortziko handian bezala, lau puntu eta zortzi lerro izango ditugu, eta errimak lerro bikoitzen bukaeran jarriko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 85. orr.

Zortziko txikian jarduten duen bertsolariak, berriz, zortzi lerro botako ditu nahi eta nahi ez, 7 eta 6 silabako lau lerro pare hain zuzen ere.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 98. orr.

Launa bertso bota behar zituzten zortziko txikian.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 117. orr.

Ahotsa emozioagatik etena, zortziko txikian kantatu zuen bertso zirraragarria, senitarteko eta lagunez despedituz eta Jaunari zeruko bidea aurkitzen lagun ziezaion erregutuz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

abantaila txiki bat (26); ahots txiki (9); aita txiki (25); akats txiki (12); aldaketa txiki (35); aldaketa txiki bat (8); alde txiki (17); alde txiki bat (8); anaia txiki (42); animalia txiki (9); apartamentu txiki (10); arazo txiki (24); arazo txiki bat (10); areto txiki (13); argi txiki (11); arrain txiki (10); ate txiki (13); aukera txiki (12); aukera txiki bat (12)

baina txiki (8); barre txiki (34); barre txiki bat (19); bat txiki (8); begi txiki (34); beltz txiki (15); bira txiki (8); bular txiki (8); bultzada txiki (8); buru txiki (9); chandler txiki (10)

dardara txiki bat (9); denda txiki (28); denda txiki bat (10); desberdintasun txiki (9)

emakume txiki (25); emakume txiki bat (8); enpresa txiki (72); eremu txiki (11); esku txiki (13); estatu txiki (10); etxe txiki (33); eztanda txiki (8); eztul txiki (8)

gauza txiki (26); gela txiki (66); gela txiki bat (11); gezur txiki (19); gezur txiki bat (10); gizon txiki (48); gizon txiki bat (9); gorputz txiki (12); gutxiengo txiki (9)

hain txiki (15); handi eta txiki (9); handi nahiz txiki (13); handi zein txiki (25); haur txiki (20); haustura txiki (15); haustura txiki bat (15); herri txiki (152); herri txiki bat (15); herri txiki batean (39); herrialde txiki (11); hiri txiki (35); hotel txiki (11); hots txiki (14); hots txiki bat (9)

ikara txiki (9); iraultza txiki (8); irri txiki (8); irribarre txiki (28); irribarre txiki bat (15); irudi txiki (12); ispilu txiki (11); istripu txiki (9); izaki txiki (9)

jatetxe txiki (8); jauzi txiki (20); jauzi txiki bat (14)

kamioi txiki (10); keinu txiki (14); keinu txiki bat (11); koaderno txiki (15); koaderno txiki bat (8); kolpe txiki (18); kolpe txiki bat (11); komunitate txiki (8); kontu txiki (8); kopuru txiki (24); kopuru txiki bat (11); kutxa txiki (17)

lan txiki (12); leiho txiki (30); leiho txiki bat (9); letra txiki (10); liburu txiki (16); lorategi txiki (8)

mahai txiki (30); mahai txiki bat (14); maleta txiki (8); mugimendu txiki (10); muino txiki (11); multzo txiki (9); mundu txiki (17); mutiko txiki (12)

neska txiki (24); neska txiki bat (8); neskato txiki (11)

ohar txiki (8); oihu txiki (9); omenaldi txiki (9); omenaldi txiki bat (8); ontzi txiki (15); ordu txiki (8); orkestra txiki (11); oso txiki (11); ostatu txiki (8)

parte txiki (16); parte txiki bat (11); patio txiki (10); pauso txiki (14); puntu txiki (17); puska txiki (14); puska txiki bat (8)

su txiki (9); sute txiki (8)

taberna txiki (11); talde txiki (50); talde txiki bat (16); tarte txiki (15); txakur txiki (16); txalupa txiki (9)

txiki eta ertainak (11); txiki eta ertainei (11); txiki eta ertainek (8); txiki eta ertainen (12); txiki eta handi (21); txiki eta handiak (9); txiki gelditu (17); txiki geratu (28); txiki geratu zen (8); txiki geratzen (8); txiki nahiz handi (11); txiki polit (13); txiki samarra (19)

txiki txiki (270); txiki txiki bat (37); txiki txiki egin (62); txiki txiki eginda (56); txiki txiki egingo (21); txiki txiki eginik (8); txiki txikia (62); txiki txikia zen (8); txiki txikiak (25); txiki txikitandik (12); txiki txikitatik (54); txiki txikiz (12)

txori txiki (12)

uharte txiki (17); ume txiki (21); urrats txiki (12); urratu txiki (9); xehetasun txiki (13); zalantza txiki (8); zati txiki (64); zati txiki bat (36); zauri txiki (10); zirrikitu txiki (9); zirrikitu txiki bat (8); zulo txiki (13); zulo txiki bat (8)

abantaila txikia (17); ahalegin txikia (9); ahizpa txikia (10); alde txikia (22); anaia txikia (30); arreba txikia (8); barre txikia (13); bezain txikia (28)

eragin txikia (13); ez da txikia (10); ez txikia (13); gauza txikia (13); gela txikia (11); gizon txikia (42); gizon txikia zen (9); handia edo txikia (8); hatz txikia (13); haur txikia (11); haustura txikia (8); herri txikia (33); herri txikia da (11); herria txikia (8); hiri txikia (13)

irribarre txikia (25); irribarre txikia egin (12); kopuru txikia (13); kopurua txikia (8); leku txikia (14); maila txikia (9); mundu txikia (18); nahiko txikia (8); neska txikia (10)

oso txikia (139); oso txikia da (40); oso txikia izan (11); printze txikia (17); sari txikia (8); soinu txikia (36); talde txikia (16); tarte txikia (28); txakur txikia (12)

txiki txikia (62); txiki txikia zen (8); txikia bada ere (10); txikia baina (17); txikia baino (13); txikia baita (9); txikia da (210); txikia dago (10); txikia izaki (8); txikia izanik ere (10)

ume txikia (23); zati txikia (11)

gero eta txikiago (8)

are txikiagoa (8); askoz ere txikiagoa (13); askoz txikiagoa (33); baino txikiagoa (142); gero eta txikiagoa (33); handiagoa edo txikiagoa (19); kalte txikiagoa (9); kopuru txikiagoa (8); orduan eta txikiagoa (9); zenbat eta txikiagoa (8)

askoz txikiagoak (8); baino txikiagoak (41); gero eta txikiagoak (11)

handiagoan edo txikiagoan (8); neurri txikiagoan (13)

maila txikiagoko (8)

aldaketa txikiak (22); anaia txikiak (40); arazo txikiak (8); aurrelari txikiak (14); barre txikiak (19); begi txikiak (13)

enpresa txikiak (10); etxe txikiak (8); gauza txikiak (26); gizon txikiak (36); handiak eta txikiak (10); haur txikiak (16); herri txikiak (22)

irudi txikiak (8); istorio txikiak (9); jauzi txikiak (14); kalte txikiak (10); kolpe txikiak (10); mugimendu txikiak (9)

ordu txikiak (23); ordu txikiak arte (17); oso txikiak (40); pauso txikiak (12); salto txikiak (9); soinu txikiak (11); talde txikiak (16); txantoi txikiak (8)

txiki txikiak (25)

ume txikiak (17); urrats txikiak (8); zati txikiak (11)

aulki txikian (10); bere txikian (21); eremu txikian (8); gela txikian (15); hamarreko txikian (25); handian eta txikian (8); korrika txikian (19); lasterka txikian (10); leku txikian (13); neurri txikian (9); tarte txikian (14); zortziko txikian (50)

aho txikiarekin (11); alde txikiarekin (11)

anaia txikiaren (18); soinu txikiaren (19)

anaia txikiari (11)

anaia txikiei (8)

anaia txikiek (10); enpresa txikiek (11); haur txikiek (10); talde txikiek (13)

anaia txikien (72); anaia txikien erregela (8); anaia txikien ordena (18); gauza txikien (9); haur txikien (9); herri txikien (8); hizkuntza txikien (8); talde txikien (10); ume txikien (8)

arrastorik txikiena ere (9); aukera txikiena (9); aukerarik txikiena (21); aukerarik txikiena ere (9); mugimendurik txikiena (11); susmorik txikiena (9); txikiena izan (23); txikiena izanik (9)

harri txikietako (18); herri txikietako (30)

gaueko ordu txikietan (24); gauza txikietan (9); goizaldeko ordu txikietan (10); goizeko ordu txikietan (16); herri txikietan (39); itzuli txikietan (11); ordu txikietan (78); talde txikietan (8)

adin txikiko (34); formatu txikiko (24); gela txikiko (8); indar txikiko (17); kostu txikiko (19); sega txikiko (19); tamaina txikiko (11)

adin txikikoak (18)

adin txikikoen (25)

txakur txikiren (8)

txakur txikirik (16)

nire txikitako (9); txikitako oroitzapenak (9)

txiki txikitandik (12)

bere txikitasunean (9)

oso txikitatik (8); txiki txikitatik (54); txikitatik ezagutzen (14); txikitatik izan (15)


txikiagotu, txikiago(tu), txikiagotzen (orobat ttikiagotu g.er.) 1 du ad txikiago bihurtu.

Neurria txikiagotu eta prezioak handituko ditugu, okerreko pisuak erabiliz.  Elizen arteko biblia   Am 8,5

Ez ziren bi minutu baino gehiago pasatuko, eta bat-batean olatuak txikiagotzen ari zirela sumatu genuen, eta aparrak inguratzen gintuela.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 71. orr.

Orria hurbilagotik ikertu zuen, begiak nabarmen txikiagotuz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 101. orr.

Odoleko glukosa kantitatea txikiagotzen denean agertzen da hipogluzemia.  Berria - Gaiak   2004-08-04

Altzariak horma handiagoetarako eginak ziren, hemen konkortuta bezala zeuden, espazioa txikiagotzen zuten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 140. orr.

Goi mailako artearen eta herri artearen arteko distantzia handia txikiagotu zuten pop artistek.  Berria - Kultura   2004-02-10

Arretu eta lehortu egin da zurtoina; txikiagotu; erdia baino gehiago galdu du zabaleran.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 150. orr.

Gora eta gora egin ahala, urrituz joan zen airea, eta txikiagotuz zuhaitzak, gailurrera hurbildu ahala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 283. orr.

Txikiagotu egin zitzaion bihotza bat-batean, bularra uzkurtu balitzaio legez.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 61. orr.

Pospolo bat pizten zenean, haien buruek kulunka egiten zuten eta paretan zabaltzen ziren, eta txikiagotu eta handiagotu egiten ziren zezen hegodunen eta pertzen formak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 121. orr.

Murrizten da, txikiagotzean uzkurtu egiten da, orain amaierak bat egiten du hasierarekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 79. orr.

Amerikar defiziten handitasunak eta defizit haiek txikiagotzeko zailtasunak [...] maila ezezagunetaraino eraman zuten trukeen eta tituluen merkatuen egongaiztasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 148. orr.

Amorrua ez duk txikiagotzen urteekin, baina azkenean aienatu egiten duk, bizitza bezalaxe.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 206. orr.

Zeharkako bidea, gaitza itxuraz ukitu gabe txikiagotu egiten zuena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 84. orr.

Azken hau askozaz ere hobea kolesterol-maila txikiagotzeko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 60. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Erretina bera pipiak joa edo pikarta zen itxuraz, eta pigmentazio handiagotuko eta txikiagotuko eremuak zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 125. orr.


txikiagotze iz txikiago bihurtzea.

Galtzariaren elastikotasunak berak erakusten du txikiagotze hori ez dela ohiko gauza. Ez da aski interesa txikiagotzea, txikiagotzearen onurak amortizazio-funtsa osatu behar du urtero kapitalaren parte bat ordaintzeko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 158. orr.


txikiarazi, txikiaraz, txikiarazten (orobat tikiarazi) du ad txikitzera behartu.

Are gehiago, adierazle horiek handiarazi edo txikiarazten dituzten zenbait zertzeladek, hau da, herrialde jakin bateko balizko jarduera ekonomikoa handitzen edo murrizten dutenak, nolabait ere xelebrekeriatzat har daitezke.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 44. orr.

Aitari hamabost egunean hiru erregela eta bota pare bat txikiarazi dizkiot, erregelak nire hatz puntetan, botak nire giltzurrunetan, gizajoa lumatzen ari naiz.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 124. orr.


txikidun izlag txikiko.

Beti pentsatu dugu politika, hizki handiz, politikarien lana zela eta guri, hizki txikidun politika egitea zegokigula.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 282. orr.

Nire ametsa beterik zegoen azkenean eta zoriontsu sentitzen nintzen: ez nuen aurkitu zakil txikidun maitale ona soilik; lagun berri samurra ere bazen Joxemari.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 87. orr.

Nire neurriko anaia txikidun lagun bat -ohekidea besterik izango ez bazen ere- aurkitu behar nuen eta horretarako jende gehiago ezagutu beharra neukan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 69. orr.


txikietsi, txikiets(i), txikiesten du ad txikitzat hartu.

Azkenik, norbere oinpean lur osoa dardaratzen eta hiriak jausten edo jaustear direnean, harritzekoa al da giza endak bere burua txikiestea eta dena gorbernatzen duten jainkoen ahal handia eta indar txundigarria aitortzea?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 377. orr.


txikigarri 1 izond txikiagotzen duena.

Gizontzen ari zen zinez, eta Joselu izena txikigarriegia ez ote zen zalantzak hartu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 61. orr.

2 izond/iz atzizkiez-eta mintzatuz, adierazkortasuna edo txikitasuna adierazten duena.

Labur esanda, hitzetik hortzera atzizki txikigarriak erabiltzen hasi zen Francisca. Fonema batzuen palatalizazioaz edo bustiduraz ari gara, eragin txikigarria edo gutxiesgarria duten hipokoristikoez, alegia.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 93. orr.

Ez zituen txikigarririk onartzen; hortaz, Piliri Pilar deitzen zion, esaterako, eta Maruri, Maruja Fernanda.  Berria - Kultura   2004-08-22

Mikhail izenaren txikigarria Misha edo Mishka da.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Horixe da, hain zuzen ere, medved (hartza) hitzaren txikigarria ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Banan-banan froga zenezake hamar zenbakitxoekin -amaitu du txikigarriekiko duen bere joera horrekin. Txikigarriarekin dena errazagoa, onargarriagoa, zilegiagoa, gozoagoa egiten da.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 187. orr.


txikika 1 adlag (izen + izenondo multzoari dagokiola) ik txiki.

Gizon gazte bat sartu da bagoira orduan, baina ezin izan diot eutsi eta barre txikika hasi naiz. Alma Katiarengana hurbildu zen pausu txikika, eta haren aurrean gelditu zen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 75. orr.

Beste gizonak [...] lagunekin iskanbila sortzen ibili beharko zuen, harrokerietan bide bazterretan, tabernako barraren baten kontra jarrita, salto txikika eta zaplatekoka Mannesmann Hallen, edo ring bateko zokoan balde baten ondoan ahapeka hizketan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 116. orr.


txikikazko izlag xehekakoa, txikizkakoa.

EHNEk nahiko luke nekazariek baliatzen duten gasolioan erregaien gaineko zerga berezia ez aplikatzea, banatzaileei txikikazko salmentaren gaineko zerga kentzea eta %7ko BEZ zerga ezartzea gaur eguneko %16aren ordez.  Berria - Ekonomia   2004-08-12

Txikikazko salmenten igoerak, petrolioaren prezioaren jaitsierak eta hazkuntza erritmo sendoak eragin dute jaitsiera.  Berria - Ekonomia   2004-12-14

Txikikazko Merkataritzaren Plataformako bozeramaileak.  Berria - Ekonomia   2004-09-01


txikikeria (orobat ttikikeria g.er.) iz huskeria.

Aipatzerik ere merezi ez zuen txikikeria.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 214. orr.

Euskara eta Euskal Herria batzen ahalegindu beharrean, txikikeriak eta txokokeriak erabiliaz.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 95. orr.

[Bizkaiera] inguruko hizkeretatik bereizten eta banatzen zituzten txikikeriak eta bitxikeriak piztu eta puztu zituen.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 65. orr.

Bista ona dugu, badira txikikeriak beste batek sumatzen ez dituenak, baina guri ez zaizkigu oharkabean pasatzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 68. orr.

Lau partidatarako zigortu zuten, Las Palmaseko jokalari batekin izandako sesioagatik; txikikeria batengatik, alegia.  Berria - Kirola   2006-03-01

Egunkari bat ixtea eta haren arduradunei halako tratua ematea txikikeria balitz bezala.  Berria - Harian   2005-03-19

Konturatu naiz irrigarria litzatekeela, funtsean horrelako txikikeria batengatik asaldatzea.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 102. orr.

Mila txikikeria marraztu nahiz, arrasto urduriekin, margolari-kaierean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 235. orr.

Utzia eta axolagabea egin zen lehen arduratsua eta edozein txikikeria zaintzeko joera zuen andre bizia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 243. orr.

Ortografiarekin zerikusirik duen albistea, txikikeria bat.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 129. orr.

Ez zara orain txikikeria legalekin hasiko, ezta?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

edozein txikikeria (6); ez da txikikeria (3); horrelako txikikeria (4); txikikeria bat (6); txikikeria batengatik (3)

edozein txikikeriagatik (3)


txikiratu ik zikiratu.

txikiskula iz adkor letra xehea.

Alabarekin hizketan ari nintzela, konturatu nintzen "maiuskula" eta "minuskula" edo "letra larri" eta "letra xehe" ordez "handiskulak" eta "txikiskulak" erabiltzen dituzuela, eta, egia esan, nik ez nituen hitzok ezagutzen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 182. orr.

-Handiskulak eta txikiskulak bereizten ikasi dugu gaur, ama.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 182. orr.


txikitasun 1 iz txikia denaren nolakotasuna.

Jakin behar da bi gauza espezie berekoak daudenean, haien zertasuna ere bat dela, eta ez direla ezberdintzen handitasun edo txikitasunean besterik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 139. orr.

Pietate honek, behin dastatu eta gero, gizakiari eragiten dio ur dadin bere txikitasunean eta ezerezean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 93. orr.

Hizkuntza gutxitu gehienen kasuan, behintzat, bat datoz txikitasuna eta ahultasuna.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

Bere txikitasunaren eta bekatuaren ezagutza bizia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 46. orr.

Hatzek ez zidaten lehengo ahaleginetan objektuaren txikitasun eta gogortasuna baizik adierazten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 359. orr.

Gizakiak beren txikitasunaz konturarazteko helburuarekin baino ez zuen jaso Keops faraoiak piramide hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

Ezetzaren handitasunak erasanda ez du aitzakiaren txikitasunik jaso.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 120. orr.

Gu, gure txikitasunean ere, gertuago gaude Europako Haur eta Gazte Literaturarengandik beste asko baino.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 107. orr.

Hark bere txikitasunean nik baino indar gehiago zeukala iruditzen zitzaidan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 89. orr.

Txikitasunak ematen digu emetasunaren tamaina.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 196. orr.

Handinahikeriarik gabe txikitasunetik abiatu da Borda.  Berria - Kultura   2004-10-09

2 (hitz elkartuetan)

Printzeak esperientzia izatea nahi bazen, adin txikitasunari beldur bazitzaion [...] zuzen asko ezarri zen horrelako oinordekotza-ordena bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txikitasunaren sakontasuna (3)

bere txikitasunean (9); gure txikitasunean (3)


txikiteatu, txikitea, txikiteatzen du ad (zer/nor osagarrikirk gabe) baxoerdiak hartu.

Corn flakes-ak kaxan sartuko dizkiagu berriz eta txikiteatzera joango gaituk gero!  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 50. orr.


txikiteo 1 iz baxoerdiak hartzen ibiltzea.

Badago esatea Gabilondo eta haren adiskide taldea direla, dirudienez, txikiteoaren benetako asmatzaileak.  Askoren artean   «Rataplan» - 29. orr.

Aste-amaieretako ohizko txikiteoan berriketan aritu naiz literatur kontuetan zaletua den adiskide batekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 10. orr.

ik beherago 3.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Txikiteoak behera egin badu ere, hiru euskaldunetik batek alkohola edaten du normalean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lehen koadrilak hasiak ziren sartu-atera egiten, auzoko txikiteo ibilbideari irteera eman ondoren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 53. orr.

Aitortu behar dut beste hainbeste gertatzen zaidala txikiteo giroan-eta ohikoak diren beste txiste triste horiekin ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 80. orr.

Adinekoek gogoan dute oraindik txikiteo kalea zutela hura sasoi batean.  Berria - Harian   2005-12-10

Gizarteak bazterrera kondenatzen duen jendearen kontura egindako txisteak izan ohi dira sarri txikiteo-txisteok.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 80. orr.

3 txikiteoan adlag baxoerdiak hartzen.

Herriko jende asko sartzen zen tabernan: batzuk txikiteoan, besteak pintxo batzuk jatera.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 79. orr.

Errealak Betisi [...] irabazi ziòn egun batean izan omen zen, aita txikiteoan zebilela, koadrilarekin.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 103. orr.

Erosketa poltsekin zihoazen emakumeei izkin egin zien, eta baita txikiteoan zebiltzan gizonei ere.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 239. orr.

Ez dut txikiteoan ibiltzeko ohitura handirik, baina eguerdian kalera irten naiz, nire koadrilak egiten duen erronda kuartel aurretik pasatzen baita.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 179. orr.

Goiz goizetik txikiteoan mozkortzen diren gizon zahar tripontziak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 93. orr.

Urduliztar batzuk domekaro Andrakara etorten ziran txikiteoan, Ruforen tabernara.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 39. orr.

Hemengo batzuk igande goizean lagunekin txikiteoan joateko moduan jantzita etorri gara.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 63. orr.


txikitero 1 izond baxoerdiak hartzen ibiltzen dena.

Saltzaileei, txikiteroei, andra eta gizon langileei, neska eta mutil ikasleei baimena eman diete kaleek zapalduak izateko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 31. orr.

Hurrengo tabernara sartu bezain pronto Txirritaren bertsoak kantatzeari eman diogu txikiteroen gozamenerako.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 202. orr.

Egunez txikiteroz eta gauez nerabe taldez betetzen diren taberna horietako batean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 121. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Garai haietan, ikusi ahal izan nuenez, txikitero koadrilaren ibilerak ia egunerokoak ziren.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 36. orr.

Goizeko kafesnea eta kruasana ez ezik, bere baxoerdiak ere hartzen baitzituen aitak, batzuk bakarrik, eta gainerakoak txikitero koadrilekin batera.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 64. orr.


txikito1 iz baxoerdia.

Bi txikito eskatu genituen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 171. orr.

-Ateraidak txikito bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 86. orr.

Bezperan Dionisosek zabaldutako botila ardoari txikito bat atera zion, bere buruak eskertuko ziona, noski.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 84. orr.

Txikito bana edaten ari ziren.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 17. orr.

Bazirudien beste garai batean txikitoak hartzekoa izan zela, baina orain bere itxura guztiz ezberdina zen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 144. orr.


txikito2 1 iz adkor gizona. ik txikitxo 3.

Lanarena errepikatu diot, harako aldizkariarentzat erreportaia prestatzen ari naizela, eta gustatzen zaidala ondoko txikitoaren espresioa, argazkiak baduela indarra.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 126. orr.

2 (deiki gisa erabilia)

Baina hau bizitza da, txikito, eta ez loaren zorabioa!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 143. orr.

-Konturatu ez bazara, txikito, ertzaina naiz: polizia.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 137. orr.

-Hogeita zazpi urte egiteke dauzkat, txikito! -Hemen ez zagok kilo erdirik, txikito! Eta hik norekin uste duk ari haizela, txikito?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 158. orr.

-Xuabe-xuabe, e, txikito!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 174. orr.

-Hire kakatan ito, txikito.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 27. orr.


txikitu, txiki(tu), txikitzen (orobat ttikitu g.er.) 1 da/du ad txiki edo txikiago bihurtu; gutxitu.

Gero topoko atearen beste aldean agur egin zenidan, eta kristalean hatsaren orbana handitu eta txikitu egiten zen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 73. orr.

Pixka bat izaten dudanean egingo dudan lehenengo gauza operazio bat izango da, titiak txikitzeko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 56. orr.

Emakume bat hil da Iruñean, urdaila txikitzeko operatu ostean.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

Azken hamarkada hauetan, Amazoniako oihana txikitzen joan da.  Berria - Gaiak   2004-08-03

Zaila da esatea lan taldea txikitu, bere horretan utzi edo handitu beharko dugun.  Berria - Harian   2005-10-04

-Anbizinoa txikitu eta zaletasuna handitu?  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 75. orr.

Glotisetik datorren hots-uhinaren maiztasunen artean barrunbeen dardar moduari dagozkionak indartuta aterako dira, gainerakoak txikitu edo erabat desagertuko dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 72. orr.

Euriak atertu ziren eta ibaien indarra txikitu zen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 331. orr.

Euskararen eremua etengabe txikitzen ari da.  Herria   2001-11-15

Azken hamarkada hauetan, Amazoniako oihana txikitzen joan da.  Berria - Gaiak   2004-08-03

Ahuspez gelditu zen Museoko zuzendaria, trajea ordurako zirtzildu eta zikindua, duintasuna ordurako txikitu eta gutxitua, gizakia ordurako apaldu eta beheratua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 216. orr.

Burtsan salmentak ez ziren txikitu.  Berria - Ekonomia   2006-04-13

Ekoizpena 18.000 ibilgailutan txikitu dute eta kezkati dira langileak.  Berria - Ekonomia   2004-04-14

Azken laurdenean hiruko jaurtiketen bidez baino ez zuten aldea txikitzeko aukererik izan.  Berria - Kirola   2004-03-25

1948an, transistorea asmatu zenean, gauzak zeharo aldatu ziren, konputagailuen neurria txikitu egin zelako.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 100. orr.

Metodo horren interes osoa honetan datza: azaleraren eta zirkuluarenaren arteko aldea nahi adina txikitu daiteke, alde kopurua biderkatuz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.

Ortuko produktuetan ere ekoizpena txikitu egingo da.  Berria - Harian   2005-07-23

Memorizatzeko kapazitatea txikitu da.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 224. orr.

Erraldoiak ziren, benetan itsasargiak ziruditen, eta orain, berriz, bi kuboekin txikitu egin dira.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 114. orr.

• 2 du ad puska txikietan zatitu; suntsitu, birrindu, xehatu. ik txiki 34.

Bere sakelatik billeteak atera eta banan-banan txikitu ditu, mila zati txikitan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 189. orr.

Harresiak txikitu, birrindu, apurtu...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 84. orr.

Orduan, bi hartzek oihanetik atera eta mutiko haietarik berrogeita bi txikiturik utzi zituzten.  Elizen arteko biblia   2 Erg 2,24

Bizpahiru aldiz etortzen ziren hegazkin aliatuak Buna fabrika txikitzera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 281. orr.

Burdinazko hagin handiak zituen [piztiak]; dena irensten eta txikitzen zuen, jan gabe uzten zuena hankapean apurtzen zuelarik.  Elizen arteko biblia   Dn 7,7

Aitzurkada batez burua txikitu nioan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 179. orr.

Inork ez zizun itxarongo lantokitik irtetean muturrak txikitzeko, inork ez zizkizun autoaren gurpilak zulatuko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 20. orr.

Frankotiratzaile ezkutukoek, tiro zuzen bakar batez, lepo-hezurra txikitu zieten, eta bertan seko utzi.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 18. orr.

Taliban ezkutu baten tiro trebeak orkatila txikitu zion Afganistango Tora Bora menditsuko labarretan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 40. orr.

Oparitarako egurra txikitu, eta Jainkoak esandako lekurantz abiatu zen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 57. orr.

1898an, ekaitz oldar ikusgarria Madrilen: farol, hesi, zuhaitz, teilatu-sabai... harrapatu zuen guztia txikitu zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 269. orr.

Ikastolan, zuzendariari autoa txikitu zioten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 9. orr.

Bala zaparrada batek leihoetako kristalak txikitu ditu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 250. orr.

Armairu bat txikitu zezakeela buruarekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 17. orr.

Ron amorruz makila txikitu beharrean jo eta jo ari baitzen mahaian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 83. orr.

Esmeralda, berez kolore berde bizia daukana, txikitzean hauts zuri bilakatzen dela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 205. orr.

Etengabeko gerrak txikitu zuen hiri batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 49. orr.

Urdaiazpikoa eta tipula txikitu ditut.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 172. orr.

Zer txikitu seinalatu zenieten zuen atzetik etorriko zirenei.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 97. orr.

Akuilu handia izan ziren "nerbioak" eta fixazioak, harik eta estresarekin loturiko osasun-arazoek gorputza txikitu zidaten arte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Drogatu egiten gaituzte, enbor txikitzen jarrai dezagun.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 258. orr.

· Zoria etsai izan zuen, ordea, salto egiterakoan belauna txikitu zuen-eta harri tzar baten kontra jota.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Sei metrotik behera erorita, aldaka lau tokitan txikitu zuen arte.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 26. orr.

3 (janaria-eta ahoan) ik mastekatu.

Ahoan txikitu, listuztatu eta irentsi.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 166. orr.

Hortzak ateratzean, janaria txikitzeko prest zeudela uste nian.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 219. orr.

Eta hosto bat ematen ziotean, ahoan txikitzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 220. orr.

Laster janaria txikitzen hasten gara berriz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 65. orr.

Zerbait zerabilen ahoan, txikitzen ari zena.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 44. orr.

4 (da aditz gisa)

Lurra jo genuen, eta espaziontzia txikitu egin zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 440. orr.

Baldatxo baten gainean zegoen kristalezko arrainontzia eta hau lurrera jausi eta hamaika puskatan txikitu zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 33. orr.

Bi makinak beren bideetatik irten ziren, txikitu egin ziren, eta bagoiek akordeoi baten itxura betea hartu zuten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 20. orr.

Herrian, urrun egon arren, hogeita hamar etxetan txikitu ziren kristalak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 123. orr.

Hantxe joan zen [gorputza], pirika-pirika, harkaitz punta zorrotzen kontra guztiz txikitu zen arte.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 78. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Zubi txikitu baten parera heldu ginelarik, bizikletatik jaitsarazi nuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 44. orr.

Egun hartan bezero batek ere ez zuen onartu nik eramandako ogi txikitu eta zikindua.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 169. orr.

Hizkuntza txiki eta txikitu bati bereziki, ez zaio horrelako ataka estuan jartzea komeni. Euzkadi murriztua zen Bizkaia txikitu hartan ageriko gerra amaitu ostean, [...].  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 191. orr.

6 izotz-txikitzeko iz izotza txikitzeko tresna.

Honetan datza teknika: gaixoei konortea galarazten zaie kolpe batez, eta, "anestesia" horren eraginpean daudela, izotz-txikitzeko bat indarrez sartzen zaie begi-globoaren eta betazalaren artetik orbitaren gainaldean barrena lobulu frontaleraino; puntu horretan, ebaki bat egiten da alderik alde, tresna alde batetik bestera mugituz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 77. orr.

Izotz-txikitzeko bat besterik ez zen behar.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldea txikitu (9); aldea txikitu zuen (4); aldeak txikitu (7); aldeak txikitu zituen (4); arriskua txikitu (3); asko txikitu (3); autoa txikitu (4); belauna txikitu (4); belauna txikitu zuen (3); burua txikitu (7); dena txikitu (5); denak txikitu (3); egurra txikitu (4); erabat txikitu (6); gehiago txikitu (3); guztiak txikitu (8); guztiak txikitu zituen (3); guztiz txikitu (3); handitu eta txikitu (4); jo eta txikitu (8); kristalak txikitu (3); mila puskatan txikitu (3); taldeak txikitu (3); tropela txikitu (5); tropela txikitu zuen (3); txikitu arte (6); txikitu beharrean (4); txikitu nahian (4); txikitu ondoren (3); txikitu ostean (4)

guztiak txikituko (3); ingurua txikituko du (3)

autoa txikituta (3); erabat txikituta (7); erabat txikituta geratu (3); txikituta gelditu (6); txikituta geratu (12); txikituta geratu zen (5); txikituta utzi (6); txikituta utzi dute (3); txikituta zegoen (4)

txikituz joan (6)

txikitzea proposatu (3)

aldea txikitzeko (3); aldeak txikitzeko (6); aldeak txikitzeko aukera (3); aurkaria txikitzeko (3); sabela txikitzeko (3); tropela txikitzeko (3)

txikitzeko asmoz (3); txikitzeko aukera (6); urdaila txikitzeko (16); urdaila txikitzeko ebakuntza (5); urdaila txikitzeko ebakuntzak (3)

begiak txikitzen (3); dena txikitzen (3); egur txikitzen (3); elkar txikitzen (3); janaria txikitzen (3); txikitzen joan (3); txikitzen saiatu (4); zuloa txikitzen (4); zuloa txikitzen ari (3)


txikitxiki ik txiki 33.

txikitxo (orobat txikitxu g.er. eta ttikitto g.er.) 1 izond adkor txikia.

Gizon txikitxoa zen, hetikadun bat bezain iharra, makurra eta hanka-okerra.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 60. orr.

Amona txikitxoa zelako eta zakurra oso handia.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 62. orr.

Antjeren eskolako lagunak txikitxoak ziren denak, serioak, ez oso hitzontziak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 38. orr.

Anaia Juan gizon txikitxo bat zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 81. orr.

Emakume xehe, txikitxo eta zatarra bera, jendeak kakanarru deitzen dien horietakoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Neskato beltzaran bat zen Giulia, txikitxoa eta bizkorra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 153. orr.

Gizon zahar bat, txikitxoa, zegoen mahaiko leku nagusian.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Farmazialari eta kimikari judu txikitxo batek.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 60. orr.

Lauzatu berria nuen logela bateko komuna, neskame mexikar txikitxo hori garbiketa egitera sartu zenean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 35. orr.

Leihoko kisketari helduta daukadan eskuaren gainean paratu du berea, txikitxo eta leuna.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 138. orr.

Kezkatuta dagoenean ia nabari ezina den bekokiko zain txikitxo bat handitu egiten zaio.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 198. orr.

Markes Tellagorriren zakurra zen, zakur txikitxo bat, itsusia.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 33. orr.

Harro seinalatzen du bere hegazkina: motor bakarreko Cessna Cardinal zuri-gorri txikitxo bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 115. orr.

Beste arkupe-bide batek, hura ere kretonazko ehun kulunkariaz apaindua, korridore txikitxo baten gainera ematen zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 104. orr.

Karrajoaren bukaeran bazen ate txikitxo bat, Dionisosek jainkoen edari kaxak gordetzeko erabili ohi zuena.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 25. orr.

Errepidetik auzora sartzeko oinezkoentzako aldapa txikitxoan gora.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 214. orr.

Koratiloaren ezker poltsikotik ateratako blok txikitxoa erakutsi zion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 209. orr.

Argi txikitxoa, nora eramanen nauzu?  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 78. orr.

Denok dugu argalgune txikitxo bat: barkabera samarrak izaten gara geure buruarekin, eta inguruan bilatzen dugu gure haserrearen zama noren bizkarrera bota.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 257. orr.

Estatuak badu pittin bat itsusten duen akats txikitxo bat: Cromwell kristau sutsuak turbante bat du, edozein turko paganok bezala.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 171. orr.

2 (izen gisa)

Kristoren txikitxo haien bertute eta merezimenduak haziz zihoazen eta haien izen onaren usain gozoa inguru guztian zabaldu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 762. orr.

Esan zuen ezin zuela sinetsi hura bere txikitxo kutuna zenik, hain dotore eta hazia ematen baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 34. orr.

Herri bateko jende altua jo eta garbitzeko, aski litzateke txikitxoek kaleetan barrena zabaltzea gas hori, ez bailieke berei kalterik egingo.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 194. orr.

3 (deiki gisa) ik txikito2.

-Mariette, txikitxo, garagardoa aparrik gabe eta plater bat txukrut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 91. orr.

-Etxekoandre, txikitxo, zatoz!  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 275. orr.

-Hi, txikitxo hori, hiri nik...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 181. orr.

-Ai, ene txikitxo hori, ez negar egin, maitea, amatxok ez dio utziko-eta zuri egun berezi hau hondatzen!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 26. orr.

4 umetxoa.

Berak burdinsarea zulatu zuenean txikitxoak ginen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 266. orr.

Txikitxoak eta maitagarriak diren bitartean aprobetxatu beharra dago.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 17. orr.

Lehenengo urteko txikitxoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 119. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizon txikitxo (5); gizon txikitxo bat (5)

gizon txikitxoa (3)


txikitxu ik txikitxo.

txikitzaile 1 izond txikitzen duena.

Masailezur hotz, txikitzaile bat besterik ez banintz bezala.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 57. orr.

Virgilen erantzuna, onez onekoa, itsu gisa portatzea edo are itsu bihurtzea izaten zen: haren egoaren parte baten baliogabetze edo atzera-pausoa; identitate-uko txikitzaile eta ezereztailea, alegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 145. orr.

Geldigaitz ziharduen bere egiteko txikitzailean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 300. orr.

Ezin konparatu ordea herriaren jabe eta txikitzaile diren Ondarreko Martxialen ondorengoekin, bihotza ere txatarrez egina baitute, beren dirua bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 186. orr.

Korronte alternoaren eragin txikitzaile demasak frogatzeko, dozenaka animalia [...] elektrokutatu zituen sistema honen bidez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 98. orr.

Proiektu «txikitzaileen» aurka indarrak batzeko deia ere egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-07

Desarrollismo txikitzailea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 141. orr.

Ohartarazpenaren tximista txikitzaileaz eta trumoi zalapartatsuez bazterrak zipriztintzen ditu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 80. orr.

Merkataritzak baztertu gaitu aurreiritzi basati eta txikitzaile horietatik.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 82. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Esklabo-saltzaileak, urre-bilatzaileak, drogamenpekotasun anitzek jotako esploradoreak, buru-txikitzaileak, hegaztien zirinen kontrabandoan zaildutako patibularioak, [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.

3 irud/hed arauak-edo hausten dituena.

Arrisku gutxi, proposamen ausart eta txikitzaile gutxi, harritzeko gutxi.  Berria - Kultura   2004-02-15

Lehen auto txikitzailea 2001ekoa izan zen, oso forma biribildu eta berritzaileekin.  Berria - Kirola   2004-02-11


txikitze 1 iz txiki edo txikiago bihurtzea. ik txikizio.

Tamainaren itxurazko txikitzea urruntasun gisa interpretatuko da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 42. orr.

2 puska txikietan zatitzea; suntsitzea, birrintzea, xehatzea.

Entzun du bat-batean makila-txikitze ederra sasi artean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 37. orr.

Gero, egur txikitzeak eragindako ezpalak jaso zituen bazter batean, eta erratza lakar bat pasatu zuen porlanezko zoruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 102. orr.


txikixka izond adkor txikia.

Tarteka izaki txikixka batzuekin gurutzatzen nintzen.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 108. orr.


txikixko (corpusean tikixko soilik) izond adkor txikia.

Aitzin gaueko joan-etorri nola-halakoek leku egin zuten nire oroimenean: Klara mozkor arraildua, borrokan bere etxeko atearen zerrailako zulo tikixkoaren aurka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 262. orr.

Alabaina, horrela eginez gero, letra tamaina tipitu beharko nuen -36 bat, tikixkoa inondik ere- eta esaldia itsuski moztu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.


txikizio 1 iz puska txikietan zatitzea; suntsitzea, birrintzea, xehatzea.

Hainbeste iraultza, gerra, txikizio eta restaurazio artean [...], gizarteak ja ez dio fidatu nahi bere zortea erlijioari edo tradizioari.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 38. orr.

Handia izan zen txikizioa, argirik gabe egon ginen bi egunez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 69. orr.

Minaren mundua, munduaren mina, bizialdi osoan gerra, txikizioa eta triskantza besterik ezagutu ez duenarena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 38. orr.

Haren beharrik ere ez txikizioa izugarria zela jakiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 143. orr.

Txetxeniako txikizio eta genozidio justifikatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-08

Sistema demokratikoa ez da gai Amazoniako lur-jabe handien txikizioei aurre egiteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 65. orr.

Makina bat baserri erre, makina bat txikizio erasan eta eragin izan ditu, miseria franko sortarazi ere bai ekaitzak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 297. orr.

Orain arte 189,4 milioi bideratu ditu Espainiako Kosta eta Ur Idazkaritzak Prestige-k eragindako txikizioa konpontzen saiatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Beste malapartatu batzuk etorri dira atzetik zuek margotutako etxeetan txikizioak egitera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 96. orr.

Mexikoko Golkoan urakanek egindako txikizioak guztiz konpondu artean, findegiei ezinezkoa izango zaie eraginkortasun osoz lan egitea.  Berria - Ekonomia   2006-04-16

Txikizioak egin izana, lesioak eragin izana eta bortxa erabili izana egotzi zien.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 56. orr.

Inon ziren bandolerorik, traidorerik eta gaizkilerik lotsagabeenaz eta ausartenaz inguratuak bizi ziren haiek, bazterretan nahi zituzten txikizioak eta belzkeriak eginez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 56. orr.

Alkohola sekulako txikizioak egiten ari da familietan».  Berria - Harian   2005-07-17

Ez zieten nonbait milizianoek moja zaharrei ezer txarrik egin; txikizioak bai ugari, baina mojei ezer ez.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 67. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Pagasarriko maldetan eman zidaten tiro batek laga ninduen horrela, egia esan tiroak berak baino txikizio handiagoa egin zigun batalloiko medikuak, izan ere harakin hark ez baitzeukan...  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 39. orr.

Adiskideek berriz goraserrean hartu naute, txikizio itzela egin dute miaketan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 69. orr.

Izurriteek, gatazka heretikoek, erromesaldiek berek, erremediorik gabe bidelapurreria ustel bihurtzen baitira, txikizio latzak eragin dituzte jendeen artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 67. orr.

Totalitarismoak eta Holokaustoak ez dute aipurik txikiena merezi; nazismoak ekarri duen gerra eta Alemaniaren txikizio totala "katastrofe" natural bat da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 236. orr.

Gobernuari txikizio hiltzaileetara jotzea galarazten dion alderdia. Nik uste, pluralismoa ez dela ona, txikizio dogmatiko batek utzi duen hondar pila moral eta materiala baizik ez denean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 213. orr.

Konbentzioak, heziera ona, elkarrekin pasatutako urteak eta odola, batez ere odola... nola desegin hori guztia norberak bere barneko egituran sekulako txikizioa eragin gabe?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 84. orr.

Munduko armategi nuklearrak eragin lezakeen energia baino hamar aldiz handiagoa askatu zuen asteroideak, eta ikaragarrizko txikizioa eragin zuen planetan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 235. orr.

Ustezko txikizio hauen nondik norakorik, ez da gaur egun arte azaldu.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 87. orr.

Isileko traizioak, ageriko txikizioak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 36. orr.

Halako txikiziorik ez zen berriro izan berrogeita bost urtez, 1930etara arte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berriz ere, hiritarren kontra egiten du PPk, eta orain, gainera, gerra eta txikizio armak ekarriz.  Berria - Euskal Herria   2004-04-14

Gure baldintzak onartzen ez badituzte, Lurrean inoiz ikusi ez den txikizio eurite bat izango dute.  Berria - Mundua   2004-08-08

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

2 hildako, eta uzta txikizioa Zaragozako, Lleida eta Gironako, Tarragonako eta Nafarroako lurraldeotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 319. orr.

Zaragozatik Tarragonaraino, Anpurda aldean eta Valladolid aldean ere, zubi-txikizio eta horrelakoak, edonon gertatu omen ziren...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Jazarraldi eroak, tiroketak, sute-txikizioak, mutilazio gogorrak eta heriotza-eszenak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 111. orr.

Giza deseginketaren eta barne-txikizioaren amildegira goazela esango banu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 24. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txikizio handia (4)

txikizioa eragin (3)

txikizioak egiten (3); txikizioak eragin (4)


txikizka 1 adlag salerozketez mintzatuz, kopuru txikietan. ik xeheka.

Eta aurrera beti, ordea; txikizka saltzen du; berrogei sos eskuratzen ditu egunero...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 30. orr.

2 irud/hed

[Kolkida] ez da baso zabal bat baino, non herriak, egunetik egunera urrituz doalarik, ez baitu defendatzen bere libertatea turkiarrei eta pertsiarrei bere burua txikizka saltzeko baizik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 29. orr.

3 txikizkako izlag

78 tona gai saltzen dira urtero Mexikon, txikizkako merkatuan.  Berria - Gaiak   2006-04-30

Bertoko banku handiak txikizkako merkatuetan murgildu dira.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Txikizkako saltokiei eta kontsumitzaileei egindako inkestek iragarri dute kontsumo pribatua hein berean haziko dela.  Berria - Harian   2005-12-02

Marjolin zortzi urte betetzeko zegoela, eta Cadine sei, ama Chantemessek beti alferkerian ibiltze hori aurpegiratu eta bere txikizkako salmentara elkartzeko esan zien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 240. orr.

Txikizkako merkatarientzat eta eraikuntzako enpresaburuentzat, ordea, aurreikuspenak baikorragoak dira.  Berria - Ekonomia   2004-10-26

Guardasol harekin babestu zuen txikizkako saltzaileak bere saltokia hogei urtean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 239. orr.

Gertatu zen arroz ale bakar bat ere ez zegoela merkatuan eta Napumoceno jauna arrozaren zain zegoela jakin orduko, txikizkako saltzaileek inbaditu zioten bulegoa eta etxean ere ez zuten bakean utzi.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 67. orr.

Ercoreca supermerkatuak, Bizkaian txikizkakoen banaketan lidergoa duen kateak, Ceal supermerkatuak erosiko ditu ahal bezain azkarren, baliteke urtea amaitu baino lehen izatea.  Berria - Ekonomia   2004-12-04

4 (izen gisa) txikizkaria.

Horrekin batera ezabatu egingo ditu baita arrakasta txikiagoko bere freskagarriak erostera bultzatzeko txikizkako handiei egiten zizkien deskontuak.  Berria - Ekonomia   2004-10-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txikizkako salmenten (3); txikizkako saltzaileak (3)


txikizkari 1 iz txikizka salerosten duen merkataria.

Nagusiki inbertsiogile instituzionalei zuzendua izango den arren, txikizkariek ere izango dute aukera.  Berria - Ekonomia   2004-10-12

Salgaiak biltegira sartu eta zuzenean saltzen zizkieten txikizkariei, norberaren ahalbideen arabera baina betiere kaxa, zaku edo fardelka.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 56. orr.

Fadesak 119na akzio esleituko dizkie eskariak egin zituzten txikizkarien hamarretik zazpiri, 12,60na eurotan.  Berria - Ekonomia   2004-04-29

Cityko adituak kritiko agertu dira igoeraren aurrean, libera esterlinaren indarrak eta tasen igoerek manufaktura industria eta txikizkariei kalte egin diezaiokeela uste dute.  Berria - Ekonomia   2004-02-06

2 (izenondo gisa)

Eskainitako akzioak halako 6,8 eskatu dituzte inbertsiogile txikizkariek.  Berria - Ekonomia   2004-06-19


txikle 1 iz mastekatzeko goma zaporeduna. ik xuingoma.

Arratsaldeetan, berriz, etxean egoten nintzenean, medikuntza kontuak ikasten edo nobelaren bat irakurtzen, txiklea mastekatzen nuen, etengabe.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 194. orr.

Tabakoa erretzen eta txikleak murtxikatzen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 42. orr.

Urduri jartzen naizenean, zezen elektriko bat baitirudit, txiklearen hausnarrean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 195. orr.

Menda usaina zegoen, Maialenek beti mendazko txikleak jaten zituelako.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 123. orr.

Zigarroa eskuan eta txiklea ahoan dantzan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 79. orr.

Klorofilako txiklearen kolorea.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 8. orr.

Ondoen puzten diren txikleak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.

Gela bat bete zitekeen txikle harekin egindako hiazinto-koloreko puxikez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 162. orr.

Badira "arrisku gabeko egunak" txikle bat balitz bezala luzatzen dutenak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 86. orr.

Hauteskunde kanpaina hasi gabe ere, denbora txikle baten moduan luzatu da gure artean.  Berria - Harian   2005-04-01

Percy Lewis ikusi nuen, eskolan ginela ilean txiklea itsasten zidana.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 179. orr.

Hurbileneko sarraila-zuloa txiklez betetzen ari zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 109. orr.

Zirrikitutik sartutako nickel batez txiklea erosten da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 397. orr.

Erabat debekatuta daude flashak, zigarroak eta txikleak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

Niri kalte egiten zidak, txikle eginda gelditzen nauk.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 271. orr.

Txiklearen jakinduriaren jabe da orain zure aho hutsa, haren lezioa ikasi du, zeure damu gorri gaiztoan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 138. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bainu-jantzitan ere igartzen zaie dolardunak direla; eta horien ahotsak, nonahi aditzen diren horien txikle-ahotsak [...] ene, zeinen jasanezinak diren, hori bai hori Ongizatearen Jendilajea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 267. orr.

3 erretxina gomatsua, zapotearen enborretik ateratzen dena, mastekatzeko goma egiteko, besteak beste, erabiltzen dena.

Hautan ekoizten dira kafea, banana, kotoina, azukre kanabera eta txiklea.  Herria   2003-05-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txiklea mastekatzen (3)


txikletu

Esaldiak ingelesezko eta gaztelaniazko esamoldeekin zipriztinduz, hitzak ebakiz, ezpainen arteko leherdura txistukariekin esaldiak txikletuz...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 18. orr.


txikore ik txikoria.

txikoria (orobat txikore g.er.) 1 iz konposatuen familiako landarea, sustraiak eta hostoak mikatzak dituena (Chicorium intybus); eskuarki, sustraiak txigortuaz kafearen ordezkoa egiteko erabiltzen den aldaera; delako sustrai hori txigortu eta xehatua.

Ez zuelako bereizten zer zen albahaka eta zer txikoria.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 65. orr.

Zerba, espinaka eta txikoriaren oihartzuna uzten dute ahosabaian.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 72. orr.

Txikoriaren usaina kafearenari gailentzen zitzaion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 206. orr.

Loalditik atera berria, txikore bero bat prestatzen dabil.  Berria - Kultura   2004-09-03

Mementokotz, txikorea basoan isuri eta, pausuki hasten da bere erabakia esplikatzen.  Berria - Kultura   2004-09-03

2 (hitz elkartuetako lehen osagai gisa, orobat txikori)

Gosarikoak jaso gabe zituen oraindik eta harraskako putzua tipula zuztarrez eta txikoria hostoz leporaino beterik.  Berria - Kultura   2004-08-20

Ezkerrean, bi txikori metaren arteko hutsunean, hamar bat urteko mutiko bat zegoela ohartu zen, lozorroan, irribarrea ezpainetan, aingerua iduri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 25. orr.

Erakustokian, ziazerba eta txikori oreek, ontzietan jarririk, pila biribilak osatzen zituzten, puntan bukatuak eta metal zurizko giderra baino ageri ez zuten pala txiki batzuez ebakiak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

3 txikori belar

Gaixo gazte hitz-gabe batek musikari eta dantzari erantzuten zien; beste bat, aste batzuen buruan, nirekin billarrean hasi zen, eta geroago, jardin botanikoan, bere lehen hitza esan zuen: “txikori-belarra”.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 244. orr.

Han-hemenka mitxoletek, gorosti aleek, txikori belarrek dirdai egiten dute.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 120. orr.

Udaberrian, txikoria-belarraren eta apo-belarraren lore horixkek, gladiolo gorrimin ederrek eta kuku-praka purpura-koloreek distiratzen dute pareten ondoan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 22. orr.

Afariaren mahaia, Mab Erregina buru dela; eta atzean Zerbitzari Jauna, zeinek eskuan daraman txikori-belarrari putz egiten baitio, Maiestateak ordua jakin nahi duenean.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 264. orr.

Lehorrean, berriz, zelai berdeak, eta berdetasunaren artean bitxilore eta txikoria-belarren ñabardura koloretsuak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 52. orr.


txikot (orabat txikota g.er.) 1 iz soka lodia, eskuarki txalupetan-eta erabiltzen dena.

Txikot horren mutur bat, beste txikotekoak bezala, lehorrean zen artean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 13. orr.

Karrakaren ababorreko amulako azken txikotari korapiloa neuk egin nion.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 56. orr.

Ontzia portura estekatzen duen txikota estu lotuta dagoen ziurtatu du.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 21. orr.

Emadazu txikota!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 189. orr.

Ailegatzean neuk amarratuko nuen txikota aihenean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 193. orr.

Esan dizuet guk gauzak txarto egin genituela, eta txikota botata kaian atrakatuak geneuzkan ontzi biak, faxistez beteak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 232. orr.

Txikotak muturra tornuan lotuta duenez, eta palankak mugituz tornu hori birarazten dutenez, soka tornuaren inguruan biltzen joaten da, eta hala jasotzen dira pisuak obran jarri behar diren lekuraino altxatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Hori egin ondoren, tiratzeko txikotak laxatuta jarriko dira aurrena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Tiroko hiru txikota lotzen dira makinan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4710. orr.

Garraio-lanak egiten zituen txalupa ez zen arraunez edo motorrez aurreratzen, mutur bitako txikota luze baten atoian baino.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 157. orr.

Gorrotoa bideratzeko modu okerra erabili zuten, guk bizirik utzi behar genuen, Soterok ez zukeen torturatuko txikota lepoan lotu behar zion inor.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 62. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bigarren txikot-muturra ontzian bertan loturik zeukaten, handixe tira egiteko egokieran.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 57. orr.


txikotazo iz txikot kolpea.

Ozta ikusi zuen bagak laguntzaileari eman zion txikotazoa, putzurakoa izan zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 234. orr.


txilaba (orobat jilaba g.er. eta jilbaba g.er.) 1 iz tunika moduko jantzi luzea, txanoduna eta mahuka-zabala, erdi-ekialdean eta arabiar munduan erabiltzen dena.

Beti bezala bizi baitzen, ohizko moduan, bere txilaba jantziz eta Koranak agindutakoa zintzo-zintzo beteaz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 21. orr.

Zapi beltza darama buruan eta txilaba luzea soinean.  Berria - Harian   2005-06-04

Hamalau urte bide zituen mutil bati josi zion begirakunea: gizena zen, tarrapota, hanka-hutsik zegoen, begitartea eta txilaba lohiz zikinduak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 316. orr.

Desegoki jantzia zetorren, jilbaba, kapela eta sandalia pare batekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 20. orr.

Noizean behin, lur koloreko txilabaren hegalak jaso eta jauzi txiki batez gainditzen zuten gaueko euriak sortutako putzua.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 214. orr.

Meharra zen eta, jilaba maiztu batez jantzirik egon arren, elbarrigileak esan bezala, gorpuzkera itxurosoa eta duina zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 165. orr.

2 1936-1939ko gerran matxinatuen alde borrokatu zen marokoarra.

Jende ona ziren txilaba haiek, tabakoa ematen ziguten, eta zekiten gaztelania apurra lardaskatzen zuten gurekin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 41. orr.

Txilabak beste norabait bidalita falangistek hartu zuten gu zaintzeko ardura.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 43. orr.

"Gorri, egik lan!" txilabek, eta guk "Nik bai lan, txilabak ez lan!".  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 41. orr.


txilar 1 iz landa edo larreko zuhaixka adartsua, zur-gogorra eta sustrai-lodia, loreak mordoetan dituena (Erica scoparia etab.). ik ainar.

Otea eta txilarra hazten ziren ur istilen arteko sastraketan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 228. orr.

Haritz, isats eta txilarren artean doa errepidea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 178. orr.

Edozein lur elkorretan, hezetasun poxi bat nahikoa du, goroldioak eta txilarrak humus apur bat prestatzen badiote, han erneko ditu zain xuri finak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Graemetarren etxerako bidean txilarrak nabarrak zeuden, udako kolore zuri, arrosa eta ubelak galdu eta herdoilaren kolorea harturik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 18. orr.

Txilar bat jaio zen, sustraiekin pipak egiteko erabiltzen diren txilar zurtoin-luze eta zuztar-egurtsu horietako bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

Miarritze teilatu gorri eta kontraleiho berdeko herri txuria da, belarrezko eta txilarrezko gailurretan paratua, hauen uhindurari jarraiki.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 65. orr.

Haren aurpegia [...] lausotzen hasi zitzaidan geure ibilaldiaren koloreetan, bideko errauts zurian, auzo-lurretako txilarrean, zelaien eta itsaso zatikatuaren urdin eta berdean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 160. orr.

Eskua sartuko zenion erlauntzari eztitan barrura, eta ahora eramango ondoren, siropa gozoa txilarrez edo mila lorez egindakoa ote zen erabakitzeko.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 20. orr.

2 (izenondoekin)

Txilar gorria, erle eta mendi kaskoekin lotuta dago, maitasunaren gorria berekin duela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 248. orr.

Txilar xuria, berriz, maitasun grinaren mantsogarri omen da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 248. orr.

Txilar bat jaio zen, sustraiekin pipak egiteko erabiltzen diren txilar zurtoin-luze eta zuztar-egurtsu horietako bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

· Berthak bezala, hark ere txilar ezti-koloreak zituen begiak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txilar sasi batetik bestera lasterka doan sutea bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 102. orr.

Mingain beteen gorria, lakoien horia, paper pusken urdina, hasitako piezen arrosa, txilar hostoen berdea, eta odolkien beltza.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 288. orr.

Arropa grisak zeramazkiten; txilar usaina zeukaten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 186. orr.

Txilar literatura egiten zuen.  Berria - Kultura   2006-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txilar koloreko (5); txilar koloreko frak (3)


txilardi iz txilarra hazten den lekua.

Londres laster geratu zitzaien oso atzera, eta haren ordez landa berde txukunak ageri ziren, eta gero, berriz, purpura-koloreko txilardiak, jostailuzkoak ematen zuten herrixkak elizatxoekin, eta hiri handi bizi-bizi bat, kolore askotako inurriak bezalako autoekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 64. orr.

Athelasaren usainak aretoa bete zuenean, eguzkiaren argipean erlez jositako baratze eta txilardien lurrinak bezala, Merryk berehala begiak ireki zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 177. orr.

Txilardietara abiatu mendi-bidexketan barrena, lastozko teilatuko etxeen aurretik pasatu, Ipar Itsasoko bazterrak ibili.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.


txilbor ik zilbor.

txiletar (orobat xiletar g.er.) 1 izond Txilekoa, Txileri dagokiona.

Txiletar militarrek, beren bandera nahikoa erakutsitakoan, alde eginen dute.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 230. orr.

Helikoptero batetik, Moneda jauregiaren gainetik hegan pasatu ondoren, Konstituzio plaza betetzen zuten milaka lagunen gainean 44 txiletar poeta gazteren 100.000 lan jaurti zituzten.  Berria - Kultura   2004-07-21

Jendea Billy Garlic izeneko boxeolari txiletar bati buruz marmarrean ari da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 157. orr.

El guante txiletar film laburra dute programatua.  Berria - Kultura   2004-09-26

Txiletar jatorriko gizon bat ere han ibili zen.  Berria - Kultura   2004-10-24

Idazle txiletarren eta kroaziarrenak ziren poesiak.  Berria - Kultura   2004-07-21

Roberto Matta pintore txiletarraren semea.  Berria - Kultura   2006-03-19

Nazio Batuen Erakundeko Haitirako ordezkari Juan Gabriel Valdes diplomatiko txiletarrak oso ontzat jo zuen atzo hauteskunde eguna.  Berria - Mundua   2006-02-09

Germaniarrak Frantzian barna sartu zirelarik, iaz, Bruselako Txiletar Ordezkaritzan aterpetu zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 171. orr.

• 2 iz Txileko herritarra.

Ostegunean mahai-inguruan txiletar bat, senegaldar bat eta bi ekuadortar bildu ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Ehun bat txiletarren hiltze edo desagertze kasuak ikertzen dituen Juan Guzman epaileak.  Berria - Mundua   2004-05-29

Orotara, 8,2 milioi txiletar daude deituta gaur egingo diren bozen bigarren txandan botoa ematera.  Berria - Mundua   2006-01-15

Txiletarra da bera, Santiagokoa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Ate aurrean asmatzen ari dira, gainera; txiletarra batez ere.  Berria - Kirola   2006-04-28

Azken bozketaren ondoren, txiletarrak erruz atera ziren kalera asteazken gauean protesta egitera.  Berria - Mundua   2004-06-26

Serrano txiletarraren "Roter Mohn" abesti arrakastatsuak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 153. orr.

Euskal jatorriko txiletarrekin lantzen ditugu gure harremanak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-16


txiliar izond/iz txiletarra.

Euskaldunen, frantsesen, burundiarren, mexikarren eta txiliarren txalo eta dantzek giro on bat emaiten zuten.  Herria   2005-09-01


txiliatu, txilia(tu), txiliatzen du ad oihu egin.

Akordatuta zegoen, baita, zeinen gaizki eta zenbateko lanturuak txiliatzen zituen zakur gajoak, tximista eta trumoi, ekaizteak jotzen zuenean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 338. orr.


txilibista iz

Arpa eta biola eta txilibisten musika eta ahots argien kantuaren erdian, Erregeak lorez estalitako kaleak zeharkatu zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 306. orr.


txilibitero iz txilibitu-jotzailea.

Hogei konpainiatan banatuta, lau mila gizon baino gehiago (aizkolariak, eskopeteroak, musikariak, txilibiteroak eta zaldunak) eta hogei emakume (kantinerak) Armen Plaza aldera abiatuko dira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-08


txilibittu ik txilibitu.

txilibitu (orobat txilibittu g.er.) 1 iz txistuaren antzeko musika tresna txikia.

Zenbat txilibitu egin ote ditugu udaberriz haren [altzaren] puja gaxte berriekin...!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 117. orr.

Aurretik txilibituak, gero atabalak, gero danborrak eta kantinera.  Berria - Harian   2005-09-09

Estazioburuaren txilibitua hartu eta txistu egin nuen indar biziz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Hooch andreak txilibitua ezpainetara eraman eta txistu jo zuen: hots zoli hura urruti bezala entzun zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 145. orr.

Orfeok bere txilibituarekin lotarazi zuen, eta Hereklesek ere otzanarazi zuen zakur beldurgarri hori.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 13. orr.

Heldu fusilei, sartu baioneta eta egon adi txilibituari!  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 46. orr.

Elurrak moteldutako parkean txilibituaren hotsa bezain zoliak eta meheak ziren Edithen negar zotinak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 63. orr.

Amona txilibitu joka hasiko baita otsoaren sabeletik.  Berria - Kultura   2004-03-06

Txilibitu batzuek, upelak jotzearekin batera, doinu herrikoiak eta soilak jotzen zituzten danborrada hasi zenean.  Askoren artean   «Rataplan» - 20. orr.

Patrikatik zintzilik zegoen txilibitu zilarreztatuari.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Hooch andreak ozen txistu egin zuen bere zilarrezko txilibituaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 167. orr.

2 irud/hed

Bi edo hiru "frageolet" txilibitu moduko batzuk zihoazela aurretik, eta danbor moduan sukaldeko tresnarik zaratatsuenak erabiliz.  Askoren artean   «Rataplan» - 29. orr.

Megafoniaren, txilibituen eta suzirien laguntzaz, «zarata handia» egiteko asmoa dute eraikuntzako langileek, hamaiketakoa hartzen duten bitartean.  Berria - Ekonomia   2004-05-20

Kalabaza txikiz egindako txilibitua jotzen ari da zumezko otar baten aurrean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Tamaina ezberdinetako txilibitu mordoxka bat elkarri lotuta ipini, eta halamoduzko eskalatxoa osatzen zuten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 119. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Andrearen txilibitu-hotsaren zain.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 249. orr.

Bere txilibitu ahotsez lelo bera errepikatzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 204. orr.

Kaletik begira daude, haien txilibitu aurpegi bekaiztiekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hark deitu egiten zidan zaintzaile txilibitu batekin, lasterka nindoala ustekabean harrapatzeko eta berari begiratzera behartzeko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 50. orr.

5 (izenondo gisa)

Horra Clémence neska txilibitu hori.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 221. orr.

6 adkor zakila.

Kondoia kendu eta nire txilibitua ongi lehortu nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 119. orr.

Poliki-poliki, txilibitua irabaziz doa gogortasun eta kemenean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 46. orr.

Belarriak zabalik eta txilibitua lehen baino tenteago nuela jarri nintzen osabari begira.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 12. orr.

Neskak arnasa hartu zuen, eta berriro heldu zion txilibitutik.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 180. orr.

Banekien nire txanda zela, txilibitua ahoratu eta janaldi oso gozoa egin nion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 111. orr.

Txilibituak miazkatu, arrautzak zurrupatu eta uzkiak milikatuz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 133. orr.

-Kontuz txilibitua lar erakutsi gabe! -ziria sartu nion-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 22. orr.

Han New Jerseyn, hamaika juduk zutela horrelako txilibitu okertxo alaia mohel haren zirkuntzisio lan eskasa zela-eta.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

andreak txilibitua jo (4); nire txilibitua (4); txilibitua jo (7); txilibitua jo zuen (3); txilibitua jotzen (3)


txilibitutxo iz adkor txilibitua.

Erraza zen bere txilibitutxoa goxatzea ahoan inolako trabarik ez zuelako topatzen, ez baitzen aho gingilera ere iristen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 83. orr.


txilibristu, txilibris(tu), txilibristen da/du ad mozkortu.

Laugarren biolin doinurako, denak txilibristuta zeuden seko, eta mihiak lehor-lehor eginda zituzten, alkatearen eta haren familiaren alde topa egiteagatik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 159. orr.


txilimala iz adkor hizketaldia.

Hamabost laguneko taldean joan eta zikinetan agertu den basurde oinatzari gauekoa edo gutxienez bi egunekoa den antzemateko ahalegin eta txilimalak, hori zen zoriona haientzat, eta agian horregatik nahiago du isilik egon Istillaga bakarrak mostradore ertzean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 39. orr.


txilimixta iz tximista; oinaztarria.

Etsaiaren axtiarazteko, zelüko süia urtukitzen zeioen txilimistaz eta ühülgüz.  Herria   2001-07-12


txilin 1 iz kanpai edo ezkila txikia. ik xilintxa; zintzarri.

Ateko txilina entzun zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 93. orr.

Tranbia baten txilina entzun dinat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 105. orr.

Segidan, ondoan zuen txilin bati eragin zion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 35. orr.

Sarreran, emakumeak dunbala jotzen zuen eskuin eskuarekin eta txindatak ezkerrarekin, eta ile nahasiko neska batek txilin bati eragiten zion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Lurrean etzan zen eta halaxe zegoen, aurpegia lurraren kontra jarrita, atean txilinari eragiten zion hezlearen neska zarpailtsua inguratu zitzaionean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

David eta israeldar guztiak Jaunaren aurrean zihoazen gogotik dantzatuz eta kantatuz, zitarak, harpak, danbolinak, txilinak eta turutak joz.  Elizen arteko biblia   1 Kro 13,8

Txilinak jo zuen dendan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 77. orr.

Kobrezko botoiari tira egin nion, eta txilina jo zuen etxe ozenean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 362. orr.

Neskameari txilina jo, eta ahots urratu batez agindu zion kentzeko bertatik jaki nardagarri hura mahai gainetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 57. orr.

Zorionez ez dauka sakrifiziorako deia egiten duen txilinik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.

Txilin baten hotsak atera zuen osaba Kamil bere ohiko lozorrotik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 224. orr.

Txilin baten hots purrustatuak sparring-arengana hurbildu eta haren inguruan estreinako ukabil-ziztadak saiatzen hasteko unea adierazi zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 135. orr.

Okerrago izan zen ontzietan, goizeko lehen otoitzerako deia eginez, txilinen hotsak aditzen hasi ginenean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 258. orr.

Orain garbi entzuten zituen ahotsak eta baita txilin baten tintina eta ate batek, irekitzean eta ixtean, ateratzen zuen kirrinka-hotsa ere.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 161. orr.

Une hartan puntuan tranbiaren txilina hurbiltzen zela entzun baikenuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 49. orr.

Nire bozak mihia lokatu zaion txilina eman zuelakoan nago.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 352. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Goretsazue txilin ozenez, goretsi txilin durundariz.  Elizen arteko biblia   Sal 150,5

Apaindu mantuaren barreneko ertza purpura more, gorri eta gorriminezko granadez, ertzaren inguru guztian urrezko txilinak tartekatuz.  Elizen arteko biblia   Ir 28,33

Heman, Asaf eta Etan kantariek brontzezko txilinak jotzen zituzten.  Elizen arteko biblia   1 Kro 15,19

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Santutegian Jaunaren aurrera sartzean eta handik ateratzean, txilin-hotsa adituko da.  Elizen arteko biblia   Ir 28,35

Biraderak aurrera eta atzera kateen txilin-hotsa eginez, ateak gorantz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 346. orr.

Gero, anbulantzia baten txilin-hotsa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 110. orr.

Pertzen txilin-hotsa eta zopa-ekarleen oihu arruntak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 236. orr.

Beheko jantokitik, [...] aiztoek, sardexkek eta platerek eragindako txilin-hotsen artean, baltse baten doinu kiribila igotzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 50. orr.

Miarritzera ari, zaldietako txilin-koilareek airea kariloi-hotsez betetzen zutelarik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 313. orr.

Horretan, non entzuten dudan txilin eta kolpe zalaparta bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 118. orr.

4 txilinaren hotsa.

Erantzun gisa, urrezko kanpaitxoena zirudien txilina entzun zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 51. orr.

5 adkor zakila.

Txilina agerian, hari heldu eta kontatzen hasi zen-: honela heltzen diote eta berehala handitzen zaie.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 9. orr.

Ezpata bere zorroan bezala sartu zen txilin txikia ene uzkian.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 77. orr.

Deus esan gabe, poliki-poliki jarrera egokian jarri eta 69a egin genuen elkarri txilin-arrautzak miaztuz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 101. orr.

6 txilin-belar gariaren eta artoaren inguruan hazten den landarea.

Han-hemenka haltz eta sahats sailez banatuta, edo aihen-zuri usaintsuz ezkutatuta, landareak besarkatzen eta txilin-belar koloretsuz jositako estalpeak eta orratzak osatzen baititu.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

7 txilin egin/eragin

Ez al dizu inork txilin egiten?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 137. orr.

Lepoa luzaturik dabiltza, keinuka, begiak batetik bestera, pauso txikian, oinetako katetxoei txilin eraginez.  Elizen arteko biblia   Is 3,16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txilin hotsa (15); txilin hotsa entzun (3)

ateko txilina (4); txilina entzun (7); txilina entzun zen (3); txilina jo (10); txilina jo zuen (4); txilina jotzen (4)

ateko txilinak (3); txilinak jo (8); txilinak jo zuen (3); txilinak jo zuenean (3); txilinak jotzen (4)


txilinaldi iz txilin joaldia.

Eta han, "sooo!" luze-luze bat entzuten genuen San Bizente elizaren parean, eta kaskabilen txilinaldi etengabea isiltzen zen; eta "Korreopia" sagardotegia gure aurrean agertzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 49. orr.


txilinari izond txilin egiten duena.

Zerbitzariak erretilu txilinaria sorbaldaren mailara jaso zuen eta ahurrean ezarrita eraman zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 310. orr.


txilindro ik zilindro.

txilinka izond txilin egiten.

Poliziak giltza sorta atera eta txilinka zeuden giltzetatik sarrailari zegokiona aukeratu du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 55. orr.

Biwaren soinuetan entzungo dira ibaiko jela zatiak elkarren kontra txilinka.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 117. orr.


txilinporta (orobat txiliporta) iz hegazti palmipedoa lumadi ikusgarria duena, hegoak eta isatsa motzak dituena.

Ondoan, aran gardenek birjina baten gozotasun klorotikoak agertzen zituzten; klaudia aranak eta txiliportak zurbil-zurbil zeuden, xalotasunezko lore bat bezain.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 318. orr.

–“Txilinporta” -esan zien Hermionek urduri-, baina hori ez da kontua...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 74. orr.


txilintx adlag zintzilik.

Lau ezkargi bazterretan, kofoin gorri batean txilintx bi medaila eder eta herritarrek azken hamarkada hauetan etxe batetik bestera garraiatzen zuten zilarrezko gurutze pisua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 154. orr.


txilintxa ik xilintxa.

txilintxiki izond adkor zakila txikia duena.

Esnatu eta bere senar txilintxikiarekin itzuli aurretik beste txortaldi bat eskainiko zidan agian eta nik onartu egingo nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 78. orr.

Denbora luzea zen lagun txilintxikien bila nenbilela eta ordura arte ez nuen ezer iraunkorrik aurkitu.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 104. orr.

Gutxienez ordu erdi bat egin nuen Mikel txilintxikia txortakatzen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 84. orr.


txilintxo iz txilin txikia.

Aldareak aurreko zapi oso berezia zeukan, zilarrezko txilintxo baliotsuz apaindua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1054. orr.

-Aita jenerala, justizia eskatzen dizut anai Juniperoren kontra, aldare-aurreko hau hondatu egin baitit, sakristian zegoen bikainena; begira orain nola utzi duen zilarrezko txilintxo guztiak kenduta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1055. orr.

-Ez zaitez asaldatu txilintxo haiengatik, premia handian zegoen andre pobretxo bati eman dizkiot eta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1054. orr.


txilio 1 iz oihua.

Ikasleen zerrenda atera zuen eta Harryren izenera iritsi zenean, zirrarazko txilio bat bota eta erori egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 123. orr.

Bizilagunari txakurkume batenak iruditu zaizkion txilioak bota ditu neskak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 150. orr.

-Zer esan nahi duzu? -esan zion Dippetek, txilio bat atera zitzaiola, aulkian aurrera eserita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 206. orr.

