Egungo Euskararen Hiztegia
—D—
[bertsioa: 2024-01-10]

dabantale iz ipar mantala.

Irri egin zuen, Marikak aspaldiko etxekandereen laneko nilonezko dabantale koloretsua itxuratuz: zerrailu meharraz hersten zen goitik beheiti zen eta horiz azpatu lore arrosa xumeak urdinezko gibeldian irekitzen zitzaizkion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 309. orr.


daborduko adlag dagoeneko.

-Hasiak gara daborduko lan horretan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 118. orr.

Gizartea sortu edo eratu, daborduko badakigu, eliteek dagite.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 234. orr.

-Pozten naiz, daborduko abisatua egongo dela pentsatzen dut eta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 67. orr.


dadaismo iz arte eta literatura-higikundea, 1916an sortua, irrazionaltasunean, kongruentziarik ezean eta tradizio estetikoaren arbuioan oinarritzen dena.

Dadaismo arte mugimendua sortu zen urte horietan eta eragin handiko lanak utzi zituen mugimendu honek.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 60. orr.

Dadaismoa keinu bat da; inoiz ez zuen gorputzik izan.  Berria - Kultura   2006-02-07

Dadaismoa, orain, lagunak urrun eta bakarrik daudela eta zoritxarrekoak direla ikustean, lagunik ez dudala esatean egiten dizudan keinua da, adibidez.  Berria - Kultura   2006-02-07

Irakurlea nekatzeko inolako asmorik gabe: kubismoa, dadaismoa, ez-figuratiboak, futuristak, onirikoak, suprematismoa, metafisikoak, surrealistak, neo-figurazioa, espresionismo abstraktua...  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 81. orr.

Gero, norbaitek formulazio berriren bat egiten duenean, beste batzuek izena jartzen diote: "begira, hori dadaismoa da, beste hori surrealismoa...".  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 194. orr.

Surrealismoaren, dadaismoaren eta abarren oso zale den arren, komunikazioa lortzeari garrantzi handia ematen dio Elorriagak.  Berria - Kultura   2004-12-07

Ospe handiko beste zenbait idazle azaltzen da testu egileen artean, Tristan Tzara kasu, dadaismoaren buru nagusia izan zen hura.  Berria - Kultura   2006-01-26


dado 1 iz zorizko jokoetan erabiltzen den kubo formako pieza txikia.

Bigarren solairuan kasinoa, eta han erruleta-mahaiak eta bigungarriz bildutako dadoak feltro berdearen gainean punpaka, eta bakarako karta-emailea atzerritar azentu gozoegian xuxurlaka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 121. orr.

Dadoak godaletean sartu, berriro botatzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 30. orr.

Slatsek dadoak bota zituen erpurua beste atzamar izerditsuen kontra klaskatuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 49. orr.

Peoi batzuekin dadoetan ari zen Migel gazteluko patioan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 51. orr.

"Jainkoa ez dabil dadoetan munduarekin" esan zuen Einsteinek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 46. orr.

Tarteka, dadoetan jokatzen dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 84. orr.

Apiril arte onena hantxe lehorrean egotea dela, horditzea, alkandora jokatzea dadoetara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 128. orr.

Bortz zaldun handinahi haiek, dadoen jokoan jo eta ke.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 547. orr.

Sei aurpegiko dado batekin egindako 6 milioi jokalditan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 30. orr.

Handik aurrera, gizarteak eskatutako koherentzia hutsaren hurrengoa izango da berarentzat eta itsu-itsuan beteko ditu dadoek esandakoa.  Berria - Kultura   2006-01-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nire abokatuak, dado-poto bat harturik, airean astindu, eta dado bat bota du mahai gainera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 70. orr.

Dado kolpeak ez du halabeharra ezereztuko.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 120. orr.

Morroiek dado partidua utzi zuten, eta Xan aulkitik altxatu zen, kokotsa ferekatuz, iduriz zainetan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 189. orr.

Geldialdian, zaldiak aldatzen ari ziren bitartean, dado-jokaldi batean sartu zuen Mérék Pascal.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 370. orr.

Estalki mehe batek, putzada leun batek, dado-tiraldi isil batek, ez ote gaituen lerrarazi gureak ez ziren bide dibergente bitara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 170. orr.

3 dado-joko

Dado-jokoaren gorabeherak zirela kausa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 548. orr.

Karta- eta dado-jokoak debekaturik zeuden.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 141. orr.

Ontziko marinelak dado-jokoan hasi dira barrika irauli baten ipurdi gainean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 81. orr.

Putak eta eskaleak erresumatik haizatzeko eta dado-jokoa galarazteko manuak gazteluko gizonen kolera ere piztu zuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dado bat (3); dadoa gidari (3); dadoetan ari (3); eta dado (3)


dadoalde iz dado aurpegia.

Karratua eta asentu ederrekoa ikusten zen etxea hondartzatik begiratuta, eta dadoaren itxura areagotzen zuten itsasaldeko leiho txiki haiek, dadoalde bateko puntuak baitziruditen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 202. orr.


dadolari iz dadoetan jokatzen duen pertsona.

Ezkon-zinak bilakarazten dadolarien juramentuak bezain faltsu  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 149. orr.


dadotxo 1 iz adkor dadoa.

-Aurrera dadotxoak, zuen zain gaudek...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 49. orr.

2 irud/hed

Ura gordetzen den kutxaren barruan, pnigeus izeneko airez betetako kanpaia jartzen da, alderantzikatutako inbutu baten gisan, eta horren azpian dadotxo batzuk egongo dira, altueran hiru hatz ingurukoak eta kanpaiaren ertzen eta kutxaren hondoaren arteko tartea nibelatzen dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4910. orr.


dadotzar iz adkor dado handia.

Mendiaren eta itsasoaren jabegoak erabaki nahi, eta halabeharrak zerutik jaurtikitako harriz-ko dadotzar bat zirudien jauregiak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 201. orr.


dafaila iz ipar mahai zapia, zamaua.

Ikusi dugu nola ezartzen diren mahaiak, lisa-burdina eskuetan dafailen behar den bezala jartzeko plegurik gabe.  Herria   2003-12-04

Hari urdin ilunez eta puntu gurutzatuz brodatu zuen dafaila handi bat hautatu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 173. orr.

Lihozko dafailaz estalia eta [...] urteetan erabili gabe egon ziren okasio handietako baxera finez hornitua zen mahai luzearen buru zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 184. orr.

Parropiako sala handia paper zurizko dafailez beztituak ziren mahai luzez betea zuten.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 119. orr.

Ez zuen kutxa batean altxaturik zeuzkan espos egunerako berak ehun zituen mihise eta dafailez beste balio handiko gauzarik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 173. orr.


dafailadun izond dafailaz hornitua.

Eta mahai dafailaduna!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 179. orr.


dagerrotipo iz antzinako argazki aparatua, irudiak metalezko xafla batean finkatzen direna.

Michelangeloren freskoak, ordea, Kapera Sixtinaren horma oso bat hartzen du; Leonardoren koadroak metro bete inguru du; dagerrotipo batek hamar zentimetrorik ez du izaten.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 133. orr.

Margolariek dagerrotipoaren aurkikuntzaren aurrean izan zituzten erreakzioek [...] argi erakusten dute segituan ikusi zutela aurkikuntza hartatik konkurrentzia arriskutsua zetorkiela ordu arte beren alorra izan zuten imitazioaren eremuan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 243. orr.

2 aparatu horrekin eginiko argazkia.

Espresiorik gabeko gizon bizardun baten dagerrotipoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 103. orr.

Dagerrotipoen sasoikoa ematen du agure zahar horrek.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 222. orr.


dagestandar izlag/iz Dagestangoa, Dagestani dagokiona; Dagestango herritarra.

Kontuan izan behar da bahitzaileak ez direla soilik ingushak; badira ere txetxeniarrak, dagestandarrak, kabardak eta balkarrak, osetiarrak...  Berria - Mundua   2004-09-03

Ez dut Dagestango egoera oso ondo ezagutzen, nahiz eta jakin zenbait dagestandar Errusiaren kontra borrokan dabiltzala.  Berria - Mundua   2004-09-03


dagoeneko (4002 agerraldi, 227 liburu eta 1723 artikulutan; ETCn 43.895 agerraldi) 1 adlag hitz egiten den mementurako. ik jadanik; honezkero; ordurako; gaurgero. (aditza orainaldian)

-Dagoeneko ez da atzo; bihar ez da heldu.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 36. orr.

Hirurak dira dagoeneko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 186. orr.

Dagoeneko asko aurreratu dugu.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 76. orr.

-Dagoeneko denda itxi duzu?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 72. orr.

Dagoeneko ekin diot beste bati, Miss Prism.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 108. orr.

Dagoeneko jakina denez, Biarritzeko ikastaroak uztailaren 2etik 6ra bitartean egingo dira eta Iruñeakoak 16-27 bitartean.  Herria   2001-05-24

"Dagoeneko gogor erasan diola zirudik", egin zuen bere artean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 12. orr.

Baina dagoeneko jarri ez badiote, malo; edo bueno, Rokeri hala gustatzen bazaio.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 195. orr.

Etxeko gazteena Kaxilda zen, dagoeneko esan ez badut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 46. orr.

Ene maiteok, dagoeneko Jainkoaren seme-alaba gara, baina oraindik ez da agertu izango garena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 30. orr.

Gainera, ez dira umeak dagoeneko.  Elizen arteko biblia   1 J 3,2

Horra hor Frantzisko dagoeneko biluzik, etsai biluziarekin borrokatzeko prest.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 191. orr.

Ezkonduta dago dagoeneko!  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 261. orr.

Ez al da dagoeneko beranduegi klima aldaketa gelditzeko?  Berria - Harian   2005-02-16

Esan beharreko gehienak dagoeneko esanda daudela uste dut, izan ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 136. orr.

Ohartu gabe kasik, baina dagoeneko 4 garren Sagarno Eguna ospatzera goaz Hendaian.  Herria   2001-06-14

Zazpi egun dagoeneko.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 29. orr.

Zure ama hil zen, eta ez dut nire burua osabatzat ikusten dagoeneko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 30. orr.

-Dagoeneko jan dut -esan zion Harryk-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 77. orr.

Dagoeneko ontsa konprenitu dut nire erantzuna hari emateko hark zer nahi zuen nik egitea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 221. orr.

Baina, dagoeneko amaitu al da zuen artekoa?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 92. orr.

Aita konturatuta dago dagoeneko ez naizela lehengo betikoa, baina ezin diot ezer kontatu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 191. orr.

Ez dio axola, dagoeneko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 226. orr.

Berorrek hotela salduko digu guk dagoeneko erabakita daukagun prezioan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 254. orr.

Deabruen eskuetan ote nago dagoeneko?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 179. orr.

Jaiki, anaia, eta esan Frantzisko anaiari, bete direla dagoeneko hemezortzi urte, munduari uko egin eta Kristori itsatsi zitzaionetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 251. orr.

Berak jarriarazia du dagoeneko hesia, eta zatiketa egiteko falta den hesorma ipintzeko eskatzen digu guri orain.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 60. orr.

Zeren gertakarion jabe izan ziren gizaldi haiek dagoeneko irentsiak baititu iragan itzulgaitzak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 57. orr.

Filologiari dagokionez, gauza bat guztiz erabakia dugu dagoeneko: linguistikaz arras bestelakoa da filologia, bi zientzien arteko ukipenguneak eta elkarri egiten dizkioten zerbitzuak gorabehera.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 33. orr.

Zure zaldiak, zure jendea alde egina da dagoeneko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 295. orr.

Dagoeneko elkarrizketatua nauzu besteekin, ez dakit esan dizuten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 241. orr.

Pura antzokitik irtena izango da dagoeneko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

Norbait bahitzen duenak, nahiz dagoeneko saldua izan, nahiz oraino berekin izan, heriotza-zigorra izango du.  Elizen arteko biblia   Ir 21,16

Haren hutsunea sumatzen dut dagoeneko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 35. orr.

Mundu dagoeneko urrun hartan eginiko ezaguerez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 281. orr.

Orain, erretiratua dagoeneko, gorputzeko zauriei begira zaude.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 215. orr.

2 (aditza lehenaldian) ik ordurako.

Dagoeneko ez zuen hartarako adinik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 87. orr.

Dagoeneko hainbat bider miatu genituen bazterrak arakatzen ari ginen ostera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 81. orr.

Jonkien babesleku izandako komun apurtuak, dagoeneko geratzen ziren jonki apurrek ere leku erosoagoen mesedetan abandonatuak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 15. orr.

Dagoeneko ez zidaten askorik axola auzokoen esamesa eta begirada zelatariek.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 137. orr.

Dagoeneko zaharra zen lekaime batek ezagutu zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 81. orr.

Dagoeneko, ez zegoen atzera egiterik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.

Haren ondoan nintzen dagoeneko, eta heldurik neuzkan haren esku, keinu guztiz hunkigarri batez bilduak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 147. orr.

Haren zakilak tinkotasun nabarmena zuen dagoeneko.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 45. orr.

Sukaldea dagoeneko itxia zegoela, baina, nahi izanez gero, ogitarteko bana urdaiazpiko gordinik ateratzen ahal zigutela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 166. orr.

Nahiz hilabete batzuk lehenago Kruschovek Stalinen erailketak eta sarraskiak salatuak zituen dagoeneko XX.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 78. orr.

Ekainaren 12an, ostiralean, goizeko seietarako esnatuta nengoen dagoeneko, eta ulertzekoa da, urtebetetzea nuen-eta.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 13. orr.


dagonil (orobat daguenil g.er.) iz abuztua.

Esaera zaharretan ere sartu izan da, batzuetan Abuztuaz esaten dena Dagonillari ere erantsi zaiolarik: Dagonilleko euria, ardoa eta eztia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 306. orr.


daguenil ik dagonil.

dailatu, daila, dailatzen da/du ad zizelkatu.

So egon naiz ere Santutegiaren aitzinaldeko hamahiru pertsona zizelkatuei Birjina eta apostoluak sei metro gorako eta zazpi ehun kiloko pertsonaiak, brontzean dailatuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 163. orr.


dailu iz ipar sega.

Ba asuna aski badugu gure etxalde inguruetan eta dailua erabili nahi duen jende gutxi!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 194. orr.

Artoz landatu etxe hartako bost hektareak, alta ez ziren transgenikoak, dailuz moztu zituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 99. orr.

Aurtengo berezitasuna: hegoaldetik jinik, dailuz edo segaz belar mozleak ikusiko direla.  Herria   2004-07-05

Zenbait jende plazara agertu ziren aitzur, igitai, dailu eta sardeak ekarriz erasoari buru egiteko asmoz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 184. orr.

Itxuraz naturalak ez ziren izakiak parez pare epaitzen zituena herioaren dailuak?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 17. orr.


dailudun izond ipar dailua daramana.

Xuriz jantzi Herio dailuduna hartu dut bide lagun, ez goibeltasunez, baizik eta ni bizi naizelakotz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 73. orr.


dainu iz kaltea.

Azkeneko honek gure herriskotan ohikoa zen ahuntzaina ekarri dit gogora; izan ere, beldurrik handiena, ahuntzek inoren azak hondatzekoa izaten baitzuen; eta halakorik gertatuz gero, bere poltsetik pagatu behar dainuak, eguneko jornal pizarra galduz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 42. orr.

Arantzari berari, ziztakor eta dainu gaiztatu nekosoen sorle denez, elorria deitu izan zaio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 197. orr.


dakientxo iz dakien gauza apurra.

Dakientxoarekin eta irudika zezakeenarekin, kizkurrak atera dizkio garai hartako Espainian bizi zen euforia militarraren kontakizunari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 38. orr.

Ia ezertaz jakin ez, eta dakientxo horretaz ia dena dakiena omen da zientzialaria.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 38. orr.


daktilografa iz emakume daktilografoa.

Hirugarren aldiz burua urperatu behar ziotenean hala esan omen zion daktilografa alemanak atxilotuari: [...].  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 188. orr.


daktilografia iz makinaz idazteko teknika. ik mekanografia.

Egunerokoenak zaizkigun hitzak ere geure pentsamenduen hatz-zantzuen moduko zera batzuk dira askotan, eta gure eguneroko hitzen daktilografiari begiratzea ez da langintza txarra etekin onak ateratzeko jakin-minari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 74. orr.

Daktilografiako eskuliburu batean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 101. orr.


daktilografo (ETCn 20 agerraldi) 1 iz ogibidez testuak makinaz idazten dituen pertsona. ik mekanografo.

Angiola Jolanda Coppa, daktilografoa garai hartan Einaudi argitaletxean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 285. orr.

2 (gutxiesgarria)

Kaleratu berriari ongietorria egin ziotenean, hantxe agertu ziren EAJko eta Jauriaeneko daktilografo horiek euren antzezle dohainak jendaurrean erakustera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 189. orr.

"Torturak?" esango dute daktilografoek; "epaileek erabaki beharko dute", "ez da demostratu torturatu dituztenik".  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 191. orr.

3 (izenondo gisa)

Gutxi ziren: bera, argitaratzailea, biltegizain bat eta emakume daktilografo bat, Coppa andereñoa zeritzana.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 163. orr.

Orgia bizi bat hasten zen bertan, denak harrapatzen zituena, lumagabeko emagazte daktilografoak zein ilegabeturiko gizaseme kontulari, orduko zuzendaritik hasi eta behe-beheko postuetaraino, atezainak barne, elbarri zibilak baitziren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 99. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Hemeretzi urterekin, ordurako daktilografo-postuan, meatzari gazte kaskagorri mirrin batez maitemindu zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 100. orr.


daktilologia iz hatzekin eta eskuekin, edo esku alfabetoaren bitartez, mintzatzeko teknika.

Izen berezi bat, marka konkretu bat edota berria den zerbait adierazteko erabiltzen da daktilologia.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Keinuen hizkuntzan ez da daktilologiako adierazpiderik erabiltzen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Gorrek sarritan daktilologia erabiltzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15


daktilologiko izond daktilologiarena, daktilologiari dagokiona.

Sistema daktilologikoan ez dago aurpegiko espresiorik, eta azken buruan horixe da pertsonaren barne egoera adierazten duena.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15


Dalai Lama iz Tibeteko budismoaren buruzagi espirituala.

Hirurogeigarren hamarkadan sartu aitzinean, 1959an, Dalai Lamak alde egin behar izan zuen txinatarrek hartutako Tibetetik, han ere istilu handiak sortu ondoren.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 78. orr.

Funtsezkoa izan zen Führerraren aldetik askatasun promesa bat jasotzea Dalai Lamak amore emateko.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 259. orr.

Tibeteko buruzagi espiritual Dalai Lamak Bakerako Nobel sariduna da ez duela bere herrialdearen independentzia aldarrikatzen esan du.  Berria - Mundua   2004-10-05

Dalai-Lama, Tibeteko budizten buruzagia bisitaz dabila Parisen, gobernuko buruzagi zenbaitek ere komitaturik baina ez haatik buruzagi lehenak.  Herria   2003-03-17


daldar adlag dardaraz, daldaran.

Medaila-sailak papoan daldar zeramazkiten adineko soldadu-ohi batzuek banderak inarrosten zituzketen eta jendarmeak mutikoak [...] bagoietara bulkatzen saiatzen ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 241. orr.


daldara (40 agerraldi, 11 liburu eta 5 artikulutan; ETCn 151 agerraldi) 1 iz dardara. ik dardara.

Daldara itsuak inarrosi zion gorputz osoa eta arima erdiz erdi urratu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 61. orr.

Zer du daldara zozo hori?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 109. orr.

Ageri da bestalde lagun horiek ez dutela bihotzeko daldara minberarik sekula sufritzen!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 187. orr.

Eusebiok daldara batean atera zituen hiru hitz labur horiek, apal apala.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 67. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Lurra jauzika hasten da, jauzi ttipi, labur eta apaletan, sukar daldara bat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

3 daldaran adlag ipar dardaraz.

Eta haren eskuak daldaran ari... Bi emazteek hotzez daldaran zegoen apeza biluzi zuten, eta xukatu.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 155. orr.

Hotzak atxiki gintuen gau batez atzarririk, mendilepo baten gainean, gure zakuen barnean daldaran, haizearen eztitzeko harri lauzak landatuak genituela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 63. orr.

Oila-larruarekin osoki gogorturik, gorputza denbora guzian daldaran.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 97. orr.

Neguko izotzetan daldaran.  Herria   2004-04-29

Begitarte iluna, boza erdi daldaran, Jarrai-Haika auzian azken lau urte hauetan [...] preso dauden kideen bidea hartzera zihoazela erakusten zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-13

4 daldaraz adlag daldaran, dardaraz.

Gorputza daldaraz, ene biziaren arriskuan burua doi-doia altxatu nian...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 110. orr.

5 ardi daldara ardien gaitz baten izena.

Zientifikoki frogatzen ahal da orai erresistentzia sar-arazten den ber ardi tropetan, ardi daldara ez dela hedatzen axurier.  Herria   2003-05-01

Ardi daldararen kozatzea gelditzen dela ardiaren "ondokoan" (placenta), eritarzünaren herexa desagertzen beita.  Herria   2003-05-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gorputza daldaran (3)


daldaraka adlag daldaran.

Mintzagailua hartu nuenean daldaraka ari nintzen, hosto bat bezala.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 193. orr.

Pentsamenduaren latzaz eta musikaren indar zaplastatzaileaz zainak daldaraka susmatzen nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 16. orr.

Ezpainak daldaraka mugitzen zituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 176. orr.

Oraiko artzainek ez naute beldurtzen, lehenagokoek aldiz daldaraka atxikitzen gintuzten, batez ere misione garaietan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 66. orr.


daldaraldi iz astinaldia.

Neska hark daldaraldi ona merezi zuen eta bazekien Bozek Txokorengan konta zezakeela horretarako.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 48. orr.


daldararazi, daldaraz, daldarazten (orobat daldara arazi g.er.) du ad dardararazi.

Barda arratsean kanpoan nintzen, hegoak egunaren barnean elurrak sakonegi ferekaturik, hotz buhatzen zuela, ene gorputzeko hezur sukartsu guztiak daldararaziz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 24. orr.

Jendetza erraldoiaren minean Mai eta biok besarkatu ginen, elkarren gorputzak tinkatuz, erroitz, holtz, harkaitz, zernaitz eta ordoki bakoitza daldara araziz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 130. orr.


daldaratsu izond dardaratsua.

Belarrietan ene populuaren bihotza hautematen nuen kolpeka, joka, aska nahian, bihotz daldaratsua, intzirikaria, beti sofritzen zuena.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 76. orr.


dalefuerte iz adkor zartada.

Bestetan, batez ere bere adineko auzokoren baten ezkontegunean eta, sutan jarri, garrotean gelaraino joan eta egundoko dalefuerteak emanez astintzen zuen iruditxoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 85. orr.

Ea zertarako ekarri zuen galdetu nion, eta txoriei dalefuerte batzuk emateko ekarri zuela esan zidan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 31. orr.


dalia iz lore ederreko landarea, apaingarri gisa oso aintzat hartua; delako landarearen lorea (Dahlia variabilis).

Dalien artean zabaltzen zuten amapolek beren hazia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 137. orr.

Arrosak, bioletak, daliak eta bitxiloreak zituzten salgai, sortaka bildurik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 44. orr.

Kristalezko lorontzi urdinean daliak zeuden.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 80. orr.

Goizean goiz, lorategira irten nintzen hiru loreontzi betetzeko adina dalia biltzera.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 29. orr.

Saski baten ondoan, kandela piztu batek kolorezko kanta zoli bat hedatzen zuen inguru beltz hartan, bitxiloreen orban zuri biziak, dalien gorri odolkara, bioleten urdintasuna, arrosen mami bizidunak agerira azalduz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 44. orr.

Azkenean eztei-bidaiatik etxera itzultzean dalia gorrien antzeko landareek etxea estaltzen zuten, lore betean eta kulunkari.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 119. orr.


daliar izond S. Dali margolariarena, Daliri dagokiona.

Aurrerago, beste aditu batzuek artistak jaso zituen eraginez, Bartzelonako toki daliarrez eta zinemagile eta idazle moduan egindako lanez jardungo dira.  Berria - Kultura   2004-04-14


dalmaziar izlag/iz Dalmaziakoa, Dalmaziari dagokiona; Dalmaziako herritarra.

Ez da zaldi bat: zakur dalmaziar bat da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 197. orr.

Bere txakur arrea hain bitxia iruditzen zitzaion, ezen pentsatu ere pentsatu baitzuen dalmaziar bat ekartzea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 29. orr.


dalomismo iz adkor

Errepara zaitezte egungo merkatu guzian: ekologismoa, denbora librismoa, feminismoa, larreturismoa, bordaberrismoa, alardismoa, lizarrismoa, nudismoa, intsumismoa, demokratismoa, euskalerrismoa, dalomismoa edo beste zernahismo, onbide osasungarriak omen ditugu denak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 342. orr.


daltoniko izond/iz daltonismoak joa.

Koloreen pertzepzioa erretinako hiru kono mota desberdinen jarduerak erabakitzen du; kono mota horietako bakoitza uhin-luzera desberdin baterako da sentibera (daltoniko ez den pertsona normal batentzat 0,440 µ, 0,535 µ et 0,565 µ-koak dira uhin-luzera horiek, eta urdin-bioleta, orlegi-urdin eta orlegi-horiari dagozkio).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 27. orr.


daltonismo iz ikusmenaren ezintasuna kolore batzuk bereizteko edo antzemateko.

Daltonismoa, normalean ulertzen den moduan, sortzetikoa izaten da: gorria eta berdea (edo beste kolore batzuk) bereizteko zailtasuna edo (oso bakan, hala ere) koloreekiko itsutasun erabatekoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 26. orr.


dama (ETCn 3.732 agerraldi) 1 iz andre itzaltsua; andrea. ik andere.

-Dama bat naiz eta nire mailakook ez dugu lapurretarik egiten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 22. orr.

Andre hura, izan ere, dama bat zen.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 26. orr.

Ferme izeneko irla konkistatu berri du, bere damaren merezient izan nahirik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 255. orr.

Beste dama baten zapia eraman huelako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 45. orr.

Lapurra zelakoan, damaren morroiek ezpata ateratzeko keinua egin zuten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 21. orr.

Etxe hartan bizi zen emakumea dama iritsi berriaren adiskide mina zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 262. orr.

Gero jakin zuen dama hura Mireia de Verdemar zela; eta hildakoa, berriz, bere aita.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 14. orr.

-Jauna: oroitzen duzu Lancelotez maitemindurik zegoen damaz esan nizuna?  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 53. orr.

Uste nuen dama bat zinela -esan zion Holohan jaunak, eta zakar urrundu zen harengandik. apain-apain jantzitako dama bati erreparatu zioten, bere baitan kiribildurik zegoen zalgurdi baten txokoan, nekatua bezain pozik, antza.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 219. orr.

Egiazko dama baten itxura din!...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 342. orr.

Dama puska bat zen frau Öchler, luze bezain zabala, gizon itxurakoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 65. orr.

Semaforoaren aurrean geratu zen autoa eta damak burua jiratu zuen gizonarengana.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 150. orr.

Ostaliertzat dockerrak, inguruko langileak, Pontrique kaleko putetxeko damak... zituztela.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 144. orr.

Damak ez dira onartzen, damak izan ezik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 194. orr.

· Bibianari Aintzirako Dama ere deitzen zioten.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 12. orr.

Oihaneko Dama!  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 52. orr.

Santua poztu egin zen [...] ikusiz Dama Pobretasunari azkenera arte leialtasuna gorde ziola.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 415. orr.

Erizainak joan diren unean, Elurrezko Dama guztiz zuri bat ikusi dut Antonen begietatik desagertzen, egin duen erdi-lotik esnatu denean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 51. orr.

2 (izenondoekin)

Lanceloten bihotza dama gazte batena dela, munduan denik ederrenetako batena.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 30. orr.

Dama noble eta ausarta zara, eta laguntzarik gabe zureganatu duzu aintza ahaztezina.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 302. orr.

San Petersburgoko aristokraziako dama dotore eta aberatsei.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 249. orr.

Gorteko dama txolinak, burgesiako emakume handinahiak, erlijioaren beharrean zeuden arima desorekatuak, sentipen berrien bila zebiltzan gorputz eta arima ausartak...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 250. orr.

Baietz orain gure Jean Pierre dama ederrarekin ezkondu!  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 140. orr.

Big Lannie egunez joan ohi zen dama dirudun eta astitsuen etxera, gobada egitera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 257. orr.

Hiriko dama dotoreenentzat josten zuten Dickens-en eleberrietako jostun pobre gaizki jantzi haiek bezala.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 81. orr.

Jarrera irekiko dama gazte hiztun bat zen Ivors andereñoa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 278. orr.

Barru-barruan etsirik egonez gero, dama guztiz atsegina gai zen bereari eusteko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 274. orr.

Tira, zer sentitzen da, ene dama ezkondu zaharra?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 86. orr.

Rohango Dama Zuriarekin ezkonduko naiz, berak hala nahi badu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 302. orr.

3 (zaldun-ekin batera)

Zaldun guztiek jakin zuten damari gertatutakoa, eta gutunen kontua. -Ai, dama: han ez duzu ikusiko zure zalduna, hemen baitago hondoa jota!  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 53. orr.

Ikusi izan zituen zalgurdiak ate aurrean gelditurik, eta dama dotore jantziak, zaldunak lagun zituztela, handik irteten eta bizkor-bizkor zalgurdietan sartzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 103. orr.

Berta Maurac-ekoa dama gaskoi gaztea zen; gazte bezain eder pertxenta; Nuño Inthalatzia, berriz, zaldun nafar prestua.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 160. orr.

Ez, haiek ez zuten inoiz jakinen zaldun bat egiazki zer den, are gutiago zer den dama printzesa bat arriskutik salbatzea eta haren maitasuna bihotzean eramatea munduz mundu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 254. orr.

Baina niri zaldun haietatik gustatzen zaidana, damez gainera, gainean eramaten zuten armadurazko jantzi hori da, eta nekez zauritzen zirela.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 159. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mutiko bat atzetik jarraika zuela zurezko espaloitik zihoan dama itxura polit samarreko bati.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 26. orr.

Arratsaldean bisitan etorriko zaidan dama-saldoa kontuan izanda, [...].  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 235. orr.

Dama-taldea arratsalde erdian azaldu zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 236. orr.

Lehenagotik banuen zure dama-bisita bukaezinen berri, baina orain behingoan samina nolabait korporala zen.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 30. orr.

Nire emaztearen dama-otseina kaleratu berri dugu.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 29. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Berehala ohartu zen neska bular-lerdenak puta baten moduan, barkatu, gorte-dama baten gisa baliatu zuela gorputza, senargaia gerran zebilen artean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

6 pl xake jokoko taularen antzeko batean, bi jokalarik pieza biribil zuri eta beltzekin jokaten duten joko baten izena; joko horretako piezak berak.

-Tira, dametan egingo diagu orduan; irabazten baduk, hiretzat nekazari hil guztiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 127. orr.

Aizak, Porfiri, ekarri dametan egiteko taula.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 127. orr.

Tea hartzera gonbidatzen zituen, hitzematen zien etxera joango zitzaiela dametan jokatzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 221. orr.

Txanponak, orratzak, zigilu bat, damak eta mosaikoak.  Berria - Kultura   2004-08-14

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mitoaren arabera, Teuthen aurkikundeen artean zeuden kalkulua, geometria, astronomia, dama-jokoa, dadoak, eta letrak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 221. orr.

Mosaikoetan erabili teselaren batzuk ere azaldu dira, eta besteak beste, brontzezko orratzen bat, eta garai bateko dama-joko antzekoren bateko fitxa bat ere bai.  Berria - Kultura   2004-08-14

Oso ikusgarria izan zen Argandoñak hirugarren txandan egindako dama sakrifizioa Ninov bulgariarren kontra berdinketa lortzeko.  Berria - Kirola   2006-04-19

8 dama andre

Dama andreak azaldu zionez, ordea, hala jokarazten zion edozein lagun hurko zorigaiztokok.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 268. orr.

9 dama-taula dametan jokatzeko taula, lauki zuriak eta beltzak dauzkana.

Laugarrenetik zazpigarrenera, legehaustearen ondorio zuzenen nolakoa adierazten zaigu; hau xake-partida balitz, zuriekin jokatzen duen jokalariak dama taularen erdira ateratzeko egiten dituen ahaleginekin konpara liteke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 18. orr.

· Dama-taula gorridun durbante zuria buruan ondo bermatu, amari buruz itzuli, eta esan zion: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 13. orr.

10 ohorezko dama

Beatrice eta Betti William Hughes ziren ohorezko damak. denbora batez Parisko emazteki printzipal baten ohorezko dama izan zela.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 149. orr.

Boldireva kondesa eta Juziakina printzesa, alarguna bata eta neskazaharra bestea, gorteko ohorezko damak biak garai batean, berritsuak biak, mihi-luzeak biak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 389. orr.

Errepideko taberna batean ospatutakoa bezain ezkontza patetiko batean hasiko da Philipperen eta Sentaren arteko maitasun istorio bitxia, ezkongaiaren nebaren eta ohorezko damaren artekoa.  Berria - Kultura   2004-09-22

11 pikako dama

Baina gauza zaila da, aliritzira, pikako damari zeregin bat ematea.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 24. orr.

Ez da jakiten zertan erabili hegazkinak, tankeak, pikako dama...  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 24. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

anbotoko dama (5); bat dama (3); bateko dama (3); benetako dama (3); bere dama (4); beste dama (5); bi dama (8); da dama (4); dagoen dama (3)

dama atsegina (4); dama atseginak (8); dama bat (33); dama batek (8); dama batekin (6); dama baten (14); dama bati (5); dama batzuek (4); dama batzuekin (4); dama da (3); dama damatxoenganat (3); dama eder (13); dama eder hori (3); dama ere (5); dama eta (8); dama gazte (23); dama gazte bat (4); dama gazte xarmant (3); dama gaztea (11); dama gazteak (7); dama guztiak (4); dama guztiz (18); dama guztiz atsegina (6); dama guztiz atseginak (10); dama haiek (6); dama haren (3); dama hark (3); dama hauek (3); dama horiek (3); dama hura (8); dama ikusi (3); dama itsu (3); dama maite (6); dama maite horri (5); dama pobretasuna (5); dama pobretasunaren (5); dama pobretasunari (3); dama rosa (4); dama saria (3); dama txakurtxoduna (6); dama zuria (7); dama zuriarekin (4)

edo dama (5); ene dama (9); ene dama maite (6); esan zuen dama (7); eta dama (27); eta dama pobretasunaren (4); eta hiru dama (3); gure dama (4); hiriko dama (3); hiru dama (6); izan zuen dama (3); la dama (5); la dama rosa (4); ohorezko dama (5); rohango dama (3); ubarneko dama (16); ubarneko dama damatxoenganat (3); zen dama (7); zuen dama (31); zuen dama atseginak (3); zuen dama guztiz (6); zuen dama hura (3)

bere damaren (3); bi damak (3); damak ere (3); damak eta (5); damak ez (6); damaren jauregia (3); eta damak (13); eta damen (3); gazteluko damak (3); hiriko damak (4); hiriko damen (3); n hiriko damak (3); neure damatzat (3); ohorezko damak (3); ubarneko damen (3); zieten damei (3); zion damari (3); zuen damak (3)


damaskinatu izond burdinan edo altzairuan urrea edo beste metal fin bat txertatua duena.

Mikel Strogoffen atzean paratu zen, xafla zabaleko sable kako bat eskuan, arma zuri damaskinatu horietako bat, Karxiko eta Hissarreko armagin entzute handikoek gogor-malgutua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 317. orr.

Koran miniaturaztatu bat, portzelanazko pipa luze-luze bat, eskutokia zilarrez landua zuen ezpata damaskinatu bat, paper horixkatuak barra-barra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 250. orr.


damaskinatzaile iz damaskinatuak egiten dituen pertsona.

Baina damaskinatzaileen egitasmo hura ez zen burutan atera.  Berria - Kultura   2004-12-02

Bertsioetako bat Eibarko damaskinatzaileek egin zioten eskari baterako prestatua zuen Gandiagak, eskuz kurioso-kurioso, kaligrafia ederrez idatzita.  Berria - Kultura   2004-12-02


damasko iz zetazko edo kotoizko ehuna, sarria eta kolore bakarrekoa, aurkian eta ifrentzuan irudi berak baina bizitasun desberdinez dituena. ik damaza.

Deus ez zuen aipatu, ordea, lihozko maindirez eta damaskoz itxuraturiko zamauez, ez eta parpaila apain baliotsuez ere.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 66. orr.

Kaka-gona multzo beixa eta damaskoz eginiko gona luzea.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 70. orr.

Gosearen ordez ase eta betean, hotzaren ordez giro epelean, biluzaren ordez jantzi apainetan, eta, lastairaren ordez, holanda eta damaskoz jantziriko ohetan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 86. orr.

"Double face" horietariko damaskozko errezel eta ohegainekoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 37. orr.

Beronen aurrean Erregek erabili behar zuen damaskozko tronu apala.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 261. orr.


damaskoar izlag/iz Damaskokoa, Damaskori dagokiona; Damoskoko biztanlea.

-Jauna, ene Jainkoa, zertarako ditut zure sariak, baldin semerik gabe banoa mundutik eta nire etxearen oinordekotza Eliezer damaskoarraren eskuetara pasatuko bada? Ipar haizea baino atseginagoa, egarrituarentzat ur freskoa baino eztiagoa eta gizon zuhurrarentzat osasuna baino erakargarriagoa izaki, damaskoar guztiak ingurura bildu zitzaizkion.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 43. orr.


damaskokara izond damaskoaren itxurakoa.

Elkarren eskuak zamau damaskokararen gainean lotzen zituzten.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 21. orr.


damatxo 1 iz adkor dama.

Damatxo hura hasieratik gustatu zitzaidan, eta, dena dela, begientzat gustagarria zen benetan.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 14. orr.

Begien aurrean dauzkat oraindik doluminak ematera etorri zitzaizkidan eskolako hiru damatxoak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 128. orr.

Damatxo nirea, naturaren kontrakoa da irakiten ari den pasioari ur hotza botatzea.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 67. orr.

Damatxoren batek begikoa egingo zioan, edo nolabait liluratu, eta nigandik betiko bereizi dik.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 32. orr.

Damatxo gazte horrek makina bat bihotz urratu behar du, inork inoiz urratu badu.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 201. orr.

Ubarneko dama-damatxoekin mintzatuko naiz eta kontsulta eginen diet...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 371. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Damatxo-itxurarekin.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 78. orr.


damaza iz damaskoa.

Egun gehiena bere jauregiko tronuan jarririk iragaten zuen edo damaza eskarlataz eta urrezko hariz apaindua zen ganbara batean ohean erdi-etzanik,  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 84. orr.


damazatu izond damazaz egina.

Saia Brugesko satin berdez zuen egina, gipoina urre perleriaz eta soinean zuen kapa urrezko hari eta zeta berde damazatuaz.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 65. orr.


damero iz dama-taula.

Ezinezkoa da damero erraldoi horretan galtzea: uptown eta downtown, hamaika abenida paralelo eta ehun eta berrogei bat kale.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 94. orr.


damnatu, damna, damnatzen 1 da/du ad infernuratu. ik kondenatu 5.

Salbatu behar dudan ala damnatu, iada erabakia dago.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 207. orr.

Ikusirik zenbat izan diren bekatu larri bakarragatik damnatuak, eta zenbat aldiz nik merezi izan dudan neure honenbeste bekatugatik betiko damnatua izatea.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 61. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Zeren hila zaren eta damnatua, Ifernuan on da zure izpiritua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 232. orr.

Hemen damnatuek pairatzen duten oinazearen barneko sentipena eskatzea.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 69. orr.


damorri iz malenkonia, goibeltasuna.

Beti dabil mendebal-haize umel bat eta honek damorria eragiten du jendearengan, eta hori oso ona da poesia sortzeko, beti ere umore eta ironia apur batekin nahastuta.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 61. orr.

· Dudarik ez 'damorria' oso poetikoa dela: hitza, bederen, Gotzon Barandiaranen poema liburuan ikasi dut.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 61. orr.


damu (ETCn 5.063 agerraldi) 1 iz hobenak errudunarengan edo ezbeharrak pairatzailearengan eragiten duen atsekabea.

Latinen desiderium hitzak gutizia eta ere damua adierazten ditu "désir et regret".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 233. orr.

Baina ez izan orain atsekaberik, ez damurik, hona saldu ninduzuelako.  Elizen arteko biblia   Has 45,5

Ez al da gai izango damuari eta erruari bidea mozteko, aurki gertatu behar duenari itzuri egiteko?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 212. orr.

Jainkozko justiziak, aldiz, pentsamenduak ikusten baititu, bi itun ditu, errugabetasunarena eta damuarena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 164. orr.

Eta txalotu egin zuten nire jarduna, pentsatuz zorionaren alde egin nuela berriz ere, damu guztien gainetik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 162. orr.

Damu eta sufrimendu horren bidez salbazioa lortu ahal izateko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 248. orr.

Orduan, damu edo lotsazko bere betiko dardarizoarekin, bere onera etorri eta lehorrerantz eragin zion eskuari.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 164. orr.

Ez nuen inoiz kontzientzia txarrik izan [...] ezta damu izpirik ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 119. orr.

-Damu bakarra daukat -esan zien ingurukoei-: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 112. orr.

Frantziskoren mezulariaren oharra jasorik, damua sortu zitzaion anaiari bihotzean eta egiaren argiaz jabetu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 892. orr.

Damua sentitzen hasita zegoen Gabin, Hauster Klaragana ekartzeagatik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 206. orr.

Horren magistraturak, erlijioaren ikuspegitik gurasoen errukia deitua izan denak, ez du bestelako larderiarik onartzen, ezpada bihotz desbideratua damuaren baitara ekartzen duena.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 79. orr.

Damurik gabe ez baikara salbatuko.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 46. orr.

Damuak harrizko bihotzak ere samurtzen ditu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 281. orr.

Damua garaiz, Putzu!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 56. orr.

Familiadunek, eskolarat haurrak igortzeko manerak hartu behar eta damurekin uzten dute gune pollita, non hoin goxoki iragan den opor denbora.  Herria   2001-09-13

Ongiaz arduratu naiz eta ez dut damurik.  Elizen arteko biblia   Si 51,18

Barkamen erabatekoaren jarreraren aurka, damu gabeko naziei barkamena ukatzeraino iritsi zen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 110. orr.

ik damugabe.

2 (-en atzizkiaren eskuinean)

Beste ezertara ausartu ez izanaren damuak lagatzen zidan barren hustua.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 22. orr.

Ez zuen ordea samintzen hainbeste jan izanaren damuak, betiko uko egin izanak baizik. besoak luzatu zituen izartegirantz, euri basatirantz, ez erruki edo barkamen eske, damuz baizik, oker jokatu izanaren damuz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 67. orr.

Niri eztena sartzeko aukera galduaren damua noski.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 154. orr.

Senarra bakarrik utzi izanaren damu halako bat sumatu diot.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 57. orr.

Gertatutakoaren damua agertu zuten hirurek, baina inork ez zuen barkamenik eskatu. Ximurrak, bere damuz, ez zien oraino hi erraten hiriko odol argikoei, eta horietaz beterik zeuden bazterrak.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Eta tarteak berdinago, gu bulkatzenago; hau gure gogora ala gure damuz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 74. orr.

3 (izenondoekin)

Urguilu tematiaren eta damu negartiaren artean oreka bilatzeko. Legendunak sendatzen hasi zela ikustean, bekatuen atsekabe eta damu handia sentitzen hasi zen, eta negarrari eman zion barru-barruko samintasunez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 72. orr.

-Ez dakit zuzen Harry oraindik ere bihurria ote den -erantzun zuen Tomek-, damu handiegia du.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 63. orr.

Batek uste izango zukeen ezen hain damu erabateko eta zinezko baten aurrean egokitzen zena errukitu egingo zela erromes haren oinazeaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 73. orr.

Joan zen: ez ordea niri damu txit biziak erakutsi gabe, samurrak iruditu zitzaizkidanak, eta orduan egiazkoak zirela uste izan nituenak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 442. orr.

Haren bekatuen damu garratza, negar-malkoen isuri ugaria eta debozio bihotzekoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 902. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Damu-asmoarekin egindakotzat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 76. orr.

Damu-itzal bat hedatzen zaio barnean: Katy-rengatik, bere kaiolan bakarrik dagoen txakur emearengatik; [...].  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 106. orr.

Damu-konturik ez dagokio inondik ere.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 76. orr.

Ezin izan nuen baztertu aldi berean beste idunekoan pentsatzea, zeinek damu-zimikoak eragiten baitzizkidan Marina Gonzalezi eragin nion hondamendia biziberritzen nuelarik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 271. orr.

Gertatzen ari zitzaiena ulertzeko gogoz eta damu-minez begiratu zion aitari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.

Berak jakinarazi zizkidan ni ikusteko duzuen irrika, zuen damu-negarra eta nirekiko maitasuna.  Elizen arteko biblia   2 Ko 7,7

Bekatu eginagatik barneko pisua edo damu-dolua sentiarazten duen arimako bertutea.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 99. orr.

Negar eta damu-otoitz artean ekarriko ditut.  Elizen arteko biblia   Jr 31,9

Zeren Jainkoak zigor eta gaixotasunezko akuiluz eta damu-espirituz hezten baititu betiko bizitzarako hautatu dituen guztiak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 141. orr.

Atseden hartu diat haren damu-harraren biziotik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 94. orr.

Euskal basoetako piztia madarikatua, menderatuta erretiratzen zen komentuetara eta damu-erretiroetara.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 132. orr.

Moralki esaten dut zeren damu-egarri nintzen oso eta iruditzen zitzaidan une hartako on-eginak, bakar batek, bizitza oso bateko txarkeriak zuritu zitzakeela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 156. orr.

Guztia kontatu izanaren damu sentsaziorik ote zuen itaundu zion bere buruari.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 154. orr.

Jainkoak baizik ez dezake damu orenean barka.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 109. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bihotz-damu hau Apostoluek eduki izan zuten, ez bekatu egin zutelako, baizik eta munduko gauzei atxikimendurik ez edukitzeko, hain baita handia atxikimendu hori gizaki guztietan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 114. orr.

Egizu otoitz bihotz-damua eta otoitz-espiritua isur daitezen haien gainera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 421. orr.

Nor hain bihozgabe, barne damuz ez hausteko, jainko-maitasunean ez sutzeko, borondate onez ez betetzeko?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 254. orr.

Frantzisko egiaz pobretxo zen eta maitasun-damuz betea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 737. orr.

6 ipar kaltea.

Euskara garbian inguruetako damuak edo zerbait holako.  Herria   2001-10-18

Eta gainera, gure auziaren Espainian epaitzea liteke, gauza horrek eragin eta ager lezakeen damu gaitzenetarik bat, ezen bi urte xahutu baldin baziren, epaileen aurkitzeko eta auziaren hasteko, zenbat urte beharko ote dira, epaiketaren azken epaileak aurkitzekoa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 168. orr.

7 damurik ik damurik.
8 damu-domai (orobat damudomaia g.er.) pl kalte-galerak. ik kalte 10.

Funditu autoen antolatzea gero eta karioago dela, ixtripu baten ondotik galdetzen -eta ardiesten- diren damu-domaiak ere beti goiti johan.  Herria   2004-02-05

Jujeek, damu domaia horiez gain 300 euro ezarri dituzte Hizkuntz Kontseiluaren gain auzi gastuentzat.  Herria   2004-04-15

Langileen abokatuak bi urteko soldaten araberako kalte ordain edo damu domaia ekonomikoak galdatu ditu.  Herria   2005-10-13

Enpresa legez desegina izanki, AGS lizentzamendu kutxa damu domaien pagatzera kondenatu zuen.  Herria   2004-11-25

Orbe-ren abokatuak 286 000 euroko damu domaien galdera egina zuen auzitegiaren aitzinean.  Herria   2002-10-03

· Maiatz ondarrean Paueko administrazio auzitegiak Herriko Etxea kondenatu du SAGA elkarteari 800 euro damu domai pagatzera.  Herria   2005-07-14

Damu-domai kondu, lauen artean zazpi ehun bat euro eman behar SNCF etxeari.  Herria   2002-12-26

Ardietsi ditu damu-domai gisa 9300 euro, ez berak eskatzen zuen bezenbat bainan ez urrun.  Herria   2004-01-22

9 damu izan1 da ad ik damutu.

Ez dakit hitzei garrantzia eman ote nien, eta damu naiz.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 66. orr.

Ez genion gogor egin ez joateko, eta horren damu naiz oraino.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 37. orr.

Seinale bat, zigilu bat, nolabaiteko sinaduraren bat egitea ahaztu zitzaidan Madrilen eta damu nintzen, biziki damu.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 187. orr.

Damu eta lotsa nintzen era berean, erantzuteko gauza izan ez nintzelako.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 60. orr.

Damu zen gorengo merezimendurik ez zuelako, nahiz eta bertutez karguaz baino gorago zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 320. orr.

Baina damu zen halako egun eder bat etxe zokoan, liburu eta noten artean igerika iragaitea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 31. orr.

Antso III.a Gartzes Handia Nafarroako errege bilakatu zeneko 1.000. urteurrenean, pastorala Iruñean ez ematea damu zaio Jean-Louis Davanti.  Berria - Kultura   2004-05-14

Kontu hura ahotan hartu izanaren damu zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 58. orr.

Galdera da, zer nahi du Jainkoak nigandik, damu izateaz gain?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 226. orr.

-Hala uste nuen nik ere -esan du ezeren damu ez izateko itxurarekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 234. orr.

Baina konfidentziak eginik damu nintzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 101. orr.

10 (objektua -z atzizkiaz)

Bezperakoaz damu zelako edo jokabide berriarekin bere asmoak hobetoxeago burutuko zituelakoan-edo.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 74. orr.

-Ez naiz ezertaz damu, eta biziberrituta nago ni dagoeneko.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 10. orr.

Ez damu izan esklaboa libre utzi beharraz.  Elizen arteko biblia   Dt 15,18

Egia esan behar bada, damu zinen esnatzeaz, Damian.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 37. orr.

Bain andrea damu zen hura han ez egoteaz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 65. orr.

Dutrouxek egindakoaz damu zela esan zuen, baina ez zuen barkamenik eskatu.  Berria - Gaiak   2004-06-11

11 (objektua aditz bat era burutuan + izanaz)

Ezabatu egingo dut mundutik nik sortu dudan gizakia; gizakia eta harekin batera abereak, narrastiak eta zeruko hegaztiak, damu bainaiz hauek egin izanaz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 26. orr.

Damu nintzen neuk ere beste guztiek bezala jokatu izanaz.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 55. orr.

Nola esan haiei denei damu nintzela aitonaren bila hasi izanaz?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 179. orr.

Ez naiz batere damu hala egin izanaz, ezta hurrik ere!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 192. orr.

Damu zen orain errabinoa Jainkoaren izena aipatu izanaz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 171. orr.

Begi-bistakoa zen aita damu zela, ez bakarrik erantzukizun guztia amonaren esku utzi izanaz, baita ezin zuelako ere amonak egindako lanen arriskua ezagutu eta kontrolatu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 161. orr.

Ez nintzen difamazio bat zabaldu izanaz ohardun; gutxiago, damu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 48. orr.

12 (objektua aditz bat era burutuan + izana)

Orain damu da osabaren errana hain betean bete izana.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 80. orr.

Terminal-en, berriz, gidari batek sarritan ikusi ohi zuen yonkie bat hil egin delako susmoa du eta damu zaio hari lagundu ez izana.  Berria - Kultura   2004-03-02

· Goragalean zerbaiten damu izan banintzen, ni osorik jokoan sartu ez izana da...  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 13. orr.

13 damu izan2 du ad ik damutu.

Oker egin nuen, eta damu dut.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 72. orr.

Mirentxuk, egia esan, seniderik ez izatea damu zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 123. orr.

Lehenbizikoa, damu dut esatea, xamurkeria eta gaztetxoaren sentimentalkeria hutsa zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 119. orr.

Damu dut esatea, baina azaluskeriaren garaian bizi gara.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 148. orr.

-Damu dut batzutan argi ez esatea sentitzen dudana.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 306. orr.

Damu zuten areto fresko hartatik alde egin beharra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 42. orr.

-Damu dut zure ilusio hori hondatu beharra, baina gaur goizean harekin hitz egin ostean, uste dut ez duzuela zer ikustekorik batak bestearekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 109. orr.

Baina, nork ere egin duena damu baitu, hura dohakabea da edo ezindua, bi aldiz.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 475. orr.

Damu dut, bihotz-bihotzez, iraindu bazaituztete.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 64. orr.

-Damu nuke zu ez hemen izateaz dolutu behar banu...  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 19. orr.

Bai, bat-batean, damu nuen amarekin bortitza izanik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 126. orr.

Egin dizkiodan konfidentziez damu dut gaur.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 15. orr.

Nork ere egin duena damu baitu, hura dohakabea da edo ezindua, bi aldiz.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 475. orr.

14 (objektua aditz bat era burutuan -a artikuluaz)

Damu dut, egiaz, damu dut esana.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 98. orr.

Damu dut, zinez, zu mindua.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 14. orr.

Damu dut zu oraino triste egona, baina ez da nire errua.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 106. orr.

Damu zuen hain larriki bekatu egina.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 500. orr.

Gezurra nioke horrela ibilia damu dudala esango banu.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 95. orr.

Baina damu dut bihotz-bihotzez, damu dut Zu nahigabetua, eta asmo sendoa hartzen dut ez gehiago horrelakorik egiteko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 182. orr.

Ruche jaunak damu zuen Albert han ez egona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 72. orr.

Damu du, jaun agurgarri hori, zor bezalako begirunea ez erakutsia...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 410. orr.

15 (objektua aditz bat era burutuan + izana)

Hannak damu du Filosofiako doktoretza egin izana. Damu zuen Amianorekin zenbait gauzatan, sakonera heldu gabe, azalean geratu izana.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 212. orr.

Damu dut, horra, zuek ezagutu izana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 931. orr.

Damu dut iluntzea izorratu izana zuei.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 135. orr.

Damu izan nuen ostatuan egarria ase ez izana.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 363. orr.

Baina negar egin zuen Saulengatik, Jaunak damu izan baitzuen Saul Israelen errege egin izana.  Elizen arteko biblia   1 Sm 15,35

Ez nuen damu izango Mattin lagun pilotuari kutxaren gorabeheran jaramon egin izana.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 168. orr.

Ataka gaiztoan sartu nauk, eta orain damu diat ezkon-hitza eman izana.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 120. orr.

Damu izan zuen, pentsamendu horren ondoren, txoferrari biderik lasterrena hartzeko esan izana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 33. orr.

Damu izan nuen paperean jarri ez izana "errabia ematen dit, nire azpian zaitudanean fardel bat bezalakoa zarelako".  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 375. orr.

Bizi guztian damu izango nuela noski Giuliaren eta bion artean eskolako eta lantegiko oroitzapen apur batzuk baino ez geratu izana.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 168. orr.

Damu zuen hain larriki bekatu egin izana eta Jainko maiestatearen begiak iraindu izana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 185. orr.

Horra Ruche jaunak bizi ez izana damu zuen abentura.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

Damu dut ez zarela nik hasieran uste nuen bezain argia.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 99. orr.

Ez zen engainatua sentitu; bakarrik damu zuen ez baitzuen haren konpainian zahartzeko ahala ukan, eta haren familia ez baitzen, aldi berean, berea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 210. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina damu (9); batere damu (3); biziki damu (3); da damu (5)

damu bakarra (6); damu bat (6); damu da (6); damu dela (4); damu dinat (3); damu domai (4); damu domaia (10); damu domaiak (14); damu domaien (4); damu domaietan (3); damu du (13); damu dudala (4); damu dudan (3); damu dugu (3); damu dut (57); damu dut zu (3); damu dut zure (4); damu duzu (4); damu eta (10); damu ez (5); damu handia (8); damu handia dugu (3); damu hori (3); damu izan (18); damu izan nuen (4); damu izan zuen (3); damu izango (7); damu naiz (12); damu nintzen (8); damu nuen (11); damu zaio (3); damu zaiola (3); damu zaitez (7); damu zela (6); damu zen (14); damu zuela (4); damu zuen (16)

damuak damu (4); dut damu (6); erabakiaz damu (4); ere damu (3); eta damu (51); eta damu du (4); eta damu dut (7); eta damu naiz (3); eta damu zuen (3); euro damu (7); euro damu domaia (5); euroko damu (5); euroko damu domaiak (4); ez da damu (3); ez damu (3); ez izatea damu (3); ez naiz damu (7); izan zuen damu (3); izana damu (4); izanaren damu (5); izanaz damu (9); izatea damu (3); naiz damu (7); orain damu (5); zuen damu (9)

bere damua (5); damua adierazten (4); damua adierazten ez (3); damua agertu (4); damua baino (3); damua baizik (3); damua da (4); damua ere (3); damua eta (18); damua etorri (3); damua garaiz (6); damua sentitu (4); damuak damu (4); damuak eta (3); damuaren eta (3); eta damua (15); eta damuak (9); eta damuaren (6); ez izanaren damua (7); horren damua (3); izanaren damua (11); izanaren damuak (3); nire damua (3); nire damuaren (3)

barne damuz (3); batere damurik (6); damurik ez (30); damurik gabe (16); damurik gabe eta (3); damurik gabeko (3); damurik halere (3); damurik izan (7); damuz baizik (3); damuz beterik (3); damuz eta (3); du damurik (3); dut damurik (10); eta damuz (7); ez damurik (7); ez du damurik (3); ez dut damurik (10); ez zuen damurik (3); zuen damurik (5)


damuarazi, damuaraz, damuarazten du ad damutzera behartu.

-Horretara ere behartu zenuten, damuarazi egin zenuten.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 137. orr.

Espezie honek hedapen geografiko zabala du, bilatzen den alde orotan aurkitzen da eta aurkitzen den alde orotan damuarazten du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 206. orr.

Zer pasatzen zaizu? ez nauzu arauz sinesten dudana sinesteaz damuaraziko?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 119. orr.


damudomaia ik damu 8.

damudun izond damutua.

Eta damudun nintzen; zeren, barru-barruan, mesprezu pixka bat izan bainion beti.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 41. orr.

Liburutegi bat sortzeak edo unibertsitate bat hornitzeak, diotenez, damudunari min latzagoa eta iraupen luzeagokoa ematen dio labanak eta burdina goriak baino, eta horregatik grazia lortzeko bide ziurragoa da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 106. orr.


damugabe (orobat damu gabe) izond damurik ez duena.

Erditxinatarturiko estatu-politikari mongol hark amore eman zien sentimendu nomada damugabeei eta bigarren mailako egoitza bat eraiki zuen Chung-tu-n.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 53. orr.

Paganismo heleniko damugabearen -kristautasunaren geruza azpian garbi ikus zitekeenaren- aurrean, juduen lema Jaunaren Hitz eternalaren testigantza ematen jarraitzea zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 297. orr.

Euren bihotz damugabearen gogorkeriaz zigorra handitzen ari dira zigor-egunerako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 348. orr.

Kontua da, hainbeste gorabeheraren ondoren, idazle eta libertino damugabe gisa ezagutzen dela gaur egun Sadeko Donatien.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 57. orr.

Bozenak gogorrak eta damu gabeak ziren.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 75. orr.

Hegazti eta animalia jale damugabea naiz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 130. orr.


damugarri 1 izond damuarazten duena.

Oro zaizu damugarri, mingarri, ahalkegarri.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 178. orr.

Idoloak sortu ditugu, eta orain damugarriak gertatzen zaizkigu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 277. orr.

Zinez bazter ikusgarriak zirela Euskal Herri honetan eta damugarri zela holako edertasunak eta ontasunak andeatzea balio gabeko ixtorio triste batekin...  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 161. orr.

2 ipar negargarria, deitoragarria.

Itsumendua liteke ere ez ikustea zer desohore, zer kalte, zer bihozmin damugarri ekar lezakeen haren kondenatzeak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 160. orr.

Zinez bazter ikusgarriak zirela Euskal Herri honetan eta damugarri zela holako edertasunak eta ontasunak andeatzea balio gabeko ixtorio triste batekin...  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 161. orr.

Izaiten dira oraino kasu damugarri batzuk, XXI. mende honetan: beilari batzuk mendiari lotzeko irriskua hartzen dute nolanahika, entrenatu gabe behar bezala.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 109. orr.

Damugarria da fikzio mota hori beste herrietan ez hain garatua izatea.  Berria - Kultura   2004-01-21

Damugarria da indarra erabili behar izatea.  Berria - Ekonomia   2006-03-16

Udalbiltzaren laguntza hunek eta ere Eusko Jaurlaritzarenak (1.130.000 euro) hemengo podere publikoen eskas handi eta damugarriak dituztela betetzen.  Herria   2002-12-12

Proosione denboran damugarri hala ere gero eta herritar gehiago bazterretik so plantatzen dela, Bestaberri ikusgarri bat baizik ez balitz bezala.  Herria   2004-06-17

3 ipar kaltegarria, galgarria.

Artzain hori Oilandoiko ermita dela, bere ardiekin hor bizi dena, ez harriaren kasatzeko, baina bai otoitz egiteko, lurraren, herriaren zaintzeko, beste kalterik ere gerta baitaiteke herri batean, uztak galtzea baino anitzez larriago eta damugarriago.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

damugarria da (6); damugarritzat jo (7); damugarritzat jo zuen (6)


damukizun 1 iz damutzeko gauza.

Eskaintza egiazko hori ordain ezazu bederen damukizun batez, malko batez; eta sinets ezazu ezen nire azken sakrifizioa ez dela bihotz-mingarriena izanen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 412. orr.

2 (predikatu gisa)

Damukizun duket bederen sekula betiko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 103. orr.


damurik adlag tamalez.

Damurik, Edurne ez zen bakarrik heldu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 304. orr.

Damurik, Parisen zen San Bartolome gauean, katolikoek higanoten odolez hango ibaia lodi eta gorri utzi zuten hartan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 108. orr.

Damurik ez dizuet beste deusik erraten ahal.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 25. orr.

Damurik, une horretan ez nintzen konturatu lazoa nire lepo inguruan jartzen ari zitzaizkidala.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 76. orr.

Mereziko zuen hemen leku on bat gure lerro laburretan, damurik, izanen ez duena.  Herria   2001-11-15

Orduan genuen jakin nola 1928an Fleming britaniarrak atzeman zuen sendagailu orokor hori, damurik gerla ondoan baizik hedatu ez zena munduan zehar.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 220. orr.


damutasun iz hutsegitearen damua.

Damutasunak ezin al du zoraldi bateko hutsa ezabatu?  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 160. orr.


damutu , damu(tu), damutzen (ETCn 6.414 agerraldi) 1 da ad damu izan.

Damu zaitez eta itzuli Jainkoarengana: dena barkatzen du, gupidatsua da.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 131. orr.

Esana gutxiesten duena damutu egingo da, agindua errespetatzen duena saritua izango.  Elizen arteko biblia   EsZ 13,13

Esan orduko damutu da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 173. orr.

Infernuaren ateetan ere ez gara damutzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 66. orr.

Irten orduko damutu, eta etxean berriro sartu ez sartu egon nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 197. orr.

Ez dut Enrieta besarkatzen ahalko, eta ez diot erraten ahalko zenbat damutzen naizen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 248. orr.

Bere buztanari ausiki egiteko unean damutu den sugea ekartzen dit gogora.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Berehala damutu nintzen, ustez eta liskarren bat piztuko zela atsoarekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 303. orr.

Eta orduan lehen aldikotz apez eginik damutu nintzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 107. orr.

Damutzen da euskal hizkuntzan Aita Saindua izendatzeko, bi hitz horiek baizik ez ukaiteaz: "Aita" eta "Saindua".  Herria   2005-04-07

Kontseilua eta Euskal Konfederazioa aldiz damutzen dira Lege Nagusiak ez diolakotz euskarari onarpen ofizialik aitortzen.  Herria   2005-05-26

· Gogoz kontra burua jaso nuen, eta damutu ere bai berehala.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 70. orr.

Damutu baino lehen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 156. orr.

Aski damutua nago aukera bat baino gehiago alferrik galdu baitut behar adina ez saiatzeagatik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 151. orr.

Aspalditik zegoen etsia, berak sortutako gizakiarekin damutua, kreazio osoaren inperfekzioaz jakitun.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 14. orr.

2 zaio ad

Anai Eliasek, ordea, ez dio nik egindako galderari erantzun nahi izan, eta gero damutu egin zaio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 950. orr.

Ukitu eta damutu egingo zaik, eta hire gurasoei ere bai.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 30. orr.

Hormetan idatzi zuten norbaitek mezatara joateko ausardia baldin bazuen, damutu egingo zitzaiola.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 261. orr.

Ez ezazu esan gero damutu egingo zaizun ezer.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 15. orr.

Behin ere ez zait damutu hura etxean hartzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 268. orr.

Martini damutu egin zitzaion godoen taktika zuhur horri ez jarraitzea.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 199. orr.

Nik behin galdu nitian nerbioak, eta berehala damutu zitzaidaan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 63. orr.

Izan ere, anai Pedrok halako benerazio eta begirunea zion santuari, non hari kontra egitera ez baitzen ausartzen, nahiz eta gero sarritan damutzen zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 675. orr.

Damutu zitzaidan kuriosegia agerturik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 130. orr.

Besteen zoritxarrak eta malkoek hunkitzen dutenak maiz egiten duela gero damutzen zaion zerbait.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 471. orr.

3 (objektua -z atzizkiaz) da ad

Damutu nintzen nire xalotasunaz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 181. orr.

Damutu al zara inoiz hartutako bideaz?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 49. orr.

Berehala damutu nintzen esandakoaz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 126. orr.

Gertatutakoa ikusita, elurra kentzen lehenago ez hasteaz damutua dela dirudi.  Berria - Kirola   2004-03-04

Donostiakoak apurtu zuen, agian egin berri zion galderaz damuturik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 187. orr.

Ez naiz damutzen ama izateaz.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 92. orr.

Gero, nire erreakzioaz damutua (orduan ere damua nork eta nik sentitu behar), kalera nindoala esan nion.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 37. orr.

Hain gelditu zela erasotzailea egindako gaiztakeriaz damutua eta atsekabetua ezen berehala labanaren bila joan eta oin gaiztoa bertan ebaki baitzuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 393. orr.

Damu hadi, bada, heure gaiztakeriaz, eta otoitz egiok Jaunari ea burutapen hori barkatzen dian.  Elizen arteko biblia   Eg 8,22

Bere mehatxuez damutzen dena.      - 0. orr.

Egin ez nuenaz baizik ez naiz damutzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 144. orr.

Damutu zen andrea egin zuenaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 447. orr.

Baina Frantzisko berehala damutu zen esandakoaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 572. orr.

Orduantxe damutu zen Raimundo Silva hartutako erabakiaz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 250. orr.

Uste diat ederki damutu behar duala erabaki horretaz.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 82. orr.

· zaio ad Ezertan gaitzik ez dela sinesten duzun momentutik aurrera, zein gaitzez damu zaitezke?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 271. orr.

· Aitortu eta bihotzez (edo beldurrez) damutu ezkero, huts horiek berdinduak gelditzen ziren.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 181. orr.

Job esandakoaz damutu.  Elizen arteko biblia   Jb 42,2 tit

Ez nukeen errepidea utzi behar, baina orain berandu zen hartaz damutzeko.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 97. orr.

4 (objektua aditz bat era burutuan -a artikuluaz) da ad

-Ederki damutu nauk, Gwain, baiezkoa emana; ez nian asko uste zer eskatzen ari hintzaidan.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 101. orr.

Soil-soilik, damutu samar nago lehenago ez konturatua, hori baino ez.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 32. orr.

· zaio ad Damutu zait Saul errege egina.  Elizen arteko biblia   1 Sm 15,11

5 (objektua aditz bat era burutuan + izana) da ad

Damutu nintzen mesederik eskatu izana.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 183. orr.

· zaio ad Behin ere ez zaidak damutu Lubisen hilketari erantzuna eman izana.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 380. orr.

Erran orduko, Joanttori damutu zitzaion mintzatu izana.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 64. orr.

-Baten bati damutu behar zaio ni hemen sartu izana.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 157. orr.

Ez esan izana ongi damutu zitzaidan handik irten nintzen orduko.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 19. orr.

Sams Al-Din merkatariari damutu egin zitzaion emaztea hain zakar hartu izana.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 170. orr.

Ez al zaik oraindik damutu Rocandioneko tailer malapartatu horretan enplegatu izana.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 99. orr.

Purua piztu ez izana damutu zitzaion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 68. orr.

Ohe ertzean eseri zenean, damutu egin zitzaion muinoia bendatu izana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 23. orr.

Bihar, beharbada, damutu egingo zaigu denbora galdu izana.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 168. orr.

6 (objektua aditz bat era burutuan + izanaz) da ad

Berehala damutu zen horrela mintzatu izanaz.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 78. orr.

Agian damutu egingo zen hura esan izanaz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 83. orr.

Aurretik ez begiratu izanaz damutu zen. Damutu nintzen hainbeste hitz alferrikakorekin duintasuna galdu izanaz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 52. orr.

Damutu zen Jauna gizakia egin izanaz.  Elizen arteko biblia   Has 6,6

Damutu egin nintzen xehetasun gehiago ez eskatu izanaz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 90. orr.

Hura akatu izanaz damutu?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 168. orr.

Eta gero hainbeste esan izanaz damutu naiz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 188. orr.

Galdera egin orduko damutu nintzen Danelen eta Adaren arteko iragana gogora ekarri izanaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 78. orr.

Ez naiz inoiz kasu egin izanaz damutu!  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 114. orr.

Damutzen hasi zen Bechev utzi izanaz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 156. orr.

Damuturik egongo da hitz egin izanaz?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 227. orr.

Kkartazal erdi ireki bat utzi zuen idazmahaiaren gainean, askoz ere lehenago egin ez izanaz damututa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 127. orr.

Eskua ipintzea bularrean, damutuz erori izanaz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 49. orr.

• 7 du ad

Hainbesterainoko nekea alferrik hartu izanaren amorruak bizi du Garibai, etsipena hartzen hasita dago, handinahiegi jokatu izanak damutzen du.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 42. orr.

Ezin bainuen gehiago eta damutuko ninduen ezer egin baino lehen, ikazkinari bizkarra eman eta ikaztegitik irten nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 226. orr.

8 (era burutua izenondo gisa)

Abadeak aitortza entzun eta, penitentzia gisa, hiltzaile damutua Donejakueko bidean jarri zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 11. orr.

Ni ez nintzela sekula ibili, hura bezala, balore hau edo hura aldarrikatuz, urdanga damutu baten aurpegia jarrita.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 90. orr.

Nino Giuffre mafiakide damutuaren esanetan oinarritu da Dell'Utriren kontrako akusazioa.  Berria - Mundua   2004-12-12

Bekatari damutuei merezi duten zigorra barkatzen zaienean Jaungoikoaren amaigabeko ontasunari esker da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 274. orr.

Sobera mintzatzen ari denaren keinu damutua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 389. orr.

Gutun damutu batekin erantzun ohi duk, hots, barkatzeko oharkabeko eta abar.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 272. orr.

9 (era burutua izen gisa)

Miserable eta koldar hil zintezela behar zuten denek, damutu bat behar dute kondenatu zintuztenek, urkamen publikoak bere funtzio guztiak bete ditzan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 169. orr.

Damutuarengan ez zagok damurik, pertsonalitate berri baten eraketa baizik; izaera erretroaktiboa duen eraketa, gainera.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 38. orr.

Damutu gisa atera naute psikologoak eta zuzendariak poza ezin eskuraturik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 54. orr.

Damutuaren irudia sortzen da eta Justiziak behar den kasuetan nortasun aldaketa bermatuko dio damutuari.  Berria - Euskal Herria   2004-02-12

10 bihotz-damutu da ad

Bihotz-damutu eta aitortu berehala zeure bekatuak, aitortza on batean esan beharreko ezertxo ere barruan gorde gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 809. orr.

Eta bihotz-damuturik, bizimodua berritzera eragiten zien horrelako etsenplu apartak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 215. orr.

Bihotz-damuturik eta Espiritu Santuak ukiturik, penitentziazko bizierari ekin zion, ermitau jantzia soinean zuela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1116. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berehala damutu (19); berehala damutu nintzen (5); berehala damutu zen (8); berehalaxe damutu (3); da damutu (4)

damutu baino (4); damutu baino lehen (3); damutu balitz (4); damutu balitz bezala (4); damutu behar (8); damutu beharrik (4); damutu da (10); damutu den (3); damutu egin (51); damutu egin nintzen (10); damutu egin zen (19); damutu egin ziren (3); damutu egin zitzaion (4); damutu egingo (17); damutu egiten (9); damutu egiten naiz (4); damutu ere (9); damutu ere egin (4); damutu eta (19); damutu ez (4); damutu izan (3); damutu naiz (4); damutu nintzen (21); damutu zaio (4); damutu zait (3); damutu zen (45); damutu ziren (3); damutu zitzaidan (8); damutu zitzaion (15)

ederki damutu (8); egin izanaz damutu (4); esan orduko damutu (5); eta berehala damutu (6); eta damutu (23); eta damutu egin (5); eta damutu ere (5); ez da damutu (3); ez nintzen damutu (3); ez zait damutu (4); ez zen damutu (4); ez zitzaien damutu (3); gehiago damutu (3); gero damutu (9); gero damutu egingo (3); inoiz damutu (6); izanaz damutu (16); izanaz damutu nintzen (4); izanaz damutu zen (4); laster damutu (3); nintzen damutu (3); nola damutu (3); orduan damutu (3); orduko damutu (12); orduko damutu nintzen (3); orduko damutu zen (4); zait damutu (4); zen damutu (4); zitzaien damutu (3)

da damutuko (3); damutuko bagina (3); damutuko da (5); damutuko haiz (3); damutuko zaie (3); damutuko zaik (3); damutuko zaio (3); damutuko zaizu (9); damutuko zara (12); damutuko zitzaion (4); ederki damutuko (4); ere damutuko (4); eta damutuko (10); eta damutuko bagina (3); ez da damutuko (3); ez zaizu damutuko (8); ez zara damutuko (6); zaizu damutuko (8); zara damutuko (6)

bihotz damuturik (5); damuturik eta (4); damuturik nago (3); damuturik zegoen (3); damututa zegoela (4); damututa zegoen (7); eta damututa (3); ez izanaz damuturik (3); izanaz damuturik (6); izanaz damututa (3)

da damutzen (7); damutzeko eta (4); damutzen bada (3); damutzen da (11); damutzen dira (5); damutzen eta (6); damutzen ez (3); damutzen hasi (3); damutzen hasi zen (3); damutzen hasia (5); damutzen naiz (7); damutzen naizen (3); damutzen zara (3); damutzen zen (5); dela damutzen (5); eta damutzen (4); ez da damutzen (7); ez naiz damutzen (16); ez zait damutzen (3); ez zela damutzen (3); ezertaz damutzen (8); izanaz damutzen (6); mehatxuez damutzen (3); naiz damutzen (18); naiz ezertaz damutzen (4)


damutxo iz adkor damua.

Badakit orain lo hartu ezinik gelditu beharko dutela ziegakideek, damutxoren bat barruan, aittitte hondatuta ikusita, koldar hauek ilunahoan zelatari dauzkadala esaten baitit bihotzak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 153. orr.


damutze 1 iz damu izatea.

Nigandik nahi duzuna ez da erantzun bat baizik eta damutze bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 68. orr.

Senarra, bi amoranteen harrapatzaile, halako topaketek ekartzen ohi dituzten ondorioekin: oihuak, irainak, aieneak, negarrak, mehatxuak... baita, zergatik ez, bat-bateko damutze bat ere emakumearen aldetik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 384. orr.

Jadanik bere biziaren jaun eta jabe izatera heldua den oro fededunen sakramentura hurbiltzen delarik non ez den damutzen bere aitzineko biziaz, ez du bizi berririk hasten ahalko damutze hortarik aitzina.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 60. orr.

Preso politikoak bukatzea, haien suntsitze fisiko eta psikologikoa bultzatzea eta damutze politikoa lortzea.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

2 (hitz elkartuetan)

Kaleratzeko baldintzak nabarmen zaildu dituzte (damutze eskaerak, eskumuturreko telematikoa, berme handiagoak...).  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Bergizarteratze eta damutze bideak bilatzeko.  Berria - Harian   2006-01-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta damutze (3)


damutzeke adlag damutu gabe.

Baionara iritsitakoan, bere iraganaz damutzeke, hala ere gerorako esperantza odolgabeaz fidaturik, itsas borrokak, itsas sarraskiak, itsas nahigabeak, itsas ibilerak oro uzteko ordua bazela iritzirik, jauregia eraiki zuen Baionako portutik gertu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 111. orr.


dan iz judoan-eta, gerriko beltz kategoria banatzen den hamabi mailetako bakoitza.

Limen bi seme-alabek taekwondoko gerriko beltza dute eta laugarren dana.  Berria - Kirola   2006-01-27


danba 1 kolpe sendo baten edo tiro baten onomatopeia. ik danbada; dinbi.

Atea sudurrera etorri zitzaidan, danba, begietatik erauziz ikuskizun miresgarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 212. orr.

Hainbat krisket hondaturik zegoen, eta ateek danba jotzen zuten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 136. orr.

Izuak buruan danba jotzen zuen, mailukada bortitzez.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 137. orr.

Danba jo zuen lehenengo kanpaiak, 19,45ekoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 85. orr.

Argia piztu zenean, ukabilarekin danba mahaia jo eta oihu egin zuen: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 142. orr.

Baina orduan atea danba ireki zen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 56. orr.

Zerbait zeramaten arrastaka, eta danba egiten zuen eskailera-maila bakoitzean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 251. orr.

Halako batean, bazekinagu Angel ez dela oso gizon lasaia, hartu pistola eta danba buruan, eta zaldia isilik betiko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 226. orr.

-Lagundu egin behar didazue? -galdetu zuen azkenean Del Vallek, erruleta errusiarrean jokatzen duenaren antzera: katua sakatu eta klik ala danba entzunen ote duen ez dakienaren antzera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 198. orr.

2 (harridura markarekin)

Istant hartan, danba! aditu zen, handik ez urruti.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 36. orr.

Harryk begi-pare marroi distiratsu bat ikusi zuen handik berari begira, atea danba! itxi baino lehen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 39. orr.

Orduantxe, danba!, entzun zen etxe aurreko atearen kolpea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 38. orr.

Danba!, kristoren zaplaztekoa eman zion fraideak (anaia Pedro, anaia Jazinto, anaia Jabier), gure barregurak derrepente eten zituena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 214. orr.

Beste behin batean, aurreraka danba!, tiratu nuen neure burua, baloia atrapatzearren.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 21. orr.

Ikusi dut mutila etxera joaten eta handik berehala, danba! tiro bat jo dute kalean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 221. orr.

Artilleroen gorpuak uretara banan-banan jaurti eta danba!, kanoikada banaz egin zieten beren kideek gorpuei oles.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 191. orr.

Ikus dezagun, danba!, kartierrean sartzeko ate handi hura; klanka!, zeldako ate gaineko eta behereko zerrapoak, zaintzaleek beti bortizki zerratzen edo idekitzen dituztenak; klaska!, zeldako ate zerrailuan giltza; klunka!, ibiltokira doan burdinazko atea; klixka!, hesietako zerrailuak...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 57. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Kontuz ibili, Ofelia, kontuz, ene arreba maitea; zeure maitetasunaren atzealdean eutsi, desiraren su-danba arriskutsuetatik urrun.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 47. orr.

4 danba-danba

Ganbarako demonioak hodiak danba-danba jotzen zituen uluka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 41. orr.

Euriak danba-danba jotzen zuen zurezko teilatua, eta ur-xirripak gurgurika isurtzen ziren behean jarritako upel batera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 71. orr.

Kaleko atea danba-danba zebilen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 21. orr.

Zinezko demokratek danba-danba baino nahiago dute tar-tar-tar.  Berria - Harian   2006-03-23

· Handik bost bat minutura, danba, danba, danba, danba entzun nuen, eta oihu batzuk.  Berria - Euskal Herria   2004-03-15

5 danba-danbaka adlag

Autoan sartzean, haize zaflako galanta bildu eta tenpestak tenpestari etxeraino irauteko, danba-danbaka irakurgailuan tekno musika ezarri nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 219. orr.

6 danba eta danba

Saihetsen kontra danba eta danba bihotza.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 320. orr.

Danba eta danba, egin dizkio bi tiro Apezetxeak, eta ijitoaren bularreko odola nahasian atera da alkandoraren azpian ezkutatuta zeraman oiloarenarekin.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 66. orr.

7 dinbi eta danba

Trailutzar antzeko bat zebilkion dinbi eta danba, zanpaka; mamia hezurretik tarratatu nahi zion arantza-mutur handi bat balitz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Plastikozko bidoi huts zenbait eskuratu eta dinbi eta danba ekin diote.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 150. orr.

Nola berak sentitu zuen han barruan mutila, dinbi eta danba, ostikoka itxura batean, eta nola uste izan zuen, ondorioz, futbolari zetorkiola haurgaia...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 140. orr.

Lurra dinbi eta danba ari da erortzen hilkutxa gainera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atea danba (6); danba danba (7); danba eta (7); danba eta danba (4); danba jo (5); danba jotzen (4); dinbi danba (23); dinbi eta danba (7); eta danba (27); eta dinbi danba (3)


danbada 1 iz danbatekoa; kolpe gogorra. ik danba.

Aurrena iristen zen, zortzietako danbadekin batera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 160. orr.

Kanta eta oihu haiekin batera, txistu baten soinua eta atabalaren danbadak nahastu ziren.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 90. orr.

Ate baten danbada entzun nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 175. orr.

Raimundo Silvaren bihotzak indarrez egiten zuen taupa, belarrietan sentitzen zuen taupaden danbada.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 314. orr.

Kanoien danbada aditzean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 43. orr.

Danbada haren hotsak itzartu ninduen ni ere.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 347. orr.

Danbada batez itxi nuen atetxoa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 123. orr.

2 (izenondoekin)

Kaleko atea itxi zuten danbada handiz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 379. orr.

Danbada itzela izan zen, munduaren azken eguneko tronpetek joko ei zituztenak baino ozenagoa.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 347. orr.

Bat-batean danbada ikaragarri batek trena astindu du.  Berria - Harian   2005-07-08

Poliziaren sirena hotsak, ke pote eta pilotakaden danbada sikuak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 143. orr.

Bere barrunbean ate-danbada idor bat entzuten du, eta danbada horrek adierazten dio beste zorigaitz bat erori zaiola gainera, are gaitzagoa: han barruan preso egotetik preso bat izatera igaro da  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 148. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Luze gabe, danbada sorta aditu du alde hartara.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 5. orr.

Burua zera zuen... mutikoen esapidea etorri zitzaion gogora: "Burua danbada-hotsean!".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 254. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ate danbada bat entzun da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 193. orr.

Beste ate-danbada batzuek esnatu ninduten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.

Batzuetan, azken kanpai danbadaren zain egoten da merkantzia lau sosean erosteko...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 35. orr.

Turuta-joaldi bat eta bi kanoi-danbada.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 53. orr.

Gutarikoa baldin bada, eta ikusi ez bagaitu, kanoi danbada batez hemen garela ohartarazi beharko zioagu.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 197. orr.

Segundo batzuk baizik ez dira iragan metrailadore-danbadak eta leherketa hots ezagunak belarriratu zaizkielarik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 17. orr.

Beste trumoi-danbada bat entzun zen, hurbilago eta ozenago, eta, bat-batean, goian behean eraso zion euriari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

5 irud/hed

Telecincok (- %2,08) ere sumatu zuen danbada.  Berria - Ekonomia   2006-04-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ate danbada (5); danbada aditu (4); danbada bat (3); danbada bat entzun (3); danbada batez (3); kanoi danbada (3)


danbadaka adlag danbaka.

Bular barnean danbadaka zebilkidan bihotzaren kolpe eroak.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 82. orr.

Lehen begiratuan igar zitekeen, orobat, han barruan inor ez zela sekula ateari danbadaka aritzen, ez eta eskaileretan zalaparta burrunbatsuan gora eta behera ibiltzen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 230. orr.

Harresiaren aurka danbadaka ari ziren beste bi dorreak ziren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 408. orr.


danbadatxo iz danbada txikia.

Atearen danbadatxoak eta motorearen hotsak, martxan jarritakoan, bat egin zuten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 176. orr.


danbaka 1 adlag danba joz.

Gustatzen zitzaion [...] haize azkarreko gauetan jendeen deboila irudikatzen zuten egoitza erorietako ateak danbaka entzutea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 44. orr.

Zaintzaileak trenean zehar zebiltzan, ate guztiak danbaka itxiz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 64. orr.

Platerak txistuka hegan eta ateak danbaka.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 196. orr.

Lurra danbaka zapaltzen zuten gudari-botak eta odolez zikinduriko jantziak suak erreko ditu eta irentsiko.  Elizen arteko biblia   Is 9,4

Biolinek kirrinka egiten zuten, danbor bat danbaka ari zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 173. orr.

Ez ziren jada bakarrik eliza nagusiko kanpaiak danbaka ari, baizik eta halaberean Kristoren Odolekoak, Gurutze Berdekoak eta apika Santutegikoak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 153. orr.

Gau hartantxe, infernua hasi zen: organotxoak, bozgorailuak, eztandak, uluak, kantuak, ezkilak, txistuak, danbakoak, marruak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 102. orr.

2 danba-danbaka adlag

Autoan sartzean, haize zaflako galanta bildu eta tenpestak tenpestari etxeraino irauteko, danba-danbaka irakurgailuan tekno musika ezarri nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 219. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ateak danbaka (3); danbaka ari (3)


danbaketa iz danbada.

Iruñeko Alde Zaharrean oraindik danbaketa isolaturen bat entzuten bada ere...  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 21. orr.


danbako iz danbada.

Horren lekuko emakumearen karrasiak, gatazka eta solairuan kontra erortzen den gorputz indargabetuaren danbakoa. Hil-zeinuen danbakoak.  Berria - Kultura   2004-11-06

Zenbateko deskargak eta zenbateko danbakoak!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.


danbalada iz danbada.

Hor dator mundua ekaitz zakarraren danbaladekin.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.


danbalaka adlag

Serumaren poltsa eusteko oin metalezkoa tatarrazka zeramala, ematen zuen autobuseko barrari helduta zihoala danbalaka.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 49. orr.


danbar 1 iz trumoien eta kidekoen hotsa. ik danbarrada; danbarreko.

Baina, non horrenbeste danbar eta bolajoko?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 240. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Noiztik behingo hodei tripabeltz eta ekaitz danbar tanborrero horiek ere maite ditu, harik eta kazkabar erauntsiren bat ekartzen ez duten bitartean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 203. orr.

Eguraldi-gizon edo eguraldi-maisuak halako soinuak jasotzen ditugu, anitzetan jaso ere, trumoi soinu eta danbarretaz gainera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 239. orr.

3 (onomatopeia gisa)

Erri askotan, Amezketan bezalaxe, dorreko kanpaiak ez zuen ordurik ematen: baina, Abemaritako hiru orduotan, karraka handi batez jotzen genuen elizatarian, danbarra-danbarra-danbarra, egun horietako tenorearen berri adierazteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 134. orr.

4 danbar hots (orobat danbarrots)

Tximista lehertzean, adar bakoitzeko leherketa horren guneekiko desfaseak dakar horrenbesteko danbar hots segidokoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 244. orr.

Danbarrotsak harkaitzak amiltzean, jauzika zihoazen animalien lasterketa ikusezinak, basapiztien orroak, mendiko zokoguneek itzularazitako oihartzunak, edozerk uzten zituen beldurrez mugiezinik.  Elizen arteko biblia   Jkd 17,19


danbarrada 1 iz danbarra.

Danba! bidezidorretatik landa aldera itzultzen ari gintuan eta danbatekoa entzun genian atzean, eta gero, beti esan ohi dena, suziriak eta danbarrada guztia...  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 32. orr.

Tiroketaren danbarrada ikaragarria izan zen, urrutitik zetorren morteroen hotsak estaltzeko modukoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 46. orr.

Bueno, esan genian, hau eginda zagok! Eta orduan, zurrumurru gor eta luzatua iritsi zen, dunbots eta danbarrada bihurtu arte hazi eta hazi zen; lurrak dar-dar egin zuen beste behin, lautada puztu eta arrakalatu egin zen, eta Orodruin ibaiak zalantza egin zuen.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 32. orr.

2 irud/hed

Gu danbarrada guztiaren ondoko umeak gara ja.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 109. orr.


danbarreko 1 iz danbarra.

Beheruntz datorren tximist adar batek gidatxoarekin tupust eginaz gero, hor lehertzen da izugarrizko danbarrekoarekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 244. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ordutik makina bat haizete, trumoi-danbarreko eta beste hainbat ekaitz ibili eta lehertu dira.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 26. orr.


danbarrots ik danbar 4.

danbartsu izond danbar handikoa.

Ekaitz bateko trumoi-soka danbartsuari, tinbalada itzel bat bailitzan, Jaunaren mintzoa deitzen dio  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 469. orr.


danbateko 1 iz kolpe gogor edo tiro baten hotsa; horrelako hotsa eragiten duen kolpea bera.

Esku itxiarekin mahaiari danbatekoa emanez esan ohi zenuen bezala, GE-ZU-RRA!!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 71. orr.

Leihoa irekita topatu zuen, haizeak leiho-orriak dantzatu eta lantzean behin danbatekoa emanaz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 179. orr.

Haizeak leihoen kontra jotzean eragindako danbatekoen ondorioz esnatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 172. orr.

Erlojuaren mailuaren danbatekoa ere aditzen da, herio itzaliko ahotsa, iluna, bailaran oihartzun tristea duena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.

Tximistak zerua urratzean sortarazten duen danbateko moduko bat aditu zen solairu osoan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 99. orr.

Errebolberraren danbatekoa gorgarriro lehertu zen egongelako horma sendoen artean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 246. orr.

Guadalupeko gotorlekuan zeuden 155 mm-ko kanoi zaharrak nolakoak ziren, Donostiako danbatekoak Urnietan ere nola entzuten zituzten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 67. orr.

Txistu-hots bat entzun zen, eta gero aizkoraren danbatekoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 325. orr.

Tronutik tximistak, danbatekoak eta trumoiak ateratzen ziren.  Elizen arteko biblia   Ap 4,5

Eta danbatekoak izan dira aizkoraren hotsak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 69. orr.

Pistolarena bezalako danbatekoa entzun zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 268. orr.

Hamabiko handiaren danbateko bi gero, eta hor dator etxeko jauna, begiak beteta: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 143. orr.

Hiru danbateko izan ziren, eta gero isiltasuna.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 314. orr.

Hadassek bira egin zuen haragiaren bila joateko, takoi altuak danbateko joka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 197. orr.

Almendra oskol barruan nola, halaxe hasi zitzaion garuna burezurraren barruan danbateko joka. tximistak zerua urratzean sortarazten duen danbateko moduko bat aditu zen solairu osoan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 152. orr.

2 (ateari dagokiona)

Atea muturraren aurrean itxi zion, danbateko batez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 213. orr.

Ateak danbatekoa jo zuen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 155. orr.

Danbatekoa jo zion ateari.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 136. orr.

Bere gelan sartzen zen, atearekin danbatekoa joz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 201. orr.

Sukaldeko atearen danbatekoa entzun nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 115. orr.

Atearen danbatekoak galarazi dio Edurneren azkeneko hitzak entzutea: "Hire alaba duk, ezta?".  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 97. orr.

Nire onetik irtenda, ospa egin nuen kalera, ateari danbatekoa emanda.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 98. orr.

Ateari danbateko bat eman eta kanpora egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 200. orr.

Danbatekoa eman eta alde egin nuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 206. orr.

Kalerako bidea hartu zuen, txilin-hotsa erabat estali zuen danbateko batekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 22. orr.

Horretan bi kolpe indartsu entzun zituzten, etxe barruan bi ate danbatekoz itxi izan balira bezala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 102. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Pistolaren tiroa bezalako danbateko handi batez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 186. orr.

Danbateko ederrak entzun ditut, eta ni hantxe, barruan, azkeneko harria jausi arte. Danbateko gogor bat sentitu zuen.  Berria - Harian   2005-12-21

Aurreko autobusean nindoan eta danbateko izugarria entzun dut; burua jiratu eta bi solairuko autobusaren erdia airean ikusi dut.  Berria - Harian   2005-07-08

Nijni Novgorodeko geltokira heldu baino hamabi versta lehenago, burdinbidearen bihurgune itxi batean zihoala, danbateko bortitz batek astindu zuen trena guztiz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 78. orr.

Nik zaurituriko morroiak lurra jotzen zuen unean bertan entzun nuen errebolberraren danbateko gorgarria.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 121. orr.

Igotzeko abiada hartzerakoan, ordea, danbateko sor bat sentitu nuen arroparen azpian, eta, aldi berean, sekulako ziztada izterraren goiko aldean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 181. orr.

Sekulako danbatekoa sentitu nuen barruan letra haiek osatutako esaldiaz jabetzera heldu nintzenean: [...].  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 29. orr.

Etorri, estropezu egin, oreka galdu eta itzelezko danbatekoa hartuko dute hainbat metro harantzago gelditzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 260. orr.

Espa horren atzean, fededuna dago beti aurreneko danbatekoa emateko prest, eta inor izorratzen edo akabatzen badu, amodioaren izenean eginen dizu beti.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 182. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bere atzean Ronen hotsa entzuten zuen, bihurguneetan danbateko-hots txiki isil batzuk ateratzen baitzituen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 252. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gero, ate-danbateko bat entzun zen eta lasaitasuna berriro nagusitu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

Kugler zarata batean igotzen da eskaileretan gora, ate danbateko bat ematen du, eta eskuak igurtziz sartzen da, umore onez, keinuka, edo umore txarrez eta isilik, animuak nola dauden.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 133. orr.

Kanoi-danbatekoen pareko soinuak iristen ziren ibarretatik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 129. orr.

Zenbat kanpai-danbateko emango ziren ere erabaki zuten airoso asko: Eguraldi on garbiaren anuntzioa, 3 danda joz abisatuko zen; baina hirunako hori beste 3 bider errepikatuta.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 43. orr.

Begiratu hitsak eta aurpegi hotz-hotzak, bai-ez erako erantzunak, etxea dardar batean jarrarazten zuten haserre-danbatekoak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 79. orr.

6 irud/hed

Dena den, iritsi eta lasterrera, Kopan, Zaragozaren aurka Romareda futbol zelaian jokatutako kanporaketan hartu zuen lehen danbatekoa.  Berria - Kirola   2004-02-08

Emazteak utzi duelako danbatekoa emanda alde egin nahi du mundutik; beraz, komuneko hodian lotzen du xingola handik zintzilikatzeko.  Berria - Kultura   2004-07-07

Gainera, Espainiako Renferen kontratua galdu duenez, danbateko latza jaso zuen.  Berria - Ekonomia   2004-03-11

Gamesaren (- %4,19) danbatekoa mozkin txikiagoen aurreikuspenak ekarri bazuen, ikuspegi makroekonomikoan ere laino beltzak nagusi.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

Eguraldia bezain hotz ari ziren burtsak astean, eta aspaldiko partez danbatekoa jasoko zutela zirudien.  Berria - Ekonomia   2004-02-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ate danbateko (5); ate danbateko bat (5); atea danbateko (17); atea danbateko batez (14); ateari danbateko (5); ateari danbateko bat (3); beste danbateko (6); beste danbateko bat (4); danbateko bat (31); danbateko bat eginez (5); danbateko bat emanda (5); danbateko bat emanez (4); danbateko bat entzun (6); danbateko batekin (3); danbateko batez (27); danbateko batez itxi (16); danbateko handi (4); danbateko handi bat (3); danbateko latza (3); danbateko ozen (7); danbateko ozen bat (4); eta atea danbateko (5); eta danbateko (8); eta danbateko batez (3)

ate danbatekoa (5); atea danbatekoa (3); atearen danbatekoa (9); atearen danbatekoa entzun (3); ateari danbatekoa (7); ateari danbatekoa emanda (4); danbatekoa eginez (3); danbatekoa eman (6); danbatekoa eman ondoren (3); danbatekoa emanda (6); danbatekoa emanez (3); danbatekoa entzun (11); danbatekoa entzun zen (4); danbatekoa ere (3); danbatekoa jo (5); eta danbatekoa (5); eta danbatekoa entzun (3); sekulako danbatekoa (6)

ateen danbatekoak (4); danbatekoak eta (4); danbatekoz itxi (3); eta danbatekoak (5); eta danbatekoaren (3)


danbatekoka adlag danbatekoak emanez.

Zakur baten zaunka, soinu ezin kokatuzkoak, baten bat burdina jotzen, zuraren kraskateko urruna, ateak danbatekoka etxerik ez zegoen lekuan, motor bat ardi bat bezala aldapa batean eztulka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

Xereal eta Xankapo batez ere, ateari danbatekoka hasten zitzaizkion halakoetan...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 52. orr.

Arrabioa ziztuan altxatu zen airean, eta txinpartaka eta danbatekoka, gelan itzulinguruka hasi zen bizi-bizi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 113. orr.


danbolin (ETCn 434 agerraldi; orobat tanbolin ETCn 5 agerraldi) 1 iz ezkerreko besotik zintzilikaturik zotz bakar batez jotzen den danborra, ohikoa baino luzeagoa eta meharragoa, eskuarki txistuaren lagungarri erabiltzen dena.

Txistua eta danbolina ez ziren isiltzen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 87. orr.

Ansorenak txistua utzi eta danbolina jo zuen eskuekin tinbala bailitzan.  Berria - Kultura   2004-08-18

Inkisizio garaian gure alderdiotan epaitutako sorginik gehienak, bazuten zer ikustekorik zilibitu, firulin edo danbolinarekin, eta esan dezaket, beren izen deiturak bazituzten sorgin horiek, oro har jito kastakoak zirela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 35. orr.

Gero, herriak bereganatutako zitadelaren ondoko belardi batean, danbolindaria etorrita, jendea poz-pozik aritzen zen txistuaren eta danbolinaren soinuarekin dantzan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 25. orr.

Uzkur begiratzen dio Soroak instrumentu guztiak, dultzainak eta panderoak, txistuak eta danbolinak dantza korroetatik baztertzen ari zen deabruaren tresna hari.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 35. orr.

Hainbat aldiz zutik jartzera, makila sorbaldan gurutzatuta dantzan egitera eta danbolin txikia jotzera behartu zuen hezleak hartza.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 59. orr.

· Han, gauak geldi-geldiak izan ohi ziren; leihoen parean gortinek ez zuten dardara txikiena ere egiten; kalean isiltasunaren danbolina aditzen zen.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 65. orr.

2 danbolin joaldia.

Gero, arratsaldean eta ilundu arte, trikitia jo ohi zutela, eta danbolina eta dantza egoten zirela.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 126. orr.

3 danbor txikia.

David eta israeldar guztiak Jaunaren aurrean zihoazen gogotik dantzatuz eta kantatuz, zitarak, harpak, danbolinak, txilinak eta turutak joz.  Elizen arteko biblia   1 Kro 13,8

Pozez eta kantuz agurtuko zintudan danbolina eta zitara joz!  Elizen arteko biblia   Has 31,27

Miriam profeta-andereak, Aaronen arrebak, danbolina hartu zuen eta ondotik joan zitzaizkion emakume guztiak ere, danbolina joz eta dantzan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 175. orr.

4 gaztainak erretzeko galdaratxoa, danbolinaren itxura duena.

Pinu, goroldio, elur, erreka, zubi, ardi, asto, idi, lasto, enbor, su, danbolin, gaztain erre, hiru errege, izar gidari, belengo estalpe, orentzero, preso, kanta, errito, jostailu, angula, turroi, loteria, txanpan edo birjina maria santisima, igoal igoal dio.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 266. orr.

Pheiak askatu dizkidatenean ere horixe pentsatu izan dut, lasterka hasteko hagindu eta danbolina baino zulatuago utziko nindutela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 187. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Isildu da danbolin-soinu alaia, amaitu da festazaleen zarata-hotsa, isildu da zitara-soinu alaia.  Elizen arteko biblia   Is 24,8

Txirula eta danbolin topaketak izango dira asteburuan Zangozan.  Berria - Kultura   2004-11-04

Nafarroako Txuntxuneroen Adiskideen Elkarteak txirula eta danbolin musikarien topaketa antolatu du.  Berria - Kultura   2004-11-04

Duela 30 bat urte txistu eta danbolin ikastaroak baziren, baina musikalki interesik ez zutelakoan baztertu egiten ziren kontserbatorioetan.  Berria - Kultura   2004-09-29

6 danbolin-jole ik danbolintero.

Profeta-trantzean aztoraturik etorriko dira, psalteri- eta danbolin-joleak, txirula- eta zitara-joleak aurretik dituztela.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,5

danb (15 agerraldi 2 liburutan; ETCn 16 agerraldi) iz danbolin-jotzailea. ik danbolintero.

Hantxe ezagutu ditugu Tomas danbolindaria eta Senpe deitzen dioten aitona bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 96. orr.

Gero, herriak bereganatutako zitadelaren ondoko belardi batean, danbolindaria etorrita, jendea poz-pozik aritzen zen txistuaren eta danbolinaren soinuarekin dantzan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 25. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

danbolin eta (5); danbolina eta (4); danbolina joz (3); eta danbolin (7); eta danbolina (5)

[3] tomas danbolindaria (3); tomas danbolindariak (7)


danbolintero (6 agerraldi 2 liburutan; ETCn 46 agerraldi; orobat danbolitero 17 agerraldi liburu 1ean; ETCn 17 agerraldi, eta tanbolitero g.er) 1 iz danbolindaria, danbolin-jotzailea.

Pagoeta Eguna edo horrelakoren bat izango zen, garai hartan danbolintero eta soinu-jotzaileek erromeria giroan egiten baitzuten joan-etorria.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 210. orr.

2 (pregoia jotzen duena)

Halako jarreran egon ginen luzaroan, harik eta soinua entzun arte, burua itzuli eta hara han danboliteroa bere pregoi abisuarekin tan tan tantanka zetorrela ikusi arte.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 23. orr.

Beste egun batean ere pregoia jo zuen danboliteroak, tan tan tatan tan, abisatzeko biharamunean Don Adolfo Arguedas Goñi guardia zibilen sarjentua epaitua izango zela udaletxeko epaitegian.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuen danboliteroak (3)


danbolitero ik danbolintero.

danbor (ETCn 2.875 agerraldi; orobat tanbor ETCn 9 agerraldi; tanbur g.er. eta ttanbur g.er.) 1 iz zilindro baten gaineko eta azpiko aldeetan tinkatzen diren bi larruz osatutako musika tresna, bi makilez jotzen dena.

Gazte garaian herriko bandan danborra jo zuela azaldu zion Martinek.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 24. orr.

Danborra jotzen eta pausoa zehazki markatzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 212. orr.

4.400 bat gaztetxo, denak harro, danborra jo eta jo!  Herria   2004-01-29

Hatz puntez erretreta joka ari baitzen marmolezko mahaiaren gainean, danbor baten gainean bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 108. orr.

Bile-ko kaleetan, danborrak eta txirulak entzuten ziren, eta jendeak dantza egiten zuen pozez, besoak goraturik.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 30. orr.

Danbor eta turuten soinu burrunbatsuaz lagundurik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 301. orr.

Hango danbor eta turuten harrabotsak, hirian barna durundatsu zebiltzalarik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 103. orr.

Soinu harmoniagabe haiei ehiza-adarraren nota guztiz zorrotzak eta danborraren errepika elkartu zitzaizkien, denen artean ezin eramaneko zalaparta sortuz.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Danborren arrada luzea entzun zen, mendietako trumoiaren antzekoa. ik beherago 7.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 203. orr.

Isiltasunak, danborren durundiaren eta jendearen etengabeko marmarraren ondoren, inoiz baino aratzagoa zirudien.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 224. orr.

Haren kristal zeharragiek dardara egiten zuten, danbor baten larrua iduri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 217. orr.

Danbor moduan sukaldeko tresnarik zaratatsuenak erabiliz.  Askoren artean   «Rataplan» - 29. orr.

Bestela, danbor batean txoriak edo loreak bordatzen aritzen ziren, koloretako hariekin.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 110. orr.

Ijitoen kanpamentuan biolina eta danborra beren zorroetara bihurtu ziren, eta eskola hustu egin zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 174. orr.

2 (izenondoekin)

Atzean danbor txikiak eta handiak (surdo-ak, brasildar danbor txikiak, metalezko bidoia, zintzarriak eta beste perkusio txikiak).  Berria - Kultura   2004-12-21

Danbor handi bana joz heldu ziren biak, beltzez era berean estaliak danborrak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 168. orr.

Danbor militarren errepika lakarra.  Askoren artean   «Rataplan» - 16. orr.

Zaldiek ere, Mozarten soinupean, dantza egiten zuten, beren eskuez zoruko danbor loretsua joz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 74. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Piano tristearen musika entzuten da, tronpeta eta danbor soinuarekin batera.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 131. orr.

Eta orduantxe zabaldu ziren azkarkiago Urgulldik korneta-hotsak eta danbor-dunbadak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 42. orr.

Danbor itxurako pakete borobil bat jaso zuen atzeko eserlekutik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 197. orr.

Soinu hark [...] parte gaiztoko danbor errepika baten antzera bizitzaren neurria markatzen zuen gupidarik gabe.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 22. orr.

Aurrealdeko hankak danbor-makilak bezain tente.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 30. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Deabru Beltzak antzerki talde bilbotarrak itxiko du Caracasko (Venezuela) Nazioarteko Antzerki Jaialdia, Les Tambours de Feu (Su danborrak) kale ikuskizunarekin.  Berria - Kultura   2004-03-24

5 danbor itxurako hainbat gailuren izena.

Ardatzaren mutur batean danbor horztuna izaten dutela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4850. orr.

Paleten eraginez gurpilak laurehun buelta eman dituenean, biran dabilen danborrak ere, aldi berean, saihetsean erantsita daukan hortzarekin danbor horizontalaren hortz bat mugituko du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4990. orr.

Hala eguzkiak, zeinuen espazioetatik ibiliz egunak eta orduak luzatu eta mozten dituen bezala, hala iltze-burua ere erlojuetan zuloz zulo erdiko danborraren biraketa-zentzuaren kontra aurrera eginez, egunero pasatzen joaten da, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4530. orr.

Zulo horretatik ura erregulartasunez pasaraziz, iraulita jarritako katilu bat igoarazten da, artisauek kortxoa edo danborra deitzen dutena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4510. orr.

Beraz, beheko danborrak ematen dituen laurehun bira bakoitzeko, goikoak bira bakarra egingo du, eta egindako bidea bost mila oinekoa izango da, hau da, mila urratsekoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4970. orr.

Gurpilen danborretan zegoen batzuen eta besteen arteko muga.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

6 errebolberretan, balak kokatzen diren danbor birakaria.

Gauean, osatu dute behinik behin errebolberra, eta danborra hiru balarekin betetzen hasi dira.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 146. orr.

Pedromarik beti-beti zabaltzen zuen nire saskia, baina ikusi ez gazta barruan zegon errebolberraren kulata, ikusi ez bizkotxoan zegoen errebolberraren danborra, edo ogi barruko kainoia...  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 146. orr.

7 danbor arrada danbor joaldia.

Estandarteak flotatzen ari ziren airean, bular bandak desfilean zihoazen, bat-bateko danbor arrada batek eztanda egiten zuen haren belarrietan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 369. orr.

Hiru iturrietako bakoitzaren aurrean txanda iritsi zain egoten ziren neskameek eta haien laguntzaileek -okinek eta gudariek- suiletan jotzen zuten danbor-arradetan bilatu behar baita.  Askoren artean   «Rataplan» - 39. orr.

Harryk aintzira aldera begiratu zuen, bihotza danbor-arrada bezala entzuten zuela bularrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 331. orr.

Mab Erreginaren jauregiko lurraldeetatik danbor-arradak etorri ziren, errege-guardiak abisua jaso zuela adieraziz.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 240. orr.

8 danbor-errebolber errebolber danborduna.

Dena delakoak danbor-errebolber batekin egin badu tiro, balaren azala berarekin eraman du.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 348. orr.

-Scalako kritikari musikala izan behar da, tonalitateagatik bereizten jakiteko nola egin ote den tiroa, errepikapen-pistola batekin ala danbor-errebolber batekin!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 348. orr.

9 danbor hots (ETCn 332 agerraldi; orobat danborrots g.er.)

Danbor hotsek eta oihu alaiek esnatu gintuzten.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 127. orr.

Tronpeta eta danbor hotsa dator kale kantoitik.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 148. orr.

Nonbait, urrunera gabe, nondik ez zela, danbor hots bat entzuten zen, dunetako danbor misteriozkoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

Danbor hots ongi bereiziak, batzuetan zoliago, bestetan apalago, aldika geldituz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

Danbor eta turuta hotsa, kanoi-sutunpa.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 223. orr.

Lehen danbor eta txistu hotsak entzun orduko, txaloka eta aupaka erantzun zieten Jaizkibel konpainia animatzera gerturatutako herritarrek.  Berria - Harian   2005-09-09

10 danbor jokasup_1 adlag danborra joz.

Berarekin zihoazen eunukoak danbor joka ari ziren.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 73. orr.

Inaziok begia eman dio Gabrieli, haren hatzak danbor joka ari dira jatetxeko mahaiaren gainean, entzundako doinua airera eraman nahian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 176. orr.

11 danbor jokasup_2 iz danbor jotzea.

Bildutako herritarren aurrean, hezlea ehiza-adar bat jotzen hasi zen, eta danbor-joka laguntzailea.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

12 danbor jotze

Ordu bertsuan, Trinitateko kaletik, han baitzeuden iturriak, guardia erreleboa ere igarotzen zen, harresietara bidean, danbor eta txilibitu musikaz; eta horrek, ura hartzeko ilaran zeudenen artean, upeletan danbor jotzea eragingo zuen, berez.  Askoren artean   «Rataplan» - 38. orr.

Martxaren danbor jotzeek [...] ur iturrian txanda iritsi zain zeuden bitartean, okinek eta urketariek beren upeletan eta neskameek beren suiletan denbora-pasa jotzen zituztenetan dute jatorria.  Askoren artean   «Rataplan» - 33. orr.

Danbor jotzea egiten dute, azal batean, danbor batean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 131. orr.

13 danbor-jotzaile (ETCn 121 agerraldi; orobat danborjotzaile ETCn 4 agerraldi; danbor-jole ETCn 103 agerraldi eta danbor joile ETCn 3 agerraldi)

Hogei bat danbor jotzailek osatzen dute orkestra.  Berria - Kultura   2004-02-10

Danbor-jotzaileak zirela Donostian zeuden gizon serio bakarrak.  Askoren artean   «Rataplan» - 14. orr.

"La Euterpe" bandaren kide garrantzitsua zen danbor-jotzaile nagusi batek, L.A. delako batek, zuzendurik.  Askoren artean   «Rataplan» - 30. orr.

Kementsu zutitu, eta urrats zehatzekin ibiltzen hasi zen, eskuez danbor-jotzailearen mugimenduak antzeratuz eta ahotsarekin danborraren hotsa eginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 211. orr.

14 danbor nagusi tanbor talde bateko tanbor-jotzaile nagusia.

Bola iletsu baten moduko kapela luzea zuen danbor nagusiaren makila dizdizariaren atzetik, gorriz jantzitako alabardarien ibilaldia zihoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 326. orr.

Zaindaria gugana heldu zen: korsikar txiki erretxin bat zen, danbor nagusiarenen gisako biboteekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 134. orr.

· (Donostiako Danborradan) Pedro Luzarraga izan zen Danbor nagusia.  Askoren artean   «Rataplan» - 51. orr.

Danborradako danbor nagusia izan nahi duen gizona gaskoia da.  Askoren artean   «Rataplan» - 11. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat danbor (3); da danbor (3); danbor bat (12); danbor baten (4); danbor eta (12); danbor handiaren (3); danbor hori (3); danbor horren (6); danbor hots (5); danbor hotsa (9); danbor hotsak (11); danbor joka (3); danbor jotzaile (6); danbor jotzaileak (4); danbor jotzailek (3); danbor nagusia (6); danbor txikiak (3); danbor txikiko (3); erdian danbor (3); eta danbor (20); eta danbor hotsak (5); tronpeta eta danbor (3)

dagoen danborraren (3); dagoen danborraren (3); danborra jo (8); danborra jotzen (13); danborra joz (3); danborrak ere (3); danborrak eta (8); danborrak eta txirulak (3); danborren arrada (7); danborren hotsa (3); edo danborra (5); eta danborra (9); eta danborrak (5); eta danborraren (3); eta danborraren (3); taiko danborren (5); urrezko danborra (3); ziren danborrak (3)


danborjotzaile ik danbor 13.

danborrada (orobat tanborrada g.er.) 1 iz kalez kaleko danbor joaldia, eskuarki Donostian edo Azpeitian San Sebastian egunean egiten dena; danborrada jotzen duen danbor-jotzaile taldea. ik danborraldi.

Altzako jaietako danborradan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 156. orr.

Herriko gertatu nagusi guztiak filmatu zituen kordea emanda zebilen 16 mm-ko Boilieu kamerarekin, ni ere filmatu ninduen 1960ko haurren danborradan, hantxe ageri naiz, auskalo zergatik, kopetilun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 267. orr.

Bihar Danborrada Donostian eta Azpeitian...  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 152. orr.

Lehendabiziko urteetan Danborrada bakarra izaten zen; geroztik danborrada asko sortu ziren, auzo bakoitzak berea izan nahi izaten baitzuen.  Askoren artean   «Rataplan» - 37. orr.

«Uste baino jende gehiago ari da etortzen», adierazi du Juanjo Perez elkarteko danborradako arduradunetako batek.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

2 (hitz elkartuetan)

Donostiako gainerako danborrada elkarteetako emakumeak gonbidatzea izango da, ziurrenik, Gaztelubiden aurten hartuko duten erabakia.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Danborrada konpartsa horiek besterik gabe sortutako taldeak ziren askotan.  Askoren artean   «Rataplan» - 34. orr.

· Gizarte berria zen, itxuraz, musika, konpartsa eta herri danborradari oso emana.  Askoren artean   «Rataplan» - 60. orr.

Euskal Billerak lehen Haur Danborrada ateratzen du.  Askoren artean   «Rataplan» - 99. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artzak ortzeok danborradako (3); aurtengo danborradan (3); bazkidea eta danborradako (3); bi danborrada (3); danborrada antolatzen (3); danborrada ateratzen (3); danborrada bertan (3); danborrada bertan behera (3); danborrada eta (5); danborrada ez (5); danborradako partaidea (3); danborradan emakumeek (3); danborradan emakumeek parte (3); danborradan parte (17); danborradan parte hartu (3); danborradan parte hartzen (6); danborradaren festa (3); danborradaren jatorria (6); danborradaren jatorriari (5); danborradaren jatorriari buruz (3); danborradaren sorrera (5); donostiako danborrada (9); donostiako danborradaren (4); du danborrada (6); emakumeek danborradan (3); emakumeek danborradan parte (3); eta danborrada (4); eta danborradako (8); eta danborradako partaidea (3); euren danborradetan (3); gaztelubideko danborradako (3); haur danborrada (4); haur danborradaren (3); hazparneko danborrada (5); ortzeok danborradako (3); zen danborrada (5)


danborraldi iz danbor joaldia.

Danborraldia bat-batean eteten zen geroago beste puntu batean hasteko, batzuetan gertuago, besteetan urrunago.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 123. orr.


danborrari iz danbor-jotzailea.

Donostian berean, 14.000ko bat danborrari, eguerditan 4.400 bat gaztetxo, denak harro, danborra jo eta jo!  Herria   2004-01-29

Larunbatean omenaldia egingo zaie Donostiako Udaletxeko Biltzar Aretoan 1980ean danborrari aritu ziren emakumeei.  Berria - Euskal Herria   2004-01-09


danborrero (orobat tanborrero) 1 iz danborraria.

Antonio zen gudarosteko danborrero euskaldun bakarra.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 102. orr.

Hiru xirulari eta bi danborrero zeuden, baita turuta bat ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

2 irud/hed

Noiztik behingo hodei tripabeltz eta ekaitz danbar tanborrero horiek ere maite ditu, harik eta kazkabar erauntsiren bat ekartzen ez duten bitartean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 203. orr.


danborrots ik danbor 9.

dance 1 iz musika estiloa, berariaz dantzari laguntzeko ondua, soinu sintetikoak eta erritmo oso markatua ezaugarri dituena.

Emakume hau ere kultura askoren jabea dugu eta bere arabiar sustraietan (Egipto aldeko aireetan, batez ere), dance, rap, hindi pop, rhythm&blues eta beste hainbeste murgiltzen dira. Vivaldiren Gloria, ondoren tekno eta dance musika, antzerkia, poema irakurketa, Txaikovski, berriro teknoa, berriro dance musika, folklorea... denetariko nahasketa, nolabaiteko kultura ezaren adibidea.  Berria - Kultura   2004-07-31

90eko hamarkadan poparen eta dance musikaren xarmaz busti ondoren, rockaren eta technoaren arteko nahasketa definitiboa egin nahi izan zuten Bonok eta lagunek.  Berria - Harian   2005-08-09

Funk dance elektroniko baten erritmo espitosoak.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 36. orr.

Duela hamar urte baino gehiago Parafunken lehenengo diskoa argitaratu eta Sirope kolektiboarekin Donostiako dance giroa astintzen hasi zenetik, Javi Pezek izengoiti ugari erabili ditu bere hamaika proiektuak gauzatzeko  Berria - Kultura   2004-06-24

2 break dance hip hop kulturatik sorturiko dantza, hainbat gorputz higidura mota konbinatzen dituena.

Break dance-a normalean pertsona bakarrak egiten duen dantza da baina jaialdiaren antolatzaileek «dantza horren talde izaera» nabarmendu nahi dute, eta horregatik lau edota sei lagunek osatutako taldeek soilik hartu ahal izango dute parte bertan.  Berria - Kultura   2004-05-13

Europako lehen break-dance lehiaketa antolatu dute Arriola aretoak eta Logela multimediak.  Berria - Kultura   2004-02-11

Deigarria da balet klasikoko pausoei, break-dance erako mugimenduei eta dantzari bakoitzaren presentzia eszenikoari emandako protagonismoa.  Berria - Kultura   2004-09-17

Azokako eremuan, poesia, antzerki eta break dance saioak eskainiko dituzte hainbat gaztek.  Berria - Kultura   2006-02-08

Talde maketeroen kontzertuak, kultur sorkuntzaren aldeko kanpaina, film laburren ikuskizunak, break-dance erakustaldiak, komiki tailerrak...  Berria - Euskal Herria   2004-04-04

3 break dancer break dance-ko dantzaria.

Alboan Selektah Sound System kolektiboko lagunak izango ditu, hainbat break-dancerrekin eta raperrekin.  Berria - Euskal Herria   2004-10-14

3 dance hall (orobat dancehall)

Hardcoretik aldendu da [Sagarroi], eta reggae, ska, dub, dance hall, guaguanco, cumbia eta Balkanetako erritmo beroei bidea eman die Toulouse lan berrian.  Berria - Kultura   2004-10-29

Buiaka lanean jaso dituzte, reggae doinu klasikoetatik dance hall erritmo berritzaileetara zabaltzen diren jamaikar riddimak, hain zuzen ere.  Berria - Kultura   2004-05-06

Geure ukitua eman diegu musika beltzaren hainbat adarri: hip-hopari, rapari, dance hallari, raggari eta free style gisa uler daitekeenari.  Berria - Kultura   2004-05-06

Reggaearen, rhytm n'blues-aren, dancehallaren eta lovers rock-aren elementuekin egiten du bere musika, beti zuzeneko instrumentazioa erabiliz, ez baitu gustuko soinu elektronikoa.  Berria - Kultura   2006-05-04


dancing iz dantzalekua.

Baita dantza toki batzuetan..., han ere ibiltzen bainintzen Mugerreko gazte lagunekin, hala nola Angeluko "Le petit désir" dancingean...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 9. orr.


danda iz kanpaiaren edo kidekoen danbada.

Paretako erloju zaharrean orratz txikia bostetan jarri zen eta dandak entzun ziren.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 149. orr.

Erlojuak hamaiketako danda ozenak jo zituen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 213. orr.

Zenbat kanpai-danbateko emango ziren ere erabaki zuten airoso asko: Eguraldi on garbiaren anuntzioa, 3 danda joz abisatuko zen; baina hirunako hori beste 3 bider errepikatuta.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 43. orr.


dandai adlag ibiltzen ez dakien ume batez mintzatuz, zutik.

Edo gure gordelekuaren, gure menturaren misterioa konprenituaz bezala, lau zangotan hurreratu eta zutik jartzen zinen, dandai, pausurik eman ezinik, lehenengo zangoa aurreratzean erortzeko.  Berria - Harian   2005-07-07


dandar 1 iz herrestan eramaten den soineko edo ehun zatia.

Ama ondoan zeukan, zutik, dantzarako jantzi zuri bat soinean, farfaildun dandar bat herrestan, eta bere eskuen usain leun gozoak eztiki leuntzen zion masaila. Erdian dama pinpirin bat, morroi bik eusten zioten dandar luzea jantzita; eta dandarrean, karroza bat balitz bezala, neskato maitagarri bat zihoan etzanda, horrelaxe bidaiatzen baitute maitagarri aristokratikoek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 131. orr.

Jauntxoak uniformearekin, damen soinekoen dandarrari eusten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 264. orr.

2 gandorra.

Nire alboan, hiru oilo saskian, elkarren kontra, luma multzoa dardaraka, burua hegalpean gordeta, dandarra gora, uzki uzkurtu eta arrosa kolorekoak agerian.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 16. orr.

3 dandarrez adlag arrastaka, herrestan.

Kilkerren hotsak lagun, protagonista eta bere laguna, gauez, dandarrez, erreketeen kanpamendura iritsi eta bi gauzaki jaurtitzen dizkiete etsaiei.  Berria - Kultura   2004-05-28

Idazmahaiko aulki jiragarria oin batez dandarrez eroan zuen Mentxuk bera zegoen tokiraino, eta berton jesarri.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 167. orr.

Eta Edward Ashburnham taldekidea Nancyrengana dandarrez daroan indarra maitasuna da.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 80. orr.

Patua onartzera, lasai eta goxo eroango zaitu; ez baduzu onartzen, aldiz, dandarrez.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 137. orr.


dandy 1 iz maneretan eta janzkeran guztiz dotorea den gizona.

Nora ezerako balantzan zebilela, gau-leize horietako batean bihotza zeharkatu zion dandy bat ezagutu zuen: David Blakely.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 167. orr.

Dupin dandy bat da, itxuran nahiz arrazoibidean, bere lana dotoretasun matematikoz egiten duena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 14. orr.

Dandya? goapoa? behar bezalakoa? herrian denetariko iritziak zebiltzan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 108. orr.

Oraindik ere dandy bat bezala janzten bazen ere, arropa zarpailak zerabiltzan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 49. orr.

Gezurra badirudi ere, [Kant] gaztaroan ia dandy baten moduan bizi izan zen.  Berria - Kultura   2004-02-15

2 (hitz elkartuetan)

Aholku-ematen ari baitzitzaion, dandy-kutsuko pedantekeriaz.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 143. orr.

3 (izenondo gisa)

Modurik dandyenean jardunda, oro da plagioa, ondo da.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dandy bat (6)


danes 1 izond/iz daniarra, danimarkarra.

Danesa dela erraiten dit.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 120. orr.

Norbait subjektibismoaren aldekoa baldin bada, hura da, filosofo mistiko danesa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 44. orr.

2 (txakur arraza)

Baserri batean bazuten danes handi horietako bat.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 45. orr.


danga 1 iz kanpai hotsa. ik dangada.

Bazkaltzeko tenorea zen, eta bidaztiak deitu zituzten, kanpaiari danga batzuk joz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Lauretako agerraldirako prestatzen ari zen; baina Elgetako kanpandorreko lau dangak ez zituen jo, edo bonbardaketa beranduegi iragartzen zuen kanpai hotsak estali zituen. Oroitzen zen egun hartan [...] norbaitek bere ondoan "kanpaiak isilduko balira, behintzat" esan zuela; izan ere, bonben leherketa bera estali nahi zutela baitzirudien, hain zen zitala haien danga.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 52. orr.

Gaurko duda sakonen araberako danga saminek hautzaroko fedearen goxoa oroitarazi didate, kontrastez, orduko ezkilen boz xoragarriak niregana ezin arribatuz ari zirela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 20. orr.

2 irud/hed

Galderak danga egin zidan buru barnean: noiz jakin zuen ni ninduela parean, gezia jaurti aitzin ala jaurti ondoan?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 204. orr.

3 (onomatopeia gisa)

Charlie artean kanpai joka eta iufika aditu nezakeen behean, danga eta danga artean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 87. orr.

Ezkilak danga danga azkar joiten zituen, luzaz, galernaren lanjerra urrundu arte.  Herria   2001-01-11

4 (hitz elkartuetan)

Danga-hots burrunbatsu hark ikaraturik, Big Joek larrituta zirudien bat-batean, eta belarrietan esku-zartaka ari zen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 86. orr.

· -Fortuna gurekin dugu! -egin zuen oihu agureak, kanpai-dangak arreta osoz kontatzen egon eta gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 110. orr.


dangaarazi, dangaaraz, dangaarazten du ad danga joarazi.

Hornilloseko elizaren ezkilak, oroit naiz, dangaarazi zituzten eguna amaitzear zoala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 142. orr.


dangada 1 iz danga.

Charlie brinkoka eta herrenka sartu zen elizara, eta handik gutxira, kanpai handiaren tenore-eiteko dangadek oihartzun egin zuten herrixka osoan zehar.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 86. orr.

Kanpai baten dangada entzun zuen bihotzean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 60. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ohi ez bezalako trafikoz bor-bor zegoen kalea, automobilzaleen tutu eta tranbia-gidari presatien dangada hots batean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 65. orr.

· Erromeria hasi eta ilunabarrean, ametsezkila deitzen zitzaion kanpai-dangadak jotzen zituztenean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 29. orr.

Uste zuten ezkila dangadaren soinuak ohi zuena baino gehiago irauten bazuen auzoan norbaitek laster hil behar zuela.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 68. orr.

3 hurrupa.

Zizpuru luzea libratu zuen estreinako dangadaren ostean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 30. orr.

Mentxuren isiluneak dangada eskaintzaren aurreko gaira itzuli eragin zion solaskideari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 40. orr.


dangaka adlag danga joz.

Dilindan baina isilik zeuden kanpai artetik igarotzean, bihotz-bihotzez gura izan nuen haietariko bat dangaka has zedila aurki.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 85. orr.


daniar (129 agerraldi, 23 liburu eta 46 artikulutan; ETCn 1.317 agerraldi) 1 izlag/iz Danimarkakoa, Danimarkari dagokiona; Danimarkako herritarra. ik danimarkar.

Daniar gortearen Norvegiako enbaxadoreak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 17. orr.

Zoaz, kapitaina, ene partetik oles egin daniar erregeari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 166. orr.

Daniar hautesleek Maastrichteko ituna berresteari emandako ezezkoaren ondoren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 190. orr.

Holger Daniarra, Orreagan.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 91. orr.

Hans Christian Andersen idazle daniarrak ipuin gogoangarri bat idatzi zuen zikoinari buruz.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 74. orr.

Unamunok hain atsegin zuen pentsalari daniarrak Isaaken historian ezagutu zuen fedearen paradoxen amildegia.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 36. orr.

Gailetak daniarrak edo horietakoak ziren, ustekabean aurkituak; une egokian, dena den.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 189. orr.

Ama inuita eta aita daniarra zituen, eta inuiten artean hazi zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 175. orr.

Daniarrak, hain hizlari ona izanagatik, ez zidan laguntzarik bat ere eskaini eztabaidan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 145. orr.

2 (txakur arraza)

Aitonaren bertsioen arabera, daniar handi bat zen, baina beste batzuetan dogo bat deskribatzen zuen, eta behin batean San Bernardo bat zela aipatu zigun.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 62. orr.

Erokeria hau egin duena bi aldiz da eroa; hau egiteagatik eta Daniar Handi bat akabatzeagatik, direnik eta zakurrik onenetakoak baitira.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

daniar handia (7); daniar handiak (7); daniar handiari (3); daniarrak ere (3); daniarrak ez (3)


daniera iz Daminarkan mintzatzen den gemaniar hizkuntza.

Norvegiak, esaterako, daniera hartu zuen hizkuntza gisa Danimarkarekin politikoki elkartzeko; dena dela, gaur egun Norvegiakoek errefusatu egiten dute hizkuntza eragin hori.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 48. orr.

Pello Lizarralde idazlearen Un ange passe [...] euskarazko ipuina, finlandierara, danierara, errusierara eta frantsesera itzuliko dute.  Berria - Kultura   2004-09-04

Danieraz Grønland; groenlandieraz, Kalaallit Nunaat.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 25. orr.

Eta gero muga, handik tarte batera danieraz egiten ditek.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.

Flensborg-Avis Alemaniako danierazko egunkariko zuzendari Bjarne Loenborg.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12


danimarkar (80 agerraldi, 6 liburu eta 59 artikulutan; ETCn 732 agerraldi) izlag/iz Danimarkakoa, Danimarkari dagokiona; Danimarkako herritarra. ik daniar.

Danimarkar martxa bat.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 122. orr.

Joanesek eskua eman zion Wolf printze danimarkarrari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 273. orr.

CSCko Bjarne Riis kirol zuzendari danimarkarra fitxaketa onak egiten ari da hurrengo urtean koska bat igotzeko helburuarekin.  Berria - Kirola   2004-10-29

Goizero hartzen ditut kafea eta gurinezko gaileta danimarkarrak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 104. orr.

Seguru asko ni ez nintzen hainbeste kexatuko gure agintariak danimarkarrak izan balira, edo suediarrak, edo nik al dakit, bada, nongoak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 158. orr.

Danimarkarrak, musulmanak eta demokratak gara eta ez zaigu gustatzen gure bandera erreta ikustea munduan egiten ari diren protestetan.  Berria - Mundua   2006-02-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

danimarkarra eta (4); idazle danimarkarraren (3); zuzendari danimarkarrak (3)


dantza 1 iz gorputz higidura arin eta kateatuen multzoa, batez ere doinu baten arabera egiten dena; dantzatzea.

Egia esan dantza haiek ez zuten musikarekin zerikusi handirik, baina berdintsu zitzaien.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 142. orr.

Sarri, nahi baduk, dantza bat emanen diagu elkarrekin.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 33. orr.

Justinak dantza eten gabe, jende mordoarengandik aparte eraman zuen Joanes.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 155. orr.

Dantza utzi eta elkarri begiratu zioten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 422. orr.

Lantzarien dantza amaitu zenean, gelako bazter urrun batera alde egin zuen Gabrielek.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 283. orr.

Serorari besarkada bat emateko gogoa nuen, gerritik heldu eta gelan barrena dantza eragiteko gogoa!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 235. orr.

Aretoko dantza, jaialdi fin eta mugatuetarako grina biziagoa zuen jende hark.  Askoren artean   «Rataplan» - 60. orr.

Ezin lizunagoak dira beltzen dantzak...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 604. orr.

Ez al zaizu ene dantza gustatu?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 279. orr.

Liburuetan babestu nintzen, musikan, pinturan, dantzan.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 52. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hurrengo egunean jai zen, eta neskalagun batzurekin Cormondera joan nintzen dantzara.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 97. orr.

Biolina eskuetan hartu eta jotzen hasten zen itsua, dantzarako piezak gehienetan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 71. orr.

Zinema aretoa, jaietan dantzarako erabiltzen zena, herri sarreran zegoen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 167. orr.

Gustatzen zaizu dantza?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 23. orr.

2 (izenondoekin)

Ez zen baltsea, dantza dotoreago eta landuago bat baizik, naturalagoa ere bai, baltseak duen artifiziorik gabea.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 264. orr.

Bernardinok zigorrada batez abian jarri zituen zaldiak, trostan baino dantza geldian gehiago.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 248. orr.

Zeunerrek, komisarioaren aurrean kokiltzeke, bere hitzen dantza armoniatsuari eutsirik, ordu arteko ahaleginek hutsa izan zutela ondorio erantzun zion.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 192. orr.

Zazpi bikotek-edo, dantza lotuan egin omen zuten.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 66. orr.

Dantza askatuan hasi dira gutariko bi, astiro-astiro, beren adinari dagokion maneran.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 235. orr.

Dantza pribatuak eskaintzea bezeroei gela ilunetan.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 157. orr.

Dantza garaikidea, klasikoa, tangoa eta flamenkoa ikusteko aukera.  Berria - Kultura   2004-01-02

Dantza flamenkoa gustatu egiten zitzaion, eta kantua ere bai, kantu soila zenean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 51. orr.

Dantza sakratu dionisiakoa da hori noski, ez dantza friboloa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 226. orr.

Egongelan, gau-tximeletak bere dantza eroarekin jarraitu zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 58. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orkestra, koroa eta dantza-taldea prest omen daude.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 15. orr.

Neure burua ikusi nuen bertan, baleen aurrean biolina joz, baleen dantza-zuzendari bilakaturik, baleen jaun eta jabe.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 258. orr.

Lasterka iragan zen dantza-aretotik, baltse arin presatia dantzatuz bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 34. orr.

Emakumeak dantza-zapatilak erantzi zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 376. orr.

Dantza-urrats laburrak eginez haienganantz zihoala, zeta arrosazko soineko batekin.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 425. orr.

Dantza jauziak zituen bereziki laket.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 176. orr.

Gizona billete zimurtu bat astintzen ari zen airean, salto txikiak eginez dantza-imintzio baldarrean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 301. orr.

Karmen dantza-doinu alai bat hasi zen eskuz mahai gainean jotzen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 51. orr.

Zineman agertzen diren pertsonaia horien moduko jendea, motorrak eta dantza-musika lagun duela ibiltzen dena.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 78. orr.

Han bildutako jendea dantza-korda bat osatzen hasi zen pixkana-pixkana, Ifarkoia hoteleko areto nagusia dantzaleku bihurturik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 34. orr.

Amaren dantza-zaletasunaren berri banian.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 36. orr.

Lerroek dantza-balantza egiten zuten begion aurrean.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 62. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ereserkiak eta laudoriozko hitzaldiak, goraipamenezko klake-dantza, Pamelaren amultsutasun gogoangarriaren laudorio luze-luzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 165. orr.

Lehengo suge-dantzak ikusteko mina gutxitu egin da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 162. orr.

Herio-dantza baterako albiste ematen zuen -eguna, ordua, lekua...- bertatik atera nuen txartelak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 9. orr.

Gorputz biluzien besarkada eta mugimenduak heriotza-dantza bat iruditzen zitzaizkidan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 11. orr.

Nerea gerri dantza harrigarriari jarraitzen zitzaion, oinak lurretik jasotzeke.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 227. orr.

Kate-dantzan joaten ziren soroetan gaindi.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 155. orr.

-Bazakiat bala-dantzaren bat ibili dela bazterretan bart, zalaparta entzun baita puska batean, baina hortik aurrerakoan ez zakiat ezer.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 137. orr.

Ordu erdiko kanpai dantzaren ondoren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 233. orr.

Talde dantza inprobisatu bat gero, eta gizonezkoek pauso berriak asmatu zituzten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 69. orr.

5 irud/hed

-O, makil-dantza ederra emango nizuke nik!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 297. orr.

Lopeztarrekin, Ternitarrekin eta Olivetti ingeniariarekin ere izan zuen gutun-dantza.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 94. orr.

Gizonezkoak emakumezkoekin dantza alaian hasten ziren, mihi eta esku dantza lizunean segidan, sabel dantzan gero.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 220. orr.

Ez dizut hitz egin garai hartan izan zen salatari-dantzaz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 137. orr.

Emakumeen aurretik igaro zen, berari begira zeudenik ohartzeke, haien soinekoen kolore-dantza [...] ikusteke.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 141. orr.

Su baten gar-dantzari begira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 187. orr.

Langabeziaren zifren dantza.  Berria - Harian   2006-01-08

6 dantzansup_1 adlag ik dantzaka.

Dantzan eta kantuan geratu ziren besteak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 132. orr.

Dantzan ez ezik jauzika hasi zen: hegan ere egin izango zukeen ahal izatera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 277. orr.

Non ikasi dun dantzan? -galdetu zion Denverrek.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 111. orr.

Dantzan erakutsiko didazu, ama?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 38. orr.

Plazan bildutako jendea, une horretxen zain egon izan balitz bezala, dantzan hasi zen, mutila neskatxarekin, senarra emaztearekin.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 78. orr.

Llum kilikagarri hasten da dantzan, eta Joanek jokoa segitzen dio.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 44. orr.

Soinu-jotzaile handi bat entzun dut, jendetza ikaragarria dantzan jartzeko gai izan dena, kantatzen ez duen pandero-jotzailea lagun hartuta.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 218. orr.

Gizon-emakumeak elkarrekin dantzan segitu zuten, bueltaka eta bueltaka denboraren gurpilean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 92. orr.

Soineko loratudun emakumeak, eta [...] gizon tripadunak dantzan ikustea nostalgiaren aldareko erritual baldarra iruditzen zaio.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 52. orr.

Dantzan ari da gaixoa, ahizpari helduta, irribarrea ezpainetan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 168. orr.

Zetazko belo berdeak jantzirik dantzan ari zen emakume bat ikusi zuen Ellenek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 459. orr.

Azkoitiko joera, dantzan suelto, elkar ukitu gabe, zuan paradisua, eta Zumarragako balseoa, aldiz, infernua.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 29. orr.

Azkenik printzesa bat geratu omen zen dantzan: zurian zuri, dena zuriz jantzita.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 32. orr.

Pozez daude baserritarrak, beren arteko batek, dantzan artajorran baino hobeki zekien neska pinpirin hark, dantzaririk onena izatea lortu baitu  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 13. orr.

7 dantzansup_2 irud/hed

Eskaileretan gora hasi zen arinka, tripa lodia dantzan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 103. orr.

Nire titiak handiak dira eta soinekopean dantzan ikustea gustatzen zait.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 58. orr.

Pausoak gero eta hurrago, kandela argiaren garrak dantzan.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 25. orr.

Haizerik gabeko egun petoa da; hostoak dantzan jartzeko adina ere ez dabil.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 84. orr.

Zigarroa eskuan eta txiklea ahoan dantzan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 79. orr.

Hara-hona zebilen, mingaina dantzan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 19. orr.

Emakumearen agerpenak, begia alaitzeaz gainera, dantzan jarri zion bihotza.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 168. orr.

Ilehoriaren afera buruan dantzan irten zen kalera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 65. orr.

Zeren eta bi izen haiek bainituen burmuinetan dantzan...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 315. orr.

Bere baitan bozkarioa dantzan zebilkiola, masailgorritu egin zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 240. orr.

Letra beltzak dantzan zebilzkion begien aurrean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 37. orr.

Indar guztiak dantzan jarriz saiatu zen Gabriel bere asaldura ezkutatzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 282. orr.

Kirioak dantzan, George Baldwingek atzerantz egin zuen, aulkiaren bizkarrari helduz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 204. orr.

Edurneren irria dantzan jarritako kriskitina zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 320. orr.

8 dantza egin (271 agerraldi, 88 liburu eta 49 artikulutan; ETCn 593 agerraldi)

Zein ondo egiten duzun dantza!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 423. orr.

Neskarekin estu-estu dantza egiten saiatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 413. orr.

Musika harekin dantza egiten ez zuena hilda zegoen barrutik.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 27. orr.

Zertara joaten da osaba Miarritzera? Parisko turista andreekin dantza egitera?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 234. orr.

Norekin egin huen dantza?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 99. orr.

-Dantza egitera gonbidatu beharko nauzu -esan nion lotsagabe-. al duzu, mesedez, nire emaztea dantza egitera?  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 186. orr.

Lurrean saltoka hasi zen, kriskitinak joz eta doinu bat kantatuz dantza egiten zuen bitartean.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 26. orr.

Afro-amerikarrek ostera, lurrerantz, sustraietarantz begira dantza egiten ditek...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 165. orr.

Batzuetan, biluzik dantza egiten dute, eta biluzik agertzen dira aretoan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 116. orr.

Bada Azkoitian, kaskailuak izan, debekatua zegoela dantza helduta egitea, baina Zumarragan libre.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 29. orr.

Dantza egitea ere zahartu egin den festa-jokoa da.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 55. orr.

· Dantza pixka bat egin behar dugu gure andregaiok beste batzuekin joan baino lehen. zuhaitzetatik txirulak moztu eta, horiekin sortutako doinuekin, dantza estasiraino egiten duen umea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 363. orr.

Eta han dantza ulergaitzak egiten dituzte ilunabarrera arte.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 86. orr.

Baina azken batean animaliak gara eta apareamendu dantza ere egin behar dugu, geure erara, jakina.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 22. orr.

· Batzuetan hitzek ahotik irten eta dantza bitxia egiten zuten, ia gure muturren aurrean, saguzarrak balira bezala.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 64. orr.

Lerroek dantza-balantza egiten zuten begion aurrean.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 62. orr.

Ispilu inguruko bonbilla ugarien argitasun gorrikarak dantza egiten du Kattalinen tutu-jantzian.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

· Miru majestuos bat ikusten ahal genuen, hegaldi zirkularretan dantza eta dantza.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 260. orr.

9 dantza eragin ik dantzarazi.

Serorari besarkada bat emateko gogoa nuen, gerritik heldu eta gelan barrena dantza eragiteko gogoa!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 235. orr.

Danborra jo, herriko zaldirik ederrenetako biri dantza eragiteko jotzen zuten, bizkarrean bi haur antzinako militar jantziak zituztela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 81. orr.

· irud/hed Upelari su emanda, hagaren biran bueltaka dantza eragiten zioten upel sutuari, oihu eta txilio etengabez lagunduta  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 253. orr.

10 dantza-lagun (orobat dantzalagun) iz norbaitentzat, dantzaren lagun duena. ik dantzakide.

-Zer begizko klase egin didazu, erabat honela itsutzeko? -galdegin zion mutilak dantza-lagunari, begiak zabal-zabal, irrika are zabalago.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 162. orr.

Berehala gizonezkoak emakumezkoa hartu zuen dantzalagun eta bueltaka hasi ziren denak nahasian.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 154. orr.

Pianoa jotzen hasi zirenean, dantza-lagun baten bila abiatu ziren mutil guztiak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

Musikaren amaierarekin dantza-lagunak sakabanatu egiten ziren eta galdu bistatik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 71. orr.

11 dantza-mantza adkor dantza.

Ezin bizi eta ezin hil egindako asteetan, eldarnioak zenbat giza irudi ez ote zizkidan ekarri, gisa berekoak, gero ohantzearen inguruan dantza-mantzan aritzen zitzaizkidanak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 181. orr.

12 dantza-saio ik dantzaldi.

Gobernadoreek dantza-saioak antolatzen dituzte beti, bestela ez lukete-eta aitoren semeen begikotasun eta begirunea irabaziko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 237. orr.

Afrika sorkuntzan izeneko ekitaldian kontinente horretako hiru taldek beren lurraldeari buruzko ikuspegi bana ekarriko dute, hiru begirada, hiru dantza saio eskainiko dituzte.  Berria - Kultura   2004-03-17

Han ere euskaldun multxo pollita bildu da bertsu eta dantza saio baten ikusterat.  Herria   2001-03-22

· Dantza saioetan ere trakets zebilen eta zuzendaria oso haserre zegoen berarekin.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 96. orr.

13 dantza-soka (orobat dantzasoka)

Igandean, goizeko 11-etan, dantza-soka luzea hondartza handiaren bazterrez-bazter.  Herria   2005-09-15

Igande huntan eskuz-esku josi dute 90 kilometra luzeko dantzasoka moduko bat, denak eskuz esku judu himnoa kantatuz, erakusteko ez dutela onartzen Jordania hunaindi hori auzoer uztea.  Herria   2004-07-29

14 dantzan egin (73 agerraldi, 30 liburu eta 13 artikulutan; ETCn 136 agerraldi) dantza egin.

Sartu zen jantokian Herodiasen alaba eta dantzan egin zuen, eta atsegin izan zitzaien Herodesi eta honen mahaikideei.  Elizen arteko biblia   Mk 6,22

Dantzan segitu zuten, elkarrekin dantzan egiten zuten aurreneko aldia balitz bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 154. orr.

Dantzan egitea asko gustatzen zitzaidan, baina ez nuen dantzan ikasteko aukerarik izan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 79. orr.

Dantzan egiten zuen erritmoaren legeei batere begirunerik erakutsi gabe.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 59. orr.

Gizon ha, gaztetan, Rufino mutikoaren soinuan dantzan egina zan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 12. orr.

Zarautzen helduan dantzan egitea libre zen, ez ordea Aian.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 65. orr.

Begira nola egiten duen dantzan!  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 217. orr.

Edozein toki dantzan egiteko plaza bihurtzen zuen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 81. orr.

Hainbat aldiz zutik jartzera, makila sorbaldan gurutzatuta dantzan egitera eta danbolin txikia jotzera behartu zuen hezleak hartza.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 59. orr.

Gero, ondoren edo tarteka, dantzan egiteko grina, arropak kendu eta erokeriak egitekoa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 19. orr.

Ezkilak eta eskuturrekoak janzten zituen orkatiletan; dantzan egiten zuenean, kanpai hotsa entzuten zen basamortu guztietan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 24. orr.

15 karrika dantza kalejira, biribilkea.

Gero, karrika dantzan edo martxan sartzen dira Pilota plaza berrian.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 31. orr.

Goizean karrika dantza egin dute Santiago plazarat.  Herria   2001-04-26

Gero, eguerdiko Luzaidera berriz heltzen dira eta karrika dantzan sartzen Herriko Etxe ondoan dagoen Santiagoko plazan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 30. orr.

Karrika dantzan edo martxan sartzen dira Pilota plaza berrian.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 31. orr.

· irud/hed Garunak deusetan finkatzeko betarik gabeko karrika-dantza horretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.

Eskalatzailearen bulegotik gerentearenera eta gerentearenetik langile batzordeko buruarengana karrika-dantzan, Anaren andere-xakur, nagusiaren irriñoa sari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 248. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

andaluziako dantza (13); antzerki dantza (12); antzerki eta dantza (15); arrola dantza (7); arrola dantza taldeak (6); ataitze dantza (5); azken dantza (8); baina dantza (8); baita dantza (5); bat dantza (7); bere dantza (19); beren dantza (17); beste dantza (10); bi dantza (7); da dantza (26)

dantza areto (5); dantza aretoa (5); dantza arin (5); dantza asko (5); dantza bai (5); dantza baino (5); dantza bat (27); dantza batean (6); dantza batzu (9); dantza bera (7); dantza bereziak (6); dantza berri (6); dantza berriak (6); dantza berrien (9); dantza bietan (11); dantza da (10); dantza ederrak (5); dantza edo (12); dantza egin (59); dantza egin eta (5); dantza egin nahi (12); dantza egin zuten (6); dantza eginez (14); dantza egingo (10); dantza egitea (30); dantza egiteari (6); dantza egiteko (39); dantza egiten (65); dantza egiten zuen (11); dantza egiten zuten (12); dantza egitera (28); dantza elkarte (6); dantza eman (5); dantza emanaldi (6); dantza emanaldia (7); dantza emanaldiak (8); dantza ere (6); dantza eskola (11); dantza eta (247); dantza eta kanta (6); dantza eta kantu (27); dantza eta kantuak (5); dantza eta musika (31); dantza eta soinu (6); dantza ez (8); dantza festibala (7); dantza garaikide (5); dantza garaikidea (17); dantza garaikidearen (19); dantza garaikideko (5); dantza hori (7); dantza horretan (7); dantza hungariarra (6); dantza hura (5)

dantza ikasketak (6); dantza ikastaldi (6); dantza ikastaldiak (5); dantza ikusgarri (43); dantza ikusgarri bat (11); dantza ikusgarria (93); dantza ikusgarriak (20); dantza ikuskizun (8); dantza ikuskizuna (14); dantza ikuskizunak (6); dantza irakaslea (5); dantza izan (7); dantza jaialdia (6); dantza jauzi (12); dantza jauziak (16); dantza klasikoa (8); dantza konpainia (14); dantza konpainiak (13); dantza konpainiaren (6); dantza lana (7); dantza lanak (7); dantza lotua (16); dantza lotuan (6); dantza mota (13); dantza musika (7); dantza pauso (10); dantza pauso batzuk (5); dantza piko (14); dantza saioak (5); dantza sorkuntza (5); dantza talde (19); dantza taldea (54); dantza taldea eta (7); dantza taldeak (83); dantza taldeak bere (6); dantza taldearekin (7); dantza taldearen (25); dantza taldearen ikusgarria (9); dantza taldeko (21); dantza tradizionala (9); dantza tradizionalaren (6); dantza utzi (5); dantza zain (9); dantza zoroan (5)

den dantza (9); dira dantza (6); dituzte dantza (6); du dantza (11); duen dantza (7); duguna dantza (5); dute dantza (10); edo dantza (13); egindako dantza (6); elkarrekin dantza (6); en dantza (5); ere dantza (22); ereintza dantza taldeak (6); ereintza dantza taldeko (8); esku dantza (12); espainiako dantza (6); eta dantza (277); eta dantza taldeak (5); eta euskal dantza (6); eta larrain dantza (9); etan dantza (6); euskal dantza (65); euskal dantza berrien (5); euskal dantza eta (8); euskal dantza ikusgarria (5); euskal herriko dantza (11); ezpata dantza (12); garaztarrak dantza (5); gipuzkoako dantza (5); gure dantza (9); herriko dantza (18); hip hop dantza (6); hop dantza (6)

jendeak dantza (7); jendeak dantza egiten (5); kanta eta dantza (11); kantu eta dantza (39); karrika dantza (5); konduko dantza (8); konduko dantza ikusgarriak (7); kritika x dantza (25); kukai dantza (6); larrain dantza (24); larrain dantza eta (6); lehen dantza (5); mailako dantza (6); maitaldiaren konduko dantza (7); miarritzeko dantza (5); musika eta dantza (34); muskildiko dantza (6); ondotik dantza (5); patxi perez dantza (7); perez dantza (9); polliki dantza (10); soinu eta dantza (14); soka dantza (8); sorgin dantza (5); taldearen dantza (6); x dantza (25); zen dantza (22); zenbait dantza (5); zerain dantza (9); zerain dantza zain (9); zuen dantza (13); zuten dantza (7)

afrikako dantzak (5); dantzak airoski taldearekin (6); dantzak elkarteak (8); dantzak ere (9); dantzak eskainiko (5); dantzak eta (31); dantzak ikasi (5); dantzak izan (6); espainiako dantzak (6); eta dantzak (44); eta euskal dantzak (5); euskal dantzak (71); euskal dantzak airoski (5); euskal herriko dantzak (5); gipuzkoako dantzak (5); herri dantzak (6); herriko dantzak (26); herriko dantzak elkarteak (8); kantu eta dantzak (5); probintzietako dantzak (7); zazpi probintzietako dantzak (6)

ari ziren dantzan (5); aurrean dantzan (5); bat dantzan (15); batzuk dantzan (5); besteak dantzan (5); da dantzan (14)

dantzan ari (118); dantzan ari da (8); dantzan ari dira (5); dantzan ari diren (5); dantzan ari zen (26); dantzan ari ziren (18); dantzan aritu (14); dantzan aritzeko (6); dantzan edo (6); dantzan egin (32); dantzan egin nahi (5); dantzan egitea (9); dantzan egiteko (12); dantzan egiten (13); dantzan ere (7); dantzan eta (52); dantzan eta kantuan (7); dantzan ez (6); dantzan hasi (51); dantzan hasi zen (13); dantzan hasi ziren (10); dantzan hasiko (6); dantzan hasteko (5); dantzan hasten (15); dantzan ibili (10); dantzan ikustea (7); dantzan jarri (34); dantzan jarri zuen (5); dantzan jarriz (5); dantzan jartzeko (12); dantzan jartzen (20); dantzan segitu (9); dantzan zebilen (9); dantzan zebiltzan (9)

denak dantzan (6); dira dantzan (12); edo dantzan (5); elkarrekin dantzan (5); erdi dantzan (6); ere dantzan (13); errenteria dantzan (8); eta dantzan (76); eta dantzan ari (7); eta dantzan hasi (9); gainean dantzan (14); guztiak dantzan (8); hasi zen dantzan (7); hasi ziren dantzan (5); helduan dantzan (5); inguruan dantzan (19); jendea dantzan (11); kantuan eta dantzan (5); kantuz eta dantzan (11); kirioak dantzan (17); nuen dantzan (6); udaberria dantzan (5); zen dantzan (19); ziren dantzan (20); zuen dantzan (8); zuten dantzan (5)

da dantzaren (7); dantzara atera (7); dantzara joan (5); dantzarako musika (7); dantzaren bidez (6); dantzaren eta (9); dantzaren hilabetea (5); dantzaren munduan (9); dantzaren nazioarteko (10); dantzarik egiten (5); dantzarik ez (5); eta dantzara (7); eta dantzarako (17); eta dantzaren (19); eta dantzaz (9); eta dantzek (5); eta dantzen (5); euskal dantzen (8); jendea dantzara (5)


dantzaburu iz dantza katearen buru den pertsona.

Eskua luzatu nion Adari, eta, lehendabiziko erreparoak gainditu eta gero, dantzarien txirikorda luzatu genuen, Herio genuelarik beti ere dantzaburu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 35. orr.


dantzagarri iz dantza daitekeena.

Reggaea, duba, jazza, funka eta beste estilo batzuk nahasten ditu koktel bero eta dantzagarrian.  Berria - Kultura   2004-10-01

Disko jartzaileen munduko «erritmo bizi eta dantzagarriez» jantzi dituzte Noizpop disketxeak argitara eman duen diskoko zenbait kantu: Osaka, Aio Speisbois eta Isolation.  Berria - Kultura   2004-11-12

Hark jazz moderno dantzagarriaren arloan irekitako bidea jarraitzen du Javi P3Z Orquestak.  Berria - Kultura   2004-06-24

Zaila baita popa, rock esperimentala, zarata, rockabillya eta doinu dantzagarriak nahasten dituen proposamena definitzea.  Berria - Kultura   2004-12-05

80ko hamarkadako rock ilunena eta erritmo dantzagarrienak berreskuratu eta eguneratu ditu Cycle talde espainiarrak Weak on the rocks lehenengo diskoan.  Berria - Kultura   2006-03-30


dantzagune iz dantzatzeko gunea. ik dantzaleku; dantzatoki.

Atzealdetik, tango baten boladak eta ahots-aieruak zetozkien, baita oinek dantzagunean egindako igurtzialdiak ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 359. orr.


dantzaka adlag dantzan.

Cassius Clay erasoka hasi da, apartatu egiten da sarritan gero berriz inguratu eta boxeatzeko, Joe Frazierren inguruan dantzaka ari da, nahi bezala ezin sartuz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 388. orr.

Eskalatzaileak, paper mutur batean kaka-zaku idatzita, bolaluma bere hatz lodixken artean zerabilen dantzaka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 151. orr.

Musika joka eta ofizialak dantzaka ari ziren aretora itzultzeko bidea hartu genuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 126. orr.

Nik ostera erantzun, libertigarriak iruditzen zitzaizkidala euren dantza modernoak, ikusgarriak oso, jauzikaldi existentzialista haiek, nor bere zilborrarentzat dantzaka, nor bere imintzioak eraginka, nor bere hankak bihurrika.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.


dantzakide 1 iz dantzalaguna.

Dantzan hasi ziren musika entzun orduko, musikaren doinuak barnera sartu bezain arin, hasieran bakarka, gero binaka, dantzakidea gizona ala emakume ote zen begiratzeke.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 72. orr.

Dantzakide otzanak ditun onenak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 52. orr.

Urtzi Aranburu nire lehenengo dantzakidea izan zen.  Berria - Kultura   2006-01-04

2 irud/hed

Erotismoa eta heriotza dantzakide zituzten eszena asko irudika nitzakeen Danel bezalako dekadente baten txantxa girotik neska gazte baten heriotzara bitarteko eremu zabalean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 92. orr.


dantzalagun ik dantza 9.

dantzalari iz zerbait dantzarazten duen pertsona. ik dantzari.

Ez zen kapitaina, marinela zen, kuberta-garbitzaile, lanbas-dantzalari bat, besotik heltzen zidana.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 13. orr.


dantzaldi (orobat danzaldi g.er.) 1 iz dantza egiten den aldia, dantza-saioa.

Kalejira, dantzaldi eta kontzertuetarako erabiltzen da soinu txikia.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 69. orr.

Pastorala ez da kantaldi bat, ez eta dantzaldi bat.  Herria   2003-09-18

Hoteleko dantzaldietan soinua joz gero neure diruarekin joan ahal izango nintzen Bilbora ESTEn hasitako ikasketak bukatzera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 283. orr.

Eserita eman du dantzaldi osoa mutil batek, bere begirada gustuko neskarenarekin topatu den bakoitzean lurrera begiratu baitu honek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 58. orr.

Dantzaldi bat eta borrokaldi batzuk antolatu nahi ditugu koartelean Gabonetarako, boxeolaririk aurkitzen badugu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 428. orr.

Enbaxadak antolatutako dantzaldi batean gertatu zen guztia.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 25. orr.

Salon-Teatro eta Salon Cruceta dantzalekuak zeuzkan 1907 urtean, eta 50 dantzaldi eman zituzten bien artean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 33. orr.

Gizonak dantzaldi batean emakumearen aurrean makurtu eta eskua eskainiz dantzara atera zuenean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 270. orr.

Gaueko dantzaldi osoan, Preobrajensyko eta Pavlowskyko errejimentuen musika bandak etengabe aritu ziren beren errepertoriotik hautatutako polka, mazurka, scottish eta baltsik ederrenak jo eta jo.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 25. orr.

Bi marokoar jipoitu zituztela Valentzian dantzaldi batetik ateratzean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 226. orr.

Dantzan beregana arrimatu nintzen, gainerako lagunak erabat ahaztuta, eta dantzaldi luzea egin genuen batera.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 70. orr.

Dantzaldi batera gomitatzen dituzte auzoetako mutil zaharrak eta, hona non bakoitzak berea emanez, haize berri batek jotzen duen herria.  Herria   2005-12-29

Larunbat aratsean, Ozazen, aihari eta dantzaldi Astrikarekin.  Herria   2005-11-17

Ondotik talo ta xingar eta dantzaldia Eztiki taldearekin.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 116. orr.

23 etan, dantzaldia Gaubele taldearekin. eta baziren lurrin-gatzak ere bai, kristalezko kutxa batean, badaezpada ere, neskatxak erraz zorabiatzen baitziren dantzaldietan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 72. orr.

Hiru whisky eta bi dantzaldi arin pistaren erdian, gehixeago zorabia zedin.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 60. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dantzaldi egunetan, Angelek "kalejira" bat egiten zuen haren inguru guztian, eta hiru edo lau minutuko kontua izaten zen gehienera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 146. orr.

Roman ere konturatuta zegoen, eta ezkutuan egoten saiatu zen otorduaren azkenburukoetan eta dantzaldi-garaian.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 52. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

«Ume sentitzen diren guztientzat» balio du Irrintzi taldearen Haur dantzaldia ikuskizunak.  Berria - Kultura   2004-08-21

Laka-Hariñordoqui bertsularia kantari entzunik bazkari-dantzaldi alai eta loriosekin bururatu dira oro.  Herria   2003-10-02

Eta jo aintzina besta giroan, zirko ikusgarriño batzuekin, dantza-jauzi, afari eta kontzertu-dantzaldiekin gauaren puntaraino.  Herria   2003-02-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

afari dantzaldi (3); dantzaldi bat (15); dantzaldi batean (4); dantzaldi batekin (4); dantzaldi baten (5); dantzaldi edo (3); dantzaldi eta (9); dantzaldi gaubele (3); dantzaldi handi (3); eta dantzaldi (25); eta dantzaldi bat (3); kontzertu eta dantzaldi (6)

aratsean dantzaldia (4); arratsean dantzaldia (3); azken dantzaldia (4); bezalako dantzaldia (4); bukatzeko dantzaldia (3); bururatzeko dantzaldia (3); da dantzaldia (3)

dantzaldia adartza rekin (4); dantzaldia entzun (3); dantzaldia entzun taldearekin (3); dantzaldia eztanda (4); dantzaldia eztiki (6); dantzaldia eztiki taldearekin (4); dantzaldia gaubele rekin (3); dantzaldia gaubele taldearekin (5); dantzaldia hiruak taldearekin (4); dantzaldia izan (3); dantzaldia izanen (4); dantzaldia izanen da (3); dantzaldia izango (4); dantzaldia izotz taldearekin (3); dantzaldia joselu anaiekin (4); dantzaldia kiki bordatxorekin (4); dantzaldia otsoak taldearekin (9); dantzaldia samain ekin (3); dantzaldia samain taldearekin (10); dantzaldia tabasco (3); dantzaldia triki (3); dantzaldia triki ta (3); dantzaldia trikia (3); dantzaldia xitoak (20); dantzaldia xitoak ekin (3); dantzaldia xitoak taldearekin (11)

duen dantzaldia (3); eta dantzaldia (66); eta dantzaldia samain (5); eta gauean dantzaldia (3); eta ondotik dantzaldia (17); etan dantzaldia (15); gauean dantzaldia (5); gauerditan dantzaldia (6); gero dantzaldia (6); goiti dantzaldia (4); haur dantzaldia (3); kontzertu eta dantzaldia (4); kontzertua eta dantzaldia (5); lehen bezalako dantzaldia (4); mutxikoak eta dantzaldia (4); ondotik dantzaldia (57); ondotik dantzaldia adartza (3); ondotik dantzaldia eztiki (3); ondotik dantzaldia gau (3); ondotik dantzaldia xitoak (5); taldearekin eta dantzaldia (8); tan dantzaldia (5); xingar eta dantzaldia (4)

alaska hoteleko dantzaldietan (3); dantzaldiak ere (3); dantzaldiak eta (4); dantzaldietan soinua (3); dantzaldiko erreginak (4); dantzaldira joateko (3); dantzaldirik ez (3); duen dantzaldiarekin (3); eta dantzaldiak (4); eta dantzaldian (3); eta dantzaldiarekin (3); hoteleko dantzaldietan (5)


dantzaleku (181 agerraldi, 31 liburu eta 52 artikulutan; ETCn 1.169 agerraldi) 1 iz dantzatzeko lekua. ik dantzatoki.

Eskuari esku, han bildutako jendea dantza-korda bat osatzen hasi zen pixkana-pixkana, Ifarkoia hoteleko areto nagusia dantzaleku bihurturik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 34. orr.

Tokatan biniloa jarrita, aspaldiko abesti zaharrak entzuten zituen bitartean sukaldea dantzaleku bihurtzen zuen emakumeak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 55. orr.

Dantzaleku arrunt batean bukatu nuen, harrapakari arrunten modura zebiltzan turista arruntez betea zegoena.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 198. orr.

Dantzaleku bateko komunetara eraman ninduen, eta eskuan jarri zidan bidaiarako dirua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 20. orr.

Salon-Teatro eta Salon Cruceta dantzalekuak zeuzkan 1907 urtean, eta 50 dantzaldi eman zituzten bien artean.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 33. orr.

Biok hiriguneko jatetxe batera joan ginen afaltzera, eta gero Sunset Boulevardeko dantzaleku batera.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 72. orr.

Gehienetan, asteburuak Donibaneko "Sunset" dantzalekuan iragaiten nituen, 'Malibu orange' edanez, ingeles ala suediar kanpotiarrekin ligatzeko itxaropenaz beterik.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 149. orr.

Zuek betetzen dituzuen dantzalekuetako disc-jockeyak bakailao musika jarri beharra dauka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 99. orr.

Dantzalekuetako argi sikodelikoak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 351. orr.

Borroka dantzalekuaren barruan hasi zen, ixteko orduan, baina kanpoan jarraitu zuen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 125. orr.

Bartzelonako gayen dantzalekuetan bikote heterosexualak direla gaur egun nagusi.  Berria - Euskal Herria   2004-11-23

Pasaiako kaleak eta hormak afixaz beteta zeuden, Hernaniko Young Play dantzalekuan jokatzekoa zen boxeo lehia iragarriz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 15. orr.

Bonba-autoa zartarazi du ETAk Urdazubiko dantzaleku batean.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15

2 (hitz elkartuetan)

54 Bide-jatetxea: "roadhouse" hitza errepide ertzean dagoen jatetxe-dantzalekua izendatzeko erabiltzen da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 302. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bordatxo dantzalekuan (5); bordatxo dantzalekuaren (3); congreso dantzalekuko (4); dantzaleku batean (3); dantzaleku bateko (4); dantzaleku batera (6); dantzalekuaren alboan (3); dantzalekuaren aurka (7); dantzalekuaren aurkako (3); dantzalekuaren jabea (4); dantzalekuetara joan (3); doneztebeko bordatxo dantzalekuan (3); eta dantzaleku (3); eta dantzalekuetan (5); nuba dantzalekuan (3); nuba dantzalekuaren (11); nuba dantzalekuaren aurka (5); nuba dantzalekuaren jabea (3)


dantzalore iz

Bestelako izena du, baina gure aitak dantzalorea esaten zion, izena berak asmatuko zuen seguru asko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 59. orr.

Bugainbileen usaina eta dantzaloreen mugimendua, ostera, etengabea, betirako bezala giroan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 223. orr.


dantzarazi, dantzaraz, dantzarazten 1 du ad dantzatzera behartu, dantza eragin.

21 aire eta kantu, entzuleak dantzarazteko: fandango, arin-arin, pasodoble, rumba, bolero eta bertze...  Herria   2005-05-12

Gaitzeko giroa ezarri dute jende guzia dantzaraziz.  Herria   2004-02-19

FIB-eko beterano Belle&Sebastianen pop jostaria etorri zen ondoren, ikuslegoa dantzarazi zuen saio argitsua.  Berria - Kultura   2004-08-10

Baziren txirula joaz sugeak dantzarazten zituztenak ere.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 134. orr.

Sugea dantzarazten duena ez omen da musikaren soinua.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 162. orr.

2 irud/hed

Seguru nengoen gobernu haiek erabili eginen gintuztela eta, txotxongiloak bezala dantzarazi ondoren, ahantzi eginen gintuztela gero.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 39. orr.

Ikara ikusi du ziba dantzarazten ari den ume baten begietan. hogei minutuz dantzarazi zituen kanpaiak festa-doinuz.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 49. orr.

Buruan, zetazko txanoak, larruzko ertzarekin eta haizeak dantzarazten zituen hiru xingolekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 255. orr.

Justu izotzak dantzarazi ondoren Cardhua eztarrira hustu dudanean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 307. orr.

Esku ahurrean dantzarazi zituen txanponak une batez. etxeko leiho guztiak bonbardaketen beldurrez itxita eta kandela dardarati baten argi motelak piezen itzalak luzatu eta dantzarazten zituela.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 21. orr.

Egia bestelakoa zen; Gavardi mingaina dantzarazi nahi zion, isilkako kontuak ager zitzan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 267. orr.

Lan gehiago eman ziguk ospitaleko medikuak limurtzeak hire lagunaren mihia dantzarazteak baino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 380. orr.

Horixe da, nonbait, gure amodioa, eraspena edo atxikimendua (nolazpait esateagatik) hitzetan dantzarazteko moldea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 292. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dantzarazi zituen (3); dantzarazi zuen (3)


dantzari 1 iz dantza egiten duen pertsona, bereziki dantza talde batean.

Kristalezko ontzi fin bat lurrean jarrita, eta hanka arin eta biziko dantzari bat haren inguruan jiraka eta bueltaka.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 35. orr.

Gero eta arinago dantzariak, eskuak eskua hartuta, gorputza gorputzaren aurka jarrita, begia begiaren eta ezpaina ezpainaren bila.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 92. orr.

Dantzari batek pauso zail bat egiteko erakusten duen erraztasun berarekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 135. orr.

Hango kasinoko dantzaria naiz.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 65. orr.

Bi dantzari ari dira batera eta bestera agertoki huts batean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 23. orr.

Dantzariek arkuak eta ezpatak.  Berria - Harian   2005-03-20

Bideoa eta dantza uztartu ditu Blanca Arrieta koreografo eta dantzariak '3600' obran.  Berria - Kultura   2004-04-16

Uztailaren 18an, ortziralea: 10.30etan, Kanboko karriketan, Eslobakia eta Siziliako dantzariak.  Herria   2003-07-17

Musikariak eta dantzariak ibiliko dira bazterren alegeratzeko.  Herria   2004-09-23

· Dantzari-pilotari horrek aire seriosa zeukan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 103. orr.

Kathakali aktore-dantzariak jantzi pisutsua darama soinean, eta aurpegian, makillaje geruza lodia.  Berria - Kultura   2004-09-10

2 (izenondoekin)

Aurpegi pikortatsuak, sudur zapalak, sudur zuzenak, dantzari arinak, dantzari astunak...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 413. orr.

Tomasek gorputz delikatuko neskatila misteriotsu bat aurkeztu zion, dantzari lirain gazte bat zen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 91. orr.

-Laztana, oso dantzari ona zara -urruma egin zuen neskak gero eta hurbilago.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 421. orr.

Besta haundia izan zen, dena mintzaldi eder [...] eta euskal dantza, bi aldeetako dantzari hoberenekin.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 200. orr.

Joxeaustinen aita dantzari amorratua zen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 210. orr.

Pentsatu nuen zu bezalako andreak eta ni bezalako gizonak kristalezko ontzi hura bezalakoak garela, eta behin baino gehiagotan sentitu izan dugula dantzari ikusezin bat geure inguruan jiraka eta biraka  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 36. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Batzuetan lo bezala gelditzen nintzen ni ere, eta Obabako haranari begiratzen nion dantzari multzoaren gainetik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 295. orr.

Neska-mutilek, elkarri helduta, dantzari-kateak osatu zituzten.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 129. orr.

Bielorrusiako dantzari bikote bat.  Herria   2004-07-15

Beste zenbait arlo eta ekinalditan ez zen bera izan sortzaile eta gidari zuzena, baina bai ezinbesteko laguntzaile eta babesa: dantzari-elkartea eratzeko, antzerki-taldea sortzeko...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 64. orr.

Campuseko dantzari-lanpostu bat eskuratzeko ahaleginetan ari naiz...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 168. orr.

Dantzari soineko garbi bat jantzi, orrazkera apaindu, zilar doratuko gerriko bat lotu, eta hartan ahoa eta eskutokia metal berekoak zituen sastagai bat ipini zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 111. orr.

Dantzari argazkiak ageri ziren orrialde batean zabaldurik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 271. orr.

Txistulariak, zaku karrerak, abeslari eta dantzari saioak, bertsolariak...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 55. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Tango dantzari baten burua zian, gogoratzen nauk, edo neska dantzari batena.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 48. orr.

Lanbide honetan strip-tease dantzariaren pose ustel eta manipulatzaileak ez dira aski.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Aurora topless dantzaria izana zen Queens-en.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 82. orr.

5 (izenondo gisa)

Ur laster nabigaezinak, babuino dantzari oihulariak, sugeak lotan, hortz-hobi gorriak zurien odol gozoaren zain.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 270. orr.

Ni haren izter dantzariari begira nengoen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 182. orr.

Mihi dantzaria zuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 248. orr.

Ipurtargi gorri dantzariak balira bezala.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 61. orr.

Eta nire gorputzak, mugitzerakoan, itzal dantzariak eratzen ditu pianoaren beltzean, piano gaineko argazki zaharretan, hormaren zurian.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 63. orr.

Ozen irakurtzen hasi zen, begi bat itxiz letra dantzariak geldiarazteko.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 232. orr.

Artega ari zen gimnasioan borroka aurreko jausitxo ohi baino dantzariagoak oin-punta ezkerrekotik eskumakora tartekatuz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 135. orr.

6 (adizlagun gisa)

Saulen alaba Mikalek, leihotik begiratuz, David erregea jauzika eta dantzari ikusi eta mesprezatu egin zuen barru-barrutik.  Elizen arteko biblia   1 Kro 15,29

Israelgo herrixka guztietatik bidera atera zitzaizkion emakumeak Saul erregeari, bozkarioz kantari eta dantzari, danbolinak eta txilinak joz.  Elizen arteko biblia   1 Sm 18,6

Ospitaleko gelako leihoetan eguzkia dantzari zebilen hara eta hona.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 320. orr.

Zuzen begiratzen zidan, aurpegia aurreratuta, txinparta gozo eta maitekor bat begietan dantzari.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

7 dantzari talde (orobat dantzaritalde g.er.)

Aretoan bertan, paretarik pareta saltoka dabilen dantzari taldearen irudiak ageri dira sarrerako pantaila erradoian.  Berria - Kultura   2004-07-16

Dantzari talde bat osatu zen, berebat koru txiki bat, zine-forum bat helduentzat eta haurrentzako zinea, "super 8" kamera zahar bat lortua baitzuen gotzaindegitik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 106. orr.

Euskal dantza monitore izaiteko, eskoletan eta dantzari taldetan.  Herria   2001-02-08

1979. urtean "Garaztarrak" dantzari taldeak omenaldi bat ederra eskaini zuen Fauxtin-en oroitzapenetan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 178. orr.

8 emakume/neska/neskato dantzari

Etxe hartan, hirugarren solairuko geletako batean, bi emakume dantzari ohi bizi ziren, senatari zahar baten babestuak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 41. orr.

Haragien toles zabalek neska dantzari baten gona bilduak zekarzkioten gogora.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 254. orr.

Hau neska dantzari arabiar bat da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 159. orr.

Neska dantzari tropel bat sartu zen orduan plazara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Eskuin aldeko barran jarrita zegoen zigarro bat erretzen eta agertokira atera berri zen hurrengo neskato dantzariari begira.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 177. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bada dantzari (3); balleteko dantzari (3); bat dantzari (11); bere dantzari (6); bertan dantzari (3); beste dantzari (6); bezala dantzari (3); bi dantzari (5); bost dantzari (6)

dantzari apartak (3); dantzari ariko (3); dantzari ariko dira (3); dantzari bakoitza (3); dantzari bat (13); dantzari batek (10); dantzari batek aurreskua (3); dantzari batekin (3); dantzari baten (14); dantzari batzu (8); dantzari batzuk (3); dantzari bezala (3); dantzari bikaina (5); dantzari buruz (4); dantzari buruzko (5); dantzari dagokionez (4); dantzari eguna (3); dantzari ekin (6); dantzari eta (70); dantzari eta kantari (4); dantzari eta koreografoak (5); dantzari eta musikari (8); dantzari eta musikariak (3); dantzari eta soinulari (6); dantzari eta txistulariek (5); dantzari gazte (9); dantzari gazteak (17); dantzari gazteak ere (3); dantzari gazteei (3); dantzari gazteek (4); dantzari gazteen (3); dantzari gehiago (3); dantzari gisa (4); dantzari guziak (4); dantzari guztiek (3); dantzari guztien (3); dantzari ohi (4); dantzari profesional (3); dantzari profesionalak (3); dantzari talde (17); dantzari talde bat (4); dantzari talde hunek (3); dantzari taldea (7); dantzari taldeak (15); dantzari taldearen (6); dantzari ttiki (12); dantzari ttipi (4); dantzari txiki (7); dantzari txiki eguna (3); dantzari txiki egunean (3)

den dantzari (5); dira dantzari (5); donibane dantzari (10); du dantzari (3); dute dantzari (3); elgar oinka dantzari (3); ere dantzari (4); eta dantzari (60); eta dantzari ekin (3); eta ere dantzari (3); euskal dantzari (5); gainean dantzari (3); hainbat dantzari (3); hango dantzari (3); haur dantzari (5); herriko dantzari (4); herriko dantzari eta (3); jon maia dantzari (3); kantari eta dantzari (8); ko dantzari (8); koreografo eta dantzari (4); maia dantzari (3); munduko dantzari (3); musikari eta dantzari (6); neska dantzari (7); oinka dantzari (3); oso dantzari (3); soinulari eta dantzari (4); taldeko dantzari (6); xuberotar dantzari (4); zen dantzari (4); zirikolatz dantzari (3); zirikolatzeko dantzari (7); zirikolatzeko dantzari gazteak (6); zortzi dantzari (3)

baztango dantzariak (3); da dantzaria (4); dantzaria da (5); dantzaria eta (7); dantzariak dira (5); dantzariak ere (8); dantzariak eta (26); dantzariak izan (3); dira dantzariak (12); diren dantzariak (4); eta dantzaria (8); eta dantzariak (32); herriko dantzariak (3); jeikadiko dantzariak (3); jon maia dantzariak (3); kantari eta dantzariak (3); koreografo eta dantzariak (6); lehen dantzaria (6); lehen dantzaria da (4); maia dantzariak (3); musikariak eta dantzariak (3); taldeko dantzariak (10); zen dantzaria (3); zirikolatzeko dantzariak (4)

dantzariei begira (6); dantzariek aurreskua (3); dantzariek beren (3); dantzariek eta (8); dantzariek parte (4); dantzariek parte hartuko (3); dantzariekin batera (3); dantzariekin eta (3); dantzarien artean (4); dantzarien biltzarra (12); dantzarien biltzarrak (20); dantzarien eta (3); dantzarien ibilaldia (3); dute dantzariek (5); eta dantzariek (20); eta dantzariekin (5); eta dantzarien (9); euskal dantzarien (34); euskal dantzarien biltzarra (10); euskal dantzarien biltzarrak (16); haur dantzarien (4); herriko dantzarien (3); maia dantzariek (3); taldeko dantzariek (5); taldeko dantzariekin (4); zen dantzarien (3); zuten dantzariek (3)

dantzarik egin (3); dantzarik egiten (5); dantzarik ez (5); dantzaririk onena (3); eta zuek dantzarik (3); zortzi dantzarik (3); zuek dantzarik (3); zuek dantzarik ez (3)


dantzarisa iz emakume dantzaria.

Bronxekoa ei zen jatorriz, osterantzean ez nekien deus ere Ivyz: hasieran dantzarisatzat hartu nuen, gero cocotte-tzat, baina ez dut uste, benetan, ez bata ez bestea zenik... azken batean, egiazki modelo-lanetan ziharduelakoan nago.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 99. orr.


dantzaritalde ik dantzari 7.

dantzasoka ik dantza 13.

dantzategi iz dantzalekua, dantzatokia.

Musikategi bat ari dute muntatzen Herausta auzogunean eta dantzategi bat eraikiko goraxago aipatu liburutegiaren sahetsean.  Herria   2004-11-25


dantzatoki (23 agerraldi, 9 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 78 agerraldi; orobat dantza-toki 8 agerraldi, 3 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 21 agerraldi) iz dantzatzeko tokia. ik dantzaleku.

Autoan sartu eta osteguna zenez, Young Play dantzatokirantz joatea erabaki zuen, oraindik zerbait egongo zelakoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 156. orr.

Kontzertu guztiak 22: 00etan izango dira, Luyber dantzatokian.  Berria - Kultura   2004-01-02

Zaharrenak, musean ari ziren, gazteak aldiz, edan eta edan, erdi-mozkortzen, dantzatokira joan aurretik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 128. orr.

Dantzatokiko bar ondoan luzaz edarien zain egonik, adiskideengana nindoala, zinez uste gabetarik, gure begiek elkar jo zuten.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 165. orr.

Dantzatoki bateko parkinean dago eta argazkian agertzen ez den norbaitekin ari da hizketan, boxeolari baten afixen ondoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 189. orr.


dantzatu (ETCn 7.182 agerraldi), dantza(tu), dantzatzen 1 da ad dantza egin.

Ontzat emango dute hasieran gaitzetsi dutena, buruargia deituko diote ergelari eta ezin hobeto dantzatuko dira besteren doinuaren hotsean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 106. orr.

Gerrialdea eta ipurdia bizi-bizi mugituz dantzatzen ziren, baina gehienbat gerrialdea mugituz, garai hartan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 43. orr.

Mutil erromantiko batekin dantzatu naiz, baina ezin izan dut ezer egin.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 36. orr.

Berriro ere dantzatuko naiz Jaunaren aurrean.  Elizen arteko biblia   2 Sm 6,21

Eta, biak ala biak, gaueko ordu txikiak arte dantzatzen ziren.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 248. orr.

Emakumeak, alai dantzatuz, honela kantatzen zuten, batzuek besteei erantzunez: [...].  Elizen arteko biblia   1 Sm 18,7

Azkenean Marga altxatu egin zen eta sueltoan dantzatzen hasi zen kuwaitarraren parean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 129. orr.

Eta harantzago, lorategiaren mugan ia, harrizko hormaren aurka ia, bellvedere bat, orkestra txiki batek noiz edo noiz jotzeko eta bikoteek lotuan dantzatzeko propio egina.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 42. orr.

Pega-pega eginda dantzatzen zela eta lehenengo deskuiduan atzaparra bragetara bota ziola.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 148. orr.

Gramofonora hurbildu eta dantzatzeko musika ipini zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 61. orr.

• 2 du ad (dantzatzen dena aipatuz)

Ederki dantzatu du ohorezko Aurreskua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 361. orr.

Herriko neska-mutilek udaberriko kantak eta dantzak abestu eta dantzatu ohi zituzten arratsero, biribilean jarririk.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 400. orr.

Baltse zoroak dantzatu zituzten maitagarrien zirkuluaren inguruan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 285. orr.

Salaren erdian, leku karratu batean, lau bikote tangoa dantzatzen ari ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 219. orr.

Dantzatu behar duen piezaren erritmoa markatu nahi luke.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

Mister Lewinek ez zeraman soinean, jakina, inolako etiketa-jantzi ilunik, eta dantzatu ere mazurka modura egiten zuen dena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 133. orr.

Suprefeturan bururatu dute manifestazioa, mutxikoak dantzatzen eta garagardoak edaten.  Berria - Ekonomia   2006-04-05

· Aurreskua dantzatu zen arin arina, holakotan ohi den bezala.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 214. orr.

Ortzirale aratsean Jondoni Joane suaren inguruan, mutxikoak dantzatzen ahalko dira.  Herria   2001-06-21

3 (nor/zer osagairik gabe)

Eta istorio honen hasiera eraikitzeko baliatu dudan azken hotsaz, [...] luze eta zabal hitz eginen dizuet ondoko orrialdeetan, istorio honek klinki-klanka motel haren erritmoan dantzatzen baitu.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 13. orr.

Elkarrekin dantzatzen genuen, Rosak eta biok.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 36. orr.

Maitagarrietako batzuek erritmoz kanpo dantzatzen zuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 270. orr.

Lehen ondo dantzatzen huen hirugarren zerbezatik aurrera.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 143. orr.

4 irud/hed (gorputzaren zatiak)

-Gustatzen? -keinu pinpirin batez zangoa dantzatu zuen, bi eskuekin gona belaunetaraino biltzen zuela- Josuren oparia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 234. orr.

Begira nola dantzatzen dituen aldakak!  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 43. orr.

Ikazkinak mehatxu egin zion ukabila airean dantzatuz: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 223. orr.

Begiak dantzatu eta desafiozko begiratuak bota ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 96. orr.

Antjerekin ezin nuen mingaina libre dantzatu Giselarekin bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 113. orr.

Zer egin dut nik hi honela ausartzeko ene aurka mihia hain zakar dantzatzera?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 149. orr.

Hire mihi luzea amarrukeriaz dantzatu ostean, jai duk uste baldin baduk ene kafetegian jotzen utziko diadala.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 22. orr.

Han etorri zitzaizkigun zaunka, isatsa dantzatuz eta saltoka, iritsi ginenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

5 (bestelakoak)

Aitak irriño bihurri bat dantzatzen zuen ezpainetan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 96. orr.

Zaletuak sari eske hasi ditun, painelu zuriak airean dantzatuz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Zigorra dantzatu zuen hiru zaldien bizkar gainean, pozik zegoela adierazi nahirik eta zigortzeko asmorik gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

Zakurra hezteko, dena den, makila dantzatzea bide erabat okerra dela esaten dute Merkatari soila izateko, Korpanoff jauna, ederki dantzatzen duzu ehizako ganibeta!  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 83. orr.

Asaldaturik zeuden, odol-egarriz eta pistola dantzatzeko gogoz.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 158. orr.

Atera zuen patrikatik bere dokumentu preziatua, eta arma bat bailitzan dantzatu zuen etsaiaren sudurpean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 82. orr.

Zuzendariordearen hatz lodixkek bolaluma dantzatu zuten airean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

Une hartantxe, Remigio, gurdi gainean eserita, esku-soinua dantzatzen hasi zen, Esku-soinuaren printzesa piezaren lehen konpasak joz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 99. orr.

Haizeak bandera gorriak dantzatzen zituenean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 121. orr.

Europak laster dantzatuko zuen Herioren dantza.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 137. orr.

Dagoeneko badu bikotea talde zurigorriak UEFAko final-hamaseirenetan dantzatzeko: Austria Viena.  Berria - Kirola   2004-12-18

· Arrazakeria eta xenofobia ere dantzatuko nituzke basakeria horien arrazoitzat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 11. orr.

Gosea, egarria, hotza: horiek denak dantzatu zituzten lehen egunetan, harro-harro.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 104. orr.

· Baina, nola dantzatzen da egoera hau?  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 151. orr.

6 da ad

Esku ikustezin aldaberek eraginda dantzatzen den txotxongiloaren pare.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 259. orr.

7 (era burutua izenondo gisa)

Hizkuntza ulertzen ez zutenek ere ulertu zuten poesia zer den, poesia dramatizatua, ironikoa, dantzatua, antzeztua, nik dakit ba.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

airean dantzatuz (4); aurreskua dantzatu (18); aurreskua dantzatu eta (3); aurreskua dantzatu zuen (4); bat dantzatu (8); batek aurreskua dantzatu (3); batekin dantzatu (4); dantzatu behar (6); dantzatu du (4); dantzatu dute (3); dantzatu eta (11); dantzatu ez (3); dantzatu izan (3); dantzatu nahi (6); dantzatu nuen (4); dantzatu ostean (4); dantzatu zen (4); dantzatu zioten (3); dantzatu zituen (6); dantzatu zituzten (7); dantzatu zuen (24); dantzatu zuten (9); dantzatuko dira (5); dantzatuko dituzte (3); dantzatuko dute (12); dantzatuz eta (5); ere dantzatu (4); ere dantzatuko (4); eta dantzatu (6); eta dantzatuko (3); mutxikoak dantzatu (3); mutxikoak dantzatuko (4); mutxikoak dantzatuko dira (3); nahierara dantzatu (4); nola dantzatu (5); ohorezko aurreskua dantzatu (4)

bitxiez dantzatzeagatik (3); bitxiez dantzatzeagatik famatuak (3); dantzatzea eta (3); dantzatzeagatik famatuak (3); dantzatzeagatik famatuak diren (3); dantzatzeko aukera (4); dantzatzeko eta (3); dantzatzeko gogoz (3); eta dantzatzeko (5); mugimendu bitxiez dantzatzeagatik (3)

asko dantzatzen (3); bat dantzatzen (6); bat dantzatzen ari (3); dantza dantzatzen (4); dantzatzen ahal (5); dantzatzen ahal zinen (5); dantzatzen ahalko (3); dantzatzen ari (16); dantzatzen ari dira (3); dantzatzen ari zen (3); dantzatzen den (3); dantzatzen dira (4); dantzatzen dute (4); dantzatzen duten (3); dantzatzen ez (4); dantzatzen hasi (8); dantzatzen hasi zen (4); dantzatzen hasten (3); dantzatzen zen (3); dantzatzen ziren (5); dantzatzen zuen (6); dantzatzen zuten (5); dantzatzen zutenak (3); eta dantzatzen (4); flamenkoa dantzatzen (4); mazurka dantzatzen (3); mazurka dantzatzen ari (3); mutxikoak dantzatzen (4); mutxikoak dantzatzen ahalko (3); nola dantzatzen (6)


dantzatxo iz adkor dantza.

Peeves ez zen batere laguntzen ari: korridore jendetsuetan agertzen zen han-hemenka "Oi Potter, beti oker..." abestuz, eta orain kantaren araberako dantzatxo batekin gainera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 198. orr.


dantzazale izond dantzaren zalea dena.

Hortaz, erregeak Vienako Enperadoreari idatzi, eta bere asmoak azaldu zizkion, eta Vienakoak onartu, osaba bezala musika eta dantzazale amorratua baitzen bera ere, gure erregearen lehengusu propioaz gainera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 269. orr.

Dantzazaleen eta ez hain dantzazaleen festan, gustu guztietarako ekitaldiak izan ziren.  Berria - Kultura   2004-07-18

Arrangoitze euskaltzale eta dantzazaleen bilgune izanen da igande honetan Mutxikoaren Egunaren mende laurdena ospatzeko.  Berria - Kultura   2004-10-09


dantzazulo iz adkor dantzalekua.

Dantzazuloko giro itogarriak irteera bilatzera behartzen zuen behin eta berriro.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 61. orr.

Zinemara tabernetara lagunen etxeetara dantzazuloetara joatea gero eta gogorrago egiten zitzaion.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 132. orr.

Dantzazuloa Elgetako lubaki bat begitandu zitzaion Galderri.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 62. orr.


danzaldi ik dantzaldi.

danzoi iz Kubako dantza eta musika, habaneraren antzekoa.

Notas de La Habana danzoi ederra (Ivan Lewisena), Amanda boleroa (Ricardok egina) eta Así es la vida timba-jazz moduan (Felipe Cabreraren pieza sutsua).  Berria - Kultura   2004-04-27


dar-dar (312 agerraldi, 73 liburu eta 13 artikulutan; ETCn 1.361 agerraldi; orobat dardar 162 agerraldi, 51 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 395 agerraldi) 1 adlag ikaraz, dardaraz.

Dar-dar aditzen nituen azalpen haiek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 94. orr.

Eskua dar-dar luzatu zuen Ronek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 77. orr.

Haren izena entzute hutsarekin dar-dar hasten dira gazteen bihotz kartsuak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Nik neuri dagokidana ongi dakit: dardar utzi ninduela, koloka, arnasa bera asaldatua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 212. orr.

Eta eskuak dar-dar zituela saltxitxa-erretilua hartu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 188. orr.

-Ezertan ere ez! -bota zion Filchek, masailak dar-dar zituela, zakar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 126. orr.

Eskuak dar-dar, paper batzuk erakutsi zizkidan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 140. orr.

Urduri nindoan, zangoak dar-dar, eta harat heldu nintzenean, atea zabalik ediren nuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 447. orr.

Koronelak, urrats bat aurrera egin, eta, goitik beheraino dardarka, lebitaren toles guztiak eta aurpegiko zimur bakoitza dar-dar, hilak bezain zurbil eta ahalegin handiz lortutako irmotasun etsi horrekin berak ere itxura izugarria zuela konturatu gabe, emazteari esan zion: [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 55. orr.

Zer uste duk, bada? -esan zidan, ahotsa dar-dar.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 102. orr.

Zutik jarri zen, barrena dar-dar.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 315. orr.

Beldurrez dar-dar, nor zen galdetu zion presoak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 134. orr.

2 (izen gisa) dardara.

Are dar-dar bortitzagoak egin zituen armairuak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 113. orr.

Izan ere, noiz eta Mignoni gibeleko ile-xerloak jaso eta okzipuzio ile gabean eman bainion musu, dar-dar batek hartu zuen hura, eta bertze dar-dar batek ni, eta hala eta halatan sentitu ginen biak loturik dar-dar haietan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 482. orr.

Aditzekotan ere, parketaren kexu arranguratsua, apaingarrien dar-dar ikaratia, kirrinka-hotsen bat edota parpailaren firfira, eta arropa zuri zurrunaren usain larderiatsua baino ez.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 199. orr.

Leihatilak dar-dar soinua egiten zuen motorraren eraginaz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 73. orr.

Dardar ikara hotz batek korritu zidan gorputza.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 25. orr.

· Hankek dar-dar txikia egiten zioten Agustinari, gertakari ikaragarri haiek Leireri eta abokatuari kontatzean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 172. orr.

3 dar-dar batean adkor erabat dardaraz.

Hatzak dar-dar batean zebilzkidala ohartu nintzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 124. orr.

Hankak dar-dar batean neuzkan, dena bueltaka zebilkidan begien aurrean.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 133. orr.

Egin nuen urrats bat, urduri; egin nuen hurrengoa, urduriago; egin nuen beste bat eta beste bat, gero eta urduriago, harik eta zangoak dar-dar batean jarri zitzaizkidan arte, goitik behera egiten nuela.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 130. orr.

Ez zen konturatu Sonja dar-dar batean zegoela eta bi eskuekin oratu behar ziola mahaiari, lurrera ez jausteko.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 57. orr.

-Benetan, gure eskuetan jarri du Jaunak lurralde osoa; dar-dar batean daude denak gure aurrean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 24. orr.

Buruko mina zeukan, urdaila gaizki, begiak itzaliak, indarrak urri, belaunak dar-dar batean, kemena galdurik...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 180. orr.

Liebkind Bendelek besoei eragiten zien; dar-dar batean, garrasi egiten zuen Walden doktorearen belarrietan, bestea gorra balego bezala.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 102. orr.

Altxatu egin nintzen, dar-dar batean hosto bat bezala.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 88. orr.

Merkatuak dar-dar batean utzi dituen beste faktorea Ivan ekaitz tropikala izan da.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Japonian eraso mehatxu batek dar-dar batean jarri zituela indizeak.  Berria - Ekonomia   2004-02-21

4 dar-dar eginsup_1 ik dardaratu. (pertsonak edo gorputz zatiak)

Baten batek dar-dar egin zuen funtzionario-taldearen erdian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 542. orr.

Hermionek dar-dar egin zuen ikaraz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 135. orr.

Hagridek hitz egin zuenean, dar-dar egiten zuen amorruz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 50. orr.

-O, Jones jauna -esan zuen ahots ozen eta alaiaz, eta dardar egin zuen, jelatinazkoa balitz bezala.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Lehen aldiz egin zuen dardar zure gorputzak Genoako hotel hartan dardar egin zuen moduan.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 0. orr.

Ai ene! gorputz osoak dar-dar egin dio.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 113. orr.

Etenaldia dardarizo batean oinarritzen da, eskuineko eskuak dar-dar egiten duela dirudi, emeki, paperaren gainean pausatua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 172. orr.

Hermioneren ezpainek dar-dar egin zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 258. orr.

Barre egitean, Schmidten masaila bigunek dar-dar egiten zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 142. orr.

Bizarrari tiratu zion, begiak kliskatu eta dar-dar egin zuen, ikasketa etxean ohi zuen bezala.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 178. orr.

Berebiziko ahalegina eginez, hatzek dar-dar ez egitea lortzen zuen, ahotsa irmoa eta argia izatea, begiek lasaitasuna agertzea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 26. orr.

Tania Kovaltxuki dar-dar egiten zioten eskuek, urduritasunaren eraginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 66. orr.

Baina gauza bat esaten dizut, Les, hatzek dar-dar egiten zidaten.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 53. orr.

Josteko makina baten antzera egiten zion dar-dar bihotzak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 115. orr.

5 dar-dar eginsup_2 (gauzak)

Pinu egurra erre eta erre ari ziren galdarak eta haien paretek dar-dar egiten zuten lurrunaren presiopean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 123. orr.

Armairuak dar-dar egin zuen berriro, baina are dardara handiagoak egiten zituen Nevillek berak, hau urkamendira bezala baitzihoan aurrera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 112. orr.

Lauoinka bizian hasten dira zaldiak, gurpiletako izpiak elkarrekin nahasten dira biribilki oroberdin batean, dar-dar egiten du bideak, eta beldurrezko oihuak jaulkitzen zaizkie bide bazterrean geldirik geratu diren oinezkoei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 359. orr.

Lurrak ostera dar-dar egin eta bere baitan itxi zen, zuloaren arrastorik utzi gabe.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 179. orr.

Brooklyngo zubia batzuetan dardar egiten duen harpa bat da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 87. orr.

Ohe ondoko olio-lanparako argi horiak dar-dar egin zuen gela osoan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 68. orr.

6 dar-dar eginsup_3 (testuinguru teknikoetan)

Jakina da ahoskordek maiztasun askotan egiten dutela dar-dar batera.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 111. orr.

Beraz, airea isurtzen da ahoskorden artetik eta horiek dar-dar egiten dute; ondorioz, ahotsa sortzen da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 37. orr.

Herskaria (/p/) ahoskabea denez, ezpainetako hersketak irauten duen bitartean, ahoskordek ez dute dar-dar egiten.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 23. orr.

Berezkoa da hasperena ahoskabea izatea, igurtzia sortzeko adina aire igarotzeko ahoskordek elkarrengandik erabat urrundurik egon behar baitute eta horrela ezin baitute dar-dar egin.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 94. orr.

7 dar-dar eginarazi ik dardararazi.

Glotisa igo ondoren, irekitzen denerako, biriketatik datorren aireak ez dakar nahikoa indar ahoskordei dar-dar eginarazteko.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 37. orr.

8 dar-dar eragin dar-dar eragin. ik dardararazi.

Izuak dar-dar eragin zidan, ikara hezurretaraino sartu.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 112. orr.

Bidearen bi aldeetan paraturik zeuden, eta haizeak dar-dar eragiten zien hariei, harpa batenak balira bezala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 178. orr.

Gnomoak zabuka egin zuen eta hantxe bertan zerraldo erori zen ahoz behera, gela osoari dar-dar eragin zion danbatekoaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 159. orr.

Oraindik beste behin, lurrari ez ezik, zeruari ere dardar eragingo diot..  Elizen arteko biblia   Heb 12,26

Bat-batean, hain lurrikara gogorra izan zen, non kartzelaren oinarriei ere dardar eragin baitzien.  Elizen arteko biblia   Eg 16,26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahotsa dar dar (8); ahotsak dar dar (5); batek dar dar (3); beldurrez dar dar (3); bihotza dar dar (3); dar dar (307); dar dar ari (3); dar dar batean (37); dar dar egin (76); dar dar eginez (3); dar dar egiten (64); dar dar eragiten (3); dar dar jarri (8); dar dar zituela (6); dar dar zuela (5); dar darka (6); dute dar dar (5); ere dar dar (6); eskua dar dar (6); eskuak dar dar (10); eskuek dar dar (5); eta dar dar (11); ezpainak dar dar (4); ezpainek dar dar (5); harryk dar dar (3); hotzak dar dar (3); hura dar dar (3); ikaraz dar dar (3); lurrak dar dar (6); osoa dar dar (4); osoak dar dar (4); zangoak dar dar (7)

aurrean dardar (4); beldurrez dardar (12); bere dardar minetan (3); dardar bat (3); dardar batean (14); dardar egin (25); dardar egin zuen (13); dardar egin zuten (3); dardar egingo (4); dardar egiten (18); dardar egiten zioten (3); dardar eta (7); dardar minetan (3); ere dardar (5); eta dardar (12); eta dardar egin (4); jaunak dardar egin (3); oteiza bere dardar (3); zuen dardar (3)


daratulu 1 iz zurean-eta zuloa egiteko erabiltzen den tresna aho-bihurria. ik ginbalet; laztabin.

Nik indar egiten nuen, jiraka, daratuluaz egurra zulatzen ari banintz bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 55. orr.

Daratulu batekin erraz egiten da hatz-erdiko zuloa, eta hazbetekoa eta hatz eta erdikoa ere bai.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5230. orr.

Aizkorakada bat eman, eta sudurra egin du; beste aizkorakada bat, eta horra ezpainak; daratulu handi batez egin ditu begiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Ideia finko hura, bada, [...] bakardade guztizko hartan handituz eta handituz, daratulu baten gisan ari zitzaion barneratzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 289. orr.

Dursley jauna Grunnings izeneko enpresa bateko zuzendaria zen: daratuluak egiten zituen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 7. orr.

Iltzeak ez badira, daratuluak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 219. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hirirantz zihoan bitartean, egun hartan lortzea espero zuen daratulu-eskabide handian bakarrik pentsatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 8. orr.


daratulutxo iz daratulo txikia. ik ginbalet.

Dusseli pedalez eragiten zaion daratulutxo zaharkitu bat ekarri diote.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 101. orr.


dardai ik dirdai.

dardar ik dar-dar.

dardara (1174 agerraldi, 194 liburu eta 35 artikulutan; ETCn 4.694 agerraldi) 1 iz astinaldi labur eta arinen saila. ik daldara; ikara.

Bero pisua zen eta, haizerik ez bazebilen ere, lur errearen dardara zuen aireak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

Guk, berriz, badugu belarrian mintz mehe bat airearen dardara horiek jasotzen dituena eta garunera hots gisa igortzen dituena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 224. orr.

Zeruko urdin leuna eta arbola hostoen dardara berde freskagarria.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 52. orr.

Belaunen dardara bat, hain zuzen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 144. orr.

'Nik ere ez dut etxera itzuli nahi,' esanen dizu Ednak astiro, ezpainen dardara bozaren soinuarekin apur apurka loturik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 382. orr.

Ahotsa apalduz joan zen gero eta gehiago, harik eta ezpainen azken dardaran hil zitzaion arte.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 140. orr.

Bitartean, Martinek aulkian itxaron zuen, lepoa tente, begiak erdi itxita, ezpainetan dardara bat, otoitzean balego legez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 91. orr.

Bero maxkala egiten bazuen ere, Noraren eskuetako hotzak eta dardarak larritu zuten Andreas.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 132. orr.

Ziztada bat lokietan, dardara bat hanketan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 78. orr.

Emozioaren dardaraz baina oporraldi lasaian dabilenaren patxadaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 95. orr.

Badirudi soinuaren dardara eta argiaren dirdira bat egitera doazela.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 62. orr.

Karrakak bazuen dardara antzeko bat, taup ababorrean eta taup gero istriborrean egiten baitzuen,sotoetatik odola bulkadetan baletorkio moduan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 49. orr.

-Ez! -erantzun nion, ahotsean dardara, ziegaren bazter batean kuzkurtuta.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 56. orr.

Dardara batek hartu nau, burutik hanketara: bera... bera da zain nuena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 105. orr.

Dardara sumatu zuen hanketan.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 75. orr.

Hanketako dardara hura baino ez zuen sentitzen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 100. orr.

Dardarak hartzen nau haren aitzinean berriz agertu beharko dudala burura datorkidan bakoitzean.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 184. orr.

2 (izenondoekin)

Argazkiko gizasemeak aingira batek arroka artean geldirik dagoenean egiten duen dardara kurbatu bera egiten duela dirudi.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 189. orr.

Ez du hitzik atera; gorputz atal guztiak zurrundu zaizkio, eta ekaitz horren ondotik dardara bortitzetan da hasi.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 321. orr.

Irudipena dut betazalen dardara txiki batek -"espasmoa" litzateke hitza- iragar dezakeela oihuka jartzen duen trantzearen hasiera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 397. orr.

Dardara arin batek zeharkatzen dio gorputza, bere erlojuari begiratzen dio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 217. orr.

Eskuak bolante gainean bermatzean dardara arin bat nabari du hatzetan.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 43. orr.

Bizirik dago, ez dut ezetz esaten; baina ez zen bizi mota hori Annyk gogoan zuena; dardara xumeak ikusten ditut, hedatzen eta utzikeriaz taupaka ari den haragi zurbila ikusten dut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 48. orr.

Zirrara moral handietako dardara urduria sentitu zuen kolpetik doktoreak, eta emozioz ikara batean hartara hurbildu zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 50. orr.

Ahapeka ari zela, halako dardara pitzatu bat nabari zen haren ahotsean, Elleni zoriontasunezko lilura piztu ziona.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 299. orr.

Burutik orporaino dardara ikaragarri batek astintzen zuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 62. orr.

Azkenean atea ireki eta kandela piztu zuenean, dardara bizian zegoela ikusi zuen Lisak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 276. orr.

Irritsezko dardara sentitzen du lipar batez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 48. orr.

Bizkarra pixka bat kakotua, harengan ohikoa behar zuen ezinegon urdurizko dardara batek astindua, hantxe zegoen geldirik, [...] galtza laburregien azpitik galtzerdi urdinak ageri zitzaizkiola.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dardara-ahotsa zen nirea, negarrez hasteko zorian nengoen.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 23. orr.

Hitzek berek ezinbestearen berri eman aurrez, egia jakinarazi duen dardara-ahots apal batez.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 27. orr.

Estore hautsi baten dardara zarata.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 102. orr.

Egun hartan bihozgabeturik geratuko dira erregea eta buruzagiak, izuturik apaizak, dardara-ikaraz profetak.  Elizen arteko biblia   Jr 4,9

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Nahasdurak sekula baino indar gehiagoz jo zuen, eta aldi berean gorputz dardara zinez ikaragarriek hartu zuten.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 477. orr.

Diskoaren eztarri dardara apar moduan zabalduko da tabernako aire ospelean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 142. orr.

Mugagaitz zegoen mutilaren aurpegiera: doi-doi antzematen zitzaion ezpain-dardara baizik ez, kolore-bizitasunik gabeko aho zimelduan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 72. orr.

Ahots dardararik gabe baina doinu ikaragarri bortitzez erantzun zion: "Bien sûr".  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 270. orr.

Neskak ikara-dardara bat egin zuen, hozkirriak jota.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 150. orr.

Bat-bateko topaketak izu-dardara sakona eragin zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 744. orr.

Oso larrialdi-dardara garbiak jasotzen baitzituzten nire belarriek hark itsumustuan igorritako ultrasoinuetatik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 60. orr.

Beldur dardaraz askatu ditut lokarriak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 315. orr.

Zuek gure igarmen-dardarak eragozten ari zarete!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 242. orr.

Barne dardarak astindu zuen Joseba.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 38. orr.

5 (testuinguru teknikoetan)

Fonetikoki ez du zentzu handirik dardarkari bakunaz hitz egiteak, dardara, berez, mugimendu errepikatua baita.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 146. orr.

Fonetika-fonologien eremuan, ahots esaten zaio ahoskorden dardarak sortzen duen hots uhinari.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 33. orr.

Dardara horrek oso hots-uhin konplexua sortzen du, alegia maiztasun askok osatua.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 149. orr.

Hersketa bukatu eta ezpainak irekitzean abia daiteke dardara, baina dardararen abiatze hori ez da nahitaez berehalakoa izaten.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 23. orr.

Ahoskorden dardara nahikoa berandu hasten bada, [...] kontsonantea hasperenduntzat hartzen da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 23. orr.

Hotsaren sortzean esku hartzen duten faktoreak arnasbehera, aho artikulazioa, laringearen dardara eta sudur erresonantzia dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 71. orr.

Lehen kasuan, haizea oztoporik gabe igarotzen da, eta aho sokak ez dira dardaratzen; bigarrenean, haizea igarotzeak hots dardarak eragiten ditu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 70. orr.

Glotisa irikia baldin badago oso, ez da inolako dardarik gertatzen, eta hautemaniko hotsa aho barrunbetik aterako da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 71. orr.

Argi-dardara (ingelesez flicker): badirudi ikusmen-sistemari "kosta egiten zaiola" argi periodiko baten aldakuntzak jarraitzea, horren maiztasuna segundoko ziklo batzuk baino handiagoa, baina hala ere apal samarra denean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

Argi-dardara argi gertaera periodiko guztietan agertzen denez, proiekzio-lastertasuna geldiegia denean agertzen da zineman.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

6 dardaran (71 agerraldi, 27 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 215 agerraldi) dardaraz, dardarka

Eskuak dardaran zituen, kirioak airean, bihotza punpaka.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 262. orr.

Eskua dardaran nuen, dardaran hankak, dardaran bihotza.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 376. orr.

Begiak erdi itzuliak ditu, hortzak dardaran.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 200. orr.

Ahotsa dardaran mintzatu zen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 319. orr.

Dursleytarrak dardaran jartzen ziren pentsatuta zer esango zuten auzokoek Pottertarrak kale hartan agertuz gero.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 8. orr.

Ondoren auto astun batek dardaran jarri du etxea.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 78. orr.

Zer pasatu zaik, Joxe Ramon? -esan zidan amak ezpainak dardaran, zurbil-zurbil, ohe gainean etzanda ikusi ninduenean odola zeridala.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 182. orr.

7 dardaraz (199 agerraldi, 63 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 617 agerraldi) dardarka

Ume gaixoa dardaraz zegoen, gona eta galtzerdiak blai eginda.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 314. orr.

Begira nola dagoen dardaraz, sukarra din noski.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.

Nire gorputza dardaraz zegoen desiraren desiraz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 16. orr.

Dardaraz zaudelako dakit izututa zaudela.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.

Amorruz dardaraz zituen besoak, eta, bat-batean, haurraren aurpegira makurtu eta garrasi egin zion: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 122. orr.

Harry izerditan eta dardaraz esnatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 120. orr.

Dardaraz edan zuen ardoa, zaindarien begiak bere gain sumatu baitzituen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 28. orr.

Barrea ere dardaraz atera zitzaion, eta hotz den txakurraren zaunka gogorarazten zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 209. orr.

Gu abian jarri eta lurra dardaraz hasten zen, hiriak eta herriak dardaraz, gizon-emakumeak dardaraz, haizea bera ere dardaraz gu usaindu bezain arin.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 47. orr.

Heriok jotako doinua entzun eta dardaraz hasten dira gizaki-abereak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 85. orr.

Pendulu astun bat da sismografoa; duen inertziagatik geldi geratzen da lurrikara bizkor bat denean, inguruan lurra dardaraz dagoela.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 126. orr.

8 dardara batean dar-dar batean.

Beldurra eta ikara jabetu zaizkit, dardara batean nago.  Elizen arteko biblia   Sal 55,6

Semea adoratzen zuen, dardara batean bizi zen ezer gertatuko ote zitzaion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 125. orr.

Dardara batean zeuzkan ezpainak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 132. orr.

-Ni eroan? -esan zuen Hagridek, dardara batean-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 220. orr.

Inspektoreari begiratu diozu istant batez, eta totelka, dardara batean, horrela adierazi diozu: [...].  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 120. orr.

Moskun egunero botatzen dituzten kanoi salba guztiekin, hiria dardara batean daukate.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 259. orr.

Labe batetik bezala igotzen zen kea eta mendi osoa dardara batean zegoen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 184. orr.

9 dardara egin dar-dar egin.

Aireak dardara egin zuen, eta laino txiki bat tartekatu zen eguzkiaren eta bi emakumeen artean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 202. orr.

Gorritzen eta ihartzen ari ziren hostoek dardara egiten zuten, zalantzan dauden belarriak balira bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 110. orr.

Kristalek dardara egin zuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 243. orr.

Ezpainak dardara egin dio une batez.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 112. orr.

Haren haragiek dardara egiten zuten.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 135. orr.

Dardara egiten dik jendeak hire aurrean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.

Haren ahots gardenak altzairuak bezala egiten zuen dardara.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 140. orr.

10 dardara eginarazi dar-dar eginarazi.

Maiz egiten zituen txakurraren ametsak, tristeak, izugarriak, eta dardara eginarazten zioten, zotinka.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 63. orr.

11 dardara eragin dar-dar eragin.

Denbora gutxi barru, zeru-lurrei eta itsaso-lehorrei dardara eragingo diet.  Elizen arteko biblia   Ag 2,6

Herio aipatu izanak eragin zidan dardara ezkutatu ezinik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 21. orr.

Haserreak eragiten zion orain dardara.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 322. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahoskorden dardara (11); ahotsak dardara (3); ahotsean dardara (5); argi dardara (7); baino dardara (3); barne dardara (3)

dardara arin (11); dardara arin bat (10); dardara bat (20); dardara batean (82); dardara batean dago (4); dardara batean jarri (8); dardara batean zegoela (3); dardara batean zegoen (4); dardara batek (11); dardara batek hartu (4); dardara baten (3); dardara bedi (3); dardara bedi itsasoa (3); dardara berezia (4); dardara bizian (19); dardara egin (48); dardara egin zuen (23); dardara egin zuten (3); dardara egingo (9); dardara egingo dute (4); dardara egiten (27); dardara egiten zion (4); dardara egiten zuen (3); dardara egiten zuten (3); dardara eragin (5); dardara eragiten (7); dardara eta (12); dardara hasi (3); dardara hori (4); dardara horiek (3); dardara hura (8); dardara sentitu (9); dardara sentitu nuen (4); dardara sumatu (4); dardara txiki (14); dardara txiki bat (9); dardara txiki batek (3)

dembak dardara (3); dembak dardara egin (3); duen dardara (3); ere dardara (5); eskua dardara (3); eskuak dardara (5); eskuaren dardara (3); eskuetan dardara (4); eta dardara (34); eta dardara batean (4); eta dardara bizian (3); eta lurrak dardara (3); ezpainetan dardara (3); guztiak dardara (3); halako dardara (7); lurrak dardara (7); lurrak dardara egin (3); osoa dardara (5); osoa dardara batean (4); zuen dardara (7)

ahotsa dardaran (7); dardarak hartu (5); dardarak hartzen (3); dardaran ari (3); dardaran eta (5); dardaran hasi (4); dardaran hasten (3); dardaran jarri (4); dardaran jartzen (3); dardaran zegoen (4); eta dardarak (5); eta dardaran (7); etxe guztia dardaran (3); guztia dardaran (3); haren dardarak (3)

ahoskorden dardararen (3); ahots dardararik (3); ahots dardararik gabe (3); antzera dardaraz (3); batere dardararik (5); batere dardararik gabe (3); dardarari dagokiona (3); dardararik egin (5); dardararik egiten (4); dardararik ez (4); dardararik gabe (16); dardararik gabeko (5); dardaraz ari (4); dardaraz dago (4); dardaraz egoten (3); dardaraz eta (11); dardaraz hasi (8); dardaraz hasi zen (3); dardaraz hasten (6); dardaraz jarri (6); dardaraz jartzen (12); dardaraz zegoen (10); dardaren interpretazioa (3); durduzaz eta dardaraz (8); ere dardaraz (3); eskuak dardaraz (4); eta dardaraz (33); ez zuen dardararik (3); gorputza dardaraz (3); hankak dardaraz (3); inolako dardararik (3); zuen dardararik (3)


dardaragailu iz dardaratzen den gailua, zakila forma duena eta masturbatzeko erabiltzen dena.

Sofan etzan nintzen, dardaragailua itzali eta kontuz atera nuen, orgasmoaren azken astinaldiak ezustean harrapatu ninduen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 103. orr.

Nire sexua taupadaka zebilen guztiz erotuta, baginako sarreraraino jaitsi nuen dardaragailua eta ferekatzen hasi biribil txikiak eginez.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 101. orr.

Dardaragailua atera nuen poltsatik -ukimen naturala, silikona hutsa- eta ahoan sartu nion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 60. orr.

Zakila gogortzen ari zitzaiola ohartu nintzenean, zakar atera nion dardaragailua ahotik, eta esan: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 61. orr.

Dardaragailua atera nuen zegoen tokitik eta, horrela, neure zukuez labandua, ipurditik sartu nuen, garraisi eragin zidan plazer bat sentitu nuen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 102. orr.

Berehala ohartu nintzen olioen kontuak bost axola ziela, eta eskutik kentzen zidaten dardaragailua, harekin hagitz gauza bitxiak egiteko, egia.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 27. orr.


dardaragarri izond dardararazten duena.

Turuta dardaragarriak inarrosi zuen portu ttipia.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 145. orr.

Eta geu ere ez gara obra dardaragarri hau irakurtzeko gozamen intelektualik gabe geldituko.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 18. orr.

Erudizio dardaragarriz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 78. orr.


dardaraka (133 agerraldi, 40 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 661 agerraldi) 1 adlag dardarka. ik dardarka; dardara 7; dardara 6. (pertsonak edo gorputz zatiak)

Ni ere dardaraka nago.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 134. orr.

Nipper Martin ere dardaraka ari da, ikarak jota.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 143. orr.

Dardaraka hasten ziren nagusia azaltzen zen bakoitzean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 375. orr.

Dardaraka zutitu zen eta dardaraka ibiliz abiatu zen kanpandorreko eskaileretara.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 164. orr.

Maratila jiratzean, ordea, dardaraka sumatu zuen eskuin hanka.  Berria - Kultura   2004-08-17

Arropa astunen azpian gorde zen, dardaraka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 101. orr.

-Ume mukizu horrek inoiz matto deitzen badizu [...] kale gorrian utziko dut, elurretan, hotzak dardaraka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 204. orr.

Blai-blai eginik eta hotzez dardaraka, ohea beste pentsamendurik ez zuen buruan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 71. orr.

Begitartea jaso du, ahoa zabaldurik eta desirak dardaraka...  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 285. orr.

Dardaraka dut eskua eta taupadaka bihotza.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 40. orr.

Belaunak dardaraka zituen, eta bere buruarekin haserre zegoen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 65. orr.

Sentsazio arrotz batek gorputza dardaraka jarri bazidan ere, irribarre ezti bat azaleratu zuten nire ezpain izutuek.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 85. orr.

-Jaun ohoragarri hori, zein makurkeria ezinago gaitzesgarriz ari zara?- galdetu zuen Txitxikovek, gorputz osoa dardaraka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 520. orr.

Erantzunaren zain geratu zen, egonezinik, zilarbiziaren antzera dardaraka eskuak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 191. orr.

2 (bestelakoak)

Trena abiadan doa dardaraka, gogor, ia arnasestuka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 47. orr.

Zer sentimen ez zen ernatuko haren baitan, zer ez zitzaion barnean dardaraka hasiko, zer ez zen mintzatuko haren barne-muinetan!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 140. orr.

Ur garbiaren joan-jinek sorrarazten dituzten zimurretan burdina puskak dardaraka ari.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardaraka ari (8); dardaraka hasi (8); dardaraka hasten (5); dardaraka jarri (4); dardaraka zegoen (5); eta dardaraka (11); hankak dardaraka (3); hotzez dardaraka (5)


dardarakada iz dardara. ik dardarako.

Tigreak txorimaloari lepora jauzi egiten badio, [argi]indar dardarakada bat ukaiten du; horrela, behiek zelaietan "argi-artzainekin" bezala, tigreek ere txorimaloekin ikasten dute gizonei begirune izaten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 171. orr.


dardarakari izond dardaratzen dena.

Oihuok ikaragarriak izanen dira haizearen uluekin nahastu eta desitxuraturik, batzuetan zeharo ahulduak, urrundik datozela diruditela, besteetan oso anplifikatuak, beldurgarriro dardarakariak eta etsi etsi luzatuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 327. orr.


dardarako iz dardara. ik dardarakada.

-Dama bat? -esan zuen Tootlesek, eta dardarakoa sentitu zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 95. orr.

Beren burua oldar hartatik une batez libre ikusi zutenek hartu zuten lasaitutik segundo batzuk irago ostean, enpatia izugarriko dardarako latz bat jabetu zen han zeuden guztiez.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 105. orr.


dardarakor izond dardaratzeko joera duena, erraz dardaratzen dena.

Peruk papoa hantuz eta kanpineko mahai dardarakorra kulunkaraziz deklaratu zuen: [...].  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 27. orr.

Zuhaitzak libre hazten ziren han, adaburuak zerumugan bat eginik, hodei berdeak bailiran, hosto dardarakorrekiko kupula itxuragabeak balira bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

Azkenik, bi oilagor, moko luzeen zamagatik motel, aireratu egin dira, elkarri segika maitasun jolasean, eta baso dardarakorraren gainean zurrunbilotu dira.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 139. orr.


dardaraldi iz dardara, astinaldia.

Ez zen jadanik negarrez ari, eta une batez dardaraldi baten beldurrez egon nintzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 191. orr.

Dardaraldi batek hartu zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 210. orr.

Argi urratzearen hasieran, bere buruari itzuli emanez doa eguna, etenka; ia entzuten dira lurraren erroak lizundurik jiraka; bere iluntasuna iraultzen duen lur zahar honen dardaraldia.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 145. orr.

Traidore hauek berriz agertu dira, historiak lurperatu dituela jakin baitakite; euren azken dardaraldiak dira baina.  Berria - Mundua   2006-04-06

Kanoi baten tiroak eragindako efektua dardaraldi huts-hutsa da.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 153. orr.

Orduan katearen dardaraldi suminak entzun nituen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 124. orr.


dardararazi (37 agerraldi 25 liburutan eta artikulu 1ean; ETCn 91 agerraldi; orobat dardarazi 38 agerraldi 31 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 85 agerraldi), dardararaz, dardararazten 1 du ad dardaratzera behartu. ik dardaratu 2; dardara 11.

Goizeko hozkirriak dardararazi ninduen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 260. orr.

Izeba Gloriaren agerpenak zakur baten saingak baino bortitzago dardarazi ninduen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 216. orr.

Uholdea gertaturik, jo zuen ur-boladak etxea, baina ezin izan zuen dardararazi, sendo egina baitzen.  Elizen arteko biblia   Lk 6,48

Une hartan, astinaldi batek telegrafo etxea dardarazi zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 248. orr.

Lurra bere oinarrietatik astintzen du, eusten dioten zutabeak dardaraziz.  Elizen arteko biblia   Jb 9,6

Egongelan, oin astun batzuek zoruko zurajea dardararazten zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 122. orr.

Zeru-lurrak dardararaziko ditut.  Elizen arteko biblia   Ag 2,21

Eta gerria erritmo harrigarriro azkar batez dardarazi zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 279. orr.

Haize-kolpe batek kandela-argia dardararazi eta itzali egin baitu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 18. orr.

Hango biztanleek esaten zutenez, denek entzun omen zuten haren hatsa argiaren garra dardararazten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 123. orr.

Urrutian, gerrako turuta batek Orreagako airea dardarazten zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 222. orr.

2 irud/hed

Ikara antzeko batek dardararazi ziola ahotsa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 100. orr.

Baina hitz egin zuen, kirioak dardararazten zituen ahots gozo samin batez hitz egin zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 169. orr.

Gaztetako irrika eutsiezin hura sentitu nuen barruan, erraiak dardararazten, gainezka egiteko zorian.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 153. orr.

Eta liburuetan aurkitzen dituzu, aipu horiek zure baitako hariak dardararazten dituzte, eta horregatik jasotzen dituzu, bat etortze horren funtsaz jabetu nahian.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 82. orr.

Ez ditzala gure uste burgestuak dardarazi.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 62. orr.

Frantses botere zapaltzailearen oinarriak dardararaziz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 31. orr.

Horrek Estatu Batuetako epe luzeko interes-tasak dardarazi zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardarazi zuen (5)


dardarati (173 agerraldi, 61 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 700 agerraldi) 1 izond dardarka ari dena. ik dardarti; dardaratsu.

Taxiaren beirazko leiho dardaratietatik harantzago.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 505. orr.

Lertxun garai batzuek, gainerako zuhaitz guztiei gaina harturik, bele-habia ikaragarri handiak gordetzen zituzten beren adaburu dardaratietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 169. orr.

Ronek bere arratoi dardaratia sakelara sartu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 53. orr.

Bere bihotza ahotik bota behar zuela zirudien gorputz txiki, urduri eta dardarati hura.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 145. orr.

Mrs. Baldwinek gogor hertsi zituen bere ezpain dardaratiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 257. orr.

Esku dardarati batez besapeko pistola haztatu nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 92. orr.

-Nellie, goazen beste gelara- esan zuen abokatuak ahots dardaratiz, ahapeka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 91. orr.

Honela hasi zen, bere ahots dardarati samarraz: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 163. orr.

Arnasa luze eta dardaratia izan da.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 18. orr.

Kandelaren argi dardaratiak deabru baten bisaia erakutsi zidan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 152. orr.

Izarrek distira dardaratia egiten zuten zeru beltzaren atze-atzetik. ez zen funtsezko aldaketarik nabaritzen, ospitaleko ohetik aritzeak eragindako kaligrafia dardaratiagoaz haratago behintzat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 329. orr.

Ihia bezain mehe eta dardaratia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 151. orr.

2 (adizlagun gisa)

Barkatu -esan zion dardarati-, ez nizuke trabarik egin nahi... Igande arratsaldean, Bosgarren Etorbidea arrosaz jantzirik luzatzen zen, hautsez beterik, dardarati.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 204. orr.

Harrezkero soto ilun hartako txokoren batean kukuturik egonen zen, xagu izutia bezain gris eta dardarati.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 124. orr.

Neure buru gainean ikusten nituen dilindan eta dardarati.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 165. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots dardarati (3); dardarati bat (8); dardarati batez (7); esku dardarati (6); esku dardarati batez (4); eta dardarati (11); eta dardarati bat (3)

ahots dardaratiaz (6); ahots dardaratiz (11); dardaratien artean (3); esku dardaratiez (3); eta dardaratia (4); eta dardaratia (4)


dardaratidun izond

Aitzitik, sagukume erraldoi batzuez erditu zen Amama Otso; denak ere, isats-luzeak eta bibote dardaratidunak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 36. orr.


dardaratsu 1 izond dardaratia.

Bere adimenari zegozkion eskuak alferrik ahalegintzen ziren bularraldean zabaldutako atorra lotzen eta gorputz heze dardaratsua berotzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 83. orr.

Ahots lodi dardaratsu batek zerbait esan zuen ozenki.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 22. orr.

Hasierako proiektoreek sarri eman ohi zuten halako irudi dardaratsu bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

2 (adizlagun gisa)

-Bai jauna- erantzun zuen Joek dardaratsu isilune baten ondoren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 510. orr.


dardaratu, dadara(tu), dardaratzen 1 da ad dar-dar egin. ik dardarikatu.

Edomgo zelaietan barrena aurrera egitean, lurra ikaratu egin zen, ortzia dardaratu.  Elizen arteko biblia   Epa 5,4

Ikaratu zen lurra eta dardaratu, zeruaren oinarriak mugitu, Jainkoaren haserreak baitzituen astindu.  Elizen arteko biblia   2 Sm 22,8

Oinarrietaraino dardaratzen zen mendia, eta harkaitzek zabu egiten zuten.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 61. orr.

Errege da Jauna: dardara bitez herriak! hegadun izakien artean du tronua: ikara bedi lurra!  Elizen arteko biblia   Sal 99,1

Zorua arinki dardaratu zen aretoko oinkaden eraginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 129. orr.

Tren bat pasatu zen gure gainetik, eta arkua dardaratu egin zen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 114. orr.

Uretan dardaratzen den kanabera bezala izango da.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,15

Atea halako kolpeaz jo zuen non leihoak ere dardaratu baitziren.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 132. orr.

Hosto bat bezala dardaratzen nintzen, zer erran edo egin ez nekiela.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 221. orr.

Haurrak ilunpe itsuan dardaratzen eta denaz ikaratzen direnez, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 171. orr.

Eskua dardaratu egiten zaio eta beti egiten du okerren bat.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 156. orr.

Zeren eskuak eta belaunak dardaratzen hasiak baitzaizkit,.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 132. orr.

Ahotsa apur bat dardaratu zitzaion, baina laster berreskuratu zuen sendotasuna.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 219. orr.

• 2 du ad ik dardararazi.

Oinaztuaren zartada ikaragarriak lur kiskalia dardaratzen duenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 375. orr.

Haien sudurzuloetatiko arnasen kanporatzeak betileak dardaratu zizkion.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 121. orr.

Hotzikara batek dardaratu ninduen, harrapatzen baninduten, Angeloren zori etsai bera izango nuela pentsatuz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 250. orr.

Eskualde hau Labartzatik ikusterik ez dagoelako, nik uste, halako zauskada azkarrago batek dardaratu nau barru-barruan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 132. orr.

Mitxelena lotsak dardaraturiko ahotsez mintzatu zitzaidan idazmahaiaren beste aldetik: [...].  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 41. orr.

Eta asalduak hartu nau goitik behera, eta zauskada bortitz batez dardaratu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 307. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Mahaiko zamauan bermatu zituen Gabrielek bere hamar hatz dardaratuak, eta irribarre egin zion, urduri, taldeari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 301. orr.

Irribarre dardaratu bat, begirada baten eromena segundo batzuen artean...  Berria - Kultura   2004-06-23

Idazkera asaldatu eta dardaratuaz kopiatua.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 145. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batek dardaratu (3); dardaratu egin (7); dardaratu egin zen (5); dardaratu egiten (3); dardaratu zen (7); dardaratu ziren (3); dardaratu zitzaion (3); dardaratzen eta (5); dardaratzen zen (3); dardaratzen ziren (3); dena dardaratzen (3)


dardaratze iz dar-dar egitea.

Dardaratze sotil hura ere nabaritu zizun gorputzean Joaquinek.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 138. orr.


dardarazi ik dardararazi.

dardari 1 iz dardara. ik dardarizo.

Dardari batek inarrosi ninduen, haren hatz puntak galtzontziloaren marratik beheiti hainbat zentimetro antzinatu zirenean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 320. orr.

Dardari tiki bat jabetu zen Kristinaren eskuaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 360. orr.

Gizon izukaitzat genuen, bere onetik inoiz ateratzen ez zena, baina egun hartan aurpegiaren zurbilak salatzen zuen barneko dardaria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 187. orr.

Lehenago uste nuen banekiela sukarra eta dardaria zer diren.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.

2 dardari batean dardara batean.

Gorputz guztia dardari batean hastean jaiki da  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 13. orr.


dardarialdi iz dardaraldia.

Dardarialdi horietariko batean nengoela etorri zait aspaldi honetan izan dudan bisita bakarra.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.


dardarika 1 adlag dardarka.

Dardarika zegoen, beldurrez baino areago, hiraz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 371. orr.

Agurea dardarika hasia zen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 137. orr.

Dardarika ari zen borreroaren eskua.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 268. orr.

Kasik dardarika nengoen funtzionarioak delako papera Patxiren kameraren objektiboari eskaintzean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 74. orr.

• 2 iz dardara.

Dardarika bortitz batek astindu nau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 136. orr.

Hauek eginak dira plaka handi batzu pausatuz xutikoen gainean, eta horien dardarika urrun entzuten da.  Herria   2003-09-25


dardarikan adlag dardarka, dardaran.

Lurra dardarikan hasi zen, zapartak gero ta hurbilago eta ozenago.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 102. orr.

Iruzkiak aire errea dantzan zerabilan uzta-alorretan, Erronkaritik etorri ttirrittak geldi-geldia dardarikan ari ziren haritzetarik iruzkiaren dantza pikatuz haran guzian.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 32. orr.


dardarikatsu izond dardaratsua.

Boza higatu, erkastu eta kraskatu bezala zitzaion: halare aintzina ari zen kantuz, marraka dardarikatsu batean!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 62. orr.


dardarikatu, dardarika, dardarikatzen 1 da ad dardaratu.

Adiskidetasun eta are senidetasun erakutsi bat izanen zatekeen, nik, zerri honek, igandean nire aitzinean dardarikatzen zen ezker bular belztu eta sumindua izan ez banu gogoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 236. orr.

Bozatarrak, agotak gituk, jendetzearen ipularrean bizi gituk, ikusten gituenak burua itzultzen dik, kurutzatzen gituena baztertzen duk, ez dik gure basotik nehork nahi, apezaren eskua sortu berriaren bataiatzeko, gure hilaren benedikatzeko, dardarikatzen duk.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 177. orr.

• 2 du ad ik dardaratu 2.

Danbatekoak gainsolairu osoa dardarikatu zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 375. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Barre purrustadatxoak irteten zitzaizkion bat bestearen atzetik arnas-ziztuka gorputz dardarikatutik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 71. orr.


dardarina iz

Era horretan, gene berri bat atzeman zuten ikertzaileek, gero dardarina deitu zutena.  Berria - Gaiak   2004-10-23

Edozelan ere, Perez-Turren taldeak ez du argitu dardarina geneak zein funtzio betetzen duen.  Berria - Gaiak   2004-10-23


dardaritu, dardari(tu), dardaritzen da ad dardaratu.

Egonarriz beterik, amaren galdea egin nion, eta orduan ere, ez zuela jartzea posible jakinarazi zidan boza dardaritu gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.

Horretaz kezkatzeko paradarik ez nuela izanen ohartu nauk, aparkalekura atera eta gure autora hurbiltzean -eskuak dardaritu zitzaizkion-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardaritu gabe (3)


dardarizo (ETCn 382 agerraldi) 1 iz dardara.

Dardarizo batek astintzen zizkion betazalak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 185. orr.

Halako dardarizo batek hartua zion bizkarra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 34. orr.

Dardarizoak hartu nau gorputz osoan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 25. orr.

Dardarizoak hartzen zuen nire larruazal osoa zure busti berria ondoan sentitzen nuenean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 25. orr.

Gorputz guzitik pasa zaion atsegin gisako dardarizo hura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 178. orr.

Dardarizo bortitz batek inarrosi nau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 168. orr.

Belaunetan dardarizoa zuen eta sabelaren goialdea irakiten zeukan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Dardarizo bat sumatu dut gure belaunek leunki topo egin duten lehen aldian.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 157. orr.

Ez zen horrelako dardarizo nabarmena ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 23. orr.

Eta oroz gain ahots doinu hark, dardarizo jadanik sumagarriaz haren arimaren zirrara salatzen baitzuen, amodioari eskaintzen zioten guztiari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 89. orr.

Mary Janek Gabrieli eta Browne jaunari begiratu zien eta, dardarizo batez, esan zuen: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 308. orr.

Alazneren gorputza aingira baten modura mugitzen zen, kateme hunkibera baten dardarizoekin.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 155. orr.

"Rien" esan zuen, eta iruditu zitzaidan zerua urratzen zela "erre" frantsesaren dardarizoaz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 266. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Berriro orekatzen zenean [hegazkina], ordea, lasai pasatzen genituen minutu batzuk, hurrengo tupustekoa, hego-dardarizoa eta balantzaldia etorri arte, noski.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 25. orr.

Dardar batean utzi ninduen, hosto bat bezala, belaunek izu-dardarizoaren gaitza zutela.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 125. orr.

Barne dardarizoa sentitu zuen ostera, eta barruko ahotsaren eztenkada, ea Manuelekiko adiskidetasunak hainbat neke merezi zuen galdezka.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 47. orr.

3

Gauzak arreta gutxiagoz tratatzen ditugu-eta, gaitzak datoz ondotik: behi eroak, ardien scrapie edo dardarizoa...  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 107. orr.

4 dardarizo batean dardara batean.

Espasmo azkar batek dardarizo batean jarri zizkion gorputz-atal guztiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 528. orr.

Natalia eskailera barrenean erori zen; ez zuen ezer esan, ez zuen askatzeko ahaleginik egin, dardarizo batean geratu zen lanpas baten gainean.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 69. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardarizo bat (5); dardarizo batean (4); dardarizo batek (3); eta dardarizo (4)


dardarizoka adlag dardarka.

Eta erreginak ez baitzuen ezeren susmorik, garagar hartatik jan, eta dardarizoka hasi zen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 84. orr.

Istantean mandoa dardarizoka hasi zen eta berehala erregina bihurtu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 84. orr.


dardarka (560 agerraldi, 110 liburu eta 35 artikulutan; ETCn 2.614 agerraldi) 1 adlag dardar egiten. ik dardaraka. (norbait)

Gizona dardarka hasi zen. Izerditan eta dardarka zegoen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 140. orr.

Dardarka jartzen nintzen haren aurrean, eta zurbildu egiten nintzen inguratzen zitzaidanean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 25. orr.

3.093 milioiren akzioak salerosi ziren atzo, edonor dardarka uzteko moduko kopuruak.  Berria - Ekonomia   2006-02-10

Dardarka eta zain-ikara batek astindurik hasten zen Nathaniel, kontakizuna eraman ezinik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 66. orr.

Adan, erabat ikaraturik, dardarka, alboan zeukan andrearengana jiratu eta halaxe esan zion: [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 42. orr.

Beldurrak airean, dardarka, txabusina eta zapatilak jantzi zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 132. orr.

-Hilen Bidezidorrak! -errepikatu zuen, dardarka, Théodenek-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 55. orr.

-Nork? -xuxurlatu zuen Wendyk, dardarka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 74. orr.

Hotzak dardarka sartu zen egongelara.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 172. orr.

Hotzak eta urduritasunak dardarka nenbilen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 28. orr.

Gizon batzuek boterea zuten pizgarri, pentsatu zuen hotzez dardarka.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 240. orr.

Han geratu zen eserita, izuikaraz dardarka, beraiei begira-begira.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 303. orr.

Neure onera etorri nintzenean, kolpetik zutitu nintzen, zuntz guztiak konbultsioz dardarka.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 100. orr.

Gero, amorruz dardarka eta orroka semea zegoen tokira joan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 190. orr.

Anaia dardarka hasi zen ikaraz eta, ez dakit zer sumatu zuen, ez zuen lehengo adore bera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 323. orr.

Dardarka egongo dira athleticzaleak.  Berria - Kirola   2004-12-14

2 (gorputz zatiak)

Kokotsa dardarka zuen, halaxe jartzen zitzaion urduritzen zenean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 58. orr.

-Ez -esan zien Hermionek, bere eskuetan eskutitz bat zuela eta ezpaina dardarka-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 236. orr.

Horrela ezin nion aurpegia osorik ikusi, nahiz eta ezagun zuen ezpainak dardarka zituela, bere kasa marmarka arituko balitz bezala.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 52. orr.

Hanka bat eta beso bat dardarka izan ditu gazte nafarrak atxilotu zuten egunetik.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

Belaunak dardarka zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 97. orr.

Hermionek dardarka altxatu zuen eskua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 88. orr.

Eskua dardarka zuen, baina gehiago pozez, lotsaz baino.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 167. orr.

Eskuak hotz eta dardarka zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 273. orr.

Berriz ere jarri zizkion hatzak dardarka neskaren erantzun irribarretsuak, lorategian bezalaxe, eta masailak gorritu zitzaizkion, eta bihotza arrapalada bizian jarri.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 219. orr.

Barre egitean, bizkar zabala eta bular handiak dardarka hasi zitzaizkion Madame Rigaudi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 135. orr.

Algararen algaraz, bularra pudding baten modura zebilkion dardarka.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 14. orr.

Lerratu egin nintzen zangoak gogortuta, giltzadurak dardarka, magnetikoki erakarrita zure aterantz.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 23. orr.

3 (bestelakoak)

Airea dardarka hasten da, eta geroxeago haizeño mehe bat hasten zait aurpegian jotzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 200. orr.

-Tirorik eman dizute? -xuxurlatu zuen Johnek, ahotsa dardarka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 79. orr.

Senarrak kandela piztu du, eta argia dardarka hasi da, argi egin beharraren izuz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 133. orr.

Dena dardarka hasi zen bere inguruan eta lautada osora hedatu zen ikara hura.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 35. orr.

Harryk aulkia dardarka sumatzen zuen bere azpian, motor-hotsa ere entzuten zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 63. orr.

Leihoko kristalak eta edontziak dardarka hasi ziren, aliatuen bonbardaketa baten pean bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 204. orr.

Ahotsa eztarrian trabaturik, benetako kristal frantseseko kopa eskuan dardarka.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 38. orr.

Imanolen ahots bulartsuak dardarka ipintzen zituen ni nengoen zuhaitzeko hostoak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 197. orr.

Ermita osoa dardarka bezala hasi zen bat-batean.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 236. orr.

Halako batean, lurra dardarka hasi zen, eta Niloren urak gainezka egin zuen, bere arrotik atereaz.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 108. orr.

Bat-batean telefonoa dardarka hasten da: Daniren izena agertzen da pantailan.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 105. orr.

Mundua dardarka jarri zuen gertakari haren ondorioz, energia atomikoaren kontrako argudioek indar handia hartu dute.  Berria - Gaiak   2004-08-10

4 (izen soil baten ezkerrean)

Estatistikaz pentsatzen, Joachim bere burua urkatuaz pentsatzen, etorkizunaz pentsatzen, hotz-dardarka hasi nintzen arte.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 204. orr.

Ezpain-dardarka hitz egin zuen: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 148. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahotsa dardarka (5); amorruz dardarka (4); apur bat dardarka (3); argia dardarka (3); bat dardarka (7); behera dardarka (4); belaunak dardarka (6); beldurrez dardarka (4); bezala dardarka (3); da dardarka (3)

dardarka ari (31); dardarka ari da (4); dardarka ari dira (4); dardarka ari zaio (3); dardarka ari zen (7); dardarka ariko (3); dardarka daude (3); dardarka dauden (4); dardarka egin (3); dardarka eta (25); dardarka geratu (3); dardarka geratu zen (3); dardarka hasi (55); dardarka hasi da (4); dardarka hasi eta (3); dardarka hasi nintzen (9); dardarka hasi zen (17); dardarka hasi ziren (6); dardarka hasi zitzaizkion (7); dardarka hasten (24); dardarka hasten da (6); dardarka hasten zen (3); dardarka jarri (21); dardarka jarri zituen (5); dardarka jarri zuen (5); dardarka jartzen (16); dardarka nengoen (7); dardarka nituen (3); dardarka oraindik (3); dardarka sumatzen (3); dardarka zegoen (24); dardarka zeuden (3); dardarka zeukan (4); dardarka zeuzkan (8); dardarka zihoan (3); dardarka zituela (8); dardarka zituen (10); dardarka zuela (4); dardarka zuen (9)

dena dardarka (3); eraginez dardarka (3); ere dardarka (7); ere dardarka jarri (3); eskua dardarka (8); eskuak dardarka (25); eskuak dardarka ari (4); eskuak dardarka hasi (3); eta dardarka (43); eta dardarka hasi (6); ezpainak dardarka (6); gainean dardarka (3); goitik behera dardarka (3); handiak dardarka (3); hankak dardarka (10); hotzak dardarka (3); hotzez dardarka (19); kristalak dardarka (4); lurra dardarka (4); mundua dardarka (3); ni dardarka (3); ortzia dardarka (3); ortzia dardarka ariko (3); osoa dardarka (4); pozez dardarka (3); zangoak dardarka (4); zen dardarka (6); zuen dardarka (3)


dardarkari 1 izond/iz ahotsez mintzatuz, mihiaren dardaratzearen bidez gauzatzen dena.

Artikulazio dardarkaria: mihia urrutiago ezartzen da sabaitik l-a egiten denean baino, baina dardaratu egiten da kolpe kopuru aldakor batez.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 76. orr.

Dardarkariak dardarkari izateko, nahikoa da ixte lasterraren errepikapen bat, baina gehiago ere izan daitezke.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 63. orr.

Frantsesezko dardarkaria, "r" idazten dena alegia, ubularra da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 28. orr.

Era berean, dardarkari bakuna fonologiatik bakarrik uler daitekeen izena da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 63. orr.

Terminologia horretan, benetako dardarkaria dardarkari anizkuna deitzen da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 146. orr.

Dardarkari ezpainkariak Afrikako hizkuntza zenbaitetan ohiko dira  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 63. orr.

• 2 izond dararatzen dena.

Harresien erlaitzetan jarritako zuzien argi dardarkariak argitzen zuen hura.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 221. orr.

Kandelaren argitasun dardarkari geroago eta ahulagoak triste end giroa sakontzen du.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 414. orr.

Gero klarinaren nota dardarkaria entzun zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 43. orr.

Farolaren argi dardarkari eta hil-hurrenkaria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

Erritmoen apoteosia jazzaren oihartzuna, arina, dardarkaria eta koloretsua.  Berria - Kultura   2004-05-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardarkariaren eta (3)


dardarkaritasun iz dardarkaria denaren nolakotasuna.

Egia da, haatik, dardarkaritasuna ari dela galtzen eta igurzkari bihurtzen, Pariseko prestigiozko hizkerarekin hasi omen zen aldaketa baten bultzadaz.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 28. orr.


dardarti (81 agerraldi, 40 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 378 agerraldi) 1 izond dardaratia. ik dardarati.

Hitz bakarra xuxurlatu zuten haren ezpain dardartiek: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 56. orr.

Hura lau zutabeko oheraino joan eta han etzanda zegoen, aurpegia esku dardarti batez estalita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 280. orr.

Esku handi dardartia sudurrera eramaten zuenean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 18. orr.

Nire zango dardartiak etxe baten parean gelditu ziren, zapataginen karrikan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 275. orr.

-Galde egiozu! -esan zion Ronek, hatz dardartiaz sir Cadoganen erretratuaren atzeko aldea seinalatuz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 219. orr.

Lehen aldiz, boz adar mehe-mehea atera zen aho dardarti horretatik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 137. orr.

Izumenak erotuta zekartzan begiak, eta ahots dardarti, lakar, isil-isilaz mintzatu zitzaidan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 29. orr.

Ezin zuen hitzik egin, baina mugimendu dardartiak egiten zituen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 96. orr.

Kandelen argi ahul, dardarti eta salatzailea.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 62. orr.

Arrabioz beteriko istilak, buztan dardartizko burubeltzez irakiten, espermatozoozko borbortegiak balira bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 101. orr.

Eraso egiteko prest dagoen kriskitin-suge dardartia.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 77. orr.

Eskaileretan behera, baranda itsaskor, dardartiei helduta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 234. orr.

Pago baten hosto dardartiek.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 61. orr.

Bada tristura bat hezea eta errea, betea eta betegarria, bildua eta beltza, [...] itzal dardartien mendean eroria, ixila, sorra, haizerik egundo ibili ez den basamortuetan jaiotzen dena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 132. orr.

Perlekin batera ohar bat zekarren, zaharren letra dardartiaz idatzita: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 154. orr.

2 irud/hed

Zenbait minutuz, abstrakzio ameslari eta dardartietan galduta, alferrik saiatu nintzen ideiaren bat osatzen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 112. orr.

Ahotsa bat-batean aldatzen zitzaion, ezin erabaki dardarti batetik [...], trinkotasun indartsu moduko batera.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 37. orr.

Erabaki-ezintasun hotz-dardarti baten eldarnioa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 205. orr.

3 (adizlagun gisa)

Mio Byron, abesten du, ahotsa tristuraz dardarti.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 238. orr.

Eta tatuajea erakutsi dio, "Ermela", azalaren gainean dardarti.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 330. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardarti batez (3); esku dardarti (3); esku dardartiz (4)


dardartsu izond dardaratsua.

Nagusiak, ahots dardartsuz, alegatu zuen Dahlmann-ek armarik ez zuela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 111. orr.

Izan ere, beharrezkoa da aleaziorik sendoenezko nerbioekin munduratua izatea, edo, nerbioak dardartsu eta zapartatsuak baldin badira, neurriz kanpoko pasio batek, aberriaren aldekoak edo antzekoak, inor beretua izatea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 327. orr.


dardartu, dadar(tu), dardartzen du ad dardaratu.

-Eta nik ez zakiat zenbat denbora egingo dudan hire ondoan -ahotsa dardartu zitzaion, haize zakar batek jotako ihi herbala balitz bezala-.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 178. orr.

Gau hartan, biok kanpoan hotzaz dardartu arte egon ondoren, nire gelara etorri zen neskatxa huraxe bera...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 188. orr.


dardo 1 iz eskuz jaurtitzen den gezi modukoa, txikia.

Beste herri askotan, dardoz eta lantzaz ekiten diote tornadu gisako haize zurrunbiloei.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 139. orr.

Igel bat marrazturik zuen [postal] bat zen denen artean deigarriena, hiru dardoz hormari josita zegoena.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 76. orr.

Polizia agertu zenean, zakurrak oso urduri zeuden eta albaitariak dardoak bota zizkien, lokarrarazteko.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 78. orr.

Tankeek jaurtigaiak tirokatu eta lehertzerakoan geziz osatuta dauden ehunka dardo aireratzen dira.  Berria - Mundua   2004-10-08

3,7 milimetroko dardo hauek biraka segitzen dute zerbaiten edo norbaiten kontra talka egin arte 300 metrora iristeko ahalmena dute.  Berria - Mundua   2004-10-08

2 irud/hed

Gizon gazteari amodioaren dardoak zitzaizkion orduan berean bihotzean sartu.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 61. orr.

Dei bat sentitzen dut aldi bakoitzean, bete-betean jotzen nauen dardoa; nigan hariak dardararazten dituen soinua, musika isila...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 157. orr.

3 (dardo jokoan erabiltzen dena)

Hartu ditu hiru dardoak eta mahai aurrean jarri da, dianaren parez pare.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 85. orr.

Egingo al dugu dardotan? -galdetu zion azkenean, lehen enkontru hartako izotza hausteko asmoz-edo, eta erantzunik itxaron gabe, hartu dardo bat eta jaurti egin zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 36. orr.

· Burtsako balore zerrenda bati dardoak botatzen ari diren tximino begi estaliek eta finantza analistek aukera bera dute balore arrakastatsuak zeintzuk izango diren aurreikusteko orduan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 27. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Baina honek dardo partida bat merezi du.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 85. orr.

5 esaldi iraingarria.

Askoz gehiago ziren auziaren gorabeherak ulertzen zituztenak, baina besteek ere noiznahi jaurtitzen zituzten beren dardo mingarriak.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 130. orr.

Udako oporrak amaituta,buruzagi politiko guztiek ekin diote jardun publikoari elkarri dardoak jaurtikiz.  Berria - Euskal Herria   2004-09-04

6 dardo joko dardo berezi batzuekin helburuan jotzean datzan jokoa.

Han, dardo jokorako dianaren gainean egon behar zuten Verneren eleberri guztiek, aitak utzitako bildumen artean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dardo bat (3)


darfurtar izond/iz Sudango Darfurrekoa, Darfurri dagokiona; Darfurreko herritarra.

Darfurtarrak beren etxeetatik alde egiten hasi ziren, eta iheslari olde handiak Txadera jo zuen babes bila.  Berria - Mundua   2004-07-02


dari iz Afganistanen iparraldean mintzatzen den hizkuntza indoirandarra.

Paxtu eta daria dira Afganistango hizkuntza ofizialak  Berria - Mundua   2004-01-06


dartsena 1 iz portu batean, eremu babestua, kaiez hornitua.

Den-dena azaltzen zidan, kaleen izenak, portuko dartsenak, paraje haietako lokalak, izen mordoa gogoan eduki beharra.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 173. orr.

Transatlantiko bat dela ohartzen naiz, ezin duena maniobra bat egin dartsenan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Bat-batean, iparreko dartsenetako kaira atera nintzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 138. orr.

Orain dartsena nagusien aldera, lantegien aldera, ekialde beltzean hondoratzen da, maletaz eta haur lokartuz mukuru beterik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 28. orr.

2 badia, arrada.

Dartsenak baditu zenbait legoa perimetroan, eta itsasora ematen duen bokalea hain da estua non aldiko ontzi bat baino gehiago ezin den pasa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 127. orr.

Bokale hau bera ere, harkaitzezko gailur altu biren artean gordea, hiru dartsena ttipitan dago banatua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 127. orr.


darwindar 1 izond Ch. Darwinena, Ch. Darwini dagokiona. ik darwinista.

Eta berdin gertatzen zen teoria darwindarrarekin, eboluzioaren hautespen-teoriarekin, hura ere ukatzen baitzuen Lyssenkok.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 45. orr.

2 Ch. Darwinen teoriaren aldekoa.

Gau batez etxera itzultzean, Jeneralak ustekabea eta mina hartu zuen Adan (horrela baitzuen animaliak izena, jenerala Darwindarra izaki) bere zain eserita aurkitu baitzuen, bere uniformeko jakarik ederrena soinean zuela, galoi eta guzti.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 161. orr.


darwiniano izond darwinista, darwindarra.

Uko egiten zien (burlarik gabe, haatik) gure eztabaida etengabeei, zeinetan aldian-aldian agertzen baikinen platoniko, darwiniano edo, geroago, bergsonzale.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 39. orr.


darwinismo iz bilakaeraren teoria, hautaketa naturalean oinarriturik Ch. Darwinek moldatu zuena.

Darwinismoaren lilurakeria liberalismo ekonomiko eta politikoan ez ezik, Marx eta Engels-en klase-borrokan ere nabarmentzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 75. orr.

Ustez ekonomilariak izan zirela indibidualtasunari balizko oinarri zientifikoa eman ziotenak, balizko darwinismo sozialari oinarriak ezarriz, eta gizakia homo economicusa zela aldarrikatuz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 74. orr.

Unamunoren biologismo eta "darwinismo lingüístico"az.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 108. orr.

Hezkuntza programa guztietatik darwinismoa kentzea.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 171. orr.

Darwinismoaren kontu horiek, esan ohi zuen bezala, dibertitzeko asmatutako gauzak iruditzen zitzaizkion don Blasi.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.


darwinista izond Ch. Darwinena, Ch. Darwini dagokiona. ik darwindar.

Nolabaiteko mito darwinista naturala ere eratu da honen guztiaren inguruan, Alain Minc saiogile frantsesaren hitzetan ederki asko jasotzen dena: "Kapitalismoak ezin dezake porrot egin, gizartearen egoera naturala da".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 74. orr.

George Bushek ideologia «marxista-darwinista» berri bat sortu duela esan du; eta pentsamolde horrek ekonomiaren nagusitasuna eta indartsuenak bakarrik irautea bultzatzen duela adierazi.  Berria - Kultura   2004-09-14


darwinzale iz darwinista, darwindarra.

Bigarrengo hipotesia ikuspuntu darwinzalea da: ez dago inongo kode bultzakadarik.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 100. orr.


dasdatu ik dastatu.

dasta (ETCn 22 agerraldi; orobat jasta ETCn 9 agerraldi) 1 iz gauza baten zaporea, dastamenaren bidez sumatzen dena. ik gustu 2.

Ardoak mahatsaren dasta dauka.  Berria - Kultura   2004-12-26

Txokolatearen dasta garratza miazkatu nuen aho barruan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 144. orr.

Hogei zentimetro luzeko patatak, dasta melenga ustel antzekoa dutenak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 109. orr.

Animalia eta landare gaiek, su bizitan errerik, izaten duten usain eta dasta.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 199. orr.

Oroitzapen samurrak ekartzen baitzizkidan gogora, Prousti magdalenaren dastak ekartzen zizkion oihartzunen antzera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 48. orr.

Odolak sudurretik beheiti egiten zidan, ordea, eta haren dasta gaziak mingaina trabatzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 116. orr.

Zigarro bat piztu eta gozamenez sentitu nuen lehendabiziko kealdiaren dasta garratza.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 102. orr.

Denborarekin pilatutako hautsa erortzen zen paperetik, eta itsasoko dasta gaziekin nahasten zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 20. orr.

Oraindik gogoan dut Marisaren ahoko dasta; oroitze hutsak listua sortzen dit mingainaren inguruan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 76. orr.

2 irud/hed

Mementoko, kantu bakarreko diskatxo bat dugu eskuratua, jasta gisa, "Minuette Pop" kantuarekin: [...].  Herria   2005-03-24

Haren ezpainen berotasuna belarrian, haren ile kizkur solte bat nire kopetan kilima eginez, eta eztarrian gora igotzen zitzaidan zoriontasunaren dasta eztia.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 31. orr.

Dena dardara eta zapore nintzen, ni neu osorik gozamen, eztitasun, estasi..., ez dakit; eta ahoko dasta hura, amodioaren dasta, zirrara erotikoaren dasta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 77. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mahatsaren udazken-dasta udazkenean, eta mahaspasaren negu-dasta neguan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 51. orr.

Halatan, memoriak SOS deiak bidaltzen zizkidan, begi-dasta bakoitza azken aukerakoa bailitzan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 177. orr.

4 dastatzea.

Baionako Gau eskolak ere bere aldetik animazio bat antolatzen du: txistor jasta, hitzordua ebiakoitz honetan, 7etarik goiti Baionako merkatuan.  Herria   2002-12-19

Arrapitz sareko elkarteak eta Idoki markako ekoizkinak proposatuak izanen dira, karakoil dastarekin batera.  Herria   2002-10-10

21:00etan Oiherkoren trajeria ikusgarriaren aitzin dasta bat emanen du Zuberoako artisten Hebentik kolektiboak.  Berria - Kultura   2006-03-30

Zenbait behar ditugu lerrokatu, jasta bederen ukan dezan irakurleak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 52. orr.

Graxik ere, zorigaitzez, ukan zuen alemanen salda hartarik jasta.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 53. orr.

Afrikako eta Euskal Herriko ohituren jasta emana izan zaie.  Herria   2003-09-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahoko dasta (3)


dastagai pred dastatzeko.

Aurten, itxuraz, plater nagusi batzuk izango ditugu dastagai.  Berria - Kultura   2006-02-22


dastagailu (corpusean jastagailu soilik) iz dastagarria.

Aratsean Etxeberriko axoa jastagailu, ondotik soinu eta dantza.  Herria   2002-07-18


dastagaitz ik dastatu 3.

dastagarri 1 izond dasta daitekeena.

Natura dastagarria besterik ez du ikusi argi eta kolore artean: funtsean, paisaia eta emakumeak bakarrik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 23. orr.

2 (adizlagun gisa)

Imajina dezakezun sexu menu oparoena dastagarri.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 42. orr.

3 (izen gisa)

Argi, margo eta gorputz itxurak begien bidez; soinu mota oro belarriz; usain oro sudur zuloz; dastagarri oro ahoz; eta gorputz osoaren sentimenetik gogor eta bigun, hotz eta bero, leun eta latz, astun eta arin den oro, gorputzaren baitan nahiz landa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 244. orr.

Era berean, dastamena eta ukimena ere egotz lekizkioke, dastagarriak eta ukigarriak hautematen dituela adierazteko, hautemateen kontzeptua zentzu guztietarako berbera baita.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 115. orr.


dastaka adlag dastatzen.

Itxaropenaren eztia dastaka, geroaren jaki gozo eta guriak amets, Maastricht deitzen den hirira iritsi zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 51. orr.


dastakari iz dastatzailea.

Eta ez da batere harritzekoa; nire aurrekoetan, aita aldetik, Mantxa-aldeak ezagutu dituen dastakaririk hoberenak izanak ditut bi; orain, behin batean gertatu zitzaiena aipatuko dut, nire lehengo esana ongi egiztatuko duena: eman zieten ba txastatzeko aldea kupel batetik, eta iritzia eskatu zieten, nolakoa ote zen alegia ardoaren kalitatea, ona ala txarra.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 134. orr.


dastaketa (orobat jastaketa) 1 iz dastatzea.

Ardoa edaten akaberarik ez duenak, edarien dastaketara emanak.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,30

Larunbat arratsaldeko seietan proposatua da lehen hitzordua, Euskal Herriko hamabi arno desberdinen dastaketarekin, lekuko txarangek animaturik.  Herria   2005-05-26

Hori da bilatzen duen gauza bakarra, ahoak ardoan dastaketa maitatzen eta bilatzen duen eran, gozotasunarekin batera; urak ardoaren erakartasuna edukiko balu, ahoak ez luke ardoa ura baino gogokoago izango.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 22. orr.

2 irud/hed

Eta irakurketa ozena edota dastaketa isila eskatzen duten testuak dauden bezala, zeruak ere baditu, ikusmirazalearentzat, bere baldintzak: ederreste isila besterik ez du onartzen, begirada bakartiaren irakurketa biluzia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 178. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Amoarrain eta saheski jastaketa Bidart trinketean. Txaplik eta Jonek kasurik ez; txokolate dastaketan ziharduten, bataren edo bestearen kostoa hobea ote zen.  Herria   2004-08-12

Arratsaldean taldeak auzoetan ibiliko dira, kaleetan dantza egin eta herritarrek eskainiko dieten ardo dastaketekin gozatuz.  Berria - Kultura   2006-03-24

Ondoren, Sagardo Festa: Buruntzaldeko produktu eta eskulangintza azoka, sagardo dastaketa, zekor erretzea, dultzaineroak...  Berria - Kultura   2006-03-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sagardo dastaketa (4)


dastaleku iz dastatzeko lekua.

Hitzaldien ondoren, dastaleku bihurtutako beste areto batera pasatu ginen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 177. orr.

Goizeko zortzietarako bideo pornoak eskaintzen zituen taberna, izokin-kolorez margotu eta dastaleku bihurtu dute.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 69. orr.


dastamen 1 iz gorputzaren zentzumena, mihian datzana eta gauzen ahogozoa sumarazten duena.

Mihiari lotuta baitaude bizitza eta heriotza, Liburu santuak dioen bezala -ez noski mihia dastamenaren organo delako, hitzaren organo delako baizik-.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

Horrela ikusten ditugu landareak bizidunen beherengo mailan elikatzen, hazten, indartzen eta ugaltzen; piztiak, berriz, ikusten, entzuten eta objektu gorpuzdunen presentzia usaimenez, dastamenez, ukimenez sumatzen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 114. orr.

Dastamena eta usaimena oso estuki erlazionaturik daude [...], baina dastamena ez da usaimena bezain sentikorra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 130. orr.

Beste zentzumenak bezala, dastamena ere galduz joaten da urteekin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 148. orr.

Haurrek oso dastamen garatua dute, batez ere gauza gozoetarako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 148. orr.

Olagarroa eskaintzen dugu, galegoek bakarrik prestatzen dakiten dastamenari gozo-mina eta hortzari sendo-bera zaion olagarro bikain hori.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 271. orr.

Sentsazio anitz biltzen dira horretan, hala ikusizkoak nola ukimenezkoak, nahiz usaimenezkoak nahiz dastamenezkoak, hasteko xigortzaile kromoztatuaren dirdira, gero zerrendak ebakitzen dituen labana, ogi xigortuaren usaina, urtzen den gurina, eta azkenik [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 73. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Substantzia gozoei erantzuten dieten dastamen-papilak mihi puntaren inguruan daude.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 147. orr.

Dastamen-papilei eragiteko behar den kantitate minimoa mikrogramo baten ehunena da gutxi gorabehera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 130. orr.

Larruazalaren oso barruan garatzen da dastamen-zelula, eta gero dastamen-papilan sartzen da; han, nerbioamaiera bati lotzen zaio.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 149. orr.

Zazpiehun mikrogramo inguruan dago dastamen-atalasea eta hamabi mikrogramo inguruan usaimen-atalasea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 146. orr.

Laztanek, batez ere ahozko laztanek, ukimen, usaimen eta dastamen estimuluak jasotzen dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 181. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Krisi epileptikoen aurretik, entzumen-, ikusmen-, dastamen-, usaimen- edo oinaze-haluzinazioak gertatzen dira askotan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 220. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dastamen papila (3); dastamen papilak (6); dastamen zelula (3); dastamena eta (5); dastamena eta ukimena (3); usaimena eta dastamena (5)


dastarazi (orobat jastarazi), dastaraz, dastarazten 1 du ad dastatzera behartu.

Ondoan Izal-ko gazta dastarazi didate; eta aurrerago Baigorritik etorritako bat.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 92. orr.

Gero, bi ogi pusken artean arroltze moleta baratzeko biperrekin janik, xahakoak hiruzpalau itzuli eginik -bakoitzak bere etxeko arnoa jastarazteko doia, auzokoarenarekin konparatzeko- abiatu ziren berriz beheiti gizonak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 15. orr.

Jean Michel Ayçaguer-ek aldiz bere sagardoiko fruituak tinkatuko ditu eta heien jusa jastaraziko.  Herria   2005-11-24

Min zuriaren mende gertatu nintzen ia-ia Honorék bere pekari ananaren kutsuan, inolaz ere probatu behar nuela eta, dastarazi eta gero, baina neure senera itzultzea lortu nuen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 50. orr.

2 irud/hed

Beste emakume bat izan balitz, aiseago kanporatuko zuen, baina tantaz tanta dastarazi nahi izan zion etsipenaren kopa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 327. orr.

Gaixoa herrazko oskol batean ixten doa eta dastarazi nahi izaten die mingostasuna bere esku bihurtutako ahaideei edo adiskideei.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 67. orr.

3. zikloko 350 bat haurreri bertsularitza jastarazteko.  Herria   2003-10-30

Bertsoaren alde magikoa dastarazteko.  Berria - Kultura   2006-04-29

Juanitok berak mendizale-talde bat sortu zuen, herriko gazteei mendia maitatzen irakatsi eta, bide batez, aberriaren ederra ere dastarazteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 64. orr.

Hura joan eta gero, planetak jiraka jarraitu zuen, baina jiratze hark ez zidan ekartzen lehen bezalako zorabio gozorik, urdailaren ahoa inurritzen zidan hura bezalakorik, [...] bizitzera nindoan une bakoitzaren zirrara dastarazten zidan hura bezalakorik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 214. orr.

Argi eta distira eginez uxatu duzu nire itsumena; zure usain gozoa zabaldu duzu eta arnastu dut, eta zure irrikaz nabil ordutik; dastatu zaitut eta gose-egarri naiz; ukitu nauzu eta zure bakeak sugarretan nauka.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 250. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dastarazi nahi (3)


dastatu, dasta(tu), dastatzen (ETCn 8.311 agerraldi; orobat jastatu ETCn 805 agerraldi, txastatu g.er. eta dasdatu g.er.) 1 du ad janari, edari edo kidekoen ahogozoa sumatzeko, haren kopuru txiki bat ahoratu.

Jesusek dastatu, baina ez zuen edan nahi izan.  Elizen arteko biblia   Mt 27,34

Jeneralak xanpaina dastatu, eta kopa baztertzen du.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 109. orr.

Ardoa dastatu bezain laster, oso agudo eta erraz oneratu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 432. orr.

Zenbait minutu egon nintzen kafearen gustua dastatzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 219. orr.

Dastatu nahi zenuke nire vodka?  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 98. orr.

Tea eta goxokiak dastatu bitartean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 117. orr.

Adjibek ogi puska bat hartu, granada uretan busti, eta dastatu egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 54. orr.

Ez dakit gogorik izango duzun hain jaki xumeak dastatzeko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 76. orr.

Atera zieten gero eltzekaria gizonei, baina, dastatu bezain agudo, esan zuten garrasika: -honek pozoia du[...]!  Elizen arteko biblia   2 Erg 4,40

Kulunka zerabilen gorputza, atzera eta aurrera, eta ez zuen gosaria dastatu ere egin.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 62. orr.

Beharbada, afari goxo bat dastatu eta gero Michigan aintzira ertzean ibil gintezkeen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 112. orr.

Oso gutxitan dastatu dut haxixa, han ura eta airea bezain ugaria den arren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 296. orr.

Koilarakada garratz bat dastatu duenaren aurpegia jarri zuen gizonak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 24. orr.

Harri gainera erori zen eta odolaren zaporea dastatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 266. orr.

Haren ezpainen zaporea dastatzeko aukera izan nuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Ez nuen beste porrot baten ozpina dastatzeko gogorik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 155. orr.

Ahoaren atzeko aldetik sudurrera igotzen diren lurrunei dagokielako jatearen eta edatearen atsegina; eta lurrunok, dastatu ez, baizik usaindu egiten dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 147. orr.

Euripean bustitzen egon naiz, eta lur hezearen lurrina dastatzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 127. orr.

2 irud/hed

Balkoiko atea zabal-zabalik, itsas usaina dastatzen ari nintzen, anaiak hitz egin zidanean.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 88. orr.

Mendekuaren zapore gozoa dastatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 79. orr.

Mendekuaren gozoa dastatzen geratu zen Ruche jauna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 66. orr.

Eguzkiaren sarrera dastatzen ari da.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 61. orr.

Ea bada, dasta dezadan alaitasuna, goza dezadan bizi-poza!  Elizen arteko biblia   Koh 2,1

Adiskidantzaren xarma dastatu dudanez geroztik, nahi dut zuk orobat goza dezazun.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 383. orr.

-Utz ezazu bizitza likits hau eta dastatu benetako bizitza...  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 146. orr.

Bakarrik egon nahi nuke, eta bakardade mota ezberdinak sortu eta asmatu eta dastatu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 73. orr.

Jastatu banuen jastatu, musu iturri horrek xoratua nindukan.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 46. orr.

Karguak boterea ematen die, eta, behin horretatik dastatu eta gero, ezin etsi dute hura gabe.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 77. orr.

Barealdiaren plazera dastatzeko beharra sentitu zuen eta ohean luze etzan zen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 61. orr.

3 (dasta erroa hitz elkartuetan)

Mihiaren bitartez datozenak, aldiz, Eztiak edo Kiratsak, Dasta-gozoak edo Dasta-gaitzak.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardoa dastatu (3); arte dastatu (3); bakarrik dastatu (3); bat dastatu (10); beste bat dastatu (3); bete betean dastatu (3); betean dastatu (3); dastatu ahal (19); dastatu ahal izan (10); dastatu ahal izango (5); dastatu behar (3); dastatu beharko (3); dastatu bezain (3); dastatu bitartean (3); dastatu ditu (3); dastatu du (4); dastatu egin (5); dastatu ere (8); dastatu ere egin (6); dastatu eta (21); dastatu eta gero (4); dastatu ez (4); dastatu gabe (13); dastatu gabea (4); dastatu gabeko (3); dastatu nahi (14); dastatu nahi izan (4); dastatu nuen (15); dastatu ondoren (7); dastatu zuen (19); dastatu zueneko (4); dastatu zuten (3); ere dastatu (8); eta dastatu (7); ez dastatu (6); gozoa dastatu (6); gozoa dastatu zuen (3); gustura dastatu (3); guztiak dastatu (4); hura dastatu (8); hura dastatu zueneko (3); inoiz dastatu (3); sekula dastatu (3); ura dastatu (3); ura dastatu zuen (3)

dastatua ez (3); dastatua ez nuen (3); dastatuko ditut (3); dastatuz eta (3)

bat dastatzeko (3); bat dastatzen (3); dastatzeko aukera (15); dastatzeko aukera izan (3); dastatzeko aukera izango (3); dastatzeko eta (5); dastatzen ari (12); dastatzen den (4); dastatzen eta (5); dastatzen zituen (3); dastatzen zuen (9); dastatzera ematen (4); gozoa dastatzen (3); hura dastatzen (3); sagardo dastatzea (3)


dastatzaile 1 iz janariak edo edariak dastatzen dituen pertsona.

Gero, irensten du eta onespen-keinua egiten dio sommelierari, dastatzaile bikainenak baino antzezpen gehiago eginez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 150. orr.

Sampedrok jainkoa madarikatzeko baino ez du aipatzen, lepoa hautsita zoritxarren dastatzaile bilakatu zuelako.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 93. orr.

Baina jaki zehatz baten dastatzaile gozozaleari galdetzen badiogu zergatik den hain gozoa eta honek erantzun, atsegin zaidalako, hartan gustu hartzen dudalako, inork ez du esango hura gozo dela era arrazionalean, non eta gozotasun hori beste zerbaitetarako beharrezkoa ez den eta janaria helburu horrekin prestatua izan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 78. orr.

2 dastatzen duen pertsona.

Hain da handia da gozamen hori, non ezerk ezin baitu atsegina hondatu; ezinezkoa da horren dastatzailea hirugarren zeruraino igoa ez sentitzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 126. orr.


dastatze iz janari, edari edo kidekoen ahogozoa sumatzeko, haren kopuru txiki bat ahoratzea.

Etzi egingo da Nerudaren Lau Oda Elemental-etan oinarrituriko pintxoen dastatzea, eta horretarako gonbidapenak hartu behar dira Bidebarrietako Liburutegian.  Berria - Kultura   2004-10-14

Han bertan, sagardo dastatzea eta otorduak egin ahal izango dituzte.  Berria - Kultura   2006-03-09

Etzirako, berriz, ume jolasak eta sagardo dastatzea antolatu dituzte, eta iganderako herri bazkaria.  Berria - Euskal Herria   2004-09-02

Arabako Errioxako ardo dastatzea, barraskiloak, danborrada, txaranga...  Berria - Kirola   2006-04-29

Henri Cartier Bressonen argazki erakusketa eta gastronomia dastatzea daude programatuta.  Berria - Kultura   2004-07-21

Datorren ostiralean Zumaian izango da hurrengo dastatzea.  Berria - Kultura   2004-12-12


data 1 iz zerbait gertatzen den urtearen eta, eskuarki, hilabetearen eta egunaren adierazpena.

Jaiotze data eta tokia: 1891ko urtarrilaren 7an, Rosenheim-en (Bavaria).  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 132. orr.

Agerpenaren data eta lekua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 122. orr.

Data, ordua eta lekukoen sinadurak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 74. orr.

Txartelaren ifrentzuari so egin nion: azken ikuskaketaren data zekarren, 1944ko urtarrilaren 4a.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Data batzuk ageri ziren behean: "1936-10-4 / 1937-4-20 ta 23." Orri horiztatuez osatutako koaderno txiki bat, Mexiko DF-ko Gráficas Cultura-k inprimatua eta 1944ko data daramana.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 28. orr.

Bi data dira filosofikoki ohargarriak Berpizkundearen hasieran eta amaieran: 1401, Nikolas Cusakoa jaio zen urtea, [...] eta 1600, Giordano Bruno-ren heriotzaren urtea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 75. orr.

Data Parisen ezarria, 17ko abuztuaren 30ean.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 156. orr.

Urtarrilaren 27ko data abiapuntua izanen da, programazio arrunta urtarrilaren 30etik goiti ezarriko dutelarik plantan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Kaleratzeko data urriaren 28an daukat.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Informazioa lortu duzun eguneko data ere jaso beharko dituzu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

Baina orain data ere banekien: ekainaren 6an.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 17. orr.

Neba gaztearen gutunak, esate baterako, bi hilabete lehenagoko data du.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 92. orr.

Berria eta data egiaztatu nituen badaezpada, baina ez zegoen hutsik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 432. orr.

Ez zidan hitzik tartekatzeko aukerarik ematen, eta ordu arte baino zurrunbilotsuago aritu zitzaidan, datuak hor, datak hemen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

2 (izenondoekin)

Data zehatzik gabeko oroitzapen asko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 49. orr.

Erromatar Inperioaren gailurreko data zehazgabe batean idazten zuelarik, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 398. orr.

Agirikoa ez dela data zuzena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 420. orr.

Debutaren data gogoangarria afari on batekin eta xanpainarekin ospatu beharra zegoela esan zuen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 116. orr.

Garaipen handia izan da hau, data historikoa Ondarretako kartzelan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 65. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berez, Hamlet antzezteko asmoa zuten noski, baina, azken momentuan, data arazoak zirela medio edo, ezinezkoa gertatu zitzaien, eta haren ordez Godot antolatu zuten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 105. orr.

Gertakarien data-alderaketak baietsi egiten baitzuen irizpide hori.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 198. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez baitu pertsonak gehiegi estimatzen bere jaiotza-data eta heriotza-data hurbil egotea. Idazte-data zehatzik ez badakigu ere, 1223az gerokoa da ziur.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 120. orr.

Argitaratze-data (eguna hila urtea, baldin badatoz).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 376. orr.

Iraungipen data begiratu beharko zaie...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 231. orr.

Jordanek ematen duen konbertsio-data (1207) beste iturri batzuetan ere agertzen da, baina egungo kritikak ez du ontzat ematen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1116. orr.

Inprimatze-data bilatu zuen Ruche jaunak: MCDLXXVIII. Harriduraz txistu egin zuen Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 484. orr.

Derrigortasun data zutenetatik 275ek (%12,59) egiaztu gabe zuten lanpostuaren hizkuntz eskakizuna.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 90. orr.

5 iraungitze data

Jogurtaren iraungitze data produktuaren galera arriskuak markatzen du.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 406. orr.

Badaezpada ere, ez zion iraungitze-data begiratu poteari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 189. orr.

Badirudi laster gaindituko duela bere iraungitze data.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Prozesuak badu iraungitze data, eta ezin da usteltzen utzi.  Berria - Euskal Herria   2006-02-12

Ama euskarak zahartzera egin duen bezala, poeten esperimentuek ere nahi baino azkarragoa dute iraungitze-data.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 101. orr.

Hitzaren iraungitze data.  Berria - Kirola   2006-04-13

Poeten esperimentuek ere nahi baino azkarragoa dute iraungitze-data.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 101. orr.

Noiz arteko iraungitze data du diktadore lanbideak?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

amaiera data (3); argitaratze data (3); baina data (5); beste data (7); bi data (11); bi data horien (4); da data (6)

data aldaketa (5); data aldatzeko (3); data baino (6); data bat (25); data batzuk (5); data bera (3); data berean (4); data berria (3); data bezala (3); data da (5); data daiteke (3); data darama (3); data dira (3); data du (8); data duen (5); data dute (4); data ere (12); data esanguratsu (4); data eta (28); data eta leku (3); data eta lekua (3); data ez (10); data ez da (4); data ezarri (4); data gisa (3); data hartan (3); data hau (5); data hauetan (5); data hori (25); data hori baino (5); data horiek (4); data horien (4); data horien artean (4); data horietan (4); data horren (8); data horretan (5); data horretatik (6); data horretatik aurrera (5); data jakin (5); data jakinik (4); data jarri (6); data jarria (3); data jarriko (3); data nagusiak (3); data seinalatu (3); data zehatz (3); data zehatza (17); data zehatzak (5); data zehatzik (12); data zehatzik ez (3); data zehazteko (3); data zehaztu (7); data zehaztu gabe (3); data zuten (3)

dela data (4); den data (4); derrigortasun data (23); dira data (4); du data (5); duen data (3); edo data (3); egiteko data (4); egunaren data (3); eguneko data (4); ere data (3); eta data (42); eta data bat (5); eta data hori (3); eta heriotza data (3); ez data (3); ez dela data (3); hasiera data (4); hasierako data (3); hasteko data (5); hauteskundeen data (4); heriotza data (5); honen data (3); horren data (3); horretarako data (3); idazte data (4); iraungipen data (3); iraungitze data (11); jaiotza data (7); jaiotza data eta (3); jaiotze data (12); lau data (3); lehen data (3); lortzeko derrigortasun data (6); manifestazioaren data (3); post data (7); zen data (8); zenbait data (4); zuen data (8)

datak eta (3); datak ez (3); dataren arabera (3); dataren inguruan (3); datari buruz (5); datarik esanguratsuenak (3); datarik eta (3); datarik ez (19); datarik gabe (3); datarik jarri (9); datarik zehaztu (4); derrigortasun datak (9); du datarik (7); dute datarik (4); egiaztatzeko derrigortasun datak (4); eta datak (8); eta datari (3); eta datarik (3); ez dago datarik (5); ez du datarik (6); ez dute datarik (3); ez zuen datarik (4); heriotza datak (3); zein datatan (4)


datadun izlag datako.

Bestelakoa da, Moviles (...), iraungitze datadun ipotxaren kasua.  Berria - Ekonomia   2006-04-07


datatu, data(tu), datatzen du ad data jarri; data mugatu.

Osorik irakurri nuen Moskun dataturiko albistea: [...]. Les Contemplations bilduman badu poema bat (I, XI), Lise izenekoa, 1843ko maiatzean datatua, hau da, Baionara heldu baino bi hilabete lehenago.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 190. orr.

Montevideon 1941eko urriaren 11n dataturiko berriak zioen legez, [...].  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 171. orr.

Urte hori zehaztu dute adituek San Migeleko erretaula datatzeko.  Berria - Kultura   2006-01-06

M. Ugarte-ren Paisajes parisienses-erako hitzaurrea (1901eko uztailean datatua berau), espainiera handi berria eraikitzeko ideia laboratuz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 136. orr.

Ohikoa da elementu berri honen etorrera (italiar) berpizkundetik eta greziar azterketen susperralditik hamabosgarren mendean datatzea, baina benetako abiapuntua hiru mende lehenago kokatu behar da...  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 286. orr.

Ikerlari gehienek Augustoren lehen garaiko urteetan datatu nahiko lukete tratatua, K. a. 30. urte ingurutik oso hurbil.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 130. orr.


datatze iz data jartzea; data mugatzea.

Datatze hori egin ahal izateko, elementu kimiko batean oinarritu dira astronomoak, berilioan.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Gogorra gero, itzalak datatze hau, pentsatu zuen, polizia izateak ekarri zizkion azturen neurriaz harriturik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 141. orr.


datazio iz datatzea.

Kristo aurreko 3200 urtetik 1800era bitarteko 95 dataziotik gora egin dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-28

Geroztik, azterketa sakonagoak egiteko aukera izan zen, datazioak egiteko karbono 14aren azterketak hasiak ziren.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 81. orr.

Datazio zehatzik ez dute zehaztu oraindik ikertzaileek, baina XVI. mendearen bigarren herenean idatzitakoa dela argitu dute.  Berria - Kultura   2004-02-19

Lurpetik ateratako material edo aztarna horiek noizkoak ziren jakiteko, karbono 14 bidezko datazio teknikak erabili dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-28


datibo iz zeharkako osagarriaren kasua, euskaraz nori kasua izendatzeko erabiltzen dena.

Ipar Euskal Herrian eta Nafarroako ekialdean ez da datiboarekiko komunztadura beti eta nahitaez betetzen.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 200. orr.

Datibo pluralean ekialdeko hizkeretan erabili ohi den -er: laguner galdu zaie.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 196. orr.

Eta gero hasten ginen deklinazioen eskailera zailetan gora, nominatiboa qui genitiboa cuius, datiboa cui, akusatiboa quem, [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 238. orr.


datil 1 iz datilondoaren fruitua.

Artean datil bat ahoan dastatzen ari zela, [...].  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 58. orr.

Datilak jan dituzue, piku idorrak, pastiza zati zenbait.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 153. orr.

Zenbait datil janez adorea berreskuratzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 101. orr.

Belar izpi bat, fruitu gorri bat, datil ihartu bat.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 18. orr.

Baina datil umeldu eta ubelduen uztari ihesi joanez, lur berri-berrira aldatu da.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 221. orr.

Bere emaztearen sorterriko aljeriar oasitik Habibik ekarritako datil freskoen kutxa ireki zuen Maxek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 229. orr.

Datila oinarrizko elikagai izan da inguruotan ehunka urtean eta, ondorioz, eragin genetikoa du egun diabetesak qatartarrengan.  Berria - Kirola   2006-02-07

· Zakutxo bat datil eta kuia bete ur.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 71. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Datil-platerkada bat jaten zuen bitartean surik eta ilargirik gabeko gau hartan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 120. orr.

Gameluarentzako bazka, ur-putzua edo datil-palmondoak zeuden inguruneetan.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 101. orr.

Bide baketsu bat da hori, non maiteminduek datil-ardotik edaten baitute, hilobien harresi leunduen kontra bermaturik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 46. orr.


datilondo 1 iz datilak ematen dituen palmondo mota (Phoenix dactylifera).

Oasiko datilondoei begira jarri zen mutila.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 136. orr.

Hirurehun putzu eta berrogeita hamar mila datilondo zeuzkan, baita koloretako karpa ugari ere haien artean jarririk.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 126. orr.

Neskaren ahotsa entzuten zuen mutilak, eta datilondoen hostoetan haizeak eragiten zuen marmarioa baino ederragoa iruditzen zitzaion.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 137. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bere aurrean, gauean izarñoak egondako leku berean, datilondo ilara luzea, amaiezina, ageri zen, basamortuaren zabalera estaltzerainokoa.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 122. orr.

Datilondo-basoaren beste aldean zeuden haurrak, eta ez zuten sarraski hura ikusi.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 156. orr.


dato ik datu.

datu (ETCn 170.434 agerraldi; orobat dato ETCn 396 agerraldi) 1 iz zerbait jakitera iristeko balio duen argibide zehatza.

Fitxaren buruak erreferentzia bibliografikoa identifikatzeko behar diren datu guztiak eduki behar ditu: egilea, izenburua, argitaratze-lekua, argitaletxea, edizioa, jatorrizko data [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

Datu guztien gainetik, hori da jakin behar genukeena.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 137. orr.

Epaimahaiak dagoeneko aski datu bildu du horretarako.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 210. orr.

Zentzumenen bidez jasotzen ditugu datuak, eta gero geure erara interpretatzen ditugu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 363. orr.

FAOk emaniko datuen arabera (2004ko otsaileko txostena), harrapatzen ditugun hiru arrainetatik bakarra kontsumitzen dugu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 25. orr.

Borobilki ukatzeko, nik neuk ez dut aski datu.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 17. orr.

Bada txostenean bertan beste datu bat, The Crook Factory hark norentzat lan egiten diharduen argi apur bat dakarrena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 157. orr.

Datu horiek interpretatzeko era desberdinak egon daitezke.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 29. orr.

Sindikatuek datu berberen oso irakurketa desberdina egin ohi dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 40. orr.

Datu horietan oinarritzen naiz euskarak bazuela herritarren babesa esateko.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 29. orr.

Zernahi gisaz, iritzi horiek datuetan funtsatzen dira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 12. orr.

Inbentarioaren datuek bere buru hartan jarraitzen zuten -bost olio zahagi, hamaika ardo zahagi, hamasei gaileta kaxa...- bertan erantsita gelditu izan balira bezala, eta ezin zituen uxatu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 251. orr.

Ikasle bakoitzeko gastua adierazten dute 17. taulan aurkeztu ditugun datu horiek.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 81. orr.

Datu haien benetakotasuna egiaztatzen ari zirela.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 43. orr.

Galtze ekonomikoaz gain, urtetako artxibo eta datuak galdu ziren orduan.  Herria   2001-09-20

Azterketak ondo egitea mnemoteknia-kontua da, gutxieneko datuak ikasi eta ongi menderatu arte errepikatzea...  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 44. orr.

Ez zidan hitzik tartekatzeko aukerarik ematen, eta ordu arte baino zurrunbilotsuago aritu zitzaidan, datuak hor, datak hemen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 215. orr.

Bigarren mailako datu asko dago [...] han ezin egon izan zirela adierazten duena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 173. orr.

Datu hark hankaz gora ipini zidan ordura arte osaturik neukan puzzlea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 175. orr.

2 (izenondoekin)

Denbora luzean datu faltsuak emanez.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 68. orr.

Datu hotzak -mapetan azaltzen diren kilometroak- ponderatu egin behar zirela iruditu zitzaigun, eta, esaterako, heterogeneotasun indize bat erabili behar zela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 128. orr.

Elkarren ondoan metaturiko datu biografiko andanak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 152. orr.

Datu erreala da, benetakoa.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 70. orr.

Datu egiaztatuek ez zuten ezer esan nahi harentzat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.

Hainbat datu jakingarri eskaintzen dizkigutelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

Ez gaitezen datu absolutuez fida, kontua da joerak ikustea holako datuak ditugunean aurrean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 32. orr.

Datu orokorrak ere, gehienak hutsik daude: izena Juan bakarrik, adina 42; hortik aurrerako datuak hutsik, ogibidea, helbidea, bizilagunak, ogibideaz aparteko zereginak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 217. orr.

Ez du neskarekin hitz egin, poliziaren txosteneko datu hutsak darabiltza bahiketa berregiteko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 174. orr.

Ez dugu datu homogeneoak ematerik izan, iturriak desberdinak direlako.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 233. orr.

II. taulan datu konparatibo batzuk ageri dira: [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 120. orr.

Barne Produktuari buruzko datu makroekonomikoez gain.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 69. orr.

Datu holografikoak biltzeko sistema gisa aurkeztu izan da garuna.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 8. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nolabait adierazteko, informazioa egunaren azalean dagoen datu sorta bat da, Maradona nor den, Olanok zer egin duen, Barçak zein fitxatu duen, atzo Madrilen nolako hilketa izan zen...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 317. orr.

Dela datu-biltze estatistikoko metodoen araberako laginak ateratzeko, dela aldez aurretik osagai adierazgarrienak zehazten ahalegintzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.

Datu-bilketa taxuz egindakoak mende honen hasieratiko edo aurreko urte pixka batzuetakoak ditugu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 25. orr.

Jende-samaldak ageri dira argazkietan, eta azpian informazio kutsua eman nahi izan dioten datu-multzoa, irakurleari ezer esaten ez diona.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 34. orr.

Kontua zera da: txukun antolatzea hilabetetan eta urtetan bilduriko datu-masa bat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 165. orr.

Azterketa-teknikak behar bezain zorrotzak izanez gero, datu-corpus batek hizkuntzalaria gramatikara eraman zezakeela uste zen.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 10. orr.

Arrazoinamendu-mota hori indukziozkotik eta dedukziozkotik bereizten da, datu-segida bat azaltzerakoan hipotesi bat aurreratzen duelako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 117. orr.

Ikerketa sistematikoak -galdeketen bidez eginak, bertako datu-emaileen laguntzaz-.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 246. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bigarrenik, gizarte datu bat da Hizkuntza.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 177. orr.

Eta hala, gure Arabako ur gehienak Ebro ibai handirantz doazenez, klimatologia datuak ere Zaragozako Meteorologia Zentrora joango dira.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 180. orr.

Hiru formulario izango dira, zeure identifikazio datuekin bete beharko dituzunak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 140. orr.

Erretinatik garuneko ikusmen-alde primariora igortzen ziren "zentzumen-datu" edo "inpresio"ekin parekatzen zen ikusmen-pertzepzioa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Objektu materialak existitzen direla ustea sentimen-datu batzuen esperientzia dugula ustea besterik ez da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 116. orr.

Enpirismoan oinarriak sentipen-datuak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 89. orr.

Jatorrizko izenburuak jarri ditut, eta erabili ditudan bertsioen erreferentzia datu laburrak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 334. orr.

Interneten kultura-datu bankuaren itxuran ari zen sare batetik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 108. orr.

Euri-datu eta datekin batera, behe-laino eta lanbro-lainoaren berri ematen zuen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 49. orr.

5 informatikan, informazio kodetua.

Berak zekielako makinari nola sartu datuak makinak bere lana egin zezan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 98. orr.

Behategi automatikoa da beste aurrerapen zehatz bikaina, gizakiaren laguntzarik gabe, datuak disketean prozesatzen doan tresneria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 448. orr.

Windows sistemarekin, Ordenagailuaren disko gogorretik fitxategi bat borratzen denean, nahiz eta zakarrontzi birtuala hustu, datuek diskoan jarraitzen dute fisikoki.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 80. orr.

Datuak ordenagailuan sartu, eta eramandako animaliei abeltzainaren zenbakia margotu diete bizkarrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 151. orr.

Lantegi, kimika-laborategi eta datu-prozesagune da, besteak beste, gorputza. gizakiak badu abantaila handi bat makinaren aldean, gordetako datuetara iristeko lastertasunari dagokionez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Batu-baseak, datu-bankoak edo datu-guneak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

Garunean, ozentasun-, garaiera- eta tinbre-sentipen bihurtzen ditu bulkadok datu-prozesaketarako sistema landu batek, eta jatorrizko soinuaren norabideari buruzko zenbait informazio ere ematen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 108. orr.

6 datu-base (ETCn 6.562 agerraldi; orobat datubase ETCn 60 agerraldi) informatika-datuen biltegia. ik datutegi.

Datu-basean informazio horrek duen identifikazio-zenbakia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 339. orr.

Hainbat datu-basetan eta laneko ordenagailuetan sartzeko klabeak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 87. orr.

Edozein bitarteko (testua, irudia, bideoa,...) erabiltzeko aukera, iritzi-truke dinamiko eta askeagoa bideratzeko ahalmena eta datu-base erraldoiak kontsultatzeko erraztasuna.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 126. orr.

Philosopher's Indexekin batera datu basean beste index batzuk ere aurki ditzakezu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 342. orr.

Badakigu datu basea kontsultatzen dela, ia mila bisita jasotzen ditu hilean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Bahitutakoen izenak bilduko dituzte datu base batean.  Berria - Mundua   2006-01-18

-Unibertsitateko web-guneko datu-baseetara joan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 342. orr.

Googleko datu baseetatik milioi bat webguneren helbideak nahi dituzte.  Berria - Gaiak   2006-01-21

Mille, sar zaitezke Donostiako Udalaren datu-baseetan?  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 153. orr.

Oroimena datu-base gisa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 220. orr.

2001ean bi urte baino gehiagoko herritarren %27,6k zekiten euskaraz, Euskararen Datu Basearen arabera.  Berria - Harian   2006-04-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

aebetako datu (6); ahalik eta datu (6); azken datu (9); bada beste datu (7); badator datu (5); badira datu (5); baina datu (21); baino datu (5); bere datu (6); beste datu (64); beste datu bat (25); beste datu batzuk (10); beste hainbat datu (8); bi datu (14); buruzko datu (40); buruzko datu ugari (5); da datu (22); dago datu (12)

datu adierazgarri (5); datu asko (16); datu askorik (5); datu bakar (6); datu bakar bat (6); datu base (33); datu base bat (5); datu base batean (5); datu base hori (5); datu basea (22); datu baseak (8); datu basean (22); datu bat (86); datu bat ere (6); datu batzuk (37); datu berri (10); datu berriak (9); datu bilketa (17); datu edo (6); datu ekonomiko (6); datu ekonomikoak (8); datu eman (24); datu eman zituen (19); datu ere (6); datu esanguratsu (9); datu esanguratsu bat (8); datu esanguratsua (13); datu esanguratsua da (9); datu esanguratsuak (10); datu estatistikoak (8); datu eta (40); datu eta informazio (6); datu faltsu (5); datu faltsuak (7); datu fisiko (7); datu garrantzitsua (7); datu gehiago (23); datu genetikoak (6); datu gisa (5); datu gutxi (9); datu guztiak (37); datu guztien (10); datu hau (12); datu hauek (38); datu honek (5); datu hori (68); datu hori ez (6); datu horiei (7); datu horiek (143); datu horiek ez (7); datu horiek guztiak (17); datu horiek ikusita (8); datu horiekin (12); datu horien (32); datu horien arabera (16); datu horietan (10); datu horrek (26); datu horri (7); datu hotzak (6)

datu interesgarriak (5); datu kezkagarri (6); datu kezkagarriak (10); datu larriak (5); datu makroekonomiko (7); datu makroekonomikoak (5); datu nagusiak (9); datu objektiboa (5); datu objektiboa da (5); datu objektiboak (12); datu ofizialak (14); datu ofizialen (26); datu ofizialen arabera (24); datu ofizialetan (5); datu ofizialik (5); datu ofizialik ez (5); datu okerrak (5); datu ona (9); datu onak (9); datu orokorrak (7); datu oso (5); datu pertsonalak (26); datu sorta (5); datu tekniko (6); datu ugari (17); datu zehatz (5); datu zehatzak (34); datu zehatzak eman (5); datu zehatzik (40); datu zehatzik ez (14)

den datu (6); dira datu (14); diren datu (9); ditu datu (5); dituen datu (12); ditugu datu (5); ditugun datu (10); du datu (9); duen datu (9); dugu datu (5); dute datu (7); duten datu (7); edo datu (6); edozein datu (6); emandako datu (11); ere datu (7); eta datu (85); eta datu hori (7); eta datu horiek (6); eta hainbat datu (5); euskararen datu (10); ez da datu (7); ez dago datu (10); gaineko datu (12); hainbat datu (65); hainbat datu eman (16); hainbat datu ere (6); honako datu (6); honako datu hauek (5); hori datu (6); inguma datu (9); inguma datu basea (5); inguruko datu (12); oso datu (12); zein datu (9); zen datu (10); zenbait datu (26); zituen datu (5); zuen datu (14)

datua da (13); datua ere (5); datua ez (5); datua ez da (5); datua oso (5); eman zuen datua (5); emandako datua (6); eta datua (5); moduko datua (7); zuen datua (8)

arteko datuak (6); azken datuak (17); baina datuak (8); bateko datuak (6); bere datuak (10); bestelako datuak (16); bildutako datuak (10); buruzko datuak (93); buruzko datuak eman (10); buruzko datuak ere (10); buruzko datuak jaso (5); dagozkion datuak (7); daitezkeen datuak (5)

datuak aintzat (11); datuak aintzat hartuta (7); datuak argiak (5); datuak argiak dira (5); datuak argigarriak (6); datuak argigarriak dira (5); datuak aski (6); datuak aurkeztu (6); datuak aztertu (7); datuak aztertuta (6); datuak baino (7); datuak beste (6); datuak bildu (13); datuak bildu eta (5); datuak biltzeko (5); datuak biltzen (13); datuak datu (6); datuak dira (26); datuak eman (48); datuak eman ditu (10); datuak eman zituen (12); datuak eman zituzten (5); datuak emango (5); datuak emateko (7); datuak ematen (12); datuak erabili (10); datuak ere (45); datuak ere eman (19); datuak esanguratsuak (9); datuak esanguratsuak dira (9); datuak eskatu (7); datuak eskura (5); datuak eta (37); datuak ez (49); datuak ez dira (20); datuak ez direla (8); datuak ezkutatu (6); datuak falta (5); datuak hartu (9); datuak hor (6); datuak hor daude (5); datuak ikusita (6); datuak jaso (20); datuak jaso ahal (6); datuak jasotzeko (6); datuak jasotzen (7); datuak kezkagarriak (11); datuak kezkagarriak dira (7); datuak kontuan (16); datuak oso (19); datuak oso onak (5); datuak zabaldu (5)

datuaren arabera (12); daude datuak (5); dira datuak (12); diren datuak (17); ditu datuak (7); dituen datuak (10); ditugun datuak (6); dituzten datuak (12); duten datuak (9); emandako datuak (30); emandako datuaren arabera (6); erroldako datuak (8); eta datuak (51); gaineko datuak (17); gipuzkoako datuak (5); herriko datuak (5); iazko datuak (8); inguruko datuak (45); jasotako datuak (14); langabeziaren datuak (5); matrikulazio datuak (6); osoko datuak (10); urteko datuak (16); z datuak (26); ziren datuak (5); zituen datuak (13); zituzten datuak (5)

datuei begiratuta (6); datuei buruzko (5); datuei dagokienez (7); datuei erreparatuta (7); datuek agerian (5); datuek agerian (5); datuek argi (13); datuek argi (13); datuek argi erakusten (7); datuek argi erakusten (7); datuek diotenez (5); datuek diotenez (5); datuek erakusten (11); datuek erakusten (11); datuek ez (12); datuek ez (12); datuek ez dute (7); datuek ez dute (7); datuekin alderatuta (39); datuekin alderatuz (29); datuekin alderatuz gero (21); diren datuek (5); diren datuek (5); emandako datuekin (6); iazko datuekin (13); iazko datuekin alderatuta (6); iazko datuekin alderatuz (5); urteko datuekin (8); urteko datuekin alderatuta (6)

argitaratutako datuen (5); atzo emandako datuen (19); aurkeztutako datuen (5); azken datuen arabera (33); batzordeak emandako datuen (5); bildutako datuen (9); bildutako datuen arabera (8); buruzko datuen (6); datuen arabera (592); datuen artean (12); datuen berri (8); datuen talaiatik (10); diren datuen (6); diren datuen arabera (5); dituen datuen (31); dituen datuen arabera (27); dituzten datuen (8); dituzten datuen arabera (5); elkarteak emandako datuen (6); eman dituen datuen (6); eman zituen datuen (11); emandako datuen (170); emandako datuen arabera (168); emaniko datuen (9); emaniko datuen arabera (9); ematen dituen datuen (5); en datuen (6); en datuen arabera (6); erakundearen datuen (6); erakundearen datuen arabera (6); eskainitako datuen (13); eskainitako datuen arabera (10); euskal herria datuen (9); eustaten datuen (14); eustaten datuen arabera (14); herria datuen (9); herria datuen talaiatik (9); inemen datuen (7); inemen datuen arabera (7); jakinarazitako datuen (8); jakinarazitako datuen arabera (8); jasotako datuen (15); jasotako datuen arabera (14); kaleratutako datuen (8); kaleratutako datuen arabera (7); lehen datuen (16); lehen datuen arabera (16); ministerioak emandako datuen (6); plazaratutako datuen (6); plazaratutako datuen arabera (6); sailak emandako datuen (9); zabaldutako datuen (17); zabaldutako datuen arabera (17); zituen datuen (16); zituen datuen arabera (15)

beste daturik (7); buruzko daturik (6); datuetan oinarritu (6); datuetan oinarrituta (7); datuetan oinarrituz (6); daturen arabera (5); daturen bat (5); daturik eman (15); daturik ez (35); daturik larrienak (10); daturik onenak (7); datuz eta (5); dira daturik (7); dira daturik larrienak (5); dituzte datuok (5); emandako datuetan (6); inguruko daturik (8); zenbait daturen (6); zenbait daturen arabera (5); zituen datuok (7); zuen daturik (5)


datubase ik datu 6.

datutegi iz datu-basea, datu biltegia. ik datu 6.

Euskararen terminologia datutegia eguneratuko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Datutegi horretan azken hamar urteotako emaitzak gorde dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-23


datutza iz datu multzo handia.

Normala, ikusi egiten du beste sistema batera moldatu beharra duela datutza ofizial guztia: [...]  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 206. orr.


datxa iz Errusiako landetxea.

Etxearen erdiko aldean ganbara zegoen, datxa guztietan bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 181. orr.

Klinika hiriko aldirietan zegoen, eta kanpotik, errepidearen aldetik, baso txiki baten mugan kokatutako datxa arrunt baten itxura zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 181. orr.

Baina ez dute errusiar jokatzen, nahiz eta abertzaletasunak eraginik Errusiako estiloaren araberako izba bat eraikitzen duten, nork bere datxan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 241. orr.

Jendea datxetan dagoela diost.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 279. orr.


daunatu iz

Emeki haatik, hasiak dira mediku orokorrak teletransmisioak egiten zuzenean beren ordenadoretik, daunatoek eta ortofonistek urratsa emekiago egiten dute.  Herria   2001-08-09


dB dezibelaren sinboloa.

Soinuaren intentsitate mailak dezibeletan adierazten dira (dB, forma laburtuan), entzumen-atalasetik gora.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 121. orr.

Logaritmikoa da dezibel-eskala, hau da, 10 dB-ko aldaketari ozentasun hamar aldiz handiagoa dagokio; 20 dB-koari ehun aldiz handiagoa; 30 dB-koari mila aldiz handiagoa, eta abar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 122. orr.

Giza entzumenak hautematen duen gutxieneko ozentasuna dezibel (dB) bat duena da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 124. orr.

1.000 Hz-eko maiztasunean, entzumen-atalasea baino 120 dB gorago dago oinaze-atalasea, gutxi gorabehera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 122. orr.


deabru (1.920 agerraldi, 190 liburu eta 90 artikulutan; ETCn 7.713 agerraldi; orobat debru g.er. eta deubru g.er.) 1 iz Jainkoaren aurka altxatu ziren aingeruei ematen zaien izena; singularrean, deabruen burua, gaizkiaren izpiritua. ik demonio.

Aingerua bere nahikari gaiztoz aingeru on izatetik deabru bihurtu bazen, nondik zuen hark ere deabru bihur zedin nahikari gaizto hori, egilerik hoberenak egindako aingerua izanik oso-osorik?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 222. orr.

Jesusek, Hamabiak beregana bildurik, deabru guztiak botatzeko eta gaitzak sendatzeko indarra eta ahalmena eman zizkien.  Elizen arteko biblia   Lk 9,1

Ireki ote ditzake deabru batek itsuen begiak?  Elizen arteko biblia   Jn 10,21

Begiratu zuen eta labe inguruan deabru asko ikusi zituen burdinazko sardak eskuetan zituztela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 995. orr.

Bat-batean deabrua etorri zitzaion ikaragarrizko ekaitz-burrunba eta zarata artean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1084. orr.

Deabruak anitz sare badu ere arimen atzemateko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 152. orr.

Zuen etsaia, deabrua, zuen inguruan dabil, goseak dagoen lehoia bezala, nor irentsiko.  Elizen arteko biblia   1 P 5,8

Dirua irrikatzen eta harri-koskorrak baino hobe irizten diotenak, deabruak itsutu egin nahi ditu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 139. orr.

-Gure semeak zentzua galdu du -emakumeak, erregutzaile-, deabruak limurtu zuen, eta galbidean ipini.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 270. orr.

José Tudelak ez ziola bere arima deabruari saldu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Deabru batek hilkorren alaba esposatzen duenean, bizialargun uzten du normalean.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 218. orr.

Deabru bakar batek gehiago zekien zeruko gauzez eta gehiago daki orain lurrekoez gizaki guztiek baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

Deabrua tentatzen ari zitzaidan, eta amore eman nion preso egonezin hura kontsolatzera joateko nahiari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 278. orr.

Dena deabruaren tentaldia eta engainu maltzurra dela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 297. orr.

-Deabruaren abokatuaren itxurak egiten ari zara? -irribarre egin zidan berriz ere-.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 155. orr.

2 (izenondoekin)

Nik ez dakit nola izendatu, baina zenbaitek uste zuen deabru gaiztoaren eragina zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 224. orr.

Salamancako leize batean, deabru zaharrak eskola bat antolatu du teologo-gaientzat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 54. orr.

Ez al zitekeen, bada, deabru engainatzaile guztiz ahaltsua, gizonez bezalaxe, sugegorriz ere mozorro eta itxuralda?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 175. orr.

Deabru tipi batek bere sutegia eraiki ote zuen, bada, ene buruan?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 341. orr.

Baina bazter batean egokitu zen, lurrak jaulkitako deabru ñimiño baten gisara.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 136. orr.

Deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.

Deabru ikusgarriak beldurrik ez, baina oso errespetu handia sortu zidan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 49. orr.

Halako batean, deabru indartsu batek enbor handi bat hartu du, hanka azpian zapaldu nau, gero nire gainera salto egin du eta ia ito nau.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 207. orr.

3 (erkaketetan)

Hogeita hamahiru graduko hotz gogorra dago kalean, bisutsak orro egiten du deabru amorratu baten antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 376. orr.

Norma Lúcia deabrua bezain maltzurra zen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 40. orr.

Deabrua baino okerragoa zara.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 190. orr.

4 deabruaz alderatzen den pertsona.

Garrantzi handiko eginkizunak zituen, berehala konpondu beharreko estatu-arazoak, ezin zuen minutu bat ere alferrik galdu, eta hortxe zeukan deabru burugogor hura alamena ematen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 296. orr.

Haiendako alabaina "zerri higanotak" edo "deabru heretikoak" ginen gu; "ostia-milikatzaileak" edo "suge papistak", berriz, haiek guretako.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 93. orr.

-Mikel, deabru zikina, Murtutseneko lurrak enetako dituk!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 168. orr.

Emakume guztiz gorrotagarri bat, deabru egiazko bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 149. orr.

-Deabru hutsa zen, ordea -gogorarazi zion Maxek-.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 421. orr.

Deabruak ziren djinak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 134. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Elizaren teilatu gainean deabru-andanak zebiltzan batetik bestera zalapartaka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 357. orr.

Jesusen ondora iristean, han ikusi zuten deabruduna, eserita, jantzirik eta bere onean, lehen deabru-taldearen menpe zegoen huraxe bera, eta biziki izutu ziren.  Elizen arteko biblia   Mk 5,15

-Deabru gorputza daukak baina.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 86. orr.

Ikusi zuen Kako-okerren deabru-aurpegi beltzarana, zelan ari zen irteten uretatik tantaka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 121. orr.

Mugarik gabeko gizonak, aingeru aurpegia zuten deabruak, eta deabru isatsa zuten aingeruak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 286. orr.

-Filchi esan beharko nioke, benetan -esan zuen Peevesek santu-ahotsez, baina begietan deabru-irria zuela-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 145. orr.

-Aristokrata madarikatu horiek eta egiazko deabru-semeak diren apezak beti trebeska ditiagu!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 107. orr.

Santa Anako farola gorriak halako deabru antza ematen zion Hucken aurpegiari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

Jakina, ez zen deabru kontua, nire barruko harra baizik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 159. orr.

Tourette bera dreabrutzearen fenomenoak liluraturik zeukan, eta antzerki bat idatzi zuen Erdi Aroan Loudunen izandako deabru-hartzeen izurriaz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.

Nola ibiltzen ahal haiz deabru-edabe honi zurrupaka?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 112. orr.

ik beherago 9.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

5a (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Haren idazketa, edo idatzizko aldarrikaldia, profeta deabru-suhar batena zen bete-betean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 161. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Emakumea jeloskor izaten da normalean gizon bat beste emakumeekin batzen denean, baina nola izan daiteke gizaki bat emakume-deabru batez jeloskor?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 24. orr.

Beste emazterik bazuela ez zuen ukatzen, baina emakume-deabruak ziren denak; Taibele zuen giza emazte bakarra.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 23. orr.

7 (esapideetan)

Agiraka ari zen eztarria urratu beharrean, deabru guztiak aipatuz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 478. orr.

-Ala zazpi infernuetako deabruak! -egin zuen aldarri.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 31. orr.

-Infernuzolako bi mila deabruak! zer demontre ari zarete zuek, hemen?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 286. orr.

Goiti erran dut, deabruaren buztana!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 103. orr.

Deabruetara leialtasuna!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 175. orr.

Ostikoen ondotik, xehaturik, deabrua gostatzen zitzaion urratsari xuxen jarraitzea eta bere abantailetan zuen ez nahastea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 134. orr.

8 (izenondo gisa)

-Galai deabru hori!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 268. orr.

-Ume deabru horrek zaldiak izutu ditu...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 109. orr.

Orduan eskaileretan bi neska deabru haiek, auzoak agurtzen: urte askoan, Bender jauna!  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 96. orr.

Ez dezakezu susma zalamandrana deabru horrek zer nolako lazkeria parrasta izkiriatu dion nire bizkar.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.

Zaldi deabru horiek ozta-ozta heldu dituk honaino; honen britxkara pasatu nauk azkenean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 99. orr.

Bi-murru karanbola deubru batzu ere zaharreri ikasiak.  Herria   2003-04-03

Ni ezingo nintzateke bizi Paris deabru honetan, egun guztian, espaloi batean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 31. orr.

Ni ezingo nintzateke bizi Paris deabru honetan, egun guztian, espaloi batean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 31. orr.

Gizona ez zen guztiz deabrua ere.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 166. orr.

-Hiritarrentzat egina dun funerarium deabru hori.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 47. orr.

-Gai ote da erromantzez ganoraz egiteko, ala liburuak irakurtzen dituen lengoaia deabru horretan izkiriatu behar du?  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 227. orr.

9 (dagokion izenaren ezkerrean)

-Deabru mutikoak, zulo beretik egiten duzue kaka!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 93. orr.

-Jaits ziztuan almenetatik, deabru haur mukizua!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 126. orr.

10 (non, zer, nola eta kidekoen eskuinean, galderetan eta)

Non deabru izanen du alu honek nire izena daraman karpeta?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 141. orr.

Kezkak nire urratsak galgatzen, ordea: non deabru zebilen Kristina?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Zer deabru gertatuko ote zitzaion Joanes gaixoari.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 67. orr.

-Zer deabru duzu hau?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 71. orr.

-Zer hitzordu eta zer deabru, ni orain baniak...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 210. orr.

Zer deabru egiten zuen papistekin?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 204. orr.

Baina, zer deabru, infantzoi nintzen, Migel Mailuren iloba.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 220. orr.

Eta zer deabru inporta zaio nire haurretako ikaskide batekin gelditzen ba...  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 46. orr.

Baina nor deabru ote zen Anbroxio Misterio hori ez du oraino argitu Txominek.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 73. orr.

Nora deabru jo ote zuen?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 85. orr.

-Zergatik deabru joan behar zuen teilatura?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 21. orr.

Ez nezakeen zinez konpreni zergatik deabru, hainbeste eta hainbeste jende "bildu" behar zen eztei "ederrak" zirela errateko!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 106. orr.

Ontzitik irten gabea zen, eta nondik deabru atera ahal zituen numeroak, eta nori jakinaraz ziezazkiokeen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 148. orr.

Nola deabru izan zitekeen mukizu hura hain argia?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 186. orr.

Ez daki nola deabru barnatu den hainbeste literaturaren zaldiko maldiko zurian.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 50. orr.

Itsasoa daukazula, zertan deabru imitatu Paris?  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 70. orr.

11 deabru gorria ikusi senperrenak ikusi.

Graxik eta amatxik deabru gorria ikusi zuten Hendaiako zilo beltz hartan, baina jo, bederen, ez zituzten jo.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 50. orr.

Berriz ere deabru gorria ikusi beharko zuen hotzarengatik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 191. orr.

· Bertze edozeinen gisa, nazien salbaikeriek gazte gazterik okaztatu zuten eta are gehiago, baitzekien aitatxiri deabru gorria ikusarazia ziotela, hainbertzetaraino non amatxik, ez zuen nehoiz haren berririk izan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 73. orr.

12 deabruak eraman

Deabruak eramango ahal hau, malapartatu hori, sal nazak hala nahi baduk!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 124. orr.

Deabruak eramango ahal ditu madarikatu horiek!, esan zuen erretxin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 153. orr.

Deabruak eraman dezala hire arima, ez al duk ikusten Estatuaren gurdi bat datorrela?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

-Deabruak eraman nazala hori esnezalea ez bada eta pinta bat krema ez badakar gure kaferako.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 76. orr.

Deabruak eraman zitzala eskuzabaltasuna eta funtzionarioen bihotz-handitasuna!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 337. orr.

Ez, deabruak daramala!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 401. orr.

Deabruak haramala, ergel lolo hori...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 246. orr.

13 deabruak hartu

Xanti Deabruak hartua du eta norbait arima eta gorputz hartzen duelarik, ezin kasatua da, eta Deabruak ez du beste gogorik lurra ifernutzea baizik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 156. orr.

Città di Castellon ere beste emakume bat zegoen deabruak hartua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 225. orr.

Beti jendaje gaizkile bandolero basatien esku egondua izatean, infernuko deabruak hartutako gaztelua zela arrunt sinetsia zeukan inguruko jendeak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 124. orr.

Deabruak hartuko ahal hau, bare nazkagarria!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 134. orr.

· Alabaina, Kasim deabruak hartua joan zen, altxorra berarentzat ez beste inorentzat izatea desio zuela.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 98. orr.

Deabruak hartu zuen, eta, bere onetik aterea, tabernara sartu, eta botila jaurti zion aurpegira.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 361. orr.

Philippekin mintzatzeak, dudarik gabe on egin zidan baina hura utzi orduko, berriz ere deabruak hartua nintzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 150. orr.

Deabruak harturik bezala margotzen du, eta, mihise bat bukatu orduko, beste bati ekiten dio lasterrean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 187. orr.

14 deabruak jakin

Hirugarrenean denek pentsatzen zuten: "Deabruak zekik nondik atera den hau!", eta harengandik aldentzen ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 44. orr.

Baina deabruak daki zer atera zen handik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 289. orr.

"Deabruak daki zertan ari den!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 304. orr.

Lelokeria hutsa zen, txorakeria, asmakeria, deabruak daki zer!...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 277. orr.

Deabruak zekik!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 257. orr.

15 mila deabru

Mila deabru, horixe besterik ez nuen behar!  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 75. orr.

Mila deabru! denbora asko galdu dinat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 59. orr.

Itxi ate hori, mila deabru!, esan zuen gero Umbertok.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 185. orr.

-Ixo, mila deabru!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 304. orr.

Egun batzuetan, kutxa osoak bete liburu (mila deabru, zeinen astuna den papera!) garraiatzen nituen, arropa xuri eta baxera kutxak tokiz aldarazten.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 78. orr.

-Mila deabru, Bea, mutikoa ez da hain umea!  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 114. orr.

· Zer mila deabru erran nahi duk?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 180. orr.

ik gorago 10.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da deabru (5); deabru asko (5); deabru bat (15); deabru batek (9); deabru baten (12); deabru batzuk (4); deabru beltzak (11); deabru bihurtu (3); deabru dira (3); deabru eta (5); deabru gorri (3); deabru gorria (5); deabru gorria ikusi (3); deabru gorriak (3); deabru guztiak (8); deabru guztien (4); deabru haiek (3); deabru hori (12); deabru horrek (7); deabru ote (3); deabru saldo (3); deabru saldo bat (3); deabru txiki (4); deabru zaharrak (4); deabru zen (3); eta deabru (15); eta zer deabru (5); itxurako deabru (3); mila deabru (35); nola deabru (6); non deabru (10); nor deabru (3); zazpi deabru (3); ze deabru (5); zen deabru (3); zer deabru (20); zuen deabru (6)

ala deabrua (4); baina deabrua (4); batean deabrua (3); bere deabrua (4); botilako deabrua (3); da deabrua (4); deabrua ari (5); deabrua ari da (4); deabrua atzetik (7); deabrua atzetik balu (4); deabrua baino (5); deabrua bera (9); deabrua bezain (4); deabrua bota (3); deabrua da (7); deabrua dagoela (4); deabrua dagoela buru (3); deabrua ere (5); deabrua eta (10); deabrua etorri (3); deabrua ez (6); deabrua harrikatzeko (5); deabrua ikusi (6); deabrua ikusi dut (3); deabrua izan (7); deabrua sartu (4); deabrua zela (6); deabrua zen (6); edo deabrua (3); eta bere deabrua (3); eta deabrua (19); hura deabrua (4); hura deabrua zela (3); nuen deabrua (4); ume deabrua (3); zen deabrua (6)

baina deabruak (8); deabruak alde (5); deabruak alde egin (4); deabruak asmatu (3); deabruak beeltzebulen indarrez (3); deabruak berak (6); deabruak bere (8); deabruak botatzen (5); deabruak daki (14); deabruak daki zer (11); deabruak daramala (3); deabruak egin (3); deabruak eraman (5); deabruak eramango (10); deabruak eramango ahal (9); deabruak ere (4); deabruak eta (7); deabruak ez (10); deabruak gizakia (4); deabruak gure (4); deabruak gure jaunaren (3); deabruak hartu (7); deabruak hartu zuen (3); deabruak hartua (30); deabruak hartua nintzen (4); deabruak hartua zegoela (4); deabruak harturik (5); deabruak harturik bezala (3); deabruak hartuta (7); deabruak hartuta bezala (4); deabruak hartutako (10); deabruak jainkoaren (4); deabruak naramala (8); deabruak oinazetua (3); deabruak zekik (7); deabruak ziren (3); ditu honek deabruak (3); edo deabruak (3); emaztea deabruak (3); eta deabruak (33); eta deabruak daki (4); ez deabruak (3); ezen deabruak (5); honek deabruak (4); hori deabruak (3); izenean deabruak (4); nik deabruak (3); nik deabruak beeltzebulen (3); zion deabruak (3); zuen deabruak (10); zure izenean deabruak (3)

arima deabruari (9); arima deabruari saldu (4); baina deabruaren (3); bat deabruaren (4); deabruarekin tratuan (4); deabruaren engainua (4); deabruaren eskolan (7); deabruaren eta (3); deabruaren hiztegia (4); deabruaren kontra (4); deabruaren kontrako (4); deabruaren kontua (3); deabruaren laguntza (4); deabruaren lakioa (4); deabruaren menpe (7); deabruaren musika (5); deabruaren seme (3); deabruaren tentaldi (5); deabruaren tentaldia (7); deabruaren tentaldia eta (3); deabruarenean izena (4); deabruarenean izena eman (3); deabruari arima (4); deabruari ere (3); deabruari eskaini (3); deabruari eta (3); deabruari saldu (5); dena deabruaren (4); dena deabruaren tentaldia (4); dituen deabruaren (3); du deabruaren (3); edo deabruaren (3); edo deabruari (3); eta deabruarekin (3); eta deabruaren (22); zen deabruaren (7); zion deabruari (5); zuen deabruaren (9): eta deabruarena (3)

aingeruen eta deabruen (3); baina deabruek (4); deabruek etorri (3); deabruek etorri eta (3); deabruek ezin (5); deabruen arteko (4); deabruen buruzagi (3); deabruetan hara (5); deabruren bat (3); eta deabruei (4); eta deabruek (5); eta deabruen (13); eta deabruen arteko (4); eta deabruzko (7); zela deabruen (3)


deabrudun 1 iz deabruak harturiko pertsona.

Gogor jipoiturik eta izu-laborriak hartuta, zaldia lasterka joaten zen lau hanken eginahal guztian, deabrudun baten gisan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 30. orr.

Arratsean, eguzkia sartu ondoren, gaixo eta deabrudun guztiak eraman zizkioten Jesusi.  Elizen arteko biblia   Mk 1,32

Jesusek deabrudun mutua sendatu.  Elizen arteko biblia   Mt 9,32 tit

Jesus lehorrera jaitsi orduko, herriko gizon bat, deabruduna, atera zitzaion bidera.  Elizen arteko biblia   Lk 8,27

Izan ere, haren merituei esker, itsu eta gor, mutu eta herren, urmindu eta perlesidun, deabrudun eta legenardun, itsasoan galdutako eta gatibu, denek aurkitzen dute erremedioa, eta edozein gaitz, premia edo arriskutan aurkitzen direnei laguntza ematen zaie.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 836. orr.

2 izond deabruak hartua.

Emakume deabruduna San Geminin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 452. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deabruduna sendatu (3)


deabrukeria (orobat debrukeria g.er.) 1 iz deabruari dagokion egitea; bihurrikeria.

Eta zer zen oilar mutuak egindako kukurrukua, deabruaren beste deabrukeria bat baino?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 89. orr.

Harri eta zur [...] baitzeuden, miraz ikusten ari zirena miraritzat ala deabrukeriatzat hartu behar ote zuten erabaki gabe.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 72. orr.

Homosexualitatea, berriz, deabrukeriatzat jotzen zuten, eta zuzenean sutara bidaltzen zituzten homosexualak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 56. orr.

Hau deabrukeria! maitatu zuen, harekin larrua jotzen aritu zen zoratu arte, baina hartaz deus ez zekien, ez eta haren adina ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 284. orr.

Agian Elizabeth erreginak lagundu nahiko zion bere astrologo partikularrari, baina ordurako Deek azti gaizto eta deabrukeria-egilearen fama zuen, eta horrelako ospea zabalduegi dagoenean laguntzak eskaintzea ez da komenigarria izaten, ezta erreginentzat ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 58. orr.

-Ene seme, deabrukeria bat balitz, hasteko ez lukete toki irekian egingo eta, bigarrenik, ez lizukete deituko bedeinkatzera joateko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 90. orr.

2 bihurrikeria.

Deabrukeria batean harrapatu haur bihurriak bezala.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Begiak ireki nituen eta ohartu nintzen mutilak hatzekin deabrukeriak egiten zizkiola bulban.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 76. orr.

Seme etxekalte hezigaizto bat zuen, Aladin, eta hainbeste deabrukeria egiten zuen, azkenean aita penaren penaz hil baitzen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 209. orr.

Azti afrikarrak anaia ttiki bat zuen, bai gaiztakerian bai deabrukerian hura bezain iaioa, eta beti jakiten zuten nor non zegoen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 235. orr.


deabrukume iz deabruaren umea.

-Beraz, deabrukume horrek ez dizu ezer kontatu -zioen oihuka orain Koronelak, eskumakilaz Charlieri keinu eginez.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 63. orr.

Hi, iruzurti eta gezurrontzi, deabrukume eta zuzenbide ororen etsai hori, ez ote haiz Jaunaren bide zuzenak okertzen aspertuko?  Elizen arteko biblia   Eg 13,10

-Kontuz ibili, deabrukume hori!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 175. orr.

Zein haizek jo hau orain, deabrukumea?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 150. orr.


deabrusa (corpusean debrusa soilik; ETCn 7 agerraldi) iz emakume deabrua.

Aingeruaren itxurarekin debrusa ederra ere izaten ahal zela...  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 163. orr.


deabrutiar (corpusean debrutiar soilik; ETCn 1 agerraldi) izond deabruzkoa. ik demoniako.

Diplomazia handikoa izan behar zen gatu debrutiar horien arteko erlazioen kudeatzeko, bakoitzak bere nortasuna defenditzen baitzuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 33. orr.


deabrutto iz deabrutxoa.

Bigarren planoan, berriz, tribunan zeuden agintari zibilak eta eliz ordezkariak agertzen ziren, bakoitza buruan adar pare banarekin, deabrutto edo txorimalo irrigarriak iduri.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 439. orr.


deabrutu1, deabru(tu), deabrutzen 1 du ad deabru bihurtu, deabrudun bihurtu.

Ez bada hori deabruak oniriztea, nik ez dakit zer den deabrua, ikusten baitut, horren arabera, ahalordez oniritzi zidala, eta ahalordeon indarrez deabrutu ninduela emakume horrek, eta orain hemen nabil soto eta hilarriotan barrena penatzen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 50. orr.

Eta errementariaren emazteak berrogei orduz lo egin zuen jarraian, eta haren ondoren deabruturik egondako aldiaren eta askatu zenekoaren inolako oroitzapenik gabe esnatu zen berriro.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 148. orr.

Diruak deabrutzen zaituzte.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 188. orr.

2 irud/hed

Norberaren jarrera politikoaren arabera jainkotu edo deabrutua izan zen bere garaian.  Berria - Kultura   2004-11-19

Islama deabrutzea leporatu diote Mendebaldeari.  Berria - Mundua   2006-02-11

ERCko idazkari nagusi Josep Lluis Carod-Rovira deabrutu ondoren [...].  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

Polizia aski ez, nonbait, eta egunkari, irrati eta telebista ia guztiak erabili dituzte gu deabrutzeko.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 313. orr.

Aitzitik, «etorkinak deabrutu eta masa atxiloketak eta zapalkuntza errazteko balioko» zutela esan zuen Indymedia webguneak.  Berria - Mundua   2004-10-21

Ez du droga trafikoaren gaia deabrutzen, eta ez du mando gisa lan egiten duten pertsonen gaineko iritzirik ematen.  Berria - Kultura   2004-09-24

Ez da deabrutu behar, baina erabilera zuzena eta erabilera okerra bereizi behar dira.  Berria - Gaiak   2006-02-28

3 (era burutua izenondo gisa)

Zarauztarrek ez zuten naufragoaren hizkuntza ulertzen, eta biraogile deabrutu baten istorioa asmatu zuten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 104. orr.

Satanek bidalitako amarrutzat hartu ote zuten, bada, aita-alaben kalesa, Salemen aspalditik zebilen gertakari deabrutuen histeriak hartaraturik?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.


deabrutu2 iz deabruduna.

Deabrutua garrasika ari zen denbora guztian, bere ohatzeari loturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 146. orr.

Deabrutuak bizkor-bizkor jaisten zituen orain betazalak, eta gero berriro jaso, bere Jainkoaren bista ezin jasan izango balu bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 147. orr.


deabrutxo 1 iz adkor deabru txikia.

-Hemen, deabrutxo honi jaten ematen, oiloei bezala- abuelok.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 217. orr.

Adreiluzko etxeak, farolen argi lausotua, aurrealdeko etxeko eskaileretan noiz olgetan noiz borrokan zebilen deabrutxo-talde baten garrasiak, polizia baten ibilera sendoa eta gorabeherarik gabea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 32. orr.

Badut deabrutxo bat barruan, eta atera eta bihurrikeriaren batzuk egiten uzten ez badiot, total aspergarria bihurtzen da mundua niretzat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

Gainean daramagun deabrutxo asegaitzarekin jolas gutxi, Lisa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 159. orr.

-Hoa, motel, deabrutxo bihurria halakoa!- esan zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 14. orr.

2 irud/hed

Gero mito horretan behigorri eta kobazuloetako deabrutxo denak sartzen dira, nazionalismoaren kausanteak guztiak: Arana Goiri, Barandiaran, Oteiza bera...  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 153. orr.

· Piperrautsezko deabrutxo beltzak ("bota sua lagunei zeure arnasarekin!").  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 162. orr.


deabrutzar iz adkor deabru handia. (izenondo gisa)

Milaka eta milaka bizi omen ziren haren jauregian, [...] milaka eta milaka deabruk berotzen omen zioten gauero ohea; milaka eta milaka biolin deabrutzarren orkestra batek alaitzen omen zituen haren maitaldiak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 36. orr.


deabrutze iz deabru bihurtzea.

Tourette bera deabrutzearen fenomenoak liluraturik zeukan, eta antzerki bat idatzi zuen Erdi Aroan Loudunen izandako deabru-hartzeen izurriaz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.

Nork asmatu du ahoz aho dabilen kontakizun gaizto hori, eta, batez ere, cui prodest, nori egiten dio mesede horrelako prozeduren atzean beti egon ohi den deabrutzeak?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 48. orr.

Deabrutze kolektibo baten lekuko gertatzen ari ez ote nintzen uste ere uste izan bainuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 346. orr.


deabruzale izond deabruen zalea.

Hura guztia sekta deabruzale baten kontua zela, eta bai Elizak bai Poliziak neurriak hartu behar zituztela gertakarien gainean...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 82. orr.

Hiriko sekta eta talde deabruzaleez 9.547 karaktereko atal nagusia [egunkarian] eta 3.521eko zatidura, eta autobideko lapurketez, berriz, 6.401.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 180. orr.


deabruzko 1 izlag deabruari dagokiona.

Santuak berak egin zion gurutzea, eta grina zoro eta deabruzko irudipen guztiak desagertu zitzaizkion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 269. orr.

Deabruzko erabakia hartu zuen bere buruaren aurka: etsipenaren hondora heldurik, bizitzari azkena jarri eta bere burua urkatzea erabaki zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 447. orr.

Deabruzko emakumeak, aro heroikoetako tragedietan [...] hain paper nabarmena jokatzera nola iritsi ziren azaltzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 450. orr.

Deabruzko musika lagun zutelarik berriro, demonioek ubidea zeharkatu zuten, gainera erori zitzaien jaurtikigai uholdeari aurre eginez.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 177. orr.

Deabruzko makina baten bidez arima lapurtu baliote bezala.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 62. orr.

Deabruzko burua behar zuela joko hori asmatu zuenak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 55. orr.

Jakintasuna deabruzko zerbait balitz bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 638. orr.

Burua erabat galdurik, leher gaizto egin beharrean abiatu zen lasterka, bere segizio deabruzko hura atzetik kendu ezinda.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 86. orr.

Haren sabotajearen ausardian eta eraginkortasunean bazen zerbait ia deabruzkoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 184. orr.

2 irud/hed

Ukuilutik behien deabruzko marruma iristen zen, eta izerdi hotza botatzeko modukoa zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 174. orr.

Deabruzko gaua igaro zuen eta, biharamunean, aldarte zapuztuarekin jaiki zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 101. orr.

Deabruzko amarru bat prestatu zuen niri sinestarazteko beisbol partida bat ikustera joan beharra neukala Shea Stadium-era.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 283. orr.

Umetan arrantzaleei entzuten zien deabruzko hizkuntza hura, euskara, ulertzen eta pixkanaka mintzatzen, hain zuzen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 51. orr.

Bere onetik aterea, barrenetik halako oldar deabruzkoa jaulkitzen zitzaiola, ezker-eskuin begiratu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 359. orr.

Bazterbidera hustu nuen sabela, ibilgailu deabruzkotik jautsi ahala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 313. orr.

Han, tiro egiten baizik ez zen nabarmendu, punteria deabruzkoa omen zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta deabruzko (7)


deadarka ik deiadarka.

deadarkari ik deiadarkari.

debadio iz ipar eztabaida.

Debadio honetan, sintomatikoa irudi zaigu nola ipar euskal herriko diskurtso politikoa ez den hiru hamarkada hauetan den-mendrenik ere kantitu: euskaldungoaren arabera baino, etsaiaren mehatxuak zedarritutako hitzak plazaratzen zaizkigu.  Berria - Kultura   2004-03-02


debadiokide (corpusean debadio-kide soilik) iz eztabaidakidea.

Nora joan dira ene debadio-kide plaxentak?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 153. orr.


debalde 1 adlag doan, urririk.

Hara doaz herriko polizia buruak astean bitan, debalde bazkaltzera.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 68. orr.

Garagardoa debalde gaur -esan zion-, debalde denentzat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 211. orr.

Etortzen diren guztiei, izozki bana debalde.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 41. orr.

Gainera, berari debalde aterako zitzaizkion Florenek garesti samar ordaindu beharreko zerbitzuak.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 34. orr.

Hasieran debalde edo oso merke lortzen ditiztek sustantziok mafietan, baina hilabete gutxiren buruan soldata erdia edo gehiago gastatzen ditek horretan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 109. orr.

Esan nahi dut bidaiak zientoka egin dituela, debalde, erretiroa hartu zuenetik.  Berria - Kultura   2004-08-31

Gauza inportante horiek guk disfrutatu ditugu, debalde eta modu naturalean, eta aberastu nahi izan ditugu gure esperientzia ttikiarekin.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 17. orr.

Gasturik ez, loa eta jana debalde.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 25. orr.

Jana eta ostatua debalde.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 34. orr.

2 irud/hed

Denbora ez da inorentzat debalde pasatzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 34. orr.

Askatasuna ez da inoiz debalde ateratzen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 143. orr.

• 3 adlag alferrik.

Mendeen higadura ez da debalde izan guretzat: porroskatu gaitu...  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 111. orr.

Eguerdi irian berriz ausartatzen dira, baina desordre osoan eta debalde.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 95. orr.

Besterik ez zuten erran, holakoetan erranaldi patetikoak debalde dira.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 203. orr.

Debalde ene erreguak eta ene irainak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 257. orr.

Debalde ari haiz, motel.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 199. orr.

Debalde saiatu zen Estefania gu adiskidetzera.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 111. orr.

Egin dituen indarrak ez ziren debalde.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 45. orr.

Sosa debalde barreiatzeaz aski!  Berria - Kultura   2004-05-26

4 (izenondo gisa)

Behar gorria baizik ez zenean bermatzen eta obratzen, mekaniko, hits eta debalde bihurtzen zen guztia.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 134. orr.

Bizitza debalde baten bildumaren egiteko ordua hor neukan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 182. orr.

5 debaldekosup_1 izlag doakoa.

Epelean auto haren atzeko jarlekuan, debaldeko alokairuan, ordukako hotel batean bezala, azkenean estutu batzuk eman genizkion elkarri.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 200. orr.

Tonuan asmatzen duelakoan nago, debaldeko koipea beharrean neurriko azala ematen diolako Garciari.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 111. orr.

"Debaldeko Festa" jarri nion izena, baina ez zitzaidan uste bezain merke atera.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 113. orr.

Gobernuak debaldeko tratamendua eskaintzen die 50.000 laguni, baina horretarako ezinbestekoa da nortasun agiri bat izatea, eta jende askok, tartean presoek, ez dute horrelakorik.  Berria - Gaiak   2006-03-29

6 debaldekosup_2 izlag alferrikakoa.

Debaldeko bilkuren ondotiko bakardadearen izaria.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 112. orr.

Gaua debaldeko solas nostalgikoen erresuma izan zitekeen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 110. orr.

Zazpi haurreko gure familia hartan ezagutu ezberdintasunen gainetiko elkartasuna bilatzen dut denetan: debaldeko ametsa, mundua dena baita, elkartasunaren eta aniztasunaren onarpena ezik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 99. orr.

7 debaldetan adlag alferrik.

Zazpi ahalak egin nituen haren "biltzeko" baina debaldetan izan zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 88. orr.

Negarrek ez dutela deus balio, debaldetan izaten direla?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 176. orr.

Gauzen erran nahi barnakorra ezagutzen ez baldin baduzu, zure izpirituaren baketzen akituko zara debaldetan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 18. orr.

Zerbait erratekotan zelarik, Unzalu hurbildu eta uzteko, isiltzeko erran zion Xarlesi, debaldetan zela haiekin, ez zuela merezi.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 255. orr.

Egun batez joan zen komentu hartara eta burdin hesiak nahi ukan zituen inarrosi, baina debaldetan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 135. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina debalde (3); baina debaldetan (8); bainan debaldetan (9); da debalde (5); da debaldetan (4); debalde ari (4); debalde ematen (5); debalde eta (3); debalde izan (6); debalde izanen (3); debaldetan ari (5); debaldetan ariko (4); eta debalde (7); eta debaldeko (3); ez da debalde (4); ez da debaldetan (4); ez ziren debalde (4)


debaluatu, debalua, debaluatzen 1 du ad diru baten balioa, beste diru batzuei buruz, gutxitu.

1993ko irailaren eta uztailaren artean, hainbat alditan debaluatu zituzten espainiar pezeta eta portugaldar ezkutua, eta aldi berean frantses liberak, daniar koroak eta irlandar librak (otsailean debaluatua) eraso gehiago pairatu behar izan zuten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 190. orr.

Egoera horren ondorioz Banku Zentralak merkatuak ezarritako parekotasunari ezin eutsi dionean herrialdeko dibisa debaluatu egiten du (alegia, dolar bat erosteko bertako dirutan ordaindu beharreko prezioa areagotzen da).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 237. orr.

Lehiakide handi batek, Txinak, 1994an bere dirua dolarrari buruz %50 debaluatzea erabaki zuenean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

AEBetako zenbait adituren ustez, yuana %40 debaluatuta dago.  Berria - Mundua   2006-04-21

2 irud/hed

Baina eztabaida asko debaluatu da, eta edukiak ixiltzen dira. Denon errespetua erosi dute, eta haien zinismoari enbidia edukitzeraino debaluatu gaituzte horrela.  Berria - Ekonomia   2004-01-25

Lantzen diren zenbait gaik abstrakzio-maila altua dute eta nekez itzul daiteke hori hizkuntza xehera debaluatu gabe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 18. orr.

Abuztuaren 11ko eklipse hainbat itxaropen piztu zuen eta debaluatua suertatu zena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 45. orr.


debaluazio 1 iz debaluatzea.

Prezioek gora egin zuten eta horrek soldaten debaluazioa eragin zuen.  Berria - Mundua   2006-04-06

Dolarraren urre-bihurgarritasunaren galera [...] eta ondoren etorri ziren dolarraren debaluazioak, Estatu Batuen indarraren ahultze erlatiboaren adierazgarri dira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Diru-masa izugarri murrizten da, beraz, debaluazioaren aurretik, eta berehala puzten da ostera debaluazioaren ondoren, espekulatzaileek ahal duten azkarrena ateratzen baitituzte irabaziak, aldez aurretik erositako dibisak garesti salduz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

Banku zentralaren erreserben ahitzeak debaluazioa noiz ekarriko zain.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

2 irud/hed

Diputatu gisa emandako hamalau urteetan «autogobernuaren debaluazioa» urratsez-urrats ikusteko parada izan duela dio.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


debar (orobat debatar) iz Debakoa, Debari dagokiona; Debako biztanlea.

Hala, Gipuzkoan, Beterri baino hegoalderago dago Goierri; debatar batentzat Arrasate goian dago.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 24. orr.

Mikel Aizpurua debarra, Mirari Azula lekeitiarra.  Herria   2005-10-06

Simon Berasaluze debar beirate margolariari buruzko liburua plazaratu du Felix Elejaldek.  Berria - Kultura   2004-01-14

Hala nola Debatarrak izan diren Kanbon hemengo mendi eta mendizaleen ezagutzeko eta Kanboarrak laster joaitekoak dira Debara.  Herria   2004-04-29

Debatarren bisita.  Herria   2003-05-29


debatar ik debar.

debate 1 iz elkarrizketakideren arteko eztabaida.

Kanporatzeko erraztasunak ematea, idazleentzako literaturaren inguruko debateak sortzea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 220. orr.

Bi mutur horien artean dabil debatea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 58. orr.

Debatea izango da gaiaren inguruan.  Berria - Gaiak   2006-04-04

Nafarroan badago deslokalizazioaren debatea, gobernuak politika errazena egitea erabaki duelako.  Berria - Ekonomia   2004-11-27

Forum eraikinean eta Bartzelonako Nazioarteko Konbentzio gunean, nazioarteko 65.000 kongresistak eta 1.500 hizlarik parte hartuko dute hitzaldi eta debateetan.  Berria - Kultura   2004-02-05

Etorkinei buruzko debatea.  Berria - Kultura   2004-08-06

Hainbat katetan begiratu du debate batekin topo egin arte.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 119. orr.

Islamdarrak gainerako ikasleengandik apartatzeko iniziatiban, debatea da ez al gauden aurrerakoitasun faltsuen izenean makilatu nahi den arrazakeria baten aurrean.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 65. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Debate publikoetan beti esaten dut erlijioa afera pribatua dela, ez dut nire kontzientziarekin egiten dudana zertan azaldu.  Berria - Kultura   2004-04-18

Debate ideologiko orori berezko zaion bezala, nahasmenduen eta emozioaren erdian planteatu da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 328. orr.

Debate zorrotza joanden osteguneko kontseilu bilkuran.  Herria   2001-10-18

Debate irekia da, baina egia da sozialki zabalduta dagoela genero indarkeria.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Hor debate minkorra eskaini dute hautetsiek.  Herria   2003-03-27

Debate interesgarria egiteko aukera dago, hainbat arrazoik aginduta.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Zenbatekoak kalkulatzen ibiltzea «okerreko debatea» litzateke Edmanentzat.  Berria - Harian   2006-02-18

Zer nolako deebatea eta norekin nahi duzue piztu zuen proposamenarekin?  Herria   2001-09-13

3 mintzaldi-debate

Euskararen geroa ez dela bulego hetsietan utzi behar uste du Hizkuntza Kontseiluak, horrengatik antolatzen du mintzaldi-debate publiko bat, "zer politika euskararentzat" gaiaren inguruan.  Herria   2002-11-21

Baigorriko kantonamenduko Basaizea elkarteak bere aurtengo mintzaldi-debate zikloa abiarazten du.  Herria   2005-02-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

debate bat (7); debate hori (4); debatea da (3); eta debate (4); eta debatea (3); mintzaldi debate (4)


debategune (orobat debate gune) iz debateetarako gunea.

Gure filosofia politikoan, ez dugu debategunerik baztertzen. EKE debate gune bat da.  Berria - Euskal Herria   2004-04-08

«Nazio Eztabaidagunea debategune bat da, bere mugekin» gehitu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-08


debatitu, debati, debatitzen du ad debatean eztabaidatu.

debeatu ik debeiatu.

debeiatu, debeia, debeiatzen (orobat debeatu g.er.) du ad aspertu, gogaitu.

Testüa sobera mozten baldin badü idazleak, haren istoriari ezin gira jarraiki, galtzen gira eta debeiatzen.  Herria   2003-09-18

Austerlitzetik, huillan nizun eskola, Salpétrière delakoan, eta zinez-zinez debeatzen nintzan.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 108. orr.

Adibidez 1998an Barkoxen, hiru oren eta berrogei minütaz iraün züan Patrick Queheille-Kanpo-ren «Herriko semeak» pastoralak, eta ez ginen debeiatü.  Herria   2002-09-19

Hots ez züan debeiatzeko denborarik hartzen gure apez irakasle süharrak, espiritüa beti zabalik etxeki beitzüan.  Herria   2001-11-08


debekapen iz debekatzea.

Nola dauden jardute diskurtsibo jakin bati lotuta debekapenak, bazterketak, mugapenak, balioespenak, askatasunak, sexualitatearen arau-hausturak eta bere hitzezko, edo ez hitzezko, agerpen guztiak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 219. orr.

Erakutsiko da berba egiteko era hau nola dagoen sartuta, ez diskurtso zientifikoetan, baizik eta debekapenen eta balioen sistema batean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 219. orr.


debekarazi, debekaraz, debekarazten du ad debekatzera behartu.

Manifestaldiaren antolatzaile zen hain xuxen AuB alderdi berria, Autodeterminaziorako Bilgune deitzen dena, eta Batasunaren segida hartu duena nolazpait, PP-ko batzuk jadanik nahi luketena debekarazi...!  Herria   2003-03-27

Bainan lixta horrek bozetarat joaiteko baimena segurtatua ote du? batzuk nahi zuten debekarazi, baizik eta debekatua den Batasuna alderdiak duela sustatua!  Herria   2004-05-13


debekatu (ETCn 27.581 agerraldi; orobat debetatu g.er.), debeka, debekatzen 1 du ad eragotzi, bereziki legez edo aginduz. ik galarazi. (norbaitek)

-Nik ez dizut ezer debekatu, ordea; ohartarazi baizik ez dizut egin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 232. orr.

Gobernadoreak debekatu zion aldizkari bat abiatu zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 267. orr.

Zain daukat ama; eta, gainera, debekatu egin dit emakume ezezagunekin hitz egitea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 76. orr.

Debekatzen dizut emakume gaixo hori botatzea!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 56. orr.

Gure etxean ezin zen espainolez egin, aitak debekatu zuelako.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 56. orr.

Txindasvintok eta Rezesvintok debekatu egin zituzten erromatar legeak, eta ez zuten utzi ezta haiek aipatu ere egitea epaitegietan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 199. orr.

Medikuek debekatu zioten lehenengo gauza alkohola izan zen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 32. orr.

Europa lirain sortu berri horrek oraindik ez du debekatu antibiotikoen erabilera jeneralizatu edo indiskriminatua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 85. orr.

Debekatu egiten ditut kandelak!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 254. orr.

-Ez diozu erranen nik debekatzen dizudalako.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 52. orr.

2 (zerbaitek)

1834ko lege batek debekatu egin zituen eliz barruko enterramentuak, higiene kontuagatik, eta orduz geroztik sortu ziren egungo Kanposantu berriak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 154. orr.

Jainkoaren legeak debekatuak dituen janariak.  Elizen arteko biblia   Jdt 11,12

Ingelesen Gutun Nagusiak debekatu egiten du gerra izanez gero atzerriko merkatarien salerosgaiak bahitzea edo konfiskatzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 18. orr.

Lege Papiarrak debekatu egiten zien senadoreei, jaregin izandako emakumeekin edo antzerkian ibilitakoekin ezkontzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 111. orr.

Eta gainera bere erlijioak debekatu egiten zion izaki bizirik hiltzea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 63. orr.

Nazionalsozialismoa boterera heltzeak lehenbizi oztopatu eta gero debekatu egin zuen bere liburuen zabalkundea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 7. orr.

Ez dut onartzen emakume izateak hainbat gauza debekatu behar didanik, ezta adinean aurrera egiteak ere.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 45. orr.

Indarrean zegoen hiriko agintariaren erabaki bat, ez gauerdian bakarrik, baizik eta kanpaiaren hirugarren joaldiaz geroztik hirian barrena inor ibiltzea debekatzen zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 575. orr.

Baliotsuak dira nagikeria debekatu eta lana bultzatzen duten legeak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 178. orr.

Poligamia debekatzen duen erlijio bat poligamia baimenduta dagoen herrialde batean sartzen denean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 163. orr.

3 (subjektua agerian ez dela)

New Yorken debekatu egin zuten film hau, protagonistetako bat atxilotu zutelako.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 136. orr.

Hari ardoa debekatzen diote, honi bizikletan ibiltzea, urliari sonotonea kentzea, berendiari kantatzea, guztioi gauez irakurtzea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 288. orr.

Juliano agintariaren egunetan kristauei debekatu zitzaiela literatura eta oratoria irakastea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 228. orr.

1880ko hamarraldian esklabotasuna debekatu zen arte, hamairu milioi esklabo eraman ziren Amerikara.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Polonieraz hitz egitea debekatu eta alemanez hitz egitera behartu.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 28. orr.

Lukurreriarik itzelenak gertatu dira, korritua debekatu denean.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 85. orr.

Burdinaren garraioa heriotza-zigorpean debekatu zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 52. orr.

Lur gainean narrasta dabiltzan piztiak debekatuak dituzue eta ezin izanen dituzue jan.  Elizen arteko biblia   Lb 11,41

Batasuna alderdia debekatua da, ETA-ren aldeko bezala ekarria.  Herria   2001-02-08

Ez omen da posible, debekatua omen daukate.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 82. orr.

Ingeles langileek debekatua zuten atzerrian lan egitea, eta enpresek ere galarazia zuten makinak esportatzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 40. orr.

Debekatua genuen elkarrekin hitz egitea, baina berdin zion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 130. orr.

Baina gauza bat da ez debekatzea eta oso bestea agintzea edo, bederen, konseilatzea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 173. orr.

4 (adizlagunekin)

Hortik aurrerako juzguetan sartzea gogor debekatu zion bere buru jada sobera nahastuari.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 56. orr.

Deitu zituzten, bada, eta Jesusi buruz hitzegitea edo irakastea zorrotz debekatu zieten.  Elizen arteko biblia   Eg 4,18

Aitak erabat debekatu dio Dusseli gutunak idazten jarraitzea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 101. orr.

Samurki debekatu zion berriro horrelakorik egitea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 399. orr.

Bidezkoa izango da pikareskak sustaturiko gezurrezko titulu, aurrizki eta azalpenak legez debekatu eta iruzurrak zorrotz zigortzea.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 75. orr.

5 (era burutua izenondo gisa).

Fruitu debekatua ez da beti sagarra izaten, ezta beti emakumearen eskutik etortzen ere.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 149. orr.

Mussoliniren kontrako irainez betetako liburu debekatu bat.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 138. orr.

"Guztiz heretiko susmagarri" gisa kondenatua izan zen Carranza eta haren Katixima liburu debekatuen "Index"-ean sartu zuten.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 25. orr.

Eskola mutil batek idazmahaiaren azpian gordea duen eleberri debekatu bat erakusten duen bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 345. orr.

Hamar urteko presondegi zigorra emanen ziotela paper faltsu eta arma debekatuekin ibiltzeagatik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 275. orr.

Hagrid basozainari oihan debekatuaren ondoko etxolan egindako bisitak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 10. orr.

Daniel Romestant giza eskubide militantea eta Laurence Hardouin abokata sartu ziren aireportuko gune debekatuetan.  Herria   2005-03-10

Geroztik etxe hura maitasun debekatu haren aterpe ezkutu bihurtu zen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 45. orr.

Plazer debekatu hori berekoikeriaz gozatu nahi izan balu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 198. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agertzea debekatu (5); agertzea debekatu zuen (3); alde bat debekatu (5); amak debekatu (4); amak debekatu egin (4); ankarak debekatu (3); arteko ezkontzak debekatu (3); aspaldi debekatu (3); ateratzea debekatu (4); aurkeztea debekatu (5); azkenean debekatu (3); bainua debekatu (3); bat debekatu (10); batasunaren ekitaldia debekatu (3); batek debekatu (4); batzarra debekatu (5); berak debekatu (3); bizitzea debekatu (3)

debekatu ahal (4); debekatu arren (9); debekatu baliote (3); debekatu bat (4); debekatu behar (15); debekatu beharko (6); debekatu die (6); debekatu diete (12); debekatu dio (15); debekatu diote (9); debekatu ditu (13); debekatu dituzte (5); debekatu du (46); debekatu du herrizaingo (3); debekatu dute (26); debekatu edo (5); debekatu edo ez (3); debekatu egin (190); debekatu egin baitzuen (3); debekatu egin baitzuten (3); debekatu egin behar (3); debekatu egin beharko (4); debekatu egin die (7); debekatu egin dit (5); debekatu egin ditu (3); debekatu egin du (19); debekatu egin dute (3); debekatu egin nahi (3); debekatu egin zien (10); debekatu egin zieten (7); debekatu egin zion (18); debekatu egin zioten (5); debekatu egin zituen (4); debekatu egin zituzten (4); debekatu egin zuen (32); debekatu egin zuten (16); debekatu egingo (12); debekatu egingo du (3); debekatu egiten (62); debekatu egiten da (3); debekatu egiten die (6); debekatu egiten dizugu (3); debekatu egiten dizut (4); debekatu egiten du (13); debekatu egiten duela (5); debekatu egiten zien (3); debekatu egiten zion (4); debekatu ere (3); debekatu eta (21); debekatu eta gero (4); debekatu haiek (3); debekatu izan (4); debekatu izana (12); debekatu izana kritikatu (3); debekatu nahi (25); debekatu nahi du (5); debekatu nahi dute (3); debekatu ostean (3); debekatu zen (5); debekatu zidan (3); debekatu zien (16); debekatu zieten (10); debekatu ziguten (3); debekatu ziola (3); debekatu zion (20); debekatu zioten (8); debekatu ziren (5); debekatu zituen (19); debekatu zituzten (6); debekatu zuela (7); debekatu zuen (57); debekatu zuen atzo (7); debekatu zuenean (3); debekatu zuenez (3); debekatu zuten (21)

du debekatu (3); egitea debekatu (21); egitea debekatu zuen (3); ehiza debekatu (6); ehizatzea debekatu (3); ekitaldia debekatu (27); ekitaldia debekatu edo (3); ekitaldia debekatu izana (4); ekitaldiak debekatu (3); elkarretaratzea debekatu (3); ematea debekatu (4); epaileak debekatu (5); epaileak debekatu egin (3); erabat debekatu (4); erabiltzea debekatu (12); ere debekatu (24); ere debekatu egin (8); ere debekatu nahi (3); erretzea debekatu (18); erretzea debekatu du (6); erretzea debekatu dute (3); erretzea debekatu nahi (3); ertzaintzak debekatu (3); esportatzea debekatu (4); esportatzea debekatu zuen (3); eta debekatu (15); eta debekatu egin (8); ezkontzak debekatu (3); gizalege ordenantzak debekatu (3); gobernuak debekatu (8); gobernuak debekatu egin (4); guztiak debekatu (9); hartzea debekatu (9); herrizaingo sailak debekatu (6); hitz egitea debekatu (6); hori debekatu (8); horrek debekatu (3); horrek debekatu egiten (3); ibiltzea debekatu (4); igarotzea debekatu (4); inportatzea debekatu (4); inportatzea debekatu zuen (3); israelek debekatu (3); israelek debekatu egin (3); itzultzea debekatu (3); izatea debekatu (3); jatea debekatu (3); joatea debekatu (10); kamioiei debekatu (3); kamioiei debekatu egin (3); kontsumoa debekatu (3); legeak debekatu (12); legeak debekatu egiten (9); legez debekatu (4); liburu debekatu (3); manifestazioa debekatu (6); marlaska epaileak debekatu (3); marlaskak debekatu (3); marlaskak debekatu egin (3); ordenantzak debekatu (3); ordenantzak debekatu egiten (3); oro debekatu (6); parte hartzea debekatu (6); publikoetan erretzea debekatu (8); sailak debekatu (6); sailak debekatu arren (4); salmenta debekatu (6); salmenta debekatu du (3); saltzea debekatu (5); sartzea debekatu (16); sartzea debekatu zieten (3); udalak debekatu (4); uretan sartzea debekatu (3); urte debekatu (4); urte debekatu zuten (3); zuen ekitaldia debekatu (6)

arrantza debekatua (4); baina debekatua (3); debekatua baita (3); debekatua da (11); debekatua dago (22); debekatua dagoela (3); debekatua dagoen (5); debekatua dela (6); debekatua du (7); debekatua duen (6); debekatua duen zerbait (5); debekatua dugu (3); debekatua dute (16); debekatua dutela (3); debekatua egon (5); debekatua eta (5); debekatua ez (3); debekatua genuen (6); debekatua izaitea (7); debekatua izan (11); debekatua izan zen (3); debekatua izanen (4); debekatua izanik (3); debekatua izanki (3); debekatua omen (3); debekatua sartzea (3); debekatua zaio (3); debekatua zegoela (6); debekatua zegoen (12); debekatua zela (3); debekatua zen (5); debekatua zion (3); debekatua zuen (9); debekatua zuten (9); dela debekatua (3); edo debekatua (3); egitea debekatua (5); erabat debekatua (5); ere debekatua (8); erretzea debekatua (4); eta debekatua (9); fruitu debekatua (5); guztiz debekatua (4); hori debekatua (5); ibiltzea debekatua (3); jaunak debekatua (5); jaunak debekatua duen (5); legeak debekatua (4); legez debekatua (4); petikakoer debekatua (3); sartzea debekatua (3); urtez petikakoer debekatua (3)

arrantza debekatua (4); baina debekatua (3); debekatua baita (3); debekatua da (11); debekatua dago (22); debekatua dagoela (3); debekatua dagoen (5); debekatua dela (6); debekatua du (7); debekatua duen (6); debekatua duen zerbait (5); debekatua dugu (3); debekatua dute (16); debekatua dutela (3); debekatua egon (5); debekatua eta (5); debekatua ez (3); debekatua genuen (6); debekatua izaitea (7); debekatua izan (11); debekatua izan zen (3); debekatua izanen (4); debekatua izanik (3); debekatua izanki (3); debekatua omen (3); debekatua sartzea (3); debekatua zaio (3); debekatua zegoela (6); debekatua zegoen (12); debekatua zela (3); debekatua zen (5); debekatua zion (3); debekatua zuen (9); debekatua zuten (9); dela debekatua (3); edo debekatua (3); egitea debekatua (5); erabat debekatua (5); ere debekatua (8); erretzea debekatua (4); eta debekatua (9); fruitu debekatua (5); guztiz debekatua (4); hori debekatua (5); ibiltzea debekatua (3); jaunak debekatua (5); jaunak debekatua duen (5); legeak debekatua (4); legez debekatua (4); sartzea debekatua (3); urtez petikakoer debekatua (3)

arma debekatuak (3); atal debekatuan (5); debekatuak daude (3); debekatuak dituzue (6); debekatuak izan (11); debekatuak izan dira (3); debekatuak izanen (3); debekatuen zerrendan (3); ere debekatuak (5); liburu debekatuen (6); maitasun debekatuak (3); oihan debekatuan (4); oihan debekatuaren (5); piztiak debekatuak dituzue (3)

debekatuko ditu (4); debekatuko du (4); debekatuko duen (5); debekatuko dute (4); ere debekatuko (4); erretzea debekatuko (7)

baina debekatuta (7); dago debekatuta (5); debekaturik baitzeuden (4); debekaturik dago (16); debekaturik daude (7); debekaturik du (4); debekaturik dute (3); debekaturik egon (4); debekaturik ez (3); debekaturik zegoen (6); debekaturik zeuden (4); debekaturik zeukan (3); debekaturiko zerbait (3); debekatuta dago (59); debekatuta dagoela (9); debekatuta dagoen (11); debekatuta dagoen arren (3); debekatuta daude (17); debekatuta dauden (6); debekatuta dauka (3); debekatuta daukate (6); debekatuta dute (7); debekatuta egon (14); debekatuta egon zen (3); debekatuta egongo (7); debekatuta egongo da (7); debekatuta egotea (3); debekatuta eta (4); debekatuta izan (4); debekatuta izango (3); debekatuta zegoela (11); debekatuta zegoela eta (3); debekatuta zegoelako (3); debekatuta zegoen (19); debekatuta zeudela (3); debekatuta zeuden (4); debekatuta zeukaten (4); debekatuta zuten (4); debekatutako eremu (3); debekatutako substantzien (3); debekatutako sustantzia (3); debekatutako sustantziak (6); debekatuz gero (4); egitea debekatuta (7); egitea debekatuta dago (3); ekitaldia debekatuz (3); ekitaldia debekatuz gero (3); erabat debekaturik (3); erabat debekatuta (4); ere debekaturik (3); ere debekatuta (9); erretzea debekatuta (7); eta debekaturik (3); eta debekatuta (7); ez dago debekatuta (3); guztiz debekaturik (3); guztiz debekatuta (7); guztiz debekatuta dago (3); hartzea debekatuta (3); hitz egitea debekatuta (5); hori debekatuta (6); hori debekatuta dago (4); ia debekatuta (3); oihan debekaturantz (3); saltzea debekatuta (3); zegoen debekatuta (7)

alderdiaren debekatzea (7); bat debekatzea (3); batasuna alderdiaren debekatzea (7); batasunaren ekitaldia debekatzea (6); baten debekatzea (4); bidaiatzea debekatzea (3); debekatzea aski (3); debekatzea aztertzen (4); debekatzea aztertzen ari (4); debekatzea da (4); debekatzea erabaki (8); debekatzea erabaki du (3); debekatzea eta (11); debekatzea ez (4); debekatzea ez da (3); debekatzea proposatu (4); debekatzea proposatu zuen (3); debekatzeak ez (4); debekatzearen alde (9); debekatzearen aldekoa (3); debekatzeaz gain (4); ekitaldia debekatzea (16); ekitaldia debekatzeak (4); erabat debekatzea (3); ez debekatzea (7); klonazioa debekatzea (3); omenaldiak debekatzea (3); politikoa debekatzea (3); politikoak debekatzea (3); sarrera debekatzea (3); sartzea debekatzea (3); txar umiliagarriak debekatzeari (3)

arteko ezkontzak debekatzeko (8); batasunaren ekitaldia debekatzeko (6); biltzarra debekatzeko (3); debekatzeko agindua (7); debekatzeko agindua eman (3); debekatzeko aukera (4); debekatzeko erabakia (6); debekatzeko eskaera (6); debekatzeko eskatu (38); debekatzeko eskatu die (3); debekatzeko eskatu dio (4); debekatzeko eskatu du (5); debekatzeko eskatu dute (5); debekatzeko eskatu zion (10); debekatzeko eskatu zuen (4); debekatzeko eskatuz (3); debekatzeko eskatzea (4); debekatzeko eta (3); debekatzeko ituna (6); debekatzeko lege (5); debekatzeko lege proposamena (3); ekitaldia debekatzeko (24); ekitaldia debekatzeko eskaera (3); ekitaldia debekatzeko eskatu (7); erabat debekatzeko (5); erretzea debekatzeko (4); ezkontzak debekatzeko (10); guztiak debekatzeko (5); guztiak debekatzeko eskatu (3); klonazioa debekatzeko (4); mota guztiak debekatzeko (3); sartzea debekatzeko (4)

bat debekatzen (3); batek debekatzen (3); debekatzen ahal (3); debekatzen badu (3); debekatzen badute (4); debekatzen baitu (4); debekatzen da (3); debekatzen didazu (3); debekatzen die (8); debekatzen digute (3); debekatzen dio (5); debekatzen ditu (12); debekatzen dituen (6); debekatzen dituzte (5); debekatzen dituzten (3); debekatzen dizut (4); debekatzen du (31); debekatzen duela (6); debekatzen duelako (5); debekatzen duen (40); debekatzen duen arren (3); debekatzen duen lege (6); debekatzen duen legea (11); debekatzen duena (9); debekatzen dute (13); debekatzen duten (11); debekatzen duten legeak (3); debekatzen eta (5); debekatzen ez (8); debekatzen saiatu (4); debekatzen zituen (5); debekatzen zuen (10); debekatzen zuena (6); debekatzen zutela (3); debekatzen zuten (4); du debekatzen (3); duela debekatzen (4); egitea debekatzen (13); erabat debekatzen (12); erabat debekatzen dute (4); erabiltzea debekatzen (6); eramatea debekatzen (5); ere debekatzen (10); ere debekatzen du (4); erretzea debekatzen (11); erretzea debekatzen duen (4); esportatzea debekatzen (3); espresuki debekatzen (3); eta debekatzen (5); ez du debekatzen (3); ez duela debekatzen (4); hartzea debekatzen (3); hiltzea debekatzen (3); hori debekatzen (4); izatea debekatzen (6); legeak debekatzen (15); legeak debekatzen duelako (3); legeek debekatzen (3); politikoak debekatzen (3); publikoetan erretzea debekatzen (3); saltzea debekatzen (4); sartzea debekatzen (4); tabakoa erretzea debekatzen (4)


debekatzaile izond debekatzen duena.

Lehenengoa, banatze-legea deritzana, debekatzailea da eta guztiei zuzenduta dago; bigarrena, mendekuzko edo penala izenekoa, aginduzkoa da eta ministro publikoei bakarrik zuzenduta dago.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 194. orr.

«Drogomenpekotasunen aurreko politikak errotik aldatu behar dira», gehitu zuen: «zalantzan jarri behar dira bai eredu debekatzaileak, baita eredu banalizatzaileak ere».  Berria - Euskal Herria   2004-06-16

Ameriketako Estatu Batuen politika zigortzaile eta debekatzailearen menpe daude drogomenpekotasun politikak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-16


debekatze iz eragoztea, bereziki legez edo aginduz.

Korrika 13ren arduradunek ez dute debekatze hori onartzen.  Herria   2003-03-27

Zernahi gisaz ez da Eliza katolikoaren debekatze horietaz arranguratuko, ez baititu ezagutzen ere!  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 85. orr.