Zer mokoraturik ez duen txori baten txilioak irten zitzaizkion Norari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.

Hasperen eginik, txilio gisako bat atera zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 84. orr.

Olatuen marmarra, kaioen txilioak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 69. orr.

Nota gorenek antxeten txilioak dirudite.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 174. orr.

Txorien txilioek festa giroko alaitasun berezia ematen zioten klaustroari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 113. orr.

Billar jokalari zarpail batek bat-batean tapete orlegia tarratatzean nola, hala tarratatzen zen gaua, balaztaren txilioarekin batera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

Haren ostean txilioak eta aieneak etorri ziren.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 215. orr.

Inguruko auzoetako jendea ere, oihuka eta txilio batean egon ohi zen, lortuko ez lortuko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 251. orr.

Klaxonak, leherketa txikiak, balazta hotsa, deiadar eta txilioak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 132. orr.

Dena intziri, dena txilio eta negar.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 63. orr.

Txilioa gogora ez ekartzea besterik ez dago damurik ez sentitzeko, txilioa ahaztu eta zure gorpu zurbila, horaila, begiratzen jarraitu.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 88. orr.

Zumezko bagoien gurpil txikien txilioa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 253. orr.

Ezin dut konprenitu nola ez zen lokartu ni bezalako ume-moko bat tenore eta soprano lodikote haien italierazko txilioak entzunda.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 44. orr.

2 (izenondoekin)

Odola gatzatzeko moduko txilio sarkor batek hautsi zuen isiltasuna.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 186. orr.

Pozik zebiltzan antxetak goi haietan, txilio zorrotzak ateratzen zituzten behintzat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 126. orr.

Sirenak ikusteko unerik egokiena ilberria da, txilio mingarri bitxiak egiten dituzten horretan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 117. orr.

Bitartean, hegaztia suzko bola bihurtu zen; txilio ozen bat egin zuen eta berehala errauts-metatxo bat baino ez zen. Katu baten txilio metalikoa lepoa partitzerakoan bezalakoa da dena, guztia, txilioa gogora ez ekartzea besterik ez dago damurik ez sentitzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 175. orr.

Umeen txilio jasanezinen artean, gurdien kirrinka jarraituaren erdian, [...].  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 313. orr.

Txilio bizi batekin, eta barrura itzultzeko zalaparta bizian, Scabbers arratoia irristaka mahai gainera irten zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 266. orr.

Modu lauso batean konprenitu nuen neu nintzela txilio ero haiek egiten zituena.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 174. orr.

-Esan dut nahikoa dela! -txilio itsusia atera zitzaion Mariri bat-batean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 86. orr.

Argitasun morea sortu zen, petardoena bezalako hotsa, txilio zorrotz bat eta berehala Dudley saltoka hasi zen bi eskuekin bere ipurdi gizenari helduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 58. orr.

Arratoia txilio bizian ari zen, baina ez Hagriden lorategitik iristen ziren hotsak isiltzeko bezain ozen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 268. orr.

Hagaren biran bueltaka dantza eragiten zioten upel sutuari, oihu eta txilio etengabez lagunduta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 253. orr.

3 (adizlagun gisa)

Peru aldean, ilargiaren eklipsea zenean, nola txakurrak ilargiari zaunka eta txilio egoten diren, uste zuten animalia hauek ilargiarekin harreman bereziren bat zutela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 323. orr.

Gogoan dut, mutikotan, anpolaiondo gainetik ekarri nuela, deiadar eta txilio, nire lehengusua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.

Jendea kantari hasi zen, oihu eta txilio.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 90. orr.

Oihu eta txilio, harria botatzen diozun arbolatik txoriak bezala irteten dira ikasleak geletatik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 126. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Tren bidaian hasi ziren kilimakurrak sabelaldean, bagoian berarekin bakarrik egoteko grina ulertezina, adieraztezina, lagunen gaztetasun txilioetatik gorderik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 91. orr.

5 txilio egin

Jendea ikusi zuenean, txilio egin zuen, pozez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 145. orr.

-Gora Britainia! -txilio egin zuen Curlyk.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 179. orr.

-Ez zenuke asmatuko! -txilio egin zuen, eta hiru aukera eman zizkion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 168. orr.

-Galdetu berari! -txilio egin zuen Filchek, orbainez beteriko eta malkoz zikindutako aurpegia Harryrengana jiratuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 123. orr.

-Gauzatxo batzuk argitu? -txilio egin zuen Pettigrewek, berriro ere eroa bezala ingurura begiratuz. · Dudleyk txilio bat egin eta amaren atzera joan zen ezkutatzera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 297. orr.

Saget andereñoak txilio txiki bat egin zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 315. orr.

Bat-batean beldurrezko txilio bat egin eta Neville lasterka abiatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 144. orr.

Orgasmoa ezustean etorri zitzaidan, lurrikara bat bezala, oso arraroak egin zitzaizkidan txilio eta zurrunkak egitera behartzen ninduelarik.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

oihu eta txilio (3); txilio bat egin (3); txilio egin (13); txilio egin zuen (12); txilio ozen (3)


txilioka iz oihuka.

-Altxa! -esan zuen txilioka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 22. orr.

-Ai!, higuingarri hori! -dio neskak txilioka-.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 51. orr.

Txilioka, etengabe bihurrituz eta astinka, Ronen eskuari haginka egin nahian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 268. orr.

Berehala atzeraka salto egin zuten, izuaren izuz txilioka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 31. orr.

Lehendabizi marmarka eta orain txilioka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 223. orr.

Laborria ahotsean, ia txilioka telefonotik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 157. orr.

-Marge! -izeba Petuniak txilioka-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 27. orr.

Txilioka ari naiz nire gas maskara barruan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 158. orr.

Scabbersenak ziren hots bakarrak, izututa, txilioka ari baitzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 286. orr.

Elkarri eskuetatik heldurik, musuka eta txilioka hasi ziren biak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 263. orr.

Gidariak biraoka eta txilioka ekin zion zamariari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Eliza-dorrearen inguruan txilioka zebiltzan sorbeltzei so.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 23. orr.

Gure baforearen dieselak Guardaplatako Farolako harkaitzetan habia egina duten antxetak txilioka altxarazten dituenean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 172. orr.

Aparteko aukera zen Amama Otso tuntun baten antzera izututa ikusteko eta sorgin baten antzera txilioka entzuteko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txilioka ari (4); txilioka hasi (3)


txiliokari iz oihularia.

Antxeta moduko txoriak, zuriak eta txiliokariak, hegatsez arituko dira denon buruen gainean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 181. orr.


txiliotsu izond oihutsua.

Soinurik gabeko musika, notetan adierazia, musika kirrinkari eta txiliotsua, hantxe zegoan koadernoetan inprimaturik, partituretan idatzia.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 196. orr.


txiliotxo iz txilio txikia.

Aise igarri zuen berak, nire hasperen txiliotxoa entzun eta bere alkandoraren eskumuturra heze sumatzean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 37. orr.


txiliporta ik txilinporta.

txilipristo iz

Berba bat eta bestearen artean maite zaitutka ibiltzen diren txilipristo horietakoak baino askoz ere nahiago ditu, esaldi hori libratu ezinezko harria bailitzan bizi duten gizonezkoak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 63. orr.


txilipurdi ik zilipurdi.

txilipurdikatu ik zilipurdikatu.

txilista ik dilista.

txillardi ik txilardi.

txillidazale izond/iz E. Txillidaren zalea dena.

Batzuk Oteizazale egin ginen eta besteak Txillidazale.  Berria - Euskal Herria   2004-08-18


txilotu, txilo(tu), txilotzen du ad begiez mintzatuz, erdi itxi, bildu. ik ñarrotu; txitxildu.

Aretoan sartutakoan, Txitxikovek begiak txilotu behar izan zituen lipar batez, hain zen itsugarria hango argizarien, lanpen eta damen soinekoen distira.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 29. orr.

-Oker ez banago -begiak txilotu zituen-, Miren Arteagak txosten bat egin zuen Andoni Arrietaren kudeaketaren gainean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 243. orr.

-Nik ez dut inoren ihes-tutua izan nahi -esan zuen barreka begiak txilotuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 203. orr.

-Horrela, horrela, segi horrela! -xaxatu du lodikote biziotsuak, begi biak txilotuta, estasi gozoan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 24. orr.

Errusiako gurdizainak beren sen onaz baliatzen dira ikusmenak ezertarako balio ez dienean; horregatik, askotan, begiak txiloturik heriosuharrean aurrera jo, eta beti iristen dira nonbaitera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 69. orr.

Oso hitz balakagarriak erabiliz mintzatu zen berari buruz, eta, begiak txiloturik, adiskidetasunaren gaineko gogoeta batzuk erantsi zituen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 284. orr.

Afixa sakelatik atera, kandelara hurbildu, eta irakurtzen hasi zen, eskuineko begia apur bat txiloturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 26. orr.

Begiak txilotu, eta noizean behin kliskatu besterik ez zuen egin handik aurrera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 223. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak txiloturik (4)


txima 1 iz pl ile multzo nahasi eta zaindu gabea.

Buruko ileak baino gehiago dira arrazoirik gabe gorroto didatenak, nire tximak baino ugariago nire erasotzaileak.  Elizen arteko biblia   Sal 69,5

-Poeta arruinatuaren tximak dauzkazu -esaten dio andreak senarrari soilgunearen azpian ilea luzeegi, narrasegi hazi zaiolarik.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 75. orr.

Bide-bazterren batean aurkitu bagintuzte bezala oihaneko lianak buruko tximetan katramilatuta.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 98. orr.

-Ez itzazu ukabilak astindu, tximak ateratzen ibiliko bazina bezala.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 54. orr.

Alkandora hutsean, bizarra egin gabe eta tximak harro-harro zituela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 168. orr.

Armonia, gure etxekoa, maistrak tximetatik helduta eskolatik bota ninduenean.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 97. orr.

Borrokan hasten dira, tximetatik tiraka, elkarri kristorenak esaten dizkiotela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 171. orr.

2 (izenondoekin)

Txima zuriak, muturra hennaz tindaturik zutenak, aurpegian behera amiltzen zitzaizkion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 253. orr.

Belaunak harriaren gainean birrindurik, txima horiak ondo lotu gabe, zurbil-zurbil, hildako baten gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 300. orr.

Animalia mesfidati baten begirada zuen, bere txima hori-gorrixken azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 202. orr.

Txima gorrixkak atzeman daitezke burkoaren gainean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 54. orr.

Txapel handi bat ipini zuen, badaezpada ere, bere txima gorriak ezkutatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 74. orr.

Tira, Mikel, ikusi arte -eta musu bat pausatu du txima tindatuen atzean ezkutatzen den Slash-Mikelen ahoan-.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 60. orr.

Aurpegi goibela eta txima nahasiak zituen gizon baten argazki handiak Harryri begi-keinu egin zion astiro lehenengo orrialdetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 35. orr.

Esku-zartatxo urduriez ukitu zituen gero beraren txima harrotuak, urdinduak ageri baitzituen aurrealdean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 62. orr.

Batetik bestera doaz, txima handiekin, maiz zikin aski, noiz edo noiz azazkal luze makur-makurrekin, ia larrugorri, gerrian oihaltxo soila dutela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 198. orr.

Aitorren elastikoko aurpegiak bizarra ere badu, eta txapela antzeko bat buru gainean, txima luzeei eusteko-edo.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 70. orr.

Fernanek berak ere aitortuko luke, bere begi berde horiekin, bere txima luzeekin eta belarrietatik dilindan daraman txatarreria guztiarekin, [...].  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 76. orr.

Gabardina, betaurreko eta gezurrezko txima luze haiekin.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 108. orr.

Neska, berriz, txikia zen, maltzurra eta argala, eta mutur bitxia agertzen zuen, bere txima kizkurren sastraka beltzaren azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 48. orr.

Normandiar ederrak bere farfailazko korapiloa erakusten zuen buruzapiz estalitako txima korapilatsu haien erdian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 152. orr.

Einsteinek ilea orraztu zuen -txima anarkiko haiek astintzeari horrela esan badakioke-, atzera eramanez.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bizikleta gidatzen saiatzen ziren besaurreen artean egonezin bizian higitzen zitzaidan neska puska bikain, amorruzko distira betean txima-harrotu haren jabe zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 167. orr.

4 (abereenak)

Zaparrada gorrixkak mandoaren txima arreak blaitu zituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 14. orr.

Piztitxo sendokotea zen, txima zuri nahaspilatuak zituen eta han-hemenka beltzuneak alboetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 50. orr.

5 irud/hed

Ilunabarrerako, mendi kasko eta mendi lepoetan, holako laino-tximak agertuko dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 276. orr.

Bestetzuek lantegiko tximiniaren ke-tximari erreparatuko zioten...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 171. orr.

Izotz printzak ximurtuz, edo epelez goroldio tximak xuxtartuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 450. orr.

6 (singularrean)

Ane, beltzarana ilajez eta azalez, sorbaldetaraino heltzen zaion txima luzea motots batean lotua, bikea baino beltzagoak begi handiak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 18. orr.

Eskuan gazte bibotedun txima luzeko baten argazkia dauka.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 70. orr.

· Dena txima luze eta gorputz atletiko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 36. orr.

7 ile-txima pl

Han orrazian kateatzen zitzaizkien ile-tximak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 209. orr.

Haren begirada hura, ile-txima kiribilduen atzean ezkutatua.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 125. orr.

Beste hiru lagunekin dator, denak, bera bezala, ile-txima luzekoak.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 81. orr.

8 txima-jario izond tximak nahasiak daramatzana.

-Urka ezak! -oihu egin zuen emakume txima-jario batek.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 258. orr.

-Zerorrek ikusi -esan zion behin Egor Timofeievitxi, eskuaz bizar txima-jarioa laztantzen zuen bitartean-.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 193. orr.

9 (adizlagun gisa)

Txima jario jaikitzen zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 250. orr.

Dama batek, ordea, gogoko zuen txima-jario ibiltzea, eta inpresio bitxi samarra eragiten zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 186. orr.

10 txima-gorri (corpusean tximagorri soilik) izond

Altua, argala, tximagorria, jertse berde eta galtza urdinekin, egundo baino zurbilagoa, ez duzu zeure burua berehala ametituko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 144. orr.

'Eta egia da tximagorrietan ez dagoela onik?' esango dizu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 143. orr.

11 txima-luze (orobat tximaluze) izond

Ikusi uste dut oraino, gizon mehar handi txima-luze hari eskua emanik, urrats bakoitzean estropezuka.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 49. orr.

Maritxu, alditsu, txima-luze!  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 81. orr.

Zarpatsu batzuk zeuden gorpuaren inguruan, haien artean txima-luze bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 281. orr.

Luzea, txima-luzea, belarritakoduna eta meharra bata; ñarroa, kaxka-motza, belarri-has eta are meharragoa bertzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 314. orr.

Hey, Jon -agur egin dit bizardun tximaluzeak, eskuan duen zerbeza-botila kokotsaren pareraino jasoz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 37. orr.

Azken hitzak gaizkile itxurako tximaluze putakume hark ahoskatu zituen: [...].  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ile txima (5); txima jario (3); txima luze (7); txima luzea (4); txima luzeak (8)

tximetatik tiraka (4)


tximadun 1 izond tximak dituena.

Urgentea da -esan dio tabernari tximadunari.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 37. orr.

Mutil tximadunak erantzun dio, bera ere polita dagoela ile lisoarekin.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 38. orr.

Halaxe adierazi diote ilehoriaren begi bihurriek gaztetxo tximadunari.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 133. orr.

2

Lehoi-tximadun jakintsuak zientzia-mundu berriak abiarazi, eta ikusi ondoren onartu nahi izan ez zituelako.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 14. orr.


tximagorri ik txima 10.

tximaluze ik txima 11.

tximarro izond

Tximarroa zen eta gominak dirdaiarazten zion ilea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 278. orr.


tximatsu 1 izond tximak ugari dituena.

Besterik da osaba Josephekin, langile gaztea, beltzarana, tximatsua, marinel lepoa, indar gaitza, esku izugarriak dituena.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 123. orr.

2 irud/hed

Lainokume ttiki xarpail tximatsua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 171. orr.

Ez preseski hodeiak, baizik laino, lanbro-laino eta lainobera tximatsu hori.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 56. orr.


tximatu izond tximak bezalakoa bihurtua.

Gelara egin zuen Larraitzek: ile beltx-gorri tximatuekiko neska bixi potolantxa.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 142. orr.


tximel iz txanoa, buruko.

Beste batzuek, hupelanda luzeaz bilduta eta tximel txikerra kaskoan, judu poloniarrak ematen zituzten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 117. orr.


tximeldu ik zimeldu.

tximeleta (ximeleta g.er.) 1 iz lau hego aski handi, gehienetan kolore asko edo bizikoak, dituen intsektua (Lepidoptera). ik inguma; pinpilinpauxa; pinpirin.

Bi tximeleta hegan jolasean dabiltzanean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 395. orr.

Udako gauetan ehunka tximeleta ibiltzen dira bueltaka, elur malutekin antz handia dutenak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 183. orr.

Saramagori irakurtzen nioenez, tximeletarentzat ez dago gaurik, goizarekin jaiotzen baita eta gauarekin hiltzen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 163. orr.

Tximeletaren hego-kolpeak ere aroa aldabidean ezar baitezake.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 184. orr.

Tximeleten usaimena harrigarria izaten da eta zentzumen nagusi bezala erabiltzen dute zenbait kasutan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 217. orr.

Su-lamara hurbiltzen den tximeleta bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 79. orr.

Nor dago prest desiraren sutan erretzeko, tximeleta bat garraren inguruan bueltaka erretzen den moduan?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 194. orr.

Kandela handien argitasunak liluratu duen tximeleta bat balitz bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 375. orr.

Landa-herrietan, emakumezkoa ez da tximeleta baino zoriontsuagoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 103. orr.

Inork aditu al du, akaso, ze hots-mota egiten duen tximeletak hegalak astintzen dituenean?  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 94. orr.

Gutunazal zuri bat ikus nezakeen tximeleta bihurturik Londresko hiri osoaren gainetik hegan, azkenean tximinia batetik beherantz sartzen zen arte.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 237. orr.

Ez al dakizu tximeletak haizearen ezpainetatik ihesi joandako musuak besterik ez direla?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 35. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Sits edo tximeleta emeak feromona horien lurrinak airean jartzen dituen momentutik, inguruko ar guztiak aztoratzen ditu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 218. orr.

Armiarma goseek beste [sare] batzuk egiten zituzten, eta goizean tximeleta txikiak eta beste hainbat intsektu agertzen ziren haietan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 85. orr.

Kuskuan gordetako tximeleta ahularen egoskortasunarekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 14. orr.

Poesia tximeleta hori bat da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 54. orr.

Tximeleta urdin txiki bat zegoen han orratz batez zeharkatua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 330. orr.

Betiko mimoa dakusa bertan, betiko bere numeroa egiten: pailazoz jantzita, aurpegia tximeleta gorri bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 156. orr.

Gauezko tximeletak -gehienetan sitsak dei daitezkeenak- direla usainaren bidez orientatzeko behar eta ahalmen gehiena daukatenak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 218. orr.

Neguko tximeletak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 42. orr.

Sigi-saga zebilkidan Sara, tximeleta urduri bat bezala.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 160. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dantzaldiak zeuden gauero areto zuri eta urre-koloreetan, tximeleta-hegalen antzera dardaratzen ziren gas-lanparen gar dardartien argiaren pean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 65. orr.

Hurbildu zitzaidan eta sofaraino eraman ninduen tximeleta hegoen gisako musuekin.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 66. orr.

Emakume bat biluzik, tximeleta hegalak hedaturik, hegan balihoa bezala egunsenti berri baten bila.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 82. orr.

Dagoeneko, tximeleta efektua lortu du: Lacandonako oihanean piztutako berba gai da, une honetan, munduko beste edozein puntatan oihartzun egiteko.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 105. orr.

Bere intsektu eta tximeleta bilduma.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 181. orr.

Errosario aleak bezala, listariak hainbat objektu txiki zeuzkan tartekatuta, eta, batez ere, tximeleta formako figuratxoak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 57. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gau-tximeleta bat jirabiraka zebilen egongelako lanpararen inguruan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 53. orr.

Zeta-tximeleta emeak oso urrutitik erakartzen ditu arrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

Gogoko nuen haien izenei zerien doinua aditzea, amak hizpidera ekartzen zituenean: almirante gorri, pauma, aza-tximeleta, Adonis urdina.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 27. orr.

Hantxe zegoan emakume-tximeleta, dekorazio moduan erabilia portafolio batean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 84. orr.

5 irud/hed

Baina ezin sabeleko tximeletak baretu.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 85. orr.

Sabelean tximeletak eta golkoan kabitu ezinik bihotza.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 241. orr.

6 lepoko tximeleta tximeleta-begizta.

Egongelako ate aurretik igaro zenean, Harryk osaba Vernon eta Dudley ikusi zituen esmokinez eta lepoko tximeletaz dotore-dotore jantzita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 16. orr.

7 lepo tximeleta tximeleta-begizta.

Topatua zuen lepo-tximeleta zeraman gizon noble bat.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 54. orr.

8 tximeleta-begizta begizta txiki eta zurrunaren forma duen gorbata.

Laranja-kolore biziko festa-kapela zeraman, tximeleta-begizta birakaria eta irribarre nabaria bere aurpegi zabal maltzurrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 115. orr.

9 tximeleta-balbula karburagailuko balbula, gasen bolumena doitzen duena.

Automobil batean, adibidez, erregai-kontsumoari loturik dago beti energia-ekoizpena; tximeleta-balbula zapaldu, eta erregai gehiago erretzen da, eta bertantxe abiadura handitzen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 201. orr.

10 tximeleta-lepo tximeleta-formako alkandora-lepoa.

Banketxean dirua daukan gizon baten aurpegia zen, arrakastaren ispilu ezin hobea, gorbata handi beltz batek estututako tximeleta-lepo baten gainean ezin ederkiago kokatua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 29. orr.

Bi abokatu ari ziren eztabaidan, zein bere espaloitik, biek ere frak beltza eta tximeleta-lepo zurrunak jantzirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 381. orr.

11 tximeleta-ttattarra tximeleta-begizta.

Beti gizontxo baten antzera jantzita joaten zen, jaka ongi estuak eta tximeleta-ttattarrak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gau tximeleta (5); intsektu eta tximeleta (3); metro tximeleta (4)

tximeleta bila (7); tximeleta emeak (3); tximeleta espezie (3); tximeleta estiloan (6); tximeleta estiloko (6); tximeleta ikusi (3); tximeleta mota (3); tximeleta tatuajea (6); tximeleta zuri (3); tximeleta zuriak (3); tximeleta zurien (4)

lokartutako tximeletak (3)


tximeletadun iz tximeleta-begizta daramana.

Lizardi, txapel eta tximeletaduna [...], eta Lauaxeta, betaurreko eta gorbatarekin.  Berria - Kultura   2004-10-31


tximeletakume iz tximeletaren kumea.

Eta guztia ere, egoeraren baldintzak, azken buruan giza haur bat ager dadin mundura, eta ez ahatekume bat, jirafakume bat edo tximeletakume bat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 97. orr.


tximeletatsu izond tximeletaz betea.

Jasoak liburu bihurtu ditut, hitz egin dira nire esku tximeletatsuetan; eta hitzak, musu.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 199. orr.


tximeletazale izond tximeleten zalea dena.

Eta, irudiak irudiari dei, tximeletaren atzetik tximeletazalea.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 195. orr.


tximeni ik tximinia.

tximinia (orobat tximeni g.er., tximini g.er., ximinea g.er., ximinei g.er., ximini g.er. eta ximenea g.er.) 1 iz kebidea; teilatutik gora ateratzen den kebide zatia.

Urrunago, lantegiko tximiniak zeuden, eta euren atzean, lausotu samar, kanpandorre baten ingerada zorrotza.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 52. orr.

Sefanitroko tximiniek eta gasek Barakaldo ezkutatzen zuten.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 75. orr.

Larru fabrika bateko tximinia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 111. orr.

Adreiluzko tximinia handia ikusi zuten urruntasunean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 355. orr.

1910eko argazki bat, non fabrikako instalazio zaharrak agertzen baitziren, lau tximinia txiki zituztenak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 99. orr.

Erretokia, azkenik, alimaleko bastiza bat, tximinia gora batekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 122. orr.

Gustatzen zitzaion han egotea, tximiniaren aurrean, baso bat eskuan, bere etxean, etxean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 118. orr.

Errausketa-labe baten tximinia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 112. orr.

Leihoaz harantz, zaldiak ikusten nituen lasai belarra jaten, eta tximiniako kea bailarako etxeetan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 126. orr.

Tximiniako tiroa astintzen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 90. orr.

Tximiniak ondo tiratzen ez, nonbait, eta ke laino bat zegoen gela osoan barreiaturik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 31. orr.

Lapurrak jaitsi ziren banaka-banaka tximiniako zulotik, eta denak olio irakinetan kiskalduta gelditu ziren.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 114. orr.

Etxetxoak erosoa eta segurua ematen zuen iluntasunean, argi goxoa ikusten zen gortinen atzetik, tximiniak ke ederra botatzen zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 105. orr.

Haize ziztukaria tximinian gora.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 118. orr.

Keak ezin zuen tximiniatik gora igo; teilatuen gainean sakabanatzen zen, maindire urratuak bezala.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 31. orr.

Tximiniei kea zerien.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 171. orr.

Azpiegitura horiek eta tximinietatik isurtzen dituzten gai toxikoak kaltegarri direla.  Berria - Euskal Herria   2004-08-14

Laster igo ziren denak teilatura, eta tximiniatik begiratu zutenean, han behean hori-hori, urrearen itxurako zerbait ikusi zuten.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 113. orr.

2 beheko suaren gaineko kanpai modukoa, kebidearen hasiera dena.

Leihoa, tximinia -suak belztutako harrizko leize handia-, eta ohea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 213. orr.

Zerbitzaria etorri zen, eskukada bat egur zekarrela, eta tximinia piztu zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 159. orr.

Txoko goxoena tximiniakoa zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 164. orr.

Gustatzen zitzaion han egotea, tximiniaren aurrean, baso bat eskuan, bere etxean, etxean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 118. orr.

Tximiniaren kanpai zabalaren inguruan oihal zuri lisatu bat zegoen zintzilik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 96. orr.

Liburuak hirunaka zeuden metatuta tximiniaren apalean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 34. orr.

Tximiniako apalean, pitxerrak ageri ziren, kobrez landutako paisaiez hornituak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 90. orr.

Tximiniaren erlaitzean geratu ziren lerro-lerro botila hutsak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 229. orr.

Nire bi lanparak eta tximiniako zortzi kandelak piztuta neuzkan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 334. orr.

Leihoetako kristalek kirrinka egiten dute, tximiniako hodiak dardara.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 21. orr.

Latorrizko xafla batez itxitako marmolezko tximiniara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 242. orr.

Tximinian eskegitako zartagina beste sukalde tresnarik ez zegoen bordan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 214. orr.

Buruz buruko solas luzeak izaten zituen harekin tximinia ondoan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 48. orr.

Zolaren logelako tximinia buxatu zutela eta idazlea kearen eraginez hil zela aitortu zion Buronfossek Hacquini.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 7. orr.

Uda zen arren, tximinia piztuta zegoen, gerezi egurra erretzen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 73. orr.

Lagun bat zauritu da Iruñean, etxeko tximiniak su hartu ostean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-17

Tu egin zuen tximiniara, jendetasunik gabe.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 15. orr.

Tximinia haundian idi eta basurde osoak erretzen ari ziren.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 168. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lokalaren erdian metalezko berogailu zaharra, tximinia-tutu luzekoa, sabairainokoa.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 39. orr.

Bitxi polit bat, zinez, erosi eta bere bitxi kutxatxoan jarri nuen, tximinia erlaitzean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 242. orr.

Tximinia buruaren gainean Txinako pitxerrak eta emakume baten argazki handi bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 233. orr.

Tximini kanpaiaren azpian eseri ziren, oinak harri gainean zituztela, eta berriketan jan zuten.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 32. orr.

Gainerako gelak: batean, tximinia arrastoak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 151. orr.

Hartz mordoa hil zuen tximinia-garbitzaile batekin jolastea gustatzen zitzaion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 230. orr.

Aldian behin sugar gorrixkek ontziaren tximini gaina betetzen zuten kearen kiribilen artetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 115. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kantuan, txoriak baino alaiago, poz-zabalka, nola haizeak etxe tximinietako kea zabaltzen duen bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 106. orr.

Su tximinia txiki hartako txokoan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 215. orr.

Osasunaren ikuspuntutik, horixe litzateke kaltegarriena, industria-tximinia batetik isurtzen dena baino askoz arriskutsuagoa, zigarro bat erretzean sortutako dioxinen kantitatea txikia bada ere erretzailearen arnasbideetatik sartzen delako zuzenean eta kontzentrazio handitan.  Berria - Gaiak   2004-10-07

5 (itsasontzietakoa)

Ugerrez gorriztutako tximinia handiko ontzi potoloak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 383. orr.

Bonba tximiniatik behera amildu zen, eta korazatuaren labeetan zapartatu zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 146. orr.

Ikusiko duzu bajurako flota osoa nasan lotua gallardetez eta festako banderez apainduta, ikusiko dituzu baforeen tximinia ondoko tutuak lurrun jaulkika, ikusiko duzu Franco badoala bere auto beltzean...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 267. orr.

Tximinia horiko bapore zuri handi bat Askatasunaren estatuaren aurretik pasatzen ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 338. orr.

Kobazuloak tximiniak ditu, lantegi bat delako, irudimenaren lantegia.  Berria - Kultura   2004-06-02

6 irud/hed

Errazena, azkenean, House tximinia ospetsua izan da, hogei metroko izotzezko sakongunea.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 153. orr.

Halako tximinia hidrotermaletan bakterioak eta bestelako bizidunak aurkitu dituzte ozeanoen sakonean.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Hango ura ez da izozten, izotz geruzak presio izugarri handiaren pean duelako eta hondoan lur azpiko berotasuna askatzen duten tximinia geotermikoak daudelako.  Berria - Gaiak   2004-11-07

7 tximinia-zulo (orobat tximini zulo eta tximinizulo)

Tximinia-zuloan gora begiratu zuen eta hormak jo zituen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 35. orr.

Ez duzu ikusten kea, tximini zulotik ateratzen?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 30. orr.

Tximinia-zuloa bezain beltza.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 38. orr.

Baserriren batean tximinizuloa ikatzaren hautsarekin itsutu egingo zela eta suak hartu.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tximinia erraldoi (5); tximinia garbitzaile (3); tximinia gorriak (3); tximinia txiki (3)

tximiniako apalean (3)

tximinian behera (3); tximinian gora (3)

tximiniaren aurrean (6); tximiniaren gainean (8)

tximiniatik ateratzen (3); tximiniatik behera (4)

tximinietako kea (4)


tximiniadun izlag tximiniako.

Gauerdian, lau tximiniadun transatlantiko espresoak euren ontziraleku argitsuetatik itsasoratu eta ilunpean pulunpatu ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 415. orr.


tximiniatzar iz adkor tximinia erraldoia.

Familia onekoa izaki, herentzia bikaina jaso, eta diru horrekin adreiluzko tximiniatzarrez jositako lantegi erraldoi bat eraiki zuen, hiriko auzunerik osasungaitz eta ilunenean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 101. orr.


tximinizulo ik tximinia 7.

tximino (orobat ximino g.er.) 1 iz primateen ordenako ugaztuna, ilerik gabeko aurpegia, besoak zangoak baino luzeagoak eta lau esku dituena.

Alegia, gizakia tximinoarengandik datorrela.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 68. orr.

Gizakiaren eta tximinoaren arteko muga lausoak.  Berria - Kultura   2004-09-08

Gizakia tximinotik aldentzen denerako, mintzaira eta hiletak dira bereizgarriak.  Berria - Kultura   2004-02-22

Tximino horiek bi metro dira altu, eta lurrean egiten dituzte euren gordelekuak.  Berria - Gaiak   2004-10-12

Tximinoa gorago, eta ipurdia ageriago.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 40. orr.

Tximinoek jauzika, piztiek lauoinka zeharkatzen zuten sastrakaErruki puntu xamur batez begiratzen diogu Atapuercako gizaki erdi tximinoari, umetako argazkietan geure burua ikusten dugunean bezalatsu.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 137. orr.

Tximinoaren ipurdia baino lotsagarriagoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 138. orr.

Miozeno garaian tximinoen familiaren bi adar banandu zirela diote zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Tximinoen ikusmen-kortex primarioan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 47. orr.

Ez nuen itsasoa utzi hiri euritsu honetan tximinoarena egiteko.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 138. orr.

Zer da sexua, edertzeko maitasunaren beharra duen ile beltzez inguratutako tximinoa?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 361. orr.

Tximino batek ere egin zezakeen lan hura.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 38. orr.

Tximino halakoa!  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 107. orr.

2 (izenondoekin)

Tximino biluzia esan izan zaio gizakiari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 78. orr.

Tximino anker bat zen gizaje hura.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

Tximino handien arbasoa omen dena aurkitu dute.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Zientzialari talde batek tximino nagiak langile bihurtu ditu, gen bat aldatuta.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Operan aktorearentzat eredua simia audibilis da (edo Pithecanthropos stentor), tximino oihukalaria, alegia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 213. orr.

Zuzenean egingo dugu tximino asmatzailearen abenturara.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 144. orr.

Tximino imitatzaile gradutik ez da pasa amerikarra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 206. orr.

Tximino arriskutsuei bezala ematen digute jatekoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 96. orr.

Uretan bizi ziren izaki nazkagarri batzuk, tximino ezkatatsuen antzekoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 117. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Sudurretik ahora eta ahotik kokotserako distantzia handiegia zen, eta halako tximino-itxura bat ematen zion horrek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 89. orr.

Tximino ilea dauka, beltz amatatua, lakarra, ezin hezia. Orain moda-modan dagoen tximino haragia izango duk.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 112. orr.

AEBetako biologo batek dio tximino espezie berri bat aurkitu duela Afrikan.  Berria - Gaiak   2004-10-12

Bere aljuba eta kaftanean bildua zihoan, buruzut, bere begitarte beltzaxka eta tximino airekoa, ezker-eskuin mugituz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 194. orr.

Bizkar zabaleko gizon txikia zen eta tximino-begi nekatu hondoratuak zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 497. orr.

Haren tximino-aurpegiaren alde bat erabat zimurtua eta okertua zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Izen hori jartzea ere halako tximino festari!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 129. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela) Horretaz ari garela, nola du izena agure gizajo tximino-aurpegi horrek?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 307. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Giza-tximinoa amorruz bihurrikatzen zen urrutitik erakusten zizkioten janari ahogozagarri haiek ikusita.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 67. orr.

Basa urdeak, basa tximinoak, basa gizonak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 104. orr.

5 azken tximino adkor pertsona-talde batean, garrantzi gutxien duena.

Ni hemen azken tximinoa nauk... -ke adar luzea jaurti nuen "Ez erre hemen, mesedez" zioen txartelaren aldera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 66. orr.

Azken tximinoa izateagatik!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 56. orr.

Alfabetoaren azkena, GasteiZko azken tximinoak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere tximino (3); tximino handien (6)

bere tximinoa (4); nire tximinoa (3)


tximinokeria (orobat ximinokeria g.er.) iz tximinoari dagokion egintza.

Lagunartean ez ezik, herriko jende ezagun samarrarekin ere dena zen umearentzako kuximuxi eta txutxuputxua, gurasoak ere pozez hartu behar duen tximinokeria hori guztia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 109. orr.

10.000 haur bildu ziren, goizean San Leoneko kirol zelaian, 5 diakre ordenatuak zirelarik; eta aratsaldean zezen-laster lekuan, ainitz josteta, kantu eta ximinokeriek loriatu baitzituzten!  Herria   2001-05-17

Tximinokeriak egitea nahiago izan zuen, ezkutuko kamera baten biktima ez ote ziren pentsatzen hasiak ziren ikusleen harridurarako.  Berria - Kultura   2004-03-26

Halatan, ezustean, nolabaiteko babesa ematen dien emaztearengandik urruti direlarik [...] munduarenganako eta beren buruarenganako haserre hitsa nagusitzen zaie, mixeriazko tximinokeriak eginaraziz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 92. orr.


tximinotxo iz adkor tximinoa.

-Zer habil, tximinotxoa! negarrez ari haizela ematen din! zer gertatu zain?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 112. orr.


tximist ik tximista.

tximista (orobat tximist, ximista g.er. eta ximixta g.er.) 1 iz argialdi bizi eta laburra, lerro bihurdikatu eta adarkatu bat osatzen duena, ekaitzetan bi hodeiren arteko elektrizitate deskarga batek eragina. ik oinaztura.

Tximistak zeruan.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 12. orr.

Tximistak etengabe ari ziren bidea argitzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 156. orr.

Inoiz baino bortitzago ari zuen kanpoan euria, eta tximistek zeru beltza argiztatzen zuten, ondoren trumoi hotsa entzuten zela.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 71. orr.

Zaldiek irrintzi egin zuten, eta egundoko tximista batek urratu zuen zerua, eta halako kolore ñibirri-ñabarrez airea dardarazi zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 50. orr.

Tximista batek egurtegia argitzen zuen lipar batez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 102. orr.

Tximista batek argitzen du euri-sarea.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 23. orr.

Hamaikak aldean, tximistak zerua pizten hasi eta etengabe aritu ziren joka handik aurrera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 144. orr.

Cassinik tximista bat antzeman du Saturno planetan lehen aldiz.  Berria - Gaiak   2004-07-24

Zerua bikea baino beltzago, trumoi eta tximista, eta itsasoa gorantz elizdorreak eta mendiak adinako olatu beltzekin.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 63. orr.

Hirugarren eguna argitzean, trumoiak eta tximistak izan ziren mendi gainean, laino itxia eta turutots izugarri handia.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 184. orr.

Tximista eta trumoia bezala, Indian ustelkeria eta zabartasuna batera doaz.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 45. orr.

Hau baita egia handien zoria, hauek tximista baten iraupena baitute.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 83. orr.

Balboren hitzak, batzuetan, tximistak bezain zorrotz zitzaizkidan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 256. orr.

Zakurrak nire aurretik tximistak hartua bezala alde egin zuen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 110. orr.

Hara iristean, tximistak harri bihurtu balu bezala gelditu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.

Tximistaren dirdaiak horrelaxe itzaltzen ditu une labur batez beste argi guztiak, bere gar bizi horiarekin lurra ilunduz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 92. orr.

Tximistaren abiadan jaiki, eta bizi-bizi txalotu nituen Armando Bonillaren hitzak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 169. orr.

Une batez, tximistaren azkartasunaz, basoan aurkitutakoa guarda bera ez ote zen izango otu zitzaion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 137. orr.

2 (izenondoekin)

Ekaitz eguna zen, hodei biren artean tximista lauso batzuekin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 241. orr.

Memento hartan, tximista zakar batek zerua urratu zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 153. orr.

Noizean behin tximista gorri bat ikusten zen, eta zarata gorra entzuten zen aire geldo eta astuna astiro zeharkatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 107. orr.

Hala nola lehertzen den intxaurrondo enbor tinkatua, edo larruzko zeruan tximista horzduna.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 123. orr.

Tximista itsugarria ikusi zen, eta atearen orriak lurrera erori ziren milaka zatitan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 122. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Leihotik sartutako tximista izpi batek dirdiraka jarri zituen bere azkazalak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 11. orr.

Harryren bekokiko tximista-orbainari begiratu zion-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 80. orr.

Orbain txiki-txikia zen, tximista-forma zeukana.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 23. orr.

Etsaiei, berriz, tximist-geziak jaurtikitzen zizkieten.  Elizen arteko biblia   2 M 10,30

Mugimendua isilgordeka antolatu da, baina tximista-kolpearen pare lehertu berri da.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 43. orr.

-Ada, ez dun hori, sinets iezadan! -une hartan burura etorritako tximist-zartaldi baten moduko ideia bat adierazi nion segidan-: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 91. orr.

Tximist-andanak urratu zuen zerua.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 137. orr.

Begi goriak ziren, txinpart eta tximist kolpez moldatuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 19. orr.

Gero, etorri deneko tximista-abiada berdinean aldegin du, paretik kentzen zitzaizkion pertsonen artetik.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 134. orr.

Gau batean, zirti-zarta batek esnatuko ditu donostiarrak, eta zeru ordura arte beltza tximista-kolorez agertuko zaie, eta badiara begira jarriko dira.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 179. orr.

· Guk, urrunetik, ekaitz giroan bizi zela ikusten genuen, tximist-trumoiez inguratuta.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 39. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

1971an, Uncastillon, Zaragozan, bola-tximistak dorre osoa zartatu eta bota zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 190. orr.

· Kanpoan ekaitza genuenean, trumoi-tximistei aurre egiteko-edo, amonak esaten zuen: Santa Barbara, ora pro nobis!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 24. orr.

5 (erkaketetan lastertasuna adierazten; ik beherago 9)

Tximista baten pare, mutil bat igaro da haren mahaitik.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 16. orr.

Pedaletan zutitu eta tximistaren antzera abiatu baino lehen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 156. orr.

Tximista bezain agudo zetorkien haize erauntsia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 146. orr.

Tximista bezain bizkor jiratu loroa, eta hatzean hozka egin zion, odola isurtzeraino.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 11. orr.

Burua makurtu nuen zure ondotik pasatzean, eta tximista bezain azkar aurrera jo nuen.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 29. orr.

Berak tximistak baino bizkorrago ihes egingo zuen lasterka kontrako norabidean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 161. orr.

Zutitu, eta tximista baino arinago iritsi naiz bisitarien mintzalekura.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 63. orr.

Tximista baino azkarrago joan zuan Maria Angeles sukaldera, handik kalendarioa ekartzera.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 149. orr.

Tximista baino agudoago agertu zen Ouroanaren eskuan labana bat.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 373. orr.

Jainkoa sakonenean bat-batean sartzeak ikusarazten dio, tximista bailitzan, oraindik zer dagoen egiteko.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 95. orr.

· Tximista bezain bizia, etorri handikoa, adar-jotzailea eta alproja samarra.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 79. orr.

6 hodei baten eta lurraren arteko elektrizitate deskarga. ik oinaztarri.

Tximistak erori ziren, trumoiak jo zuen, eta zerua sugarretan piztu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 157. orr.

Tximistak hiriko zentral elektrikoa jo du.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 112. orr.

Txikitan nik gure kalearen alde bat euritan ikusi nuen eta etxe batean tximista batek jo zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 288. orr.

Tximistak jota bezala bihurritu zen Elizabeth ohe ertzean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 72. orr.

Hau egia ez bada, jo nazala zeruko tximistak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 28. orr.

Tximista batek kiskali dezala!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 175. orr.

Lo zeudela, tximista sartu eta ondoan zuen anaia xixpildu zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 57. orr.

Bartzelonan, tximista katedralean sartu, organoa erre, eta Santa Eulaliaren kapera hondatu zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 319. orr.

Tximista batek jantzien jabea bat-batean lurretik erauzi balu bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 106. orr.

Orain dela mende bat tximista batek porrokaturiko dorrea berriro altxatzen da Alme ibarraren gainean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 262. orr.

Orduan, Jaunak tximista bidali zuen, dena kiskali zuena.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 77. orr.

Zeusek hodei beltz bat jarri zian ontziaren gainean, eta itsasoa ilundu; gero, trumoika hasi zuan, ontziari tximista botatzen zion bitartean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 103. orr.

-Jesus, zergatik ez duzu tximista bat botatzen jendilaje horren erdira?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 99. orr.

Tximistak bihotza erdibitu izan balio bezala izan zen Norarentzat.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 127. orr.

7 irud/hed

[Etnaren] su bortxaz egotzia ahutzetatik okaztatzeko eta garrezko tximistak berriro zerura jaurtitzeko. Badira, halaber, beren gau osoan tximista horrek behin besterik argitzen ez dituenak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 71. orr.

Kobrak ere halaxe kulunkatzen dira, beren tximista jaurtitzen, eta beren kulunkara itzultzen berriro.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 62. orr.

Ohartarazpenaren tximista txikitzaileaz eta trumoi zalapartatsuez bazterrak zipriztintzen ditu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 80. orr.

Desarraren tximista ikusi ahala.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 274. orr.

Barre tximista kutsagarri batek erasan zuen berriro Isabelle.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 85. orr.

Argialdi tupusteko horrekin batera, "eureka" ozen bat entzuten da batzuetan, aldi berean tximista intelektuala eta bihotz-zirrara adierazten duena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 186. orr.

Txokolatezko tximistak eta marmeladazko doughnutsak, trifle-a, marrubiak, jalea, arroz-pastela...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 115. orr.

8 tximista batean tximista bezala.

Horregatik, hain zuzen, guda oinean hegazkin bat tximista batean igarotzen denean, alemaniarra da ziur.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 23. orr.

Mukitsua tximista batean joan zen aitonarengana.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 259. orr.

Tximista batean, umeak eta Perrette etorri zitzaizkion Ruche jaunari gogora.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 461. orr.

9 tximista bezala ziztu bizian.

Tximista bezala hegan doana.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 51. orr.

Kotxea tximista bezala zihoan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 184. orr.

Zarata handi bat entzun zen, eta Muxi, egitekoak bukatuta, tximista bezala jaitsi zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.

Tximista bezala jalgi ninduan bordatik eta lasterka eta lasterka eta lasterka [...] ene sortetxera itzuli ninduan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 111. orr.

Bat-batean, beste gela batzuetara tximista bezala joan, eta han geldituko zen txunditzen zuten irudiei begira-begira.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Ontziak bira erdi bat egin zuen ababor aldera, eta tximista bezala abiatu zen gero norabide hartan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 71. orr.

Bludgerra tximista bezala zetorkion ostera, bigarrenez erasotzera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 146. orr.

Nire lagunaren herren dotore, sujerente, maitagarri hura ikusi nuenean, irudipena izan nuen, tximista bezala, gizon hura infernuaren mandataria zela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 40. orr.

Ostikoa tximista bezala atera zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 50. orr.

10 tximista egin

Ba, euria egin, trumoia egin zein tximista egin, ni Antioquiara noa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 45. orr.

Geziak jaurtikiz sakabanatu zituen, tximista eginez ihes eragin.      - 0. orr.

· irud/hed Agian gizona herabea zen eta horregatik zuen hain irribarre iluna, hortz handiek tximista egin arren eta bai ñir-nir ere biboteak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 11. orr.

11 tximistaren pare tximista bezala.

Taxitik jaitsirik, tximistaren pare abiatu ziren apartamentura.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 264. orr.

Bere larri hartan, bisirra tximistaren pare heldu zen Marsauanengana, eta nola edo hala onik atera ahal izan zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 136. orr.

Albisteak osaba Kamilengan trumoi baten eragin berbera izan zuen, eta tximistaren pare oldartu zen kafe etxera  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 362. orr.

12 tximist-orratz ik tximistorratz.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trumoi eta tximist (4); tximist eta oinaztu (10)

bekokiko tximista (3)

tximista baino azkarrago (7); tximista batek jo (4); tximista baten pare (4); tximista bezain (13); tximista bezain azkar (5); tximista bezain bizkor (3); tximista bezala (42); tximista bezala joan (3); tximista bezalakoa (3); tximista gorri (3); tximista orbaina (4); tximista sartu (4)

trumoiak eta tximistak (3); tximistak baino (4); tximistak bezala (6); tximistak eta trumoiak (5); tximistak hartua bezala (4); tximistak harturik (3); tximistak jo (6); tximistak jota (11); tximistak jota bezala (9); zeruko tximistak (8)

tximistaren antzera (3); tximistaren gisa (3); tximistaren pare (27); tximistaren pare abiatu (3); tximistaren pare heldu (3)


tximistadun 1 izond tximista duena.

Zeus tximistadunak nire lagunak kikildu zitian; hantxe hil zituan asko eta asko; beste asko bizirik eraman zitiztean, soroetan lan eginarazteko.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 103. orr.

2 irud/hed

Hatsa hartzen du, harreman tximistadun hori ez zapartatzeko gisan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 119. orr.


tximistaka adlag tximistak jaurtikiz.

Ezpata tximistaka hasi zen eta hegan egin zuen, milaka zatitan hautsita.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 141. orr.

Errebolberra atera nuen eta tximistaka ikusi nuen nire azpi-azpian fusil baten kanoia.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 89. orr.

Haren aginduz urak zeruan pilatzen dira, hodeiak zerumugan gora igotzen, erauntsiak tximistaka lehertzen, haizea bere gordelekuetatik ateratzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 129. orr.

Hodeiak zerumugan gora igoarazten ditu, erauntsiak tximistaka lehertarazten, haizea bere gordelekuetatik aterarazten.  Elizen arteko biblia   Sal 135,7

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erauntsiak tximistaka (3)


tximistaldi iz

"Profetizatzen hasi ziren, baina ez zuten jarraiki"; eta badira, azkenean, tximistaldi baten eta hurrengoaren artean tarte luzeago edo laburragorik nabaritzen dutenak ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 30. orr.


tximistargi 1 iz tximistaren argia.

Tximistargi batek gelako itzalak mugiarazi zituen, eta gehienen aurpegien urduritasuna nabariago gelditu zen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 231. orr.

Tximistargi batek zerumuga argitu zuenean, Mael zutik jarri zen jauzi batean, txalupa modu arriskutsuan kulunkaraziz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 66. orr.

Tximistargi bortitz bat hodeietan zehar agertu eta ezpataren gainera jauzi zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 156. orr.

2 (hitz elkartuetan

-Heriotzara kondenatuak iragana tximistargi kolpe batez ikus lezakeen moduan ikusi nuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 70. orr.


tximistargitu izond tximistak argitua.

Jaitsi nintzen eskaileran behera: isiltasun tximistargitua, eta bufalo bat hantxe zutik, gure aurrean, trenbidearen lerro-pare zuzenaren erdian, besterik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.


tximistari izond tximistak jaurtikitzen dituena.

Ezarritakoa beteko da Jupiter Tximistariari, Zeruari, Eguzkiari eta Ilargiari eskainitako eraikinak sabairik gabe egiten direnean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 550. orr.


tximistarri iz kuartzoa.

Esan dute inoiz, hilobi megalitikoetan ageri diren sukarri eta tximistarri handien forma, intsusaren hosto luzearena dela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.


tximistatsu izond tximistez betea.

Sutondoan elekari, anitzetan kantari, so kliska tximistatsu batez gerizatzen zituzten borobil zuri hazi berriak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 41. orr.


tximistatxo iz tximista txikia.

Nire eta haien arteko begirada-trukatze bakoitzarekin, tximistatxo bat horra, txiki-txiki baina atzemateko modukoa, mesfidantzaz eta goganbeharrez oratua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 63. orr.


tximistazo iz adkor tximista handia.

Tximistazo antzeko bat izan zen zure aurpegitik pasatu zena, edo ha-la iruditu zitzaidan niri behintzat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 22. orr.

Halako batean tximistazoa etxe barrura sartu zitzaigula iruditu zitzaidan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 184. orr.


tximistorratz (orobat tximist-orratz g.er.) 1 iz

Franklinen tximistorratza.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 297. orr.

Orduko, Meharra kattagorri baten antzera ari zen igotzen tximistorratzaren burdinazko kabletik gora eta dorrearen erdi parean zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 232. orr.

Bestela, ondorio guztiekin egin dezagun: hau da, penizilinarik ez, tximistorratzik ez, betaurrekorik ez, DDTrik ez, radarrik ez, eta abar.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 160. orr.

Aizkora erremedio ezin hobea dela tximistaren aurka -ereinotz, elorri zuri, eguzki lore, tximist-orratz erradiaktibo eta gainerako asmakizun berriak baino erabakigarriagoa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 199. orr.

2 irud/hed

Amak Joben pazientzia zuen, eta haren pazientzia zen ekaitzak baretzen zituèn tximistorratza...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 102. orr.


tximitx ik zimitz.

tximoso izond adkor tximatsua.

Alde ederra, gure Karlos edo zuen tximosoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 130. orr.

Guapoak eta tximosoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 129. orr.

Tximoso ezkertiarren artean ere badira aldeak eta badira tirabirak, politika kontu horiek direla eta ez direla.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 131. orr.

Batera eta bestera luzatzen du begia, urduri dago are euskaldunon aurretik Espainiako oxtabenetako lehen maizterra izan den etniaren ordezkari tximoso hau.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 73. orr.


tximu 1 iz tximinoa.

Eta noiz utzi zion, ba, gizakiak tximu izateari?  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 43. orr.

Burezur hura besteak ez bezalakoa zen eta tximuen eta gizakiaren arteko kate-maila galdua izan zitekeela sinetsi zuten gehienek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 80. orr.

Hiesaren antzeko birusa tximuetatik gizakietara pasatu da Afrikan.  Berria - Gaiak   2004-10-27

Ateko sokatara igotzen nintzen, izututako tximu eroa bezala oihuka.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 21. orr.

Gero Lindak bi edo hiru itzulipurdi egin eta gorriz jantzitako tximu txiki bat zekarrela agertu zen, akrobazia-ariketa batzuk egitera behartu zuena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 60. orr.

Bederatzi tximu ar erabili dituzte esperimentuan.  Berria - Gaiak   2004-11-14

Gizonari etortzen zaio emakumearen gainera salto egiteko furia izugarri bat, eta tximu bat bezala hasten da gainean saltoka, alde guztietatik besarka eta musuka egiten diola.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 139. orr.

Bide-bazterren batean aurkitu bagintuzte bezala oihaneko lianak buruko tximetan katramilatuta, tximuekin batera jaten aritu bagina bezala baobab puntaren batean.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 98. orr.

Madrilgo gortean bertze tximuren bat behar dutenean, deituko zioat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 309. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Horra nire ezbeharra eta gero etorri ziren ondorio guztiak; mutiko serioa nintzen hau gizon itxurako eta tximu aurpegiko ergela bihurtzen hasi nintzen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 153. orr.

Zer da tximu festa hau?  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 53. orr.

Mahaipeko Birmaniako oihanean jo eta su japoniar tximu-horiak akabatzen gutxienez ordu erdi luzea neramala, [...].  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 81. orr.

3 tximu-tximu egin

Oraingo honetan gazte gorbatadun irribarretsu batzuk ageri dira igerileku baten ertzean, tximu-tximu eginda.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tximu ar (3


tximuki iz tximinoa espezieko alea.

Ilerik gabeko tximuki bat da, beti kopulatzen dabilena eta bikoteetan bizitzeko ohitura arraroa duena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 107. orr.


tximur ik zimur.

tximurkera ik zimurkera.

tximurtu ik zimurtu.

tximutu, tximu(tu), tximutzen da/du ad tximu bihurtu.

Zineak gizakume harrituarengan imitaziorako joera sortzen zuen bezala, Tarzan ikusi eta denak mendian Tarzanenak egiten, horrela bitarteko informatikoek ere tximutu egiten gaituzte, gizondu baino.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 286. orr.


tximutx1 iz

Gerritxori ilunak tiit-tiit-tiiteroitt; tximutx kaxkabeltxak pititxui-pititxui.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.


tximutx2 ik zimitz.

txin-txin (orobat txintxin) 1 topa egitearen onomatopeia.

Eta geure edariez topa egin genuen, txin-txin. Morfina aski sakatzen eta txertatzen digute gizon politikoek, prediku aulki gisa eraiki aperitifa mahaien izkinetarik, txin-txin handik, krax-krax hemendik, herriaren geroaz mintzo diren oroz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 131. orr.

-Tira, txin-txin berriro...  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 88. orr.

Lau botila koñak eskuetan, txin-txin hoska.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 157. orr.

2 metal hotsaren onomatopeia.

Don Pedro Páramok dirua kontatzen zueneko idazmahaiaren gainean pesoek ateratzen zuten txin-txin hotsa entzuten zuen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 140. orr.

Txin-txin, txin-txin, diruaren hotsa.  Berria - Kirola   2004-12-15

3 txin-txin egin topa egin.

Besteok ardoarekin txin-txin egiten dugu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 180. orr.

4 txanponez eta kidekoez mintzatuz, hots egin.

Han dirua barra-barra zebilen eztainu-paperezko mahai handien gainean txintxin eginez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 43. orr.

-Ukitu ere ez? -begi-gorriek txin-txin egin zuten ezker eskuaren barrenean preso.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 337. orr.

Ematen zuen zilarrezko kate txiki bat txintxin egiten ari zitzaidala eztarri barruan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 36. orr.


txinal (orobat txinel) 1 iz etxean erabiltzeko oinetako arina, orpoa agerian uzten duena.

Biolonek txinal zaharrak jantzi ditu eta ohe artean paseatu da une batez.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 81. orr.

Xira, bufanda eta oinetakoak erantzi, eta pijama eta txinalak jantzi ditu Marialuisak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 113. orr.

Gizonezko botak, zapatak eta txinalak kaxatan sartu.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 97. orr.

Burutik oinetara, txanotik txinal persiarretara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 308. orr.

Zuhaixka baten atzean geratu ziren zain, Evans jauna atzeko gelatik korridorean barna bere txinalak arrastatuz etorri eta sarraila irekitzen ahalegintzen zen artean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 126. orr.

2 hed

Askatasunaren arabera, pasa den hilabetea uretako txinalekin, galtzerdiekin eta jertse batekin eduki dute zigor ziegan, eta sarritan biluztu ere egin dute.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20


txinalka (orobat txinelka) adlag oinetakoetan orpoa sartu gabe.

Tarrapatan alde egin nuen etxetik Marina korridorera azal zedin baino lehen bata lotzen zuela menturaz, edo zapatillak txinalka zituela, ez nuen horrela ikusi nahi.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 29. orr.

Aldagela erdira etorri zen hura, gorririk, zangoak Kortajarenaren espartinetan txinalka lababoraino, eta zegoen hartan hasi zen ilea orrazten niri toaila botatuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 188. orr.

Galtzerdi zaharrez edo bartanez estalitako oin misteriotsu haiek azaldu eta beheko suan berotuxe ondoan, berriz atzera eskarpin xaharren batzuk txinelka sartuz estali arteko tartetxoa erne aprobetxatuz, hantxe egoten ginen harriturik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 95. orr.


txinar ik txinatar.

txinatar (572 agerraldi, 94 liburu eta 128 artikulutan; orobat txinar 14 agerraldi, 9 liburu eta 3 artikulutan, xinatar 25 agerraldi, 18 artikulutan –guztiak Herriakoak- eta txinatiar g.er.) 1 izlag Txinakoa, Txinari dagokiona. ik txino.

-Txinatar gidariak dizue hori dena erran!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 70. orr.

Ordu t'erdi egoten naiz bertan eta beti diferente kobratzen dit amonatxo txinatarrak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Behar zuen arma horietarik bat entseatu Txinatar militar batzuen aitzinean haiei saltzeko dudarik gabe.  Herria   2005-01-13

Berpizkundearen aurreko hamabost mendeetan, txinatar zibilizazioa, teknikoki, Europakoa baino aurreratuagoa izan zela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 15. orr.

Bartzelonan ikasi zuen, eta bertako auzo txinatarrean bizi izan zen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 4. orr.

Idazkera fina, txinatar tintaz egina, gutunekoa bezalakoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 90. orr.

50 inguru silaba-zeinu sortu zituzten hizki txinatarrak zeinu biribiletan sinplifikatuz.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 16. orr.

Baina hizkuntza mota guztietan lexikologikoena txinatar hizkuntza da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 169. orr.

Biharamunean, hitz eman moldean, txinatar jatetxe batean afaldu ginen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 63. orr.

Ivyri nahikoa egoki iruditzen ere bai dagoeneko jatetxe txinatarraren aukera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 86. orr.

Merkatari ingelesek opioa txinatar merkatura eraman zutenean hasi zen opioaren lehenengo gerra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 53. orr.

Portzelana txinatarrezko katakume basati bat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Bainugela txinatar moderno horren argi zurian.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 74. orr.

Lirio txinatarren gozotasun jasanezina.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 319. orr.

Musika hura pabilioitik zetorren; txinatarra zen musika.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 75. orr.

2 iz Txinako herritarra.

Japoniarrek bi naziorekin bakarrik jarduten dute merkataritzan: txinatarrekin eta holandarrekin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 15. orr.

Txinatarrentzat, ideograma eta hitz mintzatua, biak dira adierazten duten ideia beraren ikurrak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 54. orr.

840.000 txinatarrek dute GIB birusa, eta horietatik 80.000k garatu dute hiesa.  Berria - Gaiak   2004-05-11

Txinatarren egutegiaren arabera, ahuntzaren urtean sartu gira otsailaren 1ean.  Herria   2003-02-06

Txinatar aberatsak, beren usadioaren legera jantziak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 107. orr.

Pierre Chaunu-k 1959an zioen bezala, Kristobal Kolon eta Vasco da Gama ez ziren txinatarrak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 15. orr.

Zenbait txinatar eta beltz kanabera sortak hartu eta haiek xehetzeko zilindro handi batzuk zituen makina batera eramaten ari ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 251. orr.

Egun ere, Singapurko txinatarrek, adibidez, lagunak salatzera bultzatzen dituzte beren haurrak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begi txinatar (3); jatetxe txinatar (10); milioi txinatar (4); txinatar hil (6)

auzo txinatarra (3); txinatarra da (5); txinatarra izan (5)

jatetxe txinatarrean (4)

txinatarren artean (8)

jatetxe txinatarrera (5)

jatetxe txinatarretan (3)


txinatiar ik txinatar.

txinaurri ik xinaurri.

txinaurrijale ik xinaurrijale.

txinaurritegi ik xinaurritegi.

txinaurritu ik xinaurritu.

txinbo iz hegazti intsektujalea, bizkarraldeko lumak arreak eta sabelaldekoak zurixkak dituen txori kantaria, buru-beltzaxka eta moko-mehea (Sylvia sp.).

txindata 1 iz

Alboan Alain Sanz dauka, txindata jotzen noizean behin.  Berria - Kultura   2004-11-21

Sarreran, emakumeak dunbala jotzen zuen eskuin eskuarekin eta txindatak ezkerrarekin, eta ile nahasiko neska batek txilin bati eragiten zion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Musika-banda zoroen moduan hasi zen jotzen, txindata eta guzti.  Berria - Kultura   2004-03-14

Max eserita zegoen, zangoak gurutzatuta, gong, xilofoi, danbor, txindata eta abardun orkestra bateko jotzaile baten jarreran.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 117. orr.

2 txindata-jotzaile (corpusean txindata-jole)

Mugimendu azkar eta bizkorrez estalkiak kendu eta, bandako txindata-joleak bailiran, buru gainetik altxatzen dituztenean, gajoek, ni izan naizenetan behintzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 80. orr.


txindor iz txantxangorria.

Gasteizen fusilatuko dute, goiz eder batean txindor baten txintek goxotan dutela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 94. orr.

Txindorrak uit-uit; buztangorriak uit-tro-tro; txantxangorriak ttattarraaaaaaaatta-ttat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.

Ederki sartu da begiztan txindorra.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 114. orr.


txindurri (54 agerraldi, 18 liburu eta 4 artikulu; orobat txingurri 6 agerraldi, 3 liburu eta 2 artikulu) 1 iz intsektu himenoptero txikia, arrez, emeez eta langileez osaturiko talde handiak eratuz txindurritegian bizi dena (Formicidae familia). ik inurri; xinaurri.

Gelan jatekorik baldin baduzu, ogi papurrak edo, berehala ondoratuko zaizkizu txindurriak eta mamorro ugari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 32. orr.

Txindurri beltzak ez ezik, zuriak ere ugari dira Indian.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 178. orr.

Txindurri gorri handi batzuek.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 56. orr.

Hozka egiten duten hegadun txindurriak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 147. orr.

Txindurrien bizieraz eta ohituraz jardun zidan gero, luze eta temati.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 158. orr.

Txindurriak urrearen prezioan saltzen dira jatetxe txinatarretan.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 56. orr.

Maiatzean txindurria ere esnedun izaten da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 183. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez dut ikusten nobela luze-errealista batek eskatzen duen txindurri-lan diziplinatuan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 81. orr.

Belar hostoak, arrabioak, armiarmak, okilak, kakalardoak, txindurri-erresuma bat.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 223. orr.

3 txindurritan adlag txindurrituta.

Negar batean purrustaka, alde batera eta bestera jiraka, etengabe bihurritzen zen izaren artean, gorputz guztia txindurritan balu bezala.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 79. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txindurritarako bidea (3)


txindurridura iz gorputzaren adar bat txindurritzean sentitzen den azkura mingarria. ik inurridura.

Larruazalean txindurridura arin bat sentitu nuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 42. orr.


txindurritegi iz txindurrien bizilekua, lurpean edo zuhaitzen enborrean eginiko igarobidez eta gelatxoez osatua; txindurrien multzoa. ik inurritegi.

Horra berriz txindurritegia martxan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 13. orr.

Gizon-emakumeak gauza ziren munduan den ororen sekretu gordea argitzeko: arranoak nola lortzen duen hegan egitea, txindurriek nola eraikitzen duten beren txindurritegia, ilargiaren misterioa, egun-haste eta ilunabarrarena, biziarena, heriotzarena, denarena.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 18. orr.

Zelula anitzez osaturiko gorputz bakarra balira bezala, txindurritegi baten antzera hasiko dira mugitzen denak batera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 12. orr.


txindurritu, txindurri(tu), txindurritzen (orobat txingurritu) da/du ad da/du ad gorputzaren adar batean, jarrera txar baten ondorioz edo, azkura mingarria sentitu. ik inurritu.

Luze gabe txindurritu egin zitzaidan ezker besoa, eta masailean milaka orratz ikusezinen ziztadak sentitzen nituen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 345. orr.

-Hankak txindurrituta dauzkat -esan diezu-; ezin al dut pasilloan barrena pixka batean ibili?  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 43. orr.

Gune jakin batean hazka eginez gero, odola berehala joango da azalera, eta alde hori txindurritu egingo balitzaigu bezala da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 141. orr.

Ipurdia txindurrituta dut berriro; ez baita gauza erraza denbora guztian eserita geldirik, eta isil-isilik egon behar hau.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 108. orr.


txindurritze (orobat txingurritze) iz gorputzaren adar batean, jarrera txar baten ondorioz edo, azkura mingarria sentitzea.

Azkurak, txindurritzeak, kilimak eta beste nahasten diren alderdian sartu gara: bernetan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 143. orr.

Tren hartan kitzikadura bat sentitzen nuen nik, txingurritze bat, makalaldi bat gorputzean, pozik zaudenean bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 212. orr.


txinel1 iz herrizaina.

Behin baino gehiagotan, orduko apaizek txinelaren laguntza eskatzen zuten soinu jotzaileei isilarazteko, edota modu onean erromeriatik zuhurki alde egin zezaten behartzeko.  Berria - Kultura   2004-01-31


txinel2 ik txinal.

txinelka ik txinalka.

txinera iz Txinako hizkuntza. ik mandarin 2.

Daniel Txinara bidaltzea erabaki zuen bere amak, hamar urterekin mandarin txinera ahazten ari zitzaiolako.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 157. orr.

Umea [...] hemen larregi mendebaleratzen ari zela, Shanghain txineraz idazten ikasiko duela, hango dialektoa ere bai...  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 157. orr.

Txinera zaharrean, esate bateko, "oinetako" hitzak "elkarren arteko akordioa" esanahia omen du.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 96. orr.

VII. mendetik X.era bitarteko txinerazko poemen itzulpenak.  Berria - Kultura   2004-04-06

Ez eta txinerazko testurik, ez maien erreprodukziorik?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 190. orr.

Zer loria De Funes aktore ospetsuaren ziminokeriak txineraz entzutea!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 55. orr.

Hizkuntza arrotz batez ari direla ematen dik, txineraz edo antzeko zerbaitez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 212. orr.

Hemen erabiltzen duten ingelesak txinera dirudi.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 108. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mandarin txineraz (3)


txinga1 1 iz txinga-eroate kirolan erabiltzen den pisua.

Bost neskek 25na kiloko bi txinga erabiliko dituzte, eta metro gehien egiten duenak jantziko du txapela.  Berria - Kirola   2004-08-01

Lehen eguneko garaileak: Fernando Etxegarai, lokotx-biltzen; Xabier Sein, ingude-altxatzen, Lasarte, harri-jasotzen; Bereau, lasto-altxatzen eta Lazkoz, txinga eroaten.  Berria - Kirola   2004-06-15

Aizkoran Boisen, txinga eroaten Caracasen, ezpatadantzari La Platan, zangoa euskal zeruraino jasoa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 50. orr.

Gogoa behar da gero 37 urtetik gora izan eta oraindik enborrekin, txingekin eta harriekin bueltaka ibiltzeko, hala esango du batek baino gehiagok.  Berria - Kirola   2006-05-09

11 joko izanen dira: harri altxatzea, ingudea, lasto altxatzea, dantza (fandango / arin-arin), jende froga (binazka elgar eremaite), lokotxak, txingak, zaku joko, toka, trontza, soka-tira.  Herria   2004-03-25

2 (hitz elkartuetan)

Gurdi altxatze txapelketa, azkenean partaideak biltzen badira, txinga txapelketa, ingude altxatze txapelketa eta kadete mailako arpana txapelketa ere jokatuko dira.  Berria - Kirola   2004-07-10

3 txinga-eroale txinga-eroate kirolan aritzen dena.

Guztira hamaika txinga eroale ariko dira aurrera eta atzera, bihar, Berako (Nafarroa) kiroldegiaren aitzinean, arratsaldeko 7:00etan.  Berria - Kirola   2004-08-01

4 txinga-eroate bi pisu esku banatan hartuta atzera eta aurrera eramatean datzan herri kirola.

Ondoren, harri-jasotzea eta txinga-eroate probak izango dira ikusgai, lasto-altxatzearekin tartekatuta.  Berria - Kirola   2004-08-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txinga eroatea (9); txinga eroaten (8)


txinga2 1 iz zirgilo finkoa.

Bizikleta ibai-ertzera eraman, eta lotzen hasi zen kareleko txingetako batean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 320. orr.

Zin edo birao egiten harrapatuak, izuna ordaindu beharko dute lehenengo aldian; bigarrenean, hirugarrenean eta laugarrenean, izun bikoitza, hirukoitza eta laukoitza; bosgarrenean txingan lotuko dira; seigarrenean pikotan, eta goiko ezpaina moztuko zaie.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.


txingar1 1 iz garrik gabe, gori-gori dagoen zur edo ikatz zatia.

Su handiaren garra txingar bihurtu da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 186. orr.

Ikatzak txingarra, egurrak sua.  Elizen arteko biblia   EsZ 26,21

Gero, kakoaren puntaz, txingarrei eragin zien sua bizitzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 152. orr.

Sutegiko txingarrak itzaltzen joan ziren pixkanaka eta burdina hoztu zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 66. orr.

Gau oso batez lanpara baten sugar tenteari edo su baten txingarrari begira-begira egotea.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 22. orr.

Zure begiak txingarrak bezain distiratsuak dira.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 81. orr.

-Sukaldean zerbait utzi dut txingarren gainean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 82. orr.

Ogia eta okela txingarretan erre eta jan egin dut.  Elizen arteko biblia   Is 44,19

Errementariak burdin puska hartu eta, txingarretan goriturik, mailuka moldeatzen du, beso indartsuz lantzen.  Elizen arteko biblia   Is 44,12

Agure pare marmartia zirudien biko hori izan zen saioa piztu zuen pindarra aurrena, eta txingarrei sugarra atera zion hauspoa hurrena.  Berria - Kultura   2004-01-30

Deabruaren eguna, infernuko txingarren gainean gaude.  Berria - Kultura   2006-03-02

Inor txingar gainean ibiltzen ote, oinak erre gabe?  Elizen arteko biblia   EsZ 6,28

2 (izenondoekin)

Betozkie gainera txingar goriak, amil bitez leize sakonera.  Elizen arteko biblia   Sal 140,11

Suak bizpahiru txingar gorri baizik ez zuen, besaulkiaren hankak ozta-ozta argitzen zituztenak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 179. orr.

Ahalegin guztiak egiten ari zen txingar zaharrik ez hauspotzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 80. orr.

Etxe baten txingar ketsuen ondoan gelditu ziren arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 138. orr.

Zigarroa hautsontzian zikiratu eta zurtz geldituriko txingar tikiari so gelditu zen Kristina.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 361. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez da, ez, txingar-sua izango, ondoan eseri eta berotzekoa.  Elizen arteko biblia   Is 47,14

Gehienetan txingar hautsez zikinduta baitzeraman aurpegia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 19. orr.

Elizaren alde hura epel antzean zegoen txingar argi harengatik. · Txingar koipetsu zatia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 299. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ondoren, aingeruak intsentsu-ontzia hartu, aldareko su-txingarrez bete eta lurrera bota zuen.  Elizen arteko biblia   Ap 8,5

Surtako ikatz txingarren antzeko su-galda loreek zaindua.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 25. orr.

Euri motela, gizena, zaharra, asfalto-txingarrei usaina eragiten dien horietakoa.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 92. orr.

Urte horretan piztu omen zitzaizun maitasun-txingarra bihotz-txokoan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 11. orr.

5 irud/hed

Txikitako bere kontakizunekin nire irudimenaren txingarrei haizea emateagatik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 115. orr.

Oraindik pizturik daude gorrotoaren txingarrak nire baitan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 48. orr.

Bazirudien haurtzaroko poesia-txingarrak suberrituak zirela nigan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 96. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txingar gainean (4); txingar gorien (3)

txingarren gainean (7)


txingar2 ik xingar.

txingarketa iz

Une honetara iritsi aurretik, zirti-zartakoak eta jazarketak egon ohi dira, txingarketak eta borrokak suaren eta egurraren artean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 22. orr.


txingarrontzi (orobat txingar ontzi) iz txingarren ontzia.

Txingarrontzi beltz bat begiztatu nuen, mahai bateko hanken artean erdi kukuturik, animalia arraro eta izuti baten antzera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 94. orr.

Egin txingar-ontzi, pala, ixipu-ontzi, sardexka eta errauts-ontziak; tresna guztiok brontzez eginen dituzu.  Elizen arteko biblia   Ir 27,3


txingartu, txingar(tu), txingartzen du ad txingar bihurtu.

Hitz horiek Jusuf Khanen gogoa txingartu zuten, eta saltzailearekin tratu itxurosoa eginez, emakumea erosi eta jauregira eraman zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 168. orr.


txinget iz kisketa.

Azkenean, egoeraren ganorabakoak bultzatuta atearen txingetari eragin zion eta ohartu zen giltzatu barik zegoela.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 76. orr.


txingi-txingi 1 adlag

Txingi-txingi eman eta eman zoratzear nenbilela, Maiteren potxona Lorerena bezain beroa zela ohartu nintzen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 36. orr.

2 (izen gisa)

Gero, ahoa urtu egiten zitzaidala nabarituz, txingi-txingi biziari ekin nion.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 43. orr.

3 txingi-txingika adlag txingi-txingi.

Zein goxoa zen Joseba atzean txingi-txingika edukitzea!  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 23. orr.


txingo
1 txingoan adlag oin bakar baten gainean. ik txingoka.

Diogenes zaharra, zerua ezabatu zaion txingoan, upel eta guzti, zangalatrau.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 138. orr.


txingoka 1 adlag oin bakar baten gainean. ik txingo 1.

Deskuido batean ezkerreko hankako behatza motortzerrarekin ebaki, eta eskuinarekin txingoka nabil, bi makuluren arrimoan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 216. orr.

Barre eutsiezinak puztuta, oilanda bat zirudien, biribil-biribil, hantxe saltoka, txingoka, eskortaren erdian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 169. orr.

Hanka batekin eta bestearekin txingoka errepikatu.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 58. orr.

2 oin bakar baten gainean mugituz harri lau bat lauki batzuetan zehar mugitzean datzan jolasa.

Beste neskekin txingoka ibiltzen zèn garaiko pasadizoetatik [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 10. orr.

Txingoka jolasten ari diren ume batzuk gelditu egin dira une batez, eta "biba" egiten dute oihu.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 96. orr.


txingola ik xingola.

txingor 1 iz hotzaren ondorioz ale izoztuetan erortzen den euria. ik kazkabar; babazuza; harri 8.

Alargunaren semea txingorrari begira dago, leihotik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 16. orr.

Horixe da unibertsoan gauza kaltegarriak eragiten dituena, hala nola uholdeak, euri-jasak, elurra, txingorra, haizeteak, ostotsa, tximista, airea usteltzea, edo hondamen beldurgarriak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 195. orr.

Lau zentimetroko diametroko txingorrak jota, bi emakumek larrialdi zerbitzuetara joan behar izan zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Arriskuak desagertu ziren, eta ez otsoek, ez txingorrak, ez zieten aurrerantzean kalterik egin.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 136. orr.

Txingorrik ez du bota.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 154. orr.

Txingorra leihoko kristaletan kax-kax ari delarik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 109. orr.

Egin duzuen guztia desegin dizuet gorrin, herdoil eta txingorraz.  Elizen arteko biblia   Ag 2,17

Bere ahots bortitza entzunaraziko du Jaunak eta bere indar eraginkorra erakutsiko, haserre gorri eta sugar kiskalgarriz, ekaitz, euri-jasa eta txingor artean.  Elizen arteko biblia   Is 30,30

Txingor biguna ere deitzen zaio, ez baita benetako txingorra, elurrezkoa baino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 257. orr.

-1602an, Bartzelonan eta Manresan, egundoko uholdea gertatu zen, euri eta ekaitz, harri eta txingor, galera handiak eta kostu ikusgarriak utzi zituena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 269. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zeren deus gutxi da txingor-ale bat, baina mila txingor-alek ubelunez bete dezakete edonoren burua.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 66. orr.

[Maju] Mariren lurrazpiko aixkirea omen zen, eta harekin katigatzen zen bakoitzean txingor-eraso bat botatzen omen zuen ikaragarria.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 62. orr.

Hodeien gorputza ez daiteke harri eta zurena bezain trinkoa izan, ez lainoak eta ke hegakorrak bezain xumea; edo, pisuaren astunez, harriak bezala erori beharko bailukete, edo, keak bezala, ezingo bailukete tinko iraun, ez elur izoztuei eta txingor ekaitzei eutsi.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

Biolontxeloa, monodia baten erritmo nekatua etenka markatzen, leihoen kontrako txingor-burrunbaren gaindi.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 41. orr.


txingorraldi 1 iz txingor erauntsia.

Txingorraldiak, ekaitz hondagarriak bezala, ur handi oldartsuek bezala.  Elizen arteko biblia   Is 28,2

2 irud/hed

Sei zakuetatik bost dagoeneko ganbaran zirela, eta Peter seigarrena jasotzen ari zela, beheko jostura askatu eta babarrun pinttozko euri jasa bat, edo, hobeto esanda, txingorraldi bat erori da airean eskaileretan behera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 74. orr.


txingotekeria iz irrigarrikeria.

Huraxe bai, txingotekeria galanta!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.


txinguntzi iz

43 arraintza-untzi, edo xuxenago erranik txinguntzi, eraikiko dira 2003an Euskal Herrian.  Herria   2003-03-13


txingurri ik txindurri.

txingurritu ik txindurritu.

txingurritze ik txindurritze.

txinito iz adkor txinoa; misio lurretako pertsona.

Nik ordurako banekien, eskolan ikasita-edo, txinitoak izatekotan Txinan izaten direla.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 133. orr.

Zer pentsatuko luke osaba Luisek, han urrutian, goseak dauden txinitoei laguntzen?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 133. orr.

Los Rios-eko txinitoentzat itsulapikoak goraino betetzen genituen ikusleok.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 73. orr.

Banekien bazirela, txinitoen aldizkarietan ikusten genituen, baina aurrez aurre, benetakoak, han ikusi nituen lehenengoz.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 27. orr.


txinka iz txinparta.

Txinka frenetiko eta metalikoak entzuten nituen, makina borobil elipsoidalaren zurubi hidraulikoa jaisten ikusi nuen eta zola kixkailduan pausatzen: gizaki orlegi arin bat emeki-emeki jaitsi zen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 221. orr.


txino (64 agerraldi, 21 liburu eta 6 artikulu) 1 izond/iz txinatarra.

Dendari txino mehe hori babesteko beharbada.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 22. orr.

Ziberkafe txinoan izan naiz arratsaldean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 105. orr.

Frantsesa ere ez da, txinoa da.  Berria - Kultura   2006-01-31

Zergatik izan beharko luke Frantziako Ilustrazioak erreferentzia absolutua txino batentzat?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 134. orr.

Bik soroko peoiak ziruditen; hirugarrenak txino-hazpegi baldarrak zituen eta txanbergoa jantzirik edaten zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 110. orr.

1894-5eko gerra txino-japoniarra70 piztu ondorengo berrogeita hamar urteetan, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 210. orr.

2 txinoek kudetazen denda, eskuarki gauza merkeak saltzen direna.

Eta salto batean Ercilla kaleko txinora joango banintz?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 50. orr.

Txinatik etorri, Goizuetan txinoa zabaldu eta, zorrak kitatu ondoren, Shangain euskal jatetxea irekitzera joango den horrena.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 126. orr.

3 auzoez mintzatuz, portu hirietan-eta prostituzio merkea biltzen dena.

Bidea egin du tresna astunak, Bilboko barrio txinoko kabaretetatik mendian gora.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 39. orr.

4 jokalarien ukabil itxian zenbat gauza txiki dauden gorderik asmatzean datzan jokoa.

Eztabaidan aritu ziren, alferrikako eztabaidan, eta azkenik txinoetan jokatzea erabaki zuten.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 98. orr.

Ez dakit mus ala poker mahai batean geunden (edo txinotan, apalxeago jarrita).  Berria - Harian   2005-06-23

Handik pixka batera, txinotara jolasean hasi ziren lau, bromatan lehendabizi, baina, geroz eta berotuago, partida bat jokatzen hasi ziren.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 157. orr.

Denak ari ziren jolasean, nor txinotara, nor kartetan, ukuilu barruan; ganora handiz, eta negu gauetako behinolako suhartasunaz.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 158. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txinoen esperoan (3)


txinotu, txino(tu), txinotzen da/du ad txino bihurtu.

Gero, begiak txinotzen badituzue, orbana forma hartzen hasiko da, eta kolore bizi-biziak ikusiko dituzue, hainbeste ze, begiak gehiago txinotuz gero, emango baitu koloreak sutan hasiko direla.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 116. orr.


txinpantze 1 iz gizaki itxurako zimino handia, ile-iluna, hezten erraza, Afrikako zuhaitzetan bizi dena (Pan troglodytes).

Primate talde bat gara, eta gu gatozen eboluzio lerrotik giboiak duela 25 milioi urte banandu ziren; orangutanak, duela 15 milioi urte; gorilak, 10 milioi urte, eta txinpantzeak eta giza primateak sortu ziren adarraren banaketa duela 6 milioi urte baino ez zen gertatu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 17. orr.

Tximinoek, txinpantze eta gainerako primateek -gure ahaide biologiko hurbilenek- ile-jantzi sarri bat dute, beste animalia gehienek bezala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 78. orr.

Homo floresiensis-ek txinpantze baten tamainako burua zuen.  Berria - Gaiak   2004-12-18

Ikertzaileek iradoki dutenez, txinpantzeak homo generoan sailkatu beharko lirateke aurrerantzean.  Berria - Gaiak   2006-01-25

Txinpantze emeek, adibidez, genitalak igurzten dizkiote elkarri, batez ere klitoria, harik eta orgasmora iritsi arte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 17. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Poliziak aurrera eta atzera zebiltzan, porrak kulunkari, euren gorila-aurpegiak eta txinpantze-sorbaldak erakutsiz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 394. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizakien eta txinpantzeen (3)


txinparta (orobat txinpart eta xinpart g.er.) 1 iz erretzen ari den zerbaitetik jalgitzen den zatiki goria. ik pindar.

Kableak sutan jausi ziren lurrera, txinparten artean.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 73. orr.

Soldatze lanetan sorturiko txinpartek sutea eragin zuten. Milaka txinpart ihesi zihoazen steam-boataren tximiniatik.  Berria - Mundua   2004-09-09

Suziria ziztuka eta txinpartak botatzen hasi zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 159. orr.

Txinparta batzuk irten ziren haren makila magikoaren muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 291. orr.

Zaldiak arnasestuka zebiltzan [...] apo ferratuez harri koskorrak jo eta jo, txinpartak atereaz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 144. orr.

Noiz edo noiz txinpartak gau oso-osoan isurtzen ziren iluntasunera, uholde ikaragarri bat balira bezala.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 63. orr.

Ihes-tutuari txinpartak zerizkion, gau beltzean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 298. orr.

Sua garretan isiotzen denean [...] gutxienez badarama bere gorputzean zertatik sua jaurti eta argia eragin eta zertatik txinpartak iraitzi eta hautsa urrun zabaldu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 135. orr.

Gortuta geratu ginen, txinpartek itsututa eta pisu sutsuak apurtuta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 118. orr.

Ahapeka behar hartan, ilintien, txinparten eta sutzarren artean, besterik ere entzun genuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 129. orr.

Malkoak txinparta bihurtzen dira.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 128. orr.

Ustekabean harrapaturik, Morgulgo hordak sakabanatu egin ziren, txinpartak haizean bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 111. orr.

Txinpartari haize emanez gero, su hartzen du; listua botaz gero, itzali egiten.  Elizen arteko biblia   Si 28,12

Txinpartez zipriztindutako ke iluna.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 33. orr.

Txinpartezko kaleidoskopio bat ematen zuen, ezin konta ahala konbinazio eskaintzen zituena dantzarien higitze bakoitzarekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 320. orr.

Txinparta-botaka.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 184. orr.

2 (izenondoetan)

Orduan ere distira irteten da eta sua txinpart argietan zabaltzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

Gure aurrealde osoan zehar fusil-tiroen txinparta distiratsuak nonahi, metrailadoreak sugarrak tuka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 145. orr.

Barreiatu egiten zuen, txinpart biziz osatutako azao zabal baten antzera.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 44. orr.

Pipa sumendi gorri txiki bat zen, zupada bakoitzean txinpart indargeak sortzen zituena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 266. orr.

Labe piztutik ateratzen diren txinparta kontaezinen antzera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1040. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Makila buru gainetik altxatu zuen, inguru hautseztatu hartan bizkor beheratu eta muturretik gorri eta urre-koloreko txinparta-saila bota zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 80. orr.

Txinpart sorta handiak ihesi zihoazen guztiz sutan zeuden etxe haietatik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 407. orr.

Tximisten txinpart-euria noizbehinka, beti bezala, eta erlantz gorria motor-oskolean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 9. orr.

Zenbait gauez, hauspoaz sua bizitzen zuenean, aroztegi barrena eta ingurua txinparta-hodei batek inguratzen zituen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 63. orr.

Txinparta-pare bat atera zitzaion muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 212. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Itzaltzear dagoen ikatz-txinparta bezala.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 52. orr.

Eztarri-zulotik zuziak irteten zaizkio, su-txinpartek ihes egiten.  Elizen arteko biblia   Jb 41,11

Hots batek beste bat baitaragi, behin bat sorturik, askotan bidertuz, su txinparta hainbat izpitan zabaldu ohi denez.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 265. orr.

Adelak begietara zuzendu zizkidan bereak, arbeltz-txinparta haiekin, ni barrutik urtzeraino.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 28. orr.

5 irud/hed

Hasiera-hasieratik nabaritu nuen Olasagasti gatzik eta txinpartarik gabe ari zela lanean, nekatuta balego bezala ari zela.  Berria - Kirola   2006-04-11

Gorrotoak txinpartak barreiatu zituen, eta txinpartek sua piztu. Astilleroren aferak txinparta piztu zuen joan zen urteko irailaren azken egunetan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 294. orr.

Begietan txinpartak zenituen piztuak, eta mihia aldi berean arin eta baldar.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 27. orr.

Pianoaren eta txakurraren arteko loturarena azaldu nion, xanpainaren txinpartak lagundurik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 65. orr.

Halako txinparta bat eduki behar zuen hari esaten zenionak, halako zer kilikagarri bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 37. orr.

Liburu honetarako lehenengo txinparta piztu zitzaidanetik hartu nuen hura gogoan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 61. orr.

Gizon indartsua lastoa izango da, eta haren egintzak txinparta.  Elizen arteko biblia   Is 1,31

Gure arnasa kea besterik ez da, pentsamendua bihotz-taupadaren txinparta baino ez.  Elizen arteko biblia   Jkd 2,2

6 (izenondoekin)

Limoi-azala estututakoan eragindako txinparta azkar eta biziak sentitu zituen aho-sabaian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 94. orr.

Horrela agertu zait niri ere txinparta gorri bat buruan, Ferminek berak esan aurretik aitonak egin zuen lotura ulertarazi didana.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 322. orr.

Vincent hark istorio hartako txinparta nagusia azkenerako gorderik zuen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 125. orr.

Harridurarik gabe begiratu dit amak, jakituriaren txinparta jostaria begietan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 147. orr.

Bazuen erudizioa, baina baita arintasuna, umorea eta txinparta narratiboa ere.  Berria - Kultura   2004-11-26

Maitasun sugarra pizten da ariman, non txinparta gozoak saltatzen baitira eta Jainkoaganako sentipen egarberak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 64. orr.

Horrela, oinordekoa ere kendu egingo didate; gelditzen zaidan txinpart bakarra itzali nahi didate!  Elizen arteko biblia   2 Sm 14,7

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Begi goriak ziren, txinpart eta tximist kolpez moldatuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 19. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bizi-txinparta dario haren garaje-estudioari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 187. orr.

Asmamen-txinpart oro oztopatzeko, moteltzeko eta kamusteko duten gaitasuna.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 208. orr.

Jenialtasun-txinpartek distirarazitako zezelkatze josigabea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 88. orr.

Sormen-txinpartak etengabeak dira, eta elkarren pizgarri gainera.  Berria - Kultura   2004-09-17

Neroni ere harrigarri zitzaizkidan buru betidanik makets horretan aldian-aldian distiratzen ziren adimen-txinpartak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 332. orr.

Marta bakarrik, negar-zotin emean [...] pentsamendu-txinparta bat begietan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 161. orr.

Deskribapenak bakarrik ez, pentsamendu txinpartak ere badira liburuan.  Berria - Kultura   2006-03-21

Entzule falta sentitu zuen Jimmyk ilunki: umore-txinpartak zirt eta zart ari ziren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 69. orr.

Eldarnio-uneetan ere bada barne-txinparta bat argi egiten diguna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 126. orr.

9 txinparta-hots (orobat txinpart hots eta txinpartots)

Txinparta-hotsak entzun ziren, eta argi dardarati batek konpartimentua bete zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 71. orr.

Erabateko isiltasunaren gainetik egurraren txinparta hotsa entzun zitekeen suteetan.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 33. orr.

Azpitik zetorren txinparta-hotsak azpian sua piztu zutela adierazi zion Harryri. Metal-hots ozen bat entzun zen, gero txinparta-hotsa, eta motorra itzali egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 156. orr.

Eltzepeko zotzaren txinpart-hotsa bezalakoa ergelaren irria, huskeria hutsa.  Elizen arteko biblia   Koh 7,6

Musikaren txinpartotsak jarraitu egin zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txinpart hotsa (3)

lehen txinparta (4); txinparta ateratzen (3); txinparta bezala (3); txinparta hotsak (3); txinparta piztu (4); txinparta sorta (3)

begietatik txinpartak (3); txinpartak atera (4); txinpartak ateratzen (6); txinpartak botatzen (6); txinpartak zerizkiola (4)


txinpartadun izond txinpartak dituena.

Mutilak ardo txuri gehiago isuri dio edalontzian, ardo apartsua, txinpartaduna, berari gustatzen zaiona.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 37. orr.

Kontraesana zirudien inguru serio eta zorrotz samar hartan publizitate kanpaina probokatzaile eta txinpartadunak sor eta gara zitezkeela pentsatzea.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 32. orr.

Hemen hitzak [...] lehendik emanak daude, eta haiei hertsiki lotu beharra dauka idazleak, eta irudimenaz baliatuz testu txinpartaduna lortu.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 12. orr.


txinpartaka adlag txinpartak jaurtiz.

Motorra txinpartaka zuela. Elektrizitate kableak txinpartaka dabiltza, eta sute txikiak piztu dira.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 77. orr.

Lanpararen olioa txinpartaka ari zen eta garra gero eta ahulagotuz zihoan kliskada.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 136. orr.

Bizi-bizi txinpartaka ari zen beheko sua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 43. orr.

Garrak txinpartaka goratu ziren berriz.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 133. orr.

Hodei urratua txinpartaka distiratu arte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 405. orr.

Xafla txinpartaka ari zen, kea zeriola, sutara botatako adar lehorra bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 144. orr.

Mendi eta zeruetako suzko zurrunbiloan azkon gorien antzera harrapaturik, txinpartaka, erre eta desagertu egin ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 277. orr.

Ezinbestean entzun behar dut txinpartaka irakiten dabilen margarina.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 217. orr.

Halako zoriontasun-sentsazio bat txinpartaka hasi zen Ellenen baitan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 237. orr.

-Zu ere bai -esan nion txinpartaka irri zuriz.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 280. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak txinpartaka (3); txinpartaka ari (6); txinpartaka ari zen (4); txinpartaka hasi (3)


txinpartaketa iz txinpartatzea.

Proiekzio lanparen intentsitatea jaso zenean [...] 24 Hz-z goiti igo zen maiztasun kritikoa, eta segundoko 24 irudi proiektatzean berriro azaldu zen txinpartaketa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

Txinpartaketa-efektu hori proiekzio-lastertasuna oraindik gehiago jaso gabe konpondu ahal izateko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.


txinpartatsu (orobat txinpartetsu g.er.) 1 izond txinpartez betea.

Bilbo, ordea, su apal eta txinpartatsu baten ondoan zegoen eserita.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 329. orr.

Gar txinpartatsu bat harrotu zen zirimolan dirdiratzen zuela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 216. orr.

Basiliskoaren pozoiak egunerokoan zehar zulo txinpartatsu bat egin zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 269. orr.

-Kaka! -esan zuen marmarka amorruz-, dragoien muki lehor txinpartatsu handiak... igel-burmuinak... arratoi-hesteak... nahikoa da, gero!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 109. orr.

Beroa eta bart hartutako edaria bezain txinpartatsua.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 118. orr.

Abila izan da beti horrelako bitxikeria txinpartatsuak aurkitzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 17. orr.

Esloganik txinpartatsuena, pindartsuena nori bururatzen, eta horixe erabili izan dugu, nori zer esatea komeni zen kontuan hartu gabe.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 38. orr.

2 (adizlagun gisa)

Horrela ulertu behar zuten israeldarrek suak, kazkabar artean gartsu eta euripean txinpartetsu, etsaien uztak suntsitzen zituela.  Elizen arteko biblia   Jkd 16,22

Bigarrenarekin pozik zegoela nabari zitzaion, txinpartatsu.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duelarik)

Emakumeak gauero ametsetan ikusten zituen txori koloretsu eta kantu-txinpartatsu batzuek.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 112. orr.


txinpartatu, txinparta(tu), txinpartatzen du ad txinpartaz bete.

Auzo herrietako begiak erakarri zituen su ekaitza, ortzi sabai ketsu guztiak txinpartatzen ikusirik, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 429. orr.

Badago bero hura gogoan ere, honek suminez irakitean eta begietatik su biziagoa txinpartatzean erakusten duena.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 183. orr.


txinpartetsu ik txinpartatsu.

txinpartots ik txinparta 9.

txinpartu, txinpartu, txinpartzen du ad

Okerrena espainoilista itsuenei ematen dizkieten armak dira, izan sozialista edo popularrak, eta txinpartu egiten du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05


txint
1 txint batean zorian.

"Argazki bila oraindik etorri ez den J. B." esateko txint batean egon zen, baina ezpainak zimurtu zituen, ezjakintasuna agertzeko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 113. orr.

2 txintik (orobat xintik g.er.; ezezko esaldietan) tutik, batere.

Txintik ez morrosko ilara luze haietan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 141. orr.

Hortaz, txintik ere ez nik, zirkinik ere ez.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 41. orr.

Nofuturek ez zuten txintik esan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 337. orr.

Ez zuen, ordea, txintik ere esan, ezta oihu egin ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 134. orr.

Burua pittin bat altxatu dute, eta niri begira txintik esan gabe geratu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 55. orr.

Halakoetan, ezin gera naiteke txintik esan gabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 26. orr.

Txintik esan gabe ordaindu eta kito.  Berria - Mundua   2004-03-26

Inork ez zuen txintik esan eskola bukatu arte.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 142. orr.

Buruz aurrera botako ditu Jaunak, txintik ere ezin izango dutelarik esan.  Elizen arteko biblia   Jkd 4,19

Hirurek txintik atera gabe alde egin zuten.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 52. orr.

Dontsuak ez zuen txintik ere ateratzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 169. orr.

Txintik ez dik atera, behintzat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 24. orr.

Isilik geratu ziren, txintik ere atera gabe.  Elizen arteko biblia   Ne 5,8

-Albertek ere ez du txintik atera- ohartarazi zuen Maxek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 128. orr.

Inork ez zuen txintik atera gero.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 111. orr.

Ongi... zu hemen geldituko zara minutu batzuk gurekin, txintik egin gabe eta inora joan gabe.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 37. orr.

Azpian, testu bat, berak txintik ere ulertu ez zuena: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 259. orr.

Lupinek ezezkoa egin zion buruaz, txintik erantzun gabe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 342. orr.

Hermannek zioen ez ziola txintik entzun isiltzea erabaki zuen egun hartatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 107. orr.

Berriro ere gertu-gertu zeuden, eta berriro ere ez zen txintik aditzen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 116. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez du txintik (10); ez duela txintik (3); ez zen txintik (4); ez zuen txintik (54); ez zuten txintik (7); ezta txintik (4)

txintik atera (69); txintik atera ez (4); txintik atera gabe (37); txintik aterako (3); txintik ateratzen (9); txintik ere (79); txintik ere ez (15); txintik esan (70); txintik esan gabe (29); txintik esaten (3); txintik ez (7)


txinta1 1 iz tanta.

Ur-txinta baten mesedea eskertuko genizuke, hori bai.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 13. orr.

2 izpia, argia.

Gero, egunsentiaren lehen txintekin, etxeraino eraman ninduten berriro, ibilgailu zaharkitu eta antigoaleko batean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 119. orr.

San Balentin eguna bihar da eta, goiz-goizeko txintan, zure leihoari so han da egongo dontzeilau irrikan.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 170. orr.

3 argi-txinta argi izpia; egunsentia.

Laino-arte gero eta ugariagoetako argi-txinta horixkek lainoetako griskara zama-tsuarenekin kontrastatzen zuten, dirdai eta ubel, abailtzen ari zen arratsari halako misterio-itxura irreala emanez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 81. orr.

Argi-txintaren lehen ikarak gauaren gangan bere lekua harrapatu nahian hasi zirela.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 94. orr.

4 egun-txinta egunsentia.

Egun-txintan jaitsiko dira batez ere Ganga ibai donearen uretan beren gorputz-arimak xahutzera.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 191. orr.

5 gau-txinta ilunabarra.

Auto bat kalean geldituta, garaje baten aurrean geldituta, gau-txintan, ordu txikitan.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 85. orr.

6 goiz-txinta egunsentia.

Eta goiz-txinta etorri berri hark, argiaz gainera, gihar-minak ere ekarri zizkigun, gorputz-ajea.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 155. orr.

Ez zen goiz-txinta guk nahi orduko iristen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 154. orr.

Eta orduan geureak izanen dira goiz-txintak, itsasoak, mitxoletak, ansfelbitak, hiriak eta gauak, hariztiak, liburuak, zorionaren poro guztiak.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 47. orr.

Goiz-txintan, esnatu nintzelarik, paretaren kontra eserita ikusi nuen, erretzen; ohea desegin gabe zeukan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 47. orr.

Goiz txintan haur isila iratzarri eta amaren esnea hartu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 135. orr.

Uda betean goiz txintako argi urratzean pasealdi zoragarria zena ibilaldi luze eta neketsua zen orain, elurretan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 183. orr.


txinta2 iz txoriez mintzatuz, kantua.

Aitak gogoko ditu hegatxabalak, gogoko du ikustea nola egiten duten gorantz, goraino-goraino igotzen baitira, haien txinta bakarrik entzuteraino.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 17. orr.

Kantatuko dugunean, gerezi denbora, zozo zirtolariak, orduan bai ederra txinta.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 5. orr.

Hitz egiten omen zuen txoritxoen txinta azkarrak bezala, ingelesa eta frantsesa nahastuz.  Berria - Kultura   2006-01-31

Gasteizen fusilatuko dute, goiz eder batean txindor baten txintek goxotan dutela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 94. orr.

Pertsianaren arteketatik isurtzen zen argi ezdeusak eta txori bakanen txintak aski izaten zitzaizkidan ohartzeko, bizitzak, nire arazoak gorabehera, aurrera egiten zuela eta nire egoera erlatibizatu beharra neukala.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 49. orr.


txinta3
1 txinta egin

Zerbaitek txinta egin zuen lurra kolpatzean, eta burua altxa nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 184. orr.


txintaka adlag txoriez mintzatuz, kantuan.

Goizalbaren lehen argi ubelak laster hasiko ziren txintaka ekaitz gero eta goitiagoaren adarretan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 68. orr.


txintik ik txint 2.

txintxamaria ik xintximari.

txintxar 1 iz hartxintxarra. ik txintxarri2.

Atzo ordu honetantxe bezala, eguerdia eta uhin barexka haiek, ia nabarmentzen ere ez direnak, aparretan errenditu eta txintxarretan barrena txintxarrika; isilunea ondoren, eta berriro gauza bera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 239. orr.

Rauschembergen lanen hondarrak, Ibaizabalek eramango ditu itsasora eta Txillidaren eskulturak txintxar bihurturik, Deustuko Unibertsitateko leiarrak apurtuko dituzte.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 27. orr.

2 irud/hed

Molekulatxoak abian gora eta behera hasi direneko, eta ur-ttanttak goraka jelatzen direneko, txoke eta tupust dabiltz, jelatxo eta izotz txintxarrok, hodeiaren masa hori elektrizitatez kutsatzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.

Ur-tanta tamaina eta keru guztietakoak, kazkabar txintxarrak banaka, harri-txingor kozkorturik aleka, eta tartean elur-maluta ondo gorpuztu gabeak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 401. orr.

3 harri txintxar hartxintxarra.

Erdialdean, lorategiaren ardatz, ibilbidea zegoen, harri txintxar zuriz hornitutakoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 181. orr.

Euria egiten duenean ez dute hainbesteko hotsik ateratzen harri txintxarrek hankapean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 132. orr.

Harri-txintxarrek kexu ozena ateratzen dute gure ibilian.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 26. orr.

Haien esana amuarrainaren mugimendua bezalakoa balitz bezala, aldi berean ikus daitezkeenean uraren izurrak eta harri txintxarrak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 105. orr.

Harri-txintxarraren karraska aditzen zen, landauaren gurpilek zanpatzean egiten zutena.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 83. orr.

Kirris-karras, pasabideko harri txintxarren gainetik, panteoi bateraino joan dira.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 138. orr.

Euria egiten zuenean, sekulako putzuak egiten ziren, harri txintxarrezko zoruan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 170. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

harri txintxar (4)

harri txintxarrak (6)

harri txintxarren (4)

harri txintxarrezko (3)


txintxarri1 1 iz zintzarri txikia.

Ezkilak eta txintxarriak, traktore soinuak, urruneko moto baten durunda...  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 173. orr.

Dantzariaren orkatiletako txintxarrien arabera hartzen genuen arnasa: haiekin batera larrituz, haiekin batera lasaituz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 35. orr.

Karroza bakoitzetik tiraka, berriz, lau zaldi beltz, txintxarriz beteak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

Denei ondo iruditu arren gero ez da inor ausartu katuari txintxarria jartzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 100. orr.

Laurak inguruan telefonoaren txintxarriak neure gogoeta astunetatik atera ninduen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 104. orr.

Txintxarriak bezalakoak ziren, baina soinu tristekoak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 240. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Berdez margotutako atearen ertzeko kate bati tira egitean txintxarri hotsa entzun zuen barnealdean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 91. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txintxarri hotsa (4)


txintxarri2 iz hartxintxarra. ik txintxar.

Biharamunean, hondartzara joan nintzen autoz: oskarbi eta bero, eguerdia eta olatuak bare: uhinen urradura, eta ondorengo txintxarri-soinua legarretan barrena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 267. orr.

Joanesek, geldi eta inora ezin, sarjentua etxetxora itzultzen ikusi zuen, haren oin-hotsak harri txintxarrien aurka entzun zituen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 29. orr.

Gure lanak eta ekarpenak, egin ahala, xumeak direla, txintxarriak bide malkar amaigabean.  Berria - Kultura   2004-05-06


txintxarrika adlag txintxarri hotsaz.

Berriro sapa urdin hura itsasoaren gainean: atzo ordu honetantxe bezala, eguerdia eta uhin barexka haiek, ia nabarmentzen ere ez direnak, aparretan errenditu eta txintxarretan barrena txintxarrika; isilunea ondoren, eta berriro gauza bera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 239. orr.


txintxartu, txintxar(tu)m txintxartzen da/du ad txintxar bihurtu.

Armarik gabe, hitza txintxartua, ez zegoen erraza borrokatzen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 160. orr.


txintxeta iz iltze modukoa, buru zapal eta zabalekoa, paperak pareta edo kideko batean finkatzeko erabiltzen dena.

Arkatzak gordetzeko egundoko potoa zen, tiraderekin: bat, klipentzako; beste bat, txintxetentzako; borragoma gordetzeko tokiarekin eta halakoekin.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 12. orr.

Korridorearen bukaeran pareta bat beltzez margotu zen eta bertan txintxetekin horma-irudiak eta margolanen kopiak josi zituzten.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 202. orr.

Panel eskerga horretan argazkiak, eskemak eta grafikoak, mapak eta han-hemendik harturiko ebakinak eta prentsa orri moztuak zeuden txintxetaz josita.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 31. orr.

Hara non ikusten dudan orduantxe, atearen markoan txintxetaz josia (horretarako propio kortxo bat dagoen arren), zera bat, eskela bat.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 87. orr.

Atea hatzez markatuta zegoen eta han kobrezko txintxetez kontu handiz eutsitako txartel bat ageri zen, Sunderland izena behialako ingelesaren karaktereez idatzirik zeukana.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 187. orr.

Arratsaldeko bostetan karikatura hura txintxeta batekin irteerako atean zintzilikatu genuen Goiok eta biok.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.

Zintzilik jartzen zuten etxe-sarrerako armairutik txintxeta batez.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 166. orr.

Txintxeta bat zapaltzen baduzu, segundo hogeiren batean egingo du atzera oinak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 229. orr.


txintxilatu, txintxila(tu), txintxilatzen du ad zintzilikatu.

Senar gaiaren palto beltz distiratsuaren gainean txintxilatu zuen zilarrezko izarra irudikatzen zuen gauzatxoa,  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 304. orr.


txintxilik ik zintzilik.

txintxilika ik zintzilik.

txintxilikario ik zintzilikario.

txintxilikatu ik zintzilikatu.

txintxilu (corpusean txintxillu soilik) iz zintzilikarioa.

Bai politak hurritzaren txintxillu horiek!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 182. orr.

Geroxeago, neguko eguzkiaren dindai epelak joko ditu tarteka txintxillu miragarri horiek, eta urrezko laztanez goxatu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 182. orr.


txintximari ik xintximari.

txintxirrikatu, txintxirrika(tu), txintxirrikatzen da/du ad birrindu.

Jainkoek gizoneri Egia eskaini ziotelarik lurreratzean txintxirrikatu omen zen; jendeek puskak bildu zituzten...  Herria   2005-01-20


txintxirrin iz haurren jostailua, gider batek eta astintzean hots egiten duten kaskabilo batzuek osatua.

Arrazoiaren adinera heldu baino lehen, jostatzeko txintxirrina apurtzen du haurrak, bere inudearen titiari hozka egiten dio, lepoa bihurtzen dio txoriari.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 151. orr.

Lepokoak, koroak, bularrekoak, sudurrekoak, tribuen maskarak, animalien irudiak txoriak eta sugandilak, besteak beste, ontziak, kaikuak, makilak, txintxirrinak...  Berria - Kultura   2004-04-06

Kobrezko txintxirrinez eta suge-koskabiloz jostarazten baitzuten haurra.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 121. orr.


txintxo (orobat xintxo g.er.) 1 izond adkor zintzoa.

Neska txintxoak zerura eta sorgin gaiztoak galaxiako bazter guztietara.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 97. orr.

Eman nahi diguten bertsio ofizialak bi bandori buruz hitz egiten digu: polizia txintxoena eta lapur gaiztoena.  Berria - Kultura   2006-01-04

Zer interes izan dezake zuretzat ume inuxente txintxo horrek?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 207. orr.

Txakurrok bai lagun txintxo!  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 142. orr.

Dena liberal txintxo eta kontserbadore-karlista gaiztoen ipuin ezagunaren zelofanean bilduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 94. orr.

Odolkiak, beltzak eta kiribilduak, suge txintxoak iduri; andoilak, binan-binan pilatuak, osasuntsuak eta apartak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Basatia izateari guztiz utzi ezin dion otso txintxoa.  Berria - Harian   2005-12-06

Itxuraz animalia ergela ematen badu ere, oso ernea eta nagusiarekin txintxoa omen da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 169. orr.

Mutil koxkor beltxaran txintxo eta serio bat zen Stephen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 202. orr.

-Orain eskua eman elkarri eta txintxoak izan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Une hartan, ordea, txintxo itxura zuen, onerako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 88. orr.

Gelditu dira beraz korrikalariak, eta txintxo-aurpegia jarri ere bai erretolika entzuten duten bitartean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 18. orr.

3 (gauzei buruz)

Hegan egiteko estilo bihurri bat, ideologien kaiolak eta koherentzia txintxoaren txorimaloek izutzen ez dutena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 199. orr.

Hitz txintxo bezain baztertzaileak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 131. orr.

Izadia jarraitua balitz, eta haren bidea hausturarik eta etenik gabeko bide txintxoa, jauzirik eta bat-bateko aldaketarik gabea, a zer biguna litzatekeen mundua!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 382. orr.

4 (adizlagun gisa) ik txintxoki.

-Txintxo ibili.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 33. orr.

-Heu ere -erran nion, eskuetan eusten zion lantza odoleztatuari begira-, ez hintzen, ba, oso txintxo portatu.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 129. orr.

Txintxo asko ibili behar izaten geninan, eta agudo etxera gainera, eta isilik geratu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 73. orr.

5 txintxo-txintxo izond

Hura eta biok Txile kalean gora genbiltzan elkarrekin, behar bezalako neska txintxo-txintxoen plantan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 36. orr.

Ba ote dago une berean politiko handi bat eta kristau txintxo-txintxo bat izaterik?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 235. orr.

6 (adizlagun gisa)

Katek bere txandari txintxo-txintxo itxaron dio ate ondoan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 84. orr.

Gazteak txintxo-txintxo ibiltzen dira.  Berria - Kirola   2006-01-25

Egun guztia emango zuen bere jarleku txikian txintxo-txintxo eserita, baldin eta arratsean gozoki bat ematen bazioten sari.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 79. orr.

Animaliek txintxo-txintxo obeditzen diote naturaren aginduari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 7. orr.

Pittin batez egin dit tira uhaletik hasieran; baina berehala etsi du, eta txintxo-txintxo etxeraino lagundu Fernandok bukatzen zuenean, eskerrak ematen zizkion txintxo-txintxo, ikusi behar zenuen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 211. orr.

Irakurgelatik irtetean, argia itzali zuen txintxo-txintxo.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 146. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txintxo eserita (3); txintxo hori (4); txintxo txintxo (33); txintxo txintxo eserita (3); txintxo txintxoa (3)

neska txintxoa (3); txintxoa izan (5)

txintxoak izan (3)


txintxoki (orobat xintxoki g.er.) adlag adkor zintzoki. ik txintxo 4.

Txintxoki erranen dut, orain...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 149. orr.

Kasetalari batek jakitea bisian-bisekoak erantzuten duenez xuxen, edo... txintxoki, edo pixkat gordetzen denez, edo...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 147. orr.

Euskaraz bizitze hori, ehuneko honenbesteko handi batean, D ereduko bizimodu bat aukeratzea da [...] kontzientzia izeneko poliziak bere buruarentzat egiten duen aukera bat, ohartuki, deliberatuki, txintxoki.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 86. orr.


txintxola
1 harri txintxola harri txintxarra.

Lili zuri bat harri-txintxolen artean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 55. orr.

Etengabeki higitu eta itxuraldatzen den ordoki urdina begietsiko zenuke, harri txintxolazko ozeano idor honen ordez.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 168. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

harri txintxolak (4)


txintxorro iz ondo laua duen txalupa txikia.

Pabetan lotutako potinak batelak txalupak txanelak txintxorroak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 232. orr.

Halako txintxorro bat ipini eutsien, barkutik barkura pasetako.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 47. orr.

Hamar litro hek ahitutakoan txintxorroa berriz hartu eta hor ikusten nuen bazihoala ontziola flotantearen gibeletik, ur onenaren xeka.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.

Xintxorroen lotura erraz lasaitzen du.  Berria - Kultura   2006-04-04


txintxosta iz txirikorda.

Emakumeek ilea hagitz luzea, ia gerriraino eramaten dute, usu txintxostan, txirikorda egina.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.


txintxotasun (orobat xintxotasun g.er.) iz adkor zintzotasuna.

Beste menditar horien dohainen bat faltako zaigu apika, sauvage horiek batzuetan izaten duten txintxotasuna eta soiltasuna, adibidez.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 56. orr.

Kolegioan pasatutako denborak aldatu egin zuen nire lekuari buruzko begirada, eta aurrerantzean zorrotzago aztertu nuen, haur garaietako txintxotasunik gabe.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 18. orr.


txintxotu, txitxo(tu), txintxotzen 1 da/du ad zintzotu.

-Asko txintxotu haiz.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 141. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Etxean gelditu eta sukaldeko lanak egiten badituzu, neskame txintxotua deituko dizute mahaxiz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 191. orr.


txio 1 iz txorien kantu labur eta errepikatua. ik txiotxio; tiuta; pio; txorrotxio.

Animalien orroak edo txorien txioak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 295. orr.

Haizea, ahotsak, txorien txioak, hostoen xuxurlak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 299. orr.

Baratzeko txoriren baten txioak entzuten ziren.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 227. orr.

Soilik errekaren berezko marmarra eta inguruko birigarroen txioa baino ez zen entzuten bazterretan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 14. orr.

Gero eta hurbilago sentitzen du hiru txita eta ama oiloaren zirin-usaina, eztitan ditu belarriak hegaztien txio alaiekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 190. orr.

Txori kaiolatu eta tristeen txio etsiak entzun nituen.  Berria - Kultura   2006-01-05

Orduantxe bakarrik hasi zen maiatzeko egunaren argitasunaz eta txorien txio gazteez ohartzen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 193. orr.

Egunsentiak gela barrena ñabardura urdinez margotu zuen, eta txolarreen txio traketsa inguratu zen leihora.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 449. orr.

Enarak txotxi-txotxi ("txio berezi onekin azaltzen dute beren estuasuna ta samiña").  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.

2 (hitz elkartuetan)

1879ko maiatzaren 21ean ezkondu ginen, eguratsa lore urrinez eta txori-txioz mukurru agertzen zen larunbat dirdaitsu batean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 329. orr.

3 irud/hed

Egin otoitz nahi duzun beste, baina ez diozu txio bat ere entzungo Hari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 307. orr.

4 txio egin

Kanarioak txio egiten zuen bere kaiolan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 181. orr.

Nork prestatzen dio beleari jatekoa, beraren kumeek, goseak nora-ezean dabiltzalarik, Jainkoari txio egiten diotenean?  Elizen arteko biblia   Jb 38,41

Emakumeek txio egiten zuten katiluen tintinen artean, txoriek txoritegian bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 361. orr.

Habian utzitako arrautzak hartzen diren bezalaxe hartu dut neuretzat lur guztia, eta ez zuen inork hegalik mugitu, ez txio egiteko mokorik zabaldu. · -Baina zenbait antzezpen on ere eman dituzte -egin zuen txio Miss Goldweiserrek.  Elizen arteko biblia   Is 10,14

5 txio-txio ik txiotxio.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txio egiten (3); txio txio (5); txio txioka (6); txorien txio (4)


txioka adlag txio egiten.

Txoriak airean txioka eta amuarrainak, gorriz jantzita, errekan gora igeri.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 178. orr.

Txoriak dabiltza goialdean, eta txioka ari dira.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 142. orr.

Enara txioka bezala ari naiz intzirika, usoa urrumaka bezala.  Elizen arteko biblia   Is 38,14

Enarak aldratan txioka ari esnatu naiz gaur.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 81. orr.

Alai eta kaskarin salto batez jaitsi ziren bagoitik, txolarre jantzidunak balira bezala, eta gutxik egin zuen ez baitziren txioka hasi.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txio txioka (6); txioka ari (8); txioka ari ziren (3); txioka hasi (3); txoriak txioka (7); txoriak txioka ari (3)


txiokari izond/iz txioka ari dena. ik txiolari.

Ene Errepublika indartsua berak asmatu Kuku-Herri txiokariarekin erkatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 111. orr.


txiokatu

Fawkes buru inguruan zebilkion itzulika, bere kanta misteriotsua txiokatzen, han-hemenka basiliskoaren sudur ezkatatsuari mokoka, haren begi itsutuetatik odola irteten zen bitartean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 266. orr.


txiolari (corpusean xiolari soilik) izond/iz txioka ari dena. ik txiokari; txiotxiolari.

Hegazti ttiki nahiz handiak, kukua bezala enara xiolariak, eltxo nahiz euli-mandoak, tximeletak eta matxinsaltoak.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 177. orr.


txiotxio (orobat txio-txio) iz txorien kantu labur eta errepikatua.

Eta txoriaren txiotxioak ozenki entzuten ditugu honako esaldi kantari honetan: [...].  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 44. orr.

Gelako isiltasuna, lumak paperaren kontra ateratzen zuen hotsa baizik asaldatzen ez zuena, txonta baten txio-txioak urratzen zuen noizik behinka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 195. orr.

Txori xeheen txio-txio baketsua eta martxo bukaerako kukuaren kanta.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 310. orr.

Idia bezain eraman handikoa, azeria bezain zorrotza, zaldia bezain azkarra, txorien txio-txioa bezain alaia.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 73. orr.


txiotxioka (orobat txio-txioka) 1 adlag txiotxio egiten.

Txorien modura zuhaitzez zuhaitz dantzan, txorien modura txio-txioka kantari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 246. orr.

Txoritxoak kantari eta txiotxioka, axuleiu kolore-galduak galeriako hormetan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 22. orr.

Txoriak txio-txioka ari ziren, haize errotak jiraka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 209. orr.

Txoriak ehunka eta milaka abiatzen ziren hegan, txio-txioka pozaren pozez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 91. orr.

2 irud/hed

Telefonoa belarrira daramat, eta Brightman bera da hariaren beste aldean txio-txioka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 214. orr.


txiotxiolari izond/iz txioka ari dena. ik txiokari.

Nor engainatu nahi dute gure heroi berri txiotxiolari sasijainkotuek?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 96. orr.


txiotxioztatu, txiotxiozta(tu), txiotxioztatzen (corpusean txio-txioztatzen soilik) du ad

eta Mohammadek huraxe [Jomeini] maite zuen mundu honetan beste ezer baino gehiago, harik eta neska alemaniar musugorri bat Tiroleko kantuak txio-txioztatzen hasi zitzaion arte, jakina.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 81. orr.


txip 1 iz silizioz edo kideko gai batez eginiko zirkuitu elektronikoa, beste osagai batzuekin loturik bereriazko funtzioa betetzen duena.

Pentium IIko txip batek, eta hau izan da mendearen azken urteetan gehien erabili izan den txipa, 7,5 milioi transistore inguru ditu barruan, eta bit bakoitza mila atomo inguruan dago bildua.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 73. orr.

Ordenagailuko txip baten tamainukoa da aparatua, eta irrati uhinak helarazten ditu.  Berria - Gaiak   2004-04-08

Apple ordenagailuak Intelen txipekin funtzionatuko dute aurrerantzean.  Berria - Gaiak   2006-04-01

Aginduak buruan jarritako txip baten bidez obedituko balituzte bezala, denek eusten zidaten mugi ez nendin, eta are gutxiago ihes egin nezan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 232. orr.

Etorkizunean identifikazio txartela patrikan eraman ordez, txip antzeko bat txertatuko digute guri ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 82. orr.

Txartel berriek betiko banda magnetikoa izango dute, baina baita txipa ere.  Berria - Harian   2005-03-03

Bizkar zorroetan ezarritako txip baten bidez, ikaslea eskolara noiz sartzen eta ateratzen den jakingo du eskolako ordenagailuak.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Coca-Cola lata berriak sakelako telefonoen txip bat eta GPS bat du.  Berria - Mundua   2004-07-11

Txip digitala duen txartela abian jartzea ona litzateke.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

2 irud/hed

Lau t'erdikoa galtzea kolpe gogorra izan zen, eta txip-a aldatu eta binakakoan hastea ez zen batere erraza izan.  Berria - Kirola   2004-03-15

Ea gure problema miopia den, dagoena ez ikustea, ala burmuinekoa, hau da, txipa aldatu beharra.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 382. orr.

Arazo kulturalak, nolabait; azken batean arrunki txip aldaketaz ezagutzen den horrekin zerikusia dutenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 161. orr.

Aldaketa garaia baita hau, diskurtso politiko berrien garaia, politikak behar duen tokia hartzeko garaia, txip asko aldatzeko tenorea.  Berria - Harian   2006-03-25

Halere, gure buruetan neguarekiko dugun txip hori ezin da eroso sentitu, urtarrilean eguzki garbitako egunak bata bestearen atzetik trailan ikusten ditugunean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 43. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txipa aldatu (10)


txipa ik xipa.

txipatu, txipa(tu), txipatzen (orobat xipatu) da/du ad blai egin.

Bi neska pollit pasatu ziren nire ondotik eta irri egin zidaten zorrottorik gabe euritan txipatzen ari nintzela ikusita, [...].  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 147. orr.

Zolan kristal hautsiak [...] galtzontzilo odoldu batzuk, aspaldi odolez txipatua egondako musuzapi bat.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 46. orr.

Udaberri hastapenetako apirila maitagarrien argitasunaren apurrak golkoa inarrosten zidan, bide napurretarik nindoala, haize kontra eta hezurretaraino txipatua.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 92. orr.

Soingainekoa erabat urratu zen eta ni buruz beheiti erori nintzen legarrezko zola beltz olioz eta lurrunez txipatura.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 90. orr.


txipi (72 agerraldi, 9 liburu eta 29 artikulutan) izond txikia. ik ttipi.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sudur txipia (3)


txipigarri izond txikigarria.

Elkarri izena baino maizago izenaren laburdura edo txipigarria edo goitizena esaten genion gero eta aspaldiz ederragoko garai hartan, deitura zuen gizon honek izena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 197. orr.

Txomin Peillenek zubererako txipigarriez ari delarik hala dio: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 131. orr.

Maulen gaskoinak dira nagusi, eta -ET eta -OT txipigarriak hartzen dituzte.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 131. orr.


txipiño izond txikitxoa.

Begi aurrean mirail txipiño bat baleuka bezalaxe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 90. orr.

Neska txipiño hura beso artean estutzeko gogo handia etorri zitzaion.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 227. orr.


txipiroi (orobat xipiroi g.er. eta xipiron g.er.) 1 iz molusko zefalopodo gorputz-luzarana, jateko ona, alboetan hegal moduko bana eta garroetako bi oso luzeak dituena, isurkari beltz bat jaurtikitzen duena (Loligo vulgaris).

Muturzorrotzak zer diren jakitea ez da gaur gauza erraza, baina potxak -pota, txipiroiaren antzeko animalia, handiagoa eta zabalagoa- harrapatzeko era bertsua erabiltzen da.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 163. orr.

Barkuetako pinturak ere egiten omen du kalte dexente, txipiroiei aldarazi egiten omen die sexua, esan zuen greenpeaceko batek.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 65. orr.

Txipiroi erraldoia aintzira gainean nagi-nagi nola ibiltzen zen ikusiz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 255. orr.

Beñardo, Imanol, Atanasio, Floren, Martxel, txipiroitan ari ziren oraindik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 126. orr.

Gau hartan Zierbenako arrantzale bik, txipiroietan ari zirela, bera eta balea marraduna ikusi zituztela.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 135. orr.

2 (janari gisa)

Txipiroiak prestatzeko zuen era nazkagarria.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 163. orr.

Paella edo txipiroiak, zer den hobea eztabaidatzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 25. orr.

Hara zer prestatzen ari naizen gaur: txipiroiak tintan, baina neure ukitu originalaz, ardo zuriaz bustita.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 96. orr.

Txipiroiak dastatzeko aukera ere izan zuen batek baino gehiagok.  Berria - Kirola   2004-10-14

Txipiroi erre puskak eta tomate zati gorriminak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

Egun batean galdetu zidan egia ote zen txipiroiak beteak saltzen zirelakoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Andreak haragi egosi gehiago eta txipiroi ale batzuk ekarri zituen. Dendatik ekarritako baratxuri-olio errea edo txipiroi-saltsa beltza gaineratuko dio.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 50. orr.


txipiroiketari iz txipiroitarako txalupa.

Portu hau aldiz, barku, txalupa, txipiroiketari eta arrantzarako apailatu edozein ontziz gainezka zegoen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 214. orr.


txipitasun 1 iz txikitasuna.

Akaso bere gogo arazoek, bere gogo txipitasunarekiko borrokak, eraman zuen egilea lan hari ekitera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 141. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Mirafloresko zubipetik igarotzean berpiztu zitzaion txipitasun sentsazioa. · Estalkiak alde batera eta, paper zuria belzten hasi, gogo txipitasun itogarriaren kontra borrokan sartzeko.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 91. orr.


txipitu, txipi(tu), txipitzen 1 da/du ad txikitu. ik ttipitu.

Begiak txipituak zitzaizkion, sator bat iduri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 284. orr.

Bi urte lehenago bezain segaila zegoen, eta ez zitzaion txipitua sudur-kako handia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 245. orr.

Bera publikoari hurbilena den egitura dela aho beteka kantatzen duen momentu berean, letrakari eta gixeteko langile kopurua txipitzen ari da Posta.  Herria   2004-04-01

CFDT-ek uste du lan postuak kenduko dituztela, publikoaren errezibitzeko orenak eta ere postatzeko ordutegia txipituko.  Herria   2003-03-20

2 (era burutua izenondo gisa)

Hatsa nondik hartu ezinik zeuden erresumaren indar txipituak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 208. orr.


txipitxapa iz pl nork aldean daramatzan gauza xeheak.

Argi-itzal artean, gizonak zuen neurriaz ohar zaitezen, haren arropa handiak dituzu, hari eginiko argazkiak, hari ebatsitako gauzak eta txipitxapak, eta loturak zer diren.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 152. orr.


txipli-txapla 1 adlag uretan zipriztinak ateratzen.

"Hotza dago" esan du batek, makurtu eta eskua txipli-txapla sartuta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 73. orr.

Mutilaren ibilera sentitzen dut, txipli-txapla, urrutiratzen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 23. orr.

2 (izen gisa)

Bere bila itzul zitezen gerlariei deitzeko asmoz besoa altxatu zuenean, txipli-txapla batek, negar-zotin batez lagundua, bere arreta erakarri zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 64. orr.

Baina bere zakilak nire baitan jarraitzen du mirakuloski, hain atsegina dudan txipli-txapla hori entzuten dut.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 84. orr.

3 txipli-txaplaka adlag txipli-txapla.

Harriekin txipli-txaplaka ibai bazterreko ur uherretan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 141. orr.

Bi ordu baino gehiago neramatzan, barra pareko jarleku garaitik ikararik egin gabe, ene burmuinetako kaka artean txipli-txaplaka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 8. orr.


txipretar ik zipretar.

txipristindu ik zipriztindu.

txirbil 1 iz zuraren gainetik marrusketa-edo pasaraztean ateratzen den xafla modukoa, mehea eta kiribila; xafla horien multzoa.

Metala urratzearekin batera, txirbil fin-finak harrotzen zituen zizelak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Egurra marruskatzeko makinen eta zerren artean, etzanda egon behar izan genuen txirbilaren gainean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 55. orr.

Arotza, iltzeak ahotik kendu, amantaletik txirbila astindu eta zain geratu zen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 102. orr.

Amak txirbil batzuk bota zituen su-zulora.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 146. orr.

Urratu papera eta, txirbil artean hain justu ere, hexurrezko uztaitxo bat ikusi nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 359. orr.

Txirbilen artean zerbaiten bila ari dela ikusi du.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 204. orr.

Txirbilez beteriko lastairen gainean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 195. orr.

Nik esango nuke parkeak iman batek bezala jokatzen duela eta, metalezko txirbilak bezala, Caulfieldek burutzen dituen ekintza guztiek norabide hori hartzen dutela.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 134. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txirbil poltsa bat lortu, eta lurrean lo egin ahal izango dugu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 192. orr.

Eskailerako esku-karrila arras-arras lixatzen segitzen du, txirbil hautsa erortzearekin batera zuraren baitako begi batzuk itsutu eta barruragoko begiak eta korapiloak agerian utziz.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 101. orr.

Eskua pasatzen zuen gainazaletik, txirbil arrastoak kentzeko, eta putz egiten zuen horrekin batera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 202. orr.

Mailua utzi eta eskua pasatu zuen plakaren gainetik, eta putz egin zion gero, txirbil hondarrak kentzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 109. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kolpe haiek ahalik eta gehien leuntzeko, zapi bat zur txirbilez beteta jarri du Peterrek ate buruan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 44. orr.

Lantzoi meheek, zurrun-zurrun, eztainu txirbilak ziruditen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

4 irud/hed

Bikaina izan zen interpretazioa, begiak malkotan jartzerainokoa, eta amaieran eskuetatik txirbilak atera arte ekin genion txaloka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 129. orr.

Bihotzetik erauzitako txirbil multzoa dira erroberaren arrastoak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 213. orr.

Ez dago lekurik non ez den pizza papurrik edo Parmako gazta txirbilik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Oraindik gorde du pagoak, bere txirbilezko memorian, 5.000 urte iraun zuen ibilaldiaren oroimena, mugimenduaren nostalgia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 138. orr.


txirbildu izond txirbil bihurtua.

Bera bezala barrari helduta daudenek osatzen duten ilarari begira jarri da Gabin, bihotz txirbildu bakartien klubeko banda, mes frères, mes semblables.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 215. orr.


txirbiltxo iz txibil txikia. irud/hed

Metalaren gainazalean egiten zuen lerro bakoitzarekin batera, txirbiltxoa harrotzen zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 202. orr.

Kubalibre, gintonic eta topolinoek bilduko dizkigute barruko txirbiltxo guztiak, pixa arradetan iraitziko ditugu komunetik behera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 215. orr.

Mahaia eta trasteak altxatu dituzte, eta orduan ikusi du Gabinek mahaipe izandakoa dena txirbiltxoz josita, egindako lanaren aztarna, hondar.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 204. orr.


txirene izond asmotsua eta adar-jotzailea.

-Gizon txirenea, Bilbon esaten den moduan esanda -esan zuen bisitariak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 24. orr.

Gizon isila zen Manuel fabrikan, Mantxako gazte txirenetik arras aldatua.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 20. orr.

Madrilgo Sarearen hori idazle txirenearen beste ateraldi xelebre batzuen sortan sartuz, barregura kasik ezin eragotzi.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 146. orr.

La Gacetako zuzendari jauna den eskuindarrari txirene begitantzen zaio Desperdicios -hondakinak- ezizena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 38. orr.


txiri ik txirri1.

txiribi iz arbiaren antzeko landarea, erro mamaitsu jateko ona duena.

Eltzekarirako barazki sorta lotuak ere saltzen zituen: lau porru, hiru azenario, txiribi bat, bi arbi, bi apio hosto.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 240. orr.

Txiribi ardoa besterik ez dago.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 127. orr.


txiribiri1 iz metalezko txirbila.

Pentsa, tornuan ari ninduan eta pixt! begian txiribiri bat sartu zaidak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 164. orr.

Lehengoan, bera ez dun arituko eta, tornuan ari zen bati begira zegoela, piezatik askatu eta lepoan txiribiri bat sartu zitzaionan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 27. orr.


txiribiri2 izond ergeltxoa.

Ez gara parkeetako panpina-trapatan mila gudari ezpatadunen aurka ukabila jasotzen duen trapuzko agure txiribiria baino gehiago.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 44. orr.


txiribita iz

Gipuzkoako Diputazioak erositako Joan Perez Lazarragaren eskuizkribuak txiribitak eragin ditu euskararen ikertzaileen artean, nahiz eta oraindik duda asko egon edo galdera asko egileaz, testuaz, eta ondorioez.  Berria - Kultura   2004-03-09


txiriboga iz ostatua.

Gerra aurreko euskal txiribogen antz handirik ez zien hartzen Lauaxetak 1997ko euskal tabernei.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 80. orr.

Market kalera jaitsi nintzen nire txiribogarik gogokoenean indioilar-otarteko bat jatera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 143. orr.


txiribogin iz ostataria.

Txiriboginak buzkantza zerbitzatu dio.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 134. orr.

Txiriboginak harrituta begiratu dit.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 203. orr.


txiribuelta iz itzulipurdia.

Denetan alaiena, Darling andrea: haren txiribuelta zoroak!  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 30. orr.


txiribuletaka adlag itzulipurdika.

Nanoa jauzika zebilen, eta txiribueltaka, eta luze gabe senar-emazteek argi ikusi zuten mozkor-mozkor egina zegoela.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 61. orr.

Ahuntzaren gainetik egiten du salto eta belarretan txiribueltaka hasten da.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 301. orr.

Deabruak hartua bezala, lurrean pipirika ibili zen, eta jauzika, eta txiribueltaka, eta bien bitartean erantziz joan zen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 98. orr.


txirikorda 1 iz hiru ile xerlo edo gehiago elkarren artean behin eta berriz gurutzatuz eratzen den bilduma, muturrean lotzen dena.

Adatsa lau txirikordetan jaitsi eta ferekatu egiten zion sorbalda ezinago zuria.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 308. orr.

Ilea hiru txirikordatan bildua zuen buru gainean, koroa balitz bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 152. orr.

Hantxe zegoen, leizezulo batean, txirikorda ederreko ninfa.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 21. orr.

Txirikorda ederreko jainkosaren ate aurrean gelditu nintzen; oihuka deitu nion.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 67. orr.

Han bizi da Kalipso, txirikorda ederduna, amodioz zaindu ninduen jainkosa ikaragarri hura.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 89. orr.

Bakeroz jantzitako eta ilea dozenaka txirikorda bihurrietan orraztua zuen neska bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 66. orr.

Aingerutxo bat zirudien, bere arkume aurpegia inguratzen zioten bi txirikorda haiekin.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 187. orr.

Ellenek burua inarrosiz askatu zuen ilea eta txirikorda bat egin zuen bi eskuez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 294. orr.

Ostatuko indiar etxekoandre txirikorda belzdunak ikerlariak ginela uste zuen, nonbait.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 57. orr.

Perlez, turkesez eta kornalinez nahasitako zintzilikario aberatsak txirikorda luzeen muturretan dar-dar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 316. orr.

Ama Birjinari promes egitera geure ile-txirikordak moztu eta eskainiko genizkiola aita sendatzekotan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 90. orr.

2 (sokekin edo, era berean egiten dena)

Buruan jaun gazte batek kapela bat eraman zuen, xingola ordez txirikorda zuena inguruan. azkenik, tatariarrak, oinak txirikorda alaiez apainduriko botekin babestuak eta bularraldeak brodatuez josiak.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 87. orr.

Aitak zeta paperetan bildu eta txirikordaz lotutako fardeltxoa atera du idazmahaiko tiraderatik.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 19. orr.

3 irud/hed

Eskua luzatu nion Adari, eta, lehendabiziko erreparoak gainditu eta gero, dantzarien txirikorda luzatu genuen, Herio genuelarik beti ere dantzaburu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 35. orr.

Ez zitzaidan hartarako motiborik falta orduen txirikordak ekarri zidan arrosarioan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 314. orr.

Beste kontu asko ere esan zidan emakumeak inoiz akabera izateko itxurarik ez zuen bakarrizketa haren txirikordan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 270. orr.

Ezkerreko hanka bazihoan dantzaldiko mugimenduari ekitera, hasia zen airean txirikorda bat egiten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 219. orr.

Muinen txirikordan egundoko buruko mina ari zitzaiola zirudien.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 99. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirikorda ederduna (4); txirikorda ederdunak (4); txirikorda ederreko (3); txirikorda handi (3); txirikorda luze (4); txirikorda luzeak (4)

kapela txirikordaduneko (4)

txirikordak egiten (3); txirikordak moztu (3)


txirikordadun izond txirikordaz hornitua.

Hitz horiek esanda, jirafa-lepoko eta kapela txirikordaduneko gaztea azkar joan zen handik, esertzera joan ere.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 107. orr.


txirikordaka adlag txirikordak osatzen.

Urretxindorrak galdutakoan, txori txiki moko-luze kolore-urdinak, beren lurraldean loro deitutakoak, ehun baino gehiago, airean txirikordaka.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 143. orr.


txirikordatu, txirikorda(tu), txirikordatzen (orobat xirikordatu g.er.) 1 du ad txirikorda egin.

Pozik zegoen Denverrek gogor egin ziolako esan zionean dotore janzteko, edo gutxienez ilea berriz txirikordatzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 78. orr.

Adatsa txirikordatzen amaitu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 47. orr.

Orraztez bukatu eta txirikordatzen hasten denean, logalea jartzen zaidan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 281. orr.

Sosa ederki sakelaratzen zuen eta arditen dardaraz edozein neska txirikorda zezakeen, oldar ez zitezkeen itsusienak barne, neskek diruaren ohorea baizik ez zutela begiko sinetsirik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 73. orr.

· Udan soroetan egiten nuen lan, neguan saskiak txirikordatzen nituen, edo aldean ekarri nuen urrea xahutzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 116. orr.

Artile eta ereinotzez txirikordaturiko girlandak zeuzkan lepotik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 27. orr.

Horman, leiho artean eskegirik, gurutze moduan txirikordaturiko betibiziak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 134. orr.

2 irud/hed

Hainbat ideia txirikordatzea ez da erraza.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 125. orr.

Piamontean eta Turinen ziren, bada, gure sustraiak, ez indartsuak baina bai sakonak, zabal-zabalak eta fantastikoki txirikordatuak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 77. orr.

Nire hainbat burutazio eta aipamen txirikordatu ditut ametsarekin batera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 119. orr.

Ez zagok heriotzarekin familiarizatzeko modu egokiagorik, ideia libertino batekin txirikordatzea baino.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 99. orr.

Ispilura saiheska begiratuz, azken batean zerekin kontsolatua baleuka bezala, bere lanturu hotsak itxaropen menderaezin bat baleuka bezala txirikordaturik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.

Koruak Giovanni Gabrieliren kantata bat txirikordatu zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 76. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Neskatxa eta emakume asko ikusi genituen segidan, denak ere guztiz ederrak, beren ile txirikordatu, gerruntze gorri eta urdin bikain egindakoekin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 15. orr.

Atzamarrez ukituak eman zizkion ilaia txirikordatuari.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 33. orr.

Zure azoketara luxuzko jantziak, purpurazko soingainekoak, bordatuak, kolore anitzeko tapizak eta soka txirikordatuak ekartzen zituzten.  Elizen arteko biblia   Ez 27,24

Haren kapelan soka txirikordatua nabari zen, xingolaren ordez.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 33. orr.

Gero erne itxurako bat aurreratu da, artile txirikordatuzko kapelu bat buruan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 122. orr.

Lokarri txirikordatu moduko bat al zuen?  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 81. orr.

Lepo luzeko gizon bat ikusi nuen, feltrozko kapela bat zeramana, xingola ordez galoi txirikordatuz inguratua.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 51. orr.

'Abaka' hosto txirikordatuzko etxola tradizionalak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 202. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

galoi txirikordatu (8); galoi txirikordatu bat (4); txirikordatu moduko bat (3)

galoi txirikordatua (3)

ilea txirikordatzen (4)


txirikordatzaile iz aipatzen dena txirikordatzen duena.

Emakumeek bai: gure ama-amonek esku bizi zoliak zituzten, jostun eta sukaldari trebe ziren eskuok, batzuk are piano-jole, urmargoz pintatzaile, brodatu-egile, ile-txirikordatzaile.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 42. orr.


txirimia (orobat txirimia) 1 iz herri musika-tresna, oboearen antzekoa, mihi bikoitzekoa, hatzekin estaltzen diren 9-10 zulo dituena.

Berehala hasi ziren txirimi-atabalak belarrien alaigarri.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.

Tutu-turuta-hotsak eta txirimia-soinuak  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.

2 irud/hed

Golden Gate txiki bat eta bestelako txirimiriak zeuzkan apalategia.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 97. orr.


txirimoia iz zuhaitz tropikal baten fruitua, sagarraren tamainakoa, azal-berdea eta mami-zuria, oso zapore onekoa.

Txinako patata gozoa, txirimoia, zidra eta beste hamaikatxo ere Euskal Herriko klima desberdinetan, errentagarri gertatzen diren heinean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 33. orr.


txirimolaka ik zirimolaka.

txiringito 1 iz adkor txosna, eskuarki hondartzakoa.

Ematen du koadro arrunta dela, hondartza bateko txiringitoko horman eskegitzeko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 179. orr.

Hondartza, patata tortilla, txiringito eta ume kakatien sasoia amaitu da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 20. orr.

Zaindu txiringitoa, jefa, esan nion Maialeni, limurtzaileen moduan.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 125. orr.

Hondartza ta udako txiringitoetan lan egiten dutenek [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 331. orr.

Chichiriviche Macondo dela iruditu zait, era guztietako eta ordenik gabeko txiringito zaratatsuez betetako dekadentzian sartua ageri den Macondo zikina.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 68. orr.

2 irud/hed

EHNE ez dago sindikatu berriak sortzearen aurka, baina «negargarria, lotsagarria eta patetikoa» deritzo Aldundiak halako «txiringitoak» sortu nahi izateari, «nekazaritzaren ordezkaritza errealaren gainetik egiteko».  Berria - Ekonomia   2006-02-25

Azkarraga jaunak txiringito hori antolatu du bere enplegua justifikatzeko, eta ez duelako ausardia politikorik [...] benetako Enpleguaren Euskal Kontseilua sortzeko.  Berria - Ekonomia   2004-09-16


txiringo iz adkor txosna, eskuarki hondartzakoa. ik txiringito.

Azafata hura hondartzako txiringo batean ezagutu genuen; Porto Seguroko ostatu batean zegoen oporretan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 149. orr.


txiripa1 1 iz zorte kolpea, zortealdia.

Eta hara zer txiripa, zer txanpa eta zer kointzidentzia: Elsaren hatz-markak bai, eureka, haiek bat zetozen errebolberrari itsatsitakoekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 68. orr.

Halabeharra hitza, berdin-berdin erabil liteke euskaraz txiripa adierazteko, kasualitate hutsa alegia, ala patua, izarren zeinuetan gertatu behar zuela idatzitakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 33. orr.

Probabilitateen kalkuluaren erruz -txiripa batengatik, alegia- egokitu nintzen ni hilketa bat gertatu zen lekuan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 123. orr.

-Ez didazu sinetsiko, baina txiripa bati esker ikusi ahal izan dut dena, aingeru goardakoak edo, lagundu dit, antza.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 217. orr.

Gizaki horiek ere elikatzeko produktuak bertaraino helaraztea denok bete beharreko giza eskubidea da, ez karitatearen aplikazioaren txiripa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 114. orr.

-Nik ez dut txiripetan sinesten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 217. orr.

Txiripatzat hartu nuen, ordea, bien arteko lotura.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 67. orr.

Eta txiripa batean amak keinu itsusi hura ikusi izan balio, zer, e?, zer?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 133. orr.

2 (izenondoekin)

Argazkia ikusi duen jende asko hurbilduko zaizu hau eta hori esaka; zuk, jaramonik ez; txiripa hutsa izan zen argazkiarena eta zu han tokatzearena, entzun?  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 95. orr.

Nobela haietako gehienetan kontatzen zena ez zela, azken batean, txiripa harrigarri batzuen pilaketa baino.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 77. orr.

Txiripa handiegia eta unerik egokienean gertatua zen sinesgarria izateko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 97. orr.

· Txiripa hutsez topatu nuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 124. orr.

3 txiripaz zorioneko ezustekoz; ozta-ozta.

Alabaina, higanota, txiripaz berriro ere, bizirik atera zen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 102. orr.

Ea luxuzko klub edo zulo haietan txiripaz arrastoren bat aurkitzen ote zuen, nondik edo norantz jo zezakeen jakiteko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 59. orr.

Txiripaz gaude bizirik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 235. orr.

Kasu akzidentalak, kasualitatezkoak, txiripaz proposizio egiazko suertatzen direnak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 107. orr.

Tabernan -txiripaz aurkitu nuen-, arimarik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 105. orr.

Marro ere ia-ia atxilotu zuten, baina txiripaz egin zuen ihes.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 70. orr.

Eta txiripaz ez zitzaion ongi atera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 149. orr.

4 txiripazko izlag

Ez da neurtitz-idazlerik, txiripazko eta ezteusena izanik ere, bere soneto perfektoa zizelkatu (aditz hori ez da arrotz izaten halakoaren solasean) ez duenik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txiripa hutsa (5)


txiripa2 ik xirripa.

txirla (orobat xirla g.er.) 1 iz jateko on diren zenbait itsas molusku maskor-bikori ematen zaien izena (Tapes, Venus, Mytilus generoak).

Eguneko ostrak, jan txirlak orain, dastatu frantses erara prestatutako gure muskuilu gozoak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 195. orr.

Goizero, argitu orduko, txangurro, karakoil, txirla, muskulu, lanperna eta arroka inguruan bizi diren edozein izakiren bila abiatzen ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 216. orr.

Arreta handiz ikusi zuen nola ateratzen zituen txirlak maskorretatik bere atzamar arrosa eta finez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 304. orr.

-George, nik oso-oso atsegin ditut txirla egosiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 303. orr.

Txirlak eta txibiak ontziratzeko kaxa hutsak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 156. orr.

Ume mihi-lasterrak eta ahots-kantariak, txirlak bezain zapalak bularrak, txotxongiloen eta trizikloen inguruan zeuden bilduta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 204. orr.

Itsas hondoan dagoen fuel-olioak muskuiluak eta txirlak pozoitu ditu.  Berria - Gaiak   2004-03-28

Berak atonduriko plater bete arroza txirlekin irensten nuen bitartean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 50. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Behin bakarrik gogaitarazi zenuen nolabait ere, txirla-zukua isuri zenionean bizkarretik behera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 124. orr.

Zetazko galtzerdiak, harizko zapiak, txirla-maskorrezko botoiak, [...].  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 266. orr.

Txirla-katilu zilar-kolorekotik irteten zen lurrina lanpararen pantailaren erlantz arrosaren inguruan kiribiltzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 304. orr.


txirlatxo iz txirla txikia.