Uda nahasia Euskal-Herriarentzat, gaitzeko sukarra jauzirik, Batasuna alderdiaren debekatze horrekin. Egunkariaren debekatze eskandalagarria, euskararen beherakada beldurgarria...  Herria   2002-09-05

Bizi dugun garai dorpe huntan (egunkari eta alderdi debekatze, euskararen ukatze, Itoizko inguruen urperatze eta bertze), Nafarroak batasun egun bat ezagutuko du, giro goxo batean, egitarau aberats batekin.  Herria   2003-04-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

debekatze hori (3)


debeku 1 iz debekatzea; debekaturiko gauza.

Han debeku batez hasten baitzen dena: "Erregelarekin eta konpasarekin ez bada, ez duzu ezer eraikiko".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 312. orr.

ADNa klonatzeko, biderkatzeko, haren sekuentzia ateratzeko aukera izateak deuseztatu egin ditu hainbat debeku eta muga, organismoen ugaltze-zikloak zein geure kulturak ezarritakoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 146. orr.

Ez ginen lokartzera haizu, debekuaren beharrik ez nuen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 60. orr.

Lerro ia sumaezin bat, dei eta debeku aldi berean, batu eta bereizi egiten duena.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 172. orr.

Hainbeste debeku, mehatxu, kulpa eta konplexuren gainetik, desioak beren bidea egiten ari dira.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 28. orr.

Nik ez nion deus esaten, debeku hura sortzetik beretik neureganatua banu bezala.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 15. orr.

Hamar Aginduek zenbait eginbehar eta debeku ezartzen dituzte eta, Jainkoaren borondatearen adierazle direnez, aginduok absolutuak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 200. orr.

Hala ere, jukutriaren bat egin zuen azken debeku hau ere nolabait saihesteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 206. orr.

Ingalaterrak, bere aldetik, produktu manufakturatuen gaineko muga-sariak murriztea erabaki zuen, inportazioaren gaineko debeku oro ezabatzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 40. orr.

Debeku hura errespetatu zuen amak, baita alargun egin zuen aro laburrean ere. banekien haur batek ezin zituela esan, eta debekuak hausteak ematen duen plazer ezkutuaz, amorru handiagoz esaten nuen.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 42. orr.

Legeak baimen edo debeku, agindu, xedatu, ezarri, zigortu edo saritu egiten du.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 55. orr.

Debeku askoren atzean ekonomia omen dago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 289. orr.

Arretaz irakurri nituen debeku guztiak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 191. orr.

Aho batez aitortzen dute etnologoek unibertsala dela intzestuaren debekua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 147. orr.

Ostatuko arauak jakinarazi zizkidan, tartean, neskarik edo bestelakorik gelara eramateko debekua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 270. orr.

Solastatzeko eta pipatzeko debekuak bere horretan dirau.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 87. orr.

Lege «eskasa» dela salatu zuen, «debekuz beterik baitago».  Berria - Harian   2005-02-18

Etxe barrurako mintzaira ezkutua baikenuen hura, debekuz baino areago lotsaz baztertua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 80. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Etxe honetan debeku zorrotzak ditugu eta, beraz, ez zaitez arduratu, mesedez.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 90. orr.

Ez zuen hango agureek zituzten debeku itsusi eta errukarriak apurtzeko inolako asmorik.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 28. orr.

Gizakiak trukerako berez duen joera horrexek bideratzen du -baldin agintari politiko edo moralen debeku arbitrarioren batek galarazten ez badu- lanaren banaketa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 17. orr.

Argitxo gorria piztuta, sartzeko debeku iraunkor eta erabatekoaren ikur gisa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 50. orr.

Agindu eta debeku moralen, politika ororen, zientziaren beraren euskarri bakarra giza kontzientzia dela.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 111. orr.

Baina debeku kristaua baino askoz lehenagotik ere, hagitz sinbologia aberatseko hegaztia izandu da belea munduko kultura guzietan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 77. orr.

Bost agindu zein debeku zentzuzkoren arrimuan hamar zentzugabe, alferrikakok egiten duela habia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 270. orr.

Baina keinu hari zinezko debeku iritzi ez, eta neskaren ezpainetan pausatu zituen bereak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 243. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jakinekotzat jotzen da metropolien arteko merkataritzak ez dakarrela kolonietan ere berdin jarduteko baimenik, eta hauek debeku-egoeran geratzen dira beti.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 60. orr.

Debeku garaian, batez ere.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 96. orr.

Zuzentzaileek, ahal balute, kode penalak berak baino gehiago agintzen duen debeku-multzo batek esku eta hankaloturik ez baleude.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 67. orr.

Kitto! debeku agindu bat eskatuko dut, horixe da egingo dudana!  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 124. orr.

Bozketa egin zuten atzo Erresuma Batuko diputatuek leku publikoetan tabakoa erretzeko debeku proposamenen gainean, eta gehienak galarazpen osoaren alde agertu ziren.  Berria - Gaiak   2006-02-15

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Alderdi mugagaitz eta itzaltsu horretan sartzeko herabe gara, barne-debeku moduko bat daukagu ilunpe horren muinean barneratzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 54. orr.

Errudunei bizileku-debekua ezar liezaieke.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 21. orr.

5 eragozpena, traba. ik beherago 8.

Erromako Aita Sainduak berak larderiatzen ahal duela laiko nornahi, edozein bekatu hilgarri, naturaz gaineko legeak hautsiz edo hitzarmenak ez begiratuz edo zerbait debeku gaindituz, egin duelarik, zehazkiago adieraziko den bezala.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 141. orr.

6 debeku izan da ad

Konradek bazuen babesleku bat, bere lagunarentzat debeku zena: musika.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 55. orr.

Debeku ziren hordikeria eta jokoak, dantzak eta kantak, himnoak kenduta.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 217. orr.

Ez zarete konturatzen nirean usu direla zuen sudurrentzat aspaldi debeku diren urrin gozoak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 38. orr.

Egia erran, Orthezen mutiko batek gogoko izan ditzakeen gauza gehienak ziren debeku.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 174. orr.

Debeku zela ibilgailurik handik aurrera pasatzea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 47. orr.

Debeku da erretzea, Gitane bat bada ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 207. orr.

Guretzat denak haizu eta besteri dena debeku ari behar girela?  Herria   2005-09-22

7 debeku izan du ad

Debeku genuen lubakietara jalgitzea; patioan estu genbiltzan, lau murruen artean itoak, eta hatsa hartzeko nora jorik ez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 127. orr.

Nire muskuluek, eskuek, behatz puntek, ileak aurkitu zuten, antza, nire zerebroak debeku zuen memoria.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 139. orr.

Barka, adiskide maitea, ezein gogoeta debeku dut.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 477. orr.

8 gernu debeku gernua kanporatzeko eragozpena.

Errotariaren alaba gaixo zegoen; sabela handituta zuen, eta sabeleko handitu hori gernu-debeku batez okerragotu zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

-Gibeleko gaixotasun bat du, kronikoa, larria -erantzun zion Andresek, ohetik urrunduz, neskak entzun ez zezan -; hidropesia gernu-debekuarekin okertu da orain.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.

9 debekuzko izlag

Azken hiru urteotan 56 bat borroka-zakur aurkitu ditu Bilboko Udaltzaingoak eta debekuzko zakurtegi ugari.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 96. orr.

Autoa kamioizalearen garajearen aurrean dago aparkaturik, debekuzko lekuan. Buru-belarri sartu ziren debekuzkoak zirelako xarma berezia zeukaten ekintza haietan, magian eta sorginkerietan.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da debeku (3); debeku batez (3); debeku eta (10); debeku hori (13); debeku horrek (5); debeku horren (5); debeku hura (3); debeku osoa (3); debeku ziren (3); debekuak debeku (3); eta debeku (16); ezarritako debeku (3); zen debeku (3)

antxoaren gaineko debekua (3); aritzeko debekua (5); aurkako debekua (3); betetzeko debekua (3); bidaiatzeko debekua (5); bizitzeko debekua (8); bizitzeko debekua ezarri (4); da debekua (3)

debekua berretsi (5); debekua bertan behera (6); debekua beteko (3); debekua dela (4); debekua edo (3); debekua ekarri (3); debekua ere (6); debekua errespetatu (4); debekua eta (12); debekua ez (7); debekua ez da (4); debekua ezar (3); debekua ezarri (21); debekua ezarri zioten (4); debekua ezartzea (3); debekua hautsiko (5); debekua hautsiko balu (4); debekua izan (3); debekua jarri (7); debekua jarria (3); debekua jaso (8); debekua kendu (9); debekua kendu zuen (3); debekua kentzea (5); debekua kentzearen (3); debekua kentzeko (4); debekua luzatzeko (3); debekua salatu (5); debekua salatu zuen (3)

debekua zuen (3); du debekua (5); duen debekua (4); dute debekua (13); egiteko debekua (7); egoteko debekua (4); ekitaldiaren debekua (3); erabateko debekua (4); erabiltzeko debekua (5); ere debekua (5); erretzeko debekua (7); eta debekua (11); etxe hartako debekua (4); etxeko debekua (5); ez zuten debekua (3); frantzian bizitzeko debekua (3); gaineko debekua (8); hartako debekua (4); hartako debekua hautsiko (3); hurbiltzeko debekua (4); ibiltzeko debekua (6); joateko debekua (3); komunikatzeko debekua (4); kontrako debekua (3); politikoen debekua (4); sartzeko debekua (7); zen debekua (3); zien debekua (3); zuen debekua (6); zuten debekua (8)

baina debekuaren (3); bestelako debekuak (3); debekuak aurrera (3); debekuak debeku (3); debekuak ere (5); debekuak eta (5); debekuak ez (7); debekuak ez du (4); debekuaren alde (7); debekuaren alde egin (3); debekuaren aurka (3); debekuaren aurrean (6); debekuaren berri (16); debekuaren kontra (3); debekuaren ondoren (3); du debekuaren (3); ekitaldiaren debekuaren (3); eta debekuak (8); eta debekuaren (3); zuen debekuaren (3)

debekuari aurre (3); debekuari eustea (4); debekurik ez (5); eta debekuen (3)


debekualdi (orobat debeku aldi) iz zerbait, bereziki ehiza, debekatzen den denbora bitartea.

Zubi erromatarraren zuloetan aparailua eta sarea edukitzen zituen gordeta, debekualdirako.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 36. orr.

Egun bakar batean ere huts egin gabe joaten zen ehizara urte osoan, eta ezer botatzekorik ez zegoenean, debeku aldietan, azeri eta beleak ehizatzen zituen, norbait hil nahi balu bezala, egunero mendekuren bat prestatzen ari balitz bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 22. orr.

Debekualdia txantxetarako akuilu gisa baino ez zerabilen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 163. orr.


debekuka adlag debekatuz.

Ez nuke jakingo esaten zerk bridatu zidan gogoa, lotsak, beldurrak, ala bekatuaren itzalak, baina halako hots sakon bat entzuten nuen neure erraietan, debekuka: et, tentu bide horretatik, ez duk egokia...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 211. orr.


debekuzko ik debeku 9.

debere iz pl etxeko lanak.

'Debereak egin dituzue ala?' esan zuen, txapela ondo sartuta buruan eta balantzaka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 171. orr.


debetatu ik debekatu.

debileta ik dibidieta.

debilidade iz ahultasuna; ahulgunea.

Hirugarrena, abuztuak berezkoa duen eguna laburtzearena: eguzkia makaltze aldera isuria ikusten dela nabarmen, alegia, ahuleziak jota, debilidadea gorputzean duela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 308. orr.

Zein erraz sortzen den gure buruko chip debilidadeak jotako horietan Propaganda jaun ahaltsuari saltzea komeni zaiona!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 331. orr.

Nahiko pertsona kariñosoak ziren biak ere, eta debilidadea zeukaten herriko pintoreekiko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 186. orr.

Nire debilidadea dira, nolabait esateko.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 87. orr.


debisa iz aurrekontua.

Poudes-ek zuen beraz egin Luzaideko eliza berriarentzat behar zen marrazki andana edo proiektua, bai eta aurrekontu edo debisa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 122. orr.


debito ik debitu.

debitu (ETCn 13 agerraldi; orobat debito ETCn 3 agerraldi) iz

Gizarteek hainbat diru mota izan dituzte historian zehar, bai gatza, kakaoa edo urrea, bai gaur egungo diru papera, plastikozko dirua (kreditu eta debitu txartelak) bai diru elektronikoa, hots, berezko baliorik ez duten elementuak. Bestetik, debito eta kreditu txartelen kontratuetan «gehiegizko klausula eta baldintzak» ezartzen dituztela leporatzen dio kutxari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.


deblau adlag deblauki.

Eta hark buru-makurtu batekin erantzuten ziola ikusirik, apoderatu, eta deblau esan zion: [...].  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 61. orr.

Eguneroko kontua! -esan zuen deblau Semion Semionovitxek-.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 17. orr.


deblauki adlag zalantzarik gabe, erabakitasunez; erabat.

-Etxalarren bizi da -gaztigatu zuen gizonak, deblauki.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 155. orr.

Itzultzen ikusteak kontsolatzen zuen, nahiz ez zuen sekulan deblauki aitortuko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 213. orr.

Deblauki "bai" edo "ez" ihardesteko orde, horrelaxe "itzulikatu" nion ene erantzuna: [...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 78. orr.

Demoek delibero hori garaipen bezala ikusten dute deblauki.  Herria   2003-05-22

Malo, ADAko zuzendariaren proposamenaren alde dago deblauki CFDT sindikata.  Herria   2005-02-27

Gazteak deblauki esan du hau, zalantzarik gabe, galderak durduzatu eta arrapostuak herabetu duenik eman gabe.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 155. orr.

Hark baitzuen deblauki erran "Euskal Herria da euskaldunen aberria".  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 11. orr.

-Ikus dezagun: hasteko, deblauki aitortzen du oraintsu arte ez duela irakurri Sterneren Tristram Shandy...  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 91. orr.

-Egia deblauki jakin nahi baduzue, niri ez dit fitsik aitortu...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 117. orr.

Norbaitekin mintzatu nahi nuen garbiki, norbaitekin patxadan solastatu, norbaiti neure kezka larria deblauki aitortu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 14. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deblauki aitortu (3); deblauki erran (6); deblauki eta (4); deblauki galdetu (5); deblauki galdetu nion (3); du deblauki (3); eta deblauki (14); supituki eta deblauki (8); zuen deblauki (3)


deblautasun iz erabakitasuna, zalantzarik eza.

Baina berak esan zuen: "Ez, gelditu egin nahi dut, osorik ikusi nahi dut"; pozgarri egin zitzaidan bere nahia hain garbi azaltzea, haren deblautasuna eta autonomia, ia sekula ez bainion halako jokabiderik ikusi erietxeko bizimodu onez onekoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 88. orr.

Gregen tumorrak lehenbizi guruin pituitarioari erasan zion; horregatik loditu zen eta erori zitzaion ilea; baina ez hori bakarrik, horrexek hustu zizkion hormonen eraginpeko agresibitatea eta deblautasuna, eta hortik sortuak ziren haren esanekotasun eta naretasun ez-normalak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 70. orr.


deboila iz suntsitzea; suntsikina. ik deboiladura; deboilamendu.

Haietarik franko ez ziren nehoiz ez itzuliko, batzuek beren zaldi ustelduen aixolbean 1940ko deboilan hilotz zeudelako eta gainerakoak oro Alemania iparreko kontzentrazio zelaietan preso.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 93. orr.

Gustatzen zitzaion dineh-ko semeak eguzkiaren ohorez dantzan mirestea eta haize azkarreko gauetan jendeen deboila irudikatzen zuten egoitza erorietako ateak danbaka entzutea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 44. orr.

Ez ginen, ikastolako guraso izan arren, horrelako deboila kulturalen jasatera heziak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 136. orr.

Deboila intimoaren sentimendua are sakonagoa zuen ingurukoen bizimoduarekin berea konparatzen zuenean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 142. orr.

Rafaren barne deboila areagotu zuen lizentziamenduak: emazteak, adinean pasatuak eta famaz auherrak galera kide zituen oraingoan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 202. orr.


deboiladura iz suntsitzea; suntsikina. ik deboila; deboilamendu.

Nolanahikoak direla ere, errepublikar edo monarkiazale, gizarte zaharrak abusuz beteak daude, gizon zaharrak zimurrez eta etxe zaharrak deboiladuraz bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 93. orr.

Oker erabiltzen dut hemen deboiladura hitza; txabola hitza baino ez nuke erabili behar.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.

Bi etxetik batean bazen deboiladuraren bat, gehienean huntzak jana eta sasiak trabatua, batzuetan antzinakoa, berria maizago. lehen planoan, txabola bat zen deboiladura; bigarren planoan, alkate etxea zen deboiladura bat; hondoan komentua zen deboiladura bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 164. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deboiladura bat (4); zen deboiladura (3)


deboilamendu iz suntsitzea; suntsikina. ik deboiladura; deboila.

Okaka eta okitua, gogoari datxekionez oro nahaste eta deboilamendu.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 24. orr.

Begirada gelatik nekusan patioan galtzen zitzaidan bitartean, gogoan oro nahas eta deboilamendu.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 36. orr.


deboilatu, deboila, deboilatzen 1 du ad suntsitu; nahasi, nahasmendua eragin.

1949an gerrak deboilaturiko Berlinen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 235. orr.

Zera erantsiko dut, Alemaniako erresuma ez zuela deboilatu eta, nolabait esateko, ezereztu, Frantziakoa bezala, normandiarrek eta sarrazenoek egin zioten gerra-mota berezi hark.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 343. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Etxe deboilatu bat aurkitu nuen eskuinean, beste deboiladura bat ezkerrean, beste bat gero, hiru edo lau aitzinago, sagarrondo baso ttipi baten ondoan, eta ezustean herritik urrats gutira aurkitu nintzen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.

Sierra Nevadako mendikateak mezu gris eta deboilatua zekarren ekialdeko ortzimugatik  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 113. orr.

3 (era burutua izen gisa)

Deboilatu” hauek teilaturik gabeko lau hormak osatuak dira gehienetan, zenbait leihorekin, gehienak ere adreiluzko tabike batek tapiatuak eta tronera bihurtuak, sute arrastoekin alde guztietarik, eta barnean behiren bat edo ahuntz pare bat lurreko belarra edo hormako huntza lasai bazkatzen ari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.


deboto ik deboto.

deboto (ETCn 112 agerraldi; orobat debotu ETCn 13 agerraldi; eta debot ETCn 40 agerraldi) izond/iz jainkozalea, elizkoa.

Arima debotoa, zalantzarik gabe eta kordokarik gabe, erakusten zaionari jarraitzen zaionean.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 111. orr.

Laborari debota eta fraile sinesgaitza elkarrekin ehortziak dira.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 200. orr.

Zaldun debotoak bat-bateko heriotzari aurrea hartu zion eta, penitentziaren armez babestuta, zigorrari ihes egin eta betiko bizilekuetan sartu ahal izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 809. orr.

Non ditu holako ahalak, orain arte bere tropen indar erakustea baino hoberik egin ez duen president debotak?  Herria   2005-02-27

Eta emaztekiak gertatua jakinarazi zion bere amorante debotari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 286. orr.

Aski izan bedi oraingoz Jainkoari sagaratutako birjina eta Kristoren mirabe txit debotoez esan duguna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 194. orr.

Erreparatu, ordea, aitortza debotoaren balioari, santu egin ez ezik, santutasuna adierazi ere egiten baitu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 297. orr.

Aita txit santua ikusteko gogo debotoa nagusitu zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 376. orr.

Debotak aldiz haserretuko dira bertuteak lur jo duela ikusirik, bai arranguratuko ere erlijioa agertu izanaz ahalez hain eskas.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 35. orr.

Haatik, edo tronpatzen naiz, edo debot amoltsu horrek anitz behar du izkiriatu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 430. orr.

Jakizu beraz neure debot eskergabe horrek zorrotz tratatzen nauela oraino.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 360. orr.

Zapatari batek deskuidoz esku batean sekulako ebakia egin zuelarik, San Markosen debotoa izaki, laguntza eskatu zion, eta osatu zen agudo batean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 173. orr.

Superstiziozko sinesteetan erortzen ziren berriro, gauza miresgarrien azkeneko hondar hartaraxe atxikitzen ziren, magnetismoaren misterio horren deboto bilakaturik, zientziaren izenean defendatuz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 99. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere deboto (3); debot amoltsu (4); debot latz (4); debot latz horren (3); debot zerutiar (3); deboto eta (5); eta debotoa (3); neure debot (4); nire debot (3)


debotoki (ETCn 3 agerraldi; corpusean debotki soilik) adlag debozioz.

Iduri egiten nuela ezen otoitzean ari nintzela, fintki eta debotki.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 376. orr.

Gero, buru-hezurra edariz betetzen du eta debotki hartarik edaten, bertze gomitatu guziei pasarazten dielarik ondotik edariz betea den buruhezurra.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 83. orr.

Heziena hala ere ahoa dugu: beti apal, debotki josia.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 126. orr.


debotu ik deboto.

debozino ik debozio.

debozio (582 agerraldi, 53 liburu eta 6 artikulutan; ETCn 1.220 agerraldi; orobat debozino g.er. eta debozione g.er.) 1 iz erlijioaren eta elizkizunen atxikimendu gartsua. ik jaiera; eraspen.

Debozioa da, miresten dugunarenganako Maitasuna.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 355. orr.

Fededunen debozio eta eraikuntza sustatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 179. orr.

Fedezko zera hauetan, izan ere, nork bere joera, gustu, nortasun, debozio edo teorien araberako irudipenak ikusten baititu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 173. orr.

Eta debozio hura harritzekoa ere ez zela izkiriatu nuen, ez behintzat gogoan izanez gero bularrean eskegia zuen kutunari zion debozioa, hura bere emazte kristau zintzoak emana baitzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 338. orr.

Oskigilea gizon sinplea zen, Birjinaren zalea, zeinaren dominak baitzeramatzan, eta sinetsita zegoena debozio horrek eskubidea ematen ziola larru txarra erabiltzeko bere oinetakogintzan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 82. orr.

Gaurko gizon-emakumeen debozioa suspertzeko eta gerokoen sinesmena sendotzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 265. orr.

Eta ez zegoen debozio hura baztertzeko prest: alda ziezazkiotela santuak eta martiriak, alda ziezaiotela aitagurea eta alda ziezazkiotela elizaren dogma guztiak, baina utz ziezaiotela bakean Ticesko Ama Birjina, zen bezalakoa eta Soniak berak sentitzen zuen bezalakoa.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 91. orr.

Goizuetar askok izaten zuen ohitura mendiz Aranoko San Roke ermitara joateko, pesta eta debozioa nahastuz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 229. orr.

Aingeruenganako debozioa, eta Mikel santuaren amodioz egiten zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 403. orr.

Jaunaren Jaiotzarekiko debozioa, eta nola egun horretan denei laguntzea nahi zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 404. orr.

Debozioz eta esker onez, probidentziaren errukitasun mugagabea ezagutzen zuen orduan, esker-mezak atera, eta berriro ekiten zion bere bizimodu barreiatuari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 486. orr.

Antzinako paganoek basoen erdian ospatzen zitean, debozioz besoak altxaturik, aurpegia sortalderantz bihurturik, itxoinaldi magikoan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 144. orr.

Deboziozko erlikiek ere, pilan metatzen badira, nazka eragiten dute.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 95. orr.

2 (izenondoekin)

Debozio handiz ari zela otoitz egiten iritzi nion, eta [...] bere gogoeta eragotzi gabe atean iraun nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 456. orr.

Debozio handiko gizona zen, eta bere ernegaldiak izaten zituen arren, musulmanen legearen arabera bizitzen saiatzen zen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 80. orr.

Gauak ilunduriko Ama Birjinaren kaperaren aurrean, belaunaulki batzuk besterik ez zeuden, nahas-mahasean, han belaunikaturiko emakumeen debozio beroak irauliak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 302. orr.

Nik ere errito batzuen betekizun moduan, ondare baten jasotzaile gisa bizi izan nuen txikitan kristautasuna: ez debozio gaixotirik, ez beldur traumatikorik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 16. orr.

Juan izenak (edo sainduak), gurean hainen ugaria denak, izan bide du halako debozio kriptiko zabal bat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 34. orr.

Jesusen Bihotzean zuen sinesmen handia, debozio katoliko guztietan onuragarriena zela uste baitzuen, eta onartzen zituen sakramentuak ere.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 233. orr.

Badakizue ni ez naizela batere santujalea, baina san Asensiori bai, debozio berezia diot.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 64. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Atsegin dut zuk anaiei teologia sakratua irakastea, baldin eta ikasketa horregatik otoitz- eta debozio-espiritua itzaltzen ez baduzu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 118. orr.

Hori debozio-liburuetan zetorren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 148. orr.

Hori onuragarriago izango zaio debozio-argiaz gozatzea baino, loretan dauden bertuteez poztea baino, eta berak kosta ahala kosta gozatu nahiko lituzkeen sentimenduez osatzea baino.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 74. orr.

Debozio objektu izan beharrean, arte objektu bihurtu dira erakusketan.  Berria - Kultura   2004-04-29

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ameskeria batean oinarritzen den haur-debozio horretatik are eta gehiago libratzen zaretenean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 291. orr.

Asko dira gau eta egun beren ahalegin eta arreta osoa jakintza lortzen jartzen duten anaiak, beren bokazio santua eta otoitz-debozioa bazterrera utziz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 613. orr.

Beren otoitz jardunean ohiko barne debozioa sentitzen ez bazuten, Jainkoak eskutik utziak zituela pentsatzen zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

5 irud/hed

-Enperatriza- errepikatu zuen apaizak, debozio handiko tonuan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 39. orr.

Nik ere lurrera jaitsi nituen begiak eta debozio handiz, pausatuki, joan nintzaion zangoak eskalatzen, orkatilaren borobiltasuna lehenik eta izter-mamiak gero miretsiz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 69. orr.

Piztu zitzaidan leitzeko grina, eta grina hori, atzera ere, debozio bilakatu zait.  Berria - Kultura   2006-02-07

Ez dakit nola, baina lanpara piztu aurreko arratsaldeko argiaz hasi ginen biok solasean, debozio handiz eta sakratutzat ditugun kontuez hitz egiten dugun tonu apaldu horretan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 107. orr.

Nabarmenak gertatuko zaizkigu sailkapenaren hastapenen debozio itsuak ohiko legeari ekarri dizkion hutsegiteak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 159. orr.

Margak debozioz entzuten zituen haren hitzak, ikasle on batek bezala, noizbehinka buruarekin baietz eginez.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 265. orr.

6 debozio-gai (orobat deboziogai)

Pentsatzen dut Eugenik alde batera utziko zituela dagoeneko erlijioren amarruak, eta guztiz barneratuta izango duela ergelen debozio-gaiei barre egiteak ez duela inolako ondoriorik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 148. orr.

Baina niri iruditzen zait olgeta hauek hotzak eta gatzik gabeak bihurtzen direla, geure burua jantzi ahala deboziogai horien ezerezaz jabetzen garenean; azken batean, guk itsusten ditugun idoloak ez baitira beste haien ordezkari kaskar batzuk baino.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 148. orr.

7 debozio-liburu ik debozionario.

Hori debozio-liburuetan zetorren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 148. orr.

Erlijioa irakasteko dotrinek, santuen bizitzek, katiximek, debozio liburuek, testamentuek edota kanta izpiritualek bete dute euskal literaturaren historia.  Berria - Harian   2005-04-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baino debozio (3); begirune eta debozio (9); debozio apalez (4); debozio berezia (5); debozio bereziak (3); debozio biziz (4); debozio eta (28); debozio eta jaiera (3); debozio eta maitasun (3); debozio handia (17); debozio handia baitzion (3); debozio handia zion (3); debozio handiagatik (3); debozio handiagoa (3); debozio handiagoz (5); debozio handiko (4); debozio handikoa (3); debozio handiz (73); debozio handiz entzun (3); debozio handiz eta (8); debozio handiz etorri (3); debozio handiz hartu (3); debozio handiz otoitzean (4); debozio osoz (3); debozio santuaren (3); debozio santuaren espiritua (3); eta debozio (58); eta debozio handia (6); eta debozio handikoa (3); eta debozio handiz (29); eta debozio santuaren (3); eta hain debozio (3); fede eta debozio (4); frantziskori debozio (3); hain debozio (6); hain debozio handiz (4); halako debozio (4); honek debozio (3); oso debozio (3); otoitz eta debozio (4); san frantziskori debozio (3); zen debozio (3); zion debozio (3); zioten debozio (3); zuen debozio (7); zuen debozio handiz (4)

begirune eta deboziorik (3); bihotzeko debozioa (3); bihotzeko debozioa eta (3); debozioa eta (7); debozioak bultzatuta (4); debozioak eraginda (10); deboziora erakartzen (3); deboziorik gabe (3); deboziorik handienaz (10); eta debozioa (8); eta debozioagatik (6); eta debozioak (3); eta debozioaren (4); eta deboziorik (7); eta deboziorik handienaz (5); haren debozioa (3)

alde debozioz (4); apal eta debozioz (3); apaltasunez eta debozioz (3); arretaz eta debozioz (4); bere deboziozko (3); debozioz betea (3); debozioz beterik (3); debozioz egin (3); debozioz egin bezate (3); debozioz esaten (3); debozioz eskatzen (3); debozioz eta (10); debozioz hartu (5); debozioz jainkoari (3); debozioz meza (3); debozioz meza entzun (3); debozioz otoitz (4); eta debozioz (42); eta debozioz egin (3); eta deboziozko (5); frantziskoganako debozioz (3); halako debozioz (4); leialki eta debozioz (4); zen debozioz (3); zion debozioz (4); zuen debozioz (5)


deboziogai ik debozio 6.

deboziogune iz debozioaren gunea.

Araban zabalduxeago oraindik, 26 parrokia eta ermitatan, eta Nafarroan areago: 51 gune eta txoko ditu San Andres apostoluak bere deboziogune direnak edo izandakoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 460. orr.


deboziokeria iz debozio gaitzesgarria.

Esker oneko emakume adintsu begirale haiek nire apologista gertatu ziren; eta beren obra deitzen zioten horri agertzen zioten lehia itsua halako heinera eraman zuten, non nehork nitaz elerik den mendrena ere erraten baldin bazuen, deboziokeriaren alderdi osoak eskandalua eta laidoa auhendatzen baitzuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 256. orr.


debozionario iz debozio liburua.

Liburua debozionario bat da, gaztelaniaz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 117. orr.

-Elizak debozionarioak emoten dizkigu, eta tabakoa gordetzen du.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 138. orr.


debozione ik debozio.

deboziotsu izond debozio handikoa.

Anaiek, haren intentzio santu eta deboziotsua jakitean, etsenplu ona hartu zuten harengandik, eta gorespen eman zioten Jainkoari, bere anaia santuen alde gauza miragarriak egiten dituelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1032. orr.

Espiritu Santuaz suturik, hain indartsu, hain deboziotsu eta zuhur, hain gozo, argi eta ulerterraz azaldu zuen Jainkoaren hitza, ezen biltzarrean zeuden guztiek, nahiz eta hizkuntza ezberdinetakoak izan, argi eta garbi ulertzen baitzituzten haren hitz guztiak, haietako bakoitzaren hizkuntzan hitz egin balu bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1017. orr.

Abadea, Walter Scottena, Jaunartzaile deboziotsua eta Vidocq-en oroitzapenak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 42. orr.


debru ik deabru.

debrukeria ik deabrukeria.

debrusa ik deabrusa.

debrutiar ik deabrutiar.

debut 1 iz norbait, jendaurrean edo jarduera jakin batean edo toki jakin batean lehen aldiz aritzea.

Renata Tebaldi 1922an jaio zen Pesaron, Rossiniren sorterrian, eta 1944an egin zuen debuta Rovigon, Boitoren Mefistofeles operan.  Berria - Kultura   2004-12-21

Zakur borrokak eta boxeolari pasaitar gazte baten debutaren notizia ziren lehen orrialdeko notizietariko bi, letra handiegietan ageri ez ziren arren.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 42. orr.

24 urte zituen debutaren egunean.  Berria - Kirola   2004-01-20

Azpeitiko atzelariak debuta egingo du Realarekin partida ofizial batean.  Berria - Kirola   2004-10-23

Profesionaletan Mapei taldearekin egin zuen debuta Davisek, 2002an.  Berria - Kirola   2004-02-12

Hogei urterekin egin nuen debuta, Atotxan, iraileko egun eguzkitsu batean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 115. orr.

Goizuetako gazteak atzo jakin zuen noiz egingo zuen debuta.  Berria - Kirola   2006-01-10

Debuta Labriten izango da.  Berria - Kirola   2004-01-29

Debutean, gainera, bi gol sartu nituen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 193. orr.

Debut gogorra bada ere, lasai jokatzea gustatuko litzaidake.  Berria - Kirola   2006-01-10

2 (hitz elkartuetan)

Valenzuela jokalari hegoamerikarraren debut gaua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 160. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

anoetan debuta (3); aurka debuta (3); aurka debuta egin (3); bere debuta (9)

debuta da (3); debuta egin (45); debuta egin dezake (4); debuta egin duen (4); debuta egin zuen (9); debuta egin zuenean (3); debuta egin zuenetik (7); debuta egingo (26); debuta egingo baitu (4); debuta egingo du (17); debuta egingo dute (3); debuta egitea (10); debuta egiteak (4); debuta egiteko (16); debuta egiteko aukera (9); debuta egiten (4); debuta lehen (8); debuta lehen mailan (4); debuta munduko (3); debuta profesionaletan (14); debuta realarekin (4)

du bere debuta (3); du debuta (14); dute debuta (3); egin du debuta (3); egin nuen debuta (3); egin zuen debuta (53); egingo du debuta (9); lehen mailan debuta (5); lehen taldearekin debuta (3); ligan debuta (4); mailako debuta (5); mailan debuta (7); mailan debuta egiteko (3); nuen debuta (4); profesional mailako debuta (5); taldearekin debuta (4); urte debuta (9); zubiaurreren debuta (3); zuen debuta (55); zuen debuta profesionaletan (9); zuen debuta realarekin (3)


debutante iz debuta egiten duena. ik debutari.

Xabier Silveira nagusitu da Nafarroako Bertsolari Txapelketako finalean, baina Estitxu Arozenak ere esku-eskura izan du txapela; debutanteak txukun aritu dira.  Berria - Kultura   2006-04-02


debutarazi, debutaraz, debutarazten (corpusean debutatuarazi soilik) du ad debutatzera behartu.

Iaz Ferrarik Bahreinen debutatuarazi zion auto berriari, urteko lehen bi karrerak auto zaharrarekin osatu ondoren.  Berria - Kirola   2006-03-14


debutari iz debuta egiten duena. ik debutante.

Bi debutariek bide oso desberdinak jarraitu dituzte profesionaletara iritsi ahal izateko.  Berria - Kirola   2006-02-04

Rossi txapelduna da, eta ni, debutaria.  Berria - Kirola   2006-03-21

Azpilikueta izango duzu ondoan, debutari bat.  Berria - Kirola   2004-05-01

Debutari onenaren saria Martinez de Irujo Iberoko pilotariak jasoko du.  Berria - Kirola   2004-02-07


debutatu, debuta(tu), debutatzen du ad debuta egin.

20 urterekin Londresko Covent Gardenen debutatu zuen, eta hurrengo hamarkadan balet klasikoaren obra nagusiak dantzatu zituen.  Berria - Kultura   2006-02-03

1937. urtean debutatu zuen zineman Love Is in the Air pelikularekin.  Berria - Mundua   2004-06-08

Hemezortzi urterekin hirugarren dibisioan debutatu zuen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 32. orr.

2003ko ekainaren 6an debutatu zuen profesionaletan Iruñeko Labrit frontoian.  Berria - Kirola   2004-03-11

Larunbatean San Mamesen debutatzeak ilusio handia egiten dit.  Berria - Kirola   2004-11-23

Debutatzeko inoiz ez da berandu.  Berria - Kirola   2006-01-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

debutatu eta (4); debutatu nuenean (3); debutatu zenuen (3); debutatu zuen (21); debutatu zuen profesionaletan (6); debutatu zuenetik (3); debutatuko du (10); debutatzeko aukera (4); urte debutatu zuen (3); urterekin debutatu (4)


decubito ik dekubito.

dedikatoria iz eskaintza.

Bere izena idatzita ikusi nuen lehenengo aldiz dedikatoriaren azpian.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 133. orr.


dedikatu, dedika, dedikatzen (93 agerraldi, liburu 31 eta 39 artikulutan; ETCn 1.493 agerraldi;) 1 da ad aipatzen den egitekoan ari izan edo jardun.

Botere txiki baten jabe izatearen plazera, okerreko negoziora dedikatu ez izanaren segurantzia, konpetentziak ematen duen adrenalina, egun batzuetako izartxo izatearena, idazleez gain eurak ere hor direla erakustearena...  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 39. orr.

Ordutik aurrera, buru-belarri dedikatuko da bere obretara, bere mendekura. urre bila etorritako asko indio ehizara dedikatu ziren.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 25. orr.

Batzuek politikara dedikatzeko gomendatu zioten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 92. orr.

Truman Capotek oso ahots fina omen zeukan eta akaso horregatik dedikatzen zen idaztera.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 55. orr.

Bada, niri, globalizazioaren garaian, [...] asko gustatzen zait dirua irabazteari uko egin eta hitz egitera dedikatu nahi duen gizonaren istorioa.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 31. orr.

Europan zehar bira bat egin zuenean ikusi zuen argi, lehen aldiz, musikara dedikatu nahi zuela.  Berria - Kultura   2004-02-07

Jakin izan banu, erlojugintzara dedikatuko nintzatekeen.  Berria - Harian   2005-02-11

"Pobreen" edo "zapalduen" alde jartzen da (alde dagoen pertsona bat izatera dedikatzen da, bere pertsonaren sinadurarekin besterik ez bada ere).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 38. orr.

• 2 du ad eskaini, opa izan. (norbaiti)

Bada, ipuin batzuk idatzi, beste batzuk garbira pasatu, ilustrazioak erantsi, azal gogorra jarri, liburua osatu, eta nebari dedikatu nion.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 78. orr.

Han bizi izandako PNVko bi emakume historiko elkarrizketatuak nituen, Politxene Trabudua eta Balendiñe Albisu, eta euren liburu bana, dedikatua, oparitu zidaten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 16. orr.

Baina ez pentsa urduri jarri zenik, bai zera, bere irribarrerik lasaiena dedikatu zidaan.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 57. orr.

Frédéric Mistrali dedikatutako oroitarriaren paretik pasatzen naiz  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 140. orr.

3 (zerbaiti)

Bere kontakizunaren zatirik handiena Alemaniako misioari dedikatua dago, eta bereziki Saxoniako probintziako gorabeherei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1114. orr.

Orson Welles amerikar filmagileari dedikatu zioten artikulua ikusiz, irriz hasi zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 39. orr.

Euskal kulturari dedikatua dagoen denda famatu horretan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 17. orr.

Komunikazioa gure giza jarduera ia guztietan presente dagoen egitatea izanagatik, apenas dedikatu diogu inoiz une bat, tarte bat, berori aztertzeko edota hobetzeko.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 92. orr.

Bizitzako proiektu apetatsuenari dedikatzen zizkion ahal zituen egun guztiak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 42. orr.

Norberaren bizitza intelektualean psikoanalisiari gehienez zortzi (8) minutu dedikatu behar zaio.  Berria - Harian   2006-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dedikatu nahi (4); dedikatu zion (3)


dedikatze iz eskaintza.

Aski da ikustea nola beren liburu dedikatzeetan ospatzen duten Duvergier, aita Siméon, Jean Filesac eta Joanes Etxeberri bezalako batzuek.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 87. orr.


dedikazio (orobat dedikazione g.er.) 1 iz arduratzea, aritzea, ardura.

Neurrigabe goraipatuz haren langile bizitza prestua, lur amaordeko baina betiere maitatuarenganako dedikazioa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 14. orr.

Tira ezak Cortesetarantz, Raimundak oraindik ere profesioari dedikazioa eta beharrezko berotasuna ematen dio-eta.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 125. orr.

Guztiei ahalegin, dedikazio eta diziplina handiagoa eskatu nahi diet.  Berria - Kirola   2004-07-27

Bakea eta askatasuna defendatzeko duten dedikazioa eta ausardia.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

Nobelek dedikazio, denbora gehiago eskatzen dute.  Berria - Kultura   2006-01-03

2 dedikazio oso denbora osoa.

1945ean utzi baitzuen behin betikoz irakasle lana dedikazio osoaz idazle jarduteko.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 7. orr.

Udalerriak alkate serio eta dedikazio osokoa behar du, eta ez Estatuaren konturako lotsagabe bat gehiago.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 51. orr.


dedikazione ik dedikazio.

dedio interj ik redios.

"Dedio!", esan zuen ahopeka.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 186. orr.

-Dedio! -gerturatu zen Joxe Mari, teilatutik jaitsi berria-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 150. orr.

Izan hadi zoriontsua, dedio!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 29. orr.

-Ez naizela salamancarra, zamorarra nauk, dedio!  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 80. orr.


dedu 1 iz ohorea.

Bati, Code Civil delako horri, hain zuzen ere, egokitu zaizkio garaia, ospea eta dedua.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 29. orr.

2 deduzko ohorezkoa.

Erdi-betierekotasun deduzko bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 305. orr.

Magistratu deduzko batzuek asmatu dute, behin baino gehiagotan, erabereko legeria ezartzeko proiektua.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 40. orr.


deduktibo 1 izond dedukzioarena, dedukzioari dagokiona. ik dedukzio 2.

Metodo deduktiboari jarraituz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Horiek beren baitan daramate ondorioa, argudiatze deduktiboari begiratuz gero bederen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 51. orr.

Diskurtso deduktiboak formalizatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.

Kontzeptuak eraikuntza deduktibo birtual batean kokatzeko nahia izan beharrean, deskribatu beharko litzateke eurak agertzen diren eta zirkulatzen duten enuntziatuen eremuaren antolakuntza.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 66. orr.

Harreman diskurtsiboak, ikusten denez, ez dira diskurtsoaren barrukoak; ez dituzte elkarren artean lotzen kontzeptuak eta hitzak; ez dute ezartzen esaldi edo proposizioen artean arkitektura deduktibo edo erretoriko bat.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 55. orr.

Enuntziatua eraketa diskurtsiboari dagokio, esaldia testuari dagokion bezalaxe, eta proposizioa osotasun deduktiboari dagokion bezalaxe.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 135. orr.

Jendearen adimen deduktiboa izugarria da.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 160. orr.

2 (izenondo elkartuetan)

Filosofoek infinituraino deskribatzen dute metodo hipotetiko-deduktiboa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 163. orr.

Hempelek proposatu zuen azalpenari buruzko teoria filosofikoa bere eredu nomologiko deduktiboaren bidez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 159. orr.

Behaketaren bitartez edo eraketa matematiko-deduktibo luzeen bitartez.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 30. orr.

Irakaskuntzan ohitura da razionalismoa eta enpirismoa kontrajartzea: beharbada egokiagoa litzateke [...] razionalismo matematiko-deduktiboaz (metafisiko) eta razionalismo induktiboaz (enpirista) mintzatzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

3 ez-deduktibo

Jakin al daiteke zer sistema ez-deduktiboren arabera ipini ahal izan diren objektuok bata bestearen ondoan eta jarraian psikopatologiaren esparru zatikatu hori eratzeko [...]?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eraikuntza deduktibo (3)


deduktiboki adlag dedukzioaren bidez.

Bi gorputzek, beren biluztasunaz harrituak bezala, beren neurriko aritmetika binario ttiki bat asmatu dute eta -paperezko teorietan ezinkizun dena- deduktiboki osabete, eta, hori aski ez dela, bukaera post-axiomatiko asebetegarri batez errekurtsiboki bedeinkatu, biak goxoki, unibertsitateko arratsalde urduri haietan bezalaxe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 231. orr.


dedukzio 1 iz deduzitzea.

Premisetatik atera diren dedukzioak logikoak eta zorrotzak dira; baina premisa horiek, bi puntutan behinik behin, behaketa okerretan oinarritzen dira.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 161. orr.

Horietatik dedukzioak egiteko inferentzia-erregela batzuk zehazten dira eta, horrela, gure logikaren teoremak deduzituko dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Axioma kopuru jakin batetik ateratako eredu abstraktu baten dedukzioa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 132. orr.

Logika zuzena jarraitzen ez duten dedukzioak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Kontua ez da gauzak ezin izan zirela gertatu deduzitu den bezala, baizik eta oinarririk ez zegoela dedukzio hori egiteko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 178. orr.

Eta bestelako dedukzio bat egiteko, ez al dago oinarririk?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 179. orr.

Enuntziatu nagusietan oinarritutako deribazio hau ezin da nahastu axiometan oinarritutako dedukzio batekin.- Dedukzio interesgarria, esan zuen Tribunok, nire bizkortasunak laketurik, antza.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 168. orr.

Dedukzio batek eman dezakeen segurtasuna dut, ez besterik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 118. orr.

Metafisika orain ez da dedukzio razional bat, metafora bat baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 86. orr.

Ez dut dedukzio linealaren bidez jokatzen, zirkulu zentrokideen bidez baino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 132. orr.

Ez dedukzio silogistikoan [...] dedukzio matematikoaren eran baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.

Adimenaren adigai hutsen dedukzio transzendentala.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 70. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik deduktibo.

Horra Sherlock Holmesek berriro asmatu, miretsirik nengoen neure dedukzio-ahalmen ikaragarriarekin, beste ni bat izan ledin nahi nuen, neure buruari soinburuan onespen-kolpetxoak emateko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 103. orr.

Ezagutza horretan, Jainkoaren ideia gorenetik hasi eta behera, ideia guztiak nahitaez bata bestearekin dedukzio-sistema batean josita daude, bakoitzak doi-doi bere toki jakina duela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Logikaren ikuspegitik (proposizio-egituraren ikuspegitik, edo bera kokatuta dagoen dedukzio-sistemarenetik).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 166. orr.

Sakabanatze honek diskurtso-mota bat ezaugarrituko du eta kontzeptuen artean definituko ditu dedukzio erak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 71. orr.

3 kenteka.

Horretarako, nazioarteko zirkulazioari eragozpenak kendu ez ezik, uko egin behar izan diote kapitalen sarreren gaineko dedukzio fiskalen parterik handienari.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Logikaren arabera, energiaren prezioen gorakoak nazio-errentaren gainean eragindako dedukzioaren ehuneko berean murriztu behar zuen soldaten erosahalmena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 151. orr.

Gutxieneko osagarririk ez izanez gero, errenta kitatzerakoan beste diru sarrerarik ez duela frogatu ondoren, diru kopuru hori berdintzeko «beharrezko dedukzioa» erabiliko da.  Berria - Ekonomia   2004-01-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adigai hutsen dedukzio (3); adigai hutsen dedukzioaren (5); beren dedukzio (4); beren dedukzio transzendentala (3); beren dedukzioa (3); dedukzio bat (7); dedukzio honen (3); dedukzio transzendentala (10); dedukzioaren bigarren (3); hauen dedukzio (4); hutsen dedukzio (3)


deduzigarri izond deduzi daitekeena.

Euren elkarrekiko gainjartzean eta elkarren ordez jartzean, euren aldiberekotasunean, bateragarria ez dena, eta euren jarraitasunean, deduzigarria ez dena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 147. orr.


deduzitu, deduzi, deduzitzen du ad ideia orokor batetik abiatuz ideia partikular batera iritsi. ik ondorioztatu.

Gai izanik [...] teoria batetik aplikazioak deduzitzeko edo, alderantziz, arazorik konkretuenetik konturik teorikoenak ateratzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 181. orr.

Horietatik dedukzioak egiteko inferentzia-erregela batzuk zehazten dira eta, horrela, gure logikaren teoremak deduzituko dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Gizakiaren ongi gorena denek komuna badute, hori ez da ezusteko batetik sortzen, Arrazoiaren izaeratik beretik baizik, gizakiaren esentziatik beretik deduzitzen baita.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 443. orr.

Metodologikoki axioma unibertsal gisa baliozkoa, handik zuzen deduzitzeko gainerako jakite guztien printzipioak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.

Ideia egokietatik beti ideia egokiak deduzitzen dira; edo zehatzago esateko: "Modu argi eta berezian ezagutzen ditugun gauzak, edo gauzen propietateak dira edo haietarik deduzitzen direnak".  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 19. orr.

Kontua ez da gauzak ezin izan zirela gertatu deduzitu den bezala, baizik eta oinarririk ez zegoela dedukzio hori egiteko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 178. orr.


deduzko ik dedu 2.

defalku ik desfalko.

defaut iz ipar akatsa. ik defektu.

Zoin dira zure kalitate eta defautarik haundienak?  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 202. orr.

Beti presaka ibiltzen naiz bideetan eta, hara beste defaut bat, hori ere aipatzen ahal zen, sekula ez behar den denborarik hartzea bizitzeko...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 57. orr.

Jende soilaren defautak oro bilduak ditut eta euskaldunaren kalitate pilik ere ez...  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 188. orr.


defektu iz akatsa. ik defaut.

Inperfekzioak emakumea edertzen duela, defektu txikiek emakumea bakar bihurtzen dutelako.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 96. orr.

Geratzen zaigu jakiteko, bada, efektu horren kausa, edo, hobeki, defektu horrena, zeren halako defektuzko efektuak bere kausa behar baitu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 81. orr.


defendabide iz defendatzeko bidea.

Gaia solasera ekartzen zuenean, aita zenari ebatsitako erranera erabiltzen nuen defendabide: [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 309. orr.


defendaezin izond ezin defendatuzkoa.

Atzera goaz, Madrilerantz, hau defendaezina da dagoeneko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 90. orr.

Legea defendaezina da ikuspegi politikotik eta juridikotik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-17

«Sozialistekin akordioa egitea defendaezina» dela nabarmendu du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-22

2004ko uztailean defendaezina bilakatu zen haren jarrera.  Berria - Mundua   2006-04-06


defendagarri 1 izond defenda daitekeena.

Etikoki, bereziki, baina baita ekonomikoki ere, erabat defendagarriak dira lan mota horien gaineko debekuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 253. orr.

Azkenean, euskaldunak izango gara guri buruz erabakiko dugunak eta gainera aukera politiko guztiak defendagarriak eta gauzagarriak izango dira.  Berria - Harian   2006-03-26

• 2 iz defentsa.

Eta zientzia, ez ote da pesimismoaren beldurra, eta hari ihes egiteko bide seguru bat?, ez ote da egiaren kontrako defendagarri tranpazko bat?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.


defendari iz defendatzailea.

Laverde-k bultzatuta, ohore espainol katolikoaren zaldun defendari, hogei urte besterik ez duen Menéndez Pelayo atera da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 37. orr.


defendatu, defenda, defendatzen (2545 agerraldi, 148 liburu eta 1311 artikulutan; ETCn 28.888 agerraldi; orobat defendiatu g.er.) 1 du ad (norbaiten edo zerbaiten) alde egin, babestu. ik defenditu; aldeztu. (pertsonak)

Zuk haren alde egin duzu, defendatu egin duzu. hirurehun eta zazpi mila eta bostehun gudari indartsu eta ausart zeuden, erregea etsaien aurka defendatzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 533. orr.

Lagundu zapalduari, egin justizia umezurtzari, defendatu alarguna!  Elizen arteko biblia   Is 1,17

Haiek erantzun: -egiptoar batek defendatu gaitu artzainen kontra.  Elizen arteko biblia   Ir 2,19

Gure alabek izanen dute nork defendatua, hainbertze jendajeren artean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 212. orr.

-Hortaz, zergatik defendatzen dituzu Nancy eta Aurora?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 343. orr.

Nire arrebaren alaba defendatu beharrean aurkituko nuela neure burua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 341. orr.

-Ez dut Pitagoras defendatu nahi...  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 122. orr.

Indartsuena da ahulena defendatu eta sostengatu behar duena.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 79. orr.

Abokatuaren zeregina berak defendatua onik ateratzea zen, ez helburu politiko bat lortzea.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 86. orr.

Lekukoen salaketak faltsuak dira, baina nik ez dakit nola defendatu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 240. orr.

2 (gauzak)

Heroi batek bezala lubaki bat defendatu eta txistuka datozen balen artean bandera landatu.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

Bi bastioik defendatzen dute bazter hori.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 222. orr.

Harresiaren inguruan lubakia zularazi zuen Migelek eta, atea hobeki defendatu beharrez, gainean itsu-leihoak irekiarazi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 63. orr.

Belateko gaina karlistek defendatua eta lubakiez babestua ikusi zuenean, Eugi aldera erretiratu eta Olaberriko mendatetik abiatu zen gero.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 211. orr.

Horrela izatera, aise defendatuko zuen duke handiak Irkutsk, eta, inbasio baten kontra irabazitako denbora lehenengo urratsa da hura behin-betiko azpian hartzeko. nobleak ez zirela behartuta egongo beren printzeei gerrara jarraitzera, salbu eta Estatua atzerritarren inbasio batetik defendatzeko bazen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 377. orr.

Azken eguna arte zaindu eta defendatu dute euren etxea, euren herria.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 35. orr.

Zakurrak bere eremua defendatuko du.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 34. orr.

Zeren eta, erran baitzitzaien, euskaldun gazte haiei, eginbide zutela etsaien kontra Frantziaren defendatzea eta haiek sinetsi baitzuten.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 117. orr.

-Gurutzea defendatzeko nahi nuen nik, ordea, ezpata...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 73. orr.

Gu, aldiz, geure bizia eta ohiturak defendatzeko borrokatzen gara.  Elizen arteko biblia   1 M 3,21

Xake taulan ez genuke peoi bat defendatu behar, horretarako, erregina arriskuan ipiniz.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 16. orr.

Baina ez zen aski gordailua sortzea; defendatu beharra zegoen gizon bakoitzaren harrapaketatik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 29. orr.

Zuk haren alde egin duzu, defendatu egin duzu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 533. orr.

3 (gauza abstraktuak)

Alde bakoitzak bere interesak defendatzen jarraituko du.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 23. orr.

Zer egin egoera horretan eskolak, intelektualek? balio absolutu irmoak defendatu?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 22. orr.

Julius Wolff-ek 1892an defendaturiko printzipioaren adierazle dira kirolariak eta astronautak baliatuz egindako aurkikuntza horiek guztiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 36. orr.

Bere jarrera enpiristak direla eta, esanahiaren oinarrian denotatzea (eta ez "zentzua") dagoela defendatuz Russellek Fregeren "zentzua"ren nozioa baztertu nahi zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Emakume guztiek dute kanpotik ezarritako amatasunetik defendatzeko eskubidea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 111. orr.

Edouart Maneten margolanak defendatu zituen burgesen konformismo ergelaren kontra.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 12. orr.

Ez da beharrezkoa hau adibideen bitartez defendatzea.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 40. orr.

Itxaropengarri bazaizu, jakizu Rakelek presidentearen errugabetasuna defendatu zuela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 225. orr.

Gakoa egitura kimikoan dagoela defendatzen dute teoria batzuek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 136. orr.

Baina, nola defendatu tesi hori?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 119. orr.

Quinek jakintza-sistema holista defendatzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 132. orr.

Jaunak defendatuko baitu haien auzia eta bizia kenduko haiei kentzen dienari.  Elizen arteko biblia   EsZ 22,23

Badakigu nafartar doktoreak ederki defendatu zuela botere politikoaren herri etorkia.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 25. orr.

Autore honek beti defendatu duela gehiago idazketaren abentura, abenturaren idazketa baino.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 85. orr.

Piezak lapurtzeak berak pieza horiek ederrak zirela baieztatzen baitu, eta edertasun hori sortu duenak ezin du maltzurkeriarekin edertasun hori defendatu eta babestu.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 62. orr.

• 4 da ad ik beherago 5.

Berak ebaki eta eraso, bai, baina ez beti arrakastarik lortzen; poliki defendatzen bainintzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 108. orr.

Ez ziren defendatu, egun haren santutasuna errespetatzeagatik.  Elizen arteko biblia   2 M 6,11

25 kintze artio defendatu dira gogor bainan Michel-en esperientziak eta Benoit gaztearen trebetasunak egin dute diferentzia.  Herria   2005-04-21

Ez zinen defendatu, oso samur egin zenion berba.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 39. orr.

-Nik txanpiak entzun dizut- defendatu zen ama, ohi bezala, apal.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 96. orr.

Irribarrea galdu gabe defendatu zen Potzolo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 224. orr.

Ezin izan zen defendatu, defentsa guztiak gaindituak ziren, gainezkatuak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 147. orr.

Zoriontsuak gu, emakumeak hain gaizki defendatzen direlako!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 48. orr.

5 bere, neure... burua defendatu

Bere burua defendatu zuen, nik iguriki bezala.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 408. orr.

Hartz lotuak ezin zuela bere burua defendatu.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 59. orr.

Geure burua defendatzen ari ginen, Nafarroako Gobernuaren bonbardaketari erantzuten.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 64. orr.

Zeren noren defentsa egin zenuen zeure burua defendatu zenuenean?  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 73. orr.

· Klodiok, bere burua defendatu nahirik, zin egin zuen Zizeronen etxean zela bitarte hartan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 59. orr.

Bere burua defendatzeko, baina, gogor egiten zion.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 100. orr.

Aseguru-agente onak gauza izan behar du bere burua defendatzeko bezeroekin eztabaida zail bihurriak sortzen direnean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 16. orr.

-Zure burua defendatzen ausartzen zara gainera!  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 43. orr.

Bi eskuekin atxiki eta ezker zangoa aurreratu nuen, neure burua defendatzeko plantan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 261. orr.

Eta gainera, gurago nuke neuk defendatu nire burua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 110. orr.

6 ezin defendatuzko ik defendaezin.

"Jonek gutun bat jaso zuen" edo "borroka gelditu zen" bezalako perpausek argi erakusten dute baieztapena, hots, subjektua-aditza gramatika harremanak egilea-ekintza "egiturazko esanahia" daukala, ezin defendatuzkoa dela.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 137. orr.

7 defendatzearren defendatzeko.

-Eta gainera hire potikoa defendatzearren ni jo, gizatxar halakoa! Gauza arbuiagarriak defendatzearren gizaki baten odolaz eskuak kutsatu dituztenak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 136. orr.

Euskal Herriaren egia maitasunez defendatzearren hainbat lagun dituzte espetxeetan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

defenda daitekeela (5); defenda dezagun (7); defenda dezaten (3); lurra defenda (3); lurra defenda dezagun (3)

arte defendatu (4); aurrean defendatu (6); bat defendatu (4); batasuna defendatu (3); behar direla defendatu (3); behar duela defendatu (4); beharra defendatu (10); beharra defendatu du (3); beharra defendatu zuen (5); bera defendatu (3); bere burua defendatu (23); beren burua defendatu (3); beti defendatu (20); beti defendatu izan (9); bezala defendatu (7); burua defendatu (31); burua defendatu behar (5); burua defendatu zuen (5); da defendatu (4)

defendatu ahal (11); defendatu ahal izateko (8); defendatu baino (5); defendatu behar (81); defendatu behar da (5); defendatu behar dela (6); defendatu behar dira (4); defendatu behar direla (3); defendatu behar ditu (7); defendatu behar duela (4); defendatu behar duena (3); defendatu behar dugu (7); defendatu behar izan (6); defendatu beharko (12); defendatu beharko du (3); defendatu beharra (18); defendatu beharra dagoela (3); defendatu beharrean (12); defendatu beharrekoa (3); defendatu besterik (4); defendatu besterik ez (4); defendatu dira (3); defendatu ditu (7); defendatu du (40); defendatu duela (4); defendatu duen (7); defendatu dugu (6); defendatu dute (19); defendatu edo (4); defendatu egin (13); defendatu egin nintzen (4); defendatu ere (5); defendatu eta (32); defendatu ez (4); defendatu gabe (5); defendatu izan (23); defendatu izan du (5); defendatu nahi (35); defendatu nahi ditu (3); defendatu nahi dugu (3); defendatu nahi izan (4); defendatu nahian (4); defendatu nuen (3); defendatu ohi (3); defendatu zen (9); defendatu zituen (14); defendatu zituzten (9); defendatu zuela (4); defendatu zuen (151); defendatu zuen atzo (16); defendatu zuen bere (7); defendatu zuen eta (4); defendatu zuena (3); defendatu zuten (28)

dela defendatu (20); dela defendatu zuen (13); direla defendatu (8); duela defendatu (7); duela defendatu zuen (3); dutela defendatu (4); ederki defendatu (3); egitasmoa defendatu (3); erabakia defendatu (3); ere defendatu (7); ere defendatu zuen (3); eredua defendatu (3); eskubidea defendatu (16); eskubidea defendatu du (3); eskubidea defendatu eta (3); eskubidea defendatu zuen (4); eskubideak defendatu (14); eta defendatu (11); eta defendatu behar (5); etxeak defendatu (4); etxeak defendatu zituzten (4); ezin da defendatu (3); gabe defendatu (3); gogor defendatu (7); guztiak defendatu (4); hori defendatu (11); interesak defendatu (19); interesak defendatu behar (5); interesak defendatu beharrean (4); irmoki defendatu (3); izatea defendatu (3); jarrera defendatu (7); jarrera defendatu zuen (6); jokabidea defendatu (3); legea defendatu (3); nola defendatu (6); okupazioa defendatu (3); ondo defendatu (5); politikoa defendatu (3); proposamena defendatu (4); proposamena defendatu zuen (3); sutsuki defendatu (3); tinko defendatu (5); txapela defendatu (3); zela defendatu (7); zela defendatu zuen (3); zen defendatu (3)

ahala kosta defendatuko (3); aitaren etxea defendatuko (3); bezala defendatuko (3); defendatuko ditu (11); defendatuko dituela (13); defendatuko dituela adierazi (3); defendatuko dituen (6); defendatuko ditugu (6); defendatuko dituzte (5); defendatuko dituztela (6); defendatuko dituztela esan (3); defendatuko dituzten (5); defendatuko du (35); defendatuko du gaur (3); defendatuko duela (12); defendatuko duela esan (3); defendatuko duen (13); defendatuko dugu (17); defendatuko dut (11); defendatuko dute (9); defendatuko dutela (15); defendatuko dutela esan (3); defendatuko duten (5); defendatuko zuela (3); defendatuko zuen (5); egitea defendatuko (4); eskubidea defendatuko (7); eskubideak defendatuko (5); eskubideak defendatuko dituztela (3); eta defendatuko (6); etxea defendatuko (4); etxea defendatuko dut (3); europa defendatuko (4); europa defendatuko duela (3); hobekien defendatuko (3); interesak defendatuko (8); kosta defendatuko (3); madrilen defendatuko (4); neuk defendatuko (3); nola defendatuko (3); proposamena defendatuko (3)

autodeterminazio eskubidea defendatzea (3); autodeterminazio eskubidea defendatzeagatik (3); defendatzea da (16); defendatzea dela (3); defendatzea delako (3); defendatzea egotzi (5); defendatzea egotzi zion (3); defendatzea eta (14); defendatzea ez (3); defendatzea izan (3); defendatzea izango (6); defendatzea leporatu (3); defendatzeari ekin (3); defendatzeaz gain (4); eskubide guztiak defendatzea (3); eskubidea defendatzea (5); eskubidea defendatzeagatik (3); eskubideak defendatzea (9); eskubideak defendatzeagatik (7); eta defendatzea (4); ez defendatzea (4); guztiak defendatzea (4); interesak defendatzea (13); madrilen defendatzea (3)

aitaren etxea defendatzeko (4); askatasuna defendatzeko (8); aurka defendatzeko (3); aurrean defendatzeko (7); bat defendatzeko (7); batetik defendatzeko (3); beharko genituzke defendatzeko (3); bera defendatzeko (3); bere burua defendatzeko (36); bere interesak defendatzeko (3); beren burua defendatzeko (4); beren buruak defendatzeko (4); beren interesak defendatzeko (3); bidez defendatzeko (3); burua defendatzeko (54); burua defendatzeko aukerarik (6); burua defendatzeko eskubide (3); burua defendatzeko eskubidea (6); buruak defendatzeko (4)

defendatzeko ardura (6); defendatzeko asmoa (5); defendatzeko asmoz (5); defendatzeko aukera (14); defendatzeko aukera izango (4); defendatzeko aukerarik (10); defendatzeko aukerarik izan (3); defendatzeko baizik (3); defendatzeko beharra (5); defendatzeko bidea (4); defendatzeko deia (5); defendatzeko deia egin (5); defendatzeko duen (4); defendatzeko duten (4); defendatzeko egin (11); defendatzeko egin zituzten (4); defendatzeko eskatu (8); defendatzeko eskubide (4); defendatzeko eskubidea (21); defendatzeko eta (16); defendatzeko gai (4); defendatzeko kemena (3); defendatzeko modu (3); defendatzeko orduan (5); defendatzeko prest (14)

dela defendatzeko (3); ditugun eskubideak defendatzeko (3); duintasuna defendatzeko (3); duten eskubidea defendatzeko (3); eskubidea defendatzeko (9); eskubideak defendatzeko (29); estatutua defendatzeko (4); eta askatasuna defendatzeko (3); eta defendatzeko (12); etxea defendatzeko (5); etxea defendatzeko modu (3); etxeak defendatzeko (3); euren burua defendatzeko (3); euren eskubideak defendatzeko (4); euskara defendatzeko (5); ez defendatzeko (3); genituzke defendatzeko (3); guztiak defendatzeko (6); herria defendatzeko (8); herriak defendatzeko (6); herriak defendatzeko egin (4); herritarren interesak defendatzeko (3); hori defendatzeko (6); hura defendatzeko (6); ideiak defendatzeko (4); interesak defendatzeko (31); langileen eskubideak defendatzeko (3); nafarroako interesak defendatzeko (4); neure burua defendatzeko (7); nortasuna defendatzeko (3); politikoak defendatzeko (4); ulster defendatzeko (3); zuzenean defendatzeko (4)

askatasuna defendatzen (7); autodeterminazio eskubidea defendatzen (5); autodeterminazioa defendatzen (5); baino hobeto defendatzen (3); bat defendatzen (8); bat defendatzen du (3); batasuna defendatzen (4); behar direla defendatzen (3); bera defendatzen (3); berak defendatzen (4); bere burua defendatzen (8); bezala defendatzen (3); burua defendatzen (15)

defendatzen ari (16); defendatzen aritu (7); defendatzen bazuen (3); defendatzen bazuen ere (3); defendatzen da (6); defendatzen dira (3); defendatzen diren (5); defendatzen ditu (14); defendatzen dituela (3); defendatzen dituen (13); defendatzen ditugu (5); defendatzen dituzte (9); defendatzen dituztela (4); defendatzen dituzten (17); defendatzen dituztenak (4); defendatzen du (55); defendatzen du eta (3); defendatzen duela (9); defendatzen duelako (5); defendatzen duen (46); defendatzen duena (6); defendatzen duenak (4); defendatzen duenaren (4); defendatzen dugu (12); defendatzen dugun (3); defendatzen dugunok (3); defendatzen dut (5); defendatzen dut nik (3); defendatzen dute (32); defendatzen dutela (6); defendatzen duten (21); defendatzen dutenak (3); defendatzen dutenei (4); defendatzen dutenek (3); defendatzen dutenen (4); defendatzen eta (8); defendatzen ez (5); defendatzen hasi (3); defendatzen jarraituko (16); defendatzen jarraituko du (3); defendatzen jarraituko duela (4); defendatzen jarraituko dugu (4); defendatzen jarraituko dutela (3); defendatzen saiatu (4); defendatzen zituen (5); defendatzen zituzten (7); defendatzen zuela (3); defendatzen zuen (26); defendatzen zuten (8)

dela defendatzen (20); dela defendatzen du (8); dela defendatzen duen (4); direla defendatzen (8); direla defendatzen du (4); dutela defendatzen (4); eajk defendatzen (3); ere defendatzen (4); eskubidea defendatzen (10); eskubidea defendatzen du (4); eskubidea defendatzen duten (3); eskubideak defendatzen (16); eskubideak defendatzen ditu (3); espainiaren batasuna defendatzen (3); eta defendatzen (17); etxeak defendatzen (6); federala defendatzen (3); geure burua defendatzen (4); giza eskubideak defendatzen (3); hau defendatzen (4); herria defendatzen (3); hobekien defendatzen (6); hobekien defendatzen duenak (3); hobeto defendatzen (5); hori defendatzen (7); ideiak defendatzen (6); interesak defendatzen (22); interesak defendatzen ditu (3); jarrerak defendatzen (4); nola defendatzen (3); nortasuna defendatzen (3); ondo defendatzen (7); ongi defendatzen (5); oso ondo defendatzen (4); psoek defendatzen (3); zer defendatzen (5)

defendatzera behartzen (3); defendatzera eta


defendatzaile (278 agerraldi, 55 liburu eta 93 artikulutan; ETCn 3.381 agerraldi; orobat defendiatzale g.er.) 1 izond/iz defendatzen duena. ik defenditzaile; aldezle.

Soldadu defendatzaileekin nahasi naiz, nor naizen esan eta berehala ekarri naute berorren gorentasunarengana.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 432. orr.

Zaila deritzot Olympiquek joaneko partidan baino talde defendatzaileagoa zelairatzea.  Berria - Kirola   2004-03-09

Egoera latza ekialdeko Siberiako alderdi hartarako, zeharo isolatua baitzegoen, bai eta haren hiriburuaren defendatzaileentzat ere, banaka batzuk baino ez baitziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 367. orr.

Defendatzaileen artilleria apurra Angararen eskuineko ur bazterra babesteko moduan jarri zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 441. orr.

Inork ez zuen batere zalantzarik haren moralari buruz, balore etiko eta kristau gorenen defendatzailea zen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 40. orr.

Eskritura Sainduetatik abiaturik, Israelgo herriaren pareraino goititzen zituen Nabarrenkoxeko defendatzaileak eta, aldiz, filisteoen mailara beheititzen gure etsaiak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 226. orr.

Jabego pribatuaren defendatzaile sutsua zen Anacharsis.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 109. orr.

Metodo axiomatikoaren defendatzaile sutsua Hilbert logikaria izan zen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Neure haserrearen ordezkari aukeratu ditut, nire ohorearen defendatzaile gartsu baitira.  Elizen arteko biblia   Is 13,3

Denise Bombardier Kanadiarra frantsesaren defendatzaile amorratua.  Herria   2001-07-05

Garai hartan kosta ala kostako garapenaren defendatzaile sutsu eta beroa zen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 49. orr.

Eta Smithen kasuan, esaterako, bere ideiak sarri baino sarriagotan gaizki interpretatu dituzte bai haren aldeko ustezko defendatzaileek bai kontrako arerio sutsuenek ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 47. orr.

Irakurlearen defendatzailea zuzendariaren defendatzaile bihurtzen duk.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 11. orr.

Miguel Castells 1970eko Burgosko epaiketako abokatuetako bat izan zen (Mario Onaindiaren defendatzailea).  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Berdintasunerako Defendatzailea EAEko lehendakariaren dekretu bidez izendatuko da.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17

2 abokatu defendatzaile ik defentsari 3.

Presoak berak eskaturik eta, Felipe II.aren baimenarekin, Doktor Nafarra izendatu zuten orduan haren abokatu defendatzaile.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 22. orr.

Bai, badakit orain emaztea eta abokatu defendatzaileak haren asmo ona eta apaltasuna goraipatzen hasiko direla, baina ezin izango dute haren errugabetasuna frogatu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 212. orr.

Ihes egin gurako haiei epaiketa 1937ko martxoaren 16a eta 18a bitartean egin zitzaien, abokatu defendatzaileen artean Kosme Duñabeitia, lehena, izan zelarik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 282. orr.

Akusatuek ez dute inolako abokatu defendatzailerik behar izan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19

3 herri-defendatzaile ik ararteko.

Huertasek 1977az geroztik Gipuzkoako zerrendaburu izan den Enrique Mugika Espainiako herri defendatzailea ordezkatuko du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-07

Duten egoera salatzen jarraituko dute NOIko langileek eta etzi herri defendatzailearekin bilduko dira 12: 00etan, Iruñean.  Berria - Ekonomia   2004-11-20

Arrazoia eman dio Gasteizko herri defendatzaileak.  Berria - Kultura   2004-07-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abokatu defendatzailea (8); abokatu defendatzailea i (4); abokatu defendatzaileak (7); abokatu defendatzaileak i (4); abokatu defendatzailearen (3); berdintasunerako defendatzailea (3); defendatzaile gisa (3); defendatzaile izan (7); defendatzaile sutsu (9); defendatzaile sutsua (23); defendatzaile sutsua izan (3); defendatzaile sutsuak (5); defendatzaile sutsuak izan (3); defendatzailea da (3); defendatzaileak eta (3); defendatzaileak ez (3); eskubideen defendatzaile (5); eta defendatzaile (3); haren defendatzaile (5); interesen defendatzaile (3); irkutskeko defendatzaileak (3); irkutskeko defendatzaileen (3)


defendatze iz (norbaiten edo zerbaiten) alde egitea, babestea.

Defendatzea, eskubide bat besterik ez baita.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 88. orr.


defendiatu ik defendatu.

defendiatzale ik defendatzaile.

defendidu ik defenditu.

defenditu, defendi, defenditzen (662 agerraldi, 88 liburu eta 338 artikulutan; ETCn 7.345 agerraldi; orobat defendidu g.er.) 1 du ad defendatu. ik defendatu; aldeztu. (pertsonak)

-Ana, mesedez, hemeretzi urte ditu eta- defenditu ninduen ustekabean aitak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 106. orr.

Nire ahizpak defenditu eta putaseme hura bertan akabatu beharrean, kalera itzuli nintzen, mozkortzera eta ahaztera.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 172. orr.

Aitak eta amak irmo defenditzen naute; haiengatik ez balitz, ezingo nioke borrokari behin eta berriro horren seguru ekin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 54. orr.

Kristauak paganoen erasoetatik defenditzen ditu Agustinek, salaketak guztiz injustuak direla ziur dagoelako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 27. orr.

Ez diet erasotzen ditudanei gorroto, ez ditut defenditzen ditudanak maite.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 273. orr.

Beti defenditzen zituen bere jostundegira etortzen ziren neskak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 131. orr.

2 (gauzak)

36ko gure Estatutua berandu iritsi zela, GBBko sei kidetatik bik Francoren alde jarri gura izan zutela, Irun anarkistek bakarrik defenditu zutela.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 62. orr.

Buruzagitza horretan amaitu zuen gizonak gerra, Valentziako iparraldeko frontea defendituz.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 166. orr.

Aberria eta tronua defendituko duten gudari ausartak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 52. orr.

Ongi defenditu zuten beren zelaia.  Berria - Kirola   2004-01-24

Hogeitaka aldiz defenditu zuen titulua, eta denetan garaile.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 11. orr.

3 (gauza abstraktuak)

Bushek, ordea, defenditu egin zuen Irakeko gerra.  Berria - Mundua   2004-10-02

Dolar bakoitza merkatari sen handiarekin defenditzen zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 173. orr.

1528an ordea, ekitaldi publiko batean, eta ikasle eta irakasleen aitzinean aurkeztu eta defenditu zituen Almain-en ideia demokratikoak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 18. orr.

Lautréamont, Nodier eta beraien sentsibilitateko idazle askok eraso egin zioten jarrera horri, eta plajioaren abantailak defenditu zituzten, hain zuzen ere testu-lapurreta zelako erromantikoek aldarrikaturiko orijinaltasunaren etsai bortitzena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 161. orr.

Akademikoek, izan ere, defenditu nahi izan zuten gizakiak ezin duela gai filosofikoei buruzko zientzia bereganatu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 42. orr.

Hemengo bizitzan Jaungoikoaren ikuspen iraunkorra izateko posibilitatea defenditzen du, era baikorregian agian.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 20. orr.

«Politika zintzo eta errealista» egiten ari direla defenditu zuen atzo Alemaniako Gizarte Gaietarako ministroak.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

Euskadik eta euskaldunok etorkizuna erabakitzeko eskubide osoa dugula defenditzera etorri naiz.  Berria - Harian   2005-02-02

Euskaldunok eskubide bereziak ditugu hemen jaioak garelako, edo euskara defenditu behar dugulako, edo izaera antropologiko apartekoa dugulako.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 94. orr.

Kontzeptu hau oso baliagarria izan da pinturan [...], baina nekez defenditu daitekeen printzipio batean du oinarria.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 217. orr.

Jarrerak elkarrizketaren bidez defenditu behar dira, ez alde bakarreko erabakiekin liberalismo demokratikoa sutsuki defendituz. Gero, eskolak emanez batera, tesia egin behar izan nuen, eta tribunal baten aurrean defenditu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

• 4 da ad ik beherago 5.

Ni organujolea naizela esanda defenditu naiz, baina nire fede gabezia sumatu du.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 144. orr.

-Zer esaten ari haiz?- defenditu zen laguna- nik ez zioat inori azaldu hire sekretua.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 139. orr.

Ninik ahaleginen bat egiten bazuen, defenditu egiten zen bera, minduta baino tristeago.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 197. orr.

Gonzalez ondo defenditu zen ezker bolearekin eta sotamanoarekin.  Berria - Kirola   2004-09-26

5 bere, neure... burua defenditu

Zenbait halere berotuak dira: gure burua defenditu behar genukeela, edo kanpalekutik atera orduko, denek batean barreiatu behar genukeela, bakoitza bere alde, eta lurrean zabalik, amerikanoen beha egon.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 134. orr.

Jakina, bere burua defenditu zuen besteari eraso eginez.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 211. orr.

Hanna bere ukabil txikiak nire aurka altxatzen, ez dut ezagutzen, ez dut neure burua defenditzen, nabaritu ere ez nola haren ukabilek nire bekokia ukaldikatzen duten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 242. orr.

Geure burua defenditzen dugu AEBen aurrean.  Berria - Harian   2005-07-09

· Hanna bere ukabil txikiak nire aurka altxatzen, ez dut ezagutzen, ez dut neure burua defenditzen, nabaritu ere ez nola haren ukabilek nire bekokia ukaldikatzen duten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 242. orr.

-Pozik entzungo nuke kaikutzar iletsu hori bere burua defenditzen...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 228. orr.

Zeure burua defenditzen saiatzen bazinen, bizirik irentsiko zintuen, eta platerak txikitzen hasiko zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 33. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurrean defenditu (5); bere burua defenditu (5); beti defenditu (3); burua defenditu (9); defenditu ahal (3); defenditu behar (21); defenditu behar dugu (5); defenditu beharra (4); defenditu ditu (3); defenditu dituen (4); defenditu du (4); defenditu duen (3); defenditu dute (3); defenditu egin (9); defenditu egin behar (4); defenditu egiten (3); defenditu eta (8); defenditu ezin (3); defenditu izan (7); defenditu nahi (6); defenditu nahian (3); defenditu nuen (3); defenditu zituen (6); defenditu zuen (41); defenditu zuen atzo (5); defenditu zuten (4); dela defenditu (4); eskubidea defenditu (4); eta defenditu (6); hori defenditu (3); interesak defenditu (8); ondo defenditu (7)

aitaren etxea defendituko (7); arimarekin defendituko (13); arimarekin defendituko dut (12); defendituko ditu (3); defendituko dituela (3); defendituko ditugu (4); defendituko du (7); defendituko dugu (6); defendituko dut (23); defendituko dut nire (4); defendituko dut otsoen (12); defendituko zuela (3); eta arimarekin defendituko (12); etxea defendituko (9); etxea defendituko dut (8)

bere burua defenditzeko (9); bere burua defenditzen (3); burua defenditzeko (13); burua defenditzen (11); defenditzea eta (3); defenditzeko aukera (5); defenditzeko aukerarik (3); defenditzeko eta (3); defenditzeko gauza (3); defenditzen ari (8); defenditzen ditu (3); defenditzen dituen (7); defenditzen du (18); defenditzen du bere (3); defenditzen duen (6); defenditzen duena (3); defenditzen dugu (5); defenditzen dute (7); defenditzen duten (5); defenditzen eta (3); defenditzen zen (3); defenditzen zuten (3); dela defenditzen (5); eskubideak defenditzeko (7); eskubideak defenditzen (4); ez defenditzea (4); geure burua defenditzen (3); guztiak defenditzeko (3); interesak defenditzea (3); interesak defenditzeko (4); interesak defenditzen (3)


defenditzaile (4 agerraldi, liburu 1 eta 3 artikulutan; ETCn 30 agerraldi) izond/iz defendatzailea. ik defendatzaile; aldezle.

Defenditzaile beharrik ez diagu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 200. orr.

Destrade ez litzateke «harrituko» PSri egindako «opari politiko hori» Alain Jupperen defenditzaileek erabiltzen balute honen helegite auzian.  Berria - Euskal Herria   2004-08-20

Eta hizkuntzaren defenditzaile askok ere ez dute aski gipelapenik hartzen, behako orokor eta zabal baten emaiteko.  Herria   2004-12-02


defensa ik defentsa.

defensor iz defendatzailea.

Karlosen defensorrak jarri ziren teman.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 78. orr.


defentsa (orobat defensa g.er.) 1 iz defendatzea; eraso batetik babestea.

Ezin dira bereizi defentsa eta erasoa.  Berria - Kirola   2004-09-30

Kanpoko etsaien aurkako defentsa.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 166. orr.

Horixe da nire defentsa salatzen nautenen kontra.  Elizen arteko biblia   1 Ko 9,3

Hori argumentu defentsibo bat da, eta defentsa zerbaiten beldur zarenean bakarrik erabiltzen da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 344. orr.

Paulok eskuaz keinu egin eta honela hasi zuen bere defentsa: [...].  Elizen arteko biblia   Eg 26,1

Bere gain hartu zuen beraz Doktor Nafarrak artzapezpikuaren defentsa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 23. orr.

Hark San Frantziskoren eskuetan utzi zuen apalki bere errugabetasunaren defentsa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 857. orr.

Euskaldungoaren defentsari unibertsalismoaren aitzakiaz uko egitera behartu nahi gaituzten filosofo, soziologo, sasi jakintsun batzuei.  Herria   2001-07-05

Teoria kantiarraren defentsa hor koka liteke.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 213. orr.

Ahaztua zuten biek promes egin ziotela Buckbeaken defentsa prestatzen laguntzeko.Proteina arrotza gorputzaren barnean agertzen denean baino ez da aktibatzen inbasioaren aurkako defentsa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 223. orr.

Defentsa on bat prestatzea oso garrantzi handikoa zaio plagiatzaileari.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 55. orr.

Ez duk defentsa txarra bizitzaren aurrean!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 324. orr.

Kosmologoak deabruaren eskolan ikasten dutenen defentsa sutsua egiten segitzen du.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 57. orr.

Protagorasek egiten duen heziketa-sistema (paideía) egokiaren defentsa klasikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 36. orr.

Neke eta gaitz egiten zitzaiola, halatan, ni nehor hiltzeko gai izaitea, defentsa propioan ez bazen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 606. orr.

AEBek «arriskuen aurkako defentsa aktiboa» ezarriko dute irailaren 11z geroztik.  Berria - Harian   2005-07-09

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik defentsibo.

Lehen erasoaldia nirea izanik, orain defentsa lana egitea egokitzen zitzaidan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 195. orr.

Defentsa-sistema ahulak ditu gizakiak, gehienetan aski ongi moldatzen bada ere.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 180. orr.

Bere burua engainatzen du, ordea, defentsa-sistema hauek betiko direla uste duenak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 119. orr.

Arriskutik babesteko eta defentsa-neurriak hartzeko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4990. orr.

Zein defentsa mekanismo jarriko ditu martxan nartzisismo zaurituak iraganari aurpegi ez emateko, ezer gertatu ez balitz bezala jarraitzeko.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 103. orr.

Baziren hirurogeita hamar urte bakterioen, birusen eta defentsa-mekanismoen ikerkuntzan ziharduela Institutuak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 80. orr.

Metafisikak, Erlijioaren oinarria izan ezin den arren, hala ere, bere defentsa-arma gisa iraun behar duela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 282. orr.

Grazia eduki edo ez, bat konturatzen zen arte irri hori defentsa-ezkutu izugarria zela, zitzaiola.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 34. orr.

Gene berekoiaren defentsa-estrategia seguru asko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Akusazio horien aurrean bi izan dira zientziaren soziologiaren eremuko ikertzaileek erabili izan dituzten defentsa-argudioak: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

Dementorren aurkako defentsa-eskolak hartzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 292. orr.

Harryren ikastalde osoa zegoen lur jota Arte Ilunen Aurkako Defentsa-maisuak postua utzi zuelako.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 345. orr.

3 (gerra eta kidekoetan)

Horregatik, guztien borondateak bakarra behar du izan bakeari eta defentsari dagozkien gauzetan.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 104. orr.

Gerra kontseilua jauregian bildu eta aginduak eman zituzten defentsa Angarako eskuin hegian pilatzeko eta hiriaren bi muturrak gotortzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 440. orr.

Eraso edo bonbardaketen une gorenetan kenduta, ziudadelaren defentsak aspertzeko denbora luzea uzten zien soldaduei.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 218. orr.

Taldearen defentsa antolatu zuen, eta tiro-ariketa zehatz-mehatzak eginarazi.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 179. orr.

Urriko egun bat etorri zitzaion gogora, Beldarrainek militarren lerroko trintxeren eskema zaharra hautsi, eta defentsa sakabanatu eta ezkutukoak eratu baino lehenagokoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 47. orr.

Arretaz jarraitu nituen Burdinazko Gerrikoa eta Bilboko defentsa: [...].  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 50. orr.

Chiracek Europaren defentsa bateratuaren ildoa lantzeko asmoa azaldu zuen.  Berria - Mundua   2006-01-20

Defentsako lanetan harresi, dorre eta ateen kalkulua sartzen dira eta etsaien etengabeko erasoei eusteko ikuspegiarekin egin behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 590. orr.

Bi zimenduen artean tartea utzi behar da, defentsako tropak guda-lerroan jarri eta lubetaren gainean zutik egoteko bezain tarte zabala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik defentsibo.

Eguna argitu bezain laster berriro mugitu behar izan zuten gudariek, artean Manciniren promesetan sinesten zuen Defentsa Juntaren aginduz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 33. orr.

Georgiaren inbasio baten beldur, defentsa neurriak zorroztu dituzte Adjarian.  Berria - Mundua   2004-05-06

Han ez duela inongo defentsa mugimendurik ikusi adierazi du, ez barrikadarik, ez sua pizteko egurrik, ez gazte gehiagoren pilaketarik.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 47. orr.

Duke handiak eta Voranzoff jeneralak defentsa postuak bisitatu zituzten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 440. orr.

Horrela gure kontrol postuak eta defentsa guneak aztertu ahal izan nituen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 31. orr.

Estatu Batuetako Defentsa sailak programatzeko hizkuntza berezi bat asmatu zuen.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 98. orr.

Azaroan Herriko Defentsa Batzordea osatu zen, eta berari zegokion haren buru izatea.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 42. orr.

Herrialde horrentzat oso garrantzitsua da barne eta atzerri defentsa gastua (munduan egiten diren defentsa gastuen %40a), gastu sozialaren aldean astronomikoa, noski.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 63. orr.

Lubakietako defentsa-lerroaren antza duen tomahawk begi keinu batekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 144. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Madril Francori errenditzeko helburuz Nazio Defentsari Buruzko Junta osatu zuten Miaja jeneralak, Besteirok, Casado koronelak eta bestek  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 203. orr.

6 (auzi eta kidekoetan) abokatu defentsarien multzoa; multzo horren jarduera.

Nire abokatua txanda eske joan zitzaion epaile jaunari, baina momorroia ez zegoen defentsari jaramon egiteko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 226. orr.

Aurrena, baina, lau hilabeteko epea eman die alde biei, akusazioari eta defentsari, beren eskaerak egin ditzaten.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Instrukzio fasea hasi zenean, berriz eskatu genuen kopia eta, gerora, makina bat aldiz eskatu izan dugu, akusazioen eta sumarioaren beraren sustraia izanik, defentsa prestatzeko ezinbestekoa delako.  Berria - Euskal Herria   2006-01-12

Goldsmithek berak argudiatu du ezin ziotela Gunen defentsari kontra egin.  Berria - Mundua   2004-02-27

Defentsak ez du argumentu gehiegirik behar bere bezeroaren errugabetasuna frogatzeko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 213. orr.

Hilabeteko etena eskatu zuen Arantxa Zulueta abokatuak, defentsen izenean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

Leporatzen zaien eroskeria delituak preskribitu egin duela argudiatu zuten fiskalak eta defentsek.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Uruñuelaren defentsa txandaka eginen dute Iruñeko Abokatuen Elkargoko 50 abokatuk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-11

Praktikak erakusten duela 18/98 moduko auzietan defentsa eskubidea kolokan jartzen dela.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

EAEko abokatuen kolegioak defentsa abokatuen jarrera babestu du.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

Jokalariaren defentsa Guillermo Alonso abokatuak egin zuen.  Berria - Kirola   2006-02-23

Horra defentsa naturala zigortzen duen lege zibil bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 156. orr.

Uko egin omen dio nire defentsari.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 72. orr.

7 (kiroletan) atzekoaldeko jokalaria; atzealdeko jokalarien multzoa; jokalari horien jarduna.

Athleticeko defentsek ez dute aurkaria behar den moduan zaintzen.  Berria - Kirola   2006-03-02

"Une hartan, Rojasek hankartetik pasatu zion baloia defentsari eta...", tematu zen Manuel.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 57. orr.

Defentsari ihes egindako baloiak Riverok gelditu zituen.  Berria - Kirola   2004-04-25

Eta ez da lau defentsa bikain ditugulako, talde osoak defentsa lana bikain egiten duelako baizik.  Berria - Kirola   2004-12-02

Defentsa gorritxoak 2006ko ekainaren 30era bitarteko kontratua zuen.  Berria - Kirola   2004-10-06

Athleticeko defentsa ez zen fin ibili aurrelari madrildarra geratzerako orduan.  Berria - Kirola   2004-03-21

Tau Baskoniak defentsa eskasa eginez hasi zuen partida.  Berria - Kirola   2004-12-09

Baiona Agenen defentsa joko gogorrean urtu da (19-25).  Berria - Kirola   2006-04-16

Defentsa sendoa eginez irabazi du Baskoniak, eta orain gertu dauka bigarren postua.  Berria - Kirola   2004-02-12

Ivanovicek ez bezala, etekin paregabea ateratzen dio Atamanek zonakako defentsari.  Berria - Kirola   2004-12-15

Gibelean Isaac da hutsunea, baina Traille ekarri dute defentsa zulatzeko.  Berria - Kirola   2004-08-15

Gonzalezek defentsa ikusgarria erakutsi zuen airez, boleaz.  Berria - Kirola   2004-04-04

Alkizak defentsa gainditu eta ate aurrera iritsi zen, baina ez zuen asmatu azken pasea ematen.  Berria - Kirola   2004-10-28

Txutxi Cos Alaveseko prestatzaile fisiko berriak defentsa zentral bat eta ezker hegalerako jokalari bana behar dituela azaldu zuen atzo.  Berria - Kirola   2004-08-05

8 (organismoan) pl

Baxu ditu defentsak gaixoak, eta bertan behera utzi behar izan dute kimioterapia oraingoz.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 128. orr.

Urtarrilerako emango dizut ordua, defentsak bere onera etorri badira hurrengo zikloarekin hasteko.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 202. orr.

Ohartu ziren, halaber, hiltzen zen jendeak defentsak modu arraroan gutxituta zituela.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 118. orr.

Defentsei aurre egiten die horretarako [GIB birusak], babesleei.  Berria - Gaiak   2006-01-25

Meningitisa, funtsean, nerbio sisteman dauden defentsen galera da.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Hala ere, kasu askotan birusa linfozitoak suntsituz joaten da, eta, hala, pertsonaren defentsa sarea hondatu egiten da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 119. orr.

Hiesaren birusak, berez, ez gaitu hiltzen, baina birusak gure linfozitoak jan egiten ditu, hau da, gure defentsa sistema suntsitzen du.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 119. orr.

9 pl babesgarriak, babesak.

Horretarako defentsak jarri ziren zenbait lekutan, eta herriko elizaren atzealdean zegoena indartu.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 85. orr.

Zuhurtasunak defentsak sendotzea eta erasoaren zain geratzea aholkatzen du.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 190. orr.

Miretsi zuen laguntzailearen indarra bitxeroa barraren kontra tinkatuta kanoak behar zuen tarte zehatz hura mantentzeko, gurpil-gomazko defentsak sobera behartu gabe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 233. orr.

Ithiliengo defentsen mendebaldeko postu aurreratua, Azken Aliantzaren ostean eraikitakoa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 217. orr.

Beste batzuk ibaiaren ekialdeko ertzean defentsa-eraikinak presaka eraikitzen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 198. orr.

Defentsa harresien hondakinak ageri ziren, harriak etxeko beste eraikuntzetan erabili bazituzten ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 34. orr.

10 defentsa egin ik defendatu.

Argudioak zure ideia, proposamen edo ekarpenaren defentsa egiten du. Solidarioentzat bereziki zaila izan da herrien defentsa egiteagatik Itoizko Koordinakundeko kideen kritikak jaso izana.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 334. orr.

Horra zergatik akusatua bera abisatu nuen garbiki, bere jujeen aitzinean ere, haren defentsa egitea onartzen nuela, bakar bakarrik, sekula hura heretikoa zela argi ikusten baldin banuen, ohartu orduko ene lana uzteko haizu banintzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 209. orr.

Herriak defendatzen aritu gara, baita bizimodu zehatz baten defentsa egiten ere.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 82. orr.

Prentsari ezer azaltzeko debekuak berak, ez ote zidan nahikoa argi esaten zein izan ziren zure berbak, zeren noren defentsa egin zenuen zeure burua defendatu zenuenean?  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 73. orr.

Hainbat urtetan gure herriaren epaile zarela jakiteak ematen dit konfiantza neure buruaren defentsa egiteko.  Elizen arteko biblia   Eg 24,10

11 defentsa idazkari Ameriketako Estatu Batuetan eta, defentsa ministroa.

Ameriketako Estatu Batuetako Defentsa-idazkaria zen, baina ezin kaka egitera ere bakarrik joan!  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 27. orr.

Bennett Alexander Defentsa-idazkaria zeru gorri piztuari begira geratu zen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 27. orr.

Defentsa idazkariak nabarmendu du Gobernuak ez dituela aldatuko Iraken eta Afganistanen dituen egitasmoak.  Berria - Harian   2005-09-08

Beste egunkari batek argitara emandako argazki batzuk «muntaiak» izan zitezkeela berretsi du Erresuma Batuko Defentsa idazkari Adam Ingramek.  Berria - Mundua   2004-05-15

Bere administrazioko Defentsa idazkari Donald Rumsfeldi «egia jakiteko eta hori Irakeko herriari zein mundu zabalari jakinarazteko» eskatu diola.  Berria - Mundua   2004-05-06

12 defentsa ministro

Sadun al Duleimi Defentsa ministroak iragarri zuen neurria: «Auto bakar bat ere ezin izango da sartu edo atera».  Berria - Harian   2006-02-26

Michelle Alliot-Marie Frantziako Defentsa ministroak DCN ontziola militarren pribatizazioari abiada ematen dion legegaia aurkeztu zuen atzo.  Berria - Ekonomia   2004-12-09

Jose Bono Espainiako Gobernuko Defentsa ministroak kargua utzi du.  Berria - Euskal Herria   2006-04-08

Israelgo Defentsa ministro Shaul Mofazek zehaztu du, dena den, hilabete eta erdiko epean desegingo dituztela kokaguneak.  Berria - Harian   2005-08-17

Defentsa ministro Geoff Hoon-ek armagintza nuklearrean aditu zen zientzialari britainiar baten izena eman zuen -David Kelly- BBCko informazio deseroso horien errunduntzat.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 28. orr.

Kennedyren Defentsa ministroa izan zen, Vietnameko gerraren arkitektoa.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abokatuek defentsa (5); aebetako defentsa (45); aebetako defentsa idazkari (21); aebetako defentsa idazkariak (9); aldeko defentsa (16); alliot marie defentsa (12); askatasunaren defentsa (6); aurkako defentsa (21); aurkariaren defentsa (7); autodeterminazio eskubidearen defentsa (6); baina defentsa (8); batuetako defentsa (13); batuko defentsa (21); batuko defentsa ministerioak (5); batuko defentsa ministro (5); bere buruaren defentsa (6); bere defentsa (23); bezalako defentsa (5); buruaren defentsa (8); da defentsa (18)

defentsa abokatu (5); defentsa abokatuak (13); defentsa abokatuek (9); defentsa agindu (5); defentsa ahula (6); defentsa aparta (7); defentsa apur (8); defentsa apur bat (8); defentsa argia (5); defentsa bat (6); defentsa bikaina (7); defentsa da (28); defentsa dela (8); defentsa egin (41); defentsa egin zuen (15); defentsa egingo (10); defentsa egitea (13); defentsa egiteko (21); defentsa egiten (27); defentsa egiten du (6); defentsa ere (15); defentsa eskasa (7); defentsa eskubidea (46); defentsa eskubidea bermatzeko (5); defentsa eskubidea urratzen (10); defentsa eskubideak (11); defentsa eskubidearen (6); defentsa eta (86); defentsa eta barne (6); defentsa ez (12); defentsa ezarri (6); defentsa gainditu (8); defentsa gogorra (21); defentsa gogorrak (5); defentsa gogortu (11); defentsa gogortu zuen (7); defentsa guztion (5); defentsa guztion esku (5); defentsa hartu (5); defentsa hobetu (5); defentsa hori (6)

defentsa idazkari (32); defentsa idazkari donald (28); defentsa idazkaria (10); defentsa idazkariak (30); defentsa idazkariaren (5); defentsa indartu (5); defentsa irmoa (7); defentsa itogarria (9); defentsa izan (21); defentsa izan da (5); defentsa izan zen (8); defentsa izango (11); defentsa izango da (8); defentsa jokoa (8); defentsa lan (19); defentsa lana (24); defentsa lanari (8); defentsa lanean (20); defentsa lanetan (21); defentsa ministerioak (46); defentsa ministerioan (5); defentsa ministerioaren (23); defentsa ministerioaren arabera (5); defentsa ministerioko (20); defentsa ministro (130); defentsa ministro geoff (5); defentsa ministro hazem (8); defentsa ministro jose (17); defentsa ministro michelle (5); defentsa ministro sergei (5); defentsa ministro shaul (27); defentsa ministroa (30); defentsa ministroak (72); defentsa ministroaren (25); defentsa ministroari (9); defentsa ministrordeak (6); defentsa on (9); defentsa ona (34); defentsa ona egin (9); defentsa onena (9); defentsa oso (11); defentsa prestatzeko (16); defentsa sendo (7); defentsa sendoa (16); defentsa sendoan (5); defentsa sistema (15); defentsa sistemaren (5); defentsa sutsua (26); defentsa sutsua egin (13); defentsa zibileko (6); defentsa zorrotza (18); defentsa zorrotza egin (6); defentsa zulatzea (6)

donald rumsfeld defentsa (20); du defentsa (22); duen defentsa (5); dugu defentsa (7); dute defentsa (8); edo defentsa (5); erresuma batuko defentsa (21); errusiako defentsa (9); errusiako defentsa ministro (5); eskubide guztien defentsa (8); eskubidearen defentsa (7); eskubideen defentsa (46); eskubideen defentsa eta (6); eskubideen defentsa guztion (5); espainiako defentsa (47); espainiako defentsa ministerioak (13); espainiako defentsa ministro (15); estatu batuetako defentsa (13); estatutuaren defentsa (8); eta defentsa (121); eta defentsa eskubideak (5); eta defentsa ministro (6); euroligako defentsa (5); euskararen defentsa (9); frantziako defentsa (33); frantziako defentsa ministerioak (5); frantziako defentsa ministro (10); frantziako defentsa ministroak (9); geoff hoon defentsa (7); giza eskubideen defentsa (20); gure defentsa (6); guztien defentsa (12); haien defentsa (5); haren defentsa (6); herrien defentsa (8); hizkuntza eskubideen defentsa (6); hoon defentsa (7); horren defentsa (9)

ilunen aurkako defentsa (12); ingurumenaren defentsa (5); interesen defentsa (5); irakeko defentsa (29); irakeko defentsa ministro (12); israelgo defentsa (46); israelgo defentsa ministro (24); izan zen defentsa (5); konstituzioaren defentsa (5); marie defentsa (12); marie frantziako defentsa (13); mofaz defentsa (7); nazioen defentsa (5); nire defentsa (8); oso defentsa (7); rumsfeld aebetako defentsa (8); rumsfeld defentsa (20); rumsfeld defentsa idazkaria (5); rumsfeld defentsa idazkariak (11); shaul mofaz defentsa (5); sokratesen defentsa (8); tauk defentsa (5); tauren defentsa (8); uelaren defentsa (5); uruñ zen defentsa (9); zonakako defentsa (36); zonakako defentsa agindu (5); zonakako defentsa ezarri (6); zuen defentsa (25); zuen defentsa ministroak (6); zuten defentsa (14)

argudiatu zuen defentsak (6); aurkako defentsako (18); aurkako defentsako irakasle (5); defentsak aurkeztutako (8); defentsak dio (5); defentsak egindako (5); defentsak eta (11); defentsak ez (5); defentsak helegitea (5); defentsak jarritako (8); defentsako abokatuak (14); defentsako abokatuaren (8); defentsako abokatuei (5); defentsako abokatuek (38); defentsako abokatuen (7); defentsako beharra (10); defentsako irakasle (5); defentsako lan (10); defentsako lana (28); defentsako lanean (26); defentsako puntua (5); dio defentsak (5); du defentsak (14); eskatu zuen defentsak (5); eta defentsak (18); eta defentsako (19); hzren defentsak (7); ilunen aurkako defentsako (18); zuen defentsak (23); zuten defentsako (5)

aldeko defentsan (5); aritu ziren defentsan (6); bai defentsan (13); baina defentsan (11); baita defentsan (6); baita defentsan ere (5); batez ere defentsan (8); bere buruaren defentsan (9); buruaren defentsan (11); da defentsan (11); defentsan ari (14); defentsan aritu (8); defentsan aritzea (5); defentsan baino (5); defentsan bikain (9); defentsan egin (9); defentsan egindako (9); defentsan egiten (11); defentsan egiten duen (5); defentsan ere (31); defentsan eta (41); defentsan eta erasoan (11); defentsan ez (17); defentsan ez ezik (6); defentsan hobetu (7); defentsan huts (6); defentsan indarrak (6); defentsan izan (5); defentsan lan (36); defentsan lan ona (8); defentsan lanean (5); defentsan maila (5); defentsan oinarritu (6); defentsan oinarritzen (11); defentsan ondo (11); defentsan ongi (10); defentsan ongi aritu (5); defentsan oso (11); defentsan oso ondo (5); defentsan sendo (23); defentsan zein (14); defentsan zein erasoan (11); du defentsan (5); dugu defentsan (7); erasoan zein defentsan (16); ere defentsan (9); eskubidearen defentsan (6); eskubideen defentsan (69); eskubideen defentsan lan (5); eta defentsan (57); eta politikoen defentsan (10); giza eskubideen defentsan (11); hizkuntz eskubideen defentsan (5); interesen defentsan (6); lanpostuen defentsan (5); politikoen defentsan (13); presoen eskubideen defentsan (12); senideen eskubideen defentsan (5); taldeak defentsan (5); zein defentsan (16); zen defentsan (7); ziren defentsan (7); zuen defentsan (14); zuten defentsan (7)

bere defentsarako (7); defentsarako behar (6); defentsarako elkartea (10); defentsarako elkartea talde (5); defentsarako elkarteko (5); defentsarako eskubidea (16); defentsarako eta (10); defentsarekin eta (5); defentsaren abokatuak (6); defentsaren arabera (5); defentsaren aurrean (5); defentsaren eta (10); defentsaren galderei (6); defentsari dagokionez (8); defentsarik ez (5); defentsarik gabe (16); defentsarik onena (13); ere defentsari (5); eskubideen defentsarako (20); eskubideen defentsaren (6); eta defentsarako (12); eta defentsaren (25); eta defentsari (6); giza eskubideen defentsarako (16); lehiaren defentsarako (10); uda ulsterren defentsarako (12); ulsterren defentsarako (13); ulsterren defentsarako elkartea (8); zion defentsari (5); zonakako defentsaren (6)


defentsabide iz defendatzeko bidea.

Gure garai honetan, hizkuntza eta idazki politikoak dira defenditu ezin daitekeenaren defentsabideak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 194. orr.


defentsagabe iz defentsarik gabea.

Bera talaian zegoela jakinda, lasai asko sartu ginen posizio defentsagabera.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 210. orr.


defentsaile iz defendatzailea.

EKB-k militante abertzaleak eta Giza eskubideen defentsaileak hartu izanen den erabakiaren zain erne egoiterat deitzen ditu, legearen betetze normalak Gabi askatasunerat ekarriko duela 17 urtez preso egon ondoan esperantzarekin.  Herria   2001-04-05


defentsari 1 izond defendatzailea.

Oglaga tribuko indiar horren aurkako frogarriak oso ahulak omen dira, antza, indiar eskubideen defentsariaren aurkako konspirazio bat izan da tartean.  Berria - Kultura   2004-04-17

Hogeita seigarren gehigarri berean erranen dugu, halere, makur dabilela Marsilo Paduakoa, bere Bakearen Defentsaria delakoan, bortxatzeko eta esku hartzeko ahalmen oro ukatzen diolarik Elizari.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 137. orr.

Adingabeen Defentsariak 2002an egindako ikerketa bateko datuak ekarri zituen gogora Soledad Cruzek.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

2 futbolean eta kidekoetan, atzeko aldean jokatzen duena.

atezain bat, Christophe Bernet; defentsari bat, Nicolas Delmas; bi erdilari eta hiru aurrelari.  Herria   2002-08-01

Baloia hanketan zuela, bizpahiru defentsari iskin egin, gero atezainari, eta, atea libre zuenean gola sartzeko, [...].  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 65. orr.

3 adbokatu defentsari adbokatu defendatzailea.

Antonio Saez de Santamaria abokatu defentsariak Lauaxeta komunismoaren aurkakoa zela adierazi zuen, haren absoluzioa eskatzeko arrazoi gisa.  Berria - Harian   2005-08-13

Abokatu defentsariarekin egon zen azken aldian, pozoia eskatu zion, baina berehala konturatu zen okerraz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 64. orr.

Epaia emandakoan, frakez jantzitako abokatu defentsariak agurtu ondoren, eta haien begi errukior, erruduntasun-adierazle eta ezintasunez txundituei ihes eginez, akusatuak une batez atean elkartu ziren.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 28. orr.


defentsiba
1 defentsiban adlag defentsa jarreran.

Nire kasuan, uste dut defentsiban egoten zela, nahiz eta sekula ez nion inolako motiborik eman.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 143. orr.

Zurrunegi eta defentsiban ibili omen zinen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 244. orr.

Ni ikusi orduko, ordea, defentsiban jarri zen, erbinudea baino erneago. horrek ez ditu defentsiban jarri etorkizunean egin beharko dituztenen aurrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 141. orr.

Burutik jota dago bera ere, biok zaudete -defentsiban jarri zen, era kaskarrean jarri ere-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 217. orr.

«Hazkunde krisi moduko bat izan dugu; asko hazi gara eta guzti hori eramaten arazoak izan ditugu», gaineratu zuen; eta «zain egon gara, defentsiban», erantsi.  Berria - Ekonomia   2004-05-22

2 defentsibara adlag defentsiban.

Alderdi konstituzionalistak, berriz, Lizarra-Garazi indarrean egon zen bitartean, noraezean ibili ziren, komunikatiboki guztiz out, defentsibara, gotorlekuetan tinko.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

defentsiban jarri (3)


defentsibo izond defentsarena, defentsari dagokiona. ik defentsa 2; defentsa 4.

Hori argumentu defentsibo bat da, eta defentsa zerbaiten beldur zarenean bakarrik erabiltzen da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 344. orr.

Zer nolako estrategia defentsiboa antola zitekeen halako etsai baten aurka?  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 135. orr.

Fase defentsiboa izango da lehena eta bertan aire defentsako operazioak gidatzeko ahalmena frogatuko da.  Berria - Euskal Herria   2004-09-25

Maila defentsibo on horri eusteko.  Berria - Kirola   2004-09-16

Joko sistema defentsiboa erabili ohi du Manzanok.  Berria - Kirola   2004-10-02

Askotan, baliabide urritasun horrek justifikatu egiten du ez egin nahi izana, jarrera defentsiboa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Zapateroren diskurtsoa zuhurra, neurtua eta ia defentsiboa izan zen.  Berria - Harian   2005-05-12

Kanpoko ekonomiari dagokionez, Listen nazionalismo ekonomikoa defentsiboa da erasozkoa baino areago.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 42. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

defentsibo bat (4); jarrera defentsiboa (3)


defentsiboki adlag era defentsiboan.

Kontsumitzaile elkarteek eta bestelako gizarte taldeek gero eta gehiago luzatzen dituzten eskaerei defentsiboki aurre egitea, eta azken batean, merkataritza politiken alorrarekin zerikusi handia duten helburuei edo arrazoiei begira ezartzen omen dira ekimen horiek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 248. orr.


defentsore izond defendatzailea.

Eta oila-loka ura edatera jaiki ohi zenean, Jonasek gorde dagiala esan behar zen, Jonas baita arrautzen defentsorea, hala zioten Haltsu aldean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

Epaiketaren aurrekoetan abokatu defentsore izango duena ezagutu du, hara, Mundakakoa da! faxista, baina herrikoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 81. orr.


deferente izond hodiez mintzatuz, barrabiletik hazia iraizten duena.

Barrabiletatik zakilerako esperma isurbide edo hodi deferenteak moztean datza basektomia.  Berria - Gaiak   2004-11-14

Obulu, espermatozoide, hodi deferente eta Falopioren tronpei buruz hitz egin eta, ikasleak aspertzea al da heziketa sexuala?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 291. orr.


deferentzia iz adeitasuna, begiramena.

Patroiaren ilobari egindako deferentzia.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 68. orr.

Zonbat eta zonbat deferentzia gune batetik bestera.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 21. orr.


definiezin izlag ezin definituzkoa. ik definigaitz.

Harriei goroldioa nola, hitzari ere historian zehar eta hiztunon erabileran lotu zaion iradokizunerako, metaforarako, analogiarako, sinestesiarako dohain definiezin horrek ematen dio anekdotari literaturarako gai izateko aukera.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 120. orr.

Badakit zeini gustatzen zaizkion begirada definiezinak, badakit zeinek ezin dion eutsi gorpuzkera lirain bati, gizasemeen arketipo guzti-guztiak ezagutzen ditut.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 76. orr.

Izenak, hizkuntzaren azken osagai definiezinak, bat datoz gauzekin, errealitatearen azken osagaiekin.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 156. orr.

Gauzen izpiritu definiezina, gorputzen arima, animaleen sena berdin ere.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 129. orr.

Eta maitasuna definiezina denez, ez dago arauak zehazterik maitajardunarentzat.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 59. orr.

Beraz, Bera defini dezakeen aurretiko kausarik ez dagoelako, eta horregatik, zuzenki mintzo diren pentsalari guztiek onartzen dute Jainkoa definiezina dela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 125. orr.


definigabe izond definitu ez dena.

Polonia osoan -Polonia zentzu zabalean hartuz, Baltikotik ia Itsaso Beltzeraino iristen zen Polonia zabal eta definigabe hartan- zortzi edo zazpi biztanletik bat judua zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 62. orr.


definigaitz izond definitzen zaila, ia definiezina.

Hoztasun definigaitza sumatu du zure ahotsean, hoztasuna baino areago tristura edo antzeko zerbait.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 100. orr.

Adak zirkin definigaitz bat egin zuen sorbaldak jasorik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 100. orr.

Esaterako, tripetan ernatzen zitzaion ezinegon lauso eta definigaitz hura.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 85. orr.

Berehala igarri nien, hitzik gabe ere airean bertan antzematen den zer definigaitz horri esker, bi haiek lankide huts baino gehiago zirela, bikote zirela alegia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 28. orr.

Kolore definigaitzeko ore nazkagarri batez.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 23. orr.

Kolorea definigaitza da, ez, definigaitza ez, Raimundo Silvak tonu zehatza aurkitu dio, goiz-zuria.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 159. orr.


definigaiztasun iz definigaitza denaren nolakotasuna.

Lasaitasun hura, mugagabetasun hura, bien arteko erlazioaren definigaiztasun hura bukatzen zela.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 65. orr.


definigarri iz defini daitekeena.

Kontraesana, era berean, kontzeptuen arteko harreman definigarria da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 91. orr.

Baina anbiguotasun hau erabat definigarria da, bere aldi bereko aukerak zenba daitezke eta esaldiaren egitura propioaren zatia dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 113. orr.

Mooreren posizioa, adibidez, errealismo ez-naturalista batena da; errealista, "ona" berezko kualitate objektibo eta ezagutgarritzat jotzen duelako (kualitate lehen definigarria ez dena, beraz); ez-naturalista, "ona" kualitate horri izaera naturalik onartzen ez diolako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 210. orr.


definitibo izond behin-betikoa; ondoren besterik ez duena.

Hiru hilabeteko epe berri bat ideki du, ondarkin guneen hautu definitiboen apailatzeko.  Herria   2005-12-01

Bihar gaur jakinen da noiz izanen den auzi definitiboa.  Berria - Euskal Herria   2004-05-18

Ez da erabat gauza bera izango 1223ko Erregela definitiboan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 28. orr.

Jainkoarenganako Egia "bakarra, osoa eta definitiboa".  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 124. orr.

Sinets dezaket zerbait, borroka naiteke zerbaiten alde, baina badakit ez dela definitiboa sinesten dudan hori.  Berria - Kultura   2004-04-30

Umea definitiboa izan zen, imajinatzen dut; baina kontua lehenagotik zetorren.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 9. orr.

Orduan irten zen ametsetik modu definitiboan; ez oinak lurrean jarri zituelako, baizik eta igel bat zapaldu zuelako.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

definitiboa izan zen (3)


definitiboki adlag behin-betiko, modu definitiboan.

Definitiboki, Gaztela Afrika ote da?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 178. orr.

1899an, Inperio materiala definitiboki galdua [...], haren ordez espainolaren inperio izpiritual batean hasi da Unamuno amesten.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 131. orr.

Frantses literatur sistema zentraletik, Pariseko editorial handiak beren idazle sareekin, osoki eta definitiboki kanpo den basamortu batean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 144. orr.

Arau objektiboak eta absolutuak egotea da hortaz definitiboki inportantea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 167. orr.

Definitiboki literarioa.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 67. orr.

Gatazka definitiboki gainditzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03


definitu, defini, definitzen 1 du ad zehazki azaldu; hitz edo adigai bati dagozkion tasunak formula zehatz baten bidez mugatu.

Egoerak definituko du bertutea, adoreak arriskua definitzen duen legez, edo aberastasunak emankortasuna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 56. orr.

Lehenik errorea zer den definitu behar duzue.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 39. orr.

Hasieratik hasi beharko dugu, hots, kalitatea zer den definituz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 173. orr.

Zaila da, beraz, bizi-kalitatea definitzea.  Berria - Gaiak   2004-03-24

Bazegoen formula bat f (x) funtzioaren f' (x) deribatua definitzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 363. orr.

20.VI. ataleko 13. artikuluan definitu dugun bezala.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 209. orr.

Ondorioaren ahalmena definitzen du haren kausaren ahalmenak, kausa beraren esentziak ondorioaren esentzia azaltzen edo definitzen duen bezainbatean.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 535. orr.

Lege naturalak debekatu egiten du legeak definitutako zigorra baino handiagorik jartzea.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 181. orr.

Proposizioen logikan egin dugun bezala, formulak definitu behar ditugu orain, baina hori egiteko, aurretik, terminoen multzoa zehaztu beharra dago.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 147. orr.

Definizio semantikoekin bukatzeko formulen arteko bi erlazio definituko ditugu orain: ondoriotasun semantikoa eta baliokidetza semantikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 151. orr.

2 (adizlagun baten eskuinean)

Arkaismoa honela definitu dugu: arazoaldietan, zenbat eta atzerago geratu orduan eta bizikiago deitoratzen -eta agian historikotasun gutxiagoz idealizatzen- diren egoera zoriontsuago haietako batera itzultzeko ahalegina.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.

Camus idazleak honela definitu du zoriona: bakoitzak eramaten duen existentziari buruzko adostasuna.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 62. orr.

Nola definituko dute zoriontasuna etorkizuneko hiztegiek?  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 151. orr.

Eremu kontzeptua, definitu dugun bezala behintzat, historikoki definituta dauden irudi batzuetarako baizik ez da erabat egokia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 209. orr.

Gainerako konektatzaileak "x" eta "y" definitu ditugunez, haien semantika honela zehaztuta geratzen zaigu: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 144. orr.

Hau da, "perpaus gramatikala" kontzeptua, "aurkitutako perpausa" kontzeptuaren arabera definituko du, hala nola aurkitutako perpausen ezaugarri batzuen eta gramatiken ezaugarri batzuen arabera.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 157. orr.

Absolutuki mugagabea den izakia baitezpada definitu behar dela [...] kontaezinezko atributuek osatzen duten izakia bezala.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 49. orr.

3 zehaztu.

Mutikoek sexua definitu gabe edukitzen duten adina zen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 45. orr.

Jopuntua argi eta garbi definituta zegoen, eta halaxe beharko, pilotuak eta besteak ozta-ozta sei edo zazpi ordu lo eginda zeuden eta.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 62. orr.

Kamera (azkenean!) gutxiago mugitu dut hara eta hona, eta, ondorioz, objektuaren mugimenduak askoz ere definituago ageri dira.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 289. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Gazteentzako musika egiten duen talde baten kontsumitzailea, folk talde batena edo operarena nahiko soslai definitukoak izaten dira oro har, eta bata bestearengandik ondo bereiztuak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 55. orr.

Hemen ere ezin da pentsamenduaren sistema bat birsortu, ez bada diskurtso-multzo definitu batetik abiatuz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 34. orr.

Epistemologikoki bereizitako ikerketa-esparru definitu batzuetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

Definizioak definitzaileen gauza zirela... eta ez definituenak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 260. orr.

5 ezin definituzko ik definiezin.

Ezin definituzko leku bat zen, munduaren beste aldean.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 201. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahalmenaren arabera definitu (3); arabera definitu (10); arabera definitu behar (6); argi definitu (3); bat bezala definitu (5); bat definitu (6); berak definitu (3); bezala definitu (16); bezala definitu zuen (4); bidez definitu (3)

definitu ahal (12); definitu ahal izango (4); definitu bat (4); definitu batean (4); definitu behar (30); definitu behar da (11); definitu behar dira (3); definitu behar du (4); definitu beharko (15); definitu beharra (7); definitu ditu (3); definitu du (24); definitu du kataluniako (3); definitu duen (5); definitu duenez (3); definitu dugu (4); definitu dugun (6); definitu dugun bezala (3); definitu dute (8); definitu duten (3); definitu egin (3); definitu eta (21); definitu ezin (3); definitu gabe (15); definitu gabe dagoen (3); definitu gabeko (10); definitu gabeko formula (3); definitu genuen (3); definitu izan (10); definitu nahi (12); definitu ohi (3); definitu ondoren (3); definitu zituen (9); definitu zuen (59); definitu zuen bezala (3); definitu zuten (6)

den definitu (5); ere definitu (3); eta definitu (5); gisa definitu (41); gisa definitu du (7); gisa definitu dute (3); gisa definitu zuen (11); hala definitu (5); halaxe definitu (7); halaxe definitu zuen (4); hitz horiekin definitu (3); honela definitu (18); honela definitu zituen (3); honela definitu zuen (8); horiekin definitu (4); horrela definitu (13); horrela definitu du (4); horrela definitu zuen (4); hura definitu (3); nazio gisa definitu (4); nola definitu (10); ondo definitu (5); ongi definitu (6); oraindik definitu (3); oraindik definitu gabeko (3); politika definitu (3); zer den definitu (4)

definitua eta (4); definitua izan (4); definitua zuen (3); definituak eta (3); definituak izan (3); definituko bagenu (3); definituko ditu (3); definituko ditugu (3); definituko du (7); definituko duen (4); definituko dugu (3); definituko dute (3); definituko luke (3); definituko zenuke (15); era horretara definituriko (3); eta definitua (3); honela definituko (3); horretara definituriko (3); nola definituko (17); nola definituko zenuke (14); ondo definitutako (3)

bat definitzea (5); bat definitzeko (7); da definitzea (4); definitzea da (7); definitzea eta (5); definitzea ez (4); definitzea ez da (4); definitzeaz gain (3); definitzeko aukera (5); definitzeko aukera ematea (4); definitzeko erabilitako (3); definitzeko eta (5); definitzeko gai (3); definitzeko hitz (4); definitzeko orduan (4); definitzeko unean (4); definitzeko zaila (3); den definitzea (4); egitasmoa definitzeko (3); eta definitzea (3); gauzak definitzeko (3); gisa definitzea (5); gisa definitzeko (4); gisa definitzeko aukera (4); hau definitzeko (3); hura definitzeko (4); kide gisa definitzeko (4); lana definitzeko (4); nazio gisa definitzea (3); ongi definitzea (3); orokorra definitzea (3); zer den definitzea (3)

arabera definitzen (18); arabera definitzen da (4); bat definitzen (16); bat definitzen du (5); bat definitzen dute (4); batek definitzen (3); bera definitzen (3); berak definitzen (4); berak definitzen ditu (3); bereziak definitzen (3); bezala definitzen (10); bidez definitzen (5); bidez definitzen da (3); bitartez definitzen (3); burua definitzen (3); da definitzen (6)

definitzen ahalegindu (3); definitzen ahalegindu naizen (3); definitzen bada (3); definitzen baita (6); definitzen baitu (6); definitzen da (38); definitzen dela (4); definitzen den (10); definitzen dena (4); definitzen dira (6); definitzen diren (6); definitzen ditu (15); definitzen dituen (4); definitzen dituzte (4); definitzen dituzten (5); definitzen du (49); definitzen du bere (4); definitzen duen (31); definitzen duen hitza (3); definitzen duena (8); definitzen dugu (6); definitzen dut (3); definitzen dute (20); definitzen duten (14); definitzen duten ezaugarriak (3); definitzen dutenak (3); definitzen eta (4); definitzen ez (5); definitzen hasi (3); definitzen saiatu (5); definitzen zaila (4); definitzen zuen (12); definitzen zuen bere (3); definitzen zuten (3)

du definitzen (4); ere definitzen (4); estiloa definitzen (3); eta definitzen (6); ez da definitzen (4); ez du definitzen (3); gisa definitzen (22); gisa definitzen da (5); gisa definitzen du (3); gisa definitzen zuen (3); honela definitzen (17); honela definitzen da (3); honela definitzen du (4); hori definitzen (5); horrela definitzen (3); nola definitzen (8); nola definitzen duen (3); ondo definitzen (3); soilaren arabera definitzen (3)


definitzaile izond/iz definitzen duena.

Pertsonaren eta Estatuaren arteko harremanetan aztertzen du askatasunaren kontzeptu definitzailea, bi muturrak, indibidualismoa eta estatalismoa, gaitzetsi ondoren.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 121. orr.

Zehatzenak erabili dituzte, sinpleenak, zuzenenak, kalitate, sendotasun, materia eta gogoaren definitzaile direnak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 120. orr.

Gure kultur errealitatera hurbiltzeko ez dugu lurralde politikoa hartuko definitzailetzat.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 35. orr.

Definizioak zuzentzen omen du oker hau; auzi honetan bertutea zer den definitu izan balu argi geratuko litzateke eztabaida ez dagoela gauzaren inguruan, hitzarenean baizik; hau horrela dela onartzeko, nork aurkitu definitzaile on bat?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 196. orr.

Seigarreni erakusteko ezen definizioak definitzaileen gauza zirela... eta ez definituenak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 260. orr.


definitze iz zehazki azaltzea; hitz edo adigai bati dagozkion tasunak formula zehatz baten bidez mugatzea.

1999ko Hezurrik gabeko hilak-etik hona, estilo baten definitze eta fintzean sakondu du idazleak, eskuartean duguna bezain emaitza bikaina lortu arte.  Berria - Kultura   2004-04-03


definizio 1 iz definitzea; adigai bat definitzen duen esaldia.

Definizioak izan dezan generoa, generoa eta diferentzia, biak behar baititu izan definizio zuzen batek.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

Hori dela eta, zientziaren -jakitearen- bi definizio jaso genituen: (a) lehenengoa Izatearen zientzia, Izatea Izate legez ikusita.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 52. orr.

Egia esateko, bi definizio horiek ez dira erabat ezin adostuzkoak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 265. orr.

Irudiaren eta hitzezko definizio baten artean definiziozko elkarrekiko mendekotasun bat dagoela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 232. orr.

Ohi denez, ez dute asetzen definizio horiek.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 89. orr.

Gertaera hura «genozidiotzat» jo dute Hagako epaileek, hitzaren definizioa zabalduta.  Berria - Mundua   2004-04-20

Kontzeptu honek 100 definizio baino gehiago ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Arrazoimena gai al da lau hauek bereizteko eta definizio bidez mugatzeko, kolorea ikusmenez, ikusmena barne sentimenez eta barne sentimena berez sumatuko ez balitu, bitarteko baten falta sumatuta?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 130. orr.

Konstituzioan ezkontzaz ematen den definizioa aldatzea izango du aurki Kanadako Legebiltzarrak.  Berria - Gaiak   2004-12-11

Aski erraza ematen badu ere, definizio honek arazo handiak sortzen ditu auzia estatistikoki egiaztatzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 72. orr.

Definizio hau ez dagokio lege hutsari, lege zibilari baizik.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 188. orr.

Definizio hauetarik dator, Beldurrik gabeko Itxaropenik ez dagoela, ez eta Itxaropenik gabeko Beldurrik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 357. orr.

Matematikaren oinarrizkotasuna definizio, axioma eta demostrazioetan funtsatzen da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 252. orr.

2 (izenondoekin)

Alta, "ez-beltza" "zuria" hitzaren definizio egokia al da?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 111. orr.

Beraz, substantziaren definizio soiletik atera behar da haren existentzia. aski zaigu afektu bakoitzaren definizio orokor bat izatea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 47. orr.

Esaldiaren halako definizio zabalarekin [...] zaila da ikustea nola ezagut daitezkeen enuntziatuak ez diren esaldiak eta esaldiak ez diren enuntziatuak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 96. orr.

Artea zer den eta zer ez den jakin, esperientziaz, gutxi gorabehera denok dakigun arren, askotan gertatzen zaigu ez garela gai haren definizio zehatza, haren mugak, haren eremua zehazteko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 276. orr.

Ez dago globalizazioaren definizio argirik, kontzeptua bera oso iluna izanik, balio anitz dituelako.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 148. orr.

Ez dut uste, oro har, euskal emakumearen definizio argirik dagoenik.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 258. orr.

Euskal nortasunaren definizio guztiz berria zekarren (ez arrazan oinarritua, euskaran baizik).  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 128. orr.

Ikusi al du inork definizio matematikorik zutik usteltzen?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 95. orr.

Definizio funtzional gisa ideia hau hartuko dugu: [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 261. orr.

Nazio kontzeptuari buruzko definizio bateratua hitzartzea.  Berria - Harian   2006-03-02

Ez dugu pretentsiorik, bistan da, adierazpenaren definizio bateratzaile bat emateko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 261. orr.

Eta, eztabaida amaitzeko, are definizio definigaitzagoa: badu zeozer.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 88. orr.

3 irud/hed

Hori dela-eta, «definizio falta» egotzi dio Ibarbiak Kultura Garaikidearen Nazioarteko Guneari.  Berria - Kultura   2004-07-08

Ezin dut eraman definizio falta hori; komunikazioa ez da erraza, eta Ferminek seriedadetik brometara pasatzeko duen erraztasun horrek komunikazio ahalegina beste zereginik gabe denbora pasa moduan gauzaturiko zerbait dela sentiarazten dit.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 335. orr.

Definizio falta honek bigarren mailako hauteskunde bihurtu ditu Europako bozak.  Berria - Mundua   2004-06-06

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Definizio arazoa dago.  Berria - Mundua   2004-06-18

Definizio-paragrafoa: zuk emandako edo aukeratutako zentzuaren arabera definitu, karakterizatu edo azaldutako terminoak sartzeko erabiltzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 360. orr.

Definizio-sorta hau nahikoa errealista dela iruditzen zait.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 111. orr.

Nire semeak nik idatzitako definizio liburua irakurriko luke.  Berria - Kultura   2006-04-18

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egiaren izen-definizioa, hots, ezagutza bere objektuarekin bat etortzea, hemen onartu eta aurresuposatu egiten da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 57. orr.

6 bereizmena.

Formak bata bestetik bereizi ditut, definizio handiagoko koadroak eginez.  Berria - Kultura   2004-11-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artearen definizio (4); baina definizio (7); beste definizio (8); beste definizio batzuk (3); bi definizio (4); buruz definizio (3); buruzko definizio (6); da definizio (6)

definizio argirik (3); definizio bakarra (3); definizio bat (31); definizio bat da (3); definizio bat eman (3); definizio baten (4); definizio bateratua (3); definizio batzuk (6); definizio batzuk ere (3); definizio berria (5); definizio edo (3); definizio egokia (5); definizio egokia eman (3); definizio eta (3); definizio falta (3); definizio hau (14); definizio honek (15); definizio honen (6); definizio honen arabera (4); definizio hori (23); definizio hori ez (3); definizio horiek (6); definizio horrek (8); definizio horrekin (3); definizio horren (7); definizio horren arabera (3); definizio ona (4); definizio soiletik (5); definizio zehatza (4); definizio zehatzagoa (3)

den definizio (5); edo definizio (3); ere definizio (3); eta definizio (18); ez da definizio (3); haren definizio (3); hau definizio (3); hitzaren definizio (3); honako definizio (4); honako definizio hau (3); hori definizio (3); kontzeptuari buruzko definizio (3); oso definizio (3)

bakoitzaren definizioa (4); beraren definizioa (3); bere definizioa (7); da definizioz (3); definizioa bera (3); definizioa da (7); definizioa ere (6); definizioa eta (11); definizioa ez (6); definizioa zer (3); definizioa zer da (3); definizioak eta (16); definizioak eta esanak (9); definizioak ez (8); definizioak ez du (4); definizioaren arabera (10); definizioaren barnean (3); definizioen arabera (6); definiziotik argi ageri (3); definizioz da (3); den definizioa (7); duen definizioa (3); eta definizioa (5); eta definizioak (7); gure definizioa (3); honen definizioa (3); horren definizioa (10); z definizioa (4); zenonen definizioa (4); zure definizioa (3)


definiziodun izond definizioz hornitua.

Liburu honetan hiru adibide argi ditugu oulipokoek erabili ohi zituzten prozedurenak: lipograma, translazioa eta literatura definizioduna.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 10. orr.


definizional izond definizioarena, definizioari dagokiona.

XXI. mendeko atarian Zientziaren Filosofiaren ikusmolde analitikoa beste gai eta ikuspegiekin konfrontatzeko beharra ikusten hasi denean, Cassirerren obra kontinentalean aurki daitezke hainbat ekarpen substantibo osagarri, ohiko planteamendu analitiko definizionalak aberastu ditzaketenak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 166. orr.


definiziotxo iz definizio laburra.

L'Homme qui rit nobelan esaldi txiki honetan bildu du, oso modu politean, Euskal Herri ez beti ulerterrazegi honentzat oraintxe ere, neuretzat bederen, balio oso-osokoa dirauen gure definiziotxoa: "Peuple charmant, un peu sauvage".  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 42. orr.


defiziente izond beharrezkoa edo egokia den zerbait falta duena.

Ez beza inork borondate okerraren kausa efizienterik galdetu; ez delako efizientea, defizientea baino; eta ez delako joera, alde egitea baino.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 116. orr.


defizit 1 iz diru sarrerak gastuak baino txikiagoak diren egoera; diru sarreren eta gastuen arteko alde horren zenbatekoa. ik zulo; ments 3.

Administrazioaren defizitak (sarreren eta gastuen arteko aldeak, alegia) gehienez %3koa behar zuela izan?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 41. orr.

Gastuak sarrerak baino handiagoak badira, defizit publikoa sortzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 35. orr.

Gastu soziala murrizten joan da defizitari aurre egiteko.  Berria - Mundua   2004-04-27

Amerikar defiziten handitasunak eta defizit haiek txikiagotzeko zailtasunak [...] maila ezezagunetaraino eraman zuten trukeen eta tituluen merkatuen egongaiztasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 148. orr.

Alabaina, barne-eskaintzaren zurruntasuna, eta, bereziki, esportazio-eskaintzarena, hain izaten da handia, non aurrezkia gehitzeak ez baitu ekartzen nahitaez kanpoko defizita gutxitzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Zein irtenbide aurki dezake Realak berezko defizita desagertarazteko?  Berria - Kirola   2004-03-13

defizit publikoa ezabatzea eragotziko du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 188. orr.

Barne Produktu Gordinaren defizita %3,3koa da.  Berria - Mundua   2006-02-23

Defizita kitatzeko akordioarekin pozik.  Berria - Harian   2005-02-25

Defizita murrizteko balioko du.  Berria - Harian   2006-01-24

Beren defizita finantzatu nahi zuten estatuetatik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 87. orr.

Ronald Reagan lehendakari hautatu zutenean, izugarri handitu baitzen estatubatuar aurrekontuaren defizita.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 90. orr.

Jaz %4-aren defizita ginuen; zenbat izanen da datorren urtean?  Herria   2003-09-11

Administrazio publikoen defizita 1977-1981 urteetan NPGaren %0,5 izatetik, NPGaren %3,5 izatera igaro zen 1982-1986 bitartean. zorren kitatze prozesua moteldu izanak eragin du defizitaren goranzko joera.  Berria - Ekonomia   2004-04-08

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Alemanian, Irlandan eta Suedian izan dira superabit handienak, eta Erresuma Batuan, Espainian eta Grezian defizit handienak.  Berria - Ekonomia   2004-08-21

Bushek agindutako zerga murrizketak eta gastu militarren handitzeak defizit handia sortu dute: hil amaieran, 422.000 milioi dolarreko desoreka izango da gastuen eta sarreren artean, inoizko handiena.  Berria - Ekonomia   2004-09-09

Aiertzak garbi utzi nahi izan zuen musika kontzertu guztiek %50eko defizit ekonomikoa uzten dutela, nahiz eta oso arrakastatsuak izan.  Berria - Kultura   2004-12-23

Euskal buxetaren defizit orokorrak ez du % 0,007a pasatzen.  Herria   2003-11-20

Duela zortzi urte 40.100 milioi euroko defizit publikoa izan zuen Alemaniak.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

Proposamenek baldintza malguagoak ezarriko dituzte defizit eta zor publikoa «handiegiak» murrizteko.  Berria - Ekonomia   2004-07-14

Defizit bikiak (publikoa eta kontu korrontekoa) salbu, dirua garestitzeko tartea dagoela erakutsi diote azken adierazle makroekonomikoek banku zentralari.  Berria - Ekonomia   2004-11-11

Espainiaren kasuan, defizit komertziala %30 hazi da urteko lehen 9 hilabeteetan.  Berria - Ekonomia   2004-11-26

Zuzendaritza klubaren defizit estrukturala murrizteko ahaleginetan dabilela.  Berria - Kirola   2004-05-22

Nola konponduko duzue Athleticen berezko defizita?  Berria - Kirola   2004-09-07

Estatu Batuek kanpoko defizita ezabatzeko hartua zuten erabaki sendoa beste ekimen handi batzuetan ere agertu zen garai hartan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 167. orr.

EBk espedientea ireki die Herbehereei eta Erresuma Batuari, gehiegizko defizitagatik.  Berria - Ekonomia   2004-04-08

AEBetako kontu korronteko eta aurrekontuetako defizitak eraginda, 1,31 dolarretik gora ibili zen atzo euroa.  Berria - Ekonomia   2004-11-24

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Defizit mugaren hausleak.  Berria - Ekonomia   2004-12-15

Estatu Batuetako kapitalen balantzak aldi horretan izan zuen defizit-hazkundea, hiru osagaien konbinazioaren emaitza da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 87. orr.

Ikusteko dago orain zein eragin izango dituen defizit hazkuntza horrek.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

2.750 milioi euro defizit estimazioan [...].  Berria - Ekonomia   2004-07-17

2.750 milioi euro defizit estimazioan sartu gabeko kontabilitate «doiketen» ondorio dira, BPGren %0,35.  Berria - Ekonomia   2004-07-17

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aurrekontu-defizit aski handi bat finantzatzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 162. orr.

Aurrekontu-defizitaren goratze orok, maileguz finantzatzen denean, eskari pribatuaren beste horrenbesteko murriztea eragiten du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 152. orr.

Inbertsio defizita zuzentzea eta tasa guztiak jasotzeko, kudeatzeko, kitatzeko eta ikertzeko ahalmena izatea.  Berria - Mundua   2006-01-03

Nahiz eta dolarra aspaldian inoiz baino ahulago egon, AEBei ez die balio izan euren merkataritza defizit erraldoia arintzeko.  Berria - Ekonomia   2004-01-15

Vietnamgo Gerraren ondorioz merkataritza defizitak izan zuen hazkundearengatik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 40. orr.

Prezio egonkortasuna, enplegua areagotzea, eta atzerri eta estatu defizitaren kontrola.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 190. orr.

· AEBetako kontu korronte defizita %21 handitu zen iaz .  Berria - Ekonomia   2006-03-15

5 irud/hed

Psikologikoki naizelako desordenatua, baina ezin egin dezaket ezer erremediatzeko, ezkerra izatea bezalakoa baita, edo begi-okerra; defizit bat, alegia.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 255. orr.

Eztabaida handia izan zen, euroak zekarren defizit demokratikoari buruz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 195. orr.

Juan Mari Olano eta Juan Joxe Petrikorena kartzelan egotea eta Arnaldo Otegi espetxeratze arriskuan izatea, esate baterako, prozesu honen defizit larrienaren seinale dira.  Berria - Harian   2006-03-24

Bat-bateko bertsolaritzak ikerketa mailan duen defizit handia.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 184. orr.

Era berean, kokaina maiz eta tarte luzez hartzeak «defizit kognitiboa eta azaleko zati jakinetako asaldurak» eragiten dituela ohartarazi du OMEk.  Berria - Gaiak   2004-03-20

Doris Allen psikologoak "defizit semantiko-pragmatiko"tzat deskribatzen du autismoaren alderdi hori.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 240. orr.

Aipatu ikerketan, ageri-agerian gelditu zen masa-hedabideek Euskal Herrian duten sinesgarritasun-defizita, herritarren begia eta belarria asko zorroztu direlako azken urteotan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 37. orr.

Informazio defizit handi bat -demokraziaren defizit handia azkenean-. Baina defizit iraunkorra izaten jarraitzen du... zuzendu edo ordeztu ezin daitekeen zerbait.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.

6 defizit korronte

Giro politikoa ere zaila zelarik, defizit korrontearen puzteak truke tasen iragarpenak hankazgoratu zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 160. orr.

1986an, bai Estatu Batuetako defizit korronteak, bai Mendebaldeko Alemaniako soberakinek eta orobat Japoniakoek, gora jarraitzen zuten etengabe.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

Goraldi horren aringarri bakarra, alde batetik, beste herrialde industrializatuen aurrekontu-zorroztasuna eta, bestetik, garapen-bideko herrialdeen defizit korronteen ezabatzea izan zen, behartua nahiz berezkoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 159. orr.

Epe laburreko maileguek eta inbertsioek oso eginkizun garrantzitsua izan zuten defizit korrontearen finantzaketan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako defizit (6); aurrekontu defizit (3); aurten defizit (3); defizit bikiak (3); defizit demokratiko (6); defizit demokratikoa (8); defizit demokratikoa agerian (3); defizit ekologikoa (4); defizit erraldoia (3); defizit handia (8); defizit handiak (3); defizit handiena (3); defizit hori (4); defizit komertziala (4); defizit korronteak (4); defizit korrontearen (3); defizit publiko (9); defizit publikoa (58); defizit publikoa barne (4); defizit publikoa bpgren (5); defizit publikoa izan (7); defizit publikoak (5); defizit publikoaren (6); defizit publikoari (5); dute defizit (3); erakundeen defizit (3); eta defizit (8); frantziaren defizit (3); frantziaren defizit publikoa (3); gehiegizko defizit (5); gehiegizko defizit publikoa (4); kontu korronteko defizit (4); korronteko defizit (4); merkataritza defizit (3)

aebetako defizita (6); aebetako merkataritza defizita (6); aurrekontu defizita (5); aurrekontuetako defizita (3); bere defizita (3); berezko defizita (6); defizita barne (6); defizita barne produktu (6); defizita bpgaren (3); defizita bpgren (5); defizita du (5); defizita duten (3); defizita espero (3); defizita estaltzeko (3); defizita eta (10); defizita ez (4); defizita gutxitu (3); defizita gutxitzea (4); defizita iragarri (3); defizita izan (8); defizita izango (6); defizita izango du (4); defizita izateagatik (4); defizita kitatzeko (4); defizita lortzeko (3); defizita murriztea (3); defizita murrizteko (5); defizita murriztu (3); defizita pilatu (4); defizita sortzen (3); dolarreko defizita (7); du defizita (3); ehuren defizita (7); ehuren defizita kitatzeko (3); eta defizita (4); euroko defizita (14); euroko defizita du (3); euroko defizita izan (4); frantziako defizita (4); frantziaren defizita (3); gehiegizko defizita (16); gehiegizko defizita duten (3); gehiegizko defizita izateagatik (4); gorako defizita (3); kanpoko defizita (3); kontu korronte defizita (3); kontu korronteko defizita (6); korronte defizita (3); korronteko defizita (6); merkataritza defizita (21); milioi dolarreko defizita (7); milioi euroko defizita (12); milioiko defizita (3); sozialaren defizita (3); zen defizita (3); zero defizita (4)

aebetako merkataritza defizitak (3); defizitaren eta (6); defizitaren muga (5); defizitaren zati (3); defizitarioa dela (3); defizitik handiena (5); gehiegizko defizitagatik (5); merkataritza defizitak (8); merkataritza defizitaren (3); zuen defizitaren (3)


defizitario izond defizita duena edo dakarrena.

Herrialdeak duen dibisa-premiak justifika dezake ekoizpen defizitario bat tokiko diruaz laguntzea, baldin dibisen balantza garbia positiboa bada.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 125. orr.

Esaterako, Trinidad eta Tobagon Iscott altzairutegi defizitarioa hartu, eta urte baten buruan errentagarri bihurtu zuen.  Berria - Ekonomia   2006-01-28

Kontuan hartu behar da hau oso euskaltegi txikia eta defizitarioa dela, eta, gjiainera, Nafarroan dagoela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Alemaniaren batasunak mendebaldeko partearen aurrezki gehiegizkoa xurgatu zuen, eta haren kanpoko kontuak defizitarioak bihurtu ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 170. orr.

EKTren ustez, horrek erakusten du, oraindik ere, euskarazko egunkari bat egitea defizitarioa dela.  Berria - Harian   2005-06-12

Antzinaroaz geroztik, Mendebaldea defizitarioa zen Ekialdearekin egiten zituen trukeetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 27. orr.

Literatura garaikidearen itzulpena diru publikoz laguntzekotan, kalitatea erakutsi duten (eta defizitarioak izan daitezkeen) obrekin egin beharko litzateke, ez bestela.  Berria - Kultura   2006-03-04

Erakutsi dugu halako ekimen batek ez duela defizitarioa izan behar, ekimen batzuk sortzeak bidera ditzakeelako beste ekintza batzuk.  Berria - Kultura   2004-12-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

defizitarioa dela (3)


deflagrazio iz bat-bateko gartzea.

Mundu bakarra dago, geurea, baina aldizka gutxieneko energia printzipiora -sura edo hazi germinalera- murrizten duten deflagrazioen mende dagoena eta berriro ere bere baitatik birsortzen dena, palingenesia perfektuki arautu eta amaigabean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 11. orr.


deflazio 1 iz prezioen maila orokorrak behera egitea.

Deflazioaren arriskua «atzean gelditu» dela, eta lehentasuna inflazioaren aurkako borroka izango dela iragarri zuen.  Berria - Ekonomia   2004-06-09

Diruaren asmakuntza, zalantzarik gabe, onuragarri gertatu zen jaulki zuten gobernuen mendekoentzat, nahiz eta asmakuntzak berekin ekarri zituen inflazioaren eta deflazioaren gorabeherak, sozialki iraultzaileak, baita lukurreriazko interesekin maileguan hartu eta emateko tentazioa ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 78. orr.

Ez da komeni berotuta zegoen ekonomia, zertxobait hoztu beharrean, gehiegi hoztea, eta ekonomia deflazio eta atzeraldi larri batean murgiltzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 107. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Deflazio arriskuaren garaia pasa da.  Berria - Ekonomia   2004-04-24

Depresio Handiaren esperientziatik idatzi zuen bere Teoria Orokorra, deflazio garaian, atzeraldi garai larrian.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 57. orr.

Erreserba Federalak, tamalez, ez zuen jakin krisiari irtenbidea aurkitzen; aitzitik, okerragotu egin zuen egoera: bizi zen deflazio garaian inflazioaren kontrola nagusitu zen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 66. orr.


deflazionista iz deflazioarena, deflazioari dagokiona.

Sistema honek bazuen ordea alderdi deflazionista nabarmen bat, eta horri egotzi zitzaion Europako langabeziaren goraldia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 172. orr.

Oro har, aditu askoren ustez, Maastricht-en ezarri zen politika deflazionistak hazkunde urria ekarri zion Europari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.


deforestazio 1 iz basogabetzea.

Deforestazioaren errua nekazariei botatzen diegu eta haien esku uzten ditugu baso-berritze lanak.  Berria - Gaiak   2004-05-02

1990 eta 2000. urteak bitartean Afrikan izaniko deforestazioaren %60 baso zatiak baratz txiki iraunkor bihurtzearen ondorio izan zen.  Berria - Gaiak   2004-02-17

Deforestazio basatian dihardute eremu zabaletan, bai; Amazonia aldean sekulako erreketak, kez dena estaltzen duten horietakoak egin bide dituzte zenbait sasoitan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 283. orr.

2 (hitz elkartuetan)

FAO Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak «kezkagarritzat» jo du Afrikan azken urteotan gauzatzen ari den deforestazio prozesua.  Berria - Harian   2005-10-14


deformatu, deforma, deformatzen 1 da/du ad forma aldatu.

Hezurrek [...] zurrunak izan behar dute, baina ez zurrunegiak, hobe baita presioaren eraginpean zertxobait deformatzea, haustea baino.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Sinobialaren hantura kronikoak giltzadura-kartilagoa granulazio ehunez ordezten du, eta luzarora artikulazioak deformatu egiten dira, eta beren funtzioa galtzen dute.  Berria - Gaiak   2004-10-02

Museoan, zineman, telebistaren aurrean, oso-oso gutxitan egoten gara perspektibaren antolamenduak agintzen duen, edo hartarako aurreikusita zegoen, lekuan; konpentsaziorik ez balitz, bihurriturik, deformaturik baizik ez genituzke ikusiko irudiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 63. orr.

Beldur nintzen umea deformaturik edo irtengo zela...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 457. orr.

2 desitxuratu, itxuragabetu.

Egia guztiaz jabetzeko aukera izanik ezinezkoa baitzitzaion bertsio deformatu horiekin konformatzea.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 22. orr.

Nahasketa mentala, errealitatearen pertzeptzio deformatua.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 58. orr.

Zenbat holako izengoiti ez ote da sortu izanen gure artean, grazia berezia ematearren, usario errotuko hitza apropos deformatuz?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 165. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zapata handi eta deformatuak. Indibidualismo "deformatua" da, Fromm-en terminoa erabiliz, nagusi: epe motzera begiratuz, harantzago begiratu eta ikusteko gai ez den indibidualismoa.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 46. orr.

Era berean esan behar da "gizakiaren onura deformatua" erabat kontrajartzen zaiola "gizartearen benetako onurari".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 78. orr.

Edozein umerentzat garrantzirik gabea den pasadizo hark ondo azaltzen du zer nolako ispilu deformatuen galerian kondenatuta bizi izan nintzen ni.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 206. orr.


deformatuki adlag forma galdurik.

Nola adierazi zenbaterainoko zirrara egiten dizun auskalo zergatik xingola ordez lokarri-mutur bat daraman lepo deformatuki luzeko pertsona batek?  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 233. orr.


deformatzaile iz deformatzen duena.

Batzuetan, barre egiten dugu Téophile Gautierren ateraldiekin; bestetan, berriz, haserretu egiten gara berarekin eta, bide batez, mania literarioz jositako idazle deformatzaile guztiekin.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 32. orr.

Bazirudien hitz haiek putzu batera erori zirela, ur gardenak zituena, baina aldi berean hain deformatzaileak non jaitsi ahala ikus zitezkeen kiribiltzen, umearen buru zolan jainkoak daki zer itxura hartu arte.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 58. orr.

Gaur egun bertan ere, kubismoa bera, jendeak egiaz estilo artistiko bikaintzat hartzen badu ere, irudikapen deformatzaile bezala hartzen da, ia beti gutxi-asko argazkiarena izaten den analogia-arautik urruntzen den irudikapen modu bat bezala, alegia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 186. orr.


deformazio 1 iz deformatzea; deformatzearen ondorioa.

Argazki honi zeharka begiratzen bazaio, zuzen atzemango da irudikatzen den eszena, baina alferrik mugituko da ikuslea horman jarrita dauden argazkien deformazioa konpentsatzeko, zeharka fotografiatuak baitira horiek ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 73. orr.

Euren adimen ergelez ezin dute unibertsoko gauzen harmonia eta doitasuna begipean hartu eta ulertu, eta euren pentsaera gainditzen duen zerbaitek traba egiten badie, gauzen barne desorekari eta deformazioari egozten diote errua.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 68. orr.

Ahoko minbizia eta aurpegiko zauriak edo deformazioak dituzten gaixoei.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Hazteko arazoak, deformazioak eta burmuineko gaitzak sortzen ditu.  Berria - Harian   2005-08-31

Gai gara larruazalean milimetro baten ehunen bateko deformazioa nabaritzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 83. orr.

Zatitu denean, zanpatu eta uzkur bitez irudi horren muturreko parteak, deformazio oblikuoa izan dezan: luzera seiren bat murriztu eta zabalera, buelta hartzen duen lekuan, laurden bat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5050. orr.

2 irud/hed

Kultura modernoaren porrota ez dakar ez indibidualismoaren printzipioak, ezta onura morala eta norberaren interesa lortzea gauza bera direla dioen ideiak ere, "norberaren interesa" esaten zaion zer horren esanahiaren deformazioak baizik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 77. orr.

Edo agian dena izango zen urteetan (ni bezala) kirol kazetaria izandako baten deformazio profesionala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 36. orr.


deforme izond itxuragabea, eitegabea, formagabea.

Amuategi gaineko tontorrean laino deforme bat hormarena egiten prantatu zen, gorri zeharrargiz blai.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 401. orr.

Haurrak deformeak eta itxuragabeak baziren, abandonatzeko baimena ematen zien, auzo hurbilenetako bosti erakutsi ondoren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 115. orr.


defot izond antzua.

Zeren ni ere gogaiturik bainengoen orduko, bai neskatxekin loturikako edozein kontu bekatutzat hartzeaz, eta bai gazte debot defot baten izaiteaz ere!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 460. orr.


defraudatu, defrauda, defraudatzen du ad huts egin, desilusionatu, desengainatu.

Sentitzen dinat hirugarrenez hi defraudatzea, bisita bat egitera joan nindunan...  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 79. orr.

'Etzak erosi!', esan diot neure buruari, 'zer demostratu nahi duk?', eta gomendio horretan beldurra zegoen, defraudatuta geratzeko beldurra.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 119. orr.

Defraudatuta norekin, ordea, Gibrán Jalil Gibránekin ala neure buruarekin?  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 119. orr.

Literaturak berak ez gaitu inoiz defraudatuko; enparauak toreatu egin beharko ditugu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 381. orr.


defunktu ik defuntu.

defunta izond/iz emakumeez mintzatuz, hila, hildakoa. ik defuntu.

Don Pedroren ama defuntak zuk beraren arropak janztea espero du.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 62. orr.

-Beilan pasatu dudala gaua, neure Refugio defuntaren beilan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 158. orr.

-Neure defunta lurperatzeko laguntzatxo baten eske nator.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 160. orr.


defuntatxo izond/iz adkor defunta.

Esaiok bien bitartean defuntatxoari nik beti nahi izan niola eta nitaz akordatzeko loriara iristen denean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 158. orr.


defuntu (orobat defunktu g.er.) izond/iz hila, hildakoa. ik zendu.

"Eskerrak senar defuntuari!", egin du Sofiak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 111. orr.

Imanolek bere aita defuntuarekin itzelezko ikamika duela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 56. orr.

Errege defuntuaren organoak honela banatu dira, berak desio zuen bezala: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.

Don Estebe eta don Kosme, bestalde, noiznahi biltzen ziren don Anxelmo defuntuarekin.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 51. orr.

Bob Marley defuntuak sinatuko zituzkeen halakoak, marihuanarentzako ongarri organikoa baino gehiago balitz, hots, zerraldo ez balego.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 69. orr.

Badela erabat hilen eta erabat bizien artean gradurik, mundu honetan segitzen duten defuntuak eta beren kezkez gu kezkatzera hilen artetik bisitan etortzen zaizkigun zenduak barne.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 16. orr.

Azaltzen nion, adibidez, defuntuek ez zutela eskubiderik gure bizitza baldintzatzeko, eta bost axola duela non ehorzten gaituzten, azken finean, ez baikara materia elikatuko duen materia organikoa baino.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 309. orr.


defuntzio iz hiltzea.

Hildakoentzat enkargatzen den koroa horietako bat enkargatzea gure harremanaren jaiotze eta defuntzio datak jasotzen dituen xingola batekin?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 207. orr.


degeneratibo izond endekatzea dakarrena.

Gaitz neurologiko degeneratibo gehienekin horrela gertatzen da.  Berria - Gaiak   2006-01-22

Eritasun kroniko degeneratibo progresibo bat duen eri batek normalena litzateke bere neurologoarekin hitz egitea gaixotasunaren progresioari buruz eta erabakitzea ze momentutan ez duen beste tratamendurik hartu nahi.  Berria - Harian   2005-02-04


degeneratu, degenera, degeneratzen (orobat dejeneratu g.er.) 1 da/du ad endekatu.

Kristautasuna sortuz gero, gizadiaren bizitzak ez du egin degeneratu besterik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 241. orr.

Ortografiaren arauak betetzen ez badira hizkuntza dejeneratuko dela.  Berria - Kultura   2004-05-18

2 (era burutua izenondo gisa)

Ea, uztak musika degeneratu hori eta jo ezak Sieg Heil! Sodioa metal dejeneratua da: izan, hitzaren zentzu kimikoan baino ez da metala, ez noski eguneroko hizkuntzarenean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 10. orr.

3 biziotsua, galdua.

Adierazi zuen ni degeneratu hutsa nintzela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 91. orr.

Talentuz betetako gizon eder hura degeneratu nazkagarri bat besterik ez zen.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 191. orr.

Gizon maniako degeneratuak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 217. orr.

Aldizkari zantarrak eta bideo degeneratuak nonahi.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 116. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

maniako degeneratu (3)


degeneratzaile izond endekatzailea.

Zibilizazioak asmatutako martingalarik degeneratzaileenak gailurra jo duela erakusten ari zaigu gazteria, eta inork ez du ohartu nahi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 73. orr.

Gehienez ere, esekitoki sentitzen naiz batzuetan, edo lanpara, karkaxa, hitz zauritu, gramatika degeneratzaile.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 165. orr.


degeneratze iz endekatzea.

Ezin nuen sinetsi hain aspaldi ez zela estudiante guztiz ganorabakoak izandako haiek, urte gutxiren buruan halako erosotze eta degeneratze mailara hel zitezkeenik.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 33. orr.


degenerazio iz endekatzea.

Orduan ere argi geratzen da Bera Jaungoiko perfektua dela inolako urritze eta degeneraziorik gabe bere izatean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 65. orr.

Uste zuen gehiegi ikasteak ahultasuna ekartzen duela, degeneraziora eramaten gaituela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 110. orr.

Volksgeista, Ortega-rentzat, positiboa izan liteke [...] eta negatiboa izan liteke; baina hau, antza, alde batetik filosofia higatuen liburuetako kontua omen delako (zer positibotasun aitor dakioke orduan gaur?), edo Volksgeist jatorraren degenerazioa delako, nazionalismo eta kostunbrismo bihurtua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 159. orr.

Musika kendu eta Athletic-en partidua ari zen entzuten, irratiz: horra degenerazioak zertara eraman gaitzakeen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 112. orr.

Krafft-Ebingen arabera, erlijio eta kultura arauetatik amiñi bat aldentzen diren jokabide sexual guztiak "patologikoak" dira, gaixotiak, degenerazio mentalaren eta eromenaren adierazgarriak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 9. orr.


degradagarri izond degradatzen duena.

Argi dago komedia giro nabaria eman nahi izan diotela lehen minututik amaiera arte irauten duen egoera degradagarri horri, telezaborreko programetan gertatzen den bezalaxe.  Berria - Kultura   2004-03-05


degradakortasun iz degradakorra denaren nolakotasuna.

Bakterioei esker lortutako polimeroak duen abantaila nagusia bere degradakortasuna da, hau da, material horren erabilera bukatu denean, PHBa bera izango da biodegradaziozko erreakzioei hasiera emango dien produktua.  Berria - Gaiak   2006-04-06


degradatu (ETCn 1.100 agerraldi), degrada, degradatzen 1 du ad norbaitek duen gradua edo maila behetitu.

Dreyfus izeneko ofizial frantses judu bat atxilotu, degradatu eta hil arte erbesteratzearekin zigortu zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 8. orr.

Badirudi Karlos Burusoilak eraso ziola gehien elizgizonen ondareari, dela haren kontra suminduena bera zelako, dela haiek aita degradatu zutelako, dela herabeena izan zelako.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 335. orr.

Jeneral feudodunak banan-banan degradatu eta hilarazi egin zituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 48. orr.

Baina ez zuen jakin, ordea, buruzagi barbaro haien gudalburua Ivan Ogareff zela, ezagutzen ez zuen ofizial errusiar bat, dukeak berak behinola degradatu zuena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 416. orr.

Erregea degradatu nahi, eta erregetza bera degradatu zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 333. orr.

2 jatorrizko kalitatea kendu.

Azken berrogeita hamar urte hauetan herrialde industrializatuen ekonomi hazkunde bizkorra ekarri duen baliabide-kontsumo azeleratuak Lurreko basoak, lurzoruak, ura, airea eta biodibertsitatea degradatu ditu.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 63. orr.

Horregatik egin zituen Karlomagnok, guk izan dugun printzerik arretatsu eta arduratsuenak, hainbeste araudi, feudoak beren jabeen alde degradatzea galarazteko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 319. orr.

Ez ditu osagai horiek degradatzen, zeluletako hormetatik iragazi eta haien eragin toxikoa murriztu baizik.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Uraren zentzuzko erabilera bermatuko dugu, gastua proportzionalki banatuko dugu, eta bitartekoa degradatzen duenak ordainduko duela bermatuko dugu.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

• 3 da ad jatorrizko kalitatea galdu.

Hazkundealdian, zibilizazioa pixkanaka inguruko barbarotasunera degradatu zen atalase zabal batean zehar, kanpotarrari sarbide erraza eskaintzen ziolarik barruko ikuspegi erakargarrira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 142. orr.

Usainak sortzeko gaiek alergiak sor ditzakete, azala ukitu edo gero ingurumenean degradatu ondoren.  Berria - Gaiak   2004-11-23

4 (era burutua izenondo gisa)

Demokrazia degradatu batean bizi garela ematen du.  Berria - Harian   2005-03-19

Gure herria "degradatua, bortitza, zabarra, moldakaitza, kristau izenaren gauza-eza" deklaratu zuten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 268. orr.

Degradazioak hondoa jotzen du batzuetan, mailarik degradatuenera jaitsiz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 175. orr.

Etxe batez oroitu naiz zeure kantua aditzean, langile auzo degradatu batean alokatu nuen etxea.  Berria - Kultura   2006-01-05

Kasbako alderik degradatuenetan ere -Algeriaz ari da-, asko dira antena parabolikoak dituzten etxeak.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 81. orr.

5 (era burutua izen gisa)

Marrazki burutuaren "azpian", haren itzalen, haren degradatuen, haren testuraren pean, marrazturiko objektuaz marrazkilariak duen egiturazko ezagutza irudikatzen duen "hezurdura" bat balego bezala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

degradatu batean (3); degradatu eta (3)


degradazio 1 iz degradatzea.

Hiru ikertzailek jasoko dute aurten Kimika Nobel saria, proteinen degradazio kontrolatuaren inguruko ikerketa lanagatik.  Berria - Gaiak   2004-10-07

Pobreziak berekin daraman degradazioa, arimaren eta gorputzaren desohorea, han pairatu nuen nik, patu komun makurrak jotako prostituta eta gaixoekin batera.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 42. orr.

Degradazio moral hori Lynnie England soldaduaren irribarreak gorpuztu du, harro-harro, preso irakiar biluzien aurrean.  Berria - Mundua   2004-05-09

Zeren azken batean [...] berak ez zeukan ezkondu beharrik, Jainkoari eskerrak: ez zeukan degradazio hura jasan beharrik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 101. orr.

Herri pobreek hazkunde ekonomikoaren eta ingurumenaren degradazioaren artean aukeratu behar izaten dute.  Berria - Gaiak   2004-04-07

2 (hitz elkartuetan)

Zein da gure askatasun maila egungo degradazio dinamikak edo hauetara garamatzaten antolamendu egiturak alderanzteko unean?  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 75. orr.

· Sareok, maila globaleko gertakarien aurrean, tartean baitira pobrezia eta ingurumen degradazioa, maila lokaleko ondorioak izaten dituzte berehala.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 78. orr.

· Ingurumen eta gizarte degradazio egoera ulertu ahal izateko.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 77. orr.


degustazio iz dastatzea.

Bestalde, degustazio gastronomikoa eta kale antzerkia izango dira Areatzan, eguerdi aldean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28


dei (ETCn 35.127 agerraldi) 1 iz deitzea; deitzeko hitza edo hotsa.

Horretan, ordea, dei batek, oihu batek, izen batek "Ulrich", astindu zuen haren lozorro sakona eta jaikiarazi zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 285. orr.

Nahiz eta pausuko nintzen deira joan behar nuen, plazara, luzaz irauten zuen dei hartara.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 54. orr.

Tentamenduaren dei hartan ez nuen kontzientziaren ezbairik izan. besteak, barrutik, haren mugimendu guztiak jarraitzen zituen, makurturik, belarria harriaren kontra jarririk, eta garrasi urragarriz erantzuten zien haren dei guztiei.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 313. orr.

Credo!, apez izaiteko dei bat ere izan zitekeena, eta ozentki eta bortizki deitu ninduena...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 338. orr.

Geroxeago, dei bat entzunda bezala, Mary Ann bera azaldu da atean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 454. orr.

Dei hura hartu eta lehenbiziko hegazkinera igotzea izan nuen lehen barne-bulkada.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 126. orr.

Starfford inguruetan genbiltzan barne-irratitik dei bat jaso genuenean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 58. orr.

-Ba, lurraren deia, lurraren galdea.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 80. orr.

-Emigrazio Zerbitzura eginen banu deia...  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 38. orr.

Bazkaltzeko deia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 19. orr.

Laster zabaldu zen deia auzoan: batzarra frontoian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 177. orr.

Ezezagunei egiten zaie deia, hurbilenen kalterako.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 96. orr.

Azkenean, behar zitzaien frantses guztiei frantses hizkuntza baizik ez mintzatzeko deia helarazi.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 66. orr.

Jendea elkartu eta kartelak egitekotan geratu ginen, manifestaziorako deia eginez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 93. orr.

Boikoterako deia jende askok jarraitu du.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 229. orr.

Sakelakoa erabili nuen deia egiteko.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 29. orr.

Arrenka ari nintzaion oraino, afaritarako deiak jo zuenean.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 142. orr.

Nola idazten dugun galdetzen zaigu beti; oso bakanetan gure irakurtzeko moduez eta irakurtzerakoan izaten ditugun bihotz-zimikoez, memoria argitzera etorritako deiez, adimenaren bideetan barna egindako joan-etorriez.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 10. orr.

Eliseori deia.  Elizen arteko biblia   1 Erg 19,19 tit

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haietariko batek adarra jo zuen: oihartzunak dei luzea haranean barrena hedatu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 74. orr.

Eta orain bi laiko, goiz arratsetako dei luzeetan ene ondoan nituenak, tallurgoan hasi aitzin.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 84. orr.

Ez dira gehiago dei orokorrean baizik ikusten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 79. orr.

Dei ilunari men eginez, senari jarraituz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.

Dei urrun, ilun bat bezalako zerbait zen, pentsamendu logikoa amaitzen zen muga lanbrotsutik haratagoko tokiren batetik etorritako deia.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 260. orr.

Dei mugatua egin zen, saio hartan ezin baitzen nahi adina jende sartu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 49. orr.

Otoitz egitera joateko dei santuaren oihartzunak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 331. orr.

Berrogei urtean ibili zen horrela, harik eta Heriok dei hotza egin zion arte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 44. orr.

Samen ahotsaren dei idorra entzun zuenean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 233. orr.

Zilarrezko adarra jaso eta muinoaren bestaldean oihartzun egin zuen dei argia atera zion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 373. orr.

Hoteleko enkontru sutsua, dei telefonikoak, "Rivadella" ostatuko agurra, [...].  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 69. orr.

Dei marxista horren ahalmenaren aurrean amerikar sektore antikomunista batzuen larritasuna ez zen ezkutatzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 390. orr.

Hamarrak bost gutxitan zeharkatu zuen Sarak anbulatorioko ate nagusia, baina nola medikuak, bospasei minutu lehenago, dei larri bat izan baitzuen [...] ordubete egon behar izan zuen Sarak han, itxarongelan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 9. orr.

Baina zer da dei deigarri hori, jaun André?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 247. orr.

Ez du atsedenik izango, kanpoko sorkari guztiek utzitako pozik eza, barrurako dei gertatzen baitzaio.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.

Txapli komunera, eta minutugarrenera banan-banako deia taldekideei sudurrak nasaitzera.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 48. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Barre-algaraka jarraitu zuen, Matson andrearen "Curtis!" dei-oihuei eta Matson jaunaren bekozkoari jaramonik egiteke.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 247. orr.

Zenbait asteren buruan elgarrekilakoa egin behar genuen, dei denboran elgarren ondoan baiginen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 69. orr.

Ulrichek dei oihu zoli bat egin zuen, ozena, luzea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 281. orr.

Roke, beretarrengandik alde, hauek ikasi ezineko lekuren batera biltzen zen gauerako; dei-paper askotan jarria baitzeukan haren burua Bartzelonako errege-ordezkoak, eta, estu eta larri beti, ez zen inorekin fidatzen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.

Lau ordu baino gehiago joango ziren Raimundo Silvak dei-gaztigua jaso zuen arte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 273. orr.

Entzuna diat ezen oilarrak [...] bere eztarri ozen zorrotzaz duela egunaren jainkoa iratzartzen, eta, haren dei-hotsera, itsasoan nahiz suan, lurrean zein airean, beren gordelekuetara biltzen direla izpiritu bidegaldu eta herratuak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 30. orr.

-Hiretako dei andana hartu genian atzo, baina ez hindugun atzarri nahi izan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 234. orr.

Horixe zekarren bat-bateko dei erauntsiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 235. orr.

Dei seinaleak entzuten hasi zen: hiru, lau...  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 103. orr.

Dei mordoxka egin behar izan diat baina, oraingoan behintzat, zorionekoak izan gaituk, azkenean harrapatu baitut.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 90. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hiru-lau telefono dei aski izan nituen istripuaren xehetasunak eskuratzeko. Eta, hona hemen, ni, non natorkizun telefono-dei baten eske, Zuri erreguka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 196. orr.

Segapoto-dei bat jaso eta, gero, Goizeko-Kabi tabernara sartu delako.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 181. orr.

Nahi zuten jakin noraino adi zitekeen Ibañetatik igorri adar deia.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 211. orr.

Sirena-dei batzuk entzun nituen urrun samar.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 116. orr.

Larrialdi dei gehiago egin ziren hurrengo bi egunetan.  Berria - Gaiak   2004-10-24

Iaz, Unicefek 25 laguntza dei egin zituen denera.  Berria - Gaiak   2006-01-24

Txapli komunera, eta minutugarrenera banan-banako deia taldekideei sudurrak nasaitzera.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 48. orr.

Eta maitasun-dei nahastezin hori haurrengan distiratzen duena.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 331. orr.

Elkartasun deiak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 157. orr.

Eta ni aho-zabalik geratzen ninduan, zeren ez bainuen, arestian erran bezala, Pedrok aditzen zuèn jainkozko barren-dei hura aditzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 119. orr.

Elizatik irtetean, bere Errege-Dei berezia irakurrarazi du Don Carlosek herriko plazan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 139. orr.

· Telefono dei mordoa izango dugu hemendik aurrera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 164. orr.

5 telefono deia.

Zapi batekin telefonoa garbitu dei kruzial hori jaso ondoren.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 73. orr.

Azala sikatu eta mobilaz dei bi egin ditu.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 45. orr.

Telefonoa kakoan utzi eta Excelsiorrera deitu nuen, eta azkenean Eubanksen konpainia lanean ari zen platora pasatu zidaten deia.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 194. orr.

Ramon Etxegarai kazetariaren dei asmatikoa ukan eta gero, Nina eta Mikelek Manila hiriko mapa arretaz aztertu zuten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 229. orr.

dei anonimoak egiten hasi ziren abokatuen bulegora.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 152. orr.

Astelehen hartan ordea, lanean nengoela Aneren dei bat pasatu zidaten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 145. orr.

Gaur, ostera, dei bat jaso dut, baina inork ez du berbarik egin eta eseki egin didate.gutun batean aitortu zidan ondo jabetzen zela, telefonoz ari bitartean, deiak izan zitzakeen ondorioez.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 256. orr.

Siestatik landa, Dongek sorpresa ona ukan zuen: dei anonimo bat.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 245. orr.

Dei pare bat egingo dut oraintxe berton.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 78. orr.

Eseri lasai -esan digu irribarretsu-, dei bat egitera noa!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 215. orr.

Bera ere saiatu da dei batzuk egiten eta kontu pare bat konpontzen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 63. orr.

Batzuetan, esan dudan bezala, dei bat izaten nuen gauaren erdian eta goizeko ordu bietan edo hiruretan joan behar izaten nuen ospitalera.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 151. orr.

Dei dezente egin behar izan nituen harrapatu nuen arte.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 197. orr.

6 konzentrazio esparruetan, biltzarra. ik deialdi 8.

Deia instituzio bat zen kontzentrazio kanpamenduetan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 135. orr.

Deira nola joaiten ziren, ikusgarri zen; gure block-eko buruzagiak, aldiz, harat eta hunat laster egin behar zuen diziplina puxka baten ardiesteko, latinez oihu egiten zuela: "Linea recta! Linea recta!".  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 126. orr.

Laneko, jarririk ginen, berogian deiak (goizekoa eta arratsekoa, biak 6 orenetan) laburrak ziren (5 eta 10 minuta artean), dei orokorra 25/30 000 gizonenak, oren bat edo bi irauten zuelarik.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 69. orr.

Eguerditan deia izaiten zen, salda xorta bat zerbitzatu aitzin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 176. orr.

Beha egoiterik beltzena, satanki organizatua, arratseko deia da Gizonak lanetik jinak, anitzak afaltzekoak -afaria, eguneko apairu bakarra- 25/30 000 gizonek hantxet beha egon behar oren bat, edo bi edo berdin hiru, adizione huts bat zuzendu arte, edo norbait falta delarik, haren bila ibilirik Jainkoak daki non zakurrekin, triste hark deia entzun ez duelakotz, eta aurkituko dutelarik, zakurrak ehausika aztaletan ekarriko dute, orduan bilduko baitu makil ukaldi ederrik.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 76. orr.

Alde batera edo bestera, lanera edo erretegira joaitekoak gara, gauaz garra darion ifernuko kezilo hari sugaia emaitekoak su hura kanpalekuaren bizkar gorenean da, dei plazaren gaineko aldean, zorigaitzeko argia, inguruko hamabost bat herrik ikus dezaketena.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 80. orr.

Dei-biltzarretan geundelarik bere familiaz mintzatzen zitzaidan.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 84. orr.

Oraino hirugarren egun bat hola iragan behar zuten; gero urkatuko zituzten, denen aitzinean, arratseko deian.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 108. orr.

7 deiez dei eginez. ik deika.

-Jauna! -ganbarako ateetan deiez ari zen eskifaiako norbait.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 230. orr.

Isasi zen, beharbada, beste mundutik armarriaren bidez neuri deiez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 238. orr.

Nor dago deiez Hamleti?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 159. orr.

8 dei auzi ipar

Filipe Bidart baldintzapean libratua izaiteari buruz, dei-auzia joanden ortziralean egin da.  Herria   2004-11-11

Pariseko ondoan, Versailles hirian, hasi da Alain Juppé gobernuburu ohiaren kontrako dei-auzia. Dei auzira joan dira denak elkarrekin Pauera.  Herria   2004-10-21

Dei auzian Filipe libre uztearen kontrako erabakirik hartuko balute epe luzerako kanpaina prestatzen ari gara.  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

Tolosan iragan zen dei auziko erabakian hona zer irakurtzen dugun: "Interdit" gaztiguaz mehatxatu zuela apezpikuak Arbelbide.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 95. orr.

9 dei auzitegi ipar

Parisko Dei Auzitegiak Iñaki Esparza estraditatzearen aldeko ebazpena kaleratu zuen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25

Paueko Dei Auzitegiaren instrukzio ganberak ekainaren lehenean emanen du Amaia Rekarte, Yves Matxikote eta Haritza Galarraga Espainiaratzeko euroaginduari buruzko erabakiaren berri.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Paueko dei auzitegiak berretsi egin zuen atzo Baionako auzitegiak bi demoren aurka hartu ebazpena.  Berria - Euskal Herria   2004-06-25

Erne egoitea noiz duen dei-auzitegiak aztertuko Filipe-k hel-arazi errekurtsoa, oraiko ustez urrian.  Herria   2004-09-30

Versailles hiriko dei-auzitegiak trenkatu du Alain Juppé gobernuburu ohiaren kontrako auzia.  Herria   2004-12-09

Agorreka Donazaharrekoak gaitzeko izuna izan baitzuen prediku batengatik (Baionako 3.000 liberakoa, 500etara jautsi zuen Pabeko dei auzitegiak).  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 37. orr.

Parisko Dei Auzitegiak Iñaki Esparza estraditatzearen aldeko ebazpena kaleratu zuen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25

10 dei eginsup_1 ik deitu.

Joanes! -eztul artean arerio ninduen harexeri dei egin zion-, lehena izango haiz. 'Erdu afaltzera!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 221. orr.

' dei egin zion amak sukaldetik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 389. orr.

Josuek apaizei dei egin eta esan zien: [...].  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 26. orr.

Honela egin nizun dei: "Jauna, neure aita zaitut! Ez baztertu ni atsekabealdian, harroputzak nagusitzean, laguntzarik ez dagoenean".  Elizen arteko biblia   Si 51,10

Orduan, San Frantziskok basora joan eta dei egin zion: "Zatoz -esan zuen- eta hitz egiozu itsu honi!".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 945. orr.

Dalilak bere belaunetan lo harrarazi zion Sansoni, eta gizon bati dei egin zion.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 41. orr.

Zuri egin dizut dei, Jauna, leize-zulotik.  Elizen arteko biblia   Nk 3,55

Elgarri dei egiteko eztul bat aski zen, edo berdin bestelako seinale bat.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 20. orr.

Nora dagizuket dei zuri, nerau zugan egonik?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 212. orr.

Ei, hi!, egin zion Hermannek dei.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 81. orr.

Nork egin zion dei Ofizio Sainduari?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 147. orr.

Elizak, Inperioa desagertu ondoren, aurrekari sekular hartatik hartu zuen eredua eta apezpikuen eskualde-batzarretara dei egiten hasi zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

Lehena preso alemanei dei egin zitzaien armadan sar zitezen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 103. orr.

-Baina hori esateko dei egin al diguzu?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 68. orr.

Bera izan zen, aitzakiaren bat tarteko, ondorengo egun batean telefonoz dei egin zidana.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 57. orr.

· Askoz ere gorago igotzeko eginak gara, eta dei eta gonbita egiten digun Jainko leialak oso gaizki ikusten du guk ezerezkeria horiekin aski izatea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 108. orr.

· irud/hed Arma haiek dei egiten zioten iragan hurbilari.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 150. orr.

Bi hitz horiek nire "background" literario eta sentimental guztiari dei egiteko boterea dute.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 169. orr.

Hitz batek beste bati dei egiten ziolako, bertsolariei gertatzen zitzaien antzera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 32. orr.

11 dei eginsup_2 (egin ezabaturik)

Jesusek lehen ikasleei dei.  Elizen arteko biblia   Lk 5,1 tit

Jaunak konbertsiora dei. Plaza iragaten ari zela, taberna zulotik dei.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 102. orr.

Txerri-itxurako eltzeitsu txiki bat eros nezakeen eta poltsikoan eraman, balizko iraintzaileak txanpona bota ziezadanerako, txanpona eltzeitsuan jaso eta iraintzaileari itzul bainiezaiokeen era hartan, txerriak txerriari dei.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 128. orr.

12 dei eta dei

Hori, telefonoz deika ez dihardutenean, ze gauez dei eta dei ibili omen dira, neskak eskaintzeko.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 246. orr.

Untziak dantzan bezala ari, gizon batzuk dei eta dei, jendea bildu beharrez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 57. orr.

Dena den, denak ari dira dei eta dei.  Herria   2005-05-12

Denbora berean, saltegiak ere nola ez dira apaintzen! dei eta dei ari zaizkigu, dena kantu eta musika, Eguberri aintzinetik agurtuz, zernahi gauza eskainiz, jostagailu eta gaineratiko...!  Herria   2003-12-11

13 dei gorte ipar

Baionako auzitegian garrazki kondenatuak izan baitziren 63 "Demoak" trenbidetan musean artzea gatik, Paueko dei gorteak kondenua doi bat arindurik ezarri du.  Herria   2004-09-30

Paueko dei gorteak atzo Baionako auzitegiak aurtengo urtarrilaren 8an lehen instantzian ezarritako isunak emendatzea erabaki zuen: 52.920 euro dira guztira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-17

Bordeleko dei gortera joko dute, aitzina egiteko asmoz, prefeta edo suprefetaren beldurrik gabe.  Herria   2005-04-28

Anartean, berak dei egina du Pariseko dei-gorte gorenerat eta auzitegi horrek kasua aztertzekoa du urriaren 8-an.  Herria   2002-09-19

Ikusiko orain ea dei eginen duen Paueko dei gortearen aitzinera.  Herria   2003-05-22

Pariseko dei gorte gorenak trenkatu du auzia: [...] Segi gazte mugimenduko hiru lagunak ez dituzte Espainiaratuko.  Herria   2004-07-15

Yolanda Molina abokatua auzitan pasatu da Paueko Dei gortean.  Herria   2002-10-10

Demoak dei gortean kondenatuak.  Herria   2005-03-31

Paueko dei gorte sozialak kalte ordainik batere gabe utzi ditu Ruwel-eko 162 langile ohiak.  Herria   2005-04-14

14 dei helegite

Elosua, Lamarca, Pelaez eta Esnaola abokatuek dei helegiteen defentsa egin zuten atzo Auzitegi Nazionalean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

Juan Maria Atutxa, Gorka Knörr eta Kontxi Bilbaoren auzia bertan behera gelditzeko eskatzen zuen dei helegitea atzera bota zuen atzo EAEko Auzitegi Nagusiak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31

Erabaki honen aurka dei helegitearen bidea hartu eta gaurko egunean horretan daude.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

Orduan ere Ministerio Fiskalak Herrizaingo sailburuak aurkeztutako dei helegitearen alde egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Auzipetzeen aurkako dei helegiteei buruzko auzi-saioa aurki da egitekoa.  Berria - Harian   2005-10-20

Abokatuek dei helegiteak aurkeztu zituzten Zigor Aretoan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

Dei helegitea aurkeztuko dute orain auzipetuek, Zigor Aretoaren aurrean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-26

15 hel dei laguntza eskatzeko deia.

Jakina, edozein momentutan jaiki eta bagoitik jaistea daukazu, edota liburua itxi eta hel deiak egitea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

aaroni dei egin (8); batasunak dei (8); batek dei (13); bati dei (22); bati dei egin (14); beste dei (16); beste dei bat (10); da dei (11)

dei anonimo (9); dei auzitegiak (14); dei bat (298); dei bat egin (36); dei bat egiten (15); dei bat ere (8); dei bat jaso (45); dei bat luzatu (9); dei bat luzatzen (9); dei bat zabaldu (13); dei bat zabaldua (12); dei bat zabaltzen (8); dei batek (16); dei baten (35); dei baten bidez (13); dei bera (9); dei berezi (10); dei berezi bat (10); dei berezia (27); dei berezia egin (17); dei daiteke (11); dei daitekeen (11); dei dakioke (29); dei dezala (9); dei diezaiokegu (10); dei egin (949); dei egin behar (16); dei egin die (69); dei egin diete (21); dei egin dio (25); dei egin diote (11); dei egin du (28); dei egin dute (22); dei egin eta (115); dei egin nahi (13); dei egin nion (13); dei egin zien (149); dei egin zieten (30); dei egin zion (172); dei egin zioten (23); dei egin zuen (44); dei egin zuten (9); dei egina (13); dei eginen (15); dei eginez (43); dei egingo (32); dei eginik (26); dei egiozu (8); dei egitea (22); dei egitean (10); dei egiteko (27); dei egiten (224); dei egiten die (18); dei egiten diegu (28); dei egiten dio (8); dei egiten diogu (10); dei egiten du (16); dei egitera (9); dei eta (38); dei gehiago (9); dei gorteak (15); dei hau (16); dei helegitea (27); dei hori (38); dei horren (13); dei horri (13); dei hura (16); dei jaso (13); dei zabala (10); dei zuzena (22); dei zuzena egin (18)

du dei (9); egin zion dei (21); egindako dei (12); eginiko dei (8); egiteko dei (15); egiteko dei egin (11); ere dei (46); ere dei egin (13); eta aaroni dei (8); eta dei (118); eta dei bat (15); eta dei egin (47); eta dei egiten (14); gizarteari dei (8); guztiei dei (33); guztiei dei egin (25); hartzeko dei (13); hartzeko dei egin (9); hartzera dei (9); herritarrei dei (15); herritarrei dei egin (10); ikasleei dei (10); izenari dei (8); jarritako dei (9); jaunak dei (8); jaunak dei egin (8); jaunari dei (18); jaunari dei egin (8); nik dei (14); nion dei (8); parte hartzeko dei (10); paueko dei (34); paueko dei gorteak (11); poliziari dei (10); poliziari dei egin (9); telefono dei (105); telefono dei bat (37); telefono dei baten (13); telefonoz dei (10); zien dei (8); zion dei (25); zuen dei (16); zuri dei (10)

aldeko deia (27); aldeko deia egin (9); ateratzeko deia (11); ateratzeko deia egin (9); azken deia (10); bat egiteko deia (19); batasunerako deia (15); batasunerako deia egin (9); baten deia (20); baten deia jaso (12); baterako deia (15); batzeko deia (13); batzeko deia egin (11); biltzeko deia (21); biltzeko deia egin (18); boikotatzeko deia (8); borrokarako deia (9); bozkatzeko deia (24); bozkatzeko deia egin (16)

deia berretsi (10); deia da (8); deia egin (967); deia egin die (62); deia egin diete (26); deia egin dio (28); deia egin du (159); deia egin dute (88); deia egin nahi (9); deia egin zien (155); deia egin zieten (30); deia egin zion (54); deia egin zuen (197); deia egin zuten (81); deia egina (12); deia egingo (18); deia egitea (8); deia egiteko (14); deia egiten (75); deia egiten diegu (8); deia egiten du (18); deia entzun (24); deia ere (37); deia ere egin (21); deia eta (30); deia izan (17); deia jaso (75); deia jaso eta (10); deia jaso zuen (19); deia jaso zuten (13); deia jasotzen (8); deia k (9); deia luzatu (61); deia luzatu zien (11); deia luzatu zion (9); deia luzatu zuen (8); deia luzatzen (8); deia zabaldu (40); deia zabaldu zuen (8)

egindako deia (14); egiteko deia (108); egiteko deia egin (73); egoteko deia (12); egoteko deia egin (8); elkarlanerako deia (13); elkarlanerako deia egin (8); elkarrizketarako deia (11); elkarrizketarako deia egin (9); emateko deia (32); emateko deia egin (21); eraikitzeko deia (8); erantzuteko deia (13); erantzuteko deia egin (10); errespetatzeko deia (11); eta deia (21); eusteko deia (8); gisa hartako deia (12); grebarako deia (15); grebarako deia egin (10); hartako deia (13); hartzeko deia (180); hartzeko deia egin (134); hartzeko deia luzatu (8); ibiltzeko deia (12); ibiltzeko deia egin (12); indarrak batzeko deia (9); izateko deia (8); jarraitzeko deia (20); jarraitzeko deia egin (13); joateko deia (115); joateko deia egin (80); jokatzeko deia (17); jokatzeko deia egin (12); kalera ateratzeko deia (8); lan egiteko deia (14); larrialdi deia (17); larrialdi deia egin (10); lasaitasunerako deia (24); lasaitasunerako deia egin (21); lehen deia (8); manifestaziora joateko deia (30); manifestaziorako deia (40); manifestaziorako deia egin (20); mobilizatzeko deia (13); mobilizaziorako deia (16); mobilizaziorako deia egin (8); negoziatzeko deia (10); negoziatzeko deia egin (8); parte hartzeko deia (157); telefono deia (44); telefono deia jaso (10); uzteko deia (18); uzteko deia egin (10); zuen deia (15); zure deia (9)

deiak egin (12); deiak eta (16); deiak ez (8); deiarekin bat (10); deiaren zain (27); deiari erantzun (19); deiari erantzunez (22); deiari ihardetsiz (9); deirik egin (11); deirik ez (15); deirik jaso (13); egindako deiak (9); egindako deiari (14); sos deiak (24); sos deietara (10); telefono deiak (34); telefono deiaren (8); telefono deirik (10)


deiadar (ETCn 2.279 agerraldi; orobat deihadar g.er.) 1 iz oihua.

Horrek ematen dizu indarra, ez sarjentaren deiadar eta irainek.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 49. orr.

Sirenak, deiadarrak, biraoak, autoen motor-hotsak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 357. orr.

Filistearrek, deiadar hura aditzean, esan zuten: [...].  Elizen arteko biblia   1 Sm 4,6

Deiadar eta iskanbila artean, Jauna goretsi zuten beren arbasoen hizkuntzan.  Elizen arteko biblia   2 M 15,29

Deiadar larrian esnatu zen Nathaniel.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 66. orr.

Baina, dirudienez, ez zuen begiko egiten ari nintzena, eta deiadar batez eman zidan agindua: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 35. orr.

Ilunabarrean deiadarra hedatu zen gudu-zelaian: "Nor bere hirira! Nor bere lurraldera!".  Elizen arteko biblia   1 Erg 22,36

Haren belarrietaraino heldu zen nire deiadarra.      - 2. orr.

Zintzurra urratu eta lepoko zainak lehertzerainoko deiadarra egin zuen: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 120. orr.

Baina Lecœur andreak eta La Sarriettek txundidurazko deiadarrak egiten zituzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 325. orr.

Haren deiadarrek eta katearen tirazoek nerbioak txikitzen zizkidaten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 135. orr.

Gela guztia arrastoz beterik omen zeukan, milaka arrasto oroimenari deiadar mutuka.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 140. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Deiadar handiz eta negar-malkoz egin zion otoitz.  Elizen arteko biblia   Heb 5,7

-Harry! -Wooden deiadar larria iritsi zitzaion Gryffindorreko zutoinetatik-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 146. orr.

Aluanek ez al du egundo entzun bizilagunei nolako deiadar ozpinduak egiten dizkien.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 183. orr.

Deiadar zatikatzailerik aireratu gabe, ez baita inor mintzerik komeni Habanako Unibertsitateko honetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 169. orr.

Bat-bateko deiadar batek bere lana egina zegoela adierazi zion Hermioneri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 172. orr.

Kanpaien deiadar asaldatua entzuten zen, suteen distira gorri bizia ikusten zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 161. orr.

Izpirituaren oihua, deiadar sinestezinez zeruak urratzen dituena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.

Ez nuen borrokan jarraitu, baina etsipenezko deiadar ozen, luze eta atzeneko batean aurkitu zuen hustubidea nire arimaren agoniak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 115. orr.

Deiadar izutua zen isiltasunari entzuten ari nintzaiona, eta entzuten ari nintzaion baita ere ni nintzela, neu bakarrik, gurasoek bizi zuten eguneroko kabitu ezin itogarriaren kausa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 140. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zure marinelen deiadar-hotsaz dardara egingo du itsasertzeko jendeak.  Elizen arteko biblia   Ez 27,28

Entzuleen artean, ozenago bilakatu ziren marmarrak Ulibarriren jauregi ederrean, deiadar olatu hazkor bihurtu arte.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 212. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Abisatu gabe, turuta-deiadarrik gabe, hemen da, eta bera erdi-erdian dago.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 124. orr.

Kanpalekura heldu zenean, gudarostea borrokara ateratzen ari zen, gudu-deiadarrak eginez.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,20

Gizonei "Jainkoa garaile!" eman zien gudu-deiadartzat eta, gudari gazte hoberenak harturik, erregearen kanpalekuari eraso zion gauez.  Elizen arteko biblia   2 M 13,15

Izu-deiadarrak entzuten dira: beldur-ikara, eta onik ez!  Elizen arteko biblia   Jr 30,5

Gerra deiadarra zabaldu denean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 56. orr.

Juditek hitzaldia bukatzean, herriak oihu handiak egin zituen eta hiri osoa poz-deiadarrez bete zen.  Elizen arteko biblia   Jdt 14,9

5 deiadar batean deiadar eta deiadar eginez.

Deiadar batean hasi zen, piztia basatien gisara orroka: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 139. orr.

Gogoan geratu omen zitzaion luzaroan Txikia lurperatu zutenean Andres Debak, Beasaingo Institutuko atezainak, deiadar batean egindako aldarria: "Hemendik aterako dituk ernamuinak".  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 111. orr.

Inauterietako erreginaren jantziz, deiadar batean segitzen dio semearen hilkutxari: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 76. orr.

Batzar osoak deiadar batean erantzun zuen: -Bai, zeuk esan bezala egingo dugu!  Elizen arteko biblia   Esd 10,12

6 deiadar egin

Besoak buruaren gainetik luzatuta, Susiek deiadar egin zuen: [...].  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 24. orr.

"Lucy!", egiten du deiadar.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 125. orr.

'Denak ilaran irten eta trenaren kontra!' deiadar egin du beste soldadu batek.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 47. orr.

Oroitu egin baitzuen nola, bere lankide eta lagun batekin liskartu zen batean, deiadar egin zion: "Kaleko emakumea!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 257. orr.

Behin eta berriro deiadar egin zion atzetik santuari, erruki zekiola eskatuz, hil egingo zela-eta egarria arintzeko ur pixka bat ez bazuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 309. orr.

Egin deiadar, herri-agintariok, egin garrasi, iraulkatu hautsetan, artaldearen gidariok!  Elizen arteko biblia   Jr 25,34

Eta ahots handiz egiten zuten deiadar: "Tronuan eseria dagoen gure Jainkoari eta Bildotsari zor diegu salbamena".  Elizen arteko biblia   Ap 7,10

Oihuka egin nion Jaunari deiadar.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 79. orr.

Hau zioen Amosek: Orroa dagi Jaunak Siondik, deiadar Jerusalemdik; larreak galduak dira, Karmel gaina lehortua.  Elizen arteko biblia   Am 1,2

Larrialdian dei egin nion Jaunari, deiadar ene Jainkoari.  Elizen arteko biblia   Sal 18,7

· Jesusek, deiadar handia eginez, azken arnasa eman zuen.  Elizen arteko biblia   Mk 15,37

Deiadar min eta izuzkoak eginen zituela.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 214. orr.

· Kaio zuriek deiadar  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 290. orr.

7 deiadarra jo

Oraindino ez da horien ehizean hasteko deiadarra jo.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 169. orr.

Deiadarra jo zuten eta hondartzan metatu ziren herritarrak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 173. orr.

Laborariek deiadarra jo dute, Estatuak departamendu hau lurralde kaltetuen zerrendan ezar dezan, laborarieri araberako laguntzak ekarriak izan diezaioten.  Herria   2005-08-11

8 deiadarrean deiadarrez, deiadarka.

Eta bestea deiadarrean hasten zela ikusita, ama Méhudin altxatu egin zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 180. orr.

9 deiadarrez deiadarka.

Itsas orroa bezalako deiadarrez, zaldiz datoz, borrokarako lerroturik, zure aurka, Babilonia hiri eder.  Elizen arteko biblia   Jr 50,42

Gizaki honek, horrela inguraturik dagoenean, hain estura sakona jasaten du, non Jainkoagana jasotzen baitu bere oihua esan ezinezko deiadarrez, zeruak jo eta pasa nahiz.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.

Aitaren heriotzaren nolakoa, haren ehorzketaren iluna -ez ikur, ez ezpata, ez armarririk hilobian, ez errito noblerik, ez zeremonia formalik- deiadarrez daude, zerutik lurrera hoska irudi, ditzadan kontu garbiak eska.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 179. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adi nire deiadarrari (3); berriro deiadar (3); degiot jaunari deiadar (4); deiadar bat (4); deiadar batean (5); deiadar bipila (3); deiadar degizut (3); deiadar egin (145); deiadar egin du (3); deiadar egin eta (3); deiadar egin nuen (4); deiadar egin zien (7); deiadar egin zion (22); deiadar egin zioten (6); deiadar egin zizuten (3); deiadar egin zuen (71); deiadar egin zuenean (3); deiadar egin zuten (7); deiadar eginez (3); deiadar egingo (8); deiadar egitean (5); deiadar egiten (14); deiadar eta (6); deiadar handia (4); deiadar handiz (4); deiadar handiz eta (3); deiadar ozpinduka (6); deiadarra bota (4); deiadarra egin (4); deiadarra egin zuen (3); deiadarra entzun (6); deiadarra eta (5); deiadarra jo (3); deiadarra zabaldu (3); deiadarrak entzutean (3); deiadarrak entzuten (3); deiadarrak eta (3); deiadarrik ez (3); du deiadar (10); egin deiadar (5); egin zuen deiadar (12); egiten du deiadar (6); eske deiadar (7); eske deiadar egin (3); eske deiadar egitean (3); eta deiadar (29); eta deiadar egin (15); eta deiadarrak (8); jaunari deiadar (5); laguntza eske deiadar (7); nire deiadarra (9); nire deiadarrari (3); zen nire deiadarra (3); zuen deiadar (13); zuten deiadar (3):aldeko deiadarra (3)


deiadarka (orobat deadarka) adlag deiadar eginez. ik deiadar 9; oihuka.

Pete aditu dut, niri deiadarka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 159. orr.

Ahots bortitz bat entzun zuen orduan, deiadarka, inondik ere Goi Egiptoko azentuarekikoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 291. orr.

Orduan, ordezkari nagusiak, zutiturik, deiadarka esan zuen hebreeraz mintzatuz: [...].      - 2. orr.

Bere ikasleek, ondoraturik, eskatu zioten: "Kasu egiozu, deiadarka baitatorkigu atzetik”.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 56. orr.

Jendeak deiadarka eta eztarria urratu beharrean onetsi zituen emakumearen hitzak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 31. orr.

-Ergel hutsa haiz -Husain, bortitz, deiadarka-.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 356. orr.

2 deiadarka egin deiadar egin.

Ozenki egiten zuten deiadarka, esanez: "Noiz arte, Jaun santu eta egiazko horrek, ez diguzu justizia egin behar, gure hilketa lurrean bizi direnen lepotik mendekatu gabe utziz?".  Elizen arteko biblia   Ap 6,10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat deiadarka (3); deiadarka ari (12); deiadarka ari zen (3); deiadarka esan (7); deiadarka esan zuen (4); deiadarka eta (4); deiadarka hasi (18); deiadarka hasi zen (8); eta deiadarka (19); eta deiadarka hasi (5); oihuka eta deiadarka (3)


deiadarkari izond/iz deiadar egiten duena.

Zorigaiztoko bala bat txistuka abiatu dela jadanik berarengana, eztarri deiadarkari hori behin betiko isilaraztera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 132. orr.

Zer oihukatzen dute ebidentzien aldarrikariek; zer egia eztabaidaezinen deiadarkariek, norbait isilarazi nahi dutenean?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 251. orr.


deiadarkatu, deidarka(tu), deiadarkatzen (orobat deihadarkatu) du ad deiadar egin. ik oihukatu.

"Ama!" deiadarkatuz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 128. orr.

Etxegorri bikario ohiak, ez hain aspaldi kalonje izendatuak egin zuen predikua, herriko haur koruak, artzain-artistak moldatu kanta deiadarkatzen zuela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 44. orr.

Entzungo diezu "bakea, bakea" deihadarkatzen zapalduak oro batzen direnean.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 99. orr.


deiadarraldi iz deiadar joaldia.

Abisatu gabe, turuta-deiadarrik gabe, hemen da, eta bera erdi-erdian dago.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 124. orr.


deiadarrarazi, deiadarraraz, deiadarrarazten du ad oihukarazi.

Unearen ahulaz baliatzen zen Jules nonbait harrapatu (ez bide zuen ebatsi?) konpaktu-irakurgailuan Yvesen lepoko zorrotik bristan ilki bederatzigarren sinfoniaren bosgarren mugimenduaren deiadarrarazteko  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 284. orr.


deiadartu, deiadar(tu), deiadartzen du ad deiadarkatu.

Han edo hemen gazteak erakunde klandestinoan sartzen dira Herriaren askatzeko, jo ta ke irabazi arte deiadartzen dutela!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 129. orr.

Zein errepika zen? Hertzainak taldeak eskaintzen ziguna? Jutsin demagun, euripean arto-landak handitzen zirela edo Garindainen, bizkarra kontuarrean bermatuz deiadartzen nuen "Estatuari gerra, gerra beti, bakean utzi arte!" zoragarri hura?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 118. orr.


deiadartxo iz deiadar txikia.

Hermannek pozezko deiadartxoren bat egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 355. orr.


deialdi (ETCn 21.937 agerraldi) 1 iz norabait joateko, nonbait biltzeko edo zerbaiten parte hartzeko deia.

Errepublikako gudarosteek deialdi ez ohikoak egin zituzten boluntarioak errekrutatzeko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 75. orr.

Baiaren ala ezaren alde dena den, bada orai zernahi bilkura, hitzaldi eta deialdi.  Herria   2005-04-07

Nafarroako Estatuen deialdia ere egina zagok.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 292. orr.

Biltzar nagusi baterako deialdia egitea erabaki zuten, afalondorako, jangela-egongelan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 102. orr.

Manifestaziorako deialdia egin duten alderdi eta eragileak Nazio Eztabaidaguneko ingurukoak direla uste du Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Deialdia euskal gizarte osoari zabaldu nahi diote eta manifestazioan parte hartzeko eskatu dute Elkarlanekoek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-24

Taldeak deialdi berezia egin die zaleei Lizarrako kiroldegia bete dezaten.  Berria - Kirola   2006-03-11

Botoa ematera joateko deialdia egin dute 25ek.  Berria - Mundua   2004-06-03

«Bakearen eta presoen askatasunaren aldeko bozka» emateko deialdia egin zuen, hain justu.  Berria - Mundua   2004-02-21

Hauteskundeak aurreratu egin behar dira, garbi dago, eta ziurrenik egun gutxi barru zabalduko da deialdia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 200. orr.

2 (izenondoekin)

Udalbideren batzarra ez zelako egin deialdi irekiaren bidez.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Batasunak ez zuen deialdi propiorik egin, eta Udalbiltzak Iruñean egindakoarekin bat egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-18

Horrek eraginda etorri dira oraingo mobilizaziorako deialdi bateratuak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

Joan den martxoaren 29an EHUko sindikatu guztiek [...] grebarako deialdi arrakastatsua egin zutenetik, egoera apur bat aldatu da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-13

Euskal Herria politikoen herria da, ekintza, egitasmo, proiektu eta deialdi politikoen superabit nabarmena daukana beste edozein giza-alorren ondoan.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 70. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hauek dira orain artean manifestazioaren deialdi agiriari atxikimendua agertu dioten eragileak: [...].  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

Gymnasiumera bidean, udaletxeko atarian gelditzen ginen errekruten deialdi-taula begiratzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 106. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Oasira heldu zirela ia hilabete betetzear zegoela Karabanako Buruak bilera deialdia egin zien guztiei. Ikertzaileen 13 sindikatuk eta Zientzia fakultateetako hainbat irakaslek egin zuten bat elkarretaratze deialdiarekin.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 137. orr.

Manifestazio deialdiarekin jadanik 34 gizarte eragilek eta 700 lagunek egin dute bat .  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Hegoaldean bi greba deialdi izan ziren (ekainaren 19an ELA eta LABena, eta 20an UGT eta CCOOrena).  Berria - Harian   2005-05-07

Lau edo bost soldadu-deialdi laster desmobilizatzekotan ei dira.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 103. orr.

EDFren kontrako boikot deialdia egin duzue berriki.  Berria - Gaiak   2004-10-26

5 futbolean eta, partida baterako taldea osatzeko, entrenatzaileak jokalariak deitzea; deituak izan diren jokalarien multzoa.

Udan entrenamendu batzuk egiteko deialdi bati uko egin nionetik, ez naute deitu.  Berria - Kirola   2004-04-09

Min hartuta Mundialetik kanpo geratu ostean, iraganeko une gazi guztiak atzean uzteko eta beste bide bat hasteko balio dit deialdi honek.  Berria - Kirola   2004-06-11

Jose Anjel Iribar eta Migel Etxarri Euskadiko hautatzaileek atzo eman zuten hilaren 29an Hondurasen aurka jokatzeko egindako deialdia.  Berria - Kirola   2004-12-21

Riesgo eta Bergara lehen aldiz daude Lehen Mailako deialdi batean.  Berria - Kirola   2004-03-21

Deialdi honetan, hamabost jokalarietatik zortzi berriak dira.  Berria - Kirola   2004-12-26

Aspaldiko partez deialdi batean egon nintzen, eta jokatzeko aukera izan nuen.  Berria - Kirola   2004-02-25

Deialdia gaur goizean bertan ezagutaraziko du Aguirrek, azken lan saio arina egin ostean.  Berria - Kirola   2004-11-13

Argentinarrak lau partida daramatza Jose Maria Amorrorturen deialdietatik kanpo.  Berria - Kirola   2004-04-14

Raynald Denoueixek, beste behin, Reala Bko gazteekin bete behar izan du 18 jokalariz osaturiko deialdia.  Berria - Kirola   2004-04-18

Athleticen deialdia: Aranzubia, Pampin, Karanka, Yeste, Del Horno, Casas, Guerrero, Arriaga, Jonan, Solabarrieta, Prieto, Iraola, Murillo, Cesar, Gurpegi, Orbaiz, Tiko, Ezquerro, Urzaiz eta Etxeberria.  Berria - Kirola   2004-12-15

Javi Casas, deialdian.  Berria - Kirola   2004-09-15

6 azterketa, lehiaketa edo kideko batera aurkezeko egiten den deia.

GAZTELUMA lehiaketaren deialdia.  Herria   2004-06-10

Datorren urteari begira, dena den, udako barnetegietako edo ikastaro trinkoetako ikasleentzat irailean beste deialdi bat egiteko aukera aztertzen ari direla azaldu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Deialdi bat da, prozesu batean interprete-lana egin dezadan; akusatua nire herrialdeko errefuxiatu bat da.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 46. orr.

Proiektuak aurkezteko deialdian esaten da: «aurreko bi deialdietan jasotako erantzunek garbi erakusten dute Biologia Sintetikoa benetan bide egiten hasi den arloa dela».  Berria - Gaiak   2006-03-16

Bi deialdi zabaldu dituzte: euskal kantari bakarlarien lehiaketa eta eskultura baten egitea.  Herria   2005-11-03

Maiatzean argitaratuko dira laguntzak jasotzeko baldintzak zehazten dituzten deialdi publikoak Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian.  Berria - Euskal Herria   2006-04-27

Egunkarian irakurri zuen Gipuzkoako Aurrezki Kutxak egindako berrehun lanpostutarako deialdia.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 188. orr.

Oposizioen deialdiari helegitea jarri diote sindikatuek.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Joseba Jaka literatur beken deialdia aurkeztu zuen atzo Euskalgintza Elkarlanean fundazioak.  Berria - Kultura   2004-05-05

Iaz, deialdi honen bidez, 10.500 euroko laguntza jaso zuen irratiak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Nafarroan, herrialdeko gobernuak lizentziak banatzeko eskumena duenetik, bi deialdi antolatu ditu.  Berria - Harian   2005-06-01

Deialdia hutsik zela adierazi zuen Pedro Pegenautek, aurkeztutako eskaintzek deialdi publikoan ezarritako arauak ez betetzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-12-01

Lanpostu deialdia.  Herria   2003-09-18

Oinarri berri batetik abiatutako diru laguntza deialdi berria behar dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

7 deia.

Telefono deialdi hark, nahitaez, nahasi ninduen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 147. orr.

Deialdi bat ere egin zuen: «Mundu guztiak arretaz irakur dezala IRAk esateko duena eta batuta eta tinko mantendu dadila».  Berria - Harian   2005-07-29

Bada, Ernest Hemingwayk ez dio loriaren deialdiari huts egin nahi.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 50. orr.

Deialdi horrek berehalako erantzuna jaso du Nafarroako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren partetik.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Bruce Springsteenek Madison Square Gardenen jo zuen joan zen egunean eta New Yorkeko poliziak boikoterako deialdia egin eta bere diskoak puskatu zituen kontzertuaren sarreran.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 182. orr.

8 (izenondoekin)

Deialdi anonimoak, mehatxuak, "bisitas" bere auzitegiko bulegoan, "bisitas" ere epaileen ordenagailuetan.  Herria   2004-02-05

Elkarlanerako deialdi zabala luzatu zuen hautetsiak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-01

Ikurrinaren aldarrikapena eremu guztietara zabaltzeko deialdi berezia egin diete Iruñeko hainbat talde eta erakundek bertako biztanleriari eta eragileei.  Berria - Euskal Herria   2004-06-27

ETAri deialdi zuzena egin zion Ibarretxe lehendakariak, «argitu dezan euskal gizarteari libre eta demokratikoki erabakitzen utziko dion edo ez».  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

9 bigarren Mundu Gerrako konzentrazio esparruetan, biltzarra. ik dei 6.

Eguzkiaren lehen izpiekin batera, deialdiarentzat lerroan ezarri behar izan zuten, ohitura aspaldian hartua zuten bezala.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 168. orr.

Deialdia bururatu ondoan, preso bakoitzak bere ogi muturra eskuratu zuen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 168. orr.

Hitzartu gara, arratsean, deialdiaren ondotik, isilik eta xutik, denak mendebalera itzuliko garela, etxekoez eta herriaz oroitzeko, eta otoitz egiteko ere.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 45. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina deialdi (3); beste deialdi (5); beste deialdi bat (4); bi deialdi (3); da deialdi (4); deialdi bakarra (3); deialdi bat (17); deialdi bat egin (4); deialdi batean (8); deialdi baten (3); deialdi bateratuak (5); deialdi berezia (5); deialdi berezia egin (4); deialdi berria (4); deialdi egin (5); deialdi egin dituzte (3); deialdi hau (4); deialdi hori (6); deialdi horren (5); deialdi horri (3); deialdi zabala (10); deialdi zabala egin (7); ere deialdi (4); eta deialdi (4); greba deialdi (7); hainbat deialdi (5); hainbat deialdi egin (3); telefono deialdi (4); zuen deialdi (3)

aurtengo deialdia (3); baterako deialdia (5); baterako deialdia egin (3); bere deialdia (4); biltzeko deialdia (3)

deialdia bere (3); deialdia bertan (11); deialdia bertan behera (11); deialdia da (3); deialdia dela (5); deialdia dela eta (4); deialdia egin (95); deialdia egin du (17); deialdia egin dute (12); deialdia egin duten (5); deialdia egin zien (4); deialdia egin zuen (18); deialdia egin zuten (7); deialdia egin zutenak (3); deialdia egingo (5); deialdia egitea (6); deialdia egiteko (10); deialdia egiten (4); deialdia erabat (3); deialdia ere (5); deialdia ere egin (4); deialdia euskal (3); deialdia hizkuntza (3); deialdia hizkuntza kontseiluak (3); deialdia jaso (3); deialdia luzatu (7); deialdia osatzeko (7); deialdia otsailean (3); deialdia une (3); deialdia zabaldu (11); deialdia zabaldu du (4); deialdia zabaldu dute (3)

diru laguntza deialdia (4); diru laguntzen deialdia (6); du deialdia (9); dute deialdia (8); egin du deialdia (6); egin dute deialdia (3); egin zuen deialdia (7); egin zuten deialdia (3); egindako deialdia (3); egiteko deialdia (13); egiteko deialdia egin (8); emango du deialdia (3); emateko deialdia (4); ere deialdia (4); eta deialdia (5); greba deialdia (33); greba deialdia bertan (5); greba deialdia dela (3); greba deialdia egin (3); grebarako deialdia (4); hartzeko deialdia (8); hartzeko deialdia egin (6); joateko deialdia (10); joateko deialdia egin (5); joateko deialdia jaso (3); jokalariko deialdia (6); jokalariko deialdia egin (4); laguntza deialdia (5); laguntzen deialdia (6); lehen deialdia (3); lurra deialdia (6); manifestaziorako deialdia (12); manifestaziorako deialdia egin (7); mobilizazio deialdia (3); p deialdia (4); parte hartzeko deialdia (8); partidarako deialdia (4); zuen deialdia (10); zuten deialdia (4)

aldeko deialdiak (4); aurreko deialdian (4); berritasunak deialdian (3); da deialdian (10); da deialdian sartu (5); deialdiak egin (4); deialdiak eta (3); deialdiak ez (6); deialdian dago (5); deialdian egoteko (4); deialdian egoteko aukerak (4); deialdian ere (6); deialdian ez (6); deialdian izango (4); deialdian izango da (3); deialdian sartu (50); deialdian sartu da (5); deialdian sartu ditu (4); deialdian sartu du (13); deialdian sartu zuen (4); deialdian sartuko (10); deialdian sartzea (4); deialdian sartzea erabaki (3); deialdian sartzeko (3); dira berritasunak deialdian (3); dira deialdian (6); ditu deialdiak (3); ditu deialdian (5); dituzte deialdian (6); du deialdiak (3); du deialdian (12); egiteko deialdiak (3); ere deialdian (9); eta deialdian (12); ez da deialdian (6); greba deialdiak (11); lehen deialdian (3); lurra deialdiak (9); mobilizazio deialdiak (3); partidarako deialdian (4); sartu ditu deialdian (3); sartu dituzte deialdian (4); sartu du deialdian (3); urteko deialdian (3); z deialdiak (5); zen deialdian (4); zuen deialdiak (3)

bat deialdiarekin (5); deialdiarekin bat (39); deialdiarekin bat egin (25); deialdiarekin bat egiteko (3); deialdiarekin bat egiten (4); deialdiarekin bat ez (3); deialdiaren arabera (5); deialdiaren aurka (6); deialdiaren berri (8); deialdiaren berri eman (3); deialdiari dagokionez (4); deialdiari erantzunez (3); deialdiari eustea (3); deialdiari eutsi (3); deialdiari jarraiki (3); deialdiari jarraikiz (4); deialdiari jarraituz (5); du deialdiarekin (6); duen deialdiarekin (4); duen deialdiarekin bat (3); duen deialdiaren (3); dute deialdiarekin (9); egin du deialdiarekin (4); egin duen deialdiarekin (3); egin dute deialdiarekin (8); egin zuten deialdiarekin (4); egindako deialdiarekin (5); egindako deialdiari (8); elkartearen deialdiari (3); greba deialdiarekin (8); greba deialdiarekin bat (4); greba deialdiaren (5); greba deialdiari (3); manifestazio deialdiarekin (3); zuten bat deialdiarekin (3); zuten deialdiarekin (5)

aurreko deialdietan (3); bereko deialdietan (3); bi deialdietan (3); deialdiekin bat (3); deialdietan behin (3); deialdietan emisio (3); deialdietan ere (6); deialdietan ere ez (5); deialdietan sartzen (4); deialdietatik at (6); deialdietatik kanpo (8); deialdietatik kanpo geratu (3); deialdiko berritasun (4); deialdiko berritasun nagusiak (3); deialdira itzuli (6); deialdira itzuli da (5); deialdirik egin (3); deialdirik egingo (4); deialditik at (10); deialditik at geratu (4); deialditik at utzi (3); deialditik kanpo (63); deialditik kanpo gelditu (3); deialditik kanpo geratu (15); deialditik kanpo geratuko (3); deialditik kanpo utzi (23); dira deialdiko (4); eta deialditik (6); eta deialditik kanpo (5); gisa bereko deialdietan (3); hauteskunde deialdietan (4); lurra deialdiko (3)


deialdigile iz deialdi bat egiten duen pertsona.

Eguerdiko 12: 00etan milaka nekazari biltzea espero dute deialdigileek.  Berria - Ekonomia   2004-11-12


deiarazi, deiaraz, deiarazten (orobat deitarazi g.er.) du ad deitzera behartu.

Sultanak deiarazi zituen eta etorri ziren haren oihal-etxolara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1155. orr.

Faraoiak, orduan, Egiptoko jakintsuak eta aztiak deiarazi zituen; eta hauek ere, beren aztikeriez, gauza bera egitea lortu zuten: nork bere makila jaurti eta suge bihurtu zen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 156. orr.

Egun batez ohetik jaiki eta, oraindik sukarretatik libre ez zegoela, plazara deiarazi zuen Asisko herria predikurako.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 107. orr.

Deiarazi zuen berehala anaia hura eta agindu zion bertantxe aitor zezala bere barruan sortutako gorrotoaren pozoia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 986. orr.

Leoni deiaraziko diot, eta hura etorriko da eztabaidatzera.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 118. orr.

Pepponek gauerdi aldera deiarazi zion On Camillori, baina On Camillo heldu zenerako mutila hilotz zegoen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 93. orr.

Hortaz, arren niri telefonoz deiaraziko al diozu, Zuk?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 78. orr.

Memento berean haatik, Angel Acebes espainol barne-ministroak auzitegirat deitarazi ditu Martxelo Otamendi, Iñaki Uria, Xabier Alegria eta Xabier Oleaga, tortura salaketak egin dituztelakotz, Madrilgo poderearentzat ez baiditaike torturarik izan espainol estadoan.  Herria   2003-03-20

Ez ditu ere entzun nahi ukan abokatek deitarazi 46 lekukoak, horietan eüskalzale ezagutu frango izanki!  Herria   2002-12-26

· David gotorleku hartan gelditu zen bizitzen, eta Daviden Hiri deiarazi zuen.  Elizen arteko biblia   2 Sm 5,9


deiegile iz dei egiten duen pertsona.

Zirkinik ere egin gabe, joka utzi nuen telefonoa, deiegilea, nornahi zela, aspertzeko ustean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 32. orr.


deigarri (ETCn 5.657 agerraldi) 1 izond jendearen oharmena erakartzen duena.

Idazmahaian, berriz, zilarrezko marko deigarri batean, emakume bat.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 14. orr.

-Emakume bat aurkitu behar duzu, ilehori deigarri bat, apartekoa esan didatenez -begira geratu zitzaion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 15. orr.

Kolore deigarri bakarra bere betaurrekoen euskarriaren arrosa zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 113. orr.

Artearekin zerikusia zutenak izaki, oso desberdinak ziren argazkiak, baina denak egiten zitzaizkidan kilikagarriak, interesdunak, deigarriak, garden eta zehatzak...  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 115. orr.

Norbaitek 25 zentaboko txanpona bota zuen disko-jogailuan, 50eko hamarkadako juke-box hortera eta deigarrian.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 46. orr.

Arkitektura zibil deigarri gutxi egin da Italian.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 80. orr.

Kondea aulki beltz deigarri garai batean eserita zegoen mahaiaren aurrean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 82. orr.

Bere berezitasun guztien artean deigarriena, eta minik handiena ematen ziguna, bere borrokarako erresistentzia zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 38. orr.

Europako mundu-ekonomiaren hedapenaren ezaugarri deigarrienetako bat.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 54. orr.

Taniari begira, oso ederra zelako, ez deigarria, baina bai berezia.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 168. orr.

Haren hitzetan erratera, dotorea, baina ez karioa; ikusgarria, baina ez deigarriegia; modernoa, baina ez nabarmenegia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 323. orr.

Deigarriena, ezker orrialdeko azpiko zatidura: "Praktika satanikoak gure hirian?".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

Leihoen inguruko eta teilatu-hegalaren azpiko erlaitzek abarrak eta loreak zeuzkaten zizelaturik, eta, zura berria zenez, oso modu deigarrian nabarmentzen ziren horma ilunen aldean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 96. orr.

2 (izan eta kideko aditzarekin)

Deigarria zen gizon handi sendo hark zer esku delikatu luzeak zituen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 10. orr.

Deigarria ere bazen datu hori.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 77. orr.

Janzkera, aldiz, askoz deigarriagoa zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Auschwitz-ekoa gertatu eta gero poesia egiten jarraitu dugu, baina hori baino deigarriagoa da antisemitismoa ez desagertu izana.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 55. orr.

Bada, lehendik ezagutua nuen edabea baino deigarriago liburuak zitzaizkidan-eta, bat hartu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 239. orr.

Forma batzuk oso deigarri zitzaizkion.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 127. orr.

Hiritar gizona zen, eta baserriko lilura ez zitzaion deigarri.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 64. orr.

Jende xehearentzat deigarri, beldurgarri edo txundigarri gertatu izan da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 190. orr.

· Izenburua, berriz, deigarria zuen: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 86. orr.

Jatetxeak, gazte independentista batzuena, esan zigutenez, eta janari aldetik aitzakiarik gabea, dekorazio zinez deigarria zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 152. orr.

Plamaren laurden bat hartzen du argazki zuri-beltzak, baina neurria bezain deigarria du konposaketa ere: argazkiaren ezkerraldean nago ni, lehen planoan, burua pixka bat jiraturik kamera aldera.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 86. orr.

· Gertatu zirenetatik baliagarria edo onesgarria edo interesgarria edo deigarria iruditzen zaiguna irazten dugu denboraren galbahean, eta ahalegin berebizikoak egiten ditugu kaltegarria edo oinazetsua zitzaiguna albo batera gera dadin.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 120. orr.

Bada, ordea, kontakizun honetan deigarri eta harrigarri gertatzen den gauza bat: mendeku egarria.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 87. orr.

3 (adizlagun gisa)

Beste batzuek losintxa egiten dihardute, oihalaren gelditasunetik; eta denek dute zertxobait, lore bat, bitxi bat, arroparen toles bat, ezpain izur bat, margolariak deigarri jarria.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 368. orr.

Eta igobidean oina jarrita neukala, hara non bi gizon agertu, deigarri handiak, eta alde bietan jarri zaizkion Lakatosi.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 65. orr.

4 deigarri egin (15 agerraldi 9 liburutan; ETCn 70 agerraldi; egin deigarri 6 agerraldi 5 liburutan)

Ildo horretan, deigarri egin zait lehen serbokroata zen hizkuntza hura, egun, bitan banatu dela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 227. orr.

Halabeharrak ekarri zidan lehen gauza, deigarri egin zitzaidan lehen errealitate izpia, Didier eta Simone nire lagunak bizi ziren eraikinaren sarrerako atea izan zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 202. orr.

Ustekabeko isiltasuna deigarri egin zitzaion, nonbait, ontziburuari.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 60. orr.

Gogoan dut zein deigarri egiten zitzaidan amak "ukitu" eta aitak "ikutu" esatea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 231. orr.

Prezio urria baino areago, kontratuaren buruan azaltzen zen data egin zitzaion deigarri.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 254. orr.

5 deigarria egin (17 agerraldi, 7 liburu eta 7 artikulutan; ETCn 204 agerraldi; egin deigarria 3 agerraldi 3 liburlutan)

Neska batek hain zuzen hitz egitea deigarria egiten zitzaion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 106. orr.

Esmalte zuriaren koloreko liburu-apalategia deigarria egin zitzaion begietara.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 132. orr.

Deigarria egin zitzaion, bitxiaz gainera, ez halako triskantza eta sarraskia gogoratzea, baizik eta kanta bero eta doinu argiko batez gogoratzea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 187. orr.

Niri burezurra bera egin zitzaidan deigarria; izan ere, ez dakit zergatik [...] gizon argi bati zegokiola iruditu baitzitzaidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 439. orr.

Hurbiltasuna egiten zait deigarria: jakitea, ni jolasean ibiltzen nintzen bazter haietan, handik metro gutxira neuzkala bahitua eta bahitzaileak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 115. orr.

· Haren itxura egin zitzaidan deigarriena ikusi nuenean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 42. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adierazpen deigarriak (3); are deigarriagoa (4); artean deigarriena (6); baina deigarria (9); baina deigarria da (6); baina deigarriena (3); bezain deigarria (5); da deigarria (6); da deigarriena (6); deigarri bat (18); deigarri egin (11); deigarri egin zitzaidan (4); deigarri egiten (4); deigarri eta (4); deigarri gertatzen (4); deigarri hori (3); deigarria bada (5); deigarria bada ere (5); deigarria da (47); deigarria da oso (5); deigarria du (3); deigarria egin (13); deigarria egin zitzaion (5); deigarria egiten (7); deigarria ere (4); deigarria izan (13); deigarria izan da (4); deigarria izan zen (5); deigarria zen (4); deigarriak dira (5); deigarriak egin (3); deigarriak ere (3); deigarriena da (3); deigarriren bat (4); ere deigarri (3); eta deigarria (9); ez zitzaion deigarri (3); kolore deigarri (3); oso deigarria (8); oso deigarriak (4); zaio deigarri (3); zitzaion deigarri (6)


deigarrikiro adlag era deigarrian.

Park Avenue-ko boutiqueetan erositako gaineko garestiaren barruan gerriak deigarrikiro kulunkatuz sartu zen sukaldera.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 35. orr.


deihadar ik deiadar.

deihadarkatu ik deiadarkatu.

deika 1 adlag dei eginez, deiez.

Aurrera jarraitu zuen bat-batean presa balu bezala, zaldi bakoitzari bere izenaz deika: "Blaky!, Faraon!, Zizpa!, Ava!, Mizpa!".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 88. orr.

Kastela zaharra urduri zegoen, lurrean zetzanari deika: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 277. orr.

Ahots bat niri deika.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 188. orr.

Tom zen, liburu-dendatik deika, zer gertatu ote zitzaigun kezkaturik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 164. orr.

Zazpi irudi zehatz, saltoka eta deika.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 174. orr.

Telenobelak ikusten, telebistako lehiaketei deika.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 38. orr.

Heriotza deika denean hustu egiten dira jendez kaleak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 124. orr.

Doi-doi izan zuen denbora opera ikusleak herioa deika zuela ohartzeko.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 12. orr.

Deika duzun Jainkoak ordea dena ahal dezake.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 398. orr.

Irudi hori deika, esperoan balu bezala zerumugaz bestaldean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 21. orr.

Halako abiadaz bizkortzen dute beren bidaia galdua non ezin baitute topatu deika dutena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 393. orr.

-Anaia deika daukazu.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 134. orr.

Ez zaidala inor deika etorriko.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 37. orr.

Atenea hirian zehar zebilen, Altzinooren mezulariaren itxura harturik, feaziarrei agoran biltzeko deika.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 39. orr.

Telefonoa hasi zen deika.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 178. orr.

Herioari hasi zaio deika.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 78. orr.

Deika eta oihuka hasi ziren laguntza. eske Pilotua ez zen aireplanotik irten, baina guri deika ari zen keinuka.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 90. orr.

Deika aritu gintzaizkion.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 80. orr.

Goizetik eguerdiraino aritu ziren Baali deika, esanaz: "Baal, erantzun!".  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 75. orr.

Horrek esan nahi zuen atean deika jardun zuena ikazkina edo ikazkinak bidalitakoren bat zela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 241. orr.

Ikaraz nengoen Estherrek deika jarraituko ote zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 87. orr.

Mikel orduan Matxaini deika jarri dugu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 164. orr.

Baina zeregin handiagoak dauzkagu deika; menderatzailearena da gure asturua.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 45. orr.

2 deika eta deika

Badakit emakumeok ez dugula gizonezkoei telefonoz deika eta deika aritu behar... badakit ez zaiela gustatzen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 76. orr.

Erraiak deika eta deika hasi zitzaizkidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 47. orr.

Eta elurretan egongo zen etzanda, hotzak harturik, zurrundurik, gogoa larriturik, oihuka, galdurik, laguntza eske agian, bere eztarriko indar guztiaz gaueko isiltasunean deika eta deika.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 282. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atean deika (6); berari deika (3); deika ari (88); deika ari da (7); deika ari den (3); deika ari dira (3); deika ari direla (3); deika ari zait (6); deika ari zen (9); deika ari zitzaidan (4); deika ari zitzaiola (4); deika ari zitzaion (5); deika aritu (12); deika bezala (4); deika entzun (5); deika eta (11); deika eta deika (6); deika hasi (22); deika hasi zen (8); deika hasten (3); deika ibili (5); deika jardun (3); elkarri deika (4); ere deika (3); eta deika (18); guri deika (4); hari deika (5); jendeari deika (3); nintzen deika (3); niri deika (8); norbait deika (4); norbait deika ari (3); telefonoz deika (8); zuen deika (3); zuri deika (3)


deikera iz deitzeko era, izena.

Horrexegatik beragatik, hizkuntza guztietan Deabruari hainbat eta hainbat deikera ematen zaizkio, alusiozkoak eta eufemistikoak, hala posible baita hura adieraztea izena ahotan hartu gabe.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 26. orr.

Paralekoki, rabinoari ez zitzaion berezko deikera ematen, hots, "rabbi" edo "rabbénu" (gure rabbi), baizik eta Moréno (gure Maisu), edo Khakhàm (Jakintsua).  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 26. orr.

Bi anaien harremana oso estua izan zen beti, egun osoa elkarrekin lanean, eta hargatik beharbada, inor ez zen harritzen iluntzean haien etxetik heltzen zitzaizkien oihu, deikera zantar, eztabaida txatxu eta sesiorik itxuraz latzen eta uste zitezkeen bortitzenak entzunik ere.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 39. orr.


deiktiko 1 iz gramatika-kategoriez mintzatuz, erakuslea.

Gorputzaren mintzoa, keinuak, lehen mailako baliabideak ditugu era berean, deiktikoekin batera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 208. orr.

Bakar bat ere ez dago sobera: aditzen ekimen etsigaitza; sustantiboen izate sustraitsua; izenordeen auzolanerako prestutasuna; adjektiboen juzkatzeko grina; atzizki-aurrizkien apaltasun ahaltsua; lokailuen zubi-lana; erakusle eta deiktikoen jendetasuna; [...].  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 178. orr.

• 2 (izenodo gisa)

Era berean esaldiei dagokionean: zenbait kasutan ezin dute euren zentzua ekoitzi ez bada testuinguruaren arabera (bai egoera jakin batera daramaten osagai "deiktikoak" biltzen badituzte; bai subjektu hiztuna eta bere solaskideak izendatzen dituzten izenordainak erabiltzen badituzte lehen edo bigarren pertsonan; bai osagai pronominalak edo loturako partikulak erabiltzen badituzte, lehenagoko edo etorkizuneko esaldiei dagozkienak); [...].  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 113. orr.


deikunde iz Ama Birjinaren irudikapena, aingeruak Jesu Kristoren haragitzea iragartzen dionean.

Bazirudien une batetik bestera hilarriak altxatu eta hilobietatik gorpuak azaltzen hasiko zirela; besteren artean Elizabeth Siddal, bere adats gorriarekin, deikundearen txoria eta pasioaren lorea eskuetan. Andre Mariari Aingerua agertzearen edo Deikundearen eszena horrek, esate baterako, ezaugarri kodetu guztiak mantendu zituen normalean (errezel gorrizko ohea, erditzearen metafora gisa, lirioa eta beirazko ontziak, Andre Mariaren garbitasunaren metafora gisa, eta abar), baina eszenaren beraren irudikapena une bakoitzean nagusi zen estiloaren arabera egiten zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 157. orr.

Baina Raimondik ez bezala, Vallejo Cosidak deikundearen ikonografian ezohikoa den Jaungoikoa irudikatu zuen.  Berria - Kultura   2004-12-28


deiño iz adkor deia.

Jean Haritschelhar-ek hori azpimarratu du, deiño bat zabalduz gazte zonbaiten artean talde berri batek har dezan segida...  Herria   2002-10-03

Horiek hola, ametsetarik artzea ote da deiño bat zabaltzea herriko bozak joan diten denetan pilotariek plaza-gizon deitzen zituzten (eta dituzten) batzuen arteko garraitaldi bat bezala?  Herria   2001-01-25


deinosi iz

Deinosia: gauzak beren alderdi itsusi edo ankerrenetik ikusteko joera makabroa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 26. orr.

Haiek ere, denak bezala, gaixo zeuden, deinosiak jota.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 26. orr.

Eta geurean ere horretara iritsiak ginen: jada ez zegoen itxaropenerako tokirik, deinosirako baizik: atzo gaizki, bihar okerrago; atzo basakeria, gaur bihozgabekeria.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 26. orr.


deismo iz mundua sortu duen Jainkoa bai, baina errebelaturiko erlijio edo dogmarik onartzen ez duen doktrina teologikoa. ik teismo.

Jantsenismo gisa zokoratua, deismo, arrazionalismo, agnostizismo eta ateismo gisa agertu zen berriro.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 321. orr.


deista 1 izond deismoarena, deismoari dagokiona. ik teista.

Baina Mendebaldeko gizakiaren fede nagusia sineskizun hau izan zen beti: unibertsoa legearen mende zegoela eta ez kaosaren esku; eta fede honen aro moderno beranteko bertsio deista edo ateista hau zen: unibertsoaren legea "naturaren legeen" sistema bat zela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 307. orr.

2 iz deismoaren aldekoa den pertsona.

Teologia transzendentala besterik onartzen ez duenari deista deitzen zaio, Natur Teologia ere onartzen duenari teista.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 225. orr.

Han ez zegoen funtsezko desberdintasunik deisten [...] eta ateisten artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 306. orr.


deistiko izond deista.

Arrazoimen espekulatibo soilak Jainkoaz ematen digun adigai transzendental eta determinatu bakarra adiera zehatzenean deistikoa da, h[au] d[a], arrazoimenak ez du ematen halako adigaiaren errealitate objektiborik, baizik zerbaiten ideia besterik ez du ematen eskura.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 236. orr.


deitarazi ik deiarazi.

deitoragarri (ETCn 809 agerraldi) 1 izond deitoratzeko dena. ik negargarri.

Istripu deitoragarria atzo, urriaren 22an, Labartzan, eguerdi irian.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 120. orr.

Hauek salatu zuten nolako giro deitoragarria zen Dachau-ko kontzentrazio zelaian eta nola denak suntsituak izaiteko zorian ginen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 111. orr.

Hitler-en manuz han zen eraiki 1941-ean Dachau eta gisa bereko herio-kanpo deitoragarri heien iduriko zerbait.  Herria   2005-11-10

Baltasar Garzon epailearen instrukzio deitoragarriak onartu dituen fiskal nagusia.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Banantze eta dibortzioek seme-alabengan uzten dituzten ondorio deitoragarriez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 52. orr.

Guardia Zibilaren mehatxuak eta Burrianako Udalaren xantaia deitoragarriak salatzen dituzte.  Berria - Kultura   2004-01-16

Egunkariko nagusiek ezin eraman, ordea, hutsune horrek nire zerbitzu-orrira ekar zezakeen zikin deitoragarria. Asko dira gaur egun ondasunak banatzeko modu deitoragarri honek engainatzen dituenak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.

San Frantziskori dei egin zioten ahots deitoragarriz, beraren zerbitzura lanean ari zen gizona hain modu lazgarrian hiltzen utz ez zezan..  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 851. orr.

2 (izan eta kideko aditzarekin)

Pisuaren egoera, ostera, deitoragarria zen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 165. orr.

Terminologia-nahasmendu hauek deitoragarriak dira, jakina, baina interesagarriak, hala ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.

Deitoragarri izan liteke, baina, larderia eta zigorraren beharra dugu guztiok.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 168. orr.

Deitoragarri da ikustea badirela haien artean axola gabekoak.  Herria   2004-07-29

Aurelianori deitoragarri zitzaizkion berriok, azkena batez ere.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 136. orr.

Bestela, haien egoera deitoragarria litzateke; legeak obeditu besterik ez egin, eta gizarteko abantaila handienez gabetuak aurkituko lirateke.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 164. orr.

Bainan halere bada gauza bat deitoragarri zaukuna. etikoki eta politikoki deitoragarriak direla zehaztu zuen.  Herria   2003-09-18

Tira, deitoragarri iruditzen zait, baina horrela aberasten da jendea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 135. orr.

Haizea altxatu zen kanpoan eta bidean ez izatea deitoragarri kausitu nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 137. orr.

Adegiren jarrerari, aitzitik, deitoragarria iritzi zioten beharginek.  Berria - Ekonomia   2004-06-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deitoragarri bat (4); deitoragarri batean (5); deitoragarri hortan (3); deitoragarria da (13); deitoragarria dela (3); deitoragarria zen (4); deitoragarritzat jo (3); egoera deitoragarria (3); eta deitoragarria (3); gertakari deitoragarri (6); herio kanpo deitoragarri (3); ixtripu deitoragarri (3); kanpo deitoragarri (3); ondorio deitoragarriak (3)


deitorale izond deitoragarria.

Fama txar lastimazko eta deitoralea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 455. orr.


deitoratu (ETCn 3.120 agerraldi), deitora, deitoratzen 1 du ad negarreztatu, deitore egin. ik auhendatu. (zerbait)

Zanpa-auhen luzeko zakur, zurrunga xehe eta entzunezineko erle, bakardadea deitoratzen zuen otso-eme.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 327. orr.

Haren falta maiz deitoratu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 250. orr.

Dolu gisatsuz deitoratua zuen, aurreko urtean, bere andrearen heriotza ustekabekoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 152. orr.

Ez zirudien Sabethek inola ere deitoratzen zuenik dibortzio hura.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 169. orr.

Bere gaztaroko bizitza bihotz-samin handiz deitoratzen egon zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 882. orr.

Nork ez luke deitoratuko gisa horretan tratatua izana?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 119. orr.

Ez da lehenengo aldia, dakikezun bezala, jadanik zure esklabo ez izatea deitoratzen dudana.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 45. orr.

Destinu larria deitoratuz eta herioa desiratuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 141. orr.

Nazioarteko auzitegiaren epaia jaso aurretik hil izana deitoratu dute agintariek.  Berria - Harian   2006-03-12

Jaurlaritzako eledunak deitoratu zuen «kea» saldu diela SEPIk, eta «kea haizeak daramala»  Berria - Ekonomia   2004-10-16

2 (norbait)

Medikua jin zen alabaina, asko deitoratu ninduen, eta atseden har nezala baizik ez zidan manatu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 280. orr.

Handik ditut aterako berriz sofritzeko indarrak; han dut kausituko ontasun errukarria, eta kontsolaturik naizela usteko dut, zeren deitoratuko bainazu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 91. orr.

• 3 da ad

Horregatik arrazoiz deitoratzen zen Jeremias profeta atsekabetan sumindurik aurkitzen zenean, esanez: "Jaunaren onginahia ez dela amaitu, haren errukia ez dela agortu".  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 23. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Ene jaun-andre zenduak eta deitoratuak, nire atsekaberik handienaz...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 118. orr.

Dakigunez, alua hitza Nicolas Landucchik edo Landuciok jaso zuen lehen aldiz hiztegi batera, 1562 urtean egin zuen hiztegi deitoratu hartan preseski.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deitoratu behar (7); deitoratu ditu (3); deitoratu du (48); deitoratu dute (17); deitoratu dutenez (3); deitoratu egin (18); deitoratu egin du (3); deitoratu egin zuen (11); deitoratu egiten (3); deitoratu eta (4); deitoratu zituen (7); deitoratu zuen (73); deitoratu zuen atzo (4); deitoratu zuenez (8); deitoratu zuten (15); deitoratu zuten atzo (3); dela deitoratu (9); dela deitoratu zuen (4); direla deitoratu (4); direla deitoratu zuen (3); duela deitoratu (4); dutela deitoratu (3); egitea deitoratu zuen (3); egotea deitoratu (4); ere deitoratu (6); ere deitoratu zuen (3); eta deitoratu (5); eta labek deitoratu (3); ez izana deitoratu (5); gogor deitoratu (5); heriotza deitoratu zuen (3); izana deitoratu (11); izana deitoratu du (4); izana deitoratu zuen (4); jarrera deitoratu (3); labek deitoratu (4); sindikatuek deitoratu (3)


deitoratzaile iz deitore egiten duen pertsona.

Hiri ertzetako leku bakartia, deitoratzaileek gezurrak moldatzeko, poetek enkarguz idazteko eta harginek letrak zizelkatzen apustuan aritzeko erabiltzen dutena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 141. orr.


deitoratze iz negarreztatzea.

Edmea xifritzen zen Poliziak ETA erakundea laguntzeagatik gazteak arrastatzen zituenean zein auhen, negar eta deitoratze gutxi aditzen zen euskaldunen munduaren zurrunbiloetan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 267. orr.


deitore 1 iz auhena, bereziki hondamendi handi batek eragina.

Deitore eta negarrak lubakian, gauaren erdian.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 151. orr.

Moabeko muga-bira osoan zabaldu dira garrasiak, Eglaim-eraino deitoreak, Beer-Elimgo mugetaraino aieneak.  Elizen arteko biblia   Is 15,8

Haren ahotsa berriro garrasi eta deitore bilakatu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 510. orr.

Jerusalemgo alde zaharreko Harat al Maghariba (Marokoarren Auzoa) osorik birrindu zuen; han 135 etxe eraitsi zituen, Deitoreen Harresia-Al Buraken aurrean zabalgune handi bat egin eta auzo judua handitzeko.  Berria - Mundua   2004-05-20

Deitorea ez da marmarra.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 292. orr.

2 irud/hed

Polizia iritsi zen, eta anbulantzia baten sirenaren deitorea entzun zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 169. orr.

Eta pertsiana akabatuaren deitoreak lihozko euri finean barneratu ditu biak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 115. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zentzontle ezkutuko baten lau notako deitore-kanta.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 228. orr.

Pozoitzailea, bizpahiru lagun isilekin, berriro sartu, eta deitore-itxurak eginez biltzen zaio erreginari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 126. orr.

4 deitore egin ik deitoratu.

-Zer egingo dut -deitore egin ahalko zukeen berak ere-, edo zer izango da nitaz?  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 199. orr.

Egizu orain nitaz deitore, baldin ausartzen bazara; eta zoaz, baldin tentaturik bazaude, Bko kondearen basoa hartzara ikustera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 194. orr.

Abas begiak arranpalo geratu zen, harriduraz eta errezeloz beterik, eta akaberan, deitore eginez: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 339. orr.

· Dagoeneko, bi aldiz, sujet horri buruz egin ditudan deitoreak erantzun gabe gelditu dira.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 383. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egin deitore (3); eta deitore (4)


deitoreka adlag deitore eginez.

Gizaki bat bere buruaz deitoreka dakusunean, hil ondoren gorputza edo hilobian ustelduko, edo garretan edo piztien matrail artean ezabatuko zaiolako, pentsa dezakezu ez dela egiaz mintzo eta bihotz barruan baduela ezten ezkuturen bat.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 215. orr.


deitorekizun iz

"Jaunok", erran zien, "hemen bilduak gertatu zaretelarik, dudarik gabe asmatuko zenuten hirurak deitorekizun berbera duzuela nire kontra.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 240. orr.


deittu ik deitu.

deitu, dei (orobat deit), deitzen (ETCn 164.232 agerraldi; orobat deittu g.er.) 1 dio-du ad norbaiten ohartasuna erakarri, bereziki haren izena esanez, edo hitzen edo seinaleren baten bidez. ik dei 10; hots 14.

-On Camillo! -deitu zion Kristok-.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 155. orr.

-Ahmet, Ahmet! -deitu zion.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 20. orr.

Mutikoari deitu nion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 461. orr.

Hau lasterka joan, eta senarrari deitu zion.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 32. orr.

Zerbitzariari deitu eta galdetu nion ea eragozpenik izango ote zuen pizza hura berriz berotzeko sukaldean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 166. orr.

Deitu eta galdegin zioten Rebekari: -Joan nahi al duzu berehala gizon honekin?  Elizen arteko biblia   Has 24,58

'Con permiso?' deitu duzu, sentitzen ez duzun txantxa-gogoa doinu mexikarra ateratzeko ahaleginetan jarriaz.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 102. orr.

Deitu zuen Jesek Abinadab eta Samuelen aurrera eraman zuen.  Elizen arteko biblia   1 Sm 16,8

Jakobek deitu zituen Rakel eta Lea bere artaldea zeukan lekura.  Elizen arteko biblia   Has 31,4

Berehala deitu zituzten erregearen idazkariak.  Elizen arteko biblia   Est 8,9

Gerenteak, salmentak gutxitu nituelako deitu ninduenean, besteak beste itxura zertxobait gehiago zaintzen ahalegindu beharko nukeela esan zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 396. orr.

Kontsulordea zentzuzko gizona zen, eta Bernabe eta Saulori deitu zien, Jainkoaren mezua entzun nahirik.  Elizen arteko biblia   Eg 13,7

Gero, adiskideetako bat, Filipo, deitu eta bere erreinu osoaren arduradun egin zuen.  Elizen arteko biblia   1 M 6,14

Jaungoikoak deitu zaitu albora eta apalki onartu duzu bere nahia.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 162. orr.

Hauxe da nola deitu ere ez dakigun Europako txoko hau.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 32. orr.

· Telefonoz dei niezaiokeen Sarari, hartarako bidea ematen baitzidan gutunak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 150. orr.

2 norbaitekin telefonoz komunikatu edo komunikatzen saiatu.

Nolanahi ere, iritziz aldatzen bazara, deitu hotelera eta elkarrekin joango gara afaltzera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 41. orr.

Itxaron egiten du egun batzuetan, eta ondoren agentziara deitzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 16. orr.

Herenegun gauaz Ximurrak Josurenera deitu zuen, aski berandu, nitaz galdezka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 54. orr.

Lanera deitu zidan, nik ez nuen inoiz berarekin hitz egin ordu arte.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 0. orr.

"Ez al du gugatik galdetu?", esan zidan Mary Annek ospitaletik deitu zidanean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 23. orr.

Saiatu nintzen Tomi autobus-geltokitik deitzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 316. orr.

Beraz, interesatuak diren guziek deit dezakete 05 59 59 35 19 zenbakirat.  Herria   2001-02-08

948172381 zenbakira deitu duzu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 46. orr.

Ordu biak aldera Rabinowitz doktoreak deitu du nire egoeraz galdetzeko, eta ebakuntzaren eguna aurreratu nahi al dudan esan dit.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 457. orr.

Handik hiru astera, Aurorak deitu zion ustekabean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 87. orr.

Gau hartan ez dakit nik deitu nion edo berak niri.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 140. orr.

-Poliziari deitu behar diogu berehala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 440. orr.

Baina zergatik ez duzu sakelako batetik deitu?  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 148. orr.

Berehala telefonoa hartu eta Smith-i deitu zion erakusketa bat eskaintzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 51. orr.

Etxera deitu nizun, baina inork ez zuen telefonoa hartu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 77. orr.

Beste telefono-zenbaki horretara deitu nuen, inor egongo ez zelako uste osoarekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 252. orr.

3 norbaiti, norabait joateko edo zerbait egiteko eskatu.

Berriro deitu zioten leihatilara: klarionaren pare zurbildu zen Hanna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 67. orr.

Uztail erdiko arratsalde batean, Biarnoko lotinant jeneralarengana deitu ninduten berriz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 229. orr.

Epaileak Cooper eta Tim Russet NBC telebista kalteko aurkezlea deitu zituen deklaratzera.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Israeldarrek, Jeroboam itzulia zela jakin zutenean, biltzarrera deitu eta Israel osoaren errege izendatu zuten.  Elizen arteko biblia   1 Erg 12,20

Angel Berrueta gogoratzeko, manifestaziora deitu dute biharko Iruñean.  Berria - Harian   2005-03-12

Sintrabik grebara deitu ditu bertako kamioilariak.  Berria - Ekonomia   2004-02-28

Sindikatuek mobilizaziora deitu dituzte 10.000 langile baino gehiago.  Berria - Ekonomia   2006-01-05

Leiala da Jainkoa, eta berak deitu zaituzte bere Seme Jesu Kristo gure Jaunarekin elkarturik bizitzera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 16. orr.

Hanukkah jaien aurreko Sabathean, Anshel pulpitura deitu zuten, Torah irakurtzera.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 204. orr.

Emakumeak Bortxaketen Aurka taldeak, EBAk, hogeita lau orduko beila egitera deitu du, "oraintsuko biktimen aldeko" elkartasuna adierazteko.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 57. orr.

1940an alemaniarren kontra borroka egin zuten edo mobilizatuta egon ziren gizonezko guztiei gerrako presoen esparruetan Führer-entzat lan egitera deitu diete.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 109. orr.

Igande kari, San Pankrazioko kanpaiek deitu dute mezatara.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 45. orr.

Ekin sinesmenaren borroka jatorrari eta eskuratu betiko bizia, hartarako deitu baitzaitu Jainkoak.  Elizen arteko biblia   1 Tm 6,12

-Gaixo bat ikusteko deitu didate hona -esan zuen Andresek hotz-.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 207. orr.

Zuzendari literarioak egileari deitu zion gertaera absurduaren berri emateko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 119. orr.

Lehenik bere esanetan eta egintzetan sinesteko eskatu zien salbaziora deitu zienei.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 126. orr.

ELA eta LAB pozik daude EAEko administrazio orokorrean atzo deitu zuten bi orduko lanuztearen jarraipenarekin.  Berria - Ekonomia   2006-03-31

Oi zu ene arima, Jainkoaren iduriak zeinatua, [...] Haren aingeruekin parekatua, Dohatsutasunera deitua, Zorionaren oinordekoa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

Senditzen du orain bizian behin egiten den urrats baten egiteko deitua izan dela.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 146. orr.

Ez nintzen deituen artean, ostera, eta kamainara egin nuen, ababorreko kanoien artera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 51. orr.

• 4 da ad delako izena izan.

"Anaia unibertsala" deitu izan zaio, anai-arreba baititu sorkari guztiak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 22. orr.

Eta ez bedi inor priore deitu, baizik eta den-denak anaia txiki dei bitez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 137. orr.

Lapurreta dei dakioke, baita ere, limosnak gaizki erabiltzeari, egiaz erantzukizun handia denez eske-sariak jasotzea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 102. orr.

Herri honetan astoari astoa deitu zaiok beti.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 310. orr.

Irudiaren azalera eta haren antolamendua, haren konposizioa deitu izan dena, alegia.Teknikoki gradiente deitu ohi zaiona.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 130. orr.

Zienpiesak egur garraioan ibiltzen ziren mendi-kamioiei deitzen zitzaien.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 214. orr.

Hauek ez onartzeari jakituria ez baina ergelkeria deitu behar zaio.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 345. orr.

Motosierra deitu tresna berantean baizik ez zaigu agertu, I958an.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 70. orr.

Tolosatik zazpi legoatan dagoen San Martin deitu auzora.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 34. orr.

Gizon horietarik bat hil zuen egun batez Martín de Echaus deitu batek.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 15. orr.

Haietarik batek, Kenaanaren seme Tzidkias deituak, burdinazko adar batzuk eginak zituen eta hau zioen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 22,11

Lurraren Goi Bilera deituan hartutako akordio guztiak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 25. orr.

• 5 du ad norbaiti edo zerbaiti halako izena eman edo esan.

Joxe -erantzun nuen-, baina den-denek Joseba deitzen didate.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 9. orr.

-Ez deitu niri Noemi, deitu Mara, saminez bete bainau Jainko Ahaltsuak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 95. orr.

June-kukuso txikia, hala deitzen genion arrebari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 19. orr.

-Eta nik beti deitu izan dizut Osaba Nat, ez ala?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 30. orr.

-Deitu Nathan bakarrik, Tom.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 30. orr.

"Begigorriya deitzen dio berak", argitu nion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 98. orr.

Voltairek "geometra betokerra" deitu zion Euler-i.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 419. orr.

Eta "Kabul" deitu zion lurralde hari.  Elizen arteko biblia   1 Erg 9,13

Izotzila ere deitu izan diote [urtarrilari], Nafarroa aldean justu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 17. orr.

Ondoren, Hiramek brontzea urtu eta "Itsaso" deitu zuen uraska biribil bat egin zuen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,23

Ez dakit gorrotoa ala amorrua deitu Annettek zuzendu zidan begiradan ikusi nuenari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 17. orr.

Liburu deitu nion proiektuari, baina egiaz ez zen erabat liburua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 13. orr.

Ikusiko duzu, "jaun" deitu diodala jakiten duenean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 29. orr.

"Osabatxo, osabatxo" deitu eta muin egiten dit eskuan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 182. orr.

Nik dakidala, bi alditan deitu dit "laztana".  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 75. orr.

Nik ez nion putakume deitu Boggess epaileari.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 28. orr.

"Bihotzaren barru-barruan" deitzen zuten leku horretan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 149. orr.

6 atean/atera deitu

Inork atean atean deitu zain zegoela esango niken... Zirt eta zart, lasterka abiatu zen etxerantz, atean deitzen akitu gabe sartu, eta sukaldetik ontzitara bat ur eskuetan zetorren Martzelina zaharra abantzu uzkaili zuen. Nola ez bada errudun sentitu haien intimitatea bortxatu behar banuen, haien gelan atean deitu gabe sartu behar banuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 52. orr.

Lasterka batean igotzen naiz; atera deitzen dut.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 53. orr.

Goiz batez, atera deitu zuten.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 28. orr.

Lasterka batean igotzen naiz; atera deitzen dut.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 53. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

deit dezatela (11)

aldeko manifestaziora deitu (8); aldiz deitu (27); amak deitu (11); amari deitu (12); anbulantziari deitu (12); baina deitu (8); bat deitu (21); bat egitera deitu (9); batean deitu (9); batek deitu (40); batek deitu zuen (11); batera deitu (63); batera deitu eta (8); baterako deitu (8); bati deitu (47); bati deitu eta (9); bati deitu zion (17); batzarrera deitu (18); berak deitu (25); bere ganat deitu (12); bere izenez deitu (15); beregana deitu (21); beregana deitu eta (9); berehala deitu (10); berria deitu (8); berriro deitu (24); berriz deitu (16); bezala deitu (11); bilera batera deitu (23); bilera deitu (11); bilerara deitu (21); biltzera deitu (9); bulegora deitu (15)

deitu ahal (29); deitu ahal izango (11); deitu al (11); deitu behar (187); deitu behar da (28); deitu behar izan (15); deitu behar zaio (31); deitu beharko (61); deitu beharrean (8); deitu den (8); deitu didate (9); deitu die (13); deitu dio (61); deitu diogu (8); deitu diot (36); deitu diote (26); deitu diozu (12); deitu dit (24); deitu ditu (177); deitu ditu bere (8); deitu ditu herritarrak (10); deitu dituzte (74); deitu dituzten (11); deitu dizu (12); deitu dizut (9); deitu du (336); deitu du askatasunak (10); deitu du batasunak (10); deitu du biharko (10); deitu du gaur (9); deitu du gaurko (16); deitu duela (9); deitu duen (34); deitu duena (8); deitu dugu (10); deitu dugun (10); deitu duguna (8); deitu dut (14); deitu dute (308); deitu dute biharko (16); deitu dute gaur (8); deitu dutela (8); deitu duten (63); deitu dutena (64); deitu egin (67); deitu egin nion (10); deitu egin zidan (9); deitu egin zion (9); deitu egingo (14); deitu egiten (14); deitu elkarteak (9); deitu ere (23); deitu eta (313); deitu eta bere (8); deitu eta esan (50); deitu etxean (8); deitu ez (29); deitu gabe (17); deitu gaitu (10); deitu genion (9); deitu genuen (8); deitu itsas (9)

deitu izan (186); deitu izan den (16); deitu izan dena (11); deitu izan diote (14); deitu izan zaie (15); deitu izan zaio (37); deitu izana (30); deitu nahi (78); deitu nahi izan (8); deitu nien (8); deitu ninduen (26); deitu ninduten (11); deitu nion (110); deitu nionean (8); deitu niri (10); deitu nizun (8); deitu nuen (48); deitu ohi (73); deitu ohi den (8); deitu ohi dena (11); deitu ohi zaio (8); deitu omen (16); deitu ondoren (8); deitu ordez (12); deitu tokian (14); deitu zaio (10); deitu zidan (93); deitu zidanean (11); deitu zidaten (22); deitu zien (81); deitu zieten (34); deitu zigun (10); deitu ziola (11); deitu zion (362); deitu zion eta (13); deitu zionean (8); deitu ziotela (9); deitu zioten (145); deitu zituen (164); deitu zituen atzo (13); deitu zituen herritarrak (8); deitu zituzten (55); deitu zitzaion (20); deitu zuela (10); deitu zuen (360); deitu zuen atzo (20); deitu zuena (13); deitu zuenak (8); deitu zuenean (11); deitu zuten (191); deitu zuten atzo (11); deitu zutena (9)

deklaratzera deitu (87); deklaratzera deitu ditu (16); deklaratzera deitu izana (9); deklaratzera deitu zituen (10); du deitu (10); edo deitu (11); egiteko deitu (20); egitera deitu (89); egitera deitu ditu (11); egitera deitu dituzte (10); egitera deitu du (9); egitera deitu dute (11); egitera deitu zituen (13); egitera deitu zuen (10); egitera deitu zuten (9); egunkarira deitu (8); elkarretaratzea deitu (19); elkarretaratzea deitu du (8); elkarretaratzea deitu dute (9); elkarretaratzeak deitu (9); elkarretaratzeetara deitu (9); elkarretaratzera deitu (48); elkarretaratzera deitu du (23); elkarretaratzera deitu dute (16); emaiteko deitu (11); emateko deitu (8); ematera deitu (10); ere deitu (75); ere deitu izan (20); ertzaintzari deitu (20); ertzaintzari deitu zion (11); esanez deitu (8); eta deitu (57); eta deitu dute (8); eta deitu egin (9); etxera deitu (37); ez deitu (34); ez du deitu (8); ez zion deitu (8); gabe deitu (8); ganat deitu (12); gehiago deitu (8); gehiagorentzat deitu (14); gisa deitu (8); gisa deklaratzera deitu (13); greba egitera deitu (9); greba orokorrera deitu (8); grebara deitu (52); grebara deitu dute (27); guztiak deitu (9)

hala deitu (26); halaxe deitu (8); hartzeko deitu (8); hartzera deitu (84); hartzera deitu ditu (16); hartzera deitu du (22); hartzera deitu dute (14); hartzera deitu zituen (8); hartzera deitu zuen (9); hartzera deitu zuten (8); hauteskundeak deitu (8); horregatik deitu (26); horrela deitu (16); inork deitu (8); izenaz deitu (8); izenez deitu (31); jainkoak deitu (9); jokalari deitu (12); jokalari deitu ditu (9); kontzentrazioa deitu (11); lagunari deitu (8); lan egitera deitu (9); lanuztera deitu (13); manifestazioa deitu (8); manifestaziora deitu (113); manifestaziora deitu du (47); manifestaziora deitu dute (41); manifestaziora deitu zuten (10); mendeala deitu (9); mendeala deitu tokian (8); mobilizatzera deitu (8); mobilizazioetara deitu (15); mobilizazioetara deitu du (8); mobilizaziora deitu (11); nazionalera deitu (8); nik deitu (10); niri deitu (10); nola deitu (52); nola deitu behar (25); norbaitek deitu (8); nori deitu (8); orokorrera deitu (11); parte hartzeko deitu (8); parte hartzera deitu (78); poliziari deitu (32); poliziari deitu zion (13); telefonora deitu (10); telefonoz deitu (115); telefonoz deitu eta (16); telefonoz deitu nion (8); xehetasun gehiagorentzat deitu (14); zenbakira deitu (10); zerbitzariari deitu (8); zergatik deitu (18); zertarako deitu (11); zion deitu (9); zuen deitu (9)

auzitegirat deitua (12); deitua da (12); deitua den (14); deitua dute (8); deitua izan (49); deitua izan zen (8); deitua zen (13); deitua zuen (22); deitua zuten (8); deituak dira (15); deituak izan (29); deituak izan dira (10); deituak izanen (9); deituak izanen dira (8); ere deitua (17)

deituko da (25); deituko diat (9); deituko diet (8); deituko dio (8); deituko diogu (31); deituko diot (52); deituko diote (20); deituko ditu (18); deituko ditut (8); deituko dituzte (15); deituko dizut (47); deituko dizute (8); deituko du (19); deituko duela (11); deituko dugu (10); deituko duguna (8); deituko dut (21); deituko dute (26); deituko nioke (9); deituko ziola (10); deituko zion (11); hala deituko (9); noiz deituko (12); nola deituko (11); poliziari deituko (16); telefonoz deituko (26)

aldeko mugimenduak deituta (8); askatasunak deituta (9); batasunak deituta (9); bilbon deitutako (8); daude deituta (14); deituta elkarretaratzea (8); deituta erredakzioa (8); deituta zegoen (15); deituta zeuden (14); deitutako greba (22); deitutako manifestazioa (12); deitutako manifestazioan (23); ek deituta (18); elkarteak deituta (8); etxerat ek deituta (15); ezker abertzaleak deituta (8); ezker abertzaleak deitutako (8); labek deituta (11); mugimenduak deituta (9); plataformak deituta (12); sindikatuak deituta (8); sindikatuek deituta (24); taldeak deituta (11); zeuden deituta (8)

deituz gero (14); dira deituz (10); etxerat deituz (9); huntarat deituz (9); ostaturat deituz (11); zenbaki huntarat deituz (8); zenbakirat deituz (8)


deitura (ETCn 1.536 agerraldi) 1 iz izena, deitzeko era.

Beste batzuk, ordea, langile "autonomo" gisa aritzen ziren, bere kasa alegia, eta kortsario izen estimatu hura izan beharrean pirata edo itsaslapur deitura mespretxuzkoa eraman behar izaten zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 100. orr.

Unibertsoa (bestelako deituraz, Liburutegia) galeria hexagonalez osaturik dago.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 24. orr.

Beharbada merezi du aipatzea Chomskyk bere irakasle Zelling Harrisi hartu ziola 'erregela formaldatzaile' deitura.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 18. orr.

Filosofoek [...] ehen Kausa edo Oinarria" esaten diote; baina mutakallim-n deritzenek deitura hori ardura handiz saihesten dute, eta "Eragilea" deitzen diote.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 173. orr.

Gaztelaniaz asimilación a distancia deitura misteriotsua eman izan diote.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 60. orr.

Kandelario, Kandela-eguna, Kandela-bedeinkatu-eguna, Kandelargi eguna, Kandelero-eguna, Kanderailu eguna, Kanderailu soilik... deitura horiek denak ditu horrenbesteko tradizioa izan duen festa otsaileko honek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 50. orr.

Agustin deunaren deituraz 6 parrokia baditugu hegoaldean: Iruñean, Zigoitiako Etxaguenen, Kasedan, Arenazan, Elorrioko Etxebarrin, eta Erandion.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 341. orr.

Galdezka hasi zitzaion Bibaldo ea zer esan nahi ote zuen halako "zaldun ibiltari" deiturak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 48. orr.

Jainkoaren bi deiturak -"Jainko goren eta ospetsua" eta "Jauna"- eta bi eskarik osatzen dute otoitza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 65. orr.

Ordena guztiko ardura duenarentzat Ministro jenerala edo Anaiarte osoaren ministro eta morroi deiturak erabiltzen dira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 64. orr.

Eta lehen ere nonbaitean esana naiz, dokumentu zaharretan maiz ageri dela UBICI deitura egungo HUICI ordez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 36. orr.

2 abizena.

Izena dut nik Santos, deitura Elizalde.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 235. orr.

Garbia diat odola, aratza; alemanak ditiat deitura guztiak familiaren memoria eta artxiboetako paperak iristen diren puntutik gaur arte.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 86. orr.

Guztiek zituztela deitura euskaldunak jakinarazi zien Amianok.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 14. orr.

Aitortu ez arren, beste pena handi bat deituraz Fernández izatea omen zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 291. orr.

Behauzeko Dominique serora, deituraz Peyroutet, han ari da lanean 40 urte huntan, pobreenen artean.  Herria   2002-10-03

Bere izena eta lehen bi deiturak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 188. orr.

Goian nire lagunaren izena zegoen idatzita, bere bigarren deiturarekin -David Imaz-, eta erdian titulua: Soinujolearen semea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 15. orr.

Haur bati, sortzen denean, noren deitura behar zaio eman? aitarena, amarena ala biena?  Herria   2001-05-03

Hobe izango zuen, beharbada, amaren deitura lehen deituraren aurretik jartzea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 107. orr.

Ez zegoen inolako sinadurarik, ez izenik eta ez deiturarik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 236. orr.

3 izen-deitura (62 agerraldi, 40 liburu eta 6 artikulutan; ETCn 618 agerraldi) pl izen-abizenak. ik izen 12.

Igorlearen izen-deiturak eta helbidea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 242. orr.

Nire izen-deiturak telefono-gidan zeuden.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 336. orr.

Sarrera-orria betetzerakoan, errepikatu eta letraz letra eman behar izan zituen izen-deiturak. Izen-deiturarik gabeko atso bat ugaldean itoa, munduan milaka bezala. Nagusiak fitxa ekarri zion betetzeko eta bere izen-deiturak bertan idazteko eskatu.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 148. orr.

Emaztea eta semeak atzerrira joan ziren beste izen-deitura batzuk hartuta.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 12. orr.

· Paper mordo hori egunez egun moldatzera lehiatzen garen guztiok doako harpidetzari esker izaten dugu goizero, bakoitzarendako ale izen-deituraduna etxeko postontzian sartuta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitaren deitura (6); amaren deitura (5); benetako deitura (3); deitura eman (3); deitura hartzen (3); deitura zuen (7); gizonaren deitura (3); hautatu deitura (3); izen deitura (9); senarraren deitura (4)

izen deiturak (32); nire izen deiturak (3)

deiturarik gabe (3)

bestelako deituraz (4)

euskal deituren kronikak (4); izen deituren (7)


deituradun ik deitura 3.

deitzaile 1 izond deitzen duena.

Beste batzuek metaforikoak dira, eta horiek ere metaforaren jatorrizko adieran ulertzen dituzte, eta badira, halaber, anfibologikoak ere, ustez maiz deitzailetzat erabiliak, beste batzuetan balio anitzekotzat jotzen diren arren.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 28. orr.

• 2 iz dei egiten edo deitzen duen pertsona.

Manifestazioren deitzaileen artean Rafa Diez eta Pernando Barrena daude.  Berria - Harian   2006-03-18

Deitzaileek CCOO eta UGT iragarri zuten 3.000 inguru langileen %95ek bat egin zutela grebarekin.  Berria - Ekonomia   2004-06-10

Lanuzte teknikoa da, eta ez greba, enpresaburuak (autonomoak) baitira deitzaileak.  Berria - Ekonomia   2004-08-11

Eta populuak ikusi zuen hilen deitzaile zela Enpedokles.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 31. orr.

Lehergailuak non zeuden jakinarazteaz gain, 07:00etatik 09:00ak bitarte eztanda egingo zutela ohartarazi zuen deitzaileak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

3 (hitz elkartuetan)

Manifestazio deitzaileen ustez, egungo esparru politikoak «agortuak» daude eta euskal herritarren hitza eta erabakiaren errespetuan eraikiko den esparru politiko berria lortzeko lana egin behar dela esan zuten.  Berria - Euskal Herria   2006-03-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deitzaileen artean (4); dute deitzaileek (3); zuen deitzaileak (3)


deitzaldi iz ipar deiztea.

Gainerako ardi bakoitzak bi pinta esne ematen dizkio eguneroko bi deitzaldietan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 137. orr.

Deitzaldi musikalek esnea emaiten.  Herria   2003-07-17


deitze iz zerbaiti izena ematea.

Eta hilotz ustelkor bat ekoizteari 'bizia ematea' deitze horrek salatzen du hobekienik Ideia horren gezurra eta ustela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 147. orr.


deitzi, deitz, deizten du ad ipar behiak-eta jetzi.

Ardi lanen ondotik, behiak deitzi nituen eta behar bezala artatu.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 126. orr.

Tambo hartan Don Julianek behi esnadun eta ahatxe zonbeit hazten zituen eta deitzi esnea atez ate saltzen.  Herria   2005-03-24

Ondoan, arditegi berria, modernoa, hiru lau ehun ardi aise aterbetuko dituena, bazkatuko dituelarik neguminean artzainak eta deitziko oraiko tekniken arabera.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 7. orr.

Haraitzineko sinesteetan, arrautzaren partez, esnea zegoen, irakin gabea, deitzi berriaren hagunez desiragarri.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 36. orr.


deiztale iz ipar behiak-eta deizten duen pertsona.

Fededunak ziren segurki bainan elizak urrun ziren eta ez zen pausa egunik behi deiztalentzat ez eta esneketarientzat.  Herria   2005-05-12


deiztegi 1 iz ipar behiak-eta jezteko tokia.

Xinoko behi esnadunen deiztegien ondoan.  Herria   2001-09-06

Bekersfield-en geldi aldi bat, jada aipatu Albert Goyhenetchen deiztegiaren ikusten, hor bazkaldu eta bidea hartu ginuen.  Herria   2003-11-13

Gaxuxa, beti lehena deitzi izan nahi duena, koskatzen zaio soroa ez delakotz gizen; ñapurrak aldi guziz kaikua uzkaltzen dio, deiztegia ez du sofritzen; xeila gainetik jauzi eginez eskapatzen zaio.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 78. orr.

Albert Goyheneche hau Bakersfield alderat jada partitua eta han 8 mila behiko aterbe deiztegiekin jarria bere bi seme dauzkala berekin.  Herria   2003-11-06

2 (hitz elkartuetan)

Nahiz oraino baden bide, sendi da Chino-ren usaina, han hemenka behi deiztegi batzu, bainan oraino gehienak haragitakoak estatu ederrean, nahiz bazka idortua den indar gaitza omen dauka bereziki urari esker, tropak ehunka eta klaseka, aratxe gehienak orai sortzen baitira, neguko azkartzeko gisan.  Herria   2003-10-23


dejada 1 iz pilota-jokoan eta, pilota ia indarrik gabe jotzea frontisaren inguruan uzteko.

Titinek buelta, eta Xalak dejada frontis erdian.  Berria - Kirola   2004-02-29

Tantoaren bukaeran Olaizolak dejada bota zuen txokora.  Berria - Kirola   2006-01-31

Bederatzigarrena egiteko aukeran zen, baina dejada bat txapa azpira joan zitzaion.  Berria - Kirola   2004-01-18

Nabarmentzekoa, dejada batera larri iritsi, eta ezkerrez zabalera irekita egin zuen tanto eder hura.  Berria - Kirola   2006-02-15

Ibarrak dejada huts egin zuen 21na ari zirela.  Berria - Kirola   2006-01-18

Capellanek hormabikoa jaso, dejada txokora, eta tantoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 59. orr.

Horma biko bati, sake on bati eta zazpigarren koadrotik botatako dejada bati esker, aurretik jarri zen (18-19).  Berria - Kirola   2006-04-04

13-0taraino joan da Beloki hasi orduko, hiru sake, bi dejada eta bi-paret batekin besteak beste.  Herria   2003-05-08

Baina Berraondok orduan du dejada bat irriskatu urrundik eta kausitu.  Herria   2003-05-15

2 irud/hed

Horrelakoetan gertatzen den bezala, eztabaidak jarrai dezake luze, baina dejada batekin amaitu nahi dut kapitulua.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 118. orr.


dejeneratu ik degeneratu.

dekadente 1 izond gainbehera doan zerbait adierazten duena.

Jaltako giro burges dekadentearen literatur irudi ezin hobeak utzi zizkigun: itsas-pasealekua, txutxumutxuak, asperdura infinitua...  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 144. orr.

Orduak pasatu ahala, berez nahiko dekadentea zen giroa are gehiago degeneratuz joan zen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 84. orr.

Austro-Hungariar Inperioa bezain zaharra eta dekadentea den familia baten bizitza iluna marrazten du nobelak.  Berria - Kultura   2004-01-07

Italiako hiriburu izateko esperantza guztiak galdurik, neke dekadente halako bat...  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 37. orr.

Ibaizabalez beste aldeko burdinazko paisaia dekadenteak logura dakarkizu.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 27. orr.

2 jada boladan ez dauden estetika eta estiloetan oinarritzen dena.

Ez zuen poesia dekadenterik irakurtzen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 28. orr.

Neskame desatsegin bati buruzko ipuin lizun dekadente bat.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 309. orr.

Diktadore batek bere ihesean abandonatu eta sasiek hartutako udako etxalde dekadentea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Sevillako hotel dekadente batean elkar maitatzen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 94. orr.

Haien atzean, erdi ezkutaturik, gaur dekadentetzat dauzkagun frantses-estiloko txalet aspaldikoak, beren harrizko fatxadaz eta arbelezko teilatuaz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 141. orr.

· Hurbiletik ikusi nahi nuen hiria esaten ziguten bezain dekadentea zen, paristarrak hain biziatuak ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 296. orr.

3 irud/hed

Adak amaneratutzat zeuzkan Danelek [...] antolatzen zituen gure festa haiek, eta ez zitzaion jolas haietako ur dekadenteetan txapla-txapla ibiltzea gustatzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.


dekadentismo iz arte eta literatura-eskola, XIX. mendearen bukaerakoa, gaien eszeptizismoa eta gustuaren gehiegizko fintasun eta dotoretasuna ezaugarri dituena.

XIX. mendearen bukaeran, dekadentismoak bultzatuta eta indarrean zegoen gizarte-ereduaren kontrako erreakzioz, gai artifizialei buruz idazten eta hitzak dotoretasun eta fintasun gehiegizkoz erabiltzen hasi ziren idazle nagusietako bat izan zen Oscar Wilde.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 13. orr.

Wilderen idazlanak zahartu badira ere [...] bizirik diraute bai autorearen pertsonalitatea islatzen duten bitxikeriengatik (komediak), bai dekadentismoaren garaiko ohitura eta gustuei lotutako xehetasunengatik.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 72. orr.


dekadentista izond dekadentea (bigarren adieran).

Eta funtzionarioak adeitsuki ireki zuen marrazki dekadentista batez apaindutako zilarrezko tabako-kutxatila.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 83. orr.

Pasoliniren Ebanjelioa San Mateoren arabera 1964 filmeko Jesukristo hirugarren mundutar haren eta Scorseseren Jesukristoren azkeneko tentaldia 1987 filmeko Kristo dekadentistaren artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 231. orr.


dekadentzia 1 iz gainbehera, bereziki kulturala edo morala.

Orduan dekadentziarik ez dagoela egon, juzgatuko du, ez dagoelako nondik beheraturik.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 155. orr.

Euskal Herria krisian dago; krisian dago, dekadentzian dagoelako; dekadentzian dago, kristautasunak ustelarazi duelako.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 209. orr.

AEBetako Hegoalde Sakona dekadentzia, nostalgia eta sentsualitatearen eszenario bihurtu zuen.  Berria - Kultura   2006-01-17

Sistema zaharraren dekadentzia, eta sortzeko dagoen sistema berriarekiko izua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 169. orr.

Balore absolutuen egarriz bizi da Julien Sorel, balore absolutuak nozitzen ari diren dekadentziaren lekuko kezkatua da Stendhal.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 110. orr.

Ancien Régime delakoaren dekadentziarekiko lilura eta mina.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 109. orr.

Europa lotan zegoela, ikusten zuen, moral faltsu baten ohean etzanda, lo baino gehiago loakartuta, drogatuta, bere dekadentzia eragiten zion gezurraren lozorroan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 245. orr.

Jauregiak berak ere, Byronen tximino armiarma-lanparetatik zintzilikatuekin eta altzari napolitar apainduraz beteegien artean hara eta hona dabiltzan indioilarrekin, badu denboraz kanpokoaren eta dekadentziaren arteko nahastura doi hori.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 235. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik dekadente.

Eraikin zuriaren inguruko zeruak kolore urdin leun bitxia du, turkesa esan liteke; horrek kutsu poetikoa ematen dio inguruari, eta dekadentzia giroa leuntzen du aldi berean.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 15. orr.

Ilunabarrean, bigarren mailako errepideetako moteletan, neoizko argien pean kokatzen ditu Cillerok pertsonaiak, hondoa jotzera iristen ez den dekadentzia giroan, eta giro horrek biltzen eta batzen ditu ipuinak oro.  Berria - Kultura   2006-04-18

Bigarren mailako aldi edo dekadentzia aldi bezala hartu ohi diren garai horietakoak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 282. orr.

Halatsu arestiko krisi eta dekadentzia diskurtso nahinon arruntuan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 199. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere dekadentzia (3); eta dekadentzia (3)


dekalatu izond atzeratua, desfasatua.

Baina hemen ere dudak izaten dira, jendeak mezu intermitente hori dekalatua, ordenagailuen hizkuntza bailitzan 1,0,1,0 segitzen duen kakofonia hori, biziaren miraila izateko pretentzioa duena, entzungarria zaienez.  Berria - Kultura   2004-04-23


dekalkatu, dekalka, dekalkatzen du ad kalkatu.

Bat-batean oroitu nintzen, irakasleak nola hormetan edo eskola gelaren minean zegoen berogailuaren inguruan, gehiengoaren irri egingarri, hitz bat edo beste trebes ahoskatzen zutelako, auzoko lagunak dekalkatzen zituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 198. orr.


dekalogia iz munduaren amaiera bizi beharko duen belaunaldiaren gertaerak azaltzen duen hamar eleberrien saila.

«Nik uste dut ipuin hauek gazteek nahiz helduek irakurtzeko modukoak direla», azaldu du Linazasorok, «baina ez nuke nahi ipuin hauek nire beste ipuinen sailarekin ez dakit dekalogia edo zer osatuko dudan azkenerako nahasterik, oso kontu ezberdinak direlako».  Berria - Kultura   2004-05-29


dekalogo 1 iz Jainkoaren legeko hamar aginduak.

"Hilen ez duzu!" Dekalogoko bosgarren manamenduaz.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 101. orr.

Ez dekalogo eta ez profetarik duen gizartea bilakatu gara.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 188. orr.

2 jarduera batean oinarrizkotzat hartzen diren hamar erregelako multzoa.

Tomás y Valiente-k dekalogo honetan laburbiltzen ditu Beccariak aldarrikatzen duen zuzenbide penalaren ezaugarriak: 1. Zentzuntasuna, 2. Zuzenbide penalaren legaltasuna, 3. Justizia penalaren izaera publikoa, auzi akusatzailea eta ez inkisitiboa, 4. Noble, burges eta herri xehearen arteko berdintasuna lege penalaren aurrean, 5. [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.

Santutasuna irabazi nahi duen zuzentzailearen dekalogoko lehen aginduak dio, ez dira egileak laidoen pisuarekin zamatu behar.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

1999.ean, orduan bertsolari gazte ziren dozenerdi bati elkarrizketak egin ondoren, Pako Aristik honako dekalogoa osatu zuen haien esanen ondorio gisara: [...].  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 147. orr.

Osakidetzako zuzendaritzak legealdi honetarako 10 puntuko dekalogoa prestatu du, sindikatuekin negoziatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

«Adiskidetzearen gaian gaizki ulertuak saihesteko dekalogoa» aurkeztu du taldeak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-03

Van Bovenen dekalogoa onartzeko eskatu dio SAk Legebiltzarrari.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Besteak beste, dekalogoaren hiru neurri nabarmendu zituen Goirizelaiak: [...].  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Kataluniako Generalitateko presidente Pasqual Maragallek (PSC) bultzatutako dekalogoa zazpi puntutan utzi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Gatazka baterako dekalogoa.  Berria - Harian   2005-11-15

Europako Konstituzioari ezetz esateko arrazoiak bildu dituzte Dekalogo gorri, berde eta morean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

· Urtarrilaren 9an iragan bilkuran ABk 6an adostutako testu horri ezetza eman zion eta hastapeneko dekalogoaren hunkiezinezko 12 puntuei eutsi die.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

3 (hitz elkartuetan)

Lerrook idazterakoan, SEPIko eta sindikatuetako ordezkariak «lan dekalogo» bat adosten ari ziren.  Berria - Ekonomia   2004-09-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dekalogo bat (7); dekalogoa aurkeztu (3); van bovenen dekalogoa (3)


dekametro iz hamar metroko luzera neurria.

Kontzeptu hori ez da oso-oso zientifikoa, bistan denez; distantzia psikiko bat ez da neurtzen, eta are gutxiago dekametroetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 104. orr.


dekano 1 iz unibertsitate fakultate bateko burua.

Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien fakultateko dekano Jose Antonio Mendikutek.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Hala ere, esan dezagun, erantzukizun lanpostuetan aritzeko (errektore, dekano, etab.) funtzionario izatea ezinbestekoa dela.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 68. orr.

Dekano jaunak eta Errektore jaunak haren etxean afaltzen zuten, gainera, igandero.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 32. orr.

Gizarte eta Informazio Zientzien Fakultateko dekano ardura hartu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

2 elkargo batean, urte gehien dituena edo bertan urte gehiago egin dituena.

Benat Etxeberri-Aintxartek bi urte kargu hortan beterik, abokaten elkargoak dekano berri bat hautatu du.  Herria   2001-01-11

Bizkaiko Abokatuen Bazkuneko dekano Nazario Oleagari babesa eskatu diola jakinarazi zuen Goirizelaiak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Madrilgo Abokatuen Kolegioko dekano Luis Marti Mingarro ere izan zen atzoko bileran.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

Abokatek dekano berria.  Herria   2001-01-11

Tendentzia orotako dekano eta abokatuak Perben II legearen aurkako manifestaldia egin zuten otsailean Parisen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-01

Beste bat abokatu, hirugarren bat Olueko kalonjeen dekano.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 55. orr.

3 dekano orde ik dekanorde.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abokatuen dekanoak (3); dekano eta (5); dekano eta (5); dekano jauna (6); dekano jauna (6); dekano jauna eta (4); dekano jauna eta (4); dekano jaunak (5); dekano jaunak (5); dekano jaunaren (5); dekano jaunaren (5); dekanoak eta (4); fakultateko dekano (5); fakultateko dekano (5); fakultateko dekanoak (4)


dekanorde (orobat dekano orde) 1 iz elkargo batean, dekanoaren hurrengoa, eta, egoera jakin batzuetan, haren ordekoa.

Berdintasunerako Legeak abokatuen eguneroko lanean nolako eragina duen aztertu zuen Juana Balmaseda Bizkaiko Abokatuen Elkargoko dekanordeak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

2 unibertsitate fakultate batean, dekanoaren laguntzailea, arlo jakin baten ardura duena.

Filosofian doktorea sari bereziarekin, EHUko Zientziaren Filosofiaren irakasle titularra eta, 1998az geroztik, hor bertan Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko dekanordea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Fakultateko dekano ordeak erran du ken-araziko zituela euskarazko hitzak.  Herria   2001-04-26


dekanotza iz dekanoaren kargua; dekanoaren bulegoa.

Sailak, Sindikatuen Mahaiak eta Dekanotzak gaitzespen-komunikatu bana erredaktatu dute, eta ikasle batzuk sinadurak biltzeaz arduratu dira.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 35. orr.

Hurrengo egunetan Dekanotzak zenbait ikerketa-ahalegin bultzatu du, baina ez du ondorio garbirik aterako.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 35. orr.

Dekanotzatik, duda izpirik gabe, glosolalia kasu argi eta garbi baten aurrean geundela adierazi zen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 9. orr.


dekantazio iz zehaztea edo mugatzea.

96an eta 97an idatzi dituen nobeletan, aldiz, estilo oparo eta emankor horren dekantazio moduko bat antzematen da, soiltze aldera egindako ahalegin bat, baina estilo horren nortasun-agergarri funtsezkoenak galdu gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 15. orr.


dekapitatu izond burugabetua.

Juan Octavio Prenz, Magrisen lagun mina, poeta eta satira sozial handiko Inocencio Honesto dekapitatuaren fabula narrazio fantastikoaren idazlea.  Berria - Kultura   2004-08-04


dekatloi (orobat dekatlon) 1 iz hamar olinpiar probaren multzoa.

Dekatloian Munduko Txapelketa hiru aldiz irabazitakoak, agur esan dio denboraldiari, muskuluetako lesio baten erruz.  Berria - Kirola   2006-02-11

Tomas Dvorak txekiarra, dekatloian hiru aldiz munduko txapelduna, Atenasen izango den zalantzan dago.  Berria - Kirola   2004-07-31

2 irud/hed

Fabrikako kimikariaren Dekatlona osatzen duten espezialitateen artean higienikoena dateke: elokuentzian eta hitzetik-hortzerakotasunean trebatzen du, erreflexu-bizkortasunean eta ulertzeko eta zeure burua ulertarazteko gaitasunean;  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 252. orr.


dekatlon ik dekatloi.

deklamatibo iz deklamazioarena, deklamazioari dagokiona. ik deklamazio 2.

Cesar Carazok abeslari lana ezin hobeto bete zuen bere ahots deklamatibo eta argiarekin.  Berria - Kultura   2004-08-08


deklamatu, deklama, deklamatzen du ad testu bat doinu egokiz esan.

Buruari eragin ziolarik, Koranaren bertset bat deklamatzen hasi zen: "Zuk ez daukazu nahi dituzunak onbidetik gidatzerik, baina Jainkoak nahi dituenak gidatzen ditu".  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 127. orr.

Amaren historiak aditu, eta harekin batera deklamatzen zuten, oso gora, uholdearen poema: [...].  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 79. orr.

Villagera joan eta han egoten zen, Allen Ginsbergek gau osoan poemak nola deklamatzen zituen entzuten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 59. orr.

Errituala biribiltzeko, Fionn nire ikasle maiteak bere senitartearen kanta deklamatu beharko du.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 16. orr.

-Segur al hago ezen jakintsua ez dela nehoiz koleratzen...? -erran zidan, teatro edo komediako aktoreen gisarat deklamatzen zidala, hitzak eta isiluneak tartekaturik-.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 309. orr.

-"Ordua da hitzetatik ekintzetara pasatzeko"- Xerealek, hitzak deklamatuz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 202. orr.

Ahotsa puztu, eta deklamatzen hasi zen : "Ontzien sokak lasaituak daude, ezin diote mastari eutsi, eta belarik zabaldu ezin”.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deklamatu zuen (4); deklamatzen hasi zen (4)


deklamatzaile izond deklamatzen duena.

Pausa labur baten ondoren, aitari sarritan entzuna erantsi zuen hizketa-modu deklamatzaile puztu batez: [...]  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 145. orr.


deklamazio 1 iz deklamatzea.

Nagore Orbelzuren interpretazioa, gorputz mugimendua, antzezpena eta deklamazioa uztartzen dituena.  Berria - Kultura   2004-06-26

Gozamen hutsa da beren ahots sendoen deklamazio argia entzutea.  Berria - Kultura   2004-10-19

Baita deklamazio hutsa bilakatzeko arriskurik handiena duena ere: erretorika hutsa bilakatzekoa, alegia, hitzaren adierarik ohikoen eta makurrenean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 178. orr.

Bazkalondoko prosa, solas-prosa eta ez deklamaziozkoa dugu Cervantesena, eta bestelakorik ez du behar.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 29. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; ik deklamatibo)

Erromatar Inperioan, "Kristautasunak paganismoaren gain izandako garaipenak... deklamazio-gai berriak eman zizkion hizlariari eta eztabaida-puntu berriak logikariari.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 101. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Poemetan ere berdin, doinuaren metrikak eta oinak, eta hitzen eta esamoldeen banaketa txukun eta dotoreak, eta pertsonaia desberdinen artean banatutako bertso-deklamazioak irakurlea liluratu egiten dute, eta inolako eragozpenik gabe, liburuaren bukaeraraino eramaten dute.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2130. orr.


deklarapen (19 agerraldi, liburu 1 eta 16 artikulutan; ETCn 126 agerraldi) 1 iz deklarazioa, adierazpena.

Historiak ez du menturaz salatuko sekulan, ea egin dituen deklarapen horiek berak sinesten dituen, baina gauza segurua da entzulerik bihirik ez duela konbentzitu.  Herria   2005-12-08

Joanden aste guzian aipatu da AB-ko kidek Mauleko Aberri Egunaren kari egin deklarapena: Franck Riboud ez dela Euskal Herrian ongi ikusia izanen Danone holdineko lantegiak bat batean hesten ditueno, milaka langile kanporatuz.  Herria   2001-04-26

Poloniako eta Australiako agintari gorenek ere antzeko deklarapenak egin zituzten.  Berria - Mundua   2004-05-16

Aholku parrasta bat, dela beren mozkinen deklarapenerako, dela erien asurantza kutxa istorioentzat.  Herria   2003-05-29

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Auzapezak berehala bete du katastrofe naturalaren deklarapen doziera.  Herria   2005-11-17

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Iturrian jasotako urak langileen izerdia baretzeko sororik urrunetaraino egin behar duen bidea ibili zuen haien amodioak, Isidoraren besoetan sortu eta Perikoren eztarrian itzaltzen zen freskura haren bidaia bakoitza maitasun deklarapenaren hizki bat bailitzan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 86. orr.

Honat jiten direnak ekonomikoki ongi ateratzen dira, azken bost urtetan ehuneko hamabian emendatuak dira kostalde honetan fortunaren gaineko zerga deklarapenak.  Herria   2005-06-16

Zenbakiak bi aldetara doaz, batzu txarrera: enpresa deklarapenak, bastiza eraikuntzak.  Herria   2003-03-20


deklaratibo izond esaldiez eta kidekoez mintzatuz zerbait adierazten duena.

Perpaus deklaratiboek, oro har, gauza-egoera bat deskribatzen dute, zerbait esaten dute munduari buruz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 136. orr.

Perpaus deklaratibo batek adierazten duen proposizioa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 143. orr.

Honekin guztiarekin, esaldi deklaratibo arrunten eta esaldi performatibo deritzenen arteko bereizketa desagertu egiten da nolabait.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 137. orr.

Esaldi deklaratiboek Austinek zerrendatutako hiru alderdiak izan ditzakete: eduki lokutiboa, indar ilokutiboa (baieztearena), eta ondorio perlokutiboak (norbait konbentzitzea, esaterako).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 137. orr.


deklaratu, deklara, deklaratzen (1231 agerraldi, 79 liburu eta 551 artikulutan; ETCn 14.965 agerraldi) 1 du ad jendaurrean adierazi, jendaurrean aditzera eman.

Hannonek, erromatarrekiko negoziazioan, deklaratu zuen ez ziela onartuko Siziliako itsasoan eskuak garbi zitzaten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 48. orr.

Eta orain ere, homosexual deklaratu haizen neurrian, ez zaik faltako zirikada bat baino ge-hiago, eta entzun nahi ez dituanak entzun beharko dituk...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 247. orr.

Epimenides Kretakoa izan zen paradoxa honen sortzailea, deklaratu zuenean: "Kretatar guztiak gezurtiak dira".  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 304. orr.

Atxilotuetako batek telebistan deklaratu zuenez, «3.000-4.000 gizon Venezuela okupatzeko prestatzen ari ziren», lehenengo gune militarrei eraso eta gero Chavez kargugabetzeko.  Berria - Mundua   2004-05-11

PANeko eledun Gazi Hamaden esanetan, epe luzeko su-etena deklaratzeko Hamasek eginiko eskaintza errefusatu du Israelek.  Berria - Mundua   2006-04-11

Su-eten iraunkorra deklaratu du ETAk martxoaren 24an, eta egun batzuk geroago ari naiz ohar hauek idazten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 14. orr.

· Txoriek ere tregua deklaratu zieten eltxoei iluntzera arte.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 207. orr.

2 (norbaitek epailearen edo kideko baten aurrean)

Poliziek ez dute oraindik epailearen aurrean deklaratu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 34. orr.

Madrilgo Auzitegi Nazionalean deklaratu eta gero.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Jokin Zeberioren zortzi ikaskidek Donostiako Fiskaltzan deklaratu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Gero, taldeka, putaseme batzuen aurrera deklaratzera joan gara.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 99. orr.

Belgikako Dutroux auzian, hiru akusatuek deklaratu zuten atzo.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Sexu gehiegikeriak jasan zituzten zortzi emakumek deklaratu dute epailearen aurrean.  Berria - Gaiak   2004-10-26

Polizian azaldu zen, deklaratzeko bera eta bera bakarra zela arrebaren jokabide arriskutsuen kulpantea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 78. orr.

Kasua daraman epaileak ontziko armadorea deitu du deklaratzera inputatu gisa.  Berria - Gaiak   2004-02-21

Udalbiltzako 11 kide inputatu eta deklaratzera deitu ditu Garzonek.  Berria - Euskal Herria   2004-08-12

'Clearstream auziaz' deklaratu du Sarkozy Barne ministroak.  Berria - Mundua   2006-05-10

Deklaratu duten auzipetuak atzera galdekatuko dituzte gaurtik aurrera.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28

Ofiziozko abokatuarekin deklaratu du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Hiru polizia horiek erraz ezagutuko lituzkeela deklaratu zuen epailearen aurrean Merinok.  Berria - Harian   2005-06-10

Oates honek eta beste lekuko batek deklaratu zuten berrogeitamak jesuitak Karlos erregea hiltzeko trama bat antolatzen ari zirela.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Lekukoek ezin dute aretoan egon deklaratu baino lehen, kanpoan egon behar dute.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 219. orr.

Psikologoa naiz, eta lekuko moduan deklaratu behar dut Agirre'tar Nikolaren kausan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 215. orr.

Hiru urteko kartzela-zigorra jarri ziotenean bere burua errudun deklaratu ondoren lapurreta larria egin izanaz.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 23. orr.

· Asegarcek borondatezko hartzekodunen konkurtsoan lehen kiebra teknikoa edo ordainketa etendura izan zitekeena deklaratu zuen iragan asteazkenean, Bilboko Merkataritza Auzitegian.  Berria - Kirola   2006-04-05

Asteartean, kiebra deklaratu zuen Bruce Mismore finantza zuzendariak Houstongo auzitegi batean, Estatu Batuetan.  Berria - Ekonomia   2004-12-19

Batzordeko arduradun nagusiari, belarrira deklaratu zion.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 166. orr.

3 norbaiti zerbait adierazi.

Lotsati, bere dizipulua izan nahi nuela deklaratu nion; isildu zen, egunkaria irakurtzen jarri zen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 125. orr.

Badakit neure sentimenduak zuri deklaratzera ausartzeko, bihozberatasunaren beharretan naizela.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 76. orr.

Telefonoz bere amodioa deklaratu nahi izango ziolako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 273. orr.

[Irma] hogeita hamar urte geroago Parisen atzemango baitugu, Kléber abenidan, citron-pressé bat hartzen, eta Pawel bere aurrean, lehenbizikoz bere maitasuna deklaratzen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 233. orr.

4 horretarako esku duenak norbait edo zerbait halako egoeran dagoela adierazi.

Auzia izan zen eta John Noxon "guilty in murder in first degree" deklaratu zuten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 43. orr.

Errugabe deklaratu behar da kulparik izan gabe defendatu beharrean aurkitu dena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 45. orr.

Hotela «debekatutako eremu» deklaratu du Voellerrek.  Berria - Kirola   2004-06-10

BBC irratiak esan duenez, printzesetan ohi ez bezala, oraindik ez dute adin nagusikotzat deklaratu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 283. orr.

Justinianok baliozko deklaratu zituen Lege Papiarrek debekatutako ezkontza guztiak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 113. orr.

Reims-en bildutako apezpikuek deklaratu zuten elizetako basailuak haien inmunitatearen barruan zeudela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 295. orr.

Harik eta aita santua bera jaiki, eta, ex cathedra, hutsezintasuna Elizaren dogma deklaratu zuen arte.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 251. orr.

Errepublika Sozialista Sobietarra deklaratu zuten Georgia.  Berria - Mundua   2004-01-09

Aipatzekoa da pertsonak ero deklaratzen dituzten funtzionarioek ez dutela inola ere frogatua sano daudenik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 96. orr.

5 (zergak eta) aitortu.

Horiek ordea, deklaratu behar dira; zuk badakizu hori, deklaratu behar dituzue... sarrera guztiak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 173. orr.

Han pasatzen zirenek beren salgaiak liburu haundi batean markarazten zituzten, deklaratu arau, eta, bukatzean, sinatu behar zuten.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 124. orr.

Nagusiak langilea hartzen duela deklaratu behar dio gizarte segurantza kudeatzen duen URSSAFi.  Berria - Ekonomia   2004-08-29

Plutonioa: Deklaratu gabeko plutonioa erabili du maila txikiko esperimentuak egiteko.  Berria - Mundua   2006-04-29

Parisko enpresa batentzat ari ziren lanean, eta egunero 50 euro ordaintzen zizkieten, baina ez zeuden deklaratuak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

HERRIKOAk 74000 Euro eskugain deklaratzen ditu, jaz 58000 E galtze erakusten zituelarik.  Herria   2003-12-18

Baionan estatuari zerga zuzenak pagatzen dituztenek, bana beste deklaratzen dituzte 12 000 Euro irabazi urtean.· Zoriontasuna doinu neutro eta idor batekin deklaratzen da jeneralean, eta, zergatik ez esan, etsipen aire batekin, etsitzen jakite bat baita zoriontasun deklaratua.  Herria   2003-07-17

6 (era burutua izenondo gisa)

Ez, jaunak: zoriontasuna gauza deklaratu bat da beti.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

Behin zutabe batean esan nuen moduan, marxista deklaratu batek badauka Christian Diorren arropez janzterik.  Berria - Kultura   2004-04-16

Frankismorik gorrienean ere abertzale deklaratua zen Mitxelenak ez zuen ezkutatzen euskararen historia sozial tamalgarria.  Berria - Kultura   2004-04-08

Gaur, zer maitaturik ez daukan Euskalgintzak, bere produkzio eta fakturaziotik bizi den Euskalgintzak, euskara saltzeko dauka, hain zuzen ere: merkatuan balio erantsi gisa saltzeko, berek diotenez; atxikimendu deklaratu eta fakturatu bat da euskararen balio erantzia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 159. orr.

Ez da ikusten, ez dago ikusterik, eta Heisenberg fisikoarekin batera pentsatu beharra dauka etsi-etsian diru-maite eta diru-gose deklaratuak: "moldatzen ikasi beharra dago gauzak ikusi gabe".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.

7 gerra deklaratu

Mussolinik gerra deklaratu zuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 189. orr.

1940an Sobietar Batasunak gerra deklaratu zion Finlandiari, eta, neguko kanpaina odoltsu eta (sobietarrentzat) kaxkar baten ondoren, bake-ituna sinatu behar izan zuen SESBk. Lehen ministroak, orduan, Estatu Batuei gerra deklaratzea proposatzen du.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 152. orr.

Ez diozu mundu osoari gerra deklaratuko neska batengatik, ezta?  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 109. orr.

Gerla deklaratu diote, hemengo jende gutiz gehienek non den ere ez dakiten erresuma bati eta, buru bero andana bat badabil, karrikaz karrika.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 131. orr.

· irud/hed Haserreak ito behar zuen, eta gizonei eraso ezinik, betirako gorrotoa eta erruki gabeko gerra deklaratu zien abere mota guztiei.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 87. orr.

Alegia deus, autoari gerla deklaratua zaio Angelun.  Herria   2005-01-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitzinean deklaratu (3); arratsaldean deklaratu (3); atzo deklaratu (22); atzo deklaratu zuen (11); atzo deklaratu zuten (8); aurrean deklaratu (50); aurrean deklaratu behar (6); aurrean deklaratu beharko (5); aurrean deklaratu ondoren (3); aurrean deklaratu ostean (9); aurrean deklaratu zuen (9); aurrean deklaratu zuten (4); auzitegi nagusian deklaratu (10); auzitegi nazionalean deklaratu (22); auzitegian deklaratu (9); babestuta deklaratu (3); batek deklaratu (6); batek deklaratu zuen (3)

deklaratu ahal (3); deklaratu aurretik (4); deklaratu baino (3); deklaratu baino lehen (3); deklaratu behar (58); deklaratu behar du (6); deklaratu behar dute (5); deklaratu behar duten (3); deklaratu behar izan (14); deklaratu behar izatea (5); deklaratu behar zuela (4); deklaratu behar zuten (4); deklaratu beharko (24); deklaratu beharko du (8); deklaratu beharko dute (13); deklaratu du (31); deklaratu duenez (3); deklaratu dute (19); deklaratu duten (12); deklaratu egin (5); deklaratu eta (17); deklaratu eta gero (3); deklaratu gabe (3); deklaratu gabeko (7); deklaratu nahi (28); deklaratu nahi izan (6); deklaratu nahi izateagatik (6); deklaratu nahi zuela (4); deklaratu nuen (3); deklaratu ondoren (17); deklaratu ostean (29); deklaratu ostean aske (3); deklaratu zien (4); deklaratu zion (7); deklaratu zioten (5); deklaratu zuelako (3); deklaratu zuen (117); deklaratu zuen atzo (19); deklaratu zuen epailearen (8); deklaratu zuen espainiako (3); deklaratu zuen eta (3); deklaratu zuenean (5); deklaratu zuenez (3); deklaratu zuten (80); deklaratu zuten atzo (16); deklaratu zuten hiru (4); deklaratu zutenez (3)

egin zutela deklaratu (4); epaiketan deklaratu (6); epailearen aitzinean deklaratu (3); epailearen aurrean deklaratu (33); ere deklaratu (6); ere deklaratu zuen (3); eremu deklaratu (3); eta deklaratu (5); etena deklaratu (4); etxean deklaratu (3); euskaraz deklaratu (13); euskaraz deklaratu nahi (7); gabe deklaratu (12); gabe deklaratu nahi (8); garzonen aurrean deklaratu (7); gerla deklaratu (4); gerra deklaratu (25); gerra deklaratu zien (4); gerra deklaratu zion (5); gerra deklaratu zioten (3); gisa deklaratu (35); gisa deklaratu behar (4); gisa deklaratu beharko (3); gisa deklaratu du (3); gisa deklaratu zuen (11); gisa deklaratu zuten (6); goizean deklaratu (3); harira deklaratu (3); inguruan deklaratu (3); inkomunikaturik deklaratu (4); inkomunikatuta deklaratu (3); inputatu gisa deklaratu (21); itzultzaile gabe deklaratu (5); itzultzailerik gabe deklaratu (3); kontra deklaratu (3); lagunek deklaratu (4); lagunek deklaratu dute (3); lekuko gisa deklaratu (13); lekukok deklaratu (4); nagusian deklaratu (10); nagusian deklaratu zuten (4); nazionala deklaratu (3); nazionalean deklaratu (22); nazionalean deklaratu behar (4); nazionalean deklaratu ostean (5); nazionalean deklaratu zuen (4); nazionalean deklaratu zuten (3); oraindik deklaratu (3); orduz deklaratu (3); orduz deklaratu zuen (3); ostegunean deklaratu (3); presok deklaratu (3); su etena deklaratu (4); zela deklaratu (4); zituztela deklaratu (4); zuela deklaratu (4); zuen deklaratu (5); zutela deklaratu (7); zutela deklaratu zuen (4); zuten deklaratu (3)

deklaratua zuen (3)

astelehenean deklaratuko (3); bihar deklaratuko (10); bihar deklaratuko du (3); bihar deklaratuko dute (7); deklaratuko du (36); deklaratuko du auzitegian (3); deklaratuko du epailearen (5); deklaratuko du gaur (6); deklaratuko duela (3); deklaratuko duen (3); deklaratuko dute (40); deklaratuko dute espainiako (4); deklaratuko dute gaur (4); deklaratuko duten (4); eta bihar deklaratuko (3); gaur deklaratuko (20); gaur deklaratuko du (11); gaur deklaratuko dute (7); gisa deklaratuko (9); gisa deklaratuko du (3); gisa deklaratuko dute (6); inputatu gisa deklaratuko (8)

aurrean deklaratzeari (5); aurrean deklaratzeko (5); auzitegi nazionalean deklaratzekoa (3); batzordean deklaratzeko (4); deklaratzeari uko (5); deklaratzeari uko egin (4); deklaratzeko eskubidea (8); deklaratzeko hitzordua (3); deklaratzeko prest (7); epailearen aurrean deklaratzeari (4); epailearen aurrean deklaratzeko (3); euskaraz deklaratzeko (9); euskaraz deklaratzeko eskubidea (4); ez deklaratzeko (12); ez deklaratzeko eskubidea (3); gerra deklaratzeko (3); gisa deklaratzeko (3); nazionalean deklaratzekoa (3); zen deklaratzekoa (3)

aurrean deklaratzen (6); auzitegi nazionalean deklaratzen (4); auzitegian deklaratzen (3); bat deklaratzen (3); deklaratzen ari (5); deklaratzen da (5); deklaratzen du (4); deklaratzen dute (3); deklaratzen ez (3); deklaratzen hasi (5); deklaratzen izan (5); deklaratzen izan zen (3); deklaratzen zuen (4); deklaratzen zuten (3); dira deklaratzen (6); epailearen aurrean deklaratzen (6); gerra deklaratzen (3); gisa deklaratzen (3); nazionalean deklaratzen (4)

atzo deklaratzera (3); aurrean deklaratzera (9); aurrera deklaratzera (5); auzitegi nazionalean deklaratzera (3); auzitegi nazionalera deklaratzera (15); bat deklaratzera (3); berasategi ere deklaratzera (3); deitu ditu deklaratzera (4); deitu du deklaratzera (5); deitu zuen deklaratzera (3); deklaratzera deitu (87); deklaratzera deitu ditu (16); deklaratzera deitu dituzte (4); deklaratzera deitu du (6); deklaratzera deitu eta (5); deklaratzera deitu izana (9); deklaratzera deitu zituen (10); deklaratzera deitu zituzten (4); deklaratzera deitu zuen (4); deklaratzera deitu zuten (6); deklaratzera deituak (3); deklaratzera deituko (4); deklaratzera deitutako (4); deklaratzera deitzea (9); deklaratzera deitzeak (3); deklaratzera deitzeko (9); deklaratzera deitzeko eskatu (3); deklaratzera eraman (4); deklaratzera joan (19); deklaratzera joan behar (8); deklaratzera joan beharko (4); deklaratzera joan ziren (3); deklaratzera joateko (3); ditu deklaratzera (5); dituzte deklaratzera (4); du deklaratzera (5); dute deklaratzera (4); epaileak deklaratzera (3); epailearen aurrean deklaratzera (4); epailearen aurrera deklaratzera (4); ere deklaratzera (6); eta deklaratzera (8); eta deklaratzera deitu (6); gisa deklaratzera (22); gisa deklaratzera deitu (13); gisa deklaratzera joan (3); inputatu eta deklaratzera (4); inputatu gisa deklaratzera (14); inputatuta deklaratzera (4); kide deklaratzera (3); kide deklaratzera deitu (3); lagun deklaratzera (4); lekuko gisa deklaratzera (8); nazionalean deklaratzera (3); nazionalera deklaratzera (15); otegi deklaratzera (5); subijana deklaratzera (3); subijana deklaratzera deitu (3); zuen deklaratzera (4)


deklaratze iz adieraztea, aitortzea.

Deklaratzeak eta aitortzeak ere diru beltz izenekoa zuritu egiten dute, diruari bere zikin, gaitz edo bekatu fundazionala ritual edo izapide merke batekin barka dakiokeela erakutsi nahiz bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Donibane Garazin zituzten egiten urte oroz behar ziren deklaratzeak beren azinden akiten edo kitantxen ardiesteko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 26. orr.

Bukatu da ez deklaratze hori.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07


deklarazio (719 agerraldi, 51 liburu eta 349 artikulutan; ETCn 9.016 agerraldi; orobat deklarazione g.er.) 1 iz adierazpena.

Gero Iraultzaren III. Urteko Loreilaren 4.ean, Grégoirek berak proposatu zuen bigarren Deklarazio baten bozkatzea, Déclaration des droits des gens zeritzona.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 62. orr.

Alde edukiko dugu, seguru aski, presondegiko psikologoaren deklarazioa ere.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 221. orr.

Batasunak Anoetan egin deklarazio eta erakunde armatuaren joka moldearen arteko kontradikzioa azpimarratu du Imazek.  Herria   2005-12-22

Parte hartu duten 140 herrialdeetako ministroek onartutako deklarazio adostuarekin batera, [...].  Berria - Gaiak   2006-03-24

Deklarazio hau sinatzen dugun emakumeok, beste bake prozesu batzuetan beste emakume batzuek egin duten bezala, prozesu hau blindatzearen alde lan egingo dugu.  Berria - Harian   2005-09-28

Denis Donaldson berak hil zuela ukatzeko IRAk eginiko deklarazioa aintzat hartzen dugu.  Berria - Mundua   2006-04-08

Bartzelonako Udalak zezenek sentsibilitate psikikoa dutela dioen deklarazioa onartu du.  Berria - Gaiak   2004-04-07

Dar es Salamgo deklarazioa lau ataletan banatua dago: [...].  Berria - Mundua   2004-11-21

1789ko Gizakien eta Hiritarren Eskubideen Deklarazioak ere jasotzen du ikuspegi hau.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 12. orr.

Ingurumena Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalean sartzeko gonbidapena egiten zuen, irismen unibertsaleko lanabes juridiko bat eskura izatearren hain justu ere.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 33. orr.

2 (epailearen edo kidekoen aurrean egina)

Eta aitak ez zuen jakin harik eta epaileek deklarazio bat eskatu zioten arte.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 92. orr.

Goizean, Prefekturan, behar genituen deklarazio guztiei buruzko txosten oso bat eskuratu nuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 134. orr.

Azkenean DISIPera eraman ninduten, ordu batzuk egon, deklarazioa hartu eta libre utzi ninduten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 76. orr.

Poliziek alde egin zuten eta aitari esan zioten haiekin batera joan behar zuela deklarazio bat egiteko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 125. orr.

Toshirori ez zitzaion burutik pasa ere egin gu gordeta egon gintezkeenik, zergatik eta bere deklarazioen beldur ginelako.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 406. orr.

Azkarragaren arabera, edozein auzitegiren lan egiteko moduak inputatuen deklarazio judizialak izan behar du oinarri, eta ez deklarazio polizialak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-05

Torturapeko deklarazio batek ez du baliorik.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Fiskalak bi atleta greziarrak auzipetzeko eskatu du, deklarazio faltsuagatik eta dopin kontrol bat oztopatzeagatik.  Berria - Kirola   2004-11-03

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Deklarazio-hartzea, baina, atzeratu egin da Batasuneko kideen abokatuek beste auzi batzuk dituztelako egun horretarako. Deklarazio-hartzeak atzo goizean hasi ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Cedric Vasseur Cofidiseko txirrindulariak deklarazio aktetan norbaitek bere sinadura faltsifikatu duela salatu zuen atzo.  Berria - Kirola   2004-07-29

Cabo, berriz, inkomunikatuta mantendu zuten deklarazio unean ere.  Berria - Euskal Herria   2004-11-19

Emaztearen deklarazio lerrook idazterakoan [...].  Berria - Harian   2005-06-16

Razionalismo huts baten deklarazio-erabakia, birdenboran zientzia berriaren interpretazio filosofiko eta oinarriztapen metafisikoa izan nahi duena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Iruzurra paper bidezko errenta deklarazioetan ezkutatzen dela uste du. Aurkezpen deklarazioetan botatako beste bitxikerietako bat Enrique Ordoñezek horrelako ekimenak bultzatzen dituzten enpresari mezenasen alde esandako laudorioak izan ziren.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Atxilotuen polizi deklarazioetan oinarrituta.  Berria - Harian   2005-03-10

Hortxe geratuko ziren trabatuta garrasi etsituak zein amodio deklarazio aldrebesen oihartzunak, jadanik adiezinak horman antigoaleko marrazkien moduan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 219. orr.

5 gerra-deklarazio

1939ko urrian, iraileko gerra deklarazioa eta lasterrera amaitu ziren lanera irteteko aukerak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 53. orr.

Eta, ondoren, gerra-deklarazioa izan zen, eta Grosrouvre eta biok hantxe abiatu ginen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 280. orr.

Olmerten adierazpenak «gerra deklaraziotzat» jo zituen Meshaalek, eta Tel Avivek palestinarren lurrak atxikiko zituela salatu zuen.· irud/hed Sanchezek gerra deklarazio agerikoa egiten ziola ikusirik, Andres erne jarri zen.  Berria - Mundua   2006-03-11

Bi pilotariek gerra deklarazioa egin zioten elkarri.  Berria - Kirola   2004-04-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurreko deklarazio (3); deklarazio bat (14); deklarazio batean (4); deklarazio bateratua (3); deklarazio eta (6); deklarazio faltsuak (3); deklarazio hartzea (9); deklarazio hartzeak (10); deklarazio hau (4); deklarazio hau sinatzen (3); deklarazio hori (6); deklarazio horiek (5); deklarazio horrek (4); deklarazio hura (5); deklarazio judizialak (3); deklarazio luzea (3); deklarazio luzea egin (3); deklarazio unibertsala (7); deklarazio unibertsalaren (5); egindako deklarazio (3); eginiko deklarazio (3); eskubideen deklarazio (13); eskubideen deklarazio unibertsala (5); eta deklarazio (8); giza eskubideen deklarazio (9); inputatuen deklarazio (3); inputatuen deklarazio judizialak (3); zuen deklarazio (4)

azken deklarazioa (3); baten deklarazioa (4); deklarazioa da (9); deklarazioa dela (3); deklarazioa egin (10); deklarazioa egingo (3); deklarazioa egitera (3); deklarazioa epaileak (4); deklarazioa ere (3); deklarazioa eta (3); deklarazioa ez (3); deklarazioa hartu (46); deklarazioa hartu die (3); deklarazioa hartu eta (6); deklarazioa hartu ondoren (3); deklarazioa hartu ostean (5); deklarazioa hartu zien (4); deklarazioa hartu zioten (5); deklarazioa hartuko (3); deklarazioa hartzea (6); deklarazioa hartzeko (12); deklarazioa oinarri (3); deklarazioa onartu (4); deklarazioa sinatu (4); die deklarazioa (5); dio deklarazioa (4); egindako deklarazioa (14); eginiko deklarazioa (4); epaileak deklarazioa (9); epaileak deklarazioa hartu (6); eskubideen deklarazioa (6); eta deklarazioa (5); euskal presoei deklarazioa (3); gerra deklarazioa (18); gerra deklarazioa da (3); gerra deklarazioa egin (3); giza eskubideen deklarazioa (3); hartu zion deklarazioa (5); hartuko die deklarazioa (5); nagusiari deklarazioa (3); nagusiari deklarazioa hartzea (3); presoei deklarazioa (3); presoei deklarazioa hartu (3); ustezko deklarazioa (3); zien deklarazioa (4); zion deklarazioa (5); zuen deklarazioa (9)

aurrean egindako deklarazioan (3); aurreko deklarazioetan (4); azken deklarazioan (4); deklarazioak egin (3); deklarazioak entzun (4); deklarazioak ere (3); deklarazioak eta (5); deklarazioak ez (5); deklarazioak ez dira (3); deklarazioak oinarri (3); deklarazioak oinarri hartuta (3); deklarazioak torturapean (3); deklarazioak torturapean egin (3); deklarazioan oinarrituta (3); deklarazioaren edukia (3); deklarazioetan oinarrituta (5); deklarazioetan ukatu (3); deklaraziorik egin (4); deklaraziorik hartu (3); egindako deklarazioak (14); egindako deklarazioak ez (3); egindako deklarazioan (6); egindako deklarazioetan (7); eginiko deklarazioak (4); eginiko deklarazioan (3); etxean egindako deklarazioak (3); ez zuen deklaraziorik (3); polizi deklarazioetan (3); polizi deklarazioetan oinarrituta (3); ustez eginiko deklarazioak (3)


deklarazione ik deklarazio.

deklinabide 1 iz hitz batek kasuen arabera har ditzazkeen formen multzoa.

Indoeuropeoz deklinabide hau zegoen: [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 194. orr.

Erran gabe doa Katonen testuak eta deklinabideak baino maiteago nituela une haiek.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 173. orr.

Deklinabidea da izenaren morfologiako arlorik esanguratsuena.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 195. orr.

1979an arautu zen deklinabidea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 176. orr.

Deklinabideko 'nola' kasuan.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 184. orr.

Bizidunen deklinabidean -gan, -gana eta -gandik atzizkiekin batera, baitan, baitara eta baitarik ere kontuan hartu zituen.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 178. orr.

Deklinabide honetan kasu bakoitzari desinentzia bat dagokio.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 118. orr.

Euskarak, ordea, deklinabide eranskorra du, hitzari atzetik eransten zaiona, eta horrek era honetako laburdurak egitea izugarri oztopatzen du.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 155. orr.

Asko baitira bai sintaxiaren bai aditzaren, deklinabidearen eta lexikoaren arloetan aztertu behar izan ditugun arazoak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 5. orr.

Neure kasa ari nintzen alfabetatzen, aditzak nahiz deklinabidea nola-hala daude erabilita, aski modu bitxian, eta ezagun du bost hitzez behin jo behar nuela hiztegira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 125. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orokorrean, bikoiztapenetan lehen osagaiak ez dauka deklinabide atzizkirik, bai ordea bigarrenak: ageri-agerian, alfer-alferrik, bana-banako, [...].  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 31. orr.

Deklinabide markak utzi eta preposizioetara iragan.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 174. orr.

Aurrizkien, artizkien eta atzizkien bidez luzatzen (laburtzen) dira hitzak, baita deklinabide marken bidez ere.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 68. orr.

Atzizki jatorren bat, nik zer dakit, deklinabide kasu exotikoren bat...  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deklinabidea eta (5); deklinabidearen deklinabidekera (3); gazteen gogoko deklinabidearen (4); gogoko deklinabidearen (4); gogoko deklinabidearen deklinabidekera (3)


deklinabidekera iz deklinabidearen era.

Uda eta udako ikastaroa eta udako ikastaroko gazteak eta udako ikastaroko gazteen gogoak eta udako ikastaroko gazteen gogoko deklinabide eta udako ikastaroko gazteen gogoko deklinabidearen deklinabidekerak eta udako ikastaroko gazteen gogoko deklinabidearen deklinabidekera zehaztugabea eta udako ikastaroko gazteen gogoko deklinabidearen deklinabidekera zehaztugabearen kasuak eta udako ikastaroko gazteen gogoko deklinabidearen deklinabidekera zehaztugabearen kasuen atzizkiak eta...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 69. orr.


deklinaezin 1 izond ezin deklinatuzkoa.

Sustantiborik ezagutzen ez zuen hizkuntza baten posibilitatea erabili nuen gogoan, aditz inpertsonalez edo epiteto deklinaezinez osaturiko hizkuntza batena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 124. orr.

2 irud/hed

Eta neure Elbira ponpoxaren bertze irri baten zain nengoen jadaneko, eguzki eta arrosa deklinaezin haiek ene baitan lora zitezen berriro...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 324. orr.


deklinatu1, deklina, deklinatzen 1 du ad hitz bat deklinabidearen arabera jokatu.

Güti dira artikülüa badüen herri izenak, bena badüelarik, izen arruntak bezala deklinatzen dira: Abaurrepetik, Ospitalepetik, Sarrikotapetik...  Herria   2005-04-07

Gogor egiten ez bazaizu onartzea verbum (aditza) esatean besterik ere adieraz dezakegula, denboratan deklinatzen dena, alegia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 182. orr.

2 irud/hed

Ordutik, emazte askearen pertsonaia sarritan agertuko da Sanden obran, modu ezberdinez deklinatua.  Berria - Kultura   2004-08-08

Nola deklinatzen zen gasna izugarri horren nortasun agiria?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 11. orr.

Aditz intrantsitiboaz deklinatzen da maitemina, zeure gogo-gabea bailitzan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 110. orr.

Maitasuna, aldiz, aditz trantsitiboaz deklinatzen da, zeuk nahitakoa delako.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 110. orr.


deklinatu2 izond apaldua.

Eguzkitan, ezin da esan eguzkiaren azpian zaudetenik, hain da apala, baizik eta eguzki deklinatuaren alboan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 379. orr.


deklinazio1 iz argizari baten angelu distantzia zeru ekuatoarekiko.

Baldin eta zeru-gangako izar bakoitza haren bi koordenatuen bidez atzematen bada -haren garaiera eta haren deklinazioa, zenbaki osotan adierazia- [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 403. orr.

Axelek sestanteaz kalkulatuko du, eguzkiaren deklinazioa kalkulatzen den bezala, hogei metroko altura dutela urgainean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 231. orr.

Axelek eguzkiaren deklinazioa neurtuko du, tenperatura gauerdian -6 ingurukoa bazen, eguerdian 6 ingurukoa izango da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 282. orr.

· Eguzkia ekinokzioaren garaian Ariesen eta Libran mugitzen da biraka; gnomoaren luzera bederatzi partetan banatuz gero, haren itzalak zortzi parte hartuko ditu Erromako zeruaren deklinazioan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4430. orr.


deklinazio2 (orobat deklinazione g.er.) 1 iz deklinabidea.

Eta gero hasten ginen deklinazioen eskailera zailetan gora, nominatiboa qui genitiboa cuius, datiboa cui, akusatiboa quem, edo aditz irregularretan behera, volo, nolo, malo, eta consecutio temporum edo denboraren konkordantziaren arabera antolatu behar ziren esaldi subordinatuetan zehar, scio quid feceris, badakit zer egin zenuen, sciebam [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 238. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hitzen arteko lotura egiten duten deklinazio markak erabiltzea izan daiteke aukera bat.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 75. orr.

Zergatik Alizia, aurreko itzulpenetako Alice-ren lekuan? Lopez Gaseniren ustez, haur txikientzat hurbilagoa da izen hori, eta deklinazio atzizkiak jarrita, irakurtzeko inolako oztoporik ez du ematen gainera.  Berria - Kultura   2004-05-12


deklinazione ik deklinazio1.

dekodeezin ik deskodeezin.

dekodetu ik deskodetu.

dekodetze ik deskodetze.

dekodifikatu ik deskodifikatu.

dekoloratu ik deskoloratu.

dekomisio iz konfiskazioa.

Bigarren mailako DUPeko hainbat buruk esan dute iraganean bake prozesua IRAren armen dekomisioan kateatzea saihestu nahi luketela.  Berria - Mundua   2004-09-17


dekonstruktibo izond dekonstrukzioari dagokiona.

Dekonstruktiboa: pare bat dozena urte bete du estilo honek eta indarrean dirau, nonbait: kontua da, adibidez, marmitakoa "desegin" eta osagai horiekin beste plater bat osatzea: piper morroaren esentziazko ozpin-lurrinetan beratutako hegaluzedun carpaccioa, parrillan erre ondoren saltsa bizkaitarrean beratutako patata eta itsaskien salda apartsua [...].  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 68. orr.

· Feeling, cool eta holakoak esatea ikaragarri gustatzen zaie, eta, okerrago dena, apokaliptiko, dekonstruktibo, identitario eta horien tankerako berba zantar metakrilatozkoak  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 168. orr.


dekonstrukzio iz testuen analisi metodoa, hizkuntza-ikurraren adierazlearen eta adieraziaren arteko egokitasunik eza oinarritzat hartzen duena. ik deseraikitze 2.

Dekonstrukzio hitza asmatu duen Jacques Derridak testuak ikertzeko bide tradizionalak [...] baztertzen ditu eta ez du ez sistema, ez teoria, ez metodo ezta egitaraurik ere nahi, bai, ordea, testuen interpretazio subjetiboa, anitza eta heterogeneoa.  Berria - Harian   2005-12-06

Dekonstrukzio izenak hala iradokitzen duen arren, ez du suntsipena proposatzen, baizik eta esperientziaren estruktura linguistikoaz jabetzea.  Berria - Kultura   2004-10-10

Bertan perfekzioaren eta osotasunaren bila abiatzen den poetak, errealitateari ez-nahiko iritzirik, dekonstrukzioa aukeratuko du eta metonimia bereganatuko.  Berria - Harian   2005-12-06

Izan ere, aski da azken urteotako liskar politikoen inguruan idatzi dena errepasatu eta irainen dekonstrukzioa egitea, cashero edo vascorro osagaia behin eta berriro aurkitzeko.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 75. orr.

Subiranotasunaren dekonstrukzio honek gaur egungo Estatuentzat ditu ondorio larrienak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 61. orr.

Bizitza osoa artista eta zuzendari rolaren dekonstruzioan aritu da, baina gaur egun modu deseroso honetan ezagutzen dute Grifi bera: Italiako underground zinemaren aita.  Berria - Kultura   2006-04-26


dekontrakzio iz lasaitasuna.

Bisitatzen ari gara... eee... zein leku xarmanta! -saiatu zen Mikel, dekontrakzioa erakutsi nahian.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 112. orr.


dekorado ik dekoratu2.

dekoradore iz dekoratzailea.

Nik adituak ditut askotan:... masoi, judio, usurero, politikero, bankero, kontratista, dekoradore, demokratiko, papelero, txatarrero, katedratiko, injinero, diplomatiko, tekniko, moderadore, publizista, akomodadore, libertadore, hotelero, pionero... eta beste hitz asko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 298. orr.


dekoratibo izond apaintzeari dagokiona; apaingarria.

Orduan, gaijartzeileak -arront neska formala, moñoña eta txintxoa bera- gonbitea egin zion Iturriagari -arront mutiko korrekto, ortodoxo eta dekoratiboa-...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.

Elementu dekoratiboak badaude, eta baita objektuak ere.  Berria - Kultura   2004-03-31

Manuel LEKUONAk poesia dekoratiboaren alorrean sartzen ditu erreferenterik gabeko hitz hauek -apain-olerkia, bere hitzetan-.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 186. orr.

Zehatzago esanda, gogoeta egin nahi izan du feminitatearen erabilera dekoratiboaz.  Berria - Kultura   2006-03-10

Egitura geometrikoen arteko simetria jokoak nonahi, horrelaxe osatuta zeuden tapizaren motibo dekoratiboak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 84. orr.

Noizean behin Herder, Hegel, etab., aipatzen badira, aipatu, horren funtzioa dekoratiboa izaten da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 65. orr.


dekoratu1, dekora, dekoratzen 1 du ad apaingarriz hornitu.

San Ignazioren elizako ganga edo Tiepolok Venezian dekoratu zituen jauregietako hormak eta sabaiak, adibidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 133. orr.

-Ez al duzu gogoko nola dekoratu didan apartamentua? -esan zuen mutilak. orein-adajez, basoilar disekatuz eta basahuntz-buruz dekoratutako eskailera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 112. orr.

Bulegoa txukun eta dotore dekoratua zegoen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 13. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Espejismo antzeko zerbait eskaintzen duela hiriak, dorreetako labirintoak, zubi dekoratuak, kupulak nonahi.  Berria - Kultura   2004-07-17

Paretak, plafoineko zutabeak, ateak dekoratuak dira.  Berria - Kultura   2004-08-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nola dekoratu (3)


dekoratu2 (orobat dekorado g.er.) 1 iz teatro edo zinema lan baten gertalekuaren irudikapena.

Konposizioa egiteko artea margolaneko irudiak (pertsonaiak, gauzak, dekoratuak) egoki kokatzeko eta antolatzeko artea zela uste izan da luzaro.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 251. orr.

Hollywooden dekoratuak margotzen jardun zuen 1940etan, eta New Yorken espresionista abstraktu gisa lanean 1950etan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 27. orr.

Film kubista bateko dekoratutik ateratako kupula baten azpian dabil batetik bestera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 397. orr.

Ezerk ez zirudien egiazkoa; inguruan kartoizko dekoratua nuela iruditzen zitzaidan, bat-batean aldatua izan zitekeena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 136. orr.

Argazkian ageri den dekorado laburrak -argazkilari baten langelako kartoizko horma besterik ez dela dakigun arren -, markotik kanpo hedatu behar lukeen mundu zirraragarri bat iradokitzen digu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 56. orr.

Taldea otsailaren 1az geroztik ari da lanean Baztanen, hainbat dekoratu eraikitzen eta Lekarozko ikastetxea girotzen.  Berria - Kultura   2006-03-26

Antzoki modernoetan bezala, oihala jaitsi behar izan gabe aldatu zuten dekoratua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 154. orr.

· Zuzendariak hartu zuen berba, dekoratutzakoa egiten zuen oihalaren aurrealdera urtenez.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 42. orr.

2 irud/hed

Orain kalea da euskal literaturaren dekoratua.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 380. orr.

Kontakizunaren giroa eta dekoratua bera ere, [...] Barojaren aspirazio behinenen ispilu dira.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 15. orr.

Dekoratu erromantiko hori ez da bakarrik literatura gotikoaren oroitzapena; era berean da idazlearen haurtzaroko bizikizun latzen emaitza.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 10. orr.

Beste mundu-erdia dekoratu bat baino ez dela uste duen mundu-erdi horretan sartu nintzen oharkabean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 66. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Leku horietan hiru aldetako makina birakariak egoten dira, alde bakoitzean dekoratu-mota bat izaten dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2410. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dekoraturik gabe (3); eta dekoratua (4)


dekoratugile (orobat dekoratu egile) iz dekoratuak egiten dituen pertsona.

Bere lan ofizialetako batzuk aipatu dizkigu: dekoratu egile, eskaparate jartzaile, obretako langile, horma margotzaile...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 123. orr.


dekoratzaile 1 iz dekoratzen duen pertsona.

Etxea apaintzeko dekoratzaileari deitzen diogu, arazoak konpontzeko psikologoen beharra dugu, psikiatrei beldurra ere galdu genien.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 87. orr.

XVIII. mendetik hasita, bada, perspektiba zentral hori "aretoko leku desberdinetan daudenen begirada arrunt guztiekin" adostea izaten da dekoratzailearen artea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.

Matiasek ez zekien berezkoak ziren mantxa marroiak, hau da, dekoratzaileren batek eginak, ala dutxa horretatik pasatutako pertsona guztien aportazioak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 69. orr.

Dekoratzaile trebe baten eskua ere nabaria zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 89. orr.

Van Daandarrek kaxa erraldoi bat, lehen mailako dekoratzaile batek apaindua.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 308. orr.

2 barne-dekoratzaile barneen dekoratzailea.

Hona etorri nahi zuten orain koktelen bat edo beste edatera, Eviek eta bere morroi barne-dekoratzaileek, eta ezetz esan diot, inondik inora ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 115. orr.


dekoratze iz zerbait apaingarriz hornitzea.

Ernest hila zen, eta Harry, berriz, elizak dekoratze-lanetan baitzebilen, kanpoan ibiltzen zen beti.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 55. orr.


dekorazio 1 iz dekoratzea; dekoratzearen ondorioa.

Durant jaunak berak zuzendu zuen langelaren dekorazioa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 52. orr.

Dekorazioaren arduradunari deituko dio berriro, bere izenazk: [...].  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 128. orr.

Muselinazko gortinek arratsaldeko argia moteltzen zuten, gelako dekorazio zainduari halako inoizkotasun airea emanez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 166. orr.

Jatetxeak, gazte independentista batzuena, esan zigutenez, eta janari aldetik aitzakiarik gabea, dekorazio zinez deigarria zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 152. orr.

Gangak dekorazio aberatsa zuen eta, denboraren joanaz jadanik leunduta ageri ziren haren apaindura urreztatuekin, argi puntuz izartuta zegoela irudi zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 26. orr.

Aberats-berri kutsuko dekorazio dotore-uste ezaineko bulego bateraino eraman gintuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 156. orr.

Dekorazioko adituak eta arte ofizioetakoak elgarretaratuak izanen dira oihalezko aterbe batean urtegi nagusien ondoan.  Herria   2005-04-21

2 apaingarria.

Hantxe zegoan emakume-tximeleta, dekorazio moduan erabilia portafolio batean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 84. orr.

3 dekoratua.

Daguerre-ren dioraman denboran zehar gertatzen ziren aldakuntzak, adibidez, dekorazio margotu handi batean argiztapen-aldaketen bidez lortuak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 153. orr.

Dekorazio psikodelikoa, modako aldizkariren batetik kopiatua seguru asko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 65. orr.

Gora eta behera presaka doan jendeak ez du eurengan erreparatzen [...] plazaren dekorazio bihurtu dira dagoeneko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 47. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Egia esan, emazteak eramaten zuen txarren, batez ere ama etxeko dekorazio kontuetan sartzen zenean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 131. orr.

Hirigintza eta eraikuntza publikoaren esparruan ospe merezia lortua bazuen ere, deseroso sentitzen baitzen dekorazio arloan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 163. orr.

Saloi-jangela handiak modaz pasatutako dekorazio estilo berarekin jarraitzen zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 268. orr.

Herri antzerkia, pastoralak, dekorazio-olerki gehienak eta kantutegi zaharra zein gaur egungoa, berriz, belarriz jasotzekoak badira ere, idatziz sortuak dira gehienak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 16. orr.

Panel aglomeratuz egindako ate sinple eta dekorazio-konplexurik gabekoaren leihakumetik Josebak ia ezin zituen ikusi bezeroak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 34. orr.

Hormetan etxe arruntetan aurki daitezkeen koadroak, norbaitek pintatutakoak batzuek eta besteak dekorazio dendetan erosten diren horietakoak.  Berria - Kultura   2006-01-08

Diseinu grafikoko espezialista batek dekorazio aldizkari baterako atondutako bodegoi postindustriala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Else Baumann abokatua zen, barne-dekorazioa maite zuen finantza abokatua.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 164. orr.

Judaismoaren barruko kanpaina horrek, sinagogetako horma-dekorazioaren gaian kristautasunarena bezalako lasaikeriaren aurkakoak, bere ondorioak izan zituen judu eta kristauen arteko gudu-tokian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 297. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dekorazio (3); eta dekorazioa (3)


dekoro iz lotsa, duintasuna.

Puta naizen arren, nik ere neure ahalkea eta neure dekoroa dut, eta neure oinak neuretzat bakarrik ditut.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 489. orr.

Turistentzako lege berezi bat egingo baikenuke, estua bezain zorrotza, elizetan gutxieneko dekoroarekin sar daitezen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 72. orr.


dekoroso izond itxurazkoa, erazkoa.

Izan ere, etxean zegoenean, garbitu aurretik gosaltzen zuen, baina pentsioan dekorosoagoa iruditu zitzaion lehenengo apur bat garbitzea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 42. orr.


dekretal iz aita santuaren erabaki bat daukan gutuna.

Aita santuen dekretalak, zehatz esanda, erreskriptuak dira.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 264. orr.

Elizgizonak gehiago bereizi ziren, eta ez zieten kasu egin erreformako legeei, berak ez baitziren izan erreformatzaile bakarrak; kontzilioetako kanonak eta aita santuen dekretalak bildu ziren; eta apaizeriak iturri garbiago batetik baletoz bezala jaso zituen lege horiek.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 201. orr.

Hasi nintzen ezohiko ikastaldietan, sakramentuak eta arimaren salbamenari zuzenean doazkion beste gai izpiritualak hunkitzen dituzten Dekretalen tituluak argitzen, hor nituen mila baino gehiago entzuleen txalo artean, ezen aitzinean ez zitzaien Dekretalen bigarren liburua baizik aipatzen, ez zuten entzuten galde-ihardespenez, ordezkatzez, eliza-sariez, kontratuez, patronatuez, salaketez beste solasik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 36. orr.


dekretatu, dekreta, dekretatzen 1 du ad dekretu bidez erabaki edo agindu.

Beherako kasu asko agertu direla eta, alerta dekretatu du El Salvadorko Gobernuak.  Berria - Gaiak   2006-02-15

Dolu nazionala dekretatu zenuen, txarto oroitzen ez banaiz.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 47. orr.

Hain zuzen ere, Kubla Khanek "atseginaren kupula" dekretatu zuenean [...] belarrira iritsi zitzaion gerra iragartzen zuen arbasoen ahotsa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 125. orr.

Ingalaterran, arrazoirik gabe egindako atxiloketa soil bat, atxiloketa dekretatu duen ministroak berak konpondu behar du.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

2 erabaki.

Arriskua Stalin zela dekretatu zuten amerikarrek.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 178. orr.


dekreto ik dekretu.

dekretu (ETCn 17.716 agerraldi; orobat dekreto ETCn 17 agerraldi) 1 iz botere betearazlearen idatzizko erabakia.

Enperadore erromatarrek, gure printzeek bezala, dekretu eta ediktuen bidez adierazten zuten beren borondatea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 264. orr.

Ongi iruditzen bazaio, idatzi beza erregeak dekretu bat, herri hori suntsitzeko aginduz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 134. orr.

Cesare Battisti estraditatzeko dekretua sinatu du lehen ministroak.  Berria - Mundua   2004-10-24

Telebista kateek zineman inbertitzeko dekretua onartu du Espainiako Gobernuak.  Berria - Kultura   2004-07-10

Horrela bada, dekretua ematen dugu inori ez zaiola zilegi zuek eta zuen eliza ausarkeriaz asaldatzea, ez eta inolako irainez nekaraztea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1207. orr.

Kontsulen dekretu batek, VIII. urteko thermidorraren 24an, Justiziaren Ministroari eman dio agindua, gu haren etxera biltzeko eta "[...] arlo zibileko legeriaren oinarri nagusiak eztabaidatzeko".  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 39. orr.

Adi-adi egoten zen, eta pareta edo arboletan iltzatu dekretuak irakurtzen zituen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 225. orr.

Garai hartan anaiek tratu txar asko nozitu zuten, Lyongo Kontzilioak dekretu batez agintetik kendu zuen Frederiko enperadorearen aldetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1142. orr.

1964an ateratako dekretu haren bidez itxi zuen irratia aldi baterako Francoren gobernuko Informazio eta Turismoko ministro zen Manuel Fraga Iribarnek.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 62. orr.

Berrikitan Espainiako Gobernuak dekretu bat eman du zakur arriskutsuei buruz.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 71. orr.

Dekretu batek lan egiteko eskubidea eman zien preso politikoei.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.

Dekretu baten bidez, nolanahi ere, Mikhail Kasianov kargugabeturiko lehen ministroaren behin-behineko ondorengo gisa Viktor Khristenko izendatu zuen Putinek.  Berria - Mundua   2004-02-25

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Lege horretatik abiatuta, ereduen politika arautzeko dekretua argitaratu zuen Eusko Jaurlaritzak.  Berria - Harian   2005-04-26

Probintzia honetako gobernadoreak ere dekretu bat plazaratu zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 117. orr.

Anartean, dekretu bat izenpetua izan zen, apez ihardokitzaileei erbesteratzea agintzen ziena.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 145. orr.

1993ko dekretua bete gabe esleitu dira lanpostuak.  Berria - Harian   2005-07-28

Azken dekretua telegrafo hariaren bidez iritsia zen Siberiako probintzietara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 192. orr.

Dekretu horretako 13. artikulua eta hurrengo biak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 311. orr.

2 irud/hed

Germaniar herriek ere, beren arazo partikularretan, Probidentziaren dekretu gisa hartzen zuten borroka, hura delitugilea edo usurpatzailea zigortzeko beti erne zegoelakoan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 207. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Eusko Jaurlaritzak tokiko telebista digitalak arautzeko egin duen dekretu zirriborroa.  Berria - Harian   2005-12-27

Bi dekretu-sailak, moralki gorantzakoak eta moralki beherantzakoak, Elizak Estatuan duen eraginaren froga dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 201. orr.

Jaiegunetan zabaltzearen aurka dauden sindikatuek zirriborroa jaso, eta orain alegazioak aurkeztu dizkiote dekretu egitasmoari.  Berria - Ekonomia   2004-12-11

· Formulak, ordea, sakratuak dira, otoitzak, dekretu-legeak eta hizkuntza hilak bezala, eta komarik ere ezin da aldatu haietan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 213. orr.

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Honezkero, berdin-berdin nardatzen ninduen ez dakit nongo Udalbatzaren bandoak edo Sozietateen gaineko Zergari buruzko Foru Dekretu berriak.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 34. orr.

Ildo beretik salatzen ditu Nafarroako Gobernuak euskarari buruz berrikitan onetsi dituenak, batez ere, 372/2000 Foru Dekretua, abendoaren 11koa.  Herria   2001-04-05

Curriculum dekretu horietan legez Espainiako Gobernuak finkatutako %55 hori bere egin eta gainerako zatia osatu beharko dute Gasteiz eta Iruñeko agintariek.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Susa hirian zabaldutako suntsitze-dekretuaren kopia bat ere eman zion, Esterri erakusteko, hark ere jakin zezan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 136. orr.

Orga lerro luzea Donibanerantz bideratu zen, erbesteratze dekretua beren herriko hautetsien eta Sozietate Iraultzailearen eskakizuna zela batere ez zekien arrantzale herriko biztanleen gehiengoan sekulako beldurra sortuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 246. orr.

5 dekretu bidez

Ihizia haizu den denboraldia luzatu du gobernu berriak dekretu bidez.  Herria   2002-08-01

Duela 141 urte, atzoko egunez, Abraham Lincoln Estatu Batuetako presidenteak esklabotza debekatu zuen, dekretu bidez.  Berria - Gaiak   2004-01-02

Sindikatuek nabarmendu zuten iazko negoziazio kolektiboa dekretu bidez itxi zutela EAJk, EAk, PPk eta PSOEk.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

Abbasek Barne segurtasunerako Poliziaren eta Mugetako Poliziaren gaineko eskuduntzak bere gain hartu ditu dekretu bidez.  Berria - Mundua   2006-04-08

Jaiak ezin ezar daitezke dekretu bidez. ez zuela lege dekretu bidez inposatzeko duen aukera baliatuko akordiorik ezean.· Segurtasun gorputzak erreformatzeko eskakizunei men egin eta orain arteko 12 segurtasun gorputzak hirura murriztu zituen larunbatean Arafatek, dekretu bitartez.  Askoren artean   «Rataplan» - 67. orr.

6 errege (orobat erret g.er.) dekretu

Hortaz, erregeari ongi baderitzo, eman bedi honako errege-dekretu hau, Pertsia eta Media osorako balioko duena eta aldaezina izango dena: 'ez dadila berriro agertu Basti inoiz ere Asuero erregearen aurrean, eta eman dakiola erregina-titulua hura baino hobea den beste bati'.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 130. orr.

Espainiako Ministroen Kontseiluak atzo onartutako errege dekretuaren bidez lehengo asteko uholdeek eragin zituzten kalteak konpontzeko diru laguntzak bideratuko ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-09-18

Errege dekretuaren hirugarren xedapen iragankorrean, etorkinen ezohiko «normalizazio» prozesu bat arautu zuen, etzi hasi eta maiatzaren 6an amaituko dena.  Berria - Harian   2005-02-05

Tatuajea debekatuta zegoen herrian, errege dekretu baten bidez, eta atzerritarrak genituen bezero nagusi.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 147. orr.

Irailaren 23ko 88/1091 Erret Dekretu Legegilearen, hau da, Aurrekontu Lege Orokorraren Testu Bateratuaren 29-2 artikuluan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 93. orr.

Errege dekretu bat atera dute Belgikan edari alkoholdunen iragarkiak debekatzeko.  Berria - Gaiak   2004-10-02

7 lege dekretu

2002an PPk beste lege dekretu bat erabili zuen langabeziaren baldintzak gogortzeko.  Berria - Harian   2005-05-07

Sei hilabeteko epea izango dute multinazionalek orain arteko itunak lege dekretu berriaren arabera berritzeko.  Berria - Mundua   2006-05-03

Bezperan, hauteskunde kanpainan egindako promesa bete zuen: erregaiak nazionalizatzeko lege dekretu gorena sinatu.  Berria - Mundua   2006-05-03

Lege dekretu horren arabera, saltokiek, urtero, zortzi jai egunetan edo igandetan ireki ahalko dituzte ateak.  Berria - Ekonomia   2004-12-04

Espainiako Ministroen Kontseiluak atzo onartu zuen karbono dioxidoa isurtzeko eskubideen salerosketaren araudia, urgentziazko lege dekretu bidez.  Berria - Ekonomia   2004-08-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste dekretu (4); beste dekretu bat (3); dekretu bat (32); dekretu batek (9); dekretu baten (20); dekretu baten bidez (14); dekretu baten bitartez (5); dekretu berria (20); dekretu berria egitea (3); dekretu berria onartu (5); dekretu berriak (7); dekretu berriaren (3); dekretu bidez (23); dekretu eta (7); dekretu hau (3); dekretu hori (4); dekretu horrek (3); dekretu horren (11); dekretu horren arabera (3); dekretu zirriborroa (7); dekretu zirriborroak (5); dituen dekretu (6); duen dekretu (7); duen dekretu bat (3); errege dekretu (10); errege dekretu baten (4); eta dekretu (6); foru dekretu (4); gehigarrien dekretu zirriborroa (3); jaurlaritzak dekretu (3); lege dekretu (10); lege dekretu bidez (4); osagarri gehigarrien dekretu (3)

alkateak dekretua (3); arautuko dituen dekretua (3); arautzeko dekretua (7); arautzen dituen dekretua (3); arautzen duen dekretua (3); azken dekretua (3); bideratzeko errege dekretua (3); da dekretua (3); dekretua aldatu (7); dekretua aldatzeko (5); dekretua argitaratu (8); dekretua argitaratu zuen (5); dekretua atzera (3); dekretua bere (3); dekretua bertan (12); dekretua bertan behera (12); dekretua eta (6); dekretua etenda (3); dekretua eusko jaurlaritzak (3); dekretua ez (12); dekretua ez da (3); dekretua indarrean (3); dekretua izenpetu (3); dekretua kaleratu (4); dekretua onartu (24); dekretua onartu du (5); dekretua onartu zuen (12); dekretua sinatu (5); diru laguntzen dekretua (3); dituen dekretua (8); du dekretua (3); duen dekretua (17); duen dekretua onartu (5); egindako dekretua (4); emateko dekretua (5); errege dekretua (7); erregearen dekretua (3); eskolen dekretua (3); eta dekretua (6); foru dekretua (6); gobernuak dekretua (3); haur eskolen dekretua (3); jaurlaritzaren dekretua (3); laguntzen dekretua (3); lege dekretua (5); onartutako dekretua (5); ordainak emateko dekretua (3); osagarri gehigarrien dekretua (4); sortzeko dekretua (3); zen dekretua (3); zuen dekretua (9)

arautzeko dekretuaren (3); dekretuak dio (5); dekretuak ez (8); dekretuak ez du (3); dekretuak jasotzen (3); dekretuan esaten (3); dekretuan sartu (3); dekretuaren arabera (8); dekretuaren aurka (5); dekretuaren aurkako (3); dekretuaren bidez (6); dekretuaren edukia (4); dekretuaren edukia legez (3); dekretuaren inguruan (3); dekretuaren kontra (6); dekretuaren ondorioz (3); dekretuari buruz (3); dekretuari esker (4); dekretuen bidez (3); den dekretuak (3); du dekretuak (4); eta dekretuak (5); foru dekretuak (4); gobernadorearen dekretuak (3); gobernuaren dekretuak (4); jaurlaritzaren dekretuak (4); jaurlaritzaren dekretuaren (4); nafarroako gobernuaren dekretuak (4); onartutako dekretuak (4)


dekretukada iz adkor dekretua.

Almirallen hitzetan, «beste dekretukada baten zantzuak» antzeman daitezke zirriborroan: «adostasunik ez balego, politikariek berriro euren proposamenak ezarriko dituztela iragartzen du».  Berria - Ekonomia   2004-04-06

Ez dute begi onez hartu Eudelek proposatutako itunaren zirriborroa: ez du azpikontratazioen gaia aipatzen eta «beste dekretukada baten abisu garbia» da.  Berria - Harian   2005-09-01

Lan itunaren gainean Eudelek eta CCOOk sinatutako akordioa gaitzetsi, eta abisua eman du: «dekretukada noiz ezabatu, orduan utziko diegu lanuzteei».  Berria - Ekonomia   2004-06-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste dekretukada baten (4)


dekubito (orobat decubito) iz plano horizontal batean etzanda dagoenaren jarrera.

Nahiz eta funtsean dantza etnikoan oinarritu erlijiozkoak, hasierako eta bukaerako jarrerak, edo besoen adierazgarritasuna edo alboko decubitoan eginikoak zurien dantza garaikideko ekarpenak ziruditen, hirietako dantza laikoan itxuraldatuak. Badakizu, bizkar-dekubitoa derrigorrezkoa da.  Berria - Kultura   2004-02-15


dela
1 dela ... dela naiz ... nahiz

Irudien gosea dute dagoeneko, fikziozko istorio bat ikusteko irrika, dela westerna dela amodiozkoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 79. orr.

Edertasuna, dela morala dela naturala, propioki hauteman baino sentitu egiten da gehiago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 303. orr.

Neurketa horren ondorioz errazago proposa daitezke promozio bideak, dela soldatan dela ibilbide akademikoan ere.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 125. orr.

Esteatohepatitisa diagnostikatzen bada, dela alkoholikoa dela ez-alkoholikoa, ez dago ezer egiterik.  Berria - Gaiak   2004-11-28

Dela politikan dela beste edonolako xede batean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 108. orr.

Parada hauta elkarteak zoin diren hobeki jakiteko eta elkarte horiek, dela kiroletan dela kulturari buruz, zertan ari diren.  Herria   2003-09-04

Ederki baitakigu, dela eskarmentuz dela mila aldiz kontatu den gauza delako, batzuetan iluntasunaren bidetik, iluntasunaren arima sakonaren bidetik erabateko itsualdira iristen dela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 310. orr.

· Dela adinagatik, dela lagun faltagatik, dela laguna urruti dagoelako, dela lagunarekin haserre edo krisian gaudelako, dela besteak ez diolako gure desioari erantzuten...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 162. orr.


delako 1 izlag aipatutakoa, lehen aipatutakoa.

Hain segur ere, delako atsoak ez zuen behin ere amestuko gisako zalapartarik eraginen zuenik ugaldean horrela agertzean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 47. orr.

Bigarren lerroan datoz, delako hutsak sinesten dituztenak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 70. orr.

Haren kalonjeek behartu ninduten delako komentuan kalonje bezala sartzera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 35. orr.

Hauxe da delako morbo horren erresuma naturala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 24. orr.

Ez delakotz berdin gertatzen arima horrekin eta beste delako arima begetatiboarekin eta sentsitiboarekin, hauek, erran dugun bezala, hiltzen baitira haien gorputzak hiltzearekin.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 72. orr.

Baina gero, gure delako doktor jauna Unibertsitatetik urrundu zen, lekuko honekin berarekin, Tolosatik zazpi legoatan dagoen San Martin deitu auzora.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 34. orr.

2 (aipatzen den izen propio, erderatikako izen edo kidekoren baten eskuinean).

"Betierekotasun" delakoa ere ezin entzun nik, deliberatuki hartara adi-adi jarrita ere; gure urrats bakoitzeko hondar-aleen firfira izan ezik, ez baitut besterik entzuten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 34. orr.

-Polizia Dakota etxera iritsi zenean, Chapman delako hori hantxe atarian liburu bat irakurtzen aurkitu zuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 135. orr.

Baina "bir" delako hura ez zen inoiz egoten "botikan" hartaz behartzen ginenean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 99. orr.

"Chambre d'Amour" delako hori, oso leku polita omen da.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 323. orr.

Nondik ote dator ereiaro delako hori?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 228. orr.

La Voz de Guipúzcoa errepublikanoa jasaterik ez zegok; eta El Fuerista delako hau erosten diagu aspaldisko honetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 354. orr.

"Poesia zu zeu zara!" delako hura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 234. orr.

"Antxusa" delakoa, oiartzuarra, bere 22 urteetan hil zuten unean, Lizarragaren aginduz fusilatu zuten.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 220. orr.

Hanka hautsia neukalako itxura egiten bainuen, eta ni bezala kamuflatuta zegoen mediku batek sinatutako dokumentua ere ez baitzitzaidan falta, lesión grave de menisco delakoa neukala zioena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 27. orr.

Confraternity of Saint James delakoaren kide dira senar-emazteak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 176. orr.

Nik gorrotoa ere dexentekoa nion Café Odéon delakoari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 279. orr.

Atzoz geroz eskutan daukat baitezpadako Bidaiariaren ageria, Credencial del Peregrino delakoa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 24. orr.

Oroitaraz dezagun Napoleon-ek Espainiako errege izendatu zuela eta españolek fueratu zituztela frantses soldaduak "Guerra de Independencia" delakoan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 57. orr.

Havertà delakoak joera du txukuneza eta lotsagaldua izateko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 22. orr.

Shakespeareren "latin gutxi eta greko gutxiago" delakoak lagundu ote zion bere antzerki-lanak egiten?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 293. orr.

3 dena delako

Gure landroverra marga edo dena delako buztin labainkor hartan zegoen ardatzeraino sartua.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 75. orr.

Esne-zopak, edo galletak, edo morokila edukita, zertarako nahi duzu korfleis edo dena delako asmakizun hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Jesus!, Walter-en musikak edota dena delako zerak txora-txora egiten naute.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 25. orr.

Esne-zopak, edo galletak, edo morokila edukita, zertarako nahi duzu korfleis edo dena delako asmakizun hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Horratx erromes, behartsu, alfer, pikaro edo dena delako bagamunduen aspaldiko martingala. katagorria edo dena delakoa ere horixe besterik ez zen, zelaiko hondamendiarekin, stadiumeko kaosarekin kontraste erabatekoa egiten zuen edertasuna, loraldi txikia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 71. orr.

Dena delakoa esaten dudala ere, gero eta gehiago erresumintzen baitzaitut, nonbait.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 34. orr.

Oiher salako mahai ondoan eserita dago, bere dragoi bolak edo dena delako horiek marrazten.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 117. orr.

Eta berdin ustez Metropolis horren lana aztertu zuten hiru aditu edo dena-delako horien kontuarekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 243. orr.

Hardy edo dena delako horrengatik?  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 185. orr.

Sistema immunologikoaren antigorputzak, dena delakoagatik, modu izugarri bortitzean hasten dira gorputzaren beraren ehunei eraso egiten eta dena suntsitzen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 27. orr.

Musika jotzen ari delarik, berdin dio konpaktoan, irratian edo dena delakoan, bere erasoaren iraina nabarmentzen du buruak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 107. orr.

Zer dakita nik, epailearena, forentsearena, poliziarena edo dena delakoarena...  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 66. orr.


delegaritza (7 agerraldi, 2 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 44 agerraldi) iz delegazioa, ordezkaritza. ik delegazio.

Donostian, INEMen bulegoetan, ogasunaren Gipuzkoako delegaritzan... leku askotan zegoen mezu hori.  Berria - Euskal Herria   2006-01-03

Eta hala, delegaritzatik deitu diote honi eta delegaritzako buru baten lagun-laguna da hura.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 55. orr.


delegatu1, delega, delegatzen 1 du ad -en esku utzi, ordezkaritza eman.

Inoren esperoan egon gabe, inoren abangoardian delegatu gabe.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 145. orr.

Kolektibitateak norbanako baten eskuetan delegatutako aginpidea da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 182. orr.

Errazago delegatuko ditut inoren eskutan epailearen egitekoak, partaideren baten abokatuarenak baino.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 34. orr.

Telefonoa eta posta kodea paratu dituzte, joateko aukera ez dutenek botoa delegatu dezaten: 902 54 00 43, 170 Donostia.  Berria - Kirola   2004-12-17

Ezin nuen gauza guztietan buru-belarri sartu, eta azkenean delegatzea erabaki nuen.  Berria - Kultura   2004-11-17

2 (era burutua izenondo gisa)

Era berean, zentro delegatuetan ere izango dira hautestontziak, eta bertako kideek ez dute egoitza nagusira joan beharko botoa ematera. Enpresako kontseilari delegatuarekin. ik delegatu2 2.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Herri Ordezkarien Komisario delegatua.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 245. orr.


delegatu2 1 iz ordezkaria.

Irakaslea ikasgelan egongo da bitartean-eta klaseko delegatua edo azpidelegatua aukeratzeko bozketa garatzen den.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 177. orr.

Gaur Jaurlaritzako delegatuekin berbetan egon gozak... tira, berba egiten ez, eztabaidan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 71. orr.

Castroko delegatuek helegitea aurkeztu zuten, eta Ligak arrazoia eman.  Berria - Kirola   2004-07-27

Hirigune elkargoko delegatu hautatua izan da.LAB eta ELA sindikatuetako merkataritza alorreko delegatuek manifestazioa egin zuten atzo Gasteizen.  Herria   2001-04-05

Hautagai demokratak gutxienez 2.162 ordezkarien botoa behar du, orotara 4.322 diren delegatuen artean.  Berria - Mundua   2004-01-29

Sammy zen, delegatu sindikala.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 102. orr.

Edozein arazo edo arrazoi izanik ere, Delegatuen Batzarreko lehendakariaren baimenik gabe hiria ez uztea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 190. orr.

2 (izen elkartuetan)

1968ko martxoan, Donostiako zentsura delegatuak irizten dio «Errusia inguruko herrialdeen marxismo praktikoa edo sozialismoa» dela argitalpenaren ardatza, eta debekatu du.  Berria - Harian   2006-03-19

Orain bederatzi urte, Valentziara itzuli zen, kirol delegatu postua hartzeko.  Berria - Kirola   2006-02-18

3 (beste kargu-izen baten eskuinean)

Eskalatzaileak soilik zuzendariarekin eta enpresako kontseilari-delegatuarekin erabiltzeko irribarrea zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 286. orr.

ik delegatu1 2.

Itsas Institutu Sozialeko lehendakari-delegatu gisa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 265. orr.


delegazio (69 agerraldi, 6 liburu eta 51 artikulutan; ETCn 827 agerraldi; orobat delegazione g.er.) 1 iz ordezkaritza, ordezkariaren bulegoa.

Oinarrizko datuak usadioko deiak eginez bildurik -Suhiltzaileak, Udaltzaingoa, Gobernuaren Delegazioa-, 450 karaktereko albistea argitaratuko nukeen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 39. orr.

Geuk, jakina, ez genuen basakeria hartaz berririk izan egun batzuk geroago arte, Delegaziotik bi diplomatikoen paraderoaz galdezka hots egin zigutenean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 15. orr.

Gamesa konpainiaren «zerbitzuak sustatzeko» delegazio berria ireki du konpainiak Galesen.  Berria - Ekonomia   2004-10-23

2 ordezkaritza, ordezkarien multzoa.

Palestinarren eskubide zibil urratuen berri emango duen delegazio internazional bateko kideak.  Berria - Kultura   2004-08-12

Badatoz ondoren fabrikako gorabeherak, Yinek segurutzat zeukan halako diru saria jasoko ez duen berri txarra, Japoniako delegazio bati harrera berak egin beharko diola zuzendariaren agindua...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 310. orr.

Florentziako foru sozialean izan den delegazioak hango berri eman du.  Herria   2002-12-19

Irlandako delegazioari eginikako ongi-etorri berotik landa, 1932 an Dublinera joandakoei egin zaiote omenaldia.  Herria   2002-12-05

Sindikatuko delegazio bat Iruñeko Iratxe beilategira joango da gaur goizean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

James Harkness WWFk Txinan duen delegazioko burua da.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Bob Dietz OMEk Vietnamen duen delegazioko arduradunaren arabera, [...].  Berria - Gaiak   2004-01-22

Europako Kontseiluko Biltzar Parlamentarioko delegazioko zuzendari Doros Christodoulidesek.  Berria - Mundua   2004-11-23

3 delegatzea.

Edozein delegazio, ordea, ezerezean geratuko da akzioak utzi dituena batzarrean sartzen bada.  Berria - Harian   2005-06-30

Auzapezak emanak zizkion delegazioak bai itzuli dizkiola Jean Grenet-i.  Herria   2004-04-29

B ez zegoen ohituta erabakiak hartzen; izan ere, oso erabaki gutxi hartu zituen bere bizitzan, eta kasik bakar bat ere ez zen bere-berea izan; gehienetan beste hirugarren pertsonaren bidez edo delegazioz harturikoak izan ziren.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 41. orr.

Egia erran, zituen delegazioak ez ziren txipiak: Baionako finantzak, ekonomia, Herriko Etxeko langileria (830 langile), zezenketak eta Basusarriko golfeko erakunde berezian Baionaren lekua.  Herria   2004-04-29

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Haren arrapostua igurikatu ere gabe, osteguneko bilkuran kendu dio zerbitzu publikoko delegazio kargua.  Herria   2002-11-07

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Iruñeko eta Lakuako Hezkuntza Delegazioetara joango gara.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Aragoiko Gobernu Delegazioaren arabera.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

SEA Arabako enpresarien elkartearen aurrean elkarretaratzea egingo dute langileek, bi enpresetako batzordeek deituta, eta, ondoren, manifestazioa izango da Lan Delegaziora bitartean.  Berria - Ekonomia   2004-02-03

Laiko delegazione bat izan da zer pasatzen zen jakin nahiz Baionara eta hor artetik entzun ahal izan dute Presidentak ere bost urtetarik kanbiatzen zirela.  Herria   2003-05-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

delegazio bat (5); duen delegazioan (3); duen delegazioko (9); duen delegazioko burua (3); europan duen delegazioko (4)


delegazione ik delegazio.

delektazio iz atsegintasuna, gozamena.

Ana Morenak banan-banan erantzun zituen galdera bihurriak, delektazio apur batez ere bai esango nuke.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 136. orr.

Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 172. orr.


delfin1 iz Frantzian, erregeren premua. ik dofin.

Erregeak, hiltzeko tenorean, bere delfinari esaten zion izen sekretua, eta horrela errege berriak, ikusten den Frantziaz gainera, Frantzia ezkutua, misteriotsua, hartzen zuen herentziatzat.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 102. orr.


delfin2 iz izurdea.

Lupia, berdela, legatza, hegaluzea eta txitxarroa arrantzatzeko erabiltzen diren sareeek galzorian utzi ditute delfin arruntaren espeziea, baina izurde mulareen espezieari ere egiten die kalte  Berria - Gaiak   2004-01-21


delfotar izlag Delfokoa, Delfori dagokiona.

Ez baitago ezer garretan hain soinu izugarriz txinpartaka erreko denik, Feboren ereinotz delfotarra bezalakorik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.


deli iz delicatessen denda.

New Yorkeko asmakuntza dira deliak; erdi supermerkatu eta erdi taberna, urteko 365 egunetan eta 24 orduz irekita dauden lokal bereziak. Ezagunak zaizkidalako eragin didate barrea delietan edozer eskatuta ere to stay or to go galdetzen duten filmeko tallarini zerbitzari zakarrek eta parkeko bakartiengandik ihesi doazen ama izan berriek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 56. orr.

Delietako kafe kaxkarraren kartoizko edalontzi urdinak ikusi hutsarekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 180. orr.

Deliekin edo delirik gabe, espainieraz egindako zinea zorioneko dago azken bolada honetan, frantziar zinemak ere gero eta gutxiagotan lortzen duena lortu baitu: bi film aldi berean New Yorkeko kartelera komertzialean egotea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 56. orr.


deliberamen iz deliberamendua.

Hala, 1930 aldera aguretxo herabe bat zen osaba Barbaricô, eskastu eta maiztua, izugarri begilaburra; gôià lodi maneragabe batekin bizi zen, zeinetik txitean-pitean -deliberamen handirik gabe, hala ere- libratzen saiatzen baitzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 30. orr.


deliberamendu 1 iz asmo sendoa.

Desesperoak ematen duen deliberamenduarekin oldartu omen zitzaidan emakumea.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 15. orr.

-Tira -esan nion deliberamenduz-, itzuli egingo gara; zure osasuna da garrantzitsuena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 120. orr.

Bertute eta deliberamendua nahi izan dute erakutsi, grebara deituz hiru egunez segidan.  Herria   2001-04-26

2 erabakia.

Aljeriako egonaldia betiko deliberamenduan bururatua nuen: apeztu.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 61. orr.

Lapurdiko Biltzarraren deliberamenduen liburua, duela bi mende baino gehiagoko idazkiekin.  Herria   2005-02-27

Eta deliberamendu hartu dut mundura itzuli eta atxilotzaile eta iruzurgile arima-gabeen artean ibiltzeko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 50. orr.

Ene zaldiaren deliberamenduaren baitan utzi nuen bidea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 116. orr.

Kasik herri guziek hitz beretan hartua dute "Natura 2000"-ren kontrako deliberamendua.  Herria   2003-02-20

Debaterik sortu ez duen deliberamendu bat hartua izan da frantses lege borroka anti terroristaren sailean.  Herria   2005-12-15

3 (hitz elkartuetan)

Itungilearen borondaterik gabe ez baitago itunik; eta borondatea da azken deliberamendu ekintza.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 87. orr.

· Horietarik 14ek herri-deliberamendu bat hartu dute 2x2 bidearen kontra.  Herria   2005-07-14

Muntadura deliberamendu larrienak jada hartuak dira eta indarrean emaiten ari.  Herria   2005-09-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apez izaiteko deliberamendua (3); deliberamendu bat (4); deliberamendu bat hartu (3); deliberamendu hura (5); deliberamenduaren berri (3); eta deliberamendu (3); herri deliberamendu bat (3); neure deliberamenduaren (4)


deliberarazi, deliberaraz, deliberarazten du ad erabakitzera behartu.

Jainkoarren, okasioa kausi bazeneza, deliberaraz ezazu artzain eder hori hain malenkoniatsu ez izatera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 165. orr.

Beharrezko bitartekoak berehala ditugu erabaki, eta nik hartu dut neure gain ama alaba gabe jalgi dadin deliberarazteko eginkizuna.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 165. orr.


deliberatibo izond deliberoarena, deliberoari dagokiona.

Hiru erretorika-genero bereizten dira, kasu bakoitzean lortu nahi den helburuaren eta bideratu behar den persuasio motaren araberakoak: judiziala, deliberatiboa eta epidiktikoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 177. orr.

Entzuleak hizlariaren tesietara lerraraztea eta horren arabera jokatzea zen bi generootako hitzaldien xedea; iraganeko gaien gaineko kontuak ebazten ziren genero judizialean, eta etorkizunekoak deliberatiboan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 177. orr.


deliberatu, delibera, deliberatzen 1 da ad erabaki. (-tzera atzizkiaz)

Eta, ez bat eta ez bi, nekarren arazoa berehala azaltzera deliberatu nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 56. orr.

Alabaina, isilik egotera deliberatu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 43. orr.

Bai, zinez deliberatua nintzen hola mintzatzerat, Josepe, eta erraitekoa nion nitaz ederki baliatua zela, bai eta trufatua!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 136. orr.

Biharamuneko damuari aurrea hartzera deliberatzen da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 213. orr.

Zirt edo zart egin behar eta, gorputzaz baino areago gogoaz jabetu zitzaidan bizitasuna alferrik ez galtzera deliberatu nintzen, zetorrena zetorrela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 233. orr.

Hala, urratsez urrats, pixkana-pixkana, agurea hiltzera deliberatu nintzen, begi hartatik betiko libratzeko. hamar liberako txanpona hartu, atzera utzi, eta azkenik bost liberakoa ateratzera deliberatu zen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 87. orr.

Joantto deliberatua zen bere kargua molde arras eraginkorrean bete zezakeela erakustera.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 120. orr.

Harraskakoa egitera deliberatu da Gabin.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 87. orr.

Enrico eta biok guztiz deliberaturik geunden aukera ez galtzera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 39. orr.

Geroago ulertuko nuen liburua saltzera deliberaturik zegoela etxera orduko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 241. orr.

· Horretara ere onaren onez deliberatu zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 53. orr.

Noiz eta non deliberatzen ari zela atarian azaldu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 211. orr.

2 du ad erabaki. (-ela atzizkiaz)

Duda-muda une baten ondoren, trago bakar batean husteko gehitxo geratzen zela deliberatu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 38. orr.

Deliberatzen dute Josefa-k behar duela, denborarik galdu gabe, Espainiako gunera joan, lau gizon eta bi emazteren artean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 128. orr.

Beste hamar bat urrats egin nuen oraino aitzina eta gero deliberatu behar nuela gibelerat itzuli, delako neskaren aldean berriz iragan eta agurño bat bederen eskaini, alegia eta deusez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 162. orr.

Deliberatu zuen, egun batez, Izpegiko errekara joanen zela, non ere gerezi ondotik erori baitzen Xanti.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 163. orr.

Hark, hainbat sortaldetarren gisa, ez baitzen Artigas zalea, Buenos Aires maite zuen, baina Biltzarra beraren jaioterrian izan zedila deliberatu zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 210. orr.

Gero polikiago pentsatu zuen eta deliberatu zuen ezetz, ideia polita zela, baina ez zela posible.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 93. orr.

3 (-tzea atzizkiaz)

Batzuetan haserre jarraitzea deliberatzen nuen, baina eskolatik itzuleran kontatzeko ekartzen nituen guztiekin, ahaztu egiten zitzaidan hartutako erabakia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 179. orr.

Fang-ek, esate baterako, sekretu bat dauka; ezezagun batek jotzen du haren atean; Fang-ek hiltzea deliberatzen du.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 79. orr.

Hiritik ahalik lasterren ihes egitea deliberatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 33. orr.

Atezainari galdetzea deliberatu nuen orduan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 240. orr.

Hogei metrora patxadan itxarotea deliberatu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 98. orr.

Diru-kutxan zeuden azken hondarrekin babarrun pote pila bat erostea deliberatu zuen Luis Angelek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 71. orr.

Deliberatu zuen bere iragan egun bakoitza hirurogeita hamar milaren bat oroipenetara laburtzea, eta gero oroipenok zifraz definitzea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 93. orr.

Haurra izatea deliberatzen duten mementotik gurasoei modulu batzuk eskaintzen zaizkie ikasten hasteko, komunikazio arloetan trebatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

4 (era burutua izenondo gisa)

Beharbada horregatik, gau hartako eztabaida inoiz baino garratzagoa izan zen eta Martak krudeltasun deliberatu batekin sakatu zituen Olatzen ahultasun jotzen zituenak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 138. orr.

Banoa urrats deliberatu batean, oroimenean dauzkadala orain hiru eliza. besteok bildu eta hogei minutu geroago agertu zen ospakizunera, eltxoz jositako basotxora urrats deliberatuz sartuz ospakizuna bera gabe hastera gindoazen unean bertan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 195. orr.

Gauza guztiak beren modura antolatzea gustatzen zaien emakume deliberatu eta agintzaile horietako bat zen andre hura.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 149. orr.

Gizon lerden, bizi, deliberatua; dena zain, dena pindar; jantzi beltz sinple eta galanta duela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 104. orr.

5 gogoan erabili.

Umeen, eroen eta batere deliberatu gabe, bat-batean eta irudimen soilez basabereek bezala erabakitzen duten zentzudunen ekintzak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 89. orr.

Biziki luzaz, arta handirekin deliberatu ondoan, Espainiako eta Italiako anitz prelatu zendu ala oraino bizi direnak kontsultaturik eta, auzi honetako jaun kardinale hautetsi ospetsuen bozak bildurik, gure Aita Sainduak nahi izan du sententzia hau honela erabaki: [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 176. orr.

-Funts horretan deliberatzen duzu Baionaren uztea?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 48. orr.

Bueltatzea deliberatzen hasia zela, olibondo batzuen parean gelditu zen arnasa hartzeko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 176. orr.

Dalitak bildu eta superintendentearen aholkuaz deliberatzen ari zirela, 200 bat jauntxo aizkoraz, ganibetaz, igitaiez eta lantzaz hornituak, traktoretan etorri eta dalitei erasotzen hasi ziren.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 67. orr.

6 deliberatzear

Itunak deliberatzear dauden ekintzen inguruan bakarrik egiten dira.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

delibera dezake (3)

aho batez deliberatu (3); aurten deliberatu (3); azkenean deliberatu (4); bat egitea deliberatu (3); bat egitera deliberatu (3); batez deliberatu (3); batez deliberatu du (3)

deliberatu bainintzen (3); deliberatu bainuen (3); deliberatu baitu (5); deliberatu baitzen (5); deliberatu baitziren (3); deliberatu baitzuen (3); deliberatu batekin (4); deliberatu behar (3); deliberatu beharko (7); deliberatu beharko du (3); deliberatu beharko dute (3); deliberatu da (9); deliberatu du (83); deliberatu dugu (16); deliberatu dut (8); deliberatu dute (58); deliberatu duten (4); deliberatu eta (10); deliberatu gabe (4); deliberatu genuen (5); deliberatu nintzen (30); deliberatu nintzen arte (3); deliberatu nuen (51); deliberatu nuen neure (4); deliberatu zen (27); deliberatu zenean (4); deliberatu ziren (6); deliberatu zuen (74); deliberatu zuten (35)

egitea deliberatu (22); egitea deliberatu du (4); egitea deliberatu dute (4); egitea deliberatu eta (3); egitea deliberatu nuen (3); egitea deliberatu zuen (3); egitera deliberatu (7); elkarteak deliberatu (3); ematea deliberatu (4); ematera deliberatu (3); eramatea deliberatu (4); ere deliberatu (5); erostea deliberatu (3); eta deliberatu (13); eta deliberatu nuen (3); gelditzea deliberatu (4); hartzea deliberatu (4); hartzera deliberatu (3); hautetsiek deliberatu (6); hautetsiek deliberatu dute (6); itxarotea deliberatu (5); ixtea deliberatu (4); jarraitzea deliberatu (3); jarraitzera deliberatu (3); joatea deliberatu (10); joatea deliberatu nuen (4); joatea deliberatu zuen (3); kentzea deliberatu (3); kontseiluak deliberatu (6); kontseiluak deliberatu du (4); mantentzea deliberatu (3); non deliberatu (6); parte hartzea deliberatu (3); sartzera deliberatu (5); segitzea deliberatu (3); uztea deliberatu (9); uztea deliberatu du (3); uztea deliberatu zuen (3); uztera deliberatu (3); zela deliberatu (9); zela deliberatu nuen (4); zela deliberatu zuen (3); zer deliberatu (3); zirela deliberatu (4)

arras deliberatua (8); beti bezain deliberatua (3); deliberatua dela (5); deliberatua du (6); deliberatua dute (3); deliberatua eta (5); deliberatua izan (15); deliberatua izan da (12); deliberatua izan zen (3); deliberatua naiz (3); deliberatua nintzen (5); deliberatua zen (5); deliberatua zuen (5); eta deliberatua (8)

deliberatuko du (4); deliberaturik nengoen (4); deliberatzen ari (3); deliberatzen da (4); deliberatzen den (3); deliberatzen du (11); deliberatzen duela (3); deliberatzen dute (6); egitera deliberatzen (7)


deliberatuki adlag erabakitasunez, erabakimenez.

"Betierekotasun" delakoa ere ezin entzun nik, deliberatuki hartara adi-adi jarrita ere; gure urrats bakoitzeko hondar-aleen firfira izan ezik, ez baitut besterik entzuten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 34. orr.

Doktoreek galdetzen dute ea gizakiaren izpiritua hiltzen den, hilkor diren gauzetara deliberatuki zuzentzen den bakoitzean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 103. orr.

Euskaraz bizitze hori, ehuneko honenbesteko handi batean, D ereduko bizimodu bat aukeratzea da [...] kontzientzia izeneko poliziak bere buruarentzat egiten duen aukera bat, ohartuki, deliberatuki, txintxoki.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 86. orr.


deliberatzaile izond/iz deliberatzen duena.

Anitz egin dute, duela urte bat berrehun bat jende bildu ginituen, gutiz gehienak deliberatzaileak, politikoak, ekonomikoak eta jendarte zibilekoak.  Herria   2005-09-29


deliberatze iz erabakitzea.

Zeren, Axularrek berak zioen bezala, bekatuaren egiteko aski da puntu bat, gogoaren egozte bat, borondatearen deliberatze bat eta konsentitze bat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 383. orr.


deliberazio (orobat deliberazione) 1 iz deliberoa, erabakia.

Deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 135. orr.

Epaileak deliberazio hori aztertu eta berretsi edo ez egin beharko du orain.  Berria - Mundua   2006-05-04

Xiberoko herri alkargoaren biltzarra egin da Atarratzen; 2003eko budjetaz gain euskararen aldeko deliberazione bat presentatu du herri alkargoako kultur batzordeak.  Herria   2003-04-03

2 gogoan erabiltzea, pentsatzea.

Deliberazio etikoa jarduera praktikoaren esparruan gauzatzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 199. orr.

Grande Marlaska epaileak, deliberazio luze baten ondoren, espetxea saihesteko 400.000 euroko bermea jartzea erabaki zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-11

3 (hitz elkartuetan)

Bill Clintonek Etxe Zuria utzi zuenean, bat baino gehiagok esan zuen Clinton bera zela erabaki ahalmen portzentaia minimo bat, deliberazio autonomia gutxieneko bat -ez gehiegi, ez gaitezen engaina- izan zuen AEBetako azken presidentea.  Berria - Mundua   2004-10-23

Erretorika, grekeraz, jendaurreko hizketa adierazteko erabiltzen zen; alegia, deliberazio biltzarretan, auzitegietan eta Greziako hiri konstituzionaletan -batez ere Atenasen- horretarako propio araututako beste egokiera batzuetan erabiltzen zen artea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 177. orr.


deliberazione ik deliberazio.

delibero 1 iz erabakia.

-Errespetatzekoa duzu emazte horren deliberoa...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 105. orr.

Bai, badakit, neure segurtasuna ere tartean zegoen delibero hartan, baina horrek ez zuen zerikusirik izan telegrama ez bidaltzeko erabakian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 274. orr.

Preso joaiten ahalko zirenentzat, aldi huntako barka, hori izan da epaileen deliberoa.  Herria   2005-11-03

Funtsean kontseilu bilkura horretako 26 deliberoetarik 23 aho batez onartuak izan dira.  Herria   2002-09-19

Zuri obeditzeko delibero finkoan, zure hautuaren zain egon naiz begirunez etsia.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 339. orr.

Artoizetik ihes joatea izan zen hartu zuen delibero bakarra.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 55. orr.

Ez da, ordea, delibero erraza Fuentesentzat.Biarnoko hiriburuan ikasi zuen boteretsuek ez dituztela deliberoak goizetik gauera hartzen.  Berria - Kirola   2006-01-26

Izerdi patsetan esnatu nintzen, eta bat-batean hartu nuen Marroren etxeordeko ganbaratxoa hobeto miatzeko deliberoa, ea aurreko txandan topatu ez nuena topatzen nuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 47. orr.

Demokraziaren eta errepublikaren balioak arriskuan zeudela argudiatuta, Demoek bortxakeriarik eza aktiboaren filosofian oinarritutako ekintza ikusgarriak egiteko delibero sendoa hartu zuten.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 65. orr.

Horrek are gaitzago egiten zidan nire deliberoan egotea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 280. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Sekula bere pentsa-ildo propioen ikertzeko delibero ahalmenik gabe.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 82. orr.

6etan, epaimahainaren delibero denboran, Galiziako dantzak, "Lembrazas gallegas" taldeak emanik.  Herria   2003-08-14

3 erabakitasuna, erabakimena.

Ohiko kar erdi inkontzienteak emaiten didan deliberoarekin lotzen naiz Caminoari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 84. orr.

Rustikori ere galdetu behar nion zein iritzi zuen gai garrantzitsu honetaz, isilik baitzegoen, deliberoz barik lotsaz, nik uste, Trigeziorekiko bere adostasuna erakutsi zuen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

delibero bat (7); delibero bat hartu (3); delibero hori (5); delibero horrekin (3); deliberoa eta (3); deliberoa hartu (14); deliberoa hartu du (4); deliberoa hartu zuen (3)


deliberotsu izond erabakitasunez betea.

Behin baino gehiagotan gertatu zen bataren oiloak bestearen baratzeko mugak hautsi eta kalteak eragitea bertan, eta horrek auzi-mauzi mendekuak eragin zituen; ez baitziren, hala ere, inondik inora ongi ezkontzen lekuaren lasaitasunarekin eta Zuzendariaren izaera deliberotsuarekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 97. orr.


delicatessen 1 iz jaki fin eta hautak, denda berezietan eta eskuarki prestatuak saltzen direnak.

Nola egiten zitzaion orain higuingarri ordura arte itsu-itsuan irensten zuen delicatessen parerik gabea?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 63. orr.

Gozotegiek eta txarkuteriek, adiera zabalean, geroz eta litxarreria (bai fast food moduko zabor sasi-jangarriak, baita delicatessen plegukoak ere) gehiago ekoitziko dituzte, orduz kanpoko elikatze mugagabe horri erantzun oparoa emateko.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 53. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gabon gauaren bezpera da eta delicatessen-denda bihurtutako ardandegi zaharra jendez gainezka dago. ik deli. Euskadi eta Akitaniako delicatessen produktuen azoka.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 67. orr.

Delicatessen motako produktuen masifikazioaren lekuko izango gara.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 89. orr.

Sakela askorentzat zabalik dagoen delicatessen estilokoa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 120. orr.

Helburu nagusia, haien hitzetan, «irudiaren mundura bideratutako erakusketa aretoa bilakatzea da, delicatessen formatuan».  Berria - Kultura   2006-02-26


delikadezia iz leuntasuna, mehetasuna.

Alemana organo ahaltsu bat da, baina ez du frantsesaren delikadezia melodikoa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 145. orr.

Delikadezia hori ezin dizut ukatu, beraz: ikasturtea amaitu arte itxaron zenuen, pribilegiozkoa izan zitekeen zure egoera horretaz ez aprobetxatzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 11. orr.

Bai, banuen delikadeziazko ukitutxo eme hori, gero futbol-zelaietan batere igartzen ez zitzaidana.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 142. orr.

Delikadezia falta da, pentsatu zuen, eta ez dut ahaztu behar bere menpeko naizela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 207. orr.


delikatasun iz leuntasuna, mehetasuna.

Ez zuela bizkitartean beldurrik izan ez bakarrik Gero-ren kapituluen ordena bestelakatzeko baina ere pasarte batzuen garbitzeko, apaintzeko eta leuntzeko, hots, perpaus osoen aldatzeko, kentzeko, emendatzeko, irakurle jendearen delikatasunagatik.  Herria   2003-10-02


delikatu 1 izond leuna, fina, mehea.

Otorduak gauza delikatu eta ezustekoz osatuak ziren, eta sukaldariek etengabe bestelakotzen zuten janarien arkitektura.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 63. orr.

Diotenez, haurren haragia omen da munduan den jaki delikatuena.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 89. orr.

Adiskideok, Rosello guztian ez dago hau baino ardo delikatuagorik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 335. orr.

Balada delikatu biguna eta, bere melankoliarekin, bihotzarentzat eztigarria, zinez "erromantikoa".  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 33. orr.

Ala xehetasunak Potterren belarri delikatuentzat desatseginegiak zirela pentsatu ote zuen?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 232. orr.

Nire urdail delikatuak gauez entsalada edo kontsomea eta barazki-purea besterik ezin du burutu.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 16. orr.

Uraza eta eskarolen berde delikatuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 33. orr.

Pila haiek, ibai hura, perla koloreko itzal delikatuez hornitzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 49. orr.

Begia eta belarria oso egitura delikatu, sentikor eta konplikatuak dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

Haien titiburu gorrituak gogor-gogorrak ageri ziren, kurba delikatuek dar-dar egiten zuten leun.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 84. orr.

Irribarre maliziatsua egin dit, eta besoak gurutzatuta gaztanberazko bularrak gozatu ditu poliki, goitik beherako mugimendu delikatuekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 42. orr.

Brunok bere hausnarketa egiten zuen bitartean ni Christianez gogoratzen nintzen, itxura delikatu eta jokamolde fineko intelektualaz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 19. orr.

Ia inork ez zuen han espero loro koloretsuen tankerako txoririk; ezta Vera bezalako haran berde eta emankorrik edo Cáceres bezalako hiri delikaturik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 139. orr.

Portzelanazko kikara bat bezain delikatua baita adiskidetasuna.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 143. orr.

Oldarkorra da, baina orobat delikatua, zenbait kirol-aurkari desatseginen modura.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 248. orr.

Praktikan, ordea, oso modu delikatuan egiten da itzulerako mugimendua, batere presarik eta minik gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 64. orr.

Gero neskaren aita nire belarri aldera makurtu zen zerbait azaltzera, tonu delikatuan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 61. orr.

2 kontuzkoa, labaina, zaila.

Auzi delikatua da, bai.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 286. orr.

Beste inoren esku utziko ez zuen zeregin delikatua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 167. orr.

Betebehar delikatu eta konplikatu askoren zama zuen ofizio bat.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 68. orr.

Lanaren parterik delikatuena, zerbait esatekotan, gizona oheratzea izaten zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 140. orr.

Beregana jotzea gai delikatuen gaineko aholku eske.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

delikatu bat (7); delikatu batean (5); delikatu eta (15); delikatua da (13); delikatua eta (4); delikatuak dira (3); eta delikatu (3); eta delikatua (10); gai delikatua (5); gai delikatua da (3); hain delikatuak (3); lan delikatua (4); oso delikatua (7); oso delikatua da (3); oso delikatuak (3)


delikatuki adlag era delikatuan.

Ikusi nahi zituen neska aurpegi-politak, [...] delikatuki ibiltzen oin behatz-itsusi, gorrien gainean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 200. orr.

Jantzirik zeuden oraindik, emakumeak jaka eta blusa irekirik bazituen ere, Raimundo Silva izan zen bular ageria bilduarazi zuena, hain delikatuki non Maria Sararen begi harrituak malkoz hezetu baitziren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 347. orr.

Bultza egin zion gizonari delikatuki esku bat harenaren gainean jarriz.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 32. orr.


deliktibo izond delituzkoa, delitu-. ik delitu 2.

Talde ekintzari loturiko dimentsio politikoa, eta ez ekintza deliktibo hutsa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 86. orr.

Auzitegi Gorenaren ustez, CESIDek pisua erosi izana «ezin da hartu zantzu inkriminatoriotzat» eta ezin da ondorioztatu jarduera deliktiboak burutzeko erosi zenik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17


deliktu ik delito.

delineaketa iz delineatzea.

Artxiboak, delineaketa mahaia alde batean, idazmahaia eta aulki batzuk leiho ondoan, eta kafe-tresna.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 156. orr.


delineante iz (planoen) marrazkigilea.

"Egun osoa eserita egotea kaltegarri da nire hemorroideetarako, horregatik dut konfiantza Preparation-H ukenduan" zioen Allen Wooder izeneko batek, itxuragatik delineantea, iragarkiko argazkitik.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 30. orr.

Nik uste baino zientifikoagoa zen hura dena, delineantea sentitzen zinen artista baino gehiago, baina argi zegoen horrela hobeto aterako zela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 173. orr.

Gure aita delineante aritzen duk aspalditik.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 143. orr.


delineatu, delinea, delineatzen du ad (planoak) marratzu.

-Bai, bederatzi ordu egunean delineatzen...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.


delineatzaile 1 iz marrazkigilea.

Hogeita zortzi urte bete arte, ez zuen jakin marrazteko eta planoak egiteko gaitasuna zuela, delineatzaile bat ezagutu, eta orduan ikusi baitzuen nola marrazten zituen hark planoak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 258. orr.

Delineatzaile gisa hasi zen gero bere bizitza osoan lantegi izango zuen bulegoan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 145. orr.

-Lantegiko delineatzaile berri bat da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan)

-Ez zakiat zergatik, hik beti har dezakek delineatzaile-lanposturen bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 116. orr.


delineazio iz delineatzea.

Olibako monasterioko grafitoetako batzuk arkitektoek eginak direla uste du Ozkaritzek, delineazio teknika aurreratuen erabilera uzten baitute agerian. Delineazio akademian matrikulatzera etorri naiz hona goizeko autobusean  Berria - Kultura   2004-04-25


delinkuente iz delitugilea, gaizkilea. ik kriminal; delitugile.

Hedebeltzak ibili dira hemen gaindi, eta Douarnenezko andere komisario bat jinarazi dute "delinkuentearen" harrapatzeko.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 60. orr.

Neba jonki, puta-txulo, trafikante eta delinkuentea.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 153. orr.

Delinkuente arriskutsua.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 15. orr.

Pelikuletako delinkuente edo heroi modura imajina dezake aitona xalo eta bonetaduna.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 15. orr.

Kriminalak eta delinkuenteak gene egituraren bidez identifika litezkeela.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 111. orr.

Delinkuentea balitz bezala tratatzea  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 38. orr.


delinkuentzia 1 iz delitu bat egitea; toki edo garai jakin batean eginiko delitu kopurua. ik delitugintza.

Goizean Petare barriotik eduki dugun ikusmiraren bestaldean gaude orain, etxe-orratzen eremuan, miseriatik salbu, delinkuentziatik babesturik.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 51. orr.

Kaleko delinkuentziak komunitatearen bizitza hondatzen du.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 283. orr.

Fenomeno demostratua da, terrorismoa dagoen lekuetan delinkuentzia baxua dela beti...  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 124. orr.

Delinkuentzia eta indarkeria eskutik doaz sarri, eta askotan, gainera, Polizia Nazionalak eta Ministerio Publikoak lagunduta.  Berria - Gaiak   2004-07-04

Ondo bizi omen da, baina delinkuentziaz kexatzen da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 27. orr.

Gazteek, berriz, delinkuentziara jotzen dute.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Auzo honetan estatuak delinkuentziaren aldeko politika bat egin du, hemengo errebeldia akabatzeko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 23. orr.

Delinkuentziak Ingalaterran jasandako gorakada demasari buruz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 21. orr.

«Terrorismoaren, muga zainketaren edota antolatutako delinkuentziaren» inguruko gaiak.  Berria - Mundua   2004-01-07

Hor bete-betean sartuko lirakete aurrez aipatutako delinkuentzia antolatuaren aurreikuspenak eta errezeloak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Delinkuentzia gutxitzeko asmoz.  Berria - Gaiak   2004-05-28

EAEn, delinkuentzia %6 murriztu zen iaz.  Berria - Euskal Herria   2004-01-14

Benisti txostenak delinkuentziaren aurkako neurriak proposatu dizkio Frantziako gobernuari.  Berria - Harian   2005-09-01

Bizirik irauteko delinkuentzia.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 24. orr.

Auzibide penala delinkuentzia jakin baten kontrako borroka gune bilakatzen da, eta, beraz, informazio prozesua beharko lukeeena auzibide erasotzaile bihurtzen da, eta epailea, auzipetuaren etsai.  Berria - Harian   2005-03-19

2 (hitz elkartuetan)

Herrialdeetan diren diru-sarreren desberdintasunak oso loturik daude biolentzia eta delinkuentzia tasekin.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 283. orr.

Alkateak esan duenez, Bilbok hiri segurua izaten jarraitzen du: «Ez gara ailegatzen Bartzelona (Herrialde Katalanak) edo Madril (Espainia) bezalako hiriek duten delinkuentzia mailara».  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

delinkuentziaren aurkako (7); delinkuentziaren aurkako lege (3); eta delinkuentzia (4)


delirante izond eldarniozkoa, deliratzailea.

Eta gauza bitxi bat sumatu nuen: egiten zituen iragarpenak, zentzugabeak ematen zuten arren, hutsik egin gabe betetzen ziren; ohiko zutabe deskriptiboak, ordea, deliranteak bihurtzen ari ziren.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 97. orr.

Giro delirante hartan ezagututako poeta asko Los detectives salvajes liburuan agertzen dira mimetizaturik, omenaldi gisan.  Berria - Kultura   2006-03-14


deliratu, delira, deliratzen du ad gauza zentzugabeak esan, sugar altuaren edo nahasmendu baten ondorioz.

Berrogeitik gorako sukarrarekin dagoela, deliratzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 140. orr.

Asko izan ei dira, ametsetan hitz eginez edo gaixoaldian deliratuz, gordean zeuzkaten hobenak kanporatu eta jakinarazi dituztenak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 373. orr.


deliriko izond delirioarena, delirioari dagokiona.

Afal aitzin KAG neska bikotearen kantu delirikoak, afal ondoan filosofian sartuko gara Alex eskuketariarekin.  Herria   2003-06-05


delirio 1 iz deliratzea; deliratzen esaten dena. ik eldarnio.

monomaniaraino hel gaitezke, adimen-kozientetik ergeltasunaren lehen adigairaino, paralisi orokorretik entzefalopatia kronikoraino, izaeraren neurositik deliriorik gabeko zorotasuneraino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 49. orr.

Ene delirioen entzuteko ohitura zuten eta ohitura horren arabera ekitera uzten ninduten. Lan horretan, 1980tik 1998ra bitartean delirioak zabalduriko atetik iragan ziren poema guztiak bildu zituen egileak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 126. orr.

Delirioz maite dudan bizitza errespetatzen badidate prest bainago edozein sufrikario eta samin jasateko, zure eta nire haurren konpainia gozatzeagatik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 83. orr.

Gaueko auto-delirio paranoikoak salbu.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 32. orr.

2 irud/hed

Horiek iraganean baraturik bizi diren nazionalisten delirioak dira.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 12. orr.


delito ik delitu.

delitu (ETCn 23.792 agerraldi; orobat delito ETCn 100 agerraldi) 1 iz lege haustea.

Bi muga hauen artean daude onura publikoaren kontrako ekintza guztiak, delitu esaten zaienak, eta denak mailaka joaten dira, handienetik txikienera apalduz.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 38. orr.

Gure jendarmeek honakoen lekukotasuna hartu behar izan zuten: 7 krimen, 82 delitu, 159 arau-hauste, 6 suizidio eta 15 auto-istripu, horietatik 3tan hildakoekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 261. orr.

2005ean 75.000 delitu eta hutsegite baino gehiago izan ziren EAEn.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

1989an Ogasun Publikoaren aurka 36 delitu egitea eta faltsutasuna egotzi diete.  Berria - Ekonomia   2004-07-02

Ezin da inor EEBBtatik bota delitu bat egiteagatik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 13. orr.

Horrela askatu zen heriotzatik eta zigorretik, behin erakutsi zuenean berak ez zuela zerikusirik leporatzen zioten delitu harekin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 179. orr.

Etorkizunean gerta daitezkeen balizko delituak eragoztea da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.

Epaileen iritzira geratzen da, beraz, delitu hauek zigortzea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Fiskalak nabarmendu zuen Larizi egozten zaizkion delitu gehienak preskribituta daudela.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

Zigorrak, beraz, orekan egon behar du delituak eragindako kaltearekin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 14. orr.

Gauza bera gertatzen da delitu batean konplize bat baino gehiago denean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 102. orr.

Lasaikeriaren jatorria zein den aztertzen badugu, delituen zigorgabetasuna dela ikusiko dugu.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 9. orr.

Buru-hilketa da gizonak egin dezakeen mota honetako delitu bakarra.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 266. orr.

Kode penalak ez dik aipatzen delitu hori.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 226. orr.

Garrantzirik gabeko ekintza mordoa debekatzea ez da delituak aurreikusteko bidea, delitu berriak sortzekoa baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 109. orr.

Munduko 70 herrialdetan homosexualitatea delitu da, Amnesty Internationalen arabera.  Berria - Gaiak   2004-06-30

Bada aldi berean maiztasun handikoa eta frogatzen zaila den zenbait delitu. isiltasuna koldarkeria izan daiteke, baina ez delitua.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 89. orr.

Batzuetan burura etortzen zaidan: eskerrak gaixotzea ez den delitu.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 110. orr.

2 (izenondoekin)

Genero indarkeria «delitu hutsa baino gehiago» dela nabarmendu du.  Berria - Gaiak   2004-03-06

Nahi eta nahiezkoa delako delitu larria saihesten ahalegin handiagoa jartzea, delitu arina saihesten baino, gizartea asko samintzen duena, gutxi samintzen duena baino.  Berria - Euskal Herria   2004-03-15

Tazitok dioenez, germaniarrek delitu larriak baizik ez zituzten ezagutzen: urkatu egiten zituzten traidoreak, eta irato egiten zituzten koldarrak; horiek ziren haien artean delitu publiko bakarrak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 289. orr.

Lapurreta da aztertu nahi dugun bigarren delitu morala.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 235. orr.

ETAko kide izatea eta delitu ekonomikoak egitea egotzi zien.  Berria - Harian   2005-10-29

Gizon gehienek ez dute delitu handietarako zein bertute handietarako behar den kemenik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 89. orr.

Nik, epaileak, delitu jakin baten errudun jo behar zintuztedan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Zure etsaiak delitu anker bat burutu duelako, beharrezkoa al da zuk ere beste antzeko bat egitea?  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Delitu terroristengatik zigortutako presoak.  Berria - Mundua   2004-08-12

Edozein gobernuk, izen hau merezi badu, gezurrezko pisu eta neurria ematea delitu zigorgarri bihurtzen duenean, oso hurbil dago diruaren asmakuntza.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 76. orr.

Inportantea da delitu nabarmenak zigorrik gabe ez uztea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 55. orr.

Behin mutur honetaraino helduta, ezingo litzateke zigor handiagorik aurkitu delitu kaltegarri eta ankerragoentzat. ezjakintasun lotsatiak asmaturiko delitu ezinezkoak leporatuta.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik deliktibo.

Ez da delitu-ekintza zehatz bat ikertzen, gertaera soziopolitiko oso bat baizik.  Berria - Harian   2005-03-19

Esan zutenez, Chavezek «edozein delitu ekintza» erabil dezake «oposizio guztiari egozteko».  Berria - Mundua   2004-05-11

Ustezko delitu egoera bati irtenbide praktikoa eman genion.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

Ez dira delituak ikertzen, pertsonak baizik, eta delitu gertaera zehatzik ez dagoenez, auzipetuak zigortu nahi dituzte ez egin dutenagatik, izateagatik baizik.  Berria - Harian   2005-03-19

Egunkariaren «delitu jardueraren» jakinaren gainean zeudela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

Autoan jartzen du ez direla epaitzen Manos Limpiasek eskaeran azaltzen dituen «delitu jarduerak».  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Zigortuek ez dute delitu aurrekaririk.  Berria - Mundua   2004-12-22

Delitu mota guztiak aztertzera eta bereiztera, eta zigortzeko bideak bilatzera.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 41. orr.

Nafarroako Foru Zaharrean, delitu kontuak leitzen ari nintzela, [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 140. orr.

Lehia judizialaren bidezko jardunbidearen arabera, delitu-kasuetan, galtzen zuen alderdiak bizia eta ondasunak galtzen zituen, ahalik eta zigorrik handiena jasotzen zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 234. orr.

Gobernuak «tinko» ekingo duela Marbellako Udalaren kontrako auzibidean delitu zantzuak frogatuz gero.  Berria - Mundua   2006-04-01

Araudi horrek behartuko baititu eragile sozialak beren ofizioan ezagutzen dituzten delitu susmoen berri botere publikoei emaitera.  Herria   2004-12-23

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela )

Zenbat eta on publikoaren aurkakoagoak izan, eta estimuluak zenbat eta delitu-eragingarriagoak izan, orduan eta handiagoak izan behar dute gizakia delituetatik aldentzen duten oztopoek.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 37. orr.

Legeei beldur izatea osasuntsua da, baina oso kaltegarria eta delitu sortzailea gizakiak gizakiari izatea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 109. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Umm El-Khayr umezalea, egin ez zuen droga delitu bategatik kondenatu zutena.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 36. orr.

Washingtonek 11 «terrorismo delitu» egozten dizkio.  Berria - Mundua   2004-05-29

Ermuko Foroak kereila kriminala aurkeztu zuen herenegun Mahai Nazionala osatzen duten 28 lagunen aurka Nafarroako Lurralde Auzitegian, zenbait desobedientzia delitu leporatuta.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

1770ean 160 delitu zeudela heriotza-zigorra zutenak, lapurreta-delituak ere bai tartean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Lehenengoari faltsutze delituen zigorrak ezar dakizkioke.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 98. orr.

1985ean gertaturiko ustezko ustelkeria delitu hori dela medio.  Berria - Mundua   2004-04-17

Eta hauekin batera desagertzen dira erlijio delitu guztiak, oso izen lauso eta zehaztasun gutxikoak denak: federik eza, sakrilegioa, biraoa, ateismoa, etab.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 228. orr.

Anakronismo-delitu batean erortzeko arrisku eta guzti [...].  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 245. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artean delitu (3); aurkako delitu (4); baina delitu (6); baita delitu (3); batek delitu (3); beste delitu (15); beste delitu bat (4); beste delitu batzuengatik (4); bi delitu (5); da delitu (8); dela delitu (5)

delitu arina (3); delitu bakar (4); delitu bakarra (15); delitu bat (34); delitu bat egitea (3); delitu batean (3); delitu bategatik (5); delitu batek (4); delitu baten (15); delitu batengatik (4); delitu batzuengatik (4); delitu batzuk (6); delitu bera (9); delitu beragatik (7); delitu beragatik epaitu (3); delitu bihurtu (8); delitu bihurtzen (3); delitu edo (4); delitu egitea (3); delitu egiten (3); delitu egotzi (4); delitu egozten (6); delitu ekintza (7); delitu ekintzen (4); delitu ekologikoa (12); delitu ekologikoa egin (3); delitu elektorala (3); delitu eta (18); delitu eta hutsegite (3); delitu gehiago (5); delitu gehienak (3); delitu gehienak preskribituta (3); delitu guztiak (3); delitu handia (3); delitu handiagoa (3); delitu hauek (3); delitu hauen (3); delitu hori (20); delitu horiek (9); delitu horiengatik (3); delitu horrek (4); delitu horren (3); delitu izan (7); delitu jakin (7); delitu jakin bat (4); delitu larri (6); delitu larria (9); delitu larriak (3); delitu larritzat (3); delitu leporatu (3); delitu leporatuta (3); delitu leporatzen (6); delitu mota (11); delitu ordainezinak (3); delitu politikoa (3); delitu terrorista (4); delitu zantzu (3); delitu zantzuak (10); delitu zantzurik (7)

den delitu (3); dira delitu (5); du delitu (7); duen delitu (3); dute delitu (4); edo delitu (4); egindako delitu (6); egozten zaizkion delitu (3); eguneko delitu (3); eguneko delitu ekintzen (3); ere delitu (8); ere delitu bera (3); eta beste delitu (4); eta delitu (26); ez dela delitu (4); ez delitu (3); ez dute delitu (3); hainbat delitu (7); hiru delitu (6); honelako delitu (3); lau delitu (4); terrorismo delitu (3); ustelkeria delitu (3); ustezko delitu (10); zaizkion delitu (3); zein delitu (6); zenbait delitu (5); zibilak lau delitu (3); zuen delitu (3)

aurkako delitua (5); baina delitua (5); bere delitua (4); berriro delitua (3); da delitua (14); dela delitua (4)

delitua berriz (4); delitua da (20); delitua dela (10); delitua egin (40); delitua egin zuten (5); delitua egingo (3); delitua egingo lukeela (3); delitua egitea (9); delitua egiteagatik (5); delitua egiteko (6); delitua egiten (14); delitua egiten ari (4); delitua egiten jarraitzeko (6); delitua egon (6); delitua egotzi (12); delitua egotzi diote (3); delitua egotzita (4); delitua egozteko (5); delitua egozten (7); delitua ere (5); delitua eta (6); delitua ez (9); delitua iraungi (3); delitua iraungi egin (3); delitua izan (8); delitua izango (3); delitua larria (3); delitua leporatu (11); delitua leporatu die (3); delitua leporatuta (5); delitua leporatzen (3); delitua ote (3); delitua preskribatuta (3); delitua preskribituta (4); delitua suitzan (3); delitua zela (3)

desobedientzia delitua (15); desobedientzia delitua egitea (3); du delitua (6); edo delitua (3); egitea delitua (4); eroskeria delitua (14); eroskeria delitua iraungi (3); eta delitua (5); ez da delitua (10); ez dela delitua (4); ez delitua (4); faltsutzearen delitua (4); hauteskunde delitua (5); hilketa delitua (7); hori delitua (3); intelektualaren aurkako delitua (3); kontrako delitua (5); laguntza ukatzearen delitua (3); leporatutako delitua (3); otegik delitua (3); prebarikazio delitua (4); prebarikazio delituagatik (3); publikoaren kontrako delitua (4); sexu delitua (3); terrorismo delitua (5); tortura delitua (3); traizio delitua (3); ukatzearen delitua (3); ustezko delitua (8); ustezko delitua egin (3); zitzaien eroskeria delitua (3)

aurkako delituak (4); balizko delituak (3); da delituak (4); delituak berriz (3); delituak dira (4); delituak direla (3); delituak egin (10); delituak egiteko (3); delituak egiten (4); delituak egitera (3); delituak egotzi (3); delituak ez (3); delituak ikertuko (3); delituak ikertzen (3); delituak leporatu (3); delituak leporatzen (3); delituak preskribitu (13); delituak preskribitu egin (10); delituak saihesteko (7); delituak zigortzeko (3); diren delituak (6); egindako delituak (5); egozten zaizkien delituak (7); eroskeria delituak (12); eroskeria delituak preskribitu (7); eta delituak (8); lotutako delituak (3); ondorengo delituak (3); sexu delituak (3); ustezko delituak (10); zaizkien delituak (7); zaizkion delituak (3)

bere delituaren (3); delituaren berri (3); delituaren estaltzaile (5); delituaren estaltzaile izan (3); egindako delituaren (3); eroskeria delituaren (5); eroskeria delituaren estaltzaile (4); eta delituaren (6)

bere delituen (4); da delituen (3); delituen artean (4); delituen benetako neurria (4); delituen eta (3); delituen eta zigorren (3); delituen frogak (3); delituen inguruko (3); delituen jarraipena (3); delituen kasuan (4); delituen kopuruak (3); delituen larritasuna (3); delituez eta zigorrez (10); dituzten delituen (3); eta delituen (5); sexu delituen (3); terrorismo delituekin (3)

delituren bat (15); delituren bat egin (5); delituren bat egiten (4); deliturik egin (29); deliturik egin ez (8); deliturik ere (4); deliturik ere ez (3); deliturik ez (10); deliturik ez zela (3); deliturik handiena (3); deliturik leporatu (5); delitutzat hartu (8); delitutzat hartu da (3); delitutzat hartzen (4); delitutzat jo (10); delitutzat jotzen (7); delitutzat jotzen du (3); desobedientzia deliturik egin (3); dio deliturik (3); dio deliturik leporatu (3); ere delitutzat (3); ez dio deliturik (3); inolako deliturik (8); inolako deliturik egin (5); inongo deliturik egin (3); odol deliturik (3)


delitugai iz delitutzat hartzeko gauza.

Arazoa delitugai izango ez bazen ere, iruditzen zitzaidan ez zela gizalegezkoa -ezbehar fisiologikoren bat ez bazen behintzat- hoteletako izarak zikintzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 180. orr.

Sinesgarritasuna hutsaren hurrengoa da hitzak direnean delitugai; izan ere, tonuak, keinuak, gizonek bere hitzei eta ideiei atzetik eta aurretik eransten dieten guztiak, aldatu eta desitxuratu egiten du gizon batek esan duena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 49. orr.


delitugile (orobat delitogile) 1 iz delitu bat egiten duen pertsona. ik delinkuente.

Kontuan hartu behar dira delitugileen adina, delituaren izaera, gaiztakeria maila, sortutako eskandalua eta seta, eta baita jendeak zigor beldurgarri baten beharrik baduen ala ez.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

delitugile arrunt batzuk terrorista bihurtu eta Gobernu bat suntsitzeko gai den Europako eraso handiena diseinatu eta gauzatu dute.  Berria - Mundua   2004-07-29

Ertzaintzak, berriz, beti bezain zorrotz, Txinako mafiari egotzi dio G.L.S. (23 urte) eta F.R.G. (19 urte) delitugile txikiei gertaturikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 106. orr.

Beren zigorra bete duten delitugile ohiek.  Berria - Mundua   2004-10-27

Delitugilea 16 eta 18 urte artekoa bada, zigorra urtebete eta zortzi urte artekoa izango da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Magistratuak zigortu egiten ditu delitugile batzuk; beste batzuk zuzendu egiten ditu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 176. orr.

Frantzian, tortura erabiltzen da delitugileen aurka, eta Ingalaterran ez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 256. orr.

Germaniarren artean, beste herri guztietan ez bezala, delitugilea irainduagandik babesteko egiten zen justizia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 292. orr.

Emakume bat hiru egunez etxean giltzapetuta izatea, bahituta izatea eta jipoitzea, antza, ez da nahiko delitu egilea espetxeratzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06

Ustez delitugileak izan baina gero errugabeak direla frogatu diren horien datu genetikoak ere gorde egiten dira.  Berria - Gaiak   2004-09-10

2 (hitz elkartuetan)

Hamabi urte AEBetako delitugile zerrendan.  Berria - Kirola   2004-07-23

3 (izenondo gisa)

Garzonen arabera, Udalbiltza auzian egindako ikerketek eta aztertutako dokumentazioak «argi uzten dute Udalbiltza Kursaal hainbat indar nazionalista eta alderdi zein erakunde politikok sortutako beste Udalbiltzaren adar delitugilea dela».  Berria - Euskal Herria   2004-09-23

Legez kanpoko delinkuentzia antolatu, delitugile eta ETArekin lotura duen elkarte baten aurrean gaudela  Berria - Euskal Herria   2004-12-26


delitugintza iz delinkuentzia.

Aldiz, delitugintza kopuru handia eta futbol selekzio ahula izateak izan dira Hegoafrikaren ahulgune nagusiak.  Berria - Kirola   2004-05-16


delitukide iz norbaitentzat, delituan lagun izan duena.

Iritzi publikoa, ihesa, epailez landako aitorpena, delitukide baten aitorpena, mehatxuka eta liskar etengabean badabil irainduarekin, delituaren gorputza, edota antzeko beste arrasto batzuk aski dira hiritar bat atxilotzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 84. orr.

Gogoeta hauek metafisikoegiak irudituko zaizkio legeak delitukideei ahalik eta adostasun-arrazoi gutxien eskaini behar diela pentsatzen jarri ez denari.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 102. orr.


delizia iz atsegin bizia; gozamena.

Ez gaitzala mendeku desirak gailendu, ikusmena edo gogamena ez daitezela bekatuzko delizietan pausatu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Eta lizunkeria ez da gorputzen edertasunaren eta leuntasunaren bizioa, gorputzezko plazerak neurriz kanpo maite dituen arimarena baizik, edertasun espiruatalagoen eta delizia iraungigaitzen harmoniarantz garamatzan neurritasunari jaramonik egin gabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 368. orr.

Indiarrek sinesten dute Ganges ibaiko urek ahalmen santifikatzailea dutela: uste da ibaiaren ertzetan hiltzen direnek beste bizitzan zigorrik ez dutela izango, eta deliziaz betetako eskualde batean biziko direla.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 133. orr.

· Altiplanoko deliziak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.


delizios (orobat delizius) izond atsegingarria, atsegintsua, gozatsua.

Munduko lorerik ederrenak zituzten ikusten, fruiturik deliziusenak zituzten jastatzen, soinu xoragarrienak zituzten entzuten...  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 28. orr.

Zeren Bigarren Begiekin loa kentzen zidan leku ilun bat ikusten bainuen: kobazulo likits bat, Lubisek eta Pantxok erakutsitako delizios haren kontrakoa, dena errainuz betea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 90. orr.

Alabaina, hastapeneko horditasunetik urrun zegoen, zeinetan, bere burua ametsen eta fantasia deliziosenen poderioan utzirik, maitatu izanaren atseginaz gozatu baitzuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 325. orr.

Ahogozo delizios eta leuna.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 120. orr.

Hain baitzen enegan sortzen zuen sentimendua gozoa eta deliziosa. Jostetan bezala, hatz hori harrapatzera egin nuen eta hark lehengora itzuli zuen, keinu herabe-uste delizios batekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 310. orr.


delizius ik delizios.

delokalizazio ik deslokalizazio.

delta 1 iz alfabeto grekoko laugarren letra.

PPAR-delta genea trukatuta, saguak uzkurtze geldoko zuntz gehiago sortzen ditu.  Berria - Gaiak   2004-08-25

2 ibaien bokalean eratzen den hareazko gunea, gehienetan hiruki formakoa.

Itsasoaren erdian zegoen penintsula bat zen, urak hiri handitik hurbil isurtzen zituen ibai handiaren deltaren adar baten modukoa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 135. orr.

Rodanoren deltatik hurbil.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 240. orr.

Danubioren deltatik Rhinen bokaleraino eta, Dover-eko itsasartean zehar, Britainiaraino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 241. orr.

Topaketa Nilo ibaiaren deltako Damieta hirian gertatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 218. orr.

Maiz eta ugari hazten da papiroa Deltako zingiretan, Alexandriatik gertu-gertuan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 150. orr.

Niger ibaiaren deltan daude finkatuta petrolioa ustiatzen duten multinazionalak.  Berria - Mundua   2006-02-10

Behatzaileek aztertuko dute lanek jada deltako hegaztietan zein landareetan izaniko eragina.  Berria - Gaiak   2004-09-23

3 delta-hegal motorrik gabeko tresna hegalaria, hiruki formako haize-oihal batez eta hura gidatzen duen pertsonari eusten dion egitura batez osatua.

Ronek berak ere entzun nahi zion edonori kontatuko zion ia nola jo zuen delta-hegal bat Charlieren erratz zaharrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 132. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deltaren burujabetzarako mugimenduak (4); ibaiaren deltan (6); niger ibaiaren deltan (5)


deltoide iz besagaineko giharra, hiruki formakoa, besoa jasoteko balio duena.

"A zeinen ederra zauden! nola lortu dituzu deltoide horiek?" "zure izterrak ere ez dira makalak gero".  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 41. orr.


dema (orobat tema) 1 iz abereekin egiten den lehiaketa eta apostua; orobat beste kiroletan egiten dena.

Uztarriek 1.750 kiloko harria erabiliko dute, eta pisu neurtukoa izango da dema.  Berria - Kirola   2004-07-03

Aiarren arteko dema izango da gaur ikusgai, Aiako (Gipuzkoa) probalekuan, 22:00etan.  Berria - Kirola   2004-07-30

Hiru harri-jasotzaileen arteko dema estua ari da gertatzen azkenaldian, baina, gehienbat, 152ko kuboarekin aritu dira.  Berria - Kirola   2004-05-14

Peñagarikano, Nazabal, Larretxea eta Azurmendiren dema, 14 egurrera.  Berria - Kirola   2004-08-15

Azpeitiko zezen-plazan izango dute dema 10 minutuko hiru txandatan, eta 6.000 euro jokatuko ditu alde bakoitzak.  Berria - Kirola   2004-10-29

Trapagaran txapeldunak eta Jaizubiak 6.000 euroko dema izango dute igande honetan Azpeitiko zezen-plazan.  Berria - Kirola   2006-03-30

Dema hitzartu zutenetik buru-belarri aritu dira prestatzen norbera bere lagun taldearekin.  Berria - Kirola   2004-10-27

Ez baita indarkeria ekintzaren mailan sartzen alabaina, baina bai -gure dema, desafio, apustu, erronka, zeingehiagoka guztiak iduri ikusgarriaren ordenan gelditzen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 158. orr.

2 (gainerako kiroletan)

Damiano Cunego eta Gilberto Simoniren arteko urteko lehen borroka izango da, Giroa irabazteko hautagai biren arteko dema.  Berria - Kirola   2006-04-18

Carlos Garcia-Quesada liderraren eta Kaikuko Rodrigo Garciaren arteko dema ere bizi-bizia izan zen.  Berria - Kirola   2006-02-15

Discovery eta Libertyren arteko dema Gaztela-Leonen.  Berria - Kirola   2006-03-22

Ligako hiru saskiratzaile onenen arteko demak erakarri du arreta handiena.  Berria - Kirola   2006-02-19

3 irud/hed norgehiagoka.

Hamaika mila plaza pasa eginak gaude gaudeneko, denboraren probaleku berrizahartuan, galtzaileen arteko dema alferrikakoan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 75. orr.

Code Civil eta euskal foruak: dema baten lekukotza.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 27. orr.

Kode Zibilaren oinarri berriak eta Foruen aspaldiko indarra: horra hor dema lazgarria.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 31. orr.

Herritarren Zerrenda legez kanpo utziko balute, hauteskundeetako dema desnaturalizatuko litzateke gure ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-05-11

Teoria bateratua aurkitzeko demak gidatu du Gross irakaslearen zientzia ibilbidea.  Berria - Gaiak   2004-10-06

Nobelak bi abantaila zituen: batetik, nire buruari dema jarriko nion eta, bestetik, komunikatzeko modurik errazena horixe zen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 205. orr.

Itzultzaileak berak sarreran dioenez, dema ez zen nolanahikoa.  Berria - Kultura   2004-05-29

Bertsolaria bakarka ari da, edo lagunarekin teman.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 109. orr.

Temako saioetan -gehien-gehienetan beraz- bertsolaria aurkariaren argudioei erantzuten eta bereak asmatzen saiatuko da.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 75. orr.

Temako saio baterako ez dago aldez aurretik zer bertso motarekin jokatu behar litzatekeen aholkuak ematen hasterik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 116. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Berdin du non, ingelesak gola sartu dutenean interesa galdu du baloi-demak.  Berria - Kirola   2004-06-18

Gozoa da baita zelaietan zehar eraturiko gerra demak ikustea, norbera arriskukide izan gabe.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 99. orr.

5 deman lehian, borrokan.

Jatetxe italiarrean pizza jangaitzarekin deman ari nintzen bitartean, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 195. orr.

Isildu egin ziren biak, begiak begietan, sukalde erdian aurrez aurre, ezkutuko deman, zein zen irabazle denboraren neurketa esatera balihoa bezala.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 37. orr.

Han egongo da, konturatu ere egin gabe, dabilela hil edo biziko deman.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 178. orr.

Utz, bada, alferrik nekaturik, odolez izerdizta daitezen, anbizioaren bide estuko deman.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 371. orr.

Aljeriako gerlaz geroztik itxuraz elkortua zeukan senarra, aitzur eta gaztainondo puskekin teman abandonatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 268. orr.

Diru eskasiak Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarekin teman izatera behartu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-05

6 dema eta tema

Idiaren dema eta tema.  Berria - Harian   2005-06-24

ik beherago 8.

7 dema-harri

Beraz, aurrera eta ezkerrera, tuneletik; kostatu egingo zitzaidala, oinez eta dema-harriari tiraka; esan beharrik ez.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 7. orr.

8 tema eta dema

Alonso Alkatearen tema eta dema · Atera itzazu kontuak, Alkate jauna: zuri esker, gure temak eta demak gainditzeko laguntza psikiatrikoa behar dugula ikusten hasiak gara asko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

ik gorago 6.

9 idi dema

Ostiralean idi dema jokatu zuten Aian, eta Mikel Rezabal probalariak irabazi zituen alde bakoitzak jarritako 1.200 euroak.  Berria - Kirola   2004-08-01

Aste Nagusiko jaiak direla baliatuta, idi dema ere izango da, Oribe eta Arteagagoitiaren uztarriekin.  Berria - Kirola   2004-08-20

Bart hasi ziren Bakioko (Bizkaia) idi demak, eta guztira bost egunez izango dira ikusgai.  Berria - Kirola   2004-03-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko dema (16); arteko dema izango (4); dema ere (3); dema izango (5); eta dema (5)


demagogia iz herri xehearen grinak kilikatzen eta erabiltzen dituen politika-era.

Tirania, Oligarkia eta Demagogia eztabaidatu ondoan, hiru eredu nagusien batuketaren hautua egiten zuen Zizeronek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 23. orr.

Berdintasun printzipioa identikotasun printzipio bihurtuz endekatu zenean, orduan sartu zen demagogia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 171. orr.

Demagogiarik gabe baiezta daiteke agintariak izan zirela sarraskiak bultzatu zituztenak.  Berria - Kultura   2006-02-28

Demagogiarik gabe, gehiegikeria barregarririk nahiz lilura gaixorik gabe.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 99. orr.

Ez zegoen janaririk, beraz demagogia behar zuten.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 197. orr.

-Mesedez, Mikel, ez hasi demagogia merkeekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 62. orr.

Kultura sailburuak, aldiz, «demagogia» egitea egotzi zion Celaari.  Berria - Kultura   2004-11-04

Confebasken ustez akordio hori "demagogia egitea da, zergak ordaintzen dituztenen diruarekin irrespontsablea eta ideologizatua den paktu bat finantzatzea".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 140. orr.

Erraza da demagogia egitea, eta zaila, kontsekuentea izatea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 369. orr.

Raxoik ukatu egin zuen gaiaz demagogiaz hitz egin izana.  Berria - Kirola   2004-11-04

Eskubideak ez dira demagogiaz gauzatzen, eta, are gutxiago, zozketak eginez gero.  Berria - Harian   2005-02-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demagogia egitea (5); demagogia egitea egotzi (3); demagogia eta (3); demagogiarik gabe (3); eta demagogia (5)


demagogiko izond demagogiarena, demagogiari dagokiona.

Eskuina aditua da diskurtso demagogikoa egiten.  Berria - Harian   2006-01-17

Baietzak Estatutu Proposamenaren kontrako «kanpaina demagogikoak» ahuldu eta neutralizatuko lituzkeela diote, eta Ibarretxeren proposamenak EAE Europatik «aldentzen» duela diotenei erantzuteko balioko lukeela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-10

Behin eta berriz, eta oso kutsu utopiko eta demagogikoaz errepikatzen diren eslogan eta argumentu berak errepikatuz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 103. orr.

Demagogikoa iruditzen zait, ez datorrelako haien ezaugarriekin bat.  Berria - Kirola   2006-01-06

Liburutegiaren zuzendari berria, entzun dudanez, antzinako hizkuntzen ikasketari buru-belarri emana dagoen letragizon bat da [...] eta labangizonez jositako Buenos Aires alegiazko baten goralpen demagogikoari, orobat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 204. orr.

Horrelako zerbaiten gainean izan zen, 1997 urtean, Thomas Friedman eta Ignacio Ramonet-en arteko eztabaida interesgarri bezain demagogikoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 88. orr.


demagogo 1 izond herri xehea lausengatuz agintea eskuratu nahi duena.

Demagogoa, gaiztoa, kaltegilea, aberatsei gorroto eta pobreei maitasunik ez ziena zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 229. orr.

-Ez zaitez izan demagogoa, Henrik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 105. orr.

Dei nazazue demagogo, baina Madrilen, Alderdi Popularraren Genova kaleko egoitzatik hurbil, Orfila izeneko kale motzean, bi galeria eta beste bi Art Consulting daude.  Berria - Kultura   2006-02-05

Esaterako, parlamentari eledun berriak bere egitekoan zelan moldatzen ziren ikustea: hitz bat edo bitan definitzearren, Aintzane Ezenarro txukun, Unai Ziarreta zurrun, Nekane Erauskin hieratiko, Maria San Gil demagogo, eta Jose Antonio Pastor diskretu baina sendo.  Berria - Harian   2005-06-23

2 iz herri xehea lausengatuz agintea eskuratu nahi duen pertsona.

Halako demagogoak, okela jateak duen balioa ukatuz, arras haserretzen zuen jende diruduna... eta harakinak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 212. orr.

Kearney San Frantziskoko demagogo ospetsu bat izan zen, entzuleak hiriko orubeetan biltzen zituena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 217. orr.

Sarriegitan imitatzeko aukeraturiko aitzindariak ez dira buruzagi sortzaileak, ustiatzaile komertzialak edo demagogo politikoak baizik. politiko manipulatzaileek eta hedabideetako demagogo profesionalek ederki asko menderatzen dute langintza hori.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 434. orr.


demagundu, demagun(du), demaguntzen du ad adkor “demagun” esan.

Demagun, gainera, demaguntzen hasita, biharko egun zilar horretan, arrunt jantziak izango garela.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 135. orr.


demagunka adlag adkor “demagun” esaka.

Agirre Asteasukoak bezala, demagunka jardun... geure burua egungo prentsaren amaraunean hobeto ikusteko bada ere, zapi kutsatua musura eramaten.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 137. orr.


demaguntze iz adkor “demagun” esatea.

Demagun baietz, eta bide batez, demaguntze etengabean, gizakien arteko harremanei dagokienez, demagun bestelakoak izango direla hauek.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 136. orr.


demanda (ETCn 4.263 agerraldi) 1 iz istilua, errieta. ik sesio1.

Zenbait gora-behera bihurri tarteko zirelarik (orduko euskaldunen egunkariko morroi eta nagusi zenbaitekin izandako demanda, hain zuzen ere).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 81. orr.

Mahaian behin baino gehiagotan izaten dira demandak eta erantzun txarrak alde batetik bestera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 54. orr.

Hurrena, berriz, Iruñera etorri behar izan nuen lanera, bankuko zentralera, eta harrez geroztik gutxitan entzuten nituen horrelako demandak: herriko jaietan eta gabonetan etxera azaltzen nintzenean besterik ez, baina hutsik gabe egiten zidan amak galdera: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 120. orr.

2 eskabidea, eskakizuna, galdea.

Erraztu, ba jendeak beldurra hartu zuelako, doixtar itsaspekoak lanean hasiak ziren berehala eta inork ez zuen ontziratu gura, demanda handia zegoen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 74. orr.

Ramsay jaunak bere buruaganako zeukan gupida itzel hura, erruki demanda hura, denean isuri eta putzuen eran zabaltzen zen bere oinetan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 152. orr.

Jelosiazko garrasiak eta argibide demandak, masailekoak, damuzko musu beroak...  Berria - Kultura   2004-09-03

Lilyk nahi zuen bakarra zen tristurazko uholde ikusgarri honek, erruki gose asezin honek, haren aurrean amore emateko demanda honek ...].  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 151. orr.

Zure demanda oso ere kontuan edukitzekoa iduritu zaigu.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

3 auzi eskea.

Isuna 1989 hainbat arrantzale, udaletxe, enpresari eta banakakok ezarritako demanda baten ondorio da.  Berria - Gaiak   2004-03-28

Film antisemita dela argudiatuta jarri zuten demanda, baina Florence Lagemi epaileak ebatzi duenez, «Gibsonen lanak ez du herri judutarren kontra egiteko biderik erabili», eta, ondorioz, ez dago hura debekatzeko nahikoa arrazoirik.  Berria - Kultura   2004-03-30

Altadisek 2003ko ekainean aurkeztu zuen Udalaren kontrako demanda, Odon Elorza alkateak arte garaikideko zentro bat eraikitzeko lurren jabetza eskatu ondoren. Recording Industry Association of America-k (RIAA) epaileen aurrean jarritako demandei esker Internet bidezko musika artxiboak bi aldiz gutxiago jaisten dira egun.  Berria - Kultura   2004-04-22

Amagoiaren mehatxuen jakitun egin beharko nuen: igarleak demanda aurkeztuz gero, berak ere agertu beharko zuen nirekin batean epailearengana, egunkariko buru izan-eta ustezko delituaren egunean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 125. orr.

Bilbogasen akzioen enkantearen aurkako Naturcorpen demanda onartu dute.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

4 demandan

Argazki zahar bat zela-eta atso bat azaldu omen zitzaien demandan, gerran ere ez dakit zer istilu izan zutela-eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 19. orr.

Nire semea jaio berria zen; niretzat, miraria zen, eta ez nuen inorekin demandan hasteko asmorik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 144. orr.

Etxegileengana demandan edo protestan joan ordez geuk hartu behar genuela geure bizitokien ardura.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 91. orr.

Mutiko ahots bat bazuen, zoli-zolia, bere senarrarekin demandan ari zenean bi kilometrora ere entzun zitekeena.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 192. orr.

5 demanda egin errieta egin.

-Allume moi ça, sporca madonna! -demanda egin zion belarrira zerbitzari zaharrak Emileri.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 52. orr.

Kotxean sartu, ohizko muxua eman eta mutturrak okertuz demanda egiten dio Mikeli, mainati.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 158. orr.


demandadero iz

Patriofiliotan ibili gabe demandaderotik erositako ogi xerra erreak gaztanberaz bete, mermelada apur bat bota gainean, eta jan...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 122. orr.


demandagile iz auzi-jartzailea.

Egindako kalteei erantzutea demandagilearen abokatua mantentzen laguntzea da, eta, bide batez, demandagileari satisfakzioa ematen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 91. orr.


demandante iz auzi-jartzailea.

Ezin da ukatu albisteak eduki difamatzailea duela, demandantea ETA banda terroristako kidea dela adierazi baitu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02


demandatu iz salatua izan den pertsona.

Albisteko okerra nahigabekoa izan zela argudiatu du demandatuak, eta presaren ondorio izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02

Demandatuak euskaraz egindako aitorpena jasotzeari uko egin zion epaileak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-16


demantibulatu, demantibula, demantibulatzen ad

Arratsero telebistako berrisailetako tele-reality antzeztuek goiti-botatzen dizkiguten gezurrezko egien eta egiazko gezurren herroka irudikatu digute; baina usaian deslotuak eta demantibulatuak bailiran aurkezten zaizkigunak, hauen joko eta testuaren dohainez sentsuaren hari magikoaz lotu dituzte buruan buru.  Berria - Kultura   2004-04-23


demarkazio (orobat demarkazione) 1 iz mugapea.

Demarkazio bakoitzeko euskaldunen ehunekoa hartzen du kontuan eta horren baitako euskararen erabilera ezartzen die telebistei. Euskaldunen eta ia-euskaldunen ehunekoen baturaren proportzioan bermatzeko euskara hutsezko [telebista] kate kopurua demarkazio bakoitzean, eta gainerakoei kuotak ezartzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

2 demarkazio muga muga-lerroa.

Doi-doia zerbait puskaren hartzeko artea utzi zieten haien kasua ez da larria etxea, xuxen, demarkazio mugaren gainean dute.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 30. orr.

Bien artean muga luze bat jausten zen, "demarkazione muga", Donibane-Garazin gaindi, Arnegiraino.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demarkazione muga (3); demarkazioneko muga (3)


demarkazione ik demarkazio.

demarratu, demarra, demarratzen du ad oldarrean abiatu.

Autoa demarratu zuen, eta: [...].  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 81. orr.

Lagunak barruan zirela, autoak demarratu zuen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 174. orr.


demas 1 izond ikaragarria, izugarria, gehiegizkoa.

Zer egingo eta tangoak abesten hasi zen bat-batean, sentimendu handia ipiniz kantuan eta keinu demasak eginez gorputzaz.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 85. orr.

Masoka demasa ala umore beltza?  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 57. orr.

Korronte alternoaren eragin txikitzaile demasak frogatzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 98. orr.

-Osasunak, zerorrek esan duzunez, ez nau balentria demasetara bultzatzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 374. orr.

Allan Poerena da, demasa!  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 278. orr.

-Demasa, jo!  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 261. orr.

Demasa dun!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 167. orr.

Demasa iruditzen zaidak!  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 28. orr.

Demasa ginela esan digute, daukagun edadeagaz holako gauza bat egitea ere...  Berria - Euskal Herria   2004-02-01

Berak, ordea, "liluragarri" hitzari aski egoki irizten ez, nonbait, halako erliebe batentzat; bere irudiko, hura eromena zen, zoramen hutsa, demasa, itzela, izugarria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

Oraingoan ere demasa harrapatu duk, txikito.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 125. orr.

Ez da demas-demasa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 7. orr.

Esker onekoa da, demasean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.

2 demaseko (orobat demasako g.er.) izlag demasa.

Hor zen artean azkeneko aldiz izan nintzenean utzi nion demaseko eskupekoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 95. orr.

Hortik nire meritua beste norbaiti ematera, bazegoen demaseko tartea. eta ez dakit parte onekoa ote den, gero, festa-egarri demaseko hau.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 180. orr.

Eta ez dakit parte onekoa ote den, gero, festa-egarri demaseko hau.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 130. orr.

-Zu demasako harpajolea zara, Olga.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 53. orr.

Artifizio gehiegi erabiltzea, hariak sobera lantzea, sigi-saga demasako gidoiak egitea ere leporatu izan zaio.  Berria - Kultura   2004-10-02

Handia ez, demasekoa.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 20. orr.


demasakeria iz izugarrikeria.

Ekialde Erdiko eta Ekialde Hurbileko herrietako jarreretan dautzan botere-elementu eta geopolitika-elementu bereziak, eta zenbait demasakeriak erreibindikazio baten inguruan biltzeko eskain dezakeen aukera.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 97. orr.


demasia iz gehiegikeria.

Euri haiexen ondorioz irlan demasia izugarriak izan ziren, urak berrogeita hamar lagun eraman zituen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 204. orr.

Faxismoaren demasiak salatzen dituen aldetik dukeen balio onarturik ere, teknikaren aldetik huts egiten du.Ezkonduta daramaten 15 urteetan [...] Donatien libertino aseezinak egin dituen demasiak eginda, beti aterako da haren alde, beti barkatu du -baita bere ahizparekin ihes egin zuenean ere-, eta beti itzuliko da haren ondora.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 85. orr.

Kurioski, gerla honetan, ministerio gehienak suntsituak izan direlarik edo lapurtuak, gelditu da osorik, deus demasiarik gabe, urre beltzarena.  Herria   2003-04-24


demasiatu izond gehiegikeriazkoa.

Ez da heresiologorik haien aztura demasiatuak txundiduraz kontatzen ez dituenik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 140. orr.


demendren 1 izond gutxiena

Ez zuen keinurik demendrena egin semeagana, Atanasiori eraso zion.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 139. orr.

2 demendreneko izlag gutxieneko.

Erakuts iezadazu non den zapelatz ederra, haren ondoan iratzarririk egon behar baitut zazpi egunez segidan, demendreneko lo kuluxkarik egin gabe.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 64. orr.

Eta gainera, haren ustetan, delako guruintxoa garunaren erdian zintzilik dago, animali izpirituen demendreneko bultzadak mugitzeko gisan.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 531. orr.

Ez zuen maitasun giroa aldatzeko demendreneko arrazoirik ikusten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 36. orr.

Nik, bistan da, buru egiteko demendreneko asmorik ez.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 60. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demendreneko lo kuluxkarik (3)


dementor iz munduan den izaki ilun eta izugarrienetakoa, giza itxurakoa baina hanka eta bururik gabea.

Hiru dementor, hiru dementor luze, beltz eta txanodun berari begira zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 214. orr.

Dementor zahar beldurgarri horrek zu ere ikaratu al zaitu, Weasley?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

-Zer dago dementor baten txanopean?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 202. orr.

Dementorrak ezin dira engainatu trikimailuz edo mozorroz... ezta ikusezintasun-kapaz ere -gaineratu zuen emeki, eta Harryk eta Ronek elkarri begiratu zioten-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 78. orr.

Hauxe da benetako dementor baten antzik handiena duen izakia.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 194. orr.

Agian dementorrek izango dute musu bat honentzat ere...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 292. orr.

Zilarrezkoa bezalako zerbait irten da haren makila magikotik dementorraren kontra, eta hura jiratu eta joan egin da irristatuz bezala...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

benetako dementor (3); dementor bat (8); dementor baten (3); dementor horiek (3); dementorrek ez (3); dementorrek ezin (3); dementorren aurkako (6); dementorren ondotik (3); eta dementorrak (3); zuen dementorren (3)


dementzia 1 iz zorotasuna.

Dementzia edo eromena izan zen Txileko Justizia Gorteak Pinochet ez epaitzeko erabili zuen argudioa.  Berria - Mundua   2004-07-25

Garuneko hodietako arazoak, dementziak, buruan hartutako kolpeak eta esklerosiak dira kasurik gehienetan disfagia arazoen kausak.  Berria - Gaiak   2006-01-27

Estresak dementzia eragin dezakeela ondorioztatu dute.  Berria - Gaiak   2006-03-01

Edo gainditzen gaituen zerbaitek inguratzen gaitu, edo dementziak jo gaitu biok.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 126. orr.

Amonak ere dementziak jotzean arboletara igotzen dira, handik gehiago ez jaisteko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 174. orr.

Teoria moten arabera eurei atxikitzeko gaixotasunaren estatusa, alienazioarena, anomaliarena, dementziarena, neurosi edo psikosiarena, endekapenarena eta abar.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 50. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ez du datarik eman nahi, baina sinetsita dago dementzia larria gelditzeko botika aurki iritsiko dela.  Berria - Gaiak   2006-03-16

Gorenak «dementzia sendaezina» zuela ebatzi zuen eta bere aurkako salaketak baztertu zituen.  Berria - Mundua   2004-08-27

Diktadore ohiaren ustezko «dementzia arina».  Berria - Mundua   2004-08-27

Proben arabera, «gaindiezineko dementzia arina» zuen Pinochetek.  Berria - Mundua   2004-05-30

Pinocheten ustezko dementzia zalantzan jartzen dela kasu honekin.  Berria - Mundua   2004-07-25

Zahartzaroko dementzia eta bestelako gaitzak dituzten zentroko zaharrak laguntzeko  Berria - Euskal Herria   2004-01-23

3 (hitz elkartuetan)

Barazkiak eta fruta ugari jateak dementzia arriskua murrizten du.  Berria - Gaiak   2006-04-19

Huntingtonen gaitza endekapenezko gaitz neurologikoa da, eta dementzia arazoak eta mugimenduak kontrolatzeko ezintasunak sortzen ditu.  Berria - Gaiak   2004-11-02

Gaitz arraroa zela pentsatu zuten hasieran, baina oso dementzia kausa ohikoa da.  Berria - Harian   2006-02-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dementzia arina (3); ustezko dementzia (3)


demetitu ik dimititu.

demisio ik dimisio.

demisionatu, demisiona, demisionatzen du ad ipar dimititu.

Aldi huntan jakiten dugu Simone Ithurbide Ahatsako auzapezak demisionatu duela, zortzi egun laburren ondoan, bere lehendakari-orde kargutik.  Herria   2003-01-09

Xinan, Hong Kongeko minixtro lehena demisionatu dute, Tung Chee Wa, hauteskundedun demokrazia bati buruz, goizegi abiatu sari, erran diotenez.  Herria   2005-03-10

Andere presidenta berriz berean dago gogor, ez duela demisionatuko galdetzen dioten bezala.  Herria   2005-07-21

1880an 261 komentu hetsiak dira, 5643 jesuita kanporatuak; 200 jujek demisionatzen dute, lege horren aplika araztera bortxatuak ez izaiteko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 43. orr.


demisione ik dimisio.

demiurgia iz demiurgoarena, demiurgoari dagokiona.

Dena egingo bailukete hitz-trukaketa soil batez, eta inork zalantzarik badu demiurgia berri hauei buruz, mundua eta gizona bera horrelaxe egin zirela gogoratzea baino ez dauka, hitzez, alegia, hitz batzuez eta ez beste batzuez, gelditu ziren bezala geldi zitezen, eta ez beste modu batez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 67. orr.


demiurgo izond/iz unibertsoaren printzipio sortzailea.

Marcos demiurgo.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 125. orr.

Demiurgo pazientziatsu batzuek bilduak dituzte biografoarentzat ideia, fisionomia-gorabehera, gertakaririk.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 23. orr.

Gizona, liburuzain moldegabea, halabeharrak edo demiurgo maltzurrek sortua izan daiteke; unibertsoa, ordea, apal sorta hain dotore hori, hainbeste liburu asmagaitz... [...] jainko baten obra baizik ezin izan liteke hori.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 59. orr.


demode izond modatik pasea.

Euskadi izena gailendu aurretik erabiltzen zen Euskaria, «egun demode dagoen izena», eta show izen indoeuropar polisemikoarekin elkartu du izenburuan, «urruntasuna eta aldi berean hurbiltasuna markatzeko».  Berria - Kultura   2004-11-23


demofarmazia iz produktu kosmetikoen inguruko farmazia.

Horietan, farmaziaren historia, demofarmazia, fisiologia eta biokimika, bromatologia eta botanika landu dira.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23


demografia 1 iz giza multzoen estatistika bidezko azterketa; biztanleria.

Merkataritzaren, ekonomiaren, demografiaren berpiztea ez zen XV. mendearen bigarren erdia arte gertatu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Demografiaren aldetik ordea, aldaketa ikaragarria gertatu zaigu azken bi mendeetan, eta hori Frantziaren menpe dagoen Iparraldearen kaltetan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 119. orr.

Hortik ere etor daitekeela demografiaren ondorioz sortutako ikasleen beherakada hori orekatzeko bide berriren bat.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Lehenbiziko erronka demografiarekin lotua dago: 1960 eta 1975en artean ume asko jaio ziren Euskal Herrian, baldintza ekonomikoetan gertatu ziren aldaketen ondorio gisa.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 158. orr.

Horrek segur aski eskualdeko demografian aldaketa eragingo du.  Berria - Harian   2005-09-08

Frantziako demografiaren bilakaera ere kontuan hartuko dute plan hori egiterakoan.  Berria - Harian   2006-02-10

Kantonamendu horretan demografia azkarki goiti doa.  Herria   2003-03-20

Duela 50 urteko demografiaren arabera daude banatuak posta etxeak.  Berria - Ekonomia   2004-08-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik demografiko.

Ez dira demografia datuak kontuan hartu behar diren bakarrak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 161. orr.

Demografia aldaketak ere kontuan hartuko ditu aurrekontu proiektuak. Aurreneko eragilea lan-eskaintza gehiegizkoa da, demografia-eztandak eragina.  Berria - Ekonomia   2004-07-07

Demografia-leherketa aurrenik, eta horren ondoriozko migrazio-presioa gero.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 195. orr.

Demografia beherakadak ez du dena esplikatzen.  Herria   2002-10-17

Analisi batzuen arabera, 2010. urtea baino lehenago europar hiritarrek ez dituzte eskuratuko erretiro ordainketak, demografia arazoak direla eta.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 131. orr.

Jaiotze-tasak barneko eragileen mende egoten baitira [...] baldin estatuak bere demografia-politika indarrez ezartzen ez badu. unibertsitateko ikasleen kopurua aurrerantzean gutxitu egingo dela onartu zuen: «Demografia kontua da».  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 143. orr.

Martin Spielauer austriarra demografia ikertzailea da Alemaniako Max Planck institutuan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-17

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gogoeta hori komentu eta monasterioetako sermoi eta hitzaldietan nagusiki egina izateak tratatu teologikoetan baino areago erlijio-demografiazko fenomeno baten laguntza izan zuen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Donostia-Baiona eurohiriko enpresa demografia da azterketaren bigarren ikerketa lerroa.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

Eustateko Gizarte-Demografia Estatistiken buru Enrique Moranen ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-03-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demografia eta (5)


demografiko izond demografiarena, demografiari dagokiona. ik demografia 2.

Garapen demografikoak eta enpleguaren bilakaerak gastua nabarmenki handituko dutela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 146. orr.

Europa eredu demografiko honen lehenbiziko urratsean egon zen XIX. mendearen erdi alderaino.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 127. orr.

Azken mendeetan gertatutako hazkunde demografiko handia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 294. orr.

Aldaketa demografikoaren ondorioak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 158. orr.

Biztanleriaren zahartze demografikoarengatik sortuko diren beharrak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 147. orr.

Atzerakada demografikoa: jaiotza-tasaren beherakadak [...] eragin iraunkorra izan du Hezkuntza Sistemaren ordezte-tasan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Baina, hala ere, orokorra izan zen krisia: erlijiozkoa, politikoa, ekonomikoa eta demografikoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 32. orr.

Beheraldi demografikoa eta segurtasun fisikoaren falta zela-eta.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 22. orr.

Latinoen edo hispanoen pisu demografikoa handia da, eta bizkor handitzen ari da.  Berria - Mundua   2004-10-26

Eskualde honetan, eta masa demografikoa oso handia den arren, hazkundearen erritmoa, biztanleko, lau aldiz lasterragoa da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 66. orr.

Esan nahi duguna da eragile demografikoez gain badirela beste faktore batzuk kontuan hartu behar direnak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 162. orr.

Gurpil demografikoa: soldata apalek eta babes sozialik ezak jaiotzak sustatzen dituzte, seme alaba ugari izatea zahartzarorako bermetzat hartzen baita.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 299. orr.

· Eusko Jaurlaritzaren arabera, nabaria da Bastidak, Oionek eta Guardiak edukiko dutela rol protagonista alor sozio-demografikoan, eta Oionek, berriz, industriari dagokionez.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldaketa demografikoak (3); demografikoa oso (3); hazkunde demografiko (3)


demografikoki adlag demografiaren aldetik.

Batzuk Euskal Herria baino txikiagoak diren herrialdeak dira, demografikoki zein ekonomikoki gu baino apalagoak», azaldu zuen sindikalistak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-04


demokide iz Demoen higikundeko kidea.

Bi demokide arrastatu ditu polizak joan den ostiralean Baionako geltokian, ari zirelarik frantsesezko seinale idatzien euskarazko bertsioak idazten.  Herria   2004-12-23

Urtarrilaren 8an Baionako auzitegiak epaitu zituen lehen aldikotz 63 demokideak, SNCFk ezarri salaketari jarraituz.  Berria - Euskal Herria   2004-09-17

Jujeak ez ditu utzi nahi ukan euskaraz mintzatzerat bi "demokideak", erranez gisa guziz fransesa badakitela.  Herria   2002-12-26


demokrata (ETCn 9.861 agerraldi) 1 izond/iz demokraziaren eta balio demokratikoaren aldekoa. (pertsonei buruz)

Mendebaldeko politikari liberal, sozialista eta demokrata guztiek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 77. orr.

Demokrata naiz, legelaria, eta zuzenbide estatuan sinesten dut.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06

Demokrata eta abertzale diren herritarren gehiengoak egindako lana.  Berria - Euskal Herria   2004-11-17

Izan gaitezen demokratak baina ez dezagula pentsa denok berdinak garenik, ez baita egia.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 160. orr.

Horrela jokatzen dute hiriko señorito klasistek nekazariekin; horrela xenofoboek eta beste askok -fede oneko demokratak, tartean- euskaldunekin.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 55. orr.

Zinezko demokratek danba-danba baino nahiago dute tar-tar-tar.  Berria - Harian   2006-03-23

Beren burua demokratatzat daukaten askok hain demokratikoak ez diren sentimenduak ere badituztela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 75. orr.

Terrorismoaren aurkako demokraten batasunaren lidergoa har dezala, irmoki eta konplexurik gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-08-21

Aliatuek espainiar antikomunista -eta faxistak- hobetsi zituzten euskotar demokraten -eta antikomunisten- aldean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 280. orr.

Demokratek eta biolentoek, azken finean, alderdi biek ideal demokratikoak dituzte: ideal judukristauak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 60. orr.

Europako Abokatu Demokraten Elkartearen presidentea.  Berria - Harian   2005-04-23

2 (pertsonei buruz izenondoekin)

Demokrata peto-petoa zela ere entzun dut, heterodoxoa, hori bai, baina demokrata porrokatua.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 101. orr.

Ezagutzen dugu lehendik, eta badakigu demokrata porrokatua dela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 174. orr.

Benetako demokrata ematen zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 108. orr.

Horregatik, «demokrata hutsa» delako, aldaketa handiak espero ditu Biurrunek.  Berria - Euskal Herria   2004-04-20

Demokrata zintzoa zen, demokrazia zer zen Europatik zetozkigun liburu eta modetan ikasi uste genuen hartan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 85. orr.

Behin eta berriro berpizten den intelektualaren tipo mesianiko hori, Menéndez Pelayotar edo krausista lehenbizi, 98tarra gero, laster faxista, demokrata konstituzionalista hurrengo, herri espainolaren arima salbatzeko bokaziokoa beti.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 67. orr.

Anarkista bat izan badaiteke nazi lehendabizi eta demokrata jatorra gero, zergatik ez torturatua torturatzaile?  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 181. orr.

3 (gauzei buruz)

Europako Alderdi Demokrataren sortzaileetakoa izango da EAJ.  Berria - Euskal Herria   2004-07-09

Non koka daiteke Alderdi Liberal Demokrata: laboristen ezkerrean, laboristen eta kontserbadoreen artean?  Berria - Harian   2005-05-05

UDI Batasun Demokrata Independentearen babesa zuen.  Berria - Harian   2006-01-17

Gaur egun badakigu ez direla fidagarri populuaren ala herriaren izenean mintzo zaizkigun alderdi popular demokrata asko.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 57. orr.

Orain unibertsitate demokrata batek bultzatuta eta polizia demokrata baten laguntzaz, epaile demokrata baten kondena jaso dezakezu.  Berria - Euskal Herria   2004-01-13

Nazionalista etniko aseezinengandik oso gainetik dagoen Estatu demokratak beretzat esklusiboki nahi du "nazio" hitza.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 72. orr.

Gutiengo demokratak bozkatze unibertsala eskatzen zuen. erreportajeak eta artikulu satirikoak idazten hasi zen Moskuko egunkari demokrata berri batean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 93. orr.

4 alderdi demokrata bateko kidea.

Iaz arte diputatu demokrata izan zen Idahoko ordezkarien ganberan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-10

10 botoemaile afroamerikarretatik bederatzik Al Goreren aldeko botoa eman zuten, hautagai demokrata aldekoa, beraz.  Berria - Mundua   2004-10-24

Demokraten hautagaia ere bikote homosexualen arteko ezkontzaren aurka dago.  Berria - Gaiak   2004-05-18

Argi eta garbi dago badela Bush-en kontrako jendea Estatu Batuetan eta ez bakarrik demokratak.  Herria   2004-06-24

Bushen kontra aukera gehien dituen demokrata da babestu beharrekoa: Clark, alegia.  Berria - Mundua   2004-01-18

John Kerry hautagai demokratak.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

«John Kerryren aldekoa» zela garbi utzi nahi izan zuen, eta «munduan gauzak nola dauden ikusita, oso desberdina da errepublikanoa edo demokrata izatea», gaineratu zuen.  Berria - Kultura   2004-09-22

Eman botoa demokratei hauteskunde guztietan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 344. orr.

Nader besteen lana izorratzen aritu arren, demokratak garaituak izatea ezinezkoa zela zirudien.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 285. orr.

Inkesten arabera, errepublikanoak eta demokratak parekatuta daude.  Berria - Mundua   2004-10-31

Laboristak eta liberal demokratak Eskozian koalizio gobernua osatzen dute.  Berria - Harian   2005-05-05

Demokraten primarioak hasi aurretik, bera zen hautagai bihurtzeko faboritoa.  Berria - Mundua   2004-02-08

5 demokrata-kristau (18 agerraldi, 2 liburu eta 12 artikulutan; ETCn 212 agerraldi; orobat demokratakristau g.er.) izond/iz

1950eko hamarkadan eman zituen lehen pausoak politikagintzan, Alderdi Demokrata-Kristauaren eskutik.  Berria - Harian   2006-03-24

Batasun Demokrata Kristauak eta haren Bavariako alderdi kide Batasun Sozial Kristauak (CSU) irabazi zuten, baina ez zuten uste zuten bezainbesteko arrakasta izan.  Berria - Mundua   2006-03-03

UDC Demokrata Kristauen Batasuneko buru Pierferdinando Casinik Barne ministroa zoriondu zuen, «mafiari emandako kolpe erabakigarriagatik».  Berria - Mundua   2006-04-12

Bigarren Mundu Gerraren ondoren, De Gasperi demokrata kristauak ministro izendatu zuen Palmiro Togliatti, PCIko idazkari nagusia.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 31. orr.

Muturreko ezkerretik abiatu eta zentroraino doan sorta askotarikoa da: komunistak, berdeak, demokrata-kristauak daude tartean.  Berria - Mundua   2006-04-13

Gerra ostetik zirauen demokrata kristauen eta komunisten arteko etsaigo hitzartuak.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 25. orr.

6 kristau-demokrata (44 agerraldi, 2 liburu eta 30 artikulutan; ETCn 572 agerraldi orobat kristaudemokrata g.er.) izond

CDU Batasun Kristau Demokratako lehendakari Angela Merkelek.  Berria - Mundua   2004-02-07

Flandesko Alderdi Kristau-Demokratako (CD&V) presidente Yves Leterme.  Berria - Mundua   2004-02-28

SDKU Alderdi Kristaudemokrataren kandidatua.  Berria - Mundua   2004-04-06

Urteak pasa ahala, mugimendu kristau-demokrata hori sozialdemokraziara bilakatu zen.  Berria - Mundua   2006-03-11

Bi joera agertu ziren aurrez aurre: bat sozialdemokrata edo kristau-demokrata, eta bestea sozialismo internazionalista.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 127. orr.

Kristau-demokrata banintz bezala tratatzen ninduen!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 228. orr.

Kristau demokratek, bozen %47,2 eskuratuta, bakarrrik zuzen dezakete, historian lehen aldiz, hiri-estatua.  Berria - Mundua   2004-03-02

Kristau-demokratekin egin behar izan dute ituna independentistek.  Berria - Mundua   2004-02-28

7 sozial-demokrata ik sozialdemokrata.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderdi demokrata (29); alderdi demokrata ead (3); alderdi demokrata eta (5); alderdi liberal demokrata (4); alderdi sozial demokrata (15); batasun demokrata (7); batasun demokrata kristauak (3); batasun kristau demokrata (3); benetako demokrata (4); bere burua demokrata (3); burua demokrata (3); da demokrata (4); demokrata asko (3); demokrata batek (3); demokrata da (6); demokrata ead (3); demokrata eta (23); demokrata eta liberalen (3); demokrata gisa (7); demokrata guztiak (4); demokrata guztiek (4); demokrata guztien (5); demokrata izan (5); demokrata izatea (3); demokrata john (3); demokrata kristaua (3); demokrata kristauak (6); demokrata kristauak eta (3); demokrata kristauen (5); demokrata laboristako (6); demokrata naiz (3); demokrata porrokatua (3); eta demokrata (17); europako alderdi demokrata (7); girixtino demokrata (3); hautagai demokrata (19); hautagai demokrata john (3); john kerry demokrata (10); kerry demokrata (10); kerry hautagai demokrata (3); kristau demokrata (12); liberal demokrata (7); presidentetzarako hautagai demokrata (3); sozial demokrata (21); sozial demokrata laboristako (6); udi batasun demokrata (3)

alderdi demokratak (31); alderdi sozial demokratak (7); batasun kristau demokratak (3); batuko liberal demokratak (3); demokratak aebetako (3); demokratak alderdiko (6); demokratak dira (4); demokratak ere (3); demokratak eta (16); demokratak etxe (4); demokratak ez (7); demokratak ez dira (3); demokratak irabazi (3); diputatu demokratak (5); dira demokratak (4); ds ezkerreko demokratak (4); errepublikanoak eta demokratak (4); eta alderdi demokratak (3); eta demokratak (16); europako alderdi demokratak (5); ezkerreko demokratak (8); ezkerreko demokratak alderdiko (4); hautagai demokratak (31); john kerry demokratak (6); kerry demokratak (7); kerry hautagai demokratak (10); kristau demokratak (8); liberal demokratak (9); liberalak eta demokratak (3); presidentetzarako hautagai demokratak (4); senatari demokratak (11); sozial demokratak (12)

alderdi demokratako (22); alderdi demokrataren (29); alderdi demokrataren hautagai (3); alderdi demokrataren hautagaia (3); alderdi demokratari (5); alderdi liberal demokratako (6); alderdi sozial demokratako (6); batasun kristau demokratako (5); bere burua demokratatzat (3); beren burua demokratatzat (5); burua demokratatzat (9); demokratako buru (4); demokratako buru charles (3); demokratako presidente (4); demokrataren arteko (4); demokrataren hautagai (3); demokrataren hautagaia (3); demokratatzat jotzen (3); europako alderdi demokrataren (6); hautagai demokrataren (10); hautagai demokratari (6); john kerry demokrataren (4); kerry alderdi demokrataren (3); kerry demokrataren (4); kerry demokratari (3); kerry hautagai demokrataren (5); kristau demokratako (7); liberal demokratako (7); sozial demokratako (6)

abokatu demokraten (6); abokatu demokraten elkarteko (3); demokratek diote (3); demokratek eta (7); demokratek ez (3); demokratekin bat (3); demokraten alde (10); demokraten aldeko (6); demokraten artean (7); demokraten arteko (8); demokraten arteko batasuna (3); demokraten batasuna (5); demokraten buruak (3); demokraten elkarteko (3); demokraten hautagai (5); demokraten hautagaia (3); demokraten hauteskunde (3); demokraten primarioak (4); diote demokratek (5); dituzte demokratek (3); du demokraten (6); dute demokratek (9); errepublikanoek eta demokratek (3); eta demokratek (11); eta demokraten (20); eta demokraten artean (3); eta liberal demokratek (5); europako abokatu demokraten (6); ezkerreko demokraten (3); kristau demokratek (6); kristau demokratekin (4); liberal demokratek (23); liberal demokraten (16); liberal demokraten buruak (3); liberalen eta demokraten (3); nahi dute demokratek (4); sozial demokratek (4); zuten demokratek (4)


demokratakristau ik demokrata 5.

demokratera iz adkor

Lehenago demokrataren batek "le fanatisme parle basque" esan ei bazuen, bada, "fanatismoa demokrateraz mintzo da" esan beharko dugu gaur.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 16. orr.


demokratiko 1 izond demokraziarena, demokraziari dagokiona. ik demokrazia 4; demokrazia 6.

Brasilen, sistema demokratikoa ez da gai Amazoniako lur-jabe handien txikizioei aurre egiteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 65. orr.

Teoria demokratikoaren osaketaren historia luzeak grekoengan du iturburu.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 12. orr.

FMI teorian, bere laguntza jasotzen duten herrialdeen erakunde demokratikoen alde izaten da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Orduan, anaia guztiei [...] eskatzen zitzaien beren testigantza, anaiartearen betidaniko egitura demokratikoaren haritik; orain, ordea, dinamika goitik beherakoa da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 51. orr.

Berritze demokratikorako formulak bilatu behar dira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 90. orr.

Eta lehen hauteskunde demokratikoetan, atzeko muturrera bidali gintuzten; hori gu, zeren beste batzuk zuzen-zuzenean zaborretara joan ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 114. orr.

Badakigu nafartar doktoreak ederki defendatu zuela botere politikoaren herri etorkia, haren izaera eta oinarri demokratikoa.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 25. orr.

Autore hauek indibidualtasunaren ekarpen positiboa azpimarratzen dute, esaterako, eskubide demokratikoen sortzaile gisa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 77. orr.

Ez daude pertsona gisa katalogatuak inon, ez dute eskubide zibilik edo demokratikorik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 177. orr.

Nazionalismo demokratiko deitutakoaren oinarri soziala.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 112. orr.

Lurraldekako eta taldekako estilo eta erabakiak lehenetsiz zentralismo demokratikoaren aurretik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 73. orr.

Maastricht-eko Itunean ez da aipatu ere egiten behar adinako legitimazio demokratikoa duen autoritate politiko baten sorkuntzarik, Europako Banku zentralaren diru autoritatearen autonomia orekatuko duenik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 195. orr.

Horrela aurkeztuta, normaltasunak kutsu demokratikoa dauka, ez da inposizio modura agertzen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 168. orr.

Hamabi urtetako irakaskuntza faxista, zapaltzaile, atzerakoi, soilik mutilentzakoa jasan ondoren, prest nengoen azkenik irakaskuntza moderno, demokratiko, misto eta progresistaren gozoa dastatzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 93. orr.

Benetako parte-hartze demokratikoari buruzko eztabaida.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 225. orr.

Antolakuntza partehartzaile eta demokratikoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 73. orr.

Komunikazioaren demokratizazioa, eredu partehartzaileagoa, horizontalagoa, demokratikoagoa, gizatiarragoa eta sozialagoa lortzea, alegia.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 123. orr.

Demokratek eta biolentoek, azken finean, alderdi biek ideal demokratikoak dituzte: ideal judukristauak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 60. orr.

Baziren hiri tiranikoak eta baziren bestelakoak, demokratikoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 183. orr.

Alemaniako Errepublika Demokratiko ohia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 78. orr.

1943an Italiara itzuli eta 1952tik 1963ra bitartean Alderdi Sozialista Demokratikoko idazkari nagusia izan zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 286. orr.

2 irud/hed

Hau dugu bakartasuna, hau presondegia, hau sistema guziz ohoratua eta berniz demokratiko batek zilegiztatua.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 16. orr.

Inorenak ez zirenez, guztiek zuten, mitoaren hego demokratikoei esker, irudimenezko lurralde haietan atzera-aurrera ibiltzeko eskubidea.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 17. orr.

3 (izan aditzarekin)

Demokratikoa da, gizatiarra; gizon-emakumeen multzoarena da, unibertsala. gatazkaren konponbideak demokratikoa izan behar du; ideien konfrontaziorako espazioa osatu behar da.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 52. orr.

Gaur Iraken egingo diren bozak ez dira demokratikoak izango.  Berria - Harian   2005-01-30

Baina liburutegiak, zentzu horretan, demokratikoak dira, haien irizpideak ez dituelako merkatuak finkatzen.  Berria - Kultura   2004-04-23

Arazo hori konpontzeko modu bakarra sorburuan demokratikoak diren eta kultur aniztasuna eta aniztasun etnikoa integratzeko gai diren esku-hartzeak dira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

Beren burua demokratatzat daukaten askok hain demokratikoak ez diren sentimenduak ere badituztela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 75. orr.

Kofradien plateamendu teorikoa, beraz, guztiz demokratikoa zen: arrantzaleen barruko funtzionamendurako ezin hobea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 63. orr.

Eredu honek aldaketa handiak ekarriko lituzke unibertsitatean, eta uste dugu, gainera, oso demokratikoa izango litzatekeela, nahiz badituen beste arazo batzuk.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 61. orr.

Ez omen da behin ere Eliza demokratikoa izan...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 222. orr.

Uste dut badela demokratikoa den euskal nazionalismo bat ere.  Berria - Kultura   2004-02-08

4 ez-demokratiko

Egoera ez-demokratikoari irtenbidea emateko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Gaur egun Iruñea «gune ez demokratikoa» dela azpimarratu zuen Abaurreak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

Iñaki Uriari jarritako bermeak argi adieratzen du Espainiako Estatuaren izaera ez-demokratikoa.  Berria - Euskal Herria   2004-05-01

Estatu militar eta ez demokratikoa da Turkia; zigorgabetasuna dago.  Berria - Mundua   2004-09-24

Plataformen esanetan, 2003ko udal hauteskundeen ondotik, UEMA ere «erakunde ez-demokratikoa» bihurtu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-12-24

PP eztabaida ez-demokratikoa eragozten saiatu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alderdi demokratiko (67); alderdi demokratiko guztien (4); alderdi demokratiko unionista (9); alderdi demokratiko unionistak (15); alderdi demokratiko unionistako (13); alderdi politiko demokratiko (4); arau demokratiko (4); askatasun demokratiko (4); baketsu eta demokratiko (8); batasun demokratiko (8); benetako prozesu demokratiko (5); bide demokratiko (14); bide demokratiko eta (8); defizit demokratiko (6)

demokratiko bat (73); demokratiko bat da (4); demokratiko batean (44); demokratiko batek (10); demokratiko baten (46); demokratiko baten alde (12); demokratiko baten aldeko (6); demokratiko baten bidez (4); demokratiko batera (5); demokratiko baterako (17); demokratiko baterako alderdiko (4); demokratiko batetik (6); demokratiko eskasa (4); demokratiko eta (60); demokratiko gisa (8); demokratiko guztiak (6); demokratiko guztiek (4); demokratiko guztien (12); demokratiko handia (6); demokratiko hori (8); demokratiko unionista (9); demokratiko unionistak (15); demokratiko unionistako (13); demokratiko unionistako buru (4)

dtp gizarte demokratiko (4); dup alderdi demokratiko (27); egoera demokratiko (5); egoera ez demokratiko (4); era demokratiko (7); eskubide demokratiko (12); eskubide demokratiko guztien (4); estatu demokratiko (16); estatu demokratiko batean (6); eta demokratiko (37); eta demokratiko bat (4); eta demokratiko baten (6); eta estatu demokratiko (4); europa demokratiko (6); ez demokratiko (5); eztabaida demokratiko (6); galdeketa demokratiko (4); gizarte demokratiko (22); gizarte demokratiko batean (8); gizarte demokratiko baterako (8); gobernu demokratiko (9); hauteskunde demokratiko (4); herri demokratiko (7); herrialde demokratiko (10); herrialde demokratiko batean (5); indar demokratiko (7); irtenbide demokratiko (6); jokaleku demokratiko (4); joko arau demokratiko (4); konponbide demokratiko (13); konponbide demokratiko bat (4); kontsulta demokratiko (5); kontsulta demokratiko baten (4); modu demokratiko (5); oinarri demokratiko (7); politiko demokratiko (7); politiko eta demokratiko (9); polo demokratiko (4); printzipio demokratiko (5); prozesu demokratiko (36); prozesu demokratiko bat (19); prozesu demokratiko batean (4); prozesu demokratiko baten (7); sistema demokratiko (7); trantsizio demokratiko (4)

alderdi demokratikoa (14); alderdi unionista demokratikoa (7); alternatiba demokratikoa (13); arabiar demokratikoa (6); askatzeko fronte demokratikoa (7); baketsua eta demokratikoa (4); batasun demokratikoa (8); benetan demokratikoa (6); berritze demokratikoa (4); borondate demokratikoa (13); bretainiako batasun demokratikoa (4); da demokratikoa (7); defizit demokratikoa (8); dela demokratikoa (4)

demokratikoa agerian (4); demokratikoa aldarrikatu (4); demokratikoa alderdi (4); demokratikoa behar (6); demokratikoa bermatzeko (4); demokratikoa bilatzeko (6); demokratikoa bultzatzeko (6); demokratikoa da (44); demokratikoa dela (21); demokratikoa den (7); demokratikoa egin (6); demokratikoa egiteko (5); demokratikoa eman (7); demokratikoa ematea (3); demokratikoa emateko (10); demokratikoa eraikitzea (4); demokratikoa eraikitzeko (8); demokratikoa eskuratzeko (4); demokratikoa eta (44); demokratikoa ez (13); demokratikoa izan (25); demokratikoa izango (15); demokratikoa izango bada (5); demokratikoa izateko (6); demokratikoa lortu (7); demokratikoa lortzeko (9); demokratikoa oposizioko (5); demokratikoa sinatu (11); demokratikoa sustatzeko (5)

egoera demokratikoa (9); erabaki demokratikoa (8); erabat demokratikoa (6); errepublika arabiar demokratikoa (6); errepublika demokratikoa (21); eskubide demokratikoa (13); estatu demokratikoa (7); eta demokratikoa (57); eta demokratikoa da (9); eta demokratikoa dela (4); eta konponbide demokratikoa (4); europa demokratikoa (5); ez da demokratikoa (7); ez dela demokratikoa (4); ez demokratikoa (10); eztabaida demokratikoa (7); fronte demokratikoa (9); gatazkari irtenbide demokratikoa (6); gobernu demokratikoa (5); hitzarmen demokratikoa (31); hitzarmen demokratikoa sinatu (11); irtenbide demokratikoa (18); irtenbide demokratikoa emateko (6); itxura demokratikoa (5); izaera demokratikoa (4); jokaleku demokratikoa (4); kalitate demokratikoa (6); konfrontazio demokratikoa (4); kongoko errepublika demokratikoa (15); konponbide demokratikoa (26); koordinadora demokratikoa (15); kurdistango alderdi demokratikoa (4); label demokratikoa (6); marko demokratikoa (5); nazional demokratikoa (4); oinarrizko hitzarmen demokratikoa (31); politiko demokratikoa (4); politiko eta demokratikoa (7); printzipio demokratikoa (6); prozesu demokratikoa (48); prozesu demokratikoa bultzatzeko (5); prozesu demokratikoa sustatzeko (5); sistema demokratikoa (14); trantsizio demokratikoa (4); unionista demokratikoa (7); zilegitasun demokratikoa (7)

alderdi demokratikoak (16); alderdi unionista demokratikoak (11); aliantza nazional demokratikoak (4); alternatiba demokratikoak (4); arau demokratikoak (10); askatasun demokratikoak (10); baketsu eta demokratikoak (8); baldintza demokratikoak (14); balio demokratikoak (5); berme demokratikoak (8); berme demokratikoak eta (4); bide demokratikoak (20); bide demokratikoak erabiliz (7); eta demokratikoagoa (6)

demokratikoak behar (5); demokratikoak bete (4); demokratikoak dira (5); demokratikoak diren (6); demokratikoak egin (7); demokratikoak erabiliz (13); demokratikoak eta (27); demokratikoak ez (11); demokratikoak ez diren (8); demokratikoak izan (8); demokratikoak izango (8)

dira demokratikoak (3); direla demokratikoak (6); diren berme demokratikoak (4); erreforma demokratikoak (9); eskubide demokratikoak (25); eta demokratikoak (36); eta demokratikoak erabiliz (4); ez direla demokratikoak (6); hauteskunde demokratikoak (14); hauteskunde demokratikoak egin (5); hauteskundeak demokratikoak (5); indar demokratikoak (4); instituzio demokratikoak (4); irtenbide demokratikoak (6); joko arau demokratikoak (4); koordinadora demokratikoak (14); nazional demokratikoak (5); oinarri demokratikoak (13); plataforma demokratikoak (4); politiko eta demokratikoak (6); politikoak eta demokratikoak (6); printzipio demokratikoak (8); prozesu demokratikoak (4); serbiako alderdi demokratikoak (4); unionista demokratikoak (11)

baketsu eta demokratikoan (6); demokratikoan egin (5); demokratikoan eta (4); demokratikoan gainditzeko (4); era demokratikoan (9); errepublika demokratikoan (22); eta demokratikoan (15); kongoko errepublika demokratikoan (19); modu demokratikoan (11); prozesu demokratikoan (8)

alderdi demokratikoaren (8); alderdi unionista demokratikoaren (4); alternatiba demokratikoaren (7); arabiar demokratikoaren (6); batasun demokratikoaren (4); demokratikoaren alde (27); demokratikoaren aldeko (17); demokratikoaren aldeko indarrak (4); demokratikoaren aurrean (5); demokratikoaren bitartez (4); demokratikoaren emaitzak (4); demokratikoaren eta (7); demokratikoaren inguruan (4)

errepublika arabiar demokratikoaren (6); errepublika demokratikoaren (11); eta demokratikoaren (9); eta konponbide demokratikoaren (4); gizarte demokratikoaren (4); herriko prozesu demokratikoaren (6); hitzarmen demokratikoaren (15); irtenbide demokratikoaren (7); irtenbide demokratikoaren alde (4); joko demokratikoaren (6); kongoko errepublika demokratikoaren (4); konponbide demokratikoaren (31); konponbide demokratikoaren alde (14); konponbide demokratikoaren aldeko (12); nazionalismo demokratikoaren (4); oinarrizko hitzarmen demokratikoaren (15); pds sozialismo demokratikoaren (4); prozesu demokratikoaren (14); sistema demokratikoaren (8); sozialismo demokratikoaren (5); unionista demokratikoaren (4)

alderdi unionista demokratikoari (5); demokratikoari eta (5); konponbide demokratikoari (5)

alderdi demokratikoen (5); askatasun demokratikoen (5); baketsu eta demokratikoen (7); bide demokratikoen (14); bide demokratikoen aldeko (6); demokratikoek ez (4); demokratikoen alde (16); demokratikoen alde egitea (4); demokratikoen aldeko (17); demokratikoen aldeko apustu (5); demokratikoen aldeko apustua (5); demokratikoen arabera (4); demokratikoen artean (4); demokratikoen aurka (4); demokratikoen aurkako (4); demokratikoen bidez (10); erakunde demokratikoen (4); eskubide demokratikoen (11); eskubide demokratikoen alde (4); eta demokratikoen (22); eta demokratikoen alde (7); eta demokratikoen aldeko (6); eta demokratikoen bidez (5); eta demokratikoetatik (4); herrialde demokratikoen (4); herrialde demokratikoetan (4); parametro demokratikoetan (5); politiko eta demokratikoen (8); udal demokratikoen (11); udalerri demokratikoen (4)

alderdi demokratikoko (17); alderdi unionista demokratikoko (12); arabiar demokratikoko (13); arabiar demokratikoko presidente (5); askatzeko fronte demokratikoko (7); demokratikoko buru (9); demokratikoko buru ian (6); demokratikoko kide (6); demokratikoko presidente (9); demokratikoko presidente mohamed (4); errepublika arabiar demokratikoko (13); errepublika demokratikoko (24); errepublika demokratikoko presidente (4); fronte demokratikoko (7); kongoko errepublika demokratikoko (17); koordinadora demokratikoko (7); kurdistango alderdi demokratikoko (5); unionista demokratikoko (12); unionista demokratikoko buru (6)

aldaketa demokratikorako (6); baldintza demokratikorik (5); demokratikorik ez (7); demokratikorik gabe (5); irtenbide demokratikorako (5); konfrontazio demokratikorako (7); konponbide demokratikorako (23); sistema demokratikotan (4); zilegitasun demokratikorik (4)


demokratikoki adlag era demokratikoan.

Demokratikoki aukeratutako legebiltzarrean adierazten den borondate orokorrarren mamitzea izan behar du legeak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 13. orr.

Demokratikoki hautatu duten presidentea da Chavez, eta AEBek hori onartzen dute.  Berria - Mundua   2004-03-07

Azken aldian %49 lortuta galdu genuen eta emaitzak demokratikoki onartu genituen.  Berria - Harian   2005-11-16

Herri eta nazio korsikarrak Europako eta Mediterraneoko testuinguruan demokratikoki bizitzeko eskubidea duela.  Berria - Mundua   2004-04-13

Alemanek demokratikoki paratu zuten tronuan Hitler.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 44. orr.

Horren inguruko erabakiak demokratikoki eta jendaurrean egin behar dira.  Berria - Gaiak   2006-03-24

Denek batean, molde baketsuetan, demokratikoki eta biztanle guzien errespetuz, gaurko ta biharko herri elkargoa eraikiz.  Herria   2003-03-10

Sistema neoliberala demokratikoki aldatzeko eta egiturazko arazoak konpontzeko asmoa dutela.  Berria - Mundua   2006-01-24

Atxilotu eta telebistan agertu zenean, esan zuen "oraingoz" ez ditugu gure helburuak lortu, baina begira, sei urte eta gero hauteskundeak irabazi zituen, demokratikoki.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 55. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da demokratikoki (5)

demokratikoki aukeratutako (6); demokratikoki bere (3); demokratikoki erabaki (3); demokratikoki erabakiko (3); demokratikoki erabakitzea (3); demokratikoki erabakitzeko (15); demokratikoki erabakitzeko eskubidea (5); demokratikoki erabakitzen (5); demokratikoki erabakitzen dutena (3); demokratikoki eta (8); demokratikoki hartu (3); demokratikoki hartutako (3); demokratikoki hautatu (3)

eta demokratikoki (42); eta demokratikoki erabakiko (3); eta demokratikoki erabakitzeko (11); eta demokratikoki erabakitzen (4); etorkizuna demokratikoki (9); etorkizuna demokratikoki erabakitzeko (3); euren etorkizuna demokratikoki (4); gatazka demokratikoki (3); herritarrek demokratikoki (3); libre eta demokratikoki (24); libreki eta demokratikoki (3)


demokratikotasun iz demokratikoa denaren nolakotasuna.

Michavilak ez du zalantzan jartzen legearen demokratikotasuna.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Normalizazioari begira, bost printzipio edo konpromiso beharrezkotzat jo zituen: indarkeriarik eza, bazterketarik eza, demokratikotasuna, berdintasuna eta pluralitatea.  Berria - Harian   2005-12-01


demokratismo iz espiritu demokratikoa.

Liberalismoaren aurrean ere joera berriak sortu ziren, besteak beste, N. Bobbio, A. Giddens eta J. Habermas-en sozialismo liberala, errepublikanismo berria eta demokratismo erradikala hurrenez hurren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 223. orr.

Razionalismo eta progresismo burgesen etsaia, sozialismo eta anarkismo tankerako demokratismo erradikal eta kolektibismoen arerioa orobat.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 220. orr.


demokratista izond demokratismoarena, demokratismoari dagokiona.

Espainiak, Europa guztiak ez bezala, feudalismorik ez duela eduki, izango da harrokeria populista edo demokratista arrunt bat [...] hori Ortega-k arraza ustel baten seinaletzat erdeinatuko duen arren.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 73. orr.


demokratizatu, demokratiza, demokratizatzen 1 da/du ad demokratiko bihurtu, izaera demokratikoa hartu edo eman.

Bushen Ekialde Hurbila 'demokratizatzeko' plana salatu du Al Kaedak.  Berria - Mundua   2004-06-13

Turkia bere kabuz demokratizatzea litzateke egokiena eta egiten duena nahikoa ez bada EBk horretan lagundu beharko lioke.  Berria - Mundua   2004-10-03

Espainiako Armada «demokratizatuko» duen ministroa jartzeko eskatu du EBk.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Gobernu organoak profesionalizatzeko eta demokratizatzeko aitzakian, boterea bereganatu nahi du.  Berria - Ekonomia   2004-04-25

Banatuz taldeak zuzendaritza organoa eta asanblea «demokratizatzeko beharra» dagoela esan du.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean, esaterako, Noe Colmago irakasleak argi zeukan hauteskundeok urratsa direla «unibertsitatea demokratizatzeko bidean.  Berria - Euskal Herria   2004-03-25

Zientzia eta teknologia "demokratizatu" egin behar dira, eta gizarte osoak hartu behar du parte orain arte zientziaren eta teknologiaren esparruei soilsoilik zegozkien arazoetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

40ko eta 50eko hamarkadetan oso jende gutxik zuen goi mailako ikasketak burutzeko aukera, 80ko hamarkadatik aurrera, baina, egoera zeharo aldatu da, jakintza demokratizatu da, eta horrek gizartea aldatu du, lehen eliteak zirenak masa bihurtu ditu.  Berria - Kultura   2004-02-26

Ez dago espezializazio eta erakuntza berezia eskatzen duen jarduera demokratizatzerik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

Halaber, The pub ibiltaria «artea demokratizatzeko» egitasmoa ere badela adierazi du De Felipek.  Berria - Kultura   2006-04-12

2 irud/hed

Egia da hori guztia Berpizkunde betean gertatu zela, Italiako iparraldean, eta Borgiarrek ezin gehiago demokratizatua zutela pozoiaren erabilera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 295. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Egungo diskurtsoak dio gizarte «demokratizatuak» berdintasuna bermatzen duela: arrakasta soziala lortzeko aukera berdina dugula guztiok, eta emakumeok ere aukera horiek aprobetxatu behar ditugula.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demokratizatu egin behar (4); ekialde hurbila demokratizatzeko (3); eta demokratizatzeko (3)


demokratizatzaile izond demokratizatzen duena.

Gogor kritikatu zituen 1968ko Sobiet Batasunaren inbasioa eta 2.000 hitzen deklarazioa sinatu zuen, alderdiko buruzagitzari hasi berri zen prozesu demokratizatzaileari bide egiten utz ziezaion eskatuz.  Berria - Kultura   2006-01-17

Gaur egun, islamismoaren baitan dinamika demokratizatzaileak eta dinamika erradikalizatzaileak bereizi behar dira.  Berria - Mundua   2004-06-18

Beste kasu batzutan, aldiz, benetako asmo edo borondate demokratizatzailea dago.  Berria - Euskal Herria   2004-11-06


demokratizatze iz demokratiko bihurtzea.

Prentsan orduan azaldu zuenez, «gizartearen demokratizatzea» kartzela barrura eraman nahi zuen.  Berria - Harian   2005-07-07

Bost ilabeteren buruko deputatuen bozak bururatu gogo baitituzte Irakian amerikarrek, bere mintzaldietan bilorik gabe mintzatu da andere bipil hori erranez berriz ere aitzina ereman beharrak direla Irakian demokratizatze urrats horiek eta besteak.  Herria   2005-11-17


demokratizazio 1 iz demokratizatzea.

Kopistek, inprenta deabrutuz, demokratizazio horren kontra altxa eta, aldi berean, beren lanpostuak eta beren galga soziala gorde nahi zituzten.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 86. orr.

Aipatu beharrekoa da zientziaren eta teknologiaren demokratizazio osoa ez dela posible, beti oinarrituko baitira epistemologikoki bereizitako ikerketa-esparru definitu batzuetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

Areago, gaur bizitzen ari garena, gure egungo lehendakariak Kongresu amaieran iragarri zuen 'demokratizazio gordin eta gogorraren' ondorioa da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

2 (hitz elkartuetan)

Hazkundea barne-eskariaren onurarako hobetzea, da erregimen horiek -zeinetarik batzuk demokratizazio-bidean baitaude- gaur duten erronka nagusietako bat.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 118. orr.

Gure kulturaren demokratizazio prozesuak ekarri du denboraren demokratizazioa ere.  Berria - Gaiak   2004-03-03

Gainera, zenbaitetan diasporek demokratizazio mugimenduak edota gatazka armatuaren areagotzea sustatzen ahal dituzte. herri honetan ez dagoela ez normalizazio akordiorik, ez demokratizazio akordiorik, ez autodeterminazio akordiorik eta ez bake akordiorik, denbora guztian begi bat Madrilera begira edukita.  Berria - Harian   2006-04-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

demokratizazio prozesuan (3); demokratizazioa eta (5); denboraren demokratizazioa (4); erakundeen demokratizazioa (3); zientziaren demokratizazioaren (3)


demokrazia 1 iz aginpidea hiritar guztiek hauteskunde bidez hautatutako ordezkarien eskuetan dagoen gobernu era.

Demokrazia ez da gizartearen egoera naturala.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 74. orr.

Hiritarrak legea bere sentitzea da funtsean demokrazia.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 114. orr.

Frantsesentzat zer da demokrazia? gehiengoaren nagusitasuna, besterik ez.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 55. orr.

Guretzat, aldiz, ez da demokraziarik izaiten ahal, gutiengoaren errespeturik ez denean.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 56. orr.

Leninek, beste ero horrek, argi ikusten jakin zuen: egiazko demokrazia ez da "pertsona bat, boto bat", "pertsona bat, dolar bat" baizik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 126. orr.

Orain eta hemen demokrazia oso sistema injustua da, baina hala eta guztiz ere, eta maiz esaten den bezala, sistemarik hoberena da.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 108. orr.

Demokraziak gizartean indiferentzia espazioak maite ditu: indiferentzia ideologikoa edo neutraltasun erlijiosoa bereziki.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 75. orr.

Estatu mota ezberdinak bereizten ditut: monarkia, aristokrazia, demokrazia, aginte aitatiar eta despotikoa; nola ezartzen diren erakusten dut eta euren arteko abantailak eta eragozpenak alderatzen ditut.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 50. orr.

Demokrazia ez da ogi zerutik etorria, arazoak konpontzeko tresna baizik; demokrazia sagaratzeak, paralisia dakar.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 19. orr.

Egiaren eta justiziaren bidetik indartuko da demokrazia.  Berria - Harian   2005-10-16

Ezetzaren antagonismotik sortzen da identitatea, eta ezetzaren indarra du beharrezko mugimendu politiko batek demokrazia indarberritzeko.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 90. orr.

Komunikabideen askatasuna baitezpadakoa da demokrazian.  Herria   2003-02-27

Periklesek ez du inoiz ezkutatzen Athenai hiriak gerrari, indarrari eta inperioari zor diola demokrazia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 39. orr.

Masa gizartean demokrazia oso ahula da, ez eror daitekeelako baizik eta demokratikoa ez delako, geroago eta oligarkiagoa da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 79. orr.

2 (izenondoekin)

Gizarte garatuetan, batez ere estatu-oinarriak justifikatu ahal izateko, aurrera gehien egin duen sistema politikoa demokrazia formala izan da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 224. orr.

Zuzenbide-estatuaren eta demokrazia formalaren finkapena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 222. orr.

Mugimendu berri hauek egokitu ote daitezke ordena politikoan, Estatu independente bat izateraino iritsi gabe, eta demokrazia liberalaren printzipioak errespetatuz?  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 61. orr.

Finantza fluxu horiek izan daitezke garatutako demokrazia kapitalistek kapital inbertsio produktiboak egiteko bidea Asiako, Amerikako edo Afrikako garapen bidean dauden herrialdeetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 239. orr.

Nazioz gaindiko kapitalen interesa da demokrazia globala arautzen duena.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 91. orr.

Demokrazia partehartzailearen barruan kokatzen den prozesu dinamiko, horizontal eta zabala.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 129. orr.

demokrazia politikoak eta askatasun zibilek lotura zuzenagoa dute pertsonen segurtasun ekonomikoarekin, hazkuntza ekonomikoak baino.  Berria - Ekonomia   2004-09-02

Periklesen garaiko Athenaiko demokrazia erradikalean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 39. orr.

Ez dugu hedabide garrantzitsuenek handiesten diguten demokrazia mediatiko horretan sinesten.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 144. orr.

Legeak duen abantaila aldiz, alderdi ttipiek ere badutela hola zonbait alkiren mentura, ez baita batere kalte hori demokrazia sano batean.  Herria   2003-01-14

3 gobernu demokratikoa.

Demokrazia guztiak isilik daude, Afganistango andreak bezain isilik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 177. orr.

Aipagarria da, Mendebaldeko demokrazia gehienetan, probidentzia-estatuaren sistemaren goreneko aldiarekin batera gertatu zela hor.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Estatu Batuek harturiko gidaritzan zetzan huts-hutsik (gainerako demokrazia liberalen onespenarekin, gerraondoaren testuinguru berezian) diru-egonkortasuna eta nazioarteko finantza-sistemaren aurrerabidea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 93. orr.

Halaxe izan da Europako demokrazia burgesen sorreran.  Berria - Harian   2005-05-31

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik demokratiko.

Demokrazia egoeran ere, Aznarren denboran maiz ikusi dugun bezala, salbuespen egoerak erraz aplika daitezke bai politikan bai sistema judizialean, batik bat "terrorismoa" bezalako etsaiaren aurka.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 53. orr.

'Habanako gutuna' izenaz ezagutuko den demokrazia-hastapenei buruzko erabaki orokorra onestea.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 259. orr.

Reagan lehendakari amerikarren administrazioak eskatu zion filipindar diktadoreari bere botereari halako "demokrazia" itxura baten emaitea.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 190. orr.

Hala, urraketa horiei erreparatuta, defentsa ezin dela Konstituzioak ezartzen duen moduan garatu eta «egungo berme eta demokrazia erregimena» hausten dela dio Oleagak.  Berria - Harian   2006-01-10

Zalantzan jartzen da demokrazia-mota horretan sistemaren zilegitasuna baieztatzeko gehiengoen eta gutxiengoen arteko jokoa nahikoa ote den politika "mundializatu" denean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 224. orr.

5 (bigarren osagai gisa)

Garai hartan eta herri-demokrazia batean, ordea, besterik zen kontua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 42. orr.

Berlusconik zaldun demokrazia ezarri nahi zuen, non boterearen aristokraziako agintari goren-gorenak euren ekintzen erantzukizunetik kanpo egongo ziren eguneroko bizitzan.  Berria - Mundua   2004-01-18

Kritikoek esaten dute oinordetza-demokrazia bihurtzen ari dela egungo sistema politikoa.  Berria - Mundua   2004-03-07

Jainko demokrazia egon eta jainko hori demokraziaren sustatzaile nagusia balitz bezala.  Berria - Mundua   2004-01-18

Justiziarik gabe ezinezkoa baita ingurumenaren babesa izatea, are gutxiago ingurumen demokrazia lortzea.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 96. orr.

6 demokraziazko ik demokratiko.

PSOEk sortu dituen itxaropen faltsuei so egotea baino, mobilizatzeko deia egiten diogu, Euskal Herria bake eta demokraziazko jokaleku batera eraman ahal izateko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Karia hortarat Régions eta Peuples Solidaireseko alderdieri dei egina zuten ongi erakusteko egiten duten urratsa demokraziazkoa eta bakezkoa izan nahi dela.  Herria   2002-12-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebek demokrazia (3); askatasuna eta demokrazia (9); baina demokrazia (7); baita demokrazia (3); bakarra demokrazia (4); bake eta demokrazia (4); bakea eta demokrazia (21); batek demokrazia (3); benetako demokrazia (14); da demokrazia (22); dago demokrazia (3); dela demokrazia (3)

demokrazia ahuldu (3); demokrazia arriskuan (4); demokrazia babestu (3); demokrazia bat (12); demokrazia batean (26); demokrazia batean bizi (5); demokrazia baten (3); demokrazia bera (9); demokrazia berreskuratzeko (4); demokrazia berria (7); demokrazia berriro (3); demokrazia berriz (5); demokrazia berriz indarrean (3); demokrazia bultzatu (4); demokrazia da (4); demokrazia deitzen (4); demokrazia egoeran (3); demokrazia ekarriko (5); demokrazia eraikitzea (3); demokrazia ere (5); demokrazia eskatu (3); demokrazia eskatu zuten (3); demokrazia eskatzeko (3); demokrazia eta (93); demokrazia eta askatasuna (8); demokrazia eta askatasunaren (3); demokrazia eta bakea (8); demokrazia eta bakearen (4); demokrazia eta giza (3); demokrazia eta justizia (3); demokrazia eta legea (3); demokrazia eta oinarrizko (3); demokrazia eta sozialismoa (3)

demokrazia euskal (12); demokrazia euskal herriarentzat (8); demokrazia ez (22); demokrazia ez da (10); demokrazia ez dela (4); demokrazia eza (10); demokrazia eza salatu (3); demokrazia ezarri (13); demokrazia ezarri nahi (3); demokrazia ezarri zenetik (3); demokrazia ezartzeko (11); demokrazia ezartzen (3); demokrazia ezin (3); demokrazia falta (6); demokrazia formala (3); demokrazia gehiago (4); demokrazia hitza (4); demokrazia hitzarekin (3); demokrazia izan (3); demokrazia kontzeptuaren (3); demokrazia kristauaren (3); demokrazia liberalaren (3); demokrazia lortzeko (7); demokrazia maila (3); demokrazia mota (3); demokrazia nahi (6); demokrazia non (3); demokrazia oso (4); demokrazia parte (26); demokrazia parte hartzailea (10); demokrazia parte hartzailearen (7); demokrazia sendotu (3); demokrazia sendotzeko (3); demokrazia sistema (3); demokrazia soilik (3); demokrazia sozialista (3); demokrazia sustatzeko (5); demokrazia zer (6); demokrazia zer den (4)

den demokrazia (6); denek demokrazia (3); dio demokrazia (3); du demokrazia (4); duen demokrazia (11); dute demokrazia (9); edo demokrazia (3); egiazko demokrazia (5); ekialde hurbilean demokrazia (4); erabateko demokrazia (4); ere demokrazia (7); espainiako demokrazia (9); espainian demokrazia (5); eta demokrazia (131); eta demokrazia ekarriko (4); eta demokrazia eta (5); eta demokrazia euskal (4); eta demokrazia ezartzeko (3); eta demokrazia lortzeko (4); eta demokrazia parte (6); europar demokrazia (5); euskal demokrazia (5); euskal herrian demokrazia (4); ez da demokrazia (4); gure demokrazia (5); hauetan demokrazia (3); herrian demokrazia (4); herriaren demokrazia (3); hori da demokrazia (4); hori demokrazia (7); horrek demokrazia (5); hurbilean demokrazia (4); independentzia eta demokrazia (3); iraken demokrazia (5); iranen demokrazia (4); iranen demokrazia sustatzeko (4); jainko demokrazia (3); justizia eta demokrazia (5); kristau demokrazia (3); mailako demokrazia (3); mendebaldeko demokrazia (3); munduko demokrazia (4); nolako demokrazia (3); oinarritutako demokrazia (4); politikoak demokrazia (3); ustezko demokrazia (3); zein demokrazia (3); zuen demokrazia (4)

baina demokrazian (3); bakean eta demokrazian (7); da demokrazian (3); demokraziak eta (3); demokraziak ez (8); demokraziak ez du (3); demokrazian bizi (6); demokrazian bizitzeko (3); demokrazian eta (11); demokrazian ez (6); demokrazian ezin (3); demokrazian ideia (3); demokrazian oinarritutako (7); demokrazian sakontzea (5); demokraziarako batasuna (3); demokraziarako bidea (5); demokraziarako epaileak (8); demokraziarako epaileak erakundeko (6); demokraziarako liga (5); du demokraziak (4); espainiako demokraziak (4); espainiako demokrazian (4); espainiako sasi demokraziak (3); eta demokraziak (4); eta demokrazian (19); eta demokrazian oinarritutako (4); eta demokraziara (3); eta demokraziarako (6); eta demokraziarekin (3); frantziako demokraziarako (3); kristau demokraziak (4); sasi demokraziak (3)

alderdien legea demokraziaren (3); askatasuna eta demokraziaren (3); askatasunaren eta demokraziaren (12); aurkako eta demokraziaren (3); bakearen eta demokraziaren (3); da demokraziaren (12)

demokraziaren alde (27); demokraziaren aldeko (43); demokraziaren aldeko batasuna (3); demokraziaren aldeko batasunak (3); demokraziaren aldeko epaileak (4); demokraziaren alderdiko (3); demokraziaren arauak (7); demokraziaren aurkako (17); demokraziaren aurkako eraso (3); demokraziaren aurkakoa (11); demokraziaren aurkakoa da (3); demokraziaren aurkakoa dela (4); demokraziaren aurkakoak (3); demokraziaren azken (3); demokraziaren baloreak (3); demokraziaren bidean (11); demokraziaren bidean aurrera (4); demokraziaren defentsa (4); demokraziaren eta (43); demokraziaren eta askatasunaren (8); demokraziaren eta bakearen (6); demokraziaren eta giza (4); demokraziaren funtsa (7); demokraziaren gainbehera (3); demokraziaren gaineko (3); demokraziaren garaipena (7); demokraziaren historian (3); demokraziaren ikuspuntutik (4); demokraziaren izenean (17); demokraziaren joko (5); demokraziaren joko arauak (5); demokraziaren kontra (9); demokraziaren kontrako (17); demokraziaren kontrakoa (12); demokraziaren kontrakoa dela (4); demokraziaren kontrakoa izan (3); demokraziaren kontzeptua (3); demokraziaren mugak (4); demokraziaren oinarri (7); demokraziaren oinarria (5); demokraziaren oinarriak (11); demokraziaren oinarrien (3); demokraziaren oinarrizko (11); demokraziaren oinarrizko printzipioen (3); demokraziaren porrota (3)

dira demokraziaren (6); direla demokraziaren (3); du demokraziaren (5); ekintzak demokraziaren (3); erabakia demokraziaren (4); erreferenduma demokraziaren (3); espainiako demokraziaren (6); eta demokraziaren (95); eta demokraziaren alde (9); eta demokraziaren aldeko (11); eta demokraziaren aurkakoa (5); eta demokraziaren bidean (5); eta demokraziaren kontrako (3); eta demokraziaren oinarrizko (3); euskal demokraziaren (3); izenean demokraziaren (3); kultura eta demokraziaren (3); legea demokraziaren (3); osatutako upld demokraziaren (3); politikaren eta demokraziaren (3); ppk demokraziaren (3); upld demokraziaren (4); upld demokraziaren aldeko (4)

barne demokraziarik (3); dago demokraziarik (6); demokraziari buruz (4); demokraziari buruzko (4); demokraziari eta (4); demokraziari kalte (3); demokraziarik ez (10); demokraziarik ez dagoela (3); demokraziarik eza (11); demokraziarik ezaren (3); demokraziarik gabeko (3); demokraziaz ari (3); demokraziaz eta (5); demokraziaz hitz (7); demokraziaz hitz egiten (3); diote demokraziari (3); eta demokraziari (13); eta demokraziarik (3); eta demokraziaz (3); eta demokraziazko (3); ez dago demokraziarik (6)


demokraziazale izond demokraziaren zalea dena, demokrata.

John Stuart Mill ingeles pentsalari liberal eta demokraziazalearen hiru saiakera nagusiak eman dituzte argitara, euskaratuta.  Berria - Kultura   2004-09-11


demokraziondo

-Zer demokrazia eta demokraziondo! -erantzun zuen, zorrotz, Cristina andreak-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 305. orr.


demokristau izond/iz demokrata-kristaua, kristau-demokrata.

On Camillo eta Peppone, apaiz demokristaua bata eta alkate komunista bestea, Pinocchiorekin batera, literatura italiarreko pertsonaiarik ezagunenak dira mundu osoko irakurleen artean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 9. orr.

«Komunitateen big-bang» delakoa iragarri du Flandesko CD&V alderdi demokristauak.  Berria - Mundua   2004-06-12

Ibarretxe alderdi demokristau abertzale eta erreformatzaile batek jarritako agintaria da.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 128. orr.

Forza Italiak, UDCko demokristauek, eskuineko Aliantza Nazionalak eta Lega Nord federalistek osatutako gobernua.  Berria - Ekonomia   2004-07-06

Atzera buelta egin, herrira itzuli eta demokristauen egoitza aurrean gelditu ziren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 333. orr.

Demokristauek ere ultimatuma eman diote Berlusconiri.  Berria - Mundua   2004-07-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderdi demokristauak (4); jarrera duten demokristauak (3)


demolinguistiko izond hizkuntza-demografiari dagokiona.

Zentzuzkoak ziren arrazoiak: gertakari linguistikoak, soziolinguistikoak eta demolinguistikoak zeuden aukeraren oinarrian.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 89. orr.

Euskararen informazio demolinguistikoa (hizkuntzaren demografia) erabilgarri izateko datuen espazioa, beren kokapena, ondo zehaztea behar-beharrezkoa dela esan zuen Isasik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Demolinguistikoa, hau da, ahalik eta hiztun kopuru hazienak erabiltzea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 33. orr.


demoniño ik demonio.

demoniako izond deabruarena. ik deabrutiar.

Gizakiaren altxor espiritual nagusia, bere borondate arrazionala, indar espiritual demoniako batetik erreskatatzeko borroka.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 156. orr.

Denboran zehar, Mendebaldeko jentilen borondateak judu-helburu ekonomiko honetan izan zuen gero eta kontzentrazio demoniakoagoak sari bikaina izan zuen emaitza gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 202. orr.

Germaniar neobarbarismo demoniakoaren igarleek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 164. orr.


demoniakoki adlag era demoniakoan.

Limes-a ez zen izan zibilizazioaren gordeleku bakarrik, baita probidentziazko salbagailu ere barbaro erasotzailearentzat berarentzat, bere baitan zituen indar demoniakoki autosuntsitzaileen aurka.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 153. orr.


demonino ik demonio.

demonio (308 agerraldi, 88 liburu eta 17 artikulutan; ETCn 1.471 agerraldi; orobat demonino g.er. eta demoniño g.er.) 1 iz deabrua. ik deabru.

Zazpi aldiz ezkondua zen Sara hori, baina Asmodeo demonio gaiztoak hil egin zizkion senar guztiak, berarekin ohean elkartu baino lehen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 107. orr.

Demonio edo izpiritu gaiztoren batek gizon nahiz emakume bati eraso egiten dionean, erre itzazu honen aurrean arrainaren bihotza eta gibela, eta amaitu dira erasoak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 114. orr.

Ehundaka demonio bidearen beheko aldetik aurrera zetozen eta babes lerrorako aldapari ekiten hasiak ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 169. orr.

Ez al dakizue Azpimunduko demonioak hemendik dabiltzala, den-dena errausten eta zapuzten?  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 139. orr.

Azpimundura bidaliko zaitut zeure demonio kirastunekin batera!  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 154. orr.

Kalejira demonio nekrofagoekin, Gilderoy Lockhart.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 42. orr.

Zeren lehenbailehen egotzi behar baitzitzaion demonio gaixto hura gorputzetik, mutilak onerat eginen bazuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 371. orr.

2 irud/hed

Baina, zer egin lezake, egungo gizartean, sabelean demonio zoragarri bat sortu zaionak, kasik inguru guzia aingeru zuri totalitarista aspergarri baten alde jarri denean? mundu guziak nere (bere?) demonio gaiztoa aingeru txintxoz mozorrotu nahi duela ikustean?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 75. orr.

Demonio ilegorri hura zutitu eta oihuka hasi zitzaidan: [...].  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 152. orr.

Gizaera, nortasuna, nork bere baitan daraman demonioak moldetzen baitu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 75. orr.

3 (irain hitz gisa)

-Demonio ergela..., entzuidazu -ahapeka ari zen ahots larrituaz, bere eskuak besaulkiaren beso banatan jarrita, niri mugimendurik txikiena ere galarazteko-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 43. orr.

Isil hadi, demonio ergela!  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 21. orr.

-Idealista ergela!... beti malenkoniaz joa, bere baitan bildua, eta orai hau! Demonio alua!-.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 60. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Demonio armadaren gibel aldean, Gol zaldiaren gainean lepoa luzatzen saiatzen ari zen gertatzen zena ikustearren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 171. orr.

Demonio hordak ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 126. orr.

Eta sinetsi ere ez dut sinesten, demonio aldra batek gure herria suntsituz gero, gutarikoak defendatu gabe geratuko direnik.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 147. orr.

-Ito nadila demonio putzuan!  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 161. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haurrak behar bezala babestuta ez daudenean, haien odola edo bizi-ahalmena zurrupatzen du banpiro baten gisa, eta indar horrekin sortzen ditu seme-demonio gehiago. ik beherago 6.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 227. orr.

6 (izenondo gisa) ik demontre 3.

Ez dut neska demonio hori berriro ikusi nahi.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 122. orr.

Hori mutil demonioa!  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.

Non ote da emakume demonio hau?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 47. orr.

-A zer familia demonioa: igarlea, saltzailea eta espia.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 21. orr.

Zakur borrokak salatu dituen atso demonio horietako bat.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 107. orr.

Aurkako sentimenduak sortzen zizkion oraindik pirata demonio hark.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 101. orr.

Zapata-garbitzaile zimur demonioa!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 180. orr.

Etorri berriak eskumuturrak igurtzi zituen, bizkor; laxagoa lotzea bahuen, beltz demonio horrek!  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 45. orr.

-Hik ere ikasi dun hitz demonio hori, Fiona?  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 99. orr.

-Zer grina demonio duk hik?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 133. orr.

Nire biloba eta zure osaba zena ere, Julen, hemen dago, Sida demonio horrek harrapatuta...  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 138. orr.

Laster batean inguratu zaio adiskide bat laguntzera; beste bi, gero; beste lau, hurrena; baina ez dute maratila demonioarekin asmatzen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 10. orr.

Demoniozko hiri demonio hartan, demoniozko ikuskizuna kale demonioetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 30. orr.

7 (adizlagun baten eskuinean) adkor

Gero, aparkalekutik azkar demonio atera, eta ezkerretara jo dute kale zabal batetik, gurpilak erre beharrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 12. orr.

Kontuak kontu, tripa hutsik eta azkar demonio ekin nien neure kankarrekoei, halako suertez non, ordu bete geroago, laugarrena edan orduko, tristezia mugagabe batek baizik ez baininduen lotzen errealitateari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 212. orr.

Serio demonio jarri.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 51. orr.

Bistan da sasoi-sasoiko daudela eta kirola serio demonio hartu dutela.  Berria - Kirola   2006-01-27

Zu ere engranajearen zati bat zara, gu bezain biolento eta hiltzaile, baina kontzientzia lasai demonio duzu lan zikina guk egiten dugulako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 148. orr.

Argi demonio esateko, sekula ez da ezagutu hura baino mutiko harroputzagorik.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 54. orr.

Ikasleek zintzo demonio bete zuten agindutakoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 93. orr.

Eta ohera sartuko haiz, bestondoa trankil demonio ematzera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

Hor non sartzen zaigun atetik barrenera, ikusi ere egin gintuen ate atzean nola geunden kuzkur demonio.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 72. orr.

Goi aldean, paparraren hasieran bertan, botoiño moñoño bat izango lukeena zehatz demonio marraztua.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 153. orr.

• 8 interj ik demontre.

-Demonio, utz nazazu bakean -oihu egin nuen. -Demonio!, gorrotatzen ditut -esan zuen Monak, besoak antxumaturik-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 61. orr.

Kakazaharra, kakazaharra, demonio...!  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 62. orr.

Portatu diskrezioz, demonio!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 257. orr.

Non sartu zara, demonio...  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 58. orr.

Konturatuko ziren gero beroa sentitzen zela, ez Egipton bezainbat, baina bai, demonio, egun batzuk benetan beroak zirela.· Mila demonio! -egin zuen oihu Starkeyk.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 23. orr.

-Mila deabru eta bi mila demonio, norekin eta nola...?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 30. orr.

Arraio demonio! ez al zen konturatzen nik ez nuela ezertxo ere sentitzen!  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 29. orr.

Eta nik baietz egin nuen berehala buruarekin, baietz demonio, ea ez al nuen irudimena kontrolatzen ikasi.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 151. orr.

9 (galdetzaile baten eskuinean) ik demontre 2.

Nor deabru zaitut eta nora demonio zoazkit?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 265. orr.

Gamma izpi bat zer demonio zen jakitea desiratu zuen, ze itxura ote zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

ik beherago 12.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

-Eta zu zein demonio madarikatu zara?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 125. orr.

Nondik demonio atera ote da zozo-mikote halako hau?!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 57. orr.

Zergatik demonio egon behar ote dute oheek ondo aireztatuta, ikusita umeek holako presa eskergabez utzi zituztela abandonatuta?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 199. orr.

10 demoniozko izlag

Demoniozko hiri demonio hartan, demoniozko ikuskizuna kale demonioetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 30. orr.

Onartu zuen, gainera, pobreziaren kontrako borroka bere bizitza osoko zeregina izan zela demoniozko euri haiez geroztik.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 61. orr.

11 demonioak hartu

Demonioak hartu balitu bezala joan ziren mojak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 216. orr.

· Gerrariek demonio guztiek hartuta egiten zuten oihu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 64. orr.

Atsoa eliz bidean doa / Gona gorria jantzirik, / Ezkondu behar, behar duela / Demonioak harturik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 218. orr.

12 zer demonio interj ik demontre 2.

Ederto funtzionatzen nuen, zer demonio, herriko kanpaijole handiena izanda ere prest izaten nuen fusila behar zenerako.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.

-Zer demonio, debaldetan gelditu niza gaur?  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 147. orr.

-Ez, neska, ez. Zer demonio. Ezin dun horrela arrazoinatu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 171. orr.

Bai, baina zer demonio Behar baino zazpi edo zortzi mila pieza gutiago baizik ez zituzten zenbatu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 193. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asmodeo demonio (4); azkar demonio (5); demonio atera (3); demonio guztiak (4); demonio hori (4); demonio horiek (3); demonio hura (4); demonio jarri (3); demonio nekrofagoekin (4); edo demonio (3); hau demonio (3); kalejira demonio (4); kalejira demonio nekrofagoekin (4); lasai demonio (10); mila demonio (3); non demonio (5); nora demonio (3); serio demonio (13); zer demonio (9); zintzo demonio (5)


demoniokeria iz deabrukeria.

Demoniokeria da.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.


demoniologia iz demonioaren azterketa.

Kultura handikoa, demoniologiak tentatzen zuen.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 76. orr.


demonizatu, demoniza, demonizatzen du ad demonio izaera eman.

Orain erromantizatua XlX. mendean tuberkulosiarekin kasu, orain demonizatua minbizia eta are gehiago egun hiesarekin gertatzen den legez, Susan Sontagek humanismo ariketa horren bidez ikustarazi zigun zenbateraino den ahaltsua norbanakoon borondatea, zigorrarekin estu lotua edo zigorraren mozorroz arinki hedatzen den pentsamenduari aurre egiteko.  Berria - Kultura   2004-12-29


demonizazio iz demonizatzea.

Rocco Buttiglione kultura ministroa kexu agertu da [...] eta bere nagusiaren irudia defenditu du: «Demonizazio kanpaina dago».  Berria - Kultura   2006-04-12


demonografo iz deabruak deskribatzen aditua den pertsona.

Debruaren zigilu hau seinale txiki bat da; puntu horretan larruak sentikortasun guztia galtzen du, hala diote behintzat garai hartako legelari demonografo guztiek.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.


demonstratu ik demostratu.

demonstrazio ik demostrazio.

demontre 1 interj harridura, haserrea edo kidekoak adierazteko hitza. ik demonio 8.

Demontre!  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 143. orr.

-Demontre! -esan zuen Martinek-, hemen hotz handia egiten du.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 169. orr.

-Demontre -izututa esan zuen Mirarik-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 26. orr.

Baina, demontre, ez esan barregarria ez denik!  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 90. orr.

Ez, demontre, uste dut Hynes hori baino zerbait gehiago dela...  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 183. orr.

Neka-neka eginda, demontre!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 223. orr.

Nahikoa da egun batekin, demontre! -eskatzeko, demontre! -ekin zion berriro, alferrik baina, Napoleonek.  Berria - Kirola   2006-05-09

2 (galdetzaile baten eskuinean). ik demonio 9.

Zer demontre nahi duzu? -galdetu zion zakar. ik beherago 6. Eta zer demontre lortu nahi duk hik anaia bat duan itxurak eginez!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 265. orr.

-Baina... nor demontre duzu gogoan?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 132. orr.

Nork demontre pentsatu behar zuen ihes egingo zuenik?  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 309. orr.

-Noiz demontre esan behar diguzu operatuta zauden ala ez?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 140. orr.

-Aizu, Gianfranco, noiz demontre aterako gara? Badira bi ordu makillatuta nagoela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 75. orr.

Eta, nola demontre zeureganatzen dituzu?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 27. orr.

Kezka bat nuen, halere, eta ez txikia: nola demontre bukatuko dut hau?  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 201. orr.

Kristala kristalaren kontra, zipriztinak eta -nola demontre?- xaboi apur bat begian.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 122. orr.

Oraindik ez dakit non demontre erosten zuen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 101. orr.

-Ez dakit batere non demontre garen! -oihukatu zuen arrantzaleak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 229. orr.

-Epa, Stan, nondik demontre hator?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 269. orr.

Nora demontre garamatza horrek?, galdetu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Zergatik demontre biziko ote da jendea hirietan?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 269. orr.

3 (izenondo gisa) ik demonio 6.

-Ume demontre hau -esanaz agurtu zuen Justo-, ez duela irekiko eta ez duela irekiko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 231. orr.

Baina ez, aizak, ez duk bidezkoa, sutan jartzeko modukoa duk burges demontreek hau guztia jatea!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 45. orr.

Amesgaizto demontre horrek beti uzten du ezertarako gogorik gabe, tristuraz eta melankoliaz betea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 145. orr.

Horra zertarako balio zuten formula demontre haiek!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 254. orr.

Ortuzainak barre egiten zuen atseginez; bi gizonak maite zituen, urdai arrautzopila egingo ziela agintzen zien, "Paris demontre horretan" inon jango ez zuten bezalakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 285. orr.

Zuek ezin duzue ezer jakin, zuek ume demontreok!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 413. orr.

· Sandra zuen izena, baina ez naiz gogoratzen ez abizenaz, ez eta zein erakunde demontretakoa ote zen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 90. orr.

4 (izen gisa)

'Erdu etxera, demontre hori!!' agintzen zen ozenago.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 30. orr.

Gogoan ote du hori demontre horrek?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 109. orr.

Alde hemendik, demontreok!  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 73. orr.

Aski dun, demontrea! -zaldiek irrintzi egin zuten, aitari arrazoi eman nahi baliote bezala -.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 47. orr.

5 demontreko izlag

Liburu-denden salmenta kopurua demontreko barometroa da gizartearentzat".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 216. orr.

6 zer (orobat ze demontre) interj ik demonio 12.

Zer demontre!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 59. orr.

Zer demontre! -esan zuen mutilak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 111. orr.

-Zer demontre, Bautista!  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 97. orr.

Hi detektibe... itxura badaukak, zer demontre!, ez haiz gaizki moldatuko -besoa luzatu zuen berriro-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 41. orr.

Horrelakoxea zen Ignatius Gallaher; eta, zer demontre, nahitaez miretsi behar.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 105. orr.

Eta gainera, zer demontre!, neurri batean ez zitean inori kontu eman beharrik, ez batak eta ezta besteak ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 162. orr.

Eta joan egin behar, zer demontre; erosi zuenetik bigarren edo hirugarren aldia zuan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 53. orr.

· 'Ze ama eta ze demontre!' esan zuen Juan Bautistak irribarrez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina zer demontre (9); dakit nola demontre (5); dakit zer demontre (3) demontre ari (4); demontre aurkitu (4); demontre biziko (3); demontre da (5); demontre egin (6); demontre egiten (3); demontre egon (3); demontre gertatu (4); demontre gertatzen (10); demontre ote (4); demontre sartu (6); demontre zen (3); ea zer demontre (4); eta zer demontre (3); noiz demontre (8); nola demontre (33); non demontre (17); non demontre aurkitu (3); non demontre sartu (4); nor demontre (6); nora demontre (4); ze demontre (21); zer demontre (75); zer demontre ari (4); zer demontre da (4); zer demontre egin (5); zer demontre egiten (3); zer demontre gertatu (3); zer demontre gertatzen (10); zer demontre ote (3)


demostraketa iz demostrazioa.

Graph demostraketa As Crew kolektiboarekin.  Herria   2001-05-31


demostratibo izond demostratzen duena.

Inferentzien, ondoz ondoko inplikazioen eta arrazoiketa demostratiboen ordena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 66. orr.

Matematikak eredua izan dira diskurtso zientifiko gehienentzako, zorroztasun formal eta demostratibora heltzeko euren ahaleginean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 214. orr.

Dagoeneko gertatu diren gertaera enuntziatiboen sail batean aurkitzen da; denbora demostratibo batean ezartzen da, bertan aurreko uneak ez dira sekula galtzen, eta, beraz, ez dute behar berriro ekitea eta berdin-berdinak errepikatuak izatea atzera presenteak egiteko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 110. orr.


demostratu, demostra, demonstratzen (orobat demonstratu g.er.) 1 du ad frogatu.

Aurkako efektua ere demostratu da laborategian, hau da, tentsio mekanikoa sortzea korronte elektrikoa igarotzean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 36. orr.

Egia hau demostratuta dagoela iruditzen zait, nahiz eta jakin paradoxa bat irudituko zaiela adimen laburrekoei.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 33. orr.

Baina demostratuko baldin banu heriotza ez dela ez beharrezko eta ez egoki, irabazia nuke humanitatearen kausa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 77. orr.

Izan ere, hamargarren kapituluan argudioen bitartez saiatu banaiz ere demostratzen monarkia beste Estatu mota guztiak baino aproposagoa dela, aitortzen dut horixe dela liburu honetan ez demostratuta baizik probable bezala gelditu den gauza bakarra.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 54. orr.

Ideia honi baitagokio soilik, gizakia libre izatea eta besteentzat desiratzea bere buruarentzat desiratzen duen ongia, gorago demonstratu dugun bezala.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 501. orr.

Ez da demostratu torturatu dituztenik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 191. orr.

Ez al zituen gorroto dogma guztiak, demostratu gabeko baieztapen guztiak, inperatibo guztiak?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 66. orr.

2 erakutsi.

Nola edo hala, ez nintzela emakumea demostratu nahi nuen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 185. orr.

Egunen batean, zu baino gizonago naizela demostratuko dizut!  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 41. orr.

Penagarria duk, zeren eta hik liburu pare bat argitaratu eta horretarako balio huela demostratu baihuen, ez nik bezala, ikusten duk?  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 75. orr.

Edo zerbait garela demostratu nahi dugulako...  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 61. orr.

Sasoian zegoela demostratzeko, dudarik gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 152. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Gauza demostratua da gizakiak, gizaki denetik, errealitatea ikusi, interpretatu, dominatu behar izan duela; gure haitzuloetan dauzkagu frogarik bikainenak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 16. orr.

Fenomeno demostratua da, terrorismoa dagoen lekuetan delinkuentzia baxua dela beti...  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 124. orr.

Logika hutsa irakaspen demostratua da eta bertan denak a priori ziur-ziurra izan behar du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 56. orr.

Horregatik, honela inoiz ezin da hipotesi bat egia demostratuan eraldatu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 267. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dela demostratuz (3); demostratu behar (4); demostratu nahi (7); demostratua da (3); demostratua geratu (3); demostratuko dizut (3); demostratzen ari (3); ezer demostratu (4); gizonago naizela demostratuko (3); naizela demostratuko dizut (3)


demostrazio (orobat demonstrazio g.er. eta demostrazione g.er.) 1 iz frogatzea, froga.

Matematikaren oinarrizkotasuna definizio, axioma eta demostrazioetan funtsatzen da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 252. orr.

"Ezein triangelu angeluzuzenek ez du azaleratzat karratu bat" emaitzaren demostrazioaren erdian, Diofanteren Aritmetikak liburuaren ertzean betiere, aieruaren froga bat aurkitu zuen Euler-ek, n=4rako.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 424. orr.

Zer arraiotarako baliatuko zitzaien matematikako demostrazio ezezagun haiek edukitzea?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 106. orr.

Nola aterako zuten ondorio hori demostrazio baten bidez ez bazen?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 136. orr.

Garai hartan, Holmboek ez zion inolako akatsik aurkitu Abelen demostrazioari; ez, behinik behin, formula hura aztertu zuten beste matematikariek baino areago. Haiek asmatu zuten demostrazioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 319. orr.

Paper-orri puska batean nahi adina leku izango zuen bere demostrazioa zehatz-mehatz idazteko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 378. orr.

Historiak hala jasoko du ezintasunaren demostrazioa izan zela lehenengo demostrazio matematikoa!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 137. orr.

Kasu honetan, ordea, frogak demostrazio baten ziurtasun apodiktikoa duela aurrez ikusten da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 263. orr.

Beraz, argi dago Jainkoaren existentziaren, Haren batasunaren eta Haren gorpuzgabetasunaren frogak soil-soilik munduaren betierekotasunaren hipotesitik erdietsi behar direla, demostrazioa horrela erabatekoa izango baita, mundua betierekoa zein sortua izan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 187. orr.

Giza gorputza [...] zilborretik abiatuz trazatutako zirkuluan eta horri dagokion karratuan inskribatzeko modukoa izatea da gorputz horren perfekzioaren azken demostrazioa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 220. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Alfabetoa greziar mundura zertxobait lehenago iritsi izanak mesede egin zien demostrazio bidezko jarduera haiei.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 186. orr.

· Bikiak matematika-demostrazio baten grinak hartuak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 140. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere demostrazioak (11); demostrazio baten (5); demostrazio haiek (3); en demostrazioak (3); eta demostrazioak (3); grosrouvrek bere demostrazioak (3); nire demostrazioak (3)


demostrazione ik demostrazio.

demotiko iz egiptoar herri idazkera.

Grezieraz, edo demotikoz (garai hartako Egiptoko idazkera arruntaz, alegia), tinta horia mirra-uretan diluituz idatziak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 151. orr.

Ptolomeo III.a faraoiaren dekretua [...] demotikoan eta grezieraz idatzia duen Kristo aurreko 238. urteko granitozko harri grisa aurkitu du Alemania eta Egiptoko arkeologoz osatutako talde ikertzaile batek, Nilo ibaiaren deltan.  Berria - Kultura   2004-04-20


dena
1 denetariko ik denetariko.
2 den-dena

Udazkenaren etorrerari amore emanez bezala, den-dena tristatu egin zen nire inguruan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 109. orr.

Den-dena galdu zuen batera, kolpe bakar batez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 280. orr.

Sugarra ez da itzaliko, eta den-dena hartuko du suak, hegoaldetik iparralderaino.  Elizen arteko biblia   Ez 21,3

Kontua, dena den, ez da agortzen horretan.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 19. orr.

Eguzkipean gertatzen denari begira egon izan naiz, eta horra, den-dena huskeria da, haizea atzeman nahi izatea bezala.  Elizen arteko biblia   Koh 1,14

Ontzietako mastek, eskifaien aldarriak, kaioen hegalaldiak, lehorrekoen joan-etorriak, den-dena zitzaidan arrotz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 231. orr.

-Den-dena diat gogoan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 107. orr.

-Den-dena dugu Jainkoaren nahikariaren araberakoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 74. orr.

Den-dena hetsia, herioaren itxura ematen zuela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 183. orr.

Harritzekoa, den-dena datorkit gogora orain arte sekula etorri ez zaidan bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 29. orr.

Den-dena laztandu: ilea, garondoa, belarriak, lepoa, bizkarra, ipurmasailak, aldaka, izterrak, bernak, oinak...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 140. orr.

Den-dena egoera bikainean utzi du, Clinten esanetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 70. orr.

Orduan esan nuen nire artean Jainkoa handia dela eta den-dena zoragarri antolatua zegoela, bizitza sinplea da eta jendea ez da konturatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 66. orr.

Aladinek den-dena aztiak esan bezala bete zuelarik, gorakoan fruitu miresgarri haietako batzuk hartu zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 213. orr.

Alabaina, hitzek ezin dute den-dena adierazi, ezta hurrik eman ere Han zeukatean, den-dena, nire aurrekarien kondena-agiritegian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 170. orr.

Ireki zuenean, ustelduta zegoen barruan den-dena: jantziak, liburuak, kutxatilak...  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 64. orr.

Opari xumeak onartzen ez dituenak dena nahi dik, seguru aski, den-dena.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 146. orr.

Dena berdina zen: izarak, hormetako pintura horia, [...]; den-dena, salbu eta Alaitz: nire emaztearen ordez Alaitz baitzegoen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 115. orr.

Orduan den-dena denari Jainkoa edo Unibertsoa deritzagu, eta guttien-guttiena denari partikula elementala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 66. orr.

Iluntasunik ilunean ere, gauez eta egunez, egunez eta gauez, egiten dugun guztia ikusten duzu Zuk, den-den-den dena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 26. orr.

3 dena dela (4224 agerraldi, 173 liburu eta 919 artikulutan; ETCn 10.835 agerraldi) dena den.

Dena dela, poztu nintzen, eliza ondoan, aitatxi ikusi nuelarik!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 113. orr.

Ez zen, dena dela, inorendako kalte izan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 89. orr.

Ez du, dena dela, axola handirik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Azken boladan, dena dela, aldatu samarra zebilean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 162. orr.

Onartzen baldin badugu, dena dela, datu horiek egokiak direla, hau da, EAEn errazago aurkitzen dutela lana LBH egiten dutenek, honek esan nahiko luke EAEko eta Espainiako egoerak desberdinak ditugula.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 32. orr.

-Kontatu behar ez niakeen xehetasun bat emango diat, dena dela.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 94. orr.

Jendeak, dena dela, lasai hartzen du lana.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 28. orr.

Begirada eman tresnari, begirada luzea dena dela, eta berriro kutxan gorde zuen, hartutakoan bezain arretatsu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 115. orr.

Gutako inor ez zegoen erregea zerbitzatzeko, errepublikazaleak eta iraultzaile ohiak baikinen gehienok; dena dela, gutxi batzuek baino ez zuten jarraitzen "ez dira pasatuko" aldarriarekin tematurik, zapalgailu zilindroa gainetik pasatua zitzaiela jabetu ere gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 117. orr.

Ate-joka ez zitzaidan behintzat inor etorri eta tira; dena dela, nik ezin ulertu zergatik tematzen zen Ivy, bestelako bere iritzietan-eta emakume modernoa izanik, gure harreman hura ezkontza bihurtzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 43. orr.

Oso azkar erretiratu ninduan, dena dela.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 97. orr.

Pasternaken Zivago Doktorea Italiako argitaletxe komunista batek argitaratu zuen, eragozpen eta zailtasun handiz, dena dela.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 70. orr.

· Bai, zuk esaten duzuna esaten duzula, oroitzapen ona duzu Luisekin izandakoaz, izandako hori dena dela.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 69. orr.

3a dena delako (311 agerraldi, 101 liburu eta 53 artikulutan; ETCn 3.198 agerraldi)

Gure landroverra marga edo dena delako buztin labainkor hartan zegoen ardatzeraino sartua.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 75. orr.

Esne-zopak, edo galletak, edo morokila edukita, zertarako nahi duzu korfleis edo dena delako asmakizun hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Jesus!, Walter-en musikak edota dena delako zerak txora-txora egiten naute.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 25. orr.

Esne-zopak, edo galletak, edo morokila edukita, zertarako nahi duzu korfleis edo dena delako asmakizun hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Horratx erromes, behartsu, alfer, pikaro edo dena delako bagamunduen aspaldiko martingala. katagorria edo dena delakoa ere horixe besterik ez zen, zelaiko hondamendiarekin, stadiumeko kaosarekin kontraste erabatekoa egiten zuen edertasuna, loraldi txikia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 71. orr.

Dena delakoa esaten dudala ere, gero eta gehiago erresumintzen baitzaitut, nonbait.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 34. orr.

Oiher salako mahai ondoan eserita dago, bere dragoi bolak edo dena delako horiek marrazten.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 117. orr.

Eta berdin ustez Metropolis horren lana aztertu zuten hiru aditu edo dena-delako horien kontuarekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 243. orr.

Hardy edo dena delako horrengatik?  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 185. orr.

Sistema immunologikoaren antigorputzak, dena delakoagatik, modu izugarri bortitzean hasten dira gorputzaren beraren ehunei eraso egiten eta dena suntsitzen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 27. orr.

Musika jotzen ari delarik, berdin dio konpaktoan, irratian edo dena delakoan, bere erasoaren iraina nabarmentzen du buruak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 107. orr.

Zer dakita nik, epailearena, forentsearena, poliziarena edo dena delakoarena...  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 66. orr.

4 dena den (7332 agerraldi, 124 liburu eta 2491 artikulutan; ETCn 28.662 agerraldi –denak presntsakoak-) aurreko esaldian adierazten dena gorabehera, eta hura osatuz, esaten denari laguntzen dion esapidea. ik nolanahi 4.

Dena den, gu orain hemen nazioaz ari gara, jakinez euskarazko "sorterria" besterik ez dela izaitez nazioa.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 57. orr.

Dena den, pikoak, erlijiozko karga sinbolikoa du zaharrena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 86. orr.

Dena den, gauzak horrela izanik ere, behar ditugu hitz hauek atxiki.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 385. orr.

Campeche, dena den, hiria da oraindik, giza kolonia bat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 48. orr.

Historia garratz hartan bazen zerbait, dena den, Ez ahantz, dena den, gerlariak ez ezik, Jainkoaren hitza hedatuko duten gazte jakintsuak ere behar ditugula.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 40. orr.

Zu, Loretxu, nahiz ez zaitudan sekulan ikusia, baina haatik ikusi nahi gorria, eta nahiz arras guti solastatuak garen, dena ere minitel lauso baten bitartez, zu, dena den, ez zarela enetzat hain arrotza!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 23. orr.

Ondo ezagutzen nuela uste dut; [...] neure burua bezainbat ezagutzen nuen, eta badakit ardura osoz saiatzen zela gizonekiko erakarmen hura modu egokian bideratzen; dena den, ordea, iruditzen zitzaidan gizaseme basatienak zituela gogoko, ematen baitzuen bere izaera adeitsu eztia kontrako energia basaz behar zuela elikatu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 88. orr.

Nagusiak, bere asmoaren kontra, emaztetzat hartzen ez badu, atsegin ez duelako, ez du haren berrerospena galaraziko; dena den, ez du atzerritarrei saltzeko eskubiderik, iruzur egingo lioke eta.  Elizen arteko biblia   Ir 21,8

Ez orain, dena den.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 215. orr.

Düsseldorfekoa omen zen, nire aldameneko hori, eta ez hain gaztea ere: hogeita hamarretik gorakoa bai behintzat, ni baino gazteagoa dena den.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 8. orr.

Tira, ez al dizu sekula lorerik bidaltzen, dena den?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 188. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 11 aldiz agertzen direnak)

den dena aitortu (5); den dena azaldu (3); den dena egin (3); den dena ematen (5); den dena esan (7); den dena ezin (6); den dena galdu (5); den dena geldirik (3); den dena hutsik (5); den dena ikusi (5); den dena jakin (3); den dena jakitea (3); den dena kontatu (23); den dena kontatuko (7); den dena kontatzen (3); den dena ondo (4); den dena prest (4); den dena suntsitu (3); den dena ulertu (6); den dena ulertzen (5); den dena utzi (4); den dena zekiela (4); den dena zekien (7); den dena zeukan (4); den denak eraman (3)

dena agerian (11); dena ahazten (12); dena ahaztu (21); dena aitortu (20); dena aldatu (45); dena aldatu da (12); dena aldatu zen (11); dena aldatzen (24); dena aldatzen da (11); dena alde (22); dena alferrik (34); dena amaitu (23); dena apailu (11); dena argi (41); dena argitu (17); dena atera (12); dena aurkitu (12); dena azaldu (20); dena azaltzen (11); dena aztertu (12); dena bare (11); dena bat batean (11); dena bat izan (22); dena batera (63); dena behar (33); dena behar bezala (18); dena beltz (15); dena bera (22); dena berdin (28); dena berria (11); dena berriro (14); dena berritua (12); dena berriz (14); dena bertan behera (30); dena bete (12); dena betetzen (19); dena beti (22); dena bezala (15); dena bihar (11); dena biltzen (12); dena bost (15); dena bukatu (33); dena da (575); dena da posible (21); dena dago (83); dena daki (18); dena dakigu (11); dena dakizu (11); dena dauka (13); dena dela (2046); dena dela ere (14); dena delako (136); dena delako hori (19); dena delakoa (87); dena delakoagatik (12); dena delakoak (32); dena delakoari (11); dena delarik (11); dena den (3669); dena du (31); dena du alde (13); dena duk (19)

dena egia (22); dena egin (84); dena egina (26); dena eginda (21); dena egingo (12); dena egitea (13); dena egiteko (29); dena egiten (60); dena eman (104); dena eman behar (25); dena emanda (13); dena emango (20); dena emateko (32); dena emateko prest (18); dena ematen (54); dena ematera (11); dena entzun (21); dena entzuten (24); dena erabakita (18); dena eraman (13); dena ere on (26); dena errazagoa (11); dena erre (17); dena esan (84); dena esan behar (31); dena esana (12); dena esanda (36); dena esanda dago (20); dena esateko (21); dena esaten (22); dena espantu (30); dena estaltzen (13); dena euskal (12); dena euskaraz (28); dena ez (346); dena ez baita (11); dena ez da (137); dena ez dago (14); dena ez dela (25); dena ez zen (26); dena ezin (41); dena gaizki (20); dena galdu (42); dena galdua (22); dena galduta (22); dena galtzen (13); dena garbi (22); dena gelditu (11); dena gertatu (22); dena gertatzen (44); dena gertatzen dela (29); dena gezurra (32); dena gogoan (12); dena gure (16); dena hankaz gora (32); dena hartu (20); dena hartzen (14); dena hemen (12); dena hondatu (13); dena hor (13); dena horrela (11)

dena ikusi (46); dena ikusita (17); dena ikusten (42); dena ilun (31); dena irabazi (24); dena irentsi (12); dena isilik (16); dena itzuli (13); dena izan (62); dena izan da (13); dena izan zen (15); dena izango (34); dena izango da (20); dena izorratu (12); dena jainkoaren (11); dena jakin (39); dena jakin nahi (12); dena jakingo (11); dena jakiten (11); dena jan (13); dena jestu (13); dena joan (11); dena kantu (17); dena kendu (16); dena kolore (14); dena konpondu (12); dena konponduko (25); dena konponduta (14); dena konpontzen (14); dena kontatu (88); dena kontatu zion (16); dena kontatuko (22); dena kontatzen (24); dena kontrolatzen (11); dena kontrolpean (31); dena kontuan (14); dena larderia (14); dena lasai (16); dena lausengu (12); dena libre (15); dena mehatxu (28); dena nahasten (22); dena nahastu (13); dena normal (16); dena ondo (241); dena ondo atera (19); dena ondo badoa (11); dena ondo egin (13); dena ondo joan (16); dena ongi (175); dena ongi aterako (13); dena orain (19); dena oso (99); dena oso ondo (16); dena pikutara (26); dena posible (16); dena prest (136); dena prest dago (23); dena primeran (14); dena saldu (11); dena suntsitu (13); dena txukun (23); dena ulertu (37); dena ulertzen (31); dena utzi (39); dena xarmatuta (20); dena xarmatuta utzi (20); dena zegoen (47); dena zekien (27); dena zen (104); dena zera da (14); dena zuen (15); dena zuri (18); dena zuzen (17)

denak ados (64); denak ala denak (19); denak alde (25); denak ari (34); denak ari ziren (12); denak baino (32); denak balio (15); denak barrez (13); denak bat (76); denak bat etorri (12); denak batean (30); denak batera (209); denak behar (25); denak berdin (56); denak berdinak (42); denak betan (13); denak beti (15); denak bezala (17); denak bildu (26); denak biltzen (13); denak daude (32); denak denen (15); denak dira (83)

denak ederki (31); denak egin (13); denak egiten (14); denak elgarrekin (25); denak elkarrekin (55); denak elkarren (19); denak eman (11); denak emanda (11); denak etxera (11); denak euskaraz (14); denak ez (190); denak ez dira (30); denak ez ziren (12); denak ezin (43); denak galdu (15); denak gogotik (12); denak gomit (50); denak gomit zirezte (23); denak gomitatuak (11); denak gure (15); denak han (15); denak haren (19); denak harritu (29); denak hartzen (11); denak hemen (18); denak hil (25); denak hilko (11); denak hor (18)

denak ikusi (15); denak isildu (13); denak isilik (35); denak isilik geratu (12); denak izan (16); denak joan (48); denak joan dira (14); denak kontent (12); denak lanean (11); denak loriatuak (27); denak nahasian (15); denak omore onean (16); denak onak (11); denak ondo (17); denak ongi (36); denak ontsa (14); denak pozik (24); denak prest (12); denak untsa (17); denak utzirik (15); denak zeuden (22); denak ziren (40)

denek aho batez (14); denek alde (12); denek badakigu (35); denek badakite (23); denek bat (81); denek bat egin (11); denek batean (19); denek batera (67); denek behar (29); denek berdin (15); denek beren (29); denek bezala (15); denek dakite (20); denek dakiten (16); denek diote (23); denek dute (51); denek egin (38); denek egiten (34); denek egiten dute (12); denek elgar (12); denek elgarrekin (50); denek elkar (12); denek elkarrekin (20); denek entzuteko (17); denek entzuteko moduan (14); denek esaten (18); denek ez (47); denek ez dute (18); denek ezagutzen (83); denek ezagutzen dugu (11); denek ezagutzen zuten (16); denek gauza (18); denek gauza bera (13); denek ikusi (25); denek izan (14); denek jakin (25); denek jakingo (17); denek nahi (44); denek nahi dute (12); denek onartu (19); denek onartzen (21); denek ongi (13); denek pentsatzen (14); denek ulertu (12); denek uste (27); denek uste zuten (13); denek zekiten (31); denek zuten (21)

denen agerian (11); denen ahotan (44); denen aintzinean (63); denen aitzinean (21); denen artean (297); denen arteko (45); denen artetik (15); denen aurka (13); denen aurrean (109); denen beharra (37); denen bistan (19); denen buru (498); denen erdian (15); denen etxea (26); denen etxean (130); denen etxeko (28); denen etxeko gela (13); denen etxeko gelan (11); denen gainetik (28); denen gostukoa (21); denen gustukoa (16)

besta on deneri (15); denen izenak (14); denen izenean (24); denen kontra (13); denen loriagarri (15); denen onetan (36); denen zerbitzuko (11); deneri aintzindu (22); deneri idekia (85); deneri idekia da (19); deneri idekiak (14); deneri ongi etorri (27); goresmenak deneri (21); milesker deneri (14); on deneri (58); ongi etorri deneri (118)


denario iz erromatarren garaiko dirua, eskuarki zilarrezkoa.

Zaku bete denario bildu zuen eskean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 78. orr.

Berrehun denarioren ogia ez litzateke nahikoa bakoitzak puska bat izateko.  Elizen arteko biblia   Jn 6,7

Zergatik ez da saldu ukendu hori hirurehun denariotan, eta behartsuei eman?  Elizen arteko biblia   Jn 12,5

Zilarrezko denarioa hogei ontzatik hamaseira jaitsi zuen eragiketa egin zen orduan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 84. orr.

Eta denarioaren laurdena bi as eta erdirekin egiten zelako, sestertzioa deitu zioten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Beraz, hortik ateratzen da oinak hamasei hatz dituela, eta brontzezko denarioak ere beste hainbeste as dituela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1530. orr.

Jesus jaio zen urtean norbaitek denario bat jarri izan balu banku batean, eta txanpon hori banku horretan egon izan balitz gaur arte interesak irabaziz, bere balioa lurra adinako urrezko bola batena izango litzateke.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denario bat (5); denarioren ogia (3); hamabi denario (3)


denbora (orobat denpora g.er.) 1 iz gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea. ik aldi.

Espazioa eta denbora, errealitateaz dugun ikusmoldearen kategoria nagusiak diren horiek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 17. orr.

Denbora, distantzia, luzera, bolumen, pisu eta balioaren neurri estandarrak gizarte-bizitzako premiak dira edozein mailatan, maila primitibotik gora.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

"Denbora istantez osatua da"; erran nahi baita, denboraldi txiki ugariz osaturik dagoela, beren iraute laburrarengatik gehiago ezin zati daitezkeenez.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 201. orr.

Denborarekin, baretu egin zitzaion erregeari haserrea, baina ezin zuen gogotik kendu Basti, ez eta harekin gertatua eta haren aurka hartutako erabakia ere.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 131. orr.

Esperientzia askok erakutsi dute begiak ez dituela bi argi gertaera sinkronikotzat atzematen denboran aski bereiziak ez baldin badira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 33. orr.

Zergatik ezabatzen da denbora, heriotza kenduz gero?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 87. orr.

Ez dago, beraz, denbora absoluturik, denbora "orokor" bat baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 103. orr.

Ikuslearen denbora eta irudiaren denbora.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 154. orr.

Azkar joan ohi da denbora elkartean; giro hura gizonezkoontzat baketsua delako, nik uste.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 303. orr.

Denbora aurrera joan ahala, aldaketa hauek barne eta kanpo arazo larriak eragingo dituzte Ordenan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 179. orr.

Ez zirudien oso egoera larria, eta, denbora aurrera, nire kide guztiek elkarri bromak egiteari ekin zioten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 72. orr.

Dena den, arazoa denbora da; denbora igarotzen sentitzen duzula eta [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 115. orr.

Lasai eta denbora hartuz Lubisek, Ubanbek, Opinek eta nik; presaka Pantxok eta Sebastianek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 92. orr.

Denbora ematen nion denborari, orduak eta egunak xahutzen nituen alferrik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 344. orr.

-Denborak esango du -esan nuen azkenean, ez bainuen nahi estutasun hura luza zedin-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 159. orr.

Nabarmenki desberdina da, batek zerbait badela ikustea, inoren esanari sinetsiz, edo egiaren argitan ikusten dena, edozeinek egiaztatzeko moduan; lehena denboraz alda daiteke, besteak aldaezin iraungo du betiko. ik beherago 6.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 307. orr.

Denboraren denboraz nork bere bidea hartu baldin badu ere, badirudi "hilabete", "hil", "ilberri", "il-argi", denek jatorri bat eta bakarra dutela hizkuntzaren historian.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 35. orr.

Antzeko gauza gertatzen da denborarekin: denbora kasik ziberaldiberekotasuna da ziberespazioan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Ez da egia denbora urrea denik; denbora arnasa da, bizitzak behar duena bere ziklo guztiak gauzatzeko.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik tenporal1.

Daniel profetarengandik hasita, denbora-epe hori edozein motatako eraso eta larrialdiren iraupen-irudi bihurtu da. Denbora parte bat sortzen ari den neurrian, beste parte bat, horren aurrekoa, desagertzen delako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 913. orr.

Pertzepzioaren denbora faktoreak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 34. orr.

Agerpenen kausalitatea denbora-baldintzetan funtsatzen denez, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 200. orr.

Liburu honen abiapuntua histori azterketarako eremuak bilatzea izan zen, beren espazio- eta denbora-mugen barruan berez ulergarriak izango zirenak, kanpotiko gertaera historikoen erreferentziarik gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 11. orr.

Hori, ordea, adimenak agerpenei eta beren izateari denbora-ordena emateari esker gertatzen da, agerpen horietako bakoitzari, ondorioa den heinean, aurreko agerpenei begira a priori determinatutako denbora-kokapen bat atxikitzen dion heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 110. orr.

Denbora-segidaren oinarri-esakunea kausalitatearen legearen arabera.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 107. orr.

Denbora-dimentsioko kontraste hau espazio-dimentsioan ere agertzen da. honek gure adimenaren adigaietatik erabat at geratzen diren denbora-harremanen arabera baino ez du bihurtzen begiesgarria lotura hura.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 107. orr.

Argi-fenomenoen denbora-desberdintasunak. Begiaren denbora-bereizmena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 32. orr.

Baina zilegizkoa da denbora-blokeak sekuentziatze hau izaera dokumentaleko produkzio original bat bezala ikustea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

Istant horietako bakoitzean, erran nahi baitut denbora-atomo bakoitzean, [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 208. orr.

3 delako bitarte horren zati mugatua.

Ordea, denborak eta denborak zaudek, eta haiek denbora hartan egin zutena guk denbora honetan egin nahi izaitea denboraren kontra joaitea izanen lukek...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 29. orr.

Halaxe egon ginen denbora batean, hura mugitu gabe, ni mugitu gabe, estatuak bagina bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 46. orr.

Ez dakit zenbat denbora behar izan genuen; ordubete, beharbada.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 120. orr.

Han egon ginen biok lurrean, ez dakit zenbat denboraz, luzeegi nolanahi ere.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 355. orr.

Zinema-aretora sartzen denean, berriz, nahiko denbora luzea behar izaten da edozer gauza ikusi ahal izateko (pantaila kenduta, jakina, [...]).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 33. orr.

Denbora guztian euria jauts-ahala ari... eta haize basaren zafraldiak hezurretan barna sartzen zitzaizkidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 11. orr.

Adibidez, zutik eta mugitu gabe egon zela jardunak iraun zuen denbora osoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 141. orr.

Denbora luzea egin zuen geldirik, eta ni ezin egonik, harik eta, berriro abiatu zelarik, jaiki, kanpoko atea zabaldu eta jauzi egin nuen arte.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 94. orr.

Bata bestearen ondoren oso denbora laburrean datozen argizko estimuluek izan dezateke elkarreragina.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

Denbora asko egin genuen isilik, nork nori barkamena eskatuko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 79. orr.

Ez nuen kukurruku jotzeko denbora handirik izan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 189. orr.

Ez didazu denbora asko ematen, laburregia iruditzen zait epea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 93. orr.

Nahastu egin zela burutik "denbora gehiegi egoten zelako liburu artean".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 103. orr.

-Denbora guti daramat zurekin, Joanes, eta oraino ez zaitut behar bezala ezagutzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 142. orr.

Denbora hartu nuen erantzuteko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 131. orr.

"Oso denbora gutxi kentzen dit", erantzun nion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 158. orr.

-Denbora gutxiko kontua izango da, ez kezkatu- Teresari begiratu zion berriro.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 115. orr.

Eguna argitu arte nahiko denbora izango zutela iritzita ari ziren lamiak lanean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 15. orr.

Hala ere, denbora dezente egin nuen hitz egokienak paperera ekartzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 166. orr.

Denbora dezentez egon gara horrela, elkarri loturik eta ahoa zabaldu gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 168. orr.

Hartara ez genian hainbeste denbora pasa izango pinguino haien artean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 136. orr.

Denbora joana berreskuratzeko ahaleginean. ez zen isildu bide guztian, lo joan zen denbora kenduta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 125. orr.

Pentsatzeko denbora eskatu zidan, eta gauean esango zidala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 246. orr.

Nahiago dut denbora idazten eman.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 95. orr.

Ez daukagu denbora bat soilik, denbora asko baizik, eta, tartean, amildegiak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 38. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Irudi hori argazki-xafla batean jaso nahi izango balitz, oso esposizio-denbora luzea beharko litzateke horretarako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 20. orr.

Irudikapen-denbora.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 102. orr.

Baina beste mota batzuetako filmek erakutsi dute argien nola eraberritzen duen proiekzio-denborak filmaketa-denbora.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

Aireztatze denbora labur bakoitzak Joanesi bizia luzatzeko irudipena emaiten zion.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 85. orr.

Oparotasun-denboran oroitu gosealdiaz; aberastasun-egunetan, pobreziaz eta lazeriaz.  Elizen arteko biblia   Si 18,25

Ikuslea irudiaren sorkuntzaz, filmologoek dioten bezala, irudiaren sorkuntza-denboraz, [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 156. orr.

5 delako bitarte horren unetzat hartua "lehen" eta "gero" baten artean. ik garai1.

Hemen eta orain, Lur honetan, denbora honetan, gorputz honetan, arima honetan, hil gaberik, berpiztu gaberik, zatika soilik hilez eta etengabe berpiztuz, gorputz eta arima, gorputz eta buru.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 87. orr.

Alabaina, gure denbora haiek ez ziren gerra aurrekoak: "ez daukate zer eginik; amets hutsa da horiena", adierazten zidan, azken batean, bere azalpenekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 61. orr.

Inoiz arrakastarik izan badu, ez naiz denbora horien lekuko izan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.

Eguneroko dutxa ere ez da aski, gure ume-denboran astean behingoa -larunbaterokoa- aski eta gehiegi zelarik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 286. orr.

Gazte denbora guzia Parisen iragan zuen eta berrogeita zazpi urtetan itzuli zen Euskal Herrira.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 31. orr.

Ikasle gehienak gazteak dira eta gerla denbora biziki urrun ikusten dute.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 35. orr.

Aitari zerbitzu-denbora bururaino beteko nuela agindu nioan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 97. orr.

6 denborarekin (494 agerraldi, 120 liburu eta 200 artikulutan; ETCn 5.835 agerraldi) denbora igarotzearekin.

Baina denborak dena sendatzen du, dena usteltzen eta ontzen du, eta denborarekin Joxe "Joxe zena" bihurtzen da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 100. orr.

Denborarekin hori guztia baretuz joaten da, eta egoera berrira ohitzen gara.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 257. orr.

Denborarekin fedea epeltzen joan zitzaien Bretainiako biztanleei, eta Erdi Aroko erlijiosotasun sutsua apaltzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 156. orr.

Pentsa daitekeenez, urtearen barnean bi garai nagusi bereizten zituzten gure aurrekoek, hizkuntzak horretan nahiko gardena baitirudi: uda eta negua, gerora eta denborarekin lau bihurtuko zirenak, negua, udaberria, uda eta udazkena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 37. orr.

Gorotz horiek erre eta erre, denborarekin, gatz berezi bat sortzen zen Amoni eskaintzak egiten zitzaizkion inguru eta tximinietan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 123. orr.

Hasieran, zelula pare bat baino ez da izaten; gero, denborarekin, arrautza osatuz joaten da, eta aurrerago umekia osatzen da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 111. orr.

Ez dut Teresa maite, baina denborarekin maiteko dut.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 190. orr.

Denborarekin -beti gertatzen da bazterrean utzitakoarekin, infernuarekin ere gertatuko litzaiguke-, kolegioko bizimoduaren mira ere sortu zitzaigun.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 136. orr.

Historiak utzi zauriak dituzue estatu muga horiek, baina, denborarekin sendatuko dira zauri horiek ere.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 135. orr.

Denborarekin barkatu diot!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 233. orr.

7 denbora askoan

Gorpua aurkitu zen unean, ez zen pentsatu hiltzailea gai izango zenik, ez denbora askoan behintzat, berehala abian jarri zen ikerketari itzuri egiteko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 132. orr.

Nik hura denbora askoan ezin izan nuen ulertu; Nunuk, ordea, irribarre egin eta isildu egiten zen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 44. orr.

Gelditu egin zen, ordea, pauso batzuk eman ondoren, eta aurreneko aldiz denbora askoan, aurreneko aldiz heriotza eman nahi izan ziotenetik, ireki egin zitzaizkion belarriak, eta hego haizeak basoko hostailari ateratzen zion soinua entzun zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 273. orr.

Denbora askoan kontrazepzioa emakumeen esku utzi dute gizonek.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 89. orr.

Amiantoa denbora askoan arnasteak asbestosia, mesotelioma eta biriketako minbizia eragiten ditu, besteak beste.  Berria - Ekonomia   2004-09-12

Bueno, gizona zeharo jota egon zen denbora askoan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 161. orr.

Zure begietan irakurri nuen minak zulatuko dit arima denbora askoan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 49. orr.

8 denbora bateko izlag garai batekoa.

Denbora bateko amonak, nekazari aurpegikoak eta lurrerainoko gonak zituztenak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 119. orr.

Bazko aratsaldeko finalan, ez denbora batekoa, baina jende alde ederra Garatenean.  Herria   2005-03-31

Galtzaleetan aldiz, denetarik Duhauk, eta Itoizek falta denbora bateko segurtasun hura.  Herria   2001-03-22

Martxoko gau batez Jean d'Enhaut Crêteko bere etxean, mahai aurrean jarri da, bere ilobei denbora bateko kontuak esateko asmoz.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 128. orr.

Zerbait argazkilari edo politikari zahartutik, garai berrietako molde eta ideiez ezer jakin ez eta denbora bateko amarru eta eskujokari-arte limurtzaileei egoskor eusten dieten pertsona klase horretatik zerbait.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 64. orr.

9 denbora batez denbora-bitarte batez.

Begirada izoztu zitzaion, eta isilik egon zen denbora batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Star benetakoa, denbora batez Bulgariako telebistan publikoaren arrakastaz lan egindakoa baitzen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 21. orr.

Honek, emaztea eskarmentatu nahian, denbora batez dorre batean giltzapetu zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 163. orr.

Begiak ixten ditu, denbora batez horrela gelditzen da, itsua bezala, aurpegi soraioz.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 172. orr.

Denbora batez, errukia sentitu nuen zure tristurarengatik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 302. orr.

Ahoan aski gustu tzarra utzia didan ixtorioa, denbora batez izarren erdian ibili ondoan gaitzeko zeru miresgarrian!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 160. orr.

Jaiotzen dena sorrarazten eta horren existentzia halako denbora batez iraunarazten duena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 195. orr.

Denbora batez xoragarri zen gure Euskaldunak ikustea, igande egunetan, pilota partidetan, merkatuetan, bakotxa bere gerriko gorriarekin eta bere makilarekin.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 186. orr.

10 denbora berean aldi berean.

Bat-batean, hitz horrek izpiritu guztia berotzen eta denbora berean goibeltzen zidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 151. orr.

Denbora berean ene andrea, ene ama eta ene alaba.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 14. orr.

Atari handi bat, harrera profesionala eta denbora berean beroa, zurezko eskailera distiratsuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 145. orr.

Libre eta denbora berean zinez preso.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 131. orr.

Bi pertsonek gauza bera esan dezakete denbora berean; eurak bi direnez bi enuntziazio ezberdin izango dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 118. orr.

11 denbora galdu

Aitarentzat, gainera, jendearekin hitz egitea denbora galtzea zen.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 183. orr.

Kubara joatea denbora galtzea iruditzen zaidak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 45. orr.

Berri-agentziek ez zuten denbora galdu, eta gertakariaren gaineko jakingarriak biharamunean bertan agertu ziren Sud Ouest eta Belfast Telegraph egunkarien azalean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 90. orr.

Patar baten kaskoan, kamioiak gelditu direnean, ohartzen naiz gurekin diren español batzuk ez dutela denbora galdu bidean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 150. orr.

Denbora galdu gabe haren atzetik abiatu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 281. orr.

Nik denbora galtzekotan, nahiago pelikula on batekin.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 43. orr.

Ez nion, haatik, uko egin nire maistrarekiko adiskidetasunari, eta denbora galdua berreskuratzen ere saiatzen nintzen noizbehinka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 48. orr.

Ez nuke nahi, inondik ere, zuk horrenbeste denbora galdu eta ordainetan ezer ez eskuratzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 290. orr.

Duda egin nuen Prousten Denbora galduaren bila eta Joyceren Ulises-en artean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 48. orr.

Tren--aldaketetan galdutako denbora ere kontuan hartuz gero, hamahiru bat orduko bidaia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 185. orr.

Zentzugabeen artean, ez galdu denborarik; egon luzaro, ordea, burutsuen artean.  Elizen arteko biblia   Si 27,12

Egun hartan ere iritsi gabe zegoen Godot, eta, denbora galdu alde, solasean ari ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 72. orr.

· Aurreko arratsean, Ttipiren agentziako itxarongelatik ateratzea lortu ondotik ez zuen denbora alferrik galdu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 218. orr.

Ez naiz horretaz arituko, denbora alferrik galtzea da-eta.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 13. orr.

Orduan, bidal ezazu norbait nahi duzun orduan, nik ezin dut denbora gehiago galdu, eta telefonoa eskegi zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 52. orr.

Atzera-aurrera asko egin eta gero, eta denbora erruz galdu ondoren, [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 52. orr.

12 denbora galtze iz

Gainerako guztiak adabaki eta denbora galtze soil zirela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 42. orr.

Julian ez zen intelektual horietakoa, inondik ere; denbora galtze alferrikakoak iruditzen zitzaizkion nobela eta antzekoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 135. orr.

Segi ezazu, Morales, segi eta utz itzazu alde batera itzulinguruak eta alferrikako denbora galtzeak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 246. orr.

Guk karakol haiek irensten genituen abiada ikusita, neure buruari esan ohi nion sarritan ea ez ote zen denbora galtze izugarria Isidoraren lan hura guztia minutu urri batzuk besterik irauten ez zuen otordu goxo hura egiteko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 219. orr.

-Tira, ez da izan erabateko denbora galtzea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 190. orr.

13 denbora gutxian

Zahartu egin zen denbora gutxian, eta urritu egin zitzaion bizitzeko gogoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 283. orr.

Marrok anartean hogeita bizpahiru urte besterik ez zituen izango, baina denbora gutxian bildua zuen, merezita bildu ere, izengoiti gaiztoa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 9. orr.

Denbora gutxian gauzak asko aldatzen ari ziren soinujoleen munduan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 65. orr.

Teknologia berriei esker, edozein motatako bilaketak egiteko gune oso aberatsa eta emankorra eratu da denbora gutxian: sarea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 340. orr.

Oso denbora gutxian nazi sutsuak bilakatu ziren.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 65. orr.

Hain denbora gutxian hainbeste aldatu izanak harrituta zeukan gizona.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 40. orr.

Horren denbora gutxian ez dut astirik izango nigan pizten duzun guztia adierazteko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 79. orr.

Une horretan Zigorren buruan argitxoa piztu zen bigarren aldiz denbora gutxian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 273. orr.

Kasualitate gehiegi denbora gutxian.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 179. orr.

14 denbora gutxira

Darling jaun-andreek etxea utzi eta denbora gutxira, hiru umeek oheen alboan zituzten lanparatxoek su goxoa ematen segitzen zuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 50. orr.

Argiak itzali egin zituzten, bidaiaren solasak tartekatzen joan ziren eta denbora gutxira Helenek zurrunga ttiki batzuk egiten zituen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 81. orr.

Hasierako hatsa, denbora gutxira arrosen usaina bailitzan arnasten nuela konturatu nintzen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 17. orr.

Ines joan eta denbora gutxira izan zuen detektibe ikastaroaren berri.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 48. orr.

Abiatu eta denbora gutxira Joxe gelditu egin da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 53. orr.

Tolosan ezkutatu ziren, baina handik denbora gutxira, etxejabea beldurtu zelako edo presaka zirelako, atzera berriz errepidera irtetea erabaki zuten.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 23. orr.

Handik denbora gutxira, inportazioko Golf bat erosi nuen, istripua izandakoa, oso prezio onean.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 95. orr.

Sinestezinegia baitzen, neskatxa hura, handik denbora gutxira berriro gure hilobi-tontorrera igotzen ikusi nuena, nire alaba izan zitekeela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 179. orr.

Frantziskoren kanonizaziotik denbora gutxira, Aita Santuak enkargaturiko legenda ofiziala argitaratu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Maizenik, jaiotzan ematen du bere burua agertzera eritasunak, edo jaiotzatik oso denbora gutxira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 133. orr.

Handik oso denbora gutxira egin genituen geure karta-parteak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 156. orr.

15 denbora gutxiren buruan

Denbora gutxiren buruan, Big Lanniek uste baino askoz lehenago, bilobatxoa bere kasa ibiltzeko gai izan zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 260. orr.

Denbora gutxiren buruan, hautsontzi guztiak zigarrokinez beteta ageri ziren, eta pattar botilak erdi hutsik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 62. orr.

Argibide zehatzak eman zizkigun, eta haiek jarraituz, denbora gutxiren buruan gain batera iritsi ginen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 154. orr.

Zeure kasa pentsatzeari uzten diozu, eta denbora gutxiren buruan ez zara zeure bizitzaren jabe.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 303. orr.

Bere sabelean minez eramandako seme-alaba guztiak, denbora gutxiren buruan, are eta min handiagoz hilobian utzi behar izaten zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 860. orr.

16 denbora irabazi

-Pentsatuko dut -agindu nien, denbora irabazteko, nahiz eta garbi eduki ez nintzela joango eta ahaleginak egingo nituela Idoia ere joan ez zedin-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 186. orr.

Erantzun aproposaren bila denbora irabazteko, ez nintzela oroitzen esan nion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 170. orr.

Denbora irabazteko taktika zaharra.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 50. orr.

Maiatza iritsi zen, eta liburuak irensten hasi zen Andres, ea horrela galdutako denbora irabazten zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 43. orr.

Era horretan beste edonola baino denbora gehiago irabaziko dut.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 170. orr.

Produktibitatea, bestalde, eginkizunen espezializaziotik dator, espezializazioari esker aski denbora irabazten baita.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 38. orr.

Denbora irabazi beharra daukazu, eta irabazten den denbora diruz bakarrik irabaz dezakezu, zure denboratxoa salduz irabazitako diruaz, hain oker ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 31. orr.

17 denbora luzean

Denbora luzean egon zen galtzontzilotan bulegoan, Miarritzeko kluba gogoan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 94. orr.

Denbora luzean izan zen Dabid Israelgo errege. Denbora luzean zutik geldi dagoen pertsonak ez dio behar hainbat lagunduko odolari.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 53. orr.

Oso denbora luzean aritu zen bi masailak xaboiz igurtzitzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 28. orr.

Etxe-barruan denbora luzean egoten edo etsitzen ikasia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 21. orr.

Orratzak denbora luzean eduki behar ziren, mugitu gabe; itxaron egin behar zen, haiek leku buxatuak zulatu arte, odola berriz ibil zedin.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 66. orr.

Besteak ez dira denbora luzean geratuko.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 225. orr.

Ahaztu egin nintzen listariaz denbora luzean, eta gero, aurkitu nahi izan nuen batean, ez zen haren arrastorik ere azaldu Iruaingo etxean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 61. orr.

Halaxe egon ginen, ezpainak itsatsita, denbora luzean, bietako inork atzera egin gabe, ahoa erdi zabalik, arnasaren lurruna elkarri emanez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 76. orr.

Oroitzen nuen nola zebiltzan putzuan katutxo jaioberri batzuk igerian, larri, harrizko horman gora igotzen saiatuz, berriro eroriz, eta berriro indar guztiekin igeri eginez, denbora luzean, harik eta, akiturik, putzuaren erdiko zurrunbiloak irentsi eta betiko murgildu ziren arte.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 89. orr.

Ondo entrenatutako atleta batek denbora luzean manten dezake 0,4 edo 0,5 zp-ko indar jarraitua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 54. orr.

Azalpen ona zirudien, eta hari eutsi nion denbora luzean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 23. orr.

Kruasanak jatea turkoak iraintzeko modua izan zen denbora luzean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 198. orr.

· Halaz guztiz, uste baino denbora luzeagoan eutsi zion bizimodu hitsari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 47. orr.

Sofi denbora tarte luzean egon zen geldirik zaldiaren ondoan: isilik, harriturik, izutuxea.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 17. orr.

18 denbora-pasa1 (197 agerraldi, 92 liburu eta 39 artikulutan; ETCn 1.657 agerraldi; orobat denborapasa 22 agerraldi, 15 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 203 agerraldi, eta denporapasa g.er.-izen nahiz adizlagun gisa-) iz denbora modu atseginean igaroarazten duen gauza.

Ene denbora-pasa bakarrak: telebixtari so edo oinezko ibilaldi zenbait, ardurenik Angeluko itsasalderat.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 160. orr.

Arratsaldean ere izaten zituzten beren denbora-pasak: sugandilak eta arrabioak harrapatzen jardun, madariondora igo, landareak ureztatu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 144. orr.

Zerrendak osatzea da denbora pasa hauetako eginbeharra.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 72. orr.

Izatez, maitasun film bat intelektualentzat bezalaxe naiz ni: denbora-pasa bat, aldi baterako jostagarria, laster ahaztekoa, berez gaizki ez dagoen, baina gutxiago izanda ere ongi legokeen gauza bat.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 347. orr.

Sophie ezagutu zuelarik, maitasunak bide berriak ireki zizkion, denbora-pasa berriak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 124. orr.

Gizarteko aurrerapenek beste denbora-pasa batzuk eskaintzen dizkiete.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 161. orr.

Labur esanda: zaletasunak baino gehiago denbora-pasak ditut nik, ezinbestekoak lan-mundutik kanpo bizi garenon egunak hain luzeak izanik. anatomiaz aspertzen nintzenen, hitz gurutzatuak betetzen aritzen nintzen, karpetan eramaten nuen denbora-pasen aldizkaritik.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 110. orr.

· Bazirudien aspaldiko kontua zela, baina berriro denborapasan hasi nintzen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 96. orr.

Nire denborapasako irakurketa, berriz, zientzia eta abeltzaintzaren inguruko aldizkariz osatua da gehienbat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 254. orr.

19 denbora-pasasup_2 adlag denbora igarotzen.

Denbora pasa, nik ere hartu nuen Pariserat itzuli baten egiteko usaia, ardura larunbatarekin.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 79. orr.

Handik itzuli eta Sightseeingboat batera igo nintzen, denbora pasa, besterik gabe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 245. orr.

Uda honetan, denbora-pasa hartu ditudan liburu horietako bat Kunderaren nobela antzeko bat izan da, La lenteur.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 43. orr.

Bizkarreta, Linzoain, gero Erro: denbora pasa, hitz eta izen gureak ezpainetan atsegaleki darabiltzat.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 30. orr.

Ez dira egiten denborapasa, edota neskak harrituta uzteko!  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 119. orr.

Ez gara haiengana denbora-pasa joaten.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 56. orr.

Hamarrak arte geratu zen gurekin egongelan denbora-pasa, alde egin behar zuela ulertarazi ezin zitzaiola.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 32. orr.

Zorionez, eguerdia da; ez naiz gose, baina bazkaldu behar dut, denbora-pasa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 113. orr.

Argi dauka lanean ari denean ez dela denbora-pasa ari.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 18. orr.

20 denbora-pasagailu

Amatxi Koxepak badaki oraingo gazteek badituztela beren denbora pasagailuak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 31. orr.

20a denbora-tarte

Denbora tarte hori, oro har hartuta, laburra dela eman lezake, baina oso luzea da zentzumenen beste lorpen batzuekin alderatzen baldin bada.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 33. orr.

6 hilabete eta 13 egun joan ziren zehazki denbora tarte horretan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 198. orr.

Denbora tarte batez ohe ertzean egon ginen eserita, eraztunari begira-begira.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 28. orr.

Denbora tarte batean Ararateko mendi-mazelari iratsia egon eta gero handik altxatu zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 121. orr.

"Ilunbarra baino denbora-tarte hoberik ez zagon mozkortzeko", esango zuen Stanek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.

Ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso-osorik denbora tarte zehazgabe hura.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 10. orr.

Denbora-tarte labur horretan Tsin-go Cheng erregeak ordu arte bizirik zeuden beste sei erresumak eraitsi zituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

Denbora tarte luze batez, aita ere "frontean" izan zen niretzat, amak "eroria" zela erran zidan egun hura arte behinik behin.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 10. orr.

Urdaila beteta daukagunok, aldiz, gero eta denbora-tarte urrunagoetan pentsatzen dugu.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 125. orr.

21 denboraren buruan

Denboraren buruan, noizbait, batere funtsik gabe ikasi nuen baietz ba, Luixa Pariserat lekutua zela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 49. orr.

Bada, horretara nindoan, orain, denboraren buruan, euskal idazle onak ditugula gure artean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 52. orr.

Denboraren buruan haziok ernaldu egiten dituk, zuhaitzaren enbor-adarrak dituztela lur, eta haren barruko zainetan dutela bizigarria.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 209. orr.

Denboraren buruan berritz zabaltzen didate atea eta, usaiako miaketaren ondotik, lehoien pasabidea harturik, banoa ibiltokira.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 63. orr.

· Zenbait denboraren buruan, jatetxeko etxekanderearenganik ikasi nuen zer zen gertatua.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 74. orr.

Ez du asmatzen zer esan hainbeste denboraren buruan, batez ere Baionari behin betiko agurra eman ziola baieztatu zienetik lagun guztiei.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 167. orr.

22 denborazko ik gorago 2.

Gertaeren denborazko jarioa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 192. orr.

Jesukristoren denborazko jaiotza.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 92. orr.

Idazleari on egiten dio denborazko tarte bat jartzea gertatu zenaren eta oroitzen denaren artean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 120. orr.

Denborazko faktoreek ere eragin handia dute, ordea, ikusmenean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 32. orr.

Sekulako aldeak daude denboran zehar emanez joaten den irudiaren (filma, bideoa) eta denbora iragankorrik ez duen irudiaren (margolana, grabatua, argazkia) artean: lehenengoak baizik ezin eman dezake denborazko ilusio sinesgarririk.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 103. orr.

Jarraitasun batez, denborazko iraunkortasun batez hornitua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 122. orr.

Badira denboran neutroak diren harremanak, adarrak, deribazioak; badira beste batzuk denborazko norabide mugatua inplikatzen dutenak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 192. orr.

Mendekotasun hau hierarkikoa izan daiteke bakarrik, baina denborazko bektore bat ere ekar dezake berarekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 191. orr.

Sinbolo logiko gehiago sar genitzake hizkuntzan, hala nola eragile modalak ("posible" edo "beharrezko") edo denborazkoak (logika modala eta denboraren logika).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 152. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

adina denbora (37); ahalik eta denbora (24); ainitz denbora (16); anitz denbora (10); arauzko denbora (27); aski denbora (27); aurreko denbora (8); azken denbora (118); azken denbora hauetan (23); azken denbora hautan (21); azken denbora hotan (54); aztertzeko denbora (12); badu denbora (9); baino denbora gehiago (47); baino denbora gutxiago (9); behar adina denbora (8); behar beste denbora (10); behar den denbora (30); behar duen denbora (11); behar duten denbora (8); behar duzun denbora (10); beharreko denbora (10); bere denbora guztian (11); bigarren denbora (14); bitarteko denbora (14); den denbora guztian (10)

denbora alferrik galdu (34); denbora alferrik galtzea (18); denbora alferrik galtzen (24); denbora anitz (13); denbora apur bat (45); denbora aski (12); denbora asko (347); denbora asko baino (8); denbora asko behar (32); denbora asko beharko (11); denbora asko da (13); denbora asko egin (20); denbora asko eman (17); denbora asko ez (17); denbora asko galdu (13); denbora asko igarotzen (8); denbora asko pasatu (17); denbora asko pasatzen (9); denbora askoan (65); denbora askoren (8); denbora askorik (43); denbora aurrera (57); denbora aurrera doa (8); denbora aurrera joan (11); denbora aurrera zihoan (12); denbora azkar (8); denbora baino (21); denbora bat (58); denbora batean (80); denbora bateko (10); denbora baten (20); denbora baten buruan (8); denbora batera (72); denbora baterako (15); denbora batez (185); denbora behar (187); denbora behar da (27); denbora behar du (23); denbora behar duela (8); denbora behar dugu (9); denbora behar dute (13); denbora behar izan (31); denbora behar izaten (14); denbora behar zuen (9); denbora beharko (77); denbora beharko da (12); denbora beharko du (15); denbora beharko zuen (8); denbora bera (30); denbora bera ere (8); denbora berarekin (8); denbora bere (12); denbora berean (461); denbora bete (9); denbora biziki (8); denbora da (43); denbora daramat (8); denbora determinazio (11); denbora dezente (47); denbora du (8)

denbora ederra (38); denbora ederra lagun (9); denbora ederrarekin (8); denbora eduki (9); denbora egin (49); denbora egin zuen (22); denbora egingo (12); denbora egiten (9); denbora egon (16); denbora eman (68); denbora emanez (8); denbora emango (11); denbora emateko (9); denbora ematen (22); denbora erdian (11); denbora erdiz (20); denbora errealean (12); denbora eskatu (26); denbora eskatu zuen (8); denbora eskatzen (16); denbora eskatzen du (8); denbora eta espazioa (17); denbora eta espazioaren (10); denbora eta leku (9); denbora falta (18); denbora frango (10); denbora franko (10); denbora galdu (71); denbora galdu gabe (10); denbora galdua (9); denbora galduaren (15); denbora galduaren bila (11); denbora galduko (9); denbora galtzea (27); denbora galtzeko (15); denbora galtzen (46); denbora gehiago (278); denbora gehiago behar (49); denbora gehiago beharko (10); denbora gehiago eman (19); denbora gehiago ematen (16); denbora gehiago eskatu (8); denbora gehiago galdu (10); denbora gehiago izango (8); denbora gehiago pasatzen (8); denbora gehiagoz (23); denbora gehiegi (72); denbora gehien (46); denbora gehiena (63); denbora gehienean (15); denbora gelditu (16); denbora goxoa (9); denbora guti (65); denbora guti barne (45); denbora gutiz (18); denbora gutxi (159); denbora gutxi barru (18); denbora gutxi behar (8); denbora gutxi izan (12); denbora gutxiago (35); denbora gutxiagoan (9); denbora gutxian (146); denbora gutxira (47); denbora gutxirako (19); denbora gutxiren (20); denbora gutxiren buruan (18); denbora guzia (21); denbora guzian (38); denbora guztia (93); denbora guztian (423); denbora haietako (12); denbora haietan (18); denbora handirik (10); denbora hartako (19); denbora hartan (103); denbora hartan guztian (13); denbora hartu (38); denbora hartu behar (8); denbora hartu zuen (8); denbora hartuko (12); denbora hartuz (27); denbora hartzen (20); denbora hau (10); denbora hauetan (30); denbora hautan (35); denbora heietan (8); denbora hetan (17); denbora honetan (41); denbora honetan guztian (19); denbora hori (87); denbora hori guztia (8); denbora horren (9); denbora horretan (117); denbora horretan guztian (19); denbora hortan (13); denbora hotan (57); denbora huntan (23); denbora hura (20)

denbora igaro (40); denbora igaro ahala (16); denbora igaro zen (10); denbora igarotzen (9); denbora irabazi (24); denbora irabazteko (24); denbora irabazten (10); denbora iragan (17); denbora iraun (11); denbora izan (74); denbora izan zuen (8); denbora izango (34); denbora jakin (25); denbora jakin batean (9); denbora jakinean (13); denbora joan (46); denbora joan ahala (18); denbora kontua (45); denbora kontua da (12); denbora kontuan (8); denbora labur (22); denbora labur barne (8); denbora laburra (13); denbora laburrean (89); denbora laburrez (25); denbora laburrik barne (13); denbora libre (16); denbora librea (31); denbora librean (8); denbora luze (51); denbora luzea (185); denbora luzea behar (17); denbora luzea beharko (8); denbora luzea da (10); denbora luzea egin (8); denbora luzea eman (19); denbora luzea pasatu (10); denbora luzea zeraman (11); denbora luzeago (9); denbora luzeagoa (9); denbora luzeagoan (11); denbora luzean (200); denbora luzean egon (12); denbora luzerako (8); denbora luzerik (12); denbora luzez (193); denbora luzez egon (14); denbora mugarik (8); denbora mugatu (9); denbora nahikoa (20)

denbora ona (18); denbora onak (17); denbora onena (33); denbora onenak (14); denbora orotan (12); denbora osoan (43); denbora osoko (13); denbora osoz (32); denbora pasa (194); denbora pasa ahala (9); denbora pasak (12); denbora pasako (8); denbora pasatu (51); denbora pasatu ahala (14); denbora pasatzeko (24); denbora pasatzen (23); denbora pixka bat (63); denbora pixka batean (8); denbora poxi bat (14); denbora puska (83); denbora puska bat (27); denbora puska batean (24); denbora puska batez (8); denbora puxka (14); denbora sobera (20); denbora tarte (182); denbora tarte bat (12); denbora tarte batean (11); denbora tarte batez (9); denbora tarte honetan (14); denbora tarte hori (10); denbora tarte horretan (40); denbora tartea (16); denbora txarra (17); denbora zeraman (10)

duela denbora (23); duela zenbait denbora (12); duela zonbait denbora (15); egin zuen denbora (19); egindako denbora (11); egiteko denbora (37); egon ginen denbora (8); egon zen denbora (34); egoteko denbora (8); emandako denbora (13); emateko denbora (10); ematen zuen denbora (14); espazio eta denbora (11); espazioa eta denbora (60); gainerako denbora (9); galdutako denbora (26); gazte denbora (17); gerezi denbora (13); gerla denbora (8); hain denbora gutxian (22); hain denbora laburrean (10); hain denbora luzean (12); hainbat denbora (16); hainbertze denbora (10); hainbeste denbora (128); halako denbora (12); handik denbora batera (60); handik denbora gutxira (17); haur denbora (14); horrenbeste denbora (25)

ia denbora guztian (11); idazteko denbora (9); igarotako denbora (12); iragan denbora (13); iraun zuen denbora (17); izan denbora (8); izan zen denbora (14); izan zuen denbora (9); izateko denbora (9); lan denbora (17); laneko denbora (11); lehen denbora (15); nahi adina denbora (11); nahiko denbora (29); nahikoa denbora (47); nahikoa denbora izan (8); nahikoa denbora izango (9); nire denbora guztian (9); oso denbora gutxi (28); oso denbora gutxian (30); oso denbora laburrean (18); pentsatzeko denbora (17); prestatzeko denbora (13); zenbait denbora (44); zenbat denbora (272); zenbat denbora behar (27); zenbat denbora beharko (22); zenbat denbora egin (16); zenbat denbora egingo (12); zenbat denbora eman (17); zernahi denbora (9); zonbait denbora (28)

afari denboran (18); azken denborak (17); bakantza denboran (9); bazkari denboran (32); ber denboran (173); bere denboran (103); bilkura denboran (10); denborak aurrera egin (49); denborak erakutsiko (8); denborak esango (22); denborak esango du (20); denboran atzera (35); denboran atzera egin (9); denboran aurrera (12); denboran barrena (11); denboran eta espazioan (18); denboran gertatzen (14); denboran zehar (100); denboran zehar gertatzen (8); espazioak eta denborak (8); gazte denborako (32); gerla denborako (9); haur denborako (35)

bere denboraren (8); egon zen denboran (10); espazioan eta denboran (34); garizuma denboran (10); gazte denboran (79); gerla denboran (93); gerra denboran (25); gure denboran (11); hainbeste denboran (48); haur denboran (72); horrenbeste denboran (11); iraultza denboran (10); iraun zuen denboran (8); kanpaina denboran (12); meza denboran (36); napoleon en denboran (8); neure denboran (12); pasatako denboran (8)

denboraren arabera (23); denboraren buruan (67); denboraren denboraz (9); denboraren eta espazioaren (10); denboraren joana (8); denboraren joanak (12); denboraren joanean (24); denboraren makina (9); denboraren poderioz (87); denboraren zati (9); denborarik eman gabe (13); denborarik gabe (30); denborarik gabeko (9); denborarik onena (28); espazioaren eta denboraren (39); ez dago denborarik (10); ez du denborarik (15); ez dugu denborarik (10); ez dut denborarik (15); ez dute denborarik (8); ez zuen denborarik (14); ez zuten denborarik (8); hainbeste denboraren (10); zenbait denboraren (9); zonbait denboraren (9); zonbait denboraren buruan (8)

denboraren denboraz (9); denboraz kanpo (13); denboraz kanpoko (8); hainbeste denboraz (13); zenbait denboraz (19); zenbat denboraz (26)

espazio denborazko (8)


denborabako izond denboragabea.

Altamira-ren nazioa -politikoa eta ezpolitikoa, historikoa eta denborabakoa- ekibokoa da, eta A. Rivero Rodríguez-ek haren kontraesan errepikatuak seinalatzen ditu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 76. orr.

Izpirituaren jarduna, dio Ortega-k, denborabakoa da (pentsamendu bakoitza, erabaki bakoitza, istantekoa da); arimarena, denboran iraunekoa (triste edo alai egon).  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 216. orr.


denboradun izond denboraz hornitua.

Eta irudia denboraduna baldin bada, zer harreman dago kontaketaren denboraren eta irudiaren denboraren. artean?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 228. orr.

Kontzeptu hori aise heda daiteke, probetxu handiz gainera, aztertzen ari garen gai honetara, denboraren irudikapenera, bi irudi desberdinen artean -denboradunak izan zein ez izan- denborazko hutsarte edo eten bat dagoen guztietarako, denborazko egoera batetik bestera inolako jarraitasunik ezarri ezin daitekeen jauziak diren guztietarako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 223. orr.


denboragabe 1 izond denbora igarotzeak erasaten ez diona.

Imajinatzen ari ziren, beren onurarako, bizitza moderno osasuntsu, seguru eta gogobetegarria miragarriro present zegoela bat-batean hasitako orainaldi denboragabean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 355. orr.

Eskubideak denboragabeak eta kulturgainekoak dira, gizakitzat hartzen dugun edozeinenak direlako, hain zuzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Dena dela, denboragabeak izanik ere, eskubide unibertsalak historian zehar eraiki eta formulatu dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Eta, azken buruan, mendiak edo ibaiak baino denboragabeagoak ziruditen teoremek!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Instituzioen "arrazoizkotasun" denboragabe abstraktua.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 219. orr.

Urstoff denboragabe jator, bene-benetakoa, inguruko mendietako harri eta izotza.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 67. orr.

Jainkoaren ikuspen denboragabe eta betikoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 304. orr.

2 denboragabeko izlag denboragabea.

Estoikoentzat Inperioko legeak ez dira giza konbentzioak [...] baizik, aldaezinak berak ere, denboragabekoak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 103. orr.


denboragabetasun iz denboragabea denaren nolakoa.

Eta larrazkena zen eta, larrazken orotan bezala, arin zihoan denbora goiti-beheiti, baina mementu hartan ez, zeren atseden hartua baitzen denboragabetasunaren magalean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 620. orr.

Intrahistoriaren metafora ia denek egona, pasibitatea adierazten dute, eta denboragabe eta zedarrigabetasuna.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 90. orr.

Bukatu da denboragabetasunaren menia eta aurki beteko dira pisu guztiak auzotarrez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 140. orr.


denboragaindiko izlag denbora igarotzeak erasaten ez diona.

Herri espainolaren barne-esentzia eternal hori da denboragaindiko intrahistoria bezala metaforizatu duena Unamu-no-k, egiaren toki eta osasunaren iturri zerugaindiko, Espainiaren gaurko gaixoarentzat erremedioa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 92. orr.


denboragarren

Gerora, denboragarrenean, eta arian-arian, ikasi egin dugu.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 18. orr.

Denboragarrenean, ea amaitu duten galdetu du, eta baietz erantzun dutenen artean gizonezko bati agindu dio idazlana denek entzuteko moduan irakur dezan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 47. orr.

Denboragarrenera, apal, eskaera hau: [...].  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 242. orr.


denboral ik tenporal1.

denboraldi (ETCn 59.970 agerraldi) 1 iz halako denbora hedadura.

Zazpi urteko hirurogeita hamar denboraldi daude erabakita zure herriarentzat eta hiri santuarentzat.  Elizen arteko biblia   Dn 9,24

Santuak dio Jainkoak jada eginik daukala etorkizun den guztia, nahiz eta milaka eta milaka urte behar izan hori gertatu ahal izateko, munduak denboraldi hori guztia iraungo badu behintzat.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 33. orr.

Horrela jokatu zuen Davidek filistearren artean bizi izan zen denboraldi guztian.  Elizen arteko biblia   1 Sm 27,11

Dramaren hasieratik igarotako lau mende eta erdiko denboraldia desgokiro laburra dela eta bukatu gabeko prozesu baten aurrean gaudela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 175. orr.

Juduek [...] K.a. 166tik K.o. 135era bitarteko hirurehun urteetan egindako hainbat matxinadarekin kontraste bizian, kristauak sekula ez ziren armaz matxinatu erromatar jazarleen aurka gutxi gorabehera luzera bertsuko denboraldi batean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 81. orr.

Mundu sinikoan, adibidez, batasun politiko iraunkorra ezarri zuen lehen aldiz Tsin-go estatu inperiogileak hamar urte baino gutxiagoko denboraldian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

24 urte kargutan zarela Saran, denboraldi horretan euskarak aitzinera ala gibelera egin du hemen?  Herria   2001-06-21

Denboraldi luzean diharduten indar historikoek eragindako efektu bateratzailea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 91. orr.

Gero, denboraldi bat geroago, urte batzuk geroago, itsua eta bera Venezian zeudelarik, [...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 70. orr.

Hurbildu zitzaion eta denboraldi batez biak elkarri begira geratu ziren, biak elkarren zantzuan, zirkin egiteke.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 233. orr.

Handik denboraldi batera jakin nuen, hain zuzen, Ivanen emaztea herrira itzuli zela haurrekin.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 49. orr.

Ama ikustera joaten ziren, hasieran behintzat, ospitale psikiatrikora, han egoten zen denboraldi luzeetan.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 138. orr.

Eta hurrena, biok ikasketak amaitzen ditugunean, denboraldi luze bat egingo dugu han: urtebete, bi urte...  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 186. orr.

Denboraldia zen frantsesak Moskutik oinez zihoazela ihesi.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

2 aste edo hilabete batzuetako denbora hedadura, zerbait egiten edo zerbait gertatzen dena.

-Denboraldi batez Kanarietan bizi izan nintzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 218. orr.

Hala dela esan diot, denboraldi bat pasatzen ari naizela hemen liburu bat idazteko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 129. orr.

Urtero joaten ginen hirurok amarekin denboraldi bat han pasatzera.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 39. orr.

Jakina, udatiarrek edo turistek abuztuko Aste Nagusiko jaiak baizik ez zituzten ikusten -udako denboraldiak hiru hilabeteko iraupena izaten baitzuen-, eta ez San Sebastian egunekoa.  Askoren artean   «Rataplan» - 60. orr.

Demagun iniziazio-proba bat izan zela hura: uhartean denboraldi bat pasatzea, norberaren indar soiletara libraturik, inork ezer ez dakiela.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 233. orr.

Hasieran denboraldi bateko ezkutaldia zena, luzatzen hasiko da.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 146. orr.

Gurasoei ere esan diet, nahi badute etortzeko hona bizitzera denboraldi batean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 75. orr.

Gizonak, lanagatik, denboraldi luzeak eman behar izaten zituen kanpoan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 69. orr.

Ni zuenean ere denboraldiak egindakoa naiz.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 100. orr.

Pariseko nire egonaldiari buruz ez zuen hitzik aipatu, eta nik ere ez nuen alferrik gezurrik esateko lanik hartu; besterik gabe, denboraldi hura existitu izan ez balitz bezala egin genuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 365. orr.

Usherrek berak hala eskatuta, neronek lagundu nion denboraldi baterako hilobiratze haren prestakuntza lanetan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 46. orr.

Kartzelan ere denboraldi batez eduki zuten preso, eta gero libre utzi zuten, kargurik gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Denboraldi honetako gripea azken urteetako arinenetakoa izan da Hego Euskal Herrian.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

3 jarduera jakin batek irauten duen denbora bitartea.

Dantza, musika eta antzerkia Baluarteko denboraldi berrian.  Berria - Kultura   2004-07-07

Denboraldi berria urrian hasi eta urtarrilean amaituko da.  Berria - Kultura   2004-07-07

Denboraldi osorako sarrerak nahi dituztenek datuak bidali beharko dizkiote Baluarte Fundazioari.  Berria - Kultura   2004-06-25

Denboraldi berrirako 2.600 abonamendu dauzka orkestrak, eta hori da muga.  Berria - Kultura   2004-05-28

Hori dela eta, musika klasikoa eta garaikidea uztartuko ditu programazioak, «eta gertuko musikak protagonismo berezia izango du denboraldi osoan», arduradunek atzo azaldu zutenez.  Berria - Kultura   2004-06-03

Bilboko Orkestra Sinfonikoak «klasikoaren eta modernoaren arteko programazio orekatua» eskainiko du 2004-2005eko denboraldian.  Berria - Kultura   2004-06-03

Denboraldia irailaren 31n hasi eta 2005eko ekainaren 10ean amaituko da.  Berria - Kultura   2004-06-03

Osasunako presidentetzara iritsiz geroztik, hirugarren denboraldia hastera doa Patxi Izkorentzat.  Berria - Kirola   2004-08-25

Sei denboraldi Espainiako ligako bigarren mailan egin ostean, lehen mailan da Iruñeko Osasuna taldea.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 23. orr.

43 punturekin amaitu zuen denboraldia, hamabigarren.  Berria - Kirola   2004-05-08

Westerveldek beste denboraldi baterako kontratua du.  Berria - Kirola   2004-03-17

Albertok hamaika denboraldi daramatza lehen taldean.  Berria - Kirola   2004-03-17

Naroa Agirrek denboraldi bikaina egin du pista estalian.  Berria - Kirola   2006-03-10

Decok eta Valeronek denboraldi hobeak egin dituzte, baina aulkian egongo dira.  Berria - Kirola   2004-06-12

Talde polita dauka, denboraldi txukuna egiteko modukoa.  Berria - Kirola   2004-11-13

Denboraldi izugarria izan baitzen hura niretzat, erabakigarria lehen taldera igotzeko, hogeita bost gol sartu ez nituen, bada [...] eta beste hainbeste eman!Osasunako gorritxoek denboraldi ona daramate, Ibex-35 indizeak bezala.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 110. orr.

Ortzegunero bezala, txotxeko denboraldiak irauten duen bitartean, Hernaniko Rezola sagardotegian hiru bertsolari ari dira kantuan afalondoan.  Berria - Kultura   2006-02-11

2003-2004 denboraldian, Hegoaldean, gripeak 100.000 pertsonako 546 kasuko tasa izan zuen gaina jo zuelarik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Denboraldi hasiera ikusgarria egin dute Valverdek, Vinokourovek, Julichek eta Contadorrek.  Berria - Harian   2005-04-03

Denboraldi hasieran aurkarien defentsa gogorrek bereziki sufrituarazi zioten arren, azken hilabeteetan asistentzia asko eman ditu sortzen duen aipatutako arretaren ondorioz.  Berria - Harian   2005-05-06

Bolada txarra bizi du ACB Ligan, denboraldi hasierako erritmo altua mantentzeko ezina dela-eta.  Berria - Kirola   2004-02-26

Tau Baskoniak Nicholas Drew fitxatuko du denboraldi bukaera arte ACBko azken txanpari aurre egiteko.  Berria - Harian   2005-05-06

Dena den, badakizu denboraldi amaieran kontuak aurkeztu beharra izaten dela.  Berria - Kirola   2004-04-07

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Ez gaude kirol denboraldian.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 208. orr.

Bilboko Orkestra Sinfonikoaren 2004-2005 ganbera denboraldia.  Berria - Harian   2006-01-28

Rossiniren obraz gain, 'Salome' eta 'Erwantung' ere lehenengo aldiz ikusiko dira Bilboko elkartearen hurrengo opera denboraldian.'Marching Band' batek aurkeztu du jazz denboraldia.  Berria - Kultura   2004-05-15

Andorra La Vellako Udalak eratu du emanaldia, Musika eta Dantza denboraldiaren barruan.  Berria - Kultura   2004-02-14

Estropada denboraldia uztailean hasten den arren, taldeek lan luzea eginda izaten dute ordurako.  Berria - Kirola   2004-07-23

Ehiza denboraldia laburtzea; ehiza baimena lortzeko azterketa zorrotzagoak egitea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-04

Aurtengo sagardo denboraldiaren lehen txotxa Periko Alonso Realeko jokalari ohiak eta bere seme Xabi eta Mikel Alonsok, Realeko jokalariek, egin zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Iazko indusketa denboraldian gertatu zena dute gogoan arkeologoek.  Berria - Harian   2006-03-22

Jende askok goi denboraldian egiten du lan, hoteletan edo turismoarekin lotutako beste jarduera batzuetan.  Berria - Mundua   2004-09-25

12 urte eta gehiago duten gaztentzat, ausagailuak eskainiak dira opor denboraldian.  Herria   2004-10-21

Astean 35 oreneko lan-denboraldia nola behar litakeen martxan ezarri.  Herria   2001-01-11

6 aurre-denboraldi (9 agerraldi, 4 artikulutan)

Zazpi jokalarirekin hasi du Baskoniak aurre-denboraldia, oraindik taldea osatzeke dagoen arren.  Berria - Kirola   2004-08-18

Josu Sarriegik aurre-denboraldian izan duen lesioak agerian utzi du atzelari baten falta.  Berria - Kirola   2004-08-26

Aurre-denboraldiko partidatan boladaka maila ona erakutsi duten arren.  Berria - Kirola   2004-08-26

7 denboraldi-aurre (262 agerraldi, 167 artikulutan)

Denboraldi-aurrea hasi da.  Berria - Kirola   2004-05-22

Sotak eta Lopezek jada egina dute denboraldi-aurre bat lehen taldearekin.  Berria - Kirola   2004-05-26

Emaitzei erreparatuta, denboraldi-aurre txukuna egin dugu: bost partida irabazi, bat berdindu eta bi galdu.  Berria - Kirola   2004-09-17

Denboraldi-aurre lasaia nahastu duen gauza bakarretakoa.  Berria - Kirola   2004-08-25

Uztailaren 19an hasiko du denboraldi-aurrea.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 143. orr.

Motoen abiadura mugatzeari buruz denboraldi-aurrean piztu zen eztabaida airean da.  Berria - Kirola   2004-06-06

7 partida jokatuko ditu Osasunak denboraldi aurrean.  Berria - Kirola   2004-07-20

Uztailaren 26an denboraldi-aurreko egonaldia hasiko dute.  Berria - Kirola   2004-05-28

Kalitatezko fitxaketak egin arren (Rakocevic), denboraldi-aurreko partiden emaitza ez da aurreko urteetakoa izan.  Berria - Kirola   2004-10-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

ari da denboraldi (9); ari den denboraldi (6); ariko dira denboraldi (5); athleticek denboraldi (10); athleticek denboraldi honetan (5); aurten denboraldi (6); aurtengo denboraldi (6); azken denboraldi (11); baina denboraldi (28); baina denboraldi honetan (9); beste denboraldi (34); beste denboraldi bat (5); beste denboraldi baterako (8); beste denboraldi batez (13); beste denboraldi batzuetan (6); bi denboraldi (53); bi denboraldi egin (9); bi denboraldi eta (6); bost denboraldi (12); da denboraldi (74); da denboraldi aurrea (7); da denboraldi aurrean (5); da denboraldi hasiera (6); da denboraldi honetan (29); dela bi denboraldi (5); den denboraldi (18)

denboraldi amaiera (29); denboraldi amaiera arte (7); denboraldi amaieran (57); denboraldi aurre (24); denboraldi aurrea (72); denboraldi aurrea lehen (7); denboraldi aurrean (83); denboraldi aurreko (70); denboraldi aurreko azken (6); denboraldi aurreko lana (6); denboraldi aurreko lehen (8); denboraldi bat (50); denboraldi bat egin (5); denboraldi batean (38); denboraldi baten (6); denboraldi batera (7); denboraldi baterako (30); denboraldi baterako kontratua (7); denboraldi batez (74); denboraldi batzuetan (6); denboraldi berean (5); denboraldi berria (10); denboraldi berrirako (10); denboraldi bikaina (29); denboraldi bikaina egin (6); denboraldi bikaina egiten (10); denboraldi bikaina osatu (5); denboraldi bukaera (18); denboraldi bukaera arte (8); denboraldi bukaeran (21); denboraldi bukaerara (6); denboraldi daramatza (13); denboraldi egin (31); denboraldi egin ditu (11); denboraldi egin zituen (13); denboraldi erdian (7); denboraldi eta (9); denboraldi guztia (8); denboraldi guztian (28); denboraldi hartan (21); denboraldi hasiera (70); denboraldi hasiera honetan (9); denboraldi hasierako (54); denboraldi hasierako helburua (8); denboraldi hasieran (128); denboraldi hasieratik (41); denboraldi hau (22); denboraldi honen (10); denboraldi honetako (42); denboraldi honetako lehen (5); denboraldi honetan (396); denboraldi honetan egin (6); denboraldi honetan ere (5); denboraldi honetan ez (13); denboraldi honetan jokatu (10); denboraldi honetan lehen (14); denboraldi honetarako (5); denboraldi hori (5); denboraldi horretan (17); denboraldi hura (5); denboraldi igaro (6); denboraldi ikusgarria (10); denboraldi kaskarra (5); denboraldi luze (17); denboraldi luze batez (5); denboraldi luzea (9); denboraldi luzeak (7); denboraldi ona (28); denboraldi ona egiten (7); denboraldi ona izan (7); denboraldi oso (18); denboraldi osoa (17); denboraldi osoan (50); denboraldi osoan zehar (7); denboraldi osoko (6); denboraldi osorako (5); denboraldi txarra (7); denboraldi txukuna (25); denboraldi txukuna egin (6); denboraldi txukuna egiten (6)

denboraldiz denboraldi (9); dio denboraldi (6); dira denboraldi (23); dira denboraldi honetan (7); ditu denboraldi (11); ditu denboraldi honetan (8); donostia denboraldi (11); du denboraldi (64); du denboraldi aurrea (12); du denboraldi honetan (18); duen denboraldi (10); dute denboraldi (26); dute denboraldi aurrea (8); egin duen denboraldi (6); egin zuen denboraldi (6); egingo dute denboraldi (5); eibarrek denboraldi (7); erakutsi du denboraldi (6); ere denboraldi (9); eta denboraldi (90); eta denboraldi amaieran (8); eta denboraldi hasierako (5); eta denboraldi honetan (17); ez da denboraldi (11); ez du denboraldi (5); gasteiz denboraldi (5); hamalau denboraldi (5); handik denboraldi (5); handik denboraldi batera (5); hasiko du denboraldi (10); hiru denboraldi (20); ia denboraldi (9); iaz denboraldi (6); iazko denboraldi (9); izan da denboraldi (8); izan zen denboraldi (5); lau denboraldi (9); orain bi denboraldi (19); orain denboraldi (5); orain hiru denboraldi (5); osasunak denboraldi (5); oso denboraldi (19); oso denboraldi ona (7); realak denboraldi (13); realak denboraldi honetan (9); sei denboraldi (13); taldea denboraldi (5); taldeak denboraldi (12); zazpi denboraldi (7); zen denboraldi (24); zen denboraldi batez (7); ziren denboraldi (5); zituen denboraldi (5); zuen denboraldi (29); zuen denboraldi aurrean (6); zuen denboraldi hasieran (6); zuten denboraldi (7)

amaitu zuen denboraldia (7); ari den denboraldia (6); aurreko denboraldia (14); aurtengo denboraldia (22); azken denboraldia (11); baina denboraldia (7); bigarren denboraldia (20); bigarren denboraldia du (10); bosgarren denboraldia (7); da denboraldia (33); da denboraldia amaitu (5); datorren denboraldia (11); den denboraldia (18)

denboraldia amaitu (71); denboraldia amaitu arte (29); denboraldia amaitu bitartean (13); denboraldia amaituta (18); denboraldia amaitzear (5); denboraldia amaitzeko (34); denboraldia amaitzeko geratzen (5); denboraldia arte (7); denboraldia bukatu (40); denboraldia bukatu arte (18); denboraldia bukatuta (13); denboraldia bukatzeko (6); denboraldia da (11); denboraldia du (49); denboraldia du lehen (5); denboraldia egin (8); denboraldia egiten (9); denboraldia egiten ari (7); denboraldia eta (5); denboraldia ez (16); denboraldia ez da (11); denboraldia hasi (71); denboraldia hasi aurretik (24); denboraldia hasi zenetik (20); denboraldia hasiz (5); denboraldia hasteko (13); denboraldia hastera (5); denboraldia izan (9); denboraldia izango (11); denboraldia luzea (10); denboraldia luzea da (7); denboraldia ondo (7); denboraldia ondo hasi (5); denboraldia osatzen (5); denboraldia oso (13); denboraldia prestatzen (14); denboraldia txarra (5); denboraldia zen (8); denboraldia zuen (5)

dira denboraldia (14); dira denboraldia amaitzeko (13); du denboraldia (50); du denboraldia amaitu (10); dute denboraldia (6); ehiza denboraldia (5); eta denboraldia (18); geratzen dira denboraldia (7); hasi du denboraldia (10); hasi zuen denboraldia (9); hasiko da denboraldia (6); hirugarren denboraldia (11); hirugarren denboraldia du (6); hurrengo denboraldia (12); iragan denboraldia (8); jokatuko du denboraldia (7); lehen denboraldia (17); lehen denboraldia du (6); rally denboraldia (5); seigarren denboraldia (5); sekulako denboraldia (10); urteko denboraldia (5); zen denboraldia (9); zortzigarren denboraldia (5); zuen denboraldia (26)

bi denboraldiak (5); denboraldiak aurrera (7); denboraldiak aurrera egin (5); denboraldiak taldean (6)

aurreko denboraldian (95); aurreko denboraldian espainiako (5); aurtengo denboraldian (99); azken denboraldian (10); bigarren denboraldian (21); da datorren denboraldian (18); datorren denboraldian (197); datorren denboraldian ere (11); datorren denboraldian europako (6); datorren denboraldian europan (10); datorren denboraldian ez (5); datorren denboraldian lehen (9); datorren denboraldian osasunan (6); datorren denboraldian txapeldunen (5); datorren denboraldian uefa (7); den denboraldian (85)

denboraldian baino (5); denboraldian bezala (5); denboraldian bigarren (5); denboraldian egin (6); denboraldian egindakoa (5); denboraldian ere (24); denboraldian espainiako (10); denboraldian europako (7); denboraldian europako lehiaketak (5); denboraldian europan (13); denboraldian europan jokatzeko (6); denboraldian ez (28); denboraldian ez duela (6); denboraldian iritsi (5); denboraldian izan (16); denboraldian jokatu (10); denboraldian lehen (20); denboraldian lehen mailan (9); denboraldian lortu (5); denboraldian osasunan (7); denboraldian realean (5); denboraldian talde (5); denboraldian txapeldunen (13); denboraldian txapeldunen liga (7); denboraldian uefa (8); denboraldian zehar (23)

aurreko denboraldiaren (5); den denboraldiaren (5); denboraldiaren amaieran (12); denboraldiaren azken (7); denboraldiaren azken txanpan (6); denboraldiaren bigarren (7); denboraldiaren hasieran (9); denboraldiaren lehen (9); du aurreko denboraldian (5); du aurtengo denboraldian (8); du datorren denboraldian (26); du hurrengo denboraldian (6); dute datorren denboraldian (6); eta aurreko denboraldian (6); eta datorren denboraldian (14); eta denboraldian (10); heldu den denboraldian (31); hurrengo denboraldian (61); iazko denboraldian (10); iragan denboraldian (64); iragan denboraldiaren (5); joan den denboraldian (31); joan zen denboraldian (12); lehen denboraldian (33); pasa den denboraldian (15); zen denboraldian (13); zen iragan denboraldian (5); zuen denboraldian (5)

aurreko denboraldietako (7); aurreko denboraldietan (13); azken bi denboraldietako (6); azken bi denboraldietan (27); azken denboraldietako (15); azken denboraldietan (57); azken hiru denboraldietan (14); azken lau denboraldietan (7); bi denboraldien (5); bi denboraldietako (7); bi denboraldietan (56); bost denboraldietan (5); datozen bi denboraldietan (11); denboraldietan ez (10); denboraldietan izan (6); hiru denboraldietan (21); hurrengo bi denboraldietan (6); lau denboraldietan (16)

aurreko denboraldiko (33); aurreko denboraldiko azken (5); aurtengo denboraldiko (24); bi denboraldiko (5); da denboraldiko (14); da denboraldiko lehen (5); datorren denboraldiko (9); den denboraldiko (16); denboraldiko azken (43); denboraldiko azken jardunaldian (8); denboraldiko bere (13); denboraldiko bere lehen (6); denboraldiko bigarren (22); denboraldiko bolada (5); denboraldiko bosgarren (7); denboraldiko helburu (8); denboraldiko helburu nagusia (8); denboraldiko helburua (7); denboraldiko hirugarren (8); denboraldiko laugarren (9); denboraldiko lehen (110); denboraldiko lehen garaipena (20); denboraldiko lehen partida (8); denboraldiko lehenengo (11); denboraldiko maila (8); denboraldiko partida (25); denboraldiko partida garrantzitsuena (7); denboraldiko partidarik (7); denboraldiko seigarren (6); denboraldiko talde (5); denboraldiko taldea (6); denboraldiko une (13); denboraldiko unerik (18); denboraldiko unerik garrantzitsuena (5); donostia denboraldiko (5); du denboraldiko (11); du denboraldiko lehen (7); eta denboraldiko (22); eta denboraldiko lehen (8); iragan denboraldiko (46); iragan denboraldiko maila (5); joan den denboraldiko (13); kontra denboraldiko (5); kros denboraldiko (5); zen denboraldiko (5); zuen denboraldiko (6); zuen denboraldiko lehen (5)

aurtengo denboraldirako (13); azken bi denboraldiotan (10); azken denboraldiotan (16); bi denboraldiotan (10); bi denboraldirako (6); bi denboralditan (16); bi denboralditarako (5); bi denboraldiz (6); datorren denboraldirako (28); datorren denboralditik aurrera (5); denboraldirako kontratua (10); denboraldirako kontratua sinatu (8); denboraldirako taldea (9); denboraldirik onena (8); denboralditik aurrera (8); denboraldiz denboraldi (9); hiru denboraldirako (6); hiru denboralditan (10); hurrengo denboraldirako (19)


denboraldiaurre iz kirol denboraldi ofizialen bat hasi aurreko denbora-bitartea.

Iristear da azkenean apirilaren 18a motoziklismo denboraldiaurre hau orain arteko luzeena izan da, eta motoak ezpata bihurtu dira, ohorearen izenean egingo den borroka baten arma eta lekuko.  Berria - Kirola   2004-04-14


denboralditxo iz denboraldi laburra.

Ohandoko etxekoandreak etxe bat zeukan Altzateko auzoan, eta hara joana zen denboralditxo bat pasatzera.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 86. orr.

Pedro denboralditxo batez gelditu zen Jopen Simon izeneko larrugin baten etxean.  Elizen arteko biblia   Eg 9,43

Gauza zoragarri hura milikatzen eman nuen denboralditxoa, berak nirea kementsu edoskitzen zuen bitartean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 68. orr.

Horren ondorioz, 1905eko matxinadaren ondoren denboralditxo bat eman zuen espetxean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 10. orr.

Eginkizun horrek denboralditxo bat entretenitu ninduen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 198. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denboralditxo bat (11)


denborale 1 iz ekaitza.

Trumoiaren burrunba isildu zen istant batean, eta denborale lazgarria, bide bihurgunea atzean utzirik, amildegiaren hondoetan galtzen ari zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 149. orr.

Denboralea zetorren, baina ordu bitarako aterrunea bazen gutxienik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 27. orr.

Denboralea lehertu zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 140. orr.

Denboralea igaro arte itxoin zuten eta sutondoan jarri ziren, denbora pasa.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 89. orr.

denboraleak eragindako arazoak konpondu arte lana «normal» egingo badute ere, egoera bere onera itzulitakoan, berriro aztertuko dutela egoera.  Berria - Harian   2005-01-26

Azkorria itsasontzi baten ibilerarekin alderatuko nuke; itsaso jabala eta haize onak gozatuko ditugu, baina, seguraz ere, denboraleak eta itsaso zakarrak ere; taldearen indarraz eta inguruaren elkartasunez aurpegi emango diegula espero dut.  Berria - Ekonomia   2006-01-19

2 irud/hed

Ezer esan barik iraun zuen Mentxuk segundo batzuetan, baina ez hainbestetan elkarrizketaren jabe izatearren erabiltzen zuen taktikari amore emateagatik, sustrai-sustraitik zetorkion haserre-denboraleari badaezpadako hutsartea emateko baino.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 57. orr.


denboraltze ik tenporaltze.

denborapasa ik denbora 19.

denborapasagarritasun iz denborapasagarria denaren nolakotasuna.

Nobela hau, bada, bere laburtxotasun fisiko-kronometrikoari esker, denborapasagarritasunezko funtzio gaizto horretatik libre gelditzen da, eta horrenbestez, oso asko irabazten du, eta de facto egiten duena da denbora gutxi pasarazi, jan edo hil, eta ikaragarri jantzi eta atsegindu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 232. orr.


denboratasun iz denborari dagokionaren edo denboran gertatzen denaren nolakotasuna.

Zer ondorio izan dezaketen desorekek, denboratasun ezberdinek, iraupen ezberdinek.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.

Kristau-teologoen artean askok pentsatu zuten munduaren betikotasuna ezin dela razionalki ez frogatu ez ukatu, eta munduaren denboratasuna sinetsi egin behar dela Bibliari men eginez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 66. orr.

Bakarrik zegoenean, berehala itzaltzen ziren oroitzapenen intziri eta espantu haiek, eta Pontitok baretasuna iradokitzen zion: jenderik gabeko Pontito bat, liskarrik gabea, denboratasunik gabea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 161. orr.


denboratxo iz adkor denbora.

-Denboratxoa darama horrela.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 98. orr.

Apaizak denboratxo bat eman du lekukook geure onera itzul gaitezen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 189. orr.

Noraezean ibili zen denboratxo batean, bueltaka, eta azkenean aurkitu zuen Auzo Elkarteko kidea.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 62. orr.

Denbora irabazi beharra daukazu, eta irabazten den denbora diruz bakarrik irabaz dezakezu, zure denboratxoa salduz irabazitako diruaz, hain oker ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 31. orr.

Joritasun ikusmira hark isilik eduki gintuen denboratxo batean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 149. orr.

Denboratxo batez jarrita egon zen, burua txabolatik aterata, Darling andrearekin arrakasta horretaz hizketan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 203. orr.

Denboratxoa da, gaizkiulerturik gerta ez zedin eta soldatarik gabeko oro, hots, etxekoandreak, langabetuak, ikasleak eta abarrak kanpoan gera ez zitezen, Emakumeen Nazioarteko Eguna deitzen dela.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 63. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denboratxo bat (6); denboratxo batera (3); denboratxo batez (3); denboratxoa behar (3; eta denboratxo (5)


denborazkotasun iz denboran gertatzen denaren, denborari dagokionaren nolakotasuna.

Bi determinazio horien arteko topagunea da, eta topaketa hori gertatzeko konfigurazioak dira, beraz, apailuaren denborazkotasuna.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 152. orr.

Ikusleak irudiarekin duen harreman "existentzialak" badu, beraz, espaziozkotasun bat, oro har espaziozko egitura orokorrari egotz dakiokeena; eta badu, horretaz gainera, denborazkotasun bat ere. eskegitze honen helburua da eraketa diskurtsiboen denborazkotasuna ezaugarritzen duten harremanak agerraraztea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 104. orr.


denda (3267 agerraldi, 217 liburu eta 465 artikulutan; ETCn 74.903 agerraldi) 1 iz jendaurreko salmentarako etxe edo lekua. ik saltegi; saltoki.

Alde batera denda bat, kafe etxe bat eta ogi labe bat zituen, eta bestera bazar bat eta beste denda bat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 17. orr.

Hango eraikinei josi zien begirakunea: okindegia, Kirxaren kafea, osaba Kamilen denda, bizartegia, bazarra eta Raduan Husainiren etxea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 260. orr.

Altzari-saltzailea, Colón de Larreategin Versalles denda daukana.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 42. orr.

Liskar bat izan nian dendako nagusiarekin.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 63. orr.

Dendako enplegatu guztien uniformea janzten zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 323. orr.

-Ez naiz hemen geratuko; bezeroak ditut dendan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 215. orr.

Arropa zuriko denda batean saltzaile moduan lan eginez ateratzen zuen bizimodua.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 129. orr.

Erabilitako liburuen denda bat zen, nahas-mahasez mukuru betea eta gaizki antolatua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Bigarren eskuko salgaien denda bat zen hura.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 235. orr.

Carmarthenen erosi ditiat, bigarren eskuko denda batean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 25. orr.

Zinemak, jolas-aretoak, tebeoak aldatzen zituzten dendak, [...].  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 16. orr.

Zapatari judu baten denda bisitatuko diagu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 48. orr.

Hantxe zabaldu zuten berandu gabe denda, lokala eskuratu eta hiru bat hilabetera. Merkataria denda zabaltzen ari zen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 65. orr.

Denda txiki bat ireki zuen Glasnevin Roaden.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 246. orr.

Denda guztiak irekita zeuden.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 52. orr.

Taberna itxi eta kirol-denda bat jarri beharko diagu...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 131. orr.

Bada ez, ez da albiste, denda txiki baten irekiera (edo itxiera) albiste ez den bezala.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 34. orr.

denda bikain bat zuzentzen genuen, badiotsuet, eta irabazi politak ematen zizkigun, gainera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 33. orr.

-Denda hutsik egon arte itxaroteko agindu dit.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 103. orr.

2 (izenondoekin)

Andre gaztearen ametsetan, denda moderno argitsu bat ageri zen, etxe dotoreetako aretoak bezain aberatsa, bere erakusleihoko beiren araztasuna kale zabal bateko espaloian erakusten zuena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

International Stores denda handiko goiko leihoan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 180. orr.

Baiona Ttipiko denda itxietako erakusleihoek itzultzen zidaten irudiari erreparatu nion.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 29. orr.

Batelak alokatzen zituen egurrezko denda txiki bat.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 52. orr.

Herriko edo auzoko denda txiki edo koxkorra: jenero gutxi baina klase askotako (ogia, opilak, lekaleak, laboreak, hestekiren bat, latak, etc.) eta marka bakarreko produktuak, ordutegi askea, prezio bizi edo oso biziak, [...].  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 119. orr.

Horien ordez, self sistemaz funtzionatzen duten denda eskergak eta fast food txarra saltzen duten establezimenduak indartuz doaz.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 119. orr.

Grand Avenueko denda famatuetan ez ezik, ustekabean eta aspaldiko partez, eliza batean ere sartu naiz, San Patrick katedralean hain zuzen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 43. orr.

Patata frijituen italiar denda tentatzailearen ondotik igaroz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 182. orr.

Jende ilarak ikusi nituen garraiobideen zain, jende ilarak denda hutsen aurrean zain.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 128. orr.

Denda haustu eta zikinak beste izaera bat hartzen du norbaiten bisita espero duzunean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 236. orr.

Malagako Auzitegiaren aginduz, 100 gimnasio, denda dietetiko bat, eta bost etxebizitza arakatu zituzten atzo.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Portuko denda hippyan erositako poster handi bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 71. orr.

Gero eta luzeagoak ziren kale pobreen lerro argituak, banan-banan desagertzen ziren denda keinukariak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 226. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Denda-mutil hasi zen Zabalguneko merkatu-plazako postu batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 155. orr.

Erru guztia denda-lapur horrena duk.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 11. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Rambuteau kalearen izkinan, nobedade denda handiaren apal hutsen artean, enplegatu batzuk zeuden zutik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 52. orr.

Aurrealdean, liburu-denda eta garajea zeuzkan, patio batera ematen zuen korridore batek bereiziak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 15. orr.

Nekatuta zegoen liburu-dendako lanaldi luzeagatik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 122. orr.

Musika eta irrati denda erakargarria, ondo atondua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Argazkia turistentzako souvenir denda batean egin genuen Sausalitoko kale estu batean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Horretan XVII. mendeko italiar altzari bat begiztatu nuen zaharkin denda batean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 196. orr.

"Odxela" izeneko moda-denda txiki bat zeukan Artekale-ko muturrean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 116. orr.

Montorgueil eta Montmartre kaleetan ere baziren janari denda eder-ederrak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 257. orr.

Gabon gauaren bezpera da eta delicatessen-denda bihurtutako ardandegi zaharra jendez gainezka dago.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 67. orr.

Vienan kafe-etxeak bezala Marseillan kafe denda bat jarri baitzuten urte batzuk lehenago [...] Egiptotik ekarritako hainbat kafe-zaku saltzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 188. orr.

Hantxe, galtzadaren erdian, urdaitegi denda handi eder bat erakutsi zion begi bazterrez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Hiriko animali denda guztietan ibili ziren antzeko katu baten bila.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 299. orr.

Quai de la Mégisserieko txori-denda handienetariko batean sartu zen Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 74. orr.

Kontulari-lan bat erdietsi zuen oihal-denda batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 17. orr.

Giltzarrapo bat erosi nuen kinkila denda batean.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 47. orr.

Xingola denda txikia modu onean eskualdatu zuen, eta, horri eskerrak, amaren zorrak kitatu zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 69. orr.

Las Vegasen tatuaje denda batera sartu zen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 284. orr.

Biharamunean, bahitura denda batera eraman nuen kondesaren besokoa.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 57. orr.

Kanpotik edozein grocery, edozein denetariko-denda bezalakoa zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 95. orr.

· Goizean telebistako Bosgarren Kateari edo Tele-Dendari begira egoten nintzen (Tele-Denda deiturikoan egunero badira gauza harrigarriak),  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 30. orr.

5 ehunez, larruz... estaltzen den zuraje batez egindako etxola modukoa, leku batetik bestera eraman daitekena.

Ezin konta ahala dendak, larruz, feltroz edo zeta oihalez eginak, dirdai egiten zuten eguzki printzen argitan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 254. orr.

Bi mila tatariarrek zituzten han beren dendak ordena egokian jarriak, eta zaindari anitz zebilen erne inguruan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 203. orr.

Kirgiz ibiltarien leinu handiko tribu zenbaitek [...] Irtish eta Obi ibaien beste aldera aldatu zituzten beren dendak, inbaditzaileen harrapaketetatik ihesi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 176. orr.

Ilundu arte ibili ondoren, Tigris ibai ondoan jarri zuten denda gaua igarotzeko.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 114. orr.

Harith beduinoa eta bere emazte Nafisa batetik bestera ibiltzen ziren basamortuan zehar, eta leku jakinetan baino ez zuten kokatzen denda: gameluarentzako bazka, ur-putzua edo datil-palmondoak zeuden inguruneetan.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 101. orr.

6 kanpadenda.

Itxuraz, Cho Oyu gailurra jo zuen urriaren 13an (8.201 metro), eta beherantza zihoala, ekaitz batek harrapatu eta 7.800 metrora zegoen denda batean sartu zen.  Berria - Kirola   2004-10-19

Kanpinera iritsi bezain laster, motxila dendan utzi, arropa garbia hartu, eta dutxa hartzera joan naiz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 209. orr.

Bertan bazkari legea egin, eta, dendak muntatzeko astirik gabe, Danek urjauziak ikustera eraman gaitu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 88. orr.

Lau mila denda, hamar mila manta, botikak eta hainbat tona elikagai bidali zituzten kanpalekuetara astelehenean bertan.  Berria - Mundua   2006-02-15

Handik 50 metrora Gatumbako gunea ikusi genuen, shetingak kiskalita (NBEko Errefuxiatuak Laguntzeko Agentziak egindako denda inprobisatuak) eta NBEren jeepez josita.  Berria - Mundua   2004-08-17

7 jostunaren edo zernahi eskulangileren lantegia.

Eta "Xangrenekua" espartingilearen denda pasata, Plaza Zaharrean sartu nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 34. orr.

Hartarako, larrugin-denda bat non bilatuko hasi zen.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 21. orr.

Joan da Pernando zapata-dendara, hartu du hauspo handi bat eta sartu du barruan larruak ondu eta gero geratzen den azal hori, ikaragarrizko kiratsa duena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

8 barazki denda (orobat barazkidenda) eskuarki barazkiak saltzen diren denda.

Hirian barneratu zen eta azkenik, barazki denda baten aurrean eseria, agure bat ikusi zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 80. orr.

Arreta biziz begiratzen nien barazki-denda bateko ateaz bestaldean atzematen ziren zurezko kutxa iltzez, mahaspasaz, sufrez eta xaboiz beteei eta Moskuko gozoki lehorrez beteriko potoei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

Budek denda eta saltoki askotako erakusleihoetan pausatu zuen begirada: janaridendak, ikuztegi txinatarrak, jatetxeak, loradendak, barazkidendak, jostundegiak, gozotegiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 47. orr.

8a denda-aurre (19 agerraldi, 13 liburu eta 6 artikulutan; ETCn 64 agerraldi; orobat dendaurre 5 agerraldi 3 liburutan; ETCn 4 agerraldi)

Ongi gogoan dut dendaurre baten kristalean islatua ikusi nuela: bezperako jertse grisarekin, urduritasuna igarri-igarrian, burua edonora jiratuz.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 159. orr.

Denda aurrean paratutako eserlekuan mugitzen da, pazientziarik gabe, armatuta dago.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.

Ordu berean, Gamaliel Villalpandoren ama, Inés andrea, bere semearen denda aurrean karrika eskobatzen ari zela, han iritsi zen, eta ate itxi gabetik barrura sartu, Abundio Martínez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 157. orr.

Eta gertatu zen Adjib, nahi gabe, bere aitaren denda aurretik igaro zela.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 50. orr.

Dendaurretako kristalak ispilu gisa erabiltzen nituenean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 248. orr.

· Jaki-denda aurre guztietan (eta ez gurean bakarrik) usain berezi eta bitxiak egon ohi ziren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 47. orr.

Afaltzeko ezer ez duela gogoratu eta kale bukaerako janari-denda aurrean gelditu da.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 51. orr.

9 denda-jabe (orobat dendajabe g.er.)

Lasai, motellak, baretu zituen denda jabeak; azken bolada honetan negozioa baxu antzean dabil.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 44. orr.

Karriketako denda-jabeek biharamunerako ezertxo ere espero ez balute bezala, leku guztietan aurkitu uste nuen nik zahar kutsu bera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 297. orr.

Eskuarki hauek guztiok lurjabeak, merkatariak eta dendajabeak dira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 57. orr.

Denda-jabeari esandakoa errepikatu diot epaileari, damu itxura muturreraino eramanik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 92. orr.

10 denda-leiho (orobat dendaleiho)

Denda-leihotik pasatzen zen bakoitzean, eskerrak ematen zizkion nagusiari, isilpean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 28. orr.

Bakan joan ohi ginen elkarrekin hiriburura, amatxokumeen gauza iruditzen zitzaien, jantzi turista izozki hondartza, dendaleihoak ikusten ibiltzearekin identifikatzen zuten hango espaloiak zapaltzea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 165. orr.

11 denda-oste ik dendaoste.
12 denda-zulo (orobat dendazulo)

Osaba Kamilek aulki batean esertzeko usadioa zuen, bere denda-zuloaren atarian, eta lozorroan egoten zen, euli uxatzailea bularraldean hartua.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 17. orr.

Osaba Kamil bere dendazuloaren barnean zegoen, aulkian loak hartua.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 110. orr.

Bisita labur bat besterik ez zioten egiten etxe zahar kulunkarien beste etxadiari [...], erdipurdiko interesa baizik ez baitzieten pizten hango barraskilo biltegiek, hango barazki egosien saltokiek, hango barruki edo likore denda zuloek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 257. orr.

13 kanpa-denda ik kanpadenda.
14 kanpin denda (43 agerraldi, 12 liburu eta 16 artikulutan; ETCn 445 agerraldi; orobat kanpindenda 9 agerraldi, 5 liburutan; ETCn 17 agerraldi) kanpadenda.

Zelaitxo batean zeukaten jarrita kanpin-denda.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 18. orr.

Argazki nagusian, gazteak euritan kanpin denda artean Etxarri Aranatzen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 167. orr.

Kaltetuek agerian igaro dute gaua, kanpin dendarik ez zutelako. Behin baino gehiagotan, Josefinak eraman behar izan dik kanpin-dendaraino, ezin xutik egon-eta.  Berria - Mundua   2006-04-02

Kanpindendaren kanpoaldean zigarro bat erdibana erretzen ari ziren bi soldaduetako batek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 121. orr.

· Praketako poltsikoetan bilatu nuen... eta zerrikume hark egundoko kanpin-denda zeukan jadanik!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 134. orr.

Halako batean esnatu, goxo-goxo gorputza eta... egundoko kanpin-dendarekin esnatu, canadiense familiar horietakoa bai, gutxienez.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 46. orr.

15 oihal dendasup_1 oihalez eginiko denda.

Astebete egon nintzen kanpaleku nagusian, hogei oheko oihal-dendan [...] alta eman zidaten arte.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 122. orr.

16 oihal dendasup_2 oihalak saltzen diren denda.

Oihal-denda baten jabe zen merkataria, eta ardi-mozketa bere aurrean egin zezaten nahi izaten zuen, faltsifikazioak saihestearren-edo.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 18. orr.

Ostiralero bezala, otoitz orduan, bere aitaren oihal-denda zaintzen zegoen Mamu, hura meskitan zen bitartean.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 9. orr.

Izen berri kristaua hartuta, kontulari-lan bat erdietsi zuen oihal-denda batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 17. orr.

-Zatozte, zatozte! -zioen, gizalegezko keinu nabarmenak eginez, saltzaile batek oihal-denda baten aurrean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 503. orr.

Oihal-denda izandako elizaren portxean eserita, pixka bat edanda eta zeregin handirik gabe, gai zen gauza horietan pentsatzeko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 299. orr.

17 paper denda (orobat paperdenda) papera, idazteko gauzak eta kidekoak saltzen den denda. ik papertegi.

Enparantzaren bestaldeko paper-dendan, hainbat koaderno erakutsi zioten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Paper-dendaren batean sartu eta, postalen bat erosteko aitzakian, italiera praktikatuko nuen dendariarekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 205. orr.

Arratsalde batean Barchini zaharra iritsi zen apaizetxera, herriko paperdendaren jabea, alegia.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 56. orr.

Amonak bilduak zituen liburuxka hartu nian, paper denda batera jaitsi ninduan eta osorik fotokopiatu nian.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 96. orr.

Egindako lanaz harro, inprimatu eta paper denda bateko faxez igorriko zuen Alberdi jaunaren erredakziora.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 191. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

altzari denda (10); argazki denda (3); arma denda (3); arropa denda (24); arropa denda batean (4); auzoko denda (8); baina denda (3); bere denda (6); beren denda (3); beste denda (5); bi denda (3); bitxi denda (8); bitxi denda bat (3); da denda (6); dagoen denda (3)

denda aldera (4); denda asko (5); denda askotan (4); denda atzera (3); denda aurrean (11); denda aurretik (5); denda barnean (4); denda barneko (3); denda barruan (17); denda barrura (5); denda bat (83); denda bat dago (4); denda bat ireki (4); denda bat jarri (8); denda bat zabaldu (5); denda bat zeukan (6); denda batean egiten (9); denda batean erosi (3); denda batean sartu (6); denda baten aurrean (5); denda baten bila (3); denda baten jabe (3); denda batera eraman (3); denda batera joan (4); denda batera sartu (6); denda berri (5); denda berria (5); denda dotore (6); denda erdi (3); denda erosi (3); denda espezializatuetan (4); denda eta taberna (9); denda gehienak itxita (6); denda guztia (3); denda guztiak (5); denda guztietako (3); denda guztietan (6); denda handi (14); denda handi batean (3); denda handian (3); denda handien (3); denda ireki (8); denda irekiko (3); denda irekita (3); denda itxi (25); denda itxi ondoren (4); denda itxita (8); denda izan (3); denda izango (3); denda jarri (7); denda kendu (3); denda on (4); denda ostean (4); denda osteko (3); denda saldu (5); denda txiki (28); denda txiki bat (10); denda txikia (6); denda txikiak (6); denda txikian (3); denda zabaldu (8); denda zabalik (4); denda zahar (3); denda zeukan (3); dendarik denda (6); dendaz denda (15); dendaz denda ibili (4)

disko denda (4); fnac denda (4); gauzen denda (4); harryren denda (3); herriko denda (5); hestebete denda (3); hire liburu denda (3); inguruko denda (4); izeneko denda (4); jaki denda (4); janari denda (21); janari denda bateko (3); jantzi denda (7); jarri dituzte denda (3); kaleko denda (6); kaleko denda batean (3); kanpin denda (18); kirol denda (13); kirol denda bat (6); liburu denda (127); liburu denda bat (16); liburu denda batean (9); liburu denda itxita (3); liburu denda on (3); liburu denda txiki (3); liburuen denda (3); lurrin denda (11); moda denda (3); musika denda (3); oihal denda (8); paper denda (3); salgaien denda (3); saltzen dituen denda (4); saltzen zituen denda (6); saltzen zituzten denda (3); sonbrailu denda (3); tabako denda (10); tabako denda bat (3); taberna eta denda (3); txori denda (3); zaharkin denda (4); zaharren denda (3); zapata denda (6)

arropa dendak (5); dendak eta eskolak (4); dendak ikustera (3); dendak itxi (6); dendak itxirik (3); dendak itxirik zeuden (3); dendak jaiegunetan (3); kanpin dendak (13); liburu dendak (13)

bere dendako atean (3); dendako andreak (3); dendako atarian (4); dendako atea (5); dendako atean (9); dendako atearen (4); dendako atetik (3); dendako bazter (3); dendako diru kutxaren (4); dendako emakumeak (3); dendako erakusleihoan (4); dendako erakusleihoari (3); dendako erakusleihoari begira (3); dendako jabea (3); dendako jabeak (5); dendako kristala (3); dendako nagusiak (4); dendako neskameak (3); janari dendako (10); kirol dendako (4); liburu dendako (26); lurrin dendako (8); roma dendako (5); tabako dendako (10)

andrearen dendan (3); beiraki dendan (3); dendan egin (3); dendan egindako (3); dendan erosi (3); dendan erositako (6); dendan erosten (3); dendan esnatu (3); dendan ikusi (3); dendan jarraitzen (3); dendan lan egiten (5); dendan lanean (4); dendan sartu (29); dendan sartu zen (8); dendan sartzen (5); dendan utzi (5); dendan zegoen (4); fnac dendan (3); janari dendan (9); kanpin dendan (3); liburu dendan (35); liburu dendan erositako (3); licores bravos dendan (3); lurrin dendan (4); mattin dendan (5); oihal dendan (3); osabaren dendan (3); saltzaile baten dendan (3); sartu zen dendan (4); sartu ziren dendan (3); tabako dendan (7); txori dendan (3); zapata dendan (8)

dendara eraman (3); dendara erretiratu (3); dendara etorri (3); dendara iritsi (3); dendara itzuli (6); dendara jaitsi (7); dendara joan (32); dendara joan zen (5); dendara joango (3); dendara joateko (5); dendara joaten (7); dendara sartu (23); dendara sartu zen (4); dendarako bidean (3); liburu dendara (19); liburu dendara sartu (5); lurrin dendara (4); rakelen dendara (5); tabako dendara (7); txori dendara (3); zapata dendara (4)

auzoan zuen dendaren (3); dendaren aitzinean (3); dendaren atzealdean (10); dendaren atzealdeko (5); dendaren atzealdera (4); dendaren atzeko (3); dendaren aurrean (21); dendaren aurretik (6); dendaren aurretik igarotzen (3); dendaren barruan (7); dendaren gainean (5); dendaren gainean bizi (3); dendaren gaineko (3); dendaren jabea (5); dendaren jabeak (5); dendaren kanpoaldean (6); dendaren kargu (5); dendaren ondoan (3); dendarik denda (6); liburu dendaren (22); liburu dendaren aurrean (3); liburu dendarik (3); roma dendaren (5)

arropa denden (3); dendatik alde egin (4); dendatik atera (8); dendatik atera zenean (3); dendatik ateratzen (3); dendatik desagertu (3); dendatik irten (16); dendatik irten zen (6); dendatik irteten (4); dendatik irteten ikusi (3); dendatik irteterakoan (3); dendatik joan (3); dendatik kanpora (4); dendaz denda ibili (4); dendei tiro egin (3); denden artetik (3); denden aurretik (3); denden urteko fakturazioaren (3); irten zen dendatik (4); liburu dendatik (6); liburu dendaz (4); liburu dendek (5); liburu denden (15)

dendetako ateak (3); dendetako erakusleihoak (5); janari dendetako (3)

altxatutako dendetan (3); arropa dendetara (3); dendetan aurki (4); dendetan erosi (3); dendetan salgai (4); dendetan saltzen (4); dendetan sartzen (4); dendetara eraman (3); dendetara joaten (4); iritsiko da dendetara (4); liburu dendetan (27); liburu dendetan salgai (3); liburu dendetara (12); ohiko dendetan (3)


dendagune (orobat dendagune) iz denden gunea.

Militarren ohiko ezinegonari ere aurre egin behar izan zion iaz: 300 bat soldaduk Manilako dendagunea hartu zuten. Hiriko denda guneko Oktogono plazan dago (Pest), etorbidea zeharkatzeko zain.  Berria - Mundua   2004-05-12


dendajabe ik denda 9.

dendakide iz denda berekoa.

Espero ez bezala, gaurko gosariko albisteak zaldiek eragindako gihar minak edota egunsentia izan beharrean (biak ere ongi nabarmentzeko gisakoak), Luis izan da, eta Rubenek, haren dendakidea izaki, jakinarazi digu:  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 167. orr.


dendaleiho ik denda 10.

dendaltza ik dendaritza.

dendaño iz denda txikia, dendatxoa.

Ikaratzeko moduko astinduak ematen dizkio haizeak gure dendaño ezdeusari.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 160. orr.


dendaoste (corpusean denda-oste eta dendoste g.er. soilik; ETCn 15 agerraldi) iz dendaren atzeko aldea; dendaren atzealdeko gela.

Denda-ostean gela txiki bat zegoen, lore horiko paperaz eta izokin-koloreko gortinez apainduta.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 95. orr.

Filosofo bikain horrek Martyrs kaleko janari-denda bateko denda-ostean ikasi zuen arabiera!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 276. orr.

Tea edaten zuten denda-oste eroso antolatuan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 275. orr.

Zapata-dendan elkartzen omen ziren neska eta agurea, eta Ixtaber alproja hark, libreago egoteagatik, edozein aitzakiarekin, dendostera bidaltzen zuen Pernando.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

Rigaudek kutxa erregistratzailea itxi eta kristalezko atetik denda-ostean sartu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 95. orr.

Garai bateko merkatariek bezala, lan orduak saltegi nagusiko denda ostean ematen zituen lagunen batekin tertulian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 290. orr.

Gero denda, dendostea eta etxea erakutsi zizkion Andresi.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 271. orr.

Denda-ostera gonbidatu zituen Habibik, ilobaren esku utzirik denda. joka ezazue bakarrik bazeundete bezala, gela batean, denda osteko gelan, egizue itxura inork ez dizuela entzuten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 240. orr.

Ederki nekien nik atexka hura Romako denda ostekoa zela.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 74. orr.


dendari 1 iz denda duena, denda batez arduratzen dena.

Dendaria marrubiak paratzen ari da zumezko saski dotoreetan, miniaturetako antzerkitxo baterako atrezzoa balitz bezala.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 51. orr.

Urteetan kafea erosi izan duen denda txikian dendariak ez ezagutuarena egiten dio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 233. orr.

-Ez guztiz freskoa! -errepikatu zuen dendariak, zurbil-zurbil, ezpainak dardarka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 117. orr.

Ahapean hitz batzuk trukatu ondoren, biak, eroslea eta dendaria, dendako erditzaletara sartzen ziren.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 43. orr.

Beheko dendariak ez digu gehiago fidatu nahi, eta azken abisua dela esan dit administratzaileak, zor ditugun hilabeteak ordaintzen ez badizkiogu, sentitzen duela, baina...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 44. orr.

Azokako dendarien mandatuak hara eta hona eramaten, lau txakur txikiren truke.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 93. orr.

Saltoki handien irekiera eteteko eskatu dute Bizkaiko dendariek.  Berria - Ekonomia   2004-07-13

Boulevarden «bertako dendari gehiago egotea» nahiko lukete elkarteko arduradunek.  Berria - Ekonomia   2004-03-17

Ez da izan filosoforik, nik dakidala, handizkako saltzaile edo dendaririk.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 224. orr.

2 (izenondoekin)

Dendari txikiak, hainbat saltoki, loreak saltzen dituzten neska etsituak, soldaduak, poliziak, kabaretak, eta, seguru asko, baita prostitutak ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 240. orr.

Azkenean, dendari txiki-jatorraren aldeko artikulu negarti horiek sinatzen dituztenak, guztiok bezala, autoa hartu, eta hiri-periferian dagoen HiperEroski, Carrefour, Mammouth edo Pryca erraldoirantz abiatzen dira, asteko edo hilabeteko erosketak egitera.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 143. orr.

Denak langileak eta dendari xumeak ziren familia batean ni nintzen karrera bat ikasten lehenengoa.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 23. orr.

Amaraun (Internet) bidez konektatuko gara dendari ibiltariarekin, ongi datorkigun astegun ilunabarrean behar ditugun produktuak ekar diezazkigun.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 116. orr.

Adin indefinituko dendari txinoa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 22. orr.

Dendari eta artisau juduen haurrek.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 54. orr.

-Ederra sartu ziguan dendari putakume horrek -Hausterrek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 76. orr.

· Postu hartan Tuilerietatik ateratako hondarrak baizik ez ziren saltzen, dendari andreak aldarrikatzen zuenez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 333. orr.

Tripa zorroa ondo betea dute burges horiek, betekada orokorrezko gobernu honi sostengua ematen dioten dendari gizon horiek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 229. orr.

3 (izenondo gisa)

Berariaz eskatu nion emakume dendariari Nancy Mazzucchelli-ren marka zeramaten bitxi guzti-guztiak erakusteko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 129. orr.

"Total, kalimotxoa egiteko da", esan diote bertako ardoa goratzen hasi zaien emakume dendariari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 100. orr.

4 (adizlagun gisa)

Eta zer egin zuen erreka jo zuenean?, dendari hasi zen lanean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 513. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

goizero-goizero elkartzen ziren han berriketan jardutera bulegari gazteak, dendari laguntzaileak, beren aiten bulegoetan lan egiten zuten gazteak edo burtsako ajenteen ikasleak eta abokatuak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 178. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Katalogoa ez da ia aldatzen, eta aditua da kinkila dendariekiko tratuan.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 73. orr.

Agustin Kirrimarrok ukitu chica eman dio arropa-dendari, eta ia bikoiztu egin ditu arropen salneurriak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 233. orr.

Uste zuen liburu-dendari baten laguntzaile bihurtzea nekez izan zitekeela egitasmo zirraragarria.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 40. orr.

Bederatziak jo eta laster agertu zen Schimek andre zaharra -Karl-Denk kaleko tabako-dendaria-, hitz-aspertu bat egiteko asmoarekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 11. orr.

7 ipar jostuna.

Amak, dendari profesionala zenez, bazituen etxean hiruzpalau langile, Baigorriko burgesiako jende franko amak beztitzen zituen garai batean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 134. orr.

Ama Singer makinan ari zela, bere dendariekin josteko lanetan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 130. orr.

Hango emazteak dendari onak izanez, han erosi oihalarekin, arropa eta atorra koloretsuak eginaraziko dizkiote.  Herria   2003-02-06

Alabainan bi hauiek izan ziren joan den urtarrilean, Senegaleko Sadio herrira, 3 astez, hango emazte dendari talde batekin hitzegiten, eta proiektu berezi hunen bidean ezartzen.  Herria   2003-05-08

Pastoraleko arropak leküan berean eginik izanen dira, lan xehe hortan ariko direlarik 35 emazte dendari, Erramun Garzia Zabalegi Errenteriako (Gipuzkoa) ofiziozko jostünaren lagüngoareki.  Herria   2004-03-04

Seroretako dendari-eskolatik pasatuak ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 268. orr.

Bizi osoa lanean eramana zuen, Parisko soto bateko dendari atelierrean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 107. orr.

Singer, Baionako enpresa, dendari tresna xaharrak eman dizkiguna Afrikara eramaiteko.  Herria   2003-05-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dendari batek (3); dendari baten (3); dendari eta (8); dendari hark (3); dendari onak (3); dendari su (4); dendariak bere (3); dendariak eta (3); dendariak ez (5); dendarik denda (6); dendarik ez (6); eta dendari (6); eta dendariak (4); eta dendariek (7); galdetu zion dendariak (3); herriko dendari (3); liburu dendariak (3); liburu dendarik (3); zion dendariak (8); zuen dendari (4); zuen dendaria (3); zuen dendariak (10)


dendarigo iz dendaritza.

Hiru gaztek berek egin bertsutan eskertu dituzte bereziki dendarigoan arizan diren presuna guziak, ikusteko ederrak baitziren arropak.  Herria   2003-08-14


dendaritza (orobat dendaltza g. er.) iz ipar jostunaren lanbidea.

Ohartu gira arras miserian bizi direlarik ba dituztela gaitzeko trebetasunak dendaritzan.  Herria   2003-05-08

Sukaldaritzan trebe, dendaltzan halaber, nolaz ez kantari.  Herria   2005-02-03

Katiak margotu jantziak harturik, bai eta Baionako "Singer" dendaritzako tresna zenbaitekin.  Herria   2003-05-08

Angeluko dendaritza elkarteak moda desfile bat antolatzen du ostiral arrats honetan, seiak eta erditan, Herriko Etxeko besta gelan.  Herria   2003-05-29


dendatxo iz denda txikia.

Orain urte batzuk, bigarren eskuko liburuen dendatxo batean nenbilela, nire ezagun baten sinadura ikusi nuen liburu baten kortesiazko orri zurian.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 9. orr.

Sindikatuak debekaturik zeuden, eta langileak jantokian bazkaltzera behartu zituen, eta baita kontsumorako ondasun guztiak fabrikako dendatxoan erostera, prezio izugarri altuetan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 102. orr.

Nahiago nuke oihal zurizko lanak egiteko dendatxo bat eduki eta lanean jarraitu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 266. orr.

Dogubayaziteko dendatxo batera eraman nau pasaportearen fotokopia pare bat egitera.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 54. orr.

Tratuan aritu naiz merkatariekin dendatxorik dendatxo, presarik gabe, opari txiki ugari erosiz senide eta lagunentzat.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 177. orr.

Beheko solairuan bada musika dendatxo bat, eta hor abangoardiako lanak, jazza eta halakoak saltzen dituzte.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 305. orr.

Brighton Beach-en liburu dendatxo bat daukan judu bat, Isaac Bergstein, oso adiskide dut.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 8. orr.


dendatzar iz adkor denda handia.

Kalera irteterakoan, sekulako dendatzar berri bat topatu dut Esnategi kaleko izkinan: "Abalia y Sagastume -Ultramarinos y comestibles finos".  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 347. orr.

-Dendatzar hauetan akats ttikiren bat duten arropa, kamerak, musika ekipoak... topatuko dituzue, guztia garantizatua eta txip baino txipago.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 286. orr.


dendaurre ik denda 8.

dendazulo ik denda 12.

dendoste ik dendaoste.

dendrina iz foraminifero bentoniko mota.

Izan ere, infekzioen kontra borrokatzeko gorputzak duen babes sistemaren zelula giltzarrietako bat dira dendrinak.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Laborategian egindako saio batean jabetu ziren dendrinek egiten zuten lanaz.  Berria - Gaiak   2004-08-31


dendrita 1 iz neuronaren protoplasmaren hedadura adarkatua.

Dendrita izeneko zelulek minutu gutxian erantzuten diote kanpotik etorritako birusen erasoari.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Identifikatu ostean, erasoaren aztarnak nodulu-linfatikoraino eramaten ditu dendritak.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Axoia hainbat adarretan banatzen da bere azken muturrean, eta adar horietatik transmititzen da seinalea ondoko neuronetara, zelularen atal nagusiaren inguruko dendriten bitartez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 225. orr.

Ehunezko partikula biribilkara bat da zelularen gorputza, garro edo dendrita asko dituena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 222. orr.

Behin sinapsia gainditu eta gero, azetilkolinak dendritaren zelula-mintzaren irazkortasuna aldatzen du eta horrenbestez beste nerbio-bulkada bat sortzen; nerbio-bulkada horrek ere beste sinapsi bat topatu arteko bidea egingo du, eta berriz hasiko da prozesua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 226. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Dendrita zelulek zaintzaile lana betetzen dute; organismo arrotzak identifikatu eta erne jartzen dituzte beste zelulak.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Diesel motorrek sortutako kedar partikulek dendrita zelulei kalte egiten diela frogatu baitute.  Berria - Gaiak   2004-08-18


dendu iz oreka.

Eta dendua galtzeko, marrazki bat, egunkari honetan inoiz atera den laidogarrienetakoa: diskoteka batean, hazpegiz zein jantziz egoki karakterizatuta, "gazte latinoak"; batzuk dantzan, besteak labanak aterata...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 46. orr.


deneatu, denea, deneatzen du ad ezeztatu.

Mutilak sua piztu, jan eta loak hartu zuen, hain deneaturik, non ez baitzuen ezertan ere pentsatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 285. orr.

Gauerdi aldera, ibiltzez nekatuta, esturak eta beldurrak deneatuta, loak hartu zuen azkenik aulki batean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 287. orr.

Lehenengo Germano eta gero Nonis biak, deneaturik erori ziren lurrera.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 48. orr.


denetariko 1 izlag mota guztietakoak dituena, denetarik duena. (gauzei buruz)

Denetariko jakiak eta tratu onena agintzen dituzte, «guztia txanpon zintzo gutxiren truke».  Berria - Mundua   2004-04-21

Zurgindegian denetariko egur-motak eta zurezko ontziak zeuden gorderik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Hala ere, denetariko jarrerak piztu ditu immigrazioaren auziak.  Berria - Mundua   2006-05-02

Alderdi kontserbadoreen artean ere denetariko iritziak daude.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Denetariko esperientziak bizi izan ditut irakaskuntzan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 99. orr.

Txolindurik, denetariko ergelkeriak botatzen zituen bata bestearen atzetik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 251. orr.

Eta denetariko nekeak eta ezbeharrak opatu zizkion Nozdriovi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 135. orr.

Vivaldiren Gloria, ondoren tekno eta dance musika, antzerkia, poema irakurketa, Txaikovski, berriro teknoa, berriro dance musika, folklorea... denetariko nahasketa, nolabaiteko kultura ezaren adibidea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 201. orr.

Biharamunean, trena abiatzekotan zela, geltokiko denetariko dendan [...] trapuzko tigrea erosi nuen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 228. orr.

Auzirik korapilatsuenak garbitu zituzten, asko eta denetarikoak. Garai hartan printzeak beste arazo asko zituen kezkabide, denetarikoak, zein baino zein gogaikarriagoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 224. orr.

· Kanpotik edozein grocery, edozein denetariko-denda bezalakoa zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 95. orr.

2 (bestelakoei buruz)

Burua denetariko txorien habia eginda.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 25. orr.

Denetariko saltzaileak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 132. orr.

Hortxe dira Agirren hitzaldia entzuten Sarekoak eta Sarekoak ez direnak, denetariko arrainak, eta baita begia kendu behar ez zaien faxistetako batzuk ere.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 168. orr.

Raskolnikek eta denetariko arloteek burua berotzen diete, boterearen kontra jartzen dituzte, boterearen eta ordenaren kontra, eta jendea aise matxinatzen da zapaldurik dagoenean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 514. orr.

Denetariko jendea, orotariko edariak, baina guztiek asmo bera: film pornoa ikustea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 208. orr.

Lolo zaharra, patu txarreko boxeolari izandakoa eta orduan bertako garbitzaile eta denetariko morroi zurruteroa.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 15. orr.

Askotariko ekintzak prestatu dituzte aurten, denetariko publikoari zuzendurik.  Berria - Kultura   2004-08-04

Nire logian denetarikoak daude.  Berria - Gaiak   2004-05-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denetariko amarruak (3); denetariko iritziak (11); denetariko iritziak daude (3); denetariko jendea (9); denetariko jendeak (3); eta denetariko (18)


denge iz eritasun epidemikoa, sukarrak, negelak, eta buruko eta giharretako minak ezaugarritzen dutena.

Denge birusak giza zelulei nola erasaten dien argitu du [...] ikertzaile talde batek.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Denge birusaren 2 aldaerak izan ohi du proteina hori, azalean.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Dengea eltxoen bidez zabaltzen den gaixotasuna da.  Berria - Gaiak   2004-09-14

AEBetan, adibidez, oso zabaldua dago intsektu hori, eta ez da dengea edo sukar horia duen inor agertu.  Berria - Gaiak   2004-09-15

Indonesian 91 lagun hil eta 4.500 inguru kutsatu dira dengearekin.  Berria - Gaiak   2004-02-18

Boliviaren iparraldean 118 dira jadanik dengeaz kutsatutakoak.  Berria - Gaiak   2004-01-25

Iaz, lehen 11 hilabeteetan, 43 lagun hil ziren denge gaitzak jota.  Berria - Gaiak   2006-01-05

Denge gaitza kezka iturri da munduko leku askotan, bereziki Karibe inguruan eta Erdialdeko Ameriketan.  Berria - Gaiak   2006-01-13

658 lagun hil dira Indonesian denge izurri baten ondorioz.  Berria - Gaiak   2004-06-05


denominazio iz izendapena.

Ikuspuntu berbera zeukan erlijio bakoitzeko sekta bakoitzak bere senide ziren sekta guztien aurka; eta hainbat denominazioren jarrera honek -guztien artean komun zutena ez aitortu eta bakoitzak besteen errebindikazioak ez onartu nahi izatekoak- eman zion agnostikoari birao egiteko aukera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 108. orr.


denotatibo iz adierazlea.

Errealitatea ezin da erabat ordezkatu hitzen bitartez; hitzak berak ez du eduki denotatibo hutsik, konnotatiboa ere badu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Hartu berripapera, joan sailez sail aurrera, eta tituluak irakurriz, hor begiztatzen da nolabaiteko estilorik, aseptikoa gehienetan, orekatua, denotatiboa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 108. orr.


denotatu, denota, denotatzen 1 du ad adierazi, erakutsi.

Hitzak balio jakin bat du, eta horren araberakoa da denotatzen edo adierazten duena.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 18. orr.

Egiazko izen propioak, hots, izen logikoki propioak, denotatu egiten du soilik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Izen propioak designatzaile zurrunak dira; designatzaile bat zurruna da baldin eta objektu bera denotatzen badu mundu posible orotan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

Halere, bada deskribapen zurrunik ere: "lauren erro karratua" deskribapenak, adibidez, zenbaki bera denotatzen du mundu posible orotan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

"Frantziako erregea"ren gisako deskribapen zehaztuak ulergarri lirateke nahiz eta ezer ez denotatu, hori osatzen duten terminoak ("Frantzia" eta "errege") zuzenean edota deskribapen bidez ezagutzen baititugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

"Fikziozko" irudiak (zeinetan denotatzen dutena ez baita existitzen errealitateko munduan: adarbakoitzaren irudia, adibidez).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 190. orr.

Termino singular baten estentsioa berorrek denotatzen edo erreferitzen duen objektua da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

Denotaturiko substantziak hizkuntzaz bestekoak dira, eta errealitatearen munduari dagozkio (horma fisiko hori, esaterako).  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 17. orr.

2 (era burutua izen gisa)

Horietan guztietan dago analogia, baina irudiaren bi denotatu bereizten baldin badira: denotatu konkretu bat, eredua dena, eta denotatu abstraktu bat, erreferentzia-prozesu osoarena dena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 190. orr.


denotatze iz adieraztea, erakustea.

Bere jarrera enpiristak direla eta, esanahiaren oinarrian denotatzea (eta ez "zentzua") dagoela defendatuz Russellek Fregeren "zentzua"ren nozioa baztertu nahi zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.


denotazio iz denotatzea.

Irudikapenaren gaia bera ere ez da guztiz garrantzizkoa, zeren irudikapenaren gai hori baino askoz ere gai zabalagoa eta oinarrizkoagoa den denotazioaren azpigai bat baizik ez baita, izatez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 100. orr.

Ez dago denotazio soilezkoa den irudirik [...] irudi orok konnotazio asko bideratzen du, kode batzuen jokoaren arabera (kode horiek beroriek aldi berean ideologia baten mende daudelarik).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 191. orr.

Konstante bakoitzari unibertsoko elementu finko bat egokitzen diogu eta bere erreferentzia edo denotazioa dela esango dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 149. orr.

Interpretazio-eremua zenbaki arrunten multzoa bada, konstante baten denotazioa zenbaki arrunt finko bat izango da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 149. orr.

Deskribapen bidezko ezagutzaren oinarrian ezagutza zuzena dagoen bezala, deskribapen zehaztuen oinarrian denotazioa egongo da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Russellek esanahi ororen oinarrian denotazioa dagoela defendatzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 128. orr.

Ideia egokia deitzen dut, bere baitan eta objektuarekin harremanik gabe ikusten den heinean, egiazko ideiaren propietateak edo denotazio intrintseko guztiak badituen ideia.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denotazioa edo erreferentzia (3); edo denotazioa (3)


denpora ik denbora.

denporapasa ik denbora 18.

denso ik dentso.

dentadura iz hortzeria, hortz-haginak.

Etxera etorri zen bezain laster dentadura bat egin zuen, eta franko polita atera zitzaion.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 47. orr.


dentasun iz denaren nolakotasuna.

Bestela esanda, dena bere hartan, dentasun edo guztitasuna bai beharbada, hura harrapa dezake eta menderatu, baina bestelako gauzarik ez, taxuzko gauzarik ez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 261. orr.

Orduan, lausotasun horren erdian, edo gainean, edo are hobeki, hortik ihesi... dagoenetik dentasunera eramango gaituzten izen salbagarrien (izanaren heldulekuen) behar gorrian gara.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 66. orr.


dentifriko 1 iz hortzetako pasta.

Ispilutik dentifrikoa barreiatzen denean batez ere.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 156. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Azken dentifriko-tantak iturriko zulotik desagertu ostean, lanegunean pentsatzen hasi zen Matias.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 46. orr.

Dentifriko upats batean heldu zitzaizkion hitzak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 245. orr.

Hats zorigaiztokoa atera zitzaion kedarrezko bulardun den Liskarrari, dentifriko-gabeziak kirasturiko ahotik.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 107. orr.

3 (izenondo gisa) hortzetako pastari dagokiona.

Iñaki Linazasoro zegoen sariak ematen, Tolosako alkate hautatu berria, bere irribarre dentifrikoarekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 76. orr.


dentikulu iz paralelepipedo angeluzuzen formako apaingarria, joniar ordenan eta bestetan frisoko goialdean lerrokaturik jartzen dena

Tarteko espazioari, grezieraz metope esaten zaio eta honela banatu behar da: dentikuluak bere altueraren erdia izan behar du, aurreko aldetik, zabalean; tartearen sakonera, berriz, izan dadila dentikuluaren aurreko aldearen hirutik bi adinakoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Antzinako eraikitzaileek ez zituzten ez onartu eta ez erabili modiloiak edo dentikuluak frontoietan, baizik eta erlaitzak bakar-bakarrik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1890. orr.

Erlaitzetan dentikuluak zizelkatuko balira [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 570. orr.

Esan beharko genuke dentikuluak direla obra joniarretan leihoen lekua betetzen dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1870. orr.

Horregatik, obra grekoetan inork ez lituzke dentikuluak modiloien azpian jarriko, ez baita posible gapirioen azpian astazaldiak jartzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1890. orr.


dentista 1 iz hortz-haginetako gaitzak artatzen dituen sendagilea. ik odontologo.

Atzo eguerditik ordubietara bitartean dentistarengana joan beharra nuen, Jan Luykenstraat kalera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 24. orr.

-Ahaztu egin zitzaidan esatea: dentistarenera joan beharra dut, orain, hamabietan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 62. orr.

Dentistarenetik kalera atera ginenean, Margotek eta amak dendak ikustera joan behar zutela esan zidaten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 170. orr.

Dentistaren laguntzailea oso jatorra da zinez.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 25. orr.

Elkor eta zurrun jarri nintzen, dentistaren aulkian banengo bezala.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 73. orr.

Apartamentu txiki batean bizi ziren, dentista baten bulegoaren azpian.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 140. orr.

Unión kaleko egoitza kontsulta arruntetarako erabiltzen zuen, eta ez zuen bezeria urria izango Erregeren dentista izatearen kontu horrekin.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 61. orr.

Houstongo Hilary Bryant 40 urteko dentistak ustekabean jakin zuen bere senarrak iruzur egiten ziola.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 19. orr.

Gainontzeko umeek dentista pribatuetara jotzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Dentisten eta oftalmologoen doako zerbitzua eskatu dute sindikatuek, eta emakumeentzat azterketa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-15

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dusselek bere dentista kontsulta zabaldu du.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

Zutitu nintzen, salto egin nuen dentista-jarlekuan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 134. orr.

Han dentista-besaulki bat zegoen, etzateko moduko aulki-bizkarrekoa, burua bermatzekoa eta guzti.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 128. orr.

AEBetako dentista elkarte baten arabera, haur askok erpurua zurrupatzeko duten ohiturak kalte larriak eragin ditzake hortzen garapenean eta lerrokatzean.  Berria - Gaiak   2004-11-07

3 dentista-laguntzaile

Haurrak jaio berritan hiltzea leporatu zioten amari, 40 urteko dentista-laguntzailea.  Berria - Gaiak   2006-04-28

Batita AROTCARENA 51 urte laborari, Florence BARNETO 27 urte dentista laguntzaile, Jean-Claude BIDART 29 urte mekanizier.  Herria   2001-03-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dentista bat (4); dentista baten (3); dentistarenera joan (4)


dentsifikatu, dentsifika, dentsifikatzen du ad dentsoago bihurtu.

Jendeen ohiturak aldatu eta bizilekuak «dentsifikatu» behar direla gehitu zuen.«Lur gutiagoren baliatzeko, herriek hartuko dituzten lege batzuk errespetatu beharko dira».  Berria - Ekonomia   2004-03-06

Horregatik, Lakuaren ustez, zonalde batzuk «berriro ere dentsifikatu beharra dago».  Berria - Harian   2005-04-27


dentsitate 1 iz gorputz baten masaren eta bolumenaren arteko erlazioa.

Errusiar hondakinen orbita berean bazebilen beste objektu bat, tamainaz ez nolanahikoa, egia esan, baina dentsitate txikikoa hala ere -2,1 g/cm3-koa bakarrik-.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 91. orr.

Isurkari hori gainean geratzen da, urak baino dentsitate txikiagoa izanik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 404. orr.

Aire hotzak dentsitate eta pixu handixeagoa duenez, beheruntz egiten du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 330. orr.

Supermerkatuetako plastikozko poltsa arruntak polietilenoz eginak daude, dentsitate baxuko polietilenoz hain zuzen ere.  Berria - Gaiak   2006-01-12

Materia eta energia osoa izugarrizko dentsitatea zuen puntu batean kontzentraturik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 59. orr.

Sarritan, energiaren dentsitatea hainbestekoa da, non goritasuna lor baitaiteke, eta argia igortzeraino iritsi baitaiteke.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 45. orr.

2 irud/hed ik trinkotasun.

Halaz grisa da munduko kolorerik egiazkoena, zuria eta beltzaren nahasketa neurriak osatzen duelarik grisaren dentsitatearen oinarri arin nahiz sakona.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 113. orr.

Itxura guztien arabera, garbi dago azterketa horrek dentsitate poetiko handiagoa salatuko lukeela egungo bertsolarien artean 1980. urtetik aurrekoen artean baino.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 201. orr.

Ez dago inon hemen dagoen dentsitate kulturalik.  Berria - Kultura   2004-01-30

Sasoian dagoenak ez duela ikaragarriaren esperientzia, zein baita hitzei nolabaiteko dentsitatea eman diezaiekeen bakarra.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 89. orr.

Manifestazioaren hasiera aldera noa lasterka, beroki polarren eta ikurrinen dentsitatea nahikoa iruditu zaidan multzo ibiltari bat topatu arte.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 15. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kobrezko hariak baino korronte dentsitate 2000 aldiz handiagoak garraia ditzakete.  Berria - Harian   2005-02-11

Gehiegizko biztanle kontzentrazioek ingurumenari edo garapenari kalte egiteko arriskua dagoen lurraldeetan, edo biztanle dentsitate txikiak giza ingurumenaren hobekuntza galaraz eta garapena eragotzi dezakeenetan.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 114. orr.

Dentsitateak hektareako 15 eta 30 etxebizitza bitartekoa izan beharko du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Jakina da, gainera, hiri dentsitateak armonikoa behar duela izan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

"Hiri" hitzaz izendatzen duguna, sistema interkonektatu hori, jende eta zerbitzu dentsitate handi batekin-eta, hori mamitzen ari da.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 102. orr.

Gaia entzun eta kantatzen hasi bitarteko tartea izaten da keinu-dentsitate biziena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 226. orr.

Gerrako arrisku dentsitate handia dago beraz.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 66. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baino dentsitate (3); baten dentsitate (3); dentsitate baxuko (3); dentsitate eta (3); dentsitate handia (3); dentsitate handiko (3); dentsitate poetiko (4); dentsitate poetikoa (4)


dentsitatedun izond dentsitatez hornitua.

Dentsitatea duen gorputz bat, beste dentsitate batekin, egurrarenarekin topatzen den arte baieztatzen ahal den gorputz dentsitateduna.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 199. orr.


dentso (orobat dentso g.er.) izond dentsitate handikoa. ik trinko.

Zentro dentso horretara erakarritako materia guztia zulo beltz bihurtzen zen eta inguruko orbitako materia guztiak donut baten gisan biltzen zuen zentroa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Substantzia dentsoago bat, hala nola ura (edo beste edozein jariakin biologiko), ezin da hain erraz konprimitu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 112. orr.

Titanen atmosfera dentsoak oso gutxi uzten du ikusten, opakoa baita hein handi batean.  Berria - Gaiak   2004-07-06

Gelatina baino dentsoagoak dira otolitoak, eta atzean geratzeko joera dute burua mugitzen denean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 126. orr.

Keinu erabakior batez titia, elastikoa eta dentsoa, bere zorrotik atera zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 346. orr.

Hiru bezerok ia guztiz betetzen zuten mostradore aurreko espazio urria, eta botikako eguratsa lar dentsoa zitzaion Mentxuri.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 64. orr.

Bizitza dentsoak, gogorrak, muturrekoak biziz.  Berria - Kultura   2004-03-10

Oso musika interesgarria da, dentsoa eta aberatsa.  Berria - Kultura   2004-09-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dentso eta (4)


denuntzia 1 iz salaketa.

Kontsumo-gizartearen bizioen denuntzia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 318. orr.

-Denuntzia jarri behar zaie, denuntzia.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 96. orr.

Mesedez eta faborez denuntzia jartzeko eskatu zidaten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 85. orr.

Denuntzia aurkezten denetik erabakia hartu arteko denbora murriztu egin behar da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

Fred Eckhard NBEko bozeramaileak azaldu zuen, aldiz, nazioarteko erakundeak ez daukala Shortek salatutakoa egia denik egiaztatzeko ahalik eta ez duela denuntziarik bideratuko.  Berria - Mundua   2004-02-28

Nire denuntziak ez zuen bide luzerik egin, eta, askotan bezala, alferrikako mendeku txiki batekin konformatu behar izan nuen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 85. orr.

2 (hitz elkartuetan)

«Bahiketa» denuntzia bat jarriko du Afrika Erdiko Errepublikan.  Berria - Mundua   2004-03-11


denuntziatu, denuntzia(tu), denuntziatzen du ad denuntzia jarri. ik salatu.

Beti lapurtzen zioten bizikleta, lapurrek bazekiten ez zuela denuntziatuko.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 123. orr.

-Denuntziatu egingo diagu, eta ematen diguten diruarekin beste pote pila bat erosiko diagu -Xerealek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 77. orr.


deontologia 1 iz etikaren alorra, lanbide bati dagozkion eginbeharrez eta printzipioez ari dena.

Baina abokatuak, deontologiak nire itzala izatera behartu duen legekumeak, ez du nire trauma edertu nahi.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 71. orr.

«Deontologia profesionalak» eskatzen dielako, epaiketa uztea erabaki zuten atzo defentsako hamar abokatuk.  Berria - Harian   2006-01-10

Zuzentasun eta deontologia izaten da horietako gehienen ardatza.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 126. orr.

Tupustean, argazkilariaren deontologia pitzadurarik gabearen berri ematen hasten zaigu, atertu ere egin gabe.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 159. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik deontologiko.

Biziaren bukaerari buruzko medikuen deontologia kodea eta osasun kodea aldatuko ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-28

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lizentzia hori hartu izanak bere historialari-deontologia lotsarazi ordez, idazle-sena hauspotu dio.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 43. orr.


deontologiko izond deontologiarena, deontologiari dagokiona. ik deontologia 2.

Zer dio kode deontologikoak?  Berria - Gaiak   2004-02-04

Kode deontologiko guztiak urratu dira, informazioa ebatsi dute, iritzia manipulatu dute, salaketa gaiztoenak egin dira oinarri logiko txikienik gabe.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 38. orr.

Horretarako egin baitziren kode deontologikoak ere: aldian behin urratuak eta hautsiak izan daitezen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 150. orr.

Ni beti nago presoaren alde, badut neure kode deontologikoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kode deontologiko (3); kode deontologikoak (3)


deontologikoki adlag deontologiari dagokionez.

Etikoki ez dago erdibidean kokatzerik, baina deontologikoki, hala jokatu behar du kazetariak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 39. orr.


departamendu (orobat departemendu g.er. eta departamentu) 1 iz Frantzia banatzen den administrazio barruti bakoitza, burutzat prefeta duena.

Foruak kendu dizkigute, bi hizkuntza desberdin mintzaturik ere Biarnoarekin batu gaituzte eta departamenduko hiriburu gisa Paue inposatu digute.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 59. orr.

Anaiaren gorputza ez zuten hil-harrietara eraman, baizik eta, berehala hil-autoan sartu zuten, geroxago Pauera joateko, han baitago departamenduko krematorium bakarra.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 94. orr.

Basses-Pyrénées departamenduaren kudeaketarako haien postuetan beste bi ordezkari izendatuak izan ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 287. orr.

1 400 000 euro berexi ditu departamenduak 50 herritako argiak eta elektrika muntadurak berritzeko.  Herria   2003-08-07

Geroxeago jakin zuen apez arnegatua eta Lozère departamenduko diputatua zela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 156. orr.

Kantonamenduko, departamenduko eta eskualdeko hautetsiak elkarrekin jarri ziren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 166. orr.

Interpola, estatuko, departamenduko eta eskualdeko poliziak gibeletik zeuzkala, sei hilabetez Txoko bidez bide eta motelez motel ibili zen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 65. orr.

Gure departamenduak hiru zenatur ditu hautetsi behar.  Herria   2001-09-20

Preso politikoen hurbilketa, amnistia, mundializazioaren aurkako nekazaritzako ekimenak eta euskal departamendua.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 198. orr.

Euskal-departamenduaren alde diren guziak ez dira abertzaleak eta gainerat abertzale guziak ez dira euskal-departamenduaren aldekoak.  Herria   2003-02-13

Raffarin eta Euskal-departamendua: ezetz eta ezetz.  Herria   2002-11-07

Frantziatik berenganaturiko "Reichsland"eko biztanleak artean frantziar zirela bihotzez eta frantziar nazioaren gainerakoak artean ez zuela onartzen departamentu horien mozketa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 356. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Petain marexalak erabaki zuen orduan kontseilu jeneralak deituko zirela departamendu-kontseilu.  Herria   2001-07-05

Hor dauzka bai lekuko gure departamendu-diosesak bere ospitaleak bereziki, estrenaldi ofizialeetan goretsi berriak diren Bordères eta Irisarrikoak hala-nola, biak ere zinez aipagarriak.  Herria   2002-11-21

Dagun astetan puntu bat eginik date departamentu mailan den lan taldean.  Herria   2003-01-09

3 ik departamentu.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

departamendu berri (8); departamendu berri bat (5); departamendu berriaren (3); departamendu berriaren aldeko (3); departamendu kondu (3); departamendu mailan (3); departamendu osoan (7); departamendu osoko (4); euskal departamendu (15)

departamendua sortzeari buruzko (6); euskal departamendua (76); euskal departamendua sortzeari (6); gure departamendua (3); loire atlantique departamendua (6)

departamenduak eta akitaniak (3); ezarriko ditu departamenduak (3); lagunduko ditu departamenduak (3); lurraldeak eta departamenduak (3)

correze departamenduan (4); gure departamenduan (24); pirinio atlantikoetako departamenduan (5); saint denis departamenduan (3); var departamenduan (3)

departamenduaren alde (41); departamenduaren alde agertu (4); departamenduaren aldeko (67); departamenduaren aldeko elkarteak (5); departamenduaren aldeko hautetsien (12); departamenduaren aldeko mugimenduari (3); departamenduaren aldekoa (6); departamenduaren aldekoak (5); departamenduaren aldekoek (8); departamenduaren aldekoen (3); departamenduaren arteko (6); departamenduaren arteko hitzarmena (3); departamenduaren aurka (8); departamenduaren aurkako (3); departamenduaren esku (3); departamenduaren eskumena (4); departamenduaren inguruko (5); departamenduaren izenean (3); departamenduaren kontra (4); departamenduaren laguntzarekin (3); departamenduaren partea (3); euskal departamenduaren (146); euskal departamenduaren aldarrikapena (8); euskal departamenduaren alde (34); euskal departamenduaren aldeko (43); euskal departamenduaren aldekoa (4); euskal departamenduaren aldekoak (5); euskal departamenduaren aldekoek (4); euskal departamenduaren aurka (3); euskal departamenduaren kontra (4); euskal herri departamenduaren (5); euskal herriko departamenduaren (3)

euskal departamenduari (21); euskal departamenduari buruzko (10); euskal departamenduari ezetz (3); euskal departamenduaz (3)

departamenduko batzorde iraunkorrak (3); departamenduko buru (4); departamenduko ekipamendu (3); departamenduko eta eskualdeko (3); departamenduko herri (3); departamenduko kideak (3); departamenduko kontseilu (5); departamenduko kontseilu orokorrak (3); departamenduko kultur (3); departamenduko laborantza (17); departamenduko laborantza ganberak (3); departamenduko laborantza ganberako (3); departamenduko mendi (3); departamenduko posta (3); departamenduko turismo (6); departamentu mailan (3); euskal departamendurik ez (8); loire atlantique departamentua (3); max brisson departamenduko (4)


departamenduburu (10 agerraldi 10 artikulutan; ETCn 71 agerraldi; orobat departamendu buru 39 agerraldi 35 artikulutan; ETCn 77 agerraldi; orobat orobat departamentuburu eta depardamentu buru iz departamendu bateko burua.

Lasserre departamenduburua, Alain Rousset lurraldeburua, Philippe Gregoire prefeta.  Herria   2005-07-07

Lasserre departamenduburuak kontseilari guziak gomitatu ditu berrikitan "Nafarroako parlamentura".  Herria   2005-06-23

Hor aurkituko dira departamendu-buruaren inguruan, herriko hautetsi, kontseilari orokor, prefeta, Lurraldeko kontseilari, Akademiako errektore, Drac-eko arduradun...  Herria   2002-09-19

Genaro Costa UNEDeko Literatura departamendu burua eta Paco Gutierrez UNEDeko Filologiako dekanoa oso sutsu mintzatu ziren gure hizkuntzen alde, eta oso intesatuta agertu ziren.  Berria - Kultura   2004-05-22

Departamendu buruak moztu du estreinaldiko xingola, inguruan zauzkala Pierre Andre Durand Baionako suprefeta, Roland Dufour pilota federazioko lehendakaria, Frantxua Maitia Lurralde kontseilaria, Jean Mixel Galant kontseilari orokorra, Charente eskualdeko Doublet zenaturra [...] eta bertze hautetsi zenbeit.  Herria   2005-05-19

Ekainaren erdi aldean ginen Jose Ocaña deituriko departamentuburua etorri zitzaidanean ziegara.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 163. orr.

Banker´s Trust-eko Atzerriko Moneta Departamentuburua da.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 385. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kontseilu jeneral edo orokorrean lan gaitza egin zuen, departamenduburu kargua ere bere gain harturik dotzena bat urtez, 1964-etik 1976-erat.  Herria   2004-08-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jacques lasserre departamenduburua (3); lasserre departamendu burua (11); lasserre departamendu buruak (12); lasserre departamendu buruaren (3); lasserre departamenduburuak (3); lasserre departamenduburuaren (5); lasserre departamenduburuari (3)


departamenduka adlag departamenduen arabera.

Frantziako Iraultza handiaren keinka hartan, Frantzia guzia zatikatu zuten departamenduka, untsa okerki eskualde batzuetan segurik, eta departamenduetan herriak multxoka ezarri, multxo horiek deituz preseski kantonamendu.  Herria   2003-11-20

Departamenduka egiteko partez, bozak egin litazke lurralde osoka.  Herria   2003-01-14

Lurralde-bozak eta kantonamendu-bozak iragan dira bainan hauteskunde horietarik landa hautetsien artean berriz izaiten dira bozak lurraldeka eta departamenduka, giderrak nork nun bere esku ukanen dituen finkatzeko.  Herria   2004-04-08


departamental izond departamenduari dagokiona.

Hasteko, denak ados dira, Herriko Etxe aitzinetik pasatzen den bide departamentala ez dela egokia.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21


departamentalista izond departamenduen araberakoa.

Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoan mugimendu abertzaleak «planteamendu departamentalista» gainditu eta nazio gisa etorkizuna egituratzeko balio dezakeen instituzionalizazioaren alde egin behar du.  Berria - Ekonomia   2004-02-13


departamentalizazio iz departamentuetan zatitzea.

Departamentalizazio klasikoa duten antolaketak, maizenik finantza, merkaturatze, giza baliabide eta ekoizpen zuzendaritza sailetan banatuta.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 169. orr.


departamentu (ETCn 8.849 agerraldi; orobat departamendu ETCn 51.250 agerraldi -40.999 entziklopedian-) 1 iz administrazioko saila. (gobernuetan)

AEBetako Altxorraren Departamentuak, edo bere heteronimorik ezagunena omen den Munduko Diru Funtsak gidatu eta babesturiko politikaren ondorio.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 322. orr.

Defentsa Departamentuko galdeketa egileek FBIko agente zirela esan zuten.  Berria - Harian   2006-02-17

Ez nire sailean ez Ogasun eta Ekonomi Departamentuan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 37. orr.

Nafarroako Gobernuko Bide Azpiegituren Kontrolerako Departamentuak.  Berria - Harian   2005-12-07

Larrañagak departamentu hori aski ongi ezagutzen du, Lurralde Antolamenduko sailburuordea izan baitzen.  Berria - Harian   2005-06-25

Irakeko alderdi islamikoaren atzerri departamentuko arduraduna.  Berria - Harian   2006-03-16

Patronalari lau milioi euro «oparitzea» egotzi dio Joseba Azkarragak zuzentzen duen departamentuari.  Berria - Ekonomia   2004-05-04

Azkenik, Sarea erabiltzen duen arrantzalea nor ote den eta, badakigu Estatu Batuen Estatu Departamenduko norbait dena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 150. orr.

Segurtasun Nazionaleko Departamentuko eledun Brian Roehrkaseeken hitzetan, Estatu Batuak ez daude mehatxu egoeran.  Berria - Harian   2005-07-08

Fernando Tapia erakunde bereko Gizarte eta Erakunde Harremanetarako Departamentuko diputatua.  Berria - Kultura   2006-04-06

Zazpi orri, Ekonomi eta Ogasun Departamentuan ohi duten babo-hizkera hanpatuan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 34. orr.

Sukaldeko leihotik erakunde publiko batek betetzen zuen eraikina ikusten zuen; berak ez zekien zer erakunde zen, epaitegia ote zen, ministerioaren ordezkaritza ote zen, gobernu autonomikoaren departamentu bat ote zen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 100. orr.

Long Beacheko polizia departamentuan zebilen azken aldian, baina utzi egin omen zuen lana.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 90. orr.

2 (enpresa eta kidekoetan)

Kautxu-lantegiko kredituen departamentuko zuzendariordea zen Durant jauna.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 41. orr.

Euskadiko Kutxako Ikerkuntza departamentuko zuzendariak.  Berria - Ekonomia   2004-07-15

Emakume haren senarra zen fenomenoa, Brent izeneko tipo bat, zuzendari mailaraino iritsia zena, aurrezki departamentuaren arduraduna.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 8. orr.

Kontabilitate departamentutik pasatu behar zutela fakturek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 71. orr.

Igogailuan aitzakia bat landu du, departamentuko nagusiari esateko metroa hondatu egin dela, edo etxetik irten eta sua pizturik utzi duenez itzaltzera itzuli dela.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 144. orr.

Gurutze Gorriko departamentu berean geunden, Publizitate Departamentuan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 387. orr.

Monasterio bakoitza ia departamentu banatuetan zatituta geratu zen, bakoitza bere diru-sarrerekin eta erantzukizun bereziekin...  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 137. orr.

3 (unibertsitate eta kidekoetan)

Nafarroako Unibertsitate Publikoaren Filologia eta Hizkuntzaren Didaktika Departamentuak abiatutako ekimenari esker.  Berria - Harian   2005-09-20

Coloradoko Estatuko Unibertsitateko bere bulegoa aurkitzeko jarraibide zehatzak eman zizkidan, bera han baitzen irakasle laguntzaile, Animalien Zientzien Departamentuan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 249. orr.

Schmidt Nielsen-ek eta Ipar Karolinako Duke Unibertsitateko Fisiologia Departamentuko haren lankideek ondorio horiek argitaratu zituztenean, [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 261. orr.

Chris Mulder Herbehereetako Vanderbilt Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko Gastroenterologia Departamentuko medikua da.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Flitwick eta Sinistra irakasleek, Astronomia departamentukoek, Justin eritegira eraman zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 172. orr.

Beste denbora puska handi bat, ordea, mintegietan, solasaldietan, sinposiumetan, nazioarteko kongresutan, eta, askoz ere sarriago oraindik, haien departamentuetako edo ikerketa-zentroetako asteroko bileretan igarotzen dute.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 513. orr.

4 administrazio barrutia.

Cauca departamentuko Santander de Quilichao hiritik hasiko dute martxa, eta Errepide Panamerikarra -herrialdea hegotik iparrera zeharkatzen duena- erabiliko dute Calira iristeko.  Berria - Mundua   2004-09-14

Batzuek ziotenez gazitegiko medikua zuen aita, OíConnor zeritzon ingeles bat, eta beste zenbaiten arabera, berriz, El Salto-ko departamentuko zaldi-hezle edo arrastolariren bat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 87. orr.

Bihotz erdiragarria duk departamentu adinako oihan-sail handiak ketan desagertzen horrela ikustea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 94. orr.

5 apartamentua.

Halarik ere, dezepzio handiz ikusi nuen, horren prestigio handiko lana izanik, soldatak aldirietako auzo batean bi gelako departamentu ziztrin bat alokatzeko beste aukerarik ez ziola eskaintzen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 13. orr.

Nire belaunen gainean jarri nuen eta departamentuko bi ateetan barrena gaintzen ari zen iluntasunean zuek denek ezagutzen dituzuen laztan horiek hasi ziren.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 116. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako justizia departamentuak (4); departamentu mailan (3); estatu departamentuak (6); gizarte politikarako departamentuak (5); hezkuntza departamentuak (3); justizia departamentuak (6); kultura departamentuak (7); nafarroako kultura departamentuak (3); osasun departamentuak (9)

aebetako energia departamenduak (5); aebetako estatu departamenduak (5); aebetako estatu departamentuko (3); batuetako estatu departamentuko (3); defentsa departamenduak (4); defentsa departamentuaren (4); departamentuko arduraduna (3); departamentuko arduradunek (3); departamentuko eledun (4); departamentuko eledunak (3); departamentuko idazkari (3); energia departamenduak (6); estatu departamenduak (9); estatu departamentuko (10); estatu departamentuko eledun (3); justizia departamenduak (7); kultura departamentuko (4)

defentsa departamenduaren (3); defentsa departamenduko (3); estatu departamenduaren (4); estatu departamenduari (3); estatu departamenduko (16); estatu departamenduko eledun (4); estatu departamenduko eledunak (3); polizia departamenduko (4); yorkeko polizia departamenduko (3)


departamentuburu ik departamenduburu.

dependentzia 1 iz inoren esku dagoenaren, zerbaiten mendeko denaren egoera. ik mendekotasun.

Buruko gaitzak maiz lotzen dira ezinarekin, eta dependentziarekin; horri aurre egiteko urratsak egiten ari dira gaixo eta senideak.  Berria - Harian   2005-07-03

Petrolioarekiko dependentzia 2020rako hautsiko dugu.  Berria - Harian   2006-02-18

Barne barneko sekretuen agertzeak dependentzia sortzen du.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 15. orr.

Enpresek ez dituzte oferta hauek gure mesedetan egiten, guregan etengabe erosten jarraitzeko dependentzia sortzeko baizik Urre-patroiaren garaian ere, nazio ekonomiek elkarren arteko dependentzia handia zuten.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 141. orr.

Gizarteak inposatutako dependentzia ekonomikoagatik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 286. orr.

Azpigarapenaren funtsa dependentzia asimetrikoaren bidez azaltzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 295. orr.

Estatu-nazioen arteko dependentzia militar multilaterala.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 56. orr.

Adin batera heldutako seme-alabak berezko dependentziatik (ahultasunak eragindako heziketa eta babes beharretik) irteten direnean, hiriko kide libre bihurtzen dira.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 72. orr.

Emakume askok erasotzailearekiko dependentzia emozionala dute eta, sarritan, jasotzen dituzten tratu txarren errudun ere sentitzen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Jainkoarekin edo naturarekin batzean eta arimak substantzia jainkozkoarekiko duen dependentziaren esplizitazioan datza dohatsutasuna edo salbamena.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 9. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zenbait animaliak kidetasun-lotura sendoak sortzen dituzte, elkarren arteko dependentzia loturak esango genuke.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 147. orr.

Dependentzia sistema nazionala ezartzen duen lege proiektua Parlamentura bidali duela iragarri du Espainiako Gobernuak.  Berria - Harian   2005-12-24

Dependentzia aseguru pribatuak izenpetzea aurreikusten ari da, babes publikoaren osagarri gisa.  Berria - Harian   2005-12-24

Gizarte Segurantzan, berriz, Dependentzia Sistema Nazionala garatzeko Lege Integrala iragarri zuen atzo Calderak.  Berria - Ekonomia   2004-05-19


dependitu, dependi, dependitzen da-du ad -en mende egon,

Dependitzen du zer definizio ematen zaion "zorion" hitzari...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 141. orr.

-Dependitzen du zendako.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 200. orr.

· Dependitzen da herriko kontseilariek eta administrazioneak zer proiektu duten, eta geroa nola prestatzen duten...  Herria   2002-08-01


depilagailu iz depilatzeko gailua.

Baita nire Braun depilagailu berria ere, dena zuretako, harribitxiz jantzi nahi nauten zu baino nerabe olinpikoagoz betea dago herria.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 258. orr.


depilatu, depila, depilatzen du ad ilea kendu.

Zuk gosaltzen duzun bitartean nik izterrak depilatuko ditut.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 82. orr.

Gogoan dut neska germaniar batekin nengoela, zangoak depilatzen ez zituena, mutil-lagunak debekatu egiten ziolako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 72. orr.

Esnetan bustitako madalena pusketa eztarrian trabatu zitzaidan hantxe bertan, sukaldean eta nire aurrean, gona kendu eta aulkian eserita hankak depilatzeko prestatu zenean.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 82. orr.

Hankak depilatzeko argizariaren bila komunera sartu nintzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 102. orr.

Depilaturik ote duen edo ez.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 138. orr.


depilazio iz depilatzea.

Zangoetan, baita bizkarrean ere, hasi zitzaizkidan bilo luze, mehe, garden eta sendo batzuk hazten: depilazio krema guztiei egiten zieten aurre.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 41. orr.


deportatu1, deporta, deportatzen du ad norbait, arrazoi politikoez edo zigor gisa, erbesterarazi. ik deserritu.

Berrikitan Saudi Arabiak deportatu egin ditu Indiako 76 haur.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 29. orr.

Geroago, 1794an, Iparraldeko zenbait herri hustu eta 4.000 biztanle Landetara deportatu zituzten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 19. orr.

Dekretu bat izenpetua izan zen, apez ihardokitzaileei erbesteratzea agintzen ziena, non ez zuten Guianara, gaizkile arriskutsuenak eramaten zituzten Outre-mer deitu zoko urrun hartara deportatuak izan nahi.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 145. orr.

Lyssenkoren teoriei uko egin ziotenak Siberiara deportatu zituzten, eta asko ez ziren handik itzuliko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 44. orr.

Euskal errefuxiatuak kontzentrazio barrutietara deportatzea lortu zuen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 60. orr.

-Detenitu eginen zintuzkete eta Espainiara deportatu.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 38. orr.

Josif Stalinek 160.000 turkiar meskhetiar deportatu zituen Georgiatik Uzbekistanera.  Berria - Harian   2005-05-19

Deus ez nekien naziek 1942an deportatu eta erail zuten amona errusiar honi buruz.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 43. orr.

Sekula ere ez zidan esan, gainera, haren senitarteko gehienak Frantziako lurretatik deportatu zituztela.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 61. orr.

Copenhague-ko poliza gizonak baziren ehunka Büchenwald-era deportatuak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 96. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alemaniara deportatu (4); alemaniara deportatua (4); baina deportatu (3); baina deportatu egin (3); cabo verden deportatua (3); deportatu edo (3); deportatu egin (8); deportatu eta (4); deportatu zituen (3); deportatu zituzten (13); deportatu zuten (15); deportatu zutenean (3); deportatua egon (4); deportatua egon zen (3); deportatua izan (5); deportatua izan zen (3); deportatuak izan (7); deportatuak izan ziren (4); deportaturik egon (3); eta deportatu (4); eta deportatua (3); siberiara deportatu (3); verden deportatua (3)


deportatu2 1 iz arrazoi politikoez edo zigor gisa, erbesteratua izen den pertsona.

Iheslari eta presoez gain, baita deportatuak eta kontzentrazio barrutietan egondakoak ere.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 19. orr.

Bazekien deportatu ohi batzuek elkarteak muntatu zituztela eta urtean behin biltzen zirela.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 143. orr.

Gogoratuko ez nintzen ba deportatuen trenekin?  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 80. orr.

Deportatuen egoera juridikoa erregularizatzea zen helburu nagusia.  Berria - Euskal Herria   2006-04-20

Kontzentrazio-esparru nazietatik bizirik irten zirenen eta Seine-et-Oise departamentuko deportatuen Elkartea.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 83. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Block-a hartan pasatu bi hilabeteak, ene deportatu biziko gogorrenak izan dira.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 50. orr.

Dachau-ra igortzen zituzten deportatu taldeen artean [...] frantses komando ttipi bat jin zen, eta gure ondoan ziren block 24ean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deportatuen artean (3)


deportatze iz norbait, arrazoi politikoez edo zigor gisa, erbesteraraztea.

Buhamiek, ordu arte ez bezala eta deportatze berri baten beldurrez, erosi zituzten han-hemenka lur poxi batzu, etxe batzu...  Herria   2001-06-28

-Herritar guzien deportatzea?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 251. orr.


deportazio (orobat deportazione g.er.) 1 iz deportatzea.

Atxiloketak, epaiketak, konfinamendu eta deportazioak, inoiz eten ez baziren ere, indarberritu egingo dira 1983an.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 171. orr.

Paris erori berri, juduen deportazioak hasi ziren eta zurrumurruak zebiltzan milaka atzerritar atxilotzen zituztela belodromo eta estadioetan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 340. orr.

Deportazioek galaraziko al dituzte etorkinek hesia gainditzeko egiten dituzten ahaleginak?  Berria - Harian   2005-10-08

Epe luzean deportazioa erraztuko duen beldur dira etorkinak.  Berria - Mundua   2004-01-10

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Haien deportazio data eta heriotzako esparruetara eraman zituen konboiaren zenbakia.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 60. orr.

Japoniako justiziak jokalariaren deportazio agindua eman eta errefuxiatu estatusa ukatu dio.  Berria - Kirola   2004-08-25

Faxistek deportazio mehatxu zuzenak egiten zizkieten Euzko Gudarostean borrokan ari zirenen senideei. kartzelatik libre geratu ziren hainbati deportazio zigorra ezarri baitzieten: Badajozera, Cuencara, Cadizera, Caceresa, Almeriara...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 26. orr.

1962an deportazio eta konfinamendu politikari ekin zioten agintari frantziarrek, lau euskal iheslariren aurka hartutako neurriekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 169. orr.

Joanesek deportazio garaiko xehetasun guziak atxiki zituen bere golkoan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 103. orr.

Berantago baizik ez zen hasi deportazio denboran pairatu zituenetaz mintzatzen, Berantago baizik ez zen hasi deportazio denboran pairatu zituenetaz mintzatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 57. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deportazio garaiko (3); deportazioari buruzko (3); eta deportazio (4)


deportazione ik deportazio.

deporte iz kirola.

Nagusia hasi zitzaion galdera arraroak egiten, aber bakarrik bizi zen, aber deportea egiten zuen, aber umeak izateko pentsamenturik al zuen...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 145. orr.


deportibo 1 izond kirolari dagokiona, kirol-. ik kirol 2.

Berpizkundeko pietate bat iduri zukeen, ez baleramatza oinetako deportibo zartatuak, praka bakeroak eta ez dakit zeren aurkako komitearen kamiseta bat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

Ia kilo erdia balio zuen erloju deportiboari begira.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 57. orr.

Auto deportibo bat aparkaturik zegoen aurrealdean.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 22. orr.

Arrateko igoera, 1941. urteaz geroztik urtero korritzen zena, Eibarko Klub Deportibok antolatuta.  Berria - Kirola   2004-06-02

• 2 iz kirol autoa.

Nire belarriek Julio Iglesiasen aire bat ezagutu zuten deportiboko leiho irekietatik kanpora.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 344. orr.

Dena dela, dudatan nago zein aukeratu; Hyundai Coupea, adibidez, asko gustatzen zait, baina dotorea izan arren ez dauka zaldi askorik; badakizu, "pobreen deportiboa" deitzen diote.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

oinetako deportibo (3)


deposito ik depositu.

depositu (57 agerraldi, 19 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 1.318 agerraldi; orobat deposito 23 agerraldi, 7 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 143 agerraldi) 1 iz likidoentzako biltegia. ik andel.

Goroldio eta huntzez inguratuta, urtegi bat zegoen; erabilerarik gabe geratutako depositua, izatez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Joe Harlandek ur apur bat atera zuen latorrizko depositu batetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 268. orr.

Ura berunezko hodiekin eramango bada, aurrena depositua egin bedi iturburuan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3970. orr.

Komuneko depositoaren gainean zegoen, kokotseko granotxo bat lehertu nahian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 133. orr.

Balkoian barreiaturik, DKW motozikleta baten zatiak zeuden [...] deposito gorrimina karelaren gainean zaldizka zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 246. orr.

Langilea mangera deposituan sartu eta gasolina botatzen hasi da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 19. orr.

Labouheyren bakarrik, pinudi erraldoiaren erditsuan, depositua gasolinaz betetzerakoan, kafetxo bat hartu dut.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 63. orr.

Depositua erregaiz ondo hornituta atera, eta kateak eraman.  Berria - Harian   2005-01-25

Erreserbako depositua zabaltzeko ordua denez, palankari tira egiten diot.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 121. orr.

Kargaren zati hutsal bat Pasaian utzi eta depositoa fuelolioz betetzeko helburuz sartu ziren badiara, bokalea igaro bezain pronto otsoaren eztarrian behera labaintzen zirela susmatu gabe.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 91. orr.

Gipuzkoako Diputazioak 100.000 litroko bi deposito eta 2.000 litroko beste bat eraiki ditu ur hornidurak hobetu eta lehorteari aurre egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-08-15

2 irud/hed

Ez dago gauza goxoagorik, depositua beteta eta potroak lehertzear dauzkatenean, popatik hartzera bidaltzea baino.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 64. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Olio deposituak, gasolina deposituak, zula-zula eginda dago dena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 137. orr.

Baina okerragoa zen fuel depositoak bere hartan uztea, putzura isurita su eman gabe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 55. orr.

Erregai depositu handi bati lotutako pisu handiko espaziontziak dira transbordadoreak.  Berria - Gaiak   2004-08-19

Myrtle Negarti azkeneko komuneko ur-depositoan zegoen eserita.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 250. orr.

Lurra utzi eta bi minutura erori ziren lurrera aireratzeko erabilitako erregai deposito hutsak.  Berria - Gaiak   2004-03-03

4 gorputegia.

Erail dituzten kamaradak zauzkatek hor, depositoan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 243. orr.

Hilerriko depositoan zauzkatek gorpuak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 242. orr.

5 biltegia.

Munizioen deposituak hustea falta zen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 29. orr.

Levertek gaiztagin elkarteko kide izatea, arma eta munizio deposito bat edukitzea eta lehergaien legea talde antolatuan urratzea leporatzen dizkio.  Berria - Euskal Herria   2004-04-08

· Esplikatu zidanez, bizimodu sedentarioa eginez, gizen-deposito bat formatzen da begietan barrena, osasunaren kaltean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 69. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

depositua beteta (3)


deprabazio iz galdukeria.

Bortitza eta probokatzailea idatzietan, deprabazio garaikidearen erretratua egiten duela diote kritikoek.  Berria - Kultura   2006-01-10

Besteak horren deprabazioak dira gehienez ere.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 49. orr.


depredadore izond/iz harrapakaria. ik depredatzaile.

Esaterako, tranpak jarriz gero, edo depredadoreak sartuz gero, baliteke erremedioa gaixotasuna baino okerragoa izatea.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 129. orr.


depredatzaile izond/iz harrapakaria. ik depredadore.

Halakorik suertatuz gero, irri maltzurrak depredatzailearen itxuratik gehiago izaten zuen.  Berria - Kirola   2004-01-28


depredazio iz harrapatzea.

Aipu-ehiztariaren lanak literaturaren depredazio alferrikakora ohi darama, ordea, eta nire asmoa oso bestelakoa da: frogatu edo nahi nuke ezen ageri ez diren horiek, ageri ez den gai horixe dela, hain zuzen, Borgesen Gaia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 17. orr.


depresibo 1 izond/iz depresiorako joera duena. ik depresio 2.

Hamaika gaixo depresiborekin tratatu behar izan baitut kontsultan, antzeko koadro klinikoekin.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 158. orr.

Suizidiorako joerak agertutako gaixoen herenak arazo bipolarrak zituzten (fase depresiboak eta maniakoak tartekatzen dituen buruko gaitza).  Berria - Euskal Herria   2004-03-10

Errepresioaren erruz hantu biktima nortasuna, nortasun depresiboa da: norberak bere egoeraz negar egin dezake, negar eginaraz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 137. orr.

Beti izan zuen halako joera depresibo bat.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 16. orr.

Patolojia depresiboa suizidioaren zergati nagusia dela baitakigu,Egunkariko zuzendariak ezin zion ezer aipatu, ordea, kritikari gizajoak oso izaera minbera eta depresiboa zuelako.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10

Bere jabeak gurtzeko eta miazteko dagoen txakur depresibo bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 175. orr.

Depresibo bati segituan sumatzen zaio: askoz ere motelago dabil, makurtuta, ez zaizkio hitzak ateratzen...  Berria - Gaiak   2006-04-02

2 irud/hed

Ez, ordea, larunbat depresibo batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 182. orr.

Desenkantuaren jardina kultibatzen duten "alesandrino depresiboak" deritze Rortyk.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.

3 maniako-depresibo izond fase maniakoak eta depresiboak aldizkatzen dituena.

Izadiak edo Jainkoak zertarako sortu ote dituen autismoa, psikosi maniako-depresiboa, eskizofrenia eta halako gaixotasun lazgarriak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 281. orr.

Ibarretxek «gaitz bipolar maniako depresiboa» duela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Problema maniako-depresiboak dituzten psikiatrak.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 140. orr.

· iz Hanna oso sentibera zen, suminkorra oso, tenperamentu antzemanezin horietako bat; Joachimek zioen bezala: maniako-depresiboa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 67. orr.

Maniako-depresibo bihurtzeko unean, zainak korapilatzen nabaritzen ditut.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 213. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

maniako depresiboa (5)


depresiboki adlag depresioz.

Sufrimenduz, pasioz, obsesiboki, minez, depresiboki, etengabeko bonbardaketa baten antzera bizi zuen poesia, bizia.  Berria - Kultura   2004-01-04


depresio (orobat depresione g.er., deprezio g.er. eta deprezione g.er.) 1 iz gogo beheraldia.

Urrats bat baizik ez nuen eskas, psikiatrek depresio deitzen duten gogoaren beheraldiaren ataria zeharkatzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 83. orr.

Akromatopsiaren lehenbiziko asteetan, ia bere burua hiltzera bultzatzeko moduko depresioak jota ibili zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 51. orr.

Urte eta erdi darama bajan depresioa dela eta.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 68. orr.

Depresio hasi berriari aurre egiteko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 190. orr.

Bizitza aktiboa egiten uzten ez dion depresio baten mende dago.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 13. orr.

Wolfgang Pauli, bere garaiko fisikaren egoerarekin etsita zegoen bolada batean, depresio latz baten mendean erori zen, eta orduantxe omen zuen, beste etsimenduzko kolpe batean, neutrinoaren hipotesia bota.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 47. orr.

"Dohaina" madarikazio bihurtu zen harentzat: depresio sakon batek jo, eta, handik laster, hil egin zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 156. orr.

Drogaren eraginez, edo izan zituen bikote-krisiengatik, edo arrazoi ezkutuagoengatik, depresio patologikoak izaten hasi zen Adela, eta droga gehiago behar izaten zuen haietatik irteteko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 207. orr.

Depresio neurotiko arina diagnostikatu zion.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 129. orr.

Hori depresio arin baten sintoma izan daiteke.  Berria - Gaiak   2004-12-29

New Yorkera itzuli behar dudanero depresio galanta harrapatzen dut.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 121. orr.

Depresio batek oraindik itxi gabe dauden zaurietan jotzen omen du.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 104. orr.

Noiz bihurtzen da tristura depresio?  Berria - Gaiak   2006-04-02

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik depresibo.

Gaixotasun neurologikoak eta depresio sindromea.  Berria - Gaiak   2004-11-21

Adibidez, depresio arazo larriak dituztenen %53k bestelako gaitzen bat garatzen dute.  Berria - Gaiak   2004-06-03

[Dieta aldatzeak] besteak beste, depresio eta oroimen arazoak areagotu dituela ondorioztatu du Erresuma Batuko ikertzaile talde batek.  Berria - Gaiak   2006-01-17

Jaitsialdi eta depresio garaietan ehundaka aldiz gogoratu zen neska harekin.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 275. orr.

Bi egunez egon zen depresio-egoera horretan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 307. orr.

Depresio hasiera hura botikak sendatuko zidan istant batean. baditut beste hiruzpalau lagun psikiatra, depresio mota guztien berri eman izan didatenak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 48. orr.

Zure inguruko jenden artean gero eta depresio kasu gehiago ikusten duzu.  Herria   2004-04-01

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duelarik) )

Hartaz konturatzea hondamena izan daiteke gazte autista dohaintsuentzat adin horretan, eta depresio-sorrarazle eta suizidio-eragile izan da noiz edo noiz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Imipramina hartzen hasi zen, depresio-kontrakotzat saltzen den botika bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Adimen-depresio larria zuten gaixoei, bekoki-lobuluetako zatiak kendu ohi zitzaizkien 1930eko urteetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 234. orr.

5 beheraldia.

Pickwick sindromean, arnasaren depresio larria eta odol guztia oxigenatzeko gutxiegitasuna gertatzen dira, garuneko arnasgunearen depresioari lotuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 152. orr.

Beroaldi sutsua noiznahi arrimatu ohi da, batez ere hegoaldiren bat sortzen bada; edo beroaldiko depresio termikoren bat sortzen bada.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

Ezaguna da argumentua [...]: depresioen kausa eskari eskasia da, besteak beste, gizarte aberatsetan gero eta gehiago aurrezten delako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 57. orr.

Hala, Depresio Handiaren esperientziatik idatzi zuen bere Teoria Orokorra, deflazio garaian, atzeraldi garai larrian.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 57. orr.

Lehen globalizazio prozesu handia, lehen laissez-faire globala, Gerra Handiarekin eta 1930. urtearen hamarraldiko depresio handiaren hondamendiarekin eraitsi zen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 332. orr.

6 sakongunea.

Tumorearen ertzean sortutako zelulak zabalduz doaz, harik eta tumorearen depresio-kurban ezartzen diren arte.  Berria - Gaiak   2004-06-04

7 meteorologian, presio apalen gunea.

Behe-presioak nagusitzen direnez, depresio horrek berak haize indartsurik ez normalean, baina bero lamadak bidaltzen ditu goranzka eta ipar / ipar-ekialderantz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 277. orr.

Hemen gurean, presio altuarekiko gune edo antizikloiaren jiran, haizea eskuinerantz doan bezala, eta ezkerretara depresioetako haizea, han, hego hemisferioan, guztiz alderantziz: antizikloietan haizea ezkerretara, eta borraska-guneetan, berriz, hor, eskuinerantz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 367. orr.

Depresio-gune baten oso ondoan dator antizikloia, eta, hau ere, agudo alde egiteko, hartara, beste depresio bati txokoa prestatuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 482. orr.

8 depresio-gune ik depresiogune.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

depresio batetik (3); depresio eta (4); depresio handi (3); depresio handiak (3); depresio nagusia (3); depresio sakon (3); depresioa da (3); depresioa ez (3); depresioa ez da (3); depresioak izan (3); depresioak jota (20); depresioak jota zegoela (3); depresioak jota zegoen (3); depresioan erortzen (3); depresioaren aurkako (6); depresioaren kontrako (10); depresioaren kontrako botiken (3); depresioari aurre (4); dira depresioak (3); edo depresioa (3); edo depresioak (3); eta depresio (7); eta depresioa (5); eta depresioak (4); eta depresioaren (3)


depresioaldi (orobat depresio aldi g.er.) iz depresioaren mendeko aldia.

Oraingoz depresioaldi batean nago, ikusten duzun bezala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 155. orr.

Hau, noski, depresioaldiaren kontuan sar dezake nahi duenak, baina jakin beza halakoak adineko naizenetik ezagutu izan ditudala depresioaldiak. Neskafe poto hutsaren aurreko depresioaldiak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 155. orr.

Hark esaten dio Cadyren ondoren izan zuen andregaiarekin ezkondu zela bi urte lehenago, baina emazteak bere buruaz beste egin duela depresio aldi batean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 308. orr.

Zientzia orok bezala, biologiak bere aldarteak ditu, txandakako bere baikorraldiak eta bere depresioaldiekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 117. orr.


depresiogune (orobat depresio-gune) iz meteorologian, presio apalen gunea.

Egundo ezagutu ez zuten depresiogune baxua, borraska deitzen dioguna, inoiz izan duten presio baxuenaz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.

Santander hirian, 1941ean, inoiz ez bezalako depresiogunea, 950 milibaretakoa etorri zen parera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 63. orr.

Carolin depresio gune sakona eman eta eman aritu zen atzo, hego-mendebaldeko haize bolada bortitzekin Euskal Herria zigortuz.  Berria - Kirola   2004-10-28


depresione ik depresio.

depresore iz sendagaiez mintzatuz, zenbait nerbio zentroren aritzea murrizten duena.

Idatziaren arabera, gehien hartzen diren substantzia psikoaktiboen artean depresoreak, bizigarriak, opioideak eta haluzinogenoak daude.  Berria - Gaiak   2004-03-20


depreziatu, deprezia, depreziatzen du ad diruaren edo ondasun baten balioak behera egin.

Dirua asko urrituko da, 1. depreziatu egin behar delako gehiena; 2. parte bat atzerrira eraman beharko delako; eta 3. mundu guztiak gordeko duelako, inork ez baitio printzeari utzi nahiko berak berez lortzea espero duen etekina.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 80. orr.

Ordainketa-balantzan krisia izanez gero, diruari depreziatzen uzteko aukerak, hain zuzen ere, saihestu egiten du doikuntza osorik ekonomiaren aldagai errealen mende (eskaria, ekoizpena, enplegua) utzi beharra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.


depreziazio iz depreziatzea.

Diruaren depreziazioaren eragin inflazionistak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

Euroaren lehen bi urteetako ahultasunak (%30eko depreziazioa dolarrari buruz) [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 191. orr.

Oraindik ere, estatuak, zergen bidez, maileguen edo depreziazioaren bidez, finantza-baliabide handiak mobilizatu behar zituen, sortzen ari zen burokraziaren eta infanteriako gudaroste berriak, hobeto hornituak eta ugariagoak, eta garestiagoak beraz, finantzatzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

Politika hori permisiboa eta inflazioeragilea gertatzen bada, interes-tasen beherakadak kapitalen irteera garbiak bultzatuko ditu, eta inflazioa orekatuko lukeen truke-tasen depreziazioa eragingo luke luzarora.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Etengabeko erabilerak sortzen duen depreziazioarengatik ez balitz, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 330. orr.


deprezio ik depresio.

deprezione ik depresio.

deprimente izond depresioa eragiten duena. ik deprimigarri.

Mutil gazteentzat ona zen (nahiz bere ustez hitzaldi aretoetako giroa zakarra eta deprimentea izan, ia jasanezina) hari entzute soila, hari begiratze soila.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 73. orr.

Gure herriko eta kanpoko politika auzoz auzo dabilen zirku deprimenteenaren antza hartzen ari den garaiotan, [...].  Berria - Kultura   2004-10-23


deprimigarri izond depresioa eragiten duena. ik deprimente.

Igandeetan giro astun, lozorrozko, deprimigarri bat izaten da hemen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 149. orr.

Andres bezalako gizon urduri eta kezkatsu batentzat deprimigarria izan behar zuen ikuskari hark.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

Zinema aretoko iluntasun erdi sakon erdi ahul deprimigarrian.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 91. orr.

Alde batetik Van Hoeven, juduen auzia [...], inoiz iristen ez den inbasio hori, janari txarra, tentsioa, giro deprimigarria, Peterrenaren desilusioa, eta beste alde batetik Bepen ezkontitza, Mendekoste jaia, loreak, Kuglerren urtebetetzea, tartak eta errebista-antzokien, zinemen eta kontzertu aretoen historiak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 317. orr.


deprimitu, deprimi, deprimitzen 1 da/du ad depresioa eragin.

Erretzeko biziora itzultze horrek eta altzairu tristeez hornituriko leku txiki eta itxi batean hainbeste denbora egoteak sobera deprimitu ninduen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 164. orr.

[Animalia etxekotu eta etxe-barrukoek] gu bezalaxe dira ondoezten, gaixotzen, ergeltzen, deprimitzen eta "hiltzen".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 109. orr.

Ez nintzen izugarri deprimitu, ez zen hori izan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 14. orr.

Deprimitua ote nagoen, triste ikusten omen nau.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 104. orr.

Horrek esan nahi du hilekoarekin zaudela edo deprimitzera zoazela une batetik bestera.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 160. orr.

Ordurako gaizki zegoen Mari, nahiko deprimiturik eta negarrez hasteko prest edozein momentutan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 88. orr.

"Ez nian Cesarrena esan ez deprimitzearren", zuzendu zait Joseba euskaraz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 426. orr.

Edonor deprimitzeko moduko lekua zela pentsatu zenuen sartu bezain laster.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 90. orr.

Boca-River derbia, finalerdietan.  Berria - Kirola   2004-05-29

2 (era burutua izenondo gisa)

Tristura umeekin sendatzen ez bada (zure tristura amatasunak sendatuko ez balu), zer pasako dio ama deprimitu batek umeari.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 107. orr.

Ez du logelan berriro sartu nahi, giro goibel eta deprimitu horrek itoko duen beldurrez.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 95. orr.

Beren suizidio egunerako falta diren egunak zenbatuta dauzkaten deprimitu kronikoak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 37. orr.


depuradora iz araztegia.

Horri buru egiteko, 2004ean bukatu beharra litaikeen depuradora handi baten obratzen hasiak dira Apraitzen.  Herria   2002-11-21


depuratu, depura, depuratzen 1 du ad garbitu.

Estatu aparatuen erantzukizunak depuratzea torturari dagokionez eta polizia indar errepresiboak desagertzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-12

2 araztu.

Hortaz, paradoxak sinplifikatu eta depuratzeko, analisi semantiko bat aurkezten dugu, zeini esker sei paradoxa berri aurki daitezkeen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 378. orr.

Dantza depuratuz joan da, segurtasuna irabazi dudan neurrian, elementuen beharra gutxituz joan delako, baina zaila egiten zait nire koreografiez hitz egitea, barrutik bizi ditudalako.  Berria - Kultura   2004-04-20


depurazio iz depuratzea.

Txekhoven depurazio estilistikoa bere talentuaren ondorioa baino ez da; baina soberako apaingarririk batere ez idazteko bere grina hori ez ote dator denborarik ez zeukan jakinbidetik?  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 135. orr.


deputatu ik diputatu.

derbetar izond/iz Likaoniako Derbekoa, Derberi dagokiona; Derbeko biztanlea.

Honako hauek zituen lagun: Sopater, Pirroren semea, Bereakoa; Aristarko eta Segundo, tesalonikarrak; Gaio, derbetarra, eta Timoteo; eta Tikiko eta Trofimo, Asiako probintziakoak.  Elizen arteko biblia   Eg 20,4


derbi 1 iz herri edo eskualde bereko bi kirol talderen arteko partida.

Bilbo Basketen eta Tauren arteko derbiak 12.000 ikusletik gora batuko ditu etzi Bizkaia Arenan.  Berria - Harian   2006-01-20

Errugbian, Lapurdiko derbian angeluarrak nagusitu zaizkie hendaiarrei, 29/13.  Herria   2003-10-23

450 behari etorri dira Angelu Donibaneko zelaira bi ekipa auzoen arteko derbiaren ikusterat.  Herria   2001-10-25

Giro gaitza, holako derbietan ohi den gisa, gainera Bilboko besten bete-betean.  Herria   2005-09-01

Berriz derbirako sarrerak saltzen harrapatzen bahaut, txikitu egingo haut! tartetxoa aurkituko du gaur Osasuna eta Realaren arteko derbia ikusteko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 17. orr.

UEFA esku-eskuan du, eta derbia irabaziz gero aurrea hartuko lioke Osasunari.  Berria - Kirola   2004-01-04

Bidasoak eta Arratek euskal derbia jokatuko dute gaur Artalekun (18: 30).  Berria - Kirola   2004-03-06

Derbiek berezko motibazioa izaten dute, baina orain datorrenak guretzat garrantzi berezia du  Berria - Kirola   2004-11-16

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Usandizagak ukatu egin du ez dagoela derbi girorik.  Berria - Kirola   2006-04-29

Derbi izaera sentituko ez balute bezala kantxaratu ziren.  Berria - Kirola   2006-01-24

Igandeko partidak derbi kutsu handiagoa du, bi taldeok sailkapeneko azken postuetan gaudelako.  Berria - Kirola   2004-11-18

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Helduden larunbaten izanen da mugimendu Baionan, Biarritze errezibituz bi hirien arteko rugbi derbiaren kari.  Herria   2005-02-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko derbi (3); derbi bat (13); derbi batean (5); derbi guztiak (4); derbi jokatu (4); eta derbi (3); euskal derbi (8); euskal derbi bat (3); euskal derbi batean (3)

arratek derbia jokatuko (4); arteko derbia (24); arteko derbia jokatu (4); arteko derbia jokatuko (6); athletic derbia (5); athleticen arteko derbia (4); athleticen aurkako derbia (5); aurkako derbia (21); azken derbia (4); bera berak derbia (3); berak derbia jokatuko (3); biharko derbia (4); bizkaitarren arteko derbia (3); da derbia (4); derbia bihar (3); derbia da (4); derbia dela (3); derbia delako (3); derbia eta (3); derbia galdu (3); derbia gaur (3); derbia ikusteko (4); derbia irabazi (5); derbia izan (5); derbia izango (13); derbia izango da (10); derbia izatea (3); derbia jokatu (20); derbia jokatu zuten (5); derbia jokatuko (51); derbia jokatuko da (3); derbia jokatuko dute (42); derbia jokatzeko (4); derbia oso (3); du derbia (5); dute derbia (5); duten derbia (3); eta arratek derbia (4); eta derbia (5); euskal derbia (19); euskal derbia jokatuko (9); igandeko derbia (5); jokatuko duten derbia (3); larunbatean derbia (3); larunbateko derbia (3); lehen derbia (12); lehen derbia jokatuko (3); reala athletic derbia (4); sasoiko lehen derbia (3); taldeen arteko derbia (4)

arteko derbiak (4); arteko derbian (8); athleticen aurkako derbian (5); aurkako derbian (16); biharko derbian (3); derbian erredakzioa (3); derbiaren ondoren (4); derbirako sarrera (6); derbirako sarrerak (11); derbirako sarrerarik (3); duten derbiari (3); eta derbiak (3); euskal derbiak (3; euskal derbian (5); gaurko derbian (4); igandeko derbian (3); jokatuko duten derbiari (3); jokatutako derbian (4); mendizorrotzako derbian (3); realaren aurkako derbian (5); zuen derbian (3)


derbitxe (ETCn 79 agerraldi; orobat dervitxe ETCn 2 agerraldi) iz musulman lekaidea, aszetismoaren bidez santutasuna iritsi nahi duena.

Derbitxeak eta sufiak txingar gorien gainetik zebiltzan larrain bat adinako lur zerrenda batean.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 97. orr.

Derbitxeen gorputz biluzi izerdituak ur tanten pare irristatzen ziren txingar distiratsuen artetik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 97. orr.

Dervitxeak behar du bere bizitzan ilusio bat.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 318. orr.

Zeren Rumi poeta sufiak eta haren derbitxeek bezala, astean behin-edo, bere dantza errituala egiten baitzuen Emmanuelek ere.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 120. orr.

Haiek izan ziren, derbitxe persiarren mozorropean, Ala Al-Dinen eta Zobeidaren etxeko atea jo zutenak.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 180. orr.


deretxo 1 iz ipar zuzenbidea. ik dretxo.

Gu Eusko Armadan sartu ginenean, Paueko unibertsitatera joan zena deretxoa ikastera.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 57. orr.

Zinezko entziklopedia zelako fama zuen ala teologia, ala filosofia, ala literatura, ala musika, ala deretxo zibil eta Elizako deretxoan.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 55. orr.

Ez baitzen eliza deretxoan aditu haietarik, baimenik gabe esposatu zen bere kusiarekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 103. orr.

Eusko Ikaskuntzak bere gain hartuak ditu aurten Maite Lafourcade deretxoko irakasleak segurtatzen dituen kurtsoak euskal eskubideetaz.  Herria   2003-03-20

Franck Moderne Sorbonako deretxo erakasle ezagutuari eskatuko dio txosten bat.  Herria   2004-02-12

Uztaritzeko seminarioan egin zituen bigarren mailako ikasketak eta gero Bordeleko Unibertsitatean ekonomia eta deretxo sailekoak.  Herria   2004-12-23

2 eskubidea.

Bere semea gizondua dela jakiteko deretxoa badu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 52. orr.

Ez ote zuen bizimolde normalago baten eramateko deretxorik?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 290. orr.

-Ez dago deretxorik -trumilka eta bultzaka sartzen da bulegoan-, ez dago deretxorik; nork aldatu dizkit joan den asteko liburu komentarioak, nor izan da kabroi hori...?  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 152. orr.

Bainan alare, ez dago deretxorik koñak botilla ustuta gero egin genduna egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 105. orr.


deriba iz desbideratzea.

Frekuentzien aldaketa faktore anitzen ondorioa izan daiteke, batzuk zorizkoak -geneen deriba, esaterako- eta beste batzuek, aldiz, organismoen moldaketan eragina izango dute -adibidez, hautespen naturalak edo sexualak-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 288. orr.


deribatu1, deriba(tu), deribatzen 1 da/du ad eratorri.

Haren Volksgeistak ere [...] Herrien Psikologiatik ematen du eratorria, edo hobeto, haren deribazioen deribazio edo garapen paralelo frantses eta ingelesen batzuetatik deribatua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 83. orr.

Eta sistema hau definitua izango da deskribatu ahal bada nola deribatzen diren bata bestetik diskurtso ekonomikoaren difrakzio-puntuak, nola arautzen duten batak bestea, nola inplikatzen duten elkar (nola balioaren kontzeptuari buruzko erabaki batetik deribatzen den salneurriari buruz erabakitzeko puntu bat).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 80. orr.

Ikatza erretzeak sortzen du gehienbat euri azidoa, % ia 60an, eta arroliotik deribatuek, % beste 30ean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Deskribapen arkeologikorako (eta kontuan izan gabe hemen prozeduraren ahalezko joan etorriak), kontrajartze honek azterketaren terminus a quo delakoa osatzen du, kontraesan deribatuek terminus ad quem delakoa osatzen duen artean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 175. orr.

· Baldintza perpausen, ondoriozkoen, eta abarren lokarri sintaktikoa ba -, bait -, baina, baizik... dira, bairen deribatuak denak. gero eta garestiago izango da erregaiaren deribatuak lortzea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 89. orr.

Osagaien artean bat testosteronaren deribatua delako.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Fenolaren deribatu kloratu baten fabrikazioan lortzen den azpiproduktua da.  Berria - Gaiak   2004-11-05

Kautxu eta metalezko piezak egiten dituen Tecmesa fabrika, espezie eta deribatuen denda bat eta Labe-Txiki okindegietako labe bat erre zituen suak; ondoko enpresetan kalteak arinagoak izan ziren.  Berria - Ekonomia   2004-08-05

3 (matematikan) ik deribatu2.

Ukitzaileetatik abiatuta, kurbara jo zitekeen berriz; funtzio deribatutik bera deribatua zen funtziora jo zitekeen berriz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 367. orr.

4 desbideratu.

Dekretuak esaten duenez, ebakuntza deribatutako osasun zentroan egin bada, Osasun Sailak zuzenean ordainduko ditu ebakuntzaren gastuak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-22


deribatu2 iz funtzio erreal batentzat, funtzioaren gehikuntzaren eta aldagaiarenaren arteko zatiduraren limitea, aldagaiaren gehikuntzak zerorantz jotzen duenean.

Deribatua, esate baterako, zer zen ulertu uste zuen Ruche jaunak, nahiz nozio horrek ez zion oroitzapen onik utzi: funtzio baten aldiuneko aldaketa neurtzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 363. orr.

Deribatuaren nozioa aurrez irudikatu zuten prozedurak erabili zituen, mendebaldeko matematikariak baino bostehun urte lehenago.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 85. orr.

Hori guztia jakin beharra ote zeukan ikertzen jarraitzeko: funtzioak, aldaketak, limiteak, deribatuak...?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 363. orr.

Bazegoen formula bat f (x) funtzioaren f' (x) deribatua definitzeko. x aldagaiaren funtzio bat baldin bada f (x), haren deribatua f' (x) adieraziko da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 363. orr.

Hori duk bere deribatuaren berdina den funtzio bakarra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 408. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

haren deribatua (3)


deribazio 1 iz eratortzea.

Lan horretan tipoen logika aurkezten dute, eta zenbait printzipio logikoren deribazio matematikoak, zehazki, aritmetikoak, azaltzen dituzte.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 140. orr.

Haren Volksgeistak ere [...] Herrien Psikologiatik ematen du eratorria, edo hobeto, haren deribazioen deribazio edo garapen paralelo frantses eta ingelesen batzuetatik deribatua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 83. orr.

Enuntziatu nagusietan oinarritutako deribazio hau ezin da nahastu axiometan oinarritutako dedukzio batekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 168. orr.

Ahalezko ordena ezberdin hauek atribuzioaren, artikulazioaren, izendapenaren eta deribazioaren teorietan beha daitezkeen mendetasun harremanek mugarritzen dituzte.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 71. orr.

Beraz, suposatzen du bere eraldaketetan, bere segidako sailetan, bere deribazioetan, enuntziatuen arloak ez diola obeditzen kontzientziaren denboratasunari bere beharrezko eredua bailitzan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 141. orr.

Gogoratzea komeni da teoria batek azalpen maila ezberdinak (oinarriak eta metodologiak), teorien bitarteko aspektuak, euron deribazioak eta aplikazioak dauzkala beti.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 20. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arkeologiak horrela diskurtso baten deribazio-zuhaitza osa dezake -eta hau da bere gai nagusienetako-.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 168. orr.

3 desbideratzea, adarra.

Plastikozko deribazioak ekarri zuen arazo horrentzako konponbidea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

Odola ez da gatzatzen, eta nahi denean ireki daiteke deribazioa gaixoa makinara konektatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

Gerta daiteke bi edo hiru urteren buruan deribazioa infektatzea, eta, orduan, beste besora edo izter batera aldatzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

4 matematikan, deribatua kalkulatzea.

Deribazioari dagokion zeregina da hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 363. orr.

Eragiketa bihurtu zen deribazioa, mota berri bateko eragiketa, zenbakiekin ez, baizik kurbei lotutatuko kantitate aldakorrekin aritzen zena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 367. orr.


dermatitis iz larruazalaren hantura.

Dermatitis edo soriasisen aztarnarik ere ez zen ikusten, ezta izerdi edo begizulorik ere, eta ile arrastorik ere ez hanka edo besoetan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 165. orr.


dermatologia iz medikuntzaren adarra, larruazala eta haren eritasunak aztertzen dituena.

Itxaronaldi luzeenak ginekologia, traumatologia, oftalmologia eta dermatologia espezialitateetan izaten direla adierazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Caroyln Willis Amershango dermatologia departamenduko medikuak.  Berria - Gaiak   2004-09-28

Hiru salbuespen daude hala ere, ginekologia, dermatologia eta psikiatria zerbitzuei dagokiena hain zuzen ere.  Berria - Harian   2006-01-04


dermatologo 1 iz dermatologian espezialista.

Baimena eskatu zuen lanean, dermatologoarenera joateko.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 90. orr.

Oso emakume dotorea zen dermatologoa eta hutsaren hurrengo sentitu nintzen haren ondoan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 48. orr.

Begiak zerura goratu eta beste gazur dosi bat txertatu zidan dermatologoak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 48. orr.

Estetizista ez zela erantzun zidan dermatologoak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 48. orr.

2 (izenondo gisa)

Rousset medikuak, Lyon-eko medikuntza fakultateko erakasle dermatologoak dio tanke amerikanoak hor ditugula zenbait aste barne...  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 70. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zidan dermatologoak (3)


dermatomikosi iz larruazaleko eritasuna, onddoek eragina.

Oinetan sarri izaten dira, baina baita gorputzean ere; dermatomikosi deitzen zaio.  Berria - Harian   2005-08-06


dermatosi iz larruazaleko eritasuna.

Psoriasia dermatosi kronikoa da, eta ezkata zuriz eratutako plaka gorriak dira ezaugarri nagusiak.  Berria - Gaiak   2004-03-14


dermio iz eremua, barrutia; basoa ez den udal lurraldea.

1990an, harria Elizondoko Soalarreko dermiotik desagertu eta Gartzaingo Ezkaldo mendian azaldu zen, ustez, etxe bateko ateburu gisa erabiltzeko.  Berria - Kultura   2004-02-13

Arano, Elduaien eta Goizuetako dermioak elkar mugatzen duten ingurutsuan, ezaguna da Abaden Gurutzea lekuizena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 52. orr.

· Eta liburu asmatuek asmakizun munduan sartzen gintuzten, balizko euskal dermio ahulduan, lastertasuna bihurtuz abiadura, orain arte beharrezkoa izan dena derrigorrezko eginez hemendik aitzinat.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 33. orr.


dermis iz ornodunen epidermisaren azpiko ehun konjuntiboa.

Folikulu ugari ditu larruazalak, epidermisean hasi eta handik behera dermisera iristen direnak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 81. orr.

Larruazalaren parterik handiena dermisa da, geruza mamitsuago bat, 1,5-2 mm-ko lodierakoa, gutxi gorabehera, eta odolhodi, nerbio-zuntz eta izerdi-guruinez ongi hornitua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Dermisaren goiko aldea izurtsua da, eta haren formari egokitzen zaio epidermisaren azpiko aldea (geruza basala).  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Batez ere kolagenoz osatuta dago dermisa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Larrua, izan ere, animalien dermisa kimikoki tratatuta lortzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.


dermoestetika iz medikuntzaren adarra, larruazalaren estetikaz arduratzen dena.

Joakin metrosexual, serio diñotsut, batzuk dermoestetika ta besteok zurrut, zirugia ta lifting euro milioi batzuk, dagoeneko neska emoten dozu zuk.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 17. orr.


dermoestetiko izond dermoestetikari dagokiona.

Agentzia Dermoestetikoa Barne ministro Harrisonen agindupean dago.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 61. orr.

Jules Tribuno, Agentzia Dermoestetikoko nire ugazaba!  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 113. orr.


derogatu, deroga, derogatzen da/du ad ezeztatu, indargabetu.

Beraz, legea derogatu egin behar bada, egin dadila, eta lehenbailehen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29


derogazio (corpusean derogazione soilik) iz ezeztapena, indargabetzea.

Aurtengo sasoineko derogazione bat ukan da, bainan laster hasiko dituzte obrak norma horietan sartzeko.  Herria   2004-07-01


derrame iz isuria, jarioa.

Ospitalera eraman dutela dio albisteak, buruko derrame batekin.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 9. orr.


derrapatu, derrapa, derrapatzen du ad errepideetan eta, lerratu.

Zuhur gidatu zuen Rossik, apenas derrapatu zuen, soilik abiadura bat-batean moteltzerakoan atzeko gurpilak errepidearen kontra jo zuen batean izan ezik.  Berria - Kirola   2004-04-17

Balaztei eragin, gurpilak blokeatu, derrapatu, eta gelditu, dena segundo gutxian.  Berria - Kirola   2004-07-10


derrapatze iz lerratzea.

Eman eta eman ari zela, kateak pinoi batetik bestera salto egin zion eta Boonenek, eseri eta esprintari berrekin behar izan zuen, gurpilaren derrapatzeari ahal zuen moduan eutsi ondoren.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 80. orr.


derrefente ik derrepente.

derrepente (68 agerraldi, 23 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 558 agerraldi; orobat derrefente g.er.) 1 adlag bat-batean.

Harrigarria zen: derrepente, denak berdin-berdin segitzen zuen ni gabe!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 17. orr.

Bigarren motorra ere derrepente gelditu zenean, izialdura sortu zen, jakina. indioilar bat, oinazturak izutu eta derrepente makakorroka hasi zena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 26. orr.

Emaztea, ileak derrepente elektrizatuta, buruz behera joan zitzaion haragi zirpilari, garrasika.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 19. orr.

Izutu zen oso, bidenabar esan, etxera hain derrepente sartu nintzenean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 32. orr.

Karpeta urdina hartu eta derrepente egin zuen kanpora jauzi.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 80. orr.

Eta orain, derrepente, korrika eta muturka.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 97. orr.

Ez dakit ba, horrela, derrepente, ez dugu ia elkar ezagutzen...  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 219. orr.

Aurpegia aldatu zitzaion derrepente.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 32. orr.

Motor-hotsa airean, derrepente.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 49. orr.

-Ixo derrepente! -orro egin zuen Kako-okerrek, eta bozeramaileak atzerantz eraman zituzten, arrastaka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 178. orr.

2 derrepentean (37 agerraldi 23 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 407 agerraldi) adlag derrenpente, bat-batean.

Derrepentean hilko zen, inondik ere.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 144. orr.

Azkenean, betikoa, poltsa dela derrepentean hustu dena: Abuztu dena pesta, poltsari ongi kosta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 310. orr.

Baina zakurra derrepentean isildu zen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Jateari utzi zion, ez zuen lorik egiten, eta bizitzeko gogorik ez zuela esaten zigun behin eta berriz, nahiago zuela derrepentean hil.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 126. orr.

Elurtzan zehar jarraituko duzu noraezean, eta galdu egin zarela ohartuko zara derrepentean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 362. orr.

3 derrepenteko izlag bat-batekoa.

Hauxe bai derrepenteko zaparrada zaratatsu eta haizetsua, azkar asko hustu da jendez etorbidea, alarma jo balute bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 264. orr.

Maitatzea jarduera (aktibitatea) da eta ez saiatze pasiboa; beti adi egotea, ez derrepenteko joera.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 35. orr.

4 derrepente batean bat-batean.

Bizkai aldean maiz erabilia, derrepente batean hedatu da bazter gehienetara.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 348. orr.

Horiexei heldu die Gabik derrepente batean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta derrepente (9); eta derrepentean (4); segituan derrepente (5)


derrigor (240 agerraldi, 52 liburu eta 104 artikulutan; ETCn 6697 agerraldi) 1 adlag nahitaez, nora ezean.

Derrigor ipinitako gai batean nola moldatzen den da gakoa.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 144. orr.

-Zubira iristen denean, derrigor geldituko da -esan zuen Agustinak-.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 72. orr.

-Baina badago bisita bat derrigor onartu beharko duzuna.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 156. orr.

Badauzkat gaur derrigor egin beharreko beste erosketa bi.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 66. orr.

Baina, justiziazkoa behar zuen izan, derrigor, zigorra bezala saria ere, Jaungoikoagandik datozen ongietako bat justizia delako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 125. orr.

Orain arte kultura esaten ari ginena, fedea esan genezake orain (ez fede erlijiosoa derrigor; halere balio handien humusa, erlijioa izan ohi da gehienetan).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 110. orr.

Jakintsuak derrigor zoriontsu izan behar duela sinesten badugu [...].  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 36. orr.

Historiako edo etikako arazoak derrigor metafisikako esferan eta maneran ebaztea eskatzen duelako.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 128. orr.

-Mahastiak, kaioak eta enbata, derrigor kostan jaioa izan behar du -esan zigun lainezaz beterik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 53. orr.

Hark idazten ez duena, derrigor beste batek idatzi beharko duelako.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 60. orr.

Gerran bizirauteko gai izateak, ez du esan nahi derrigor gerratik kanpo bizirauteko gaitasuna duzunik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 39. orr.

Nik arma guztiak nituen, hark obligazioak besterik ez, kodearen arabera jokatu beharra zuen derrigor, eta nik armada guztia bidali nuen haren kontra.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 75. orr.

Erleen ametsek amesgaiztoak izan behar dutelako derrigor.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 38. orr.

2 iz nahitaezko gauza.

Egun bakarrean danak egitea ez da derrigorra, Rufino.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 14. orr.

Derrigorra ez zan, baiña lagunak ematen zuten tabarra ez jasotzearren, pakeagatik, atera egin bear danei baso-erdi bana ardo.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 94. orr.

Urduliztar batzuk domekaro Andrakara etorten ziran txikiteoan, Ruforen tabernara, eta han derrigorra zan soinua jotea.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 39. orr.

Irlako espainiar denak falangista egiteko derrigorra zutela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 98. orr.

Baina eskarmentuak dio emakumeok zaintzeko derrigorrari uko egin ezean, beste inor ez dela mugitzen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

Zorionez, handik egun batzuetara Francoren gobernuaren delegatu Miguel Espeliusek horren derrigorrik ez zela esan behar izan zuen, horrek ere paperen bidez.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 98. orr.

Gogoak berak egiteko guztietan barne derrigorrik ez edukitzea eta, menperaturik, berau nolabait eraman eta jasan beharrik ez izatea lehenkien inklinazio xumeak eragiten du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 115. orr.

3 derrigorrean (83 agerraldi, 19 liburu eta 41 artikulutan; ETCn 1.170 agerraldi) adlag derrigor.

Derrigorrean babesten nauten lau horma hauen artetik.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 13. orr.

Elizak gustuko zituen batek derrigorrean izan behar zuen gogoko tren-geltoki hura.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 213. orr.

Nik, ordea, derrigorrean ekarri nituen, arrastaka, eta itsasontziko eserlekuen azpian lotu.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 48. orr.

Horiek aho betean baina derrigorrean bota beharreko kunplimendu ezdeusak dira, gezur zuriak, ezer ez esatea adinakoak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 252. orr.

Beldur nintzen azafataren bat lehenik onez onean eta ertzainen bat gero mehatxuekin ez ote ziren nire bila etorriko, derrigorrean hegazkinean sartu eta hain arrotz egiten zitzaidan helmugako hirira bidaltzeko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 24. orr.

Mendiak, beraz, hurrengo gauean igaro beharko, derrigorrean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 140. orr.

Haiei aurre hartu behar, bada, derrigorrean; lehenago iritsi behar Krasnoiarskera [...] bide nagusitik kanpo ahalik beranduena abiatzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 328. orr.

4 derrigorreko (4 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 70 agerraldi) izlag derrigorrezkoa.

Derrigorreko gaitasun oinarria: Atal horretan zerrendatzen diren gaitasunak halabeharrez menperatu beharko dira hurrengo ziklora sartzeko: kontatzea, mintzatzea, irakurtzea idaztea eta bizikidetza.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

Napumoceno jauna hil eta usaiako derrigorreko bost eguneko epea pasatuta, haren enpresan neurririk ezin luzatuzkoenak hartu eta gero, Carlos, iloba, notarioarengana joan zen, osabaren testamentua irekitzeko formalitaterako.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 203. orr.