Itsasoko belarrez, auka txikiz, zuretako mangolino janezinez, txirlatxo ezgauzez eta halakoez estalita eta uretako mamarruek plagatuta.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 55. orr.


txirlo iz birla.

Hegoaldearentzat ez dugu xehetasunik: badakigu hor, denbora batez, sagardozaleek bereziki gostukoa zutela birla edo txirloa, han dioten bezala.  Herria   2004-10-14


txiro 1 izond pobrea, behartsua. (pertsonez)

Gas fabrikako langile txiro bat.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 70. orr.

Kantari ari den nekazari txiro baten koplan ezkutaturiko kopla batean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 236. orr.

Egurkari txiro bat, abarrez arras kargaturik, intziriz eta makur, pauso motelez zihoan, sortaren zamapean.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 78. orr.

Ezkon zaitez neurritasunera eta etxeko zeregin arruntetara jarririk dagoen neska txiro on batekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 526. orr.

Guretzat ezer ez dena, beduino txiro horrentzat dena da.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 102. orr.

“Mikel alemana" [...] XVI. mendean agertu den figura da, herritar txiro, ezjakina adierazteko.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 243. orr.

Ez klase txiroak bakarrik, baita klase altuak eta baita poliziak berak ere.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 106. orr.

Gure jendea txiroa zen, eta hori nahiko motibazio bazen mobilizazioetarako.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 184. orr.

Mediku-ikasle omen zen gazte dotore baina txiro batekin hipnosi-saioak egiteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 22. orr.

Gutxieneko gastu sozialak, oso txiro eta zaharrentzat baino ez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 95. orr.

Bihotzez behartsu izan ziren eta ondasunetan txiro.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 924. orr.

2 (bestelakoez)

Gizarte nekazari eta txiro batek egin zezakeen neurri apalean, berriro agertu ziren euskarazko liburuak plazan.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 69. orr.

Maine-ko herrixka txiro batean, aurreneko aldiz, fortuna menturatsu bat amestu zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 133. orr.

Bai herrialde txiro eta garatuetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 277. orr.

Auzo hura eremu narras eta txiro bat zela artean, [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 101. orr.

Haiti bezalako herrialde beltz, txiki, eta txiro batean gertatzen dena bost axola zaie.  Berria - Mundua   2006-02-15

Hiritik kanpo zegoen errebal gris eta txiro bateko plaza arrunt batera heldu zela ikusirik [...].  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 71. orr.

Denak infernuaren antzeko gurasoen etxe txiro eta zigortu hartan bizi zirenean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 101. orr.

Su-dirdairik gabeko argi txiro bera zunan, orain dagoen lanairearen zapi zurian bildua.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 156. orr.

Pentsamendu zaharren aterpe bihurtu zaio gogoa, nora joanik ez duten pentsamendu alderrai, txiro eta zaharrena.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 96. orr.

Nik arte povera edo arte txiroarekin ere lotzen dut, politikaren arte txiroa deitzen diot.  Berria - Kultura   2004-02-05

3 (adizlagun gisa)

Doinu azkar haiek elurra bezala airean txiro eta alderrai zebiltzanak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 182. orr.

Txiro hasi zen torneoa, beste torneo guztiak baino bikote eta partida gutxiagorekin.  Berria - Kirola   2004-09-07

Aita, berriz, hiritik urrun bizi dut, txiro, lurrean lo eginez eta arropa zirtzilak jantziz.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 77. orr.

4 (izen gisa)

Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 45.804 txiro daude.  Berria - Euskal Herria   2006-02-22

Gobernuek ez dute txiro eta beltzen aldeko neurririk hartu duela 30 urtetik.  Berria - Harian   2005-09-08

Txiroak andregaiari pechuga deitzen dio, eta aberatsak jeva.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 28. orr.

Sorginak, fraideak, txiroak, prostitutak, astoak eta bestelako pertsonaiak erabiltzen zituen ezjakintasuna edo sineskeria salatzeko.  Berria - Kultura   2006-05-06

Ez nazazu egin ez txiro, ez aberats: eman soilik bizitzeko behar dudana.  Elizen arteko biblia   EsZ 30,8

Poliziak, gainera, bestelako txikizioen pare jarri zuen sei txiro haien hilketa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 12. orr.

Indiako inpendentziaren alde borrokatu zuen, eta txiroen egoera salatu ohi zuen.  Berria - Kultura   2004-09-29

Berdin lapurtu, egurtu edo hiltzen dute beraien moduko beste txiro bat, zapatilla parea kentzeko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 28. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Zapi zikinez jantziriko txiro-samalden erdian.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 65. orr.

6 txiro-txiro izond

Hemen daude, gure aurrean Estatu Batuetako bizikerarekin, modarekin amets egiten duten txiro-txiroak; han daude, etxe dotoreetan, seme-alabak Estatu Batuetara bidaltzen dituzten aberats-aberatsak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 49. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

auzo txiro batean (4); herrialde txiro (5); nekazari txiro baten (3)

txiroa da (6); txiroa izan (3)

txiroak dira (6); txiroak ziren (3)

auzo txiroan (3)

herrialde txiroei (4)

hango langile txiroek (3); herrialde txiroek (3); langile txiroek (5)

txiroekin bat eginik (4)

aberats eta txiroen (3); aberatsen eta txiroen (5); herrialde txiroen (14); herrialde txiroen alde (3); txiroen aldeko (3); txiroen arteko (9); txiroen eta aberatsen (3)

herrialde txiroenei (4)

herrialde txiroenen (3)

auzo txiroetako (6); herrialde txiroetako (10)

auzo txiroetan (7); herrialde txiroetan (14); herrialde txiroetan bizi (3)


txiroaldi iz txirotasuneko aldia.

Oraingo atseginen truke, ogia eta existentzia geroko txiroaldi lantsuari saltzen diona, ugaritasunaren kontrako lan-gerra isila bakez egiten duena, indar-gerra odoltsu eta ondorio ilunekoaren ordez.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 70. orr.


txiroki adlag txirotasunez. ik pobreki.

Akabo errealak, akabo zurikoak, akabo urrezko ezkutuak; txiroki bizi zen ogiz eta gaztaz, eta bere katilu uraz.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 106. orr.


txirola iz

Interdit: txirolan ez dago negar egiterik.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 150. orr.


txirotasun 1 iz txiroa denaren nolakotasuna. ik pobretasun.

Txirotasuna handitzen.  Berria - Mundua   2004-10-30

Giza eskubideak bermatzeko, txirotasuna gutxitzeko eta droga trafikoa geldiarazteko.  Berria - Mundua   2006-02-01

Munduko txirotasuna borrokatzeko politika sendorik ere ez du bultzatuko.  Berria - Mundua   2004-01-25

Atzerriko produktu merkeagoek herrialdea inbaditu zuten, eta hala bai langabezia nola txirotasuna zabaldu egin ziren hirietan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 20. orr.

2002. urtean 68 milioi pertsona egon ziren txirotasunaren mugaren azpitik.  Berria - Harian   2005-02-06

Hugok ez ditu Miarritzen arrantzaleak, langileak, txirotasunean bizi den herri txiki bateko bizitzaren gogorra, ikusi ere egin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 22. orr.

Boulevard Saint Germaineko 202. Txiroa inoiz ez da aterako txirotasunetik laguntzarik gabe.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 125. orr.

Txirotasunarekin amaitzeko berehalako neurriak hartu behar direla esan du NBEk.  Berria - Gaiak   2004-06-16

Txirotasun eta miseriaren aurrean distantzia fokala kalkulatzen hasten diren argazkilari horiek.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 189. orr.

Txirotasunak zein abenturazaletasunak mundua korritzera bidali zituzten hiru gaztetxo horiek -Lech, Czech eta Rus-.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 62. orr.

Jaiotzez itsua denak ezin du iluntasunaren errepresentaziorik izan, zeren argiarena ere ez baitu; basatiak ezin du txirotasunarena izan, ez baitu ongizatea ezagutzen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 211. orr.

EBren ezintasun politikoaren adierazgarri nagusitzat haren aurrekontuen «txirotasuna» nabarmentzen zuen Langek.  Berria - Mundua   2004-06-06

2 irud/hed

Horrez gain, gure ohiko inferentzien txirotasuna begi-bistan nabarmentzen zaigu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 120. orr.

Orain azter dezagun Anaxagorasen homeomeria, grekoek hala deritzotena eta guri aberri hizkuntzaren txirotasunak geure mintzairan esaten uzten ez diguna.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 77. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Aborigenen %17,8 txirotasun larrian.  Berria - Mundua   2004-02-17

Ezerk ez zuen higuindu: ez zinikoaren lohitasunak, ez haren txirotasun erabatekoak, ez haren bizi publikoaren lazturak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 42. orr.

Gauza asko behar izate hori erabateko txirotasunaren seinale baino ez da.  Berria - Kultura   2004-07-17

Horrek guztiak txirotasun izugarria eragin du palestinarren artean. enbakia ere, non bizi izan baitzen Apollinaire, le malaimé, txirotasun gorrian eta idazkariarena egiten zion baroi erdi ergel bat beste lagunik gabe.  Berria - Mundua   2006-01-27

Euskararen ezgaitasuna frogatzeko Unamuno-k beti hartzen duen bidea txirotasun lexikalarena izaten da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 120. orr.

Egun ere txiroak dira inguru haiek, uralitazko teilatuen gaineko telebista antenek iraingarri egiten duten txirotasun modernoan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 69. orr.

Azalduko dizu nola eragotzi beharko genituzkeen munduko ondasunak eta txirotasun sakratuan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 308. orr.

Laboratorioa, lege berean, baldarra zen: ez antzinatik bere bilakaeraren eskasean dirauen gauzaren zentzuan, baizik eta txirotasun ezinagoarenean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 42. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Herritarren %67 txirotasun mailatik behera bizi dira gerra aurretik portzentaia %33koa zen.  Berria - Mundua   2004-01-06

Txirotasun egoerak mozorrotzeko aldagaiak aldatu izana kritikatu du Elkartzenek.  Berria - Ekonomia   2004-01-25

Bereziki basatia da hau gertatzea jendea Afrikako txirotasun arazoak eta klima aldaketarenak konpontzen saiatzeko elkartu den egunean.  Berria - Harian   2005-07-08

Horrek ingurumen eta txirotasun auziak serioago hartzera behartuko du Gobernua.  Berria - Harian   2005-09-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirotasunari aurre egiteko (3)

txirotasunean bizi (4)


txirotu, txiro(tu), txirotzen da/du ad txiro bihurtu. ik pobretu.

Thomas Hobbes Malmesbury-tik gertu jaio zen, txirotu egin zen apaiz anglikano baten etxean.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 8. orr.

Zeure zorroan ezer ez daukazunean, ez gehiago txirotu mailegaturiko dirua jaietan eralgiz.  Elizen arteko biblia   Si 18,33

Esku alferrak txirotu, beso langileak aberastu.  Elizen arteko biblia   EsZ 10,4

Kaltetuak gazteak, txirotutako giza taldeak, trafikante txikiak eta abar direlako.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25


txirotze iz txiro bihurtzea.

Erregulartasun hark errazagoa bihurtzen zuen irakurketa, baina, nolanahi ere, txirotzea zeritzon hark horri.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

Haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 65. orr.

Uniformizazio linguistikoak kultura eta gizarte historikoen txirotzea dakarrela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 119. orr.

Martxak, horregatik, aztertzeko gai nagusi bi aukeratu ditu: Txirotasuna, edo emakumeen txirotze prozesua, batetik, eta indarkeria, bestetik.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Kultura txirotze hari bai iritzi zion benetan tristea eta penagarria, eta analfabetismoaren atarian sentitzeak seko hondoratu zituen haren animo lehen ere ajetuak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 66. orr.


txirrai iz

Iturriaren txirraiak hantxe jarraitzen du bere ondoan, baina istoriorik kontatu gabe orain.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 60. orr.

Bai, iturriren bat dago paraje horretan, ura txirraian isurtzen duena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 59. orr.

"Jentilen harriak", entzuten du orduan, eta ez daki zehazki nork esan dituen hitz horiek, berak ala iturritik txirraian erortzen ari den urak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 59. orr.


txirri1 (orobat txiri g.er.) 1 iz tabakoa eta marihuana edo haxisa nahasiz egiten den zigarreta. ik porru2.

-Ekatzu kostoa, Fermin, deskribapen horrek txirri bat merezi du!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 315. orr.

Txirri bat egin, patxaran botila atera eta ordutan egon zitekeen burua altxatu gabe.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 13. orr.

Bazter batera doaz eta txirri bat liatzen dute.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 18. orr.

Listua emanda txirria lotzen ari da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 248. orr.

Den-denok hil behar dugu, potxolo -esan zuen Rufusek, beste txirri bat pizten zuelarik-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 258. orr.

Txirria sutu eta zupada sakon bat eman dio: haxixaren abisua biriketan, mezularia burura abia dadin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 248. orr.

Biak gora begira, txirria eskuz esku pasatzea beste mugimendurik gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 71. orr.

Txirria ematen zuen zerbait erretzen ari baitzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 256. orr.

Gauez ateratzen naizenean, hor ikusten dut jendea dantzan, gelditu gabe zerbezak edaten, txirriak erretzen, pastillak hartzen...  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 101. orr.

Beste hiru kalada jo behar izan dizkiot txirriari.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 317. orr.

-Zer sentituko ote zuen ostiraleko zitaren aurrean? -galdetu diot, txirriarekin batera hitz egiteko txanda ere pasatuz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 249. orr.

Roke serioak ere erre du denek erre duten txirria.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 195. orr.

Bigarrenez isiotu zuen ezpainetan eskegirik zeukan txirria.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 122. orr.

Azkenik neuk ere tira egin diot txirriari, ezpainekin kartoia estu-estu eginda.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 249. orr.

Egunaren nekea, edo garagardoen gehiegia txirriekin nahastuta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 79. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Iruditzen zaio hor badagoela egia bat, hirian, kaleek eta jendeek berez duten txirri-porroarekin ezkutatzen zaiona.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 204. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste txirri bat (3)


txirri2 (orobat xirri g.er.) 1 iz jarioa.

Belarria erne paratuz gero, marmar ozen baten modukoa aditzen zen, gangatik jareginik lurraren kontra kanka jotzen zuten mila tantena eta zilar urtu gisara pil-pil isurtzen eta zoruko pitzaduretatik leize-sakoneratzen ziren txirriena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 142. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Urmael borobileko ur-xirri entzungaitza han, beti ari... Clark Gable-renen estilora zeramatzan bibote-txirriak, eta ile beltzezko xerloak ageri zituen ia nonahi.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 32. orr.

3

Gure pittina, txirria, pittina.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 204. orr.

4

Liburu txiki distiratsu bat ari zen irakurtzen, txirri arraultz baten antzeko azal ñabarrekoa.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 180. orr.

5 txirri-txirri

Ez zegoen esaterik une hartan ari zuena euri-jasa zenik, baina txirri-txirri ari zuen euria, aski bizi.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 25. orr.

6 iz

Gauean handik txirri-txirri ura, edo kafesnea, kanpora, Nemesiori ohea bustiz...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 226. orr.

Kanpoan gau betea zen eta txirri-txirrien astrapala itzela.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 69. orr.

Gure oinetakoen hotsa entzuten zen: larruzko zolaren tak-tak lehorra ikasketa-buruarenek, gomaren txirri-txirria nireek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 114. orr.

7 txirrian turrustan.

Ugalde erdia berarekin balerama bezala, bere hegaldiari ekin zion, ura alde guztietatik txirrian isuriz, argazki-kameren kli-kla etenen artean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 40. orr.

Zuku guztia txirrian baitzerion frutari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 49. orr.

8 txirri-txarra

-Baina tira -esan zuen Ignatius Gallaherrek-, hemen gaudek, horrelako gauzen berririk gabe txirri-txarra aurrera egiten duen Dublin zahar honetan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 113. orr.


txirriatu, txirria(tu), txirriatzen 1 da/du ad blai egin.

Euria etengabe erortzen ari dela, ezta pentsatu ere, ez da inolako nekerik, sartu, sartu barrura, bestela txirriatu egingo zara.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 137. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Erraza izan zen gurdia, bere hartxintxar txirriatuak garraio, etorri zeneko tokia topatzen: gurpil-arrastoak nabariak ziren, astoaren oinatzak ere bai.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 235. orr.


txirribita ik xirribika.

txirrika 1 iz ardatz batean kokaturiko gurpila, bere inguru ildodunean soka, kate edo uhal bat daramana, eta zamak jasotzeko edo higidura bat helarazteko erabiltzen dena.

Aldamio koxkor bat eraiki zen, txirrika bat atondu, gida-sokak paratu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 251. orr.

Auzoan bazuten putzadera lurpeko bat, ur ateratzeko txirrika, urontzi, kate eta guzi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 54. orr.

Orduan, zilarrezko haria eten egingo zaik [...] pitxerra iturrian puskatuko, eta putzu gainean txirrika zartatuko.  Elizen arteko biblia   Koh 12,6

Bertze batzuk [...] gazteluko kanoi handiak desmuntatzen eta orga batzuetara igotzen ari ziren, txirrika baten laguntzaz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 130. orr.

Bi txirrika handi ikusi zituen masta nagusitik brankako trinketera lotutako soketatik zintzilik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 156. orr.

Hantxe egoten zen eserita, bere txirrika eta artile-haria eskuetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 266. orr.

Hatzak mantso-mantso erabili zituen txirrika artean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 267. orr.

Txirrika bidezko sistema baten berri eman zigun tentsio altuko kableetan erabiltzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 117. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txabolak teilatu bat zuen txirrika sail baten bitartez itxi eta ireki zitekeena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 41. orr.

Ehunka kotoi-bala zeuden pilaturik bertan, eta ontzigainetik haraino garraiatzeko txirrika-sistema bihurri bezain eraginkor baten berri eman zion Andreasek aitari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 92. orr.

3 gurpil edo zilindro modukoa.

Zurezko txirrika bat emana zioten, gain-gainean iltzetxo batzuk zituena josirik bira osoan eta haien inguruan artile-hari distiratsuak lotzen aritzen zen, zuzendutako buru-orratz batzuen bidez.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 261. orr.

Horrela iragan zen Katherineren lehen gaztaroa, atsoak farfailgintzarako kuxintxo baten aurrean esertzen eta pazientziaz txirrika guztietako hariak xuxen gurutzatzen irakatsi aurretik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 104. orr.

Bi soldadu txirrika batean bildutako txarrantxa-haria askatzen ari dira, auskalo zer hesitzeko asmotan.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 46. orr.

4

Etxetxoa hari-txirrika baten tamainakoa baitzen orain, oso-osorik segitzen zuen arren.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 290. orr.


txirrikadun izlag txirrika duena.

Distantzia jakin batera eseri da Arkimedes, eta ahalegin handirik egin gabe, hainbat txirrikadun makina bati muturretik eskuaz tira eginez, heldu dio ontziari, eta harengana erakartzen du galera, ontziak olatuak urratu balitu bezain arin eta traba gutxirekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 475. orr.


txirrin (orobat tirrin g.er.) 1 iz deitzeko tresna, elektrizitatearen bidez-edo higiarazten den mailuka batek jotzen duen ezkila batek osatua.

Hatza berriro txirrinerantz hurbiltzen ari nintzelarik, urrats hotsa entzun nuen ateaz bestaldean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 92. orr.

Txirrinaren zaratak isilarazi zuen Albertoren marmarra.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 223. orr.

253. zenbakian izenik gabeko zenbait txirrin zeuden.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 83. orr.

Txirrinak jo zuen: gizaseme gazte bat zen, garai eta argala, Errege Gudarosteko teniente-jantzian.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 90. orr.

Zazpi-zazpietan txirrinak jo zuen eta Dyer eta bere bi laguntzaileak azaldu ziren.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 88. orr.

Txirrinak hiru aldiz jo zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 274. orr.

Une horretan bertan txirrina jo zuten; etxejabea zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 25. orr.

Bi egun geroago, eguerdi aldera, bulegoan zegoelarik, ateko txirrina joka hasi zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 137. orr.

Atezainaren etxean txirrina jo eta zain geratu zen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 257. orr.

Behera jaitsi eta 3B pisuko txirrina jo zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 128. orr.

Del Vallek Weberren etxeko txirrina jo zuen, eskularruz bilduriko esku batez.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 239. orr.

Behin eta berriz sakatu zuen txirrina.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 207. orr.

Txirrina bigarren aldiz zanpatu arte ez zen atea ireki.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 99. orr.

Bostak pasata ziren txirrinaren hotsa entzun zenean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 305. orr.

-Ez dut txirrinik entzun, ama -zuritu zuen bere burua Andonik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 125. orr.

Iratzargailuaren txirrina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 101. orr.

Esnagailua, osterantzean, ondo dago: zortzietan txirrinaren mihiztoa, eta txortena jasoa, txirrinaren bozgora baimendu duen polizia bailitzan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 282. orr.

Mutikoek bizikleten txirrina jotzen zuten eta pedalei eragiten zieten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 154. orr.

Telefonoaren txirrinak eten zuen Nabucco.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 26. orr.

Utzi zure mezua txirrinaren ostean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 14. orr.

Haren mugikorraren txirrinak jo zuela profitatuta zutitu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 390. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Carl Sandburg poetak oparitu zion txirrin zaharra entzuten zen ilunean kantari.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 14. orr.

Abiatu da txirrina berriarekin kaletik behera.  Berria - Euskal Herria   2004-09-23

Idazmahaiko kaobazko besaulkian erdi etzanda txirrin elektriko bat jo zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 142. orr.

Bat-batean, iluntasunean, hautsaren eta armiarma-sareen erdian, non edo non sabaiaren azpian, berpiztu egin zen txirrin elektrikoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 22. orr.

Sakeleko telefonoen txirrin urduriak entzuten dira.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 127. orr.

Jabetu egin nintzen bat-batean bizikletaren altzairuzko txirrinaren ispilu-distiraz edo enborrak azalean zeukan goroldio mantxaz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 166. orr.

Abuztuko ortziral horretan, beheko txirrina jo ondotik, esperoan gelditu nintzen, ateari kontzen niola.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 51. orr.

Hurrengo goizean ateko txirrinak esnatu ninduen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 31. orr.

Antzinako txirrina dauka, bere zaratarekin etxe guztia betetzen duena.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 172. orr.

Irteteko txirrinak jotzen zuenean, Pito, Poli eta ni lehenengoetakoak izaten ginen eskolatik irteten.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 128. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zeren bada oraindik txirrin hari bat ministroa eta atezaina lotzen dituena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 103. orr.

Telefonoaren txirrin joaldiak moztu egin ziren.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 169. orr.

· Bederatzietan Inesen etxeko atarian nengoen txirrin-joka.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 36. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ospitalean ere lege bera dago eta kea sortuz gero alarma txirrina entzuten da.  Berria - Harian   2005-11-04

Telefono txirrin bat joka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 169. orr.

Eskola-txirrinak jo du eta ilara bitan lerrokatu gara, isil-misilik, hogeina haur inguru.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 10. orr.

5 txirrin hots (orobat txirrinots g.er.)

Sarrerako txirrin-hotsa entzun zen. Telefono baten txirrin-hotsa nabaritzen zuela iruditu zitzaion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 515. orr.

Neure barru-barruan, zerbait hasi zitzaidan barrena jaten, esan egin behar niola, nekien guztia jaulki behar niola, bat-batean txirrin hotsa aditu zenean.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 35. orr.

Telefonoaren txirrin-hots etengabeak artazi txikien modura ebaki zuen ilunpea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 113. orr.

Piera eta biok Natalinarekin gelditu ginen bakarrik etxean, eta gau batez txirrin-hots fuerte batek gu iratzarri eta hagitz izuturik jaiki ginen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 131. orr.

Oraintxe puntuan [...] txirrin hots indartsu, luze, sarkor bat entzun da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirrin hari bat (3); txirrin hots (3); txirrin hotsa (5)

ateko txirrina (10); ateko txirrina jo (7); beheko txirrina (4); etxeko txirrina (9); etxeko txirrina jo (5); jo zuen txirrina (4)

txirrina entzun (3); txirrina jo (89); txirrina jo orduko (3); txirrina jo zuen (17); txirrina joka (7); txirrina jotzen (11); txirrina jotzen zuen (4); txirrina jotzera (5); txirrina zanpatu (5)

ateko txirrinak (5); ateko txirrinak jo (3); jo zuen txirrinak (3); telefonoaren txirrinak (6)

txirrinak esnatu (3); txirrinak jo (21); txirrinak jo zuen (9); txirrinak jotzen (6)

ateko txirrinaren (3); txirrinaren hots (3); txirrinaren hotsa (3)


txirrinda (7 agerraldi, 3 liburu eta 3 artikulutan) iz bizikleta. ik txirrindu.

Txakurra, aingerua, agure tangazalea eta Armstrong-en txirrindaren plater handia.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.

Legatuak parkean txirrindan ibiltzea debekatzen badu ere, parkeko gune batzuk txirringak uzteko atonduko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Jende asko ibiltzen da patinetan, korrika, txirrindaz edo oinez bide gorrian.  Berria - Mundua   2004-04-30

Izututa nengoen, nola txirrinda kamioiaren alboan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 77. orr.


txirrindola ik txirrindula.

txirrindolari ik txirrindulari.

txirrindu (22 agerraldi, 5 liburu eta 9 artikulutan; orobat xirrindu g.er.; cf bizikleta 1152 agerraldi, 114 liburu eta 297 artikulutan) 1 iz bizikleta.

Txirrindua hartu nuen, eta erredakziora abiatu nintzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 126. orr.

Txirrindua gidoinaren erditik heldu, eta alboratu egin natzaio.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 107. orr.

Mendiko txirrinduko jaitsiera probetan.  Berria - Kirola   2004-02-08

Qatarko agintariak txirrinduak errepidetatik erabat desager ez daitezen saiatuko dira.  Berria - Kirola   2006-02-07

Duela bi hilabete hil zen Salinas, «txirrinduan zebilela bihotzekoak jota».  Berria - Kultura   2004-08-08

Denera 750 metro igeri, 25 kilometro txirrinduan eta bost korrika egin beharko dituzte.  Berria - Kirola   2004-07-16

Mendi mazela horietan jokatu dire pirripita edo txirrinduekin, VTT harrigarri espresekin.  Herria   2003-06-19

2 (hitz elkartuetan)

Gero gazte talde bat zetorren, goitik behera kolorezko paperez estalitako karrera txirrinduekin.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirrindua hartu (3)


txirrindula (23 agerraldi, liburu 1 eta 20 artikulutan; orobat txirrindola 11 agerraldi, liburu 1 eta 6 artikulutan, xirindula 3 agerraldi 3 artikulutan eta xirrindula g.er. 5 agerraldi 5 artikulutan ) 1 iz bizikleta. ik txirrindu.

Hemen nituen ere, duela hemeretzi urte bizikletaren aitzineko errotaren arraiak xuxenarazi, Piedrafitako patar luzean eroriko eder bat eginik, Elizaberriko Beñaten txirrindularen gibeleko gurpila hunkitu nuelakotz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 211. orr.

Grebalariek txirrindulak hartu eta karabana Caballitok Betoñoko industriagunean duen lantokiaren aurrealderaino lagundu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-07-31

Igor Elortza Bizkaitarrak aitortu du Baiona/Senpere aldeak maiz kurritzen dituela txirrindulan.  Herria   2005-02-17

Dena den, autobusez, autoz, txirrindulaz ala oinez, balioko du Senpererat joaitea.  Herria   2004-05-06

2 (hitz elkartuetan)

Aurten larunbatez iragan da Baiona/Iruinea txirrindula ibilaldia.  Herria   2002-07-18

Txirrindula elkarteak 50 urte.  Herria   2001-05-10

· Igandean, goizeko 8etarik harat, Aldudeko mendietan gaindi oinezko ibilaldia batzuentzat, mendi-txirrindulaz balearen itzulia (35 km) bertzentzat.  Herria   2004-10-14


txirrindulari (2175 agerraldi, 31 liburu eta 896 artikulutan; orobat txirrindolari agerraldi 1 artikulu 1ean, xirindulari agerraldi 1 artikulu 1ean eta xirrindulari 9 agerraldi 7 artikulutan; cf ziklista 130 agerraldi, 8 liburu eta 38 artikulutan) 1 iz bizikletan dabilena; eskuarki, txirrindularitzan diharduen kirolaria.

Aro ederrarekin, gero-eta txirrindulari edo bizikletari gehiago ikusten da gure bideetan.  Herria   2005-05-05

Izan ere, elurrak, ohiko egunetan ikusten diren txirrindulari eta patinatzaile apurrak uxatu ditu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 96. orr.

Laster agertu zitzaigun txirrindularien taldea, hiru mutil, hiru neska eta beste neska bat tandemean, denak barrez eta txirrina joka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 159. orr.

70 txirrindulari inguru herriz herri ibiliko dira egun osoan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Autobusak txirrindulariak aurreratu zituen aldapa batean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

Txirrindulariak parean zuen autoa jo zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-04

Txirrindulari bat larri zauritu zen atzo Leitzan (Nafarroa), auto batek harrapatuta.  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

Bide beretik zihoan txirrindularia harrapatu zuen gidariak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-15

Zutitu zen ozta-ozta txirrindularia, eta zakarren artetik atera zuen bizikleta hondatua.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 89. orr.

Txirrindulari izateko hanka eta "hauspo" onak izatea da beharrezko.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 178. orr.

15 txirrindulari ditu taldeak, behin-behinean.  Berria - Kirola   2004-12-14

Lekunberrin 13 txirrindulari helmugaratu ziren denbora berarekin.  Berria - Kirola   2004-04-09

22 txirrindulari erretiratu ziren, Igor Astarloa tartean.  Berria - Kirola   2004-04-08

Helmugara 40 txirrindulariko tropela heldu zen.  Berria - Kirola   2006-05-02

Joane Somarriba bizkaitar txirrindularia bigarren sailkatu da Italiako Giroan.  Herria   2005-07-21

Lortuko balute, 16 txirrindulariko plantilla izango luke Kaikuk.  Berria - Kirola   2004-12-14

Libertyko txirrindulariak lau etapatatik bi irabazi ditu eta beste bietan bigarren iritsi da.  Berria - Kirola   2004-06-06

Discovery taldeko lau txirrindulari sailkatu ziren lehen hamarren artean.  Berria - Kirola   2006-03-22

Anttonio, nekazaria, gaztetan txirrindulari bezala ibili eta hainbat sari irabazitakoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 9. orr.

Txirrindulariaren berezko ezaugarriak errespetatu behar dira.  Berria - Kirola   2004-06-30

Errugabetasun ustea ez omen zen errespetatu, eta proba sendorik gabe, txirrindularia erruduntzat jo zuten.  Berria - Kirola   2006-04-25

Txirrindulari batek positiboa ematen duenean, Txirrindulari batek positiboa ematen duenean, [...].  Berria - Kirola   2004-11-12

2 (izenondoekin)

Gino Bartali txirrindulari handiaren bizikleta.  Berria - Kultura   2004-04-24

T-Mobile ez da taldeko txirrindulari onenekin etorriko Euskal Herrira.  Berria - Harian   2005-04-03

Ez zen txirrindulari ona: fenomenoa zen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 15. orr.

Txirrindulari osoa, 20 kilometroko erlojupekoan txukun aritu beharko duelako hurrengo igandean Serviglianon.  Berria - Kirola   2006-03-08

Txirrindulari mitikoen antzera.  Berria - Kirola   2004-04-14

Alejandro Valverde Kelmeko txirrindulari ohia Italian da, Saeco taldearekin kontratua sinatzeko asmoz.  Berria - Kirola   2004-01-16

Biper-Saria eman zaio Roberto Leiseka hegoaldeko txirrindulari famatuari.  Herria   2001-11-01

Txirrindulari indartsu asko daudela dio, eta bera oraindik ez dagoela bete-betean.  Berria - Harian   2005-04-03

Maistra izan zen bestea, txirrindulari bikaina hurrena.  Berria - Harian   2006-02-05

33 urte zituen gizonak, txirrindulari gaitza izana, bereziki mendiko etapetan.  Herria   2004-02-19

Tropelean txirrindulari gogorraren sona hartzen hasia omen zara.  Berria - Kirola   2004-05-05

Hainbat urtez "kargaturik" lehiatzen zen txirrindulari profesionalaren antzera nenbilen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 177. orr.

Donostiako belodromoaren erabiltzaileek badituzte arrangura handiak, bereziki txirrindulari pistazaleek.  Herria   2003-12-11

Marino Lejarreta eta Txomin Perurena txirrindulari ohiak.  Berria - Kultura   2004-06-29

Murruan, Indurain; ez, zazpi Indurain, zazpi posterretan Nafarroako, eta beraz, munduko txirrindulari txapelduna.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 32. orr.

Bizikleta gainean lo hartu eta bizikleta gaineko postura hartan erori nintzen bidera, jostailu dendetan saltzen zituzten plastikozko txirrindulari estatikoak bezala, postura aldatu gabe.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 177. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txirrindulari-proba luze horietako batean.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 86. orr.

Txirrindulari tropela baino oldarkorragoak izango dira otso talde horiek.  Berria - Kirola   2004-04-08

Txirrindulari talde bat zegoen bide ertzean, paperezko basoetatik freskagarriak edaten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 157. orr.

Kalapie Donostiako txirrindulari elkarteak ere auzia salatu eta Joxemi Zumalabe Fundazioko kideei babesa agertu zien.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

17 urterekin, 21-22 urte arte, txirrindulari ogibideko lehen urteetan.  Berria - Kirola   2006-03-01

Urtetik urterat fama handiagoa dauka Donostian muntatzen duten txirrindulari zoin-lehenka nagusiak. herria¬

Kontratua berritu ez zaien txirrindulari kopuru bera, hain zuzen ere.  Berria - Kirola   2004-01-23

Orioko Txirrindulari Eskola fundazioarekin ari nintzen, amets bat niretzat.  Berria - Harian   2005-03-20

3 (adizlagun gisa)

Gaztetan [...] txirrindulari ibili ei zan, harik eta, jauskera bat bide zala, aproba gogor samarrak albora itzi behar izan arte.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 22. orr.

4 (izenondo gisa)

Mutiko txirrindulari batek lagundu dit ostatua bilatzen.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 37. orr.

Apaiz txirrindulari bat!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 242. orr.

Bi erromes gara 68 urte dituen ingeles bizardun txirrindularia eta ni.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bi euskal txirrindulari (4); manzano txirrindulari ohiaren (4); munduko txirrindulari (8); taldeko txirrindulari (34); tropeleko txirrindulari (12)

txirrindulari alemaniarrak (7); txirrindulari ariko dira (6); txirrindulari asko (28); txirrindulari asko daude (4); txirrindulari askok (10); txirrindulari askoren (4); txirrindulari australiarrak (6); txirrindulari azkarra (6); txirrindulari azkarrak (4); txirrindulari bakarra (5); txirrindulari bakarrik (5); txirrindulari bat hil (6); txirrindulari belgikarrak (5); txirrindulari bikain (4); txirrindulari bikaina (6); txirrindulari bizkaitarrak (6); txirrindulari daude (6); txirrindulari ditu taldeak (4); txirrindulari ditugu (4)

txirrindulari espainiarra (5); txirrindulari espainiarrak (6); txirrindulari estatubatuarrak (4); txirrindulari ezezaguna (4); txirrindulari garailea (4); txirrindulari gazte (6); txirrindulari gazteak (9); txirrindulari gutxi (5)

txirrindulari indartsuena (6); txirrindulari italiarra (8); txirrindulari italiarrak (8); txirrindulari izango ditu (4)

txirrindulari ohia (17); txirrindulari ohiak (13); txirrindulari ohiaren (7); txirrindulari on (9); txirrindulari on asko (4); txirrindulari ona (10); txirrindulari onena (9); txirrindulari onenak (10); txirrindulari onenek (4); txirrindulari onenen (6); txirrindulari onenetakoa (6); txirrindulari osoa (9); txirrindulari osoa da (5); txirrindulari poloniarra (4); txirrindulari sartu (4); txirrindulari talde (10); txirrindulari talde bat (4); txirrindulari taldeak (4); txirrindulari taldeko (8)

txirrindulari zoin lehenka (4)

euskal txirrindularia (7); euskaltel euskadiko txirrindularia (5); kelmeko txirrindularia (5); liberty taldeko txirrindularia (4); saecoko txirrindularia (4); somarriba bizkaitar txirrindularia (5); taldeko txirrindularia (40); txirrindularia da (13); txirrindularia izan (7); txirrindularia zen (6); urteko txirrindularia (5)

bere txirrindulariak (4); dauden txirrindulariak (4); dira euskal txirrindulariak (4); euskal txirrindulariak (18); euskaltel euskadiko txirrindulariak (8); kelmeko txirrindulariak (4); step taldeko txirrindulariak (4); taldeko txirrindulariak (28); txirrindulariak ez (7); txirrindulariak irabazi (5); txirrindulariak izan (4)

taldeko txirrindulariei (5)

euskal txirrindulariek (15); txirrindulariek egin (4)

euskal txirrindularien (4); txirrindularien artean (10); txirrindularien frantziako itzulia (6); txirrindularien zerrenda (7)

euskal txirrindulariez (4)

euskal txirrindularik (4); txirrindularik egin (4); txirrindularik korrituko (4)


txirrindularitza 1 iz bizikletarekin egiten den kirola.

Indartsuenak ez du beti irabazten, txirrindularitza pedalei eragitea baino askoz gehiago da.  Berria - Kirola   2004-11-24

Oinarri sozialik gabeko kirola da txirrindularitza.  Berria - Kirola   2004-11-28

Mikel Zarrabeitia txirrindulariak alde bat uzten du txirrindularitza, 33 urtetan.  Herria   2004-01-01

Zein garaitako txirrindularitza atsegin duzu gehien?  Berria - Kirola   2006-03-01

Australiako txirrindularitza maila gorenean dago azkenaldian.  Berria - Kirola   2004-02-12

Estimazio handia du euskal txirrindularitzak atzerrian.  Berria - Harian   2005-04-03

Txirrindularitzaren munduan barneratzen du testuak irakurlea, bizitasun handiko elkarrizketa ironikoen bitartez.  Berria - Kultura   2006-01-31

Passo Gaviak, dena den, ez du eguraldi txarrik behar txirrindularitzako ikur bihurtzeko, berezkoa baitu kategoria hori.  Berria - Kirola   2004-05-27

Txirrindularitzako munduko xapelgoan frantsesek ez dute oraindik urrezko medailarik bereganatu.  Herria   2002-10-03

Txirrindularitzan babeslea galtzen bada, dena galtzen da, ez dago irtenbiderik.  Berria - Kirola   2004-11-28

Heldu den urtean Pro-Tour delakoa jarriko da abian, Txirrindularitzako Munduko Liga.  Berria - Kirola   2004-04-21

Txirrindularitzan, Iban Mayo bizkaitarrak gaitzeko balentria egin du astebeteko Dauphiné-Libéré lasterkaldia irabaziz.  Herria   2004-06-17

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hirutan egon da txirrindularitza profesionala uztear.  Berria - Kirola   2004-04-14

Erlojupekoa errepideko txirrindularitza profesionalean lehiatzeko moduetako bat da berez.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Non eta Mortirolon, txirrindularitza modernoko harribitxian, inoiz igo den mendate malkartsuenean.  Berria - Kirola   2004-02-17

Giroan puri-purian azaleratzen delako egunero Italiako txirrindularitza erasokorra, mugitua.  Berria - Kirola   2004-05-08

Eskualde ederra da hura, txirrindularitza ikusgarria ikusteko apropos-aproposa.  Berria - Kirola   2006-05-04

Errepideko txirrindularitzan aditua da, eta bulegoko kontu ezkutu eta ilunen jakitun ere bai.  Berria - Kirola   2006-03-01

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nazioarteko txirrindularitza egutegiko proba nagusietan.  Berria - Kirola   2004-01-10

Lore asko entzuten dira zuri buruz txirrindularitza giroan.  Berria - Kirola   2004-11-24

Gure helburua txirrindularitza zaletasuna zabaltzea da.  Berria - Kirola   2004-07-10

Alemaniako Itzuliaren alde egiten dute, Euskal Bizikleta baztertuz, jakina denean Alemaniako txirrindularitza tradizioa Euskal Herrikoa baino askoz txikiagoa dela.  Berria - Kirola   2004-06-02

Kaikuk arnasa eman dio Euskal Herriko txirrindularitza harrobiari.  Berria - Kirola   2004-11-24

Pozik txirrindularitza kazetariok.  Berria - Kirola   2006-03-09

Afizionatuetan epe bat egin ostean, txirrindularitza jardunean jarraitzeko aukera oso txikia da, eta Kaikuk aukera hori nabarmen handitu du.  Berria - Kirola   2004-11-24

Euskaltel Euskadi txirrindularitza taldeak, berriz, gaur aurkeztu behar zuen UCI Pro Tourrerako taldea Hondarribiko (Gipuzkoa) Hondartza kiroldegian.  Berria - Harian   2005-01-27

Belgikako Txirrindularitza Ligako Diziplina Batzordeak lau urteko zigorra eskatu du Jo Planckaert, Chris Peers, Johan Museeuw txirrindulari profesionalentzat.  Berria - Kirola   2004-09-01

Zaila da Nazioarteko Txirrindularitza Elkargoaren aldeko edo itzuli handien antolatzaileen aldeko jarrera hartzea, baina UCIren jarrera beste aldearena baino harroputzagoa da, itxuraz.  Berria - Kirola   2006-01-04

Espainiako Txirrindularitza Federazioak Aitor Gonzalez ustezko dopin kasuagatik zigortzea proposatzen zuen txostena artxibatzea erabaki du.  Berria - Kirola   2006-04-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

australiako txirrindularitza (5); belgikako txirrindularitza (3); euskal txirrindularitza (4); frantziako txirrindularitza (3); italiako txirrindularitza (7); nazioarteko txirrindularitza (48); nazioarteko txirrindularitza elkargoa (12); nazioarteko txirrindularitza elkargoak (22); nazioarteko txirrindularitza elkargoaren (6); nazioarteko txirrindularitza elkargoko (3)

txirrindularitza elkargoa (12); txirrindularitza elkargoak (22); txirrindularitza elkargoaren (6); txirrindularitza elkargoko (3); txirrindularitza elkarteak (5); txirrindularitza federazioak (14); txirrindularitza profesionala (4); txirrindularitza profesionalean (6); txirrindularitza taldeak (3); txirrindularitza utzi (6); txirrindularitza utziko (3)

egungo txirrindularitzan (5)

txirrindularitzari lotuta (3)


txirrindularitzazale (corpusean txirrindularitza zale soilik) izond/iz txirrindularitzaren zalea dena.

Urtero hainbat naziotako txirrindularitza zaleak biltzen dira Pirinioetan, eta ESAITek aukera aprobetxatu nahi izaten du Euskal Herriak nazioartean selekzioa izateko eskubidea baduela aldarrikatzeko.  Berria - Kirola   2004-07-10

Herriko gazte, txirrindularitza zale eta herritar xumeek horrela eman nahi izan zioten azken agurra herriko semeari.  Berria - Kirola   2004-10-26

Cunego delako Italiako txirrindularitza zaleen idolo berria.  Berria - Kirola   2004-05-26


txirrinduzale izond/iz txirrinduaren zalea dena.

Gasteizko txirrinduzaleen elkartea.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 150. orr.

Izan dira txirrindulariak Gipuzkoako buelta guztia ia bakarrik egin dutenak, baina ezer gutxi utzi dute txirrinduzaleen oroimen kolektiboan.  Berria - Kirola   2004-08-07


txirrinduzaletasun iz txirrinduaren zaletasuna.

Inori otu ote zaio sekula, holandesen txirrinduzaletasuna arrazialki esplikatzea?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 239. orr.


txirringa1 1 iz bizikleta.

Parkeko gune batzuk txirringak uzteko atonduko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Kanpoan utzi du txirringa, hormaren kontra.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 62. orr.

Polita behar du dena eman ondoren, txirringa gainean hustuta doan ziklistarentzat, lagunak irabazi duela jakitea.  Berria - Kirola   2006-04-05

Giharretako nekea errekuperatu txirringa estatikoa eginda.  Berria - Kirola   2004-11-02

Goenaga orain dela lauzpabost urte hasi zen kirola serio samar hartzen, mendia eta txirringa batez ere.  Berria - Kirola   2004-07-31

2 (hitz elkartuetan)

Noizean behin hor ikusten dugu Bombai aldean ohikoak diren taxi-txirringa horietakoren bat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 331. orr.


txirringa2
1 joko txirringa erruleta.

Joko-txirringan aritu ninduan: bi ukendu-pote, gitarra bat eta portzelanazko katilu bat irabazi nitian hasieran.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 102. orr.


txirringadun izlag bizikletaduna.

Horietako talde batean txirringadun polizia ere ezagutu dut.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 63. orr.


txirringala iz mitxelina.

Hura inguratzen zuen bide asfaltatu bat zegoenez, hantxe egunero ordubete-edo arin ibiltzen eginez gero, gantzak erretzen eta txirringalak hustutzen hasiko zitzaizkion.  Berria - Kultura   2004-08-26

Bi urtez neurrigabe jan eta jan ibili ondoren, gizenegia zegoen begibistan zeukan udan txirringalak eta gantzakiak lotsarik gabe erakusten ibili ahal izateko.  Berria - Kultura   2004-08-26


txirrinots ik txirrin 5.

txirrinta1 iz desira, nahia.

Halako txirrinta sortu zitzaidan, non edozein gauza egingo nuen hura lortzeko.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 35. orr.

Letren jostetan eta arriskutan ibiltzeko txirrinta dutenak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 189. orr.

Ez da txirrinta, baina demokratikoki behar-beharrezkoa.  Berria - Kultura   2004-04-22


txirrinta2 ik zirrinta.

txirrio1 iz oihua.

Kaioen txirrioek lan-birao zaharren oihartzunak dakartzate.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 79. orr.

Saguzar baten txirrioa entzun da kanpaien segidan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 56. orr.

Geriatrikoko terrazan nengoelarik [...] enara baten txirrio petrala entzun nuen lehendabizi.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 295. orr.

Txirrio gorri-beltz txiki bana irristatu zitzaion ezpain-ertzetatik behera.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 93. orr.


txirrio2
1 txirioan adlag turrustan.

Gorpu burugabea artean odolusten ari zelarik, odola txirrioan zihoalarik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 41. orr.

Almak soinujoleari erreparatu zion, ura iturritik behera bezala zihoazkion hari izerdi tantak aurpegitik behera, txirrioan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 214. orr.


txirrioka adlag oihu eginez.

Kaio saldo handia zebilen belen artean txirrioka.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 149. orr.


txirripittin iz ume ederra.

Hara, gure txirripittina -eta hurrengo Geralden besoetan jartzen zuen-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 204. orr.


txirripittintxo iz adkor txirripittina.

Ez al da polita, gure txirripittintxoa?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 204. orr.


txirriporro izond maneratsua.

Baina nondik atera da ume txirriporro sasijakintsu hau?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 97. orr.


txirriskila iz txori txikia, moko beltza eta lodia duena, eta lumak berde-horixka eta marra beltzez apainduak dituena (Serinus serinus).

Ekartzen zizkiguten karnaba eta txirriskila guztiak erosten genizkien bertako umeei.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 49. orr.

Nafarroako Gobernuak aurreko egun hauetan hilik agertutako beste zazpi hegazti ere (hiru zozo, bi uso, oilo bat eta txirriskila arrunt bat) bidaliko ditu Madrilera.  Berria - Gaiak   2006-02-21


txirrista 1 iz jolas tresna, etzanda nahiz eseririk jaisteko azal irristakorreko malda duena.

Txirristan irrist eginez jaisteko, altu egon behar du.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 68. orr.

Gargantuaren txirristaren amaieran dauden koltxoien gainean erori zen Uxue, onik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 43. orr.

Kirol zelaira zuzenki iristen zen argiak aparteko zehaztasuna ematen zien txirristei, saski-zutabeei, lurreko marrei.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 334. orr.

Lorategia baino gehiago jolasleku txiki bat zen, bazter batean zabuak, beste batean plastikozko txirrista bat eta bitartean jostailu eta gomazko baloi andana bat ageri zirela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 106. orr.

Txirrista gehienak amak ez iristeko apropos eginak dira.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 68. orr.

Irristaka joan zen harrizko txirristan behera, harik eta bukaeran bere poltsarekin topo egin zuen arte.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 226. orr.

Jolas orduetan, katedraleko eskaileraren alboetako baranda erabiltzen zuten txirrista gisa.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 170. orr.

Sorbalda makurtu eta buzoiaren ahotik begira geratu zen, postala txirrista ttikian behera nola irristatzen zen entzun eta barruraino heltzen zela ziurtatuz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 21. orr.

Txirrista amaigabe, likits eta ilun batean behera jaistea bezala izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 252. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txirrista-lekurik eta kulunpiorik gabe, hots, jolasik gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 157. orr.

Lehenengo ateak, sarrerakoak, isiltasunetik hitzera, errealitatetik fikziora, aspertasunetik poztasunera eramango gintuzke; bigarrenak, irteerakoak, txirrista forma izango luke nolabait esateko, eta bere eginkizuna itzulbidea leuntzea, samurtzea izango litzateke.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 98. orr.

· Harea-txirristetara iritsi eta salto egin dute beraiek ere.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 67. orr.

Kalearen bukaerara iritsita, nasaren ondoko zabor-txirrista grisaren gainean etzan zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 103. orr.

3 txirristan adlag irristatuz.

Nolaz izan zen hain txoroa, galdetu zion, harkaitzetan txirristan ibiltzeko bitxiak jantzita?  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 97. orr.

4 txirrista egin irrist egin.

Ura belaunetaraino zeukanean txirrista egin eta jausi egin zen uretara, denon gozamenerako.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 18. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirrista egin (3)


txirristaleku iz txirrista dagoen lekua.

Da ikastola bezala, baina txirristalekurik eta kulunpiorik gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 156. orr.

Geure buruari ikusarazteko bizimoduan aurrera egitea nola den jolasik, txirristalekurik eta kulunpiorik gabeko zigor isolamenduzko eta azkengabeko batera kondenatua izatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 157. orr.


txirritxirri iz kilkerrek egiten duten hotsa.

Kilkerren txirritxirriek gau goiztiarra janzten zuten.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 103. orr.


txirtxilatu, txirtxila(tu), txirtxilatzen 1 du ad lehertu, desegin, birrindu. ik txirtxildu.

Erdian harri eta adreiluzko tximinia gaitza, kanoia dena txirtxilatua, itxura bitxikoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 146. orr.

Dena dago kendua, apurtua, txirtxilatua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 147. orr.

Bestela, hegoak moztuko dizkiat, eta birrindu egingo haut, eta txirtxilatu, eta xehatu...  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 123. orr.

Irun beharrean, emeki-emeki txirtxilatzen zuen artilea beraren inguruan hegan ibiltzen ziren malutatxotan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 52. orr.

Zanpa-zanpa egin eta txirtxilatu egingo zuen bertan gustura.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 121. orr.

Luzatu zuen eskua jaulierrak eskaintzen zion papera hartzeko, baina zerbitzuburuak tati egin zion, hartu eta txirtxila ez zezan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 256. orr.

Urte berean txirtxilatu zituzten [Sacco eta Vanzetti] aulki elektrikoan, 1927ko abuztuaren 23an.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 64. orr.

Terrazako biztanle horiek ez dute jakingo, ordea, goiko pisuetatik erori eta bertan txirtxilatuta geratu zela langile bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 141. orr.

Papera txirtxilatuta komunetik beheiti botatzera nindoala [...].  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 184. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hartarako, behar zutela ondo-ondotik soildu beren buru gainak eta bertan behera bizkor bota, hartara behartuz gero, beren iduneko txirtxilatuak eta beren mahuka kolorezkoak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 110. orr.


txirtxildu, txirtxil(du), txirtxiltzen 1 du ad txirtxilatu.

Laster ekin zion vendettari, besoa erauzi nahi zidan, bide batez eskua txirtxildu eta bizkarrezurra desegin, hori dena irribarretsu.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 91. orr.

Lau neska ahots ziren, lau ahots zorrotz, laurak barealdi hura zulatu eta txirtxildu zutenak, laurak marinelen bihotz sinple eta gogortuak jo zituztenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 63. orr.

Mantala ere, txerri-oilo-txahal-arkume-odolaz blai, eta nolaz ez zuen eskolan abererik zatikatzerik, deklinabidea eta aditzak txirtxiltzen zituen.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 70. orr.

Etsaien bihotz-arimetan etsipenaren hazia sartzea eta han, minbizia balitz bezala, zabaldu eta garatzea, gorputza ezik, gainerakoa txirtxilduz.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 192. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Airean arropak, pertsonak, oihuak eta metal txirtxilduaren hotsak, sua eta anbulantziak.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 85. orr.


txirtxileria ik zirtzileria.

txirtxirri iz enaren oihua.

Zel 59 eta LeLu 12,4 pasarteen arabera, enaren pasadizoa -beren txirtxirri zaratatsuaz sermoia entzuten uzten ez zutelako, Santuak isiltzeko eskatu zieneko hura- Alvianon gertatu zen, Narni eta Orvieto bitartean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 972. orr.


txirtxirrika adlag txirtxirri egiten.

San Frantzisko predikatzen hasi zen, eta aurrena txirtxirrika ari ziren enarei agindu zien berak predikatu bitartean isilik egoteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 972. orr.


txirtxirtu, txirtxir(tu), txirtxirtzen du ad

Filosofo madrildarra holakoxe samintasun metafisikoetan txirtxirtzen bizi den bitartean, kontsolamendu paregabekoa da E. Philipon baten liburua, non ere aurkezten baita tesi berri-berri bat, Iberiako biztanketa nola agitu bide zen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 197. orr.


txiruka 1 iz olana sendozko bota, zola lodikoa.

Mendirako bezala jantzita zegoen, "txiruka" esaten zitzaien bota motxekin eta txandal berde batekin. Burua jaitsi duelarik Abelek bere txiruka bustiei eta galtza tarratatu eta lokaztuei begiratu die lehenengo aldiz ikusiko balitu bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 324. orr.

2 (izenondo gisa)

Abel, makurtu eta bota txiruken lokarrien korapiloak berregin ditu.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.


txirula (orobat txulula g.er., xirola g.er. eta xirula g.er.) 1 iz flauta.

Turuta, txirula, zitara, alboka, harpa eta beste musika-tresnen hotsa entzun orduko, [...].      - 0. orr.

Purpura koloreko egunsentian txirula baten soinua ateratzen zen etxe barrenetik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 18. orr.

Txirulak eta harpak soinu gozoa dute: bi horiek baino gehiago mihi atseginak.  Elizen arteko biblia   Si 40,21

Galdua zuten Jakoben ondorengoek poza, isilik zeuden txirula eta harpa.  Elizen arteko biblia   1 M 3,45

Angel Unzuk gitarra jo du, eta Javi Alzolak saxo altua eta txirula jo ditu.  Berria - Kultura   2004-12-01

Jende guztia Salomonen ondoren igo zen bozkario handiz eta txirulak joz.  Elizen arteko biblia   1 Erg 1,40

Baziren txirula joaz sugeak dantzarazten zituztenak ere.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 134. orr.

Txirula jotzea hauspo eta hortz kontua zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 34. orr.

Peter txirula alai-alai jotzen geratu zen apur batez.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 165. orr.

Greziera, zurezko txirula, airea bera apenas zauritzen duena; turkiera, danborra, lurraren soinu, mendien oihartzun.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 40. orr.

Lurrean jesarrita eta bere txirulari hots jasangaitzak ateraz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 84. orr.

Gu hutsaren gainean ibiltzen gara sigi-saga, idazketa orri zurian ibili ohi den bezala, txirularen notak isilunean legez.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 113. orr.

Txirulen soinuak eta jendearen algarek alaitu egiten zuten giroa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 442. orr.

Txirularen soinuan mendia ibili egiten zen, eztanda egiten zuten malkarrek, elurrausoek, izotz-gauek, izarrek-.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 19. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Batzuek dutara jotzen zuten, masustondozko gider luzeko mandolina [...]; besteek tschibizga, kanaberazko txirula luzea.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Gelan gora eta behera ibiltzen hasi zen, alai joz bere txirula gupidagabea.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 153. orr.

Barruan zurezko txirula bat zegoen, zabar landua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 180. orr.

Basa apaiz bat etorri zen haien aurrean kanaberazko txirula bat jotzera.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 122. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ziegatik heldu zen txirula-soinua aditzean bere onera etorri zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 51. orr.

Hiritik taiko-danbor eta txirula doinuak zetozen, bihotza bizkortzen zioten doinuak.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 82. orr.

Israelen Harkaitz den Jaunaren mendira txirula-doinuz erromes doanak bezala.  Elizen arteko biblia   Is 30,29

-Non dago? -esan zuen batzordekideak txirula-ahotsez-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 325. orr.

Oso istorio politak zekizkien, elezahar miragarriak, bildots eta aingeru txikiz beteak, bere txirula ahotsarekin serio-serio esaten zituenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 81. orr.

Gero eta arinago ibili ziren itsuaren hatzak soken gainean, gero eta arinago juduaren hatzak txirula zuloak itxi eta ireki.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 92. orr.

4 irud/hed

Txirula hartu eta inbertsiogile txiki eta handiak liluratu zituen bere musika alaiarekin.  Berria - Ekonomia   2004-05-01

5 txirula-jotzaile (orobat jole) iz txirula jotzen duen pertsona.

Trio Philarmonia eta Freyr Sigurjonsson txirula jotzailea ariko dira Bilbao Orkestra Sinfonikoarekin zenbait emanalditan.  Berria - Kultura   2006-03-10

Magnus Lindgren saxo eta txirula jotzaile suediarra da Hendricksekin batera ariko den taldearen arima eta gidaria.  Berria - Kultura   2004-07-04

Ni txirula-jotzailea naiz, ez koblakaria.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 35. orr.

Eguzkia gordetzen den unean berean, txirula-jotzaileak jotzetik gelditu, txirulak berriz gerrikoan sartu eta zutitu egiten dira.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 16. orr.

Hobe nuen haren atzetik joan izan banintz, hari segika joan, Hamelingo txirula-jolearen atzetik bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 182. orr.

6 (izenondo gisa)

Batez ere albo batean ageri zen neskatila txirula-jolea iruditzen zitzaidala liluragarria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txirula atera (3); txirula jo (4); txirula jotzaile (5); txirula jotzailea (3); txirula jotzen (11); txirula magikoa (3)

danborrak eta txirulak (3); txirulak atera (3)


txirulari (orobat txululari g.er.) iz txirula-jotzailea.

Maulen, txirularien zein txalapartarien harrera ukan zuten; Ezpeletan, ostatu eman zieten.  Berria - Euskal Herria   2004-06-22

Bi musikari izango ditu ondoan: Muriel Dupin harpa jotzailea eta Marise Graciet txirularia.  Berria - Kultura   2004-12-19

Alferrik izan zitzaizkion txirularien doinu sarkorrak, alferrik atabalarien dei alaiak, alferrik zirtolarien joko eta txantxak, alferrik maitaleen igurtzi eta ferekak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 221. orr.

Beste pertsonaia arraroenetako bat arlote txirularia zen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ehun txirulari (3)


txirulatxo iz txirula txikia.

Musikaz beterik egonik, ahots bikainez, txirulatxo hau, ez dakik hala ere mintzarazten.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 139. orr.


txisa ik txiza.

txiskero 1 iz pizgailua.

Zigarro bat piztu du eskaileretan behera, Eñautek goiz batean mesanotxe gainean ahaztuta utzi zuen txiskeroaz.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 96. orr.

Txiskeroaz sutu zituen bien zigarretak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 222. orr.

Txiskero baten sugarrak argitu zuen haren aho ingurua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

Rosak txiskeroaren garra hurbildu zuen ezpainetara eta zigarroak su hartu zuen astiro.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 94. orr.

Kostoa plastikotik atera eta mahai gastatuaren azpitik, erdi ezkutuan, hasi zen txiskeroaz desegiten.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 121. orr.

Jakina, txiskeroentzat harritxoak behar dira, eta neurri jakin batekoak, hain zuzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 192. orr.

Gabiri gustatzen zaio txiskeroaren klik-klak hori.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 87. orr.

Lulu ekartzen dio gogora, eta Zippo txiskeroa, eta Winston kontrabandokoa.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 87. orr.

Orain ez du erretzen, poltsan betiko txiskero metalikoa gordetzen badu ere.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 171. orr.

Zigarro bat hartu eta autoko txiskeroaz piztu zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 129. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Albertori men, txiskero-harritxo bat ogi-parte bat kotizatzen zen, hots, bizi-egun bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 194. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txiskeroa atera (4)


txiskerodun izlag txiskeroa duena.

Katena piztu zuen lehenengoz, neskak esku leunen artean txiskerodun esku arrotzari heldu bitartean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 15. orr.


txiski-miski iz

Ama bazihoan baina umea semaforo batek geldiarazi du: izen galaktikodun patata eta txiski-miskien zorro koloretsuen deiak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 155. orr.


txispa1 (orobat txixpa g.er.) 1 iz txinparta, pindarra.

Han goiko truke horretan txispa eta su hasten da energia pilatua: bat-bateko deskargak argitasuna sortzen du hodei barnean, su-mingain adartsuen gisara.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.

Martxan jartzeko automatizatuta zeuden makinak piztu eta txispa leherketa batek eragin zuen sua.  Berria - Ekonomia   2004-08-05

Txispa baten izarniadura bordaren barruan, kandela baten argia, eta borta zabalik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 211. orr.

2 irud/hed

Hortxe zegok bada grazia, horrelako binomio fantastikoetatik sor daitekek txispa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 28. orr.

Nire baitan zerbait pizten duen ideia edo txispa daukadanean, niretzat ezinbestekoa da ideia horri nire bizitzan lekutxo bat egitea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 245. orr.

Txispa falta omen zitzaion aurtengo Aimarri, txispa besoan.  Berria - Kirola   2004-05-26

3 irud/hed gatza, biperra.

Artikuluetan zuzentasunaz, gaiak duen interesaz eta hizkuntza aberastasunaz gain «txispa eta gatza» saritzen dituztela esan zuen.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Badakik Raulek zer-nolako txispa duen hitz egiteko garaian.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 159. orr.

Txispa eta poxa galtzeko bideak dira.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txispa falta (4)


txispa2 ik zizpa.

txispatsu izond txispaz betea.

-Ariko tsarkai maigh' -txispatsua aditu nuen, izaki berde argia inguratzen zuten har zuri malatsen dantza urguilutsua, beribil bereziaren leihatila batetik zetorren laser ezpata mihiak troxatzen ninduela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 223. orr.


txispatu, txispa(tu), txispatzen da/du ad apur bat mozkortu. ik txolindu.

Trago luze bat jo diot konbinatuari; gozoa dago, baina txispatzen ari naizela sentitzen dut: gauzak irreal bilakatzen hasten diren puntu horretan, hemen zer egiten dugun galdetzeko kemenak iraungitzen diren oren horretan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 335. orr.

Txispatu ginen batean mozkor-mozkor eginda amaitu genuen azken afarian.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 64. orr.

Han txispatu egin naiz -eta gara-, eta alkoholak ez ezik, Ruben aski irribarretsuaren begirakune umelak ere on egin dit.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 128. orr.

Gaur ere txispatuta zegoela ematen zinan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 138. orr.

Janera baino gehiago edanera emana zen eta txispaturik zihoan.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 64. orr.


txisperu iz

Ezin zitzaion kemena ukatu kontadoreari, ibili behar zen orbel haiekin txisperuen artean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 56. orr.


txispis ik txist-pist.

txist interj

Bat-batean, txist!, entzuten dut nire atzean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 15. orr.

Txist! egiten dio, argazkilariak ere atzo niri txist! egin zidan bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 154. orr.


txist-pist
1 txist-pist batean (orobat txispis batean) adlag di-da batean.

Natik txispis batean jaso zuen mahaia kafea zerbitzatzeko.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 61. orr.

Bere zakil tentea harro eta prest azaldu zitzaidan begien aurrean eta txist-pist batean sartu nuen ahoan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 125. orr.


txistatu, txista(tu), txistatzen 1 du ad adkor ziztatu.

Txistatzen duen landare hau, mendeak eta mendeak pasa, baliatua izan da laborantzan, lurra azkartzeko, baita ere osagarrian, jendeen eta abereen minak artatzeko.  Herria   2001-08-09

2 irud/hed

Euskaldunek alta, txistatzea maite dugu, bizian gatz biperren ezartzea, proiektu berriak sortuz, elkarteak trumilka biziaraziz, laborantza ttipiak xutik atxikiz, enpresak sortaraziz, [...].  Herria   2001-08-09


txiste (293 agerraldi, 85 liburu eta 40 artikulutan; orobat xixte g.er.) 1 iz denbora-pasa kontatzen den ipuintxo edo gertaera, eskuarki barre eragitekoa. ik izkirimiri.

Kartetan ari ziren bitartean hari entzundako txiste bat kontatu zigun: pokerrean ikasten duen zakurrarena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 264. orr.

Txistea kontatu, eta jendeak barre egiten zuen.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 166. orr.

Stanley, konta iezaguzu txiste bat, kontatu pasadizo xelebreren bat barre egin dezagun.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 199. orr.

Zure oinetakoak lotzeko dina ere ez den jendeak txisteak asmatzen ditu zure lepotik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 246. orr.

Julenen harridurarako, txisteak ez die entzuleei batere graziarik egin.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 181. orr.

Ezin al duzu txiste bat ondo hartu?  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 161. orr.

-Ba al dakizu bitter erdiaren txistea, Sara?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 81. orr.

-Non dago txistea?  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 161. orr.

Golf-jokalari japoniarraren txistea erdi-erditik hondatu didazu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 22. orr.

Klubeko kideen artean Kohni buruzko txiste bat kontatzen zen: [...].  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 50. orr.

Politikoki egokiak diren txisteak bakarrik erabil al daitezke?  Berria - Euskal Herria   2004-08-26

Nik neuk txistetzat hartu nuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 67. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Garai batean oso txiste onak zenekizkien.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 200. orr.

Robertok kontatu zion txiste txar hura zerabilen buruan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 93. orr.

Mikel eta Jon, antolatzaileetako batekin gipuzkoar eta bizkaitarren txiste txarrak kontatzen eta barrez lehertzen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 49. orr.

Barre ttiki bat atera zitzaion, hura munduko txisterik barregarriena balitz bezala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 200. orr.

"O! A!", oihuak eta barreak, txiste errazen bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 130. orr.

Ingeniariei buruzko haren txiste inozoek ez naute amorrarazten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 113. orr.

Orduan ere txiste berdeak kontatu eta kontatu ari zen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 101. orr.

Barre-algara egin nuen, nahi gabe, txiste lizunen bat aditzean bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

Ondo ulertu nuen Triestekoek beren hiriaz beti egiten duten txiste gordin hori.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 182. orr.

Garia lastotik bereizten baino zailago da asmatzen noiz den burutazio bat aforismo eta noiz txiste soil.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 135. orr.

Aitortu behar dut beste hainbeste gertatzen zaidala txikiteo giroan-eta ohikoak diren beste txiste triste horiekin ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 80. orr.

-Kubatar txiste bat kontatuko dizut, Diego -esan zidan halako batean, betiere niri besotik helduta-.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 170. orr.

Aspaldiko txistea dugu koadrilan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 190. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Medikukideek ezagutzen ninduten, eta bazekiten txiste-kontalari trebea izan nintekeela, hainbatetan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 190. orr.

Bazekiat txiste-izena duela, baina hala deitzen zaiok: Portzinkula Eguna.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 148. orr.

Orduko eskuindarrek kontatzen zuten txiste-itxura guztia du hona dakarkidan pasadizoak: [...].  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 31. orr.

Bai, egia da, garai batean txiste uzta ederra nuen.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 200. orr.

· Lagunetako batek, beti txiste kontari aritzen baitzen, galdetu zuen: Zenbat ordain liteke judu batengatik?  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 86. orr.

Lagunak bere inguruan bildu eta txiste-kontatzen hasten den dontsua konspiratzailetzat hartzen du begiraleen arrazak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 49. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gizarteak bazterrera kondenatzen duen jendearen kontura egindako txisteak izan ohi dira sarri txikiteo-txisteok: emakumea jostailu, homosexuala marikoi, eta batez besteko ez dena barregarri bihurtzen dituztenak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txiste bat kontatu (4); txiste kontari (3); txiste soila (3); txiste triste (4); txiste txar (3); txiste txarrak (5)

txistea kontatu (4)

txisteak egiten (6); txisteak kontatzen (7)


txistelari iz txiste-kontalaria.

Bada oraino beste barruti bat kasik edozer gauza botatzea libre dena, eta hura da umorea, baina ez batek duena [...] baizik-eta "umorismo" bihurtutakoa, bufoien eta txistelarien jarduna, erregimen orotan horren garrantzizkoa dena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 114. orr.


txistera 1 iz kapela luzea.

Trajez eta txisteraz jantzitako pertsonaia multzo baten bitartez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

Hogeita hamar kilo gizendu ondoren, trajea eta korbata eskuratu zituen, eta baita txistera ere.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 102. orr.

Enpresa eta enpresarioa, txikia edo handia, globala hala lokala, definizioz, zanpatzailea -purua ezpainetan eta txistera buruan dutela, noski-.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 101. orr.

Nik erosketak supermerkatuan, eta supermerkatuan behirik ez; txistera magiko erraldoitik sortutakoak salgai.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 13. orr.

2 ik xistera.

txistezale izond txisteen zalea dena.

Eta gainera -gehitu zuen funtzionario txistezaleak guregana hurbilduz-, Baffinen fantasma uharte horretan bizi da, eta ez zaizkio bisitak gustatzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 166. orr.


txistor (orobat txixtor g.er. eta xixtor g.er.) 1 iz lukainka-mota mehea.

Inoiz baino jende gehiago etorri da, eta sagardoa, txistorra, gazta, dena amaitu zaigu.  Berria - Kirola   2004-07-16

Karta luzatu dit: hasierakoetako bat aukeratzeko eskubidea dut: bost xerra txistor edo errefauak edo izkirak edo apioa saltsan, erretilu bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 178. orr.

Ardo beltza eta txistorra banatzen genuen baserriaren barruan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 165. orr.

Nik behintzat nahiago arrautza frijituak txistorrarekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

On egin txistorrak!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 488. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tabernetan ardoa eskatzea, egun hartan txistor-mutur batekin ateratzen zizutena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 103. orr.

Idazkariak arrautza bat eta txistorra zati bi zituen aurrean, eta eskuoihala lepo inguruan loturik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 20. orr.

Txistor puska luze bat jan dut, zutik oraingoan; eta dozena bat sardina erre ere bai.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 202. orr.

Baionako Gau eskolak ere bere aldetik animazio bat antolatzen du: txistor jasta, hitzordua ebiakoitz honetan, 7etarik goiti Baionako merkatuan.  Herria   2002-12-19

Udalak traba ugari jarri dizkigu txistorra jana eta kontzertua antolatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-07

17tan Olentzero Herriko Etxeko balkoian eta segidan Txistor gaua Merkatuan.  Herria   2003-12-18

3 irud/hed

Batak egiten omen du xixtor gogorra, bertzeak ur mehea?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 61. orr.

"Hau demonio alka!" neska edo mutiko xixtor luxanga bategatik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 264. orr.


txistoso izond adkor barre-eragilea, piperduna.

Asistenta narras, zakar eta axolagabe bat maritxuaren konfidente izatea txistosoa iruditu zait eta halaxe utzi dut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 177. orr.

Triste nenbilen garai hartan, baina taldekideen artean disimulatzen ahalegintzen nintzen, inoiz baino graziosoago eta txistosoago agertzen nintzaiela.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 219. orr.

Usteak nolako, usadio zaharrak halako! zioen nire lagun txistoso batek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 208. orr.


txistu (orobat txixtu g.er., xistu g.er. eta xixtu g.er.) 1 iz ezpainetan irekidura mehar bat eratuz eta bertatik airea jaurtikiaz ateratzen den soinu zolia.

Juan Bautistak bazekien [...] filibusteroen txistua jotzen, hala deitzen baitzuen berak, filibusteroena, lau hatz ahoan sartu, mihia tolestu eta oso errime egiten zuena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 69. orr.

Mihiaren aurrealdea goiko hortz-hobietara hurbiltzen da, eta hurbiltze-gune horretatik igarotzen den aireak txistu moduko hotsa ateratzen du.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 99. orr.

Zuk badakizu, Peppone: txistu bat, eta hasiko gara.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 352. orr.

Txistu batzuk entzun dira.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 294. orr.

Jende artean zeuden slytherindarrek ere entzunarazi zituzten beren txistu eta oihuak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 143. orr.

Aldi berean ordea, oihu eta txistuen gainetik, adi-adi zegokien Patriciari eta aldameneko neskameari.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 56. orr.

Arretagabe nenbilen, kaletik txistua joaz.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 169. orr.

Gauzainak esan dit: "ez da txistua jotzen".  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 169. orr.

Isekaz eta txistuz hartu zituzten besteek Alberten hitzak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 135. orr.

Txistuak eta txaloak, eta txalorik gabeko txistuak.  Berria - Kirola   2004-03-06

Mallorcaren aurkako partidan Sadarren entzun behar izan zituen txistuak ahaztu ez dituela argi utzi zuen Krutxagak.  Berria - Kirola   2004-03-19

Oihu eta txistu ari zaizkizue.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 44. orr.

2 irud/hed

Ahoa oker, ilea haizeari emana, bere zintzur idorretik txistu ulertezin bat baizik ateratzen ez zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 153. orr.

Bere arnasa larriaren txistua besterik ez dut entzuten.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 175. orr.