Zizeron ikertzea derrigorrekoa zen hizlarigaientzat.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 10. orr.

Larru-gauzekin bezala, izpiritukoekin ere: lehen bizio zena orain kasik derrigorreko bihurtua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 203. orr.

5 derrigorrez (226 agerraldi, 57 liburu eta 96 artikulutan; ETCn 2.489 agerraldi) adlag derrigor.

"Derrigorrez behar duzuna notario akta da" esan zion Udaletxeko neskak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 10. orr.

Derrigorrez aurkitu behar norberaren gustuko zerbait.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 31. orr.

Edozein lizundu, gaixotu edo ustelduko da hemen, eta denborarekin ia derrigorrez lizundu, gaixotu eta ustelduko gara denok, baina izoztu, ez dago inor izozteko moduko hotzik tropiko sargoriotan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 16. orr.

Emakumeak poltsatxo bat zeraman ezkerreko eskuan; besaurrean, berriz, juduek derrigorrez josi beharreko besoko horia, Dabiden izarrarekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 76. orr.

Kanpoko lainoen kotoinezko itsasoari behako bat derrigorrez bota nahi zuela.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 47. orr.

Behar diot Karanba Suare Kulibali sorginari derrigorrez deitu.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 222. orr.

Borroka behin betiko derrigorrez irabazi behar bailuan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 30. orr.

Adak DIB deitzen zuen horietako liburu bat (derrigorrez irakurri-beharrekoa) erosi nuen gero.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 187. orr.

Orduan, derrigorrez, berekin joateko aukera eskainiko zidan, eta, suerte apur batekin, Victoriarekin jaisteko aukera izango nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 223. orr.

Ekaitz-giroa zegoen, eta abiatu egin behar, derrigorrez, bidean barrenako gure lorratza ezabatu baino lehen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 81. orr.

Batek baino gehiagok esan izan du ero batena behar zuela izan derrigorrez halako irtenbide gordinak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 112. orr.

Barre egin genuen, derrigorrez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 35. orr.

6 derrigorrezko (455 agerraldi, 66 liburu eta 291 artikulutan; ETCn 7.601 agerraldi) izlag

Hamabi urte nituela, derrigorrezko eskola amaitu nuen, oso nota bikainekin.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 34. orr.

Lehendik zituzten bi egunez gain, astelehenetan ere derrigorrezko baraua ezarri zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1120. orr.

Autobusak derrigorrezko geldialdia egin zuenez, hantxe jaitsi zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 62. orr.

Marinan derrigorrezko bisita egin ostean, berriro sartu dira Ronda kalean. Izan ere, ordurako hizkuntza periferikoak kontuan hartzea eskakizun formal derrigorrezkoa zenez, Euskal Idazleen Elkarteari egin zioten gonbita.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 86. orr.

Ez da derrigorrezkoa, baina naturala da.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 111. orr.

Jacquesek ez baitzuen ikusten legerik behar ez zuen lanbiderik, legea mundua ulertzeko eta ordenatzeko tresna derrigorrezko baitzitzaion.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.

Zeremonia derrigorrezkoa zen beretzat, ia errituala.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 11. orr.

Modua izanez gero bidaiatzea derrigorrezkoa balitz bezala.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 160. orr.

Autoa derrigorrezkoa zuen, indizioa behar zuen gaixoarengana lehenbailehen iristeko.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 158. orr.

Orain arte beharrezkoa izan dena derrigorrezko eginez hemendik aitzinat.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 33. orr.

Besteen bizitzetan baimenik gabe sartzen den apopilo, lekuko derrigorrezko, gorrotoz eta higuinez zapuzten duten gonbidatu madarikatu, betiko madarikatu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 176. orr.

Arau estu eta derrigorrezkoen mende bizi nintzen umetan, arau estu eta derrigorrezkoen mende eduki nahi gaituzte orain.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 289. orr.

Elorria kastitate derrigorrezkoaren zuhaitza eta lorea izan dela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 199. orr.

Derrigorrezko hezkuntza hiru ataletan banatzea proposatu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza, 12 eta 16 urte artekoa.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Lehenbiziko gauza: hasi baino lehen, lau hankatan jarri beharra dago, derrigor-derrigorrezkoa da gehienentzat.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 60. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina derrigor (4); behar du derrigor (9); behar dute derrigor (3); da derrigor (7); derrigor egin (4); derrigor egin behar (3); derrigor esan (4); derrigor irabazi (10); derrigor irabazi behar (8); derrigor izan (4); derrigor izango (3); dira derrigor (3); du derrigor (16); dugu derrigor (3); dute derrigor (4); eta derrigor (8); ez da derrigor (3); ez derrigor (8); ez du derrigor (3); hori derrigor (4); zuen derrigor (6)

behar derrigorrean (3); derrigorrean bete (3); derrigorrean egin (3); eta derrigorrean (3); ez derrigorrean (3)

baina ez derrigorrez (3); bat derrigorrez (3); batzuk derrigorrez (3); behar du derrigorrez (4); behar nuen derrigorrez (4); behar zuen derrigorrez (3); beharko dute derrigorrez (3); da derrigorrez (4); derrigorrez behar (3); derrigorrez bertan (3); derrigorrez bete (8); derrigorrez bete beharrekoa (3); derrigorrez egin (7); derrigorrez egin behar (5); derrigorrez eman (3); derrigorrez entzun (3); derrigorrez entzun behar (3); derrigorrez eta (3); derrigorrez ibili (3); derrigorrez ibili behar (3); derrigorrez ikasi (3); derrigorrez irabazi (6); derrigorrez irabazi behar (3); derrigorrez irakurri (3); du derrigorrez (6); dute derrigorrez (5); egitasmo nuklearrak derrigorrez (3); eta derrigorrez (3); ez da derrigorrez (3); ez derrigorrez (9); nuen derrigorrez (4); nuklearrak derrigorrez (3); zuen derrigorrez (5)

beharreko derrigorrezko (3); da derrigorrezko (7); da derrigorrezko ikasgaia (4); dbh derrigorrezko bigarren (3)

derrigorrezko baldintza (3); derrigorrezko bigarren (39); derrigorrezko bigarren hezkuntza (3); derrigorrezko bigarren hezkuntzako (19); derrigorrezko bigarren hezkuntzan (12); derrigorrezko bigarren hezkuntzara (3); derrigorrezko bisita (3); derrigorrezko eskola (3); derrigorrezko eskolaldirako (8); derrigorrezko eskolaldirako euskal (7); derrigorrezko eskolatzea (3); derrigorrezko eta (3); derrigorrezko hezkuntza (10); derrigorrezko hezkuntzan (5); derrigorrezko ikasgaia (5); derrigorrezko ikasgaia izango (3); derrigorrezko ikasketak (4); derrigorrezko irakaskuntza (5); derrigorrezko ondorio (3); derrigorrezko oporrak (3); derrigorrezko zaintzari (3); derrigorrezko zaintzari intsumisioa (3); derrigorrezko zerbitzu (3)

dio derrigorrezko (3); ere derrigorrezko (4); eta derrigorrezko (16); eta derrigorrezko bigarren (6); ez da derrigorrezko (5); zituen derrigorrezko (3)

da derrigorrezkoa (10); derrigorrezkoa al (3); derrigorrezkoa da (46); derrigorrezkoa dela (18); derrigorrezkoa den (5); derrigorrezkoa du (8); derrigorrezkoa dute (3); derrigorrezkoa ez (3); derrigorrezkoa iruditzen (3); derrigorrezkoa izan (9); derrigorrezkoa izan behar (3); derrigorrezkoa izango (15); derrigorrezkoa izango da (4); derrigorrezkoa izatea (7); derrigorrezkoa zen (11); derrigorrezkoa zuen (5); egitea derrigorrezkoa (4); ematea derrigorrezkoa (3); eta derrigorrezkoa (4); euskara derrigorrezkoa (5); ez da derrigorrezkoa (10); hartzea derrigorrezkoa (3); hori derrigorrezkoa (5); ia derrigorrezkoa (5); irabaztea derrigorrezkoa (6); irabaztea derrigorrezkoa da (3); lortzea derrigorrezkoa (3); zen derrigorrezkoa (3)

derrigorrezkoen mende (3); derrigorrezkotzat jo (7); derrigorrezkotzat jo zuen (6); derrigorrezkotzat jotzen (3); eta derrigorrezkoen (3); eta derrigorrezkoen mende (3)


derrigorrezkotasun iz derrigorrezkoa denaren nolakotasuna. ik derrigortasun.

Justiziak, argi dago, bere lana egin behar du, gure konstituzio arauak errespetatuta eta Estatuaren jarraitasunaren derrigorrezkotasuna eta defentsa sekretuaren exijentziak aintzat hartuta.  Berria - Mundua   2006-04-30


derrigortasun (41 agerraldi, 2 liburu eta 11 artikulutan; ETCn 535 agerraldi) 1 iz derrigor izateko nolakotasuna.

Geroago ETAk egin duen fetixetik urrun zegoen, Estatua derrigortasun ez desiratua dela dirudi.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 123. orr.

Bai jainkoei buruz sinesten dugunak eta bai gizonei buruz dakigunak, irakasten digute, agindu, derrigortasun natural bategatik duela gainekoak agintzen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 264. orr.

Horregatik, derrigortasun hori baztertzeko eskatu die.  Berria - Harian   2006-03-09

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Justiziako funtzionarioek eta karrera judizialeko kideek euskara modu eraginkorrean ikasteko derrigortasun eta lehentasun neurriak hartzea.  Berria - Harian   2005-09-23

Plangintzaldian (1997-2002) Jaurlaritzak bere buruari jarritako derrigortasun indizea %40,74koa izan zen (1996ko datuetan oinarrituz), baina epe horren amaieran bere lanpostuen %34,90k zuen zehaztua derrigortasun data, orotara 2.185 lanpostuk.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Planak hartzen zituen 6.261 langiletatik 2.185ek zuten ezarria hizkuntz eskakizuna lortzeko derrigortasun data, baina horietatik 913k baino ez zuten lortu.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

derrigortasun data (23); derrigortasun datak (9); derrigortasun indizea (3); egiaztatzeko derrigortasun (4); egiaztatzeko derrigortasun datak (4); eskakizuna lortzeko derrigortasun (6); eta derrigortasun (3); lortzeko derrigortasun (6); lortzeko derrigortasun data (6)


derrigortu (254 agerraldi, 50 liburu eta 139 artikulutan; ETCn 3.422 agerraldi), derrigor(tu), derrigortzen 1 du ad derrigor behartu.

Derrigortu egin gintuzten, kapitain jauna.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 37. orr.

Nazio independente eta gerrari hartan, gonbidatu egin behar zen, ez derrigortu; eman edo itxaronarazi egin behar ziren jabea hil eta jaberik gabe zeuden feudoak; sariak eman eten gabe, hobespenen beldurra sartu behar zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 315. orr.

Ez dago kristaurik hango jardun lehorra inork derrigortu gabe irakurriko duenik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 102. orr.

Esklabo berriak ez du nagusi batentzat derrigortuta lan egiten; esklabo berriak aberatsa izan gabe aberatsak bezala bizitzeko bere burua behartzen du lan egitera.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 102. orr.

Ezin ditut derrigortu domina hartzera.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

Senarraren hilobian etzatera ere derrigortzen dute.  Berria - Gaiak   2004-03-18

Biharamunean, susmoa zuten, hilik egongo ziren, edo bestela tren batean sarturik Alemaniara bidean garraio, alemanen gerra-fabriketan lan egitera derrigorturik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 228. orr.

Inork ez zintuen derrigortu kakazahar hori hartzera.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 130. orr.

Desamortizazioaren garaian fraideek komentuak uztera derrigortu zituzten, baina itzuliko zirela uste zutenez, gauza asko ezkutuan gordetzea erabaki zuten.  Berria - Kultura   2004-06-02

Hau da nire mundua, dontsuon mundua, eta ez nau inork derrigortuko nahi ez dudan bizitza batera!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 230. orr.

Ikara larriak zeharkatu zuen plazara derrigortutako jendetza.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 109. orr.

Baina hura guztia Gobernuak derrigortu zuen esklaustrazioarekin bukatu zen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 62. orr.

Biak txarrak horiek, debekatzea eta derrigortzea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 202. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Koldo Mitxelenak muga-mugako egoera derrigortu batetik, gerrarenetik, begiratu zien galdera horiei.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 45. orr.

Ume derrigortuak, izpiritu menderatuak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 148. orr.

Ez zuela hitz egin nahi irudi zuen, galdezka eta galdezka ito arte ez baitzen hasten erantzunak ematen, eta derrigortuaren plantan egiten zuen beti ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 434. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bizitzera derrigortuta (3); derrigortu du (5); derrigortu eta (3); derrigortu zuen (8); derrigortuko balute (3); derrigortuta dago (9); derrigortuta daude (8); derrigortuta daudela (3); derrigortuta egon (3); derrigortuta sentitzen (3); derrigortuta zeuden (4); derrigortzen du (7); derrigortzen dute (4); derrigortzen zuen (3); du derrigortzen (3); egitera derrigorturik (3); egitera derrigortuta (10); egitera derrigortzen (4); ematera derrigortu (3); erabiltzera derrigortzen (3); ez du derrigortzen (3); hartzera derrigortzen (3); irabaztera derrigortuta (5); sartzera derrigortu (5)


derrokatu, derroka, derrokatzen du ad (boteretik) erorarazi, eraitsi.

Irango kurduek Xah derrokatzen lagundu zuten 1979an, baita autonomia eskatu ere, baina ez zuten lortu.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 55. orr.

Peron ere Donostian egurastuko zen udan, gero, derrokatuta erbestera jo zuenean, Maria Cristina hotelean egoten zen ostatuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 263. orr.


derrot
1 derrotean iz gelditu gabe, kolpe batean.

Armagnac kopa ere derrotean hustu eta mahaian utzi zuen kolpe bat emanda.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 271. orr.


derrota1 iz desegigoa, porrota.

Biharamunean, derrotaren berri izanda, berriz ere hustu behar izan zuten lekua.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 49. orr.

Orain, derrotak barreiaturiko nafarrak batu nahirik ari zen lanean, Ezpeletako eta Lekorneko jaunen babespean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 47. orr.

Gerra Zibileko nazionalismoaren derrotaren ondoren, lehen aldiz iritsia zen euskal gizarte nazionalista erailketa beharkizun politikotzat justifikatzera.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 23. orr.


derrota2 iz ibilbidea, joaira.

Ez zen haize txarra hura gure ontzien derrotarako.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 361. orr.


derrotatu, derrota(tu), derrotatzen 1 du ad azpiratu, garaitu, bentzutu.

Bizitzak akiturik eta derrotaturik dauden lagunak, itxaropena inoiz ere beteko ez dutenak.  Berria - Kultura   2004-07-15

Derrotatuak, baina ez bentzutuak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 147. orr.

Hirugarren hatsa zen indar guztiek alde egin eta bat erabat derrotatua dagoenean bilatzen dena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 177. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Janzten zuen arropa zahar eta zarpailarekin, nazio derrotaturen baten zutoihala ematen zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 169. orr.


derrotean ik derrot.

derrotxe iz eralgitzea, xahutzea. ik irion.

Agian derrotxe horregatik, edo beharbada basurde batek bakarrik ez zuelako seiren ihesak hondaturiko morala sendatuko, zazpigarrena agertu zitzaionean, utzi eskopeta lurrean, besoak jaso eta uxatu omen zuen piztia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 38. orr.


dervitxe ik derbitxe.

desabantaila (ETCn 2.032 agerraldi; orobat desabantail g.er.) 1 iz alde txarra.

Oso labur bada ere diru batasunari buruz aipa daitezkeen abantailak eta desabantaila nagusiak jasoko ditugu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 196. orr.

Bakarrik bidaiatzearen onura eta desabantailez mintzatu gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 90. orr.

Miope izatearen desabantailei buruz.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 22. orr.

Bada beste desabantaila aipagarri bat: herrialde guztiek truke-tasa politikari uko egin beharra.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 198. orr.

Kolonien desabantaila -merkataritzarako askatasuna galtzen baitute- ondo berdinduta geratzen da metropoliaren babesaz, hau armaz edo legeen bidez baliatzen baitzaie.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 60. orr.

Volkswagenek desabantaila nabaria du pertsonal kostuetan Alemaniako bere lehiakideekiko.  Berria - Ekonomia   2004-08-24

Energia nuklearrak baditu abantailak, baina desabantailak handiagoak dira.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Emakumea izatea desabantaila zen...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 185. orr.

Aldaketak abantailak eta desabantailak izan ditzake.  Berria - Kirola   2004-03-06

Gauzen pentsatzaile eta munduaren miatzaile bezala, hau da, kulturalki, euskaldunok baditugu desabantaila askoren artean abantailatxo batzuk, bazterrak aurrera begiak irekita ibiltzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 213. orr.

Nahikoa desabantaila izan zuten azkeneko bizilekuan ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 133. orr.

Salmentak jaisten ari dira, oro har, eta hizkuntza gutxitu batean lan egiten dugunok, gainera, desabantailan gaude.  Berria - Kultura   2004-01-31

Buruargitasuna nagusiki ondoretasunezkoa dela esaten denean [...] iradokitzen da alferrikakoak direla desabantailan daudenen heziketa bultzatzeko gizarte-politikak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 190. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Horren zuzena ez bada ere, eurekiko «zeharkako diskriminazioa» gertatzen dela esan zieten, «ustez neutrala den edozein xedapenek, irizpidek edo jarduerak gutxitu bat desabantaila egoeran uzten duenean».  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abantailak eta desabantailak (7); baina desabantaila (3); desabantaila da (4); desabantaila handia (3); desabantaila hori (4); eta desabantaila (5); eta desabantailak (8); izatea desabantaila (4)


desadostasun (ETCn 7.203 agerraldi) 1 iz adostasunik eza.

Hutsarengatik hasten ziren eztabaidak; aitaren eta semearen arteko desadostasunak ez zuen arrazoi berezirik behar izaten azaltzeko; erabateko eta guztizko desadostasuna zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 38. orr.

Akademia zaharraren eta berriaren arteko desadostasuna.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 44. orr.

Zikloen joera aldatzeko ezarri behar diren ekonomia-politikako neurri eraginkorrenei buruzko desadostasuna da nagusi ekonomia-zientzian.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 109. orr.

Erakunde hori 1928an desegin zen, agintari faxistekin zituen desadostasunengatik.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 10. orr.

Aguirrerekin izandako desadostasunak ahaztu ditut, eta zorte ona opa diot.  Berria - Kirola   2004-02-28

Eta hori ez zuten izan desadostasun bakarra idazleak eta argitaratzaileak Nemo kapitaina zela eta.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 15. orr.

Baina gero desadostasunak sortu ziren haien artean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 129. orr.

Arraposturik ez ematea erabakia zuen, gisa horretan bere desadostasuna erakustearren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 326. orr.

Baita noble batzuek ere -beren desadostasuna adierazi nahi izan zuten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 87. orr.

Atzo, Valery Karpinek azaldu zuen desadostasuna.  Berria - Kirola   2004-09-02

Desadostasunak hitzartzea zen biderik onena gure ustez, baina, arrazoi askorengatik, ez da posible izan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Harmonia desadostasun bihurtzen ote dute "erlijio nagusiek", Frazerrek uste duen bezala?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.

Horren aurkako erantzun bortitzak desadostasunezko elementu bat sartu du herriaren errebindikazioan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 141. orr.

Beharrezko dira desadostasuna, desberdintasuna, gatz alea eta ziape garaua: faxismoak ez ditik nahi, debekua jartzen ziek, eta horregatik hi ez haiz faxista; denak berdinak nahi ditik eta hi ez haiz berdina.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 55. orr.

Desadostasunak desadostasun, Euskal Herriko alderdi gehientsuenek uste dute Elkarri-k lan ona egin duela bakearen eta normalizazioaren alde.  Berria - Harian   2005-12-08

Baina San Gilek, desadostasunak desadostasun, botoak eman egingo zizkiola argitu zion ondoren Lopezi.  Berria - Harian   2005-06-23

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Desadostasun handiak G8ren bileran 'demokraziarako' planaz.  Berria - Mundua   2004-06-11

Berdin zitzaidan: neskaren nire hitzekiko desadostasuna handiago, gehiago bizitzen ari zen nire sua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 102. orr.

Asmoetan bat egin arren, praktikan desadostasun sakonak dituzte Azaleko desadostasunak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-13

Oinarrizko desadostasunak euskal gizartea eta nazioa ulertzeko moduari buruzkoak direla adierazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Ageriko desadostasuna.  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Funtsezko desadostasunak erakunde komunek eta foralek izan behar dituzten eskumenen gainean izan zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Desadostasun oihu batzuk ere entzun dira, Tomenak eta Estherrenak bereziki.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 215. orr.

Desadostasun hots batzuk, gero, Zapaterori eta Raxoiri bien arteko bileretan euskal herritarren etorkizuna ez dutela erabakiko adierazi zienean.  Berria - Harian   2005-02-02

Londres eta Paris artean dauden aldeak agerikoak dira oso, deskontu britainiarra eta nekazaritza laguntzak dira desadostasun iturriak.  Berria - Harian   2005-12-16

Talde politikoen desadostasun giroaren eraginez.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Dagokion lekuan hobeto ulertuko dugu desadostasun mota hau.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 175. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Irizpide desadostasun hori eragiten duten arrazoiak aztertzeko unea ez bada ere.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 20. orr.

Erreparatu orain [...] INE (Espainiako Estatistika Erakunde Nazionala) eta EUSTAT (Euskal Estatistika Institutua) erakundeen arteko estatistika desadostasunari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko desadostasun (9); dauden desadostasun (3); desadostasun bat (4); desadostasun eta (3); desadostasun handiak (10); desadostasun handiena (4); desadostasun handienak (3); desadostasun hori (4); desadostasun horiek (7); desadostasun nagusia (3); desadostasun nagusiak (4); desadostasun sakonak (7); desadostasunak desadostasun (3); dira desadostasun (3); eta desadostasun (5); zen desadostasun (3)

arteko desadostasuna (9); bere desadostasuna (9); beren desadostasuna (4); buruzko desadostasuna (4); dagoen desadostasuna (3); desadostasuna adierazi (4); desadostasuna agerian (3); desadostasuna agertu (16); desadostasuna agertu dute (3); desadostasuna agertu zuen (3); desadostasuna agertzeko (7); desadostasuna agertzen (3); desadostasuna azaldu (4); desadostasuna azaldu du (3); desadostasuna erakutsi (4); desadostasuna eta (4); du bere desadostasuna (4); erabateko desadostasuna (4); eta desadostasuna (3); euren desadostasuna (6); gure desadostasuna (4); sindikatuen arteko desadostasuna (3)

alderdien arteko desadostasunak (4); artean desadostasunak (7); arteko desadostasunak (29); arteko desadostasunak agerian (3); baina desadostasunak (3); dauden desadostasunak (4); desadostasunak agerian (5); desadostasunak agertzen (3); desadostasunak desadostasun (3); desadostasunak direla (3); desadostasunak egon (5); desadostasunak ez (3); desadostasunak gainditzeko (6); desadostasunak handiagoak (3); desadostasunak handiak (5); desadostasunak izan (12); desadostasunak izan zituen (3); diren desadostasunak (5); dituen desadostasunak (4); dituzten desadostasunak (7); ere desadostasunak (3); eta desadostasunak (12); izandako desadostasunak (3); sakoneko desadostasunak (4); sindikatuen arteko desadostasunak (4); ziren desadostasunak (3)

artean desadostasunik (4); arteko desadostasunei (3); arteko desadostasunek (3); arteko desadostasunen (3); desadostasunik ez (3)


desadostu, desados, desadosten da ad desadostasuna izan.

Eta desadostu ginen eta geroztik ez dut gogorik heieri dirua emateko.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 171. orr.


desafekto iz aurka agertzen dena.

Preso epaituek soilik zuten bigarren aukera hori, lan egiteko eskubidea epaitu gabeko desafektoentzat zen bitartean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.

Azken batean, 1936 eta 1941 urte arteko kintoetan, erregimenak "desafekto" izendatuentzat prestatutako soldadutza bereziak ziren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.


desafiagarri izond desafiatzailea, erronka-jotzailea.

Sareen artean ezkutatuak, katu batenak bezain desafiagarri eta geldiak ziren bere begiak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 20. orr.


desafiakor izond desafiatzailea, erronka-jotzailea.

Honen begiak, zirrararekin kristalduak, intentsitate trajikoz desafiakor, haienekin elkartu ziren segundu batez, eta dardar egin zuten ezagupenaren atarian;  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 31. orr.


desafiatu, desafia, desafiatzen du ad erronka jo, desafio egin.

Xarles bozkarioz desafiatuz, hasperen bat bota eta ezpain izkinan landaturiko zigarreta meharrari su eman zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 76. orr.

Ni Jaun ahalguztidunaren izenean natorkizu, zuk desafiatu dituzun israeldar gudarosteen Jainkoaren izenean.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,45

Hybrisak bultzatzen du, esate baterako, Prometeo, ezin eutsizko bortxaz, Zeus desafiatzera.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 92. orr.

Hantxe, neguko hotza desafiatuz, bizkarreko tatuajea erakutsi zion mutilak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 106. orr.

"hamabost ale" esan zuen, eta aurpegia loratu egin zitzaion, grabitatearen legea desafiatzen zuen keinu batekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 190. orr.

Ohm-en legea desafiatuz igarotzen dira seinale elektrikoak gorputzean zehar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 267. orr.

-Bestaldera bagoaz -jakinarazi zion, desafiatuz bezala.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 99. orr.


desafiatuki adlag

Eta, orduan, Antonio zutitu zen, atxiki zuen bularretik bizkaitarra, eta desafiatuki eta dixidatuki erran zion: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 535. orr.


desafiatzaile 1 izond/iz desafiatzen duena, erronka-jotzailea.

-Zer irabazten dut horrekin? -galdegin zion neskatxak, oldarkor, begi desafiatzaileak hanpatuz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 148. orr.

Jaitsiarazi zituzten bagoietatik; zain zeuden zaindariak, gauez jantzita, eta ofizial batek esan zuen ahots handiz, ahots mehatxugarriz, ahots desafiatzailez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 286. orr.

Lehen tiroak desafiatzaileek tiratu dituzte zuzen zen bezala baina ordainak ukan ere laster.  Herria   2004-07-29

2 (adizlagun gisa)

Ez ahaztu delako detektibe ziztrinak ilehoria astebetean aurkitu zuela -desafiatzaile begiratu zion-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 179. orr.

Joanes, garbiketa lanak bukatu ondoren, Aloizen aurrean jarri zen, eskumuturrak aldaketan, desafiatzaile.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 238. orr.

Beste lepo batzuetan urrundik ikus zitezkeen biribil gorri handiak eta erdian puntu gorri handiak, zirikatzaile, desafiatzaile, jomuga-seinale baten gisa: hona egin behar duzue tiro, unea heltzean.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 220. orr.


desafinamendu iz desafinazioa.

Kanpoko parte hartzaileek eta sopranoek desafinamenduren bat egin zuten.  Berria - Kultura   2004-12-15


desafinatu, desafina, desafinatzen 1 du ad gozakaiztu, tonutik kanpo jarri.

Hala ere, beso bakarrarekin moldatzen zen Gandolfo, eta, desafinatzen zuen arren, gauza zen Beethovenen Eroica jotzeko, segidan eta arnasarik galtzeke.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 36. orr.

Lelo hura ezpainetan, desafinatzen ari zen, ahapetik, kokotsa aitzurraz karraskatzen zuen bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 243. orr.

Asko desafinatzen zuen berak kontrakoa uste izan arren.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

Zorionak kantari hasi zen Mentxu, eta besteek bat egin zuten apalagotik, desafinatzeko beldurrez.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 131. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Gauean pianoa jotzen zuen, logelan piano zahar eta desafinatu bat baitzuen.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 50. orr.

Gero eta nekezago zitzaion pianoaren nota desafinatuak jasan behar izatea.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 23. orr.

Txistu desafinatu bat atera zitzaidan. "Alkateak nahi zaituela", errepikatzen zuen turuta-hots desafinatuak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Aitona Patxi, ahots apur bat desafinatuarekin, kopla-sail luze bat hasi zen kantatzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 66. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hots desafinatuak (3)


desafinazio iz desafinatzea.

Kantariak ez zuen ahotsik (afoniak jota), desafinazioa iraunkorra zen bere eztarrian.  Berria - Kultura   2004-04-24


desafio (ETCn 4.391 agerraldi; orobat desapio g.er.) 1 iz erronka.

Orain, desafio bezala hartzen dut nekea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 139. orr.

Denok batera ari ginen kantuan, ozenki ari ere, desafio moduan-edo, Koronelak ezinbestean entzun gintzan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 30. orr.

Desafioa euskal departamenduaren aldeko 46.000 izenpe biltzea izan daiteke.  Berria - Euskal Herria   2006-02-22

-Gogoratuko ez dinat ba! -egin zion arrapostu haren lagun txikiak, bestearen galderan zegoen desafioa onartuz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 96. orr.

Baina bikoteak berean jarraitu du, lotsarik gabe, esturarik gabe, desafioa joz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 86. orr.

Andrearen astrakanezko jaka izan zen, bular aski oparoari moldatua, desafioari tinkoago eutsi ziona.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 159. orr.

Horretan ere badatza Bestelako Komunikazioaren desafioa: ohiko lanabes komunikatibo aspergarri eta zaharkituak alde batera utzi eta bestelako molde berritzaileak aintzat hartzean, alegia.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 111. orr.

2 (izenondoekin)

Desafio handia, denboran Seaskak egin zuenaren idurikoa, sasi eskolak sortuz euskara indartzeko.  Herria   2005-01-13

Ez da desafio txikia izango.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

Gure jarrera ere aldatu egin beharko genuela desafio berriari aurre egingo bagenion.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 14. orr.

«Desafioei sendo» aurre egin eta %28 hazi da BBK.  Berria - Ekonomia   2006-01-27

Lehenengoz jo nuen egunetik gordetzen zuen, begiradan, desafio eta gorroto erremin bat.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 165. orr.

Desafio ikaragarria da ingeniariarentzat bola-ahokadura motako giltzadura biologikoa, aldakaren eta izterraren arteko junturan biltzen baitira presio handienak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 44. orr.

Pario ausarta bi artistak nahastea, Barrek berak dioen bezala: «Konfrontazio hori desafio alimalea» da.  Berria - Kultura   2004-08-03

Charliek begietara so egin dio zuzen-zuzen, desafio agerikoan, eta ez dio begirik kendu, eskolan Munnings jaunarekin egin ohi zuen bezala errietan hasten zitzaionean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 177. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Hil nazala -erantzun zuen Gülbaharrek harro, desafio ahotsaz-.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 56. orr.

Desafio-puntu bat erakutsi zuen hasieran begiradan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 159. orr.

Martak gaitzespen begirada bota zion Olatzi, prozedura jarraitu beharko zenuke edo arauak arauak dira esan nahiko zuen begirada bat, desafio keinu batekin Martaren begien pareraino jaso zuena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 34. orr.

Bisitariak nire desafio tonua antzeman zuelakoan nago.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 91. orr.

Zure ahotsak desafio ukittua du.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 87. orr.

Ordu bat etzanik egon ondoan, eta eguzkiaren samina eztitzera doala, xutitu naiz, halako desafio sendimendu batekin kaskoan "ez diat barkatu behar".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 182. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Orain, bat-batean eta ustekabean ohore-desafio baten erdian murgilduta zegoenean, ez zuen onartuko beraren kontrako irainik txikiena ere.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 187. orr.

4 (apustu eta kidekoetan)

Desafio bat Hazparneko plazan.  Herria   2002-10-03

Larunbat huntan jokatuko da partida, urriaren 5 ean, dirua jokoan emanik, lehenagoko desafioetan bezala.  Herria   2002-10-03

Desafio hau eta bestea lehengo modan eginak ziren Denek-Bat Elkartearen trinketean.  Herria   2004-01-29

Hazparneko artzain batek desafio hau botatu zuen: punta batetarat ekartzen ahal zituela 200 harri, lerro lerro ezarriak, metro guzietan, hiru oren barne.  Herria   2001-02-08

Etzirena horrara joan preseski Amedée Arce eta Leon Dongaitz beren desafio haundiaren jokatzera!  Herria   2001-02-22

Ortzirale huntan Donibane Lohizuneko Ravel ezkerparetan desafio: Irujo-Ezcurra II eta beste, aratseko 8tan haste, Jokoberri!  Herria   2005-09-29

Pilotarekin hasiko da gaualdia aratseko 8ak eta erditan, desafio partida batekin, hautetsi eta besta komitekoen artean. xakur xapelketa, ardi moxte desafio, belar mozte dailuz edo segaz...  Herria   2005-06-16

Ortziralean, Bainoako trinket Modernean, seiak eta erditan jokatuko da lehen partida bat desafioan: Andre Kurutcharry batetik eta Loquillo mexikarra bestetik.  Herria   2003-12-04

Aian jaio zen bertsolari hau, 1780an, aspaldi beraz, eta behin desafioa jokatu omen zuen beste bertsolari batekin, ez dakigu norekin.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 142. orr.

Iñaki Azurmendik eta Joxemari Olasagastik hitzordua dute gaur Tolosako Kantabriko tabernan, 20:30etik 21:00etara, Azurmendik 16 oinbikotara bota dion desafioaz hitz egiteko.  Berria - Kirola   2004-11-18

5 desafio egin (43 agerraldi, 16 liburu eta 19 artikulutan) ik desafiatu.

Ez da zure bizitza arriskatzen duzuna niri desafio eginez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 140. orr.

-Non daude? -galdetu zuen Browne jaunak desafio eginez bezala.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 297. orr.

-Dei diezaiokezu, nahi baduzu -desafio egin nion, jakinik harrokeria hutsagatik ez ziola inola ere deituko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 255. orr.

Sindikatuei desafio egin eta negoziazioak zapuzten ibili da.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Ea, bada, egiozu desafio nire jaunari, Asiriako erregeari.  Elizen arteko biblia   1 Kro 5,26

Atera hadi leihora, frankotiratzaileei egiek desafio. ulertzen zaila da erakunde legegileak lege ordenamenduari desafio egitea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 51. orr.

Baziren musikari eta dantzariak, aurpegia kolorez margoturik eta arropa koloretsuz jantziak; akrobatak, saltoka eta jauzika fisikaren legeei desafio egiten zietenak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 134. orr.

Astilleroren iazko nagusitasunari desafio egin, eta irabazle atera dira bermeotarrak.  Berria - Kirola   2004-09-21

Bere dohain hotzen zirkuluaren erdian eserita egoten zen, ezkongairen batek zirkuluari desafio egin eta bizimodu distiratsu bat eskain ziezaion zain.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 199. orr.

Begi haiek atzera eragiten zioten eta desafio egiten zioten: haietan ez zegoen pasiorik, ez zegoen gogo-bahitzerik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 121. orr.

· Bake prozesuari gorazarre eta prekarietateari desafio.  Berria - Harian   2006-05-02

6 desafioa egin (14 agerraldi, 9 liburu eta 4 artikulutan)

Mendeku-min eta guzti, Rafael Leonidas Trujillori desafioa egiteko ausardia behar zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 280. orr.

Dantxari Estudianteak desafioa egin zion Bautistari, botatzeko bertso batzuk, eta hark onartu egin zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 106. orr.

Raimundo Silvak nahikoa eduki ahal izan zuen erantzunaren nahasmenarekin, baina desafioa egitea nahiago izan zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 364. orr.

GameBoy partida bat jokatzeko desafioa egin dit; erraz irabazi diot, eta, biseraz ez ezik, beraren Nintendoaz ere jabetu natzaio.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 16. orr.

Nik, aldiz, osaba-izeben etxera bisita egitera joaten nintzelarik, konturatzen banintzen lehengusu dotorea harrokerian hasten zela nire aurrean, borrokarako desafioa egiten nion.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da desafio (4); da gaur desafio (3); desafio bat (17); desafio bat bezala (3); desafio berri (7); desafio egin (18); desafio egin eta (4); desafio eginez (7); desafio eginez bezala (3); desafio egiteko (4); desafio egiten (13); desafio eta (5); desafio gisa (3); desafio hau (4); desafio hori (3); desafio horri (3); desafio torneoa (4); desafio torneoan (4); desafio torneoaren (9); desafio torneoaren finala (3); desafio torneoko (12); desafioa da (3); desafioa egin (5); desafioa egiten (3); desafioa eta (3); desafioa izan (4); desafioari aurre (3); desafioari aurre egiteko (3); desafioei aurre (3); desafioz bezala (4); desafiozko partida (6); dira desafio (3); erremontea desafio (4); erremonteko desafio (3); estatuari desafio (3); eta desafio (8); eta desafioa (5); eta desafioak (3); gaur desafio (4)


desafioka (orobat desapioka g.er.) adlag desafio eginez.

Egingo dugula, ez dugula, baietz eta ezetz, erronka eta desafioka ibili ostean erabaki dute, erdi txantxetan erdi benetan, baina onartuz gero ezinezkoa da atzera egitea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 87. orr.

Piztia kaiolatu bat bezalaxe ibiltzen zen orain bere bizilekuan, belarria ate kontra jarri ea bestea oraindik han zen entzuten, eta horman zehar hari desafioka.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 289. orr.

Segituan kendu zitzaien urari zioten beldurra, eta konturatu orduko, itsasoari desafioka hasi ziren.  Berria - Kirola   2006-02-10

Xaxik eta Pierrak, elkarri desafioka, denbora galarazi zidaten.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 40. orr.

Berak etzuena errana, desafioka bezala, denak salatu behar, bazuela Errepublikaren hogoi aldiz jautz-araztekoa!  Herria   2001-02-08

Belar piloa nuen aurrean, desafioka.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 40. orr.

Esan nian ezin ginela babo honetaz fidatu -esaten du Joanak, Joani ostera desafioka begiratuz-.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 132. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desafioka ari (3); desafioka bezala (3)


desaforatu izond bere onetik aterea.

Metala zati batzuetan nahiko desaforatua ibili zen, eta egurraren artean klarinetea aipatu beharko genuke bere lan politagatik.  Berria - Kultura   2004-09-03


desagerarazi ik desagerrarazi.

desagerketa (46 agerraldi, 11 liburu eta 22 artikulutan; ETCn 334 agerraldi) 1 iz desagertzea. ik desagerpen.

Bada Budur dendan esnatu zelarik, berehala ohartu zen senarraren eta kateorratzaren faltaz, eta, bi desagerketak loturik egon zitezkeela pentsatuz, negarrez hipaka, milatan eta milatan madarikatu zuen bere patua.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 142. orr.

Azken hiru urteotan legez kanpoko atxiloketak, desagerketak eta exekuzioak areagotu egin dira Txetxenian.  Berria - Mundua   2004-09-07

Nepalgo Informazio ministroak adierazi zuen azken hilabeteetan jazotako ezkerreko 17 kideren desagerketa ikertuko zutela.  Berria - Mundua   2004-08-25

Erreskate taldeko arduradunek uste zutenez, astelehenean bertan izandako lainoak eragin zuen desagerketa: okerreko bideren bat hartu zuelako edo lainoak istripuren bat eragin zuelako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

Senarraren galerak bezainbat nahigabetzen zuen semearen desagerketak, eta, haren oroigarri, gela handi batean marmolezko hilobi bat eraikiarazia zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 52. orr.

Hala ere, ez du zentzurik Marieren lehen desagerketaren eta bigarrenaren artean lotura posiblerik ez dagoela esateak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 68. orr.

Dabiden anaia ere, Joseba, lur joa geratu zen ustekabeko desagerketa harekin eta urtebetez egon zen etxetik irten gabe.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 270. orr.

Subjektu kasuaren nozio partikularra da desagertu dena, eta bere desagerketak forma sail oso baten berezko desagerketa ekarri du.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 126. orr.

Anfibioen desagerketa asko azkartu da  Berria - Gaiak   2004-10-15

2 (hitz elkartuetan)

Azkenengo urte eta erdian 12 eta 15 urte arteko ehun haur ingururen desagerketa kasuekin txosten bat osatu dute Nampulako mojek, eta dozenaka froga aurkeztu dituzte.  Berria - Gaiak   2004-05-16

· Pistolak, hilketak, gorpu-desagerketak, komisariako galdeketak genero poliziakoaren intrigaz eta topikoez baliatuz ondu ditu Linazasorok Mendekuaren graziaz honetako zazpi narrazioak.  Berria - Kultura   2004-09-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desagerketaren berri (3)


desagerkor izond desagertzeko joera duena.

Kausaren kausalitatearen eta bere berehalako efektuaren arteko denbora desagerkorra izan daiteke (biak, beraz, aldiberekoak izan daitezke), baina kausak efektuarekin duen hartuemanak determinagarria dirau denboraren ikuspuntutik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 111. orr.

Sentsazio desagerkorra atsegin dut.  Berria - Kultura   2006-01-05

Garai hartan, desagerkor deitzen zitzaien infinituki txikiei, eta tangenteei, berriz, ukitzaile.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 362. orr.


desagerlari iz desagertzen den pertsona.

Baina horien artean batek edo bik badakite desagerlariak zergatik alde egin duen; edo badute arrazoi bat osatzeko adina datu.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 43. orr.

Balizko desagerlari bat sentitu izan naiz ni beti.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 43. orr.

Alabaina, desagerlari on bat izango nintzatekeela uste dut, maite zaituztenengan min gehiegirik eragiten ez duten horietakoa.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 43. orr.


desagerpen (108 agerraldi, 29 liburu eta 55 artikulutan; ETCn 2.852 agerraldi) 1 iz desagertzea. ik desagerketa. (pertsonak)

Poliziarengandik, Rosarioren desagerpena ikertzeko promesa baizik ez nuen erdietsi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 334. orr.

Garaterekin Parlamentu ondoko taberna batean egiten nuen topo gehienetan, eta bertan argitu zidan zuen desagerpenaren misterioa.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 294. orr.

Eta euren betiko desagerpenaz konturatu ere ez gara egingo.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 192. orr.

18.000 erkideren desagerpenaren errudun dela aitortu berri du berak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 63. orr.

Habitatak suntsitzea animali eta landare espezie askoren desagerpena eragiten ari da.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 72. orr.

Atxiloketak, desagerpenak eta giza eskubideen urraketa ohikoak dira erakundearen arabera.  Berria - Mundua   2004-09-21

2 (gauzak)

Arabako erremolatxa azukrearen desagerpena ekarriko duen erreforma onartu zuen atzo Europako Batzordeak.  Berria - Ekonomia   2004-07-15

Nik ere hauteman ahal izan dut hor uniforme aleman baten berehalako desagerpen edo agerpena.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 75. orr.

Trenbide zaharraren desagerpenarekin libre geratuko diren lurrak kudeatzeko modua.  Berria - Harian   2006-02-21

-Agenden desagerpenak zer pentsatua eman dik noski.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 223. orr.

Positibotasun baten desagerpenak eta beste baten azaleratzeak biltzen du zenbait transformazio mota ezberdin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 196. orr.

Globalizazioaren fenomenoak bere izatean bertan dauka enpresen naziotasunaren desagerpenaren ernamuina.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 81. orr.

Ez dakigu, hala ere, horrek bikote iraunkorren desagerpena ekarriko duen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 284. orr.

Ala liluraren desagerpena da bizitzaren gainbeherari hasiera ematen diona?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desagerpena da (3); desagerpenak eta (3); desagerpenaren berri (5); etaren desagerpena (3); metaken desagerpenak (3); zuen desagerpenaren (3)


desagerrarazi (525 agerraldi, 83 liburu eta 291 artikulutan; ETCn 2797 agerraldi; orobat desagertarazi 194 agerraldi, 30 liburu eta 43 artikulutan; ETCn 437 agerraldi; eta desagerarazi g.er.), desagerraraz, desagerrarazen du ad desagertzera behartu.

Aita desagertu zela noizbait, edo desagerrarazi zutela, ez nion oso ongi ulertu.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 66. orr.

Desagertarazi nahi gaituzte, hil nahi gaituzte, lurperatu nahi gaituzte.  Herria   2005-12-08

Desagerraraziko ditut Jeroboamen ondorengoak, simaurra erabat desagerrarazi ohi den bezala.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,10

Denbora irabazteko, exekutatutakoa desagerraraztea zen hurrengo pausoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 163. orr.

Gorpua desagerrarazteko ardura izan zuten hiltzaile batzuek.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 178. orr.

Euren lagun espainolek zuek lokalizatu eta laguntza eskatu dietela zuek desagerrarazteko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 409. orr.

Azken baten, mesedea egin genien berauei gaizkile bat desagertarazita.  Berria - Kultura   2004-08-24

Nabokovek, eleberri bat idazten amaitu orduko, desagerrarazi egiten omen zituen eleberria prestatu eta idazterakoan baliatutako liburu guztiak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 10. orr.

Hondakinak desagerrarazteko sistema.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 63. orr.

Zitrato edo oxalato ioiek berehalaxe desagerrarazten dituzte kaltzio ioiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 184. orr.

Mikel Arana EB-Berdeetako bozeramaileak Auzitegi Nazionala ixteko eta desagerarazteko eskatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-18

Hegazkinaren arrastoa desagertu egin da, denborak desagerraraziko ditu gainerakoak bere denboran, zain egoteko pazientzia edukitzea nahikoa. esaldi eta keinu oro desagerrarazi genuen ordurako murritza zen gure harremanaren errepertoriotik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 94. orr.

Europako eta Mendebaldeko herrialde aberatsenetan aspaldian desagerrarazita dagoen polioak ere ikaragarriko galerak egiten ditu luherri afrikarrean.  Berria - Mundua   2004-06-11

Segurtasuna ekarri zuela pentsatu zuen, arriskua desagerrarazi zuela.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 225. orr.

Diskurtsoa aztertzea kontraesanak desagerraraztea eta berriro agerraraztea da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 172. orr.

Eta gauzen izaeratik faltsukeria desagerraraziz gero, denak egiazkoak bihurtuko ote dira?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 87. orr.

Behelaino itxiak errepidea desagerrarazi zuen eta bere autoaren motorraren zarata zen kanpo mundutik jaso zezakeen bakarra.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 200. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat desagerrarazi (5); betiko desagerrarazi (6); desagerrarazi arte (8); desagerrarazi behar (16); desagerrarazi behar dira (3); desagerrarazi ditu (8); desagerrarazi dituzte (3); desagerrarazi du (4); desagerrarazi dute (3); desagerrarazi egin (14); desagerrarazi egin behar (3); desagerrarazi egin zituen (4); desagerrarazi egingo (5); desagerrarazi egiten (5); desagerrarazi eta (13); desagerrarazi nahi (22); desagerrarazi nahi du (4); desagerrarazi nahi dute (4); desagerrarazi nahi izatea (3); desagerrarazi ondoren (5); desagerrarazi zituela (3); desagerrarazi zituen (13); desagerrarazi zituzten (11); desagerrarazi zuen (12); desagerrarazi zuten (8); edo desagerrarazi (6); erabat desagerrarazi (8); eta desagerrarazi (13); eta desagerrarazi egin (3); guztiak desagerrarazi (8); kantxatik desagerrarazi (3); lanpostu desagerrarazi (3)

desagerraraziko ditu (4); desagerraraziko ditut (5); desagerraraziko dituzte (4)

desagerraraztea da (9); desagerraraztea dela (4); desagerraraztea erabaki (3); desagerraraztea eta (5); desagerraraztea lortu (4); desagerraraztea zen (3); desagerrarazteko abiatu zuten (3); desagerrarazteko modua (3); desagerrarazteko nazioarteko (3); desagerrarazteko neurriak (5); desagerrarazten dituen (4); desagerrarazten lagunduko (3); desagerrarazten zuen (3); eta desagerraraztea (3); eta desagerrarazteko (3); eta desagerrarazten (3); gaitza desagerraraztea (6); gorpuak desagerrarazteko (3); guztia desagerrarazten (3); guztiak desagerraraztea (3); guztiz desagerraraztea (3); hondakinak desagerrarazteko (3); lana desagerrarazteko (4); lana desagerrarazteko nazioarteko (3)

bat desagertarazita (3); desagertarazi egingo (4); desagertarazi eta (6); desagertarazi nahi (9); desagertarazi zuen (3); desagertaraziko duzue (4); desagertaraziko duzue gaiztakeria (4); erabat desagertarazi (3); gaizkile bat desagertarazita (3); horrela desagertaraziko (4); horrela desagertaraziko duzue (4)


desagerrarazle izond desagerrarazten duena.

Ez duk alferrik egiten Serantes, patrikek baditek berezko joera irensle bat, zulo beltzen pareko halako indar desagerrarazle bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 148. orr.


desagertaraz ik desagerrarazi.

desagertu (ETCn 56.040 agerraldi), desager, desagertzen 1 da ad ageritik kendu, ikustezin edo sumaezin bihurtu. (pertsonak eta animaliak)

Desagertu egin nintzen, beraz, eta mundutik apartatzen nauen paraje maite batera egin nuen alde. Geroxeago, noizbait, Bittor ere desagertu zen eta, nik dakidala, ez zen sekulan gehiago Sarara itzuli.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 33. orr.

Noiztenka desagertzen zen, eta hiruzpalau umerekin agertzen berantago.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 170. orr.

Gizonak edo emakumeak desagertu egiten zirelako Espainiara iritsi orduko, edo Kubara itzultzen zirelako iritsi eta handik hiru hilabetera.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 152. orr.

Lankide guztiak lekutuak ziren, desagertuak, aienatuak, itzaliak, irentsiak, hogei, berrogei, hirurogei edo ehun errublo sakelaratuta.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 97. orr.

Fidantzapean aske badaude desagertu egingo dira.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 203. orr.

Baina aita garretan desagertu zen, eta Fionn bera, hari laguntzeko ahaleginean, amildegira jausi eta sutan erretzen hasi zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 92. orr.

Orain, animalia asko desagertu direnean, [...] itsasoko arrain mota asko betiko galdu ditugunean, orain, mundua ekologismora itzuli da eta ingurumenaren zaindari egin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 167. orr.

Kontua da neska etorri bezala desagertu zela.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 226. orr.

Hannak oraindik maite du, aspaldi hil bazen ere, hots, desagertu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 277. orr.

Gizona urtu egingo zen, desagertu egingo zen, arrastorik utzi gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 68. orr.

Txoria urruntzen ikusi nuen, eta puntu bat bilakatu zen, eta hura ere desagertu egin zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 108. orr.

Komisarioa dabil zure bila, oraintxe pasatuko dizut -esan zuen garitan antzeman nion irribarre okertuarekin, eta atea itxiz desagertu zen, esaldiaren lekuko gisa ke zirimola bat airean utziz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 31. orr.

Beraz, jaiotzen denik desagertzen ez bada, zer gertatzen da ba hildakoekin?  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 57. orr.

36ko gerran desagertuen inguruan Euskal Herrian egiten ari diren lana.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (gauzak)

Aurpegi bat itsatsi zen une batez leihoaren kontra eta desagertu egin zen gero.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 128. orr.

Aspaldiko parteko irribarrea desagertu egin zitzaion, supituan Samsa bilakaturik berriro.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 33. orr.

Pospoloak behin eta berriz desagertzen zaizkit.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 54. orr.

Hawthorne-ren eskuizkribua desagertu egin zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 148. orr.

-Gogoratzen nauk nola desagertu ziren duro zilarrak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 60. orr.

Arbola asko desagertu egin ziren, beste batzuk erbesteratu, gaur egun Alpeetan soilik aurki daitekeen gabonetako izeia kasu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 137. orr.

Sobietar blokearen hondamendiarekin batera, kapitalismoak zuen eragozpen handienetako bat desagertu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 13. orr.

Taniak besarkatu ninduenean, dardarka oraindik, urdaileko mina desagertu egin zitzaidan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 218. orr.

Hitz barruko h guztiak desagertu dira bokal artean zeudenean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 182. orr.

Hemen Amerikan denbora desagertu egiten da.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 122. orr.

Desagertu egin ziren hiriko soinu urrunak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 123. orr.

Kristaleko zikinak desagertu egiten dituk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 50. orr.

Hizkeramodu hori ia desagertu da dagoeneko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

Itoitz erabat suntsitu ondoren, 903 urteko historia desagertu da.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 146. orr.

Bizidunak bizirik diraueino, badela unean uneko bizitza bat, desagertzen dena, ondoren beste bat birsortzeko.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 209. orr.

Hauek ere egiazko existentzia duten akzidenteak direla, hortaz, etengabeki sortuak, eta bata desagertzen denean beste bat sortzen dela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 208. orr.

3 (-tik adizlagunekin)

Bapatean Block-etik desagertu zen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 82. orr.

Baionako katedrala desagertu egingo zen bere lekutik, eta harenak izandako oinarrietan hartuko zuen leku nire gizatasunaren oroitzapenak, gaztelu garden baten antzera.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 111. orr.

Hurrengo lainoa agertu eta leiho paretik erabat desagertu arte ez naiz jaikiko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 31. orr.

Gure bistatik desagertu baino lehen, atzealdeko leihora zutiturik Marilin zakurtxo toaila-puskatzailea ikusi ahal izan genuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 16. orr.

Horrelaxe desagertu ziren begien bistatik hamar egun, eta halako egoera paradoxiko batzuk sortu ziren.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 32. orr.

Jekill doktorearen azpegiak desagertu zaizkio aurpegitik, begi bistakoa da erabaki bat hartu berri duela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 67. orr.

Txakur makilatuaren ibilera abailduarekin desagertu zen gure bistatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 71. orr.

Agur esan zidan, eta korridore ilun batetik desagertu zen, bere hiru seme-alaba txikiak atzetik zihoazkiola.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 19. orr.

4 (-n adizlagunekin)

Bentaria -itzal zapuztua- ilunean desagertu zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 56. orr.

Atsoa kale-kantoian desagertu zen, pauso labur arinez eta ezker eskuaz besokoari ahal zuen moduan eutsiz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 76. orr.

Sasien atzean desagertu ziren emakumeak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 71. orr.

Hiru zalgurdiak desagertu ziren hautsezko hodei batean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 179. orr.

Izotz puskak azken egunetan ausarki lerratu ondoren, desagertu egin ziren uretan behera, eta bospasei baizik ez ziren ageri bi ibai bazterren artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 442. orr.

Inork ez zuen ikusi estolda-zuloan behera desagertzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 27. orr.

Mutila kanpora irten eta herriko kale ilunen artean desagertu da, ni bulegoan bakarrik utzita.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 52. orr.

Gero airera igo eta hodeien artean desagertu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 40. orr.

Urrutian desagertu zen Mileto.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

Bisigua desagertu zen kostalde honetan, txitxarroa gero eta gutxiago dago, eta berdela sartu nahi digute.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 10. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Eta hara non orain, bere iloba, Enrietaren semea, haur desagertu hura, Saran azaltzen zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 79. orr.

Nik aspalditik ezagutzen nituen heike gerlari desagertuen istorioak eta haiei buruzko kantu tristeak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 119. orr.

Bestalde, Pertsona Desagertuen sailaren eraginkortasuna ehuneko hirurogeian jaitsi zen, poliziaren hurrengo urtekariak aitortzen zuen moduan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 101. orr.

Modu berean, Natura ere kontserbatzailea baita, koxis delakoan, ipurtezurrean, buztan desagertu baten aztarna daramagu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 201. orr.

Galeper birrindu, desagertu hartatik luma batzuk eta moko odoleztatua baino ezin izan zituen aurkitu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 138. orr.

Antzinako munduko zibilizazio desagertuetatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 12. orr.

Kultura heleniko desagertuaren itzelezko mausoleoaren teilatuan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 281. orr.

Gure inguruan ziren landa eta mahastiek zuten, iduriz, herria zaintzen eta ez gaztelu harresi desagertuek jendea eta ontasunak gerizatzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 68. orr.

6 (era burutua izen gisa)

Tunisiako kostazainak desagertuen bila jarraitu zuten atzo, Susseko kostaldean.  Berria - Mundua   2004-10-05

Cistude arrantza ontzitik lau desagertuen xerka segitzen dute, horietan bada bat frantsesa, bi euskaldun Ondarrukoak, eta portuges bat.  Herria   2002-09-05

1978ko Munduko Kopan Argentinak lortu zuen garaipena aztertzen zen, ziegetan, milico-en esku zeuden atxilotuen, desagertuen eta euren senideen ikuspegitik.  Berria - Kirola   2004-05-08

Bi aste iraun zuen ekaizte latz hark; 2 hildako eta desagertu bat ondorioz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 474. orr.

5 hildako, 3 desagertu eta zenbatu ezineko galerak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 388. orr.

Hildako, zauritu eta desagertuen kopurua oraindik ez dago argi, baina Poliziak 412 lagun hil zirela adierazi zuen atzo.  Berria - Mundua   2004-12-02

Nafarroako Fusilatuen eta Desagertuen Senitartekoen Elkarteak.  Berria - Kultura   2004-05-05

Pertsona Desagertuen Institutua ari da horretan.  Berria - Harian   2005-07-10

7 desagertzear adlag desagertzeko zorian.

Europako Legebiltzarrak atzo aurkeztu zuen txosten batek dioenez, katamotz iberiarra desagertzear dago.  Berria - Gaiak   2004-04-27

Hamar minutu ez dira desagertzear egon naizela, eta zer kontaturik ez dut, hiru segundoz ikustatu ditudan liztor horien pasaldia ez bada.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 60. orr.

Hareatza luzea hutsik ageri zen, itsasoan desagertzear zegoen eguzkiaren isla laranjapean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 192. orr.

Nobelaren azken lerroak irakurtzen zituen "chaise longue" batean, sutondoan eserita, eta amaitu ondoren, orriak altzoan zituela geratzen zen, nik neure leihotik itsasoan desagertzear nekusan urrezko eguzki berari so.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 194. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

behin betiko desager (5); betiko desager (6); desager dadila (4); desager dadin (11); desager daiteke (7); desager ez (8); desager ez daitezen (4); desager litezke (4); desager nadila (4)

agertu eta desagertu (7); arriskuak desagertu (4); artean desagertu (17); artean desagertu zen (7); asko desagertu (15); aspaldi desagertu (9); atetik desagertu (5); atzean desagertu (8); autoa desagertu (5); autoa desagertu egin (4); azkenean desagertu (5); azpian desagertu (6); baina desagertu (10); baina desagertu egin (6); baita desagertu (4); bat batean desagertu (11); bat desagertu (31); bat desagertu da (8); bat desagertu zen (4); bata desagertu (5); batean desagertu (30); batean desagertu zen (13); batean desagertu ziren (4); batera desagertu (5); batetik desagertu (6); batez desagertu (4); batzuk desagertu (10); batzuk desagertu egin (4); begi bistatik desagertu (5); begien bistatik desagertu (4); behera desagertu (5); behera desagertu zen (4); behin betiko desagertu (10); berehala desagertu (19); berehala desagertu zen (9); berehala desagertu ziren (5); berriro desagertu (4); betiko desagertu (18); betiko desagertu behar (6); bezala desagertu (13); bezala desagertu zen (7); biak desagertu (5); bistatik desagertu (31); bistatik desagertu zen (16); da desagertu (16); dakizuna desagertu (5); dela desagertu (6); dena desagertu (5)

desagertu ahala (6); desagertu arren (5); desagertu arte (39); desagertu aurretik (14); desagertu baino (12); desagertu baino lehen (10); desagertu baita (4); desagertu baitziren (4); desagertu behar (32); desagertu behar du (5); desagertu behar duela (9); desagertu beharko (8); desagertu beharra (4); desagertu bezain (5); desagertu bezain laster (4); desagertu da (89); desagertu da eta (5); desagertu dadila (5); desagertu dela (30); desagertu delako (5); desagertu den (21); desagertu dena (6); desagertu dira (83); desagertu dira eta (6); desagertu dira jada (4); desagertu direla (20); desagertu diren (15); desagertu edo (5)

desagertu egin (387); desagertu egin behar (24); desagertu egin da (55); desagertu egin dela (6); desagertu egin dira (35); desagertu egin nintzen (5); desagertu egin zela (13); desagertu egin zen (157); desagertu egin zirela (5); desagertu egin ziren (52); desagertu egingo (89); desagertu egingo da (36); desagertu egingo dela (7); desagertu egingo dira (18); desagertu egingo litzateke (4); desagertu egiten (97); desagertu egiten da (35); desagertu egiten dira (21); desagertu egiten direla (4); desagertu egiten zela (5); desagertu egiten zen (12); desagertu egiten ziren (5); desagertu eragin (6); desagertu ere (4); desagertu eta (73); desagertu eta gero (7); desagertu ez (9); desagertu gabe (6); desagertu izana (13); desagertu muinoetako (4); desagertu muinoetako kultu (4); desagertu nahi (11); desagertu omen (4); desagertu ondoren (24); desagertu ondoren ere (7); desagertu orduko (5); desagertu ostean (7); desagertu zela (25); desagertu zelarik (6); desagertu zen (344); desagertu zen arte (12); desagertu zen egunean (5); desagertu zen eta (12); desagertu zenean (32); desagertu zenetik (13); desagertu zirela (16); desagertu zirela jakinarazi (4); desagertu ziren (140); desagertu zirenean (11); desagertu zitzaion (5); desagertu zitzaizkion (4)

dira desagertu (8); dirua desagertu (4); edo desagertu (8); egin eta desagertu (6); eguzkia desagertu (4); erabat desagertu (40); erabat desagertu da (4); erabat desagertu zen (9); erabat desagertu ziren (4); ere desagertu (37); ere desagertu egin (11); ere desagertu egingo (4); ere desagertu zen (6); ere desagertu ziren (4); eta berehala desagertu (6); eta bistatik desagertu (10); eta desagertu (103); eta desagertu arte (4); eta desagertu egin (29); eta desagertu egingo (4); eta desagertu egiten (18); eta desagertu ziren (4); eta gero desagertu (6); ez da desagertu (12); ez dela desagertu (6); ez dira desagertu (6); ez zen desagertu (6); ez ziren desagertu (6); gabe desagertu (13); gaitza desagertu (5); gauean desagertu (4); gauean desagertu zen (4); gauzak desagertu (4); gaztea desagertu (4); gero desagertu (13); gero desagertu egin (7); gora desagertu (5); guztia desagertu (8); guztiak desagertu (28); guztiak desagertu dira (4); guztiak desagertu egin (8); guztiak desagertu ziren (4); guztiz desagertu (16)

haiek desagertu (6); hil edo desagertu (6); hil eta desagertu (5); hildako eta desagertu (4); hori desagertu (18); hori desagertu egin (5); horiek desagertu (8); horiek desagertu egin (4); hura desagertu (14); hura desagertu egin (6); ia desagertu (12); ia desagertu egin (6); iluntasunean desagertu (4); indarkeria desagertu (6); irribarrea desagertu (5); irribarrea desagertu egin (4); kale kantoian desagertu (5); kantoian desagertu (5); lanpostu desagertu (6); laster desagertu (7); mina desagertu (4); neska desagertu (4); nola desagertu (7); ondoren desagertu (6); ondorioz desagertu (4); oraindik erabat desagertu (4); oro desagertu (7); pertsona desagertu (11); pertsona desagertu zirela (5); pertsona desagertu ziren (4); taldea desagertu (6); urte desagertu (4); utzi gabe desagertu (9); zeharo desagertu (6); zen desagertu (9); zergatik desagertu (7); ziren desagertu (7); ziren desagertu muinoetako (4); zuhaitzen artean desagertu (4); zuk dakizuna desagertu (5)

aspaldi desagertua (4); desagertua baitzen (4); desagertua da (7); desagertua dago (5); desagertua dela (5); desagertua zela (9); desagertua zen (57); desagertua zitzaion (4); desagertuak diren (4); desagertuak ziren (18); desagertuen bila (4); desagertuen inguruko (4); ere desagertua (11); ere desagertua zen (4); eta desagertua (6); eta desagertuak (10); eta desagertuen (7); pertsona desagertuen (4)

batean desagertuko (5); berehala desagertuko (6); berez desagertuko (4); betiko desagertuko (7); bezala desagertuko (7); da desagertuko (11); desagertuko balira (8); desagertuko balitz (13); desagertuko da (32); desagertuko dela (11); desagertuko den (5); desagertuko denik (4); desagertuko dira (23); desagertuko direla (14); desagertuko lirateke (6); desagertuko liratekeela (4); desagertuko litzateke (16); desagertuko zela (6); desagertuko zen (8); desagertuko zirela (5); dira desagertuko (7); erabat desagertuko (7); ere desagertuko (10); eta desagertuko (5); ez da desagertuko (11); ez dira desagertuko (7); guztiak desagertuko (4); inoiz desagertuko (4); laster desagertuko (5); noiz desagertuko (5)

aspaldi desagertutako (4); bat desagertuta (9); bat desagertuta dago (6); desagerturik daude (6); desagerturik zegoen (8); desagertuta dago (17); desagertuta dagoen (5); desagertuta daude (30); desagertuta daude oraindik (5); desagertuta daudela (5); desagertuta dauden (11); desagertuta egon (18); desagertuta egon zen (6); desagertuta jarraitzen (9); desagertuta jarraitzen dute (5); desagertuta zegoen (22); desagertuta zeuden (12); desagertutako atxilotuen (6); desagertutako atxilotuen senideen (6); desagertutako pertsonen (4); egun desagertuta (4); erabat desagertuta (5); eta desagertuta (5); eta desagertutako (17); geroztik desagertuta (4); ia desagertuta (6); oraindik desagertuta (4); pertsona desagertuta (8); pertsona desagertuta daude (6)

desagertutzat jo (7); desagertutzat jotzen (6); desagertuz doa (4); desagertuz gero (11); desagertuz joan (12); desagertuz joan da (5); desagertuz joango (4)

betiko desagertzea (4); desagertzea da (13); desagertzea dela (5); desagertzea ekarriko (5); desagertzea ere (7); desagertzea eta (10); desagertzea litzateke (4); desagertzea nahi (8); eta desagertzea (15); guztiak desagertzea (5); indarkeria desagertzea (8); inkomunikazioa desagertzea (6)

asko desagertzeko (4); behin betiko desagertzeko (5); betiko desagertzeko (7); desagertzeko arrisku (6); desagertzeko arrisku larrian (4); desagertzeko arriskua (16); desagertzeko arriskua dagoela (5); desagertzeko arriskuan (33); desagertzeko arriskuan dago (4); desagertzeko arriskuan daude (8); desagertzeko arriskuan dauden (4); desagertzeko bidean (11); desagertzeko eskatu (18); desagertzeko eskatzen (4); desagertzeko eta (4); desagertzeko zorian (27); desagertzeko zorian dago (4); desagertzeko zorian dauden (4); espezie desagertzeko (4); eta desagertzeko (16); etari desagertzeko (10); etari desagertzeko eskatu (5); ez desagertzeko (4); indarkeria desagertzeko (5)

desagertzekotan egon (4)

agertzen eta desagertzen (11); ahala desagertzen (4); ari dira desagertzen (6); artean desagertzen (4); azpian desagertzen (6); bat desagertzen (17); bat desagertzen da (5); bat desagertzen denean (5); batean desagertzen (5); batera desagertzen (6); berehala desagertzen (10); berehala desagertzen da (6); betiko desagertzen (4); bezala desagertzen (5); bistatik desagertzen (4); da desagertzen (16); dela desagertzen (4)

desagertzen ari (65); desagertzen ari da (6); desagertzen ari den (5); desagertzen ari dira (7); desagertzen ari direla (6); desagertzen ari zela (6); desagertzen ari zen (4); desagertzen ari ziren (6); desagertzen bada (10); desagertzen badira (6); desagertzen baita (5); desagertzen da (66); desagertzen da eta (5); desagertzen dela (8); desagertzen den (23); desagertzen dena (4); desagertzen denean (17); desagertzen dira (32); desagertzen direla (6); desagertzen diren (21); desagertzen direnean (7); desagertzen eta (7); desagertzen ez (10); desagertzen hasi (13); desagertzen hasi zen (5); desagertzen ikusi (17); desagertzen ikusi zituen (4); desagertzen ikusi zuen (4); desagertzen joan (9); desagertzen zela (5); desagertzen zen (42); desagertzen zirela (5); desagertzen ziren (30)

dira desagertzen (9); erabat desagertzen (11); erabat desagertzen da (5); ere desagertzen (6); eta berehala desagertzen (4); eta desagertzen (43); eta desagertzen ari (4); eta desagertzen diren (4); eta desagertzen zen (4); ez da desagertzen (10); ez dela desagertzen (4); ez zen desagertzen (5); gabe desagertzen (12); guztia desagertzen (4); guztiak desagertzen (4); hori desagertzen (5); hura desagertzen (5); mugak desagertzen (6); mugak desagertzen ari (5); nola desagertzen (10); nola desagertzen zen (4); oro desagertzen (4); oro desagertzen da (4); utzi gabe desagertzen (7); zen desagertzen (5)


desagertzaile izond desagertzen dena.

-Armairu desagertzaile hori ikaragarri baliotsua zen! -ari zitzaion poz-pozik esaten Norris andreari-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.


desagertze iz ageritik kentzea, ikustezin edo sumaezin bihurtzea.

Haren bat-bateko desagertzeak saratarren erran-merranak sustatu zituen, baina ez luzaz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 253. orr.

Ez al dakizu besterik haren desagertzeaz?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 298. orr.

Hamidaren desagertzetik egun gutxiren buruan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 310. orr.

-Ez ginen lasai zure desagertzearengatik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 118. orr.

Gure ustez, oraingo desagertze hau aurrekoaren klase bereko bitxikeriaren bat da, eta, astebeteren buruan, edo hilabete baten buruan agian, geure artean izango dugu Marie berriz ere.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 166. orr.

Goiz batez desagertze baten aurkikuntza egin dut, absentziak ezarri nau doluan, honek iraunen zuela zenbait hilabetez.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 23. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desagertze bat (3); desagertzearekin batera (5); edo desagertze (4); eta desagertze (8); haren desagertzeaz (3); rugovaren desagertzeak (3)


desagertzear adlag desatzertzeko zorian.

Katamotza desagertzear dagoela ohartarazi du Europak .  Berria - Gaiak   2004-04-27

Jainkoak, itun berria agintzean, aurrekoa zahartutzat ematen du, eta zaharkiturik dagoena desagertzear dago.  Elizen arteko biblia   Heb 8,13

Gero Frankoek kolonizatu omen zuten desagertzear zegoen herrixka.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 101. orr.

Desagertzear den zeluloidearen teknologiaren abantailetako bat zen hori.  Berria - Kultura   2006-02-08

Maite genituen desagertzear zeuden mundu horiek, genituen diot, hor kanpotarrekin batera multzo berean urturik genbiltzalako.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 130. orr.

Aurten ia desagertzear egon den Kelme taldeak Valentziako Gobernuaren diru laguntzarekin lortu du aurrera egitea.  Berria - Kirola   2004-02-29

Azken egunak ditu Belaustegik Alemanian, bere taldea krisian baita, desagertzear.  Berria - Kirola   2004-12-30

Espezie asko, desagertzear.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desagertzear dago (5); desagertzear dagoela (4); desagertzear dagoen (8); desagertzear daude (4); desagertzear dauden (3); desagertzear egon (4); desagertzear zegoen (4); eta desagertzear (3); ia desagertzear (3)


desagradabe izond desatsegina.

Horregatik bidaltzen zizkien koadro bi; normala bata, desagradablea bestea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 187. orr.

Eta modu eskandalosoan saldu zituzten koadro desagradableak aitaginarrebak eta errainak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 188. orr.


desahogatu, desahoga, desahogatzen da ad barrua hustu, barrena arindu.

Norbaitekin desahogatu behar dinat, ez dun erraza beti euliena den adiskidantza azaleko horrekin konformatzea, zerbait gehiago nahi dinagu batzuetan, eta lagunak gutxi ditun bizitza honetan, hiruzpalau, ez gehiago.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 185. orr.


desahuziatu izond etsipena hartua, etsitua.

Gastrolatra desahuziatu batzuk (mutilzahar eta neskazaharrak, gehienbat) izango dira ezinbesteko eta zorioneko salbuespenak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 57. orr.


desailkatu, desailka, desailkatzen du ad sailkapenetik atera.

Ez du sailkatzen; desailkatu egiten du.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 15. orr.


desaire iz purrustada, erdeinua.

Gainera, mutiko haiek harro hutsak izaten ziren, eta desaire asko egiten zizkiguten ukuiluetan morroi ibiltzen ginenoi. uste zuen, bertzalde, ezen begirunea eta obligazinoak bi aldeetarat zeudela, eta goiti beheitikoak zirela beheiti goitikoak bezainbat; eta desaireak beti zeudela, edo gehienetan, soberan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 159. orr.


desajustatu izond desegokitua.

Iruñeko Orfeoiari buruz ere, antzera: lan ona egin zutela baina desajuste erritmiko ugari [...] eta sarrera desajustatu batzuk.  Berria - Kultura   2004-09-03


desajuste iz egokitasunik eza, desoreka.

Beste momentu batzuetan, Iesus Dominus-en adibidez, desajuste erritmiko eta entonaziozkoak egon ziren.  Berria - Kultura   2004-08-24

Desajusteak ugariak izan ziren, eta batzuk oso nabariak, erritmikoak gehienak.  Berria - Kultura   2004-03-25


desakonpasatu (corpusean deskonpasatu soilik) izond konpas edo erritmotik kanpokoa.

Nik, aldiz, zehar-begiz eta tarteka erreparatu nion, hiriko alde zaharrak dituen pasagune estuetan aurretik jartzen zitzaidanean bereziki, bere ibilera deskonpasatu samar horiek miretsiz, takoien gainean baldrexka.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 78. orr.


desakonpasatuki adlag konpas edo erritmotik at.

Honek hozki betetzen zituen eskariak, eskuak desakonpasatuki mugituz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 60. orr.


desakordio 1 iz adostasunik eza.

Alor horretan iritzi ugari dira eta pentsalarien artean desakordioa da nagusi.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 82. orr.

Desakordioek bere mementuan halako zarata eragin zuten, baina akordioak inongo oihartzunik ez dute izan.  Berria - Harian   2005-06-09

Agustin deunaren bizitza kezkaz, zalantzaz, akordioz eta desakordioz josita dago eta estuki lotzen da bere pentsamenduarekin.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 7. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ideien historia bati dagokionez, zeinak kontraesanak batu nahiko lituzkeen irudi global baten erdi-gaueko batasun batean [...] arkeologiak desakordio-espazio ezberdinak deskribatzen ditu.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 174. orr.

· Aipaturiko erakundeen arteko langabezia estatistika desakordioak ohikoak izaten dira, baita langabezia estatistikak apaintzearren egiten diren hainbat komeria metodologiko ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 122. orr.


desakort izond bat ez datorrena, gaizki ematen duena.

Izan ere, zer pentsa daiteke ezberdinagorik, elkarren kontrakoagorik eta desakortagorik, izaki hilkorra hilezkor eta betikoarekin bildurik, ekaitz ankerrak batasunean jasatea baino?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 211. orr.

Etxe desakortak bata bestearen gainean pilatzen dira, harresi amilduak, ugerra, garabiak -metal itzalezko lertxunak-.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 115. orr.


desakralizatu, desakraliza, desakralizatzen du ad izaera sakratua kendu.

Eliza aspaldi desakralizatu zuten, eta orain Iruñeko Udalarena da haren jabetza.  Berria - Euskal Herria   2004-08-24

Frantsesa desakralizatzen lagundu dit euskarak.  Berria - Kultura   2004-12-29

Telebista hargailuak berak, telebistako irudia marko baten barruan kokatzen duelarik [...] estatutu berezi bat ematen dio irudi horri, izaera artistikotik albait urrunena (desakralizatua), "solasari" eta etenik gabeko "jarioari" atxikiagoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 140. orr.


desakreditatu, desakredita, desakreditatzen (orobat deskreditatu) 1 du ad izena kendu, entzutea kendu.

'Erlojuak desakreditatuta daude...' esango duzu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 399. orr.

Inspirazioa oso deskreditatuta dago gaur egun, baina gehiegizko erraztasunean sinisten dugu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 99. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Argitasun huts horrek larrua ukitzen du [...] eta larruak ikara zolia eduki ohi du, inpresio konparaezina, pentsarazten duena jainkoen kreazio desakreditatua ez ote den izango, eszeptiko eta ateoen laidorako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 30. orr.


desaktibatu, desaktiba, desaktibatzen da/du ad indargabetu.

Hemisferio hori berriro aktibatu eta bestea desaktibatu zitzaienean, ordea, atzera dena hasieratik ikasi behar izan zuten arratoiek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 263. orr.

Bulkada bakoitzaren ondoren, nerbioa desaktibaturik geratzen da segundo baten milaren batean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 114. orr.

Hitzek ez dute askorik balio, erabiliaren erabiliaz, maiztu egin dira, desaktibatu egin ditugu.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 57. orr.

Noizbait, hala ere, ETAren su-etenak "Beste" nagusi horietako bat desaktibatu digu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 47. orr.

Bide batez, irmotasun itxura erakutsi du PSOEk, eta PPren mezua desaktibatu du, neurri batean: ERCren menpe ez dagoela agertu du, PPk horixe leporatu arren; ez dagoela prest independentistekin etengabeko eztabaidan egoteko.  Berria - Harian   2006-01-24

Euskal presoentzako Guantanamorekin amesten dute, horrela nahi gaituztelako: bizirik ez, hilik baizik, eta horrela ezin bada, damututa, beldurtuta, desaktibatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desaktibatu du (3)


desaktibazio iz desaktibatzea, indargabetzea.

Gazteen aktibazioa eta parte-hartzea bultzatzen dira; instituzioek, aldiz, desaktibazioa bilatzen dute.  Berria - Harian   2006-04-21

Kaleko artearen desaktibazioa.  Berria - Kultura   2004-07-09


desalojatu, desaloja, desalojatzen du ad hutsarazi, etxe-hustuketa eragin.

Eta 2001ean, bi mileniotako sufrimenduaren ostean, eskatzen dio Aita Santuari, infernua desalojatu eta eraisteko.  Berria - Kultura   2006-01-29

Gure egoera salatzeko margoketa gorriak egitea biolentzia omen da; aldiz, gaztetxeak bortizki desalojatu edota gazteak torturatzea, biolentzia ikustezina bilakatzen da.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24


desalojo 1 iz (etxe) hustuketa.

Gainerakoak gaztetxeen eta gune autogestionatuen aldeko leloak izan ziren: Okupazioa, Herri bat gaztetxe bat, Desalojo gehiagorik ez...  Berria - Euskal Herria   2004-09-19

Poliziaren desalojoaren arrazoia da ez dutela nahi ekimen horrek segida izatea, PSOEk, bestela, ezustean, itzelezko arazoarekin topo egingo lukeelako gobernu berrian hasi bezain pronto.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

2 (hitz elkartuetan)

Segi gazte erakunde independentistak eta sozialistak gogor salatu nahi du Iruñeko Euskal Jai Gaztetxearen aurkako eraso eta desalojo saiakera.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05


desamets iz ametsik eza.

Errealismoa desametsa da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.


desamodio (orobat desamorio g.er.) 1 iz maitasunik eza.

Hainbat egoerak sortzen digute desamodioa; esate batera, erantzunik gabeko amodioak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 258. orr.

Maitasuna sortzen den une berean jaiotzen da desamodioa ere.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 15. orr.

Desamodio sendaezin baten ostean.  Berria - Kultura   2004-03-20

Orain dena da desamodioa, ezin ulertua, zerbezaz lepo egin eta frakaso gorria.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 103. orr.

Eta oinazea, eta desamodioa, eta porrota, eta ezin eramana, eta huts-mina, eta gorrotoa... horiek denak gizakiak erro-errotik bizi ditu; ez hala, piztiek.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 50. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Benek amaitzen dute berdin: desamodio eta bakardade sentipenarekin.  Berria - Kultura   2004-11-20

Adrian Perez taldekidea da kantu gehienen egilea: 12 kantu, denak euskaraz, maitasun ixtorio, desamodio kantu, eguneroko gertakaritxo...  Herria   2005-09-08

Amodio eta desamodio kontuak idatzi zituen Lazarragak.  Berria - Harian   2005-04-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desamodioa ere (3); eta desamodioa (5)


desamorio ik desamodio.

desamortizazio iz ondasun amortizatuak, merkaturatzeko libre utzi.

XIX. mendean, Mendizabalen Desamortizazioaren ondorioz monasterioa horma zahartuta geratu zenean, agure bat ibiltzen zen hondakinen artean, beti mutu, beti edozein hotsi adi.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 61. orr.

Aita Bedaio, XIX. mendeko desamortizazioak inork ez bezala ezagutzen dituena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 42. orr.

Desamortizazioaren garaian fraideek komentuak uztera derrigortu zituzten, baina itzuliko zirela uste zutenez, gauza asko ezkutuan gordetzea erabaki zuten  Berria - Kultura   2004-06-02


desanexio 1 iz anexioa indargabetzea.

Kontsulta bat egin zuten herritarren artean, eta gehiengo osoak esan zuen desanexioaren alde zegoela.Arrastariako biztanleen %66 eta Lezamakoen %69 desanexioaren alde agertu ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Desanexiorako bidea Hondakin Planta ezartzeko Amurrioko Udalak agertu zuen asmoak ireki omen zuen, 1998an.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

2 (hitz elkartuetan)

Orain 16 urte desanexio prozesua hasi zutenean, Markinako Udalak ez zien babesik ematen bolibartarrei.  Berria - Euskal Herria   2004-12-01

Berriari Andoni Lariz Bolibarko Desanexio Batzordeko kideak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01


desanexionatu, desanexiona, desanexionatzen da/du ad iz anexioa indargabetu.

2002ko uztailaren 21ean aurkeztu zuten formalki desanexionatzeko txostena Amurrioko udaletxean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


desanimatu, desanima, desanimatzen da/du ad gogogabetu, adoregabetu.

Ezin diote lasai begiratu etorkizunari, eta gogo handiz jardun arren, azkenean desanimatu egiten dira pitin bat.  Berria - Kirola   2006-05-05

-Agerian dago hanka sartu duguna, baina ez gaitezen desanimatu.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 97. orr.

Bakar-bakarrik ikusten nuen neure burua, hainbeste desanimatzen eta adoregabetzen ninduten erantzuki haiek gehiago egingo ez ziezazkidaten modukoa bihurtzeko lan gaitz hari ekiteko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 222. orr.

Salatzaileak salatuz espero dute tortura salaketak gutxitzea, jendea desanimatzea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

Nik erantzun nion ez nengoela desanimaturik, eta bere interesaren berri jakinda inoiz baino esperantza handiagoa nuela.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 75. orr.

Eta orain, gauean -desanimatuta eta esku hutsik, jota eta galduta ezkutuka etorri ondoren honaino-, orain txartela, hainbesteko gorrotoa eta beldurra eragin zizkiona, lurrean zegoen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 198. orr.


desanimo iz adorerik eza, adoregabetasuna.

Negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.


desanparatu, desanpara, desanparatzen 1 du ad babesgabetu.

Bere zurbilean txukun, erruki emateko moduko prestu itxuraz, erremedio gabe desanparatua...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 41. orr.

1961eko uztailaren 21ean, Ernest Hemingway, Ketchun, Idahon, Union kaleko bizartegiko aulkian esertzen delarik, ahul bezain desanparatuta sentitzen da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 106. orr.

Neska horrek ageri duen samurtasuna nahi genuke gure gaisoaldietan; haur hori, berriz, hain dago desanparaturik...  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 69. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Aspirina irentsi eta gero ere lehengo aurpegiera desanparatuarekin jarraitzen du neskatxak, lasai baina tristerik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 32. orr.

Zirkuko jabea -"ni enpresari apal bat besterik ez nauzu"- dirua galtzen ari zen, zirkua han, orube desanparatu hartan geldirik eta emanaldirik eskaini gabe.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 65. orr.


desanparo iz babesik eza, babesgabetasuna.

Bi eskuekin estaltzen zuen aurpegia, inork bere samina ikus ez ziezaion, eta negarrarekin batean isilkako intziri bat ateratzen zitzaion, damua, beldurra, lotsa edo desanparoa uxatzeko konjuru baten moduan, ahopeka.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 61. orr.

Geroztik, niretzat desanparoak ez dauka beste soinurik: neguaren ilunpetan, hezurretaraino sartzen den izotzaren erdian, arrankatu ezin duen auto baten karranka errukarria. inguratzen duen familiaren erdian, etxera datozkion lagunen erdian, luxuaren tartean halako betegabetasun bat nabari zaio, osagai horiek guztiak izan arren desanparoa erabat estaltzea lortzen ez duen pertsona baten malenkonia punttua.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 11. orr.

Apurka-apurka autoak martxan jarri eta alde egiten zuten auzotik, eta ni lo geratzen nintzen, beroa gozatuz, desanparo haren erdira atera beharrik ez neukalako.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 11. orr.

Nobelako pertsonaia batzuen desolazioa, urruntasunaren desanparoa, Ozeano Antartikoko hotz hondogabeen itolarria geratu zaizkit.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 17. orr.

Harentzat nirea izango zen desanparoa: tipo bat gauaren bakardadean idazten.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 11. orr.


desantolamendu iz antolamendurik eza.

Sinesten dut badela unibertsoan azken indar antolatzaile betirako bat: ez da pertsona bat, Buddha edo Jesusen gisakoa, baizik eta apika desantolamenduaren aurkako antolaketa bat edo.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 285. orr.


desantolatu, desantola, desantolatzen 1 da/du ad antolaketa galdu edo kendu.

Hezurraren forma emanik, presio funtzionalaren norabidean antolatzen eta desantolatzen dira hezurraren elementuak, eta presio funtzional horren zenbatekoaren arabera handitzen edo gutxitzen dute beren masa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 36. orr.

Euren adar armatuak desantolatzea onartu duten Irakeko indar politikoak hauek dira: [...].  Berria - Mundua   2004-06-08

Gurutzearen itzalean ezkutatuta beraien hitz anbiguoaren pozoiaz langileria desantolatu nahi duten horiei dagokienez...  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 99. orr.

Izugarri desantolaturik bizi zen, eta amorraturik ere bai batzuetan; kaos bridagabea zen nagusi haren munduan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 248. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Munduko erlijiorik desantolatuena da camdombléa, hori da haren xarmaren iturria, eta orain arauez bete nahi dute.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 183. orr.


desantolatze iz antolaketa galtzea edo kentzea.

Herrialdeko segurtasun indarren desantolatze bat eta prozesu politikoaren etete bat behar litzateke horrelakorik gertatzeko.  Berria - Mundua   2006-03-02


desantzeko izond antzarik ez duena.

Materiaren gorputzetan ez baitago inolako kolorerik, gauzen antzekorik ez desantzekorik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 139. orr.

Forma desantzekoak eta itxura ezberdinak zirela bide.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 333. orr.


desantzekotasun iz desantzekoa denaren nolakotasuna.

Ez da ez zenbakia ez ordena, ez handiera ez txikiera, ez berdintasuna ez desberdintasuna, ez antzekotasun ez desantzekotasuna.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 5. orr.


desapio ik desafio.

desapioka ik desafioka.

desaprobetxatu, desaprobetxa, desaprobetxatzen du ad etekinik ez atera, alferrik galdu.

Ta gela propioan leihate propioa izatea lujoa zen Matiasentzat, eta pertsona ez dago munduan lujoak desaprobetxatzeko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 72. orr.

Horrelako aukerak bizian behin bakarrik izaten dira, eta ezin dugu aukera desaprobetxatu.  Berria - Kirola   2006-04-13

Hura zen buztantxoa desaprobetxatzeko modua ene uzkia eskean zebilenean!  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 85. orr.


desapropos izond aproposa ez dena, desegokia.

Agian telefonoa hartuko zuen Nekanek hurrengo tutualdian eta erabat une desaproposean harrapatzen zenuela esango zizun.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.


desarau iz araurik eza.

Desarau berri baten proposatzailea, arau bihurtzean huts egin duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 139. orr.

Ubikuotasunaren dohaina du, desarauzko fenomeno horri atzetik dohain substantiboa ipini zionak zer esaten zuen ez bazekien ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 106. orr.

Menturaz kriminal ederren artean kokatu behar izan naute, menturaz ez didate aurkitu desarauko ezer.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 144. orr.


desarauketa iz desarautzea.

Horien aurrean errezeta-liburu berrian, desarauketa, pribatizatzea eta zerga presioaren murrizketa neurriak dira nagusi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 59. orr.


desarautu, desarau(tu), desarautzen du ad arauak ezabatu.

Eta lehia horrek lasterketa bat ekarri du, nork lehenago desarautu, pribatizatu eta zergak jaitsi, eta horrek guztiak auzitan jarri ditu keynestar garaitik zetozen gizarte-konpromisoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 165. orr.

Langabezia izugarri hazi da Mendebaldeko Europan, orobat hazi da pobretasuna Atlantikoaren bi aldeetan, finantzak mundu industrializatu osoan desarautu dira eta diru-egongaiztasuna zabaldu da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 179. orr.

Finantzen berrikuntza kateatu hau ez zen inola ere gertatuko, baldin finantza-merkatuak bata bestearen ondoren desarautu ez balira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Enpresen deslokalizazioa, lan merkatua desarautzea eta ongizate estatua desegitea ez da globalizazioaren ulerkera bakarra.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19


desarautze 1 iz arauak ezabatzea.

Munduko ekonomiaren integrazio gero eta handiagoak eskatzen duen erregulazio modu berrien ordez, desarautze lehiakor bat ari da nagusitzen, eta desarautze hori, nazioarteko mailatik nazio mailara igaro ondoren, finantzen eremutik, modu arriskutsuan, gizartearen alorrera ari da igarotzen. Desarautzea, pribatizazioa eta zergak murriztea izan ziren liberalismora bihurtutako politika ekonomikoen giltza-hitzak. Finantzen berrikuntza kateatu hau ez zen inola ere gertatuko, baldin finantza-merkatuak bata bestearen ondoren desarautu ez balira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 194. orr.

Azken prozesu horren argitan ulertzen da, arrazionalizazio ideologikoak gorabehera, 1970eko hamarraldiaren amaieran abian jarri ziren desarautzeen uholdea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ekonomian gertatu den globalizazio eta merkatuen desarautze prozesuaren areagotzeagatik. Desarautze-politikak, bere aldetik, komunikazioen iraultzarekin batera, finantza-globalizazioaren prozesua sendotu du.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 163. orr.

· Horiez gainera, finantza-desarautzea ere aipatu behar da, garai bateko erakargarritasuna eman baitzion berriz New Yorki -Londresen aurka-, nazioarteko finantzaren gune nagusi gisa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 157. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desarautzea eta (6); merkatuen desarautzea (3)


desarduratu, desardura, desarduratzen da ad ardura galdu, arduragabetu.

Zer eta, orain osasunaz desarduratzen ikasi beharra!  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 64. orr.


desarildu, desaril, desariltzen 1 da/du ad arildua dagoena desegin.

Adio egitura hexagonalari: lipar gutxiren jiran, mataza desarildu, eta glukosa bilakatu zen atzera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 301. orr.


desarmamendu iz desarmatzea.

Saddam HusseinIrakiako presidentak hel arazi diote ONU-ko arduraduneri galdegina zakotena, erran zezan xeheki nola zen jarraiki erakunde horren manamenduari desarmamenduaren gora beheretan.  Herria   2002-12-26


desarmatu, desarma, desarmatzen 1 du ad armak kendu. ik armagabetu.

Desarmatu zuten Abundio, artean hantxe baitzeukan labana odolez betea eskuan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 162. orr.

Azaltzen zuen zein molde errazean hamar mila kidetako batailoiak desarmatu, zaldi ederrak kalitu eta gerla-tresnak berenganatu zituzten alemanek, borrokarik gabe kasik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 86. orr.

Inurriek bezala hartu zuten ontzia, desarmatu egin gintuzten, ni muturrean jo eta lurrean utzi ninduten odoletan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

Ez desarmatu heure jendea.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 155. orr.

IRAk Gabonak baino lehenago desarmatzeko konpromisoa adierazi zuela esan zuten bi gobernuburuek.  Berria - Mundua   2004-12-09

Milizietako 40.000 kide desarmatuko dituela iragarri du Gobernuak.  Berria - Mundua   2004-09-24

2 irud/hed

Txarrena ere irten daiteke, ordea, halako aurreikuspenetatik, iragartzen den gaitzaren aurrean zeharo desarmaturik gaudenean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 135. orr.

Giza ekintzen arrazoia figuren neurrien arrazoiak bezain ziurtasun handiz ezagutuko bagenu, handinahikeria eta zikoizkeria desarmatuta geldituko lirateke.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 32. orr.

Desarmatu nauena, salako ispiluan bere buruari eta mini-gonak ematen zion itxurari begiratu ondoren, Paola niri begira geratu dela ikustea izan da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 69. orr.

Aterpean sartu orduko eltzekariaren usain onak eta profeta itxurako gizon irribarre bizardunak desarmatu naute.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 141. orr.

Pescadorren ustez, liburuan «hainbat mito» desarmatzen dira.  Berria - Kultura   2004-06-17

3 (era burutua izenondo gisa)

Hotzak eta goseak geunden, Piamonteko partisanorik desarmatuenak ginen, eta ziur aski prestatugabeenak ere bai.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 175. orr.

Bi talde osatu ziren kaian: euskal borrokalari desarmatuak alde batean, eta buruzagi politikoak bestean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 34. orr.

4 desmuntatu.

Erabat desarmatu, garbitu, eta piezaz pieza armatu nuen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 31. orr.

Lisatzeko oholaren oina desarmatu nuen (hankak azpitik sartzea galaraziko baitzion), altuera kalkulatu, eta lau hanka egurrezkoren gainean ezarri nuen, mahai arruntaren moduan.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 31. orr.

Behean hautsa eta ilunpea, besterik ez, ontzia desarmatzen ari diren dozenaka mailuek joka ekin diotelarik berriz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 239. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabiarrak desarmatzeko (5); desarmatu eta (5); desarmatu ezean (3); desarmatuko dituela (5); desarmatzea eta (3); desarmatzeko eskatu (5); desarmatzeko eta (4); desarmatzeko prest (3); desarmatzen ari (3); milizia arabiarrak desarmatzeko (4); miliziak desarmatzeko (9)


desarmatze iz armak kentzea, armagabetzea.

Khartumek jakinarazi du Gobernuaren aldeko milizien desarmatzea hurrengo hastean hasiko dela.  Berria - Mundua   2004-08-06

Matxinatuen desarmatzearen inguruan, prozesua beranduenez datorren urriaren 15ean hasiko dela adierazten du akoardioak.  Berria - Mundua   2004-08-01

Boli Kostako presidente Gbagbok lehen ministroari botere handiagoak ematea, altxatutako milizien desarmatze prozesua eta lege erreformak  Berria - Mundua   2004-08-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desarmatzea eta (3)


desarme 1 iz desarmatzea.

Desarmea eta bakea bultzatzeko asmoz.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 206. orr.

Akats handia izan da desarmea lehentasun gisa jartzea.  Berria - Mundua   2004-11-26

Eskuin muturreko talde armatuen desarmea.  Berria - Mundua   2004-12-24

Milizien desarmea NBEko Segurtasun Kontseiluak Khartumentzat aurreikusitako zigorrak baztertzeko baldintzetako bat da.  Berria - Mundua   2004-08-06

DUPen helburua, IRAren erabateko desarmea izango litzateke.  Berria - Mundua   2004-11-27

Desarme psikologikoaren prozesu honen onuradunak ez dira gobernariak edo gobernatuak, ezta gutxiengo menderatzailea edo barne-proletalgoa ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 31. orr.

Desarmea Ikuskatzeko Batzordeari.  Berria - Harian   2005-07-29

2 (hitz elkartuetan)

IRAk desarme prozesuan konpromiso sendoa erakutsi eta urratsak erritmo egokian eman al ditu?  Berria - Mundua   2004-11-26

Desarme iragarpena taktikatzat jotzen dute.  Berria - Harian   2005-07-29

Errusiarekin eginiko desarme itunen ondorioz desegin beharreko bonba nuklearretako buruetatik atera dute.  Berria - Gaiak   2004-09-23

DUPeko presidente Ian Paisley Nazioarteko Desarme Batzorde Independenteko buru John de Chastelainekin bildu zen.  Berria - Mundua   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desarme batzorde (6); desarme batzorde independenteko (3); desarme prozesua (7); desarme prozesuan (4); desarme prozesuaren (3); desarme urratsak (3); nazioarteko desarme (6); nazioarteko desarme batzorde (6)

armatuen desarmea (4); desarmea egiaztatzeko (3); desarmea eskatu (4); desarmea eta (7); desarmea exijitu (3); desarmea ikuskatzeko (3); desarmearen argazkiak (10); desarmerako nazioarteko (14); desarmerako nazioarteko batzorde (13); erabateko desarmea (12); eta desarmea (3); eta iraren desarmea (3); iicd desarmerako nazioarteko (6); iraren desarmea (13); iraren desarmearen (6); iraren desarmearen argazkiak (5); iraren erabateko desarmea (4); milizien desarmea (4); zuen iicd desarmerako (4)

desarme batzorde independenteko (3); desarme prozesua (7); desarme prozesuan (4); desarme prozesuaren (3); desarme urratsak (3); nazioarteko desarme (6); nazioarteko desarme batzorde (6)

armatuen desarmea (4); desarmea egiaztatzeko (3); desarmea eskatu (4); desarmea exijitu (3); desarmea ikuskatzeko (3); erabateko desarmea (12); iraren desarmea (13); iraren erabateko desarmea (4); milizien desarmea (4)

desarmearen argazkiak (10); iraren desarmearen argazkiak (5)

desarmerako nazioarteko batzorde (13)


desarmonia iz harmoniarik eza.

Ez dago ere desarmoniarik gizabanakoak lagun hurkoekin dituen harremanen eta Jainkoarekin duen harremanaren artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.


desarra 1 iz desarratzea, giro egitea.

Behingoan, tiro baten desarra entzun dute eskuin aldean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 365. orr.

Mikel Strogoffek eta Nadiak desarrak entzuten zituzten, garrasiak, laguntza eske, tatariarren alarauak ibaian gora...  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 412. orr.

Fusilen desarra! -esan zuen bere artean-.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 241. orr.

Laurak arte ez zen emirra plazan sartu, turuten eta dunbalen zalapartaren erdian, kanoien eta mosketeen desarraren artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 308. orr.

Angara zabal-zabala da leku hartan, eta ezin inola ere handik igaro setiatuen desarren azpian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 417. orr.

Kanpai-hotsez iragartzen omen dute begiraleek, desarraren tximista ikusi ahala, bizpahiru segundoko aurrerapenez, Santa Barbara eta Artolatik granadak herrirantz noiz irten diren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 274. orr.

Zeren eta dozena bat lagun baikindoazen, Itsasoko Amakoak... guztiok ere ongi armaturik, desarrarako prest...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 476. orr.

Potzoloren begi meharrak bi pistola ziren, desarratzeko prest.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 333. orr.

Angarako kanpamentuko kanoiak desarra bota eta bota hasi ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 445. orr.

Ordea, kanoiak desarra egin zuenean, bertatik jaurtikirikako bola kasik geldi geratu zen mahai gainean, mahai gainean geldi zegoenak aitzina egiten zuelarik, tximistak hartua bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 296. orr.

Arratzaindik egiten genituen desarrei erantzunez, Donostiatikako granadak ere etengabe lehertzen ziren gure inguruan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 279. orr.

2 irud/hed

Esketxak bere segida izan zezan, nik halaberean ihardetsi behar nion, neure ukabila haren kokots punttadunaren aldera desarratuz, betiere bisaia ukitzeraino gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Desarra gozo baten gisara eragin zidan haren larru-azalaren uki guriak blusa baporetsuaren ehun mehearen azpian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 169. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Baina orduan fusil desarra ikaragarri bat lehertu da telegrafo bulegotik hurbil, eta bala zaparrada batek leihoetako kristalak txikitu ditu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 250. orr.


desarrañatu ik desarranjatu.

desarranjatu, desarranja, desarranjatzen (orobat desarrañatu) du ad

Felisa, bero honekin, barnean daiteke eta ez dut desarranjatu nahi.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 72. orr.

Ez nuen nahi haur denborako oroitzapen leunak gero piztuko ziren konfliktuek desarranjatu zitzaten.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 40. orr.

Besteak desarranjatzen gaitu, kontzientziaren lotik ateratzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 43. orr.

Mila ta mila urtez darion uraren marra infinituaren zatitxo bat egin dut goizean, ertzean ibiliz, ene biziaren iraupen mikroskopikoak elementuak ez dituelarik batere desarranjatzen. Iduritu zaut goiko bisitari batzu etxe huni buruz beheiti ari zarela eta ez naiz menturatu hemen bizi den artzaina desarrañatzera.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 27. orr.

Laguntza espiritual horren ondotik, hatsa atxiki zuen eta bere ondoan zeukan txinatar 'gladiatorrea' desarrañatu zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 49. orr.

Senar-emazteak bizi izan dira beren etxe untsa antolatuan nehore desarrañatu gabe  Herria   2002-09-12


desarrantza iz

Han aritzen ziren Goioren ama eta beste saregileak driban harrapatu eta lotuta geratutako arraina banan bana desarrantzan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 332. orr.


desarratu, desarra(tu), desarratzen 1 du ad (arma batek) jaurtigaia bota, tiro egin.

Gerokoa badakik: lagunari bi tiro desarratu eta gero, delako txostenaren bigarren partea ezabatu zian ordenagailutik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 389. orr.

Bere fusila etengabe desarratzen zuen Txapero nire laguna, bat-batean isil-isilik antzeman nuen, eta geldi-geldirik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 249. orr.

Hirugarrenak jaitsi ditu taberna aurreko eskilarak, eta atea zabaldu ondoren, arma desarratzen hasi da.  Berria - Kultura   2004-06-24

Kontu handiz desarratu nuen: bertan erori zen Albert, antsiarik ere gabe, kolpetik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 83. orr.

Eta apuntatu zuen Mattinek eskopeta piztiaren kontra, baina ez zuen desarratzen...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 204. orr.

2 irud/hed

Txantxatiak bakean beza bere partea burutu; pailazoak bitza barrez leherraraz beren birikak desarratzeko pronto daudenak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 94. orr.


desarrazoi iz arrazoirik eza; arrazoiaren aurkako gauza.

Horrela hasten ziren sesioan, gizona arrazoi zorrotzen armarekin eta andrea bere suminarenarekin huts-hutsik; eta bataren eta bestearen arrazoi eta desarrazoiak ezin askatuzko katramilan nahastekatzen ziren.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 247. orr.

Banaka-banaka frogatu behar du isunen desarrazoia, zentzugabekeria.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 115. orr.

Niri ez zitzaidan ongi iruditu, Godot-ek zerikusi handiagoa baitu arrazoiarekin desarrazoiarekin baino, eta esan nien analistentzat ez nekiela, baina idazleontzat Beckett etsenplu eredugarria zela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 105. orr.

Euskaldunon Egunkaria ixtearen arrazoietako bat euskararentzat askatasun gehiago ekartzea zela Gobernutik deklaratu zutenen desarrazoi modua bera ere bai.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 242. orr.

Gauzak bere onetik ez ateratzea erabaki zuen, desarrazoiaren sareetan ez erortzearren.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 51. orr.

Esana arrazoiari dagokio, edo desarrazoiari; botea edo botakina informazioari (eta kulturari).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 13. orr.

Edozein ordutan eta harira etorri gabe aipatzen zituzten Benito gizajoari buruz[...] egotz lekizkiokeenik pentsatuko ez nukeen nolakotasunak; batzuk, gutxieneko objektibotasuna zuenarentzat, erabat desarrazoizkoak zirenak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 288. orr.

Hain da gauza krudela seme-alaben desarrazoia!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 520. orr.


desarrazoitze iz

Hor konpon zuen boto eta abstentzioekin, ni inozentziak bizi nau, desarrazoitze lan eder honek, entenitzen?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 287. orr.


desarroilatu (ETCn 14 agerraldi; orobat desarrollatu ETCn 1 agerraldi), desarroila, desarroilatzen da/du ad garatu.

Besteen moduan eta guztion markoetan desarroilatuko dira orokorki haren pentsabideak: estatu-gizartetik baino askoz zailagoa baita norbere denboratik aparte jartzea, libertatean pentsatzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 222. orr.

Literarioki Hugok ez du gero horrela desarroilatu, baina alde biok Pasaiak berak ere badauzka bere barruan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 31. orr.


desarroilismo (orobat desarrollismo) iz kosta ahala kostako garapenaren aldeko politika.

Gure inguru hauetan ere desarroilismoaren urteetan antzera bizi zen jendea, dramatismo gutxiagorekin akaso, baina antzera.  Berria - Gaiak   2006-02-10

AHTren eta desarrollismoaren aurkako herri mugimendu sendo bat.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Desarrollismoaren ondorio suntsitzaileak geldiarazteko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-07

Leku gatzgabeak iruditu zitzaizkigun gehienak: txikienak etxalde miserableak ziren, eta handienak itsusiak, nekazaritza-desarrollismoak jotako nukleoak.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 78. orr.


desarroilista (corpusean desarrollista soilik; ETCn 6 agerraldi) 1 izond desarroilismoarena, desarroilismoari dagokiona.

Eredu desarrollisten aldeko apustua da, herri honek alternatiba gisara behar dituen gune sozial eta ekologikoak proposatu gabe.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 185. orr.

Ekimenaren helburua «proiektu desarrollista» horren kontrako herri mugimenduari bultzada ematea da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-10

2 izond/iz desarroilismoaren aldekoa.

Berrikuntza semantiko honek egoera bitxi bat eragin du azkenean: hala desarrollistak nola ekologistak bere diskurtsoak berregituratu beharrean izan dira, elkarrekin moldatu ahal izatearren.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 23. orr.


desarrollatu ik desarroilatu.

desarrollismo ik desarroilismo.

desartikulatu, desartikula, desartikulatzen 1 du ad giltzadura desegin; ataletan bereizi.

Irri zozoak kokotxa desartikulatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 159. orr.

Guk horren aurrean diogu Euskal Herria ez dagoela hiru eremutan artikulatua, baizik eta desartikulatua.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Estatu espainolak euskal erakunde politiko tradizionalak ezabatzen eta Euskal Herria desartikulatzen zuen momentuan, [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 13. orr.

2 irud/hed

Zalu eta modernotzeko, bihurritu eta desartikulatu beharra dago, airostu, zehaztu, lexikoa berritu, sintaxia malgutu; hitz batean (euskararekin ezin omen dena), irauli eta birfundatu egin behar da hizkuntza.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 136. orr.

3 desegin.

Margeren salaketari esker, Interpolek desartikulatu ahal izan ditu erakunde beldurgarri horrek ia mundu guztian zehar sakabanaturiko tentakulu lindirgatsuak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.

Ezker abertzalea desartikulatzeko estrategiak porrot egin duela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Margeren salaketari esker, Interpolek desartikulatu ahal izan ditu erakunde beldurgarri horrek ia mundu guztian zehar sakabanaturiko tentakulu lindirgatsuak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Jendea dantzan ari izango da, mugimendu zoro eta desartikulatuekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 430. orr.


desartikulazio iz desartikulatzea.

Atentatu bat ez bada, biktimaren bati egindako elkarrizketa, edo talde baten desartikulazioa...  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 33. orr.

Aldaketa fonetikoaren ondorioz azterketa batzuk anbiguoak eta beste batzuk ezinezkoak gertatu ohi direnez, desartikulaziorako betebeharreko baldintzak ere aldatu ohi dira, eta horrenbestez, haren emaitzak ere bai.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 211. orr.


desartilatu, desartila, desartilatzen du ad artilleria kendu.

Bilbo ebakuatzean Santoñara pasa zen; bertan desartilatu eta ondoren Bordelera (1937-VIII-28).  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 237. orr.


desasosegatu, desasosega, desasosegatzen da ad desosegatu, baretasuna galdu. ik urduritu; artegatu.

Horrela jardun nuen, pixkanaka, poliki eta soseguz bezain nerbioso, urduri eta desasosegaturik.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 52. orr.


desasosegu iz desosegua. ik urduritasun; artegatasun; ezinegon.

Horrelakoetan, saioaren kondarrean, halako desasosegu bat geratzen zaio bertsolariari. Desasosegua erabat jabetu zen berataz.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.

Traizioak eragindako desasoseguak ebaki txikiak egin zituen Galderren hitzetan.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 119. orr.


desastre 1 iz hondamena, hondamendia; erabateko porrota.

Noaingo desastrearen albisteak kulebrina batekin harrapatu zuen Migel, suzko armen misterioen lehen eskolan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 45. orr.

Kolpe gogorra ez ezik, B-12rena gertatu zenez geroztik hondamendia zela iritzi genion, itzulbiderik eta atzerabiderik gabeko desastrea.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 6. orr.

Sekulako desastrea, eta dena, hire errua!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 67. orr.

Berehalaxe konpondu zen desastrea, baina gauza jakina da katuaren pixak sekulako usain txarra duela.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.

Gerraren amaia desastre erabatekoa izan huen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 112. orr.

Nire bizitza desastre osoa da.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 11. orr.

Oporren tarte luze bat eztabaidatzen pasatu genuen, bidaia hura desastre bat izango zela konturatzen hasi ginenetik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 77. orr.

Batzuetan zerbait desio dugu, nahiz eta jakin ezinezkoa dela, edo desastrea ekarriko digula.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 78. orr.

Desastre bat besterik ez zela, azkenaldi hartan, bien arteko hartu-emana...  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 137. orr.

Ortega-k behin eta berriro agertu du bere susmoa, eman ohi ziren Espainiaren gaitzaren esplikazio guztiak, Bourbondarren etorreraz, edo 98ko desastreaz, edo elizaren itxikeriaz, edo jendearen alferraz, edo ezaxola publikoaz, etab., kaskalak zirela denak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 186. orr.

2 (izan aditzarekin) penagarria, oso txarra, erremediorik gabekoa.

Donostia desastrea dela diozu.  Berria - Kultura   2004-11-14

Horretan euskara desastre bat da.  Berria - Kultura   2004-09-05

Oteizaren artelanen gainean ez dagoela kontrolik, pieza faltsuak egiten ari direla, kudeaketa desastre hutsa dela.  Berria - Kultura   2004-03-25

Ohean desastre hutsa naiz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 205. orr.

Ezin ukatu: desastre hutsa ginen sukaldean. etxe hartan ezer ez zegoelako bere lekuan eta desastrea nintzelako.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 60. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desastre bat (7); desastre hutsa (19); desastre hutsa da (3); desastre hutsa zen (3); desastrea da (3); eta desastre (4); hura desastre (3)


desastroso izond ezin txarragoa, penagarria.

Ez pentsa Mendigurenek liburua utzi eta ikus-entzunezkoetan murgiltzea aldarrikatzen duenik: desiraren eta desiratuaren arteko irudiaren bitartekaritza ere desastrosoa baita.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 9. orr.

Josetxu txiki morroskoa, sukaldean ematen zituen ordu luzeak gorabehera, sukaldari desastrosoa zen, berak kontrakoa pentsatu arren.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 97. orr.

Soinu-jole marmartiari duintasunez betetako keinua egin ondoren, dantzan hasi zen, eskusoinuaren musikaz eta Julenek hartutako panderoaren erritmo desastrosoaz lagundurik.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 84. orr.


desataskatu, desataska, desataskatzen du ad buxadura kendu.

Guk ere ["sukalde ekonomikoa"] erabili genuen azkenean etxean genuena, hasieran ez zegoen pizteko modurik eta aitak produktu berezi bat erosi zuen hura desataskatzeko, leherketa bat egin zen eta hautsezko txanpinoi bat sortu, bonba atomikoaren itxurakoa baina miniaturan.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.


desatrakatu, desatraka, desatrakatzen da ad desamarratu.

Eta motorra puzka hasi, helizea jirabiran abiatu eta enbarkazioa, nagiak atera eta kraz kraz krazkraz, desatrakatuz mugitu den instantean, litekeen lurralderik irrealenerantz zoazela igarriko duzu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 158. orr.


desatsegin (ETCn 2.198 agerraldi) 1 izond gogokoa ez dena, gustokoa ez dena. (pertsonak)

-Astindu zure lumak -esan zion Salomon zahar eta desatsegin hark.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 242. orr.

Ez dago zertan bueltak ematen jardun beharrik, pertsona desatsegin bat da, beste gutxi bezala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 128. orr.

Eztenkadak botatzen zituen etengabe Harry hain pertsona desatsegina zergatik ote zen galdetuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 26. orr.

Langile desatsegin, oldarkor, tematiaren erreputazioa lortu zuen ministerioan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 30. orr.

Baiezko deserosoa egin nuen buruaz, neu izan bainintzen zuzendariarengana jo zuenetako bat Öchlerrek neskame desatsegin bati buruzko ipuin lizun dekadente bat irakurri zigula salatzera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 309. orr.

Pertsonaia desatsegin eta zakar hura, batailoi karlistak ausardiaren arabera sailkatzen hasi zen gero.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Zure atearen atzean aldarte latzeko jendaila desatsegin eta makurra bizi zen.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 11. orr.

2 (gauzak)

Begirada desatsegina du, betazalak jaso ditu eta begi gogorrez egiten dit so.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 194. orr.

Goitik behera begiratu zidan, begi hotz eta desatseginez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 119. orr.

Ahotsa desatsegina zuen; gorputzean bilo asko duten horiei dagokiena, iruditu zitzaidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 173. orr.

Keinu desatsegin bat egin zuen berehala.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 85. orr.

Estatua hura desatsegina eta ergela iruditu zitzaidan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 31. orr.

Presaka hitz egiten zuen emakumeak, gertakizun desatsegin hartaz jardutea deskortesia irudituko balitzaio bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 211. orr.

Ororen gainetik, egoera penagarri eta desatsegin bati ihes egin niolako, poza zen sentitzen nuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 210. orr.

Hurrengo ametsa arras desatsegina izan zen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 45. orr.

Nire pipa izekitzeko gogoa nuen, baina desatsegina izanen zen haien arreta neureganatzea pospoloa piztean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 128. orr.

Arazo bera sortu zen, ez hain era mehatxagarrian, gizaki zuriaren lan desatsegin eta oinarrizkoenak egiteko zuria ez zen jendea inportatu zen eskualdeetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 366. orr.

Usain zorrotz-desatseginak nagusi, etxekoen ordez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 104. orr.

Gnomoek susmo txarrez eta era desatseginean begiratzen zioten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 221. orr.

3 (izan da aditzarekin)

Josebari oso desatsegina egiten zitzaion Mamousineko bizimodua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 408. orr.

Hori ordaintzeko bere zaletasunerako denborarik uzten ez dion eta desatsegin zaion lan batean dihardu.  Berria - Kultura   2006-05-03

Zorionez, ez zitzaidan gertatzen nire lankideari bere ama begi-okerrarekin bezala; ez zitzaidan nire lekua, nire mundua, nire asteroidea, etengabe desatsegin.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 18. orr.

Ez zitzaien desatsegin indar erakustaldia egitea burgesia harro hari, hasberriak balira bezala tratatzen baitzituen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 85. orr.

Baina besterik da gogoak antzemanda, beharrizanen arabera atsegin zaidana; desatsegin balitzait egokitu beharko bainuke.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 309. orr.

• 4 (adizlagun edo predikatu gisa)

Gogotsuago agertuko nintzaion desatsegin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 399. orr.

Barkaidazu, beraz, Jainkoarren, desatsegin aritu banatzaizu.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 28. orr.

Andresi desatsegin gertatzen zitzaion beste gauza bat izaten zen ikustea nola, disekzioak egin ondoren, sobratzen ziren zatiak gorriz pintatutako galdara batzuetan sartzen zituzten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.

5 (izen gisa)

Albiste zorigaiztokoa baitzen huraxe, desatsegin atsegingarria inondik ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 177. orr.

Amaiak Leireren atea kanpotik ireki eta neska, euritako hori bat eskuetan zuela, autoaren ondoan zutik agertu zenean, etxezainaren aurpegian desatsegin-keinu iragankor bat azaldu zen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 31. orr.

Kantentzat "subjektuari gogoeta egiten uzten ez dion (...) atsegin edo desatsegin-sentipen bat" da afektua.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desatsegin bat (20); desatsegin bat egin (3); desatsegin baten (4); desatsegin batez (3); desatsegin eta (8); desatsegin hark (3); eta desatsegin (6); gai desatsegin (3); gauza desatsegin (3); usain desatsegin (3)

benetan desatsegina (3); bezain desatsegina (3); desatsegina egin (5); desatsegina egiten (3); desatsegina eta (5); desatsegina iruditu (3); desatsegina izan (15); desatsegina izan behar (3); desatsegina izan da (3); desatsegina izan zen (4); desatsegina izaten (3); desatsegina zen (6); desatsegina zitzaion (3); eta desatsegina (10); ez zen desatsegina (3); oso desatsegina (7); zen desatsegina (3)

desatseginak izan (3); era desatseginean (3); eta desatseginak (4); ondorio desatseginak (3)


desatsegingarri izond desatsegina eragiten duena.

Ziro Lidiarekin zuen ibai-muga desatsegingarriaz libratu zen, Lidia konkistatuaren gain zuen agintea Anatoliako kostaraino hedatuz; Dariok uste izan zuen bera libra zitekeela Helasen gerakin burujabearekin zuen itsas muga desatsegingarritik Helas osoa bere subiranotasunaren mende jarrita.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 239. orr.


desatseginkiro aldag era desatseginean.

Ingalaterran Maudlin ahoskatzen da, eta hortik dator maudlin adjektiboa, desatseginkiro sentimentala esan nahi duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 191. orr.


desatsegintasun iz desatsegina denaren nolakotasuna.

Ingalaterran Maudlin ahoskatzen da, eta hortik dator maudlin adjektiboa, desatseginkiro sentimentala esan nahi duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 191. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desatsegintasuna adierazten ez (3); eta desatsegintasuna adierazten (3)


desatxikimendu iz atxikimendurik eza.

Bere ondorio logikoa suizidioa da, benetako desatxikimendua jainko batek bakarrik lor dezake eta.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 442. orr.

Huts egiten du bateraezintasuna dagoelako filosofoaren desatxikimenduaren eta ahaldun politikoen ezaugarri diren metodo hertsatzaileen artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 443. orr.

Bigarren pareak -desatxikimenduak eta antzaldaketak- arrakasta izaten du aldaketa hori egiten, eta otzantasuna du ezaugarri.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 439. orr.

Desatxikimenduaren jarrerak bere adierazpiderik zurrun eta sutsuena Budaren irakaspena adierazi nahi duen filosofian aurkitzen du.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 442. orr.


desatxikitze iz atxikimendua galtzea.

Bere ondorio logikoa suizidioa da, benetako desatxikimendua jainko batek bakarrik lor dezake eta.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 442. orr.

Horra psikoanalisiak errealitatearen proba deitzen duena, doluaren garaiko lan geldi saihestezina, hildako gurasoarekiko gehiegizko atxikimenduaz hasi eta, bizitzaren alde, gero eta desatxikitze handiagoez apaltzen dena.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 21. orr.

Hemen ere bada erdibide bat: desatxikitze-mugimenduaren bidez erretiratzea, eta ondoren antzaldaketaren modura adierazita itzultzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 273. orr.


desautomatizatu, desautomatiza, desautomatizatzen du ad automatikotasuna kendu.

Baliabide poetikoen oinarria dugu, aitzitik, plazaratzen dituzten edukien harrera desautomatizatzeko, hau da, berezi bihurtzeko, gaitasuna.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 210. orr.

Desautomatizatu egin du formulazio honek entzuleen harrera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 213. orr.


desaxolatu, desaxola(tu), desaxolatzen da ad ezaxolatu.

Arrunt desaxolatu dira Agerrez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 22. orr.


desazeleratu, desazelera, desazeleratzen du ad abiadura progresiboki gutxitu.

Obabako errepide nagusian, kamioi batek bozina jo zuen; beste bide batean, motor batek azeleratu egin zuen ia paroxismoraino eta segidan, errebuelta itxi batera iritsia zelako edo, ia isiltzeraino desazeleratu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.


desbabestu, desbabes(tu), desbabesten du ad babesa kendu.

Fionnek ez zuen esker txarrekotzat agertu nahi; hortaz, buelta erdia emanda, hain desbabestuta uzten zuten begi beltz haiei aurre egin zien.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 89. orr.


desbaliatu ik desbaliotu.

desbalio iz baliorik eza.

Batzuentzat balioa dena beste askorentzat ez: edo harentzat desbalioa delako (nik uste dut, jende askori balio erlijiosoekin hori gertatzen ari zaiola), edo harentzat indiferente delako (ekologia oraindik inposatu nahi zaigun "Europako" ideia arrotza da bat baino gehiagorentzat), etab.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.


desbaliotu (orobat desbaliatu), desbalio, desbaliotzen 1 du ad baliogabetu.

Lehen horiek ardietsi dute Viktor Ianukovitch errusotiarra [...] nausiarazi zuen bozaldiaren desbaliotzea eta parlamentuak deliberatu du bozak berriz eginen direla.  Herria   2004-12-02

Hortik letorke gorputzaren desbaliotzea izpirituaren ontzi material bezala ulerturiko arimaren aurrez aurre.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 9. orr.

Kontzientziak ekintzarako desbaliatzen gaituela ere atera daiteke noski hortik, eta ez dabil hortik urruti modernitatearen pathosa: ekintzarik gabeko kontzientzia ala kontzientziarik gabeko ekintza, horra auzia.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 12. orr.

2 diruaz mintzatuz, balioa jaitsi.

Herri hortako gobernua beha zagon Arjentinak desbalia zezan bere dirua.  Herria   2001-07-19

Zeren orain ez baldin badu desbaliotzen, sei hilabeteren buruan beharko du egin eta orduan errekarat joanen gira, gehiago desbaliotzerat bortxatua izanen baita!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 143. orr.


desbaliotze iz

Bozen desbaliotze hori jakin orduko, izigarriko bozkalentzia erakutsi dute karriketan eta plazetan eta beldur ederrik eman ere Errusiari.  Herria   2004-12-09

Ze gizona dugun bestenaz, gostatzen zaio nik uste, sosaren desbaliotze hori, bainan aski gizon bertutekoa baita, egin behar baita hori, eta eginen du!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 143. orr.


desbaloratu, desbalora, desbaloratzen du ad balioa kendu.

Horrela desbaloratzen dira, sarritan, antologietan agertzen ez direnen kexa arrazoizkoak.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 48. orr.


desbandada
1 desbandadan adlag arrapaladan.

Ez zen iraultzaile edo euskaldun etiketa paparrean ibilia eta ez zuen gero desbandadan alde egin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 20. orr.


desbankatu, desbanka, desbankatzen du ad norbaitek beste norbait bere egoera edo tokitik kendu, hura norgehiagoka batean garaituz gero.

Espainolak prentsaren monopoliotik desbankatuko ditiagu  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 126. orr.


desbarajuste iz nahaste-borrastea.

Desbarajuste bat ibiltzen du...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 145. orr.


desbarbarizatu, desbarbariza, desbarbarizatzen du ad barbarotasuna kendu.

Askoren arteko adibide bat Adrianopolis da, bere izenak gogoratu duelarik gaur arte bigarren mendeko enperadore handi baten ahalegina tradizionalki barbaroak ziren traziarrak desbarbarizatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 42. orr.


desbardin ik desberdin.

desbardindu ik desberdindu.

desbardinki ik desberdinki.

desbardintasun ik desberdintasun.

desbarrabildu (ETCn 1 agerraldi), desbarrabil, desbarrabiltzen da ad ipar barrez lehertu. ik deskojonatu.

Jon eta Mikel desbarrabiltzen ari ziren, hizkera amurizianoan esanda.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 215. orr.


desbentura iz zorigaitza, ezbeharra.

Handik aurrera, protagonistek elkar ezagutu, eta mila abentura eta beste hainbat desbentura bizi behar izan zituzten, orain gogoratzen ez ditudanak.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 30. orr.

Abentura eta desbentura liburuak dira, entretenigarriak, eta umeek eta gaztetxoak alde horrekin geratuko dira bereziki.  Berria - Kultura   2004-12-01

Neure orduko bizimoldearen berri emaiteko, ez dizut, ordea, portu haietan ezagutu nituen jendeen inventariuma eginen, zeren [...] zuhaurk imajina baitezakezu nolakoak izan zitezkeen ene egun haietako benturak eta desbenturak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 500. orr.


desbenturatu, desbentura(tu), desbenturatzen da ad zorigaiztoko, zorigaitzezko bihurtu.

Eta nihaurk ere nigar egin nuen orduan, lurraren baitarik, presondegirako bidean nindoala jada, zaldi gainean loturik, benturaren benturan desbenturaturik eta bihotz-hildurik, sei soldadu haien artean...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 606. orr.


desbenturatuki adlag zorigaitzez.

Larrutik ordainduko duala erran diat, eta larrutik ordainduko duk! -keinatu ez ezik jaurtiki ere egiten zuen gizon baten aitzinean zegoen anaia, desbenturatuki.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 334. orr.


desberdin (3844 agerraldi, 191 liburu eta 1289 artikulutan; ETCn 51.090 agerraldiorobat desbardin g.er.) 1 izond beste ezaugarri edo nolakotasun batzuek dituena. ik ezberdin; diferente; bestelako.

Logika desberdin hori literatura fantastikoan agertzen dela sarritan, besterik ez dakit.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 139. orr.

Ez zegoen aldi berean hain berdin eta hain desberdin izaterik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

Ezin dezifratu, ordea; 500 karaktere desberdin baino gehiago zituzten eta!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 302. orr.

Kono mota horietako bakoitza uhin-luzera desberdin baterako da sentibera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 27. orr.

Adibide gisa, "Platonen ikaslea" eta "Alexandro Handiaren irakaslea" izenek erreferentzia bera dute, Aristoteles, baina desberdinki aurkezten digute erreferentzia hori; esanahi desberdina dute, zentzu desberdina dutelako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.

Ezaugarri desberdin bat duelako (irudi bati mugimendua gehitu baino gehiago egiten duelako).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 165. orr.

Garapen-maila desberdineko nazioen arteko konkurrentziaren ondorio negatiboak. distantzia desberdinetara dauden objektuak zehatz fokatzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 42. orr.

Euskara da, horrenbestez, gure nortasunaren ezaugarri funtsezko bat, desberdin egiten gaituena, eta bereizi, denak berdindu, berdinak izan gabe, nahi gaituen mundu honetan.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 189. orr.

Nola, alabaina, gizaki desberdinei lege berberak eman?  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 40. orr.

· Nire zibilizazioan, nire desberdin denak, kalte ez baina aberastu egiten nau.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 167. orr.

2 pl ezaugarri edo nolakotasun berak ez dituztenak.

Euriak bi hots desberdin zituela esan ohi zuten, bata tanto guztiek batera egiten zutena eta bestea tanto batzuek banaka egiten zutena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 392. orr.

Halere, hiru aurkezpen desberdin horiek baliokideak dira Kantentzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 202. orr.

Bi gaitz horiek gerraren gaitz bakarraren bi adierazpen desberdin ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 368. orr.

Fetuan egiten den, ala gizaki hazitxoan, aski desberdinak dira diagnostiko genetiko bidezko aurreikuspenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 133. orr.

Hizkuntza eta idazkera bi ikur sistema desberdin dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 51. orr.

Nola konpara daitezkeen bi lege desberdin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 256. orr.

Hemendik aurrera oso izaera desberdineko hiru maila bereizten ahaleginduko gara, beraz: "Politika" hitzak, izen gisa azaltzen denean, bi esanahi desberdin zituen grekoen pentsamenduan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Edontzi batek ez ditzake une berean bi edari desberdin bere barruan eduki.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 20. orr.

Bi forma desberdin horiek hurrenez hurreneko bi aldiei dagozkie.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 57. orr.

Bi pertzepzio modu desberdin aztertzen dituzte teoria hauek. konfigurazio geometriko desberdin guztien artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 56. orr.

Behin baino gehiagotan, gerta daiteke banako berek bi adierazpen predikatibo desberdin asebetetzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 174. orr.

Zenbat mutazio desberdin bakartu dituzu?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 76. orr.

Bultza egiten diote elkarri, estropezu egiten dute elkarrekin, denak dira bat eta denak dira desberdin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 15. orr.

3 itxuran edo nolakotasunean aldaketak edo aldeak dituena.

Batek pentsa lezake mundu desberdin eta injustu honetan injustiziak iparraldearen eta hegoaldearen artean bakarrik, edo herri aurreratuen eta atzeratuen artean bakarrik, gertatzen direla.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 173. orr.

Kornearen kurbatura desberdina dela eta, lerro bertikalen eta horizontalen irudiak ez dira zehaztasun beraz eratzen erretinan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 100. orr.

4 (predikatu eta adizlagun gisa)

Desberdin sentitzen zen, bestelako.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 119. orr.

Moderniaren heroiak desberdin jokatzen du.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 78. orr.

Desberdin idatziak zeuden arren, berdin irakurri zituen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 66. orr.

Gaur egungo estatuetan, lur-sailak desberdin banatuta daude.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 103. orr.

Bertsolariak, desberdin sortzen du era bateko doinuak izan edo bestekoak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 118. orr.

s eta z letrez idazten direnak desberdin ahoskatzen diren euskalkietan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 41. orr.

Esate baterako, u eta i desberdin entzuten dira, bokal horietako bakoitza ekoizterakoan hiztunaren ahotsbideak, forma eta neurri ezberdinak hartzen dituelako.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 72. orr.

Huts handiak egiten ditugunok ze desberdin jokatuko genukeen bigarren aukera izanez gero!  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 271. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aurpegi desberdin (4); bi gauza desberdin (4); bi modu desberdin (5); desberdin ari (4); desberdin asko (7); desberdin askotan (6); desberdin bat (17); desberdin batean (8); desberdin batera (5); desberdin batzu (8); desberdin batzuen (4); desberdin daude (6); desberdin dira (11); desberdin diren (5); desberdin egin (6); desberdin egiten (6); desberdin eta (20); desberdin frango (5); desberdin hauek (6); desberdin horiek (15); desberdin horien (8); desberdin ikusten (6); desberdin izan (12); desberdin izan zituen (4); desberdin izango (4); desberdin samarra (4); desberdin sentitzen (6); ekitaldi desberdin (7); ere desberdin (6); eta desberdin (11); forma desberdin (4); gauza desberdin (9); guztiz desberdin (6); hain desberdin (7); herri desberdin (6); hizkuntza desberdin (10); ikusmolde desberdin (5); ikuspegi desberdin (4); irudi desberdin (5); modu desberdin (12); mota desberdin (13); oso desberdin (11); sail desberdin (6); toki desberdin (4); zentzu desberdin (4)

aldean desberdina (8); aro desberdina (4); arras desberdina (9); arrunt desberdina (4); aski desberdina (7); baina desberdina (10); baina desberdina da (4); bakoitza desberdina (10); bakoitza desberdina da (6); beti desberdina (4); da desberdina (12); dena desberdina (10); dena desberdina da (5)

desberdina baita (5); desberdina da (140); desberdina dela (26); desberdina delako (15); desberdina den (16); desberdina den arren (5); desberdina dena (5); desberdina du (12); desberdina duk (4); desberdina dute (9); desberdina duten (4); desberdina egin (5); desberdina egiten (5); desberdina eman (5); desberdina eta (7); desberdina izan (49); desberdina izan behar (4); desberdina izan da (6); desberdina izan daiteke (4); desberdina izan zen (11); desberdina izan zuten (4); desberdina izanen (9); desberdina izango (47); desberdina izango da (17); desberdina izango dela (6); desberdina izango zen (4); desberdina izatea (5); desberdina izaten (10); desberdina izaten da (4); desberdina naiz (4); desberdina zela (8); desberdina zen (40)

egoera desberdina (13); egoera desberdina da (6); erabat desberdina (30); erabat desberdina da (4); ere desberdina (17); esanahi desberdina (6); eta desberdina (17); eta desberdina da (4); gauza desberdina (6); guztiz desberdina (22); guztiz desberdina da (5); hain desberdina (6); hau desberdina (5); iritzi desberdina (6); oso desberdina (84); oso desberdina da (20); oso desberdina izan (6); oso desberdina izango (13); oso desberdina zen (8); oso gauza desberdina (4); partida desberdina (7); partida desberdina izango (4); zeharo desberdina (8); zerbait desberdina (14); zu desberdina (4)

alde desberdinak (5); alderdi desberdinak (4); animazio desberdinak (7); animazione desberdinak (4); anitz eta desberdinak (4); arras desberdinak (16); arras desberdinak dira (4); arrazoi desberdinak (6); arrunt desberdinak (9); artean desberdinak (4); aski desberdinak (11); aukera desberdinak (5); baina desberdinak (4); bezain desberdinak (6); bide desberdinak (7); denak desberdinak (5); denok desberdinak (4)

desberdinak adierazten (5); desberdinak agertzen (5); desberdinak al (6); desberdinak al dira (5); desberdinak aztertzen (4); desberdinak badira (11); desberdinak baina (4); desberdinak baitira (4); desberdinak bata (4); desberdinak daude (14); desberdinak daudela (5); desberdinak dira (115); desberdinak dira eta (5); desberdinak direla (47); desberdinak direlako (12); desberdinak diren (31); desberdinak diren bi (7); desberdinak ditu (9); desberdinak ditugu (8); desberdinak dituzte (17); desberdinak dituztela (9); desberdinak dituztelako (4); desberdinak dituzten (11); desberdinak egin (8); desberdinak egiten (6); desberdinak egon (4); desberdinak ekarriko (4); desberdinak ematen (6); desberdinak erabili (4); desberdinak erabiliz (4); desberdinak erabiltzen (8); desberdinak ere (12); desberdinak eskaintzen (4); desberdinak eta (30); desberdinak ez (5); desberdinak ezagutu (6); desberdinak gara (12); desberdinak garela (4); desberdinak ginen (5); desberdinak hartzen (4); desberdinak ikusten (5); desberdinak izan (60); desberdinak izan arren (12); desberdinak izan daitezke (4); desberdinak izan dira (4); desberdinak izan ohi (7); desberdinak izan ziren (5); desberdinak izanagatik (4); desberdinak izanen (4); desberdinak izanen dira (4); desberdinak izango (18); desberdinak izango dira (6); desberdinak izanik (10); desberdinak izanik ere (6); desberdinak izatea (12); desberdinak izaten (15); desberdinak izaten dira (6); desberdinak kontuan (5); desberdinak ordezkatzen (4); desberdinak oso (4); desberdinak sortu (4); desberdinak zirela (8); desberdinak ziren (23); desberdinak zituzten (4)

dira desberdinak (11); egoera desberdinak (7); ekitaldi desberdinak (4); elkarren oso desberdinak (4); era desberdinak (8); erabat desberdinak (26); erabat desberdinak dira (4); ere desberdinak (23); ere desberdinak dira (8); errealitate desberdinak (7); erritmo desberdinak (4); estilo desberdinak (6); eta desberdinak (21); eta oso desberdinak (4); ezaugarri desberdinak (6); forma desberdinak (7); gai desberdinak (9); gara desberdinak (4); gauza desberdinak (21); guztiak desberdinak (12); guztiak desberdinak dira (4); guztiz desberdinak (12); hain desberdinak (26); hain desberdinak diren (4); helburu desberdinak (6); hizkuntza desberdinak (10); ikusmolde desberdinak (15); ikuspegi desberdinak (8); ikuspuntu desberdinak (6); iritzi desberdinak (28); izen desberdinak (8); jarrera desberdinak (7); kasu desberdinak (4); kultura desberdinak (6); maila desberdinak (8); modu desberdinak (14); molde desberdinak (5); mota desberdinak (29); mota oso desberdinak (4); nahiko desberdinak (4); ondorio desberdinak (5); oso desberdinak (109); oso desberdinak dira (21); oso desberdinak direla (13); oso desberdinak diren (6); oso desberdinak izan (11); oso desberdinak izango (4); oso desberdinak ziren (4); politiko desberdinak (4); sail desberdinak (5); sistema desberdinak (4); talde desberdinak (5); zeharo desberdinak (10); zein desberdinak (8); ziren desberdinak (4)

desberdinei buruzko (5); desberdinei buruzko (5); desberdineko bi (6); desberdineko jendea (4); desberdineko pertsonak (4); egoera desberdinean (4); elkarte desberdinek (4); era desberdinean (10); ezaugarri desberdineko (4); garapen maila desberdineko (6); izaera desberdineko (7); jatorri desberdineko (4); kolore desberdineko (6); maila desberdineko (12); maila desberdinekoak (4); modu desberdinean (23); mota desberdinei (4); mota desberdinei (4); oso desberdinean (5); oso desberdineko (4); oso modu desberdinean (7)

desberdinen arabera (11); desberdinen artean (43); desberdinen arteko (36); desberdinen artetik (4); desberdinen bidez (6); desberdinetako jendea (5); desberdinetakoak dira (7); desberdinetakoak diren (4); era desberdinetako (4); garai desberdinetako (6); herri desberdinen (4); herrialde desberdinetako (7); izen desberdinen (4); kolore desberdinetako (5); kultura desberdinetako (5); lurralde desberdinetako (4); maila desberdinetako (6); maila desberdinetakoak (4); mota desberdinen (10); mota desberdinetako (8); politiko desberdinen (4); sail desberdinetako (4); talde desberdinen (5)

aldi desberdinetan (4); arlo desberdinetan (7); beren urrats desberdinetan (4); desberdinetan ari (5); desberdinetan egin (6); desberdinetan eta (9); egoera desberdinetan (7); era desberdinetan (6); eremu desberdinetan (4); eta desberdinetan (4); eta leku desberdinetan (4); eta modu desberdinetan (4); garai desberdinetan (10); gune desberdinetan (14); herri desberdinetan (8); hiru toki desberdinetan (5); hizkuntza desberdinetan (8); joko desberdinetan (4); leku desberdinetan (16); mail desberdinetan (5); maila desberdinetan (11); modu desberdinetan (20); molde desberdinetan (5); mota desberdinetan (6); multzo desberdinetan (4); neurri desberdinetan (4); oso desberdinetan (9); oso modu desberdinetan (4); sail desberdinetan (13); testuinguru desberdinetan (4); toki desberdinetan (16); urrats desberdinetan (4)

desberdinez osatua (4); desberdinez osatutako (7); era desberdinez (8); ikuspuntu desberdinetatik (6); kolore desberdinez (4); modu desberdinez (5)


desberdindu, desberdin(du), desberdintzen (ETCn 2.152 agerraldi; orobat desbardindu g.er.) 1 da/du ad tasun desberdinak hartu, desberdina izan.

Horren ondoren, segmentuok, ordura arte berdin-petoak, desberdindu egingo dira, eta zeinek bere nortasun berezia hartu.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 60. orr.

Gutxienez, Ipar Euskal Herria Frantziatik desberdindu da, baiezkoa nagusitu baita.  Berria - Harian   2005-05-31

Elementu berekin, unitate berekin, infinituraino aniztu eta desberdindu da mundu bizia eboluzioan zehar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 129. orr.

Messi beste jokalari guztiengandik desberdintzen dela argi dago.  Berria - Kirola   2006-03-10

Zertan desberdinduko da zure PS Casenaverenetik?  Berria - Euskal Herria   2004-11-23

Hizkuntzak dialektoetan desberdintzea. 00ArrI01 19 ¬

Horretan desberdintzen dira krokodiloen amak eta gure amak.  Berria - Kultura   2004-08-31

• 2 du ad desberdintasunak sumatu edo ezarri.

Gauza batzuk berdinak iruditzen zaizkigu beti eta ezin ditugu bizitza osoan desberdindu.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 48. orr.

Jendeak ez baititu desberdintzen ostatuetako eta elkartetako edantegiak, beraz elkarteen barneko biziaz ez baita tuntik jabetzen.  Herria   2004-08-12

Alderdien jokaerak zein denboraren joan-etorriek deuseztasuna noiz estali duten ere bereiztu izan dugu eta horretarako inguruabarrak desberdindu beste batzuen artean, beste horietan abusuak eskatzen baitu, zalantzarik gabe, legeen erantzuna.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 63. orr.

Hizkuntzan, desberdindu egin behar da teorian zer dagoen, eta praktikan zer lortu dugun.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

Cruzek bi heriotza mota desberdintzen ditu: gertukoena eta inpertsonala deiturikoa.  Berria - Gaiak   2004-06-09

Torino desberdindu beharko banu eta bakandu ezagutzen ditudan gainerako hirietatik, ia amaierarik gabeko arkupeak (hogeita bi kilometro) eta oregano-usaina (pizzek eraman ohi duten espezie nagusia) nabarmenduko nituzke hiriaren ezaugarritzat.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 10. orr.

Teknikariak bi arazoak desberdindu nahi izan zituen atzoko lezioan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-21

Zein da, ordea, benetako beharren eta behar faltsuen arteko aldea? nola jakin biak desberdintzen?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 82. orr.

3 desberdin bihurtu.

Biak desberdintzen dituena gauza organiko bat da.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 177. orr.

Kulturak edo legeak bakarrik desberdintzen gaitu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 275. orr.

Heldu dire honat Korsikara doazen bezala edo Bretainiara, ikusteko zein diren gure ohidurak, zerk desberdintzen gaituen bestetarik.  Herria   2001-06-21

4 (era burutua izenondo gisa)

Zelula-desberdintzea ikertu nahi bazen, zelula desberdinduz osaturiko organismoak hartu behar ziren aztergai, beren gihar, nerbio, larru, giltzurrun eta abarrekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 74. orr.

Obozito baten gunearen lekuan, beste bat jartzen da, zelula desberdindu batetik hartua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Eragiketa eta eginkizun oso desberdinduak dituzten antolaketak izaten dira oro har.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 169. orr.

Nazioartean Euskal Herria nazio berezko eta desberdindua dela adieraztea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desberdindu behar (5); desberdindu beharko (3); desberdindu egiten (4); desberdindua dela (5); desberdindua dela adieraztea (4); desberdintzen dira (5); desberdintzen gaituena (3); eta desberdindua (5); eta desberdindua dela (5); hizkuntza desberdintzea (3); zelula desberdindu (3); zelula desberdintzea (4)


desberdindugabe izond desberdindu ez dena.

Tumor horiek sailean transplanta daitezke sagu batetik bestera, eta badaukate beren baitan aukera zabala zelula desberdindu motatan [...], baina bestelako mota bat ere bai, desberdindugabea, enbrioi goiztiarren zelulen antzekoa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 83. orr.


desberdinkeria iz desberdintasuna, gaitzesgarritzat markatua.

Hala ere, eskolak, gero eta gehiago, askotariko gizartearen isla gara, baina askotan diferentziak desberdinkeriak dira, eta eskolak horren aurkako iraultza egin behar du.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Eta «desberdinkerian» eta «maximalismoetan» erortzeko tentazioez ohartarazi zuen.  Berria - Ekonomia   2004-06-01


desberdinketa iz desberdintzea.

Eta biak nahasteko joera baldin badago, horrek esan nahi du desberdinketa fonetikoaren zioa agerian dagoela oraindik, nabarmentzen dela bikote horretan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 200. orr.


desberdinki (orobat desbardinki g.er.) adlag era desberdinean. ik desberdin 4.

Euskarazko kapitulu bakotxa da erdaraz ere agertzen bainan itzulpena izan gabe, desberdinki kondaturik.  Herria   2004-12-16

Adibide gisa, "Platonen ikaslea" eta "Alexandro Handiaren irakaslea" izenek erreferentzia bera dute, Aristoteles, baina desberdinki aurkezten digute erreferentzia hori; esanahi desberdina dute, zentzu desberdina dutelako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.

Hiru ziren orain egongelan: beste biak gazteak ziren, hogeita bost urte ingurukoak, baina desberdinki jantziak ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 211. orr.

Batzuentzat mendia lanbide, bertzeentzat ahusabide, denek inguramena beren gisa zaitzen, zoin desberdinki haatik!  Herria   2005-10-06


desberdinkiro adlag desberdinki.

Eta asea eta gosea hain bidegabe -eta desberdinkiro banatzen dituen merkatu sexualeko arrakastak ere badu, bistan denez, bekatuaren eta atentatuaren kutsu bat... jendeen jende-artearentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.


desberdintasun (982 agerraldi, 98 liburu eta 193 artikulutan; ETCn 12.459 agerraldi; orobat desbardintasun g.er.) 1 izond desberdina denaren nolakotasuna. ik diferentzia.

Hizkuntza mekanismoa (Geneveko maisuaren hitzak errepikatuz), oso-osorik, desberdintasun eta identitateen inguruan gauzatzen da, eta haiek ez dira hauen ordaina baizik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 16. orr.

Gainerakoak -desadostasunak zein desberdintasunak- aurpegian nabarmentzen zitzaizkion, eta, batez ere, arnasa hartzerakoan zeukan sudur-zuloak betetzeko modu erdi etsi erdi haserretuan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 175. orr.

"Hizkuntza da forma bat, ez substantzia bat", desberdintasun edo baliokidetasun negatiboek gauzaturikoa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 19. orr.

Zer desberdintasun zegoen elkarrizketa haren eta, demagun, nire lagun horrek bere amorante batekin izandakoaren artean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 9. orr.

Zerk sortarazi ditu desberdintasun horiek?  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 241. orr.

2 (izenondoekin)

Zein da Ekialdea eta Mendebaldearen arteko desberdintasun nagusia?  Berria - Gaiak   2004-02-25

Ereduon konbinatoriak dakar proteinen aniztasun eta desberdintasun zabala.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 106. orr.

Bada desberdintasun nabarmen bat unibertsitate publikoen eta pribatuen artean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 74. orr.

Haien planteamenduetan baziren desberdintasun nabariak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 220. orr.

Antzekotasun-puntu horiek desberdintasun ohargarri batek, behintzat, orekatzen ditu. Desberdintasun tekniko asko eta sakonak daude bi irudi mota horien artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 215. orr.

Maizegi, nahasi egiten dira desberdintasun biologikoa eta desberdintasun soziala edo kulturala.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 137. orr.

Bourgeoisie eta langile-klasearen arteko desberdintasun ekonomikoa ezabatzeko mehatxua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 327. orr.

Berdintasun politikoak baldintzen desberdintasun muturrekoena desagerrarazi duenean, [...].  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 70. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Baina antzekotasun-puntu horiek nabarmen uzten dituzte desberdintasun-puntu harrigarri batzuk ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 185. orr.

Globalizazio neoliberala gertatzen ari den honetan, herrien arteko desberdintasun egoera itxuraz iraultzen ari dela diote.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 211. orr.

Bi hizkuntzen arteko desberdintasun maila oso bestelakoa izan daiteke, erkatuko diren hizkuntzen arabera.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 235. orr.

Badago beste desberdintasun mota bat, erabatekoa dena: ahaideak ez diren hizkuntzen artean gertatu ohi dena, hain zuzen. Beste desberdintasun kategoriari dagokionez, [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 235. orr.

Zeren hizkuntza erakundeari berez dagokiona baita, hain zuzen, desberdintasun maila bi horien arteko paralelismoari eustea.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 156. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duelarik)

Lan-indarraren ordainketa da munduko espazio ekonomikoaren beste faktore desberdintasun-eragile egiturazko bat.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 143. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lurraren propietateek eransten dituzte, noski, zapore-desberdintasun hauek.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3810. orr.

Edozein hizkuntzatako edozein hots-desberdintasun bereizteko gai jaiotzen gara nonbait.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 105. orr.

Sexu-desberdintasuna eta eskoptofilia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 120. orr.

Argi-fenomenoen denbora-desberdintasunak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 32. orr.

Ez du molekula-desberdintasunak egiten ugaztun bat beste bat ez bezalako.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 144. orr.

Seguru zegoelako nire senarra izango zena semetzat hartuko zuela eta bien artean gizonezkoen arteko konplizitatea sortuko zela, heziketa-desberdintasun guztien gainetik.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 65. orr.

Erkaketa horretan ez ditugu kontuan hartu herrien artean dauden biztanleko errenta desberdintasunak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 141. orr.

Horretaz gain, irizpide desberdintasun nabariak daude ikerketa ebaluatu eta balioztatzeko orduan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 122. orr.

Jarrera-desberdintasun horren adibide hutsal baina, hala ere, esanguratsua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 385. orr.

Izaera-desberdintasun hau gobernu arbitrarioarekiko zuten jarrera desberdinean islatzen zen. Patu desberdintasun hori bidegabekeria hutsa iruditu zait.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 370. orr.

· Hizkuntza sistema bat da: sistema linguistiko bat, ideia desberdintasun sail batez konbinaturiko hots desberdintasun sail bat da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 156. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aniztasun eta desberdintasun (7); artean dagoen desberdintasun (3); artean desberdintasun (11); arteko desberdintasun (44); arteko desberdintasun bakarra (3); arteko desberdintasun bat (4); arteko desberdintasun horiek (3); arteko desberdintasun nagusia (3); badira desberdintasun (3); baina desberdintasun (6); beste desberdintasun (14); beste desberdintasun bat (7); bien arteko desberdintasun (3); da desberdintasun (5); dagoen desberdintasun (3

desberdintasun bakarra (14); desberdintasun bakarra da (3); desberdintasun bat (26); desberdintasun batekin (4); desberdintasun batzuk (4); desberdintasun biologikoa (3); desberdintasun egoera (3); desberdintasun eta (3); desberdintasun fonetikoa (3); desberdintasun foniko (3); desberdintasun garrantzitsu (4); desberdintasun garrantzitsu bat (3); desberdintasun handi (4); desberdintasun handi bat (3); desberdintasun handia (3); desberdintasun handiak (9); desberdintasun handirik (3); desberdintasun hauek (6); desberdintasun honen (3); desberdintasun hori (34); desberdintasun horiek (17); desberdintasun horien (5); desberdintasun horrek (6); desberdintasun horren (5); desberdintasun horri (3); desberdintasun maila (3); desberdintasun nabariak (4); desberdintasun nabariak daude (3); desberdintasun nabarmen (5); desberdintasun nabarmen bat (5); desberdintasun nabarmenak (8); desberdintasun nagusia (6); desberdintasun nagusiak (3); desberdintasun txiki (9)

dira desberdintasun (6); diren desberdintasun (3); eta desberdintasun (24); eta desberdintasun hori (5); gure desberdintasun (3); hizkuntzen arteko desberdintasun (4); horien arteko desberdintasun (3); hots desberdintasun (3); izaera desberdintasun (3); pobreen arteko desberdintasun (3)

artean dagoen desberdintasuna (3); arteko desberdintasuna (65); arteko desberdintasuna adierazten (3); bion arteko desberdintasuna (3); da desberdintasuna (6); dagoen desberdintasuna (3); dator desberdintasuna (3); desberdintasuna aberastasun (3); desberdintasuna adierazten (3); desberdintasuna da (5); desberdintasuna eta (5); desberdintasuna ez (3); eta desberdintasuna (6); ren arteko desberdintasuna (3); zuen desberdintasuna (3)

antzekotasunak eta desberdintasunak (4); artean dauden desberdintasunak (3); arteko desberdintasunak (45); bokalen arteko desberdintasunak (3); dago desberdintasunak (3); dauden desberdintasunak (6); desberdintasunak agerian (5); desberdintasunak agerian geratu (3); desberdintasunak areagotu (5); desberdintasunak areagotu egin (4); desberdintasunak daude (3); desberdintasunak daudela (3); desberdintasunak direla (4); desberdintasunak direla eta (3); desberdintasunak ere (3); desberdintasunak eta (6); desberdintasunak ez (3); desberdintasunak handitu (3); desberdintasunak murriztu (3); desberdintasunak oso (4); desberdintasunak sortzen (5); dira desberdintasunak (5); diren desberdintasunak (4); ditugun desberdintasunak (3); eta desberdintasunak (21); funtsezko desberdintasunak (3); hizkuntza desberdintasunak (3)

aniztasun eta desberdintasunaren (3); aniztasun eta desberdintasunaren (3); arteko desberdintasunaren (5); arteko desberdintasunaren (5); arteko desberdintasunen (5); arteko desberdintasunik (4); da desberdintasunik (3); dago desberdintasunik (4); desberdintasunek ez (3); desberdintasunek gora (3); desberdintasunen gainetik (5); desberdintasunik ez (4); eta desberdintasunaren (7); eta desberdintasunaren (7); ez dago desberdintasunik (3); funtsezko desberdintasunik (4)


desberdintze 1 iz tasun desberdinak hartzea, desberdina izatea. ik desberdinketa.

Horrenbestez, aukera ematen du animalia baten osabidea eta zelulen desberdintzea aztertzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 75. orr.

Ez zegoen garbi ea guneak, arrautzan ehun guztiak sorrarazteko gauza izanik, hartarako zenbait gaitasun galtzen ote zituen desberdintzean zehar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

"Disko imaginal" direlakoen desberdintzea ikertzen ari zen Hardon.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 55. orr.

Beste ezaugarri batez -adibidez, b, c, d eta abarrez- ordezka daitekeen a hizkuntza ezaugarria izanez gero, ordezkaketak ekarriko duen desberdintzea hiru eratara gerta daiteke: [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 240. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nola hasten da eta taxutzen mota guztietako forma dialektalak agertaraziko dituen desberdintze prozesua?  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 243. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lurralde bakartuetako hizkuntza desberdintzeak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 253. orr.

Segmentu horien baitan burutzen da zelula-desberdintzea, bide zehatz-zehatzez.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 62. orr.

· Organismo konplexuei -sexu bidezko ugalketaz baliatzen direnei- dagokienez, luzaroan ebazteke egon da guneak eta zitoplasmak zer parte duten bakoitzak zelula-desberdintze fenomenoetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.


desbertebratu, desbertebra, desbertebratzen du ad desegituratu.

Enpresariek eta admnistrazioek terrenoa irabazi dute, langileria subjektu bezala desbertebratuz eta horren ondorioak agerikoak dira: prekarietatea, azpikontratazioa, diskriminazioa, autonomoen egoera...  Berria - Ekonomia   2004-05-16


desbestelakotu, desbestelako, desbestelakotzen du ad ez-bestelako bihurtu, berdindu.

Edonola ere, bestelakoak beti izan du ospe gaiztoa, gehienak berehala ahalegintzen dira hura desbestelakotu eta berdintzen, lurperatuz baizik ez bada ere.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 104. orr.


desbiazio iz desbideratzea.

Lehen aulki lerroaren eta azkenaren artean, bi dezibelio baino gutxiagoko soinu desbiazioa zegoen.  Berria - Kultura   2004-01-06


desbidatu, desbida, desbidatzen (orobat desbiratu) du ad desbideratu.

Suak irabazi egin baitzuen eta bazterrak mihizka erre baitzituen, eguzkiaren zaldien indar sutsuak Faetonta desbidatu eta eter osoan eta lur guztietan zehar arrastatu zuenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 331. orr.

Nor da abrekeria hori asmatu duena? badakigu orai hemeretzi gizonek desbiratu dituztela lau hegazkinak, biga Boston-etik joanak, bat New-York-etik, azkena Washington-etik.  Herria   2001-09-20


desbide iz okerreko bidea.

Eta formak beren bidetik ateratzen ziren, koloreak beren ubidetik, baina, halarik ere, guztia ez zen nahastekamendu huts eta desbide.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 438. orr.

Astoa han zetzan leher egina eta zopiloteek, asebetearen ostean inguruko zuhaitzetan kokaturik, disekatuak ziruditen; gu berriro abiatu ginen gure desbidean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 79. orr.

Ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 217. orr.

Horra, bada: gezurrezko beitaz duzu egiaren zamo bapoa arrantzatuko; halaxe baititugu jende zuhur burutsuok, inguru-setioz eta soslai-erasoz, desbidez xuxen asmatzen bideak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 72. orr.

· Zeren naturak andere gisan gobernatzen baitu, eta bere desbideagatik gaude historiara, historia pentsagaitzera zabalik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 11. orr.


desbidealatze ik desbideratze.

desbideraezin izond ezin desbideratuzkoa.

Jedediah Buxtonen kalkulu eskergek etengabe egiten zuten aurrera beren martxa finko eta desbideraezinean, eta, hartarako, ez zeukan eguneroko bizimodua alde batera utzi beharrik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 221. orr.


desbideraketa (33 agerraldi, 9 liburu eta 10 artikulutan; ETCn 348 agerraldi) 1 iz desbideratzea. ik desbiderapen.

2005ean pentsio guztiak gutxienez %3,5 haziko direla baieztatu zuen: «%2 inflazioari dagokio eta %1,5 prezioen desbideraketei».  Berria - Ekonomia   2004-12-16

Legeek euren eskuetan dagoen oro egiten dute ezkontzetan desbideraketa eta gaitzespenak saihesteko, horiek konponezinak baitaitezke.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 69. orr.

Zientziaren bidearen bitartez, behin urratu ondoren inoiz ixten ez den eta desbideraketarik baimentzen ez duen bide bakarraren bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 282. orr.

Gobernu mota bakoitzaren argiak eta itzalak, bai eta desbideraketak, hots, Tirania, Oligarkia eta Demagogia eztabaidatu ondoan, hiru eredu nagusien batuketaren hautua egiten zuen Zizeronek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 23. orr.

Positibotasunen, jakitearen, irudi epistemologikoen eta zientzien artean agerrarazi nahi da ezberdintasunen joko osoa, harremanena, desbideraketena, desdoitzeena, independentziena, autonomiena, eta nola artikulatzen diren elkarren artean euren historikotasun bereziak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 216. orr.

Egia eta errakuntza, eta beraz, baita itxura ere errakuntzarantz doan desbideraketa gisa, judizioetan soilik aurki daitezke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 139. orr.

2 (izenondoekin)

Obrarentzat aurreikusitako gastua hasierako 26,5 milioi euroetatik 38,7 milioira pasatzea ez da «desbideraketa nabarmena», proiektuak izan ziten aldaketak aintzat hartuta.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

Berunen desbideraketa txiki batek hil egingo luke pazientea, elektrokuzioz, txerri bat bezala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.

Azkenean ameskeriek hartuko dute errealitatearen lekua, eta desbideraketa desonestuek gozamen jatorrena.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Funtsen desbideraketa salaketak.  Berria - Mundua   2004-06-30

Kriminalitatea bera -"monomania gizahiltzaile" ospetsuen ondotik- desbideraketa modu bat bihurtzen da, nola edo hala zoramenarekin lotua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 50. orr.

Ia egunero, ia sistematikoki, burutzen ari nintzen irakurketak bazuen maiz bere ezinbestezko desbideraketa tasa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 138. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Herrilan eta Garraio diputatuak onartu zuen «diru-desbideraketa» izan dela: Aldundiak hasieran jakinarazi zuen 122 milioi euroko kostua izango zuela, eta, atzo, berriz, diru-atala 133ra helduko dela aitortu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-16

Ustelkeria, diru desbideraketak, eroskeria...  Berria - Mundua   2004-06-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diru desbideraketa (3)


desbiderapen (16 agerraldi, 4 liburutan; ETCn 128 agerraldi) iz desbideratzea. ik desbideraketa.

Desbiderapen bakanak zentsura bidez gaindi daitezke, eta beren kausak kritikaren bidez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 248. orr.

Autismoaren gaiak ontologiaren galderarik sakonenak ukitzen ditu, desbiderapen errotikakoa inplikatzen baitu garunaren eta gogamenaren garapenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 241. orr.

Bere helburura iritsi balitz bezala, uler bedi esanahi arruntean, hau da, bidaiaren bukaera, desbiderapen ontologikorik gabe, bidaiariek esaten dutena, alegia.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 122. orr.


desbiderarazi, desbideraraz, debiderarazten du ad desbideratzera behartu, bidea aldarazi edo galarazi.

Musikaren esanahi sakona agindu saihetsezin bat iruditzen zitzaion, bere bidetik desbiderarazi eta bere baitan zerbait hausteko modukoa.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 62. orr.

Komando batek ontzia erabiliz Israelen aurkako erasoa jo nahi zuen, baina eskifaiak horri uko egin zionean, ontzia desbiderarazi eta 50 preso palestinar askatzeko exijitu zuten.  Berria - Mundua   2004-03-11

Janzkera aproposa graziarik gutxien zuen gorputz alderditik begiradak desbiderarazteko [...] bular tenteak eta aldaka sendo eta biribilek berehala erakartzen baitzuten ingurukoen soa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 240. orr.

Pantaila hondoko irudia aldatu eta gero, jokoaren bila hasten da jokoak gordetzen dituen karpetan, baina ñirñir batek postarantz desbiderarazten dizkio begiak: mezuak dauzka.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 168. orr.

Eta hantxe segituko zuen begiz begi mezulariaren itzalari kosk eta kosk, Mariak [...] ukondokada bat eman ez balio, begien gezia desbideraraziz, eta karrikan gora zetozen musikariak hatz luzeaz erakutsi izan ez balizkio.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 142. orr.


desbideratu, desbidera, desbideratzen 1 da ad bidetik atera; bidea aldatu.

Suhiltzaileen kamioi bat kale-kantoira iritsi eta orroka desbideratu zen, gorri eta dirdaitsu, kea zeriola.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 110. orr.

Bi zaldi beltzek tiratutako kotxe beltz distiratsu bat [...] ziztuan kale-kantoira iritsita desbideratu egin zen beste kale batean barrena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 96. orr.

Comalarantz zuzendu zuen pausoa, bidetik desbideratu gabe.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 139. orr.

Errepidetik desbideratu eta landabide bat hartuta itsasertzetik gertu zegoen taberna batera joan zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 260. orr.

Desbideratu egin da antzinako bidetik, sekula ibili gabeko bideetan ibiltzeko.  Elizen arteko biblia   Jr 18,15

Bere ibilbidetik desbideratu eta Bordeleraino iritsi zen, arazo teknikoen aitzakia erabiliz.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 241. orr.

Don Pedrok zehaztasunez adierazi zion zein bidegurutzetan desbideratu zen Bernardino.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

Ez zaitez desbidera ez eskuin, ez ezkerretara.  Elizen arteko biblia   EsZ 4,27

Harriz inguraturiko putzu hartara desbideratzen zen ibaiko uraren parte bat, gero handik erriberako lantegietara eramateko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 89. orr.

Nik neure mandatua egin behar nuen, inora desbideratu gabe.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 29. orr.

Harry bizkor goratu zen, baina haizeagatik erratza desbideratu egiten zitzaion pixka bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 145. orr.

Orduantxe, zaldizko bat atera zitzaien bidera, eta segizioa desbideratu egin zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 76. orr.

Ardi galduaren bila joango naiz, desbideraturik dabilena artalderatuko, hautsia duenari hanka lotuko, gaixoa indartu egingo dut.  Elizen arteko biblia   Ez 34,16

Bide hura ez da desbideratzen Permeraino, eta Jelabuga, Menzelinsk, Birsk, Zlatust herrietan zehar pasatzen da Europatik irten aurretik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 121. orr.

2 irud/hed

Guztiz desbideratu ziren bide okerretik, piztiarik higuingarri eta mesprezagarrienak jainkotzat hartuz.  Elizen arteko biblia   Jkd 12,24

Baina gehiegi desbideratu naiz kontatu nahi nuenetik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 245. orr.

Nire nerabezaroko irakurketen kontuak desbideratu egin nau nekarren haritik baina ez urrutiratu inguruan eta azken urte hauetan tamalez ikusi dudanetik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 88. orr.

Ez naiz, ez, egiatik desbideratuko.  Elizen arteko biblia   Jkd 6,22

Lasaitasuna hartu zuen Norak, hizketa-gaia desbideratu egiten zela ikusirik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 93. orr.

Emakumeen arreta lanetik oihuengana desbideratu zen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 268. orr.

Honek berak adierazten du berriz ere hitzak noraino dauden ideologikoki desbideratuak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 211. orr.

Laguntza publikoak unibertsitate pribatura desbideratu dira.  Berria - Kultura   2004-07-18

Zerga horren ondorioz, dolarretako finantzaketa-eskaria Estatu Batuetako merkatuetatik euromerkatuetara desbideratu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 87. orr.

Noizbait, ordea, gauzak desbideratzen hasi ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 66. orr.

• 3 du ad bidetik aterarazi.

Madarikatua itsua desbideratzen duena!  Elizen arteko biblia   Dt 27,18

Hesitu zuten bide zaharra, desbideratu zituzten oinezkoak, eta hasi ziren eskailerako maila zaharrak kentzen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 57. orr.

Errepide bat egiten ari dira inguru horretan, eta ondorioz, ibaia desbideratu behar izan dute.  Berria - Gaiak   2004-06-05

Zintzoak bidea erakusten dio lagun hurkoari, gaiztoak desbideratu egiten du.  Elizen arteko biblia   EsZ 12,26

Hark agindu bezala bota zituzten lantzak ezkongaiek, baina Ateneak denak desbideratu zituen, edo zutabe batera, edo hormara.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 170. orr.

Artalde galdua zen nire herria, bere artzainek desbideratua.  Elizen arteko biblia   Jr 50,6

Nehork ez du serioski sinetsiko Parisera joan behar den hegazkin hori Tripoli edo Damaseko aireportuetara desbideratu nahi zenukeela.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 30. orr.

Ezpata desbideratu zuen bere burua babesteko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 196. orr.

Gizakiek geografia zuzendu nahi izaten dute mendiak zulatuz eta ibaiak desbideratuz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 20. orr.

Lantzean behin, elkarrizketatik belarria desbideratu eta goiko pisura lerratzen nuen, nahi gabe.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 192. orr.

Gero begirada desbideratu eta begiratu azkar bat eman zion bulegoari-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 13. orr.

Ikuskizun desatsegin hartatik begiak desbideratuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 223. orr.

4 irud/hed

Zenbakia markatu orduko konturatu zen zentralean hartuko ziotela telefonoa; handik bere departamentura desbideratuko zutela deia eta, azkenik, azpi-departamentura.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 133. orr.

Parmatour operadore turistikoaren arduradun gisa dirua desbideratu izana leporatzen diote.  Berria - Ekonomia   2004-03-09

Gurasoen sineskeria berberek desbideratu dituzte judatarrak.  Elizen arteko biblia   Am 2,4

Asko dira beren burutazioek desbideratuak, irudipen maltzurrek okertu dizkiete gogoetak.  Elizen arteko biblia   Si 3,24

Dena den, horrela arazoa desbideratu beste ezer ez dugu egiten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 236. orr.

Eta orain biblia xaxtar hori ateratzen duk atentzioa desbideratzeko...  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 135. orr.

Erdi kantuan hasi zen gero, gaia desbideratu nahirik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 43. orr.

Erraiten ziguten ezen arimak bideratu behar zuela gorputzak desbideratua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 384. orr.

5 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Adiskidetasuna beste zerbait duk, noski, ez dik zerikusirik sexu bereko pertsonekiko sentitzen den erakarpen desbideratu hori asetzeko grinarekin.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 119. orr.

Bihotz desbideratua damuaren baitara ekartzen duena.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 79. orr.

Zein munta handikoa zen bekatari desbideratuen salatzea.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 432. orr.

Testu neutro bat eta 98 bide-uzte, 98 urrats desbideratu.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 7. orr.

Bestela jokatzen zenuen zuk [...] desbideratuak zuzentzea nahi baitzenuen eta ez galtzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 390. orr.

Desbideratuen aurka aholkuz eta etsenpluz, ez zigorrez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 616. orr.

Koadroari dagokionez, Pascal Bonitzerrek deskoadratzea deitu duena da, koadratze desbideratua, alegia, koadratze gisa markatua eta koadratze hori automatikoki begiradarekin berdintzetik urruntzen ahalegintzen dena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 149. orr.

Desbideratze handiegia, jo eskuinerantz.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arreta desbideratu (7); arreta desbideratu nahi (3); bat desbideratu (7); batzuk desbideratu (3); begirada desbideratu (4); begirada desbideratu zuen (3); desbideratu behar (10); desbideratu behar izan (5); desbideratu den (3); desbideratu dira (3); desbideratu du (4); desbideratu egin (21); desbideratu egin da (4); desbideratu egin zen (4); desbideratu egin zuten (3); desbideratu egiten (9); desbideratu eta (21); desbideratu gabe (6); desbideratu izana (3); desbideratu nahi (12); desbideratu nahi izan (3); desbideratu omen (3); desbideratu zen (11); desbideratu zituen (5); desbideratu zituzten (4); desbideratu zuen (17); desbideratu zuten (6); dirua desbideratu (8); dolar desbideratu (4); edo desbideratu (6); ere desbideratu (3); ezkerrez desbideratu (3); eztabaida desbideratu (3); gaia desbideratu (4); milioi dolar desbideratu (4)

arreta desbideratzea (4); arreta desbideratzeko (4); atentzioa desbideratzeko (4); desbideratzea eta (4); desbideratzeko eta (4); desbideratzen ari (9); desbideratzen ari dira (3); desbideratzen dira (3); desbideratzen zuen (3); dirua desbideratzea (4); ez desbideratzeko (3); pribatura desbideratzen (4); pribatura desbideratzen ari (4)


desbideratzaile izond desbideratzen duena.

Erregulartasuna ez zaio hemen kontrajartzen enuntziatu desbideratzailea (ez-ohikoa, profetikoa, berandutzailea, jeniala edo patologikoa) ezaugarrituko lukeen irregulartasunari iritzi arruntaren ertzetan edo ohikoagoak diren testuetan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 165. orr.

[Esaldi] ustekabekoa, harrigarria, logikoki aurretik jakin ezin dena, estiloaren aldetik desbideratzailea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 195. orr.


desbideratze (orobat desbidealatze g.er.) 1 iz bidetik ateratzea; bidea aldatzea.

Desbideratze handiegia, jo eskuinerantz.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 44. orr.

Donibane Garaziren desbideratze proiektuaz arranguraturik, herritar multxo batek elkarte berri bat sortu du: Uharte Bizirik.  Herria   2003-01-28

Funtsean, Ebro ibaiaren desbideratze planoan sartzen da egitasmo hau.  Herria   2003-06-26

2 irud/hed

Errenten nazioarteko desbideratzeak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 136. orr.

Uste dugu antiautonomismoa ezker abertzalearentzat arrotza dela, eta desbideratze baten ondorioa dela.  Berria - Euskal Herria   2004-03-27

Egiatiko desbideratze hau ere ez litzateke eguzkia suz egina dela edo ortzia hemisferio bat dela edo gisa bereko gauzak sinetsiko lituzkeenaren parekoa.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 96. orr.

Ez da lehen aldia holako desbidealatze bat agitzen zaiola eüskal hiztegiari.  Herria   2005-02-17

Ekialdeko bideak Jesusen dotrineko sorburu berora zeraman, hasierako argitasun hutsera, iturri emankorrera; baina, aldi berean gehiegikeria astzetikoetara, azalpen gordinetara, desbideratze arriskutsuetara.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 276. orr.

Klase nagusiaren ideologiak ezartzen eta inposatzen ditu normala eta desbideratze sexuala zer den dioten irizpideak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Imajina, beraz, Unamuno-ren "desbideratze afrikanistek" zer grazia egingo zioten: Espainia, ez Europa, baina Afrika dela, edo afrikartu egin behar duela, eta antzekoak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 193. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Donibane Garaziren desbideratze proiektuaz arranguraturik, herritar multxo batek elkarte berri bat sortu du: Uharte Bizirik.  Herria   2003-01-28

Funtsean, Ebro ibaiaren desbideratze planean sartzen da egitasmo hau.  Herria   2003-06-26

Desbideratze kasu haluzinagarrienak gertatu ohi dira sistema autoritarioenak bideratzen diren herrietan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 81. orr.

3 desbideratze tipiko (estatistikan)

Langile batek, egunero, goizeko 08:00etan pizten badu bulegoko ordenagailua, nahikoa dugu desbideratze tipikoa zein den kalkulatzea, portaera legitimoak eta subertsiboak bereizteko.  Berria - Gaiak   2004-11-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desbideratze sexuala (3)


desbiderazio iz desbideratzea.

Izpi horiek, milimetro baten mila milioireneko desbiderazioa antzemateko gai direla diote adituek.  Berria - Gaiak   2004-06-25

Protoi baten zabalerako desbiderazioak antzemateko gai dira.  Berria - Gaiak   2004-06-25


desbiderkatzaile iz biderkaketa bat batuketa bihurtzen duena.

Desbiderkatzaile baten modura aritzen da logaritmoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 410. orr.


desbiktimazio iz

Fernandezek adierazi zuenez, «desbiktimizazioa bultzatu behar da».  Berria - Euskal Herria   2004-06-09


desbiratu ik desbidatu.

desbirgatu, desbirga, desbirgatzen du ad birjintasuna kendu.

Noski, banekien nork desbirgatu ninduen, baina hari ez nion sekula kontatuko, nahi zuen bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 89. orr.


desbisatu, desbisa, desbisatzen du ad

Eguna 4La auto motor zatien bisatzen eta desbisatzen pasatu ondoan, ateratzen imajinatzen nuen gizona.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 62. orr.


desbista ik desbixta.

desbistatu, desbista, desbistatzen du ad itxuratxartu, itsusitu.

Ur hegiko etxe berriak ez direnetz goraxko izanen eta ez ote duten beraz ingurumena desbistatuko.  Herria   2005-06-02


desbixta (orobat desbista) iz ipar itxura txarra.

Eskerrak noizean behin Etxebarriaren koadroek asperdura, kolore saturazio eta desbistatik ateratzen gaituen.  Berria - Kultura   2004-05-14

Larre hautetsiak erran du damugarri zaukala postako etxearen itxura hitsak Hazparneko plazari emaiten dion desbixta.  Herria   2004-11-25

Xendra hortarik ibiltzen bazirezte, aspaldi ohartuak zirezte ere komun hauen desbixtari.  Herria   2005-01-13


desblokatu ik desblokeatu.

desblokatze ik desblokeatze.

desblokeatu, desblokea, desblokeatzen (ETCn 866 agerraldi; orobat desblokatu ETCn 36 agerraldi) du ad prozesu edo jarduera bat normal gauzatzeko eragozpenak kendu.

Ez aurrera, ez atzera zegoen legea desblokeatzea lortu dute.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Bake prozesua desblokeatzeko aukera ikusten du Londresek.  Berria - Mundua   2004-06-22

Krisia egunotan desblokeatuko dela espero dute Blairrek eta Ahernek.  Berria - Mundua   2004-11-25

Negoziazioak desblokeatuta eta borondateak bateratuta, ekaina erdialdea baino lehen Europako Konstituzioaren gaineko akordioa lortzeko konpromisoa hartu dute.  Berria - Mundua   2004-03-27

Metalaren negoziazioak desblokeatzeko eskatu du CCOOk Bitan zatitutako gizartea da, eta zaila da egoera hori desblokeatzen.  Berria - Ekonomia   2004-06-19

Lamahi eta Kohalpur hiriak lotzen dituen errepidea desblokeatzera zihoazen poliziei eraso egin ondoren.  Berria - Mundua   2004-11-19

Bizkarrezurraren inguruko giharrak laxatu ditugu, ornoak urrundu ditugu, eta artrosi motaren bat baldin badago artikulazioetan, hori ere desblokeatu dugu.  Berria - Gaiak   2006-03-02

Ugalde hil ondoren desblokeatu zituen kontuak.  Berria - Harian   2005-03-19

Hala, hiru urtetan, 20.000 milioiko kredituak desblokeatzera gonbidatu zituzten bankuak, lehentasunezko hamabost herrialderen alde Lantegia zutik atxikitzeko erreserba fondoko dirua desbloka dezan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 154. orr.


desblokeo iz desblokeatzea.

Legebiltzarrak auziaren desblokeoan izan dezakeen egitekoa nabarmendu du [...] Araba Buru Batzarreko lehendakariak.  Berria - Harian   2005-08-05

Kennametal Ibericako enpresako langileek mugagabeko greba bati ekingo diote gaur, lan hitzarmenaren desblokeoa exijitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-03-09

ELA eta LABeko merkataritzako 30 ordezkarik elkarretaratzea egin zuten atzo Donostian, Merkataritza Federazioaren egoitzaren aurrean, Gipuzkoako metalaren, ehunaren eta larruaren sektoreetako negoziazio kolektiboen desblokeoa exijitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-04-08


desdantzari izond

Bada, oso itxura desdantzaria zuten, bat-batean algara bat entzun zenean publikoaren artean.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 284. orr.


desditxa (orobat destitxa) iz zoritxarra, zorigaitza.

Malurak eta desditxak jorik. Han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 457. orr.

Ala, nire desditxak baino gehiago, nik eragin nituenak interesatzen zitzaizkien?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 185. orr.

Bateko etsitze, besteko etsi-behar, etsipen eta destitxa!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 49. orr.


desdoblamendu iz erdibitzea.

-Nork daki, Jector, agian bai, desdoblamendua edo whatever, zerbaitetan sinesten hasi beharko dut berrogei urteetatik aurrera.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 33. orr.

Otsagabia txostena, «desdoblamenduaz» teorizatzen duen agiria, KASen jatorriarekin lotzeak historiaren «ezezagutza nabarmena» erakusten duela esan zuen Alegriak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07


desdoitu, desdoi, desdoitzen da ad desegokitu.

Atalase hauen banaketa, batera gerta daitezkeenak, batzuk besteen mendeko izan daitezkeenak edo denboran desdoituak egon daitezkeenak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 217. orr.


desdoitze iz desegokitzea.

Horrela, haustura arkeologikoen azterketak helburutzat du finkatzea, hainbeste aldaketa ezberdinen artean, hierarkiak, osagarritasunak, bat etortzeak eta desdoitzeak: laburbilduz, jarraitasun-ezen sakabanaketa deskribatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 199. orr.

Kontraesana, ostentzen den edo ostendua den batasun baten irudipena da: berak kontzientearen eta inkontzientearen, pentsamenduaren eta testuaren, idealtasunaren eta adierazpenaren gorputz kontingentearen arteko desdoitzean du lekua, beste inon ez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 171. orr.


desdontzeilatu, desdontzeila, desdontzeilatzen du ad birjintasuna kendu.

Galaia jaiki eta trebe da jantzi, haren bisitako; dontzeila zena horra desdontzeilatu sekula santako.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 170. orr.


desdramatizatu, desdramatiza, desdramatizatzen du ad dramatismoa kendu.

Egia da hildakoak, espetxeratuak eta abar izanik tartean, zaila dela umorea erabiltzea, baina hala ere uste dut badagoela desdramatizatu beharra, geure buruari barre pixka bat egin eta gauzei ironia handiagoz begiratu beharra.  Berria - Kultura   2004-04-16

Edozein arazo larriren aurrean gauzak ongi aztertu eta gero egoera larri hura desdramatizatu egin behar zela.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 195. orr.

Orain Gobernuak, literatoak, politiko arrazoizkoak, Aita Santua bera, problemak "desdramatizatzen" eta jendea lasaitzen ahalegintzen dira, estabilitatean eta orekan gaudela konbentzituta bizi behar dugu denok.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 212. orr.


deseatu ik desiatu.

desegigo iz gudu edo borrokaldi batean porrot egitea.

Errusia saiatu zen erabateko eragina zertzen Serbiaren gain, hau onik atera berria zuelarik turkiar armaden eskuetan jasan zezakeen desegigotik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 184. orr.

Ez dakizue zer den desegigoa, hartan etsimena aurkitu behar duzuela uste baduzue.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 117. orr.


desegile 1 izond/iz desegiten duena.

Jakin ezazu bada Don Kijote Mantxako adoretsua naizela, kaIte okerren desegilea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 27. orr.

Zure berregileak bizkorragoak izan bitez desegileak baino; urruti zuregandik hondatzaileak!  Elizen arteko biblia   Is 49,17

Hitz horien [...] aparteko grazia sano hori beste iturri batetik dator, beheragoko maila batetik, hau da, barrenagotik: erdara (eta kultura) gutxiko jende argiaren mintzotik; hizkuntzaren egile bezainbat desegile direnen ganbara ezin hustuzkotik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 294. orr.

2 (hitz elkartuetan, elkarketak izenongo balioa duela)

Oraingo mito-desegile horien beharrik ez dugu izan demokrazia horren erlatibismoa erreparatzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 217. orr.


desegin, desegiten 1 du ad (zerbait) egina izan aurretik zegoen era edo itxurara bihurtu, suntsitu, deuseztatu. (pertsonak eta kidekoak)

Gurasoen ustez, azido sulfurikoan desegin zuten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 122. orr.

Errege indartsu batek erraz-erraz [...] desegin ditzake bere handinahiaren aurka dauden etsaiak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 133. orr.

Desegin ditzagun fedegabeak, gu geu fedegabetzatz har ez gaitzatzen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Jentilak deseginak gertatu ziren eta lautadara egin zuten ihes.  Elizen arteko biblia   1 M 4,14

Delitu batzuek bat-batean desegiten dute gizartea edota honen ordezkariak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 41. orr.

Ezta obus puska batek aurpegia desegin dion eta horrenbestez bizitza osorako emakume bati zirrara eragiteari uko egin dion lagun horri ere.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 116. orr.

Orain ere, bada, desegin ezazu aurrean dugun gudaroste hori.  Elizen arteko biblia   1 M 7,42

Poliziak turisten autoetan lapurtzen espezializatutako talde antolatua desegin du.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 379. orr.

· irud Hainbeste saltsa eta kontutan nengoen sartua, desegina nengoen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 133. orr.

Bezeroek deseginak dituzte begitarteak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 49. orr.

2 (gauzak)

Harresiak deuseztu eta desegin zizkietela eta jauregiaren bi muturretan zeuden defentsarako dorreak porrokatu eta eraitsi.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 19. orr.

Deseginak gertatu ziren ontziak, ur handietarantz abiatu baino lehen.  Elizen arteko biblia   2 Kro 20,37

Azkenik, makina guztia suzko jaurtikiekin eta balezta-tiroekin desegin zuten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5290. orr.

Esnatu zenean, ohe gainean eraiki zuen txorimaloa haserre desegin eta itsuaren mozorroa hautatu zuen berriro.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 177. orr.

Bota egingo dituzue aldareak, zutarri sakratuak apurtu, zutoinak erre, jainko-irudiak desegin.  Elizen arteko biblia   Dt 12,3

Tenpluan prostituzio sakraturako erabili ohi ziren gelak ere desegin zituen.  Elizen arteko biblia   2 Erg 23,7

Hindu buruberoek, 1992ko abenduan, Ayodhyako Babri mezkita desegin zuten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 185. orr.

Betelen zegoen kultu-lekuko aldarea ere desegin zuen Josiasek.  Elizen arteko biblia   2 Erg 23,15

Gero irudia belzten da poliki-poliki, eta gero desegiten da, dena hauts.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 36. orr.

Kuxin zaharra piltzarretan desegin zen, kirurgia estetikoak birrindutako azal zahar bat balitz bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 360. orr.

Janarian hartzen diren proteinak beren osagai aminoazidoetan desegiten dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 188. orr.

Papertto zuria zabaldu zuen, erdiko tolesdura desegin gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.

Berehalaxe desegin zitzaion infekzio-gunea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 453. orr.

Izan ere, radioak erradiaktibitatea eman eta masa galtzean, materia sortu edo desegin zitekeelako tesia zalantzan jartzen zuen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 300. orr.

Gorputzeko zelula eta molekula bakoitza etengabeko aldaketa-prozesuan dagoela, desegin eta berregin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 202. orr.

Orrazkera di-da batean desegin zitzaion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 234. orr.

Bere hitzak airean desegiten ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 192. orr.

3 (gauzak; irud)

Maletak desegin ondoren berriro ere hoteleko tabernan elkartu ginenean, [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 352. orr.

Ohea desegin zuten, maindireak zintzilik zeuden, urreak hutsuneak egiten zituen bien arteko bururdian, grinaz beroturiko buru batzuk iraulka ibili izan balira bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 83. orr.

Ederrak trebeki desegin zion zinta.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 82. orr.

Santurtzitik Gdanskerako bidaia hartan behelainoak tapatu zuen zerua, borratu zituen buiak eta desegin zuen itsasoa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 154. orr.

4 (gauza abstraktuak)

Inperioa desegin zenean, aita santuaren ondoan aurkitu zuen babes.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 185. orr.

Sanz-Guillaume hiltzen delarik, 1032an, Gaskoiniako printzipatua desegiten da.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 27. orr.

Herri-finantzek desegin egiten dute merkataritza beren bidegabeekin, mutirikeriekin, gehiegizko zergekin. Horretarako produkzio-bideen jabego pribatua desegin behar da nahitaez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 18. orr.

Eraldaketa-prozesua kultura bat desegin eta beste molde batean berregitea da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

Ondorio txarra eragotziko da, kausa eragilea desegin gabe.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 37. orr.

Denboraren errotarriak ezin zuen atxikimendu hura desegin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 143. orr.

Beraz, neba-arreben arteko ezkontza besterik gabe desegina gelditu zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 62. orr.

Zama astun bat desegin eta joan zitzaion bihotzetik.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 133. orr.

Ordu arteko zalantza izpia, Teresak esandakoa gezurra ote zen, desegina zegoen betiko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 160. orr.

Bestek egindako lana desegitea, hori duk nire lana.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 18. orr.

Ziurtasun morala, estu hartuta, probabilitate bat besterik ez dela pentsatzen duenari, desegin egingo zaio paradoxa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 50. orr.

Oso gutxik, irizpide orokorretan oinarrituta, desegin dituzte mendez mende pilatutako hutsegiteak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 28. orr.

Zezenen eta akerren odolak ez baititzake bekatuak desegin.  Elizen arteko biblia   Heb 10,4

Deusek desegin ez lezakeen bizitza betierekoaren sinbolo da lizarra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 244. orr.

Jakizu, nik ere bihotzaren barru-barruan desegin ezineko moduan ezarria daukadala zure oroitzapena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1204. orr.

Behin egindakoa ezin dugunez desegin, barkamenaren botere miragarri hori beste ordena bati dagokio.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 108. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Hildakoak, zaurituak, familia deseginak, hondamendia,... hori da gerrak utzi zuena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 69. orr.

Ohe desegin baten irudia zegoen bere buruan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 102. orr.

Ohe deseginaren erliebea aztertzea aski izango zuen Monika bakarrik edo norbaitekin lo egina zen jakiteko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 98. orr.

Itsasontzi hauetarik haratago, dorre zahar desegina, el otro Pasage esaten dioten etxe multzoa, eta mendi baten gailur hirukoitza.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 117. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderdia desegin (5); armada desegin (3); asko desegin (3); auzitegi nazionala desegin (3); azkar desegin (3); bat desegin (24); bat desegin du (5); bat desegin dute (4); bat desegin zuen (3); batean desegin (4); batek desegin (3); batetik bestera desegin (3); bera desegin (4); berehala desegin (4); bestera desegin (3); bezala desegin (3); da desegin (5); dena desegin (4)

desegin arte (9); desegin aurretik (4); desegin baino (4); desegin baitzen (3); desegin behar (28); desegin behar dira (4); desegin behar zuela (3); desegin beharko (5); desegin beharra (4); desegin beharreko (3); desegin berria (3); desegin da (15); desegin daitezen (3); desegin dela (3); desegin dira (5); desegin dituzte (4); desegin du (15); desegin dute (16); desegin edo (7); desegin egin (32); desegin egin behar (3); desegin egin zen (11); desegin egin zuen (7); desegin egingo (13); desegin egingo da (5); desegin egiten (32); desegin egiten da (6); desegin egiten dela (3); desegin egiten dira (3); desegin egiten dute (3); desegin egiten zen (4); desegin eta (89); desegin eta berregin (3); desegin eta beste (5); desegin eta gero (3); desegin ez (8); desegin gabe (17); desegin nahi (21); desegin nahi izan (3); desegin ondoren (16); desegin zela (5); desegin zen (49); desegin zen arte (6); desegin zenean (8); desegin zenetik (10); desegin zezaten (5); desegin zioten (3); desegin ziren (4); desegin zituen (18); desegin zituzten (5); desegin zitzaidan (4); desegin zitzaion (3); desegin zuela (3); desegin zuen (35); desegin zuena (3); desegin zuten (19)

edo desegin (9); egin eta desegin (8); elkartea desegin (3); erabat desegin (9); ere desegin (7); eta desegin (33); eta desegin egiten (8); eta gobernua desegin (3); etxea desegin (3); ez da desegin (4); ez desegin (5); ezkontza desegin (3); familia desegin (3); gabe desegin (3); gobernua desegin (8); gobernua desegin eta (3); gutxira desegin (3); guztia desegin (7); guztiak desegin (10); hau desegin (3); hori desegin (7); hura desegin (11); hura desegin zuen (3); inperioa desegin (3); ituna desegin (3); izar desegin (4); izar desegin eta (4); legebiltzarra desegin (3); maletak desegin (3); manifestazioa desegin (3); nazionala desegin (6); nola desegin (7); ohea desegin (4); orduko desegin (3); postura desegin (3); postura desegin dute (3); santutegia desegin (3); sare bat desegin (8); sarea desegin (10); talde bat desegin (4); talde hori desegin (3); taldea desegin (23); taldea desegin egin (3); taldea desegin eta (3); taldea desegin zen (4); zaharrak desegin (3)

desegina da (3); desegina eta (4); desegina izan (6); desegina izan zen (3); desegina izango (3); desegina zegoen (4); desegina zen (4); deseginak dira (4); deseginak gertatu (3); deseginak zituen (4); deseginda dagoela (3); deseginda dagoen (3); deseginda eta (3); deseginda zegoen (5); deseginez gero (4); erabat deseginda (3); eta desegina (5); eta deseginez (5); ohe deseginaren (3); taldea deseginda (5)

bat desegitea (5); batasuna desegiteak ez (3); batzordea desegitea (3); desegitea agindu (3); desegitea da (3); desegitea erabaki (8); desegitea eta (15); desegitea ez (4); desegitea izan (3); desegitea onartu (3); desegiteagatik juan (4); desegiteak ez (5); desegitearen alde (3); desegitearen aurkako (3); desegitearen gainean (3); desegitearen inguruan (4); desegitearen kontra (3); desegiteari buruz (4); desegiteari uko (4); eta desegitea (8); ez desegitea (4); ez desegiteagatik (17); ez desegiteagatik juan (4); hirukoa desegitea (3); ituna desegitea (3); legebiltzarra desegitea (4); legebiltzarra desegitea eta (3); sa ez desegiteagatik (4); taldea desegitea (6); taldea desegitearen (4); taldea desegiteari (4); taldea desegiteari uko (3); taldea ez desegiteagatik (11)

abertzaleak taldea desegiteko (6); autoak desegiteko (4); auzitegi nazionala desegiteko (3); bat desegiteko (4); desegiteko agindu (8); desegiteko agindu du (4); desegiteko agindua (7); desegiteko asmoa (5); desegiteko asmorik (3); desegiteko asmoz (4); desegiteko emandako (5); desegiteko emandako agindua (5); desegiteko erabakia (3); desegiteko eskatu (19); desegiteko eskatu dio (3); desegiteko eskatu du (6); desegiteko eskatzen (3); desegiteko eta (14); desegiteko plana (3); desegiteko prozesua (4); desegiteko zorian (3); eta desegiteko (7); ez desegiteko (10); gorenak sa desegiteko (3); guztia desegiteko (4); haiek desegiteko (3); hura desegiteko (3); kokaguneak desegiteko (3); legebiltzarra desegiteko (6); legebiltzarra desegiteko eta (3); nazionala desegiteko (3); sa desegiteko (9); sa desegiteko agindua (4); sa desegiteko emandako (3); sa taldea desegiteko (3); taldea desegiteko (15); taldea desegiteko agindu (3); taldea desegiteko eskatu (3); taldea ez desegiteko (5)

ahoan desegiten (3); bat desegiten (5); batzuk desegiten (3); berehala desegiten (7); bezala desegiten (4); dena desegiten (5); desegiten ari (40); desegiten ari dela (3); desegiten ari dira (5); desegiten ari zen (19); desegiten bada (3); desegiten da (10); desegiten dela (4); desegiten delarik (3); desegiten den (7); desegiten dena (3); desegiten denean (3); desegiten dira (11); desegiten diren (6); desegiten direnak (3); desegiten direnean (3); desegiten ditu (4); desegiten dituen (8); desegiten du (12); desegiten duen (3); desegiten duena (4); desegiten dute (6); desegiten eta (13); desegiten eta suntsitzen (3); desegiten ez (4); desegiten hasi (12); desegiten hasi zen (4); desegiten zen (7); desegiten ziren (6); desegiten zirenak (3); desegiten zuen (5); edo desegiten (3); egin eta desegiten (3); egiten eta desegiten (6); erabat desegiten (4); eta desegiten (29); guztiak desegiten (4); guztiz desegiten (3); hori desegiten (4); nola desegiten (5); zergatik desegiten (3)


deseginarazi, deseginaraz, deseginarazten du ad desegitera behartu.

Tel Aviveko gobernua deseginarazten hasiko da, gaur bertan, hesi horren zati bat.  Berria - Mundua   2004-02-22

Laster, 1517an Gaztelako gobernübürüak Xabierreko gaztelüa deseginarazi züan, salbü etxea bera.  Herria   2005-05-12


deseginezin izond ezin deseginezkoa.

Automata bigun, deseginezina.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 173. orr.


deseginkor izond desegiteko joera duena.

Ederra eta distiratsua izan behar zuen azaletik, arina eta deseginkorra, koloreak bata bestearekin urtuz tximeleta hegoaren koloreak bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 169. orr.


desegintza iz desegitea.

Desegintzaren azken etapan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 440. orr.

Ikuspegi honetatik eliza unibertsalen raison d'être delakoa zibilizazio gisa ezagutzen ditugun gizarte-motak bizirik gordetzea da, bizi-hazi baliotsua kontserbatuz interregno arriskutsuan, espeziearen ordezkari hilkor baten desegintzaren eta beste baten sorreraren artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 100. orr.


desegintzarre iz desegitea.

Zeren guk ezagutzen dugun mundua gorrotoaren obra baita, eta haren desegintzarrea maitasunaren obra izango baita.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 28. orr.

Eta ikusi zuen heriotzaren desegintzarrea ez zela beste mila mugimendu alferrikakotara oldartzen den tropel zurrunbilotsu horren askapena baino.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 53. orr.


desegite 1 iz suntzitzea, deuseztatzea.

Sistema kapitalista eta inperialista da Euskal Herriaren berdintze, desegite eta sunsitzearen hobenduna, Estado frantsesa kudeatzaile.  Herria   2004-05-27

Ez dugu inon bukatu nahi: etengabeko egiteak eta desegiteak dira gure hegaldiak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 199. orr.

1973an desegin egin zen MIL, eta desegite horren gastuei aurre egiteko hainbat lapurreta egin zituzten MILeko kideek.  Berria - Kultura   2004-03-04

Lurretik sortutakoak desegiten direnean [...] berriz ere lurrera itzultzen direla, eta airetik sortzen direnak ere zeruko eskualdeetara itzultzen direla, eta ez dutela inolako suntsipenik jasaten, baizik eta beren desegite horretan eraldaketa jasanez, berriz ere lehen izan zuten propietatea izatera itzultzen direla.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3590. orr.

Gorputz politikoaren desegite orokorra etorri zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 96. orr.

Kulturen desegite suntsitzaileak gizateria osorako galera dakar.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 303. orr.

Espetxe politikak horixe bilatzen duelako, presoaren desegite politikoa eta fisikoa.  Berria - Harian   2006-03-05

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gorputzeko molekula orok etengabe jasaten duen desegite- eta berregite-prozesu bizian behar den energia-bankua eratzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 204. orr.

SA taldearen desegite auziaren inguruan, berriz, Eusko Legebiltzarraren eskumen eta eskubideak urratu izan direla ere salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Garbi daukagu hori osasun publikoaren desegite eta pribatizazio politika dela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Armadoreak segurua kobratuko zuen eta enbarkazioa desegite eta burdinurtze lanetarako urgaineratu eta ekarri zuten atoian Kaioarriko nasa txikiraino.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 243. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ehud Olmert Israelgo lehen ministrordeak Ameriketako Estatu Batuei hitzeman diela etxe desegite gehiago ez dela egongo.  Berria - Mundua   2004-05-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desegite eta (3); desegitearen alde (3); desegitearen aurkako (3); desegitearen gainean (3); desegitearen inguruan (4); desegitearen kontra (3)


desegitura iz

Hiztegira jo dut egitura hitzaren bila, desegitura ere zer den jakiteko,  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 73. orr.


desegituraketa iz desgituratzea.

Mendebaldeko zein garapen bidean diren gizarteetan desegituraketa gero eta bistakoagoa izanik, [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 327. orr.

Desestrukturazioa: egun, elikadura ordena ekonomiko eta sozialaren egituraketa edo desegituraketaren funtsezko elementua da; geroaldian, baina, ez dira aintzat hartuko elikatzearen elementuak, atalak eta osagaiak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 60. orr.

Bere aita Ernest Haas argazkilari ezagunaren argazkien desegituraketarekin erakusketa aurkeztu du Alex Haasek Iruñean.  Berria - Kultura   2004-11-26


desegituratu, desegitura, desegituratzen 1 du ad egitura kendu.

Desegituraturik omen dut nortasuna.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 72. orr.

Familia eta gizarte harremanak ere desegituratuko lituzke.  Berria - Ekonomia   2004-12-11

Gogor gaitzetsi du, beraz, «lan taldea desegituratzeko asmoa.  Berria - Ekonomia   2004-05-19

Bolognako Prozesuak giza zientzietako karrera gehienak desegituratuko ditu.  Berria - Harian   2005-05-25

Lan-indarra eskuratu baina aldi berean usadiozko gizarte-, familia- eta ekoizpen egiturak desegituratzen baititu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 108. orr.

Gogor salatu zuen zenbait idazleren jokabidea, euskara eta Euskal Herria batzen ahalegindu beharrean, txikikeriak eta txokokeriak erabiliaz, hizkuntza desegiten eta desegituratzen zihardutelako.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 95. orr.

Baina indar horiek erabat desegituratuta daude, Israelek azken urteotan haiek suntsitzeko egin duten.  Berria - Mundua   2004-11-18

Guztiz deseginda eta desegituratuta ageri zaigu 1945-1964 garaiko euskara.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 146. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Euskal Herriko toki askotan gizarte banatu eta desegituratua dugu.  Berria - Harian   2006-03-26

Gizarte desegituratu eta ekonomia kinka oso larri honen erdian, indarkeria da guztiz nagusituta.  Berria - Mundua   2006-02-07

Ekoizpen sektoreen bilakaera desegituratua.  Berria - Harian   2005-01-22

Igurzkarietan goitik beherako arrasto desegituratuak agertzen dira, igurtziak sortutako zarataren energia irregularrari dagozkionak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 76. orr.

Estutzearen ondoriozko igurtziak sorturiko aire mugimendu desegituratua.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 98. orr.

Euskal Herriko toki askotan gizarte banatu eta desegituratua dugu.  Berria - Harian   2006-03-26

Ekoizpen sektoreen bilakaera desegituratua  Berria - Harian   2005-01-22


desegituratze iz egitura kentzea.

Pobrezia, inmigrazioa, kulturen desegituratzea, errorik eza, etsipena...  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 15. orr.

Elikatze-jokamoldeen desegituratze honen eraginez.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 88. orr.

Baztertzea eta zokoratzea nazioarteko mailan, eta pobretzea eta gizarte-desegituratzea nazio barnean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 108. orr.


desegoki 1 izond egokia ez dena.

Batzuetan pentsatzen diat musikaren bidez gauza desegokiak eta moralaren aurkakoak adierazten direla.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 194. orr.

Betaurreko desegokiak jantzi izan balitu bezala bere bizitza guztian.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 171. orr.

Arrazoiren batengatik, analistaren bat metodo akastsu batek tronpatu zuen, edo erreaktibo badaezpadako batek, edo ohitura desegoki batek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Halako bikote desegokiekin maiz gertatzen den bezala, denak zeuden ezkontzaren alde: errabinoa, ahaideak, Hadassen lagunak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 200. orr.

Hizkera burlati desegokiarekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 228. orr.

Esan gabe doa Elsek ez zuela batere gustuko senarraren portaera desegoki hura.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 175. orr.

Aristokraten edozein gehiegikeria edo jokaera desegoki diruak konpontzen zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 242. orr.

Topet-Etxahunez eta Xiberoaz ikuspegi desegoki zonbait.  Herria   2005-05-05

Teoriaren egitura identifikatzeko prozedura desegokia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 161. orr.

Kanta gaskoi zahar bat zen hura, martxaren neurria ematen zuena; leku zelaietan oso ona, baina desegoki samarra bide malkar haietan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 93. orr.

Gerora gutxienez hiru edo lau aldiz errepikatuko zuen "muga zaitezte gertakizunetara" bere ustez desegoki hura.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 35. orr.

Leku itxuraz desegokietan ere sortu izan dira mamuak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 69. orr.

Honela deitzen diogu, era nahiko desegokian, Frantziskori.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 461. orr.

Aitona Nikolasek ez zuelako begi onez ikusten zein modu desegokian egotzi zuen aitak etxetik Xalbador lehengusua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 50. orr.

Berrikuntza guztiak desegokitzat jotzen ohi dituzten horietakoak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 30. orr.

Banatu behar al nuen nik desegokitzat neukan panfleto hori?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 69. orr.

2 (mugaturik, izan edo kideko aditzekin)

Baina orain, Sasha hildakoan, desegokia zen horretaz aritzea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 213. orr.

Soil-soilik esan dezakegu, beraren jokamoldea kasu bakar batean izan dela desegokia.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 214. orr.

Eta egia esan, ikuskaria ez zen desegokia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 235. orr.

Izen horiek, bestalde, berehala kanpo uzteko modukoak dira, pertsona edo pertsonaiaren nortasunari guztiz desegokiak zaizkiolako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 125. orr.

Triglifoen eta metopen banaketa nahasia zelako eta desegokia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1910. orr.

Azterketa biokimikorako erabilerraza bezain desegokia zen azterketa fisiologikoetarako.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 78. orr.

Liburu gehienak desegokiak iruditu zitzaizkidan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 33. orr.

Azken batean, eredu hori oso desegokia bihurtu zen orduko ingurune ekonomikoarentzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 170. orr.

Erakunde zaharrak sarritan desegokiak eta erabiltezinak gertatzen dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 432. orr.

• 3 (adizlagun edo predikatu gisa) ik desegokiro.

Etsita nenbilen, zertan desegoki jokatu ote nuen zalantzan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 309. orr.

Badira oso lege onak, baina oso desegoki eginak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 333. orr.

Sentitzen dut hain desegoki berba egin behar izatea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 94. orr.

Desegoki jantzia zetorren, jilbaba, kapela eta sandalia pare batekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 20. orr.

Guztiz desegoki hazi zaituzte.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 127. orr.

-Oi... izugarria! -ihardetsi zion Marshall andreak gutxiespenez, hitzari desegoki iritzita-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 130. orr.

Iragan otsailaren 15ean, Espainiako Auzitegi Nazionalak «desegoki emandako baldintzapeko askatasuna bertan behera geratzea» eta bere kartzelatzea agindu zuen berriro.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Galarazi desegoki direnei ekintzarako bidea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desegoki bat (3); desegoki batek (3); desegoki eta (7); desegoki hura (5); eta desegoki (5); ideia desegoki (3); modu desegoki (3)

bezain desegokia (3); da desegokia (3); desegokia da (12); desegokia dela (12); desegokia delako (3); desegokia den (3); desegokia duten (3); desegokia ere (3); desegokia eta (4); desegokia iruditzen (4); desegokia izan (9); desegokia izan zela (3); desegokia izango (10); desegokia litzateke (6); desegokia zen (6); edo desegokia (3); erabat desegokia (4); eta desegokia (9); ez da desegokia (3); ez zen desegokia (3); guztiz desegokia (5); hain desegokia (4); hamaikako desegokia (6); hamaikako desegokia zelairatzeagatik (3); jarrera desegokia (3); oso desegokia (5); politikoki desegokia (3); zen desegokia (3)

desegokiak dira (4); desegokiak direla (5); desegokiak dituzten (3); desegokiak eta (7); desegokiak izan (5); desegokiak zirela (3); desegokian jarria (3); desegokitzat jo (9); desegokitzat jo zituen (3); desegokitzat jo zuen (3); edo desegokiak (5); inon leku desegokietan (3); jokabide desegokiak (4); leku desegokian (3); leku desegokietan (4)


desegokiera iz egokiera falta.

Badira izan barruko ondasunei hain atxikiak, non, konturatu gabe, desegokierak geratzen baitzaizkie bihotzean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 113. orr.

Gauzen egungo ordenari egokitzen ez zaizkionak edo esperientziak berak erakutsitako desegokierak; horiek dira, eta besterik ez, aldatu edo birmoldatu ditugunak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 83. orr.

Berehalaxe itzali genuen [irratia], noski, dantza-musika, izan ere, ez baitzen batere egokia desegokiera hartan...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 125. orr.


desegokietsi, desegokiets, desegokiesten du ad desegokitzat hartu.

Jarraian, prologomania desegokietsi zuen, "aspaldian erabili baitzuen jada trufagai, Kixotearen aitzinsolas antzetsuan, Ingenioen Printzeak".  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 163. orr.


desegokikeria iz desegokitasun gaitzesgarria.

Urkaturik hilez desegokikeria itzela egingo zuela uste zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 63. orr.

Istilurik gabe onartzen zioten desegokikeria hori, egiaz zer esan nahi zuen ez bazekiten ere.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 18. orr.

Herri etimologiak [...] zoriaren halabeharrez jokatu ohi du eta desegokikeria bat lortu ohi du.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 216. orr.


desegokiro adlag era desegokian. ik desegoki 3.

Desegokiro sumatu ote zuten gurasoek beren aukeren balioa edo kalitatea?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 79. orr.

Zera aurkituko dugu, ordea: dramaren hasieratik igarotako lau mende eta erdiko denboraldia desegokiro laburra dela eta bukatu gabeko prozesu baten aurrean gaudela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 175. orr.

Sentimenaren idealak dei dakizkieke, desegokiro bada ere.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 210. orr.


desegokitasun 1 iz desegokia denaren nolakotasuna.

Bi dira terminologia horren desegokitasunaren arrazoiak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 33. orr.

Britainiarren defentsa sistemen desegokitasuna zorrotz kritikatu zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 158. orr.

Ez batak eta ez besteak ez zuen inolako desegokitasunik ikusten horretan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 160. orr.

Honelako sistemaren desegokitasuna nabaria da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 71. orr.

Beste eredu horren desegokitasunek eta sortzen dituen irregulartasun ugariek iradokitzen dute hori ere ez dela hizkuntzarako eredu egokia.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 16. orr.

Desegokitasun astronomikoek iraun egin zuten Julio Zesar astronomoen konklusioei diktadore-laguntza emateko egoeran egon eta "juliotar" egutegia sartu zuen arte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 74. orr.

Gaitzak jasaten guztiz nekatu eta aspertu arte, gizakia ez da jarriko desegokitasun zapaltzaileak konpontzen eta egiarik nabarmenenak onartzen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 27. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta horrenbestez ez ditut adierazi nahi bakarrik eta nagusiki hitz-desegokitasunak, errepikapen nahiz truka-bihurriketa onartezinak, ez eta hitzandikeria astunezko zati eramangaitzak, baizik eta bazkalondoko prosa horren eite oro har indargea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 29. orr.


desegokitu, desegoki(tu), desegokitzen 1 da ad egokitasuna galdu.

Ikastetxeko ate nagusia gainditu nueneko, mundua desegokiturik bezala aurkitu nuen, eta irudipen hura gero eta nabarmenagoa egin zitzaidan aldapan behera nindoala.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 135. orr.

Nola errekastoaren urak inoiz, naturaren poderioz handiturik, legokiekeen ubideari desegokitu eta malda arrotzetan behera amiltzen diren; hala gizakiaren ekintzak ere, patuaren halabeharrez arazoturik, asmo eragile guztiari alderatu, eta ustekabeko nora ezean suertatzen dira.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 137. orr.

2 oker gertatu, oker tokatu.

Lehenbizikoa, irailaren 26an izan bazuten, azkenengoa, ekainaren 6an egokitu zitzaien, desegokitu, hobe esanda.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 374. orr.

Dohain bainoago kondena beltz izugarria dela Nemesiori desegokitu zaiona, lehen itxura batean kontrakoa balirudike ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 107. orr.


desegokitzaile izond desegokitzen duena.

Beraz ez da, sena bezala, egokitzailea, ez eta behar primarioa bezala, funtzionala, arras desegokitzailea eta disfuntzionala baizik.  Berria - Harian   2006-05-06


desegonkor izond egonkorra ez dena.

Eguraldia apurren bat sosegatzen deneko sasoia ere bai: aire-masa desegonkorren borrokak mantsotzen direlako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 227. orr.

Autoek daramaten karga aerodinamiko baxuek balaztatze distantzia luzatu egiten dute, eta gidariak lan egin behar du autoa desegonkorra delako maniobra horretan.  Berria - Kirola   2004-09-12


desegonkortasun iz desegonkorra denaren nolakotasuna.

PSOE «desegonkortasuna eta ezinegona» sortzen ari delako lurralde politika arloan.  Berria - Euskal Herria   2004-08-13

Desegonkortasun handia zegoen, bai estatu kolpe saioaren aurreko garaietan baita 1981ean estatu kolpea gertatu zenean ere.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

KASek helburu politikoa zuen, desegonkortasun sozial eta instituzionala eragitea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Herrialdean sortu nahi duten desegonkortasunaren estrategiak kontrako eragina izan duela ohartuta.  Berria - Mundua   2004-04-08

2 (hitz elkartuetan)

1989ko elkarrizketak hasi zirenerako Aljeriako Iraultzak higadura eta desegonkortasun sintomak zituela. badirudi interes boteretsu eta neurrigabe bat dagoela euskal herritarrengan desegonkortasun eta beldur faktore bat zabaltzeko.  Berria - Harian   2006-01-07


desegonkortu, desegonkor(tu), desegonkortzen da/du ad desegonkor bihurtu, egonkortasuna galdu edo galarazi.

Proposamen honek ez du Estatua desegonkortu edo elkarbizitza orekarik leherrarazi nahi.  Berria - Euskal Herria   2004-06-13

Euren asmoa ez dela, inondik inora, Arabako Aldundia eta Udala desegonkortzea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-13

Berezko simetria-akatsen ondorioz, arazo handiak agertzen ziren: inperfekzio txikienek prozesu osoa desegonkortzen zuten.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 46. orr.

Prozesuotan beti daude bidea desegonkortzeko ekimenak.  Berria - Harian   2006-03-18


desegun iz okerreko eguna.

Desegunetan beti da desordu .  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 78. orr.


desehortzi, desehortz, desehorzten du ad norbait edo zerbait, ehortzirik dagoen lekutik atera.

Zenbaiten ustez, emakume hori desehortzi eta errito sataniko batean erabili zuten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 152. orr.

Sabino desehorztean jazotako guztia zehatz-mehatz jakin nahi zuela hil aurretik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 437. orr.

Zeren desehorztea eta zoria loturik baitaude: gudariak bere berna desehortzi ezinak, patuaren gaindiezina eta kanpokotasuna adierazten du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 126. orr.

Deliberatu baitzen hurrengo egunean berean kutxaren desestaltzerat eta desehorzterat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 635. orr.


desehorzketa iz desehorztea.

Alderdi "gizatiarrez" baino gehiago arduratu zela aitatasunaren azterketa biologikoaren inguruko aurrerapen zientifikoen dibulgazioaz, eta, nola ez, desehorzketaren alderdi etiko eta legalaz -gorpuzkiak bizidunok bezala daude legearen babespean-.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 257. orr.

Ceferino Xemein azaldu zen, esanez, Sabinoren desehorzketa gertakizun garrantzitsua izaki, agiri bat egitea eskatzen zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 417. orr.

Hirugarren desehorzketaren argazkiak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 438. orr.


desehorzte iz zerbait, ehortzirik dagoen lekutik ateratzea.

Annie Parmentier-ek bezala, desehorztea zela-eta pena handia sentitzen zuela esan zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 249. orr.

Zeren desehorztea eta zoria loturik baitaude: gudariak bere berna desehortzi ezinak, patuaren gaindiezina eta kanpokotasuna adierazten du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 126. orr.


desein ik deseinu1.

deseinatu ik diseinatu.

deseinu1 (orobat desein) iz asmoa, xedea.

Ai!, jainkoek ez zuten, baina, desein hori.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 189. orr.

Doluan lagun izango hituen, zeren, munduaren begientzat ez baitago patu tragikoagorik, halabehar tragikoaren deseinaz adiskide bat hiltzen duenarena baino...  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 159. orr.

Alabaren ohantzetik ilobaren lehen negarrak entzun orduko, aitatxik kontsideratu zuen deseinu gorenetara deitua nintzela, eta horren marka zela halako datan munduratu izana.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 80. orr.


deseinu2 ik diseinu.

desekonomia iz okerreko ekonomia.

Desekonomiak sortzen dira.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 111. orr.


desenamoratu izond maitasun sentimena galdu duena.

Biak desenamoratuak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 57. orr.


desenbaltsamatu, desenbaltsama, desenbaltsamatzen du ad baltsamatzea desegin.

Momiak desenbaltsamatzeko ona omen denez, ezin hobeki etorriko zaiguk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 19. orr.


desenbarkatu, desnbarka, desenbarkatzen da-du ad lehorreratu.

'Ushuaian desenbarkatuko naiz,' esanen diezu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 392. orr.

Korsikar ogroak Cape Jean aldean desenbarkatu du.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 85. orr.

Izpiritu espainola ondua zegoen, feniziar, greko, erromatarrek han desenbarkatu baino lehen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 274. orr.


desenbarko ik desenbarku.

desenbarku (orobat desenbarko) iz lehorreratzea.

Desenbarkurako leku egokiagoa behar da bilatu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 286. orr.

Ingelesek desenbarkoa eginen zutela entzuten zen Bilbon, bi alderditara jokatu nahi zuela iruditu zitzaidan, nik ezeren ahalmenik baneuka bezala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 59. orr.

Hirurak alderako jaso zuten desenbarku agindua, Ruperren kantu baten bidez.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 125. orr.


desenfokatu, desenfoka, desenfokatzen 1 da/du ad fokutik atera.

Eta amak erakutsi egiten zizkidan, baina nik desilusio pixka bat hartzen nuen desenfokatuta zeudelako, eta aita atze-atzean baizik agertzen ez zelako, itzal ñimiño baten moduan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 62. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Etxeko pasabide luzeak are luzeago ematen du, seguruenik begirada handitu eta desenfokatuaren ameskeria da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 160. orr.

· irud/hed Ironiak: literatura desenfokatua  Berria - Kultura   2006-02-07


desenfoke iz fokatze okerra.

Zaila zen erantzunok argazki hari ostea, desenfokeak erantzun iturri handienak, begiak, laino zuri fin eta mehar batez estali baitzituen, paperezko Nerearen komunikazio gaitasuna lausotuz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 105. orr.

Eta desenfokerako zaletasuna gorrotatu zuen, bere burua madarikatu zuen Tendences aldizkariak eta fashion argazkilarien joerak imitatu izanagatik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 105. orr.


desenfundatu, desenfunda, desenfundatzen du ad zorrotik atera. irud/hed

Mikelek txiskeroa desenfundatu zuen patrikatik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 227. orr.


desengainagarri izond desengainatzen duena.

Halaxe gelditzen naiz ni, hizkuntzari dagokion aldetik, Arizkungo herri desertore, engainagarri eta desengainagarritik [...] txit banatua eta bereizia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 161. orr.


desengainatu, desengaina, desengainatzen 1 da ad norbaitek ikusi okerra dela zerbaitez edo norbaitez duen uste positiboa.

Ikusten dut, sentitzen dut, sinesten dut, desengainatu naiz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 46. orr.

Hitz egiten zutelarik, zainetan ziren, loriatuak, berotuak... ondotik, aldiz, Maddalenek mutiko horien ezagutza egiten zuelarik, beti desengainatua gelditzen zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 64. orr.

Desengainatu baizik ez direnak doazela, bada, aurrera, arima libre eta bihotza bare.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 373. orr.

Desengainatuta atera zen handik mutila, ametsetan inoiz gehiago ez zuela sinetsiko esanez bere buruari.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 35. orr.

-Oraindik ez? -galdetu zuen Dembak, benetan harrituta, desengainatuta eta haserre, artean heldu ez zirelako-.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 187. orr.

Nolabait herriak baditu arrazoiak desengainatuta eta zapuztuta egoteko, eta Humala atsekabe horretaz baliatu da.  Berria - Mundua   2006-04-09

Nahikoa desengainatuta dago guztiekin ere.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 29. orr.

Lurrean ukitu eta neurtu zitekeenarekin arrunt etsita, Ingalaterrako jakintsuen jakituriaz desengainatuta, [...] Lurrean ukitu eta neurtu ezin denaren bila abiatu zen, aingeruen hizkuntza entzun, ulertu, aditu eta deszifratzera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 54. orr.

• 2 du ad norbaiti ikusarazi okerra dela zerbaitez edo norbaitez duen uste positiboa.

Hochedék ezin desengaina zaitzake.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 147. orr.

Ez dut, jakina, nire senarra desengainatzeko inolako asmorik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 143. orr.

Egia esan, ez dut inoiz ezertan desengainatu. libertate zaletasun gaizki ulertuak erakarririk anarkia ezarri nahi dutenak desengainatu nahi ditudalako.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 143. orr.

Horrek pittin bat desengainatu egiten nau.  Berria - Harian   2006-03-25

Berarekin nengoenean, ordea, hain nengoen beldurtuta egin edo esaten nuen edozer gaizki hartu, eta desengaina nezakeelako, non liluratuko zuen formula ziur eta erabatekoaren beharra sentitu bainuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 68. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Laborista desengainatuak erakarri dituzte, baita kontserbadore ohi batzuk ere. Schopenhauer bera gozatzaile desengainatua izanik, sinesteak oro, itxaropenak, olertiak, ilusioak azpikoz goratu zituen.  Berria - Harian   2005-05-05

Horrela bada, elkarte bat antolatu zen pertsona erne, desengainatu, eszeptikoz osatua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 377. orr.


desengainatze iz norbaitek sentitzen duen inpresio txarra, zerbaitez edo norbaitez duen uste positiboa okera dela ikustean.

Desengainatzearen fasea ez da behintxo bateko une laburra izaten, gatazketan luzatzen da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 207. orr.


desengainu (ETCn 641 agerraldi) 1 iz desengainatzea. ik desilusio.

Pozaren ostean laster etorri ziren desengainuak, ostera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 193. orr.

-Beti da plazera zu ikustea -esan zuen-, baina ez dut nahi Trumbell jaunak desengainurik har dezan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 238. orr.

Desengainu itzela hartuko zuen inoiz harekin elkarrizketa serio bat edukitzea lortzen bazuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 107. orr.

-Begira, Arantxarekin hitz egitean, egundoko desengainua hartu zutela esan ez, baina adierazi bai, egin zidak.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 82. orr.

Umearen kontuarekin desengainu handia hartu du, guztiz traumatizatuta dago.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 54. orr.

Izugarrizko desengainua hartzeko beldur naiz; beraz, nahiago dut amets egitearekin konformatzea.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 82. orr.

Bozen ondoren desengainua hartuta ala baikor sentitzen zara?  Berria - Mundua   2004-04-13

Desengainu handia izan zuen Jonek fedearekin eta eskolapioekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 43. orr.

Desengainu handia islatu zen haren begitartean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 278. orr.

Desengainu bat zutenean, isiltasunean bilatzen zuten babesa.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 78. orr.

Batez ere amodiozko desengainuak nituen zintzurrean trabatuta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 111. orr.

Nahitara huts egin ote zuen, eta desengainu bat eman?; katuaren eta arratoiaren jostaketan ote zebilen berarekin?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 211. orr.

Desengainu handia eman dit.  Berria - Kultura   2004-06-04

Desengainu handia izan al da horren gutxi jokatzea?  Berria - Kirola   2004-01-10

2 (hitz elkartuetan)

Halako desengainu katean ari zen Hadass sarrarazten eta ari zen bera sartzen, eta hainbeste arau ari zen urratzen, non sekula ere ez baitzen gai izango haien guztien zigorra ordaintzeko.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 203. orr.

Zalantza izpirik edo desengainu aztarnarik ttipienak mezu osoaren sinesgarritasuna suntsi lezake.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 53. orr.

· Pavese berriki etorria zen konfinamendutik eta oso goibel zegoen, amodio-desengainu bat jasan zuelako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 162. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desengainu bat (3); desengainu eta (3); desengainu handia (8); desengainu handia izan (5); desengainua adierazi (3); desengainua hartu (10); desengainua hartu zuen (3); desengainua hartuko (3); desengainua hartuta (3)


desengantxatu, desengantxa, desengantxatzen da ad deslotu, askatu.

Bertan behera utziko dut Goio, bizitzatik desengantxaturiko bagoiaren moduan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.


desenkajatu izond desegina.

Oraindino ikus dezaket bere aurpegiera, tinko baina desenkajatua, zapaldua, estutua, zanpatua eta behearen kontra egotzia.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 210. orr.


desenkantatu, desenkanta, desenkantatzen 1 du ad aztikeriatik aterarazi.

Enric Argullol eta Eugeni Trías bezalako filosofoek gaineratzen dute naturatik sobera urrundu garela, eta bai natura bai mundua "desenkantatu" egin dugula.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 111. orr.

Santxok Dulzinea desenkantatzeko azoteak hartzen dituen bitartean Sansonek tenploa bertan behera bota zuela gogoratzen du, eta hantxe hil zirela guztiak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 200. orr.

2 (era burutua izenondo gisa) desengainatua.

Donostiaren xarma esanezinak erakarritako intelektual desenkantatuak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 55. orr.


desenkanto ik desenkantu.

desenkantu (orobat desenkanto) iz desengainua.

Desenkantuaren jardina kultibatzen duten "alesandrino depresiboak" deritze Rortyk, Nietzscheren terminoaz.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.

Irakasleen artean, berriz, Zorroagako Filosofia Fakultatean ari ziren Espainiako intelektual ospedunak batzuk, euskal mitoa hurbiletik dastatzera etorriak-edo, trantsizioko desenkantoak jotzen zituen bazterretatik ihesi.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 64. orr.


desenklavatze iz

Tripako gantzagatik atorra horailak leher zorian, besoak V moldean airean altxatuz, ezagunak txukunki agurtuz, suprefeta eta hedebeltzen buruak Joanesen omenaldian zirelako paradaz baliatuz, enklavatze edo desenklavatze solas serioagoetara bihurtzen ziren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 168. orr.


desenkoadratze iz koadrotik atera.

Ez da ahaztu behar desenkoadratze horiek oso kritika gogorrak ekarri zizkietela beren garaian [...] une horretako pinturan guztiz indarrean zegoen koadratzearen konbentzioa argazkilaritzaren ikusmolde nabarmen batez kutsatzen zutelako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 215. orr.


desenkontru iz bat ez etortzea.

Hasi berritako gure goiti-beheitiak eta hondar urteetako desenkontruak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 366. orr.

Drama pertsonalak, deserrotzearen zauriak, errotzeko borondatea, enkontruak-desenkontruak.  Berria - Kultura   2004-09-08


desenkusa 1 iz aitzakia, eta bereziki hutsegite bat zuritzeko bidea. ik estakuru.

Irribarretxoa egin zuen, baina ez indiskrezioaren desenkusa eske, gaizkiulertua gozatzen baizik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 173. orr.

Elizatik irteterakoan, bultza honi eta desenkusa hari egin nuen Jeronimorenganaino.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 25. orr.

Desenkusa honi eta bultza hari egin behar izan nuen neskarenganainoko bide jendetsua.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 31. orr.

Egoitza hartatik nola aldegin ote nuen, horixe ere ez dakit; azalpenik gabe, desenkusarik gabe: joan egin nintzen, kito.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 290. orr.

Itzultzeko orduan, luzatu eta luzatu, desenkusa eta aitzakia ugari, egoerari errua botaz.  Elizen arteko biblia   Si 29,5

Momentuko urduritasunean Monikari argibide bat, desenkusa bat zor niola pentsatu nuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 106. orr.

Desenkusak azaldu eta adiskidetu egingo gara.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 51. orr.

Desenkusak egin nizkion alemana ez jakinik, eta hark ere, frantsesa biziki gaizki mintzo zuela.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 91. orr.

Zuei haren desenkusak agertu behar dizkizuet, baina lasaiago gaudela, aireportuan.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 324. orr.

Denek Anastasioren desenkusak entzun zituzten, baina haiek ez zieten kendu barru-barruan sortu zitzaizkien nazka eta irain-sentimendua.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 60. orr.

Onar itzazu ene desenkusak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 132. orr.

Doilorkeria honi, gai garen maiestate eta antze guztiaz behar diogu, aurpegi ez ezik, desenkusa ere eman.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 158. orr.

Ohiko istorio bat, eskatu gabeko desenkusa gehiegirekin apaindua.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 243. orr.

Desenkusazko irribarretxoa egin dit, lotan uste ninduelako seguru asko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 164. orr.

Ez diozu desenkusazko deus esan, ez diozu barkamenik eskatu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 163. orr.

Baten bati barkamena eskatzea gauza zaila da, urguilu tematiaren eta damu negartiaren artean oreka bilatzeko egintza labaina, eta beste pertsona horren aurrean bihotza benetan ireki ezean, desenkusa guztiek huts eta faltsu ematen dute.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 72. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Alessandroren desenkusa hitzak entzun orduko, jakin zuen emakumeak, eskarmentu handiko izaki, zerbait ezkutatzen ziola maitaleak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 123. orr.

Jarraitu egin nion gure Super-Constellation-eraino, alferrikako telegramak artean eskuan neramatzala, desenkusa-mota oro adierazten niola, hari bost axola izan arren desenkusok.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 18. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desenkusa eta (3); desenkusa hari (3); desenkusak egin (3); desenkusaren bat (4); desenkusazko keinu (3); eta desenkusa (6); eta desenkusa hari (3); honi eta desenkusa (3)


desenkusagarri izond desenkusa daitekeena.

Halaz guztiz, horiek ere ez dira guztiz desenkusagarri.  Elizen arteko biblia   Jkd 13,8


desenkusaka adlag desenkusak eginez.

-Nekaturik eta aldarte txarrean nengoen -hasi zen Hinbad desenkusaka-.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 188. orr.

Desenkusaka, bere baitan egiten zuen: "ene emaztearenak, emakume gisara, egin dik, baina ni, neure urteekin, ez nauk lizunkeriara limurtzen diren horietarikoa".  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 177. orr.

Erdi desenkusaka erdi erasoan hasten da: txantxa bat izan dela, barkatzeko, baina ez nukeela horrela hartu behar.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 152. orr.

Zezina, sardina zaharrak, jengibre-opilak, mahaspasak... -eskuak mugitu zituen desenkusaka-.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 93. orr.


desenkusatu, desenkusa(tu), desenkusatzen 1 da ad norbaitek bere hutsegitea zuritu.

-Oso erloju txikia eta kaxkarra zen, amona... -desenkusatu nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 29. orr.

-Bizarra atera arte, behintzat, gurean babestu nahi izan genuen -desenkusatu zen ama.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 171. orr.

Ez zintudan mundutik guztiz bazter dagoen zoko honetara ekarri behar, Hester -desenkusatu zen Mathilde jarraian-.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 199. orr.

-Parkatu -desenkusatu eta lurrera begira geratu zen, eskuak begien aurrean jarrita.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 134. orr.

Zeuk ere ikus dezakezu -desenkusatu zen Andreas, erremediorik ez duen gauza baten aurrean erakutsi ohi den garrantzirik gabeko etsipenez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 97. orr.

Neure artean pentsatu dut ez daukala zergatik desenkusatu konpresa batzuk haztatzeagatik.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 39. orr.

2 aitzakiak jarri.

Behin baino gehiagotan gonbidatu zuen Joanes Iraurgik merkataria Lekeitiora, bere herrira, baina Saltzek ezetz eta ezetz desenkusatzen zen, ez zuela astirik esaka, benetako arrazoia bestelakoa bazen ere, isil-gordean zeukana.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 255. orr.

Horren ordez, desenkusatu egin nintzaion auskalo zein aitzakia jarriz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 318. orr.

Danceny desenkusatu zen, alditxartuxe zela erranez; eta nik, ez bainuen estakururik, kantatu behar izan nuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 78. orr.

Desenkusatu nintzen ez nituelako igandeko haragi errea eta hiru barazkiak jango.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 198. orr.

-Apenas zakiat dantzan -desenkusatu zitzaion Ada, deliberamendu handirik gabe.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 52. orr.

3 du ad norbaiten hutsegitea zuritu.

Alkateak markesari begiratu eta bekainak jaso zituen, emakumearen hitzak desenkusa zitzala eskaturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 208. orr.

Desenkusa nazak! -eskatu zidan adoretsu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 12. orr.

Baina trintxera asko abandonatzeko aitzakia ere izan zen, eta, azken finean, porrotaren arduraz desenkusatzen zituen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 15. orr.

Saguak desenkusatu ere egiten ditu (horrelakoa da egoskorren gaiztakeria), azalduz emakume dohakabeetatik batzuk leher eginik hil zirela, beste batzuk lurrera erori eta lepoa hautsita, eta beste batzuk suspergarri faltaz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 229. orr.

4 bere burua desenkusatu

Eta barka ezak zakarkeria -desenkusatu zuen bere burua-.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 83. orr.

Auzitara eramanik, honela desenkusatu omen zuen bere burua: [...].  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 128. orr.

Ibiltzeari utzi gabe, hunkiturik eta lotsaz gorriturik, bere burua desenkusatzen zuen jendearen aurrean, zeren eta bera gaztetxoa zen, ezdeusa, ezer gutxi egin zuen eta ez zen inola ere heroia, baina, hala ere, berak baino lehenago benetako heroi eta martiri askok izandako heriotza ohoragarri eta eder bera emango zioten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 63. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desenkusatu da (4); desenkusatu egin (14); desenkusatu egin zen (6); desenkusatu eta (4); desenkusatu nintzen (9); desenkusatu zen (35); desenkusatuz bezala (3); desenkusatzen hasi (3); eta desenkusatu (6); eta desenkusatu egin (4); hala desenkusatu (3)


desenkusatze iz norbaitek bere hutsegitea zuritzea; aitzakiak jartzea.

-Guk darabilgun eredua oso duk espainola -oharra lagun kazetariak, desenkusatze aire batez...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 76. orr.


desenpate iz berdinketa haustea.

Larunbatean hasiko dira ligaxkako partidak, abenduaren 11n final-laurdenak, abenduaren 23an finalerdiak, eta abenduaren 6an, 8an edo 15ean jokatuko da finala Galarretan (desenpateen eta ETB1en beharren arabera).  Berria - Kirola   2004-11-26


desentonatu, desentona, desntonatzen du ad gaizki eman.

Paisajearekin sekulan desentonatzen ez duten gauzak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 45. orr.


desentralizazio ik dezentralizazio.

desentxufatu, desentxufa, desentxufatzen du ad deskonektatu.

Desentxufatuta gelditzen da igogailua, ez gora ez behera.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 176. orr.

Eguzkia, spot-ligth itzel hori, desentxufatuta dago. hilargiak errauts azala du edifikzioen gainean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 226. orr.


desentzierro iz

Desentzierroa Martutenen.  Berria - Harian   2005-07-07


deseo ik desio.

deserabilera iz erabilerarik eza.

Eraz eta moldez ez dugu legeen indargabetzea baimendu, legearen deserabilera edo erabilerarik eza tartean direla.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 55. orr.


deseraginkortasun iz eraginkortasunik eza.

Sindikatuen praktika murriztaileek, makinaren oldar hiltzaileari galga jartzeko deseraginkortasun antolatuaren forma bezala asmatuek, langileen beste xede baterako balio izan zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 397. orr.


deseraiki, deseraiki, deseraikitzen 1 du ad eraiki dena desegin.

Urtegia deseraikitzera joan zirela argi utzi zuten.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 53. orr.

2 testuak eta kidekoak analizatzean, hizkuntza-ikurraren adierazlearen eta adieraziaren arteko egokitasunik eza oinarritzat hartu.

Deskripzioei garrantzi handia ematen dien kontapoesia ederra aurkeztuko zaigu eta irakurleak ulermenerako bidean kodeen erraietan sartu eta deseraikitzea izango du eginkizun.  Berria - Harian   2005-12-06

Derridak Mendebaldeko zientzia eta metafisikaren bazterrak astindu ditu eta ohiko logozentrismoaren ontologiaren subjektuaren (eta objektuaren) eraikuntza deseraiki, hizkuntza eta testuen zirrikituak aldenduz, lurrikara bilakatu arte.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 91. orr.

Ibon Aranberrik (Deba, 1969), eskultura eta diseinu patroiak deskodetzeko sentsibilitatea erabiliz, kultura ikonoak hobeto ulertzera garamatza, deseraiki behar diren edo aintzat hartu behar ez diren historiaren eraikitzaile gisa.  Berria - Kultura   2004-12-18

Hitzez ematen zitzaizkion poemak eta aforismoak eta aginduak marrazkien bidez desegin, deseraiki.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 61. orr.


deseraikitze 1 iz eraiki dena desegitea.

Afganistango talibanak, Budaren eskultura erraldoiak apurtzen hasiak ziren eta ene buruari galdetzen nion, eraikitzea artea bada, zergatik ez ote den gauza bera deseraikitzea.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 65. orr.

2 testuak eta kidekoak analizatzean, hizkuntza-ikurraren adierazlearen eta adieraziaren arteko egokitasunik eza oinarritzat hartzea. ik dekonstrukzio.

Villasol-ek eginiko Elogio segundo de La Folía; Erdi Arotik datorren itxuraren deseraikitze gozoa.  Berria - Kultura   2004-11-11


deseraikuntza iz deseraikitzea. ik dekonstrukzio.

Adierazgarritasunaren definizioa, eta artea subjektibotasunarekin lotzen duten definizioak batez ere, erro-errotik kritikatu izan dituzte hirurogeiko hamarraldian Jacques Derrida eta "deseraikuntza" edo "dekonstrukzio"-ren beste filosofo batzuek, eta Julia Kristeva eta beste kritiko askok.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 260. orr.


deserantsi, deserants, deseransten du ad erantsia duena kendu.

Heriotzaren goibeltasuna deserantsi ezinean ibili eta gero, beharrezkoa dut, urpean egon denak bezala, tonuz aldatzea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 24. orr.


deserdikatze iz ipar dezentralizazioa.

Badira ere deserdikatze diotenak bainan deserdikatze horrek ere ez ote du ba halako oker aire bat?  Herria   2002-11-14


deserdiraketa iz ipar dezentralizazioa.

Bai erraiten diogu erakasleen kopuruaren mantentzeari, egiazko deserdiraketa eginez, administrazio zentralistaren ibilmolde pisua arinduz.  Herria   2005-02-24

Departamenduak gero eta gehiago eremu hunkitzen ditu, 1982ko deserdiraketa erreformaz geroztik abiatua den bidean.  Herria   2005-11-10

2004 udako deserdiraketa lege berriaren arabera, estatuak lekuko botere baten esku utziko baitu Baionako portuaren jabetza eta gidaritza.  Herria   2005-02-03


deserdiratze iz ipar dezentralizazioa.

Ondotik, kasetalari multxo batekin bildu gira Raffarin-en deserdiratze xede hori begi onez ikusten dugula erraiteko bainan ez dugula edozoin neurri motel onartuko.  Herria   2002-10-24

Frantses Estaduaren deserdiratzeko (décentralisation) xedea Pariseko gobernuak joanden ostiralean Nantes-ko hirian ofizialki plazaratzen zuela eta, Eusko Alkartasunak eta Eusko Alderdi Jeltzaleak bedera ordezkari bidaltzen zuten egun hortan berean ipar Euskal Herriak bere erakunde propioa zoin duen baitezpadako argiki erraiteko.  Herria   2002-10-24


deseroso 1 izond erosotasunik gabea.

Idazten ari zenaz galdetzea bururatu zitzaidan, baina ez nuen ausardiarik izan, ez nion-eta bere lanaren balizko lekuko deseroso haietako baten inpresioa eman nahi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 257. orr.

Aulki deseroso batean eserita, eskuak eta hankak lotuta. Keinu deseroso bat bihurtu nion.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 249. orr.

Baiezko deserosoa egin nuen buruaz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 309. orr.

Isilik geratu ziren gai deseroso hari berriro heltzeko beldurrez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 97. orr.

Gogoeta deserosoak egiteko garaia da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 111. orr.

Janson leran erdi etzanda jartzen zen, jarrera deserosoan, erdi lo balego bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 30. orr.

Fernandorekin bikote eginez lotu ninduten, besoa bihurrituta, izan zitekeen erarik deserosoenean; horrela egin genuen Puertorainoko bidea.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 125. orr.

Norbait begira zutelako sentipen deserosoa zeukan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 230. orr.

Isiltasun deserosoa saihestu nahian, hiriaz hitz egiten hasi nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 77. orr.

Garbi zegoen deserosoa egiten zitzaiola gaia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 148. orr.

Poetak deserosoak egiten zaizkio errealitate egunerokoan haragiztaturiko errepublika politikoari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 42. orr.

2 (izan eta kideko aditzarekin)

Pentsatzen nuen deserosoa zela edonorentzat leku arrotzean turista bakartiaren moduan ibiltzea. Deserosoa zen egoera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Oso egoera deserosoa zen hura niretzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 366. orr.

Emakume mota asko dago, baina esango nuke emakumeak deserosoak garela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 429. orr.

Umbertoren hatzak nire kokotsean jarraitzen zuen, eta nik, begiak erdi itxita, deserosoa baitzitzaidan Umbertoren begirada aztertzailea eraman beharra.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 258. orr.

Ideia gogaikarria eta deserosoa zitzaion erabat.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 176. orr.

Umeak lo jarraitzen zuen, baina gero eta deserosoagoa zitzaidan bera han ikustea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 205. orr.

Berarentzat deserosoagoa da niretzat baino.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 84. orr.

Senarrik deserosoena ez da, hala ere, ama bat bezain gogaikarria izaten.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 345. orr.

Deserosoak ez ezik, garestiak ere badira.  Berria - Ekonomia   2004-09-01

Horregatik, telefono saioak deserosoak gertatzen zitzaizkidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 189. orr.

3 (adizlagun gisa)

Enrique Del Valle, 27 urtekoa, Espainiako Segovia hirian jaioa, deseroso mugitu zen Citroën 11CV erraldoiaren larruzko eserlekuaren gainean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 47. orr.

Baina egingo nuke susmatu duela zerbait bereizia gertatu zaigula, deseroso mugitzen hasi baita sofan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 31. orr.

Deseroso sumatzen dut Yolo, baina ez dut uste Ferminen agerpenagatik denik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 215. orr.

Aita deseroso bihurritu zen aulkian. Wood isildu egin zen, eta deseroso ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 58. orr.

Haien arnasestu, hasperen eta auhenen lekuko, deseroso sentitu naiz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 47. orr.

-Oso arraro sentitu naiz -esan zuen Ronek, sorbaldak deseroso goratuz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 73. orr.

Gretaren begiradak deseroso sentiarazi zuen Gabriel.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 326. orr.

Nihilismorako joera hark deseroso jartzen ninduen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 286. orr.

Zutik geunden, bata besteari deseroso begira.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 95. orr.

Emakumeak, deseroso, bekain beltzez margotuak jaso zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 220. orr.

-Ez -erantzun zuen Tiborrek, deseroso eta lotsatuta.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 50. orr.

Hasperen egin zuen, ez estututa, baina bai deseroso. ondoko mahaian eseri zen, lotsati eta deseroso.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 82. orr.

-Spagettiak, olagarroa eta entsalada -jarraitu du deseroso, baina irribarretsu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 193. orr.

Deseroso samar sentitzen zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 44. orr.

Ez dugu nahi beti guztiz deseroso egon; deserosotasun maila jaistea nahi dugu.  Berria - Mundua   2004-03-25

Lehenengo begiradan, etxeak estu eta deseroso daudela ematen du, hiriaren harrizko gerrikora igota.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 22. orr.

Badirudi, hala ere, inor ez dagoela deseroso.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 30. orr.

Eguna joan eguna etorri, gero eta deserosoago ni.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 94. orr.

4 (-en atzizkiaren eskuinean)

Inoren txamarra bat neraman soinean, norbaitek niri ospitalean utzia, enbarazu egiten zidana, handiegia baitzen niretzat, eta denbora guztian sentitzen nuen haren deserosoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 202. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aulki deseroso (3); aulki deseroso batean (3); baina deseroso (3); deseroso bat (3); deseroso batean (5); deseroso batean eserita (3); deseroso begiratu (3); deseroso dago (4); deseroso egon (5); deseroso ematen (3); deseroso ere (3); deseroso eta (18); deseroso horretan (4); deseroso hura (5); deseroso mugitu (9); deseroso mugitu zen (7); deseroso nengoen (3); deseroso samar (11); deseroso samar sentitu (3); deseroso samarra (4); deseroso sentiarazi (6); deseroso sentiarazten (15); deseroso sentiarazten zuen (6); deseroso sentitu (27); deseroso sentitu naiz (3); deseroso sentitu nintzen (6); deseroso sentitu zen (10); deseroso sentituko (3); deseroso sentitzen (21); deseroso sentitzen hasi (3); deseroso sentitzen nintzen (3); deseroso sentitzen zen (4); deseroso zegoen (5); du deseroso (4); egin du deseroso (3); egoera deseroso (8); ere deseroso (4); eta deseroso (28); eta deseroso sentiarazten (3); horrek deseroso (3); jarrera deseroso (3); oso deseroso (7); ronek deseroso (3); urduri eta deseroso (3)

bat deserosoa (3); deserosoa baita (4); deserosoa da (16); deserosoa dela (5); deserosoa egin (6); deserosoa egiten (8); deserosoa egiten zitzaidan (5); deserosoa eta (4); deserosoa gertatzen (4); deserosoa izan (5); deserosoa izan zen (3); deserosoa izango (3); deserosoa sortu (3); deserosoa zela (4); deserosoa zen (7); deserosoak izan (3); egoera deserosoa (8); eta deserosoa (6); eta deserosoago (5); eta deserosoak (6); gero eta deserosoago (4); isilune deserosoa (4); oso deserosoa (6); talde deserosoa (5)


deserosoki izond erosotasunik gabe.

Indartsu samar jo die kristala, larritasunez, deserosoki.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 86. orr.

Deserosoki, Del Valle ohartu zen Heydrichen bulegoko izu-ikara bera ere halako malenkonia gozo batez gogoratzen hasia zela.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 240. orr.


deserosotasun 1 iz desorosoa denaren nolakotasuna; egoera deserosoa.

Larritasuna, deserosotasuna edota hilobi-itxura iradokitzen zuten objektuz mukuru betea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 57. orr.

Deserosotasuna begitartean, bizargina isil-isila geratu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 55. orr.

Badirudi zuzentasunak itsustu egiten duela eguneroko bizitza arrunt akatsez betea, deserosotasuna dakarkiola arrunton bizitza inperfektuari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 24. orr.

Deserosotasun horren ondorioz edo haren ordezko, ugari edan zenuen; nik ere bai.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 45. orr.

Bere jokabide horretatik inolako ezbeharrik eta deserosotasunik sortuko ez zaizuelako uste osoan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 19. orr.

Nire deserosotasunak hor zirauen, ordea.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 143. orr.

Entzuleari zer edo zer sentiarazi nahi diogu, gozamena, gorrotoa, deserosotasuna...  Berria - Kultura   2006-01-13

2 pl norbait deseroso sentiarazten duten gauzak.

Ez zaude hemengo deserosotasun hauekin ohituta.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 199. orr.

Ingurunearen deserosotasunak saihesteko ahalmena, Nahiago dut toki honetako anaiek neke eta deserosotasunak Jainko Jaunaren maitasunagatik eramatea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 127. orr.

Eta sendotasuna ez al dugu, akaso, erabiltzen deserosotasun guztiak eta gure ahalmenetik kanpo dauden gauzak arbuiatzeko?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 117. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Deserosotasun sentsazio difuminatu baten menpe, tragoxka luzea eman zion edariari.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 22. orr.

Potzolok deserosotasun keinu batez jasan zuen ziria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 226. orr.

Estatu hori mantentzeko zergak ordaintzen ditugunez, ez dugu nahi beti guztiz deseroso egon; deserosotasun maila jaistea nahi dugu..  Berria - Mundua   2004-03-25

Beharbada, deserosotasun puntu bat agerian instalazioen modernotasunagatik -argitasun gehiegizkoagatik, batez ere-.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

•4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Familia osoak eman zion aholku ez zezala Mathilde berarekin eraman, Espainiako etengabeko kalapita politikoak eta herri atzeratu bateko bizi-deserosotasunak arrazoi nagusi.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 171. orr.


deserrealitate iz errealitaterik eza.

Ustezko iraganean hartzen dutela aterpe, mitotik gertu, deserrealitatean direla hazten, ahazten dituela bideko lokatzak eta, edozein kritika bide bozatuz, hala dutela lasaitasun amniotikoa eman eta zabaltzen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 48. orr.


deserregulazio iz desarautzea.

Informazio-fluxu librearen filosofo berriak estatuarenak ziren hedabideen deserregulazioa (pribatizazioa, alegia) eskatzen hasi ziren.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 32. orr.


deserri iz erbestea. ik desterru.

Deserria eta kartzela ezagutu dituen gizon jazarria aipatuko dute, zalantzarik gabe.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 100. orr.

-Biziera gerra da... deserri arrotzean jasan beharreko pausaldi iheskorra...  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 205. orr.

Bi urteko gerrak eta hiru urteko deserriak egindako tartea kontuan hartuz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 193. orr.

-"Bakarrik utzi naute", errepikatu ohi zuen osabak, "bakarrik deserri honetan ahaztu".  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 118. orr.

Eta joan zenean kanpora, pena hartu genuen eta mina ere bai, bagenekielako deserrira zihoala eta deserriak ez duela barkatzen.  Berria - Kultura   2004-06-27

Isabel erregina deserrira joan berria baitzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 11. orr.

Matxinadak huts egin, eta jenerala iparraldera bidali zuten deserrira, eta han tristuraz eta herriminez hil zen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 210. orr.

Deserrira doazen zigortutakoak balira bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 44. orr.

Gero deserritik deserrira: Haifatik Libano hegoaldera.  Berria - Kultura   2006-02-14

Egunotan erabaki horren kontrako manifestazio eta protesta franko egin dituzte palestinarrek, hala etxean nola deserrian.  Berria - Mundua   2004-04-18

Hogeita hemezortzi urtez deserrian zain egon ondoren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 272. orr.

Geroztik, Parisko deserrian bizi izan zen, noizbehinka ihesaldi ero hura nola egin zuen hitzaldi luzeetan esplikatuz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 72. orr.

Bitartean, deserriko urrezko kaiolan bizi beharrak Parisko bizimodu eztia mingostu zion, eta baita bere kera eta itxura aldatu ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 66. orr.

Artea deserria da.  Berria - Kultura   2006-04-16


deserriratu, deserrira, deserriratzen da/du ad atzerriratu, erbesteratu. ik deserritu.

Denbora bazihoan, hustuz joan ziren mahaiak, eta zure koadrilakoak izan ziren deserriratu ziren azken gonbidatuak, zaratarik egin gabe, eta nik zeharka begiratu nien, uste nuelako hura izan zitekeela agurra.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 65. orr.

Rasputinen heriotzaren berria azkar zabaldu zen San Petersburgon, eta tsarrak deserriratu egin zituen konplotean parte hartutako guztiak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 253. orr.

Asiriako erregeak, eskari hura entzunik, eraso eta hartu egin zuen Damasko; hango bizilagunak Kir-era deserriratu zituen, eta Retzin erregea hil.  Elizen arteko biblia   2 Erg 16,9

Bitartean juduak deserriratzera edota kristautasunera konbertitzera behartu zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 201. orr.

Ez kezkatzeko esan zion, azkenean Parisko parke hartan deserriratutako bi espainiar besterik ez zirela.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 236. orr.


deserriratze iz atzerriratzea, erbesteratzea.

Ondorioz, nahiz eta alde materialetik begiratuta Thuleko jende hark asko irabazi, deserriratzeak berarekin izaten dituen arazoak sortu ziren, batez ere depresioak, eta psikologoek lanari ekin zioten.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 29. orr.

Bi atal ia simetrikotan banatuta, bi deserriratze beharturen testigantza biltzen du Riomundo-k.  Berria - Kultura   2006-03-07

Beren erlijio-legearen lanketan gizarte-zementu berria aurkitu zuten eta gurasoen lurraldetik deserriratzearen ondorio ekonomiko tamalgarriak erbestean merkataritzan trebetasun berezia garatuz gainditu zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 200. orr.

Eskomikatuak, deserriratzeak, intolerantzia, kale gatazka eta borrokak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 11. orr.

Antza zenez, deserriratzea zen gure familiaren patua.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 250. orr.


deserritasun iz deserria izateko nolakotasuna.

Jende-oldeen legea zen: etorri-berriek, azkenek, beren miseria eta deserritasunaren indar ukiezinarekin bultza egiten zieten aurreko migraziokoei.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 14. orr.


deserritu, deserri(tu), deserritzen (orobat desherritu g.er.) 1 da/du ad norbait bere herritik kanpo bizitzera behartu. ik atzerriratu.

Siberiara deserritu beharko zutela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 230. orr.

Jadanik esana dudanez, Lapurdi aldean emandako hogei urte hartan, ez nuen nik deserritutako karlistekin harreman jarraiturik izan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 369. orr.

Pintatzen ditut, hain zuzen ere, gerra erabat deserritzeko.  Berria - Kultura   2006-04-16

Aspaldi honetan Frantzian deserriturik bizi den osaba zaharrari egindako bisitaldietan ez bada... bat ere ez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 103. orr.

On Fermin apaiz apal hark, herrixka apal hartan deserriturik, bakardade osoan hila.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 220. orr.

2 (era bururua izenondo edo izen gisa)

Baiona alde horretan deserrituen aldeko Batzorde bat edo badagoela jakin diat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 291. orr.

Baionako kaleetan deserritu mordoa zebilen, batera eta bestera; erdi biluzik askotan, hotza eta etsipena gainditu nahiz beti, erabat mozkortuta.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 288. orr.

Etorri ala itzuli egin ziren ere ez zekiten deserritu haiek baino askoz gutxiago.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 19. orr.


deserritze iz norbait bere herritik kanpo bizitzera behartzea.

Horren hunkiturik utzi ninduen lehen deserritze hark non zernahi onartzeko gauza bainintzen luzaroan neure jatorrizkotzat eduki nuen herrira itzultzekotan bazen.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 25. orr.


deserrotu, deserro(tu), deserrotzen 1 da/du ad norbait edo zerbait, bizi den lekutik edo bere girotik atera.

Atzerriko otomandar erregimenaren pean greziar komunitate kristau ortodoxo menderatua ere neurri batean deserrotua izan zen bere lurraldetik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 200. orr.

Hiriko bizimoduan deserroturik daude.  Berria - Mundua   2004-06-02

Era berean, norberaren bekatu eta hutsegiteak, oraingoz erabat deserrotu ezin direnak, etsi-etsian eraman behar dira Jainkoaren borondatearen zelai garbi-garbira.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 55. orr.

Neska gaztetxo bat, nerabezarora iristen, bere gizarte ingurutik bortizki deserrotu eta inguru estu, urduritasunez eta beldurrez larritu batean sartua.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 7. orr.

Elikagaia egun deslokalizatua dago, hots, tradizioz zegozkion sorterri, lantze tradizional eta gorabehera klimatikoetatik deserrotua, deskonektatua, eta joera hori areagotu egingo da aurrerantzean ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 115. orr.

Bekatua gure bizitzetatik deserrotu eta aienatzeaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 117. orr.

Behean, autoak eta ahizparen gorpua, kolpe bakar batean bizitzaren zainetatik deserrotua.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 126. orr.

Deserrotuta ikusten zuen bere burua.  Berria - Kultura   2004-11-02

2 (era burutua izenondo gisa)

Gerra baino ezagutu ez duen belaunaldi deserrotua.  Berria - Kultura   2004-09-25

Gazte deserrotu baten inguruko kontakizuna.  Berria - Kultura   2004-08-14

Drogen ondotik hiesa etorri zen, sarraskia ekarri zuen madarikazioa; banan-banan garbitu zituen gazte deserrotuak eta ez-konformeak, politikaz etsia hartutakoak, utopia iraultzaileez nazkatuak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 92. orr.

Zuhaitzak bai, errotu egiten ditun, baina gizakia jende deserrotua dun berez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 26. orr.

Kale zikinak, trafiko kaotikoa, jende etsia eta deserrotua bazterrik bazter...  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Alde batetik arazoaldiak aurkitzen ditugu, proletalgo deserrotu eta arranguratsuak ez ezik, kolonizazio-enpresak ere eskala handian sortzen dituztenak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 41. orr.

Deserrotu batekin nahikoa diagu.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 68. orr.

Istorio eta pertsonaien artean ugariak dira etorkinak, iheslariak, deserrotuak, edozein arrazoi dela medio sorterria utzi eta beste norabait joatera beharturik daudenak.  Berria - Kultura   2004-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deserrotu eta (4)


deserrotze iz norbait edo zerbait, bizi den lekutik edo bere girotik ateratzea.

Arazoen artean deserrotzea eta baztertze soziala izan daitezke nabarmenenak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-09

Deserrotze horrek etengabeko mugimendu batera bultzatzen ditu, bilaketa batera, eta marrak egiten dituzte beren biografia pertsonaletan.  Berria - Kultura   2006-04-05

Urruti bizi beharrak, hala ere, nahitaezkoa izango du nolabaiteko deserrotzea.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 27. orr.

Drama pertsonalak, deserrotzearen zauriak, errotzeko borondatea.  Berria - Kultura   2004-09-08

Deserrotzearen aurkako borrokak batzen ditu bi pertsonaia nagusi horiek. kartzela zigorren helburua presoak gizarteratzea dela nabarmentzen da eta presoen deserrotzea saihestu behar dela azpimarratzen da.  Berria - Kultura   2004-04-18


deserroztapen iz deserrotzea.

Positiboa deserroztapena da Finkielkrautentzat, Ilustrazioaren ezaugarria.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 180. orr.


desert1 ik desertu 4.

desert2 ik deserta.

deserta (orobat desert) iz ipar azkenburukoa, postrea.

Orduan, emazteak eta haurrak landa berdeetan barreiatuko dira eta emeki-emeki uzkurturik, mota guzietako deserta eta errazimenta goxoen egiteko, pikor laranja deliziosen biltzen hasiko dira.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 139. orr.

Bazkaria, Xiberoko ikastolek plantatürik 12 eurotan: (entselada, axoa errisa, gazna, deserta, kafea, ondokoa).  Herria   2001-05-24

Bixkotx eta deserta hormatuak fabrikatzen ditu, dela euskal pastiza, dela Pilpa markakoak, 3A sozietatearen izenean.  Herria   2005-10-13

Eta nahi zutenendako irrisa jateko, paella, eta gero irrisa desertan ere...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 65. orr.

Gauza batzu, sukrekiak-eta, eztiki horiek eta, desertak-eta -ene emazteak erran lezake-, horiek partikularzki maite dituztala...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 94. orr.

Hemen nabil [...] gazta zabalgarriarekin eta yogurrekin egin litezkeen saltsak eta desertak irakasten moja xahar bati eta lau sozial gazteri.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

Deserteko hor ziren, eta loriatuak, Udazkena xahar-etxean diren pentsunerak, euskal giro hortan untsa goxatu direnak...  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 238. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deserta eta (3)


desertatu, deserta, desertatzen 1 du ad armadatik ihes egin.

Berak desertatu egin duela dio, baina ez naiz fidatzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 304. orr.

Ez du desertatu, Bruselan horren asmotan ibili bazen ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 169. orr.

Edonor fusilaraz dezakete desertatu eta ihes joateagatik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 152. orr.

Mertzenariorik ere bildu nuen neure ostera, bide jakile trebeak omen eta desertatzen lehenak izaki.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 115. orr.

Berehala uko egin nion desertatu eta ihes joateko burutazioari.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 152. orr.

Ameriketako Estatu Batuetako Armadatik desertatu zuen 1965ean, bi Koreen artean zebilela.  Berria - Mundua   2004-05-23

Duranek partiduaren aginduei otzan men eginez bere postutik desertaturik [...] komunistekin bat egitera eraman zituen tropak, azken porroteraino.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 203. orr.

Mertzenario buruek 18 paramilitar hil zituzten, «desertatzera zihoazelako».  Berria - Harian   2006-03-01

• 2 da ad

Gerra piztu aurretik desertatu ziren guardia zibil berberak itzuli ziren herrira.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 93. orr.

Maletaren bat ere abandonatu behar izan zuten bertan behera, trenbidearen erdian, zabal-zabalik, gaixoari sabela ireki eta itxi gabe desertatzen duten zirujau koldarren moduan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 90. orr.

Ondorioz, anitz euskal idazlek erdarara desertatuko du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 119. orr.

3 irud/hed

Hark ez zuen desertatu bere kargu errepublikarretik.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 86. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Kerguelen komisarioaren gogoetak bulego desertatuetan barna hegaldatzen ziren.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desertatu egin (3); desertatu eta (6); desertatu eta ihes (5)


desertatze iz armadatik ihes egitea.

Orduan hasi ziren desertatzeak; handik berehalaxe, altxamenduak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 116. orr.


desertifikazio (17 agerraldi, liburu 1 eta 10 artikulutan; ETCn 123 agerraldi) iz basamortutzea, basamortu bihurtzea.

Lurren desertifikazioak oreka ekologikoa hausten du, eta horrek, hori gertatzen den lekuetan, ondorio larriak ekar ditzake.  Berria - Gaiak   2006-04-13

Kutsadura toxikoa, natur baliabideen gehiegizko ustiapena eta lurraren desertifikazioa eragiten duen gehiegizko hirigintza.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Desertifikazioa mugatzeko neurri zorrotzik hartu ezean, 100 milioi lagunek gosete latzak pasako dituzte.  Berria - Gaiak   2006-04-13

Murrizte hori ekarri duten faktore garrantzitsuenak hazkunde demografikoa, desertifikazioa eta lurzoruen higadura dira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 64. orr.


desertizazio (5 agerraldi, liburu 1 eta 3 artikulutan; ETCn 31 agerraldi) iz basamortutzea, basamortu bihurtzea. ik desertifikazio.

Aire-kutsaduraz gainera, desertizazioa ere ez da urruti izango.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

Oraindik Daliasko desertizazioak konponbidea izan dezake, baina orain beste ur erabiltzen jarraitzen badute, hemendik 15 urtera urik gabe egongo dira.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05


desertore (orobat desertur g.er.) 1 iz armadatik ihes egiten duena.

Etorkinak, desertoreak eta zelatariak atxilotuko ditugu, epaitu ez dituzteino presondegiratuko, eta laguntzaileei gauza bera gertatuko zaie.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 63. orr.

Gerlako desertore, errefuxiatu edo ihesliar mota guztien aztarnak bil bagenitza, ustekabeak izanen genituzke.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 114. orr.

1990ean INA Irakeko Akordio Nazionala alderdia, Husseinen Armadako desertoreek osatua nagusiki, sortu zuen eta idazkari nagusia izan zen.  Berria - Mundua   2004-05-29

Itsasuko desertore eta iheslarien ahaideak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 245. orr.

Bentan desertore karlista bati galde egin zioten, baina hark ezin izan zuen Karlos Ohandoren berri eman.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 212. orr.

Eskerrak gure musikari horiek aleman desertoreak ziren eta ez benetako errusiarrak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 197. orr.

Hobendun haundi bat omen zen, Frantziaren kontra ari zena, deserturrak laguntzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 192. orr.

Milaka soldadu desertore izateagatik auzipetu dituzte.  Berria - Mundua   2004-05-30

Desertorea izatea erabakitzen duena ez duk beldurtia, bizirik irauteko senari jarraitzen dion gizaki bat besterik ez duk.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 327. orr.

Zu akziotik zaude erretiratua, ekintzetatik... gerra batean baztertuta gelditu den desertore bat zara...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 344. orr.

2 (izenondo gisa)

B-52ko pilotu desertoreen gutunak Newsweek-en.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 73. orr.

Marcel Carne finaren Quai des Brumes lainotsuaren soldadu desertorearen drama ariman tatuaturik zeramala baitzirudien.  Berria - Kultura   2004-05-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desertore diskoa (5); desertore diskoak (5); oskorriren desertore (4); oskorriren desertore diskoa (3)


desertsio ik desertzio.

desertu (orobat desiertu g.er.) 1 iz basamortua.

Desertua leku berezia da, eta hara erretiratzen ziren antzinako denboretan munduaz aparte -gizarteaz, hiriaz aparte- bizi nahi zuten guztiak, hala anakoretak nola epailearen beldur ziren gaizkileak edo maitasun dezepzio bat jasan eta bakardade gorrian murgiltzeko promesa egindako etsiak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 52. orr.

Desertuak (elurrezkoak barren) deitu egiten du gizona, metafora arketipikoa burutzera, uste izanez, bere arimak, han, nonbait, urrutiko bakardadean, gorputza menderatu lezakeela zigorrez eta martirioz, edozein jainkotze amesturen alde, lurra gaitzetsiz zeruratze bidean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 185. orr.

Etorkizunean baliatuko zaizu batez ere, bakarrik aurkitzen bazara, desertuan galduta, gamelurik gabe.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 43. orr.

Nafarroako lurren herena desertu bihurtzeko irriskutan omen da.  Herria   2005-08-04

Desertura joaten ziren guztiek proba latzen bat zeukaten zain.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 52. orr.

Atacamako desertuan badago 300 000 biztanleko hiri bat.  Herria   2004-03-25

Aduanetako 13 langile hil zituzten atzo Aljeriako desertuan.  Berria - Mundua   2006-04-09

Kaliforniako Mojave desertuan dagoen aireportu komertzial batean egingo du ontziak bere lehen hegaldi ofiziala.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Ikaratu egingo ginateke urezko desertuan, itsasoan alegia, bakarrik geldituz gero, eta beste horrenbeste hondarrezkoan edo harrizkoan galduko bagina.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 56. orr.

Desertuko gamelu egarritu bat bazina bezala.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 218. orr.

Desertuko karabanak gelditzen al ziren oraindik han, Elias Canettik Marrakexeko ahotsaken kontatzen duen moduan?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 221. orr.

Desertuko klimak ez du jasotzen apenas euririk.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 480. orr.

2 (izenondoekin)

Zure ausentziak inguratzen bainau ni, desertu beltz batek bezala, eta nire ausentziak zu.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 110. orr.

Arroka biluzi gaitzengatik, desertu ikarragarriengatik, leku ilunengatik eta leku horietan aurkitzen diren munstroengatik.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 81. orr.

Herrestan zebilen, hala ikusten zen kartelean, desertu urrikigabe eguzki-erre batean barna.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 50. orr.

Nahiz desertua den, ez da arras desertu idor hutsa, bada zernahi bazka desberdin eta sasuxeka artaldek maite dituztenak.  Herria   2005-08-04

Egozten ninduena itzal galduen desertu fingabekorat eta ezdeustasunaren hondar gabeko leizerat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 490. orr.

3 irud/hed

Ehun mila jende bilduagatik, nintzen egoeran Senpere desertu zabal eta minerala zen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 40. orr.

Bortxatuak gara desertuan idaztera.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 292. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Desertu mota guztiek ikara ematen digute.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 56. orr.

Gero, desertu minez, badoa berehala Algeriako hego-alderat.  Herria   2005-07-21

5 izond inor bizi ez dena; pertsonarik ez dagoena.

Eliz atarian, leku desertu eta antzinako hartan, gaztetxo talde bat azaldu zen behingoan, hutsetik sortuta bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 42. orr.

Alabaina, hondartza desertu honetan ibili naizen orotan, zernahi orenez, bake handi bat hartu izan dut bihotzean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 66. orr.

Oihan nasaiak eta eremu desertuak zeharkaturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 110. orr.

Aspaldian iritsi zen Hildakoen ikara muino hartara eta inguruko landa desertuetara.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 69. orr.

Uharte desertu batetara joan behar bazinu bizitzera zoin liburu har zinezake zurekin?  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 14. orr.

Gero hiri isilera eta muinoaren gaineko etxe desertu handira iritsi ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 13. orr.

Neure borondatez erretiratua nintzen lehen solairuko gelaxka desertu eta huts batera, giza presentzia orotatik urrun.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 86. orr.

Jainkoak oparo eratu zuen arima, bide estu eta desertuetan barrena zuzendu zuen, eskutik eraman zuen maitasunaren leizeraino, bere baitaraino.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 67. orr.

6 (adizlagun gisa; orobat desert) hutsik.

Norvegiarrek eta japoniarrek akabatuko dituzte eta, itsasoa desertu geratuko denez gero, plastikozko baleak puztu eta soltatu beharko ditugu...  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 380. orr.

Kirol zelaia ere ia desertu zegoen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 330. orr.

Agian badu zerikusirik ospakizunaren arraroak, bat-batean eguzkia irten eta Portugal desert geratu baita; eta mutu.  Berria - Kirola   2004-07-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desertu bat (3); desertu batean (3); desertu eta (6); desertua eta (4); desertuaren erdian (3); eta desertu (4); uharte desertu (4)


desertugune iz eremu desertua.

Afrikan, Zudaneko Darfur aldeko desertugunearen aldean, bi batasun musulmanok baderabiltzate gasaila gogorrak elgar iretsi beharrez armadak, bere aztaparra erakusten duelarik.  Herria   2004-05-13


desertur ik desertore.

desertzio (orobat desertsio g.er.) 1 iz desertatzea.

Desertzioa gogor zigortuta dago, andrea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 41. orr.

-SSetako kide baten desertzioa ez duk nazien gustuko albistea izanen -egin zuen irribarre Ibarrak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 297. orr.

Ihes egin behar du desertzioaren krimen barkaezinetik, baita "betebeharrarekiko zabarkeriaren" hutsegite larritik ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Abandonua eta autokontrola sormenaren ordezko alternatiboak dira; desertzioa eta martirioa mimesiaren dizipulutzaren ordezkoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 439. orr.

2 irud/hed

Hurrengo urteetan eginen zituen urratsek are nabarmenago utziko zuten gure lagunaren arroztea: ezkontzea -nola eta elizaz!-, aitatzea... bene-benetako desertzioa etsaiaren trintxeretara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 241. orr.

Kalte egin zioten, orobat, alderdi barruko ezadostasun politikoek, zeinek alderdiaren bertikalismoa kritikatu zuten disidenteen desertzioa eta kanporatzea eragin zuten.  Berria - Mundua   2004-07-17

Estatu globalaren aurrean exodoa eta desertzioa praktika daiteke, eta bizitza eta kultur alternatibetan gauzatu, kontrabotereak eratuz, bizitzeko molde independenteak sortuz.  Berria - Kultura   2004-04-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desertzioa eta (3)


deseseki, deseseki, desesekitzen du ad telefonoa, pausaturik dagoen tokitik hartu.

Oraindik urduri, idazle gazteak irratia itzali eta, badaezpada ere, telefonoa desesekirik utzi du.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 119. orr.


deseskegi,deseskegi, deseskegitzen du ad deseseki.

Telefonoa deseskegi eta egunkariko prostituta haietako bati hots egin zion.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 171. orr.


desesperagarri 1 izond desesperatzen duena, etsigarria. ik amorragarri.

Desesperagarria zen segundoz segundoko jario hori harraskako metalaren kontra entzutea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 208. orr.

Desesperagarria egiten zitzaidan, izan ere, Jaungoikoa ulertu eta nigan sentitu baino lehen dena amaitu egingo zela pentsatzea.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 7. orr.

Desesperagarria da, epeak ez direla betetzen ari ikustea da gogorrena.  Berria - Kirola   2006-02-08

Zer deabru kontatzen ahalko zien herri pobre desesperagarri horretaz?  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 171. orr.

Nire bizitza okerrez beterikoa da, kaotikoa, egiaren bilaketa desesperagarrian.  Berria - Kultura   2006-02-07

· Gurasoenetik alde egiten nahiz, bere aitarendako desesperagarri, poliziei harrika ematen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 156. orr.

2 (izen gisa)

Familiaren bizitza ez al da desesperagarri zaila?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 381. orr.


desesperamendu iz desesperazioa.

Ikaragarriko desesperamendua senditu nuen ni baitan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 186. orr.

Hots, desesperamendua irakur zitekeen haien begitarte goizegi zaharkituetan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 31. orr.

Kolera handi batek hartu ninduen, denbora berean desesperamenduaren indar zitalek bortizki kolpatzen nindutela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 162. orr.


desesperante izond desesperagarria, norbait bere onetik ateratzeko modukoa. ik amorragarri.

Desesperantea naiz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 363. orr.


desesperantza 1 iz itxaropenik eza.

Hurbilegi sentitzen ditu traiziorik zaharrenak ere, berbertan dauka maitatu gabe bazterrera utzi zuen haren begirada hain goibela, erantzun gabe utzi zituen gutunak eta haien zain egon zenaren desesperantza.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 145. orr.

Herriaren arima inguru geografikotik menpekotzen duten Herrien Psikologiazaleak [...] konturatu barik, desesperantzara kondenatzen ari dira herri espainola.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 166. orr.

Maitale arbuiatuak ere, bere desesperantzaren poderioz mundutik at sentitzen zenak, gosaria prestatu beharko du, bizarra moztu, bulegora joan, bere adiskideen komentarioa entzun kirolari edo telebistako programari buruz, [...].  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 120. orr.

Desesperantzak gainezka egiteko puntuan, dokumentu bat zabaldu eta idazten hasi da: [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 111. orr.

Ordurako, alkoholak erreak zizkion giltzurrun-gibelak; desesperantzak, berriz, etorkizuna.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 172. orr.

Ez zuen nehork nehoiz urratsa bete eta bakoitzak beren zokoan aditzen ziren auhen eta intzirika, ilunpearen desesperantza urratzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 287. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Adreiluzko ezetz kuadrikulatuak baikorren lerdea ari duenerako; ibai-harrizko ezetz biribilak, hitzezko kromletx hutsak, desesperantza egunetako aterpe eta babesleku behin-behineko.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 67. orr.

Gizonek bidean kalituko nindutela halaber iragan zitzaidan kasko zokotik, desesperantza ximixta baten antzera, autoa gelditzen zen oroz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 186. orr.


desesperatu, desespera, desesperatzen 1 da/du ad itxaropena galdu edo galarazi, etsipena hartu, etsia hartu; amorratu. ik etsi.

Eta ez badiote erritmorik ematen, galdu egiten da, desesperatu, lo hartu nahi lukeen haur ernegatua bezala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 73. orr.

Aita desesperatu egiten zen porruak edo beste edozer galtzen zitzaionean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 47. orr.

Hasieran desesperatu egiten nintzen, jakina.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 41. orr.

Horrek itsutzen, zoratzen eta desesperatzen gaitu; horrek ateratzen gaitu geure onetik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 204. orr.

Fonseca jaunaren hutsegiteek desesperaturik, Maria da Graçak bere gain hartu zuen Adelia aurkitzeko erantzukizuna.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 155. orr.

Eta aitak hasperen egin zuen, zeren desesperatzen hasia baitzen andaluzaren hitz-jarioarekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 207. orr.

Izanez ere, desesperatuta zaude proposatzen dizuten lexiko horrekin, neurri batean absurdoa dela konturatzen zara, ez daukala etorkizunik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-16

Bi egun oso zain, esperoan desesperatuta.  Berria - Kirola   2004-07-04

Desesperatuak egon behar zuten nire gurasoek halako zerbait onartzeko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 205. orr.

Une hartan etsita eta desesperatuta sentitu nintzen.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 62. orr.

Eta horrek desesperatu egin ninduen.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 39. orr.

Desesperatu egiten da bat hasieran: [...].  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 48. orr.

Desesperatzekoa bazen naski: ez nintzen Parisera etorri bazterrak sutan jartzeko.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 174. orr.

Zoroa edo desesperatua behar du.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 56. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Nire poemak ez ziren batere desesperatuak, bizitzari eginiko kantuak baizik, bizitzaren opariz beterik sentitzen nintzen eta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 75. orr.

Segituan abiatu zen kale estuan behera, ziztu bizian, neska desesperatuaren oihuei ihesi: "Julen, itxaron, mesedez, itxaron!!!" Infernuko garren artean kiskaltzen eta oihu desesperatuak egiten.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 87. orr.

Oso labur azalduko dizuet dei desesperatu honen zergatia.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 190. orr.

Ahalegin desesperatua izan zen, bere buruari frogatzeko egoera hark ez ziola batere ardura.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 165. orr.

Nik biziki eskertzen nion ahalegina, eta, sexua egiten genuenean batez ere, desesperatu batek bezala estutzen eta besarkatzen nuen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 235. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahalegin desesperatua (3); desesperatu egiten (8); desesperatu egiten dira (3); desesperatuta nago (4)


desesperatuki adlag etsipenez; desesperazioz.

Handinahikeriaren hegoez hegaldaturik, zu zoroki, suharki, kartsuki eta desesperatuki maitatzera ausartu naiz.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 154. orr.

Aldi berean, desesperatuki hasi nintzen buztinezko zorua atzaparkatzen, sator trebeena izanik ere ez nuela ihesbiderik banekien arren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 22. orr.

Ikara menderatu ezinik bat-batean altxa eta, erasoari aurre egin ahal izateko, armairua eta sofa luze bat hasi zarete desesperatuki lekuz aldatzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 18. orr.

Gizonak, herioa handik gertu zebilkiola sumaturik, oihu egin zuen desesperatuki Maniako-depresibo bihurtzeko unean, zainak korapilatzen nabaritzen ditut eta gauaren erdian, bilkuratik etxerakoan "Ama!" deitzen dut desesperatuki.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 100. orr.

Ez zitzaidan irudi Joanes hila zenik: gauezko bideek, egunaren irrealitatearen oinarria desesperatuki agerian uzten zidaten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 101. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta desesperatuki (3)


desesperazio 1 iz desesperatzea, etsipen gaiztoa. ik etsipen.

Amorrua, inpotentzia, desesperazioa, negarra... denetik sentitu nuen senarrak amorantea zuela jakin nuen une hartan.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 64. orr.

Ez zitzaidan gauza interesgarririk edo dibertigarririk bururatzen; neure ezintasunaz dolutzea baino ez, eta desesperazio horretan, "gabon" esanez betirako desager zedin ere desio izan nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 144. orr.

Eta desesperazioak eman zion, ausaz, karta hura idazteko ausardia, baldintza normaletan nekez idatziko zuena.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 141. orr.

Ilunpea du bere alde, hiltzera dihoan animaliaren desesperazio arriskutsua, piztia setiatuaren oldarra.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 133. orr.

Urduri daudelako hartutako erabakia da, desesperazio politikoan oinarritua, badakitelako aldaketa politikoa abian dela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-16

Egia horrek egia korala izan behar luke beti, lagunartean eta umore eder batean esatekoa aukeran, eta etsimendu eta desesperazio gabeko etsitze eta desengainu sano batekin bustia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 262. orr.

Gero berriz etortzen ziren jendartean ezkutaturik, lanaren aitzakiaz, mozkorraren desesperazioaz.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 151. orr.

2 desesperazioz adlag

-Erne berriz! -egin zion oihu, desesperazioz. ez zuen haren ahotsik atzera entzun, harik eta, "sanitario", "sanitario" desesperazioz oihuka, ondoan belaunikatu zitzaion arte.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 49. orr.

Gwainek ahal zuen moduan eusten zion, desesperazioz, ez baitzuen galtzaile irten eta ohorea galdu nahi.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 106. orr.

Henrikek dena aise ikasten zuen, Konradek, berriz, kosta arren, ikasitakoa desesperazioz edukitzen zuen gogoan, gutiziaz, munduan zeukan altxor bakarra hura zela baleki bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 48. orr.

Hilotzak non jausi, bertan lurperatzen zituzten elkarren gainean, bakoitza bere senideak lurperatzen saiatuz; malkoz eta negarrez husturik itzultzen ziren; gero asko eta asko desesperazioz bertan oheratzen ziren.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 463. orr.

Hondoratzear daude eta desesperazioz lur jotzear.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 62. orr.

3 desesperaziozko izlag

Desesperaziozko oihu batekin, piratak Tom Luzearen gainetik salto egin zuen itsasora.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 188. orr.

Desesperaziozko oihu lazgarrienak haur negarti baten lanturu bihurtzen dira, erizaina eriaren gelan sartu orduko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 143. orr.

Desesperaziozkoak, depresiozkoak, minberak, kontraesan eta ezinulertuzkoak: «Agian gaua izango da bizitza, eta eguzkia heriotza», idatzi zuen.  Berria - Kultura   2004-01-04

4 (hitz elkartuetan)

Prusiarrak desesperazio hasperen bat egin du (artista alua, eruditoa, beti posatzen esan nahi duenak bezala) eta zigarro bat piztu du.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 117. orr.

Nire porrota onartzen ikasi nuen, gertaera ezinbesteko gisa, nire patu gisa, halako moldez non, beste edonorentzat desesperazio iturri zatekeena, niretzat itxaropen mugagabearen iturri baitzen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 192. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta desesperazioa (3)


desespero iz desesperazioa.

Desesperoak ematen duen deliberamenduarekin oldartu omen zitzaidan emakumea.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 15. orr.

Bera kuartelean eduki duten bi gauetan, galdeketa egiteko askatzen zutela mutila, eta gau osoan sekulako orroak entzuten zirela, oinazearen orroak, desesperoaren orroak, giza arrastoak oro galtzeko zorian dagoen baten orroak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 178. orr.

Nire desesperoan, hatza ahoan busti eta begiak zabal zitzan ahalegindu nintzen, hasieran leun-leun, segidan, berriz, gero eta zakarrago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 126. orr.

Galerianoak, desesperoaren herioan, buruz ontzen ari zen bertsoak paperera pasatu ditu letrak ondo dakizkien beste galeriano baten laguntzarekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 276. orr.

Horrela ibili zara, batetik bestera, desesperotik desesperora, harik eta filosofo zahar-zahar batekin topo egin duzun arte, eta orduan betiko galdera egin diozu: zertarako bizi?  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 211. orr.


desespiritu iz espiriturik eza.

Plá-ren intolerància horrek conquistadore eta campeadore kastillanoen desespiritu agor, idor, ihar eta elkorra itsasten dio hemengo eta nonahiko gogo hezeari.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 250. orr.


desestabilizatu, desestabiliza, desestabilizatzen du ad egonkortasuna galarazi.

Ejerzitoarekin ezin dutenez, nazio osoa jarri nahi dute hankaz gora, desestabilizatu, hondamenera eraman, ea bide horretatik gobernuaren suntsiketa lortzen duten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 36. orr.


desestabilizazio iz egonkortasuna galtzea, desestabilizatzea.

Lurra berotzen ari da eta desestabilizazio klimatikoa, gero eta nabariago.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29


desestali, desestal, desestaltzen 1 du ad estalkia kendu.

Handik pixka batera, aurpegia desestali eta altxatu egin zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 257. orr.

Esku hotzak luzaturik, hildakoari burua desestali, eta ezpainak zabaldu zizkion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 291. orr.

Inaugurazioan Amunarriz misiolariaren izena idatzita duen plaka bat eta Oteizaren Ertz hutsa eskultura desestaliko dituzte.  Berria - Kultura   2004-09-24

-Sir John Gray-ren estatua desestali zenean izan zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 252. orr.

Gurasoen garrasiak sordinarekin ito nahian bezala, belarriak esku ahurrekin estali eta desestali ditu Elenak, olatu hotsak gogora ekarriz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 153. orr.

Mugitzen ari den objektu bat haren atzean dagoen gainazalaren ehundura estaliz eta desestaliz doa mugitu ahala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 55. orr.

2 agertu.

Niregandik aparte bizi eta nirekin ikustekorik batere izan ez zuen bertze Ttipi bat desestaltzen ari zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 245. orr.

Geroago, besteak beste, John L. Austin eta H. Paul Grice-k [...] hizketa-ekintzak aztertu zituzten, eta semantikaren eta pragmatikaren arteko lotura desestali zuten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 90. orr.

Gizaki modernoaren moralari bere sustrai nagusiak desestali zizkion (arrazoimena, askatasuna, osasuna, sexua).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 91. orr.

Nola ahantzi, bada, osabaren lezioneak, noiz eta zientziaren sekeretuak desestaltzen eta erakusten hasi baitzitzaidan, niri bakarrik, eskola partikular haietan!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 97. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Jendea adi-adi zegoen, pipitarik jan gabe, ez zen ezer entzuten ahal plato desestalian.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 136. orr.


desestalpen iz desestaltzea.

Presentzia hori da estalirik dagoena gizakiarengan arartegabea delako eguneroko obratzean eta, zeinaren desestalpena ibilera filosofikoaren errainua bera den eta, ondorioz, baita etikarena ere.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 22. orr.


desestaltze iz estalkia kentzea; agertzea.

Filmeko irudiaren bat-bateko agerpen hori ahaztu egiten dela proiekzioan, aurkezten diren gauzen pertzepzioaren mesedetan, egiazko "pantaila-efektuarekin" konpara daitekeen modu batean azaltzen baitzaizkigu gauza horiek, estaltze eta desestaltze progresiboen bidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 165. orr.

Desestaltze horrek (scientia intuitiva) arrazoimenaren askieztasuna agerian jartzen zuen hura obratzen du: atributu jainkozkoek gauza singularren esentziak inplikatzen dituzten erak atzematea  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 22. orr.


desestekatu, desesteka, desestekatzen du ad esteka kendu.

Kolpe hark begiak irekiarazi zizkidan: ahots huts besterik ez zen txotxongilo baten lagun egin nintzen; gero, ohartu nintzen ez zela istripurik izan: desestekatuak izan ginen, auskaloko zein ordokitan bertan utziak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 31. orr.


desestekatze iz esteka kentzea.

Jada ezin nion ikuskizun hari ihes egin: nola ez nintzen ohartu hura ez zela istripu lizun kontaezin bat izan, desestekatze xume baina izugarri bat baizik?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 32. orr.


desestimatu, desestima, desestimatzen du ad aintzat ez hartu.

Berehala desestimatu zuen pentsamendu hori, guztiz partziala eta partidista zelako.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 41. orr.

Berehala desestimatu zuen ideia hori, harria erretzea beti izan delako prozesu nekagarria; eta errentagarritasun gutxikoa, edozelan ere.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 205. orr.


desestresatu, desestresa, desestresatzen da ad estresa kendu.

Kalera estresatzera datozen urbano desfasatuak bihurtu dira gure baserritar gazteak, eta kaleumeak, aldiz, hilean behin desestresatzera mendira, naturara edo eskalatzera doazen pastillero bukolikoak.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 56. orr.


desestrukturazio iz desegituratzea.

Desestrukturazioa: egun, elikadura ordena ekonomiko eta sozialaren egituraketa edo desegituraketaren funtsezko elementua da; geroaldian, baina, ez dira aintzat hartuko elikatzearen elementuak, atalak eta osagaiak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 60. orr.


deseterealizazio iz eterealizazioa ezabatzea.

Horrek guztiak hizkuntz deseterealizazioa adierazten du, gizartearen sekularizazioaren ikurra baino ez dena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.


deseuropartu, deseuropar, deseuropartzen da ad europar izateari utzi.

Adibidez, Finkielkrautek azken 50 urte honetan mundua, edo Europa bera, "deseuropartzen" eta "desmendebaltzen" ari dela, ikusi uste badu Parisen, kezka handiz, kezka handia Espainian apenas ematen du justu "deseuropartzea" izan litekeenik, azkeneko 500 urte ezeuropar konstantearen ondoren...  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 125. orr.


desezkutatu izond

Unverborgen: ez-ezkutatua, desezkutatua.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 56. orr.


deseztarri iz eztarria ez dena.

Nirea, lehen neukan huraxe bera, edo beste norbaiten ahotsa irtengo zaidan ahotik, irtengo zaidan deseztarri honetatik.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 40. orr.


desfaboratu izond/iz kaltetua.

Mendebaldeko herrialdeek baliabideen erabilpen arrazional eta aurrezkizkoa egitea, herrialde desfaboratuenek bere oinarrizko beharrak asetzeko beharrezko hazkundea iritsi ahal izan dezaten, segitu beharreko bidea izan daiteke, hazkunde kontzeptutik bereiziriko garapen mota elkartasunezko eta eboluzionatuago batera begira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 81. orr.

Hala eta guztiz ere, akats handia izango litzateke etorkizuneko belaunaldien ongizateaz kezkatzea eta gaur egungo desfaboratuen gabeziez ez arduratzea.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 47. orr.


desfabore iz faborerik eza, kaltea.

Maiz ez nintzen neure buruaren jabe izaiten, eta Jainkoaganik ustez errezibitzen nituen faboreak eta abantailak bihurtzen zitzaizkidan, finean, desfabore eta desabantail.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 346. orr.


desfalko (orobat defalku) iz norbait bere zaintzapean dauden besteren ondasunez jabetzea; funtsak desbideratzea.

-Ez duzu inoiz desfalkorik egin?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 103. orr.

Gogoratu zituen anonimoak, eta haien barruan nola zekarren egunkariko berri-atalak "diruzainaren defalkua"; gogoratu zuen [...] aitak, azken gauean, zin egin ziola Loewenthal zela lapurra.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 148. orr.


desfasatu, desfasa, desfasatzen 1 da ad desfasea gertatu.

Lagunen ezpain mugimendua eta beren esaldien soinua desfasatuta antzemanen dituzu. Desfasatuta hago.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 378. orr.

2 gehiegikerian bizi.

Zuek hor zehar desfasatuta ibili zareten artean, ni txosnan lanean jo eta su.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 16. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Esnatu beharra daukazu zure sentiberatasun desfasatu horretatik. Iruditu zitzaion lerrook emakumea idealizatu egiten zutela, ikuskera erromantiko txepel eta aski desfasatu batetik eginak zirelako.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 35. orr.

Adituen arabera, produktu gama desfasatua, koordinazio eskaseko eta bikoizketez betetako ekoizpena eta Asiako zein Europako beste autogileen lehia gero eta gogorragoa dira Opelen egoera kaskarraren eragile nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-10-15

Kalera estresatzera datozen urbano desfasatuak bihurtu dira gure baserritar gazteak, eta kaleumeak, aldiz, hilean behin desestresatzera mendira, naturara edo eskalatzera doazen pastillero bukolikoak.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 56. orr.


desfase iz pertsona edo gauza baten eta beste pertsona edo gauza baten artean egokitze edo doitzerik eza.

Tximista lehertzean, adar bakoitzeko leherketa horren guneekiko desfaseak dakar horrenbesteko danbar hots segidokoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 244. orr.

Aurrekontuaren desfaseak ere kritika ugari eragin zituen 13,8 milioitan zenbatu zen gastua iaz eta 22,3 gastatu ditu.  Berria - Kirola   2004-09-29

Meatzeetako giro mihi-gaizto laxoan, nire gizakaltetasun zehazkabearen eta nire bizimoduaren otzantasun nabariaren arteko desfasea bista-bistakoa zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 105. orr.

Desfase burokratiko horren kontra ez dago ezer egiterik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 82. orr.

Desfasea: EAEko biztanleen euskaldun kopurua ia %50 denean, Administrazioko atalen %96,3k erdaldun izaten jarraitzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31

· Batzuk kazetaritza edo literatura testuak dira [blogetan], besteak gogoeta pertsonalak; genero aldetik badira zutabe modukoak, eta badira benetako desfase pertsonalak, inolako araudi eta zerarik gabe idatzitakoak.  Berria - Harian   2005-11-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta desfase (3)


desfilarazi, desfilaraz, desfilarazten du ad desfilatzera behartu.

Atso deabru horrek merkatu guztia desfilarazi behar ote du hemen barrena, zer esaten ari garen jakiteko?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 114. orr.


desfilatu, desfila, desfilatzen 1 da-du ad pertsona ilara bat jendaurrean igaro, bereziki soldadu talde bat agintarien aurrean.

Soldaduek diziplinatuago desfilatzen dute musikaren konpasean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

201. Eskuadroia, Ozeano Barean ohorez jantzia dena, hiriburuko kaleetan barrena desfilatu zuen, kaleok loriazko dardaretan zirelarik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 224. orr.

Gay eta lesbianen altxamendu egun hartaz geroztik 30 urte bete dira aurten eta desfilatzen duten polizia homosexualek jasotzen dute txisturen bat, txaloak nagusi diren arren.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 173. orr.

Eta meza bukatu zenean, denak jarri ziren ilaran umeen atzetik, eta segizio isila herrian zehar desfilatu zen, plazaraino.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 325. orr.

Barne patioa zalapartatzen zuten haur logaletuak nire begi paretik desfilatu ziren, banan-banan, beren guraso birika-handiekin batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 347. orr.

Pasodoblearen martxan desfilatu genian gorpuaren aurretik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 105. orr.

Burua tente desfilatu genuen, ondo ari ginelako eta bagenekielako nor eta zer ordezkatzen genuen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17

Dantzariek, musikariek eta sasi-epaiketan parte hartu behar zuten akusatu, epaile, abokatu eta guardia txantxoek kalerik kale desfilatzeari ekin zioten plazarako bidean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 442. orr.

Nazien aldeko Dibisio Urdineko kide ohi batek desfilatu izana gaitzetsi zuten hainbat ordezkari politikok.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

Berrehun eta berrogeita hamar mila pertsonak desfilatzea espero da eta beste hainbat ikusle izatea errepidearen alde bietan banaturik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 172. orr.

Jaizkibel konpainiak goizez eta arratsaldez desfilatzea lortu du aurten.  Berria - Harian   2005-09-09

Txinan, Iraultza Kulturalaren garaian zeuden, eta guardia gorriak zebiltzan kaleetan desfilatzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 51. orr.

Jainkosa grekoen biluztasunak eta gazteluko dama erromantikoen brokatuzko soinekoak bere aurrean desfilatzen ikusiko balitu ere, ez zen hain zoriontsua izango.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 254. orr.

2 irud/hed

Mugitu gabe desfilatzen hasia zen, martxan ari balitz bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 91. orr.

Arratsean, Dudleyk harro desfilatu zuen egongelan uniforme berriarekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 34. orr.

Anitzek, txantxetan, "asfaltoko soldaduak" erraten diete, zeren, uniforme beltza janzteaz eta desfile ikusgarriak antolatzeaz aparte, sekula ez baitute beren ustezko balio militarrik erakutsi.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arratsaldean ere desfilatu (3); aurrean desfilatzen (3); desfilatzeko baimena (3); desfilatzeko eskubidea (3); eta desfase (3)


desfile 1 iz desfilatzea. ik parada1.

New Yorkeko parade edo desfile guztietan manifestari adina polizia izaten da beti.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 172. orr.

Hondarribiko bestetan, egun mugimendutsua zuten alardeen desfileen hura.  Herria   2005-09-15

Goizeko hamaikak aldera abiatuko da karrozen desfilea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

Orangisten desfileetan, komunitate katolikoaren auzoetatik igarotzean pizten dira normalean istiluak.  Berria - Mundua   2004-07-14

Gainerako hiru argazkietan kirolarien desfileetako irudiak ageri dira.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 225. orr.

Pilar de Miotaren, Azeguiñe eta Tytti Thusberg disenatzaileen desfileek emango diote hasiera Modorrrari.  Berria - Kultura   2004-09-22

Jauregitik zezen-plazarako desfilea are ikusgarriagoa izan zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

Desfilearen lehen lerroan hilkutxa zekarren laukotea.  Berria - Ekonomia   2004-05-18

Takolo, Pirrritx eta Porrotx izan ziren, desfilearen buruan, arreta handiena sortu zutenak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Gainera, ezin izan dute leku gogaikarriagorik aukeratu udaberri-udako desfilerako.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 73. orr.

Maleta eskuan, axolagabe ibiltzen saiatzen nintzen, desfile batean bezain zurrun ibiliko nintzen baina.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 157. orr.

Desfileak bost ordu inguru iraungo ditu orotara.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 173. orr.

60 karrozatik gora izan ziren desfilean.  Berria - Gaiak   2004-08-29

Bayburt-eko etorbide nagusitik desfilean pasatu berri diren militar dotoreak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 38. orr.

Yale eta Columbia unibertsitate ospetsuek eta Vietnamgo beteranoek ere parte hartzen dute desfilean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 173. orr.

Langileek protestaldia egin zuten udal korporazioa desfilean zihoala profitatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

2 (aditzen objektu gisa)

Desfilea azaroaren 18an egin zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 225. orr.

Astean behin edo egiten genuen desfilea, margaritak lehenengo, pelaioak gero eta, atzetik, errekete auxiliarrak eta, batzuetan bakarrik, falangea.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 100. orr.

Inauterietako desfilea ikusi nahi zutelako.Urtean behin, komunitate zentzua indartzeko helburuz, desfileak antolatzen dituzte hirian indartsu diren gizataldeek.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 203. orr.

Desfilea bukatu ondoren zaila da etxera ezer ez eramatea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 174. orr.

Desfilea amaitu ostean.  Berria - Gaiak   2004-08-29

Dena den, desfilea irteten den lekua edozein izanda ere, Areatzan bukatuko dela ziurtatu zuen Uriguenek.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

3 (izenondoekin)

Begien aurrean agertu zitzaizkion Dnieper ibaiaren gaineko zubi bateko irudiak, Vienako desfile militar batekoak, Budako gazteluko harrera batekoak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 73. orr.

Egunero egiten zela bertan guardiaren desfile militar bat, San Telmoko kuarteletik [...] harresiko lurrezko ateraino.  Askoren artean   «Rataplan» - 16. orr.

100 lagunek baino gehiagok osatutako desfile koloretsua izango da.  Berria - Kultura   2006-05-05

Haren ondoren, tankeak atera zituzten kalera, kamioi metrailetadunak, bazookak, eta desfile izuzkoa antolatu zuten, pauso irmoz, sorbaldak zut, begiradak aurrera.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 14. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Azaroaren 26an, Xuriatea ostatuan, 2005eko Korrikako moda desfilea izan da.  Herria   2004-12-02

Azkenean esango didazu haur-desfile batean parte hartu duzula.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 459. orr.

Aparkalekutik behera joanda, baina, kamioi desfile handia zegoen.Hartuko dute ministro baten hitz bat, jeneral baten erabaki bat, batzorde baten eztabaida bat, eta luzerako erantzukizuna eta ikuspegia erakusten duten elkarrizketa historikoak egingo dituzte fantasma desfile honetatik.  Berria - Harian   2005-01-27

Horrelako arratsaldeetan autobusak lerroka kokatzen ziren zirku-desfile bateko elefanteak bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 281. orr.

Bordeleko herriak loreak jaurtitzen ditu Euskal Brigada pasatzean, hiri honetako liberazio desfilean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 112. orr.

5 irud/hed

Del Valleren oihu asaldatuak eten zuen irudi izugarri haien desfilea.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 82. orr.

Hudson ibaiari buruzko aipamenak ere sarri egiten ditu Dos Passosek: beti langar eta ketan; denetariko itsasontzien desfile amaigabeen agerlekua; [...].  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 12. orr.

Eta horregatik baliatzen eta erabiltzen dut, beharbada, neure euskara hau, Axularren eredurat, bere mila forma eta korapilotan, hemen jira eta han bira, letren eta hitzen desfile koloretsuan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 123. orr.

Adigai- eta esperimentu-desfile txukun batez ordezkatzea ahalegin-anabasa bat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desfile bat (10); desfile batean (7); desfile batean parte (3); desfile bateko (3); desfile eta (3); desfile militar (4); desfile militarra (5); desfile militarra egin (3); desfilea egin (5); desfilea egiteko (3); desfilea eta (3); desfilean parte (4); eta desfile (3); inauterietako desfilea (5); karroen desfilea (3); moda desfile (5); moda desfile bat (4); moda desfilea (6); moda desfileak (4); olentzeroren desfilea (3); soldaduen desfile (3)


desfilosofatze iz

Eta ber gisan dator akordura Magrittek ez omen zuen pipatzen, egile orotariko honen apunte eta gogoeta liburua, desfilosofatzea helburu zuen filosofia liburu jostaria.  Berria - Kultura   2006-03-28


desfokalizatu, desfokaliza, desfokalizatzen da/de ad desfokatu.

Gauzen inguruak, objektuen ertzak noizbehinka bat-batean desfokalizatu eta halako dar-dar dantza modukoan hasten zitzaizkion, haririk gabeko txotxongiloak bailiran.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 184. orr.


desfokatu, desfoka, desfokatzen 1 da/du ad fokutik atera.

Desfokatuta zeuden arren, bat eta berbera, Alargun Beltza zen argazkikoa, dudarik gabe.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 69. orr.

Argazkiak desfokatuz.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 172. orr.

2 irud/hed

Desfokatu zait mundua, konpondu ezin dudan gaitza neure egin dudalako, nire atxiloketak zuengan duen eragina.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 175. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Veronica bera agertzen zen argazki desfokatuan, ohe batean, izara artean irribarrez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argazki desfokatu (3)


desformakuntza iz ipar deformazioa.

Italiar emazte bat izan zen hori, Salernekoa, sendatua, duela 50 urte, bihotzeko desformakuntza bat zioten hari ezagutua, ezin sendatuzkoa.  Herria   2005-11-24


desformatu, desforma, desformatzen da/du ad ipar deformatu.

Tortura ukatze horiek, iduri-eta Unai Romano gaztearen aurpegi desformatua leiztafin inoxent batek eginiko xixtaño baten ondorioa baizik ez zela...  Herria   2005-06-16


desgaikuntza iz gaitasungabetzea.

Sei hilabeteko kartzela zigorra, kondenak irauten duen bitartean hautetsia izateko desgaikuntza, eta prozesuak eragindako kostuak ordaintzea.  Berria - Euskal Herria   2006-05-09


desgarai iz garai desegokia. ik destenore.

Gure ohaide-nesketara al goaz ba, ema-jabeek ohi duten bezala, etorri eta deituta, desgaraia izanda ere, etxean sartzeko?  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 119. orr.

Treneko azken bagoian ibiliko balitz bezala, beranduegi ohartzen zen kontu guztiez eta desgaraiz erantzuten zien kortesiazko galdera apalei.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 176. orr.

Berandu eta gaizki iristen baitira, edo desgaraian.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 274. orr.

Oso momentu txarrean datorkidala, hau guztia desgaraian zetorkidak eta kontrapausoan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 275. orr.

Otso horren triskantza nahiago zuten, aukeran, desorduan eta desgaraian eguzkia ikustea baino, belar-bazka izorratzen zielako goitik behera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 384. orr.

Desegunetan beti da desordu / (--...) / destenorean, guztia desarau / (--...) / desgaraian, dena desegoki.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 78. orr.


desgaraitu izond

Ikusmolde estandarraren tankera analitikoaren eredu, beharrezkoa da liburuaren irakurketa eta azterketa, sarritan desgaraituegitzat har baldin badezakegu ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 167. orr.


desgaratu, desgara, desgaratzen du ad garatzea desegin.

Lan handi xamarra daukat, beraz, neure burua eta bizia lantzen eta desgaratzen, baina, ikastaroan erakutsi zaigun bezala, onartzen dut horretarako nere [...] biziak nerea izateari utzi beharko liokeela, eta inorena ez izatera pasa, hizkuntza bezalaxe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 198. orr.


desgarratu izond bihotz-urragarria, guztiz samina.

Bizitzeko eta idazteko eskubidea eure egin zuten, eta honelako lanak utzi dizkigute ondorengoei: desgarratuak, gordinak, intentsoak.  Berria - Kultura   2004-03-10


desgastatu, desgasta, desgastatzen du ad higatu, gastatu.

Gogoan dut artean ere nola ateratzen nintzen paseoan nire zapata-zolak desgastatzera, belardietara, hausnar egitera gelditu gabe.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 25. orr.

Zergatik uste duzu Kataluniako gaiak gehiago desgastatzen duela?  Berria - Harian   2006-03-26


desgaste iz higatzea, ahultzea.

Madrilera astero joan behar izateak eragiten dien «desgaste fisiko eta psikikoa».  Berria - Euskal Herria   2006-04-27

Hala ere, eta iraganeko akatsak errepikatuz, ez du gatazka konpontzeko plan bat proposatzen eta bere borondatea ezker abertzaleari desgastea eragitea eta bere oinarri soziala bereganatzea da, lehentasunezko helburu gisa interes partidistak jarriz.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Badirudi desgaste handiagoa eragiten diola exekutiboari Kataluniako gaiak.  Berria - Harian   2006-03-26

Eta hori da klase politikoari gertatzen ari zaion desgastea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 113. orr.


desgazitu, desgazi, desgazitzen du ad gatza kendu.

Ur beharretan izanez Espainia bere lurrentzat [...] Katalunia eta Almeriaraino 400 bat lantegi eginen dituztela, ur batzuen desgazitzea, eta 120 bat barradera eta beste obra, 25 urteren lana.  Herria   2004-06-24


desgidari iz okerreko gidaria.

-Adibide baterako, har itzazue gure... nola esan zuen bada Begiralek joan den astean?, gure desgidari nazionalak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 134. orr.


desgiro 1 iz giro desegokia.

Bi urte horietan desgiroaren eraginez kalteak nozitzen dituzten harriak zimenduetan erabiliko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1150. orr.

2 (ik giro1 2)

Ikastolako giroa desgiro bihurtzeko bidean, batzar bat izan genuen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 67. orr.

Beude bi pieza horiek buru-buruan, hitzalditxook egin ditudan bitartean izan dugun desgiroaren erakusgarri.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 14. orr.

Desgiroaren unerik bortitzena, 1997ko uztailean izan zen, Miguel Ángel Blanco zinegotziaren heriotzarekin.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 148. orr.


desgisatu, desgisa, desgisatzen 1 da/du ad desitxuratu.

“Xabier” izenak “Etxeberri” erran nahi züan, bena hau desgisatzez joan zen.  Herria   2005-12-01

Arren, modari sobera jarraiki nahiz trajeriaren desgisatzea eta llabürtzea beno hobe da beste antzerki mota berri baten hontzea, Berzaitzek eta Patrick Queheillek egiten düen bezala.  Herria   2002-11-07

2 mozorroz estali.

Irringarri ematen dute, bisaia desitxuratzen die, maskaraz desgisatuak iduri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 299. orr.

Gure semeak maite dituen filme guztiz pedagogikoetako heroi transgalaktiko zangomotza iduri zuen, sugar desgisatu eta lekuz kanpokoa "Lisboako" histuran.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.


desgobernu iz gobernurik eza.

«Ministerioan dagoen desgobernua ere» azaltzeko galdegin zion.  Berria - Mundua   2006-01-08


desgogara 1 adlag gogoz kontra, gogo gaiztoz.

Nahi izatera, bazuen gisa hartan erreakzionatzea, baina desgogara egingo zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 215. orr.

Aspertu itxurako prostituta bi zeuden alboko jatetxe apalean, inguruan zebilzkien gizonei desgogara erantzuten, haien bromatxoak aguantatuz nola edo hala.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 71. orr.

Formalitate ezeroso eta zuhurgabekeriazkoek kreditua desgogara jartzen dute, iruzurrak baztertu gabe; estutu egiten dute, babesa eman beharrean.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 89. orr.

Eltze betea seinalatu zuen desgogara, bere aitzinean bor-bor.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 214. orr.

Zuzendaritzaren erantzukizuna hartu nuen nire gain, desgogara edo nahiezik, baina indar handiz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 160. orr.

Doktorea altxatu egin zen eta, desgogara, hilobi artean herrestan abiaturik, hormarantz egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 289. orr.

Gero eta desgogarago ari ginen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 46. orr.

Bazen han desgogara sentiarazten ninduen zerbait: nire aurreko ispilua, urreztaturiko markoduna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 147. orr.

2 (izenondo gisa)

Keinu desgogara bat egin zidan bere libretan idazten segitzen zuen bitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 332. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina desgogara (3); eta desgogara (4)


desgogo 1 iz gogorik eza.

Hizkuntza eta tonu desberdinetan, hiru ahotsak heriotzaz mintzo ziren, eta tentsio-uneen atzetik etorri ohi den desgogoa jabetu zen nire aldarteaz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 115. orr.

Baina uste baino luzeago zihoan setioa, eta gero eta handiagoa zen gazteen desgogoa, otorduetan txantxak egiteko garaian ere.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 133. orr.

Desgogo ikaragarri batek barrena astintzen ziolarik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 152. orr.

Urteek, desgogoak eta bakardadeak poliki sustatu zuten aldez gogoko zitzaion baina inoiz ere kanpora nabarmenduko ez zuen criollismo hori.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 103. orr.

Nire desgogoan gehiegizko ahalegina egiten dut.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 75. orr.

Kapitaina, bitartean, egunero bezala, animaliak zenbatzeari lotuta zegoen, desgogoz eta amorru sentsazio batez.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 9. orr.

Horrelaxe ihes egiten dio nork bere buruari, baina gehienean ezin du alde egin; bere buruari desgogoz inkaturik gelditzen da eta gorroto du, ez baitu ulertzen, eri dela, gaitzaren zergatirik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 225. orr.

2 desgogora desgogara.

Eta ideologia ekologistek alde hau desgogora, gordeka bezala eta beste erremediorik ez dagoelako bakarrik bakarrik aitortzen dute.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 9. orr.

Jakaren barruko patrikara sartu zuen eskua, desgogora, igande arratsaldean eskupekoa eman eta berehala gastatu ondoren eskupeko berri baten bila etorri den seme-kozkorrari bigarren ordain bat eman behar dionaren gogo gabeziarekin.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 137. orr.


desgrabatu, desgraba, desgrabatzen du ad zerga arindu.

Ez zaie aparteko zergarik jarriko, eta ez dute errenta aitorpenean desgrabatzeko zailtasunik izango.  Berria - Harian   2006-02-14

Baita lanera joateko autoan egindako kilometroak desgrabatzeko ere.  Berria - Harian   2005-03-05

Ezin dituzte desgrabatu, esaterako, etxeagatik edo seme-alabengatik izandako gastuak.  Berria - Harian   2005-03-05


desgrabatze iz zerga arintzea.

Gainera, litekeena da gaur egun gainontzeko gizarte aurreikuspen sistema pribatuekin egiten ari den legez, aseguru pribatuek desgrabatze fiskalak, zerga-arintzea ekartzea, zerbitzu publikoa hornitzeko bilketa publikoaren kaltean.  Berria - Harian   2005-12-24


desgrabazio iz desgrabatzea.

Desgrabazio handiagoak lortzeko bezeroei egiten dizkiedan gomendioez.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 120. orr.

Aurrerantzean desgrabazioetan pentsio plana enplegukoa edo banakakoa den aintzat hartzeko eskatu die.  Berria - Harian   2006-01-11

Museo horiei zuzendutako laguntzek % 50eko desgrabazio fiskala izango lukete.  Berria - Kultura   2004-11-10


desgrazia (orobat deskrazia g.er.) 1 iz zoritxarra, zorigaitza, ezbeharra.

A ze desgrazia mutu jaio balitz...  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 140. orr.

Badakit gizon bat bezala arituko zarela desgraziaren aurrean, esan zuen medikuak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 42. orr.

Desgraziak ekartzen ditu horrek.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 198. orr.

Ez zuen nire pentsatzeko moduak ekarri nire desgrazia, besteen pentsatzeko moduak baizik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 23. orr.

Itxura denez, desgraziaren bat gertatu zitzaioan aspaldiko garaietan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 91. orr.

Desgrazia handia baita espainola izan beharra.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 251. orr.

Nahiko desgrazia badauka holakoa izanda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 76. orr.

Ez da terapia txarra norbere desgrazien bizkar barre egiten jakitea.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 89. orr.

Hau duk hau desgrazia nirea.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 29. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kalean zurekin gurutzatzen direnen begiradetan desgrazi aztarnak nahi dituzu antzeman.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 147. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desgrazia eta (3); desgrazia eta mixeria (3)


desgraziatu izond/iz zoritxarrekoa.

-Alkatea hi haiz, eta zerbait egin beharko huke Oinaze desgraziatu horren semeagatik -esan zuen On Camillok.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 221. orr.

-Bisusturtea desgraziatua, baina uzta ona.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 85. orr.

Eta etxera itzuli nintzenean lan eske joan behar izan nuen nire bizkar eta desgraziatu haien guztien bizkar milioiak egin zituztenengana.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 323. orr.


desguaze 1 iz autoak atzaltzea; autoak ataltzeko lekua.

Deitu egin zioten, desguazeko batzuk zeuden tartean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 241. orr.

Poliziak bazekien zelula kriminal bat ari zela osatzen Molinaoko basatzan, Angelita Kastoriadis-en desguazean, Errepublikaren aurka oldartzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 243. orr.

2 irud/hed

Noski, ez da hodeia artean ere, ez eta gutxiagorik ere; laino matazatxo merke desguaze modukoa, lainokume ttiki xarpail tximatsua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 171. orr.


desgurutzatu, desgurutza, desgurutzatzen du ad

Norma Lúcia etengabe aritzen zen hankak gurutzatzen eta desgurutzatzen haren zuzenbide erromatarreko eskoletan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 39. orr.

Eta nola haserretu nintzen, aldiz, handik gutirat, ikusi nuenean Maddalen eta zu haren laguntzerat zindoaztela... -eta, esku gurutzatuak desgurutzatzen zituela berriro gurutzatzeko, gaineratu zuen-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 626. orr.


desgustatu ik disgustatu.

desgusto ik disgustu.

desgustu ik disgustu.

deshabillé iz logela-mantala.

Susto txiki bat hartzen du Mikelek, atzera begiratu eta Maribel ikusten du, deshabillé polit eta iradokor batez jantzirik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 165. orr.


deshelenizatu, desheleniza, deshelenizatzen du ad osagai helenistikoak kendu.

Kristautasuna deshelenizatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 220. orr.


deshelenizatze iz osagai helenistikoak kentzea.

Kristautasun helenizatua onartu zutelarik, Ekialdekoek beren erlijioa deshelenizatzeari ekin zioten heresiak berenganatuz hurrenez hurren, nestorianismoa izanik horietako lehena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 320. orr.


desheredatu, deshereda, desheredatzen 1 du ad senipartetik kendu.

Alaba desheredatuko zukeen harekin ezkonduez gero, esan zuen Ramsay jaunak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 69. orr.

Eta zure familian izan duen historia, Euskal Herriko edozein familiatako bera da gutxi gorabehera: aitona bat azken karlistadan preso hartua, gero Kubara soldadu eramana Espainia defendatzera, handik pattarzaletutxoa itzuli eta birraitonak desheredatua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

2 irud/hed

Baina gero, historia horretatik guztitik zeure burua desheredatu, eta bide berrien bila ortozik irten gura duzu mundura zure jendearekin.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 20. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Ezinbestean homosexual, zismatiko, desheredatu, agot, judu-masoniko, ijito buhame eta "munduko madarikatu guztiekin" batera anateman erortzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 214. orr.

Eta mulatoak, beltzak eta munduko gainerako desheredatuak ongi zeuden misioetako lurretan, ez bere etxean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 15. orr.


desherritu ik deserritu.

deshidratatu, deshidrata, deshidratatzen 1 du ad urgabetu, ura kendu.

Hain deshidratatuta iritsi nintzen, non botila bat fanta hustu bainuen... baina litrokoa!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 31. orr.

Kostata lortu nuen, pare bat alditan, Marga nirekin eramatea; bigarrenean, edonola ere, kasik deshidratatu egin zitzaidan Irumugarrietarako bidean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 12. orr.

Kutsatutako urak beherako gogorrak eta okadak eragiten dizkie edaten dutenei, eta, ondorioz, haietako asko deshidratatu egiten dira.  Berria - Gaiak   2004-05-27

Oso deshidratatua eta ahul dago, eta hitz egitea kosta egiten zaio.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Beroarekin erdi deshidrataturik zeuden, eta ez zeukaten hizketarako kemenik.  Berria - Kultura   2004-08-15

Gero 250ºC-ra berotzen genuen bisulfato horregaz azido tartarikozko nahaste bat, hala azido tartarikoa azido pirubiko bihurtuz deshidratatzen da eta destilatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 226. orr.

2 irud/hed

Konfuzio bera ere harrituko zukeen, baina filosofia politiko deshidratatu hori ere inspirazio eraginkorragoa zen bizimodu profesional kolektibo batentzat Dioklezianoren aroan mundu helenikoan zegoen literatur kultura arkaiko hutsa baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 86. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Danimarkatik belar deshidratatu pixka bat ekarri zuen Administrazioak, eta hori erosteko laguntzak eman zituen, baina oso kopuru txikia izan zen galerekin alderatuz  Berria - Harian   2005-07-23


deshidratatzaile izond deshidratatzen duena.

Deshidratatzailea: landarezkoei hezetasuna (ura) tenperatura jakin batean atera eta, era horretan, iraupen luzeagoa bermatuko du.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 51. orr.


deshidratazio (orobat desidratazio g.er.) 1 iz deshidratatzea.

Ura besterik ez zuen eskatzen, deshidratazioaren eraginagatik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 263. orr.

Guztiek oinazeak eta deshidratazioa jasan dituzte 23 egun horietan.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Buruko minak, nekea eta deshidratazioa ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-07-30

Desidratazioa saihesteko komeni da farmazietan saltzen dituzten soluzioak hartzea, edota etxeko limoi-ur alkalinoa prestatzea.  Berria - Harian   2005-08-06

2 (hitz elkartuetan)

Bersnteinen esanetan, haurdunaldian umekiak deshidratazio arazoak izaten dituelako gertatzen da hori.  Berria - Gaiak   2004-09-18

Gaitzak jotako pertsonek beherakoa, botatzeko gogoa eta sukar handia izaten dituzte, eta ondorioz deshidratazio sintomak agertzen zaizkie aise.  Berria - Gaiak   2006-02-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta deshidratazioa (5); nekea eta deshidratazioa (3)


deshumanizatu, deshumaniza, deshumanizatzen du ad giza ezaugarriak kendu.

Mitoek gehiegikeria karga bat izaten dute eta lurrun mistiko batean bilduta egoten dira, eurak deshumanizatu eta besteak jarraitzaile itsu bihurtzen dituena.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 57. orr.

Torturatu zutenean munduko gizonik maitatuena sentitu zela, eta poliziari begi itsuak atera zizkionean, berriz, zeharo deshumanizatua.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 147. orr.

Deshumanizatutako jana, alegia.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 54. orr.


deshumanizazio 1 iz deshumanizatzea.

Lerro zuzenak deshumanizaziora eramaten gaitu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 7. orr.

Eta horrekin indibidualismoa, moralkeria, pentsamenduaren atzerapena, deshumanizazioa, pestea Luisa, pestea!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 258. orr.

Eta errua, inon izatekotan, kategorizazioan -eta beraz, hizkuntzaren deshumanizazioan- bertan dagoela esatea dagokidala uste dut.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 87. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta horrek larritzen gaitu gehien, deshumanizazio egoerarik ankerrena ere nola eraman daitekeen, nola posible den aspertzea Auschwitzen.  Berria - Kultura   2004-02-28


desiatina iz Errusiako antzinako eremu neurria, 10.925 metro koadroren baliokiea.

Anaiak eta biok hamar mila desiatina lur eta mila nekazaritik gora ditugu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 431. orr.

Hor soroak hasten dira, eta berrogeita hamar desiatina harantzago beste baso bat dago, koinatuak landatua hura ere, eta harantzago beste bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 440. orr.


desiatu (23 agerraldi, 9 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 374 agerraldi; orobat deseatu 14 agerraldi, 8 liburu eta 3 artikulutan: ETCn 235 agerraldi) 1 du ad desiratu.

Nola esango nion ezetz, neu ere desiatzen nengoen eta.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 36. orr.

Baina beti falta dena desiatzen eta dagoena muzintzen duanez gero, bizitza erdizka eta pozik gabe irristatu zaik, eta ustekabean ohaburuan heriotza agertu zaik, denaz aserik eta beterik abiatu aurretik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 219. orr.

Neskatoa aitarekin egoteko desiatzen dago, hori seguru dakigu.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 122. orr.

Mikelek Amaia lehenbailehen hiltzea desiatu zuen une batez eta, desiatu zuenaz jabetu zenean, bere ahizpa bost axola zitzaiola ohartu zen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 145. orr.

Baionatik alde egiteko desiatzen ikusi ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Presoon gurari eta ametsik onenak urte berrian bete daitezela desiatuz zuzendaritzaren izenean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 175. orr.

Nik beren zakil jaikiak ikusten nituen, eta desiatzen nengoen norbaitek sar ziezadan, baina barrezka eta nire gorputzarekin jolasean jarraitzen zuten eurek.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 120. orr.

Iruditu zitzaion garai bateko kontuak itzuli zirela ostera ere, nerabetasun garaiak, aspalditik desiaturiko senargai batek, azkenik, etxera deitzen zuenean bezalaxe.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 161. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Honelako beste munstro eta izugarri batzuk ere sortzen zituen, alferrik, naturak ez baitzien hazten utzi, eta ezin izan zuten adin-lore desiaturik erdietsi, ez janik aurkitu, ez Venusen egintzan elkartu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 355. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desiatzen nago (4)


desibili, desibil, desibiltzen du ad ibili den bidea kontrako norabidean ibili.

Ibilia desibili eta norabide egokia berreskuratu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 348. orr.

Ibilia atzera berriz desibiltzea da funtsean bertsolariaren teknika hori.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 24. orr.

Etorri bidea pauso pisuekin desibili du.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 113. orr.

Gelditu ere ez zen gelditu, bere urrats nagiekin bat eginez bakarrik ibilitakoa haren ondoan desibiltzeari lotuko nintzelako segurtasun osoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 401. orr.


desideologizatu, desideologiza, desideologizatzen du ad

Autore guzti-guztiek insistitzen zutela, elkarrizketa aldez aurretik "desideologizatu", "zedarritu", urrutiko azken printzipioetatik hurbileko arauen mailara ekarri, "maila pragmatikoan" planteatu behar horretan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 98. orr.

«Jendartea nahastu eta desideologizatu» nahi dutela leporatu die.  Berria - Euskal Herria   2004-10-17

Desideologizatuta daudela, desmobilizatuta, ez dutela euskara maite eta abar.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 120. orr.


desideologizazio iz desideologizatzea.

Euskararen desideologizazioak, ordea, beldurtu egiten du Saizarbitoria, euskaltzaletasuna ahul bailezake.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 118. orr.


desideratu, desidera, desideratzen 1 du ad desiratu.

Lur jorik irten ginen, deuseztaturik, etsi-etsian desiratzen genuelarik dena buka zedin eta gu geu ere akaba gintezen; orobat desideratzen genuela, hala ere, elkarrekin egotea, gure artean hitz egitea, batak besteari laguntzea oroitzapen artean hain arestiko hura exorzizatzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 177. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Instrumentu desideratua.  Berria - Kultura   2004-03-31


desideratum iz desira, helburua.

Desideratum horrek jokabide etikoa eskatzen du, gainera: giza arima partaide bada harmonian, logosera hurbiltzea da duen eginbeharra.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 33. orr.

Hemen ez dago egiaren desideratum zuzentzailerik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 37. orr.

Bada zortzi orrialdeotan halako desideratum aire bat, halako giro light asaldagarria.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 63. orr.


desidia iz zabarkeria, gogorik eza, utzikeria.

Espaloiak aitzurtuko ditut, eta desidiazko zotalak irauliko, bizipozaren urregorria kausitu arte.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 194. orr.


desidradazio ik deshidratazio.

desiertu ik desertu.

designatu, designa, designatzen du ad izendatu.

Fregeren esanetan, izen batek bere erreferentzia designatzen du, izena objektuaren ordezko bat da hizkuntzan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.

Arauak era errekurtsibo batean ematen dira, eta formulak designatzeko metahizkuntza baten sinboloak erabiltzen dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 141. orr.


designatzaile iz

Izen propioak designatzaile zurrunak dira; designatzaile bat zurruna da baldin eta objektu bera denotatzen badu mundu posible orotan: "Aristoteles" izen propioak, esaterako, pertsona bera denotatuko du mundu denetan, nahiz eta mundu horretan Aristotelesek ez izan guk geurean egozten dizkiogun ezaugarriak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

Designatzaile ahulek, ostera, erreferente desberdina dute mundu batean eta bestean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.


desigual izond

Eta nola gaztelaniaz "diferente" eta "desigual" desberdinak eta desigualak diren, biak diferenteak, ezberdinak eta bestelakoak, euskaraz ere biak hartu behar dira kontuan, omen.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 95. orr.


desikasi, desikas, desikasten du ad ikasi dena ahazten saiatu.

Geuk egiten dugunez, geuk desegin dezakegu eta, ondorioz, ikasitako guztia desikas daiteke.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 415. orr.

Eta bizitzako ehun arrazoiren eskolan, ikasitakoak desikasten joan zara.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

Petroniok erabat desikasi zuen idazteko artea, imajinatua zuen bizia bizi izan zuen orduko.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 66. orr.

Sare neuronal artifizialei behintzat horixe gertatzen zaie, apur apurka hilez gero ikasitako guztia atzekoz aurrera pasatzen zaie, bere siliziozko bizitza desikasiz bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 198. orr.


desilabagiletze iz silabagile izateari uztea.

Errepara, adibidez, goraxeagoko kenketen ondorengo urrats litzatekeen egiteko hitzaren ahoskerari: /egiteko/ Š e (c) iteko (jarraitutasun asimilazioz) Š eiteko (kontsonante jarraituaren kenketaz) Š ejteko (i bokal itxiaren desilabagiletzeaz).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 34. orr.


desilusio (ETCn 846 agerraldi) 1 iz zerbait edo norbait, uste ez bezalakoa dela ikustean izaten den sentimena. ik desengainu; deslilura.

Negar eginen nuen, gogotik; hainbestekoa zen sentitzen nuen desilusioa.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 47. orr.

Ordubete baino gutxiagoan alaitasunak desilusioa ekarri du.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 100. orr.

Errusiara egindako txangoa zoragarria izan zen, gogo-pizgarria alderdi batzuetatik, baina tristura eta desilusioa ere sortu zizkidan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 217. orr.

Bata penak eta desilusioak belztua da, bestea alaitasunak eta aberastasunak argitua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 155. orr.

Une batez desilusio labur bat ikusten zaio aurpegian, baina irakurtzen jarraitzen du gero.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 143. orr.

Nik desilusio pixka bat hartzen nuen desenfokatuta zeudelako, eta aita atze-atzean baizik agertzen ez zelako, itzal ñimiño baten moduan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 62. orr.

Horregatik sortzen dute maitasunezko ezkontzek oinaze eta desilusio gehiago komenentziaz egindakoek baino.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 285. orr.

Joana zen irritsezko eta desilusiozko orgia.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 165. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Desilusio handia izan zen, askoz begi hobea izango zela espero baikenuen, bestea baino askoz hobea, ikusmenean aldaketa funtsezkoa ekartzeko modukoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 149. orr.

Lehenengo aldiz egin genuenean, desilusio handia hartu nuen; beste zerbait espero nuen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 213. orr.

Amak erantzun zion esanez berekin desilusio handia hartu genuela denok, eta behin baino gehiagotan nahigabeak ere eragin zizkigula.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 147. orr.

Desilusio galanta hartzen du, jaun haren izena Ki-jo-te ahoskatzen zela jakiten duenean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 174. orr.

Une batez desilusio labur bat ikusten zaio aurpegian, baina irakurtzen jarraitzen du gero.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 143. orr.

Honek Mendebaldeko arimen desilusio sakona adierazten zuen, eta Mendebaldeko erlijio-gerra deituen ondorena zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 179. orr.

Edo desilusio optiko bat, zehatzago.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 176. orr.

Sekulako desilusioa izan zela.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 196. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Desilusio berbak kutsu txarra zeukan baina ez zen, behintzat, etsia edo etsi gaiztoa bezain kutsu txarrekoa.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 37. orr.

Bere burezur belztua besaulkiaren bizkarrean bermatuta, ezpainak oker desilusio keinu batean, eta barre-irudi ozpindu batekin.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 194. orr.

Esperantzari leiho bat zabaldu, eta desilusio usaina sartu zitzaigun, paper fabrikek zabaltzen zuren kiratsa baino ere minago.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 97. orr.

Desilusio mota berezi bat.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 212. orr.

Amodio erromantikoa, eragin kristauaren mendez mendeko azken fruitua da, gorputz gabeko jantzi polixko asmatu bati segika egiten den desilusio bidea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 315. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desilusio bat (3); desilusio handia (6); desilusio handia hartu (3); desilusioa hartu (3); desilusioa hartuko (3); eta desilusio (4); eta desilusioa (3)


desilusiogarri izond desilusioa ekartzen duena.

Ordu arte ikusitakotik, desilusiogarri gertatu izan zitzaizkion gauza franko; sekulako poza eman zion, ordea, etxea eta familia ikusteak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 150. orr.


desilusionatu, desilusiona, desilusionatzen 1 da ad ilusioa galdu. ik desliluratu.

Herritarrak desilusionatuta geratu ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 240. orr.

Hasperen egin zuen, desilusionaturik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 63. orr.

Milaka eta milaka perutarren aukera bihurtu da egun; baita klase ertaineko sektoreetako perutarrena ere, desilusionatuta baitaude alderdi tradizionalekin.  Berria - Mundua   2006-01-18

2 du ad ilusioa kendu.

Bart gauean ere elkarri musuka ari ginen, baina Peterren masailek desilusionatu egin ninduten, ez baitziren itxura duten bezain leunak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 225. orr.

Desilusionatu egin zaitut, modutsuagoa izango nintzela espero zenuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 295. orr.

Kontu handiz ezkutatzen nion Lisettari ez nituela Croceren liburuak ezagutzen, zeren, nolako miresmena zidan ikusita, ez nuen nahi desilusionatzerik.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 168. orr.

3 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Orduan zorigaitz pixka bat sentitu nuen eta neure burua ikusi nuen fededun desilusionatu baten itxuran.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 126. orr.

Ba ote zen inolako bertuterik erlijiozko tolerantzian, non baretu baitzen Mendebaldeko mundu desilusionatua kristau-aroko hamazazpigarren mendearen bukaera aldera?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 362. orr.

Dena den, «pertsonaia desilusionatuen istorioak» kontatu arren, ez da liburu ezkorra.  Berria - Kultura   2004-10-29

Euren xedea «ezkerreko nahiz eskuineko desilusionatu guztiak biltzea» da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15


desilusionatzaile izond desilusionatzen duena.

Mendebaldeko basamortuan noraezean zebiltzanak -arbasoen egiazko Jainko bakarrarengandik aldenduta, esperientzia desilusionatzaile batek irakatsi zielarik parroki estatuak, eliza sektarioak bezala, ez bakea baizik eta ezpata ekartzen zuten idoloak zirela -tentatuta egon zitezkeen gizatasun kolektiboari heltzeko, idolatratzeko objektu alternatibo gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 362. orr.


desilustratu izond ilustrazio gabekoa.

Nola ahal izango ditu frantses jator batek "ulertu", izan ere, musulmanen ohitura desilustratuak eta erlijio islamikoaren sura itxuragabekoak, eta bere kulturaren balio berdinekotzat hartu?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 130. orr.


desilustratuki adlag ilustraziorik gabe.

Orduan indibiduoaren autonomiak erlatibismoaren kaos total berera garamatza orain "desilustratuki"...; ez jakitera alegia zer dagoen ondo, zer gaizki, zer den kultura, artea...  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 167. orr.


desinatzaile (orobat dezinatzaile) iz disenatzailea.

León Abadias kanpaina-desinatzaileari eskatu zion domina-zirriborroa; eta berak "Medalla de Montejurra" izeneko bat aurkeztu zion Erregeri.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 193. orr.

2 (izenondo gisa)

Bere bizitzan profezur dezinatzailea zen Donibane Lohitzunen, erretreta hartu arte 1997ean.  Herria   2001-02-22


desinbertitu izond desinbertsio baten ondoriozkoa.

Zifra horiek epe luzeko deritzaten fluxu garbiei dagozkie, bestela esanda, urtebete baino gehiagorako fluxuei, parte nagusia eta kopuru desinbertituen ordainketa kenduta.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Kataluniako eta Espainiako konpainien balizko baturak hainbat aktibo desinbertitu saldu beharko lituzke lehia agintarien onespena izateko  Berria - Ekonomia   2006-02-23


desinbertsio 1 iz inbertitu den kapital bat ateratzea.

Hainbat desinbertsio egitera behartuta egongo da talde berria.  Berria - Ekonomia   2006-02-04

Endesak aurkeztutako 1.469 milioi euroko irabaziak Aunan eta Smartcomen egin dituen desinbertsioetan oinarritu direlako.  Berria - Ekonomia   2006-02-07

Lehiaren Defentsarako Zerbitzuak zainduko ditu desinbertsiook.  Berria - Ekonomia   2006-02-04

2 (hitz elkartuetan)

1976an gobernu militarra amaitu eta gero, gobernu demokratikoek diktadurak izan zuen desindustrializazio eta desinbertsio politika jarraitu zuten.  Berria - Mundua   2004-08-01


desindustrializazio 1 iz industrializazioa galtzea edo ezabatzea, industria kentzea.

Indiaren kolonizazioak ez zituen bizitza-mailaren atzerapena eta desindustrializazio garrantzitsua bakarrik eragin; aldi berean, iraupenezko laboreak desagerrarazi zituen, eta XIX. mendean goseteak areagotu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 53. orr.

Inoiz etengo al da Ezkerraldearen desindustrializazioa?  Berria - Ekonomia   2004-12-18

Frank Gehry arkitektoaren lanak hiriaren biziberritzea sinbolizatzen du, eta desindustrializazioak ekarritako etsipenaren aurrean garaipena. hazkundea gehienbat kanpotik bultzatzen denean, lehengo estatus periferikora itzultzeko arriskua dute (kapitalek ihes egitea eta desindustrializazioa), baldin zorduntze-krisiren bat gertatzen bada, adibidez.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 28. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Desindustrializazio prozesu zorrotza.  Berria - Euskal Herria   2006-03-16

1976an gobernu militarra amaitu eta gero, gobernu demokratikoek diktadurak izan zuen desindustrializazio eta desinbertsio politika jarraitu zuten.  Berria - Mundua   2004-08-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desindustrializazioaren aurkako plataformak (3)


desinentzia iz flexio morfema.

Deklinabide honetan kasu bakoitzari desinentzia bat dagokio.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 118. orr.

Erro bat, atzizki bat eta desinentzia bat.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 225. orr.

Desinentzia ezabatzean, flexio enborra edo erradikala lortzen da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 227. orr.

Aglutinazioa gauzatu zen garaia, indoeuropar hizkuntzan desinentziak eratu zirena baino lehenagokoa bailitzateke.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 220. orr.

Hylo delakoa, zeina, gauza bitxia, baltsamaturik aurkitzen baita alkali-erroen desinentzietan: metilo, butilo, eta abar.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 54. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desindustrializazioaren aurkako (3); desindustrializazioaren aurkako plataformak (3)


desinfektagarri (8 agerraldi, 5 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 40 agerraldi) 1 iz desinfektatzen duen produktua. ik desinfektatzaile.

Bainugelan nabarmena zen beste batzuen hortzoreak eta klorozko desinfektagarriek utzitako usaina.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 243. orr.

Afaltzeko ordurako ozta-ozta itzuli zen etxera, botilatxoz karga-karga eginik, eta zuzen-zuzenean bere gelara sarturik, desinfektagarriz blai egin zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 346. orr.

Kolonia eskatu du desinfektagarri bezala erabiltzeko, eta baselina, argizari bezala erabiltzeko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Desinfektagarri pote hutsak erakustera behartzen dituzte.  Berria - Gaiak   2006-01-06

3 (izenondo gisa) desinfektatzen duena.

Hemen ere iritsieran dutxak, bizarginak, likido desinfektagarriak eta jantzi aldaketak genituen zain.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 127. orr.


desinfektante (2 agerraldi, 2 liburutan; ETCn 11 agerraldi) iz desinfektatzen duen produktua. ik desinfektatzaile.

Oso desinfektante ona omen da.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 99. orr.

Tabako usaina, kolonia usaina, desinfektante usaina, behi usaina usna zitekeen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 371. orr.


desinfektatu, desinfekta, desinfektatzen 1 du ad infekzioa edo infekzioa sortzeko gaitasuna kendu.

Barazkiak gordinik janez gero, garbitzerakoan uretan lixiba tanta bat bota desinfektatzeko.  Berria - Harian   2005-08-06

Gordinik kontsumitzeko, aurretiaz ikuzi diazinon-ur edo ehetan; bestela, zuritu 3-b motako labanarekin eta, ondoren, desinfektatu hau.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 110. orr.

Gu dutxatu bitartean gure arropak desinfektatu egingo ei dituzte.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 99. orr.

Gaitza agerturiko lekuetan hegaztiak hil dituzte (120.000 denera), berrogeialdiak ezarri dizkiete herritarrei eta ibilgailuak desinfektatu dituzte.  Berria - Gaiak   2006-01-19

Gaitza agerturiko lekuetan hegaztiak hil dituzte (120.000 denera), berrogeialdiak ezarri dizkiete herritarrei eta ibilgailuak desinfektatu dituzte.  Berria - Gaiak   2006-01-19

Postuko gizonei adierazi zien herriko botikara zihoala desinfektatzeko gauzak erostera.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 172. orr.

Jendea txizaz desinfektatzeko mania berbera.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 99. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hor, ur desinfektatu horren azpian, begira zale sadikoa dago.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 25. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desinfektatu egingo (3)


desinfektatzaile (4 agerraldi, 2 liburutan; ETCn 152 agerraldi) 1 izond desinfektatzen duena. ik desinfektagarri.

Osasun-garbiketako kamioia etorri, eta auzo osoan ibili zen denak gortu beharrean, ta-ta-ta-ta, alde guztietara hauts desinfektatzaileak zabalduz.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 74. orr.

Hauts desinfektatzailearen lainopean sartzen ginenean, ez genuen ezer ikusten.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 75. orr.

2 iz desinfektatzen duen produktua.

Beraz, Bev Shaw-k atea irekitzen dienean aurpegi ona jarriko du, nahiz eta barrutik iristen zaien katu-txixen, txakur hazteriatsuen eta desinfektatzailearen kiratsak atzera eragiten dion.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 97. orr.


desinfektatze iz infekzioa edo infekzioa sortzeko gaitasuna kentzea.

Gaixoa hil dezakeen desinfektatze bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Bereizkuntza analitikoa bizitzaren saneatze, desinfektatze lan bat izango litzateke.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Desinfektatze lanak abian jarri dituzte eskualdeko agintariek.  Berria - Mundua   2006-04-27


desinfektazio iz desinfekzioa.

Desinfektazio automatikoaz hornituriko dutxak baizik ez ziren oraindik martxan, baina maiz askotan matxuratzen ziren haiek ere, bezero batzuk itoaraziz.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 78. orr.


desinfekzio 1 iz desinfektatzea.

Enpresak, greba amaitzean, garbitasun plan berezia jarri zuen abian, eta orain inguru batzuen desinfekzioa baino ez da falta.  Berria - Euskal Herria   2004-04-14

2 irud/hed

Talde berriaren sinesmena barruraino errotua zutenek, eta suzko desinfekzio batekin garbituak eta purifikatuak izateko batere gogorik ez zutenek, ihes egin zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 209. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Hirugarren mailan eman zizkiguten desinfekzio-arauak aplikatuz.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 56. orr.

Gregorio ahitua zegoen eta bazekien laster gaixotu eginen zela, hurrengo desinfekzio egunean edo asteroko dutxaldian, negu kupidabako hartan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 165. orr.

Gainera, gaitzak ez hedatze aldera, desinfekzio lanetan ziharduten.  Berria - Mundua   2004-05-29


desinflazio 1 iz inflazioak behera egitea.

Horren ondorioz, Europan eta Japonian desinflazioa eragotzi zuen, eta arindu Estatu Batuetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 159. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ekonomia industrializatuen erosahalmena aski gehituz, petrolioaren prezioaren beherakadak jarduera suspertu zuen, aldi berean herrialde haiek jadanik egina zuten desinflazio-ahalegina luzatuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 168. orr.


desinformatibo izond desinformatzen duena.

Madrilgo Gobernuak makinatu zuen estrategia desinformatibo erraldoia.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 139. orr.


desinformatu, desinforma, desinformatzen 1 du ad berri manipulatuak zabaldu, xede jakin batzuk lortzeko.

Jende asko ez da ohartzen benetako egoeraz, hedabide nagusiek informazioa ezkutatu eta nahita desinformatzen dutelako.  Berria - Harian   2005-11-26

Haren ustez, zenbaitetan modu interesatuan nahasten dira terminoak, eta modu horretan herritarrak «desinformatzen» dira gai oso sentikorretan, «terrorismoa edo ETA eta haren amaiera posiblea kasu».  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

Funtsezko kontuei dagokienez, benetan axola duten gauzez, beti bezain desinformatuta baikaude Informazioaren Gizarte honetan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 186. orr.

Desinformatuta gaude, ezin dugu esan ATBren industria plana gustuko dugun edo ez dugun.  Berria - Ekonomia   2004-01-27

2 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Gizarte desinformatuetan bakarrik gertatzen da gezurra esan eta herritarrek gezur hori sinestea.  Berria - Gaiak   2004-11-14


desinformazio 1 iz informazio falta.

Jendeak ez daki dokumentu hori egiteko eskubidea duela; beraz, desinformazio handia dago.  Berria - Harian   2005-02-04

2 desinformatzea.

Pasadizo hau desinformazioaren paradigmatzat hartzen da mundu osoko Komunikazio-fakultateetan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 26. orr.

Herritarren desinformazioa sortzen ari dira horrelako datuekin.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Nazioartean ospe handia duten zenbait erakundek ere -Amnesty International tartean- kosk egin zioten desinformazioaren amuari, hasieran behintzat.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 26. orr.

Irakeko gerran kazetari iparamerikarrek sortutako manipulazioa eta desinformazioa.  Berria - Kultura   2006-03-10

Pentsamolde bakarra, ideologien kontrola eta desinformazioaren espiritu itogarriak haizatzea  Berria - Kultura   2004-06-20

3 (hitz elkartuetan)

«Desinformazio kanpaina» antolatzea leporatu diete PPko buruzagiei.  Berria - Harian   2005-01-14

Azpimarratzekoa da Aznarrek fan klub aparta daukala; desinformazio lana egin zuten eta geroztik ez dira lelo horretatik atera.  Berria - Euskal Herria   2004-09-21

Patrick Cassan "Le Journal du Pays Basque" egunkariko berriketariak azaltzen du frantses prentsak Madrilgo gertakariaz ukan duen postura: ardurenean bezala, desinformazio lan bat, Madrilgo poderearen ikuspuntua itsutuki zabalduz.  Herria   2004-09-30


desinhibitu, desinhibi, desinhibitzen (orobat desinibitu) 1 da ad lotutasuna galdu, herabetasuna galdu.

Geroztik, paradigma horrixe jarraitu diote nire hordialdi gehienek: alegia, desinibitzeko, lotsa galtzeko, ondo pasatzeko hasten naiz edaten, adin horretako guztiek egiten duten bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 103. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Loturarik gabeko pentsamendu aske eta jatorrizko baten lekukoa ere iruditzen zitzaion, beti bezala, desinhibitua, estilo garatukoa, bururatua.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 88. orr.


desinhibizio 1 lotutasunik eza, herabetasunik eza.

Baina aztoramena, askatasuna, desinhibizioa, ez dira lobulu frontaletako lesioen ondorio bakarrak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.

Ematen zuen lobulu frontaleko zauriak "desinhibizio" moduko bat ekarri ziola.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 75. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Batzuetan, sindromeari "desinhibizio-gaixotasun" deritzo Bennettek  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 97. orr.


desinibitu ik desinhibitu.

desinstalazio iz instalazioa desegitea.

Instalazioa eta desinstalazioa, biak izan daitezkeela neurri bereko adierazpenak, alegia.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 65. orr.


desintegratu, desintegra, desintegratzen 1 da/du ad zerbait zatietan edo bere osagai guztietan banatu.

Laser izpi hura desintegratu eta segundo zatiki baten barruan, metro bat haruntzago agerraraztea lortu zuten.  Berria - Gaiak   2004-06-18

Abiadura horretan, aireko molekulekin igurtzimendu handia sortzen da eta segundu gutxitan desintegratzen dira; jendeak ikusi zuen zutabea sortzen da horrela, gas beroarekin.  Berria - Gaiak   2004-01-06

Atmosferan berriro sartzean desintegratu egin behar duela ez dakien txakurtxo horrek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 90. orr.

John Lennonek berak ez luke ezer galduko, honezkero goitik behera desintegratuta egongo delako.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 162. orr.

Errazagoa da atomoa desintegratzea, aurreiritzi bat desintegratzea baino.  Berria - Harian   2005-02-11

2 (gauza abstraktuak)

Eztabaida da gehiegizko tolerantziak ez ote dituen jarriko bai Mendebaldeko baloreak bai hitzartzen ari garen Europako identitatea desintegratzeko bidean. Ikaragarrizko entitate politiko hauek gutxiengo menderatzaileen azken hitzak dira hilzoriko zibilizazioetan desintegratzen ari diren gizarte-gorputzetan.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 64. orr.

Desintegratzen ari diren inperio guztietan armada guztien onuradunik nabarmenenak beraietan izen-emandako atzerritarrak eta barbaroak izan dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 80. orr.

Ezaugarri berberak ikus daitezke desintegratzen ari zen mundu siriakoan Islamak izandako aurrerapenean eta desintegratzen ari zen mundu indikoan hinduismoak izandako aurrerapenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 102. orr.

Denbora, hala ere, asko luza daiteke limes-aren atzeko barbaroek desintegratzen ari den zibilizazioaren eremu gutiziatuan sartzea lortu baino lehen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 145. orr.

3 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Esan ohi den moduan, gaurko Euskal Herria gizarte desintegratu bat da administratiboki, politikoki, sozialki, linguistikoki, kulturalki.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 12. orr.

Errusiari Georgia «gaixo eta desintegratu bat» komeni zaio.  Berria - Mundua   2004-01-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desintegratzen ari (33); desintegratzen ari den (17); desintegratzen ari diren (5); desintegratzen ari zen (8); eta desintegratzen (6); eta desintegratzen ari (6)


desintegratze iz zerbait zatietan edo bere osagai guztietan banatzea.

Atomoen desintegratze elektrolitikoaren bidez, oraindik ondo ezagutzen ez diren ioi eta elektroi horiek azaltzen dira.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.


desintegrazio 1 iz desintegratzea.

Indar elektromagnetikoak karga duten partikulen artean du eragina, indar ahulak materiaren desintegrazioan eragiten du (eguzkian, esaterako).  Berria - Gaiak   2004-10-06

2 (gauza abstraktuetan)

Zatiki hauek, kolapsoaren ondoren zibilizazioen desintegrazioak sortuek, askatasuna lortzen dute, beste zibilizazio garaikide batzuetatiko osagai atzerritarrekin gizarte eta kultur konbinazioak osatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 12. orr.

Hau gertatzen denean, gizartea desintegrazioaren bidean sartzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 432. orr.

Desintegrazioen abiapuntu diren kolapsoen azterketak zera erakutsi digu, sarritan gizartea osatzen duten parroki estatuen artean gerra izugarri bortitza piztu izana dela kolapsoaren okasio, sintoma edota kausa ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 315. orr.

Hazkundeak, desintegrazioak bezala, ziklikoki erritmikoa den mugimendu bat erakusten duela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 316. orr.

Diferentziazioa hazkundearen marka den bezala, estandarizazioa desintegrazioaren marka da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 443. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Etxe baten tamainako masa handi batek bakarrik iraun bide dezake berorik desintegrazio-energiaren bizkar. Estatu unibertsalek badute hirugarren ezaugarri nabarmen bat: susperraldi [...] baten adierazpide dira desintegrazio-prozesuan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 260. orr.

Mendebaldeko Zibilizazioa zela bere espezieko ordezkari bakarra, desintegrazio-seinale ukaezinik ageri ez zuena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 351. orr.

Kolapso eta desintegrazio-faseetan aurki litekeen erregulartasuna hemen ez da agertzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 459. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Estatu unibertsalek joera bizia dute berez helburu balira bezala jokatzeko, nahiz eta benetan gizarte-desintegrazioaren prozesuan fase bat bakarrik izan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten desintegrazioaren (3); eta desintegrazioen (3); gizarte desintegrazioaren (5); kolapso eta desintegrazioen (3); zibilizazioen desintegrazioak (3)


desintegrazioaldi (orobat desintegrazio-aldi g.er.) iz desintegrazioa gertatzen den aldia.

Zibilizazio bat bere sorrera, hazkundea eta kolapsoa kontuan hartzen ditugun heinean unitate ulergarria gertatu arren, ez dela hori gertatzen desintegrazioaldian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 168. orr.

Desintegrazioaldian desintegratzen ari den gizartearen salbatzaile gisa agertzen dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 442. orr.

Nahiz eta hazkundealdia, desintegrazioaldia bezalaxe, erronka eta erantzunen txanda-sail bezala azter daitekeen, aurkitu dugu ezinezkoa dela uhin-luzera estandar eta komunik bereiztea txanda-segidarentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 330. orr.

Gainera, kronologikoki hiru aldi horiek zibilizazio zaharraren desintegrazio-aldiarekin, interregnoarekin eta zibilizazio berriaren sorraldiarekin pareka daitezke gutxi gorabehera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 101. orr.


desinteres iz interesik eza.

Belaunaldi berria Aranaren arrazismoaren aurka zegoen, hizkuntza eta kulturarenganako desinteresa ulertezina zitzaion.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 118. orr.

Desinteres hain erabateko horrek ez du jaso bere ordain-saririk.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 161. orr.

Gusto honek ez du baietzak desinteresa adieraziko lukeen lekuan ezetz esateko bakarrik agintzen, baizik eta ahal den ezetzik gutxiena esatea, behin eta berriz ezetz esan beharreko leku guztietatik aienatzea, urruntzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 328. orr.

Nahi nuen ziur izan nafar dotorearen mateletan ikusi nuen arrosa kolorea bidean bildu zuten beroak baino gehiago ene soak eta behar bada niri buruzko desinteres eskasak eragina zutela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 13. orr.


desinteresatu izond desinteresa -bereziki norberaren onurarekiko- erakusten duena.

Baina, jakina, beti izaten da laguntzaile desinteresatu bat oinak lurrean jartzen laguntzen diguna.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 181. orr.

Herriaren sentimendu desinteresatu eta idealista.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 207. orr.

Jendeak adiskidetasun desinteresatua irrikatzen du gehien.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 46. orr.

Geldo ziren zalantzarik gabe beren baitaren sakonean, espekulazio desinteresatura emanak, hitz-jolas burutsura, eztabaida dotore, sofistikatu eta doakora.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 16. orr.

Ongileak nekez izaten dira ospetsuak, eta beraien onegintzak erabat desinteresatuak ez badira, behintzat, baliteke erabat ez merezi izatea ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 370. orr.

Gizakia ez da ez inurri desinteresatua, ez ziklope tratagaitza, "animalia soziala" baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erabat desinteresatua (3)


desintoxikatu, desintoxika, desintoxikatzen du ad gai baten efektu toxikoak ezabatu.

Ilbeherak desintoxikatu egiten digu gorputza, garbitzearen aldera jotzen du, barruko sapak mugitu, ureztatu eta izerdiarazi, sapa-izerdiak mugiarazi eta atera, garbiketa behartuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 407. orr.


desintoxikazio 1 iz gai baten efektu toxikoak ezabatzea.

Ondoren, David Minor izeneko norbaitez hitz egiten hasi zen; bere taldeko buru izan omen zen klinikan, eta badirudi hura sendaturik zegoela jada, Rory desintoxikazioa utzi eta birgaitze-programan sartu zenerako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 89. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Agintarien esanetan, horietatik 220.000 desintoxikazio zentroetan daude eta beste 60.000 drogazaleentzako bereziki prestatutako errehabilitazio zentroetan.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Desintoxikazio-zentroan ezagutu nituen, ordea, bestelakoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 159. orr.

Alferrik edaria uzteko desintoxikazio toki horietan sartzea.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 91. orr.

3 desintoxikazio aldi

Ez dizkizut kontatuko, beraz, drogaren garaiko abenturak edo desintoxikazio aldiko mixeriak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 158. orr.

Taldeak atera egin zuen zulotik eta, Bhatia eritegian desintoxikazio aldia igaro ondoren, Mother Theresak zuzentzen zuen Rehabilitation Center-en sartu zuten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 118. orr.


desio (787 agerraldi, 123 liburu eta 150 artikulutan; ETCn 6.912 agerraldi; orobat deseo 41 agerraldi, 8 liburu eta 21 artikulutan; ETCn 594 agerraldi) 1 iz desira. ik desira.

Bakoitzak bere istorioa dauka, bere bizipenak, gustuak eta nahiak, bere ametsak eta grinak, bere beldurrak eta konplexuak, bakoitzak bere desio, maitasun eta pasioak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 82. orr.

Desioa desberdina da gizonengan eta emakumeengan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 41. orr.

Askotan gertatzen da analisten artean errealitatea eta desioak nahastea -berezko interes pekuniarioagatik, noski-.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 28. orr.

Jendeak desioak ditu.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 19. orr.

Brankiek eta kimek, intziri nahasmen zoroan, desioa piztu zuten uharte aspaldian esploratu gabeetan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 42. orr.

Nire bidez zure desioa gauzatu ahal izango duzu.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 247. orr.

-Zure desioak agindu dira niretzat -erantzun zion Nur Al-Dinek.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 39. orr.

Lepotik heldu eta itotzeko desioa sentitu nuen, baina ez nintzen gai.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 203. orr.

Desioa bete-betean zetorkion.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 95. orr.

Ezinezkoa zait ordea desio horri amore ematea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 17. orr.

Ez dut oraingoz desioa burutu.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 173. orr.

Azken desio hori konplituko balitzait, [...].  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 95. orr.

Erotismoak gure desioaren atean jo orduko, heriotza ere sartu egiten duk erotismoarekin batera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 93. orr.

2 (izenondoekin)

Testamentuaren bitartez, desio zahar bat, hil aurretik xedatua, ezagutaraziko zidaten guraso hilek. Eskatu hori baino desio handiagoa.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 23. orr.

Ezaguna zen ordurako desio ezkutuen eremu hori, baina zientziaren esparrura eraman zuen Freudek.  Berria - Harian   2006-05-06

Bere gaztetako amets eta desio frustatuak kontatu zizkion.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 118. orr.

Mogueimeren desio fisiko guztia ziztu batean iraungi zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 270. orr.

Heterosexualen desio homosoziala.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 155. orr.

Zuk diozun hori desio basatia da!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 127. orr.

Madrilgo atentatu lazgarriaren biktimen bizipenak eta desio apurtuak ezagutzen ditugu.  Berria - Kultura   2004-04-13

Eta bat-batean desio latza, hordigarria gaindu zitzaidan haiek denak baino gehiago izateko.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 173. orr.

Ez al duzu zuk beste desio berezirik?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 209. orr.

Nire desio bikoitza: gertakizuna idatzi bihur dadila; eta idatzia izan dadila gertakizun.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 3. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Emakumeak, langetako sarreretan, beren hilotz eta desio-zamarekin hurbiltzen diren txalupei so daude, Gure desio falta zurituko duen arrazoi baten bila arituko bagina bezala. atzetik heltzen didate, atzetik bortxatzen naute pentsatzera, zerbait izatera beraz, nire atzean existentziazko burbuila arinetan hatsanka, desio-lanbrozko burbuila da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 338. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Osabarekin kalera gosaltzera nindoala esan nien gurasoei, beren zorion-desioa jaso ostean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 33. orr.

Eta Erdi Aroko pentsaeraren alderdi horiek ere ez dira ahaztu behar, nahiz aitortzekoa izan ez zetozela bat orduko gizakiak barru-barrutik sentitzen zuen autonomia-desioarekin, bai, ordea, egitura sozial eta politikoen egoerarekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 71. orr.

5 desio izan du ad

Ez zuen maite, ez zuen desio, baina mesprezatu ere ez zuen egiten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 65. orr.

Maddalenek huts egin zion, ez zion inoiz erantzun berak nahi eta desio izan zuen moduan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 250. orr.

Herri honek behin betiko desio eta merezi duen bakea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Oraindik, ordea, gure arteko zenbaitek errealitate hori arbuiatu eta zazpi euskal probintzietako jende gehienak desio ez duen zerbait eskatzen dute.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 95. orr.

Harritu egin ninduen minutu batzuk lehenago aho mingots, zimel hura desio izana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 371. orr.

-Gutxien desio dudan gauza da, baina gehien desio dudana ere bai.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 207. orr.

Mahai-inguru, hitzaldi eta antzekoek deprimiturik uzten naute, desio nukeena baino paper tristeagoa egiten baitut.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 87. orr.

Gure obra erdizka gera zedin desio zuten.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 84. orr.

Biak ala biak ere, hala Ibrahim Farai nola Abas, hilik desio zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 342. orr.

Egunen batean ausartuko naiz eta eskatuko diot hain gogotsu desio dudana.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 82. orr.

Ez diet beste ezer desio.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 111. orr.

Haren gorputzaren berotasun hezea desio ninduenean...  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 17. orr.

· Baina orduan bai nik desio berak korrika alde egin lezan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 178. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken desio (3); bat desio (6); bat desio zuen (3); berak desio (4); bere desio (3); besterik desio (3); da desio (6); denok desio (4); desio bakarra (7); desio bat (7); desio du (7); desio dudan (4); desio dudana (5); desio duela (5); desio duen (5); desio dugu (4); desio dugun (5); desio duguna (3); desio dut (5); desio dute (3); desio duten (4); desio eta (17); desio ez (4); desio guztiak (5); desio hori (7); desio horiek (4); desio izan (16); desio izan nuen (4); desio izan zuen (7); desio izatea (4); desio izeneko tranbia (10); desio nuen (10); desio nuena (4); desio sexuala (7); desio zuela (3); desio zuen (22); desio zuena (6); desio zuten (3); dutela desio (3); edo desio (7); egotea desio (4); ere desio (4); eta desio (26); gehiago desio (4); gure desio (3); hori desio (3); izatea desio (5); nahi eta desio (3); nire desio (7); zedin desio (3)

baita desioa (4); bere desioa (10); bere desioak (5); beste desiorik (6); beste desiorik ez (4); bigarren desioa (6); desioa adierazi (3); desioa agertu (7); desioa agertu zuen (4); desioa baino (6); desioa bete (7); desioa da (9); desioa eskatu (3); desioa eta (14); desioa eta eszitazioa (3); desioa ez (4); desioa piztu (5); desioak eta (8); desioaren eta (3); desioen arabera (3); desiorik ez (4); desiorik onenak (3); edo desioa (3); eta desioa (10); eta desioak (14); eta desioaren (5); eta desioen (3); eta desioz (3); gure desioa (4); gure desioak (5); gure desioaren (5); nire desioa (6); zuen desioa (3)


desira (1019 agerraldi, 124 liburu eta 80 artikulutan; ETCn 4.219 agerraldi; orobat desir g.er.) 1 iz zerbait nahi izatea; nahi den gauza. ik desio.

Nahaste ikaragarri bat gara: azido nukleikoak eta oroitzapenak, desirak eta proteinak ditugu osagai.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 197. orr.

Gurariaren eta Desiraren artean ez da batere ezberdintasunik, hauxe ezpada: desira, eskuarki, gizakiei dagokiela, beren gurariei ohartuak diren aldetik, eta, horregatik, honela defini daitekeela: desira gurari bat da, bere kontzientzia duena.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 257. orr.

Desira ez da egitura sozial bat.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 44. orr.

Nahi duzunik ez duzu lortuko, harik eta zugan zeure desira hiltzen ez den arte.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 59. orr.

Une horretatik aurrera desira bat baizik ez nuen izan, helburu bat, ardura bat bakarra: nire iraganaz gogoratu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 41. orr.

Bera da gure zorionaren iturri, bera gure desiren helmuga.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 353. orr.

Nire defentsa desiraren eskubideetan oinarritzen da, Jainkoarengan, berak jartzen baitu txoririk txikiena ere desiraz dar-dar.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 118. orr.

Animaliaren desira berehalakoa delako, desiraren eta desiratuaren artean ezin duelako ezer tartekatu, ez bada desira indartsuago bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 7. orr.

Maitasuna eta Desira gehiegizkoak izan daitezke.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 459. orr.

Oraindik ere, beste behin, neuk ordaintzeko desira azaldu nuen, hitz totelka.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 141. orr.

Mendeku hartzeko desira sentitu nuen noski.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 377. orr.

Selim Aluanek hori guztia miretsi zuen eta, geroenean, desira piztu zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 97. orr.

Gelditu egin zen berriro, nire desira lehertzeko zorian zegoenean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 68. orr.

Gauzaren bat nahi duzunean, Unibertso osoa hasten da konspiratzen zure desira bete dadin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 35. orr.

Nire desira asetzen baduzu, zure buruko ile bat bera ere ez da hondatuko, eta arrakasta emango dizut egiteko guztietan...  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 20. orr.

Ez al zuen, bada, bere desirak betetzeko eskubiderik? zuhaitzaren alimaleko erroaren gainean jarriak ginela biak, desiraren zorionak hartu ninduen osoki.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 105. orr.

Beraren desiren objektu hura desmitifikatu eta emakume hura benetan zer zen agerian uzteko betebeharra, alegia: Brooklyngo etxekoandre ezkondu zoriontsu bat bi umerekin eta beharbada beste baten esperoan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 100. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Nora ez ote garamatza desira zapuztu batek?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 47. orr.

Desira itsuen eta ezinasezko zikoizkeriaren arabera.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 13. orr.

-Ez al duzu desira gaiztorik izaten?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 191. orr.

Zeren, lehenik Desira gaizto bat pairatzen duzu eta gero Tristurak garaitzen zaitu.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 475. orr.

Gero, sentikortasunik ezean erortzeko desira handia.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 98. orr.

Herrian kokatzekoak diren bi gazte haueri goresmenak eta desira hoberenak.  Herria   2004-08-12

Goresmenak burrasoeri eta desira hoberenak Raphael sortu berriari!  Herria   2001-06-07

Desira bizi batek betetzen ninduen oinetatik buruko ileetaraino.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 103. orr.

Gure bihotzeko desirarik sakon eta irrikatuenak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 192. orr.

Baina Maiestate zerutar horren desira distiratsu biziemaileak nazkagarriro oinperatuak izan dira.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 273. orr.

Bere desira ezkutua adierazten dizu naturaltasun osoz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 60. orr.

Gola zen estrategia elaboratuaren, desira aseezinaren, erritualizazio ondo markatuaren amaiera, salbuespen puntua, joko guztiari zentzua eta gozamena ematen ziona.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 82. orr.

Nahi jainkotiar eta desira egokiei harrera on egitea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1175. orr.

Atsegin agertzeko desira orokor horrek dakar kortesia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 215. orr.

Legearen hitzarekin bat egin duen nia eta Lege horren aurka borrokatzen den desira ez-zilegia.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 50. orr.

Bat-bateko desira batek, grina batek, Krisztinaganako sentipen suhar eta eroaldiko batek.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 170. orr.

Ukitze hutsaz, haragizko desiraren ziztada bizia sentitu zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 320. orr.

Grinazko desira eta arrazoizko desira kontrajartzea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 19. orr.

Jainkoaganako ohiko desira hau ez da hori esandakoan eskuarki ulertzen dena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 87. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Halaxe ari nintzen Demokrazia predikatzen, hitz horrekin, gizonaren ezaugarriez eta zoriaz, arau multzo bat ez baina desira multzo bat adierazten ari nintzela konturatu ere egin gabe.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 165. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela )

Sekula ikusi dudan neskarik desira-kengarriena zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 67. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Don Felix izeneko apaiz gaztetxo bat zuen aitorlea, itxuraz gizon lasaia eta gozoa, baina otzantasun ebanjelikozko kapa baten azpian aginte-desira lausoak ezkutatzen zituena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 46. orr.

Gerla desiraren ekiditea ala gerla desira hori bera molde ezberdinez eramatea.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 108. orr.

Oso-osorik gauzatzen du, beraz, antzekotasun ideala, analogia-desira ororen funtsean dagoen ilusio magikoaren premia asetzeko egokia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 188. orr.

Izadiaren berariazko imitazioak, berriz, gizonak egiten duen izadiaren imitazioak, beti eskatzen du errepikapen-desira bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 187. orr.

Herio desira, norberarekiko bortizkeria halaber [...] inkomunikazioaren harresietan bermatzen zen,  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 66. orr.

6 desira izan du ad ik desiratu.

Ez ditu haize freskoa eta zuhaitz berdeak desiratzen, landaldeko nasaitasun erabatekoa desira du.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 175. orr.

Noizbait arribatu da desira ginuena.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 43. orr.

Zoaz, ene alaba, otoitz eginen dut desira duzun hori lor dezazun.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 70. orr.

Abere gainera igo ziren eta azkar-azkar ibili ziren, etxarteren batera iritsi nahirik ilundu baino lehen; baina gorde zitzaien eguzkia eta baita desira zutena iristeko esperantza ere.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 44. orr.

Anai Maseo hain beterik geratu zen desira zuen apaltasun bertute horretaz eta Jainkoaren argiaz, ezen handik aurrera beti alai agertzen baitzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1008. orr.

Baina gauzak ziren bezalakoak ziren eta ez norberak desira zituen eran.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 93. orr.

-Munduratu dudan alaba desira nuke azken aldiko ikusi.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 142. orr.

Desiraren jokoan sarturik gaude hemen azkenik, desira duguna beti absentzia baita, beti galdutako zerbait, eta, sekretuan, "Beste" nagusi hori hain zuzen "Beste" izaten jarrai dadila desiratzen dugu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 69. orr.

7 ez-desira

Jakina, gertatua, biografiatua edo hila, nolazpait: Orientetikako ez-irrika edo ez-desira meditantea bezala, Mendebaldeko ongizate etsia edo ongi-bizitze irudipenezkoa bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 267. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desir diotegu (4); desir dugu (3); desir dut (3); desir taldeko (3); noir desir (7); noir desir taldeko (3); on desir (5)

ana urkizaren desira (3); baten desira (6); bere desira (12); beste desira (6); bizitzeko desira (3); da desira (6); den desira (20); desira baino (3); desira bakarra (7); desira bat (22); desira batek (5); desira baten (4); desira bera (3); desira beroenak (5); desira besterik (3); desira besterik ez (3); desira bete (5); desira bete dadin (4); desira betetzen (3); desira bizi (3); desira da (3); desira deitzen (3); desira dezakeen (6); desira edo (6); desira eta (24); desira ez (10); desira ezin (3); desira guztiak (9); desira hau (3); desira hoberenak (14); desira hori (18); desira horrek (3); desira horren (3); desira hura (4); desira izoztuak (4); desira nezakeen (4); desira zen (3); desira zuen (4); du desira (4); duen desira (8); edo desira (4); egiteko desira (9); ene desira (3); eta desira (45); eta desira hoberenak (5); eta gure desira (3); gaituen desira (3); gure desira (13); haren desira (11); ikusteko desira (5); izateko desira (4); maitasuna eta desira (5); neure desira (3); neurrigabeko desira (3); nire desira (8); saihesteko desira (3); sortzen den desira (17); urkizaren desira (3); urkizaren desira izoztuak (3); zen desira (3); zeure desira (3); zuen desira (8); zure desira (12)

baten desirak (6); bere desirak (9); beren desirak (3); beste desirarik (3); den desirak (3); desirak bete (5); desirak ere (5); desirak eta (6); desiraren artean (3); desiraren eta (11); desiraren eta desiratuaren (5); desiraren eta desiratuaren (5); desiraren logika (3); desirarik ez (4); desirek lagun (6); desirek lagun dezatela (4); desiren eta (3); desiren eta (3); desiren eta (3); desiren helmuga (3); desiren helmuga (3); desiren helmuga (3); diren desirak (3); eta desirak (9); eta desiraren (15); eta desiraz (10); eta desirazko (3); eta desirek (3); eta desiren (6); eta desiren (6); eta desiren (6); gure desirak (4); gure desiraren (3); gure desirek (6); gure desirek lagun (5); gure desiren (5); gure desiren (5); gure desiren (5); gure desiren helmuga (3); gure desiren helmuga (3); gure desiren helmuga (3); haren desirak (4); nire desirak (3); poztasunezko eta desirazko (3); sortzen den desirak (3); zure desirak (3)


desiragai iz desiraren gaia.

Bikoiztu, hirukoiztu ditzagun, ez beldurrik izan, intzestu zoragarri horiek, eta garbi izan dezagun gure desiragaia zenbat eta gertuago izan, orduan eta liluragarriagoa izango dela hartaz gozatzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 131. orr.

Ddesiragai partzial bat, gutxi gorabehera, edo irrikaren gai bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 120. orr.


desiragarri 1 izond desira sortzen duena; desiratzeko modukoa.

Plater desiragarri bat, konpainia on bat, kantu bat, laztan bat, hitz bat.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 106. orr.

Zein basatiki joko liokeen larrua gorputz desiragarria duenaren kontzientzia osoz begiratzen dion emetxo horri, zutik jarrita, burua koltxoira makurrarazita!  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 77. orr.

Ez dago haurtzaroa baino adin desiragarriagorik: kezkarik ez, etorkizunean pentsatu beharrik ez... egin ziren bozketa ezkutuetan bera hautatu zuten treneko gizonik desiragarriena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 496. orr.

Subjektibitatea adieraztea gauza normaltzat, eta are desiragarritzat ere [...] hartua den garai honetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 258. orr.

Jakina, hortxe dago koska, aukeren berdintasunean, errealitatean nekez betetzen den egoera desiragarri horretan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 281. orr.

-Desiragarria zaudela, besterik ez.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 33. orr.

2 (izan aditzarekin)

Egoera hori, argi dago, ez da desiragarria.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 39. orr.

Ez da ez etikoa, ez desiragarria, ezta justua ere.  Berria - Gaiak   2004-05-26

Batzuetan gorroto du hain desiragarri izatea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 76. orr.

Zalantzarik gabe, desiragarria litzateke gai guztiak legeak arautuak izatea.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 47. orr.

Edertasun handiko mutila zen Adonis, amoltsua eta desiragarria.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 223. orr.

Bi polo ditu zientziak bere bidearen mugarri: desiragarri dena eta posible dena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 13. orr.

Teknikoki edo ekonomikoki posible dena batzuetan ez dela sozialki edo politikoki posible ez desiragarria ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 156. orr.

Ikusi zuen emakumeak fruitua tentagarria zela eta arbola guztiz ikusgarria, jakituria lortzeko desiragarria.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 20. orr.

Ederra zen eta gorputzez luzea, eta oso azalprintz desiragarrikoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 30. orr.

3 (adizlagun gisa)

Hitz batean, ezingo zintuzket desiragarri ikusi, nahi izan banu ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 22. orr.

Mendiko leizea egin zuen bizileku, eta hara eramaten zituen desiragarri egiten zitzaizkion gizonezkoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 231. orr.

Badakite zertan ari diren iragarkiotan pertsonaia guztiak gazte, lirain, alai eta desiragarri azaltzean.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 152. orr.

4 ez-desiragarri izond

Ezinbestekoa da aipatzea, ekimen hauek taxuz aplikatuta ere, gerta daitezkeela hainbat efektu ez desiragarri eta garrantzitsu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 247. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baino desiragarriago (4); baino desiragarriagoa (5); da desiragarria (4); desiragarri egiten (5); desiragarri eta (3); desiragarria da (4); desiragarria den (3); desiragarria ere (3); desiragarria izango (3); desiragarria litzateke (3); eta desiragarri (5); eta desiragarria (10); ez da desiragarria (3); ez desiragarria (5); hain desiragarri (4); jakituria lortzeko desiragarria (3); lortzeko desiragarria (3)


desiragarriki adlag era desiragarrian.

"Baina zer du hiri honek horren desiragarriki basati izateko?" marmartu zuen Angiek lan-mahaira itzuliz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 43. orr.


desiragarritasun iz desiragarria denaren nolakotasuna.

Gauza bera gertatzen da zorionaren kontzeptuarekin, eudaimonia terminoak ematen duen bizitza neurtuak ez baitu zerikusi handirik makar (hortik, hain zuzen, makaristos) adierak biltzen dituen desiragarritasuna, aberastasuna edo arrakasta bezalako edukiekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 32. orr.


desirakor izond desiragarria.

Axier gero eta hurbilago, gero eta laztankiago, gero eta desirakorrago tabernatik tabernara: gerritik ebatu bere aurretik pasarazteko, laztan iheskorrak esku eta masailean, gutiziak irristatzen dituzten berbak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 91. orr.


desiramen iz desiratzeko ahalmena.

Gure sentsuzko desiramenaren zirrarak gainditzeko ahalmena daukagu gutxi bada ere onuragarria edo kaltegarria zaigunaren errepresentazioen indarrez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 270. orr.


desirapen iz desira.

Eta desirapen bortitza gailendu zitzaizun ostera, sukar itzel baten antzera: kosta ahala kosta, margo hura zeuretzako nahi zenuen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 31. orr.

Hiltzaileen desirapen berberak edukitzeaz lotsarazten dituela gainerako abertzaleak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 53. orr.


desirarazi, desiraraz, desirarazten du ad desiratzera behartu.

Gorputzeko sofrimenduek, arimarenak bezala, bakardadea desirarazten dute.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 375. orr.

Beldurrak bainu bat desirarazten zion.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 61. orr.

Eta haren lelo etengabeari, ele bat baizik ez dizut galdatzen, nire isiltasunak erantzuten zion, iduriz ez ziola uzten elerik igurikatzen, desiratzen zuena areago desirarazteko ez bazen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 274. orr.

Geure haurren zoriona desirarazten digun sentimendu hagitz natural hori.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 313. orr.

-Gogorik handienarekin bizitza desirarazten diguna...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 335. orr.

-Eta gogorik itsuenarekin heriotza ere desirarazten diguna...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 335. orr.


desiratsu izond desiraz betea.

Poema musikatuen artean indar berezia du Doctor Deseoko Francis Díez-en "Jadetsi-eziña" kantak, bere ahots zakar eta desiratsuan: [...].  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 27. orr.


desiratu (843 agerraldi, 141 liburu eta 265 artikulutan; ETCn 4.377 agerraldi), desira(tu), desiratzen 1 du ad desira izan. ik desiatu.

Heriotza ere desiratu diat, hara... -gehitu zuen ahots apal-apalez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 52. orr.

Nik behintzat, hori desiratzen dizut.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 188. orr.

Tinko esaten zuen, erlijiosoak otoitzaren grazia desiratu behar duela gauza guztien gainetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 802. orr.

-Zoaz, bada, desiratzen zaituzten gizon horiekin.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 116. orr.

Hura urkabean ikustea desiratu zuen, mihia dilindan, begiak hobietan ateratzeko zorian.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 310. orr.

Neska horietako bat izatea desiratu nuen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 136. orr.

Hik ni desiratzea nahi diat nik.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 56. orr.

High Street bitan ireki eta irents nendin desiratu nuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 86. orr.

Hura zetorren ontzia hondoratu edo itsasora erori eta ito zedin desiratu zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 109. orr.

Desiratzen nago behar bezalako dutxa bat hartu, eta maindire zuriekiko ohe batean lo egiteko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 245. orr.

Katalina desiratzen zegoen gerra bukatzeko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

Tinko esaten zuen, erlijiosoak otoitzaren grazia desiratu behar duela gauza guztien gainetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 802. orr.

Hobe desiratzen dena ikusi, ikusten ez dena desiratu baino.  Elizen arteko biblia   Koh 6,9

Barruak astindu zizkion ideia horrek Ruche jaunari, berehala hasi baitzen, une batez, lehentxeago desiratu zuenaren kontrakoa desiratzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 493. orr.

Huraxe bai berak amestu zuen aberastasuna, betidanik desiratu izan zuen handitasuna.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 185. orr.

Irrika suharrez desiratzen nituen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 27. orr.

Zer gehiago desira dezakezu?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 203. orr.

Zer desira zezaketen besterik!  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.

Desira ezazu Jainkoak betidanik erabakirik daukana, eta onar ezazu Jaunak bere maiztasun-asmoan zuretzat aukeratu zuen tokia.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 60. orr.

Aurrealdean zeukan, azkenean, hiri handi maitea, hainbesteko herriminez oroitua, hainbesteko grinaz desiratua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 21. orr.

Jaun auzapezak desiratu du ongi etorri eta urte on deneri.  Herria   2003-01-14

Andere auzapezak deneri urte berri on desiratu dauku osagarri onarekin.  Herria   2005-01-13

2 (era burutua izenondo gisa)

Behin eta berriro aipatzen du gorputz desiratuaren absentzia.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 24. orr.

Ezin eskuratu duen Lisboa hiri desiratua begi aurrean duen errege bat.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 397. orr.

Objektu bilatua aurkitu eta bilatzailearekin bat egin arte ez du atsedenik helburu desiratuan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 313. orr.

Biharamun desiratu haren esperantzan, Al-Husainen meskitara jo ohi zuen otoitz egitera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 223. orr.

Hala eta guztiz ere, oso urduritasun atsegina zen, debekatua, desiratua, irrikatua.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 34. orr.

Futbolaren guztia da azken une luze desiratu hori: goooool!  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 80. orr.

Ezin da buruan sartu, ezin da onartu, emakumeak -objektu desiratua, baina ez desiratzailea, sexugabea eta tatxagabea- beste emakume bat maitatzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 64. orr.

Desiraren eta desiratuaren arteko tartea desagerrarazteko nahia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 10. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat desiratu (5); bat desiratuz (3); beti desiratu (3); desiratu behar (6); desiratu du (8); desiratu egiten (4); desiratu eta (14); desiratu eta gutiziatu (3); desiratu izan (10); desiratu izan zuen (3); desiratu nahi (3); desiratu nuen (14); desiratu zuen (25); desiratua da (3); desiratuko duzu (3); desiratuko nuke (3); eta desiratu (9); hainbeste desiratutako (8); izatea desiratu (9); izatea desiratu zuen (3); izatea desiratuz (4); jakitea desiratu (3); jakitea desiratu zuen (3); nola desiratu (5); nola desiratu nuen (3); on desiratu (4); on desiratuz (5); ona desiratu (3); zedin desiratu (5); zedin desiratu zuen (3)

ainitz desiratzen (5); ainitz desiratzen diotegu (3); ainitz zorion desiratzen (10); aspalditik desiratzen (3); bat desiratzea (3); bat desiratzen (31); bat desiratzen diogu (8); bat desiratzen diotegu (11); bat desiratzen dugu (4); bat diotegu desiratzen (8); benetan desiratzen (3); beretzat desiratzen (3); beretzat desiratzen duen (3); berri on desiratzen (3); bezala desiratzen (4); biziki desiratzen (5); bizitzea desiratzen (3); dadin dakogu desiratzen (4); dakogu desiratzen (7); dakotegu desiratzen (3)

desiratzen ahal (5); desiratzen ari (3); desiratzen dagoela (3); desiratzen den (4); desiratzen dena (5); desiratzen diegu (10); desiratzen diogu (22); desiratzen diotegu (58); desiratzen diotegu ainitz (3); desiratzen diotegu eta (8); desiratzen diotegu kuraia (3); desiratzen diotegu xantza (3); desiratzen du (9); desiratzen dudan (4); desiratzen duela (3); desiratzen duen (10); desiratzen duen ongia (3); desiratzen duena (5); desiratzen duenean (3); desiratzen dugu (34); desiratzen dugu nekatto (3); desiratzen dugu sortu (4); desiratzen dugu urte (3); desiratzen dut (9); desiratzen duten (8); desiratzen edo (3); desiratzen egoten (3); desiratzen eta (3); desiratzen ez (9); desiratzen nago (4); desiratzen nuen (8); desiratzen nuena (4); desiratzen zegoen (10); desiratzen zuen (25); desiratzen zuena (6); desiratzen zuten (10)

diogu desiratzen (4); diotegu desiratzen (16); du desiratzen (5); dugu desiratzen (3); edo desiratzen (3); egitea desiratzen (3); ere desiratzen (8); eta desiratzen (17); eta desiratzen dugu (3); eta desiratzen zuen (3); ez zuen desiratzen (3); gehien desiratzen (5); guzieri desiratzen (3); guztiek desiratzen (3); hori desiratzen (3); irrikaz desiratzen (4); izatea desiratzen (4); izatea desiratzen zuen (3); nik desiratzen (3); nola desiratzen (3); on bat desiratzen (16); on desiratzen (19); on desiratzen diogu (3); on desiratzen diotegu (6); on desiratzen dugu (3); suerte on desiratzen (3); uros bat desiratzen (3); xantza on desiratzen (5); zerbait desiratzen (5); zorion ainitz desiratzen (5); zorion desiratzen (11); zorion desiratzen diotegu (6); zorionean eta desiratzen (4); zoriontsu bat desiratzen (8); zuen desiratzen (3)


desiratzaile izond desiratzen duena.

Ezin da buruan sartu, ezin da onartu, emakumeak -objektu desiratua, baina ez desiratzailea, sexugabea eta tatxagabea- beste emakume bat maitatzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 64. orr.

Ikuslea subjektu desiratzaile gisa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 110. orr.

Gorabehera honetan kontua da zer komeni zaion desiratzaileari.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 244. orr.

Garbi dago eskubidea dugula emakumea desiratzailearen suari amore ematera derrigortzen duten legeak ezartzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 242. orr.


desirkunde iz desira.

2003 ko urtea hasi zauku eta nahi nituzke irakurleeri agiantza eta desirkunde hoberenak helarazi, segur ahantzi gabe HERRIA astekarian lan egiten duten guzieri.  Herria   2003-01-09

Urtarrileko lehen ostirale aratsean, jaun auzapezak urte berriari buruz bere agiantza edo desirkunde hoberenak aurkeztu ditu: kontseilari laguner, herriko langile eta elkarte buru direneri.  Herria   2003-01-09

Homo homini lupus: hori da lehen errealitatea, jendearen lehen desirkundea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 62. orr.

Hura ez baitzen bere desirkundeetan ihartzen eta iraungitzen zen gizona, baina lehiatuki lehiatzen zena eta bere gogoa gogor atxikitzen zuena, azkeneraino.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 47. orr.


desiros izond desiraz betea.

Eta nik aitari behatu, eta ohartu nintzen ezen are zabalagoa egin zitzaiola irria, zorioneko berriaren jakiteko desiros; amak, aldiz, fidakaitz zirudien, zorion ustezkotik zorigaitzik handiena igurikiko balu bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 358. orr.

Handik aitzina, finean, bere bidaietarik itzultzen zen bakoitzean, Mattinengatik galdetuko zuen lehenik eta Matinengatik galdetuko zuen ondotik, harekin eskriman edo ehizan ibiltzeko desiros.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 75. orr.


desitsaste iz itsatsirik dauden bi gauza bereiztea.

Gainera, kartelak gero eta altuago (eta maizago) jartzeko ohitura hartu zuten erasotzaileek, eta Sandrak, txikitxoa denez, gero eta zailtasun handiagoak zituen bere desitsaste-ahaleginetan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 20. orr.


desitsatsi, desitsats, desitsasten da ad itsatsirik dauden bi gauza bereizi.

Astiro hormatik desitsasten doan argazkia zara orain, bakar-bakarrik tolesdurez betetako ispiluaren aurrean.  Berria - Kultura   2006-03-26

Goxo-goxo egiten zuen tira, "desitsasteko", zioen berak, urratu gabe.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 49. orr.

Susmatu bezala, larru berdea desitsasten hasi zen, pegatina txar bat bailitzan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 147. orr.


desitxura iz itxurarik eza.

Nahasi egiten nituen egoerak, itxurak edo desitxurak egin behar izaten nituen uneetan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 38. orr.

Desegunetan beti da desordu / (--...) / Destenorean, guztia desarau / (--...) / Desgaraian, dena desegoki: / deserrotze, / desitxura, / desbide; / desenkusa, / desengainu, / desditxa.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 78. orr.


desitxuraketa 1 iz desitxuratzea.

Desitxuraketaren kontzeptua bera aski susmagarria da, jakina, ezin baitaiteke esan zentzu absolutu batean desitxuraketarik gertatzen denik, zilegizkotzat ematen den forma batekin alderatuz baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 269. orr.

Asko eta asko (gehiena, Ortega-ren susmoan), ez da espainol jatorra, Espainia jatorraren desitxuraketa baizik.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 151. orr.

Antso III.aren irudiaren inguruan abertzaleek egindako manipulazio eta desitxuraketa.  Berria - Euskal Herria   2004-09-08

Adierazgarritasuna desitxuraketatik sortzen da, beraz; hortxe du, agian iturburua.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 269. orr.

Ñoñostia, ñoñostiarrak Donostia eta donostiarren desitxuraketa esanguratsua, aski zabaldua.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 146. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Lehenengo planoaren eta atzeko planoaren arteko proportziorik ezak, gehiegizko perspektibak, eragiten dute desitxuraketa-efektu hori.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 276. orr.

Herri etimologiak kalteturiko hitzen desitxuraketa mailak ez ditu funtsezko desberdintasunak sortzen.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 217. orr.

· Espainiako Gobernuaren informazio desitxuraketari aurre egiteko  Berria - Euskal Herria   2004-01-09


desitxuratu, desitxura, desitxuratzen 1 da-du ad norbaitek edo zerbaitek bere itxura galdu. ik itxuragabetu. (pertsonak edo pertsonaren aurpegierak)

Usaingarri baliotsuen ordez, errautsez eta zikinez estali zuen bere burua; erabat desitxuratu zen, eta distiratsu apaindu ohi zuen gorputza ile-adats nahasiz estali.  Elizen arteko biblia   EstGr 203,13

Gero baztanga beltzak lazki du desitxuratzen: begi bat galdua, aurpegian du orain arima.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 74. orr.

Naturak ez nau gizon handia egin, adinarekin desitxuratu zait aurpegia, eta gaixotasunak kendu egin dizkit nituen indar apurrak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 74. orr.

Bai ertzaina eta bai ustezko erasotzailea, desitxuratuta ageri dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 98. orr.

Tartagliari aurpegia desitxuratu zion ezpatatik Galois akabatu zuen balaraino.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 339. orr.

Aurpegia desitxuratua zuen, bala zuloak bular, sabel eta buruan, eta besoak gorantz postura arraroan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 253. orr.

Urkamendiak zeuden, sarreratik ez urruti, eta bertan, zintzilik, aurpegia desitxuratua, eskuak gogortuak, soin enborrak baldar airean eta oinutsik, soldadu alemanak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 199. orr.

Neskak ez zuen ikusten ez gizonaren aurpegi listuz bustia eta neurririk gabeko amorruak desitxuratua, ez errebolber beltza.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 132. orr.

Eta han zegoen Sam, belauniko, aurpegia penak desitxuraturik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 232. orr.

Haren atzean, itzal sakonek desitxuratuta, Angelaren aurpegi zurbila.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 76. orr.

Aurpegia ordenagailuz desitxuratua du, nor den ez ezagutzeko moduan babestua.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 90. orr.

Handituta zeukan ezkerreko bekaina eta haragi ponpatuak bekokia desitxuratzen zion zantarki.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 160. orr.

Otsotzarmendi jaunari hortzeria berria ipini zioten, saioa hasi aurretik zendu zen Borge jaunarena, hain zuzen ere, nahiz eta ahoa guztiz desitxuratzen zion.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 178. orr.

2 (bestelakoak)

Hiru hegaztien hegada alderraiak desitxuratzen zuen aldian-aldian ilargiaren itxura onkotea.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 220. orr.

Estilo batzuek modu sistematiko batean desitxuratzen dituzte beren irudiak ikusgai denaren bertsio errealista batekin alderatuta.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 269. orr.

Ametsek desitxuratu egiten dituzte oroipenik zehatzenak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 34. orr.

-Ez zenuen arrisku hori hartu behar -erran nion, urduritasunak desitxuraturiko ahotsaz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 220. orr.

Gazteak goitik behera begiratu zion Budi, ibilaldi luzeak desitxuratutako zapatetatik eskumutur gorrietaraino.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 20. orr.

Noizean behin gertatzen da desitxuratzen ditugula hitz batzuk, -hain zuzen haien forma zein esanahaia ondo ezagutzen ez ditugulako-, eta inoiz edo behin, hizkuntza erabilerak ohiko bilakatu ohi ditu forma desitxuratu horiek.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 215. orr.

Zerk eragin dezake idazkera norberak ez ulertzeraino desitxuratzea? hitzak luzatu eta luzatu egiten zituelako, Molinak ohi zuen gisan, desitxuratzeraino.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 87. orr.

Garbi-garbi gogoratu nuen nola izaten ziren gauza batzuk batere desitxuratu gabeak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 76. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Gogoan daukat ura eskatzen zidan haur desitxuratu bat ere.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 189. orr.

Etxetik ateratzear geundela, egongelan sartu eta aita topatu nuen, aurpegi desitxuratuarekin.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 250. orr.

Hiljantziz estalitako gorputz desitxuratu baina oraindik arnasa hartzen zuen batez...  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 29. orr.

Haren betaurreko bluetan ikusten zuen Mikelek bere figura desitxuratua.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 134. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegia desitxuratu (7); aurpegia desitxuratua (7); aurpegia desitxuratuta (4); desitxuratu arte (3); desitxuratu egin (14); desitxuratu egin dute (3); desitxuratu egiten (9); desitxuratu egiten da (3); desitxuratu egiten du (3); desitxuratu eta (6); desitxuratu gabe (4); desitxuratu izana (3); desitxuratu nahi (8); desitxuratu nahian (3); desitxuratu zuten (4); desitxuratua dago (3); desitxuratua zuen (3); desitxuratuta ageri (3); desitxuratuta zegoen (3); erabat desitxuratu (7); erabat desitxuratua (6); eta desitxuratu (6); eta desitxuratua (3); eta desitxuratuak (4); eta desitxuraturik (3); eztabaida desitxuratu (3); guztiz desitxuratuta (3); hitza desitxuratu (3); irudi desitxuratua (5); izaera desitxuratu (3)

bera desitxuratzen (3); desitxuratzea egotzi (5); desitxuratzea eta (4); desitxuratzen du (6); desitxuratzen duen (3); desitxuratzen eta (3); desitxuratzen zion (3); eta desitxuratzen (5)


desitxuratze iz norbaitek edo zerbaitek bere itxura galtzea.

Berrikuntzaren eta desitxuratzearen artean ia beti izaten den lotura, hori nahi dugu hemen azpimarratu.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 268. orr.

Desitxuratzearen ideia oso interesgarria da, aldiz, desitxuratze hori arauzko bihurtzen saiatu ezean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 269. orr.

Desitxuratze semantikoa.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 172. orr.

Kopiatzeko ariketa kaligrafikoei ekin aurretik, letraren desitxuratze prozesu bat egongo zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 87. orr.

Adam Smithen obraren desitxuratze edo manipulazioaren lekuko ona da aipu hau, sakonago aztertzen bada.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 72. orr.


desitxuroso iz itxura txarrekoa.

Erretiratzeko proposamena desitxurosoa izan zen.  Berria - Kultura   2004-12-16


desizozteke adlag desizoztu gabe.

Emultsionagailuak, izozturiko elikagaiak pure edo krema bihurtzen ditu, desizozteke, sukaldari presatiak itxoin gabe: segundo gutxiren buruan pronto izango du krema, betegarria, salda -edo barazki-hondoa, izozki edo sorbetea, bere lurrin eta guzti.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 50. orr.


desizoztu, desizotz/desizoztu, desizozten 1 da/du ad izoztua dagoena bere egoera normalera etorri edo ekarri.

Harraskako iturria ireki eta uraren pean utzi zuen lata minutu pare batez, desizoztu zedin.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 49. orr.

Lege berriak ez dio edonori ematen enbrioiak desizozteko ahalmena, organismo jakin bati baizik.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Hiru eguneko epean arazoa konpontzen ez bada karramarroa desizoztu eta hemengo maioristei merkezurrean saldu beharko diegu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 92. orr.

Orduan, agian, aginte-kontrolak desizoztu egingo dira.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 74. orr.

-Desizoztu eta berotu on bat eman ondotik, bai itxurari bai usainari erreparatuz gero, primeran eta hatz-mamiak txupatzeko moduan dagoela dirudi.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 162. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Eta hara non, urtebete beranduago, enbrioi desizoztuetatik bi zelula-lerro sortu dituela aldarrikatzen duen Valentziako IVIk.  Berria - Gaiak   2004-07-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desizoztu eta (3)


desjabetu, desjabe, desjabetzen 1 du ad norbaiti zerbaiten jabetasuna kendu. (ondasun materialena)

Jaunak, zuen Jainkoak, berak egotzi eta desjabetuko ditu, zuek beraien lurraldeen jabe egin zaitezten, Jaunak, zeuen Jainkoak, hitz eman dizuen bezala.  Elizen arteko biblia   Jos 23,5

2005ean bakarrik, 40 milioi nekazari desjabetu zituzten.  Berria - Mundua   2006-03-15

Aireportu zaharrerantz noa zuzenean, gure birraitonari desjabetutako lurretan egindako aireporturantz.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 10. orr.

Eskutik heldu eta muin egin zion eta esan zion, ez zaitut galdu nahi!, desjabetutako jabea sentitzen zen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 109. orr.

· 25 etxe desjabetuko ditu Estatuak xedea bultzatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Orotara 117 hektarea lur eta 59 etxe desjabetu behar dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-12-15

Espainiako Sustapen Ministerioak, hala ere, aireportuaren inguruko lurrak desjabetzen jarraituko du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-22

Zein lur eremu eta zein etxe desjabetu beharko dituzten zehaztu gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

2 (bestelakoena)

Egia da halaber, haur hura desjabetu zutela zuzenez bereak zituen gauza guzietaz, familiaren geriza eta maitasunetik hasiz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 125. orr.

Zeren bakartasunaren helburu nagusia presoa arrunt kontrolatzea baita, arrunt iniziatibarik gabe uztea, bere nortasunaz arrunt desjabetzea, arrunt maltsotzea.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 77. orr.

Neure kontsumitzaile eskubideaz ere desjabetua izan nintzelako.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 20. orr.

Munduko Diru Funtsak berriz, truke-tasen ikuskaritza-egitekoaz desjabeturik, ezin izan zuen gauza handirik egin herrialde industrializatuen ordainketa-balantzetan 1980ko hamarraldian agertu ziren desoreka handietan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 174. orr.

• 3 da ad norbaitek zerbaiten jabetasunari uko egin.

Berentzat ezer ere gorde gabe gauza guztiez desjabetzen zirenak bakarrik onartzen zituen Ordenan, bai Ebanjelio santuak dioenagatik, baita gordetako ondasunak eskandalu-bide gerta ez zitezen ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 330. orr.

Berentzat ezer ere gorde gabe gauza guztiez desjabetzen zirenak bakarrik onartzen zituen Ordenan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 330. orr.

Bere buruaz desjabetzeko grina, Jainkoagandik eta Jainkoarentzat bakarrik bizitzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1171. orr.

4 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Enpresa desjabetuen kopuruak 1975ean jo zuen gailurra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Juduentzako eta beste zenbait desjabeturentzako aldi baterako ostatua.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desjabetu behar (6); desjabetu behar dituzten (3); desjabetu beharko (4)


desjabetza iz desjabetzea.

Hesiak, bukatzen badute, 700 bat kilometro izango ditu, [...] 1948an eta 1967an batez ere, gauzatutako okupazio eta desjabetza areagotuta.  Berria - Mundua   2004-07-09

Beraien ilundurak ingurua setiatzen dik, bazekitek euskararen hiltzea, ohituren desagertzea, lurraren desjabetza eta horrelako mila gai...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 156. orr.

Bi preso ohien ondasunen desjabetza ekarri duen auzia preskribituta dagoela salatu, eta «halako erokeria juridikoak egiten hastea mendekutzat» jo zuten.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Kopuru horretan eraikuntzak, desjabetzak, zuzendaritza lanak eta beste gastu batzuk sartzen ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10


desjabetzaile iz desjabetzen duen pertsona.

Zinezkotasun osoz, argi eta garbi deitzen zion lapurra bere buruari, eta ironiaz hitz egiten zuen modari jarraituz eta harrokeriaz beraiek "desjabetzaileak" zirela esaten zutenez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 43. orr.


desjabetze 1 iz norbaiti ondasun baten jabetasuna kentzea. ik desjabetza.

Desjabetzeak 26 jaberi eragiten zien.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Arantzazu, Rodilen erreketaren eta Mendizabalen desjabetzeen oste eta ondorio berdotsean, 1880tik aurrera abiatu zen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 46. orr.

Desjabetzeak egiteko dirutza aurrekontuen %3 dela dio Elizondok.  Berria - Euskal Herria   2004-04-22

Sarraskia 1996ko apirilaren 17an egin zuen Poliziak, Para estatuko etxalde baten desjabetzea eskatzen zuen manifestari talde baten kontra tiro eginda.  Berria - Mundua   2006-04-19

Jukosen egungo agintariek filialaren «desjabetzea» salatu eta irabazleari ohartarazi zioten 7.000 milioi euroren truke «burukomin galanta» erosi dutela.  Berria - Ekonomia   2004-12-21

Indarrez egindako desjabetzeak saihesteko kontrolak jarriko ditugu.  Berria - Mundua   2006-03-15

Ordenan sartzen ziren kleriko jakintsuen desjabetzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 401. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

EAEk trenbide azpiegitura berria egiteko behar diren lurrak eskuratu ahal izateko desjabetze espedienteak kudeatzen lagunduko du.  Berria - Harian   2006-04-25

Desjabetze agiria sinatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Etxe horretan bizi zena alokairuan zen, baina jabeak ez zuen haren berri eman, eta desjabetze prozesua, ondorioz, legez kanpokoa izan zen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 85. orr.

Obrak hasita daude hainbat eremutan, eta agintariek desjabetze eta okupazio tramiteak legeari jarraitu gabe egin dituztela salatu dute.  Berria - Mundua   2006-03-18

Desjabetze kasuetan legeei buruzko informazioa ematea da Lurra Zainen eginbidea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-22

Nazioarteko azpikontratazioaren arrakasta, partez, enpresa multinazionalek garai hartan desjabetze-arriskuaren gorakadari eman zioten erantzuna izan zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Espainiako Sustapen Ministerioak Desjabetze Planak dionari jarraiki, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-01-22

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Oraingoz ez da etxe desjabetzerik aipatzen Biriatun.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desjabetze planak (3); desjabetze prozesua (8); desjabetzeko aukera (4); eta desjabetze (3)


desjarrai izond desjarraitua, jarraitutasunik gabea.

Lukrezioren atomismoa desjarraia da eta hutsunea edozein gauza motaren barruan sartzen du: ez dago hutsuneak barnatu gabeko materiarik, ez materiaz hornitu gabeko hutsunerik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 11. orr.


desjende iz jende ez den izakia.

Mundu horretatik kanpora, ordea, jende informatuak ederki daki elkarrekin uztartu ezineko hotsen segida irrigarria eta, beraz, arbuiagarria besterik ez dagoela, eta hitzik gabeko piztien heineko desjende zaunkaria.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 282. orr.


desjosi izond joskerarik gabea.

Pintzeladak bortitzak ziren, bizkorrak eta desjosiak, protesta baten etengabeko seinaleak eta aieruak balira bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 438. orr.


desjudizializatu,desjudizializa, desjudizializatzen du ad epaiketen mendetik atera.

Fiskalek etengabe eskatzen digute hezkuntza desjudizializatzeko, ez bidaltzeko beraiei benetako garrantzirik ez duten kasuak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30


desjudizializatze iz epaiketen mendetik ateratzea.

Urte politiko batetik bestera honako aldaketa hauek nabarmendu ditu Elkarri-k: Espainiako Gobernuaren aldaketa, Eusko Jaurlaritzaren proposamenaren desjudizializatzea, PSE-EEk Estatutua berritzeko proposamena iragartzea eta Batasunak herri galdeketan oinarritutako eskaintza agintzea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-14


deskabezatu, deskabeza, deskabezatzen du ad burua kendu.

Zurginak [...] deskabezatzeko matxetearen ahoa erakusten zien.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 272. orr.


deskafeinatu, deskafeina, deskafeinatzen 1 du ad kafeina kendu. irud/hed urardotu.

Eta tartean, hirugarren bidearen auto-ilaran trabaturik, agintearen eskarmentuak erabat deskafeinaturiko balizko sozialdemokrazia, dagoeneko oso bereak dituen nolabaiteko sintesia posibilista geroz eta merkeagoaz, geroz eta hutsalago.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 329. orr.

Emeki-emeki, Kontseilu Nagusiko indarrarekin, 2010eko perspektibak deskafeinatu ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-02-04

Ostiralak nolabait deskafeinatuak geratu dira iaz FIAk eginiko aldaketen ondotik.  Berria - Kirola   2004-05-08

2 (era burutua izenondo gisa)

EA eta Aralar «Ezker Abertzalearen diskurtsoaren kopia deskafeinatu» batekin ari direla deitoratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

3 kafe deskafeinatuko kikara.

Carvalhok bere irribarre-erdiaz agurtu ninduen, eta deskafeinatu bat eskatu zuen, sakarinarekin.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 55. orr.

Makinako deskafeinatua aukeratu nuen (gogoratu nuen kafeina nerbioentzat kaltegarria dela).  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 61. orr.


deskalabratu, deskalabra, deskalabratzen du ad zauritu; hondamena ekarri.

Gaur egun ez zaio inori gorputza horrela deskalabratuko.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 22. orr.

Takoien gainean zuen ibiltzeko tankera deserosoak (deskalabratu egingo zela ematen zuen begiratu batera, eta gerritik heltzeko gogoa ematen zuen), poltsa eskuetan eramateko zuen modu dotoreak [...] edo bere sorbalda beti biluziak mugitzeko erak nahastu egiten ninduten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 58. orr.


deskalabru (orobat deskalabro) iz adkor hondamena, kalte larria.

Madrilen Amadeo de Saboya "italianoa" errege zegoelarik, Nafarroako Orokietan gertatutako deskalabruaren gakoa ausarki azaltzeko tenorea iritsi zaigu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 67. orr.

-"Amorebietako Pakea" bataiatu duten deskalabruaren aurrekoa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 106. orr.

Italiar mafiaren deskalabroaren ondoren, errusiarra omen da gaur egun indartsuena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 14. orr.

Horiek dira aurtengo deskalabruaren errudunak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 113. orr.

Heriotzari egindako keinu horren atzean bere deabruak, kalamidadeak eta deskalabruak bizi izandako idazle baten arima erraria dago, pertsona baten ibilbide literario oparoa, bitxia eta hunkigarria.  Berria - Kultura   2004-09-18

Izan ere, oinordekotza zela eta, erregeen eta beren ahaidekoen artean sekulako deskalabroa baitzegoen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 53. orr.

Lagundu zenduak kontatzen, mesedez, esan nien, edo lagundu deskalabru hau kontatzen, mesedez, akaso deskalabru hitza erabiliko nuen, oso nirea baitut, deskalabru, eta orain jabetzen naiz ez dela egoera haren berri emateko hitzik egokiena, ez; eta, hala ere, deskalabru erabiliko nuen, seguru, lagundu deskalabru hau kontatzen, mesedez, eta, huraxe bota bide nuelako, Scwzsek eta Dodovek ez zuten nire eskaera ulertu, eta zer kontatzera erantzun zidaten, hilak ugariak izan arren, deskalabrua bakarra baitzen, jakina.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 136. orr.


deskalifikatibo iz deskalifikatzen duen hitza.

Uste dut, Unamuno-ren barrukoak benetan prozesu ikaragarri konplexuak izan direla, bizpahiru deskalifikatibo psiko-moralekin sinplifikatzerik ez dagoenak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.


deskalifikatu, deskalifika, deskalifikatzen (orobat diskalifikatu g.er.) 1 du ad itzala kendu; gaitzetsi.

Atzo arte lagun izandakoak deskalifikatzen dira: "betiko notable eta politikeroak" baino ez omen dira.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 113. orr.

Norbait deskalifikatzeko orduan "nazionalista" deitu eta kito.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 72. orr.

Gure erlijiokoa ez den askotxo dabil jendea munduan, beste gabe deskalifikatu ezin duguna.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 24. orr.

Bertso hori txarra dela, eta, besterik gabe, bertsolaritza osoa deskalifikatzen du Mujikak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 138. orr.

Saiogile bizi eta prestua izan zen, eta modernitateari sistemaz uko egin zion autore klasiko izateak ez luke aski arrazoi izan behar haren jakite maila besterik gabe deskalifikatzeko.  Berria - Kultura   2004-01-16

Gernikako Estatutua deskalifikatu zuten argudio berberekin ari dira gaur egun Estatutu Berrirako Proposamena arbuiatzen. Konfuziar filosofia ez zela benetan hil bera sortu zuen gizartearekin batera, baizik eta hibernazio-aldi bat jasan zuela soilik, eta hil ez dena berez deskalifikaturik dagoela "arima" bezala berragertzeko.  Berria - Harian   2005-02-02

2 (kiroletan) kanporatu.

Pedreña Hondarribiako estropadan deskalifikatu egin du TKEko Batzorde Teknikoak.  Berria - Kirola   2004-07-27

Kanadako Sari Nagusitik deskalifikatu egin zituen FIAk Williams eta Toyota taldeak.  Berria - Kirola   2004-06-19

Haatik 1999an odolaren kontrola bat eginik Giroaren finala bezperan, diskalifikatu zuten Italiako atorra arrosa berak zuelarik.  Herria   2004-02-19

3 kalifikazioa kendu.

Mendillorriko 3.440 etxebizitzetatik oraindik 2.992 deskalifikatu gabe daudela ezagutarazi zuen kontseilariak; argitu zuen, ordea, etxebizitza horiek guztiak 2007rako deskalifikatuta izanen direla, eta, ondorioz, merkatuaren baldintzen arabera salduko direla.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskalifikatu egin (3)


deskalifikazio 1 iz deskalifikatzea.

Auto-bonbak izan dira, hauteskundeak, manifestaldiak, presoen gose-grebak, baraualdiak, bide-mozketak, ekitaldiak, oihuak, haserreak, deskalifikazioak, dimisio-eskaerak, lantuak, negarrak, malkoak, amorruak...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 240. orr.

Eliza Katolikoak eta alderdi kontserbadoreek gure kontra egindako erasoak, irainak eta deskalifikazioak kontuan hartuta, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

«Beste hizkera eta jarrera bat» erakusteko eta «deskalifikazioak eta irainak» albo batera uzteko deia egiten zien sindikatuetako arduradunei.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

«Oposizioari erantzuteko deskalifikazioak erabiltzea» egotzi zion Lopezek.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Klase politikoaren zati batek zuhurtziaz jokatu du, deskalifikazioetan erori gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-11-17

Itun horren helburu bakarra euskal nazionalismoaren deskalifikazioa eta askatasunak murriztea zelako.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Euskal curriculuma osatzeko prozesuak deskalifikazioz beteriko eztabaida eragin zuen atzo Eusko Legebiltzarrean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

2 (izenondoekin)

Euskal gizartea gogaituta dago, hainbeste kritika, irain eta deskalifikazio politiko eta pertsonalengatik.  Berria - Euskal Herria   2004-01-02

Ikusten baitugu, ikusi, ez biolentzia bakarrik, ideiak eztabaidatzen direnean ere, eztabaidaren zati handiena eta batez ere sutsuena, ideia horien edo ekintza haien jabeen "analisi" eta deskalifikazio pertsonaletan zentratzen dela.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 82. orr.

Ezin direla «deskalifikazio generikoak» egin.  Berria - Euskal Herria   2006-02-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskalifikazioak eta (3)


deskanatu, deskana, deskanatzen da/du ad zorabiatu, alditxartu.

Hara, egia esango dizut, aita Estanis: nahiago nuen jo eta bertan harriaren azpian deskanatuta hil izan banintz, orain sofritzen ari naizenarekin bizitzea baino.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 206. orr.


deskansu ik deskantsu.

deskantsagarri izond deskantsarazten duena.

Jatetxe gozoa, zuhaitz pean harri lauzazko mahainekin, toki lasai eta sanoa, gogo-bihotzen deskantsagarria.  Herria   2005-07-28


deskantsatu, deskantsa, deskantsatzen 1 du ad (zer osagairik gabe) atseden hartu.

Iritsi zen The White Swan-eraino eta barrura sartu zen deskantsatzera, tea hartzeko asmoz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 214. orr.

Ibiltariak, orduan, adar luzeko pago baten babesa aukeratu eta bertan deskantsatzera etzaten da.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 50. orr.

Ohean etzanda imajinatu nuen, deskantsatzen, oinutsik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 44. orr.

Besteren leku ezezagunean, inorena ez den denbora krudelaren zati bat mailegu hartuko duzu eta zati hori nahikoa izango duzu, azkenean deskantsatzeko.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 153. orr.

Izango duk han non deskantsatu.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 55. orr.

-Orduan hoa deskantsatzera.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 155. orr.

Neuk egingo dut, zuk deskantsatu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 34. orr.

Eta barra aurreko hormaren kontra deskantsatzen zuten garagardo bidoi huts batzuen gainean jesarri ziren biak, Idoia eta Koldo.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 137. orr.

2 (zer osagaiaz)

Deskantsatu zuen nire sorbaldan bere eskua, nekatuta balego, edo non edo non eutsi beharra baleuka bezala.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 126. orr.

Azal erori zaildua ezkutatzera behartzen du koketeriak, baina leunek gorputz nekatua deskantsatzen diote.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 43. orr.

3 da ad

-Deskantsatu ote zen zuen ama? -galdetu zion Martinek andereñoari.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 119. orr.

Louis-ek biharamunean deskantsatu nintzenez, errana bainion nahi nuela ibili.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 137. orr.

Zergatik deskantsatzen gara eta bidaiatzen dugu urteko sasoi batzuetan eta ez beste batzuetan?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 175. orr.

4 (era bururuta izenondo gisa)

Argindarrik ez zenean, mundua samurragoa zen, eta deskantsatuagoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 179. orr.

Deskantsatuagoa zen, lana soilik egunaren argitan egin zitekeelako.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 179. orr.

Ea nola nengoen; begi-bistakoa zela pastillak on egin zidala, deskantsatu-aurpegia nuela-eta.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskantsatu behar (4)


deskantso ik deskantsu.

deskantsu (ETCn 521 agerraldi; orobat deskansu g.er., deskantxu g.er eta deskantso g.er.) 1 iz atsedena, atseden hartzea.

Egun hau deskantsuari emanen diot.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 210. orr.

Isiltasuna, deskantsua, bakea.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 20. orr.

Etxeak ez zeukan igogailurik eta lehen pisuan deskantsu txikia egin zuten.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 28. orr.

Baserrian lana gogor egin bai, baina deskantsua ere luzea. orduan, arrazoi analitikoa, ez atzera eta ez aurrera, trabatzen eta katigatua bezala gelditzen zelarik, arrazoirik sarkorrenak deskantsuzko lur heze baten bila abiatzen ziren.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 24. orr.

Entrenadoreak astebeteko deskantsua eman ziola.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 26. orr.

Ez zion bere buruari deskantsurik ematen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 429. orr.

2 lasaitasuna.

Berehala joan zait dutxak utzitako deskantsu sentsazioa.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Eta eni ez zaut batere gaizki, urte guzia hiri haundi horietan diren jendeek-eta nahi dute deskantsu poxi bat, eta nahi dute itsasorat buruz jin eta mendirat-eta, hemen denak badituzte eta, jin ditela.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 148. orr.

Azken partida deskantsu osoan jokatuko du.  Herria   2003-06-19

Ekar dezagula besta horrek deskantsu eta bihotzeko bake.  Herria   2004-12-23

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berehala joan zait dutxak utzitako deskantsu sentsazioa.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Astialdia, beraz, deskantsu denbora izan zen orduan, bereziki herritar apalentzat.  Berria - Gaiak   2004-03-03

Badu urteak eta urteak [...] aipu dela kirol-portu edo deskantsu-portu baten muntatzea Zokoan, tokia gisa hartakoa dela-eta...  Herria   2004-10-14

Guy Poulou auzapezak ez du erran portu hori eginen den edo ez, bakarrik galde frango badela, deskantsu-untzi horientzat tokia eskas izanez.  Herria   2003-07-10

4 deskantsuan atseden hartzen.

Maiz lau haur ttikiekin daude deskantsuan.  Herria   2002-10-10

Pentsamendua deskantsuan eta alferkerian utzi beharrean, erraza egingo ez zaion liburu bat zabaldu duelako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 30. orr.

Bildu nuen luma, utzi nuen moila gainean deskantsuan koilara edo olagarroa, ez naiz zehazki oroitzen, jaitsi nintzen burdina guztiak hautsez estaltzen dituen Txileko fosfatoan oberola zurituz, [...].  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 182. orr.

Bizi, lanean ari, deskantsuan, atsegin eta atsegabeetan, amodioetan edo samur.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 72. orr.

5 deskantsu hartu atseden hartu.

Arratsaldeko zazpietan belarrezko ohe antzeko batean etzan naiz, deskantsu hartzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 183. orr.

Grebaren ondoren deskantsu hartzeko beharko dik...  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 192. orr.

· Txahala bota eta deskantsu pixka bat hartzeak on egingo lioke, baina neska egoskorra da, tematia, ez du inolaz ere amore eman nahi [...] eta gainera ez du horretarako astirik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskantsu poxi (4); deskantsu poxi bat (3); deskantsurik gabe (3)


deskantsuki adlag lasai.

Bi urte honetan hiriak indarrean emaiten hasia du alta plano bat serioa, nahiz eta txirrindolariek eskura dezaten deskantsuki eta seguritate osoan ibiltzeko parada.  Herria   2002-09-19


deskantxaratu, deskantxara, deskantxaratzen da ad kantxatik atera.

Niri ez zait iruditu batere deskantxaratu denik.  Berria - Kirola   2004-12-24


deskantxu ik deskantsu.

deskapitalizatu, deskapitalizatu, deskapilizatzen du ad aberastasun iturri bat kapitalez gabetu.

Horrela, deskapitalizatu gabe -pobretu gabe- kontsumora bidera daitekeena ateratzen da. urtetan inbertsio txikiena egin gabe, zaharkituta eta deskapitalizatuta zegoen erabat enpresa, eta ordainketa-etena agindu zuen halako batean, kiebrak jota.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 56. orr.


deskapitalizazio iz deskapitalizatzea.

Ustez, espekulaziotik eta deskapitalizaziotik urrun, lantegiaren etorkizuna bermatzea zen proiektu haren helburua.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Teknikaren aurrerapen horiek aukera ematen dute baliabideetara iritsi eta gero eta gehiago ateratzeko, eta erabilpen intentsibo horrek oinarri naturalaren hondatze bizkorrago bat eta kapital naturalaren deskapitalizazioa dakarkigu hurrena.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 50. orr.

Deskapitalizaziorik ez egiteko, erreserbetatik dirua ez ateratzeko eta inbertsioak zehaztuko dituen industria plan bat egiteko eskatu zioten ozen Lartundori.  Berria - Ekonomia   2006-02-19


deskapotable izond 1 kapotaduna.

Jerryk arroparen sokari begiratzen zion, edo garajean zegoen 68ko Chevy deskapotableari.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 71. orr.

2 iz kabrioleta.

Deskapotablea utzi zuten lekura itzuli ziren zuzenean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 56. orr.

Hantxe zegoen Jean Claude, deskapotablearen kapota estalian apoiatuta, lerden, garai, dotore.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 54. orr.


deskarauki adlag

-Deskarauki!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 127. orr.


deskarboxilatu, deskarboxila, dekarboxilatzen da ad konposatu batetik karbono dioxidoa bereizi.

Prozesuan, azidotasuna gutxitu egiten zitzaien (deskarboxilatu egiten ziren) eta urtze-puntua ere jaitsi.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 200. orr.


deskarga 1 iz deskargatzea.

Berebileko kofrea ezkaratzeko ateari buruz itzuli zuten, deskarga errexteko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 37. orr.

Ontzien sarrera eta deskarga ikusi nahi nuen, kargagatik uretan ondo sartuak heltzen zirenak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 173. orr.

Bokarta garaia zen, portuan egonean egoteko entretenigarriena, ordu hartarako eginak egongo baziren ere deskarga eta salmenta gehienak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 9. orr.

Zaragozan eta inguruko parajeetan, euri eta kazkabarretan 122 litroko deskarga egin zuen ordu gutxian.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 269. orr.

Deskarga normal batean milioi bat pasa wat doaz: gehienak berotan lehertzen dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 244. orr.

Hotzikara txipitan durduzatzen zen aldiro, voltaje apaleko deskargak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 250. orr.

Rosie Judori ere bizia barkatu zioten, txundidura handiz, 1.500 voltioko deskarga elektrikoa bere gorputzetik batere kalterik sortu gabe pasatzen zela ikusi ondoren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 100. orr.

Burdinbideko hari elektrikoa jota deskarga hartu zuen, eta gero lurrera jausi zen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

Espainiako Jabetza Intelektualaren Legearen arabera, lukuru asmorik gabeko deskargak eta kopiak legezkoak dira.  Berria - Harian   2005-12-29

2 (izenondoekin)

Deskarga bortitz bat sortu zen metaletik eta besoan hedatu zitzaion gorputz guztia argiztatu arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 175. orr.

Pena pixkat eman zidan mikrofonoak deskarga hilgarri hori eman zionean, euria hasi eta segituan.  Berria - Kultura   2006-04-27

Badaudela inolako seinale edo erredurarik eragiten ez duten deskarga txikiak ematen dituzten elektrodoak ere: elektromiogramak, hain zuzen ere.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Jakina da neurona orok noizean behin deskarga espontaneoak sortzen dituela, sarrera-seinalerik batere gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

Nire eskuekin gerria ukitu nionean karranpa antzekoa sumatu nuen, deskarga txiki bat bezala.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 45. orr.

Zure adrenalina guztia topera, deskarga itzela izan zen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

13:45ean, Bilboko Texagorri kalean kamio batetik deskarga lanak egiten ziharduela, [...].  Berria - Ekonomia   2004-10-27

Hainbat txantxa eta ziri entzun behar izan zituen deskarga-lanetan ari ziren Pequod ontziko marinelen partetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 83. orr.

Deskarga saltoak hasten dira kilometrotako hodei adartzar horien sakanetan: positibo-negatiboen borroka trumiltsua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 243. orr.

Deskarga-biltegiak tartean baziren ere, Manhattanen bukaerak gogora ekarri zion portuan zehar astiro aurrera doan gabarra baten brankaren irudia.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 338. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ur-deskargak urtegia husten du, eta honen ertzak goian eta lehor uzten ditu. Naturak, jakintsua denez, jaten dugun bakoitzean eta sexua egiten dugun bakoitzean gure neuronak txoratzen dituen plazer deskarga batekin saritzen gaitu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 153. orr.

Elektrizitate deskargak jasanarazten dizkiete eta plastikozko kableekin jotzen dituzte.  Berria - Mundua   2006-03-07

Langa zuzen jartzean trenbideko goi tentsioko lerroa jo zuen eta 3.000 volt.-ko elektrizitate deskarga jaso zuen.  Berria - Ekonomia   2006-02-22

Hodeitzar horietan bildutako bero-deskargak auskalo zenbatekoak izango diren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 244. orr.

5 harmen desarra.

Hormaren aurrean paraturik, Uritz jeneralak ez zuen txintik ere atera; eta isilaldi betean zain zegoelarik jaso zuen iskiluen deskarga bortitza.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 174. orr.

Infanteriaren deskargak entzuten dira: "Euri tanta sarriek latoiaren aurka egiten duten bezalako hotsa".  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 95. orr.

Emakume bat, lehen aldiz, azken deskarga egiteko ardura hartzekoa zen [alardean]; Ertzainek ez zuten deskargarik egiten utzi, berandu egin zitzaiela argudiatuta.  Berria - Harian   2005-07-01

6 (hitz elkartuetan)

Eguerdi aldera, garrasiak entzun ditut ez oso urruti, ez dut oso ondo ulertzen baina iruditu zait "¡Viva España!", ¡”Arriba España!" diotela, eta segituan fusil deskargak eta herio-garrasi izugarriak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 463. orr.

Fusilaketa deskargak entzuten zituen gauetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 98. orr.

7 deskarga elektriko elektrizitate deskarga.

Hipotalamoa suntsitu deskarga elektrikoen bidez.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 56. orr.

8: 40tan trenbidearen burdinbideko kable bat aldatzen ari zen eta deskarga elektrikoa jaso zuen.  Berria - Ekonomia   2004-10-05

Harryk ere salto egin zuen, deskarga elektriko handi bat hartu izan balu bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 290. orr.

Mutilaren erreakzioa zeharo histrionikoa izan zen, deskarga elektriko batek astindu berri zuela pentsatzeko modukoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 92. orr.

8 deskargan

Bakailaoaren deskargan genbiltzala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 209. orr.

Non da orduko kaiko jendea, non orduko ontzi oholezko handi haiek, eta non dira gizon indartsu haiek, aritzen zirenak deskargan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 257. orr.

Jesar zaitez putzuari buruz arrainaren deskargan erabiltzen diren zurezko eskorga zahar horietarik batean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 261. orr.

Zu lehorrekoa zara, zuk ez dakizu, hala hobe-ta, zer den emakume gazteak beltzez ikustea hiru eta lau hankagorrirekin arrain eskean deskargan, gizonik zailduena ere mareatzen duen puta anker horrek senarra kendu diolako.· Merkatuaren parean karga-deskargan geldirik zegoen hozkailu-kamioi batean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten deskarga (3); deskarga bat (3); deskarga elektriko (6); deskarga elektrikoa (4); deskarga elektrikoak (8); deskargak eta (3); elektrizitate deskarga (3); eta deskarga (5); eta deskargan (3)


deskargagailu iz deskargatzeko gailua.

Deskargagailuari heldu eta aizkora enborrean bezalaxe sartu nuen belarretan, sakon-sakon.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.

Belar-deskargagailu bat zen; behin zorura ezkero, sardearekin aldameneko biltegira.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.

Belar-deskargagailuari lauortzekoa edo deitu zion.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.


deskargatoki iz deskargatzeko tokia.

Ilargi-gauetan, bakarkako ibilaldi luzeak egiten nituen sarritan Meatzeetako lurralde basatian gaindi, kraterraren hegiraino, edo malkar erditik zeharka, deskargatokiaren malda-bizkar gris zarrastatuan barrena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 105. orr.

Bada oraindik jenderik, gauez deskargatokira joan, legar grisez beteriko zakuak bizkarrean itzuli, legar hori xehetu, egosi, eta beti ere erreaktibo berriz tratatzen duenik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 112. orr.


deskargatu, deskarga(tu), deskargatzen 1 du ad zerbaiti karga kendu edo arindu. ik zamagabetu.

Egunaz portuan lan egiten dute, bizkarketan, kargamentuak ontzietara sartuz, ontziak deskargatuz.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 62. orr.

Estibadoreen eta garabizaleen greba mugagabeak bete-betean harrapatu zuen Amenofis II.a ontzia eta han geratu zen [...] deskargatu beharrekoa ezin deskargatu eta ez gora eta ez behera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 91. orr.

Beste aldeko moilan deskargatzen ari ziren bela-ontzi handi zuria.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 33. orr.

Ez haut ikusi kamioia deskargatzen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 29. orr.

Idi orgek deskargatzen dituzte hondartzan burdin mineralaz betetako ontziak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 85. orr.

Deskargatu eta deskargatu jarraitzen zuten; iraulki orgek beren barazki karga botatzen zuten lurrera, adokin karga bat izan balitz legez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 51. orr.

Ontziko eskifaia ordura arte harrapatutako arraina kamioira deskargatzen ari zen 04: 30ak inguruan.  Berria - Ekonomia   2006-05-09

Arrainak saskietan ezartzen ziren itsasuntzietarik deskargatzerakoan.  Herria   2003-01-14

2 karga bat kendu.

Deustuko kanalean Mike, altzairu-bobinak deskargatu eta Stavangerrera doa.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 31. orr.

Balea-koipeaz betetako upelak deskargatzen ari ziren marinel zalapartari batzuk.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 81. orr.

Getarian deskargatu zuten antxoa gehien: 40.000 kilo, euskal ontzien eta besteen artean.  Berria - Ekonomia   2006-04-19

Pirita deskargatzen ari ziren garabietan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 29. orr.

Bi abantaila kausitzen dizkiote Bokaleko lantegiari: Aturri hegi hegian dela, beraz herdoileria zuzenean deskarga daitekeela lantegira.  Herria   2001-11-15

Anttonek maletak deskargatu zituen furgonetako atzealdetik eta hirurak sartu ziren aireportura Egun batean, kamioi batetik hilak deskargatu zituzten kanposantuaren ataurrean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 255. orr.

Lehenik, biriketara bidali behar da odola, han oxigenoz kargatu dadin eta karbono dioxidoa deskargatu dezan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 166. orr.

Alarma faltsua bidaliko duelako larrialdi zentrora, bateria deskargatuta dagoela esanez.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

3 su armetan, balak atera.

Errebolberra kargatu eta deskargatu egin zuen, Martari hainbat aldiz ikusi zion keinua imitatuz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 88. orr.

Pistola deskargatu bitartean, katuari eragin dio nahi gabe.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 19. orr.

Zergatik ez zenuen arma distira ematen hasi baino lehen deskargatu?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 61. orr.

Deskargaturik zeuden etsaiaren armak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 288. orr.

4 (Internetetik)

Norenak dira ba gaur goizean Internetetik deskargatu dituzun argazkiak?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 86. orr.

Jatorrizko materiala eskura dezaketelako, musikarientzako prestatutako edizio zainduetan, eta berehala deskargatu ordenagailuan.  Berria - Kultura   2004-11-16

Debekatuta egongo da, nolanahi ere, artxiboak deskargatzea, aldez aurretik baimenik izan ezean.  Berria - Harian   2005-09-20

Erabiltzaile bakoitzak besteak proposatzen dituen fitxak bere ordenagailura deskargatzen ahal ditu, Interneten bitartez  Berria - Harian   2005-12-29

5 irud/hed

Begirada ikusmira hartan galdu eta lasaitzeko ahaleginak egiten ari zen neska, une batez gutxienez ere tentsioa deskargatu nahian edo.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 88. orr.

-Bere gorrotoa gure kontra deskargatzeko.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 142. orr.

Batek baino gehiagok ukan zuen bere furiaren eta ezintasunaren haren kontra deskargatzeko xedea, baina sobera unatuak ziren ausartzeko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 235. orr.

Hau da, salaketak, hausnarketak eta pentsamenduak garatu eta deskargatzeko mundu artifizialak sortzen dituen artista.  Berria - Kultura   2004-01-25

Baliteke horiek horrela izatea, eta baliteke, orobat, irakasleon egitekoa gure jakinduria gelan deskargatu eta horrenbestez hor konpon egitea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 144. orr.

Gero, behazuna deskargaturik, isolatu egin zen bere konbultsioak zaintzeko.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 223. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskargatu eta (4); deskargatu zituzten (4); deskargatu zuten (3); deskargatzen ari (10); deskargatzen ari ziren (6); eta deskargatu (5); eta deskargatzeko (3); kargatu eta deskargatu (4)


deskargatxo iz deskarga txikia.

Azpialde horretatik agudo hasten ez bada tximisten bati esker, deskargatxoa egiten...!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 242. orr.


deskargatze iz zerbaiti karga kentzea edo arintzea; zerbaitetik edo nonbaitetik karga kentzea.

Florenti aurreko gau ikaragarria etorri zitzaion gogora, nola iritsi zen barazkien artean, nolako hilzoria jasan zuen merkatu nagusiaren erdian, nola ihes egin zuen elikagai deskargatze amaigabe hartatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 66. orr.


deskargu iz norbaitek akusazio edo kontu hartze batetik bere burua zuritzeko arrazoia edo desenkusa.

Addarri ez zaio ziri-bertsoa guztiz aldendu, munduan egindako deabru-lanen partea emateko bere txanda iritsirik, Leviatanen aurrean bere lanen deskargua egiten hasi denean: [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 30. orr.

Baldin neure hitza betetzen ez banuen, eta baldin ordaintzen ez banuen zuzentki eta onestki neure bekatuaren deskargua eta pagamendua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 509. orr.


deskarrilatu, deskarrila, deskarrilatzen da/du ad errailetik atera.

Behar ez denean gutxiagorekin ere deskarrilatzen du.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 167. orr.

Nik horrelako emakume bat banu, horrelako emakume bat, merezi izango likek inork trena geldiaraztea, argiak itzaltzea eta trena deskarrilatzea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 212. orr.

Alemaniarren konboiak deskarrilatzeko sabotajeak egiten zituen erresistentziak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 67. orr.

Trenak bi eratara sentitzen du ukitzen duen oro: zarata batetik, eztanda, zartadaren erotsa, eta deskarrilatzeko arriskua bestetik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 157. orr.


deskarrilatze iz errailetik ateratzea.

Bihurgune horretan hainbat istripu gertatu zen hurrengo urteetan; larriena 1875 urtean jazo zen: deskarrilatze baten ondorioz hirurogeita hamabi lagunek galdu zuten bizitza.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 151. orr.


deskart adlag ipar 1 bereiz, aparte.

Gogoratu zitzautan honaratekoan, ene herrian berean, agoten auzotik pasatu nintzala, ur hegian, zubiz bertzalderdian... jauregia bezala, funtsean..., baina jauregitik deskart.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 177. orr.

2 (izenondo gisa)

Hiru gizonek, dena mehatxu arizanik, sokaz estekatua zuten jabea eta arrunt toki deskartean utzia.  Herria   2002-09-05

3 deskartean adlag bereiz, urrun.

Alde batetik, hautetsi batzuen arrangura, toki hori deskartean dela, denetarik frango urrun, hiribarnetik hurbilago hobe litakeela.  Herria   2003-01-09


deskarta egin iz ipar

Bestalde, Istillarte beti han du, aintzintzera, pilotaren gainean eta zoin xuxen! hor da deskarta eginen eta ez duguia kondatuko 42-32 eta 46-35 ere.  Herria   2001-07-12

Gero haatik deskarta egin da, 26-18 eta 35-24, bi irabazleak hobeki konponduz.  Herria   2005-03-10


deskartatu, deskarta, deskartatzen du ad joko kartez mintzatuz, utzi, arbuiatu.

Alainek sobre bat atera zuen txalekuaren barruko patrikatik, eta hamar milako sorta gizenetik bost billete apartatu zituen Laranja Mekanikoari luzatuz, deskartaturiko karta parea mahai gainera botatzen duen muslariaren keinu utziaz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 155. orr.


deskarte 1 iz jokoko kartez mintzatuz, uztea, arbuiatzea.

Pentsatzea organismo bizidun haiek guztien baitan gaitzak eta birusak zelulekin pokerrera ariko zirela une hartantxe, beren bizitzak eta maite zituen jendearenak hankaz gora jarri zitzakeen deskarte egokiaren esperoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 26. orr.

· San Agustin, beraz Santo Tomas berdin; Descartes, beraz Kant kanpora, deskartez.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 191. orr.

2 irud/hed

Buruko osasun arazoen diagnostikoa deskartearen bidea erabiliz egiten dela diote batzuk.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Jose Luis Korta klubeko prestatzaileak arrazoi nagusi bat du: «Alde guztietatik erasotuak gaude, nik hasieran 30 mutil nituen, eta deskarteak egin behar izan genituen.  Berria - Kirola   2004-08-25


deskastatu izond zaputza.

Ene ekibokazio espantagarria zen eta hemendik beretik barkamena eskatzen diet herri honi, Pérez deskastatuari, euskal atsoei eta suhi txintxo guziei, umilki, belauniko eta etzanda, pasa, zapaldu eta ttu egin nire gainean, arrontik barkagaitza den nire ofuskazio gaizto horrengatik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.


deskatalogatu izond liburuez eta kidekoez mintzatuz, katalogotik aterea dena.

Baditinat kasper deskatalogatu batzuk modu onean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 103. orr.


deskiribildu, deskiribil, deskiribiltzen 1 du ad kiribila desegin. ik deskorapilatu.

Sabaitik dilindan, berriz, bi lanpara jigant zeuden, baita zetazko mila xingola ere, hango eta hemengo habeetarik esekiak eta mila koloretakoak, aire korronteen eraginaz kiribiltzen eta deskiribiltzen zirenak, fantasiazko sugeak iduri.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 155. orr.

2 irud/hed

Jesukristoren nortasunaren enigma asko ez da behar bezala deskiribildu, ilunpean datza oraindik.  Berria - Kultura   2004-11-02

Artistak, edozein lagunen bizialdiko edozein une hartu, une horretan gogoan duena deskiribildu eta garatu, eta bertan adierazten dizu unibertso osoa, edozein horri dagokion ikuspuntutik argitua.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 159. orr.

Farorantz-en, baina, maiteminak ezin ditu maitatuaren munduak guztiz deskiribildu, agerian jarri.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 163. orr.

Azkenik, geldiro bidaiatzen hamaika ordu eginik -Errusiako nekazari-lurrak deskiribilduz joan ziren pixkanaka-, Leningradoko geltoki bikain batera iritsi ginen  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.


desklasatu1, desklasa, desklasatzen da ad gizarte klase jakin batekoa izateari utzi.

Bestea, beti aipatzen dudan euskal mundu ideologizatu horretatik kanpo dago, desklasatua da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 309. orr.


desklasatu2, desklasa, desklasatzen da ad ipar mailaz apaldu.

Ardatxenea eta Heguidarrea zelaiko bi bide desklasatuak izanen dira.  Herria   2002-11-21

Herriko bide batzuen desklasatzea «Pialexenia» eta Sohano-n.  Herria   2002-09-26


desklasifikatu, desklasifika, desklasifikatzen 1 du ad agiriez-eta mintzatuz, sekretu gisa klasifikatua dagoena jakitera eman.

Argazkiok berriki desklasifikatu dituzte eta Interneten jarri.  Berria - Kultura   2004-12-31

Ni Gobernuko kide naizen artean ez da ETAren terrorismoaren aurkako borrokari eragin diezaiokeen dokumentu bakar bat ere desklasifikatuko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-09

Bildumako txostenak 1988ko maiatzean desklasifikatu ziren.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 212. orr.

Paraguain, Txilen eta AEBetan desklasifikatutako agirien arabera, Pinochet izan zen bultzatzailea  Berria - Mundua   2004-09-26

2 (era burutua izenondo gisa)

Kolonbiak Washingtonen duen enbaxadore Luis Alberto Morenok atzo zehaztu zuenez, 1991ko «dokumentu desklasifikatu baten zatiak» argitaratu ditu Newsweek-ek.  Berria - Mundua   2004-08-03

Horri buruzko txostena hil horrexetako 31n idatzi zuen Iralak, baina txosten hori ez dago desklasifikatuen bilduman.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 215. orr.


desklasifikatze iz agiriez-eta mintzatuz, sekretu gisa klasifikatua dagoena jakitera ematea.

Securitate-aren artxiboen desklasifikatzeak, ordea, bestelako ikuspegia eskaini digu, mendebaldarroi kontatu zitzaigun mendeku politikoko istorio hartatik urrun samar dagoena.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 163. orr.


desklasifikazio iz desklasifikatzea.

Securitate-aren agirien desklasifikazioari buruz esaten nuena.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 168. orr.


deskoadraketa iz deskoadratzea.

Deskoadraketa zineman (Non récondiliés, J.-M Straub eta D. Huillet, 1965) eta pinturan (Bi kanpandorre Kopenhagen ilunabarrean, J. Clausen Dahl, 1825).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 152. orr.


deskoadratu, deskoadra, deskoadratzen 1 du ad irudi nagusia, daukan laukiaren erditik aldaratu.

[Komikietan] izan ere, "normaltzeko" joerak badu asebeteko dela espero izatea, irudiaren barne aldakuntzen bitartez (kamera mugitu eta berriro koadratuz, adibidez) edo irudiak sekuentzia batean sartuz (komikiaren beste biñeta baten bitartez lehenengoan deskoadratuta zegoena ongi koadratuz).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Azkenean onartu egiten da, estilo baten ezaugarri bezala, eta, denbora baten buruan, ikusleak ez du gehiago ametsik egiten berriro koadratzen ari dela, eta den bezala onartzen du irudi deskoadratua, eta haren konposizio moduaz gozatzen ikasten du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskoadratzea eta (3)


deskoadratze iz irudi nagusia, daukan laukiaren erditik aldaratzea.

Deskoadratzea [...] erdialdea hustea da, gauza esanguratsu oro handik kentzea (irudian zulo bat egitea denez), erdialdea irudikapenean esanahi gutxi duten gaietarako uztea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 149. orr.

Beste era batera esanda, deskoadratzea erabilera teoriko bat da, inplizituki markoaren diskurtso-balioa azpimarratzen duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

Deskoadratzea deszentratze bat da, beraz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 149. orr.

Deskoadratzean koadroaren ertzek irudikatzen den eszena ebaki egiten dutela ematen du, eta ebakitzeko indar hori azpimarratzen da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

Irudi finkoak, margolana ala argazkia izan, ez du uzten ezabatze hori egiten, eta, hala, deskoadratzeak balio estetikoa izaten du beti horrelakoetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.


deskodeezin (corpusean dekodeezin soilik) izond ezin deskodetuzkoa.

Pergamino Dekodeezinaren Ordena Misteriotsua; Merezimendu eta Gosearen Erregeak; Hegoaldeko Izarraren Semeak; [...].  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 215. orr.


deskodetu, deskode, deskodetzen (orobat dekodetu g.er.) 1 du ad mezu bat kodetzeko erabili den kodea alderantziz erabiliz, mezu haren jatorrizko forma lortu.

Entzuleak bere ezagutza sintaktikoa, morfologikoa, lexikoa abian jartzen ditu seinalea deskodetzeko.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 117. orr.

Irakiarren mezuak harrapatu eta deskodetzeko, eta baita gure borrokalariei jarraibideak Morsez bidaltzeko ere.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 15. orr.

Antza, bere zerebro txikiak ez daki iritsi zaion azken mezua deskodetzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Halaber, ongi entzunda ere, ez da gai izango hotsak deskodetzeko eta behar bezala mezua ulertzeko.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 84. orr.

Tetraodon nigroviridis espezieko arrain baten genoma deskodetu du Frantziako ikertzaile talde batek, eta horri esker, espezien eboluzioaren inguruko gauza asko jakin dituztela esan dute.  Berria - Gaiak   2004-10-21

Esaten zaigu nola, kristautasunaren hasieratik sekretu hori klandestinoki bizirik mantendu den, besteak beste artearen bitartez (deskodetu beharreko arte obren bitartez).  Berria - Kultura   2004-06-30

2 irud/hed

Ruche jauna ziur zen lagunaren gutunak argibide ezkutuak gordeko zituela isilpean, agerian adierazten zuenaz gainera, eta berak beharko zituela, nola esan?, deskodetu: bai, hori zen hitz egokia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 109. orr.

Ikusmen-aparatuaren eginkizuna ez da, haren iritzian, ez inputak "deskodetzea", ez pertzeptuak "eratzea", informazioa ateratzea baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 56. orr.

Ala musika "deskodetzen" ikasi ote zuen, eta, norbaitek irakatsirik, halako eta halako forma "artzain" edo "udaberri" girokoak zirela eta araberako irudi batzuk zegozkiela?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 233. orr.

Ibon Aranberrik, eskultura eta diseinu patroiak deskodetzeko sentsibilitatea erabiliz, kultura ikonoak hobeto ulertzera garamatza, deseraiki behar diren edo aintzat hartu behar ez diren historiaren eraikitzaile gisa.  Berria - Kultura   2004-12-18

Ez dut izan begirada haren benetako esanahia oraino dekodetzerik.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 68. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Gainean, mezu dekodetu batek zioen: "Hamburgoko sukurtsalaren defizita 500.000 dolarrekoa, gutxi gorabehera"; Heintzek izenpeturik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 488. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

genoma deskodetu (5)


deskodetzaile 1 iz deskodetzeko gailua.

Telebista digitalera sarbidea izateko deskodetzailea 99 euroren truke erosi ahal izango da, edo hilean sei euroren truke aloka daiteke.  Berria - Ekonomia   2006-01-31

2 deskodetzen trebea den pertsona.

Gutun sekretuen deskodetzaile bikaina zen Wallis, Viète bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 349. orr.

3 (izenondo gisa)

"Horra berriz mediku deskodetzailea" egin zuen bere artean Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.


deskodetze (orobat dekodetze) iz mezu bat kodetzeko erabili den kodea alderantziz erabiliz, mezu haren jatorrizko forma lortzea.

Gertatzen zaiguna da, irudiaren lehen mailako dekodetzea egitea erraza denez, bigarrenerako pausoa emateak lana eskatzen digula.  Berria - Harian   2005-12-04

Dekodetze naturala egiten badakite, hots, pertsona bat ikusten dute.  Berria - Harian   2005-12-04

Irratiz igorri behar dituzten mezuak aldez aurretik adosturiko liburu jakin bateko orrialdeen arabera kodifikatzen dira; beraz, mezu-hartzaileak deskodetze lanerako liburu jakin horren edizio bereko kopia bat beharko luke.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 197. orr.


deskodifikatu, deskodifika, deskodifikatzen (orobat dekodifikatu g.er.) 1 du ad deskodetu.

Gormutuen zeinukera agertzen zait ametsetan ere, mezu ezkuturen bat deskodifikatu nahi balit bezala.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 167. orr.

Hauek dira XXI. mendea baino lehenago deskodifikatu diren genomak eta hor ikusten da organismoaren egitura aberastasunak eta geneen kopuruak ez dutela nahitaez harreman garbirik [...].  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 95. orr.

2 irud/hed

Egungo euskara deskodifikatu dut, hizkera errazagoa lortze aldera; izan ere, egun, ulertzeko zailak diren hitzen arteko loturak erabiltzen dira.  Berria - Kultura   2004-12-04

Armarik masiboena daramazu lepo gainean, dena identifikatu eta dekodifikatu nahi duen begirada hori, koadroak zatika ikusten dituena, izenburua, garaia, teknika, neurria;  Berria - Kultura   2006-02-19


deskodifikatzaile iz deskodetzailea.

Lasserre bezalakoen ulertzeko deskodifikatzaile bat behar da, Canal katearekin bezala.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28


deskojonatu, deskojona, deskojonatzen 1 da ad adkor barrez lehertu. ik desbarrabildu.

Hi, zera, gauza guztiez deskojonatzen haiz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 58. orr.

Hori kontatu zidanean deskojonatu egin zen eta kito.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 29. orr.

Irene aurpegira deskojonatu zait hitz totelka proposamena egin diodanean.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 55. orr.

2 hondatu.

Ohol handi bat bilatu eta trafiko seinale batzuk deskojonatu.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 66. orr.

Florenen kanperak haginka deskojonatzea?  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 38. orr.


deskojono iz adkor barrez lehertzea.

Potroetaraino nago irakasleek agintzen dizkiguten txapak irakurtzen eta zure liburua guztiz desberdina da, deskojonoa!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 21. orr.

Ixabel eta Morgan, gorri-gorri eginda deskojonoaren deskojonoaz.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 80. orr.


deskokatze iz enpresez-eta mintzatuz, jarduera herrialdez aldatzea. ik deslokalizazio.

Deskokatzearen aurrean pisuzko industria sarea eta enpresaburu belaunaldi berria abantaila direla uste du Iraolak.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Deskokatzearen fenomenoaren eraginak minimizatzeko, neurriak har daitezen nahi du Ganberak.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Aseguru horren zati bat, deskokatzeagatik lortutako aurrezkietatik ordaindu ahalko litzateke eta langileen likidazioaren konturako kopuru batekin osatuko litzateke.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Parke teknologikoak klonatzea: txostenaren arabera, enpresa handiak dira deskokatzetik abantaila gehien lortzen dituztenak.  Berria - Ekonomia   2006-01-25


deskolokatu, deskoloka, deskolokatzen 1 du ad adkor lekuz kanpo jarri.

Zalaparta bai kantxan, mugitu bai, atzera eta aurrera, baina manomanista baldarren moduan, beti deskolokatuta.  Berria - Kirola   2004-03-31

2 irud/hed

Nahiko deskolokatua utzi ninduen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 62. orr.

Egia esan, deskolokatu egiten nau tipo horrek, Marcosek.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 114. orr.

Beldur inkontzientea zuen, itzulera arkeologiko horrekin fisikoki eta metafisikoki deskolokatuta geratuko zela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 414. orr.

Beldur inkontzientea zuen, itzulera arkeologiko horrekin fisikoki eta metafisikoki deskolokatuta geratuko zela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 414. orr.

-"Etorriko dun Herio, eta hire begiak izanen ditin", halaxe bota nioan, bat-batean, brausta, ilehori begiurdinari, eta begira-begira geratu zitzaidaan, deskolokatuta, eta gero beste aldera begira jarri zuan, zalantzan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 122. orr.


deskolonizatu, deskoloniza, deskolonizatzen du ad herrialde batek kolonia gisa daukan lurralde bati askatasun politikoa eman.

Nik benetan pentsatzen dudana da, Taiwan deskolonizatu egin behar dela oraindik, eta hasi egin beharko dugula hitz egiten zer nahi duen benetan Taiwango jendeak berak.  Berria - Kultura   2006-02-08

Gibraltarrek deskolonizatu beharreko herrialdeen zerrendan jarraitzea nahi du, azken finean, eta Madrilek zein Londresek izatea azken hitza.  Berria - Mundua   2006-03-18

Herrien autodeterminazioa lortzeko eta Afrikan deskolonizatzeko, zuen borrokaren baitan sendotzen da gure elkartasuna.  Berria - Mundua   2004-08-11


deskolonizatzaile iz

Horrek metropolien aurkako XX. mendeko deskolonizatzaileen teorikoak ezagutu zituen (Memmi, Sengor, Lumumba, Guevara) eta kultura menderatzailearen eta menderatuaren arteko dialektika modu berri batean aurkeztu zion euskal pentsamenduari.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 321. orr.


deskolonizazio 1 iz deskolonizatzea.

Deskolonizazioa bururatzea, hori da egin beharrekoa.  Berria - Harian   2005-04-21

Deskolonizazioaren amaieran sorturiko itxaropenak ezeztatuz, herrialde aberatsen eta herrialde pobreen arteko errenta-aldeak ez dira azken berrogei urteotan murriztu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 136. orr.

Deskolonizazioa «oso gaizki» kudeatu zela eta horrek Afrikan eragin zuzena izan duela.  Berria - Kultura   2004-11-13

Merezi du erakunde horiek deskolonizazioaren garai berean sortu zirela gogoratzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Eskualde periferikoen lehen industrializazio-saioak deskolonizazioaren ondorengoak dira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 109. orr.

Fronte Polisarioak Mendebaldeko Sahara deskolonizatzeko konpromisoa betetzeko eskatu dio Nazio Batuen Erakundeari.  Berria - Mundua   2006-04-26

2 (hitz elkartuetan)

«Deskolonizazio arazo bat» dago gaur egun Saharan, Irizarren aburuz.  Berria - Kultura   2006-04-20

Bigarren Mundu Gerra osteko deskolonizazio prozesuaren ondoren, [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 125. orr.

Deskolonizazio garaiaren ondoren argi ikus daiteke Islamak izugarrizko indarra duela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-07

Nazio Batuen deskolonizazio komiteak egoera aztertu aurretik, britainiarrek garapen instituzionalerako instrumentuak eta autonomia handiagoa eman zizkioten Gibraltarri.  Berria - Mundua   2004-08-05

Deskolonizazio-filosofia eta zurriburri postmodernoaren anatematik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 197. orr.

Deskolonizazio Konferentzia.  Berria - Mundua   2006-04-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskolonizazio prozesua (5); deskolonizazio prozesuaren (3); eta deskolonizazio (3); mendebaldeko sahararen deskolonizazio (3); sahararen deskolonizazio (3)


deskoloratu, deskolora, deskoloratzen (orobat dekoloratu eta deskoloretu) da/du ad kolorea kendu edo galdu.

Albak ez ziren denak izarikoak, meza-soineko zenbait deskoloratuak ziren, hortaz apez frantses, belgikano eta italianoek ez zuten axolarik, baina apez alemanek ez zuten hori onartzen, mezako sakrizio sainduaren desohoratzea zitzaien.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 137. orr.

Amaitutakoan, nor bere dendara erretiratu gara eta, denda barnean girorik ez bazegoen ere, azkenean tarte bat hartu dut hanketako ilea dekoloratzeko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 138. orr.

Beste lanbide bat imaginatu behar banio idazle honi, argazkiak deskoloretzen irudikatuko nuke, Pariseko karrika estu bateko artesau denda ezdus batean.  Berria - Kultura   2004-06-09


deskoloretu ik deskoloratu.

deskonbertitu, deskonberti, deskonbertitzen du ad deskonbertsioa egin.

Lortu izan dugunean geure burua deskonbertitzea, hasierako desolamenduaren ondoren, askatasuna gelditu zaigu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 98. orr.

Uste izatekoa da autobiografiarako konbertitu edo deskonbertituak "beste" nortasun erabat berria bereganatu duela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 99. orr.


deskonbertsio iz erlijiozko konbertsioaren alderantzizko higidura.

Mugimendu hauek izan daitezke bai Jainkoa bezalako ideia batenganako konbertsioa (San Agustin), edo, alderantziz, ateismoaren deskonbertsioa besarkatu eta idazteari bizitza entregatzeko erabakia (Sartre).  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 98. orr.

Historikoki, deskonbertsio publikoari "apostasia" deitzen zitzaion.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 98. orr.

Erlijioan, kulturan, ideologian, politikan, deskonbertsio masiboak egitera behartuak izan gara.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 98. orr.


deskonektatu, deskonekta, deskonektatzen 1 du ad zirkuitu edo makina batera doan korronte elektrikoa eten.

Zenbaitetan deitu nion, baina operadoreak telefonoa deskonektatua zegoela esan zuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 117. orr.

Raimundo Silvak egoera imajinatzen du, emakumea neskamea izango da, noski, telefonoa orain dagoen hartunetik deskonektatzen du, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 278. orr.

Hirugarrenean huts eginez gero, ordenagailua berez deskonektatuko zen eta berritik hasi beharra izanen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 269. orr.

Kilkerra atera du gero poltsikotik eta pantailak telefono sarerik ez daukala erakutsi dionean, deskonektatu egin du, bateriarik ez dezan alferrik gal.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 93. orr.

2 irud/hed

Israel Gazatik «deskonektatzeko» Sharonen plana sustatu du Bushek .  Berria - Mundua   2004-04-15

A-68an sartu direnean deskonektatzen saiatu da Lola.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 28. orr.

Elikagaia egun deslokalizatua dago, hots, tradizioz zegozkion sorterri, lantze tradizional eta gorabehera klimatikoetatik deserrotua, deskonektatua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 115. orr.

Apur bat deskonektatuta egon gara gaiarekin, lehertu den arte.  Berria - Kirola   2004-04-16

Gaztetxo horiek errealitatetik deskonektaturik daude erabat.  Berria - Gaiak   2006-05-02

Horregatik, gauean, kosta egiten zaigu egunerokotik deskonektatzea eta atseden hartzea.  Berria - Gaiak   2004-12-29

Aktualitateaz deskonektatu nahi ez zuen adimen zorrotzak bizi zuen Martin, eta horrek, ni, asko poztu ninduen.  Berria - Kultura   2004-11-11

3 (era burutua izenondo gisa)

ez naiz ariko partikulen etengabeko behatze edo begieste iraunkorraren ezinkizunaz, identitatearen eta jarraikitasunaren galeraz; nola den behatze hori gertakari etenak, deskonektatuak edo loturagabeak zeratzea eta... ixo, ixo, aski da eta gehiegi.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 244. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskonektatzeko plana (5); gazatik deskonektatzeko (5)


deskonexio 1 iz deskonektatzea.

Espainiako Estatu osoan aritzen diren telebista kateei deskonexioak egin behar izatea eta horietan euskararen kuotak ezarri beharra azpimarratu du Mendigurenek.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Telefonia operadoreari tarifa gehigarriko zenbakien deskonexioa eskatu.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

2 irud/hed

Deskonexioa eta ezaxola alde batera utzi, eta oso animaturik hasi zen bere rock talde eta pieza gustukoenez hizketan: batez ere Grateful Dead taldeaz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 64. orr.

Gazako deskonexioak ez du egoera asko aldatu, palestinarrek presondegi handi batean preso segitzen baitute.  Berria - Harian   2005-11-26

3 (hitz elkartuetan)

Joan den astean deskonexio planaren kontrako zentsura mozioa gainditu zuen Sharonen kabineteak, laboristen sostenguari esker.  Berria - Mundua   2004-06-22

Armadako 40 bat goi-ofizialek atzo dokumentu batean jakitera eman zutenez, palestimarren deskonexio plana «Israelgo estatuarentzat arriskutsua» izan daiteke.  Berria - Mundua   2004-07-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskonexio plana (20); deskonexio planak (4); deskonexio planari (5); duen deskonexio (5); gazako deskonexio (4); gazako deskonexio plana (3); sharonen deskonexio (4)


deskonexo izond konexiorik gabea.

Eta aurreko egunean egindakoaren irudi deskonexo baina argiek eztanda egiten zuten bere begien aurrean.  Berria - Kultura   2006-03-16


deskonfiantza iz konfiantzarik eza.

Dena den, orduan Aliantza Popularra zen taldeko kideekiko zein UCDkoekiko harremanean, «deskonfiantza» zen nagusi, elkarrizketan aurrera egin ahala Bujandak azaltzen duenez.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02


deskonfiatu adlag konfiantzarik ez duena.

Umetan, bere basamortuan, errementari talde deskonfiatu baten balakuak eta zigorrak jaso ondoren, judutarren tabernakulu batean deserriratua izan zen, aurreneko Testamentuaren Kutxa altzoan zeramala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 253. orr.


deskonpasatu ik desakonpasatu.

deskonpentsazio iz desoreka.

Eta betikoa, deskonpentsazioa arau, bai argazkietan, bai atxilotuen soslaian, bai albistearen trataeran.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 33. orr.

Batetik zein bestetik begiratu, deskonpentsazioa, gaitza da.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 114. orr.


deskonposaketa iz deskonposatzea.

Analisi horrek, -berezko deskonposaketak bezala-, hitz batean sartzen diren azpibanakoak ezagutzea du helburu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 226. orr.

Bere mugetan begietsitako edozein espazio halako osokia da, non bere zatiak deskonposaketa orotan beti berriro ere espazioak baitira, eta horregatik, espazioa amaigaberaino zatigarria da. Jarraituki aurrera egiten duen deskonposaketan zatiak beti berriro ere zatigarriak baldin badira, orduan zatiketa, h[au] d[a], itzulera, baldintzatukitik bere baldintzara doa in infinitum.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 198. orr.


deskonposatu, deskonposa, deskonposatatzen 1 da/du ad multzo bat edo osotasun bat osatzen duten osagaiak edo zatiak banatu.

Hizkuntza etengabe ari da interpretatzen edo deskonposatzen iristen zaizkion banakoak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 210. orr.

Izpi hori zazpi koloreetan deskonposatzen da, eta azken-azkenean, erne egonez gero, diz-diz berde bat agertzen da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 138. orr.

Errealitatetik hautematen duena deskonposatu eta gero bestela berrosatu: hara nola eraikitzen duen margolariak, poetak zein zientzialariak bere unibertso-ikuspegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 188. orr.

Cavalierik bezala, lerro andana batean deskonposatu zuen Hassanek larruaren azalera!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 364. orr.

2 (kimikan)

Oxigenoa ezinbestekoa da elikagaiak kimikoki deskonposatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 153. orr.

Molekula horiek badute gai bat, errodopsina, argi-quantumak zurgatu eta erreakzio kimikoz beste bi substantziatan deskonposatzen dena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 22. orr.

Konpostajea da zaborretako osagai organikoak oxigenoaren bidez deskonposatzeko prozesua.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Fosfatoa deskonposatu eta karbonozko geruza trinko eta iragaztezina sortzen da, plastikoa oxidazioaren aurrean babestuko duena.  Berria - Gaiak   2006-03-10

Amiantoa 800°C-ra deskonposatzen bada, hodibihurrak ere deskonposatu beharko luke.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 109. orr.

Zenbat eta fluxu hori handiagoa izan, orduan eta erretinako zelula gehiagori eragiten die, errodopsina deskonposatzeko erreakzio gehiago gertatzen dira, eta nerbio-seinalea indartsuagoa izaten da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 24. orr.

3 (matematikan)

Zenbakiak faktore lehenetan deskonposatzen eta zati 2, zati 3, etab. egiteko irizpideak ikasi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 276. orr.

Zenbaki bakoitza nahitaez deskonposatzen da faktore lehenetan; faktore horien kopurua finitua da, eta zenbakia haien biderkadura da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 83. orr.

Gauza jakina da Gaussez geroztik era bakarrean deskonposa daitezkeela zenbaki oso guztiak, zenbaki lehenen biderkadura mugagabe gisa, alegia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 423. orr.

4 (era burututa izenondo gisa)

Labirinto moduko bat paratu dute zenbait oihal zeharrargi erabiliz, eta haietariko batean proiektatuko da ispilu zatiek argi deskonposatuarekin marrazten duten paisaia.  Berria - Kultura   2004-11-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskonposatu eta (3); deskonposatzen da (3)


deskonposatzaile 1 izond/iz deskonposatzen duena.

Zatiak sintesi deskonposatzailearen itzuleraren bitartez eta itzulera bertan ematen baitira lehen-lehenik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 193. orr.

Bizidunak hiru taldetan sailka daitezke; ekoizleak, kontsumitzaileak eta deskonposatzaileak.  Berria - Gaiak   2006-04-16

Deskonposatzaileek ere materia organikoa erabiltzen dute eta mineralizazioan zuzenki eragiten dute.  Berria - Gaiak   2006-04-16


deskonposatze 1 iz multzo bat edo osotasun bat osatzen duten osagaiak edo zatiak banatzea.

Munduaren konplexutasuna molekula linealetan, erreakzio-katetan deskonposatze hori, dudarik gabe, laket zitzaion giza burmuinari, jaiotzatik heriotzara denbora jarraitu eta lineal batean mugitzen ohitua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 105. orr.

Enperadore gabeko interregnum ikaragarri baten ondoren, elkarren aurka aritzen dira azken orduko deskonposatze-borroka batean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 1. orr.

2 (matematikan)

Kakalardo horiek hildako egurraren erabilgarritasunaren adierazle dira haren deskonposatze faseetan.  Berria - Gaiak   2006-04-16

Gero, faktore lehenetan deskonposatze ospetsua dator: zenbaki oso bat modu bakarrean lortu daiteke (biderkagaien ordenamendua kontuan hartu gabe), zenbaki lehenak biderkatuz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 160. orr.


deskonposizio 1 iz deskonposatzea.

Uretako landaretzak konposatu organikoen deskonposizioan duen eragina.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Miserikordiako hileta-zerbitzukoek gorpuak plastikoetan biltzen dituztelako, usteldu gabe irauten dute deskonposizioa eragozten duen ganbera batean. ibaietako funtzio guztiak metabolismoa, deskonposizioa, arrainen migrazioa, ongarrien atxikipena... ondo gertatzea ere beharrezkoa da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 318. orr.

Hortxe aurkitzen dugu Bernard Lassudrie-Duchêne-k 1982 "ekoizpen-prozesuen nazioarteko deskonposizioa" izendatu duena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 81. orr.

Zurgatze eta deskonposizio horren proportzio desberdinak dira kolorearen ñabardurak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 247. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Nahikoa, bi gizonezkoren gorpuak deskonposizio fase aurreratuan ikusteko.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 37. orr.

Kolore eta sexu, tamaina eta deskonposizio egoera guztietan ikusi dut heriotza.  Berria - Kultura   2006-03-14


deskonpresio iz presioa kentzea.

Bilboko urpekari bat hil zen atzo Espainiako Mouro uhartean, uretatik ateratzean deskonpresiorik egin ez zuelako.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Ornoen deskonpresio axialerako mahaia da gailuaren izena.  Berria - Gaiak   2006-03-02


deskonsolamendu ik deskontsolamendu.

deskonstruktore iz deseraikitzen duena.

"Deskonstruktore" zorrotzak dira eta edozein kausaren eta borroka ideiaren azpian ideologiko edo mitikotik dagoen guztiaren induskatzaile gupidagabeak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 157. orr.


deskontaminatu, deskontamina, deskontamintzen du ad kontaminazioa kendu.

Autore batzuek iragarri, espero edo desio dutenez, etorkizun hurbileko sukaldean gure eskuak eta kontsumitu behar ditugun produktuak deskontaminatzeko berariazko ontzia izango dugu, ohiko harraskatik at.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 44. orr.


deskontaminazio iz deskontaminatzea.

Ildo horretatik, oso garrantzitsua da mundu mailako III. Gizarte Foroan (MFG) "informazioaren ekologia" deitu zaien deskontaminazio prozesuen aldeko apustua egitea.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 97. orr.


deskontatu, deskonta, deskontatzen du ad kopuru batetik beste kopuru bat kendu.

Kupotik 32 milioi euro deskontatzea erabaki zuen Jaurlaritzak joan zen urteko maiatzean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-24

Irailean eman zuen erantzuna Ogasun Ministerioak: diru bera deskontatu zuen BEZaren eta zerga berezien likidaziotik. Extra gisa arrautza bat emanez gero, jornaletik deskontatu egiten zieten ordaintzeko egunean.  Berria - Ekonomia   2004-12-31

Prezioen igoeren efektua deskontaturik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 113. orr.

Doikuntza teknikoek eta adierazle ekonomikoek deskontaturiko zenbatekoa 32,2tik 32,5era igo zuten.  Berria - Ekonomia   2004-06-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskontatu zuen (3); deskontatuko ditu (3)


deskontent adlag ez pozik.

Zuberoako populua ere deskontent dagoke.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 643. orr.

Gizona, behin betiko ameslaria, beti bere zorteaz deskontent.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 108. orr.


deskontentamendu iz deskontentua, pozik eza.

Ai, zein handia izan zen ene deskontentamendua, eta zein neurrigabekoa ene desgustua, eta nola bekaiztu nintzen orduan ere hargatik!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 73. orr.


deskontentu 1 iz pozik eza.

Huriak badirela sinesteak erakusten du mahomatarrak lurrean duen emaztearenganako deskontentu noblea; izan ere, arima edukitzea bera ere ukatzen dio.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 148. orr.

• 2 izond pozik ez dagoena.

Europa osoan "herriaren" aurkiketan dihardute intelektual deskontentuek; edozertan herriaren (edo orduan esaten hasi ziren bezala: nazioaren) "jeinuaren" bila.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 9. orr.


deskontestualizatu izond testuingurutik aterea.

Eta zalantzarik egon ez dadin, ez harri eta ez Harri, bakandua, deskontestualizatua, hainbagarrenez, Arestik Tomas Meaberi eskaini zion poema hura: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 38. orr.

Protagonistak gauero telebistaren aurrean biltzea eta hor komentatzea eguneko kontuak eta gorabeherak, telebista horretako irudi isolatuen bitartez kanpoko irudi deskontestualizatuak jasotzen ditugun bitartean.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 9. orr.


deskontrol iz kontrolik eza.

Gero, autoaren edo motorraren edo kamioiaren deskontrola ikusgarria izaten zen, zirraragarria: iraulikoak, itzuli-mitzuliak, oinezkoen harrapaketak...  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 16. orr.

Neurri batetik aurrera deskontrol izugarria dakar.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 228. orr.


deskontrolatu, deskontrola, deskontrolatzen 1 da ad

Baina, onenean zegoela, jas!, gauza deskontrolatzen hasi zen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 104. orr.

Tira, motel, txorakeria batengatik horrela deskontrolatzea ere, esan nion neure buruari.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 89. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Pauso erabat deskontrolatu batzuk eman eta lurrera jausi zen andrea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 23. orr.

Eta dantzaren eztanda-une horietan denetarik gerta daiteke, festa deskontrolatu batean gerta daitekeen moduan.  Berria - Kultura   2004-11-17

Egoera erdi deskontrolatu batean.  Berria - Kultura   2004-02-10


deskontsolamendu (orobat deskonsolamendu g.er.) iz nahigabea, atsekabea.

Amona deskontsolamendutik erabateko duintasunera pasa da esaldi gutxi batzuetan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 149. orr.

Neure etsimenduan eta neure deskonsolamenduan, ama besarkatzeko gogoa etorri zitzaidan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 375. orr.

-Utzidazu neure deskontsolamenduarekin kontsola zaitzadan! -esan zuen, kandelaren garra babestuz eskuekin.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 126. orr.


deskontsolatu, deskontsola, deskontsolatzen 1 da/du ad nahigabetu, atsekabetu.

A Brasileira kafetxearen jabeak, heteronimoen abantailarik ez zuenak, deskontsolatuta, luze itxita izan zuen kafetegia gertaera lazgarri haren ondorioz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 102. orr.

Erotuta eta deskontsolaturik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 85. orr.

Maisua gurutzean hil eta izuaren izuz sakabanaturiko Emausko dizipuluak bezala ikusten ditu Ortega-k "ko desastreak" deskontsolaturiko intelektual espainolak, Quixoteren inguruan euren negarren eukaristia ospatzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 150. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Alargun deskontsolatuaren papera hartu eta barrez lehertzen hasi da Hector.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 33. orr.


deskontsolatuki adlag nahigabe handiz.

Ondoren, biek ala biek egin zuten negar, deskontsolatuki.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 226. orr.


deskontu iz deskontatzea; deskontatzen den kopurua.

Ostatuan bertan ondo hartu naute, baita deskontua egin ere logelaren prezioan...  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 88. orr.

Kalitatezko zerbitzua jasotzen ez denean bezeroek duten eskubidea delako, hurrengo fakturan deskontuak egingo dituztela adierazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Ertzainei egiten zaien deskontu ederraz baliatuz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 87. orr.

Potreta erakusleihoan paratzen utziz gero, deskontua izateko aukera duzue.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 20. orr.

-Ez dago deskonturik! -esan dit oso modu zakarrean, ia pikutara bidaliz-.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 142. orr.

-Deskontu bereziak soilik gizarte-laguntza jasotzen dutenentzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Erretxina akastun baten fakturaren gaineko deskontu bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 286. orr.

Tasen murriztea, deskontuaren maila edota finantza-ekarpenen zenbatekoa herrialde zordunarekiko adostasunez erabakitzen ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 155. orr.

Deskontu handiak eskaintzera behartuta daude enpresak.  Berria - Ekonomia   2004-05-01

Jaurlaritzak 10,5 milioi gehitu dizkio Kupoaren deskontuari.  Berria - Ekonomia   2004-12-31

Aurrekontuak 862.363 milioi eurokoak izatean adostu ziren, hau da, BPG Barne Produktu Gordinaren %1,045 Erresuma Batuak 10.500 milioi eurotan murriztu behar izan zuen deskontu britainiarra, nekazaritzako ditu laguntzak berriz aztertzearen truke.  Berria - Mundua   2006-01-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskontu bat (3); deskontu britainiarra (8)


deskontzentrazio (corpusean dezkontzentrazio, inprimatze akatsa) iz

Dezkontzentrazioa: jakinduria eta ezagutzak ez dira alor horretan bilduko; elikatzea egintza periferiko huts bilakatuko da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 60. orr.


deskontzertante (corpusean deskonzertante soilik) iz nahasgarria, txundigarria. ik durduzagarri.

Bat-bateko zirrara deskonzertante bat da, belarrizulo edo begizuloetatik sartzen dena, eta une horretatik aurrera pertsona berdina ez zarela sentitzen duzu: oreka kosmikoa ari da, zure ordez gauzak bere lekuan jartzen, oreka kosmiko horrek gauzak egon daitezen eskatzen duen lekuan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.


deskontzertatu, deskontzerta, deskontzertazen da/du ad nahasirik utzi, txunditurik gelditu. ik durduzatu.

Horrek, hasiera batean, jendea deskontzertatu egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 25. orr.

Ene enpatia txit sentikorra, maiteñoak, zeren arrano beltzaren tabernan nire egoera hauskor berean baitzeuden naufragiotik eskapaturiko dozena eskas bat mozkor arrail erabat deskontzertaturik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.


deskontzertu iz nahasmendua, txundimena.

Victor Hugok sinpatia handi adina deskontzertuz ikusi du Euskal Herria.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 42. orr.

Gerra horretan galtzaileak direlako ia denak, herriari kaleen izenak ere aldatzen dizkion jauntxo hori ezik, eta mutikoa galtzailearen deskontzertu horretara heltzen da.  Berria - Kultura   2004-05-18


deskonzertante ik deskontzertante.

deskoordinatu izond koordinaziorik gabekoa.

Horrenbeste kezkatzen zuen, ezen, azalpen sakonagoen bila, amarauna arakatu baitzuen bere trebezia guztiaz: ezin zuen sinetsi milaka erabiltzaile deskoordinaturen emaitza izan zitekeenik hura guztia.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.


deskoordinazio iz koordinaziorik eza.

Batzuetan halako deskoordinazioak izaten dira gure artean eta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 302. orr.

Ez da ulergarria halako deskoordinazioa.  Berria - Euskal Herria   2006-01-07

Arartekoaren txosten batek auzitan jarri zuela lurraldeen arteko desoreka dagoela ekimenetan, erakundeen arteko deskoordinazioaz gain.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

Hori dela eta, deskoordinazioa areagotu egin da eta zenbait liskar izan dira anbulantzietako gidarien eta enpresen artean. Gaurkoa huts bati edo deskoordinazio konplexuren bati egotziko nioke nik, zalantzarik gabe.  Berria - Ekonomia   2004-11-23


deskorapilatu, deskorapila, deskorapilatzen (orobat desopilatu) da/du ad korapiloa askatu. ik deskiribildu.

Keinuaren azpian egon litezkeen ñabardurak eta bertze korapilo guztiak ere bat-batean deskorapilatu balira bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 321. orr.

Orduan, korapiloaren deskorapilatzeko eta bere buruhaustearen erremediatzeko, hasi zen emazteki hura besoak eta zangoak higitzen baterat eta bertzerat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 501. orr.

Antzerki taldeak kümitatzen dü jentea problematika zonbaiten desopilatzera.  Herria   2004-05-27


deskorapilatze iz korapiloa askatzea.

Orduan ginuen orduan miresten Lafitten klasea, beste nehork ez bezala parte har arazten zaukularik, latinaren edo griegoaren itzuli-mitzulien deskorapilatzeetan.  Herria   2001-09-27


deskortes izond adeitasunik gabea, jendetasunik gabea. ik gisagabe.

Agertu dizut nolakoa zen aita bere menekoekin, grosier eta deskortes, hertsi eta itxekin, eta erran ere dizut ezen arras bertzelakoa zela haren jokabidea, bera baino handiagoak edo aberatsagoak zituenean bisitari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 151. orr.


deskortesia iz adeitasunik eza, jendetasunik eza. ik gisagabekeria.

Presaka hitz egiten zuen emakumeak, gertakizun desatsegin hartaz jardutea deskortesia irudituko balitzaio bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 211. orr.

Deskortesia batek ez zuen inoiz mintzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 73. orr.

Badakin Danelek ez dituela horrelako deskortesiak barkatzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 60. orr.

Amorraturik dago, sekula ez diote-eta hain deskortesia zabarrik erakutsi.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 92. orr.

Gabrieli burutik pasatu zitzaion Ivors andereñoa ez zegoela han eta deskortesiaz alde egin zuela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 303. orr.

Norak ez zion deus esan, ez zion deskortesiazko jokabideaz konturik eskatu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 42. orr.


deskorteski adlag adeitasunik gabe.

Erran zuen, grosierki eta deskorteski: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 548. orr.


deskortxatu, deskortxa, deskortxatzen du ad kortxoa kendu.

Hirugarren Remelluria deskortxatzeaz batera amatatu zuen telebista, Dionisosen diskoen artean bilatzeko. Kontserba latak irekiko dira, botilak deskortxatuko dira.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 26. orr.


deskrazia ik desgrazia.

deskreditatu ik desakreditatu.

deskribaezin izond ezin deskribatuzkoa.

Keinu deskribaezin batek desitxuratzen zuen haren aurpegia.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 288. orr.

Gorputz guzian, jantzietan eta oroz gainetik larruan, denetan sartua, errotua zitzaion usain higuingarri eta deskribaezin hura.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 183. orr.

Hura jasotzean, a zer nolako poz deskribaezina...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 242. orr.

Rasputinek beste ikur batzuk aurkitu zituen orduan: aurrekoaren antzekoak batzuk, antzemangarriagoak besteak -zuhaitzak, adibidez-, eta baita bitxi eta deskribaezinak zirenak ere.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 127. orr.

Orduan sentitu nuena deskribaezina da.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 50. orr.

Baina, ai, nola deskriba deskribaezina...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 610. orr.


deskribagaitz izond deskribatzen zaila dena, ia deskribaezina.

Zer nolako bermea dute, erantzukizun hitzaz gainera, euskaldunen hitza edo euskaldunen borondatea bezain deskribagaitzak diren aho beteko esapideek?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 71. orr.

Ipurdia oso egokiro beterik neukan eta hark betetasun sentsazio atsegina eta plazer deskribagaitza ematen zidan  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 77. orr.


deskribagarri izond deskriba daitekeena.

Aukera hauek ez dira diskurtsoaren ernamuinak (hauek aldez aurretik mugatuak eta irudikatuak leudeke era ia mikroskopiko batean); araututako moduak dira (eta neurri horretan deskribagarriak) diskurtsoaren posibilitateak lanean jartzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 81. orr.

Sareon kopurua ez dago aldez aurretik definitua; azterketaren frogak bakarrik erakuts dezake ea existitzen diren eta zeintzuk existitzen diren (hau da, zeintzuk diren deskribagarriak).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 182. orr.

Enuntziazio-koexistentzia atzealde honen gainean askatzen dira, maila autonomo eta deskribagarri batean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 116. orr.

Kontua zen eraketa diskurtsiboen ondo zehaztutako multzo bat agerraraztea, euren artean zenbait harreman deskribagarri dituzten eraketa diskurtsiboen multzo bat alegia.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 180. orr.


deskribaketa (8 agerraldi, 5 liburutan) iz deskribapena.

XIX. mendean Afrikako lurraldeak zeharkatzen zituzten bidaiariek idatzita utzi zituzten deskribaketak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 38. orr.

Obabakoak euskal mundu ruralaren trasunto gisa ikusi dute askok, literatura obrak hortxe aurrean dagoen zerbaiten deskribaketa balira bezala, armairu bat ere hortxe dagoen bezala bernizatuko duenaren zain.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 27. orr.

Errealitateak deskribaketa gainditzen zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 215. orr.

Laguntza eskatuko dizue, gero deskribaketa egiteko ezagutu behar dituela esanen du.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 261. orr.

Horri buruzko teoria etikoa giza izatearen deskribaketa batetik abiatuz eraiki dezakegu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 209. orr.


deskribapen (474 agerraldi, 96 liburu eta 53 artikulutan; ETCn 5.206 agerraldi; orobat deskribipen g.er.) 1 iz deskribatzea. ik deskripzio.

Gutunean Jose Luis Garaik Kubako iraultzaren deskribapena egiten dio Lehendakariari, iraultzaileen aldeko jarrera argia erakutsiz.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 291. orr.

Amaren deskribapena egiten denean, emakumearena ere egitea; bestela, emakumea beti anulatu egiten baita.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 52. orr.

-Gertakari baten deskribapena baino zerbait gehiago egin zuen atzo zure argazkilari horrek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 160. orr.

-Egidazu deskribapena berriz...  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 260. orr.

Joek zerbitzariari eskatu dio ea ikusi zintuzten eta zuen deskribapena eman dio.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 253. orr.

Walterrek emandako deskribapenarekin bat zetorren.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 95. orr.

Gizarte-mailen deskribapenari begiratuta, gu beheko klasekoak ginela uste zuten batzuek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 15. orr.

Aspergarria iruditzen zait deskribapenetan hainbeste luzatzea.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 97. orr.

Bihotzaren nasara izeneko lana aurkeztu nuen, ipuina baino gehiago malenkoniaren deskribapena zena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 346. orr.

Hainbat egoeraren deskribapenetan ezinezkoa da gogo-egoeren hiztegia erabat ordezkatzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

Liburuan orri hunkigarrienetarikoak dira, hain justu, garai horien deskribapenak.  Berria - Kultura   2004-02-26

Introspekzio lirikoa nagusitzen da gizartearen deskribapenaren gainetik, oroimina, melankolia adierazten duen aldarte bat.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 13. orr.

Deskribapen bidezko ezagutzaren oinarrian ezagutza zuzena dagoen bezala, deskribapen zehaztuen oinarrian denotazioa egongo da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Baina txikitan irakurri eta entzundako izaki honen deskribapenak arras okerrak ziren, egiazkoa ikusita.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 48. orr.

Deskribapenak izugarri sotilak dira, xehetasun adierazgarriez beteak.  Berria - Kultura   2004-01-07

2 (izenondo eta izenlagunekin)

"Frantziako erregea"ren gisako deskribapen zehaztuak ulergarri lirateke nahiz eta ezer ez denotatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Askoz interesgarriagoak dira zientzia-fikzioko teknologia berrien deskribapen xeheak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 254. orr.

Ez du merezi ziegaren deskribapen fisikorik egiterik: ziega bat zen, kitto.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 23. orr.

Ahaleginduko naiz -exenpluak eta ideiak handik eta hemendik bahituz, noski- deskribapen orokor bat egiten.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 150. orr.

Egia esan, zaila da berak egiten dituen deskribapen paregabeak bestelako hitzetan adieraztea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 22. orr.

«Nekrofiloa eta zentzugabea» Bushen atzerri politikaren deskribapen bikaina da.  Berria - Mundua   2004-10-26

Mekanismoaren deskribapen baldar bat egitea da, beharbada, burdinazko ziri bat baino askoz gehiago denari iltze esatea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 32. orr.

Etxearen deskribapen aspergarri honekin erabat gogaitua izango zaitut seguruenera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 36. orr.

Egin ditu argazkiak uztartu eta hiru dimentsioko irudi bat lortzen da, eta horrela kalitate handiko deskribapen topografikoa ikusten dugu.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Zer esan dezakegu orain aldaketaren deskribapen arkeologikoaz?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 189. orr.

Hemen, beste edozein kasutan bezala, batu beharrak daude barneko eta kanpoko deskribapenak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.

Irudirik gabeko hitzezko deskribapenak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 135. orr.

· Ez dagokit juzkatzea, deskribapen ahalik neutroena baita nire zientziaren lanabes behinena.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 114. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Enuntziatuen azterketak deskribapen maila berezi bati dagokio.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 126. orr.

Kontsideratuko dut ez eredu teoriko zorrotz bat eraiki dudala, baizik eta deskribapen-eremu koherente bat askatu dudala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 133. orr.

Lehen ere batzuek deskribapen-elementu gisa erabili zutena, orain, askotan erabiltzen da sailkapenerako etiketa modura, inolako barren-edukirik gabe.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 81. orr.

Eta azterketak, gainera, teoria eskatzen digu, diskurtso bat sortzea, enuntziatu, judizio eta guzti: erkaketa-judizioak, judizio arau-emaileak, deskribapen-judizioak, etab.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 229. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten deskribapen (5); da deskribapen (3); deskribapen arkeologikoa (4); deskribapen arkeologikoak (3); deskribapen bat (3); deskribapen batek (3); deskribapen baten (5); deskribapen bidezko (3); deskribapen eta (4); deskribapen hauetan (3); deskribapen honek (4); deskribapen hori (4); deskribapen zehatz (3); deskribapen zehatza (7); deskribapen zehaztu (4); deskribapen zehaztuak (5); deskribapen zehaztuen (5); duen deskribapen (4); ere deskribapen (3); eta deskribapen (6); horrelako deskribapen (3)

araberako deskribapena (5); araberako deskribapena baino (3); baten deskribapena (8); bere deskribapena (5); deskribapena baino (5); deskribapena baino ahaltsuagoa (3); deskribapena da (4); deskribapena egin (3); deskribapena egiteko (4); deskribapena egiten (11); deskribapena ez (8); deskribapena ez da (4); enuntziatuen deskribapena (3); zuen deskribapena (3)

bere deskribapenaren (3); deskribapenak egiten (3); deskribapenaren arabera (3); deskribapenik egiten (3); eta deskribapenak (3)


deskribarazi, deskribaraz, deskribarazten du ad deskribatzera behartu.

Greziako landaldeetako lasaitasunaren halako ideia batek maitasun-sentimenduak deskribarazi zituen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.


deskribatu, deskriba, deskribatzen (orobat deskribitu g.er.) 1 du ad zerbaiten ezaugarriak azaldu.

Deskribatu dut nolakoak diren Flores Kaperotxipiren koadroko "abarkadunak".  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 149. orr.

Aldaketa horien lekuko izan nahi du, Ancien Régime delakoaren azken hondarrak deskribatu nahi ditu.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 109. orr.

Ilargitarrak deskribatu zituen, Sir John Herschelen irispide luzeko teleskopioaren bidez ikusitakoaren arabera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 293. orr.

Perpaus deklaratiboek, oro har, gauza-egoera bat deskribatzen dute, zerbait esaten dute munduari buruz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 136. orr.

Agirian deskribatu duten egoera beltza da: 852 milioi pertsona goseak jota daude munduan. Lehenago deskribatu dugun lubrikazio hidrostatikoaren antza du prozesu horrek.  Berria - Gaiak   2004-12-09

Aristotelesek sistema ontologiko bat proposatzen digu, artikulu honetan labur deskribatu duguna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 182. orr.

Saia zaitezte gutxienez haien begien distira deskribatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 241. orr.

Dupinen ezaugarri horiek deskribatzea zen nire asmoa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 129. orr.

-Zoriontsu izatearen ezina deskribatzeko idazten duzu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 73. orr.

Euskaraz bi modu dauzkagu erortzen ari den elurraren abiadura deskribatzeko.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 184. orr.

Kantuan hasi baino lehenago autore bakoitzak bazekien nola deskribatu bere heroiak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 29. orr.

Napoleonek Santa Elenan gerra belle occupation gisa deskribatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 372. orr.

Ezin dizut deskribatu, oso polita da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 163. orr.

Enuntziatuen arteko harremanak deskribatzen ahalegindu naiz beraz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 39. orr.

2 (adizlagunekin)

Koloretako irudiak erakusten genizkionean halako arazoak gertatzen ziren arren, aise eta zehaztasunez deskribatu zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 37. orr.

Posible balitz bezala bi gizonek, garbi eta zehatz deskribatuak beren xehetasun guztiekin, elkarren antza izatea!  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 17. orr.

-Ezin al duk zehatzago deskribatu?  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 66. orr.

Sir Launcelotek hain xehe deskribatu zuen hausturaren eta urraduraren oihartzuna.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 51. orr.

Mundua objektiboki edo zientifikoki deskribatzeko erabiltzen ditugun hitzekin azaldu ezin dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 188. orr.

Organismook handika eta xehero aztertu eta deskribatzea denbora kontua da, hots, lan-bolumenari dagokiona.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 123. orr.

Zein zorrotz eta gordin deskribatzen dituen gerrako eszenak eta gerrak sortarazten dizkion egoera psikologikoak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 63. orr.

· Berotasun eta etorri oparoz deskribatu zuen esnegintza ingelesaren zitalkeria.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 102. orr.

Errealismo osoz deskribatzen digu Homerok nola jokatzen duen botere klaseak edo aristokraziak politikan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

Kartografo baten fideltasunaz deskribatzen zuen hiria ilargian baizik ez zen existitzen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 17. orr.

3 (inpertsonaletan)

Erakunde berezi hau Azterlan honen lehenagoko zati batean deskribatu da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 87. orr.

1940etan, autismoaren ezaugarri nagusiak lehenbizikoz deskribatu zirenean, argi eta garbi geratu zen idiot savant gehienak autistak zirela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 194. orr.

Holako ikuskizün bat ez da deskribatzen: entzün eta ikusi behar da.  Herria   2003-11-27

Ezin da deskribatu, ikusi egin behar, bizi egin behar.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 108. orr.

Espazio fisikoa aski zehatz deskriba daiteke [...] bina-bina elkarren perpendikularrak diren hiru koordenatu (koordenatu "kartesiarrak") ardatzekiko geometriaren bidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 39. orr.

Ez da deskriba daitekeen egitura bat, mugaezineko garapen bat baizik; zentzu honetan, inkontzientea ere bada.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 131. orr.

Puskak, deskribatu diren moduan, 'puska erauziak' dirudite.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 177. orr.

1,8 miloi espezie inguru deskribatu eta klasifikatu badira ere, Lurreko espezie bizi guztien benetako kopurua ez da ezagutzen oraindik.  Berria - Gaiak   2006-04-16

4 deskriba-zail

Joyce-ren Ulysses 20 edo 21 urterekin irakurri nuen ingelesez eta horretan isuritako izerdiek modu deskriba-zail batean busti ninduten.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 242. orr.

5 ezin deskribatuzko ik deskribaezin.

Egoera mugatuko ereduak ezin deskribatuzko ingelesaren zati handiak osagai-egiturazko ereduak deskriba ditzakeela erakutsi dugu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 52. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskriba daiteke (10); deskriba daitekeen (4); deskriba daitekeena (4); deskriba daitezke (9); deskriba dezake (3); deskriba ezazu (3); deskriba ezin (3); nekez deskriba (3); nola deskriba (3)

bat deskribatu (4); bezala deskribatu (7); da deskribatu (6); den deskribatu (3); deskribatu ahal (11); deskribatu ahal izango (5); deskribatu baino (3); deskribatu behar (20); deskribatu behar dira (3); deskribatu behar dugu (3); deskribatu beharko (3); deskribatu bezala (6); deskribatu da (3); deskribatu den (3); deskribatu dena (3); deskribatu diren (3); deskribatu ditu (6); deskribatu ditugun (5); deskribatu dituzte (5); deskribatu du (9); deskribatu duen (4); deskribatu dugun (5); deskribatu dut (5); deskribatu dute (5); deskribatu eta (12); deskribatu izan (3); deskribatu nahi (13); deskribatu nuen (5); deskribatu zidan (3); deskribatu zion (6); deskribatu zituen (18); deskribatu zuen (46); deskribatu zuen moduan (3); deskribatu zuena (3); deskribatu zuten (11); dizut deskribatu (4); dut deskribatu (5); eta deskribatu (6); ezin dizut deskribatu (3); ezin dut deskribatu (5); gisa deskribatu (23); gisa deskribatu zuen (10); hala deskribatu (3); honela deskribatu (10); honela deskribatu zuen (4); honetan deskribatu (3); horrela deskribatu (5); mehatz deskribatu (3); nola deskribatu (12); zehatz mehatz deskribatu (3)

deskribatuko ditu (3); deskribatuko ditugu (3); deskribatuko zenuke (9); deskribatuko zenuke zure (5); nola deskribatuko (12); nola deskribatuko zenuke (9)

bat deskribatzea (7); deskribatzea ez (3); deskribatzea ez da (3); deskribatzeko erabili (3); deskribatzeko eta (6); deskribatzeko modu (3); deskribatzeko modurik (3); egitura deskribatzeko (4); egoera deskribatzeko (6); eta deskribatzea (4); eta deskribatzeko (4); multzo bat deskribatzea (3)

bat deskribatzen (18); bat deskribatzen digu (3); bat deskribatzen du (3); berak deskribatzen (7); berak deskribatzen du (3); da deskribatzen (3); deskribatzen ahal (3); deskribatzen ahalegindu (3); deskribatzen ari (7); deskribatzen da (12); deskribatzen den (5); deskribatzen digu (7); deskribatzen dira (10); deskribatzen diren (4); deskribatzen ditu (21); deskribatzen dituela (3); deskribatzen dizkigu (4); deskribatzen du (51); deskribatzen duen (26); deskribatzen duena (4); deskribatzen duenean (3); deskribatzen dute (9); deskribatzen duten (6); deskribatzen eta (10); deskribatzen saiatzea (3); deskribatzen ziren (3); deskribatzen zituen (9); deskribatzen zituzten (3); deskribatzen zuen (15); deskribatzen zuten (5); egoera deskribatzen (4); ere deskribatzen (3); eta deskribatzen (9); ez da deskribatzen (3); gisa deskribatzen (4); honela deskribatzen (6); honela deskribatzen du (4); hura deskribatzen (4); hura deskribatzen zuen (3); mehatz deskribatzen (4); moduan deskribatzen (3); mundua deskribatzen (5); nola deskribatzen (3); ondo deskribatzen (3); ongi deskribatzen (3); ongi deskribatzen du (3); zehatz mehatz deskribatzen (4)


deskribatzaile 1 izond deskribatzen duena. ik deskriptibo.

Konstruktibista sozialen ikerketek izaera deskribatzailea dute, eta arrazoiketa arau-emaileari ez diote lekurik egiten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 251. orr.

Erakunde politikoen zientzia, deskribatzailea da funtsean, baina oso ondo har dezake kontuan batzuetan historiaren aldetiko ikuspegia, bere batasunari kalterik egin gabe.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 110. orr.

Agian gertuago leudeke sofista batzuk estilo deskribatzailetik arau-emailetik baino.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 41. orr.

Hizkuntz mailak, hala nola fonemika, morfologia, edota sintaxia, gramatikak egiteko eskaintzen diren tresna deskribatzaileak dira batez ere.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 29. orr.

2 iz deskribatzen duen gauza.

Horrela, AND eragilearen aurreko eta ondorengo deskribatzaileek dituzten sarrera guztiak eskuratuko dituzu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

NOT erabiltzen da, deskribatzaileren bat kendu nahi denean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 339. orr.

Dena dela, bilaketa ez da deskribatzaileen bitartez bakarrik egiten; idatz dezakezu edozein termino arrunt.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 339. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adierazpen deskribatzaile (3)


deskribatze iz zerbaiten ezaugarriak azaltzea.

Eta horni nezakeen deskribatze bakoitza behako bikoitz batez, buruko begiek ikusten dutena gauza bat denez gero, eta bertzea, bihotzeko begiek...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 529. orr.

Deskribatzearen, trazu bereizgarrietan eratzearen, ezaugarritzearen eta sailkatzearen artean dagoen harremana eta menpetasun-jokoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 67. orr.


deskribipen ik deskribapen.

deskribitu ik deskribatu.

deskribu iz deskribapena.

Baina honen guztiaren sentidua, barne-barnean, ez da hertsiki historikoa, zerbait puntu batean edo prozesuren batean gertaturen deskribuzkoa (baina, gero, izan nahi luke hori ere).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 252. orr.


deskriptibo izond deskribatzailea.

Gehienak artikulu deskriptiboak izaten ziren, laburrak eta sinpleak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 95. orr.

Enuntziazio deskriptiboa izango litzatekeela medikuntza-diskurtsoan agertzen diren formulazioetako bat.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 42. orr.

Baroja gizon herabea zen, lotsakorra, literatur naturalismoaren gordintasun deskriptiboa hastio zuena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 14. orr.

Hiztegi historikoa eta deskriptiboa, toki eta mota guzietako euskal hitz-ondarea biltzen duena.  Herria   2005-11-24

Esaldi baloratiboak eta deskriptiboak txandakatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 360. orr.

Lehenengo jarduera deskriptiboa da; bigarrena, aldiz, preskriptiboa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 199. orr.

Zein da kontua, literaturaren funtzio deskriptiboa versus funtzio kritikoa?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 373. orr.

Esan behar da, gainera, Baudouin de Courtenay-ren jarrera esplikatzailea dela deskriptiboa baino areago. gauzen gaineko arreta ia deskriptiboa edo naturalista.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 47. orr.

Maila errealista-deskriptiboa utzi eta sinboliko-ideologiko hutsean ari baita egilea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 142. orr.


deskriptzio ik deskripzio.

deskripzio (142 agerraldi, 51 liburu eta 21 artikulutan; ETCn 1.371 agerraldi; orobat deskriptzio g.er., deskrizio g.er. eta deskripzione g.er.) 1 iz deskribapena. ik deskribapen.

Niretzat, zailena eta ederrena, deskripzioa da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 147. orr.

Inporta duena da besteek zer esaten duten, nola mugitzen diren... deskripzio bat da, nire begiekin egina, noski, baina deskripzio bat.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 32. orr.

Deskripzioetan erabilitako irudiak ere ez ditugu aldatu.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 9. orr.

Maisuak ipuina osatzeko egitura bat inposatu dio: gertalekua, pertsonaien deskripzioa, gertaera, ondorio morala...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 234. orr.

Atomoaren deskripzioak, horrenbestez, baduke sorkuntzatik aurkikuntzatik beste.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 180. orr.

Euskarazko hotsen deskripzio eta sailkapenerako komenigarri da sabaikariak eta sabaiaurrekoak [...] bereiztea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 131. orr.

Mozkina sobera aberatsa izanez, geroko uzten ditut deskripzio eta analisiak, eta bihiz bihi goxatuko dut orduan uzta.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 231. orr.

Deskripzioei garrantzi handia ematen dien kontapoesia ederra.  Berria - Harian   2005-12-06

Pertzepzio hutsezko deskripzioak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 43. orr.

2 (izenondoekin)

Orduantxe hasi nintzen deskripzio txikiak egiten (gelatik zer ikusten nuen, egun bat kontatzen...).  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 393. orr.

Bat-bateko bertsoa sortzeko prozeduren deskripzio zehatza.  Berria - Kultura   2006-04-08

Deskripzio hutsetik atera gabe, [...].  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 67. orr.

Ikerketa ez da, oro har, baieztapen orokorretatik eta deskripzio soil batzuetatik askoz areago joan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 134. orr.

Makineria horren deskripzio teknikoa nahiko sinplea da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 166. orr.

Txekhovek trebezia handiz erabiltzen ditu era askotako baliabideak: eszenen arteko elipsiak, deskripzio objektiboak eta elkarrizketa tinkoak. aktore-lanaren sendotasuna erabiltzen dira deskripzio astunak saihesteko.  Berria - Kultura   2004-07-15

Esan daiteke, bada, objektu jakin batentzat badirela hainbat deskripzio posible, eta deskripzio jakin batentzat, berriz, hainbat aurkezpen posible.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 180. orr.

· Makina ustekabean deskonektatuz gero gerta zitekeenaren deskripzio kasik danteskoak eskaintzen zituen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 68. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Pertzepzioaren teoria konstruktibistetan oinarritutako deskripzio-eredu bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 208. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Barne-deskripzioaz izan dugun ezaguera, luzaroan, genetika klasikoaren metodoetan oinarritu da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 146. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskripzio bat (7); deskripzio eta (5); deskripzio zehatza (5); deskripzioa eta (3); eta deskripzio (6); haren deskripzioa (3); munduaren deskripzio (3)


deskripzionalista izond

Ala bitartezko irudikapenak dira (jarrera deskripzionalista), hizkuntza bidezko irudikapenen gisa?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 113. orr.


deskripzione ik deskripzio.

deskripziozale izond deskripzioen zalea dena.

Deskripziozalea banaiz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 373. orr.


deskristautze iz kristaua fedetik aldentzea.

Kontzilioak kolokan jarri zituela Elizaren zutabe batzuk eta Europan deskristautze prozesua abiatu zela.  Berria - Harian   2005-04-19


deskrizio ik deskripzio.

deskronika iz

Ikusten duela kronikaria tematzen dela zentzurik ez duen maneran, deskroniken ildotik eta abar.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 24. orr.


deskubriarazi, deskubriaraz, deskubriarazten du ad deskubritzera behartu.

Ajmátova deskubriarazi zidanari beti eskertuko diot poesia liburu hura oparitzea.  Berria - Kultura   2004-03-10

Irudiaren sorreraren misterioa deskubriaraztea.  Berria - Kultura   2004-05-02

Sistema horrek gauza bat deskubriarazten zizun berehala: kontua ez zela marra batzuk egitea, masa batzuk irudikatzea baizik, errealitateak hiru dimentsio baitzituen. -Dena den, zure amak euskal rocka deskubriarazi zidan eta nik dizkiot errugbiaren sekretuak ulertarazi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 66. orr.


deskubrimendu 1 iz aurkikuntza.

Garaipen hori espazioaren konkistarekin edo gurpilaren deskubrimenduarekin konpara liteke gizateriaren historian.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 202. orr.

Irlaren deskubrimendu eta kolonizazioaren historiaz eta han instalatutako lehen familiez hitz egin zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 111. orr.

1947an hasten da kontakizuna, bonba atomikoa sortu zuen talde berak beste deskubrimendu are ikaragarriago bat egiten duenean.  Berria - Kultura   2004-01-23

"Deskubrimendu" hitz horri, ordea, komatxoak jarri dizkiogu guk, bai baitakigu Vitruvio ez zela erabateko ezezaguna inoiz izan Erdi Aroko kulturarentzat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 80. orr.

Nerabe batentzat deskubrimendu gutxi daude bere gorputzarena eta sexualitatearena baino garrantzitsuagoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 100. orr.

Arriskuak alde batera utzi eta egin berria nuen deskubrimenduan murgiltzea erabaki nuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 147. orr.

Hatzak kliskatzen zituen, sekulako deskubrimendu zientifikoa egin izan balu bezalako pozez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 100. orr.

Guretzako deskubrimendu itzela izan zen: hain guapoa eta euskalduna! zoritxarreko deskubrimendua.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 25. orr.

Meatze-zulo hori ikusita, liluratuta geratu da, hau bai deskubrimendua!  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 117. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Berak mandoen berri izan zueneko «deskubrimendu» sentsatzioa ikusleari helarazi nahi izan diola gaineratu zuen zuzendariak, «oso jende gutxik dakielako mandoek kokaina nola garraiatzen duten.  Berria - Kultura   2004-09-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskubrimendu bat (5)


deskubritu, deskubri, deskubritzen 1 du ad ezagutzen edo ikusten ez zena aurkitu.

Umetan deskubritu ez nuen meatze-zulo hori aurkitzea zen nire helburua: Larregi azpikoa, Huarte gordeta eduki zutenekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 121. orr.

Amerika deskubritu zenean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 253. orr.

Umeek altxor distiratsua deskubritu zuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 134. orr.

Gorpua igandean deskubritu zuten, baina heriotza ostiral arratsaldean bertan gertatua zen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 57. orr.

Aspaldi agortu zen inork zapaldu gabeko eremu berriak deskubritzeko ametsa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 124. orr.

Peru Abarka doktoratu zen unibertsitatearen kokapena deskubritzea gelditzen zaigu orain.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 129. orr.

Orain berarekin zer egin ari dira eztabaidatzen, beren ezkutalekua deskubritu duenez gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 119. orr.

Zulo asko deskubritu izan da leku ezkutuetatik hasi direlako.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 19. orr.

Geroztik, anitzak izan direla deskubritu ditudan lekuak, anitzak ateka, portu eta herrialdeak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 98. orr.

Handik urte frankora, penizilina deskubritu eta gero.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 68. orr.

"Lotan zaudek!", nik, denen begien bistan zegoen zerbait deskubritu izanaren poz inozoaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 95. orr.

Mundua -lur eta itsaso guztiak- esploratu eta deskubritu ditugunean, geure baitara bildu eta bihotz-erraietako eremu psikologikoak ere ezagutu ditugunean, konturatu egin gara edertasunak ez duela eremu jakinik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 123. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Bizia deskubritu dut, sinpleki.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 298. orr.

Orduan, Darling jauna negarrez hasi zenean, egia deskubritu ahal izan zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 209. orr.

Nork deskubritu du Jeronimoren sekretua, nork jarri du neska gaztea Labaingo bidean?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 29. orr.

Susmatu bezala, konspirazio baten aurrean ginela deskubritu zuen Margek.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.

Poliziaren adimen argia ez da gai ebidentzia deskubritzeko: mahai gainean eta denen bistan dago lapurtutako gutuna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 201. orr.

Bere gorputzaren edertasuna deskubritu eta tasatzen hasi den neskakoxkorrak bezala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 124. orr.

Pelikulako hiltzailea nor den deskubritu arte itxoiteko.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 90. orr.

Cortazar kasualitatez deskubritu nuen, gaztetan, herriko liburutegian.  Berria - Kultura   2004-10-09

Eskolan deskubritu zenuen, hala ere, irakurketarako eta idazketarako zaletasuna.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 73. orr.

Deskubritu dudalako, gaur egungo poesiaren bitartez, modu atseginean eta arin heltzen zarela literaturaren oinarrira.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 411. orr.

Rafarekin deskubritu zuen Mentxuk farmakopearen artisautza.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 42. orr.

Nire emetasuna estali egin dudala deskubritu dut eta orain, galdezka hasi naiz konstrukto bat ez ote naizen...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 185. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Déroulède nazionalista eta Hugozaleak Pasaiako alkatea, apaiza, herri guztia mobilizatu zituen Hugoren etxearen bila, eta azkenean festa handi bat egin zuten eta etxe "deskubritua" inauguratu.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 18. orr.

· Nire judu izaera deskubritu berriak azaleratutako oroitzapena, dudarik gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 206. orr.

Heldutasun-sentipen deskubritu berri batekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 66. orr.

Argi ikuste horretan izango zuen zerikusia nire idazle-dohain deskubritu berri hark.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 80. orr.

Pasaia oraindik propaganda eta fama zirkuituetatik kanpora dago, natura huts deskubritu gabea da, eta zoragarria da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat batean deskubritu (4); bat deskubritu (12); bat deskubritu nuen (4); bat deskubrituko (3); batean deskubritu (5); berak deskubritu (3); berri bat deskubritu (4); deskubritu behar (3); deskubritu beharreko (3); deskubritu ditut (3); deskubritu du (5); deskubritu duen (4); deskubritu dut (10); deskubritu egin (4); deskubritu eta (12); deskubritu eta gero (3); deskubritu izan (6); deskubritu nahi (3); deskubritu nituen (6); deskubritu nuen (26); deskubritu nuenean (5); deskubritu zenean (3); deskubritu zenuen (5); deskubritu zituen (4); deskubritu zuela (3); deskubritu zuen (17); deskubritu zuten (7); deskubrituko ditu (3); deskubrituko du (6); eskolan deskubritu (3); eta deskubritu (3); gero deskubritu (3); gero deskubritu dut (3); kasualitatez deskubritu (3); zela deskubritu (5)

bat deskubritzen (4); deskubritzea izan (3); deskubritzeko aukera (3); deskubritzen ari (8); deskubritzen du (4)


deskubritzaile iz aipatzen dena deskubritu duen pertsona.

Irakurle eta beharbada bihar lur berrien deskubritzaile izanen zaren horri, utzadazu hemen kontseilu batzuen emateko lekua.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 97. orr.

Edo, hobeto, etxe horren deskubritzaileaz.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 16. orr.

Literatura arrotzen ederraren deskubritzaileak (Calderón, etab.).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 179. orr.

Orduan ailegatu ziren mundua zabaltzen ari ziren deskubritzaileak, eta erlijiosoak, eta zientzialariak, eta militarrak, eta kolonoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 228. orr.

· Bidaiantak isilik zeuden, berak ere larru zurikoak baitziren, beharbada' "deskubritzaile" eta kolonizatzaileen umeen umeen ondokoak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 122. orr.


deskubritze iz ezagutzen edo ikusten ez zena aurkitzea. ik aurkikuntza.

Bi gauez jadanik nolako aldaketak eta deskubritzeak ez dira izan harendako, gure ondarearen balioa, Historiaren garrantzitasuna herriaren oinarri bezala.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 147. orr.


deskubritzeke adlag deskubritu gabe.

Lagun horiek ez dute inolako lotsarik esateko izaki benetan zoragarria, erliebeduna, argi-ilunak dituena, eta oraindik deskubritzeke dagoena emakumea dela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 203. orr.


deskuidatu, deskuida, deskuidatzen 1 da ad arreta galdu, behar adina kontu ez egin, oharkabetu.

Aztore otzanenak ere, deskuidatuz gero, begiak eratziko dizkizu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 44. orr.

Deskuidatu eta, taka, bi zentesimagatik moztu ninan gaizki.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 26. orr.

Distantzia gordetzen zuen, hotz tratatzen gintuen, deskuidatuta ere ez zigun eskua ematen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 64. orr.

Eta, ziur egon: ez dira deskuidatuko!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 170. orr.

Ez deskuidatu, beraz, lizar-gara eta garañoei punttak traskailtzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 74. orr.

2 irud/hed (baldintzazko esaldietan)

Baina, deskuidatzen bada, hurrengoan bera erreko diagu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 373. orr.

Deskuidatu hadi eta bide horretatik azkenean zurdo bukatuko duk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 33. orr.

Deskuidatuz gero, Donostiaren erreketa garaiko trasteak egongo ziren han.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 112. orr.

Deskuidatzen bahaiz, bera duk egileetako bat...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 214. orr.

Deskuidatzen bazara filologoa da.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 83. orr.

3 nahasi.

Deskuidatu egin nintzela esanez eskegi nuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 134. orr.

-Ez, deskuidatu egin zara.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 129. orr.

Eta gu okerreko etxean, deskuidatuta, gure tarrapatakan!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 77. orr.

Ez, ez dira deskuidatu, jakinean eman dute kolpea, eta jendea ere jakinean aukeratu dute, euskarari ahalik eta kalterik gehien egitea helburu.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 21. orr.

Geologiaz ez dakit ezertxo ere eta deskuidatuta egon naiteke beraz, baina oso behartua eta sinesgaitza iruditu zitzaidan argumentuko aitzakia hori, herria eraiste eta berreraikitzearen ingurukoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 148. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da deskuidatu (3); deskuidatu egin (6); deskuidatu gabe (3); deskuidatuta ere (6); deskuidatuta ere ez (4); deskuidatuz gero (17); deskuidatzen bahaiz (4); deskuidatzen bazara (7); dira deskuidatu (13); eta deskuidatzen (5); eta deskuidatzen bazara (3); ez deskuidatu (5); ezin da deskuidatu (3); ezin dira deskuidatu (11); ezin gara deskuidatu (9)


deskuido ik deskuidu.

deskuidotxo ik deskuidutxo.

deskuidu (66 agerraldi, 34 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 622 agerraldi; orobat deskuido 63 agerraldi, 21 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 251 agerraldi) 1 iz arretarik eza.

Bizitza arrasto bat da, klarionaz egindako marra estu zuri bat, eta geu orekari hauskorrak besterik ez gara; behean, zain, amildegia dago edo itsas sakona edo basamortua edo zauriaren izena; eta inor ez da libratzen, lagun, deskuidu txiki bat izatetik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 114. orr.

Hori bai, deskuidu santu batean eskola ez balego arestian esan dudan bezain ondo, eta, jakinduria deskargatzeaz gain ikasleen interesa pizteko erantzukizuna ere guri balegokigu, orduan onartu beharko litzaidake gelan umorerik sekula erabiltzen ez duen irakaslea ez daitekeela irakasle ona izan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 144. orr.

Homosexualen aurkako legezko ehizak ehiztari zintzo bihurtua ninduen: harrapakinaren deskuidu baten zain-zain egoten nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 64. orr.

Hemen jendea beldurrarekin bizi da, ustekabean bezala sentitzen da bizirik, bizitzea heriotzaren deskuidu bat balitz bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 297. orr.

Ez zuten deskuidu batean ezer apurtzerik nahi.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 173. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Deskuido batean ezkerreko hankako behatza motortzerrarekin ebaki, eta eskuinarekin txingoka nabil, bi makuluren arrimoan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 216. orr.

Baina bai pega-pega eginda dantzatzen zela eta lehenengo deskuiduan atzaparra bragetara bota ziola.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 148. orr.

ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Nire babes-ahalmenen ahuldadeaz oharturik, nire deskuidua baliatzeko, alegia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 30. orr.

Barkamena eskatu nion nire deskuiduagatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 26. orr.

2 nahastea.

Gorroto latza ez ezik, deskuidu ederra daukate horrela mintzo direnek.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 33. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Filosofiak filosofia, eta entretenimendu solasak entretenibide, bai esan daitekeela gezur-deskuidu handirik gabe, eguratsa egurasteko eta egurasgarri dugula benetan euskaldunok.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 148. orr.

4 deskuiduan (ETCn 334 agerraldi; deskuiduan ETCn 91 agerraldi) adlag oharkabean; bestela bezala; kasualitatez.

Dena dela, deskuiduan Iturbidek ez badizu esan, nik esaten dizut orain.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 134. orr.

Ez dakit zertan zabiltzan hemen, beharbada deskuiduan zaude, baina horrela ez bada, zer edo zer nahi bazenu nigandik, jai duzu, aspaldi eman genituen amaitutzat gure harremanak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 238. orr.

Jarraian korridore batera zoaz, gillotina-leiho baten aurrean, eta deskuiduan urrezko haginik ote duzun galdetzen dizute.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 127. orr.

Eta guztiz endredatuta nagoenean problemaren amaraunean, tak!, deskuiduan bezala, bere desira ezkutua adierazten dizu naturaltasun osoz..  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 60. orr.

Deskuiduan arazoren bat badu, ekarri nigana berehala Orduantxe, deskuiduan bezala baina asmo sendoa agertuz, nire gorputza mahai gainean jarri eta, mahaiaren ertzari oratua zuen eskua azpian hartu nion.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 15. orr.

Gauza bat esango niola gainera, ongi kontuan hartzeko: deskuiduan dena gaizki ateratzen bazen, preparatzeko; obispoaren ondoan ikusi nahi nuela, eta hormaren kontra!  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 46. orr.

-Hor behean aitona xahar bat dagoelako gurpil-aulkian, bere Potto ikusi nahi duela, bere Potto ikusi nahi duela builaka... ez haiz ba hi izango, deskuiduan?  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 78. orr.

-Harroputz halakoa!-zu bai bizi! deskuiduan ez duzu ba jacuzzia ere izango?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 39. orr.

-Deskuiduan inork ikusi bazaitu, jende artean ikusiko zintuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 76. orr.

5 deskuiduz

Harry konturatu zen Slytheringo egongelarako bidea deskuiduz galdetu zioten Ravenclaweko neska zela hura.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 216. orr.

Baina airean zegoenean, kalatxori edo aztore baten antzera hegan, galdu egin zen bat-batean geure begien bistatik, desagertu, itzuri; deskuidoz edo propio, ez dago jakiterik, baina, era batera zein bestera, aienatu, ostendu egin zen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 22. orr.

6 deskuidu batean (baldintzazko esaldietan) ik gorago 4.

Deskuido batean irabazten badut, urte guztia izango dut lana bukatzeko.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 64. orr.

Eta, deskuidu batean, baldin epaimahai iparrik gaberen batek gure ipuina sarituko balu, [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 201. orr.

Eta, deskuidu batean, baldin epaimahai iparrik gaberen batek gure ipuina sarituko balu, ez dugula Dontsu Etxetik kanpoko inor barregarri uzteko eskubiderik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 201. orr.

Hori bai, deskuidu santu batean eskola ez balego arestian esan dudan bezain ondo, eta, jakinduria deskargatzeaz gain ikasleen interesa pizteko erantzukizuna ere guri balegokigu, orduan onartu beharko litzaidake gelan umorerik sekula erabiltzen ez duen irakaslea ez daitekeela irakasle ona izan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskuido batean (4); deskuidoa izan (3); deskuidu batean (3); deskuiduan bezala (3); deskuiduan ez (4); deskuiduan ez ote (3); eta deskuiduan (3)


deskuidutxo (corpusean deskuidotxo soilik) iz adkor deskuidua.

Ez, ordea, guk nahiko genukeen erara, gauez euria eta egunez eguzkia! Aa, gure esku balego! Hauek izaten dira Propaganda jaunaren deskuidotxoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 332. orr.


deskulturizazio iz kulturaz gabetzea.

Horretarako eman duen arrazoia harrigarria da: ikastolek deskulturizazioa eta akulturizazioa eragiten dute.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Ikastolek deskulturizazioa eragiten dutela argudiatuta Baionako epaile Florent Szewczyk-ek haur bat ikastolatik aterarazi duelarik, ebazpen hori salatu eta Seaskari babesa agertu diote Kontseiluak, ABk eta EAk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deskulturizazioa eragiten dutela (4); ikastolek deskulturizazioa (5); ikastolek deskulturizazioa eragiten (3)


deskuraiatu, deskuraia, deskuraiatzen da/du ad kuraia galdu edo kendu.

Beraz ez da deskuraiatu moldatua zuen bake plana baitakote baztertu, bereziki Palestindarrek.  Herria   2001-01-11

Zaintzaleak beren aldetik ere entseatzen ziren ahal bezainbat deskuraiatzera ibiltokiko ateraldiei buruz, bereziki arratsaldeko ateraldiarentzat ahal bezain berant ateraraziz, batzuetan bost eta erdietan, azken orduan, ilunean, eta ibiltokitik zeldara sartzean afaria atxemaiten nuen jadanik zerbitzatua mahai gainean, arrunt hoztua...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 61. orr.


deslai 1 adlag bidea galdurik; abandonaturik.

Honela, gogoaren sentikortasunak ez ei dauka egonleku jakinik; horretan oso deslai eta galduta dabiltzala uste dut.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 173. orr.

Herri bueltan zeuden lur guztiak jaberik gabe geratu ziren, olibondoak, gari sailak eta lantzeko lurrak, deslai zeuden, zeinek landu gabe.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 92. orr.

Europa eta Afrikako hainbat tokitan deslai ibili ondoren.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 277. orr.

Koitadu errukarriak izan behar, deslai utzitako arima galduak...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 136. orr.

2 (izenondo gisa) bidea galdu duena; abandonatua. ik deslaitu 2.

Aitak bekainak jaso zituen. "Zer gertatu da?", galdetu zuen begirada deslai batez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 49. orr.

Haren irribarrea, nire galderari erantzunez, haren nireganako begirada deslaia, batzuetan beldur ere banaiz erotzen ari ote den. atarramenturik praktikoena ateratzea lortu zuela zelta jatorriko bere irudimen haren ibilera deslaietatik. eskortara itzultzen den ardi deslai bat bezala, eta gero atzera otzan-otzan hutsaren aldera lerratzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 244. orr.

-Nor, baina, txakur deslai baten antzera hartzen duzun dohakabe hori?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 171. orr.

Uso deslaiak dabiltza harrizko erpinaren inguruan jira-bira ausartean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 168. orr.

Lanik aurkitu ezinda goibeldurik zebilen Arabako herri deslairen batean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deslai bat (3); deslai dabilen (3); deslai eta (3); zehar deslai (3)


deslaitu, deslai(tu), deslaitzen 1 da ad deslai utzi.

Gure gogoak ezin du, ordea, hura berriro gomutaratu; gure bizitzan geraldi bat gertatu baitzen eta mugimendu guztiak sentimenetatik noranahi deslaitu baitziren.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 213. orr.

Eta lotan, hala ere, gure lohadarretan zehar zabalduriko lehenkiak ez dira mugida sentikorretatik urrun deslaitzen, gizakume itzartua bere buruaz birjabetzen baita.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 217. orr.

2 (era burutua izenondo gisa) ik deslai 2.

Elkarrekin afaltzera joanda, bada, futbolari famatuak horrela galdetu zion bere lagun deslaituari: [...].  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 54. orr.

-Zergatik duzu itxura deslaitu hori eta zer dira soinean dituzun zarpa horiek?  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 54. orr.


deslegitimatu, deslegitima, deslegitimatzen du ad legitimotasuna kendu.

Legez kanporatzearen orbana Europara zabaldu dutelako eta, modu horretan, Europako hauteskundeak ere deslegitimatu dituztelako.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Xakiren helburua «Espainiako ordenamendu juridikoa deslegitimatzea» dela esanez arrazoitu zuen operazioa.  Berria - Harian   2005-10-29

Aldiz, gehiengoak ez arrazoirik eman eta ez kendu egin liezaioke inori; ez egiarik oinarritu, ez baliorik legitimatu eta ez deslegitimatu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 20. orr.

Aski Da! taldeko kide zara eta talde hori deslegitimatu nahi izatea egozten diozu EAJri.  Berria - Euskal Herria   2004-02-18


deslegitimazio iz deslegitimatzea.

Historian sistema bakoitzak bere balioen legitimazio eta deslegitimazio araudia izaten duela, indargintzaren legitimazio eta deslegitimazioena barne.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 15. orr.

Balioak absolutuak ala erlatiboak diren eztabaidak eta iritziak, bortxaren legitimazio edo deslegitimazio razionalaren arazoarekin ez dauka zerikusi handirik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 18. orr.


desleial 1 izond leialtasunik gabea, leialtasunik ez duena. (pertsonak)

Hator emakume desleial bat zigortzera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 500. orr.

Ez duzue nitaz mendekatu behar, zuen maitale desleial horiez baizik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 241. orr.

Ez al genuke adiskide desleiala onartu behar, laguntza-emailea eta leiala onartzen dugun bezala? ez nauk, izan ere, egon hire zain anaia bere anaia desleialaren zain egoten den bezala, edo adiskidea bere adiskide ihesi joanaren zain egoten den bezala, ez; epailea eta biktima batera dena akusatuaren zain egoten den bezala egon nauk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 122. orr.

Seinale eske ari da gizaldi gaizto eta desleial hau.  Elizen arteko biblia   Lk 11,29

Norbait, gizaldi desleial eta bekatari honen aurrean, nitaz eta nire mezuaz lotsatzen bada, [...].  Elizen arteko biblia   Mk 8,38

Baina Juda desleial hori ez zen beldurtu, eta prostituziora jo zuen berak ere.  Elizen arteko biblia   Jr 3,8

Bertzeak hilak edo -traidore desleialak!- beren herri espainolduetara itzuliak ziren, ahalkeaz, ohoreaz eta erregerekiko obligazioez bertze eginik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 73. orr.

Azpildar desleialok eta azpildar bilauok, ez duzue lotsarik!  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 87. orr.

2 (gauzak)

Nafarroa Baik estrategia ilegitimo eta desleialen bidez ezker abertzalea ordezkatu nahi du hauteskundeetan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Desleialak ikusi eta nazka ematen didate: ez dute zuk hitz emana gogoan hartzen.  Elizen arteko biblia   Sal 119,158

Lehia desleiala egitea leporatu diote Abantoko harrobiari.  Berria - Euskal Herria   2004-08-28

Asiako herrialdeek egiten duten konkurrentzia desleiala eta erakusten ari garen bortizkeria ez dira batere onuragarriak ontziola berrien kontrataziorako.  Berria - Ekonomia   2004-02-18

Microsofti isuna jarri dio Brasilek, «konkurrentzia desleialagatik»  Berria - Gaiak   2004-08-28

3 (izan aditzarekin)

Konfuziok dio ezen zuhurtasunez jokatzen duena ez dela haserretzen gizakiek engainatzen dutenean, eta ez dela orobat tristatzen desleial zaizkionean.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 107. orr.

Zeri izan hatzaio leial edo zeri desleial?  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 131. orr.

Baina emaztea senarrarekin desleial den bezalaxe, desleial izan zara nirekin, Israel.  Elizen arteko biblia   Jr 3,20

Errebelde eta desleial izan gara Jaunarekin.  Elizen arteko biblia   Is 59,13

Begira, laster hilko zara, eta herria, sartzera doan lurraldeko jainko arrotzei jarraituz, nirekiko desleial izango da; utzi egingo nau eta zurekin eginiko ituna hautsiko.Baina israeldarrak, buruzagi haiei aditu ordez, desleial izan ziren Jainkoarekiko eta sasijainkoak gurtu zituzten, berauen aurrean ahozpeztuz. Aztikeria adinako bekatua da desleial izatea, sasijainkokeria bezain hutsala setakeria.  Elizen arteko biblia   Dt 31,16

Espainiarekin «desleiala» izatea leporatu zion Zapaterori.  Berria - Gaiak   2004-11-26

Ez dizut errua egotziko, zaren bezala maite zaitut, sutsu eta ahazkor, errenditu eta desleial, horrela maite zaitut.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 38. orr.

Izan ere, gure gurasoak desleialak izan ziren, Jaunari, gure Jainkoari, atsegin ez zaiona eginez.  Elizen arteko biblia   2 Kro 29,6

Bihotzez desleialak dira beti, nire bidetik ibili nahi ez dutenak.  Elizen arteko biblia   Heb 3,9-10

Gizaki batek beste bati eman diezaiokeen gauzarik handiena erregalatzen badio, [...] eta konturatzen bada bestea desleiala zaiola, eta gizatxar bat bezala portatzen dela, ba al du haserretzeko eta mendekua eskatzeko eskubiderik?  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 122. orr.

4 (adizlagun gisa)

Nire anaiei esaten ari nintzaien desleial portatzen ari garela zurekin, isilik gorde baitugu Lancelotek egiten dizun iraina.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 64. orr.

Norbaitek Jaunarekiko desleial jokatzen badu, herritarrari zaintzeko nahiz mailegaturik hartua zion zerbaitetan iruzur eginez, [...].  Elizen arteko biblia   Lb 5,21

Nik adiskidantzaren oinazea zela uste nuena ez zen agian jelosiaren edo bere maitaleari desleial iritzi izanaren dolua baizik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 526. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desleial izan (22); desleial izan eta (4); desleial izango (5); desleial izatea (4); desleiala izan (5); emazte desleiala (3); eta desleial (7); eta desleiala (3); jainkoarekiko desleial (3); jaunarekiko desleial (3); konkurrentzia desleiala (3); lehia desleiala (7); senarrari desleial (4); senarrari desleial izan (4)


desleialkeria iz desleialtasun gaitzesgarria; egintza desleiala.

Ez dea alabaina zinezko desleialkeria, jukutria beltza, zeure adiskidea zugandik urrun uztea, zu gabe ezin bizitzera ohitu duzun ondoren?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 386. orr.

Astia eman diot damu dadin, baina ez dio bere desleialkeriari uko egin nahi izan.  Elizen arteko biblia   Ap 2,21

Desleialkeria jasan ezin duen Jaunaren haserrea piztu egingo da gizaki haren aurka.  Elizen arteko biblia   Dt 29,19

Adulteriogileen eta hiltzaileen zigorra emango dizut eta, zeure desleialkeriagatik haserre eta amorruz, heriotzara kondenatuko.  Elizen arteko biblia   Ez 16,38

Ez din inola ere desleialkeriaz jokatuko ez inor engainatuko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 121. orr.

Epaileak ere ospetsu izan ziren, nor bere erara; haiek guztiak ez ziren desleialkerian erori, ez eta Jaunarengandik aldendu ere.  Elizen arteko biblia   Si 46,11

Egin dituen desleialkeria eta bekatuengatik hil egingo da.  Elizen arteko biblia   Ez 18,24


desleialtasun 1 iz leialtasunik eza. ik desleialkeria.

Hark nire desleialtasuna eta nik haren mesfidantza bizi izan genuen garaira.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 249. orr.

Baita beste pitzadura izugarri hura ere, Sergioren desleialtasunak eragina.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 66. orr.

Zelatan egoten da lapurra bezala eta desleialtasun asko sortarazten gizonen artean.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,28

Arazoaren gakoa ez zegoen balizko adarretan, senarraren desleialtasunak emakumearen kontu korrontean izan zezakeen eraginean baizik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 41. orr.

Hala ez balitz, ikusten ez duguna sinestearen ausarkeria saihestu nahian gurasoekiko desleialtasunezko bekatuan jausiko ginateke.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 270. orr.

2 irud/hed

Aldaketa batean agintzen duena da lehendanik bazegoen materiak bertan jarraitzea: iraganarekiko desleialtasuna erlatiboa da, hein batekoa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 105. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Horietan opari antzeko bat egiten zidan zakurrak, zurekiko desleialtasun keinu klandestinoa.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 38. orr.

Schumacher gizajoak andrearen desleialtasun usain pixka bat sumatzen ote zuen, hori zen nire irudipena.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.


desleku iz leku desegokia. ik ezleku.

Desorduetan eta deslekuetan, halaxe ibiltzen dira maitaleak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 201. orr.

Ez nekien zer erran, hain nengoen leku hartan deslekuan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 396. orr.

Eta zerbikalak deslekuan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 250. orr.

Badira hondar batzuk [...], badira galera eta garbiketaren ondotik gelditu diren euskarakin batzuk han-hemenka, baina hortik gora deus gutxi: euskararen izeneko eta euskara izan nahiko zarata nahasi batzuk, kontzientzia, eginbehar eta ideien deslekuaren axalenetik ezinka jaiotzen direnak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 82. orr.


deslekutu, desleku(tu), deslekutzen da ad deslekuan gertatu.

Bere zatiak deslekutzen eta lerrotik kanporatzen baitira; zatiok ere, beraz, lohadarretan disolbatu ahal izan behar dute, azkenean denak gorputzarekin hiltzeko.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 207. orr.

Sanbuka, deslekutua, galeren bizkar gainera erori zen; danbatekoaren gogorrak galerak elkarri atxikita zeuzkan sokak hautsi zituen; hondoratu egin ziren haietariko asko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 474. orr.


deslerrokatu, deslerroka(tu), deslerrokatzen da ad lerrotik edo ildotik atera.

Kontraesana da Zapaterorentzako nazioartean PPk egindakoaren ildotik deslerrokatu nahi izatea, eta, bien bitartean, barne politikan politika bera jarraitzeko itxurak ematea.  Berria - Euskal Herria   2004-03-27


deslilura iz desilusioa. ik desengainu.

Barojaren deslilura.  Berria - Kultura   2006-03-31

Atzoko aurkezpenean, 36ko gerraren garaiarekin idazleak erakutsi zuen deslilura nabarmendu zuen.  Berria - Kultura   2006-03-31

Nola izan zitekeen ordu batzuk lehenago lilurak harturik egoitea, eta orain deslilurak, eta nola egin zezakeen pertsona batek ordu gutiren buruan zorionaren eta atseginaren eguzkitik dolore doloretsuaren haitzulo beltzerat...?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 463. orr.

Deslilura politikoaren inguruan osatutako filmaren bidez, hamalau urte zituztenetik elkarren ondoan egon diren bikotearen gorabeherak kontatzen ditu.  Berria - Kultura   2004-08-07

Deslilura politikoak eta bortizkeria giroak.  Berria - Kultura   2004-08-07


desliluratu, deslilura, desliluratzen du ad desilusionatu. ik desengainatu.

Kazetaritza mota hori, egunez egun errepikatuta, iraultzailerik nekaezinena ere aspertzeko eta desliluratzeko gai da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 89. orr.

Lehenengoz irakurri zuenean Zizeronen lengoaia perfektutik urruntxo aurkitzeak desliluratu zuen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.

Eta urrundu egin nintzen handik, penaturik eta desliluraturik, neure baitan galtzaile, guztiz galtzaile, orein hark heriotza hautatu zuelako, nik bizitza eskaini nion arren.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 57. orr.

Harik eta Sara mutilari halaxe mintzatu zitzaion arte, etsita eta desliluratuta: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 31. orr.


desliluratzaile izond desliluratzen duena.

Behatzetan bainuen oraindik haren azalaren gozotasun epela, buruan oraindik haren azalaren usaina, haren musuen ahogozoa ezpainetan oraindik, haren ahotsaren hotsa belarrietan oraindik, haren besarkada estuaren eraztuna gerriaren inguruan, haren samurtasunaren xarma suharra neure osotasunean oraindik, baita iratzartze gozagarri eta desliluratzailea izan eta luzaroan ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 103. orr.


deslogika iz logikarik eza.

Aluarekin (beretzat, verenda mulieris) egiten den [...] egintza gaiztoa=larrua jotzea, non kausitzen baita haragikeria asmatu zuten apaizek segitu zuten deslogika berbera.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 107. orr.


deslokalizatu, deslokaliza, deslokalizatzen 1 du ad deskokatu.

Elikagaia egun deslokalizatua dago, hots, tradizioz zegozkion sorterri, lantze tradizional eta gorabehera klimatikoetatik deserrotua, deskonektatua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 115. orr.

2 enpresez eta kidekoez mintzatuz, deslokalizazioa egin.

Helburua ez da enpresak deslokalizatzea.  Berria - Ekonomia   2004-11-19

Enpresak deslokalitzea ez duela galaraziko, baina AEBetan geratzen direnei pizgarriak emango dizkiela.  Berria - Mundua   2004-10-24

CCOOko arduradunak kritikatu zuen zerbitzuak deslokalizatzen ari direla enpresa asko: «hemengo erabiltzaileen deiak doan desbideratu eta Vodafone, UNI2 eta Atentoren moduko konpainiek Argentinan eta Marokon ezarri dituzte zentroak, hango langileei askoz gutxiago pagatzen baitiete».  Berria - Ekonomia   2004-06-10

Enpresa «gero eta gehiagok», soldata baxuagoak ordaintzeko, ekoizpena deslokalizatzeko hartu dituzten erabakiak direla-eta, «ezinegona» aipatu du Legebiltzarrak.  Berria - Ekonomia   2004-06-08


deslokalizazio 1 iz enpresez eta kidekoez mintzatuz, jarduera herrialdez aldatzea. ik deskokatze.

Enpresen deslokalizazioa, lan merkatua desarautzea eta ongizate estatua desegitea ez da globalizazioaren ulerkera bakarra.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19

Deslokalizazioa arazo serioa da Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ekonomiarentzat.  Berria - Ekonomia   2006-02-26

Deslokalizazioak ia bi mila lanpostu deuseztatu ditu azken hilabeteotan Euskal Herrian.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

Deslokalizazioen ondotik, horrek «berlokalizazioa» eraginen luke.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Mundializazioaren ondoriozko deslokalizazioak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 105. orr.

Makina-erremintak ere deslokalizazioaren erronkari aurre egin beharko diola aitortu zuen Barrenetxeak.  Berria - Ekonomia   2004-05-01

Antropologiako adar honek jorratu behar ditu elikagaien deslokalizazioa, elikadura-kolonialismoak (macdonalizazioa), orduz kanpoko "ezinbesteko" elikatze-azturak, inkomunikazioa, frankensfood "ikaragarriak", mestizaiak, kokakolonizazioa, etab.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 16. orr.

Enpresetan etengabe gertatzen ari diren birmoldatzeak «deslokalizazio isil baten aldaerak dira».  Berria - Ekonomia   2006-02-26

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Deslokalizazio prozesua hastera doa.  Berria - Ekonomia   2006-03-02

Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako auto osagaien industriaren etorkizuna «korapilatsua» dela, «baina epe laburrean deslokalizazio arriskurik ez» dela azpimarratu zuen atzo Autogintzako Osagaien Industriako cluster-ak.  Berria - Ekonomia   2004-09-29

SPD alderdiko lehendakariak gogor kritikatu ditu DaimlerChrysler enpresaren aurrezte plana eta deslokalizazio mehatxuak.  Berria - Ekonomia   2004-07-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta deslokalizazioak (6)


desloratu, deslora, desloratzen (orobat desloretu g.er.) du ad birjintasuna kendu.

Neskak desloratzeak beldurra ematen zien gizonei.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 65. orr.

Hilabeteak eman nituen ohera eraman nahi nuela ulertu zuen arte eta hilabete gehiago ni desloratzea onartu zuen arte.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 69. orr.

Hura beldurrez ni desloratzeko eta ni aspalditik gogo bizian haren zakila xurgatzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 79. orr.

Zortzi egun besterik ez dira neska horrekin izandako harremanetik jaiotako hamahiru urteko mutikoa desloratu zuela.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 132. orr.


desloratzaile iz desloratzen duen pertsona.

Niretzat polita zen, baldintza guztiak betetzen zituelako nire desloratzailea izateko, kontu konplexua da, arras pertsonala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 66. orr.

Santu desloratzailea da eta kontsolatzailea andre bakartientzat.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 14. orr.


desloratze iz birjintasuna kentzea.

Nire desloratzearen inguruko fantasia zen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 62. orr.


desloretu ik desloratu.

deslotu, deslot, deslotzen 1 du ad loturik dagoena askatu.

Bakarrik deslotzen diren zapatek bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 128. orr.

Bagoia aitzina doa, hemen lotua, han deslotua.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 110. orr.

Lapak harkaitzetarik deslotzeko erabiltzen zuen eta, atorra azpian, gerrikoari loturik zeraman ganibetaren giderra hunki zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 223. orr.

Esku batek paretako bi taula deslotzen eta kentzen ditu.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 193. orr.

Annyk eskuak deslotu ditu eta belauna askatu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 235. orr.

Bere aitari usu aipatzen zion; bainan hau ezin deslot alaba maite horren ganik!  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 214. orr.

2 irud/hed

Errexago da funtsean bihotza aberri irabazle batetik deslotzea.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 126. orr.

Inork ere ez dik oroimenaren korapiloa deslotzen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 272. orr.


desluzitu, desluzi, desluzitzen du ad distira galdu.

Balzaren pasma beltzak programatu gabeko oldar pelotero eta kepotero egina baitzuen berriki eta nola inorantzia haundia erreinatzen baitzen ekitaldi folkloriko horren ospazioari buruz, hagiz desluzitua gelditu omen zen, publikorik gabe, borrokalarik gabe, enfin oldar fantasma bat, penagarria.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 349. orr.


desmadratu, desmadra, desmadratzen da/du ad adkor (norbait, zerbait) bere onetik atera, neurria galdu edo galarazi.

Matiasi iruditu zitzaion soinekoko loreak erabat desmadratuta zituela ordurako, eta lore batzuk zituela ukondoetatik zintzilik eta beste batzuk emakumearen aurpegia jaten ari zirela eta sudurretatik sartzen ari zitzaizkiola.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 52. orr.

Han zeuden ikusle ordurako desmadratzen nahiz odolusten hasiei fin portatzeko esateaz ahaztu gabe, isiltasun eta errespetu osoz.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 140. orr.


desmadre iz adkor (norbait, zerbait) bere onetik ateratzea, neurrigabekeria.

Amaieran, musika klasikoa jotzen bukatu ordez, sekulako desmadrea antolatzen genuen, jazz kutsuko abesti bat haritzat harturik.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 72. orr.

Saloun lau frantsesakin eta bi inglesakin ligatu duzula, eta orko plaia desmadre utsa dala, ta ez dakit zer.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 84. orr.


desmaila iz garaiera-diferentzia, koska. ik desnibel.

1300 kilometrako "Himal Race" lasterkaldi-ibilaldia egiteko, Annapurnaren inguruan; orotara, 45.000 metrako desmaila.  Herria   2003-10-23

Hameka egunez iraganen da lasterkaldia: orotara 300 kilometra, 13.000 metra desmaila, abiatzea 2800 metretan, zazpi etapa segurik 4500 metra baino goragokoak izanen direlarik.  Herria   2003-10-23

Beti izan dut biziarekin 20 urteren desmaila bat.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 30. orr.


desmaitemindu, desmaitemin, desmaitemintzen da/du ad maitemindua egoteari utzi.

Eta orduan maitemintzen edo desmaitemintzen gara, edo tornado batek hamar mila pertsona erailtzen ditu Ertamerikan, eta gertaera bat zein bestea dira nire ikuspegitik ulergaitz, eta batak zein besteak du transzendentzia ikaragarria kosmosak bere oreka manten dezan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.


desmaitemintze iz maitemindua egoteari uztea.

Eta honek bizitzako gertaera guztietarako balio duela esango nuke, berdin gertaera lazgarri eta dimentsio handiko ezbeharretarako edo eta eguneroko miseria, maitemintze eta desmaitemintzeetarako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.


desmakilatu ik desmakillatu.

desmakillatu, desmakilla, demakillatzen (corpusean desmakilatu soilik) du ad makillajea kendu.

Londresetik Manhattango Frank E. Campbell Funeral Etxera ekarri zutenean desmakilatu egin behar izan zuten gorpua: izan ere, Londresen hilotza makilatu zutenek lady ingeles mizkin bat bailitzan makilatu zuten.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 174. orr.


desmaneratu izond manerarik gabea.

Gazteria modernoaren gaitzik nabariena horrexetan sumatzen dut: nahiz eta arrunt desmaneratuak iruditu, artifiziozko manerari ematen dioten inportantzia osoan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 308. orr.


desmarkatze 1 iz jokalari bat, markatzen duen beste batengandik libre gelditzea. ik desmarke.

Desmarkatzea egin, ala toki berean gelditu? sakonean bilatu, ala bizkarrez baloiari eutsi?  Berria - Kirola   2006-04-27

2 irud/hed

PSE-EEko eledunak Batasunari eskatu zion halako gertaeretatik «argi» desmarkatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23


desmarke 1 iz desmarkatzea.

Aloisi eta Bodipo, desmarkeak sakonean bilatu beharrean, denbora guztian bizkarrez aritu ziren.  Berria - Kirola   2006-04-23

Eman, buelta, motzean, sakonean, desmarkea...  Berria - Kirola   2006-03-05

2 irud/hed

Amak ez zuen ondo eraman aitaren desmarkea.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 113. orr.

Bestalde, PSE-EEk praktikan PPrekiko desmarkea erakutsi behar zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-03


desmartxa 1 iz ipar urratsa, zuzemena, gestioa.

Behin, ausartu nintzen nire kasu administratiboaren aipatzera... eta desmartxa guziak egin zituen nire laguntzeko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 132. orr.

Gure aspaldiko xedea betetzerat zoan, mila urrats eta desmartxa berea emaitekotan ziren, bai diru aldetik eta bai legezko gorabehera eta tratuen aldetik.  Herria   2003-09-18

Aurtengo hau nahi izan dugu Xiberoan antolatu, han gaindi abiatua baitugu urte bat eterdi huntan desmartxa berezi bat, hango herriko etxeetan euskararen erabilera egin ahala sustatzeko asmoz.  Herria   2005-05-12

Apezpikuen eta barne ministroaren desmartxa horien berri eman zion Batikanok Baionako apezpikuari.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 110. orr.

Diote haatik euskal selekzioaren alderako desmartxa hau ez dela bertze selekzioen aurkakoa.  Herria   2003-05-29

Jendeak desmartxa orokor batean lagundu beharko ditu beren urrats desberdinetan: plantatze xede, sozietate egite,..  Herria   2001-07-05

Bastimendu egokiago batean haatik, hain segur Larzabalen, eta horri buruz ari dira desmartxetan.  Herria   2001-05-24

Hara zergatik kar handiarekin ari diren hangoak bretoiera berreskuratzeko eta azkartzeko desmartxetan.  Herria   2001-09-27

2 (hitz elkartuetan)

Euskal munduko edozein langile sokorrituko zuen bestalde, mila gisetarat, bere beribileko zerbitzuak eskainiz, ezagutzak eginaraziz, edo bidaiak, diru desmartxak eta holako.  Herria   2001-11-15

Gure iduriko, inportanta da kalitate desmartxa horien ezagutaraztea.  Herria   2003-08-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desmartxa orokor batean (6); eta desmartxa (3); jendeak desmartxa orokor (6)


desmasia 1 iz kalte edo hondamendi itxuragabea; gehiegikeria.

Haiengandik jakin genuen erromazaleen desmasien berri: etxeetan indarrez sartze, ebaste, su emate, ukaldika erabiltze, emakume bortxatze, aihotzez kolpatze... nork bere istorio ikaragarria zekarren, nork bere izua, nork bere mina, baita nork bere gaitzespena ere, gure aldera.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 125. orr.

Bi urtez harriak xehatu zituen kanpoak: ogi, arto, baratze, mahasti, denak fundituak izan ziren, zer desmasiak!  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 21. orr.

Portugalen bereziki desmasia izigarriak egin ditu suak.  Herria   2005-09-08

Sekulako desmasiak egin ditu lur-ikarak Algerian: den gutienik 1600 hil eta zaurituak milaka.  Herria   2003-05-29

Indonesian gaindi jasanikako tsunami izigarri haren desmasiak.  Herria   2005-12-29

Frantzia Iparreko Somme eskualdean uholdeak egin desmasiak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 89. orr.

Afrikan, larrepotek desmasia izigarriak egiten ari dituzte, Senegaletik Tchad-eraino, Mauritania, Malia eta Niger-en gaindi bazter guziak suntsituz.  Herria   2004-11-04

Zernahi gehiegikeria egiten da ohorearen, zuzentasunaren bai eta Jainkoaren izenean ere, eta zernahi desmasia egiten da horrela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 88. orr.

150 airekok 10 minutuz bost miliarren desmasia egin omen zuten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 103. orr.

Nehork aipatzen ez zuen eta denak ikaratzen zituen gaitzak sekulako desmasiak egiten zituen gure artean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 128. orr.

Hainbeste bekaturi erremedio jarri behar zitzaiola, libertinaje hura guztia desmasia bat besterik ez zela, eta ea nork konponduko zuen...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 191. orr.

Oroit atzoko ala gaurko nazional-katolizismoek egin desmasiez.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 52. orr.

2 irud/hed

Edaria eskatu eta hura etorri bitartean, erdialdean borborka ari zen jende multzoari begirazoa: besoak eta zangoak nahas-mahasean, desmasia dezibelikoaren eta bihotz taupadak nahasteko moduko erritmoen agindura denak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Sri Lankaherria ere hor da, zinez inarrosia izana hau ere duela hiru hilabete itsas desmasia hartan.  Herria   2005-03-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desmasia egiten (3); desmasia frango (3); desmasia handiak (5); desmasia haundiak (3); desmasia izigarriak (4); desmasiak egin (7); desmasiak egin ditu (5); desmasiak egiten (5); desmasiak eta (3); egin desmasiak (4); eta desmasia (3); eta desmasiak (3); eta desmasien (3); haren desmasiak (4); sekulako desmasiak (6); sekulako desmasiak egin (4); zer desmasiak (5)


desmaskaratu, desmaskara, desmaskaratzen du ad benetako nortasuna agerian utzi.

Beren ofizioa "sakonagoan" omen dauden iruzurrak eta interes ezkutuak, ideologiak eta irrazionalkeriak psikoanalizatzea eta desmaskaratzea bilakatu da, soziologiaren, filosofiaren, antropologiaren eta psikoanalisiaren laguntza guztiekin.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 159. orr.

Baina, bene-benetan, komunistak -errusiar nahiz txinatarrak- ez zeuden geldirik, plan argi eta maltzur bat zuten, Anaia Martinek desmaskaratu zuena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 116. orr.


desmaterializatu, desmaterializa, desmaterializatzen 1 da ad materialtasuna kendu.

Desmaterializatzen diren museoak izango dira erakargarrienak.  Berria - Kultura   2004-07-23

2 (era burutua izenondo gisa)

Obra desmaterializatua errebindikatzen du, eta merkatua arbuiatzen  Berria - Kultura   2006-02-01


desmaterializatze iz materialtsuna kendu.

Rivera fisikaria eta hondakin kutsatzaileen analisietan aditua da; Vogel prebentzio materialetan eta hondakinen desmaterializatze prozesuen ikertzailea da; eta Kit Strange Resource Recovery Forum-eko zuzendaria da.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02


desmatrikulatu, desmatrikula, desmatrikulatzen da ad zerrenda edo erregistro ofizial batetik izena kendu.

Eta orduan, matrikulatu eta desmatrikulatu den azkeneko hirian, gizon horrekin joan duk bizitzera.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 95. orr.


desmen
1 desmen egin ez obeditu, ez onartu.

Mona Matthews, 26 urteko estra, Emil Boggess epaileak atzo hirurogei eguneko kartzela-zigorra jarri ziona epaimahaiari desmen egiteagatik, libre utzi dute gaur goizaldean kartzelan hamabi ordu emanda.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 23. orr.

Ordu batzuk eman dituela giltzapean, desmen-egiteagatik.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 33. orr.

Baina letania harekin hasi eta hirugarren egunera polizia agertu zen, ordena publikoari desmen egiteagatik atxilotuta zaude.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desmen egiteagatik (3)


desmenbraketa iz zatikatzea.

"Desastrea"ren ondoren ere, koloniak galdu arren, "desmenbraketa" politikoaren gainetik, Inperioak "arraza izpiritualki" batua izaten jarraitzen duela sinetsi gura da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 262. orr.


desmendebaldu, desmendebal, desmendebaltzen da ad mendebaleko herrein ezaugarriak galdu.

Azken 50 urte honetan mundua, edo Europa bera, "deseuropartzen" eta "desmendebaltzen" ari dela.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 125. orr.


desmerezimendu iz meritua edo merezimendua galtzea.

Munduko sistema politikoaren eta ekonomikoaren artean dauden kontraesanak ikusirik, eta kontuan izanik, halaber, sistema politiko horiexen sinesgarritasunaren eta zilegitasunaren ahultzea, apatia eta desmerezimendua sustatu besterik ez da lortzen.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 92. orr.


desmesuratu izond itxuragabekoa, neurritasunik gabekoa.

Eta ikusi zuen 53 orrialde zituela hitzaurreak edizio horretan, eta iruditu zitzaion 53 orrialdeko hitzaurre bat guztiz gauza desmesuratua dela, eta liburua itxi zuen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 119. orr.


desmilitarizatu, desmilitariza, desmilitarizatzen 1 da/du ad izaera militarra galdu edo kendu.

Alde batetik, matxinatuen egoera desmilitarizatzen zihoan: jada ez zuten beren armen erakustaldi hain nabarmenik egiten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 28. orr.

Olabarriak torturaren aurkako itun handi bat egitea eta Guardia Zibila desmilitarizatzea ere galdegin zuen.  Berria - Harian   2005-08-12

Ildo horretan eusten diogu Caqueta eta Putumayo departamenduak desmilitarizatzeko proposamenari.  Berria - Mundua   2004-05-07

Nazioarteko ikuskatzaileen lekukotzarekin egingo litzateke trukaketa hori, aurretik desmilitarizatutako eremu batean.  Berria - Mundua   2006-01-29

Guardia Zibilaren kuartela eraikitzea gaitzetsi zuten atzo Barakaldoko jaietako konpartsek, Lasesarreko Auzotarren Elkarteak eta Barakaldo Desmilitarizatzeko Plataformak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

2 (era burutua izenondo gisa)

Bahituak trukatzeko, gune desmilitarizatua eskatu du FARCek.  Berria - Mundua   2004-08-31

Gizarte desmilitarizatu baten alde lan egiteko konpromisoa hartu zuten udal taldeek mozio hartan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

Gasteiz desmilitarizatuan bizitzeko «desira kolektiboa».  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barakaldo desmilitarizatzeko (4); barakaldo desmilitarizatzeko plataformak (3); gasteiz desmilitarizatua (17); gasteiz desmilitarizatua herri (5); gasteiz desmilitarizatua taldeak (5); gasteiz desmilitarizatuak (5)


desmilitarizazio 1 iz desmilitarizatzea.

Ipar Irlandaren desmilitarizazioa bizkortzeko.  Berria - Mundua   2004-12-01

Talde armatuen desmilitarizazioa eta su-etenak aztertzen dituen Behaketa Batzorde Independenteak apirilerako txostena aurkeztuko du.  Berria - Mundua   2004-03-28

Azken hilabeteotan, bai kuartel berriaren, bai armak ekoizten dituen ITP enpresaren aurkako elkarretaratzeak antolatu dituzte desmilitarizazioaren aldeko eragile sozialek.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

Euskal Herriak duen gatazka politikoaren desmilitarizazioan Batasunak «eragile aktiboa» izan nahi duela azaldu du Arnaldo Otegik, Desmilitarizazio sozialaren alde.  Berria - Euskal Herria   2004-11-30

2 (hitz elkartuetan)

Preso eta exiliatuak etxean egoteak erakutsiko luke desmilitarizazio prozesua amaituta dagoela.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Horretarako, desmilitarizazio programa bizkor burutu behar du, eta poliziaren ekinbide politikoa bukatu.  Berria - Mundua   2006-03-09

Desmilitarizazio mahaiaren zati bat litzateke hori, eta badirudi baduela alde politikoan jarduteko plangintzaren bat ere.  Berria - Euskal Herria   2006-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desmilitarizazioa bizkortzeko (4); desmilitarizazioa eta (5)


desmilitartu, desmilitar(tu), desmilitartzen du ad desmilitarizatu.

Georgia eta Hego Osetiako agintariek gatazka zonaldea desmilitartzea adostu zuten atzo, Gatazka Konpontzeko Komisio Mistoak Tbilisin eginiko bileran.  Berria - Mundua   2004-08-18


desmitifikatu, desmitifika, desmitifikatzen du ad mito izaera kendu.

'Koherentzia' hitz madarikatua bihurtu da, gure jokaeraren azterketa moduko baten esanahia edo erantsi baitzitzaion; desmitifikatu egin nahi nuke hori.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 130. orr.

Autoritate karismadun oro desmitifikatu egin zuela eta nahi zuela legearen subiranotasuna, zenbat eta arbitrariotasun gutxiagorekin hobe.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 22. orr.

Horrela mito berri handiago batekin desmitifikatuta geratzen da mito zahar guztietatik gure historia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 153. orr.

Frankismoaren kontra aritu ziren hainbaten ibilbidea hizpide hartuta, trantsizioaren heroiak desmitifikatzen ditu idazle katalanak.  Berria - Mundua   2006-05-02

Nire iloba lotsati eta maiteminduaren buru-osasunarengatik, gatibu zeukan xarma hura desegiteko betebeharra neukala sentitu nuen, beraren desiren objektu hura desmitifikatu eta emakume hura benetan zer zen agerian uzteko betebeharra, alegia.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 100. orr.

Borreroak atsegin ditu borreroei buruzko txisteak; batetik, ogibidea desmitifikatzeko balio dutelako, eta bestetik, umorearen funtsa nork bere buruari barre egitean dagoelako.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 72. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desmitifikatu egin (3)


desmitifikatzaile izond desmitifikatzen duena.

Bai, xelebrekeria franko dago testu honetan, baina jarrera desmitifikatzaile baten ondorioz betiere.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 12. orr.

Oro har, azpimarra beltza dute falangisten edo faxisten ekintzen inguruko azalpen gordinek, eta, baita, egileak zabaldu nahi dituen iritzi desmitifikatzaileek ere. Orobat esan daiteke errealitatearen oneste betegin, soraio eta ikaragabearen alderdi libelante-subjetibo edo desmitifikatzaile-objetibotik, hots, errealitatearen gurtze patologikotik.  Berria - Kultura   2004-06-24


desmitifikazio iz desmitifikatzea.

Emakumearen gorputzaren desmitifikazioa. Politika lan funtsezko hori analizatzea eta deskribatzea maite zuen Michel de Certeauk baina aitortzen zuen gero bortizkeriak egin dezakeen hizkuntzaren desmitifikazioak bidea irekitzen diola bataila politiko egiazkoari, eta ez literario hutsari.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 159. orr.


desmitologizatzaile iz desmitologizatzen duen pertsona.

Mitoez eta desmitologizatzaileez.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 120. orr.


desmitologizatze iz izaera mitologikoa kentzea.

Antzeko desmitologizatzea datorkigu gaur egun politikaren barrutira.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 50. orr.


desmobilizatu, desmobiliza, desmobilizatzen 1 du ad mobilizatuak izan diren militarrak bizitza zibilera itzularazi.

Lau edo bost soldadu-deialdi laster desmobilizatzekotan ei dira.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 103. orr.

Ezta desmobilizatuko balituzte ere.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 108. orr.

2005. urtea bukatu aurretik ekintzaile guztiak desmobilizatu eta desarmatu beharko dira.  Berria - Mundua   2004-12-24

Desmobilizatutako paramilitarrek lege onurak eta gizarteratzeko laguntzak jaso ditzatela eskatzen du AUCk.  Berria - Mundua   2004-12-24

Lehenengo eta behin, kanpora zerrendatik emakume guztiak: denak etxeko andre, denak desmobilizaturik, ordurako bat bera ere ez "gertakari" inolakorik kontatzeko zuenik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.

• 2 da/ad ad gizarte mobilizazio bat gelditu edo geldiarazi.

Jendea desmobilizatu egin da; dena egina zegoela pentsatu izan du, eta bazterrean gelditu da.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 73. orr.

Konfiantza gehiegi jarri da epaitegien bidean eta, azkenean, horrek jendea desmobilizatzea ekarri du.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 71. orr.

Zatiketa horrek jarraitzaileak desmobilizatzea eragin du eta, bide batez, Janukovitx aurkaria indartzea.  Berria - Mundua   2006-03-26


desmobilizazio 1 iz mobilizatuak izan diren militarrak bizitza zibilera itzultzea.

Konfidentzialtasunez jakinarazi zaidanez, horretarako aginduak emanak dira, baina itxarotea erabaki da, ea bitartean Europan egoera argitu egiten den, eta maiatzaren 2ko errebista egin ondoren gauzatu ahal diren desmobilizaziook.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 103. orr.

2 gizarte mobilizazio bat geldiaraztea.

Ekimen bateratu ezak «desmobilizazioa» dakar, dio EAE-ANVk.  Berria - Euskal Herria   2006-04-13

Garapen profesionala, egungo gatazka egoeran, «desmobilizaziorako tresna bat» besterik ez dela izango uste du ELAk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17

3 (hitz elkartuetan)

Asko ikasi da hiru urteetan: neskak, esaterako, desmobilizazio prozesuetatik at uzten zituzten.  Berria - Gaiak   2004-11-18

Nazio Batuen Erakundearen haur soldaduen ituna sortu da, desmobilizazio egitasmoak eratu dira hainbat herrialdetan eta haurrak erreklutatzen dituztenak legez jazartzeko bidea ireki da.  Berria - Gaiak   2004-11-18


desmontatu ik desmuntatu.

desmoralizatu, desmoraliza, desmoralizatzen du ad adorea kendu.

Atxilotua desmoralizatu nahi izan du txukelak: [...].  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 48. orr.

Orain erreformistak desmoralizatuta eta ahulduta geratu dira.  Berria - Mundua   2004-02-20


desmoralizatzaile izond desmoralizatzen duena, adorea kentzen duena. ik etsigarri.

Mendebaldeko industrialismo inportatuaren ondorio desmoralizatzailea, adibidez, bereziki nabarmena izan zen Hego-ekialdeko Asian, non industri iraultza exotiko batek [...] komunitateen nahastura geografikoa eragin baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 256. orr.


desmoralizazio iz adoregabetzea.

«Desmoralizazioa» agertzeaz gain borroka armatuak zentzurik ez duela aitortzea seinale ona dela adierazi zuen Juan Fernando Lopez Aguilar Justizia ministroak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03


desmotibatu izond motibazioa edo gogoa galdu duena.

Animo eroriak altxatzen, idazle desmotibatuak adoretzen, idazle alferrak aupatzen, nartzisoak balakatzen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 136. orr.


desmotibazio iz motibazioa galtzea.

Erabiltzen dugun hizkuntzak ez du emozioak transmititzeko balio, eta, horren ondorioz, desmotibazio handia sortzen ari gara.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Badira ikerketak langabeziarako laguntzen eta lanerako desmotibazioaren arteko erlazioa aztertzen dutenak eta oso emaitza desberdinak dituztenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 148. orr.


desmozkortu, desmozkor, desmozkortzen da/du ad mozkorra kendu.

Zernahi sufrituz desmozkortzen ari nintzen bitartean, nola ez oroit ere Mathiasek bezperan erran zidanaz?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 175. orr.


desmudatu, desmuda, desmudatzen da ad aurpegiera edo itxura aldatu.

Dirade desmudatzen .  Herria   2003-07-24


desmultiplikatu, desmultiplika, desmultiplikatzen du ad mutilplikazioaren alderantzizko eragiketa egin.

Ikuspegi zabalago batetik begiratuta, errealitatea desmultiplikatuz errefraktatzen duen kristalaren metafora hori da, beharbada, denbora oro har irudian irudikatzeari aplika dakiokeen formularik iradokorrena: denbora errefraktatua, gelditua, desmultiplikatua, zatikatua, eta orainaldi batera bihurtua beti.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 227. orr.


desmundu iz mundu ez den mundua.

Kartzelero bakoitza jainkotxo bihurtzen da desmundu hauetan, bere nortasuna sendotu nahian besteekiko agintean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 158. orr.

Holakoxe kontraizanez eta kontrako ertzen bat-egitez egina dago gure desmundu hau; "elurra, zuria delarik, beltza da" esan ohi zen euskaraz ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 206. orr.

Eta behin desmundu behere hauetaraino amildurik, munduko zorne, ustel, herio eta ezinbizi guztia neuretzat espresuki egina dela sentitzen dut.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 132. orr.


desmuntaia iz desmuntaketa.

Erlatibismoaren anabasan gaude: nola etorri gara kaos honetara? hori esplikatzeko Finkielkrautek, pentsamendu modernoaren errepaso bat eginez, metafisikaren desmuntaiaren historia bezala ulertzen du prozesu hori.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 146. orr.


desmuntaketa 1 iz demuntatzea, ataletan desegitea.

Hurrengo egunerako utzi genuen egitekorik lazgarriena, aire kanpaiaren desmuntaketa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 250. orr.

Tresneria horren alokatzeak 250 euro eta 300 euroren artean gostako du, garraia, muntaketa eta desmuntaketa barne.  Herria   2003-07-17

Beti eskasetan gaude, bereziki muntaketa eta desmuntaketarako.  Berria - Kultura   2004-06-23

2 (hitz elkartuetan)

-Technology... -esan zuen orduan, eta ez, emakumeei entzuten ohitua nagoen bezala, ezjakintasun soilarengatik, burla modura baizik: horrek ez ninduen aldenarazi, dena den, tresnaskaren desmuntaketa-lanetik; jakin nahi nuen zergatik ez zebilen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 93. orr.


desmuntatu, desmunta, desmuntatzen (orobat desmontatu g.er.) 1 du ad ataletan desegin.

Hirurehun pieza ezberdinetan desmuntatu eta berrehun kutxatan sartu behar izan zuten berrehun eta hogeita bost tonako estatua.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 17. orr.

Sutximista berri-berri bat desmuntatzea ekintza kriminala besterik ez zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 191. orr.

Balkoian barreiaturik, DKW motozikleta baten zatiak zeuden, Emiliok desmuntaturik erosi baitzuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 246. orr.

Hilabetero desmuntatu eta garbitzen diat atalez atal.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 11. orr.

1976. urtean desmuntatu zuten erreaktore nuklear baten hondakinak.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Gero, inurri-langile saldo bat bailiran, txosnak desmuntatu eta joan egin ziren.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 62. orr.

Artista oro saiatzen duk bere teknikaren mekanismoa desmuntatzen, hura nola dagoen egina ikusteko eta, behar izanez gero, hotzean erabiltzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 102. orr.

Ez naiz hasiko orain Leireren estrategia desmuntatzen, baina iruditzen zait azken aldi honetan dinamika txarrean sartu garela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 61. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ura ardatzen maila baino gorago zegoen, eta zer esanik ez lurrean sakabanatuak nituen motor desmuntatuaren piezei buruz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 254. orr.


desmuntatze iz ataletan desegitea.

Desmuntatze lanetan ziharduen Iraun Zabaleta atxilotu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30


desnaturaldu, desnatural, desnaturaltzen 1 da/du ad desnaturalizatu.

Donostiarrek, nola pixka bat zibilizatu egin diren -desnaturaldu alegia-, basatitzat daukate Pasaia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 21. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Arrantzale eta bateleren Pasaia ez da inzibilizatua, baizik naturala; Donostia hiritartua -liberala- ez da zibilizatua, baizik desnaturaldua soil-soil.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 21. orr.


desnaturalizatu, desnaturaliza, desnaturalizatzen 1 da/du ad naturaltasuna galdu edo galarazi. ik desnaturaldu.

Ildo horretan, Herritarren Zerrenda legez kanpo utziko balute, hauteskundeetako dema desnaturalizatuko litzateke gure ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-05-11

Ezkerreko indarra baldin bada, ezin du proiektua desnaturalizatu.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

Beste batzuetan aurrerabide baketsua jazarpen ofizialek eten dute, eta sustraitik moztu edo desnaturalizatu egin dute, politikan sartzera edo armak hartzera behartuz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 30. orr.

Txokolatea, ogia, latako antxoa, gazta, salda, urdaiazpikoa, kefirra, ardoa, azukrea, bakailao gazia, kafea, olioa, tortilla... ez dira sensu stricto naturalak, hainbat prozesu teknologikori esker desnaturalizatuak baizik, naturan horrelakorik ez baitago.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 76. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Beatrice gazteari dagokionez, inoiz baino sarriago jasan behar izan zituen aita oilartu eta desnaturalizatu haren bortxak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 34. orr.


desnaturalizazio iz desnaturalizatzea.

Beharrezkoak ez diren azpiegitura garestiak, ingurumenari erasoak, festaren kontrola eta desnaturalizazioa eta ondare historikoaren suntsipena.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Batere itxura onekoak ez ziren ardatz txiki horiek benetako "desnaturalizazioa" eragiten ari ziren espazioan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 349. orr.


desnaturatzaile izond desnaturalizatzen duena.

Horregatik definitu zen lehendabizi eragiketa ideologiko, desnaturatzaile gisa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 152. orr.


desnaufragarazi, desnaufragaraz, desnaufragarazten du ad naufragiotik librarazi.

-Baina ez al ninduzun pelukeriara eraman behar? -eta erdi altxatzen hasten da, bere bularrak desnaufragaraziz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 168. orr.


desnazifikazio iz kutsu nazia ezabatzea.

Gerraren ostean Entnazifisierung-a desnazifikazioa hasi zen Alemanian, urte haietako izugarrikerien arduradunak erabakitze guneetatik kentzeko.  Berria - Mundua   2004-02-08


desnazionalizatu, desnazionaliza, desnazionalizatzen du ad izaera nazionala kendu.

Baina gero pentsatu genuen bide hori inperialismoari zubi bat egitea besterik ez zela, eta umeak desnazionalizatzen ari ginela, eta produktu autonomoak sortzea erabaki genuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 325. orr.


desnazionalizazio iz desnazionalizatzea.

1990 eko hamarkadaren hasieran, desnazionalizazioa egin zenean, Ivan izan zen fabrikaren gehiengoa eskuratzeko egokiera onenetarikoan zegoen pertsonetako bat: hainbat urte egin zituen fabrikako sindikatu ofizialaren ordezkari, eta hiru urte gerenteorde; bazekien hariak nola mugitu, eta akzioen gehiengoa eskuratu ahal izan zuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 29. orr.


desneurri iz neurri desegokia.

Ez zituen pisu neurketa haiek osasun kontuengatik burutzen, nahiz eta jakin bazekien argalduz gero ez zitzaiola, maiz gertatu bezala, pittin bat asmatikoa zelako, arnasa desneurrian larrituko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 235. orr.


desnibel 1 iz garaiera-diferentzia, koska.

Hemendik harako desnibelak askotan ekartzen baitu neguan han elurra egotea eta hemen ez.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 22. orr.

Orduantxe hasten zen mila eta bost ehun metro inguruko desnibela gainditzeko saioa, hain zuzen ere zatirik gogorrena.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 205. orr.

Baserria mendi magalean dago eta baserriak egiten duen desnibelaren erabilera azpimarratu du Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-28

Milaka metroko desnibel ikaragarri bat igaro, eta haruzkaldeko behere hartan, laino guztien azpiko ezereztegietan, hauts zikin bat zainetan eta huts garbi bat bihotzean, jonkia dabil espediziotik espediziora, bere izpiritu eroria, ertz zailenetik abiatuz, hutsetik hutsagora altxako duen jenero santuaren bila, orratz-puntatik orratz-puntarengora.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 279. orr.

2 (errepideetan)

1.800 metroko desnibela du gorantz etapak.  Berria - Kirola   2004-05-07

172 kilometroko etapa gorabeheratsuan, 1.300 metroko desnibela zuen saioan, Herrera mendate bihurria tartean zegoen etapan.  Berria - Kirola   2006-04-07

Etapa bihurria da, laburra, baina 65 kilometro gorantz egiten dituena, 3.700 metroko desnibelarekin.  Berria - Kirola   2004-09-04

Lasterkariek 21 km kurrituko dute, 1215 metroko desnibelarekin goiti buruz.  Herria   2005-04-14

· 8 kilometro eskas ditu eta %6,9ko desnibela.  Berria - Kirola   2004-05-29

Azken lau kilometroek %10etik gorako desnibela dute.  Berria - Kirola   2004-05-07

Azken hiru kilometroak dira tenteenak: %10eko desnibela, %14ko aldatsekin.  Berria - Kirola   2004-05-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batez besteko desnibela (3); desnibela du (3); desnibela dute (3); metroko desnibela (8); metroko desnibelarekin (3)


desnutrizio 1 iz elikadura gutxiegitasuna edo urritasuna.

Desnutrizioa suntsipen handiko armarik okerrenarekin parekatu zuen.  Berria - Gaiak   2004-09-21

1990etik 2015era desnutrizioa duten umeen kopurua erdira jaistea da helburua.  Berria - Gaiak   2006-05-03

Desnutrizioak jotako neska-mutilen %73 garapen bidean dauden hamar herrialdetan bizi dira.  Berria - Gaiak   2006-05-03

Argaltzeko dieta askok, esaterako, desnutrizioa eragiten dute.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

Herrialde horietan desnutrizioa zuzenean dago lotuta minbiziarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Umeen %32k, gainera, desnutrizio mailaren bat dute.  Berria - Gaiak   2006-04-23

Haren arabera, munduan 840 milioi lagunek desnutrizio arazoak dituzte.  Berria - Gaiak   2004-09-21

Ageriko desnutrizio kasu askoren atzean, hain argiak ez diren beste hainbat daude.  Berria - Gaiak   2006-05-03

12 egunetan hondakinen artean egon zenez desnutrizio zantzuak zituen, baina, bizirik irauteko ura lortu ahal izan zuen.  Berria - Mundua   2004-01-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desnutrizio arazoak (5); desnutrizio arazoak dituzte (3); lagunek desnutrizio arazoak (3)


desobedentzia ik desobedientzia.

desobedentzialari ik desobedientzialari.

desobediente izond/iz desobeditzen duena, esanekoa ez dena. ik desobeditzaile.

Ez da jokalari desobediente bakarra izan, baina bere ahotsa izan da galdera jasanezinenei oihartzuna eman diena: futbola zergatik ez dute arautzen langileen mundu mailako eskubideek?  Berria - Kirola   2006-04-04

Gogor pertsegitzen eta zigortzen zuen desobedientzia setatia; eta setatsu desobediente zen anaiari, zigorra bete ostean ere, nekez itzultzen zion bere onginahia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1135. orr.

Baina Batera-k osagai berriak bilduko zituen: estrategia desobedientea (eraginkorra dela erakutsiz), osagai identitarioak eta antolakuntza indartsuagoa.  Berria - Euskal Herria   2004-04-09

Izan daitezela desobediente agintariek hartzen dituzten erabakien aurrean.  Berria - Kirola   2006-02-28

Azken batean, justiziarekin da esaneko desobedientea, eta ikuspegi horretatik bilatzen du aldaketa politiko eta soziala.  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Horregatik, desobedienteak jakin behar du gatazkarekin egingo duela topo: «gatazka batetik abiatzen da, eta gatazka eragiten du».  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Helburuak lortzeko eraginkortasuna bilatu behar du desobedienteak, eta horretarako bidea sozializazioa da: «konbikzio pertsonalaren fruitu dena iritzi kolektiboan txertatu behar du, eraginkorra izango bada».  Berria - Euskal Herria   2004-11-02


desobedientzia (orobat desobedentzia g.er.) 1 iz ez obeditzea, desobeditzea.

Inork ez du esango (edo ez luke esan behar) hiritarrek, gobernu tiraniko baten kontra desobedientzia erabiltzeko eskubidea ez dutenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 224. orr.

Prest gaude edozein desobedientzia zigortzeko.  Elizen arteko biblia   2 Ko 10,6

Fiskalak zortzi hilabeteko espetxe zigorra eskatu du Javier Mirandarentzat, «desobedientzia» egotzita.  Berria - Kirola   2004-09-05

Ez bagenuen betetzen, desobedientzia egotziko ziguten.  Berria - Harian   2005-10-27

Desobedientzia leporatuta atxilotu zutela eta 50 suziri atzeman zizkiotela zabaldu zuen EAEko Herrizaingo Sailak.  Berria - Harian   2006-03-10

Hain kaltegarritzat zeukan anaiaren desobedientzia eta hain onuragarritzat obedientzia, egitez eta etsenpluz irakasten baitzien anaiei gauza guztietan xaloki obeditzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1135. orr.

Eta hogeitaka urte igaro ondoren desobedientziaren teoria deskubritu zuten moketadun bulegoetako iraultzaile abertzale batzuek.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 97. orr.

Desobedientzia horren sari, Salazar-ek kargutik kendu zuen de Souza Mendes eta herbesteratu.  Herria   2005-02-24

Halere, mirestekoa da desobedientzia horren gaztigua lehenago ez zeukan hobaria izatea, hau da, adimena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 45. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Japoniako legeak larri zigortzen zuen desobedientziarik txikiena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 153. orr.

«Desobedientzia arina» egitea egotzi eta 30 egunetan hamarna euroko isuna jartzeko eskatu du fiskalak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01

Asier Basabek «desobedientzia larria» egin zuela oinarritzeko, honako frogak erabiltzen ditu [...].  Berria - Harian   2006-05-10

Bera gauza guztietan apal eta esaneko izanik ere, gogor pertsegitzen eta zigortzen zuen desobedientzia setatia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1135. orr.

Kontsul ohiaren memoria ohoratua da 1988az geroz, "presuna zuzen" gisa, haren "desobedientzia baitezpadakoa" laudatzen dela-eta.  Herria   2005-02-24

Hala irakurtzen nuen gutxienik presaka desagertzen ziren aurpegi haietan eta azaltzeko zailak izan arren nolabait desobedientzia garaile bat adierazten zuten espresioetan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 219. orr.

Euren barru ezkutuan hasi ziren, halere, gaiztoak izaten ageriko desobedientzian amildu aurretik, ez baitzen egintza txarra burutuko aurrez gogo txarra izan ez balitz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 369. orr.

Desobedientzia zibila, greba orokorrak, boikota, eta antzeko borroka moldeak erabiliz.  Berria - Mundua   2004-08-28

Gure gizartean hain erroturik ditugun konformismo eta autoritarismoari aurre egiteko gomita da bere ekarpena, baita desobedientzia zibilerako deia ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 133. orr.

Erakundeei diru arazoak sortu nahi dizkiegu desobedientzia zibilaren bidez.  Berria - Mundua   2004-02-07

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Klasikoen artean desobedientzia kasuak aztertzen direnean kanpoan utzi ohi da Sokratesen heriotza eta beste adibide garbiagoak lantzen dira, esaterako, Antigonaren kasua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 333. orr.

Desobedientzia ekintza batekin hasi zen gizateria; ez ahal da amaituko obedientzia-ekintza batekin!  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 131. orr.

Getxoko epaitegiak auziari bidea eman zion, eta «desobedientzia» delitua egotzi zien 39 ikasleri.  Berria - Euskal Herria   2004-01-09

Alderdien legez kanporatzearekin, Euskal Herrian desobedientzia mugimendu bat eratu zen, Europan aurrekaririk ez duena.  Berria - Harian   2005-06-17

Sinatzaileak «desobedientzia kanpainarekin» bat egiteko prest egongo lirateke, nahiz eta hori dela eta kartzelara joan behar izan.  Berria - Mundua   2004-12-22

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

«Gobernu desobedientzia» egingo zutela ohartarazi zuten Brusela-Halle-Vilvoorde hautes-barrutiako 22 alkatek, barrutia ez badute banatzen ekaineko hauteskundeen aurretik.  Berria - Mundua   2004-02-14

5 desobedientzia egin

Desobedientzia egin izana ukatu dute Atutxak, Knörrek eta Bilbaok.  Berria - Harian   2005-10-27

«Aurrekoetan ere desobedientzia egin dut», azaldu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-13

Ez zutela, inolaz ere, desobedientzia egiteko asmorik azaldu zioten hirurek epaimahaiari.  Berria - Harian   2005-10-27

Hala ere, hilabetez egunean bost euro ordaintzeko zigorra eskatu zuen fiskalak epaitutako bakoitzarentzat, «autoritateari desobedientzia egitea» leporatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-03-16

Maria Angeles Montes fiskalak «agintari judizialei desobedientzia egitea» egotzi die Egibar, Larreina eta Morcillori.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autoritateari desobedientzia (3); baita desobedientzia (3); da desobedientzia (10); da desobedientzia zibila (6); dela desobedientzia (4)

desobedientzia arina (3); desobedientzia delitua (15); desobedientzia delitua egitea (3); desobedientzia deliturik (3); desobedientzia deliturik egin (3); desobedientzia egin (10); desobedientzia egitea (8); desobedientzia egitea egotzi (3); desobedientzia egotzi (3); desobedientzia eta (9); desobedientzia eta erresistentzia (6); desobedientzia larria (8); desobedientzia zibil (3); desobedientzia zibila (59); desobedientzia zibila eta (7); desobedientzia zibilak (5); desobedientzia zibilaren (28); desobedientzia zibilari (9); desobedientzia zibilari buruzko (3); desobedientzia zibilaz (4); desobedientzia zibilean (3); desobedientzia zibileko (4); desobedientzia zibilera (3)

desobedientziari buruzko (3); eta desobedientzia (17); eta desobedientzia zibila (3); ez dela desobedientzia (3); gabeko desobedientzia (3); judizialei desobedientzia (3); otegiri desobedientzia (3); zuen desobedientzia (4)


desobedientzialari (orobat desobedentzialari g.er. eta desobedientzilari g.er.) iz

XIX. mendean AEB eta Mexikoren arteko gerra salatzeko zergak ordaintzeari uko egin zioten lehen desobedientzialariek.  Berria - Euskal Herria   2006-03-29

Autodeterminazioaren aldeko Biltzarretan (ABK) eta Desobedientzialariak taldean jarduna da Xabier Sarasua, 34 urteko aretxabaletarra.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02


desobedientzilari ik desobedientzialari.

desobeditu, desobedi, desobeditzen dio-du ad ez obeditu, desobedientzia egin.

Desobeditu egin zenioten Jaunari eta, zeuen ausarkerian, mendira igo zineten.  Elizen arteko biblia   Dt 1,43

Jainkoari desobeditu eta bidegabekeria handiak egin ondoan, [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 45. orr.

Pariseri desobedituz, abertzaleekin joanen dira Borotraren zerrendan.  Herria   2001-01-25

Atzematen nituen infernura igorria izateko hutsak: aitamei artetan desobeditu, eskolatik landa herriko plazan gelditu pilotan aritzeko, [...].  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 81. orr.

Ez dizut desobeditu nahi: baina, zure aurrean belauniko, halatan dizut fermu eskatzen edeki nahi didazun zoriona, utzi didazun bakarra.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 181. orr.

Agindutakoa beteko du eta ez nau desobedituko.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 89. orr.

Baietz, sarjentuaren agindua desobeditu nuela, agindu burugabea eta "buruhiltzailea" zelako.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 183. orr.

Lehenik, Goi-goikoaren legea desobeditu du; gero, irain egin dio senarrari, eta hirugarren, adulterio egin du eta umeak izan ditu beste batekin.  Elizen arteko biblia   Si 23,23

Botere tiranikoa desobeditzea zilegi ote den.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 333. orr.

Manupekoek Jainkoaren agindua bete beharko dute eta, horrenbestez, giza legeei desobeditzeko eskubidea dute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 221. orr.

Ez ukatzea, desobeditzea zen; zigortu egin zen delitu hori, eta desobedientziaren iraupenak beste zigor bat merezi zuela iruditu zitzaien.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 153. orr.

Ez zuen identifikatu nahi izan, eta, azkenean, atxilotu egin zuten desobeditzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Laborantza ganberaren eraikitzea desobeditzea izanen da politikoki eta zibilki.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desobeditu egin (3); desobeditu eta (4); eta desobeditu (3)


desobeditzaile izond/iz desobeditzen duena, esanekoa ez dena. ik desobediente.

Nire ustez Sokrates ez zen benetako desobeditzailea izan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 333. orr.

Langile mugimendu autonomoko kide izan zinen duela 30 urte, eta, egun, globalizazioaren aurkako desobeditzaileekin duzu gehienbat harremana.  Berria - Kultura   2004-04-22

Italiako Desobeditzaileen mugimenduko kide dela ukatu egin zuen, Artelekuko hitzaldian, Toni Negrik.  Berria - Kultura   2004-04-22


desobiratu, desobira(tu)l, desobiratzen du ad hobitik atera.

Beharbada, sotoan lurperatuta zegoen Lydie Vidal, eta zakurrak bere hezur bat desobiratzen zuen bakoitzean ipuin bat idatziko zuen, Lydie Vidalen erara.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 199. orr.


desodorante iz gorputzeko usain desegokia kentzeko produktua.

Haraxe joan ziren bizarra egiteko labana eta krema, talko hautsak, desodorantea eta hortzetako eskuila.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 168. orr.

Larruazalak, hala ere, aurre egiten die oraingo eraso kimiko gehienei, bai atmosferako kutsadurak eraginei, eta bai xaboi, garbigarri, desodorante, hauts eta bestelako gaiek eraginei.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 68. orr.

Erresuma Batuko zientzialarien esanetan, desodoranteek eta bestelako kosmetikoek bularreko minbizia eragin dezakete.  Berria - Gaiak   2004-01-13

Garbitzeko, ilea apaintzeko, desodorante gisa edo usain ona sortzeko erabiltzen diren aerosolen konposatu organikoek beherakoa eta belarrietako mina eragiten diete haurrei.  Berria - Gaiak   2004-10-20


desohiko izond ezohikoa.

Martaren tonuan bazen zerbait desohikoa, samurregia Marta izateko, Marta ez zen Marta bat, zerbait okertu izan balitz bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 126. orr.


desohoragarri izond desohoratzen duena.

Orain nire azkena da, bizitza negargarria eta heriotza desohoragarria.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 94. orr.

Ezkontza desohoragarria.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 68. orr.

Denek barkatzen zieten, gazteak baitziren eta atseginak, eta azken batean ez zutelako inoiz ezer desohoragarririk egin.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 33. orr.

Desohoragarria da gezurti izatea, eta beti du lotsa bere gain.  Elizen arteko biblia   Si 20,26


desohorante izond/iz cf desodorante.

Nahi gabe, baina bigarren gora! horrekin kosmetika desohorantearen, dutxako jel-zaletasunaren eta kapitalismo aseptiko eta deRmokratikoaren kontrako kontsigna eder bat asmatu zuten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 287. orr.

Gorputzak bere usaina galdu du, eta bere ohorea ere bai: erruz saltzen omen dira desohoranteak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 286. orr.


desohoratu, desohora, desohoratzen 1 du ad desohorea ekarri, ohorea kendu.

Zuen semeak nire alaba desohoratu du eta nik ordaina eskatzen dut.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 49. orr.

Zoaz eta ez nazazu desohoratu jendearen aurrean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 67. orr.

Nire izen santua desohoratu zuten beren egintza higuingarrien bidez.  Elizen arteko biblia   Ez 43,8

Badakizu nola iraintzen nauten eta lotsarazten, nola desohoratzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 77. orr.

Ez bedi zapaldua desohoraturik gera, gorets bezate zure izena dohakabe eta behartsuek.  Elizen arteko biblia   Sal 74,21

2 (era burutua izenondo gisa)

Whitman eta Mallarmé [...] beren aitzindari maitea, harako Edgar Allan Poe desohoratu eta ospe txarreko hura ohoratzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 175. orr.

Adaxka gazte, poeta apostata, ohorez, susmoz eta oroimenez beteriko desohoratuak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 33. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desohoratu egin (4); desohoratu egiten (3); desohoratu eta (3); desohoratuko zenuke (3); desohoratzen du (4); eta desohoratzen (3); hurkoaren emaztea desohoratzen (4


desohore 1 iz ohorea galtzea; ohorea galdu duenaren egoera; ohorea kentzen duen zera.

Gehexan Jaureneak arbasoen ilobi aitzinean zin egin zuela familiaren desohorea zurituko zuela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 24. orr.

Gazteluan, gurdian doan zaldunari txistu egiten dio jendeak, desohore baita gurdian agertzea.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 13. orr.

Baina landestarren kontra galtzeak ez du batere desohorerik.  Herria   2003-07-31

Irabazleentzat ohorea Sant Andreseko hortan, baina desohorerik ez nehorendako.  Herria   2003-04-24

Gogoan baitzuten Dinak jasandako desohorea.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 96. orr.

Pobreziak berekin daraman degradazioa, arimaren eta gorputzaren desohorea, han pairatu nuen nik, patu komun makurrak jotako prostituta eta gaixoekin batera.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 42. orr.

Bide bakarra zegoen desohoreari ihes egiteko: ezpata atera eta armak eskuetan hiltzea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 235. orr.

Funtsean, gobernamenduaren helburua da desohorean hil zaitezela.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 130. orr.

Zorigaitz eta desohore zuei, baldin egin didazuen iraina gibelat egozten ez baduzue.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 574. orr.

Ez harrotu aitaren desohoreaz: aitaren desohorea ez da harrobide zuretzat.  Elizen arteko biblia   Si 3,10

Gizon hordia izatea zinez tristea da, eta gure seme-alabon bizitza ere desohorez lohitu dut, nor ez da ahalketzen aita mozkorra dela esaten.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 94. orr.

Gainera, maila jaitsi, soldata eten eta desohorezko kanporaketa egin zion AEBetako Armadak.  Berria - Mundua   2004-10-22

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bere buruari hasi zen esaten lotsa eta desohore handia dela halako Errege handiaren izenean eskatzen duenari laguntza ukatzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 192. orr.

Ezin ziezaiokeen bizitzarik barka, desohore zehatz-mehatz haren ondoren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.

Edo, ba ote da munduan desohore handiagorik handiki bat neskame urdanga batekin ezkontzea baino?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 359. orr.

Desohore izugarria familiarentzat. jabearen iritzian erabateko desohorea zen bere jatetxearentzat babarrun- edo dilista-plater bat ateratzea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 202. orr.

Ustezko desohore hori ulergarria izango zen duela mende bat.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 117. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Desohore kutsua zuten lanbideak bilatzen baitzituzten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 206. orr.

4 desohorea ekarri

Kalte baizik ez die desiratzen bere arrebaren heriotza eta familiaren desohorea ekarri duten guztiei.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 152. orr.

Eskandalua gorabehera, Harryk bere buruari ekarri zion desohorea gorabehera, ez zitzaion behin ere burutik igaro ezkontzari amaiera ematerik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 58. orr.

Ohorea edo desohorea ekar lezake hizketak, hondamendi gerta lekioke gizakiari mihia.  Elizen arteko biblia   Si 5,13

· Familiari desohore ekartzen ziotela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desohorerik batere (3); desohorerik gabe (5); desohorez betea (3); desohorez betea (3); desohorez beterik (5); desohorez beterik (5); eta desohore (4); eta desohorea (6); eta desohorez (4); eta desohorez betea (3)


desoinordetu izond oinordetza galdu duen pertsona.

Frakasatuz betetako itsasontzi bat ginen: erreka jotakoak, Ingalaterra guztiko desoinordetuak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 78. orr.

Estatu helenikoetako hiritarrak, iskanbila politiko edo ekonomikoengatik desoinordetu eta porrot eginak; herri konkistatuak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 436. orr.

Baztertuek, desoinordetuek, bere barkuan zetozen haietako batzuek berberek [...] Amerikako beste baztertuekin, beltzekin eta indioekin, estolderietatik hasi eta Empire Statearen gailurreraino.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 143. orr.


desokupatu izond lanik edo egitekoerik ez duena.

Idazleok eta jende desokupatuak horrela fitxatzen dugu egunero gure bulegoan, gure faktoria imajinarioan: baguette bat eta Le Monde erosiz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 53. orr.


desokupazio 1 iz materiaz hustutzea.

Esferetan eginiko desokupazioek zabaldu zioten bidea ilargiarekin harremanduriko eskultura seriea egiteko.  Berria - Kultura   2004-10-08

Okupazio-desokupazio jokoen bidez, esperimentazioko proposamenak eramango dituzte aurrera Klera Laborategia delakoan.  Berria - Kultura   2004-10-21

2 lurraldeez mintzatuz, hartu dena berriro utzi.

Benetako plana zera da: egoera bere hartan mantentzea, «Gazaren desokupazioa» deitzen diozularik.  Berria - Mundua   2004-05-04


desolagarri izond hondamenezkoa.

Desolagarri samarra da leku hau, ez zaizu iruditzen?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 197. orr.


desolamendu (ETCn 35 agerraldi; orobat desolamentu g.er) 1 iz atsekabe bizia. ik desolazio.

Lortu izan dugunean geure burua deskonbertitzea, hasierako desolamenduaren ondoren, askatasuna gelditu zaigu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 98. orr.

Gabeko leku habitaezin batean, desolamendua jaun eta jabe zen erbestean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 114. orr.

Nahikoa da begiratu bakarra desolamenduaz jabetzeko, baina eroso sentitzen zara hala ere giro horretan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 15. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Desolamentu ukitua areagotzen dute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 169. orr.


desolamentu ik desolamendu.

desolatu, desola, desolatzen 1 ad guztiz atsekabetu.

Hala ere erabat desolaturik ematen zuen; hala ere lasaitua hartuko zuen hura joandakoan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 114. orr.

2 osorik hondatu edo suntsitu.

Gure ezkerretara, desolaturik ageri zen Bradshaw Range, laurogeietan zilarra eta urrea aurkitu zituzten parajea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 226. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Inguru desolatuan alaitasun printzen eran lehertu ziren zaldi kolore bizi haiek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 196. orr.

Zelai desolatu batean urratsak urratsei lotuz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 90. orr.

Itsasoak pixkana jaten duen lur adarrera iritsi eta bertan geratzea, itsas hegazti desolatuaren antzera, bakardadean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 48. orr.

Kokin-aireak harrotu zion burumuin desolatua eta bitxiki begiratu zion: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 229. orr.

Gaurik desolatuenean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 148. orr.

Polo aldeko bakardade izoztuetan barrena espedizio desolatu batean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desolatu batean (4)


desolazio (ETCn 107 agerraldi) 1 iz atsekabe bizia. ik desolamendu.

Desolazio horren erdian ere fantasmarik onartzen ez zuen ernetasun bati eusten zion.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 48. orr.

Hausnartzearen poderioz, putzua itsaso bihurtu zen, eta arraintxoak tiburoi eta balea, eta eskua eguzki aldera jarriz hodei zabalak hedatu zituen mundu nimiño hartara, eta hala milioika gizaki ezjakin eta errugaberi iluna eta desolazioa ekarri zien.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 77. orr.

Garbiketako gizonak makina itzali zuenean, bikoiztu egin zen desolazioa.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 198. orr.

Desolazioaren aingeruak etor daitezela!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 74. orr.

2 hondamen osoa.

Gustavok kostaldea ikusi zuen gertu, labarrak eta labarrak bata bestearen atzetik, desolazioaren irudia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 56. orr.

Begiak kostaldeko lurrean iltzaturik, hango desolazioa ikusmiratuz, beti bat, malenkoniaz jota.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 59. orr.

Castejongo geltokia desolazio lehorrez inguratua...  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 158. orr.

Eta ikuspegi horretan bakardadea, desolazioa eta inkomunikazioa dira nagusi, (auto) ironiarako joera zoli batekin batera.  Berria - Kultura   2004-03-24

Desolazioen inventariuma egin nuen  Berria - Kultura   2004-11-27

3 (hitz elkartuetan)

Eztanda nuklear baten osteko desolazio-kutsu bat du haren pinturak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 178. orr.

Desolazio ukitua oro har.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 75. orr.


desondra iz desohorea.

Aurreko eper lumagalduak adierazten duen desondra berbera adierazten dizu ondoko uso kolpatu honek.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 164. orr.

Pikotara joateak, desondrarik handiena esan nahi zuen: gaizkileak bizirik lotuta; heriotzera zigortutakoen esku moztuak; burua edo gorpu osoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 271. orr.

Ez, ez litzaizueke sekula bururatuko ordaindu gabe alde egitea, ederra desondra tedesko batentzat, baina aukeran nahiago dut kobratu gabe gelditzea, sarritan gertatzen zait hori italiar txoro askorekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 269. orr.


desondratu, desondra, desontratzen du ad desohoratu.

Emakumeak desondratzeko eta erasotzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 174. orr.

-Desondratuta nago -esan zuen Pepponek-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 239. orr.


desoneskeria (orobat desonestkeria g.er.) iz lizunkeria.

Eta esaten badizut bihotz onez onartzen dudala gure porrota nire desoneskeria zigortzeko, sinetsi behar duzu benetan damuturik nagoela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 155. orr.

Bakarrik diot ez duzula eragotzi gizon baten desoneskeriak nire gizonei egoztea egin ez duten falta bat.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 152. orr.

Emaitzek jakin-min izugarria sortu zuten 1886an bere monografia argitara eman zuenean, eta gogoberotasun terapeutikoaren uholdearen pean ez zitzaion kontuan hartu bere arinkeria, gupidarik eza eta, apika, desoneskeria.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.


desoneski adlag lizunki.

Anitz gizon ari baita andrez gaizki aipatzen, artizki eta desoneski baitituzte aipatzen.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 85. orr.


desonest (orobat desonestu) 1 izond moralaren arabera lohitzat hartzen dena. ik lizun 2.

Gizon desonestua dela konturatu naiz eta...  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 143. orr.

Jartzen zelarik maisua haren menerat, paseatu zuen, finean, zangalatraba, mando bat iduri, emazteki lizun eta desonest hura, haren nahiaren eta gutiziaren betetzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 496. orr.

Erakasle bat haurrei tratu desonestak egiteaz hobengabe ekarria.  Herria   2005-01-20

Azkenean ameskeriek hartuko dute errealitatearen lekua, eta desbideraketa desonestuek gozamen jatorrena.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 23. orr.

2 irud/hed

Legatza beti da legatz, urraburua beti da urraburu, betiko eltzekaria benetako osagarriz dago egina, prestaketa desonest orori uzkur.  Berria - Kultura   2004-12-26


desonestkeria ik desoneskeria.

desonestu ik desonest.

desopilatu ik deskorapilatu.

desorden ik desordena.

desordena (orobat desorden g.er. eta desordenu g.er.) 1 iz ordenarik eza; nahaspila.

Arauaren etsaia da, eta desordenaren eta krimenaren koloreko ororen adoratzailea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 127. orr.

Zikinkeria eta desordena nagusitu ziren etxean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 390. orr.

Hauteskundeak baliogabetuz gero «kaosa eta desordena» nagusituko direla Georgian.  Berria - Mundua   2004-01-04

Esan izan da bigarren dinastiako desordenan bereganatu zutela basailuek beren fiskoetako justizia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 296. orr.

Halakoetan legegileak dihardu aginpide hertsitzailearen erabiltze hutsean, gizartearen desordenarik okerrenak aurreikusteko eta grina eta abusuei mugak jartzeko.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 64. orr.

Bosch-entzat, horixe zen larrimina sorrarazteko modurik onena: aurrez aurre jartzea mundu alegiazko baten desordena gure eguneroko munduaren ordenarekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 150. orr.

Desordena seinale bat baizik ez da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 25. orr.

Ordenak desordena dakarrela eta desordenak ordena berria, aldaketa eta entropia geroago eta gehiagorekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 87. orr.

Unibertsoa estaltzen duen oihalaren bestaldean, desordenaren ordena ageri baita.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 16. orr.

Entropiak sistema baten desordenaren neurria ematen du.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 16. orr.

Poltsa zabalik zegoen, eta haren edukia desordenuan, norbait zerbaiten bila ari izanaren marka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 116. orr.

Berniza urtua zen, masa higuingarriak eta bigunak geratzen ziren, desordenan -biluziak, biluztasun beldurgarri eta likitsaz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 211. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gelan desordena handia sortuz.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 34. orr.

Gure bizitzen desordena sakratua soil-soilik ondoretasunezkoa dela, tradiziozkoa. Jeinuaren desordena zoragarri gisara.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 55. orr.

Eritasun fisiko larri batez mintzatzen zen nire laguna, adimenaren desordena estugarri batez.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 32. orr.

Gainpopulazioaren sendabide tradizionala goseari, izurriari, desordena zibilari eta gerrari biztanleria murrizten uztea zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 192. orr.

Abortua «delitu gorrotagarria» eta «desordena moral larria» da.  Berria - Gaiak   2004-10-27

Eskuarki desordena nahasian dauden era guztietako errepresentazio-erak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 146. orr.

Gehiegi hurbiltzera ere ez gara ausartzen, ustekabeko ostiko batez desordena ordenatu hori hausteko beldurrez.  Berria - Kultura   2004-10-13

Bigarren ordena hori labirinto miragarri bat da, jenialki ordenatua itxurazko desordena baten barruan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 9. orr.

3 pl nahasmenduak.

Gu omen gara desordenak eragiten ditugunak, baina haiek eraisten dituzte herriak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-04

Desobendientzia delitua eta desordenak eragitea leporatu zieten  Berria - Euskal Herria   2004-02-06

4 (hitz elkartuetan)

Balore-nahasketa, esker ona baztertzea, arimen kutsadura, sexu-perbertsioak, ezkon-desordenak, adulterioa eta lizunkeriak.  Elizen arteko biblia   Jkd 14,26

5 desordena publiko

Iluntzean atxilotutako hirurei desordena publikoak eragitea eta agintariei begirunerik ez izatea egotzi diete.  Berria - Harian   2006-03-05

Epaileak bi gazteei desordena publikoak leporatu eta astero sinatzeko baldintzarekin aske utzi zituen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Guardia Zibilak Iruñeko 25 urteko emakume bat atxilotu du desordena publikoen delitua egotzita.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

Beste lau hilabeteko zigorra ere eskatu zuen desordena publikoengatik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Solidarioei desordena publikoa eragin izana egotzi zieten eta atzo bertan agertu ziren epailearen aurrean, Iruñean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Defentsak, berriz, inolako desordena publikorik ez zela izan eta kasua absolbitzeko eskatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desordena eta (5); desordena publikoa (14); desordena publikoa eragin (5); desordena publikoa eragitea (3); desordena publikoak (12); desordena publikoak eragitea (5); eta desordena (18); eta desordena publikoa (3); eta desordenak (3); eta desordenaren (3); eta desordenatuak (3); itxurazko desordena (3)


desordenadore iz adkor ordenadorea.

Beste askotan bezala, Fernando Videgainen "Crónica negra medieval" leitu nuenean, ohartto ezerez batzuk jaso nituen nere desordenadore madarikatu honetan, eta hementxe daude oraindik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 270. orr.


desordenatu, desordena, desordenatzen du ad 1 ordena desegin. ik nahaspilatu.

Amari kexuka joaten zitzaion gure neskame Natalinak liburuak desordenatzen omen zizkiolako.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 11. orr.

Jokalarietako batek desordenaturik bultzatzen ditu kartak beste batenganantz eta horrek batzen ditu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 58. orr.

Kontu handiz desordenaturik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 81. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Azkeneko gazte taldeak, eta zaharrak ere bai, mahai desordenatu ardoz bustien inguruan zeuden.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 33. orr.

Bulegoak bazar desordenatua ematen zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 160. orr.

Fontanis auzotik, ilara luze eta desordenatuetan, manifestalariak iristen hasi ziren.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 110. orr.

Fabrika aterpe-zulo zikin eta desordenatu bat zen, haize-lasterrez betea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Eta hamaika paper, desordenatuak itxura batean.  Berria - Harian   2006-03-03

Sistema bat ez da inoiz justua eta beti da desordenatua.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 88. orr.

3 neurrigabea, eragabea. ik ordenagabe.

Eusten diete, bada, berekoikeriaz, eta erortzen dira askatasun desordenatuan, berezko isuriekin barkabera izanez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 116. orr.

Edozein atsegin desordenatuk eragozten dizu hori guztia, eta orduan deitoratzen duzu: "ez dut maitasunik, ez dut desirarik".  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 111. orr.

Zeren orban haiek ezin baitzitezkeen izan ene bekatuaren seinaleak eta ene plazer desordenatuen ordain baizen...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 508. orr.


desordenatuki adlag ordenarik gabe.

Idaztea gure dolorea da, eta badakigu elea paperean desordenatuki etzaten dugunero, munduaren aldatzeko partez guhaur garela norabide zehatzik gabe itxuraldatzen zilo beltz bilakatzeraino.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 370. orr.


desordenu ik desordena.

desordre iz ipar desordena.

Eguerdi irian berriz ausartatzen dira, baina desordre osoan eta debalde.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 95. orr.

Desordrea eta iraültza ez zütüan maite, bena bai zinez karitatea, jüstizia, alkartarzüna.  Herria   2002-09-26

Badakit desordre hori sortzen dela apeztasunak dakarren aberastasunetik bainan ez dut oraino ikasi ordenan bizitzen!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 77. orr.

-Apez izan naizenetik, "le Sacrement de l'Ordre" beraz "ordrea" ukan diat bainan animaleko desordrean bizi naiz!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 76. orr.


desordu (ETCn 279 agerraldi) 1 iz ordu desegokia. ik ezordu.

Desegunetan beti da desordu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 78. orr.

Argia urratu baino lehen, neguaren bihotzeko desordu hozpera hartan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 168. orr.

Desordu horietan bat-batean Hertzainak edo Ramones entzuten hasten bazara, bolumen altu samarrean gainera, [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 99. orr.

Niri ahazten zitzaidan gauean telebista itzaltzea, desorduetan nenbilelako beti.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 118. orr.

Telefonoz deitu ohi zidan tarteka, desorduetan askotan, onez onean jeneralean baina amenazoekin ere bai tarteka.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 57. orr.

Desorduetan gehiegi hitz egin, eta behar denean mutu.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 114. orr.

Izan ere, beti da desordu heriotzaren ordua.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 73. orr.

Desordu da Vienako negu hotzean Mozartentzat, eta malkoak isurtzen dira musikagilearen masailetan behera.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 94. orr.

Soinujoleak bere lagunekin afal zezakeen bere lanaren ondoren, nahiz desordua izan, nahiz jende gehiena alde eginda egon eta zerbitzu gehienak, kafetegia barne, itxita.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 301. orr.

Desorduetan eta deslekuetan, halaxe ibiltzen dira maitaleak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 201. orr.

2 desorduan adlag

Osaba Jack osasunez pattal dabil, hirian zurekin desorduan ibiltzeagatik, eta Londresko bere medikuak eguerdiko hamabietan gibel-orezko ogitartekoak jatea eta 1889ko xanpaina edatea gomendatu dio.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 76. orr.

Goizaldera etorri zitzaizkion, desorduan eta zalapartaka, Nikolas tsarraren morroiak, eta arrastaka eraman zuten, Polonia aske baten alde egin nahi zituen oihuak kolpe eta burdin hotsekin isilaraziz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Bere etxe propioan elkarrekin eta desorduan aurkitu izanak errudun zirela argiro erakusten zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 158. orr.

Etxekoandreak ohituraz kanpoko eginkizunen bat zuela eta desorduan joan da etxera eta senarra ohean goxo-goxo harrapatu du umeak zaintzen dituen neskatoarekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 220. orr.

Eta, orduan, otso horren triskantza nahiago zuten, aukeran, desorduan eta desgaraian eguzkia ikustea baino, belar-bazka izorratzen zielako goitik behera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 384. orr.

3 desorduko izlag

Berak irribarre, nire desorduko txisteen aurrean beti egin ohi zuen bezala: bekokia ximurtuz bi bekainen artean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 198. orr.

Esan dituenak, desorduko irakurketek eta bera baino zailduagoko espirituek eraginak direla, ez dut batere zalantzarik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 79. orr.

Nomadak eta desorduko bestak beti izan zaizkie nahasgarri agintari zibilei.  Berria - Kultura   2006-02-28

Herritxo zokoratu hartan hazi ginen [...], eta etorkizuna geure iragana lakoa izango zela uste genuen batzuetan, denborarekin orain garen bezain urrunak eta desordukoak izango ginenik egundo susmatu gabe.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 408. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beti da desordu (3); desordu da (3); desordu heriotzaren ordua (3)


desoreka 1 iz orekarik eza.

Produktu manufakturatuen prezioak edo zerbitzuenak ez bezala, lehengaien prezioak izugarri aldatzen dira merkatuetan eratzen diren desoreken arabera, desoreka horiek errealak nahiz aurrez ikusiak izan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 124. orr.

700.000 euroko desoreka izan da diru-sarrera eta gastuei dagokienez.  Berria - Kultura   2004-07-07

Genoa, Augsburg eta Anberesko bankariei maileguak eskatu behar izan zizkien estatuak, baina horrek erresumaren finantzen desoreka areagotzea besterik ez zuen ekarri.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 20. orr.

«Eskualdeen arteko desorekak» ekidin behar direla aipatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-07

Udalerri autonomoen eta komunitaten garapenetan gerta daitekeen desorekari aurre egiten saiatzea.  Berria - Mundua   2004-08-12

Desoreka sortzen ari da orain euskal eta erdal taldeen tartean, oraintsu arte ez bezala, euskararen kaltean orain.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 72. orr.

Egungo egoera diglosikoak sortzen duen desoreka gainditu nahi bada, hori guztia ezinbestekoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

Halako desoreka bat gertatu zen keinuen berotasunaren eta hitz faltaren artean, besarkada gehiegizkoa egin zuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 138. orr.

Datorren urterako desoreka hori murriztea aurreikusi dutela ere adierazi du gerenteak.  Berria - Kultura   2004-07-07

Desoreka hau zuzendu egin behar da.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 99. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erakunde honen ardurak ziren, besteak beste, herrialde kideen ordainketa balantzetan sor zitezkeen desoreka iragankorrak finantzatzea, [...] eta nazioarteko dirua zabaltzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 260. orr.

Herritarrek berreskuratutako arma kopuru handiek «Ekialde Hurbilaren desoreka iraunkor bat eragin dezakete».  Berria - Mundua   2004-07-01

Petrolioaren prezioa eta «desoreka globalak» dira munduko ekonomiarentzako arrisku handienak.  Berria - Ekonomia   2006-01-10

Espainiako estatuko analfabeto funtzionalen mapak argiro erakusten du Iparra eta Hegoaren arteko amildegia, desoreka ekonomikoaren erakusle, seguru asko.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 117. orr.

Desoreka termodinamikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 106. orr.

Pekinek desoreka sozialak amaitzera bideratutako politika bultzatuko du.  Berria - Mundua   2006-03-15

Dagoeneko, hainbeste zigor jaso ondoren, prest zaude edozein desoreka emozional eta psikologikori aurre egiteko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 238. orr.

Desoreka geldoa izan zen, gogaitze nagi bat, gerora neurriz gaineko asaldura bizia bihurtu zitzaiona.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 188. orr.

«Oinarrizko desoreka» aintzat hartzeko eskatzen zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-07-30

Ordainketa-balantzen aldi bateko desorekak finantzatzea -politika ekonomikoak zaintzeko eskubidearen truke-.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 86. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hortaz, merkatuan gertatzen den desoreka arazo bat da langabezia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 112. orr.

Egindako ikerketen arabera, 60ko hamarkadan ere atzematen zituzten elikadurako desoreka kasuak.  Berria - Gaiak   2004-06-29

Diru alorrean nazioarteko elkarlana beharrezkoa da oso, izan ere, nazioarteko merkataritza herrialdeentzat aberastasunaren iturri izateaz gainera, herrialdeen arteko diruen desoreka iturria ere bai baita askotan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

hirigune metropolitanoen hedapen beldurgarriak eta lurralde desorekak saihesteko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-07

Botere desoreka aintzat hartu behar da analisi guztietan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Ipar-Ipar merkataritza- eta finantza-desorekak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 97. orr.

Tokian tokiko barne desorekak gogoan hartu gabe.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 128. orr.

Nortasun desorekak eta menpekotasun gaitzak dira ugaritzen ari direnak.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Horrek «genero desorekak larriagotu» ditzakeela uste du OMEk.  Berria - Gaiak   2004-05-12

Eta mesedea baino handiagoa izan zen eragin zion buru desoreka.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 181. orr.

Tetraplejia, afasia, higimen-desoreka.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 143. orr.

· Elikadura desoreka kasuen erdietan aldaera genetiko bat atzeman dugu.  Berria - Gaiak   2004-06-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artean dagoen desoreka (6); artean desoreka (5); arteko desoreka (26); arteko desorekak (4); batuetako desoreka (3); da desoreka (3); dagoen desoreka (7); desoreka bat (4); desoreka eta (7); desoreka handia (8); desoreka handia dago (3); desoreka hori (12); desoreka horiek (3); desoreka horrek (3); desoreka nabarmena (5); desoreka sortzen (3); desoreka soziala (4); desoreka soziala gainditzeko (3); desoreka sozialak (6); desorekak eta (3); duen desoreka (5); duen desoreka soziala (3); elikadura desoreka (4); elikadura desorekak (12); estatu batuetako desoreka (3); eta desoreka (6); finantza desorekak (4); gizarte desoreka (3); sortzen duen desoreka (4)


desorekatsu izond desoreka handikoa.

Nahiz eta antze-lanetan motzagoa ibili hasieran amaieran baino, Rodolfo garbia atera zuen, berekoia eta desorekatsuaren rolean; bularretako ahots gardena gehienetan zabaldu zuen hala goi tesituran nola behekoan.  Berria - Kultura   2004-09-22


desorekatu, desoreka(tu), desorekatzen 1 da/du ad oreka galdu edo galarazi.

Barrezka, bultza egin zidan, desorekatu eta ohe gainera eror nendin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 183. orr.

Bisean-bis heldu zen emazte xaharra jotzen du eta desorekatzen, eror arazi gabe beharrik.  Herria   2002-10-24

Kontu honek zeharo desorekatuko gaitu azkenean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 295. orr.

Amodiotik erretiratua zaudela diozu, desorekatu zintuen nahigabe batetik irten eta zeure izaera berriro nibelatzeko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 346. orr.

Albiste txarra da denontzat, desorekatu egiten duelako sektorea.  Berria - Harian   2006-01-27

Haren pisuak liburu-dorrea desorekatu zuen, eta, liburu guztiak bertan behera eroriko zirela zirudienean, liburuen gainean ukalondoa bermaturik eutsi zion saltzaileak dorreari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 7. orr.

Bilbo inguruetan bildu zen, gehienbat, jende etorri berria, eta guztiz desorekatu zen hango bizimodua.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 77. orr.

Gure ongizate gizarte honek ere desorekatu egin du negozioaren eta astialdiaren arteko harremana.  Berria - Gaiak   2004-03-03

Harry zutitu zenean, alde batera desorekatuta zegoelako sentipen arraroa izan zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 148. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Nazioartean den indar erlazio desorekatua dela eta, nekez esan daiteke merkataritza trukeak askeak direnik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 215. orr.

Tentazioa handia da, ez da pertsona desorekatuegia izan behar.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 146. orr.

Antzezlanetan, batez ere, nabari dira gizarte desorekatuaren ondorioak direla pertsonaien ajeak eta kezkak. Zentroaren eta periferiaren espezializazio produktiboak beren arteko elkartruke desorekatuak sustatzen ditu.  Berria - Kultura   2004-07-15

Garapen-bideko herrialdeetan, izugarri desorekatua da oraindik ere soldaten eta mozkinen arteko balio erantsiaren banaketa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 144. orr.

Abokatuak gogorarazi zuen Mijailovic nortasun desorekatua duen pertsonatzat jo dutela mediku adituek.  Berria - Mundua   2004-01-15

Begiak desorekatuak zituen, bat bestea baino gorago.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

balantza desorekatu (3); balantza desorekatzeko (3); desorekatu egin (5); desorekatu eta (5); desorekatu zuen (8); desorekatua da (4); desorekatua dela (3); desorekatzen du (3)


desorekatzaile izond desorekatzen duena.

Azpilan zapaltzaileak edo desorekatzaileak gauzatu dituzte zerbitzu sekretu eta mertzenarioek, bat eginik.  Berria - Mundua   2004-10-13

Eutsi egin zaio eredu desorekatzaileari, plangintzaren aurretik indarrean zeuden lursailen okupazioak bere horretan utziz.  Berria - Harian   2005-06-15

Euskotramoena oso mingarria, oso desorekatzailea eta eskubide urratzailea da.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Onartezina da, inondik ere, nire jokaera: eskandaluzkoa, iraultzailea, desorekatzailea; lege-haustailea, lizuna, probokatzailea.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 104. orr.


desorekatze iz oreka galdu edo galaraztea.

Gobernuan izan zelarik, nazioartean gobernu sandinistaren kontrako desorekatze kanpaina bat aldarrikatzen tematu zen Reagan.  Berria - Mundua   2004-07-17


desorganizazio iz organizaziorik eza.

Desorganizazioa organizatzera mugatu ziren lehen unetik, jendeak ideal batengatik odola oparo ematen zuen bitartean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 30. orr.

Erromatarren formazio militarretan orduan nagusi zen desorganizazio ikaragarri hau ez zen barbaroentzat sekretu bat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 151. orr.


desorgindu izond sorginkeria kendu zaiona.

Eleberrietan, paladinak, nigromanteak, maitagarriak, zaldi hegodun edo adimendunak, gizon ikustezin edo zauriezinak, pertsonaia handien jaiotzaz edo hezkuntzaz arduratzen ziren sorgin eta aztiak, jauregi sorgindu eta desorginduak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.


desorientatu, desorienta(tu), desorientatzen da/du ad orientazioa galdu edo galarazi. ik noragabetu.

Desorientatu egin gaitun.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 64. orr.

Egoerak desorientatu ninduen.  Berria - Kultura   2004-09-29

Kilkerrek pertsonak gidatzeko kantatzen zutela, baina koitaduek, gehienetan, jendea desorientatu egiten dute denek batera kantatzen dutelako.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 102. orr.

Erabateko ilunpe hartan erabat desorientatuta, haztamuka aritu zen errezelekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 217. orr.

Apur bat desorientatuta ez, seko galduta.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 93. orr.


desorientazio iz orientaziorik eza. ik noraez.

Garaiko gertaerez eta jendeaz galdetzean, agerikoak ziren haren desorientazioa eta nahasmenduaren sakona.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 63. orr.

Izara zuriak, horma zuriak, ohe zuriak erreparatu ditudanean, ezohiko logelan esnatzearen larritasuna eta desorientazioa sentitu dut.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 212. orr.

Entzuleak sentsazio bera, desorientazioa, izan dezake New Yorkeko TV on the Radio taldearen lehen diskoa Desperate youth, blood thirdsty babes entzutean, hain da harrigarria, askea eta ertzez beterikoa.  Berria - Kultura   2004-09-29

Atxilotuaren segurtasunik eza eta desorientazioa eragiteko.  Berria - Harian   2005-08-18


desoroimen iz oroimenik eza.

Pixka bat zonbi, desoroimenean bezainbat errepikapenean galduxe.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 92. orr.


desoroitu, desoroi(tu), desoroitzen du ad zerbaiten oroimena galdu.

Guzti-guztia desoroitu dun?  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 168. orr.

Desoroitua eta aipatu gabea, ezin du galdua egon zeren inor ez dabil bere bila, eta norbait balebil ere, nola deitu izenik jakin gabe?  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 367. orr.


desoroitze iz zerbaiten oroimena galtzea.

Halere, nere zentzuek halako poz eta indar berri bat dakarte menditik, agian, desoroitze eder honi esker.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 336. orr.


desoroso 1 izond erosoa ez dena.

Baina lagun desorosoa izan zen, bide batez, apetitua ireki eta gero inoiz asetzen ez zuen neurrian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 270. orr.

Gu elkarri besarkatuta ari ginen egiten bidea, egoera nahikoa desorosoan, baina amodioa zein gauza ederra den, besterik ez genuen pentsatzen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 94. orr.

Agintariak, beste behin, desorosoa izan daitekeen informazioa ezkutatzen ari direla dirudi.  Berria - Mundua   2004-09-08

• 2 (adizalgun gisa)

Ni desoroso eta urduri sentitzen nintzen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 107. orr.


desorraztu, desorratz/desorraztu, desorrazten du ad orrazketa desegin.

Ariketa atsegin bati ekiten nion orduan: desorraztu egiten nuen Fubuki neure gogoan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 71. orr.


desosegatu, desosega, desosegatzen du ad sosegua galarazi.

Kezka batek desosegatzen zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.

Artista AEBetan bizi da egun, harat-honat, eta lehen ohikoak zituen hiri paisaiak, natura hilak ia, landa giroko eszenak dira orain, desosegatuak asko, baina, era berean, oso eraginkorrak.  Berria - Kultura   2004-02-17


desosegu iz sosegurik eza.

Aise baieztatzen ahal dugu desosegua, kontraesanak eta noraeza gutxitan izan direla XX. mende hondar honetan bezain handiak. Hasieran gaizki pasatzen nuen: desosegu urdurian, kabitu ezinez, jainkoak ala deabruak antzezten nauen jakin nahirik...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 7. orr.

Ez dezala irakurleak nire liburuan sosegurik bilatu, desosegua aurkituko baitu; zeren orrialde hauetan barrena ez baitabil heroirik edo irabazlerik, derrotaren armada baizik; bai, derrotaren armada eta patu idatziaren kontra borrokatzen den gizagaixoa...  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 13. orr.

Beldurrak sortutako desoseguari eman beharko diogu emakume horren historia hain azaletik ezagutzearen errua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 202. orr.

Bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, [...].  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 64. orr.

Abantxu beti deseroso eta desoseguan bizi da.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 15. orr.


desoxidatu, desoxida, desoxidatzen du/du ad gai baten molekuletako oxigenoa kendu.

Antozianinak, zuk noski ondotxo dakizunez, lore gorri eta urdinen pigmentuak dira: erraz oxidatzen eta desoxidatzen diren sustantziak dira, glukosa ere halakoa baita, eta glukosaren oxidazioaren okerbide bat baino ez da diabetesa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 157. orr.


desoxirribonukleiko
1 azido desoxirribonukleiko kromosomen osagai nagusia den azido nukleikoa.

Londresera itzulita, x izpiak erabili zituen azido desoxirribonukleikoa aztertzeko.  Berria - Gaiak   2004-10-07

Bakterioei esker lortuak dira, hain zuzen honako hauek: geneen baitako gai ondoretasun-eramaile gisa azido desoxirribonukleiko (ADN) delakoak jokatzen zuen papera zehaztea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 54. orr.

Analisia egiteko, odol laginetik hartutako ADN (azido desoxirribonukleikoa) jartzen da plaka horren gainean, behar bezala markatuta.  Berria - Gaiak   2004-10-19

ADN azido desoxirribonukleiko zatien edo zelula normalen «bikoizketa sinpleak» egitea begi onez ikusten du Vatikanoak, baina ez klonazioa.  Berria - Gaiak   2004-10-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azido desoxirribonukleiko (3); azido desoxirribonukleikoa (3)


desozializazio iz sozializazioa desegitea.

Desozializazioa: janariak mahaikiderik gabe, bakardadean egingo ditu gizabanakoak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 60. orr.


despalatalizazio iz palatalizazioa desegitea.

Nolanahi ere, esan daiteke despalatalizazioaren agortzea onesten duela -ill- grafiak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 123. orr.

Hemen sartu beharko genituzke euskaraz despalatalizazioak sortutako te¥a > tejla bezalakoak ere, nahiz eta horietan ez den kontsonantea osorik aldatzen, baizik palataltasuna.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.


desparadiso ik desparadisu.

desparadisu (orobat desparadiso) iz paradisurik eza.

Nola aspaldiko Paradisuan [...] gertatu zen gizon-emakumearen suntsipena eta gure arrazaren hondamendia, sugeak emandako sagarrari Evak kosk egin zionean, halaxe da Ruak kezkaren desparadisua aurkitu zuen, sagarrari kosk egin ordez, egarriak akuilaturik portuko ostatu batera sartu zenean baso bat ur eskatzera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 29. orr.

Estatuaren zakurren azio eta atzaparkada haien bero errea hotzildua delarik, orain, hemen, Ostiela! izeneko desparadisu honetan, gauza batzuk esan daitezke, lehen, ordu gazi haietan, gorputz-arima torturatuen bistan, esan ez zitezkeenak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 235. orr.


desparejatu, despareja, desparejatzen da/du ad bikotea osatzen duten bi gauza banandu.

Itsasoak gauez hondarraren gainean abandonatzen dituen objektuen antzera, jaberik gabe eta desparejaturik irudikatu nituen idazlea eta Monika elkar ezagutu zuten goizean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 139. orr.


desparekatu, despareka, desparekatzen ad pareak ez osatu.

Pareta isodomoa dela esaten da ilara guztiak lodiera berdinekoak direnean; pseudoisodomoa izango da elkarren ondoko ilarak desparekatuta daudenean eta altuera desberdinekoak direnean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1170. orr.


desparpajo iz lotutasunik eza, herabetasunik eza.

Orduan ahots zaharrak kisketari eragin zion, ahots zaharrek izaten duten desparpajoaz.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 14. orr.

Iturriaga beti bezala fresko eta desparpajoarekin.  Berria - Harian   2005-12-18


despatxatu, despatxa, despatxatzen du ad bota, kaleratu.

Mafioso itxura du ordea pisua alokatzen duenak, eta gainera Prusiarra eta biok bikotetzat hartu eta berehala despatxatu gaitu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 23. orr.

Beste paraje batzuetan, bere barrutian astalarra eta kardulatza zituenak, eliz-dorrean gauerdiko lehen kanpaia entzun orduko, bere belazetik kardulatz bat atera eta mugante zuen etxadiko lurretara bota behar zuen, bere soroetatik belar txarra despatxatu nahi bazuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 254. orr.


despatxo ik despatxu.

despatxu (orobat despatxo) iz bulegoa.

Buruan zerabilen distribuzio berriaren arabera, solairu nagusia eremu publikoa izango zen: despatxua, harrera-gela, saloi-biblioteka, jantokia, sukaldea eta officea; eta goiko planta familiaren bizitza pribaturako txokoa: sala, jantzitokia, logelak, bainugelak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 171. orr.

Despatxua altuera ertaineko panelez banatuta zegoen, eta hosto mamitsu eta berde argiko bi landarek apaintzen zuten.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 33. orr.

Despatxuko lankideen ahotan zebilen konparazio jostariaren arabera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 164. orr.

Psikoterapeuta ergelen baten despatxura.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 59. orr.


despazio izond poliki, astiro.

Goazen despazio, mantso-mantso hobeto heltzen da helmugaraino-eta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 281. orr.


despedida (ETCn 607 agerraldi; orobat despeida g.er. eta despeira g.er.) 1 iz azken agurra, agurra.

Paraje batzuetan, urki-makilez ospatzen omen dute urte-zaharraren despedida: espiritu gaizto guztiak uxatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Despedidako bazkarian.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 12. orr.

Zeremonia tristea izan zen, garrantzizko zerbaiten despedidaren tankera hartu nion nik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 163. orr.

Bihar, despedida edo agurraren jaia.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 327. orr.

Iluntzean Kororen etxera joan gara afaltzera Lope, Mikel, Betty eta laurok, despedida bat eskaini nahi baitigu gure lagun onak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 124. orr.

Lehengo ospea hartu zuen berriro, despedida eta horrelakoetarako deitzen zuten maiz.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 44. orr.

Despedida egokiak nola idatzi behar diren.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 230. orr.

Eta despedidarik idatzi gabe alde egin behar zuen gainera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

Sentimentalenak muxuka eta pattarreroenak balantzaka hasi baino lehentxeago bere despedidako hitzaldia egin zuen Albertok.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 167. orr.

-Bederatzigarren palkoan egongo gara -gogorarazi digu amak, despedidako muxua eman aurretik.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 54. orr.

Koadrilakoekin despedidako afaria egin nuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 73. orr.

Asko maite zintuela, oso ongi pasa zuela zurekin (hori bazenekien, hori badakizu), baina hartzeko bidaia hura despedidatzat.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 56. orr.

Hunentzat azken bilkura baitzen, despeidakoa nolazpait.  Herria   2001-03-08

Afaltzera gonbidatu ninduzun baina despedidakoa zen hura, azken afaria, eta emandako muxua Judas Iskarioterenaren antzekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 28. orr.

Despedidakoan, ordea, sekula ahantziko ez zituen hitzak esan zion itsuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 188. orr.

-Bi gauza eskatu nahi dizkizut -esan nion-, despedidarakoan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 135. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Alabaina, lehenago beste despedida ekitaldi bat egin behar digute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 189. orr.

Despedida egunean bezalatsu, barneko tristura iluna eta bere ezpainen pozoi gozoaren beharra aipatzen zizkion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 97. orr.

Despedida gaua dela-eta zerbait berezia egitea proposatu zien Frai Joxek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 107. orr.

Ez zen despedida musurik egon.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 92. orr.

-Bere eskuz idatzitako despedida gutun bat aurkitu diagu idazlearen etxean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 113. orr.

Aipamen nekrologikoetan ez zen oharkabean pasatu bere etxeko gelan aurkitutako despedida oharra.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 169. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

"Esaten nizun bezala, dena Manoloren ezkon-despedida ospatu genuen taberna hartan hasi zen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 65. orr.

4 despedida egin

Bertan egingo genuela despedida uste nuen, baina Hamedek, ikastetxera joateko gogorik ez eta, lagun egingo zidala esan zidan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 34. orr.

Lagun talde batek despedida egin zion Olga Senior Ocampori.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 33. orr.

Clinton amerikano presidentak despedida egin diote herritarreri telebixtan eman duen mintzaldian.  Herria   2001-01-25

· Despeida bat hunkigarria egin diote herriko etxean, kargudun asko bildurik karia hortarat.  Herria   2004-09-09

5 despedida eman kaleratu, bidali. ik despeditu.

Biharamunean jakin nuen don Alejandrok kapatazari despedida eman ziola.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

Andre Ageda hartaz konturatzen baldin bazen, despedida emango zion Ignaziari, eta eskandaluak ez zion atarramentu onik ekarriko neskari.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

· Behatz erakuslea bere ezpain bizartsuetan jarri eta keinu batez despedida eman zidan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

despedida eman (5); despedida gisa (3); despedidako afaria (3); eta despedida (3)


despeditu (ETCn 42 agerraldi; orobat despeitu), despedi, despeditzen 1 du ad agur esan.

Goizero-goizero, emazteak, musu eman eta gero, "izan dezazula idazketa on bat" esanez despeditzen du senarra.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 70. orr.

Anartean, solas hunkigarri batzuekin, kasik nigarra begian, despeitu du Bordeleko jendea.  Herria   2004-12-09

Eskua emanez despeditu zuen Pedro Páramok.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 133. orr.

Coca-cola hormatua hurrupatzen genuen hartan, kideak bi musu iheslariz despeditu ninduen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 212. orr.

Despeditu egin ninduen gero, txokolatea dastatzeko astirik eman gabe, Italiako enbaxadorearen zain zegoela argudiatuz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 268. orr.

Nasatik despedituko zaituztet, musuzapi zuri batekin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 224. orr.

Emazteak berak despeditu zuela moilan, elkarri agur egiten ziotela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 254. orr.

Enborra asto gainetik jaitsi, eta atzera obispoa despeditzeko puntuan ginela, Karmen atera zen benta barrutik asaldatuta.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 131. orr.

Emaidazue ordu erdi bat lagunak despeditzeko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 269. orr.

2 (da aditz gisa)

-Ba al dakizu nola despeditu zen Yolo aitarengandik? -dio Ferminek nire arreta galduaren bila.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 229. orr.

Lagunengandik despeditu zen, bere paperak erre zituen, Parisen Providence hotelean hartu zuen ostatu, sastakaia erosi zuen, Marat hil zuen, gizona baineran zegoelarik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 146. orr.

Ikusia ei zuen Sabeth, gu biok Café hartan elkarrengandik despeditzen ari ginela, behinola, Parisen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 294. orr.

Denek elkarri esku eman -hainbeste esku-gurutzatzeri barrez-, eta irlanderaz despeditzen ziren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 201. orr.

"Hasta mañana" batez despeditu zen, formula hori erabiltzeko ohitura zuelako ziur asko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 102. orr.

Gauerdi aldera despeditu nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 162. orr.

Presaka despeditu nintzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 192. orr.

3 ipar kaleratu, kanporatu, bidali.

Hiru urte barne, France-Telecom etxeak hogoi mila langile eta enpleatu despeituko ditu, erretretan jarriko direnak zonbait urte adina bete baino lehen...  Herria   2002-12-12

Batto aspaldixkoan aipu dena, nagusiek langileak hartzen ahal bi urteko kontratu berezi batekin bainan bi urte horietan langile horiek noiz nahi eta kasik nola nahika despeitzen ahal!  Herria   2005-07-28

2400 langile badirelarik orotarat, zonbait ehun kanporat despeituko dituztela, ez dela besterik egiten ahal.  Herria   2005-10-06

125 kanpotiar papergabe badituzte jadanik Europako lurretarik beren etxe alde despeituak, atzerritar horiek gero ta nekezago onartuak diren Europa huntako herrietarik.  Herria   2005-09-29

Astearte goizean, Chirac presidentak despeitu du Jean Pierre Raffarin gobernuburua eta haren ordezko ezarri Dominque De Villepinorai arte barne-minixtro zena...  Herria   2005-06-02

4 (gauzei buruz)

680.000 tona burdin eta herdoilki sarrarazi ditu enpresak, aldiz 320.000 tona altzairuzko barra despeitu ditu portutik mundu zabalera.  Herria   2004-03-04

ADA-ko altzairu barrak, errepidez kamioietan igortzeko orde untziz despeituak baitira.  Herria   2002-08-08

Aroa doi bat dudagarri izana gatik proposatuak ziren bi mila sagarno pintak oro despeituak izan dira bi oren eta erdi barne.  Herria   2003-05-29

Esperantza dut Hazparnetik eraman arrengurak laster despeituko dituzula, zure sail berriari karraskan lotzeko.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 170. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

despeditu egin (4); despeditu eta (3); despeditu ginen (4); despeditu zen (4); despeditzera etorri (3); despeitu du (4); eta despeditu (4); urrun despeitu (3)


despegatu, despega, despegatzen da/duad desitsatsi.

Halako batean euli bat despegatu zen koadrotik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 182. orr.


despeida ik despedida.

despeira ik despedida.

despeitu ik despeditu.

despejatu, despeja, despejatzen du ad buruaz mintzatuz, argitu.

Utzidazu pixka batean... burua despejatu arte...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 336. orr.


despektibo izond erdeinuzkoa, mespretxuzkoa.

"Ze istorio klase idatzi duzu?", galdetu zidan kritiko batek, modu nahiko despektiboz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 245. orr.

Baliteke, baina, Leitzan bertan askori aditua nago, "jitoak bezelaxe zien hunjaroak, eta Albergeko hortan uzten zittuen beren karroak"; esaera despektibo moduan ere bai "hau demono hunjaroa" eta gisakoak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 284. orr.


despektiboki adlag erdeinuz, mespretxuz.

Musiú: kanpoko edozein, apur bat despektiboki.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 50. orr.


despenalizazio iz zigorgabetzea.

Kalamukien despenalizazioa, kirolarien errendimedua ez hobetzeaz gain, kirolarien «gizarte ohituretan» sar daitezkeelako erabaki dute.  Berria - Kirola   2004-10-09


despendiatu, despendia, despendiatzen (orobat despenditu) du ad ipar xahutu.

Beste anitz sailetan ere sosa frango despendiatzen da sobera karkulatu gabe.  Herria   2001-09-13

Biziki estimatzen dute eta nahi dute orai ikus dezagun nola despendiatzen duten sos hori.  Herria   2004-03-04

Orotara 3,7 miliun (eurotan bixtan da) despendituak ditu Irulegiko sotoak.  Herria   2005-07-21

Iraken gerla egun bakar batez despenditu den dirua aski izanen zen alta larrepote oldea geldiarazteko.  Herria   2004-11-04


despendio iz xahupena.

148.000 euroren despendioak bozkatuak izan dira (90.547 euro zirelarik 2003-an).  Herria   2004-07-01

Gisa oroz, Jean Marie Bousqueten iduriko, ez du despendioen emendioak Erien Axurantza Kutxaren diru ziloa esplikatzen.  Herria   2004-05-27

Tribunalak jakin arazirik ez zela onhartua izan, herriak ez du pusatuko afera bainan bertze molde batean lanean ariko da eta buxetean atxikiko du dirua behar den despendio zenbaiti buru egiteko.  Herria   2001-05-17

Ba omen ditutzue zuen artean "euskalzaleak", edo "abertzaleak" edo holako batzu, beren herriaren maitez, ohiduren amodioz, ikusgarriko lanak, ikasketak, eta despendioak ere egiten dituztenak, ez galtzerat uzteko irriskutan diren ontasun batzu...  Herria   2001-08-02


despenditu ik despendiatu.

despentsa iz jakitegia, janaritegia.

Eta despentsan gordeta neukan jateko guztia agortzen ari zen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 17. orr.

Gogoan neukan Josureneko despentsa gehienetan erdi hutsean, pote bat ilar zuri zegoela aitzineko egunean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 126. orr.

Korrika eta presaka joan eta despentsan zuten guztia jarri zuten anaiek mahaian: ogi apur bat, beste ardo pixka bat eta, bazkaria oparoago egiteko, eltzekari pitin bat sukaldetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 308. orr.

Sukaldariarekin fidatzen ez zela eta, despentsako kontaduriak eta agortzen zihoazen jatenen nondik norakoak ere hantxe seinalatzen hasi zen, denen bistara.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 143. orr.


despertadore iz iratzargailua.

Aurren aurrenekotz, atera bere maleta zokotik eta, "despertadore" handi bat ipintzen zuen mahai gainean, kuerda eman ondoren.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 340. orr.


despertsonalizatu, despertsonaliza, depertsonalizatzen du ad nortasuna kendu.

Motibo erlijiosoak despertsonalizatu zituen [Oteizak], eta irudi estatikoak eduki espiritualeko ontzi dinamiko bihurtu.  Berria - Kultura   2004-10-08


despertsonalizazio iz nortasuna kentzea.

Gizarte loturak erortzean, despertsonalizazioaren gailurrean, pizten da faroa, edertasunik distiratsuena, eta abentura bitxienetarako aukera.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 162. orr.

Ados, umeak hazteak, elikatzeak eta hezteak ez dauka preziorik horren aurrean, baina kezkagarria bihurtzen ari da ustez herri aurreratuenetan gertatzen ari den despertsonalizazioa.  Berria - Gaiak   2006-01-10


despetxatu izond hisiak joa, hisiaduna.

Nik uste dut txorakeria horiek ondo libratzen ez diren idazle despetxatuen asmaketa direla, eta ez zaiela jaramonik egin behar.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 31. orr.


despetxo iz hisia, arbuioa.

Berak orduan neskarena eta berea, biak jan omen zituen despetxoz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Egun arraro batez, despetxo une batean, Gilles minez lehertu, dena kontatu zion Elisari.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 70. orr.


despido iz kaleratzea.

PSOEko gobernuak hasi zuen gero PPk areagotu duen eskubideen murrizketen bidea; despido librea ez zuen PPk ezarri, PSOEk baizik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-06

Iritsi berria zen bulego hartara despido-kartaren bila eta orain bere aurrean zeukan nagusia esanez bera zela elementurik egokien eta prestatuena.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 115. orr.


despieze iz ataltzea.

Eta despiezean: "lehenbiziko bilbotarra".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 24. orr.


despilfarratu, despilfarra, depilfarratzen du ad irion, eralgi.

Eta hiru andre zahar dauden lekuan hiruretako bat kariñoa despilfarratzen hasten bada, beste biek ere kariñoa despilfarratzeko joera izaten dute.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 189. orr.

Despilfarratzea zen hori.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 101. orr.


despilfarro iz iriotea, eralgitzea, eralgiketa.

Bada, despilfarro hori, gauzak ondo eta serioski programatuz geroz, ez zen gertatuko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 349. orr.


despistarazi, despistaraz, despistarazten du ad arrastoa galarazi.

Georgek despistarazi egin zuen beste kirats-bonba bat botata, nik bizkor kaxoia ireki eta hartu egin nuen... hauxe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 158. orr.


despistatu, despista, despistatzen 1 da/du ad bidea galdu edo galarazi.

-Galdu egin naiz; ikasle batekin bere baserrira joan eta despistatu, horixe gertatu da.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 36. orr.

-Orain bai, orain bai -gogoratu zuen osabak ere-, Jokin esatean despistatu nauzu.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 119. orr.

Talde berri horren sartzeak pittin bat despistaturik utzi zuen Rekexo.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 179. orr.

Baina telebistako dokumentalak zaharrak dira askotan eta despistatu egiten naute.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 118. orr.

-Tira, tira; ez segi ni despistatzen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 79. orr.

Ez nuen estudiante-garaitik ikusten, eta ni bezain despistatuta -edo harrituta, edo gogaituta- dagoela dirudi.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 16. orr.

2 arreta galdu edo galarazi.

Eta pentsatzen zuenean apur bat despistatzen zenez, ihes egin zion kopak eskutik halako batean eta Rosarioren balkoiko lorontzian lehertu zen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 85. orr.

Altua despistatu zen une batean, Prostatas delakoa hurbildu zitzaidan, eta zera esan zidan, ahapeka, etzaiok beltzari sarrerarik erosi, nik merkeago saltzen dizkiat.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 17. orr.

3 arrastoa galdu edo galarazi.

Azkenean despistatu nuen pelma hura ere.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 52. orr.

Atariko atezaina despistatu ondoren, larruzko berokia goraino igo, eguzkirako betaurreko handiak ipini eta ezer gertatu izan ez balitz bezala irten egin nintzen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 135. orr.

Espainiako Gobernuak ETAren argudioa jarri zuen martxan iritzi publikoa despistatu eta ezker abertzalea jomugan jartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

Gero, gainera, despistatzeko ere egiten nian; komandoetan genbiltzanok amarru gisa jokatzen genian hala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 163. orr.

Berez liburu gehiago publikatu zituen E.H. Beregorrek baina, bost horiek kenduta, despistatzeko ziren beste guztiak. ezberdinegia batzuetan, jendea despistatzeko modukoa.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 117. orr.

Ez hadi kezkatu -erantzun nion ardoari tragoxka bat emanez, despistatzearren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 26. orr.

4 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Tipo despistatu samarra izan liteke, eta honen trakeskeria xarmagarri iruditu neskari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 144. orr.

Arestian poeta despistatuen topikoaz mintzatu naiz.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 171. orr.

Agian hauek orduko "intelektual" despistaturen baten fantasiak besterik ez zirela pentsa dezake norbaitek.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 125. orr.

Alabaren keinu despistatuak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 182. orr.

A zer nahaste-borrastea datekin! ni baino despistatuagorik!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 48. orr.

Bigarren platera hasi berria nuen eta gurutzegramarekin jarraitzen nuen despistatuarena hobeto egitearren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 73. orr.

Aurrean zuen despistatu itxurako gorbatadun bitxiaren solemnitateaz harrituta.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 12. orr.

Agintariek berehala ikusi zuten irakasle despistatu itxurako preso hark zekalea palaz pilatzen baino lan probetxuzkoagoa egin zezakeela bulegoetan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

despistatu eta (7); despistatu eta (7); despistatu samar (3); despistaturen bat (6)


despiste 1 iz oharkabea, bide-galtzea, arrasto-galtzea.

Barruan behar zuten pasarte batzuk kanpoan geratu dira, azken orduko despisteak tarteko.  Berria - Kultura   2004-01-17

Erabakigarria izan zen Bettini ehiztariaren despiste txikia, helmugako marran oso gutxigatik irabazi baitzuen Saunier Duvaleko txirrindulariak.  Berria - Kirola   2004-08-08

Inoiz despiste politak ikusi izan ditugu egunkarietan.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 165. orr.

Zure despistearen ganduan itsu-makila bilakatu zen, oasis bat.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 73. orr.

Igande batean, mezatara zihoan aitzakian eta kartzeleroaren despisteaz baliatuz bisita egin zidan Akelarrek.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 151. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Despiste keinua ahalegindu da irudikatzen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 117. orr.


despit 1 iz hisia, arbuioa. ik hisia 2.

Ezin ukatuko dut Adaren despitak min eman zidala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 139. orr.

Nik ez dakit zinezkoa edo despit hutsezkoa izan zen amorio hura.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 590. orr.

2 -en despit -a gorabehera.

Bere grazia emekararen despit, bortitz eta ausikikorra zuen ahotsa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 60. orr.

Badirudi berotasunak apur bat lasaitu zuela, lo sakona egin baitzuen, kaleko zarata gorabehera, eta nik alde egin beharrari zion beldurraren despit.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 185. orr.

Asaldagarria da nolabait, Horkheimer eta Adornoren despit moderniaren mitoak nola arrakalarik txikiena gabe dirauen Euskal Herriko progresian.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 10. orr.


despitatu izond arretagabea; galdua.

Aski bailitzateke emakumezko turista despitatu bakar bat Azpilgo elizan bere gona motzekin sartzea, guztia hankaz gora jartzeko...  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 72. orr.


desplazamendu 1 iz higitzea, lekualdatzea.

Afrika ekialdeko kostaldeari ere eragin zioten eta orotara milioi bat pertsona baino gehiagoren desplazamendua behartu zuten.  Berria - Harian   2006-04-20

Dagoeneko 16 lagun dira presoak bisitatzeko desplazamenduetan hildakoak.  Berria - Harian   2005-09-28

Historia berriaren ezaugarri funtsezkoenetako bat jarraitasun-ezaren desplazamendua da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 16. orr.

Kontzeptuen desplazamendua eta eraldatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 11. orr.

Nabokov ere, apika, liburu perfektu, infinitu, inoiz akaburik izango ez zuen hartaz ari zen -desplazamenduz, translazioz, esango genuke -, bere beste zaletasunean jarduten zuelarik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 194. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gerra Hotzaren bukaeraren ondotik piztutako edota azaleratutako gatazka etnikoek eragindako populazio desplazamendu handiei aurre egin nahian.  Berria - Harian   2006-04-20

Nik aurrera eta atzera egiten ditudan saltoak eta narratzailearen ikuspuntu-desplazamenduak ez dira estetika hutsa, edo joko nostalgikoak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 216. orr.


desplazatu, desplaza, desplazatzen 1 da/du higitu, lekualdatu.

Gorputzaren grabitate zentroa ezari-ezarian desplazatzen da higidura emearekin batera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 150. orr.

Nazio Batuen Erakundeak bildutako eta Irakeko Gobernuak zabaldutako datuen arabera, eraso sektarioen ondorioz 30.000 irakiar baino gehiago desplazatu dira.  Berria - Mundua   2006-03-31

Bi milioi lagun desplazatu ziren eta soilik 200.000 erbesteratu.  Berria - Harian   2006-04-20

Oihal zatiak bezala harrotu eta desplazatzen diren basamortuetako axal belo sotilak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 33. orr.

Pinporta biribil bat, gotorra, egun batetik bestera milimetro batzuk desplazatu zena, aurpegian behera.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 39. orr.

Banaketa hesiak jada 15.000 palestinar jaioterritik desplazatzera behartu ditu.  Berria - Mundua   2006-03-10

2 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Munduko 23,7 milioi desplazatuen krisi larriaz ohartarazi du NBEk.  Berria - Mundua   2006-03-23

Hamalau milioi desplazatu, hilko dituzten beldurrez bizi direla salatu du txostenean.  Berria - Mundua   2006-03-23

200.000 lagun hiltzeaz gain, 1,5 milioi desplazatu eta errefuxiatu eragin zituzten.  Berria - Mundua   2006-04-02

NBEk salatu du banaketa hesia beste desplazatu uholde bat eragiten ari dela.  Berria - Mundua   2006-03-10

Hondamendi handiek milioika pertsona bihurtu dituzte errefuxiatu edota barne desplazatu.  Berria - Harian   2006-04-20

Kolonbiako desplazatuen bizi-baldintzak hobetzeko egitasmoa.  Berria - Gaiak   2006-04-11

Irakeko Desplazatu eta Migrazio Ministerioak datu kezkagarri bat jakinarazi zuen atzo.  Berria - Mundua   2006-04-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barne desplazatu (3); desplazatu eta (3); eta desplazatuak (3); milioi desplazatu (4)


desplazer iz plazerrik eza.

Nahigabe edo desplazer handi baten ondoren, halako ezinegona sartzen zitzaidan gorputzean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 341. orr.

-Plazeraren ondotik desplazera duzu...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.

Zeren plazerrarekin itsutzen denak edireiten baitu azkenean desplazerra, eta zeren aski plazer baita, bertzenaz ere, oinazerik ez izaitea...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 400. orr.

Taldeak, multzoak, saldoak norainoko desplazera pizten dion bazekien lehenagotik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 15. orr.

Emakumeak, kopeta ilundurik, desplazerezko imintzio bat egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 119. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desplazera duzu (4); ondotik desplazera duzu (3); plazeraren ondotik desplazera (3)


desplazu iz

Zirela ordezkoek beren armak soinean egokitzean sorturikoak, zirela haien mugimendu bakoitzak jantzi eta botei erantsitako uhal eta abireta muturreko burdin-ziriak irabiatzean sorturikoak, zirela haien desplazuek furgoien ateetako erro eta kisketak bortxatzean sorturikoak.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 8. orr.


desplegatu, desplega, deplegatzen da ad zabaldu, tolesgabetu.

Behar den denbora hartuz, desplegatu zuen eta irakurtzen hasi zen: [...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 67. orr.

Denbora ematen zuen etzaten, SNCFko ohe hertsien mihise bereziak desplegatzen eta kotoi arruntezko estalia ez hozteko moduan hedatzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 257. orr.


desplomu iz desoreka.

Noiz arte iraün dezake desoreka, desplomü horrek? goiz edo berant, praubeen kexüak atakiko dü iparraldeko jente xurien mündü aberats hau.  Herria   2004-05-20


despojatu izond soildua.

«Bilutsa, despojatua», iruditu zitzaion, «ezabatzearen otoitza, otoitz isila».  Berria - Kultura   2004-04-04


despojo iz utzikina, hondarra.

Ametsaren despojoak gogoratu eta beste alferreko gogoeta batzuk egin ondoren, manta artetik atera zituen oinak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 38. orr.


despolitizatu, despolitiza, despolitizatzen 1 du ad izaera edo eduki politikoa kendu.

Mota honetako azpiegituretan auziak despolitizatu egin behar dira.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Azken batean, EAJk despolitizatu zuen prozesua, PSOEri babes handia eman baitzion eskaera bakarrarekin: borroka armatua bukatzea.  Berria - Harian   2006-01-07

2 (era burutua izenonodo gisa)

Jarduera militarrak militante despolitizatuak sortzen omen zituen, eta emaitzek ez zuten egin beharreko sakrifizioa merezi.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 231. orr.


despolitizazio iz despolitizatzea.

Azken bi hamarkadetan sistemak aurrera eramaniko gizartearen despolitizazioa [...] harrigarria da egun Euskal Herriak duen gazte mugimendua izatea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-24

Vital Kutxaren despolitizazioaren aldeko apostua egin behar dela gaineratu zuen Rojok.  Berria - Ekonomia   2004-02-05


despopulatu, despopula, despolupatzen 1 du ad biztanleriarik gabe utzi.

Inperioaren berezko gizarte-gaitzen batengatik despopulaturiko lurretan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 42. orr.

2 (era burutua izenonodo gisa)

Herri despopulatua zen, eta apenas aldaketarik gabe eutsi zion herriak bere arkitekturari, makinek bota zuten arte.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 141. orr.

Espazio publikoak eta pribatuak talka egiten dute bertan, gizabanakoak eta jendetzak, mugikortasunak eta mugikortasun ezak, gune urbanizatuek eta despopulatuek, ordenak eta anabasak.  Berria - Kultura   2004-04-29


despopulatze iz biztanleriarik gabe uztea.

Despopulatzearen patuaren alternatiba gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 193. orr.


despopulazio iz biztanleriarik gabe uztea.

Hainbat herri berez hustu ziren 50eko hamarkadan; beste batzuetan, Itoitzen, Artozkin edo Muniainen, beste fenomeno paralelo bat gertatu da: eragindako despopulazioa.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 145. orr.

50eko hamarkadan gertatu zen despopulazioa.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 145. orr.


desposesio iz posesiorik eza.

Gertatzen da halako mendean-hartzerik, posesio edo desposesiorik, lobulu tenporaleko epilepsia duten batzuengan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 171. orr.


despota 1 iz ankerkeriaz eta nagusikeriaz agintzen duen pertsona. ik tirano.

Despota hau, Asiako bitxienetarikoa, emakumez bakarrik osatutako guardia batek zaintzen zuen; keinu hutsez ematen zituen aginduak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 274. orr.

Beti garbi izan ezazue erlijioak despotismoaren sehaska direla; lehenengo despota apaiza izan zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 223. orr.

Gure lehengo legegileek, eraitsi dugun despotaren esklaboak, tirano haren neurriko legeak utzi dizkigute, eta oraindik ere hura lausengatzen segitzen dute.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 267. orr.

Jose II.a Mendebaldeko munduko despota ilustratuetako bat izan zen Frantziako Iraultzaren aurreko belaunaldian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 61. orr.

Charvet zen taldeko despota, hura baitzen bai larderiatsuena, bai eskolatuena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 163. orr.

Despota baten krudelkeria ez dagoelako indarraren tamainan, oztopoenean baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 34. orr.

· Dokumentuak zazpi herrialde jotzen ditu despotatzat: Ipar Korea, Iran, Siria, Kuba, Bielorrusia, Birmania eta Zimbawe.  Berria - Mundua   2006-03-17

2 (izenondo gisa) ik despotiko.

Estatu libre bateko hiritarrak ezin du errege despota baten esklaboen antzera jokatu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 227. orr.

Inurriak, [...] menpean dituen izaki despota eta gaiztoa hiltzen ari dela ikustean helmuga eta helbururik gabe ibiltzen hasi eta beren burua Heriori eskaintzen dioten moduan, halaxe hasi ziren Sauronen izakiak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 281. orr.

Arrazoimen despota horri muzin egin diote, ordea, Herder-ek, erromantizismoak, positibistek, antropologoek...  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 163. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Beti iraun zion bere zakur egurtu itxura horrek; halere, guregan eta, batez ere, gure amarengan husten zuen bere indar burlati eta tematia, bere despota-indarra.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

despota baten (3)


despotia iz despotismoa.

K. a. 3000. urte aldera hasi eta gotortuz joan diren despotia teknologikoek [...] eragindako bortxakeria itzel eta bizitzaren sarraski itxuragabekoen aurka sortu diren mugimendu anitzetako bat da budismoa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 45. orr.


despotiko izond despotari dagokiona, despotismoan oinarritzen dena.

Zigorren gogortasuna izuan oinarritutako gobernu despotikoei komeni zaie batik bat.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 14. orr.

Nola kanbioak traba egiten dien estatu despotikoei.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 85. orr.

Hori egia da batez ere inperio despotiko handietan:Erromatar probintziak gobernu-era despotiko eta gogor batek sakailatuta zeudela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 154. orr.

Sila bezalako diktadore despotiko baten bitartez.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 74. orr.

Saguen alderdiko kazike liberala don Juan zen, tipo basati, despotiko, gorputz eta indar handikoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 215. orr.


despotikoki adlag era despotikoan.

Zalantzarik gabe eta despotikoki hitz egiten zuen; grazia handiz kontatzen zituen istorio berdeak, iruzkin zakarrak eragiten zituztenak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 79. orr.


despotismo 1 iz legeek mugatzen ez duten gobernu era.

Tiranoen despotismoaren biktima izan naiz hamar urtez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 31. orr.

Estatuak eskatzen du ordena hori finkoa izan dadila, despotismoan gertatzen diren zorigaitzak gerta ez daitezen, han, dena arbitrarioa denez, dena baita ziurgabea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 171. orr.

Askoren despotismoa ezin daitekeelako zuzendu bakar baten despotismoarekin baizik, eta despota baten krudelkeria ez dagoelako indarraren tamainan, oztopoenean baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 34. orr.

Ohorea, beraz, despotismo mugatuko monarkien oinarrizko irizpideetarikoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 45. orr.

Espero dut gure irakurle argituek ulertuko gaituztela eta ez dutela nahastuko despotismo politiko zentzugabea, libertinajearen irriken despotismo txit lizunarekin.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 305. orr.

2 nagusikeria.

Batetik apaizen harrokeriak, tiraniak eta despotismoak [...] eta bestetik arrunkeriak, ikuspegi motzak eta erlijio doilor eta asmaziozale horren dogma eta misterioen txepelkeriak, laster kamustuko lukete arima errepublikarraren fiertasuna.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 212. orr.

Askatasun politiko mugagabean eta menpekotasun mugagabean desagertu egiten dira ohorearen ideiak [...] lehenean, legeen despotismoak alferrikakoa egiten duelako besteen oniritziaren bila ibiltzea; bigarrenean, gizonen despotismoak, existentzia zibila ezabatzen duelarik, ahuldu egiten duelako.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 44. orr.

Garai honetan hasi zen iritziaren despotismoa, hau baitzen besteengandik onurak lortzeko eta legeek aurreikusten ez zituzten kalteei ihes egiteko bide bakarra.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 44. orr.

Tiranoen despotismo nardagarriak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 233. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Naturak gizonari bere bihotzaren sakonean jarri dion despotismo dosia askatzeko dauden bide sekretuak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 240. orr.

4 despotismo ilustratu

Guk mundu guztiaren parte-hartzea nahi dugu; Ibarretxek, berriz, gutun bat soilik eman digu, despotismo ilustratuan egiten zen moduan. erabakiak Salomonek, despotismo ilustratuaren beste adibide horrek, bezain ongi hartzen jakin zuela, tesi guztiak plan estrategiko bakarrean uztartuz, denak hurrenez hurren, harmonian eta era lojikoan paratuz.Orduan nazioen nazioari, herrien herrialdeari 200 malko isuri eta malkoak odol tanta bihurtu ziren, antzinako despotismo ilustratu katolikoaren aztarnek Al-Andaluseko amesgaiztoa topatu zutenean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Despotismo ilustratuak dagoeneko ez dauka inongo baliorik arlo horretan, edozer egin baitaiteke emakumeen alde emakumerik gabe.· Arrazionaltasunaz trufatzen den azalkeriaren despotismo ez ilustratua.  Berria - Euskal Herria   2004-06-08


despreokupatu, despreokupa, depreokupatzen da ad ezaxolatu, arduragabetu.

Euskal Herrira besterik gabe atsegiteko egin duen etorreran, despreokupatuta egin duen bidaian, preokupazio batzuek eta kezka ideologiko batzuek menperatu dutela, eta hori obran ere nabari dela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 10. orr.


despresentifikatu, despresentifika, despresentifikatzen ad

Eurak "despresentifikatzea".  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 57. orr.


desprestigiatu, despretigia, despretigiatzen da/du ad prestigioa galdu edo kendu.

Londresko Gobernua, bere aldetik, saiatu zen BBC bera desprestigiatzen.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 29. orr.

Borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.


desprestigio 1 iz ospe galera, prestigio galera.

Politika profesionalaren desprestigioak punturik gorena erdietsi du azken urteotan mundu osoan, inoizko jardun publikorik nobleena izan zitekeena arimarik gabeko marketing-ariketa huts-hutsa bihurtu da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 113. orr.

Kontrarioen desprestigioa bilatzen zuten trapu zikinak airera atera.Hegelen ostean, erlijio kristauaren desprestigioa gaindituz, kontratik bada ere, leku berria aurkitzen lagundu zuten autore horiek.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 20. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Berrehun urte iraun duen desprestigio kanpainaren ondoren, Sade zuzenean, etiketa eta irizpide horien eraginpean irakurtzea, geure burua urlasterraren esku uztea izango litzateke ia ezinbestez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 10. orr.


despreziadore iz gutxiesten duen pertsona.

Konparazio bateko, "despreziadore" sano baten karta:...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 350. orr.


desprezio iz arbuioa, mespretxua. ik erdeinu.

Aurreko txandan, Orixeren "desprezioak" entenitzen saiatu gabe eskandalotzat hartu dituen herri baten mixeria aipatzen nuen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 350. orr.


despribiligiatu, despribiligia, despribiligiatzen du ad pribilegioak kendu.

Euskaldunak (eta euskaldunaren antzera dagoen edozeinek: dadila norbait Baionan lesbiana, ala luteranoa Iruñean), bera despribilegiatzen duen sisteman, arinago erreparatzen die sistemaren puntu flakoei, eszeptikoago egoten da harenganako.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 214. orr.


desproportzio (orobat desporporzio g.er.) iz proportziorik eza.

Zenbait kontakizunek diotenez, Bantam-en hamar neska omen daude mutil bakoitzeko; horrelako desproportzio bat gehiegizkoa litzateke: famili kopurua, beste klimetako kopuruen aldean, bat eta bost eta erdiren arteko proportzioan egotea ekarriko luke.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 102. orr.

Hain da deigarria desproporzioa!  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 36. orr.


desproportzionatu (orobat disporporzionatu g.er.) izond heinetik kanpokoa, neurritik kanpokoa.

Mekanikoen jefea gizon desproportzionatua zen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 121. orr.

Sabai garaiak, horma osoko leihate arkudunak, eta haritz eta pago zurez eginiko eskailera monumentala, zertxobait desproportzionatua akaso baina barne-espazioaren osotasunari halako ukitu dotorea ematen ziona.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 165. orr.

Proposaturiko tesi eszeptikoa kolokan jartzeko, Humek "bikote desproportzionatuen" edo "erabat kontrako buruen" argudioa erabili zuen: bi artelan guztiz desberdinak aukeratu eta gero, bata argi eta garbi bestea baino balio handiagokoa dela jakiteko, frogapean jartzen dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 240. orr.

Horrek esplikatzen du dugun dinamika, dugun sare komertzial disproporzionatua.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21


desproporzio ik desproportzio.

despuztu, desputz/despuztu, despuzten da/du ad hantua edo puztua dagoena hustu. ik hertu.

Aurpegia errauts-koloreko orbainez beteta zeukan eta bere itzelezko soin haragitsua globo baten gisan despuzten hasi zitzaion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 443. orr.


desregularizazio iz desarautzea.

Malgutasun arautua nahi dugu eta ez enpresak nahi duen lanaldiaren desregularizazioa.  Berria - Ekonomia   2006-04-11


destaina 1 iz erdeinua, mespretxua.

Une hartan ez zegoen Adaren destaina, edo Adaren barrea, edo Adaren erantzun axolagabea baino ukendu ozpingarriagorik nire egoera minarentzat.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 222. orr.

Txiroen minaren eta itzalik ezaren aurrean, aberatsek soraioa eta are destaina beste erantzunik ez dute.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 12. orr.

Agintearekiko urrutiramendua eta diruarekiko destaina. hala, fede zaharraren zamaz libraturik, aurre egin ahal izan zien ingurukoen ezinikusi, destaina eta zitalkeriei.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 143. orr.

Badakidala alegia, inori putakumea esatea, goraipatu nahian esaten zaionean ez dela destaina.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 133. orr.

Keinu hartan ez zegoen inolako destainarik ez kontu-hartzerik. abadeek destainez inpernukoak deitzen zituzten hauspoak esku artean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 338. orr.

Poliziaz pentsatzen zuenean sorbaldak jaso, edo destainezko keinu bat egiten zuen ahoaz.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 155. orr.

Husainek, aitaren destainek gogaiturik eta pazientziak errea, esan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 155. orr.

-Bakarrik egin ezak orduan -gainezka egiten zion destainak-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 244. orr.

2 (aditzen objektu gisa)

Richardek mendeku gosea eta destaina zituen orain begietan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 136. orr.

Egingo nuke, oker handirik esateko beldurrik gabe egin ere, destaina ziola ez Italiari bakarrik, baita italierari ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 270. orr.

Min emanen lidake Roselliri destaina eginen balio.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 146. orr.

Ez ordea Jaungoikoa ukatzeagatik, Jaungoikoari destaina egiteagatik baizik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 29. orr.

"Jar zaitez ba zeu sukaldari!" esan zidan erdi destaina egiten zidala.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

Herriko jendeak lehenengo printzeari [...] errespetua eta begirunea zor zion bezala, bigarrenari destaina eta mesprezua besterik ez ziola erakusten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 92. orr.

Antzeman nion destaina, nork eta nik, bat-batean, zerekin eta argazki batekin halako interesa agertzeagatik [...] baina aldizkariarentzat inoiz lan egin zuen argazkilari baten izena eman zidan azkenean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 118. orr.

Nk baino hobeto ezagutzen dituzu zure arrebak edo zure amak jasan behar izan zituzten destainak eta irainak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 310. orr.

3 (izenondoekin)

Senar-emazteen arteko ezkon bizimodua jasanezina izan daitekeela bizitza garratz, destaina gogor, eguneroko mesprezu, kontraesan jarraiko, zorrotz eta doilorrak tartean badira. Erakusketaren zuzendariak eta bertako enplegatuek destaina ergelez hartu ninduten.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 68. orr.

Judu mugigaitzek harrigarriro arrakastatsua zen kristautasunari buruz agertzen zuten "destaina sakon egonarritsu" hori.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 297. orr.

Ea zertarako, galdetu zion Duffy jaunak, destaina zaindu batez.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 161. orr.

Halako destaina bizi zorrotz batez.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 146. orr.

4 (hitz elkartuetan; orobat destain g.er.)

Kexatu da, destaina puntu batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 122. orr.

Destaina keinu nahi gabea atera zitzaion ustekabean da Ruari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 33. orr.

Ahoa, ezkerrerantz apur bat okerturik destain-imintzio moduko batean, ebaki bat bezalako mehar-zorrotza zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 148. orr.

Leihora aterea ikusten nuen, niri begira bere begi erdi itxiekin, destaina eta atsekabe ezpainekin, ile beltzarana mutilen modura moztua zuela matrail belztuen inguruan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 167. orr.

Hor nonbaiten ibiliko duk liburua -destaina itxurak eginez esan nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 227. orr.

5 destaina-aire (orobat destainaire)

Lehorrean gertatzen zenari halako destaina aire batez eta erruki puntu batekin begiratzen zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 48. orr.

5a (adizlagun gisa)

-Gutiesten nauk, Edu -destainaire -.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 372. orr.

6 destaina egin ik destainatu.

Min emanen lidake Roselliri destaina eginen balio. ez ordea Jaungoikoa ukatzeagatik, Jaungoikoari destaina egiteagatik baizik.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 146. orr.

"Jar zaitez ba zeu sukaldari!" esan zidan erdi destaina egiten zidala.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

destaina eta (6); destainaz begiratu (3); destainaz eta (5); eta destaina (3); halako destaina (3)


destainaire ik destaina 5.

destainaka adlag destaina eginez.

Hasieran beldur zen anaiari nahigabea emango ote zion, jale txikia baitzen hura, janari onez destainaka baizik mintzatzen ez zena gizon ezjakinen gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 72. orr.


destainatsu izond destaina erakusten duena.

Iniziazio horrek hartzen zuen gauzatze-moduan, ordea, gogorkerian gogor, aise ezagutu zitekeen P.ren gogobide destainatsua, distantzia hierarkikoak markatzeko eta ikasleon artaldea laidozko makilapean erabiltzeko grina hain bere hura.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 51. orr.


destainatu, destaina(tu), destainatzen du ad destaina egin.

Egin dezagun, destainaz destainatzen ditugun espainol horiek, ez ditugula destainatzen; eta euskaldunok mespretxuz mespretxatzen gaituzten horiek, jada ez gaituztela mespretxatzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 251. orr.

Ilustrazioa [...] historia memeloputz horretantxe dago kokaturik, [...] literatura nordiko ez-grekolatino "barbaroak" ere goitik behera destainatuz bere gehiagotasun klasizista burgoitik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 197. orr.

Positibismo eta razionalismoa destainatzen ari da, errekara botatzen modernitatea, progresoa mespretxatzen, intelektualismo "transpirenaikoa" erdeinatzen, Espainiari lehenago berak aldarrikaturiko europeizazioaren lekuan balio eternal erlijioso eta mistikoetara hots egiten.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 108. orr.


destajuan adlag buru-belarri.

Mendebaldeko ehungintza-hiri guztien inguruetan, merkatariek, destajuan lan egingo zuten eta hiriko langileek bezalako eskariak egingo ez zituzten langileen bila, iruleak eta ehuleak milaka errekrutatu zituzten. Horregatik esaten da euskal presoen kolektiboan destajuan irakurtzen dela, harrapazka irensten dela letra inprimatu oro, eta idatzi ere erruz egiten da, etengabe, gutunak batez ere.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.


destakamendu 1 iz bereizitako tropa.

Memento hartan, tatariarren destakamendu bat plaza nagusitik irten eta une bat lehenago Mikel Strogoff eta haren laguna ibiltzen ari ziren karrikan sartu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 204. orr.

Armada osoa zen edo destakamendu bat?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 226. orr.

Zalditeriako destakamendu bat duk, Omsk aldetik datorrena -esan zuen bere artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 228. orr.

Botere zentrala Adjaria inbaditzeko destakamendu militarrak eratzen ari da.  Berria - Mundua   2004-04-25

Zaldi uzbekak ez zeuden prestaturik, eta Mikel Strogoffek alde pixka bat kendu zien destakamenduko zaldizkoei.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 237. orr.

Destakamenduko burua berehala etorri zen, tiro hotsa entzutean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 369. orr.

Behinola, gotorleku horietan kosakoen destakamenduak izaten ziren, herrialde hura bai kirgizen kontra bai tatariarren kontra babesteko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 189. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bukharako gerlari destakamendu bat zen, Omsk aldera zihoana hiria ikuskatzera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 197. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

destakamendu bat (7); tatariarren destakamendu (3)


destakatu, destaka, destakatzen 1 da/du ad nabarmendu.

Uholdeak sarritan beren azioak egiteaz gainera, ekaitz eta tximist-oinaztuen kronikak dira maiatzaren akorduan destakatzen direnak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Eta errealitatearen interpretazio molde razional bat destakatu behar zuena, errealitatearen uko bihurtzen da, salto mortale logiko batean arrazoia hermeneutikatik ontologiara jauzaraziz.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 151. orr.

2 destakamendu batean egon.

Bi polizia haiek, "munduko leku bakartiena" zen Ellesmore hartan destakatuta ei zeudenak, pertsonaia nagusi ziren Ottawako pubetan kontatzen ziren txisteetan  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 165. orr.


destape iz

Ez pentsa, hala ere, porno gogorra ikusten genuenik; erotismo txatxua zen gehienetan, Espainian destape-aren urteak zirela eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 100. orr.


destartalatuta pred zaharkitu eta matxuratuta.

Ehun urte inguru ditu pianoak eta seko destartalatuta dago.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 61. orr.


destatu, desta, destatzen 1 du ad su arma bat, begiak eta helburuak eratzen duten lerro zuzenean ezarri.

-Destatu!  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 13. orr.

Errebolberra destatu eta katua sakatu zuen, azkenik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 69. orr.

Katxok, ostatuko izkinatik, fusila jaso zuen, destatu zuen; eztanda bat aditu zen, eta Martinek, bizkarrean zauriturik, balantza egin zuen, Ohando askatu eta lurrera erori zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 222. orr.

Karlosek, ezinegonez, hostoen soinua aditu zuenean, destatu eta tiro egin zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

Fusila hartu du eta iheslariaren aldera destatu kontu handiz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 238. orr.

Pistola atera nuen, J ipintzen zuen bala sartu, ispiluaren aurrean jarri eta bihotzera destatu nuen, eskuaz tinko eutsirik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 74. orr.

Sabelera eta saihetsetara destatuz ipini zizkidaten pistola eta fusilak, ziztatuz eta tiro egin eta hilko nindutela mehatxatuz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 107. orr.

Phips-ek, kanoiak kargatzeko agindu, lehorrean matxinaturiko eskifaiarantz destatu, bere gizon "ustel" guztiak bazter mortu hartan utzi, eta han abiatu zen ostera zenbait marinel leialekin.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 134. orr.

Bere makila magikoa zuzen-zuzenean haren bihotzera destaturik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 276. orr.

Udaletxearen aurrean, oinak lurrean tinko finkaturik, gure aurka destatu zituzten fusilak.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 94. orr.

Gizonak errebolber bat destatu zuen bere ahoaren kontra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 96. orr.

Amildegi bat dago egunen batean hilko garela jakitearen eta begi aurrean guztiaren amaiera ikustearen artean, pelotoia armak destatuz, beste inork baino hobeki adieraziko du diferentzia lehen aldiz mirakuluz bezala itzuri eta gero.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 78. orr.

2 irud/hed

Gure argazkilari Patxiren mototsa, bizpahiru kamera lepotik dilindan; haur josteta batean bezala, hamabortz-hamasei pauso guztietan brastako batez itzuli eta bere tramankuluren batekin destatzen zuen bere gibelera, hilkutxa garraiatzen zuen orgatila koadroan zarratu nahirik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

-Ikusi norekin topatu naizen -haren hatz luzeak nire andrea destatu zuen-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Fionnek ezpata jaitsi zuen amildegiaren hondora destatu arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 200. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

destatu eta (3); destatu zuen (6)


destenore iz tenore desgokia. ik desgarai.

Hori guztia destenorez eta itzulbiderik ez zegoela gogoratu zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 179. orr.

Igandea izanik, destenore, inondik ere, inora deitzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 209. orr.

Ez diat galdetuko zertan henbilen han halako destenorean, bai baitakit hi bezalako zaldun batek ez lukeela sekula bere konkisten berri emanen...  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 104. orr.

Gogaiturik zegoen, nonbait, halako destenoretan bizkar gainera etorritako lanarekin, eta lehenbailehen bururatu nahi zuen egitekoa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 159. orr.

Hortxe, kamioneta zahar berde destenoreko horretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

Desegunetan beti da desordu / (--...) / destenorean, guztia desarau / (--...) / desgaraian, dena desegoki.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 78. orr.

· Estufa ondoan eseri naiz, destenore bainengoen, eta murmu astunak hartu baino lehen, patrikan neraman koaderno txikia atera dut.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 70. orr.


destenple iz ondoez hozbera, alditxarra.

Neure epeltasunean are lazgarriagoa egiten zitzaidan langile haien hotza, haien aurpegietako destenplea.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 11. orr.

Badirudi Fermin ez dela konturatu; ni bai, ordea, eta hurbildu egin natzaio, destenpleak eragiten dizkizun sorbalda mugimenduak bere altzoan amatatu nahian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 256. orr.


destera iz zorroztarria.

Destera zahar burbuilatsuetan mihiak eta mintzoak zorrozten saiatzen naiz goldeak beti nabar atxikiz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 105. orr.


desterratu, desterra, desterratzen 1 du ad erbesteratu.

Gure aita preso egon zen Donostiako Infernuan, gero Extremadurako herri batera desterratu zuten...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 27. orr.

Eblo desterratu zuten Córdoba-raino, Aznar aldiz libro utzi euskal arrazakoa zelakotz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 215. orr.

Pobreak geure burua desterratu beharko dugu hemendik!  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 173. orr.

2 irud/hed

Ahanzturara desterratua banuen ere, handik bi ordura, ni autobusean, bera espaloian, berriro ikusi nuen Cour de Romen, lehen bezain penagarri.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 143. orr.

Ez nago ni (Weber bera ez zegoen bezala) gizarte modernoan intentzio edo intuizioa, konbentzimendua, etikatik desterratu beharra dagoela uste dutenekin,  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 26. orr.

3 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Hitz erabiliena izatetik hitz desterratuena izatera iritsi baita Jaungoikoa euskal literaturan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 35. orr.

Zu bezalako jende pertsegituari eta desterratuari geriza eman izan diona.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 263. orr.

Desterratuari, lur arrotzean dabilela, nondik datorren ahaztu eta galduta sentitzea baino ezer txarragorik ezin zaio gertatu.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 35. orr.

Goiko datuei gehitu agintarien aurrera sinatzera agertu behar zutenak, ondasunak kendu zizkietenak, isunak zituztenak, karguak kendu zizkietenak eta desterratuak eta 50.000 errepresaliatu egiten dituzte.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 72. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desterratu zuten (3)


desterratze iz erbesteratzea.

Bainan desterratze hau ez zen obratu ahal izan, Frantzia gerlan sartu baitzen, aldi bat gehiago, Inglaterrarekin: bazuketen hain segur buhamietaz bertzalde kezka nagusiagorik!  Herria   2001-06-28


desterru (orobat destierro g.er.) 1 iz erbestea.

Sei urte dira, bertze hautabiderik ezean, desterrurako bidea hartu eta Parisat joan zinela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 9. orr.

Milaka dira [...] gizakion espiritu inkisidoreak eragin dituen suntsiketak, erreketak, txikizioak, hilketa eta salaketak, kartzela-aldiak, desterruak, pertsekuzioak, torturak...  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 87. orr.

Laspiurrek kartzela, tortura eta desterrua ezagutu zituen.  Berria - Kultura   2006-03-16

Izan ere, desterrua ez duk lur bat, guganik kanpoan dagoena, baina gure baitakoa, zeren desterru handiagoa dik etxean dagoenak, baina burua beheiti, ezen ez etxetik kanpoan dagoenak, baina burua goiti.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 441. orr.

Lerrouxek Badajozko desterrura bidali zuen urtean (1934) argitaratu zuen Castelaok bere nobela bakar hau: Os dous de sempre. Babilonako desterrutik landa...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 236. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bere herritarrentzat, Mexika, desterru abiapuntu da; beste anitz hego amerikarrentzat desterrurat iragan-gune.  Herria   2004-11-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

desterrurat joan (4); eta desterrua (3)


destestu iz testurik eza.

Adbertsatiboa destestua da, atzerako bidea, baieztapenari, ordura arte ehundutako diskurtsoari egindako abordada.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 46. orr.


destierro ik desterru.

destilagailu iz destilatzeko tresna.

Zilarbizi gordinak ez duela askorik balio, baina purifika daitekeela, whiskya bezala, sasialtzairuzko zein terrakotazko destilagailutan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 144. orr.

Destilagailuak eta lurrezko ontziak egitea errazago bide zen Holandako harea urre bihurtzea baino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 144. orr.


destilaketa iz destilatzea.

Prest zegoela destilaketa hori niretzat egiteko, bizia salbu agintzen banion.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 144. orr.


destilategi iz deslitaketak egiten diren etxea edo tokia.

Ezkaia eta beste usain-belar batzuk biltzen zituzten, aroa zenean, handik ez oso urrun baitzegoen destilategi bat [...] non ezkai-esentzia destilatzen baitzuten.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 65. orr.

Vodka egiteko Errusiako gobernuak han zuen destilategi batean jarri zuten lanean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Ezkutuko destilategia daukat.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 98. orr.

Hirian zuen edari-etxearen negozioak porrot egin zion, bigarren mailako destilategi eta garagardogileetara mugatu baitzuen bere finantzen egoerak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 246. orr.

Destilategi abandonatua zirudien lokalak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 145. orr.


destilatu (ETCn 310 agerraldi; orobat distilatu ETCn 155 agerraldi), destila, destilatzen 1 du ad isurkari bat lurrun bihurtu ondoren berriro isurkari bihurtu, berarekin nahasirik dauden gai lurrunkorretatik bereizteko.

Bentzenoaren matrazean "ilar erdi baten lodierako" potasio xorta bat bota (hala zioen eskuliburuak) eta maratz-maratz destilatu nuen guztia. Zenbat litro ardo destilatu duzue etxaldean?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 87. orr.

Destilatu gabeko vodka zakarraren usain ikaragarria zerion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 116. orr.

Sagasti zaindu gabe bat, erlauntza multzo bat bertan behera utzia, etxola bat basoan astigar-ziropa distilatzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 200. orr.

Rektifikatzeak zera esan nahi du, zatika destilatzea, arauzkotik gorago zein beherago irakiten duten zatiak baztertuz eta "bihotza" jasoz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Handik ez oso urrun baitzegoen destilategi bat [...] non ezkai-esentzia destilatzen baitzuten.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 65. orr.

Hodibihurrezko hoztailuaren muturretik, harribitxien moduko argi-izpiak ispilukatzen zituzten tanta lodi urrekoloretan erortzen zen azidoa: hots, tindiz tindi "destilatzen", istilera tantakatzen zen, lira bat hamar tantako gure irabazia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 227. orr.

Iazko uztako 1,5 milioi hektolitro destilatzera behartuak izan ziren, nehork ez baitzituen erosi.  Berria - Harian   2005-09-11

Petrolioaren eta destilatutako produktuen erreserbak.  Berria - Ekonomia   2004-10-06

2 irud/hed

Haitzuloan goiko harriek hezetasuna izerditzen eta tantak destilatzen dituzte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 445. orr.

Lurrunketaz galdua dirudien gainazaleko ura ez dago benetan galdua, baizik eta urrutiko leku eta sasoietan beheratuko da, bere zikinkeria guztiak destilatuta, euri bizi-emailearen forman.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 25. orr.

Urtebete joan da eta goiz batez zikloa hasten da berriro, eta mixeriaren tanta aukerakoenak denboraren alanbikean destilaturik, eramanaren ontzia betetzen hasten da.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 67. orr.

Maitasuna zen, pentsatu zuen Lilyk, oihala mugitzeko itxura eginez, eta gainera destilatua eta iragazia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 51. orr.

Gorputzetik arima destilatzea baitut helburu, prozesu kimiko-alkimiko baten bidez.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 186. orr.

Alkimiaren arragoan, beraz, beruna urre bihurtzea ote da helburu, ala beste hau: argiaren sortze-bidea, bizitzaren nondik norakoan ipurtargi-arrasto bat egitea, existentziaren zama astunetik argitasun arina destilatuz?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 217. orr.

Airean ahotsak entzuten dituzten agintedun eroek urte batzuk lehenagoko idazle akademiko kaskar baten buruan sortutako utopiak distilatzen dituzte.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 65. orr.

3 (era burutua izenodo gisa)

Poliziak xiringak, odol poltsatxoak eta ur destilatuko anpuluak atzeman zituen logeletan. Hartatik pixka bat disolbatu nuen ur destilatutan: soluzioa arrea zen, bazuen noski akatsen bat azukre hark.  Berria - Kirola   2006-02-28


destilatze iz isurkari bat lurrun bihurtu ondoren berriro isurkari bihurtu, berarekin nahasirik dauden gai lurrunkorretatik bereiztea.

Destilatzea gauza polita da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 86. orr.


destilazio iz destilatzea.

Beheko sotoan botiloi bat bentzeno tekniko aurkitu nuen, ehuneko 95 aratz: deus ez baino hobea noski, baina, eskuliburuen arabera, aurrena rektifikatu egin beharra zegoen eta gero azken destilazio bat eragin, sodioaren presentzian, azken hezetasun-arrastoez askatzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Destilazio-prozesu bat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 180. orr.


destinatibo iz euskal deklinazioan, -entzat kasua.

Destinatiboan -entzat zein -endako onartu zen: lagunarentzat zein lagunarendako biak dira Batua.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 195. orr.

Ez dute uste soziatiboko -kin, destinatiboko -endako eta hurbiltze adlatiboko -rutz, esate baterako, aintzakotzat hartu behar direnik.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 124. orr.


destinatu, destina, destinatzen du ad pertsona bat leku jakin batean aritzeko izendatu.

Gerra piztu aurreko udan, Valladolidera destinatu zuten kanonigo.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 19. orr.

Pentagonoak Iraken destinatutako soldadu estatubatuarren kopurua 105.000ra gutxitxea aurreikusita zeukan.  Berria - Mundua   2004-05-27

Auschwitzera, 1944ko azarora arte ez zuten destinatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 289. orr.

Komando 64erat destinatua niz, irailaren 21ean, Wupertal-en.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 114. orr.

Gutun batean esaten zidan Metzetik Sarrebourg-era destinatu zutela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

destinatu zuten (3)


destinatzaile iz zerbaiten hartzailea.

Ulertzen da eskubidearen transferentzia erresistentzian bakarrik datzala, transferentzia egin aurretik transferentziaren destinatzaileak guztirako eskubidea baitzeukan.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.


destinazio iz helburua, norakoa.

Auzapezak berak erran die Zabalikeko arduraduneri, elgar ikusi dutenean berriki, ez duela nehor “baztertuko” etxearen destinazio berria aipatzean.  Herria   2005-10-06


destindatu, destinda, destindatzen du ad tindua kendua.

Egunsentiaren etorrerarekin iluntasunaren beltza destindatzen hasi da.  Berria - Kultura   2006-01-03


destino (ETCn 1.320 agerraldi; orobat destinu ETCn 143 agerraldi) 1 iz patua, zoria, halabeharra.

Nire destinoak, ordea, komeni zaidanaren justu beste muturrekoa erabaki du beti.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 279. orr.

Heldu zen bere destinoa esku artean hartu behar zuen adinera.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 135. orr.

Militar-leinukoa zen, eta bere zaharragoen destino epikoaren nostalgia sentitu zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 247. orr.

Hiltzen garenean, denborak bere lana eginen du: gelditzen den obraren destinoa zer izanen den gero luze batean, nehork ez dezake erran.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Geure destinoari jarraitzeko bereizi ginen, bakoitza haran ezberdin batera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 175. orr.

Eta haien lanarekin jarraitzea gure destinoa.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 170. orr.

2 helmuga; lanpostua.

Burgosko prozesuan kondenatutako hamahiru, 1971ko urtarilaren 11n atera gintuzten hainbat destinotara.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 99. orr.

Zigorren kontra estutu da gehiago, desagertu nahian, eta hamar segundotan hamar destino posible bururatu zaizkio, Pascuako uhartea eta Siberiako estepa barne.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 148. orr.

Tren hartara igo nintzenean, zerbait luzatzen ari nintzela sentitu nuen, hari mutur bati tiraka-tiraka neramala bizitza osoa eta trenak berriz hari horretatik tiratzen zuela sentitzen nuen, nire hurrengo destinoraino.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

Hurrengo destinoa esperantza zela ez dut nik kantatuko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

Tren hartara igo nintzenean, zerbait luzatzen ari nintzela sentitu nuen, hari mutur bati tiraka-tiraka neramala bizitza osoa eta trenak berriz hari horretatik tiratzen zuela sentitzen nuen, nire hurrengo destinoraino.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 34. orr.

Artean Pedriño [...] suerteak edo dena delakoak Haziendako ministerioan jarri du, "sei mila errealetako" destino batean.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 237. orr.

Hemen, lehen graduko moduluan, ea destinorik, garbiketa lanik alegia, ez al zuen nahi galdetu zion kartzeleroak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 201. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Komunitate nazionala (pentsamendu, sentimendu, destino komunitatea) komunitate linguistikoa da, hizkuntzak egiten du nazioa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere destinoa (3); destino batasuna (3)


destinu ik destino.

destitxa ik desditxa.

destoki iz toki desegokia. ik desleku; ezleku.

Susmoek ere bai baitute beren tokia -eta destokia, jakina-.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 9. orr.


destokitu izond bere tokitik aldatua.

Zenbaitek entzuten omen zituen -baina nola ostiatan entzuten zituen?- delako ancestral voices haiek ez direla estatuaren orkestra eta koruek jotako pieza kaxkar baten distortsio destokitu bat baizik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 117. orr.


destokitze iz bere tokitik aldatzea.

Ezinaren transferentzia, lekualdatze edo destokitze itxuragabe bat gertatu da hor: nere ezina hitzaren berezko ezin bihurtu da eta, horrenbestez, delako hitz horrek berekin du ezina.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 282. orr.


destolestatu, destolesta, destolestatzen du ad destolestu.

Fardelak laxatzen eta destolestatzen hasi baino lehen aitaren ohiko erritualari aitzinatzen zitzaiola, Mattinek erran zuen: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 73. orr.


destoleste iz tolesturik dagoena zabaltzea.

Destolestu, lisatu eta berriro irakurri zuen eskuz idatzitako orria.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 44. orr.

Orri bakarra destolestu eta irakurri zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 281. orr.


destolestu, destoles(tu), destolesten 1 du ad tolesturik dagoena zabaldu. ik destolestatu.

Gonetako faltrikeratik ateratako aldizkari puska destolestu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 100. orr.

Ardura handiz destolestu du tabernariak, zigiluz beteriko agiri bat da.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 127. orr.

Plastikozko krokodilo itxurako piszina puzgarri bat atera zuen bertatik eta lurrean destolestu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 132. orr.

Paper batzuk poltsikotik atera, destolestu, eta hitz egiten hasi da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 46. orr.

Itxita neuzkan begiak, zabalik besoak, destolestuak bernak itsasoaren haize kirrira.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 129. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Haren itzal sabairantz isuri, luze, destolestua.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

destolestu eta (3); destolestu zuen (4)


destorbu iz eragozpena.

Oraingoan ba datorkigu liburu berri batekin, "Prestige" petrolio untziaren destorbuaz idatzi duena.  Herria   2003-06-26

Lehen batailak zinezko destorbuak izan ziren frantziar gudarosteentzat eta Paris mehatxatua zen  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 128. orr.


destrabatu, destraba(tu), destrabatzen du ad traba edo eragozpena kendu.

Konturatu nintzen giza albainuz egina zela ahotsa, ahoak hortzak zeuzkala eta hitz egitean trabatzen eta destrabatzen zen mihi bat, eta lur gainean bizi den jendearen begi guztiak bezalakoak zirela emakumearen begiak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 26. orr.

Ez ote nintzen hargatik ez mutu baina kasik mutu jaio, harik eta, kolpearen eraginagatik, traba guztiak destrabatu eta spirituek beren bidea ediren zuten arte...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 33. orr.


destrenpu iz ipar alditxartzea.

Destrenpuaren ilunean argi egin zezakeen esaldi biribil eta erabatekoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 358. orr.

Behialakoan ontziko destrenpua zela kausa menturaz, ez nintzen konturatu, baina itsas aldetik haizea indartsu zetorren.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 58. orr.

Sekulan baino jende gehiago ibili da, hiritar eta baserritar, urte guziz Parisen izaiten den laborantza Feria-erakusketa nagusi hortan! batzuetan jendea jendearen gainean, nehorat ezin abantza, baitira destrenpu zerbait ukan dutenak ere!  Herria   2003-03-06


destrenpuño iz adkor destrenpu txikia.

Orai, itsas-haindian, haizea ari dela naski berriz onerat itzultzen bainan itzultze horren efetua, efetu ona, ez dela aise ageriko helduden uda baino lehen, heldu baita bozak iragan-eta! xuxen ari ote dira hola mintzo direnak? oraiko destrenpuño horrek zenbat iraunen duen, ez da aise aintzinetik erraitea...  Herria   2001-09-06


destroier iz gerraontzi lasterra, artilleria ertainekoa, konboiak babesteko erabiltzen dena. ik destruktore.

Lehorrez egiten ahal genuen zerbait, baina ingelesek destroier bat edo beste bidaltzen ez bazuten faxistak apaltzeko galdua genuen kostaldea. berak ere ez dakiela zergatik etorri zen Francisco Franco autoz [...] Hernán Cortés destroierrean etorri ordez.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 56. orr.


destronazio iz tronutik kentzea.

1868ko "iraultzaren" ondoren (Isabel II.aren destronazioa, Alfontso XII), adierazpen askatasunarekin, positibismoa liberalismoari asoziatua agertu da, idealismoa eta espiritualismoa erregimen zaharraren aliatutzat jotzen ziren bitartean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 80. orr.


destruitu, destrui, destruitzen du ad suntsitu, ezereztu.

Erdiak destruitu bestiak ereman.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 78. orr.


destruktore iz destroierra.

Errepublikaren Gobernuaren agindupeko destruktorea, 1928an eraikia.  Berria - Harian   2005-04-30

Korazatuak, hegazkinuntziak, destruktoreak, eta gainerakoa, finantzak hankaz gora uzteko moduko kaltea izan zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 233. orr.

Merkantziontzia Kalaportura sartzen zen artean, Nabarrak aurre egin eta ordu erdiko batailari eutsi zion, irabazteko batere esperantzarik gabe, destruktorea hamabost bider handiagoa zelako.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 192. orr.

Destruktore batek jaso gintuen ordu eta erdiren inguruan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agindupeko destruktorea (3); destruktore batean (3)


desubikazio iz

Desubikazio domestikoa: etxea den tenplutik aterako da fenomeno honen inguruko liturgia, eta, hortaz, elikatzea profanatu egingo da, jarduera funtzional hutsa bihurtuko da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 60. orr.


desuztartu, desuztar, desurtzatzen du ad uztarria kendu.

Nolanahi ere -hauxe da laburpenaren laburpena eta alfabetoaren bukaera- plajioa eta kalitatea uztartu edo desuztartu nahian dabilena hemeretzigarren mendean dago oraindik.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 162. orr.


deszentralizatu ik dezentralizatu.

deszentralizazio ik dezentralizazio.

deszentramendu iz deszentratzea.

Forma ezberdinak hartuz, gai honek etengabeko papera jokatu du XIX. mendeaz geroztik: hain zuzen, deszentramendu guztien aurrean subjektuaren subiranotasuna eta antropologiaren eta humanismoaren irudi bizkiak salbatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 19. orr.

Kontua da sakabanaketa bat zabaltzea, murriztu ezingo dena, sekula ere ez, ezberdintasunen sistema bakar batera, barreiapen bat zabaltzea, uztartuko ez dena erreferentzia ardatz absolutuekin; kontua da deszentramendu bat gauzatzea, pribilegiorik utzi gabe inongo erdiguneri.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 232. orr.


deszentratu, deszentra, deszentratzen 1 da/du ad erdigunetik atera.

Oteizak eta Chillidak hilarri tradizionalen espazio hertsi, borobil, erdigunetua hartu eta haren ordez obra ireki, deszentratu, plano desberdinetara zabaldua egin zutenean, hautsi eta distortsionatu egin zuten betiko espazio hura.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 67. orr.

Irudiak ez du interesik, ez du ongi funtzionatzen, irudi horretan zerbait deszentraturik ez badago.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Orainago psikoanalisiaren, hizkuntzalaritzaren, etnologiaren ikerketek subjektua deszentratu dute bere nahiaren legeekiko, bere hizkuntzaren formekiko, bere jardutearen arauekiko, bere diskurtso mitiko edo alegiazkoarekiko  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 20. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Lehen ere aipatu ditugu margolari edo argazkilari batzuek egin izan dituzten irudi "deszentratuak" edo "deskoadratuak", irudiaren ingurua, eremuz kanpokoa, kontuan eduki beharra eragiten dutenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 211. orr.

Arnheimek egiten dituen analisiak irudi exzentratuez edo deszentratuez diharduenean dira batez ere konbentzigarriak, irudi horietan zentroen arteko lehia oso indartsua eta bizia izaten baita.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Euskaldun izatea bera ere -ez diot nik- ez dago, nahita ere, edozein txoropitoren esku, ez behintzat nere moduko deszentratuen (zentro-kontrakoen) esku.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 238. orr.


deszentratze iz erdigunetik ateratzea.

Badira, hain zuzen, zentratze horren ukazioan oinarritzen diren estiloak, nahita egindako deszentratze batean oinarrituak, markoaren adierazgarritasun-balio batzuk azpimarratzeko eginak gehienetan. Esan liteke, ia-ia, horrelako irudiei dagokienez, zentratzearen teoria baino gehiago, etengabeko deszentratze baten estetika bat lantzen duela zinez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 148. orr.

Deskoadratzea deszentratze bat da, beraz,  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 149. orr.


deszibilizazio iz zibiilizaziorik eza.

Lurralde multzo hori da periferia, metropoliarekiko baino ez diren eremuak, deszibilizazioa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 40. orr.


deszifraezin (ETCn 27 agerraldi; orobat dezifraezin ETCn 6 agerraldi) izond ezin deszifratuzkoa.

Pentsatu zuen etxe inguruan oihuka zebilen hizkuntza deszifraezin hura hildako beltz haserreen marmarra zela.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 270. orr.

Interesgarriagoa zen, baina dezifraezina, beraren historiaren jatorria.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.

Chiracek, aurrekoan, berariaz deszifraezina eta hutsala egin zuen telebistako agerraldia.  Berria - Harian   2006-04-11

Zenbaitek tunelaren ahora begiratzen zuen graffiti deszifraezinez adornatutako trenaren muturra noiz agertuko zen zelatan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 12. orr.

Kimikako ikasle orok, zeinahi ere trataturen aurrean, jakinean egon behar luke ezen orri horietako batean, beharbada lerro edo formula edo hitz bakar batean, beraren etorkizuna dagoela idatzirik, karaktere dezifraezin baina halako batean, "gero", argi bilakatuko direnetan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 295. orr.

Diamante-lapur haietako batzuen ezizen bitxi eta deszifraezinen berri ere bazuten garabietako langileek.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 41. orr.

Esnatzen naiz nire ametsen hizkuntza deszifraezinaren aurrean betazalak astunduta, mutu subkontzientearen hainbeste ordutako iharduera indartsutik erauzi ezin ditudan hitzen aurrean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 96. orr.


deszifragaitz izond deszifratzen zaila dena, ezin deszifratuzkoa.

A-issà" Andramari-Amabirjina da (edo soilki "andrea"); guztiz kriptiko eta deszifragaitza dugu, espero izatekoa zenez, "Odò" hitza, zeharbide horretaz baliatu beharra baitzegoen, noraezean eta besterik ezinean, Kristo zelarik aipagai.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 27. orr.


desziframendu (ETCn 4 agerraldi; orobat deziframendu ETCn 1 agerraldi) iz dezifratzea.

Ematen badute, barruko eta berehalako deziframendu batean bezala, pertsonaia batek isilean bizi duenaren hitzezko bertsioa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 108. orr.

Lau hitz hauek: irakurketa, ikurra, desziframendua, oroimena [...] sistema bat definitzen dute, zeinak baimentzen duen ohiturarekin iraganeko diskurtsoa bere inertziatik ateratzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 143. orr.


deszifrapen (ETCn 0 agerraldi; orobat dezifrapen ETCn 1 agerraldi) iz deszifratzea.

Datuen lanketa kuantitatiboa, zehaztu daitezkeen ezaugarri batzuen araberako deskonposaketa, ezaugarri horiei buruz ikertuko da euren arteko korrelazioa, dezifrapen interpretatiboa, maiztasunen eta banaketen azterketa  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.


deszifratu, dezifra, dezifratzen (54 agerraldi, 25 liburu eta 4 artikulutan; ETCn 973 agerraldi –637 literaturan-; orobat dezifratu 57 agerraldi, 16 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 171 agerraldi) 1 du ad kode ezezagun batean idatziriko mezu baten esanahia jakitea lortu.

Lan horretan bere opor eta aurrezki guztiak xahutzeko gauza baitzen, inork deszifra ezin dezakeen hieroglifiko-mordoa etxera eramatearren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 61. orr.

Ezkutuko klabe hori deszifratu ezean, egilearen mezua galdu egiten da.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 116. orr.

Asko kostatzen zitzaidan irakurtzea, testua deszifratu behar izango banu bezala.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 76. orr.

Badirudi mende hartan idatzitako liburu bat aise deszifratu beharko luketela gaur egungo kriptografoek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 48. orr.

Liburutegiko MME 408 eskuizkribua da, deszifratu gabe dago eta sekula baino misteriotsuago jarraitzen du.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 47. orr.

George Hughtinghton, Arkeologia Saileko ikerlerik distiratsuenetakoa lanean hasi zen, testua dezifratu nahian.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 141. orr.

Beren artean erabiltzen zuten kodea, Paul D-rentzat deszifratu ezina.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 185. orr.

Hitzik gabeko hizkuntza hau deszifratzen ikasten badut, mundua deszifratzea ere lortuko dut.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 68. orr.

Ogam idazkera deszifratzeko bide egokiena euskara dela egiaztatu duten ikerketen berri ematen du artikuluak.  Berria - Kultura   2004-07-02

"B Lineal" idazkera minoikoa A. Ventris eta I. Chadwick jaunek dezifratu zuten grezieraren baliabide gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 465. orr.

Hegoaldetik bidaltzen zituzten idatziak dezifratzen jardun dudala esango banio? libretan agertzen diren zirriborroak txosten horien transkripzioak balira?  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 92. orr.

Ezin dezifratu, ordea; 500 karaktere desberdin baino gehiago zituzten eta!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 302. orr.

Benetako Alkimista bat, kodeak deszifratzen lagunduko didana.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 117. orr.

Baina nik, buruz behera irakurrita, deszifratua nuen irakurtzen ari zen liburua: eleberri dibertigarri bat zen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 141. orr.

· ADNaren sekuentziazioaren % 97 hurrenkeran zehaztua zegoen, mendea bukatu orduko, eta gainera kromosoma batzuk deszifratuak ere: 21. kromosoma, esaterako, Down sindromearekin erlazionatua.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.

Kode genetikoa dezifratzea; geneen erreplikazio-prozesua atzematea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 54. orr.

2 irud/hed

Saiatu nintzen oroitzapen haiek dezifratzen, alferrik ordea.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 28. orr.

Erritmo horiek mendeetan errepikatu izan dira; haren arbasoek deszifratu dituzte errepikapen horiek.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 55. orr.

Pilotariek ez baitute gehienetan ezer esango eta esaten dutena deszifratu egin behar, nahasmena sortzeko baita, Halatan, dezifratzeko zeinuz josiriko liburu hau Joseba Zulaikaren Ehiztariaren erotika gogoangarriarekin batera irakurri behar da.  Berria - Kirola   2004-05-20

Azkenik, Kanten Arrazoimen hutsaren kritika dezifratzen ahalegindu zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 63. orr.

Aingeruen hizkuntza deszifratzen eta ulertzen zuen kristalezko bola.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 55. orr.

Oraindik ez dut ikasi deszifratzen poltsak beteak sentitzen dituen jende horren aurpegian ageri den keinuaren deitura.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 108. orr.

Azterlanari 800 urtez ekin ondoren, uste dut esan genezakeela egun ere ez direla oraindik ez misterio guztiak dezifratu ez inkognita guztiak garbitu, nahiz eta, zalantzarik gabe, asko aurreratu den.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 12. orr.

Ikusi bai, alegia, baina zer ikusten ari zen deszifratzeko gai ez balitz bezala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 126. orr.

Ez da jada mundua dezifratzea soilik kontua: hura aldatzea ere bada.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dezifratu gabe (21); dezifratu gabe zegoen (21); lineala oraindik dezifratu (21); oraindik dezifratu (21); oraindik dezifratu gabe (21)


deszifratze (orobat dezifratze) iz kode ezezagun batean idatziriko mezu baten esanahia jakitea lortzea.

Etorri zelarik letren marrazteko garaia, etxean eta eskolan, irakurtzen ikastea, garai zoriontsua izan zen enetzat dezifratze garai hori.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 135. orr.

Diskurtso medikoaren subjektuak zer ditzakeen funtzioen multzoa, hau da, begiratze, galdetze, deszifratze, erregistratze, erabakitze funtzioen multzoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 207. orr.

Hainbat jakintsuri (hizkuntzalari eta enigmazale) dirua eskaini zien deszifratze-lanak egin zitzaten, eta, haien lanak alferrikakoak zirela ikusten zuen neurrian, gero eta irrikagarriagoa egiten zitzaion liburuaren sekretua argitzea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 46. orr.


detaile 1 iz xehetasuna, zehaztasuna. ik ñabardura.

Eztabaida, umeak, aiztoa, bare zulatua, odola, arrastoak eskaileran, erantzunik gabeko tinbre hotsak, jatetxeko aulkia, sukaldeko zapiak, bidean galdu zen etxeko zapatila... badago detaile gehiago eskatzerik?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 53. orr.

Liluratu egiten zara luxua eta grazia den detaile horrekin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.

Aurpegia da, ordea, argazkiko detailerik onena.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 81. orr.

Ez dizkidazu detaile asko kontatu, baina alderdi polit hori ez dut hain garbi ikusi.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 113. orr.

Ergel ez besteak, mundu honetan detaileak eta ñabardurak jokatzen duten paper handiaz jabetzen ez direnok!  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 186. orr.

Zorrotz begiratutako trenak nobelak ere kutsu autobiografikoa du zenbait detailetan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 9. orr.

Pintoreak errealitatearen detaileak baino ezin ditu irudikatu, zati ñimiño eta berez hutsalak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 52. orr.

Beti inguruetara begira ibiltzen naiz, guztia behatzen, detaileak jasotzen.  Berria - Kultura   2004-05-26

Detailetik osotasun bat lortu nahi du.  Berria - Kultura   2004-05-04

Detailetik abiatuta, mundu bat sortzen du.  Berria - Kultura   2004-04-30

Ederki daki detaile partikularretik orokorrera pasatzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 60. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Detaile txikietan joaten zaie bizitza gerra pasatakoei.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 21. orr.

Derbia detaile txikiek erabakiko dutela adierazi zuen.  Berria - Kirola   2004-11-19

Heriotzaren eszenatokian detaile txikienak erabakigarri bihurtzen dira.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 33. orr.

Virgiliorenak dira nekazari zoriontsuei egindako gorazarreak, Virgiliorengandik ikasiak detaile xumeenek duten garrantziari buruzkoak.  Berria - Kultura   2004-02-01

Urte hartako apirilean atzera bota zuen epaileak boskimanoek jarritako salaketa, detaile tekniko baten faltan Survivalen arabera.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Horregatik ematen zaigu mozkortu arterainoko informazioa: infogramak, aurpegiak, izenak, detailerik morbosoenak...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 189. orr.

Dagoeneko dena dago prest: gai jartzaileak, epaileak eta bestelako detaileak.  Berria - Harian   2005-09-13

3 adeitasun seinalea.

Eskertu nion detailea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 184. orr.

Zainduko ditugu detaileak, eta malbak, etorkizunean, Hiru edo Lau milagarren urtean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 78. orr.

Bitarte horretan guztian, hitz bat ere ez niri, ezta begiradarik ere; lanerako amorru hark niri zerbait esatetik edo nirekin detaileren bat izatetik libratuko balu bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 53. orr.

Detaile horrek txoratzen ninduen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 82. orr.

Detaileak markatzen du diferentzia, ez maite dugunarengandik espero dezakegunak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 50. orr.

Detaile bat bere aldetik.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 77. orr.

Ez zuen horrelako detailerik espero, eta luze eskertu zion opari-egileari.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 53. orr.

Ez badiozu deus erregalatzen, detaile emeak batere estimatzen ez dituzun astazakila zu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 192. orr.

Oso detaile polita izan da...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 275. orr.

Halako leku dotoretara pittin bat berandu iristea dotoreziaz ukituriko detaile bitxia zela.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 72. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Zakurtxoa da Ainhoa Artetak duen diba detaile bakarra, gainerantzean ez du eszentrizitate berezirik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 130. orr.

Lurdesek lanaren erosoa azpimarratzen zidan, eta eguraldi detailearen balioa eta jendearen aldetiko estimu posiblea.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 90. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detaile asko (3); detaile bat (7); detaile guztiak (5); detaile hori (5); detaile horiek (4); detaile polita (5); detaile txiki (3); detaile txikietan (3); eta detaile (4); oso detaile (4)


detailetxo (orobat detalletxo g.er.) 1 iz detaile txikia.

Detailetxo bat falta du, ordea: nola edo hala argi uztea poemaren "ni" hori gizonezkoa dela, pertsonaia asmatzea, alegia.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 198. orr.

Komikietan ikasi genuen, istorio nagusitik kanpo, biñetaren ertzean, istorioarekin zerikusirik ez duen detailetxo bat jar daitekeela, biñetaero edo egileak nahi duenero errepikatzen dena.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 178. orr.

2 adeitasun seinaletxoa.

Izan ere, bera bezalako neska eder batek eskubide osoa baitzuen halako detailetxoak izateko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 73. orr.

Inoiz ez zara nitaz gogoratzen, ez duzu detailetxo bat ere izaten...  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 158. orr.

Musikari jaioek musika-nota baten oihartzunetan konposizio oso bat aurreigarri ahal duten legez, Gustavo Duranek detailetxo horrexetan antzeman ahal izan du Ernest Hemingwayren nortasun konplexuaren gakoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 194. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detailetxo bat (3)


detailezale izond detaileen zale dena.

Detailezaleren batentzat utz genezake, lirismo espantagarri honen paraleloak Pirinioez haraindiko literatura arrazistetan xerkatzea.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 203. orr.


detalletxo ik detailetxo.

detektaezin izond ezin detektatuzkoa.

Milaka pertsonak egiten dute bizimodu normala saihetsen azpian taupada-markagailu elektroniko bat dutela, detektaezina, ez bada irrati-transistore bat inguruan denean egiten dituen klik-hots erregularrengatik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 245. orr.


detektagailu (ETCn 928 agerraldi) 1 iz ikusten ez den zerbait detektatzeko gailua. ik detektore.

Alarma sinpleak, detektagailu bolumetrikoak, infragorri bidezko detektagailuak, ultrasoinu bidezko detektagailuak, kontaktu magnetikoak... askotariko alarma sistemak daude.  Berria - Harian   2005-07-21

Zergatik ez dakizula, gezurretako bonbarekin hamaika detektagailu pasa dituen kazetariak hartu dizu gogoa ostera ere.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 71. orr.

Detektagailu bikaina da giza sudurra, oso motz geratzen bada ere sentikortasunean animalia eta intsektu askorekin konparatuz gero.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 129. orr.

Ematen du egoera larrien detektagailua duela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 114. orr.

Gure detektagailuak, esan liteke lasai, ez dabiltza.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 72. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Arma detektagailu batekin joan ziren salara, han haien tresnak bzzzz egin zuen, eta moketa kendu zuten, gero taulak kendu zituzten, eta ez zen deus.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Neroni berdin dit eskuz miatzen dituzten edo metal-detektagailua erabiliz egiten duten; ez dit axola zelan egiten duten, egiten badute.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Eta lantegi horretan ez zegoen, gainera, ez morroilorik, ez alarmarik, ez suteen aurkako sistemarik, ez ke-detektagailurik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 415. orr.

Atzo, esaterako, gezur detektagailu bati egin zion aurre, gero bertako emaitzak AEBetako Dopinaren Aurkako Agentziari bidaltzeko.  Berria - Kirola   2004-06-19

Georges Charpak CERNeko fisikariak partikula detektagailu iraultzailea asmatu zuen.  Berria - Gaiak   2004-09-30


detektatu, detekta, detektatzen 1 du ad zerbaiten presentzia hauteman.

Planetaz gain, ordea, izotz partikulak ere detektatu ditu teleskopioak.  Berria - Gaiak   2004-05-29

Metalak detektatzeko sistema batekin ere egin zuten topo.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 84. orr.

Antzinako gure arbasoentzat hil edo biziko kontua zela, askotan, soinu arrotzak detektatu eta kokatzeko ahalmena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 110. orr.

Zianuro-ihesak detektatzeko sistema bat ere badutela dio horren inguruan enpresak.  Berria - Gaiak   2004-08-26

Faxistek Gure Gizonaren irratia detektatu izana ere posible da.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 147. orr.

Lurrikarak detektatzeko erabiltzen diren sismografoek bezala jokatzen dute egitura horiek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 126. orr.

Oso erraz detektatzen da glukosa gernuan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Iturri isotopiko batek bidalitako gamma erradiazioa hezurrean zehar igaroarazi eta distira-neurgailu baten bidez detektatzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 34. orr.

Argi ultramorea detektatzeko gauza den Galaxy Evolution Explorer (Galex) sateliteari esker egin dute aurkikuntza.  Berria - Gaiak   2004-12-24

Begian, automatikoki doitzen dira argiarekiko sentikortasuna eta xehetasun txikiak detektatzeko gaitasuna, unean uneko baldintzen arabera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 101. orr.

Foku patologikoa detektatzeko eta behaketa teknikak erregistratzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 194. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Gezurrak detektatzeko amerikarrek asmatutako tramankulu berri bat.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 110. orr.

Gizartearen gorrotoa detektatzen ikasi nuenean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 118. orr.

Sistema horrek iruzurrak detektatzeko balio ez duela ikusi da, ikerlarien zintzotasunean oinarrituta baitago.  Berria - Gaiak   2006-01-31

Animalia batek, gorputzeko tenperatura gehiegi hozten ari zaiola detektatzen duenean, giharrak mugimenduan jartzen ditu, ariketa horren bidez energia sortu eta berotzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 67. orr.

Egiazko behar eta premiak zein diren detektatzeko.  Berria - Kultura   2006-02-16

Mutazio bat detektatzen badugu, garbi esan dezakegu pertsona horrek familiako hiperkolesterolemia duela.  Berria - Gaiak   2004-10-19

Urraketak non eta zergatik gertatzen diren detektatzeko eta politika eraginkorrak ahalbidetzeko, urraketa horiek eperik laburrenean desager daitezen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-25

3 (pertsonengan)

Nire gorputz osoa pertsona hura bakarrik detektatzeko programatuta egongo balitz bezala.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 56. orr.

Gu ideia nazionalsozialistetara zorrotz lotzea izaten zen haren lana, baina baita gure artean egon zitezkeen infiltratuak detektatzea ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 44. orr.

Nabilen lekuetan emakume interesgarri baten presentzia detektatzen dudanean hobeto sentitzen naiz, ez hain bakarrik.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 39. orr.

Maitale krudelak amoros inozo eta koitaduari igartzen dion moduan, halaxe detektatzen dute ikasleek irakasle bat noiz den hasi berri esku-txuri asmo onekoa, hartaz trufa, iseka eta ahalik burla gehien egin ahal izateko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 21. orr.

Osakidetzak azkeneko zortzi urteetan bularreko minbizia atzeman die 2.140 emakumeri, gaitza aurrez detektatzeko 1995. urtean martxan ipinitako ekimenari esker.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

Ordubetean gizonezkoen antzutasuna detektatzen duen testa sortu dute.  Berria - Gaiak   2006-01-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detektatzeko eta (4); detektatzeko gai (3); detektatzeko sistema (3); detektatzen da (3); gaitza detektatzeko (3)


detektatzaile iz detektagakilua.

Ez ditugu ikastetxeetan metal detektatzaileak ezarriko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21


detektiba ik detektibe.

detektibe (orobat detektiba g.er.) 1 iz polizia-ikerketa pribatuez arduratzen den pertsona.

Ikus dezakezunez detektibe pribatua naiz, detektibe kolegiatua -zehaztu zuen, azkenari indarra emanez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 81. orr.

Badakit nirea ez dela lanbide arrunta, baina detektibeok hezur-mamizkoak gara, suhiltzaileak edo bulegariak bezalaxe.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 240. orr.

Bukatzeko zeure burua babestea besterik ez zitzaizun falta, eta detektibe bat hartzea deliberatu zenuen, Ostolazari laguntzeko aitzakiaz baina zeure burua babesteko asmoz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 270. orr.

Denbora dezente eta diru asko gastatu nuen kasu zaharrak argitzen dituzten detektibeak eta ikertzaileak kontratatuz, baita ospitaleetan ere, eta zuen amak egia zioela onartu behar izan nuen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 67. orr.

Ordu arte hiriko detektibe erdi-lokartu bat besterik ez zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 87. orr.

-Ez noski, mutikoa detektibearena egiten zabilek, edo poliziarena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 108. orr.

Detektibe logikaz betea eta sen handikoa, Sherlock Holmes-engandik hasita detektibe guztien eredua izango zena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 14. orr.

Buelta emanda zorrotz begiratu zion detektibe muturluzeari, mesfidantza handiz, haren barrukoa antzeman nahi balu bezala.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 171. orr.

Aita, detektibe arretatsu bezala, bazter guztiak miatzen ari zen, semeari zer gertatu ote zitzaion jakin nahirik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 188. orr.

Zakarias Putxapal detektiba famatüa hor date, misterio horren argitzeko.  Herria   2001-11-01

Detektibeei hain gogoko zaien tonu sasi-zientifikoan idatzia zegoen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 46. orr.

3 nobeletan Amaia Ezpeldoi emazte detektibearen inkestek Bretainia, Parise eta Herri Urratsera eramanen dituzte irakurleak.  Herria   2001-07-12

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Senak esaten dit, detektibe-senak -lokira eraman zuen hatz erakuslea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 20. orr.

-Ez al duzu uste detektibe-aurpegia daukala?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 72. orr.

Detektibe agiria eta berrogeita hamar euroko billetea jarri zituen harrera-mahaiaren gainean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 81. orr.

-Gure belarrietara iritsitakoaren arabera lanbidean denbora luzea ez eramateaz gain, ez duzu beste detektibe-agentziekin, alderdi politikoekin edo instituzio publikoekin inolako harremanik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 140. orr.

Erakunde errepresibo baten ordez detektibe sare profesionala sortzea proposatu omen zuen, herritarren zerbitzura edo Gobernuaren aginduetara.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 46. orr.

Gainera, detektibe lizentzia atera zuenetik saltsa lodi batean sudurra sartzeko aukera aurkezten zitzaion lehenbiziko aukera zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 17. orr.

Beste biei kontatzen ari zitzaien nola hasi zen bera soldadutza amaitu eta segituan detektibe lanetan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 130. orr.

Kontakizun hartan, aitonari entzundako zenbait anekdotatatik abiatuta, 1950eko hamarkadan girotutako detektibe eta pozoiketa istorio bat harilkatu nuen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 183. orr.

Gizon batek, alproja batek, gero ikusi ahal izan nuenez, nire bizitzari buruzko detektibe nobela idatzi zian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 211. orr.

Ines joan eta denbora gutxira izan zuen detektibe ikastaroaren berri.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detektibe bat (5); detektibe eta (3); detektibe pribatu (5); eta detektibe (3)


detektore (ETCn 117 agerraldi) 1 iz detektagailua.

Orain, ordea, kontu on zientifikoak aurrera doazen hainbestean, horrenbesteko bitxikeriak jakiteko aukera ere ematen zaigu, tximist eta oinaztuen detektoreak hainbat eskualdetan paratu baitituzte.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 299. orr.

Egia zientifikoa, berriz, era zientifikoan, 'detektore zientifikoez' jasoa eta azaldua dela.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 89. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ke detektoreak? Aireportuetako metal-detektoreetan salatu egiten dituzte giltzek iheslariak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 184. orr.

'Aingeru itxurako deabru asko!' esan zuen. 'Baina deabru detektorea daukat nik!'  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 239. orr.


detekzio 1 iz detektatzea.

Geneen detekziorako teknika bioinformatikoak asko hobetu direlako.  Berria - Gaiak   2004-10-22

Etxean animaliaren bat duen edonork nabarmen daki komunikazio honetan emozioen detekzioak garrantzia handia duela.  Berria - Gaiak   2006-02-07

Detekzioari iruzur egiteko.  Berria - Kultura   2006-02-21

2 (hitz elkartuetan)

Munduko klimatizazio zentro bikainena dago sudur-zuloen atzean, eta, harekin konbinaturik, detekzio-sistema bat, sentikortasun harrigarrikoa, kimikari analitikoek oraindik ezin esplikatu izan dutena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 129. orr.

3000 modeloko tren horien ezaugarrien artean, aipagarriak dira, besteak beste, honakoak: egitura arina, aleazio eta aluminioarekin eginak, [...] babes eta gidatze sistema automatikoa, suteen detekzio eta itzaltze sistema, eta, zaintzarako zein informazio eta entretenimendurako bideo sistema.  Berria - Ekonomia   2004-06-24


detenitu, deteni, detenitzen 1 du ad atxilotu.

1958ko ekainean detenitu zuten Dodaka.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 179. orr.

-Detenitu eginen zintuzkete eta Espainiara deportatu.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 38. orr.

Ematen zuen jendea detenitzen ari zirela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 385. orr.

Isilpean detenitutako preso hauen kasuek agerian ezartzen dute, [...].  Berria - Mundua   2004-06-19

Atxilotze epea luzatu diete asteartean detenitutakoei.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

2 (era burutua izen gisa)

Informazio agentziek adierazi zutenez, detenituak atxilotu eta berehala eraman zituzten Guardia Zibilak Madrilen duen egoitza nagusira.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Larunbata arte, Baionako polizia etxean izan dute detenituta Askatasunako kidea eta larunbatean eraman zuten Parisera.  Berria - Euskal Herria   2004-12-14

Kuartelera hurbiltzen ziren detenituen senitartekoei ez zietela pasatzen uzten, eta atxilotuen oinaze oihuak entzuten zirela alboko etxeetatik, batez ere goizaldean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 355. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detenitu zuten (4)


detentzio (orobat detentzione) 1 iz atxilotzea. ik atxiloketa.

1962an Etxebarriko Bandak laminazio fabrikan-eta egindako greba gogorren ondorioz, laurogeitaka detentzio eta kartzelatze gertatu ziren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 96. orr.

1967 eta 1968ak, bereziki salbuespen aldian, detentzioak emendatzea dakarte.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 97. orr.

La Santé-ko kartierretik atera eta detentzione normalean sartu bezain laster, ibiltokira atera nintzen euskal presoen atxemaitera.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 115. orr.

Kantuz aritzea debekatua delakotz, sobera harrabots egiten nuelakotz eta detentzionea trabatzen, baita euskaraz ari nintzelakotz ere eta mezu batzuk pasarazten ahal nituelakotz ene kantuaren bidez zaintzaleak deus ulertu gabe.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 86. orr.

Detentzio luzeak: susmagarriak 60 egun arteko epean izan ditzakete giltzapean, epailearen aurrera eraman gabe.  Berria - Mundua   2004-07-08

2 (hitz elkartuetan)

Guantanamon, gaur egun, 500 preso inguru giltzapetuta daude, detentzio baldintza eta defentsa eskubideetarako nazioarteko arau guztietatik kanpo.  Berria - Mundua   2006-01-12

3 detentzio gune ik detentziogune.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detentzione normalean (4)


detentziogune (orobat detentzio gune) iz atxilotuek edukitzeko gunea.

AEBek hamar bat detentziogune sekretu dituztela dio txosten batek.  Berria - Mundua   2004-06-19

Horiek guztiak horrela, Washingtoni presio egiteko eskatu dio AIk Europako Batasunari, Guantanamoko detentziogunea itxi dezan.  Berria - Mundua   2006-01-12

Hainbat txetxeniar atxilotzen dituztela detentziogune ez ofizialetan eta han torturak jasanarazten dizkietela.  Berria - Mundua   2004-06-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat detentziogune (3)


detentzione ik detentzio.

detergente (4 agerraldi, 3 liburutan; ETCn 209 agerraldi; cf garbigarri 19 agerraldi, 9 liburu eta 5 artikulutan; ETCn 250 agerraldi) iz garbiketan erabiltzen den produktua, olioa eta koipea uretan disolbatzen laguntzen duena. ik garbigarri.

Behazunak ez du entzimarik, baina bai behazun-gatzak: detergenteak, funtsean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

Kostata baina, bilatuta hura, "Eguzkiaren lilura" kristal-detergente flasko bi erosi zituen (baita baso bat ere).  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 285. orr.

Gazte batzuk elkarri judo-giltzak egin nahian zebiltzan trenbidearen koskatik oso hurbil, eta detergente-kaxaz kargatutako andre batzuk [...] kontu kontari eta zigarro erretzen ari ziren.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 128. orr.


determinagarri izond determina daitekeena.

Ez da, beraz, ezagutzaren objekturik bere baitan, baizik agerpenen errepresentazioa besterik ez oro harrezko objektu baten adigaiaren menpean, alegia, agerpenen anizkunkiaren bitartez determinagarria den objektua.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 295. orr.

Bere sintesia berezkotasunaren aplikazioa den heinean, determinatzailea dena, ez determinagarria sentsua den legez, eta beraz, sentsua a priori bere formaren arabera apertzepzioaren batasunari jarraiki determina dezakeenez gero, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 75. orr.

Ideiaren bitartez soilik determinagarria edo determinatua den gauza bakana.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 209. orr.


determinagarriki iz

Lehenak, oro harrezko determinagarrikia esan nahi du, bigarrenak, bere determinazioa (biak adiera transzendentalean, ematen denaren eta hau determinatzeko eraren bereizketa oroz abstraitzen baita).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 130. orr.

Horretarako norbere buruaren begiespena behar da, eta honek a priori emandako forma, h[au] d[a], denbora du oinarrian, sentsuzkoa dena eta determinagarrikiaren harmenari dagokiona.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 290. orr.


determinagarritasun iz determinagarria denaren nolakotasuna.

Adigai bakoitza bertan barnebildua ez dagoenari begira indeterminatua da, eta determinagarritasunaren oinarri-esakunearen menpean dago.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 210. orr.

Halako adigai bakoitzaren determinagarritasuna kontrajarritako bi predikaturen artean legokeen erdiko baten bazterketaren oinarri-esakunearen orokortasunari (universalitas) menperatzen zaio.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 300. orr.


determinatu, determina, determinatzen 1 du ad mugatu; zehaztu; ondorioz ekarri.

Eraikuntza diegetiko guztiak, izan ere, gizartean izan lezaketen onargarritasunaren arabera mugatuak dira, gizarte batean indarrean dauden konbentzioek, kodeek, sinbolismoek determinatuak, beraz. Giza jokaeraren alderdi jakin batek osagarri genetiko bat izateak ez du inolaz ere esan nahi geneek soilik determinatua denik alderdi hori.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 231. orr.

Analogia bera ere kodetua dela esaten du, eta horrenbestez kulturak determinatua mutur batetik bestera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 191. orr.

‘Nik pentsatzen dut'-ek nire izatea determinatzeko ekintza adierazten du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 290. orr.

Eta egin behar hori ez datza arrazoimenak determinaturiko nahimenean, arrazoimenaren eta ororen erro den gogoan bertan baizik, maitagogoan.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 46. orr.

Nola konpontzen dira zelularen eta organismoaren tasunak determinatzeko?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 53. orr.

Geneak bere baitan dauka proteina jakin baten egitura determinatzen duen informazioa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 104. orr.

Egituren eta kimika zelularraren materiala determinatzen duten geneak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 126. orr.

Batasuneko Mahai Nazionala erabat determinatuta dago.  Berria - Harian   2006-03-26

Intentsioa, ostera, estentsioa determinatzen duen funtzio bat da: mundu posibleetatik estentsioetara doan funtzio bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

Gobernamenduak herrialde baten politika determinatzen duten baloreak, arauak eta printzipioak azpimarratzen ditu.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 92. orr.

Berezko ordena razional edo natural horrek determinatzen du moral baten objektibitatea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 50. orr.

Jainkoak zerbaiten egitera determinatzen duen edozein gauzak ez du bere burua determinatugabea berez egiten ahal.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 85. orr.

• 2 da/du ad erabaki.

Aspalditik determinatua nintzen, determinismoz eta ez determinazioz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 65. orr.

Eskubide kolektiboen eta beren buruak eta beste askorenak determinatzeko ahalaren jabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 255. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Existitzen den edozein gauzak adierazten du Jainkoaren ahalmena, modu zehatz eta determinatu batean gauza guztien kausa dena.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 105. orr.

Esnetegiaren ateetako isiltasun determinatuak gintuen urtero harritzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 51. orr.

· (gramatikan) Hizkuntza semitikoek, adibidez, alborakuntza soilez adierazten dute izen determinatzailearen eta izen determinatuaren arteko erlazioa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 276. orr.

4 ezin determinatuzko

Ez naiz hasiko elektroiaren gorabeherekin, ez naiz ariko haren ibilbide ezin determinatuzkoaz, haren posizioa eta momentua (noiz-nongoak) batera jakin ezinaz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 244. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

determina daiteke (5); determina dezake (4); determina dezakeen (3); determina la (3); ezin determina (4); soilik determina (4)

adigai determinatu (3); arabera determinatu (4); bitartez determinatu (5); bitartez determinatu behar (4); denbora determinatu (3); determinatu ahal (17); determinatu ahal izango (6); determinatu ahal izateko (7); determinatu bat (7); determinatu batean (5); determinatu baten (3); determinatu batera (3); determinatu behar (16); determinatu behar da (3); determinatu eta (6); determinatu ez (3); determinatu ezin (3); determinatu gabe (8); determinatu gabe geratzen (3); determinatu gisa (3); determinatu izan (4); determinatu izan du (3); ere determinatu (3); eta determinatu (8); gelditzera determinatu (3); zehatz eta determinatu (4); zehazkiago determinatu (5)

arabera determinatua (5); batek determinatua (3); bitartez determinatua (4); determinatua da (7); determinatua dago (6); determinatua dagoela (3); determinatua dagoen (7); determinatua dela (4); determinatua den (13); determinatua den bezainbatean (3); determinatua eta (6); determinatua izan (6); determinatuak dira (3); determinatuak diren (3); determinatuak izan (3); determinatuak izan daitezkeen (3); determinatuko lukeen (3); egitera determinatua (6); ere determinatuak (3); muga determinatuak (3); osoki determinatua (3); zehatz eta determinatuan (3)

a priori determinatuta (6); arrazoimenak determinatutako nahimenean (3); determinatuta dago (3); ezein adigai determinaturik (4)

a priori determinatzeko (4); a priori determinatzen (9); arabera determinatzen (15); arabera determinatzen duen (3); arabera determinatzen dut (3); batek determinatzen (8); bera determinatzen (4); bitartez determinatzen (3); denboraren arabera determinatzen (4); determinatzen ahal (3); determinatzen baldin (3); determinatzen da (5); determinatzen den (3); determinatzen dituen (10); determinatzen dituen zientzia (3); determinatzen dituzten (7); determinatzen du (26); determinatzen duela (4); determinatzen duen (37); determinatzen duen heinean (3); determinatzen duena (6); determinatzen dugu (3); determinatzen dut (4); determinatzen dute (5); determinatzen dutela (4); determinatzen duten (15); determinatzen ez (11); determinatzen ez duen (3); egitera determinatzen (5); egoera determinatzen (3); gisa determinatzen (3); izpiritua determinatzen (3); osoki determinatzen (3); zerbaiten egitera determinatzen (3)


determinatuki adlag erabakitasunez.

Haren moral probisional edo "behin-behineko moralaren" bigarren arauak, ekintzaren orduan enura guztiak bazterrera uzteko eta determinatuki aritzeko agintzen du.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 17. orr.


determinatutasun iz determinatua denaren nolakotasuna.

Buruargitasunaren (edo bereizmenaren) oinarri-esakune honek lehenaren xalotasuna (asmamenarena) asko zedarriztatzen du, eta arrazoimenak hemen elkarren aurka dauden bi alderdien interesa erakusten du, alde batetik, hedapenaren interesa (orokortasunarena) generoei dagokienez, beste aldetik, edukiarena (determinatutasunarena) espezieen anizkuntasunari dagokionez, zeren adimenak lehen kasuan asko pentsatzen baitu bere adigaien azpian, bigarrenean, ordea, are gehiago beraietan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 231. orr.


determinatzaile izond/iz determinatzen duena.

Izan ere "langabeziaren determinatzaile estrukturalak ez badira aldatzen", langabeziak berriz ere gora egingo baitu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 139. orr.

Zientzia-ezagutzaren eraketan esperientzia berak (bakar batek, alegia) kontzeptualizazio teoriko anitz onartzen dituenez, esperientzia ahalke da bere baitan zientziaren eraketa teoriko-kontzeptuala determinatzeko, eta funtzio determinatzaile hori faktore sozialen esku geratzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

Askatasun transzendentalak arrazoimen hau bera sentsuen munduaren kausa determinatzaile orotatik beregaina izatea eskatzen du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 270. orr.

Murriztapen burugabea litzateke, nahiz eta Francoren ikuspenen azken eragilea lobulu tenporaleko epilepsia eta "oroimen" krisialdiak izan, haren oroimenaren eta artearen determinatzaile bakarrak hor daudela uste izatea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 170. orr.

Hizkuntza semitikoek, adibidez, alborakuntza soilez adierazten dute izen determinatzailearen eta izen determinatuaren arteko erlazioa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 276. orr.


determinatze iz mugatzea; zehaztea; ondorioz ekartzea. ik determinazio.

Nigan substantziala dena subjektu transzendental gisa ezagutzen dudala uste dut, determinatze ororen oinarrian dagoen kontzientziaren batasuna besterik ez dudanean pentsamenduan ezagutzaren forma soil gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 158. orr.

Eskolastika Behereko eskola eta joeren arteko borrokan erlijio-sentimendua eta erlijio-esperientzia sentsibilitate- eta bizipen-ahalmena hainbat gehiago galtzen ari ziren, zenbat eta haiek gero eta gehiago pasatu, Eskolastika berantiarreko Filosofian eta Teologian, determinatze eta zarpailtze kontzeptual eta gnoseologikoaren (teoriko-ezagutzazko) objektu izatera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 1. orr.


determinazio 1 iz determinatzea.

Landek frogatu zuen, ordea, kolorearen determinazioa ez zela ez leku batekoa ez absolutua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 45. orr.

Ikuslearen eta irudiaren arteko harremanaren determinazio fisiologikoak eta psikologikoak [...] ez dira aski, jakina, harreman hori oso-osorik deskribatu ahal izateko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 129. orr.

Izan ere, ez determinazio absolutuak, ezta erlatiboak ere, ezin dira begietsi hauei lotuak dauden gauzen izatearen aurretik, eta beraz, a priori.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 45. orr.

Denboraren determinazio transzendental bat, berriz, kategoriarekin homogeneoa da (beronek determinazio horren batasuna osatzen baitu), orokorra den eta apriorizko arau batean funtsatzen den heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 92. orr.

2 erabakia; erabakimena.

ETAren erabakiarekin batera, etorri behar dute beste erabaki, beste determinazio, beste akordiorako gaitasun batzuek.  Berria - Harian   2006-03-26

Produkzio-harremanen, determinazio ekonomikoen eta klaseen arteko borrokaren azterketa historikoaren bidez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 19. orr.

EAJko lehendakari Josu Jon Imazek, herriek «determinazio librerako eskubidea» duten bezala, emakume eta gizonen arteko harremanean eskubide bera errespetatu behar dela gaineratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Kontseiluak sei helburu izango lituzke: «Bakea, giza eskubide guztiak pertsona guztientzat», «indar politiko guztien legeztatzea», «nazio kontzientzia eta eraikuntza», «soberania eta determinazio askea», «lurraldetasuna eta subjektu nazionala» eta «gizarte integratua».  Berria - Euskal Herria   2004-01-18

Egitasmo handietarako beharrezkoak diren determinazio eta kuraia falta zaizkigu.  Berria - Harian   2005-05-31

3 erabakitasuna.

Bozen ahotsa, determinazioa, zuzentasun intelektuala gustatu zitzaizkion.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 14. orr.

Haren ibilerak asmo edo xederen batek bultzatua zirudien, zangoak -gorputzeko beste atal guztien gainetik- adimenari berari gailendu balitzaizkio bezala, ibilbidea hautatzeko determinazioan.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 4. orr.

Aspalditik determinatua nintzen, determinismoz eta ez determinazioz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 65. orr.

Segurtasun indarrek lanean «determinazio osoz» jarraituko dutela adierazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-09

Nagusiak irakatsi zuhurtasun eta determinazioaz jokatzen zen Txoko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 9. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Harreman hori irudiekiko harreman indibidual oro biltzen duten eta hartan eragina duten determinazio multzo baten barruan harturik dago, gainera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 129. orr.

Harremanen joko honek determinazio-hastapen bat osatzen du eta berak -emaniko diskurtso baten baitan- baimentzen ditu edo baztertzen ditu zenbait enuntziatu.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 78. orr.

Determinazio erakustaldia egin behar da prozesua trabatu nahi dutenen aurrean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hautemapen guztien denborazko hartuemanean a priori determinatuta dagoen batasun sintetiko hori denbora-determinazio enpiriko guztiek denbora-determinazio orokorren erregelen menpean egon behar dutela dioen legea da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 104. orr.

Esan dezatela argi eta garbi: autodeterminazioa ez, hetero-determinazioa da bidea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 69. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barneko determinazio (3); baten determinazio (4); bere determinazio (9); beren determinazio (4); denbora determinazio (11); denboraren determinazio (6); determinazio bat (5); determinazio gisa (13); determinazio guztiekin (3); determinazio guztien (3); determinazio hau (3); determinazio hori (4); determinazio oinarri (3); determinazio oro (4); determinazio ororen (4); determinazio osoa (8); determinazio osoaren (14); determinazio osoaren oinarrian (3); determinazio osoz (3); determinazio soil (5); determinazio soil gisa (4); eta determinazio (8); gauza baten determinazio (3); izatearen determinazio (4); nire izatearen determinazio (3)

barneko determinazioak (4); baten determinazioa (4); berbaitango gauzen determinazioak (3); bere determinazioa (4); bere determinazioaren (5); bere determinazioen (3); denboraren determinazioaren (3); determinazioa baino (4); determinazioa baino ez (3); determinazioa da (5); determinazioa den (3); determinazioa ere (3); determinazioak besterik (3); determinazioak besterik ez (3); determinazioaren baldintza (3); determinazioaren bitartez (4); eta determinazioa (3); gauzen determinazioak (4); objektuaren determinazioa (3)


determinismo 1 iz gertaerak eta egiteak, eta orobat jokabide moralak, aldez aurreko arrazoien mende daudela dioen filosofia-dotrina, gizakiari borondate askea ukatzen diona.

Gorputzaren determinismoak bete zuen bere eginbide mekanikoa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 114. orr.

Joera marxistan, beraz, determinismo ekonomikoa da nagusi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 47. orr.

1970eko hamarkadan garatu zen soziobiologiak determinismo genetikoa aldarrikatzen zuen giza portaera azaltzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 290. orr.

Determinismo biologikoaren bertsiorik baldarrenaren oinarriak jarri dituen doktrina multzoa gorpuztuz joan direnen erantzukizuna.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 157. orr.

Determinismo teknologikoaren bertsiorik gogorrenetan, gainera, teknologia hartzen da gizartearen konposizioa eta egituraketa-moduak determinatzen dituen faktore nagusitzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 250. orr.

Agustin deunak ez dio lekurik uzten determinismo teologikoari, nahiz eta Jaungoikoak aurrez jakin zer aukeratuko dugun.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 18. orr.

Naturak gizakiari muga gaindiezinak ezartzen dizkion arren, determinismo moral guztien kontra zegoen Kant.  Berria - Kultura   2004-02-15

Globalizazioari buruzko beste mito edo auzi garrantzitsua prozesuaren determinismoarena da: globalizazioa "geldiezina" eta "ahalguztiduna" da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 217. orr.

Aspalditik determinatua nintzen, determinismoz eta ez determinazioz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 65. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Iturri bertsutik edaten dute: [...] ekonomia determinismoaren uretatik, alegia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

determinismo teknologikoaren (5); eta determinismo (3)


determinista iz determinismoarena, determinismoari dagokiona.

"Kausalitateak", berriz, lege naturalen bat inplikatzen du eta, horren arabera, kausa eta efektua modu deterministan lotzen ditugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 193. orr.