Munduko lore ederrenak dira han heltzen eta xori arraroenen txistuak entzuten.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 68. orr.

Txitxikov izutu egin zen halako txistua entzutean, zeren bai baitzirudien gela sugez bete zela bat-batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 73. orr.

Haren putzak ere ezin izan zitezkeen kornamusa edo xirula baten txistu zerutiarrak baizen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 178. orr.

Londongo zerua Gernikakoa halako hamar, hogei, berrogei, sirenen txistua baino mingarriagoa arranoen amiltze astuna.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 89. orr.

Merkantzi tren baten triki-traka geldia eta lokomotoraren txistua aditzen ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 540. orr.

Trenaren txistua entzun genuenean, denbora justua izan genuen trenbidetik apartatzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 46. orr.

Trumoi-hots eta haize boladen txistuen artean. Tartetxo batez ez baitzen haizearen txistua beste ezein hotsik aditu han.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 13. orr.

Edozein soinu bereizten genuen: fusilak kargatzen zirenekoa, granaden txistuak parabolaren goiengo puntuan zeudeneko une mutua, [...].  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 132. orr.

Bidezainaren txistua entzun zuenean trena martxan jarri zuela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 165. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Txistu arin bat egin du, begiak zabaltzen dituela bidenabar.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 227. orr.

Arnasa botatzeaz batera, txistu luze bat jaulki zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 42. orr.

Txistu desafinatu bat atera zitzaidan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Latexari eskumutur parean tira egin eta txistu desatsegin bat egin zuen eskularruak, egurraz jabetzen ari den suaren antzekoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 132. orr.

Laster hasiko ziren estreinako txistu erre ozpinduak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 123. orr.

Kanpoaldetik, kakahuete-gurdi baten txistu amaigabea etorri zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 138. orr.

Txistu zorrotz hezea bihurtu zen tutua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 46. orr.

Upelaren erpinak, garabiko gurpiltxoaren txistu zorrotzaren musikaz, agur moduan egiten zion nasako beheari.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 60. orr.

Haren hitzak ia deus ez aditzeraino estali zituzten eltzean frijitzen ari ziren xingarren txistu alaiek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 133. orr.

[Ura] gainerakoan alferrik irakiten egoten da, txistu leun etengabe batez.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 60. orr.

Haizeak amorruzko txistuak egiten zituen gau eta itsaso beltzen gainean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 128. orr.

Itxi belarriak infernuaren txistu maltzurrei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1205. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Sasien artetik joan ginen herrestan, ra-ta-ta, txistu seinale bat egin eta belar luzeen artean ezkutatu ginen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 33. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Harridura-oihuak, miresmen-txistuak eta denetariko esklamazioak entzun ziren.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 13. orr.

Tsiganokek lau hatz sartu zituen ahoan, esku bakoitzeko bi, basapiztia baten antzera begiak biribil-biribil zabaldu, eta benetako lapur-txistu basati batek urratu zuen epaiketa-aretoko aire geldoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 44. orr.

Arnasestuka ari dira gizajoak, eta batek bular-txistua egiten du.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 191. orr.

Zumezko bagoien gurpil txikien txilioa, zerra txistua zirudiena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 253. orr.

Ba zuen Karmenek argibiderik mendez mende alderrai omen dabilen Mateo Txistuk eragindako haize-txistuarentzat ere.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 246. orr.

Musika esaldi kementsu horren erdian, parmesanoak txirula txistu mehe bat jaurtitzen zuen noizik behinka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 328. orr.

Berak jotzen zuen goizetan iratzartze-txistua.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 153. orr.

6 euskal musika-tresna, aurrealdean bi zulo eta atzean bat dituen zurezko hodi batez eta aho batez osatua, ezkerraz jotzen dena, danbolina lagun duelarik gehienetan.

Txistua eta danbolina ez ziren isiltzen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 87. orr.

Jendea poz-pozik aritzen zen txistuaren eta danbolinaren soinuarekin dantzan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 25. orr.

Soinu tresnetan, hor dira segur txistua, xirula, txiribita, txanbela, silbotea eta holako batzu.  Herria   2004-04-29

Malkoak zerizkiela ikusi ditiagu Zazpi Urteetako gerratean borroka latza egindako sentonak, berriro ere odolak zirakielarik, eta txistuek eta dultzainek airea inarrosten zutela.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 107. orr.

Sevillanak trikitixa eta txistua baino maizago entzuten baitira gure auzoan.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 77. orr.

Uzkur begiratzen dio Soroak instrumentu guztiak, dultzainak eta panderoak, txistuak eta danbolinak dantza korroetatik baztertzen ari zen deabruaren tresna hari.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 35. orr.

Txistuaren eta pianoaren elkartze bitxi eta harrigarria gutxi balitz dantzarien erakustaldia gehitu zitzaien.  Berria - Kultura   2004-08-18

Txistu eta trikitri doinuen laguntza izan zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

Manifestazioa koloretsua eta zaratatsua izan zen: txistu, danbor eta adar hotsak nagusi izan ziren ibilaldi osoan zehar.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Denbora guti eri egonik, pausatu da Narkiz Diez de Ibarrondo txistulari eta txistu erakasle famatua · Hiru-lau lagunek solfeoa eta txistua be ikasi eben.  Herria   2004-04-08

7 irud/hed ik txirula.

Zulo bakarreko txistua hantua susmatzen zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 20. orr.

Annie ogia egiten ari zela, eta ni egurrezko txistu bat zizelatzen ukuiluaren gaineko mandioan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 42. orr.

Zitara eta harpa, danbolin eta txistu-soinua eta ardoa ugari zuen janaldietan.  Elizen arteko biblia   Is 5,12

Zergatik gelditu zara, bada, eskortetan, Ruben, artzain-txistuak entzuten?  Elizen arteko biblia   Epa 5,16

Jo dizuegu txistua eta zuek dantzarik ez; hiletak jo eta zuek negarrik ez.  Elizen arteko biblia   Lk 7,32

8 listua, tua.

Ahoa txistuz betea neukan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 197. orr.

–Heriotz... -txistua eztarrian behera pasa ezinik geratu zen- heriotza baten berri ematera natorkizu.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 137. orr.

Frantziskok bere txistuaz begiak igurtzi zizkion hiru bider Hirutasun santuaren izenean, eta desiratzen zuen argia itzuli zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 449. orr.

Beheko ezpainari hozka egin zion Santosek, eta txistuaz hezetu aho inguruak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 173. orr.

Tabakoak txistuaren konposizioa aldatu eta ahoko minbizia sor dezake.  Berria - Gaiak   2004-06-03

Eztarria garbitu eta farol baten oinera txistua bota zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 67. orr.

Paraguayko selekzioko jokalari bati txistua bota ziolako.  Berria - Kirola   2004-06-18

Txistua bota zuen eskuetara ilean artesia egin aurretik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 58. orr.

Bigarren ordezkari nagusia familian! -esan zuen, harro-harro txistua irentsiz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 56. orr.

Mingainarekin gorputza txistu lodiaz zikinduz.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 124. orr.

Orain, adur txistu lodia egin!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 190. orr.

Elias Elortzak [...] nahiko lan izaten zuen hitz egiteko, eta, berez notarioak ez ikusiarena egin zuen arren, txistu zipriztinen bat edo beste joan zitzaion haren mahuka gainera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 15. orr.

9 txistu-antzeko

Barrako gizonak txistu-antzeko hots bat jaulki zuen letaginen artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 21. orr.

-Hi, adiskidea, alferrikako borrokan ari haiz hor -esan zion ispiluak txistu-antzeko ahotsarekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 49. orr.

Orduan Riddleren txistu-antzeko ahotsa entzun zuen: "hil ezazu".  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 265. orr.

10 txistu egin

"Sss", txistu egiten dio berriro Ryan-ek.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 251. orr.

-Zer iruditu? -txistu egin zuen harriturik-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 16. orr.

Joan zen astean patronalaren egoitzan egindako bileran, esaterako, lehen ministroari txistu egin zioten.  Berria - Mundua   2006-04-06

Iluntzean txistu egiten diot lotara etor dadin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 67. orr.

Piztia gutxi batzuek txistu egin zuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 170. orr.

Trenmakinak txistu egin zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 89. orr.

Hooch andreak ozen txistu egin zuen bere zilarrezko txilibituaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 167. orr.

Estazioburuaren txilibitua hartu eta txistu egin nuen indar biziz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Zartailuak txistu egin du airean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 298. orr.

Arnasa zelan hartzen duten aztertzeko, bularrean entzungailua jartzen badiegu, ikusiko dugu txistu egiten dutela.  Berria - Gaiak   2004-12-02

Belarri barnean txistu egiten zidaten oraino egunbete lehenago nire andreak ate horretaz haraindi erran itsuskeria guztiek.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 227. orr.

Isil-misilka txistu eginez tren jasorantz jo eta aldirietako trena hartu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 215. orr.

Aurrena, pentsatzen hasten zara hainbeste mesedez ez dela parte onekoa, eta gerora, esaten dizuten bakoitzean belarriak txistu egiten dizu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 170. orr.

Etxeko taldeari bere zaleek txistu egiten diotela ikustea aurkariarentzako atsegina omen da.  Berria - Kirola   2004-05-11

· Haizeak putz eta txistu egiten zuen arbolen adaxka biluzietan eta sasietan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 95. orr.

[Zooan] ez baita inoiz jakiten zerk dagien txistu, marmar edo kurrinka, musika modernoaren antzeko arrabotsa: izan zitekeen tximua, edo txoria, edo agian basakaturen bat, auskalo zer, arreske edo herio-suhar orroka, ezin ba jakin...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 61. orr.

11 txistu hots (orobat txistuhots g.er. eta txistuots g.er.)

Ni ez, nik txistu-hotsa egiten nuen bi behatz ahoan sartuta bestearen alde nengoelako.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 164. orr.

Gizon-ahotsak entzun ziren nahasi-mahasian, gero isilune bat eta, bat-batean, aizkora baten txistu-hotsa eta danbateko garbia. Obusen txistu-hotsa eta aiene-zinkurina, gureganantz hurbiltzen ari direlarik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 268. orr.

Gero, esan zion ez irteteko eguerdiko txistu-hotsa entzun artean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 269. orr.

Grebaren bosgarren egunean sirenak eta txistu hotsek hartu zuten Donostia eguerdian.  Berria - Ekonomia   2004-05-15

Tren baten txistu-hotsa entzun zuten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 246. orr.

Harryk biziki azeleratu zuen, haizeak txistu-hotsa ateratzen ziola belarrietan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 252. orr.

Ibaiertz elurrez estali hartara seinalatu zuen, nondik baitzetorren txistu-hots luze sarkor bat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 307. orr.

Birikek txistu-hots itxuragabea egiten diote.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 17. orr.

Kanarioak kaiolan txistu hots baketsuak egiten zituela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 151. orr.

Lurrun-zorrotada bat irten zen txistu-hotsez kameratik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 154. orr.

12 txistu jo

Griphookek txistu jo eta burdinbidean orga txiki bat etorri zen ziztu bizian haiengana.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 71. orr.

Léak txistu jo zion berriz, bestelako doinuz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 152. orr.

Ez da bidezkoa izan Sanzoli txistu jotzea; hori ez zait gustatu.  Berria - Kirola   2004-09-19

Lokomotorraren lurruna arnasaren gisa mehe eta zuri arratsalde hotzean, txistu jo zuen arropa zabaltzeko sokaren azpitik pasatzean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 55. orr.

Txalo eta txistu jotzen diote bere etxetik alde egitean.  Elizen arteko biblia   Jb 27,23

Jo nuen txistu, egin nion dei, baina alferrik, ez zen ageri.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 125. orr.

· Ronen anaia bikiak txistu jotzen ikusi zituen Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 110. orr.

Txistu jotzen saiatu zen emeki-emeki, baina atera zitzaizkion soinuek ez zuten antzik itxuratu nahi izan zuen doinuarekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 105. orr.

Nik ez entzuna egin nion, eta txistu joka jarraitu nuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 76. orr.

Gure bozina eta txistu-jotze aski maiz errepikatuek inolako erantzunik ez baitzuten jasotzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 79. orr.

13 txistu-jotzaile

Berari eta Sabin Bikandi txistulari, Bilbao musika eskolako zuzendari eta etnomusikologian adituari Jose Inazio Ansorenak txistu jotzaile eta katedradunak trikiti irakaskuntzaren inguruko diagnostikoa egiteko eskatzean.  Berria - Kultura   2004-09-29

Badakizu, Strabon gure geografo ezagunak, Hispania aldeko populu txistu jotzaile bat aipatu zuen! Haietarik dugu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egiten zuen txistu (3); txistu antzeko (3); txistu artean (3); txistu egin (40); txistu egin zuen (15); txistu eginez (9); txistu egingo (4); txistu egitea (3); txistu egiten (37); txistu egiten zuen (11); txistu hots (21); txistu hots txiki (3); txistu hotsa (22); txistu hotsa entzun (9); txistu hotsak (6); txistu hotsez (4); txistu jo (15); txistu jo zion (4); txistu jo zuen (6); txistu joka (10); txistu jotzen (5); txistu luze (4); txistu luze bat (3); txistu mehe (3); txistu mehe bat (3); txistu soinua (5); txistu zorrotz (3)

haizearen txistua (4); txistua bota (18); txistua bota zion (3); txistua botatzeagatik (14); txistua botatzen (6); txistua entzun (5); txistua irentsi (17); txistua irentsi zuen (12); txistua jo (14); txistua jotzen (10); txistua joz (6)

egindako txistuak (3); pianoak eta txistuak (3); txistuak entzun (18); txistuak entzun ziren (3); txistuak entzutea (7); txistuak entzuten (4); txistuak jo (4); zaleen txistuak (5)

txistuen artean (3)

txisturik ez (4)


txistualdi (orobat txistukaldi) iz txistu jotzea.

Kapitainaren hirugarren txistualdia entzun orduko, dist-dast batean atera zen soldadu sail osoa lubakitik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 46. orr.

Hots, une horretantxe, Atxeta aldera abiatzera zihoan trenak bere txistualdi zorrotz luzea entzunarazi du bazterretan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 46. orr.

Pentsakor jarraitu [zuen] nire ganbito-irekierari nola aurre egin, eta txistuka ere bai, erabat urduritzen ninduen bere melodiarik gabeko txistukaldi erdi-ahapekatu, oharkabe eta balbula baten zirriztuko xuxurlaren moduko harekin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 44. orr.


txistuhots ik txistu 11.

txistuka (orobat xistuka g.er. eta xixtuka g.er.) 1 adlag txistu eginez.

"Sss", atzetik txistuka ari zaizkiola entzuten du, aretoaren aurreko aldean ez entzuteko bezain leun.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 250. orr.

Hura kantari eta beste guztiok txaloka eta txistuka, barrezka eta oihuka, berealdiko iskanbila sortuz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 46. orr.

Lehen, arriskatu egiten zen, kanpora irten eta txistuka, kantuka, oinaz lurra joka, etsaia izutzen saiatu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 22. orr.

Urrunean norbait ari zen txistuka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 142. orr.

Tarteka umeak txistuka aritzen zitzaizkien zeken merke-nahi zurbilei.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 333. orr.

ETAk hildako guardia baten hileta elizkizunean jendeak txistuka ekin dio apaizari euskaraz errezatzen hasi denean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 115. orr.

Claude, eskuak sakeletan, txistuka, goizero Parisen erdiraino igotzen zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 45. orr.

Orain, gehiegi sufritzen zuen, isilik gelditzen zen azkenerako, bizkarra makurturik, erdeinuz txistuka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 350. orr.

Kanta bat txistuka gogoratzen denean bezala.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 55. orr.

Urrutiko herri bati egingo dio dei Jaunak, bandera jasoz eta txistuka.  Elizen arteko biblia   Is 5,26

Txistuka jardun zuen, eta aurrera segitu, txaboletatik erantzunik ez-eta.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 194. orr.

Kanpoaldean, marmolezko hall distiratsuan, Joe O´Keefek Sweet Rosy O´Grady kanta zerabilen txistuka, igogailuaren zain zegoela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 287. orr.

2 irud/hed

Txema, ahoa guztiz lehorra eta bronkioak txistuka zituela [...] egunsentiarekin batera esnatu zen burua lehertzear.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 95. orr.

Sukaldean, surtan, kafea txistuka ari zen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 144. orr.

Trenmakina txistuka sartzen ari zen eta geltokiko burua eskaileretan beheiti heldu zen deus gertatu ez balitz bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 34. orr.

Tranbia luze eta hori bat txistuka igaro zen handik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 322. orr.

Bere baitan bildurik, polizia bat txistuka hurbildu zen. Ipar haize fina zebilen, bide bazterreko gaztainondoen hosto artean txistuka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 405. orr.

Gauez haizea txistuka, eta kilkerra sasian.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 120. orr.

Heroi batek bezala lubaki bat defendatu eta txistuka datozen balen artean bandera landatu.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

Erradiadoreak joka eta txistuka ari ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 123. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Behingoan lokartu ziren biak, sekulako zurrungak eginez, zeinei sudur-txistuka erantzuten baitzien nagusi jaunak aldameneko gelatik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 226. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

balak txistuka (3); haizea txistuka (3); inguruan txistuka (4); oihuka eta txistuka (3)

txistuka agurtu (3); txistuka ari (21); txistuka eta oihuka (3); txistuka hartu (8); txistuka hartu zuten (4); txistuka hartzen (4); txistuka hasi (15); txistuka hasi ziren (8); txistuka hasten (4); zaleek txistuka hartu (3)


txistukada 1 iz txistu jotzea.

Irailaren 14 hartan "libre" hitza entzuten bide zen kanpotikako zarata eta txistukada guztien gainetik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 11. orr.

Gure atzean ate irristatzailea itxi eta kanpotik kolpe batzuk jo dituzte; segidan seinalea eman dute, txistukadak, trenetan ohi denez, eta gero astinaldi bat: abian ginen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 78. orr.

Ategorrieta aldetik heldu zen trenaren txistukada zorrotz etsiak, eta bagoien tankateko zakarrek, errealitatera erakarri naute.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 100. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arrastiri epel bikaina mamitzen hasiz zihoalarik, ohiko tren-txistukada luze tristagarriak astindu ninduen Aturriz bestaldetik  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 360. orr.

3 txistua botatzea.

Federazioak ez du gustukoa izan Freiren txistukada eta gezurra.  Berria - Kirola   2004-06-23

Eto'oren txistukada «partidako gertakari» bat izan ez zen bezala, Clementeren hitzak ere ondo pentsatutakoak izan daitezke.  Berria - Kirola   2006-01-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

trenaren txistukada (3); txistukada zorrotz (3)


txistukaldi ik txistualdi.

txistukari 1 izond txistu egiten duena.

Orduan gogora etortzen zitzaion Marcoren ahots zakar eta txistukaria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 69. orr.

Borroka betean ari direla, zeharo debekatuta dago baso sakratura sartzea... -esan zuen druidak ahots txistukariaz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 12. orr.

Askotariko kanarioak, kantariak eta txistukariak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 74. orr.

Haizeak zekarzkion, bere firfira txistukariaz, ez nondik eta ez handik zetozkion hots, oihu, argibide, ziri eta mezu haiek guztiak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 162. orr.

Esaldiak ingelesezko eta gaztelaniazko esamoldeekin zipriztinduz, hitzak ebakiz, ezpainen arteko leherdura txistukariekin esaldiak txikletuz...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 18. orr.

• 2 izond/iz fonetika-fonologian, kontsonanteez mintzatuz, igurzkaria izanik ahoskatzean txistuaren antzeko hotsa egiten duena.

Alegia, eltze, mintzo, altzo bezalakoetan txistukaria afrikatua izan ohi da eta ez igurzkaria (elze, minzo, alzo).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 25. orr.

Esan behar da txistukariaren ondorengo trabaria ez ahoskabetzeak txistukaria ahostuntzea ekar dezakeela.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 53. orr.

Txistukarien ahostuntasuna alofonikoa da euskaraz.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 40. orr.

Gutxi hitz egiten zuen, oso italiera traketsa zuelako beharbada: txistukari guztiak berdintzen zituen, eta oso esaldi laburrak ateratzen zitzaizkion, guztiz osatu gabeak haietako asko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 284. orr.

Ikus hobikari atalean txistukari apikari eta lepokarien nahasteaz esanak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 148. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txistukari ahoskabearen (4); txistukari ahostunak (7)

ahots txistukariz (3)


txistukaritze iz txistukari bihurtzea.

Ez dira ahaztu behar nafar hiztunen tr- taldearen ahoskeran aurki daitekeen dardarkariaren txistukaritzea (taldeari afrikatu itxura ematen diona).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 148. orr.

Gaztelaniaren hegoaldeko eta Ameriketako zenbait hizkeratan kontsonante sabaikarien txistukaritze bilakabide interesgarriak gertatzen dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 148. orr.


txistukatu, txistuka(tu), txistukatzen 1 du ad txistu eginez doinu bat jo.

Leunki, arnasarik hartu gabe, italiar aria erraz bat txistukatu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 85. orr.

Eginkizun hartan buru-belarri ari nintzela, konturatu gabe "sous le ciel de Paris" txistukatzen hasi nintzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 345. orr.

"Musika hau beldurgarria duk", pentsatu zuen Henrikek, eta oso isilean hasi zen Vienako balts bat txistukatzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 63. orr.

Une hartantxe, zera, medikua kanta bat hasi zuan txistukatzen, gure amak goizean etxeko lanak egitean kantatu ohi zuen abesti berbera.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 60. orr.

2 txistu eginez gaitzespena adierazi.

Ikusleek epaileak 20nako berdinketarekin harturiko erabakia txistukatu zuten.  Berria - Kirola   2006-01-31

3 txistuz estali.

Xalo eta arduratsu, osabak zakilburua miaztu eta txistukatu zidan, labankor eta heze eduki nezan kanpaia erosoago jotzeko xedez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 20. orr.


txistulari (orobat txixtulari g.er.) 1 iz txistua jotzen duen pertsona.

Hasieran, herriko txistulari zen Bitorio Garmendia izan zuen irakasle.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 49. orr.

Txistulariak badauzkagu, baina soinujolerik ez!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 73. orr.

Txistulariek bazuten aski arrazoirik trikitilariekin haserre egoteko.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 47. orr.

Txistulariak eta gaiteroak entzuten ziren karriketan, eta txapelak gorri eta galtzak zuri jantzitako dantzariak ere bai, erruz, han-hemenka ibiltari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 361. orr.

Altzabiako auzoan erraldoi, gaitero eta txistularien ibilaldia.  Herria   2004-02-19

Goiz-goizetik hasten da txistularien diana.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 139. orr.

Ortzirale aratsaldean, txistularien kontzertua.  Herria   2001-11-08

Jose Inazio Ansorenak zuzendutako Donostiako Udal Txistularien Bandak emanik.  Herria   2003-12-18

2 (hitz elkartuetan)

-Oraintxe bertan herriko txistulari-bandarekin egon nauk bilduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 86. orr.

Haurren jaunartzeetan ibili nintzen txistulari taldean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 64. orr.

Jose Maria Gurrutxaga, Txokolo, eta bere hiru semeak, Juan, Jose eta Antonio ere bai. Azpeitiko txistulari familiarik ezagunena osatzen zuten.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 63. orr.

Trifaldinek hau entzun zuenean, lurreraino belauniko eginda, txistulari-ttunttunei jotzeko seinale egin zien.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 169. orr.

Euskal-Herriko Txistulari Taldeen Txapelketan.  Herria   2002-11-21

3 (izenondo gisa)

Antzeko zerbait iradoki du Don Isidro Ansorena nire adiskide zintzoak, gure Udaletxeko maisu txistulariak.  Askoren artean   «Rataplan» - 93. orr.

Otsoak eta jendea, izarrak, ilargia, eguzkia, haize txistularia, euria, elurra eta loreak.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

herriko txistulari (4); txistulari bandak (4); txistulari taldea (4); txistulari taldeak (3); udal txistulari (5); udaleko txistulari (3)

dantzari eta txistulariek (5)


txistumodu iz txistu egiteko modua.

Arrainak, ostera, erakarri egiten zituela esaten zuen Juan Bautistak berak eta Kalaportuko mutiko guztiek ikasi nahi zuten txistumodua, eta alferrik saiatzen ziren imitatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 70. orr.


txistuots ik txistu 11.

txistuzale izond txistu jotzearen zalea dena.

Beharbada taldeak merezi baino gutxiago egin dute txistuzaleek.  Berria - Kirola   2006-05-07


txit 1 adlag oso, guztiz. (dagokion adjektibo edo izenlagunaren aurre-aurrean)

Paul W. gaztea txit aberatsa eta txit dohakabea zen. Txit zuria zen, kareztatu berria zegoen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 428. orr.

Txit bikaina zen emaitza.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 320. orr.

Barazki pila batzuk txit handiak ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 57. orr.

Elkarrekin topo egiten zutelarik, txit gozoak ageri ziren, txit balakariak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 116. orr.

Hori pentsatu orduko, soinu bat entzuten du, soinu txit atsegina.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 54. orr.

Hiri zerutarreko bakea Jaungoikoarekin eta Jaungoikoagan elkarrekin gozatzearen batasun txit ordenatu eta txit adiskidetsuan datza.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 373. orr.

Ohorez bainaiz, jauna, zure zerbitzari txit apal eta txit esanekoa.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 302. orr.

Txikia zen, biguna, txit negartia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 197. orr.

Txit barregarriak iruditu zitzaizkion Erlojuaren kaian topatu zituen udaltzainak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 145. orr.

Oi ene seme txit eztia!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 967. orr.

Entzuna bainuen Zuzendari txit agurgarria adimen handiko gizona dela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 37. orr.

Errege Txit Kristauak bere Erreinuko luthertiarrekin eta beste heretikoekin egin zuen bakea.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 111. orr.

Hona hemen Frantzisko gure aita txit dohatsuak eratu zituen gorespenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 73. orr.

Veneziako baldintza kultural txit espezifikoetara.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 100. orr.

Izaki hobezin, txit zintzo eta ahalguztidun honetan pentsatzean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 149. orr.

Bost axolako litzaidake Cécile ttipiaren sakrifizioa, zuk gogo txit onez eskainia.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 439. orr.

2 (adizlagun edo kideko bati dagokiola)

Bai, gaur egungo aingeruek masturbazioa, sarketa, kitzikatzea eta abar garbi horiek oro txit ongi ikasiak dauzkate.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 25. orr.

Banuen Brighton Beach-en judutar adiskide bat liburu oso onak txit merke saltzen zizkidana.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 69. orr.

-Txit egoki adierazia, Jonathan, bejondeizula!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 233. orr.

Bide batez gogoratzeko, perspektiba hau Nietzschek txit zakarki jorratua dago.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 30. orr.

Edozein gizon santutzat jotakoren argialdiak dogma bilakatzen zituztelarik txit arinki eta komenentziara.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 47. orr.

Gizon gaztea etzanda zegoen, txit zurbil, begiak itsu. Neska gazteak eskuetan zuen aingira askatu eta bizkarra eman zion, sutan, txit hanpaturik eta txit gorriturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 283. orr.

Txit lotsati, txit kikildurik azaltzen zen beti haren aurrean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

Behean ikusia zuen, arrainen azokaren erdian, txit lanpeturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 303. orr.

3 (izen sintagmaren hasieran)

Txit neska ona da hura ere!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 494. orr.

Txit aurpegi zorrotza zeukan, errezeloa hartuta baitzegoen La Sarrietteren zapi txarki lotua zela eta.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 400. orr.

Einsteinek berak esaten digu aurrerapena hiru urteko haurraren eskuan bizarra kentzeko labana bezala dela, txit arma arriskutsua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 43. orr.

Tarrapataka atera dute handik, txit estualdi larriak pasa ondoren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 254. orr.

Biek egin ditzakete, txit leku desberdinetatik abiatuz, merituzko nobela edo poemak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 162. orr.

4 (aditzari dagokiola)

Txit harritu zen, bi edo hirugarren egunean portura joanda, ez baitzuen Liftxitzen arrastorik ikusi.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 285. orr.

Harritu egiten da bere buruaz, txit harritu ere, ez daki-eta nondik sortu zaion irribarre egiteko gogoa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 86. orr.

Herri horretan badira euskara txit maite duten familiak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 145. orr.

Txit zen aberatsa.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 118. orr.

Don Carlosek orduan prediku gaitzak bota dizkie honi eta hari, eta aholku zuhurrak txit eta ugari eman ditu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 141. orr.

5 txit-txit-txit

Kardantxilo saldo harrigarri bat mundua txit-txit-txit ondo egina dagoela kantatzen ari zen goiz eder batez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aita txit dohatsua (4); aita txit dohatsuaren (4); aita txit santu (5); aita txit santua (15); aita txit santuak (19); aita txit santuaren (11); aita txit santuari (7); ama txit (14); ama txit santuaren (4); anaia txit (19); anaia txit maite (6); anaia txit maitea (3); anaia txit maiteok (5); armada txit zorioneko (13); armada txit zorionekoa (7)

frantzisko txit dohatsuaren (6); frantzisko txit santuaren (4); gizon txit santuaren (3); gorentasun txit ohoragarria (4); gorputz txit santua (7); hitz txit santuak (3)

jainko txit eztia (3); jaun txit agurgarria (4); jaun txit argia (3); jaun txit gorena (4)

odol txit santuak (5); odol txit santuei (5); pobretasun txit gorena (3); pobretasun txit gorenaren (4); pobretasun txit santuan (4); pobretasun txit santuaren (4); sakramentu txit santua (3)

txit agurgarri (11); txit agurgarria (22); txit agurgarriak (32); txit agurgarriaren (23); txit agurgarriari (14); txit apal (5); txit apala (3); txit argia (5); txit behartsuak (3); txit bikaina (5); txit dohatsua (5); txit dohatsuak (5); txit dohatsuaren (11); txit dohatsuari (4)

txit eder (6); txit egokia (4); txit esanekoa (4); txit eztia (8); txit goren (5); txit gorena (9); txit gorenaren (7); txit gozo (3); txit gozoa (9); txit gozoak (3); txit handi (4)

txit leiala (4); txit maite (12); txit maite horrek (4); txit maitea (10); txit maiteok (5); txit noblea (3)

txit ohoragarria (4); txit ondo (5); txit ongi (11); txit ospetsua (3); txit razionalki (3); txit santu (24); txit santu haiek (3); txit santu hau (3); txit santua (41); txit santuak (34); txit santuak ematen (3); txit santuan (7); txit santuaren (39); txit santuaren arima (3); txit santuari (10); txit santuei (8)

txit zintzo (3); txit zorioneko (15); txit zorioneko hartan (3); txit zorionekoa (7)

zerbitzari txit apal (3); zuzendari txit agurgarri (7); zuzendari txit agurgarria (12); zuzendari txit agurgarriak (30); zuzendari txit agurgarriaren (19); zuzendari txit agurgarriari (14)


txita (70 agerraldi, 24 liburu eta 6 artikulutan; orobat txito 20 agerraldi, 15 liburu eta 2 artikulutan, xita 6 agerraldi, 4 liburu eta 2 artikulutan, txitxa g.er. eta txitxo g.er.) 1 iz hegaztien, eta eskuarki oiloaren, ume jaio berria.

Hiru txita eta ama oiloak lurra aztakatzeari utzi diote.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 190. orr.

Errun eta txitak atera, hamabostaldi bateko lana izaten da hegazti hauentzat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 227. orr.

Ekaitza hain gaiztoa al da, bada, txitentzat?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

Ostiralean jarritako arrautzetatik jaiotako txitak, zori txarra izango zuten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 102. orr.

Ama batek bere seme-alabak eta oiloak bere txitak bezala babesten eta gobernatzen zituen bere anaia guztiak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1137. orr.

Oiloak txitak legez zaindu behar zaituztet, ala?  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 212. orr.

Oiloak aurrera segitu zinan, jaiotako txita guztiak atzetik zituela.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 108. orr.

Nagusiaren esanekoa oso, txita oiloarena nola.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 154. orr.

Ez ote ziren garajeko habian hazitako txita haiexek berak izango, akaso, hiru urte eskasen buruan, doluzko jantzian, goibel, zeruan jiraka ibiliko zirenak?  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 113. orr.

Nola baititu eperrak erruten arraultzak eta gero jarraituko ez dioten txitxoak ateratzen, hala ditu gizon zikoitzak gizalegeari aurka ondasunak bereganatzen, egunik gozoenean besteri uzteko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 154. orr.

Kukuaren kumea beste txitak baino lehenago jaiotzen da.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 109. orr.

Bakarrik gelditu ginenean, kuzkurtuta egon nintzen puska batean, txita bustia bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 158. orr.

Txito luma-bustia!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 201. orr.

Saiek habia nola egiten duten, eta txita nola jaiotzen den ikusi ahal izanen dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Behin, amonarenean ito nuen txitaz oroitu, eta, orain, urte askoren buruan, argi dut amodioa txita bat bezain hauskorra dela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 264. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txita-talde ugaria zuen eta inguruan zebilkion etengabe jira-biraka, eta denak ezin ziren haren hegalpean babestu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 294. orr.

ik txitalde.

Oilo bat, txita talde bat babesteko hegoak zabaldurik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 26. orr.

· Bai oilo txitentzat eta baita txorien habietan ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

Galipotaz zikindutako belatz txito bat aurkitu dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

3 txitan (corpusean xitan soilik) adlag inkubatzen.

Zurrumurrua kurri da gutarik bakoitza kutsatua izan daitekeela, gaitza hamabost egunez xitan egoiten baita.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 120. orr.

Zenbait astez xitan emanak izan baitira.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 243. orr.

4 txita-lapur (corpusean txitalapur soiilik) iz besteren txitak harrapatzen dituen hegaztkia.

Bai al dakizue abendu hitza daukagula baita ere, euskaraz noski, gabiraiari eta zapelatzari, miruari edo txitalapurrari deitzeko ere?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 466. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txitoak bezala (3)


txitalapur ik txita 4.

txitalde iz txita-taldea.

Zenbat aldiz ez ditut bildu nahi izan zure seme-alabak, oiloak bere txitaldea hegalpean bezala, eta zuek ez duzue nahi izan.  Elizen arteko biblia   Lk 13,34


txitaldi iz txitatzea; errunaldi bereko txiten multzoa.

Garajean egin zuten habia enarek, eta bukatu gabe utzi behar izan zuten hasitako pareta igeltseroek, lehen txitaldikoak ez ezik bigarreneko kumeak ere hegaldatu arte.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 112. orr.

Han zegoen, bai, oiloa txitaldi handiarekin.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 112. orr.


txitategi 1 iz txiten hazlekua.

Burua makurtzen dugu, oraindik ere txitategiaren bake beroan bizi garenok...  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 18. orr.

2 irud/hed

Botere modu guztiak ukatzen dituen emakumea da Ixiar Rozas, funtzionario mentalen txitategietan parte ez hartzeko erabakia aspaldi hartu zuen sortzailea.  Berria - Kultura   2006-04-05


txitatu, txita(tu), txitatzen (orobat xitatu) 1 du ad hegaztiek, txitak ateratzeko, arrautzak beren azpian berotu.

Martitzen eta barikuetan, ez da ule-puntarik ebagi behar; azazkalik bere ez; ezta oiloa txitatzeko ezarri ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 219. orr.

Lau ahate-arrautzaren gainean oilaloka bat ipintzen zuela, haien txitatzeko asmotan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 124. orr.

Berak ordu arte uste zuenez, katemeak arrautzak jartzen zituen, oiloak bezala, eta gero txitatu egiten zituen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 63. orr.

Errusiarrak ez du legarrik ahoan, ez ditu hitzak egosten -oilalokak arrautzak txitatzen dituen bezala-, hitzetik hortzera asmatzen ditu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 163. orr.

2 irud/hed

Badu zerbait ariman, bere malenkoniak hortxe txitatzen duenik. Robinengana baizik ez zuen begirunerik, eta bere begi beltz ederrekin haren isiltasuna txitatzen zuen, oilalokak arrautzak legez.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 116. orr.


txitatxo iz adkor txita.

Txitatxoa jaiotzear denean, hildako arrautza zapuztuak maiz ikusi ditugu txorien habietan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

Minutu bat barru txitatxo bat bezala itoko naiz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 344. orr.

Purra-purra deitzen zion ohera bere txitatxoari, eta txita oheratu egiten zen, jakina...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 155. orr.


txitean-pitean 1 adlag behin eta berriro, sarritan.

Txitean-pitean bey-a Ahmet kontsolatzen saiatzen zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 104. orr.

Ez ibili txitean-pitean, motiborik gabe deitzen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 44. orr.

Golek, berriz, bere gerlarien aurrean jarrita, txitean-pitean atzerantz begiratzen zuen, urduri antzean, azpijokoren bat egitekotan balego moduan.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 31. orr.

Aitak, igande goiz oroz, Nona Màlia ikustera eramaten ninduen txangoz: astiro joaten ginen Po kalean barrena, eta txitean-pitean egiten zuen aitak gelditzera, bidera irteniko katu guztiak ferekatzera, trufa guztiak usnakatzera eta bigarren eskuko liburu guztiak orripasakatzera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 38. orr.

2 txitean-piteango izlag

Lantegi hartan bizitzea ez zen zaila: lan egitea zen zaila, txitean-piteango oztopo mordoarekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 154. orr.


txito ik txita.

txitxa ik txita.

txitxar iz intsektu hemiptero kolore-iluna, mintzezko hegoak dituena eta karranka hots beti-batekoa ateratzen duena (Cicada plebeia).

Portziunkulako Santa Marian txitxar bat egoten zen Jainkoaren gizonaren gelatik hurbil zegoen pikondo batean, kanta-kantari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 792. orr.

Kanta, ene arreba txitxarra, eta goretsi pozkarioz zeure Jaun kreatzailea!  Elizen arteko biblia   Os 2,22

Astean zehar bero handia egin zuen, txitxarrek garrasi egiten zuten gauez.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 16. orr.

Ez dakit zenbat denbora egingo genuen batak bestearen aurrean, txitxarren karrankek astunago egiten zuten isiltasunean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 391. orr.

Txitxar arrenak esan beharko nuke, emeak ez baitu hotsik egiten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 391. orr.

Oso ezagunak dira, esaterako, [Samaniegoren] Txitxarra eta Inurria, Azeria eta mahatsak edo Esne saltzailea istorioak.  Berria - Kultura   2004-04-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arreba txitxarra (6); ene arreba txitxarra (4)

arreba txitxarrari (3)


txitxardin iz aingiraren kumea. ik angula.

Azken 20 urteotan gure erreketan sartzen den txitxardina %90 apaldu da. Hurrengo egunean txitxardinak izaten ziren bazkaltzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05


txitxare ik zizare.

txitxarro 1 iz itsas arrain hezurduna, bizkarra berde iluna duena, haragi koipetsukoa, jateko ona (Trachurus trachurus).

Bisigua desagertu zen kostalde honetan, txitxarroa gero eta gutxiago dago, eta berdela sartu nahi digute, orain hamar urte inork nahi ez zuena.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 10. orr.

Lupia, berdela, legatza, hegaluzea eta txitxarroa arrantzatzeko erabiltzen diren sareeek galzorian utzi ditute delfin arruntaren espeziea.  Berria - Gaiak   2004-01-21

Atuna baldin bazen, turrun-hots bat; berdela edo txitxarroa, turrun bi; eta antxoarekin, hiru turrun-hots.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 89. orr.

-Aloña, gaur gauean egundoko txitxarroa afaltzeko!  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 90. orr.

Arranparrilan erretako txitxarroari.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 48. orr.

Munoa Plazan parrilan erretako sardina eta txitxarroa eskainiko da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Txitxarro frijitua eta arroza tomatearekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 95. orr.

Atzo eguerdian atera ziguten txitxarro erdi zapatu erdi maskalak gaina hartu zion gure pazientziari, eta planto egin genuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 265. orr.

Jaurlaritzak euskal ontziei txitxarro txikiak ez hartzeko agindu, eta galiziarrei Pasaian pila bat kilo deskargatzen utzi.  Berria - Harian   2006-04-30

Ez antxoatan bihar arte ezin baitiote urteko kostera mamitsuenari heldu, baizik eta berdeletan, sardinatan eta txitxarrotan.  Berria - Ekonomia   2006-02-28

2 (hitz elkartuetan)

Txitxarro harrapaketek ez dute aldaketarik jasango ia.  Berria - Ekonomia   2004-12-23

3 adkor zakila.

Antxoak, barbarinak, bisiguak eta halakoak sukaldean utzi ostean txitxarro ezkutua bilatzen zioten Tomasito inozenteari... praketako botoiak askatu ostean aldabari laztan pare bat eman eta han hasten zen haren erreminta handitzen, tentetzen, harrotzen...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 136. orr.


txitxatxo iz

-Uste duzu, txitxatxo, hemendik dabilela? erantzun zidan aire kamutsa gordetzen saiatuz, bere bular erraldoiek ene sorbalda kuskatzen zutela.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 156. orr.


txitxi (orobat xitxi g.er.) 1 iz adkor haragia.

Soineko estu baten bildutako biribiltasunak eta soberako txitxiak nabarmenki astinduz joan zen bezeroarekin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 81. orr.

Hilak, biluz gorrian, txitxirik ia batere gabe, puska zaharrak bezal-bezala bata bertzearen gainean itzulipurdika.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 183. orr.

Beragatik, nire txitxiak xerradatan ebakiko nituzke; beragatik, su motelean erre nintzaten utziko nuke.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 72. orr.

Hamazazpi urteak bete berriak eta oraindik ere beste inoren txitxiak zer gustu zuen probatu gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 62. orr.

Arroza txiki, baba txiki, / tartean batere ez txitxi.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 68. orr.

2 txitxi burruntzi (orobat txitxiburduntzi)

Nola Héracliusek ia-ia jan zituen antzinako dama galai batzuk txitxiburduntzian sartuta.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 56. orr.

Ileordea erabiltzen zuen, oso zainduta janzten zen, ez zen inoiz gaixo, animalien zale zen, ez zion gorrotorik jendeari, eta galeper txitxiburduntzien zale amorratua zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 33. orr.

Bigarren gosariko galeper txitxiburduntziei ekin aurretik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 33. orr.

Txitxi-burruntzia banintz bezala!  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 78. orr.

3

Bihotzari txitxi-urka eginez eta arimari izerdia ateraz zuzendu behar izan zuen Galindezek fusilamendua.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 256. orr.


txitxiburduntzi ik txitxi 2.

txitxildu, txitxil(du), txitxiltzen (orobat txitxitu) du ad begiez mintzatuz, erdi itxi, bildu. ik ñarrotu; txilotu.

Lantzean behin andreak begiak txitxildu eta ikastetxeko kontuak galdetzen zizkidan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 19. orr.

Emakumeak, erantzun aurretik, begiak txitxildu eta adi begiratu zion, errezeloz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 103. orr.

Begiak txitxildu eta, idazkera kiribildu batez, honako eskaintza hau irakurri ahal izan nuen: "W.P. Weber standartenführerrari, Reicheko arimarik sentiberenetako bati, esker onez".  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 159. orr.

Begi lokabeak txitxildu ditu, eta hizkiak ihesi doazkio kaleko mukizuak legez.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 209. orr.

Begietara so egin zion, zorrotz, begiak txitxilduta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 222. orr.

Itsasora begiratzen zuen, ile horia haize epelak zirimolatzen ziola, eta begiak txitxiturik begiratzen zuen urrunera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak txitxildu (6)


txitxipapa
1 txitxipapetan adlag nahierara.

Elemeniaka, oro begi belarri, mihi, aho eta zintzur, leher eta zapart sekula fingabeko otoruntza eta edasian, goseak amikatuak txitxipapetan batetik bestiala.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 44. orr.


txitxipotxoka
1 txixipotxoka egin adlag hitz egin.

Azkenik behintzat lasaitu du pertxuna izatez batzuetan bargazta ere bilakatzen den emakumea, egingo duela umearekin txitxipotxoka, eta lapurtzat salatu behar bada ere esango duela pulpitotik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 78. orr.


txitxirio 1 iz urteroko barazkia, hazi biribilak, horixkak eta jateko onak ematen dituena; landare horren hazia (Cicer arietinum).

Ohi bezala, zerbitzari siriarrak botila erdia eta txitxirio batzuk atera zizkigun.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 109. orr.

Ez ziren zain geratu, hurrena zer ikusiko: ez lapikoa txitxirioekin kea dariola lurrean, ez galleta-papurrak ilaran ate ondoan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 19. orr.

· Bere burmuina haizez beteriko buñuelo baten ezerezean dingilizka ari zen txitxirio bakarti eta ttipia baino ez zen.  Berria - Kultura   2006-03-02

2 (hitz elkartuetan)

Bere korolaren goialdean txitxirio-txerto bat jartzearen gorabeherari aurre egitekotan zen.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 221. orr.


txitxitu ik txitxildu.

txitxo ik txita.

txixa ik txiza.

txixagura ik txizagura.

txixalarri ik txizalarri.

txixe ik txiza.

txixpa ik txispa1.

txixtor ik txistor.

txixtu ik txistu.

txixtulari ik txistulari.

txiza (orobat txiz g.er., txisa g.er., txixa g.er. eta txixe g.er.) iz pixa.

Ez dakit beldurragatik zen, baina bat-batean txisa egin nuen gainean; nitaz barrez hasi ziren batzuk, eta beste batzuk, berriz, nirekin haserretu ziren, mihiarekin gela osoa garbitu beharko nuela esaten zidaten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Barakaldoko Udalak 300 espediente ireki ditu sei hilabetean kalean txiza egiteagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

Han euri urezko putzu bat egoten zen, edota ureztatzeak eragindakoa, edota zamariren baten txizak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 174. orr.

Besteen hautsak kendu eta besteen txizak komunean lagatako putzu lehorra garbitzera!  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 41. orr.

Infekzioa moztu zitzaion arte preso antiguarrak odola isuri zuen txizarekin batera.  Berria - Euskal Herria   2004-04-14

Odolaz gain, txizaren zenbait parametro ere aztertzen dira metodo horrekin.  Berria - Kirola   2004-09-03

Lehenengo eta behin neure eremua mugatzea erabaki nuen eta txizaz busti nituen bainera, Santiren ohea eta egongelako besaulkia.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 37. orr.

Bizitza, kakaz betetako belaontzia da txizazko itsasoan uzkerren haizeak bultzatua!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 421. orr.

Hombre, txizatan bainatutakoak badatoz.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 92. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kalea ilun dago eta txiza usaina dario.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 87. orr.

Tentetasun harekin ez zegoen jakiterik komunetik kanpora txiza arrastorik laga barik egitea posible izango ote zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 152. orr.

Txiza-zorrotadaren erdian zegoenean, Lucasek bira egin eta aingeruaren oinarrira apuntatu zuen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 65. orr.

Zira barregarria [...] logelan utzi eta derrigorrezko txiza parrastada bota ondoren eseri zen mahaira.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 40. orr.

Deeena kontatu nion, txiza euria, korroan hasi eta nola joan ziren nire hezurrak galtzada harrietara, bertso-saioa, [...].  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 106. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Ku-kux-klanaren eraso txiza-jaurtitzaileak sortutako egonezina uxatzeko.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 91. orr.

4 txiza-arrada (corpusean txiz arrada eta txizarrada soilik) txiza zorrotada.

Txiz arrada ederrak lagatzen dituk tazatik kanpora.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 196. orr.

Ozta-ozta ematen zidan abagunea txizarrada bizkor bat eta kaka mokordoa bota nitzan, eta berehala itzularazten ninduen etxera.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 36. orr.

5 txiza egin

Lubeta gainetik, txiza eginen duzu itsasora.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 145. orr.

-Bertan egin ezak txiza, egin ezak bertan!  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 23. orr.

Txiza eginez markatzen dituzte beren lurraldearen mugak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

Errepide bazterreko ostatu parera iritsitakoan, txiza egitera aterarazten ditu umeak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 15. orr.

Bidankozeko batailoian gazte bat, gauean txiza egitera irten eta bertan hil zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 40. orr.

· Bitartean ez da garbituko eta txiza eta kaka ziegan egingo ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

6 txiza-erreka (corpusean txizerreka soilik) txiza zorrotada.

Hor malda behera hasten da eta, txakurrek hanka jasotzen dutenean, txizerreka dendaraino etorriko da.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 165. orr.

· Txorrotadaren azpian sartu-irtena egin eta segituan txizerrekatxo horixka botatzen hasi zen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 94. orr.

7 txizaginean adlag txiza egiten.

Baina Jemek ez zuen komuneko atea guztiz itxi eta neska txizaginean entzun zuen Ralphek.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 20. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egin nuen txiza (3); txiza egin (16); txiza egitea (3); txiza egiteagatik (4); txiza egiteko (10); txiza egiten (13); txiza egiten hasi (4); txiza egitera (12); txiza eta kaka (3)


txizaginean ik txiza 7.

txizagura (orobat txixagura g.er.) iz txiza egiteko gogoa. ik pixagale.

Txizagura zuen eta hura zen lehenengo gauza.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 140. orr.

Gero txizagura etorri zait eta, begiak zabaldurik, errekasto urre kolorea irteten ikusi dut bainuontziko apar artean, epel, hozten hasitako uretan.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 41. orr.

Jan faltak, txizagurak, nekeak edo jarduera sexualaren faltak desoreka sortzen dute, eta, horrenbestez, berriz oreka ezartzeko beharra izaten dugu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 147. orr.

Txizagurak aztoratutako berna estutze batzuk burutu zituen Mentxuk.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 16. orr.


txizalarri (orobat txixalarri g.er.) iz txiza egiteko gogoa. ik pixagale.

Esku errukitsuek niri ere helarazi zidaten, batek daki nondik, kontserba-lata bat, txizalarri nintzela adierazi nuenean.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 188. orr.

Nik ere txizalarria nuen eta jaiki egin nintzen, ate ondora joan eta baimena eskatzeko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 22. orr.

Hura ere txizalarriak, antza.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 19. orr.

Ez dakit zergatik, eskaileretan gora zeuden alfonbra gorri haiek, areagotu egin zidaten txizalarria.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 18. orr.


txizarrada ik txiza 4.

txizati iz txiza asko egiten duena.

Eta Erribera, eta Ontziola, eta Petit Maison, eta Ikastetxea, eta Zubietako etxe berriak ere desagertu ziren, ume txizatien malkarraren ostean, eta Kaioarri geratu zen bakarrik agertuan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 406. orr.


txizatoki iz txiza egiteko tokia.

Komunera sartu eta, txizatokian maskuria husten ari naizen bitartean, parez pare dudan ispiluari begiratu diot.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 208. orr.

Gogoan dut, gainera, afaltzera joan aurretik Laja soinu-jotzailearekin topo egin nuela taberna bateko txizatokian.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 141. orr.

Txizatokitik pasatu ondoren (bainugela deitzea gehiegi da, zalantzarik gabe), nire ohera jo beharrean, auskalo nola, Tetrako besaulkian amaitu nuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 70. orr.


txizerreka ik txiza 6.

txizerrekatxoa ik txiza 6.

txizestu iz txisalarria.

Txizestu izan naizen batean, komunera joan, eta, neskenean sartzearekin batera, Tom topatu dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 145. orr.


txizontzi iz pixontzia.

Erizainak gela handi, bero eta lehor bateko atea ireki zuenean, besoa luze-luze, saski bat zeraman, txizontzi baten modura erabiliz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Ikusten zuenean Maitearen txizontzia ateratzen, Denver lasterka joaten zen hari hura kentzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 325. orr.

Txizontzia husteko esan nahi zuen horrek, eta garbirik itzultzeko ohe bazterrera.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 123. orr.


txo 1 lgart gizonezkoekin eta eskuarki mutikoekin deitzeko erabiltzen den deikia. ik to1.

-Ez zekiat, txo.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 92. orr.

-Ostia, txo, arrazoi duk!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 100. orr.

-Lasai, txo, nik eurak baino eurek ni begi-bistatik galtzeko gogo handiagoa ditek!  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 9. orr.

Nik ere jartzen diat BBC, txo, Benny Goodman-en kuartetoa entzuteko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 58. orr.

Joder, txo, nik zer ostia jakingo diat ba -erantzun dio-.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 88. orr.

Oso pozik nago, txo; harakinek solomoa oparitzen didate, xerrak oparitzen dizkidate...  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 256. orr.

-Hi, txo, eta zurrutean jardun izan bagenu ere, zer?!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 186. orr.

-Tira, Eñaut, ze moduz, txo!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 173. orr.

Hau txute bat bezala duk, txo!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 125. orr.

Esaten eta egiten utzi behar zaiek; libre utzi behar zaiek, txo.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 172. orr.

Kanela fina, txo.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 156. orr.

2 itsasontziko mutila.

Lemari ero batek gidatu belaontzi mastagabetuko txo, eskifaia hordi batek etengabe ipurzulatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 263. orr.

«Gehienok txo bezala hasi ginen, 13-14 urterekin», zehaztu du Romerok.  Berria - Harian   2006-04-30


txobinista ik xobinista.

txobino ik chauvinista.

txofer (orobat xofer g.er. eta txofur g.er.) 1 iz auto edo autobus baten gidaria.

Bigarren tiroa autoaren txoferrari ematera, eta ez don Jaime txatxu hari, Bernardino bere ondoan izango zuen erreka ertz hartan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 265. orr.

Autobuseko txoferra eta bertan zeuden bidaiariak asko ikaratu ditun.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 13. orr.

Hegazkin pribatuak eta txoferrek gidatutako autoak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 54. orr.

Kotxe bat, oso handia, marroiz jantzitako txofer batek gidatua.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 58. orr.

Williams andreak xoferra bidali zuen Jacken maleten bila.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 43. orr.

Batzuetan, autoa bidaltzen zion, txofer eta guzti, ibilaldi arin bat egin zezan hirian zehar.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 64. orr.

-Nora? -txoferraren galdera.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 76. orr.

Atzerako ispiluari begira hitz egin zion txoferrak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 41. orr.

Txoferrak autoa leun-leun gelditu zuen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 22. orr.

Aitak SSetako bere txoferraren uniformearen jaka grisa eman zidan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 250. orr.

Kutxa eta atea itxi ondoren txoferraren jarlekuan eseri da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 43. orr.

Txoferraren ondoan eseri zen Pat.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 231. orr.

-Boulevard kafetegira -agindu nion txoferrari.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 145. orr.

Zauritua Bilbora eramateko agindua eman zion txoferrari.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 57. orr.

Ni edozein mozorro hartzeko prest nengoen, txofer, soldadu, kazetari, edozein, Chavezengana hurbildu ahal izateko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 128. orr.

Herrira egin nuen joan-etorrian txofer izan nuen gaztea; Badiola hain zuzen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 172. orr.

2 (izenondoekin)

Barruan ikusi genuen txofer uniformeduna.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 15. orr.

Ez zen neskamerik falta, ezta inuderik, etxeko morroirik, lorezainik edo txofer kapeladunik ere.  Berria - Euskal Herria   2004-05-16

Neu nintzen garbitzailea, lorezaina, etxekoandrearen txofer pribatua, iturgina eta kristal garbitzailea.  Berria - Euskal Herria   2004-05-16

Utzi nahi ez, nonbait, beste inori gure salbatzaile izaten; txofer ona izan balitz sikira, baina kaxkarra baino kaxkarragoa izaki.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 195. orr.

Txofer beltzak bolizko hortzez beteriko ahoa erakutsi zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 451. orr.

Txofer berriak galdetu dio lehengoari: "Eta horiek, nora eraman behar ditugu?".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 461. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ondo zihoala erantzun zion txofer lanetan ari zen emakumezko adinduak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 161. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Musuen hagunaz bereizi ginen, taxi txoferraren begi-keinuen benedikazioarekin.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 64. orr.

Logroñora doan taxi txofur bat gelditzen zait, berehala erranez, beti hartzen ohi duela Santiagorako bidean dabilela iduritzen zaion norbait.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 82. orr.

Autobus txoferra da bera.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 15. orr.

Bus-txoferra.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 18. orr.

Nagusia gamelu-txofer, sermolari edo tximeleta-ehiztari artatsua zen sorterrian  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 126. orr.

5 (adizlagun gisa)

Txofer neu joango nintzen, eta ondoan, Roman bera.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 43. orr.

Mirari zihoan txofer.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 243. orr.

Gerran txofer ibilia zen, aita bezala.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 428. orr.

Oraingoan bi kataluniar zetozen txofer.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 245. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txofer eta guzti (3)

autobuseko txoferra (5)

gure txoferrak (3)

txoferraren atetik (3); txoferraren ondoko (5)

agindu nion txoferrari (3)


txofertu, txofer(tu) , txofertzen du ad txofer gisa gidatu.

Autoa txandaka txofertzen zuten, oro har.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 100. orr.

Estebanek artean ez zeukan auto propiorik, ez, baina Irinbeltzagako udalak ordainduta herrira ekarriak ziren bi anbulantzietako bat, Dodge Darr ikusgarria, txofertzen zuen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 164. orr.


txofertza iz txofer aritzea; txoferraren lanbidea.

Berak karnetik ez, eta txofertza egiten zion batekin ibiltzen omen zen hara eta hona.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 63. orr.

Txofertzan aritzea gogorra da, batzuetan, baina diru dezente irabazten dut, eta ez naiz kexatzen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 45. orr.

Iruñera itzuli zen Teo, bere jaioterrira; eta lasterrean hasi zen, bada, Erakundearen Nafarroako egoitza anitzetan mantentze-lanak egiten: sukaldaritzan, txofertzan, komun-garbikuntzan eta beste hainbatetan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 26. orr.


txofur ik txofer.

txoil (orobat txol g.er.) adlag guztiz, erabat.

Txoil ergeldu gabeko haur guztiek nahi dutena garbi-garbi erratea bertzerik ez duzu egin zuk, Saioa: zu zara zu lurreko gatza, zu nere arreba bizkia!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 155. orr.

Gauza asko esan da gure Orentzero gizajoaz, baina, orain arte aditu ditudanetatik, bat bakarrak ere ez nau txoil ase.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 71. orr.

Txoil barregarria da ijito drogazalearekiko elkarrizketa ere.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 56. orr.

Geroxeago ohartu zen, nonbait, bere aldamenekoa neska txoil polita zela.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 31. orr.

Esan nion, bada, amari bakarrik ordu pare baterako nintzela etxean, negozio txoil aipagarri eta sekretu batera bidean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 32. orr.


txoka iz txori kantaria, hazijalea, lumadi arre gaztainkarakoa.

Eskolarik gabeko egunetan, padre Velandorekin joaten zen txorietara eta baserriko ukuilu erdia bederen kaiola bihurtuta zeukan, beti txoriz betea: txokak, kardantxiloak, tarinak...  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 155. orr.

-Olibondoetara noa, ea txoka batzuk erortzen diren. Sare bat izango banu, batailoi osoarentzako adina txoka hartuko nitizkek.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 117. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txokaren kantua (3)


txokarratu, txokarra(tu), txokarratzen du ad gehiegi erre; erabat erre.

Gero, azkon nagusiei lotu dizkieten zuziek estalkiak sutan jarri dituztenean, harresietatik behera bota dituzte portugaldarren buruen gainean, eta hauek izan dira atzera egin behar izan dutenak, matatxerriaren ondoren txokarraturiko zerriak bailiran.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 329. orr.

Auzoko emakume baten kontra, zeina mindua baitzegoen haiek berari eskatutako manta bat txokarratuta itzuli ziotelako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 174. orr.


txokatu, txoka(tu), txokatzen du ad erabat harritu. ik xokatu1.

Ikaragarri txokatu izan dit horrek argazki hauek ikusi ditudan bakoitzean.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 39. orr.

Bere argazkia ikusi dudanetik txokatuta nagok.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 127. orr.

Guztiz txokatuta azaldu nintzen, behinola hortzetako txotx guztiak Black Caten lurrera bota nituenean bezalaxe: oso seinale txar-txarra zen!  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 157. orr.


txoke 1 iz elkar-jotzea, talka.

Irten orduko kotxe bat gainera datorkiela ikusten dute; Mikelena, jakina, eta hau gelditzen saiatu arren, danba!, txokea ezinbestekoa da.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 175. orr.

Ahotik aterarazten zuen barruan konprimatutako aire hori, kanpoko airearen kontra jaurtikiz; txokearen kolpearekin hotsa ateratzen omen zuen garbi-garbi.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4490. orr.

Ur-ttanttak goraka jelatzen direneko, txoke eta tupust dabiltz, jelatxo eta izotz txintxarrok, hodeiaren masa hori elektrizitatez kutsatzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.

2 irud/hed

Sekulako zalaparta sortu zen, eta hantxe abiatu ziren letra guztiak estropozoka, bata bestearekin txoke eginez, eroriz, pilatuz, ahal bezala zutituz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 106. orr.

Diskurtso teorikoaren eta antzinako arkitekturaren aztarna arkeologikoen ebidentzia multiforme eta guztiz ez-arautzailearen arteko txokeak sortzen zuen txundidura eta harridura.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 240. orr.

Gaixoak lasaiak dira, izenak ere dioenez, urdurientzat eta gogaikarrientzat txokeko terapiak daude erietxeko zuritasun garratzean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.

Poloniak eta herrialde baltikoek Letonia, Estonia eta Lituania txoke terapia gauzatu zuten, Europako erdialdeko beste estatu batzuek aldaketak mailaka egin zituzten bitartean.  Berria - Mundua   2004-06-08

3 gauza harrigarria.

Hi joten ikustea egundoko txokea zoan, trikitiaren eboluzinoaz apur bat jakitun gengozanok higan Rufinoren doble egin-egina ikusten gendualako, ha zaharrean eta hi gaztean.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 88. orr.


txoko (1068 agerraldi, 167 liburu eta 269 artikulutan) 1 iz bazter ezkutua edo. ik zoko; xoko. (etxe, gela eta kidekoetan)

Eraikinaren txoko bateko iturriaren marmar isilak iluntzeko beste zaratak estali zituen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 29. orr.

Otoitzean ari zen elizako txoko batean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1105. orr.

Tabernako txoko batean eseri naiz, eta tapiz berdean hedatutako egunkari txatalak hartu eta utzi ibili naiz.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 39. orr.

Etxebizitza zahar hartan txoko bat prestatuta zeukan beti, ohea jantzi berria, mutila noiz agertuko zain.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 20. orr.

Lozakua zabaldu nuen txabolako txoko batean zegoen Antonioren ohe ondoan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 99. orr.

Barra amaitzen den txokora hurbildu dira.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 118. orr.

Txoko bat besterik ez diat eskatzen; lurrean ere lasai asko egin zezakeat lo.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 132. orr.

Lehengusuen etxera joaten nintzenean ere, haiek Tintin-en abenturak izaten zituzten eta txoko batean ezkutatuta irakurtzen egoten nintzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 233. orr.

Gauean, ukuiluko txoko batean, Peppone eta On Camillo kartetan ari ziren, petrolio-lanpara baten argitan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 179. orr.

Egongelako txoko batean zegoen mahai txikiago batean gosaltzea erabaki zuten.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 96. orr.

Gosaltzeko txokoan eseri, kafea hartu eta eraztun bat uzten dut oharraren gainean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 96. orr.

Gauero [...] Hermione egongelako txoko batean lanean ikusten zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 199. orr.

Joseba txoko bateko eserlekuan jarri eta mina jasateari ekin zion, mutu.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 70. orr.

Emakume zahar batzuk zeuden txoko batean eserita, edalontzi txiki batzuetan jereza edaten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 66. orr.

Leihoaren txokoan ezkutatu nauk ni, eta ez naik ikusi.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 204. orr.

Katuaren etxola dago txoko batean, baina ez dago katurik inon.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 98. orr.

Konturatu ginen etxean epel zegoen txoko bakarra beheko suaren ondokoa zela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 169. orr.

Lehenbizi eraman txakurra bere txokora, zure gela ez da animalia bat edukitzeko leku aproposena eta.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 12. orr.

Bera moldatu zen ezagun batzuen etxean txoko bat aurkitzeko.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 145. orr.

Has eta buka edan zuen Abelek limoi-ur basokada handi bat, edarien txokoan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Halako baten arreta jarri zuten kafetegiaren azken txokoan begira-begira zeuzkaten mutilengan.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 96. orr.

Bakartien izkina honetan, -sartu eta eskuineko txokoan- [...].  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 136. orr.

Jende guztia bakean itzuliko da nor bere txokora.  Elizen arteko biblia   Ir 18,23

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Barraren izkinan zegoen, aurkitu zuen txoko ezkutuenean.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 41. orr.

Horretarako etxeko ganbarako nire txoko ezkutua erabili genuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 87. orr.

Gela estu bat zunan, bi atekoa, eta bakoitzak beste txoko estu batera eramaten zinan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 100. orr.

Ahots batek Clauderi deitu zion izkinan zegoen ardandegi baten txoko ilunetik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

Moldiztegiarentzako tokia ere bai: txoko itsusi bat "Euskaldunen karrikan", Errobiren ondoan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 302. orr.

-Arratibel eta Ibeasen galeria txoko txikia da, baina, hala ere, arrakasta izango duela uste dute.  Berria - Kultura   2004-08-01

Nire txoko sekretua da hau -erran zidan Angelak.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 77. orr.

Txoko goxoena tximiniakoa zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 164. orr.

Hor barruko biltegian txoko egokiren bat egongo da, ziurrenik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 103. orr.

Aparteko txoko batean, besteen ikusmiratik urrun, jesartzera gonbidatu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 54. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Emaztea mahatsondo emankorraren antzeko izango duzu etxe-txokoan.  Elizen arteko biblia   Sal 128,3

Celarena, ordea, mundiala izan da, heriotza, alegia; Xanpunena, berriz, etxe txokokoa, euskaraz bakarrik hil baita bertsolari lapurtarra.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 100. orr.

Taberna txokoan zegoen, beso bat barra gainean jarrita eta kafea eskuan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 187. orr.

Ez dakit zenbat denbora egin nuen ziega txokoan eserita, uzkurtuta.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 23. orr.

Amak sukalde txokoan irratiari bolumena jaitsi zion.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 200. orr.

Txakur-janari nazkagarria jan behar izaten nuen sukalde txokoko ontzi zikinean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 15. orr.

Antonio supazter txokoan dago.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 133. orr.

4 (bestelakoetan)

Ehuneko ehun segurua den zulo, txoko, izkina edo koskara heltzea. Liburua Harryren idazmahaiaren azpiko txoko ilunean ezkutatu zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 161. orr.

Txoko bat aurkitzen zuen beti ohe batean, han eta hemen jaten zuen, zarpa zaharrez janzten zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 235. orr.

Maletako txoko bat seinalatu zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 83. orr.

Janaritegiko teilen artetik aurkitu zuen txokoa kardo batek.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 137. orr.

Max Centerreko poltsa urdinaren bila hasi da furgoneta irauliaren txoko-bazterretan, baita laster aurkitu ere.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 26. orr.

Puru-mutturra ezpainen txokoan zeukan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 226. orr.

ik beherago 13.

Bihotzaren txoko ahaztu eta aspaldian lokartu hori itzartu egin dela iruditu zaio.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 41. orr.

Burmuinaren txoko galdu batean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 42. orr.

Salmonellaren bakterioak bere burua babesteko eta ugaltzeko txoko bat egiten du.  Berria - Gaiak   2004-06-18

Gero eta bustiago sentitzen naiz, zakilak nire txokoa bila dezala nahi dut, nire barnean sar dadila.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 83. orr.

Uste eta nahi baino askozaz lehenago isuri nuen hazia txoko goxo hartan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 27. orr.

Niri beti gustatu izan zaidana buztana txoko goxoan gorderik edukitzea baita.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 67. orr.

Ematen zuen giltza berez erori zela neska gaztearen esku-txokora.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 73. orr.

Musuz betetzen zizkidan izter-txokoak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 153. orr.

5 irud/hed

Nik esango nuke bihotzaren txoko batean pizturik atxikitzen zeniola esperantza horren kriseiluari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 39. orr.

Neguak aurkituko ahal zuen txoko laiotz galduren bat iraganaren eremuetan!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 153. orr.

Baina ez pentsa Euskal Herria dela misoginiaren txoko bedeinkatua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 45. orr.

Ni ikasle izan ninduzun urte horretan piztu omen zitzaizun maitasun-txingarra bihotz-txokoan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 11. orr.

Bertan lan egiten dute, eta bertan dute beren maitasun txokoa.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 61. orr.

Txoko ekologikoa: espezie batek bizi, hazi eta ugaltzeko behar dituen baldintzen eta baliabideen multzoa da.  Berria - Gaiak   2006-04-16

6 bi horma edo pareta elkartzen diren lekua.

Aretoaren lau txokoetara bakarrik daude zuzenduak zeharreko argiak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 93. orr.

Bazter batean, harresietako txoko batean, ba omen dira persiarrek idatzitako bertso batzuk.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 94. orr.

Hala ere, baratzearen txoko batean ikusi zuen metalezko platertxo bat, katuei jana emateko modukoa.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 198. orr.

7 pilotalekuan, frontisa eta ezker pareta elkartzen diren lekua.

Xalak zabaletik pilota zail bat jaso zuen, Titinek txokora bidali zuen pilota, baina Pascualek jaso zuen.  Berria - Kirola   2004-02-29

Txokotik zabalera sakatuz Irujok Gonzalezen autoestimua errekara bota zuen.  Berria - Kirola   2004-04-08

Dejadak txokoan, zabalera irekiak, airez sarturikoak...  Berria - Kirola   2004-09-19

Capellanek hormabikoa jaso, dejada txokora, eta tantoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 59. orr.

Ikaragarriak izan ziren haren gantxoak eta txokoan utzitakoak.  Berria - Kirola   2004-12-28

Erasoan, halaber, bolea izan zuen arma nagusia, eta txokoan zein zabalean ia ez zuen hutsik egin erasoan.  Berria - Kirola   2006-05-07

Txokoan pare bat, beste bi zabalera eta hormabikoa.  Berria - Kirola   2006-01-07

Pascualek ez ditu Titinen keinu gehienak ikusten, eta kostata iristen da txokoko zuloa babestera.  Berria - Kirola   2006-01-29

8 hiriez, herrialdez eta kidekoez mintzatuz, bazterra.

Kursaaleko gunea eta Zurriolako hondartza hainbat doinuz beteko dituzte munduko txoko askotatik iritsita ko musikariek.  Berria - Kultura   2004-07-23

Ia laurehun koroaren truke munduko txoko ederrak bisita zitezkeen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 43. orr.

Horiek baino zaharrago direnek mundu zabaleko edozein txokora joatea aukeratzen dute uda partean lan eginez laguntzera.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Munduko azken txokoan ere euskaldunik topatu behar!  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 30. orr.

Gazte Topaguneko filosofia Euskal Herri osoko txokoetara zabaldu gura duen ekimena aurkeztu zuten atzo.  Berria - Euskal Herria   2006-02-25

Gazte talde handi bat motxilak bizkarrean dituztela hiriko txokoak bisitatzen.  Berria - Harian   2005-08-19

Arrantza-eskola politeknikoaren gibelean dagoen txoko polit batean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 271. orr.

Gertuago, Tirol aldean, Suitza eta Austriako txoko menditsu horretan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 209. orr.

Arabako txoko baten, euskararen ertz baten, Zigoitian.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 88. orr.

Hamar litro gehiago atera ohi ditugu Arantzazuko txokoan: 134.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 59. orr.

Herriko beste txoko berezi batean, Andra Mariko dorrearen azpian.  Berria - Kultura   2004-08-20

Txoko bitxia duk Paris zaharreko kale hori!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 37. orr.

Suresnesera erretiratzeko, bien gustukoa baitzen aldirietako txoko hori.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Maite nuen, jolas-orduetan, handik zehar galtzea, eta txoko bitxiren batean liburu bat irakurtzea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 78. orr.

Uste dute badirela noski unibertsoan hainbat txoko bizitza eta, ziurrenik, are bizitza kontzientea hazteko aski egokiak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 36. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Paisaiak ere pintatzen nituen, eta kale-txokoak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 125. orr.

Bilbori, oraingoan ere, ia 30 litro kentzen dizkio Donostiako golko-txokoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 392. orr.

10 ik lokal.

Hogeita hamar metro karratu inguruko txoko bat zen, argi gutxikoa baina atsegina.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 374. orr.

Hain zuzen ere, 1935az geroztik Hogar Vascoko txokoan beren bulego-gela badute gazteek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 56. orr.

Ondorioz, ez gara elkarrekin fidatuko, elkarte eta txoko gastronomikoetan lapurretak areagotuko dira.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 102. orr.

Bi eguneko jardunaldiak goizeko hamarretan hasiko dira, Oiartzungo Herri Musikaren Txokoan.  Berria - Kultura   2004-11-26

Colon de Larreategi kaleko jatetxerantz joateko agindu dionean, euskal sukaldaritzako txoko garestienetakora.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 121. orr.

Apala da oso, marinel txoko horietako bat, baina oso bista onak ditu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 337. orr.

11 jaioterria.

Txokoarekiko atxikimendua dela eta, hizkuntza komunitate txiki batek atxiki-atxikia jarraitzen du bertan sorturiko tradizioei. Ikustea, alegia, ez dela txoko-mintzaira jakin baten kontua lurtasun horrena, eta semantika sakonago, unibertsalago bati dagokiola.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 249. orr.

Txoko-hizkera itxienean oinarriturikoak alde batera uztea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 11. orr.

12 komunikabideetan, tartea.

Hala eta guztiz, poesiari ere txoko bat eskainiko diogu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 28. orr.

Bestalde, nire txoko propioa izatea esan nahi du, nik nahi ditudan gaiak nahi ditudan moduan esateko espazioa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 249. orr.

Bertsolaritzaren interneteko txokoa ez dadin bakarrik elkartearena izan Radio Euskadin, Almudena Cachoren umore on eta argia lagun osatu nuen nire txokoa urte batzuetan.  Berria - Kultura   2006-02-18

Lehen plamako albiste zena, albiste bitxien txoko-txokoan zokoratua dute orain komunikabideek.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 72. orr.

13 ezpain txoko

Ezpain txokotik dario hortzetako pasta zuria.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 100. orr.

Bere aurpegi puztuan, begiek zehaztasunik gabe begiratzen zuten; ezpain txokoetatik zimur sortak ernatzen zitzaizkion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 31. orr.

Irribarre sotil batek zeharkatu zituen bien ezpain-txokoak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 88. orr.

Adaren ezpain-txokoek irribarre bat saiatu zuten.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 54. orr.

Eslabiarren bereizgarri nabarmen bat agertzen zitzaion ezpain-txokoetan: haur-itxurako aurpegikera eztia.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egongelako txoko (4); etxeko txoko (3); euskal herriko txoko (11); gipuzkoako txoko (3); munduko beste txoko (3); munduko txoko (8); nire txoko (5); plazako txoko (3); tabernako txoko (3)

txoko batean eserita (5); txoko batean zegoen (4); txoko bateko (3); txoko berezia (5); txoko eta bazter (6); txoko ezkuturen batean (3); txoko guztiak (13); txoko guztietan (12); txoko guztietara (9); txoko guztietatik (8); txoko ilun (10); txoko ilun batean (7); txoko txiki (3)

bere txokoa (15); gure txokoa (3); nire txokoa (3); txokoa bilatzen (3); txokoa topatu (3)

bere txokoak (3)

azken txokoan (4); bere txokoan (14); betiko txokoan (4); erraldoien txokoan (5); leihoaren txokoan (3); supazter txokoan (3); txokoan eginiko (3); txokoan eserita (4); txokoan jarri (4); txokoan utzi (3); txokoan utzitako (4); txokoan zegoen (6)

txokoarekiko atxikimendua (5)

bere txokora (6); txokora joan (4)

azken txokoraino (3)

txokoren bat (7); txokoren batean (18)

barne txokorik gordeena (3); txokorik gordeena aurkitu (3)

munduko hainbat txokotako (3)

edozein txokotan (15); hainbat txokotan (10); hamaika txokotan (4); munduko edozein txokotan (3); zein txokotan (4)

edozein txokotatik (3); munduko hainbat txokotatik (3)

txokotik zabalera (8)


txokokeria 1 iz norbait bizi den txokoko gauzei neurriz kanpoko garrantzia emateko joera.

Usuagoa da erregio prentsa, izararen besteko lau-bost-sei plegu, Frantziatik nazioartera eta kiroletatik iragarkietara, txokokerian barna.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 78. orr.

Ikuspegi honetatik erlijio-txokokeriaren egungo egoerak mugagabe jarraitzearen nozioa zentzugabea gertatzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 108. orr.

2 (hizkuntza-kontuetan)

Euskalkietako txokokeriak eta bitxikeriak euskara batuan txertatzeko ahalegina.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 230. orr.

Gogor salatu zuen zenbait idazleren jokabidea, euskara eta Euskal Herria batzen ahalegindu beharrean, txikikeriak eta txokokeriak erabiliaz, hizkuntza desegiten eta desegituratzen zihardutelako.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 95. orr.

Txokokeriari muzin egin eta Euskal Herri osoan ulertzeko moduko hizkuntza erabili behar du kamara aurrean delarik.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 164. orr.

Zurtuta irakasle kaskasoila nire hitzontzikeriagatik, ez zegoen italieraren txokokerien jakinaren gainean.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 149. orr.

Batzuek berehala hartu dute beren probetxurako mezu horren zati bat, mezuaren osotasuna atzenduz, eta berehala hasi dira goi mailara eramaten txokokeriarik handienak, horrela hobetuko delakoan euskara.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 158. orr.

Bere garaiko euskara mintzatutik gertuegi zegoen Azkueren eredua, eta azken orduko hainbat berrikuntza eta hainbat txokokeria onartzea ekarri zuen horrek.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 163. orr.


txokolata ik txokolate.

txokolate (orobat xokolate g.er. xokolet g.er., txokolet g.er., xokolot g.er. eta txokolata g.er.) 1 iz kakao hautsez, azukrez eta beste zenbait gaiez eginiko ore gotortua; gai horrekin egiten den edaria.

Harryk txokolatea hartu, bai, baina ez zuen jan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

Hartu al du txokolaterik? -galdetu zion kezkatuta Pomfrey andreari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 315. orr.

Kafea xigorkiekin edo txokolatea txurro egin berriekin hartzera.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 41. orr.

Txokolatearen dasta garratza miazkatu nuen aho barruan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 144. orr.

Baziren garai batean hiru txokolateria: bata Karrikaburuan, bigarren bat Etxepare edo Irauzketan, zeintan gelditzen baitira oraino txokolate egiteko orma edo moldeak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 62. orr.

Ez dut txokolate hori pozoitu, entzun?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 74. orr.

Eskua jaso nuen, beste txokolate bat eskatzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 143. orr.

Igo txokolate bat eta opiltxoak 108. gelara, lehenbailehen, mesedez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 238. orr.

Txokolate bana eman zien.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 26. orr.

Hondartza txikiaren gaineko kafetegian txokolate bana hartzea proposatu diot.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 322. orr.

Txokolate apur bat hartuko nuke orain.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 153. orr.

Txokolate egin berriaren usaina.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 192. orr.

Azukrea eta txokolateak emango dizkiotela zirkoa ikustera inguratzen den jende guztiari.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 137. orr.

Esan ohi zuen txokolatea bezalakoa dela bizitza: baduela alde bat garratza, eta baduela alde bat eztia.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 35. orr.

"Ba al dakizue txokolatea afrodisiakoa dela?", bota du mutil batek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 145. orr.

Ontza bat txokolaterengatik sentitu litekeen inbidia.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 171. orr.

Egundoko arrautza bat, txokolatezko arrautza baten erabateko itxura zuena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 120. orr.

Txokolatezko budinaren eguna.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 19. orr.

Sarreran Dursleytarrek txokolatezko izozki handiak erosi zizkieten Dudleyri eta Piersi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 29. orr.

-Libra bat txokolatezko bonboi, mesedez-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 127. orr.

Gaztarik finena eta gailetak, txokolatezkoak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 145. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Mendazko txokolate fin batzuk eskaintzen ari zenean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 24. orr.

Estimatuko dizu berogarria, txokolate ona egiten duzulako lotu baitzuen gaixoa ohera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 255. orr.

Armairua zabaldu, txokolate beltza atera, eta bi pusketa kendu zizkion.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 35. orr.

60 emakume txokolate beltzarekin estali genituen eta 75 gizon txokolate zuriarekin.  Berria - Kultura   2006-04-21

Amak txokolate beroa prestatu zigun, ogi xigortuarekin eta gurinarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 97. orr.

Sukaldeko mahaiaren jiran eseri dira denak, erdian jarrita txokolate bero-beroa, ogi xigortu berria, galletak, bizkotxoak, marmelada eta gurina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 144. orr.

Txokolate egina eta gailetak atera zizkidan, zer edo zer hartu nuen itsuskeria ez egiteagatik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 108. orr.

Txokolate egosiaren usaina leihoen azpiko burdinsareetatik gora igotzen zen, kiribilka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 126. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esnea txokolate-hautsarekin, ogi xerrak gurina eta konfiturarekin eskaintzen zizkien.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 38. orr.

Gozokiz betetako kristalezko txokolate ontzi hautsez zikinduaren eta latoizko balantza pisuaren atzean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 178. orr.

Excella txokolate enpresa eskuratu zuen Zahorrek, Kanadako eta Erresuma Batuko merkatuetan sartzeko asmoz.  Berria - Ekonomia   2004-07-29

Rachelen egoitza garbitzen zuen orduetan, Janinak beti ondotik zeukan txokolate ekoizleen alaba bihurria.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 97. orr.

Izozkiaren gainean txokolate-krema beroa zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 153. orr.

Zale amorratua naizen txokolate pastelak jarri nituen ur botilaren ondoan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 296. orr.

Goizean txokolate-ura ematen zioten, arratsaldean haragi egosia, eta gauean baratxuri-zopa nazkagarri bat.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 158. orr.

Postrean kaputxina tarta txokolate saltsarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

Txokolate usaina zegoen airean. prest zegoen ahal zituen txokolate-barratxo guztiak erosteko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.

Zutitu, azken txokolate-zatia ahoratu eta Gryffindorreko dorrerantz abiatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 199. orr.

Pomfrey andreak bat-batean txokolate-puska handi bat sartu zion Harryri ahora.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 316. orr.

Ogi puska bat eta txokolate ontza bat, hori izan zen bere askaria.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 104. orr.

Lupin maisua txokolate-tableta handi bat zatitzen ari zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

Batean freskagarriak zeuden salgai eta bestean jateko goxokiak, sandwichak eta txokolate tabletatxoak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 161. orr.

Bere barnea burbuiletan lehertzen zen, soda bailitzan, marrubi, endalahar, txokolate, gerezi eta banilla zaporeko xarabe gozora isuria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 475. orr.

Batean baratzuri-zopa prestatuko diagu ordu txikietan, bestean txokolate-jana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 147. orr.

Haurrek gehien ikusten dituzten emakizunak txokolate, soda eta gozoki iragarkiak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31

503 zenbakia zeukan ate txokolate-koloreko baten aurrean zegoela, traskoak etorri zitzaizkion gogora.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 128. orr.

Beltzaren eta haurraren aurrean txokolate katilu bana zegoen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 207. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ezpainetan marroi-txokolate kolorea jarri zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 99. orr.

5 adkor haxixa.

Izen asko ditu: haxixa, maria, belarra, kostoa, txokolatea...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 99. orr.

Gure droga txokolatea zuan, garai hartan mila pezeta balio zuten talegoak, xapal-xapalak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 334. orr.

1980ko buelta horretan, berriz, haxixa sartu zen indarrez geure inguruan: txokolatea, kostoa, kaka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 106. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txokolate bat (5); txokolate bero (4); txokolate beroa (18); txokolate beroa hartzera (4); txokolate koloreko (8); txokolate ontza (3); txokolate puska (4); txokolate tableta (4); txokolate zati (6); txokolate zati bat (4)

eman txokolatea (3); txokolatea hartzera (4); txokolatea jan (6)

txokolatezko igel bat (3); txokolatezko izozki (5); txokolatezko izozki bat (3)


txokolategi iz txolokatea hartzen den denda. ik txokolateria.

Txokolategi bateko terraza parera iritsi ginen. -Bada, gizon honek -segitu zuen S-k-, alegia Pablo eta Xuanaren semearen semeak, txokolategi bat jarri zuen Mexikora iritsi eta laster.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 100. orr.


txokolategile (orobat txokolate egile, xokoletegile eta txokolet egile) 1 iz txokolatea egiten duena.

Hot-Barreko lana abandonatu zuen, Rachel eta Jacob Santa Izpiritu auzoko txokolategileen neskame bihurtzeko eta diru-trukean jokatuko zituen gizonak hautatzeko eskubidearen erdiesteko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.

Baionako 7 txokolet egileek beren txokoleta jastarazi dute eta beren egiteko manerak ere erakutsi.  Herria   2001-05-31

Baionako txokolate-egile judu leinu baten abenturak.  Herria   2003-02-06

2 txokolate fabrika.

Natrak 55 milioi euroren trukean erosi du Zahor txokolategilea.  Berria - Ekonomia   2004-07-29


txokolategintza iz txokolatea egiteko jarduera.

-Zergatik aukeratu ote nuen txokolategintza! -egiten zuen hasperen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 104. orr.


txokolateki iz txokolatea gai gisa hartua.

Patata frijituen, azukre askoko edarien, txokolatekien eta gatz askoko zerealen iragarkiak kontrolatu nahi ditu Reidek.  Berria - Gaiak   2004-11-16

Oso modu xumean egin zuten agurra, txokolateki batzuekin eta pasta batzuekin, bai eskolan, bai apaizaren sotoan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 211. orr.


txokolateria iz txokolate fabrika. ik txokolategi.

Baziren garai batean hiru txokolateria: bata Karrikaburuan, bigarren bat Etxepare edo Irauzketan, zeintan gelditzen baitira oraino txokolate egiteko orma edo moldeak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 62. orr.

Hortik goraxago bazegoen zubi ttipi bat, zeintatik pasatzen baitzen txokolateriara uraren eramaiteko tuioa edo hodia, burdinezkoa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 22. orr.

Txokolateriak eta oihalgindegiak hurbil.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 96. orr.


txokolatero iz txokolategilea.

Esan liteke, mende honen erdira arte, herri kozkor gehienetan bazela argizarigile eta konfitero edo txokolateroren bat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 202. orr.


txokolatesne (orobat xokoletesne) iz txokolatea eta esnea nahasiz eginiko edaria.

Aitonak eta bilobak txokolatesnea hartu dute, eta ogi errea ahabi konfiturarekin.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 23. orr.

Maiana oroitzen zen partekatu zuten txokolatesne haguntsuaz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 63. orr.

Ondotik, elgarrekin goxoki mintzatzen ahalko gira, sagarnoa eta xokoletesne beroa hurrupatuz.  Herria   2005-12-08

Txokolatesnea edo kafea aukeran eta bizkotxa xerra idor bana.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 166. orr.

Eude Bessiere esne biltzaileak muntatu zuen xokoletesne enpresa bat duela 50 urte BONCOLAC izenarekin.  Herria   2005-10-13


txokolatetxo iz txokolate zati txikia, eskuarki lauki formakoa eta paperean bildua. ik txokolatina.

Txokolatetxoen eztainu-xaflak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 36. orr.

Adak, kaxa gorri batetik txokolatetxo bat harturik, niganaino hurbildu, eta ahoan jarri zidan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 97. orr.

Hurrezko txokolatetxo bat aukeratzera zihoala, ikusi zuen Sor Begoña zetorrela arin pasilu luzearen beste puntatik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 161. orr.

Txokolatetxo bigundua likatu zitzaidan aho-sabaian.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 98. orr.


txokolatezale izond txokolatearen zalea dena.

Eta, nola Leire oso txokolatezalea baitzen, erantzun nion: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 243. orr.

Ez da gauza segurua eria sendatuko den, baina Aidek -kausa ezagunak dituzten eritasun guztien erantzule txokolatezaleak- estimatuko dizu berogarria, txokolate ona egiten duzulako lotu baitzuen gaixoa ohera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 255. orr.


txokolatina txokolate zati txikia, eskuarki lauki formakoa eta paperean bildua. ik txokolatetxo.

Pubean txokolatinak erosi eta aluminiozko paperarekin joaten ziren komunera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 228. orr.

Hamar pezetako txokolatinarena irentsi zuten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 93. orr.

Beti dabil txokolatinak oparitzen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 31. orr.

Ni ez nintzela soldadu yanki bat Bigarren Mundu Gerra bitartean mendean hartutako herri batean umeei txokolatinak banatzen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 163. orr.

Uste dut norbaitek haren irudiarekin txokolatinak egitea proposatu zuela behin, Mozartenarekin bezala-edo.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 124. orr.

Amonak plazera eta sentsualitatea erakutsiko dizkio, txokolatina zuri bat dela medio, eta dena aldatuko da: bakezkoak egingo ditu munduarekin  Berria - Kultura   2004-12-22


txokolet ik txokolate.

txokolo iz pl eskalapoiak.

Gure oinetan nagusien zapatak zelan, halaxe izaten zirelako txokoloak Indalexioren oinetan; behar baino nabarmen handiagoak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 71. orr.

Txokolatea txokoloetan gordetzen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 72. orr.


txokor (orobat txonkor g.er.) iz zigarro purua.

Horregatik agian eramango zuen eskua barruko poltsikora, eta handik, metalezko kaxa batetik, txokor bat atera eta piztu egin zuen antsiaz: La Paz, Wilde Habana.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 74. orr.

Han egoten ginen, txokorrak erretzen, zezen plazan edo futbolean egongo bagina moduan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

Bere aldameneko gizona ere geldi, txokorrari upaka.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 134. orr.

Ondoko bibotedunak txokorra lurrean amatatu zuen zapatarekin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 134. orr.

Txokorrik gabe pilota partiduaz goza daitekeenik ez zaio askori buruan sartuko.  Berria - Harian   2005-11-04

Ducados bat balitz bezain suelto erre zuelako larderiazko txokor erraldoia.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 57. orr.

Bibote luzeak eta tripa biribila, eskuak galtza narrasetako poltsikoetan, puru txonkorra ezpainetan, burdin pila bati begira zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 42. orr.


txokotxo iz txoko txikia.

Emakume ezezaguna txokotxo batean eseri eta hizketan hasi zen ahots monotonoz.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 77. orr.

Orduan nik haren ondoan egiten nuen lo, bere besoen pean antolatzen zidan txokotxo batean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 105. orr.

Txikitan uste zuen isil-isilik eta geldi-geldirik txokotxo batean geratzen bazen, azkenean desagertzea lortuko zuela.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 152. orr.

Leku bat esleitu ziguten munduan, txokotxo bat haien gogamenaren bazter batean, non lasai bizi baikintezkeen inoren eragozpenik gabe.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 45. orr.


txokozale izond txokoaren zalea da.

Giputzen jarrera itxi eta txokozaleak salatu zituen.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 100. orr.

Giputzen jarrera txokozalearen adibide jakin bat aipatu zuen Mitxelenak, hitanoko adizkiei zegokiena.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 101. orr.


txokozalekeria iz txokozaleari dagokion jarrera.

Lekukotasun hauek guztiok erakusten dutenez, txokozalekeria eta itsukeria aspaldiko kontua dira gurean.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 40. orr.

Metropoli [...] txokozalekeriaren gotorlekua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 200. orr.


txol ik txoil.

txolarre 1 iz txori txiki moko-motza, lumadi arre ilunekoa, jendea bizi den inguruetan oso arrunta (Passer domesticus).

Txominek ehizatuak zituen ordurako hiru txori: txolarre bat, kaskabeltxa eta karnaba.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Uso eta txolarreei erreparatzen nien, elkarren arteko lehian, ogi apurren bat nork lehenago zintzurreratuko.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 33. orr.

Otsailean, goizak haizez, txolarrez eta argi urdinez beterik zeudenean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 106. orr.

Gure aurreko oholezko hesian bi txolarre geratu ziren. Egunsentiak gela barrena ñabardura urdinez margotu zuen, eta txolarreen txio traketsa inguratu zen leihora.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 181. orr.

Hesi batetik txolarre baten txorrotxio umela zetorren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 166. orr.

Batzuetan, hari elektrikoan dauden bi txolarreren moduan konpontzen ginen, eta beste batzuetan elkarri hozka egiten genion.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 92. orr.

Hegoak astintzen ditu txolarreak, baina ezin da askatu.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 187. orr.

Elurteak harrapatutako txolarre batena bezalako abailduraz begiratu zidan Müller jaunak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 330. orr.

Felixek arma bizkarreratu, apuntatu, tiro egin, eta txolarrea bota du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 36. orr.

Txolarreen ehiztari dabilen belatzari jarri diot arreta.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 97. orr.

Gero [katuak] begiak distiraz eta txolarrea ahoan zuela ihes egin zuen handik.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 205. orr.

Hor doa Delfoseko tenplura, eskuan txolarre bat hartuta, gainjantziaren azpian gorderik, orakuluari galdera bat egiteko asmoz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 44. orr.

Eta ni, txolarre ahul bat, hegalak hautsirik, hankak hautsirik, mokoa hautsirik, eta, batik bat, bihotza erdibiturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 45. orr.

Txolarre zauritua erortzen ikusten duen katua bezain objektiboa da.  Berria - Kultura   2006-03-21

Lizardiren txolarrea eta Lauaxetaren lilia.  Berria - Kultura   2004-10-31

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Askeak ziren eta lotsarik gabeak, teilatu ertzean ernaltzen ziren txolarre bikoteen gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 248. orr.

Txolarre-saldo bat aireratzen ikustean.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 35. orr.

Basoilar edo ahateren bat ekartzen zuen beti bazkaltzeko, edo, batzuetan, txolarre-arrautzak soilik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 176. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehen aldia da etxe-txolarrea, hegabera, enara eta arabazozo pikarta Europan kezka eragiten duten hegaztien zerrendan sartzen direna.  Berria - Gaiak   2004-11-10


txolarretxo iz adkor txolarrea. irud/hed

Ene txolarretxoak oso atsegin du atzetik egitea- eta gehienok begirada apaldu, eta mahaiko ogi apurrak biltzen hasi gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 130. orr.


txolarte iz lanartea.

Edozein txolarte aprobetxatzen zuten harekin jostatzeko.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 130. orr.

Txolarteren bat geratzen zitzaigunean, elkarrekin joaten ginen orduan ere, zinera edo beste ikuskizunen batera.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 195. orr.

Ez zen enologoa, baina bai entomologoa, intsektu eta tximeleta bildumak egiten baitzituen bere txolarteetan.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 154. orr.

Bilera osteko txolarteetan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 42. orr.

Poltsa zahar samar baina zabal bat ere hartu nuen, nire txolarte urrietan idatzi nuen fikzio-lan baten eskuizkribua bertan sartzeko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 157. orr.


txoleta iz tximeleta.

Eta, bat-batean, zinezko tximeleta zuri bat -mitxirrika, inguma, txoleta-hegan etorri eta justu goroldio hartan pausatu zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 166. orr.

Espuru, gezeta, domentxa, inguma, txoleta, mitxirrika: elurraren matazak bezala ari ziren hitz haiek erorika, urtu egiten ziren denboraren zoru berria ukitzean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 77. orr.


txolin 1 iz kaskarina, ergela; hitzontzia.

Jarraitzaile asko bildu zitzaizkion Rasputini, emakumeak gehienak: gorteko dama txolinak, burgesiako emakume handinahiak, erlijioaren beharrean zeuden arima desorekatuak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 250. orr.

Alabak -bi emakume txolin eta itsusi- irrikaz ari ziren jaten bisitariek eramandako gozopilak, beste ezeri jaramonik egin gabe.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 101. orr.

Etxeko alaba txolin eta apetatsuak ere beren jantzi eta bitxiez gain beste zerbaitez arduratu beharrean geratu ziren.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 22. orr.

Peru eta Marixerena zela esan ziguten baserritarrek, hainbeste ipuin gatzgaberen iturri izan diren senar-emazte txolinena.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 129. orr.

Erabat liluratu zuen gortearen inguru-minguruan ibili ohi zen jende txolin eta kaskarina.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 249. orr.

Gogorrak dira bai, egoskorrak eta txolinak benetan espainiar hauek, Patri.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 35. orr.

Txolin samarra izaki, bere edertasuna jauregietako luxuzko aretoetan festarik festa luzitzea baino ez omen zuen helburu.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 160. orr.

Ardi txolinaren modura zabiltza, bata esan eta bestea esan.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 144. orr.

Txolina alaena, zu ere bai.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 100. orr.

2 (gauzei buruz)

Mari Karmen ia sinetsia dago bera gauzaki txolin, zentzugabe eta gauzaeza dela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 139. orr.

Nano Zuriak barre txolina egin zuen herabeti, eskua ilera eramanez.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 102. orr.

Baina bere kezka eta gustuetatik hain urrun zegoen giro txolin hura arbuiatu, eta nahiago izan zuen garai hartan Frantzia zen artearen eta kulturaren eremu abantailatsura itzuli.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 231. orr.

Egia honetaz jabetzeko, aski da gure gurasoen sinismen txolinera lotuta jarraitzen duten pertsona apurrei begirada bat botatzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 215. orr.

Isilik ezin egon eta, neuk ere ez dakit nondik eta nola sortutako burutazio txolin eta bat-batekoari bideak zabalduz, esan diot: [...].  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 10. orr.

Kontu txolin buru-buztanik gabeak!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 44. orr.

3 (izenondo elkartuetan)

Donostiako neska tuntun-txolin bat.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 29. orr.

4 (adizlagun gisa)

-Hiru gehi bat, lau! -bota zuen Albertek, txolin samar-.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 206. orr.

5 txolin-txolin adlag

Harekin azaltzen denean, edo txolin txolin egoten da, edo mutu arraio, oraingo honetan bezala.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 60. orr.


txolindu, txolin, txolintzen da/du ad edanean apur bat igaro. ik txispatu.

Nozdriovek bi katilu te edan zituen -ez ronik gabeak, jakina-, eta, txolindurik, denetariko ergelkeriak botatzen zituen bata bestearen atzetik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 251. orr.

Inauterietan txolindutako jendearen marmar alaia ere entzuten zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 60. orr.

Edateko ohitura faltagatik edo, txolindu samar zebilen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 82. orr.

Ikaragarrizko beldurra zuten Freddy Malins txolindurik etorriko ote zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 262. orr.

Denak ere hasirik zeuden txolintzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 138. orr.

Orduan konturatu zen Selifan txolindurik zegoela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 68. orr.


txolinkeria iz txolintasun gaitzesgarria; txolinari dagokion ekintza.

Hantxe egin zuten bat bere kontraesan guztiek, txolinkeriak kemenarekin, hitzontziak borondatearekin.  Berria - Kirola   2004-07-15

Jadanik ez diot lotsarik, gainetik kendu ditut txolinkeriak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 105. orr.

Nire gelako lagunaren txolinkeria izan da.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 152. orr.

Bertaren txolinkeriak senarraren jelosiaren garra hauspotu zuelako.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 163. orr.


txolintasun iz txolina denaren nolakotasuna.

Hamlet printzea, gaitzetsirik -hitz laburretan esateko- tristurara amildu zen, eta gero baraura, hurrena lorik ezera, handik ahuleziara, hortik txolintasunera, eta, hala, amilbide horretan, orain datzan eta guztiok dolu-penetan gauzkan eromen eldarniotsura.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 83. orr.


txollo iz adkor mauka, pagotxa.

Egundoko txolloa!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 129. orr.


txolo iz mendebaldar gizarteko kide bihurturiko amerikar indiarra.

Txoloak, montubioak, balandreroak, arrantzaleak, kontrabandistak, estibadoreak, baporinoak, senar ausenteen emazteen harrapatzaileak...  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 142. orr.


txoloma iz uso txikia.

Txoloma talde bat, eta deus gehiagorik ez goiz osoan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 135. orr.

Harrigarria zen, txoloma edo pagausoak pasatzearen itxaropen hutsak, oilagorren bat, kalandriak, kazkardoak edo tzip-tzip kantatzen duen birigarroren bat susmatzearen aukera bakanak zein nolako antzaldaketa eragiten zuen, osterantzean, astean zehar, elkarrekin bizi eta lan egitera derrigortuak zeudela ziruditen anaien aldartean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 39. orr.


txolopote iz

Anabasa, nahasteborrastea, txolopotea, itzela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 41. orr.


txomorro iz

(Babarrun), baina lokarri zatiz, arrez eta txomorroz nahasi.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 77. orr.


txondar ik txondor.

txondor (orobat txondar g.er.) 1 iz ikatza egiteko eratzen den egur meta.

Nire aitona Joxemari, ikazkin ibili zen gaztetan, mendian txondorra eginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 18. orr.

Mikel txondorrean lanean hasi eta zakurra berriro agertu zitzaion.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 73. orr.

Erregeak agindu zuen presta zezatela gazteluaren aurrean txondor handi bat, Kameloteko edozein puntutatik ikusteko modukoa.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 67. orr.

Herriko gazteek ekainaren hastapenetik San Joanak pasatu arte egin asmo zuten txondorra.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 129. orr.

Piztuta ikusi nahi zuten txondor itzela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 129. orr.

Erregina txondorrean erretzera eraman eta handik denbora batera, zerbitzari bat itzuli zen Arturrengana, oihuka: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 71. orr.

Emakumeek, gizona hilda, beren buruak gizona erretzen ari den txondorrera botatzen dituztela ere entzun edo irakurri izan dugu.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 83. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egur txondorra gerturik dago ahukua etorri denekoxe.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 194. orr.

Zeharragak txandaka eta trabeska jarriz su-txondor baten moduan egina.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1370. orr.

Agindu iezaiek ezen, Itakara itzultzean, umerik egin gabeko behi bat eskainiko dieala eta su-txondar bat egingo duala opari anitzez.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 71. orr.

Munduko estatuak beren senidearteko iskanbila eta borroken biktima gisa jada hileta-txondorrean zeutzanean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 18. orr.


txongo (orobat xungo) iz txerri hanka hezur giharduna.

Zerriaren urdaiazpikoa jan ondoren, hezurra gelditu ohi zen zerbait giharrekin, eta horri "txongoa" esaten zitzaion. osetearen garaian, pobreen artean, txongoak osatzen zuen haien eltzeetan falta zen koipea.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 321. orr.

Txongoari lizta bat lotu eta babarrun edo lenteja eltzean sartzen zuen aitonak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 321. orr.

Haur nintzenean ez zitzaidan ardikia laket eta luzaz mokofinarena egiten nuen denek errabiaz ahoratzen zuten hezur-kankail edo xungoaren aitzinean, Aiherrako zikiro besta batean, arrailduraren arrailduraz, oharkabean lau kostalet errerik irentsi nituen arte.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 54. orr.

-Baina eztixiu kiloka saltzen, xungo osoka baizik!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 175. orr.


txonkatil ik orkatila.

txonkor ik txokor.

txonta iz txolarrearen tamainako txori intsektujale kantaria, lumak arreak dituena (Fringilla coelebs).

Txonta kantuan hasi baitzen txio-txio zorrotzez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 282. orr.

Gelako isiltasuna [...] txonta baten txio-txioak urratzen zuen noizik behinka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 195. orr.

Tristeena zen txonta txiki koitadua zuhaixken artean zebilela jirabiraka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 235. orr.

Ikatz argiari kea zerion, eta txonta, burua hegalaren azpian, lo gelditzen zen hanka baten gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 196. orr.

Logelan, txontaren kaiolara joan zen zuzenean, txoria hartu, bi hegalen artean musu eman, eta askatu egin zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 406. orr.

Zuhaitzen hosto berdeen aurretik ziztu bizian igarotzen ziren txantxangorriez, txonta horiez eta eskilaso luma-urdinez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 194. orr.


txontxa iz ergela, kirtena.

Txontxa, ez besteren txontxa!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 78. orr.


txontxongillo ik txotxongilo.

txontxongilo ik txotxongilo.

txopa 1 iz popa.

Harantz eta honantz zebilen, baina steam-boataren txopa utzi gabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 114. orr.

Txopatik brankara joan eta brankatik txopara itzuli zen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 79. orr.

Brankaren muturrean ausardiaz beteta edo txoparen goxoan babestuta...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 133. orr.

Lau aingura bota zituzten txopatik.  Elizen arteko biblia   Eg 27,29

Lau bat miliatara geldituko duk lasai kapan kostari txopa emanda, baretu arte.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 231. orr.

Mesanako edo gibel-masta deritzona, txopako gaztelauaren aurrean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 29. orr.

Aldarea txopako gazteluaren itzalpean atondu zuten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 143. orr.

Hala esan zion Matiuxenko marinelak Vakulintxuk marinelari ahapetik txopako eskaileran.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 150. orr.

Branka aldean bazen beste ontzi bat, falua deritzen horietakoa, txopako mastan harro eskegita oihal brodatua ageri zuena.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 259. orr.

Anaia beheko txopan zegoen, karelaren azpian ondo lotuta zegoen upel huts bati helduta.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 72. orr.

Txopako masta baino tenteago zegoen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 135. orr.

2 irud/hed

-Esanen banio neska bati bere txoparen kulunka ikusita bururatzen zaidana...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 153. orr.

3 txopatik hartu

-Txopatik hartzen, batez ere!  Koldo Izagirre   «Vladimir», 2003 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txopako gazteluan (6); txopako gazteluaren (5); txopako gazteluko (7); txopako gazteluko talaiara (4); txopako gaztelura (3)

brankatik txopara (5)

txopatik brankara (5)


txopada iz olatuaren indarra baliatzen duen arraunketa baliabidea.

Nahiz eta bitxeroa galduta, zutik ageri zen oraino Zulaikak abante guztia sartuta ziaboga zakarra egin zuenean abaorrera, hurrengo baga handia txopadan hartzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 234. orr.


txor-txor (orobat txortxor g.er.) 1 adlag txioaren onomatopeia.

Kirats eta zarata handia zegoen, kaiola barruko guztiak txilioka, karranka, txor-txor edota txistuka ari baitziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 52. orr.

Berotegi Erraldoiaren aurrean, oilobustia txor-txor-txor-txor ari zen txio-txio batekin, lumajeari buruz.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 231. orr.

2 (orobat txurtxur) pertsonen marmarraren onomatopeia.

Malfoy, Crabbe eta Goyle ez ziren entzuten ari; ahopean txor-txor ari ziren isildu gabe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 177. orr.

Beraien inguruan, jende guztia txor-txor ari zen bazkaldu bitartean, poz-pozik arratsalde hartan bertan azterketak bukatuko zituztelako.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 260. orr.

Txor-txor ari zen jendearen buru gainetik trenaren kea zebilen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 88. orr.

Tabernaz taberna, edan eta txor-txor, txor-txor eta edan, azkenean sekulako melokotoiarekin bukatu arte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 15. orr.

3 (izen gisa)

Edurneren txortxorra are ozenago egin zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 393. orr.

-Gaurkoa araudiaren aurka doa zuzen-zuzen -forentsearen ahots zolia, hilerriko txori ugarien txortxorrekin lehian-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Txortxorrak xurxur egin ziren ni ikusi bezalaxe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 265. orr.

Kristinak irri apal eta luzea egin zuen, txor-txor alkoholiko bat, eta nik barre murritz batez erantzun nion bere ateraldi zentzugabeari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 366. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Txortxor algarak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 393. orr.

5 txor-txorrean adlag kalakan.

Parranda txikiak izaten dituk, ez pentsa orgiak-eta egiten ditugunik, baina hortxe egoten gaituk gauero, pattar pixka batekin eta atsoen moduan txortxorrean, logurak erretzen erretiratzen garen arte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 128. orr.


txor-txorka (corpusean txurtxurka soilik) adlag txortxorrean.

Zenbait etxetako ate aitzinetan emazteki mordoak txurtxurka ageriko ziren, eta goiko plazatik pasa behar zuenak zeharka baino ez ei zion begiratuko presondegiari.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 21. orr.


txora-txora 1 adlag erabat txoraturik.

Bere bizikleta gaineko dotoreziak txora-txora utzi gintuen denak.  Berria - Kirola   2004-07-02

2 txora-txora egin erabat txoratu.

Walter-en musikak edota dena delako zerak txora-txora egiten naute.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 25. orr.

-Txora-txora egiten nau zu Water Boy kanta abesten entzuteak -esan zuen emakumeak-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 27. orr.

3 txora-txora eginda (orobat egina, eginik) erabat txoraturik. ik txoro 6.

Txora-txora eginda daukak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 103. orr.

Benetan diotsut, txora-txora eginda nauka gizaseme horrek.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 23. orr.

Ni txora-txora eginda joan naiz, egun oso-osoan gereziaren hezurrarekin hortzen teklatuan musika eginez.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 25. orr.

Ni aho zabalik, txora-txora eginda uzten ninduten.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 12. orr.

Txora-txora eginda zagok nirekin.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 75. orr.

Txora-txora eginda ibili ziren denak haren atzetik.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 44. orr.

Ez zen harritzekoa emakume guztiak txora-txora eta lili-lili eginda uztea haren agerpen hutsak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 9. orr.

Gizon harekin txora-txora eginik egon behar zuen, bestela ez baitzuen Abasekin ezkontzeko asmoa bertan behera utziko eta desohorea hautatuko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 303. orr.

Ederra baitzen norbait zuregatik txora-txora egina dagoela jakitea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 135. orr.


txorabiatu, txorabia(tu), txorabiatzen du ad adkor zorabiatu.

Batez ere Donostiara heltzen ziren dilijentziak hantxe gelditzen zirelako; eta birrindutako zaldiak eta txorabiatutako andereen zabukak ikusteko parada ematen zigulako.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 48. orr.

Ez duk horregatik txorabiatzen, Lubis, erretzen dituen zigarro nazkante horiek gaizkitzen ditek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 289. orr.

Doinu leun errepikakor batek txorabiatuta zeukan gizasemea, hipnotizatuta.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 45. orr.


txorabio iz zorabioa.

Sukarra, txorabioak, jandakoa goitik edo behetik botatzea, ahuldadea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 145. orr.

Txorabioak harrapatu ninduen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 238. orr.

Txorabioa bezalako zerbait sentitu nuen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 156. orr.

Egon puskatean hausnarrean, eta hitz egin gero, buruko minak edo txorabioak alde egindakoan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 72. orr.

Itsasoko txorabio eta mareoen aurkako sendagaitzat.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Izerdi-kolpea izan zen, besterik ez, izerdi-emanaldia eta ondoriozko txorabioa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 14. orr.

Ohe erdialderantz mugitzean Lucyk beste larrialdi bat sentitu du, gertu oraingoan txorabio osotik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 286. orr.


txoraize izond ergela, kirtena. ik txoro 4.

Nik "polit hori" deituko diat eta, neska txoraize hark Grosrouvreri bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 303. orr.

Nolabaiteko joera izan zen ordu arte berezi bezain txoraizetzat hartzeko savanten trebetasunak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 220. orr.

Beste gainerakoan jaun prestua zen, txoraizea halere.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 230. orr.

Bere gizonari "polit hori" deitzen dion neska txoraize hutsa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 153. orr.

Txoraize horrek niri deitu behar zidan, ertzainekin sinpatikoarena egiten ibili ordez!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 143. orr.


txoraka iz txoraizea.

Biolin-jole, zuzentzaile ere bazena, Rosako mutilkote beltzaran txoraka bat zen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 23. orr.


txorakeria 1 iz adkor zorakeria.

Lelokeria hutsa zen, txorakeria, asmakeria, deabruak daki zer!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 277. orr.

Zaila da jakiten txorakeria bat ote den ala zentzuzko gauza.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 22. orr.

Neronek esan nien ez etortzeko, txorakeria bat zela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 49. orr.

-Baina horiek txorakeriak dituk -jarraitu zuen Emilek-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 65. orr.

Hori bai dela txorakeria!  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 33. orr.

Maitaleena txorakeria zen, pentsatu zuen, dena berriro gogora ekarriz.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 118. orr.

Txorakeria irudituko zaizu, seguru aski.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 13. orr.

Ez esan txorakeriarik!  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 26. orr.

A zer txorakeriak ari diren esaten, pentsatu zuen Charles Tansleyk.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 85. orr.

Azkenaldi hartan entzuten zituen txorakeriak isiltzeko asmoz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 30. orr.

Denok egiten ditugu txorakeriak.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 142. orr.

Ez izan tontoa, ez egin txorakeriarik eta gorde zak hire dirua.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 65. orr.

Nik egindako txorakeria baten erruz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 147. orr.

Utzi txorakeriak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 119. orr.

Txorakeria gutxi, beraz.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 124. orr.

Tristura benetakoa, txorakeriarik gabeko tristura.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Eskolapioetan, zirudienez, zorrotzak omen ziren oso, txorakeriarik gabeak, eta lana gogor eginarazten zutenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 17. orr.

Txorakerietarako umorea ez zitzaigun guztiz joan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 95. orr.

Txorakeria bat asmatu nuen, Quevedo, Gómez de la Serna, Valle-Inclán eta Francisco Umbral eltze berean nahastuz eta sikulu-saltsa bat eginez, pedantea eta jasangaitza.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 76. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haren galderak zitunan txorakeriarik handienak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 261. orr.

Nostalgiarena txorakeria hutsa da, idealizazio handia izaten da beti gauza horietan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 37. orr.

Hori txorakeria galanta da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 212. orr.

Dudarik gabe txorakeria ederra egin dut baina ezin esplika nezake inondik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 108. orr.

Txorakeria itzela.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 127. orr.

Idatzitakoak txorakeria zentzugabeak direnean barre egin diezaiokegu guk idatzitakoari, eta txorakeria zentzudunak direnean berriz, txorakeria zentzudunagoak idatzi eta pentsatzen lagun diezagukete.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 54. orr.

Lasai, lagunok, guk geure esku zegoen guztia egin dugu, edo horrelako zerbait, txorakeria infame bat nolanahi ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 135. orr.

Gizon hori artzaina zen, eta beraz, eskolan txorakeria intelektual gutxi ikasitakoa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 157. orr.

Sekulako txorakeria duk hire adinean karrera politikoa egiteko aukera alferrik galtzea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 391. orr.

Ez, ez duk inolako txorakeria.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 33. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Txorakeria pare bat zetorren hortik aurrera: nork bere izaerari eustearen eta bestearen nahietara moldatzearen arteko dialektika bat sortzen zela sedukzio-jokoan eta halako topikoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere txorakeria (4); ez da txorakeria (3); hori bai txorakeria (3); hori txorakeria (3); txorakeria bat (21); txorakeria bat da (4); txorakeria da (4); txorakeria galanta (10); txorakeria galanta da (3); txorakeria hutsa (3); txorakeria irudituko (3); txorakeria zen (3); zer txorakeria (8)

txorakeriak dira (3); txorakeriak egiten (5); txorakeriak esan (4); txorakeriak esango (3); txorakeriak esatea (3); txorakeriak esaten (9); txorakeriak esaten ari (3); utzi txorakeriak (5)

ez esan txorakeriarik (14); txorakeriarik egin (4); txorakeriarik esan (4); txorakeriarik ez (4); txorakeriarik gabe (3)


txoraldi ik txoroaldi.

txoramen iz adkor zoramena.

Bagenuen biok, hala ere, txoramen bat: autoei erreparatzeko zaletasuna.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 218. orr.

Taldea agertokira igo eta jendearen zarata handiagotu zenean, txoramenak harturik esku-zarta galantak jotzen eta "Bravo! Bravo!" oihukatzen hasi zen Greg, sekulako indarrez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 87. orr.

Garbi zegoen aitaren heriotzak lur jota utzi zuela: une hartan ez zuen nabari inolako "txoramenik" edo arinkeriarik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 84. orr.


txorarazi, txoraraz, txorarazten du ad adkor zorarazi.

Ni ere txorarazi nindian neska batek behin, gaupasa batean.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 86. orr.


txoratu, txora, txoratzen 1 du ad adkor zoratu.

Neska horrek txoratu egin ninduen eta haren atzaparretan jausi nintzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 81. orr.

Rock musikak txoratzen zuen, batez ere acid rockak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 59. orr.

Ez nuen sekula gorde nire nebak txoratzen ninduela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 111. orr.

Beti izan zen trebea eskuekin, eta txoratu egiten zuen gauza naturalen egiturak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 98. orr.

Juditen sandaliak begiak erakarri zizkion eta haren edertasunak txoratu.  Elizen arteko biblia   Jdt 16,9

Janari onak beti jartzen nau txoratzen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 246. orr.

Orri bakoitza pasatzean kirats apal horrek hotzikara eragiten zidan bizkarrean eta txoratua uzten.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 23. orr.

"Jennie Garthek txoraturik nauka -esan zuen-.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 230. orr.

Benetan txoratuta zauzka, ezta?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 110. orr.

Hain nindukan, zinez, txoratuta.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 73. orr.

Musika klasikoak txoraturiko ameslaria.  Berria - Kultura   2004-05-08

• 2 da ad

Margaret etengabe txoratzen zen Stephenen lanarekin. ipurdia altxatzen nuen zakila sartzekotan zegoela eta txoratu egiten nintzen ipurdi-masailetan jotzen zizkidan pintzel-kolpe moduko haiekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 229. orr.

Eta ez zen pasa laztantxoaz harago, eta gauza ziurra da zaharra txoratu egin zela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 40. orr.

-Txoratuta zaude ala? -Martak umore onez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 155. orr.

Gogoa dugunean, hirurak endredatzen gara, eta neskak, nahiz eta Paulo Henriquerekin txoratua egon, nirekin ere txoratua dagoela esaten du, dena primeran dago.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 171. orr.

Txoratuta nenbilen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 133. orr.

Tabako-zorrotxo bat ere bazegoen pipen artean, posta-geltoki batean txoratzeko punturaino maitemindu zitzaion kondesa batek brodatua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 115. orr.

“Etor hadi gurekin, Juan”, esan zidan mutil haietako batek pozak txoratzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 27. orr.

Pozez txoratuko lirateke hilobia aurkituko balute.  Elizen arteko biblia   Jb 3,22

Eta, pozez txoratzen, kanpora ateratzen zen bere argiteriari begiratu bat ematera.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 16. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Ez zen txantxetakoa, ez, nahiz eta gure familiak oso liberalak eta txoratu samarrak izan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 55. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txoratua zegoen (3)

berarekin txoratuta (3); txoratuta zegoen (4)

denok txoratzen gaitu (3); pozak txoratzen (12); pozez txoratzen (23); pozez txoratzen jarri (3); pozez txoratzen zegoen (3); txoratzen hasi (3); txoratzen jarri ziren (3); txoratzen naiz (3); txoratzen zegoen (7); txoratzen zeuden (4); txoratzen zuen (3)


txoraxka (orobat txoroxka) 1 izond txoroa.

Baserritar txatxutzat joko zuten apirilean egurpiloa ondo hornitu gabe zeukana, eta baita edozelan mahuka-hutsetan eta paparzabal zetorren txoraxka ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 146. orr.

Zakurra gauza txoraxkak egiten ikusten bazuen, errezeloak piztuko zitzaizkion.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 338. orr.

Hego bafada sorgin bulkada txoroxketan datorkeenarena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 330. orr.

2 (adizlagun gisa)

Sua nolatsu zebilen, tximiniak sano tiratzen zuen edo ez, kea txoraxka zebilen... horiek denak bere pentsamendua sendotu eta ziurtatu egingo zioten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 40. orr.


txordo 1 iz bekozkoduna.

Burua atzera bueltatu, eta goitik beherako begirada txordoa egin dio kamerari, erruki eske bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 152. orr.

2 adar-txordo izond adarrak beherantz dituena.

Diana adar-txordo hau beti izan da animalia moldakaitza, azken boladan izan duen behirik izuena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 146. orr.


txori (1722 agerraldi, 202 liburu eta 112 artikulutan; orobat xori 319 agerraldi, 16 liburu eta 181 artikulutan) 1 iz hegaztia, eskuarki tamaina txikikoa.

Gure arbasoek asko ikasi bide zuten txori eta hegaztiekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 213. orr.

Txori bat neukan, kanarioa, eta lantzean behin letxuga bat sartzen nion kaiolara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 107. orr.

Txominek ehizatuak zituen ordurako hiru txori: txolarre bat, kaskabeltxa eta karnaba.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Txori batek oihu egin zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 198. orr.

Txorien txioen eta hostoen marmarren artean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 48. orr.

Txioka hasi ziren txoriak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 58. orr.

Lumaje distiratsuko txori batzuk txilioka eta txorrotxioka ari ziren kokondoen goialdean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 145. orr.

Txorien ttiuttak eta urruneko ardien joareak salbu, ez zen toki haren bakea hausten zuen beste azantzik.Txorien kantak sentitu eta kosta egiten zitzaielako haien bila joan gabe etsitzea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 104. orr.

Hura etxean zenean, txoriaren kantuak esnatzen gintuen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 28. orr.

Txoriak ehunka eta milaka abiatzen ziren hegan, txio-txioka pozaren pozez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 91. orr.

Harria bota zaion arbolako txoriak bezala sakabanatu ginen anai-arrebok.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 210. orr.

Bat-batean, txori baten mugimendu arinaz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 40. orr.

Txoriari lepoa estutu, eta hil egingo du.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 44. orr.

Kamar Al-Samanek txoriaren gorpua jaso nahi izan zuen, baina beste bi txori mokoka hasi zitzaizkion eta guztiz ezinezkoa gertatu zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 147. orr.

Mota guztietako txoriek egingo dute habia bertan.  Elizen arteko biblia   Ez 17,23

Bada [hilezkor] haien artekorik, ondo gogoan dut, inoiz zutik ikusi ez dudanik: txori batek habia egina zuen haren bularrean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 128. orr.

Itsasoaren indiferentziak eta txori zuri batzuen krae krae hotsak baino ez du isiltasun hori etengo.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 234. orr.

Txori baten zirina erori zen hesi batera.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 157. orr.

Arteak jarri omen zituzten txoriak harrapatzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 215. orr.

Leporaino zituen urak eta, kanpotik eta barrutik atsekabeturik, sarean erortzera doan txoria bezala aurkitu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 300. orr.

Beti txoriak lumatzen ari eta ari.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 45. orr.

Sugeak txoriari begiratzen dionean bezalaxe geratu zen Mikel.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 240. orr.

Elizabeth Siddal, bere adats gorriarekin, deikundearen txoria eta pasioaren lorea eskuetan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 157. orr.

Txoriak zeruan bizi dira, aingeruak eta jakintsu taoistak bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 27. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iluntzen ari zen zeruan, txori txikiak zebiltzan hegan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 114. orr.

Ehunka, milaka aldiz entzuna zuen txori txiki izuti haren kantua.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 79. orr.

Txori xeheen txio-txio baketsua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 310. orr.

Txori zuri handi bat.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 93. orr.

Txori gris txiki bat, bularrean arrasto zuriarekin, barran igota, kantari ari zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 26. orr.

Errautsez zipriztinduriko argi grisa, txori grisak bezain argi grisa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 226. orr.

Kapitela [...] ilun nabarmentzen zen enborraren zuritasun elurkaran, txapela edo txori beltza zirudiela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 169. orr.

Txori harrigarri bat ikusi genuen [...] eta, auskalo zergatik, txori tropikalen bat zela erabaki genuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 138. orr.

Begiek bi txori bizkor ziruditen, bekokiaren pean habia egindakoak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 141. orr.

Hilobien gainetan atseden hartu eta etzanez, lore berriak, izotz kristalak, txori nekatuak bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 206. orr.

Itzuliak egiten zituen, txori zauritu batek bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 392. orr.

Txori kaiolatuak eta katu fereka zaleak dituzte gogoko zaharrek.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 39. orr.

Herioa zekarten txori basatien moldean barreiatu ziren gero erasotzaileak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 276. orr.

Udarako aukerak ekarri zituen txori betizu guziek aldegin ditek.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 33. orr.

Txori mokomotzak ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 79. orr.

Txori migratzaileak ehizatzea debekatu dute Filipinetan eta Palestinan.  Berria - Harian   2005-10-25

Txori sarraskijaleak.  Berria - Kultura   2006-05-02

Taketak daudelako uretan sartuta, irlaren inguruan, eta horietako bakoitzean txori zentinela bat, egunez eta gauez zaindari.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 241. orr.

Txori mekaniko bat taxutu zuen!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 116. orr.

Ez zebilen txori latorrizkorik airean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 166. orr.

Txori negarti honek, "gure folklorean aparteko onginahia duela" omen dio J. Alustizak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 32. orr.

Badirudi txantxangorria ez dela batere txori onbera, inoxoa eta errukarria, guziz bestelakoa baizik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 34. orr.

Ehiztari batek topatu zuen elurrezko eta suzko txori hura.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 80. orr.

Ni askatasun haizea naiz, txori hegalaria.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 130. orr.

Zeruaren hegitik, arranoa edo saia zen ez zekitela, txori erraldoia jazarri zen, intzirika.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 252. orr.

Txori hego hautsiaren moduan ez agertu etxera berriro!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 13. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txori kanta bezain alaia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 117. orr.

Zein txori-kantu ederrak lorategietan!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 397. orr.

Eguratsa lore urrinez eta txori-txioz mukurru agertzen zen larunbat dirdaitsu batean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 329. orr.

Txori-txorrotxioak egiten zituen Chicok sei haietako bat balantzaka ikusten zuen bakoitzean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 33. orr.

Txori ziztu burrunbari haiek...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 62. orr.

Txori hotsa entzun zezakeen, eta, ahul, belazearen behealdeko erreka.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 193. orr.

Lorea eta lore-usaina bezain txikia, txoria eta txori-hegaldia bezain txikia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 232. orr.

Miss Goldweiser ikusi zuen bere txori-begitxo gozo eta kexatiak haren aurpegian gogor finkaturik zituela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 335. orr.

Txori-bihotzeko elefantea izan behar nintzela.  Berria - Kultura   2004-07-24

Igeri egin eta gero amuarrainetara edota txori habiak bilatzera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 72. orr.

-Nora zoaz txori kaiola batekin ordu hauetan?  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 113. orr.

Txori-tranpei buruzko txiste errazari mihipean eutsi eta baietz esan nion.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 192. orr.

Begiak itxi eta txori aldra bat ikusten dut.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 183. orr.

Txundituta zegoen halako txori talde ugariaz, haien ezberdintasun txit ederraz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 973. orr.

-Ze txori mota da zure ustez?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 93. orr.

Txori-lumak ere erosten zituen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 284. orr.

Txori mordoa hartu genuen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 20. orr.

Txori-ehizan ibiltzea ere laket baitzuen!  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Txori-faseko umeen manera eta ohiturei buruzko xehetasun interesgarriak.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 238. orr.

-Guztiok ginen zintzoak -esan zuen txori-aurpegi gaiztoko zaharrak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 163. orr.

Iparraldeko ertzaren ondotik igaro eta gero eta gorago kanoi osoaren txori-ikuspegia izateraino igo ginelarik."Txori-begiko" perspektibak, zeinetan, hiru dimentsioko espazioan, paralelo direnak proiekzioan ere paralelo geratzen baitira.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 226. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Kolore distiratsuko txoriak txoritegian ehizatzen dituen txori-ehiztaria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 492. orr.

Herio txori-ehiztari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 261. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Sudurra oihan-txori baten hezurraz zeharkaturik zuen indigena batek keinua egin zidan itzalean zegoen etxola baten atetik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.

Kanabera artean ezkutaturik, martin-arrantzale ñabarra, lezka-txoria, uroiloa eta kopetazuri maltzurra egon ohi dira.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

6 (esapideetan eta)

-Ni ere aritzen nauk txorietan, hemengo mendi hauetan asko zagok.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 130. orr.

Egun hartan ez zen txorietara joan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 100. orr.

Ikasten baino txoritan nahiago, goarnizioko soldaduek oparitu balezta zaharrarekin.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 102. orr.

Euskaldun arraio horiek lanean ari zituan, eta gu txoritan!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 18. orr.

Zuhurtasun handiz pentsatu baitzuen hobe zela txori bat eskuan ezen ez ehun airean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 341. orr.

Tiro batez bi txori, pentsatu nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 128. orr.

Erre ezazu, ba: harri batez, bi txori.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 117. orr.

Harri batez bi txori, Aljeria frantses zaintzerakoan, hango frantses-eskualdunak salbatuko zituztela barneratzen zuen Beinatek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 242. orr.

7 irud/hed pertsona.

-Txori hori ez duzu bere habian topatuko -esan zidan, faxista zela eta.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 35. orr.

-Esan diat; txori hori ez zagok gure kaiolan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 92. orr.

-Lucinda Bereziortua neskatoa da txoria eta kaiola, berriz, bere aitak Algortan duen egoitza dotorea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 119. orr.

-Beste zerbait behar duk horrelako txori galdu bat akatzeko! -erantzun zuen On Camillok, ironiaz-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 334. orr.

Hain txori abaildua ikusten al naun, nik orain habia bat behar dudala esaten hasteko?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 177. orr.

Bigarren bus haren aurretik beste bus bat joan zela, eta bertan zela txoria, eta Panizo zela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 92. orr.

Polita da "oroipen-txori" delako metafora hori, beti hegan joaten dela iradokitzen diguna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 133. orr.

8 adkor zakila.

Eta hiri zer, txoria tente jartzen zaik?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 39. orr.

9 gerri txori ik gerritxori.
10 galerna-txori ekaitz txoria.

Fanchek eriaz erakusten zizkidan arau galerna txoriak miresten nituen harritxoen bizkarretan pausatzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 118. orr.

11 ekaitz txori

Ekaitz txoria Europan bizi den itsas hegaztirik txikiena da, eta 15 bat zentimetro hazten da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Ekaitz txoriak, berriz, planktona jaten du, eta kate trofikoaren oinarriaren osasunaren berri ematen du horrexegatik.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Belatz handiak eta ekaitz txoriak bioadierazleak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

12 itsas txori iz itsasoan bizi den txoria.

Itsasoan ekaitza denean, itsas txoriak Oria errekan gora joaten dira.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 152. orr.

Itsas txorien karranka urrunak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 28. orr.

Itsas txori erraldoien heiagorak hauteman ziren, galernaren ondotik.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 100. orr.

Horretaz gain, milioika izokin, 250.000 itsas txori, 2.800 igaraba, 300 itsas txakur, 250 arrano eta 22 orka inguru hil ziren.  Berria - Gaiak   2004-03-28

Adituen arabera, garai hartan Alaskako kostaldean zeuden itsas txori eta itsas ugaztun asko hipotermiak jota hil ziren.  Berria - Gaiak   2004-03-28

13 txori-belar kardu mota (Senecio vulgaris).

-Txori belarra txoritxoentzat!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Normala, berriz, ekilore, txori-belar, artatxiki, olo zuritu, beltxata, eta kalamu-hazien nahasketa zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 75. orr.

Lau libera aurreztu zituen bi hilabetean, lepo otarre txiki baten jabe egin zen, eta txori belar saltzaile hasi.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

14 txori-buru ik txoriburu.
15 txori denda (orobat txoridenda g.er.) iz

Zu txori-dendan zauden bitartean, ni arduratuko naiz liburu-dendaz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 391. orr.

Mercedes puska bat gelditu zen bat-batean txori-dendaren ate aurrean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 78. orr.

Txori-dendan aurreneko itzulia egin ondoren, Perrettek ez zuen lortu Maxek deskribatutako neska saltzailea identifikatzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 391. orr.

16 txori galdu ik txorigaldu.
17 txori-izugarri (orobat txorizugarri g.er.) iz txorimaloa.

Gisa horretan da mundua, lehenago Txorierri edo Txoritokieta zabal bat izandako mundua, txori-izugarri handitzar bat izatera etorri, txoriak estratosferan itotzeraino uxatuz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.

Ez zunan agertu; ordu bata jo, artean iritsi ez, eta ohartu nindunan ez zuela zentzurik han txori-izugarri segitzeak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 92. orr.

18 txori kaka (orobat txorikaka) iz gauza hutsala.

Seme nahiz aita gisa [...] porrota oraindik erabatekoa ez zela frogatua nion neure buruari, eta hori ez zen txori-kaka. Eta hori ez zen txori-kaka, ez horixe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 60. orr.

Ez duk txori kaka gero!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 171. orr.

Bolanta izeneko sare pelagikoen kontua txori-kaka baino ez da arazo-ozeano horretan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 24. orr.

Ni ezdeusa nintzela pentsatuta, beharbada Antjerentzat nire moduko txorikaka batekin egotea aspergarria baino aspergarriagoa zela pentsatuta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 115. orr.

19 txori-kardu kardu mota (Senecio vulgaris).

Elurtearen erdian txori-kardu izoztu bat aurkitu duen txolarrea, horixe ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 332. orr.

20 txori-larrrosa basa-arrosa.

Hor daude txori-larrosak, arrosa zuhailezko orri urriekin, haizearen enbatei amore emateko hain gutxi falta dutela diruditela, Han dago Ama Birjina, han daude krabelinak, txori-larrosak eta Jesusen Atzaparrak, azokara eraman orduko eskuetatik kenduko zizkiotenak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 77. orr.

21 txori-malo ik txorimalo.
22 txori ume ik txorikume.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

itsas txori (4); jaunaren txori (3); loak hartutako txori (3)

txori aldra (4); txori asko (4); txori aurpegi (3); txori bat izan (3); txori bat pausatu (3); txori baten moduan (3); txori bati (3); txori beltz (4); txori berde (3); txori bihurtu (3); txori denda (3); txori dendan (3); txori dendara (3); txori desberdinen (3); txori ergela (3); txori eta ikatz (3); txori hilak (3); txori ikusi (3); txori kaka (5); txori klase (3); txori lumak (4); txori mota (6); txori motaren (3); txori talde (3); txori ttiki (3); txori txarra (4); txori txiki (12); txori txikia (3); txori txikiak (4); txori txuri (4); txori zuri (3); txoriak txori (4)

ur txori (6)

betiko txoria (6); maitasunezko txoria (4); sekula betiko txoria (6)

txoria balio (5); txoria bezala (10); txoria izan (3); txoria nuen maite (3)

ekaitz txoriak (4); orhiko txoriak (3)

txoriak airean (3); txoriak baino (7); txoriak bezain (4); txoriak bezala (12); txoriak harrapatzen (3); txoriak hegan (5); txoriak kantari (4); txoriak kantuan (3); txoriak txioka (7); txoriak txioka ari (3); zeruko txoriak (3)

txoriaren kantua (3)

sugeak txoriari begiratzen (4); txoriari begiratzen dionean (4)

txoriei begira (4)

txorien habia (5); txorien kantua (4); txorien kantuak (5); txorien modura (6); txorien txio (4); txorien txorrotxioak (3)

burua txoriz beterik (12)

itsas xori (3); xori bat bezala (4); xori baten pare (3); xori berriketaria (5); xori kanta (3); xori mota (3)

xoria bezain (3); xoria harrapatu (3)

bunuztar xoriak (8); gau xoriak (15); gau xoriak taldeak (3); itsas xoriak (3); lasar xoriak (8); urtsuko xoriak (4); xoriak b mailan (3); xoriak dantza taldearen (3); xoriak mailean (6)

xorien kantuen (3)

xorieri mintzo zen (4)


txoriburu (orobat txori buru g.er.) izond/iz buruarina, zentzu gutxikoa.

Nire sehi txoriburu horrek ez du ba nire paper zorroa Parisen utzi!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 210. orr.

Hor aurkituko dugu lurjabe zabar arduragabea, etxekoandre goganbehartsua, gazte festazale txoriburua, lurjabe zekena, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 12. orr.

Ez, ez zen txoriburua anaia, ez eta artifiziala.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 76. orr.

Alchononek gainera txoriburua eta alferra izateko fama zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 26. orr.

Txoriburu hutsa zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 364. orr.

Gazteak ginen, txoriburu samarrak... geure buruargitasunak itsutzen gintuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 288. orr.

Zure aginduak jaso behar ote ditut, txoriburu halakoa?  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 172. orr.

-Ba, antzerkian erabiltzeko dirua duk, txoriburu alaena, tontolapikoa halakoa!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 216. orr.

Buenetxeak sardinzarrak gordetzeko erabiltzen zituen upelen gudari-hotsen laguntzaz kalejira alaian urez ez baina ardoz ospatzen zuen txoriburu talde bati lagun egiten ziotenean.  Askoren artean   «Rataplan» - 32. orr.

Artea gizartearentzat lau katu txoribururen istorioa baita.  Berria - Kultura   2006-03-12


txoriburutu, txoriburu(tu), txoriburutzen da/du ad txoriburu bihurtu.

Neu ere txoriburutzen hasi nintzen afariaren azken alderako eta guztiz txoromorotuta nengoen, Louise eta biok, etxera itzultzeko taxi bat eskatu genuenerako.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 136. orr.


txoridenda ik txori 15.

txoridun izond txoria edo txoriak dituena.

Ireki egin nuen gero, eta, alajaina!, zer ikusiko, eta paretako erloju txoridun bat agertu zitzaidan begien bistan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 80. orr.


txoriflauta ik txoroflauta.

txorigaldu (orobat txori galdu) iz adkor alproja.

-Txorigaldu horrek bultzatuko zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 283. orr.

-Txorigaldu bat, txorigaldu bat -edo beste hitz gordinagoren bat, eta jarraitzen zuen-: hartara kotxez eramango dute, Estrella bezala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 111. orr.


txorigari (orobat xorigari) iz gari mota.

Bazen txorigaria deitzen zioten jeneroa ere, honen berri gehien zekitenak, esan gabe doa, txori mokomotzak ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 79. orr.

Sukaldean batu zirelarik gosaritzat xorigariz egin ogi-zopak esne beroarekin jateko, Graxi eta Domenga bata besteari so egon ziren, etsiturik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 92. orr.


txorikaka ik txori 18.

txorikume 1 iz txoriaren umea.

Esan behar dugu Sekula Betiko txoriek, orain, modu horretan egiten dituztela habiak, hegal zabalarekin, txorikumeek bertan har dezaten airea.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 135. orr.

Bere habia lehendabiziko aldiz uzten duen txorikumea bezain pozik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 199. orr.

Habiatik uxaturiko txorikumeak dirudite Moabeko bizilagunek.  Elizen arteko biblia   Is 16,2

On Camillok kaxatxoaren hondoan bilatu eta gauza txiki arrosa bat atera zuen, txorikume baten tamainakoa.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 354. orr.

Dokumentaletan ikusten diren luma bako txorikume horien antzera.  Berria - Kultura   2004-09-04

2 (hitz elkartuetan)

Txorikume habiatik erori berriari eskaintzen zaion errukizko maitasun barea ikusi nuen amaren begietan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.


txorikumetxo iz adkor txorikumea.

Gure txorikumetxoak hizketan ikasi du eta!  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 98. orr.


txorimalo 1 iz hazia ereindako soro edo alorretatik txoriak uxatzeko ezartzen den giza irudia, arropa zaharrez jantzia. ik izugarri 4.

Meloi-soroko txorimalo dirudite: ez dakite hitz egiten eta garraiatu egin behar dituzte, ez baitira ibiltzeko gauza.  Elizen arteko biblia   Jr 10,5

Gizakien antza duten txorimaloak ipintzen dituzte bazterretan, giza arropaz jantziak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 171. orr.

Txorimalo baten antzera ikusi nuen berriz ere neure burua.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 74. orr.

Ondoren, elurra esku-beteka hartuz, zazpi txorimalo egin zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 354. orr.

Emaztearen ezpainetako irribarrea tristezia bortxatuz lortua dela iruditzen zaio hala ere, bele horiek ez dira txorimaloaren beldur, sumatzen du, aspaldi dira ohituak, jarriak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 168. orr.

Jirabiraka zebilen, txorimalo bat haizearen eraginez bezala..  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 125. orr.

Voodooa egiteko egokiak omen diren lastozko txorimalo ttikiak nonahi.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 154. orr.

Txorimalo baten antzera ikusi nuen berriz ere neure burua.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 74. orr.

-Jantzi prakak, txorimalo zaharra ematen duzu eta!  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 9. orr.

Itxura hutsa zen, lastozko txorimalo bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 147. orr.

2 irud/hed

Ziur zaude ez zaizula axola ni bezalako txorimalo batekin ikusten bazaituzte?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 341. orr.

Isabel xarmangarriak ez zion inori antzepenean parte hartzen uzten, baldin eta txorimalo baten lana egiteko ez bazen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 456. orr.

Putreak eta arranoak saltzen diguten bide jakin horien kontrakoa delako beti bere hegan egiteko estiloa: hegan egiteko estilo bihurri bat, ideologien kaiolak eta koherentzia txintxoaren txorimaloek izutzen ez dutena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 199. orr.

Horrelako eskaerei makilakadaz erantzun behar zaiela uste duten txorimaloen harrokeriatik oso urrun nago ni.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 70. orr.

Aurreko gauean, txorimalo txiki bizkorrak ibili ziren trenbidean makurtuta gauzak biltzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 114. orr.

-Gorpua ezin bada, errudunaren irudiz egindako txorimaloa erre ahal ditek.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 345. orr.


txorimalotu, txorimalo(tu), txorimalotzen da/du ad txorimalotu bihurtu.

Gizonak, txoriontasunik gabeko atzerapenak eta ezjakintasunak lotua eta txorimalotua dagoen gizonak, bere zarata, zakar eta zikin dirukumez bete du mundua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.


txoriño (orobat xoriño) 1 iz txoritxoa.

Zart moztu dituzte helizeek hamaika txoriñoren buruak une batean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 90. orr.

Habia uzterat zihoan txoriñoa banintz bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 278. orr.

Hegoak ebakiak dituen txoriño bat ere eman zezakeen, lur arrasean hegaldatu ezinik ibili ostean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 185. orr.

2 adkor pertsona. ik txori 7.

-Barraren ezker aldean duk hire txoriñoa -esan dit maleziatsu, eskatutako edari isotonikoa luzatzeaz batera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 32. orr.

Txoriño lotsagabe batek esan dit eskuratzeko interesaturik egon zintezkeela.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 230. orr.

-Txoriño bat etorri zait kontuarekin, lehen esan dizut, batzuetan lotsagabe eta besteetan lotsati samarra den txoriño batek eskaini dit txostena.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 231. orr.


txoriontasun adkor cf. zoriontasun.

Gizonak, txoriontasunik gabeko atzerapenak eta ezjakintasunak lotua eta txorimalotua dagoen gizonak, bere zarata, zakar eta zikin dirukumez bete du mundua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.


txoripito iz gizagaixoa, inozoa.

Han nengoen ni sukaldearen erdi-erdian txoripito moduan, eta esan zidan: [...].  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 68. orr.


txoritegi iz txorientzako kaiola modukoa, handia.

Lorazain-espetxezainak giltzarrapo lodia zabaldu, eta txoritegian sartu zen Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 492. orr.

"Kolore distiratsuko txoriak txoritegian ehizatzen dituen txori-ehiztaria"; horrela definitu zuen Platonek matematika! Ruche jaunak bukatu zuenean, txoritegirantz jiratu, eta loroari deitu zion Maxek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 492. orr.

Emakumeek txio egiten zuten katiluen tintinen artean, txoriek txoritegian bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 361. orr.


txoritxo (orobat txoritxu g.er., xoritto g.er.) 1 iz txori txikia. ik txoriño.

Behin, Frantzisko dohatsua anaiekin mahaian eseria zegoela, bi txoritxo, arra eta emea, etorri ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 310. orr.

Gure erreklamoa zuhaixkatik tarte batera jarriko dugu, txoritxoak kanta dezan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 19. orr.

Txoritxoek keinu harrigarriak egiten hasi ziren: lepoak luzatzen, hegoak zabaltzen, mokoak irekitzen eta santuari arretatsu begiratzen.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 132. orr.

Jarleku batean pausaturik dagoen txoritxoa ematen du neskak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 241. orr.

Adibidez, kanario deritzan txoritxoak kardu jatera egingo du, bere izaeraren arabera, eta ez basabitxiloretara.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 31. orr.

-Txori belarra txoritxoentzat!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Ama txoritxo bat bezala hil zen.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 28. orr.

2 adkor pertsona.

Irinbeltzagan agertu omen ziren iragarkiak, txoritxoaren izen eta guzti, hizki lodietan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 301. orr.

-Nik txoritxo horiek kartzelan ikusi nahi ditut, ulertzen duzu?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 494. orr.

Peruko Enbaxadan ere sartu dira, bai, zeuon kaiolaren batean polito-polito egon behar duen Leopoldo Panizo txoritxo horren bila.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 92. orr.

Hilketa bat argitzeko lagungarri izan daitekeen lekuko baten bila nabil, emakume aparta baten bila, zehatza izateko, eta txoritxo batek esan dit balitekeela Iparraldean ibiltzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 91. orr.

Eta zer zeraman luma artean txoritxoak?, gure defentsen sistema osoaren informazioa zeraman.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 40. orr.


txoritxu ik txoritxo.

txoritzar iz adkor txori handia.

Arrano handi baten antzeko txoritzarra.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 95. orr.

Hain zuzen ere, gu hara iristen ari ginen uneantxe ari zen halako txoritzar beltz-ubel saldo oso bat errai-multzo bati tiraka, hara eta hona, beren moko odoleztatuei sarrats-litsak zerizkiela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 48. orr.

Harrika ekin zien txoritzar beltzei, ezin eutsizko amorrazio betean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 78. orr.


txorixo ik txorizo.

txorizero
1 piper txorizero piper mota idortua, ur epeletan jarri eta mamia ateratzen zaiona.

Etxera joan eta ortuan hartutako letxuga, tomate eta piper txorizeroekin afaria momentuan prestatu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 392. orr.

Bakailaoa, piper txorizeroak eta ardoak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 119. orr.


txorizo (orobat xorizo g.er.) 1 iz Iberiar Penintsulako hestebete mota.

Odolki eta gibel, txorizo eta solomo, urdaiazpiko eta txerri-hanka, dena aprobetxatzen zaion jakiduna izaki txerri maitagarria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 428. orr.

Mahain luze baten inguruan denek jastatu dituzte taloak, txorizo, biperrak, ardi gasna edo etxe bixkotxak.  Herria   2004-06-24

Txorizo eta lukainka ederrak ekartzen zizkigun bere herritik, zerria hiltzen zutenean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 144. orr.

Etxekojaunak ogi biribil bat eta txorizoa eman zizkigun.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 95. orr.

Zahatoa, ogia eta txorizoa.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 60. orr.

Raimundo Silvak hiru arrautzako tortila txorizoarekin prestatuko du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 53. orr.

Arrautza frijituak txorizoarekin eta litro erdi ardo beltz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 151. orr.

Patatak txorizoarekin, mundialak.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 76. orr.

Txorizoak parrilan.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 51. orr.

Kea, eta oliotan frijitutako txorizoaren usaina.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 83. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Dastatu ditu mokaduak edozelan ere, berehala txorizo egosira eta tortillatara itzuli aurretik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 67. orr.

Urdai frijitua eta txorizo oso bat zeuzkan oraindik gordeta eta paperetan bilduta.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 152. orr.

Hirugiharrea pixka bat, urdaiazpikoa, txorizo lehorra, piper hautsa, tomatea kutxarakada bat, [...].  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 219. orr.

Handik pixka batera ekarri zidaten ogitartekoak -ogi idorra, txorizo garraztuaren estalki-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 274. orr.

Extremadurako opilak eta patatazko txorizoa ere ekartzen zituen gure amak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 163. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nire ahizpa Marisitak txorizo muturra ahotik zintzilik zuen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 14. orr.

Txorizo muturtxo bat agian.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 164. orr.