Mundua ez da determinista, ez dago ziurtasun osoz esaterik kausa batek zer-nolako efektua izango duen.  Berria - Harian   2005-02-11

"Askatasuna" gogoaren ezaugarri ukaezina da, alegia, ez dago lege zurrun eta deterministarik gogo-egoerak aurreikusi eta azalduko dituenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 193. orr.

Nekez uka daiteke, ordea, arazoari irtenbidea eman nahi bazaio, gutxi laguntzen dutela hurbilketa edo hausnarketa deterministek eta partzialek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 299. orr.

Agustin ez da, greziarrak bezala, fatalista, ez eta determinista ere; Historiaren ikuspen probidentzialista defenditzen du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 28. orr.

Arazoa da [...] gaitzaren analisiari ekiteko hartu den tresneria intelektualak berak -positibista izan gura baita- nahitaez gure ibilaldia kalezaku determinista batera ez al duen kondenatzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 164. orr.


detonadore iz detonagailua.

Hasieran esan zuten armak eta detonadoreak geneuzkala, baina ezin izan dute ezer frogatu. Detonadoreen baitan dagoen presioa aintzat hartuz tritio-ihesa eragoztea ezinezkotzat jo du.  Berria - Euskal Herria   2004-07-22


detonagailu 1 iz leherketa eragiteko gailua.

Lehergailua biziki lanjerosa denez, badakizue, detonagailua kargarekin ez batu azken momentua arte, eta erlojuarekin ere kontua izan, orratz handia kendu eta txikia utzi borne elektrikoarekin kontaktua egin dezan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 337. orr.

Bigarren Mundu Gerraren ostean garatu ziren hidrogeno-bonbek (hau da, fusio-bonbak) leherrarazteko fisio-bonba txiki bat erabili behar izaten zuten detonagailu gisa.  Berria - Gaiak   2004-11-27

Atzerapenez eztanda egingo dute gero haiek detonagailuari berriro sakatzen diotenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 184. orr.

Artisau bonbak zartarazteko detonagailuak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 52. orr.

Erabilitako lehergai mota, aurkitutako detonagailuen ezaugarriak, [...].  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 138. orr.

Madrilgo sarraskian bezala, detonagailuak kobrezkoak ziren.  Berria - Mundua   2004-04-03

Detonagailuetan erabiltzen den tritioa da minbizia eragiten duena.  Berria - Mundua   2004-03-07

Europan ere gerraren espoletak detonagailuan jo du-eta, itxurazko bakea lehertu egin da Alemania Polonian sartu eta Ingalaterrak eta Frantziak hari gerra aldarrikatu diotenean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 111. orr.

Izan ere, klitoriaren mokoan hainbat eta hainbat ukipen errezeptore daude bilduta, eta horregatik da makina lehergarri baten detonagailua bezala.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 237. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Poliziaren arabera, detonagailu eta leherkari zantzuak aurkitu dituzte etxean.  Berria - Mundua   2004-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

detonagailu eta (3); detonagailuak eta (3)


detonatzaile iz detonagailua.

Detonatzaile edo horietakoa zen, benetakoak bezalakoa baina hotsa besterik ateratzen ez zuena.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 151. orr.

Ez zuten gauza handirik atzeman, salbu kagula beltz bi, ordulari zaharkitua, lau detonatzaile eta metroak metroari hari elektriko  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 112. orr.


detonazio iz lehergai baten leherketa.

Detonazioa entzun zen, pisu astun bat lurraren aurka erortzen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 161. orr.

Hedabideon susmoek, ordea, beste norabide batetik jo zuten: Rue Vaubaneko detonazio bortitzak tomahawk klaseko misil baten lana ematen zuen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 90. orr.


detraktore izond/iz gaitzeslea.

Asko eta itzal handikoak izan dira Corominesen kritikari detraktoreak eta askoz ugariago, berriz, gaiari buruz erreferentziatzat hartu duten adituak.  Berria - Kultura   2004-06-29

Inon baino ameslariago bizi gintezke hirian, eta alde zoragarri hori oso kontuan hartu beharko lukete Bilbo, Paris edo Londres bezalako hirien detraktore kamutsek.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 204. orr.


detrimental izond kaltegarria, kalte-sortzailea.

Etika humanista, etika autoritatezkoaren alderantziz, printzipio honetan oinarritzen da: 'ongia' gizakiarentzat ona dena da eta gaizkia gizakiarentzat detrimentala dena; balio etikoaren irizpide bakarra gizakiaren ongizatea izanik.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 32. orr.


detritus iz masa gotor usteldua, hondakina. ik usteltza.

Beren burua [...] detritustzat duten pertsonaiok.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 152. orr.


detxema (corpusean detxima soilik; ETCn 7 agerraldi) iz hamarrena.

Zerga horiek ziren detximak, erran nahi baita bildu uzten hamargarren partea.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 216. orr.

Ordu arte nola ordaintzen zuten Elizari zor zitzaion hamarrena edo detxima [...]?  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 16. orr.


detxematu izond sarraskitua.

Tribu detxematuaren azken cherokeea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 140. orr.


detxima ik detxema.

deubru ik deabru.

deun 1 izond santua.

Herri zintzo baten askatasun deunaz ari nintzan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 57. orr.

Gogoratu nola ezkutatzen den jainkotasuna, alegia, nola ezezta litzakeen etsaiak eta ez duen egiten, eta nola uzten duen bere gizatasun txit deuna hain gogorki jasaten. zeren ez baita seme-beldurra bakarrik gauza ona eta guztiz deuna, baita morroi-beldurra ere; eta gizonak gauza hoberik iristen ez duenean, asko laguntzen du bekatu larritik irteteko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 121. orr.

Idazti Deunak jainkotzearen nemesi moral eta intelektuala protestanteen morrontza izan zen, trentotar katolizismoak, artean apaizgoan oinarrituak, izan ez zuena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 299. orr.

2 (pertsona izen baten eskuinean)

Agustin deuna tradizio filosofiko-teologiko asko biltzen dituen aro baten eledun dugu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 7. orr.

Jende asko izan da Jose deunaren zaindaritza nahi izan duena: hor daude arotz eta zurginak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 120. orr.

-Andre Deuna Mari Martxoko, gure behia larrean aseko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 124. orr.

Biak joan ziren Epifanio deunaren omenez eraikitako elizara.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 80. orr.

Haurra zela, beti ikusten zuen bere herrixkako elizan Santiago Mairu-hiltzaile Deunaren irudi bat, bere zaldi zuriaren gainean.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 57. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agustin deuna (5); agustin deunak (9); agustin deunaren (11); agustin deunarentzat (3); ander deuna (8); ander deuna ikastolako (4); deuna ikastolako (4); deuna ikastolako zuzendariak (3); sopelako ander deuna (5)


deus 1 izord ezer. (baiezko ez diren esaldietan)

Ez zuen deus argitaratu ez Frantzian ez Salamancan; 1542an agertu zen haren lehen liburua; 50 urte zituelarik egileak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 28. orr.

Ez zen deus ikusten, eta luzaz ez zuten argi bat ere hauteman.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 111. orr.

Ingelesek ez dute deus xutik utzi.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 110. orr.

Heian ez nuenetz deus entzun Euskal Herriaz Biarnoan, ala sorlekua ahantzia nuen!  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 10. orr.

Ez dakite deus eta ez dute ezer ulertzen, ilunpean dabiltza.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 31. orr.

Utopiaz deus ez dakien presidenteak bere historia beltza idazten jarraitu zuen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 82. orr.

Nire uniformeak ezin izan zuen deus aldatu baina, gutxienez, poliziburuarenganaino iristea lortu genuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 66. orr.

Deus aldatzerik ez, bere ondorengo horrek aski luzaroan itxaron baitu, eta borondatez atzera egiteko batere asmorik ez, omen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 302. orr.

· Eta deus banaiz, herritar euskalduna naiz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 139. orr.

Deus badaki euskaldunak, otea zer den dakike.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 23. orr.

Deus ez bada gertatzen ere, igor beti mezua.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 154. orr.

· Baina zinez normala da orain bi urte doi idatzi nuen testuan nire deus ez ikuste edo ez sentitze hori?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.

· Azken patarrean gibelatu naiz, deus erran gabe.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 32. orr.

Elkarri deus erran gabe.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 21. orr.

Ez du biziki munta, Doktor agurgarria, jendek gu geu judika gaitzaten, bereziki deus zuzen jakin gabe jujatzen baldin bagaituzte.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 50. orr.

Bi igande pasatu ditut deus idatzi ezinik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 101. orr.

· Espetxeratu txiro deus gabea bihurturik zegoen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 59. orr.

· Ez baitut uste sekulan deus ikasi dudan, bihotzez ez bada.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 108. orr.

Nere beginini lausook modernismo tasadorez zikindu zirenetik, bihotzak apenas sumatzen duen deus.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 124. orr.

Apenas estimatu eta ikasi dugun deus zinezko larresenetik!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 305. orr.

2 (ezezko esaldietan -ik adizkia duen izenondo edo kidekoen ezkerrean)

Egia erran, Kattalinek ez du deus zehatzik iragarri helduden asteburuko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 19. orr.

Denen buru, deus arrarorik ez...  Herria   2003-07-17

Baina definizio horrek ez du deus makurrik, gauzak ere ez beraz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 26. orr.

Ez zen deus garrantzizkorik handik goiti gertatzen ahal.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 36. orr.

Deus espantagarririk ez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 327. orr.

· Han deus ikustekorik ez dagoen arren, pertsianak izan ezik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 189. orr.

Helburuetan ere deus ikustekorik ez zuten batak eta bertzeak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 230. orr.

Bi besta horiek ez dutelarik elgarren artean deus ikustekorik, bat erlisioneari lotua, bestea estatu laikoari, badute biek halere elgarren eite.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 47. orr.

Ez dutela deus egitekorik Europan eta orain arte aldizkatu diren gobernuek Estatuko ateak sobera zabalik utzi dizkietela.· Zuzena balitz auzi hori horrela epaitua izatea nehork ez luke deus kontrakorik nahiko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 124. orr.

Iparraldean, aldiz, ez da deus horrelakorik nabarmen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 108. orr.

Ez zen holakorik deus.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 95. orr.

· Ez baita hor deus mirakulurik, lurraldeak eta beraz jendeak hain hurbil izanez.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 12. orr.

Deus mugimendurik ez zen gehiago ondo haietan.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 71. orr.

Barkatu, baina zertaz mintzo zara? ez naiz oroit deus lanik zuri eskaturik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 168. orr.

Nahiz, abokaten arabera, hiruentzat segurik, deus frogarik ez omen den.  Herria   2003-07-17

3 (ezezko, galderazko edo baldintzazko ez diren esaldietan)

Baina goiz hartan, deus; entzuten nuen gauza bakarra, isiltasuna.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 31. orr.

Bainan hortarik aparte, deus.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 20. orr.

Aitzindari bat zen, deus erranagatik segidan lurreratua.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 65. orr.

4 (deklinabide adizkiekin)

Deusek ez duela debekatzen euskararen erabilpena auzitegi batean.  Herria   2002-12-26

Bainan etzauzte deusek baztertu hartu bidean, geroztik.  Herria   2004-04-08

Gerla denboran ohartu bainintzen zertaz gai den gizona, deusek edo nehork ez balin badu atxikitzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 95. orr.

Aitzineko egunetan uste izan zuen deusek ezin zuela bere egoera makurragotu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 148. orr.

Deusek erakusten al du, ba, gure gizaeraren errepresioa, puzker batek bezain ederki?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 170. orr.

Ez zuen nahi deusek alda zezan urte luzeetan lortu zuen oreka.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 108. orr.

Hiria, deusek salbatzekotan, hiriaren bestelamoduzko bazterruneek salbatuko lukete, hiriaren hiri-barruko salbuespenek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 177. orr.

Espainiako eremu zabal neurri gabeko hutsak jendearen behakoa goiti, zeruraino eramaiten duela, lurrean deusek ez duelakotz soa lotzen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 140. orr.

Ebatsi dute 450.000 euroren gauza eta hori nehor deusi ohartu gabe.  Herria   2002-12-12

Mutikoa ez da deusi ohartzen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 85. orr.

Ez dio antzik ematen deusi.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 141. orr.

Ez du deusen eskasik ukanen, baina zuk hemendik joan behar duzu, lehen bai lehen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 170. orr.

Ez diat astirik izan deusen galdegiteko, ez eta argia ere.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 44. orr.

Besoak uzkurtu zituen, deusen axolarik gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 220. orr.

Eta egun, deusik jan gabe nago, ez baitut deusen gutiziarik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 122. orr.

Ixilik dago, bere ondokoa ez deusetan trabatzeko gisan naski.  Herria   2005-09-01

Dena beltzuri arizana da, erran eta erran ez duela deusetan huts egin.  Herria   2001-04-26

Deusetako gusturik ez nuen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 139. orr.

Nehor ez zen deusetaz ohartu.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 83. orr.

Izpirituak ez dezake deus irudika eta ez daiteke iraganeko deusez oroit, Gorputzak diraueno baizik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 565. orr.

5 alegia deus ez (orobat deusez g.er.)

Alegia deus ez, atorraren petik, Maien titi puntekin jostatzen nintzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 110. orr.

Berria ohi zuen gisara eman zion, bidenabarrean, alegia deus ez. giza izatearen dardara hunkigarrienak eta miseria egunerokoenak erakusten dizkigu, alegia deus ez, ezer gertatuko ez balitz edo kontatuko ez baligu bezala.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 18. orr.

Ni zutitu nintzen eta, alegia deus ez, arditegira abiatu.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 41. orr.

Beti oroituko naiz, herriaz hobeki jabetzeko, zer-nolako laguntza paregabea ekarri zidan, alegia deus ez eta hain denbora laburrez.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 108. orr.

Laster berriz abiatu naiz eta gibeletik atzeman dut gizon gaztea, harekin eginez zenbait urrats, lagundu nahi baitut, alegia deusez.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 65. orr.

-Eta kasu okerrena ikustekoa dugunentz aments -segitu zuen arotzak, alegia deus ez-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 132. orr.

Zure anaia jauna hemen da atzoz geroztik -esan zuen, alegia deus ez-.· Berdin hasi zirela ordu haietan alegia deus hitz pollitez gauza itsusiak apaintzen. izigarri maite nuen, denetako abilena zen ene ustez, alegia deus.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 147. orr.

6 alegia eta deusez

Mahaitik xutitu nintzen, eta kanporat joan alegia eta deusez...  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 34. orr.

Aitamenganat joana nintzen egun batez, alegia eta deusez galdetu nien neska hura zer egina zen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 69. orr.

Neurri horiek dituzte kanbiatu nahi alegia-eta deusez: Helduden urtetik harat, alargunduaren sos jiteak ez dituztela batere izari berean hartuko kondutan.  Herria   2004-09-30

Maltzurkeri bipertsu batekin historiazaleak xehetasun horiek guziak banatzen zituen, alegia eta deusez, arras ongi zekielarik Historia dela bazter nahasle, eztabaida piztaile, ez bere baitarik, neutroa baita -izan behar luke segurik- baina gizonek bereganatzen baitute beti eta hola bata bestearen kontra altxatzen direlakotz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 155. orr.

7 deus ere

Deus ere ez dute ulertzen inoiz kazetariek.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 118. orr.

Deus ere, ez bada ahotsa zertxobait apaltzea bera sartzean, ez bada samurtasun eta begirune ukitu bat izatea irribarreetan bere aurrean, deus ez, ez bada errainak noizean behin esatea: [...]. Ez nuen deus ere konprenitzen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 217. orr.

Gizarte bat ez da deus ere unibertsitaterik gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 84. orr.

Tomek deus ere ez zekienez gero Harryren lehengo bizitzaz, ez zion inondik ere antzeman zertaz ari ote zen hura.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 44. orr.

Hala ere, Jaunak ez dit agertu zergatik; ez dit deus ere jakinarazi.  Elizen arteko biblia   2 Erg 4,27

Zergatik "bizi" behar dut deus ere ez dena?  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 34. orr.

Ez diot deus ere ez esaten ez eskatzen, ordea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 261. orr.

Izan ere, halakoxea da amodioaren agintea, maitearen zeretik kanpo ez baita deus ere sexu bat bestearentzat.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 60. orr.

-Bainan ez duzu deus ere haundirik egin...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 36. orr.

Baina deus ere ez funtsezkorik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 103. orr.

Ez zegoen, baina, deus ere egiterik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 35. orr.

Eta aitak deus ere ezin egin, urrun baitzegoen, Jainkoak daki non...  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 105. orr.

Urteak eman nituen deus ere ulertu gabe.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 24. orr.

Batek laguntza osoa, besteak deus ere ez.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 109. orr.

Baina, hona, Adoniasek errege izendatu du bere burua, zuk deus ere jakin gabe.  Elizen arteko biblia   1 Erg 1,18

8 deus gutxi (orobat gutti g. er. eta guti)

Deus guti dakigu ondoan dagoen pertsonaz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 101. orr.

Deus guti uzten ahal diat dirutan, zorren bat ez bada.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 119. orr.

Deus gutxi, musuren bat ahoan eta zirri batzuk, baina esango nuke zerbait gertatuko zela, Rodolfo hil izan ez balitz. Laguntza guziak deus guti ziren.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 105. orr.

Hori deus gutxi da, ordea, mundu guztian ordaindu behar denaren aldean.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 87. orr.

Indarrik gabeko egiak deus guti egin eta eragiten du.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 79. orr.

Eguraldiaz mintzatu zen, eta radarrari buruz, honetaz deus gutxi zekien arren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 9. orr.

Sinetsiko nauzu nahi baduzu baina egia hauxe da: deus guti dudala erraiteko!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 159. orr.

Badira galera eta garbiketaren ondotik gelditu diren euskarakin batzuk han-hemenka, baina hortik gora deus gutxi.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 82. orr.

9 deus ez

Deus ez, nire pistolaren eta nire ezpataren kontra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 195. orr.

Deus ez, zakur-ametsa da dena, ihesean doan mundua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 74. orr.

-Deus ez, zoritxarrez, egoera hau alda dezakeenik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 163. orr.

-Deabruendako deus ez, aingeruendako, izatekotan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 71. orr.

Gureak berriz deus ez, zero.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 74. orr.

Deus ere, ez bada ahotsa zertxobait apaltzea bera sartzean, ez bada samurtasun eta begirune ukitu bat izatea irribarreetan bere aurrean, deus ez, ez bada errainak noizean behin esatea: [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 217. orr.

10 deusik

Deusik ez zuen erran Pantxikak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 26. orr.

Deusik erran gabe Ermita xutitzen da eta petrola lanpa berriz piztera doa.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 138. orr.

Deusik ez dugu aditu, ez gara nehorat atera. Deusik ez, kasik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 34. orr.

Ez du deusik ikusten, hain da pisua eta tinkoa ilunbea.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 91. orr.

Baina ez nuen deusik esan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 29. orr.

Baina ez zen holakorik deusik gertatu.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 105. orr.

Egin duenak ez duela deusik salatu, gauza batzuk baitira bakoitzak beretzat atxikitzen dituenak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 23. orr.

Bizi honek deusik ez dik balio!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 65. orr.

Hemengo berri deusik ez dakit...  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 80. orr.

Luzaz entseatzen dira arrazoinka, baina mutikoak ez du deusik entzun nahi.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 74. orr.

Damurik ez dizuet beste deusik erraten ahal.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 25. orr.

Seinale horiei esker, itzultzean deusik ez zitzaigun gertatu.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 39. orr.

Zeldaren iluntasuna, beste deusik ez egiteko, eta logalea nagusitzen zait.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 45. orr.

Ez dut gehiago deusik galtzeko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 263. orr.

Izebari ez zioten sekulan deusik kondatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 65. orr.

Horrez gainera ezeren deusik ez.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 19. orr.

Gainbeheraldi luze tristagarri hartan nik deusik ezin eginik, umezurtz sentitu nintzen zinez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 343. orr.

Horrela prestatu zuen beretzat Eliza distiratsua, zikinik eta zimurrik edo antzeko deusik gabea, Eliza santu eta kutsagabea.  Elizen arteko biblia   Ef 5,27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

alegia deus (33); alegia deus ez (29); arte deus (8); artean deus (9); baina deus (34); baina deus ez (12); bainan deus (12); baino deus (10); baita deus (12); baitu deus (21); baitute deus (8); baitzen deus (12); bertze deus (12); beste deus (51 besterik deus (12); buruz deus (16); da deus (173); da deus ere (21); dago deus (39); daki deus (14); dakigu deus (7); dakit deus (15); dela deus (39)

deus adierazi (10); deus aditu (9); deus aipatu (14); deus aldatu (19); deus aldatuko (12); deus aldatzen (11); deus arrarorik (16); deus aurkitu (12); deus aurkitzen (7); deus baino (18); deus baino lehen (7); deus balio (35); deus berezirik (32); deus berriagorik (11); deus berririk (35); deus berririk ez (11); deus egin (165); deus egin gabe (24); deus eginen (7); deus egiteko (8); deus egitekorik (12); deus egiten (46); deus egiten ahal (8); deus egiten ez (7); deus egiterik (27); deus egiterik izan (7); deus eman (17); deus entzun (21); deus entzuten (14); deus erabaki (8); deus erantzun (32)

deus ere (614); deus ere biderako (11); deus ere egin (42); deus ere egiten (9); deus ere ekarten (9); deus ere esan (14); deus ere esaten (9); deus ere ez (113); deus ere jakin (13); deus ere ulertu (7); deus ere ulertzen (16); deus erraitekorik (10); deus erraiten (8); deus erran (78); deus erran gabe (25); deus erran nahi (13); deus erraten (10); deus esan (172); deus esan ez (8); deus esan gabe (39); deus esan nahi (12); deus esanen (7); deus esango (9); deus esateko (8); deus esatekorik (9); deus esaten (47); deus esaten ez (7); deus eta (8)

deus ez (624); deus ez bailitzan (11); deus ez baita (9); deus ez da (57); deus ez dago (9); deus ez dela (32); deus ez duela (9); deus ez zekiela (12); deus ez zela (7); deus ez zuen (7); deus ezin (21); deus falta (7); deus frogarik (10); deus gabe (12); deus galdetu (14); deus galdu (10); deus galtzeko (16); deus galtzekorik (7); deus garbitasunik (9); deus gehiago (20); deus gehiagorik (8); deus gertatu (39); deus gertatu ez (16); deus gertatuko (17); deus gertatzen (19); deus gisaz (11); deus guti (110); deus guti behar (8); deus gutxi (85); deus handirik (16); deus hoberik (10); deus holakorik (9); deus ikasi (10); deus ikusi (22); deus ikustekorik (73); deus ikustekorik ez (26); deus ikusten (31); deus izan (8); deus jakin (29); deus jakin gabe (7); deus jakin nahi (9); deus jan (9); deus jaso (7); deus jokoan (7); deus larririk (8); deus lortu (11); deus makurrik (14); deus nahi (12); deus onik (68); deus onik ez (16); deus positiborik (8); deus txarrik (19); deus ulertu (16); deus ulertzen (23)

diat deus (10); dio deus (13); diot deus (9); dira deus (7); du deus (221); du deus balio (7); du deus egin (12); du deus ere (12); du deus erran (9); du deus esan (10); du deus esaten (7); du deus galtzeko (7); du deus ikustekorik (11); dudala deus (11); duela deus (61); dugu deus (59); dugu deus egin (8); dugula deus (10); duk deus (13); dut deus (88); dut deus ere (15); dute deus (96); dute deus egin (11); dute deus ere (13); dutela deus (23); duzu deus (33); duzu deus ere (8); edo deus (16); elkarri deus (8); ere deus (29); eta deus (100); eta deus ere (11); eta deus ez (26)

ez baita deus (9); ez baitu deus (18); ez baitute deus (8); ez baitzen deus (11); ez da deus (152); ez dago deus (38); ez daki deus (13); ez dakigu deus (7); ez dakit deus (15); ez dela deus (37); ez deus (36); ez diat deus (9); ez dio deus (12); ez diot deus (9); ez du deus (205); ez dudala deus (9); ez duela deus (58); ez dugu deus (45); ez dugula deus (9); ez duk deus (12); ez dut deus (79); ez dute deus (91); ez dutela deus (21); ez duzu deus (23); ez genuen deus (9); ez hartu deus (11); ez nion deus (19); ez nuela deus (9); ez nuen deus (65); ez zaio deus (8); ez zegoen deus (11); ez zekien deus (11); ez zen deus (66); ez zidan deus (20); ez zien deus (7); ez zion deus (21); ez zitzaidan deus (9); ez zuela deus (32); ez zuen deus (166); ez zuten deus (50); ezin deus (13); ezin du deus (9); ezin dugu deus (11); ezin duzu deus (7); gabe deus (12); galtzeko deus (12); gehiago deus (10); genuen deus (10); haatik deus (8); hari deus (7); hartaz deus (9); hartu deus (11); hartu deus ere (11); horrek deus (12); horretan deus (9); horretaz deus (11); ia deus (22); ia deus ere (8); inori deus (16); izan zuen deus (8); izan zuten deus (13); kontra deus (7); nik deus (16); nion deus (19); nuela deus (10); nuen deus (67); nuen deus ere (15); nuen deus esan (9); oraindik deus (9); oraino deus (12); orduan deus (7); zaio deus (12); zegoen deus (11); zekien deus (13); zen deus (71); zen deus ere (8); zen deus gertatu (11); zezakeen deus (9); zidan deus (20); zidaten deus (7); zien deus (7); zion deus (25); zitzaidan deus (9); zuela deus (34); zuela deus ere (7); zuen deus (181); zuen deus egin (9); zuen deus ere (22); zuen deus erran (8); zuen deus esan (28); zutela deus (7); zuten deus (66); zuten deus egin (15); zuten deus ere (11)

alegia deusez (8); alegia eta deusez (29); bertze deusen (7); beste deusek (12); deusek ere (24); deusek ere ez (14); deusek ez (58); deusek ez du (11); deusen beldurrik (7); deusen eskasik (29); deusetarako balio (15); deusetarako balio (15); deusetarako ez (16); deusetarako ez (16); deusetaz ohartu (7); du deusen (7); eta deusen (12); eta deusez (32); eta deusez (32); ez deusen (9)


deusestatu ik deuseztatu.

deusestu ik deuseztu.

deusez 1 iz erereza.

Piztu zaion esperantzak gainean hutsa eta azpian deuseza duela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 145. orr.

Indarrak deusezetik atereaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 173. orr.

Eta jaten du harrak, azkenean, hitza, usteltzerat eta husterat uzten du, deusez bihurtzen du, eta deusez horren gainean eraiki nahi izaiten dugu ondoren bizitza...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 53. orr.

Erruki zaitezte belarrondoko baten nekea ere merezi ez duen beste deusez horretaz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 105. orr.

Bere bakardadetik eta bere deusezetik munduaren deuseza besarkatu zuenean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 295. orr.

Zeren, geure deusezetik bertze deusez bat amoroski besarkatzen dugunean, erortzen dira mugak eta loratzen zaigu bihotzean eguzki bizi gori bat, urrerik urretsuena baino distiratsuagoa dena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 295. orr.

Hala, neure deusez horretan bizi nahi nuke etxeko elizattoan, amaren eta haren zerbitzariaren ondoan, mundutik bereizirik, Jainkoari beha...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 634. orr.

Eta moilatik herrira zoazela, deusez handi bat zabalduko da ahoa lez zure aurrean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 395. orr.

Bost urteko epean Estatuaren diru laguntza ia deusezean geldituko da, eta bestalde gure gastuak handituko dira.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

• 2 izond ezdeusa.

Azken isil bat ukan zezala nire bizitza triste eta deusezak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 7. orr.

Haiek dituk, inor izatekotan, sasikume deusez galantak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 187. orr.

Bi egun, gehiagorik ez, bere bulegoan trapu deusez baten gisara erabili ninduenetik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 330. orr.

Ezkontza deuseza, bi ezkontidek edo eurotariko batek onusteaz egina bada, ez da duda-mudazkoa seme-alaben egoera zibilerako.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 75. orr.

Gizaseme deusez bat nintzela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 185. orr.

-Ez haiz deusez bat, Charlie.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 187. orr.

Gezurra dirudi hain deuseza den zerbaitek holako zarata ateratzea.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 26. orr.


deusezgarri izond deusezten duena.

Urrutitik ikustatu nuen Itsasoari izena eman zion mendia: haren mazeletan euforbioa hazten da, edenen deusezgarria; gailurraldean satiroak bizi dira, haragikeriara emanak diren gizon anker basa batzuek.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 116. orr.


deusezkeria iz ezdeuskeria.

Gizarte deusezkeria horiek, hain zuzen ere, sortzen zituzten, ezkon hitzetan eta ezkontzetan, deserosotasuna, premia larriak eta zergatik ez esan, patuaren ezinbestekotasuna ere.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 70. orr.


deusezpen iz deuseztea.

Eta ezin dugu, bizitza luzatuz, heriotzaren denbora izpirik kendu ez laburtu, deusezpena beharbada laburragoa izan dakigun. gauzak hazi eternalez osatuak dagozenez gero, bere zartadaz banatuko dituen edo bitarteetatik barruratu eta disolbatuko dituen indarrik heltzen ez deno, naturak ez du ezeren deusezpenik ikusten uzten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 227. orr.


deuseztaezin izond ezin deuseztatuzkoa.

Ea nonbait, eta agian neure Norbera pentsatzailean, batasun zatiezin eta deuseztaezinik dagoen, edo zatigarria eta iragankorra soilik dena besterik ez dagoen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 183. orr.


deuseztaezintasun iz deuseztaezina denaren nolakotasuna.

Norbaitek arima materiaren zati bakuna dela esan ahal izango baligu, orduan honetatik iraunkortasuna eta, izaera bakunarekin batera, bere deuseztaezintasuna erator genezakeen esperientziak beraz irakasten duenetik abiatuta.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 174. orr.


deuseztaile izond deusezten duena. ik deuseztatzaile.

Kant deuseztailearen Dialektika transzendentala ordu arteko Metafisika ororen ezeztapena da, Metafisika hau itxurazko jakintza soila den heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 8. orr.


deuseztapen 1 iz deuseztatzea.

Honek, bere aldetik, erorialdia eta susperraldia izaten ditu, eta azken susperraldi horren ondoren azken deuseztapena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 315. orr.

Emakumeen eta gizonezkoen arteko berdintasuna zailtzen duten oztopoen deuseztapena.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

Montik ez du ez inolako azterketa ekonomikorik, ez azalpenik eskaini, jabetza intelektualaren deuseztapenak berrikuntzari mesede egiten diola arrazoitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-06-09

Soinujolearen semeak Eneida-n aipatzen diren «marfilezko atetik» sartzen diren ametsen deuseztapena kontatzen du, pertsonaiaren esnatzea.  Berria - Kultura   2004-02-01

Hasieran, Humek burutzen duen Metafisikaren kausalitate-legearen oinarritzapenaren deuseztapena da egia Kantentzat.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 11. orr.

Inork ez zuen bera ikusi ohol mutur hartatik deuseztapenaren uretara murgiltzen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 178. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Horren arabera, arrazoi ekonomikoek derrigortutako deuseztapen espedientea sinatuko dute lekualdatzea nahi ez duten langileentzat.  Berria - Ekonomia   2004-05-19


deuseztarazi, deuseztaraz, deuseztarazen du ad deuseztatzera behartu.

Guk hitz bat egin orduko, bertatik ditu deuseztarazi bere ilobaren lebak, ezen uste zuen, nonbait, Poloniako erregearen aurkako prestaketa zirela; baina, hobeki azterturik, konturatu da berorren gorentasuna zutela xede.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 79. orr.


deuseztasun iz ezereztasuna.

Gurasoen edo tutoreen parte-hartzea lege positiboek agintzen dute eta horren ez izanak ez du erakartzen beste ondoriorik deuseztasun zibila baino.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 63. orr.

Alderdien jokaerak zein denboraren joan-etorriek deuseztasuna noiz estali duten ere bereiztu izan dugu.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 63. orr.

Aski-eztasuna eta deuseztasuna leporatzea beti ere gauzei, eta gabezia eta hutsa sentitzea, eta horrez gainera asperdura, hori iruditzen zait niri giza izatean aurki daitekeen bikaintasun- eta noblezia-seinalerik handiena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 18. orr.


deuseztatu, deusezta, deuseztatzen (411 agerraldi, 86 liburu eta 167 artikulutan; ETCn 5.665 agerraldi; orobat deusestatu g.er.) 1 da/du ad erabat desegin edo suntsitu, deusez bihurtu. ik deuseztu.

Kezka eta estutasun guztiak aienatu ziren, gorputz nekatua iluntasunean deuseztatu zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 67. orr.

Gorputza deuseztatzen zitzaiola, mendi gailurreko elurrak urtzen direnean bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 146. orr.

Ez dut sentitzen nola datorren, behinola bezala, lo maltzur hori, nire hurbilean ezkutaturik zelatan dagokidana, burutik heldu, begiak itxi eta deuseztatu nahi nauena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 308. orr.

Gu suntsitzeko eta deuseztatzeko ahalegina prestatu zuten han.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Neure begien aurrean ikusten dut zer-nola segaz ebaki eta bertan behera zimeltzen utzi gaituzten, erabat deuseztatzeraino.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 146. orr.

Kontseiluko kontseilarien kontseiluei jarraikiz, azpilanaz eta azpijokoaz baliatuko zela Frantzia, finean, Milani eusteko, Napoli erakartzeko, veneziarren deuseztatzeko eta Italia osoaren azpiratzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 642. orr.

Egiaztatu dugu deuseztatutako armak IRAren armategi osoa osatzen dutela.  Berria - Harian   2005-09-27

Mikroorganismoek deusezta ditzaketen konposatu organikoei esaten zaie biodegradagarriak.  Berria - Gaiak   2004-12-31

Orlistat ere erabiltzen da, gantzak deuseztatzen laguntzeko; 12 urtetik gorakoei eman dakieke botika hau.  Berria - Gaiak   2006-03-05

Ehun eta hamabost mitxeleta hegan, postontzia deuseztatuz, gizonaren angustia haragituz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 116. orr.

Agindu ezazu, zure erreinuko juduak hondatzearren, Hamanek bidali zituen gutunak deuseztatzeko.  Elizen arteko biblia   EstGr 8,5

Gero jakinen dut, Munich-etik trena joan aitzin gure zaintzaleek manua ukan zutela hilen paper guzien deuseztatzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 133. orr.

New Yorken deuseztatutako azken eraikuntza historikoa izan omen zen Penn Station.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 129. orr.

Etsaia inarrosten du eta haserre gorritzen, baina ez deuseztatzen ez suntsitzen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 159. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Izpiritua zeharkatzen duen guztia inmateriala denez berehala deuseztatzen delako.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 49. orr.

Estatua deusezta dezaketen barruko kausei buruz.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 139. orr.

Erlijioa deuseztatu gabe erregeak suntsitzea, herensugeari buru bakarra moztea baita.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 32. orr.

Alderdien Legea deuseztatu egin behar da.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03

Azteken eta inken zibilizazioak deuseztatuz, eta bertako biztanleria suntsituz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 27. orr.

Eskubidez, ezin da itunen bitarteko adostasunez ezarritako botere gorena deuseztatu.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 109. orr.

Gizarte eta legeria berri hark, neurri handi batean bederen, Euskal Herriarena deuseztatu zuen arian-arian.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 31. orr.

Gaitza erabat deuseztatu baino gaitzetatik ongiak ateratzea egokiagoa zela erabaki baitzuen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 345. orr.

Esklabotza deuseztatu zen eguna ospatzeko ekitaldi ugari egin ziren atzo munduan.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Proposamenak, dekretuz ezartzen bada bereziki, lanpostuak sortu ordez deuseztatu ere egingo lituzke.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 133. orr.

Batzarrak badu pribilegioen eta jabe-eskubideen deuseztatzeko xedea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 19. orr.

Nire damuaren zintzotasuna eta lapurretaren arina kontuan hartuta, deuseztatuta uzten zuen epaileak nire kontrako auzia.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 92. orr.

Zalantza guztiak deuseztatu dizkidazulako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 198. orr.

Izan ere, kanpoko sentsua irudikatu baino ez egiteak, irudimenak determinatzen duen begiespen-ahalmen bera deuseztatuko luke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 293. orr.

Geroago, "antionkogene" izeneko beste gene batzuk aurkitu ziren, onkogeneen eragina deuseztatzen zutenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 99. orr.

Bizitzak dena deuseztatzen du.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 109. orr.

3 (era burutua izen gisa)

Herri bateko etxe deuseztatuek itxura ezin beldurgarriagoa erakusten zuten.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 25. orr.

Beckett antonomasikoan, berriz, Lur-Agertoki zabal, zehaztugabe, ko(s)miko-metafisiko batean dihardute pertsonaia nortasun guztiz prekariokoak, espazio-denbora deuseztatu batean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deuseztatu arte (3); deuseztatu baitzuen (3); deuseztatu behar (11); deuseztatu dituzte (3); deuseztatu edo (3); deuseztatu egin (15); deuseztatu egin behar (4); deuseztatu egin zen (3); deuseztatu egingo (3); deuseztatu egiten (5); deuseztatu eta (4); deuseztatu gabe (4); deuseztatu nahi (13); deuseztatu nahi ditu (3); deuseztatu zen (4); deuseztatu zuen (4); deuseztatuko luke (3); deuseztatzea eta (3); deuseztatzea izan (3); deuseztatzearen alde (4); deuseztatzen ari (4); deuseztatzen du (6); deuseztatzen duen (3); deuseztatzen eta (5); deuseztatzen ez (3); deuseztea zen (3); erabat deuseztatu (4); erabat deuseztatzen (3); esklabotza deuseztatu (3); eta deuseztatu (7); eta deuseztatu egin (4); eta deuseztatzea (5); eta deuseztatzeko (7); eta deuseztatzen (3); eta deusezteko (3); guztiak deuseztatu (3); guztiak deuseztatzen (3); hau deuseztatu (3); hori deuseztatzeko (3); lanpostu deuseztatu (3); oro deuseztatuko (3)


deuseztatzaile izond deuseztatzen duena.

Gauza bat da zientziaren gabezia, muga eta arriskuen berri ematea (analisiaren osagai deuseztatzailea litzatekeena); eta beste bat, arras zailagoa, parte-hartze publikorako ereduak proposatzea eta horiek modu eraginkorragoan indarrean jartzea (analisiaren alderdi eraikitzailea litzateke).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 252. orr.

Arrunki zeloak bezala ezagutzen den periodo deuseztatzaile hau airoski gainditu nuen ordea, eta gaur egun arrangura barik imajina dezaket Susana zure besoetan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 81. orr.


deuseztatze iz

Drogen ondotik hiesa etorri zen, sarraskia ekarri zuen madarikazioa; banan-banan garbitu zituen gazte deserrotuak eta ez-konformeak, politikaz etsia hartutakoak, utopia iraultzaileez nazkatuak; diktaduraren azken urteetako deuseztatzea baino askoz ere odoltsuagoa izan zen hura.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 92. orr.

Nazismoaren abiapuntuak gorroto eta deuseztatzea izan ziren, arraza edo herri batek ustez duen nagusitasun genetikoan oinarrituta.  Berria - Harian   2005-05-10

Abraham Lincolni eskuz esku eman omen zion bikote iraultzazaleak idatziriko Manifestu Komunista, gero esklabotza deuseztatzearen defendatzaile ospetsua izango zen presidentea Illinoisko senataria besterik ez zenean...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 131. orr.

Destino bariatuak ukan baititzake lanak, itzal/pizte anitz edo deuseztatze oso.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Hau adibidez Vernichtungslager-a da, deuseztatze-esparrua alegia, esan digutenez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 117. orr.


deusezte iz deuseztatzea.

Lurralde honetan gertatutako gizarte tituluen deusezte orokorrean hitz hauek mirariz salbatu ziren gu etengabe nazkarazteko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 29. orr.


deuseztu (157 agerraldi, 32 liburu eta 53 artikulutan; ETCn 1.144 agerraldi; orobat deusestu g.er.) 1 du ad deuseztatu. ik deuseztatu.

Burbuila zuriak botatzen zituen tren-makinak, kotoia bezain trinkoak, aire gordinean eta leiho beltzeko etxe zurrunetan deuseztuko zirenak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

Bere orbita espirala da, beraz, azkenean, Marteren azaleran deuseztuko da.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Lur guztia erraustua izango da, baina ez erabat deuseztua.  Elizen arteko biblia   Jr 4,27

Bameko eraikinen %85 deuseztu zituen, gainera, seismoak, eta 75.000 pertsona bizilekurik gabe utzi.  Berria - Mundua   2004-01-09

Harresiak deuseztu eta desegin zizkietela eta jauregiaren bi muturretan zeuden defentsarako dorreak porrokatu eta eraitsi.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 19. orr.

Bide berriak egin dituzte indigenen lurretan, eta oihana deusezten ari dira.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Arma nuklearren deuseztea eta herrialdearen segurtasuna loturik daude.  Berria - Mundua   2004-02-27

Horra gure etsaiak deuseztuak, suak irentsi ditu horien ondasunak.  Elizen arteko biblia   Jb 22,20

Valentzia eta Asturias izeneko errejimentuak, deusezturik; Alcolea izenekoa, osoki deseginik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 254. orr.

Nola ur zorrotak sugarra deusezten duen, hala azti-formula bat, arriskuaren eta beldurraren uxagarri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 358. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Europako Ekialdeko zenbait erakunde deuseztu egin direla.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 316. orr.

Nork sortu zituen irrika hilezkorrak, orain zuek, sakrilego doilorrak, azpiratu eta deuseztu nahi dituzuenak?  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 182. orr.

Esklabotasuna deusezten arrakasta izandako gizarte batek ziur aski har zezakeen bihotz kristau-ideal baten aurrekaririk gabeko garaipen honetatik, garai bereko gerra-erakundea deusezteko zereginari ekiteko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 361. orr.

Sistema juridikoa deuseztu edo aldatzeko erabakia ez zuten Nafarroako Gorteek hartu; alderantziz: berriro biltzeko debekua jaso zuten.  Berria - Kultura   2004-04-22

Argi utzi zuen berreraiketa lanak soilik talibanen agintea deuseztu eta 28 hilabetera hasi zela.  Berria - Mundua   2004-04-02

Gauza faltsuak kearen antzekoak dira; egia, ostera, sendoa da, eta tinkoa, eta bere argitasunak gezurraren iluntasuna deusezten du.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 239. orr.

Haren argudioak, direnak direla, deuseztea ez da oztopo izanen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 177. orr.

Egiptoren harrokeria deuseztuko dute eta jendetza guztia suntsituko.  Elizen arteko biblia   Ez 32,12

-Ez da diskoteka bat, ez! -erantzun diot, bere erreparoak deuseztuz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 259. orr.

Sindromea deuseztu edo mendean eduki zuelako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 108. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

deuseztea zen (3); deuseztu egin (3); deuseztu egingo (3); deuseztu eta (5); deuseztu ez (3); deuseztu nahi (3); eta deusezteko (3)


deuseztuezin izond ezin deuseztukoa.

Erregeak ongi baderitzo, eman bedi berorren izenean eta ezarri Pertsia eta Mediako legeen artean deuseztuezineko agindu hau: [...].  Elizen arteko biblia   Est 1,19


deusgabe izond deus ez duena.

Deusgabeak dituk.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 124. orr.


deuskeria iz ezerezkeria.

Hobe da isilik egotea, deuskeriak erratea baino.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 93. orr.


deuskil iz

Zer egin diezadakete niri, deuskil hauek?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 197. orr.


deustuar izlag/iz Deustukoa, Deusturi dagokiona; Deustuko biztanlea.

Entrenatzaile deustuarrak ezinbestekotzat jo zuen taldea lasai aritzea.  Berria - Kirola   2004-10-02

Mardones Bilbokoa da, eta 24 urte ditu; Salvador deustuarra da, eta 27 urte ditu. autoen joan-etorriek eragindako burrundarak eta horren arriskuak kezkatzen ditu gehien deustuarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-30

Lehen egun honetan Elfo Negro deustuarrak gonbidatu gisa etorri ziren eta beraz gau hotz honetako lehenengo kontzertua egin zuten.  Berria - Kultura   2004-02-28


deuterio iz hidrogenoaren isotopoa, nukleoan protoi bat eta neutroi bat dituena.

Hidrogeno-mota horri deuterio deritzo eta itsasoan oso ugaria da.  Berria - Gaiak   2004-11-27

Fusio erreakzioan erabiltzen den erregaia deuterioa da.  Berria - Gaiak   2004-11-27


deutoronomio iz Testamentu zaharreko lehen zatiaren azken liburua.

Moisesi Sinai Mendian errebelatutako lege judua, eta Pentateukoan edo Moisesen bost liburuetan dagoena: Genesia edo Hasiera, Exodoa edo Irteera, Lebitarren Liburua, Zenbakiak eta Deuteronomioa.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 225. orr.

Barruan pergamino ñimiño batzuk ditu, Deuteronomioko bertsoak idatzirik dituztenak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 223. orr.

Jainko Legearen Liburua gobernurako bere eskuliburu gisa erabiltzeko aholkatzen dio Karlosi, Deuteronomioa 17,18-20ko aginduaren arabera, non agintzen zaion erregeari legearen kopia egiteko apaizen liburutik, beti berekin eraman eta etengabe irakur dezan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 282. orr.


dexente (170 agerraldi, 53 liburu eta 20 artikulutan; ETCn 794 agerraldi) 1 zenbtz adkor dezente, asko xamar.

Eskailera dexente igo behar duk, baina merezi dik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 65. orr.

Urte dexente pasatu da geroztik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 108. orr.

Jende dexente, soinua potente, giro ederra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 78. orr.

Nabaritzen zaizu kirol dexente egindakoa zarela.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 83. orr.

Nire sudurra luzeskoa ote den, izan nuen horretaz kezkaren bat edo beste nerabezaroan, baina aurrerantzean batere ez; geroztik, izan ere, emakume dexentek askatu izan bainau sasi gutxiagotasun-uste horietatik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 147. orr.

Egiari hutsik egin gabe esan dezaket segundo dexente kendu zizkidala hain arrotza zitzaidan hiri hura nire betiko hiria zela konprenitzeak Ikastaro dexente ematen da sormena nondik nora bideratu.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 83. orr.

Elizak traba dexente jarri ohi dizkio apostasia egin nahi duenari.  Berria - Harian   2006-04-06

Aitor edo Lekobideren faltsifikazioak ere kultura dexente gabe ez dira egiten.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 97. orr.

Dantza egiteko amorratzen dagoen jendeak indiferentzia dexentez hartu du hauen emanaldia.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 67. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zerbait esan dut pinturaz baina hitzik ez kirolaz, dexente gogo-jardunez eta ezer ez begirale izan nintzeneko udalekuez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 101. orr.

Bi karabinerok, batetik, jauzi egin ditek dexente hazia zetorren Bidasoara.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 26. orr.

Dexente flakaturik eta zaharkiturik aurkitu nuen gaixoa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 14. orr.

Dexente kostata, lortu zuen Londresera etor zedin berarekin.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 174. orr.

Haren klaseetan dexente aspertzen nintzen eta uste dut orduantxe jarri nintzela idazten, eskolan bertan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 74. orr.

Hanna desgogara baina dexente mintzo da hartaz, nahiz eta niri, zenbat eta xehekiago jardun, hainbat eta gutxiago interesatzen zaidan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 217. orr.

Lisboako aireportuan dexente zain egotea egokitu zitzaion.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 48. orr.

Lastotik dexente joango zen, beraz, mintzalditxootan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 193. orr.

Nik badiat pizarren bat emakumetik, aurkiren bat ere bai iraultzailetik, eta umetik berriz dexente.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 102. orr.

· Bat baino gehiago behintzat, dexente gehiago.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 150. orr.

Bera baino dexente gazteagoak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 20. orr.

Fakultateko irakasleak baino dexente hobeto interpretatzen, irakurtzen eta hitz egiten zuen latinez.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 115. orr.

3 (izenondo gisa) itxurazkoa.

Orain, horri esker, kotxe dexentea daukat, arropa dexenteak, gela dexentea, eta beharbada egunen baten.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 101. orr.

Haurrak zeudenean handi guztiek haurrei buruz edo haurrekin hitz egiten zutela eta ez zegoela gai interesgarri bati buruzko elkarrizketa dexente bat aurrera eramaterik.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 108. orr.

4 dexenteko izlag

Ikusten? -esan zuen ordubete geroago, esploratzaile bilakatzeko prozesuan dexenteko aurrerapena eginda-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 143. orr.

Dexenteko karga garraiatuagatik ere, neure buruaren jabe eta xutik egoteko gauza nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 115. orr.

Gogoan dut, noizbait eskola-libururen batean-edo klase sozialen gaia atera eta dexenteko eztabaida sortu zela gure artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 15. orr.

Oraindik dexenteko bidea geratzen zaie, gainera.  Berria - Harian   2005-08-30

Jakablu barneko patrikan zeraman pisu dexenteko paketea, eta haren ondoan txekea, pisu arinekoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 115. orr.

Nik gorrotoa ere dexentekoa nion Café Odéon delakoari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 279. orr.

Adinik aproposena, hortaz, tabernarik taberna ordu franko eta gastu dexentekoa egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 86. orr.

5 dexentez adlag

Gaur gauean sei baino dexentez gehiago erre dituzu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina dexente (4); baino dexente (10); denbora dexente (6); dexente aldatu (3); dexente bat (3); dexente denbora (3); dexente eman (3); dexente gehiago (3); dexente hitz (3); dexente izan (5); dexente pasatu (3); diru dexente (3); ere dexente (4); eta dexente (3); jende dexente (5); ordu dexente (3); urte dexente (3)


dezeleragailu iz abidurak behera egiteko gailua.

Nolabaiteko oreka gorde beharra zegoen etengabe etorkizunera proiektatzen zen bizidunaren joera naturalaren eta dezeleragailuak eragiten zuen denbora-atzeratzearen artean.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 82. orr.

Dezeleragailua inbertitu eta 2043 urtera itzultzeko agindua sakatu zuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 83. orr.

Supersoken teorian oinarritutako partikula dezeleragailua amaituta zegoen, azkenik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 81. orr.


dezelerazio iz abidurak behera egitea.

Ondorioz, 4 G-ko dezelerazio zitala lortu zuen pistan izan zen bitartean, abiadura 86 km/h murrituz.  Berria - Kirola   2004-04-30

Dezelerazio ikurrak ez dira horren argiak, eta behin-behineko txostenaren arabera, bere horretan jarraituko du  Berria - Ekonomia   2006-04-04


dezente (1079 agerraldi, 95 liburu eta 591 artikulutan; ETCn 11.886 agerraldi) 1 zenbtz asko samar. ik dexente.

Jende dezente zebilen sartu-irtenean, nor bere otarrarekin, nor sarezko zakutoarekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 34. orr.

Lagun judu dezente zuen aitak -neuk bakarrik dakit garai hartan zenbat amorrarazten eta lotsatzen ninduen horrek-.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 96. orr.

Praktikan nahiko irazgaitza bada ere, ur dezente igarotzen uzten du azalak, bi modutan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 76. orr.

Euskal Herrian ere barre txiki dezente entzun behar izan nituen kontu hari buruz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 142. orr.

Artean eguerdia izanagatik, puta dezente zegoen atari eta kale-kantoietan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 207. orr.

Itzul gaitezen 1938. urtera, eta esan dezagun Bírók patentatutako birolumaren prototipoak akats dezente zituela oraindik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 26. orr.

Dei dezente egin behar izan nituen harrapatu nuen arte.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 197. orr.

Urte asko izanagatik eta pisu dezente galdu izanagatik, ez zen laurogei kilotik oso urruti ibiliko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 101. orr.

Denbora dezente egon nintzaion begira haren ibilera abailduari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 26. orr.

Ordurako ardo dezente edanda zegoen izeba Marge.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 28. orr.

Denbora dezentez irauten zion pozak, eta, ni gelara itzuli eta gero ere, kantari jarraitzen zuen, harik eta etxekoandreak errieta egiten zion arte. ik beherago 6.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 282. orr.

· Dezente diru gastatuta, Edith eta biok goiko solairuko bainugela berritu berria genuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 75. orr.

2 (adizlagun gisa)

Dezente edan dut ordurako, eta zigarroen kea lodi hedatzen da aretoan zehar.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 70. orr.

Aztertu, dezente aztertu izan da azken urteotan Garapen Iraunkorra.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 11. orr.

Dezente bota zion andere mahats likoretik eta pattarretik gutxixeago.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 166. orr.

Botila eskuratu eta berriz ere dezente bete zituen kopak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 220. orr.

Zelano berak dezente zuzentzen eta leuntzen du bere kontakizuna idatzi zuen bigarren obran.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 25. orr.

Bien bitartean sabeleko putzua dezente bete zitzaion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 61. orr.

Indultuekin eta, egoera dezente aldatu zen hamar urtean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 95. orr.

Trafikoa dezente murrizturik zegoen, ia ez zen bigarren lerroan aparkaturiko kotxerik ikusten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 209. orr.

Esparrua dezente murrizten zaie bazter haietako txabola. · -Nago gizaseme dezente aberatsa izango dela.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 132. orr.

Oro har, ni dezente zoriontsua naiz, akats eta guzti, gustatzen zait daramadan bizitza.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 45. orr.

Urte dezente geroago kiratsak han zirauela kontatzen digu Liviok berak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 98. orr.

Orain arte baino dezente azkarrago jazoko dira aldaketak aurrerantzean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 10. orr.

"Intelektualak", ordea, zu baino dezente baldarrago, beste zerbait dauka gogoan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 24. orr.

3 (izenondo gisa)

Astiro-astiro, terreno barriak erosten joan zan, soloak eta basoak, eta halantxe hornidu eban etxalde dezentea. Odol jario dezentea eragin zidan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 52. orr.

Mendikaskoa edo malda dezentea harrapatu behar, baldin erraz hegatuko badira.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 88. orr.

Baratze lur puska dezentean, fraideek gerezi ardoa egiteko adina eta gehiago ere ematen baitzuten zuhaitzok.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 78. orr.

Ia koxkortzen ari zaizkio haurrak, hurrak, biziaren habi ttikietan, lihozko izara xuriberdaxka mehe batez estaliak, eta soinean kargamen liriko dezentea sumatzen, gure hurritz andereak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 183. orr.

4 dezenteko izlag

Eta kontuan hartuta ni une hartan eserita nengoen gelako liburuen eta eskuizkribuen balioa, jaraunspena dezenteko dirutza izango zen orotara.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 251. orr.

Dezenteko isilune luzea izan zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 68. orr.

Kontramitoak, berriz, dezenteko itzala izan du gurean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 18. orr.

Dezenteko arrakastaz erdietsi zuen, gogoa gizonaren inguruan lasterka bizian ibil ez zekion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 162. orr.

Jo du arotzarengana, eta eskatu dio puska dezenteko bat ken diezaiola oheari, hartara hankaluze malapartatu horiek hankak tolestuta ere kabitu ez daitezen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 116. orr.

Obrak han zalaparta dezentekoa sortu zuen.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 10. orr.

Aberia dezentekoa zeukan, eta biharamunera arte ezin omen zuten konpondu. badaki lorail honek azaleko mapen egoera aprobetxatu eta bero dezentekoak ekartzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 170. orr.

5 dezentetan adlag

Bihotz oneko gizona zen: irribarrez hartzen ninduen beti, nahiz eta dezentetan jolaserako gogorik ez zuen izaten.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 17. orr.

Halako batean bi estudiante sartu dira, Urtzi eta Juanjo; dezentetan etortzen dira tabernara.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 49. orr.

Dezentetan tokatu zait berarekin aritzea, eta horrela korritzen du berak… [...]..  Berria - Kirola   2004-07-18

Mireiak dezentetan aipatzen zintuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 78. orr.

6 dezentez adlag

Beharbada, orain horregatik moldatzen naiz aita hil aurretik baino dezentez hobeto amarekin.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 147. orr.

Haren kontakizunak nireak baino dezentez gehiago iraun zian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 476. orr.

Buruaren atzealdean, motots zuria saretxo batean bildua; betaurrekoak, sudur-zubia baino dezentez beherago jarriak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 115. orr.

Zutik jartzeko gai izan baino dezentez lehenago ikasten du umeak non dauden inguruko parke guztiak.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 66. orr.

Donostia da dezentez aurretik euritan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 333. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldaketa dezente (3); aldaketa dezente egin (3); alde dezente (4); arazo dezente (21); arazo dezente izan (12); aukera dezente (20); aukera dezente izango (4); baina dezente (7); baino dezente (64); baino dezente gazteagoa (3); baino dezente gehiago (10); baino dezente handiagoa (5); baino dezente lehenago (5); baino dezente okerrago (3); baloi dezente (3); bera baino dezente (4); buruhauste dezente (5); dei dezente (3); denbora dezente (47); denbora dezente egin (6); denbora dezente igaro (5); denbora dezente izan (3)

dezente aldatu (18); dezente aldatu da (11); dezente aldatuko (5); dezente aldatzen (3); dezente ari (4); dezente aurreratu (5); dezente baldintzatu (3); dezente behar (4); dezente behar izan (3); dezente bildu (6); dezente bildu zen (3); dezente bota (4); dezente da (4); dezente dago (3); dezente daramatza (4); dezente daude (7); dezente dira (4); dezente diru (3); dezente ditu (9); dezente dituzte (3); dezente duela (3); dezente egin (37); dezente egin behar (3); dezente egin beharko (3); dezente egin du (3); dezente egin dut (3); dezente egin nuen (3); dezente egiten (5); dezente egon (4); dezente eman (11); dezente ematen (4); dezente eragin (4); dezente ere (4); dezente eta (6); dezente falta (5); dezente galdu (6); dezente galdu zuen (4); dezente gazteagoa (3); dezente gazteagoak (3); dezente gehiago (18); dezente geroago (3); dezente gorago (3); dezente gutxiago (7)

dezente handiagoa (9); dezente hitz (3); dezente hitz egin (3); dezente hobea (3); dezente hobeto (4); dezente hobetu (18); dezente hobetu beharko (3); dezente hobetu du (4); dezente huts (3); dezente huts egin (3); dezente ibili (3); dezente igaro (7); dezente igaro da (4); dezente igo (4); dezente igo da (3); dezente ikasi (4); dezente ikusi (4); dezente irabazi (3); dezente irabazten (3); dezente izan (34); dezente izan ditu (4); dezente izan ditugu (4); dezente izan du (4); dezente izan dut (3); dezente izan zituen (4); dezente izan zuen (3); dezente izango (10); dezente izaten (5); dezente jaitsi (3); dezente jaso (4); dezente jokatu (9); dezente jokatzen (6); dezente jokatzen ari (3); dezente kosta (6); dezente kostatu (4); dezente lehenago (10); dezente lortu (4); dezente mugitu (3); dezente murriztu (4); dezente nabaritu (4); dezente okerrago (3); dezente sartu (5); dezente sortu (6); dezente sufritu (14); dezente sufritu zuen (6); dezente utzi (3); dezente zaildu (5); dezente zegoen (8)

diru dezente (10); duela urte dezente (4); egoera dezente (3); egun dezente (4); eragin dezente (3); ere dezente (26); eta dezente (28); gauza dezente (3); gauzak dezente (5); gauzak dezente aldatu (3); gol dezente (6); gol dezente sartu (3); gorabehera dezente (5); gorabehera dezente izan (3); hilabete dezente (3); hori dezente (3); horrek dezente (5); huts dezente (3); ika mika dezente (3); jende dezente (14); jende dezente bildu (3); jokalari dezente (11); jokatzeko aukera dezente (3); kilometro dezente (4); kritika dezente (3); lan dezente (14); lan dezente egin (3); lesioekin arazo dezente (4); mika dezente (3); min dezente (3); minutu dezente (3); ordu dezente (5); partida dezente (4); pisu dezente (3); puntu dezente (3); talde dezente (3); urte dezente (25); urte dezente daramatza (3); urte dezente eman (3); uste baino dezente (4)

baino dezentez (17); baino dezentez gehiago (3); denbora dezentez (6); dezenteko aldea (3); dezenteko hobekuntza (3); dezentekoa izan (3); dezentez gehiago (3); dezentez handiagoa (3); dezentez handiagoa da (3); egun dezentetan (3); eta dezenteko (3); zalantza dezenterekin (3)


dezentralisazio ik dezentralizazio.

dezentralizatu, dezentraliza, dezentralizatzen (orobat desentralizatu g,.er. eta deszentralizaztu g.er.) 1 du ad zerbait zuzendaritza zentral baten mendetik kendu.

Foroak beti esan izan du planifikazio baten ostean, zerbitzuok dezentralizatu egin beharko direla eta arlo publikora bildu.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

Besteak beste, EIEko egitura dezentralizatu eta Nafarroako egitasmoak indartzea erabaki zuten bileran.  Berria - Kultura   2006-04-23

Confebasken ustez, negoziazio kolektiboak ezin du ekoizpena dezentralizatzea eragotzi.  Berria - Ekonomia   2004-02-20

Itunak gizarte asegurantzaren kudeaketa dezentralizatuko luke, baina frantsesa hizkuntza nagusitzat duen Waloniari egun jasotzen dituen laguntzak ziurtatuko lizkioke.  Berria - Mundua   2004-03-27

Gauzak askoz gehiago dezentralizatu behar dira.  Berria - Euskal Herria   2006-04-05

Botore Judiziala dezentralizatzeak eta horren egitura autonomikoak sortzeak Justiziaren hurbilagoko kudeaketan izango zuen eraginaz.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

2 (era burutua izenondo gisa)

Liburuak estatu dezentralizatuetan elkarlan horizontala nola gauzatzen den azaltzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Oraingoz bazterrera utziko duela eredu dezentralizatua.  Berria - Euskal Herria   2004-09-21

Erromatar Inperioaren adibideari esker, hobeto zehatz daitezke izan daitezkeen bi egituratzeek -hau da, inperioak eta egitura dezentralizatuak- merkataritzaren esparruaren gainean dituzten ondorio desberdinak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 23. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dezentralizatu eta (4); dezentralizazio legearen (4); dezentralizazioaren inguruko (3)


dezentralizatze iz zerbait zuzendaritza zentral baten mendetik kentzea.

Era berean, EAJ eta PSC ere, besteak beste, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia dezentralizatzearen alde agertu izan dira, EAEko eta Kataluniako justizia organo propioen garapena aldarrikatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-08-12


dezentralizazio (orobat desentralizazio g,.er., dezentralisazio eta deszentralizazio g.er.) 1 iz

Eskualde kontseiluek, dezentralizazioari esker, eskumen gehiago lortuko badute ere, legeak Parisen erabakiko dira.  Berria - Euskal Herria   2004-03-21

Joera hori Mendebaldean baino ezin izan zen sortu, botere politikoaren ohiz kanpoko dezentralizazio baten baitan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Andre Labarrère Paueko auzapezak berriz erran du Salisen errana zuena, ez duela sinesten egiazko "dezentralizazio" bat gauzatuko dela.  Herria   2002-11-21

Mundu Gerran nagusitutako estatuek atondu zuten hein handi batean, dezentralizazioa bultzatu eta Alemania berriz potentzia bilakatzea eragozteko.  Berria - Mundua   2006-03-11

Nola eragingo du dezentralizazioak gizartearekiko harremanetan?  Berria - Euskal Herria   2004-03-17

Bestela, menpekotasuna dago, dezentralizazio administratiboa.  Berria - Euskal Herria   2006-01-29

Konponbidea hasiko da dezentralizazio politikoaren proiektua abiarazten denean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-21

2 (hitz elkartuetan)

Dezentralizazio prozesurako hainbat auzi teknikotan aurrerapausoak ikusi dituzte albaniarrek eta serbiarrek.  Berria - Mundua   2006-02-22

Europako Kontseiluak duela urtebete ikerketa egin zuen, eta Kosovon dezentralizazio prozesu abiatzea komeni dela ondorioztatu zuen.  Berria - Mundua   2004-03-28

Dezentralizazio egitasmoa eta aurrekontua tinkatzeko aitzakiaz, bere programa aitzina eramaten du Gobernuak, eskola enpresa soil bat bihurtuz.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Mazedoniako gutxiengo albaniarrari eskubide gehiago ematen dizkion dezentralizazio legearen inguruan erreferenduma egin zuten igandean.  Berria - Mundua   2004-11-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 2 aldiz agertzen direnak)

dezentralizazio legearen (4)


dezentralki adlag

XIX. mendeko Estatu zaharrak goitik agian zabaltzen ari dira Botere ekonomiko, finantzario, militarren multiuztarketa errazagotzeko; behean herri(ar)en kartzelak izaten jarraitzen dute, gehienez ere kartzelaren gestioa dezentralkiago modernizatuz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 18. orr.


dezentzia iz lotsa ona, prestutasuna.

Kolore biziak baztertu ziren, dezentziaren izenean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 146. orr.

Ohiko dezentziaren legeak pixkaren bat zikindu beharra sortzen bada, hainbat kalte.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 83. orr.

-Besteok ere beldur galanta genuen -esan zidan gogor-, baina baita lotsa eta dezentzia apur bat ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 101. orr.

Ezgai eta inozo sentitzen baitziren haren aurrean, bai baitzekiten esku haien fereka desiragarria bezain mingarria izan zitekeela haien atzaparkada, dezentziak eta modu onek mende hartan markatzen zituzten neurrietatik harago joanez gero, desegoki zen hitzen bat esanez gero edo komeni ez zen laztan edo xirriren bat desgaraian eginez gero.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 229. orr.

Gizon jatorrei dagokien dezentziarekin idazten dutenek [...] jakin bezate niregan topatuko dutela, ez hainbeste erantzuteko zain dagoen gizona, egizale baketsua baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 26. orr.


dezepzino ik dezepzio.

dezepzio (ETCn 611 agerraldi; orobat dezepzino g.er. eta dezepzione g.er.) 1 iz desilusioa, desengainua, etsipena. ik kamusada.

Hitz bat aukeratu behar bagenu pasarte honen irakurketak eragindako inpresioa adierazteko, hitz hori zalantzarik gabe dezepzioa, lilura galtzea, litzateke.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 74. orr.

-Dezepzioa hartu al zenuen kartelean ez Kellyrena baizik nire izena irakurri zenuenean?  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 152. orr.

Orduan ere ez nuen ezer esan, baina dezepzio txiki bat hartu nuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 190. orr.

Berriro abian jarri zenean, halako dezepzio bat sumatu nuen: bihotzaren sakonean jendeak pena zuen etenaren laburragatik.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 121. orr.

Peter Pan ez ikusteak dezepzioa ekarri zion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 283. orr.

Sekulako dezepzioa sentitu nuen, ikaragarrizko zapuzketa: hasi baino ez eta gelditu egin behar?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Dezepzioa azaldu zuen nolabait Gainekoak arratsean berriro bildu ginenean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 87. orr.

Elkar ulertu gabe, dezepzioak eta amorruak jota.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 142. orr.

Dezepzio txiki bat izan zen Albertorentzat, ziur baitzegoen gizon hura ez zela estaziotik etorri.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 28. orr.

Beldur izan zen ezusteko dezepzio ezezagun batek ez ote zion bere bihotz zoriontsu eta loriatsua itzaliko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 296. orr.

Amen batean Arrietaren dezepzioa kezka bihurtu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 231. orr.

Dezepzio handiz ikusi nuen, horren prestigio handiko lana izanik, soldatak aldirietako auzo batean bi gelako departamentu ziztrin bat alokatzeko beste aukerarik ez ziola eskaintzen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 13. orr.

Dezepziozko muzin teatrala egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 108. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Maria Sarari ez litzaiokeela gustatuko, sumin begiratuko liokeela, baita, agian, dezepzio-adierazpen jasanezin batekin ere.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 301. orr.

"Ez duk hainbesterako izango", ukatu dio Txapik dezepzio punttu batez.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 201. orr.

· Desertua leku berezia da, eta hara erretiratzen ziren antzinako denboretan munduaz aparte -gizarteaz, hiriaz aparte- bizi nahi zuten guztiak, hala anakoretak nola epailearen beldur ziren gaizkileak edo maitasun dezepzio bat jasan eta bakardade gorrian murgiltzeko promesa egindako etsiak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 52. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dezepzio bat (3); dezepzio txiki bat (3)


dezepzionagarri izond dezepzionatzen duena.

Serrano Izkorentzat, Pio Baroja ia beti korrontearen aurka ibili zen «intelektual indibidualista, egoskor, aldakor eta askotan dezepzionagarria» izan zen, baina idazle emankor, iradokatzaile eta handia ere bai.  Berria - Kultura   2006-05-10


dezepzionante izond dezepzionagarria.

Emaitza oso dezepzionantea izan da.  Berria - Kultura   2004-10-30

Oso dezepzionantea da, jasotzen duena oso gutxi da sortutako espektatibekin alderatuta,  Berria - Kultura   2004-10-30


dezepzionatu, dezepziona, dezepzionatzen 1 da/du ad dezepzioa hartu edo harrarazi.

Ama dezepzionatu egin da, iruditu zaio ez dudala kemen handirik jarri nire hitzetan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 210. orr.

Buruari eragin zion ezker-eskuin, garbi zegoen dezepzionatu egin nuela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 302. orr.

Kanpoko itxurak dezepzionatu egin ninduen, hesiak eta sarrerak ez zuten nik hainbestetan amestu nuen bikaintasunik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 128. orr.

Dezepzionatuta nago berarekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 192. orr.

-Ederki gaude! -esan zuen dezepzionaturik-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 16. orr.

Gauzak ziren bezala azaltzea, ordea, andrea dezepzionatzeaz gain -kontent-kontent ematen zuen ustezko zomorroiaren aitzinean-, buruz gainetiko lana iduritu zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 266. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hamaikagarren abestira iritsita galdera bakarra zegoen marraztua Palladiumera bildutako gizonezkoen aurpegi dezepzionatuetan: non ote da geure gazte denborako musa, sexuaren jainkosa helezin hura?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

· Desolé triste bat besterik ez diot esan eta dezepzionatu aurpegiarekin joan da.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat dezepzionaturik (3); dezepzionatu egin (5)


dezepzione ik dezepzio.

dezibel (ETCn 192 agerraldi; orobat dezibelio ETCn 165 agerraldi) 1 iz hotsaren intentsitatea neurtzeko banakoa.

Soinuaren intentsitate mailak dezibeletan adierazten dira (dB, forma laburtuan), entzumen-atalasetik gora.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 121. orr.

Dezibela oharmen unitate logaritmikoa da, intentsitate biren erlazioa neurtuz, hotsaren ozentasuna neurtzen duena.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 124. orr.

Giza entzumenak hautematen duen gutxieneko ozentasuna dezibel (dB) bat duena da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 124. orr.

Legeak 30 dezibelio ezin direla gainditu dio.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Pplanta martxan jarritakoan Zornotzako etxebizitzetan 55 dezibelioko zarata izango dela dio plataformak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

NATOk onartu du 180 dezibeliotik gorako soinu intentsitateak kaltea eragiten diela zetazeoei.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Hiri batean nork erabaki behar du barruti jakin batean eta goizeko ordu batean horrenbeste dezibeliotik gorako zaratarik ez dela onartuko?  Berria - Harian   2006-01-31

Ez dakigu haatik zenbat dezibeletako arrabotsa egiten eta zenbat keroseno erretzen duen.  Herria   2005-05-05

Bion bozak dezibeletan goiti ari ziren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 243. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Logaritmikoa da dezibel-eskala, hau da, 10 dB-ko aldaketari ozentasun hamar aldiz handiagoa dagokio; 20 dB-koari ehun aldiz handiagoa; 30 dB-koari mila aldiz handiagoa, eta abar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 122. orr.

Dezibelio diferentzia jakin batek erabakitzen du tokiaren arrakasta gautxori unibertsitario, artista, bohemio, gauche divine hura guztia hara erakartzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 54. orr.


dezibeliko iz dezibelarena, dezibelari dagokiona.

Gorroto du motorrero puzkartion terrorismo dezibelikoa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 176. orr.

Eta 'As noites Radio Lisboa' kantu kosmikoaren kristalezko uhain dezibelikoetan... ez dakit nola egin zen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 155. orr.

Edaria eskatu eta hura etorri bitartean, erdialdean borborka ari zen jende multzoari begirazoa: besoak eta zangoak nahas-mahasean, desmasia dezibelikoaren eta bihotz taupadak nahasteko moduko erritmoen agindura denak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.


dezibelio ik dezibel.

dezifraezin ik deszifraezin.

dezifragaitz ik deszifragaitz.

deziframendu ik desziframendu.

dezifratu ik deszifratu.

dezifratze ik deszifratze.

dezilitro iz edukiera neurria, litroaren hamarrenaren baliokidea (dl).

-Bi dezilitro emango dizkiat prezio berean eta hiretzat delako.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 158. orr.


dezima1 iz Kuban bat-batean botatzen den bertso modukoa.

Irratian hitz-hutsarteak galgarri dira oso, eta plazan edo telebistan baino abiada askoz ere handiagoan botatzen omen dituzte dezimak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 167. orr.

Horrelako dezimei depai (décimas escritas para aparentar improvisadas) izena jarri diete Kuban.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 167. orr.

Balio beza horren erakusgarri Dezima eta Bertso Inprobisatuaren Iberoamerikako IV. Jaialdi-Jardunaldietan euskal bertsolaritzaren ordezkariak aurkeztu zuen testuaren zati honek.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 65. orr.


dezima2 iz gradu zentigradu baten hamarrena.

Begirale bat ari zaio termometroari begira, 37,2°C markatzen duela ikusita lasaiturik, bi dezima ez baita larritzeko arrazoia, ez herriko medikuari ez umearen gurasoei deitzeko ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 31. orr.

Ba, egun horretan 37 eta dezima bat iritsi zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 231. orr.

-Bai, dezima batzuk izango ditu.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 72. orr.


dezimagile iz dezimak ontzen dituena. ik dezimista.

Kuban Alexis Díaz Pimienta dezimagilea da ikertzaile nabarmenena.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 110. orr.


dezimal izond hamartarra.

Condorcet-en historia dezimala gogoratzen zaio; Hegel, Spengler eta Vico-k proposaturiko morfologiak; Hesiodoren gizonak, zeinak urretik burdinara endekatzen baitira.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 99. orr.


dezimario izond legeez mintzatuz, donadoei zerga bat ezartzen ziena.

Konstantinok ez zituen kendu lege dezimarioak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 113. orr.


dezimetro iz hamar zentimetroko luzera neurria (dm).

Hara bidean inork ez zituela ikusi behar-eta, lurrera bota zen Marcos teatralki eta, Bigarren Mundu-Gerrako argazkietan bezala, arrastaka egin zuen aurrera pare bat dezimetro.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 82. orr.


dezimista iz dezimak ontzen dituena. ik dezimagile.

1996.eko Bertso Egunaren kariaz, Alpujarrako trobadoreak, Menorkako glosadoreak eta Kubako dezimistak ekarri genituen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 95. orr.

Irrati-emisora bakoitzak omen du dezimistei buruzko bere saioa.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 166. orr.


dezimo iz loteria-txartel baten hamarrena.

Max: kobratu, Venancio! eta zuk, ekatzu dezimoa, Markesa!  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 164. orr.


dezimononiko izond hemeretzigarren mendekoa.

XX. mendearen hasieran Azorinek, Unamunok eta beste batzuek nobela txikien edo nivola izenekoen bidea sortu zuten, nobela dezimononiko handiei bizkarra emanez.  Berria - Kultura   2004-11-03


dezinatzaile ik desinatzaile.

dezkontzentrazio ik deskontzentrazio.

di-da adlag adkor 1 istant batean.

Hori di-da egingo diagu.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 166. orr.

Etsaiak di-da suntsituko zaitu.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 93. orr.

Arropa di-da erantzi eta ohearen ondoan belaunikatu zen pijama jantzita.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 130. orr.

Autoa bigarren ilaran aparkatu eta di-da erosi huen briotx zatia.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 36. orr.

-Ekintzan ari garela, erabakiak di-da hartu behar dituk.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 56. orr.

Di-da betaurrekoak kendu eta eskuan suntsitu zituen: kristalak lurrera erori ziren, distiratsu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 486. orr.

Sukaldean txikitu beharreko guztia di-da txikitzen zuten aizto harrigarriak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 111. orr.

Karta-joko oso bat apurtu du, horrela, di-da, arraiokume horrek!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 146. orr.

Eta utzi izan baliote, di-da, bi minutuan amaitua izango zuen lana, kito.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 104. orr.

Otsailgo loreak ez du sagarrik ematen botako dizute, di-da, aldamenetik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 64. orr.

Di-da eta oparo eman zenion, hark zuri eskatu baino lehen ere, baina besoa beldur antzean eta presaka luzatu zenion.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 41. orr.

2 di-da batean adlag istant batean.

Agian erabat desagertzera ailegatuko nintzela eta nire arazo guztiak di-da batean konponduko zirela.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 30. orr.

Don Manuelek di-da batean egin zituen paperak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 146. orr.

Autoko haizetakoa garbitu ezinik, di-da batean zoazenean, beti egiten du euri mardula eta gehiegizkoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 162. orr.

Gauza bat esan diezazuket, hara, zuk edo hemengo edozein jaunek egiten duena, di-da batean egiten dudala nik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 198. orr.

Di-da batean irakurtzen nituen eta besteek ez.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 393. orr.

Nora joan behar duen jakin eta han agertu di-da batean.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 119. orr.

3 di-da bateko izlag

Eta joan behar zutenean di-da bateko kontua izaten zen.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 75. orr.


diabeta ik diabetes.

diabetes (orobat diabeta) 1 iz metabolismoaren eritasuna, odolean eta gernuan glukosa gehiegi dakarrena.

Diabetesa gaixotasun bat da, odoleko glukosaz arduratzen den mekanismoa bere onera ekartzeko insulina emanez tratatzen dena. Bada era horretako joera mordoa, halako edo halako HLA haplotipoarekin loturikoa; besteak beste, haurraren diabetes intsulinamendekoa eta hemokromatosi idiopatikoa, burdinaren metabolismoaren gaitz larri samarra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Bainan bet betan diabeta bortitz bat jinik osagarria kraskatu zaio eta Piarres ezagutzen zuten guziek sekulan asmatuko ez zutena gaitzak bururat egin dio.  Herria   2002-08-08

Gozokiaren aurrean jartzen bada diabetesa daukana.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 33. orr.

Txerrien zelulak, diabetesa sendatzeko itxaropena.  Berria - Gaiak   2006-02-21

Diabetesa inhibitu dute, odoleko zelulak pankreako zelulak bihurtuta.  Berria - Gaiak   2004-10-01

Horietako kasu bat I motako diabetes mellitus-a da.  Berria - Gaiak   2006-02-28

Loditasuna eta diabetes 2a eragiten duen zelulen mekanismoa aurkitu dutela iragarri dute Ameriketako Estatu Batuetako zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-10-15

Diabetesa dutenen %15ek oinetako arazoak dituzte.  Berria - Gaiak   2004-03-14

Osasun sistemen gastuaren %5-10 diabetesak eragindako arazoekin lotuta dago.  Berria - Gaiak   2006-02-16

Diabetesak hiesak baino jende gehiago hiltzen du.  Berria - Gaiak   2004-05-06

Diabetes kronikoa du eta egoera larrian egona da.  Berria - Mundua   2004-03-27

Eritasun kardiobaskularrak, diabetes batzuk, alergiak, asma, gizentasuna...  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diabetes kasuetan gertatzen da hori.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Duela urte pare bat Autogen enpresa australiarra Tongako uharte batera zuzendu zen bertakoen diabetes tasa altuak erakarririk.  Berria - Gaiak   2006-01-17

Gizentasunaren ondorioz gero eta maizago agertzen dira orain artean helduen artean soilik agertzen ziren eritasunak, horien artean diabetes mota batzuk.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diabetes kronikoa (3)

amak diabetesa (4); amak diabetesa sendatzeko (4); diabetesa da (4); diabetesa duten (8); diabetesa duten gaixoen (3); diabetesa dutenen (4); diabetesa sendatzea (4); diabetesa sendatzea lortu (3); diabetesa sendatzeko (13); dute diabetesa (5); egun diabetesa (3); eta diabetesa (11); motako diabetesa (3); zelula amak diabetesa (4)


diabetesdun iz diabetesa duen pertsona. ik diabetiko.

Diabetesdunek itxaropentsu egoteko arrazoiak dituzte, baina hala ere, argi utzi nahi nuke terapia berri bat sortzetik urrutik gaudela oraindik.  Berria - Gaiak   2004-05-08


diabetiko 1 izond diabetesa duena.

Ehun aditu inguru bildu dira Eibarren, oin diabetikoen tratamenduaz eta prebentzioaz hitz egiteko.  Berria - Gaiak   2004-03-14

Sole diabetikoa da, bihotzekoak eman zion eta zubi koronario hirukoitza egin behar izan zioten.  Berria - Mundua   2004-08-14

2 iz diabetesa duen pertsona.

Asko dira itsu geratzen diren diabetikoak.  Berria - Gaiak   2004-03-14

Diabetiko kronikoa da, eta azken urteotan mediku kontrol urriak salatzen ari da epailearen aitzinean.  Berria - Mundua   2004-02-29

65 urtetik gorakoek, diabetikoek eta biriketako, bihotzeko, giltzurrunetako edo gibeleko gaixotasun kronikoak dituztenek, hain justu.  Berria - Harian   2005-10-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diabetiko kronikoa da (3); diabetikoa da (3)


diaboliko izond deabruzkoa.

Burutazio diaboliko batek eraginik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 339. orr.

Satanismoa eta posesio diabolikoak, Magia zuria/Magia beltza, Sorginkeria gaur eta abar.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 82. orr.

Haren begitarte kasik beltzak halako itxura diabolikoa hartua zuelarik, deiadarka jarraitu zuen: [...]. hiru hatzekin gurutzea egiteko era diabolikoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 356. orr.


diabolo-menta iz

Tabernan diabolo-menta edo granadina bat erosten die, gero oiloak lapurtzera joango dira.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 258. orr.


diada1 1 iz Kataluniako egun nazionala.

Irailaren 11 guziz ospatzen dute Katalanek beren hiriburu gehienetan Aberri Eguna edo Diada deitua.  Herria   2003-10-02

Kataluniako presidente kargua hartu zuenetik lehen Diada zuen Maragall sozialistak.  Berria - Mundua   2004-09-11

Diada Nazionalaren bezperako mezu instituzionalean.  Berria - Mundua   2004-09-11

Zazpi mila pertsona inguruk parte hartu zuen atzo Diada Nazionalaren baitan Onze de Setembre batzordeak deitutako manifestazio bateratuan  Berria - Mundua   2004-09-12

2 (Balear Uharteetan)

Herrialde Katalanak: Mallorcan (Balear uharteak) Diada ospatu zuten, 1229an Jaume Garailea-k gidatutako tropek hiria hartu zutela gogoratzeko.Baleareetako Gobernuak irailaren 12an egiten du diada ofiziala.  Berria - Mundua   2006-01-07

Menorca uhartean diada ospatu zuten, eta Ciutadella hirian udal bandako musikariek uko egin zioten Espainiako ereserkia jotzeari.  Berria - Mundua   2004-01-24

3 diada egun

Eusko Jaurlaritzako lehendakari Juan Jose Ibarretxek Diada egunerako idatzi duen agiria irakurriko du Bellpug-en (Lleida), bihar, Diada egunean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-10

Kataluniako Alderdi Popularreko buruak Diada egunean bandera espainiarra udaletxetako balkoietatik kendu duten alkate sozialistei «legea betetearazteko» eskatu zien.  Berria - Mundua   2004-09-12

Egunkaria-ren aldeko Kataluniako plataformak elkartasuna adierazten duten egutegiak banatuko ditu Katalunian Diada egunean, bihar.  Berria - Euskal Herria   2004-09-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diada egunean (3); diada ospatu zuten (3); diadaren egunean (5)


diada2 iz elkarren artean lotura hertsia duten bi izaki edo printzipiok osatzen duten bikoa.

Platonentzat Ideia zenbakia zen: Monada, Diada, etab.-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 51. orr.


diadema 1 iz koroa erdiaren itxura duen apaingarria.

Emakume taldeak ere ageri ziren, berriketan, bularraldea urre koloreko xaflez apaindua eta burua igitai-ilargiaren itxurako diadema altxatu batez koroatua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 117. orr.

Arbasoen izen ospetsuak zeramatzan harribitxien lau erreskadatan zizelkatuak eta zure handitasunaren ezaugarria zuen buruko diademan.  Elizen arteko biblia   Jkd 18,24

Eraztuna sudurrean, belarritakoak eta diadema zoragarria buruan.  Elizen arteko biblia   Ez 16,12

Ilean diadema bat zeukan, bitxilore txiki-txiki batekin, eta, musu eman zidanean, kizkur batek kilima egin zidan belarrian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 154. orr.

Janzkera tradizionala eramaten dute: beira alez osatutako diadema, Indiako Ozeanoko maskorrez egindako lepokoa eta kolore biziko soinekoak.  Berria - Kultura   2004-02-10

Mardokeo, errege-jantzitan, urrezko koroa eta liho gorrizko diadema zeramatzala atera zen jauregitik.  Elizen arteko biblia   EstGr 8,15

Bisuteriazko diadema bat baino ez da, behin dantzaldi baterako erosi zuena...  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 61. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Koroa distiratsu izango zara Jaunaren eskuan, errege-diadema zeure Jainkoaren eskuan.  Elizen arteko biblia   Is 62,3

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diadema bat (3); eta diadema (3); urregorrizko diadema (3)


diademadun izlag diademaz hornitua.

Kortxoaren dunbotsarekin batera, diademadun emakumeak txilio bat jaulki zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 54. orr.

Eguna amaitzeko, oturuntza bat eskaini zioten, eta hantxe jarri zuten mahaiburu kortesanoa, errege-diadema buruan jarria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 444. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diademadun emakumeak (4)


diadoko iz greziar printzipe erregegaia.

Hau ulertu dugularik, Errenazimentuko tirano guztiak, Scala eta Montefeltre, Visconti, Borgia eta Medici bezalakoak, beren ezaugarri txikienetan ere, Federiko II.aren seme eta ondorengo direla ulertzen dugu, `Bigarren Alexandro´ honen diadokoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.


diafragma 1 iz bularra eta sabelaldea bereizten dituen gihar luze zapala.

Diafragmaren jaisteak sarrarazten du airea biriketara; barrunbe torazikoaren eta abdomenaren artean dagoen ehunmihise bat da diafragma.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 175. orr.

Mekanismo automatiko bat abiarazten baita, arnasarik ez hartzeko nahi kontzientea baino indartsuagoa, saihets, diafragma eta biriketako muskuluak mugiarazten dituena aire garbia sar dadin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 51. orr.

Gorputzeko muskuluetariko askok, hala nola hesteetakoek, maskurikoek edo diafragmak, isil-isilik egiten dute beren lana, ahalegin kontzienterik gabe. sabel aldean kolpe izugarria jaso zuen, heste meharra zauritu eta hainbat saihets eta diafragma hautsi zitzaizkion.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 60. orr.

2 argazki kameran, zenbat argi sartu kontrolatzen duen irekidura.

Metalezko xaflaz egindako gailu bat da diafragma.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Kamera sinpleetan, nahikoa da obturadorea, baina argazkilariak ahalbide gehiago izango du diafragma bat jartzen bazaio.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Kameraren diafragmak begiko irisa imitatzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 94. orr.

Linternaren laguntzaz azaldu zizkion diafragmaren zabalerari eta esposizio denborari buruzko zertzeladak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 77. orr.

3 umetokiaren lepoan, esperma sar ez dadin, ezartzen den disko modukoa, mehe eta malgua.

Antisorgailu bezala baginaren hondoan ipini behar nuen diafragma bat eta gel espermizidaz betetako botilatxo pare bat eman zizkidan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 79. orr.

Honeyk kendu egin zuen diafragma, eta han abiatu ziren biak gauero-gauero familia bat sortzeko zereginean saiatzera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 327. orr.

4 bi barrunbe bereizteko mintza edo trenkada.

Poliuretano erdizurrunez egindako bi bentrikulu ditu bihotz artifizialak eta poliuretanozko lau diafragma malgu, odol-ganbara eta aire-ganbara bereizteko.  Berria - Gaiak   2004-10-20

5 (hitz elkartuetan)

Erregai-ponpa diafragma-ponpa bat izan ohi da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 176. orr.

Haurtzaroko polioaren ondorioz, alde batean ez zuen diafragma-mugimendurik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 152. orr.

· Iris-diafragma batek kontrolatzen du objektiboaren irekiera; hark erabakitzen du zenbaterainoko eremua utziko zaion argiari objektibotik zehar filmera iristeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diafragma eta (3); eta diafragma (3)


diagnosi (161 agerraldi, 15 liburu eta 99 artikulutan; ETCn 2.247 agerraldi; orobat diagnosia g.er.) 1 iz diagnostikatzea. ik diagnostiko.

Ez Maeztu-rekin, ez Unamuno-rekin, etab., Ortega inorekin ez dator bat Espainiaren gaitzaren diagnosian.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 187. orr.

Ondarearen gaia Planaren hiru ardatzetako bat bezala jorratu dute bultzatzaileek, baina diagnosia ezin oso baikorra izan.  Berria - Kultura   2004-10-28

Bigarren helburua Euskal Herrian egiten den artearen diagnosia egitea da.  Berria - Kultura   2004-11-18

Euskal Herriko egoera ekonomikoaren diagnosia eta gerorako estrategiak eztabaidatu dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-01-18

Bennett diagnosirako azti bat ez ezik -esan zidan- ezagutzen dudan kirurgialaririk errukitsuena ere bada.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 103. orr.

Lehenago, gernuaren itxuran eta haren analisi kimikoan oinarritzen ziren medikuak diagnosiak egiteko eta tratamenduak emateko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 195. orr.

Arafaten mediku Ashraf Al Kurdiren arabera, «ez dago diagnosirik»: «ez dakigu zer duen gaizki».  Berria - Mundua   2004-11-05

Horra diagnosia baieztatua, eta patogenesia igarria: orain terapiarekin asmatu behar.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 212. orr.

Horra diagnosia baieztatua, eta patogenesia igarria: orain terapiarekin asmatu behar.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 212. orr.

Diagnosirako Elkarrizketa Programa (DIS) erabiltzen hasi ziren psikologoak.  Berria - Gaiak   2004-06-03

Euskal Herriko Gazteriaren Eskubideen Agiria eta Euskal Herriko gazteriaren egoeraren diagnosia.  Berria - Harian   2005-09-29

2 irud/hed

Nire gaitzak baino diagnosi errazagoa zuen harenak: ez daki irakurtzen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 39. orr.

Holako diagnosi gogorra -segur aski okerra ez dena- egin ondoren, ematen duen konponbidea elebakar bihurtzearena da: mintzo gaitezen denak euskaraz, eta euskaraz bakarrik, edo ingelesez, euskaldunak ez direnekin.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 192. orr.

Egoeraren diagnosi «okerra» egitea leporatu zion taldeari.  Berria - Harian   2005-06-23

Munduko prezioek nazio-ekonomien gainean eragiten dituzten efektuak enpirikoki aztertzen, nazioarteko egoeraren diagnosi zehatzagoak egiten eta eredu multinazionalak eraikitzen hasi ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 147. orr.

Espainiako eskuineko egunkariek "emaitzaren porrota" frantsesei [...] egotzi izan dieten artean, aurrerakoiagoek ezetzaren diagnosi psikologikoari ekin diote.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 80. orr.

Ekintza-bide hori, bi kasuetan, aberrazio bat izan zen, egia espiritual eta intelektualaren arteko erlazioaren gezurrezko diagnosian oinarritua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 120. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Sedanok dionez [...] neurosi obsesiboa -hori baita ni kalifikatzeko erabili ohi duen diagnosi etiketa- jaiotzetik dakarkigun izaera ez delarik ere [...] pertsonaren bizitzan oso goiz azaltzen omen da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

buruzko diagnosi (3); diagnosi bateratua (10); diagnosia egin (13); diagnosia egin eta (3); diagnosia egiteko (7); diagnosia eta (4); diagnosiaren arabera (3); egoeraren diagnosi (4); egoeraren diagnosia (14); egoeraren diagnosia egin (6); z diagnosia (3


diagnostikatu, diagnostika, diagnostikatzen 1 du ad eritasun bat sintomen eta azterketen emaitzen bidez zehaztu.

Hilabete geroago, dibortzio-ebazpena iritsi baino askoz lehenago, minbizia diagnostikatu zidaten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 132. orr.

Hiru urte zituenean, neurologo batengana eraman zuten Temple, eta hark autismoa diagnostikatu zion neskari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 249. orr.

Medikuak silikosia diagnostikatu eta lanerako ezgauza izendatu zuten arte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 18. orr.

Gaitza lehenbailehen diagnostikatzea urrats garrantzitsua dela diote, garunak kalte txikia badu, errehabilitazioa are errazagoa izaten delako.  Berria - Harian   2005-07-03

Seinale horiek, askotan, baliagarriak gertatzen dira gaixotasunak ikertzeko eta diagnostikatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 69. orr.

Hau da benetako sendabidea zuzen diagnostikaturiko gaitzarentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 27. orr.

Sendagileak sarritan gaixo txarrak izaten dira; beren burua diagnostikatzen dute, eta beren kabuz sendagaiak hartzen dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

2 irud/hed

Eskola horren sortzaileak Gizarte Sinikoak pairatzen zuen gizarte-gaitza tradiziozko errito eta praktikekiko axolagabekeriak eragina zela diagnostikatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 48. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hilketa batek, halakotzat ezagutua izateko, esku jakin bat behar du, eta kausa bat, arrazoi argi bat edo pasio itsu bat, edo eromen diagnostikatu bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 146. orr.

4 ez-diagnostikatu izond

Gaur egun ziur dakigu gure alabaren heriotza ez zuela suge-pozoiak eragin [...]; heriotza burezur-basearen haustura ez-diagnostikatuaren ondorio izan zen, compressio cerebri, ezponda txiki hartan izandako erorikoak eragina.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 242. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autismoa diagnostikatu (3); bat diagnostikatu (3); diagnostikatu eta (3); diagnostikatu zion (3); diagnostikatu zioten (14); diagnostikatu zuten (3); diagnostikatzeko aukera (3); diagnostikatzeko sistema (4); diagnostikatzen dira (6); gaitza diagnostikatzeko (3); gaitzak diagnostikatzeko (5); gaixotasuna diagnostikatzeko (3); kasu diagnostikatzen dira (3); minbizia diagnostikatu (5)


diagnostiko (261 agerraldi, 26 liburu eta 138 artikulutan; ETCn 6.085 agerraldi; orobat diagnostika g.er.) 1 iz diagnostikatzea. ik diagnosi.

Orain arte, gaixo baten oheburura deitutako medikuak diagnostiko bat egiten zuen, eta hartatik saiatzen zen eritasunaren bilakaera aurreikusten, hots, pronostikoa egiten.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 131. orr.

Diagnostikoa ezin txarragoa izan zen: minbizia.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 134. orr.

Informeak, azkenean, diagnostiko bat zekarren, baita gaitzari aurre egiteko sendagaiak ere: antsiolitikoak eta lasaigarri antidepresiboak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 78. orr.

Diagnostikoa zuzena iruditu zitzaion; trataera zen zaila.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 231. orr.

Eztul txiki bat egin, eta sendagileek egindako diagnostikoa berretsi zidan, inondik ere.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 139. orr.

Erresonantziak lehen diagnostikoa ezeztatu zuen: Asier Olaizolak zentimetro eta erdiko haragi-etena dauka eskuin gihar dorsalean.  Berria - Kirola   2004-09-14

Don Jose familiako medikuaren diagnostikoa garbia izan zen: "Penaz hil da" esan zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 106. orr.

Eusko Jaurlaritzak Bularreko Minbiziaren Diagnostiko Goiztiarrerako programa abian jarri zuenetik, [...].  Berria - Harian   2005-10-19

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Diagnostiko klinikorako begirada bakar bat nahikoa izan daitekeen arren, autista den gizakia ulertzea espero badugu, biografia osoa ezagutu beharra daukagu: ez du balio erdizkako ezerk.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 244. orr.

Diagnostiko goiztiarrari esker, gainera, orain, hamar hilabete edo urtebete inguruko haurrei ari gara jartzen inplanteak.  Berria - Gaiak   2004-10-15

Diagnostiko psikiatrikoa dutenek herentzia jasotzeko eskubidea ere galtzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Emakumearen uteroan txertatu aurretik, diagnostiko genetikoa egingo zaie enbrioiei.  Berria - Gaiak   2004-11-02

Saiatu dira ezkontaurreko diagnostiko isilpekoak-edo egiten eta heterozigotoen arteko ezkontzak eragozten.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 153. orr.

Zer da ezarri aurretiko diagnostiko genetikoaren teknika?  Berria - Gaiak   2004-12-12

Fetuaren zelula bakan batzuk aski dira jaio aurretiko diagnostiko delakoa egin ahal izateko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 132. orr.

3 irud/hed

Diagnostikoa, begi-bistakoa: triangelu eramangaitz baten amaiera dohakabea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 384. orr.

Denborarekin egin nuen diagnostikoa: erromantikoa nintzen, eta erromantikoa izan nintzelako sufritu nuen hainbeste.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 107. orr.

Ainhizek berehala eskaini zidan diagnostikoa, bere ohiko orojakile tonuaz: "Nabaria da hau ordena militarrek menderatutako lurraldea izan zela [...]".  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 78. orr.

Esan daiteke errealitate horren zergatiaren diagnostikoak oso desberdinak direla, eta, arazoa larria denez, tratamendu egokia ezartzeko diagnostiko egokia egitea ezinbestekoa da noski.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 293. orr.

Lau sindikatuei (ELA, CCOO, LAB eta UGT) egoera ekonomikoari buruzko diagnostiko «irreala» izatea egotzi zien.  Berria - Ekonomia   2004-05-08

Tomek autoaren egoeraz diagnostiko oker hori egiten zuelarik, itzuli egin nintzen, aipatutako gasolindegia atzeko leihotik ikuste aldera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 187. orr.

Errobi/Urdazuri lurralde horren diagnostikoa eskaini duten teknikalariek erran dutenez, Akitaniak berak ekarri behar lioke 900.000 euro eta kasik milioi eterdia artean garapen proiektu horri laupabost urtetan obratzeko.  Herria   2004-09-09

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Vienako diagnostiko-zentro baten postalaster batekin hasi zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 271. orr.

Horiek eritasun bakoitzean duten funtzioa zehazteak diagnostiko-test fidagarriak eta oraingoak baino sendagai eraginkorragoak ekar baititzake.  Berria - Gaiak   2004-09-16

diagnostiko lan bat egitea, ariketa prospektibo bat ondotik eta lurralde antolaketa eskema osatu zen hiru probintzien antolaketarako puntu estrategiko bat.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

5 eritasun baten seinaleak edo sintomak ezagutzeko antzea.

Sendagile hura -gizon ikastuna-, diagnostikoa oso gutxik ohi duten bezala menderatzera iritsia zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurreko diagnostiko (7); aurreko diagnostiko genetikoa (5); aurretiko diagnostiko (6); aurretiko diagnostiko genetikoa (3); bularreko minbiziaren diagnostiko (3); diagnostiko bat (10); diagnostiko bat egin (3); diagnostiko bat egiten (3); diagnostiko bateratuak (3); diagnostiko batetik (3); diagnostiko berbera (3); diagnostiko genetikoa (9); diagnostiko genetikoa egiteko (3); diagnostiko genetikoak (3); diagnostiko goiztiarra (4); diagnostiko goiztiarrerako (4); egoeraren diagnostiko (4); eta diagnostiko (5); ezarri aurreko diagnostiko (4); ezarri aurretiko diagnostiko (5); minbiziaren diagnostiko goiztiarrerako (3); txertatu aurreko diagnostiko (3)

aurreko diagnostikoa (4); diagnostikoa egin (13); diagnostikoa egin eta (4); diagnostikoa egitea (3); diagnostikoa egiteko (6); diagnostikoa egiten (4); diagnostikoa eta (8); egoeraren diagnostikoa (8); erakasleak aholkatu diagnostikoan (3); eta diagnostikoa (3)

diagnostika bat (4); diagnostika bat eramanen (3); erabilpena neurtzeko diagnostika (3); neurtzeko diagnostika bat (3)


diagonal 1 iz poligono batean, hurrenez hurreneko ez diren bi erpin biltzen dituen lerro zuzena.

Aldea 1 duen karratuaren diagonala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Hona jakingarri nagusia: karratua 2 duen zenbaki bat da diagonalaren luzera!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 135. orr.

Diagonal horren neurria ematen zaio atrioaren luzerari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2830. orr.

· Eta plazaren diagonala zeharkaturik, Abenidaren kale-ahoan barrendu zen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 47. orr.

2 izond poligono batean, hurrenez hurreneko ez diren bi erpin biltzen dituena.

Luzean eta zabalean 10 oin dituen karratu horretan, lerro diagonal bat egingo da angelu batetik bestera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4090. orr.

Ezkerretik eskuinera zein eskuinetik ezkerrera, goitik behera zein behetik gora, are lerro diagonal bati jarraiki ere, irakurketak hurrentasunean du oinarri sendoa.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 127. orr.

· Uztartze erdiak presioa egiteko, eta baita hegalek ere, jaurtiketa diagonalak egiteko.  Berria - Kirola   2004-01-25

Axedreza hausten duen bakarra Manhattango irla alderik alde zehartzen duen Broadway diagonala da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 94. orr.

3 diagonalean adlag

Lauki bat diagonalean mozten duten bi hirukiak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 291. orr.

Hogeita Hamargarren Errepidearen bila ari gara; errepide hori zeharka-meharka doa diagonalean ipar mendebalderantz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 183. orr.

Nire gela erakutsi dit: ohe handia dauka, bakarrik lo eginez gero diagonalean lo egin dezakezun horietako bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 15. orr.

Diagonalean zeharkatu zuen gela, bien artetik pasatuz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 10. orr.

Ezpondatik elkarrekin jaitsi eta ibai ondoko larrea diagonalean zeharkatu bezain laster sastrakara jo dute.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 49. orr.

-Harry, mugitu diagonalean lau laukitxo eskuinera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 254. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diagonal horren (3); diagonala eta aldea (4); haren diagonala (3); karratuaren diagonala (3); lerro diagonal (3)


diagrama 1 iz multzo baten zatien eskema grafikoa; aldaketen, bilakaeren eta kidekoen adierazpen grafikoa.

Material grafikoa (argazkiak, koadroak, estatistikak, diagramak, etab) lortzen laguntzen dizu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 340. orr.

Diagramaren puntu batera helduta, edozein bidetatik jo dezakegu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 39. orr.

Komunikazio-ekintza ez bat-batekoaren diagrama.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 143. orr.

Giltzurrun artifizial baten diagrama eskematikoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 250. orr.

Bihotz-birika makinaren diagrama.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 247. orr.

Logikan, Euler-en diagrama.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Egoera mugatuko gramatika "egoera-diagrama" bezala itxura daiteke grafikoki.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezalako diagramen (3); egoera diagrama (3)


diakono 1 iz apaiza baino maila bat beheragoko elizgizona.

Eta Jainko Jauna Eliza santu katoliko eta apostolikoaren baitan zerbitzatu nahi duten guztiei, maila guztietakoei: apaiz, diakono, subdiakono, akolito, exortzista, irakurle, atezain eta kleriko guztiei, erlijioso eta erlijiosa guztiei, donadu eta postulante guztiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.

Joan Mari Uriarte Donostiako gotzainak lau diakono apaiztu zituen herenegun eguerdian Donostiako Artzain Onaren katedralean egindako elizkizunean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-28

Frantziskok, Kristoren diakonoak, Ebanjelio santua kantatu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 806. orr.

Ez litzateke harrituko Isaacs-ek elizan karguren bat izango balu, diakono edo bereter izango balitz, zernahi ere den bereter izate hori.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 219. orr.

2 Elizaren lehen denboretan, limosnak banatzeko kargua zuen kristaua.

Diakonoak ere agurgarri eta hitzeko gizon izan daitezela, ez ardozale, ez eta irabazi zikinei emanak ere.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,8

3 (hitz elkartuetan)

Jainkoaren santuak diakono-jantzia jartzen du, diakono baitzen, eta Ebanjelio santua kantatzen du ahots ozenez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 235. orr.


diakonoburu iz diakonoen burua.

Horra nola kontatu zuen historia Martin Arraya-koak, Iruñeako kalonje eta Aibar ibarreko diakonoburuak, bere kapituluari bidali gutunean.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 12. orr.


diakonotza iz diakonoaren lanbidea edo kargua.

Lehenik, izan bitez aztertuak eta, gero, akasgabe badira, bete bezate diakonotza-zerbitzua.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,10


diakre iz ipar diakonoa.

Bainan nor dira diakreak elizan?  Herria   2005-09-01

Gure Diosesan baditugu sei diakre, hiru Euskal Herrian eta hiru Biarnoan.  Herria   2005-09-01

Jakin bedi halere Elizaren hastapenetan emazte diakreak bazirela: hori bederen.  Herria   2005-07-14

Ortziralean joaiki Pariserat aurkitu behar baitzuen bere lagunak diakre eginak ziren elizkizunetan.  Herria   2001-09-13

Biharamunean, 10.000 haur bildu ziren, goizean San Leoneko kirol zelaian, 5 diakre ordenatuak zirelarik.  Herria   2001-05-17


diakritiko 1 iz letrez mintzatuz, bereizgarri gisa ezartzen zaion ikur edo marka.

Transkripzioan apostrofo biribilduaren itxurako diakritikoa gehitzen zaio herskari arrunten ikurrari.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 36. orr.

Ingelesez ez dago diakritikorik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 64. orr.

Ahoskabetasuna adierazteko, diakritikoetara jo behar da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 146. orr.

Artikuluaren izenburua diakritikoen artean edo batere gabe idatz dezakezu (gure adibideetan izenburuak hutsik ageri dira, praktikoagoa baita), baina inoiz ez letra etzanez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 375. orr.

2 (izenondo gisa) bereizgarria dena.

Bestetik, hizkuntza guztietan erabiltzeko balioko lukeen alfabeto batek ikur diakritikoez oztopatua azaltzeko arriskua izango luke.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 61. orr.

Tilderik ez düe frantses idazmaxinek, bena ordezkatzen ahal da tilet hegaldünaz, galdor diakritikoaz, hots «accent circonflexe» delakoaz.  Herria   2002-10-03


diakronia iz hizkuntza-gertakariak denboran zehar duten bilakaera; bilakaera horren azterketa.

Sinkronia eta diakronia, aspaldixko irakatsi zuen Coseriuk, ez dira hizkuntzaren mailako bereizkuntzak, metoduaren mailakoak baizik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 140. orr.

Sinkronikoaren eta diakronikoaren burujabetasuna eta elkarren mendekotasuna batera azaltzeko, gorputz batek plano baten gainean egindako proiekzioaz erka dezakegu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 119. orr.

Hain bereiziak ikusten zituen diakronia eta sinkronia [Saussure-k], non uste baitzuen diakroniaren arloko aldaketek ez dutela sistema aldatzean eraginik izaten.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 14. orr.

Amado Alonso-k, bere aldetik, diakronia sinkronian sortzen dela baieztatu du.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 16. orr.

Hizkuntzaren diakroniak /t/: /d/ (dit: didazu) bezalako txandakatzeak utzi dizkigu.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta diakronia (8); eta diakroniaren (3); sinkronia eta diakronia (5)


diakroniko 1 izond diakroniarena, diakroniari dagokiona.

Gure jakintzaren alderdi estatikoari buruzko guztia sinkronikoa da, eta diakronikoa, berriz, bilakaerekin zer ikusia duen guztia.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 13. orr.

Lege sinkronikoa eta lege diakronikoa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 13. orr.

Arazoak ez zuela zerikusirik euskararen aldaera diatopiko edo diakronikoekin.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 13. orr.

Ikuspegi sinkronikoen eta diakronikoen arteko erlazioa eta analisi fonologikoan aintzat hartu beharreko beste zenbait arazo funtsezko.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 108. orr.

Hizkuntzalaritza diakronikoak, aldiz, bi ikuspegi bereizi behar ditu: bata ikuspegi prospektiboa, denboraren bidea jarraitzen duena, eta ikuspegi retrospektiboa bestea, denboran atzeraka doana; horregatik, azterbideak bikoa izan behar du.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 123. orr.

2 irud/hed

Gertaera historiko batzuen oroitzapen diakronikoa egiten du Zunzunegik. Asiako edo Mendebaldeko Erdi Aroko janaria sinkronikoa da (mahaira eseritakoan, denetik noiznahi du bazkaltiarrak eskura jateko) eta Mendebaldeko oraingo otordua, berriz, diakronikoa (hurrenez hurren datoz jan-edanak, banan-banan, ordena jakin batean).  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

denaren eta diakronikoa (3); diakronikoa da (4); diakronikoa denaren (4); diakronikoaren eta (4); diakronikoaren eta sinkronikoaren (4); eta diakronikoa (8); eta diakronikoa denaren (3); eta diakronikoaren (5); gertaera diakroniko (5); gertaera diakronikoak (6); hizkuntzalaritza diakronikoa (4); hizkuntzalaritza diakronikoak (6); sinkronikoaren eta diakronikoaren (4)


diakronikoki adlag diakroniaren aldetik.

Aldaketak diakronikoki baizik ez dira existitzen.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 128. orr.

Diakronikoki ere ikus daiteke afrikatze bilakabide interesgarri bat.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 26. orr.

Saussurek, positibismoaren ikusmoldetik, hizkuntza jakin batean diakronikoki hurrenez hurren datozen terminoak, hizkuntza sistema jakin horretaz kanpo irudikatzen ditu, harekin zer ikusirik ez balute bezala.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 16. orr.


dial 1 iz irrati hargailu baten eskala, irrati igorgailuak hautatzeko balio duena.

Paris, Praga, Budapest irakurri zuen diala mugitu ahala, Ici Radio France Internationale... Udalak berak badu irrati bat, eta 93.7 dialean eta Internetez www.pamplona.es helbidean entzun daiteke.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 209. orr.

Bonnie Tyler-ek dialeko 102an I really need you tonight oihu egiten dit burkoaren azpitik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 78. orr.

Irrati baten dialari eragiterakoan ateratzen diren hotsak iruditu zitzaizkidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 194. orr.

Irratia piztu, eta dialari eragin nion atzera eta aurrera, harik eta musika klasikoa bakarrik emititzen zuen irrati bat aurkitu nuen arte.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 106. orr.

Hamaikak paseak ziren eta hatza dialean jarrita -egunak aurrera eta atzera pasarazteko ahalmena duela dirudien dialarekin kontuz- irratiari adi zegoen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 161. orr.

EHNEko bozeramailearen ahots ezaguna entzun duenean gelditu du diala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 150. orr.

Antifrankistek dialean bilatzen zuten beste frekuentzia bat Radio Paris zen.  Berria - Kultura   2004-02-28

Diala gora eta behera hasi nintzen mugitzen: denetan kontu bera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 122. orr.

Adineko jendeak ez zuen ohiturarik irratiko diala batetik bestera dantzatzeko.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 103. orr.

Diala beti bere hartan.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 103. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kurt sukalde ondoko gelatik itzuli zenean, ez zen gehiago dial-hotsik entzun.· Haren hotsak ez zuen, ordea, guztiz estaltzen atzera-aurrera zebilen irrati-dial batena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 194. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dialari eragin (3)


dialektal iz dialektoarena, dialektoari dagokiona.

Ez dagoela dialekto naturalik, ezaugarri dialektal naturalak baizik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 19. orr.

Hizkuntza estandarra baztertu eta forma dialektalak erabiltzera behartu dituzte.  Berria - Mundua   2004-03-27

Bi eratara jokatu ohi du: negatiboki, aurrea hartzen baitio zatikatze dialektalari, berrikuntzak itoaz sortzen diren unean bertan; eta positiboki, batasuna atxikitzen laguntzen baitu, berrikuntza horiek onartzean eta zabaltzean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 250. orr.

Presidentearen hizkerak ikutu dialektal handiegia zuen txinatarren %73rentzat.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 137. orr.


dialektalizazio iz dialekto bihurtzea.

Hainbat hitzek froga dezakete euskara zaharrak batasun handiagoa zuela oraingoak baino, dialektalizazio prozesua berria dela.  Berria - Kultura   2004-03-09


dialektika 1 iz eztabaida batean zerbait frogatzeko erabiltzen diren bideen multzoa; kontrako tesiak gainditzean datzan arrazoibidea.

Sokratesek dialektika azkartu zuen, solaskideen kontraesanak erakutsiz, batik bat berak "soilik ezer ez dakidala dakit" erabilitako esaldia zela eta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 44. orr.

Unibertsalaren eta partikularraren arteko dialektikan jarri izan ohi dira sarritan euskaldunena bezalako herri txikien dilemak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 128. orr.

Nik ere erreformistarena egin dut, dialektikaren gozamenagatik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 48. orr.

Filosofiaren gainontzeko atalei buruz baino gehiago dakit nik dialektikaz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 52. orr.

Dialektikak irakatsi zidan arestian aipatutako proposizioak egiazkoak direla.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 52. orr.

Egia esateko, Mendebaldea-Ekialdea dialektika bizirik da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 288. orr.

Diru premiaren eta kirol arloaren arteko dialektika horretan, erraza da kontraesanean erortzea.  Berria - Kirola   2006-01-18

Legearen eta justiziaren arteko dialektikak Kieslowskiren zinema zipriztindu zuen.  Berria - Kultura   2006-03-15

Hala ere, Serrano Izkoren hau, izatekotan, dialektikaren apologia da, ez dogmatismoarena.  Berria - Kultura   2004-10-23

Dialektika gaizto hori eraginkorra izan da oso istorio faltsu bat eraikitzeko.  Berria - Mundua   2006-05-02

Kantek Dialektikaz itxuraren Logika ulertzen du, eta itxura honen aurkikuntza, kritika eta gaindipena dira Dialektika transzendentalaren egitekoak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 7. orr.

2 irud/hed

Pistolen dialektika erakargarriagoa zitzaiola, egunkarietako lehen orrialdean deskubritu zenuen.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 301. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko dialektika (10); arteko dialektikak (4); bere dialektika (4); dialektika eta (5); dialektika horretan (3); dialektika transzendentala (9); dialektika transzendentalaren (11); dialektika transzendentalaren bigarren (4); dialektika transzendentalaren lehen (4); dialektika transzendentalean (4); dialektikak irakatsi (3); edo dialektika (3); eta dialektika (3)


dialektikazale izond dialektikaren zalea dena.

Katu dialektikazalea dugu Joann Sfarrena eta rabino gaixoaren sinesmena kordokaraztea lortuko du behin baino gehiagotan.  Berria - Kultura   2004-12-08


dialektiko 1 izond dialektikarena, dialektikari dagokiona.

Eskola dialektiko zaharren jolasen artean zegoen galdekizun hau ere: bola bat zulo batetik ezin bada pasa, zer esan behar da, bola handiegia dela edo zuloa txikiegia dela?  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 189. orr.

Baina borroka dialektiko batean ari ginenez, zalantza hori aitortu beharrean, beste galdera batekin jo nuen erasora: [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 243. orr.

Nire erantzunaren zain jarraitzen zuen besteak, kopa ahora astiro eramanez, lehia dialektikoa irabazi zuelakoan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 39. orr.

Kritika dialektiko eta komunikatibo bikainak daude, esan gabe doa, eta eleberri dialektiko apartak: Lisboaren setioaren historia. Nia ez da elementu estatikoa, elementu dialektikoa baizik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 173. orr.

Txillardegi egundo ez da dialektikoa izan, ezta komunikatiboa ere, baizik humanista tragiko bat.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 173. orr.

Bordaren metodoa ez da dialektikoa, baizik mistiko ezkertiarra.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 36. orr.

Bi atal nagusietan zatituko dugu Dialektika: lehenak, arrazoimen hutsaren adigai transzendenteez, bigarrenak, arrazoimen hutsaren arrazomen-inferentzia transzendente eta dialektikoez jardungo du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 143. orr.

Antinomia konponezinetan korapilaturik amaitzen du, "begitazio metafisikoen" kontraesan dialektikoetan bere buruari kontraesanez, pasatua duelako bere ahal eta baliabideen esparrua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 83. orr.

Beti aitzakia bera ipintzen zion genetikari: materialismo dialektikoarekin bateraezina izatea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 45. orr.

Hori da materialismo dialektikoaren apaiz berriek diotena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 50. orr.

Ateraldiekin lotu beharra dago inolaz ere bertsolarien gaitasun dialektikoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 206. orr.

Irudikapenezko arteak izadia imitatzen du, eta imitazio horrek plazerra ematen digu: baina, alderantziz, eta ia modu dialektikoan, arteak eragina du "izadian", edo izadia ikusteko dugun moduan, gutxienez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 80. orr.

2 iz

Dialektiko zorrotza bada ere, aurkezten du tesia, aurkezten du antitesia, baina nekatuegi gelditzen da sintesiraino iristeko, edo ahantzi egiten zaio.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 117. orr.

Platonek jadanik kritikatu zuen Eleatar Zenon dialektiko sotila bera sofista gaiztotzat joz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 192. orr.

3 (izenondo elkartuetan)

Tradizio marxistaren ikuspegi dialektiko-estrukturalean oinarrituriko bulgarizazioan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 296. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

inferentzia dialektiko (5); inferentzia dialektikoen (3); itxura dialektiko (4); itxura dialektikoaren (4); materialismo dialektikoaren (3)


dialektikoki adlag era dialektikoan.

Beraz, elkarri dialektikoki kontrajarritako judizioak biak izan daitezke faltsuak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 193. orr.

Subjektuak topatzen dituen irudiek dialektikoki elikatzen dute haren iruditeria: irudi horiei esker subjektuak identifikazioen eta objektuen erregistroa jokarazten du, baina, alderantziz, ezin ditu irudi horiek atzeman lehendik eginik dituen identifikazioen bidez ez bada.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 114. orr.

Forma horiek [...] mugatuak direlako, beren baitan oposizioak eta kontraesanak pairatzen dituzte, ez dira arrazoizkotasun osokoak, eta arrazoimenak dialektikoki gainditu egiten ditu denak banan-banan, sintesi razional betegineraino iristeko noizbait.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 84. orr.

Fullaondok esan zuenez, «ideologia jakin bat dialektikoki defendatzeagatik» utzi nahi du PSOEk HZ legetik kanpo.  Berria - Euskal Herria   2004-05-21

Dialektikoki bada ere, gure biltzarraren azkeneko diskurtsoan esan nuena baieztatzen du: Aralarrek lortu ditu bere helburuak bi bidetatik: bata eginez, eta bestea eraginez.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20


dialekto (orobat dialektu g.er.) 1 iz hizkuntza bat banatzen den era nagusietako bakoitza. ik euskalki.

Hizkuntzak dialektoetan desberdintzea.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 19. orr.

Euskara bat onetan, egia da, dialekto edo izkera asko dirala.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 51. orr.

Dialektoaren eta hizkuntzaren arteko desberdintasuna kantitatean datzala, ez izaeran.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 19. orr.

Bere kasa utzitako hizkuntzak dialektoak izango lituzke soil-soilik; eta dialekto horietan bata besteen gainetik ezarriko litzatekeen dialektorik ez legokeenez, etengabe zatikatuko litzateke.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

Dialekto bat guztientzako hizkuntza ofizial bihurtuz gero, nezkez iraungo du bere hartan dialekto abantailatu horrek.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

Batzuetan, dialekto bati hizkuntza izena eman zaio literatura bat sortu duelako; hori da hain zuzen portugesa eta nederlanderaren kasua.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 247. orr.

Dialektoen aurka literatura hizkuntza bat sortu duten faktoreak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 50. orr.

Ez dagoela dialekto naturalik, ezaugarri dialektal naturalak baizik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 19. orr.

Bereizketa dialektoetaraino edo azpi-dialektoetaraino ere iritsiko da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 232. orr.

Azken batean, latinaren dialektoak ziren haiek.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 26. orr.

Ez da gizalege onekoa italieraz erantzutea dialektoan hitz egiten dizunari.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 224. orr.

Veneziako dialektoan idatzi zuen.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 76. orr.

Saioa herritarren artean erabiliena den Kurmandji dialektoan emititzen da.  Berria - Mundua   2004-06-10

Dialektoz zagok, zer gehiago nahi duk esatea nik.  Berria - Kultura   2004-07-30

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dialekto ezaugarrien estudioa hizkuntza kartografiako lanen abiapuntua izan da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 246. orr.

Segur aski, ez genuke irizpide finko batekin bat egingo, aldagai sare batekin baizik, isoglosa zenbaitekin, zeren eta nik uste dut horren antza izango lukeela emaitzak, dialekto mapa batena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 267. orr.

Dialekto ikuspuntutik, Frantsesa euskara bezain hizkuntza aberatsa izan zen duela aspaldi, baina orain kasik frantseski guziak hilak dira.  Herria   2002-09-05

Ez da dialekto kontua; kurduak gara, hori da dena.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi dialekto (3); dialekto bat (6); dialekto baten (3); dialekto eta (3); dialektoa ere (4); dialektoan jatorrizkoan (9); dialektoen arteko (5); dialektoen arteko aldeak (3); eta dialekto (3); eta dialektoaren arteko (3); eta dialektu (3); hainbat dialekto (5); milango dialektoan jatorrizkoan (6); triesteko dialektoan (4); triesteko dialektoan jatorrizkoan (3)


dialektologia 1 iz hizkuntzalaritzaren adarra, dialektoak aztertzen dituena.

Garbi dago fonetikak dialektologiari lagun diezaiokeela.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 82. orr.

Agian bertako dialektologiari ekarpenen bat egin ziezaiokeen...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 319. orr.

Pedro Irizar hil zen atzo, euskal dialektologia gehien ikertu zuena, Madrilgo bere etxean, 93 urte zituela.  Berria - Kultura   2004-01-11

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat dialektologi) ik dialektologiko.

Gehienak, dialektologia arlokoak.  Berria - Kultura   2004-01-11

Dialektologia Batzordeko burua zen, eta Gramatika Batzordeko eta Exonomastika Azpibatzordeko kidea, besteak beste.  Berria - Kultura   2004-06-25

Dialektologi lana garrantzitsu dela transkripzio sistemen garapenerako, besteak beste.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dialektologia batzordeko (3)


dialektologiko izond dialektologiarena, dialektologiari dagokiona. ik dialektologia 2.

Ikerketa horiek aztergai beregainak zituzten: fonetika eta aldaketa fonetikoa, aldagarritasun dialektologikoa, haur-hizkuntza eta (agian garrantzizkoena) txandakatze sinkronikoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 114. orr.

Urruñako euskararen azterketa dialektologikoa.  Berria - Kultura   2004-04-13

Eskual-Herriari dohazkon egiarik beharrenak eta Jose Luis Erdoziaren Sakanako Hiztegi Dialektologikoa liburuak argitaratu ditu Nafarroako Hezkuntza Sailak.  Berria - Kultura   2004-12-11


dialektu ik dialekto.

dialexe iz

Logikariak estualdian jartzen omen zituen galdekizun zahar eta sonatua, haiek, edo dialexe txiro bati heldu behar izatera, edo beren ezagutza-gabezia eta beren antze osoaren hutsaltasuna berrezagutu behar izatera behartzen zituen galdekizuna, hau da: Zer da egia?  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 57. orr.


dialisi 1 iz odolaren arazketa artifiziala.

Gaur egun, giltzurruneko arazo larriak dituztenek badute aringarri bat: dialisia.  Berria - Gaiak   2004-07-02

Bere helburuak hobeto bete dituen tresna da giltzurrun artifiziala, dialisi delako prozesu kimiko sinple eta fidagarriak erakusten duenez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 248. orr.

Pozoitze-kasuek konponbide ona dute askotan, dialisiaren bitartez substantzia toxikoak kanporatu eta odola garbitzen baita.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 248. orr.

Geroztik, egunean lau ordu pasatzen zituen gizon honek ospitalean, dialisia egiten.  Berria - Gaiak   2004-10-21

2 soluzio bateko gaiak osmosi bidez bereiztea.

Likido biologiko batean, odolean esaterako, dauden ezpurutasunak mikroporozko mintz batetik iragazarazteko teknika da dialisia.  Berria - Gaiak   2004-07-02

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gaixoaren odola dabil mintzaren alde batean, eta dialisi-fluidoak beste aldean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 248. orr.

Dialisi-denboran lo egin dezake gaixoak. ezin da egin milioi bat dialisi-unitate eta berrogeita zortzi kilometro hodi ukabilaren tamainako makina batean sartzeko bezain dialisi-mintz fin eta sendorik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.


dialogatu izond dialogoaren bidezkoa.

Razionaltasun dialogatu batean orientatzeko. J.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 64. orr.

Caro Baroja-k honela zioen garai horretako testu dialogatu bat komentatuz, [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 13. orr.


dialogo 1 iz elkarrizketa.

Alferrik da, ordea, dialogoa komunikabideen erakusleihoan egin nahi izatea: Setien, Arzalluz, Otegi eta Patapalo maila bereko deabru egin dituzten komunikabideetan ez dago elkarrizketarik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 19. orr.

Badakik puristek beti esaten dutela elkarrizketa ugarirekin ez dagoela prosa narratibo onik, dialogoak antzertirako utzi behar direla.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 83. orr.

Edozein filmek balio dit lokartzeko, nahikoa dut dialogoak entzutea ezer ulertu gabe ere.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Oturuntza dialogoan (haren obra ederrena beharbada) hauxe dio Platonek -hobeki erraiteko Sokratesek-, [...].  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 127. orr.

Fedro dialogoko pasarte batean (274c-277a), Teuth eta Tamusen mitoa kontatu zuen Platonek.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 221. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Osterantzean, Foroak ikusten zuen proposatutako dialogo prozesua oso burokratizatuta zegoela bost interes-talderen artean, honakoak baitziren: langile sindikatuak, GKEak, herri indigenak, nekazarien sindikatuak eta multinazionalak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 28. orr.


diamant ik diamante.

diamante (orobat diamant g.er.) 1 iz karbono huts kristalduz osaturiko harri bitxia, guztiz gogorra eta distiratsua.

Harribitxiak lantzen zituen Isaac Josephek; esmeraldak eta diamanteak batik bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 73. orr.

Aspalditik lantzen dituzte diamanteak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 73. orr.

Gero, ordea, Hegoafrikako meategietan diamante ugari ateratzen hasi zirenean, gauzak asko aldatu ziren harribitxien lantegietan esaterako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Diamanteak beste era batera moztu eta lantzeko modua asmatu zuten. tamaina ertaineko diamante bat platinoan ezarria.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Diamantezko eta zafirozko bitxi bat.  Berria - Kultura   2004-06-10

Tiranteak fraka dotoreetatik dilindan zituen gizon bat alkandoraren diamantezko mahuka-bikiak lotzen ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 415. orr.

Bere orratza, diamantezko ferra bat, bere lekutik ez zela higitu egiaztatu nahi zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 97. orr.

Diamantea bezain gogor bihurtuko zaitut.  Elizen arteko biblia   Ez 3,9

2 (izenondoekin)

Milaka eta milaka diamante "gordin" -landu gabeak- zuzenean Amsterdam aldera bideratzen hasi ziren Hegoafrikako meategietatik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Diamante landu bakar batez eginiko ohe batean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 72. orr.

Diamante leundu gabea dugula gizakiok barruan; zaindu egin behar duzu altxor hori, landu, alferrik galtzen utzi ez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 37. orr.

Gutxitan ikusi den moduko diamante distiratsu batek estaltzen omen zuen erregearen kutxako sarraila-zuloa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 19. orr.

Eguzkiaren txinpartak, batzuetan, argiari tonu latz bat ematen baitio, diamante leun eta itxia bailitzan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 286. orr.

Diamante kosmiko hori, izar zahar baten bihotz konprimitu baten modukoa, kristaldutako ikatz zati bat da.  Berria - Gaiak   2004-02-17

3 irud/hed

«Diamante literariotzat» du hark idatzirikoa.  Berria - Harian   2005-04-13

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Denbora laburrean, merkatuaren egonezinak hondoratu egin zituen Amsterdameko (eta beste hainbat lekutako) diamante-lantegi txikiak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Munduko diamante-meatokirik handienak aurkitu ziren holandarren antzinako kolonia horretan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 51. orr.

Diamante mina baten segurtasunerako.  Berria - Mundua   2004-09-11

De Beers munduko diamante enpresarik garrantzitsuenetakoa da.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Diamante-zati haiekin bitxi ezin hobeak egiteko mandatua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 75. orr.

Harriaren azalean egindako erretentxoaren ertzetan diamante-printzaren bat altxatuko zen, agian, baina besterik ez.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 79. orr.

Egia esan, ongi etorri zitzaien diamante-lapurrei txakurren afera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 42. orr.

Diamante zein arma trafikotik.  Berria - Mundua   2006-04-02

5 frantziar joko kartetako saila, diamantea irudikatzen duen irudia duena.

Gau batez gaztelura etorri omen zaio buruzagi gaztelaua isilka, eta hark eskainitako urre, diamante, zaldi eta balio haundiko gauzen truke gure lurrak eta gaztelua saldu traidore zerriak!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 125. orr.

6 diamantezko eztei hirurogeigarren urteurrena.

Ilabete hunen hastean Jean François eta Ginette Sire senar emazteek ospatu dituzte beren diamantezko ezteiak, erran nahi baitu 60 urte ezkondurik.  Herria   2005-06-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diamante bat (6); diamante guztiak (3); diamante handiek (3); diamante landu (3); diamantea bezain (5); diamantez egindako (3); diamantezko botoia (5); diamantezko botoia zeukan (3); diamantezko botoidun (3); diamantezko ezteiak (6); egin zuen diamantezko (4); eta diamante (9); eta diamanteak (6); eta diamantez (3); eta diamantezko (5); zuen diamantezko (4)


diametralki adlag erabat.

Era berean etsaia mirrindu egiten da eta uzkurtu eta tentaldiek alde egiten dute, gauza espiritualetan ari den pertsonak etsaiaren tentaldiei mutur beltza ipintzen dienean, diametralki kontrakoa eginez  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 189. orr.


diametro iz lerro zuzena, zirkunferentzia edo esfera baten zentrotik igaroz haren bi puntu batzen dituena.

Zirkuluak bere baitan hartzen duen zuzenkirik luzeena da diametroa, luzera osoan zeharkatzen baitu zirkulua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

Brontzezko hamar ur-ontzi ere egin zituen, orga bakoitzerako bana; bina metroko diametroa zuten, eta mila eta seiehuna litro ur hartzen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,38

Begia globo bat da, ia esferikoa, bi zentimetro eta erdi inguruko diametroa duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 20. orr.

Hire aitak diametroa kalkulatu zian, gutxi gorabehera, eta pi 3,14 eta gainerako guztiarekin egin zian kalkulua.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 37. orr.

Xafla horiek elkargainka antolaturik daude, erdian zirkulu formako irekidura bat uzteko moduan, irekidura horren diametroa doitu ahal izateko objektiboaren tutuan kokaturiko uztai baten bidez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Kolomarteak handitzen joaten diren neurrian, fustearen diametroa ere neurri berean handitu beharko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1610. orr.

Ardatz biribilaren diametroa gakoak duen neurrikoa izango da, baina larakoek 1/16 gutxiago izango dute.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5070. orr.

Hodi ñimiño batzuk dira osteonak, 15 mm luze eta 0,25 mm zabal diametroan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten diametroa baino (6); diametroa baino (9); diametroa baino askoz (3); diametroa du (8); diametroa duen (6); diametroa izango (7); diametroa zuen (4); diametroaren erdia (7); diametroaren erdia izango (4); diametroaren heren (3); diametroko zuloa (3); duen diametroaren (4); kilometroko diametroa (12); kilometroko diametroa du (6); kolomaren diametro (3); kolomaren diametroa (4); kolomaren diametroaren (3); kolomaren diametroari (3); metroko diametroa (9); metroko diametroa duen (5); metroko diametroko (3); zentimetroko diametroko (5)


diana1 1 iz tiro helburu baten erdigunea.

Hantxe zeuden zeru grisa, mendi berdea, diana zuri eta beltza, sukalde atariko txolarre arreak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 195. orr.

Zintzilik, diana bat, bere zirkulu kontzentrikoekin, koloreak higatu samar jaurtialdi askoren arrastoengatik.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 35. orr.

Hartu ditu hiru dardoak eta mahai aurrean jarri da, dianaren parez pare.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 85. orr.

Letra handi-handitan idatzi du, eta diana itxurako lardaskeria batean izena sartu gura izan du.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 109. orr.

Artean, PPk ezker abertzalea «dianan jarri» zuela salatu zuen Batasuneko mahaikideak.  Berria - Harian   2005-06-16

2 irud/hed

Adituek ezagutza teknikoan oinarriturik botatzen zituzten beren aurreikuspenak; eta kazetariek, berriz, dardoak, Wall Street burtsako baloreez osaturiko itu edo diana berezi bati.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 27. orr.


diana2 1 iz kasernetan, soldaduak jaiki daitezen, jotzen den doinua.

Goiz-goizetik hasten da txistularien diana, eta gero bata bestearen atzetik etortzen dira Ituren eta Zubietako joaldunak, Lizarrako gaita-joleak eta trikitilariak.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 139. orr.

Goizeko 10.30etan emanen zaio egunari hasiera, Diana eta suziriekin. "Diana" tokea ere ezagutu uste izan nuen behin eta berriz, Motako Gazteluko tropak oro berehala esnatu nahi izan balituzte bezala.  Herria   2005-03-31

Diana eta erretreta joaldietan.  Askoren artean   «Rataplan» - 32. orr.

2 irud/hed

Goizean jaikitzen giñanean, lenengo diana, eper kantua: tu-tu-tu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 153. orr.

Eginahalean, begi bat behartu nuen iratzargailuaren aldera; oraindik hogei minutu baino gehiago diana jo arte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 32. orr.


diapasoi (orobat diapason g.er.) 1 iz U oindunaren formako gailua, metalezkoa, kolpekatzen denean la3 nota jotzen duena.

Diapasoia alde batera utzita, musika-soinuak ez dira maiztasun bakar bateko bibrazio garbiak; aitzitik, oinarrizko maiztasun batek eta hura baino maiztasun garaiago batzuen (harmonikoak direlakoen) nahasturak sortuak dira, eta maiztasun horien konbinazioak ematen du bi instrumentu edo bi soinu mota elkarrengandik bereizten dituen tonu berezia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 120. orr.

Soinuaren tinbrean datza, esate baterako, tronpeta baten eta diapasoi baten arteko diferentzia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 120. orr.

2 irud/hed

Sekula ez nuen lortzen neure gorputzaren diapasoiaren arabera jardutea.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 38. orr.

Viena niretzat munduaren diapasoi bat bezala izan duk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 96. orr.

Muinoa, agi denez, Finca Vigía ederra dagoenekoa da, Ficok eta biok kubatarraren urrats nekatuen diapasonak markaturik igo genuena, bera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 265. orr.


diapason ik diapasoi.

diapo 1 iz ipar diapositiba.

Diapoek osatzen dute muntatzea.  Berria - Kultura   2006-04-27

Gai beraz, argazki eta diapo eder batzu agertuz, Rouyre eta Sain-Macary jaunek egin dute mintzaldi bat dena ginarria Urrunako zinegelan.  Herria   2003-03-13

Benoît Duvivier jaunak, 2001-2002etan eginak izan diren arkeoloji xekatzeak ezagutaraziko ditugu eta argipen bat proposatuko dauku, aipatuz etxearen arkeolojia, guzia "diapo" zenbaitzuekin argitua.  Herria   2002-08-01

2 (hitz elkartuetan)

Luhusoko salan, Beñat Errecalde-ren diapo-erakusketa, euskal mendiaz.  Herria   2004-07-29

Bi egun horietan, bertzalde: argazki, diapo eta bideo erakusketak, kondairak, zirkoa, ekoizpen mahaiak.  Herria   2004-11-11

· Mintzaldiarekin batean izanen dira ere diapo-argazkiak.  Herria   2004-05-27

Dena den, beren argazki-diapo eta filmen erakusteko xedea dute hemen gaindi.  Herria   2004-02-05


diapoaldi iz ipar diapositiba emanaldia.

Luhusoko salan, Beñat Errecalde-ren diapo-erakusketa, euskal mendiaz,  Herria   2004-07-29


diaporama iz ikus-entzunezko teknika, pantaila batean edo gehiagotan zenbait proiektore konbinatuz diapositibak proiektatzean oinarritzen dena.

Kanpainaren nondik norakoak azaldu ditu, umorez beterik, diaporama baten laguntzaz, jendea desafiora lotzeko eta animoak emateko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

17.30 Salan: Diaporama Beñat Errecaldek emanik.  Herria   2004-08-12

Josek, " Prestige " untziaren hondoratze deitoragarria diaporama ederra erakutsi die CM1 eta CM2-ko ikasleei.  Herria   2004-10-28

"Ekialdean Eüskaraz" diaporama laster salgai!  Herria   2003-05-01

Christophe de Pradak diaporama delako bat moldatü dü, 'Antso Handia' pastoralaren mustraketan hartü ehün bat argazki herrokatzen direlarik, Xalbador koblakari famatüak hontü züan 'Nafarroari' kantorea entzüten den bezala.  Herria   2005-06-02

2 (hitz elkartuetan)

Josu Iztueta kideak Nairobitarren ibilbideak izeneko diaporama saioa eskainiko du, 22:00etan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-22

· Sartzea deneri eta urririk idekia, bai erakusketarako bai mintzaldi-diaporamarako.  Herria   2004-03-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diaporama eta (3)


diapositiba 1 iz argazki irudi positiboa, euskarri gardenean emana, eskuarki pantaila batean proiektatzen dena. ik diapo.

Maxek makina piztu, eta lehenengo diapositiba pantailan agertu zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 165. orr.

Diapositiba batzuk ikusten hasi ginen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 115. orr.

Adelak diapositibak botatzeko aparatua piztu berria zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 121. orr.

Behin, diapositibak jartzen ari zela, gela ilun zegoen eta gure aitak zigarro bat piztua ikusi zuen iluntasunaren erdian.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 114. orr.

Nork demontre nahiko ote zituen banda biribileko magnetofono haiek, diapositibak ikusteko tresna haiek, koktelak nahasteko ontzi haiek.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 85. orr.

Irudia azkar desagertu zen, beste bat etorri zen, pasatzen diren diapositibak bailiren, estuarioan zen berriz ere.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 268. orr.

Diapositiben edo argazkien bidez ere eman izan dizkigute gaiak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 91. orr.

Ez ahal nintzaizun, behintzat, oporretatik bueltan diapositibak edo bideoa erakusten dizkizun ahaide edo lagun hori bezain astun aspergarri portatuko!  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 84. orr.

Diapositiben pantailaren kordoiari tiratzeko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 118. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Seigarren, zazpigarren eta zortzigarren ikasturteetan segidan jarri ziguten diapositiba-sorta bera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 211. orr.

Hitzaurre moduko bat besterik ez zen hura, diapositiba-gelako iluntasuna aprobetxatuta jolasean eta txorakerietan ari ginen bitartean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 211. orr.

Diapositiba-proiektore bat, proiektatzen ari den bitartean, bera ere mugitzen baldin bada, hark proiektatutako irudia mugikorra izango da, baina ez du izango berezko mugimendurik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 153. orr.

Horregatik geratu dira apur bat zapuztuta pelikularik ez baina diapositiba-saio bat eskainiko dietela jakindakoan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 79. orr.

Argazki markoak erabiliko zituen erakusleihoan diapositiba markoak balira bezala.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 167. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diapositiba bat (4); eta diapositiba (3)


diario iz egunerokoa.

Bere diarioak irakurtzen hasi, eta bere eguna zein hotz deskribatzen duen ikusten duzu, eta diruari egiten dizkion aipamen etengabeak, eta berak antolatu festetara joaten zirenen izenez beteta daudela testuak.  Berria - Kultura   2006-04-16


diarrea iz beherakoa.

Mahaiak berak argazki bat merezi zuen: Cinema&Theater ale bat, marmeladaz eta diarrearen kontrako pektinaz beteta, dantzari argazkiak ageri ziren orrialde batean zabaldurik, bi marmelada pote, opil erdi alde batean eta opil laurden bat beste nonbait, [...].  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 271. orr.


diasistema iz hizkuntzalaritzan, maila goragoko sistema, partzialki kideko diren sistema bi edo gehiago dauzkana.

Euskera ez da oraingoz sistema bat, diasistema bat baizik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 17. orr.


diaspora 1 iz judu herriaren sakabanaketa.

Judueria historikoa diaspora zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 205. orr.

Diasporak barreiatutako judu sefarditarrak berriz ere diaspora bidea hartu behar izan zuten, berriz ere Europan zehar non kokatu ezinik ibili judu alderraien eran.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 145. orr.

Baina kontraste horrek beste bat ispilatzen du, Diasporako juduteriari funtsezkoen zaiona, hain zuzen, "jende"en [...] artean barreiaturik, Jainkoaren deiaren eta erbesteratuaren eguneroko miseriaren arteko tirabiran tenk.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

Judu-diasporaren suntsitzea bere europar bizilekuan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 199. orr.

2 sorterrritik sakabanaturiko herri edo erkidegoen zatien multzoa.

Lituaniako diaspora (3 milioi lagun) bertan bizi den herritar kopurua bezain handia da ia.  Berria - Mundua   2004-04-23

Armenian eta diasporan, 1915-1923an Turkiako Inperioko militarrek hil zituzten milioi eta erdi armeniarrak ekarri zituzten gogora atzo, genozidioa oroitzeko antolaturiko ekitaldietan.  Berria - Mundua   2004-04-25

Herrialdeko bertako merkatari-klaseen existentzia eta Txinako Itsasoaren inguruan Txinako diasporak sorturiko merkataritza-sare harrigarria izatea dira Ekialde Urrunaren ezaugarriak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 121. orr.

Oso azkar zabaldu zen pintorearen sona euskal diasporan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 50. orr.

Ondorioz, euskal "diasporaren" hainbat lekutan eraiki zituzten frontoiak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 115. orr.

Geldigune bakoitzean Diasporako euskaldunak juntatzen dira taldeari eta plazer handi batekin kantu bat edo bestean parte hartzen.  Herria   2003-02-27

Eusko Jaurlaritzak diasporaren parte-hartzea nahi du Ibarretxeren proposamenean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Dei bateratua egin dute 170 erakunde palestinarrek baino gehiagok, 1967an okupatutako lurraldeetan (Gaza eta Zisjordania, Jerusalem barne), 1948ko lurraldeetan (gaur egun Israel den eremuan) eta diasporan ere.  Berria - Harian   2005-11-26

'Diaspora', etxekoen kontra.  Elizen arteko biblia   Dt 6,22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diaspora elkarteak (5); diaspora ez (4); diasporan bizi (3); eta diasporan (3); eta diasporaren (3); eta euskal diasporako (3); euskal diaspora (13); euskal diaspora elkarteak (5); euskal diasporako (9); euskal diasporan (5); euskal diasporarekin (3); euskal diasporaren (5); judu diaspora (6); judu diasporak (4); judu diasporaren (3)


diastilo iz/izond

Bost dira tenpluen altxaera-motak eta hauek dira horien izenak: piknostiloa, hau da koloma-lerro zerratuak dituena; sistiloa, tarte handixeagoarekin dauzkanak; diastiloa, tarte oraindik handiagoarekin; areostiloa, kolomarteak komeni baino irekiagoak dituena; eustiloa, tarteak egoki banatuta daudenean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1550. orr.

Diastiloaren konposizioa, berriz, honelakoa izaten da: kolomarte-tartean hiru kolomaren diametroa sartu ahal izatea eskatzen du, adibidez Apolo eta Dianaren tenpluan bezala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1570. orr.

Estilobatoen gainean kolomak egingo dira, goian esanda bezala; tenplu piknostiloa bada, piknostiloetan bezala; edo sistilo, diastilo nahiz eustiloa bada, bakoitza goian esandakoaren eta araututakoaren arabera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1630. orr.

Hau da eraikuntza diastiloen proportzioak finkatzeko metodoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1950. orr.


diastole 1 iz bihotzaren hedapen mugimendua. ik sistole.

Ibiltari erneak noizbait antzemango dio sistole-diastoleen segida horri.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 207. orr.

Diastole arritmikoek maitasunarekin zerikusi handia dute, berez sortzen dira, berez nekatzen zuten gizona poemak idazten zituen bitartean.  Berria - Kultura   2004-10-23

2 irud/hed

Inguruaren ezagutze eta bilatze horretan zabaltzen eta biltzen dena, sistole eta diastolearen erritmoan, bizia eta heriotza, kreazioarena da baita.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 143. orr.

Bi hitz, amodiozko bi kolpe bezala, infinituraino errepikatuak, sistole eta diastole perfektuan!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 151. orr.

Itsasoaren zelai ilun bizia desagertu egingo da, begiak antzeman dezakeen espazio guztia zurituta, hila izaraz beztitzen den moduan, eta ez da itsas bihozkadarik izango gehiago, ez sistole ez diastolerik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 344. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sistole eta diastole (5)


diatonika ik diatoniko 2.

diatoniko izond 1 musika-eskalez eta sistemez mintzatuz, bost tonuz eta bi tonuerdiz osatua.

Modulazio diatonikoa naturalagoa da, eta erosoagoa du bitarteen arteko distantzia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Tetrakordio diatonikoak bi tonu ditu elkarren jarraian, eta hirugarren tonuerdiarekin bukaera ematen zaio tetrakordioari.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

· Bestela, berriz, teatroak handiagoa izan behar baldin badu, orduan altuera lau partetan banatu behar da, hau da, hiru gelatxo-lerro markatuko dira alderik alde, bata harmonikoarentzat, bestea kromatikoarentzat eta hirugarrena diatonikoarentzat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2330. orr.

• 2 (orobat diatonika g.er.) izond/iz eskusoinuez mintzatuz, sistema diatonikoko notak jotzen dituena.

Huraxe izan omen zen lehen esku-soinu modernoa, diatonikoa, geroko kromatiko eta bandoneoi guztien aitzindaria.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 9. orr.

Kepa Junkera bilbotar akordeoi diatoniko joile aparta.  Herria   2004-12-30

Sustrai Colina eta Amets Arzallus bertsulariek dute eskusoinu diatoniko joileen besta hori aurkeztu.  Herria   2005-11-03

Partitura guztiak soinu diatonikoz jotzeko eginak daude, eta herrialde bakoitzetik 15 abesti aukeratu dituzte.  Berria - Kultura   2006-03-25

Soinu kromatikoa jotzen zuen, baina txikiarekin hasia zen, diatonikoarekin, etxean, aitari ikasita.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 17. orr.

Orai berexten dira bi tresna mota, kromatikak eta diatonikak.  Herria   2003-12-11

Diatonika etorri zen Bilbora 1889 inguruan, tren bidetan ari ziren italiano langilei esker eta hemen euskaldunek izendatu zuten trikiti edo trikitixa.  Herria   2003-12-11

3 irud/hed

Autoaren itxura diatonikoak ulertarazi dizu istripu larri baten aurrean zaudetela.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 30. orr.


diatopiko izond hizkuntza-aldaerez mintzatuz, hiztunen geografia-etorkiak eragiten duena.

Baina gure artean inork apurtzen ez zuen isiltasunak garbi erakusten zuen arazoak ez zuela zerikusirik euskararen aldaera diatopiko edo diakronikoekin, ez erdararen presioak eragindako isoglosa-ezabatze tamalgarri batekin, ez euskal bokalismoaren galerarekin, ez autogorrotozko agerpen batekin, ezta mintzagaiaren auzi ia-metafisiko eta hainbeste eta hainbeste aldiz eztabaidatuarekin ere.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 13. orr.


dibagazio iz digresioa, itzulingurua.

Euskararen sustapena erabat zilegia da, ETAk bere dibagazioetan interesgarritzat jotzen duen edo ez aparte utzita.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Nahiz eta zelai gainean pasatzen ziren hegaztiei begira edo dibagazio filosofikoetan despistatzeko joera handia izan, Joan Mari Irigoien idazlea (Altza, 1948) ez zen futbol jokalari makala izan  Berria - Kultura   2004-11-25


dibalente izond kimikan 2 balentzia duena.

Naturak ez zigun laguntzen: ondorioztatu genuen nikela burdina dibalentearekin batera zihoala beti ere, bikario batek bezala ordezkatzen zuela, itzal ilaun bat bezala jarraitzen ziola noranahi, anaiatxo txiki-txiki bat bezala: ehuneko 0,2 nikel, ehuneko 8 burdina.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 107. orr.


diban 1 iz eserleku luzea eta biguna, eskuarki bizkar eta besorik gabea. ik sofa.

Belusezko diban gorri eta ezinago bigun batean eserita zegoen, geldi-geldirik, margolan beltz handi bati begira.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 123. orr.

Beheko aldea erosoa zuen, ohiko laketgarriez hornitua -diban bat, besaulkiak, telebista, margolan eskegiak-, baina oso-oso gutxitan erabiltzen zirela begitandu zitzaidan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 255. orr.

Eseri egin ginen; diban luze apal batean ni; hura, berriz, leihoari eta erloju biribil garai bati bizkar emanez.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 76. orr.

Hainbat bezero, dibanetan eseriak, nargile erretzen eta tea edaten ari ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 19. orr.

Dibanean eroso eserita.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 497. orr.

Hala bada, dibanak hustu egin ziren eta, gauerdirako, hiru pertsona besterik ez zen geratzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 29. orr.

Egongelara eraman zituen, diban estuan ohe moduko bat prestatu, eta hantxe egin zuen lo.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 326. orr.

Hortxe bertan lo egin dezakezu, jauna, diban horretan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 74. orr.

Hantxe nengoan, etxe isilpeko hartan, altzariei, dibanari begira, delituaren aztarnen bila bezala...  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 206. orr.

Diban dotorea du bere kontsultan.  Berria - Harian   2006-05-06

Nik, berriz, berriro adierazi nien ez nintzela izango Beckett gizajoa Lacanen dibanean etzaten lagunduko zuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 107. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gela biluziaren erdian, terako katiluz bete-beteriko kaxa-diban bat zegoen, bai eta janaria mahaian bero edukitzeko kobrezko ontzi berezi bat eta kafe-iragazki bat ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 260. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diban bat (3); dibanean eseri (4); eta dibanak (3)


dibergente 1 izond gauza bi edo gehiagoz mintzatuz, elkarrengandik urruntzen doazenak.

Estalki mehe batek, putzada leun batek, dado-tiraldi isil batek, ez ote gaituen lerrarazi gureak ez ziren bide dibergente bitara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 170. orr.

Aitzitik sinesten zuen denbora serie infinituetan; denbora dibergente, konbergente eta paraleloen halako sare gero eta zabalago, zorabiozko batean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 82. orr.

Ez, hala ere, gudaroste dibergente, paralelo eta azkenik bat eginen pirpira, bestelako higidura helgaitzago, barrenekoago bat baizik, armada horiek nolabait iragartzen zutena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 80. orr.

Arrazen bilakaeraren ildo dibergenteak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 126. orr.

2 (adizlagun gisa)

Erdi Aroaren azken aldiko iluminazio askotan badira sakontasuna adierazten den eszenak, baina ustez irudiaren planoari buruz perpendilularrak behar zuten marrak konbergente eta ihes-puntu baterantz zuzenduta marraztu ordez dibergente marrazten direnak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 194. orr.


dibergentzia 1 iz gauza bi edo gehiagoz mintzatuz, elkarrengandik urruntzea.

Enuntziazio-modalitateen dibergentzia (landareen azterketa sistematikoen kasuan hautemate eta hizkuntza kode zorrotza erabiltzen da eskala konstante baten arabera; deskribapen metodikorako kodeak nahikoa libreak dira eta kokapenerako eskalek oszila dezakete).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 175. orr.

Bera kokatuta dagoen lekua definitzen da; alternatiba txertatzen den gunea agerrarazten da; dibergentzia eta bi diskurtsoak elkarren ondoan ipintzen diren lekua finkatzen da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 174. orr.

2 desadostasuna.

Jendetzen globalizazioaren ondorioz, dibergentziak.  Berria - Kultura   2004-02-26

3 (hitz elkartuetan)

Euren ahaltasuna bera kontzeptuen jokoen baitako dibergentzia-puntuek mugatzen dute.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 85. orr.


dibersiño ik dibertsio.

dibersifikatu ik dibertsifikatu.

dibersino ik dibertsio.

dibersio ik dibertsio.

dibersione ik dibertsio.

dibersitate ik dibertsitate.

dibertiarazi, dibertiaraz, dibertiarazten du ad jostarazi, ongi pasarazi.

Paraliteraturak bestelako zeregin batzuk ditu, dibertiaraztea adibidez.  Berria - Kultura   2004-09-04


dibertidu ik dibertitu.

dibertigarri 1 izond jostagarria, bidertiarazten duena.

Liburu dibertigarria da, baina ez du alderik ere Joop ter Heul-ekin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 67. orr.

Ez zitzaidan gauza interesgarririk edo dibertigarririk bururatzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 144. orr.

Begien bistakoa zen zerbitzarien izerdi usainarena kontatzeak ez zuela inongo zentzurik, eta, batez ere, ez zela gertaera dibertigarria.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 116. orr.

Anekdota dibertigarriak kontatu zituen. kanpamendu kontuak ekarri zituen hizpidera, lagunak, lansariak, egiten zituzten lapurretak, ingelesekin gertatzen zitzaizkion pasadizo dibertigarriak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 54. orr.

Ez pentsa ikasturte osoa dibertigarria izan zenik Hogwartsen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 14. orr.

Burla dibertigarri bezain jakintsua duzu hauxe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 281. orr.

Eta elkar masturbatzea ere oso gauza ederra da, jolas sinplea eta dibertigarria.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 152. orr.

Dibertigarri zitzaidan nolako destaina harro-nabarmenez janzten zuen azterketetan, arauzko alkandora faxistaren ordez, kokospeko beltz xelebre bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

Bizitzaren alderdi aspergarriak dibertigarri bilakatu nahi nituen.Hiriak zaharrak, dibertigarriak eta lasaiak dira.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Koreografoak «modu dibertigarrian» uztartu nahi izan ditu humanismoa eta alaitasuna, bere koroegrafietako bi ardatzak.  Berria - Kultura   2004-05-13

2 (pertsonak) ik jostakin.

Aparta zen aita, eta baita dibertigarria ere, edozein kontu bere interesaren arabera moldatzen hasten zenean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 146. orr.

Henny Mets neska alaia eta dibertigarria da, baina oso gora hitz egiten du. "Bere onera etortzen zen", dibertigarria, xarmagarria, xaloa, lagunkoia izaten zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 15. orr.

3 (adizlagun gisa)

Elinorren iritziz, ezin dibertigarriago aritu zinen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 124. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baino dibertigarriagoa (3); da dibertigarria (6); dibertigarri bat (5); dibertigarri eta (3); dibertigarria da (15); dibertigarria egin (4); dibertigarria eta (5); dibertigarria iruditu (4); dibertigarria iruditzen (7); dibertigarria izan (12); dibertigarria izan da (4); dibertigarria izango (4); dibertigarria zen (8); eta dibertigarri (6); eta dibertigarria (14); eta dibertigarria da (3); eta dibertigarriak (6); eta dibertigarriak (6); eta dibertigarriena (3); ez da dibertigarria (4); gauza dibertigarriak (3); gauza dibertigarriak (3); oso dibertigarria (19); oso dibertigarria da (5); oso dibertigarria izan (3); oso dibertigarria zen (4)


dibertimendu (orobat dibertimentu g.er.) iz jostatzea, josteta, denbora-pasa. ik divertimento.

Zeren eta etxeko guztiak biltzen baikinen suaren ingururat, eta han beti izaiten genuen perpausik eta dibertimendurik aski.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 139. orr.

Querini matematikaria da ofizioz eta arrakasta dezenteko ipuinlaria dibertimenduz.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 67. orr.

Fermin gaixo zegoen, artritisak jota, eta dibertimenduzko zientzia liburuak irakurtzen ematen zuen denbora guztia.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 52. orr.

Jostun italiar harentzat, berriz, soinekoak moztea ez zen dibertimendua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 103. orr.

Dibertimendurako tartea eskaini nahi du filmak; hezkuntzarako ere tresna garrantzitsua izatea nahi du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibertimendu bat (3)


dibertimentu ik dibertimendu.

dibertitu (ETCn 1.395 agerraldi; orobat dibertidu g.er.), diberti, dibertitzen 1 da ad jostatu, ongi pasatu.

Ni nire seme-alabekin dibertitzen naiz!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 69. orr.

Emagalduekin dibertitzen ziren, atari sakratuetan emakumeekin harremanak izaten zituzten eta gauza debekatuak sartu zituzten tenpluan.  Elizen arteko biblia   2 M 6,4

Eta dibertitzen ginen iskanbila sortuz lizunkeriekin eta bizikletan zebiltzan emakumeen izterren artean egindako begiratuekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 109. orr.

Esperientzia oso positiboa izan da: gazteak gehiago dibertitzen dira eta era osasuntsu batean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-21

Gainera, han dantzaren helburu nagusia dibertitzea da Joan dira dibertitzeko garaiak!  Berria - Kultura   2004-09-16

-Gazteak zarete, dibertitzeko sasoia duzue.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 197. orr.

Lehen jendeak hizketan bazekien, eta dibertitzen ere bai!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 88. orr.

Erromeriak, festagune bezala, dibertitzeko era bezala, zapuztu egin ziren.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 55. orr.

Berriro diot, diberti zaitezte, baina ez ezazue maita.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 196. orr.

• 2 (du aditz gisa) ik dibertiarazi.

Pertsona horiekin izaten zituen solasaldiek ez zuten ez aspertzen ez dibertitzen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 264. orr.

Hizkuntzaren alderdi hori jolas gisa hartu izan dut, betidanik dibertitu izan nau.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 231. orr.

Bazekien ene obsesioen berri eta nahi ninduen naski dibertitu.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 12. orr.

Victoriak ere ez zuen deus esaten; irribarrez begiratzen zidan -irribarre jostagarriz, esango nukeen-, nire ezintasunaren eragile izateak dibertituko balu bezala.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 145. orr.

Abiadurak dibertitu egiten du Rossi.  Berria - Kirola   2006-03-21

3 (era burutua izenondo gisa)

Osabari begira geratu nintzen une batez, bere irribarre dibertituari.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 64. orr.

Bere buruaz nagusitutako estuasun hartatik segundu batean igaroz beste mutur hotz, dibertitu eta baita maltzur samar hartara.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asko dibertitzen (3); diberti zaitezte (4); dibertitu egiten (8); dibertitu eta (5); dibertitzea eta (3); dibertitzeko era (4); dibertitzen ari (8); dibertitzen da (4); dibertitzen naiz (4); dibertitzen zen (3); dibertitzen ziren (3); ere dibertitu (3); eta dibertitzeko (3); gehiago dibertitzen (3)


dibertsifikatu, dibertsifika, dibertsifikatzen (orobat dibersifikatu g. er.) 1 du ad askotariko bihurtu.

Kontuan hartu behar da beste banku zentral batzuk diru erreserbak dibertsifikatzen ari direla, dolarraren kalterako.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Petrolio gordinaren kotizazioaren beherakadak eta egongaiztasunak esportazioak dibertsifikatzeko premia larria azpimarratu baino ez dute egiten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 129. orr.

Industria sozietate publiko bat sortzea, kapital pribatua eta publikoa konbinatzea eta industria politika dibertsifikatzea.  Berria - Ekonomia   2006-04-27

Ikasleei beren neurriko eskaintza egitea eta eskaintza dibertsifikatzen jarraitzea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-23

Gure burua adigai-joko oso batez aske utzi behar dugu, hain zuzen jarraitasunaren gaia bakoitzak bere erara dibertsifikatzen duten adigaien jokoaz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 25. orr.

Industri egitura eta azpiegitura gutxi dibersifikatuak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-04

2 (era burutua izenondo gisa)

Besteok, bestelako baserriak baditugu, ustiategi txikiak, dibertsifikatuak, salmenta zuzena bultzatzen dutenak.  Berria - Harian   2005-05-26

Gaitasun gero eta zabalagoak eta dibertsifikatuagoak. Semiperiferiak, nahiz eta ez egon beti esportazioan espezializatua, ekoizpen-oinarri dibertsifikatuagoa izaten du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 130. orr.

Mundu mailako edo Espainia eta Frantziako makroegitasmo kultural uniformizatzaileen aurrean, dibertsifikatuagoak diren bertako egitasmo eskuhartzaile txikiek baitute arrakasta eta etorkizuna.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 33. orr.


dibertsifikatze iz askotariko bihurtzea.

Guztira, 130 saltoki berri irekiko ditu beraz, dibertsifikatze dendak ere kontutan hartuta.  Berria - Ekonomia   2006-04-06

Ekonomia hola tinkatzen delarik egokiena dibertsifikatzea da.  Herria   2003-09-25


dibertsifikazio 1 iz dibertsifikatzea.

Kooperatiben gizarte sistema zabaldu nahi dugu eta dibertsifikazioa eta berrikuntza bultzatzeko ahalegina egingo dugu. inbertsioen dibertsifikazio geografikoa.  Berria - Ekonomia   2004-03-24

Ekoitzitako eta esportaturiko ondasunen dibertsifikazio erabatekoa eta barne-merkatuaren eta esportazioen hazkunde orekatua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 144. orr.

Sektoreen dibertsifikazioa ere erronka garrantzitsua dela gaineratu zuen, «autogintza industriak horrenbesteko eragina izan ez dezan».  Berria - Ekonomia   2004-02-04

2 (hitz elkartuetan)

Dibertsifikazio eta hedapen egitasmo horretarako, inbertsiogile handiei zuzendua izango den Saltzeko Eskaintza Publikoa (SEP) ere aurkeztu du, bere kapitala %20 handitzea ahalbidetuko diona.  Berria - Ekonomia   2006-04-13

Dibertsifikazio bidean, orain bezala: kalitatea vs.kopurua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 33. orr.

· Helburu hori lortzeko, energia dibertsifikazioa bultzatuko dute gas naturala sustatuz, batez ere.  Berria - Euskal Herria   2004-06-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibertsifikazioa eta (3)


dibertsio (orobat dibersino g.er., dibersiño g.er. eta dibersione g.er.) 1 iz jostaketa, josteta, jolasa.

Euren dibertsioetako bat autobusetik erortzeko plantak egitea zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 212. orr.

Egun hartako dibertsioa, paper puskak mastekatu eta gela sabaira jaurtitzea zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 386. orr.

Erronka? bai, dibertsioa ere izan daiteke, handia, hori itzultzea, eta udako arratsalde bero batzuk horretan pasatzeko aukera polita.  Berria - Kultura   2006-01-28

Pelikulak egitea negozioa ez baizik eta dibertsioa zen garaian.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 219. orr.

Pernod botila zuten dibertsio bakarra.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 190. orr.

Festa hura gozamen eta dibertsio hutsa izan zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 136. orr.

Tamalez, bizitza ez da dibertsio zoroa bakarrik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 92. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bizi bai, baina beste dibertsio giro zoro hori falta.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 47. orr.

Jostaketa eta dibertsio zentzu desberdin hori, haurtzaro-gaztaroko heziketa berezi hori harremanetara azaleratzea, tirabirak sortzea.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 22. orr.

Dibertsio leku aproposak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 51. orr.

Zer gara ba, ETAren dibertsio komandoa?  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Dibertsio moduei eragin egiten die adinak.  Berria - Kirola   2004-04-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibertsioa eta (3); dibertsioa zen (3); eta dibertsio (4)


dibertsiozale (orobat dibertsio zale) izond dibertsioaren zalea dena.

Dibertsiozaleak dira.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 234. orr.

Gazte jolasti eta dibertsio zalea izanik ere, gauza lizunez hitz egiten ziotenei ez erantzuteko erabakia hartu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 493. orr.


dibertsitate (orobat dibersitate g.er.) 1 iz aniztasuna, askotarikotasuna.

Beldurtu edo harritu ordez, bozkariatu egiten zen giza hotsen dibertsitate horrekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 267. orr.

Dibertsitate biologikoa eta ekosistemak babesteko funtsezko prozesuak eta beharrezko eremuak manten daitezen.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 127. orr.

Antxoa gutxiko eta antxoarik gabeko urte hauek zer pentsatua emango digute, agian, aspaldi gure itsasertzeraino gerturatzen zen arrainen tamaina, dibertsitate eta kopuruaz ahaztuta bagaude ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 26. orr.

Aurtengo programan, dibertsitatea nagusi da, obra klasiko batzu eta gaurko musikaren inguruan.  Herria   2002-10-03

Herrien Europaz hitz egiten dudanean, ez naiz ari estatu gehiagoz, baizik eta Europako dibertsitatea, herriak, kulturak eta hizkuntzak ordezkatuta egongo diren Europaz.  Berria - Euskal Herria   2004-06-03

2 bestelakotasuna.

Hindu Gizartearen eta Mendebalde modernoaren arteko kultur leizea ez zen dibertsitate hutsaren kontua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 188. orr.

Honek estatu-nazioek baino aisago konponduko bailituzke dibertsitate etnikoak eta interes nazional ezberdinek sortutako tirabira zahar eta berria.  Berria - Mundua   2004-06-08

Dibertsitatean batuta.  Berria - Harian   2005-06-07

Baina taldearen dibertsitatea ez da horretara mugatzen; alderantziz, etengabe sartu ziren egitura ezberdinetan.  Berria - Kultura   2004-07-14

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Konstituzioak «zerga dibertsitatearen sistema» babesten duela gogorazi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-06-16

Hizkuntza dibertsitatea ukatzen du: soilik estatuen hizkuntzak eta kulturak ezagutzen ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

Badago batasun-dibertsitate zerebral, psikologiko, afektibo, intelektual eta subjektibo bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 302. orr.

Organismo dentsitate eta dibertsitate handiagorako joera dute ekotonoek.  Berria - Gaiak   2006-04-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibertsitatea eta (3); eta dibertsitate (3)


dibertso 1 iz askotarikoa.

Izan ere, gauzadiaren barruan gauza bakar bat sortzeko gauza den gorputz kopuru finituak diharduela emanik ere, nondik, non, zein indarrez eta nola elkar topaturik batuko dira hain materia pielago handian eta hain nahasmahas dibertsoan?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 129. orr.

2 bestelakoa.

Arrazoia inon ez da Jainko dibertso eta librea, lehendik ongi ezarrita dagoenaren gainean segitzen baitu axtarka; hortaz, Jainkoa bezalaxe, bolada bateko jostailu libertigarritzat eman zaigu Arrazoia ere.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.


dibezi iz ijitoa.

Baina ez da dibezietan azalduko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 126. orr.


dibidendo ik dibidendu.

dibidendu (orobat dibidendo g.er.) 1 iz

Maileguen gainean ordaindutako interesak eta atzerritar inbertitzaileek beren herrira eramandako dibidenduak eta mozkinak kontuan hartzen badira, [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Bakearen dibidenduaren bitartez, Eusko Jaurlaritzak armagintzan dihardutenekin harremana izatea galarazi nahi du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

Akzioen dibidendoen gaineko zerga kentzeaz gainera, hurrengo plana oinordekotzen gaineko zerga kentzea omen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 326. orr.

Ia 24 milioi euroren inbertsioak sustatu zituen iaz eta, aurtengo urtarrilean, akzioko 0,17 zentimoko dibidendua banatu zuen.  Berria - Ekonomia   2006-02-14

759 milioi euroko amortizazioek kaskartu dute emaitza, baina 1,75 euroko dibidendua ordaintzeko prest dira.  Berria - Ekonomia   2006-02-24

Akziodunei pagatutako dibidenduak %65 handitu direla eta, aurten, akzioko 0,88 euro emango dizkiela jakinarazi dute buruek.  Berria - Ekonomia   2006-03-30

Gamesak iaz banatu zituen dibidendoak estreinako aldiz (0,36 euro akzio bakoitzeko), baina agintariak osagarri bat emateko aukera aztertzen ari ziren.  Berria - Ekonomia   2004-05-29

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Banco Guipuzcoanok dibidendu osagarriak banatuko ditu.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Akzio bakoitzeko 0,43 euroko dibidendo osagarria onartu du konpainiako batzar orokorrak.  Berria - Ekonomia   2004-05-29

TELECINCO Espainiako telebista kateak dibidendu berezia ordainduko die akziodunei, inbertsio aukera argirik ikusten ez badu.  Berria - Ekonomia   2004-10-05

Dibidendu ikusgarriak Microsoften akziodunentzat.  Berria - Ekonomia   2004-07-22

Esku dirutan, berriz, 25 pennyko (0,378 euro) aparteko dibidendu eta beste sei pennyko (0,09 euro) dibidendu arrunta ordainduko dizkio Britainiako taldeari.  Berria - Ekonomia   2004-08-01

Cementos Lemonak akzioko 0,15 euroko dibidendu gordina banatuko du urtarrilaren 3an.  Berria - Ekonomia   2004-12-15

Kaudimen aldetik Espainiako bigarren erakundea gara, eta, gure inbertsioen dibertsifikazioari esker, gainbalio eta dibidendu handiak eskuratu ditugu.  Berria - Ekonomia   2004-04-24

Zenbait enpresen dibidendu mardulak  Berria - Ekonomia   2004-01-02

3 (hitz elkartuetan)

Akziodunen artean dibidendu banaketa berezia egitea aztertzen ari da administrazio kontseilua.  Berria - Ekonomia   2004-02-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibidendua banatuko (4); dibidendua banatuko du (4); dibidendua ordainduko (3); euroko dibidendua (10); euroko dibidendua banatuko (4)


dibidieta (orobat debileta g.er.) iz danbor bertikaleko tornua, kable baten bidez pisu handiak mugitzeko erabiltzen dena.

Soka batzuen azpitik igarotzeko makurtu, dibidieta kirrinkari baten ondotik limurtu eta brankara iritsi ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 377. orr.

Modelo horren gainean makina bat jarri zuen dibidieta birakari baten gainean, eta horrekin hiriak setiatzeko makina bat hartu eta harresiaren barrura ekarri zuen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5230. orr.

Batzuek palanka eta tornu bidez lan egiten dute, beste batzuek polipasto bidez, edo dibidieta bidez, eta bakarren batzuk baita danborren bidez ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5030. orr.

Horrek esan nahi du hiru gizon-ilara tiraka jarriz, dibidietarik gabe ere azkarrago igotzen dela pisua goraino.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4710. orr.

Orduan, danborraren inguruan lotutako beste soka bat dibidietara eramaten da; soka hau danborraren eta ardatzaren inguruan lotzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4690. orr.

Eta debiletaren kontra lehertua foniako portatilaren zati bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 221. orr.


dibinidade ik dibinitate.

dibinisatu ik dibinizatu.

dibinitate (orobat dibinidade g.er.) 1 iz jainkotasuna, jainko izaera. ik dibinotasun.

Ez da jakitea ezta egia ere, ez da erreinua ezta jakituria, ez da ba ez batasuna ez dibinitatea edo ontasuna.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 5. orr.

Kabalarentzat, letra horrek En Soph delakoa adierazten du, dibinitate mugagabe, puru-purua.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 173. orr.

2 jainkoa.

Ordurarte dibinitate femeninoen nolakotasunak eta izenak eurak ere aldatuz.  Berria - Kultura   2004-07-02

Ez zuten soilik kristauen Jainkoaz gaitzesaten, baizik eta beren panteoiko dibinitate arkanoez ere.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 140. orr.


dibinizatu dibiniza, dibinizatzen (corpusean dibinisatu soilik) du ad jainkotu, jainkoetsi.

Sentsualitarea bera dibinisatua zen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 23. orr.


dibino 1 izond jainkozkoa.

Bakoitzak emaiten zuen bere iritzia, erakutsiz giristinoentzat Jesus hil-eta piztu zela hirugarren egunean, juduentzat, aldiz, profeta bat zela, bertzerik ez, are gutiago Mesias dibinoa.  Herria   2004-04-29

Gure bakearen kalterako maiz, ardiak eta artzain dibinoak gatazkatzen ziren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 67. orr.

Eta ondorioen kausarik inola ikusten ez dutenez gero, ahalmen dibinoak eginak direla uste dute.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 397. orr.

De caelo (Zeruari buruz) izenburua duen liburuaren lehenengo atalean dio Aristotelesek argizagiak, astroak direla gauza dibinoetan gehien ageri diren zerak, horien baitan baitago higidura, eta horiek arima batek biziarazten ditu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.

Gure maisuek erraiten ziguten Bossuet handiak zuela Luis XIV.aren indarra sustraitu, oinarritu, eskubide dibinoko boterea asmatuz eta teorizatuz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 79. orr.

-Jo ezak orain idiarena kopoi dibinoan, Amancio!  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 37. orr.

2 irud/hed

Nik uste dut oso jende gutxik jar dezakeela auzitan egia hori, soilik eskuin muturreko espainolistek, edo aspaldiko ezker dibinoak, askotan saloiko faxismoan bukatu duenak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 103. orr.

Komunera bidean, Zorroagako dibinoen ondotik pasatu nauk, eta ba al dakik zer entzun diedan?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 214. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zure odol dibinoaz (4)


dibisa1 1 iz atzerriko dirua; estatuko banku nagusiak ateratako dirua beste diruekiko.

Zenbait salgaik, dibisak edota ondasun higiezinen merkatuek, kasu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 224. orr.

Urrearen ordez, dolarra edo beste dibisa indartsuren bat ipinita.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.

Ostiralean inoizko balio handiena hartu zuen euroak AEBetako diruarekiko, eta aste honetan 1,35 dolarreko muga gaindituko duela espero dute adituek; urriaren erdialdetik hona %10 garestitu da EBko dibisa.  Berria - Ekonomia   2004-12-07

Espekulatzaileek ahal duten azkarrena ateratzen baitituzte irabaziak, aldez aurretik erositako dibisak garesti salduz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

Truke-tasa izenekoak definitu behar dira (atzerriko dibisa bakoitzeko bertako zenbat diru unitate ordaindu behar den).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 37. orr.

Dibisak zor izateak bere ekoizpen-egitura munduko merkatuko premietara egokitzera behartzen du herrialde mailegu-hartzailea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 112. orr.

Eta gero ere baditugu, hori dibisaz ordainduz, Hego Afrikako arnoak.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 209. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Truke-tasak, eskuarki, egunero finkatzen dira nazioarteko dibisa merkatuetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 37. orr.

Beste herrialdeetako dibisa erreserbak salduz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

Tobin-ek duela hogei urte baino gehiago munduan zehar egiten diren dibisa trukeak zamatuko lituzkeen zerga bat ezartzea proposatu zuen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 238. orr.

Frankfurteko dibisa azokan.  Berria - Ekonomia   2004-01-09

Atzerriko finantza fluxuek inbertsio, turismo, nikel esportazio eta dibisa bidalketak eta deszentralizazio neurriek eragin zuzenak izan zituzten ekonomiaren suspertzean.  Berria - Mundua   2004-12-15

Dibisa-eskasiari eta inbertsio lokalaren beherakada izugarriari aurre egin behar zioten gobernuen jarrera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

[Kotoigintza] herrialdeko dibisa-iturri nagusia bihurtuko zen hamarraldi batzuetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 52. orr.

3 goiburua.

Austriae Est Inperare Orbi Universo: bost bokalen perfekzioa biltzen da inperio austrohungariarraren dibisan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 165. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibisa merkatuen (3); dibisa merkatuetan (8); dibisen merkatuan (4); eta dibisa (3); frankfurteko dibisa (3)


dibisa2 iz goiburua.

Austriae Est Inperare Orbi Universo: bost bokalen perfekzioa biltzen da inperio austrohungariarraren dibisan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 165. orr.

Itakatik itzulian bainentorren, dibisa bat jarri nuen etxeko atean: itzulpena itzulera da.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 48. orr.


dibisio (ETCn 1.482 agerraldi; orobat dibisione g.er. eta dibizione g.er.) 1 iz erakunde edo kideko bateko zatietako bakoitza.

Frantziako Poliziako Terrorismoaren Kontrako Dibisioak (DNAT) egin zuen operazioa, Espainiako polizien laguntzarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Garajearen miaketa Frantziako Polizia Judizialak eta Terrorismoaren Aurkako Dibisio Nazionalak burutu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12

Asteleheneko atxiloketen inguruko ikerketa Dibisio Antiterrorista Nazionalak (DNAT) eta Orleanseko polizia judizialak hartu dute bere gain.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

2 (enpresetan)

Hari lagundu zioten MCCko hiru dibisioetako buruek: finantza taldeko Juan Maria Otaegi, industria taldeko Jose Luis Olasolok eta banaketa taldeko Constan Dacostak.  Berria - Ekonomia   2004-05-21

Arrasateko Kooperatibako dibisioak 26,5 milioi irabazi zituen, 2002an baino %24 gehiago.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

Dibisioa bi sektoretan banatzen da: Mondragon Automocion CHP eta Mondragon Automocion BCM.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

Orain, bi dibisioetako holding-ean, alor zibilean gelditzen da ontziola, eta alor horren etorkizuna pribatizazioan dago soilik.  Berria - Ekonomia   2004-10-17

Arrasateko Kooperatibako automozio dibisioak 903 milioi euro fakturatu zituen iragan urtean.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

3 (kartzeletan)

Presondegi bakoitzean «euskal militante multzotxo bat» baizik ez dagoela argitu du, preso horiek dibisio desberdinetan banatuak direlarik.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Arauak zuzendari bakoitzak bereak ezartzen zituen zegokion sailean, horrela, gerta zitekeen lehen dibisioan onartutako zerbait emakumeen aldean zorrozki debekatuta egotea.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 195. orr.

Eta hola-hola eramaiten gaituzte, blokeko hirugarren estaitik, airean, eskaileretarik beheiti, bloketik pasabidera, pasabidetik kurutzebidera, beste pasabidetik eskaileretara, gaineko blokeetarik behereko dibisionera, dibisionetarik kartierrera...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 111. orr.

Fresnesen gizonentzako dibisio bakoitzak bere zuzendaria du, beste zuzendari bat dago emakumeen espetxean, eta hauen gainetik zuzendari nagusia.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 195. orr.

4 arma edo sail guztietako errejimentuak eta zerbitzuak biltzen dituen gudaroste zati nagusia, bi brigadak edo gehiagok osaten dutena.

Geometriaren arabera ordenaturik ageri ziren konpainia, batailoi, erregimentu, brigada eta dibisioak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

Bide bazterrean ipinitako lehergailu batek zuen eztanda egin, AEBetako Armadaren infanteriako 4. dibisioko konboi bat albotik igarotzean.  Berria - Mundua   2004-02-01

Bizente Egia 140 brigadako 44 dibisioko kapitainaren laguntzailea, Intxortako heroia.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 40. orr.

Poloniaren aginduetara dagoen Nazioarteko Dibisioak 12.000 soldadu ditu, 22 estatutakoak, Joan-etorrian aritu da autoz, estatu nagusi fantasma baten bila, dibisioko estatu nagusiaren bila, subdibisioko estatu nagusiaren bila...  Berria - Mundua   2004-04-21

"Zergatik gelditu zarete?" egiten zuen orro Chikamaugan erasoa agindu zuen dibisioko jeneral batek, Dibisio blindatuak urak bezala jokatu behar du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 47. orr.

Dibisio motorizatuaren joaldia hasi zenetik errepublikazaleek defentsa eta kontraerasoa prestatu dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 51. orr.

Eta azkenik, irailaren 8an, etorri behar zuena, dibisio nazien suge berde-grisa Milango eta Turingo kaleetan barrena, tupusteko esnatze gogorra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 175. orr.

Eskolta behingoz gelditu zen zalditeria-dibisio baten erdian; zaurituak eta hildakoak ugari ziren, baina Mariskalak aginduak eman behar zituen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 98. orr.

5 kiroletan, maila. ik maila 9.

Mina honek gero, Atletitik pasatu eta, Osasunarekin jokatuko zuen luzaroan bigarren dibisioan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 127. orr.

Hemezortzi urterekin hirugarren dibisioan debutatu zuen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 32. orr.

Zeditu moduan bigarren eta hirugarren dibisioko ekipoetan jardun zuen noraezean, azkenik Osasunan jokatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 338. orr.

Bigarren Dibisiora igotzeko moduan gara.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 104. orr.

Hots, Angeluarrak ongi finkaturik egonen dira heldu den urtean ere ohorezko dibisio horretan.  Herria   2001-05-17

Clippers bigarren izan da Pazifikoko Dibisioan.  Berria - Kirola   2006-04-21

Utah Jazzek 16-16 marka du eta Ipar-Mendebaldeko dibisioko liderra da.  Berria - Kirola   2006-01-05

6 aritmetikan, zatiketa.

Sumak eta errestak orain, multiplikazioneak eta dibisioneak gero, guztiak nahasirik batzuetan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkako dibisio nazionala (3); dibisio nazional (3); dibisio nazionala (4); dibisioak dnat (3); dibisioko lidergoa (3); dnat dibisio (5); infanteria dibisioko (3); kontrako dibisioak (3); kontrako dibisioak dnat (3); mendebaldeko dibisioko (3); terrorismoaren aurkako dibisio (4); terrorismoaren kontrako dibisioak (3)


dibisione ik dibisio.

dibizione ik dibisio.

dibo iz maila goreneko opera-kantaria.

Txartel hauek opera kantariari pasa eta operaren ondoren, kamerino bakoitzaren sarreran diboak errezibitu nahi dituenen zerrenda azaltzen omen da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 129. orr.


dibortza ik dibortzio.

dibortzatu ik dibortziatu.

dibortziatu, dibortzia, dibortziatzen (orobat dibortzatu g.er.) 1 da ad senar-emazteak elkarrengandik legez bereizi. ik hautsi 8.

Chaim Mattosek ez du nigandik dibortziatzeko baimenik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 154. orr.

Dibortziatua naiz, elkarrengandik dibortziatuak gara hor beheko emakume hori eta biok.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 76. orr.

Kartzela zigorra ezarriko diete Israelen emazteari dibortziatzen uzten ez dioten gizonei.  Berria - Gaiak   2004-05-12

Aldika-aldika mehatxu egiten baitzion alabari ez ziola testamentuan ezer emango baldin eta ez bazen dibortziatzen "maritxu nazkagarri hura" utzita.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 47. orr.

Une horretatik aurrera, orain baino askoz ere azkarrago lortuko dute senar-emazteek dibortziatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

-Zergatik dibortziatu ziren?  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 50. orr.

Ze hor dabilkio egunero Helena, bere lagun dibortziatu berria.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 55. orr.

2 (era burutua izenondo edo izen gisa)

Sartzeko esan nion, eta nire bizilaguna, emakume dibortziatua, batere lotsarik gabe zelatan aritzen zitzaidana [...] atea zabaldu eta nire gonbidatuari begira-begira geratu zitzaion.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 82. orr.

Ez nintzen engoitik berrogeita hamabi urteko gizon dibortziatu eta galdu bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 70. orr.

Aurreko urtean emakume gazte dibortziatu batek kontatu zidan Estrasburgoko sendagile batek abortatzen lagundu ziola.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 24. orr.

Ez nekien ezkongabea, alarguna, dibortziatua ote zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 68. orr.

Bat dibortzatua, bertze bat ama-zuzenak galduak, hirugarrena bere familian berriz hartua; badira haiez arduratzen diren elkarteak, bainan ez luzaz.  Herria   2001-11-08

Neskatan nahi eta okerreko tokira iritsitako dibortziatu berri dotore-ustearen irudi biribila.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Langabetuak, alkoholikoak, dibortziatuak, telebistari begira dauden gizaki bakartiak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 9. orr.

Alargun alaia eta dibortziatu zoriontsua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 132. orr.

Hainbat dibortziatu elkartek, ordea, ez dute gustuko atal hori.  Berria - Harian   2005-04-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibortziatu aurretik (4); dibortziatu egin (5); dibortziatu egingo (3); dibortziatu eta (5); dibortziatu zen (4); zergatik dibortziatu (3)


dibortzio (orobat dibortza g.er.) 1 iz senar-emazteak elkarrengandik legez bereiztea.

Atzo gauean hain zegoen Friedel haserre, non dibortzioarekin ere mehatxatu baininduen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 96. orr.

Dibortzioa eskatu izan balit, emango nioan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 209. orr.

Dibortzioa legeztatu dute Txilen, bederatzi urteko eztabaiden ostean.  Berria - Gaiak   2004-03-12

Gure artean dibortzioa debekatu behar ez dugulako ustetan jardun dugu.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 67. orr.

Oro har, dibortzioa ezin daiteke eman arrazoirik gabe.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 72. orr.

Nire senarra da dibortzioak bereizten gaituen arte...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 200. orr.

Dibortzioa eskuratu duen ezkontideak gorde behar ditu, kalteordain moduan, ezkontza kontratuan itundutako abantailak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 73. orr.

Dibortzioa, poligamia eta izatezko bikoteak gaitzetsi egiten ditu [Vatikanok].  Berria - Gaiak   2004-10-27

Egungo egunean kultu askatasuna da oinarrizko legea eta erlijio doktrina gehienek baimentzen dute dibortzioa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 315. orr.

Chaim Mattosi, gizon erotzat zutenez gero, ez zioten baimenik eman dibortzioaren jardunbideak abian jartzeko.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 146. orr.

Julie Lescaut dibortziatua da, bainan dibortzioa ongi iragan da, aita jiten dela alaben ikustera eta ez duela deus herrarik emazte ohiaren kontra.  Herria   2003-08-14

Horiek horrela, argi dago dibortzioaren onuragarritasuna grinen arrisku eta indarkerian dagoela.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 65. orr.

Kontuan hartu behar duzu Nafarroan oso bakanak zirela banantzeak eta legez kanpokoak dibortzioak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 183. orr.

2 irud/hed

Dibortzio handia dago hor Elizaren baitan.  Berria - Gaiak   2006-03-09

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bere emaztea uzten duenak eman diezaiola dibortzio-agiria.  Elizen arteko biblia   Mt 5,31

Hark 1998ko azaroan aurkeztu zuen dibortzio-eskaera, eta hilabete geroago, dibortzio-ebazpena iritsi baino askoz lehenago, minbizia diagnostikatu zidaten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 132. orr.

Bi ume ditut, eta dibortzio epaiketa baten zain nago.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 71. orr.

Hego Euskal Herrian 6.386 dibortzio eta banaketa kasu izan ziren 2004an.  Berria - Euskal Herria   2006-03-18

2004an 2.476 dibortzio kasuetatik 1.611 bikotekideek hitzartuta egin ziren. Ekonomian aurreratuago dauden lekuetan, non emakumea ekonomikoki independenteagoa den, dibortzio tasa handiagoa da.  Berria - Euskal Herria   2006-03-18

Nork ez du bere inguruan, dibortza egoera ezagutzen, familiako haurridetan, lagunetan edo herrian berean?  Herria   2003-10-23

Dibortzio legearen aldaketa urte luzeetan iraun duen eztabaida izan da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

· Dibortzio lege proiektua onartu du Espainiako Gobernuak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Halere, inoiz baino ikasiago eta libreagoa ote da, ezkontz dibortzioen konparazio, inoiz baino aiseago ateratzeko afanean, inoiz baino jende gehiago kartzelan sartzen duen gizartea?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 192. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dibortzio agiria (10); dibortzio agiria idatzi (4); dibortzio eta (5); dibortzio kasu (3); dibortzio kasuak (3); dibortzioa ere (3); dibortzioa eskatu (8); dibortzioa eskatzeko (8); dibortzioa eskatzen (3); dibortzioa eta (3); dibortzioaren legea (3); dibortzioaren ondoren (4); dibortzioari buruzko (4); dibortziorako ahalmena (5); dira dibortzio (3); dute dibortzioa (3); eta dibortzio (6); eta dibortzioa (7); ezkontza eta dibortzioa (3)


dibujatu, dibuja, dibujatzen du ad marraztu.

Hormako posterra, zuri-beltzezko hatz-marka erraldoia dibujaturik zuena, nabari zitekeen oraindik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 84. orr.

Liburu bat azpimarratzen ari garenean, nahi gabe, gure esku ahurrean dibujaturik dauden iragan eta etorkizun posible guztiak ere ari gara iragaten arkatzaren muturraz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 106. orr.

Joxeri bibote azpian irribarre labur bat dibujatu zaiola iruditu zaio Abeli.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 21. orr.


dibujo iz marrazkia.

Oso ondo etorriko zaio dibujo ikastea jostun profesionala egiteko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 131. orr.

Parisko kabaretetan Toulouse-Lautrec-ek egiten zituen dibujoek bat-bateko interesa sorrarazi baliote bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 92. orr.

Dibujo lehiaketa irabazi nuenean irribarre egin zidan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 88. orr.

Ezpainetan irribarre urrun baten dibujoak dirau.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 107. orr.


dibulgatibo izond dibulgaziozkoa.

Unibertsitate publikoan artearen historia lizentziatura berriak ezin izan dio erantzun gizarteak behar duen alde dibulgatiboari.  Berria - Kultura   2004-07-18

Joxe Azurmendik zuzentzen du, eta filosofia arloko itzulpenak, liburu dibulgatiboak eta saiakerak ekoitzi eta zabaltzea du xede, euskaraz beti.  Berria - Kultura   2006-02-03


dibulgatu izond jendarteratua.

Ez historiaren filosofian bakarrik. Ezagutzaren teorian bertan, haren perspektibismoa baino apenas egongo da kapitulu dibulgatuagorik Ortega-ren pentsamenduan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 225. orr.


dibulgatzaile izond dibulgazio lana egiten duen pertsona.

Berriki ludohizkuntzalaritzari arreta berezia eskaini diotenen artean, Màrius Serra dugu ikertzaile eta dibulgatzailerik ezagunenetako bat.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 20. orr.

Nafarroako historia, etnografia eta toponimia ikertzaile eta dibulgatzailea, horra definizioa.  Berria - Kultura   2006-01-11

XVIII. mendeko ekonomiaren dibulgatzaile moralistek, hau da, filosofo politikariek -utilitaristek, zehazki- hartu baitzuten lelo liberal horren oinarria hedatzearen lana.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 74. orr.

Begien bistakoa da ez dudala deus berririk esango, aurretik esanak daude esaten diren guztiak, eta honako hau jende askok esan du gaurgero, dibulgatzaile sutsua besterik ez naiz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 180. orr.


dibulgazio 1 iz albisteez eta kidekoez mintzatuz, jendarteratzea.

Kontua da prentsa arinena ere, Paris Match-en tankerakoa, alderdi "gizatiarrez" baino gehiago arduratu zela aitatasunaren azterketa biologikoaren inguruko aurrerapen zientifikoen dibulgazioaz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 257. orr.

Euskal herritarren zerbitzura egongo den etengabeko trebakuntza, argitalpen politika edota dibulgazioa bultzatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23

Zientziaren dibulgazioak ez du izan inoiz gaur duen ohiartzuna, dela zientzia museoen bidez, dela beste edozein baliabideren bitartez.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 155. orr.

Ondare kulturalaren eta naturalaren zabaltze turistikoa eta kulturala, eta dibulgazio zientifikoa.  Berria - Harian   2005-07-22

Hiru urteotan ikerketa, prestakuntza eta dibulgazio kulturala eta zientifikoa bideratuko dituen pertsona.  Berria - Harian   2005-12-17

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erran nahi nuke hau ez dela ikerketa edo unibertsitateko mailako bilduma bat, baizik eta dibulgazio eta gogoeta lan bat euskarari buruz, publiko zabal batentzat egina.  Herria   2001-10-04

Gureak dibulgazio mailako liburuak dira, eta, gainera, zortzi euro baino ez ditu balioko liburu bakoitzak.  Berria - Kultura   2004-11-06

Nahiko zientziazalea naiz, dibulgazio mailan bada ere.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 81. orr.

Dibulgazio liburuak.  Berria - Gaiak   2004-04-15

. Eekitaldiko sariak banatu dira, 28 dibulgazio artikuluren artean egin du epaimahaiak aukeraketa.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Limes dibulgazio bilduma berriaren lehen zenbakian.  Berria - Kultura   2004-10-29

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Garrantzi berezia eman beharko genioke euskarazko zientzia dibulgazioari.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 207. orr.

CAF-Elhuyar zientzia dibulgazioko XII. sarien banaketa.  Berria - Gaiak   2006-03-11

4 dibulgaziozko adlag

Ez dakit zehatz dibulgaziozko saiakera on batek zein ezaugarri behar dituen izan.  Berria - Kultura   2006-01-24

Horrez gainera, liburuak badu dibulgaziozko dimentsio interesgarri bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Lan teknikoa, ez dibulgaziozkoa, baina baliagarria, nolanahi ere, historia politikoa egiteko, Jimenok dioenez.  Berria - Kultura   2004-03-24

Hango argitaletxe populista hartan akademikoegitzat daukate, hemengo elitista honetako arduradunentzat, berriz, dibulgaziozkoegia da.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dibulgazio (5); zientzia dibulgazioa (4)


didaktika 1 iz irakaskuntzaren teoria eta metodoa.

Aristotelesen liburuen sailkapena Andronikok eginikoa da, eta horrek didaktika, logika eta sistematikotasuna hartu zituen aintzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 50. orr.

Margarita Lorenzo Reizabal [...] arduratu da orkestrarako eta talde instrumentaletarako kantuak didaktikaren ikuspegitik berrikusi, aztertu eta sistematizatzeaz.  Berria - Harian   2006-04-05

Zientzia esperimentalen didaktikaren XXI. topaketak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

200 lagunentzako tokia izango duen ekitaldi aretoa, 225 metro koadroko mediateka, didaktika aretoa eta kafetegia egingo dituzte.  Berria - Harian   2005-07-22

Irailaren 16 tik 20 era datorren ikasturtean erakasle izan nahi dutenentzat didaktika ikastaroa antolatua izanen da.  Herria   2002-09-12

Margarita Lorenzo Reizabal didaktika arduradunak esana: [...].  Berria - Harian   2006-04-05

Nafarroako Unibertsitate Publikoaren Filologia eta Hizkuntzaren Didaktika Departamentuak abiatutako ekimenari esker.  Berria - Harian   2005-09-20


didaktiko 1 izond irakaskuntzari, didaktikari dagokiona, helburutzat irakastea duena.

Asmoa zientifikoa eta didaktikoa da aldi berean, erakusketak artearen historian erabakigarria izan zen garaia adibide zehatzarekin aztertzen duelako eta adibide hori artearen historian orokorra izan zen aldaketa azaltzeko gai delako.  Berria - Kultura   2006-04-30

Gainera, pentsatu zuen bere artean, baliabide didaktiko berriren bat ere izan zitekeen hura, eta hobe zuen bazterrak ez gehiago nahastea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 182. orr.

Bertsolaritzak eta ahozko sorkuntza artistikoek egin behar duten ekarpena ikertzea eta sekuentzia didaktikoak eskaintzea da Elkarteak esku artean duen lanetako bat.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 71. orr.

Marko teorikoa eta aplikazio didaktikoa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-08

Ez da batere onuragarria, ikuspuntu didaktikotik, bi ikuspuntuak batera erabiltzea azalpen bakar batean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 261. orr.

Eztabaidaren ardatza, iruditzen zaidanez, bere leku naturaletik aterata dago, eta irizpide pedagogiko edo didaktikoek [...] jardun literarioa baldintzatzen dute, literatura baztertu nahi izateraino bere-berea duen plazatik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 177. orr.

Beste sei joko didaktiko kaleratu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-30

Haurrentzako lantegi didaktikoak antolatu ditu bihartik igandera bitartean Ikastolen Elkarteak.  Berria - Kultura   2006-04-12

Kataluniako Ikus-entzunezko Kontseilua 'Com veure la TV' material didaktikoa banatzen ari da ikasturte honetan, doan.  Berria - Harian   2005-12-04

Poesia didaktikoaren aitalehenari.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 159. orr.

Guk "aho-fitxa" deitu izan dugun unitate didaktiko horietako bat.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 65. orr.

Talde didaktikoa sortu genuen eta azkar zabaldu zen Euskal Herri osoan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Ez liburu didaktikoak, doktrinako liburuak baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 337. orr.

Ondorengoei dena beren asmoen arabera era didaktikoan antolatzea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 22. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Nire metodo pedagogiko-didaktikoak erabili eta gero inola ere espero ez nuena, ordea, jaso nituen bezalako erantzunak jasotzea zen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 71. orr.

CD-Romek, helburu didaktiko-pedagogikoa badute ere, oso modu entretenigarrian ematen dituzte informazioa eta ariketak.  Berria - Kultura   2004-10-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baliabide didaktikoak (3); didaktiko bat (7); didaktikoa da (4); didaktikoa emango (3); didaktikoa ere (3); didaktikoa eta (3); erakusketa didaktikoa (4); eta didaktikoa (3); helburu didaktiko (3); helburu didaktikoa (3); joko didaktiko (3); kanpaina didaktikoa (3); kontzertu didaktikoa (5); material didaktiko (5); material didaktikoa (13); material didaktikoaren (3); unitate didaktiko (3); unitate didaktikoa (4); unitate didaktikoak (3); unitate didaktikoaren (5)


didaktikoki adlag era didaktikoan.

Ulertu beharko da, beraz, didaktikoki lagungarriak baino ez direla oro har jartzen diren mugak, ezaugarriak eta arrazoiak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 75. orr.

Zenbat ohar, argi, txukun eta didaktikoki azalduak!  Berria - Kultura   2006-01-22

Helburua da ahozko lekukotasunak biltzea, eta horrekin, gero, didaktikoki lan egitea.  Berria - Harian   2005-05-20


didaktikotasun iz didaktikoa denaren nolakotasuna. ik didaktismo.

Didaktikotasun horrek ez dio zorroztasun historikoa kentzen».  Berria - Kultura   2004-12-30


didaktismo iz didaktikotasuna.

Epe hartako bere poesia, bereziki, didaktismoz eta gai sozialetako kezkaz ukitua dago.  Berria - Kultura   2004-03-07

Azken buruan, gure multzoak bateragarriak izaten dira sarritan, eta bereizketak zientifikotasunari baino, azalpenaren didaktismoari zor dio.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 21. orr.

Bi joera nagusiren arteko talka izan da beti haur eta gazte literaturan: didaktismoaren eta transgresioaren artekoa.  Berria - Kultura   2004-03-21

Argitaletxeek askotan eskolaren beharretara bideratzen dituzte liburuak, balio jakin batzuk lantzeko; didaktismoa beti dago bizirik.  Berria - Kultura   2004-03-21


didaskalia iz antzerki lan bati buruzko berrien multzoa.

Hala, hainbat pasadizo elkarrizketa soil gisa daude idatziak, narraziorik gabe eta antzerki-testuen bereizgarri diren didaskaliak erabiliz.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 11. orr.

Didaskaliak, akotazioak, nabari-nabariak dira, eduki poetiko eta iradokitzaile handikoak.  Berria - Kultura   2006-01-17


didaskaliko izond didaskaliarena, didaskaliari dagokiona.

Horiek guztiak garaiz azalduak zizkidan aurretik nire karguan egon zenak, alemanen talentu didaskaliko horrekin, saileko lan-jardunean, hasieratik bukaeraraino, gorde behar den garbitasun-erritual miragarria nire aurrean justifikatzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 270. orr.


diedro izond/iz angeluez mintzatuz, elkar ukitzen duten bi planok osatzen dutena.

Diedroen kontrakortasuna erakusten du ondoren ageri den eskultura sailak.  Berria - Kultura   2004-10-08


diegesi 1 iz zinema edo antzerki lan baten kontakizunaren garapena.

Zentzu hutsal honetan, irudikapenezko irudiak irudimenezko mundu bat erakusten du, diegesi bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 114. orr.

Espazioa eta denbora irudian irudikatzeko modua, narraziozkoa izaten den helburu globalago baten arabera erabakitzen den eragiketa bat izan ohi da, beraz, maizenik: diegesizko espazioa eta denbora nahi dira irudikatu, eta irudikapen-lana, hain zuzen, diegesi bat, edo diegesi zati bat irudi bihurtzean datza.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 231. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hirurogeiko hamarraldian Japonian zinemaskopen filmatutako film askotan [...] mugimendu autonomoa izaten du markoak, bere ardatzaren gainean biratuz, edota dardara nabarmenaz, diegesi-edukiak inondik ere justifikatzen ez duelarik, baina era nabarmen horretan zinemagileak diegesi-edukiari atxiki nahi izan dion emozio bat "adierazten" delarik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 141. orr.

· Narrazio-diegesizko egiturek eragiten dutela, ia beti, zineman emozioa gertatzea, eta zeharbidez baizik ez duela eraginik horretan irudiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 118. orr.


diegetiko iz diegesiariarena, diegesiari dagokiona.

Eraikuntza diegetiko guztiak, izan ere, gizartean izan lezaketen onargarritasunaren arabera mugatuak dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 231. orr.

Gai dela, beraz, elkarren segidan datozen blokeen arteko erlazio diegenikoak, eta denborazkoak ere bai, horrenbestez, bere buruan kateatzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 160. orr.

Ballet mécanique filmean Fernand Léger-ek ziburu baten muturrean jarri zuen kamera bat, eta filmagaitik urrundu eta hurbildu eragin zion, mugimendu hori inolako begi diegetikori atxiki ezin zitzaiola.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 207. orr.

Oso lotura estua dagoela alde batetik antzerki-eszenaren eta antzerkiko eszenografiaren eta bestetik pinturako eszena-antolamenduaren, eta azkenik, filmeko eszenan, batasun dramatiko bat duen eremu diegetikoaren antolamenduaren artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.


dientzefalo iz entzefaloaren erdialdea.

Dientzefaloak funtzio oinarrizkoak erregulatzen ditu, loa, jangura eta libidoa bereziki.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 70. orr.

Lobulu frontaletako, dientzefaloko eta guruin pituitarioko lesioak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 70. orr.

Amnesiko batzuek dituzten lesioak [...] dientzefaloaren eta lobulu tenporalen erdialdeko oroimen sistemetara nabarmenki mugatuak izaten dira.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 69. orr.

Beste batzuek, aldiz [...] beste hirugarren lesio-eremu bat izan ohi dute, kortexaren barnealdean, sakon, garun-aurrean edo dientzefaloan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 69. orr.


diese (corpusean diesi soilik) iz musika notez mintzatuz, tonu erdi goragogokoa; antzinako grekoen artean lotu laurden goragokoa. ik bemol.

Modulazio harmonikoak bi tonu ditu tetrakordioan, eta bi diesi edo tonu-laurden (diesia tonuaren laurdena da; beraz, tonuerdi batean bi diesi jarri behar dira).  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.


diesel 1 iz motorrez mintzatuz, barne errekuntzakoa eta konpresio altukoa dena, erregai astunekin aritzen dena.

Era berean, erregai garbiagoak eta diesel motako motorren gaineko neurriak hobetzea ere proposatu zuten.  Berria - Gaiak   2004-03-03

2 diesel motako motorra.

Punpa elektriko eta diesel indartsuak erabiliz.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 71. orr.

Gure baforearen dieselak Guardaplatako Farolako harkaitzetan habia egina duten antxetak txilioka altxarazten dituenean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 172. orr.

3 diesel motorra duen ibilgailua.

Edu, ez ezaala sekula diesel kaka bat eros, ez ezaala!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

4 diesel motorrentzako erregaia.

Horrezaz gain, baina, gai kutsakor gutxiago isurtzen ditu biodieselak ohiko gasolioaren edo dieselaren aldean.  Berria - Gaiak   2004-12-31

Gasolina esportazioak %33 jaitsi zituen [Txinak] iragan hilabetean, dieselaren inportazioak, berriz, %175 igo zituen 2003ko uztailarekin alderatuta.  Berria - Ekonomia   2004-08-24

Diesel garbia jartzeko aukera daukagu orain, baina jende gehienak betikoa jartzen jarraitzen du, merkeagoa delako.  Berria - Harian   2006-02-18

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

CAFek amaitu duen azken lanen artean dago Dublin eta inguruetarako diesel trena.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Gure trena (Campeche-Palenque-Coatzacoalcos) nik uste baino hobea suertatu zen: diesel-makina eta lau bagoi, aire egokitu eta guzti.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 50. orr.

Mallorcako Tren Zerbitzuetarako 10 diesel unitate.  Berria - Ekonomia   2004-06-06

Diesel motorrak berez ez dira gasolioarekin kurritzeko asmatuak, baizik eta olio erregaiekin.  Herria   2005-11-17

Diesel motor batek baino gas toxiko gehiago botatzen du erretzaileak.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Palenquek badu diesel-motor bat, argindarra ematen duena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 55. orr.

36 milioi euroren truke, aldi berean diesel eta argindar trakzioa duten eta merkantzietarako erabiliko dituen 12 lokomotor erosiko dizkio Euskotrenek.  Berria - Ekonomia   2006-04-08

Diesel karburadore baten beirazko behatxuloaren aurrean geunden.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 129. orr.

Diesel hotsa entzun dugu eta izerdi hotzak geldi lotu gara, geure baitara bilduak besterik ezean.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 111. orr.

Diesel usaina, atearen hots metalikoa eta sirenak desberdintzeko gaitasuna ere barru-barruraino sartuak ditugu.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 111. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diesel motor (5); diesel motorra (4); diesel motorrak (4); eta diesel (5)


diesi ik diese.

dieta1 1 iz jaki jakin batzuk baino ez hartzea.

Oliba olioak eginkizun supraestrukturala betetzen du, "dieta mediterranear" ezin politikoago horren ardatz bakarra delako.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 37. orr.

Dieta begetariano zorrotz bat arretaz planifikatu behar da, gorputzak behar dituen funtsezko aminoazido guztiak falta ez daitezen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 203. orr.

Berendia amarengana joan eta, haren janari ezin gozoagoak lagundurik, hemengo dieta betibera -txapati, dal, arroza eta curry- ahanztera saiatuko da.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 161. orr.

Ez, inoiz ez dut etsiko nire dieta iparramerikarrarekin.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 8. orr.

Atkins dieta bultzatzen duen enpresa auzitara, osasun arazoak sortzen dituelako. glutenik gabeko dieta egitea da zeliakoen aukera bakarra.  Berria - Gaiak   2004-05-28

2 janari mota eta kopuruaren kontrola.

Dieta asmatu dute, gosearen bidez sendatzen dute jendea!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 149. orr.

Denek uste dute biharamunean bizimodu berri bati ekingo diotela, biharamunetik aurrera behar bezala gobernatuko direla, biharamunetik aurrera dieta egingo dutela, baina ez da horrelakorik gertatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 477. orr.

Argaltzeko dieta egin eta ia zeukan pisuaren bosten bat kendu zuen ezkondu osteko lehenbiziko urtean, xarmarik gabeko 70 kiloetatik liraintasunezko 60 kiloetaraino.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 48. orr.

Dieta oso zorrotz baten bitartez, eta bere burua asko zainduz, aurrera ateratzea lortu zuen Wattek; guztiz galdu zituen mutiko potolo samar eta zoriontsuaren plantak.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 27. orr.

"Dieta pixka batek ez dio kalterik egiten inori" errepikatzen zuen amak.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 74. orr.

Mendebaldean dietarik dieta gorputz idealaren atzetik lehiatzen diren horiek bezalakoxe grina eta itsutasuna erakusten zuela bere helburura iristeko.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 21. orr.

Hainbeste dieta eta hainbeste mediku pasata ere ez zen kilo madarikatu bat gainetik kentzeko gai.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 219. orr.

Guztiei kaloria gutxiko dieta jarri zieten; batzuei gantz askokoa, eta besteei hidrato karbonoetan oinarritua.  Berria - Gaiak   2006-03-02

Gantz asko duen dietak argaltzen lagun diezaieke emakumeei, kirola eginez gero.  Berria - Gaiak   2006-03-02

3 ohiko elikadura.

Gure etxeko dieta, batatez gain, garbantzu eta dilistetara mugatzen hasi zen, eta, horregatik, gero eta maizago kanpoan bazkaltzen nuen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 101. orr.

Etorkizunean gure dieta erruz aldatuko den arren, osasuntsu bizitzeko beharko ditugun funtsezko osagai eta elikagaiak gaurko berberak izango dira.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 73. orr.

Osagai berberak hartuta, askoz ere dieta osasuntsuagoa izango dugu, gehienok konturatzeke ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 74. orr.

Beste edozein animaliak baino dieta aberatsagoa baitu gizakiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 202. orr.

Dieta urriagatik glukogenoa ahitu bada, gorputz guztian (batzuetan, nabarmen) pilaturik dagoen gantza hartu, eta glukosa bihurtzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 211. orr.

Proteina kantitate egokia duen dieta batek hogei edo hogeita hamar gramo urea sortuko ditu egunean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 189. orr.

Arrainak gure dietan duen eginkizuna arras aldatuko da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 26. orr.

Dieta orekatua egitea da garrantzitsuena, benetan osasun ona izateko sekretua orekan dago.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

Zerbitzariak esanda dakit ostiraletan aldatu egiten duela dieta, zainzuriak, amuarraina eta fruta eskatzen dituela,  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 258. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Estudioko arduradunak gero eta dieta-kopuru urriagoak jartzen hasi direlako.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 174. orr.

Hamabost kilo ere kentzen zituen dieta aldi haietan.  Berria - Kultura   2004-08-26

· Gizon arraro eta ezatsegin bat zen; barazkijale-dieta zorrotz-zorrotza egiten zuen eta kaleargi itzali baten amultsutasun eta nortasun berberak zeuzkan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 289. orr.

Behiak 35.000 ditu, eta asko dirudi belar-dieta monotonoz bizi den animalia batentzat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 148. orr.

5 irud/hed

Geldialdi baten premia sumatu zuen; hainbat egunetako dieta: ez Oihaneko Liburutegirik, ez Grosrouvrerik, ez Manausik, ez adiskide leialik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 341. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dieta bat (3); dieta egin (4); dieta eta (6); dietak eta (3); dietak ez (3); duen dieta (3); eguneroko dietan (3); eta dieta (9); gabeko dieta (3); glutenik gabeko dieta (3); gure dietan (3)


dieta2 iz bizilekutik kanpo ari den pertsonari eguneko ordaintzen zaiona.

EAEn parlamentariek soldata finkoa dute, eta Nafarroakoek, berriz, dietak jasotzen dituzte.  Berria - Harian   2005-06-08

Nire enpresan, bidaietako dietak pagatzeko ere trabak, entzutekoak izaten ahal ziren zuzendariordearen garrasiak, ohiz kanpoko faktura bat aurkeztuz gero.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 98. orr.

Hasieran geure dietak kobratzen genituen, eta ez ziren huskeria.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 210. orr.

Dietak, aldiz, bederatzi euro ordainduko dira aurten, 9,60 euro 2005. urtean eta 2006ean 10,30 euro, Adegiren proposamenaren arabera.  Berria - Ekonomia   2004-06-09

Ordainak: Dieta erdia soldata igoeraren arabera igotzea nahi du, baina guztientzat ez du onartzen.  Berria - Ekonomia   2004-05-09

Patronalak, baina, ez du lanaldirik murriztu nahi, eta sindikatuei exijitu die dieta, kilometraje, gaixo-agiri, azpikontrata eta kontratazioaren inguruko proposamenak bertan behera uzteko.  Berria - Ekonomia   2004-05-11

Irakasleen soldata %3, 35 igoko da, zerbitzuetan ari direnena %4 eta dietak eta antzinatasuna, berriz, %3.  Berria - Euskal Herria   2004-06-11


dietario iz egunerokoa, agenda.

Hain zuzen, idazle baten dietario moduko bat agertzen da eleberri honetan.  Berria - Kultura   2004-07-31

Bidaia-koaderno baten itxura izango du testuak, egutegi bat idatziko dut, dietario baten idazketa-modua hartuko dit idatziko dudanak?  Berria - Kultura   2004-07-29

· Agenda-21, aurrerantzean ere, XXI. menderako dietario bat balitz bezala hartuko al dugu?  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 105. orr.


dietetika 1 iz medikuntzaren adarra, dietak metabolismoaren aldetik aztertzen dituena.

Idoiak eta Beñatek esnea ez erosteko esan izan diote beti, eskoletan dietetika eta horrelakoak ematen hasi zirenetik.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 161. orr.

Farmazia industrian eta dietetikan erabil daitezkeen produktuak lortzeko.  Berria - Gaiak   2004-04-03

Maria Jose Rossello dietetikan eta nutrizioan aditua.  Berria - Euskal Herria   2004-08-25

2 (hitz elkartuetan) ik dietetiko.

Mesedez ama, utz iezaiozu noizbait dietetika jakiak erosteari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 257. orr.


dietetikari iz dietetikan aditua den pertsona. ik dietista.

Larunbat huntan zortzi (urriaren 19 an) Laperle salan, herritarrak gomit dira ezagutzera eskoletako haurren gostuak, dietetikari batek egin ikerketarik abiatuz.  Herria   2002-10-10


dietetiko izond dietetikaren irizpideen araberakoa; dietari dagokiona. ik dietetika 2.

Bainuetxe bat, otordu dietetikoak ematen dituztena...  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 116. orr.

Neurri dietetikoak eta ariketa fisikoa ere ezinbestekoak dira.  Berria - Gaiak   2006-03-05

Ekaineko operazioan oinarrituta eta Malagako Auzitegiaren aginduz, 100 gimnasio, denda dietetiko bat, eta bost etxebizitza arakatu zituzten atzo.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Bazkaltzeko ordua iristen denean, Raimundo Silvak hiru arrautzako tortila txorizoarekin prestatuko du, gibelak oraindik eramaten duen gehiegikeria dietetikoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 53. orr.

AEBetako Elkarte Dietetikoek aurten egindako beste ikerketa baten arabera, bestalde, elikaduraren osagarriak hartzen dituztenek, normalean, «bizimodu osasuntsua» egiten dute eta euren bizi kalitatea hobetzeko xedearekin hartzen dituzte, zer hartzen ari diren jakin gabe.  Berria - Gaiak   2004-04-15


dietista iz dietetikan aditua den pertsona. ik dietetikari.

Kazetariak desagertzen ari dira gero eta gehiago, eta haien ordez adituek idazten dute aldizkarietan, medikuek, dietistek, abokatuek, psikiatrek, irakasleek, asesoreek, gai guztiei ukitu farmazeutikoa edo penala emanez.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 59. orr.

Etorkizuneko elikagaiek oraingoek baino gantz saturatu gutxiago edukiko dituzte: bromatologo, nutriologo eta dietistek garrantzizkotzat jotzen dituzten gantzen kopurua -osasunarentzat kaltegarri gertatzen direnak, batik bat- urrituz joango dira gure dietan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 80. orr.

Menu horien ardura dietista diplomatuek dutela azaldu dute enpresako ordezkariek, «gehienak Gasteizko EHUko fakultatean aritutakoak».  Berria - Harian   2005-03-30


difamatorio izond difamatzen duena.

Geroago, demokrata-kristauekin ere etsaitu egin zen, bai eta kartzelaldia jasan ere Alcide De Gasperi demokristau buruzagiaren ustezko gutun difamatorio batzuk plazaratzeagatik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 12. orr.


difamatu, difama, difamatzen du ad norbaiten ohorearen edo izen onaren kaltean jendaurrean hitz egin edo idatzi.

Gero gutun anonimoak bidaltzen dizkizute irainez beteta, eta berdin zure lagunei ere gero, haiek difamatzen dituzula esanez.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 31. orr.

Txirrindulariak difamatu dituela ohartarazi diote, eta hilaren 20a baino lehenago zuzenketa publikorik egiten ez badu auzitara joko dutela.  Berria - Kirola   2006-01-12

UA «kalumniatu, iraindu eta difamatu» zuelako jarri du salaketa Benitok.  Berria - Euskal Herria   2004-12-23


difamatzaile izond difamatzen duena. ik difamatorio.

Ezin da ukatu albisteak eduki difamatzailea duela, demandantea ETA banda terroristako kidea dela adierazi baitu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02

2 iz difamatzen duen pertsona.

Batzuetan komeni zela gaizki hitz egitea, alegia, kargu hartu behar zitzaiela difamatzaileei.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 237. orr.


difamazio 1 iz difamatzea.

Zortzi urteko kartzelaldia ezarri zioten, duela bi urte, Inja Chah Nist nobelan (Leku hau ez da lubaki bat) Saied Ali Khamenei aiatolari egindako ustezko difamazioen ondorioz.  Berria - Kultura   2004-11-14

Ibarretxeren aurka «difamazioa» erabiltzea egotzi dio EAJk PSE-EEri.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

NPD Alderdi Nazional Demokratikoa (eskuin muturrekoa) difamazioagatik salatu ditu kantzilerrak. Ez nintzen difamazio bat zabaldu izanaz ohardun; gutxiago, damu.  Berria - Mundua   2004-06-11

«Difamazio onartezina» da domina hori lortzeko bere gobernuak lobby bat kontratu zuela esatea.  Berria - Mundua   2004-07-28

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Difamazio ahaleginak aintzat hartu eta hala adierazi zion oturuntzaren ondorengo poema luze eta ditiranbikoan: [...].  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 237. orr.

2002ko estatu kolpearen ondotik, petrolio greba, matxinada militar saioak eta difamazio kanpainak egin ditu oposizioak, Washingtonen babes publikoarekin.  Berria - Mundua   2004-08-22

Bere eguneroko pribatuan, gogor ekiten dio The London Times-etik abiaturiko "difamazio kanpainaren" aitzi.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 106. orr.

Difamazio kasuak ere aipatzen ditu, baldintza beretan.  Berria - Harian   2005-08-11


difenilhidantoina iz gai antiepileptikoa, neuronei eragiten diena.

1977. urtean, beste bi produkturi buruz hitz egiten hasi ziren: difenilhidantoina eta 5-tiodextro-glukosari buruz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 105. orr.


diferent ik diferente.

diferente (455 agerraldi, 83 liburu eta 107 artikulutan; ETCn 4.835 agerraldi; cf desberdin 3844 agerraldi, 191 liburu eta 1289 artikulutan; ETCn 51.090 agerraldi; orobat diferent g.er.) 1 izond desberdina, bestelakoa.

Adituek 500 arraza diferente badirela diote.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 11. orr.

Euskal herri-literaturaren genero eta agerkariak elkarren hain diferente izanik, zentzugabea litzateke genero eta agerkari horiek guztiak metodo bakar baten bidez aztertzen saiatzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 16. orr.

Polita da, ironikoa, diferentea eta, era berean, tradizio iragan baten azken alea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 31. orr.

Bertsolari diferentea, euskaldun diferentea, kirolari diferentea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 111. orr.

Gauza asko egiten saiatu bazara ere, diferentea izaten ahaleginduta ere, egunerokotasunak jan ote zaituzten kezka sortu zaizu.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 16. orr.

Dena da diferentea Indian.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 25. orr.

Zertan zen diferentea, hori da esaten hain erraza ez dena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 111. orr.

Harem hura Fezekotik diferentea zen oso.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 87. orr.

Horrek erakusten du zer begi diferenterekin behatzen den alde batera eta bestera.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 180. orr.

"Erroztapena" Finkielkrautek eta Simone Weilek zein begikera diferentearekin tratatzen duten.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 180. orr.

-Marka jartzera eta dirua jokatzera joatea oso diferentea da, Luisa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 254. orr.

Lortutakoa ez da gauzez gabetzea, baizik era diferentean kontsideratzea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 20. orr.

Orain egiten denaren ez oso modu diferentean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 174. orr.

2 pl

Gaztetatik sentitu dut bi mundu diferentetako partaide nintzela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 174. orr.

Kimika berezia izan zen, beti, bi horien artean, larruz eta barruz hain diferenteak izan arren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

Izan ere, bi begi pare diferente zituen paisaje haiek guztiak ikusteko: garai bateko begiak (urdinak); eta oraingoak (grisak).  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 26. orr.

Ez da harritzekoa hori gertatzea Euskal Herriko unibertsitateak bi estatu diferentetan banatzen direnez, eta hiru administrazio diferenteren menpean direnez.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 185. orr.

Zer arraroa gertatzen den Gasteiztik Bolognaraino joatea mugako poliziarik ikusi gabe, autopista diferenteak baina autopista bakar bat balitz bezala dena.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 27. orr.

Idazleak eta, batez ere, emakumezko idazleak, diferente izateko eskubidea duela aldarrikatzen du.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 69. orr.

Morala zer den ere ez dakigu; biek tesi diferenteak, kasik kontrarioak azaltzen dituzte.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 103. orr.

3 (adizlagun eta predikatu gisa)

Ordu t'erdi egoten naiz bertan eta beti diferente kobratzen dit amonatxo txinatarrak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Hark diferente jotzen zian.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 80. orr.

Agian hatz-puntek diferente bibratzen dute ukitzen edo ferekatzen dituzten koloreen arabera, ez dakigu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 136. orr.

Interesgarria litzateke, adibidez, Euskal mendiak zein diferente ikusi dituzten Humboldtek eta Hugok alderatzea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 38. orr.

Beste batzuk, berriz, guztiz diferente ikusten ditugu: petralak, itxiak, berekoiak, egoskorrak...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 134. orr.

Ezberdintasunak bi ziren: norberaren larruan diferente sentitzen dela eta, garrantzitsuena, pelikuletan ez bezala altxatu egin zitzaidala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.

Horrexek egiten gaitu gizakiak diferente beste animalia guztien artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 83. orr.

Euskal herri-literaturaren genero eta agerkariak elkarren hain diferente izanik, zentzugabea litzateke genero eta agerkari horiek guztiak metodo bakar baten bidez aztertzen saiatzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arras diferentea (3); aski diferentea (5); baina diferentea (3); da diferentea (5); diferentak ziren (4); diferente bat (7); diferente batean (3); diferente direla (3); diferente eta (3); diferentea da (18); diferentea dela (4); diferentea duk (3); diferentea eta (4); diferentea izan (7); diferentea izango (3); diferentea izatea (3); diferentea zela (4); diferentea zen (15); diferenteak baitira (4); diferenteak dira (8); diferenteak direla (3); diferenteak egin (3); diferenteak izan (7); diferenteak ziren (11); dira diferenteak (3); ere diferente (3); eta diferentea (5); gauza diferentea (3); gauza diferenteak (3); guztiz diferentea (4); guztiz diferenteak (3); hain diferente (6); ikuspegi diferenteak (4); kultura diferenteak (3); modu diferente (3); modu diferenteak (3); oso diferentea (17); oso diferentea da (8); oso diferenteak (9); zen diferentea (5)


diferentki adlag era diferentean.

Zientzia hauetaz diferentki, Ekonomiak ez ditzake ari den fenomenoen parametro guztiak ezagutu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 19. orr.


diferentzia (446 agerraldi, 78 liburu eta 151 artikulutan; ETCn 6.987 agerraldi; cf desberdintasun 982 agerraldi, 98 liburu eta 193 artikulutan; ETCn 12.459 agerraldi; orobat diferenzia g.er. eta liferentzia g.er.) 1 iz desberdintasuna, bestelakotasuna.

Horrela diferentzia sexualaren bestetasuna onartu eta ukatu egiten zen batera.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 70. orr.

Hobe da diferentzia errespetatzea, balioestea eta bultzatzea, eta ez uniformetasun militarista zurrun eta ankerra ezartzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 82. orr.

Oso urrundik begiratuta, inurri berdinak dira gizajende guztiak: diferentziarik ez dago.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 141. orr.

Geroago etorri da, diferentzia nazionala arrazan eta holako sakontasun misteriotsuetan bilatzea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 13. orr.

Funtsean ez dakite bestea/bestelakoa toleratzen; diferentzia bera zaie, funtsean, jasangaitza.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 99. orr.

Orain dela berrehun urte, diferentziaren eta aniztasunaren benetako apologista izan zen Sade.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 48. orr.

Tolerantzia beti izan da diferentziaren eta "desordenaren" babeserako printzipioa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 14. orr.

Diferentziarekin bizitzen ikasteko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 114. orr.

Definizioak izan dezan generoa, generoa eta diferentzia, biak behar baititu izan definizio zuzen batek.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

2 pl

"Gu" baten karakterea edo homogeneitatea gehiegi azpimarratuz, haren barruko diferentziak ezaba genitzake.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 144. orr.

Diferentzien inportantzia edo inportantziarik eza, ez dago diferentzietan, diferentzion kontsiderazio moldean baizik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 141. orr.

3 aldea.

Horregatik, diferentzia nabaria dago Aro Modernoko zenbait filosofok egindako antzeko saiakerekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 69. orr.

Hamabi arrosaren eta bi arrosaren arteko diferentzia aritmetikoa dela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 285. orr.

Garapen-bideko ia herrialde guztietako errenten arteko diferentziek ezabatu gabe dirautenez, [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 140. orr.

Irabazleak karraskan abiatu dira 9-0 eramanez, galtzaileek ez dutelarik diferentzia hori bete ahal izan.  Herria   2003-09-18

Entsegu baten diferentzia.  Herria   2004-09-23

Zazpi goleko diferentziaz irabazi beharko dio emakumeen taldeak.  Berria - Kirola   2004-09-18

Santi Perezek aldiz, Covatillan eta Navacerradan bost minutuko esfortzuan atera zion diferentziaren erdia atera zion Roberto Herasi 35 minutuko lanean, atzo erlojupekoan.Une oro jakingo dugu nor doan aurretik, zenbateko diferentziaz, diferentzia hori nola handitu edo txikitzen den.  Berria - Kirola   2004-09-28

Txartel-zulatzaileak diferentzia ordainarazi zion.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 41. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Antagonismoak diferentzia multzoa hartu du eta zelai guztia bi alderdi elkarren aurkakoetara sinplifikatzen du.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 90. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Europa ikasten ari da balio eta kultur diferentziekin bizitzen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.

Irakaslearekin iritzi diferentziarik egonez gero.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 79. orr.

Beste horiek glebako jopuak izango ziren, noski, garai haietan jada bazen halako klase-diferentziarik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 34. orr.

Irudia garuneko bi toki ezberdinetan eta segundoaren ehuneneko baten denbora-diferentziaz erreproduzitu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 199. orr.

Gol diferentziak erabakiko du, ziurrenik, nork egingo duen aurrera.  Berria - Kirola   2004-09-16

Inkomunikazioa ez zela adin-diferentziari bakarrik egoztekoa, eta bai izaera berezi, aldi berean lotsati eta petral bati.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 65. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

artean diferentzia (5); arteko diferentzia (45); arteko diferentziak (10); bada diferentziarik (3); baina diferentzia (8); baina diferentzia batekin (4); da diferentzia (7); dagoen diferentzia (3); diferentzia bakarra (4); diferentzia bat (4); diferentzia batekin (10); diferentzia da (5); diferentzia den (3); diferentzia egin (5); diferentzia eta (6); diferentzia ez da (3); diferentzia handia (3); diferentzia handiak (7); diferentzia handienak (3); diferentzia handirik (8); diferentzia hori (11); diferentzia horiek (3); diferentzia horren (3); diferentzia txiki (3); diferentziak diferentzia (3); diferentziak diferentzia (3); diferentziaren eta (3); diferentziarik ez (5); diferentziarik ez dago (3); du diferentzia (8); dute diferentzia (6); egin du diferentzia (3); egin dute diferentzia (3); eta diferentzia (7); eta diferentziaren (4); eta diferentziarik (3); funtsezko diferentzia (3); gure arteko diferentzia (3); zer diferentzia (10); zer diferentzia den (3)


diferentziadun izlag diferentzia duen.

Hau guztia, jakina, hamaika eratako diferentziadun poroen izaerak eragiten du, lehentxoago azaldu dugunez, gauzen izaera eta ehundura ezberdinen arabera.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 449. orr.


diferentzial 1 izond diferentziari dagokiona. ik bereizgarri.

Diskurtsu diferentziala sortu behar dugu, kontura daitezen herri honetan zerbait gertatzen ari dela  Berria - Mundua   2004-09-12

2 matematikan, ekuazioez mintzatuz, deribatuak dituena.

Leibnizek eta Newtonek mendearen hasieran plazaraturiko problemen askabideak urrats handiak egin zituen: koadraturak, ekuazio diferentzialen integrazioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 88. orr.

Kalkulu diferentzialean, Euler-en metodoa, ekuazio diferentzialei dagokiona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

3 irud/hed

bera ez da "doxologia" bat; baizik eta diskurtsoaren modalitateen azterketa diferentziala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 159. orr.

"Gogo diferentziala" agertu zen bezalaxe sortu zen "begirada integrala".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 364. orr.

4 iz bi kopururen konparazioaren emaitza den kopurua.

Hori da irabazi eta gastuen arteko diferentziala.  Berria - Kirola   2004-03-13

1987ko lehen seihilekotik aurrera, argi zegoen egin nahi zen eskariaren diferentzialaren aldaketa ez zegoela abian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

Finantza-inbertitzaileek Estatu Batuetako interes-tasen diferentzialari buruz egindako arbitrajeen eragina.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 133. orr.

Paradoxa ematen badu ere, hutsa izan zen aldi horretan Japoniaren eta G7ko bere kideen arteko eskari-diferentziala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 158. orr.

Estatu Batuen eta haien kideen artean barne-eskariaren hazkunde-diferentzialean egin beharreko aldaketa, munduko hazkundeak haren eraginik jasan gabe egin zitekeen era horretan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

Hollis Chenery-k 1966an aurkeztu zuen "bi diferentzialen" ereduak 1981 azpimarratzen duenez, ez da barne-aurrezkiaren falta kanpoko finantzaketara jotzea esplikatzen duen arrazoi bakarra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Urtero hiru hilerako euriborraren gainetik %2,5eko diferentziala lortzea helburu dute, errentagarritasuna bermatu ezin den arren.  Berria - Ekonomia   2006-01-19

5 kalkulu diferentzial kalkulu infinitesimalaren zatia, deribatuen kalkuluaz aritzen dena.

Kalkulu infinitesimala (kalkulu diferentziala, kalkulu integrala).  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 87. orr.

Kalkulu diferentzialaren eta kalkulu integralaren aitzindaria izan zen, Leibniz eta Newton baino urte batzuk lehenago.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 344. orr.

Kalkulu diferentzialean, Euler-en metodoa, ekuazio diferentzialei dagokiona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kalkulu diferentziala (6)


diferentziatu, diferentzia(tu), diferentziatzen da/du ad desberdindu, bestelakotu.

Ikuspegi ingeles hori, aldiz, estetikoa da, eta aldez aurretik, deskubritzen duen mundu horretan bere barrua bete nahi du, sentimenduak elikatu, horrekin izpiritualki identifikatu edo diferentziatu.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 37. orr.

Azkenik, diskurtso ugariren artean deskriba daitezke batak bestea mugatzen duten harremanak, bakoitzak bereak egiten dituelarik bere singulartasunaren seinale bereizgarriak, diferentziatuz bere eremua, bere metodoak, bere tresnak, bere erabilpen esparrua  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 78. orr.


diferentziazio 1 iz bereizkuntza, bereiztea, desberdintzea.

Ez da harrigarria garunaren garapenean halako diferentziazioa gertatzea, zentzumen bat hain goiz galdu eta beste zentzumen batzuen konpentsaziozko hobetzearen ondorez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 147. orr.

Produktuaren diferentziazio handiagoa versus estandarizazioa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 171. orr.

Hazkundeak [...] diferentziazioa inplikatzen du hazten ari den gizartearen zatien artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 429. orr.

Gero eta diferentziazio handiagoa izango da gizarte desberdinen historien artean, eta garbi dago gizarte desberdinek ezaugarri nagusi desberdinak dituztela, batzuk artean nabarmentzen direlarik, beste batzuk erlijioan, beste batzuk industri asmamenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 430. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hazkundearekin batera zertzen den diferentziazio-prozesu objektiboaren kontrapartida subjektiboa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 439. orr.

3 funtzio baten diferentziala kalkulatzeko eragiketa.

Bikoteka antolatuta zeuden lehenengo multzokoak: batuketa/kenketa, biderketa/zatiketa, berbidura egitea/erro karratua ateratzea; eta modu berean zegoen antolatuta pare berria ere: diferentziazioa eta integrazioa bata bestearen alderantzizkoak ziren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 367. orr.


diferenzia ik diferentzia.

diferitu, diferi, diferitzen 1 da ad desberdindu, bestelakotu.

Zeren figuren kokaera eta mugidak nolakoak izan, halaxe behar dute poroen formek diferitu, eta hodiak ere ehunduren arabera ezberdindu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 269. orr.

2 diferituan adlag hotsak, doinuak eta irudiak, hartzen diren mementuan ez, baizik eta geroagoko batean emitituz.

Egungo mendebaldeko hiritarrak kontsumitzen dituen ekoizpen gehien-gehienak diferituan, bakarka eta parte hartzeko nahiz elkar ekintzarako aukera gutxirekin kontsumitzen dituela.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 54. orr.

Barakaldoko Barakaldes frontoian da partida (18: 00ak inguruan hasiko da; TVE1ek goizeko 04: 00etan emango du, diferituan).  Berria - Kirola   2004-10-23

Asegarce enpresak jakinarazi du final hori diferituan emango duela Espainiako La2 kateak, 20: 30etik aurrera.  Berria - Kirola   2004-05-12


difikultate iz zailtasuna, oztopoa.

Hortan diat difikultate pixka bat...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 71. orr.


difizil izond zaila, nekeza.

-X ez da difizila -kalkulatzen zuen-, eskaintzen diodana janen du, bestela etxean gera dadila.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 174. orr.


difraktatu, difrakta, difraktatzen 1 da ad difrakzioa gertatu.

Lehen legea hau da, kultur irrada integral bat, argi-irrada integral bat bezala, bere osagaien espektroan difraktatzen dela, gauzaki errefraktario batera sartzean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

2 irud/hed

Osagai ekonomiko eta politikoak difraktatu gabeko kultura baino lasterrago ibiltzen dira; "kultur" osagaia astiroago ibiltzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Honela, desintegratzen ari den zibilizazioak eta aldenduriko bere kanpo-proletalgoak limes militar batean duten gizarte-trukean, zibilizazioaren irradiazio difraktatuak pobretze tamalgarria jasaten du.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.


difrakzio 1 iz uhin batek, oztopo bat jotzean edo irekidura baten zehar igarotzean, izaten duen hedatze norabidearen aldaketa. irud/hed

Difrakzioa gerta daitekeela, halaber, gizarte-gorputz arrotzean inolako inpakturik gabe, gizarte irradiatzailea dagoeneko kolapsoa izan eta desintegratzen ari bada.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

Kultur irrada integral baten abiadura eta sartze-ahalmena, bere osagai ekonomiko, politiko eta "kulturalek" -difrakzioaren ondorioz, bakoitza bere aldetik dabilenean- izaten dituzten abiadura eta sartze-ahalmenen batez bestekoak dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 144. orr.

Bateraezinak diren postulatuak jokoan jartzea, sistemaren jatorrian bertan, adiskidetu ezin diren eraginen gurutzaketa, nahiaren lehen difrakzioa, gizarte bat bere buruari kontrajartzen dion gatazka politikoa eta ekonomikoa, [...].  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 172. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Diskurtsoaren ahalezko difrakzio-puntuak zehaztea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 77. orr.

Sistema hau definitua izango da deskribatu ahal bada nola deribatzen diren bata bestetik diskurtso ekonomikoaren difrakzio-puntuak, nola arautzen duten batak bestea, nola inplikatzen duten elkar.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 80. orr.


difteria 1 iz eztarriko eritasun infekziosoa, sukarra eta arnasa hartzeko eragozpena ekartzen duena.

Roser ikerlariaren taldeak [...] difteria, tetanos, kukutxeztula, meningitis mota bat eta B hepatitis gaixotasunen aurkako konbinazioa sortuko dute.  Berria - Gaiak   2004-10-20

Sukarrak ez zuen amore ematen, difteria zen.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 33. orr.

Degterevskin bakarrik bost ume daude difteriak jota.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 191. orr.

Taibelek seme bat eta bi alaba eman zizkion senarrari, baina txikitan hil ziren hirurak: kukutxeztulaz bat, elgorriaz bestea, eta difteriaz hirugarrena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 17. orr.

Bepen etxean difteria dute, eta sei astetan ezin du gurekin harremanik izan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 158. orr.

Txikitan hil zen, difteriak jota.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 184. orr.

Difteriaren gaixotasuna inokulatzea erabaki zuten denen artean.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 146. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Botika berriak tetanosa, faringe-difteria, kukurruku-eztula eta polioari aurre egiteko balio du.  Berria - Gaiak   2004-08-08


diftongo ik diptongo.

difuminatu, difumina, difuminatzen 1 da/du ad lausotu.

Pelikuletan-eta lagun bat identifikatzerik nahi ez denean, itzal moduko batez difuminatzen da haren aurpegia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 28. orr.

Gobernuaren erantzukizuna [...] lausotua geratzen zen, difuminatua azpijokozko itsaso baten erdian.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 21. orr.

Urteak pasatu ahala, difuminatu egin zen -eta egin zaigu- Borgesen ikuspegi politikoa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 52. orr.

Gauak ekarri dizkion nahigabe guztiak difuminatuz doaz karrikako asfalto zikina zeharkatu ahala.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 85. orr.

Batxilergoko lehenengo urte hartako irakasleak gogoratu nahi ditudanean, laino uher batean difuminatuta ageri zaizkit ia denak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 21. orr.

Almibarrak fruta difuminatzen duen bezala difuminatu zion haizeak burmuina.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 48. orr.

Leihoaren eta mahaiaren artean zegoen emaztea, eta haren gorputzaren isla difuminatzen zuen gelako argi motelak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 166. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Kanpotik zetorren argitasun difuminatuak paretaren zauriak erakutsi zizkidan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 12. orr.

Baziren lehen planoak eta urrutikoak, baziren argazki difuminatuak, desfokatuak, Fotomaton enpresetatik ebatsiak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 45. orr.

Ohartu ote zen? deserosotasun sentsazio difuminatu baten menpe, tragoxka luzea eman zion edariari.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 22. orr.

Ezerk ez zuen lehengo kolorea eta distira, lehengo ertz definitua eta forma ezaguna, nabarra-urdina nagusitzen zen nonahi, difuminatuak eta zirriborro lausoak, fokutik kanpoko argazkia bezalakoa zen dena.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.


difusio 1 iz jariakin edo kideko bat hedatzea.

Oxigenoaren barneratzea eta karbono dioxidoaren (hondakin nagusiaren) kanporatzea difusioaren bidez egiten da: prozesu sinple bat da difusioa, kanpoko eta barruko kontzentrazioen arteko aldearen mende dagoena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.

Uzkurdura abiarazteko behar den kaltzio ioien kontzentrazioa ezin da handitu difusioaren bidez ez bada.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 58. orr.

2 zabalkundea, hedapena.

Difusioa, espazializazioa interesatzen zaigu; ñabardurak eta ukituak manipulatzen ditugu.  Berria - Kultura   2004-02-06

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Difusio-bobina bati konektaturik dago igorgailua; sabelaren larruazalean kokatzen da, plastikozko estalki baten barruan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

Einstein eta giza erlazioen bilakaera aldatu zuten difusio fenomenoak.  Berria - Harian   2005-09-06

Distantzia laburretan baino ez da lortzen difusio maila egokia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 166. orr.

Difusio bidez ere ur kopuru aipagarri bat galtzen da larruazaletik [...] izerdi-guruinekin zerikusirik gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 76. orr.

Kanal txikiek ez dute segurtatzen behar adina oxigeno eta elikagai helduko zaienik [zelulei] difusio bidezko prozesu normalaren bidez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 37. orr.


difusionista izond

Zibilizazio bat bakarra -hau da, geurea- dagoelako ideia okerra aztertu eta baztertzen da; baita teoria "difusionista" ere, hots, zibilizazio orok Egipton duela bere jatorria.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 419. orr.


difuso izond lausoa.

Bere "Espíritu de la raza vasca"n [...] Volksgeistik ez dago, esango nuke, kontzeptu bezala (Herder edo Hegel-en eran), apenas Herrien Psikologiaren ikerketetako adieran ere zehazki, baina bai erruz metafora mistiko difuso bezala.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 89. orr.


diga 1 iz ipar dikea.

Donibane Lohizune eta Ziburu ederki gerizatzen ditu Artako dike edo digak.  Herria   2004-08-12

Duela 25 urte eraikia doi doia, Angelu hego aldeko diga lanjerean da.  Herria   2003-01-21

Itsasoaren eskualdetik diga bat eraikiz.  Herria   2003-06-26

Diga hori da gero azkartu eta luzatu beste bi menderen buruan.  Herria   2003-06-26

Jadanik ere eskualde horren gerizatzeko itsasoaren hegiz-hegi ezarria diote harrizko diga bat.  Herria   2003-11-13

Digan agertu urrakoak antolatuko dituzte, barnera morteroa brauki sakatuz.  Herria   2003-01-21

Haize ukaldien gatik kokaturik gelditu da portuko digaren kontra pare bat orenez eta bere kuskua hiru lekutan zilatua izan du.  Herria   2003-01-28

2 (hitz elkartuetan)

Zazpi lagun ito diraeta nun nahi bada zernahi makur, urak, ikaragarriko oldarrean, geriza-diga batzu ere gainditurik eta asko tokitan leher-arazirik...  Herria   2003-12-11


digante izond/iz erraldoia. ik zigante.

Gizatxar digantez mukuru dagoen lurgainean atseginik aurkitu ezinik, [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 7. orr.

Diru-meta digante piloa.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 151. orr.

Izugarri handiak ziren, benetako diganteak, baina bere gorputzaren handitasun berbera zeukan beraien inozentziak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 59. orr.

Hazi egiten da txingurri dena ere, digante izateraino.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 164. orr.

Horrela sarritan digante aurpegiak hegan eta lekutarainoko gerizaz ikusten dira, edo baita mendi handiak edo mendietatik erauzitako haitzak ere eguzkiari aurrea hartzen edo alboan joaten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 241. orr.

Diru-meta digante piloa,  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 151. orr.


digerigaitz 1 izond digeritzen zaila dena. ik txegosgaitz.

Araujo jauna, kontuan izan arrautza gehiegik kalte egiten duela eta pepinoa digerigaitza dela.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 169. orr.

Ogi kraskatsu egin berri digerigaitzak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 123. orr.

Ez dago jaki digerigaitzik, andrea!  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 169. orr.

2 irud/hed

Gizakiak dira digerigaitzak, batez ere emakumeak.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 169. orr.


digerigarri 1 izond digeri daitekeena, digeritzeko modukoa.

Horregatik, animaliei utzi behar diegu landare-proteina eraldatu eta hartatik forma digerigarriago bat ateratzeko ardura, baina % 10 eta % 15 bitarteko eraginkortasuna besterik lortu gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

Umeentzat nahi ez den purea, bitamina digerigarri eta desiragarria litzateke oso, enpresen kasuan, inbertsiogileentzat.  Berria - Ekonomia   2006-02-15

2 irud/hed

Dogma bihurtu nahi zuten Vitruvioren tratatu horrek ez zuela erromatarren munduan halako funtzio dogmatikorik inoiz izan, haien arkitekturan barietate harrigarri eta nekez digerigarria antzematen baitzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 250. orr.


digeritu (34 agerraldi, 17 liburu eta 5 artikulutan; ETCn 733 agerraldi), digeri, digeritzen 1 du ad janariak, urdailean eta hesteetan, gorputzak bereganatzeko gai bihurtu.

Jateko eta, oro har, digeritzeko ona.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 167. orr.

Eltzeko jakia «astuna eta digeritzen zaila» gerta zitekeela. Gantza digeritzea nahiko zaila da, heste-entzima gehienak uretan baino ez baitira disolbatzen.  Berria - Kultura   2004-12-12

Ezin gara landareetatik bizi, heste meharra ez baita gai hosto eta zurtoinen parte handi bat osatzen duen zelulosa digeritzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

Urdail-urinarekin lan egiten duten entzimak gai dira okela digeritzeko; nola ez dute, bada, urdailaren pareta bera digeritzen?  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 207. orr.

Arrano bat ogia jan eta digeritzera ohitu zituela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 129. orr.

· Balearen hesteetako hondakin digeritu gabeak. hain larriki zauritu zuen batak bestea sabelean, non urdaileko zauritik digeritu gabeko janaria ateratzen baitzitzaion.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 138. orr.

2 irud/hed

Gizarte-gorputzaren kontserbazio-instintuak nahiko indar du digeritu ezin duen guztia arbuiatzeko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Muddy Watersen Forty days and forty nights bluesa entzunez digeritzen askoz errazagoa da lehor-lehorrean irakurrita baino...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 9. orr.

Humanismoak horien indarkeriazko ekintza guztiak, horien gehiegikeriarik makurrenak, digeritu eta linfa zuri eta apartsu bilakatzen ditu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 197. orr.

Bi bukaera alternatibo daude zibilizazio batek beste bat bortxaz irentsi eta digeritzeko egiten dituen ahaleginei dagokienez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 32. orr.

Gas Naturalek (- %1,11) ere kapital hedatzea onetsi du, irenstera ei doana digeritzeko.  Berria - Ekonomia   2006-03-07

Komunikatu beharrik sentitu gabe digeritu du abentura guztia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 151. orr.

3 ezin digerituzko

Ezin digerituzko hondakinak, heste-paretetako zaborrak, behazun eta pankrea-urin hondarrak eta hestean bizi diren bakterio pila edukitzen ditu heste meharraren azken muturretik heste lodira igarotzen den gaiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 212. orr.


digestibo 1 izond digestioari dagokiona. ik digestio 4.

Hartara, hura kontenplatzen geratu, eta landareen sistema digestiboari buruzko zerbait absolutoa frogatzen zuenean bezala, sentitu zuen basakeria otzandua zegoela, eta kaosaren erresuma menperatua.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 51. orr.

2 iz digestioari laguntzen dion produktua.

Bazkariaren ondoren digestibo bat dastatzen zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 139. orr.

Kafea eskatu zuen, bizkor, Ez, ez dut digestiborik nahi, horixe da jatetxeen herriak pattarren, uxualen eta koñaken leinuari ematen dion izena, eta ez da falta botika honek duen urdailaren aldeko bertuteaz zin egiten duenik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.


digestio (ETCn 1.884 agerraldi; orobat dijestio ETCn 12 agerraldi) 1 iz digeritzea.

Benetako digestioa urdailean hasten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 207. orr.

Eginkizun nagusienetarikoa da proteinen digestioa, heste meharrean egina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 210. orr.

Digestioan parte hartzen duten entzima gehienek ingurune azidoan lan egiten ez dutenez, pankreako jariakin bat injektatzen zaio lehenik janari likidotuari, neutralizatzeko. anaiaren etxera joan, bazkaldu, digestioa egiteko kamamila hartu, lo-kuluxka egin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

Muskuluek parte hartzen dute jatean, edatean, digestioa egitean eta arnasa hartzean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 49. orr.

Adelak belar-ura prestatu zigun, digestioa hobeto egiteko: erregaliza, anisa eta limoi-lorea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 155. orr.

Risottoak eragindako gogoetek eta bazkalosteko digestioaren murmua arindu beharrak Giardino Realera eraman naute.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 36. orr.

Gizona bere digestio guztien bilduma da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 78. orr.

2 (izenondoekin)

Digestio pisua ari naiz egiten berogailutik gertu, badakit aldez aurretik ere lanaldia galdua dela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 44. orr.

Behin baino gehiagotan galdetu zioten Martinek eta Bautistak zer zuen horren triste egoteko, hagineko minez al zegoen, digestio motelak, familiako nahigabeak edo maskuriko gorabeheraren bat ote zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 108. orr.

Andresek aukera ona izan zuen ezkortasuna eta baikortasuna ondorio organikoak direla egiaztatzeko, digestio txarrak eta onak bezalaxe.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 157. orr.

3 irud/hed

Almirantea filosofi otordu presazko haren digestioa egiten ari zela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 160. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik digestibo.

Gorputzaren digestio-sistema eta gai kimikoak prozesatzeko gunea gai dira dieta normal baten osagaietatik sortzeko ATPa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 53. orr.

Adituen arabera, ordea, horrelako botikek, maiz hartuz gero, digestio aparatuan arazoak sor ditzakete.  Berria - Gaiak   2004-03-18

Zirkulazioaren parte batek gibelera eramaten ditu digestio-hoditik xurgaturiko elikagai molekulak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.

Horrez gainera, digestio-prozesuan pilaturiko hondakinak desagerrarazteko sistema eraginkor bat ere behar da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 187. orr.

Oraindik ez da azalpen sinesgarririk aurkitu urdail-paretak bere urin eta entzimen digestio-ahalmenaren aurrean duen immunitatea azaltzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 208. orr.

Bestalde, garai honetan digestio-etendurak ere gertatzen dira.  Berria - Harian   2005-08-06

Sanzek digestio arazoak ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-01

Janariek dituzten bertuteak ez lirateke dijestio-puntua izatera iritsiko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3590. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Uhal garraiatzaile batenaren jiteko prozesua da, funtsean, heste meharrean egiten den janari-digestioa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 210. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

digestio aparatuan (3); digestio aparatuaren (4); digestioa egiteko (3); digestioa egiten (5); edo digestio (3); eta digestio (6)


digestore iz

Kuban, esaterako, digestoreak 80ko hamarkadan hasi ziren funtzionatzen, argirik ez zegoen lekuetarako.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25


digital 1 izond zenbakien bidez adierazten dena. ik numeriko 2.

Autoko koadro digitalera egin nuen so: 99.08.05 01:32 17.5ºC.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 11. orr.

Denbora beti aurreraka doan irudipena (gertairudia, esango luke Orixek), areagotu egin da erloju digitalak ugaldu direnetik.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 129. orr.

Termometro digital zehatzak, azalerako eta barruko tenperatura (k) neurtzeaz gainera, bere kronometroak jakinaraziko digu elikagaia noiz dagoen prest, beroaldia amaitutakoan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 49. orr.

Ate aurrean gelditu naiz, itxita zegoen, kode digital batez.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 83. orr.

Postmodernitatearen gizakia homo digitalis bilakatu da, gogoeta abstraktu eta analitikorako gero eta elbarrituago, gero eta ezinduago.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 16. orr.

2 zenbakiak eta letrak adierazteko, eta irudiak eta hotsak erreproduzitzeko seinale diskretoen bidez aritzen dena.

2004rako aurreikusi den telebista analogikoaren ordez, digitala sartzen denean aldaketa handia etorriko baita.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 312. orr.

Teknikariak paper bat atera zuen besapean zeraman karpetatik, zinta metriko bat soineko poltsikotik, eta argazki kamera digital txiki bat.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 124. orr.

Nire kolega honek zortzi pistako grabagailu digital bat eta mahai bat utziko dizkigu gure diskoa izango dena grabatzeko.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 216. orr.

Irudi digitalaren munduan dauden joera berritzaileen erakusleiho handia da Artfutura jaialdia.  Berria - Kultura   2004-11-10

Udazkenean, telebista digital interaktiboa zerbitzua ematen hasi nahi du Euskaltelek.  Berria - Ekonomia   2004-09-02

Euskaldun berriaren inguruko filma bideo digitalean grabatu eta gero pasatuko dute zinemara.  Berria - Kultura   2004-08-01

Bisa eta pasaporteetan argazki digitala, hatz markak edo betseina ipiniko dira.  Berria - Mundua   2004-03-26

Mendea bukatzen ari ginenean sinadura digitala garatzen ari ziren euskal epaitegiak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 161. orr.

Globalizazioaren gakoak teleteknologiak dira (satelitea, diru elektronikoa, informatika, Internet, sare telematikoak, teknologia digitala, CD-Rom, DVD, errealitate birtuala, adimen artifiziala, bioinformatika eta beste horrenbeste).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Komunikabideen arteko konbergentzia digitala aztertu behar genuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 183. orr.

Gasteizko egitarauarekin alderatuta, Resfest 2004 zinema digitaleko jaialdiko hainbat eduki aurreratuko dituzte Donostian.  Berria - Kultura   2004-11-10

Arte digitalak hamar urteko historia besterik ez du.  Berria - Kultura   2004-01-13

Euskal Agiritegi Nazionala euskarri digitalean eratzeko.  Berria - Kultura   2004-10-28

Aro digitalean, ordea, bi zenbakirentzat bakarrik dago tokia, eta hirua bazterketaren zenbakia bihurtu zaigu horrenbestez.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 177. orr.

3 Interneten bidez zertzen dena.

Gazteentzako agerkari digitala jarri dute 'bertsozale.com' webgunean.  Berria - Kultura   2006-04-08

'Cyclingnews.com' kazeta digitalak 2005. urteko txirrindulari onena izendatu du.  Berria - Kirola   2006-01-05

Prentsa digitalak izugarri egin du gora mundu osoan, azken bost urteotan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 42. orr.

Hilaren 10ean halako amets hutsa, edizio digitalean, paperera pasa ez zena: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 86. orr.

Ostegunean, El Diario Vasco-ren edizio digitala irakurtzen: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 132. orr.

Kontsultarako entziklopedia digital garrantzitsuenetako bat da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 20. orr.

Telebistan ere ez nuen edizio digitalik ezagutu.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 133. orr.

«Europa itxaroten ari zen musika denda digitala» sortu du Apple enpresak.  Berria - Kultura   2004-06-16

Googlek eratu nahi duen liburutegi digitalaren antzekoa izango da.  Berria - Kultura   2006-03-28

Euskal Liburutegi Digitalaren Ataria (www.euskadi.net/LiburutegiDigitala) erakunde bien arteko akordioari esker jarri da abian.  Berria - Kultura   2004-06-10

Europako Liburutegi Digitala sortzeko lehen pausoak ematen ari dira.  Berria - Kultura   2006-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agerkari digitalak (3); arte digitalak (5); digital bat (3); digital eta (3); digitala eta (6); digitala osatzeko (3); digitala sortu (3); digitalak atzo (3); edizio digitala (3); edizio digitalak (4); enpresa digitalak (4); kamera digital (4); liburutegi digitala (6); liburutegi digitalak (3); mapa digitala (3); teknologia digitala (3); telebista digital (3); telebista digitalak (8); tokiko telebista digitalak (5)

aro digitalean (3); bideo digitalean (3); digitalari buruzko (4); digitalean egindako (3); digitalen bidez (3); digitaletan euskararen (4); digitaletan euskararen presentzia (3); edizio digitalean (4); euskarri digitalean (3); formatu digitalean (3); garai digitalean (3); liburutegi digitalaren (4); liburutegi digitalean (5); telebista digitalaren (3); telebista digitaletan (4); telebista digitaletan euskararen (4); tokiko telebista digitaletan (3)


digitaldun izlag digitaleko.

Sonyk erosiko dizkio soberan dituen leiar digitaldun reflex kamera guztiak.  Berria - Ekonomia   2006-01-22

· Hortxe bertan zutitu ginen guztiok (kamera digitaldunak jo eta ke lanean).  Berria - Kultura   2004-05-12


digitalina iz kuku-prakaren hostoetatik ateratzen den gaia, bihotzeko eritasunetan sendagai gisa erabiltzen dena.

Agindu zidan lau egunez egunean Digitalina 10 tanta hartzeko, eta gero, gosariaren, eguerdikoaren eta jatekoaren aurretik, Coramine 10 tanta.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 262. orr.


digitalitate iz digitala izateko nolakotasuna.

Digitalitateak ez zuen salbatu, Eitb24 webgunean ere, halaxe zekarren: "Aquariumeko Urdin marrazoari eutanasia egingo diote".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 142. orr.


digitalizatu, digitaliza, digitalizatzen (orobat dijitalizatu g.er.) 1 du ad digital bihurtu, modu digitalean eman. ik numerizatu.

Badakit nire ahozko testigantza hau idatzi, digitalizatu eta inprimatu egingo dutela, hala espero dut behinik behin, eta horregatik segur aski izan dut tentazioa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 99. orr.

Ahotsa digitalizatu eta automatikoki ezagutzeko sistema bat garatzen ari naiz, horregatik aukeratu naute.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 233. orr.

Irudi txikia hiru dimentsiotan digitalizatzen dute erreprodukzioa nahi den eskalan egin ahal izateko.  Berria - Kultura   2004-12-17

Euskal hiztunei azken berrogei urteotan egin zaizkien grabazioak digitalizatu dituzte proiektu aitzindari batean.  Berria - Kultura   2004-05-15

Dokumentazio zentro bat digitalizatzea teknikoki ez da lan zaila.  Berria - Kultura   2006-02-18

Antso Jakituna Fundazioak digitalizatuak dituen 2.800 liburu.  Berria - Kultura   2004-06-10

Euskaltzaindiak Eguzkitzaren obra osoa digitalizatuko du aurten.  Berria - Kultura   2006-03-22

2 (era burutua izenondo gisa)

Liburuaren edizio digitalizatuak.  Berria - Kultura   2006-03-10

Telepartitura webgunea musika partitura digitalizatuen Internet bidezko salerosketen arloan «erreferentzia» bihurtu nahi dute Carcamok eta Astigarragak.  Berria - Kultura   2004-11-16

Gaur egun Caja Vital Kutxaren menpeko erakunde honek lau milioi eta erdi irudi baino gehiagoko funts digitalizatua dauka eta 12.000 izenburu.  Berria - Kultura   2004-06-10

2.800 liburu zabaldu dira Liburutegi Digitalizatuan; horietatik 1.800 euskaraz idatzitako eskuizkribuak dira.  Berria - Kultura   2004-06-10

Gizarte digitalizatuan eduki intelektualak edo ezagutzak ez du erraz errepika ezin daitekeen edukiontzi fisiko bat.  Berria - Gaiak   2004-01-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

digitalizatu ditu (3); digitalizatu eta (11); eta digitalizatu (3)


digitalizazio 1 iz digitalizatzea. ik numerizazio.

Digitalizazioa, ordura arteko soinujoleena zuen, bi atzamarrekin dena, atz lodia atzean gordeta.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 78. orr.

Ezin pentsa liteke egungo webgunea orduan abiatutako digitalizaziorik gabe.  Berria - Kultura   2006-02-18

Digitalizaziorako eskaner aurreratuenak erabiltzen dituzte.  Berria - Kultura   2004-12-17

Neurri txikiko eskultura baten digitalizaziotik egin dute lau tonako obra.  Berria - Kultura   2004-12-17

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Industria aroan patenteen eragina industriara bakarrik mugatzen zela uste zen; baina gizarte mugimenduek indarra-hartzeak eta digitalizazio prozesuak bestela erakutsi dute. dagoeneko emititzen ari diren euskara hutsezko tokiko telebistei laguntzeko eskatu dute, ekoitzi beharreko programazio orduetara iritsi ahal izateko eta digitalizazio prozesua egin ahal izateko.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Hori guztia antolatzeko eta publikoarentzat eskuragarriagoa izan zedin, irudien digitalizazio sare bat osatzeko proiektua jarri genuen abian  Berria - Kultura   2004-01-29


digitalki adlag digitalizazioaren aldetik.

Tarte globala dago lehenik, digitalki pobreak eta aberatsak diren herrialdeen artekoa, alegia.  Berria - Gaiak   2004-03-27


digitazino ik digitazio.

digitazio (orobat digitazino) 1 iz hatz-higidura.

Atzean utzi nahi nituen arpegioak eta eskalak, digitazioak, akademia eta pianoko andereñoa.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 7. orr.

Gogo biziz ekiten diet digitazioei, arpegio eta glissando batzuk egiten ditut, pieza erraz bat jotzen dut segidan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 168. orr.

Estiloaren alde nagusia digitazinoan eta hauspoaren erabileran dago.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 88. orr.

Gaurko gazteek kristoren digitazioa daukate atzamarretan, garbitasuna, baina berezko senik ez badago ez dago batere graziarik.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 8. orr.

Digitazioa egiteko beste modu bat zuten [Rufino Arrolak eta].  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 95. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Urtebete inguruan, Kepa Junkeragaz, gauza barriak eta joteko teknika diferenteak ikasi zituan, batez be, digitazino arloan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 68. orr.


digito ik digitu.

digitu (orobat digito g.er.) iz 0-tik 9-ra bitarteko ikurretako bakoitza. ik zifra.

Telefono zenbakia duen papera han dago oraindik, mahaiaren gainean, sei digitoak markatzea baino gauza errazagorik ez dago.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 271. orr.

Ondoren hamar digituko zenbaki bat, 917 eskualde-zenbakiarekin hasten zena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 249. orr.

Kontrol kabina presurizatuan bi kreatura adimentsu zihoazen [...] paralaxia akats ñimiño batengatik -algoritmo baten azken digituan, hain zuzen ere-, Lurraren eremu grabitatorioan sartuak zirenak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Lehenengoan zehatz-mehatz deskribatzen zuen [...] Singapurko burtsaren erorketa, eta bestean, digitu batean ere hutsik egin gabe, hiru hilabete geroagoko inflazio- eta langabezia-tasak zeintzuk izan ziren.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 97. orr.

· Aritmetika bitarra erabiltzen du konputagailuak, hau da, biko eskala bat; eskala horretan, bat eta zero dira digitu bakarrak, eta, beraz, bai edo ez erabaki besterik ez dute egiten eragiketa aritmetiko guztiek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 228. orr.


diglosia 1 iz elebitasun mota, hizkuntza edo hizkera bat beste baten mendeko gertatzen dena.

Ikasi dute azkenean hizkuntza normalkuntza zer den, diglosiari nola hartu gaina.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 113. orr.

Diglosia gaitzesgarri baten seinale ikusten du berak gaztelaniaren presentzia hau euskal esaldietan, baina hizkeraren adierazkortasuna ez ote dugun aberasten galdetu behar genukeela iruditzen zait.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 241. orr.

Elkarte hauetan dauden partaideek, norberaren egoeran eta partiduetan, euskararen marjinazioa salatzeko borroka gogorra egingo dute, diglosia protestaren bitartez gaindituaz.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik diglosiko.

Diglosia egoera honetan, ez da euskara orain baino gehiago babestu behar?  Berria - Kultura   2006-01-24

Euskarak gaztelaniarekiko izan duen eta daukan diglosia egoera modu barregarri batean puzten dute, eta gure miseriak agerian uzten.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 198. orr.

Egun ez dugu hizkuntza barruko diglosia arazorik, egun kultur hizkuntza euskara batua ala gaztelania batua hautatu, hortxe dugu koska.  Berria - Kultura   2006-03-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diglosia egoera (3)


diglosiko izond diglosiarena, diglosiari dagokiona. ik diglosia 2.

Gaur egungo egoera diglosikoak sortzen duen desoreka soziala gainditzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

Egoera diglosikoa gainditzeko neurriak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Badira beste batzuk, txiste diglosikoetarako bidea ematen diotenak, Uzkiano eta horrelakoak.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diglosikoak sortzen duen (4); egoera diglosikoa (3); egoera diglosikoak (5); egoera diglosikoak sortzen (4); egungo egoera diglosikoak (4)


dignatario (orobat dignitario g.er.) 1 iz autoritate, izen edo ohore handiko kargua duen pertsona.

Erregearen mozkorraldiak, printzearen txiste arrazistak, erreginaren ateraldi zelebreak, presidentearen eta gainontzeko dignatarioen duintasun-eza, gortearen inguruan burutzen ziren hamaika negozio ustelen eragiketak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 77. orr.

Buruzagi zenaren dignitario zaharrek.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 84. orr.

2 goi dignatario

Goi dignatarioei emandako arrain goitizen haiek, hogeita hamar sosean esleituriko kondesa eta baronesa haiek Manoury jauna barreneraino izutu zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 349. orr.


dignatu, digna, dignatzen da ad zerbaitetara makurtu.

Orain, ostera, begira nola, ikusiaren asez nekaturik, inor ez den dignatzen zeru sapai gardenera begiratzen!  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 155. orr.


dignitario ik dignatario.

dignitate 1 iz autoritatea edo ohorea dakarren kargua.

Soldadua Erregearen dignitate gorenari bakarrik dagozkion aintzazko arma beraz apaindua izatea!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 254. orr.

Zuk, benetan, guztien gainetik goza zenitzakeen bonbaziak eta ohoreak eta munduko kargu gorenak, zeure esku baitzenuen Enperadore ospetsuarekin eskubide osoz esposatzea, zeure eta haren dignitateari zegokion aintza dirdaitsuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1195. orr.

2 duintasuna.

Guraso triste haien umeak ginen eta dignitatez bederen, edo urguilu propioz, ez genuen lur eta behi gorotz urrineko "pasibitate" haren pairatzea merezi, ziotenaz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 88. orr.

Enetzat dignitate kontu bat da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 152. orr.

Blasen presentziaz ohartzean geldirik geratu zen, dignitatez, eta hotzean geratu zitzaion begira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 53. orr.


digrafo iz hots bakarra adierazten duen letra bikotea.

Frases palindromas euzkéricas jarri zion izena Kirikiñok lehiaketari, eta bete beharreko arau berezi bat ezarri zuen: digrafoak (ts, tz, tx) letra bakartzat hartu behar ziren.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 121. orr.

Esaldirik motzena bilatu behar zuten, garai hartako euskaltzaleek euskal letratzat jotzen zituzten guztiak (digrafoak izan ezik) erabilita.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 218. orr.


digresio iz 1 kontakizun edo mintzaldi batean, bidenabarrezko zerbaitek aritzeko, gai nagusirik aldaratzea.

Atal hau aurreko atalaren bukaeran azterturiko Juliano filosofo enperadorearen kasutik sortutako digresio bat da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 441. orr.

Istorio bitxi bat kontatu zidan, tarteka-marteka karabineroen eta italiarren kontra egiten zituen digresioz zipriztindua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 243. orr.

-Gaztigatzen diogu salatuari, bere digresioekin jarraitzen baldin badu, eten eginen diogula mikrofonoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 217. orr.

'Mugimendua'ren benetako esangurari buruzko digresioa.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 73. orr.

Barka bekit digresioa baina, burutazio hau hona ekartzean Händel handiaren Israel Egipton oratorioa entzuten ari naizela ohartu naiz.  Berria - Kultura   2004-01-21

Premiazkoa da zure kimikari solaskideak, digresioen hain zalea bera, lehenbailehen handik bide zuzenera itzul zaitzan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 237. orr.

Izkribatzaile trebatu gabe baten lana zen nabarmen: erretorikoa, erdizka zintzoa, digresioz eta laudorio neurrigabez betea, hunkigarria, pedantea eta trabatsua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 288. orr.

Gauzak azaltzeko nire metodoa digresioa da.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 15. orr.

2 (izenondoekin)

Digresio ttiki bat orain argazkiei buruz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 55. orr.

Kontakizunari ondo datozkion digresio historiko eta kultural batzuen ondoren, lapurren haitzuloraino eraman dut Abaxi.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 10. orr.

Ez zen falta noski bertan digresio pintoreskoa eta apostrofe beregainekoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 158. orr.

Lehen begi-kolpean ez dirudi digresio moralizatzaile hauek nahikoa zerikusirik dutenik Raimundo Silvak Mogueime pertsonaiatzat onartzeko eduki dituen erresistentziekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 230. orr.


dijestio ik digestio.

dijitalizatu ik digitalizatu.

dikasterio iz Erromako kuria osatzen duten erkundeetako bat.

Benetako ekumenismoa gauzatzeko, baina, Eliza katolikoko hierarkia, aita santua, dikasterioak, nuntzioak... traba bat da.  Berria - Harian   2005-04-06


dike 1 iz uraren indarrari eusteko murru lodia. ik diga; eustorma.

Alde batean ainguratokiren bat balego eta inongo ibairik ez traba egiteko, orduan beste aldetik malekoi edo dike bat egingo da hormak edo lubeta eginez, eta honela eratuko da portuaren ahoa edo bokalea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2590. orr.

Soldaduak eta espetxeratuak zuzendu omen zituen, ibai batean dike bat egiteko lanetan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 11. orr.

Ez da dikerik eraiki beharrik portua babesteko.  Berria - Harian   2006-03-14

Errumanian, Bulgarian eta Serbian dikeak ezarri dituzte ibaiertzean.  Berria - Mundua   2006-04-18

Dike bat lehertu da eta 5.000 lagun ebakuatu dituzte Errumanian.  Berria - Mundua   2006-04-19

Ibaia, euriteek uhertua, dikeen kontra indar izugarriz oldartzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 47. orr.

New Orleanseko dikeak apurtu eta urak gainezka egin du berriro hainbat auzotan.  Berria - Harian   2005-09-24

Danubio ertzeko dikeak sendotzeko.  Berria - Mundua   2006-04-19

Bi dike hautsi dira eta 10.000 lagunek ihes egin beharko dute.  Berria - Mundua   2006-04-25

Karearekin eta hartxintxarrekin nahastuta era guztietako eraikuntzei sendotasuna emateaz gainera, itsasoan dikeak egiten direnean, urpean ere gogortu egiten da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1070. orr.

Marea gora ustezko dike seguruaren zirrikituetatik agertzen den bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 133. orr.

Dikeetan zehar ibili nintzen lasterka, Beauvoisis auzoko karrika hutsetan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 138. orr.

Dikeko eskailera gorolditsuetan behera jaitsi, eta eskua sartu nuen uretan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 142. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagi gisa )

Babes dikea, aspaldiko eskaera.  Berria - Harian   2006-03-14

Eusko Jaurlaritzak proposatzen duen babes dikeak 435 metroko luzera, eta 13-16 metro bitarteko altuera izango du.  Berria - Harian   2006-03-14

Kanpo dikea dela proiektuaren %80, «kalte handiena eta hondartzako txikizio guztia eragingo duena».  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

[Ura] berdeska eta uher, eta haren baitan ispilatua goragoko elurtegi zuriaren isla, txalupa bat ur bazterrean, segmentu-dikea, arimarik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 296. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

babes dike (4); babes dikea (9); babes dikeak (3); dike bat (14); dike bat lehertu (3); dike hautsi (3); dike hori (3); dikea eraikitzeko (4)


dikotomia 1 iz adigai edo kideko bat bi alderditan zatitzea, bereziki biak aurrez aurrekoak edo oso desberdinak direnean.

Ohiko dikotomietan (behagarri/ez-behagarri; behagarri/teoriko, etab.) erori gabe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 163. orr.

Homeroren hori ez zait iruditzen batere formulazio kaskarra Fictio sive realitas dikotomia gainditu eta biak, fikzioa eta errealitatea, uztartzeko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 16. orr.

Deskribapen honek gramatikal/ez-gramatikal dikotomia orokorrago egitea eskatzen du, gramatikaltasun-mailen ideia bat garatuz.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 160. orr.

Lan honetan ez dugu dikotomia hori jorratuko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 175. orr.

Dikotomia binomio laguntzaile bihurtu behar.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 418. orr.

2 (izenondoekin)

Gure kasuan, dikotomia faltsu horrek, bata bestearen arerio bailitzan, bi aukeraren artean hautatu beharrean jartzen du: euskalduna izatea edo unibertsala izatea, ezinbestez bietarik bat aukeratu behar da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 310. orr.

Prozesuan, jakina, interes intelektual eta sozial desberdinak eta heterogeneoak agertzen dira, ohiko terminologian interes epistemiko eta ez-epistemiko dikotomia absolutuan banatzen zirenak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 165. orr.

Hirugarren gai-zerrendaren bertutea da dikotomia absolutu hori berori kontingentea dela erakustea  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 165. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bigarren, gizadiaren arraza-dikotomia hori erlijio-, kultur, politika- eta ekonomi dikotomiekiko desberdina zen gaindiezina zen leizea ezartzerakoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da dikotomia (4); dikotomia hori (7)


dikotomiko izond dikotomiarena, dikotomiari dagokiona.

Hartara, orokortze eta ikuskera dikotomiko bat saihesteko asmoz, beste orokortze eta ikuskera dikotomiko bat proposatu da.  Berria - Kultura   2006-04-25


dikotomista izond

Bakarrik, Finkielkrauten mentalitate erradikalki dikotomistan honek esan nahi duena da: ala balio absolutu batzuk daude, ala dena berdin da (eta baliorik ez dago beraz).  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 128. orr.


dikromato iz azido dikromikoaren gatza.

Azido sulfurikoa, sodio kloratoa, binil kloruro monomeroa, sodio dikromatoa...  Berria - Euskal Herria   2006-02-25


diktadore 1 iz aginpide osoa bereganatu eta inolako kontrolik gabe aritzen duen gobernaria.

Diktadore izena, ez da nahikoa irakurlea leziatzeko?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 120. orr.

Dominikar Errepublikako diktadore Rafael Leonidas Trujilloren lekaioek eta morroiek trebe jarduten zuten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 276. orr.

Espedizioaren helburua Machado diktadorearen erregimena behera botatzea da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 33. orr.

Irakeko diktadoreari amore emanarazi beharrez, beren populuen iritzia enganatuz, gerla-bideari fidatu zaizkion Ameriketako eta Europako zenbait estatuburu.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 153. orr.

Zartatu zen bonba bainan ez zuen hil diktadorea.  Herria   2004-07-29

Bukatuko ote zen diktadura diktadorearen heriotzarekin batera?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 93. orr.

Eta hori da diktadoreei min handiena ematen diena: diren bezalakoak azaltzea arte-obra batean.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 75. orr.

Franco gure diktadore zaharra itzaltzera zihoalarik, [...].  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 139. orr.

Pinochet, Xileko president eta diktadore ohia, 89 urtetan, arras gaizki da burutik beheiti berriki ukan duen histura larri batekin.  Herria   2004-12-23

Esanguratsua zen diktadore komunisten ohiko epiteto kutuna "bake-maitale" izatea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 372. orr.

Berlusconi diktadore sasikoa.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 40. orr.

Gutierrezek diktadore izenda dezake bere burua.  Berria - Harian   2005-04-20

Diktadore batek bere ihesean abandonatu eta sasiek hartutako udako etxalde dekadentea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Argi eta garbi dago gehiengo osoa ukanez gero lege Biltzarrean, diktadore gisa jokatu dela Aznar.  Herria   2004-03-25

2 irud/hed

Kontsumitzaile horiek berak omen dira "diktadore globalak".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 84. orr.

Bueno, hainbesteko erantzukizuna duen postuan dagoen pertsonak beti izan behar du zuzena, diktadore samarra esango nuke, aurpegira barre egiten dizutelako bestela jokatuz gero.  Berria - Kirola   2006-03-01

3 (hitz elkartuetan)

Ildo horretan, Txabarriren «diktadore jokaera» kritikatu eta berarekin ados ez daudenak «baztertzea» egotzi zion.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Gobernua eta Hauteskunde Batzordea horren aurka agertu zirenean, diktadore portarea zela salatu zuten taldeok.  Berria - Mundua   2004-01-25

4 erromatarren artean, larrialdietan hautatzen zen gobernari gorena, aginpide osoa bereganatzen zuena.

Sila bezalako diktadore despotiko baten bitartez, hark desegiteko izan zuen kemen berbera eraikitzeko duen baten bitartez, alegia.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 74. orr.

Desegokitasun astronomikoek iraun egin zuten Julio Zesar astronomoen konklusioei diktadore-laguntza emateko egoeran egon eta "juliotar" egutegia sartu zuen arte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 74. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

augusto pinochet diktadore (8); diktadore gisa (4); diktadore handia (4); diktadore ohia (14); diktadore ohiak (9); diktadore ohiaren (19); diktadore ohiari (3); diktadore zaharra (3); diktadorea auzipetzeko (4); diktadorea hil (10); diktadorea hil ondoren (3); franco diktadorea (9); marcos diktadoreak (3); pinochet diktadore ohiaren (3); pinochet diktadorea (3): franco diktadoreak (4); txileko diktadore (10); txileko diktadore ohia (3)

amerikako hainbat diktadorek (4); diktadorearen agintaldian (4); diktadorearen aurkako (5); diktadoreari etxe barruko (4); diktadoreari etxe barruko (4); duvalier diktadorearen (5); franco diktadorearen (14); marcos diktadorearen (6); pinochet diktadorearen (5); trujillo diktadorearen (3)


diktadoretxo iz diktadore txikia.

Noiz ikusiko dugu jauntto hori tribunal baten aintzinean? Frantziak onart dezakea aldarrikatzen duen demokrazian izan diten Flosse bezalako diktadoretxo batzu?  Herria   2005-05-05


diktadura (orobat diktatura g.er.) 1 iz diktadore bat buru duen gobernu era.

Diktadura ezarri eta internazionalismo proletarioa gauzatu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 246. orr.

Diktadurak eta autoritarismoek aurpegi asko dituztela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 143. orr.

Gogoratzen haiz nola borrokatu ginen diktaduraren kontra?  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 13. orr.

Francoren diktadurak agintzen zuen; beraz, poliziak nahi beste egun eduki zezakeen edonor komisarian.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 9. orr.

Diktadurako epaitegi militar baten aurrean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 100. orr.

Diktadurako desagertuen aldeko omenaldi ugari egin zituzten atzo Buenos Airesen.  Berria - Mundua   2006-03-24

Raul Alfonsin presidentearen garaian onartu zituzten diktaduraren erantzuleei immunitatea emateko legeak.  Berria - Mundua   2006-03-24

Diktaduraren kontrako borrokan, aurreko muturrean ibili ginen demokraziaren alde.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 114. orr.

Gizon hura gudarosteko kapitain bat zuan, diktaduraren garaian.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 83. orr.

Argentinako diktaduratik ihesi jo zuen Quitora.  Berria - Kultura   2006-03-03

Ez duzu uste diktaduraren azkena hurbil egon daitekeenik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 106. orr.

Aurreko 40 urteak diktaduren urteak izan dira herrialde horietan; zehazki, langileen aurkako diktaduren urteak.  Berria - Kultura   2004-12-29

2 (izenondoekin)

Diktadura militar baten mende gaude; askatasuna berreskuratzeak esan nahi du zapalkuntza militar hori ezagutu eta aurre egin behar zaiola.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 116. orr.

Ezerk ez zion galarazten diktadura politiko bati espetxean sartzea zientzialariak, "zientzia burges" bat praktikatzen zutela eta.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 46. orr.

Erresistentzia kutxak hustuta zeuden urtetako diktadura gogorraren ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 397. orr.

Hamar urteko diktadura iraultzailea beharrezkoa duk, Frantzia bezalako herrialde bat askatasunean bizitzen ohituko bada.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 216. orr.

Urteak eta urteak iraungo zuen diktadura ilun bati ireki zitzaizkion ateak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 69. orr.

Botere ekonomikoak kontrolatutako diktadura faxista batean bizi gara.  Berria - Mundua   2006-04-09

Izularri ideologikoaren eta diktadura poliziakoaren presiopean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 46. orr.

Fidelek diktadura zikin eta usteldu bat erorarazi zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 155. orr.

1945 eta hurrengoak: diktadura estalinista, errusifikazio politika.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 215. orr.

3 irud/hed

Eibar errepublika independente moduko bat izan zen urte luzetan Bizkaia eta Gipuzkoa nazionalista eta zintzokoteen erdian, abadeen diktaduratik libre samar.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 32. orr.

Ez da beti amore eman behar gorputzaren diktaduraren aitzinean; batzuetan, gutxien uste denean, Minoria Arrazionalak irabazten du.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 153. orr.

Katolikoen hurrengo aita santuak «erlatibismoaren diktadura» hautsi beharko lukeela esan du Ratzingerrek .  Berria - Harian   2005-04-19

Horiekin batera merkatuaren diktadura ezarri da, edukien degradazioa eta audientzien alienazioa.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 33. orr.

Enpirismoaren diktadura esaten diot nik.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 107. orr.

Andresek ezarri nahi zuen diktadura zientifikoa ez zen onartzen etxe hartan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 151. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diktadura egoera batean, jo dezagun, edozein erakunderen aurkako erasoak [...] bakoitzaren berezitasunez gain, denak batzen dituen egoera komun zerbaiten aurka doaz.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 90. orr.

Areago, Ernest Hemingwayren itzulerak diktadura erregimenari mesede egin zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 270. orr.

Diktadura podore islamista baten eta herritarren artean.  Herria   2005-05-19

Diktadura-garaiko vietnamitetan botatako paskinen bilduma harrigarria osatu dute Lazkaoko beneditarrek.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argentinako diktadura (3); augusto pinocheten diktadura (4); azken diktadura (3); diktadura amaitu (5); diktadura batean bizi (3); diktadura bizi (3); diktadura denboran (4); diktadura ezarri (7); diktadura garaian (28); diktadura garaiko (21); diktadura garaitik (3); diktadura gogor (3); diktadura militar (7); diktadura militarra (5); diktadura militarrak (4); diktadura militarraren (4); erlatibismoaren diktadura (3); francoren diktadura (15); francoren diktadura garaian (3); iraungo zuen diktadura (3); pinocheten diktadura (7); pinocheten diktadura garaian (4); proletargoaren diktadura (3); urteko diktadura (5)

argentinako diktadurako (3); argentinako diktaduran (3); diktadurako biktimei (4); diktadurako biktimen (6); diktadurako krimenengatik (3); diktaduraren aurka (10); diktaduraren aurkako (5); diktaduraren garaian (7); diktaduraren kontra (3); diktaduraren kontrako (4); diktaduraren ondoren (3); diktaduren aurka (3); francoren diktadurak (6); francoren diktadurako (5); francoren diktaduran (4); francoren diktaduraren (11); jeneralaren diktaduraren (3); pinocheten diktadurak (3); pinocheten diktaduran (4)


diktaduraldi iz diktadura dagoen aldia.

Eta jakina den moduan, estatubatuar zerbitzuek Fulgencio Batistaren diktaduraldian, beste edozein leku eta egoeratan egin izan duten moduan, ez zuten alde bakarrean jardun.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 287. orr.


diktaketa iz diktatzea.

Egun batean diktaketa bat egiteko eskatu zidan ortografia ona zuela erakusteko.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 51. orr.

Arratsero, Uil behartu egiten nuen biderketa-taulak ikastera, eta diktaketak eginarazten nizkion.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 50. orr.

EKE eta AEKren diktaketan bi maila egonen dira, lehena euskara ikasten ari direnentzat eta bigarrena euskaraz idazten dutenentzat.  Berria - Euskal Herria   2006-04-02


diktamen iz irizpena.

Euskararekiko kontsultetan erakunde ofiziala da eta hizkuntza honen alorrean berari dagokio ziurtagiriak, argibideak eta diktamenak eskaini-ematea...  Herria   2001-04-05

Emaitza horrekin onartu zuten atzo Madrilen, Diputatuen Kongresuan, bikote homosexualei ezkontzeko baimena ematen dien eta Espainiako Kode Zibila aldatuko duen lege proposamenaren diktamena.  Berria - Harian   2005-04-22


diktarazi, diktaraz, diktarazten du ad diktatzera behartu.

Zerbait diktarazi nahi zuenean edota gutunen batzuk idazmakinaz mekanografiatu nahi bazituen, telefonoz deitu behar izaten zien inguruko hainbat zuzendariri, harik eta lanpetuta ez zegoen neskaren bat aurkitzen zuen arte.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 41. orr.

Etxekoandreak, ordea, ez zeukan ez zerrendarik eta ez inolako errejistrorik, baina buruz zekizkien ia guztien izenak; halatan, gehiago luzatu gabe, diktarazi egin zizkion Txitxikovek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 88. orr.


diktatorial izond diktadura izaerakoa.

Ez da berria boterearen ideia hau, aspaldiko gizarte patriarkal, feudal eta diktatorialetan hori bera baitzerabilten.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 155. orr.

Askatasun honetan funtsatzen da arrazoimenaren existentzia, eta honek ez du autoritate diktatorialik, baizik bere agindua beti hiritar askeen adostasuna besterik ez da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 254. orr.

Ekialde Hurbileko erregimen diktatorial, faxista, autoritario eta fundamentalista guztien kontra gaude.  Berria - Mundua   2004-10-03

Leninen alderdi bakarreko erregimen diktatorialaren arrakasta, haren imitatzaileen kopuruak erakusten du.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 216. orr.

Euskalerria Irratia diru laguntzarik gabe utzi izana erabaki «maltzur, diktatorial eta antisoziala» dela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17


diktatorialki adlag era diktatorialean.

Izadiari helburuak bortxaz eta diktatorialki ezarriz hauek izadiaren ikerkuntza fisikoaren bidetik bilatu beharrean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 240. orr.


diktatu, dikta, diktatzen 1 du ad pertsona batek hitzak edo esaldiak, beste batek idatz ditzan, ozen esan.

Neskatxa gazte horrek izkiriatu dion gutuna, nik diktatu nion.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 497. orr.

Pentsa zitekeen bere bizi-egitaraua diktatu ziola hil aurretik aitak mutil gazteari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 329. orr.

Joan paper eta lapitz eske; nik diktatuko dizut idatzi behar duzuna.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 18. orr.

Gaurkoz ez gara gauza Frantziskok idazki hau noiz idatzi edo diktatu zuen zehazteko. Aldi eta toki berean kokatzen da diktaturiko idazkietan azkena den Anai Bernardoren Bedeinkapena ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 92. orr.

Sekula ez dakite nola diktatu, eta diktatzen hasten direnean batere zentzurik ez duen gauzaren bat esan ohi dute beti.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 111. orr.

Eta zure urratsak gida ditzadan, zure hitzak dikta diezazkizudan galdatzen didazu!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 99. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Bertso diktatuak dira gehienak, ez bete-betean inprobisatuak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 200. orr.

Nobela honetan gutun diktatu asko dago eta horrek baliabideak ematen dizkio idazleari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 19. orr.

Ez zuen zakurrak, hartan ari ginelarik, fraidearen diktatua eten zezakeen ezer egingo.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 29. orr.

Ongi ikusiko dut norbaitek idazlearen estiloa eta diktatuaren traketsa hitz ederragoz apaintzea, aski baitut nire aldetik idazle trebe eta iaioagoei gaia eskura jartzearekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1115. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat diktatu zion (3); diktatu eta (3); diktatu zion (4); diktatu zuen (4)


diktatura ik diktadura.

diktografo iz

Nire iritziz, ez da hobea bizitza ematea sudurra besteren bizitzan sartuta diktografo ibiltari madarikatu bat izan arte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 463. orr.


dikzio iz hitzak ahoskatzeko era. ik ahoskera.

-Argi behar du dikzioak eta entzuleek ezagutzeko moduan interpretatu behar da doinua.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 224. orr.

Ingeles talde on guztiek bezala, ahoskera edo dikzioa asko zaintzen dute.  Berria - Kultura   2004-03-18

Lehenengo parte osoan errejistro erdi grabea landu zuen gehienbat, eta esakera edo dikzio perfektua erakutsi zuen.  Berria - Kultura   2004-02-01


dikzionario (orobat dizionario) 1 iz hiztegia.

Ez bainekien hitz horrek zer esan nahi zuen ere eta dikzionariora jo behar izan dut!.  Berria - Kultura   2004-02-07

Osabak Parisen egin zuen dikzionario hura, buruz ikasteko asmotan nengoena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 238. orr.

Dikzionarioa hitzen logela zela, eta hantxe genuela hura, guk noiz zabalduko zain, hitzek ezkutatzen zituzten ametsak eskura genitzan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 111. orr.

Eta berba haiek intsektuen moduan bilatzen zuten zirrikitu bat gure bizimodu arrunten umilazioan, dizionariorik gabeko gure gau tristeen zuloan.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 106. orr.

2 irud/hed

Eta luma bat zen haren urguilua, eta bertze bat hitz handi hura -ohorea-, bere dikzionario partikularraren lehen hitza eta azkena zirudiena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 307. orr.


dilatatu, dilata, dilatatzen 1 da/du ad zerbaiten neurria edo bolumena handitu.

Big bang delakotik sortua dela, eta energia, infinituki trinkoa artean, tupustean dilatatu dela eztanda gaitz horren bitartean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 101. orr.

Masailak gorritu eta arteriak dilatatu egiten dira.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 184. orr.

Epidurala aplikatzeko, ez da utero lepoa dilatatu arte zain egon behar.  Berria - Gaiak   2004-09-17

Dilatatutako polimero horrek balbula baten egitekoa betetzen du.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Aldi berean, musikaren iraupena dilatatzen zen, trumilka hanpatzen zen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 56. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Emakumeak begi beltzak zeuzkan, dilatatuak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 89. orr.

Medikuaren linternatxoak begi-nini dilatatu batzuk argitu zituen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 106. orr.

Egun horietan umetokiko lepoa dilatatuago egoten da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 99. orr.


dilatazio iz dilatatzea.

Gorputz-atal guztiak handituak zituen, eta zainen dilatazioagatik dena desitxuratua ikusten zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 272. orr.

Alpeetatik jaisten den udako haize beroak eragindako sapak, bat-batean badator behintzat, pertsonarik zuhurrena erotzerainoko dilatazioa eragin omen dezake neguko haize hotzak uzkurtutako burmuinetan.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 11. orr.

Espazio bat betetzen duen dilatazioak, beroak esaterako.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 102. orr.

Izterren dilatazio hezeari so gelditu nintzen, halako miresmen atabiko batez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 122. orr.

Musika denboran da, eta gertatzen den gauza bakoitza bereganatzeko halako dilatazio bat behar du.  Berria - Kultura   2004-03-31


dildilika ik dildilka.

dildilka (orobat dildilika) adlag dardarka.

Begiak herts eta negar egiten dut opus 80 musika zati hartako pianoa dildilka dagoen gune beti berdinean, notak ez dakiela zutitzea ala erortzea den bere destinua.  Berria - Kultura   2004-03-16

Barre etsia ezpainetan dildilika.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 326. orr.


dildo iz kontsolagailua, zakilaren itxurako objektua.

Dildo beltza, infernu beltza!  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 71. orr.


dilema iz era berean onak edo txarrak diren bi irtenbideren artean hautatu behar den egoera.

Apaizaren taldeko batek, altoa emanda, jaitsarazi zuen [...] gailur mistiko haietatik, epelak hartu edo gurekin etorri dilema soila aurkeztuz.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 114. orr.

Zuk agirian jarri duzu bidegabekeria bat, eta dilema latz baten aurrean ipini duzu jendea: isilik bazaude onartzen duzu abusua, onartzen ez baduzu hitz egin behar duzu.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 340. orr.

Estatutuaren aurreko garaietan, eztabaida nagusietako bat erreformaren eta hausturaren arteko dilema zen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Unibertsalaren eta partikularraren arteko dialektikan jarri izan ohi dira sarritan euskaldunena bezalako herri txikien dilemak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 128. orr.

Ez dit dilema guztiz sakon eta neure-neurea erabakitzeko aukerarik eman: heroi naiz ala bilau?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 153. orr.

Azken batean, merkatua bai edo merkatua ez, edo estatua bai edo estatua ez eta gisako dilemak, hein handi batean, faltsuak direla ikusi da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 63. orr.

Dilema garbia izan da: subiranotasuna eta boterea ez galtzeko, lehenik subiranotasuna eta boterea entregatu egin behar.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 56. orr.

Torturaren inguruan sortzen diren dilema moralak "klasikotzat" har ditzakegu etikaren alorrean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 207. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dilema bat (3); dilema baten (5); dilema baten aurrean (3); dilema hau (3)


diletante 1 iz profesionala izan gabe, jarduera batean edo batzuetan aritzen den pertsona.

Banekien, ordea, liskarra ez zela mutur-joka bukatuko, bata bestearen aurka hitz egite hura bi diletanteen arteko esgrima-saio soila baitzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 42. orr.

Poeta amateur-diletantetzat dut, beraz, neure burua.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 45. orr.

• 2 izond diletanteari dagokiona.

Ezagutzen ez bazuen ere, aurki eman zion buelta hain berea zuen jarrera diletanteaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 16. orr.


diletantismo 1 iz diletantea denaren nolakotsauna.

Diletantismoak horixe baitu bere alde: puntu-puntuan esaten ez den egiari oso zaila gertatzen zaio gero bere lekua hartzea.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 18. orr.

Autokritika moduko bat egin duzu, «diletantismoa» aitortuz.  Berria - Euskal Herria   2004-04-30

2 (hitz elkartuetan)

Emozioaren dardaraz baina oporraldi lasaian dabilenaren patxadaz, "omen" baten atzean babesturiko diletantismo-ikasleak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 95. orr.

· Gizaje kalpardun hura, bere arrano-begiradarekin eta bere arte-, zientzia- eta literatura-diletantismoarekin -aisialdietan margolari, biolinista eta musikagile, eta guztiz aparteko jenio gailena-, ausardia handiko engainatzaile bat baizik ez zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 63. orr.


diligentzia1 (orobat dilijentzia g.er.) iz bidaiarien garraioan erabiltzen zen zaldi orga handia.

Sei mandok tiratutako diligentziari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 83. orr.

Lau diligentzia pasatzen ziren handik egunero, eta nire ardura mandoei jaten eta edaten ematea zen, eta haiek garbitzea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 158. orr.

Andresek berokia jantzi eta diligentziara igo zen; errepide hautsez betean aurrerantz jo zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 244. orr.

Hurrengo goizean, diligentziak bere bideari ekin zion ostera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 157. orr.

Diligentziak geldialdia egiten zuen bihurgunean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 54. orr.

Dilijentzia haiek sarrerako zubi altxagarria pasa eta, Plaza Zaharra gurutzatu orduko, Eskotilla kalean barrena jarraitzen gintzaizkien gu, korrika eta oihuka.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 48. orr.

Diligentzia lauhazka zihoala maldan behera, sasian sartu zen idi izutu dohakabe bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 82. orr.

Eskolta ematen dio diligentziari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 81. orr.

Diligentziak kudeatzen zituen, maltzurkerian eta ijitokerian ibiltzen zen beti.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 41. orr.

Gizondutakoan ez nintzela nekazaria izango agindu nion neure buruari, diligentziako nagusia izango nintzela, maiorala alegia.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 158. orr.

Trenak bazterrean utziko zuela diligentzia, eta bazterrean utziko ninduela ni.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 162. orr.


diligentzia2 iz zuzemena, urratsa. ik izapide; desmartxa.

Diligentzia horiek denak egin gabe erabaki zuen epaileak, birritan, torturengatik polizien kontra jarritako salaketa artxibatzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Hor dago Stephen Lawrence gaztearen kasuan gertatutakoa, labankadaz hil zutenak zigorrik gabe utzi zituen epaimahaiak, Poliziak egindako diligentzia nahasien ondorioz.  Berria - Kultura   2006-02-02

Epaitegiak, gainera, solidarioek salatu zituzten tratu txarren inguruko diligentziak zabaldu zituen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 57. orr.

Donostiako Auzitegiko Fiskaltzak Batasunaren belodromoko ekitaldiaren harira irekitako diligentzien ondoren erabaki zuela kereila jartzea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-18

EAEko Auzitegi Nagusiko lehendakari zen Manuel Maria Zorrillak bi aldiz erabaki zuen diligentziak artxibatzea, kereilaren funtsak ez zuela delitu zantzurik argudiatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-04-03

Diligentziak urteetan sekretupean egon dira.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Diligentzia horietan, besteak beste, EHAK-ko presidentea, diruzaina, idazkaria eta prentsa arduraduna daude auzipetuak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diligentzia horiek (7); diligentziak irekitzeko (3); diligentziak zabaldu (3); egin beharreko diligentziak (3); eta diligentziak (3); kontrako diligentziak (3)


dilijentzia ik diligentzia1.

dilin 1 iz kanpai edo kideko baten hotsa.

Ezkila txiki baten dilina gero eta hurbilago.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 242. orr.

Musika kutsua zuten dilinak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 117. orr.

Dilin egin zuten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Dilin-hots apal batzuek baizik ez zuten urratzen haien isiltasuna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 210. orr.

Baporea kostatik urrun zegoela, kanpai baten dilin-hotsa entzun zen. · Arauzko tenorean, azken kanpai dilina jo, amarrak askatu, steam-boataren gurpil indartsuek bere pala artikulatuez ura astintzen hasi, eta Kaukaso lurrun ontzia bizkor-bizkor lerratu zen Nijni Novgorod osatzen duten bi hirien artetik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 241. orr.

3 dilin-dalansup_1 adlag kanpai hotsaren onometopeia.

Dilin-dalan aditzen zen ezkil hotsa dorrean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 176. orr.

Alegerago jarri nintzen hiriko kanpai guztiak baterat jotzen hasi zirenean, dilin-dalan, dilin-dalan, haiek ere ene libertate sorberria ospatu nahi balute bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 278. orr.

4 (izen gisa)

Pixka bat astintzea nahikoa izan zen egongelako guztiek haren dilin-dalan sarkorraren soinua entzuteko.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 120. orr.

5 dilin-dalansup_2 adlag dilindan.

Gero, lasai ostera bat egin zuen orubean zehar, linterna dilin-dalan zerabilela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 268. orr.

6 (izen gisa)

Pareta jo eta kabletik zintzilik gelditu zen, dilin-dalan eroan, bere baitatik ateratako horma-erlojuaren pendulua balitz bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.


dilinbi-dalanba adlag kulunkatzen.

Polizia bat igaro zen handik, porra dilinbi-dalanba zerabilela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 255. orr.


dilinda 1 iz kulunka.

Historia bi poloren arteko dilinda gisa harturik: "abstrakzioaren" poloa alde batetik, estilo zehatza inorganikoa duena, [...] eta Einfühlung poloa bestetik, naturalismoarena, [...] joera eta xede indibidualak mamitzen dituena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 116. orr.

Egoera prosaiko batean murgildua nago oraindik, ibili arau erdi lo, besoak halako dilinda malin batean ari eta ari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 237. orr.

• 2 adlag zinzilik.

Malkoak dilinda zeuzkan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 339. orr.

3 dilindan adlag zintzilik.

Belarritako luzeak dilindan eta zapatillak zangoetan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 102. orr.

Jarririk nago, besoak dilindan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 45. orr.

Aho zabalik, ezpaina dilindan hurreratu zen dendara.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 70. orr.

Hura urkabean ikustea desiratu zuen, mihia dilindan, begiak hobietan ateratzeko zorian.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 310. orr.

Usoak dilindan zeuden zetazko zapiak bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 384. orr.

Begien aurrean dilindan nuen kinkearen argia da oroitzen dudan azken gauza.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 121. orr.

Plastikozko sokatik dilindan ziren ohe estalkiak hartu zituen mutikoak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 114. orr.

Denen aitzindari, gure argazkilari Patxiren mototsa, bizpahiru kamera lepotik dilindan. Herriko etxean, balkoitik dilindan nik dakita zenbat bandera, frantsesa, nafarra eta euskal ikurriña barne.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Theok paltoa estekatu zuen, papoan dilindan zerabilen LAPDko sherif plaka, oihal zuri zatiaz kukutzen entseatu zela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 306. orr.

· Apaleko folioa txerta-lekutik askatu, eta airean dilindan erori da, udazkenean orbela erortzen den gisan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 183. orr.

Titiak dilindan zebilzkion, norbait popatik ematen ari baitzitzaion txakurka zegoelarik.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

airean dilindan (4); belarrietatik dilindan (3); besoak dilindan (8); besotik dilindan (3); dilindan ezarri (4); dilindan gelditu (3); dilindan ibiltzeko (3); dilindan ikusi (3); dilindan utzi (5); dilindan zegoen (7); dilindan zeraman (4); dilindan zeuden (6); dilindan zituen (4); lepotik dilindan (15); sabaitik dilindan (3); soka batetik dilindan (3); sokatik dilindan (6); zuhaitzen gainean dilindan (3)


dilindaka adlag dilindan, zintzilik.

Haizeak pailaka makabroan dilindaka erabiliko zituen gorpuak ikusteko ustea ote nekarren?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 56. orr.

Zaldun haien arterat egin nuen bat-batean, paparretik dilindaka nuen erlikiontzi iduriko hura eskuan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 550. orr.


dilindari izond dilindan dagoena.

Betea eta zurbila zuen aurpegia, eta bere belarrietako gingila lodi dilindarietan eta sudur-hegal zabaletan soilik kolore ukitu bat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 274. orr.

Ez zitzaidan ahozko ihardespenik gogoratu: bizkarra erakutsi eta entzungailu dilindariari kontu nion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.

Ana Morena ez zen gehiegitxo kexatu, oro galdua duenaren etsipenarekin askatu zuen bularretako bikoitza, eta airean utzi zituen lau bular dilindariak, tilin eta talan, denbora luzez.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 160. orr.


dilindatu, dilinda, dilindatzen 1 da ad dilindan egon.

Gogoan daukat artaburu heldu ederrak dilindatzen ziren ene leihoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 48. orr.

Haren paparoan gurutzea dilindatzen zen eta horrek salatzen Erromako Elizarekiko menekotasuna.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 252. orr.

Maddi apezaren lepotik dilindatu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 167. orr.

• 2 du ad kulunkatu.

Aldirietako azken kaleetaraino iritsi eta haizeak balantza eztian dilindatzen zituen zuhaitz soildu batzuk ikusi nituen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 120. orr.

3 zintzilikatu.

Ikasgelaren murru batean dilindatuak zituen nik egin marrazki zenbait, batean behi pare bat uztarturik goldea tiratzen zutela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 49. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Kulunka egiten dute arropek, sareek, soka bilduek, esponjek, zurezko kaiolan dagoen perikitoak eta krabelin gorriz beteriko lorontzi dilindatuek.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 134. orr.


dilingan adlag dilindan.

Berehala garbiketak, xuriketak, hauek aterpearen barnean dilingan ezarriz, jada arribatuak diren erromesen jantzien ondoan, eta jo kanpora.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 48. orr.


dilingo 1 adlag dilindan, zintzilik.

Papera ezpain izkinan dilingo atxikitzen zuen, ezker eskuaz eskuineko ahurrean tabakoa abar fin moldatzen zuela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 193. orr.

Zuhaitz aldaxkaren puntan dilingo zegokeen hosto idor herbal bat zela zirudion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 62. orr.

2 irud/hed

Orain gelditzen da zinez dilingo Santa Gurutzeko elkartetxeko beste hamaika langilen geroa.  Herria   2003-09-25

Antolabiderik ez bada ezagun, eskolek dei eginen diote auzitegiko adituari, sobera denbora huntan gauzak dilingo daudela.  Herria   2001-09-13


dilingotu, dilingo, dilingotzen da ad dilindatu.

Eskolako lagun ankerrek Zazpietan txikienari, zizare lekedatsua lepo ondoan pausatu zioteneko aberearen lerrakoaz eta sukalde zolapean dilingotu soka eratxikorrean harrapatu ulu tristearen azken burrunbaz oroitzen gara bereziki.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 215. orr.

Hargatik, zioen, estatuak nahiago du beti hil ondoan légion d'honneur bat dilingotu zerbitzari leial baten hilkutxaren gaineko oihalean, bizirik deino hura zaindu baino.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 52. orr.


dilista (orobat txilista g.er.) 1 iz belar landarea, bi hazi biribil dituzten lekak ematen dituena (Lens culinaria).

Noiz jango ote ditut berriro dilistak?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 259. orr.

-Ez daukat ezer berezirik, dilistak hirugiharrearekin eta antxoak, gustu baduzu!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 83. orr.

Legatza eta dilistak hozkailuan gorde ditut.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 197. orr.

Janaria txarra zen: ur zikina dilista apur batzuekin.  Berria - Harian   2005-02-03

Orduan, eman zizkion Jakobek anaiari ogia eta platerkada dilista.  Elizen arteko biblia   Has 25,34

Ozta-ozta igartzen dira dilistaren neurriko argi-iturri bana mutilaren ninietan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 32. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bazen han dilista-sail bat.  Elizen arteko biblia   2 Sm 23,11

Dilista-ale bat ematen du eta!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 240. orr.

Jabearen iritzian erabateko desohorea zen bere jatetxearentzat babarrun- edo dilista-plater bat ateratzea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 202. orr.

Ugaztunen dilista-tankerako begia, gurea, eta intsektuen abaraska-tankerako begia, euliarena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 127. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, irud/hed)

Burdinazko txilista-xaflatxo distiratsuz apaindutako jaka du eta zetazko turbantea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

4 ur dilista Lemnaceae familiako familiako belar landarea, ur geldietan hazten dena eta dilistaren antza duena (Lemna sp.).

Defentsarako mekanismo bat garatu du ur dilistak, osagai kutsakorretatik babesteko.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Ibai geldoetan hazten den landare bat da Lemna Minor ur dilista.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Ur dilistak biltegi funtzioa betetzen duela esan zuen hark, eta haiei erreparatzea besterik ez dagoela uretara iristen diren osagai toxikoez jabetzeko.  Berria - Gaiak   2004-08-24

Klorinatoak, fluorinatoak, kloro-fluoratuak eta beste zenbait substantzia kimiko xurgatzen ditu Lemna Minor ur dilistak.  Berria - Gaiak   2004-08-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dilista tankerako (4); dilistak eta (3); minor ur dilista (4); ur dilista (4); ur dilistak (4)


dilistazale izond dilisten zalea dena.

Uso dilistazaleak, uso goraipatuak, omenduak eta sarituak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 33. orr.

Egia esatera, dilistazalea zen, baina ongitxo zekien hura pobreen jakia zela, eta haien mahaien seinalea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 260. orr.


dilubio iz uholde handia.

Dilubioaren ate guztiak lur gainean eta lurreko uren gainean ireki zirenean, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 348. orr.

Azazkal berritzea, narrastien larru berritzea bezala, gu izaki dilubioaz aurrekoekin lotzen gaituen aztarna bat da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 46. orr.

Hala, alegien garaian, uholde eta dilubioen ondoren, gizon armatuak irten ziren lurretik, eta elkar suntsitu zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 116. orr.


diluitu, diluitu, diluitzen 1 da/du ad soluzio baten kontzentrazioak behera egin.

Hartara, mantendu egiten da gorputzeko ur kantitatea, eta odola diluitzeko eta hura berriro kontzentrazio normalera bihurtzeko erabiltzen da handik aurrera gorputzeratzen den fluidoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 196. orr.

Larruazalak urari nolanahi pasatzen utziko balio, beste mintz askok bezala, bainuontzian puzteko arriskua genuke, ura larruazaletik barrura odola diluitzera sartu ahala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.

Grezieraz, edo demotikoz [...], tinta horia mirra-uretan diluituz idatziak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 151. orr.

2 irud/hed

Bere ahotsari nolabaiteko narritadura itoa adierazten utzi zion lehen aldiz, nahiz eta nolabait baketsua zen tonu batean diluitu zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 105. orr.

Justu-justu jaio zen helenismoan hezia izateko garaian, Mendebaldearen Goiz Aro Modernoko "Berpizkunde" oraindik diluitu gabeari zegokion heziketan, alegia.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 404. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Ekuazioa xuxen betetzen zen soluzio diluituetan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 83. orr.

Prozesu garrantzitsu asko ez lirateke gertatuko ura eta beste substantzia batzuk igaroko ez balira soluzio diluitu bat eta soluzio kontzentratu bat bereizten dituen mintz batetik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.

Arazo bera dute arrainek, haien odola ere, gurea bezala, itsasoko ura baino askoz diluituagoa baita.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.


dimatar ik dimoztar.

dimentsio 1 iz espazioan gauzen tamaina kalkulatzeko erabiltzen diren magnitudeetako bakoitza.

Hiru dimentsio horiek aise uler daitezke intuizioz, oinarritzat gure gorputza eta gorputzak espazioan duen kokaera harturik: bertikala [...] grabitatearen eta zutiko egoeraren noranzkoa da; bigarren dimentsioa, horizontala, sorbalda-lerroa izango litzateke, gure aurrean dugun ikusmugaren paraleloa; hirugarren dimentsioa sakontasunarena da, hortaz, gorputza espazioan aurreratuz doan noranzkoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 39. orr.

Ziape garauak eta izarren esferak, biek hiru dimentsio dituztelako, elkarren antza dute, azken hori izugarri handia eta bestea guztiz ttikia izan arren, dimentsioen existentziaren ideia berbera dutelako bietan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 139. orr.

Ikusmenezko espazioaren arazoa, izan ere, sakontasuna atzematearena baita gehienbat, beste bi dimentsioak zuzenago, anbiguotasun gutxiagorekin atzematen baitira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 40. orr.

Ezin igaro daiteke hiru dimentsiotako eszena batetik bi dimentsioko irudi batera informaziorik batere galdu gabe.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 42. orr.

Unibertsoa lau dimentsioko sarea da: hiru dimentsio espaziokoak dira, eta bestea denbora.  Berria - Harian   2005-02-11

Ikuspegi historikoak kosmos fisikoaren mugimendu zentrifugoa erakusten digu espazio-denboraren lau dimentsioko markoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 401. orr.

Bere herriaren hiru dimentsioko maketa izugarri zehatza zuen, nonbait, Magnanik buruan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 159. orr.

Bi bideo ere baditu eginik, bigarrena hiru dimentsiotan landua.  Herria   2004-05-20

Hiru dimentsiotan jira-biran dabiltzanean elkarrengandik nahiko aparte dauden molekulak hurbildu egiten dira gainazal batek adsorbitzen dituenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 142. orr.

Laugarren dimentsioko lekuren batean finkatuta geratu da iraganeko irudi bat, eta une hartantxe iritsi zitzaizun.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 85. orr.

Laugarren dimentsioan barrena ote nenbilen ba?!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 65. orr.

2 irud/hed

Krisiaren bigarren dimentsioa finantzen alorrekoa da gehiago.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Finantza-zabalkundearen, truke-tasen egonkortasunaren eta diru-politikaren autonomiaren arteko hiru dimentsioko arbitraje honen baldintzak. Dimentsio bat da edozein formulazio enuntziatu gisara ezaugarritzen duena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Eraketa diskurtsiboa deskribatzea bere dimentsio guztietan eta bere ezaugarriak kontuan izanda.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 76. orr.

Diskurtsoen deskribapen arkeologikoa historia orokor baten dimentsioan zabaltzen da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 188. orr.

Garai hartan, zorionezko eta lilurazko aldi bat bizi izan nuen berriro, aurrekoaren aldean oso bestelakoa, beste dimentsio batekoa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 67. orr.

Talde ekintzari loturiko dimentsio politikoa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 86. orr.

Zientziaren dimentsio kontestuala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 165. orr.

Dimentsio sozial eta ekonomikoak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 103. orr.

Oteizaren dimentsio guztiak bilduko zituen erakusketa.  Berria - Kultura   2004-10-08

Erabatekoa duk haien eta nire arteko inkomunikazioa, haiek beste dimentsio batean daudelako, autobidearen dimentsioan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 90. orr.

3 tamaina; gorabehera.

Bai -baieztatu zuen Ruche jaunak-, berdinak dira, dimentsioan izan ezik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 158. orr.

Gertaera lazgarri eta dimentsio handiko ezbeharretarako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.

Gure enpresen batez besteko dimentsioa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 137. orr.

Finantzen dimentsioak eginkizun bereziki garrantzitsua betetzen du hemen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 56. orr.

Garai horretan eratu ziren [...] industria eta finantza-talde handiak [...] nazioarteko dimentsioa hartu zuten (Siemens, Nestlé, Saint-Gobain, Ericsson, Westinghouse, Kodak...).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

Ikusmolde honetatik, oso bestelako dimentsioa hartzen du enpresa multinazionalen jardueren eskualde-polarizazioaren fenomenoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 82. orr.

Izan ere, giza eraikuntzetan, halabeharrik ez badago, atalen dimentsio ezberdinak ikusmenari min egiten dio, nolabait.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 78. orr.

Denboraren iraganak bere dimentsio osoa hartzen du bakartasun eremu horietan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 12. orr.

Asisko Frantziskoren eta Che Guevararen dimentsioak elkarrekin lotzen ikasi behar dugu, subjektibotasunaren eta objektibotasunaren dimentsioak ados jartzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 55. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Erlijioaren historiak unitarioa eta progresiboa dirudi, zibilizazioen historien aniztasun eta errepikakortasunaren kontrastez; eta denbora-dimentsioko kontraste hau espazio-dimentsioan ere agertzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 107. orr.

Horrek ez du esan nahi bertsolarien arte-dimentsioa adibidez, eliza, parlamentu edo epaitegietako oratoriarena baino handiagoa denik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 181. orr.

Gaixotasunak gizarte dimentsioa hartu du.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 185. orr.

Bigarren arrazoiak enpresaren barne eta kanpo dimentsioaren arteko erlazioarekin du zerikusia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 177. orr.

Genero dimentsioa gatazken konponbidean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere dimentsio (6); beste dimentsio (33); beste dimentsio bat (16); beste dimentsio batean (7); bi dimentsio (9); da dimentsio (3); dimentsio bakar batean (4); dimentsio bat (22); dimentsio bat eman (3); dimentsio bat ematen (3); dimentsio bat hartzen (5); dimentsio batean (8); dimentsio berri (5); dimentsio berri bat (4); dimentsio berria (4); dimentsio horiek (5); dimentsio osoan (4); dimentsio politikoa (5); dimentsio sozial (4); dimentsio soziala (6); dimentsioa ez (3); dimentsioa hartu (4); dimentsioa izango (3); espazio dimentsioan (3); espaziozko dimentsioa (3); eta dimentsio (7); gatazkak nazioarteko dimentsioa (5); genero dimentsioa (3); hiru dimentsio (10); hirugarren dimentsioa (3); horren dimentsio (4); laugarren dimentsioan (3); nazioarteko dimentsioa (8)

bi dimentsioko (10); bi dimentsiotako (5); dimentsioko espazioan (3); dimentsioko irudi (4); dimentsiotako irudiak (3); eta hiru dimentsioko (5); hiru dimentsioko (31); hiru dimentsioko espazioan (3); hiru dimentsiotako (17); hiru dimentsiotako irudiak (3); hiru dimentsiotan (15)


dimentsiodun izond dimentsiokoa.

Telebistan agertzen diren pinguino, lehoi, ñu eta gainerako bi dimentsiodun interesgarriak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 106. orr.


dimentsiozkotasun iz bi dimentsioko izateko nolakotasuna.

Badirudi, esate baterako, haurrek ez dutela, 3 urte inguru arte, irudien bi dimentsiozkotasuna ongi atzematen, eta irudi horiek eragiten dizkieten erretinako proiekzioak objektu errealek eraginak balira bezala tratatzeko joera dutela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 64. orr.


dimetil
1 dimetil eter

Hiruzpalau urtetan dimetil eterra (DME) izango dugu, kamioientzat.  Berria - Harian   2006-02-18


dimetilglioxima (corpusean dimetilgloxima eta dimetilgliosima) iz gai kimiko konposatua CH3C(NOH)C(NOH)CH3 formulakoa.

Azido fluorhidrikoz eraso, horra burdinarekin amoniakoa, horra nikelarekin [...] dimetilgloxima, horra magnesioarekin fosfatoa, beti berdin, egun santu guztietan: berez, ez zen oso kilikagarria.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 102. orr.

Goizaldeko hirurak jota, hona emaitza: lehengo nikel-dimetilgloximazko lainotxo gorrixka barik, prezipitatu nabariki oparo bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 111. orr.


diminuendo iz musikan, hots intentsitatearen behera egite progresiboa.

Victoria eskua telefonora luzatzen, ni neu deia jasotzen, Pavanaren crescendo laburra diminuendo gero, eta pianoagoan ahitzen -"zoragarria iruditu zait", berak-, ostera sakonago lokartzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 200. orr.


diminutibo iz hitzez mintzatuz, txikigarria.

Diminutiboa erabiltzeko eskubidea gailegoek bakarrik izan behar lukete; gazteleraz ez du funtzionatzen, eta euskaraz tripako mina ematen du, eta ondoren goragalea.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 41. orr.

Hitza bere diminutiboarekin pasatu zen frantsesera. "'n saròd", plural maiestatikoa, jadanik ez hala ulertua [...]; badu beste aldaera bat, "sarôdín" diminutibo jostakina.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 154. orr.


dimisio (orobat demisio g.er., demisione g.er. eta dimisione g.er.) 1 iz agintea edo kargua uztea.

Madrilek 1870ean izendatutako Diputazio "anti-foralaren" dimisio orokorra, eta ordezkoren baten ezarpena segurtatzea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 126. orr.

Zuzendarien dimisioak soilik emango lioke «sinesgarritasun puntu bat» asteazkeneko bilerari.  Berria - Ekonomia   2004-11-19

Gipuzkoako Foru Aldundiak ere hiru puntuko adierazpena kaleratu zuen, Suduperen dimisioa dela eta.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Atzo, berriz, dimisioekin kezkatuta agertu zen Frantziako lehen ministroa.  Berria - Gaiak   2004-03-10

Baina orain dimisio gehiago etor litezke.  Berria - Ekonomia   2004-08-26

Presidente ohiak «bahiketa politikoa» salatu eta ez zela dimisio formalik egon zehaztu zuen.  Berria - Mundua   2004-03-07

Aurreko hautatzaile Iñaki Saezek dimisio ezeztaezina aurkeztu du.  Berria - Kirola   2004-06-26

Ekainaren 25ean jakinarazi bazuten ere, atzo aurkeztu zuen Athleticeko Zuzendaritzak dimisio ofiziala.  Berria - Kirola   2004-07-06

2 (aditzen objektu gisa)

Etikarik gabeko portaera honek krisi larria eragin zuen NYT kazetan [...]: bost goi arduradunek dimisioa eman zuten.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 27. orr.

Udaberrian, herritik alde egin eta bere kargutik dimisioa ematea erabaki zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 241. orr.

Alderdi Popularrak dimisioa emateko esan dio Alonsori, «egindako gestio txarragatik».  Berria - Harian   2005-08-12

Bidezkoena izango zen dimisioa aurkeztea.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 21. orr.

Dimisioa aurkeztu zuen Britainia Handiko Barne Ministerioan bertan, ez baitzegoen batere ados egiten zuen lanaren ordainetan ematen zioten soldatarekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 170. orr.

Horixe dio Ernst Weltekek, Bundesbankeko lehendakariak, bere dimisioa azaltzeko idatzi duen gutunean.  Berria - Ekonomia   2004-04-18

Villepinek dimisioa baztertu du, «bidegabeki akusatuta» delakotz.  Berria - Harian   2006-05-03

Alkatearen dimisioa eskatu zuten askok, gerra behar bezala egin beharrean bigunkerian eta txibierro frijituak ardao zuriarekin jaten ematen zuelako denbora.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 52. orr.

Azpildarrek alkatearen dimisioa eskatzeko eskubidea dute, haren jokabidearekin ados ez badaude.  Berria - Harian   2005-04-20

Nire dimisioa onartzeko modu benetan harrigarria iruditu zitzaidan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 161. orr.

Bigarren iragarpen horrek ez du oraingoz dimisiorik eragin, bainan burtsan %3 jaitsi ziren berehala.  Berria - Ekonomia   2004-03-21

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lula presidenteari helarazitako dimisio gutunean zera zioen Paloccik: [...].  Berria - Mundua   2006-03-29

Halaber, Javier Balza Herrizaingo sailburuaren dimisio eskaera egiteko ezker abertzaleak erabilitako argudioak «gezurra» direla gaitzetsi du.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

Dimisio eskariak baztertu ditu Ariel Sharonek.  Berria - Mundua   2004-01-23

NASAko presidentearen dimisio eskaria onartu egin du Bushek.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Lasak eta Rodríguezek halakorik egin ez badute ere, badago beren ibilbidean poesia idaztearekiko -ez poesiarekiko- halako dimisio-suerte bat.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 124. orr.

-Nire bizitza dimisio-segida baten historia da.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alkatearen dimisioa (5); alkatearen dimisioa eskatzeko (3); annanen dimisioa eskatu (3); aurkeztu zuen dimisioa (7); aurretik dimisioa eman (4); barne ministroaren dimisioa (3)

dimisioa aurkeztea (6); dimisioa aurkezteko (7); dimisioa aurkezteko eskatu (3); dimisioa aurkeztera (4); dimisioa aurkeztu (89); dimisioa aurkeztu zion (7); dimisioa aurkeztu zuen (32); dimisioa aurkeztuko (8); dimisioa berretsi (4); dimisioa eman (214); dimisioa eman zion (4); dimisioa eman zuen (68); dimisioa emango (25); dimisioa ematea (10); dimisioa emateko (30); dimisioa emateko eskatu (10); dimisioa emateko prest (4); dimisioa ematen (5); dimisioa ematera (9); dimisioa eragin (11); dimisioa eskatu (88); dimisioa eskatu du (24); dimisioa eskatuko (5); dimisioa eskatzea (5); dimisioa eskatzeko (25); dimisioa eskatzeko eskubidea (3); dimisioa eskatzen (13); dimisioa galdegin (4); dimisioa onartu (8); dimisioa onartu zuen (3); dimisioa onartzeko (4); dimisioa onartzen (3)

diputatuaren dimisioa (6); diputatuaren dimisioa eskatu (3); eman zuen dimisioa (12); gobernuaren dimisioa (3); hautatzaileak dimisioa eman (3); herrizaingo sailburuaren dimisioa (5); idazkariaren dimisioa (4); iragarritako dimisioa (3); ministroak dimisioa eman (9); ministroaren dimisioa (14); ministroaren dimisioa eskatu (6); nagusiaren dimisioa (4); ongizate diputatuaren dimisioa (3); ordezkariek dimisioa eman (3); presidenteak dimisioa aurkeztu (4); presidenteak dimisioa eman (4); presidentearen dimisioa (13); presidentearen dimisioa eskatu (5); rumsfelden dimisioa eskatu (3); sailburuaren dimisioa (5); zinegotziaren dimisioa (3); zuzendariak dimisioa eman (5)

bere demisionea eman (9); bere demisionea emana (3); demisioa eman (5); demisioa eman du (3); demisionea eman (15); demisionea eman du (7)


dimisione ik dimisio.

dimitiarazi, dimitiaraz, dimitiarazten (orobat dimitituarazi) du ad dimititzera behartu.

Hori dela eta, baztertuta zegoela iritzi zioten hainbat adituk Rumsfeldi dimitiarazi egingo ziotela espekulatzen zuten askok.  Berria - Mundua   2004-11-16

Martxoko Iraultzaren metxa, Nikolas II.ari dimitiarazi zion matxinada.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 139. orr.

-Ez, benetan diotsut, dimisioa aurkeztu nuen niri dimitituarazi baino lehen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 229. orr.


dimititu, dimiti, dimititzen (orobat demetitu g.er.) 1 du ad dimisioa eman, dimisioa aurkeztu.

Anartean, [...] Jauat Jazem al Kuraishik bere kargutik dimititu zuen atzo, «soldadu estatubatuarren basakeriak» salatzeko gisan. hauteskundeak ez badira normaltasunez egiten ahal, nire kargutik dimitituko dut.  Berria - Mundua   2004-08-13

Ez al du Ibarretxeren gobernuak krisi ikara txiki bat ere ezagutuko? ez al du inork dimitituko?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 99. orr.

Lularen eskuineko eskuak ez du dimititzeko asmorik.  Berria - Mundua   2004-03-07

Demokratikoa balitz Gobernuak dimititu egingo lukeela uste du Eak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-01

Oraindik ikusten dut neure burua, Mercierrekin, Pétrou aferaren ondorioz aurreko urtean dimititu zuen funtzionario frantses harekin, haren bulegoan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 30. orr.

Saint-Justek zioen aski dela tronuan iraute hutsa, berehala dimititu eta monarkia bera desegin gabe, edonor izan dadin gillotinaren merezient.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 115. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Orain, ordea, Aralar ildokoek, LABeko kritikoek, Iparraldean zerrendak osatu ezinik dabiltzanek, zinegotzi dimitituek... jada ez dute Tximinorik ikusi nahi.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batek dimititu (6); dimititu du (3); dimititu egin (22); dimititu egin behar (3); dimititu egin du (3); dimititu egin zuen (7); dimititu egingo (4); dimititu eta (5); dimititu zuen (13); dimititzeko eskatu (3); dimititzera behartu (3); gobernuak dimititu (3); presidenteak dimititu (3)


dimitituarazi ik dimitiarazi.

dimorfismo iz landare eta animalietan, bi forma desberdin agertzeko nolakotasuna.

Haien dimorfismoagatik da hori.      - 75. orr.Dimorfismoa edo ez, badira arrak eta emeak, ezta? 06MuñJ01¬75


dimoztar (orobat dimatar) izlag/iz Dimakoa, Dimari dagokiona; Dimako biztanlea.

Hala adierazi zion Berriari Andoni Garaik, han egondako dimoztarrak, etxera bidean autobusean zihoala.  Berria - Euskal Herria   2004-09-02

Oraingoz, dimoztarra da bere postua galdu ez duen jokalari bakarra.  Berria - Kirola   2006-03-05

Dimoztarrak ere buruan hartutako kolpe baten ondorioz utzi behar izan zuen zelaia.  Berria - Kirola   2006-04-11

Atzelari indartsua, azkarra eta zintzoa da dimatarra, baloia jokatzeko orduan hobetu behar du.  Berria - Kirola   2004-12-10


din-dan adlag kanpaien hotsen onomatopeia. ik dindan.

Baina, erlojaria ez zenez, uraren bidez neurtzen zituen osabak dindanak -bere dindanak, alegia, zeren eta, bertzenaz, mila dindan suerte izan baitzitezkeen, batzuk din-dan eta bertzeak diiiiiin-daaaaaan, haiek laburragoak eta hauek luzeagoak-, erabiliz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 86. orr.

Eta ene bihotza ere bertze kanpai bat zen jada, bertzeekin batean jotzen ari zena, din-dan, din-dan, ene alegrantzia eta ene bizipoza adierazi nahi ziona mundu osoari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 278. orr.

· -Din-dan, balendan, urkatu, urkatu, urkatu! -hasi zen aita haur moduan imintzioka  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 47. orr.


dina 1 part adina, bezainbat. (-tzeko-ren eskuinean)

Uste baitu hura dela tamainako etsaia, bere neurriko etsaia, bere indarrak probatzeko dina den etsaia, eta harekin nahi baitu ikasi zer den beldurra sentitzea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 133. orr.

Elgetako atzelariari torneo batean sartzeko aukera eman diote, eta atzokoan bertan egoteko dina badela erakutsi zuen.  Berria - Kirola   2004-08-14

Hona hemen gu zure aurrean, geure erru eta guzti, zure aurrera aurkezteko dina ez bagara ere.  Elizen arteko biblia   Esd 9,15

Bera ez zen izan erregetzarako gai, ezta ezpata legendarioaren jabe izateko dina ere.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 54. orr.

Eta opari horiek hartzeko dina agertu behar zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 51. orr.

Nobeletan izan ohi da bataren kemena bestearen bihotza bereganatzeko dina; baina ni, nobelen egian ez sinesteaz gain, ez nintzen sentitzen zuretzako duina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 130. orr.

2 (-en atzizkiaren eskuinean)

Ezereza, izen baten dina egiten den momentutik, izatearen ohantzean etzaten da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 63. orr.

Kanpora aterarazten ditu, eta paper-biltzaileek ematen diotenarekin kafearen dina egiten omen du.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 77. orr.

Benetan luze genuen uda, urtaro oso baten dina!  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 195. orr.

Zorioneko aroa eta zoriontsua ehun-urtea, nire ekintza famatuak argitara direnekoa, brontzezko irudien dina izanik edo marmol-harritan zizelaturik, nahiz oholetan pintaturik, geroko gerorako oroigarritzat!  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 20. orr.

• 3 -en dina -en duina.

Bere auzo deabruaren gaiztakerietatik babesteko, San Migelek bere kabuz jaso zuen, itsasoaren erdian, goiaingeru baten dina izango zen egoitza hau.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 136. orr.

Neskatxa kortejatzera datorren mutila, ez dela alegia haren dina.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 158. orr.

4 -en dinako izlag

Horra nire erasoaren xedea; horra nire dinako etsaia; horra erdietsi nahi dudan jomuga.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 46. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten dina (3); dina polizia (3); eta dina (6)


dinako ik dina 4.

dinamika 1 iz mekanikaren adarra, higidura aztertzen duena sortzen duten indarren ikuspegitik.

Hemen oharrarazi behar da ez ditudala begi-aurrean kasu batean Matematikaren oinarri-esakuneak, ezta bestean Dinamika (fisiko) orokorraren oinarri-esakuneak ere.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 98. orr.

2 elkarri loturik dauden egitate edo gertakarien segida.

Dinamika eta lastertasun desberdinak gorabehera, bat eta bera izan behar duela norabidea Edukia ez ezik, bertso-saioen dinamika ere aldatu egiten da: ariketa bitxiagoak, bihurriagoak asmatzen dira, bertsogintza gero eta korapilatsuago, gero eta zailago eginez.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 209. orr.

Merkatuaren dinamikaren parte handi bat esku-hartze publikoek egituratzen zuten sistemaren aldi berekoa da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Erreakzio keynestarrak beste bide batetik eraman nahi izan zuen metaketaren dinamika.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Orduan, anaia guztiei [...] eskatzen zitzaien beren testigantza, anaiartearen betidaniko egitura demokratikoaren haritik; orain, ordea, dinamika goitik beherakoa da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 51. orr.

Obra hidrauliko handien atzean dauden interesek sortzen duten dinamika apurtzea oso zaila dela.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 163. orr.

Maskarada bat da muntatu 1999an Idauze-Mendin, eta dinamika hortaz baliatuz, hara pastorala berri bati lotu direla ere.  Herria   2003-07-24

Sindikatu alemaniarrak dinamika horretan eror ez daitezen animatzen ditu ELAk.  Berria - Ekonomia   2004-07-20

3 (izenondoekin)

Solidarioen ekimenak, ordea, dinamika berri bat ekarri zion 1995. urte hasieran borrokari.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 48. orr.

Ordena dinamika berrian sartua zegoen, eta ez ziren falta hasierako memoriaren eta norabide berrien arteko tirabirak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Globalizazioa, beraz, dinamika luze batean kokatzen da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Bestalde, alderdi abertzaleek sortu dute dinamika iraunkor bat Abertzaleen Batasuna plataformaren inguruan.  Herria   2004-07-15

Munduko ekonomia osatzen duten parteek gero eta elkarrekin txertatuago daude, eta txertatze horrek bere dinamika berezia ematen dio munduko ekonomiari, estatuen kontroletik gero eta urrunago dagoen dinamika.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 206. orr.

Egoera berri horrek dinamika indartsu bat sortarazten du Iparraldean: herri guzietan, sustengu komite batzu sortzen dira, Xanen kasua esplikatzeko.  Herria   2004-05-27

Gaur egun, islamismoaren baitan dinamika demokratizatzaileak eta dinamika erradikalizatzaileak bereizi behar dira.  Berria - Mundua   2004-06-18

Gure egintzen bidez, Xiberoako kultura saileko dinamika sortzailean sartu nahi dugu.  Herria   2004-04-01

Edukiak interesatzen zaizkigu ororen gainetik, eta dinamika parte-hartzaileak sustatu gura ditugu langileen artean.  Berria - Ekonomia   2004-11-27

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hasieran egun bateko lanuzteak egin zituzten, baina duela 19 egun greba dinamika indartzea erabaki zuten.  Berria - Ekonomia   2004-04-09

Lan dinamikaren muina elkarlana izan da.  Berria - Harian   2005-09-21

Ratzingerren eta Martiniren arteko bloke dinamika hausteko, beste hautagai baten inguruan negoziatu beharko dutela espero dute adituek. fidagarritasunaren eredu diren talde-dinamikak.  Berria - Harian   2005-04-19

Itxuraz hazkunde-dinamika oso sendoa duten herriek [...] ez dute zalantzarik egin nazioarteko zuzeneko inbertsioak oso kontrol zorrotz baten pean jartzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Kontrol sozialaren zilegitasunaren alde egiteko erabili izan den estrategia orokorra prozesu sozialak zientziaren eta teknologiaren eraketa-dinamikan bertan txertatzen direla erakustea izan da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 253. orr.

Ipar Amerikan eta Britainiar Inperioaren gerriko zurian ez bezala, kapitalen esportazioak, eskualdeotan, ez zetozen lehendik hasitako metaketa-dinamika bati eustera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

«Elkarlan dinamika iraunkorra» abiatu nahi duela azaldu du Iruñean [Ibaetako Foroak].  Berria - Harian   2006-03-26

Bidaia bizi-dinamikan sartzen da: kanposantukoek ez dute bidaiarik egiten, normalean...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 154. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

akordioaren dinamika (3); aldeko dinamika (16); arteko dinamika (6); baina dinamika (3); baten dinamika (3); bere dinamika (7); beste dinamika (4); beste dinamika bat (4); da dinamika (3); den dinamika (7); dinamika abiatuko (3); dinamika aldatu (3); dinamika apurtu (3); dinamika bat (17); dinamika bat abian (3); dinamika batean (4); dinamika baten (4); dinamika berri (10); dinamika berri bat (6); dinamika berria (4); dinamika berriak (7); dinamika eta (20); dinamika ez (3); dinamika hori (13); dinamika horrek (8); dinamika horren (4); dinamika horretan (11); dinamika iraunkor (5); dinamika iraunkorra (3); dinamika propioa (3); dinamika sindikal (3); dinamika txar (3); dinamika zabala (4); diren dinamika (3); du dinamika (3); duten dinamika (3); edo dinamika (4); ekitaldiaren dinamika (4); elkarlan dinamika (3); elkarrizketa dinamika (7); eta dinamika (24); harreman dinamika (3); herrian dinamika (3); inguruan dinamika (3); kapitalistaren dinamika (3); kontrako dinamika (3); lan dinamika (6); orain arteko dinamika (3); presoen aldeko dinamika (4); salaketa dinamika (3); taldearen dinamika (5); zein lan dinamika (3)

aldeko dinamikak (3); aldeko dinamikan (3); dinamikak dira (3); dinamikan dauden (3); dinamikaren baitan (3); dinamikaren barruan (3); dinamikaren ondorioz (3); dinamikari eutsi (3); eta dinamikak (3); taldearen dinamikak (3)


dinamiko izond dinamikari dagokiona; higidura inplikatzen duena edo dakarrena.

Espazio-adierazle guztiak aurkituko dira, beraz, hemen: estatikoak (perspektiba, adibidez), dinamikoak (irudiak mugimendurik badu gertatzen den mugimenduaren paralaxia, adibidez).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 193. orr.

Hirukirik dinamikoena, nolanahi ere, Taiwan, Hong Kong eta Txinako hegoaldeko enpresek osatzen dute.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 77. orr.

Sakontasun-adierazle dinamikoak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 43. orr.

Erdi Aroko gizarte estatikoaren partez Berpizkundeari zegokion gizakiaren eta gizarte dinamikoaren aldeko apustua egiten da Joanes Uharteren Zientzietarako Argimenen Azterketan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 313. orr.

Oroimena, ikuspegi dinamikotik hartua, etengabe berrikusi eta berregina.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 177. orr.

Oreka dinamikoa bilatzen dut.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 418. orr.

Bestaldean ezagutu ditut talde dinamikoak, Udaletxez Kanpoko Erakundeak, kultura benetan maitatu eta maitasun hori benetan zabaldu nahi dutenak.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 89. orr.

Uda eta bertsoa modu dinamikoan, jolas modura planteatzen da.  Berria - Kultura   2006-04-08

Eta hori egin dute solidarioek, era dinamiko eta berezi batean.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 51. orr.

Sistema dinamikoen simulazioa.  Berria - Euskal Herria   2004-07-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinamiko bat (6); dinamiko eta (12); dinamiko eta demokratiko (3); dinamiko gisa (3); dinamikoa da (9); dinamikoa dela (4); dinamikoa eta (12); dinamikoak dira (5); era dinamiko (3); eta dinamikoa (9); eta dinamikoak (5); gizon dinamiko (3); irekia eta dinamikoa (3); oso dinamikoa (4); oso dinamikoa da (3); prozesu dinamiko (5); prozesu dinamiko eta (3); talde dinamiko (3)


dinamikoki adlag era dinamikoan.

Gorputza zein haragia pertsona osoari dagokio, dinamikoki hartua, bere baitan bildua dagoen eta bere interes egoisten arabera mugitzen den heinean, Espirituaren eraginez bizi denaren kontrakoa hain zuzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 61. orr.

Dinamikoki formulaturik, EAPren teoriaren arabera, bi herrialdeen arteko inflazio -aldeek badute joera bat truke-tasen alde biko mugimendu simetriko batek oreka ditzaten, halako eran non truke-tasa errealak aldatu gabe jarraituko baitu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 97. orr.

Gaur egun dauden gizarte primitiboak estatikoak dira, baina argi dago hasieran dinamikoki progresiboak izango zirela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 420. orr.


dinamikotasun iz dinamikoa denaren nolakotasuna. ik dinamismo.

Hizkuntzaren ezarena bizi beharko zukeen Oteizak, cromlechetan ageri zaizkigun neolitikoko aztarnak baino biziagoak baitira hizkuntzak eskaintzen eta eraikitzen dizkigun jentil-baratzeak; betikoak bezain gaurkoak; egunero-egunero berrituak, hizkuntzak hain berea duen dinamikotasunarekin.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 135. orr.


dinamismo iz dinamikoa denaren nolakotasuna. ik dinamikotasun.

Mundu mailako merkataritzaren dinamismoa ez dator printzipio horretatik, konkurrentziarenetik baizik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 62. orr.

Egoera ekonomiko kaskarrei aurre egiteko kooperatiben dinamismoa goraipatu zuen sailburuak eta horri esker lehiakortasunari eusten diotela azaldu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-03-24

Bertzalde, Euskal Herriak duen dinamismoa dugu eskas Bretainian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Gipuzkoako gizartearen dinamismoak eta herri erakundeen ordezkaritzak sortu zuten batasuna izan da Gipuzkoak joan den 25 urteotan egin duen aurrerabidearen giltza.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Eraketa diskurtsiboa ez da, hortaz, garatzen doan osotasuna, berezko dinamismoa eta inertzia duena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 138. orr.

Baina ezagutu ez bada bere mugimendua, berezkotasuna eta barruko dinamismoa, ez da izan bera inbasio estruktural batetik babesteko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinamismoa eta (3); eta dinamismoa (5); merkataritzaren dinamismoa (4)


dinamita 1 iz osagai nagusitzat nitroglizerina duen lehergaia.

Lehergaia dinamita zela esan zuten, ez, aldiz, talde armatuak maiz erabiltzen duen Titadyne.  Berria - Mundua   2004-07-08

Gau batez komando ezberdinen artean banatu zen dinamita, ekintza berriak planifikatuz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 31. orr.

Pakete horretan bost kilo dinamita daude.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 28. orr.

Banekielako etxe zaharraren azpiko hartzuloan sei bidoi gasolina, laurogeita hamabost metraileta [...] zazpi ametrailadora eta hiru kintal dinamita zeudela ezkutaturik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 86. orr.

Atentatua ongi planifikatua egon zen, baina dinamitak huts egin zuen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 62. orr.

Guardia zibil bat hil zen dinamitak eztanda egin zuenean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 38. orr.

Suaren, gauaren eta dinamita zartatuaren usaina maite zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 8. orr.

Bretainian dinamita lapurtzen laguntzeagatik.  Berria - Mundua   2004-07-10

Kasko moderno batek indio zaharraren aurpegia babesten du, eta harro erakusten du eskuetan dinamitazko txistor luzea, txortena zut.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 9. orr.

2 irud/hed

Athleticek dinamita dezente daukalako aurrealdean.  Berria - Kirola   2006-03-26

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Behaka egona naiz ba ote zen dinamita zilorik, baina bat ere ez dut ikusi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 41. orr.

Dinamita kartutxoak ebasten ditut, amets egiten dut Victor Chavarriren jauregia suak hartuta ikusten dudala.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 16. orr.

37 dinamita txotx aurkitu zituzten Aix-en-Provenceko auzitegitik hurbil, estolda sarrera batean ezkutatuak.  Berria - Mundua   2006-01-28

Ahosabaian dinamita bonba bat jartzeko gogoa ematen du, gauza hauek ikusita.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 282. orr.

Gerrillari maoistek ipinitako dinamita-kargen aztarnak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 22. orr.

Fusila eta dinamita puska busti haiek bigarren karlistadaren denborakoak baino ez zirela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 196. orr.

Barruan detonagailuak eta dinamita arrastoak.  Berria - Harian   2005-03-08

Ongi aukeratutako liburu batek -Kropotkinen edozeinek, esate baterako- gehiago zezakeela inon diren dinamita-pila guztiek baino.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 15. orr.

36ko gerra hasi zenean, Trafariako (Portugal) dinamita fabrika batean ari zen lanean.  Berria - Harian   2006-01-26

Alabaina nehor ez zen harritu, dinamita ohointzatik landa, Hutx militante potoloa libre eta kargurik gabe atera zenean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 39. orr.

Ondoko asteetan dinamita ebasle saldoak ez zuen ezer susmagarririk antzeman.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 31. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinamita ebatsi (3); dinamita erabili (3); dinamita zela (3); dinamitaz betetako (5); eta dinamita (6); kilo dinamita (7); lehergaia dinamita (3); zen dinamita (3)


dinamitari iz dinamitatzailea.

Badakit zuk uste duzula gauza guztien gainetik dauden dinamitari horietako bat zarela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 272. orr.


dinamitatu, dinamita(tu), dinamitatzen du ad dinamitaz zartatu.

Polizi ikerketaren arabera «Madrilgo industrialde batean azpiestazio elektriko bat dinamitatu nahi zuten».  Berria - Harian   2005-03-10

Baietz esan zian, bere emazteari begietara finko begiratuz, bai, bera zela transformadorea dinamitatu izanaren arduradun bakarra.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 57. orr.

Argi dago ETAk alderdien demokrazia dinamitatu nahi izan duela.  Berria - Harian   2005-03-11

Garabi berriak ekarriko dituzte laster eta bokalea dinamitatzen ari dira ura handitzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 191. orr.


dinamitatzaile 1 iz dinamitatzen duena.

Anarkista erromantiko bat bertso humanitario barregarriak idaztera bultzatzen duen ideia berberak bultzatzen du dinamitatzaile bat bonba jartzera.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 177. orr.

2 irud/hed

Jaime Ignacio del Burgok, bere aldetik, «Konstituzioaren dinamitatzaile» izatea leporatu zion Maragalli.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07


dinamitatze iz dinamitaz zartatzea.

Eta horrekin dinamitatzeak, sabotajeak... Horrekin, bada, gerra bukatu arte ez genian astirik izan alargunari eskerrak ematera joateko...  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 59. orr.


dinamitazo iz adkor dinamita-ukaldia.

Dinamitazo galanta, ziurra duk hori.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 160. orr.

Ez zen dinamitazorik izan, ez Madrilen eta ez beste inon.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 162. orr.


dinamitero iz dinamitazailea.

Bateko dinamitero asturiarrak, besteko pilotu germaniarrak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 89. orr.

Nork ez zuen sinetsiko Espainia nazionalean Asturiasko dinamiteroek erre zutela Gernika?  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 103. orr.


dinamizatu, dinamiza, dinamizatzen du ad dinamismoa eman.

Alderdikerien gainetik, herritarrak dinamizatu eta aktore bihurtu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Nazio eraikuntza sustatzea eta mugimendu sozialak dinamizatzea.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 199. orr.

Nafarroaren kasuan ez al da interesgarria helduen bertso eskolak serioski dinamizatzea, bertsolari, bertsozale aditu, gai-emaile, epaile berrien habia izan daitezen?  Berria - Kultura   2006-03-25

Europako ekonomia eta hazkundea dinamizatzea, komunikazioa hobetzea eta Europak nazioarteko ordenuan merezi duen postua ziurtatzea.  Berria - Mundua   2004-08-13

Horrek gure ekonomia dinamizatuko du.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Sektorea dinamizatzeko eta gaztetzeko. lurzoruaren lege berria, babes publikoko etxeak pribatuak baino gehiago izatea, etxebizitzen alokairua sustatzea eta udalen lurzoruak dinamizatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Gure burmuineko sistema linbikoak feniletilamina izeneko substantzia bat sortzen du (FEA), hau da, burmuina estimulatzen eta dinamizatzen duen anfetamina.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 265. orr.


dinamizatzaile 1 izond/iz dinamizatzen duena.

Hortik abiatuta, talde dinamizatzaile bat elkargune horren eginbeharra definitzen eta helburuak zehazten hasi zen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-11

Hanka ona du, defentsan eta erasoan ongi moldatzen da, eta handia den arren, dinamizatzailea da; beharko du Miarritzek Heineken Kopan sailkatzeko itxaropenari eusteko.  Berria - Kirola   2004-12-31

Zeregin horretan 2.500 dinamizatzaile ariko direla eta 35.000 herritarri zuzenean aurkeztuko zaiela azaldu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-17

Euskararen erabilera bermatzeko eta bi hizkuntzatan lan egiteko dinamizatzaileak behar direla azaldu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-07-28

2 (hitz elkartuetan)

11 lagun arituko dira tailerretako dinamizatzaile lanetan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-15

Sozioekonomiaren alorrerako behategi lanak egiteaz gain, gizarte dinamizatzaile aktibo izateko borondatea du eragile sozioekonomikoen artean.  Berria - Harian   2005-01-22

Karlos Aizpurua Iparraldeko bertsolaritza dinamizatzailearen hitzak dira horiek.  Berria - Kultura   2004-01-04


dinamizatze iz dinamismoa ematea.

Harremanetarako/talde dinamizatzeko gaitasunak.  Herria   2004-11-18


dinamizazio 1 iz dinamizatzea.

Sanzok pozez ikusi du azken lau urteotan egoerak hobera egin duela, «etxebizitzaren gaineko politikaren dinamizazioaren eta enpleguaren hazkundearen ondorioz».  Berria - Harian   2005-02-06

Mediterraneoaren dinamizazio ekonomikoa.  Berria - Mundua   2004-08-10

Zailtasunei buruz Kultura sailburuak dio, besteak beste, orain artean ez dela izan planaren komunikazio politika «argirik» eta ez dela talderik osatu planaren aholkularitza edo dinamizazioa egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-12

2 (hitz elkartuetan)

Animazio eta dinamizazio lanetan esperientzia.  Herria   2005-07-21

Dinamizazio ariketak, «irakasle bakoitzak egokien irizten dion eran erabiltzeko aukera izan dezan».  Berria - Kultura   2004-11-04

Batasunaren dinamizazio prozesuan lanean ari zela, Ekin sortzeko egiten ari ziren prozesuan gogoeta egitea eskaini ziotela eta hor ere parte hartu zuela esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Dinamizazio eta aholku taldea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28


dinamo iz energia mekanikoa energia elektriko bihurtzen duen tresna.

Jira egiten zuen bizikletaren gurpilak, jira argi farolaren dinamoak: atsegina zen jiratze hark sortzen zuen zurrumurrua entzutea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 117. orr.

Harriturik gelditu zinen zein tresna tipi eta irudiz ezdeusa zen ikusirik: dinamo bat funtsean, biradera bati eraginik elektrika sortzen zuena.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 94. orr.

Sotoko dinamoak erregairik baduen begiratzea komeni zaigu, gauean ez badugu argirik gabe geratu nahi.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 142. orr.

-Agian hondatu egingo zen dinamoa, besterik gabe.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 151. orr.


dinar (orobat dinare g.er.) iz Aljeria, Irak, Kuwait eta beste zenbait herrialdetako diru banakoa.

Serbian diru ofiziala dinarra den bitartean, Montenegron euroa erabiltzen dute, euro eremuan sartuta ez badago ere.  Berria - Mundua   2006-03-05

Irakeko Gobernuak 115.000 dinar (100 dolar) emango dizkio Falujara itzuli nahi duen familia bakoitzari.  Berria - Mundua   2004-12-19

Estatu Batuetako eta Irakeko segurtasun indarrek bere etxea miatu eta dinar faltsuak aurkitu zituzten.  Berria - Mundua   2004-09-26

Basoran dela, Abu Qais-i, muga pasatzeagatik, denda bateko gizon lodi batek 15 dinar eskatu dio...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 110. orr.

Ez daukagu dinar bakar bat ere.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 102. orr.

Zuk bost mila dinar jasoko dituzu, eta mila dinar balio duen zaldi bat.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 177. orr.

Nik armairu hau egin, eta dagozkidan lau dinarrak kobratzera etorri naiz...  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 246. orr.

Juduak emana zion mila dinarreko zorroa galtzetan gorde zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinar eman (4); dinar eskatu (3); hamar mila dinar (3); mila dinar (12); mila dinar balio (3)


dinastia 1 iz familia bereko oinordetzazko erregeen edo kidekoen saila.

Txinako dinastia batzuetan araututa zegoen enperadorearen anaiak izatea oinordeko, eta ez haurrak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 159. orr.

Oinordetzazkoa zen, erregeak dinastia beraren barruan hautatzen zirelako, eta semeak zirelako oinordeko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 342. orr.

"Jagellon" lituaniar jatorriko dinastia bat da, Polonian 1386tik 1572ra erreinatu zuena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 390. orr.

Pepinen errege izendatzearen formulan ikusten denez, Karlos eta Karloman ere gantzutu eta bedeinkatuak izan ziren; eta jaun frantziarrek beste ezein dinastiatako inor ez hautatzeko hitza eman zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 328. orr.

Ptolomeoen dinastiako errege-erregina guztien artean, hura izan zen bere herria benetan maitatu zuen bakarra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 176. orr.

Liu Pangek sorturiko Han dinastiak arrakasta izan zuen funtzionariotza eraginkor eta onargarria eratzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 49. orr.

Ahmès-en arabera, papiro zaharrago batean oinarritua dago testu hori, eta Ammenemes III.a, XII. dinastiako seigarren erregearen erregealdian idatzi zen papiroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 191. orr.

Hirugarren dinastiaren hasieran, ia herritar xehe guztiak ziren jopu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 247. orr.

Tenorez etorri zen premu berria dinastiari segida ematera.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 73. orr.

Bisirrak lehenago semea ezkontzeko aholkatu zion, hartara ziurtatu egingo baitzuten dinastiaren jarraipena.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 120. orr.

Latinoamerikako diktadurarik odoltsuenetako bat somozatarren dinastiak osatua eta 1936tik 1979ko uztailaren 19a arte iraun zuena.  Berria - Mundua   2004-07-17

Hala, munduko dinastia komunista bakarra da Hego Korea.  Berria - Mundua   2004-07-09

2 irud/hed

Bush dinastiako George W. Bush presidenteak, George Bush CIAko zuzendari ohi eta AEBetako presidente ohiaren semeak, [...].  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 111. orr.

Gaur egun posible da Baionan Grenet dinastia botatzea eta Donibane Lohizunen Alliot-Marie Herriko Etxetik kanporatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Han izan ziren Luziano Juaristi Atano X.a eta Juan Mari Juaristi Atano XIII.a, bestek beste, atanotarren dinastiaren ordezkari gisa.  Berria - Kirola   2006-02-22

3 (hitz elkartuetan)

Erakusketa, batez ere, Antso III Nagusiarekin (1004-1035) hasi eta Antso Azkarrarekin (1194-1234) amaitzen den errege dinastia baten kultur emaitzaren lekuko gisa aurkeztuta dago.  Berria - Kultura   2006-01-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren dinastia (3); bigarren dinastiako (7); bigarren dinastiako (7); bigarren dinastian (10); bigarren dinastiaren (6); dinastia baten (3); dinastiako erregeen (3); dinastiako erregeen (3); dinastiaren hasieran (7); han dinastiaren (3); hirugarren dinastian (4); hirugarren dinastiaren (6); hirugarren dinastiaren hasieran (4); lehen dinastiako (4); lehen dinastiako (4); lehen dinastian (3); lehen dinastiaren (3)


dinastiko iz dinastiarena, dinastiari dagokiona.

Herbehereak, arrazoi dinastikoak zirela-eta, Karlos V.aren inperio zabalaren parte bihurtu ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 28. orr.

Paper nabarmena jokatu zuten agintari dinastikoek arlo honetan berpizkundeak abiarazten, adibidez, zenbait enperadore txinatarrek bildutako liburutegi harrigarriak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 458. orr.

Barru osoa urdin izateak odola urdin izateak baino legitimitate dinastiko handiagoa eman behar luke...  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 111. orr.

Ez da, espazio politiko ireki bezala, etnia tradizionalen bizikidetzarako lekua, baizik horien ukoa [...] Estatu dinastikoko etniekin lehian eta horien aurka pentsatua, bera etnia bakarra.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 11. orr.


dinbi
1 dinbi-danba adlag kolpe bortitzen onomatopeia.

Ate kulunkariari dinbi-danba eraginez irten zen arrapaladan sukalderantz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 206. orr.

Makila hartu zuen orduan eta, patiora irten zelarik, dinbi-danba astindu zuen balizko lapurra.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 64. orr.

20.000 lagunetik gora dauden kirol gunean, dinbi-danba hastea ere nekez eman daiteke ontzat.  Berria - Kirola   2004-11-23

Gero, Mattinek, dinbi-danba, egurtu egin zuen berriro.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 187. orr.

Neskak, kateme amorratu baten tankeran, lodiarengana apuntatu, eta dinbi-danba, bi tiro egin ditu segidan kanoi motzeko Franchiarekin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Kepa, bitartean, makilekin dinbi-danba.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 64. orr.

Gazteluko kanoiek ongi etorria ematen zieten bitartean, dinbi-danba eta dinbi-danba.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 617. orr.

2 (izen gisa)

Binaka, aurrez aurre eta ezpata banarekin, orain hik jo eta gero nik jo, jo hik jo nik, dinbi-danba batzuren ostean, ai ene, bietako bat behera.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 154. orr.

Orduan bai gorritu nintzela, bihotzeko dinbi-danba hark zart egingo zidala ematen zinan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 73. orr.

3 dinbi eta danba

Trailutzar antzeko bat zebilkion dinbi eta danba, zanpaka; mamia hezurretik tarratatu nahi zion arantza-mutur handi bat balitz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Plastikozko bidoi huts zenbait eskuratu eta dinbi eta danba ekin diote.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 150. orr.

Nola berak sentitu zuen han barruan mutila, dinbi eta danba, ostikoka itxura batean, eta nola uste izan zuen, ondorioz, futbolari zetorkiola haurgaia...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 140. orr.

Lurra dinbi eta danba ari da erortzen hilkutxa gainera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 17. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinbi danba (23); dinbi eta danba (7); eta dinbi (4); eta dinbi danba (3)


dinbili
1 dinbili-danbalasup_1 adlag kanpaien hotsaren onomatopeia.

Koltxoiari lau pertsona artean heldu, eta dinbili-danbala erabiltzen genuen, astinduka.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 140. orr.

Goiz batean, gutxienik ustean, aireplanoak agertu ziren zeru oskarbian eta dinbili danbala hasi ziren kanpaiak, dinbili danbala, eta aireplanoak herri gainean jirabiraka, burdinazko enara erraldoiak, ilunak, astiro, ozen, eta kanpai hotsak egundokoak baino larriagoak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 63. orr.

2 (izen gisa)

Etxera heldu eta leihora inguratzen nintzen, kanpaien dinbili danbala entzuten zen orduekin eta, leihotik begiratuz gero, laino grisak ikusten ziren trapu zaharren moduan zeru garbitik pasatzen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 111. orr.

3 dinbili-danbalasup_2 adlag balantzaren onomatopeia.

Dinbili-danbala sartu zen orga zubian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 52. orr.

Gero, emakumeei begiratu eta irribarre egin zien, eskuin eskuaz haiek agurtu eta aurrera segitu zuen, noiz edo noiz dinbili-danbala aldera eginez, nora ote zihoan ondotxo jakin gabe.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 25. orr.

Haurrak, ia biluzik, nire hanketara etorriko dira dinbili-danbala; nik jaso egingo ditut, neure haurrak gogoan, zeinak, ordurako, helduak izango diren, aberatsak, eta zoriontsuak, non edo non.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 10. orr.

4 dinbili danzan adlag balantzaka.

Hirurak abiatu dira: aizkolari-kontrabandista, dinbili dantzan; Xangarin, zalu-zalu; zuberotarra, muga-pasa kontatzen ari zaiguna.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 297. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinbili danbala (11)


dindai iz eguzkiaz mintzatuz, dirdaia.

Oraintxe bertan zerua urdindu egin da, eguzki dindaiak agertu dira...  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 43. orr.

Geroxeago, neguko eguzkiaren dindai epelak joko ditu tarteka txintxillu miragarri horiek, eta urrezko laztanez goxatu,eta lehen polen sorgindu bihurtu, haizeak aidean hartu eta inguruz inguru firundan zabal ditzan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 182. orr.


dindan 1 iz kanpaien hotsa. ik din-dan.

Baina, erlojaria ez zenez, uraren bidez neurtzen zituen osabak dindanak -bere dindanak, alegia, zeren eta, bertzenaz, mila dindan suerte izan baitzitezkeen, batzuk din-dan eta bertzeak diiiiiin-daaaaaan, haiek laburragoak eta hauek luzeagoak-, erabiliz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 86. orr.

Eta erlojuak diiin-daaan, diiin-daaan egiten segitzen zuen... baina beren laburrean zein luze egin zitzaizkidan dindan haiek!, harik eta amets hartarik haginetako minik gabe itzarri nintzen arte, bat-batean orduan ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 103. orr.

Horrela, nola ur isuriaren mailak emaiten baitzuen dindanaren neurria, maila hura marka batez seinalatu, eta handik goiti ontzi osoa markatzen zuen, neurri hura bere dindanen unitatetzat harturik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 86. orr.

2 dindanean adlag

Haur batzuk dabiltza dindanean burdinazko kateei eskutxoekin helduta, zaintzaileek eguneko lehen zigarroaz gozatzen duten bitartean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 37. orr.

Han zeuden idazlea lurrera abaildu zenean haurrak dindanean bakarrik utzi eta bertaratu ziren bi umezainak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 104. orr.


dindatu, dinda(tu), dindatzen ad hots egin.

Utziozu zeure izateari dindatzen eta burrunbatzen / berba eta egitandia bakoitzean.  Berria - Kultura   2004-04-17


dindilin adlag zintzilik.

Altza, errekondoetan airoso eta lerden altxatzen den zuhaitz beltz hori, txintxilikario ttikiak dindilin dituela, hosto orlegi berdexka finak agudo musker beltzitu egiten zaizkion altza.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 117. orr.


dindiliskatu ik dingilizkatu.

dindilizka ik dingilizka.

dingili
1 dingili-dangolo adlag balantzaka.

Panpina ematen duzu alde batetik bestera, dingili-dangolo, pareta jo arte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 33. orr.


dingilindango iz kulunka.

Beldurrak jota geratu natzaio begira, bere gorputz sendoaren itzalguneak, bere ibilpauso nekatua, bere sabelpeko dingilindango iluna, bere keinuek islatzen duten etsipen sakona.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 219. orr.


dingilisko ik dingilizka.

dingiliz adlag dingilizka.

Batzuetan bost eta gehiago ere ikusten dira, aura leunetan balantzaka, bata bestetik dingiliz eta azpitik itsatsita, harriaren indarra elkarri pasatuz: hain sarkor nagusitzen da bere indarra.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 445. orr.

Berehala gaitz berri edo izurri hau edo uretara jausten da, edo uztetan sartzen da, edo beste giza janari eta aberebazka batzuetan, edo eguratsean bertan dingiliz geratzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 455. orr.


dingilizka (ETCn 87 agerraldi; orobat dindilizka ETCn 45 agerraldi; eta dingilisko g.er.) adlag zintzilik, dilindan.

Liuba eserita zegoen, besoak atzerantz dingilizka, halako ahulezia atsegin baten mende, ezin zoriontsuago, eroturik bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 151. orr.

Zutik geratu zen luzaro, bihotza azkar taupaka, giltza dingilizka zuela sarraila aurrean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 220. orr.

Txakurtxoa zeure alboan jarriko da [...] bere mihi luze eta artega dingilizka, bera ere kristalera begira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 145. orr.

Mikeleneko neskameak hartzen du, beti ere zigarro bat ezpainetatik dingilizka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 169. orr.

Berokiak, kapelak eta bufandak esekitokietatik dingilizka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 407. orr.

Bizkarraren alde bietara boxeo-eskunarruak zeroatzan dingilizka.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 57. orr.

Horrelakoetan hartzen du prentsak "laugarren boterea" deitu izan den horren antzik handiena, eta lintxatua, beti ageri da eder paperezko arbola muturrean dindilizka.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 169. orr.

San Txilibristo, bixigua ezpainetatik dingilisko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 504. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atzerantz dingilizka (4); besoak atzerantz dingilizka (3)


dingo

Erakundeak azaldu duenez, hartz zuriak, izurdeak, dingoak eta hegaztiak urduri daude, eta ez dute «behar bezala» atseden hartzen.  Berria - Gaiak   2004-03-15


dinosaurio ik dinosauro.

dinosauro (ETCn 1.474 agerraldi; orobat dinosaurio ETCn 75 agerraldi eta dinosauru ETCn 90 agerraldi) 1 iz Bigarren Aroko narrasti erraldoia, burua txikia, lepoa eta isatsa oso luzeak, eta aurreko hankak atzekoak baino laburragoak zituena.

'Hominidoen sasoia baino lehenagokoak, dinosauroak munduaz jabetu baino lehenagokoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 281. orr.

Dinosauroak desagertu zirenean [...] ugaztun txiki batzuk zuhaitzetara igo ziren, basoko landaretzan segurtasuna bilatzeko asmoarekin. Mundu bateko biztanle guztiak, inurrietatik garai bateko dinosauroetaraino.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 222. orr.

Balea bera baino handiagoa zen, oso lepo eta isats luzekoa, dinosaurio baten itxurakoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 57. orr.

'Mapusaurus roseae' dinosauroak ehizarako elkartzen zirela iradoki dute. diplodokoaren antzeko dinosauro baten hezur pelbianoaren fosila.  Berria - Gaiak   2006-04-19

'Tyrannosaurus Rex' dinosauro handiaren arbasoa aurkitu dute Txinan.  Berria - Gaiak   2006-02-09

Dinosauro haragijaleen artean handienetarikoak ziren Mapusaurus roseae deituak.  Berria - Gaiak   2006-04-19

Bestea, berriz, dinosauro belarjale baten fosila da.  Berria - Gaiak   2004-02-27

2 irud/hed

Oraingo honetan, gainera, taldea sasoian dagoela eta iraganeko indarrarekin aurkeztuko da Donostian, rockaren dinosauro zaharren antzik gabe.  Berria - Harian   2005-08-09

Fidel dinosauro bat da eta antigoaleko ideiak defendatzen ditu, baina bizi dadila urte askoan.  Berria - Kultura   2004-09-19

Neskatilak berehala konturatzen ziren dinosauro gezurti biren aurrean zeudela, eta ez zieten ia jaramonik egiten.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 20. orr.

Askoz eskala txikiagokoa da, ez da dinosauro nuklearrak bezain konplikatua.  Berria - Harian   2006-02-18

Metropoliko zinema kazetariak intelektualegiak dira, nonbait, halako dinosauro populistak ikonotzat hartzeko.  Berria - Kultura   2004-09-19

3 (hitz elkartuetan)

Bi dinosauro espezieren fosilak aurkitu dituzte Antartidan.  Berria - Gaiak   2004-02-27

Dinosauro mota berri baten fosilak aurkitu dituzte Amazonian.  Berria - Gaiak   2004-01-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dinosauro bat (6); dinosauro baten (4); dinosauro baten hezur (3); dinosauro espezie (3)


dinosauru ik dinosauro.

dintel 1 iz ateez mintzatzu, burua. ik ateburu.

Goiko aldeko erlaitza, goiko dintelaren gainean jartzen dena, pronaoan altxa diren kolomen kapiteletako goiko ertzaren maila berean geratuko da. baoak hamasei eta hogeita bost oin bitarteko altuera baldin badu, baoaren goiko aldea dintelaren laurdenera ekarri arte murriztuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2010. orr.

Dintelak eta habeak, izan ere, paretekin kargatzen direnean, gilbortu egiten dira erditik, eta zartatuz, hautsi egiten dira paretak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arku-dobelen bitartez kargak habeetatik edo dintel-buruetatik kanpora eramaten direnean,  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.


dinteldu izond ateburuz hornitua.

Tenplu greziarren arkitektura dinteldu eta harrizkoaren aldeko interes handia erakusten duen arren, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 210. orr.


diofantiar izond ekuazioez mintzatuz, Alexandriako Diofanteren izena daramatenak.

Ekuazio diofantiarrak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 377. orr.


dioklezianiko izond Diokleziano enperadoreari dagokiona.

Metropolitano edo artzapezpiku horiek, bestalde, sistema dioklezianikoan diozesi deitzen ziren probintzi multzo horietako baten administrazio-erdigune zen aulkiko apezpikua onartu zuten beren primatu gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

Lau augustotar probintzien -Narbonensis, Aquitania, Lugdunensis eta Belgica-ren- azpibanaketa dioklezianikoaren eskema Toki-apezpiku bat, bere aulkia erromatar probintzia dioklezianiko baten erdigune zuena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

Ekialdeko prefektura dioklezianikoa azkenean zatitu egin zen Alexandria, Jerusalem, Antiokia eta Konstantinoplako lau patriarka-hirien artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

Apezpikuek, metropolitanoek eta primatuek leialtasuna zieten eskualdeko patriarkei, hierarkikoki pretoriar prefektu dioklezianikoen parekoei.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.


dionisiako (orobat dionisiko g.er.) izond sentsuen plazerren jainkoa zen Dionisiosi dagokiona. ik dionisiar.

Besta dionisiakoan, mozkortze sakratuarekin, entusiasmoarekin, denboraren ezabatzeko ilusioa lor daiteke.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Geure lobulu frontalen agintetik opor batzuk hartzeko premia izaten dugu; zentzumen eta desiren festa dionisiako batean murgiltzeko, alegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 78. orr.

Dantza sakratu dionisiakoa da hori noski, ez dantza friboloa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 226. orr.

Errito dionisiakoetan, infernuko ateetako zaindari Phylakosi bildots errea jaurtitzen zioten leizera, haren ama infernutik libratzeko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 150. orr.

Irudi eta egitura mitikoak erabiltzeko, artista dionisiakoa da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Norman O. Brown-en kristautasun dionisiakoa.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 139. orr.

Bizitzaren zentzu jentil, dionisiakoari alegia, natur olde eta jaiera suhar edonoiz libreekin, instintoen berenezko jaialdi argitsuari biziartean, gezurrezko moral baten aginduen zamapean gizakia astotu eta makurtu gabe.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 245. orr.


dionisiar (orobat dionistar) izond dionisiakoa.

Nietzscheren ustez, artistak izaera dionisiarra du; indartsua da, bizia, mugikorra, eta ez apolinear razionalistak bezala, ordenatuegia eta lasaia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 232. orr.

Jon, gizon zintzo eta onpuska, erromantiko sinestuna zen funtsean, Theresa lekuko; beraz pentsalari agortua, eta Nietzsche dionistarraren azpiko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 329. orr.


dionisiko ik dionisiako.

dionistar ik dionisiar.

dioptrea iz erregela modukoa, muturretan betaurreko bana duena, norabide bat zehazteko edo angelu bat neurtzeko balio duena.

Nibelatzeko dioptrea edo ur-sestrak edo korobatea erabiltzen dira, baina seguruagoa da korobatea, dioptreak eta ur-sestrek inoiz huts egiten baitute.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3930. orr.


dioptria (orobat diotria g.er.) iz leiarren ahalmenaren unitatea, 1 metroko foku distantzia duen leiarrari dagokiona

Ni, aldiz, mehea eta argala atera nintzaien eta, hamar urte bete nituenerako, zortzi dioptria nituen begi bakoitzean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 44. orr.

Lehenago, optikan izana nintzen eta hango gizona nire dioptriak neurtzen tematua zen, hautsitako kristalen ordezkoak zuzen paratu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Edonon barregarri geratzeko moduko dioptria kopurua zeukatenak ere zoriontsuak ziren egun horietan.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 112. orr.

Begi-lagunetako diotriak zuzentzeko ere zuzenean joan daiteke espezialistarengana, baina konjuntibitisa sendatzeko norberaren sendagilearengana joan beharko da lehendabizi.  Berria - Harian   2006-01-04


diorama iz argi, forma eta perspektiben konbinaketen bidezko muntaketa, ikusleari higidura sentipena ematen diona.

Zinema eta bideoa era honetako irudi moduak dira; gaur egun ohikoak dira, baina horiek asmatu aurretik ere izan dira denborazko irudiak, oraingoek duten koplexutasunetik urruti bazeuden ere: Daguerre-ren dioraman denboran zehar gertatzen ziren aldakuntzak, adibidez, dekorazio margotu handi batean argiztapen-aldaketen bidez lortuak, ez ziren handiak, film dokumental xumeenarekin alderatzen badira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 153. orr.

Goizean, monasterioari bisitaldia, diorama, basilika, jatetxea.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 53. orr.


diosal (ETCn 1.458 agerraldi; orobat diosala g.er.) 1 iz norbait aurkitzean egiten zaion gizalegezko adierazgarria.

"Hola" esan bainion, diosal gisa kaixo erabiltzen ez dudalako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 185. orr.

Eskua kapelura marinelen diosala, kapeluan izarrik ez.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 150. orr.

Espaloirik gabeko bideetan, oinezkoak diosala zor dio parean edo inguruan egokitzen zaion oinezkoari; gizalegeak hala agintzen du.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 29. orr.

Diosal kikildu bat murmurikatu nien nire paretik pasatu zirenean.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 88. orr.

-Baita zuei ere -andrearen diosal abegitsua-.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 17. orr.

Bihotza jauzika jarri zitzaidan lehenbiziko "Kaixo, Oliver!" diosala entzun nuenean, baina hark ez zuen jarraipenik izan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 217. orr.

Emazteak buru ukaldi hotz batez ihardetsi zion nire diosalari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 52. orr.

Doi-doian txori ttipi eta kolore-bitxiek beren harpadun mingainetako mintzo goxo-eztiaz, egunsenti gorri-arrosari diosala eman zioten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 20. orr.

Diosala itzuli, eta ondoko kaletik gora jarraitu du.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 52. orr.

Zori onez edo txarrez, baditut han-hemenka diosala ukatzen didaten ezagunak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 128. orr.

Heil Hitler!, Klausek, irribarrez, eta biok eskua jaso genuen diosal gisa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 44. orr.

Emakumea altxatu egin zen, eta Aluanen esku gainera makurtu zen diosal gisara.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 181. orr.

Beste bat eskatu nuen, eta, diosalik gabe, egunkaria erakutsi nion; Spadek begirada labur bat zuzendu zion, eta niri irribarre bat, laburragoa oraindik.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 140. orr.

Bi musu izan ziren; esan nahi dut ez zela diosaletarako erabiltzen den keinu iheskor hori, eta luze sentitu nuela bere ezpainen freskotasuna masail bakoitzean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 463. orr.

Diosalezko hitz pare bat apal-apal esan eta gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 193. orr.

2 diosal egin (43 agerraldi, 26 liburutan; ETCn 180 agerraldi)

Besoa altxatu nuen diosal egiteko, baina Patzikuk, begiak errepidean iltzatuak nonbait, ez ninduen ikusi ere egin.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 101. orr.

Txitxikovek, kapelua erantzi, eta diosal egin zion kalesatik, adeitasun handiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 425. orr.

Leihoetatik begira zeuden gizon eta emakumeetako batzuek "kaixo!" egiten zioten diosal eta Raymondek agurtu egiten zituen, eskuari eraginez eta irribarreka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 263. orr.

Aurrera egin zuen, ezker-eskuin diosal eginez, harik eta Kirxaren kafe etxera heldu zen arte.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 194. orr.

Normalena elkarri diosal egin eta nork bere bidean aurrera jarraitzea izango zen.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 108. orr.

Orduan neuk egin nion diosal Martxelori, kafetxeko atetik.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 66. orr.

Norbaitek esan zuen bezala, putek eta kamareroek kalean egunargiz diosal egiten dizutenean, garaia da hiriz aldatzeko. · Gainerako bisitariak imitatuz, ertzainari diosalik egin gabe irten zen Juntetxetik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 10. orr.

Nagusiak agindu zorrotza eman zien diosalik edo hitzik ez egiteko lekaio ezagunei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 319. orr.

3 diosala egin (36 agerraldi, 25 liburu eta artikulu 1ean) diosal egin.

Fariasa zeraman eskua jaso zuen diosala egiteko.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 247. orr.

Asaldatu antzean, Hamidak ere diosala egin zion, eta, bitxi samarra iritzirik, puska batean egon zitzaion begira.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 278. orr.

Diosala egin eta zoazte.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 167. orr.

Harriturik egin zion diosala, frantsesez, eta elkar besarkatu zuten, estu; gero, xuxurlaka aritu ziren, besarkaturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 129. orr.

Eskua goitituz egin nion diosala Maddiri.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 88. orr.

Orduan ere urrundik egin zidan diosala eskua jasota.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 188. orr.

· Besoa altxatu behar zuela diosal faxista egiteko.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 128. orr.

Ripak lehen diosala eta hitzak euskaraz egin zituen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-19

4 diosalak egin (13 agerraldi, 4 liburutan) diosal egin.

Diosalak egin ondoren, esan zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 153. orr.

Ikustekoa baita zeinen urria den gizasemeok elkarri diosalak egiteko erabiltzen dugun imintzioen errepertorioa.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 41. orr.

-Jaun agurgarri hori, ezin baztertuzko betebehartzat hartu dut gizalegezko diosalak egitera etortzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 409. orr.

Askotariko diosalak egin zizkion ispiluari, frantsesaren nolabaiteko antza zuten hotsak ateraz aldi berean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 237. orr.

Aurrena, gobernadorearen etxera joan zen gizalegezko diosalak egitera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 27. orr.

Frantsesez egindako elkarren arteko diosalen ondoren, [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 40. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Irribarre onbera bat zebilkion jostalari aho aldean, eta behin tranbiara igo eta txartela ordaindu zuelarik, gidariari egindako adeitasunezko diosal-irri zabal bilakatu zitzaion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 40. orr.

Konfiantza-itxura bikainez gidatu zuen Templek autoa atetik barnerantz, segurtasun-guardiarekin diosal-keinu txeratsu bat trukatuz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 269. orr.

Elkarri ohiko diosal hitzak esan ondoren, " ¿te has enterado?" galdetu zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 191. orr.

Begiradak bat egin orduko, eskua jaso eta diosal modukoa egin zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bati diosal (3); diosal egin (20); diosal egin eta (4); diosal egin zion (6); diosal egiteko (4); diosal egiten (12); diosal gisa (4); diosal modura (3); diosala egin (17); diosala egin eta (3); diosala egin zion (3); diosala egiteko (6); diosala egiten (6); diosala eman (5); diosala eta (3); diosalaren ondoren (3); diosalik edo (3); diosalik egin (11); diosalik egin gabe (7); egin zidan diosala (3); eta diosal (6); eta diosala (6); gizalegezko diosalak egitera (9); nire diosalari (3)


diosaldu, diosal, diosaltzen du ad diosal egin.

Louise sartu zenean, makurtuta aurkitu ninduen telefonoa lurretik jasotzen eta ea jarrera hori den lagun zaharrak diosaltzeko era berria galdegin zidan irribarrez.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 135. orr.


diosalka adlag diosal eginez.

Denak elkarri deika, pozez diosalka.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 140. orr.


diosesa ik diozesi.

diosesetxe ik diozesi 2.

diotria ik dioptria.

dioxido 1 iz molekulan bi oxigeno atomo dituen oxidoa.

Aldaketa baikor batzu erakustera emaiten dituzte, hala nola nitrogeno dioxido kutsaduraren neurria apaldu den.  Herria   2005-04-28

Biriketako eta arnasteko arazoak sortzen ditu nitrogeno dioxidoak, asma, alergiak eta ozonoa troposferan sortzea eragiten du.  Berria - Mundua   2004-10-16

Berde koloreko hostoak gorri bihurtzen dira, landareak minek isurtzen duten nitrogeno dioxidoa xurgatzean.  Berria - Gaiak   2004-01-29

Sufre dioxido kontzentrazio arriskutsuak atzeman dituzte Muskizen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Martxoaren 15ean Jaurlaritzaren neurgailuak 227 eta 228 mikrogramo sufre dioxido neurtu zituen metro kuboko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Plutonio eta uranio dioxidoa nahastuz erregaia sortzeko diseinaturiko lantegia Txinari salduko diotela iragarri du Gobernuak.  Berria - Mundua   2004-03-07

2 karbono dioxido

Tenperatura igotzea, karbono-dioxidoaren (CO2) atmosferako kontzentrazioak gora egitearen ondorioz.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 71. orr.

Atmosferara zenbat karbono dioxido isur dezaketen esango die Europako Batasunak enpresei.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Arnasten dugun aire berriak % 21 oxigeno eta % 0,03 karbono dioxido du; arnasan kanporatzen dugun aireak, berriz, % 16 edo % 17 oxigeno du, eta % 3,5 karbono dioxido.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 168. orr.

Garrantzitsua da prozesu hori biriken eta odolaren artean oxigenoa eta karbono dioxidoa trukatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.

Animaliaren barruan dagoen karbono dioxidoaren kontzentrazioa inguruko uretan dagoena baino handiagoa denez, kanpora egiten du karbono dioxidoak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.

Karbono dioxidoaren isurketak jaisten ari dira.  Berria - Gaiak   2004-11-19

Karbono dioxido isuriak murrizteko beharra dagoelako.  Berria - Harian   2006-02-18

Karbono dioxido gasen ondorioz, ozeanoetako PH mailak behera egin du.  Berria - Gaiak   2004-08-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atmosferako karbono dioxido (6); dioxido kopurua (5); dioxido maila (8); karbono dioxido (62); karbono dioxido isuriak (4); karbono dioxido kopurua (5); karbono dioxido maila (7); sufre dioxido (3); tona karbono dioxido (4)

karbono dioxidoa (55); karbono dioxidoa isurtzeko (3); nitrogeno dioxidoa (5); nitrogeno dioxidoa xurgatzean (4)

karbono dioxidoak (5)

karbono dioxidoaren (14)

karbono dioxidoen (4)

karbono dioxidorik (4)


dioxina 1 iz konposatu organiko nitrogenoduna, oso pozoitzsua.

Dioxina da munduko gairik toxikoenetakoa, eta %60-70 errauste plantek sortzen dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Errauste plantek ez omen dituzte oso gai kutsagarri arriskutsuak sortzen (karbono-dioxidoa, azufre-dioxidoa, dioxinak, furanoak, kadmioa, beruna...).  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

Justxenko dioxinaz pozoitu zutela jakinarazi dute haren medikuek.  Berria - Mundua   2004-12-12

Hondakinek uzten dituzten dioxinaz betetako errautsak produktuetara heltzen dira, eta, horien bidez, pertsonengana.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Gantz gramo bakoitzeko pikogramo bat dioxina.  Berria - Gaiak   2006-02-10

0,1 nanogramo dioxina eta furano baino gehiago ezingo da isuri metro kubikoko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Alemaniatik inportatzen zuten pentsu hori, eta, itxura guztien arabera, dioxinaz kutsatuta zegoen.  Berria - Gaiak   2004-11-05

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Frantzian dioxina kontzentrazioa Irlandan baino hamar aldiz handiagoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Dioxina eta furano maila normalean baino altuagoa izan ohi da elikagaiak errauste planta, zentral elektriko edo gai kimikoekin lan egiten duen enpresa batetik gertu jasotzen direnean.  Berria - Gaiak   2004-09-12

Zaborra errausteak dioxina-emisio handia dakarrela ere esan zuten hizlariek.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Errauste plantek, une oro, dioxina kopuru «handia» isurtzen dutela dio.  Berria - Euskal Herria   2004-11-12

Bizilagunek arnastutako dioxina-kantitatearen oso portzentaje txikiak direla erraustegiek sortutakoak.  Berria - Gaiak   2004-10-07

Justxenkori TCDD dioxina mota antzeman diotela baieztatu du Zimpferrek, hain zuzen ere, dioxina mota gogorrena.  Berria - Mundua   2004-12-19

1999 an Belgikan eta ere Frantzian, oilasko, arroltze, xerri ta beste... dioxina gostuarekin; Frantzia hegoaldean urte berean, behi odolez trafikatu arnoa.  Herria   2001-02-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dioxina eta furano (7); dioxina eta furanoak (4); dioxina gehiegi (3); dioxina kopuru (3); dioxina kopurua (3)

dioxinak eta furanoak (4)

dioxinaz kutsatutako (3)


diozesi (ETCn 180 agerraldi; orobat diosesa ETCn 531 agerraldi -horietako 528 Herria aldizkarian edo iparraldeko autoreen literaturan-) 1 iz erromatar inperioan, probintzia edo prefektura bat zatitzen zen barrutietako bakoitza.

Metropolitano edo artzapezpiku horiek, bestalde, sistema dioklezianikoan diozesi deitzen ziren probintzi multzo horietako baten administrazio-erdigune zen aulkiko apezpikua onartu zuten beren primatu gisa; diozesi hitza Elizak hartu zuen, baina apezpiku bakar baten eskumenari aplikatu zion.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

2 elizbarrutia.

Hasiak ziren Baionako diozesian apez batzuk ohartzen belaunaldi berri bat ari zela sortzen Euskal Herrian.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 91. orr.

Vannes Bretainiako hiri eta diosesako apezpikua Bretainiarra da bera.Aita Saindu erreformatzaile batzuek miretsi ahal izan zituen, baina haien mendean ere ikusi sorterriko bere arbasoen jauregiak suntsitzen zituztela eta Baionako diozesiari 40 parrokia lapurtzen higanoten eta sorginen kutsutik haien zaintzeko aitzakiarekin.  Herria   2004-01-01

Azpilkueta erretiratu zen "bere zahartzaro hondarraren eramateko, Coimbrako diozesian eta San Romaneko herrixkan, bazuen parropiako elizara".  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 25. orr.

Diosesako liturgia batzordekide batek animatuko du tailer hau.  Herria   2004-02-19

Diosesako euskaldunen beila ere harat eginen da uztailaren 14an.  Herria   2005-12-29

27 urtez egon naiz Tchaden, misionest gisa, diosesa berri batean, musulmanoen artean.  Herria   2003-07-24

3 diozesi etxe (corpusean diosesa-etxe eta diosesetxe soilik)

Eta joan den egunean euskarazko Vatikano II liburua presentatua izan da Baionako diosesa-etxean.  Herria   2004-05-13

Ortzegunean, Baionako diosesetxean, emaztea eta kristautasunaz mintzaldia, Arantxa Olaizola eta Marise Gerra-rekin, aratseko 7etan.  Herria   2005-05-26

Lehen kurtsoak emanak izanen dira toki, egun eta tenore hauetan: Baionako diosesetxean, urriaren 7 an, 14 etan eta 20.30 etan; Miarritzeko San Josep gelan, urriaren 2 an, 18.30 etan.  Herria   2003-09-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baionako diosesa (3); baionako diosesak (9); baionako diosesako (4); baionako diosesatik (3); baionako diosesetxean (3); diosesako beilak (3); diosesako eskola (4); diosesaren kondu (3); tolosako diosesaren (4)


diplodoko iz 25 metroko dinusauro belarjalea, buru-txikia, oso lepo eta isats luzeak dituena.

Diplodokoaren antzeko dinosauro baten hezur pelbianoaren fosila.  Berria - Gaiak   2004-07-21


diplodokoko iz bikoetan loturik agertzen den bakterio biribil mota.

Horretaz gain, baina, diplodokoko izeneko bakterio bat aurkitu zuten garai hartako laginetan.  Berria - Gaiak   2004-07-29


diploma 1 iz titulu akademiko, sari edo kideko bat baieztatzen duen agiria.

Diploma eta ohorezko aipamenak gorabehera, oso zaila gertatu zitzaion Estatuaren bulegoren batean lana lortzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 332. orr.

Ezagutzak ahoz azaltzea beharrezkoa izango da gradu titulua eskuratzeko, hau da, gaur egungo lizentzia edo diploma eskuratzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-02

Eskola-psikologiako diploma baterako prestatzen ari zen Parisen.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 41. orr.

Albertok kolegioa utzi eta Turinera etorri zen lizeoko diploma lortzeko azterketa egitera.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 112. orr.

Berrehun ikasle inguruk izena eman dute bi ikasturteko diploma lortzeko.  Berria - Kultura   2004-11-12

Nekazari eskolako BTS diploma erdietsi bezain laster.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 112. orr.

Atzo Azkoitian izan zen, METCA masterraren diplomak banatzen.  Berria - Kirola   2006-02-01

Ikastaroan parte hartu zuten 13 ikasleri diplomak eman zizkien Mendikoik.  Berria - Ekonomia   2004-07-04

Eman didate diploma, latinez idatzia.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 236. orr.

18.000 euro eta diploma bat eskuratuko ditu, Donostiako Miramar jauregian eginen den ekitaldian.  Herria   2005-06-09

Bakoitzak 15.000 euroko dirusaria eta Javier Mariscal artistak diseinatutako garaikurra eta diploma jaso ditu.  Berria - Kultura   2004-01-29

Gertu, oso gertu izan nuen olinpiar diploma.  Berria - Kirola   2006-02-10

Eskola giristinoek eskaintzen duten formakuntza hortan sartzeko behar da lehenik unibertsitateko lizentzia edo "maitrise" diploma.  Herria   2003-01-21

Baxoa 3 urte heineko diploma, euskararen ezagutza on bat, Hezkuntza arloko ezagutza edo esperientzia.  Herria   2003-09-04

Baxoko diploma ukaiten dutenen kopurua.  Herria   2001-05-10

Diploma: maitrisa (baxoa 4 urte).  Herria   2001-08-02

· Denbora teorikoaren %50 gehiago behar izaten dute ikasleek diploma, erdi mailako ikasketen agiria, eskuratzeko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 106. orr.

2 errege edo kideko batek zigilu eta armekin bermatzen duen dokumentua.

Badirudi, dio Dubos abadeak, diploma berean Anastasio enperadoreak prokontsul izendatu zuela Klodoveo.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 300. orr.

[Antso III.aren] agintaldian sinatutako diplomen sorta kritiko arrazoitua argitaratu dute, Roldan Jimenoren eta Aitor Pescadorren eskutik.  Berria - Kultura   2004-03-24

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

2001-eko ikasleen diploma-eskaintza egunean.  Herria   2001-07-19

Nekazaritza ekologikoko ikasleen diploma ekitaldia egin da Tolosan.  Berria - Ekonomia   2004-07-04

Epsilon-Euskaldi taldeak Mondragon Unibertsitatearekin batera antolatzen duen METCA masterraren diploma banaketa ekitaldian.  Berria - Kirola   2006-02-01

Paretetan zintzilikaturik, diploma mordo bat ageri.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 192. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zorigaitzez, Espainiak ez du ingeniaritza diploma horri baliorik emaiten.  Herria   2002-10-03

Batxiler eta lizentzia diplomak pasa zitzaten nahi zuen, gero kolejio horretarako, bai eta Garazi eta Hazparnerako irakasle diplomatuak izateko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 72. orr.

Bizkitartean, urte hartan hiruk eskuratua zuten batxiler diploma.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 81. orr.

Jostun diploma zuen, gaztetan eskola batean aterea.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 48. orr.

Ezagutzak ahoz azaltzea beharrezkoa izango da gradu titulua eskuratzeko, hau da, gaur egungo lizentzia edo diploma eskuratzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-02

Goi teknikari diploma lortu zuen.  Berria - Mundua   2006-04-05

Kattinak, salbatzaile diploma zeukanez, bizkarrean zaflakoka lehen artak, menturaz ere azkenak, eskaini zizkidan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 42. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diploma bat (8); diploma baxoa (4); diploma eman (3); diploma eta (7); diploma izatea (3); diplomen kopiak (6); eta diploma (4); heineko diploma (6); heineko diploma baxoa (4)


diplomadun izond/iz titulu bati dagokion diploma duena. ik diplomatu.

Trebetzaile diplomadun batek, laguntzaile batzuekin, ibilaraziko ditu jimastikalari gazteak sail desberdinetan segurtasun osoan.  Herria   2001-09-13

Gareskoa da Sanjurjo; Filologia Hispanikoan lizentziaduna eta ingelesean diplomaduna.  Berria - Euskal Herria   2004-10-31

Beste puntu inportantea: diplomadun guziek lana jadanik atxemana dutela.  Herria   2001-09-20

Goi mailako ikastegian irekitze-hitzaldiko azken esaldia esaten ari den diplomaduna bailitzan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 186. orr.


diplomata iz ipar diplomazialaria.

Diplomata handia da, eta hanitx abilki bere alde biltzen dütü hanko jaunak, eliza gizonak eta merkatari-burgesak.  Herria   2003-06-12

Heien aldeko protestak egin ditu haatik hogei bat diplomata kargudun dauzkan batasun batek.  Herria   2003-10-23

Badute oraino xedea, India eta Pakistaneko Bombay eta Karachiko hirietan hala-nola, segitzeko beren tratuak beren enbaxadore eta diplomatekin.  Herria   2004-07-08

Egia da, ofizioko jende horiek ez dira eleketari trebeak, ez dira "élégants" hoietarik, ez dira diplomatak...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 72. orr.


diplomatika iz antzinako diplomen eta dokumentuen azterketa zientifikoa.

Liburukietan lan egin dutenak gai askotan espezializatuak izan dira: Erdi Aroari dagokion liburukian Agustin Azkarate (arkeologian), Jose Antonio Munita (palografia, diplomatika ikerketa tekniketan), [...].  Berria - Kultura   2004-07-09


diplomatiko 1 izond diplomaziari dagokiona. ik diplomazia 4.

Ea behintzat harreman diplomatikoak eteten diren.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 291. orr.

Espainiak ez zuen harreman diplomatikorik Poloniarekin.  Berria - Kultura   2004-03-04

Iturri diplomatikoen arabera, 160 dira osteguneko protestan hilak.  Berria - Mundua   2004-03-28

Frankistek ez zeukaten Ajuriagerra eta italiarren arteko jolas diplomatikoak errespetatzeko batere asmorik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 71. orr.

Eliza katolikoak, berriz, hirurak errugabeak zirela esan eta immunitate diplomatikoa eman zien.  Berria - Mundua   2006-02-22

Izan ere asko izaten baitziren bidean BSCkoek harrapatu eta barruak miatzen zizkieten Espainiako kutxa diplomatikoak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 177. orr.

Espedizio hark ez zuela inolako helburu diplomatikorik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 105. orr.

Adituek SSen espedizioa bidaia diplomatikotzat edo jo zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 105. orr.

Papik zioen bezala, pena zen organizazioan halako harreman gaitasuneko pertsona bat eduki eta fronte diplomatikorik ez izatea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 404. orr.

1943ko udagoien hori baino lehenago Francoren ordezkari diplomatikoren bat edo beste Finca Vigían ibilia zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 194. orr.

Modu diplomatikoan gogorarazi zion ordainketarena.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 117. orr.

2 diplomaziaz aritzen dena.

Baina orduan diplomatikoagoa zen beste gurutzatu batek, Sahério de Archelles izenekoak, elkar ulertzeko zubi bat egin zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 170. orr.

-Baloi horiek neuk ekarri ditut goizean, baina ez zuk horrela jaurtitzeko- bota dio bietan diplomatikoenak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 188. orr.

Nahiko diplomatikoa izan zela, ez hotza ezta ordea amultsua ere.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 147. orr.

Urteak daramatzate pilotan eta biek erantzun diplomatikoenaren alde egiten dute: «Zein nahiago? biekin gustura».  Berria - Kirola   2006-02-23

Gerry Adamsek, agian, tonu itxaropentsuagoa izan zuen, hizkera diplomatikoa erabiliz.  Berria - Harian   2005-02-19

• 3 iz diplomazialaria.

On da ixilean jokatzea hori baita diplomatikoen lana, on da ere agerian jokatzea kantariek egin duten bezala.  Herria   2005-11-10

Faxistak Madrilen sartuz gero euren enbaxadan aterpetu zitezkeela esan zieten Herbehereetako diplomatikoek, Paraguaikoek, Poloniakoek, askok.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 73. orr.

Bi diplomatikoak desagertuak, militarren kuartela eraitsia, hiria desolazio urdin ezin sinetsizkoan murgildua.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 15. orr.

Diplomatiko mutur-txuriari arrazoia emanez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 255. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Gerra amaitu ostean diplomatiko karrera egin zuen, harik eta Erregimenak Gorteetako diputatu izendatu zuen arte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 321. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diplomatiko bat (8); diplomatiko batean (4); diplomatiko batek (9); diplomatiko baten (3); diplomatiko egiptoarra (5); diplomatiko eta (7); diplomatiko ohi (3); diplomatiko ohik (3); eta diplomatiko (7); kutb diplomatiko egiptoarra (3); militar eta diplomatiko (3); modu diplomatiko (3); zuen diplomatiko (8)

arteko harreman diplomatikoak (7); bide diplomatikoa (6); bide diplomatikoari (4); bide diplomatikoen (3); diplomatikoa izan (3); diplomatikoak eta (3); diplomatikoak eten (4); diplomatikoak eten zituen (3); diplomatikoak etenda (3); diplomatikoak hautsi (4); diplomatikoen arabera (5); diplomatikoen bidez (3); egoitza diplomatikoa (3); eta diplomatikoa (3); eta diplomatikoak (4); harreman diplomatikoak (27); harreman diplomatikoak eten (4); harreman diplomatikoak etenda (3); harreman diplomatikoak hautsi (4); irtenbide diplomatikoa (4); iturri diplomatikoek (12); iturri diplomatikoen (7); iturri diplomatikoen arabera (5); ordezkari diplomatikoa (3); ordezkaritza diplomatikoan (3); zuen diplomatikoak (3)


diplomatikoki adlag era diplomatikoan; diplomaziaren aldetik.

Gobernu berria Ameriketako Estatu Batuek urtarrilaren 7an diplomatikoki ezagutu zuten arren, CIAk hasiak zituen planak, Habanarako bidean zetorren Fidel Castroren agintaldia hantxe bertan amai zedin.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 311. orr.

Marcosen mafiak jakin izan du seguraski ez zela diplomatikoki posible izanen gure desagertaraztea.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 299. orr.

Diplomatikoki ez dago inolako zalantzarik Erresuma Batuak Gibraltarren gainean zuen eskubideaz.  Berria - Mundua   2004-08-05


diplomatu 1 izond/iz diploma bat duena. ik diplomadun.

Batxiler eta lizentzia diplomak pasa zitzaten nahi zuen, gero kolejio horretarako, bai eta Garazi eta Hazparnerako irakasle diplomatuak izateko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 72. orr.

Abokatua eta Zientzia Politikoetan diplomatua, RPR alderdiko (oraingo UMP) idazkari nagusi izan zen 1998-99 artean.  Berria - Mundua   2004-04-01

Bi ikasturtekoa da ikastaroa, lehengo urtean hasi zirenez, aurten izango dira lehen diplomatuak (berrogei inguru).  Berria - Kultura   2004-09-15

2 ez-diplomatu

Lehendakariaren agindu berri batek zioenez, hemezortzi urteko ikasle ez-diplomatuek soldadutzara joan behar zuten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 85. orr.


diplomatura iz unibertsitate gradua, lizentziatura baino maila bat apalagoa.

Gehienak lehen mailako ikasketak dituzten arren (%28), badira baita diplomaturak (%9) eta lizentziaturak ere (%13).  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Graduko eta graduondoko ikasketen gaurko lizentziaturak edo diplomaturak eta masterrak egitura prestatzen, hain zuzen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Zenbait estatuk badituzte horretarako programa bereziak [...] aurrezki plan horien bidez aukera desberdinak eskaintzen dituztenak: diplomatura egiteko, lizentzia ateratzeko, etab.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 229. orr.

Bi titulazio ofizial eskainiko ditu egoitza horrek: fisioterapiako diplomatura, eta industria diseinuko ingeniaritza teknikoko lizentziatura.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06


diplomatxo iz diploma txikia.

Lehen urtea bururatu zidan, CELG, Certificat d'Études Littéraires Générales delako diplomatxoa lortzen nuela.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 97. orr.


diplomatzaile (orobat diplomatzale) izond/iz diplomatikoa.

“Laster Master” inkomunikazio ikastaro azkarra eta diplomatzailea, Unibertsitate of deuseko kudeatzaileak: Kike Amonariz, Antton Elorriaga eta Asisko Urmeneta.  Herria   2005-12-15

Bertze bat Valentin Moïsseiev diplomatzalea, hiru urte hautan preso daukatena espiungoan arizanik, omen, Hego Korearekin.  Herria   2001-03-08

Tratu hori egina zen, omen, bakearen fagoretan, amerikano diplomatzale bat ararteko jarririk, bere ber eta nehork manatu gabe ari zena, diotenaz.  Herria   2001-05-31


diplomatzale ik diplomatzaile.

diplomazia 1 iz politikaren adarra, estatuen arteko harremanei dagokiena.

Izan ere, diplomazia gerraren aurpegietako bat da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 104. orr.

Ezein gerrak ezingo du diplomazia galarazi, inoiz ez.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 104. orr.

Aurreneko aukera, eta inportanteena, diplomazia da.  Berria - Mundua   2006-05-10

Erak eta moduak ere halakoxeak zituen berak; diplomaziarenak, larregizkoak beharbada.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 65. orr.

-Barkatu, Oskar, diplomaziaren hizkera aldrebesaz nahasten bazaitut.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 35. orr.

Nik esanen nuke Eva Duarteren elizkizunetan Franco azaldu ez baldin bazen diplomaziaren arauek hartara behartzen zutelako izanen zela kausa  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 264. orr.

2 delako harremanak zertzen dituzten pertsona eta erakundeen multzoa.

Adostasuna bilatzen dute diplomazia biek; espainiarrenak eta amerikarrenak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 103. orr.

AEBko diplomaziak "lagun" manukorren beharra zeukan, bertako goi mailako filipindar gizarteaz baliatu nahi baitzuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 189. orr.

Erdikoa printze, printzesa eta diplomaziako kideentzat zegoen atondua, eta haren gainean Londreseko oletatik ekarritako mahai erdiko apaingarri balio neurtezineko batek ñir-ñir egiten zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 37. orr.

3 kontu korapilotsuak tratazeko sotiltasun eta trebetasuna.

Diplomazia eta psikologia pixka batekin egin ezin denik ez dago.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 66. orr.

Kattalinek giroa eztitu nahi du eta bere iritzia goxotasun eta diplomazia handienarekin emaiten dio.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 158. orr.

Gérard-ek diplomaziaren aldi du eta gauzak zinez pentsatzen dituen bezala erraiteko ordez, nahiago du zurikerietan luzatu, giro txarrik ez sortzeko goiz goizetik eta, bereziki, ez baitu oraino bere gain hartu nahi, Sophie-ren aitzinean, bere zinezko barnea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 117. orr.

Eta diplomazia ez dago preseski SSek ongien egiten dituzten lanen artean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 105. orr.

-Ioiok esandakoa egia bada, berandu gabiltza, ez? -Mikelok diplomaziaz hoztu nahi izan du sua.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 106. orr.

Ordainketarena gogorarazi zion diplomaziaz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 53. orr.

Diplomaziaz nahiz bortxakeria gordinez.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa; orobat diplomazi) ik diplomatiko.

Mundu zabaleko diplomazia arduradunen bileraren amaieran.  Berria - Mundua   2004-11-24

Errusiako eta Txinako diplomazia ordezkariak Teheranerat joatekoak ziren atzo arratsean.  Berria - Mundua   2006-02-01

Polisarioaren irtenbide bakarretako bat erreferendumaren aldeko jarrerari tinko eutsi eta diplomazia lana indartzen ahalegintzea da.  Berria - Mundua   2006-04-23

Diplomazia arloaz orain arteko Europako komisario Michel Barnier arduratuko da.  Berria - Mundua   2004-04-01

Hori baino lehenago, 1961eko urtarrilaren 3an, Amerikako Estatu Batuek Kubarekiko diplomazi harremanak eten zituzten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 312. orr.

Indiako britainiar gobernuak ingelesa bihurtu zuen diplomazi korrespondentziarako bitarteko eta 1835ean baita goi-mailako hezkuntzarako ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 61. orr.

Lege, diplomazia eta politika alorretako gure grabitate zentroa Baker Planean eta Konponbide Planean datza.  Berria - Harian   2006-04-22

Berak ez zuen diplomazi balixarik aipatu, baina besteak hitz horiek erabiltzeak nolabaiteko nagusitasun zantzuez janzten zuenez, ez zuen bere okerretik aterako.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 62. orr.

1850eko urteetan izenpeturiko merkataritza-itunak berrikustea lortu zuen, eta era horretan amaitu zen herrialde honen diplomazia gutxiagotasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 44. orr.

Petro-boterea diplomazia kontua da.  Berria - Harian   2006-01-05

Pepponek azkenetan zeukan bere diplomazia-erreserba.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 140. orr.

Marga Madrilera joan zen Diplomazia Eskolara.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diplomazia arduradunek (3); diplomazia buru (3); diplomazia buruak (5); diplomazia eta (5); eta diplomazia (7)


diplomaziaburu (orobat diplomazia buru g.er.) iz estatu bateko diplomaziaren burua.

Erresuma Batuko diplomaziaburuaren irudiko, haatik, «hori gertatzeaz nahikoa kezkatuta dago Teheran, eta honek berak agerian uzten du nazioarteko erakunde honen eraginkortasuna».  Berria - Mundua   2006-01-17

Frantziako diplomaziaburuaren iritzian, baina, Teheranekin elkarrizketak berriro abian jar daitezke, Iranek betetzen baditu IAEArekin hartutako konpromisoak.  Berria - Mundua   2006-01-31

Pekingo gobernuaren diplomaziaburua.  Berria - Mundua   2006-03-08

Bileran parte hartu zuen, hain zuzen, Irakeko lehen ministroak berak eta haren diplomaziaburu Hoshiar Zebarik.  Berria - Mundua   2004-07-22

Munduko diplomazia buruak aldarrikapen agiri bateratua hitzartzen saiatuko dira.  Berria - Mundua   2004-11-23

Ameriketako Estatu Batuetako jarduneko diplomaziaburu Colin Powellek boz hauetan parte hartzera deitu ditu sunitak.  Berria - Mundua   2004-12-29

Tel Avivera joatekoak dira, datorren astean, AEBetako gobernuko bi goi arduradun eta EBko estatuetako diplomaziaburu andana ere.  Berria - Mundua   2006-01-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako diplomaziaburu (4); aebetako diplomaziaburu condoleezza (3); aebetako diplomaziaburuak (5); batuetako diplomaziaburu (4); batuetako diplomaziaburu colin (3); diplomaziaburu colin (5); diplomaziaburu colin powellek (4); diplomaziaburu condoleezza (4); estatu batuetako diplomaziaburu (4)


diplomazialari iz bere estatua atzerrian ordezkatzeko egitekoa duen pertsona. ik diplomatiko.

Gobernuburu eta diplomazialari ugari bildu dira Kairoko estatu hiletan.  Berria - Mundua   2004-11-13

AEBetako diplomazialari bat hil dute Karachin.  Berria - Mundua   2006-03-03

Erresuma Batuko Atzerri Ministerioko diplomazialari batek.  Berria - Mundua   2006-01-18

Carlos Evans diplomazialari ingelesa.  Berria - Kultura   2006-03-31

Egiptoko iturrien arabera, berriz, bahitzaileek ez zuten diplomazialaria zauritu.  Berria - Mundua   2006-02-12

Uzbekistanek nazioarteko diplomazialari eta kazetari talde bati Andijon bisitatzen utzi zion atzo, segurtasun neurri handien artean.  Berria - Harian   2005-05-19

Garai hartan otomandar gobernua beharturik baitzegoen diplomazialari azeriak erabiltzera Mendebaldeko botereekiko harremanetan, jada ezin baitzituen guduan soilik menderatu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 180. orr.

Ondoren, 36 urte eman zituen diplomazialari lanetan Alemania eta Frantzian  Berria - Mundua   2004-12-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diplomazialari bat (3); diplomazialari bat hil (3); diplomazialari batek (3)


dipolo iz elkarren hurbil dauden, eta bat positiboa eta bestea negatiboa diren bi poloen multzoa.

Molekula batzuek dipolo elektriko bat daramate beren baitan, hots, ipar orratz ñimiñoak bezala jokatzen dute eremu elektriko batean: orientatu egiten dira, batzuk nagiroago beste batzuk baino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 82. orr.

Hobe Lurrean irautea, dipoloekin jostatzea hoberik ezean, bentzenoa araztu eta etorkizun ezezagun baina gertu eta ziurki trajiko baterako prestatzea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.


dipsomania iz alkoholismoa, alkoholzalekeria.

Adurrek erabaki zuen zure bizitzaren porrota, Adurrek eraman zaitu dipsomaniaren bidetik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 72. orr.

Dipsomaniaren erabateko erremedio bakarra -esan zuen noizbait William Jamesek- erlijiomania da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 60. orr.


dipsomaniako (orobat dipsumaniako) izond/iz dipsomaniak joa dena.

Zuk, dipsomaniako borondate gabe horrek, jainkotu egin zenuen halabeharra, eta zaren oro Adurren eskuetan jarri zenuen, Adur hartu duzu zure etorkizunaren arduraduntzat eta jabetzat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 71. orr.

Isabel Clyde-ren senarra, Ralph Nolton, gerente-lanak egiten zituena, dipsumaniakoa zela...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 456. orr.


dipsumaniako ik dipsomaniako.

diptero1 izond intsektuez mintzatuz, mintzezko bi hego, aho xurgatzailea eta metamorfosi osoa duena; horrelako intsektuek osatzen duten ordenako kidea.

Zaldiak eta zaldizkoak ezin ihes egin eskualde zingiratsu horren bazter guztiak betetzen dituzten intsektu dipteroen ziztadei.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Diptero horien eztenetik libratzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Mikel Strogoffen zaldia, diptero pozoitsu horiek eztenkaturik, saltoka zebilen mila ezproiren izar puntadunak saihetsean sartuta legez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.


diptero2 izond eraikinez mintzatuz, alde guztietan bi ilara zutabe dituena.

Tenplu dipteroak zortzina koloma ditu aurrean eta atzean, baina bi koloma-ilara ditu santutegiaren inguru guztian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1550. orr.

· Santutegiaren handitasuna erakusteko eta koloma dipteroaren inguruan jartzeko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3170. orr.


diptiko 1 iz margolanez mintzatuz, liburu baten gisa ixten diren bi oholez osatua.

Diptiko hau Giottoren eskolakoa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 454. orr.

Kristau-aroko hamargarren, hamaikagarren eta hamabigarren mendeetako bizantziar diptikoetako bolietan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 293. orr.

2 paperezko orri erditik tolestu batek osatzen duen eskupapera.

Euskal Herria eta bertakoen izaera ezagutzeko tresnatzat» jo zuen euskara leitzarrak. D ereduaren aldeko kanpaina diptikoen, irratiaren eta telebistaren bidez zabalduko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-02-12


diptongatu, diptonga, diptongatzen 1 da/du ad diptongo bihurtu; bi bokal, silaba berean ahoskatu.

Hizketa katean elkarren segidan doazen bokal bi diptongatzea -alegia, nolakotasun biak silaba bakarrean esatea- erritmo kontua da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 65. orr.

Diptongatu gabe dauden bokal bikote horietan (ue, ie).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 95. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ez dago bokal ahuldurik, ezta diptongaturik ere.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 138. orr.


diptongatze iz diptongo bihurtzea; bi bokal, silaba berean ahoskatzea.

Nahiz eta horrekin ez den ulertu behar diptongatze guztiak lenitiotzat hartu behar direnik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 34. orr.

Kenketak, diptongatzeak eta disimilazioak, banan bana hartuta denek dute zio fonetikoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 70. orr.

Bokal diptongatzea eta nolakotasunen disimilazioa (oe > oj),  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 70. orr.


diptongo (orobat diftongo g.er.) iz silaba berean ahoskatzen diren bi bokalen multzoa.

Bi bokal-nolakotasun silaba bakarrean gertatzea da diptongoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 65. orr.

Oharmenaren gertakari interesgarria da, bokal biren bilkura ingurunetik isolatuta entzuten badugu (lan akustikorako programaren baten laguntzaz), zail gerta daitekeela bereiztea diptongoa ala hiatoa den entzuten duguna.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.

Bestalde, ie diptongoa i@ bilakatu da, baina ie idazten da oraindik ere.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 182. orr.

Kontsonanterdiek osatzen dituzten goranzko diptongoak eta bokalerdiek osatzen dituzten beheranzkoak ere erritmikoki ezberdin dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 104. orr.

Izan ere, diptongoa katemaila inplosiboaren kasu berezi bat baizik ez da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 90. orr.

Diptongoen monoptongazioa -asmilazioaren aldaera bat baizik ez dena-, [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 187. orr.

'O' batek eta 'e' batek ez baitute diptongoa osatzen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 47. orr.

Diptongoan den i bokalak bere ondorengo s eta ts busti eta x edo s eta tx bihurtu ditu, hurrenez hurren.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 186. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diptongoak eta (3)


diptongodun izond diptongoa duena.

Euskalki orotako hiztunek mailegu berri horiek palatalaz ahoskatzen dituztela islatu eta estandartzeko nahia bada arauaren zioa, ez da ulertzen zergatik ez den diptongodun kasuetara ere zabaldu (esaterako, pantaila).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 123. orr.


diputatu (orobat deputatu g.er.) 1 iz herriak biltzar legegilerako hautaturiko ordezkaria.

Handik gutxira politika aktiboan sartu zen eta bere hautagaitza aurkeztu zuen diputatu izateko.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 158. orr.

Alderdi Laboristak hemeretzi diputatu ditu eta bera da koalizioa osatzeko aukera gehien dituen alderdia. Aurretik ere izan genuelako diputatu bat Madrilen, 1996an.  Berria - Mundua   2006-04-18

Gaur, beraz, zazpi diputatu aukeratuko dituzte lau milioi inguru botoemaile eskoziarrek. Haren aita ere diputatu hautatu zuten eta joan-etorriak egiten zituen Erromatik Turinera.  Berria - Mundua   2004-06-10

Alderdi Liberalak bozen %32,6 eta 117 diputatu lor ditzake.  Berria - Mundua   2004-06-29

Kontserbadoreek bozen %31,8 eta 109 diputatu eskuratzea espero da.  Berria - Mundua   2004-06-29

CiUk hiru diputatu galduko lituzke, eta bederatzirekin geratuko.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05

Hamabi urte eman zituen Andoni Monfortek Espainiako Gorteetan diputatu.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

Hortik aurrera Gorteetako diputatua izan zen 1977ra arte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 321. orr.

Gerra amaitu ostean diplomatiko karrera egin zuen, harik eta Erregimenak Gorteetako diputatu izendatu zuen arte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 321. orr.

Sarkozy jaunak hartuko dituela Euskal Herriko diputatu eta zenaturrak, lau hautetsi: Grenet, Poulou, Lassalle, Borotra eta Lamassoure euro-diputatua barne.  Herria   2003-01-14

Mega-hauteskundeak antolatu ditu [Chavezek] , kargu guzti-guztiak berritu edo berlejitimatzeko: presidentea, diputatuak, gobernadoreak, alkateak eta zinegotziak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 92. orr.

31 diputatu abstenitu egin ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Milan Kunderak dio itzultzaileak garrantzitsuagoak direla Europako Parlamentuko diputatu guztiak baino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 176. orr.

Gregoire apezaren eta Barrere Conventioneko diputatuaren Iraultza garaiko erranek zer edo zer iragartzen zuten, alabaina.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 84. orr.

Erromako diputatuak, lege greziarren bila bidali zituztelarik, Atenasera eta Italiako hirietara joan ziren. Nancyko diputatu egin zuten alabaina bere lagunek, eta Pariseko Estatu Orokorretara bidali, 1789an.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 360. orr.

FPLPeko diputatu Khalida Jarrarrek Berriari adierazi zionez, [...].  Berria - Mundua   2006-03-19

Unione Naziunale taldeko Korsikako Lurralde Asanbleako diputatu eta Korsika Nazione alderdiko buru Jean-Guy Talamoni baldintzapean libre utzi zuten igande gauean.  Berria - Mundua   2004-04-20

2 (izenondoekin)

1803an, garai hartako Juan Miguel Galduroz erretoreak eta Francisco Aguirre diputatu jeneralak behar ziren baimenak eskuratu zituzten.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 122. orr.

Gure frantses pentsalari, kazetari, irakasle, apezpiku, diputatu xuri ala gorrien gogoak ez dira hainbat aldatu.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 40. orr.

Hemen ziren Manuel Irujo eta Telesforo Monzon, Madrilgo Kongresuan diputatu abertzaleak orduan.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 63. orr.

Javier de Landaburu diputatu nazionalista zen, bai, Máximo Saizarvictoria diputatu sozialistarekin batera alde egin zuen Gasteiztik gure beste aiton-amonen janari-dendako furgonetaren maletalekuan ezkutatuta erbestera ihes egiteko.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

Likuden sostengu nahikoa ez eta oposizioko diputatu laboristen bozekin plana aurrera ateratzea espero da.  Berria - Mundua   2004-10-26

Gazan eta Zisjordanian oro har 17 diputatu emakume daudela.  Berria - Mundua   2006-03-12

Chris Patten, Westminsterreko diputatu kontserbadore ohia.  Berria - Harian   2005-07-30

Turkiako Legebiltzarreko diputatu ohi kurdua.  Berria - Mundua   2004-10-15

Dari Ali al Faiad xiita diputatu dekanoa zen -87 urte zituen- Legebiltzarrean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 151. orr.

3 (euskal aldundietakoa) ik ahaldun.

Aldundiko diputatu nagusiak argitu zuenez, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Foru Aldundiak diputatu eta ahaldun nagusi ohiak omendu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Gipuzkoako diputatu nagusi Joxe Joan Gonzalez Txabarrik aurreratu zuenez, [...].  Berria - Kultura   2004-01-22

1898an diputatu izateko hautatu zuten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 319. orr.

Arabako Herrilan eta Garraio diputatu Rodolfo Saenz de Ugartek nahiz Ogasun diputatu Juan Antonio Zaratek agerraldia izan zuten, atzo, Biltzar Nagusietan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-16

Ogasun diputatu Iruarrizagak Sailaren errugabetasuna aldarrikatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Alderdian «oxigenorik gabe» gelditzen ari dela adierazi zion Berriari Sabin Arana foru diputatu ohiak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diputatu karguaren zina bukatzean kartzelara eraman zuen esaldia bota zuen: [...].  Berria - Mundua   2004-04-22

Diputatu hauteskundeetan ere aurkeztu zen, baina Bernard Marie Miarritzeko auzapeza nagusitu zitzaion.  Berria - Euskal Herria   2004-08-20

Diputatu akta sinatu eta Soriarako bidea hartu zuen Solabarriak, HBko beste bi diputatuekin.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Harrezkero, abuztuaren 18an egingo diren bi hauteskundeetan diputatu postua lortu arte zain egon behar du, lehen ministro lanetan hasteko.  Berria - Mundua   2004-07-31

Frantziako Legebiltzarreko Diputatu Batzordeak zigorrak gogortzeko proposamena egin du.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Oraindik gordeta ditu diputatu txartela.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Lurralde Asanblearako bozetan botoetan gora egin zuten nazionalistek, baina diputatu kopuru bera lortu zuten.  Berria - Mundua   2004-04-03

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Trukagarritzat jotzen dituen 50etik gora bahitu ditu FARCek: lau diputatu, gobernadore ohi bat, 12 eskualde diputatu, Presidentetzarako hautagai ohi bat, hiru estatubatuar eta segurtasun indarretako 34 lagun.  Berria - Mundua   2004-08-24

6 diputatuen ganbera legebiltzarra.

Aurreko legegintzaldian, PPk Espainiako Zigor Kodeari eginiko erreforma bertan behera uzteko proposamena ontzat jo zuen atzo diputatuen ganberaren osoko bilkurak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-24

Ildo horretan aurkeztu zuen Genaro Estrada taldeak txosten bat herenegun Mexikoko Diputatuen Ganberan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Asteazkenean Uruguaiko Diputatuen Ganberako nazioarteko kontuen batzordean eta Senatuko nazioarteko Batzordean mintzatu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-11

Dominique Villepin Frantziako Barne ministroak Poliziak igandean egindako operazioa «arrakastatsua» izan dela azaldu zuen atzo Frantziako Diputatuen Ganberan egindako agerraldian.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Carlos Mesa presidentearena bata eta Diputatuen Ganberako Garapen Ekonomikorako Batzordeak aurkeztutakoa bestea.  Berria - Mundua   2004-10-21

· Buenos Airesko Legebiltzarreko zein Diputatuen Ganberako presidenteek eta alderdietako ordezkariek hitzaldia egin ondoren, Ibarretxek hartuko du hitza.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alderdi laboristako diputatu (6); alderdiko diputatu (15); aldundiko diputatu (9); ankarako legebiltzarreko diputatu (4); arabako diputatu (18); arabako diputatu nagusi (8); baiko diputatu (6); baiko diputatu uxue (6); baina diputatu (8); bat diputatu (7); beste hiru diputatu (7); bi diputatu (14); bilbao bizkaiko diputatu (7); bizkaiko diputatu (13); bizkaiko diputatu nagusi (4); bost diputatu (10); bozetan diputatu (4); da diputatu (4); diote diputatu (4)

a (15); a lasagabasterrek (10); diputatu ahmed (4); diputatu akta (4); diputatu artean (10); diputatu aukeratu (10); diputatu aukeratu zuten (7); diputatu bakarra (7); diputatu bat (32); diputatu bat lortzeko (5); diputatu batek (9); diputatu baten (5); diputatu batzuek (12); diputatu begoñ diputatu begoñ diputatu daude (5); diputatu demokratak (5); diputatu ditu (17); diputatu dituen (4); diputatu dituzte (5)

diputatu emilio (11); diputatu emilio olabarriak (10); diputatu erreformistek (4); diputatu eskuratu (9); diputatu eskuratu zituen (5); diputatu eta (80); diputatu eta sei (4); diputatu eta senatari (5); diputatu eta senatariek (6); diputatu galdu (5); diputatu gehiago (7); diputatu gehien (6); diputatu gehienek (8); diputatu gisa (6); diputatu guztiek (5); diputatu hautatu (10); diputatu hautatu zuten (6); diputatu hautatuko (4)

diputatu izan (12); diputatu izango (18); diputatu izango ditu (9); diputatu izateko (9); diputatu jaime (5); diputatu jaime ignacio (5); diputatu javier (6); diputatu jeltzaleak (9); diputatu josu (8); diputatu josu erkorekak (5); diputatu juan (5); diputatu kargua (14); diputatu kargua hartu (4); diputatu kopuru (5); diputatu laborista (6); diputatu laboristak (4); diputatu lortu (17); diputatu lortu zituen (10); diputatu lortuko (9); diputatu lortuta (4); diputatu luis (12); diputatu luis maria (8); diputatu mari (5); diputatu mari carmen (4); diputatu nagusi (30); diputatu nagusi jose (4); diputatu nagusi joxe (12); diputatu nagusi ramon (8); diputatu nagusia (19); diputatu nagusiak (30); diputatu nagusiak atzo (4); diputatu nagusiak eta (4); diputatu nagusiaren (5); diputatu nagusiari (7)

diputatu ohi (14); diputatu ohia (11); diputatu ohiak (15); diputatu ohiaren (5); diputatu postua (4); diputatu sozialista (7); diputatu sozialistak (7); diputatu talde (4); diputatu talde batek (4); diputatu tontxu (5); diputatu tontxu camposek (4); diputatu uxue (8); diputatu uxue barkosek (4)

a (4); a (7); du diputatu (5); duen diputatu (8); duen diputatu begoñ dute diputatu (4); eajko diputatu (19); eajko diputatu emilio (7); eajko diputatu josu (7); eako diputatu (9); eako diputatu begoñ ercko diputatu (5); ere diputatu (6); erkoreka diputatu (5); erkoreka diputatu jeltzaleak (4); espainiako kongresuan diputatu (5); espainiako kongresuko diputatu (6); eta diputatu (28); eta hamaseko diputatu (4); eta trebakuntza diputatu (6); feineko diputatu (5); foru aldundiko diputatu (7); foru diputatu (10); garapen iraunkorreko diputatu (10); gipuzkoako diputatu (34); gipuzkoako diputatu nagusi (7); gipuzkoako diputatu nagusia (6); gipuzkoako diputatu nagusiak (17); gonzalez txabarri diputatu (6); hainbat diputatu (10); hamabi diputatu (5); hamabost diputatu (5); hamaseko diputatu (11); hbko diputatu (5); hemeretzi diputatu (4); hiru diputatu (21)

iraunkorreko diputatu (10); iraunkorreko diputatu luis (10); josu erkoreka diputatu (5); ko diputatu (9); ko diputatu ohia (8); kongresuan diputatu (8); kongresuan duen diputatu (5); kongresuan eajko diputatu (4); kongresuko diputatu (7); laboristako diputatu (6); lau diputatu (18); legebiltzarreko diputatu (25); legebiltzarreko diputatu ohi (4); madrilen diputatu (6); nafarroa baiko diputatu (5); ogasun diputatu (4); parlamentuko diputatu (4); ppko diputatu (6); psoeko diputatu (4); sei diputatu (5); sinn feineko diputatu (5); taldeko diputatu (4); trebakuntza diputatu (6); txabarri diputatu (6); txabarri gipuzkoako diputatu (21); upnko diputatu (4); upnko diputatu jaime (4); zazpi diputatu (7); zen diputatu (8); zortzi diputatu (10); zuen diputatu (22); zuen diputatu batek (4)

alderdiko diputatua (6); baiko diputatua (5); diputatua da (15); diputatua ere (6); diputatua eta (11); diputatua ez (4); diputatua izan (18); diputatua izan zen (13); diputatua kargutik (4); diputatua kongresuan (4); diputatua lortzeko (5); eajko diputatua (7); eako diputatua (6); eta diputatua (11); eta trebakuntza diputatua (5); ko diputatua (9); lasagabaster eako diputatua (4); legebiltzarreko diputatua (8); nafarroa baiko diputatua (5); trebakuntza diputatua (5)

alderdiko diputatuak (5); azpiegituretarako diputatuak (4); baiko diputatuak (11); bide azpiegituretarako diputatuak (4); diputatuak atzo (23); diputatuak atzo adierazi (5); diputatuak azaldu (5); diputatuak azaldu zuenez (4); diputatuak berak (5); diputatuak eman (5); diputatuak eman zuen (4); diputatuak ere (5); diputatuak erredakzioa (4); diputatuak esan (15); diputatuak esan zuen (6); diputatuak espainiako (5); diputatuak eta (23); diputatuak ez (7); diputatuak iragarri (4); diputatuak jakinarazi (6); diputatuak jakinarazi zuenez (4); diputatuak nabarmendu (5); duen diputatuak (5); eajko diputatuak (20); eajko diputatuak eta (4); eako diputatuak (38); ekintzako diputatuak (4); erkoreka eajko diputatuak (4); espainiako kongresuko diputatuak (4); eta diputatuak (9); eta trebakuntza diputatuak (4); foru diputatuak (28); garapen iraunkorreko diputatuak (4); garraio diputatuak (6); gizarte ekintzako diputatuak (4); hiru diputatuak (6); ingurumen foru diputatuak (6); iraunkorreko diputatuak (4); kongresuan duen diputatuak (4); kongresuko diputatuak (5); kultura diputatuak (4); lan diputatuak (4); lasagabaster eako diputatuak (11); nafarroa baiko diputatuak (10); ogasun diputatuak (7); ppko diputatuak (8); trebakuntza diputatuak (4); upn ppko diputatuak (5); zuen diputatuak (10); zuen eajko diputatuak (6); zuen eako diputatuak (15)

bi diputatuk (4); diputatuaren arabera (4); diputatuaren dimisioa (6); diputatuaren esanetan (6); diputatuaren iritziz (5); diputatuaren ustez (7); diputatuei soldatak (4); diputatuek eta (9); diputatuen artean (7); diputatuen bi (4); diputatuen ganberako (6); diputatuen kongresuan (25); diputatuen kongresuko (9); diputatuen kongresura (5); diputatuen kontseiluak (9); diputatuetako bat (4); diputatuk bozkatu (5); diputatuk bozkatu zuten (4); diputatuk eta (7); dute diputatuek (10); espainiako diputatuen (14); espainiako diputatuen kongresuan (8); eta diputatuen (6); foru diputatuaren (5); frantziako diputatuek (7); hainbat diputatuk (4); legebiltzarreko diputatuen (6); nafarroa baiko diputatuaren (5); zenbait diputatuk (5); zuten diputatuek (4)


diputatugai iz diputatu izateko autagaia.

Gazatik hautatutako diputatuei Zisjordaniara joatea galarazi zien Israelgo Gobernuak; ondorioz, bideokonferentzia bitartez egin zuten karguaren zina Ramalara joaterik izan ez zuten diputatugaiek.  Berria - Mundua   2006-02-19

Konstituzioaren Zaindarien Kontseilua kontserbadoreen eskuetan dago, eta otsailean izango diren Legebiltzarrerako hauteskundeetan ehunka diputatugai erreformazaleren hautagaitza baztertzea erabaki zuen.  Berria - Mundua   2004-01-14


diputaziño ik diputazio.

diputazio (783 agerraldi, 29 liburu eta 387 artikulutan; ETCn 14.162 agerraldi; orobat diputaziño g.er. eta diputazione g.er.; cf aldundi 1591 agerraldi, 22 liburu eta 777 artikulutan; ETCn 33.265 agerraldi) 1 iz probintzia bateko interesak kudeatzeko hautatzen den korporazioa. ik aldundi.

Diputazio probintzialeko administrarietatik hasi eta ospitaleko kinina Atocha kaleko botiketan saltzen zuen barneko ikasleen elkarte bateraino.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

Hori dela-eta, epea luzatzeko eskatuko dio Ligari, Pontevedrako Diputazioarekin negoziatzen ari baitira.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 236. orr.

Horrela jokatu zen diputazio hori, bere ahal guziez Nafarroaren ona bilatuz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 134. orr.

Nafarroako Diputazio frankistak dirua ematen zigun euskaraz genekienoi, azterketa baten bidez bagenekiela erakutsi ondoren.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 35. orr.

Diputazio probintzialeko administrarietatik hasi eta ospitaleko kinina Atocha kaleko botiketan saltzen zuen barneko ikasleen elkarte bateraino.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

Arabako Batzar Nagusiek, EAJ, PSE-EE, EA eta EB-Berdeak taldeen botoekin, PPk proposatutako aurrekontuaren proiektua diputazio foralera bueltatzeko eskatu zuten atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

Azkenean dirua beti iristen denez, bilbotarrek Bizkaiko Diputazioaren diru laguntzarekin ACB ligako lekua erosi zuen.  Berria - Kirola   2004-08-19

Nafarroak ez luke EAErekin bat eginen diputazio gisara, erkidegoaren maila mantenduz baizik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-01

Jose Juan Gonzalez Txabarri Gipuzkoako Aldun Nagusiak atzo Diputazioaren laguntza eskaini zuen.  Berria - Kirola   2004-01-30

Diputazioaren eta udalen ordezkarien artean ere gehiengoa dute EAJ-EAk, eta, hortaz, haien hautagai Carlos Etxepare izendatuko dute Kutxako presidente hilaren 29an.  Berria - Ekonomia   2004-04-01

Dagoeneko 20.000 piezatik gora bereizi dira San Telmo museotik eta Diputazioaren funtsetatik zentro berrira eramateko.  Berria - Kultura   2006-04-11

[Hegoaldean] herriko bozak alde batetik eta bestetik diputazio delakoen berritzea bai eta, Nafarroan, probintzia hortako parlamentuarena.  Herria   2003-05-22

Sute batek Diputazioaren eraikina suntsitzen du.  Askoren artean   «Rataplan» - 105. orr.

2 diputazioaren egoitza.

Bizkarretik heldu, eta Diputazio aldera jo genuen berriz, ahalegina kontsolatzen saiatzen nintzela.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 62. orr.

Ondoren, UAGAko ordezkaritza Diputaziora sartu eta idazki bat helarazi zion Eloy Lopez de Foronda Nekazaritza ahaldunari.  Berria - Ekonomia   2004-09-10

Beste txapeldun armatuen erdian, han joan zen, Diputazioko ate nagusia igaro, eta eskaileretan gora.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 57. orr.

Orri gutxi haiek iragaitzaz pasatu, eta, azken orrian, Diputazioko balkoi nagusiaren argazkia topo, bandera gorri-horia esekita zeukala.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 129. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Horregatik, ofizialtasunean babestu behar izan zuten maiz, udaletxeetan eta diputazio jauregietan, alkate soinu eta prozesioetan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 47. orr.

4 hautetsi erakunde baten ordezkari multzo txikia.

1559ko otsailean, Nafarroa Behereko Estatuetako ordezkariek, Bastidan bildurik, Pauera diputazio bat igortzea erabaki zuten, ministro "higanoten" predikuez kexatzera.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 82. orr.

Nolaz eta erregina berriaren gerizpean ari zirela deklaratzen baitzuten, "heretikoak" Nafarroatik kanpora zitzatela fermuki galdatzera bidaiatu zen delako diputazioa Paueko errege-jauregiraino  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.

5 diputazio iraunkor legebiltzar baten ordezkari den batzordea.

Eusko Legebiltzarreko Diputazio Iraunkorra astelehenean bilduko da Naval ontziolari buruz eztabaidatzeko.  Berria - Ekonomia   2004-08-12

Javier Madrazo EB-Berdeetako koordinatzaile nagusiak, aldiz, txalotu egin zuen Eusko Legebiltzarreko diputazio iraunkorraren ebazpena, «Navalen etorkizunarekiko gizarteak duen konpromezua islatzen» duelakoan.  Berria - Ekonomia   2004-08-18

Espainiako Kongresuko Diputazio Iraunkorrak ezezkoa eman zion atzo Aznarren gobernua ganberan azaltzeari.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

PPk gehiengoa duen Diputazio Iraunkorreko mahaiak muzin egin dio oposizioko alderdien eskaerari.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

Diputazio iraunkorreko mahaia bost kidek osatzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

6 foru diputazio

1918 an Nafarroako Foru Diputazioarekin batera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Diputazioek sortu zuten Euskaltzaindia.  Herria   2001-04-05

Euskadiko Garraio Agintaritzak oniritzia eman dio Supersur egitasmoari, Bizkaiko Foru Diputazioak aurkeztutako Hegoaldeko Saihesbidearen proiektuari.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

PPk iragarri du uraren lege proiektuaren kontra dagoela; testuak foru diputazioen eskumenak urratzen dituela dio.  Berria - Euskal Herria   2004-10-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabako diputazioa (11); bizkaiko diputazioa (6); diputazio iraunkorreko (3); diputazioa eta (14); diputazioa eta san (3); eta diputazio (3); eta diputazioa (5); gipuzkoako diputazioa (13); gipuzkoako diputazioa eta (4)

arabako diputazioak (39); arabako diputazioak eta (7); bizkaiko diputazioak (19); bizkaiko diputazioak eta (3); dio diputazioak (5); diputazioak atzo (3); diputazioak berak (3); diputazioak donostiako (3); diputazioak du (3); diputazioak egindako (3); diputazioak emandako (4); diputazioak ere (5); diputazioak eta (35); diputazioak eta gasteizko (3); diputazioak eta mankomunitateek (3); diputazioak eta nafarroako (4); diputazioak ez (7); diputazioak ez duela (3); diputazioak jakinarazi (6); diputazioak jakinarazi du (3); ditu diputazioak (4); donostia gipuzkoako diputazioak (6); du diputazioak (12); du gipuzkoako diputazioak (7); dute gipuzkoako diputazioak (4); eta arabako diputazioak (3); eta diputazioak (18); eta gipuzkoako diputazioak (5); gipuzkoako diputazioak (72); gipuzkoako diputazioak eta (9); udalak eta diputazioak (3); zion diputazioak (3); zuen diputazioak (4)

arabako diputazioan (3); arabako diputazioaren (11); arabako diputazioari (5); bizkaiko diputazioarekin (4); bizkaiko diputazioaren (9); bizkaiko diputazioari (7); dio gipuzkoako diputazioari (3); diputazioan eta (6); diputazioarekin eta (5); diputazioaren aurrean (6); diputazioaren diru (3); diputazioaren eta (9); diputazioaren jarrera (6); diputazioaren jarrera salatu (3); diputazioaren laguntza (7); diputazioari eta (6); eta diputazioaren (6); eta diputazioari (3); gipuzkoako diputazioarekin (6); gipuzkoako diputazioarekin eta (3); gipuzkoako diputazioaren (12); gipuzkoako diputazioari (11); nafarroako diputazioan (3); nafarroako diputazioaren (3)

diputazioek eta (5); diputazioek eta udalek (3); diputazioen eta (4); eta diputazioek (3); eta diputazioen (3); eta gipuzkoako diputazioek (7); gipuzkoako diputazioek (7); jaurlaritzak eta diputazioek (3)

arabako diputazioko (3); azkoitia gipuzkoako diputazioko (4); bizkaiko diputazioko (9); bizkaiko diputazioko euskara (4); diputazioko arduradunek (3); diputazioko ate (4); diputazioko aurrekontuak (3); diputazioko eta (5); diputazioko euskara (4); diputazioko garapen (4); diputazioko garapen iraunkorreko (3); diputazioko giza (3); diputazioko gizarte (3); diputazioko ordezkariak (4); diputazioko presidente (3); eta diputazioko (6); gipuzkoako diputazioko (22); gipuzkoako diputazioko eta (3); gipuzkoako diputazioko garapen (3)


diputazioburu (corpusean diputazio buru soilik) iz diputazio baten buru den pertsona.

Carlos Iturgaitz EAEko PPren lehendakariak eta Jose Antonio Pastor Bizkaiko PSE-EEko idazkariak, Jose Luis Bilbao Bizkaiko diputazio buruaren agerraldia eskatu zuten atzo, Ibarra auzia-ri buruz argitaratu diren informazio berriez azalpenak emateko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


diputaziokide iz diputazioko kidea.

Aitatxik diputaziokide izateko proposamena bildu zuen, zenbait egun geroago.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 82. orr.

Diputaziokide guztiak betoskoz eta mutur okerturik bueltatu ziren beren herri, eliza eta gazteluetara.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.

Diputaziokide batzuek -elizaren eta herri xehearen ordezkariek bereziki, [...].  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 86. orr.


diputazione ik diputazio.

dir-dir (412 agerraldi, 54 liburu eta 11 artikulutan; ETCn 912 agerraldi; orobat dirdir 21 agerraldi, 10 liburu eta 5 artikulutan; ETCn 69 agerraldi) 1 adlag distiratuz. ik diz-diz.

Gogoan nuen izar horiek berberak dir-dir ari zirela nire sorterrian, orain jende guztia lo zegoen eta bihar denak betikoa egiteko altxatuko ziren herrian.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 40. orr.

Argizko isuriak nonahi ageri dira dir-dir, ispilu batean legez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 380. orr.

Marro begira zegokien, beti egon ohi zen bazter batetik, eskuan whiskia eta begiak dir-dir zituela.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 103. orr.

Aurpegia alai eta begi zurbilak maltzurkeriaz dir-dir zituela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Ateneak, begiak dir-dir, Telemakoren itxura hartu zuen orduan, eta Itakako gizon bulartsuekin hitz egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 15. orr.

Dir-dir ikusi nituen betaurreko biribilen atzean, doktorearen begiak urduri mugitzen ziren, eta haiek ere bi arrain arraro ziruditen, gorrituak, itxuragabeki puztuak.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 103. orr.

Zigarro baten muturra dir-dir ikusten du: Ryan-ek jarraitu egin dio aparkalekuraino.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 251. orr.

Zerbait zegoen dir-dir aurreko paretan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 119. orr.

Betaurreko biribil haiek, ebaketa gelako argi itsugarrietan dir-dir.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 106. orr.

2 (izen gisa) ik dirdira.

Eta, beirari eta likidoari eta dir-dir haiei beha liluraturik bezala geratzen nintzela, besoak luzatuz eta luzatuz joan zitzaizkidan espazioan barrena eta denboran barrena...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 645. orr.

Eta begi basatiak erakusten zizkigun, dir-dir indartsua.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 107. orr.

3 dir-dir egin distiratu. dirdira 3.

Hiriaren gainean, zeru zohardiari esker, eguzkiak dir-dir egiten zuen, itsasoaren aldean zegoen jada, erortzen ari zen, argi biguna jaurtitzen zuen, argizko fereka bat.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 116. orr.

Izan ere, zertarako jaio dira futbol-izarrak, Olinpoko zeruan dir-dir egiteko ez bada?  Berria - Kultura   2004-11-14

Zilarrezko ikurrak dir-dir egiten zion bularrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 205. orr.

Ziztagailu batek dir-dir egiten du; eztarritik izterrondoraino irekitzen dute bere gorputza; dena ikus dezake, baina ez du minik sentitzen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 225. orr.

Haientzat baino ez zuten ordu hartan semaforo argiek dir-dir egiten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 85. orr.

Argiek indarge egiten zuten dir-dir, aurpegien soslaiak agertu, hurbildu eta aienatu egiten ziren, arrainak akuario lupeztuan bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 362. orr.

Han zegoen Maria Sara ]...] eta bera ere bai, lotsarik gabe, beldurrik gabe, bere burua argiari erakutsiz, hau ahula bazen ere, maindire zuriak baizik ez zuen dir-dir egiten, ilargiaren argiak blaituko bailuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 348. orr.

Hermannen irribarreak ere dir-dir egiten zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 88. orr.

IPE Londresko merkatuaren pantailetan inoiz agertu ez diren zifrek dir-dir egin zuten atzo.  Berria - Ekonomia   2004-10-08

· Publizitatearen eta irudien mundu zorabiagarrian futbol-izar bat nintzen, inoiz baino dir-dir handiagoa egiten zuena.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 202. orr.

Begiek, lanpararen beheko argiak ukiturik, dir-dir berezia egiten zuten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 325. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak dir dir (30); begiek dir dir (16); dir dir (205); dir dir egin (29); dir dir eginez (4); dir dir egiten (75); dir dir zituela (14); dir dir zuela (4); suak dir dir (3)


dirdai (251 agerraldi, 71 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 715 agerraldi; orobat dardai g.er.) 1 iz distira, dirdira.

Polizia baten gerrikoaren mihi metalikoaren dirdai berberarekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 83. orr.

Midak kalezuloa iragan mendeetako harribitxietako bat izan zen eta argizarien dirdaia izan zuen, noizbait, Kairoko zeruan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 15. orr.

Plaza nagusira iristen da; gizonaren inguruan etxeek dirdai egiten dute; bai, metal horiz eta kristalez eginda baitaude.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 12. orr.

Tximistaren dirdaiak horrelaxe itzaltzen ditu une labur batez beste argi guztiak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 92. orr.

Ezusteko albiste hark interesaren dirdaia piztu zuen doktorearen begietan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 220. orr.

Orduan, hamar otso larriren talde batek, goseak amorraturik, begiak dirdai jarioka txingarren pare, almadiaren barrura egin zuen jauzi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 406. orr.

Une hartan, dirdaia begietan, Afifi andereak esan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 160. orr.

2 (izenondoekin)

Erdian, urrezko sutontzi bati dirdai naroa zerion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 72. orr.

Gero, beste aldean, urrearen dirdai gorrixkak ispiluak horizkatzen zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 260. orr.

Foku elektrikoen dirdai zurbila ikusten zen hiriaren gainean, gotorlekuko teilatuen gainetik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 93. orr.

Zeru goibela dirdai laranjaz blai zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 119. orr.

Orduan, tximista baten dirdai izugarria nagusitu zen eta suzko bola bat leiho batetik sartu eta bestetik atera zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 57. orr.

Hiri handia neukan nire oinetan, kale dotoreetako argiak dirdai urrunean.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 93. orr.

Afifi andereak, halako dirdai ameslaria begietan, irribarre egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 160. orr.

Halako dirdai maleziazko bat islatu zen bere begi kasik lokartuetan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 70. orr.

Alkohol gehiegiak eragindako dirdai zilartsua dute haren begi estrabikoek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 98. orr.

Dardarka zeukan ezpainartea, eta dirdai eutsiezin halako bat zerien begiei.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 59. orr.

3 (adizlagun gisa)

Burua atzera bota du eta begiak dirdai dauzka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 118. orr.

Baina inoiz lehenago ikusi gabea balu bezala ari zen, begiak dirdai zituela.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 75. orr.

Laino-arte gero eta ugariagoetako argi-txinta horixkek lainoetako griskara zama-tsuarenekin kontrastatzen zuten, dirdai eta ubel.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 81. orr.

· Baserrira iritsi da: han dago Mendaolatza, goizeko eguzkia leihoetan dirdai.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 204. orr.

4 dirdai egin (16 agerraldi, 12 liburutan; ETCn 43 agerraldi) ik dirdaitu.

Haren bular zabalaren gainean gurutze batek eta hiruzpalau dominak egiten zuten dirdai.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 56. orr.

Sekulako kandelak bailiran, dirdai egiten zuten Konstantinoplako minareteek Urrezko Adarraren inguruan.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 178. orr.

Hodei argien artean dirdai dagien ortzadarrak bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 738. orr.

Ispilu honetan, hain zuzen, dirdai egiten du pobretasun zoriontsuak, apaltasun santuak eta amodio esanezinak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1204. orr.

Dirdai egin zenidan begi ahuletara, nigan bortizki errainutuz, eta dar-dar jarri nintzen maitez eta ikaraz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 224. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Fedekideek mendi malda elkorretan gora ekin zioten egunsentiko argi-dirdai goibelean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 31. orr.

Eguzki-dirdaiaren islan, aintzira garden bat zirudien ordokiak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 23. orr.

Trumoi burrunben eta tximista dirdaien ondoan, haize zakarraren menpe, zaparradako tanta lodiek bortizki bustia.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 147. orr.

Niretzat kimika etorkizuneko ahalmen ezkutuzko laino zehazkabe halako bat zen, zeinak, su-dirdaiz zarrastaturiko kiribil beltzetan biltzen baitzuen nire geroa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 41. orr.

Argia berdina zunan orduan eta orain, ez hain gorrixka; baina su-dirdairik gabeko argi txiro bera zunan, orain dagoen lanairearen zapi zurian bildua.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 156. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak dirdai (3); dirdai egiten (12); dirdai egiten zuten (5); dirdaia begietan (3); eta dirdai (4); halako dirdai (4)


dirdaiarazi, dirdaiaraz, dirdaiarazten du ad dirdai egitera behartu.

Tximarroa zen eta gominak dirdaiarazten zion ilea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 278. orr.


dirdaigabe izond dirdairik ez duena.

Kopeta bete kezkaren azpian, bere begi orain dirdaigabeek halako aurpegiera etsitu, noragabetu eta akitua nabarmentzen zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 224. orr.


dirdaika (10 agerraldi, 5 liburutan; ETCn 52 agerraldi) adlag dirdai eginez. ik dirdirka.

Eguzkia dirdaika ibilgailuetako kristaletan eta karrozeria metalizatuetan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 12. orr.

Hamidak, begietan jakin-gosea eta ezustea dirdaika, galdegin zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 184. orr.

Bihotzak punpaka jarraitzen zuen, begitartea gorriturik, begiak bozkarioz dirdaika.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 185. orr.

Oholen artean trenbideko argiei dirdaika antzeman dakieke.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 61. orr.

Iritsi da itxaropenari leihoak zabaltzen hasteko ordua, eguzki urretsuz dirdaika dagoen itsaso ardo-kolorean aurrera.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 27. orr.


dirdaitsu (63 agerraldi, 37 liburutan, ETCn 381 agerraldi) 1 izond distiratsua. ik dirdiratsu.

Santuaren anaia eta ikasle batek arima zoriontsu hura ikusi zuen, izar dirdaitsu baten itxuran.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 832. orr.

Festa-apaindurak argi dirdaitsuz edertzen ditu denak, eta bakearen bedeinkapenak bildutako guztien bihotzak alaitzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 264. orr.

Lur-sail lokaztuak izotz dirdaitsuz estalita agertu ziren goiz batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 156. orr.

Begi beltz dirdaitsuak zituen, elkarrengandik bereizi xamarrak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 330. orr.

Haiengana lasaikiro hurreratu, eta bere begirakune dirdaitsua luzatu zien.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 85. orr.

Gona dirdaitsuko talde ilun hartatik jaulki ziren gaueko hitz kezkagarriak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 119. orr.

-Jakituria dirdaitsuaren aldean hutsa da gure axaleko adimena.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 233. orr.

Gela ertain bat zen, dotorea, zola argizariztatu eta dirdaitsuarekikoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 277. orr.

Egun dirdaitsua zetorren, Nafarroan askotan gertatu ohi diren egun ezinago eder horietakoa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 229. orr.

2 (adizlagun gisa)

Erotuta bezala pasa ziren mutilak nire ezkerretatik eta nire eskuinetatik, maldan gora arnasestuka, baionetak dirdaitsu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 249. orr.

Argazkiko eguzkia goi-goian zegoen, dirdaitsu. Lakarko etxeen aldera ari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 53. orr.

Jainkoaren begirada tximista bezala dirdaitsu sartzen da arima horren zolagunean, eta hain pozik geratzen da, non gutxitzat baitauka sofrikizun oro.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 95. orr.

Begitartea dirdaitsu zihoan, Korana buruz esaten, eta jendeak, bihotz eman nahian, inguratu egiten zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 25. orr.

Brixtakoan, begiak dirdaitsu, hots egin zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 166. orr.

3 begi-dirdaitsu izond begi dirdaitsuak dituena.

Horren ondoren, Atenea begi-dirdaitsuak Ulisesen lagun zahar Mentorren itxura hartu zuen, eta Telemakorengana joan zen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 15. orr.

Orduan, Kronosen semeak tximista bat jaurti zuen jainkosa begi-dirdaitsuaren aurrera.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 187. orr.

Behor eder arinak ala neskato begi dirdaitsuak?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aintzaz dirdaitsu (3); atenea begi dirdaitsuak (5); begi dirdaitsuak (6); begiak dirdaitsu (6); dirdaitsu ageri (5); dirdaitsu ageri zen (3); dirdaitsu bat (5); dirdaitsu batek (3); dirdaitsu baten (3); dirdaitsu batez (3); eta dirdaitsu (3); zuri dirdaitsua (3)


dirdaitsudun izond

Gaurdaino ere, harrigarri ere harrigarri, armairuen goreneko apalek badakarkigute antzinatik itzulian haren oroigarri preziaturik: blondazko txal beltz printz dirdaitsudunik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 36. orr.


dirdaitu (11 agerraldi, 5 liburutan; ETCn 407 agerraldi), dirdai(tu), dirdaitzen da/du ad distiratu. ik dirdai 3; dirdiratu.

Kanpoan, izarloka baten isats iheskorra dirdaitu zen abuztuko izartegian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

Antzigarrak eskailera-mailetan eta espaloietan dirdaitzen zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

-Nor ote da? -galdegin zuen, eta begiak halako moldez dirdaitu zitzaizkion, begi-niniek argi hutsezkoak eman baitzuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 184. orr.

Hazpegiak laxaturik, begitartea irribarre ameslari batez dirdaitu zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 260. orr.

Beren begirakuneak gurutzatu egin ziren atzera, eta gizonarenak lehengo ausardiarekin dirdaitu zuen, lehengo handinahi imintzio, eta garaipen eta oldarkortasun berberarekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 203. orr.

Eguzki apalaren argiak autoaren aurreko aldea eta gurpiletako metala dirdaitzen ditu.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 56. orr.

Ilunabarraren argiak Long Island aldeko lantegiaren leihoak garretan jarri, atoiontzien ataketan dirdaitu, marra kiribil hori-laranjen itxura hartuta ur-korronte berde-marroiaren gainean atsedena hartu eta ezari-ezarian Hell Gate-ra gora egiten ari zen goleta baten bela puztuetan dir-dir egiten zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 103. orr.


dirdaize iz dirdira.

Mendi-magalean bermaturiko bitxi bat, bere burua eguzkiaren boluptuositateari eskaintzen ziona, dena dirdaizez estalia,  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 340. orr.


dirdari izond dirdaitzen dena.

Tabernetan ateak irekita zeuden, eta argi tarte dirdariak igortzen zituzten kale aintziratu ilunetara.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 101. orr.


dirdir ik dir-dir.

dirdira (258 agerraldi, 80 liburu eta 46 artikulutan; ETCn 2.053 agerraldi) 1 iz distira. ik dirdai.

Izakien buru gainean, sabai-modukoa hedatzen zen, kristal distiratsuaren dirdira zuena.  Elizen arteko biblia   Ez 1,22

Haien etxean ikusi nituela mende zaharraren azkeneko ilargiaren dirdira eta gizaldi berriaren lehenbiziko eguzki izpien distirak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 13. orr.

Gero, bat-batean, iluntasuna nagusitzen zen ostera, ilargiaren dirdirak aspaldi galdua baitzuen bere zilarra, hodei sabel-astun baten atzean ezkutatu zenetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 216. orr.

Artean urrearen dirdira itzali gabe nuelako-edo erdi itsuturik, Lisboako argia inoiz baino motelagoa begitandu zitzaidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 126. orr.

Kandela piztuaren dirdira, alfa eta omega, omega eta alfa.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 33. orr.

Suzirien eta sutzarren garren dirdira lanbroek ahulduta agertzen zen han-hemenka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 15. orr.

Badirudi soinuaren dardara eta argiaren dirdira bat egitera doazela.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 62. orr.

Linterna baten argipean lagunen aurpegiak ikusi dituzu, zurea bezala emozioaren dirdirak argituta, eta barrezka hasi zarete denak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 47. orr.

Izuaren dirdira begietan, galarrenak eragiten duen haizea baino dantzariago eskuak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 306. orr.

Zaharrenek bere ilusioneak galduak baldin badituzte ere, ttipien begietan ametsaren dirdira ageri zen.  Herria   2005-01-06

Haren begirada apartekoa zen; bere baitan murgildua zirudien eta eskubide huts-hutsaren dirdira zuen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 153. orr.

Aspaldian irakurritako liburu eraginkor haien dirdira berreskuratu nahi zenuke, baina urteak igaro dira, ezin orduan bezalakoxe jarraitu.  Berria - Kultura   2004-09-28

2 (izenondekin)

Adi-adi zegoen, kristalen hautsaren dirdira ahularen beste aldera begira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 143. orr.

Hondar horien artean galdurik, beiraren edo mikaren dirdira ñimiñoei su motelak darizkie tarteka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 254. orr.

Hor etorri zait kontsultara aurpegian irribarre zabala eta begietan dirdira berezia duela, pozik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 192. orr.

Eman eta eman eskuilarekin, eskailerako mailei dirdira berezi hori atera nahian.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 17. orr.

Estuarioak dir-dir egiten zuen muinoen artean, ibaiko ura dirdira hutsa zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 181. orr.

Eder eta distiratsu da dirdira bizitan: / zure, Goi-goiko horren, irudi da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 94. orr.

Ez dago dirdira argirik eta garbirik inon.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 44. orr.

Zaratarik egin gabe, oharkabean ia, estilo propioa landuz eta gure literatur mundutxoaren dirdira farfailetatik urrun.  Berria - Kultura   2004-01-03

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beroak dirdira-galdak eragiten dizkio asfaltoari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 198. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hamar kilometroz gidatu zuen kamioia, bide ilun eta beltzetan barna, argi dirdira ttipiena ere ikusi gabe.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 184. orr.

Mississipiaren ibaiadarrei antzeman nien han behean, laino artetik, eguzki-dirdiran barrena, latoi edo brontzezko zainak ziruditen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Gune erromantikoa, Igeldoko harri hareatsuez eraikitako etxeen horaila ilunabarrean, Victoria Eugenia Antzokia, Kursaal zubiko farolen urre dirdira ibai azalean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 114. orr.

-Ea ba -begietan izandako poz dirdira hantxe iraungi zitzaion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 106. orr.

Bakearen lo-dirdira.  Herria   2005-06-02

5 dirdiran adlag

Ho, ho! ihardetsi zion ermitak, begiak dirdiran.  Herria   2005-11-10

Tiborrek inguruan begiratu zuen, harro, betaurrekoak pozez dirdiran: "Oker geunden, nonbait".  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 59. orr.

Bidarraiko maldan gora, kabalkadaren soka luzea zoan zaldunen urratsetan, dena kolore, dena alegeratasun, jauntzi ederrak dirdiran, haur dantzari guziak lorios, ondotik herriko plazan bildua zen publiko guzia xarmatuz.  Herria   2004-07-15

6 dirdira egin (14 agerraldi, 9 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 19 agerraldi) distiratu. ik dir-dir 3.

Milioi bat leihok dirdira egiten zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 346. orr.

Gerrarako aizkorak eta labanak daramatzate, eta pinturaz eta olioz bustitako gorputz biluziek dirdira egiten dute.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 85. orr.

Leiak estalirik, dirdira egiten zuten landa-zelaiek egun argitan, Alfonso Espin y Moya ikustera iritsi ez zen egun berrian.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 258. orr.

Aski ikusi duen baten begiak zituen, dirdira egiten zutenak adinak eta ikusitakoak ilundu gabeko zolitasun batez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 60. orr.

· Han izanen da kontinente izoztuaren zerrenda luzea, dirdira zuria eginez hegosortaldetik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 276. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten dirdira (5); dirdira egin (4); dirdira egiten (10); dirdira egiten zuten (5); dirdira eta (6); duen dirdira (3); eguzkiak dirdira (3); eta dirdira (3); haien dirdira (3) begiak dirdiran (3)


dirdiradun izond dirdira duena. ik dirdiratsu.

Halere, eguzki ilkitzetik datozen izpi dirdiradunak erlaino zurixkaren urratzen hasiak dira.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 130. orr.

Ur beltz dirdiradunaren klaxka-klaxka ilargi zuritan.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 148. orr.

Beribil zabal dirdiradunean zabilan ixil ixilik lehena... eta harri hausten ari bigarrena izerdi lapetan, elgarri soako bat ere egin gabe bat eta besteak.  Herria   2002-08-08


dirdiraka (10 agerraldi, 6 liburutan; ETCn 69 agerraldi) adlag dirdira egiten. ik dirdirka.

Begirada altxatu zutenetarik askok argi zurbila ikusi zuten, une batez dirdiraka leiho estuen atzetik, eta suzko garretan gero, azkenean itzali zen arte.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 111. orr.

Lau helizeak dirdiraka hantxe, zeru ezin urdinago hartan, baita atzeko hiru lemak ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Agorrileko egun hau loriagarria da, itsasoa dirdiraka ari baina uhinak handi. arratsean txalupa batzuetako bonbillak ikusten zituen, han eta harantzago, munduaren bihotz ilunaren taupadengatik osatzen ziren olatuen arabera dirdiraka.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 141. orr.

Oinez zihoala, Ontziolako garabiaren parean bi guardia zibil inguratu zitzaizkion, trikornio beltza dirdiraka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 353. orr.

Garaia, noblea eta harroa zen, herri hartan ordura arte ikusitako gizon guztiak bezalakoa, eta begiak dirdiraka jarri zitzaizkion borrokan pentsatze hutsarekin.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 39. orr.


dirdirant (orobat dirdirante) izond distirantea.

Kazetariak urrundu bezain laster, taldeko lau gizonek oihu egin zioten, eta, hurbildu zenean, roketa jaurtigailu dirdiranta besapean, Starskyk belaunetara metrailatu zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 33. orr.

Itsastxakur eguzkizaleak ere izango dira izotz lauzen gainean etzanda, euren morfologia arraroa luzitzen; euren burusoil dirdiranteak, euren begi borobil eta amultsuak, euren bibote luzeak, euren gorputz astun aratza.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 280. orr.


dirdirante ik dirdirant.

dirdirarazi, dirdiraraz, dirdirarazten 1 du ad dirdiratzera behartu. ik distirarazi.

Erregeak ikusiko du, guk ezpatak zorrotik atereaz eta eguzkitan dirdiraraziz, gatazka hasia dela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 246. orr.

Lisboa setiatzen duten armak dirdirarazten eta sutzen dituen uztail ezin gartsuagoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 286. orr.

Leihotikako argitasun izpiek ilunpe beltza ukatzen zuten, eta gelako kirten metalikoak dirdirarazten.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 70. orr.

Su lama batek -pasioak eta gartsutasunak hartutako bere bihotzetik etorriak-, begiak dirdirarazi zizkion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 240. orr.

Mahaia xahutu zuen, trapu busti batez igurtzi, eta zura oihal idor batez dirdirarazi.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 39. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ordu erdi garrenean termometroa higitzen hasi zen, zegokionez: altzairu dirdirarazizko orratza, koadrante horailaren gainean bare beltz baten gisa aldaro eginez, 95°an geratu zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 214. orr.


dirdiratsu (69 agerraldi, 28 liburu eta 8 artikulutan; ETCn 717 agerraldi) 1 izond distiratsua. ik dirdaitsu.

Hori baino beherago, marmorean landuriko halako plataforma, taula edo aldare zibil baten antzekoa dago, luzea, gorrixka, dirdiratsua.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 170. orr.

Urrunean agertzen ziren saltegien eta iragarki erraldoien neonezko argiek pinpirin dirdiratsuak ziruditen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 75. orr.

Gau arropa dirdiratsuekin jantzirik egoten omen ziren, eskote zabalekin, izugarri erakargarriak, usain arraroko zigarroak erretzen, opioa igual.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 322. orr.

Nik hurbiletik begiratu nion ezpainetan zeraman pintura gorri dirdiratsura, eta galdetzen nion nire buruari: zikintzen ote du pintura horrek?  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 84. orr.

Auto beltz dirdiratsu bat, biziki ederra.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 110. orr.

Irribarretsu begiratu zidan, begi dirdiratsu eta garbiz.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 106. orr.

Bere lehen astea bururatzeko Maitaldiak talde dirdiratsu bat ekarriko du taulagainera gaur arratsean.  Berria - Kultura   2004-09-10

Etxola umel osoa argitasun dirdiratsuz bete zuen, eta Harryk epeltasunak biltzen zuela sentitu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 49. orr.

2 (adizlagun edo predikatu gisa)

Eguzkia dirdiratsu sartzen zen leihotik eta bete-betean jotzen zuen begietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 75. orr.

Matelak gorri zituen eta begiak dirdiratsu, sukarra balu bezala.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 280. orr.

Bat-batean: ia neketsua zen horrela guztiz gogor, dirdiratsu bilakatzea.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 56. orr.

Haren begitartea egunsentia bezain dirdiratsu dago.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 190. orr.

Nire begiak emango nizkizuke ikusten ari naizena ikus zenezan, gurutzatuen armada ibaitik behera, ura leun eta dirdiratsu, ura baizik izan ezin daitekeen moduan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 211. orr.

Julian fraile xaharra alegeraki mintzo, aurpegia alai, irri ezti bat ezpainetan, begiak dirdiratsu.  Herria   2004-12-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak dirdiratsu (3); bezain dirdiratsu (3); dirdiratsu bat (4)


dirdiratu (42 agerraldi, 20 liburu eta 7 artikulutan; ETCn 198 agerraldi), dirdira(tu), dirdiratzen da-du ad distiratu. ik dirdira 6; dirdaitu.

Mendi gailurretako elurrak eta harkaitz grisak ispiluen moduan dirdiratuko dira gauean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 118. orr.

'Seven eleven' saltegi baten hizki berde handiek gudroi bustiaren ispiluan dirdiratzen ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 84. orr.

Apezaren aurpegi zurpail eta finean artearen edertasuna dirdiratzen dela dirudi.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 126. orr.

Giro miragarri batean dirdiratzen du Pasaiako plazak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 135. orr.

Amaren garai bateko apaintze-mahaiaren gainean dirdiratu zuen ispilu handiaren aurrean gelditu eta neure burua xeheki aztertzeari ekin nion.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 17. orr.

Denek urrezko arropak zituzten eta eguzkiak baino gehiago dirdiratzen zuten.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 76. orr.

Haren begi eder galduek suzko globoen gisa dirdiratzen dute eta haren ile bakanek lurrunez aureolatzen diote burezurra.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 74. orr.

Begiak, ordea, distiraka zituen, gaua zenbat eta ilunago izan, orduan eta areago dirdiratzen duten izarren antzera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 279. orr.

Gaueko iluntasunean dirdiratzen duten harribitxiak bezala.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 31. orr.

Sarkozyk dio Frantziak munduan dirdira dezan bilatzen duela.  Berria - Harian   2006-02-10

· ik dirdirarazi.

Apal apala mintzatzen da, malko hastapen batek ezkerreko begia dirdiratzen diola.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 198. orr.

Eguzki apal txuriak bazter guztiak dirdiratzen zituen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 159. orr.

Nekez gordetzen zuen irria eta emozioak begiak dirdiratzen zizkion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 190. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dirdiratzen zuten (5)


dirdirka (30 agerraldi, 21 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 105 agerraldi; orobat dir-dirka 3 agerraldi, 2 liburutan; ETCn 10 agerraldi) adlag dir-dir egiten. ik dirdiraka.

Denak elkarrekin berriz etxe aldera zihoazenean, zeruan izarrak dirdirka hasten zirela ikusten zuten, eta zapoak aditzen zituzten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Joan dira lainoak zeruan, izarrak dirdirka dira.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 26. orr.

Irri egiten zuen eguzkiak, soroko ihintzetan dirdirka.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 110. orr.

Argi berde bat dirdirka ari zen Kidd badiaren gainean, piraten errekaren ahotik hurbil.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 173. orr.

Ministroak Snaperen portaeragatik txundituta zirudien, eta zuzendariak betaurrekoen atzean dirdirka zituen begiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 339. orr.

Beltzarana eta ile motza, begietan perla beltz bi zituen dirdirka, jostari.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 29. orr.

Sakelako salatoskopioa irtenda zegoen osaba Vernonen galtzerdi zaharretatik eta biraka eta dirdirka zebilen lurrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 184. orr.

Hareatzez haraxeago, ortzemuga urruna urratzen zuten kretazko mendien tontorrek, zuritasun itsugarriz dirdirka noiznahi, baita egun euritsuetan ere, eguzkiak beti argituko balitu bezala. leihotik kanpoko hostoak dirdirka ari ziren oraindik, eta leihatiletan eta formikazko gainean osatzen zituzten irudiei begiratu nien.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 364. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dirdirka ari (4); dirdirka ari zen (3); eta dirdirka (3)


dirdirkari izond dirdirka ari dena.

Dumbledoreren begi dirdirkariek Weasley bikien aldera begiratu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 117. orr.

Sorterria, itsaso zabal eta ilunaren bazterrean, itsaso beti jazarleari paparra ematen zioten harritzarren magalean, olatu etengabeen mugan, argi dirdirkari bolada bat besterik ez zen, han atzean ezkutatzen, uhinak tolestuz etzaten diren lekuan, munduaren azalgain urrunean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 407. orr.


dirdirkatu, dirdika(tu), dirdikatzen da ad dirdirka aritu.

Horrela, bada, Ortega-eta "arrazismo biologikotik" libratu nahi dituen arrazoibide ilun horren pean dirdirkatzen, zalantza gabe badago egia bat zilegizkoa, arraza usu aipatze hutsak ez duela inor arrazista bihurtzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 212. orr.


dirdizka adlag dirdirka.

Mailaka-mailaka parpailez jositako soineko luzeak eta dominaz hornitutako uniformeak nahasi ziren batzuk besteekin, eta berebiziko ikuskizuna eman zuten, ispiluetan dirdizka mila islatan ugaltzen zen ehun lanpararen argipean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 26. orr.

Haren begiak urdin ilunak ziren, begikera zuzen argi tolesgabekoak, dirdizka beti betileen arkuaren azpian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 54. orr.

Dirdizka zeuzkan begi gori-goriak aurpegian, milaka ile-xerlo sutuz inguratuak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 169. orr.


direktiba 1 iz zuzentaraua.

Europako Batasuneko direktibaren arabera, enpresek denbora behar dute euren betebeharrak eta horretarako inbertsioak ezagutzeko.  Berria - Ekonomia   2004-08-28

Parmalat gaiari buruz duela bi aste eztabaidatu zuten arren, Europako Batzordeko ordezkariek konpainien funtzionamenduarekin lotuta dauden direktiba komunitarioei buruz hitz egingo dute.  Berria - Ekonomia   2004-01-20

Europako Batasunaren direktiba bati jarraiki, Belgikako estatuan bizi diren atzerritarrentzat (882.000) eta asilo eskatzaileentzat 2008. urterako derrigorrezko egingo duen nortasun agiri elektronikoa lehenbailehen indarrean jarri nahi du ministro federalak.  Berria - Mundua   2006-01-14

Europak biokarburanteei buruzko direktiba ateraia du 2003-an, landare erregaien erabilpena bultzatzen du; Frantzian aldiz bio erregaiik ez da legez aipu.  Herria   2005-11-17

Baina, Bolkenstein direktiba, hiper liberaltzat ekartzen dutena, laster euro parlamentuan eztabaidatzekoa dute.  Herria   2005-11-17

2 zuzendaritza.

Entzun ezak ondo, mutiko: berriz ere halako alukeria batekin izorratzen banauk, bankilloari brilloa eta guzti atera beharko diok ipurdiarekin, mekauenlaostia!, berdin zaidak direktibak zer esaten duen, kabroi halakoa...  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 162. orr.


direktibo iz zuzendaritzako pertsona.

Arraun elkarteko direktiboen artean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 140. orr.

Konpainiako direktibo zenbaitek.  Berria - Ekonomia   2004-12-15


direktor ik direktore.

direktore (orobat ditektor g.er. eta direktur) iz zuzendaria.

Astebete lehenagotik hasi zen ensaiatzen jendea, maisua direktore zutela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 25. orr.

Egunak joan ahala, martxarik ez neban ikusten eta direktoreari esan neutsan: [...].  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 45. orr.

Hango direkturra zen Mongaston apeza, jakitate handiko gizona.  Herria   2004-10-21

Louis Etxeberri zen lehenik direktora, hura diputatua zen.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 136. orr.

Joan nintzan eta "¿qué?" eta "bueno"; txoferrak hoteletik ekarri eta hotelera eroan; atzera eta aurrera; "hoy esto" direktoreak eta "vale" nik, nahikoa, eta atzera hotelera.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 46. orr.


direktorio 1 iz Frantziako iraultzan, 1795-1799 epean botere betearazlearen kargu hartu zuen bost kideko batzordea.

Iraultza Frantsesaren Konbentzioaren ondotik heldu zen gobernu mota izan zen Direktorioa (Directoire), eta 1795etik Napoleonek 1799an estatu kolpea eman zuen arte iraun zuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 87. orr.

Frantziar iraultzaileak sekula ez ziren nekatu Solon eta Likurgo aipatzen, eta beren andereak eta Direktorioko kideak ustez soineko "klasikoak" zirenez jantzi zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 280. orr.

Gizon arraro samalda batek inguratu nau; zarpatsu, pildatan bilduak, Callot-en figurak balira bezain harro eta dotore; Direktorioko Incroyables-en bonetak buruan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 86. orr.

2 irud/hed

Bada, 1959ko urtarrileko lehen egunetan Direktorioaren indarrek Unibertsitatea hartu zuten, eta huraxe beren lubaki egin.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 310. orr.

Direktorioko batzuek Escambrayko Mendietan ziharduen kontrairaultzaren lerroetara jo zuten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 310. orr.

3 informatikan, atxibo edo programen zerrenda.

Hogeita hamar minutu horietan bildutako irudi, hots eta sentipen meta zertu, antolatu, sailkatu eta nire garunera ekarri baizik ez nuen egin behar, ordenagailuko direktorio ezberdinetan artxibaturiko testuen idurira.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 202. orr.

Banan-banan begiratzera etsia, lehenbizikoetariko baten izenak terneziazko irribarrea jalgiarazi zidan: "edu-1", "debalde" direktorioan, sei egun lehenago Ttipik eman txostenaren lehen orrian nire izen-deiturekin batean agertzen zen bera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 271. orr.

4 enpresen edo kidekoen helbide multzoa.

Ikerketa-esparru zehatz batean argitaratzen diren aldizkako argitalpenak ezagutzeko direktorio hau oso egokia izango zaizu: 2003: Ulrich's International Periodicals Directory 2002-2003 (including Irregular Serials&Annuals), New Jersey, R. R. Bowker.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 346. orr.

5 azpi-direktorio

Potzolok gauza gehiago erran zidan, aise ere gehiago, eta hor egon behar zuten, nonbait, nire gogo elbarrituaren azpi-direktorioren batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 203. orr.


direktur ik direktore.

direkzio (orobat direzio g.er. eta direkzione g.er.) 1 iz norabidea.

Zirkuluaren kurba ukitzen duten triangeluen erpinak egon daitezela atalen arteko igoera eta eskaileren direkzioetara begira jarrita, lehenengo korridore zirkularreraino.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2370. orr.

Joera honek indar handia hartu zuen garunaren egituraren ikerketak "oinarrizko" zenbait eginkizunetan espezializatuta zeuden zelulak, (ertzak, marrak, direkzio-mugimenduak, eta abar pertzibitzen espezializatuak) existitzen zirela frogatu zuenean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 52. orr.

2 helbidea.

Zeren pentsatu bainuen ezen napolitarrari geure Nafarroako jauregiaren direkzionea eman behar niola, bere Donejakuerako bidean ingurutik iragan zitekeenez gero, eta bisitatxoren bat egin, bidenabar.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 274. orr.

3 zuzendaritza.

Aste honetan, irrati eta telebistako informazio guztiak beren desadostasuna agertu dute [...] direkziotik informazioa neurtu eta matematikoki ordenatzera derrigortzen dituztela-ta.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

4 gidagailua.

Zirkuitu mantsoa da, baina ez hori bakarrik; norabide aldaketa asko ditu, eta beharrezkoa da autoaren direkzioak azkar erantzutea.  Berria - Kirola   2004-05-23

Landabengo lantokiaren bezero nagusiak, hots, Renault enpresak, direkzio elektrikoen salneurria merkatzeko eskatu dio TRWri.  Berria - Mundua   2006-03-30

Gaur egun, hori da lantokiko kontraturik handiena, lehengo direkzio hidraulikoak egiteari utzi zionetik, eta bi kate erraldoi daude horretarako prestatuta, hirurogei langilerekin.  Berria - Harian   2005-05-28

Autobuseko aire girotua edo direkzio lagundua ere motor elektriko berberak elikatzen ditu.  Berria - Gaiak   2006-02-10

Gauza bat bada guztiek onartzen dutena, horren froga eta argazkiak badaudelako: Williams autoaren gidagailu edo direkzio barra hautsi zen.  Berria - Kirola   2004-04-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

direkzio elektrikoen (4); direkzio elektrikoen salneurria (3)


direkzione ik direkzio.

direlako 1 izlag aipatutakoak, lehen aipatutakoak. ik delako.

Lehen oharpena da "gogojardunak" direlako izen honetaz adierazten dela nork bere barrena aztertzeko, hausnartzeko, kontenplatzeko eta hitzez nahiz gogoz otoitz egiteko edozein modu.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 31. orr.

Halaxe dio Carlos Bakerrek, direlako basko horiek nor diren zehaztu barik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 236. orr.

2 (aipatzen den izen propio, erderatikako izen edo kidekoren baten eskuinean).

Zure ikasgelan ba al dago beste horien, iraultzaile direlako horien mandataririk?  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 73. orr.

Uhartearen aldean oraindik zutik zirauten arbotanteak edo direlako horiek bizi-bizi ari ziren distiratzen zeru beltzean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 101. orr.

Erfjord-ek iradoki du "laido" direlako horiek (zeinak grekerazko kodize batean gorderik baitaude) ebanjelio galduak direla.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 140. orr.

Izan ere, kreazioko zentzugabeetan azkarrenak omen dira incohone direlako horiek.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 296. orr.

Biztanleriaren gutxiengo txiki bat, struldbruggs direlakoak, hilezkor dira. tasun haietariko batzuk, "alosteriko" direlakoak, Jean-Pierre Changeux-en lanak jarriak zituen agerian.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 20. orr.

Horiek dira self-fulfilling prophecies direlakoak, hau da, esate edo egite hutsagatik betetzen diren profeziak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 222. orr.

Baina berri onak ere badituzte os dragoes direlakoek: Diego erasoko erdilari brasildar bikaina fitxatu dute.  Berria - Kirola   2004-09-14

Badira hamar gene, HOM gene direlakoen saila osatzen dutenak, euli-enbrioiaren baitan kargua dutenak eratu berri diren segmentuen nortasuna zehazteko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 61. orr.

Arima edo aparecido direlakoen izatea bera ere erlijioak predikatzen zuenarekin lotua ikusi behar da.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 68. orr.

Tusculanas direlakoetan jasorik dago Eskilo Pitagorasen ordenako kide izan zela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 176. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ari direlakoan (4); direlakoan da (8); direlakoan dago (5); direlakoan daude (6); direlakoan dira (3); direlakoan gaude (4); direlakoan nago (9); direlakoan zaude (3); egingo direlakoan (3); ez direlakoan (7); izanen direlakoan (3); izango direlakoan (16)


direzio ik direkzio.

dirigismo iz gehiegizko esku hartzea.

Koordinazioa behar dugu, dudarik gabe, bestela ez dakigu zertarako behar ditugun denak, eta norabide berean joan behar da, Katalunian edo Frantzian gertatzen den bezala, baina arriskua dago: dirigismoa.  Berria - Kultura   2004-10-28


dirigista izond gehiegizko esku hartzea duena.

Egiazko arazo taktikoa izango zen haientzat: arras dirigistak baziren ere, konpainiako ahaltsuek ezin agindu zieten koadroei beharrak beren solairuan, eta ez behekoan, obratzeko.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 132. orr.


diru (ETCn 188.265 agerraldi) 1 iz salgai trukean edo salgaien balioa gauzatzeko berariaz erabiltzen papera edo metalezko pieza.

Diruak, beste edozein ondasun edo zerbitzuk bezala, erosle edo eskatzaile batzuk ditu eta saltzaile edo eskaintzaile batzuk.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Aberatsak luxura eta harrokeriara, diru pilatzera bezain emanak dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 87. orr.

Txanponez txanpon dirua bildu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 72. orr.

Esaten genian egunen batean New Yorkera etorriko ginela diru asko irabaztera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 180. orr.

Besta hauek diru egiteko eginak dira eta hauen antolatzaile diren elkarteak huni buruz ari dira eta huni buruz bakarrik.  Herria   2003-09-04

ik beherago 37.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Diru egiteko modu asko daude.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 28. orr.

Merke, ez diru gutxi gastatzen duelako, baizik gastatzen duen diru hori, proportzioz, herri garatuetan erabiltzen dena baino apalagoa delako.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 13. orr.

Baina ez naiz hasiko dirua botatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 461. orr.

Oso diru gutxi da hori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 154. orr.

Bat ekarri diat; eskerrak diru guztia galdu aurretik erosi nuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 103. orr.

Bere diru guztia banatu zuen Erromako eskaleen artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 11. orr.

Berdin zaio zenbat diru xahutzen duen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 50. orr.

Ez trukatu adiskidea diruarengatik, ez eta anaia maitea ere urrerik finenagatik.  Elizen arteko biblia   Si 7,18

Pentsatzekoa da zenbat eta diru gehiago izan garantia ere handiagoa dela kalitatezko zerbait eskaintzeko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 169. orr.

Negozio bat irekitzeko beste diru emango zion, baldin eta trukean zin egiten bazuen ez zela inoiz ere berriro Chicagora itzuliko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 59. orr.

Dirua emango dizut haien aldera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 81. orr.

Diru egiteko modu asko daude.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 28. orr.

Kasu honetan erakunde publiko batek diru pribatua erabiltzen du.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 232. orr.

Alderantziz, enpresa pribatu batek diru publikoak erabil ditzake ikerketak egiteko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 232. orr.

Baina herrialdean oso diru gutxi zegoenez, diruaren balioa eman zieten fruitu eta abereei.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 69. orr.

Ez bitez ibil bizileku horietarako sos edo diru eske dabilen inorekin batera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 139. orr.

-Diru-eskean atera zitekek bizimodua aurrera...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 178. orr.

Dirua itsua da eta itsugarria, fede guztien gisan, baina baita ezin ikusizkoa delako ere, jainko bakarrak izaten diren legez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.

Gaur dirua ("benetako" dirua, diru handi edo gizena) sare informatikoan, kabitu ezineko abiadan, jo batera eta jo bestera dabiltzan numero elektronikoen kendu-emana da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

· Gizarteek hainbat ditu mota izan dituzte historian zehar, bai gatza, kakaoa edo urrea, bai gaur egungo diru papera, plastikozko dirua (kreditu eta debitu txartelak) bai diru elektronikoa, hots, berezko baliorik ez duten elementuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Zesarren garaian, lur-zatiak izan ziren zor guztiak ordaintzeko dirua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 69. orr.

Bildumari diruz okitu bat zen hura, eta Harryren bi margolan erosia zen 1976an.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 56. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diru pila eskuratu nian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 211. orr.

Diru piloa gastatu eta hurrengo egunean buruko mina.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 312. orr.

Zer dira horietako asko, hainbat eta hainbat langile-kapitalisten belar-ekarpen hutsez osaturiko izugarrizko diru-metak baino?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 102. orr.

Guztia pentsatu bezala ateratzen bada, diru-turrusta handi bat izango dugu laster.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 126. orr.

Diru kontuak unibertsitatean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 79. orr.

Diru aferetan oso aitzinean dabiltza Indian eta kulturan ere bai.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 187. orr.

Diru-iturri joria.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 209. orr.

Garai latza zen niretzat ere ordukoa (emaztearekin arazoak, osasun-arazoak, diru-arazoak).  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 26. orr.

-Bai jauna, diru-jokoa da hori -esan zuen tabernariak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 28. orr.

Merkatariek inportaturiko luxuzko ondasunak eskuratzeko, izan ere, diru-baliabide handiak behar ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 32. orr.

Alabaren ezkontzak gurasoei diru galtzea dakarkie.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 82. orr.

Atzerriko diru-aurreztea ez zetorren bertako industrietan jadanik kopuru handietan inbertitu zen barneko diru-aurreztea osatzera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

Herrialde inportatzaileen nazio-errentei eragindako diru-hustea handiagoa edo txikiagoa izan zen mendekotasun energetikoaren mailaren arabera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 150. orr.

Oso aberatsa zen, baina ez zekena, gastatzailea baizik; ez diru-pilatzaile, ondasunen xahutzaile baizik; negozio-gizon zuhurra, baina administratzaile burugabea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 182. orr.

Ez eraman diru-sakelarik, ez zakutorik, ez ogirik, ez makilarik, ez oinetakorik, ez eta soinekorik aldatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 921. orr.

Zozketa egiten zen, egun argiz: zortea alde zutenek, halabeharraren bestelako baiezpenik gabe, zilarrezko diru-pezak jasotzen zituzten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 48. orr.

Diru bileteak karterara sartu eta txanpon batzuk utzi zituen diru kontuaren ondoan propina gisa.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 179. orr.

Apal-apal aitortu zuen berak diru-txartel hura beste bati ostu ziola eta ez zuela polizia ikusteko gogo handirik.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 17. orr.

Tenpluan merkatariak aurkitu zituen idi, ardi eta usoak saltzen, eta diru-trukalariak ere bai, han eserita.  Elizen arteko biblia   Jn 2,14

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehenago neure artritis eta erretiro-diruez nenbilen axolaturik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 201. orr.

4 pl

Negar batean banatu genituen zenduaren diruak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 122. orr.

Knot jaunak harrera ona egin zien diruei, harri bitxiei eta tabakoari.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 147. orr.

Horra ba diruen iturria argiturik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 149. orr.

Goizean, esnatzen zaretenean, kontatu zuen diruak, zuen bitxiak; ez duzue ezer faltako.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 57. orr.

Hara gure diruak zertan erabiltzen dituzten.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 61. orr.

Diruen kutxa besartean sendo atxiki zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 121. orr.

Normalean, ikerkuntzak behar dituen diruen zamaren atal bat, ez txikia, dela unibertsitateetan, dela enpresetan beretan ere, zuzenean edo zeharka administrazioak segurtatzen du, diru publikoa izaten da.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 37. orr.

Petrolioaren diruak dira beste eztabaidagai bat.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 117. orr.

5 gauzen prezioaren unitate adierazgarria, merkataritza transakzioak gauzatzea ahalbidetzen duena. ik moneta.

Larunbatean oraino, sagarnoaren bestako dirua euroa izan da.  Herria   2001-06-21

Gero, dibisen merkatuan, diru hori saldu egiten du, alegia beste dibisa baten ordez trukatu, esaterako dolarraren ordez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 237. orr.

Abantailen aldetik, funtsezkoena, egonkortasuna da: diru bakarra izanik, eta beraz, herrialde desberdinen artean truke-tasan alderik ez izatea ezinbestekoa da ekonomia hazkunderako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 196. orr.

Beraz, kanbioa diru berriaren balioaren eta diru zaharraren balioaren artean izango da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 79. orr.

Diru batzuen balio-igoera jarraituak era berean bultza ditzake enpresa nazionalak beren ekoizpena diru ahuleko eskualde eta herrialdeetara eramatera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 79. orr.

Estatuek edo herrialdeek beren diruei buruz truke egonkortasuna bermatzeko sortzen duten arau multzoari Nazioarteko Diru Sistema esaten zaio.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

Japoniako nazioarteko zuzeneko inbertsioen parte garrantzitsu bat, 1985 ondoren, yenaren balio-igoeraren ondorio bide da, bai dolarrari buruz, bai europar diruei buruz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 79. orr.

Diruaren krisi honi petrolioaren krisiak eta Estatu Batuetako diru-egokitzeak eragindako munduko atzeraldiaren ondorioak gaineratu zitzaizkion.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 90. orr.

Estatubatuar diruaren kudeaketa nazionalaren eta diru horren nazioarteko estatutuaren arteko kontraesana.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Gutxitan gertatzen da diru baten flotazio erabatekoa; alegia, bestela esanda, diru-politikaren beregaintasuna ez da perfektua izaten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.

Dolarra apreziatu egin zen yenari buruz, baina, apreziazio hori ez baitzen orekatu asiar diruak debaluatuz, apreziazio errealeko joera arriskutsu batean geratu ziren diru horiek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Prozesuak aurrera egin zuen eta 1995eko abenduan Europako Kontseiluak Madrilen egin zuen bileran jarri zitzaion euro izena Europako Batasuneko diru bateratuari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Urte horretan bertan ezarri ziren euroaren eta diru-mota nazionalen bi noranzko truka-neurri ezeztaezina.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 195. orr.

Euroaren esparrua ez omen da diru edo moneta esparru optimo bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 199. orr.

Nazio barneko merkataritzak, izan ere, trukea eragozten zuten oztopo ugari zituen, feudalismoaren garaitik heredatuak -bidesariak, zubien gainekoak eta zubien azpikoak, hirien sarreretakoak, diru-unitate ugari, sarritan trukera jotzera behartzen zutenak-.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 34. orr.

Dolarra diru-eredua ez den arren, nagusi dela esan daiteke, bai nazioarteko merkataritza eta finantza eragiketetan, bai erreserba diru gisa ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 40. orr.

Globalizazio hori ez da gerra ondoren ezarri ziren diru-, finantza- eta merkataritza-arauen emaitza.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 57. orr.

Inflazioaren kontrolean eta diru egonkortasunean zentratzen ziren neurri monetarista horiek interesgarriak izan ziren langabezia-tasa apalak, industria egitura sendoa eta estatuaren babes sozial handia zuten herrialdeentzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.

Finantza-globalizazioa eta diru-egongaiztasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 85. orr.

Koiunturazko egokitzearen aurrean, [...] diru-zirkulazioa egokitzea eta hura erregularki haztea proposatu zuen monetarismo pragmatikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 151. orr.

7 txanpona.

Leku batean diru asko dago, paper baino diru gehiago dagoenean; gutxi dago, diru baino paper gehiago dagoenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 357. orr.

Zure etxean bizirik gelditzen direnek apaiz horren aurrean ahozpeztu beharko dute, zilarrezko diruren bat edota opilen bat eskatzeko, esanez: [...].  Elizen arteko biblia   1 Sm 2,36

8 dirutan

Ordainetan beste mahasti bat emango dizut, hori baino hobea, edo, nahiago baduzu, dirutan ordainduko dizut.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 78. orr.

Etxeko jende horrek guztiak ordaintzen zion bere zerga, dirutan edo salgaietan, Victorioren osabari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 123. orr.

Axola dizu dirutan ordaintzea?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 73. orr.

Bezeroek, denek batera eta batak bestea kutsatuz, gordailuak dirutan eskatzea da arrisku honen ezaugarri nagusia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 186. orr.

Horiek ziren hizpide adreilu-fabrikan, jendarmeak baino errukiorragok eta gizatasun handiagokoak izaten baitziren, aurretiazko hitzarmenen ostean batez ere, bai dirutan, bai bestelako baliozko gauza batzuetan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 69. orr.

Ekonomia neoklasikoaren aztergaia, jabetzea posible den gauzetara mugatzen dela, dirutan baloragarri eta elkarrekin trukagarrietara alegia.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 59. orr.

· Laurehun txanpon, merkatarien dirutan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 61. orr.

Handik egun batzuetara aitak 150 florin ematen dizkit, edo Suitzako dirutan dagokiona.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 64. orr.

Dibisa debaluatu egiten du (alegia, dolar bat erosteko bertako dirutan ordaindu beharreko prezioa areagotzen da).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 237. orr.

Park Avenue-ko jauntxo bat; dirutan igerian bizi da, zinez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 151. orr.

9 diru-agintari iz

Epe motzean mozkin handiak lortzeko obsesio hori, diru-agintarien kontrolik gabe, arras txikituta geratu zen Estatu Batuek petrolioaren bigarren krisiaren ondoren hartu zuten diru-politikarekin.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 89. orr.

Diru-agintariek erasotako parekotasuna aldezteko egindako ahaleginak, izan ere, espekulazioa elikatzen du, espekulatzaileak dibisak merke erosten jarrai bailezake, banku zentralaren erreserben ahitzeak debaluazioa noiz ekarriko zain.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 95. orr.

Europako diru agintariak ohartarazi zuen datozen hilabeteetan zeharkako zergen igoeren eta energia produktuen ondorioz inflazioaren urte arteko tasak aldakortasuna agertuko duela.  Berria - Ekonomia   2004-03-12

10 diru batasun

Irtenbide berri bat sortu da ordea: diru-batasuna eratu da Europan 1999. urtean, munduko beste leku batzuei ere tentagarria gerta dakiekeena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 97. orr.

Europako hamabi herrialdeen artean diru batasuna sortzea, oso prozesu historiko garrantzitsua izan da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 190. orr.

Nolabait esanda, diru batasuna batasun politikorako bidezidorra izan baita.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 191. orr.

Ekonomia eta Diru batasuna oinarri politikorik gabeko eraikuntza bat da diru bateratu bati nekez eutsi diezaiokeena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 199. orr.

Bilakaera nominalen halako konbergentzia batek argi eta garbi baldintzatzen zuen diru-batasunaren proiektuaren susperraldia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 173. orr.

Diru Batasuneko herrialdeek egitura ekonomikoa desberdina dute, lehiatzeko ahalmena desberdina, arazo ekonomikoei aurre egiteko modu oso desberdinak eta lekuan lekuko marko instituzionalak, horiek ere desberdinak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 199. orr.

11 diru beltz ogasunari ezkutatzen zaion dirua, eskuarki ilegalki eskuratua.

Gies&Co enpresak bazituen oraindik milako billete batzuk diru beltzean, baina zerga mordo bat aurrez ordaintzeko erabili dituzte, eta hala diru garbi bihurtu dira orain.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 100. orr.

Senarra eta biok ez gara ezagunak alderdi honetan, apartamentu hau inbertsio hutsa baita, diru beltza zuritzeko propio erosia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 29. orr.

Adierazle horietan ez dira hartzen kontuan hainbat jarduera, esaterako, nahita ezkutatzen diren zenbait eragiketa, diru beltzari eta ezkutuko ekonomiari dagozkionak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 43. orr.

Consumer aldizkariaren ikerketa baten arabera, higiezinen hamar agentziatatik seik diru beltza erabiltzeko inolako trabarik ez dute jartzen.  Berria - Ekonomia   2006-01-29

Diru-kontuen antz handiegia hartzen hasten dira gauzak [...] eta jende arteko tratua azokako tratuaren pare jartzen da, hitz zurien azpitik diru beltza dabil ebaska gure barrengo ixilpoltsetan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 171. orr.

12 diru bilketa

Diru-bilketak egiten ditugu kalean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 113. orr.

Gero beste lagun eta adiskide batzuek diru-bilketa bat egin zuten ni mundua ikustera bidaltzeko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 20. orr.

Monumentu txiki bat eraikitzeko diru-bilketa bat egitea bururatu zitzaion Ruche jaunari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 309. orr.

Diru-bilketa antolatuko dut gaixo guztien artean eta kripta bat egingo dizut.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 187. orr.

Sozietate Zergak ogasunen diru bilketaren hazkundea sustatu du.  Berria - Ekonomia   2006-02-14

Diru-bilketa Jerusalemgo kristauen alde.      - 1. orr.

Presoen batasuna denez axolatzen zen, diru bilketaz barne.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 270. orr.

Taldetxo hura ere xuxurlan ari zen bizi-bizi, eta Dursley jaunak ez zien diru-bilketarako itsulapiko bakar bat ere ikusi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 9. orr.

diru bilketarako kanpaina publikoa ere hasia zegoela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Izen aldatze, obrak haste eta diru bilketa kanpaina.  Herria   2002-07-25

13 diru biltze diru bilketa.

Diru-biltze harekin ez genekien zer egingo zuten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 24. orr.

Ekologia zerga baten itxurapean diru biltze hutsari eutsi nahi dio Eusko Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Izan ere, aberatsa izateko, oro har, handik eta hemendik diru biltzeaz gainera, diru kontuetan behartsua bezain begiratua izan behar baita, eta kopla gutxirekin aritu, noski. besta gaitza izan da, diru biltzearen aldetik ere arras emankorra, ikastolen onetan eta euskararen alde... Telethon-arentzat diru biltzea egin da ere Ustaritzen ekintza eta ikusgarri batzuen bitartez eta jenden emaitzez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 119. orr.

Integrazio prozesua ahalbidetzeko eta bitartekoak lortzeko diru-biltze kanpaina egin behar du Integrazio Batzordeak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Postetako langileen sindikatek diotenaz, gero-eta gehiago diru-biltze zerbitzu bilakatua da Posta, gero-eta gutiago zerbitzu publiko izanez, posta heste, enplegu murrizte eta gainerateko hersturekin.  Herria   2004-02-12

14 diru egonkortasun

Halako erakunderik ez zegoenez gero, Estatu Batuek harturiko gidaritzan zetzan huts-hutsik [...] diru-egonkortasuna eta nazioarteko finantza-sistemaren aurrerabidea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 93. orr.

Inflazioaren kontrolean eta diru egonkortasunean zentratzen ziren neurri monetarista horiek interesgarriak izan ziren langabezia-tasa apalak, industria egitura sendoa eta estatuaren babes sozial handia zuten herrialdeentzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.

Diru-egonkortasunerako programek ordu arte ezezagunak ziren mailetara eraman baitzituzten bertan interes-tasa errealak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 132. orr.

15 diru eskaintza

Diru eskaintza bat ere egin zidaten, hemendik urrun, atzerrian, bizi ahal izateko.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 67. orr.

Biktimentzat ez da erraz, biktimizatzen duen egoera batetik atereaz, diru eskaintza horien baieztatzea, urteetako sufrikario militantea ez baita salgai, anitzetan entzuten eta irakurtzen denez, purruxka txepel batzuen trukean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 92. orr.

Bertan egin zuen diru-eskaintza· Diru eskaintza herrialde jakin bateko ekonomian dagoen diru kopurua da, ez soilik txanpon edo diru-paper kopurua, baizik eta txanpon, diru-paper eta banku sistemak dituen banku-gordailuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 283. orr.

Diru politika, bi hitzetan esanda, diru eskaintzaren eta interes tasen kontrolean datza.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Aginte ekonomikoek herrialde jakin batean dagoen diru eskaintza kopuru osoa kontrolatu nahi izaten dute, diru eskaintza kopuru osoak erlazioa baitu ekonomia jakin batean ekoizten den ondasun eta zerbitzu kopuru osoarekin eta, azken batean, errenta osoarekin.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Horrek esan nahi du Banku Zentralak uko egiten diola diru-eskaintzaren kudeaketa hautazko orori, eta diru-eskaintza horren bariazioak ordainketa-balantzaren saldoaren bilakaeraren mende geratzen direla huts-hutsik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.

16 diru etxe

Uztaila arte egingo den saiakera BBK eta BBVA diru-etxeek ordainduko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-01-02

· Zera gertatzen da, eragiketak iraun bitartean bi txanpon-mota izaten direla: indartsua, zaharra alegia, eta ahula, berria; eta indartsua balioa galduta dagoenez eta Diru-etxean baino jasotzen ez denez, eta, beraz, kanbio-letrak txanpon berrian ordaindu behar direnez, badirudi kanbioa txanpon berriaren gainean doitu beharko litzatekeela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 79. orr.

Dirua duen eta letrak hartzen dituen bankaria behartuta dagoelako txanpon zaharrak Diru-etxera eramatera, berriak jasoko baditu, hartara galdu egiten duelarik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 79. orr.

17 diru ez (orobat diruez g.er.) iz mug dirudik ez izatea.

Hauek dira ikaslearen nekeak: diru eza batik bat [...] eta diru eza esanez gero, ez dut uste zoritxar horretaz gehiago esan beharrik dagoenik; ezer onik ez baitu dirurik ez duenak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 86. orr.

Diru ezak zaildu egiten baititu ekintza guztiak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 56. orr.

Analfabeto izateak, diruezak, tradizioak eta senarren mende egoteak kate itogarria leporatzen diete emakumeei ezkontzan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 109. orr.

-Lehen ere esan dut-eta, gertatzeko dagoenik ez du piztitzar honek erantzuten; egingo balu, batere axolarik ez lioke diru ezak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 152. orr.

18 diru funts

Etorkinek bidalitako diru-funtsak. Diru-funtsek hondoa jotzen zieten larriune orotan, emaile berriren bat agertu ohi zitzaien; halaxe gertatu izan zen betidanik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 63. orr.

Neurriak langabezia murrizten duen neurrian, izan ere, diru-funts gutxiago beharko lirateke-eta langabetuei ordaintzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 136. orr.

PSEk proposatu du pentsioen diru funtsa sortzeko, banaketari edo dibortzioari buruzko epaiek agintzen dutena betetzen ez diren kasuetan «adingabeen gutxieneko beharrizanak bermatze aldera».  Berria - Euskal Herria   2004-10-24

Garatzeko bidean diren herrialdeei klima aldaketak eragindako kalteei aurre egiten laguntzeko diru funtsa bat eratu zuen.  Berria - Gaiak   2006-05-02

Alvaro de Sotok Tel Aviveko gobernua kritikatu zuen atzo, PANi dagozkion diru funtsak atxikitzeagatik.  Berria - Mundua   2006-02-21

Federal Reserve Boardek, irailaren bukaeran, Long Term Capital Management diru-funtsaren salbamendua antolatu zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Hala, 1995ean Mexikon izan zen finantza krisia, edota, 1997 eta 1998 urteetan, Asiakoa galarazteko arazoek argi utzi dute FMI-ren diru funtsak ez direla gai munduko kapital pribatuaren fluxuak kontrolatzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 266. orr.

· Hori eginez, Diru Funtsa Munduko Bankuaren jarduera-eremura hurbildu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 174. orr.

AEBetako Altxorraren Departamentuak, edo bere heteronimorik ezagunena omen den Munduko Diru Funtsak gidatu eta babesturiko politikaren ondorio.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 322. orr.

Beste lekuetan, Afrikan, Latino Amerikan, nazioarteko finantza-erakundeek, hau da, Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) eta Munduko Bankuak, sistematikoki sustatu dute kapitalismoaren sarrera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 13. orr.

Nazioarteko Diru Funtsak esaten baldin badu ekonomiaren hazkundea ez dela uste zen bezain handia izango, edo uste baino hobea izango dela, munduko burtsa guztiak gori-gori jarriko dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 147. orr.

Rodrigo Rato Nazioarteko Diru Funtseko kudeaketa zuzendariak ere «ekonomiaren hazkuntza sendoa» iragarri zuen.  Berria - Mundua   2004-09-01

19 diru gordailu

EEBBetako diru-gordailuetan bildutako ondasunak... 325.666,00 dolar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 162. orr.

Hala ere, banketxe pribatuek ere sortzen dute dirua, diru baitira, esan bezala, bertako diru-gordailuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Gorde bitez abadesa eta ahizpak monasterioan diru-gordailurik hartzetik, askotan gauza horietatik sortzen baitira asaldurak eta eskandaluak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1180. orr.

Banku askok uste dute interes tasak igotzen doazen heinean diru gordailuengatik ordaintzen duten tasa baino gehiago igo ahal izango dituztela maileguen tasak.  Berria - Ekonomia   2004-04-22

20 diru gose (orobat dirugose g.er.) iz

Gorde diru-gosetik, ondasunek ez baitiote inori bizia segurtatzen, ugari izanda ere.  Elizen arteko biblia   Lk 12,15

Arerio hori diru-gosea zen, aberastasunak irabazi eta gordetzeko gehiegizko grina.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 925. orr.

Itxura guztien arabera, hiruetako batek, diru-goseak bultzaturik, beste biak hil zituen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 155. orr.

Diru-goseak eraginda, irabazia lortu nahiko dute hitz maltzurrez, baina aspaldidanik dago erabakita haien kontrako epaia.  Elizen arteko biblia   2 P 2,3

Soineko dotoreen eta altzari garestien ikusmirak diru-gosea pizten zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 62. orr.

Merkataritza guneen «diru gose asegaitzari» leporatu diote ordutegiak aldatzeko ekimena.  Berria - Ekonomia   2004-11-09

Debekatua dudarik gabe, bainan diru-gosez, iduri luke denak haizu direla.  Herria   2005-09-01

· izond Ez izan diru-gose; egon pozik duzuenarekin, Jainkoak esana baitu: Ez zaitut utziko, ez baztertuko.  Elizen arteko biblia   Heb 13,5

Ez zaitez, (ez dut uste baina) hala bazina ere, andrezale, diru-gose eta tripazain agertu.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 186. orr.

Minduta eta haserre itzuli zen handik Chicagora, arte-munduaren aurkako eta mundu hartan zebilen odol-zurgatzaile eta urdanga diru-gose guztien aurkako erdeinuz gainezka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 51. orr.

"Dirugosea halakoa!", esan zuen Txitxikovek bere artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 157. orr.

Diru gose dabil patronala, beti bezala.  Berria - Ekonomia   2004-06-20

21 diru kopuru

Diru eskaintza herrialde jakin bateko ekonomian dagoen diru kopurua da, ez soilik txanpon edo diru-paper kopurua, baizik eta txanpon, diru-paper eta banku sistemak dituen banku-gordailuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Lan horretarako, diru-aginteak diru-kopurua eta hazkundea hainbat eratara kontrolatzen du: [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Legeak diru-kopuru bat ezartzen zuen jarauntsiaz gabetzen zien emakumeei emateko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 186. orr.

Hilabetero Bereziortuak neskatoaren kutxako kontu korrontean diru kopuru bat sartzen ziok.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 124. orr.

Zuhurra izango nauk, eta diru-kopuru bat bereiziko diat urtero, ondorengoentzat, baldin eta Jainkoak emazte ugalkorra ematen badit...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 421. orr.

Ezin nuen halako diru kopuru handia inguratu, banekien.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 166. orr.

Enpresa askotan aldez aurreko erretiroak onartzen dira, diru kopuru handiak emanda.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 153. orr.

Diru kopuru polita zen saria, bide batez esanda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 305. orr.

Ekialdeko armada lekale lehorrez hornitzen zuen dendari auzoko batekin elkartu eta diru kopuru ederrak irabazi zituela zabaldu zen bazterretan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 99. orr.

Diru kopuru izugarria eskaini nioan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 488. orr.

Aluko muskila arrosa milikakatu zion, zor zion diru kopurua bular artean pausatu aitzin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 108. orr.

22 diru kutxa (orobat dirukutxa g.er.) dirua gordetzeko kutxa.

Diru-kutxan zeuden azken hondarrekin babarrun pote pila bat erostea deliberatu zuen Luis Angelek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 71. orr.

Pozten gara, hala ere, idazteko makinak eta diru-kutxa gure arropa gelan gordeta zeudelako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 122. orr.

Liburu-dendako diru-kutxaren gainean, hantxe beren lore-ontzian, mimosek ez zuten beren usain ona galdu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 344. orr.

Hurrengo egunean, bere diru-kutxan nik emana sartzen zuen, bezeroentzako txartel berriak egin, artxiboan sartu, libreta berriak egin, eta bezeroentzat prestatzen zituen etortzen zirenerako.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 57. orr.

Denek eskudirua kontatua zuten, beren orriak eman, eta diru-kutxak kameran sartu zituzten.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 66. orr.

Zuzendariak zeuzkan dirukutxa nagusiaren giltzak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 52. orr.

Edaten hasi zen; diru-kutxatik lapurretan; leporaino zorretan sartzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 89. orr.

Athleticeko bazkide-zenbakia, autoko irratia sintonizatzekoa, elkarte gastronomikoko atea irekitzen duen txartelarena, azken analisietako leukozito eta hematien zenbakia, diru-kutxa automatikoa, segurtasunezko kutxa, [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 87. orr.

· Diru kutxa zabaldu zen grebari aurre egin ahal izateko eta kopuru handiak bildu ziren.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 191. orr.

Komunitateko Diru-Kutxa Batzordeko kide garrantzitsua zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 264. orr.

Azkenik Crédit Agricole diru kutxak sariztatzen ditu urte aldizka gazteen formakuntza deramaten elkarteak.  Herria   2005-02-03

Dena den, diru gehiena ez da Reichen diru-kutxetatik ateratzen, Himmler zuhurrak enpresaburu eta goi mailako kargu anitz erakarri baititu, ikerketa aldrebes horiek ordain ditzaten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 104. orr.

Nahiz eta [...] NBE Nazio Batuen Erakundeak Iran zigortu dezakeen, petrolioaren salneurria dela-eta estatuko diru kutxak bapo gizendu dituela diote adituek.  Berria - Ekonomia   2006-04-16

23 diru laguntza (3606 agerraldi, 42 liburu eta 1023 artikulutan; ETCn 20.857 agerraldi; dirulaguntza 136 agerraldi, 16 liburu eta 66 artikulutan; ETCn 3.988 agerraldi)

Zikiratzeko zerbitzua eskaintzen dugu dohainik, eta diru-laguntza bat ematen digute horregatik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 113. orr.

Ea diru-laguntzarik eman behar al zuten ikasteko asmoa zuten herritarrentzat.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 139. orr.

Proiektu militarren inguruan aurrez ikusten diren ikerketetarako diru laguntzak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 232. orr.

Museoa, berriz, erakunde publikoa zen, eta erregeak ematen zizkion diru-laguntza oparoei esker bizi zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 148. orr.

Nik ez nuen itzuli nahi; konbentzitu egin ninduten, diru laguntzetatik bizi ginelako.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 27. orr.

Horren adibide klasiko bat eskaintzen du Boeing eta Airbus enpresen arteko merkataritza-guduan diru-laguntzek izan zuten garrantziak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 68. orr.

Zikiratzeko zerbitzua eskaintzen dugu dohainik, eta diru-laguntza bat ematen digute horregatik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 113. orr.

Aitak diru-laguntzak jaso zituen, etxea berregiteko.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 33. orr.

Idortearen ondorioei aurre egiteko, EHNEk diru laguntzak eskatu ditu.  Berria - Ekonomia   2004-07-27

Kasik diru laguntza publikorik gabe ari zarete, denbora berean, hemengo hogei bat elkarte desberdin laguntzen duzue, nola gertatzen da mirakuilu hori?  Herria   2003-07-03

Herrialde garatuek esportazioei emaniko diru laguntzak %20 murriztuko direla iragarri zuen.  Berria - Ekonomia   2004-08-03

Palestinako Aginte Nazionalari luzatzen dizkioten zuzeneko diru laguntzak eten egin zituzten atzo Ameriketako Estatu Batuek eta Europako Batzordeak.  Berria - Mundua   2006-04-08

Ontziolen diru laguntzak luzatzea eskatu du Bruselak.  Berria - Ekonomia   2004-01-22

Sarako herriak 30.000 liberako diru laguntza ekartzen dio akordio horri.  Herria   2001-06-21

Diru laguntzen menpe, horiek galtzeko beldurra nagusitzen da.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 144. orr.

Hor dago neska txuria argazkian, hor dago ume beltza, biak geldi-geldirik, aro berri baten aurrean paralizatuta, gure diru-laguntzaren zain baleude bezala mugitzen hasteko.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 69. orr.

Eusko Jaurlaritzak Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleria informazioaren gizartean sartzeko martxan jarri zuen Konekta Zaitez diru-laguntzen programa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 160. orr.

Diru laguntza kanpaina.  Herria   2002-12-05

24 diru merkatu

Azken egunetan, dolarraren gaineko mesfidantza zabaltzen ari da diru merkatuetan, eta euroarekiko duen truke tasan nabari da.  Berria - Ekonomia   2006-05-03

Dolarraren eta euroaren arteko eguneroko lehian, atzo Europako diruak inoizko baliorik handiena lortu zuen diru merkatuetan.  Berria - Ekonomia   2004-12-24

Euroak nabarmen egin zuen gora diru merkatuetan eta %0,5 inguru igo zen Frankfurten.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

Gerta zitekeen diru-merkatuan interes-tasek behera egitea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 54. orr.

Era berean, nazioarteko diru merkatuetako salerosleen portaerak ere garrantzia du.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Munduko kapital handiek, beti errentagarritasun handienaren bila, burtsa, bono eta diru merkatuetatik beste merkatuetara ere jauzi egin dute.  Berria - Harian   2006-04-19

25 diru paper (orobat dirupaper g.er.) paperezko dirua, urretan alda zitekeena; banku billetea. ik billete.

Horietariko bat pianojoleari hurbildu zaio, ehun dolarreko diru papera eskuan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 84. orr.

Nik ez dizut hamabi errublo emango, hamabost baizik, zuk ezertxo ere egin gabe, hutsaren truke; eta ez dizkizut zilarrezko txanponetan emango, diru-paperetan baizik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 84. orr.

Bidarten arrastatuak izan dira bi landestar gazte, 50 euroko diru paper faltsu batzu sakatu nahiz ari zirenak.  Herria   2004-04-08

Gizonak sosez pagatua izatea eskatzen zuen, beti, eta "asignatua", Pariseko gobernuak zabaldu diru-papera, ez zuen onartzen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 217. orr.

Bizkar-zorrotik boltsa bat atera eta diru-paper mordo handi bat erakutsi zigun.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 92. orr.

Estatuaren diru-paperetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 161. orr.

26 diru parekotasun

Trukea finko mantentzen da, aldaketa banda edo maila zehatz baten inguruan (aldaketak gertatzen badira debaluazioak edo rebaluazioak izaten dira, alegia, diru-parekotasunaren aldaketak).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

1960ko hamarraldiaren ondorengo nazioarteko finantza pribatuen gorakada ezin lotu zen Bretton Woodseko itunek finkaturiko diru-parekotasunen erregimena mantentzearekin.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

27 diru partida (orobat dirupartida g.er.)

Kultura eta Turismo Saileko diru partida 207.828.488 eurokoa da.  Berria - Harian   2005-12-23

Gaur gaurkoz, oraindik, proiektuak ez du diru partidarik.  Berria - Harian   2005-02-23

2004ko aurrekontuetan diru partida bat eskatzen zen, liburutegi digitalaren eta liburutegi nazionalaren proiektuak bideratzeko.  Berria - Kultura   2004-01-04

Gipuzkoako Foru Aldundiak diru partida berezia sortuko luke sareko museoen aldikako erakusketak diruz laguntzeko.  Berria - Kultura   2004-11-10

Diru-partida berri honek, ordea, hizkuntza politika osatzeko lehen urratsak ematea du xede. bi milioi euroko diru partida onartu zuen Eusko Jaurlaritzak enpresa pribatuen esku dauden bizkartzainen zerbitzua finantzatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-02

Proiektuen hazkunde hori diru partidetan islatu beharko litzateke.  Berria - Harian   2005-12-03

Gipuzkoako Ganberak formaziorako diru partidak handitu ditu.  Berria - Ekonomia   2004-01-29

28 diru politika

Diru politika, bi hitzetan esanda, diru eskaintzaren eta interes tasen kontrolean datza.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

"Estatu-nazioak gero eta ahalmen gutxiago du diru-politika kontrolatzen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 55. orr.

Epe motzean mozkin handiak lortzeko obsesio hori, diru-agintarien kontrolik gabe, arras txikituta geratu zen Estatu Batuek petrolioaren bigarren krisiaren ondoren hartu zuten diru-politikarekin.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 89. orr.

Banku Zentralak ekonomian dagoen diru kopurua kontrola dezake, diru politika jakin bat ezarriz helburu ekonomiko jakin batzuk lortzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 31. orr.

Diru-politikaren beregaintasuna ez da perfektua izaten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.

Beraz, diru batasuna, eta ondorioz, diru politika bateratua ezartzerakoan, beste erakunde batek hartzen du bere gain ardura garrantzitsu hori.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 190. orr.

Horregatik uste dugu diru politika malgutzeko tartea dagoela.  Berria - Ekonomia   2004-05-12

Zerga politika, diru politika, atzerri politika eta errenta politika.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 29. orr.

29 diru poltsa (orobat dirupoltsa g.er.)

Dendatik irtetean sartu zirenean baino dezente arinago zeukaten diru-poltsa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 227. orr.

Baina Quenuk bizia ateratzeko erakusten zuen ganora ederra diru poltsaren kalterako gertatu zitzaien bi gazteei.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 71. orr.

Portok jokalariak saldu eta diru poltsa gizentzeko asmoa izan du aurten.  Berria - Kirola   2004-09-01

Oporrak bukatu eta fabrikara itzuli nintzenean, nire lankideek denen artean bildutako diru poltsa eman zidaten, hamabost egun horietan galdu nuenaren zati bat bederen jaso nezan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 180. orr.

Hori esan zuen, ez behartsuak axola zitzaizkiolako, lapurra zelako baizik, eta, diru-poltsa berak zuenez, hara botatzen zutenetik ostu egiten zuelako.  Elizen arteko biblia   Jn 12,6

· Esku batez txanpon batzuk eman zizkion, eta bestearekin, berriz, diru poltsatxo bat.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 224. orr.

Arretarik gabe hartu zuen, baina kontatu egin zuen, eta eskumuturrean, pultsera baten gisa, zeraman dirupoltsatxoan gorde.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 75. orr.

30 diru sari (orobat dirusari g.er.)

Etxean ez ziguten diru-sari handirik ematen eta sosik gabe ibiltzen ginen beti. Hasieran, eguneko hogeita bost piastrako diru-saria emango didate.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 126. orr.

Inork ez dio beste talde bati partida bat irabazteagatik diru saririk ematen 23. jardunaldian.  Berria - Kirola   2006-05-06

Kaltetuek erregerengana jo zezaketen, diru-sari bat agindu baitzien konpentsazio gisa.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 19. orr.

Diru-sari bat egokitu zion Nizamek, eta behatoki bat eraikiarazi Isfahango hirian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 261. orr.

Azterketak egingo zituztela, eta emaitzarik onena lortzen zuenarentzat izango zela udalaren diru-saria.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 139. orr.

Edek urte oparoa izan zuenez, diru-saria handitu zion Hazeli eta baita itsas txakurren larruzko beroki bat oparitu ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 166. orr.

Catherineren etxera joan behar dut bigarren eta azken diru saria jasotzera.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 162. orr.

Bi garraioaldiak eginak ditut eta orain azken diru saria eskuratu nahi dut.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 155. orr.

Diru saririk gabeko etxeko lanak EAEko BPGren %32,5 dira.  Berria - Ekonomia   2004-06-30

Jean-Charles Marchiani eurodiputatu ohia atzo auzipetu zuten, ustez legez kanpoko diru sariak jasotzeagatik.  Berria - Mundua   2004-08-03

Hilabetero diru sari berezi bat eskura dezake enplegatzaileak jatorri horretako gazte bat enpresan onartzeagatik.  Berria - Harian   2006-02-07

Iruditzen zait ez duela odol-kontuetan nahastu nahiko, ez bada diru-sari tentagarri baten truke.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 39. orr.

Erran nahi dut, ene arbasoen bi jauregietako Jaunak hiru urte honetan gure Erregek laguntzen dituela errentaz eta diru saritan, Pirinioetako ibar hertsiak zaintzen dituztelakotz luteranoen aitzi.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 212. orr.

31 diru sarrera

Gure diru-sarreren arabera bizi behar dugu...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 70. orr.

Saiatu nintzen astero halako diru-sarrerak nola lortzen zituen jakiten.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 8. orr.

Eta, hala, diru-sarrera polita izango dugu.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 43. orr.

Bere diru-sarreren mugen barruan bizi da, bere izaeraren mugen barruan, bere baliabide emozionalen mugen barruan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 9. orr.

Guk kobratzen dugu geure soldata, baina hiru hilabete diru sarrerarik gabe pasata enpresak kiebra joko duen beldurra daukagu.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 122. orr.

Harryren ondarearen zatirik handiena Tomentzat eta Rufusentzat zen, eta Brightman's Attic-eko diru-sarrera guztiak ere bien artean erdibana.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 251. orr.

Aitorpena egitera behartuta daude 8.500 eurotik gorako diru sarrerak izan dituztenak.  Berria - Ekonomia   2004-04-22

ELAk diru sarreren %81 kuotetatik biltzen du.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

Industria-iraultzak eragindako produktibitatearen hobetzeak ez zuen ekarri, aldi berean, diru-sarrera banatuen masa handitzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

Diru-sarreren eta mozkinen gehiegizko kontzentrazioak eragindako barneko merkatuen murriztasunak kanpoko merkatuen bilaketa guztiz lehiatsua ekarri zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

Diru-sarreren gero eta kontzentrazio handiagoaren emaitza bide da emigrazioaren ugariak adierazten duen azpienplegu handia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 54. orr.

Fenomeno horren hasieran inportazioen murrizte bortitz bat gertatu zen, Europako eta Estatu Batuetako krisiak eraginik, esportazioko diru-sarreren beherakadaren ondoren etorri zena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 116. orr.

32 diru sistema

Gobernuek azkar ezarri dute berriz beren diruen artean parekotasun finkoko sistema bat, egoki daitekeena ordea (1972az gero Diru Sugea deritzana, Europar Diru Sistema gero, EDS, 1979aren ondoren).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.

Halako zerbait zen Diru Batasuna osatu aurretik Europako Batasunean indarrean zen Europako Diru Sistema.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 197. orr.

Bretton Woodseko sistematik heredaturiko erakundeen (NDF eta Munduko Bankua) eginkizun arautzaileari eta nazioarteko diru-sistemaren etorkizunari buruzko hausnarketa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 148. orr.

Izen hori merezi duen nazioarteko diru-sistema bat berreraikitzeari dagokionez, ez dirudi plazaratu denik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 195. orr.

Halaber, munduko diru sistema antolatzeko lankidetza formula berriak ezartzeko saioak ere egin zituen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

33 diru truk (orobat dirutruk) adlag

Izreelgo Naboti esan diot bere mahastia diru truk niri saltzeko edota, nahiago bazuen, beste mahasti bat emango niola berearen ordez.  Elizen arteko biblia   1 Erg 21,6

Manzanok diru truk esan zituen esandakoak. Geroago atsegin ez bazaio, libre joaten utziko dio; ez du salduko diru truk, ezta esklabo egingo ere, berea izatera behartu baitu.  Berria - Kirola   2004-05-04

Baita presazko sexu-beharrak asetzeko beren burua diru truk eskaintzen zuten emaztekien etxe goxoak ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 97. orr.

Gutiz gehienak 19garren mendean Roca presidentaren garaian erahil zituzten, batzutan dirutruk, hango lur gaineko eta azpiko ontasunetaz jabetzeko.  Herria   2005-03-17

34 diru truke iz

Diru truke egonkorrei eustea eta nazioarteko dirua zabaltzea. G-7ko Taldeak diru trukearen gorabehera handiak kritikatu izanak eragin gutxi izan du dibisa merkatuetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 260. orr.

Barrako emakumeak ez dio niri egin didan diru-trukea egin nahi izan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 168. orr.

Barrako emakumeak ez dio niri egin didan diru-trukea egin nahi izan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 168. orr.

Indarka ezin zutela ikusirik, erasotzaileak saiatu ziren gazteluko jauna diru trukean haien alde jartzen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 14. orr.

34a diru truke adlag ik truk 4.

-Diru truke, edozer gauza egin daiteke Varsovian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 177. orr.

Halakoa da gure mendea, preso hartzen ahal dituztela eta preso atxikitzen diru-truke behar bada.  Herria   2004-12-23

Errudunari diru-truke arrazoi ematen eta errugabeari zuzenbidea ukatzen diozuenok!  Elizen arteko biblia   Is 5,23

Erleak ezin omen dira diru truke saldu, trukatu baizik -ehuna, garia, ardia eta beste erabil daitezke trukea egiteko- edo besterik gabe erregalo gisa eman.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 229. orr.

BPGan diru truke lor daitezkeen ondasunak eta zerbitzuak kontabilizatzen dira, ez besterik.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 56. orr.

35 diru xehe eskuarteko dirua, eguneroko beharretarako esku artean erabiltzen dena.

Broadwayra atera nintzen diru xehe bila.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 111. orr.

Diru xeherik ba al duzu aldean?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 340. orr.

Telefonora lagundu, zenbakia markatu eta nituen diru xeheak eman nizkion, ni ere bakarrik nengoela esaten ausartu gabe.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

Monak poltsan aztamuka bilatu eta dolarreko hiru billete eta diru xehe pixka bat aurkitu zuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 135. orr.

Bost euroko billetea utzi zuen barra gainean, eta diru xehea jaso gabe, aldakak binbili-bonbolo, kalerantz abiatu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 26. orr.

-Dolar bat baino ez dut diru xehean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 379. orr.

36 diru zorro (orobat diruzorro g.er.) ik kartera.

Joan den astean lapurtu zizkioten diru zorroa eta sakelakoa. Koldok diru-zorroa atera zuen praketako atzeko poltsikotik eta milako bat luzatu zion.  Berria - Kirola   2004-12-15

Hala ba, diru zorrotik helbidea atera eta telegrama bat bidali nion.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 49. orr.

Diru-zorroa atera eta bi billete luzatu zizkion.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 208. orr.

Aitak larruzko diru-zorrotik ordaindu dio.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 34. orr.

Sakelako diru zorroan bere aitaren argazkia eramaten zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 18. orr.

Autodidaktak kartoi bioletazko bi errektangelu atera ditu bere diru-zorrotik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 177. orr.

Sidney buruargia zen, iluna eta arduratsua, eta diru zorro bat eta kartera bat zeuzkan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 97. orr.

Sonja ez duk sekula hirekin joango, ezta diru-zorroa mila florinekoz beteta baldin badaukak ere.      - 26. orr.Poltsatik diru-zorro bat atera zuen, zilar monedaz betea. 01MujM01¬26

(ekonomian)

Asko igo ziren iaz lehengaien salneurriak, eta horrek mesede egin dio Sidenorren diru zorroari: 63,4 milioi euroko irabazi garbia izan du.  Berria - Ekonomia   2006-04-06

Finantza-inbertsioena (edo diru-zorroko inbertsioena) ez bezala, sorterritik kanpo jardungo diren enpresak sortzea, garatzea edo menderatzea da nazioarteko zuzeneko inbertsioen helburua. Zuzeneko eta diru-zorroko inbertsioetan bakarrik [...] kapitalen irtenaldi gordinen batuketa, edo, bestela esanda, atzerrian egindako inbertsioen multzoa, igaro zen, 1840an 2.000 milioi dolar baino gutxiago izatetik, 9.000 milioi izatera 1870ean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 72. orr.

Bost errublo bildu zituenean, diru-zorrotxoa josi eta beste bat betetzeari ekin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 329. orr.

37 dirua egin

Dirua egin zitekeen motorraren negozioan, diru pila.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 65. orr.

Kuba ez zen leku txarra beltzen trafikoarekin dirua egiteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 129. orr.

Haren esanetan, ez da etikoa, zientzia aurkikuntzekin dirua egitea.  Berria - Gaiak   2004-04-21

Zinemagile askok dirua egitea baino ez dute buruan.  Berria - Kultura   2004-11-30

Iraupeneko nekazaritzaren ordez dirua egiteko nekazaritza ezarri zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 317. orr.

Konturatu nintzen saregile beharretik aparte arropak garbitu eta plantxatzen zituela etxean dirua egiteko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 403. orr.

Ez da garestia: ia langile guztiek hartzen dute; zuzendaritzak ez du debekatzen, eta herriko botikaria dirua egin eta egin ari da.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 44. orr.

Ukiezin bati, dirua egiten badu, bilduko zaizkio goi kastakoak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 63. orr.

Dirua egindako familia ziren, bai, baina bere onenak emandakoa, ziotenez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 132. orr.

Jendea beti sineskor agertzen da nekerik gabe dirua egiteko kontuan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 201. orr.

38 esku diru ik eskudiru.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

adina diru (57); ahal izateko diru (10); aldeko diru (18); aldeko diru laguntza (9); artean diru (13); arteko diru (14); askatasunaren aldeko diru (8); aski diru (10); askok diru (7); askoz diru (8); askoz diru gehiago (8); atzerriko diru (8); aurtengo diru (10); bai diru (11); baina diru (47); baino diru (78); baino diru gehiago (45); baino diru gutxiago (17); baita diru (7); bat diru (7); batean diru (8); batek diru (17); batzuek diru (10); behar adina diru (14); beharreko diru (25); bere diru (55); beren diru (19); beste diru (36); bestelako diru (12); bete diru (8); bideratutako diru (10); bildutako diru (7); da diru (67); da diru hori (7); da diru laguntza (9); dagoen diru (7); dagokion diru (11); dela diru (9); den diru (52); den diru kopurua (9); dien diru (7); dio diru (12); dira diru (21); diren diru (31); diren diru laguntzak (10)

diru alde (9); diru aldetik (34); diru anitz (8); diru apur (42); diru apur bat (35); diru apurra (10); diru apurren (7); diru apurren bat (7); diru arazo (21); diru arazo larriak (8); diru arazoak (27); diru arazoengatik (7); diru arazorik (9); diru asko (211); diru asko behar (14); diru asko irabazi (7); diru asko irabazten (12); diru askorik (16); diru bakarra (15); diru bakarraren (7); diru baliabide (11); diru baliabideak (15); diru bat (7); diru batasuna (16); diru baten (8); diru behar (10); diru beharko (7); diru beharrean (7); diru bera (9); diru berri (8); diru bila (10); diru bilketa (35); diru biltze (18); diru dezente (10)

diru edo (10); diru emaileen (14); diru eman (7); diru eskaintza (11); diru eske (35); diru eta (49); diru ez (13); diru falta (12); diru faltagatik (9); diru funtsa (18); diru funtsak (46); diru funtsaren (13); diru funtseko (12); diru gaietarako (8); diru galera (11); diru galerak (9); diru gehiago (241); diru gehiago behar (10); diru gehiago beharko (8); diru gehiago eman (7); diru gehiago eskatu (13); diru gehiago irabazten (13); diru gehiago jaso (8); diru gehiegi (16); diru gehien (31); diru gehiena (14); diru gisa (8); diru gose (20); diru gosea (26); diru goseak (24); diru gosez (9); diru gutxi (37); diru gutxiago (57); diru gutxirekin (8); diru guzia (7); diru guztia (105); diru guztia gastatu (7); diru guztiak (17); diru guztiaren (9); diru handia (8); diru harekin (9); diru hau (11); diru hori (226); diru hori ez (10); diru horrek (13); diru horrekin (49); diru horren (32); diru horretatik (8); diru hura (32)

diru irabazi (10); diru irabazten (10); diru iturri (82); diru iturri nagusia (10); diru iturria (14); diru iturriak (41); diru kontu (19); diru kontua (19); diru kontuak (52); diru kontuen (21); diru kontuen epaitegiak (7); diru kontuetan (19); diru kopuru (158); diru kopuru bat (35); diru kopuru handia (12); diru kopuru hori (20); diru kopurua (105); diru kopuruak (19); diru kopuruan (7); diru kopuruaren (7); diru kopuruari (8); diru kopururik (8); diru kutxa (27); diru kutxak (7); diru kutxan (8); diru kutxaren (8); diru laguntza (758); diru laguntza bat (32); diru laguntza baten (7); diru laguntza batzu (13); diru laguntza bereziak (7); diru laguntza eman (19); diru laguntza emango (22); diru laguntza ematea (13); diru laguntza emateari (8); diru laguntza eskatu (9); diru laguntza eta (9); diru laguntza ez (10); diru laguntza gehiago (27); diru laguntza handiagoak (11); diru laguntza handiak (10); diru laguntza hori (16); diru laguntza horiek (19); diru laguntza horien (8); diru laguntza jaso (18); diru laguntza jasoko (11); diru laguntza jasotzen (15); diru laguntza publiko (7); diru laguntza publikoak (24); diru laguntza zuzenak (7); diru laguntzak (634); diru laguntzak eman (18); diru laguntzak ematea (13); diru laguntzak emateko (16); diru laguntzak ematen (18); diru laguntzak ere (13); diru laguntzak eskatu (7); diru laguntzak eta (16); diru laguntzak eten (7); diru laguntzak ez (18); diru laguntzak itzuli (8); diru laguntzak itzultzeko (7); diru laguntzak jaso (18); diru laguntzak jasotzeko (20); diru laguntzak jasotzen (16); diru laguntzarekin (10); diru laguntzaren (35); diru laguntzari (14); diru laguntzarik (89); diru laguntzarik ez (11); diru laguntzarik gabe (28); diru laguntzarik jaso (9); diru laguntzei (19); diru laguntzek (13); diru laguntzen (179); diru laguntzen banaketa (7); diru laguntzen berri (9); diru laguntzen inguruko (7); diru laguntzen murrizketa (8); diru laguntzen zenbatekoa (7); diru laguntzetan (15); diru laguntzetatik (7); diru laguntzez (7); diru mailan (9); diru merkatuetan (8); diru meta (10); diru mordo (9); diru mordoa (25); diru mordoxka (12); diru nahikorik (14); diru nahikorik ez (7); diru negozio (9)

diru paper (8); diru papera (7); diru partida (26); diru partidak (11); diru pila (19); diru pixka (90); diru pixka bat (86); diru politika (68); diru politikak (8); diru politikaren (15); diru politikari (12); diru poltsa (15); diru poxi (11); diru poxi bat (8); diru premia (13); diru premiak (8); diru premian (7); diru publiko (19); diru publikoa (62); diru publikoak (13); diru publikoarekin (14); diru publikoaren (11); diru publikorik (7); diru publikoz (8); diru saila (12); diru sari (14); diru saria (29); diru sariak (12); diru saririk (14); diru sarrera (91); diru sarrera garrantzitsua (8); diru sarrerak (86); diru sarrerak izan (12); diru sarrerarik (16); diru sarreren (52); diru sarreretan (10); diru sartze (10); diru sartzeak (13); diru sistema (10); diru truk (9); diru truke (29); diru zama (22); diru zenbakiak (7); diru zerbait (9); diru zorro (11); diru zorroa (38); diru zorroa atera (10); diru zorroan (7); diru zorrotik (9)

ditu diru (21); ditu diru laguntza (8); dituen diru (46); dituen diru laguntzak (20); dituzte diru (16); dituzten diru (27); dituzten diru laguntzak (10); dizkien diru (9); dizkien diru laguntzak (7); dolarreko diru (21); dolarreko diru laguntza (10); du diru (64); duela diru (14); duen diru (39); duen diru laguntza (9); dugu diru (11); dugun diru (8); dut diru (13); dute diru (47); dutela diru (8); duten diru (34); edo diru (29)

egindako diru (9); egiteko diru (17); egiteko diru laguntza (7); ekonomia eta diru (18); emandako diru (39); emandako diru laguntza (9); emandako diru laguntzak (11); ematen dizkien diru (7); ere diru (45); erosteko diru (7); estatuaren diru (8); eta diru (516); eta diru asko (23); eta diru gaietarako (7); eta diru gehiago (21); eta diru gehien (7); eta diru gutxiago (7); eta diru hori (23); eta diru horrekin (8); eta diru iturri (9); eta diru kontuak (9); eta diru kopuru (24); eta diru laguntza (24); eta diru laguntzak (29); eta diru pixka (8); eta diru publikoa (8); eta diru sarrerak (8); eta nazioarteko diru (8); euro diru (9); euroko diru (114); euroko diru laguntza (63); euroko diru sarrerak (11); europako diru (16); europar diru (12); euroren diru (7); eusko jaurlaritzak diru (8); eusko jaurlaritzaren diru (11); ez da diru (14); ez diru (29); ez du diru (13); ez duela diru (9); ez dut diru (7); ez dute diru (12); ezohiko diru (7); gabe diru (8); garatzeko diru (7); gero diru (8); gero eta diru (18); gobernuak diru (20); gobernuak diru laguntza (7); gobernuaren diru (14); gure diru (13); gutxieneko diru (8); hainbat diru (16); hainbeste diru (23); haren diru (7); hori diru (9); horrenbeste diru (14); horretarako diru (11)

iaz baino diru (8); izan zen diru (7); izateko diru (15); jasotako diru (29); jasotako diru laguntza (7); jaurlaritzak diru (11); jaurlaritzaren diru (21); jaurlaritzaren diru laguntza (10); kanpoko diru (17); legez kanpoko diru (16); milioi dolarreko diru (17); milioi euroko diru (39); munduko diru (7); nahiko diru (11); nahikoa diru (20); nazioarteko diru (100); nazioarteko diru funtsa (11); nazioarteko diru funtsak (31); nazioarteko diru funtsaren (12); nazioarteko diru funtseko (12); ndf nazioarteko diru (9

ondorioz diru (9); orain diru (9); ordaindu beharreko diru (9); taldeak diru (8); udalaren diru (7); urteko diru (10); zein diru (9); zen diru (42); zenbat diru (97); zenbat diru beharko (7); zeukan diru (8); zeukaten diru (10); zion diru (14); zioten diru (7); ziren diru (21); zituen diru (12); zituzten diru (14); zituzten diru laguntzak (8); zuen diru (57); zuten diru (23)

ahal izateko dirua (7); alde dirua (7); apostuetako dirua (8); apustuetako dirua (58); ateratako dirua (7); baina dirua (31); batean dirua (7); batek dirua (7); batzuek dirua (7); behar den dirua (7); behar zuen dirua (8); bere dirua (36); beren dirua (10); bideratutako dirua (9); bildu dirua (15); bildutako dirua (19); da dirua (48); den dirua (56); dira dirua (7)

dirua alferrik (14); dirua atera (30); dirua ateratzeko (21); dirua ateratzen (11); dirua aurkitu (7); dirua aurreratu (11); dirua aurrezteko (13); dirua aurrezten (9); dirua aurreztu (9); dirua baino (20); dirua barra (7); dirua barra barra (7); dirua behar (78); dirua behar da (14); dirua behar dut (10); dirua bere (11); dirua beste (7); dirua besterik (9); dirua bildu (24); dirua bildu eta (11); dirua biltzea (16); dirua biltzeko (42); dirua biltzen (23); dirua da (42); dirua desbideratu (8); dirua doblean (7); dirua eduki (7); dirua edukitzea (7); dirua egin (11); dirua egiteko (20); dirua ekarri (9); dirua ekartzen (11); dirua eman (71); dirua eman zion (11); dirua emango (24); dirua ematea (7); dirua emateko (15); dirua ematen (34); dirua ere (58); dirua eskaini (15); dirua eskatu (27); dirua eskatzen (18); dirua eskuratu (7); dirua eskuratzeko (7); dirua eta (128); dirua ez (77); dirua ez da (14); dirua ez dela (12); dirua ez zen (7)

dirua falta (12); dirua galdu (9); dirua galtzen (21); dirua gastatu (7); dirua gastatzeko (8); dirua han (7); dirua hartu (33); dirua hartu eta (8); dirua hartu nahi (7); dirua irabazi (22); dirua irabaztea (14); dirua irabazteko (39); dirua irabazten (22); dirua itzuli (30); dirua itzuli beharko (9); dirua itzuliko (12); dirua itzultzea (9); dirua itzultzeko (11); dirua itzultzen (7); dirua izan (10); dirua izango (8); dirua jarri (17); dirua jarriko (13); dirua jartzen (14); dirua jaso (30); dirua jasoko (8); dirua jasotzeko (10); dirua jasotzen (18); dirua lapurtu (8); dirua lortu (7); dirua lortzea (11); dirua lortzeko (38); dirua nabarmen (8); dirua nahi (15); dirua non (11); dirua nondik (8); dirua ordaindu (11); dirua parean (8); dirua utzi (8); dirua xahutzen (7); dirua zen (8); dirua zor (17); dirua zuritzea (8); dirua zuritzeko (8)

du dirua (46); duen dirua (41); dugun dirua (9); dut dirua (11); dute dirua (25); duten dirua (20); edo dirua (14); egiteko dirua (16); emandako dirua (10); ere dirua (32); erosteko dirua (19); eta dirua (260); etarentzat dirua (9); ez da dirua (8); ez dirua (9); ez du dirua (8); gero dirua (10); gure dirua (9); haren dirua (8); horrek dirua (8); horretarako dirua (15); irabazitako dirua (8); izateko dirua (8); jasotako dirua (17); lortutako dirua (9); nik dirua (11); nire dirua (16); nuen dirua (13); ordaintzeko dirua (26); zen dirua (34); zeukan dirua (7); zion dirua (19); zuen dirua (63); zure dirua (7); zuten dirua (29)

da diruaren (9); den diruaren (9); diruak eta (9); diruak ez (16); diruarekin batera (8); diruaren aldetik (17); diruaren balioa (17); diruaren bila (9); diruaren erdia (7); diruaren eta (18); diruaren parte (11); diruaren parte bat (9); diruaren prezioa (19); diruaren truke (25); diruaren zati (14); diruaren zati bat (9); diruari buruz (7); diruari esker (14); diruari uko (7); diruaz gain (8); duen diruaren (7); emandako diruarekin (7); ere diruaren (8); eta diruak (30); eta diruarekin (8); eta diruaren (37); eta diruari (14); zuen diruaren (10)

baina dirurik (11); dago dirurik (9); dirurik behar (18); dirurik edo (7); dirurik eman (8); dirurik ematen (9); dirurik ere (12); dirurik eta (7); dirurik ez (148); dirurik ez duela (7); dirurik gabe (57); dirurik hartu (9); dirurik hartu nahi (8); dirurik izan (9); dirurik izango (7); dirurik jaso (10); dirurik nahi (9); dirutan ordaindu (9); du dirurik (26); dugu dirurik (7); dut dirurik (23); dute dirurik (13); erosteko dirurik (24); erosteko dirurik ez (12); esku dirutan (9); eta dirurik (22); eta dirurik gabe (8); ez dago dirurik (8); ez dirurik (35); ez dirurik ez (10); ez du dirurik (20); ez dugu dirurik (7); ez dut dirurik (23); ez dute dirurik (13); ez nuen dirurik (8); ez zuela dirurik (8); ez zuen dirurik (11); ez zuten dirurik (7); hori dirutan (7); nuen dirurik (8); ordaintzeko dirurik (17); ordaintzeko dirurik ez (8); zen dirurik (7); zuela dirurik (10); zuen dirurik (13); zuten dirurik (7)

bat diruz (8); diruz beteta (9); diruz eta (18); diruz ez (8); diruz lagundu (46); diruz lagunduko (31); diruz lagunduko ditu (8); diruz lagunduko du (8); diruz lagundutako (18); diruz laguntzea (19); diruz laguntzeko (38); diruz laguntzen (33); diruz ongi (10); du diruz (9); ere diruz (10); eta diruz (30)


dirualde iz ipar diru kopurua.

Bost miliun euro xahutuko ditu nunbait han orotarat eta dirualde bera altxatuko du lurrak arrasaltzearekin etxe-egileeri.  Herria   2003-12-25

Tarnosen, usu elgarrekin diren hiru lagunek bost ehun mila euro pasaturik [...] irabazi dituzte zaldi lasterraldietan, hiruen artean euro bat eta erdi irriskatu ondoan! dirualde ederra zinez, hiru parte egin-eta ere!  Herria   2004-01-08

AZF dena mehatxu arizan da gobernuari, gaitzeko dirualdea eskatuz, bestenaz hamar bunba leher-araziko dituela burdin-bide batzuen gainean...  Herria   2004-03-11

AZF dena mehatxu arizan da gobernuari, gaitzeko dirualdea eskatuz, bestenaz hamar bunba leher-araziko dituela burdin-bide batzuen gainean...  Herria   2004-03-11

Mitterrand seme horrek duela zenbait urte hamahiru miliun altxatu baditu negozio oker batzuetan leporaino sartuak iduri duten batzuen ganik, nolaz ez den jakiten ahal xuxen zer lanen saritzat eskuratu zuen holako dirualdea?  Herria   2001-01-18


dirualdeño iz ipar diru kopurua txikia.

Berriz ere solasa da zerbitzu parrasta bat kenduko duela edo arinduko segurik zonbait hilabete barne orobat, nun ez dioten lurraldeek dirualdeño bat emaiten galtzen omen duenaren alderat.  Herria   2005-08-11

Dirualdeño bat ere hitzeman, nahiz askok igurikatzen zuten baino gutiago.  Herria   2004-12-02


dirubide iz dirua lortzeko bidea. ik irabazpide.

Lana maite dugula diogunean, dirubidea maite dugula esan nahi ote dugun, hori da nire errezeloa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 130. orr.

Hermitage saldu egingo dute beste dirubiderik topatu ezean.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 241. orr.

Iruditzen zait taberna bat ez dela dirubide hutsa soilik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 19. orr.

Ontziak egiten ikasi, dirubide apur bat zertu, eta Bostonera etorri zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 133. orr.

Dirubideak moztuta, zein etorkizun luke Vlaams Blokek?  Berria - Mundua   2004-03-20

Mina-k begiak hesten zituen eta uzten zuen aitzina ar zedin bere afera edo dirubidetan, ez baitzuen nahi Iruñeko hirian gosetea hedatzen ikusi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 132. orr.

Laster ez zuten [merkataritza] bereizi lukurreria ankerrenetatik, monopolioetatik, zerga-bilketetatik eta dirubide gaizto guztietatik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 57. orr.


dirudun izond/iz diru asko duena, aberatsa. ik izandun.

Lagun dirudunak nituen, maitale dirudunak: aurrena nik bilatzen nituen, hurrena haiek bilatzen ninduten, izan ere -konturatu al zara inoiz?-, oso ederra nintzen.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 46. orr.

Etxejabe diruduna zela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 87. orr.

Sinetsarazi beharko genien Europar enpresari dirudunak ginela eta gure Hong Kongeko bulegoentzat diploma gabeko idazkariak behar genituela.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 300. orr.

Kanpotiar enpresa dirudun askok hor zituzten beren bulegoak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 209. orr.

1930. urtean, belgiar dirudun batek bultzatu zuen Shanghai hirian 'auditorium' izeneko frontoi baten proiektua.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 117. orr.

Roig dirudunaren gutizia, jostailu errentagarria da Vila-real.  Berria - Kirola   2006-03-03

Ingalaterran Arsenalek marka guztiak ondu ditu, Manchester United dirudunaren aurrean.  Berria - Kirola   2004-05-11

Aita Frankfurt-am-Main-en jaio zen; gurasoak dirudunak zituen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 298. orr.

Dirudun ugari bizi duk hemen inguruan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 66. orr.

Egun, ordea, aberatsak ez ezik, dirudun ez direnak ere gogaitzen dira.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Hamar urte dira jo eta ke ari naizela lausengatzen hemengo dirudun zeken zikin batzuk.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

Han dirudunak mugitu dira Don Carlosen alde, beren ondasunak gal beldurrez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 153. orr.

Diruak badu dirudunaren ingurutik igarotzen diren putre eta aprobetxategi guztiak erakartzeko ahalmen berezia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dirudun bat (4); dirudun batek (3); dirudun baten (6); dirudun eta (7); diruduna eta (3); dirudunak egin (3); dirudunak ere (3); eta dirudunak (3); eta dirudunen (3); familia dirudun (6); gizon dirudun (3); jende diruduna (3)


diruez ik diru 17.

dirugabe izond dirurik ez duena.

Pentsatuz hobe nuela mutikoskor dirugabea izateari sekula utzi ez banio.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 258. orr.

Horrela da eta horrela izanen da ahaltsuak eta ahulak, agintariak eta menpekoak, dirudunak eta dirugabeak, gizonak eta emakumeak diren artean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 28. orr.

Erbesteratu politiko dirugabe harengan, Cafiren lagun min harengan, ez zuen ikusten behiala hondartzara berari bisita egitera joaten zitzaion Chiaramonte hura, arraunean eta igerian aritzen zena.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 146. orr.

Iruditu zitzaion dirugabea izaten zeneko garaia urruti, oso urruti zeukala, eta azken finean modu alai-ero bezain burugabean gastatu zuela Karolinerekin berari zegokion bizi-mailari eusteko behar zuen dirua.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 41. orr.


dirugabetu (corpusean diru gabetu soilik) izond dirua kendu zaiona.

Ondoren, haragizko aita graziazko semea -jadanik diru gabetua- hiriko gotzainaren aurrera eramaten saiatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 747. orr.


dirugarri izond dirubide dena.

Zer bilakatzen da bezeroak inguratzeko grazia galdu duen puta?; zertara etortzen da edo zertaratzen, haragi bizigarri eta dirugarria izandako hura?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 127. orr.


dirugile izond dirua egiten duena.

Exekutibo dirugile edo dirugile exekutiboaren atarramentua jolas txoro edo umekeria gisa ikus liteke.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.

Otoitz ongiletik Teknika dirugilera hamabost egunean trabestitu zirenak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 70. orr.


dirugintza iz dirua egiteko jarduera.

Erromatar gobernua berehala ohartu zen dirugintza ekumenikoak tresna politiko gisa zuen balioaz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.

Itxaropen AB-ri, Londrestik San Frantziskora itzuli zenean 1875eko udazkenean, Estatu Batuetako Dirugintzan lanpostu bat eman zioten.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 294. orr.


dirugose ik diru 20.

dirugune iz diruaren gunea.

Baina ez, erabakita zegoen: dirugune bat lehertuko nuen, XX. mende bukaerako egiazko agintegune bat.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 161. orr.


diruketa iz dirutza.

2005eko aintzinkondua: itzulikatzeko diruketa 274.230 E, horietarik 168330 inbeztizamenduentzat.  Herria   2005-04-07

Garapena bultzatzeko egitasmo horren barne sartzen da, halaber, mikrokredituen erabilpena zabaltzea eta estatu garatuenetan lan egiten duten afrikarrek euren herrialdetara bidaltzen dituzten diruketei fiskalitate trabak arintzea.  Berria - Mundua   2004-06-11

Londreseko lurrean dagoen Riggs bankoak, Washingtonekoak, alderatu dituela 1998an diruketa batzu normalki bahituak eta giltzaz kondenatuak izan beharko zutenak.  Herria   2004-07-29

Ikastolaren biziarazteko, zenbat ekitaldi, pilota partida, besta, afari... burasoek berek diruketa handia ekartzen zutela, ikastolaren autofinantzamendua segurtatuz.  Herria   2001-11-08

Nornahik pentsa dezaken bezala, diruketa horrek Txinako mafia erakundeen gosea piztu zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 107. orr.

Diruketa kendu ziotean hilotza honaino ekartzearren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.


dirukoi izond diruzalea.

Dirukoi nazkagarriak!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 121. orr.


dirukutxa ik diru 22.

dirulaguntza ik diru 23.

dirupaper ik diru 25.

dirupartida ik diru 27.

dirupeko izlag

Baina nik ez ditinat dirupeko ezkontzak onartzen.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 149. orr.


dirupolitika ik diru 28.

dirupoltsa ik diru 29.

dirupoltsatxo ik diru 29.

dirusari ik diru 30.

dirustatu ik diruztatu.

dirustatzaile ik diruztatzaile.

dirustatze ik diruztatze.

dirutegi iz elizetan, limosna botatzeko ontzia.

Ganden igandean, meza nagusi denboran, apeztegia huts zela pentsatuz, leiho bat bortxaturik, sartu dire; bainan umil eta biribil beharriak apalik, dirutegian ulirik bertzerik ez dute kausitu eta dire petzero gelditu absoluzionik gabe eta dirurik gabe.  Herria   2002-08-01

· Begira zegoela, aberats batzuk ikusi zituen Jesusek tenpluko dirutegian limosna botatzen.  Elizen arteko biblia   Lk 21,1

Apaizburuek dirua jaso eta esan zuten: "Ez da zilegi diru hau tenpluko dirutegira botatzea, odoletan zikindua baita".  Elizen arteko biblia   Mt 27,6


dirutruk ik diru 33.

dirutsu izond diru asko duena.

Sortu zitzaion aukerari ez zion uko egin, eta [...] gizon adintsu baina dirutsu batekin ezkondu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 47. orr.

Asko estimatzen da euria laborarien artean: Urtarrila euritsu, urtea dirutsu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 22. orr.


dirutu, diru, dirutzen 1 da/du ad diru bihurtu; saldu.

Hitza nola dirutu zen: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 302. orr.

Tabako gorri amerikarra, auskalo nondik ekarritako blue-jeanak nahiz etorki zalantzakorreko motozikletak, beti izaten zuen esku artean dirutzen ahal zen zerbait.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

2 aberastu.

Halakoetan negarrez bukatzen zuen beti, besteren min eta etsipenaz dirutzen zirenen kontra gaizkierranka.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 64. orr.

Erregina Zuriak ere, agintari naziekin esne-mamitan bizi ondoren, haiek alde eginda ere bere negozio ilunekin dirutzen segitzen zuen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 92. orr.


dirutxo iz adkor dirua.

dirutza (orobat dirutze) iz diru kopurua, eskuarki handia. ik diruketa.

Jasotzen dituzten dirutzei errentagarritasun jakin bat ordainduz eta mailegatzen dituen dirutzei berriz, hura baino handiagoa eskatuz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Bazeuzkaten euren laborategiak, eta Artearen sekretuak erakutsiko zizkidatela agintzen zidaten..m izugarrizko dirutzen truke.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 8. orr.


dirutze1 ik dirutza.

dirutze2 iz diru bihurtzea; saltzea.

Aurtengo dirutze xifrea 110 milioi eurokoa da.  Herria   2005-11-24


diruzain iz 1 erakunde bateko diru arazoez arduratzen den pertsona.

Erregeak mandatariak bidali zituen eskualdeko funtzionario guztiak biltzeko: eskualdeburu, gudalburu, gobernari, kontseilari, diruzain, epaile, legegizon eta agintariak.  Elizen arteko biblia   Dn 3,2

Hiriko diruzain Erastoren izenean eta Kuarto anaiaren izenean agur.  Elizen arteko biblia   Erm 16,23

Euskaltzainburuarekin batera euskaltzainburu ordea, idazkaria, diruzaina eta Jagon eta Iker sailburuak ere hautatuko dituzte euskaltzainek.  Berria - Kultura   2004-12-16

Ondotik diruzainak konduak emanik administrazio kontseilua arraberritu da.  Herria   2005-02-27

Bankuko diruzainak, Ashok Takkar-ek, goizeko 10:40etan lau gizon ikusi zituen sarrera nagusitik sartzen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 51. orr.

Gurasoen aldetik, garai hartan Juntako diruzaina nabarmendu zen beste guztien gainetik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 68. orr.

Erregeren diruzainek ez zioten lehengoan bezain harrera onik egin.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 62. orr.

Hiriko diruzain Erastoren izenean eta Kuarto anaiaren izenean agur.  Elizen arteko biblia   Erm 16,23

Erromako nobleziako zalduna, eta aita santuaren Estatuetako diruzainaren semea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 33. orr.

Jack Dromey diruzainak horretaz deus ez zekiela jakinarazi ondoren ikerketa bat abiatuko zuela esan zuen atzo.  Berria - Mundua   2006-03-22

Urte hartan, Batasuneko diruzain Jon Gorrotxategi eta Mikel Corcuera atxilotu zituen Frantziako Poliziak, auto barruan 200.000 euro zeramatela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-26

Thierry Breton frantses gobernuko diruzain handiak ez du ari nahi jendea lausenga eta lausenga.  Herria   2005-06-30

Gogoratu zituen anonimoak, eta haien barruan nola zekarren egunkariko berri-atalak "diruzainaren defalkua".  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 148. orr.

Honekin batera dohakian txartelak, ikusiko duan bezala, nire diruzainagandik hogeita bortz luis jasotzeko baimena ematen dik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 329. orr.

Diruzain, Christine Bessonart (Senpere) diruzain lagun, Pierre Cocagne (Ahetze).  Herria   2001-06-21

2 (hitz elkartuetan)

Iruñeko Udalak diruzain lanpostua betetzeko 2002an egindako deialdia bertan behera utzi du Nafarroako Administrazio Gaietarako Auzitegiak, euskara meritutzat ez jotzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

Hirugarrena: Christian Bonnehon, herriko diruzain mailean.  Herria   2001-03-22

3 (izenondo gisa)

Hori guzia bere ministro Gordon Browon ministro diruzainari esker.  Herria   2005-05-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

breton gobernuko diruzain (4); diruzain eta (3); diruzain handi (3); diruzain handia (6); diruzain handiak (7); diruzain lagun (3); diruzain nagusia (5); diruzain nagusiak (7); diruzain orde (7); diruzaina ere (3); diruzaina eta (5); dromey diruzainak (3); eta diruzainak (3); gobernuko diruzain (17); gobernuko diruzain handia (5); gobernuko diruzain handiak (4); gobernuko diruzain nagusiak (5); jack dromey diruzainak (3); nicolas sarkozy diruzain (5); rprko diruzain (6); sarkozy diruzain (5); sarkozy diruzain nagusia (3); sarkozy gobernuko diruzain (3)


diruzaintza 1 iz diruzainari dagozkion zereginen multzoa; diruzainaren lanbidea.

Henrique zaldunak erantzun zuen erregea lasai geldi zitekeela, berak dena ahalik eta hobekien egingo zuela, Jainkoaren laguntzarekin, eta diruzaintzaren zailtasunari zegokionez aitorkide diskretua izango zela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 360. orr.

Ekainaren 7an beharra baitute deputatuen biltzarra, ekainaren 9ko dute, Blair eta diruzaintzako ministroarekin, orok jakin beharko zein behar den ingles dirua, euroa ala lehengoa?  Herria   2003-05-22

CFDTren iritziz, diruzaintza horretako gabezia aitzinetik prestatua zen.  Berria - Ekonomia   2004-03-05

2 (hitz elkartuetan)

On Afonso diruzaintza arazoak ez ezkutatzeko bezain zintzoa izan zen, eta honek bere alde hitz egiten zuen, lañotasuna eta argitasuna ez baitira munduko agintari guztiak, gureak alde batera utzi gabe, apaindu ohi dituzten kualitateak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 397. orr.


diruzale (orobat diru zale g.er.) 1 izond/iz diruaren zaleegia dena. ik zeken; zikoitz.

Ez zen gazte lizunen artean haragi-gehiegikerien atzetik ibili, ez eta ez zuen merkatari diruzaleen artean diru eta ondasunetan konfiantza ipini ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 877. orr.

Entzun zuten hau guztia fariseu diruzaleek, eta barre egiten zioten Jesusi.  Elizen arteko biblia   Lk 16,14

Baina berez ez zen diruzalea, ez zuen dirua bera maite, ez zegoen zikoizkeriaren mende.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 332. orr.

Diruzaleak bere etxea hondatzen du, eroskeria gorroto duena luzaro biziko da.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,27

Diruzale amorratua omen zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 19. orr.

Orduan managerra, diruzale aseezin hori, jakin-minez dago zer gertatuko ote den neskak sudurrik ez duen tipo higuingarri hori ikusten duenean.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 176. orr.

Aberats bat hil da, bere ondasunak zentzuz eta zuzenbidez banatu gabe; diruzaleak berehala inguratu dira bazter guztietatik, gizakion berezko joera da hori...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 534. orr.

Karabanan ez da inor falta izango, hor doa mediku mozkorra, eta jokalari profesionala, eta prostituta, eta bankuaren zuzendari diruzale eta lapurra [...] eta eskuburdinez lotutako presoa, hirira ailegatzean urkatuko dutena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 318. orr.

2 irud/hed

Zaleek jokalarien portaera diruzalea gaitzetsi zuten Romaredan jokatu azken lehian.  Berria - Kirola   2004-12-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diruzale eta (3); diruzalea da (3)


diruzalekeria 1 iz diruzaletasun gaitzesgarria. ik zekenkeria; zikoizkeria.

Horrela, diruzalekeria ez da urrearen bizioa, urrea gehiegi maite duen gizakiarena baizik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 367. orr.

Menelaok, berriz, agintean iraun zuen, handikien diruzalekeriari esker.  Elizen arteko biblia   2 M 4,50

Beraz zure aldaketak diru asko irabazteko aukera eman badizu, diruzalekeria izango da, ez eboluzioa.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 131. orr.

Semeak, ordea, ez zebiltzan aitaren bidetik; diruzalekeriari emanak, eskupekoak onartzen zituzten eta epai okerrak egiten.  Elizen arteko biblia   1 Sm 8,3

2 irud/hed

Diruzalekeriak gaztearen begitarte xarmangarria ilundurik, maleziaz galdegin zuen: [...]. Ez da egokitzat jo negozio zibil arruntetan, non etekinak finkotasun batez zehatz baitaitezke, korrituen hainbatekoa diruzalekeriaren atzaparretan eta mailegu emaileen lizentziapean uztea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 75. orr.

Kontuan izan, tripazalekeriak eta diruzalekeriak agintzen duten lekuan, zulo lizun eta zatar bat dagoela, guztiz arriskutsua dena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 113. orr.


diruzaletasun iz diruzalea denaren nolakotasuna. ik zekentasun; zikoiztasun.

Esaten zutenak erreformatuta ere Eliza hura katoliko gorrotagarrien bide beretik zihoala gero eta gehiago, itxurakeria, apainkeria eta diruzaletasuna barne.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 215. orr.

Sawu, Timor eta Sondako itsaso epel eta tiburoiez betetakoetan perlak bilatzera bultzatu zuena ez zen izan diruzaletasun edo aberasgogoa, inondik ere, bizitzaren ikuspegi erromantikoa eta abenturarako joera ezin neurtuzkoa baizik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 45. orr.

Diruzaletasuna euren esperantza guztien hondamen ziurra dela jakin bezate.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 76. orr.


diruzorro ik diru 36.

diruztatu, diruzta, diruztatzen (orobat dirustatu) du ad diruz hornitu. ik finantzatu.

Haurren eta familien laguntzeko planak diruztatzen jarraituko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

Garapen proiektu kolektibo hori dirustatuko duten botere publikoak hor ziren: Sylviane Alaux Akitaniako deputatua, eta Vincent Bru Ezpeletako kontseilari orokorra, [...].  Herria   2004-09-09

Nahi duen guztia egiteko baliabideak baditu, baina ez du erabaki Iparraldean adar bat sortzea edo bere xedeak diruztatzea.  Berria - Ekonomia   2004-11-14

Laborariek zerga andana bat ordaintzen diote Laborantza Ganberari, besteak beste Arrapitzen lana bezalakoak diruztatu ahal izateko.  Berria - Ekonomia   2004-10-26

Batzu uzkur ere zerga berri bat jarri beharko dela erakunde berriaren dirustatzeko eta jadanik aski zerga pagatzen dela.  Herria   2005-12-29

Udal bakoitzak diruztatzen du sindikatua, baina diru iturriak ez dira zuzenean zergetatik etortzen.  Berria - Harian   2006-01-13

Antoine d'Abbadie d'Arrast (1810-1897) astronomoa, euskal kultura diruztatu duen lehena izan da, bertsu et pilota partidak antolatuz, besteak beste.  Herria   2004-03-11


diruztatzaile (corpusean dirustatzaile soilik; ETCn 6 agerraldi; ) iz diruztatzen duen pertsona.

Zenbait proiekturen dirustatzaileak ez dira argi eta garbi markatuak oraino.  Herria   2001-07-05


diruztatze (orobat dirustatze) iz diruz hornitzea.

Alain Juppe RPR alderdiaren diruztatze auzi bategatik kondenatua izana da eta helegite auzia udazkenean izanen du.  Berria - Euskal Herria   2004-08-20

Ezkerrak diruztatzea proposatzen baldin bazuen, eskuina heiagora ozenez aurka agertuko zen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 119. orr.

Lurraldeburuen gisa, hauxe dute naski handiena: gobernuak esku gehiago uzten diotela bainan karga emendatze horren araberako dirustatzea batere segurtatu gabe...  Herria   2005-02-17

Sei urtez luzatuko den hitzarmen horren lehen dirustatze erabakiak baieztu dituzte, besteak beste Hizkuntza politikaren 4 miliun liberak.  Herria   2001-07-12

Ministroa interesatua agertu bazen orokorrean, ez zuen diruztatze konkreturik aipatu.  Berria - Kultura   2004-12-11

Miarritzek berak diruztatzearen %40 bere gain hartu badu, Frantses Estatuak %37,3 ordaindu du.  Berria - Kultura   2004-12-11

Unedicen diruztatzea kargu sozial horietatik etorri behar dela zioen.  Berria - Ekonomia   2004-05-05

Beraz, beti bezala, Frantziako Estatuak herriak elkartzera bultzatzen ditu, baina gero pixkanaka-pixkanaka diruztatzetik ateratzen da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17


disapointatu, disapointa, disapointatzen du ad desliluratu, desengainatu.

Danek argudiatu du lan asko duela, kosta egiten zaiola bere presidenteari buruz egiten ditugun txantxak onartzea, eta ez daukala behar lukeen bezainbesteko objektibitaterik. "Clintonek disapointatu egin nau".  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 172. orr.


disc-jockey iz diskoteka batean diskoak jartzen dituena.

Zuek betetzen dituzuen dantzalekuetako disc-jockeyak bakailao musika jarri beharra dauka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 99. orr.

Talde bat billarrean jolasten, mahaietan bikote batzuk, hiruzpalau mutil disc-jockeyaren kabina inguruan...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 264. orr.


disdira ik distira.

disdiratsu ik distiratsu.

disdiratu ik distiratu.

diseinadore iz diseinatzailea.

Beharbada ingelesei ez zaie kanpokoa ardura (ez al dira Bill Blass diseinadore amerikarra eta Guernica nahikoa kanpotar?), edo beharbada zuek behar ez diren tokietara zabaltzen dituzue zuen kezkak eta penak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 113. orr.


diseinatu, diseina, diseinatzen (ETCn 13.235 agerraldi; orobat deseinatu g.er. eta disenatu g.er.) 1 du ad fabrikatu behar den zerbaiten marrazkia edo zirriborroa egin. ik proiektatu 6.

Alemania eta Frantziako teknikariek 1992an diseinatu zuten EPR erreaktorea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-14

Ingeniari batek, makina bat diseinatzen duenean, haren eraginkortasuna zenbaterainokoa den jakin nahi izaten du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 177. orr.

Atenasko Akropoliaren sarrera diseinatu zuen arkitektoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 21. orr.

Gure hiriak gizonezko arkitektoek diseinatutakoak dira gehien bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 143. orr.

"Kolore-kubo" bat diseinatu zuen, algoritmo bat, garunak uhin-luzera desberdineko distirak konparatzeko eredu bat zena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 45. orr.

Batetik jokoak eta programak pirateatuz, eta bestetik web orriak diseinatuz, diru mordoa eskuratzen du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 23. orr.

Oinetakogilearen teknika eta larrua baliabideak dira; helburua, aurretik diseinaturikoa, oinetakoak berak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 235. orr.

Giltzurruna, berriz, ingeniaritza kimikoko sistema bat da, ingeniari batek ezin berdinduzko maisutasunez diseinatua eta kudeatua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 12. orr.

Astiro eta jarraituki indar egiteko diseinaturik dago muskulu lisoa, eta, osasuntsu egonez gero, ez da nekatzen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 51. orr.

Erran nahi dut ere, eta hunek biziki hunkitzen nau, hark zuela deseinatu, orai denek hain maite dugun euskal bandera, ikurriña...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 12. orr.

2 (gauza abstraktuak)

Eraikuntza europar demokratiko eta soziala ahalbidetuko duen estrategia diseinatu behar da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

Bost urteko plana diseinatu dute horretarako.  Berria - Gaiak   2006-02-03

Horrenbestez, herrialdeko Banku Zentralak diseinatzen du diru politika.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Horrela diseinatutako irudi epistemologikoak irizpide formal kopuru jakin bati obeditzen dionean [...] esango da eraketa diskurtsiboak zientifikotasun atalasea iragan duela.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 212. orr.

Neuretzako moduko bizitza bat diseinatu, neure neurrira eginikoa, sentimendurik gabea...  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 48. orr.

Espainiako administrazioak historikoki diseinatu dituen zapalketa neurriek segida izan dute Iparraldeko lurraldeetan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 19. orr.

Ez da ongi diseinatutako bake horietako bat, Historiako aldi berriak bezala hitzarmen batez argi eta garbi bukatutako gerren ondoren etortzen direnetakoa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 105. orr.

Sistema bere burua iraunarazteko diseinatutako munstro bat da.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 28. orr.

Aurretiaz diseinaturiko kaosa.  Berria - Kultura   2004-05-02

3 (era burutua izenondo gisa)

Baina nahikoa al da hizkuntza baten zeinuek enuntziatu bat osa dezatela, eurak ekoitziak (artikulatuak, diseinatuak, fabrikatuak, marraztuak) izan badira modu batera edo bestera, denboran une batean eta espazioan puntu batean agertu badira, ahoskatu dituen ahotsak edo eratu dituen keinuak existentzia materialaren dimentsioak eman badizkie.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 100. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabera diseinatu (3); arkitektoak diseinatu (4); bat diseinatu (9); bat diseinatuko (3); berak diseinatu (4); berak diseinatutako (6); diseinatu behar (12); diseinatu ditu (7); diseinatu dituzte (4); diseinatu du (11); diseinatu duen (6); diseinatu dut (3); diseinatu dute (10); diseinatu duten (4); diseinatu eta (22); diseinatu eta egin (3); diseinatu ziren (3); diseinatu zituen (4); diseinatu zuen (25); diseinatu zuten (8); diseinatuko du (5); diseinatuko dute (3): moneok diseinaturiko (4); estrategia diseinatu (4); estrategia diseinatu behar (3); plana diseinatu (4); politika diseinatu (3)


diseinatzaile (orobat disenatzaile g.er.) 1 iz diseinatzen duen pertsona.

John Roebling, zubiaren diseinatzaileak, kaiko oinarrien eta transbordadore baten artean hanka harrapatu zuen planoak bukatu eta egun gutxira.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 89. orr.

Aitortu behar dut ez dudala gustuko Dario Urzai diseinatzailearen elastikoa.  Berria - Kirola   2004-09-14

Gorputzaren erregai-sistemak ezarritako betekizunak oso zorrotzak badira ere, oso burutsuak dira hartarako mekanismoak, eta ez dute inolako eragozpenik diseinatzaileak jarritako desafioari aurre egiteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 205. orr.

Imagen de Venezuela aldizkariko diseinatzailea eta koordinatzailea da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 54. orr.

Rame diseinatzaile grafikoa da, Ramalakoa.  Berria - Mundua   2004-11-11

Vivianne Westwood punkaren diseinatzaileari atzera begirakoa eskaini diote Londresen.  Berria - Kultura   2004-03-31

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lortu ere lortu du bere enpresa sortzea, eta bere-kasako aholkulari eta aziendategien diseinatzaile-lanetan aritzea mundu osorako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 254. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urte horietan mundu osoko arropa diseinatzailerik estimatu eta eraginkorrenetakoa izan zen Balentziaga, Christian Diorrekin batera. Kamera-diseinatzailearen hurrengo arazoa aberrazio kromatikoarena da.  Berria - Kultura   2006-05-02

Konputagailu-diseinatzaileak, berriz, bere esperientzia balia dezake garuna ulertzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Altzari diseinatzailea dela esan dit.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 82. orr.

Geroago, arte-zuzendari eta iragarki-diseinatzaile aritu zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta diseinatzaile (4)


diseinu (ETCn 14.667 agerraldi; orobat deseinu g .er.) 1 iz diseinatzea; estetikaren alorra, ekoizpen industrialetan eta kidekoen forma berriak eta beren funtzioetara egokituak bilatzen saiatzen dena.

Bergara, Barañain, Azpeitia eta Tolosako antzokien diseinua edota aholkularitza egin du.  Berria - Kultura   2004-12-14

Zutabeak 52 metro inguruko altuera du, eta William Railton-en diseinuaren arabera eraiki zuten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 120. orr.

Euskal curriculumaren diseinuan izango dira sare publikoko eragileak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Bernersek 1991n aurkeztu zuen sare elektronikoaren diseinua eta batetik bestera bidaiatzeko erabiltzen diren loturak.  Berria - Gaiak   2004-04-16

Bizidunak aztertzean, askotan erabili izan da makinaren edo artefaktuaren analogia, biek barneratzen baitute antolaketa edo diseinua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 287. orr.

Ordenagailuz egindako diseinu sistemen bidez, produktuaren diseinuan egin beharreko aldaketak ziztu batean egiten dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 168. orr.

Arazo interesgarri batzuk planteatzen ditu kontrol-sistema horren diseinuak eta funtzionamenduak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 58. orr.

Zamudion daukagun proba bankuan ere motorrerako turbinen osagaiak probatzen dira, diseinua hobetzen da...  Berria - Harian   2005-01-19

McLaren etxearen diseinua burutsua eta arriskatua da, aldi berean.  Berria - Kirola   2004-02-25

Odol zirkulazioaren diseinuak duen ahultasun harrigarri bat gogorarazten digu linfak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 160. orr.

Azalaren eta bildumaren diseinua: Esteban Montorio.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 5. orr.

Deseinu eta española ikastea.  Herria   2002-09-26

Londresko Diseinuaren Museoa tokiz aldatuko dute.  Berria - Kultura   2006-02-05

2 (izenondoekin)

Diseinu grafikoko espezialista batek dekorazio aldizkari baterako atondutako bodegoi postindustriala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Diseinu politeko zorro batean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 45. orr.

Dekoraziorako aukeratu zuen kretonazko ehuna, berriz, ez zuen hainbeste aukeratu diseinu garaikideari men egitearren. iMac ordenagailuaren diseinu originalarekin bat etortzeko, sagua eta teklatu bereziak diseinatzea erabaki zuen Applek.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 100. orr.

Orokorrean Renaultek oso diseinu garbiak egin izan ditu.  Berria - Kirola   2004-02-18

Konexio-kableak ikusi ditugularik, itzul gaitezen orain makinaren diseinu orokorrera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 224. orr.

Oxigenoarekiko dugun erabateko mendekotasunari egotzi behar zaizkio gorputzaren diseinu teknikoaren ezaugarri asko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 156. orr.

Lau hankako animalia baten diseinu mekanikoak bi arku ditu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 124. orr.

Diseinu formalek ez dute emoziorik adierazten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 232. orr.

3 irud/hed

Diseinu komuna dago, eta Kataluniako Estatutuaren erreforma sostengatuko dugu, baita Ibarretxeren Egitasmoa ere, Kongresura heltzen bada.  Berria - Mundua   2004-05-15

Mapa politikoa erabat berregiteak, Mendebalde modernoaren diseinu iraultzailera moldatzeko, miseria ekarri zuen milioika gizakirentzat, Poetari bezala, filosofoari ere herri bakoitzak agertzen duen diseinu historikoa interesatzen zaio: herri bakoitzaren sorrera, hazkuntza, heldutasuna, eta erorikoa nola gauzatzen den.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 183. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berak sortutako diseinu-enpresak bizimodu lasaia eskaintzen zion, eta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 175. orr.

Diseinu-arazo zailak ditu sistemak ingeniaritza kimikoan. Autobus berria, diseinu fasean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 187. orr.

Diseinu-ezaugarri burutsu ugari dituen energia-iturri autopropultsatu gisa ikusten du ingeniariak gorputza.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 10. orr.

Tenplu-mota desberdinak aipatu nituen, alegia, zenbat diseinu-estilo dauden eta horietako bakoitzari zein xehetasun dagokion.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1770. orr.

Pop eta op arteak, minimalismoa eta abstrakzioa, diseinu-margolanak eta argazkiak, bideo-artea eta Espresionismo Berria...  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 50. orr.

Sentsoreen diseinu akats bat tartean, zundak lurra jo zuen.  Berria - Gaiak   2004-12-28

Ingeniari biomedikoak baditu, gaur egun, bere ikerketetan antzemandako diseinu- edo funtzionamendu-akats askori aurre egiteko baliabideak ere.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 10. orr.

Gorputzean hainbat aldiz hauteman den diseinu-ekonomia horrekin betetzen ditu larruazalak bere eginkizun ugariak. Diseinu-eskakizun normalak baino askoz zorrotzagoak beharko direla.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 85. orr.

New York hirian diseinu irakasle den aldetik, ikasleek nanokulturak sortzeko egin duten apustua aztertu zuen atzo.  Berria - Harian   2005-11-11

Makina-erreminten Diseinu lehiaketa.  Berria - Ekonomia   2004-06-09

Diseinu Saria jaso dute Nicolas Correa, Danobat eta Inecok.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Moda diseinuan lan egin du orain arte Blamik batik bat.  Berria - Kultura   2004-08-28

Ditximaketa horren ondoren iraun zuen espezie bakar baten haritik sortu ziren ornodunak, ugaztunak eta abar, eta beste oinarrizko animalia-diseinu asko desagertu egin ziren; zorizko gertakari harengatik ez balitz, orain ez ginen agian hemen egongo.  Berria - Kultura   2006-04-12

Bideo Diseinua: Koldo Leniz.  Berria - Kultura   2004-02-03

6 diseinuzko

Zumezko aulki bat ageri zen ohearen oinetan, diseinuzko kuxin batekin.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.

Diseinuzko paperontzia publizitatez eta garagardo lataz beteta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 40. orr.

Filmetako afixa zenbait hormetan, margolari handien koadro batzuen erreprodukzioak, diseinuzko altzari postmodernoak...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 165. orr.

Amesten duten diseinuzko munduaren arabera bizi dira, eta gure errealitatea zein den ez dakite.  Berria - Harian   2005-12-10

Herriko nekazariak, erlezain autonomoak, gozogile artisauak, onddo-biltzaileak, txalupako arrantzaleak... traîteur eskulangilearen ospea hartuko dute, diseinuzko elikagai bikainak ekarriko dizkigute-eta.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 32. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autoen diseinua (3); bere diseinuak (5); bildumaren diseinua (5); diseinu akats (3); diseinu bat (4); diseinu berri (3); diseinu berriak (4); diseinu eta (6); diseinu ezaugarri (3); diseinu grafikoa (8); diseinu grafikoaren (4); diseinua egin (4); diseinua egiteko (3); diseinua egiten (3); diseinua eta (16); diseinuak eta (3); duen diseinu (3); eta bildumaren diseinua (5); eta diseinu (16); eta diseinu grafikoa (3); eta diseinua (6)

curriculumaren diseinuan (3); diseinuan eta (9); diseinuan parte (3); diseinuaren museoa (3); diseinuari eta (3); eta diseinuaren (3); euskal curriculumaren diseinuan (3)


diseinugile 1 iz diseinatzailea.

Besteak beste, gotorlekuen diseinugile handia izan zen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 49. orr.

Hara zer egiten duen diseinugileak: errodamenduak koipezko geruza mehe batez babesten saiatu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 40. orr.

Alabaina, Jacob-ek zioenez, eboluzioa ez da diseinugile hutsa, brikolajegilea baizik, oportunista hutsa eta, orduan, eboluzioa optimizazio-prozesu gisa aztertzea ez da zuzena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 288. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta hala, atorraren azpitik, jantzi-diseinugile ezagun baten sinadura zeukan bularretakoan bilduak, harro agertu ziren bularrak, bi titi sendo, gordelekutik irteteko grinatsu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 75. orr.


diseitu ik liseritu.

disekagai iz disekatzeko gaia.

Mendearen lehenbiziko urte haietan, grina handiz ikasten zuten medikuek anatomia; baina, erlijioaren jarraibideak zirela eta, zailtasun handiak zituzten disekagaiak lortzeko.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 164. orr.


disekatu, diseka, disekatzen 1 da ad lastoztatu.

Astoa han zetzan leher egina eta zopiloteek, asebetearen ostean inguruko zuhaitzetan kokaturik, disekatuak ziruditen; gu berriro abiatu ginen gure desbidean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 79. orr.

Ezaugarri haiek guztiak, ordea, disekatutako gorpu batenak bezalakoak ziren.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 17. orr.

Museoetako bilduma klasikoak obsoleto dira, zaharkituak dira dagoeneko, museifikatuak eta disekatuak daude, eta horien ordez hobe duzue lore bati, txakur bati, fetixe bati gogor eustea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 66. orr.

Plangintzan erantzule direnak jo eta ke aritu dira sailkatzen eta disekatzen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 38. orr.

Begitarte hori merezi du, ez baita behin ere okertu bere iragana atxiki eta erabiltzeko moduaz: disekatu egin du, besterik gabe.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 122. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Supazterra, laratza, hauspoa, tigre buru disekatua, telebista, betamax eta bideo zintak. rokodilo disekatuen ahoak eskaparateetan, animalia bezatuen logura eternalaren ordezkari.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 297. orr.

Handik ordubetera Agustina Aragoikoaren titi disekatua baino espainolagoa naiz.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 139. orr.

Ez ote ditudan erakusten artista disekatuak, ez ote ditudan hilotzak baino erakusten, ez ote naizen ari orri erdi hau museo bihurtzen.  Berria - Kultura   2006-02-05

Epigrama disekatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 277. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

animalia disekatuak (3)


disekatzaile iz disekatzen duena.

Egiazko arrainak mortsa eta fokaren beldur bizi diren bezala, halaxe bizi dira testuak beraien sailkatzaile eta disekatzaileen hurbiltasunean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 38. orr.

Ba, sentitzen dut esatea, baina Thuletik etorritako jendeari irakurzaletasuna erantsi nahi dion komitea sailkatzaile eta disekatzailez beteta dago.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 38. orr.


disekzio 1 iz disekzionatzea.

Andresi desatsegin gertatzen zitzaion beste gauza bat izaten zen ikustea nola, disekzioak egin ondoren, sobratzen ziren zatiak gorriz pintatutako galdara batzuetan sartzen zituzten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.

Garai batean, gerra ondoko urteetan, autokritika egiteko ohitura genuen, hots, egindako okerrak ozenki aztertu eta haien disekzioa egitekoa.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 265. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ikasle gehienak irrikatan zeuden disekzio-salara iritsi eta eskalpeloa gorpuetan sartzeko, ankerkeria primitibozko hondar atabiko bat geratuko balitzaie bezala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 45. orr.

Ikasturtea hasi eta hilabete batzuetara, hotz egiten zuen garaian, disekzio eskolak hasi ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 45. orr.

Hildako animaliak, disekzio bidez, bizi-itxuran gordetzea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 37. orr.


disekzionatu, disekziona, disekzionatzen du ad landare edo hilotz bat zatietan metodoz banatu.

Bestela, kirofano batean Jenna Jamesonen pankrea disekzionatzen bukatuko dugu: denok zirujau.  Berria - Kultura   2006-02-14

Milaka liburu idatzi dira bere obra interpretatzeko, bere estiloa disekzionatzeko, bere ideologia aztertzeko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 35. orr.

Ironia zorrotz eta, aldi berean, arin batez baliatzen da egilea mundu probintziano hori disekzionatzeko.  Berria - Kultura   2004-01-07

Gustuko du musika horrela disekzionatzea, notak bakartzea, isolatzea, nota bakoitza tarte txuriez inguraturik ikustea.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 60. orr.


disenatu ik diseinatu.

disenatzaile ik diseinatzaile.

disenteria iz eritasun larria, heste lodiko hanturak eta zauriak, eta odol eta mukizko beherakoek ezaugarritzen dutena. ik sabeldura.

Eulia izurribide izan daiteke eta gaixotasun asko kutsa ditzake -tifusa, disenteria, kolera, antraxa eta agian gehiago ere bai- hanketako iletxoetan eraman baititzake gaixotasun horiek sortzen dituzten bakterioak. dena ondo joanez gero, tifusik, disenteriarik edo bestelako epidemiarik gure artean piztu ezean, laster, ziurtatu zigutenez, leku atseginagoren batera joango ei ginen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 182. orr.

Ondorioz, askok beherakoa edo disenteria bezalako gaitzak harrapatzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-06-24

Indian uretatik bizirik atera diren 65.000 bat pertsonari kolera, sukar ustela, disenteria eta A hepatitisaren kontrako txertoak jartzen hasi dira sorosle taldeak.  Berria - Mundua   2004-12-30

Fusilatuta hiltzen ez zena disenteriak hiltzen zian han.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 102. orr.

1803ko irailaren 5ean hil zen Tarenton, Napoli inguruan, disenteriak eta malariak jota.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 11. orr.


disenteriko iz disenteriak jotako pertsona.

Obusak sortutako zein zulotan, taigako harrobietara bidalitako zein taldetan, disenterikoen zein etxolatan hil zen?  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 61. orr.


diseritu ik liseritu.

disertazio (orobat disertazione g.er.) iz mintzaldia.

Suak ziraueno egoten zen sukaldeko mahaiaren puntan disertazio edo latinetik erdararako itzulpenak ontzeko, hiztegi mardulak eskumenean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 52. orr.

Eta Montseren amak aurrera eta aurrera ekiten zion, hitzari hitza zerraiola, harik eta bere disertazioa liburuen liburutik ateratako argudio ustez errebatiezin harekin bukatzen zuen arte: [...].  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 157. orr.


disertazione ik disertazio.

disfagia 1 is irensteko eragozpena edo ezintasuna.

Araban, Gipuzkoan eta Bizkaian, esate baterako, egun 23.000 lagun inguruk disfagia dutela gogorarazi zuten atzo topaketako arduradunek.  Berria - Kultura   2004-04-22

Kasurik gehienetan disfagiak garuneko hodietako arazoen ondorioz sortzen dira, hemiplegien eta antzekoen ondorioz.  Berria - Gaiak   2006-01-27

Beti ere, disfagiaren atzean dagoen gaitza zein den ondo jakin behar da lehendabizi, gero eta gehiago jakin, gehiago lagunduko diogu eriari.  Berria - Gaiak   2006-01-27

2 (hitz elkartuetan)

Eri hauek disfagia arazoak izateaz gain, kasu askotan arazo gehiago ere izango dituzte: mugitzeko, hitz egiteko, jarduera intelektualerako...  Berria - Gaiak   2006-01-27

Nola konpontzen dira disfagia kasuak?  Berria - Gaiak   2006-01-27


disforia iz gogo aldarteen gorabehera.

Hiru baldintza bete beharko dituzte eskatzaileek: genero disforia izatea euren generoarekin gustura ez egotea, gustuko duten generoarekin bi urtez bizi izatea eta etorkizunean ere horrela bizi nahi izatea.  Berria - Gaiak   2004-09-14


disfrazatu, disfraza, disfrazatzen da ad mozorrotu.

Vladimirrek berak karakterizazio ahalegin itzela burutu behar izan zuen: hogeita hamar kilo gizendu ondoren, trajea eta korbata eskuratu zituen, eta baita txistera ere, eta horrela pasatzen zuen eguna, disfrazaturik, lantegian gora eta behera, Montecristo puruak erretzen etengabe.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 102. orr.


disfrutatu, disfruta, disfrutatzen du ad gozatu.

Eta nik izugarri disfrutatzen nuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 59. orr.

Denborarekin ikasi nuen disfrutatzen, postura hartan gizonezkoak nesken menpe zeudela konturatu nintzenean, hain justu.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 63. orr.

Gogoko zuen atso haiek zirikatzea, besteen bizitzetan arakatzen eta txutxumutxuka jendea larrutzen baino disfrutatzen ez zutenak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 14. orr.

Baina erratza pasatzen disfrutatzen nuen nik, batez ere.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 64. orr.

Ikusgarria zen nola disfrutatzen zuen edozein tabernatan ogitartekoak janez, edo pintxoekin.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Isilik egon zen pixka batean, botere izpi hartaz hobeto disfrutatzearren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 246. orr.

Sexuaz disfrutatzea ona da guztientzat.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 296. orr.

Baliteke hitz batzuk ez gustatzea, hitz batzuekin ez disfrutatzea, Kafkaren Prozesua-rekin disfrutatzen ez den bezala.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 31. orr.

Elkarrekin maiteminduta egoteaz gainera, atsegin dugu elkar, eta elkarren konpainiarekin disfrutatzen dugu.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 151. orr.

Hamaiketan, ikaslerik patxadatsuenak atseden ordua disfrutatzea doaz kalera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 261. orr.

Udazkenetan soilik disfrutatu daitezkeen arratsalde epel horietako bat zen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 13. orr.

Zertarako bizitza, disfrutatzeko ez bada?  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asko disfrutatu (7); asko disfrutatu genuen (3); disfruta dezagun (6); disfrutatu ahal (3); disfrutatu egin zenuen (3); disfrutatu egiten (12); disfrutatu egiten du (4); disfrutatu eta (5); disfrutatu genuen (3); disfrutatu nahi (3); disfrutatzeko beste (3); disfrutatzeko beste modu (3); disfrutatzeko eta (3); disfrutatzen ari (5); disfrutatzen du (3); disfrutatzen dugu (3); disfrutatzen dute (6); disfrutatzen ez (4); disfrutatzen nuen (3); eta disfrutatu (5); eta disfrutatzeko (6); eta disfrutatzen (8); gehiago disfrutatzen (3); izugarri disfrutatzen (3)


disfrute iz gozatzea.

Nik ere merezi dut disfrutea, gozamena.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 64. orr.


disfuntzio 1 iz zerbaiten funtzionamenduan gertaturiko nahasmendua.

XX. mendearen bigarren erdiko nazioarteko harreman ekonomikoen disfuntzioek eragin dizkiote, izan ere, bultzada nagusiak finantza globalizazioari.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 86. orr.

PP hitzarmena manipulatu eta haren mesedetan erabiltzen saiatu baita, eta ondorioz, disfuntzioak gertatu dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-13

Charcotek uste osoa zuen buruko gaitz batzuen kausa ez zela organikoa, psikologikoa baizik, hau da, gizakiak jasandako nahasmenduek edo disfuntzioek sortua.  Berria - Kultura   2006-05-09

Saiatu ere saiatu gara portaera horren araberako disfuntzioak zertan diren azaltzen.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 157. orr.

Internetekiko menpekotasuna disfuntzioa da sarearen erabileran, eta zenbait zantzu ditu portaeran, fisiologian eta alderdi kognitiboan.  Berria - Harian   2005-01-23

Iodoaren gehiegizko kontsumoak tiroidearen disfuntzioa eragin diezaieke «pertsona sentiberei».  Berria - Gaiak   2004-12-23

Emakumeen sexurako gogo falta ere, botika konpainiek «disfuntzio» bihurtu dutela gaitzetsi dute.  Berria - Gaiak   2006-04-12

Emakumeek orgasmoa koitoaren bitartez ez diren beste modu batzuetan lortzea [...] zergatik eta noiztik da disfuntzio sexuala?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 243. orr.

Oso zabaldua dagoen gaixotasuna da, beraz, erekzioaren disfuntzioa.  Berria - Gaiak   2004-11-21

Bada banakuntza bat batetik emozioaren ikuspegi "neutroen" [...] eta bestetik emozioa subjektuaren emaitzen beheraldiekin batera gertatu ohi den disfuntzioaren erakusgarri bezala hartzen duten ikuspegi negatiboagoen artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 117. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Disfuntzio arazoak sortu ziren taldean. · Emakumeen sexu disfuntzioa: aski zabaldutako arazoa dela diote botika konpainiek, baina zientzialari askoren arabera, ez dago hori osasun arazo zabaldua dela esateko nahikoa ebidentziarik.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disfuntzio sexuala (4); erekzioaren disfuntzioa (5)


disfuntzional izond disfuntzioarena, disfuntzioari dagokiona.

Laburbilduz, esan dezagun ikasketa berri hauen sistema oso disfuntzionala izan dela.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 98. orr.

Analitikoki disfuntzionalagoa da cultura vasca kontzeptu territorialean nahastea batetik munduko hizkuntza komunitate zaharrenetakoa, txikia, bizi-kinkan dagoena, eta bestetik hainbat kontinentetan milioika hiztunek hitz egiten dituzten bi hizkuntza komunitate.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 35. orr.

Beraz ez da, sena bezala, egokitzailea, ez eta behar primarioa bezala, funtzionala, arras desegokitzailea eta disfuntzionala baizik.  Berria - Harian   2006-05-06


disgeniko izond gene desegokien metaketaren faktoreei dagokiena.

Beste batzuen ustez, bada zerbait ezinbestean disgenikoa zibilizazioak giza izaeran duen eraginean, eta zibilizazio-aldi baten ondoren "odol berri" barbaroaren infusioz bakarrik indarberritu daiteke arraza.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 431. orr.


disgregazio iz sakabanatzea, desgitea.

Behin pigmentuaren disgregazioa gertatuz gero, erreaktibo jakin batetik 23 tanta gaineratzeko zioen arauak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 210. orr.


disgustagarri izond nahigabetzen duena, atsekabea sortzen duena.

Botatzen nuen gosariarekin batera gainera jendeen soak jasan behar nituen, urera keldarra ttanttaka igortzen nuelako, ilun, biketsu, urrintsu eta azkenean disgustagarri.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 52. orr.


disgustatu, disgusta, disgustatzen (orobat desgustatu) 1 da/du ad nahigabetu, atsekabetu. ik gaitzitu.

Egia erran desgustatuak ginen eta beste hegazkin bat hartu dugu itzultzeko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 68. orr.

Adiskideetan adiskideenarekin nitaz mintzatzeak disgustatzen ninduen arren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 178. orr.

Kontseilariak ez ditu disgustatu nahi.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 126. orr.

Joanesek gertakizuna arras disgustaturik kontatzen zuen, horrelako kalbario zientifikoen pairatzeko baldin bazen ez zela gehiago inora ere abiatuko erantsiz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 131. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Eta gatu zainart batek punpa egin zidan altzora "gatxit!" disgustatu ozenaz haren haizatzera behartua nintzelarik, Theresen so aurkari larderiazuaren mehatxupean.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 11. orr.


disgusto ik disgustu.

disgustu (orobat desgusto g.er., disgusto g.er. eta desgustu g.er.) 1 iz nahigabea, atsekabea. ik bihozmin.

Aitak sekulako disgustua zuen, Montserekin hautsi nuelako.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 192. orr.

-Izango ez du ba disgustua Ranierok? Junot hori playboy hutsa da eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 68. orr.

Arrimatzen zaizkizun lagun horiek baietz disgusturen bat ekarri.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 24. orr.

Disgustu ederra ekarri zigun bururdi horrek.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 266. orr.

Telefonoz deitzeko txanpon batzuk eskatu, eta disgustua ematen didazu.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 137. orr.

Disgustu bat eman behar dizut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 85. orr.

-Hemen daukazu motxila, seme... disgustuak baino ez dizkidazu ematen!  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 31. orr.

Disgustua hartu zuten alde batera utzi zuelako alabak musika.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 151. orr.

Orduan hartu zuten disgustua 3.Dkoen alabaren gurasoek.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 151. orr.

-Ez zaitut hartuko zenukeen disgustuaz hil nahi.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 387. orr.

Izugarrizko disgustua hartuko luke gajoak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 459. orr.

Disgustu handia hartu zuen harekin bizitzen jarri nintzenean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 147. orr.

Hargatik nigan disgustua zen hedatzen ari.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 32. orr.

Amaren disgustua!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 14. orr.

Aurrez aurrekoetan, berriz, beti bezain neurritsu jokatzen zenuen, alai eta irritsu ere bai, tratuaren poderioz bai baitzenekien zer nuen gogoko zer disgustuko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 32. orr.

Julenek disgustuz begiratu zion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 54. orr.

Mahaietakoek disgustuzko zirkinen bat edo beste egin zuten.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 106. orr.

Etziren, iduriz, apezpikuaren gostukoak holako okasionetan gertatzen ziren gehiegikeriak, eta bere desgustua apezpiku-gutun batean jakin arazi zien eliztarreri.  Herria   2004-01-08

2 (hitz elkartuetan)

Arduradunak disgustu keinu bat egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 221. orr.

Don Pedrok disgustu imintzio bat egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disgustu handia (5); disgustu handia hartu (4); disgustua hartu (3); disgusturen bat (4)


disidente izond/iz nagusi den sistema edo ideologiatik aldentzen dena.

Vazquez Portal kazetari disidentea askatu dute.  Berria - Mundua   2004-06-25

Gerra Hotzaren garaian intelektual disidenteen jazarpena, giltzapetzea eta hilketa ohiko kontuak izan ziren ekialdeko erregimenetan.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 163. orr.

Horietako asko mertzenario gisa lanean ari diren soldadu disidenteak dira.  Berria - Mundua   2004-07-20

Horretarako, garaiko talde, kolektibo eta aldizkari disidenteen lanak utzitako «distira handieneko elementuak» biltzen saiatu da erakusketako komisarioa.  Berria - Kultura   2004-10-28

Egun ezagunak diren artista plastiko, zinemagile eta idazle askoren bidea esperientzia disidente eta erdi-klandestino horietan hasi zen.  Berria - Kultura   2004-10-28

Kulpa eta lotsa direla eta, pertsona ezingo da normatik irten, ezingo da disidente izan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 166. orr.

Hori ere galarazten baitigu ETAk, disidente izateko eskubidea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 18. orr.

Osasun arazoak argudiatuta, aske utzi dute Raul Rivero disidentea.  Berria - Mundua   2004-12-01

Taldeak oso gogor zigortzen ditu disidenteak: taldetik egozten ditu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Harik eta disidenteekin harremanetan sartu zen arte, antza.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 118. orr.

Poliziaburuak IRAren bizkar ezarri ditu ustezko disidente errepublikano andanaren aurka eginiko hainbat gaztigu ekintza.  Berria - Mundua   2004-03-12

Poliziaburuak IRAren bizkar ezarri ditu ustezko disidente errepublikano andanaren aurka eginiko hainbat gaztigu ekintza.  Berria - Mundua   2004-03-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disidente errepublikano (5); errepublikano disidenteak (6); errepublikano disidenteen (3); kazetari disidentea askatu (3); lau disidente (3)


disidentzia 1 iz nagusi den sistema edo ideologiatik aldentzea.

Oposizioa dagoela [Kuban] egia da, baina ez dugu benetako oposizioa disidentziarekin nahastu behar.  Berria - Mundua   2006-04-02

Chavezek gauzen ikuspegi autoritarioa dauka, [...] eta berarekin lana egiten dutenek esan didate ez duela disidentzia onartzen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 113. orr.

Disidentziarako, kritikarako eskubidea hiltzen baitu ETAk bere atentatu bakoitzean. Bi izen datozkit gogora: Mikel Azurmendi eta Ramon Etxezarreta, bata kanpoko erbestera eta bestea barruko erbestera kondenatuak, biak behar-beharrezko ditugunak euskalgintzarako, sarri disidentziatik izango bada ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 68. orr.

Euskarak ez al dio beste mutila deitzen aingeru eroriari, erromantikoek disidentziaren eredutzat zeukaten artearen deabru goardakoari?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 72. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Artea disidentzia forma bat da bokazioz eta definizioz.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 47. orr.

Nire aitaren etxea defendituko dut, idatzi zuen Gabriel Arestik, hori esatea disidentzia modu nabarmena zen garai zailetan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 50. orr.

Handik etorri zitzaion bere disidentzia puntua, iraultzailea baino, matxinatua izatea, bizi izan zuen gizarte haren kontrako matxinatua.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 70. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

antolatzeko eta disidentziarako (4); disidentziarako eskubideak (6); elkartzeko eta disidentziarako (3); eta disidentziarako (8); eta disidentziarako eskubideak (6)


disimetria iz simetriarik eza.

Pertsonaia maskulinoen eta femeninoen arteko disimetria (haiei begiratzeko ahalmena ematen baitzaie, eta hauek begiratuak izateko jartzen baitira).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 120. orr.


disimilatu, disimila, disimilatzen da ad disimilazioa gertatu.

Hala /maitea/ majtia ahoskeran disimilazio bat gertatu da azken bi bokalen artean; hobeto esan, lehenengoa bigarrenetik disimilatu egin da, /e/ -> i ordezkatzeari esker, ondorengo bokaletik areago desberdindu baita.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.


disimilazio 1 iz hitz batean, bi fonema berdin edo antzeko, desberdin bihurtzea.

Hotsa ingurunetik bereziago egiten duen ordezkatzea da disimilazioa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.

Disimilazioaren ondorioa seinale garbiagoa, nabarmenagoa izaten da eta ahoskera-ahalegina handiagoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.

Hala /maitea/ majtia ahoskeran disimilazio bat gertatu da azken bi bokalen artean; hobeto esan, lehenengoa bigarrenetik disimilatu egin da, /e/ -> i ordezkatzeari esker, ondorengo bokaletik areago desberdindu baita.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 66. orr.

2 irud/hed

Disimilazio molekularra; hartzidura; berezko delako sortzea; ardoari buruzko ikerketak; [...].  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 181. orr.


disimulaezin iz ezin disimulatuzkoa.

Martak bazuen Olatzek berekiko sentitzen zuen miresmen disimulaezinaren berri.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 30. orr.

Halatan ere: ez da psikoanalisia-kontuetan asko ikasia izan behar jakiteko dado-potoak amaren altzoa irudikatzen duela eta ardo-botilak, berriz, faloaren libidozko altxamendu disimulaezina.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 71. orr.


disimulagaitz iz

Allikeneko garaiez oroitu, eta betirako joan direnen hutsunea gero eta nabarmenagoa izaki, gero eta disimulagaitzago.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 145. orr.


disimulatu, disimula, disimulatzen (orobat diximulatu g.er.) 1 du ad gorde, ezkutuan gorde; isil-misil egin; zuritu.

Nik, urtetan, ile motz-motza eraman izan dut, bularra disimulatzen ibili izan naiz, eta mutilen moduak hartzen nituen, gidatzeko moduan, karabinarekin tiro egitean...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 185. orr.

-Zer esango dut etxean? -atera zitzaidan estutasuna disimulatzeko gai ez nintzela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 319. orr.

Etxe barruan disimulatuta egoten den zulo bat, ezta?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 84. orr.

Utz egiozue, utz egiozue bekatu larriaren marka nahi duen eran disimulatzen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 78. orr.

Ubelduari begira gelditu ziren adi, disimulatzeko lanik hartu gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 125. orr.

Zein jantzi agindu din, bada? -galdetu nion ostera, nire jakinmina batere disimulatu gabe.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 10. orr.

Mingaina lodituta neukala disimulatu ezinik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 53. orr.

Txarto disimulatutako harrotasuna islatzen zen Joseluren aurpegian.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 115. orr.

Malko iheskorren bat ezkutatu ezina, barruko hunkidura algaraka disimulatu nahia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 13. orr.

Neure barne-asaldua ahal bezala disimulatuz, sartu egin naiz bertara.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 350. orr.

Gure etxe-sotoko ezkerretan, disimulatuz (norekiko ote disimulutan ni, ordea?) umetango "putzu" famatua bilatu nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 13. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Giza domatzailerik disimulatuena eta eraginkorrena baita errepika, nahinolako errepika xoragarria.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 73. orr.

Ezin jakin Kandido Mierren ondorioak txunditu egin duen ala inozokeriarekiko iseka disimulatuak hartaratu duen bere barreazal behin ere neutrala izan ez dena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 61. orr.

3 ezin disimulatuzko

Minbera zeuzkan atzamar-kozkorrak, eta kaskezurraren kontra jotako kolpe batek ezin disimulatuzko oinazea eragin zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berehala disimulatu zuen (3); disimulatu behar (3); disimulatu egin (5); disimulatu gabe (4); disimulatu nahi (7); disimulatu zuen (7); disimulatzen ahalegindu (4); disimulatzen ahalegintzen (3); disimulatzen saiatu (6); edo disimulatu (3); ezin disimulaturik (3); hura disimulatzen (3); nekez disimula (3)


disimulatugabe izond disimulatzen ez dena.

Epilogo beldurgarri agresibo hau, faxismo espainolaren apologia disimulatugabe bat, alde guztietara irainez betea.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 241. orr.


disimulazio iz

Disimulazioa, aldiz, «simulazioz kanpoko edozein prestakuntza lani» deitzen dio Egañak.  Berria - Harian   2005-04-14

Bertsotarako prestakuntzan simulazioa eta disimulazioa nahastea ezinbestekotzat jotzen dut.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 39. orr.

Zutabeak idazten, irrati-kolaborazioak egiten, komikiak marrazten... ohitzen den bertsolariak, "disimulazio" lan handia egiten du.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 109. orr.


disimulo ik disimulu.

disimulu (orobat diximulu g.er.) 1 iz bestela bezala aritzea, disimulatzea.

Gizarteak agindu dizkigun obligazioak dira disimulua eta hipokresia: eman diezaiegun amore.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 188. orr.

Baina emakumeagoa zen, bazuen atsegingarri izateko gogoa, hipokrisia, disimulua.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 90. orr.

Ikasleen artean harat-honat nenbilen ni, disimulu askorik gabe egiten ari zirena gainbegiratzen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 134. orr.

Nik, disimulu handiz begiratzen nion.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 110. orr.

Eta nik, disimulu ederrean, hura gogoan hartu eta koadernoan idatzi.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 55. orr.

Jendeak arnasa hartu du disimuluaz, eta txalo jotzen hasi da.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 24. orr.

Gure bizkarrean, irandar soldaduen atzean zeuden gutarrak arretaz begira zeuden ea nola hartzen gintuzten; disimuluarekin beste aldera begiratu, eta batzuk gure atzetik zetozela ikusi nuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 67. orr.

Zenbait egunez egia latza disimulu alferretan guk pasa ondoren [...] Lizarra bera erori zen liberalen eskuetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 285. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Disimulu aurpegia jar ezan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 67. orr.

3 disimuluan adlag bestela bezala arituz.

Aitak, amarengana disimuluan itzulita, esan zion belarrira: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 69. orr.

-Consuelo, zoaz begiratzera disimuluan, ea atera naitekeen hemendik...  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 30. orr.

Eta disimulutan hurbildu nintzen; bera bertan ez aurkitzekotan lehenengo aldiz oso kezkatuta.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 54. orr.

Disimuluan pasa nintekeen, baina nahiago izan nuen arriskatu, idazten zaila zen izen bat bota.  Berria - Kirola   2006-04-06

-Zer moduzkoa da? -galdetu zion Feynmanek Russelli, disimuluan Wittgensteinen aldera seinalatuz.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 99. orr.

Ezkerraldeko angelura begiratu dut disimuluan eta dra!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 65. orr.

Haren urrina aditu zuen, disimuluan izterrak ikusi zizkion.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 59. orr.

Eskua poltsikotik atera eta eskua atzerantz eramanda, disimuluan, burdina arteko zirrikituan utzi zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 353. orr.

Zertarako disimuluan ibili.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 63. orr.

Mukiak maukarekin garbitu ditu, disimuluan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 91. orr.

4 disimuluz adlag disimuluz.

Disimuluz jokatu nuen hasieran, neure buruarekiko errezeloz eta gainerakoekiko ahalkez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 119. orr.

Gero musua garbitzen du, disimuluz, eskugainarekin, irri egiten duen bitartean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 43. orr.

Medikua sartzean gaixo hark, disimuluz, katua ohetik behera jaitsi eta lurrean utzi ohi zuen..  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 74. orr.

Gorputza pixka bat jiraturik, gizakoteari begira jarri nintzen disimuluz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 181. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disimulu handiz (8); disimulurik gabe (10); disimulurik gabeko (3); disimuluz eta (3); eta disimulu (3); eta disimulurik (6)


disjuntibo izond hautakaria.

Identifikazio zabal eta ireki horren arazoa hau da: gogo-egoerak propietate artifizial bihurtzea, multzo disjuntibo ireki batekin identifikatzen baitira (adibidez, beldurra=--... v p1 v p2 v p3 v...).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 191. orr.

Judizio disjuntiboak bi edo esakune gehiagoren arteko hartuemana barnebiltzen du, baina ez ondoriozkoa, baizik kontrajarpen logikoarena, baten esferak bestearena baztertzen duen heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 62. orr.

Judizio disjuntiboan, beraz, ezagutzen komunitate jakin bat dago, ezagutzen elkarren bazterketaz osatzen dena.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 62. orr.

Argipena edonala ere judizio kategorikoari dagokiola, baina ez hipotetikoari, ezta disjuntiboari ere.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 73. orr.

Arrazoimenak sortzen duen adigai baten determinazio logikoa arrazoimen-inferentzia disjuntiboan funtsatzen da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 211. orr.


disjuntu izond multzoez eta kidekoez mintzatuz, elementu komunik ez dutenak.

Desberdinak laurak: hasierako hirurak, atal bakarrez eginak; eta azkena, berriz, bi adar disjuntuz osatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 172. orr.

Tetrakordioak bost dira: lehenengoa baxuena da, grekoek hypaton deitzen dutena; bigarrena tartekoa da, eta meson esaten zaio; hirugarrena konjuntua da, eta synhemmenon deitzen zaio; laugarrena disjuntua da, eta diezeugmmenon deitzen da; bosgarrena denetan altuena da, eta grezieraz hyperbolaeon esaten zaio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.


disjuntzio iz bi elementuren arteko erlazioa, batak bestea baztertzen duena.

Dialektikan ikasia dut, halaber, azaldu berri ditudan proposizio lotuetan aurreko partea hartu ezkero berari erantsita daramala ondokoa; eta oposizio edo disjuntzio gisa azaldu ditudanetan hauetariko bat edo gehiago ukatuz gero, zerbait baiezkoa geratzen da besteen ukapenaren eraginez. "" sinboloarekin hizkuntza naturaleko “edo” disjuntzioa      - 144. orr.-:Sinboloaren bidez disjuntzioa adieraziko dugu. 04AskA01¬144


diska ik disko.

diskagintza ik diskogintza.

diskal 1 izond disko-.

Datorren astean eginen diote ebakuntza, eten diskala baitu.  Berria - Kirola   2006-02-11

Bizkarrean duen hernia diskalak nabarmen egin baitu hobera.  Berria - Kirola   2004-05-19

Hernia diskala, neumonia eta urdail-hesteetako odoljarioa zirela medio iragan beharreko beste hiru ospitalealdiren ondoren jadanik 30 urte ingurukoari legez hasi zitzaion mintzatzen, erretiroaren atarira iritsita biak ere.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 112. orr.

Hipertentsioa, diabetesa, bi aldaketan ebakuntza egiteko beharra, ernia diskala eta fibrilazio aurikularra ditu. berria-euskalherria 2006-01-24¬

2 (izenlagun gisa)

76 urtetan, Alemanian da operazione batentzat, diskal etendura baten artatzen eta famak ez ditu hain onak bere osasunarentzat beste gisan ere.  Herria   2004-06-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskala eta (3); diskala eta fibrilazio (3); ernia diskala (3); ernia diskala eta (3); hernia diskala (4); hernia diskalak (3)


diskalifikatu ik deskalifikatu.

diskapazidade iz gaitasunik eza; ahalmen urritasuna.

Diskapazidadea, barneratu nahi duen misterio bat da.  Berria - Kultura   2006-04-18


diskatxo ik diskotxo.

diskete (orobat diskette g.er.) 1 iz informatika datuak biltzeko diskoa, babesten duen azal gogorretik ezin atera daitekeena, ordenagailuan sartzen dena datuak hartzeko edo uzteko.

Aztarna horiek zein ote ziren galdetu nioan neure buruari; zehatzago esanda, zer motatakoak ote ziren: testu idatzia, disketea, banda magnetikoa, bideo-banda, mikrofilma?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 458. orr.

Begoñak beterik zeukan disketea sarrioei hartutako argazkiekin.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 64. orr.

Ezabatuta zeuden, diskete hondatu batean bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 494. orr.

Nire bezeroek esan dute beti diskete horretan ARBren agiri faltsu bat gorde zutela.  Berria - Mundua   2004-02-29

John Warner senatariak iragarri zuen Pentagonoak beste diskete bat aurkitu zuela, torturen irudi gehiagorekin.  Berria - Mundua   2004-05-20

Kartazala itxi aurretik diskette batean New Yorken idatzitako eleberriaren kopia bat sartu nuen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 178. orr.

Defentsaren ustez, gazteen kontrako nahikoa froga ez dago, ez baitago fanzinea egin zen ordenagailurik edo aldizkariaren disketerik ere.  Berria - Euskal Herria   2004-01-28

2 (hitz elkartuetan)

-Eta ez da egongo kopiaren bat, segurtasun-disketeren bat...?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskete bat (4)


diskette ik diskete.

disketxe ik diskoetxe.

diskisizio iz gai baten azterketa arretatsu, sotil eta zehatza, askotan bide-batezkoa.

Noiznahi korridorean topatu eta egundoko diskisizio filosofikoak izaten ditu arteari buruz eta musikari buruz.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 117. orr.

Argi zegoen gainera, bestelako diskisizio literario-filosofikoak albo batera utzirik, geuk saiatu beharko genuela irtenbide bat aurkitzen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 153. orr.


disko (ETCn 1.817 agerraldi; orobat diska ETCn 2.847 agerraldi –horietako 1.167 Herria aldiakarikoak-, eta dizka g.er.) 1 iz gauzaki biribila eta zapala.

-Biscaynetar gerlaria izan nintzen, baina ez nuen gerlariaren sena erakutsi... -ezkutua disko bat bailitzan hartu eta indarrez itsasora jaurtiki zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 73. orr.

Lau metro zabaleko disko solidoa da antena hori.  Berria - Gaiak   2004-06-30

Sarearen behealdean gurpil itxurako disko handiak daude.  Berria - Gaiak   2004-06-08

Haren ondoan, urrezko disko itxurako kobrezko plater bikain batean, edontzi estu batzuk, gainaldea puntuz eta kolorezko irudiz bete-betea zutenak. batzuek, aldiz, zurezko ziren eta zorutik zenbait arraz jasorik zeuden, harri leunezko disko banaz gailurturiko lau edo sei enborren gainean bermaturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 219. orr.

Metalezko disko txikia, bertute, dohain edo zerbitzu gutxi edo gehiago jatorrak saritzeko emana.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 74. orr.

Metal beltzezko disko astuna biraka erabiltzen zuten telefono zaharrak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 81. orr.

Ikusia nago Ejipto zaharreko artean "disko hegalduna" izeneko irudi ederra.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 89. orr.

Konoa zilindroaren erdia dela edo eguzkia disko bat dela pentsatzen duenaren uste okerra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 97. orr.

2 irud/hed

Bera ere, ilargiaren disko zurbil orain ia estaliari begira jarri, eta gogoetan zegoela ematen zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 76. orr.

Eguzkiaren indarrarengatik eguzkiarekin aurrez aurre geratzen delako, haren disko osoaren distira hartzen du bere baitan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4310. orr.

Eguzkiaren diskoak 30 minutuko angeluko diametroa du, eta Artizarrarenak, berriz, minutu batekoa.  Berria - Gaiak   2004-06-08

Katigamenduen kabinan hots bat aditu zen eta disko gorriak piztuitzalia egin eta zuri bihurtu zen, eta nik kabinatik giltza atera eta lasterka joan nintzen nasa aldera.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 34. orr.

"Disko imaginal" direlakoen desberdintzea ikertzen ari zen Hardon; hots, beldarrean, intsektu helduaren erabidea prestatzen duten zelula multzoak nola doazen desberdinduz.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 55. orr.

3 ornoen arteko disko modukoa.

Disko hori ornoarteko diskoa da, golf-pilota zabal baten itxurako egitura bat, ornoen eta bizkarrezurraren arteko motelgailu gisa funtzionatzen duena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 259. orr.

Sendagile batek bizkarreko disko bat dela esaten dit, beste batzuk nerbioak sendatzen saiatzen dira.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 79. orr.

Pentsio bat lortzea izango nuke, eta horrez gainera baita milaka dolar batzuk ere, baina nire disko lokatuak ez du horretarako balio.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 79. orr.

Polimero hori gel fin bat da berez, ornoarteko diskoak gogortzeko erabiltzen denaren parekoa.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Beste aje mingarri bat ere eragiten du zutikako jarrerak: disko-hernia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 259. orr.

Diskoko hernia da bizkarreko lesio arrunten artean larriena.  Berria - Gaiak   2006-03-02

4 xafla biribila, soinuak grabatzeko eta erreproduzitzeko erabiltzen dena.

Disko bat atera zuen pilotik, eta aparatuaren platerean jarri.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 187. orr.

Binilozko hemezortzi disko dira orotara.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 100. orr.

CD-aren tiraniatik ihesi, oraindik botoi-sakatze arruntaz haratago nire eskuek orratz bat hartu eta disko bat jartzeko errituala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 183. orr.

Orratzak diskoan egiten duen eztul txiki horrek ez du batere ukitzen melodia.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 280. orr.

Agente espainiarrak Parsifalen diskoaren azala garbitu zuen musuzapiaz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 84. orr.

Tarteka, ulertzen ez genituen hitz batzuk entzuten ziren, 78 r.p.m.-ko disko zahar batetik ateratakoak bailiran.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 16. orr.

Beste disko bat atera, zapitxo batez garbitu eta gramofonoan ipini zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 99. orr.

-Parsifal! -hots egin zuen Hansek, disko haietako bat hartuz -.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 83. orr.

No teacher, No guru, No method diskoa biraka hasi zen hi-fian...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 26. orr.

Errepikatzen eta errepikatzen den disko akastuna da, hipnotikoki errepikatzen disko akastuna.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 175. orr.

Orratz marketsak disko zaharraren ildo beltzari eutsi eta nota bizkorrek segitu zuten baserriko sabaiko egurats ilunaz jabetzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 19. orr.

Hala grabatu zituzten "Triki-trixa de Azpeitia (Zakabi y Egañazpi) " izena zeramaten bi disko txiki haiek.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 63. orr.

Eskaparatean, Cheren biografia sendoa, euskerazko nobela batzuk, disko kañero zenbait eta kamisetak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

Eta disko kaka horiek guztiak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 22. orr.

· Disko marratua baizik ez dugu entzun Euskal Herriko politikan.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Disko-zorroko giza irudiak hilobiaz haraindiko tximino bat ematen zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.

Argazkilari zebilela, musika taldeentzako disko azalak, kartelak, eta sorkuntza lanak burutu zituen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 4. orr.

Bidean galduko ziren, edo anonimatoan galdu, "herrikoia" bihurtu disko azaletan.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 16. orr.

Sukaldeko horma guztiak disko portadaz beteta ditu. artetan bazterreko disko-makinaraino joan eta hartan sartzen zituzten marinelei eskaturiko txanponak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 101. orr.

Disko entzungailua zegoen tokiraino hurreratua zen Mentxu azken berbaldia aditu artean, eta kartoizko zorroak begiz barik atzazalez ikuskatzeari ekin zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 112. orr.

-Armaturik dabilen disko-saltzaile bat?  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 173. orr.

Latomierska hiribideko disko-denda handian topatu zuen beste bat, Temperamental izenburukoa.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 26. orr.

Liburu- eta disko-saltoki atseginak, marka onenetako arropa-dendak, beirate distiratsuko gozotegiak eta luxuzko jatetxe, pub nahiz kafetegiak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 178. orr.

Une kritiko batean gaude, disko salmentak asko jaitsi direlako.  Berria - Harian   2006-01-27

Warner Music disko ekoizlea eta Fnac saltokia.  Berria - Gaiak   2006-01-20

Lanean ari dela, bat-batean ingurura begiratu du, disko-bar osoa aztertuz; ezer nabarmenik ez: batzuk dantzan, besteak eserita, taldeka hitz egiten, komunetara joan-etorrietan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 260. orr.

Durangoko disko eta liburu azoka.  Berria - Kultura   2004-11-27

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Arratsaldeetan diskodenda batera joaten ginen, txanpon batzuen truk jazz disko berriak entzutera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 126. orr.

Bi neskatxen etxean topatu nituen jazz-disko zahar batzuk aditzen ematen nituen egunak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 115. orr.

Musika diskoak ekoizten dituen enpresa baterako egiten dut lan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 170. orr.

· Musika-disko zaharreko giroa.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 20. orr.

7 informatikan, datuak biltzeko euskarri elektromagnetikoa, disko forma duena.

Urte horretan asmatu zituzten konputagailuetan erabiltzen hasi ziren disko malguak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 85. orr.

"Bi disko formateatu bako", pentsatu zuen Gorkak, askoz ere praktikoago.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 102. orr.

Bere aldi bereko memoria sei tetrabytekoa (sei bilioi bytekoa alegia) da, eta disko zurrunean 160 bilioi byte sartzen dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 100. orr.

8 Greziako atletek jaurtitzen zuten harrizko edo burdinazko atal biribila; gaur egun, atletek jaurtitzen duten metalezko eta zurezko atal biribila.

Jaiki, disko bat hartu, jiraka ibili, eta eskutik ziztu bizian askatu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 42. orr.

Hasieran diskoa harrizkoa zen, kobrezkoa gero.  Berria - Kirola   2004-08-10

Zeren eta gimnasioan dauzkaten estatua guztiei auzitegian ari diren hizlarien itxura eman baitiete, eta foroan dauzkatenei, berriz, disko-jaurtilarien edo lasterkarien edo pilotarien itxura.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3410. orr.

Pisu-jasotzaileek eta disko-jaurtitzaileek eman zuten hezur-mineral kantitate handiena, eta, haien ondoren, korrikalariek eta futbolariek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 35. orr.

Virgilijus Alekna disko jaurtitzaile lituaniarra.  Berria - Kirola   2006-01-10

Bost proba ziren: stadion, luzera jauzia, disko jaurtiketa, xabalina eta borroka.  Berria - Kirola   2004-08-10

9 disko festa (orobat diskofesta)

Ez da trikitia, disko festa, txistorra, gazta, sagardoa, toka eta igel-jokorik faltako. 17:30: Diskofesta Joseina Etxeberriarekin.  Berria - Kirola   2004-07-10

10 disko gogor (informatikan)

Disko gogorrean gordetako informazio guzti-guztia hondatzen du, programa guztiak pikutara!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 69. orr.

Windows sistemarekin, Ordenagailuaren disko gogorretik fitxategi bat borratzen denean, nahiz eta zakarrontzi birtuala hustu, datuek diskoan jarraitzen dute fisikoki.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 80. orr.

Batzuetan, oroitzapen guztiak ezabatzea nahiko nuke, disko gogorra formateatzen denean bezalaxe, sutara botatako liburu bat bezalaxe, eta handik aurrera bizitza berri bat idatzi pantaila garbian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 161. orr.

· irud/hed Memoriaren disko gogorrean artxibaturik eta asimilaturik zuen irudi hura.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 78. orr.

Memoriaren disko gogorrean gordetakoak, aldiz, edertu egiten dira denborarekin.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 182. orr.

11 disko-jogailu (orobat diskojogailu g.er.)

Mahaiaren gainean ontzi bat iratze landare batekin, zilarreria bere kaxan sartuta eta disko-jogailu bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.

Disko-jogailuan jartzen genituen kanten artetik Margaren gustukoena aukeratzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 220. orr.

Norbaitek 25 zentaboko txanpona bota zuen disko-jogailuan, 50eko hamarkadako juke-box hortera eta deigarrian.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 46. orr.

Ximurrak "nire" deitzen zuen disko-jogailua piztuta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 132. orr.

Aingeru guardako bat bezala izango naiz, disko-jogailuaren altabozak barruko patioetara aterako ditut bizilagunek nire bildumako kanturik leunenak entzun ditzaten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 211. orr.

Disko-jogailuan aspaldi amaitu zen Rubén Gonzálezen diskoa.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 176. orr.

Bi Technish disko-jogailu, kablerik gabeko bost mikro eta zenbait binilo.  Berria - Kultura   2004-03-07

Garraioa errazteko, disko-jogailuaren ordez grabagailua aukeratu zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 17. orr.

Diskojogailuaren platera biraka ari den bitartean, itxurazko estutze edo zabaltze mugimendu bat sumatzen da, espiralaren zentzuaren arabera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 48. orr.

12 disko konpaktu

Garbiketa egin beharko luke: atzoko soberakinak plateretan gogortzen, harria gainezka; disko konpaktu piloa lurretik sakabanatuta.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 57. orr.

Un petit noir, s'il vous plaît esaten diot barrakoari eta disko konpaktuak ikustera noa, merke daude batzuk, Django Reinhardten bat hartzen dut.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 51. orr.

Disko konpaktu bat grabatuko dute Jesusen Alabak ikastetxean.  Berria - Kultura   2004-04-01

Espainiako Poliziak denera 33 disko gogor, kanpoko bost memoria, 437 disko konpaktu eta DVD eta bi eskuko ordenagailu atzeman zituen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

azken disko (6); baina disko (6); bere disko (14); beste disko (14); beste disko bat (11); bi disko (25); biltzen dituen disko (5); binilozko disko (5); bost disko (8); da disko (15)

disko azoka (8); disko bakarra (6); disko bakoitza (7); disko bat (135); disko bat da (5); disko bat egin (5); disko bat eta (5); disko bat grabatu (7); disko bat grabatuko (7); disko bat grabatzea (5); disko bat grabatzeko (10); disko bat jarri (6); disko bat kaleratuko (5); disko batean (29); disko batek (8); disko baten (12); disko batzuk (7); disko berri (16); disko berri bat (7); disko berria (103); disko berria aurkeztuko (9); disko berria kaleratu (6); disko berria kaleratuko (6); disko berriak (13); disko berrian (30); disko berrian irune (5); disko berriaren (19); disko berriko (23); disko berriko kantuak (10); disko bikoitz (5); disko bikoitza (10); disko bilduma (6); disko ditu (5); disko eta (29); disko eta liburu (6); disko gogorrean (11); disko grabatu (21); disko grabatu ditu (9); disko grabatu zituen (7); disko guztiak (11); disko hau (29); disko honek (11); disko honen (5); disko honetako (9); disko honetan (25); disko hori (15); disko horretako (5); disko hura (8); disko jartzaile (8); disko jartzailea (6); disko jartzaileak (12); disko jartzaileen (6); disko jogailu (7); disko jogailuan (5); disko kaleratu (25); disko kaleratu ditu (17); disko konpaktu (5); disko liburuak (6); disko onena (5); disko onenaren (8); disko osoan (5); disko saldu (6); disko ugari (8); disko zahar (8)

ditu disko (8); dituen disko (11); du disko (18); du disko berria (8); duen disko (19); dute disko (10); eta disko (74); eta disko azoka (6); eta disko bat (12); grabatutako disko (5); hainbat disko (14); hiru disko (25); izeneko disko (6); lau disko (9); lehen disko (10); lehenengo disko (8); liburu eta disko (24); milioi disko (11); milioi disko saldu (5); nire disko (6); oso disko (6); sei disko (7); taldearen disko (5); zen disko (6); zuen disko (8); zuzeneko disko (20)

aurreko diskoa (9); aurreneko diskoa (5); azken diskoa (31); azken diskoa aurkeztuko (8); azkeneko diskoa (12); bakarkako diskoa (5); bakarkako lehen diskoa (5); bere azken diskoa (10); bere bigarren diskoa (12); bere lehen diskoa (10); bere lehenengo diskoa (5); bigarren diskoa (50); bigarren diskoa kaleratu (10); bosgarren diskoa (5); da diskoa (14); desertore diskoa (5)

diskoa argitaratu (8); diskoa atera (16); diskoa atera du (9); diskoa aurkezteko (13); diskoa aurkeztuko (38); diskoa aurkeztuko du (32); diskoa da (29); diskoa egin (10); diskoa egiteko (15); diskoa entzun (5); diskoa ere (6); diskoa eta (8); diskoa grabatu (23); diskoa grabatu zuenetik (5); diskoa grabatzeko (16); diskoa grabatzen (9); diskoa izango (10); diskoa izango da (7); diskoa kalean (10); diskoa kaleratu (82); diskoa kaleratu berri (10); diskoa kaleratu du (33); diskoa kaleratu eta (6); diskoa kaleratu zuen (9); diskoa kaleratu zuenetik (7); diskoa kaleratuko (21); diskoa kaleratuko du (16); diskoa kaleratzeko (5); diskoa osatzeko (5); diskoa osatzen (9); diskoa osatzen duten (6); diskoa plazaratu (7); diskoa prestatzen (6); diskoa zabaltzen (5); diskoa zuzenean (6)

dituen diskoa (8); du diskoa (25); duen diskoa (9); dugu diskoa (5); dute diskoa (20); estreinako diskoa (6); eta diskoa (18); grabatu du diskoa (6); grabatu dute diskoa (7); hirugarren diskoa (18); hurrengo diskoa (5); izeneko diskoa (6); laugarren diskoa (11); lehen diskoa (64); lehen diskoa atera (6); lehen diskoa kaleratu (10); lehenengo diskoa (36); lehenengo diskoa kaleratu (7); osatutako diskoa (5); taldearen lehen diskoa (5); zuen diskoa (19); zuten diskoa (7); zuzeneko diskoa (13)

azken diskoan (11); azkeneko diskoan (5); bere lehenengo diskoan (6); bi diskoak (5); bigarren diskoak (5); bigarren diskoan (11); da diskoan (9); desertore diskoak (5); dira diskoan (5); diskoak entzuten (9); diskoak ere (9); diskoak eta (16); diskoak ez (6); diskoak grabatu (9); diskoak grabatzen (6); diskoak oso (5); diskoan azaltzen (5); diskoan bezala (5); diskoan ere (5); diskoan mikel (13); diskoan mikel lizarralde (12); diskoan parte (14); diskoan parte hartu (11); ditu diskoak (10); ditu diskoan (6); du diskoak (5); dute diskoan (10); eta diskoak (36); eta diskoan (5); hurrengo diskoan (5); lehen diskoak (5); lehen diskoan (15); lehenengo diskoan (21); liburuak eta diskoak (10); parte diskoan (7)

aurreko diskoarekin (7); aurreko diskoetan (10); azken diskoko (6); bi diskoekin (5); da diskoaren (14); diskoarekin alderatuta (6); diskoaren aurkezpena (5); diskoaren grabazioa (5); diskoaren izenburua (5); diskoen artean (7); diskoko abestiak (5); diskoko kantuak (13); diskoren bat (8); diskorik grabatu (12); diskorik kaleratu (6); diskorik onena (7); diskorik onenaren (6); eta diskoaren (7); eta diskoen (14); liburuen eta diskoen (8)

azken diska (11); bere diska (21); bere diska berria (18); bere lehen diska (8); bi diska (16); bi diska berri (6); bigarren diska (9); da diska (12); da diska hau (5); diska bat (26); diska bat ere (7); diska berri (50); diska berri bat (15); diska berria (39); diska berria aurkeztuz (8); diska berriaren (7); diska bikoitz (6); diska eta (15); diska eta liburuen (8); diska hau (22); diska hori (7); diska hunen (5); diska huntan (11); diska plazaratu (10); du diska (7); duen diska (6); en diska (5); eta diska (28); eta diska berri (6); euskal diska (6); euskal diska eta (6); hiru diska (5); hirugarren diska (8); lehen diska (30); lehen diska bat (5); liburu eta diska (17); ren diska (5)

dizka bat (3); dizka berri (4)


diskoetxe (5 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 3.173 agerraldi -horietako 1.617 Berria egunkarikoak-; orobat disko etxe 2 agerraldi, 2 artikulutan; ETCn 83 agerraldi; disketxe 413 agerraldi, 4 liburu eta 224 artikulutan; ETCn 1.817 agerraldi -horietako 1.063 Berria egunkarikoak-; eta dixkaetxe g.er.) 1 iz musika diskoak argitaratzen dituen etxea.

Eskerrik hanitx NEGU GORRIAK eta ESAN OZENKI diskoetxeari.  Herria   2001-05-17

Iker Goenaga zizurkildarrak diska berri bat plazaratu du, Elkar disketxeak argitaraturik.  Herria   2003-03-27

Iruñeko disketxeak sei disko argitaratuko ditu datozen hilabeteetan.  Berria - Kultura   2006-01-26

Horretaz gain, Sony Classical eta Decca disko etxeentzat hainbat grabazio egin ditu.  Berria - Kultura   2004-01-20

Decca Records diskoetxeak ez zuen onartu The Beatles taldea 1962an.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 100. orr.

Beren kabuz grabatu, ekoitzi eta kaleratu dute; «disketxeen presiorik gabe».  Berria - Kultura   2004-01-16

New Yorkera etorri zenean otorduak eta lo-lekua disketxeak ordaintzen zizkion, eta hori bukatu zenean noraezean geratu zen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 124. orr.

Horrela deitzen genituen hegoaldeko disketxe handi batean diskorik grabatu ez zuten iparraldeko taldeak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 156. orr.

Hemeretzi euskal disketxe aste honetan Cannesen egin den Midem disko industriaren azokan izan dira.  Berria - Kultura   2004-01-31

Euskal Disketxeen Elkarteko presidente eta Elkar disketxeko editorea.  Berria - Harian   2006-01-27

2 (hitz elkartuetan)

-Egia erran batzuetan iduritzen zitzaigun hegoaldeko diskoetxe arduradun horiek pixka bat... arrazistak zirela gurekiko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 156. orr.

RIAAk, AEBetako disketxe enpresa handienak, bestalde, Interneteren 774 erabiltzaile salatu zituen atzo.  Berria - Gaiak   2004-08-27

· Musikariak gara, eta musika egitera goaz; herri disketxea eratu dugu eta autogestioan oinarrituta, gure lanak argitara ematera goaz.  Berria - Kultura   2006-03-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agorila disketxeak (8); disketxe berriak (3); disketxeak argitaraturik (4); disketxeak kaleratu (9); elkar disketxeak (8); emi disketxeak (3); euskal disketxe (3); gaztelupeko hotsak disketxeak (8); gor disketxeak (9); metak disketxeak (16); musikherria disketxeak (3); oihuka disketxeak (3)

agorila disketxearen (6); agorila disketxearen bidez (4); disketxearekin atera (3); disketxearekin kaleratu (8); disketxearen bidez (9); disketxearen eskutik (13); disketxearen webgunean (3); disketxearentzat eginiko (3); elkar disketxearekin (4); elkar disketxearen (7); elkar disketxearen bidez (3); gaztelupeko hotsak disketxearen (6); gor disketxearekin (3); herri disketxearen (5); metak disketxearen (4); oihuka disketxearekin (5); oihuka disketxearekin kaleratu (3)¸ oihuka disketxearen (3)

agorila disketxeko (3); disketxeen elkarteko (3); disketxeko arduradunak (10); disketxeko arduradunaren (5); disketxeko editorea (4); elkar disketxeko (8); elkar disketxeko arduradunak (3); euskal disketxeek (4); euskal disketxeen (4); euskal herriko disketxeek (3); euskal herriko disketxeen (3); gor disketxeko (7); metak disketxeko (5); oihuka disketxeko (5); oihuka disketxeko arduradunaren (3)


diskofesta ik disko 9.

diskogailu iz disko-jogailua.

Diskogailuaren ondoan zeuden biniloak ikusten hasi zen Fonseca.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 92. orr.

Une bakoitzerako propio aukeratuta zeukan musika jartzen zuen diskogailu zahar batean.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 137. orr.

Diskogailuan musika jotzen ari da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 174. orr.


diskogintza (orobat diskagintza g.er.) iz diskoak egiteko jarduera. ik diskografia.

Euskal diskogintzaren krisia gero eta larriagoa dela azpimarratu dute Euskal Herriko disketxe nagusiek.  Berria - Harian   2006-01-27

Diskogintzaren egoera zaila dela ohartarazi du, eta euskal musikarena are zailagoa.  Berria - Harian   2006-01-27

Gure diskogintzaren zutabe nagusietako bat galtzeak zer ondorio ekarriko dion sektoreari ikusteke dago.  Berria - Harian   2006-01-27

Birmoldaketa basatia pairatzen ari da diskogintza, eta ez du atzerabiderik.  Berria - Harian   2006-01-27

Richard Wagnerren Berlingo museoak diskogintzaren historia biltzen duen erakusketa jarri du abian.  Berria - Kultura   2004-08-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskal diskogintzaren (3)


diskografia 1 iz diskogintza.

Ordura arteko diskografia oso urria zenez, 1961ean irratia sortu eta berehala hasi zen Joxe Mari Iriondo trikitilariak grabatzen.  Berria - Kultura   2004-03-19

2 egile edo interprete baten diskoen multzoa.

Arriagaren piezen diskografia jasotzen du, halaber, webguneak.  Berria - Kultura   2006-02-17

Gure diskografia errepasatzen duen ibilbidea eskainiko dugu», aurreratu du Tapiak.  Berria - Kultura   2004-10-21

Van Morrison... eta haren diskografia osoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 26. orr.

3 (hitz elkartuetan) ik diskografiko.

Europako Batzordeak diskografia munduko Sony Music eta BMG multinazionalen arteko bat-egitea onartu du.  Berria - Ekonomia   2004-07-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskografia osoa (3)


diskografiko izond diskoari edo diskografiari dagokiona. ik diskografia 3.

Nire lan diskografiko osoa oso gaizki banatua egon delako eta gauza asko erdi galduta gelditu direlako.  Berria - Kultura   2004-05-04

Musikaren festa bihurtzen da urtero Grammy sarien banaketa ekitaldia, AEBetako industria diskografikoak ematen dituen sari garrantzitsuenen jaia.  Berria - Kultura   2004-02-08

Frantziako merkatu diskografikoaren %3,5 banatzen du Wagramek, eta Europako lehen hamar banatzaileen zerrendan dago.  Berria - Kultura   2004-03-10

Motown zigilu diskografikoa.  Berria - Kirola   2004-06-17

Hau da taldearen lehehengo emaitza diskografikoa.  Berria - Kultura   2004-09-22

Berriki idatzitako kantuek osatuko dute The Whoren itzulera diskografikoa.  Berria - Kultura   2004-11-26

Euskal musikaren historia diskografikoa oso laburra izanik, abesti asko inon grabatu gabe daudela diote Albokako kideek.  Berria - Kultura   2004-10-12


diskojogailu ik disko 11.

diskonforme izond/iz konforme ez dagoena.

Honek, diskonforme aurpegiz, martxan jarri zuen autoa.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 131. orr.


diskontinuitate iz jarraitutasunik eza.

Egun hauetan, memoriaren diskontinuitatea izango da, askotan etorri zait gogora [...].  Berria - Kultura   2006-03-12

Diskontinuitatearena eta errepikapenarena.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 11. orr.


diskontinuo izond etena, jarraitutasunik gabea.

Dena den, higiduraren betikotasunak arazo asko sortzen dizkio filosofoari, batez ere zerupeko higidura diskontinuo eta desordenatuak direla eta.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.


diskordante izond bat ez datorrena, ados ez datorrena.

Neholako gogoeta diskordanterik ez zen jalgitzen ahal kontraste malenkoniatsu honetarik; aitzitik, ezin esan ahalako batasuna zerion guztiari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 196. orr.

Usteko duzu beharbada metatze hau diskordantea dela eta kontzertu nahasi hauetarik ez dela ateratzen ahal gaitzeko xaribari bat besterik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 205. orr.

Diptongoaren definizio honek, diptongoa katemaila inplosiboen hatsapen orokorrera bihurtzen baitu, agerian uzten du diptongoa ez dela zerbait diskordante, sailkaezin, gertakari fonologikoen artean, pentsa litekeen bezala.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 91. orr.


diskorde izond bat ez datorrena, ados ez datorrena. ik diskordante.

Eta bere gorputz guztian populu ikusezin eta diskorde bat sentitu zuen, bereizteko gogo larriz.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 53. orr.


diskordia iz desadostasuna.

Sentitu ote zuen inoiz Borgesek bere zortearen barren-barreneko diskordia?  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 248. orr.

Urtearen hausguneak berak nahasten baititu hotz-beroak, biok beharrezkoak, hodeiak oinaztua egin dezan, elementuen diskordia izan dadin eta iskanbila handian airea suz eta haizez sumindurik altxa dadin.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 415. orr.


diskoteka iz musika grabatuarekin dantza egiten den lokal publikoa.

Ezpain gorri goxo haien artetik hortzadura zuria agertu zen, diskotekako argi beltzak are gehiago indartzen zuena.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 163. orr.

Diskoteketan gorputzak harro erakutsi, arrimatzekoak noiz ipiniko itxoiten, adurra zerion ergelen batek dantza egiteko eskatuko zien itxaropenaz.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 101. orr.

Diskoteka baten atarian hil zuten, atzo goizaldean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-06

Ez zuen lorik hartuko ezustean euren autoa diskoteka ibiltari bilakatu duten parrandero horietako batek haranalde osoaren isiltasuna-edo apurtu ez balu.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 144. orr.

Diskoteketako argi-bola bitxi bat zegoen zintzilikatua sabaian.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 69. orr.

-Ez al dago bakailaorik gabeko diskotekarik?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 291. orr.

Ez duk hori latinoen diskotekak dauden tokia?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 43. orr.

80ko hamarkadako diskoteka batetik ateratako argi-pista batean dantza egiten duten koloretako planetak gara.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 90. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskoteka bat (4); diskoteka batean (16); diskoteka baten (3); kaleko diskoteka (3)


diskotxo (orobat diskatxo) iz disko txikia.

Hautsirik, hara han azazkalaz harramazkatzen den diskotxo dirdaitsu astuna, bihotza zabaltzen eta zangoetatik bideko nekea desagerrarazten dizuna, guk "erregetxoa" esaten dioguna.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 119. orr.

Hiru kantutako single-diskatxo bat ere grabatu 2001ean Kultulan disketxean.  Herria   2003-10-23

Tolosako Bonbereneak helarazi dauku grabatu berria duen diskatxoa, "Peiremans" izenburukoa, bost kantuz osaturik.  Herria   2005-06-02


diskrepantzia iz bat ez etortzea, desadostasuna.

Jada diskrepantzia ez da arazoa, eztabaida ez da metodoa.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 33. orr.

Lehenagotik aski etsai ez bagenu bezala, geure artean gabiltza diskrepantzia traizio bilakatu eta geure arrazoia handiagotuko delakoan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 87. orr.


diskret ik diskretu.

diskreto ik diskretu.

diskretu (ETCn 1.743 agerraldi; orobat diskret g.er. eta diskreto ETCn 110 agerraldi) 1 izond elementu kontagaiez edo etenez osatua, jarraitua ez dena.

Plastikaren azterkizuna ez baita, izan ere, elementu diskretuz, etenez eratzen diren sistemak, continuum bat baizik, progresiboki, gradualki aldatuz doazen elementuak baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.

Hori guztia kopuru diskretuaren generoko akzidenteak direlako, horrelako akzidenteak jasotzeko gai diren izakiek lortzen dituztenak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 141. orr.

2 zuhurra, zentzuduna.

Gizon diskretuaren zilegitasuna.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 138. orr.

Pertsona diskretuak dira, pazientzia santuaz entzuten dituzte zabaltzen diren zurrumurruak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 86. orr.

Pertsona diskretua naiz eta zure sekretua ongi babestuta dago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 20. orr.

Oso andre diskretua zen eta oso dotorea, eta horrelako lan bat gogoz hartuko nukeela esan nuen neure artean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 12. orr.

Ah!, debozio hori erremedio hauta da -egiten zuen hasperen kalonjeak- eta zu bezalako pertsona beneragarri eta diskretu batek, Coppequesne, hari sakrifikatu behar dio Anastasiaren maitasuna.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 96. orr.

3 nabarmentzen ez dena.

Kristauen taldekoa zen Arrigain, baina ez zen ibiltzen fede horren nabarmenkerian: apala izaki, diskretua, euskaldunen lege zaharrean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 50. orr.

Neskamea sukaldea txukuntzen ari da, edo arropa lisatzen, ez da nabarmentzen, hagitz diskretua da bere lanean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 189. orr.

Ikusezina bazina baino diskretuago ibili beharra dago hemen, ahotsa altxatzea edo protesta edo neurriz kanpoko poza eta, oro har, nabarmentzen den ezein jokabide dutxa hotzarekin apaltzen baitute.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 48. orr.

Oraindik fitxatu gabea izanagatik, oso bizitza diskretua zeraman.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 17. orr.

Batzar «diskretuak» izango dira, baina ez ezkutukoak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Emakumeek, alderdi edo sindikatu batekoak edo bestekoak izan, urte asko daramatzagu lan diskretu eta isilean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-02

Muzindu ez zedin, barre egin nuen, baina algararik gabe, barre diskretua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 322. orr.

Banekien halaber, azken garaietan, karitatezko egite eskuzabal baina diskretuetan agertu izan zela delako sentikortasuna.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 33. orr.

Ez nien garrantzirik ematen haren balizko jostaketa lizunei, izatekotan ere diskretuak baitziren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 22. orr.

Espanturik gabeko dotorezia diskretu baten adierazle da, izan ere, erakusketa osoa.  Berria - Kultura   2006-05-02

Soineko urdin ilun diskretu batean biltzen zuen bere gorputz biribildua.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 250. orr.

Ebe, leku diskretuagoa zelakoan, bertan sartu zen behar fisiologikoak asetzearren.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 201. orr.

Eta lekua diskretu samarra zenez, musuka errabiatuan hasi ginen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 66. orr.

Baita igorlearen eta hartzailearen arteko harreman onek onartzen duten umore diskretuzko zertzelada arina ere.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 123. orr.

Inez atarian agurtu eta zuhaitz diskretu bat bilatu nuen maskuria husteko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 195. orr.

4 (adizlagun gisa)

Parlamentari eledun berriak bere egitekoan zelan moldatzen ziren ikustea: hitz bat edo bitan definitzearren, Aintzane Ezenarro txukun, Unai Ziarreta zurrun, Nekane Erauskin hieratiko, Maria San Gil demagogo, eta Jose Antonio Pastor diskretu baina sendo.  Berria - Harian   2005-06-23

5 diskretuxeago

Izan ere, bere ibilerak gorabehera, bere "partidak" gorabehera, diskretuxeagoa izan balitz, Donatienen zorigaitzen katea ez zen hain luzea izango.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskreten aholkuaz (3); diskretoak izan (3); diskretu bat (3); diskretu eta (4); diskretua izan (3); era diskretuan (3); eta diskretoa (3)


diskretuki adlag nabarmendu gabe, diskrezioz.

Diskretuki begiratu nion baina nahikoa izan zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 165. orr.

Perfumea erabiltzen zuen, diskretuki, eskuzapian.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 101. orr.

Betbetan joan zauku Jean Hirigoyen, Asiako misionesta, ustegabeka bezala, diskretuki, bizi izana zen bezala funtsean.  Herria   2001-07-19

Mariarekin biltzen segitzen bazuen, diskretuki egiten zuen, behin ere ez zapataginarenean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 33. orr.

Zenbat aldiz ahalegindu zarete zuek irakurtzen kalean eman dizueten esku-orri "alternatibo" horietako bat eta, ezinaren ezinez, gertuen zenuten paperontzian utzi duzue -diskretuki, hori bai (oharkabean igarotzea gustukoa baituzue)- orriaren erdira ere iritsi gabe?  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 86. orr.


diskrezino ik diskrezio.

diskrezio (ETCn 1.567 agerraldi; orobat diskrezino g.er. eta diskrezione g.er.) 1 iz nabarmentzen ez denaren, zuhur aritzen denaren nolakotasuna edo jokaera.

Diskrezio hori eskertzen dio, arreta bereziz zaintzea, baina aldi berean uretatik ateratako beste edozein narrasti umezurtz zainduko lukeen prestutasun arruntarekin.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 54. orr.

Baldintzei dagokionez, nire diskrezioa segurtzat jo dezakezue; baina lana eta zuhurtasuna, azken hau bestea bezainbeste, ez dira merke saltzen gaur egun.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 144. orr.

Suhiaren ibilerak gorabehera, diskrezioa gordetzeko gai izan zen ezkontzako lehen urteetan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 19. orr.

Diskrezioa eskatu dute manifestua lantzen ari diren emakumeek.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24

Gobernuak baduela «zenbait informazio» hori ziurtatzeko, baina «zuhurtziagatik eta diskrezioagatik» ezin ditu zabaldu informazio horiek.  Berria - Euskal Herria   2006-02-11

Itxurak ere ez dio laguntzen diskrezioan [...] bi metroko mutila edozeinek ikusten du-eta urruti egonda ere.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 146. orr.

Gehiengoak larderia eta eta oldarkeria du, gutxiengoak diskrezioa.  Berria - Mundua   2004-02-01

Diruaren laguntzaz eta harreman onak izanez gero, bazegoen erabateko diskrezioaz beharrezko mediku-zaintza lortzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 277. orr.

Piano musika eme bat zeukaten giroa gozatzeko; argi leun, zeharkakoak mahai bakoitzari intimitate eta diskrezioa emateko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 83. orr.

Burgoiak ziren, sinesten zuten honetan edo hartan, ohorean, gizakien bertuteetan, diskrezioan, bakardadean, emandako hitzean, eta baita emakumeengan ere.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 78. orr.

2 (izenondoekin)

Nik kontrako txosten bat bidali nuen operazioaren arriskuak agerian utziz, eta diskrezio osoa aginduz erantzun zidaten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 53. orr.

Ordu laurden geroago Teresa azaldu zen, diskrezio handiz jantzita, paradarako apropos.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 115. orr.

Geroago, diskrezio handiagoz eta laburrago, gizonaren aurpegiari erreparatu nion.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 163. orr.

Komunetako leihoak ziren iheslariak diskrezio handienarekin ateratzeko bidea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 38. orr.

Eta aurrea hartu zizun erantzunik eskatu barik [...] pausaje harroan, lagun batek uste zion diskrezio apurragatik mindua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 35. orr.

Txoko batean Hideki Yukawa fisikaria zegoen, bere isiltasun eta diskrezio japoniarrarekin.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 98. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Diskrezio-arau guztiez trufatu beharra: paper pertsonaletan induska ibiltzea, esku-poltsak zabaltzea, niri zuzendu ez zen posta ireki eta irakurtzea.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 27. orr.

Diskrezio eta seriotasun giroan.  Berria - Ekonomia   2004-05-19

4 diskrezioz ik diskretuki.

Diskrezioz ezkontzekoak ziren, Londresen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 149. orr.

Ramírez kapitaina, diskrezioz ibiltzen ahalegintzen zen arren, ondo ezaguna zen inguru hartan. hasieratik diskrezioz jokatu dugu, eta aurrera ere horrela jarraitu behar dela uste dugu.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 48. orr.

Prozesuan EAJk Espainiako Gobernuarekin «diskrezioz eta leialtasunez» lan egingo duela adierazi zion Erkorekak Zapaterori.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Laurogeita hamarretik gora urte zituela hil zen, diskrezioz eta duintasunez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 31. orr.

· Leiho aldera jiratu du burua, baina ez lotsaz edo nire begirada eraman ezinez, diskreziozko jarrera batez baizik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 164. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskrezio osoz (11); diskrezioa apurtu (3); diskrezioa eskatu (3); diskrezioa eta (3); diskrezioz egin (4); diskrezioz egin behar (3); diskrezioz eta (7); eta diskrezio (8); eta diskrezioa (9); eta diskrezioz (3)


diskrezional izond arauen mendean ez dagoena, norbaiten iritziaren araberakoa dena.

Antropologia modernoak, berriz, gizakiaren jarduera modu diskrezionalean gidatzerik ez dagoelako iritzira jotzen du.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 79. orr.


diskrezione ik diskrezio.

diskriminatu, diskrimina, diskriminatzen 1 du ad pertsona edo talde bati bestelako tratua —besterik adierazten ez bada okerragoa— eman, erlijio, sexu, jatorri, hizkuntza edo politika arrazoiengatik.

Legeak euskaldunak diskriminatzen ditu apartheidak beltzekin egiten zuen bezalaxe. Legeak, oro har, diskriminatu egiten ditu homosexualak, ezkontzari dagokionez.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 143. orr.

Zekena da biktimak jatorriaren arabera diskriminatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Herritarrik ez dela diskriminatuko hizkuntzaren izenean.  Berria - Harian   2006-05-10

Inor ez daiteke bere hizkuntzarengatik diskriminatua izan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Sexu arrazoiengatik diskriminatzen ez duen alardea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-08

Galesdunak diskriminatzea egotzi diote Ingalaterrako Unibertsitateari.  Berria - Mundua   2004-01-24

Grebarako eskubidea eta diskriminatua ez izateko eskubidea.  Berria - Ekonomia   2006-01-24

Neurri handiagoan edo txikiagoan eskema hori bera aurkituko dugu jendea diskriminatuta eta, aldi berean, konplexuak jota sentitzen den edozein tokitan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 153. orr.

Kulturaren Planean euskaraz egiten den sorkuntzak positiboki diskriminatutako lekua behar du.  Berria - Euskal Herria   2006-02-04

2 (era burutua izenondo gisa)

Ikasle diskriminatuak.  Berria - Harian   2005-09-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskriminatu egiten (5); diskriminatzen ditu (3)


diskriminatzaile izond 1 diskriminatzen duena.

Hedabideen ardura berdintasuna lortzea izan beharko luke, baina oraindik ere tratamendu diskriminatzaileak eta batzuetan iraingarriak ikus ditzakegu albisteetan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Ikusi behar da zapi hori noraino den balio bat, noiz den aberasgarria eta noiz diskriminatzailea.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Prozedura diskriminatzaile horren parte handi bat inkontzientea da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 160. orr.

Homosexualitatearekiko lege diskriminatzaileak dauden herrietan lesbianen eta gayen aurkako biolentzia handitu egiten dela.  Berria - Harian   2005-06-28

Legea, besteak beste, gazteekin diskriminatzailea delako.  Berria - Ekonomia   2006-03-15

Emakumezkoentzako diskriminatzailea den lanbide kualifikazio eta ordaintze sistema zuzentzea.  Berria - Ekonomia   2004-11-23

Hegoaldeko herrialdeentzat diskriminatzaile ez den neurri bat da enpresa multinazionalei eskatzea atzerriko jardueretan beren jatorrizko herrialdeetan indarrean dauden segurtasun-, ingurumen- eta enplegu-neurri berak errespeta ditzatela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 184. orr.

Sindikatu ez-abertzaleek «arrazistatzat eta diskriminatzailetzat» jo zuten akordioa.  Berria - Mundua   2004-09-25

Argitaletxeek momentu honetan daukaten politika positiboki diskriminatzailea dela esango zenuke?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 216. orr.

2 ez-diskriminatzaile izond

Bide luzea dauka oraindik egiteko, 2003ko Espainiako lege ez-diskriminatzailearen arabera aurreproiektua lege bihurtzeko epea hiru eta hamazazpi urte artekoa baita.  Berria - Harian   2005-11-08

Urdanibia plazatik abiatu berri zen alarde ez diskriminatzaileari harrera egiteko igo ziren udaletxeko balkoira.  Berria - Harian   2005-07-01

Alarde publikoa eta ez diskriminatzailea eskatzen duen herritar talde bat garela erakutsi nahi dugu.  Berria - Harian   2005-09-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskriminatzailea dela (6); eta diskriminatzaile (3); eta ez diskriminatzailea (3)


diskriminatze iz pertsona edo talde bati bestelako tratua —besterik adierazten ez bada okerragoa— ematea, erlijio, sexu, jatorri, hizkuntza edo politika arrazoiengatik.

Nagusia, bat: diskriminatze ahalmenarena, kapital mugimendu guztiak ez baitira kaltegarriak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 239. orr.


diskriminazio (253 agerraldi, 15 liburu eta 158 artikulutan; ETCn 4.062 agerraldi) 1 iz pertsona edo talde bati bestelako tratua —besterik adierazten ez bada okerragoa— ematea, erlijio, sexu, jatorri, hizkuntza edo politika arrazoiengatik. ik bereizkeria; bazterketa.

Estatu batek bere menpe dauzkan herri xumeen artean diskriminaziorik edo bereizkuntzarik egin baleza, hala nola, hizkuntza, sineste, ohitura edo kultura indartsuenak indartuz eta ahulenak ahulduz, orduan sor litezke arazoak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 87. orr.

Diskriminazioa jarrera kolektiboa da, aspaldikoa, ohar gabe, anitzetan inkontzienteki, gizonezkoek eta emakumezkoek egiten dutena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 163. orr.

Oraindik ere kezkatzen nauen arazo moral bat dago sakonean, hots, naturaren berezko injustizia, konpondu ezineko diskriminazioa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 226. orr.

«Aukeraketa orok diskriminazioa dakar», zioen Borgesek.  Berria - Kultura   2004-10-08

Emazte naizela diskriminazioen bitartez ohartu naiz...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 140. orr.

Atzerritarren Legea «diskriminazio administratiboa ahalbidetzen duten elementuak» dituela aipatu zuen sindikatuak.  Berria - Ekonomia   2004-01-08

Diskriminazio genetikoa debekatzen duten legeak jarri dira indarrean Estatu Batuetan eta Europan: hemendik aurrera ez da zilegi izango, beraz, pertsona bati lana emateko edo aseguru bat egiteko bere datu genetikoak eskatzea.  Berria - Gaiak   2004-09-16

Soldaten justizia, diskriminaziorik eza, lanpostua pertsonen profilera egokitzeko aukera eta egonkortasuna.  Berria - Ekonomia   2006-02-21

Nazio Batuen Diskriminazioaren Prebentziorako eta Gutxiengoen Babeserako Azpibatzordea.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 95. orr.

2 bereizketa.

Zelula hartzaile asko izateak eragingo du, ziur asko, sentikortasun bikain hori eta berak ahalbidetuko du barneratzen diren seinaleen datu prozesaketa sofistikatuak [...] hain diskriminazio ona egitea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 142. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Diskriminazio hesi hau erronka serioa da guretzat, palestinarrontzat.  Berria - Mundua   2004-07-07

Erasoen berri emateaz gain, emakumeen diskriminazio egoeraz ere hitz egin du AIk.  Berria - Gaiak   2004-02-25

2.000 edo 4.000 usain inguru bereizten ditu; konpara daiteke kopuru hori begiaren diskriminazio-ahalmenari dagokionarekin (200 kolore inguru) eta belarriari dagokionarekin (2.000 garaiera maila).  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 143. orr.

Beste jatorri bat «langileen erantzuna zatitzeko» patronalaren «diskriminazio dinamiketan» ikusten du Diezek.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

Nola babestu interesatua diskriminazio iturri horretatik?  Berria - Gaiak   2004-09-16

4 diskriminazio positibo

Lege baztertzaile esplizituak ezereztu eta diskriminazio positiboa egiteko ekintza ugari egin dira, bestalde.  Berria - Gaiak   2004-06-13

Euskarak diskriminazio positiboa behar duela erantzun diote euskara sustatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-10

Seaskak diskriminazio positiboa aldarrikatzen du ahulenarentzat.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Albistea idaztean emakumeenganako diskriminazio positiboa erabili beharko litzateke, objektibotasunaren kalterako bada ere?  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

Diskriminazio positiboa ezarri nahi da Federazioaren Batzar Orokorrean eta Zuzendaritza Batzordean emakumeen parte-hartzea sustatzeko Ijitoak ere salbatzen dituk orduan hire diskriminazio positibo horretan.  Berria - Kirola   2004-12-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko diskriminazioa (3); diskriminazio positiboa (12); diskriminazioa da (3); diskriminazioa eragiten (5); diskriminazioa eta (10); diskriminazioa ez (4); diskriminazioa gertatzen (4); diskriminazioa salatu (8); diskriminazioa salatu nahi (4); diskriminazioaren kontrako (3); duten diskriminazioa (7); emakumeen diskriminazioa (3); emakumeen diskriminazioaren (3); eta diskriminazio (8); eta diskriminazio positiboa (3); eta diskriminazioa (11); eta diskriminazioaren (4); genero diskriminazioa (6); pairatzen duten diskriminazioa (3); zeharkako diskriminazioa (3)


diskurritu, diskurri, diskurritzen du ad pentsatu, asmatu; gogoeta egin.

"Lana... diskurritzeko ona da," esan zuen Patxik; besteen irribarreak sumatuz, barre irudian bera ere.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 137. orr.


diskurso ik diskurtso.

diskurtsibo 1 izond diskurtsoarena, diskurtsoari dagokiona. ik diskurtso 4.

Lotura diskurtsiboak egiten ez dakien baten ahulezia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 251. orr.

Jarrera diskurtsiboa, ez miresle edo kontenplatzaile soila, prozedura lexiko eta fonetikoekin indartzen du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 15. orr.

Konparazioa Lukrezioren osagai diskurtsibo nagusietakoa da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 15. orr.

San Agustinenak izan edo Rousseau-renak izan, Konfesioak gertakizun diskurtsiboan oinarritzen dira, aitortza beti hizkuntzaren baitako ekintza ahozkoa baita.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 100. orr.

Gure sintaxia kontrara dagoelako antolatua, "sintaxi informatibo-logiko-diskurtsiboak" eskatuko lukeenaren beste aldera.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 173. orr.

Eremu diskurtsiboaren azterketa oso bestela dago orientatua; kontua da enuntziatua atzematea bere gertatzearen estutasunean eta singulartasunean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 35. orr.

Baina batasun diskurtsibo hau, bestalde, homogeneoa eta modu uniformean aplikagarria al da?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 29. orr.

Denbora ez da adigai diskurtsiboa edo orokorra, deitzen zaion moduan, baizik eta sentsuzko begiespenaren forma hutsa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 47. orr.

2 ez-diskurtsibo izond

Zer motatakoa da aprioriko intuizioa? ez-diskurtsiboa dela diote razionalistek.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 112. orr.

Arkeologiak, horrela, harremanak agerrarazten ditu eraketa diskurtsiboen eta eremu ez diskurtsiboen (erakundeak, gertaera politikoak, jarduteak eta prozesu ekonomikoak) artean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 185. orr.

Historia naturala, gramatika orokorra eta aberastasunen azterketa modu analogoan osatu dira eta hirurak XVII. mendean zehar; baina aberastasunen azterketaren eraketa-sistema lotuta zegoen baldintza eta jardute ez diskurtsiboen kopuru handi bati (salgaien joan-etorria, moneta manipulazioa eta bere ondorioak, merkataritzaren eta manufakturen babes-sistema, moneta bihurtutako metal kopuruaren oszilazioa).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 199. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

da eraketa diskurtsiboak (3); diren eraketa diskurtsiboen (3); diskurtsibo bat (23); diskurtsibo bat aztertzea (3); diskurtsibo bat ezaugarritzen (4); diskurtsibo batean (7); diskurtsibo batek (6); diskurtsibo baten (8); diskurtsibo bati (4); diskurtsibo ezberdinen (4); diskurtsibo guztiak (3); diskurtsibo hau (3); diskurtsiboak ez (4); diskurtsiboen artean (4); diskurtsiboen arteko (3); diskurtsiboen azterketa (5); eraketa diskurtsibo (50); eraketa diskurtsibo bat (14); eraketa diskurtsibo baten (6); eraketa diskurtsiboa (8); eraketa diskurtsiboak (17); eraketa diskurtsiboaren (6); eraketa diskurtsiboek (3); eraketa diskurtsiboen (27); eraketa diskurtsiboen azterketa (4); eta eraketa diskurtsiboen (4); ez diskurtsiboen (5); formazio diskurtsibo (6); gertaera diskurtsiboen (3); jardute diskurtsibo (34); jardute diskurtsibo bat (4); jardute diskurtsibo batek (3); jardute diskurtsiboa (8); jardute diskurtsiboak (10); jardute diskurtsiboaren (4); jardute diskurtsiboen (9); multzo diskurtsibo (3)


diskurtsiboki adlag diskurtsoaren aldetik; era diskurtsiboan.

Alferrik filosofatuko nuke, h[au] d[a], diskurtsiboki gogoetatuko nuke hirukiari buruz, horren bitartez definizio soilera arte baino urrunago ez nintzateke iritsiko, arrazoizkoa bertatik hastea denean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 250. orr.

Bere objektuak diskurtsiboki kategorien bitartez ez, baizik intuitiboki sentsuzkoa ez den begiespen batean ezagutzea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 127. orr.

Ederki juzga daiteke sintetikoki eta a priori, baina diskurtsiboki besterik ez adigaien arabera, eta inoiz ez intuitiboki adigaien eraikuntzaren bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 250. orr.


diskurtsibotasun iz diskurtsiboa denaren nolakotasuna.

Esandako gauzak baldin badaude -eta bakarrik hauek- euren arrazoi zuzena ez da bilatu behar esandako gauzetan edo eurak esan dituzten gizon-emakumeengan, baizik eta diskurtsibotasun-sisteman, berak gertatzen duen ahaltasun edo ezintasun enuntziatiboetan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 149. orr.


diskurtso (orobat diskurtso g.er. eta diskurtsu g.er.) 1 iz mintzaldia; solasa.

Diskurtso dotore eta ezinago hobe harilkatuan, liburuaren nondik-norako, helburu eta tekniken berri ematen du.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 8. orr.

Loreak, diskurtso laburrak, kamerak eta folk musika.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 278. orr.

Diskurtso laburrik egiten ez dakite, ostera.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 176. orr.

Txaloek eten egiten dute Thomasen diskurtsoa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 176. orr.

Bashkimek ere txalo egiten du; diskurtsoa etetearren, nire ustez.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 176. orr.

Diskurtso zuzenak ziren, benetako komunista batenak, alegia; orduan, denok txalo eta oihu egiten genuen pozik hain gauza zuzenak eta ongi esanak entzutean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 121. orr.

Oraindik ere gogoan zuen Sousa doktoreak barre handiak egin zituela diskurtso luze harekin, hark esandakoaren arabera, zatozte Eguberrietan nirekin afaltzera, batekin labur baitzitekeen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 35. orr.

On Afonso Henriquesek gurutzatuei egin zien diskurtsoa berrirakurtzen duenean, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 59. orr.

Olatzi batzuetan gogorra egiten zitzaion Martaren diskurtsoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 85. orr.

2 gogoetabidea; arrazoibidea.

Diskurtso honen arabera, lehiakortasunak, lehiak, ez omen dio ekonomiari -eta beraz, gizarteari- inolako onurarik ekarriko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 90. orr.

Batzuk hasi direlako diskurtso bat eraikitzen: garaileen eta galtzaileen diskurtsoa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-12

Kalapitak izan ziren gure artean, gehienek erranez ezkerren diskurtsoa materialista hutsa zela eta klaseen arteko borrokaren ondorio eta kausa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 95. orr.

Litotesa dugu, itxuraz, bertsolarien ironiarako estrategia nagusia, antitesia eta anafora diskurtsoa antolatzeko baliabide erabilienak diren bezala.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 206. orr.

Politikan dagoen diskurtsoak dio, paradisuan ez gaudela, baina oso ondo gaudela, kasik Leibniz-en "mundu posibleetarik hoberenean" alegia, edo gutxien txarrean, hori omen baita demokrazia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 211. orr.

Diskurtsoak eraikitzen du errealitatea, eta, ikuspegi hainbat diskurtso dagoenez, diskurtso adina mundu dago.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 16. orr.

Onartuta baldintzak argi eta garbi definitzen direla, zilegi izan liteke diskurtsozko multzoak eratzea zuzen deskribatutako harremanetan oinarrituta, arbitrarioak izango ez diren diskurtsozko multzoak, baina, hala ere, ikusezinak iraungo dutenak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 37. orr.

3 (izenondoekin)

Diskurtso erretorikorako argudioak egoki formulatzea da da elocutioaren egitekoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 198. orr.

Beraz ezin daitezke bideak eta helburuak nahastu, lehiakortasun sakratuaren diskurtso ofizialak -edo bakarrak- egin duen bezala.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 94. orr.

Diskurtso oportunista eta erreakzionarioaren lekuko ederra da erantzun mota hori ikuspegi kritikodunentzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 185. orr.

Enigma horri buruzko diskurtso ulergarri bat osatu behar du erlijioaren filosofiak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 264. orr.

Kontzeptu horiek guztiz arruntak dira gure belarrietarako [...] mendebaldeko filosofia guztiaren bizkarrezur eta aldi berean gogoeta-gai nagusi izan baitira joan deneko hogeita bost mendeotan, baita gaurko edozein diskurtso intelektualetako osagai ezinbesteko ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 114. orr.

Godfrey Harold Hardy matematikari handiak zioen: "narrazio zientifiko orok diskurtso metaforikoa du oinarri".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 25. orr.

Honen iritzian, hain zuzen, diskurtso filmikoa zulatu eta hartan irudika ezina azaleratzeko aukera ematen duten "absentziaren figura" horietako bat da begirada hori.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 120. orr.

Diskurtso light bat badago, jeneralean abertzaleen aurka ustiatzen dena, Estatua pasea dagoela, iraganekoa dela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 18. orr.

Baina diskurtso estetikoari dagokionez, Quousque tandem...! idatzi zuenean batez ere, etengabea eta ozena du euskal arimaren aldarria.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 132. orr.

Horretarako, poesian diskurtso bereziki irrazionala ikusten zuen tradizio jadanik mendetsuaren aurka borrokatu behar izan zuen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 13. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik diskurtsibo.

Honelakorik egiten den aldi gutxi horietan, bertso bakoitza, bere diskurtso-izaera galdu gabe, diskurtso-segmentu bilakatzen den (makro) diskurtsoa sorrarazten da antolabide horri esker.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 196. orr.

Inprobisazioaren berezko baldintzek agintzen diote bertsolariari oro har nabarmen aldatuko ez den diskurtso-egitura bati atxikitzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 187. orr.

Bertsolaritzan izango duten aplikazioari begira, interesgarriagoa da erretorika-kanonak antzinatean ulertzen ziren bezala ulertzea, bertsolariek diskurtso-atalak ontzen ari direnean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 180. orr.

Nolanahi ere, diskurtso-unitate zabalagoren baten osagarri denean ere, bat-bateko bertsoak ez du bere berbaldi izaera inoiz galtzen.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 187. orr.

Damua beste arlo bateko kontua da, beste diskurtso-mota bati dagokio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 76. orr.

Deskoadratzea erabilera teoriko bat da, inplizituki markoaren diskurtso-balioa azpimarratzen duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

Dena den, zenbait sektoretan diskurtso aldaketak egon direla iruditzen zaie, eta hori irtenbide politikorako prozesurako baikorra dela uste dute.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gainera, nabarmen ikusten da, bai malgutasunaren alde eta baita kontra egiteko bontsai-diskurtsoan ere, kausa-efektu eta post hoc, ergo propter hoc diskurtso faltsua: [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 120. orr.

Mediku-diskurtsoaren "kokapen" ezberdinak sakon-sakonetik aldatuak izan dira XIX. mendean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 62. orr.

Naissance de la clinique lanean ikerketaren muina zen mediku-diskurtsoaren enuntziazio-formen aldaketak XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendearen hasieran.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 76. orr.

Ez darabilen hizkuntza normalizazioaren paradigmak, ez lurraldetasunari lotutako eskubide-diskurtsoak, ez elementu fosildu gehiegi dituen ezker-diskurtsoak, eta ez, batez ere, bortxa-salaketa-kexa dinamikan sortu duen pedagogia tamalgarriak balio dute gaur egun euskal herria garatzeko oinarri moduan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 112. orr.

Diskurtso txiki bat da, nolabait, puntu bakoitza, bertsolariak eskala txikian jardun erretoriko guztia errepikatu behar izaten duen azpi-diskurtsoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 190. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ari den diskurtso (3); baina diskurtso (7); bat diskurtso (3); bere diskurtso (7); beste diskurtso (17); beste diskurtso bat (3); beste diskurtso batzuk (3); beste diskurtso mota (3); bi diskurtso (3); buruzko diskurtso (3); da diskurtso (13); den diskurtso (13); dira diskurtso (4); diren diskurtso (3); diskurtso aldaketa (3); diskurtso arteko (4); diskurtso bakarrak (4); diskurtso bat (19); diskurtso batean (5); diskurtso baten (18); diskurtso baten baitan (3); diskurtso batzuk (5); diskurtso berri (3); diskurtso ekonomikoa (3); diskurtso eta (8); diskurtso handi (3); diskurtso hau (4); diskurtso hauek (3); diskurtso honen (4); diskurtso hori (14); diskurtso horiek (5); diskurtso horrek (6); diskurtso horren (6); diskurtso horri (4); diskurtso klinikoak (4); diskurtso koherente (3); diskurtso kritikoak (3); diskurtso kritikoak eta (3); diskurtso molde (4); diskurtso mota (18); diskurtso ofiziala (8); diskurtso ofizialak (3); diskurtso politiko (6); diskurtso politikoa (7); diskurtso politikoan (4); diskurtso politikoaren (3); diskurtso politikoek (3); diskurtso psikiatrikoaren (3); diskurtso unitate (4); diskurtso zientifiko (4); diskurtso zientifikoaren (3); diskurtso zientifikoen (4); du diskurtso (4); duen diskurtso (8); duten diskurtso (3); edo diskurtso (6); edozein diskurtso (3); eta diskurtso (32); ez diskurtso (4); gabeko diskurtso (3); gaineko diskurtso (3); hainbat diskurtso (3); hau diskurtso (3); hori da diskurtso (3); izan da diskurtso (3); lukeen diskurtso (3); zuen diskurtso (3)

aguirrek diskurtsoa (3); aguirrek diskurtsoa aldatu (3); aldeko diskurtsoa (13); bateko diskurtsoa (3); bere diskurtsoa (9); beren diskurtsoa (3); buruzko diskurtsoa (10); da diskurtsoa (8); den diskurtsoa (8); diskurtsoa aldatu (5); diskurtsoa antolatzeko (4); diskurtsoa baino (4); diskurtsoa bere (7); diskurtsoa da (7); diskurtsoa edo (3); diskurtsoa egin (3); diskurtsoa egingo (3); diskurtsoa egiten (3); diskurtsoa entzuten (3); diskurtsoa eta (7); diskurtsoa ez (12); diskurtsoa ez da (7); diskurtsoa izan (4); duen diskurtsoa (6); eta diskurtsoa (7); euren diskurtsoa (3); haien diskurtsoa (4); haren diskurtsoa (3); imazen diskurtsoa (3); jokoetako diskurtsoa (3); lore jokoetako diskurtsoa (3); metafisikako diskurtsoa (3); metodoari buruzko diskurtsoa (3); modu bateko diskurtsoa (3); nire diskurtsoa (3); oteizaren diskurtsoa (3); zuen diskurtsoa (6)

bakarrik diskurtsoaren (3); bere diskurtsoak (4); bere diskurtsoan (6); bere diskurtsoaren (4); buruzko diskurtsoan (3); da diskurtsoak (5); da diskurtsoaren (8); den diskurtsoak (3); den diskurtsoaren (6); dira diskurtsoaren (6); diren diskurtsoak (6); diskurtsoak entzunda (3); diskurtsoak eta (4); diskurtsoak ez (3); diskurtsoan bertan (4); diskurtsoaren maila (3); diskurtsoaren objektu (3); diskurtsoaren objektuak (3); diskurtsoaren ordenan (3); eta diskurtsoak (5); eta diskurtsoaren (6); ez da diskurtsoaren (3); mediku diskurtsoaren (3); ren diskurtsoan (3)


diskurtsodun izlag

Honen ondorioa da, pertsona xume eta ezjakin askok azkarrago aurreratzen duela diskurtsodun pentsalari horiek baino.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 51. orr.


diskurtsogintza iz diskurtsoak egiteko jarduera.

Azterketa horren emaitza, berriz, Erretorika izan zen: diskurtsogintzaren nondik norakoak argitzen duen teoria, aldi berean diskurtsogintzaren praxia hobetzeko bidea ematen duena.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 137. orr.

Gaur egungo erretorikan, aldiz, diskurtsogintzan etengabe, sinergia bidez eta elkarri eraginez diharduten alderdiak dira kanonak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 180. orr.


diskurtsu ik diskurtso.

diskusiño ik diskusio.

diskusio (orobat diskusiño g.er. eta diskusione) iz eztabaida.

Zenbat diskusio nere aurreneko andregai eder gizartezale harekin.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 310. orr.

Egia esango dizut: diskusioaren momentu batean, gustura sartuko nion labana, eskuan izan banu...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 166. orr.

Lehengoan diskusioa izan zuen ahizparekin.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 152. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diskusione hura (3)


diskusione ik diskusio.

diskutiezin izond ezin eztabaidatuzkoa.

Guebokinder Artximandrita agintari moral eta izpirituzko gorena zen, eta bere esanak diskutiezinak ziren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 24. orr.


diskutigarri izond eztabaidagarria.

Bere teoriak dio denbora ezerekiko loturarik gabe lerratzen dela, kanpokoaren eraginik gabe, alegia, eta niri oso diskutigarria iruditzen zait iritzi hori.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 84. orr.

Hitzek eta ideiek berek, ez izan, edo esan nahi, baina balio egiten dute; ez dira diferenteak, originalak, diskutigarriak, etab., baizik onak ala gaiztoak, kito.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 83. orr.

Diskutigarria duk proletargoaren diktadura, ez duk uste?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 250. orr.


diskutitu, diskuti, diskutitzen du ad eztabaidatu.

Nire gurasoek askotan diskutitzen zuten, orduko ez baitziren ongi konpontzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 41. orr.

Lucasek, arrazoiketa zuhur horren ostean, inbidiaz entzun zuen Maria eta Marcosen eztabaida, urteak eman zituelako berak inorekin diskutitu gabe.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 128. orr.

Garai hartan ez zen gurasoen agintea diskutitzen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 93. orr.

Osasun mentalerako zer ote den hobea diskutitzen jardun dugu.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 137. orr.

Nolatan, bada, diskutitu hitzik ere egin ezin duen gizonarekin?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 46. orr.

Horregatik ez dute diskutitzen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 128. orr.


dislexia iz irakurmenaren nahasmendua, garuneko lesio batek eragina.

Irakurtzeko, idazteko, nahiz hitzak letraz letra esateko arazoak eragin ditzake dislexiak. Forma genetikoa, gaitza duen gizabanakoaren edo familiaren baitan, beste nahasmendu genetiko batzuei loturik ager daiteke, hala nola dislexiari, arreta-faltaren nahasmenduari, nahasmendu obsesibo-konpultsiboei, edo Touretteren sindromeari.  Berria - Gaiak   2004-09-11


dislexiko izond/iz dilexia duena.

Hala, bere buruaz beste egiten saiatuko den bideo saltzailea, errotulugile dislexikoa, etxe saltzaile handinahia [...] ezagutuko ditugu, besteak beste.  Berria - Kultura   2004-09-22

Adituen esanetan, hamar haurretatik bat dislexikoa da.  Berria - Gaiak   2004-09-11


dislipemia iz odoleko lipido mailaren alterazioa.

Honako hauek dira gaitz horietako batzuk: Arteria-hipertentsioa, diabetesa, bihotzeko arazoak, dislipemia, hepatopatia, gaixotasun neurologikoak eta depresio sindromea.  Berria - Gaiak   2004-11-21


dislokatu, disloka, dislokatzen 1 da/du ad hezurrez eta kidekoez mintzatuz, lokatu.

Uste dut txori batzuei hegoak dislokatzen zaizkiela.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 154. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Banaka zein taldekako joaldien ondorioz hiltzeraino kolpatu eta jadanik panpina dislokatua bihurturiko mutikoa hagetan iltzatu zuten, gizagaixoaren oihu eta auhenei elkor.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 238. orr.


dislokazio iz dislokatzea.

Mundu guztiari esaten zion gauza bera: museoa, trenak, hegoak, dislokazioak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 154. orr.


dismetria iz berdinak izan behar zuten hezurren edo atalen luzera-aldea.

Pedalkada moduaren azterketa da lehena, hankek pedalei eragiteko mugimendua simetrikoa den, dismetriarik balego, hori konpontzeko.  Berria - Kirola   2006-01-27


disnea iz arnasa hartzeko eragozpena.

Neskak hidropesia zuen, gonbitoak, disnea eta espasmo arin batzuk.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 207. orr.


disneykeria iz

Peter eta Wendy liburuan odola agertzen da, bai; eta jendea hiltzen da, eta hori kontatu egiten da, disneykeriarik gabe.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 20. orr.


disolbaezin 1 izond ezin disolbatuzkoa.

Almidoi disolbaezin bat da glukogenoa, gordetzeko egokia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 211. orr.

Amonio kloruroarekin aproba egitea bururatu zitzaidan, gai baita berun oxidoarekin egonkorki konbinatzeko, kloruro disolbaezin eta geldo bat emanik eta amoniakoa jareginik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 212. orr.

Landare-jatorriko erretxina fosilak dira, urtze--puntu altu samarrekoak, eta aurkitzen eta merkaturatzen diren egoeran olioetan disolbaezinak dira.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 200. orr.

Asmakuntza argitsu bat egin dute, beren nitrogenoa azido urikoaren moldean paketatzea bururatu baitzaie; uretan disolbaezina baita, egoera solidoan kanporatzen dute azido uriko hori, uraren bitartekaritzarik gabe.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 239. orr.

2 adkor/hed

Bere bizitza bideratzeko pentsatzen zituen sistema guztiek uzten zituzten jauskin disolbaezinak, bere sistemen hasieratiko huts egitea erakusten zutenak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 230. orr.

Gaur konbentzigarria otuko litzaioke giza nahimena askea dela; bihar, izadiaren kate disolbaezina kontsideratu ondoren, askatasuna norbere buruari egindako iruzurra besterik ez dela eta izadia baino ez dagoela usteko luke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 185. orr.


disolbagarri izond disolba daitekeena.

Nire gizonaren errezetan margo-emaile disolbagarri bat zetorren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 234. orr.

Oso gas disolbagarria da amoniakoa, eta oso energia gutxi behar da, edo batere ez, hura gorputzean sortzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 189. orr.

Erretxinak ke, ur-lurrun eta anhidrido karbonikotan bere pisuaren ehuneko 16 galtzen zuenean, oliotan disolbagarri izateko puntura iritsia zela jotzen zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 200. orr.

Urre soluzioetan disolbagarria.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 82. orr.


disolbakin iz disolbatzailea (produktua).

Tinta poto ilara oso bat apal baten gainean, eta disolbakin botila pare bat, bere usain azkar bereziarekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 168. orr.


disolbarazi, disolbaraz, disolbarazten du ad disolbatzera behartu.

Tinta poto ilara oso bat apal baten gainean, eta disolbakin botila pare bat, bere usain azkar bereziarekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 168. orr.


disolbatu, disolba, disolbatzen (orobat disolutu g.er.) 1 da/du ad gorputz baten molekulak likido batean barreiatu. ik urtu.

Ontzi bat urez bete, gatz pittin bat disolbatu bertan, [...].  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 46. orr.

Odolean disolbaturiko oxigenoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 157. orr.

Nitrogenoa ez da ondo disolbatzen, ez uretan, ez odolean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 189. orr.

Kalamuaren osagai nagusia den TCHa ez da hidrosolublea; beraz, infusio batean hartzen badugu, ez da uretan disolbatuko.  Berria - Harian   2005-04-17

Elikagaien osagai kimikoak, listuaren edo urdail-urinen eraginez disolbaturik, odolera igarotzen dira urdailaren edo digestio-hodiaren barne-estalduratik zehar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 110. orr.

Soluzio asea da tenperatura jakin batean bertan disolbatu daitekeen adina solugarri duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 299. orr.

Orain, ostera, oso partikula txikitan zatituta dago, eta kasu batzuetan, ia disolbaturik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-22

2 desegin, barreiatu.

Munduaren murruek bat-batean, gar hegalari gisan, ihes egin ez dezaten, hutsunean disolbaturik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 91. orr.

Egunen luzera amaigabean, iragan denbora osoak orain arte apurtuko zukeena, ezabatuz eta disolbatuz, gainerako denboran ezingo litzateke sekula berritu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 63. orr.

Hedatzen dena disolbatu egiten baita, hil, beraz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 205. orr.

Bazirudien han egoteko arrazoia abstrakzioan disolbatuz zihoala, amesgaizto bat bezala goizargiaren aurrean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 203. orr.

Artifiziozko kontzeptualizazio hori guztia Ezerezean disolbatzen baita.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 5. orr.

Naturak zer bakoitza berriro bere elementuetara disolbatzen du, baina ez du ezer hutseraino ezerezten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 45. orr.

Beraz, arimaren izate guztia ere disolbatzea bidezko da, kea goiko aire lekuetan bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 191. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Ur gehiena eta solido disolbatu gehienak kendu egiten zaizkio.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 191. orr.

Presio hori ondo baitator odoleko ura eta solido disolbatuak irazki-unitateetako gune txikitxoetan barrena bultzatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 191. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disolbatu egingo (3); disolbatu egingo (3); disolbatu egiten (5); disolbatu egiten (5); uretan disolbatu (3); uretan disolbatu (3); uretan disolbatu (3); uretan disolbaturik (3): uretan disolbaturiko (3)


disolbatzaile 1 izond/iz disolbatzen duena; disolbatzen duen produktua. ik disolbakin.

Oliotan edo antzeko disolbatzaileren batean nahasitako pigmentoekin egindako tinta bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 25. orr.

Ferrojel bat disolbatzaile batek puztutako sare polimeriko bat da, burdin oxidozko nanopartikulez betea.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Horretarako ironia behar, ordea, herdoilak erre eta askatzen dituen disolbatzailerik eraginkorrena.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 153. orr.

2 irud/hed

Lisak, gainera, aberetu nahi zuen; bizpahiru egunez ihes egiten zion, beldur baitzen harengana hurbildu eta borondatea deuseztatuko zion disolbatzaile baten indarrarekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 304. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Pintorea zen, izerdi keruaren azpian sumatzen zituen disolbatzaile eta akriliko zantzuek argiro adierazten zuten bezala, baina ez zen artista arrakastatsua.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 29. orr.

• 4 izond deuseztzailea, desegilea.

Baina gizakiak kemen disolbatzailea du irudika daitekeen sufrimendurik basatiena edo pentsa daitekeen oinazerik sofistikatuena eroangarri bihurtzeko.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 54. orr.


disolbente iz disolbatzailea, disolbakina.

Aldamioa badaukagu, baina pintzelak eta disolbentea erosi beharko ditugu...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 172. orr.


disoluto izond moral lasaiekoa, lizuna.

Eta informazio disolutoa ere bai, eta libertinoa.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 171. orr.


disolutu ik disolbatu.

disoluzio 1 iz gorputz baten molekulak likido batean barreiatzea; barreiatze horrek osatzen duen nahastura. ik soluzio1.

Droga bat gorputzera sartzeko, eraginkorragoa da larruazala ukenduz igurztea disoluzio urtsu batez gaina bustitzea baino.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 77. orr.

Zientzialari bati galdetzen badiogu honetaz, berehala azalduko digu zer gertatzen zaien arrautzaren proteinei, ematen diren polimeroen prozesu fisiko-kimikoak, bertako disoluzioen ezaugarri elektrikoak, fluidoen mekanika, erreologia eta beste prozesu asko.  Berria - Gaiak   2006-04-18

2 irud/hed

Patrizioarekin ez da nahastu behar, hura disoluzio saturatua baitzen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 222. orr.

3 deuseztea, desegitea.

Gaur egun iraultza irudikatzeko era bakarra agintearen disoluzioa da, ez agintearen konkista.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 132. orr.

Baina, ordutik, artea ez da disoluzio orokorraren koska bat estuago egiten duen torloju bat baino.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 139. orr.

Spengler-entzat mendebaldea honezkero "zibilizazio" edo disoluzioaren fasean sartua dago, kultura (edo arima) grekoa Alexandro Handiaren ostean bezalaxe, eta erromatarra Zesar-en ondoren.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 207. orr.

Ministro Kontseiluak gorteen disoluzioa agintzen duen dekretua onartu zuen eta, gero, Aznarrek hartutako erabakiaren berri eman zuen hedabideen aurrean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-20

Popper-ek, bestalde, indukzioaren arazoaren disoluzioa aldarrikatu du bere metodologia faltsazionistan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 160. orr.

Zientzialari bati galdetzen badiogu honetaz, berehala azalduko digu zer gertatzen zaien arrautzaren proteinei, ematen diren polimeroen prozesu fisiko-kimikoak, bertako disoluzioen ezaugarri elektrikoak, fluidoen mekanika, erreologia eta beste prozesu asko.  Berria - Gaiak   2006-04-18


disonante 1 izond hots konbinaketez mintzatuz harmoniarik ez duena.

Biriketako hauspotik ateratzen zitzaizkion hots eta ziztu disonanteen arabera, hats edo hitz egiten zuen bakoitzean  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 10. orr.

2 irud/hed

Hedabide horiek guztiak komunikazio disonantearen erakusle dira, talde ekonomiko eta politiko handien eraginpetik eraikitzen joan diren egitasmo errealak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 136. orr.

Berdin hitz egin liteke komunikazio disonanteaz edota zirikalariaz ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 17. orr.

Izaten baitira leku batzuk ahotsari berez bidea mozten diotenak: adibidez leku disonanteak, grekoek catechountes deitzen dituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2450. orr.


disonantiko izond disonantea.

Regek asmatu zuen ereserkiak: Ave Maria disonantiko laburra eta piano eta erdi bolumenetik garatzen dena.  Berria - Kultura   2004-06-08

Dupre-ren Passion deritzon sinfoniatik zatiki disonantikoa.  Berria - Kultura   2004-03-31


disonantzia 1 iz hots konbinaketez mintzatuz armoniarik eza.

Musikarekiko kontzientzia analitikoa konprenitzeko kontzeptuak jorratuko dituzte, hala nola: zentru tonala, disonantzia, erretardoa, kadentzia, kontrapuntua, horizontalitatea, bertikalitatea, harmonikoak, tentsioa...  Berria - Kultura   2004-09-02

Disonantzia metalikoak pianoarekin nahasi ahala gelak ilundu eta kaleko hormak agertu dira gau argitan.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 106. orr.

2 irud/hed

Misantropiak ere badu bere tokia kontzertu honetan: osotasunaren harmoniarako beharrezkoa den disonantzia baizik ez da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 197. orr.


disoziatu, disozia, disoziatzen du ad bereizi, banatu.

Betikor dirauten zer guztiek edo kolpeak aldaratu behar dituzte, gorputz solidoa daukatelako, eta ez sartzen utzi barne zatiak disozia ditzakeen ezeri, materiaren lehenkien kasuan bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 211. orr.


disoziazio iz disoziatzea, haustea.

Disoziazioak ere pare homofonikoak sortzen ditu: jakinez/jakin ez, etakideak/eta kideak, bihar/bi har...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 80. orr.

Disoziazioaz hitz egiten genuen homonimia eta homofonia aipatzean, errepikapenaren atalean, eta berriro ekarri behar dugu orain hizpidera.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 136. orr.


disparate iz zentzugabekeria, itxuragabekeria. ik aldrebeskeria.

-Zer disparate egin behar duk?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 176. orr.

Hori da disparatea!», zioten komunikabide horiek duela lau urte.  Berria - Kirola   2004-06-16

Baina, eskua sartzen hasita, zergatik ez konpondu toki publikoetan denon lotsagarri dauden euskarazko disparateak?  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 95. orr.

Komeni da, horrelakoen eskarmentua jasotzea, tentuz ibiltzeko, eta zernahi gertatutakoan ere, disparate handirik ez botatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 109. orr.

Zenbat disparate egin zituen Eliz Amak, ezinbesteko eta premiazko ez ziren aginddu-magindduei garrantzi itxuragabea emanez!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 148. orr.

Planteamendua bera disparate nabarmena bada ere, gupidarik gabe erabili dute azken orduko gure ilustratuek iskilu gisa, indioak konbertitzeko beren gurutzadan.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 20. orr.

Baina bada disparate komunikatibo nabarmenik ere.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 119. orr.


disparatetxo iz adkor disparatea.

Datu horiek ematen digute zer pentsa, askotan horretaz berbetan hasitakoan, disparatetxoak ere entzuten baitira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 188. orr.


disparatu, dispara, disparatzen 1 du ad tiro egin. (su armekin)

Disparatu egingo nioan, eta trenaren abiadaren gutxitzea aprobetxatuz, geltokira iritsi baino lehen egingo nian ihes handik.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 58. orr.

Fikzioan, don Pedro borrokan ikusten genuen, bere buruaren defentsan disparatzen, damu hartzen lagun hurkoari heriotza emateagatik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 465. orr.

Nire zereginaz arduratu nahi nian bakarrik, zera, kanoiak seinalatuko zidan gizonaz, disparatu eta handik lehenbailehen ateratzeko, bagoitik behera saltatu eta laguna motorrarekin zain nuen lekurantz lehenbailehen korrika egiteko.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 60. orr.

Ez zuen keinurik egin, eta ez nuen disparatu beharrik izan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 147. orr.

Ez da argazkirik agertuko baina jendeak odolez zipriztindutako pistola bat irudikatuko du lurrean eta arma disparatu berri duen esku hilotza ondoan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 143. orr.

Katu batek ez du bada, bakarrik disparatzen, alajaina!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 64. orr.

2 (bestelakoekin)

Txominek tiragoma patrikatik atera, sardea gidatu, gomak luzatu, disparatu... eta harriak bekokian jo zuen nagusia, jesus amen batean!  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 103. orr.

3 irud/hed

"Gizatasunaren erlijio" batek, Comte-ren positibismoaren molde zurrunean tiraketan huts egin zuenak, mundua sutan jarri zuen komunismo marxistaren kanoi-zulotik disparatu zutenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 362. orr.

Eta hurbilduko da leihora, begiratuko dio kameleoi batek euli bati begiratuko liokeen bezala, eta disparatuko du eskua, zast.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 83. orr.

Gaurko pubak, tabernak, dantzalekuak eta neuronak disparatuta daramatzaten gaztez betetako kaleak.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 67. orr.


disparo 1 iz tiro egitea, desarra.

Bere barnean tiro hotsak entzutean, bihotzaren taupadek argazki-makina automatikoaren disparo bizien abiadura hartu zuten.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 166. orr.

2 irud/hed

Liutprandoren disparorik ohargarriena zera zen: [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 225. orr.


dispentsa iz betebehar batekiko salbuespena.

Bekatu egiten du, benialki bederen, irakasle hoberenen irakaspen egiazkoaren eta arruntaren arabera, batere arrazoirik gabe berak egin legeen aurkako dispentsak emanez.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 156. orr.


dispentsario iz artategia, bereziki doakoa.

Gero dispentsarioa jarri genuen.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 68. orr.

-Mesedez, dispentsarioa? -galdetu zion ikusitako lehen andreari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 86. orr.


dispepsia iz digestio nahasmendua, goragalea, urdaileko mina eta bihotzerrea eragiten dituena.

Neurritsu izatearen desabantailei iskintxo egiteko dispepsiaren bekatura emana den pertsona.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 167. orr.

Prozesua okertzen bada biziagarri bihurtzen dira... eta hortik atera zuen idazle gaizto hark, Jeremiah Blenn doktoreak, andreak direla dispepsia gehien sufritu ohi dutenak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 73. orr.


disperso ik dispertso.

dispertsatu, dispertsa, dispertsatzen da ad sakabanatu, barreiatu.

Dispertsatu ondoren, berriz dago Iruñeko espetxean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-09

Baina egia biribilagoa da dauden baliabideak dispertsatuta daudela.  Berria - Kultura   2004-03-27


dispertsio 1 iz sakabanatzea, barreiatzea.

Beste aplikazioetako bat polimero partikulak uretan barreiatuta daudenean lortzen da, hots, dispertsio polimerikoetan.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Dispertsioaz gaindi, Fosterrek lortu du estilo bateratua ematea bere taldeko kideek diseinaturiko eraikinei.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Autokontrolaren eta dispertsioaren artean mugitzeak autofikzioak eraikitzen lagundu dio beti, eta, ondorioz, istoriak lapurtzen dituela onartzen du.  Berria - Kultura   2004-03-20

2 (espetxeratuena)

Lehenago ere erabilia zuten presoen dispertsioa, baina ordutik modu orokorrean egin zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 149. orr.

Ez dira euskaldunak dispertsioa pairatzen duten preso bakarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Alacantera bidali gintuzten dispertsioarekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 199. orr.

Dispertsioa estatu espainolaren estrategia politiko bat dela presoak pertsona bezala deseginda uzteko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 294. orr.

Oraindik ere gerra estrategia bati erantzuten diolako espetxe politika honek, dispertsioa eta isolatze politikoa oinarri hartzen dituelarik.  Berria - Harian   2005-10-09

3 (hitz elkartuetan)

Alonsok PP-PSOE Ituna eta euskal presoen dispertsio politika mantentzeko asmoa helarazi zien.  Berria - Euskal Herria   2004-09-10

Dispertsio politika «hain ankerra» zenik ez zuela uste helarazi omen zien gose grebalariei.  Berria - Euskal Herria   2004-01-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dispertsio politika (3); dispertsioa eta (3)


dispertso (orobat disperso eta dispertsu) izond sakabanatua, barreiatua.

Horrela Idako mendi garaietatik argisentian su dispertsoak ikusten ei dira eta gero globo bakarrean bezala batzen eta diskoa osatzen ei dute.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 345. orr.

Laugarrenaren xedea honela defintu zuen: «han eta hemen barreiaturik dagoen edertasun dispertsua biltzea eraikuntza poetiko baten barnean».  Berria - Harian   2005-12-06

Baina testuak interpretatzeko modua ere oso dispersoa zen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 212. orr.

Halakoak direlako anarkistak gehienetan, dispersoak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 212. orr.


dispertsu ik dispertso.

displasia iz organo edo ehun bateko garapen anomalia.

Displasia duten umeen bat-bateko heriotza (SIDDT) izena jarri diote gaixotasunari.  Berria - Gaiak   2004-07-21


displubiatu izond

Atrio displubiatua, berriz, zera da: estali gabeko eremuaren markoari eusten dioten habeak urak behera eramateko erretenekin prestatuta dauzkana.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2830. orr.

Etxeetako patioak bost era desberdinetakoak izaten dira eta hauek dira itxuraren arabera hartzen dituzten izenak: toskaniarra, korintoarra, tetrastiloa, displubiatua eta gangatua.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2810. orr.


disponibilitate iz erabilgarritasuna.

Disponibilitate edo beti eskura egote hau oraingo bertsolariek ohitura edo ia berezko jarrera moduan jaso dute.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 57. orr.


disposaketa iz (testuinguru ironikoan)

Zuen disposaketan geratzen gara.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 169. orr.


disposatu, disposa, disposatzen du ad agindu; xedatu.

Jainkoaren nahia baita giza izaerak bere ahuldadeak eduki ditzan (horrela disposatu zuen zuzentasun jainkozkoak lehen gizakiaren bekatua zela-eta).  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 19. orr.


dispositibo 1 iz gailua.

Horregatik jarri zuten dispositibo bat igogailuan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 176. orr.

Iraganera bidaiatzeko dispositiboa asmatu zuen hura bera.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 84. orr.

2 irud/hed

Larruazalaren dispositiboa martxan jarri zitzaion, egongelan izugarrizko hotza egiten zuela konturatu zen halako batean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 120. orr.

Kausalitate bat egozteak ahalbidetu zion Freudi inkontzientearen hipotesia planteatzea, eta horren azaltzea atzemateko, dispositibo bat sortu zuen: dispositibo analitikoa.  Berria - Kultura   2006-05-09

3 helburu baterako antolatzen diren pertsonen eta gauzen multzoa.

Komenigarria izan liteke Poliziaren Gorputz Nagusiko A12GO7793 funtzionarioari eta Donostiako polizia etxeko gertaeren garaiko (Informazio) komisario nagusiari deklarazioa hartzea, komandoaren iritsiera aurreikusia zela-eta antolatutako dispositiboari buruzko eta bertan parte hartu zutenei buruzko argibideak eman ditzaten.  Berria - Harian   2005-06-10

4 ipar xedapena. ik disposizio.

Departamenduko eskema berezia muntatu du, gure lurraldea deseginez, barnealdea Biarnorekin nahasiz; dispositibo horretan segitzen bagenuen, abertzaleok irabazi baino gehiago galduko genuela aipatu nuen, kanporatua izan aitzin.  Berria - Euskal Herria   2006-02-04

Estatuak eta Kontseilu Nagusiko lehendakariak diotenarekin bat egiten dut, hala nola ez dela Kontseilu Nagusiaren eskumena bere lurraldea bitan zatitzeko dispositiboa martxan ezartzea.  Berria - Euskal Herria   2006-04-11


disposizio (orobat disposizione g.er.) 1 iz antolaera, kokaera.

Disposizioa gauzak modu egokian jartzea da eta, kalitatearen bidez, konposizioan obraren egikera dotorea lortzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 530. orr.

Batasunak «jarrera irekia eta disposizioa berresten du abertzaleak aho batez mintza» daitezen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Arkitekturan egiten diren lanak hauek dira: erregulaketa, grekoek taxis deitzen dutena; disposizioa, grekoek diathesis deitzen dutena, neurriratzea, proportzionatzea eta egokitzea, eta administrazioa, grekoek oeconomia deitzen dutena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 530. orr.

Liburu honetan leku publikoen disposizioari buruz arituko naiz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2150. orr.

Eta, hemen eta munduko parte honetan, ni biktima hori izaiteko disposizionean nagok, baita martirioaren palma eta koroa irabazteko ere, baldin beharrezkoa bada...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 567. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Disposizio-motak grezieraz ideae deitzen dira, eta hauek dira: traza (ichnographia), altxaera (orthographia) eta perspektiba (scaenographia).  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 530. orr.

3 jarrera, prestasuna.

Virginiak lan egiten zuen kafetegira joan eta zuzen galdetu beharrean, jarri beharrean berarekin aurrez aurre, begiz begi, eta ikusi istant bakar batean nireganako zeukan disposizioa, postal batez baliatzen nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 344. orr.

Disposizio berberak eduki behar nituzke itsasoz bestalde aurkitzen denarentzat ere, nahiz eta etsaia izan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 88. orr.

Biolentziaren arazoari soluzio bat bilatzearen eta bilatzeko izpiritu edo disposizioaren arazoarekin.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 18. orr.

4 (filosofian)

Proposizioa ez naiz maneiatzen ari, baina onartuko nuke agertuko balitz; hau da, haren ustea izateko disposizioa dut, prest nago-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 106. orr.

Zail da jakiten disposizioak zer diren edota disposizioen analisirik egokiena baldintzazko analisi murriztailea den.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 190. orr.

Disposizio bat zertan datzan esan nahi dugunean ezinbestekoa da adieraztea disposizio hori omen duen objektuak zer nolako joera edo jokabidea izango duen baldintza zehatz batzuen pean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 178. orr.

Bi ezaugarri aipatu ditugu: erantzunaren mendeko disposizioak, disposizio guztiak bezalaxe, ahalmenak dira eta, gainera, subjektu baten erantzunaren mendekoak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 179. orr.

Ildo horretan, disposizioei (eta Lockeren propietate bigarrenei) "ahalmenak" esaten zaie.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 178. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egiteko disposizionean (3)


disposizional izond filosofian, disposizioarena, disposizioari dagokiona.

Ustea hemen gertaturikoa izan daiteke -proposizio bat maneiatzen dudanean hura onartuz- edo disposizionala -proposizioa ez naiz maneiatzen ari, baina onartuko nuke agertuko balitz; hau da, haren ustea izateko disposizioa dut, prest nago-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 106. orr.

Propietate lehenen eta bigarrenen arteko bereizketarekin estu loturik, propietate kategorikoen eta disposizionalen arteko bereizketa egiten da egun.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 178. orr.

Hauskorra izatearen eta gorria izatearen propietate disposizionalen arteko desberdintasun bat azpimarratu nahi dut.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 178. orr.


disposizionalista 1 izond disposizionalismoari dagokiona.

Horretarako erabili izan den bide bat Gilbert Ryle-k (1949) proposatu zuen gogo-egoeren tratamendu disposizionalista da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

Bereizketa klasiko hori justifikatzen duen ahalmenaren nozioaz baliatuz propietate disposizionalen eta kategorikoen arteko bereizketa ekarri dut gogora.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 179. orr.

Horretarako gauzaren ezaugarriak eta gaitasunak era disposizionalista batean definitu behar dira, joera edo propentsio legez ulertuta (probabilitateen bidez).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 291. orr.

2 iz disposizionalismoaren aldekoa.

Atzera begiratu behar hori oso kritikatua izan da eta, disposizionalisten ustez, ez da beharrezkoa, posible baita zerbaiten funtzioa aurrera begira egindako teoria baten bitartez definitzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 291. orr.


disposizione ik disposizio.

disproporzionatu ik desproportzionatu.

disputa 1 iz liskarra, eztabaida, eskatima. ik demanda; sesio1.

Adierazgarri gerta daiteke, ikuspegi horretarik, amaren urtebetetzean izan zuten disputa eta eztabaida.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 112. orr.

Elkartu berriak ziruditen, baina disputa zaharrak zekartzaten bilerara, eta ez zuten eztabaidan berehala hasteko denborarik galdu nahi.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 23. orr.

Disputa moraletan bi zentzutan azter dezakegu desadostasunaren iturria.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 207. orr.

2 disputan

Hala ulertu du eta polemizatu du Ortega-k 1908ko artikulu batean Maeztu-rekin disputan: [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 164. orr.

Rock taldea Alkatearekin disputan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 58. orr.

Eta mila zarata zikin elkarren kontra disputan, azokako tristuran, plaza beteko tristuran.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 132. orr.

Mila aldiz aritua naiz berarekin disputan, baina alferrik: hark bereizi egiten ditu beti, nik ezin bereizi ditudanak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disputak eta (3)


disruptibo izond etetea edo haustea eragiten duena.

Neure buruari galdetu nion zergatik egiten ote zidaten hain zirrara erotiko gutxia nire aurretik bikiniaren topik gabe pasatzen ziren emakumeek, eta efektu disruptibo deritzanagatik izango zela erabaki nuen, alegia, hainbat figura ia berdin toki ez oso handi batean elkartuz gero sortzen den efektuagatik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 151. orr.

Gure sentsibilitateari lehoiaren begiari zebrekin bezala gertatzen zaio, itsutu egiten da, blokeatu, nahastu erabat efektu disruptiboaren kariaz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 152. orr.


distante 1 izond urruna.

Bazen zerbait samurra Martaren jarrera zakar, distante eta itxura batez desatseginean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 18. orr.

Bazuen halako idazle distante eta helezinaren kutsu bat emakume hark.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 188. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hainbestekoa izan zen aldaketa, Roberto bera ere konturatu egin baitzen ordura arte kasu zipitzik egin ez eta oso distante mantendu zela Telleria,  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 67. orr.


distantzia (ETCn 19.995 agerraldi; orobat distanzia g.er. eta distantzi g.er.) 1 iz bi punturen arteko bitartea.

Berriro neurtzen dut, nire begiez, hodeietatik bereizten nauen distantzia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 137. orr.

Distantzia hori ezin neur daiteke.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 221. orr.

Hiru metroko distantzia zegoen haien artean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 105. orr.

Mila bat metroko distantzian, ipar-ekialde orientazioan, arrautza formako objektu geometriko bat begiztatu zuten.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 46. orr.

Gauza naiz lau kaleko distantziara irakurtzeko autoen matrikulak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 55. orr.

Legeak 250 metroko distantzia eskatzen baitu den gutienetik horrelako labe baten eraikitzeko.  Herria   2003-06-26

Kristalinoaren eta kornearen neurrietan eta kristalinoaren eta erretinaren arteko distantzian dauden gorabeherak ez dira guztiz zorizkoak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 96. orr.

Pertsona bati, erabateko ilunpean, argi-puntu baten distantzia kalkulatzeko eskatuz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 38. orr.

-Distantzia atxiki ezazu!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 211. orr.

Dakusazunean mugimenduan ari diren bi gauzak denbora berean bi distantzia egiten dituztela, [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 202. orr.

Etxeraino jarraitu zion, neurri-neurriko distantzia gordez.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 132. orr.

Mekanismo optiko horrek, bi irudi bateraraziz, objektuaren distantzia adierazten du eskala batean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Iturburutik bokalerainoko distantzia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 404. orr.

Distantzia hori Heletatik Hazparnerakoaren neurrrikoa dela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 57. orr.

Argazki-makina bikoitz sinkronizatu bat hartu eta bi objektiboak begien arteko distantzia berera jarririk.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 46. orr.

Saihesten saiatzen gara, haien ibilbidea besteratzen, halako distantzia batean edukitzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 111. orr.

Zein den lurrak aldi bakoitzean eguzkiaren inguruan biraka ari dela, eguzkira duen distantzia, eta zein den lurraren makurdura, egunak ere halakoxeak izango dira: batzuk gau luzekoak eta hotzak, beste batzuk gau laburrekoak eta beroagoak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 26. orr.

Galdu egin da isilik, poetaren hitzak airean, ametsak loaldian eta maitasuna distantzian edo denboran galtzen diren bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 217. orr.

Distantziak memoria uzten du, gainerakoa eraman ondoren.  Berria - Kultura   2004-05-18

2 irud /hed

Modulazio diatonikoa naturalagoa da, eta erosoagoa du bitarteen arteko distantzia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2290. orr.

Ez duzu hautsi nahi horrenbeste urteko distantzia.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 69. orr.

Losintxa bat, familiaz galdetu, nonbait geratu: edozein gauza bien arteko distantzia laburtzeko.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 148. orr.

Gauak, aitzina egin ahalean, bere logika ezarri zigun, elkarrenganako distantzia laburtuz hizketagaiak intimotasunera lerratu bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 168. orr.

Jarri duzun aurpegiarekin, erabili duzun doinuarekin, sinesten ez duenaren distantzia markatzen saiatu zara.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 46. orr.

Aitaren etxea defendatzeko bere modua da: distantzia markatzen dakiena. Oteizarenganako begiramena dago Arestiren aldetik, baina baita distantziak markatzeko premia ere.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 51. orr.

Zuka hasi zitzaidan distantzia eta efektu handiagoak lortzearren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 27. orr.

Distantzia apur bat hartu behar duzu, bestela hiriak zurrupatu egiten zaitu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 123. orr.

Gaiarekiko distantzia hartzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 87. orr.

Gero distantzia ezarri dut, ez hoztasunez.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 89. orr.

Distantzia bat jarri beharra dago beti bestearekin, gehiegizko komunikazioa ez da inoiz onuragarria suertatzen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 171. orr.

Politikan, ezinbestekoa egiten da aipu markek ezartzen duten distantzia.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 177. orr.

Arberen meriendaren eta guk Urrestillan jaten dugun txuletaren artean dagoen distantzia arazo politiko hutsa da, distantzia politiko bat da, historiak ezarri duen espazio galdu bat, ametsez, proiektuz, balaz, ezintasunaz eta odolez betetako zulo beltza.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 143. orr.

Adiskidetasunetik distantziara, distantziatik gorrotora, gorrototik mendekura jauzi egingo dute protagonistek.  Berria - Kultura   2004-04-07

Kontatzen dena norberaren baitan berregitea da narrazio literarioaren funtzioetako bat, distantziak banatzen dituen sortzailea eta irakurlea esperientziaren bidez lotzea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 121. orr.

3 (izenondoekin)

Distantzia laburretan baino ez da lortzen difusio maila egokia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 166. orr.

Bizikletan distantzia luzeak egiten ohitua dago.  Berria - Harian   2005-06-24

Ahots hura sortu den lekura distantzia luzea ez badago, hitz bakoitza argi entzun eta banan bereiztu behar dugu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 263. orr.

Zaldia hartu eta distantzia luzeak korritzera ohitu nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

Distantzia luzeko telefono-deia neure kontu izango zen gainera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 161. orr.

Ehun bat metro izango dira handik hona, laurogei akaso, distantzia handia nolanahi ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 133. orr.

Corley sarbidearen ondoan geratu zen zutik, aurreko ateko harmailetatik distantzia txikira.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 87. orr.

Bi punturen arteko distantzia motzena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 234. orr.

Lau ikuspuntu horiek beste horrenbeste koadratze modurekin egokitzen dira (eta filmatzeko lau distantzia desberdinekin, orobat), eta elkarrekin adostu ezinekoak dira. beti ikusten direlako gauzak hotzago, distantzia handiagoaz, norberari gertatu ez zaizkionean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 219. orr.

Zure ahotsaren doinuaren distantzia hotz hura.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 100. orr.

Egiturekiko erlazio horiek halako distantzia psikiko bat deitu ohi den hori kalifikatzen dute.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 104. orr.

Ikusle baten eta balio plastikoen jokoaren arabera antolatuta dagoen irudi baten arteko distantzia psikologikoa erregulatu behar da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 130. orr.

Distantzia "metafisiko" batetik begiratuta ("Jainkoaren begiarekin"), mundua dena bat ikusten da nonbait finean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 142. orr.

Ate automatikoan zehar irteten diren guztiak ikusi ahal izateko distantzia aproposean zutabe baten ondoan gelditu denean, igarotako urteen zamak lasaitu egin du berehalakoan.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 22. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Distantziaren eta tamainaren arteko lotura oso nabarmen ageri da tipologia honen frantses-ingeles itzulpenean, zeren ingelesez distantzia-eskala bat baita eskala hori, extreme long shot-etik hasi (oso urruneko planoa) eta extreme close-up-eraino (oso hurbileko planoa).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 146. orr.

· Horrela bada, bizkor-bizkor geratzen ziren tarantasaren atzean bideko zutoin distantzi erakusleak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 138. orr.

· Garraio publikoaren distantzia-denbora bikoa hobetu behar dugu.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Klase-distantzia bat, baina berezia, izenik gabea.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 17. orr.

Zibilizazio-kutxa bat, bost edo sei mila urteko denbora-distantzia egin zuena Historiako ozeanoan zehar.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 377. orr.

CIA teknologiaz mozkortua ibili zen zenbait urtez, ordenagailuek segurtasun-distantzia guztiak areagotu balituzte bezala.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 43. orr.

Badakizue nola hitz egiten duten batzuek segurtasun distantzia gordeta, sesioan hasiz gero zakurra eta katua balira bezala elkar ez txikitzeko?  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 90. orr.

6 distantzia fokal foku luzera.

Lauzpabost segundoren buruan niniak distantzia fokala kalkulatzeari ekin zion.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 208. orr.

Txirotasun eta miseriaren aurrean distantzia fokala kalkulatzen hasten diren argazkilari horiek egiten duten tankerako erreportaia egiten ari zen: kakaputa bat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 189. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ametsen distantzia (3); ametsen distantzia neurtzera (3); artean dagoen distantzia (3); artean distantzia (4); arteko distantzia (33); baina distantzia (7); behar den distantzia (3); besteko distantzia (3); bien arteko distantzia (3); da distantzia (7); dago distantzia (3); dagoen distantzia (6); den distantzia (6)

distantzia apur (3); distantzia bat (17); distantzia batera (5); distantzia berberera (4); distantzia berean (3); distantzia berera (5); distantzia da (8); distantzia desberdinetara (3); distantzia edo (3); distantzia egin (3); distantzia ere (6); distantzia eta (13); distantzia ez (8); distantzia handia (5); distantzia handiagoa (4); distantzia handiegia (4); distantzia hartara (3); distantzia hartu (6); distantzia hartu behar (3); distantzia hartzeko (3); distantzia hartzen (3); distantzia hori (14); distantzia horrek (3); distantzia horretan (3); distantzia horretatik (5); distantzia jakin (3); distantzia luzea (5); distantzia luzeko (6); distantzia markatzen (3); distantzia neurtu (6); distantzia neurtzera (3); distantzia psikiko (6); distantzia psikiko bat (3); distantzia psikikoa (3)

distantziak distantzia (3); duen distantzia (5); egiazko distantzia (4); egiazko distantzia ez (3); eta distantzia (27); ez dago distantzia (3); halako distantzia (8); halako distantzia bat (3); kilometroko distantzia (5); metroko distantzia (4); nire ametsen distantzia (3); oso distantzia (9); segurtasun distantzia (3); zuen distantzia (3)

arteko distantziak (9); arteko distantziarik (3); dago distantziarik (3); distantziak distantzia (3); distantziak eta (7); distantziak ez (4); distantziaren erdia (4); distantziaren eta (4); eta distantziak (7); eta distantziaren (6); ez dago distantziarik (3); inguruko distantziara (4); kilometroko distantziara (8); metroko distantzian (3); punturen arteko distantziarik (3)


distantziamendu iz distantziatzea.

Oso eragingarria da Andres Lima eszena zuzendaria aktoreen artean egotea, nolabaiteko distantziamendu kritikoa sortzen duelako bere interbentzioekin.  Berria - Kultura   2006-03-10

Distantziamenduak hoztasuna ekar dezakeela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 109. orr.

Perpaus hau Barandiaran-en kritika eta distantziamendu bezala ailegatzen da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 256. orr.


distantziatu, distantzia(tu), distantziatzen da ad urrundu.

Euren alderdiak hain distantziaturik egon arren, emakume politikari hauen arteko kidetasuna da gaur gaurkoz etorkizunerako politika berri baten promesarik garbiena, ez emakumeak direlako, onartzen duten politikaren logika desberdina delako baizik.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 86. orr.


distantziatxo iz distantzia txikia.

Bere gorputzetik halako distantziatxo batera bizi zen Duffy jauna, bere ekintzei begi-zeharka eta zalantzakor begira.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 157. orr.


distanzia ik distantzia.

distentsio 1 iz harreman, egoera edo kideko baten tentsioak behera egitea.

Zahatoa lagun genuela gazta puska bana jan genuen hirurok, une hartako distentsioa baliatuta.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 92. orr.

Bakea eta distentsioa, ezkutuko elkarrizketetatik baino ez daiteke etor.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 19. orr.

Gobernu autonomoaren eta zentralaren arteko harremanen bideratzearekin sortutako distentsioa dela-eta, [...].  Berria - Ekonomia   2004-06-01

Aldi berean, ekoizpen-ahalmenen distentsioak prezioak jaistera bultzatzen ditu enpresak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 150. orr.

Elkarrizketa eta negoziazioaren bidetik, hitzezko eta egitezko distentsiotik etorriko da konponbidea.  Berria - Harian   2005-01-14

Sumindura distentsio bihurtzeko, inkomunikaziotik elkarrizketara igarotzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zalantzarik ez dago distentsio prozesu horien balioaz eta efektu politikoaz.  Berria - Harian   2006-01-07

Espainiako Gobernuari distentsio neurriak «kemenez» har ditzan eskatu zion, bereziki «euskal preso guzti-guztiak Euskadira hurbiltzeko».  Berria - Harian   2005-06-23

Estatuari distentsio politika bati ekin diezaion eskatzen diogu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25

Alderdi eta eragile abertzaleek distentsio keinuak eskatu dizkiote Zapaterori, besteak beste, espetxe politikan aldaketak egin ditzala.  Berria - Harian   2006-03-25

Gatazka gainditzeko «distentsio ahaleginak» beharrezko direla.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Egun dauden aukera politikoen aurrerabidea sendotzeko, funtsezkoa da azkar eta erabakitasunez distentsio garai batean sartzea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-14

3 ehunez eta lotailuez mintzatuz, luzatze bortitza.

Aitor Lopez Rekarte eskuin hegalekoak, berriz, distentsioa izan zuen.  Berria - Kirola   2006-01-20

Eskuin belauneko alboko barne lotailuan distentsioa du aurrelariak.  Berria - Kirola   2006-04-04

Eskuin belauneko lotailuetako distentsio baten ondorioz hiru astez jokatu gabe egon ostean.  Berria - Kirola   2004-04-16

Erresonantzia magnetikoak uste baino emaitza hobeak erakutsi zituen, ez zegoen zuntz hausturarik, gihar distentsioa baizik.  Berria - Kirola   2006-02-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

distentsio keinuak (4); distentsio neurriak (4); eta distentsio (3); eta distentsioa (5)


distiko iz bi lerroko ahapaldia.

Halabeharrak nahi izan zuen, edo beharbada zoritxarrak, hitz uniboko hauek lerro bakarrean elkar zitezen, modu honetan legenda baten indarrarekin aurkezten direlarik, distiko bat bezalakoak dira, erranairu erantzunezina bezalakoak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 65. orr.


distikor izond distirakorra.

Gero, haizearen indarra behar beste berotu denean eta suaren oldar larria gehitu zaionean, orduanoinaztuak, heldua bailitzan, hodeia bet-betan apurtzen du eta gar bizkorra sortzen da, bere argi distikorra bazter guztietara helaraziz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 409. orr.


distilatu ik destilatu.

distira (2903 agerraldi, 239 liburu eta 281 artikulutan; ETCn 14.173 agerraldi; orobat disdira g.er. ETCn 84 agerraldi; dixtira g.er. eta dizdira ETCn 251 agerraldi) 1 iz zerbaitek berez ematen edo islatzen duen argi bizia. ik dirdai; dirdira.

Distira eta handitasuna ditu inguruan, indarra eta poza bere bizilekuan.  Elizen arteko biblia   1 Kro 16,27

Argitsua da jakinduria, itzalezina haren distira.  Elizen arteko biblia   Jkd 6,12

Haren eskuei distira darie, han baitauka gordea bere indarra.  Elizen arteko biblia   Hab 3,4

Kirtenari distira emateko gaiaren potea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 189. orr.

Airearekin jostatzen, aireak jostailu zituen hostoei distira emanez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 31. orr.

Eguzkia beheranzko bidean bazen ere, berebiziko distira atera zion lapurrak gerritik zintzilik zeraman aiztoari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 168. orr.

Gurasoen arreoko zilarreriaren piezei banan-banan distira ateratzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 13. orr.

Ingoren hilarriko letrek distira galdu zuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 39. orr.

Izarren distirak edertzen du zerua.  Elizen arteko biblia   Si 43,9

Gure bihotzetan bere obraren distirak argi egiten digun bitartean behinik behin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 173. orr.

Eguzkiak urrezko eta brontzezko babeskiak jo zituenean, distirak argitu egin zituen mendiak, lastargi izekiak bailiran.  Elizen arteko biblia   1 M 6,39

Eguzki beteak, gorenean, pozezko distirak eragiten zituen neskaren organdizko soinekoan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 160. orr.

Haren bekozkoak, haren begien distirak adierazi zidaten okerretik nindoala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 219. orr.

Leunaren leunaz eta distiraren distiraz masailak satenaren pareko utzi arte bizarra egin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 39. orr.

Begien distiran ezagun zuen gogotik hartuko zuela eskupekoa, apezaren ondoan etzatearen ordain.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 144. orr.

Ehun neska-mutil haien atzetik Pekingo printzea etorri zen[...] ehun morroik bultzaturiko gurdixka baten gainean eserita, dena gorri, dena distira.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 144. orr.

2 (-en atzikizkiaren eskuinean)

"Aita hil egingo da" esan nion neure buruari, zeru zati karratuan izar baten distiraren bila.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 447. orr.

Zaldizkoen oldarra, ezpaten distira, lantzen tximistak!  Elizen arteko biblia   Na 3,3

Labanaren mihiaren distira miretsi zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 175. orr.

Faroaren distira bakarrik sartzen zen momentu batez geletan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 137. orr.

Hortz-haginen distira ikusi zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 147. orr.

Eguzkiaren distira honelakoa da, ilargiarena halakoa eta izarrena bestelakoa.  Elizen arteko biblia   1 Ko 15,41

Uraren distira bazterretan...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 252. orr.

Irudimenak lizunkeriaren sugarra erraz pitz baitezake [...] edota bihotz garbiaren distira lausotu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

Quenu-Gradelletarren urdaitegi handiaren distira itzaltzen ari zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 357. orr.

Gerrialdetik gora metal goriaren distira bezalako argitasunez inguratua.  Elizen arteko biblia   Ez 8,2

Bere begietan bustiaren distira azaldu zen, nire erantzunak hunkitu izan balu bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 59. orr.

Izarren distiratik urrun dagoen norbait, gazteentzat eredugarria, profesional aparta.  Berria - Kirola   2004-01-02

3 (izenondoekin eta izenlagunekin)

Zerutik distira handi bat irteten zela iruditu zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 524. orr.

Lantza Santuak gero eta distira biziagoa zabaltzen zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 282. orr.

Kontrabidean datozen autoen-eta argi-printzek distira urdin-gorri azkarrak eragiten dituzte autobuseko kristaletan eta sabaian.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 196. orr.

Patrikatik zilarrezko domina atera zuen, zilarrezko katea bati lotua, distira berezikoa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 140. orr.

Zakur-zulotik bi distira biribil dagozkio begira-begira.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 227. orr.

Distira hotza eta hutsa zuen harriak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 28. orr.

Soldaduari eroria zitzaion buruko musuzapia eta orain haren burusoilak distira izerditsu bat zabaltzen zuen ilunabarreko argi gorrixkaren pean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 14. orr.

Distira sakon bat begi grisetan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 185. orr.

Distira urrun, hits eta gorrixka zuen, arratsaldeko azken ordukoa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 208. orr.

-Zuk uste? -begiratu zidan distira nekatu batez-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 155. orr.

Eguraldiak ere distira berezia eman zion omenaldi egunari.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 171. orr.

Distira harrigarria zuen suzko gurdi bat sartu zen etxeko atetik eta hiru jirabira egin zituen batetik bestera. Halako argiaren distira miragarriaz kanpotik gidatuak eta barrutik indarberrituak, bidearen zati on bat Jainkoari gorazarreak eta gorespenak kantatzen egin zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 759. orr.

Gorputzeko distira harrigarri hura barne-argitasun miragarriaren adierazgarri balitz bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 803. orr.

Iparraldetik zetorren elur eta zilarrezko distira ikusi zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 96. orr.

Haien jolasak eta begien etengabeko distira.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 134. orr.

Kemenezko distira bat begietan, Fionnek ezpata zorrotik atera eta airera altxatu zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 156. orr.

Kale-argien distira mamu-sortzailea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

4 irud/hed

Saioa ez zen txarra izan, baina distira falta izan zitzaion.  Berria - Kultura   2004-12-21

Horri esker lortuko du bertsoak distira.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 107. orr.

Distira gutxiko finalak Antiguan.  Berria - Kirola   2006-04-12

Jan Ullrichen parte-hartzeak emango dio distira handien Suitzako Itzuliari.  Berria - Kirola   2004-06-12

Jerusalemek distirazko etorkizuna.  Elizen arteko biblia   Is 33,17 tit

Haren begi lausotuek ezin diote eutsi zure perfekzioaren distirari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 420. orr.

Zailtasun hauen guztion irtenbidea aurkitzean dago Lukrezioren talentuaren distira, ez orain poeta gisan bakarrik, tout court idazle gisan baizik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 13. orr.

Baina Txekiako selekzioaren distira itzaltzen joan zen.  Berria - Kirola   2004-06-27

Cenci familiaren distira paregabea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 37. orr.

Hamabost egunez, joko olinpikoen distira mundu osora hedatuko da Greziatik.  Herria   2004-08-12

Eta nola ez ikusi gizarteko garailearen distiran berezko tontotasunaren seinale garbi bat?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 193. orr.

Haren begi lausotuek ezin diote eutsi zure perfekzioaren distirari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 420. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Distira marra bat gau beltza ezabatzen. Ilunabarreko eguzki-printza bat sartu zen leiho irekitik, eta haren distira-ildoan hauts-ale urreztatuak zebiltzan dantzan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 130. orr.

Nahiz eta bertso horrek ez duen izango segur aski [...]. lehen pentsatuaren distira mailarik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 114. orr.

Denek lan aspergarri batekin zokoratu zuten dohaina betirako, bizimodu gris batekin ilundu zuten euren distira-gune bakarra.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 107. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Argi-distiraren intentsitatea berdina zen kasu guztietan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 48. orr.

Argi-distira zuri-urdin bat irten zen bi makilen muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 296. orr.

Beiraren baten ñirñir iheskorrak olatu baten zilar distira argitzen zuen haien erdian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 168. orr.

Kopa, ezkutu, plater eta estatuek zilar- eta urre-distira botatzen zuten ilunpetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 143. orr.

Hodeiek brontze distira ematen diote itsasoari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 157. orr.

Ur sorginduak kristal-distira izoztuak islatzen ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 52. orr.

Begi-distira horrek bihotzetik heltzen badik, arimaren barreneraino sartuko zaik gezi baten antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 241. orr.

Jaroslavek ez zion ulertu, baina Kafkaren begirada zeharkatzen zuen labana distira hark konbentzitu zuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 103. orr.

Nahiz eta horrek ez zuen deus aldatzen eta ez zion inongo aldetik ezer kentzen haren gaztetasun-distirari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 101. orr.

Ukabilaz beste eskua jo zuen, begietan ohiko ero-distira zuela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 119. orr.

Baina ez nian nahi egiazaletasun-distira bitxi haiek, nahiz eta apur bat kezkagarriak izan, nire zoriona lausotzerik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 176. orr.

Ulermen-distira moduko bat sumatu uste izan zuen aurpegietan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

7 distira egin ik distiratu.

Ez baitugu gorputzik, izarren moduan distira egin dezakeenik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 9. orr.

Eguzkiak distira egiten zuen nire buruaren gainean.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 81. orr.

Sinaitik dator Jauna, Seir aldetik sortu da argia bezala, Paran menditik egin du distira.  Elizen arteko biblia   Dt 33,2

Bere aurpegiak distira egiten zuen hori esaterakoan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 110. orr.

Valentziara iritsi baino geltoki batzuk lehenago Albufera ikusi zen, ispiluaren gisa distira eginez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 138. orr.

Eguzkia ezkutatzen ari zen itsaso aldetik, eta armadurak distira egiten zuen, hain zegoen garbia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 87. orr.

Kamamilek distira egiten dute ihintzak zipriztindurik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 118. orr.

Izuak distira egin zuen Juana Bixentaren begietan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 99. orr.

Emaiezu kemena, eutsi diezaioten; garbi itzazu, distira egin dezaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 421. orr.

Itzalpean bizi zirenei argiak egin die distira.      - 0. orr.

· Izarrek distira dardaratia egiten zuten zeru beltzaren atze-atzetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 329. orr.

Lantxurda-tantek distira esnetsua egiten zuten ilunpeetan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 142. orr.

8 disira eginarazi distira eragin.

Distira eginarazten dizue.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 155. orr.

9 distira-emaile iz gauzakiei distira emateko produktua.

Tabernan distira-emailearen eta zerrauts freskoaren usaina zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 76. orr.

Lasterketa-erratz honek lizarrezko kirten aerodinamiko superfina dauka, diamantea bezain distira-emaile gogor batez tratatua da.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 47. orr.

Barruan pote handi bat zegoen, Fleetwood markakoa, erratz-kirtenentzako distira-emailearekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 15. orr.

10 distira eragin

Gizajo hori Gorteko jaunen zapatei distira eragiten Donostian uda alai bat bota nahi izan zuelako.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 37. orr.

Bedeinkatua izan dadila itzain ezezagun hura, ene pentsamenduari distira eragiteko eta, jakin gabetarik, ene arimaren oroitze magiko hau sortzeko ahalmena ukan duenez!  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 72. orr.

11 distira izan du ad

Badira zeruko izakiak eta lurrekoak, baina zerukoek eta lurrekoek ez dute distira bera.  Elizen arteko biblia   1 Ko 15,40

Txinan ere, distira duen oro ez omen da urre.  Berria - Ekonomia   2004-04-30

Teilatuen gaineko zeruak bioleta koloreko distira zuen, ilargirik gabe, izarrik gabe.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 81. orr.

Baina haren begiek berebiziko distira zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 82. orr.

Sarrailak aho itxiaren gisako distira zuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 176. orr.

Haren gorputzak harribitxia zirudien, aurpegiak tximistaren distira zuen.  Elizen arteko biblia   Dn 10,6

Metal goriaren distira zuen, eta suaren antzeko zerbaiten erdian zegoen.  Elizen arteko biblia   Ez 1,27

· Banbu hostoek zilar distira zuten goizeko argitan, eta haizeak higitzen zituen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 44. orr.

12 distira-ez iz

Ibilbide luzeko trenek hauts gehiago eta neke gehiago zuten gainean, lurralde ezberdinetan zahartu denaren txapa-azala, beste garai bateko ukitu bat, herdoilera iristen ez den distira-ez bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 90. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aintzaren distira (3); aintzaren distira eta (3); argi distira (10); argiaren distira (6); argien distira (5); aurpegiak distira (3); aurpegiak distira egiten (3); baina distira (5); baitzuen distira (3); batek distira (4); bateko distira (5); baten distira (21); baten distira ikusi (3); begiek distira (5); begien distira (9); begietako distira (8); begietan distira (10); bere distira (21); beren distira (7); beste distira (4); beste distira bat (4); bezala distira (5); bezalako distira (6); den distira (5); die distira (3)

distira ageri (4); distira ahula (3); distira apur (4); distira apur bat (4); distira atera (3); distira ateratzeko (5); distira ateratzen (7); distira ateratzen ari (3); distira bat (22); distira begietan (3); distira bera (5); distira berde (3); distira berezi (4); distira berezi bat (3); distira berezia (7); distira betean (3); distira bitxi (3); distira bizi (6); distira bizia (6); distira biziak (4); distira botatzeko (3); distira da (3); distira dezan (3)

distira egin (49); distira egin zuen (16); distira egin zuten (9); distira eginez (3); distira egingo (6); distira egitean (4); distira egiten (98); distira egiten duen (4); distira egiten dute (6); distira egiten zion (5); distira egiten zuela (3); distira egiten zuen (37); distira egiten zuten (28); distira eman (5); distira emateko (7); distira ematen (8); distira erakusten (3); distira ere (7); distira eta (35); distira eta beronen (3); distira ez (5); distira falta (3); distira galdu (3); distira galdua (4); distira gorri (9); distira gorrixka (4); distira gutxi (4); distira guztia (3); distira handia (3); distira handiagoa (3); distira handiko (12); distira harrigarri (3); distira hori (7); distira hotz (3); distira hura (7); distira ikus (3); distira ikusi (9); distira ikusi zuen (4); distira ikusten (5); distira iluna (3); distira itzali (3); distira itzaltzen (5); distira izan (5); distira izugarria (3); distira paregabea (3); distira pixka (3); distira pixka bat (3); distira urdin (3); distira urrun (3); distira zabaltzen (3); distira zen (4); distira zerion (4); distira zuen (13); distira zuri (3); distira zuten (10)

du distira (9); duen distira (4); duten distira (3); edo distira (4); egin die distira (3); egin zuen distira (3); egiten du distira (5); egiten zuen distira (4); eguzkiak distira (4); eguzkiaren distira (13); eguzkitan distira (5); eguzkitan distira egiten (4); ere distira (9); errautsen distira (3); eta distira (56); eta distira egin (5); eta distira egiten (5); eta haren distira (3); etengabeko distira (3); ez zuen distira (4); ez zuten distira (3); garai bateko distira (4); gero eta distira (3); haien distira (3); hain distira (4); halako distira (11); halako distira bat (3); haren distira (14); horren distira (3); igurtzi zuen distira (3); ilargiak distira (6); ilargiaren distira (6); izarrek distira (3); izarren distira (3); jainkoaren aintzaren distira (3); koloreko distira (5); labanaren distira (4); lantzak distira (3); longinos lantzak distira (3); uraren distira (3); urrearen distira (5); urrezko distira (3); zen distira (10); zilar distira (4); zuen distira (19); zuen distira ateratzeko (3); zuten distira (11)

argi distirak (4); baten distirak (3); begien distirak (4); distirak eragiten (4); distirak eta (8); eguzkiaren distirak (3); haren distirak (4); ilargiaren distirak (4); izarren distirak (4)

argi haren distiraz (3); begiak distiraz (5); begien distiran (3); bere distiraz (4); distirarik ez (7); distirarik gabe (6); distirarik gabeko (6); distiraz betea (3); distiraz betetako (4); distiraz eta (7); distiraz inguratu (3); eta distirarik (3); eta distiraz (4); ez zuen distirarik (3); izarren distirarik (3)


distiradun izond distira egiten duena.