Zoriontsu izateko txorizo zati bat, ogia eta ardoa besterik behar ez zuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 289. orr.

Usaiako atun ontzia, txorizo puska bat, gasna, sagar eta laranjak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 73. orr.

Soil-soilik ama falta zen, jostetak amaitutakoan txokolate edo txorizo otarteko batekin etortzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 146. orr.

Gero jaitsiko zirela Amabira txorizo-arrautzekin gosari egitera.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 77. orr.

4 adkor zakila.

Ez potrorik ez txorizorik, baina nire emaztea gizaseme bat zen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 33. orr.


txorizugarri ik txori 17.

txorkatila ik orkatila.

txorlero iz

Aldiz, gizalegez baina irmo, txorleroak, kabiarra, ur gezako dortokak, antxoak, pâtés de foie-gras-ak eta gisako kutixi kristauak eskatzen zituztenek beren hortz izpiritualak betikotasun betierekoan haien arimaz bazkatuko dituzte.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 33. orr.


txoro 1 izond adkor ergela, zentzu gutxikoa, ganoragabea. ik txoraxka. (pertsonez)

Errazegi gutxiesten da gazteen suhartasuna, "gaurko gazte txoro hauek" esanda.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 181. orr.

Ume txoro haiek lan asko ematen zioten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 109. orr.

Zeren emakumea, errespetu guztiarekin, txoroa baita afera hauetan, eta horrelako gauza putzak aintzat hartzera txit emana.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.

Agure zahar kamustuak edo berdin gazte txoro argituegiak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 70. orr.

"Atso txoroa", pentsatzen zuen, "hobe zeure gauzetan sartuko bazina!".  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 132. orr.

Ameslari txoro bat duk mutil hori.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 182. orr.

Burugabe txoro bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 34. orr.

Hitzontzi txoro berritsua.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 157. orr.

Zentzugabea munduratzen duenak izango du atsekaberik, txoroaren aitak pozbiderik ez.  Elizen arteko biblia   EsZ 17,21

-Ez zaitez txoroa izan, osaba Nat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 216. orr.

Gehienbat gizatxarrak diren gobernariek eta gehienbat txoroak diren soldaduek eraginak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 144. orr.

Txoroen hizketa amorragarri gertatzen da.  Elizen arteko biblia   Si 27,13

Milioi bat txororen jakintza, ergelak adierazia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 277. orr.

Azkenerako "Lisa txoro ergela" zela ere hasi ziren esaten ahopeka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Badaki txoro zahar hori ez dela haserretuko, irri eginen duela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 121. orr.

Txoro zikina!  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 12. orr.

Txoro ostia bat, Bilboko kaleek txakolindegiz josita jarraitzen dutela pentsatzen duten horietakoa.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 115. orr.

Txoro samarra izatea leporatzen zioten.  Berria - Kirola   2004-12-24

2 (bestelakoez)

Biziaren iturriak, beraz, baliteke serioak ez izatea [...]; baliteke txoroak izatea ere, txoroak eta zoroak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 267. orr.

Oraingo moda txoro bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 80. orr.

Buruan josita dauzkagun uste txoro eta topiko hutsalak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 144. orr.

Galdera txoroari erantzun halakoxea tokatzen omen zaio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 358. orr.

Nork esan ote dit neri inkesta txoro bat aintzakotzat hartzeko?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 91. orr.

Gure eskematxoak libratzen gaitu poesia txoroaren tentaziotik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

-Biografiak, denak izaten dira txoroak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 138. orr.

Harropuxkeria txoro batek jotzen ditu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 330. orr.

Ergelkeria txoroak esaten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 23. orr.

Gure barre txoro eta imintzio nabarmenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 212. orr.

Estatistikak baino, informazio txoroa besterik ez da.  Berria - Kirola   2004-01-02

Geure arteko kontutxo txoroak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 87. orr.

Hitz txoro batzuk besterik ez.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 40. orr.

Ideia txoro hori erakargarria iruditu zait, guztiz tentagarria.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 51. orr.

Kulparik gabe, beldur txororik gabe.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 173. orr.

Napumoceno jaunak hasieratik eman zion ezetza hipotesi txoro hari.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 24. orr.

Telebisio espainoleko kultur leihaketa txoro horien gisara.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 21. orr.

Aldaketa-saio hura ez zela, inondik ere, denborapasa xalo txoro bat.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 138. orr.

Oka zorabio txoro batek baino gauza garrantzitsuagoren batek eragin ziola.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 32. orr.

Zuhurrak jakinduria biltzen du, mihi txorokoak berehalako hondamendia ekartzen.  Elizen arteko biblia   EsZ 10,14

Otsaileko eguzki txoroak ondotxo baitaki koskak egiten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 71. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Izan liteke txoro-ametsa, edo soilik ausardia.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 69. orr.

Ez dakit nik guztiz egokia ote denetz jarri dioten txoro-fama.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 315. orr.

Erbiek beti izan dute alai eta txoro ospea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 144. orr.

Batzuetan eskuindar mozorrotuak besterik ez dira; beste batzuetan [...] arrazistak edo xenofoboak; bestetan, txoro-jendea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 115. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

Artean txoro barreka ari nintzen, zalditik jaitsi ninduenean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 14. orr.

Beti neska-talde handia duelako inguruan, txoro barreka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 13. orr.

Jendetzako dama guztiek barre egin zuten, txoro algaraka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 96. orr.

4 txoro-haize iz ik txoraize.

Errealitatea adina fantasia ere; seriotasuna bezainbat txoro-haizea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 276. orr.

Denek uste dute bakar-bakarrak direla, berdingabeak, eta bere txoro-haizeak beste inor ez duela jotzen, bera baizik ez. Orduan zer litzateke morboa?: legea hauste hutsaren laineza eta txoro-haizea?  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 145. orr.

Paulok, berriz, aieneka segitzen zuen petrilean, eta halatan, Josuk tonu isekatsua hautatu zuen, Fernando eta Orrondoren txoro-haizea baretzeko asmoz.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 49. orr.

5 txoro-txoro adlag

Ez baneuzka hirurogei urte eginda, hitza ematen diat, harekin ezkonduko nindukek txoro-txoro.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 79. orr.

Neskazaharrak honela bota zuen txoro-txoro, sorbaldak goratzen zituela: [...].  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 326. orr.

Ez duzu horrela txoro-txoro iheska hasi beharrik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 69. orr.

Mundu guztia borrokan txoro-txoro Kixote eta Dultzinea izan nahian.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 171. orr.

· Beti txoro-txoroan hitz eginik ere -gauzen berri jakiteko gogoa ezkutatzeko, beharbada-, ez zuen sekula ere bere burua agerian uzten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 31. orr.

6 txoro-txoro eginda (orobat egina) erabat txoraturik. ik txora-txora 3.

Nire nebak txoro-txoro egina nindukan, sorgindua nengoen, haren fanatiko porrokatua nintzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 103. orr.

Eta su-festak piztu zizkidan bihotzean, txoro-txoro eginda bainengoen benetan.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 165. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

burutazio txoro (3); gazte txoro (5)

txoro ametsa (3); txoro barreka (4); txoro bat izan (3); txoro eginda (3); txoro haizea (3); txoro txoro (11); txoro txoro eginda (3); txoro zahar (10); txoro zahar bat (6)

txoroa da (4)

gazte txoroak (4)

txoroarena egiten (4)


txoroaldi (orobat txoraldi) iz adkor une txoroa.

Barrenak hala eskaturik, edota txoroaldiak, ez dakit ongi, ausartu egin natzaio: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 305. orr.

-Adio, jauna, solas suzko bat daukat garretan lehertzear, txoraldi honek iraungiko ez balu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 190. orr.


txorobolada iz txoroaldia.

Publikoa ez da sekula bere buruaz fio, aldian aldiko txoroboladak darama arrastan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 293. orr.

Ezin nagoke esan gabe ezen Don Bucle dela, ez txoroflauta bat, ez txoropanderoa ere, baizik-eta guk teknikoki "txorogaixtoa" esan ohi diogun klaseko giza aletto bat, Egiaren Ministerioak gizanditua eta gizurendua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 116. orr.


txoroflauta (orobat txoriflauta) izond adkor zozoa, ergela.

Ergel haietako ergelena, txoroflauta pikortatu lepamehe bat zen, kaskogaineko negargarri bat erakusten zuena arrandian, xingola ordez kordoi ziztrin batekin.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 227. orr.

Orduan, mesede bat eska diezaioket Giuseppe Botazzi herritarrari, ala iritsi da Komintern-etik agindua Peppone alderdikideak zerbitzutik kanpo ere txoriflauta baten antzera joka dezan?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 321. orr.

Ezin nagoke esan gabe ezen Don Bucle dela, ez txoroflauta bat, ez txoropanderoa ere, baizik-eta guk teknikoki "txorogaixtoa" esan ohi diogun klaseko giza aletto bat, Egiaren Ministerioak gizanditua eta gizurendua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 116. orr.


txorogaizto (corpusean txorigaixto) izond zozoa, ergela.

Ezin nagoke esan gabe ezen Don Bucle dela, ez txoroflauta bat, ez txoropanderoa ere, baizik-eta guk teknikoki "txorogaixtoa" esan ohi diogun klaseko giza aletto bat, Egiaren Ministerioak gizanditua eta gizurendua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 116. orr.


txoromasa izond adkor zozoa, ergela.

Txoromasa baino ez dena, hagitz izpiritu argi eta finekotzat jotzea, alegia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 293. orr.

Txoromasa, publikoa, nonahi eta noiznahikoa dela ere, inolako erantzukizunik gabeko abstrazio harroxka izan ohi da beti.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 292. orr.

Ongi begiratuz gero, txoromasaren juzkura jotzea besterik ez baita irtenbide hori.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 303. orr.


txoropandero izond adkor zozoa, ergela.

Ezin nagoke esan gabe ezen Don Bucle dela, ez txoroflauta bat, ez txoropanderoa ere, baizik-eta guk teknikoki "txorogaixtoa" esan ohi diogun klaseko giza aletto bat, Egiaren Ministerioak gizanditua eta gizurendua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 116. orr.


txoropito 1 izond adkor zozoa, ergela.

Elosegi txoropito eta txolina.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 154. orr.

Malfoy bezalako txoropito batek esan ez dezan faboritismoa dela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 183. orr.

-Eta nora bidaltzea espero huen ba hik, txoropito horrek! -erantzuten dio Joanak sutan.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 127. orr.

Argazkietan ikasleak ez ziren ikasmahaian txoropitoen moduan barrezka jarriak agertzen, baizik-eta negutegi batean loreak aldatzen, edo, lan-mahai batean oholak mozten.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 36. orr.

Bi txoropito, diplomatikoak, gurekin justu-justuan mintzatzeko gai zirenak, zer konpondu behar ziguten haiek?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 12. orr.

Bere lehengo mutila, txoropito ergel hori, haren laguna dela eta poliziaren aurrean salatu duela.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 145. orr.

2 (gauzez)

Zain nagoen bitartean, eskailera zuloan kanta txoropito bat zabaldu da, ezin ozenago zabaldu ere. ehin film txotxolo bat egitea erabakiz gero, osorik egin behar txoropito eta groteskoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 47. orr.


txorotasun iz txoroa denaren nolakotsuna.

Uf, aski, ordenatu behar dut hau guztia hala edo hola, eldarnioek ere antolatuak egon behar irizpideren bati jarraituz, metodoa eman behar erokeriari, gutxi gorabehera Poloniok Hamleten txorotasunaz hitz egiten duen antzera.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 24. orr.


txoroxka ik txoraxka.

txorrada iz ergelkeria, tentelkeria.

Ez txorradarik esan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 161. orr.

Txorradarik ez.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 70. orr.

-Txorradak!  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 25. orr.

-Txorrada galanta.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 60. orr.

Inspirazioa txorrada bat da, konforme, baina batzuetan zerbait okurritzen zaizu edo ez zaizu okurritzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 171. orr.

Etxeko mutikoak edozein txorradarekin flipatzen zuen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 105. orr.

Gero edozein aitzakia asmatu: lesbianak garela, hilekoa daukagula edo beste txorradaren bat eta etxera.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 59. orr.

Ze ostia pasatzen zaizu gaur horrelako txorradak esateko?  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 27. orr.

Hala ere, ez ninduen konbentzitzen: edo txorrada yupi bat ateratzen zen, edo pelikula espainolen traza guztiak zituen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txorrada esan (3)


txorrakeria iz txorrada, ergelkeria, tentelkeria.

-Ez esan txorrakeriarik!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 73. orr.

Denbora horrelako txorrakeriatan galdu baino, hobe nuke dutxa hartzea.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 45. orr.

Ez dut inoiz denborarik eduki politika kontuetan emateko, zure moduan, egun osoa horrelako txorrakeriekin, mundua konpontzen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 182. orr.


txorriotxo iz adkor txioa.

Baina musika guztien gaineko musika Ezkuturen ahotsa da, urretxindorraren txorriotxoak baino alaiagoa, arima osorik eztitasun iraunkor, goxo, bigunez betetzen didana.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 148. orr.


txorro1 1 iz txorrota edo kideko batetik ateratzen den turrusta. ik zurrusta.

Hamar txorro daude hemengo dutxategi luzean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 170. orr.

Bainuontzi biribil ikaragarri hark txundituta utzi ninduen, ia lurraren mailan zegoen eta urre-koloreko ispilu eta txorroek diz-diz egiten zuten.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 11. orr.

Erdi-erdira apuntatuta ere txorroak beti ateratzen zituela zipriztintxoak, eta barkatzeko errealismo eskatologikoa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 21. orr.

Gorputz-arimetako gogorruneak beratzeagatik edo, itsasoari kendutako uretan sartzen naiz gozoro ("talasoterapia" deitzen diote): txorroa han eta txorroa hemen, klase denetako txorroen mendean entregatzen dut nere izate gogortuegi hau.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 99. orr.

Zupoarekin ekin zien, txandaka, untxi maniako baten gisara, eta batari nola besteari espermazko txorro koloreaniztun emankor, oparo, naro bana oparitu zien, eskuzabal.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hazi-txorroari jarein nionean bere barnemuinetan, zerua buru gainera erori zitzaidala uste izan nuen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 69. orr.


txorro2
1 txorro-morro

Petroniok nik neuk haurtzaroan ezagututako jostaketa bat aipatzen du, nire herrian txorro-morro deitzen zena, eta Katalunia eta beste toki batzuetan cavall fort deitzen dutena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 87. orr.

Esan dizuet, ni neu ere ibili nintzen txorro-morrotan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 88. orr.


txorro3 iz

499 animalia berreskuratu zituen poliziak, artikuluak zehazten zuenez: txorroak, ipurtxuntur gorriko papagaitxoak, Floridako dortokak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 392. orr.


txorroka adlag txorroak jaurtitzen.

Gero, kanila giltzarik gabeak txorroka segitu du, ordu arteko kemen beraz.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 292. orr.


txorroskilero (orobat txorroskillero) iz adkor kalez kale dabilen zorroztailea.

Txorroskilero, eltzegile eta buztingileek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 453. orr.

Aterki saltzaile eta guardasol konpontzaile txorroskillero haiek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 234. orr.

Edonork ikusi izan balu, han, leihoan lerraturiko whisky botilekin txorroskileroarena egiten, erreka jotako burugaldutzat hartuko zukeen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 191. orr.


txorroskillero ik txorroskilero.

txorrot ik txorrota.

txorrota (orobat txorrot) 1 iz isurkari baten irtengunean, hari ateratzen uzteko edo galarazteko ezartzen den tresna giltzaduna. ik kanila; dutxulu.

Ur beroaren txorrota zabaltzen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 69. orr.

Berriro ireki du uraren txorrota, hortxe sartu ditu eskuak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 45. orr.

Sarritan, txorrota bat irekitzen zuen isil-ostuka, eta poz-pozik jartzen zuten zurrustaren zipriztinek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 183. orr.

Jarioa duen txorrota bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 250. orr.

Hortzak garbitu edo bizarra egiterakoan, beharrezkoa ez den uneetan, txorrota itxi egin behar da. Eskuak txorrota azpian jarri eta mandarrean idortu zituen.  Berria - Harian   2006-03-15

"Hontanas" hitzak erakustera emaiten duen iturria ikusi dut, bere ura bi txorrotetatik nasaiki dariola.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 119. orr.

Goizez, sutegi txiki bat piztu beharra zegoen txorroten azpian, ur xirripa bat lortzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 190. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Dutxako txorrota irekita, ez zuen ondo aditzen Dionisosen ahotsa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 92. orr.

Kobrezko txorrotetako baten albo batean markatuta suge ñimiño bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 251. orr.

Zisne lepoko txorrota kobrezko batzuek ur xirripa meheak botatzen dituzte.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 148. orr.

Behar baino denbora gehiago eman du ia mintzerainoko txorrota beroaren azpian.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aitak ur-txorrota irekitzen du tomateak garbitzeko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 52. orr.

Iturrira joan eta zeharo biluztu ginen, ur-txorrot emankorrean geure burua garbitzeko asmoz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 29. orr.

Gibelean atea itxi eta iturri-txorrotak dena emanda irekiz gero [...].  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 105. orr.

Esperimentuek frogatu dute gas txorrota baino hobea dela tranbia bultzatzeko eta zaldiak baino argi gehiago ematen duela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 86. orr.

4 irud//hed

Berehala txorrotak argi zuri distiratsu bat bota zuen eta bira ematen hasi zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 252. orr.

Bushek ez du txorrotik irekiko, baina uda igaro arte petrolio erreserbak bere hartan uztea erabaki du.  Berria - Ekonomia   2006-04-26

AEBetako biltegiak 1975ean sortu ziren, 1973ko hornikuntza eskasiaren ondotik, eta orain arte soilik hiru alditan ireki da txorrota: 1991n, Golkoko Gerragatik; 2000n, petrolio garestiagatik (30 dolarrean zen upela); eta 2005ean, Katrina zirimola zela medio.  Berria - Ekonomia   2006-04-26

Eta, hurrengo unean, ilunsenti txorrota.  Berria - Kultura   2006-03-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txorrota ireki (5); txorrota ireki zuen (3); ur txorrota (3)

txorrotaren azpian (5); ur txorrotaren (3)


txorrotada 1 iz adkor botila edo kideko batetik ateratzen den turrusta.

Botaiozu txorrotada bat kubalibrean, triste dabil gaur morroi hau.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 216. orr.

Berehala jasan behar izan nuen nigana zuzendutako eta erruki gabe jarraitzen ninduen ur-mahuka antzeko baten ustekabeko txorrotada.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 178. orr.

-Te-ontzia erotu egin zen eta ur irakin txorrotadak botatzen zituen alde guztietara.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 32. orr.

Gero, komunean sartu, eta txorrotada bat eginda alde egin du, bonbako katetik tiratu barik.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 257. orr.

Begira egoten nintzen nola jotzen zuen kanpaia, zakila lehertzeko zorian jarri arte, eta orduan, gozatzeko momentuan, nire aho irekira zuzentzen zidan txorrotada.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 121. orr.

Nahikoa zen, beraz, txorrotada soil bat edalontziratzea, isurtze behar horiek patxadan egiten bazituen ere.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 80. orr.

Erretxinaren txorrotada lodia erreten-buruko askatxoan hantxe baratu zen, ispilu beltz dirdaitsu bat osatuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 218. orr.

Neskari txorrotada bat pasatu zion ahotik ahora trebezia handiz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 47. orr.

Eztanda sor zakar bat eta lama gaizto bat eraginez izeki zen barrenean nafta hautseztatuzko txorrotada.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 214. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ur txorrotadaz baldea bete eta erratzaz lurra igurzten aditu zezakeen hormaz bestaldetik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 159. orr.

Argitaletxea txikia bada, alkohol txorrotadek handiak izan behar dute.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 190. orr.

Lehen whisky txorrotadak, kosk egin berri zion zakurraren ilajearen zaporea zuela iruditu zitzaion.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 152. orr.

Etxeratu eta lau pastilla irentsi zituen, Cutty Shark txorrotadarekin batera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 170. orr.

Une kritikoan, Dolmancé arduratzen da bere lagunaren hazi-txorrotadak bi emakumeengana zuzentzen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 165. orr.


txorrotadaka adlag txorrotadak boteaz. ik txorrotaka.

Busti zuen puta... jaurti zuen esne apartsua txorrotadaka bere arima kiskaliaren hondoraino: hartzeko baino ez da bizi!... aha! aha! aha!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 180. orr.


txorrotadatxo 1 iz txorrotada txikia.

Aski izan zen soluzio kontzentratutik txorrotadatxo bat, galtzetan barrena lerratu baitzitzaidan, zimitarra-kolpe batez bezalako zast ebakitzeko galtzok.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 248. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, lehena izenondoduna dela)

Portzelanazko pote batetik ontzi txiki batera isuri zuen likido garden txorrotadatxoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 26. orr.

3 irud/hed

Matxismotik apur bat eta arrazismo txorrotadatxoa.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 95. orr.


txorrotaka 1 adlag txorrotadaka.

Brastakoan, odola hasi zitzaion garondotik txorrotaka.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 89. orr.

2 (izen gisa) txorrotada.

Etxean ondo prestatu: Ur hodiak ez izozteko etxeko iturriren batean ur txorrotaka txiki bat utzi.  Berria - Harian   2005-01-25


txorrotx izond adkor zorrotza.

Zerutik eroritako aingeru bat bezain zuzen eta txorrotxa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 30. orr.

-Metro t'erdikoa nahi baduzu -oihukatu zuen ahots txorrotxaz-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 141. orr.

Belarriko min txorrotxa sendatzeko eskariak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 195. orr.

Demagun gobernu horrekin bat ez datorren euskal prentsarik ere izango dela, kritikoa, txorrotxa, gaiztoa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 135. orr.

Eguraldia bera izan ohi da usteak ustelarazten dizkizuna eta jakite txorrotxa koskaz kamusten dizuna.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 245. orr.

Sotoko eskailera txorrotxa da, osaba-izebek galarazia zidaten jaistea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 165. orr.

Bere arrapostua, zirtolari bezain txorrotxa: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 31. orr.

Ederki aditu zidan, Kristinak belarri txorrotx-txorrotxak baititu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 283. orr.


txorrotxio 1 iz txoriez mintzatuz, kantu hotsa.

Karakaz dabil uroiloa belar artean, txioka burugorriak batera eta bestera hegaz, noranahi hedatzen da hegazabalen txorrotxioa airezko zurubi ikusezinean barrena, bazter batean aditzen da kurrilo-saldoen kantua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 384. orr.

Txorien txorrotxioak; gainerakoan, hilobietako isiltasuna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

Abuztuko egun beroetan han itzalean lo egin zitekeen, txorien txorrotxioek eta eulitzarren durundiak urrumaturik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 36. orr.

Txorien txorrotxioa eta zomorroren baten zunburruna, beste soinurik ez zen aditzen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 137. orr.

Zioenez, delako monjeak urretxindor bat ikusi zuen adar batean txorrotxioka, eta hain politak ziren haren txorrotxioak, hain liluragarriak, non hari entzuten ez dakit zenbat mende egon baitzen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 251. orr.

Era guztietako txori talde handi bat etorri zitzaion; beren txorrotxioz eta hegoak astinduz poz eta alaitasun handia agertzen zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1079. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hegazti nabarrek, baso apartatuetan hegan, bazterrak aire samurrean zehar euren txorrotxio gardenez betetzen dituztenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 107. orr.

Patioan bere txorrotxio zaratatsuak kantatzen jarraitzen zuen kanarioak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Lapur-txorien txorrotxio istilutsua.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 231. orr.

Hesi batetik txolarre baten txorrotxio umela zetorren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 166. orr.

Burdin sareen segidan, kexuzko txorrotxio betiereko bat izaten da, hostoen azpiko txorien barne kantu bat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 382. orr.

Erreka nagusitik bananduta arranoaren habian arranokumeek eduki behar duten txorrotxio eztiaz xuxurlatzen duten xirripak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 186. orr.

-Txorrotxio handikoak dira Baztan aldeko txoriak, antza.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 108. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Orain esna zegoela, ezin zuen ulertu nola lo egin ote zuen txoriek ateratzen zuten txorrotxio-hotsaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 91. orr.

· Txori-txorrotxioak egiten zituen Chicok sei haietako bat balantzaka ikusten zuen bakoitzean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 33. orr.

4 irud/hed

Irri garden bat, ume irri bat, lokarturiko etxearen isiltasun handian txirula baten txorrotxio samurra zirudiena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 95. orr.

-Lerroa, berriz, zabalerarik gabeko luzera da -egin zuen txorrotxio Maxek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

-Tira, haurrok, joan zaitezte beste gelara jolas egitera, guk kafea hartzen dugun bitartean -txorrotxio egin zuen izeba Emilyk-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 156. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txorien txorrotxioak (3)


txorrotxioka adlag txorrotxioak eginez.

Txoriak txorrotxioka aritzen dira iskanbila zalapartatsuan eta airera igortzen dute oilarrek, erronka bailitzan, beren kukurruku ausarta.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.

Hesian, txolarreek txorrotxioka ziharduten elkarri mokoka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 264. orr.

Lumaje distiratsuko txori batzuk txilioka eta txorrotxioka ari ziren kokondoen goialdean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 145. orr.

Lorategi bat, zaldiko-maldiko, bilintzi-balantza eta guztikoa, eta azken honen gainean Pepponeren semerik txikiena, txoritxo baten moduan txorrotxioka.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 97. orr.


txorroxtasun izond adkor zorroztasuna.

Eta hura zen txorroxtasun kartografiko-toponimikoa, Azpeitiko Martxialenekoek (Marcial Ucin, gero Aceralia, etc.) Baionan fabrika berria jarri, eta Fededunon Egunkarikoek naziomanian ordu arteko markak hautsi zituztelarik: fabrika ez zutela "Frantziara eraman".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 242. orr.


txorroxtu, txorrotx/txorroxtu, txorroxten da/du ad adkor zorroztu.

Atentzio pixka bat jarri eta begiak ondo txorroxtu: horixe duk egin beharreko guztia.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 65. orr.

Datuen ziurrak eta zientziaren gurpilak jakitatea txorroxten dizu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 245. orr.


txorru iz

Bergher juduak gertaturiko berrogeiren bat kiloko fardelak bizkarrean dituztela, boltxebikeen, txorruen (militar poloniarren) eta nekazarien beldur handirik gabe, Polonia eta Bielorrusia artean kontrabando jardunean, Sergiuszek eta bere lagunek ibilaldi luzeak egiten dituzte.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 266. orr.


txorruko

Fonderiako burdinagileek txorrukotan metatuak zizkieten urtuketa-moldeetan erabili lurra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 95. orr.


txorta1 1 iz adkor larru jotzea.

Emakumeak aukeratu behar, zeren, txorta nahi bazuen, ezin kokarik hartu, eta alderantziz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 118. orr.

Gixajo baten moduan ibiltzeko, egunero paseoan eskutik helduta, noizbehinkako txortaren truke? ez du merezi.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 24. orr.

Gero eta txorta hobea dik urdanga horrek.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 141. orr.

Orain, pelikula bukatzen denean ohera sartu, txorta pixka bat egin eta lo gelditzen nauk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 71. orr.

Antzeko oihuak zabaltzen zituen Lutxanako tabernako alaba atzeratuak, aita konturatu barik, labe garaietako langile txortarako beti prestuekin.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 132. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Honi bai gustatzen zaiola txorta-kontua, Harry.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 120. orr.

Horri esaten zaio, betiko alarde honetan, "ohean ona" izatea: txorta-laguna errenditzea, menderatzea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 90. orr.

3 txortan adlag larrua jotzen. ik beherago 7.

-Ba horixe, zirri batzuk, sexu apur bat... txortan edo.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 25. orr.

Normalean larunbatetan elkartzen ginen laurok, arratsaldean txortan ibili, gero zinera joan eta ondoren berriro larruketan ibiltzeko.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 88. orr.

Ia beste urte bi dauzkagu txortan aritzeko!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 232. orr.

Zuk gura baduzu, goizeko zortziak arte txortan jardungo dugu eta gero gerokoak.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 74. orr.

Atsegin ikaragarria hartzen zuen zaldiak txortan ikusita.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 54. orr.

Nire barne tenperatura deabruarena bezain handia izan zenean, berau txortan hasi zen; jarraikor eta sutsu lehenengo, etengabe eta bortitz ondoren, eta nik hantxe plazerrez erdibituko ninduela pentsatu nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 51. orr.

Txortan segitu genuen eta mingaina oso-osorik nire ahoan sartzeko erregutu nion.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 155. orr.

Ondo eta azkar, konejuak txortan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 208. orr.

4 txorta jo

Parrandan ibiltzea maite zuen, edo nirekin oheratzea, txorta jotzen genuen elkarrekin fortunatzen ginen guztian kasik. Txorta jotzeko arazoak arintzeko ordaina!  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 119. orr.

Horrela ez dago lasai txorta jotzerik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 45. orr.

Bide batez, koka zaitez ipurdia niri emanez: txorta joko dizut, Agustinek atzetik ematen didan bitartean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 202. orr.

5 txorta jole

Beste batzuek Veneziako larruaz egindako zorrotxo bat erabiltzera behartzen dituzte beren txorta-joleak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 43. orr.

6 txorta jotze

Hamabost urtetik beherako neska-mutilen txorta-jotzeak, adar-jartzeak, sexu-perbertsioak dituzte hizpide, seguru.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 18. orr.

7 txortan egin ik txortakatu.

Sor itzazue umeak eta ugaldu, esan zuen Jainkoak, baina txortan egin gabe.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 163. orr.

Noe, badakizu, kristoren mozkorra harrapatu eta bere alabekin txortan egin zuena.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 50. orr.

Zaldun, txortan egiozu ama zorabiatuaren bular gainean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 298. orr.

Portugalen oso ondo egiten da txortan, jendeak kontrakoa uste badu ere.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 44. orr.

Gizon heldu asko daude txortan majo egiten dutenak.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 131. orr.

Orain libre zuen bidea, maistrarekin txortan berak bakarrik egiteko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 72. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txorta jotzen (4)

berarekin txortan (3); nirekin txortan (3); txortan ari (5); txortan egin (24); txortan egin gabea (3); txortan egitea (5); txortan egiteko (10); txortan egiten (8)


txorta2 iz sorta.

Ehun leka-makila, perrexil txorta eta txerri txiki bat.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 30. orr.

Arratsaldeko zazpi eta erdietan, ekitaldia hasteko orduan, parte-hartzaile baino euri txorta gehiago zeuden.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22


txortakatu, txotaka(tu), txortakatzen du ad txortan egin.

Zeharo beroturik zegoen eta, larrua jotzeko beharra ongi nabari nionez, ni lasai txortakatzen utzi nion behar izan zuen denbora guztian.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 103. orr.

Gutxienez ordu erdi bat egin nuen Mikel txilintxikia txortakatzen eta tarteka potroazala eta zakilmokoa ferekatzen nizkion esku batez  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 84. orr.


txortakatze iz txortan egitea.

Orgasmoari lauzpabost aldiz eutsi nion txortakatzearen abiadura motelduz eta tarteka geldituz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 85. orr.


txortaketa iz txortan egitea.

Eskua alde guztietara maisuki mugitzen zuela, literalki esku txortaketan ari zitzaidala nabari nuen eta elefantea sudurraz edo zaldia bere zakiltzarraz popatik ematen ari balitzait bezala sentitzen nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 123. orr.


txortakide iz txorta-laguna.

Txortan egiteko era hau hain gozoa denez, emakumeak berak eskatu behar die bere txortakideei.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 192. orr.

Esan beharrik ez dago hurrengo asteetan Arin txortakide izan genuela ia egunero.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 107. orr.


txortalari izond txortan egiten duena.

Gizonak kate bat askatu du, orduan buelta hartu du bikote txortalariak, neskari eskuak lotu dizkiote katez atzean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 52. orr.

Zure prostitutu txortalari horietako bat ekarri duzula zurekin eta logelan duzula zain?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 63. orr.

Orduan bi txortalari haiei plazerra nola areagotu pentsatzen hasi nintzen, begira nengokiela.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 119. orr.

Aldamenekoa lo zetzala eta ezin nuela, beraz, ez beheko txortalaria maiseatu ez imitatu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 103. orr.


txortaldi 1 iz txorta jotzea.

Ordu erdiko txortaldia egin genezake; nahikoa, denbora alferrik galdu ezean.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 77. orr.

Hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak zuri-zuri, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 98. orr.

Gaueko bere arrantzaldi haietan, zenbat txortaldi izan zituen, horren arabera arrain bat edo beste harrapatu zuela esango zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 90. orr.

Segituan ulertu nuen alferrik ari nintzela, nire ardo txuria ez zela inoiz berea bezain ona izango [...] ezta nire mihi-arrainak bereak bezain freskoak eta bezain ongi prantatuak, nire neskak bereak bezain eder eta interesgarriak, nire txortaldiak bereak bezain erotikoak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 72. orr.

Lehenengo txortaldian lasai eta gustura ibili baginen, lasaiago eta gusturago ibili ginen bigarrengoan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 73. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Txortaldi on baten beharra neukan aspaldiko partez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 81. orr.

Etxe honetako hormak elkarrenganako grinarik bizien eta txortaldi beroenen lekuko izan baitira.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 112. orr.

-Gizon bakar batek ere ez dit larrua jo zuk egiten duzun bezala, zakur basati horrek -esan ohi zidan amoranteak txortaldi luzeetan-.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 70. orr.

Orain dela bi mila bat milioi urte halabeharrez bereizi ziren bakterio biren arteko lehenbiziko txortaldi gogoangarria.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 84. orr.


txortaleku iz txortan egiteko lekua.

Bestelako ekintzetara jo zuen orduan: oilategiko eta beste toki aproposetako txokorik ezkutu eta leunenetan -bere iritziz txortaleku ederrak zirenetan- zepoak jarri zituen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 87. orr.


txorten (orobat xorten g.er.) 1 iz hostoak eta fruituak abarrera lotzen diren kirten modukoa; zurtoina, gara.

Marrubiei hostoak eta txortenak kentzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 338. orr.

Zuhaitzetik eroritako gaztaina baten morkotsa zeukan eskuan txortenetik helduta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 155. orr.

Arrosarik ederrenetako baten txortena puskatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 298. orr.

Zortzi orrialde, sei artikulu nagusi eta hamaika txorteneko hamabi piku.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 62. orr.

Lau txorteneko loreen azpian ezkutaturik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 34. orr.

Anpolai biribil-biribila, gorria, distiratsua, likitsa eta txorten luze batetik zintzilikatzen zena.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 131. orr.

Iturri-belarraren txortenak behintzat beltz-beltzak dira.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 201. orr.

Landare baten txortenean, berdea berdearen kontra mimetizaturik, gorputz luzeko intsektu bat.  Berria - Kultura   2004-08-11

Erabil zitezkeen metodoen jakitun izan nintzen pixkanaka, puntua egiteko orratza, perrexilaren txortena, xaboi-urezko injekzioak, ekitazioa.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 23. orr.

Galdur aldean, berriz, erdiko xurtar nagusiaren akaberan, lore morddo banari eusteko xortenak ageri dituzte bi biak, gordasol aihenen antzera zabalduak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 94. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Antoniok mingaina atera zuen nire ahotik, eta gerezi-txortenak bi korapilo zituela erakutsi zidan.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 78. orr.

Nik oparitutako orkidea-txorten idortu batekin batera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 220. orr.

Arestian zirriborratu dizkizudan aza txortenetan landuak eta orratzez apainduak dauden bi handitsu horiek kolumnata bat dute oinarri.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 195. orr.

3 irud/hed

New Yorkeko Poliziak berrogeita bat tiro emanda erail baitzuen, Bronxen, Sagar Handiak bere txortena galtzen duen lekuan.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 34. orr.


txortentxo iz txorten txikia.

Buruan, gailurrean txortentxo bat zuen kapela beltz zapala.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 136. orr.


txortola iz xortola.

txosna 1 iz erromerietan eta jaietan eskuarki, janariak eta edariak saltzeko jartzen den behin-behineko denda modukoa.

Aipatzen ditu aurreskuak, txistuak, irrintziak, pontxea edateko txosnak...  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 37. orr.

-Hantxe, bada planoan agertzen ez den txosna bat.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 20. orr.

Trikitixa ari zen, animazio handia bertan eta aldameneko txosnan.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 87. orr.

Hasiak ziren saltzaileak beren txosnak eraikitzen, eta gozogile bati lagundu zion berea altxatzen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 67. orr.

-Zein txosnatan egon haiz aurten: presoak, Egunkaria, Eguzki, Kaskajarrai?  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 17. orr.

-Zu seguru anbienteko tabernetan ibili zarela txosnetatik pasatu ere egin gabe.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 17. orr.

Zerbeza lata hatz artean marruskatu, eta HIESaren kontrako txosnara abiatu da.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 7. orr.

Abuztuko festen hasieran Gasteiz Izanen txosnan kateatu ziren hiru lagunak epaituko dituzte datorren asteartean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

Berrogeita hamar txosna bazituan azokan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 105. orr.

2 irud/hed

Txosna eta etxola grisek osaturiko karrika zuzen eta ilunak elkarren artean gurutzatuta.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 246. orr.

Txosna batean entsalada-oilasko ogitarteko bat eskuratu nuen eta metrotik aire librera atera nintzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 168. orr.

Hor gelditu da Sion hiri ederra mahastian txabola eta meloi-sailean txosna bezain bakarti. Inguru haietan bada liburu zaharren txosna ugariz beteriko kale bat.  Elizen arteko biblia   Is 1,8

Kafe eta kruasan bana hartu, zigarrotxoren bat erre, eta Sena ondoko liburu zaharren txosnetara joaten ginen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 316. orr.

Ondoko txosna batean aldizkari eta komiki lizunak saltzen zituen agure konkordun batengana jo nuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 17. orr.

Aldiro-aldiro liburu-saltzaileren bat agerturik, bere txosnako pertsiana alderik alde hartzen zuen burdin hagaren bi muturretako sarraila tzarrak askatzen zituen, erritual bateko gidaria balitz bezain zeremoniatsu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 17. orr.

Balançoneko enparantzan paseatzen ari zen egun batean zurezko txosna handi bat ikusi zuen; sekulako zaratak ateratzen ziren handik, eta pailazo lokatu bat Tomahawk edo Trumoi Burrunba izeneko piztia-bezatzaile apatxe beldurgarria lanean ikustera sartzeko deika ari zen oholtza gainetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 49. orr.

Besotik heldu, eta txosna gurpildun hartara sartu ninduen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 102. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Era askotako zerbitzuak eskainiko dira barru estali horretan: ogitartekoak, txosna guneak, komunak.  Berria - Kultura   2006-02-03

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Azaldu zidan nola Xiberoko ikastolak usaian lau izozki txosnetaz axolatzekoak ziren Herri Urratsen. Saltzaile berantiarrenek ere beren liburu-txosna hamaiketarako zabaltzen zutela adierazi zidan hoteleko harrerako andereak.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 14. orr.

Norbaiti magdalena baten usainak gaztetako hondartzako kutixi-txosna bat gogora ekartzea noski.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 10. orr.


txosperri iz

Kolarren, txosperri adarra dago ate zangoan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 7. orr.


txostakari ik jostakari 2.

txosten (orobat txoxten g.er.) 1 iz gai jakin bati buruzko azalpen idatzia.

Sukarrak hartuta bezala irakurtzen nituen txosten, izkribu eta paper ezezagun haiek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 206. orr.

Egoerari buruzko txosten bat.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 287. orr.

Gobernuko bi ikuskariek txosten bat atera berria dute Euskal Herriko laborantzaz.  Herria   2004-06-10

Begoñak aurkeztu zuen ihesari buruzko txostena, eta gure asmoak nola bideratu erabaki genuen ondoren.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 170. orr.

Itoizko Koordinakundeak plazaratutako txostenak ez dituzte adituek egin.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 24. orr.

Txostena osatu gabe zeukan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 66. orr.

Txostena lau orrialde lerro estuez polito beteek osatzen dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 260. orr.

Dena dela, denbora beharko diat txostena prestatzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 97. orr.

-Ikus al ditzaket zure txostenak, mesedez?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 175. orr.

-Medikuaren txostenak zer dio?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 107. orr.

Horrela zioen hitzaurrean txostenak: [...].  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 246. orr.

1944ko martxoaren 4ko txosten batean esaten denez, [...].  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 219. orr.

Adituak, bere lana amaitu zuenean, honako ohar hau erantsi zion txostenari: [...].  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 128. orr.

Argibideren bat nahi izanez gero dei iezaguzu txostenean azaltzen den zenbakira.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 150. orr.

Txostenak frogatutzat eman du Europan enplegua sortzeko oztopotzat hartu ohi diren zenbait erakundek [...] ez dutela halako trabarik eragiten.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 121. orr.

Zure emazteak txosten bat egin zuen, Arrieta kinka larrian jartzen zuena.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 223. orr.

Lagunduko ote zion txostena egiten?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 184. orr.

Txosten hori idatzi zenean urtebete ez zen falta Europan Gerra amaitu zedin.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 219. orr.

"Gerra, benetakoa, laster da hemen", idatziko du bere txostenean Bowersek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 104. orr.

Iparraldera euskaraz idatzita ailegatzen ziren eskutitz eta txostenak zuk itzultzen zenituela esango diozu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 95. orr.

Norbaitek ez zuen batere gogorik Ttipik agindutako txostenaren bigarren parteak argia ikusteko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 277. orr.

Txosten horiek epaitegietara iritsi dira, baina inork ez du proiektua geldiarazi.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 36. orr.

Hurrengo txosten edo memorandumean ekintza jakin bat bidera dadin proposatuko du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 196. orr.

El Correo egunkariak bor-bor jarri zuen gaia, ustez Jaurlaritzak EHUko talde bati agindutako txosten bat filtratu zuenean.  Berria - Ekonomia   2004-03-11

Txosten hark jasotako ondorioen artean, [...].  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 166. orr.

Lehen tomoak gramatika gaiak aztertzen ditu (25 txosten) eta bigarrenak literatura saila du jorratzen (17 txosten).  Herria   2003-12-04

Gainera, guztia zakiat, xehetasun guztiekin, poliziaren txosten baten zehaztasunez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 204. orr.

Mende honetan zehar, biologiako txosten bat sinatzen duten egileen kopuruak gora egin du nabarmen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 67. orr.

SIPMko txostenen arabera, "Burusoilak" postari eta bitartekari lanetan jarduten zuen Iparraldeko euskal erakundeen artean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 54. orr.

Brundtland Txostenaren arabera, iraunkortasuna garapenaren baldintzatzaile ekologikoa da.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 45. orr.

-Zer txosten eta txosten ondo!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 265. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Biltzar Nagusirako txosten nagusiak hirugarren puntuan langileriaren eta sindikalismoaren errepaso bat egiten du.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

Horregatik egin nahi diat txosten on bat (politikoa, nolabait esateko).  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 175. orr.

Hau orduan, hasi zen, belauniko, irakurtzen funtsean Severino Kardinaleak eginarazi txosten luzea zeukan delako sententzia. Berehala txosten laburrarekin emandako argazkia ekarri zuen gogoaren pantailara.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 176. orr.

BBVA fundazioak Espainiarako argitaratu duen txosten mardul batean ere datu interesgarriak jasotzen dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 276. orr.

Hala dio Eusko Ganberak eta Jaurlaritzaren Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuak (SPRI) landu duten txosten estrategikoak.  Berria - Ekonomia   2006-03-14

Oso ohikoa da horrelako lanak hasi baino lehen mota guztietako txosten teknikoak enkargatu eta egitea.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 171. orr.

Txosten ofiziala zalantzan jarri du Ikerketa Batzordeko lehen lekukoak.  Berria - Mundua   2004-07-07

Txosten juridikoa eskatzea Marisa Saenz patronatukidearen ustezko bateraezintasunaz.  Berria - Kultura   2004-05-01

Estilo hanpatuko txosten korapilatsu bat.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 49. orr.

Erromako Klubaren txosten ezagun batetik ateratako hitzak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 131. orr.

Euzkadi'ko Jaurlaritzaren txosten sekretuan esaten denez egunkari hori Falange Españolaren ideien ildokoa zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 246. orr.

Henry Gastaut neurologo frantsesak txosten aipagarri bat idatzi zuen 1956an, Van Goghen kasua azertzen zuena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 168. orr.

Edota zergatik ez... berak ostu emazteari txosten konprometigarria eta... beste batek hil, Arrietak esaterako.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 203. orr.

-Behar beharrezko ez bada ez aipatu txosten madarikatua.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 199. orr.

Ez dut neure bizitza osoa txosten ziztrinak idazten pasatu nahi.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 36. orr.

"Ecological Footprints of Nations" txosten osoa ikusteko helbidea.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 65. orr.

Agiririk ez da falta: eskutitzak, haren biziaren gaineko idazki-zatiak, isilpeko txostenak, poliziaren artxiboak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 42. orr.

Medikuntza aldetik batere arazorik ez zegoela [...] beharrezko txostena eskuratuz gero.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 70. orr.

Zer demontre ote zen zorioneko txostena?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 144. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nik txosten-tonu berberaz erantzuten nien.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 62. orr.

Maria Sara doktoreak txosten bilduma bat hartu zuen bere ondoko apalategi baxu batetik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 134. orr.

Gure bulegoko lan-liburutegia eta txosten-altxorra, gero eta aberatsago bihurtzen ari ziren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 196. orr.

Bioletak -hura zuritzeko, pentsatzen dut- "oso lanpeturik dabil" esan zuen, eta berak ere txosten piloa zuela artxibatzeko gogorarazi zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 349. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Euskal Herrian itxitako hedabideei buruzko jarraipen-txosten «inpartziala» landuko du Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Kontu handiz kopiatua zuen han, zer, eta polizia-txosten bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 330. orr.

Aurreko urtean zendutako euskaltzain guztien omenezko hilberri-txostenak irakurri zituzten.  Berria - Kultura   2004-01-31

Berari buruzko artikulu beltzaileak idazten zituzten egunkarietan, finantza-txostenen itxurarekin.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 194. orr.

Segurtasun-txostenek ziotenez, gizon lodikote hura jenio hutsa zen supersokei eta kromodinamika kuantikoari zegokienez.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 28. orr.

Osasun-txosten hauek Fresnesko edo Villepinteko espetxeetan lapurtu edo gorde zituztela garbi dauka medikuak.  Berria - Mundua   2004-08-07

IAEAko zuzendari nagusi Mohamed el Baradeik Iranen jarduera nuklearrez argibide txosten bat aurkeztuko duelarik, [...].  Berria - Mundua   2006-03-08

2003-2004an, hainbat hobiri buruzko aurre-txostenak egin zituen Aranzadik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23

Multinazionalaren barne txosten batean hemendik bi urtera herrialdetik joateko aukera jasotzen da.  Berria - Mundua   2006-02-10

Armadak berak kapitaina "istripuan hil zela" idatziz zarratu zuen ikerketa txostena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 106. orr.

Hainbat fosil beneragarri aurki daiteke bertan, hala nola elezaharrezko iker-txosten hura zeinean Wölhler gure aitak lehen sintesi organikoaren berri ematen baitu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 237. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argitaraturiko txosten (5); argitaratutako txosten (5); aurkeztutako txosten (8); azken txosten (6); barne txosten (15); barne txosten bat (5); barne txosten batean (6); beste txosten bat (12); buruzko txosten (44); buruzko txosten bat (16)

egindako txosten (37); egindako txosten batean (5); eginiko txosten (9); eskatutako txosten (5); gaineko txosten (9)

igorritako txosten (6); ikerketa txosten (5); inguruko txosten (19); inguruko txosten bat (9); kaleratutako txosten (8); mediku txosten (5)

onartutako txosten (8); polizia txosten (6)

txosten bat aurkeztu (17); txosten bat egin (17); txosten bat egitea (9); txosten bat egiteko (5); txosten bat eskatu (6); txosten bat helarazi (5); txosten bat idatzi (7); txosten batean bildu (7); txosten batek dioenez (6); txosten baten arabera (45); txosten baten bidez (12); txosten berezi (6); txosten berri (9); txosten berri bat (6); txosten berria (6)

txosten egin (7); txosten eta (16); txosten gehiago (5); txosten guztiak (14); txosten hau (9); txosten honek (9); txosten honen (8); txosten honetan (7); txosten hori (51); txosten horren bidez (5)

txosten juridiko (15); txosten juridiko bat (6); txosten juridikoa (12); txosten medikuak (9); txosten morala (5); txosten nagusia (5); txosten nagusian (5)

txosten ofizial (6); txosten ofizialak (7); txosten osoa (12); txosten politiko (5); txosten politikoa (22); txosten politikoak (8); txosten politikoan (12); txosten politikoaren (14); txosten politikoari (5); txosten teknikoak (8)

agindutako txostena (5); aldeko posta txostena (5); aldeko txostena (6); aurkako txostena (5); aurkeztu zuen txostena (6); aurkeztutako txostena (11); azken txostena (22); behin betiko txostena (10); bere txostena (19); bigarren txostena (6); biltzen dituen txostena (5); buruzko txostena (106); buruzko txostena aurkeztu (16); buruzko txostena egin (8)

egin du txostena (5); egin zuen txostena (5); egindako txostena (29); eginiko txostena (12); egoerari buruzko txostena (8)

ikerketa txostena (5); imcren txostena (6); inguruko txostena (42); inguruko txostena egin (5); izenburuko txostena (7); izeneko txostena (21); jasotzen duen txostena (5); kalteari buruzko txostena (5); kudeaketa txostena (10); lehen txostena (8); medikuaren txostena (5)

ondutako txostena (5); posta txostena (5); segurtasunari buruzko txostena (5)

txostena argitaratu (12); txostena aurkezteko (9); txostena aurkeztu (75); txostena aurkeztu zuen (32); txostena aurkeztuko (17); txostena aurkeztuko du (10); txostena aztertu (9); txostena aztertzeko (5); txostena bidali (14)

txostena egin (46); txostena egin du (10); txostena egingo (14); txostena egingo du (5); txostena egitea (11); txostena egiteko (15); txostena egiten (10); txostena eman (9); txostena eskatu (11); txostena hartu (6); txostena helarazi (10)

txostena idatzi (14); txostena igorri (6); txostena izan (10); txostena izan zen (5); txostena jaso (14); txostena jaso zuen (5); txostena kaleratu (22); txostena kaleratu zuen (13)

txostena onartu (17); txostena onartu zuen (5); txostena osatu (12); txostena osatu du (5); txostena osatzeko (5); txostena plazaratu (11); txostena plazaratu du (5); txostena prestatu (8); txostena prestatzeko (8); txostena zabaldu (8)

urteko txostena (10); urteroko txostena (9)

aipatzen ditu txostenak (5); aurkeztutako txostenak (9); azken txostenak (7); batzordearen txostenak (6); buruzko txostenak (17); dio txostenak (75); direla dio txostenak (5)

egindako txostenak (27); eginiko txostenak (8); erakundearen txostenak (5); guardia zibilaren txostenak (6)

ikerketa txostenak (6); inguruko txostenak (5); kaleratutako txostenak (8); mediku txostenak (7); medikuaren txostenak (5); medikuen txostenak (6); nabarmentzen du txostenak (5)

polizia txostenak (7); proposatzen du txostenak (7); pse eeren txostenak (6)

txostenak aurkezteko (5); txostenak berak (8); txostenak dio (42); txostenak dioena (6); txostenak dioenez (28); txostenak egin (9); txostenak egiten (6); txostenak erakusten (5); txostenak eskatu (5); txostenak jasotzen (13); txostenak jasotzen duenez (5); txostenak prestatu (5)

urteko txostenak (6)

aurkeztutako txostenaren (8); aurkeztutako txostenaren arabera (5); azken txostenaren (7); azken txostenaren arabera (5); buruzko txostenaren (7); egindako txostenaren (22); egindako txostenaren arabera (12); inguruko txostenaren (5); izeneko txostenaren (9); kaleratutako txostenaren (8); kaleratutako txostenaren arabera (6)

txostenaren arabera (191); txostenaren atal (7); txostenaren aurkezpena (6); txostenaren aurkezpenean (9); txostenaren berri (25); txostenaren berri eman (10); txostenaren edukia (7); txostenaren egileak (10); txostenaren egileek (15); txostenaren egileetako (8); txostenaren kopia (6); txostenaren lehen (6); txostenaren ondorio (6); txostenaren ondorioak (12); txostenaren zain (7)

urteko txostenaren (6)

aurkeztutako txostenean (7); azken txostenean (11); bere txostenean (30); brundtland txostenean (6); buruzko txostenean (10); diote txostenean (8); egindako txostenean (11); igorritako txostenean (5); izenburuko txostenean (6); izeneko txostenean (14)

txostenean ageri (6); txostenean agertzen (7); txostenean aipatzen (7); txostenean dioenez (6); txostenean esaten (7); txostenean jaso (11); txostenean jasotzen (13); txostenean oinarrituta (10)

urteko txostenean (8); urteroko txostenean (7)

egin dituzten txostenek (5)

txostenen arabera (17); txostenen inguruan (5)

buruzko txostenik (9); txostenik gabe (5)


txostendun izond txostenez hornitua.

Garapenaren, Aspermenaren eta Ezbeharraren Ministerioek aise garbitzen ahal dituzte beren esku odoldu txostendunak, "halabehar deitoragarriaren" uretan eta "normaltasun osoaren" harraskan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 145. orr.


txostengai iz txosten bihurtzeko gai den izkribua.

Burutik orporaino blaitzen nauen sentimendua ez da hain atsegina, inola ere ez, txostengai den hitzari buruzko susmorik txarrenak baieztatu diren ber.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 137. orr.


txostengile (orobat txosten-egile g.er.) 1 iz txosten jakin baten egilea.

Txostengilearen arabera -horren izena ezabaturik da-, Antonio Irala Mexiko Hirira maiatzaren 19an iritsi zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 216. orr.

"Doylerekin hitz eginda zetorren", dio txostengile den 'civil attaché'k.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 216. orr.

Eta horretara behartzea komeniko ote litzatekeen galdetzen du txostengileak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 109. orr.

Txostengilea aldatu ere egin dute azkenean: aurreneko txostena, inpugnazioa onartzearen aldekoa, Guillermo Jimenez magistratuak egin zuen, baina proposamenak gehiengoa lortu ez zuenez, bigarren txosten bat egin dute Javier Delgadok eta Vicente Condek.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Txostengileek ezkerreko hegalari buruz esan dutenari ere erreparatu dio Itoitzekin Solidarioak taldeak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

Arrazakeriaren aurkako taldeak, talde islamikoak, giza eskubideen aldeko erakundeetako informazioa, hedabideetako erreportaia eta artikuluak eta agiri ofizialak izan dituzte txostengileek informazio iturri.  Berria - Harian   2005-03-08

2 batzorde txostengile

Bitartean, Espainiako eta Kataluniako legebiltzarretako ordezkariek Estatutuaren batzorde txostengile mistoa osatu zuten.  Berria - Mundua   2006-02-07

Foru Aldundia aurrekontuak lantzen hasiko da, eta sindikatuak lehorteaz eztabaidatzeko batzorde txostengile bat eratzeko eskaera ofiziala entregatu zuen Batzar Nagusien egoitzan.  Berria - Ekonomia   2004-08-21

Eusko Legebiltzarraren batzorde txostengilearen lanak aurrera joan ahala EAEko Lurzoruaren lege egitasmoak atxikimendu gehiago biltzea lortu du.  Berria - Euskal Herria   2006-03-22

Nafarroako hizkuntza politika aztertzen ari den Nafarroako Parlamentuko batzorde txostengilean Hizkuntz Eskubideen Behatokia eta Euskararen Gizarte Eragileen Kontseilua agertu ziren atzo, gaiari buruz duten iritzia agertzeko asmoz.  Berria - Euskal Herria   2004-10-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batzorde txostengile (5)

batzorde txostengilea (3)

batzorde txostengileak (4); dio txostengileak (3)

batzorde txostengilean (4)


txostengintza iz txostenak egitea.

Beldur izateko motiborik bai ala ez, FBIko SISko agente Laddyk Ernest Hemingwayren eta haren lagunen gainean txostengintzan segituko du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 196. orr.


txostentxo iz txosten laburra.

-Zuri laguntzearren, esku hutsik has ez zaitezen, aferari buruz txostentxo bat prestatu dizugu -gazteak orri pare bat luzatu zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 150. orr.

Beste zeregin batzuen artean, Euzkadi'ko Jaurlaritzako Erri-Itxaskintza-Oro Artezkaritzako Seccion de Comunicaciones y Personal -azken hau erdaraz- dioen zigiluaren marka ezarri dio Tiburtzio Izagirreri buruzko txostentxoari.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 77. orr.


txota1 (orobat xota) iz espainiar joko kartetan, erregearen eta zaldiaren azpian doana.

Handira jotzeko ez neukan, baina bi zaldi esku artean, Egoi lagunari afaria irabazteko nahikoa, hark bi txota baitzituen.  Berria - Kirola   2006-04-09

Orain xota eskuratu zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 78. orr.


txota2 iz

Espainiar kartzeletan eta kontzentrazio eremuetan aspaldikoak dira txota edo cabo de vara deituak, kartzeleroei lanik zikinenetan laguntzen zietenak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 74. orr.


txotis iz eskoziar jatorriko dantza, Madrilen tipikoa izan zena.

Jugada ona egin zuen: bere trikitilari sena oso-osorik gordetzea eta lantzea posible egin, eta era berean modako piezak, helduta dantzatzeko pasodobleak, tangoak, txotisak eta abarrak jotzeko aukera ematen zion soinua bereganatu.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 30. orr.


txoto iz

Drogamenpekotasun anitzek jotako esploradoreak, buru-txikitzaileak, hegaztien zirinen kontrabandoan zaildutako patibularioak, txoto hegalzabaleko begibakarrak, presondegi izugarrienetatik ihes egindako zorritsuak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.


txotx 1 iz hortz-haginak garbitzeko erabiltzen den makiltxo edo ziritxoa.

Gizonak txotx bat zerabilen ahoan; gizon mozkotea zen, ile motz kizkurrekoa.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 127. orr.

Paperezko ezpain-zapi erabiliez, zigarrokinez eta txotx mutur gabetuez beteriko lurrak, gu mahaira jarri eta bortz minutura itzali zuten musika horterak eta bi zerbitzarien begirada berantetsiek borobiltzen zuten desastrearen antzeztokia.· Guztiz txokatuta azaldu nintzen, behinola hortzetako txotx guztiak Black Caten lurrera bota nituenean bezalaxe: oso seinale txar-txarra zen!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 166. orr.

2 adkor zotza.

Isilik gelditu da, pipako tabakoa txotx bategaz harrotzen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 188. orr.

Lehenbizi paper mutur bat, gero txotx batzuk -gehiegi ez-, bakar batzuk, sua indartu eta gehiago eskatu arte.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 247. orr.

Hainbeste su eginda, txotx bakar bat ere ez zuan geratu hurrengo egunerako.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 216. orr.

Kanela adarren ahalik eta antzekoenak ziren txotx hezeak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 47. orr.

Mandio hartan ikusi zuenak apurtu egin zinan, txotx baten antzera.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 104. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Urak arrastan ekarritako txotx muttur ihar eta xakar hondar batzuekin.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 184. orr.

· Nola, Eguberri inguruan ateratzen den txantxangorria urki txotx bat hartuta basaerregetxoa (txepetxa) harrapatu eta akabatzera Ahoan menda-txotx bat eramateak arnasa aldatzen zuelakoan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 39. orr.

4 irud/hed

37 dinamita txotx aurkitu zituzten Aix-en-Provenceko auzitegitik hurbil.  Berria - Mundua   2006-01-28

5 upelaren txorrota irekitzea.

Haietako batek «txotx» oihu egin du, eta upela ireki du.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 149. orr.

Han ere bertsoa izango da nagusi, baina aurretik egunak merezi bezalako afaria eta txotx batzuk izango dira.  Berria - Kultura   2004-01-14

Lau hilabeteko "txotx" sasoian joaiten dira hemengo hogeitabost tona ardi gasna, eta Périgord aldetik ekar arazi hogeitamar tona intzaur.  Herria   2005-05-19

Urteko lehen hitzordua urtarrilean izaiten da "txotx egunarekin".  Herria   2005-05-19

6 txotxetan txotx eginez.

Bena sari nausia txotxetan tiratü behar zen, eta Anne-Marie Chimits haütatü dü txoxketak.  Herria   2001-06-21

7 txotx ala motx egin bi txotx, luzea eta motza, erabiliz, zotz egin.

Eraso egin edo atzera egin zalantzan nagoenean, ez naiz zalantzan minutu bat ere egoten... txotx ala motx egiten dut.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 265. orr.

8 txotx egin zotz egin, zozkatu.

Gotzon Garatek bildutako haurren arteko txotx egiteko jokoa ere polita da: Kuku miku, anda miku, txantxa perro, castellano, plon plon, mikusien lerdie, lau txerri, pluskerrena, plus ladoron y milistron.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txotx batzuk (3)

lehen txotxa (4)


txotxabar iz txotxa.

Maribel, hosto erori berrien gainean kukubilko, txotxabarra motxinean gora eta behera, gora eta behera sartzen harrapatu zutenekoa.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 40. orr.


txotxaldi iz norbait txotxatzen den aldia.

Gurasoa bere txotxaldian desintegratzen ari den gizartea da; kimua jaioberri jostaria da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 278. orr.


txotxatu, txotxa(tu), txotxatzen 1 da/du ad zaharrez mintzatuz, haurren modukoa-edo bihurtu. ik txotxindu.

Nire senargaia gero eta aspergarriagoa iruditzen zitzaidan, txotxatzen hasitako atso bat ematen zuen batzuetan. Ezpainak estutu zituen: ”txotxatzen hasi haiz, maitea".  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 86. orr.

Aitonarekin legitimoa izan gabe bizi zen andre xaharraren istorioa eta fusilaren istorioa zirela-eta, bi abokatu usteli esker, gaitasunik gabe utzi zuten, hau da, txotxatutzat jo zuten legez.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 188. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Batzordekoak agure txotxatu batzuk dira, eta izututa egongo ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 237. orr.


txotxindu, txotxin(du), txotxintzen 1 da/du ad zaharrez mintzatuz, haurren modukoa-edo bihurtu. ik txotxatu.

Printzea zahartua dago eta txotxindua, seme faltsu horrek, frantses horrek, bere sareetan harrapatua dauka.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 60. orr.

Erabat txotxinduta dago; txotxinduta, suabe esateagatik; ganbara hartuta dauka, burmuinek beste harako hark San Cristobal urtuta egin zituen joareek baino kulunka gehiago egiten diote.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 131. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Berriro ekin zion bere bizitzaren kontaketari, agure txotxinduak euren batailatxoen berri ematean baino are pozago.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 100. orr.


txotxo 1 iz adkor umea-edo.

Taberna txipi batera eraman ninduen, portua lehendik ezagutuko balu bezala zebilen txotxoa zurezko etxe eta biltegi multzo haietan barrena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 224. orr.

-Eta, txotxo maiteok, zer uste zenuten, niri entzun gabe bazenekizkitela egundaino gure herriak egin dituen ezintza lorios guztiak?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 28. orr.

Haserrea baino interesgarriagoa da beti mendekuaren dastatzea, oraindik ikasteko asko daukate txotxo hauek.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 154. orr.

Txanda ezin emanik ibiltzen baita, batez ere txotxoekin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 81. orr.

2 (deiki gisa)

-Ez izan baboa, txotxo.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 80. orr.

-Zaude lasai, txotxo! -esan nion-. Nik adierazi nahi dudana ulertuko duen abokaturik ez zagok, txotxo.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 168. orr.

-Har ezak hauxe ongi gogoan, txotxo: koilarak gidatzen dik beti giderra!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 275. orr.

-Orduan, lasai, txotxo.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 234. orr.


txotxola (orobat xoxola g.er.) iz/izond emakume txotxoloa.

Eskuak gerrian ipini eta alboka ikusi dut neure burua, txotxolaren moduan galdetuz inoren gustukoa izan naitekeen, esaterako Goioren gustukoa izan naitekeen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 411. orr.

Zer txotxola!  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 347. orr.


txotxolo (orobat xoxolo g.er.) 1 izond/iz ergela, buruarina.

-Itxaron ezazu apurtxo batez, Morales jauna -esaten zion beti egongelan edukitzen zuen andereño txotxolo hark-.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 244. orr.

Halakoetan beti izan ohi da kazetari txotxoloren bat.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 134. orr.

Nagusi txotxoloarekin, maitasun handia izanik ere, txakurrak txotxolo jardungo du.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 41. orr.

Beren pulpituko erretolikaz aspertzen gaituzten burugabe txotxolo horiek.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 172. orr.

Eta infernura zuk joan beharko zenuke, agure txotxolo horrek.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 278. orr.

Gu, txotxolo samarrak eta txilibituak bai, baina farsanteak ez ginen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 119. orr.

Nahiko txotxoloa zara ba, zeu baino handiagoekin borroka egiteko!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 13. orr.

Txotxolotzat hartuko zaituzte.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 206. orr.

Orain edozein txotxolok uste du bere blogak Spinozaren Etika-k bezainbeste balio duela.  Berria - Kultura   2006-01-24

-Ez dio axola, txotxolo hori.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 405. orr.

-Txotxolo ergela halakoa! -esan zuen neskak-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 127. orr.

Txotxolo bihotz-ergel alenok, profetek hitz egin duten guztia sinesteko!  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 179. orr.

-Zuek biok nik ezagutu dudan txotxolo bikoterik hoberena egiten duzuela uste dut.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 148. orr.

2 (gauzez)

Behin film txotxolo bat egitea erabakiz gero, osorik egin behar txoropito eta groteskoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 172. orr.

Arazo praktiko txotxolo horiek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 149. orr.

Guztiz sinplista eta nahiko txotxoloa zen nire anarkismoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 34. orr.

Ez dakit nola, herabetasun txotxolo horren kontrako erreakzio moduan-edo, esaldi honek egin zidan ihes ahotik: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 119. orr.


txotxolokeria iz ergelkeria, inozokeria.

Inuxentekeri itzelak, txorakeriak, baserria, baserria txuria zela, zerua urdiña, gure baso berdeak eta dena holako txotxolokeriak!  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 148. orr.

Txotxolokeriak egitea ez ezik, "goikoa ontzeko" grina ere izaten du bere burua "behean" ikusi ohi duenak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 152. orr.

Goikoekin berdindu -edo homolagatu- eta moderno itxura hartu nahiak txotxolokeria galantak egitera ere eraman ohi duenez [...].  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 152. orr.

Ez zebilela bere eromenean asmatutako txotxolokeriak esaten.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 67. orr.

Baina esaidak, aita ez zuan hasiko txotxolokeriak idazten ezta?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 212. orr.

Maitasuna bai, baina txotxolokeriarik ez.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 41. orr.

Eta barkatuko didazu txotxolokeriekin hasten banaiz, adin kontua izango da.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 22. orr.


txotxolotasun iz txotxoloa denaren nolakotasuna.

Guztiz sinplista eta nahiko txotxoloa zen nire anarkismoa, baina ezaugarri biak ere ulertzekoak dira: txotxolotasuna, ezinbestean neurri batean, eta sinplista, hezkuntza zapaltzaile baten pean hazitakoak erantzun erraz eta sinpleak behar zituelako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 34. orr.


txotxolotu, txotxolo(tu), txotxolotzen 1 da/du ad ergeldu, inozotu.

Hori nahikoa litzateke edozein mutiko txotxolotzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 18. orr.

Txotxolotua Hollywoodeko ilehori batekin?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 127. orr.

Erabat txotxolotuak zeuden elkarrekin eta munduan beste inor ez balitz bezala jokatzen zuten.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 209. orr.

Andreak eta haurtzainak gaizki ohituak zituzten haurrak eta biak ala biak txotxolotuak zeuden haiekin.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 79. orr.

Jakin nahi nikek zer ikusi duan momia horrengan hain txotxolotuta egoteko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 63. orr.

Zaintzen al zaitu, edo bere etxea eraiki behar horrekin txotxolotuta jarraitzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 233. orr.

Sorgin horrek txotxolotu zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 91. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Agure txotxolotu madarikatua!  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 175. orr.

Eskertuko zidaten, inoiz baino txotxolotuago nabaritzen bainituen gabon giroko egun haietan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 33. orr.


txotxona iz panpina mota.

Baina zein epel egoten den tonbola berrian, eta zenbat txotxona saltzen diren.  Berria - Kultura   2004-12-11

Jarraitzen zuen letania baten batek irriz, lepoko girgilak, urre eta zilar batera, zaratatsu erakusten zituztenen estralurtar aurpegietara so, auxilik txotxona errateko maneran.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 52. orr.


txotxongilari iz

"Jabron Rouge" konpainiako Nathalie Roques txotxongilariak "Jeux de Mö" izeneko 50 minuteko emanaldia gozaraziko du haur eta heldueri.  Herria   2005-01-13


txotxongilo (orobat txontxongilo g.er. eta txontxongilo g.er.) 1 iz eskuen edo harien bidez higiarazten den panpina edo irudia.

Titiritero ibiltarien txotxongiloak mugitzen dituzten ezkutuko hariak bezalakoa zen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 15. orr.

Don Kijotek txotxongiloen artean mairuak ikusi orduko, ezpata atera eta txotxongiloen aurka hasiko da su eta gar.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 155. orr.

Panpinak jarri baitzituzten hildakoen eserlekuetan, txotxongiloak, kartoi-harrizko tigreak edo putreak edota salamandrak, igeltsuzko giza-irudiak, pelutxezko hartzak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 188. orr.

Patioan atzera eta aurrera ibili genuen irakaslea, txotxongilo baten moduan, bost minutu luzez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 71. orr.

Nerbioen lau harietatik zintzilik zegoen, txotxongilo baten gisan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 34. orr.

Txotxongilo baten eran luzatu nituen besoak, modu automatikoan.· Andrearen epela galdu berri duten ezinduak dira Markos eta Nestor, pilak ahituriko txotxongilo, esku krudel batek zutik atxikiak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 190. orr.

2 irud/hed

AEBek Haitin ezarri duten txotxongiloa da Latortue. Uste baduzu zure kapritxoen arabera ibiliko den txotxongiloa dela, oso oker zabiltza.  Berria - Mundua   2004-06-02

Gorte arrotz baten txotxongilo!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 340. orr.

Min egin zidan konturen bat ere entzun behar izan nuen, aita zure txotxongilo hutsa besterik ez dela.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 60. orr.

"Kontuz, txotxongilo, nabarmen geldituko haiz lagunen aurrean" xuxurlatu zuen Mentxuk gaiztakeriaz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 99. orr.

Kolpe hark begiak irekiarazi zizkidan: ahots huts besterik ez zen txotxongilo baten lagun egin nintzen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 31. orr.

Ez dakizue noren txotxongilo zabiltzaten ere!, esan zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 93. orr.

Rol joko batean, era horretara zu, zure rola irudikatzen duzula, propio hala nahita zeure buruaren txotxongiloa baizik ez zara.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 26. orr.

Seguru nengoen gobernu haiek erabili eginen gintuztela eta, txotxongiloak bezala dantzarazi ondoren, ahantzi eginen gintuztela gero.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 39. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Txotxongilo triste honek, gizajo tetelo babesgabe honek, Antjek dena esatea nahi nuen: zertarako gauden munduan, elkar maitatzea ez al den zilegi.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 44. orr.

Txotxongilo ahul bat bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 118. orr.

-Gura duzun legez -buruari eragin zion txotxongilo barregarri baten antzean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 166. orr.

Zutika jarri zen, burua oraindik ere txotxongilo grotesko batek bezala zintzilika zuela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 305. orr.

Orain aita aulkitik jarraitu du, txotxongilo patetikoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 413. orr.

Tortura hark pixka bat iraun zuen, neskak gora eta behera mugitzen ninduen trapuzko txotxongiloa banintz bezala.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 206. orr.

Portzelanazko txotxongilo bat bezala.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 78. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Horrelaxe transmititzen zigun irratiak txotxongilo antzerki lazgarri hori.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 101. orr.

Badirudi txotxongilo-festa erraldoi bateko harien jabea dela Adur.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 73. orr.

500 bat mila ikusle biltzen ditu Taipei hiriko nazioarteko txotxongilo jaialdiak.  Berria - Kultura   2004-07-22

Tres espinas ikuskizuna ekarriko du El Chonchon txotxongilo taldeak Argentinatik Bergarako Gaztetxera.  Berria - Kultura   2004-05-19

Nik beste pertsona bat gogoratzen dut, txotxongilo antzerkitxoak antolatzen zituen mutil argala.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 63. orr.

Txotxongilo saio bat egiten ari ziren, ezker-eskuin eskuetako hatz erakusle margotuak panpinatxotzat harturik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 258. orr.

Salara sarturik dantzan hasi baitira, musika-hariak, txotxongilo hariak balira bezala, eramanik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 165. orr.

Bere txotxongilo gorputz xumea kiribilkatuz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 131. orr.

Nire txotxongilo-keinuei egiten zien irri.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 44. orr.

5 (izenondo gisa)

Garraiolari txotxongilo bat bila ezazu nahi baduzu baina nik, bederen, ez dut eginen besterik.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 155. orr.

Errusiak Txetxenian ezarritako Alu Alukhanov presidente txotxongiloa.  Berria - Mundua   2004-09-12

Egoera txarregia eta arriskutsuegia da zeinahi gobernuk horri aurre egiteko, eta gobernu txotxongilo hau ez da salbuespena.  Berria - Harian   2006-04-28

Protagonista inoiz baino afektuen txotxongiloago ageri da hemen, erabat sonanbulu eta ezindu, Floraren heriotzaren aurreko orduetan nabarien.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 127. orr.

· Gobernu ustel bat jarri digute, gurea dela esanez, agintari-txotxongilo batzuk besterik ez direnean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 65. orr.

Kritikagarria da, halaber, kontsumitzaile-txotxongilo erabatekoaren hipotesia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txotxongilo antzerkia (8); txotxongilo egunak (6); txotxongilo ikusgarri bat (3); txotxongilo ikusgarria (13); txotxongilo jaialdiak (3); txotxongilo jaialdian (7); txotxongilo taldearen (3)

txotxongiloen munduan (3)


txotxongilotiar izond txotxongiloeena, txotxongiloei dagokioena.

Antzinako eta Modernoen Kereila txotxongilotiar hori, "kuestioaren hondoan" izpiritu nazional espainolaren arazoa baino ez baitzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 125. orr.


txotxongilozale izond txotxongiloen zalea dena.

Txotxongilozaleek azken egunak dituzte beraz Bulgariatik, Palestinatik, Errumaniatik, hots 16 lurralde desberdinetatik jinikako txotxongiloen ikuskizunak gozatzeko.  Herria   2003-12-04


txoxketa iz zozketa.

Bena sari nausia txotxetan tiratü behar zen, eta Anne-Marie Chimits haütatü dü txoxketak.  Herria   2001-06-21


txoxtakatu, txoxtaka(tu), txoxtakazen da ad ipar jostatu.

Eta gero noiztenka bai, joaiten güntützün bestara, Urdiñarberat edo hola, eta beti kartieleko haurrekin txoxtakatzen.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 107. orr.


txoxten ik txosten.

txoza iz etxola.

Aurrerago, landare eta bananondoen artean, txoza pobreak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 17. orr.

Bananondoz zainduriko txoza aurrean bost ume bata bestearen alboan ilaran ia biluzik, argal argalak, lurraren kolorekoak eta begiak erne.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 43. orr.


txu 1 iz txistua. ik listu1; tu.

Belaskok, erdi-erdian piztiaren aurrean, txua irentsi adorea berreskuratzeko, eta hortz artean esan zuen: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 106. orr.

Gainera, zerri halakoak lantzean behin karkax-hotsa atera eta segituan txua botatzen du lurrera.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 157. orr.

Bultoa lurrean utzi zuen, eta eskuineko eskuaz ganibet gorri handia atera eta txuaz busti zuen gero.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 225. orr.

Txua egin zidan aurpegira, apurtu egin zizkidan ezpainak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 12. orr.

2 txu egin

Pistoleroak menderatzen zuen prostitutak txu egin zion hilotzari aurpegian.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 87. orr.

Aitak aurpegira txu egin izan balio, zazpi egunez lotsatan egon beharko zukeen, ezta?  Elizen arteko biblia   Zen 12,14

Etxeko andreak ikusi ninduenean, txu egin zuen lurrera eta hiru hilabeteko kontu atzeratua ordaintzeko eskatu zidan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 122. orr.

Eta gogotik txu egin zenion azalari, arrabiak lehertzear.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txu egin (5)


txukatu ik xukatu.

txukel (orobat xukel) iz adkor txakurra, polizia.

-Orain, laster, Jaen osoko txukelak helduko dira uluka eta aztoraturik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 182. orr.

Propaganda faxistak kabala bilakaturiko gizakiak ziren, eta, txukel haginkariek bezala, beldurra eragiten ziena.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 230. orr.

-Txukel zikin bat duk mediku hori.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 123. orr.

Atxilotua desmoralizatu nahi izan du txukelak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 48. orr.

Bigarrenak bestelako karga bat du: txakurrak espainiar poliziari, oiloak frantsesei, zipaioak ertzainei... eta uniforme artean asko bereizi gabe xukela, alegia, txakurra erromintxelaz ijitoek.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.


txukeltegi iz polizia-etxe. ik komisaria.

Kasta baróak eman zizkidaten Via Layetanako txukeldegian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 58. orr.

Txukeldegian erabiltzen duten adeitasun bera.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 222. orr.

Algara modulatu bat egin du jaulierrak, badaki agirretarrok txukeltegietan esperientzia handia bagenu bezala mintzo garela beti.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 82. orr.


txukrut ik xukrut.

txuktxi (orobat txuktxe) iz Siberiako ipar-ekialdean bizi den herri bateko kidea.

Bost gobernutan edo probintziatan zatiturik dago: Tobolsk, Jeniseisk, Irkutsk, Omsk eta Jakutsk; bi barruti ditu: Okhotsk eta Kamtxatka; eta bi herri: kirgizak eta txuktxiak, biak Errusiaren menpe gaur egun.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 39. orr.

Sovieteko diputatua izango denean -amets egiten du-, bere lanaren eraginez txuktxeak eta eskimoak harginak eta meatzariak izango dira...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 282. orr.

-Ni ez mozkor! -zapuztu zen Ovto; gero, txuktxe hizkuntzan-: Bermut botila bana besterik ez baitugu edan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 281. orr.


txukun 1 izond garbia eta apaina, nahaspilarik eta lardaskarik gabekoa. ik gurbil.

Oso gizon txukuna zen, baina azkenera narrastu egin zen.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 19. orr.

Hildako txukunek argazkietan bezala eskuak kutxa torazikoaren gainean ipinita.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 173. orr.

Baionako gela apurraren ordez eta ordainez, etxebizitza txukun bat erosteko hautua egin nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 329. orr.

Kafetegia ez zen handia, baina txukuna eta abegikorra ematen zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 53. orr.

Oso txukuna da ziega, egon naizenetan txukunena.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 115. orr.

Errekisa txukun bat egiteko asmoan hartu genuen zenbait lagunek noizbait Eibarrera, kanoiak behar genituen gure baforeak artilatzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 55. orr.

Astiro egiten du berba, ingeles txukunean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

-Ohitura txukunak eskatzen dizkiet nirekin bizi behar dutenei.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 166. orr.

1920an, abuztuaren 11tik aurrerako datuak helarazi zituen Igeldora, hilero-hilero, ilara txukunetan, datu plubiometriko eta termometrikoekin batera.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 48. orr.

Eruditoa, txikia eta txukuna zen idazkera.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 138. orr.

Pentsatzen jarri eta ezer txukunik bururatu ez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 144. orr.

Lan txukuna, txukuna oso...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 108. orr.

Nahiko lubrikazio txukuna eskaintzen dute gorputzeko fluidoek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 44. orr.

Txukuna egongo da bihar Xabi!  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 213. orr.

Txukuna habil, neska.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 117. orr.

2 (izenondo bikoteetan)

Hiritxo txukun kaxkariña.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 62. orr.

Eliza polit txukuna zuen, monasterioa bezala, eraikin erromanikoa baitzen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 77. orr.

Londres laster geratu zitzaien oso atzera, eta haren ordez landa berde txukunak ageri ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 64. orr.

Asfaltozko errepide txukun-estu batek lotzen ditu baserriak egun.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 92. orr.

Klinika pribatu txiki txukun baten argi garbia.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 134. orr.

Mutiko txukun eta gorrizta omen zen, ahots ezti, aurpegi alai, eta sudurtxo atseginekoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 294. orr.

Nire arrebaren letra biribil eta txukuna da, ezbairik gabe, bunbuiloen barruan agertzen dena.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 90. orr.

Hizkuntza txukun eta landua erabiltzeko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 106. orr.

Gazte-itxura izan nahiko gizona zen, oso planta dotore eta txukunekoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Ezohiko itxura txukun eta garbia hartu zuten bi gela haiek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 395. orr.

Predikatu ziezaietela, Kristoren Gorputza leku txukun eta egokian jartzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 619. orr.

Gazte-itxura izan nahiko gizona zen, oso planta dotore eta txukunekoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

3 (adizlagun gisa) ik txukunki.

Ez dut menderatzen txukun hitz egitearen antze zail hori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 59. orr.

Datuak idazten eta txukun txarteletan biltzen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 53. orr.

Ohea txukun egina zegoen, eta ez zen arroparik ageri aulki gainetan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 183. orr.

Azal dezadan auzia txukun.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 130. orr.

Lana txukun egiteko ez bada, nahiago dut ezer ez ukitu.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 52. orr.

Barrualdetik, indar handiz eta bi ahotsez txukun emana, karlista boluntarioen artean modan jartzen ari zen kanta berri hau entzun zitekeen: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 104. orr.

Jauregi txiki baina txukun batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 120. orr.

Ohera ekarri diote zopa, zopa txukun prestatua.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 24. orr.

Ernest Weldonen emaztea harat-honat zebilen egongela txukun ordenatuan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 131. orr.

Berrogei bat urtekoa, ile beltz txukun orraztukoa eta begi urdin samurrekoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 292. orr.

Iritzi nion gutxi gorabehera zazpiehun edo zortziehun liburu izango zirela hain txukun antolatutako leku hartan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 68. orr.

Hantxe ageri ohi zitzaion, txukun eta dotore, zuhaiztirik gabeko soropilean zutunik, karratu eta sendo, tinko eta iraunkor.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 230. orr.

Oso txukun moztutako bizarrarekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 300. orr.

Oso txukun eta duin ari dira lanean, eta gizarteak zorra dauka irakasle horiekin.  Berria - Harian   2005-10-02

Petersburgekoek bezala, oso txukun eta gustu onez orrazturik zeuzkaten belarrondoko bizarrak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 30. orr.

Bigarren eta hirugarren postu asko lortu ditugu, eta nik uste nahiko txukun aritu garela.  Berria - Kirola   2004-04-21

Labanderia gertu du eta nahiko txukun dago.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 23. orr.

-Txukunegi zabiltza zu kalekoa izateko.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 85. orr.

4 (adizlagun bikoteetan)

Burutxoan txukun eta apain bildurik zeraman bere adats urrekolorea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 136. orr.

Idazketa amaitu duzunean, egitekoa zure ustez txukun eta eder burutu duzunean, betetasun harrigarri bat sentitzen da barruan.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 7. orr.

Ez zuen beste ardurarik etxea txukun eta garbi edukitzea baino.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 391. orr.

Haren herrixkako jendea txukun eta dotore janzten zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 490. orr.

Hartara, enperatrizaren gurdi ederretik ikusita, txukun eta oparo ematen zuten, berez miseriazkoak zirenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 172. orr.

Motorrak oinarri sendo bat behar du, lana txukun eta astinaldirik gabe egingo badu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

5 txukun-txukun adlag

Zaldiak txukun-txukun orrazturik zeuden.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 92. orr.

Txukun-txukun jantzita ateratzen da arratsaldero paseatzera.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 11. orr.

Pinguino jantzia txukun-txukun eskegia du atzealdeko kakoan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 28. orr.

Bi fotoak eta paskin mordoxka hura txukun-txukun bildu, eta gorde egin nituen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 71. orr.

Lokala txukun-txukun jarri eta garestiago saltzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 229. orr.

Arretaz takigrafiatu zituen lezio haiek areto nagusian, eta gero, etxean, txukun-txukun pasatu zituen garbira.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 127. orr.

Tiradera batean gordetzen dut txukun-txukun.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 59. orr.

6 (izenondo gisa)

Mutilak, txukun-txukuna bera, minutu batzuk lehenago poltsa batean utzitako paper berberak. Itxura txukun-txukunekoa zen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 92. orr.

7 txukun-urruti izond

Hori baita egin ere arraza espainolak betidanik egin duena, mairu, judu eta heretiko txukun-urrutiak oro merezi bezala tratatuz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 184. orr.

Ilustrazio salbagarria txukun-txukun eskuinean eta Erromantizismo malapartatua ezkerrean txukun-urruti.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 163. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain txukun (11); bezala txukun (3); bizarra txukun (3); dena txukun dago (3); dena txukun txukun (3); denak txukun (3); ele txukun (3); garbi eta txukun (6); gauzak txukun (6); hizkuntza txukun (3); itxura txukun (3); lan txukun (6); nahiko txukun (29); nahiko txukun ari (3); nahiko txukun aritu (11); oso txukun (47); oso txukun aritu (14)

txukun antolatzea (3); txukun antzean (8); txukun antzera (3); txukun ari (23); txukun ari da (10); txukun aritu zen (27); txukun aritzea (3); txukun aritzen (3); txukun asko (6); txukun atera (3); txukun bete (7); txukun bete zuen (3); txukun dago (6)

txukun egin (9); txukun egiteko (8); txukun egiten (10); txukun ekin (3); txukun eta garbi (9); txukun hasi (9); txukun hasi du (3)

txukun ibili (13); txukun ibili ziren (3); txukun ibiltzen (3); txukun idatzia (4); txukun jantzita (4); txukun jardun (13); txukun jardun zuen (4); txukun jarri (9); txukun jarrita (11); txukun jartzen (5); txukun jokatu (5); txukun jokatzen (4); txukun moldatu (3); txukun moldatzen (6)

txukun ordenatuta (3); txukun samar (4); txukun samarra (5); txukun txukun (79); txukun txukun jarrita (5)

txukun uzteko (3); txukun zegoen (6)

denboraldi aurre txukuna (3); denboraldi txukuna (25); denboraldi txukuna egin (6); denboraldi txukuna egiten (6)

egindako lan txukuna (3); emaitza txukuna (4); fraseatze txukuna (3); hasiera txukuna (4)

ibilbide txukuna (3); irudi txukuna (3); itxura txukuna (13); itxura txukuna eman (3); itxura txukuna emanda (3); joko txukuna (4); lan txukuna (147); lan txukuna egin (74); lan txukuna eginda (4); lan txukuna eginez (4); lan txukuna egitea (7); lan txukuna egiteko (19); lan txukuna egiten (18); lasterketa txukuna (3); maila oso txukuna (3); maila txukuna (30); maila txukuna eman (18); nahiko txukuna (10); nahiko txukuna egin (3)

oso denboraldi txukuna (3); oso lan txukuna (18); oso maila txukuna (4); oso partida txukuna (3); oso txukuna (29); partida txukuna (27); partida txukuna egin (9); partida txukuna jokatu (8); saio txukuna (3); saio txukuna egin (3); sarrera txukuna (3); talde txukuna (6)

askoz txukunago (4); baino txukunago (7); baino txukunago aritu (4); txukunago aritu (6)

lan txukunagoa (6); lan txukunagoa egin (4)

emaitza txukunak (3); lan txukunak (3); nahiko txukunak (3); partida txukunak (4)

egindako lan txukunari (3); lan txukunari esker (5)

euskara txukunean (3); leku txukunean (5); leku txukunean jar (4); maila txukunean (6); modu txukunean (5)

ahal den txukunen (3); ahalik eta txukunen (10)

lan txukunena (11); lan txukunena egin (6)


txukundade (orobat txukundara g.er.) iz txukuntasuna.

Puntualtasuna eta txukundadea izan zitezkeen bere bertuteak, baina pazientzia ez behinik behin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 105. orr.

Ordena bat, taxu bat, txukundade aratz bat.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 14. orr.

Rositak garbiketa-tramankuluak jaso zituen, sorgor, txukundade handiz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 101. orr.

Txukundadearena konpontzeko beste saio guztiek, txandak antolatzea eta abar, porrot egiten zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 20. orr.

Protestarik egin gabe ezin errenditu gizona, esanez ea zer txukundade den hori.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 36. orr.


txukundara ik txukundade.

txukundu, txukun(tu), txukuntzen da/du ad txukun jarri; txukun bihurtu.

Juanek bizarra txukundu zion arrebaren guraizeekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 273. orr.

Zure emakumeak inoiz ez zizun ilea txukundu?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 91. orr.

Norbait egona zen han gela txukuntzen; leihoak zabalik zeuden eta eguzkia barrura sartzen zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 49. orr.

Ni lorategiaz arduratzen nintzen, belarra mozten nuen eta sasiak txukuntzen nituen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 34. orr.

Ordu erdi neukan beraz gauzak txukuntzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 152. orr.

Ontzi barruak zehatz, aratz eta tentuz txukundu behar genituen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 100. orr.

Han, mojak, kezkatuta eta borondate onez, gu txukuntzen eta garbitzen ahalegintzen ziren.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 98. orr.

Txukuntzen ari omen zen, hau da, azken ukituak ematen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 147. orr.

Zu txukundu zaitez eta usaingozatu; gero, soingainekoa jantzi eta joan larrainera.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 98. orr.

Txukundu, usain-gozatu eta soinekorik ederrenaz jantzi zaitez.  Elizen arteko biblia   Rt 3,3

Zera, apur bat txukunduko al gara harrera egiteko?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 285. orr.

Zertxobait txukundu eta jaitsi egin nintzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 273. orr.

Garbitu eta txukundua zetorren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 290. orr.

Goiz hartan ez zion ez kokotsari ez aurpegiari erreparatu, eta halaxe, txukundu gabe, bizkor jantzi zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 200. orr.

Afaria iragarri aurretik joan zitekeela senarra bere burua txukuntzera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

Ohartu haiz ordubete behar izan duala heure burua txukuntzeko?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 245. orr.

Aurpegia ia erabat estaltzen zioten ile-adats luzeak eta bizar nahasi txukundu gabeak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 47. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apur bat txukundu (3); burua txukundu (3); etxea txukundu (3); goitik behera txukundu (3); ilea txukundu (6); ondo txukundu (3); pixka bat txukundu (5); txukundu gabe (5); txukundu ondoren (4); zertxobait txukundu (3)

burua txukuntzeko (4)

etxea txukuntzen (3); gela txukuntzen (4); mahaia txukuntzen (3)

txukuntzen ahalegindu (3); txukuntzen ari (11); txukuntzen ari zen (3); txukuntzen aritu (4); txukuntzen hasi (7); txukuntzen hasi zen (3); txukuntzen hasteko (3); txukuntzen lagundu (3); zertxobait txukuntzen (4)


txukunez izond txukundaderik gabea.

Havertà delakoak joera du txukuneza eta lotsagaldua izateko, eta definizioz dago etxeko nagusien aztura eta jardunen halako jakingura gaizto batek harturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 22. orr.


txukunketa iz txukuntzea.

Etxeko txukunketa egiten zion emakumeak aurkitu du hilda, orain ordu pare bat edo.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 236. orr.

Etxera joan beharra daukala, txukunketa pixka bat egitera, hori jarri du aitzakia.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 86. orr.

Askoz ere erlaxatuago atera zen lurrinez gorputza igurtzi eta bere burua txukundu ondoren: txukunketa haiek izaten ziren gainera onenak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 119. orr.

Erreplikaren eraikuntzak, Lili jauregiko historiaurreko museoak eta Sastarrain bailararen txukunketa lanek 15 milioi euroko kostua izango dutela guztira.  Berria - Kultura   2004-11-27

Ishmirren geletan jostun eta otseinak azken momentuko txukunketetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 37. orr.


txukunki (orobat xukunki g.er.) adlag txukun, txukuntasunez. ik txukun 3.

Besoak V moldean airean altxatuz, ezagunak txukunki agurtuz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 168. orr.

Artean Kennedy lehendakariaren auto iluna Texasko hiriko karrika irekitik txukunki lerratzen zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 41. orr.

Iragan astean agertu egitaraua ahal bezain txukunki errespetatuz.  Herria   2005-02-10

Zaku eta puska berriek ez ote dute laneko gostua sorrarazten, xukunki hasteko gutizia pizten!  Herria   2005-09-15


txukuntasun 1 iz txukuna denaren nolakotasuna.

Txitxikovek gainbegiratu bat egin zion zerrendari, eta harriturik utzi zuten hango zehaztasunak eta txukuntasunak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Jantziak apaingarritasuna gehitzen dio txukuntasunari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4650. orr.

Dotoretasuna eta txukuntasuna, luxu ukitu batekin, nonahi zeuden.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 89. orr.

Ez zen etxeko txukuntasuna Edurneren saioek ekarri zuten ondorio on bakarra.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 40. orr.

Amona Erikak esaten zuen sukaldeko txukuntasunak erakusten duela etxekoandre baten nolakoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 146. orr.

Beheko dendako nahaspilaren eta anabasaren aldean, goiko solairua lasaitasunezko eta txukuntasunezko paradisua zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 68. orr.

Nire txukuntasunerako obsesioak ez luke sekula halako kuxidaderik onartuko.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 92. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hiru bidaiarion txukuntasun maila ezagututa, paperezko argazkiak galtzeko arrisku latza genuke.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 182. orr.

Baina berriz burura ekartzean txukuntasun ekintza xume horiek, ez dut ulertzen nola egin ahal izan ditudan: hain dira hutsalak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 254. orr.

Noiztik Hauster txukuntasun kontuez arduratuta?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 49. orr.

Raimundo Silvaren bulegoa salbuetsirik dago, noski, han txukuntasun faltak lanaren beraren baldintza ematen du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 116. orr.

Arrebaren zirikatzeko gogoa, amaren txukuntasun nahia eta amonaren diziplina.  Berria - Kultura   2004-01-10


txukuntze iz txukun jartzea; txukun bihurtzea.

Katemea agertu zenerako, eginak genituen ontziaren txukuntze lanak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 101. orr.

Inondik ere, mundua sortu zenetik inork ez du hain denbora luzea eman txukuntze-lanetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 237. orr.

Santosen etsipen imintzioak baretu guran Mentxu txukuntze zeregin zentzubakoetan hasi zen gelan bakarrik gelditu zirenean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 172. orr.


txukunxe 1 izond txukun samarra.

Prest nintzen barruko gelak altzari elkarrekin gaizki egokitu eta hautsien bilduma higuingarri batez lepo beterik aurkitzeko, baina agitu zen lekua erakusteko baino txukunxeagoa zela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 293. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bigarren zatian txukunxeago aritu zen Reala, baina ni gehiago haserretu nintzen.  Berria - Kirola   2006-01-10


txukunzale iz txukuntasunaren zalea dena.

Izaeraz txukun eta txukunzale izanik, poliki-poliki taxua ematen hasi zitzaion Administrazio lan hari, eta handik hamabi hilabetera paperak oro pilatuta zituen, gaika eta urteka.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 210. orr.


txula iz okela-zatia; urdai-xerra.

Larunbat goizean, Bardeetara doatzin artzainak dira gurutzatuko: batzu altxunbidean barna (kabalentzat idekitako bidea) dira ibiliko, bertze batzu aldiz ardiak xakitzen (markatzen) ariko dira eta ere hamaiketakoa prestatzen, otapurrak eta txulak.  Herria   2005-09-01


txulalai iz

Tttipienek (7 eta 10 urte artekoek) desfilea, esku dantza, zazpi jauziak, marmutx, San Petrike eta txulalai dantzak emanen dituzte.  Herria   2005-05-26


txulatu ik zulatu.

txuleria iz adkor harrokeria, harropuzkeria.

Puzkerra baita, azken batean, gure arteko patxada, lotsa, itxura, nobleza, txuleria eta abar neurtzeko metrorik bat-batekoena,  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 170. orr.


txuleta (orobat xuleta g.er.) 1 iz bizkarraldeko saiets-hezurren ondoko haragia, hezur eta guzti ebakitzen dena.

Aratseko 9-etan, Donamaria ikastegian, sagarnotegi moldeko afaria, 20 eurotan jende bakoitx: arroltze moleta bakalauarekin, txuleta lur sagar frituekin, ardi gasna intxaurrekin, sagarnoa nahi bezenbat denentzat...!  Herria   2003-04-24

Hango txuleta, hango axuri saiheskia, arraina, berehala asetzen ginen.  Berria - Kirola   2004-04-15

Biek ere txuleta bana, patata egosi bana, ilar-pilo txiki bana eta perrexil-sorta bana zeuzkaten euren plater urdinen barnean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 173. orr.

Txuletak, azkenean, eginda daude.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 62. orr.

Hala, bada, kanpora irteten ziren, txuletak prestatzen zituzten jatetxeetara eta kabaret merke samarretara.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 153. orr.

Txuleta gorri ederrak emango ditu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 153. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Inoiz ezin jakin idi txuletak edo guraso baten saiheskiak jaten ari garen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 327. orr.

Txahal-txuletak, patata frijituak eta brokolia.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 432. orr.

Haragi errea, oilasko errea, txerri-txuletak eta arkume-txuletak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 113. orr.

Zerri-txuletak eta arrain egosia gozo-gozoak zeuden.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 148. orr.

Jimmyk bere bildots-txuleta ebakitzen du erantzun gabe.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 173. orr.

3 adkor paper mutur idatzia, azterketetan erabiltzen dena ezkutuan bertatik kopiatzeko.

Nik horrela gainditu nuen karrera osoa: enroilatzeko azterketetan irudimena eta larrua konbinatuz, eta bestelakoetan txuletekin.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 60. orr.

Azterketarako, definizioa buruz ikasiko dute batzuek, edo txuletaren bidez aprobatuko besteek, baina elipsia zertarako erabil daitekeen arrastorik gabe amaituko dute eskolaldia.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 62. orr.

Ikasleek jakingo balute nik gai honetaz ideia putarik ez daukadala eta karreran ikasi nuenean txuletekin gainditu nuela!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 57. orr.

Jokin txuletatik kopiatzen ari dela uste dut.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 61. orr.

Ikasle batzuek horrenbesteko trebezia hartzen dute txuletarik trinkoenak, kontzentratuenak egiten, non labur-zurrean bildu beharrak berak bultzatzen baititu eskemaren funtsari antzematera, eta hartara gaia goitik behera menderatzera iristen dira.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 70. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bildots txuleta (4)


txuletagile iz adkor azterketetan erabiltzeko txuletak egiten dituena.

Txuletagileak, burua makurtu eta joan da, mantso-mantso, irakaslearen agindua betetzera.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 184. orr.


txuletagintza iz adkor azterketetan erabiltzeko txuletak egitea.

Txuletagintzan, trinkotzeko gaitasuna ez ezik, nonahi adierazpen trinko abstraktuak ikusteko joera garatuko dute.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 99. orr.

Beste ikasbide garrantzitsu batzuk ere izango ditu txuletagintzak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 71. orr.


txuletilla iz arkume txuleta.

Oraintxe, esan zuen, mmm, oraintxe arkume bat, oraintxe sarmientoekin erreta txuletilla batzuk...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 74. orr.


txuletoi iz txuleta handia.

Nik belarri gainean matxetea ikusten nion, sagardotegirako txuletoiak mozteko erabiltzen diren ikaragarri horietako bat.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 70. orr.

Gonbidatuak eseri eta berehala hasi ziren bazkaria dastatzen: bakailao tortillaren ondotik txuletoi ederra, eta, postrerako, intxaurrak, gazta eta irasagarra.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17


txuliatu, txulia, txuliatzen 1 du ad izkin egin, saihestu.

Alentejoko herrietara laguntza-arrenak eramango zituzten mezulariek setioa txuliatu zezaten eragozteko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 378. orr.

Abokatu [...]: legea txuliatzen trebea den pertsona.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 20. orr.

Orduan kale erdian zetorren itzal bat txuliatu behar izan zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 286. orr.

Bekatu larrietan egindako hutsak hobeki ezagutzeko, begira haien aurkakoei; hartara, hobeki txuliatzeko, erabaki eta saia jardun hauen bidez haien aurkako zazpi bertuteak beretzen eta edukitzen.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 143. orr.

2 (norbaiti) barre, iseka egin.

Zalantzatan nengoen ea ez ote zitzaidan txuliatzen ari Parent doktorearekin batera, ez ote zen aurrez prestatu eta ederki burututako adarjotze bat hura guztia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 319. orr.


txulo1 1 iz adkor zuloa. ik xulo.

Leienda horietan egundokoak asmatzen dituzte: erizainak txulo batetik begira egoten garela, nork duen handiagoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 201. orr.

[Teleskopioa] muntatu, txulotik begiratu eta... hara non ikusten duen pareko neska berari teleskopio batez begira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 198. orr.

Koltxoiaren txulo batean mugitzen zen hari-izpi moduko bat jo nuen begiz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 233. orr.

Txulokiko galtzerdi beltzak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 93. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Nire bihotzak halakoxe zulo txiki bat eskaini nahi zion Ana Morenaren biziari, begi-txulo bat non argi-zirrinta salbatzailearen hatzek bere graziaz ukitu ahal izango baitzuten...  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 160. orr.

3 alua; uzkia.

Pantailak orduan haur biluzi biren argazkiak erakutsiko zituen, urtebete ingurukoak, txintxilikarioa eta txuloa agerian zituztela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 212. orr.

Eskuaz kontuz heldu nion zakiltxoari eta nire txulo busti eta gosetira zuzendu nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 77. orr.

Uzkia musukatu eta goxo-goxo miazkatu zidan mihia txuloan sartuz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 102. orr.

4 txulo-miaketa (corpusean txulomiaketa soilik)

Desenkusatzen hasi nintzaion, baina berehala konturatu nintzen ezeren susmo txarrik ez zidala hartu, ni horren goiz egoitzan eta txulomiaketan harrapatuagatik.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 34. orr.

5 txulo-miatu (corpusean txulomiatu soilik)

Lehen konplexuak eta lotsak azkar bazterturik, ontzi barrenean egokitu dira, eta han-hemenka txulomiatzen dabiltza, beren begirakune xarmant, xalo, sarkor eta maleziatsuarekin.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 51. orr.

6 txulo-miatzaile (corpusean txulomiatzaile soilik)

Txulomiatzaile xamarra izaki, eskolan zer jostailu eta zer Lego-kaxa ote zuten ikusteko irrikaz nenbilela uste dut).  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 8. orr.


txulo2 1 iz/izond adkor putazaina; harroa, harroputza.

Atea zabaldu eta antzerkiko gertaleku bat zirudien: putak, txuloak, bezeroak, madama.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 62. orr.

Txuloak eta proxenetak ere baziren.  Berria - Harian   2005-12-10

Gure borondateari entzungor eginez, prostituta, txulo eta droga saltzaileek periferiako auzoak gugana ekartzen dituzte ilunabarrean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 177. orr.

Txulo bat zuhaixka baten atzetik puten kiriketan nola, halaxe nengoen ni ere Tomen aldamenean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 123. orr.

Antoñito hori txuloaren morala zuen andaluziar bat zen; emakume bati zerbait atera gabe joaten uztea hutsegite handia iruditzen zitzaion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

Maila apaleko jendearentzat, hika hitz egin ziezaiekeenentzat, txulo, neskame, jokalarientzat zituen don Pedrok bere begikotasun guztiak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 40. orr.

Txulo arraioa, asesinoa, ostikoak ematen besterik ez dakian astakirtena...  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 175. orr.

Geroxeago azaldu da mahuka jasozko cowboy-alkandoradun tipoa, lehenagotik ere behin baino gehiagotan xaxatua ninduen gazte-plantako txuloa, neskaren neba, alegia.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

2 puta-txulo putazaina.

Neba jonki, puta-txulo, trafikante eta delinkuentea.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 153. orr.

3 txulo-txulo adlag

Antzerkiarekin segitu nuen, hala ere, txulo-txulo.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 74. orr.


txulomiaketa ik txulo1 4.

txulomiatu ik txulo1 5.

txulomiatzaile ik txulo1 6.

txuloputa izond putazaina; harroa, harroputza. ik txulo1.

Biluzgorrituta, lotsatuta, beldurtuta, zoriaren mende, une hartan pena handia eman zidan, eta nire pentsamenduetan kaka egin nuen emakume hura modu hartan txantaiatzen zuten txuloputa haien gainean. Zer, joan da txuloputa hori? -galdetu die Mikelek.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 45. orr.

Exekutibo agresibo, yupi nazkagarri, txuloputa tankerakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 150. orr.

Makarra, txuloputa, nazkagarri alu hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 178. orr.


txulotu izond txulo bihurtua.

Zer espero liteke, ordea, besteren gaitzespenetik eta bere burua gaitzestetik ikasten ez dakien herri "gizajo txulotu" batengandik?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 345. orr.


txulotxo iz adkor txuloa.

Dutxatik irten zenean irakiten zegoen italiana, tartean behin txulotxotik txorrotadaren bat jaurtitzen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 237. orr.

Balkoiko atea zabalik dago, eta, lurraren erdi-erdian, krisketaren muturra lotzeko txulotxo bat dago.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 47. orr.

Berriro ere txulotxoan sartu dut babarrun-alea, ostera lan berari ekiteko...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 47. orr.


txulufrei ik julufrai.

txulula ik txirula.

txululari ik txirulari.

txundialdi iz txunditze aldia.

Txundialdia izan zen, ustekabeko agerraldia.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 75. orr.


txundiarazi, txundiaraz, txundiarazten du ad txunditzera behartu.

Azken esandakoak erabat txundiarazi zuen Lisa, fikziozko mundu batera eraman zuen, iluna baina erakargarria.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 157. orr.

Ezertxok ere ez zezakeen txundiarazi.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 157. orr.


txundibide iz txunditzeko zioa.

Ez du txundibide gutxiago eskaintzen kapituluak banaka aztertzeak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 41. orr.


txundidura 1 iz txunditzea. ik txundimen.

Ez txundidurarik ez eskandalurik, apika; apika, harridura apur bat, hutsaren hurrengoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 176. orr.

Maelen begietan txundidurak eta haserreak bat egin zuten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 70. orr.

Nire aurrean, judu zaharraren aurpegia perlesiaturik gelditu zen txundiduraren eta izu-laborriaren arteko keinu errukarri batean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 120. orr.

Golek bekainak uztartu zituen, harritu itxurak eginez, Maelek, txundidura eta beldurraren artean, zera galdetzen zuela: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 139. orr.

Aurreko bietan txundidurak baizik ez baninduen jo, oraingo aldian sentipen ernegagarri bat ernatu zen nire baitan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 171. orr.

Lager-eko arrotz kutsuko alemanerak harridura moduko bat, txundidura moduko bat salatzen zuen nire ustez erresumina baino gehiago.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 190. orr.

Berean berehala ikusi nuen txundiduraren antzeko zerbait, izu gisako bat, oro har itxaropen gabeko gaixoei, kondenatuei edo, esan dezagun, kutsatuei begiratzen zaien bezalakoa.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 176. orr.

Antza zenez, ederki nabarmentzen zitzaidan sentitzen nuen txundidura.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 119. orr.

Beste ezerk ez zion hainbeste barrena goxatzen, bizitzaren aurreko txundidura arintzen, eta bertako zamak mirariz bezala altxatzen, botere goren honek adina.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 51. orr.

Gertaera gorabeheratsu samarra izan da, eta oraindik ere ez zait txundidura pasatu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 177. orr.

Ez nintzen txundiduratik irteten; inoiz ez nuen usteko halako gauza batek jota utziko ninduenik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 137. orr.

Txundiduraren distira zeukan begietan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 54. orr.

Txundidurazko begirada ikusi diot Lotinantari aurpegian, belaunburuen gainera erori denean, zerbait esan nahi izan balit bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 146. orr.

-Egiaz diozu? -esan zuen mutilak, txundidurazkoa zirudien ahotsez, mindutakoaz bainoago.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 112. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Rosie Judori ere bizia barkatu zioten, txundidura handiz, 1.500 voltioko deskarga elektrikoa bere gorputzetik batere kalterik sortu gabe pasatzen zela ikusi ondoren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 100. orr.

Ukitu epel, umel eta apur bat itsaskorra sentitu nuen, eta txundidura atsegina segidan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 44. orr.

Hala nagusitu zen nigan gutxika-gutxika, ez harridurarik edo txundidura zohardirik gabe, ideia bat, susmo bat.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 182. orr.

Hasierako txundidura gaindituta, gerlari ilehoriak ere bizkarretik eraso zion.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 10. orr.

Aurreneko txundidura pasaturik, jendea lasterka abaildu zen haiengana, jipoitzeko asmoz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 150. orr.

Gertaera gorabeheratsu samarra izan da, eta oraindik ere ez zait txundidura pasatu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 177. orr.

Aitak ustekabeko zartakoa jaso duenaren aurpegia zuen, mindua eta heriozko txundidura batek hartua.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 220. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Lehenengo txundidura unea igarota, izua sentitzen hasiko zen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 113. orr.

Higitu da, atzera jiratu, txundidura eta sumindura aurpegiz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 95. orr.


txundigarri 1 izond txunditzen duena.

Stephenek umeen gisara erreakzionatu zuen hango margolan txundigarrien aurrean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.

Dena gorbernatzen duten jainkoen ahal handia eta indar txundigarria.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 377. orr.

Margolanen aldamenean, eranskin txundigarri gisa, argazki batzuk zeuden.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 159. orr.

Aurkikuntza txundigarria egin berria zuen Pitagorasek: bitarte musikala bi zenbakiren arteko erlazioa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

Zein lilurakizun txundigarriak!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 162. orr.

Udaberriko egun batez, lorategian barrentzean, zirrara txundigarri bera sentitzen dut urtero.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 37. orr.

Naretasun txundigarri bat nagusitu zitzaion.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 60. orr.

Erraztasun txundigarriz bereganatua zuen Euler-en lan erraldoia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 319. orr.

Denok liluratu gaituen prosa eder eta txundigarri horretan apur bat lokarturik.  Berria - Kultura   2004-10-19

Zehaztasun ia fotografikoz dihardu Francok, kopiatzeko ahalmen mikroskopiko txundigarriz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 174. orr.

Sorlekura itzulia, erabaki denendako txundigarria hartu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 241. orr.

Modu txundigarrian laburbildu digu, gero, bere etxeko bizimodua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 216. orr.

Harreman hori suntsitzailea izaten da sarritan, baina, beste batzuetan [...] abaila eta espontaneitatea eman ditzake, eta modu harrigarri eta txundigarrian jokatzeko gaitasuna ere bai tarteka.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.

2 (predikatu gisa)

Bi egoeren antzekotasuna txundigarria zen, hala ere.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 338. orr.

Txundigarria zen gaitasun hori Stephenen kasuan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 204. orr.

Hori txundigarria zen zientzialarientzat, eta batzuek uste zuten fisika klasikoaren oinarriak erabat hankazgoratzen zituela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 300. orr.

Jadanik ez zen bitxia, txundigarria baizik.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 263. orr.

Zehaztasuna txundigarria zen, eta orobat marrazketa-abaila, marra-ekonomia eta marrazkien xarma eta estiloa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 202. orr.

Txundigarria da benetan gorrotoa.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 82. orr.

Eszena gainean lehen kolpean ikusten duguna nahiko txundigarria da.  Berria - Kultura   2004-10-29

Bestalde, kristaua bi aukerabideren artean hautatu beharrean aurkitzen da, biak izanik larriki txundigarriak: [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 346. orr.

Hori zen txundigarriena: nola lortzen zuen istant batean jabetzea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 208. orr.

Jendea olatuen melodia bezalakoa zen: errepikakorra, batzuetan; txundigarria, bestetan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 185. orr.

Txundigarria batzuetan, jakingarria beti.  Berria - Kultura   2004-02-18

· Txundigarri zitzaion, oro har, itzalen kontzeptua, argia estaltzen zuten zerena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 130. orr.

Zeinuarena benetan txundigarri egin zitzaidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 345. orr.

Beste egoera tarteko bat ere izaten zen, Amyri txundigarri iruditzen zitzaiona.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 152. orr.

3 (hitz soila izen gisa –en atzizkiaren eskuinean)

Hara non, guztion txundigarri, gene berak aurkitzen ditugun, antzeko eginkizunekin, hainbat organismo are beren artean oso desberdinetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 65. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

"Looping" txundigarri sorta bat egin zuen hegazkin zintzilikatuen hegalen inguruan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 356. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txundigarri zitzaion (3)

txundigarria da (11); txundigarria egin (3); txundigarria izan (3); txundigarria zen (7)


txundigarriro adlag era txundigarrian.

Aise gertatu zen dena, txundigarriro; aiseago ezin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 43. orr.


txundimen 1 iz txunditzea. ik txundidura.

Barruan daukadan ron bizigarriari neskaren ukitu leunak azaleratu dizkidan sentipen kilikagarriak gaineratzen zaizkio, eta horri hizketarako duen jakinduriak eta patxadak sortutako txundimena.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 36. orr.

Margolariek dagerrotipoaren aurkikuntzaren aurrean izan zituzten erreakzioek -txundimenetik higuinerainokoak-, [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 243. orr.

-Amontilladoa! -oihu egin zuen nire lagunak, bere txundimenetik atera ezinda.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 124. orr.

Emango zuen neskak urtebete-edo han lanean, eta halako batean dendatik desagertu zen, haren miresleen txundimenerako.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 131. orr.

Gure herria egurrez, harriz eta zotal lurrez egindako etxola multzo bat besterik ez zen, eta, denon begien txundimenera ageri den itsasadar zabal bera ere, ez zen halamoduzko ertz-mugetan ur zabalera arrunt samarra zeukan ibaia baino.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 13. orr.

2 (izenondoekin)

Txundimen handiena eragiten zuten nesken artean bazen ilehori bat, oso polita, ikusgarria oso.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 93. orr.

Martinek eta Bautistak halako txundimen komiko batez begiratzen zioten elkarri.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 189. orr.

Hemen bat-batean isildu nintzen berriz ere, eta txundimen gogorreko sentipen batez oraingoan, zeren dudarik batere gabe une horretan bertan entzun bainuen [...] garrasi edo kirrinka hots guztiz ezohikoa, apala, itxuraz urrunekoa, baina lakarra eta luzea.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 52. orr.


txunditu, txundi, txunditzen 1 da ad erabat harriturik gelditu, zur eta lur gelditu.

Quenu ohi baino gehiago txunditu zen, kinka larri hartan hain egoki ikusita.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 227. orr.

Eguzkia igo zenean, txunditu egin zen ikuspegi haren edertasun bikainaren aurrean: "ezin nuen sinetsi ere egin; ederra zen zinez".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 182. orr.

Baserri hartako saguek, tropa hura ikusita, izango zuten norekin harritu eta zerekin txunditu.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 17. orr.

Yusuf izutua zegoen, txunditua.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 60. orr.

Lavender Brownek txundituta zirudien, baina ia beste guztiek eskuak ahora eraman zituzten izututa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 90. orr.

Inguruko aberastasunei begira, txunditurik zeuden bi gazteak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 18. orr.

Franco bera ere txundituta zegoen bere pinturarekin, gai baitzen margotzeko eta barnekoa kanporatzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 165. orr.

Txundituta konturatu nintzen ni ez nintzela ez mundu batekoa ez bestekoa.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 14. orr.

Bere zorte onaz txundituta, Harryk azkar alde egin zuen bulegotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.

Anaia hura txundituta eta lotsaturik geratu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 615. orr.

-Ezin ederragoa duk gero -xuxurlatu zuen Claudek, guztiz txunditurik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 51. orr.

Arras txunditurik nengoen, entzuten ari nintzenak liluraturik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 106. orr.

Harry txundituarena egiten saiatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 159. orr.

Abokatu defentsariak agurtu ondoren, eta haien begi errukior, erruduntasun-adierazle eta ezintasunez txundituei ihes eginez, [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 28. orr.

• 2 du ad erabat harriturik geldiarazi, zur eta lur geldiarazi.

Ezerk ez nau harritzen hartatik; ez txunditzen ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 374. orr.

Nire adiskidearen maneren koherentzia faltak, haien lotura ezak, berehala txunditu ninduen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 37. orr.

Hurrengo kale kantoian zain duzula txundituko zaituen emakumea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 34. orr.

Ikara sentitu nuen pentsaturik ez zela geratuko txundi nintzakeen gauzarik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 172. orr.

Hegaztiek «aho zabalik, txundituta uzten dituzte txangozaleak erakusten duten edertasunagatik».  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Hari lotuak zeuden, bada, bere aztikeriaz txunditurik baitzeuzkan.  Elizen arteko biblia   Eg 8,11

Haren hitz harrigarriek erabat txunditurik utzi ninduten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 235. orr.

Hitz bitxi haiek guztiak esaten zituelarik ahots goraz, edonor txunditzeko moduan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 203. orr.

Txunditu egin baininduen haren adierazpenaren segurantziak, besterik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 69. orr.

Han geldituko zen txunditzen zuten irudiei begira-begira.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Irakurleak txunditzeko mauka aurkitu zuelakoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 152. orr.

Llum txundituta zeukala ematen zuen, baina erabat txundituta.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 75. orr.

Heriotza sarri aipatzen zuenez, gu gazteok txunditzeko boutadetzat jo genuen ateraldia.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 46. orr.

Elkar txunditzen irakastea ez da eskolaren egitekoa, nonbait.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 148. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zu maite ordez, zure egintzak maite dituztenak hizlari jakintsu, bikainaren entzule txundituen antzekoak dira.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 143. orr.

Ikuskizun teatral bati bezala begiratuko dio saldo txundituak suteari.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 138. orr.

Gero, herritar txundituei baserrira laguntzeko, horma zulotik enborra ateratzeko eta erretzeko eskatu zien.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 111. orr.

Kernan andrearen begi txundituak kotxeari begira egon ziren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 229. orr.

-Norbait hiltzera doa! -oihu egin zuen, eta Ronen eta Hermioneren aurpegi txundituei jaramonik egin gabe, hurrengo eskailera-tartean hirunaka igo zituen mailak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 119. orr.

Txunditu baten begiak geratzen zitzaizkidan kopetaren erdian horrelako zerbait gertatzen zen aldiro.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 27. orr.

Erabateko txunditu itxurarekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 0. orr.

4 txundi-txundi egin

Galdera bat egiten asmatu nuen, txundi-txundi egina nengoen arren: [...].  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 118. orr.

Poxpolo-kutxa biltzaile bat, 50 eko urteetako aleek txundi-txundi eginik uzten zuten horietakoa.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 83. orr.

Txundi-txundi eginda utzi gintuen denak gure jakintsuaren erakustaldi hotzak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 136. orr.

Ostertzari so txundi-txundi eginda, zera pentsatu nuen: [...].  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begi txundituak (3)

bezain txunditurik (3); erabat txunditurik (12); erabat txunditurik utzi (3); guztiz txunditurik (3); haren irakaspenaz txunditurik (3); irakaspenaz txunditurik zegoen (3)

txunditurik begiratu (8); txunditurik begiratu zion (4); txunditurik gelditu (18); txunditurik gelditu zen (10); txunditurik geldituko (3); txunditurik gelditzen (3); txunditurik geratu (19); txunditurik geratu zen (12); txunditurik geratzen (4); txunditurik geratzen zen (3); txunditurik nago (3); txunditurik nengoen (8); txunditurik nindukan (4); txunditurik utzi (21); txunditurik utzi ninduen (4); txunditurik uzten (3); txunditurik zegoen (12); txunditurik zeuden (10)

zeharo txunditurik (10); zeharo txunditurik gelditu (4)

bera ere txundituta (4); erabat txundituta (21); erabat txundituta gelditu (3); guztiz txundituta (8); hain txundituta (6); hain zegoen txundituta (3); harry txundituta geratu (3); harryk txundituta (7); harryk txundituta begiratu (3); jendea txundituta (3); ni txundituta (5)

txundituta begiratu (12); txundituta begiratu zion (7); txundituta begiratzen (4); txundituta dago (3); txundituta daude (3); txundituta ematen zuen (3); txundituta eta lotsaz (3); txundituta gelditu (18); txundituta gelditu zen (9); txundituta gelditzen (6); txundituta geratu (44); txundituta geratu nintzen (7); txundituta geratu zen (25); txundituta geratuko (4); txundituta geratzen (9); txundituta nago (3); txundituta nengoen (4); txundituta utzi (43); txundituta utzi ninduen (7); txundituta utziko (3); txundituta uzteko (5); txundituta uzten (11); txundituta uzten ninduen (3); txundituta zegoela (6); txundituta zegoen (22); txundituta zirudien (6)

zeharo txundituta (6)

txunditzeko moduan (4)

txunditzekoa da (3)


txungo 1 izond adkor txar arraioa.

To! txungoa behar dik horrek...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 19. orr.

Donostiatik Leioara eta Leioatik Donostiara autobusez noala, sarri konturatzen naiz bidaia ez dela gauzarik txungoena.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 121. orr.

2 (adizlagun gisa) gaizki arraio.

Hau txungo jarri duk.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 45. orr.


txuntxur iz tontorra.

Beste batzuk, beren hasieran handi zabalak bai, baina meta-txuntxurraren gisara, gora eta estuago, azkenik hutsean bukatu arte, meta-txuntxurrari muturrean gertatzen zaion bezalaxe.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 116. orr.


txupa iz adkor jaka.

Freskatu egin du eta txupa bat hartu beharko nuke.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 188. orr.

Txupa kenduta bular guriak nabari zaizkio, ez handiak ere, baina bai ongi biribilduak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 66. orr.

Txuparen kremailera goraino jaso dut, kaskoa ukondoraino sartu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 161. orr.

Neska barrura dator; txupa beltza, kotoizko galtza marroiak, ez oso estuak ere, eta kaskoa ezker ukalondoan trabatua.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 57. orr.

Larruzko txupa darama jantzita eta, neskak hurbil-hurbiletik zerbait esaten dionean, hagin ilara zuria agerian utzita egiten du barre.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

larruzko txupa (3)


txupatu, txupa(tu), txupatzen 1 du ad miaztu, xurgatu.

Leire ogia txupatzen ari eta, denak berari begira.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 125. orr.

Gure amaren jostundegiko botoiak txupatzea gustatzen zitzaidan, bezeroen jantzientzako botoi zoragarri batzuk, esnegainaren kolorekoak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 176. orr.

-Desizoztu eta berotu on bat eman ondotik, bai itxurari bai usainari erreparatuz gero, primeran eta hatz-mamiak txupatzeko moduan dagoela dirudi.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 162. orr.

Emakumeak beti lortzen zuen sinestaraztea ordura arte inori ere ez ziola zakila txupatu.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 35. orr.

Txupazak hemen, errepikatu nuen, ez nekien jendeak elkar miazkatzen zuen edo ez, barrenak agindu zidan, horrela deskribatuko nuke orain.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 29. orr.

Txupazkidazu pezoiak.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 92. orr.

Natxok keinu zantarra eginez erantzun dio kamioi gidariari: "txupadak zinbel punta, mamanton horrek!"  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 15. orr.

2 irud/hed

Plazer handiz eta aditu-airez azalpenak ematen zituen kazetarien aurrean, kamera txupatzeko presak gertatutakoaz informaziorik batere lortzea galarazi zion arren.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 139. orr.

Eta agorreko esaminekin ez kezkatu, hori txupatuta zegok eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 77. orr.


txupatxus iz gozoki biribil kirtenduna.

Marialuisak Pronto eta Marie Claire erosi ditu amak emandako 4 euroekin, eta soberakinekin bi txupatxus.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 113. orr.

Ron pentsakor geratu zen azidozko txupatxusen kaxari begira.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 164. orr.


txupatze iz miazkatzea, miaztea.

Lehen aldia izatearen kontu horrek garrantzi handiagoa zuen, kasu horretan, txupatzeak berak baino.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 36. orr.


txupesta ik su 42.

txupete iz haurrei xurgatzeko ematen zaien gauzaki malgua, titiburuaren itxura duena.

Une horretan bertan Maddi esnatu, eta negarrez hasi zen; txupetea ipini nion, baina, isiltzen ez zenez, gurditxotik atera nuen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 33. orr.


txupinazo iz festen hasiera adierazteko suziria botatzea; botatzen den suziri hori.

10:00etan diana eta txupinazoa herriko plazatik.  Berria - Harian   2005-04-08

Ortzirale aratsean, Pausun, Xaia ostatuan, txupinazoa, Sustraia taldearekin.  Herria   2001-07-05

Sanferminetako txupinazoa botatzeko aukera ere eman zidaten eta ahaztezina da hori.  Berria - Kirola   2004-05-13

Gasteizko jaietako txupinazoa bota baino ordu batzuk lehenago.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Ikurrinarena ohiko errebindikazioa izan da Iruñean, txupinazoaren egunean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05


txupinera iz txupinazoa botatzen duen emakumea.

Joxeanjel Irigarai idazleak eta iaz Bilboko Aste Nagusiko txupinera izan zen Maite Perez Amurriok irakurri zuten manifestua.  Berria - Euskal Herria   2004-05-13


txupito iz likore kopuru txikia, oso edontzi txikian zerbitzatzen dena; edontzi hori.

Hurbildu barrara txupito bana eskatzera.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 82. orr.

-Idoiaren eskuetatik banandu zituen bereak whisky txupitoa kolpe batez husteko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 146. orr.

Amaitu egin zait txupitoa...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 83. orr.

Txupitoa hartu eta ahora eramateko keinua egin baina, zirkin bihurri batekin katxiaren barrura bota du.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 200. orr.

"Hau ez duk ba urdekumea izango?", esan du Dinok, hatzak katxiaren barrura sartu eta txupitoa ateratzen hasi den bitartean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 200. orr.


txupoi iz xurgatzailea; edoskitzailea.

-Txupoia? -galdetu zuen harrituta; zer da hori, zer txupatzen du?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 290. orr.


txuri (541 agerraldi, 96 liburu eta 55 artikulutan) 1 iz adkor zuria.

Paper txurian zirriborro bat egiten denean bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 17. orr.

Zaldi gainean zihoan Margarita, txapel txuriz eta amazona beltzez jantzirik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 233. orr.

Kattalinek jantzi berri du tulezko gonatxo txuri arina.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

Lilyren xarma begi txinatar haiek zirela, bere aurpegitxo txuri ximur hartan zeharka jarriak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 31. orr.

Emakumeek zapi txuri bana atera zuten soinekoaren poltsikotik eta negar malkoak xukatu zituzten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 98. orr.

Miarritze teilatu gorri eta kontraleiho berdeko herri txuria da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 65. orr.

Gauza hauek ez dira agerian esatekoak, badakit, eta horregatixe (eta zure itzal txuriegia bixitzearren) esango ditut hemen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 70. orr.

Bandera txuri-urdinen uhinak.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 7. orr.

Babarrun txuria eta ortuariak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 49. orr.

Basoerdi bana ardo txuri jarri digute, freskoa.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 10. orr.

'Txuria, gorria eta berdea!', erakutsi nion. ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 txuri-beltz (orobat txuribeltz) izond adkor zuri-beltza.

Eta hementxe du hiltzea eta akabera gogoetatxo txuri-beltz honek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Paretetan makina bat lagunen argazki eta karikaturen fotokopia nahikoa gardenak zeuden zintzilikaturik, bata bestearen gainean, mosaiko txuri-beltz barrokoa osatuz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 138. orr.

The Cruise izeneko txuribeltzezko dokumental bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 89. orr.

Egin diot, txuribeltzeko karretea daraman argazki kamerarekin, inor odolez ez orbantzeko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 123. orr.

3 txuri-gorri izond adkor zuri-gorria.
4 txuri-gorri-berde (orobat txurigorriberde) izond adkor zuri-gorri-berdea.

Euskadiko trapu txuri-gorri-berdea udaletxeko balkoian jaso zuten momentuan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 121. orr.

Euskara aberri bat dela diote poeta txurigorriberdeek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 236. orr.

5 txuri-urdin (orobat txuriurdin g.er.) izond/iz Real Sociedad futbol taldearena, talde hori dagokiona.

Atzelari txuri-urdinak ere ez ziren batere egoki aritu jokoz kanpokoaren bila.  Berria - Kirola   2006-03-19

Talde txuri-urdinak Malaga gaindi-tuko balu, 45 puntu batuko lituzte.  Berria - Kirola   2004-05-12

Azken hamar minutuetan ederki sufritu zuten txuri-urdinek, baita Anoetan zeuden jarraitzaileak ere.  Berria - Kirola   2004-12-05

Lan duina eta txukuna egin zuten txuri-urdinek, baina ezertarako ez zien balio izan.  Berria - Kirola   2006-03-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardo txuri (9); elastiko txuri urdina (6); entrenatzaile txuri urdinak (10); etxe txuri (4); etxetxo txuri (3); jokalari txuri urdinak (3); orri txuri (3); talde txuri urdina (24); talde txuri urdinak (73); talde txuri urdinarekin (5); talde txuri urdinaren (9); talde txuri urdinarentzat (4); talde txuri urdinari (6); talde txuri urdinean (12); talde txuri urdineko (13); txori txuri (4)

txuri beltz (4); txuri beltzean (6); txuri beltzeko (4); txuri berri (4); txuri urdin (29); txuri urdina (45); txuri urdinak (113); txuri urdinarekin (6); txuri urdinaren (10); txuri urdinarentzat (4); txuri urdinari (6); txuri urdinean (12); txuri urdinei (4); txuri urdinek (72); txuri urdinekin (3); txuri urdineko (14); txuri urdinen (29); txuri urdinen artean (3); txuri urdinentzat (3); txuri urdinez (3)

zapi txuri (3)

ardo txuria (4); txuri txuria (6)

esku txuriak (3); lauso txuriak (3)

txurian beltz (3)

ardo txuriz (3); txuriz jantzitako (4)


txuribeltz ik txuri 2.

txurigorri ik txuri 3.

txurigorriberde ik txuri 4.

txurikin ik zurikin.

txuringa iz uzkiko esfinterra.

Txuringa haztakatzen ari zitzaidan, uzkiko esfinterra alegia.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 123. orr.

Txuringa ongo bigundua eta uzkia blai eginda neuzkanean, Satanek txakurka jarri ninduen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 50. orr.

Gure kubatarrak hatz luzeak zeuzkanez gero, uzkiaren kanpoaldeko txuringa laxotu eta zabaltzeaz gain, barrualdea ere egoki lantzen zuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 123. orr.

Txortaldia amaitu eta gero bereizi ginenean, bainugelara dutxatzera joan eta uzkiko txuringa urratuta neukala baieztu nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 91. orr.


txuriska ik zurixka.

txuritasun ik zuritasun.

txuritu ik zuritu.

txuritxo ik zuritxo.

txuriune ik zurikin.

txuriurdin ik txuri 5.

txurixka ik zurixka.

txurizta ik zurizta.

txurriano iz ik mantxurriano.

Iruditzen zitzaidan, ez dakit, txurrianoen janari bat-edo, badakizu?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 61. orr.


txurripanpli iz

Zabaldu omen dira probintzia osoan ere, txurripanpli izeneko musika gatzgabe batez lagundurik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 87. orr.


txurro 1 iz irin ore frijituzko makila modukoa, ildoduna, eskuarki txokolatean sartuta jaten dena.

Zartaginean etengabe darabiltza txurroak eta porrak. Nolako txurroak egiten dituzte, handi-handiak?  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 18. orr.

Nik txurro batzuk frijitu, eta txurroak txokolatean sartuta jan genituen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 258. orr.

Kafearekin txurroak jan nituen, ohi denez hotz eta koipetsu zeudenak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

Azken txurroa hartu, zatitu eta erdia eman diot, irribarre eginez.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 89. orr.

Kafea xigorkiekin edo txokolatea txurro egin berriekin hartzera.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 41. orr.

Ez dute Eguberriko argiek, txokolateek eta txurroen olio usainek berotzen Baionako karriketako hotza.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

Tomas Javierre delako haren kasua etorri zaio Antoniori gogora txurroen usainarekin batera.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 93. orr.

Hau ez da txurroak egiteko lantegi bat.  Berria - Kirola   2004-11-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Eguerdietan txurro saltzaileek kauserak egiteari ekiten zioten.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 85. orr.

Madrek dena ondo-ondo bildu zuen txurro paperetan eta kanpora atera zenean begiak gorri-gorri zituen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 141. orr.

Gainera, Lezama ez dela «txurro fabrika bat» gogorarazi zuen, eta klubean sortzen diren jokalariei garrantzia eman behar zaiela.  Berria - Kirola   2004-11-17

3 irud/hed

Txurroetan bildutako txima luzeak zituen mutiletako batek, leotardo tankerako galtza elastiko beltzak zituzten jantziak, neska zein mutil, bizpahiruk...  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 108. orr.

Ileetako txurroek apenas uzten dioten errepidea ikusten.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 166. orr.


txurrodun izlag ilean txurroak dituena.

Pistan dantza egitera joaten ziren neska mamaletatik hasi eta txurrodun gazte kanuteroetara arte.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 160. orr.


txurrustada iz txorrotada.

Ez al dut argi utzi izain-zukuaren txurrustada bat nahikoa zela?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 105. orr.


txurrustaka adlag txorrotadaka.

Mutilek ez zuten halakorik espero, eta flipa-flipa eginda geratu ziren, lerdea txurrustaka zeriela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 103. orr.


txurrut ik zurrut.

txurrutada ik zurrutada.

txurrutadatxo ik zurrutadatxo.

txurten ik txorten.

txurtxur ik txor-txor 2.

txurtxurka ik txor-txorka.

txurunbel iz adkor haurra.

Noiznahi mintzatzen baitzitzaion Edu, hiru haurrekin amets egiten zuela: hiru txurunbel, haren hitzetan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 73. orr.

Eta orduan ohartu zen Sara, berak ez zituela hiru txurunbel nahi.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 73. orr.


txusta
1 lo txusta ik lo 28a.

txustar ik zuztar.

txuster ik zuztar.

txut1 iz baloia oinaz jaurtitzea.

Emiliok zelaiaren ia erditik beste txut bat jo zuen eta gol. Zapata apurtu ez bazuen baloiaren itinerarioa miresten zuen, harik eta pilota nonbait erortzen zen arte, patioan bertan txut bertikalarekin, edo Ikastetxeko teilaturen batean edo lekutako orturen batean txut eliptikoagoekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 384. orr.


txut2 ik zut.

txutategi iz adkor txute bat hartzeko tokia.

Duda egin zuten Alde Zaharreko mozkortegietara ala udal txutategira jo, hau da, Etxebarria parkera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 97. orr.


txutatu, txuta(tu), txutatzen du ad baloia oinaz jaurti.

Ez baitakit korrika egiten, ez jauzi egiten, ez buruz murgil egiten, ez baloia harrapatzen, eta are gutxiago txutatzen...  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 71. orr.


txute 1 iz droga-ziztada.

Ebek txuteak prestatzeko parafernalia guztia lehenbiziko tiraderan gordetzen du.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 107. orr.

Txute bat ezin da taberna bateko komunean sartu, trankil eta intimitatean egin beharreko gauza da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 159. orr.

Euren bizimoduaren beldur, euren etsipenaren beldur, euren egunen beldur: txutea sartu eta hurrengorako dirua atera, txutea eta dirua, txutea eta dirua... egunez egun, astez aste, urtez urte...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 33. orr.

Hau txute bat bezala duk, txo!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 125. orr.

2 (hitz elkartuetan)

M.H.D. toxikomanoa da, eta eguneroko bere kezka bakarra heroina txute bat edo bi sartzeko behar duen dirua lortzea da.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 13. orr.


txutxe iz adkor litxarreria. ik txutxeria.

Txutxeak, berriz, orain Koldo Mitxelena kulturunean dagoen inguru horretan erosten zituzten, Donostian horrelakoak saltzen zituen denda bakarrean: La Alicantina delakoan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 170. orr.


txutxen ik zuzen.

txutxeria iz adkor litxarreria.

Erresidentzian, zaharrari adi, Evelyn era guztietako goxoki eta txutxeriak jaten aritzen da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 108. orr.


txutxu-mutxu (orobat txutxumutxu) 1 iz ahopeka hitz egitea. ik xuxu-muxu; xuxurla.

Zer ote dira txutxu-mutxu horiek guztiak?  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 73. orr.

Jendeak sexua hainbeste kakarekin lotuko ez balu -zitalkeria, zeloak, hisiak, ziurtasun-eza, txutxu-mutxuak, errezeloak, "ego" harrotuak, kaka eta kaka gehiago-, [...].  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Handituz zihoan hiria izanagatik, txikiegia zen artean txutxu-mutxuak ziztu bizian ez barreiatzeko lau haizeetara.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 46. orr.

Ezin etxetik atera txutxu-mutxuak piztu gabe, etxekoak ere ezin kalera jaitsi atzetik zurrumurruren bat entzuteko beldurrik gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 59. orr.

Nesken txutxu-mutxuak eta berbaroa apurka-apurka amatatu arte itxaron dute, gero, isilka-misilka, beren planari ekiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 71. orr.

Poker jokalarien arteko txutxu-mutxuak eten dira.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 259. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Dubarry andereak astean hiru aldiz irakurtzen zizkion erregeari hark idazten eta apaintzen zituen txutxu-mutxu pribatuak, zeinetan Parisko izen txarreko lekuetan gertatzen zen guztia kontatzen zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 305. orr.

Prest egoten zen halere jendearen txutxu-mutxu hutsalenak ere entzuteko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 164. orr.

Txutxu-mutxu bizkor eta zoro batean hasi dira eta orduan egin dut aurkikuntza harrigarria.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 85. orr.

Paolak konfiantzan esana ziolako, sofan, txutxu-mutxu gordeetan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 83. orr.

Azkenerako aski da ixxx bat ahoskatzea txutxu-mutxu berankorren bat isilarazteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 123. orr.

Ilforden ere esamesak eta ezkutuko txutxu-mutxuak erraz zabaltzen ziren, aho-mihietan ibilitakoak enteratu aurretik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 165. orr.

3 irud/hed

Orduantxe entzun nuen, lehenengoz, Koronelari eta Otsemeri buruzko txutxu-mutxua.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 54. orr.

Nahiago dik dudarik gabe zuen hiru alaba txiki horiekin geratu [...] tertuliako txutxu-mutxu gupidagabeak entzutea baino.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 100. orr.

Aspaldion tratu txarren gaineko salaketak ikuskizun eta txutxu-mutxu bihurtu dituzte telebistetako hainbat programetan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

4 (adizlagun gisa)

Txutxu-mutxu eta marmar ibili dira pixka batean, zer galdetuko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 89. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txutxu mutxu (13); txutxu mutxuak (11)


txutxu-mutxuka (orobat txutxumutxuka) adlag ahopeka. ik xuxu-muxuka.

"Potzolo", berriz, forentsearekin txutxu-mutxuka hasia zen, bertzeengandik aparte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

Bizi-bizi txutxu-mutxuka ari ziren elkarrekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 9. orr.

Oroitzen zara nola aritzen ziren beti txutxu-mutxuka Terni gizajoarekin?  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 270. orr.

Bi polismanak txutxu-mutxuka mintzatu ziren, begiratu batzuk egin zizkidaten.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 81. orr.

Aurrera egiten saiatzen nenbilela, patioan zehar negoziotan buru-belarri zihardutenen eta txutxu-mutxuka zebiltzanen artetik, norbaitek nire bidean topo egin zuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 146. orr.

Ahotsak entzuten zituen txutxu-mutxuka, isilik mintzatu nahian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 95. orr.

Bazterretan eserita edo bizkarra paretaren kontra jarrita, taldetxotan daude bilduta neskak eta mutilak, lagunekin txutxu-mutxuka eta besteei kirika.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 57. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txutxu mutxuka (23); txutxu mutxuka ari (4)

txutxumutxuka ari (6); txutxumutxuka ari ziren (3); txutxumutxuka hasi (3)


txutxu-mutxuzale (corpusean txutxumutxuzale soilik) izond txutxumutxuen zalea dena.

Idoiarekin isiltasuna partekatzea, hain txutxumutxuzale izanik bera, azkenean bion arteko bizikizun zoragarri bihurtu genuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 170. orr.


txutxu-putxu (orobat txutxuputxu) 1 iz

Lagunartean ez ezik, herriko jende ezagun samarrarekin ere dena zen umearentzako kuximuxi eta txutxuputxua, gurasoak ere pozez hartu behar duen tximinokeria hori guztia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 109. orr.

2 txutxu-putxu

Pepponek txutxu-putxu egin zuen batzordearekin une batez, eta gero buelta emanda: [...].  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 144. orr.


txutxukatu, txutxuka, txutxukatzen du ad xuxurlatu.

Eguerdiko saldaren ontzeko baratzekiak bipiltzeari ekinez, sakrifizio gehiago debalde zitekeela txutxukatu zuen, bereber.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 176. orr.


txuxen ik zuzen.

txuztar ik zuztar.

tzar izond gaiztoa; txarra; erraldoia.

Aitzina ene trufan ari zen Elixabet tzar hura.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 40. orr.

Alabainan, hila giza tzar bat da, emakoia, drogazalea, bortxatu duelarik eta, azkenean, hilarazi neska gazte bat.  Herria   2001-05-03

Luixa, bere irri argiarekin eta bere musu goxoekin, ez zela neska tzar zanpaila atrebitu bat baizik!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 49. orr.

Jokaldi eta ostiko-zanpako, gaixtagin tzar batzuen lehertzeko egin ohi den bezala.  Herria   2002-12-26

Baina beste arazo bat, ezustezkoa hau ere: bi zakur ene zain, bata alimalea, bestea txarra bezain tzarra, iduriz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 41. orr.

Jinen zela eta jinen zela, hori ginuen beldurra, eta jin da beraz gerla tzar eta higuingarri hori!  Herria   2003-03-27

-Ikasak nahi duanarekin, bota zidan gaitzeko esker tzarrarekin!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 38. orr.

Gauzek hola iraun zuten, baina, egun batez, 1903an, Errepublikak lege tzar bat bozkatzen du, honen arabera behar baitira eskolak hetsi eta fraile-serorak kanporatu.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 53. orr.

Gripe tzar bat ukan banu bezala, hezurren juntura gehienetan min nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 11. orr.

Jatekoa biziki tzarra.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 31. orr.

Gérard ere lasaitzen da, hastapeneko mutur tzarra alegeratzen zaio.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 94. orr.

Pilda batzuk soinean, zikinak eta higatuak, dena petatxu, oinetan espartin tzar batzuk, zola jana zutenak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.

Haize hegoak ongarri-zuloetarik zetozen urrin tzarrak hirian barna barreiatu zituen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 197. orr.

Bihurgune tzar batean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 29. orr.

Hiltzera doan traste tzar herdoilduaren azken kirrinkak dira, adibidez, bake prozesuaren aurkako jarrerak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 110. orr.

Guk orduan bi estatu genituen arerio tzar.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 120. orr.

Bazen beste arrano handi bat ere, hegal tzar luzekoa eta lumaia ugarikoa.  Elizen arteko biblia   Ez 17,7

Hutsak xurgatu ninduen berriro, otso tzar baten ahoak irentsiko banindu bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 7. orr.

Mikel Strogoff tarantaseraino iritsi zen unean, piztia tzar batek atzera egin zuen berari kontra egiteko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 163. orr.

Aste huntan ere, haizeak sekulan baino aldakorrago, nehork ezin erran nun izanen diren hunkienak Pariseko berriketari batek "pozoin beltza" deitu duen kotsadura tzar horrekin.  Herria   2003-01-09

-Barda, euri tzar harengatik, arrunt ahantzia dut gauzaño baten zuri erraitea.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 73. orr.

Maddalen hil zelarik, bere bizikletaren gainetik kamiun tzar batek bota zuenean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 181. orr.

Uhain tzar itsusi batek biak eraman zituen!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 35. orr.

Sarrerako harlosa tzarra astiro-astiro mugitzen hasi orduko, urrezko distira sekulako batek itsutu zuen eguna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 10. orr.

Monumentu tzar horiek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 117. orr.

Megadenda tzar batean sartu nintzen halako batez, bidaiarako behar nituen bizarra kentzeko trepetak eta hortzorea erostera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 187. orr.

Pantxok, hala beharko, lagunak bezain agerian utzi ditu bere tripatzarra eta ipurdi are tzarragoa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

belar tzar (3); bunba tzar bat (3); dena jestu tzar (3); eritasun tzar (6); eritasun tzar batek (3); eroriko tzar (3); gerla tzar (4); gripa tzar (6); gripa tzar hori (3); harri tzar (4); haur tzar (3); kolpe tzar (5); kotsadura tzar (7); lan tzar (18); mutiko tzar (3); puska tzar (3)

tzar handi (4)

usain tzar (3)

ate tzarra (4); barne tzarra (6); bero tzarra (3); lan tzarra (4); lo tzarra (3)

belar tzarren (4); lan tzarren (3); puska tzarren (3)

lan tzarretan (3)


tzarkeria (orobat tzarkeri g.er.) 1 iz ipar gaiztakeria, txarkeria.

-Nola har dezakezu haren aldea egin zituen tzarkeria guzien ondotik?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 113. orr.

Luzaiden ibili zen Karlos VII., ez zutelarik alta biziki maite, hemen gaindi tzarkeri frango egin zuelakotz eta ere jendea gaizki tratatu anitz aldiz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 75. orr.

Jakin zuelarik berriz ere zerbait tzarkeria gogoan zutela Luzaidekoek, bidean gorde zen lagun zenbaitekin, zanpatu zituzten, hamabi preso ereman, horietan alkatea, hura baitzen beti holako jokoen asmatzalea.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 100. orr.

Neu egin ninduten tzarkeria okaztagarri horren erantzule.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 132. orr.

Denboraren buruan delako aitamek aitortu dute beste auziperatu guziak gezurrez zituztela salatuak, mendekio hutsez eta tzarkeriaz.  Herria   2004-05-27

Itxura guzien arabera, norbaitek du su eman, tzarkeriaz eta mendekioz.  Herria   2005-06-02

Ez nintzen ari tzarkeriaz baina bertute eskasez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 135. orr.

Itsuskerian eta tzarkerian ari girelakotz dute herra hori guretzat.  Herria   2002-11-14

2 (hitz elkartuetan)

Baina Estatuari ez zitzaion aski eta beste tzarkeri hazi mota bat erein zuen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 156. orr.


tzarpail ik zarpail.

tzartu, tzar(tu), tzartzen da/du ad tzar bihurtu.

Energia hori dena, baina nondik? Elektrizitatea abian ipintzen da hodeia hazi eta tzartu ahala.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.


tzigano (orobat tzigane eta tzigan g.er.) iz ijitoa.

Tziganoen hizkuntzan, tchatché-k erran nahi du "egia da".  Herria   2003-09-18

Ondotik heldu ziren juduak, geroago ijitoak eta tziganoak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 108. orr.

Pauetik jinikako hiru musikarik eskainiko dute tzigano musika, bereziki Hongriako tziganoena.  Herria   2004-02-19

Errumaniatik etorri musika jole hirukoteak tzigane aireak eskaintzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 232. orr.

Eta berriz tzigan kutsuko aire baten azpiltzeari ekin zioten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 320. orr.