Sei kilometro egin zituen oinez John Shillito-renera, erosteko xingola horia, botoi distiradunak eta parpaila beltza.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 322. orr.


distiradura iz distira.

Eguzkia hondoratua zen jadanik, baina akaberako distiradura halako batek pizturik zeukan lautada bizi isila, gauak ezabatu aurretik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 108. orr.


distiragabe 1 iz distirarik ez duena.

Estalkien islara orban hori bat ematen zuen, baina argiagoa, ezpainak, eta begi niniak ere, margul, eta haragia bezala zurbil eta distiragabe bihurturik, bereizten ere ez zirela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 217. orr.

Zapata distiragabeekin / oinak arrastaka.  Berria - Kultura   2006-04-04

2 irud/hed

Posta elektronikotik etorritakoa laburtzeko lan distiragabeari, hizkera periodistikoaren ustezko bizitasunaren kolorea baizik ez nion erantsi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 180. orr.

Mutil distiragabe baina segurua gertatu zen, fidatzeko modukoa: eta esperientziak erakusten du horixe dela, fidagarritasuna, bertuterik iraunkorrena, inon erosten ez den eta sekula galtzen ez dena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 266. orr.

3 distiragabeko izlag distiragabea.

Nire mahaitik gertu emakume gazte eta beltzaran bat zegoen, azal distiragabekoa, ezpain txiki eta lodiak zituena.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 46. orr.


distiragabetasun iz distiragabea denaren nolakotasuna.

Aristokraziak gaizkiaren ezaugarri oro arbuiatzen du: makurkeria, koldarkeria, iluntasuna, ahultasuna, distiragabetasuna, taldetasuna eta abar.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 31. orr.


distiragarri 1 izond distira egiten duena, distiratsua. ik distirant; distirakor.

Denak jantzi zuri eta distiragarriekin apaindurik eta mutil ezin ederragoen itxura hartuta.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 177. orr.

Plaza, batez ere, distiragarria da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 135. orr.

Strass distiragarriz lotzen ziren zapata ikaragarri altuak, zerurik urrunenera iristeko gai ziruditen plataforma sentsualak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 51. orr.

Azken bertsoa laino atzetik irtendako eguzkia bezain distiragarria da, iturriko ura ez da gardenago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 89. orr.

Filosofiako arazoek kezkatzen duten edozein pertsona argituk bere begiak orri hauetara begira jartzea aski izango du, bere baitan argitasunik distiragarriena piztu dakion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 41. orr.

2 (izen soila -en atzizkiaren eskuinean)

Kamiseta laburrak agerian uzten duen gerrialdean izerdi-geruza mehea, azal leunaren distiragarri...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 67. orr.


distiragotu, distirago(tu), distiragotzen du ad areago distiratu.

Mutilaren kalez-kaleko itxurak, edertasunaren ikuskizuna eragotzi ordez, indartu egiten zuen kontrastez, belar apalen konpainiak lore-sorta biziak distiragotzen dituen gisa, arropa adabakitsu zarpailek estaltzen zuten gorputz hark ez baitzuen ederrean berdinik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 87. orr.


distiraka iz distira eginez.

Geldi zeuden, erregearen soldadu harroek inguraturik, burdinazko bularra distiraka egunsentian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 14. orr.

Behean, urrun, Elronden etxeko lanparak ikusi zituzten distiraka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 329. orr.

Zure gainean izarrak distiraka, badirudi gaueko haize finak "maite zaitut" dioela.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 84. orr.

Atsoak pizturiko metxa bat ari zen distiraka.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 169. orr.

Bere begiak distiraka hasi ziren jakin-minez, bi izarren antzera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 14. orr.

Itzuli zenean, distiraka zekarren monokuloa begian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak distiraka (3); distiraka ari (7); distiraka zituen (3)


distirakor izond distira egiten duena. ik distirant.

Lagunok, urrea, zeinarekin konparatzen baitute maitasun hau, hain da aratza eta distirakorra, non doi-doi eusten baitiote begiek.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 93. orr.

Gizakiaren bihotza alaitzen duen ardoa, aurpegia distirakor egiten duen olioa eta giza indarrak berritzen dituen ogia.  Elizen arteko biblia   Sal 104,15


distiraldi 1 iz distirazko aldia.

Distiraldien arteko denbora tarte hori laburra den bitartean, aldi berean gertatutakotzat pertzibitzen dira distiraldiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 49. orr.

Gaizki bereiziko dituzte, argi ahul luze samar bat eta distiraldi labur bizi bat, emititzen den energia-kopurua bietan berdina baldin bada.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 35. orr.

Distiraldiaren argitan, zuhaitzaren enborrean Martin ikusi, eta tiro egin zuen ostera ere.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bigarren eragina distiraldi-segida bat, elkarren segidan oso bizkor.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 35. orr.

· Gar-distiraldiren bat sumatzen zuenean, kanpaia jotzen zuen behealdeko jendeari abisatzeko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 209. orr.


distiramen iz distira; distira-ahalmena.

Babiloniak, Londresek eta New York-ek distiramen ankerrez sustatu izan dute gizonen irudimena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 94. orr.


distirant (45 agerraldi, 20 liburu eta 12 artikulutan; ETCn 218 agerraldi; orobat distirante ETCn 26 agerraldi; g.er. eta dixtirant ETCn 4 agerraldi) izond distira egiten duena, distiratsua. ik distiragarri; distirakor; distiratzaile.

Maleta zurrunak eta metalezko kutxa distirantak, berriz, oso-oso astunak aise suma zitekeenez, mordoka abiatu ziren horrela zalgurdietan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 313. orr.

Zerua batetik bestera gurutzatzen zuen hodei luze bikoitzaren marra morea, gorri bihurtu zen azkar, baita laranja distirant ere gerora.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 52. orr.

Poltsatik praka motzak atera zituen, borrokarako bereziak, zeta ematen zuen oihal distirantezkoak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 54. orr.

Haien gainean, murrutik dilindan, arrosa kolorezko bihotz distirant handi bat, piztuak ziren elektrika-anpuluz hornitua.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 119. orr.

Han, urrun, pixka bat ezkerretik, West Bay eta East Bay elkartzen diren lekuan, Long Pointeko punta mehe luzea, uraren blu distirantean izpi horailez piztua. zurezko eskultura ikusgarri legun distirantak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 154. orr.

Neguko haize zakarra, kale heze distirantak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 19. orr.

Gona luze distiranteko gazte bati besotik helduz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 366. orr.

Zurezko zoruak ezin distirantago edukitzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 39. orr.


distirante ik distirant.

distirantedun izlag distiranteko.

Beraz, bota distirantedun alkateak bere lanpostuan mantendu zuen Floren, udal jagolea.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 15. orr.


distirarazi, disdiraraz, distirarazten (orobat distirazi) du ad distiratzera behartu, distira eragin.

Euriak karrika zolak distirarazten zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 229. orr.

Eguzkiak haren ezpata distirarazi zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 249. orr.

Gu izan ezik, beste inor ez, mutikoa eta biok, inguruan euri-uholdea, bera kukubilko eta nire zapatak distirarazten bere zapiarekin, zirt-zart...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 266. orr.

Bere bizitzan zehar Jaunak miragarriro distirarazi zuen gizon harrigarri hau [...] heriotzan are eta distiratsuago egin zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 833. orr.

Eguzkiak buruak argitzen ditu, alaitsu distirarazten dio aizkorari, eta burua moztuko dioten gizonak berak ere irribarre egiten du. berdel urrekarek, bizkarra txartatu berdexkez ildaskatuta, beren saihetsetako nakar aldakorrari distirarazten zioten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 48. orr.

Neskak eraztunak, besokoak, belarritakoak zituen jantzita, argi mehean distirarazten ziotenak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 81. orr.

Janari osatuak jainkotiarren bihotza alaitzen du eta haien aurpegia distirarazten.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 184. orr.

Nire pausoen hotsa farolen argiak distirazitako espaloi bustian, ur-putzuetan, tarte belartsuetan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 23. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

distirarazi zuen (4)


distirari izond distiranta.

Bandera gorria zeruan kulunka zuten bi goleta ingelesen ondoren hiru mastako brasildar ontzi bikain bat zihoan, zuri-zuria, harrigarriro garbi eta distirari.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 306. orr.

Elur-puska bat bailitzan zuriz distirari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 200. orr.


distiratasun izond distira.

Hauen distiratasunak liluraz bete zituen hasieratik ikusliarrak.  Berria - Kultura   2004-07-27


distirati izond distiratsua.

Hortik aurrerakoa hogei metro ezkerretara zihoan gurdi eskegiaren beheko plataforman zegoen automobilari erreparaka pasatu zuen, haren gurpil-oskola biribil distiratiei mira eginda.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 143. orr.


distiratsu (1387 agerraldi, 187 liburu eta 136 artikulutan; ETCn 6.991 agerraldi; orobat disdiratsu ETCn 83 agerraldi;, dixtiratsu g.er. eta dizdiratsu g.er.) 1 izond distiratzen duena, distiraz betea. ik dirdaitsu; dirdiratsu.

Diamante distiratsu batek estaltzen omen zuen erregearen kutxako sarraila-zuloa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 19. orr.

Izan ere, Eguzkia izar distiratsu bat baino ez da Plutonetik begiratuta.  Berria - Gaiak   2006-01-14

Harkaitz gorri, malkartsu eta distiratsu batzuek inguratzen dute.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 62. orr.

Frantzisko eta Domingo santuak, munduko bi argi distiratsu haiek, Erroman zeuden.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 371. orr.

Pazifiko anaiak bi ezpata distiratsu ikusi zituen santuaren ahoan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 345. orr.

Alde batean bizitza ikusten zuen, eta beste aldean heriotza, bi itsaso distiratsu, sakon, ederren antzera, eta horizontean elkartzen ziren, mugarik gabeko eremu zabal batean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 87. orr.

Bihotza esker onezko irri distiratsu batez ari zitzaidan taupaka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 62. orr.

Non daude Danelen festa distiratsu haiek, non dantzarien poztasuna.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 47. orr.

Abiatzeko eguna iritsi zen azkenik, eta segizio distiratsu eta oparoa iparraldera zaldiz joateko prestatu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 315. orr.

San Migel, aingeru distiratsu gailena, ezpataduna, zeruetako heroia, garailea, Satanen menderatzailea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 136. orr.

60ko hamarkadaren hastapenean ezagutu nuen Parisen, ikasle distiratsu eta lagun on.  Herria   2004-01-15

Abuztu bereziki argi eta distiratsu batean, arratsalde batez, zoriontsu nintzela jakin baino urte batzuk lehenago.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 96. orr.

Nik, berez, txantxetan esan nuen, baina Sabethi ideia distiratsua iruditu, eta horra, benetan abiatu behar pikondo baten bila, landan barrena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 227. orr.

Oparotasun distiratsu hau haizepe puzten da ezin esan ahalako harrotasun eta arrandi batean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 135. orr.

Ile distiratsuko mutilak eta adats laburreko neskak pega-pega eginda ari ziren dantzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 403. orr.

Begi urdin distiratsuko emakume itsu bat zen abesbatzaren zuzendaria.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.

Beste gazte batzuk, ile leun distiratsukoak, aurpegi-zurbilak, mozkoteak, matrail-hezur markatuak eta begi sakonak zituztenak, [...].  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 189. orr.

Beltzarana zen, begi distiratsu eta irtenekikoa, aurpegia espresio bizikoa, hitz-arina, adimen bizkorrekoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 55. orr.

San Frantziskok berak bisitatu zuen eta argi handi-distiratsu batek inguratu zuen goizera arte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 858. orr.

Sua pizteko agindu nuen, su handi distiratsua egiteko.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 261. orr.

Neska begi-argiak, sofan lirain eta tente eserita, irribarre distiratsua egin zion mutilari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 123. orr.

Distiratsua zuen irribarrea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 14. orr.

Larrua beltza zuten eta distiratsua.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 43. orr.

Mercedes berri-berri bat zen, urdin iluna, egun hartako zerua bezain distiratsua.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 51. orr.

Modu distiratsuan bukatu da OLBEren 52. denboraldia.  Berria - Kultura   2004-05-04

2 (izen soila izan aditzarekin)

Eder eta distiratsu da dirdira bizitan: zure, Goi-goiko horren, irudi da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 94. orr.

Ilargia bezain handi eta eguzkia bezain distiratsu zen izar bat bezalakoa zen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 388. orr.

Haren begiak sugarra bezain distiratsu ziren, buruan diadema asko zituen eta berak beste inork ez zekien izena zeraman idatzia.  Elizen arteko biblia   Ap 19,12

Tabernako emakumeak distiratsu zituen begiak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 162. orr.

Gorritua zuen Patriciak sudur punta, masailak ikatz puskak balira bezala distiratsu.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 60. orr.

Begiak distiratsu zituen, eta irri maltzur higuingarria ezpain inguruan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 110. orr.

Ez zekien aurpegia distiratsu zuela, Jaunarekin mintzatu izan zelako.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 195. orr.

Koroa distiratsu izango zara Jaunaren eskuan, errege-diadema zeure Jainkoaren eskuan.  Elizen arteko biblia   Is 62,3

3 (adizlagun edo predikatu gisa) ik distiratsuki.

Ester distiratsu zihoan, guztiz eder.  Elizen arteko biblia   EstGr 204,5

Marte distiratsu dago gaur gauean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 229. orr.

Garbi-garbia zegoen ontzigaina, distiratsu zeuden berunezko karel-barandak eta soka-gakoak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 91. orr.

Bularra eta bizkarra distiratsu zeuzkan izerdiagatik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 222. orr.

Munduko alde ezberdinetan egindako mirari eta egintza harrigarrien bidez, distiratsu agertzen da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 836. orr.

Zerua oskarbi zegoen, desagertua zen haizea, eta ilargi beteak distiratsu argitzen zuen mendebaldean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 78. orr.

Zorua eta mahaiak distiratsu bernizaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 209. orr.

Distira egiten baitzuen zeruaren kontra, perla eta zilarrezko galburua bezain distiratsu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 18. orr.

Isilik geratu zen, ezpainak distiratsu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 40. orr.

Basozain botak zeramatzan, makinako olioz distiratsu galtzak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 127. orr.

Txahal-hezur bat marraskatzeari ekin zion, masailak koipez distiratsu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 54. orr.

Hegalak ere distiratsu, hutsunean finko, zabukaldirik gabe dagoeneko, oskarbian geldi.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Giuaren semea, Parisen uneoro Mariorekin egoten zen mutil zurbil begi-distiratsu hura, borrokan hil zen Espainian.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argi distiratsu (5); argi eta distiratsu (3); aurpegia distiratsu (9); aurpegia distiratsu zuela (4); begi distiratsu (6); begi distiratsu eta (5); begiak distiratsu (15); begiak distiratsu zituen (3); beltz distiratsu (4); bezain distiratsu (27); bezain distiratsu zen (4)

distiratsu ageri (10); distiratsu ageri zen (3); distiratsu agertu (4); distiratsu agertzen (5); distiratsu argi (3); distiratsu azaltzen (3); distiratsu baina (4); distiratsu bat (63); distiratsu bat ikusi (3); distiratsu bat zen (3); distiratsu batean (5); distiratsu batek (9); distiratsu baten (21); distiratsu baten antzera (3); distiratsu batez (5); distiratsu batzuk (3); distiratsu bihurtu (4); distiratsu dago (3); distiratsu dago gaur (3); distiratsu egon (3); distiratsu eta (34); distiratsu guztiak (3); distiratsu haiek (6); distiratsu haiekin (5); distiratsu hark (3); distiratsu hartan (5); distiratsu hartatik (3); distiratsu hau (3); distiratsu hori (3); distiratsu hura (7); distiratsu ikusi (4); distiratsu ikusten (6); distiratsu zegoen (8); distiratsu zen (4); distiratsu zen izar (4); distiratsu zeuden (9); distiratsu zituela (10); distiratsu zituen (4); distiratsu zuela (4)

eder eta distiratsu (3); eguzki distiratsu (3); eguzkia bezain distiratsu (9); eguzkia distiratsu (3); ere distiratsu (3); eta distiratsu (53); eta distiratsu bat (8); eta distiratsu batean (3); eta distiratsu zegoen (3); ezpata distiratsu (3); garbi eta distiratsu (6); gorri distiratsu (3); guztiz distiratsu (4); hain distiratsu (3); handi distiratsu (4); handi eta distiratsu (3); hego distiratsu (3); hego distiratsu zituela (3); hodei distiratsu (3); ilargia distiratsu (4); izar distiratsu (12); izar distiratsu bat (5); jantzi distiratsu (3); marte distiratsu (3); marte distiratsu dago (3); sei hego distiratsu (3); zeru distiratsu (3); zuri distiratsu (9)

adibide distiratsua (3); argi distiratsua (6); begirada distiratsua (3); beltz distiratsua (4); bezain distiratsua (8); distiratsua atera (3); distiratsua atera zuen (3); distiratsua da (3); distiratsua egin (4); distiratsua eta (23); distiratsua ikusi (3); distiratsua izan (9); distiratsua zegoen (3); distiratsua zen (12); distiratsua zuen (9); eguzkia bezain distiratsua (4); eta distiratsua (33); ezpata distiratsua (7); gorri distiratsua (3); guztiz distiratsua (3); hain distiratsua (5); ideia distiratsua (4); zen distiratsua (3); zuri distiratsua (4)

baino distiratsuago (9); baino distiratsuagoa (4); distiratsuago egin (3); distiratsuagoa izan (3); eta distiratsuago (6); eta distiratsuagoa (4); gero eta distiratsuago (3)

begi distiratsuak (6); begi urdin distiratsuak (3); beltz distiratsuak (4); berde distiratsuak (3); bezain distiratsuak (4); distiratsuak bezala (3); distiratsuak dira (4); distiratsuak eta (12); distiratsuak ikusi (4); distiratsuak zabaldu (5); distiratsuak ziren (3); distiratsuak zituen (9); eta distiratsuak (18); ezkutu distiratsuak (3); hain distiratsuak (3); hortz distiratsuak (4); izar distiratsuak (4); kolore distiratsuak (3); urdin distiratsuak (6); zuri distiratsuak (5)

begi distiratsuekin (4); begi distiratsuz (3); distiratsuaren gainean (6); distiratsuren bat (3); distiratsurik ez (4); distiratsuz agertzean (3); distiratsuz betea (3); eguzki distiratsuaren (3); eta distiratsuz (6); eta ospe distiratsuz (3); izar distiratsuena (3); izar distiratsuenak (4); izar distiratsurik (3); izar distiratsuz (4); izarrik distiratsuena (4); kolore distiratsuko (3); modu distiratsuan (3); ospe distiratsuz (3); ospe distiratsuz agertzean (3); urdin distiratsuan (3)


distiratsudun izlag distiratsuko.

Hanka distiratsudun bi zaldi beltzek tiratutako kotxe beltz distiratsu bat aurre-aurrean paratu zitzaion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 96. orr.

Armadura distiratsudun zaldunak eta beltzez eta zilarrez ostilaturiko zaindari garaiak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 285. orr.

Atzean utzi zituzten eseritako begi distiratsudun irudi handiak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 236. orr.


distiratsuki adlag era distiratsuan. ik distiratsu 3.

Catherine atean zegoen, ilea harroki orraztua, ezpainak distiratsuki gorrituak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 54. orr.


distiratu (197 agerraldi, 67 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 681 agerrald; iorobat disdiratsu g.er.) 1 du ad distira egin. ik dirdaitu; dirdiratu.

"Distira beza argiak ilunpetan" esan zuen Jainkoak berak piztu du argia gure bihotzetan.  Elizen arteko biblia   2 Ko 4,6

Urrezko erlojuak distiratu egin zuen eguzkipean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 40. orr.

Puntu honetan du distiratzen argiak; eta beste inon ere ez hemendik kanpo.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 48. orr.

Jakintsuek ortziak bezala distiratuko dute, eta besteei bide zuzenetik ibiltzen lagundu dietenek izarrak bezala betierean.  Elizen arteko biblia   Dn 12,3

Bi gizon ikusi zituen fusilez armatuak, oso modu itsusian distiratzen zuten baionetekin.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 173. orr.

Zorigaitzez gure bekatuek merezitu zuten, Espainietako aldeetan kristau fedeak gehienik distiratzen zuen denboretan, Aita Sainduak atera zezan, sekulan agertu beharko ez zen gutun bat.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 37. orr.

Zeruko hirian aingeru eroriek hutsik utzitako lekuak, birjintasuna gordeko dutenek eta beren kastitateagatik distiratuko dutenek beteko dituzte zuei esker.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 938. orr.

Teologo bezala distiratu zuen alabaina Carranzak Kontzilioan eta Aita gehienak harritu ziren preso sartu zutelarik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 24. orr.

Gupidaren antzeko zerbaitek ere distiratzen zuen prostitutaren begi harroetan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 145. orr.

Ororen begietan distiratzen dute esker oneko malkoek...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Begien ordez, bi izpik distiratzen zuten zure begi-zuloetan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 142. orr.

Itxaropen-izpi batek distiratu zuen bat-batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 522. orr.

Distiratu egiten dik, Dan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 99. orr.

-Nolanahi ere, zerbaitetaz hil beharra dago- distira burugabez distiratu zuen haren begiradak-.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 380. orr.

Agian garaztar jakintsun horren omenak berriz distiratuko du, duela lau mende bezala.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 203. orr.

Eguzkiak zure bihotzean hainbeste distiratzen du, haren izpiak hain dira indartsuak, non zure buruan diren lainoak desagerrarazten dituen.  Herria   2003-04-24

2 (da aditz gisa)

Landa loretsuak kolore mardulez distiratu ziren eta deneriko zuhaitzei bide eman zitzaien, aske eta airea zulatuz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 351. orr.

Bokarta-olioaren arrasto mehe bat distiratzen zen haren ezpainpean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 167. orr.

Ikaragarri distiratu zitzaizkion begiak ekialdera so egitean, zeru ertz trinko hura zulatu nahi izan balu bezala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Urrezko hagina zimiztaren itzal ubelarekin distiratu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 158. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Halakoa izaten da erien bistan ageri diren haluzinazio ñabar eta engainagarrien kasua, eta gauza oso distiratuen edota ñimiñoegietan begiak ezartzen dituztenena, "ikusmenaren izpiritua" ahultzen zaienean.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezala distiratu (3); bezala distiratzen (8); distiratu arte (3); distiratu zuen (6); distiratzen du (9); distiratzen duen (14); distiratzen duena (3); distiratzen dute (5); distiratzen duten (5); distiratzen hasi (3); distiratzen zen (5); distiratzen ziren (3); distiratzen zuela (4); distiratzen zuen (28); distiratzen zuten (18); gehiago distiratzen (3)


distiratxo iz distira ahula.

Nolanahi ere, ez nuen une hartaz gozatzeko astirik izan, distiratxo hura agertu bezain laster ezkutatu baitzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 185. orr.


distiratzaile izond distira egiten duena. ik distirant.

Erdi Aroko monasterio bateko ilunpeen putzutik ("... heriotza zigorrarekin kondenatuak berak kartzelatzeko ere erabiliko ez litzatekeen dorre baten barren-barrenean", aurkitzaileak berak esan bezala) aterata, bertan hobiratu zenetik hainbat mende egin ondoren, berriz ere itsasargi distiratzaile bezala azaldu zela Berpizkundeak antzinateari zion mirespen eta liluramenaren testuinguruaren barruan. betaurrekoak erantzirik, begi ilun, sakon eta distiratzaile haiekin, Goiori esan zion: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 80. orr.

Erdi Aroko monasterio bateko ilunpeen putzutik aterata, bertan hobiratu zenetik hainbat mende egin ondoren, berriz ere itsasargi distiratzaile bezala azaldu zela Berpizkundeak antzinateari zion mirespen eta liluramenaren testuinguruaren barruan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 80. orr.


distiratze iz distira egitea.

Begi zorrotzekoa zen eta berekin ekartzen zituen askotan distiratze lan atergabeari esker jatorrizko edertasunera itzultzen ziren xarmarik gabeko objektu txiki zikin itsustuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 74. orr.


distirazi ik distirarazi.

distopia iz dena ezin okerrago gertatzen den egoera imaginarioa.

Antzinako utopietan gobernu formarik onenak nolakoa izan behar zuen azaltzen zen bitartean, egungo distopia batzuetan estatuak nolakoa ez duen izan behar erakusten da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 218. orr.

Orwell-en estatu-distopia da adibiderik argiena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 218. orr.


distorsionatu ik distortsionatu.

distortsio 1 iz zerbaiten ezaugarrien edo formaren alterazioa.

PPk distortsioa eragin eta errealitatea desitxuratu izana salatu zuen atzo Quesadak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-01

Egongaiztasunezko lehen osagai bat asiar eremu honetako konkurrentziaren baldintzen distortsioari dagokio.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Agintariak saia daitezke eskaria areagotzen, baina ekonomiak oparoalditik dakartzan distortsio eta desorekek ekonomiaren sustapena bertan behera utz dezakete.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 118. orr.

Bistan da konkurrentziaren distortsioa dagoela hegazkin konpainien alde.  Berria - Mundua   2006-03-25

Truke-tasa errealen distortsiozko efektu hori orobat izan da garrantzitsua krisia eskualde osoan zabaltzerakoan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Beno, duela asko izan zen, baina telebista denboraren distortsio hutsa da.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 129. orr.

Marketina ez al da ba izango, pertsuasioaren eta informazioaren distortsioaren bidez [...] kontsumitzaileari indarra kentzeko beste estrategia bat?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 179. orr.

Distortsio horien aurrean adi egoteko jarrera izan du, neurri batean, bertsolaritzaren mugimenduak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 63. orr.

Burezurreko giltzaduren helburu nagusia zera da: mundura jaio aurretik erditze-kanala igarotzean buruak jasan behar duen distortsio handiari amore ematea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 39. orr.

Grabitate uhinak antzeko prozesua dira: antzekotasuna da indar guztien modus operandi-a uhinak eta partikulak trukatzea dela; grabitatearen kasuan, ordea, “uhinak” espazio-denborako distortsio oso txikiak dira.  Berria - Gaiak   2006-04-27

2 argi edo hots uhinen alterazioa, irudiak edo doinuak bere hartan jasotzea eragozten duena.

Lente sinple baten lehenengo akatsa irudiaren distortsio bat da, teknikoki aberrazio esferikoa esaten zaiona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 98. orr.

Orekatu daitezke zuzena ez den ikuspegi batek sortzen dituen erretinako distortsio guztiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 63. orr.

Bozgorailuaren distortsioak haizearen ehuna tarratatu zuen, gure belarriak negarrez ipini.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 128. orr.

Lasai eta presarik gabe egin dugu lan, eta nahi genuen soinua lortu dugula esango nuke, distortsio eta efektu handirik gabekoa.  Berria - Kultura   2004-02-27

· Delako ancestral voices haiek ez direla estatuaren orkestra eta koruek jotako pieza kaxkar baten distortsio destokitu bat baizik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 117. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Esportazioei emandako kredituek «merkataritza distortsioak» eragiten dituztela.  Berria - Ekonomia   2004-07-18

Agenteek baimenik ez dutenez aurretiko denbora-distortsioak jasan dituzten espazio-uneetara jauzia egiteko, ia ezinezkoa da krimenaren eszena eta xehetasunak taxuz berreraikitzea.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 168. orr.

Puntu horretatik aldentzen den bezain laster azaltzen baitira perspektiba distortsioak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 98. orr.

4 bihurritua.

Istripuaren ondoren goragalea eta mina zituen Ermukoak eta medikuek bizkarrezurreko zerbikalean distortsioa izan dezakeela argitu zuten.  Berria - Kirola   2004-03-26


distortsionatu, distortsiona, distortsionatzen (orobat distorsionatu g.er.) 1 du ad distortsioa eragin.

Ikerketen emaitzak desitxuratzea eta haien zentzua distortsionatzea, horra zertaz egon behar genukeen kezkaturik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 194. orr.

Muturrera jota, komunikazioa bera ere eten daiteke, edo sarritan distortsionatu egiten da eta, ondorioz, mezua ez da behar bezala heltzen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 161. orr.

Esportazioen laguntzei eta merkataritza distortsionatzen duten barneko laguntzei buruz ere mintzatu dira Parisen.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

Bada zerbait, baina, bakartasun sentsazio hori baldintzatzen eta distortsionatzen duena.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 13. orr.

Eta kezkatzen gaitu nola kontatzen zaigun hori guztia, judas begiak, ahur edo ganbil, beti distortsionatzen baitu bestaldean dagoena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 13. orr.

Aaurreko teilatu eta eraikinen formak distortsionatuta ikusten ziren.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 157. orr.

Hirurok elkarrekin igaro ditugun uneak patetikoki distortsionatuz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 81. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Handik berehala, ordea, kontrol-mahaiaren aldetik txistu-hots distortsionatu bat entzun zen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 97. orr.

Hire inbidiak okerbideraturik baizik ezin huen izan nitaz horrelako irudi distortsionaturik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 149. orr.

Teklak zanpatuta, ez nion deus ere aterarazi ohiko soinu distortsionatuaz aparte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 53. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

distortsionatu eta (3)


distortsionatzaile izond distortsionatzen duena.

Konbentzio hau ilusio egozentriko distortsionatzaile baten kimua iruditzen zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 350. orr.


distraidu ik distraitu.

distraitu, distrai, distraitzen (ETCn 357 agerraldi; orobat distraidu g.er.) 1 da/du ad arreta galdu edo galarazi. ik oharkabetu.

Baina ez hadi distraitu, lanean ari hintzen eta lanean segi behar duk.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 386. orr.

-Zer koaderno? -galdetu zuen Gegenbauerrek, distraituta.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 127. orr.

Hortaz... hortaz, autobus hau -jarraitu zuen bizkor, Stan distraitzeko itxaropenez- noranahi joaten dela esan duzu?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 34. orr.

Ilararen buruan sortu zen zirriparrak distraitu egin zuen, ordea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 122. orr.

Sarritan, bulegora sartzen zenean, egiaztatzen zuen doktorea distraiturik egon zela edozein gauzarekin eta itxaroten eduki nahi izan zuelako ez zuela lehenago hartu.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 245. orr.

Beti gertatzen zaidan moduan, beste liburu batzuek distraitu naute liburutegian eta hiru ordu eman ditut Koldo Mitxelenan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 68. orr.

2 era atseginean denbora pasa edo pasarazi.

Eta Harry bakarrik utzi zuten, beso bigun eta erorian zuen minaren zaztadetatik distraitzeko lagunik gabe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 150. orr.

Negua iritsi zenean, gau luze hotzek etxetik kanpo distraitu eta denbora pasatzeko babesleku bat bilatzera behartu zuten Hurtado.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 222. orr.

Rosak askotan Dumasen eleberriak eta Bécquerren poesiak irakurtzen zizkion zaurituari, distraitzeko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 126. orr.

Gomazko pilotaren boteak distraitu egiten zuen Matias nerbioso zegoenean edo bere burua lekuz kanpo sentitzen zuenean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 11. orr.

Paul D etorri eta hurrengo goizean egongelan belauniko, Sethe distraitu egin zen bi lauki laranja haiekin, 124a leku mortua zela adierazten zuten haiekin.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 68. orr.

Berak sarrarazi zuela gnomoa jendea distraitzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 165. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Keinu dotore distraitu harekin.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 136. orr.

Irakurtzea, ikastea eta irratia entzutea beste zerekin distraiturik ez baitugu izaten guk.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 118. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

distraitu egin (3); distraitu egiten (3)


distraituki adlag arreta jarri gabe.

Bidean, eskuetan neraman orrialde sorta distraituki zabaldu eta irakurtzen hasi nintzelarik, bihotzak palasta egin zidan, lehen esalditik ohartu bainintzen zeinen ezagun egiten zitzaidan ahots hura.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 14. orr.


distrakzio (orobat distratzione g.er.) 1 iz arreta galtzea edo galaraztea.

Joan zaitezte zeuen bizilekura eta utz nazazue bakarrik, Jainkoa lagun, garizuma hau hemen egiteko asmoa baitut, espirituaren inolako distrakziorik gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1083. orr.

Zenbait minuta, luzeak, luzeak egoiten gara -bakoitza otoitzean ari bide da, distratzionerik gabe!  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 111. orr.

Gogora dezagun terroristek 'distrakzio' bonba bat ezarri zutela McDonald's jatetxe batean Nord-Osteko antzokia bahitu aurretik, 2002an.  Berria - Mundua   2004-08-27

Distrakzio ekintza da  Berria - Mundua   2004-03-06

2 josteta, denbora-pasa.

Munduaren distrakzioek zugandik urrun ninderamatelarik ere, ez nintzen haatik zugandik bereiz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 245. orr.

Aitor dut abentura horrek ez dukeela zailtasunaren merezimendua; baina distrakzio bat izanen da bederen, asper-asper eginik bainago.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 372. orr.


distratzione ik distrakzio.

distributibo izond banatzailea.

Guk errealitate ororen multzoaren ideia hau honegatik hipostasiatzen dugu, alegia, adimenaren esperientziazko erabileraren batasun distributiboa esperientziaren osokiaren batasun kolektiboa bihurtzeagatik dialektikoki.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 213. orr.

Batasun kolektibo jakin bat ezartzen duen heinean adimenaren ekintzen xede gisa, zeinak gainerakoan batasun distributiboaz soilik jarduten duten.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 228. orr.


distribuzio 1 iz banatzea, banaketa.

Kontinenteak ez dira markatuta egongo, baina hirien argitasunaren irudia diren puntu zuriek, beren distribuzio desberdinean, ohizko mundu geografia iradokiko dute.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 285. orr.

2 (hizkuntzalaritzan)

Bloomfieldarrentzat, bestalde, banaketa edo distribuzio osagarrian azaltzen ziren hotsen sailkapen-tresna zen fonema.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 77. orr.

3 eraikin edo etxebizitza batean, zatiak antolaturik dauden era.

Buruan zerabilen distribuzio berriaren arabera, solairu nagusia eremu publikoa izango zen: despatxua, harrera-gela, saloi-biblioteka, jantokia, sukaldea eta officea; eta goiko planta familiaren bizitza pribaturako txokoa: sala, jantzitokia, logelak, bainugelak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 171. orr.

Bizileku berezi honetan sartu eta zapart egiten du egunak; distribuzioa alegera, erosoa eta orijinala da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Eta haietako egun batean, distribuzio-planoa marrazten ari zela, gogogabeturik aurkitu zen Gortari, gaitzen bat inkubatzen egongo balitz bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 168. orr.


distribuzionalista izond/iz hizkuntzalaritzan, hizkuntza banakoak esanahiari begiratu gabe deskribatzen dituen metodo estrukturalistari dagokiona; metodo honen aldekoa dena.

Bego, beraz, oraingoz aipatzea adi egon behar dela estrukturalismoa entzun edo irakurtzean: ez direla gauza bera Europako estrukturalista "funtzionalistak" eta Ameriketako estrukturalista "distribuzionalistak".  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 77. orr.


distrika ik distritu.

distriktu ik distritu.

distrito ik distritu.

distritu (ETCn 305 agerraldi; orobat distrito ETCn 182 agerraldi; distrika g.er., eta distriktu g.er. ) iz administrazio barrutia.

Gare de Lyonen -eta kontu bera lehen egunetan ezagutu nuen hainbat kale eta distritutan ere-, ezerk ez zuen herrietako bizimodurik iradokitzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 297. orr.

San Giovannin bezalaxe distrituko beste herri guztietan ere, animazio berbera zegoen, argi distira ohi ez bezalako berbera.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 104. orr.

Gero distrituko administrazioak, tundrako bizimoduak neskatilarentzat zekartzakeen osasun arriskuak zirela eta, barnetegian sartzea erabaki zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 282. orr.

Ez dago epailerik lagun diezazukeenik ez eta abokaturik ere, txotxolotzat hartzeko moduko galderak egiten dizkizutenean; han norbera, distrituko fiskala, takigrafoa eta beraiek besterik ez zegoen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 121. orr.

Distrituko epaileak edo Mexikoko Auzitegi Gorenak hara iritsiko balitz kasua sakonago aztertzeko bide ematen du helegiteak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-03

-Distrito honetako buru egiten duena...  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 36. orr.

1997. urteaz geroztik [Mexikoko] Distritu Federaleko gobernua gidatzen du.  Berria - Mundua   2004-04-04

Hainbat estatu legek oraindik ere 4,7 milioi herritarri bozkatzea eragozten diete 48 estatutan eta Columbia distrituan.  Berria - Mundua   2004-10-27

Luisek distritoen zenbatze sistema azaldu dio, tipularen irudia, gune baten inguruan biribilean kateatzen eta gainjartzen diren distritoak, eta bera bederatzigarrenean bizi dela.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 29. orr.


distrofia iz egoera patologikoa, elikadura-nahasmenduak eragina, hazkundeari edo organo baten garapenari erasaten diona.

30 eta 26 urteko seme-alabek giharretako distrofia dute, eta ez dago sendatzeko itxaropenik.  Berria - Gaiak   2006-05-10

Zelula amen bi lerro horietatik ehun berriak sortu gura dituzte ikertzaileek, alzheimerraren, parkinsonaren, minbiziaren, gaitz koronarioen, diabetesaren edo muskuluen distrofiaren kontrako tratamenduetan erabili ahal izateko.  Berria - Gaiak   2004-05-20


disturbio iz nahasmendua, zalaparta, istilua.

Borroka luzea da, disturbio eta hegemoniako alternantziez, eskomikatu eta debekuz betea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 1. orr.


distzipulu ik dizipulu.

disuaditu, disuadi, disuaditzen du ad zerbaitetarako asmoa kendu.

Alabaina, laster utzi behar izan nuen zaletasun hau, eta ez [...] osasun arazorik sufritzen edo loditzen ari nintzelako, ez, prezioak edonor disuaditzeko modukoak zirelako baizik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 91. orr.


disuasio 1 iz zerbaitetarako asmoa kentzea.

Disuasio nuklearra, gure segurtasunaren eta gure premiazko interesen zainketaren berme handiena da.  Berria - Mundua   2006-01-20

Chiracek azaldu zuen Frantziak gaur egun eskuko daukan disuasio nuklearra neurriko erantzunak emateko egokitua dela.  Berria - Mundua   2006-01-20

RAID Bilaketetarako, Laguntzarako, Esku-hartzerako eta Disuasiorako Poliziaren elitezko unitateko orain arteko arduraduna.  Berria - Mundua   2004-08-26

2 (hitz elkartuetan) ik disuasorio.

Arma termonuklearren abantailen jarraitzaile sutsua zen, disuasio-politika gisa eta Ameriketako Estatu Batuen defentsarako.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 92. orr.

Sharon: «Eskubidea dugu disuasio bideak izateko».  Berria - Mundua   2004-07-30

Piongiangek ulertu behar du haren zeinahi ekintzari aurre egiteko disuasio indarra dugula.  Berria - Harian   2005-01-21

Lan Ikuskaritza indartu egingo da orain, eta diskriminazioaren kontrako disuasio zigorrak gogorragoak izango dira.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

Errepresioaren poderioz ETA disuasio gaitasunik gabe gelditu dela uste dute gutunaren egileek.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

disuasio nuklearra (3)


disuasorio izond zerbaitetarako asmoa kentzen duena. ik disuasio 2.

Han, denak kaputxadunak izanik, ez zegoen inor ezagutzerik, baina haiek behin eta berriz esaten zuten estatubatuarrak zirela, euren nazionalitatea adierazteak nolabaiteko eragin disuasorioa edukiko zuelakoan edo.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 29. orr.


disulfuro iz molekulan bi atomo sufre dituen sulfuroa.

Gatz hori, berez, usaingabea da, baina erreakzionatu egiten du nola edo hala larruarekin, beharbada keratinaren disulfuro-zubiak erreduzituz, eta egun batzuetan kimikaritzat salatzen zaituen metal keru iraunkor bat jaregiten du.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 247. orr.


disyuntiba iz alternatiba.

Beste faktore batzuk ikus daitezke, hiru idazle hauek batzen dituena: a) odolusten ari diren herrietan jaio eta bizi dira, b) bortizkeriaren aurrean dilema handia dute, c) pertenentzia disyuntiba pairatzen dute: bihotzez eta justiziaz zapalduekin egonik, erlijioz, arrazaz edo klasez menperatzaileen taldekoak dira.  Berria - Kultura   2004-07-21


disziplina ik diziplina.

disziplinatu ik diziplinatu.

ditare ik titare.

ditari ik titare.

diti ik titi1.

ditiburu ik titiburu.

ditiranbiko 1 izond ditiranboari dagokiona.

Epopeia eta poesia tragikoa eta, gainera, komedia eta poesia ditiranbikoa, eta auletika eta zitaristika gehiena, denak dira imitazioak ikuspuntu orokorretik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 231. orr.

Poesia ditiranbiko batzuk, Homero eta Virgilioren aurkako zirikadekin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

2 gehiegizko gorazarrezkoa.

Eta don Pedrok hirurogei urte bete zituen egunean difamazio ahaleginak aintzat hartu eta hala adierazi zion oturuntzaren ondorengo poema luze eta ditiranbikoan: "hartza esaten dizute, eta baduzu, bai, harekin antzik, zeren zure ahoan eztia izaten baita maiz".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 237. orr.

Eta batere ulertu ez nion goraipamen ditiranbiko luze bat hasi zuen hizkera hanpurutsu batez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 133. orr.


ditiranbo iz antzinako Grezian, Dionisosen edo Bakoren ohoretan ontzen zen poesia-lana; gehiegizko gorazarrea.

Argentinarra izateak, bere tamalgarrian, eragotzi egingo dit ditiranboan erortzea -nahitaezko generoa baita hori Uruguaien, gaia uruguaiar bat denean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 85. orr.


ditxa iz poza, zoriona.

Zeure zorionean, izeba ero edo osaba pakete mozkortzioren bat izateko ditxa bazenu, solastu harekin, galdegin handien gauzak nola diren, eta hark erranen dizu noski. haizea aldeko suertatu eta ehiza-zakurraren usnaketatik libratzeko ditxa izan zuela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 156. orr.

Garaiko ditxa eta desditxen aurpegia bilakatu zen Jean Gabinena.  Berria - Kultura   2004-05-16

Moralista batzuek arrazoitu zuten diruen jabe izateak ez dakarrela beti zorionik eta beste ditxa modu batzuk zuzenagoak direla beharbada.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

Trastez betetako gelaxka ziztrin hartara sartzen naizenean, sudur-zuloak zabal zabaltzen ditut ditxaren usaina hartzeko.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ditxa eta (5); ditxa izan (3); ditxazko ditxa (3)


ditximaketa iz sarraskia.

Naturaren zaleak horrenbeste deitoratzen duten animalien ditximaketak ez dira berriak, ordea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 96. orr.

Gautxoek eragindako ditximaketaren albistea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 98. orr.


ditxo iz esaldi errimaduna, barre eragitekoa edo ziria sartzekoa.

Ditxoa jenero bat den bezala, kopla ere aparteko jeneroa dela uste dut.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 92. orr.

Ditxoekin hasi eta puntuaren erantzunera jo dut.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 90. orr.

Nere amatxi zena ere dena "ditxo" ta "arrazoinlari" handia omen zen.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 177. orr.


ditxoka (orobat titxoka) adlag ditxoak esaka.

Bertsutan, eta ditxoka-ta hola...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 177. orr.

Horiek ziren atsenaldietako jostekak, pilotan edo kaniketan ari ez ginelarik titxoka ari ginela.  Herria   2003-05-29


ditxolari (orobat titxolari) iz ditxoak paratzen dituen pertsona.

Ditxolari edo zirtolarien usadioak bizi-bizirik dirau sustraiak baserrian dituztenentzat.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 85. orr.

Gezurra badirudi ere, ditxolarien teknika lantzen arituko ziren eskolan, eta horixe zuten etxean lantzekoa: hitz bat aukeratu, edozein, eta harekin errimatzen duen esaldi bat erantsi gero hari.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 191. orr.

Bertsolariek eta ditxolariek beti kontatzen ditek, meza eta bezpera arteko kermezetan, haurra beltza sortu zitzaien Manex eta Memenaren istorio irrigarria: kedarrez likisturiko gizonaren tximiniarena aditzean, karkazailka lehertzen gintukan, apeza barne.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 35. orr.

Zer kostatzen zaio ba ditxolari on bati, bertsoa osatzeko hiru-lau oinarrizko kontzeptu hartu, haien esparruan lan egiten ikasi eta bere jarioa diskurtso bilakatzea?  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 88. orr.

Errematea nola eman jakingo du ordea ditxolariak: [...].  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 86. orr.


ditxoso 1 izond adkor zorionekoa, gogaikarria. ik dontsu 2.

Zenbat saltsa ez dute sortu eta zenbat buruhauste koarta-tenpora dontsu eta ditxoso horiek!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 392. orr.

Entziklopedia ditxosoari buruzko informazio orriak erakutsi zizkion mutilak.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 117. orr.

Ehundik gora, 120tik gora aurkitu eta bildu ditut, martxo ditxoso eta dontsu honekiko errefrauetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 126. orr.

2 ditxosozko zorionekoa, gogaikarria.

Zu eta zure ditxosozko gimnasia!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 22. orr.

Baina ditxosozko paraplegikoa hor zegon, oraindik arrantzaka.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Makina bat bider entzunda neuzkan estudiante garaian egindako ditxosozko bidaia hari buruzko batailatxoak, eta egun hartan berriro suertatu zen betiko leloa: [...].  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 24. orr.

Beti jakin genuen idazle bihurtzeko asmoa zuela, bere ditxosozko nobela horrekin zuen tema.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 59. orr.

Erabat idatzita nuela buruan nobela ditxosozkoa; konpromisoetatik libre egotea behar nuela lanean jartzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 184. orr.

Etengabe jarduten baitzuen ea noiz arduratu behar nuen hilarri ditxosozkoaz itaunka.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 366. orr.

Alabaina gure Agur ditxosozko honek ikusiak ditu bereak eta bost.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 115. orr.


diu iz

DIU siglak Umetoki Barneko Gailu esan nahi du (gaztelaniazko dispositivo intrauterino hitzen siglak dira).  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 96. orr.

Hari DIU edo umetoki barneko gailua kendu behar zioten medikuek.  Berria - Gaiak   2004-07-09

Horretan oinarritzen da DIU honen kontrazepzio modua.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 98. orr.

Mundua ez zen apenas deus ere aurreratu pilula edo DIU bezalako metodoak asmatu aurretik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 83. orr.

Gaur egun, bosgarren belaunaldiko DIUak ditugu: material hobeekin eginda daude, emakumearen umetokira moldatzeko forma egokiagoak dituzte, seguruagoak dira eta eragiteko mekanismo sofistikatuagoak dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 101. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

diu hormonala (3); mirena diu (4); mirena diua (10); mirena diuak (6); mirena diuarekin (4)


diuretiko izond/iz gernu-eragilea.

Ezaguna da garagardoaren eragin diuretikoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 197. orr.

Barrua garbitzen du, diuretikoa da, izerditzen eta toxinak botatzen laguntzen du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 498. orr.

"Ipuru ardoa" izeneko diuretikoa, 60 gr. ipuru ale, 10 gr. limoi azal, eta litro bete ardo zuriz egiten da, zortzi hamar egun ontzen edukiz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 275. orr.


divertimento 1 iz dibertimendua.

Aitzitik: errealistek eta berauen aldekoek munduan gertatzen denarekin zerikusirik ez duen jostaketa soila izatea leporatu ohi diote, divertimento hutsean geratzea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 139. orr.

Egiazki, divertimento bat besterik ez zen: gustatu egiten zitzaion tertulietan, berak eta bere lagunek hoteleko kafetegian arratsaldero egiten zuten solasaldiaren hasieran, "argaldu egin naiz" edo "gizendu egin naiz" esatea; komentario arrunt hark lagunarteko giroa argitzen zuelako errepikapenaren poderioz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 235. orr.

Fidel izan beharraz gertaerak eta pertsonen arteko harremanak katramilatzen eta korapilatzen doazen komedia -edo melodrama baten parodia- bat da, barregarria eta serioa aldi berean; divertimento arin bat kanpotik, gizartearen kritika zorrotz sakona barrutik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 13. orr.

2 suitearen antzeko musika lan instrumentala, forma jakinik gabekoa.

Divertimento moduan interpretatu zuen Menak Beethovenen 4. sinfonia eta ez zen oker ibili.  Berria - Kultura   2004-05-30


dixidatuki adlag mehatxu eginez.

Eta, orduan, Antonio zutitu zen, atxiki zuen bularretik bizkaitarra, eta desafiatuki eta dixidatuki erran zion: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 535. orr.


dixidu iz mehatxua.

Ibarrunen den ORMA lantegiak dixidu askoren ondotik izan da zerratzeko ordena beltza.  Herria   2003-12-18

Lizardiko zelaian dugun ORMA lantegia zerratzeko dixidutan dugu.  Herria   2003-10-30


diximulatu ik disimulatu.

diximulu ik disimulu.

dixkaetxe ik diskoetxe.

dixtira ik distira.

dixtirant ik distirant.

dixtiratsu ik distiratsu.

diz-diz (152 agerraldi, 38 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 313 agerraldi; orobat dizdiz 25 agerraldi, 12 liburutan; ETCn 80 agerraldi) 1 adlag distiratzen. ik dir-dir.

Dena ilun, kanpoko hondarraren ardora izan ezik: hegazkinaren hegalak ilargi-argitan diz-diz, hotz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 36. orr.

Bitartean adi begiratzen zion detektibeari, begi txikiak diz-diz, bi argitxo motel iluntasunean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 185. orr.

Diz-diz zituen begiak, eta gertatzen ari zitzaiena ulertzeko gogoz eta damu-minez begiratu zion aitari, asaldaturik bainoago.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.

Kanpora irten zenean, euriz diz-diz zeuden kaleak, eta pozik zen bere gabardina arre zaharraz.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 148. orr.

Ikusi behar zenuen emakumea! -esan zuen, begiak diz-diz jarriak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 54. orr.

Bihurgune geldo batek sortzen duen putzuan, nenufar horiak eta ninfa ardo kolorekoak ikus daitezke diz-diz, eguzkiaren argitan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 146. orr.

2 (izen gisa)

Diwan-i-Khas ganberako diz-dizak eta zeru haren edertasuna lehengo aberastasunaren ataltxo urri bat besterik ez dira, ispilu txar batek emandako irudi hutsa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 94. orr.

Aitaren begiek diz-diz bizia zabaltzen zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 258. orr.

3 diz-diz egin distira egin, distiratu.

Loroaren begiek diz-diz egiten zuten ilunpean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 29. orr.

Gau ilunean diz-diz egiten duen izarrak bezala distiratzen zuen Frantziskok, ilunpeak uxatzen dituen egunsentiak bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 205. orr.

Hortz zuriek diz-diz egiten zioten.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 174. orr.

Urrezko txanpon txiki batek diz-diz egin zion ahurrean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 88. orr.

Martxa-lerroan igaro zitzaizkidan albotik, besoak batera-batera zabukatzen zituztela, botoiak eta botak distiratsu ageriz, eta eguzki-argiak baionetetan diz-diz egiten zietela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 94. orr.

Haren larruak dizdiz egiten zuen eta haren usainak garunak betetzen zizkidan; pentsamendua lausotua nuen guztiz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 67. orr.

Langileagoa denak ohore gehiago izan dezala, bere ospeak diz-diz egin dezala bere ondorengoengan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 66. orr.

4 diz-dizka ik dizdizka.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak diz diz (5); begiek diz diz (6); diz diz egin (8); diz diz egiten (26); dizdiz egiten (11); dizdiz egiten zuen (4)


dizdira ik distira.

dizdiratsu ik distiratsu.

dizditsu izond distiratsua.

Baldosa distiratsuak zituen eta bainuontzia ere bai, zuria eta dizditsua eta bai lababo bat ere eta, ingururik gabe esateko, komuntzuloa, bere kidekoen artean deituko luketen bezala.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 60. orr.

Bat-batean hantxe zuten aurrean Parisko gau dizditsua eta ez zekiten harekin zer egin.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 68. orr.


dizdiz ik diz-diz.

dizdizari 1 izond diz-diz egiten duena.

zurezko teilatuek zeharka distiratzen dute ilargiaren argitan, metal dizdizari baten antzera, eta ez da inon inor ageri, lo dago dena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Ez baita [ilargia] ageri, ohi bezala, disko dizdizari soil gisa, esfera, globo, gorputz, izar gisa baizik, hots, laranja koloreko masa erraldoi bat bezala unibertso hutsaren erdian.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 188. orr.

Beherantz begira geratzen zen gero, lurrean zulo bi egiteko gai ziren begi dizdizari haiekin.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 74. orr.

Hagitz ugaria da ordea liburua, nere betiko soilkeriotan ito nahi izateko; literatur urraketa honen harira, bai baitu beste oharpen dizdizari anitz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 248. orr.

Eta hartzen dute aizto bat, garbia, dizdizaria, eta odolez zikindua itzultzen dute bere lekura nire eskuek.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 99. orr.

2 (adizlagun gisa)

Mississipiaren gainetik, hor nonbait, gindoazen (eskuineko begiaz ikusi nuen), oso altura handian eta erabat lasai, gure helizeak goizaldeko eguzkitan dizdizari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Zeruko alde garbian izarren bat edo beste ageri zen dizdizari.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 161. orr.

Aurrera darraigu hegan; gailurreko gurutzea dakusat, zuri, dizdizari, baina bakarti oso.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 297. orr.


dizdizka (orobat diz-dizka g.er.) adlag diz-diz egiten, distiratzen.

Errauts-koloreko traje bat soinean; idazluma bat eta arkatz bat, txaketaren goiko patrikan; zetazko gorbata dizdizka; zapata marroi ingelesak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 157. orr.

Garagardoaren kolorea hartua du itsasoak ere, han urrunean, eguzki izpiak gainean diz-dizka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 64. orr.

Geroago ilea moztu zioten, eta orduan buru berdin eta ongi orraztua eramaten zuen, dizdizka brillantinagatik.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 64. orr.

Zerurantz begiratzen zuen, Guadalajarako ordoki gainean dizdizka zeuden izarretarantz. Tentela behar du izan gizonak [...] uste izateko milaka milioi unibertso horiek gizona, zomorro burugabe hori, josta dadin eta harriturik gera dadin baizik ez dihardutela jiraka eta dizdizka.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 104. orr.

Begiak dizdizka eta larri baditu ere, ez du ematen oso edanda dagoenik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 177. orr.

Zinismo-espresio bat agertzen zitzaion dizdizka begietan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak dizdizka (5)


dizionario ik dikzionario.

diziplina (orobat disziplina g.er. eta lizifrina) 1 iz ordena atxikitzeko arauen multzoa; arau horien araberako jarduera.

Kanpalekuko diziplina guzia haren eskuko zen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 90. orr.

Gizakiei arau komun bat, diziplina bat, antolamendu bat eman ahal izateko, fedea behar da, ilusioa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 186. orr.

Bere mezu-hartzaile kristauentzat honela jarraipide gisa diziplina militarra gomendatzean, Klementek ordena ezarri nahi zuen Elizan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Estrategiaz aparte, hoberena kasu hauetan jarraitasuna eta diziplina dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 362. orr.

Kazetaritzak teknika eta diziplina ematen dizkio idazleari.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 207. orr.

Pilulak eguneroko diziplina eskatzen du, hartzea ahaztu ez dezagun.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 94. orr.

Büchenwald-eko esperientzia genuenentzat, Dachau-ko bizia jasan zitekeen, bai eta diziplina ere.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 122. orr.

Gure bizitzan aurreneko aldiz, kolegioko diziplina estuaz at genbiltzan. ezin zuen jasan udalekuaren ardura zuten mojen diziplina itsua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

Diziplina atxikitzeko eginen zuten hori.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 76. orr.

Argi dago Argentinan diziplina handiz ezarri zirela Washingtoneko adostasunaren hainbat errezeta.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 322. orr.

Toki honetan diziplina oso zorrotza gordetzen zen gauza guztietan, bai isiltasunean eta lanean, bai Erregelako gainerako arauetan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 291. orr.

Beraz diziplina pixka bat izan behar dugu guk ere...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 27. orr.

Bi gauza horiek batera egiteko nire gaitasuna eta diziplina benetan miresten zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 183. orr.

Denbora dezente egin nuen hitz egokienak paperera ekartzen, hasieran Elsbethi idatzi nahi niolako eta gero diziplinaz gehiago beste ezergatik baino.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 166. orr.

Erabakiak diziplinaz onartzen zituen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 32. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Arazoen egoera honetan, haurrak sortzea ez litzateke jada senar-emazteen arazo pribatua izango eta nonahiko diziplina-botere inpertsonal baten ardura publikoa izango litzateke.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 393. orr.

Hau bai diziplina eredu miragarria!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 127. orr.

Hitz batean, beraien biziera diziplina-ispilu izatea nahi zuen gainerakoentzat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 396. orr.

Diziplina-gabezia tipikoa erakutsi zuten enperadoreagana iristeko erraztasunaz abusatzean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 228. orr.

Ikasleen diziplina faltak minduta eta etorkizun hobearen bila, Milanen erretore plaza lortu zuen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Teknologia modernoak mekanizazioa edo arauketa ekarri zuen, eskulangileena ez ezik, baita hauen ugazabena (nazionalizazioa, etab.), herri-administrazioarena ("burokratizazioa") eta politikariena (alderdi-diziplina). Mendebaldeko gizakiak "Erdi Aroko" kristau-diziplina galdu izana, ez Jainkoari, baizik eta bere buruari eskertu zionean hasi zen bere modernotasuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 462. orr.

4 jakintza adarra, irakasgaia; kirol jarduera-mota.

Garbi dago historiaren gisako diziplina bat existitzen denetik dokumentuak erabili izan direla, eurei galderak egin zaizkiela, eurei buruz galderak egin direla.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 13. orr.

Ez dago, beraz, norbere buruaren ezagutza osatuko lukeen ezein Psikologia arrazionalik irakaspen gisa, baizik diziplina gisa besterik ez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 157. orr.

Era horretan dialektika deritzon diziplina guztien diziplina sortuz.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 80. orr.

Askotan, nahastu egin ohi dira filosofia diziplina gisa eta filosofiaren historia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 16. orr.

Arkitektoaren zientzia diziplina anitz eta hainbat eratako ezagutzaz jantzitako zientzia da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 390. orr.

Ezagutza aztertzen duen diziplina filosofikoa da epistemologia. ideia erromantikoek diziplina ugari ukitu zituztela, geografia eta filosofia, kasu, eta ez bakarrik hasierako arlo estetikoak, artea edo literatura.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 103. orr.

Jakitearen sistema zuhaitz baten pareko ei da: metafisika da erroa, fisika enborra, adarrak zientzia espezializatuak (mekanika, fisiologia, psikologia) eta fruituak diziplina praktikoak (teknika, medizina, etika).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.

Gerraren diziplinan hezteko ahaleginak egin nituen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 85. orr.

Somarribak bi diziplinak korrituko ditu, erlojupekoa eta errepidekoa.  Berria - Kirola   2004-09-21

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ongiari eta gaizkiari buruz ari garelarik, auzi hau moralaren diziplina alorrekoa dela ez dut uste inork zalantzarik egingo duenik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 93. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Antzin Aroko pentsamenduan jakite-diziplina nagusia ontologia zen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 89. orr.

Teologia deituriko buru-diziplina berriaren arabera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 116. orr.

Uztaritzen futbolean, eta Joko Olinpikoen atletismo diziplinetan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 105. orr.

Filosofiaren osotasun guztia izendatzen duen filosofi diziplina baten errotulua ere bada.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 7. orr.

7 penitentzia; zigorra.

gogor hilduratzen zuen bere burua barauez, diziplinaz, negar-malkoz eta otoitz eginez gau eta egun.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 999. orr.

Bere etsenpluaz argi utziz haragi menderakaitz eta alferra etengabeko diziplinaz eta probetxuzko ekintzaz hezi behar dela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

Karitateko Ahizpa batena bezalako diziplina eta buru-ukatzearekin, argaltzeko dieta egin eta ia zeukan pisuaren bosten bat kendu zuen ezkondu osteko lehenbiziko urtean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 48. orr.

Ahitua eta gorputzez guztiz birrindua egonik ere, ez zen sekula gelditu bere perfekzioaren ibilbidean, eta ez zuen arindu ere diziplinaren laztasuna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 411. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik diziplinario.

Batzorde horren eginkizuna izango da diziplina-neurriak hartzeko oinarririk ba ote dagoen erabakitzea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 55. orr.

Usaian, diziplina zelaian lau aste egon eta oraino bizi zirenak laneko komando batetarat igortzen zituzten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 123. orr.

Lurie irakaslearen aurka egindako salaketak ikertzen ari den diziplina-batzordeak ez zuen atzo deus ere esan emango duen epaiaz.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 75. orr.

Espainiako Piraguismo Federazioko Diziplina Batzordeak zigorra bere hartan mantentzen du.  Berria - Kirola   2004-08-11

Espainiako Kirol Diziplina Batzordeak Racingi puntua kendu zion.  Berria - Kirola   2004-11-19

1940an [...] Soldadu Langileen Diziplina Batailoiak sortu ziren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 39. orr.

Diziplina Batailoiko indarrak kanposantuko hormen luzeran lerrokaturik ziren.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 256. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arrazoimen hutsaren diziplina (7); arte diziplina (6); bere diziplina (4); beste diziplina (8); bi diziplina (4); da diziplina (3); den diziplina (6)

diziplina anitzeko (4); diziplina apur (4); diziplina apur bat (4); diziplina arauak (3); diziplina arteko (5); diziplina artekoa (3); diziplina bat (14); diziplina batailoietan (8); diziplina baten (6); diziplina batzordea (3); diziplina batzordeak (47); diziplina batzordeak atzo (3); diziplina batzordeak ez (3); diziplina batzordeak hartu (3); diziplina batzordeak lau (4); diziplina batzordean (4); diziplina batzordearen (12); diziplina batzordera (4); diziplina behar (7); diziplina berri (4); diziplina da (4); diziplina eta (23); diziplina ez (3); diziplina gisa (4); diziplina guztien (3); diziplina handiarekin (3); diziplina handiz (5); diziplina hau (4); diziplina hautsi (5); diziplina hori (5); diziplina horietan (3); diziplina horretako (3); diziplina horretan (11); diziplina militarra (4); diziplina ongia (3); diziplina oro (3); diziplina orotan ondo (3); diziplina zorrotza (10); diziplina zorrotza eta (4)

duen diziplina (5); dute diziplina (3); edo diziplina (6); espainiako kirol diziplina (14); eta diziplina (57); eta diziplina horretan (3); federazioko diziplina (4); federazioko diziplina batzordeak (4); filosofiaren diziplina (3); hutsaren diziplina (7); kirol diziplina (30); kirol diziplina batzordeak (16); kirol diziplina batzordean (3); langileen diziplina (7); langileen diziplina batailoietan (6); soldadu langileen diziplina (7); zen diziplina (4); zuen diziplina (5)

cross diziplinan (3); den diziplinan (3); diren diziplinetan (3); diziplinak eta (3); diziplinako batzorde (3); diziplinen arteko (7); eta diziplinaz (3); half pipe diziplinan (5); inolako diziplinarik (3); kirol diziplinako (4); kirol diziplinako batzorde (3)


diziplinagabe izond diziplinarik ez duena.

Eta gero Silvioren ezaguna zen orkestra-zuzendari baten esaldi ospetsua ere bazegoen, zeinak, Bergamon tournée batean zegoela, kantari arretagalduei eta diziplinagabeei esan zien: [...].  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 33. orr.


diziplinagabetasun iz diziplinagabearen nolakotasuna.

Diziplinagabetasun-espiritu bat zabaldu zen gure artera eta, haren eraginez, bertan behera utzi ziren kultura -eta gorpuzkera-desberdintasunak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 28. orr.


diziplinario iz diziplinari, bereziki zigorrari, dagokiona. ik diziplina 8.

Iragan mende bukaeran, frantses armada diziplinarioa Eussa sartu zelarik, gizonak urrunean zeudela gerizarik gabeko eme-mundu horrek gaitzeko sarraskiak pairatu zituen: bortizkeria, bortxaketa, ebasketa, ohointza indartsu, erreketa, suntsiketa.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 88. orr.

Gero gertaera horrek zer nolako ondorioak ekarri zituen deskribatzen du, ondorio diziplinarioak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 24. orr.

· Agiria sinatu nuen; nirekin batera, Garridok eta Diziplinarioko buruak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 258. orr.


diziplinarteko izlag zenbait jakintza eta arte alorrek elkarrekin parte hartzen dutena.

Ez da harritzekoa, bada, irudi abstraktuaz, eta balio plastikoez oro har, idatzi diren lehenengo teoria-lanak Bauhausek, 1920ko hamarraldian argitaratu izana, Alemanian pinturako, eskulturako eta arkitekturako abangoardiako artista gehienak elkartu zituen arte-eskola diziplinarteko handi hark, hain zuzen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.


diziplinartekotasun iz diziplinartekoa denaren nolakotasuna.

Berezitasunetik diziplinartekotasunera.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 50. orr.


diziplinatu, diziplina(tu), diziplinatzen (orobat disziplinatu g.er.) 1 da/du ad diziplinapean jarri; araupean jarri.

Horrela, "balioak galdu dira" edo "gazteek ez dituzte ezagutzen balioak" esanez, gizartea estu-estu lotzen zuen "betiko" ordena zahar hura galdu egin dela, deitoratzen da; eta gazteak lehengo manera jatorrean berriro diziplinatu beharra dagoela, esan gura da funtsean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 14. orr.

Limes-ak diziplinatu egiten du betetzeko eginkizunak, lortzeko helburuak eta gainditu beharreko zailtasunak emanez, etengabe gogor ahalegintzera behartzen baitute horiek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 154. orr.

Nahaste eder batean bizi ziren orduan, batez ere, Trentoko Kontzilioak familiaren segimendua, apellidoak eta beste diziplinatu zituen arte.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 46. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Argia ez ezik saiatua eta diziplinatua genuen Lizardi, eta, banketxeko lanaz gain, zuzenbideko matrikula librea egin eta karrera amaitu zuen hurrengo urteetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 140. orr.

Horixe bai armada diziplinatua.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 122. orr.

Entzule diziplinatuek ulertu zuten musika arriskutsua izan zitekeela.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 58. orr.

Militante fina, dedikazio osokoa, diziplinatua, sakona bere gogoeta eta ekarpenetan...  Berria - Ekonomia   2004-10-27

Gazte irakiarrek txukunak eta diziplinatuak izan behar dute.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 74. orr.

Ariketekin segitu nuen, nire buruari behin eta berriro agintzen niolarik: zaildua behar duk egon, diziplinatua behar duk izan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

· Soldaduek diziplinatuago desfilatzen dute musikaren konpasean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta diziplinatua (3)


dizipulu (orobat distzipulu g.er.) 1 maisu baten ikaslea edo jarraitzailea.

Nik maisu horren dizipulu bat ezagutu nuen San Franciscon, eta dizipulu horren alabarekin ezkondu nintzen. hantxe geratu nahi nuen betiko, Tabor mendian Jesusen dizipuluak bezala.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 121. orr.

Dena barkatzen zuenak ez zuen bere dizipuluaren traizioa barkatu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 453. orr.

Platonek Sokrates hil eta berehala idatzi bide zuen, dizipuluak oraindik maisuarena ahal bezain fidel ematen zuen garaian.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 103. orr.

Seneka ageri zen erdian; inguruan, haren esanak liburuetara aldatzen, dizipuluak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 118. orr.

Belauniko jarrita, zapi batez estutzen dio berak zauria, dizipulu hark Senekari bezala.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 202. orr.

Irakasle Laguntzailearen dizipulua izatea une oroko gozamena zen niretzat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 84. orr.

Gipuzkoar hau antropologoa da, Jose Miguel Barandiaranen dizipuluetarik bat.  Herria   2004-10-07

Ez zen isiltzen, hasi zenetik dena memoriaz jakingo balu bezala ari zen eta Marx, maisutzat baino gehiago, dizipulutzat aipatzen zuen ia.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 182. orr.

Lotsati, bere dizipulua izan nahi nuela deklaratu nion; isildu zen, egunkaria irakurtzen jarri zen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 125. orr.

Ikusi nahi nuelako euskal hizkuntzalariekin halako kezka duen Torquemadaren dizipulu honek nolako argumentuak erakusten zituen baieztatzen duena indar horrekin baieztatzeko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 182. orr.

2 (izenondoekin)

Taulerren sermoiek jarraipena eman diote Eckharten pentsamenduari haren kondenaren ondoren, baina esan beharra dago ere Tauler dizipulu soila baino zerbait gehiago izan dela.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 7. orr.

Nire dizipulu kuttuna izan zinen, bakarra, neure erraietatik jaiotako semea bazina bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 229. orr.

Ni Bordelen arribatu nintzelarik, beste Aitasaindu bat zen Erroman, Paulo VI, intelektuala, teologo frantses aurrerakoien dizipulu estua, ene ustez arrazoiaren eta fedearen arteko borroken erdian tira hala ari gudukan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 92. orr.

Maimoni dagokionez, betiere Aristotelesen dizipulu zintzoa izanik, unibertsalek izpiritutik kanpoan ez dutela existentziarik aldarrikatzen du.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 246. orr.

Aldi batez, ordea, Bakoren dizipulu bikaina izan zen, ezin golosagoa eta gularat eroria.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere dizipulu (3); dizipuluetarik bat (3)


dizipulutza iz dizipuluaren egoera.

Abandonua eta autokontrola sormenaren ordezko alternatiboak dira; desertzioa eta martirioa mimesiaren dizipulutzaren ordezkoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 439. orr.


dizka ik disko.

dm iz dezimetroaren sinbolo nazioartekoa.

Pantailan erdaraz jazartzen zitzaidana astiro irakurtzeari ekin nion: "Sex M. 26/6 zm, 1,95 m, 100 dm, aiduru, GI Ivan" Fanchi bitxiki so geratu nintzaion: berriro ere ez nuen tutik ulertzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 74. orr.


DNA iz (sigla) azido desoxirribonukleikoa. ik ADN.

Barruan, DNA probei esker identifikatuak izan diren 610 biktima zeuden.  Berria - Harian   2005-07-12

2001eko DNA frogak zituztela argudiatuta, iazko guardia zibil berek atxilotu zuten joan den astean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

Orain Afrikako animalien kopurua zehazki kontatuta dago, ez da abentura han barneratzea, antolatutako bidaia baten bitartez familiako oporraldia bilakatu baita, zilar koloreko bizkarra duten gorila arrak atseginak eta maitakorrak direla ere erakutsi digute biologoek, eta DNAn oso antzekoak garela, hain zuzen ere.  Berria - Kultura   2006-01-11

Ez bakarrik zigotoko kromosomak eta abar lanean ipintzeko gai, zigoto osoa baizik; hau da, hasieratik eta bizi naizen artean nire gidari holistikoa dena baizik, giza ataletan, zelula, kromosoma, DNA, gene eta abarretan gertatzen diren guztien hasierako, funtsezko gidaria, arau idazle nagusia.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 96. orr.

Ludian ez bezala, abiapuntua hagitzez garatuagoa izaki, bakterio eta zelulen DNAetan atxiki oroimenari esker eta haien arteko borrokaren ondorioz, liseriketa prozesu bat bailitzan, bilakaera agudo gertatu zen.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 29. orr.

Ura, adibidez, kasu guztietan H2O substantzia kimikoarekin identifikatzen den moduan edo tigre guztiek DNA mota jakina duten moduan, gogo-egoeren identifikazioa egin aurretik jakin behar dugu ea gogo-egoera bakoitzak burmuinaren mailan klase natural bat osatzen duen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 190. orr.


do iz musika-eskalako lehen nota, germaniar eskalako C notaren kidea.

Baina gero, Madrilgo "Or konpon" tabernan bere lagun falangistekin bilduta, doinu mutu hura -mi-re-do-do-do-sol-do-re-mi-do- "Cara al sol con la camisa nueva" bihurtu zen, inperio berri bat sortu nahi zutenen ereserki gudazalea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 137. orr.

Veneziarrak ibai-tutu bakoitzari musika eskalan zegokion nota atera behar zion: do-re-mi-fa-sol-la eta si.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 114. orr.

Candendok Bachen Preludioa eta Fuga Do minorrean BWV 546 eskaini zuen.  Berria - Kultura   2004-08-21

Kraus-en (1756-1792) Sinfonia Do nagusian eman zuten hasteko.  Berria - Kultura   2004-01-16

Opari gisara, Bach-en Do nagusiko sonatako Largoa eman zuen.  Berria - Kultura   2004-02-18

Joseph Martin Krausen Do maiorreko sinfonia-rekin ekingo diote kontzertuari.  Berria - Kultura   2004-01-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

do maiorren (3); do minorrean (4); do re (15); do re mi (12); do re sol (3); meza do maiorren (3); mi do (7); mi do re (3); re mi do (4)


doai ik dohain.

doaika (orobat dohaika) antza denez. ik doike.

Amodioa erakusteko badira doaika modelo ainitz edo forma ainitz, ez dakit nola egin behar litaken...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 161. orr.

Eta ez dut jakin zer egin duen beste pareak, doaika irabazi!  Herria   2005-03-31

Aldi huntan ez naiz xehetasunetan sartuko: herriko pestak ziren, dohaika andere batzuen ondoan lokartu dira gehienak eta hobe segur, geroarentzat; paso beraz.  Herria   2003-07-31


doaike (orobat dohaike) antza denez. ik doike.

Doaike amaren aldetik izanen da, aitaren aldetik ez du izanen.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 193. orr.

Badu horrek kasik 30 urte, arraina biziki maite nuen, eta noizbait, arraina jan ondoan -doaike arraina ez zen freskoa edo... zoazi zu-, dena botoi gorri gelditu nintzen, bisaia eta papoa eta hola...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 140. orr.

Erantzuna ona izan behar zen doaike, bigarren atea berehala ireki baitzen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 210. orr.

Dohaike beste manera baten ikusten ditu aferak Amak!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 69. orr.

Gaia eta mintzalaria ikusirik dohaike, sekulako jendezionea hurbildu zauku: hiruetan hogoi jendez goiti.  Herria   2005-03-03


doako (orobat dohako g.er.) izlag doan ematen edo hartzen dena.

Pausoa moteltzen dute doako egunkaria hartzeko.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 23. orr.

Diru asko xahutu nahi zuen ezkontzan jendea gonbidatzeko eta doako bazkari bat egiteko denentzat hotel batean. nonahi dago doako ikuskizunetara zaletutako jendea.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 224. orr.

Kontzertuak doakoak izango dira.  Berria - Kultura   2004-06-18

Helburua, gatibutza soilaz gain, Alemaniako ekonomiari doako lan-eskua ematea ere bazen, presoa lehertu arte behartuz lanera.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 12. orr.

-Doako barnetegi bat aurkituko zionat.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 34. orr.

Zerbait baditek orain ere, horiek ez zekitek guri doako mesederik egiten.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 179. orr.

Eskertzekoa da horrelako gizon garbiaren adiskidantza doakoa.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 48. orr.

Biziak emandako dohainak arrazoigabe eta doakotzat hartzen zituen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 109. orr.

Ez zen erraza izan: baldarkeria ez zitzaidan doakoa irten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 293. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doako hezkuntza (3); doako laguntza (3); doakoa da (14); doakoa izango (12); doakoa izango da (8); doakoa izango dela (3); doakoak izango (3); doakoak izango dira (3); doakoak izatea (4); dute doako (3); eta doako (4); eta doakoa (6); eta doakoa da (3); liburuak doakoak izatea (3); sarrera doakoa (7); sarrera doakoa izango (5); testu liburuak doakoak (3); unibertsala eta doakoa (3)


doakotasun (orobat dohakotasun g.er.) iz doakoa denaren nolakotasuna.

Liburu maileguen doakotasuna aldarrikatuko dute liburuzainek.  Berria - Kultura   2004-04-23

Eta jatorrizkoen zein itzulpenen irakurketa haiekin sentitzen nuen barne poza doakotasunari zor nion, nonbait, artearen txanpon eder horren gozamenari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 181. orr.

Jainkoaren dohainaren eta errukiaren doakotasuna hainbat aldiz nabaritu duelarik, Frantziskok gauzarik onena opa dio anai Leoni: Jainkoak bere aurpegia erakuts diezaiola eta bakea eman.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 67. orr.

Barkamena exijentzia bada, barkamenaren doakotasuna galdurik gelditzen da.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 112. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doakotasuna mailegu (3); doakotasunaren alde (3); ikasliburuen doakotasuna (6); ikasliburuen doakotasuna mailegu (3); ikasliburuen doakotasunaren (5)


doan adlag ezer ordaindu gabe. ik dohainik; urririk.

Sarrera doan da.  Berria - Harian   2005-02-11

Liburuek behintzat doan izan behar dute.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 117. orr.

Doan emango dizut.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 332. orr.

Esker onez (baina hotz antzean, egia aitortzeko) agurtu nituen bi urtez bizilekua eta mantenua doan eman zizkidaten Duhau jaun-andereak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 302. orr.

Nire fede berritua ez dut gogoetetan aurkitu [...] lagun hurkoen artean jasoa baizik, eguneroko maitajardunean Espiritu Santuak doan emana baizik.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 112. orr.

Ez zuen bazkaririk ordaindu: kontua zuelako edo Madame ipurtandiak doan ematen ziolako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 274. orr.

Doan hartu duzue, eman doan.  Elizen arteko biblia   Mt 10,8

Estatuari doan atera zaio urteetan pertsonen zaintza.  Berria - Euskal Herria   2006-03-12

Euskara ikasten duen helduari ikasketak doan atera behar zaizkio, eta doan ez bada, gutxienik, modu eskuragarrian.  Berria - Euskal Herria   2004-11-03

Merkantzia hori noizbait saldu behar izango banu, zuri doan eskainiko nizuke.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 175. orr.

Aljerko Lyautey kasernan doan banatzen zitzaien gitane zigarreta merkea erretzen zuen Beinatek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 244. orr.

Doctor Blues Bandek disko berria doan jarri du Interneten.  Berria - Kultura   2006-02-11

Urtean behin doan egiten den kontzertua da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 132. orr.

-Lau dinar -erantzun zion zurginak-, baina zure dohainez gozatzeko aukera emango bazenit, doan egingo nizuke.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 242. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doan atera (4); doan banatu (5); doan banatzen (4); doan bidaiatzeko (4); doan bidaiatzeko aukera (3); doan da (5); doan dira (4); doan egiten (3); doan eman (5); doan emango (15); doan ematea (3); doan ematen (9); doan ematen dizut (3); doan eskainiko (6); doan eskaintzen (4); doan izan (6); doan izan behar (4); doan izango (17); doan izango da (10); doan izango dira (4); doan izatea (5); doan jarri (3); jasoko dute doan (3); liburuak doan (3); sarrera doan (16); sarrera doan da (3); sarrera doan izango (8)


doantasun iz doakotasuna.

Jakina da Frantziskorengan doantasunak edo gratuitateak duen garrantzia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 62. orr.


doantza ik dohaintza.

doarik (Euskaltzaindiaren Hiztegian doan agertzen da) adlag doan. ik dohainik.

Kherson probintzian oso merke saltzen zuten lurra, edo doarik ematen zuten, jendea han bizitzen jar zedin. baina berak ez zien ezer doarik ematen, eta, batzuetan, jasoriko oparia gorde, eta oparigileari berari saltzen zion geroago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 469. orr.


dobatxakur (orobat dobazakur) iz dogoa.

Kasualitateari esker, dobatxakur bat gurutzatuko da bere bidean.  Berria - Kultura   2004-09-25

-Kaixo, Potter -garrasi egin zuen Pansy Parkinsonek, dobatxakurrek bezalako aurpegi zabala zuen Slytheringo neska batek-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 82. orr.

Ezin artatsuago zaintzen dituzte euren dobazakurrak eta alanoak, eurekin lo egitea atsegin izateraino.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 91. orr.

Kokoriko eserita izugarrizko dobatxakur alai baten antzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 384. orr.


dobazakur ik dobatxakur.

dobela 1 iz arku edo ganga bat osatzen duten harri ziri-formako bakoitza.

Modu egokian antolatu behar dira, hain zuzen ere, pareten pisua arintzen saiatuz eta arkuak dobeletan zatituta eta junturak zentrora begira dituztela jarriz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.

Orduan, angeluetako pilareak neurri zabalekoak egin baldin badira, dobelei eutsi eta aparailuari sendotasuna emango diote.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arku-dobelen bitartez kargak habeetatik edo dintel-buruetatik kanpora eramaten direnean, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.


doberman iz zaintzarako eta babeserako txakurra aski handia eta gihartsua.

Neguriko bere landetxe bikainean bi doberman zeuzkan, arra eta emea.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 33. orr.

Motzago heltzen dio estekatik dobermanari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 121. orr.

Beriainen etxeko dobermanak bost urteko alabatxoari koska egin zion.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 80. orr.

Rottweiler, doberman, boxer, pitbull arrazetakoak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 115. orr.

Edifizio guztian beldur latza zioten doberman horri.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 138. orr.


dobla 1 iz tolesa.

Zigarro bat piztu eta lau dobla egindako egunkari bat atera zuen jakaren sakelatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 127. orr.

Emakume zaharrak txintik esan gabe koipeztatu zuen bizkar loratua, eta bi doblako oihal bat lotu zion soineko josi berriari barrutik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 136. orr.

2 dobla egin

"Lisboatik" aterata, gauerdiari aspaldi egina nion dobla, Alde Zaharreko ostatutzar batean anaiarekin topatu nintzenean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 114. orr.

3 dobla-dobla egin doblatu.

Mezua dobla-dobla egin, eta mahaiaren aldaroa zuzentzeko baliatzea pentsatu nuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 96. orr.

Ez zuen eraitsi, baina dobla-dobla eginda geratu zen gau batean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 90. orr.

Denak hasi ziren denak barrez, lehen bezala, aurpegiak alaitasunez piztuta eta ahoak zabalik, gerritik dobla-dobla eginda.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dobla dobla (4)


dobladu ik doblatu.

dobladura iz tolesa.

Ekintza-gizon, abenturazale, bildumatzaile, erudito, bidaiazale, saloietako gizon, idealista gogoz kontra, hori baita bere dobladuren atzean ageri den pertsonaia.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 19. orr.


doblaje iz bikoizketa.

Doblajeaz hitz egin zidan gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 200. orr.


doblaka adlag jauzi bikoitzak eginez.

Batez ere eskuartean aztertzeko arazoetan iritzi subjektiboak, erdizka eta hiru, dantzan hasten direnean gure inguruan, jauzika eta doblaka.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 36. orr.


doblako iz Gaztelako urrezko txanpona. ik dobloi.

Hantxe zegoela lapurra, ehun doblako eta mando hankarina kendu zizkiona.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 102. orr.


doblarazi, doblaraz, doblarazten du ad

-Ezin dot, Tom, Hogwartseko eginbeharrak dodaz- esan zion Hagridek, bere esku handiaz Harryren bizkarra jo eta mutikoari belaunak doblaraziz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 66. orr.


doblatu, dobla, doblatzen (orobat dobladu g.er.) 1 du ad tolestu.

Paper-muturra hartu, goxo-goxo doblatu, eskerrak eman, eta karteran gorde nuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 256. orr.

Aho-zapia astiro doblatzen nuen bitartean, astiro esan nuen: [...].  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 162. orr.

-Mozkortuta ni? -esan zuen agureak haserre itxuraz eta arrandiaz, eta oin gainean doblaturik, abokatuak bere erretolikan ohi duen bezalako keinu barregarri batez-.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 34. orr.

Angelok begiak erretiratu zituen katiluaren ondoan doblatuta zeukan atzeratutako egunkari zahar koipeztatutik, eta ezpainak hozkatu zituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 233. orr.

2 ad/du ad bikoiztu.

Engoitik herritarren kopurua doblatu da.  Berria - Harian   2005-07-27

Osabak opariak doblatu zituen; alferrik.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 313. orr.

Herriaren parte hartzea doblatu behar zela.  Herria   2005-12-29

Anartean zikin biltzearen zergak doblatuko dira.  Herria   2004-07-15

2050ean, 150.000 presuna helduko dira 100 urtetara, 60 urtez gotikoak doblatuko direlarik eta 80 urtez goitikoak hirukoiztuko.  Herria   2004-02-05

Urte bakoitz afera zifra doblatu du, Baltimoreko enpresa amerikar batekin lotu ondoan.  Herria   2001-11-15

Eta, behin gari-orratzak lurraren gainean azaldu orduko, ikusi eta erreparatu beharra doblatu egiten zen, eta igandearen buelta zen, soroz soro, etorkizuna nolatsu zetorren edo nolatsu burutu zitekeen iragarpen ilusiozko eta itxaropenezkoa seinalatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 79. orr.

Samina areagotzen dugu gure intziriak sakonagotzen eta gure malkoak doblatzen dituen gastuak eginez.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 142. orr.

Bestalde, Aljeriako Gerla egina zuen, franko luzaz, eta beraz, bazekien han egon denbora doblatua zela erretreta ardiesteko karkuletan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 30. orr.

Banabeste batean, uraren prezioa kasik doblatua da jadanik dotzena bat urte barne.  Herria   2005-07-07

3 errepikatu.

Seigarren maila egin ondoan doblatu behar nuela erran zidan buruzagiak.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 25. orr.

4 zirkuitu batean, lehiakide bati bira osoko abantaila atera.

Inoiz, erlojupekoan ere, aurreko bat doblatzeko aukera izan eta arerioa ez umiliatzearren haren atzetik amaitu zuen Indurainek.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 82. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Dirua aurrez aurre emateak sortzen dion egonezari itzuri nahian bidet ondoan uzten ditu billete doblatuak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 61. orr.

Punta doblatu batek seinalaturiko orrialdean zabaldu zuen Norak liburua.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doblatu du (3); kasik doblatu (3)


doblatuki adlag ahalegina doblatuz.

Eta udaberria heldu, eta bere entseiu eta ahalegin haiek berretzen eta emendatzen zituela eta haietan beroki eta doblatuki enplegatzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 203. orr.


doble (ETCn 1.094 agerraldi) 1 izond bikoitza; bikoa.

Arku doble bat xoragarria, harrirudiak denborak erdi janik badira ere.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 120. orr.

Aurrez aurreko eserleku doble gehienak erdi hutsik zeuden.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 126. orr.

Budapest erakutsi digute, hiri doblea, Buda alde batetik, burjesa eta Pest bertze aldetik, langilea.  Herria   2001-04-05

San Julianeko zilo doblea ikusgarria da, zinez.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 224. orr.

Txistuz lagunduriko Gipuzkoako dantza herrikoien bilduma bat da diska doble hortan aurkitzen, Jose Inazio Ansorenak zuzendutako Donostiako Udal Txistularien Bandak emanik.  Herria   2003-12-18

-Giltza doblea hartu duzu? -galdatu nion, azkenean, ez aise.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 15. orr.

Horiekin bertze gela guzietako gako doblearen zaina.  Herria   2005-12-22

Hasi hadi korapilo dobleak egiten metroko tartean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 232. orr.

Bat doblea eta bestea indibiduala, ezta?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 53. orr.

Ordena doble honek (baldintzagabea eta baldintzatua, heterogeneoa baina zatiezina, legearen gainetik baina legearen baitan) aporia egoeran uzten gaitu, Derridarentzat "irtenbiderik gabea" gainera.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 111. orr.

Bestalde, orri dobleekin ez bezala, holako liburuttoa nun nahi balia laiteke.  Herria   2001-04-26

Inbertsiogileak ohituta daude, konpainia noblean baino, konpainia doblean ibiltzen.  Berria - Ekonomia   2004-06-10

2 bi halakoa.

Gainera, lan doblea, aitaren partea ere egin beharko bainuen!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 125. orr.

Horregatik, beldur doblea ematen zidan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 98. orr.

Jubilatuak ez direnendako tarifa doblea dela aipatuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 32. orr.

Kafe doble bat jarridazu, mesedez!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 59. orr.

Harik eta zerbitzariak bermut doblea mahaian utzi zion artean.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 113. orr.

Prezio doblean saldu beharko dinat!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 56. orr.

Zure inguruan pasatzen den guztia ikusten duzu, argitasun dobleaz.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 74. orr.

Bainan balio doblekoa da zuk guri erakatsia.  Herria   2003-05-22

· Eta hango irabaziak hemengoen doblea edo gehiago!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 48. orr.

6447 ziburutar 1999-an, behinere izan den gehiena! duela lau ehun urteko heinaren doblea nunbait han...  Herria   2003-06-05

Kotizazioaren doblea guti gorabehera.  Berria - Harian   2005-05-15

• 3 adlag bi halako intentsitatean edo kopuruan.

Aire bustiarekin doble sentitzen da, hala hotza nola beroa, doble!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 475. orr.

Laneko orduak kalitate handieneko orduak direlako eta doble balio dutelako.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 53. orr.

Dena doble ikusten nuen, Herr Schumacherrek bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 161. orr.

Ni arabiarra izango banintz [erregaia] doble igoko nuke!  Berria - Harian   2005-09-22

• 4 iz zineman-eta, ordezkoa; beste bat bezalako pertsona.

Lauraren doblea First Nationalek kontratatu du eta haren postua betetzeko eskatu dit.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 124. orr.

Hi joten ikustea egundoko txokea zoan, trikitiaren eboluzinoaz apur bat jakitun gengozanok higan Rufinoren doble egin-egina ikusten gendualako, ha zaharrean eta hi gaztean.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 88. orr.

Jonen doblea da Noj, eta doble horren presentzia da, Atxagaren ustez, ipuinaren «oinarririk sendoena».  Berria - Kultura   2004-11-26

Gogoratzen, Zorroagakoek nola esan zuten Aurorak eta Marujak antza zutela?, ba horixe! Maruja Auroraren doblea huke.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 125. orr.

Ondo fijatzen bahaiz, ispiluaz bestaldean ematen ditugun irudiak doble inperfektuenak dituk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 53. orr.

Burdinazko esfera handi bat ezarri zuen bere semetxoaren sorbalda gainean, haren dobleak hegan egin zezan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 143. orr.

5 doblea pred

Tristurak erdia dira gustuko lagunarekin; pozak, doblea.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 80. orr.

Ikusirik hemen gaindi egunean pasatzen diren 7 500 kamioi horiek, doblea izanen direla 2015-ean.  Herria   2002-11-21

Zeren hark neuri eginaren ordaina bihurtu nahi bainion, eta doblea bihurtu nahi nion, ahal izanez geroz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 330. orr.

Nahiago duela maltzurraren kaltea sufritu, gizajoaren aldetik doblea jasan baino.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 221. orr.

Madrilgoak barriz, oso lan sastarrak eginda, doblea kobratzen du!  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 141. orr.

0-0 amaituta, etxetik kanpo sartutako golek berdinketa kasuan doblea balio dutenez, Real Madril sailkatuko litzateke.  Berria - Kirola   2004-01-13

Bozen % 16 ardietsiz eta 23 alki segurtatuz, 12-en orde, kasik doblea.  Herria   2003-11-20

6 dobleak pl (musean)

Gerta zekizkiokeen joko guziak pasatu zitzaizkion eskuetatik hiru errege eta parekoek hordago botatzen handian, dobleak bi errege eta bi astorekin, hogeita hamaika eskutik medeekin...  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 69. orr.

7 doblean adlag bi bati.

Dirua doblean Atanon, Irujo eta Eulateren alde.  Berria - Kirola   2006-02-26

Apustuetako dirua doblean irten zen Olaizola eta Otxandorenaren alde.  Berria - Kirola   2006-02-05

Parioak, beti doblean, ez dira kantitzen, ez-eta 29-35 edo hiruzpalau tantotarat jinen direlarik ere.  Herria   2004-01-08

Logroñoko finalean, Titinen herrian, parioak kontra zituzten Xalak eta Goñik, doblean, eta 5-2 galtzen.  Herria   2004-09-30

Doblean zegoen lehen dirua, eta 45-100i hasiko omen dira kantuan bihar artekariak Atano III.a frontoian.  Berria - Kirola   2004-06-12

8 dobleko

Urtea bukatzear zela, ordea, juzgatu nuen dobleko eskubidea nuela printzeari nirekiko zituen eginbeharrak gogorarazteko.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 29. orr.

Horregatik izaten genuen dobleko poza.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 218. orr.

· Atzera egiterik ez eban sekula pentsaten, bere dobleko gizonari paparretik heldu behar bajakon bere.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 23. orr.

9 bi doble eginda

Eta izeba Kate ere ia bi doble eginda zegoen barrez, hain gogoko izan baitzuen txantxa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 268. orr.

10 doblezka ik doblezka.
11 doble puntu (orobat pundu)

Soka tira, doble puntu emaiten duena, gehienik 680 kilo pizu duten taldeekin.  Herria   2003-07-10

Ohi den bezala, 5 entsegu izanen dira, soka tira bertze guzien gainekoa eta doble pundu emanen duena.  Herria   2002-07-25

Usaiako lasto altxatze, untzi ekartze, kontrabandisten lasterketa eta orga altxatzeaz bertze izanen da soka tira 680 kiloetan neurtua eta doble pundu balioko duena.  Herria   2001-07-05

Helduden igandeko entseguek behexiko dituzte orroituz soka tirako entsegua doble pundu negurtua izanen dela.  Herria   2001-07-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apustuetako dirua doblean (4); dirua doblean (7); dirua doblean irten (3); doble bat (4); doble pundu (3); doblean irten (4); doblean irten zen (3); eta doble (4); eta doblea (3); ta abildade doblea (3)


doblefilan adlag bigarren ilaran.

Gidatzen doala, halako batean gelditu, doblefilan aparkatu, pareko gozotegian sartu, eta segituan, bonboi kaxa handi bat besotan, kotxera itzultzen ikusten dugu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 170. orr.


doblezka adlag ipar bi aldiz.

Bi gisetarat abertzalea niz, doblezka abertzalea niz!  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 146. orr.

Bestalde, untsalaz eta legez-lege, preso direnak ez litazke beren familietarik sobera urrun behar, ez doblezka zigortuak izaiteko.  Herria   2002-11-28

Aroa zinez alde izanki, bakoitzak izan du usaiako gauza frankoren ikusteko parada, baina han edo hemen zerbait arraro ere begiztatu duke, eta orduan berak eramana zuenetik berdin doblezka ere eskaini duke.  Herria   2001-05-03

Bizi ditela urostasunean eta doblezka goresmen jakitean laborariak badirela oraino Beskoitzen.  Herria   2004-07-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta doblezka (3)


dobloi iz Espainian Aro Berrian erabili ziren zenbait diru urrezkoren izenak.

Brigantin eta galera mordoa hondoratu eta arpilatu zituzten, Brasilgo tabakoz eta azukrez zamatuak, aparte utzita urre-hautsa, eta dobloiz eta zortziko pezaz beteriko zakuak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 146. orr.

Edo urre eta zilarrezko txanponak ereiten zituela ortuan, dobloiak noiz agertu zain.  Berria - Kultura   2006-02-23

Dagoeneko aztertuak diren lurraren formazio geologikoak honela daude sailkaturik: lehena, edo behekoena, harriz, hezurrez, mando ustelduz, gas-hodiz, meatzarien tresnaz, antzinako estatua sudurgabez, dobloi espainolez eta arbasoz osatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 124. orr.


dobro iz gitarra mota, aurreko aldean metalezko disko erresonatzaile bat duena.

Oraingoan Olivierrek dobro distiratsu bat ekarri zuen, noizean behin jotzeko.  Berria - Kultura   2006-01-17


docker (orobat doker) iz kaiko langilea, zamaketaria.

Gizonezkoetan, berriz, dockerrek, esate baterako, astean zortzi-bederatzi shilling kobratzen zuten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 51. orr.

Itsaso txarrak arribada atzeratuko zuela etsita zeundenean, "Isla de Luzon" deletreatu zuen doker zaharrak espainiera txukunean zure aldamenean, largabista bafore sabelandi bati noratua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 49. orr.

Bertan otorduak ematen zituzten, ostaliertzat dockerrak, inguruko langileak, Pontrique kaleko putetxeko damak... zituztela.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 144. orr.

Atal batean, omenaldi triste bat egiten dio Londonek Dan Cullen dockerrari: gogorrean usatutako langile ikasizalea, bere kamaraden defendatzaile sutsua, nagusiek arabera zigortua, bizitza goseak igaro eta gero, hidropesiaz eta beste zenbait gaitzen ondorioz, artean ospitale malaparteko batean hiltzen ari zena...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 52. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doker zaharrak (3)


dodekaedro iz hamabi pentagono erregularrek mugatzen duten poliedroa.

Oktaedroa, alegia, bi piramide berdin, haien oinarri karratuetatik itsatsiak, zortzi aurpegiak triangelu aldekide dituela; dodekaedroa, hamabi aurpegiak pentagono erregular dituena; eta ikosaedroa, hogei aurpegiak triangelu aldekide dituena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.


dodekagrammaton iz hamabi letrako multzoa.

Ez zaio inoiz aplikatu ez dodekagrammatonari ez eta berrogeita bi letrako izenari ere -em ha-mefôr deitura; berau izen berezia (tetragrammatona) baita, azaldu dugun bezala.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 159. orr.


dodekasilabo izond hamabi silaba dituena; hamabi silabako ahapaldi lerroa.

Neure denboran behin bakarrik izan dut egokiera Polyolbioneko, Michael Drayton-en epopeia topografiko horretako hamabost mila dodekasilaboak aztertzeko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 160. orr.


dofin iz Frantziako erregearen seme nagusia. ik delfin1.

Erregeren mosketariak ere harat-honat dabiltza eta halaber guardia suitzar eta eskoziarrak, Louvren gelditu ez direnak, bederen, dofina eta erregina-ama babestearren.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 15. orr.


dogma 1 iz erlijio edo filosofia-eskola batean, oinarrizkotzat eta ezin eztabaidatuzkotzat hartzen den baiezpena. ik sinesgai.

Azter ditzagun arretaz erlijio okaztagarri honen dogma zentzugabeak, misterio beldurgarriak, zeremonia amorragarriak eta moral ezinezkoa.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 214. orr.

Ez da dogma bat, nahiz eta beste ikuspuntu batetik, hots, bere erabilera ahalgarriaren alor bakarraren, h[au] d[a], esperientziaren ikuspuntutik oso ederki eta apodiktikoki froga daitekeen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 254. orr.

Ezin da maitemindua egon bi pertsonarekin batera, Jainko maitea, zenbat jende hiltzen da egunero dogma ergel hori dela kausa?  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 171. orr.

Arimaren hilezkortasunaren dogmaren aurka agertu zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 290. orr.

Willard van Orman Quine, Nelson Goodman eta Wilfrid Sellars-ek neopositibismoaren dogma batzuk arbuiatu zituzten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 90. orr.

Harik eta aita santua bera jaiki, eta, ex cathedra, hutsezintasuna Elizaren dogma deklaratu zuen arte.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 251. orr.

Aurrerapena, zientziaren etorkizuna, teknika eta produkzioa gurtzea mito burgesak dira, XIX. mendean zehar dogma bilakatu zirenak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

Dogmarik gabeko enpirismoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 131. orr.

Tiranoen eta haien lekaioen kontra... eta dogma hertsien kontra.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 254. orr.

Gehiegi sinesten duzue biolentzian, dogma ukiezina bailitzan, erlijioetan bezala.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 77. orr.

Dogma horiek faltsuak ziren, baina oso baliagarriak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 137. orr.

Erlijioak giza ekintzak beharrezko direlako dogma ezartzen duenean, legeen zigorrek gogorragoak izan behar dute, eta polizia begiraleago, zertarako-eta gizakiak, halakorik gabe utzikerian eroriko bailirateke, arrazoi horiexek behartuak izan daitezen; baina erlijioak libertatearen dogma ezartzen badu, hori besterik da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 132. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Heriotza-zigorra tiraniak aldarrikatu zuen lehendabizi, dogma kontu batzuetan eliza nagusiarekin bat ez zetozenen aurka erabiltzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gaur egun nagusi den kristau dogmak erakusten duenez, Jainkoak paradisu batean bilduko ditu zintzoak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 43. orr.

Hemen Maimonek ez ditu bereziki filosofoak aipatzen, filosofiaren espekulazioa erlijio-dogmari aplikatzen dioten teologoak baizik, mutakallim-n deritzenak, hain zuzen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 246. orr.

Jarraitzen nuen analisi-metodoa ez zen gehiago liburu-dogma bat; egunean-egunean berrikuskatzen zen, findu zitekeen, gure xedeetara egokitu, arrazoimena, frogak eta hutsegiteak konbinatzen zituen joko sotil batez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dogma bat (10); dogma eta (3); dogma ezartzen (3); dogma guztiak (5); dogmak zientzian (5); eta dogma (6); eta dogmak (3); ez da dogma (3); kristau dogmak (3)


dogmakeria iz dogmatismoa.

-Don Estebe bezalako apaiz ezin itxiago bat, Azpil dogmakeriaren tunelean sartu zuena -erantzun zidan, keinu bat eginez, haserretik etsipenerako bidean-.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 21. orr.


dogmatika iz dogma multzoa.

Azken finean, Aranzadi eta Barandiaran maisuengandiko dogmatika heredatuaren biktima Caro Baroja ere (horien epigono).  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 255. orr.

Adimen arruntak gogoz onartuko lukeela bera esperientzia-ezagutza eta arrazoizko bilkuraren bitartez gogobetetzea agintzen duen egitasmoa, dogmatika transzendentalak bera pentsatzean gehien aritutako buruen ikuskera eta arrazoimena askoz gainditzen dituzten adigaietara igotzera behartu beharrean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 185. orr.


dogmatiko 1 izond dogmari dagokiona.

Objekzio denak objekzio dogmatiko, kritiko eta eszeptikoetan sailka ditzakegu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 171. orr.

Objekzio dogmatikoa esakune baten aurka zuzentzen dena da, kritikoa esakune baten frogaren aurkakoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 171. orr.

Eta honela, arrazoimenaren kritika gabe bere ibilera jarraitzen duen Filosofia dogmatiko orori buruzko zalantza osoa ongi oinarritua egongo litzateke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 260. orr.

Enpirismo dogmatikoaren aurrean, Quinek dogmarik gabeko ekarpen propioa egiten du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 132. orr.

Baldin eta arrazoimen hutsaren erabilera espekulatiboan edukiaz ere dogmarik ez badago, orduan metodo dogmatiko oro desegokia zaio.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 254. orr.

2 dogmatismoari dagokiona.

Nik uste, pluralismoa ez dela ona, txikizio dogmatiko batek utzi duen hondar pila moral eta materiala baizik ez denean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 9. orr.

Katolizismo dogmatiko frankista itogarriaren aurka.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 35. orr.

Teoriak bi fasetan banatzen den prozesuan eratzen dira, Popperrek garbi esan bezala: 'fase dogmatiko bat, eta askotan beste bat kritikoa'.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 372. orr.

Batzuetan hizkuntza gutxituei atxikitutako kultura txikiek sektarismo dogmatiko ikaragarria erakusten dutela, kanon orokorrak ezartzen duena baino gogorragoa inondik ere.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

Pentsaera absolutista dogmatikoak, batzuek eufemikoki "unibertsalista" deitu nahiago duten horrek [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 53. orr.

Hain egoera prekario eta ilunetan, baikortasun dogmatikoa ezkortasun dogmatikoa bezain justifikaezina zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 376. orr.

3 izond/iz pertsonez mintzatuz, bere iritziak ezin eztabaidatuzko egiatzat dauzkana.

Ekintzaile erradikal batek nahitaez dogmatiko bat izan behar duela, sinestarazi nahi izaten zaigu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 17. orr.

Galdekizun haiei ihardespena ez da, noski, dogmatiko gogoberoaren jakin-nahiak nahiko lukeen modukoa gertatu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 21. orr.

Metafisikaren etorkizuneko sisteman, filosofo dogmatiko guztien buru izan zen Wolff sonatuaren metodo zehatzari jarraiki behar gatzaizkio.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 29. orr.

Zuk zeuk diozu buru sinplista eta dogmatikoek ukatzen dutela gainerakoek arrazoia izan dezaketela edo eurei entzutea merezi duela.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Bere adimenaren esfera neurtu ez duen [...] dogmatiko ez-kritikoaren aurkako eraso eszeptiko hauek, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 262. orr.

Nazionalismoa nahitaez beti eskuindarra dela, dogmatikoentzat dogma baita.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 9. orr.

4 pertsona dogmatikoari dagokiona.

Handiuste dogmatiko haien bazterketari esker argitasuna eta artifiziorik gabeko uste osoa lortzen dute, arrazoimena bere eremu berezian ezartzen duten heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 158. orr.

Ez dut ikusten ekintza erradikal bat zergatik pentsamendu dogmatiko batekin identifikatu behar den.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 17. orr.

Frogaren pisuak determinista gezurtatzen du hemen, ez agnostikoa, Spenglerrek bere determinismo dogmatiko eta dokumentatu gabearekin kontuan hartu ez zuen puntua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 319. orr.

Eta orduantxe hartutako bideari jarraitu genion, batzuetan oso era dogmatikoan jarraitu ere.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dogmatikoa da (6); dogmatikoaren aurkako (3); erabilera dogmatikoan (3)


dogmatikoki 1 adlag era dogmatikoan.

Esaterako, orain dela hamar bat urte dogmatikoki eta sutsuki literaturaren autonomia defendatzen zuten zenbait autore gaur egun eleberri engaiatuak edo tesi nobelak argitaratzen ari dituk.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 71. orr.

Balio berez edo tradizionalki absoluturik aurkitzen ez badu de fakto kultura (demokratikoa) n, absolutizatu egiten ditu balio batzuk eta dogmatikoki bermatu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 22. orr.

2 dogmaren ikuspuntutik.

Dogmatikoki bazterturiko kristautasunetik bizirik iraundako legatu espirituala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 394. orr.

Dogmatismoari ohituta dagoenez, bere oinarri-esakuneak ere dogmatikoki zapuzten dituen pozoina edaten du zurrut luzeetan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

Hala ere, apodiktikoki ziurra da era berean inoiz ez dela aurkakoa itxura apur batekin, are gutxiago dogmatikoki, baieztatu ahal izango duen gizakiren bat azalduko.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 255. orr.


dogmatismo 1 iz jarrera edo jokaera dogmatikoa.

Arrazoiak ematen dituenak dogmatismo oro baztertzen du eta bestearengan kide bat aitortzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 15. orr.

Aldizkariak askatasuna eta errespetua aldarrikatzen du, «dogmatismoa, sineskeria eta intolerantziari» aurre egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-30

Oinarri absolutuak izanik, zuzenean Jainko bakarrarengandik bildutako hitzak, fundamentalismoa eta dogmatismoa sustraitu daitezke bertan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-07

Hala ere, Serrano Izkoren hau, izatekotan, dialektikaren apologia da, ez dogmatismoarena.  Berria - Kultura   2004-10-23

Oro har, aurrebaldintzak, dogmatismoa eta liskarrak nagusi dira esparru honetan; eta, beraz, ekonomia, zientziaren eta artearen artean dagoen jakintza esparru bat da; sasi-zientzia bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 21. orr.

Ari da aldaketa garrantzitsu bat gertatzen zenbaiten ustez ezartzen diren diru ekonomiazko politiken dogmatismoan: interes tasak behar adina egingo dute behera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 324. orr.

Aurreko hiru urteak baino inbertsio gutxiago eginen direla ohartarazi zuen, eta zero defizitaren «dogmatismoa hautsi» beharra azpimarratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-01

"Ongizate estatuaren" britainiar sistemari zegokionez, pixkanaka eta dogmatismorik gabe alderdi politiko guztien legegintzazko ekarpenen bidez eraiki zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 391. orr.

Egungo idazleak muzin egiten dio Ahots Handiari, dogmatismoari, idazletzaren botereari.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 47. orr.

2 (izenondoekin)

Bai dogmatismo zientifikoaren aldetik eta bai eszeptizismo agnostikoaren aldetik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 304. orr.

Indargintzaren inguruan bezala da abortoarekin, drogarekin, eta asaldura soziala probokatzen duten beste arazo askorekin: "dogmatismo etiko eta juridikoz", "logika estriktoki binario" sinplez erreakzionatzen du gizarteak horien aurrean, ziurtasun galdua azkar berreskuratzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 176. orr.

Lehenago ere kritiko askok esan izan du Espainiak pentsamendu propiorik [...] inoiz ez duela sortu, eta dogmatismo erlijiosoa izan dela ez horren zioa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 37. orr.


dogmatizatu, dogmatiza, dogmatizatzen du ad norberaren iritziak dogma gisa azaldu.

Laster erori zen berriro bere zorakerian, eta dogmatizatzen hasi zen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Heriotza-zigorra erabiltzen da herria sediziora eramateko sektaren alde agerian dogmatizatzen dutenen aurka.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Balio estetiko izugarria duten ekuazioen bidez, eta zientifiko adjektiboaz, oro har, zera lortu nahi da askotan: eztabaidagai diren ekonomiaren eta gizartearen zenbait aspektu dogmatizatzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 19. orr.


dogmatizatzaile izond/iz dogmatizatzen duena.

Ondorio hauetarako fio ziren Tolosako Dogmatizatzaile ospetsu batekin, zeudenen artean entzutetsuena eta ospe handikoena, Guialdo zuen izena, gizon ausarta zen, asmamenean garratza, sutsua jenioz, harroxkoa, eta Eskritura Sainduak sakon ezagutzen zituen, Hebraiera hizkuntza ezin hobeki ulertzen zuen, eta denetan eztabaidarik handienetarako prest egoten zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 319. orr.


dogmatizazio iz dogmatizatzea.

Bai, beste autore askok ere azpimarratu izan dute marxismoaren dogmatizazio eta teologizaziorako joera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 50. orr.


dogo iz txakur handia eta sendoa, mutur motza duena eta zaintzarako eta babeserako erabiltzen dena.

Aitonaren bertsioen arabera, daniar handi bat zen, baina beste batzuetan dogo bat deskribatzen zuen, eta behin batean San Bernardo bat zela aipatu zigun.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 62. orr.

Bestelakoak: 131 pitbull, 96 argentinar dogo, 32 brasiliar fila, 49 kanariar presa, 37 napolitar mastin, [...].  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 15. orr.

Beste harkaitz batek dogo bat itxuratzen du Itsasandiari zaunka ari balitz bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 148. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argentinar dogo (4)


dohagabe ik dohakabe.

dohai ik dohain.

dohaika ik doaika.

dohaikabe ik dohakabe.

dohaike ik doaike.

dohain (orobat doai g.er. eta dohai g.er.) 1 iz. emaitza, bereziki Jainkoak ematen duena edo naturatik hartzen dena. ik mesede; opari.

Lehengo garai gozoak eta orain elkarrekin dasta zitzaketen loriak aipatu zizkion, erregalu eta dohain ugari oparitu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 16. orr.

Gutxi batzuei emandako dohaina da.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 87. orr.

Jainkoak emandako dohaina; edo madarikazioa, beharbada.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 42. orr.

Anaiok, eman diezazkiogun eskerrak leialki eta debozioz Jainko gure Jaunari bere dohain guztiengatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 199. orr.

Dohain ezberdinak ditugu, Jainkoak eman nahi izan dizkigunen araberakoak.  Elizen arteko biblia   Erm 12,6

Fedea Jainkoaren dohain bat dela errana da.  Herria   2003-01-14

Emazte ona dohain bikaina: Jaunari begirune diotenentzat dago gordea.  Elizen arteko biblia   Si 26,3

Beraz, agintzaria, dohain hutsa izanik, fedeari dagokio.  Elizen arteko biblia   Erm 4,16

Jainkoaren Erreinua, dohain eta exijentzia.  Elizen arteko biblia   Lk 12,4 tit

-Zeruaren dohain bat izango litzateke.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 87. orr.

Irritsezko urtebetea, bizitzaren dohain bakarra bortxaketa balitz bezala.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 29. orr.

-Zaldun prestu hori: dohain baten eske natorkizu.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 22. orr.

Hilekorik ez, haurdunaldirik ez, ba al dago dohain hoberik?  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 116. orr.

Beste gauzen antzera, dirua dohainez, mailegutan, akuran edo salerosian eman daiteke.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 85. orr.

Espiritua lehen-dohaintzat hartu dugunok intzirika gaude geure barruan, Jainkoak noiz askatuko eta bere seme-alaba noiz egingo gaituen zain.  Elizen arteko biblia   Erm 8,23

2 ik bertute.

Dohain hori guztiei zegokien; baina era berean bakoitzak bere bertute berezia zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

Errana naiz diskrezioa ez zela haren dohainetarik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 129. orr.

Barnetasunak ez du zertan obra literario on bat eman; baina dohain hori gabe eginkizunak are eta zailagoa dirudi.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 34. orr.

Clara Parkek, artista autista baten amak, honela izendatu du dohain hori: "objektua ikusi bezalaxe (sormenari lekurik eman gabe) geroago papereratzeko ahalmen ez-ohikoa".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 204. orr.

Gu ere halako dohain batek igurtzirik sentitzen ginela esan liteke.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 119. orr.

Ahalmen indartuen nahiz jende dohaintsuen egiturak behar ziren arakatu, eta dohain horiek garunean zer oinarri duten aztertu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 195. orr.

Hau da, ubikuotasunaren dohaina du, desarauzko fenomeno horri atzetik dohain substantiboa ipini zionak zer esaten zuen ez bazekien ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 106. orr.

Pozarren emango nituzke nire ondasunen erdiak zure dohain horietako batzuen jabe izateagatik!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 52. orr.

Dotorezia paregabea, ahots ederra, eta dohain ugari, filosofia jardunerako, bereziki.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 69. orr.

Irudipena neukan haiek bazutela sekretu bat nik ezagutzen ez nuena, neskekin aritzeko dohain bat niri falta zitzaidana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 56. orr.

Apartamentuan prestatzen nuen neuretzako gosaria, baina ez nuenez atsegin sukaldean aritzea eta dohainik ere ez nuenez horretarako, bazkariak eta afariak jatetxeetan egiten nituen gehienetan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 11. orr.

Urruneko gauza asko entzuteko dohaina ere badut.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 170. orr.

Eta gure etxekoek ba zakiten zazpi seme heldu direlarik segidan, zazpigarrenak dohain bat baduela...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 10. orr.

3 (gauzei buruz)

Marrazkera txukunekoa, begirada sukartsuko gizonaren grabatuak ez zuen, ordea, aparteko dohain artistikorik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 7. orr.

Ez da literaturaren dohain esklusiboa: pinturak eta musikak idatziak bezain ondo lortzen dute, zinemak zeresanik ez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 26. orr.

Kantuak badu beste dohain bat, arestian literaturaren helburutzat jo duguna: irakurlea edo entzulea hunkitzeko gaitasuna,  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 34. orr.

4 (izenondoekin)

Eskasia handien ondoan dohain handiak nabari zitzaizkion Stepheni.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 210. orr.

Dohain handiak zituela putakeriak ikasteko eta gauzatzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 47. orr.

Harreman estuetarako dohain berezia zuen, ongi konpondu zen hango eskimalekin, eta nolabaiteko espezialista bihurtu zen medikuntza polarrean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 99. orr.

Sendagile izateko ez bezala dohain bereziak zituela jendea hipnotizatzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 21. orr.

-Zer, laztana, harrituta? -albora begira jarri zen, gizonak bere dohain fisikoak hobeto ikus zitzan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 84. orr.

Zé Luisek dohain apartak zituen ohean eta, elkarrengandik bereizi ondoren ere, elkartu egiten ginen batzuetan eta larrua jotzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 86. orr.

Amorragarria bere bizia eta ingurukoena katramilatzeko haren dohain aparta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 76. orr.

Zuzentzaileak bikoizteko dohain azpimarragarria du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 35. orr.

Zorionak eman zizkien dorre-eraikitzaileei, asmamena eta sormena bezalako dohain modernoez blaituriko beren sen praktikoarengatik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 299. orr.

Gottfried Mind izeneko "kretino inuzente" bat, 1768an Bernan jaioa, marrazteko dohain harrigarria erakutsi zuena umetatik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 191. orr.

Santuaren dohain miragarria guztien jakitera iritsi zen, gizon-emakume asko korrika joan baitzen ikustera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 872. orr.

Horraino iritsi zen nire dohain huts egin ezinezkoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 107. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Eboluzioak haren baitan ezarritako dohain-hornidurak aukera ematen dio gizakiari lur honen gainean bizitzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 100. orr.

Usain goxozko ontzitxo batean bezala, herri horretan daude bildurik Indiak dituen dohain-lurrin bene-benetakoak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 190. orr.

Haurtxoak ezin uler zezakeen noski halako dohain-opari bikaina egokitzea berari, gizon helduak gero poema zizelka zezan!  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 166. orr.

Egingo nuke, zure buru argiaren dohain-ahalmenak hortxe agertzen dituzula.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 166. orr.

Izan ere, berezko dohain sail zabala erakusten bide zuten; alde biologikoaren adierazpen gordin eta ukitu gabeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 195. orr.

Are gehiago, garbi geratu zen autista savant askok dohain mota bat baino gehiago izaten zutela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 194. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Errege dohain bat egin nahi nion, aspaldian hortarako begiratzen nuena zigarreta paketa bat.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 89. orr.

Ateneak jainko-dohaina bidali zion, eta han zeuden guztiak harriturik begiratzen zioten.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 14. orr.

Argi ikuste horretan izango zuen zerikusia nire idazle-dohain deskubritu berri hark, noski.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 80. orr.

Beren kemenagatik eta borrokalari-dohainengatik hamarka mutil gazte aukeratu zituen kontu handiz Hassanek ekialde osoan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

Zeren eta horrelako administrazio-dohainak izan, baina horiek garatzeko inolako jabetzarik ez zutenentzat, monasterioek, beren ondare izugarriekin, eremu zabala eskaintzen baitzuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 137. orr.

Bainu publikoetan lan egiten zuen, baita ezkontzak bideratzen ere, eta horren guztiaren eraginez ikaragarri zorroztu zituen bere behaketa dohainak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Judu-ezaugarriak, Mendebaldeko jentilek luzaroan beren arteko juduei esleituak, judu-diasporak Mendebaldeko munduan bizi izandako egoera bereziaren ondorio zirela eta ez heredaturiko arraza-dohain bereziren baten ondorio.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 205. orr.

Chris eta Lorraine beldur ziren Stephenek, hizkuntza bereganatzen hasiz gero, ez ote zituen galduko bere ikusmen-dohain miragarriak, hala gertatu baitzitzaion Nadiari, halabeharrez nahiz bestela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 201. orr.

Honetan ere profeta-espirituak Frantziskoren espiritu-dohain berezia nabari uzten zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 313. orr.

• 7 adlag doan, dohainik.

-Honeydukesen esne-gozoki berri bat dute, eta dohain ematen zuten probatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 130. orr.

Turismo guneetako hotel eta tabernetan promozionatzen duten 'Happy hour' edo 'ordu zoriontsua'ren ondoan, zeinetan kopa bat hartuz gero bigarrena dohain ematen dizuten, bizitzaren nekeak eta gure indarren ahuldadeak 'Ordu txepela' dakarkigu maiz, zeinak ordu baten makalaldiari amore ematen badiozu bigarrenaren zama dakarkizun dohain.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 85. orr.

«Donostia hiriak dohain uzten digu», azaldu du Idirinek.  Berria - Kultura   2004-01-09

· Dohaineko eskolta eta guzti eduki zezakeen, nahi izanez gero.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 167. orr.

Pentsamendu horiek ez ziren dohainekoak, Patri.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 65. orr.

Morroi horrixe ematen diot dohainezko gauren bat berak nahi duenean...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 168. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adina dohain (3); badu dohain (3); baina dohain (8); baina dohain hori (3); baino dohain (3); bere dohain (34); bere dohain eta (4); bere dohain nagusia (5); beren dohain (5); berezko dohain (5); beste dohain (15); beste dohain bat (5); beste dohain batzuk (4); bestelako dohain (3); bi dohain (4); da bere dohain (3); da dohain (3); den dohain (5); dituen dohain (5)

dohain aberatsak (3); dohain aparta (4); dohain apartak (11); dohain apartak zituen (3); dohain bat (40); dohain bat da (3); dohain bat zela (3); dohain batez (4); dohain batzuk (5); dohain bera (3); dohain berezi (16); dohain berezi bat (6); dohain berezi hori (4); dohain berezia (25); dohain berezia zuen (4); dohain bereziak (14); dohain bereziak zituela (3); dohain bereziren (3); dohain berezirik (6); dohain bereziz (3); dohain bikainak (7); dohain desberdinak (3); dohain edo (5); dohain ematen (4); dohain eta (37); dohain eta bertute (3); dohain eta grazia (3); dohain ezin (3); dohain fisiko (5); dohain fisikoak (3); dohain gutxi (3); dohain guztiak (18); dohain guztien (5); dohain haiek (3); dohain handia (7); dohain handiak (9); dohain handiko (5); dohain harrigarria (5); dohain hau (19); dohain hau eman (7); dohain hauek (4); dohain hori (36); dohain horiek (29); dohain horiek guztiak (3); dohain horien (3); dohain horrek (3); dohain horretaz (3); dohain horri (3); dohain hura (4); dohain hutsez (3); dohain ikaragarriak (4); dohain ikusgarriak (4); dohain nagusia (14); dohain onak (5); dohain onena (4); dohain oso (3); dohain ugari (4)

du dohain (6); duen dohain (6); edo dohain (3); espiritu santuaren dohain (3); eta dohain (47); eta dohain bereziak (3); eta dohain hori (4); eta dohain horiek (6); fisikoki dohain (4); gure dohain (4); guztiek dohain (3); halako dohain (8); haren dohain (5); hori dohain (3); horretarako dohain (3); jainkoak dohain (4); jainkoaren dohain (11); musikarako dohain (5); nire dohain (6); nuen dohain (3); oso dohain (5); santuaren dohain (5); zein dohain (5); zituen dohain (4); zuen dohain (6); zure dohain (4)

argiaren dohaina (3); bere dohaina (3); berezko dohaina (9); berezko dohaina zuen (3); biziaren dohaina (3); bizitzeko dohaina (3); digun dohaina (3)

dohaina baita (3); dohaina bidali (4); dohaina bidali zion (4); dohaina da (9); dohaina dauka (3); dohaina du (6); dohaina dute (3); dohaina dutenak (3); dohaina eman (7); dohaina ematen (3); dohaina ere (4); dohaina eta (5); dohaina ez (7); dohaina ez da (3); dohaina hartu (3); dohaina izan (7); dohaina zuela (3); dohaina zuen (10); duen dohaina (4); duten dohaina (5); egiteko dohaina (12); egiteko dohaina eman (4); emandako dohaina (4); eta dohaina (5); hitz egiteko dohaina (6); hitzaren dohaina (5); izateko dohaina (3); jainkoaren dohaina (11); jaunaren dohaina (3); profezi dohaina (7); sekulako dohaina (3); sendatzeko dohaina (3); zeukaten dohaina (3)

bakoitzak bere dohainak (3); bere dohainak (42); bere dohainak erakusteko (4); bere dohainak erakutsi (4); beren dohainak (7); berezko dohainak (3); bertute eta dohainak (3); bestelako dohainak (3); diren dohainak (4); ditu bere dohainak (5); dituen dohainak (8)

dohainak dira (3); dohainak ditu (9); dohainak dituela (3); dohainak dituen (4); dohainak eman (4); dohainak erakusteko (5); dohainak erakutsi (10); dohainak erakutsi zituen (3); dohainak ere (7); dohainak eskaini (3); dohainak eta (15); dohainak ez (6); dohainak oro (3); dohainak zituela (3); dohainak zituen (7)

egiteko dohainak (4); eta bere dohainak (3); eta dohainak (17); gure dohainak (3); haien dohainak (3); haren dohainak (10); hartutako dohainak (3); izateko dohainak (6); jainkoaren dohainak (5); nire dohainak (3); onaren dohainak (3); zituen bere dohainak (3)

bere dohainei (5); bere dohainekin (4); bere dohainen (5); bere dohainen berri (4); beren dohainen (4); dohainaren arabera (3); dohainei esker (4); dohainei eusten (3); dohainen artean (10); dohainen bat (11); dohainen berri (5); dohainen eta (3); dohainen jabe (3); dohainetako bat (6); dohainez betea (4); dohainez eta (3); espiritu santuaren dohainez (3); eta dohainen (4); jainko dohainen (3); jainkoaren dohainez (4); santuaren dohainez (3); savanten dohainen (3)


dohaindu, dohain(du), dohaintzen (orobat dohaitu) du ad dohatu.

Bizitzaren gorabeherek bikain dohaindu zuten arte horretarako. Aldian behin iruditzen zaigu Jaungoikoak dohaindu dituela europarrak harengan sinisten ez badute ere.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.

Kinka larri hartan gajoari ez zion balio izan erregea aita izenez dohaitu zuen lehenengoa izanak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 37. orr.

Talentu handiko matematikoa eta fisikoa omen zen, markaz gaineko memoriaz dohaindua.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 149. orr.


dohainik adlag doan, ezer ordaindu gabe.

Pub ezagun batean garagardo bina dohainik edateko gonbitea aurkitu dugu mahai gainean.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 216. orr.

Gauza horiek ez baitira dohainik izaten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 183. orr.

Gainera, medikuek beti kobratzen duzue zerbait, eta zure zerbitzuak, orain ere, ez dira dohainik izango...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 172. orr.

"Lehenengotan dohainik; behin berotuta, dirutan", horra hango legea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 196. orr.

Ez zizkiguten dohainik eman, ez pentsa.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 124. orr.

Euri oparoa da haren grazia, ez gure merituek lortua, baizik eta, hitzak berak dioenez, dohainik emana.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 298. orr.

Nahiz eta abadeak eta monjeek dohainik utzi zieten eliza Frantzisko eta anaiei, inolako ordainsaririk edo errentarik gabe, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 561. orr.

Nancyk laguntzailea behar du bitxigintzako negoziorako, eta baldin eta Aurorari ez bazaio axola garbiketan eta sukaldean laguntzea, dohainik har dezake logela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 321. orr.

Horrela Longartek dohainik jarraitu ahal izan zuela probak egiten eta ikasten.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 129. orr.

Dohainik ateratzen zitzaizkiola telefono dei guztiak, baina ez bazkide zelako.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 170. orr.

Nonahi, zuek eta zuen eskifaiek behar duten guzia eska dezakezue, dohainik, behar duzuena errezebituko duzue.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 37. orr.

Moro batzuk ari ditun portuan dohainik banatzen, protesta gisara edo.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat dohainik (4); beste dohainik (3); da dohainik (6); dira dohainik (5); dohainik aterako (4); dohainik banatzen (3); dohainik da (5); dohainik egiten (3); dohainik eman (6); dohainik ematen (4); dohainik eskaintzen (4); dohainik eta (6); dohainik ez (3); dohainik handiena (4); dohainik izango (5); dohainik izaten (3); dohainik onenak (3); edo dohainik (3); eta dohainik (7); ez dira dohainik (4); guztia dohainik (3); sarrera dohainik (5)


dohainikako izlag doakoa.

Batzuen eta bertzeen ibilerei begirik kendu gabe, ohiko erretiratu tropak so egiten zion dohainikako ikuskizunari, inguruko berdeguneetako zuhaitzen itzalpean gerizaturik  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 37. orr.


dohaintasun 1 iz doakotasuna.

Bi baldintza ezarriak ditugu hastapenetik denen artean, laikotasuna eta dohaintasuna.  Herria   2004-10-07

2

Soldaduen «dohaintasuna eta garbitasun morala» goraipatu eta euren «sakrifizioari» esker «faxismoa eta nazismoa garaitu» eta «askatasuna garaile» atera dela iritzi zion.  Berria - Mundua   2004-05-30


dohaintsu (orobat dohaitsu g.er.) izond dohainez betea.

Nekez lortuko zituen hamar urteko ume normal dohaintsuenak ere, espazioa, itxurak eta itzalak marrazteko gaitasun hura eta Nadiak zuen perspektibaren zentzu bikaina.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 194. orr.

Bada modua [...] gizaki dohaintsuzko arraza bat sortzeko, zuhurki antolatuz hartarako ezkontza egokiak belaunaldi segida batean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 152. orr.

Neurologoek beren arreta, beste alde baterako joera-aldaketa nagusitua zen orain: ahalmen indartuen nahiz jende dohaintsuen egiturak behar ziren arakatu, eta dohain horiek garunean zer oinarri duten aztertu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 195. orr.

Behatzaile ez hain dohaintsuek katuak salbuesten dituzte, ez baitute ematen gu iaz ginen baino zuhurrago edo zintzoago.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.

Edozeinentzat gustagarri izan behar denaren zapore uniformea izaten dute nazioarteko best-seller-ek idazle hauek gehienetan dohaitsuak izan arren.  Berria - Kultura   2004-04-21


dohaintza (ETCn 2.515 agerraldi; orobat dohaitza ETCn 11 agerraldi, doantza g.er. eta dohantza ETCn 9 agerraldi) 1 iz norbaiti, borondatez eta saririk espero izan gabe, ematen zaion gauza, eskuarki baliotsua. ik donazio 2.

Nolabait ere ez baitzuen sekula ahazten bizitza dohaintza bat, opari bat zela. Biziarteko errenta inorentzen da; diru kopuru baten erabilera dohainezkoa, mailegu hutsa da; korriturik eta itzultzeko asmorik gabeko eskuzabaltasuna, dohaintza da.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 192. orr.

Dohaintza eta mailegua eskuzabaleko ekintzak dira; akura eta inorentzea, ostera, inola ere ekintza ez-bidezkoak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 85. orr.

Baten batek bere orubea beste bati dohaintzan edo salmentan uzten badio, [...].  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 80. orr.

Dohaintzak egiten dizkigute. Dohaintzen alde nago, eta oinordetzen aurka.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 35. orr.

Aurrez emanda zeuden dohaintzek bere hartan iraun zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 323. orr.

Dohaintzen, oinordetzaren eta ondare txikien gaineko zerga ezarri nahi du berriz, baita inbertsio publikoen funtsen eta burtsa transakzioen gainekoak ere.  Berria - Mundua   2006-04-08

Zaharberritzeko pizgarri fiskalak, kultur erakunde publikoei egindako dohaintzei kenketak, [...].  Berria - Kultura   2004-10-28

Begira zer dioen gurean, Gipuzkoako lurralde historikoan, Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergari buruzko testuak: [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 285. orr.

Hauteskunde kanpainan, Tabare Vazquezek iragarri zuen bere alderdia garaile izanez gero Muhrrek Uruguaiko Liburutegi Nazionalari emango zizkiola doantzan Onettiren eskuizkribuak.  Berria - Kultura   2004-11-06

2 (hitz elkartuetan)

Hamar akreko soro batean alderik alde sutauts lerro bat egin zuen, eta, orduan, oihu batek burua itzularazi zion, dohaintza-emaile eskuzabalak poxpolo piztu bat botea baitzuen bat-batean ildoaren hasieran.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 245. orr.

Irabazi asmorik gabeko fundazio bat (Trust) izango da ehunen jabe, onuradunak dohantza egileak izango dira eta ikertzaileek soldata moduko bat jasoko dute.  Berria - Gaiak   2004-09-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dohaintzan eman (3)


dohaitsu ik dohaintsu.

dohaitu ik dohaindu.

dohaitza ik dohaintza.

dohakabe (ETCn 1.205 agerraldi; orobat dohagabe g.er., dohaikabe g.er. eta doikabe g.er.) 1 izond zorigaiztokoa, zorigaitzak joa.

Bere katearen zama lehenik sentitzen duen emakume dohakabe batek.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 248. orr.

Tony, gizon dohakabe batek eska al lezake asilorik gaur gauerako zure gelan?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 222. orr.

Herri dohakabea eta jende dohakabea!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 314. orr.

Batez ere, errukarri zaizkit nire mujik dohakabe horiek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 476. orr.

Belauniko, otoitz egin zuten azken aldiz izaki dohakabe, bakezale eta on haren alde.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 383. orr.

Maitasuna da paradisu galdua, Adan eta Eba dohakabe haiek, basilisko zitalak atzipeturik, betiko suntsitu ziguten lur aratz amestua.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 154. orr.

Solas egiten bada aipatu jende dohakabe horiekin [...].  Herria   2002-10-10

Behartsu eta dohakabe naiz, baina Jauna da nitaz arduratzen.  Elizen arteko biblia   Sal 40,18

Zoriontsu ez dena dohakabea al da?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 59. orr.

Ez soilik lehiatu da dohakabe jende horien zorra kitatzera, orobat eman die munta handiko diru kopuru bat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 87. orr.

Jainkoak ni frogatzeko egin nau dohakabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 346. orr.

Dohakabeak egun haietan haurdun daudenak eta bularreko haurrak dituztenak!      - 0. orr.

Dohakabea ni! neure herriaren hondamendia eta Hiri Santuaren galera ikusteko jaioa naiz!  Elizen arteko biblia   1 M 2,7

Nire dohakabea! krudel hori entzun dizudanez geroztik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 94. orr.

Ene errukarria! ene dohakabea!  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 104. orr.

2 (gauzei buruz)

Donostiak ez du beldurrik, baina hiri dohakabe hau akitua dago.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 96. orr.

Lur beltz, lur amorragarri, lur madarikatu eta dohakabe honen gainean zuhaitz adar bat ikusi zuenetik, urkabea prest zeukan gizonak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 236. orr.

Miletan nahiagoko zukeen goiz dohakabe hartan ez jaiki.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 33. orr.

Gaiztoak bizitza dohakabe eta errukarriz zigortzen baititu eta zintzoak bizitza dohatsuz saritzen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 113. orr.

Kontsumismoa bizitzeko estilo bat bilakatu da, bizitzeko filosofia dohakabe bat.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 109. orr.

1901eko Lore Jokoen sarrera-hitzaldi dohakabe hartan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 76. orr.

Munduan dudan guztia emanen bainuke abentura dohakabe hori saihestu ahal izateko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 282. orr.

Aspaldi huntan ezindua zagon, ixtripu dohakabe baten ondorioz.  Herria   2003-05-29

Argi eta garbi erran zuten han nobela amodio dohakabe batek herrian atxikia zintuzkala.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 368. orr.

Ez itzazue itsu-itsuan sinetsi hitz dohakabe itxurakook, agian itxura besterik ez dira izango eta!  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 135. orr.

3 (izen gisa)

-Zerorrek diozun bizibide horretakoa nauzu; eta, mindurak, dohakabeak eta zoritxarrak beren habia hortxe, nire arima barruan, badute ere, ez da horregatik besteen atsekabeetarako urrikalmena aldendu bertatik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 131. orr.

• 4 iz pertsona dohakabea.

Dohakabeari eskua zabaltzen dio eta behartsuari laguntza ematen. Ireki ahoa zuzentasunez epaitzeko, dohakabe eta behartsuen eskubideak babesteko.  Elizen arteko biblia   EsZ 31,20

Egunsentian jaikitzen da hiltzailea, behartsua eta dohakabea hiltzen ditu.  Elizen arteko biblia   Jb 24,14

Zergatik itxi dizkiezu begiak sokatik zintzilikatutako dohakabe horiei?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Lagun hurkoa gutxiesten duenak bekatu egiten du; zorionekoa dohakabeez errukitzen dena.  Elizen arteko biblia   EsZ 14,21

Nori ez zaizkio alderdirik sentikorrenak dardaraz jartzen, ikusten dituenean milaka dohakabe miseriak eta etsipenak beren jatorrizko egoerara jaurtita.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 76. orr.

Dohakabe haiek ozta-ozta alde egiten zuten militarren bidetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 204. orr.

Mespretxuz, dohakabe gizajoak bazinete bezala begiratzen dizue behin eta berriz.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 22. orr.

Dohakabearen garrasiek jada egindako ekintzak eskatzen al dizkiote, menturaz, itzultzen ez den denborari?  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 48. orr.

Ni ere dohakabe zorigaiztoko bat naizelako.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 184. orr.

Izatearen arintasun jasanezinak oro berdinduko gaitu, sasoi-beteko nahiz elbarri, aberats nahiz pobre, zoriontsu nahiz dohakabe, azken argiaren zantzuan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

behartsu eta dohakabe (3); dohakabe bat (11); dohakabe batek (3); dohakabe baten (6); dohakabe batzuk (3); dohakabe eta (12); dohakabe guztien (8); dohakabe guztien pozbidea (7); dohakabe haiek (7); dohakabe haien (3); dohakabe haren (4); dohakabe hartan (3); dohakabe hau (6); dohakabe hauek (5); dohakabe honek (4); dohakabe hori (11); dohakabe horiek (7); dohakabe horien (3); dohakabe horrek (4); dohakabe horri (3); dohakabe naiz (4); egun dohakabe (6); emakume dohakabe (6); eta dohakabe (11); eta dohakabe naiz (3); gizon dohakabe (4); hiru dohakabe (3); neska dohakabe (3)

adiskide dohakabea (3); arras dohakabea (4); arras dohakabea naiz (4); baina dohakabea (4); dohakabea da (4); dohakabea eta (7); dohakabea eta behartsua (5); dohakabea naiz (6); dohakabea ni (6); dohakabeak egun haietan (3); dohakabeen alde (3); dohakabeen eskubideak (3); duen dohakabea (3); eta dohakabea (4); gure adiskide dohakabearen (3); jende dohakabea (3); nire dohakabea (4)


dohakabekeria iz dohakabetasuna, gaitzesgarritzat markatua.

Ohart eta laudagarri da haurreri ttipitik erakustea badirela hor gaindi dohakabekeriak jo dituen gizon eta emazte.  Herria   2003-11-27


dohakabeki adlag dohakabetasunez, era dohakabean.

Buruko zapi batean amultsuki bildu eta magalean kulunkatzen zuela dio norbaitek, edo jaio orduko hil den haurraren hilotza bezala laztantzen zuela arma itzali berria, dohakabeki negar eginez.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 10. orr.


dohakabetasun iz zorigaitza. ik dohakaitz.

Baina kalera irten orduko, whiskiaren eraginpetik at geratu zen, erabat babesgabe, eta dohakabetasun motel ikaragarri batek karraskatu zion barrena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Dohakabetasun handi bat, nondik datorkion ez dakiena eta ariman kabitu ezin zaiona.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 103. orr.

Agure haiek zahartzaroaren errukarritasunari, zatartasunari, dohakabetasunari ihes egin eta gaztetasunaren dohainez gainezka izango balira bezala.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 61. orr.


dohakabetu, dohakabe(tu), dohakabetzen du ad dohakabe bihurtu.

Bihar gauean zain edukiko nauzu, eta jinen zara, hutsik egin gabe, baldin ez baduzu zeure Cécile arras dohakabetu nahi.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 494. orr.

Ezkongabezia da niretzat egoera posible bakarra, ez baitut ezein emakumerik dohakabetu nahi, eta emakume guztiek baitute dohakabe izateko joera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 137. orr.


dohakaitz iz zorigaitza, dohakabetasuna.

Neure dohakaitzen jakitun egin nuen, nonbait; goizaldeko lauretan pentsiotzarreko atean ginen, arraboska unibertsitatekumeak bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 115. orr.

Tabernan bakarrik gelditzeak ito egiten ninduen, eta azken galiziano moxkortzioari debalde ematen nion edaten bere penak eta morriñak konta ziezazkidan, besteen dohakaitzaz goxatuz nire egonezina, istorio zaharrekin atzeratuz nire loezina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 206. orr.


dohako ik doako.

dohakotasun ik doakotasun.

dohamen iz dohaina.

-Zorioneko bila ibilketa, eta zorioneko topaketa -esan zuen Santxok orduan-; areago-eta, oker hori zuzentzeko eta irain hori garbitzeko dohamena izaten badu nire nagusiak, eta berorrek dioen erraldoi putakume hori erailtzen badu.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 70. orr.


dohantza ik dohaintza.

dohatasun iz dohatsutasuna, zoriona.

Dohatasunez argitu zen Noraren begirada, eta gonbitea onartu zuen irribarre alai batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 156. orr.

Ordu arte ezagutu gabeko bake eta dohatasun egoera deskubritzen ari zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 32. orr.


dohatsu 1 izond/iz Jainkoak ematen duen zorion beteaz gozatzen dena.

Dohatsu bihotz barnez pobreak, haiena baita zeruetako erresuma; dohatsu doluan daudenak, neure aldera deituak baitirateke kontsolatuak izateko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 7. orr.

Dohatsuak zutaz, zuk jasandako zigorrengatik, nahigabetzen direnak, poztuko baitira zuregan eta ikusiko betierean zure alaitasuna.  Elizen arteko biblia   Tb 13,16

Jainkoak ez du erran ez zaitela aberats, baizik eta dohatsu pobreak!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 128. orr.

Santa Maria Birjina dohatsuarengandik jaio zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 89. orr.

Ama ospetsu eta beti Birjina Maria txit dohatsuari; Mikel, Gabriel eta Rafael dohatsuei eta espiritu dohatsuen talde guztiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.

Hona hemen Frantzisko gure aita txit dohatsuak Jaunaren nekaldia ohoratu, gogoratu eta goresteko eratu zituen salmoak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 75. orr.

Horra zergatik Bernat dohatsuak erraten duen bere Meditazioen hastapenean: [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

Gaur, gainera, santu nafar baten eguna da: Fiteroko Raimundo dohatsuarena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 115. orr.

• 2 izond (gauza abstraktuei buruz)

Bizi dohatsua bila ari zarete herio lurrean; ez dago han.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 219. orr.

Gaiztoak bizitza dohakabe eta errukarriz zigortzen baititu eta zintzoak bizitza dohatsuz saritzen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 113. orr.

Oi pobretasun dohatsua, maitatzen eta besarkatzen dutenei ondasun betierekoak eskaintzen dizkiena!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1196. orr.

• 3 izond/iz zerua erdietsirik, Elizak, santuen azpitik, eredu gisa hartua duen pertsona. ik beato.

Aspaldi du ainitzek galdegiten zutela Elizari De Foucauld "dohatsu" izenda zezan.  Herria   2005-07-21

Elizak eskaintzen dauzkigu eredu edo modelo bezala, hala nola egun hauetan hain aipatua den Kalkutako Terexa dohatsua.  Herria   2003-10-30

Elizak ezarri du dohatsuen lerroan, hori da sainduen herrunkaren aitzineko maila.  Herria   2005-11-17

Ramon Llull kataluniar dohatsuak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 182. orr.

Penna San Giovanniko Joan Dohatsua, 1275 inguruan hila.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1028. orr.

Eskerren bihurtzeko, sortzez Donibandarra zen Joanes Maiorga dohatsuari burdinezko estatua bat eraiki zion kolejioaren aintzinean Arbelbidek.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 65. orr.

4 izond/iz zorionekoa.

Ene ikusmoldean, ni nintzen errukarria eta nire laguna dohatsua.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 110. orr.

Zenbat mementu on iragan nituen gela hartan eta zein dohatsu eta zein zoriontsu izan nintzen haietan, osaba Joanikotekin!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 88. orr.

Gauza horren hobeki ulertzeko, hemen ohartu behar da etengabeko aldaketa batean bizi garela eta onera edo txarrera aldatzen garen arabera, dohatsu edo dohakabe deitzen gaituztela: haurtxo bat edo mutil bat zena hilotz bilakatzen delarik, alabaina, dohakabea deitzen da eta alderantziz, zorioneko daukagu bizi guztiaren betea higatu ahal izan duena Gorputzeko eta Izpirituko osasunean.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 589. orr.

Makina bat alditan desio izan zuen, Jainkoak hala nahirik, bihotzekoak jotako dohatsuen taldean kokatzea!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 306. orr.

Ez zuen ezer sentitzen, harrotasunik ez, jabe izateak dakarren kezka dohatsurik ez, beldurrik ez hura galtzeko.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 198. orr.

Nik ere lo dohatsu bat egin nuen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 152. orr.

5 (adizlagun gisa) ik dohatsuki.

Eta Pisako dorrean osabarekin dohatsu sentitu banintzen, are dohatsuago sentitu nintzen istant hartan Pisako katedralean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 279. orr.

Nola, ordea, dohatsu bizi, bizitzarik ere ez bada?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 219. orr.

Dolcinoren inguruan tropelkatzen ziren dohatsu, eta murmurikatzen: "Aita, aita, aita!”.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aita dohatsu (3); dohatsu bihotz (4); dohatsu eta (6); dohatsu hau (3); dohatsu hori (3); foucauld dohatsu (3); gizon dohatsu (7)

aita dohatsua (25); aita dohatsua bere (3); aita frantzisko dohatsua (7); aita txit dohatsua (4); baby suggs dohatsua (4); birjina dohatsua (4)

dohatsua agertu (8); dohatsua agertu zitzaion (7); dohatsua anaia (4); dohatsua asis (4); dohatsua asko (3); dohatsua asko poztu (3); dohatsua bere (8); dohatsua bizi (4); dohatsua ere (3); dohatsua eta (13); dohatsua etorri (6); dohatsua etorri zen (4); dohatsua hain (4); dohatsua heldu (3); dohatsua heldu zen (3); dohatsua hil (7); dohatsua hil eta (3); dohatsua ikusi (4); dohatsua ikustera (9); dohatsua jaunarengana (3); dohatsua la (3); dohatsua la verna (3); dohatsua leku (6); dohatsua portziunkulako (4); dohatsua portziunkulako santa (4); dohatsua rieti (3); dohatsua rieti ondoko (3); eta frantzisko dohatsua (6)

frantzisko aita dohatsua (3); frantzisko dohatsua (234); frantzisko dohatsua agertu (7); frantzisko dohatsua anaia (4); frantzisko dohatsua asis (4); frantzisko dohatsua asko (3); frantzisko dohatsua bere (5); frantzisko dohatsua bizi (3); frantzisko dohatsua ere (3); frantzisko dohatsua eta (9); frantzisko dohatsua etorri (5); frantzisko dohatsua hain (3); frantzisko dohatsua heldu (3); frantzisko dohatsua hil (7); frantzisko dohatsua ikusi (4); frantzisko dohatsua ikustera (9); frantzisko dohatsua jaunarengana (3); frantzisko dohatsua la (3); frantzisko dohatsua leku (5); frantzisko dohatsua portziunkulako (4); frantzisko dohatsua rieti (3)

dohatsuagana eta (3); dohatsuagana itzuli (4); dohatsuagana itzuli ziren (3); dohatsuagana jo zuen (4); frantzisko dohatsuagana (19); frantzisko dohatsuagana eta (3); frantzisko dohatsuagana itzuli (4); frantzisko dohatsuagana jo (4); gure aita dohatsua (3); pobretasun dohatsua (3); suggs dohatsua (4); txit dohatsua (5); zegoen frantzisko dohatsua (3); zen frantzisko dohatsua (12); zuen frantzisko dohatsua (8)

aita dohatsuak (33); aita frantzisko dohatsuak (9); baby suggs dohatsuak (7); baina frantzisko dohatsuak (4)

dohatsuak agindua (3); dohatsuak anai (4); dohatsuak barne (4); dohatsuak berak (3); dohatsuak bere (9); dohatsuak beste (4); dohatsuak beste bertso (3); dohatsuak dei (3); dohatsuak dei egin (3); dohatsuak edo (3); dohatsuak erantzun (31); dohatsuak erantzun zien (3); dohatsuak erantzun zion (25); dohatsuak erantzun zuen (3); dohatsuak esan (18); dohatsuak esan zien (3); dohatsuak esan zion (9); dohatsuak eskerrak (3); dohatsuak eskerrak eman (3); dohatsuak eta (3); dohatsuak ez (10); dohatsuak ez zuen (5); dohatsuak ezin (3); dohatsuak sarritan (4); dohatsuak zure (6)

ere frantzisko dohatsuak (3); eta frantzisko dohatsuak (11); frantzisko dohatsuak (283); frantzisko dohatsuak agindua (3); frantzisko dohatsuak anai (4); frantzisko dohatsuak barne (4); frantzisko dohatsuak bere (8); frantzisko dohatsuak beste (3); frantzisko dohatsuak dei (3); frantzisko dohatsuak erantzun (29); frantzisko dohatsuak esan (17); frantzisko dohatsuak eskerrak (3); frantzisko dohatsuak ez (7); frantzisko dohatsuak ezin (3); frantzisko dohatsuak sarritan (4); frantziskok dohatsuak (4); orduan frantzisko dohatsuak (5); suggs dohatsuak (7); txit dohatsuak (5); zien frantzisko dohatsuak (5); zion frantzisko dohatsuak (9); zituen frantzisko dohatsuak (5); zuen aita dohatsuak (3); zuen frantzisko dohatsuak (12)

dohatsuarekin bizi (3); dohatsuarekin bizi izan (3); frantzisko dohatsuarekin (7); frantzisko dohatsuarekin bizi (3)

aita dohatsuaren (21); aita frantzisko dohatsuaren (15); aita txit dohatsuaren (4); ama birjina dohatsuaren (3); birjina dohatsuaren (13); birjina dohatsuaren eta (3); da frantzisko dohatsuaren (3); dardan dohatsuaren (6); dardan dohatsuaren beila (4); dardan herritar dohatsuaren (3)

dohatsuaren aurrean (3); dohatsuaren beila (4); dohatsuaren beila agorrileko (3); dohatsuaren bitartez (6); dohatsuaren bizitza (5); dohatsuaren eliza (4); dohatsuaren eliza bat (3); dohatsuaren elizara (3); dohatsuaren esku (3); dohatsuaren eta (12); dohatsuaren eta honen (3); dohatsuaren eta santu (4); dohatsuaren gorpua (3); dohatsuaren heriotza (3); dohatsuaren hilobira (4); dohatsuaren izenari (3); dohatsuaren lagun (3); dohatsuaren laguntza (4); dohatsuaren lehen (4); dohatsuaren maitasunagatik (3); dohatsuaren merituei (3); dohatsuaren merituei esker (3); dohatsuaren merituengatik (4); dohatsuaren ofizio (3); dohatsuaren otoitz (3); dohatsuaren otoitz leku (3); dohatsuaren santutasuna (3); dohatsuaren zaurien (3)

eta frantzisko dohatsuaren (18); frantzisko dohatsuaren (152); frantzisko dohatsuaren bitartez (6); frantzisko dohatsuaren elizara (3); frantzisko dohatsuaren esku (3); frantzisko dohatsuaren eta (7); frantzisko dohatsuaren hilobira (3); frantzisko dohatsuaren izenari (3); frantzisko dohatsuaren laguntza (3); frantzisko dohatsuaren lehen (4); frantzisko dohatsuaren maitasunagatik (3); frantzisko dohatsuaren merituei (3); frantzisko dohatsuaren merituengatik (4); frantzisko dohatsuaren otoitz (3); frantzisko dohatsuaren santutasuna (3); frantzisko dohatsuaren zaurien (3); frantzisko txit dohatsuaren (6); gure aita dohatsuaren (3); herritar dohatsuaren (3); kapitulua frantzisko dohatsuaren (6); maria birjina dohatsuaren (5); san frantzisko dohatsuaren (3); txit dohatsuaren (11); zen frantzisko dohatsuaren (3); zuten aita dohatsuaren (3)

aita dohatsuari (5); aita frantzisko dohatsuari (4); baitzion frantzisko dohatsuari (3); birjina dohatsuari (5); burua frantzisko dohatsuari (6); dohatsuari agurra (3); dohatsuari bere (4); dohatsuari esan (3); dohatsuari esan zion (3); dohatsuari eta (8); dohatsuari hitzeman (4); dohatsuari hitzeman genien (3); eta frantzisko dohatsuari (5); frantzisko dohatsuari (87); frantzisko dohatsuari bere (4); frantzisko dohatsuari esan (3); frantzisko dohatsuari eta (8); frantzisko dohatsuari hitzeman (3); txit dohatsuari (4); zion frantzisko dohatsuari (21); zioten frantzisko dohatsuari (4)

dohatsuei eta (3); dohatsuen lerroan (5)


dohatsuki 1 adlag dohatsutasunez.

Oso egoki eta dohatsuki definitua izan baita adiskidetasuna: Jaungoiko eta giza gaietan adostasun onbera eta karitatezkoa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 47. orr.

Etxea, lasai eta mutu, goizeko eguzkitan bainatzen ari zen dohatsuki.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 397. orr.

Liubaren begi dohatsuki itxietan, irribarre lauso eta zoriontsuan, ezin berdinduzko egarria zegoen, ezin asezko gosea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 155. orr.

2 zorionez.

Ortzirala zen, eta osabak erabakia zuen, dohatsuki, ezen astelehenean itzuliko ginela Florentziarat, Pedro Huizirenganat, eta, hala, meza haren aditzeko parada izaiten ahal nuen, baldin osabak azken orduan bertzerik manatzen ez bazuen bederen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 272. orr.


dohatsutasun iz zoriontasuna, zoriona.

Bere kontzebitzeko lehen unetik beretik, ez zen izan bakarrik zuzena baina ere dohatsua, arimako dohatsutasun bereziaz dohatua.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 61. orr.

Dohatsutasuna ez da bertutearen saria, bertutea bera baizik eta ez dugu hura gozatzen gure irritsak hezten ditugulako baina, alderantziz, hura gozatzen dugulako ditugu haiek hertsatzen ahal.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 593. orr.

Gisa guztietara arima lasaitzeaz bestalde, hauxe ere badu doktrina horrek, erakusten digula zertan datzan zorionaren gailurra edo dohatsutasuna; hots, Jainkoaren ezagutza hutsean baitago.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 233. orr.

Dohatsutasunaren eta zorion betearen kontrakoa zorigaitz osoa eta miseria dela.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 84. orr.

Zer den gure azken helburua eta kreatuak eta berrerosiak izan garen dohatsutasuna zer den eta zer baztertu behar dugun betiko zorigaitza.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 54. orr.

Arima arrazoiduna sustantzia bat da, berez sostengatzen dena, gorpuzgabea, hilezkorra, Jainkoak ezerezetik kreatua, noiz eta non ere isurtzen baitio gorputzari, berez haren substantziazko forma izateko, dohatsutasuna erdiets dezan, graziari eta egintza onei esker.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

edo dohatsutasuna (6)


dohatu, doha, dohatzen 1 du ad dohainen batez hornitu. ik dohaindu.

Oi zu ene arima, Jainkoaren iduriak zeinatua, Haren eiteak apaindua, Hari fedeak hitzemana, Haren izpirituak dohatua, Haren odolak irabazia, [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

Dere kontzebitzeko lehen unetik beretik, ez zen izan bakarrik zuzena baina ere dohatsua, arimako dohatsutasun bereziaz dohatua.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 61. orr.

Bi aldiz izana naiz zure etxean, zaldun maitea: baina maitalearen rola utzi eta gizon amodioaz dohatuarena hartu duzunez geroztik, nehork ez zaitzake nehon kausi, egoki den bezala.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 489. orr.

Ez ote litzateke posible duintasunez eta edertasunez eta gozamenerako ahalmenez dohaturiko egintza batez baliatzea?  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 127. orr.

2 hornitu.

Inbestizamenduaren ondorioa hauxe da: gazteriaren zerbitzuak leku eta material aldetik anitzez hobeki dohatuak direla leku berrian.  Herria   2001-01-11

Beren ordenagailua web cam tresnaz dohatua dutenek mundu guzitik segitu ahal izan dute Korrika zuzenean.  Herria   2001-04-12

3 (era burutua izenondo gisa)

Oroit nintzen zein genuen denen arteko dohatuena: Hazpandarra. Eta huna Retegi gaztea, Luzaidar xapeldun famatuaren semea, pilotari ernea eta dohatua.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 82. orr.

Apez ixil eta dohatu hori, musika ere ezagutzen, besteak beste, prezatu dute Baztanen eta haratago.  Herria   2003-02-13

Bertsularia ere da euskal artistetan bikainen eta dohatuenetarik bat.  Herria   2001-01-18


dohoztiritar ik donoztiritar.

doi 1 izond/iz neurri egokikoa; behar adinakoa; ozta-oztakoa.

Arauzko kalibre doi hartara errenditu behar genituen zilindroak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 195. orr.

Ez dut gogoan ele doi eta egoki hori atzeman nuen, Kristinak tupustez eten baitzidan hasi gabeko jarduna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 358. orr.

Izen ezinago arrunta da Alemanian Müller, Italian Molinari bezala, elkarren baliokide doi baitira deiturok.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 280. orr.

Bitartean, haren ahoan estutu nintzen makina bateko pieza doi bat bere zuloan sartzen den bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 29. orr.

Erreberentzia doi bat egin zion, belaunak pitin bat makurturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 177. orr.

Bitxia zen, hainbeste urte bakarrik bizi izan ostean, patxada doi batekin itxaroteko gai ez izatea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 157. orr.

Demagogiarik gabe, gehiegikeria barregarririk nahiz lilura gaixorik gabe, orain eta hemen dugun mina eta zikina eman digu Otamendik, hitz lau doi, dotore eta ederraz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 99. orr.

Atzetik bere ibilera miresteko denbora doi bat izan nian.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 164. orr.

Lehen sorospenen azalpen doi batzuk ere eman ziren, badaezpada: zer egin erredura kasuetan, min larria hartuz gero, hezurren bat bihurrituz gero...  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 27. orr.

Euskal gobernu estreinatu berriko lehendakaria da Garaikoetxea, asko eta askorentzat herriak behar zuen gizona, garai berriko gidaria, ezaugarri doi eta egokien jabea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 129. orr.

Begi ertzetik begiratzen nion Adelari, beraren ondoan eserita; eta lasai zegoela ematen zuen, triste-itxura doi batekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 82. orr.

Intxaur muskatu doi batekin nahasirik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 94. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Halako narrastasun eta zabartasun doi baten arrasto hautemangaitza.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 186. orr.

Azkura moduko zer bat, jo-muga bete-betean jotakoan ere apenas dardar doi bat eragitera hel daitekeena.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 9. orr.

2 (izan aditzarekin)

Gure abeniko hain hotz nola errazetan, bozkarioa deitzen dioguna doi izaten da plazer.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 53. orr.

Zeren eta, gizon pribatu baten ontasunak ez baitira horretarako doi, eta, bestalde, gizon bakar baten ahalmena laburregia baita gizon guztiengana adiskidetasunez heltzeko.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 519. orr.

3 (izenaren ezkerrean)

Berezgoak ez du bakarrik nahi, doi aberastasun, doi jende buru, doi lur eremu, doi alaitasun.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 127. orr.

Egoskia bere doi gradura iritsi zela erabaki zuenean, ontzia erretiratu zuen sutatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 207. orr.

• 4 adlag neurri egokian.

Soineko granate ondo egokituak gorpuzkera doi betea markatzen ziola.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 40. orr.

Zizela esku osoaz helduta zeukan, eta eskumuturraren higitze doi neurtuz gidatzen zuen, mailuaz zizelburuari kolpetxo bizkorrak etengabe ematearekin batera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Zapi Sidolez doi bustiaz igurtzi zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

Eder izana baino, edertasunaren halako zantzu dotore asko gordetzen jarraitzen zuen artean, haren aurpegi leun doi makilatuak, orrazkera jasoak, gorputzaren gerritik gorakoari zuzen-zut eusteko manerak erakusten zutenez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 196. orr.

Soa eman zidan opari, kanela-adarraren usainean doi bildua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 35. orr.

Hertsiki, ezagutza kontzeptuen bidez eskuratzen da (natura); Ideiekin (adibidez, Jainkoa) pentsatu egiten da -razionalki-, baina doi ezagutu ez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 82. orr.

Ez dut oina mindua, eta bota ere doi eta neurri daukat.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 42. orr.

· Ibili gabe edo ibili doi dagoen baso-bazterren baten bila.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 14. orr.

5 ozta-ozta; justu.

Cesar beste irakasleak, berriz, doi mugitzen ditu aurpegiko muskuluak, barre-irudi bat baino haratago joan gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

Esaiozu euskarazko hitz bat baserritarrari mendian; hitz horren aitzinetik, doi zinen gizon bat harendako; hitza esandakoan, anaia zaitu.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 90. orr.

Baina doi eusten dio zutik bere gorputzari: berehala erori da berriz lurrera.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 50. orr.

Alkoholak doi gaina hartu aurretik ematen duen argitasun puntu horretan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 125. orr.

Une horretantxe sartu da Godot kaletik, doi Gabinen azken hitzak entzuteko tenorean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 94. orr.

Doi puntu bakan batzuetan bakarrik hausten zela perfil lau hura.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 150. orr.

Bi urte doi pasatu dira kontakizun nagusia idatzi nuenetik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.

Astebete gabe -Errege egunean doi- jokatu nuen lehen partida Barçarekin.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 151. orr.

Baina ordu erdi doi geratzen zitzaidan burutik pasatu zitzaidana burutzeko!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 223. orr.

Hoteletik gertu afaldu, eta gauerdia doi oheratu nintzen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 11. orr.

Denbora doi daukat Piazza delle Erben xutikari bat hartu eta Giotto bisitatzeko.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 74. orr.

Bi ordu pasatxo hirurogeita hamar kilometro doi egiteko.  Berria - Kultura   2004-08-05

Bihurgune asko ditu kaminoak Marielexaraino, eta doi pasa berria zen trenaren bizkarra ikusteko heldu ziren bertako geltokira.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 165. orr.

Etxeko armarria, jauregiko aitzinaldeko paretan zegoena, balkoiaren gainean doi eta erdi-erdian. agian horregatik Raimundo Silvak ez du argia pizten, horregatik eta doi hasi den argitzal hau ez hondatzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 30. orr.

-Gizon bat akabatu diat -esan nion, berbok doi nire sudurraren muturra baino harago iristeko moduan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 393. orr.

Senekak dioenaren doi kontrakoa ere esan liteke: inork ezin du luzaroan iraun mozorrorik gabe.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 44. orr.

-Nik... bidea erraztu? -esateko doi atera nuen indarra.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 217. orr.

Daga biluzi bat bota zion, eta beraren oinetan erori zen doi.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 111. orr.

Ez nintzen zurekin ari, Jaime- esan zuen kapitainak doi, justu entzuteko moduan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 253. orr.

Ez alferrik: bederatzi segundo doi eskatuko diegu aurki, eta, hori lor dezatenean, zortzi.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 25. orr.

6 doi bat adlag apur bat.

Ez zaude doi bat akitua?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 496. orr.

Begiak kliskatzen ditu, goiza berriz aurkitzeak doi bat itsuturik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 89. orr.

Geroenean, Josebak doi bat hobera egin, etxetik irteten hasi, eta luze gabe urrunera joko zuen, Norvegiako Bergen-era hain zuzen ere.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 270. orr.

Hitz bihotz-altxagarri haiekin, Afifi anderea doi bat masailgorritu zen makillaje gorriztaren azpian.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 39. orr.

-Eta zer egin behar zuen? -galdegin zion, doi bat sumindurik-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 31. orr.

Hala, gosea doi bat jabaltzen zitzaion.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 142. orr.

Oheratu aurretik leihoa doi bat zabalik utziko dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 46. orr.

Doi bat dudan egon ondoan erraiten diot.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 42. orr.

Doi bat etsipenak jota, doi bat beldurturik, [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 131. orr.

Lore saltzalearen begitartea doi bat lañotu zen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 147. orr.

Bizi doi bat nahasia zeramatela.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 42. orr.

Lurralde doi bat zabala eta jendetze kopuru handia zeukaten herriek, hala nola, Italiak eta Alemaniak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 69. orr.

7 doi-doi (314 agerraldi, 93 liburu eta 32 artikulutan; orobat doidoi g.er.) adlag ozta-ozta.

Doi-doi sartzen zen sofa apartamentuko atean zehar.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 84. orr.

Neska haietako askori ez zieten mutilekin dantzarik egiten uzten; "pornografia" hitzaren esanahia ere doi-doi ezagutuko zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 125. orr.

Emakumea izterrondoak doi-doi estaltzen zizkion minigona zimurtua lisatzen saiatu omen zen bi eskuekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 19. orr.

Herri mortu doi-doi argiztatu horretan ez zen inon ere Ximurraren ibilgailu handiaren arrastorik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 349. orr.

Haren mapan (1: 500000) ezin zen, egia esan, ezer askorik nabaritu [...] eta idatzita zeuden izen bakarrak (gorriz, lupaz doi-doi irakurgarri) maien hondakin-leku batzuen adierazgarri.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 19. orr.

Doi-doi izan zuen Ruche jaunak garrasi hau botatzeko astia: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 389. orr.

Katilu-itxuran tolestuak zituen eskuak zabaldu zizkidan, doi-doi, barrukoa ikus nezan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 23. orr.

Teresa, Teresa ezin iritsirik, azken metroa doi-doi harrapatzen duenaren larritasunaz bizitzen.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 122. orr.

Ez ahal zen... -doi-doi isildu zen, bere nahia adierazteko zorian egon zelako lotsaz gorriturik-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 72. orr.

Potzoloren autoa, lehengo ortziraleko bera, ateratzen ikusteko astia izan nuen doi-doi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 74. orr.

Eta oraindik ordubiak doi-doi.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 138. orr.

7a (izenondo gisa)

Ohean erdi agondu, eta musu doi-doi bat eman nion ahoan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 84. orr.

7b zehazki.

Arratsaldeko lauretan, doi-doi.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 123. orr.

Konoaren hormen pendiza doi-doi kalkulaturik zegoen erauziriko materiala hondoraino lerratu bai baina oldar handiegirik har ez zezan.Zentro horretatik zirkunferentzia bat egin behar da, doi-doi zortzi parte horietako bat hartuz diametro bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.

Boterearen kritikoak dira: doi-doi Botereari gustatzen zaizkion modu-modukoak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.

Giltzadura bateko bi hezurrak ez dira egon ohi doi-doi ahokatuta, baizik eta bata bestearen arabera mugitzen da, biraketa eta labainketa konbinatuz.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 41. orr.

8 doi-doia (405 agerraldi, 46 liburu eta 186 artikulutan -ia guztiak Herriakoak-; orobat doidoia g.er.) adlag ozta-ozta.

Graxik ezpainak doi-doia mugitzen zituen, baietz herabe baten ateratzeko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 49. orr.

Doi-doia behako hotz bat San Migel elizako ateladari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 54. orr.

Ohiko petrola lanpako argi ahulak doi-doia argitzen duen etxolako barne ttipian, bada jende.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 82. orr.

Doi-doia izan dut neure besoetan hartzeko astia.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 320. orr.

Hatsa doi-doia hartzen zuen eta handik laster hil zen, trenean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 88. orr.

Pierra, anaia zaharrak doi-doia ekidin zuen Aljeriakoa, Ameriketara joan zelako, osaba Johnen gonbitari erantzunez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 240. orr.

Enrieta indargabetua zen eta doi-doia egoten zen zutik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 272. orr.

Lore sorta animaleen artetik doi-doia ageri zen Maddalenen izei merkezko hilkutxa.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 139. orr.

Arratsetik goizaldera zerua doi-doia iluntzen zuen urte sasoi hartan eta latitude haietan, eta lemazainak aise gidatzen zuen ontzia Volgan gora edo behera zebiltzan txalupa, gabarra eta txanel ugarien artetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 114. orr.

Ganbara txar bat, ohearen tokia doi-doia, eta beste barne bat, hau izanki sukalde, jantoki eta bulego.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 95. orr.

8a justu-justu, zehazki.

Doi-doia Victoriaren hoteleko bueltan beste bat zegoela gogoratu nuen: antzeko itxurakoa eta Suitza edo Suitzarra izenekoa; ez dakit ongi.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 161. orr.

Badakigu, egun hauetan Vatikanoak argitaratu dituen dokumentuei esker, 1933ko apirilaren 12an, Hitler kantzelaria, doi-doia aitzineko martxoaren 23an botere osoaz jabetua zelarik, [...] Edith Stein judu gazte katoliko jakintsuak idatzi ziola Pio XI.ari, oso-osoa irakurri behar den gutun miresgarria.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 91. orr.

8b (izenondo gisa)

Jiratu eta diosala doi-doia eginik, alde egin zuen. Gaitzerizpen hori, derragun parentesi artean, [Jacques Reboul-ek] Valéry-ri buruz benetan zuen aburuaren alderantzi doi-doia da.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 202. orr.

9 doi-doian (17 agerraldi, 6 liburutan) adlag ozta-ozta.

Kopetan musu bat eman eta malkoei doi-doian eusten ziela, aurpegia estali zion berriro.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 150. orr.

Arma ebatsien ordez pika irrigarri bat neraman orain, doi-doian zorroztua.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 195. orr.

9a (izenondo gisa)

Brankara joan zen, ez eror bai eror, oinen gaineko ibilera doi-doian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 112. orr.

10 doi-doietarik (52 agerraldi, 9 liburu eta 40 artikulutan -ia guztiak Herriakoak-) adlag ipar ozta-ozta.

Doi-doietarik atxiki zuten ama, alditxartzera zoala.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 158. orr.

Arrebak doi-doietarik ezagutu zuen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 209. orr.

Hainbertze inarrosi, non doi-doietarik ez bainuen jaiotzea hileta bilakatu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 79. orr.

Behin, doi-doietarik izan zen ez bainuen ezponda jo...!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 13. orr.

Lehena nagusitu, nahiz doi-doietarik.  Herria   2004-11-25

Baionak doi-doietarik hutsegin zuen gol baten sartzea, partida bukatu baino segundo batzuk lehenago.  Berria - Kirola   2004-02-11

Hor jakiten dut oren bateko autobusa doi-doietarik hutsegin dudala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 111. orr.

Iduriz, Noel Mamere behar zen nagusitu "berdeen" arteko bozkatze hortan bainan Alain Lipietz aintzindu zaio, doi-doietarik bada doi-doietarik.  Herria   2001-06-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

baina doi (9); baina doi doia (4); bainan doi (6); baino doi (11); baino doi bat (7); bat doi (14); bat doi doia (6); batek doi (7); batek doi doi (4); batzuk doi (4); begiak doi (7); begiak doi doia (4); bera doi (4); bi urte doi (4); burua doi (11); burua doi bat (9); da doi (12); da doi doia (5); denbora doi (4); dira doi (6); ditu doi (4); ditu doi doia (4); doi atera (4)

doi bat (682); doi bat bederen (7); doi bat egin (5); doi bat eman (8); doi bat ere (10); doi bat eta (4); doi bat gehiago (4); doi bat harritu (6); doi bat harritua (4); doi bat kanbiatu (4); doi bat lasaitu (5); doi bat lehenago (4); doi batean (7); doi batekin (10); doi baten (6); doi batez (12)

doi behar (4)

doi doi (316); doi doi ikusten (4); doi doi iristen (4); doi doi izan (13); doi doi lortu (4); doi doi ukitu (6); doi doi ukitzen (6)

doi doia (405); doi doia bi (8); doi doia bizpahiru (4); doi doia hamalau (4); doi doia hasia (5); doi doia hiru (5); doi doia izan (6); doi doia zenbait (5); doi doia zonbait (6)

doi doian (18); doi doietarik (53); doi egiteko (4); doi eta (7); doi eusten (4); doi ezagutzen (4); doi ikusi (4); doi ikusten (5); doi iristen (4); doi izan (15); doi izan zuen (7); doi lortu (4); doi ukitu (6); doi ukitzen (7)

du doi (6); du doi doia (5); duela doi (14); duela doi doia (13); dute doi (5); egun doi (4); ere doi (25); ere doi bat (16); ere doi doi (4); eta doi (87); eta doi bat (42); eta doi doi (13); eta doi doia (18); euskara doi (5); euskara doi bat (5); ezen doi (6); ezen doi doia (4); ezpainak doi (7); gauzak doi (4); gauzak doi bat (4); hamar urte doi (4); hartan doi (4); hau doi (4); hilabete doi (10); hori doi (9); hori doi bat (7); hura doi (11); hura doi bat (7); justu eta doi (4); kilometro doi (4); kilometro doi egiteko (4); nahiz doi (4); nik doi (4); non doi (6); oraino doi (4); oraino doi bat (4); orduan doi (4); urte doi (25); urte doi doi (4); urte doi doia (8); urte zituela doi (4); urtebete doi (4); zen doi (7); ziren doi (5); ziren doi doia (4); zituela doi (4); zituela doi doia (4); zituen doi (4); zuen doi (6)

baina doi doia (4); bat doi doia (6); begiak doi doia (4); da doi doia (5); denbora doia (7); ditu doi doia (4); doi doia (405); doi doia bi (8); doi doia bizpahiru (4); doi doia hamalau (4); doi doia hasia (5); doi doia hiru (5); doi doia izan (6); doi doia zenbait (5); doi doia zonbait (6); doia bi (8); doia bizpahiru (4); doia egin (6); doia eta (8); doia hamalau (4); doia hasia (5); doia hiru (5); doia izan (10); doia zenbait (5); doia zonbait (6); du doi doia (5); duela doi doia (13); eta doi doia (18); ezen doi doia (4); urte doi doia (8); ziren doi doia (4); zituela doi doia (4)

doi doietarik (53); ezin doiagoa (5); hitz doiak (4)


doigabetasun iz egokitasunik eza.

Bestalde, filosofiatik begiratuta, Unamunoren traiektorian doigabetasun logiko deigarri bat dago afera honen inguruan, ene ustean oraindik aski argitu ez dena, eta argitzapena, nik uste, politikoa duena, ez filosofikoa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 108. orr.


doigarri izond doi daitekeena.

Alde horretatik, begiaren kristalinoa sofistikatuagoa da kameraren objektibo doigarria baino; izan ere, kameran, objektiboaren posizioa mugituz aldatzen da foku-luzera; begian, berriz, kristalinoaren forma aldatuz doitzen da foku-luzera.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.


doika 1 adlag apurka.

Amerikanoekin beregaintasun baten hartzen ari dira doika bederen irakiarrak eta beraz horra sistima berri bat badutela sortua.  Herria   2003-11-27

2 doika-doika apurka-apurka.

Doika-doika, nahasmendua arintzen zitzaiola sentitu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 118. orr.

Eta badira, Frantzia erdiko Vezelaytik Konpostelarako bidea doika doika egiten dutenak zenbait urteren gostuz, astia ere falta bailukete ainitzek segidan egiteko.  Herria   2004-07-01


doikabe ik dohakabe.

doike adlag dudarik gabe. ik doiake.

Filmetakoen gisako ihesa izan zen, eta Giselak, doike, halako eszena bat ikusi izanen zuen filmen batean, eta orduan hartan zegoela uste zuen noski.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 88. orr.

Eta goitik etorriko zen doike ezpata zorrotza eta, batik bat, lilura zuria.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 161. orr.

Bai, doike, zuk beraiek maite dituzulako.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 8. orr.

Hangoa dugu, doike, inguruotako urik onena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.


doiketa (18 agerraldi, 4 liburu eta 6 artikulutan; ETCn 167 agerraldi) 1 iz doitzea. ik doikuntza.

ez da guztiz desegokia izango leku estu eta espazio itxietan lan egiten denean, kolomei proportzio lerdenagoak emanez lan egitea, jakinik ildaxken doiketa hori daukagula lagungarri.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1970. orr.

Hiru ordenetatik, ordena joniarra hartu nuen eta, horri dagokionez, proportzioak erabiliz gero moduluen arteko doiketarik zehatzena emango duten arauak zein diren erakutsi dut.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1770. orr.

Inprimatzaileak, espezialista bereizten duten keinu geldo eta zehatz horiekin, doiketak egingo ditu, eta handik gutxira Lisboako Setioaren Historia faltsua kontatzen duten paper-orriak arin-arin ateratzen hasiko dira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 76. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Herrialde zorpetuentzako egiturazko doiketa programak diseinatu zituen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Abbey Nationaleko egituraren berregituraketa sakon batean oinarrituko du proposaturiko doiketa plana.  Berria - Ekonomia   2004-08-01

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zeharo sentsibilizaturik gaudela pobreziak, egitura-doiketak eta zor programek, nazioarteko merkataritzak eta jabetza intelektualerako jardunbideek Giza Eskubideei eragiten dizkieten kalte larriez.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 125. orr.

Mugakide diren lander aberats eta pobreen arteko finantza doiketa eztabaidatu ez denez.  Berria - Mundua   2004-12-17

Krisia hirukoitza izan zen: likideziarena, parekotasun doiketarena eta konfiantzarena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 262. orr.

2.750 milioi euro defizit estimazioan sartu gabeko kontabilitate «doiketen» ondorio dira, BPGren %0,35.  Berria - Ekonomia   2004-07-17


doiki adlag doitasunez.

Azkenik, izan liteke nahas-mahas doiki zedarritzen zail bat: xenofobo, aldizka sentimendu eta espresio arrazisten agertzaile, etab., eta hala ere pentsaera eta jarrera ez arrazistakoa funtsean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 213. orr.

2 ozta-ozta.

Soilik bukaeran, eskuz idatzitako gehigarri bat, faxak utzi ohi duen tinta arrastoen artean doiki irakur zitekeena: [...].  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 119. orr.

Ahots-doinu berberaz eta hizkera berberaz mintzatzen dira milioidunarekin eta tabako-saltzaile arruntarekin, nahiz eta, jakina, barru-barruan doiki kikiltzen diren milioidunaren aurrean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 78. orr.


doikuntza (74 agerraldi, 14 liburu eta 18 artikulutan; ETCn 1.140 agerraldi) 1 iz doitzea. ik doiketa.

Beira ez da batere material ona bat-batean halako doikuntzak egiteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Gernuaren eratze-erritmoaren doikuntza automatikoa metodo burutsu eta argia da odolaren bai bolumena eta bai kontzentrazioa [...] kontrolatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 195. orr.

Horren ondorioz, ez da beteko ekonomiaren doikuntza automatikoa defendatzen zuten ekonomilari liberalen oinarrizko lege eta nolabaiteko dogma.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 53. orr.

Alemaniar eta japoniar ekoizleen mozkinen tarteen murrizteak bigundu zuen, bestalde, truke-tasen doikuntza.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

Nazioarteko Diru Funtsak eta Munduko Bankuak ezarritako doikuntzak.  Berria - Mundua   2004-07-17

Teoria tradizionala ez zen eskariaz ia arduratzen, dirua eta denbora historikoa ez zituen kontuan hartzen (doikuntzak berehalakoan gertatzen zirela uste zen).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 67. orr.

Doikuntza koiuntural eta erregulazio ekonomikorako ahalmenen parte handi bat galdu dutelarik, [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

"Doikuntzaren gizarte-kostua" (hau da, pobretasuna larriagotzea) deitu zaion horretan [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 175. orr.

Ingurunearen zaintzan azken urteotan jarritako arretak ez du doikuntza-filosofiaren benetako berrikusterik ekarri.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 175. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Adin horretatik aurrera, kristalinoaren doikuntza-ahalmena -egokitze delakoa- galtzen hasten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 98. orr.

Telemetro elkartuan, objektiboari estekaturik dago doikuntza-botoia palanka edo espeka bidez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Azken batean, urre-patroiaren garaian bezala, pagamendu-balantzako doikuntza mekanismoek herrialde bakoitzeko barne ekonomia jardueran izango dute eragina.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 200. orr.

Alemaniako Opelen lantegiak izan daitezke Detroiten azken doikuntza planarekin kaltetuenak.  Berria - Ekonomia   2004-10-15

Italiak abian jarri du 7.500 euroko doikuntza plana.  Berria - Ekonomia   2004-07-10

Herrialde zordunei kredituak ordaintzeko eman nahi zitzaizkien erraztasun horiek doikuntza-politikak abian jartzeko baldintzapean eskaini ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 153. orr.

Enpleguaren eta aldaketa teknologikoaren arteko doikuntza prozesua ez dela ez bat-batekoa ez eta automatikoa ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 132. orr.

Izan ere, aldaketa sakon horiek ekonomiaren egiturazko doikuntza krisia baitakarte.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 158. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aurrekontu doikuntza egin behar izan da, baina beherapen horien proposamena ez da gurea izan.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Munduko finantza-doikuntzaren nolakotasun partez bortxatu horrek agertzen du zergatik egin zuten gora interes-tasa errealek petrolioaren bigarren krisialdian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doikuntza automatikoa (5); doikuntzak egin (3); egiturazko doikuntza (4)


doilor 1 izond/iz mesprezua bereganatzen duena, leialtasunik edo esker onik agertzen ez duena. ik bilau; zital.

Pertsona zuzenaren sufrimendua pertsona doilorraren kondenazioa da.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 200. orr.

Sartu, eta hitzetik hortzera topo egin zuen buruz buru Ixinen ikusi zuen gizon doilor harekin, Tomsken ikusi zuen gizon anker harekin, handik pixka batera hiria tatariarrei eman behar zien traidorearekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 448. orr.

Horrela sortu zuen ama doilorraren literatur tipoa, ordura arte ezezaguna.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 9. orr.

Izaki doilor eta hiltzaile hura hiltzea zen egokiena: mila bider merezia zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 274. orr.

Atzera, zakur doilorrak!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 85. orr.

Gizaki libreak sortu nahi ditugula, eta ez jainko baten adoratzaile doilorrak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 221. orr.

-Ea, prestatu borrokarako, zital doilor hori! -oihu egin zion sir Cadoganek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 144. orr.

Guztiek, bizpahiru doilor eta zerbait izan nahi duten ergel batzuk kenduta, gertatzen ari dena batere ulertzen ez dutenek.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 359. orr.

Doilor batek ene aita hiltzen du; eta horren truke nik, haren seme bakarrak, doilor horixe dut zerura igortzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 145. orr.

-Hara, ezin duk, doilorra halakoa!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 131. orr.

Egin eta berrerosi gintuena eta bere erruki hutsez salbatuko gaituena; guri, zital eta doilor, ustel eta kirasdun, eskergabe eta gaiztooi, on guztiak egin eta egiten dizkiguna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.

Doilorrak bide asko har ditzake; zintzoak, bakarra.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 148. orr.

2 (izenondo baten ezkerrean)

Animalia doilor nazkagarri hori.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 17. orr.

Baina merezi zian, bai, doilor zikin hark.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 431. orr.

Horra nora iritsi den doilor ustel hau!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 157. orr.

Ziri ederra sartu zidak Sobakevitxek, doilor ziztrin horrek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 203. orr.

-Doilor malapartatu hori! -esan zion Txitxikovek oihuka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 315. orr.

-Atzera, doilor harroputz hori!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 85. orr.

Doilor zitala! -esan zion Ronek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 188. orr.

Herria askatutakoan, doilor traidore guztiak konderriko kartzelara eramanak zituen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 78. orr.

Ez da bilau alerik bizi Danimarka guztian doilor galanta ez denik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 64. orr.

Berekoi hutsa da, eta doilor txiki bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 95. orr.

Nire funtzionarioetako bat bera ere ez da ona, doilor hutsak dira denak!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 534. orr.

3 (gauzei buruz)

Bihotz doilor horren taupada da!  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 94. orr.

Elurrak tristura ekarriko du, eguzkia aterako da baina orduan edertasun malenkoniatsu bat eman besterik ez dio eginen zuritasun doilor honi.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 137. orr.

Bushek soldaduak gutxietsi eta gerra doilor batera bidali ditu.  Berria - Kultura   2004-05-18

Abere horiek landareen gisa bizi daitezela makurkeriarik doilorrenean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 276. orr.

Norgehiagoka kontu doilor haiek itzali ziren behin betiko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 276. orr.

Ikusten dut fede doilor horretako Jainkoa izaki arduragabe eta basatia dela, egun batean mundua sortu eta biharamunean sortu izanaz damutu dena.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 100. orr.

Kontu-ordainketa doilor horrengatik, osaba Marchìn-ek osaba deitua izateko eskubidea galdu zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 33. orr.

Urzairen aburuz, «helburu doilor eta arbuiagarriekin», eta «eduki faltsu eta iraingarriekin» kritikatu dute bere lana.  Berria - Kirola   2004-10-15

Materia materia da, ez noble eta ez doilor, infinituki eraldagarria, eta ez du batere axola haren etorki hurbilak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 238. orr.

Kloruroak oro har jendaila dira, gehienean azpiproduktu doilor, higroskopiko eta ezer gutxitarako onak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 248. orr.

Mendeka ezak haren hilketa doilor-ezaina.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 59. orr.

4 (izan aditzarekin eta kidekoekin)

Doilor dena doilor agertzen da. Sentimenduen ekaitza keinu haietako bakar bat ere -nahi bezain bizi edo doilor izan dadin ere- baztertu gabe igarotzen badugu, [...]. Doilorrak dira, baina ez dute nahi inork doilorrak direla esaterik.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 111. orr.

Lapurra izanen da seguruen, baina ez doilorra.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 27. orr.

Ni ez naiz horren doilorra.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 247. orr.

Finean emakume guztiak dira doilorrak, gauza bera nahi dute denek, hau da, gizona erregistrora edo aldarera eraman.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 97. orr.

Doilorregia iduritu zitzaidan semearen xalotasunaz profitatzea nire andrearen ohean usmaka aritzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 306. orr.

5 (adizlagun edo predikatu gisa) ik doilorki

Doilor dena doilor agertzen da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 111. orr.

Besarkadatik aske geratu zelarik, errukarria iruditu omen zitzaion emakumea, hain otzan eta mirabe, nik beti bezain doilor segitzen nuen bitartean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 16. orr.

Han bai bakardadea doilor gailentzen!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 359. orr.

Azkenean doilor eta ziztrin sentiarazi du neska.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 27. orr.

6 (izen gisa -en atzizkiaren eskuinean)

Gezurraren doilorraz zure estimuaren ezgai bilakatu izanarena baino.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 422. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doilor bat (6); doilor eta (21); doilor hori (10); doilor horrek (6); doilor hutsa (3); doilorra zen (3); eta doilor (6); eta doilorra (3); eta doilorrak (3); ez doilor (3); gizon doilorra (3); jende doilor (3)


doilorkeria iz doilortasun gaitzesgarria; doilorrari dagokion egintza.

Baina doilorkeria ez da ez legeei eta ez arrazoiari lotutako sentimendua, iritzi komunari baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 56. orr.

Norainoko hutsalkerian, zikoizkerian, doilorkerian eror daitekeen gizakia!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 190. orr.

Baina zergatik doilorkeriarik egin?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 534. orr.

Doilorkeria hutsa, baina guri zer?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 131. orr.

Esan zuen ez zela harritzekoa hain argal egotea, doilorkeriak ez baitzion gizentzen uzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 340. orr.

Nazio gerrari batean, non indarra, ausardia eta suhartasuna ohoragarri diren, deliturik gorrotagarrienak doilorkeriatik, trikimailutik eta maltzurkeriatik sortzen dira.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 208. orr.

Diktadorearen senideek, berriz, «doilorkeriatzat» jo zituzten abokatuen adierazpenak.  Berria - Mundua   2004-12-21

Bururatu zitzaion, ordea, behin baino gehiagotan, doilorkeriaz jokatzen ari zela, baina hain zen Linda zoragarria!  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 195. orr.

Agure hori eta bere alaba errukarria hil egin dituzte, doilorkeria osoz, gainera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 307. orr.

Izan ere, nazio batentzat kaltegarriagoak dira doilorkeriazko delituak kemenezkoak baino.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 102. orr.

Doilorkeriaren historia unibertsala geneetan itsatsirik daukagu, mikrofilm batean bezala, eta edozein mementotan zizelka dezakegu koska berri bat oroimen gorde horretan, nik M zizelkatua nuen bezala aitaren ezkontzako trajean gorderik neukan bala hartan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 223. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta doilorkeria (3); hori doilorkeria (3)


doilorki adlag doilorkeriaz.

Bere bizi preziatuarekin batera, guztia baitzioten doilorki kendu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 106. orr.

Bi alderdiei egotzi zien «atentatuaren ondorioetatik alderdi etekinak doilorki» atera nahi izatea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Bere tximinoak guztiz doilorki tronpatu zuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 68. orr.

Horiek guztiak itxaropen ezainak zirela, hurkoaren zorigaitzez doilorki baliatzea bailitzateke.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 168. orr.

Tamalez, Iñigok bere ondoan eserarazi nau jatetxera heldu bezain pronto, eta Charlyk doilorki abandonatu nau Ruben ezkongabe-berriagatik.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 97. orr.

Grinak krudelki eta doilorki nagusitzen zaizkio adimenari.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 116. orr.


doilorkume izond adkor doilorra.

Eta halaxe doilorkumeak ura ardo bihurtu omen zuen mozkor-afari batean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 102. orr.

Ni ez nauk aurkarien aurpegira tomate-jaurtika ibiltzen den doilorkume bat!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 195. orr.

Ez ezazue erail, ez ezazue atzerriratu; astakeria horiek erregeei eta haiek imitatzen saiatzen diren doilorkumeei dagozkie bakarrik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 30. orr.

Hemen gertatzen dena zera da: herrian badagoela doilorkume bat, koldar beltz bat, mingain pozoitsua daukan Judas Iskariote bat, nire idazkari sinadura daukan paper bat iragarki-taulan jartzen dugun bakoitzean, haren gainean "Peppone astoa" ipiniz dibertitzen dena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 60. orr.


doilortasun iz doilorra denaren nolakotasuna.

Milioidunak badu abantaila handi bat: begietsi ahal du batere gutiziarik gabeko doilortasun hutsa, inongo kalkulutan oinarritzen ez den doilortasun hori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 234. orr.

Egia esan behar bada, poz ñimiño bat ere nabaritzen du, doilortasun moduko bat, jendeak polizia gisa hain argiki ezagutzen duenean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 54. orr.

Ezin esan daiteke hiriko damak ere doilortasunerako malda leun horretan behera irristatzen zirenik  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 234. orr.


doilortu, doilor(tu), doilortzen 1 da/du ad doilor bihurtu.

Berrogeiak gibelera utzita ere, ez dut uste neure burua doilortzea denik bizia eman didanari ama guztiz amultsuarena jokatzera uztea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 176. orr.

Ni oinazetu, beheititu, doilortu izana ez ote duk aski, hilobiko bakea ere nahi didak kendu?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 500. orr.

Nik zu doilortu!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 445. orr.

Ez litzateke bada amaren aginpidea doilortzea, ez litzateke amaren aginpidea deuseztea aginpide hori arinkeriazko jaidura baten peko ezartzea [...]?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 337. orr.

Helduko da garaia, goizegi heldu ere, non emakume hori, bere erorikoan doilortua, ez baita niretzat emakume arrunt bat baizik izanen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 303. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Izaki pertsegitu, doilortu, gosetu haiekin otordu miserableak konpartitzen nituen tabernazulo miserable ezkutatuetan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 145. orr.

Dueloa gladiadore esklabo doilortuek herriari ematen zioten ikuskizun arrunta zelako  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 45. orr.


doilortze iz doilor bihurtzea.

Sedanok maitasuna eta desira bereizi beharra neurotiko obsesiboen joera dela esaten zidan, eta nobelagile suediar horrek emango ziola beharbada Freud-i Bizitza erotikoaren doilortze orokorra idazteko bidea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 127. orr.


doiño iz ipar (doi-ren txikigarrria) apurñoa.

Holaxe bakarrik, dugu guk ere berraurkituko egiazko anaitasunaren bidea eta gure doiño hura eskainiko gizartearen elgar-bizirat, hunek hain beharra duena, zuhurtziaren, bakearen eta elkartasunaren mailean, nihungo haundikeriarik gabe.  Herria   2005-07-21

Bertsulari munduak ere izana zuen hurbiltze hortan bere doiñoa.  Herria   2001-10-18

Kanpotiarreri ere emaiten diotegu eskualde hotako joko, kantu, dantza eta gaineratikoen axaletik bederen doiño bat ezagutzeko parada.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 201. orr.

Berriz ere doiño bat kanbiatu dute 1958-ko lege-nagusia.  Herria   2003-03-20

Schroeder presidentaren ezkerra eta Angela Merkel andere eskuindarrarena, doiño batez hau lehen atera bada ere.  Herria   2005-09-22


doinu (orobat doiñu g.er. eta doñu g.er.) 1 iz kanta daitekeen musika nota segida. ik melodia.

Tartiniren doinu baten bariazioei ekin zien gero.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 286. orr.

Zu kantatzen ari zinen doinu horixe bera entzuten dut ametsetan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 133. orr.

Harpalariak jotzen zuen doinu haren esanetara hasi zen mugitzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 82. orr.

Nik, doinu horretan aritzeko asmorik ez nuenez, [...].  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 93. orr.

Agur Jaunak izeneko doinua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 281. orr.

Biolin bat atera armairutik eta taberna-usaineko doinu bat aireratu zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 159. orr.

Doinu bat ahots apal sakonez kanta-marmariatzen zetorren kilometrotan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 63. orr.

Hotelera itzulita, haizezko musika-tresna batzuen doinuak entzun nituen alboko gelatik, Stephenenetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Lehengo doinu bera -sehaska kantu batena-.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 185. orr.

Sorkariengatik 'Jaunaren Gorespenak' eratu eta gero, Frantzisko dohatsuak beste bertso santu batzuk egin zituen, bere doinu eta guzti, Dama pobreen kontsolamendurako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 168. orr.

The Chameleons taldearen doinu hura.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 33. orr.

Sarriegiren doinuek trinkotasuna ematen diote jaiari, eta doinu horien bidez dute bertakoek nahiz atzerritarrek jaiaren zentzuaz, adierazpenaz, liluraz eta gozamenaz ohartzeko aukera.  Askoren artean   «Rataplan» - 66. orr.

Keinu egin zion Davidi, eta Padam Padam doinuaren notek bete zuten eskola. Dragoi bolaren doinuan aritu izan dira gazteak bertsotan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 10. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Belarria luzatzen zuen ea doinu militarren batek iragartzen zuen emirraren gudalburua zetorrela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 260. orr.

Doinu dotoreko abesti bat kantatzen hasi zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 47. orr.

Azkenean, orkestra leihoaren ondora iritsi zen, eta ziega osoa doinu alaiz, erritmikoz bete zuen, polifonia harmoniatsuan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 69. orr.

Disko zenbakiduna birarazirik, doinu metalikoaren nota bakarrak erasan zion berriz ere korridoreari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.

Damiánek alemaniar deitzen den doinu motel eta bigunari ekin zion, poliki-poliki, eta doinua, bere ibilbidea egin ondoren, itzuli egin zen berehala hasierakora.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 91. orr.

Behin eta berriro doinu nagusira itzultzera eta behin eta berriro doinu nagusitik abiatzera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 71. orr.

Kideekin adostu behar genuke saioan erabilgarri izan daitezkeen doinu ezohiko batzuen zerrenda.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 116. orr.

Doinu egokian kantatuz gero, harekin batean datorren testuaren ebokazioak hitzez dioen baino gehiago adierazteko aukera ematen dio bertsolariari.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 185. orr.

Usadiozko doinu herrikoiak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 81. orr.

Léak, bere buruari eutsi ezinik, doinu maltzurrez bota zuen: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Doinu benazko eta malenkoniatsua iruditu zitzaidan halakoa eta baleen dantza etorri zitzaidan burura.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 266. orr.

Kathleenek irlandar doinu hautatu batzuk jo zituen, eta txalo beroak jaso zituen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 216. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bertso "ikusgarriagoa" egite aldera, doinu-neurriak luzeagotu nituen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 182. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ezin izanen ote nintzateke ni saiatu... jakina, ez litzateke musika doinu bat izanen...  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 283. orr.

Klararen biolin-doinuak udako lehen madariak bezalakoak baitzitzaizkien, bigunak eta biribilak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 260. orr.

Egiazko hasierak, tronpeta soinu baten gisa agertzen, jazz doinu baten lehendabiziko noten gisa, bat-batean, asperdura eteten, iraupena sendotzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 78. orr.

Kantaren pausoak dantza-doinu bat bailitzan markaturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 176. orr.

Joanito Dorronsorok bi milatik gora bertso-doinu bildu zituen Bertso-doinutegian.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 115. orr.

5 ahotsaren tonu aldaketen segida, hizketa motaren ezaugarri gertatzen dena.

Hizketaren osagai hori, delako doinu hori litzateke azentu terminoaren jatorrizko zentzutik gertuen dagoena. kanpotarren hizkeran ezaugarririk nabarmenenetakoa "doinua" izaten da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 44. orr.

Berriro esaten zuen izena, eta orduan hizketako doinu hark emaztea iratzarri eta harengana joatera behartzen zuen. Joanttok halako ikara zerbait hauteman zuen haren hitzetan eta, doinu berean segitu zuen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 196. orr.

Alafede! -baietsi zuen gazteak, agurea izozturik utzi zuen doinuaz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 37. orr.

"Sukaldean jartzeko..." errepikatu diote hamar-hamabi urteko neskatoek, erdi lolita limurtzaile, erdi etxekoandre arduratsuaren doinu eta imintzioz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 40. orr.

6 (izenondo eta izenlagunekin)

-Zoaz, bada, Ivan Grigorievitxengana -esan zuen Ivan Antonovitxek, doinu samurragoz-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 212. orr.

Eta Kleopatraren legioak? -galdetu zuen Ruche jaunak, doinu enigmatikoz-. -Nik nahi dudan arte geratuko haiz hemen! -esan zuen don Ottaviok, doinu ikaragarri hotzez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 463. orr.

Kapitainak galdegin zion, ez kapitainaren doinu aginte handikoz, adiskidearen doinu irribarretsuz baizik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 59. orr.

Bere hitzek sortutako ondorioaz gogobeterik, doinu atseginez ekin zion Ruche jaunak: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 152. orr.

Pasarte zirikagarriak gorabehera, doinu serioa zuen gutunak. hark soil-soilik ihardetsi dit, doinu sarkor batez: "Bertze hutsegite bat gehiago da, aitor dizut; baina bertzeekin batera konpondua izanen da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 69. orr.

Prokuradoreak haren doinu ironikoari ez zion kasu izpirik eman eta aitzina jarraiki zuen, aho bero.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 68. orr.

Beheranzko doinuak, muin-perpausekin lotzen ditugunak, eta goranzko doinuak, bai-ala-ezko galderekin lotzen ditugunak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 102. orr.

Ongi zekien ezkutatzen bere hizkerako hungariar doinu arina.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 42. orr.

Eta frantses doinu nabarmenez, hitz hauek esan ditu Erregek: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 262. orr.

Nederlanderaz jarraitu zuen gero, Willemena ez bezalako doinu kantari batez: ez al zara jabetzen, baina?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 166. orr.

Erregutzen dizut, Eszter maitea -eskatu zidan hotsandiko doinuz, zutik jarriz-, [...].  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 134. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erritmo-ereduak, doinu-ereduak, azentu-egiturak eta, oro har, kontsonante eta bokalekin batera ahoskera osatzen duen guztia.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 105. orr.

Genero libertinoaren estilo baliabideak [...] Laclosek beste estilo desberdinekin nahasten ditu, errejistro eta doinu aniztasuna emanez bere obrari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 15. orr.

Bertsolariok erabiltzen dugun doinu-kopurua.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 115. orr.

Ez diogu doinu-aukeraketari behar besteko garrantzirik ematen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 117. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Elkarrizketa hura sekretupean gorde beharko zutela adierazten zion hitz-doinu hark.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 14. orr.

Erabat linguistikoa denaren muturrean, azentua eta esaldi-doinua dauzkagu.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 129. orr.

Diosala galdera-doinu zorrotzez egin nion: [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 242. orr.

Demagun oinarrizko perpaus-doinu nagusi bi eratzen ditugula: [...].  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 102. orr.

Gaitzetsi dizudan liskar doinu horretarik itzurtzeko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 393. orr.

Ahots doinu hark, dardarizo jadanik sumagarriaz haren arimaren zirrara salatzen baitzuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 89. orr.

Sutsuki ari da, herexiaren kumeek ohi dutenez, gaskoi doinu nabarmenean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 22. orr.

Baserritarren aipatzeko manera hura, gutiespen doinu hura ez zitzaizkion batere gustatu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 158. orr.

Josuren mintza-doinu betiere neutroak begiak bihurrarazi zikidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 127. orr.

Ausardia-doinu behartu bat zuen nire ahotsak, eta lotsaturik nengoen nire estrategia ziztrinaz.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 40. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

ahots doinu (19); baina doinu (6); baino doinu (4); baten doinu (9); bere doinu (13); bere doinu eta (4); bertso doinu (5); bertso doinu eta (4); beste doinu (12); beste doinu batzuk (4); den doinu (8)

doinu alai (7); doinu aldaketa (4); doinu apur (4); doinu apur bat (4); doinu bat (42); doinu batean (8); doinu batekin (6); doinu batez (9); doinu bati (4); doinu batzuk (5); doinu bera (6); doinu berberaz (4); doinu berean (7); doinu berriak (7); doinu bitxi (4); doinu edo (5); doinu eta (52); doinu eta guzti (5); doinu eta neurri (10); doinu eta neurrian (4); doinu guztiak (4); doinu hark (6); doinu herrikoiak (5); doinu hori (23); doinu horiek (9); doinu horrekin (4); doinu hura (12); doinu librean (4); doinu mota (6); doinu mota bat (4); doinu polifonikoak (4); doinu tradizionalak (5); doinu zoragarri (4)

du doinu (6); eta doinu (62); eta doinu librean (4); euskal doinu (5); gero eta doinu (4); halako doinu (15); neurri eta doinu (5); zion doinu (4); zuen doinu (16)

ahots doinua (6); ahotsaren doinua (6); baten doinua (15); bere doinua (6); doinua aldatu (6); doinua aldatuz (6); doinua baino (4); doinua entzun (8); doinua ere (6); doinua eta (15); doinua ez (7); doinua zuen (7); eta doinua (18); haren doinua (5); mintza doinua (4); zuen doinua (9)

bestelako doinuak (4); biolin doinuak (4); doinuak bildu (5); doinuak bildu ditu (4); doinuak ekarriko (5); doinuak ekarriko ditu (4); doinuak entzun (14); doinuak entzun ahal (4); doinuak ere (14); doinuak eta (24); doinuak eta hitzak (4); doinuak jotzen (4); eta doinuak (19); folk doinuak (5); haren doinuak (4); hitz eta doinuak (4); jazz doinuak (8); musika doinuak (8); musikaren doinuak (4); pop doinuak (4); rock doinuak (4); trikiti doinuak (4)

doinuarekin batera (5); doinuekin batera (7); doinuekin eta (4); doinuekin hasi (6); doinurik gabe (5); doinuz beteriko (4); doinuz eta (5); eta doinuz (4); ez suntsitu doinuan (4); liliak doinuan (4); suntsitu doinuan (4); zuen doinuaz (5)


doinu (orobat doiñu g.er. eta doñu g.er.) 1 iz kanta daitekeen musika nota segida. ik melodia.

Tartiniren doinu baten bariazioei ekin zien gero.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 286. orr.

Zu kantatzen ari zinen doinu horixe bera entzuten dut ametsetan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 133. orr.

Harpalariak jotzen zuen doinu haren esanetara hasi zen mugitzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 82. orr.

Nik, doinu horretan aritzeko asmorik ez nuenez, [...].  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 93. orr.

Agur Jaunak izeneko doinua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 281. orr.

Biolin bat atera armairutik eta taberna-usaineko doinu bat aireratu zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 159. orr.

Doinu bat ahots apal sakonez kanta-marmariatzen zetorren kilometrotan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 63. orr.

Hotelera itzulita, haizezko musika-tresna batzuen doinuak entzun nituen alboko gelatik, Stephenenetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Lehengo doinu bera -sehaska kantu batena-.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 185. orr.

Sorkariengatik 'Jaunaren Gorespenak' eratu eta gero, Frantzisko dohatsuak beste bertso santu batzuk egin zituen, bere doinu eta guzti, Dama pobreen kontsolamendurako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 168. orr.

The Chameleons taldearen doinu hura.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 33. orr.

Sarriegiren doinuek trinkotasuna ematen diote jaiari, eta doinu horien bidez dute bertakoek nahiz atzerritarrek jaiaren zentzuaz, adierazpenaz, liluraz eta gozamenaz ohartzeko aukera.  Askoren artean   «Rataplan» - 66. orr.

Keinu egin zion Davidi, eta Padam Padam doinuaren notek bete zuten eskola. Dragoi bolaren doinuan aritu izan dira gazteak bertsotan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 10. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Belarria luzatzen zuen ea doinu militarren batek iragartzen zuen emirraren gudalburua zetorrela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 260. orr.

Doinu dotoreko abesti bat kantatzen hasi zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 47. orr.

Azkenean, orkestra leihoaren ondora iritsi zen, eta ziega osoa doinu alaiz, erritmikoz bete zuen, polifonia harmoniatsuan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 69. orr.

Disko zenbakiduna birarazirik, doinu metalikoaren nota bakarrak erasan zion berriz ere korridoreari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.

Damiánek alemaniar deitzen den doinu motel eta bigunari ekin zion, poliki-poliki, eta doinua, bere ibilbidea egin ondoren, itzuli egin zen berehala hasierakora.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 91. orr.

Behin eta berriro doinu nagusira itzultzera eta behin eta berriro doinu nagusitik abiatzera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 71. orr.

Kideekin adostu behar genuke saioan erabilgarri izan daitezkeen doinu ezohiko batzuen zerrenda.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 116. orr.

Doinu egokian kantatuz gero, harekin batean datorren testuaren ebokazioak hitzez dioen baino gehiago adierazteko aukera ematen dio bertsolariari.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 185. orr.

Usadiozko doinu herrikoiak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 81. orr.

Léak, bere buruari eutsi ezinik, doinu maltzurrez bota zuen: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Doinu benazko eta malenkoniatsua iruditu zitzaidan halakoa eta baleen dantza etorri zitzaidan burura.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 266. orr.

Kathleenek irlandar doinu hautatu batzuk jo zituen, eta txalo beroak jaso zituen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 216. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bertso "ikusgarriagoa" egite aldera, doinu-neurriak luzeagotu nituen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 182. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ezin izanen ote nintzateke ni saiatu... jakina, ez litzateke musika doinu bat izanen...  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 283. orr.

Klararen biolin-doinuak udako lehen madariak bezalakoak baitzitzaizkien, bigunak eta biribilak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 260. orr.

Egiazko hasierak, tronpeta soinu baten gisa agertzen, jazz doinu baten lehendabiziko noten gisa, bat-batean, asperdura eteten, iraupena sendotzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 78. orr.

Kantaren pausoak dantza-doinu bat bailitzan markaturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 176. orr.

Joanito Dorronsorok bi milatik gora bertso-doinu bildu zituen Bertso-doinutegian.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 115. orr.

5 ahotsaren tonu aldaketen segida, hizketa motaren ezaugarri gertatzen dena.

Hizketaren osagai hori, delako doinu hori litzateke azentu terminoaren jatorrizko zentzutik gertuen dagoena. kanpotarren hizkeran ezaugarririk nabarmenenetakoa "doinua" izaten da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 44. orr.

Berriro esaten zuen izena, eta orduan hizketako doinu hark emaztea iratzarri eta harengana joatera behartzen zuen. Joanttok halako ikara zerbait hauteman zuen haren hitzetan eta, doinu berean segitu zuen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 196. orr.

Alafede! -baietsi zuen gazteak, agurea izozturik utzi zuen doinuaz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 37. orr.

"Sukaldean jartzeko..." errepikatu diote hamar-hamabi urteko neskatoek, erdi lolita limurtzaile, erdi etxekoandre arduratsuaren doinu eta imintzioz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 40. orr.

6 (izenondo eta izenlagunekin)

-Zoaz, bada, Ivan Grigorievitxengana -esan zuen Ivan Antonovitxek, doinu samurragoz-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 212. orr.

Eta Kleopatraren legioak? -galdetu zuen Ruche jaunak, doinu enigmatikoz-. -Nik nahi dudan arte geratuko haiz hemen! -esan zuen don Ottaviok, doinu ikaragarri hotzez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 463. orr.

Kapitainak galdegin zion, ez kapitainaren doinu aginte handikoz, adiskidearen doinu irribarretsuz baizik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 59. orr.

Bere hitzek sortutako ondorioaz gogobeterik, doinu atseginez ekin zion Ruche jaunak: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 152. orr.

Pasarte zirikagarriak gorabehera, doinu serioa zuen gutunak. hark soil-soilik ihardetsi dit, doinu sarkor batez: "Bertze hutsegite bat gehiago da, aitor dizut; baina bertzeekin batera konpondua izanen da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 69. orr.

Prokuradoreak haren doinu ironikoari ez zion kasu izpirik eman eta aitzina jarraiki zuen, aho bero.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 68. orr.

Beheranzko doinuak, muin-perpausekin lotzen ditugunak, eta goranzko doinuak, bai-ala-ezko galderekin lotzen ditugunak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 102. orr.

Ongi zekien ezkutatzen bere hizkerako hungariar doinu arina.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 42. orr.

Eta frantses doinu nabarmenez, hitz hauek esan ditu Erregek: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 262. orr.

Nederlanderaz jarraitu zuen gero, Willemena ez bezalako doinu kantari batez: ez al zara jabetzen, baina?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 166. orr.

Erregutzen dizut, Eszter maitea -eskatu zidan hotsandiko doinuz, zutik jarriz-, [...].  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 134. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erritmo-ereduak, doinu-ereduak, azentu-egiturak eta, oro har, kontsonante eta bokalekin batera ahoskera osatzen duen guztia.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 105. orr.

Genero libertinoaren estilo baliabideak [...] Laclosek beste estilo desberdinekin nahasten ditu, errejistro eta doinu aniztasuna emanez bere obrari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 15. orr.

Bertsolariok erabiltzen dugun doinu-kopurua.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 115. orr.

Ez diogu doinu-aukeraketari behar besteko garrantzirik ematen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 117. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Elkarrizketa hura sekretupean gorde beharko zutela adierazten zion hitz-doinu hark.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 14. orr.

Erabat linguistikoa denaren muturrean, azentua eta esaldi-doinua dauzkagu.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 129. orr.

Diosala galdera-doinu zorrotzez egin nion: [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 242. orr.

Demagun oinarrizko perpaus-doinu nagusi bi eratzen ditugula: [...].  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 102. orr.

Gaitzetsi dizudan liskar doinu horretarik itzurtzeko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 393. orr.

Ahots doinu hark, dardarizo jadanik sumagarriaz haren arimaren zirrara salatzen baitzuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 89. orr.

Sutsuki ari da, herexiaren kumeek ohi dutenez, gaskoi doinu nabarmenean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 22. orr.

Baserritarren aipatzeko manera hura, gutiespen doinu hura ez zitzaizkion batere gustatu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 158. orr.

Josuren mintza-doinu betiere neutroak begiak bihurrarazi zikidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 127. orr.

Ausardia-doinu behartu bat zuen nire ahotsak, eta lotsaturik nengoen nire estrategia ziztrinaz.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 40. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

ahots doinu (19); baina doinu (6); baino doinu (4); baten doinu (9); bere doinu (13); bere doinu eta (4); bertso doinu (5); bertso doinu eta (4); beste doinu (12); beste doinu batzuk (4); den doinu (8)

doinu alai (7); doinu aldaketa (4); doinu apur (4); doinu apur bat (4); doinu bat (42); doinu batean (8); doinu batekin (6); doinu batez (9); doinu bati (4); doinu batzuk (5); doinu bera (6); doinu berberaz (4); doinu berean (7); doinu berriak (7); doinu bitxi (4); doinu edo (5); doinu eta (52); doinu eta guzti (5); doinu eta neurri (10); doinu eta neurrian (4); doinu guztiak (4); doinu hark (6); doinu herrikoiak (5); doinu hori (23); doinu horiek (9); doinu horrekin (4); doinu hura (12); doinu librean (4); doinu mota (6); doinu mota bat (4); doinu polifonikoak (4); doinu tradizionalak (5); doinu zoragarri (4)

du doinu (6); eta doinu (62); eta doinu librean (4); euskal doinu (5); gero eta doinu (4); halako doinu (15); neurri eta doinu (5); zion doinu (4); zuen doinu (16)

ahots doinua (6); ahotsaren doinua (6); baten doinua (15); bere doinua (6); doinua aldatu (6); doinua aldatuz (6); doinua baino (4); doinua entzun (8); doinua ere (6); doinua eta (15); doinua ez (7); doinua zuen (7); eta doinua (18); haren doinua (5); mintza doinua (4); zuen doinua (9)

bestelako doinuak (4); biolin doinuak (4); doinuak bildu (5); doinuak bildu ditu (4); doinuak ekarriko (5); doinuak ekarriko ditu (4); doinuak entzun (14); doinuak entzun ahal (4); doinuak ere (14); doinuak eta (24); doinuak eta hitzak (4); doinuak jotzen (4); eta doinuak (19); folk doinuak (5); haren doinuak (4); hitz eta doinuak (4); jazz doinuak (8); musika doinuak (8); musikaren doinuak (4); pop doinuak (4); rock doinuak (4); trikiti doinuak (4)

doinuarekin batera (5); doinuekin batera (7); doinuekin eta (4); doinuekin hasi (6); doinurik gabe (5); doinuz beteriko (4); doinuz eta (5); eta doinuz (4); ez suntsitu doinuan (4); liliak doinuan (4); suntsitu doinuan (4); zuen doinuaz (5)


doinuanitza iz doinuaniztuna.

Hamaika ahotsen harmonia doinuanitza.  Berria - Kultura   2004-09-17


doinuka adlag

Aurrera jarraitu zuen bere jarrera arretagabearekin: ingurura begira, bere kolkorako doinuka, eta artista navajoa, berriz, han egon zen, marrazketan buru-belarri murgildurik, zirkinik egiteke ia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 227. orr.


doinusu izond

Aita Tillous ere barne, bere xuberotar hitz doinusuarekin, laket baitzen harekin solastatzea  Herria   2003-10-30


doinutegi iz doinu bilduma.

Musikologiatik hurbil daiteke norbait bertso-doinutegia aztertzera edo bertsolarien kantaera desberdinei interpretazioren bat saiatzera.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 111. orr.

Hiru dira beraz, bertsolariek beren doinutegia osatzeko darabiltzaten iturri nagusiak: [...].  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 81. orr.


doinutxo iz adkor doinua.

Maddiri izugarri gustatu zitzaion mugikaria: sekulako irribarrea marrazten zen haren aurpegian azpian jarri eta doinutxoa hasten zen bakoitzean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 78. orr.

«Inork ez du sinisten Azkarragaren doinutxoa», gaineratu zuen Lopezek.  Berria - Ekonomia   2004-10-15


doinuxka iz doinutxoa.

Paseoko mutilen txilio gordin txorrotxen ostean, badakizu, neska ahotsak badu ba, belarri-ixkinan halako doinuxka kilimatiagoa...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 98. orr.


doinuzale izond doinuen zalea dena.

«Doinuzale apartekoa zen», dio Berzaitzek, eta hori ez da goresmen gutxikoa, jendeen belarrietan berehala sartzen diren doinu gozagarriak sortzeko gaitasunarentzat ezagutua den euskal artista batek erranik.  Berria - Kultura   2004-10-03


doitasun 1 iz zehaztasuna. ik prezisio.

Goi mailako doitasuna duten piezak mekanizatuko dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Ez dago ongi norberak bere lana aipatzea, baina doitasun handiz egindako azterketa da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 42. orr.

Harrituta geratuko da [makina] zein txukun eta nolako doitasunez egina dagoen konturatzen denean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4930. orr.

Harmonia eta doitasuna falta dela ideietan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 132. orr.

Euren adimen ergelez ezin dute unibertsoko gauzen harmonia eta doitasuna begipean hartu eta ulertu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 68. orr.

Planetatik 206.452 kilometrora zegoela egin zituen argazkiak, eta ez zituzten adituek horrenbesteko doitasuneko argazkiak espero.  Berria - Gaiak   2006-04-14

Ez duk judu presturik Eternalaren agindua doitasunez bete dezakeenik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 10. orr.

2 (izenondoekin)

Horrelako istripuak saihesteko bertan aurki doitasun handiagoko radarrak jarriko dituztela esan zuen atzo Frantziako Garraio ministro Dominique Perbenek.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Aztertutako etxalde batzuetako emaitzak dudakoak dira, eta doitasun handiagoko testak egin beharko dira.  Berria - Gaiak   2006-02-10

Satelite-teleskopioak, propio, unibertsoko leku urrunak arakatzeko prestatu nahi dituzte, eta, ondorioz «doitasun handiko» sistema garatu behar izan dute.  Berria - Gaiak   2006-04-21

Gero eta doitasun eta prestasun handiagoarekin egiten dute lan.  Berria - Harian   2005-12-07

Gauza guztiak doitasun zehatzarekin eta natura-legeen arabera arakatu ondoren, obren eraikuntzan aplikatu zituzten,Oreka ezin hobea eta doitasun milimetrikoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1890. orr.

Bandera kontaezinak, harrizko arranoaren mehatxuzko keinua, lerro beltz haien doitasun izugarria...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 136. orr.

Geldiro mintzatzen zen, esaldiei xarma ematen zien halako nagitasun batez, mingain astun samarrean hitzen doitasun kolore-bizia azpimarratzen zuen zalantza apur bat zuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 215. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Doitasun-tresnekin lan egiten du Stanleyren enpresa berean, ordezko piezen sailean.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 88. orr.

Hunkiturik nago, nire gorputza atsedenean dagoen doitasun-makina bat balitz bezala sentitzen dut.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doitasun handiagoko (3); doitasun handiko (3); doitasun handiz (3); eta doitasun (5); eta doitasuna (3)


doitu, doi(tu), doitzen da/du 1 ad neurri egokira etorrarazi. ik egokitu.

Telemetroa behar bezala doiturik dagoenean, zehatz fokaturik geratzen baita objektiboa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Harresien distantzia desberdinetara gera zitezela, alegia, Arkimedesek bere makinen jaurtiketa doitu ahal izan ez zezan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 475. orr.

Honela doituta tutuen nibela, ez dira altxatuko ez beherakoan eta ez gorakoan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4010. orr.

Kanpoko ispilu eta lenteak doituz, erretinako irudia pixka bat mugitzea lortzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 93. orr.

Esku oneko artilari batek [...] 81 mm-ko mortero bat baliatuz, 4-5 granada (2 fosforozko, 2-3 su-emaile) baizik ez lituzke behar tiroa doitu eta puxka ttikitan den-denak lehertzeko.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 48. orr.

Hori baino gehiago egiten du begiak, haren kristalinoa automatikoki doitzen baita objektuaren distantziara.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Neke handirik gabe doi daiteke begia 10.000tik 1era arteko argi intentsitateetara.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 95. orr.

Automobilaren motorrak, adibidez, pedal bat du, erregaifluxua doituz azeleragailu gisa funtzionatzen duena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Doitu beharrekoak dira hitzok, bai noski.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

Sistema horretan lortzen diren irabaziak edo laguntzak, egindako ekarpenetara doitzeko joera da nagusi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 144. orr.

Egungo ekonomia sistema ez dela, inondik inora, automatikoki doitzen den mekanismo bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 52. orr.

Enpresaburuek eta sindikatuek 35 orduen legea «doitzeko» eskatu zuen atzo Jacques Chirac Frantziako Errepublikako presidenteak.  Berria - Ekonomia   2004-05-18

Panazko uniformea zeraman, primeran doitua, Rainbow Division izenekoaren intsigniez apaindua eta xingolez eta galoiz hornitua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 373. orr.

Bere jokamoldea berak antolatu, egokitu, doitu beharra daukan animalia dugu gizon-emakumea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 69. orr.

Hizkera doitu eta landuaz.  Berria - Kultura   2004-12-01

2 (era burutua izenondo gisa)

Bankariek etekina ateratzen dute diru zaharra estatu horretatik kanporatzean, zeren eta, hartara, diru zaharraren gainean kanbio doitu batek emango lukeen abantaila berdina lortzen baitute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabera doitu (3); automatikoki doitzen (6); doitu ahal (3); doitu behar (4); doitu egin (3); doitu eta (6); doitzeko edo (3); doitzen da (3)


doitzaile iz doitzen duen pertsona.

Senarraz ari zen: berrogei urteen bueltan, andre txiki beltzaran honek, aurrezturik zuenarekin, gizon gazte xarmant bat, Lecointe lantegiko doitzaile, oparitu zion bere buruari.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 40. orr.


doitze iz neurri egokira etorraraztea.

Doitze plana lantegien biziraupena ziurtatzeko nahikoa izango dela uste du Hendersonek, bi urtean 500 milioi euro aurreztuko baitira.  Berria - Ekonomia   2004-10-17

Garapenerako proiektuak lagundu eta doitze programetarako maileguak ematen dituzte, ez besterik.  Berria - Gaiak   2004-04-07

Bost urte lehenago bera saiatu zen afinaziorako gako-doitze lanak burutzen, baina emaitza penagarria izan zen eta orduan bai, egun hartan bertan deitu behar izan zion afinadoreari, biharamunean pianoa joko bazuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 23. orr.


doixtar izlag/iz alemaniarra.

Doixtar itsaspekoak lanean hasiak ziren berehala eta inork ez zuen ontziratu gura.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 74. orr.

Zelako marraixu garaua, doixtar komandante hura!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 83. orr.

Halan jakiten genduan zenbaterainoko triskantzeak egiten eben geure kaskoen ganetik Bilborantz abiatzen ziran Heinkel eta Junker doixtarrak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 23. orr.

Ez nuen konprenitzen doixtarren jokamoldea, ez inglandarrena.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 77. orr.


doker ik docker.

doktor ik doktore.

doktoradu ik doktoratu.

doktoradutza 1 iz doktore gradua; doktore gradua lortzeko ikasketak. ik doktorego.

Filosofian lizentziatua da EHUn eta gaur egun doktoradutza egiten ari da Universitat de Barcelona-n.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 12. orr.

1909ko urriaren 18an sortu zen, Turinen, Norberto Bobbio, eta hiri berean egin zuen Filosofia eta Letretako doktoradutza.  Berria - Kultura   2004-01-10

1995ean, EHUn Antropologia ikasketak sortu zituztenean, bere eskola guztiak euskarazkoak ziren, baita doktoradutza eskolak ere.  Berria - Kultura   2006-02-09

2 doktoradutza tesi doktore tesia.

Doktoradutza Tesi argitaragabea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 220. orr.


doktoral
1 tesi doktoral (9 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean) doktore tesia. ik doktore 6.

Euskararen berezko pobretasun eta barne egituren zaharkitutasuna, Unamuno-k, tesi doktoralarekin hasi eta, bere periodorik "abertzaleenean" ere jada seinalatua zuen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.

Gaur egun, karrera bukatu dutenentzat beka onak ere badaude, bai hemen tesi-doktoralak egiteko eta bai atzerrian egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-04

Baina Tansleyk bere gelara joan behar izan omen zuen, tesi doktorala idazteko.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 36. orr.

Egunkari-saltzaileek horrelako aldizkariak gordetzen dizkidate, egunkari-saltzaileak jende abila dira eta buru argi-argikoak, norbaitek tesi doktorala egin beharko luke prentsaren alderdi interesgarri hori aztergai hartuta.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 125. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tesi doktorala (3)


doktoratu, doktora, doktoratzen (orobat doktoradu) du ad doktore tesia eginik doktore gradua lortu.

Filosofian doktoratu zen Madrilgo Complutense Unibertsitatean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

1989an, Alemaniara joan zen ikastera eta eklesiologian doktoratu zen.  Herria   2004-05-20

Euskal Filologiako adarrean doktoratu zen, unibertsitate berean, 1995ean.  Berria - Kultura   2004-06-25

Peru Abarka doktoratu zen unibertsitatearen kokapena deskubritzea gelditzen zaigu orain.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 129. orr.

Filosofian lizentziatua Bordelen, eta Parisen doktoratua, filosofia-irakaslea izan da urte askotan Orthezen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doktoratu zen (9)


doktore (orobat doktor) 1 iz unibertsitate ikasketa sail batean maila gorena lortu duen pertsona.

-Esan diot, ordea, doktore jauna hemen dagoela!  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 159. orr.

Zer moduz zaude, doktore andrea, doktore andrea izan beharrean doktore jauna balitz ezberdina izango zen, errazagoa, dudarik gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 257. orr.

Utzidazu gogoratzen, Rassool doktore andrea", dio Mathabane-k, "ez dagokigula guri zigorrak ezartzea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 68. orr.

Doktore emakume bat dugu nobelako protagonista nagusia.  Berria - Kultura   2006-01-03

Hortaz, Pangloss doktore hilezkorraren hitzak aipatuz, guzti-guztia hoberako gertatu zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 326. orr.

Baina doktore noble eta handi batek dio: [...].  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 103. orr.

Stanford Unibertsitateko Jordan doktore iktiologo ospetsuak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 184. orr.

Aita Bartolome elizako doktore jakintsua da.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 371. orr.

Laburdurak zehazki Legum Doctor (Zuzenbideko Doktore) adierazten du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 296. orr.

Arturo Rebollo Bideetako, Ubideetako eta Portuetako Ingeniaritzan doktore da, bai eta geologoa ere.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 24. orr.

Siena hirian, teologia santuan doktore zen erlijioso batek, ulertzen oso zailak ziren Idazki Santuko zenbait pasarteri buruz galdetu zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 807. orr.

-Fisikan doktorea Cambridgeko Unibertsitatean, elektrokimikaren inguruko tesi batekin.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 172. orr.

Bera eta senarra Andrew Levitt izeneko kirurgia plastikoko doktore baten adiskide egin ziren.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 56. orr.

Deiturarekin eta ondasunekin batera hartu zuen herentzian haien titulua ere; haren familian doktore ziren aitaren ondoren semeak, aitaren ondoren semeak Héraclius Gloss deitzen ziren bezalaxe.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 31. orr.

Bederatzi urte geroago, aldiz, agindu zahar horrek ez du Sorbonako Doktoreen Kontseilua ikaratu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 20. orr.

2 irud/hed

Harold Shipman 'Herio doktoreak' artatutako 215 gaixoren heriotza ziurtagiriak sinatu zituzten medikuek, eta arduragabekeriaz jokatzea leporatzen die orain epaileak.  Berria - Gaiak   2004-09-01

Egia erdiaren maisua eta gezur osoaren doktorea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 140. orr.

3 medikua.

Ene hortzak azter ditzazun ekarrarazi zaitut, doktore jauna.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 219. orr.

Erresonantzia magnetikoak aztertu ditu Ibáñez doktoreak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 21. orr.

Eta doktore hura, amarekin xuxurla batean hizketan, amaren erreguei entzungor, burua ezezka mugituz... eta betaurreko biribil haiek, ebaketa gelako argi itsugarrietan dir-dir.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 106. orr.

Goiz erdian etorri da doktorea ohiko bisita egitera, eta etxera bidaliko duela esan dio gaixoari.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 45. orr.

Defentsak oraindik ere baxu samar, baina, aurreko analisiaren aldean, hobeto zituela esan zien Domínguez doktorearen ordezkoak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 202. orr.

Zoroen, doktorearen eta erizainen arteko harremanak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 10. orr.

Bai kalezuloan bai ingurumarietan "doktore" esaten zioten, eta seguruenik berau zen gaixoek halako titulua emana zioten bakarra.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 21. orr.

Haren laguntzailea, Joseph Mengele doktore zorigaitzean ospetsua, SSetako kapitaina eta Auschwitz-eko medikua, Verschuer-en agindupean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 156. orr.

Asteartean Oosthuizen doktore albaitaria etorri arte itxarotea dauka, baina gaixo hau antzu geratuko da edonola ere, eta nahi izango ote du emakume honek aker antzurik?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 110. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kondenatu eta kendu ziotenetik doktore titulua eta abokatutzan jarduteko eskubidea [...].  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 157. orr.

Franz Kafkak 1906ko ekainaren 18an jaso zuen Zuzenbidean Doktore titulua, eta, urtebeteko praktika judizialak egin ondoren, 1907ko urriaren 1ean hasi zen Assicurazioni Generali izeneko aseguru etxean lanean.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 69. orr.

Andresek ez zuen eztabaidan hasi nahi izan, eta Madrila joan zen, Doktore-mailarako ikasgaien azterketak egin zituen, eta Valentzian idatzia zuen tesia irakurri zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 156. orr.

Maiatza hurbiltzen ari zela, Doktore azterketa egitera Madrila zihoala esan zion Andresek arrebari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 156. orr.

Hübel -medikuntza-ikasle nagia-, eta Rübsam doktorea, doktore lanak aspaldi utzi zituena.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 156. orr.

Bost doktore sari berezi eman ditu Nafarroako Unibertsitateak.  Berria - Gaiak   2006-01-20

Jaun serio, beltzez jantzi, betaurrekodun, doktore-itxurakoren baten eta apaiz hezur-huts, sotana saretuz jantziren baten artean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 54. orr.

4 judutarren legea erakusten zuen irakaslea; kristautasunaren dogmak azaltzen dituen teologoa.

Gure Legeko doktorerik ospetsuenen esanetan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 38. orr.

Rabbik halako doktorearen hitzak halako kasuan ontzat eman ditu.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 40. orr.

Siriar hitz horrekin egileak Talmudaren garaiko doktoreak adierazten ditu, kaldear edo siriar hizkuntza (arameera) erabiltzen zutenak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 253. orr.

Nire adinekoa-edo zelarik, burutsu eta adimendutsu zen Jesus, sinagogako doktoreen doktore eta jakintsuen jakintsu.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 100. orr.

Eta maisu haien bidez ezagutu nituen maisuen maisu ziren Elizako jakintsu eta doktoreak -jondone Agustin Hiponakoa, edo jondone Tomas Akinokoa, konparazione, [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 381. orr.

5 doktore gradu

Vienako Unibertsitatean, doktore gradua lortzeko aurkeztu zuen tesia Palestinako Itsaso Hilean dagoen gatzari buruzkoa zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 257. orr.

Doktore gradua lortu ondoren edo lortzear dagoela, laguntzaile gisa has daiteke ikertzaile berria bere prestakuntzaren bigarren aldian.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 121. orr.

6 doktore tesi (39 agerraldi, 9 liburu eta 18 artikulutan; ETCn 841 agerraldi) ik doktoral; doktorego 3.

Lizentzia edo ingeniari titulua eskuratzeko ikasketak amaitu ondoren, doktore tesia egin behar du ikerkuntza lanetan hasi nahi duenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 121. orr.

Filosofian lizentziatua da eta gaur egun doktore-tesia egiten ari da Eusko Jaurlaritzaren beka batekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Igor Horrillo farmazialaria doktore tesia prestatzen ari da depresioaren gainean.  Berria - Gaiak   2006-04-02

AEBetan defendatu zuen doktore-tesiaren itzulpena.  Berria - Kultura   2004-06-17

Doktore-tesian Helendarren Biltzarra aztertu ostean, Boterea gizarte homerikoan liburua argitaratu zuen 2002. urtean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Doktore tesian Lauaxetaren iturri literarioak aztertu zituen Kortazarrek.  Berria - Kultura   2006-03-15

Hortzak estututa aritzen da proiektu guztietan, dela unibertsitateko doktore-tesian, dela lagunarteko pala-partiduetan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 146. orr.

7 doktore ondoko izlag graduondokoa.

Doktore ondoko beka baten bitartez Center for the Study of Language and Information (Stanford) ikerkuntzagunean urtebete eman zuen lanean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

Doktoregoa (biziaren eta kognizioaren arteko erlazioei buruzkoa) eta doktore ondoko egonaldia (Ingalaterrako Sussex-eko Unibertsitatean) egiteko, Eusko Jaurlaritzaren bekak jaso zituen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

chasuble doktore (5); chasuble doktore maitea (3); doktore andrea (3); doktore antonio casasek (3); doktore bat (6); doktore batek (8); doktore baten (3); doktore da (5); doktore delako (3); doktore eta (10); doktore gradua (5); doktore hauek (3); doktore izendatu (3); doktore izendatuko (4); doktore jauna (16); doktore jaunaren (4); doktore maitea (4); doktore tesi (4); doktore tesia (17); doktore tesia egiten (4); doktore tesiak (3); doktore tesian (8); doktore titulua (8); doktore titulua izatea (4); edo doktore (3); egindako doktore (3); egun doktore (3); egun doktore tesia (3); elizako doktore (3); erpurutxo doktore (3); eta doktore (12); funtzionario doktore (5); honoris causa doktore (11); irakasle doktore (3); rassool doktore (3); walden doktore (5); zen doktore (5); zientzietan doktore (3); zuen doktore (6); zuen doktore tesia (3); zuzenbidean doktore (3)

batez doktorea (3); becker doktorea (3); buxi doktorea (22); chasuble doktorea (18); doktorea bera (3); doktorea bere (11); doktorea da (26); doktorea ere (4); doktorea eta (28); doktorea eta biok (5); doktorea etorri (3); doktorea ez (11); doktorea ez zen (6); doktorea izan (3); doktorea izan zen (3); doktorea zen (7); erpurutxo doktorea (3); eta doktorea (7); filosofian doktorea (8); filosofian doktorea eta (3); fuhrmann doktorea (5); gloss doktorea (14); herio doktorea (4); ingeniaritzan doktorea (3); jaun doktorea (3); jekyll doktorea (3); kutz doktorea (7); kutz urta doktorea (3); lloyd doktorea (5); maria sara doktorea (26); psikologian doktorea (3); sara doktorea (26); schenker doktorea (8); shevirev doktorea (10); sousa doktorea (3); townsend doktorea (4); urta doktorea (3); walden doktorea (19); xang doktorea (3); zen doktorea (15); zuen doktorea (4); zuzenbidean doktorea (3)

aldaba doktoreak (5); baina doktoreak (6); bilbao doktoreak (7); buxi doktoreak (12); casado doktoreak (3); chasuble doktoreak (6); corgean doktoreak (3); dio doktoreak (4); doktoreak barre (4); doktoreak bere (12); doktoreak deitu (3); doktoreak dira (6); doktoreak ere (6); doktoreak esan (10); doktoreak eta (6); doktoreak ez (15); doktoreak ez zuen (6); doktoreak hasperen (3); doktoreak hitz (3); du doktoreak (4); erantzun dio doktoreak (3); eta doktoreak (12); fuhrmann doktoreak (15); funtzionario doktoreak (10); funtzionario doktoreak dira (4); gloss doktoreak (6); heras doktoreak (10); johnson doktoreak (3); kutz doktoreak (10); las heras doktoreak (10); maria sara doktoreak (18); orbe doktoreak (3); rabinowitz doktoreak (4); sanchez doktoreak (3); sara doktoreak (18); schenker doktoreak (6); shevirev doktoreak (20); sousa doktoreak (6); walden doktoreak (22); xang doktoreak (4); zen doktoreak (4); zion doktoreak (3); zuen doktoreak (15)

azkue doktorearen (4); chasuble doktoreari (4); doktorearekin batera (3); doktorearekin hitz (4); doktorearekin hitz egin (3); doktorearen begiak (3); doktorearen eta (7); doktorearen etxera (4); doktorearen hitzak (6); doktorearen zain (3); doktoreari buruz (3); eta doktorearen (4); eta doktoreari (3); fuhrmann doktoreari (4); halako doktorearen (4); heras doktorearen (4); herio doktorearen (3); johnson doktorearen (3); las heras doktorearen (4); maria sara doktorearekin (5); maria sara doktorearen (8); sara doktorearekin (5); sara doktorearen (8); schenker doktorearekin (3); schenker doktorearen (9); shevirev doktorearen (6); shevirev doktoreari (7); walden doktorearen (12); walden doktoreari (4); xang doktorearen (4); xang doktorearengana (3); zion doktoreari (6)

doktoreek bedeinka (4); doktoreek bedeinka bedi (4); doktoreen botoek (3); doktorek eman (3); doktorek eman diote (3); funtzionario doktoreek (3); funtzionario doktoreen (13); funtzionario doktoreen botoek (3); funtzionario doktorek (4); funtzionario doktorek eman (3); zenbait doktorek (3); zuten doktoreek (3)


doktoregai iz doktore tesia egiten ari den ikaslea.

Ni aulkian jarrita nengoen eskola hasi orduko, ni bezala hoberik ezean doktoregai bihurtzea erabaki zuen gelakide batekin, eta horra non azaldu zinen zu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 22. orr.

Horrelako kasuetan, ondo dago doktoregaiak ordaintzea bazkaria.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 137. orr.

Fermin Arkotxa historian doktoregaia, Jean-Claude Larronde zuzenbidean doktorea eta Jacques Garat Lillen historiako irakaslea.  Berria - Harian   2005-05-03

Jean Louis Davant eta Piarres Xarritton euskaltzain historialariek, Peio Etcheverry-Ainchart historia doktoregaiak eta Antton Curutcharry historia erakasleak nehor baino hobeki badakite artxiba zahar horiek zer balio duten.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 76. orr.


doktorego (orobat doktorgo g.er. eta dorkorgoa g.er.) 1 iz doktore gradua; doktore gradua lortzeko ikasketak.

Doktoregoa lehenbailehen erdietsi nahi dut.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 188. orr.

Hogei urtetako eskuratua zuen jadanik legeetako doktoregoa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 127. orr.

Nahiz zuzenbidezko bi sailak landu, bakarrik sail kanonikoaren doktoregoa zuen eskatu; bi sailak irakatsi zituen bizkitartean Cahorseko eta Tolosako unibertsitateetan.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 15. orr.

Hori ikusita, denbora pasa alde, Doktoregorako ikasgaiak ikastea erabaki zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 153. orr.

EHUn doktoregoa egiten ari da Filosofian.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 12. orr.

Doktoregoa (biziaren eta kognizioaren arteko erlazioei buruzkoa) eta doktore ondoko egonaldia (Ingalaterrako Sussex-eko Unibertsitatean) egiteko, Eusko Jaurlaritzaren bekak jaso zituen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 12. orr.

Sistema horretan mailak oso markatuak daude: oinarrizko tituluak ematen dituzte unibertsitate batzuek, bigarren mailan daude lizentzia mailakoak ere ematen dituztenak eta azkenean, erpinean, goimailako titulazioak eta doktoregoa ematen dituzten unibertsitate ezagunenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

1983. urtean, gizarte zientzietako doktoregoa bukatu zuen.  Berria - Gaiak   2004-09-23

Eta nik neuk ere doktoregoa ahalik eta azkarrenik bururatzea agindu nion 1978an.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 58. orr.

Askoz ere ikerkuntza sakonagoa egiten da doktoregoarekin loturik dauden programak irakasten dituzten sailetan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

Lan hau egiteko, Eusko Jaurlaritzaren doktorego aurreko beka baten laguntza izan dut.  Berria - Kultura   2004-05-05

Hainbat ikasgai irakatsi zituen bai lizentziaturan, bai eta doktoregoan ere.  Berria - Kultura   2006-02-09

2 (hitz elkartuetan)

Gurasoen ustez oraindik doktorego ikastaroetan matrikulatuta nago.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 49. orr.

Hiria uztearekin batean, utzi egin nituen doktorego-ikastaroak ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 36. orr.

Zein diren unibertsitate hoberenak ikasketa jakin batzuetan, edo ikerketa mota batean, edo doktorego programa batean, etab.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 171. orr.

EOSekin eta EGOrekin harreman estuak ditugu, EHUrekin ere musikologia doktorego programa bat dugu eta Baionako kontserbatorioarekin ere lan egiten dugu.  Berria - Harian   2005-07-05

Kontzertu guztiak azterketa soziologiko joria egiteko abagune badira, Extremoduroren musikaldi batekin doktorego lana presta liteke gazteriaren kontsumo ohiturei buruz.  Berria - Kultura   2004-10-05

3 doktorego tesi (25 agerraldi, 4 liburu eta 18 artikulutan; ETCn 558 agerraldi) doktore tesia. ik doktore 6.

Jamila Hussein doktorego tesia egiten ari da Harvardeko Hezkuntza Graduatu Eskolan (AEB).  Berria - Mundua   2004-08-08

Bizkaiko geografiari buruzko doktorego tesia amaitzea.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 156. orr.

Bukatu gabe utzi duen doktorego-tesia.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 171. orr.

Elena Urrestarazu Nafarroako Unibertsitateko ikertzailea da eta doktorego tesia aurkeztu berri du.  Berria - Gaiak   2004-11-10

Milanoko Unibertsitatean defendatu zuen bere doktorgoko tesia.  Herria   2003-07-17

Ander Iturriotz Lauzirika irakasleak bere doktorego-tesian aztertu du boterea gizarte homerikoan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 93. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere doktorego (3); buruzko doktorego (3); buruzko doktorego tesia (3); doktorego ikastaroa (5); doktorego ikastaroak (5); doktorego ikastaroetan (3); doktorego programa (6); doktorego tesi (3); doktorego tesia (15); eta doktorego (7)


doktoresa iz doktore andrea.

-Jakin beharko zenuke gaur Judith Sastre doktoresari gertatu zaiona.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 167. orr.


doktoretza 1 iz doktoregoa.

Milka Metso soziologia doktoretza tesia prestatzen ari da Frantziako Tolosako Simone Sagesse taldean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-04

Hannak damu du Filosofiako doktoretza egin izana.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 212. orr.

Erdietsi zituen horrela bi eliza errenta bakun, haiei esker ikasketak ordaindu ahal izan baitzituen doktoretza iragan arte.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 14. orr.

Erdietsiz bat bestearen ondotik Eliza legeetan batxilergoa, lizentzia eta doktoretza mailak, bai eta Aulkietarako lehiatu "Prima" deitu ospetsuena beretu arte.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 18. orr.

Baina beste tesi asko bezala hura ere, behin aurkezturik eta tesigileak doktoretza eskuraturik, tiraderaren batean galdurik gera zitekeen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

Letra eta filologia hispanikoetan Lizentziatura eta Maîtrise egin zituen, euskal letra eta filologian DEA eta Doktoretza.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 121. orr.

Japoniako herri literaturaren ikerle ospetsuak amaitu berria duen doktoretzako lanean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 114. orr.

Oinarrizko zientzietan egiteko doktoretza ondoko dirulaguntzak %32an igo ditu.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

2 (hitz elkartuetan)

"Gure nahigabe" hura Gegenbauerren hutsa zen, hiru hilabete lehenagoko doktoretza-azterketan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 126. orr.

Unibertsitatean irakasle hasi, eta doktoretza ikastaroak egin behar izan nituen aurrena.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 126. orr.

Bera izan zen nire doktoretza-zuzendari.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 19. orr.

3 doktoretza-tesi (14 agerraldi, 7 liburu eta 6 artikulutan; ETCn 283 agerraldi) doktore tesia.

Maletatxoan zeraman gerora 'La Era Trujillo' izenpean apailatuko zuen doktoretza-tesia izango zuena idazteko baliatuko zituen oharrak, eskuizkribuak eta dokumentuak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 253. orr.

Lan intelektual bat zen, finean, doktoretza tesi bat ere izan zitekeena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 205. orr.

Doktoretza tesia Massachusettseko Teknologia Institutuan amaitu zuen, 1990ean.  Berria - Kultura   2004-05-29

Laster aurkeztuko du bere doktoretza-tesia: Manex Edorzaintzi-Etxarten Biografia, poetika eta obra.  Berria - Kultura   2004-04-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere doktoretza (3); doktoretza egin (3); doktoretza ikasketak (3); doktoretza tesia (10); eta doktoretza (5)


doktorgo ik doktorego.

doktrina (orobat dotrina g.er.) 1 iz ideia-multzo egituratua.

Teoria konparatibisten artean eboluzionismoa eta primitibismoa ikusiko ditugu, teoria unibertsalistetan lege naturalaren doktrina, eta teoria partikularistetan idealismo alemaniarra.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 298. orr.

Lege naturalaren doktrinak hiru oinarri orokor ditu: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 300. orr.

Merkantilismoa, benetako doktrina baino areago, praktika multzoa izan zen, eta berehala kondenatu zuen pentsamendu ekonomikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 35. orr.

Pelagioren doktrinaren ildotik sortzen da auzi hau.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 26. orr.

Jainkoaren gorpuztasunaren doktrina.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 42. orr.

Aurrerapena eta giza historia kulturala lotzen dituen doktrina da eboluzionismoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 298. orr.

Alde horretatik, anarkismoa aukera-aukerako doktrina zen niretzat, erakutsi izan ziguten guztiaren ukazioa zekarrelako bere baitan: ez jainkorik, ez nagusirik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 35. orr.

Sakrifiziorako jarrera hau ezin etor zitekeen azken orduko doktrina batetik, geure baitan egon behar zuen, nola edo hala, txertatua.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 71. orr.

Doktrina honen arabera enpresaren helburua ez da mozkinak edo irabaziak maximotzea, gizartearen beharrei erantzutea baizik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 180. orr.

Baina hori aitortzeak halabeharraren doktrina onartzera behartzen al gaitu?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 358. orr.

Doktrina honen defendatzaile egoskorrenak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 52. orr.

2 (izenondoekin)

K. a. V. mendean sortzen diren doktrina eklektikoetan ere ez da faltako arrazoiaren subiranotasuna aldarrikatuko duenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 33. orr.

Jakitun talmudikoek ez idaztea erabaki zuten, eta, hartara, doktrina filosofikoak [...] Ahozko Tradizioaren atal sekretu bihurtu zituzten.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 11. orr.

Literaturaren nabarduretan igerikatzen hasia nintzen; ohartu gabe ere naski doktrina teolologikotik urrunduz nindoan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 94. orr.

Doktrina liberala, ez da harritzekoa, nazio hegemonikoetan -Herbehereetan aurrena, Ingalaterran gero- gorpuztu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 31. orr.

Boltxebikismoa eta doktrina iraultzaileak gorantz doaz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 392. orr.

Joera edo doktrina marxistarentzat, ekonomiaren helburua ekoizpenaren erlazio sozialak aztertzea da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 47. orr.

Elizak doktrina sozial bat badu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Tradizio klasiko horrek bi doktrina esoteriko zituen oinarri.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 12. orr.

Israel herrian sasiprofetak izan ziren bezala, zuen artean ere izango dira sasimaisuak, doktrina kaltegarriak zabaltzen saiatuko direnak.  Elizen arteko biblia   2 P 2,1

Izan ere, bitartean Marxek, Nietzschek, Freudek, aski erakutsi dute holako doktrina garbiek zer zikinkeria ezkuta lezakaten.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 139. orr.

Doktrina norberekoi eta ezmoral honen ezinbesteko ondorioa sineslea zerbitzu publikotik gero eta gehiago aldentzea izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 95. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zientzialariek ezin baitzuten zientifikoki egia omen zen doktrina-gorputz bat kritikatu gabe betiko jarraitu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 116. orr.

Neoklasizismoak eman zigun fruitu oparoenak, doktrina-kutsuko Peru Abarka klasikoak, laburbiltzen du, elkarrizketa moduan, galeria honetan arnasten ari garen ideologia baserri zalearen muina.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 146. orr.

Gure izaerak geure baitan izan balu jatorria, zalantzarik gabe gu geu izango ginatekeen gure jakituriaren jatorri, eta ez genuke doktrina bidez, hots, maisuak irakatsita, lortu beharrik izango.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 358. orr.

Tenperamentu eta doktrina mailako desberdintasun horiek zail bihurtu zuten bi herrientzat elkar ulertu eta elkarrez fidatzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 370. orr.

Normalizazioa ez da doktrina kontuetan ados jartzea, baizik eta, arlo horretan ditugun desberdintasunak mantenduz, denok gure egin dezakegun esparru juridiko-politiko baten inguruan ados jartzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15

Aspaldidanik sortzen hasiak ziren eskolak han-hemenka premiari erantzuteko: erregearen funtzionarioentzat, jauntxoen semeentzat, edo Elizako doktrina irakasleentzat, besteak beste.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 63. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Erlijio doktrina gehienek baimentzen dute dibortzioa.  Berria - Euskal Herria   2004-08-11

Agirian Elizaren sexu doktrina ofizialaz (antisorgailuez, homosexualitateaz eta zelibatuaz) ari direla zehazten dute, «bai eta emakumeen egoeraz eta Elizaren demokratizazioaz ere».  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Gauza bera gertatzen da berez masa doktrina den marxismoan, baina ez Kapitalean irakurtzeko, nahiz eta bai Manifestuan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 20. orr.

Aspaldi handiko urteetan nagusi dabilkigun politika eta ekonomia doktrinari neoliberalismo izena eman zaio.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 94. orr.

· Positibismoak sortarazi duen hizkuntza doktrina multzo antolatuetatik onena.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 7. orr.

5 ik dotrina.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere doktrina (5); bikoitzaren doktrina (5); da doktrina (3); den doktrina (4); doktrina bat (4); doktrina berri (3); doktrina da (3); doktrina eta (16); doktrina hau (6); doktrina honen (5); doktrina hori (7); doktrina horrek (5); doktrina kontuetan (3); duen doktrina (3); duten doktrina (3); efektu bikoitzaren doktrina (5); elizaren doktrina (4); eta doktrina (8); gure doktrina (4); haren doktrina (5); kristau doktrina (3); lege naturalaren doktrina (3); naturalaren doktrina (3); zuen doktrina (3)

doktrinan eta (3); doktrinarako kongregazioko (3); doktrinaren arabera (7); doktrinaren kontra (3); erregela eta doktrinaren (3); eta doktrinaren (7); eta doktrinaren arabera (3); eta doktrinaz (6); fedearen doktrinarako (4); fedearen doktrinarako kongregazioko (3)


doktrinal izond doktrinarena, doktrinari dagokiona.

Antinomia honetatik egiazko erabilera lor daiteke, ez dogmatikoa, kritikoa eta doktrinala baizik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 193. orr.

Hortaz, Jainkoaren izatearen irakaspena sinesmen doktrinalari dagokiola aitortu behar dugu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 276. orr.

Zalantzan jarri ziren Verreyk plazaratutakoak; [...] akastuntzat jo ziren haren azterketak; baina benetako objekzioa, horien atzetik, doktrinala zen izatez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

ETAren arazoa bera, ordea, franko besterik da, moralki, absolututasun doktrinalen kontu ezlekukoak baino.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 203. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sineste doktrinala (3)


doktrinamendu iz doktrinatzea.

Azkenik, Elizarena geratzen zen; horretan, apaiza zen mailaz igotzeko aukera zeukan bakarra, baina ez zeraman bide onik, ateo eta agnostiko andanarekin bat eginda; izan ere, gurekin ez zuen doktrinamendu handirik aterako.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 118. orr.


doktrinante (corpusean dotrinante soilik) izond/iz adkor doktrinatzen duena.

Ulergarritasun horretan laketzeko ez dago zientziaren bulgarizazio dotrinantea irenstea bezalakorik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 42. orr.

Gezurrezko galdu-ustearen dotrinanteak psikologo klinikoaren pare dira, eta terapia bergizarteratzaile bat nahi lukete obratu  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 114. orr.


doktrinario izond doktrina bat zurruntzasunez defendatzen duena.

Klase-gatazkaren arazoa konpontzeko Mendebaldeko Europaren planteamendua [...] ez zen amerikarra eta errusiarra bezalakoa, ez baitzen hain doktrinarioa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 390. orr.

Euskal kulturak espainolak eta amerikanuak gainditu ditu gauza batean: euskal letratua munduko inor baino doktrinarioago da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 190. orr.

Jendetasun eta tolerantzia eskolak nekez jasaten nituen Ttipi garai bateko doktrinarioarengandik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 134. orr.

Frantses politikari errepublikazale doktrinario batekin.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 159. orr.


doktrinatu, doktrina(tu), doktrinatzen du ad doktrina jakin bat azaldu, doktrina haren aldekoak ugaltzeko asmoz. ik leziatu.

Charveten begietan, herriaren ordezkari ziren, eta bizi-bizi doktrinatu zituen; Gavardek, bitartean, haiekin topa egiten zuen, goikoen eta behekoen artean bereizketarik egiten ez zuen dendariaren plantan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 165. orr.

Rousseauk garbi uzten du zeintzuk diren heziketa sexual burgesaren helburuak: "Nerabeen sexualitatea gogor zapaltzea eta kastitatearen bidean doktrinatzea".  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 36. orr.

Lau liburu eta DVDetan ez dago doktrinatzeko asmorik, ez dago diskurtsorik.  Berria - Harian   2005-12-04


doktrinatzaile izond doktrinatzen duena.

Litekeena da batek baino gehiagok testua doktrinatzaile samartzat ikustea: eskolarako adin txikikoen testu baterako lekuz kanpokoa iruditzea, alegia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 184. orr.

Jendea gero eta gogaituagoa baitago errealismoaren aitzakiaz irentsi behar izan duen kalamatika doktrinatzailearekin.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.


doktrinatze iz doktrina jakin bat azaltzea, doktrina haren aldekoak ugaltzeko asmoz.

Prentsak eta politikariek euren liburuetan «historiaren ikuspegi separatista, xenofobo eta doktrinatze nazionalistazko bat ematen delako ideia» eskaintzen diotela iritzi publikoari.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10


doktrinomania iz doktrinaren zaletasun bizia.

Alde batean doktrinomania eta kobrantza, kostako dena kosta, eta bertzean gustorik eza, pasiorik batere eta kultura are eskasagoa, harrigarri litzateke hemen zerbatto, ttintta bat, xirtaño baten itzala bada ere, sortzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 190. orr.


dokudrama iz dokumental dramatikoa.

Telebistarako film bat grabatzen ari ziren, XIX. mendeko Ruhr arroko fabrika bati buruzko dokudrama, eta, Alemanian nahi zutena bezalako lantegirik topatzen ez zutenez, Europako Ekialdera jo zuten.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 30. orr.


dokumental 1 izond dokumentuena, dokumentuetan oinarritzen dena. ik dokumentu 5; dokumentazio 3.

Ikerketaren helburua jauregiari buruzko informazio dokumentala biltzea, eta jauregiaren barnealdean zein kanpoaldean izan daitezkeen aztarna arkeologikoak ezagutzea da.  Berria - Kultura   2004-12-28

Nobelek iturri dokumental gisa funtziona dezakete?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 52. orr.

Arlo hauek administratiboki batuta eta zainpean dagoen biztanleria masak osatzen ditu, bizitza eta osasun-arau jakin batzuen arabera balioetsia, erregistratze era dokumental eta estatistikoen arabera aztertua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 186. orr.

2 dokumentu izaera duena, dokumentu gisa erabiltzen dena.

Henri Cartier-Bresson-en formula famatu hura, argazkia (argazki ona) "instantearen eta geometriaren topagune" gisa definitzen zuena, argazki dokumental orotarako zabal daiteke.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 159. orr.

Irudi dokumentalak berak ere, bere balioa mundua den bezalakoa erakustean oinarritzen duen arren, badu partetxo bat sormenaren ospe horretan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 290. orr.

Ikusten duen irudia errealitate dokumental batekin erabat berdintzen duen telebista-ikuslearengan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 186. orr.

Zinema Dokumental eta Laburraren Bilboko Jaialdiak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 115. orr.

Asko dira balio dokumental handia duten film kaxkarrak.  Berria - Kultura   2006-03-14

Fikziozko zinemagintza eta zinemagintza dokumentala bereizi beharrean, bi «estrategia» horiek batzearen aldekoa da Victor Erize zinemagilea.  Berria - Kultura   2006-03-14

Funtzio hori arras indartu eta zabaldu da aro modernoaren hasieraz geroztik, paisaia, erretratua eta gisa horretako genero "dokumentalak" azaldu zirenetik, hain zuzen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 78. orr.

• 3 iz film dokumentala.

Dokumental batean jaso dute diskoaren grabazio prozesua.  Berria - Kultura   2006-04-29

'Muerte en Gaza' dokumentala gaur Giza Eskubideen jaialdian.  Berria - Kultura   2004-10-16

Telebistako dokumental batean ikusi zuen hori guztia.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 39. orr.

BBCko dokumentalak besterik ez dituelako ikusten telebistan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Aitzakia gutxiagorekin egindako dokumentalak botatzen dituzte telebistan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 167. orr.

Zinemari dagokionez, 1982tik hona hainbat lan fikziozkoak eta dokumentalak filmatu zituen.  Berria - Kultura   2004-11-03

Naziek Austrian egin desmasiak aipatzen dituen 'Mein Mörder' filma eta 'Sisai' dokumentala saritu ditu FIPAk.  Berria - Kultura   2006-01-29

Begiratu zion dokumental bati begiratzen zaion moduan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 22. orr.

Beste bi sailen barruan hainbat dokumental ikusteko aukera izango da Nazioarteko Zine Dokumentalaren I. jaialdi honetan.  Berria - Kultura   2004-09-21

Gaur, gazteak erromeriren batera hurbiltzen badira folkloreari buruzko dokumental bat egitera doanaren jarrerarekin doaz.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 56. orr.

Frantziako eskuin muturrari buruzko dokumental batean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 143. orr.

Dokumentaletako argazkilari edo zinemagile handiak, Flaherty-rengandik hasi eta Depardon-enganainokoak, mundua erakustearekin batera beren begirada erakusten digutenak dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 290. orr.

Nazioarteko Olinpiar Batzordeko kide batzuen ustelkeria agerian uzten duen dokumental bat emango du BBCk gaur gauean.  Berria - Kirola   2004-08-04

Berrogeita hamar ondoko hamarraldian [...] kritikari askok (Eric Rohmer-ek, besteren artean) filma, beste gauza askoren artean, "bere filmaketaren dokumental bat" ere badelako ideia zabaldu zuten.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

4 (izenondoekin)

Dokumental laburrekin hasi zen emanaldia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 46. orr.

Horregatik, dokumental luzea egin nahi dugu.  Berria - Kultura   2006-01-04

Dokumental etnografikoak, egile dokumentalak, dokumental artistikoak eta bestelako lanak.  Berria - Kultura   2004-09-21

Dokumental sozialetik fikziozko zinemara.  Berria - Kultura   2006-03-15

Prest gaude era berean eguneroko istorioak, hurbilago senti ditzakegun horiek, dokumental fikzionatuetan ikusteko, eta prest, finean, gure bizimodua ere ispilu batean ikusteko.  Berria - Kultura   2006-04-19

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hainbat eraikin enblematikoen gainean egindako dokumental sail baten barruan eskainiko dute Guggenheim museoaren eraikuntza.  Berria - Kultura   2004-09-16

Orson Wellesek Euskal Herriari buruzko dokumental saila egin zuen, Erresuma Batuko telebistarentzat.  Berria - Kultura   2004-01-30

X Films ekoiztetxearen inguruko mahai-inguruarekin amaituko da, gaur, Ikuspuntua dokumental jaialdia.  Berria - Kultura   2006-02-25

Mediatekako arduradunek Argentinari buruzko eleberri, dokumental, CD eta DVD hautaketa bat proposatuko dute erakusketaren osagarri bezala.  Herria   2005-09-08

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehiaketara fikzioa ez diren edozein generotako filmak aurkeztu ahal dira: dokumental etnografikoak, egile dokumentalak, dokumental artistikoak eta bestelako lanak.  Berria - Kultura   2004-09-21

7 film dokumental

Daguerre-ren dioraman denboran zehar gertatzen ziren aldakuntzak, adibidez, dekorazio margotu handi batean argiztapen-aldaketen bidez lortuak, ez ziren handiak, film dokumental xumeenarekin alderatzen badira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 153. orr.

Miguel Angel Rodriguezek zuzendutako film dokumentalak Argentinako militarren aurkako epaiketen artxiboak ekarri ditu argira, lehendabiziko aldiz.  Berria - Kultura   2004-02-22

Arturo Cisneros iruindarraren film dokumentala saritu dute Zinema Independentearen Jaialdian.  Berria - Kultura   2004-12-10

Film dokumentalen atalean, Xabier Iñarrairaegik eta Carlos Erizek eskuratu dute lehen saria, Orbelaren soinua lanarekin.  Berria - Kultura   2004-11-21

'Control Room' film dokumentala 'Forum' sailean onartzea erabaki dute.  Berria - Kultura   2004-02-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat dokumental (3); bi film dokumental (3); buruzko dokumental (15); buruzko dokumental bat (6); dokumental bat (27); dokumental bat egin (3); dokumental bat egiteko (4); dokumental bat eta (3); dokumental batean (20); dokumental batean ikusi (6); dokumental batekin (3); dokumental baten (5); dokumental eta (16); dokumental eta laburraren (4); dokumental faltsuak (3); dokumental honek (4); dokumental honetan (3); dokumental hori (3); dokumental onenaren (5); dokumental sail (3); dokumental serioa (3); du dokumental (4); duen dokumental (3); eta dokumental (7); film dokumental (13); zinema dokumental (6); zinema dokumental eta (6)

bizitzari buruzko dokumentala (3); buruzko dokumentala (16); dokumentala aurkeztu (3); dokumentala aurkeztuko (5); dokumentala aurkeztuko du (5); dokumentala da (4); dokumentala egin (4); dokumentala egin du (3); dokumentala egingo (3); dokumentala egiteko (5); dokumentala egiten (3); dokumentala egiten ari (3); dokumentala emango (7); dokumentala emango dute (6); dokumentala eta (7); dokumentala izango (3); du dokumentala (4); duen dokumentala (6); duen dokumentala aurkeztu (3); egindako dokumentala (3); eta dokumentala (6); film dokumentala (21); inguruko dokumentala (5); izeneko dokumentala (4)

buruzko dokumentalak (5); da dokumentalaren (4); dokumentalak dira (3); dokumentalak eta (7); dokumentalak ikusten (3); dokumentalak izango (3); dokumentalaren bidez (3); dokumentalari buruzko (4); dokumentalen atalean (4); dokumentalen nazioarteko (3); dokumentalen sailean (3); dokumentalik onenak (4); du dokumentalak (3); eta dokumentalak (9); eta dokumentalen (3); film dokumentalak (8); film dokumentalaren (5); film dokumentalean (3); film dokumentalen (8); zinema dokumentalaren (7)


dokumentalgile (ETCn 82 agerraldi; orobat dokumental egile ETCn 42 agerraldi) iz dokumentalak egiten dituen zinemagilea. ik dokumentalista 2.

Dokumentalgilearen antzera kamera jarri eta gertatzen dena filmatu edo antzerki zuzendariaren modura pertsonaiak gidoi baten arabera zuzendu dituzu?  Berria - Kultura   2004-10-28

Ni ez naiz kamerarekin ibili dokumentalgilea bezala, ni pertsonaien artean ibili naiz, errealitatean.  Berria - Kultura   2004-10-28

William Karel dokumental egileari omenaldi berezia eskainiko dio FIPAk.  Berria - Kultura   2004-01-15

Giorgio Moser dokumentalgile eta gidoigile italiarra iragan larunbatean hil zen, Erroman, 81 urterekin.  Berria - Kultura   2004-09-28

Dokumental egile independenteei laguntza eta babesa ematea du helburu Hot Dogs foroak.  Berria - Kultura   2004-03-30

Atzera begirakoa izeneko sailean, dokumentalgile ezagun baten lanak eskaini dituzte.  Berria - Kultura   2004-09-21


dokumentalgintza iz dokumentalak egiteko jarduera.

Fikzioa eta dokumentalgintza xede berari begira landutako «bi estrategia» dira Victor Erizeren ustez.  Berria - Kultura   2006-03-14

Madrilgo Zinema eskolako irakasleak dokumentalgintzaren sorreratik gaur arteko berezitasunak erakutsiko ditu.  Berria - Kultura   2006-01-17

Brasili buruzko dokumentalak eta Kubaren ingurukoak aurkeztuko dira, «Brasilgo dokumentalgintza aberatsaren erakusgarri eta Kubako garai handien lekuko», Cazenavek azaldu zuenez.  Berria - Kultura   2004-09-16


dokumentalista 1 iz batez ere dokumentuetan oinarrituriko idazlanak ontzen dituena.

Aurretik gertatu ziren industria iraultzek, ehule, irule, garraiolari, muntatzaile, tornulari edo errementarien bizi-modua aldatu zuten, gaur egungoak, aldiz, informazioa prozesatzen eta banatzen dutenen bizi-modua aldatu dute (idazle, dokumentalista, liburuzain, irakasle, diseinatzaile, zuzendari eta abarrena, alegia).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 164. orr.

Iñaki Goiogana dokumentalista eta historialariak gidatu eta lagunduta, Abertzaletasunaren Arteako Agiritegian aurkitu ditu Izagirrek Monzonen poemak, Euzko Deya aldizkariaren Parisko korrespondentzia biltzen zuen karpetan.  Berria - Kultura   2004-11-18

Badaude informatikari eta programatzaile peto-petoak, eta badira kazetari eta dokumentalistak ere.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

1996tik [...] dokumentalista postu bat eta berrikiago lehen mailako erakasle bat emaiten dizkiote aspaldiko elkarteari.  Herria   2001-11-08

2 dokumentalak egiten dituen zinemagilea. ik dokumentalgile.

Hango zinemagintzaren zati bat ezagutzen dugu, aspaldidanik badira-eta oso dokumentalista interesgarriak, betiere egile frantsesen baten laguntzarekin bere ikuspuntua eman diguna.  Berria - Kultura   2006-03-22

Antropologiaren bideetan sartuta, dokumentalistaren lana bete du egileak, erromantizismoa gogora ekartzen duen estetikari muzin egin gabe.  Berria - Kultura   2006-04-27


dokumentalki adlag dokumentuen bidez.

Gaur zinemara etorri delako, hain zuzen, kondenatua gezurretan edo egiatan nola hil zen ikustera, edo aktore ospetsuak hiltzen zelakoa nola egiten zuen, edo egiatan eta dokumentalki, izenik gabeko ajustiziatua nola hil zen ikustera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 327. orr.


dokumentario iz dokumentu multzoa.

Helegiteetan argudiatu dutenez, Egunkaria-ren eta bere enpresa taldearen dokumentario guztia epaitegiaren esku dagoen arren [...] Egunkaria-renak ez diren agirien irakurketa okerretan eta logikarik gabeko dedukzioetan baino ezin izan du oinarritu epaileak, Egunkaria ETArekin lotzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28


dokumentatu, dokumenta, dokumentatzen 1 da ad zerbaiten berri dokumentuen bidez jakin.

Gaiari buruz ondo dokumentatu zen urte luzeetan zehar.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 83. orr.

Orduan, gaiaren inguruan dokumentatzen hasten naiz: hainbat liburu irakurri, notak hartu...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 190. orr.

Esango nuke, beste lanekin baino ia gehiago dokumentatu nintzela, baina ez nuen lortu torturatzaile baten larruan sartzea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 200. orr.

• 2 zerbait, dokumentuen bidez argitu edo frogatu.

Guztira herrialdeko 37 herritan egiten diren dantza motak dokumentatu dituzte.  Berria - Kultura   2006-05-10

«Espedienteak behar bezala dokumentatzeko informaziorik ezak» eragin duela aipatutako atzerapena.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

Dokumentatzeko egiten zuen lana ere paregabea zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 17. orr.

Manuel Lekuonak inork baino hobeki bildu eta dokumentatu zuen "Irungo Mayoen" kantu ezaguna ere, honako ahapaldi honetxetara biltzen da: [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 157. orr.

1659an dokumentaturik dago, Maria Jesus Muñoz Izagirrek gogoratzen duen bezala, udalak ordaindu zuela bezperan jo zuten atabalarien kontratua.  Askoren artean   «Rataplan» - 42. orr.

Dokumentaturik dagoen lekua da.  Berria - Kultura   2004-06-02

Testigantza hauek gabe ere, anai Frantzisko eta beronen anaiartearen historia ongi dokumentatua iritsi zaigu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

3 du ad nortasun agiriaz edo kideko dokumentu batez hornitu.

Jose Luis Rodriguez Zapaterok amnistia eman zezakeen immigrazioan, paperik gabekoak dokumentatuz, hori behar baitute lan egin eta baita gizarteratzeko ere.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Zergatik ez dituzte dokumentatu nahi egoerarik okerrenean lanean ari diren milaka pertsona?  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

4 (era burutua izenondo gisa)

Errealitate historiko dokumentatuak eta fikzioa konbinatuz.  Berria - Kultura   2004-02-29

Forma aldetik ondo bai ondo garatu eta zoritua agertzen da bertsolaritza lehen aipamen dokumentatu horietan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 18. orr.

Berari hurbilen, dokumentatuen eta ezagunenak zitzaizkion gertaera historikoak zirela ondorioz argibide gutxienekoak bere ikerketaren xederako.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 233. orr.

· Hizkuntzaren iraganaren aro dokumentatu gabeak berreraikitzeko (ikus saio berrienak, LAKARRA 1995) aintzat hartu beharreko bidea litzateke bokal-harmoniarena.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dokumentatu eta (3); dokumentatzeko eta (3); eta dokumentatu (3)


dokumentaziño ik dokumentazio.

dokumentazio (orobat dokumentaziño g.er. eta dokumentazione g.er.) 1 iz dokumentu multzoa.

Nahiz eta dokumentazio ugari eduki eskura, bere obraren iturri nagusia Zelanoren hiru idazlanak dira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 735. orr.

30eko hamarkadako hiriari buruzko dokumentazioa biltzen aritu da Mazurski; hala nola liburuak, argazkiak eta agiriak.  Berria - Kultura   2004-07-07

Gerrako kaltetuen elkarteak bi urtean pilatu duen dokumentazio guztia eman zion Lamarkari, eta EAEko Arartekoak aztertuko zuela agindu zien.  Berria - Euskal Herria   2004-09-24

Dokumentazioa erakusteko modu errutinatsuagatik, autobusean doazen bidaiariek ezagun dute ohituta daudela polizien presentziara.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 56. orr.

Paperik gabe, dokumentazioa eskatzen bazioten galdua zegoen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 69. orr.

Hazparnera, errefuxiatu politikoaren dokumentazioa eta lana eskuratu ahal izateko paperak betetzera.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 190. orr.

Artxibo publikoetako dokumentazioa katalogatzeko.  Berria - Kultura   2004-03-10

Funtsezko lana da sortzen den dokumentazioa gordetzea, historia egiteko.  Berria - Harian   2006-04-01

Duela bi urte hasi ziren dokumentazioa prestatzen.  Berria - Harian   2005-07-20

Urriaren 25a baino lehenago aurkeztu beharko dute taldeko arduradunek dokumentazioa UCIren egoitzan.  Berria - Kirola   2004-09-09

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Berak bakarrik askoz ere gehiago kontatzen du donostiarren izaerari eta historiazko bilakaerari buruz dokumentazio oparoko milaka orri lehorrek baino.  Askoren artean   «Rataplan» - 39. orr.

Izan ere, Arrasaten zegoen dokumentazioa «oso aberatsa» zen.  Berria - Kultura   2004-09-02

Talde bilbotarrak ekainaren 15ean aurkeztu behar du dokumentazio osoa eta oraindik 1,7 milioi euro falta zaizkio eskakizun horiei aurre egiteko.  Berria - Kirola   2004-06-13

1244an Genoan eginiko Kapitulu jeneralak Frantziskori buruzko ahalik eta dokumentazio zabalena biltzea agindu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 275. orr.

Egunkaria SAren dokumentazio ekonomikoa Epaitegiaren esku dagoenean, Atxilotuei dokumentazio faltsua eta armak ere aurkitu zizkietela azaldu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Behin-behineko dokumentazioa eman ziguten azkenean, eta Baionako lantegi batean hartu gintuzten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 192. orr.

Panderojoleak ez beti, baina sarritan agertzen dira soinujolearen ondoan gerraurreko dokumentazioan.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 32. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik dokumental.

Orain naizen bezain alferra nintzen orduan ere dokumentazio-lanerako; eta orain baino lotsagabeagoa edozertaz idazten jartzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 76. orr.

Historia beti eta nonahi, gizarte guztietan, iraupenaren forma espontaneoak, nola antolatuak, erakusten dituen dokumentazio materialak (liburuak, testuak, kontaerak, erregistroak, batzar-agiriak, eraikuntzak, erakundeak, araudiak, teknikak, gaiak, ohiturak eta abar) lantzea eta baliatzea da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 13. orr.

Zentroko arduradunek, gainera, dokumentazio prozesua hasi beharko dute, eta prestakuntza eta lekukotze prozesuari ekin, nagusi egin artean gazteok euren burua jantzi eta lan mundurako treba daitezen. rai Larreko-k, Jose Maria Jimeno Juriok eta beste batzuek, dokumentazio mugak gainditu eta gertatu zenaren isla utzi dute.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08

Espainiako Gobernuak ez du batere interesik eta baliabiderik jarri geure eta eskatzaileen dokumentazio eskaerei erantzuteko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-05

Bere alabaren jatorrizko idatziak Amsterdameko Holandako Gerrako Dokumentazio Institutuari (RIOD) utzi zizkion.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 10. orr.

Osasun Txostenen Dokumentazio Zerbitzuaren funtzionamendua eta bertan behar egiten dutenen lan baldintzak hobetzea.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Palestinarrentzat beraientzat ere garrantzitsua da dokumentazio atala, askotan ez baitute lehen eskuko informazioa lortzerik.  Berria - Harian   2005-11-26

4 dokumentzio gune (4 agerraldi 3 artikulutan; ETCn 61 agerraldi; orobat dokumentaziogune ETCn 22 agerraldi) dokumentazio zentroa.

Dokumentazio gune hori ikertzaileentzat izango da baliagarria.  Berria - Kultura   2004-12-18

Bertzalde Emazteek diote elkarteak jakinarazten du dokumentazio gune bat daukala zabalik Eihartzea kultur etxean.  Herria   2001-10-25

Elkarteak jakinarazten du dokumentazio gune bat daukala zabalik Eihartzea kultur etxean.  Herria   2001-10-25

Ez duzu ahaztu behar beste bide automatizatu batzuk ere badituzula: CD-Roma, mikrofilmak, mikrofitxak, etab. Horiek guztiak eskura dituzu egun edozein dokumentaziogunetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 343. orr.

5 dokumentazio zentro (34 agerraldi, 2 liburu eta 22 artikulutan; ETCn 448 agerraldi; orobat dokumentazio zentru 6 agerraldi liburu 1ean; ETCn 16 agerraldi)

Badira ere erakusgunetaz bertzalde dokumentazio zentroa, ikus-entzunezkoa eta abar...  Herria   2003-11-27

Liburutegia eta dokumentazio zentroa ez dira oraino idekiak museoan, ez-eta Oteizaren marrazkiak oraino ikusgai.  Herria   2003-05-22

Bildu zerbait biltzen zen, baina Dokumentazio Zentru indartsua nahi genuen osatu.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 29. orr.

Bestalde, Bertsozale Elkarteak, Xenpelar Dokumentazio Zentroaren bitartez, biltze eta artxibatze lan etengabean dihardu, artxibo hori interesik duen ororen esku jarririk.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 26. orr.

Donibane Lohitzuneko Ravel lizeoan ematen zidaten Dokumentazio zentrora joateko baimen berezia.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 136. orr.

Bazkalostean, Bruselako Dokumentazio Zentro Feministako kideekin, Belgikako hainbat emakume talderekin, Amazone elkarte feministarekin eta emakumeenganako indarkeriaren kontrako zentrokoekin bildu ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-04-16

Lehenengo, Mercator ikerketa eta dokumentazio zentroko George Jonesek hitz egingo du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arte garaikideko dokumentazio (3); artelekuko dokumentazio (3); dokumentazio bila (3); dokumentazio eta (6); dokumentazio faltsua (14); dokumentazio faltsua eramateagatik (3); dokumentazio faltsua eta (3); dokumentazio gune (4); dokumentazio guztia (14); dokumentazio hori (3); dokumentazio hura (3); dokumentazio lan (9); dokumentazio lan handia (5); dokumentazio lana (4); dokumentazio ugari (7); dokumentazio ugari atzeman (4); dokumentazio zabala (3); dokumentazio zentro (3); dokumentazio zentroa (6); dokumentazio zentroak (4); dokumentazio zentroan (3); dokumentazio zentroaren (5); dokumentazio zentroen (3); dokumentazio zentroko (3); dokumentazio zentrora (4); dokumentazio zentrua (3); du dokumentazio (4); dute dokumentazio (4); eta dokumentazio (22); eta dokumentazio faltsua (4); garaikideko dokumentazio (3); xenpelar dokumentazio (13); xenpelar dokumentazio zentroaren (3); xenpelar dokumentazio zentrora (3); zein dokumentazio (3)

beharrezko dokumentazioa (3); buruzko dokumentazioa (5); den dokumentazioa (3); dokumentazioa atzeman (3); dokumentazioa aztertzeko (3); dokumentazioa biltzen (4); dokumentazioa epez (3); dokumentazioa erakusteko (3); dokumentazioa ere (6); dokumentazioa eskatu (8); dokumentazioa eskatzen (5); dokumentazioa eta (5); dokumentazioa ez (3); dokumentazioa jaso (4); ere dokumentazioa (3); eskatutako dokumentazioa (5); eta dokumentazioa (17)


dokumentaziogune ik dokumentazio 4.

dokumentazione ik dokumentazio.

dokumento ik dokumentu.

dokumentu (orobat dokumento g.er.) 1 iz zerbait frogatzeko edo zerbaiten berri emateko balio duen agiria.

Dokumentu horrek 40 kapitulu ditu, eta bertan ukitu gabeko oso gai gutxi dago.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 24. orr.

Dokumentu horiek biak I. motako akordioak dira, horrela deituak alegia, gobernuek berretsiak eta, beraz, irmoagoak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 27. orr.

Ez dago ez proba, ez dokumentu eta ezta arrazoirik ere ni zigortzeko.  Berria - Mundua   2004-12-11

Izen denak dokumentuan dauzkak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 202. orr.

Joanttok ez zuen gogotik baztertu ahal izan dokumentu horrek zioena.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 244. orr.

Horiek guztiak dokumentu batean bildu nahi ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-03-31

Dokumentu hark esaten zuenez, hilaren 29ko iluntzean Euzko Indarrako batzuek parrokoarengana jo zuten, sakristiako giltzak eskatzera.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 86. orr.

EAJk dokumentu bat helarazi zien kantonaletan aurkezten diren hautagaiei.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Dokumentua aztertzen hasi orduko, hara...  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 357. orr.

Ikertzaileek lau mila zazpiehun eta laurogeita bi dokumentu katalogatu dituzte.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 166. orr.

Dokumentu bat zabaldu zuen eta atzera itxi.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 27. orr.

Idazkariaren helburua zen kartzelako dokumentu guztiak faltsifikatzea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 97. orr.

Dokumentu honen kopia gordetzeko.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 199. orr.

Arrasateko udal artxiboko ehunka dokumentu hondatu ditu urak.  Berria - Kultura   2004-09-02

Behin ere ez da zalantzan jarri argazki-irudiak dokumentu gisa duen zilegitasuna.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 171. orr.

Errusiara estraditatzeko agindua zen, baina ez berehala... estradiziorako dokumentua iritsi eta handik astebetera baizik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 71. orr.

Nola jakin dezaket dokumentu hau ez denetz faltsua?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 205. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

XV. mendetik hasi eta XX.era arteko dokumentu pribatuak eta publikoak daude egoitzan.  Berria - Kultura   2004-09-08

Dokumentu itxia zen, eta ez dugu inongo aukerarik izan ekarpenik egiteko.  Berria - Harian   2005-05-27

Beraz, ez dizugu aholkatzen artxibora joatea dokumentu berezien bila, praktikoagoa baita dokumentu arruntez baliatzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

Ehun bat orrialdeko dokumentu elebiduna.  Herria   2002-09-26

1991ko «dokumentu desklasifikatu baten zatiak» argitaratu ditu Newsweek-ek.  Berria - Mundua   2004-08-03

Beste dokumentu argitaragabe batek jakinarazten dio ezen, [...].  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 99. orr.

Haren heriotzari buruzko dokumentu berriak agertu dira.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 25. orr.

Philippe Veyrin historialariak diosku dokumentu zaharrek ez dutela inolaz ere Lapurdiko agintari gorenak [...] nola hil ziren zehazten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 207. orr.

Dokumentu zaharrek erakusten digute bide bat badela Donazaharretik, Zaron gaindi, [...].  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 106. orr.

Jada erabaki dute zeintzuk dokumentu digitalizatu eta zeintzuk fisikoki artxibatu.  Berria - Harian   2006-04-01

CNIren bi dokumentu sekretu desklasifikatzera iritsi da bere ardura arintzeko asmoz.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Eskriturak eta notaritzako beste dokumentu mami handikoak izenpetzera.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 48. orr.

Mugikortasun arloko azpiegiturei dagokienez, hasierako dokumentuak tranbiaren alde egiten zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15

Dokumentu egiaztatzaileak dira guretzat; entzuleak haiek sentitu eta bertan ikusi baditu, nire hitzek ez diote ezer irakasten; bere baitan daramatzan irudietan antzematen du egia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 193. orr.

3 irud/hed

Horren arabera, eta aipaturiko mugak ahaztu gabe, hizkuntza dokumentu historiko bat da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 272. orr.

Historia, era tradizionalean, iraganeko monumentuak "memorizatzen" ahalegintzen da, eurak dokumentu bihurtzen.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 14. orr.

Plana «dokumentu amaitu gabea eta bizia» dela nabarmendu dute egileek, ekarpenei zabalik.  Berria - Kultura   2004-05-21

4 (informatikan)

XML edozein dokumentu etiketatzeko hizkuntza da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Dokumentu konplexuak sortzeko balio du, irudiekin, bideoarekin nahiz soinuarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Orain arte, dokumentu gehienak HTMLn jaso izan dira, baina bere lekua hartzen ari da XML.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Googleren liburutegiak 15 milioi dokumentu jasoko ditu.  Berria - Kultura   2006-03-28

Ez dago agiririk, ezta dokumentu informatiko bakar bat ere.  Berria - Mundua   2004-12-14

Informatika, dokumentu elektronikoen kudeaketa, Internet guneen sormena eta abar...  Herria   2004-12-09

Alternatiba gisa, koadernoak, folioak, konputagailu-dokumentuak, etab. erabil ditzakezu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

Oharrak edozein euskarritan jaso daitezke (paper puska bat, koaderno bat, konputagailuko dokumentu bat, liburu baten bazterrak).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik dokumental.

Milaka agiri proposatu dituzte, dokumentu-frogarako, hiru aldeen artean, hala nola txosten politikoak, polizia txostenak, akusatuen deklarazioak, autoak, gizarte erakundeen estatutuak eta aktak, agiri ekonomikoak, prentsako artikuluak...  Berria - Harian   2005-11-20

"Mikel & Soledad" dokumentu-eleberria, Jean Chalvidant eta Gracianne Hastoy-ek aitzineko egun horietan plazaratua.  Herria   2005-07-21

Egilearen esanetan, Europa moldatu duten estiloen anabasa da [musika] lana, dokumentu-opera ere bai, halako lekukotasuna.  Berria - Kultura   2004-07-23

Zentro edo liburutegi bakoitzak bere dokumentu-bildumaren katalogoa eskaintzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

Beste dokumentu sorta bat atera nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 198. orr.

Gizartean argazkiak dokumentu-eginkizuna izatea gehienbat.Irakeko Poliziak [...] hainbat ordenagailu eta dokumentu kaxa eraman zituen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 123. orr.

Dokumentu itxura du ia lanak, baina maitasunezko istorio ederra agertzen da finean.  Berria - Kultura   2004-08-07

1982an Irargi Euskadiko Dokumentu Ondare Zentroa jarri zuen martxan Kultura Sailak.  Berria - Harian   2006-04-01

Borja Aginagalde, Eusko Jaurlaritzako Dokumentu Ondarearen arduraduna.  Berria - Kultura   2004-02-19

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Iritsi zaizkigunak hauek dira: lege-dokumentu bat (Erregela), aholku-idazki bat, neurri on batean autobiografia dena (Testamentua) eta gutun batzuk.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1168. orr.

1920ko hamarkadan egindako lehen trikiti grabazioak lortu dituzte, eta 4.300 prentsa dokumentu digitalizatu eta sarean jarri dituzte.  Berria - Kultura   2006-03-14

Elkarte ("Religio") deitzen ziren garai hartako legedi kanonikoan eta eliz dokumentuetan, gaur ordena edo kongregazio deitzen ditugun elkarteak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 133. orr.

Merkatal ganbararen laguntzarekin galdeketa dokumentu bat pikoan emana dute hemen gaindiko ostatu/jatetxeek.  Herria   2004-01-08

"Barne dokumentuak faltsutzeagatik" idatzi du eskua dardaritu gabe.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 54. orr.

Egitasmoaren ildo nagusiei buruzko proposamenak biltzen dituen txostena jaso eta lan dokumentu gisa erabilgarria dela erabaki du.  Berria - Kultura   2004-02-07

Euskararen erabilpena izan dadila sistematikoa herri-dokumentu guzietan.  Herria   2004-12-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argazki eta dokumentu (3); arteko dokumentu (4); baina dokumentu (3); baita dokumentu (3); bat dokumentu (3); beste dokumentu (8); beste dokumentu batean (3); beste edozein dokumentu (3); bi dokumentu (4); buruzko dokumentu (8); buruzko dokumentu bat (4); da dokumentu (4); den dokumentu (4); diren dokumentu (3); dituen dokumentu (6); dituen dokumentu bat (3)

dokumentu asko (4); dokumentu bakar (3); dokumentu bat (50); dokumentu bat aurkeztu (3); dokumentu bat helarazi (3); dokumentu bat sinatu (3); dokumentu batean (19); dokumentu batek (4); dokumentu baten (7); dokumentu batzuk (15); dokumentu eta (10); dokumentu faltsuak (7); dokumentu faltsuak eramaten (3); dokumentu gehienak (3); dokumentu gisa (7); dokumentu guztiak (6); dokumentu haien (3); dokumentu hark (3); dokumentu hau (4); dokumentu hauek (3); dokumentu helarazi (3); dokumentu historiko (5); dokumentu historikoak (4); dokumentu honen (4); dokumentu hori (25); dokumentu horiek (19); dokumentu horrek (8); dokumentu horren (6); dokumentu horretan (7); dokumentu hura (3); dokumentu ofizial (6); dokumentu ofizialetan (3); dokumentu ondarearen (8); dokumentu ondarearen arduradunak (3); dokumentu zaharrek (4)

du dokumentu (4); duen dokumentu (3); edozein dokumentu (4); eta dokumentu (33); eusko jaurlaritzako dokumentu (3); hainbat dokumentu (13); hiru dokumentu (3); irargi dokumentu (3); jaurlaritzako dokumentu (3); jaurlaritzako dokumentu ondarearen (3); lan dokumentu (3); nire dokumentu (4); orrialdeko dokumentu (5); paper eta dokumentu (3); zen dokumentu (3); zituen dokumentu (4); zuen dokumentu (6); zuten dokumentu (4)

aurkeztutako dokumentua (3); da dokumentua (3); dokumentua da (8); dokumentua erakutsi (3); dokumentua ere (3); dokumentua ez (5); dokumentua ez da (4); dokumentua onartu (4); dokumentua sinatu (10); dokumentua sinatu zuten (3); dokumentua zen (3); duen dokumentua (9); eta dokumentua (3); irizpide dokumentua (3); irizpide dokumentua onartu (3); izeneko dokumentua (6); orrialdeko dokumentua (3); zuen dokumentua (6); zuten dokumentua (3)

aipatzen ditu dokumentuak (3); aurkeztutako dokumentuak (4); buruzko dokumentuak (7); dauden dokumentuak (4); dio dokumentuak (29); dira dokumentuak (3); diren dokumentuak (4); ditu dokumentuak (9); dituzte dokumentuak (3); dituzten dokumentuak (3); dokumentuak atera (3); dokumentuak aztertzeko (4); dokumentuak bi (5); dokumentuak bi hizkuntzetan (3); dokumentuak dio (4); dokumentuak dioenez (6); dokumentuak dira (6); dokumentuak ere (6); dokumentuak eskatu (3); dokumentuak eskuratzeko (3); dokumentuak eta (10); dokumentuak ez (5); dokumentuak ez du (3); dokumentuak faltsutzea (7); dokumentuak zituen (3); du dokumentuak (6); duela dio dokumentuak (4); duten dokumentuak (4); eta dokumentuak (22); eta dokumentuak faltsutzea (4); garaiko dokumentuak (3); izeneko dokumentuak (3); ziren dokumentuak (4); zituzten dokumentuak (4)

den dokumentuaren (3); dokumentuaren arabera (19); dokumentuaren bidez (4); dokumentuaren egileek (6); dokumentuaren egileen (3); dokumentuaren egileetako (4); dokumentuaren egileetako baten (3); dokumentuen artean (4); dokumentuen bidez (3); dokumentuetako bat (3); dokumentuetako batzuk (3); dokumentuetan agertzen (3); dokumenturik ez (6); dokumenturik gabe (3); izeneko dokumentuaren (5)


dokumentutzar iz adkor dokumentu luzea.

Pagotxa, hi!, liburu osoa sarean irakurgarri: egundoko dokumentutzarra, betileak pantailan itsatsita uzteko bezain luzea bai.  Berria - Kultura   2006-03-21


dolamen iz auhena.

Hain handiak izan baitira erreinuko jendearen goresmenak eta gogo batekoa ere herriaren dolamena.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 199. orr.

Herritarren edo beren nahigabe pertsonalen kontatzera heldu zitzaizkion hautetsien dolamenen aditzen egoteak nekatzen zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 139. orr.

Hain segur ez dut neure denbora haren dolamenak entzuten galduko, baldin inora ez bagaramatza.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 182. orr.

Zonbat egon ote dire hemengo Altantiko itsaso haundiari so, beren sort herria dolamenetan kantatuz.  Herria   2005-09-01

2 (hitz elkartuetan)

Ez ditugu dolamen gostu batekin aipatuko hemen gure berri txarrak, ez baitu lehengoen nigarrak gerorako gemenik.  Herria   2001-03-01


dolar (orobat dollar g.er.) 1 iz Ameriketako Estatu Batuetako oinarrizko diruaren izena.

-Hemen dituzu bost dolar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 509. orr.

Bost dolar ba al dituzu?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 379. orr.

Zazpi dolar eta berrogei zentabo.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 137. orr.

Sei dolar eta hirurogeiko lenteja platerkada bat hartu eta hamar dolarreko propina utzi dit...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 111. orr.

Eguberri oro eta urtebetetze oro, Bain andreari hamar dolarreko urrezko txanpon biribil berri bat eman ohi zion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 64. orr.

Milioi bat dolarreko bizitza-poliza erabateko bat saldu nion 1976an, garai hartarako dirutza izugarria.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 16. orr.

130 dolar aldatzeko, lehendabizi txandaren zain egon behar.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 28. orr.

-Zergatik uste duzu jende guztiari hamar dolar kobratu diotela?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 45. orr.

1500 dolar eskatzen ditu, alfonbran pilatutako hauts geruza barne dela.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 24. orr.

Emakumeak, orduan, zakurra atzera emateko, milioi bat dolar eskatu dio.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 139. orr.

54ko Plymouth gorri bat erosi zuten 325 dolarretan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 69. orr.

Eskuizkribu oso batengatik hiru eta lau milioi dolar artean pagatzen da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 149. orr.

Hogei margolan saldu ziren, eta ia bi milioi dolarreko irabaziak egin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 56. orr.

Hura Espainiara etortzen hasi zen garaian hogei lagunek bazkaltzen zuten dolar batekin!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 104. orr.

Milioi dolar mordoa kostatuko zaizu konferentzia hau.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 224. orr.

Hilean hamar bat dolar irabazten dute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 206. orr.

-Eta zer egin daiteke astean hamabost dolar irabazita?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 41. orr.

Zorionez, berrogeita hamar dolar zituen poltsikoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 97. orr.

Berrogeita lau mila dolar eskudirutan.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 105. orr.

-Dolar bat txanponetan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 180. orr.

Madame Rigaudi kutxan gordetzeko zilarrezko dolar erdia eman ondoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 135. orr.

-Zerbait erosten duzunean, ez gastatu dolar bat baino gehiago -esan zuen Holbrookek, Monari bost dolarrekoa itzulita -.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 135. orr.

2 (ekonomian)

Truke-tasak dolar bateko 150 yen eta 1,80 marko ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 169. orr.

EBZk atzo inoizko baliorik handienean ezarri zuen euroaren truke ofiziala (1,3146 dolar).  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Frankfurten 1,3549 dolar salerosi ziren euro bakoitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-12-26

Eragile pribatuek 900.000 milioi dolar korronte inguru mailegatu, ezarri edo inbertitu zituzten garapen-bideko herrialdeetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Ekonomisten arabera, erreserba horietatik %70 dolar aktiboetan inbertitu ditu Txinak.  Berria - Ekonomia   2006-01-07

AEBetarako inportazioak 153.000 milioi dolarrekoak izan ziren eta esportazioak, berriz, 98.100 milioikoak.  Berria - Ekonomia   2004-12-15

Japoniako nazioarteko zuzeneko inbertsioen parte garrantzitsu bat, 1985 ondoren, yenaren balio-igoeraren ondorio bide da, bai dolarrari buruz, bai europar diruei buruz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 79. orr.

Dolarraren urre-bihurgarritasunaren galera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Dolarraren apreziazioak eragin positiboa izan zuen beste ekonomien lehiakortasunean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 158. orr.

Inbertsore batek, 1990ean, azken enpresa horren 10.000 dolar erosi izan balitu, 2000. urtean 13,4 milioi dolar izango zituen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 163. orr.

Enpresak berak egindako aurreikuspenaren arabera, 12 milioi dolar fakturatuko dituzte aurten.  Berria - Ekonomia   2004-03-17

1998an, UNCTADek jasotako datuen arabera, 60.000 enpresa multinazionalek kontrolaturiko 500.000 filialen negozio kopurua, guztira, 11.000 mila milioi dolarrekoa zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 73. orr.

Dolar ahula, gainera, merkataritza defizita arintzeko bide gisa ikusten da.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

Alemaniaren per capita errenta 22.000 dolar inguruan zebilen 1997an.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 128. orr.

Herrialde bat garapen bidean dagoela esaten da, kasu, 6.000 dolar per capita errentatik behera badago.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 290. orr.

Dolarretako epe luzeko obligazioen interes errealeko tasa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 90. orr.

Errusiako Bankuak, adibidez, gaur egun 113.000 milioi dolar ditu atzerriko diru erreserbetan.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Merkatu horien dolar-eskaintza, alde batetik, Estatu Batuetako erakunde eta enpresetatik zetorren, interes-tasa guztiz apalak atzera eragiten baitzieten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 87. orr.

Dolar erreserbak murriztu nahi ditu Txinak.  Berria - Ekonomia   2006-01-07

Dolar-soberakinak ez zituzten munduko gainerako banku zentralek eskatzen urre bihurtzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

Ostiraletik 50 dolar zentimo garestitu eta upeleko 55,67 dolar ordaindu zituzten une batez.  Berria - Ekonomia   2004-10-26

Dolar-pilek bere maleta galkatzen zuten bitartean, [...].  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 310. orr.

4 beste zenbait herritako diru unitatea.

Euroarekiko baliorik txikiena du orain dolarrak, baina beste diruekiko ere antzera dabil: 11 urteko baliorik txikiena libera esterlinaren aurrean (1,8277), hiru urteko txikiena yenarekiko, hamar urtekoa Kanadako dolarrarekiko eta sei urtekoa Australiako dolarrarekiko.  Berria - Ekonomia   2004-01-07

Franko suitzarra eta koroa norvegiarra azken bederatzi urtetako baliorik handiena iritsi dira, dolar kanadarrak 12 urteko baliorik garestienean dago, eta libera esterlinak azken bederatzi hilabeteetako mailarik handiena lortu du.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Arcelorrek haren kapital guztia eskuratu nahi du, eta titulu bakoitzagatik 71 dolar kanadar (50,8 euro) ordaintzeko prest dago.  Berria - Ekonomia   2006-01-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bat dolar (41); bat dolar baino (4); bederatzi dolar (6); bederatzi mila dolar (7); berrehun dolar (4); berrogei dolar (5); berrogeita hamar dolar (13); bi dolar (24); bi dolar baino (5); bi dolar eta (5); bilioi dolar (7); bost dolar (19); bost mila dolar (6); bostehun dolar (4)

dolar ahula (4); dolar artean (20); dolar arteko (10); dolar baino (37); dolar baino ez (5); dolar baino gehiago (14); dolar baino gutxiago (5); dolar baino gutxiagorekin (5); dolar balio (35); dolar balio ditu (6); dolar balio du (5); dolar balio zituen (8); dolar balio zuen (4); dolar bat (44); dolar bat baino (15); dolar bat eta (4); dolar batekin (8); dolar bateko (9); dolar batzuk (4); dolar behar (17); dolar behar ditu (6); dolar beharko (9); dolar beharko dira (4); dolar bideratu (5); dolar bildu (4); dolar desbideratu (4); dolar ekarri (4); dolar eman (30); dolar eman ditu (5); dolar eman dituzte (8); dolar emango (22); dolar emango dituela (4); dolar emateko (5); dolar ematen (13); dolar erdi (4); dolar erdi bat (4); dolar eskaini (11); dolar eskatu (20); dolar eskatu zituen (4); dolar eskatzen (5); dolar eskuratu (5); dolar eta (37); dolar eta erdi (6); dolar eta laurogeita (5); dolar galdu (11); dolar garestitu (6); dolar gastatu (13); dolar gehiago (16); dolar gutxiago (10); dolar horiek (7); dolar inguru (41); dolar inguruan (4); dolar inguruko (8); dolar ingurukoa (6); dolar irabazi (16); dolar irabazi ditu (6); dolar irabazi zituen (7); dolar irabazita (4); dolar irabazten (12); dolar jarri (4); dolar jaso (12); dolar jasoko (6); dolar jasotzea (4); dolar jasotzen (5); dolar kostatu (5); dolar kostatuko (6); dolar kostatzen (4); dolar ordaindu (50); dolar ordaindu behar (5); dolar ordaindu beharko (8); dolar ordaindu ziren (5); dolar ordainduko (13); dolar ordainduko ditu (4); dolar ordaintzen (6); dolar pagatu (4); dolar sendoaren (5); dolar sendoaren alde (4); dolar ziren (6); dolar zor (8)

egunean dolar (5); egunean dolar bat (4); eguneko dolar (10); eguneko dolar bat (7); ehun dolar (14); eta dolar (8); hamabi dolar (4); hamabost dolar (6); hamar dolar (33); hamar mila dolar (11); hamar milioi dolar (4); hemezortzi dolar (4); hiru dolar (6); hogei dolar (7); hogeita bost dolar (6); hogeita hamar dolar (4); lau dolar (6); lau milioi dolar (4); mila dolar (56); mila dolar balio (4); mila dolar horiek (4); mila milioi dolar (16); milaka dolar (4); milaka milioi dolar (12); miliar dolar (21); milioi bat dolar (21); milioi dolar (432); milioi dolar artean (7); milioi dolar baino (12); milioi dolar behar (9); milioi dolar beharko (9); milioi dolar bideratu (4); milioi dolar desbideratu (4); milioi dolar eman (11); milioi dolar emango (8); milioi dolar eskaini (9); milioi dolar eskatu (17); milioi dolar eta (5); milioi dolar galdu (7); milioi dolar gastatu (7); milioi dolar gehiago (12); milioi dolar gutxiago (4); milioi dolar inguru (22); milioi dolar inguruko (5); milioi dolar irabazi (10); milioi dolar jaso (7); milioi dolar jasoko (4); milioi dolar kostatuko (4); milioi dolar ordaindu (13); milioi dolar ordainduko (8); milioi dolar zor (5); milioika dolar (16); miliun dolar (18); miloi dolar (6); sei dolar (7); zazpi dolar (6)

aebetako dolarra (4); dolarrak gainditu (9); dolarrak gainditu ditu (4); dolarraren ahulezia (4); dolarraren aldean (7); dolarraren arteko (5); dolarraren balio (11); dolarraren balioa (8); dolarraren eta (4); dolarraren gaineko (4); dolarraren jaitsiera (4); dolarrari buruz (7); eta dolarra (11); eta dolarrak (5); eta dolarraren (22); eta dolarraren arteko (5); euroa dolarraren (5); euroak dolarrarekiko (7); euroaren eta dolarraren (7); milioi dolarrak (8); zuen dolarra (4)

dolarrean amaitu (6); dolarrean amaitu zuen (4); dolarrean ezarri (4); dolarrean itxi (6); dolarrean itxi zuen (6); dolarrean salerosi (9); dolarrean salerosi zen (6)

bat dolarreko (16); berrogeita hamar dolarreko (4); bilioi dolarreko (9); bost dolarreko (4); dolarreko aurrekontua (9); dolarreko balioa (13); dolarreko bermea (5); dolarreko billete (5); dolarreko billete bat (4); dolarreko billetea (5); dolarreko defizita (7); dolarreko diru (21); dolarreko diru laguntza (10); dolarreko eskaintza (4); dolarreko eskaintza egin (4); dolarreko galerak (11); dolarreko galerak eragin (4); dolarreko inbertsioa (4); dolarreko irabaziak (9); dolarreko isuna (18); dolarreko isuna ezarri (4); dolarreko isuna jarri (6); dolarreko isuna ordaindu (4); dolarreko kalte (6); dolarreko kalte ordaina (4); dolarreko kostua (5); dolarreko kotizazioa (4); dolarreko kotizazioa lortu (4); dolarreko laguntza (13); dolarreko marka (5); dolarreko muga (9); dolarreko ordainsaria (4); dolarreko ordainsaria eskaini (4); dolarreko prezioa (4); dolarreko saria (17); dolarreko soldata (5); dolarreko txeke (4); dolarreko txeke bat (4); dolarreko zorra (17); dolarrekoa da (17); dolarrekoa izan (15); dolarrekoa izan da (7); dolarrekoa izan zen (7); dolarrekoa izango (5); dolarrekoa izango da (5); dolarrekoa zen (8); dolarrekoak izan (5); dolarrekoak izan ziren (5); ehun dolarreko (9); ehun dolarreko billetea (4); hamar dolarreko (13); hamar milioi dolarreko (4); mila dolarreko (13); mila milioi dolarreko (11); mila milioi dolarrekoa (4); milioi bat dolarreko (13); milioi dolarrekin (5); milioi dolarreko (213); milioi dolarreko aurrekontua (6); milioi dolarreko balioa (7); milioi dolarreko defizita (7); milioi dolarreko diru (17); milioi dolarreko galerak (9); milioi dolarreko irabaziak (8); milioi dolarreko isuna (8); milioi dolarreko kostua (4); milioi dolarreko laguntza (11); milioi dolarreko saria (6); milioi dolarreko zorra (14); milioi dolarrekoa (38); milioi dolarrekoa da (13); milioi dolarrekoa izan (8); milioi dolarrekoa izango (5); milioi dolarrekoa zen (5); milioi dolarrekoak (8); milioi dolarrekoak izan (5); miloi dolarreko (5)

bat dolarren (4); dolarren bueltan (5); dolarren gainetik (5); dolarren inguruan (5); dolarren muga (5); dolarren muga gainditu (4); dolarren truke (17); dolarrera ailegatu (5); dolarrera igo (7); dolarrera irits (5); dolarrera irits daitekeela (5); dolarrera iritsi (39); dolarrera iritsi da (11); dolarrera iritsi zen (22); dolarrera jaitsi (5); dolarrera jaitsi zen (5); dolarreraino iritsi (4); dolarretan amaitu (5); dolarretan amaitu zuen (4); dolarretan ere (4); dolarretan ezarri (6); dolarretan ezarri zuen (6); dolarretan itxi (5); dolarretan itxi zuen (5); dolarretan saldu (10); dolarretan saldu zen (5); dolarretan salerosi (18); dolarretan salerosi zen (16); dolarretan salerosten (4); dolarretan zegoen (8); dolarretara iritsi (11); dolarretara iritsi zen (6); dolarretara jaitsi (6); dolarretik behera (8); dolarretik gora (46); dolarretik gora ibili (4); dolarretik gora salerosi (4); dolarretik gorakoa (4); hamar dolarren (4); milioi dolarren (16); milioi dolarren truke (9); milioi dolarrera (12); milioi dolarrera igo (5); milioi dolarrera iritsi (5); milioi dolarreraino (6); milioi dolarretako (5); milioi dolarretan (15); milioi dolarretan saldu (5); milioi dolarretik (18); milioi dolarretik gora (8); petrolioa dolarretan (4)


dolardun izond dolarrak dituena.

Bainu-jantzitan ere igartzen zaie dolardunak direla; eta horien ahotsak, nonahi aditzen diren horien txikle-ahotsak (Via Appiakoak bezala), ene, zeinen jasanezinak diren, hori bai hori Ongizatearen Jendilajea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 267. orr.


dolare (orobat tolare g.er.) 1 iz mahats aleak, olibak, sagarrak eta kidekoak, haietatik zukua ateratzeko, zapaltzen diren tresna; tresna hori dagoen tokia.

Larrainak alez beteko dira, dolareek ardoz eta olioz gainez egingo dute.  Elizen arteko biblia   Jl 2,24

Garauez beteko dira zure aletegiak, ardo berriz gainezka egingo dolareek.  Elizen arteko biblia   EsZ 3,10

Gizon batek mahastia landatu zuen eta harresiz inguratu; lurrean dolarea egin eta mahastizainaren dorrea eraiki zuen.      - 0. orr.

1500 kilo sagar erosi dituzte Donaixtiko Eztigar kooperatibari, sagar hori jo, pasta dolarean tinkatu eta sagar-zukua edo jusa kupeleratu, ondotik haren jastatzeko aukera emanez han zagon jendeari.  Herria   2005-11-17

Dolarea ere sukaldetik hurbil jarriko da; eta orduan zerbitzua erosoa izango da olioa emango duten fruituekin lan egiteko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2930. orr.

Dolarea ez bada tornu bidez mugitzen dena, baizik eta hagaz eta habe bidez zanpatzen dena, ez da berrogei oin luzekoa baino txikiagoa egingo; hala hagalariak lekua izango du libre.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2950. orr.

Eta dolareetan ez balira tornuak, prentsak eta palankak prestatu, ezin izango genuke ez olioaren distiraren eta ez mahastietako fruituaren emaitzarik izan gure atseginerako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4650. orr.

Trailu berak jotzen du galburua eta barreiatzen du lastoa, eta olioa ez da oliba-patsarekin nahasten dolare berak zapaltzen dituelako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 349. orr.

Etxeak bazuen atzeko aldean adobezko hesi-horma bat, arbaztaz estalia, barruan ukuilua, gurdiarentzako teilapea, aihendegia, dolarea, bodega, olio-errota eta zenbait patio eta eskorta hartzen zituena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 204. orr.

-Zergatik dituzu, bada, jantziak gorri, dolarean mahatsa zapaltzen duenak bezala?  Elizen arteko biblia   Is 63,2

2 irud/hed

Aingeruak lurra igitaitzen hasi eta lurreko mahastia bildu zuen, eta Jainkoaren zigorraren dolare handira bota.  Elizen arteko biblia   Ap 14,19

Hark dolarea zapaldu eta Jainko ahalguztidunaren haserre biziaren zigor-ardoa aterako du.  Elizen arteko biblia   Ap 19,15

Erbesteraturik bizi izan da geure artean, bakardadearen dolarea estutuz egin du bere literatura eta sinadurarik gabe, umezurtz, munduratu dituen liburuek jitoan doazen uharteen edertasuna dute, inorenak edo inongoak ez zirelako beharbada.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 173. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Eduegi baserria Debagoieneko XVI. mendeko baserri-dolareen bilakaeraren eta egokitzapenaren adibide bikaina da.  Berria - Euskal Herria   2004-01-28

4 adkor kartzela.

Bada, gure dolarean hotsa zabaldua zen egoteko erne guztiok hegoaldeko patiora, gertatu behar zuela han ikustekoren bat.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 273. orr.

Urak bide egin du Agirre'tar Nikola dolare hartatik bortxaz atera zutenez geroztik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 279. orr.

Lasai, aittitte: hi gutarra haiz, dolarepekoa beti!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 280. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dolarea egin (3); dolarean mahatsa (3); dolareetan ez (3); dolareko patsa (3)


dolarizatu, dolariza, dolarizatzen du ad diru gisa dolarra hartu.

EBZko arduradunek euroaren apreziazioaz kezka agertzea da beste bat, gure monetaren ahultzeak Euroguneaz kanpoko inbertsiogileak kezkatu baina gure dolarizatutako enpresei mesede egiten baitie.  Berria - Ekonomia   2004-01-17


dolarizazio iz dolaritzatzea.

Ekuadorren, hiperinflazioa eteteko, ekonomiaren dolarizazioaren aldeko erabakia hartu zen 2000. urtean, hau da, nazio-dirua ezabatu eta haren ordez dolarra jartzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 96. orr.


dolikozefalia iz dolikozefaloa denaren nolakotasuna.

Sintoma nagusiak ondorengoak dira: jaiotza pisu eskasa, dolikozefalia, betazal-arrail txikiak, belarri deformatuak, mikrognatia, aho txikia, garrasi edo oihu berezia, eta giltzaduretako zurruntasunak.  Berria - Gaiak   2004-11-13


dolikozefalo izond/iz burezur obala duena.

Antzinako grekoak, zibilizazio europarraren asmatzaileak, jatorri ariarreko dolikozefaloak eta ile-horailak zirela, iparraldetik Heladera migratuak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 229. orr.

Brakizefalo beltzaran eta dolikozefalo horailen komeriekin, [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 143. orr.

Makina bat jende garai hartan ibilia da, bera dolikozefaloa zelakoan, salbatua ustean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 260. orr.

Ai! dolikozefaloaren burezur luze ederra, ile motz eta tentez hornitua.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 90. orr.


dollar ik dolar.

dolmen iz trikuharria, jentil-harria.

Goren-gorenean, aurrez aurre, bi harritzar erraldoi, bata zutik, bestea belarretan etzana, menhir bat eta dolmen bat, senar-emazte harrigarriak bailiran.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 232. orr.

Duela 6.000 urte, dolmenak eraikitzen zituen gizakumeak ez zezakeen entzun pagoen ibilaldi luzeak lurraren kirioetan sortzen zuen txinaurri saldo antzeko zurrumurru ahula; baina bazetozen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 137. orr.


dolore iz atsekabea, nahigabea. ik oinaze.

Azkenik, Agnèsek atzera egiten ez eta etsi behar izan zuten, pena eta dolorez etsi ere, ez baitago etsipen gozorik inon, berarekin baitakar minaren itzala, argiak ere iluntasuna bere baitan daraman bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 234. orr.

Etsaiak ez ezik, hiltzaile garbi-garbiak ikusten zituen gure artzainak dolorez, non eta tokian berean, parez pare eta inongo goialdetara begiratzen lanik hartu gabe; bere hurko, herritar eta kidekoak ziren etsai hiltzaileak, ez "nagusiak" edo "arrotzak".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 158. orr.

Mundutik kanpo nintzen, doloretan, baina garbitasunaren bidez, salbatua nintzen eta besteak salbatzen nituen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 86. orr.

Baina gure musuak, pena eta dolorez beteak izanen ziren.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 60. orr.

Ama Doloretakoaren akuarelazko kopia bat, begi larriak zeru hotzerantz so zituela, bikain, eta malko mingotsak masail zurbil-zurbiletan behera zerizkiolarik etengabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dolorez eta (3); eta dolore (4); eta dolorez (9); pena eta dolorez (3)


doloretsu izond nahigabetsua, oinazetsua.

Ez dakit ekiaren ala biziriko neure agerpen doloretsuagatik zen, baina aste haietan begitik minez ibiltzen nintzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 144. orr.

Ikuskizun eta sentimendu doloretsuak ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 310. orr.


doloretsuki adlag mingarriki.

Aita Sainduaren eritasuna, dena ere arras doloretsuki erakutsia eta Elizaren beste kargudunen hitz guti, horiek aski ote diren konbertitze denbora huntan fededunen bihotzaltxagarri.  Herria   2005-03-03


dolorezki adlag dolorez.

Unamuno-rena printzipioz ez da ebazpen kategorikoa (beharbada azken urteetan bai); eta gutxiago da, maite-maite omen lukeen euskara hil-hurren ikusten duenak dolorezki eginiko eutanasiaren edo paliatiboen planteamendua. hain bainengoen neure pena hartan dolorezki penaturik.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 105. orr.


dolorismo iz

Orduko fededuna ez zen egiazki jazartzen, baizik tristesia batean jartzen beharrez, Jainkoaren nahiak eta jendearen sofrikarioak halako konplizitate bat moldatzen baitzuten, dolorismo jasangarrian ordenatuz errealitatea.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 22. orr.


dolu 1 iz atsekabea, bereziki norbaiten heriotzak sortzen duena; doluzko jantziak.

Santutegia soildua gelditu zen, basamortu egina; jaiak dolu bihurtu ziren.  Elizen arteko biblia   1 M 1,39

Haien dolua alaitasun bihurtuko dut, atsekabearen ondoren kontsolatu eta alaituko.  Elizen arteko biblia   Jr 31,13

Jai nahiz aste, besta nahiz dolu, gauerdi guztietan zerrenda ematen didate Udaltzaingoan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 26. orr.

Herri osoa nahi zuen Kristo Jaunarentzat sortu, dolu eta penitentziara deituz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 754. orr.

Hileta handi eta ospetsuak egin zituzten; zazpi eguneko dolua egin zion Josek aitari.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 137. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Borroka armatuaren dolua egiten hasi beharko genuke jadanik, nahiz ustea hedatu den IK edo ETAri esker erdietsi direla kultura alorreko hainbat lorpen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 96. orr.

Borda familiak dolu asko bizi izan zituen, dolu metatuak hamarkada luzeetan, eta nik, bi irudiak jaso ditut: argiarena amarengandik eta ilunarena aitarengandik.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 285. orr.

Ez dira gure artzain munduan dolu guziak ilunak.  Herria   2003-03-13

Atxikimendu eta dolumin Mañex haren espos lagunari eta dolu horrek hunkitzen dituen guzieri.  Herria   2003-02-20

Doluak hunkitzen dituen guzieri doluminak.  Herria   2003-06-26

· Beren ikusmoldeak inposatzen zituzten eta beren aurkariak dolu gabe deuseztatzen zituzten, familiakoak izanik ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 194. orr.

2 (izenondoekin)

Dolu beltzenaz jantzita dator, xingola beltza kapeluan, eta beltzak eskularruak. Israelgo lurralde osoan dolu handia izan zen.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 79. orr.

Dolu nazionala dekretatu zenuen, txarto oroitzen ez banaiz.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 47. orr.

Dolu larrizko zeremonia, ez zaio zor ama naturalari, legeak ematen duen amari baizik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 98. orr.

15 ilabetetan Indako Elenaren joaiteak Agnés eta Jean François aitamak, aitatxi-amatxiak, izeba-osebak eta ahaideak dolu izigarrian utzi ditu.  Herria   2004-10-07

Dolu dohakabe hauek hunkitzen dituzten familieri doatzi gure doluminezko sentimentu biziak.  Herria   2003-11-20

Gertaera tragiko honen ondoren isiltasun pisu bat erori zen hiriaren gainean, dolu sakonagoa purgatu beharko balute bezala, agian iraindutako erlijio batena.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 405. orr.

Gertatuak gertatu, dolu bortxatuak kateztatu familiakideak agurturik, Pierrak Baionako bidea hartu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 173. orr.

Amai dadila dolu inkonsziente hau, Bergara osoak ikus dezala zelan odol tantak gerezi bilakatzen diren.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 186. orr.

Zenbat gara tupusteko sentimenduen bortxaz kordokarazten eta ahultzen gaituen dolu bikoitz horretaz inorekin hitz egin gabe bizitzea onartzen dugunok?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 14. orr.

Dolu gisatsuz deitoratua zuen, aurreko urtean, bere andrearen heriotza ustekabekoa [...] baina dirua zuen benetako maitegrina.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 152. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bortzak [...] dolu janzkera akatsgabeaz apainduak zeuden.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Ez diot inori esan alaba hil zaidanik, inork ez baitaki alaba hori inoiz izan denik, eta botoi-zuloan dolu-seinalerik ere ez daramat, ez baitut nahi galderarik egin diezadaten, zertaz eta, haietako inori batere ardurarik ez dion zerbaitetaz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 244. orr.

Azkar zebilen, zeruz beteriko putzuetan plisti-plasta, hitz koipetsuen burrunba belarrietatik uxatzeko, dolu-xingola beltzak utzitako sentsazioa hatzamarretatik kentzeko, lirioen usaina ahazteko.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 166. orr.

Hurbil dituk gure aitaren dolu-egunak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 75. orr.

Brasilen hiru dolu-egun egin zituzten idazlearen heriotzarengatik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 184. orr.

Irain horrek beste bat eginarazi zien dolu-lagunei.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 234. orr.

Haren dolu aurpegiak benazkoa ematen zuen, ordea, eta hori eskertzekoa zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 283. orr.

Ttipiren hatzak nire begien gidari izan ziren lauki zuzenetan zedarritutako dolu hitzen artean: [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 95. orr.

Salaketak eta dolu adierazpenak hutsalak dira arazoaren gaineko benetako hausnarketa egiten ez bada.  Berria - Euskal Herria   2004-02-05

Guztiz egoki da zure aldetik, Hamlet, dolu-erakutsiok eskaintzea zeure aitari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 35. orr.

Isiltasun erabatekoa egin da dolu-gelan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 223. orr.

Dolu ekitaldia luzatu izanak eraginda, Colin Powell AEBetako Estatu idazkariak ordu erdiz zain egon behar izan zuen.  Berria - Mundua   2004-03-25

Ximurraren ama, seme-alabak eta gainerako jendakiak [...] eta kazetari tropa ugaria -dolu-egileak adina-, pasealari kezkagabeen tankeran.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 400. orr.

4 doluan adlag ik dolutan.

Doluan gelditu da bai, nahiz bihotzeko sokorriarekin, Zelaiako Goya familia, Paul aita galdurik laurogei urte hurbilean.  Herria   2004-08-12

Doluminak heriotze hunek doluan uzten duen familia eta jendaki guziari.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 33. orr.

Urte xahar bururatze eta berriaren hastea doluan ereman dute Garoneko Haristoy familiak eta hunen adixkideek.  Herria   2004-01-08

Ikaragarrikeria horren ondotik nola ez sar doluan, nola egon deus iragan ez balitz bezala.  Herria   2001-09-20

Ni doluan banengo, hi nire ondoan egongo hintzateke, noski.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 98. orr.

Han familia, lagunak, herri guzia nigarrez eta doluan, herritarrek estimatzen baininduten.· Doluan den familiari eskaintzen ditugu gure dolumin bizienak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 139. orr.

Hortarik landa, laguntza talde bat muntatuko da doluan diren jendeentzat, Baionako Alliance elkartearen laguntzarekin.  Herria   2005-11-10

Berriz ere doluan dugu Kaidorreneko familia.  Herria   2005-04-14

5 dolu egin

Zer da ote dolu egitea? galdu dugunari negar egitea, agur erraitea.  Herria   2001-11-15

Esnatu zenean, dolu egiten hasi zen anaiaren gorpuaren aurrean.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 72. orr.

Haien aita Efraimek dolu egin zuen luzaro haiengatik, eta kontsolatzera etorri zitzaizkion ahaideak.  Elizen arteko biblia   1 Kro 7,22

Eta elkarte osoak, Israelgo etxe osoak, Aaron hila zela ikusirik, dolu egin zuen harengatik hogeita hamar egunez.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 213. orr.

Israel osoak eginen dio dolu; hau bai, hau hilobiratuko dute.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,13

· Anaiarena jakin zuelarik, dolu handia egin zuen haren hilobiaren aurrean.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 51. orr.

6 dolu eragin

Hau diot nik, Jainko Jaunak: Zedroa Hilen Egoitzara jaitsi zen egunean, dolu eragin nion naturari.  Elizen arteko biblia   Jr 2,22

7 dolu izan du ad pena izan.

Beste batzutan, aldiz, min eta doloreekin, hala nola gertatzen baita komunzki, egin duten gauza batengatik dolu dutelarik, hura eginik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 99. orr.

Dolu nuen halere ez galdaturik Hendaian non ikusten ahalko nuen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 55. orr.

Dolu nuen ene P38 fidela ez ekarririk, ontsa baliatuko bainuen igel totelaren haizatzeko unean.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 44. orr.

Mari maite zuen, alaba balu bezala, eta dolu zuen, bere aita izan zitekeen gizona senartzat hartzeko kinkan gertatu baitzen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 183. orr.

Dolu nuen nintzan komandoa uztea, han egoiten ahal bainintzen ezin hobeki azkeneraino.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 106. orr.

Bixtan da, handizki saristatuak izan direla hiru lehen bikoteak, eta etorri ez direnek dolu dutela!  Herria   2002-07-25

Dolu du Peg-engatik, ez da besterik.· Dolu eta samin izan zuen Maupassantek, aspaldi ez zela ikusi baitzuen Flaubert gau batean beren arteko gutunak sutan erretzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 192. orr.

· Dolu zait hiriko bazterretan ez ikusia Juan de Urbieta [...] kapitain espainiar haren sortetxea non den bidaztiari erakutsiko liokeen ezer.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 176. orr.

8 dolu-jantzi (orobat dolujantzi g.er.)

Urratu zeuen jantziak, hartu soinean dolu-jantzia eta egizue negar Abnerren aurrean.  Elizen arteko biblia   2 Sm 3,31

Lurrean eserita, isilik daude Sion hiri ederreko zaharrak, beren buruetara hautsa bota eta dolu-jantziaz estalirik.  Elizen arteko biblia   Nk 2,10

Burua soil eta bizarra motz dute guztiek, besoak urratuak eta dolu-jantzia soinean.  Elizen arteko biblia   Jr 48,37

Negarra dantza bihurtu didazu, dolu-jantzia festa-jantzi.  Elizen arteko biblia   Sal 30,12

Estreinako aldia du bere dolu-jantzi beltzik gabe datorrena; eta bere aitzakia: beroegi dagoela kanpoan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 276. orr.

9 dolua ekarri doluzko jantziak erabili.

Germaine gaixoak, omenaldiz omenaldi, etengabe, senar zenaren dolua zekarren, negarrez hipaka, Xarlorekin bizitzen jarria zen arren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 45. orr.

Dolua dakartenen usadioaren arabera, solapa urratua zeukan, eta gabardinaren barrualdea ikusten zitzaion.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 189. orr.

Herritar guztiek elkarrekin ustekabeko dolua ekarriko dute eta malko anitz isuriko dira.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dolu adierazpen (3); dolu bihurtu (3); dolu bihurtuko (3); dolu dagi lurrak (3); dolu dut (5); dolu egin (18); dolu egin zuen (6); dolu egin zuten (6); dolu egingo (3); dolu egiten (7); dolu egiten zuen (3); dolu egun (14); dolu egun nazionala (4); dolu eguna (20); dolu egunak (5); dolu ekitaldi (3); dolu handia (19); dolu handia egin (14); dolu horrek hunkitzen (4); dolu jantzia (14); dolu jantziak (4); dolu jantziz (20); dolu jantziz estali (4); dolu jantziz estalirik (3); dolu nuen (4); egin dolu (5); egin zuen dolu (5); estali dolu jantziz (3); jaiak dolu bihurtuko (3); negar eta dolu (4)

dolua adierazteko (8); dolua egin (3); dolua egiten (3); dolua ezarri (3); doluak hunkitu (3); doluak hunkitzen dituen (6); doluan den (3); doluan diren (3); doluan ezarri (3); doluan uzten (3); doluan uzten duen (3); hiru eguneko dolua (3)


dolualdi (orobat dolu aldi) iz dolu egiten den aldia.

Dolualdia buruturik, Davidek emakumea etxera etorrarazi, jauregian hartu eta bere emazte egin zuen.  Elizen arteko biblia   2 Sm 11,27

Hogeita hamar egun egin zituzten israeldarrek Moabeko lautadan Moisesengatik negar egiten, dolualdia bete zuten arte.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 236. orr.

Amaitu da Jasser Arafat PAN Palestinako Aginte Nazionaleko buruzagi ohiaren aldeko 40 eguneko dolu-aldia.  Berria - Mundua   2004-12-22

Bien bitartean, Gobernu Kontseiluak hiru eguneko dolualdia ezarri zuen atzo Bagdad eta Kerbalan hil ziren dozenaka herritarren omenean.  Berria - Mundua   2004-03-03

Horretaz gain, PAN Palestinako Aginte Nazionalak 40 eguneko dolualdira deitu du.  Berria - Mundua   2004-11-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hiru eguneko dolualdia (3)


doludun izond/iz doluan dena; doluan den pertsona.

Lehenbizikoan, zolan, gizon doludunak, bigarrenean, koroan, harmoniuma lodiaren ondoan, komunione haundia egina zuten mutikoak, ondoko urtean, erreberritu eta galerietan laxatzen ahalko zirenak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 65. orr.

Behiala, komunitatearen barruan bizi zen esperientzia genuen heriotza, keinuak xedatzen zituzten erlijioak eta ohiturek, doludunari sostengua eskainiz, baina bizitza pribatuaren barrutiko zerbait da egun dolua.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 16. orr.

Erritu-keinu eta zeremonietan tematzen dira beste batzuk, aldi bakoitzean komeni denaz, doludunen bizimoduaz, bete beharreko lekuaz, kolore ilunez, unean uneko esakuneez arduratuz.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 15. orr.


dolugai iz dolurako gaia.

Heriotza, orain arte behintzat, dolugai izan da beti hemen, eta ez festarako aitzakia.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 112. orr.


dolugarri izond dolu eragiten duena.

Berriz heldu dira gertakari dolugarri baten gatik: beren kantari bat, Daniel Granade, Baigorriko umea, 26 urtetan ixtripuz hil baita Parisen bere etxean.  Herria   2002-08-08

Sakrifizio dolugarri hori dut oraino eginkizun: ez niri deusik ere utz kuraia ahul diezadakeenik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 411. orr.

Lastairaren gainean jarririk, pentsatzen nuen ontsa dolugarri zela hola hartua izaitea, ilabete bat eta erdi hartan Beloketik nehor ez pasatzen-eta...  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 17. orr.

Atsekabea zeinen dolugarria den, kontzientziaren ausikien gainean bermatua delarik!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 441. orr.


dolujantzi ik dolu 8.

doluka adlag dolu egiten.

Erregina zelaira irten zen beste dama batzuekin, negar batean, doluka, bere eskutik gizon bat hil zelako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 48. orr.


dolukide iz dolu berean parte hartzen duena.

Dolukiderik ez dago gehiago, hartara bildu direnen hasierako une horietatik aurrera.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 16. orr.


dolumen iz ipar dolua, dolumina.

Eskaintzen dugu Requiem bana hil haueri eta dolumen sarkorrenak beren familieri.  Herria   2002-10-03

Dolumenezko egunak... Mazas miarriztar jokalariak partidako azken minutuan 'drop-goal' tiroa lortu zuelarik nire ilusio guziak kendu zizkidan!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 235. orr.

· Orduan, eta orduan bakarrik, dolumen lehertuko nintzen, bizitzako liburu ankerraren orrialdeak haserrez xehakatuz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 147. orr.


dolumin (orobat dolu-min) 1 iz dolua; pl bereziki, norbaiti bere doluan egiten zaizkion atsekabe eta atxikimenduzko erakutsiak.

Harenera joan nintzen lagun egitera eta nire dolumina agertzera.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 194. orr.

Famili liburuan erregistratu udaletxean, hileta-zerbitzuak ordaindu, dolumina adierazi zigutenei erantzun.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 16. orr.

Irudi zuen gure etxekoa zela eta gure doluminean parte hartzen zuela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 62. orr.

Zorionak ala doluminak eman behar nizkion galdetu nionean, bata zein bestea onartuko zituela erantzun zidan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 159. orr.

Doluminak atsekabearen aringarriak dira eta hileta handiak ere bai.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 104. orr.

Ia hitzik gabe eman zizkion doluminak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 181. orr.

Begien aurrean dauzkat oraindik doluminak ematera etorri zitzaizkidan eskolako hiru damatxoak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 128. orr.

Autoaren barrenetik ikusi zuen nola poliziak atxilotzen zituen Sarari laguntzera edo doluminak ematera hurbiltzen zirenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 281. orr.

Gorri-gorri eginak ditu begiak bisitariari atea zabaldu dion neskak, eta zizpuru eginez jaso ditu haren doluminak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 223. orr.

Herriko gizon-emakumeek, haur-agureek, leihoak itxi zituzten, doluminez.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 119. orr.

Jadanik Luzaideko karabineruek bazakixien berria eta ikusi zutelarik karrikari goiti ari, atera zitxun, bisaia trixte, beren dolumin bizienak eskainiz gainera.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 224. orr.

Mundu guziak erakutsi du zein hunkitua zen, doluminak igorriz eta joan den ortziralean eguerditan ixiltasunean egonez hiru minuta.  Herria   2001-09-20

Ni, doluminez urtua eta hura bere kakaz mintzo!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 43. orr.

Doluminez jaitsiko naiz Hilen Egoitzara, nire semearengana.  Elizen arteko biblia   Has 37,35

Aditua zen, oso, etxeko arropa zurietan inizialak non josi erabakitzen, langile-jendeari jarraibideak ematen eta doluminezko gutunetarako hitzak aukeratzen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 62. orr.

2 (dolu formuletan)

Gure doluminak seme-alaberi eta familia guziari.  Herria   2002-12-05

Bere alarguntsari, seme-alaberi, koinat, erreina eta suhieri gure doluminak.  Herria   2003-02-20

Gure dolumin beroenak familia guziari eta ikus arte Etienne!  Herria   2004-03-18

Familia guziak onhart ditzala gure dolumin bizienak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 224. orr.

Gure dolumin kartsuenak bi familiei.  Herria   2003-08-14

Gure dolumin bizienak eskaintzen ditugu hoin bortizki hunkituak diren hiru anaieri eta familiako guzieri.  Herria   2001-07-05

Doluminak heriotze horrek hunkitzen duen familiari.  Herria   2004-05-13

Doluminak penetan uzten dituen familia eta jendaki guziari.  Herria   2005-01-20

Doluminezko sentimendu bizienak, hunkiak diren familieri.  Herria   2002-11-28

Parte hartzen dugu Xalbat, espos lagunaren doluminean.  Herria   2003-01-09

Bihotzetik gure doluminak familia guziari.  Herria   2001-08-09

Jaso ezazue euskal preso politiko guztion dolumin zinezkoena, euskal preso politikoon senitarteko osoari zabaltzen dioguna.  Berria - Euskal Herria   2004-12-12

Orain ustegabetarik itzaltzen zaigularik Albert adiskidea haren andreari, haurrei eta haurridei eskaintzen dizkiegu gure doluminak eta lagunek erraiten berari: Ikus arte!  Herria   2004-12-23

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dolumin-adierazpenak: besarkadak eta musuak, esku-emateak eta bizkarrekoak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 174. orr.

Hashem al Hasani Irakeko Parlamentuko presidenteak dolumin mezua bidali zion Tony Blair Erresuma Batuko lehen ministroari.  Berria - Harian   2005-07-08

Herbehereetako Van Gogh museoan, margolariak 1877an idatzitako dolumin gutun bat erakutsi dute.  Berria - Kultura   2004-01-23

PSE-EEren egoitzan eman diete dolumin-sinadura mordoa, telebista kameren aurrean, ohi denez.  Berria - Euskal Herria   2006-05-10

Gabonetako bijili-gau batean hasi ziren dolumin-liburuan sinadurak batzen.  Berria - Euskal Herria   2006-05-10

Dolumin ikurraz atonduriko ikurrina zeramaten bi pertsonak manifestazioaren buruan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-14

Ximurra bertze dolumin-emaile batzuen eskuak tinkatzen ari zen, zenbait metro haratago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 137. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotzetikako dolumin (4); bihotzetikako dolumin bizienak (3); bihotzez gure dolumin (3); ditugu dolumin (11); ditugu dolumin bizienak (8); ditugu gure dolumin (11); ditzala gure dolumin (39); ditzatela gure dolumin (11); ditzaztela gure dolumin (13); doatzi gure dolumin (5)

dolumin beroenak (74); dolumin beroenak eskaintzen (3); dolumin beroenak eta (3); dolumin beroenak familia (7); dolumin beroenak familiari (4); dolumin beroenak haren (10); dolumin beroenak horien (3); dolumin bizienak (270); dolumin bizienak eskaini (3); dolumin bizienak eskaintzen (27); dolumin bizienak espos (3); dolumin bizienak eta (8); dolumin bizienak familia (13); dolumin bizienak familiari (15); dolumin bizienak joaite (3); dolumin bizienak penetan (3); dolumin eta (5)

dolumina agertu (3); eskaintzen ditugu dolumin (11); eta dolumin (5); familiari gure dolumin (4); gure bihotzetikako dolumin (3); gure dolumin (236); gure dolumin beroenak (42); gure dolumin bizienak (180); gure dolumina (3); gure partetik dolumin (4); guziari gure dolumin (18); guzieri gure dolumin (19); partetik dolumin (4); partetik dolumin bizienak (4)

bere doluminak (6); ditugu doluminak (7); ditugu gure doluminak (98); ditzala gure doluminak (45); ditzatela gure doluminak (28)

doluminak adierazi (5); doluminak agertu (11); doluminak bere (11); doluminak bere familiari (5); doluminak bi (10); doluminak bi familieri (5); doluminak eman (14); doluminak eman zizkien (3); doluminak eman zizkion (3); doluminak emateko (5); doluminak ematera (11); doluminak ere (4); doluminak eskaintzen (199); doluminak eskaintzen ditugu (191); doluminak eskaintzen dizkiegu (3); doluminak eta (8); doluminak eta elkartasuna (3); doluminak familia (42); doluminak familia guziari (39); doluminak familiako (4); doluminak familiako guzieri (4); doluminak familiari (49); doluminak familiari eta (8); doluminak familieri (6); doluminak haren (8); doluminak hel (4); doluminak hel arazten (4); doluminak helarazten (5); doluminak heriotze (11); doluminak heriotze hunek (7); doluminak hil (6); doluminak hil hauen (4); doluminak hunkituak (4); doluminak hunkituak diren (4); doluminak onhar (16); doluminak onhar ditzala (4); doluminak onhar ditzatela (12); doluminak onhart (3); doluminak onhart ditzatela (3); doluminak penetan (10); doluminak penetan diren (6); doluminak penetan uzten (3); doluminak uzten (4); doluminak uzten dituen (3)

eskaintzen ditugu doluminak (7); eta doluminak (9); eta doluminak eman (3); familiari doluminak (3); familiari gure doluminak (8); gure doluminak (556); gure doluminak bere (10); gure doluminak bi (4); gure doluminak ere (3); gure doluminak eskaintzen (164); gure doluminak eta (3); gure doluminak familia (28); gure doluminak familiari (27); gure doluminak familieri (4); gure doluminak haren (4); gure doluminak hel (4); gure doluminak helarazten (5); gure doluminak hil (6); gure doluminak hunkituak (3); gure doluminak onhar (15); gure doluminak penetan (5); guziari gure doluminak (6); guzieri gure doluminak (8); senideei doluminak (7)

ditugu gure doluminik (6); doluminari juntatzen (7); doluminari juntatzen gira (7); doluminean parte (3); doluminen adierazpena (6); doluminezko agurrik (4); doluminezko agurrik zintzoenak (3); doluminezko sentimendu (12); doluminezko sentimendu bizienak (7); doluminik bizienak (38); doluminik bizienak eskaintzen (7); doluminik bizienak familiari (12); doluminik sentituenak (5); doluminik sentituenak helarazi (3); eta doluminik (3); familiaren doluminari (6); familiaren doluminari juntatzen (6); familiaren doluminean (3); gure doluminekin (5); gure doluminen (6); gure doluminen adierazpena (6); gure doluminezko (6); gure doluminezko agurrik (4); gure doluminik (14); gure doluminik bizienak (9); nire doluminik (3)


dolutan adlag dolua egiten. ik dolu 4.

Hildako batengatik oso luzaro dolutan dagoen emakume baten itxura egin behar duzu.  Elizen arteko biblia   2 Sm 14,2

Zure heriotzaren dolutan ginen sartu zarenean.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 85. orr.

Dolutan dago Juda herrialdea, hiltzear haren hiriak, goibel, lur jota jendea, garrasika Jerusalem hiriburua.  Elizen arteko biblia   Jr 14,2

Haren dolutan gaude oraindik, ikusten duzunez.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 43. orr.

· Doluminak Arlette andreari eta dolutan diren guzieri.  Herria   2001-04-05

Dolutan utzi dituen bere haur, haur ttipi eta ahaidego guziari eskaintzen ditugu doluzko sendimendurik bizienak eta Jainkoak eman dezola Elixabeti mundu huntako mereximenduen saria betiereko zorionean.  Herria   2003-04-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dolutan utzi (3); dolutan utzi dituen (3); dolutan uzten (3); hunek dolutan (3)


dolutu, dolu(tu), dolutzen 1 da/du ad atsekabetu; damutu.

Dolu gaitezen, ai, ez baita harentzat beste egun argitzerik izango.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 43. orr.

Arras doluturik naiz zu dagoeneko sentitzen ari zaren nahigabeei bertze bat gehiago gehitu beharraz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 506. orr.

Egiazki, ordea, ez nintzen batere dolutu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 248. orr.

Etzaizue dolutuko eta gainera antolatzailei erakutsiko diezue horrelako bideari balio duela jarraikitzea.  Herria   2003-09-25

Bururatzeko, handitzean gaztea altxor horren jabe izanen delarik, ez zaiku batere dolutuko, gure ondarerik goxoena eskainia izanen baitiogu.  Herria   2002-11-28

Azken hitza apezpikuak eman zuen beherean, misionesten kapera aintzinean, ez baitzitzaion behin ere hainbeste dolutu euskara ez jakitea.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 66. orr.

-Damu nuke zu ez hemen izateaz dolutu behar banu...  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 19. orr.

Zer ezkutatzen dit bada, zuk barnatzera utzi dizkidazun susmo lazgarriek bainoago dolu dezakeenik ama baten bihotza?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 525. orr.

Mutur okerrez urrunduta, txanda hartu genuen senar-emazte dolutu berrien eta haien kumeen inguruan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 136. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Elkarren ondoan dautza, koroak buruan, erregea bere lehoiarekin, erregina bere erbi-zakurrarekin, [...], inguruan, lanketarik dotoreenaren arkitekturen pean, figuratxo dolutu andana bat itzulikatzen dela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 198. orr.

Gu ere kaseta huntan juntatzen gira guzien sendimendu dolutueri gure bihotzeko partea eskainiz bereziki familiari.  Herria   2004-03-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batere dolutu (3); dolutzen zaidala (3); ez zautzue dolutuko (6); ez zauzue dolutuko (6); zautzue dolutuko (6); zauzue dolutuko (6)


domadore iz domatzailea, hezlea.

Tigre batek bere domadorea txikitzen duenean, tigre hori biolentoa dela esaten da eta bala bat sartzen zaio buruan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 105. orr.

Lehoi domadorea?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 62. orr.

Zirko domadore begiradaz oihu egin zuen arte: [...].  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.


domaia (orobat domai) 1 iz pena, lastima.

Zer domaia ez baitu makearraren eskuak atxiki! partida hau bestea bezain ederra izan baitzitakeen.  Herria   2001-05-31

Zer domaia haatik Frantziak ez diotela Turkiako dantzarieri hunat jiteko baimenik eman!  Herria   2003-07-24

2 domaia izan ad ad

Domaia da Donibanen ez baita entzuten, zeren eta ene andreak izigarri maite du akordeona.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 154. orr.

Domaia duk bestenaz terroristak baitira zuen artean.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 126. orr.

Bai segur balio zuen itzuliak eta domaia da zonbait pilota galdu baitute bi gazte bipil hauek.  Herria   2003-07-31

Domaia zen argia pizterik ez izatea, agerian geratutako zakil txiki hura neure begiez ikusi nahi bainuen, baina ukitu eta ahoan hartzearekin konformatu behar izan nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 76. orr.

-Domaia da Joanikotena...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 356. orr.

Guk ez dugu bisita gidaturako aukerarik eta domaia da!  Berria - Kultura   2004-07-11

Gure ardi manexetarikere bazen ferian bainan aldi huntan pottokarik ez, untsa domaia baita!  Herria   2003-03-06

· -Domaia... -erran zuen aitak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 164. orr.

Domaia, hor ziren ainitz sobera gazteak zirela azken hogoi urtean gertatu talde eta antzerki forma guzien ezagutza izaiteko.  Herria   2005-03-03

3 damu-domaia (orobat damudomaia g.er.) pl kalte-galerak.

Funditu autoen antolatzea gero eta karioago dela, ixtripu baten ondotik galdetzen -eta ardiesten- diren damu-domaiak ere beti goiti johan.  Herria   2004-02-05

Jujeek, damu domaia horiez gain 300 euro ezarri dituzte Hizkuntz Kontseiluaren gain auzi gastuentzat.  Herria   2004-04-15

Langileen abokatuak bi urteko soldaten araberako kalte ordain edo damu domaia ekonomikoak galdatu ditu.  Herria   2005-10-13

Enpresa legez desegina izanki, AGS lizentzamendu kutxa damu domaien pagatzera kondenatu zuen.  Herria   2004-11-25

Orbe-ren abokatuak 286 000 euroko damu domaien galdera egina zuen auzitegiaren aitzinean.  Herria   2002-10-03

· Maiatz ondarrean Paueko administrazio auzitegiak Herriko Etxea kondenatu du SAGA elkarteari 800 euro damu domai pagatzera.  Herria   2005-07-14

Damu-domai kondu, lauen artean zazpi ehun bat euro eman behar SNCF etxeari.  Herria   2002-12-26

Ardietsi ditu damu-domai gisa 9300 euro, ez berak eskatzen zuen bezenbat bainan ez urrun.  Herria   2004-01-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

damu domai (4); damu domaia (10); damu domaiak (14); damu domaien (4); damu domaietan (3); domaia baita (5); domaia da (19); domaia haatik (4); eta domaia (5); eta domaia da (4); euro damu domaia (5); euroko damu domaiak (4); untsa domaia (9); untsa domaia baita (3); zer domaia (6)


domaigarri izond penagarria.

Histura domaigarria ondar haidadan gertatu dena.  Herria   2002-11-28


domaketa iz domatzea, heztea.

badaki, azken batean, poesia basapizti izugarria dela, ez domaketarik ez laburtzapenik onartzen ez duena, eta bere osotasunean, bere indar betean ehizatzea eta paperera ekartzea lortzen ez badu ez diola bizirik eutsiko, paper hori bera hilmihisea bilakatuko baitzaio, besteren begiak gozatzera letorkeen hegaztirik ederrenaren hegalaren ordez.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 53. orr.


domatu, doma, domatzen du ad hezi, bezatu.

Oilarra domatu ezinik, analisiekin lasai ez, Haimar Zubeldia Espainiako Vueltan izango den zalantzan...  Berria - Kirola   2004-07-28

Haizea pintatu bakarrik ez, haizea sortu, haizea jainkotu, haizea adoratu, haizea zigortu, haizea izutu, haizea domatu, haizea korapildu, haizea saldu, haizea erosi...  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 137. orr.

Goizean marmar ulergaitzean jaitsi da donostiarra patiora, eta pixka bat bere barrunbeak domatu dituen arte ez dit hitzik egin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 114. orr.


domatzaile iz hezlea.

Ez zidan batere beldurrik ematen tsarraren gerlariarena egin nahi zuenean, nahiz eta hark uste izan heziko ninduela zirkuko domatzaileak bezala.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.


domeinatu ik dominatu.

domeinu (ETCn 3.664 agerraldi) 1 iz barrutia, esparrua.

Horrenbestez, nire gainekoaren eta bion domeinu berezia zen berrogeita laugarren oineko emakumeentzako komuna.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 125. orr.

Generoa orokortasunaren azken muga da, diskurtsoaren esparrua, domeinua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.

Eta neure burua nortasun moral legez (erantzukizunekoa) ezagutu eta kontrolatu ahal izateko [...] ez zait intentzioaren domeinua besterik geratzen eskura.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 27. orr.

Erantzukizun hori "kategoria" filosofikotzat proposatzen da, askatasunaren eta erabakiaren ("fiat") domeinu sakratutzat.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 30. orr.

2 (informatikan)

Kultura katalanaren gaineko informazioa jasotzeko .cat Interneteko domeinua sortzea aztertzen ari dira.  Berria - Gaiak   2004-03-30

700.000 eskaritik gora jaso dira '.eu' domeinua lortzeko.  Berria - Gaiak   2006-04-08

Unibertsitateen laguntzarekin software librea bultzatuko du Xuntak eta Galiziak domeinu propioa izango du sare elektronikoan.  Berria - Harian   2005-07-26

Free access domeinu bat da, hau da, ordaindu gabe erabil ditzakegu hor eskaintzen diren zerbitzu guztiak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 20. orr.

Itxi aurretik, Euskaldunon Egunkaria-k zuen bereganatua www.hemeroteka.com domeinua, eta horrek eragotzi du orain Euskal prentsaren lanak webguneak helbide hori izan dezan.  Berria - Harian   2006-02-24

Bihartik aurrera, hilabeteko epea izango du ICANN Izenak eta Zenbakiak Izendatzeko Interneteko Korporazioak domeinu hori eta beste batzuk eman edo ez erabakitzeko.  Berria - Gaiak   2004-03-30

3 nagusitasuna, jabetza, jauntza.

Eszenaren erabateko domeinua erakutsi zuen eta nabari da opera dela bere ohiko ingurua.  Berria - Kultura   2004-06-18

Ildo horretatik, domeinu kolonialista eta arrazistarako proiektuak bertan behera utzi behar dira.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 113. orr.

Zuhaitzen arteko borroka irabazi zuenez, berari dagokio Sanjoanetako egun luzeetako domeinua.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 146. orr.

Guztira hamasei tanto egin zituen; atzelariaren domeinuaren fruitua.  Berria - Kirola   2004-08-07

4 (hitz elkartueatan)

Adibidez, eman dezagun A formula dela, interpretazio-domeinua x F x x i 1 zenbaki arruntena dela eta erlazio-sinboloaren denotazioa "<" erlazioa dela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 150. orr.


domeka 1 iz igandea.

Domeka batean, irratiz partiduak entzuten egozala, armadoreak hots egin eban: [...].  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 47. orr.

Domeka hura meza luzea baino aspergarriagoa izan zen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 88. orr.

Ahaztu baino lehen, Eusebia izan da arrastian, ezagutzen ez nuen botika bat eskatu dit eta bihar etortzeko esan diot, nahiz eta domeka izan ostatuko atetik sartuta kasu egingo diozula.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 17. orr.

-Baina gaur domeka da... betiko pastelak ekarri dizkizut, sukaldeko mahai gainean dauzkazu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 20. orr.

Aurreko sasoian etxean jokaturiko hemeretzi partidetatik bederatzi domekan jokatu ziren, 21: 00etan, eta ez zen dirurik eskuratu.  Berria - Kirola   2004-09-08

· Hiriko behartsuenei laguntzeko hilean behingo eltzeko domekaren usadio hori zen aitak Hitlerren erregimenari barkatzen zion neurri bakarrenetako bat.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 34. orr.

2 (hitz elkartuetan)

-Zapatuan... beno, domeka goizean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 193. orr.

Domeka bazkaloste batean, oporrei buruz ari gara, Paulen etxean.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 51. orr.

-Maiteñorik banu, ez nitinan zapatu eta domeka arratsaldeak hirekin igaroko.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 79. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

domeka hartan (3); eltzeko domeka (3)


domekaro (orobat domekero) adlag igandero.

Urduliztar batzuk domekaro Andrakara etorten ziran txikiteoan, Ruforen tabernara, eta han derrigorra zan soinua jotea.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 39. orr.

Eta egongelako sofan jesarri zen, mantatxo batekin estali zuen sabela, loak hartu zuen domekaro legez.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 171. orr.

Hitz egin gabe genuen zenbatero aterako nintzen, baina konturatzerako, domekaro nintzen fokupean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 12. orr.

Domekero itxaroten diot eta Line, domekero, etorri egiten da.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 76. orr.


domekero ik domekaro.

domestikatu, domestika, domestikatzen 1 du ad etxekotu; otzandu.

Jendeak domestikatu egin zituen animaliak literaturan, humanizatu, giza ezaugarriak eman.  Berria - Kultura   2006-05-02

Psikoanalisia, beste ezeren gainetik, norberak bere barruko bulkaden berri izateko prozesua da, eta sarritan horien berri izan eta ikusten du ez dela erraza horiek domestikatzea.  Berria - Harian   2006-05-06

Ilgorak indarra eransten omen dio izadiari: arinenak, gutxien domestikatu eta kontrolatuak aiseago antzematen omen dio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 287. orr.

Seguraski, gure belarriak musika askotarikoa eta sarritan entzutearen poderioz domestikatu egin direlako, nahitaez aurrekoaren tonua hartzera jotzen dugu.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 121. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Tradizio domestikatu baten aitzakiaz mozorroturiko topikoen, iragan interesatuaren, dogmaren eta leiho itxien defentsa baino haratago, beti haratago dago aitaren etxea, eta hori seinalatu behar du bere burua letren errepublikan kokatzen duen artistak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 50. orr.

Zoaz Angelu hiriko itsas bazter domestikatura!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 10. orr.


domestiko 1 izond etxekoa, etxerakoa, etxe-.

Lasaitasuna behar dut, ordena domestikoak eta laboralak ematen didatena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 361. orr.

Eztabaida domestikoak gutxi eta lekuz kanpokoak dira gaur, ordea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 12. orr.

Berez krisi domestiko arrunta baino ez zen kontu zoritxarreko hura guztien ahotan ibiliko zen ordurako.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 179. orr.

Hain gorabehera domestiko xume batek halako amaraun nahasirik sor dezakeenik ere!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 165. orr.

Badakizu ni ez naizela uztarpean bizitzeko jaio, ez naizela maitasun domestiko horien zalea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 180. orr.

Psikopata domestikoak bilakatu gaitu telebistak: besteek egindako odol-bilketak ikusten ditugu apetitu izpirik galdu gabe.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 298. orr.

Intendentzia arazoek, arazo logistiko eta domestikoek izorratzen gaituztela, ez digutela literatur asmoetan aurrera egiten uzten.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 49. orr.

Artista izan nahi duenak, artista ustekoak, ez die kasurik egin behar halako zeregin domestikoei.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 22. orr.

Badirudi gonbidatuak dituztela eta beren paradisu domestikoa erakutsi nahi digutela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 65. orr.

Psikopata domestikoak bilakatu gaitu telebistak: besteek egindako odol-bilketak ikusten ditugu apetitu izpirik galdu gabe.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 298. orr.

Esan liteke ale bakarreko hainbat grabazio egin dituela Gelatxok, grabazio domestikoak beti ere.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 58. orr.

2 (zuzenbidean)

Ez dela lege zibilen bidez erabaki behar lege domestikoen bidez erabaki beharreko gauzarik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 173. orr.

Azkenik, zuzenbide domestikoak, zein gizarte bat familiatan banatuta egotetik baitator, familia horiek gobernu partikular baten premia dutelarik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

amodio domestikoak (4)


domina 1 iz metalezko atala, gehienetan biribila, irudi edo idazkun bat daramana. ik medaila.

Arkimedesen dominaren ifrentzua duk hori -azaldu zuen Ruche jaunak ahots hotzez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.

Lepotik zintzilik zeraman urrezko domina kenduta, neskak ez zeukan soinean eta jantzietan landertasunaz beste adieraz zezakeen ezer.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 190. orr.

Lepoko kate bat urrezkoa Ama Birjinaren dominarekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 141. orr.

Patrikatik zilarrezko domina atera zuen, zilarrezko katea bati lotua, distira berezikoa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 140. orr.

Selinont-ko herritarrek gurtu egin zuten eta tenplu bat eraiki zioten, bai eta dominak irarri ere, non Apoloren irudiaren aurrez aurre kokaturik baitzegoen haren irudia.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 28. orr.

Joseph Trotta pozarren dago, dominak paparrean zintzilik dituelarik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 167. orr.

Hargatik hazi-eramailearen domina darama paparrean.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 46. orr.

Goethe domina eman diote Imre Kertesz idazle Nobel saridunari.  Berria - Kultura   2004-03-23

Joseba Pagazaurtunduari, [...] Merituaren domina ematea erabaki zuen atzo Andoaingo Udalak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-06

Volkswageni emango diote Nafarroako Urrezko Domina.  Berria - Ekonomia   2004-11-09

Diputazioak Zientziaren Ohorezko Domina eskaini nahi zidan egun hartan, baina nik nahikoa lan neukan neure buruarekin eta ospakizunera ez agertzea erabaki nuen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 33. orr.

Domina oroigarriak dira berez, 80ko hamarkadan egindakoak, eta sorta orain arte argitaratu gabea da.  Berria - Kultura   2006-03-09

Oraindik gaztea izan arren, dominaz jositako gizon itzaltsua zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 42. orr.

2 (gerretan eta)

Dominak: lehen mailako Burdinazko Gurutzea, Verdunen irabazia.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 132. orr.

Balentria harengatik eman zioten aitari domina banderadun hura.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Pepponek azkenik erantzi zuen gabardina, eta orduan ikusi zen 15-18ko gerran irabazitako zilarrezko domina zeramala jaka-paparrean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 329. orr.

Parisen Ohorezko Legioko domina eman zioten, eta, 1925ean.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 10. orr.

Ofizialaren izar, domina eta guzti.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 110. orr.

Ausardiaren Domina Golkoko Lehen Gerran (Norman Schwarzkopf jeneralak berak ezarria), Bihotz Purpura Afganistanen, 27 borroka-mandatu 12 urtetan...  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 40. orr.

Zergatik ez dizkiete ohorezko dominak ematen traidoreei?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 105. orr.

3 (kiroletan)

Zazpi domina euskal atletentzat Espainiako Txapelketan.  Berria - Kirola   2006-02-28

-Boleibol jokalaria naiz, gazte talde nazionalekoa naiz, eta egunen batean olinpiadetako domina bat irabaztea gustatuko litzaidake.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 138. orr.

Gauean boxeo konbateak izango dira hementxe bertan, miradorean, exhibiziokoak, eta domina bat jarriko zaio Uzkuduni.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 186. orr.

84 proba jokatuko dira, eta 252 domina banatuko dira guztira.  Berria - Harian   2006-02-09

Kroaziarrak lau domina irabazi zituen 2002an, Salt Lake Cityn (AEB): urrezko hiru eta zilar bat.  Berria - Kirola   2006-02-11

Urrezko domina kolkoratu du 560 kilokoan, finalerdietan Gaztedi mendean hartu ondoan.  Berria - Kirola   2004-09-04

4 irud/hed

Zinismo hutsaren domina beste honi eman beharko genioke: [...].  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 45. orr.

Bakarren bat hiru "domina" edukitzera iritsiko zen, esaterako Mikel, gaztetatik politikaz kezkaturik, HBko buru izango baitzen urtetan: heldu, guraso eta zinegotzi.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 122. orr.

Odolezko domina ilun bat eratu zen mosaikozko lurrean, gizonaren buruaren ondoan  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 222. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bai zela luzea domina-xingola batez inguratutako kapela zeraman gaztearen lepoa.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 77. orr.

León Abadias kanpaina-desinatzaileari eskatu zion domina-zirriborroa; eta berak "Medalla de Montejurra" izeneko bat aurkeztu zion Erregeri.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 193. orr.

Bolondresen itzulera egunean Chavez agertu zen eskerrak ematera, ez dakit zer domina motarekin batera.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 39. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

2000. urteko urrian, ohore-domina ere eman zion Espainiako Barne Ministerioak Garzoni, Ekinen aurkako operazioa hasi eta gutxira.  Berria - Harian   2005-10-29

Adierazi ohore-dominak eta meritu bereziak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 178. orr.

Ez digute inolako merezimendu-dominarik emango handiusteak, geurekoiak, burusoilak eta lodikoteak garela onartzen ikasi dugulako, ez; jakin beharra zaukaagu ez dugula inolako sari edo gorespenik jasoko.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 147. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

andris nauduzs domina (4); ausardiaren domina (3); bederatzi domina (4); bederatzi domina irabazi (3); bi domina (18); bi domina irabazi (9); bigarren domina (8); bigarren domina du (3); bost domina (11); bost domina irabazi (9); brontzezko domina (46); brontzezko domina bana (4); brontzezko domina irabazi (11); brontzezko domina lortu (10); da domina (3)

domina bana (7); domina bana irabazi (3); domina bat (29); domina da (3); domina du (5); domina edo (6); domina edo medaila (3); domina eman (20); domina eman dio (3); domina eman zion (6); domina eman zioten (3); domina emango (6); domina ematea (4); domina ematearen (3); domina emateko (3); domina erakusten (3); domina ere (3); domina eskuratu (12); domina eskuratu dituzte (3); domina eskuratu zuen (5); domina eta (13); domina eta zilarrezko (3); domina gehien (12); domina gehien irabazi (5); domina hori (4); domina irabazi (91); domina irabazi ditu (8); domina irabazi dituzte (3); domina irabazi du (6); domina irabazi nahi (10); domina irabazi zituen (12); domina irabazi zuen (31); domina irabazi zuten (3); domina irabaztea (6); domina irabazteko (11); domina jantzi (4); domina jaso (12); domina jaso zuen (5); domina jasoko (4); domina jasoko du (3); domina kolkoratu (7); domina leporatu (3); domina lortu (43); domina lortu dituzte (3); domina lortu duten (9); domina lortu zituen (3); domina lortu zuen (16); domina lortzea (3); domina lortzeko (9); domina munduko (3); domina xingola (5)

du domina (4); du domina gehien (3); eta brontzezko domina (7); eta domina (14); eta domina vacanze (4); eta urrezko domina (7); eta zilarrezko domina (6); hainbat domina (4); hiriko domina (4); hiru domina (15); hiru domina irabazi (5); hirugarren domina (3); italiako domina (3); italiako domina vacanze (3); jokoetan urrezko domina (8); kelme eta domina (3); lau domina (15); lau domina irabazi (5); laugarren domina (4); lehen domina (7); lehen urrezko domina (3); medal domina (3); merituaren domina (5); nafarroako urrezko domina (3); nauduzs domina (5); ohorezko domina (8); sei domina (5); soinean urrezko domina (3); txapelketetan urrezko domina (8); urrezko bi domina (8); urrezko bigarren domina (3); urrezko bost domina (9); urrezko domina (154); urrezko domina bat (5); urrezko domina eman (6); urrezko domina emango (3); urrezko domina erakusten (3); urrezko domina eta (3); urrezko domina gehien (3); urrezko domina irabazi (28); urrezko domina irabaztea (3); urrezko domina irabazteko (10); urrezko domina jaso (5); urrezko domina kolkoratu (4); urrezko domina lortu (15); urrezko domina lortzeko (6); urrezko hiru domina (5); urrezko lau domina (11); urrezko laugarren domina (3); urrezko lehen domina (3); zazpi domina (3); zen urrezko domina (5); zilarrezko domina (30); zilarrezko domina irabazi (6); zilarrezko domina lortu (6); zion domina (5); zortzi domina (4); zuen urrezko domina (12)

bost dominak (3); dominak eta (5); dominak irabazi (3); dominak lortzeko (3); dominaren bat (18); dominaren bat irabazteko (4); dominaren bat lortzeko (3); dominarik gabe (5); dominarik irabazi (6); dominarik irabazi turinen (3); dominarik lortu (3); eta dominak (9); eta dominarik (3); eta dominen (3); lehen dominak (3); lehen urrezko dominak (3); urrezko dominak (8); urrezko dominarik (4); urrezko dominarik irabazi (3), dominen bat (3)


dominadun izond/iz domina duena.

Olinpiadetako dominadunak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 151. orr.

· Eta, orain, apartamentu-etxe eskergaren inguruan izango gara, urrezko dominadun atezain puskaren aurrean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 255. orr.


dominante izond menderatzailea; nagusia.

Arraintxo hori saldotan bizi ohi da, eta talde bakoitzak ar dominante bat bakarra izan ohi du.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 129. orr.

Kultura dominanteen eraginik gabe, herriko kantatzeko manera atxikia dute horietan guzietan.  Berria - Kultura   2004-03-03

Kultura inperialista eta dominanteak.  Berria - Kultura   2004-10-31

Baina diskurtso dominanteak beste batzuk dira, eta estetikaren inguruko formulazioa bastardo-tzat jotzen da.Nora pertsona lotsatia zen, familiatik kanpo behintzat, kanpolarrosa, etxe barruan edo bere guraso eta anai-arrebekin oso dominantea zen ordea, oso ipurterrea eta jenio txarrekoa.  Berria - Euskal Herria   2004-04-30


dominatu, domina, dominatzen (orobat domeinatu) 1 du ad menderatu, mendean eduki.

Ez litzateke errealitatearen gaineko fikziorik egongo baldin gizakirik ez balego; eta gauza demostratua da gizakiak, gizaki denetik, errealitatea ikusi, interpretatu, dominatu behar izan duela.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 16. orr.

Merkatariek dominaturiko herria baitzen S.Vicente, eta gremioa zuten bilgune. aurkezpen on batek, normalki, lan on bat esan nahi du, ikasleak akademiako estandarrak dominatzen dituen seinale baita.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 149. orr.

Aitzitik, Modernitatea "giza eskubide naturalen" aroa da hiriaren aurrez aurre, eta gizakiak Natura kasik etsai bat bezala menperatzeko eta dominatzeko aroa ber denboran.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 105. orr.

Atzean, Elkorok oso ondo eutsi zion, dominatu gabe baina zakur zaharra dela erakutsiz.  Berria - Kirola   2004-08-27

Bi bikoteak elkar ezin dominatuta ibili ziren partida guztian zehar, horrek dakarren nekearekin.  Berria - Kirola   2004-12-12

2 nagusi izan, nagusitu.

Oraindik ere belaontziak dominatzen zuen mundua.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 269. orr.

Nazioarteko ekonomia 40.000 transnazionalek dominatzen dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 240. orr.

"De hominis dignitate" ideiak dominatzen ditu Pico della Mirandola edo Ficino-ren filosofia ez ezik, pintura eta eskultura berriak ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 276. orr.

Horrela erlatibismoaren kontzientziak "balioen filosofiak" piztarazi ditu, krisiarekin batera, XIX. mendean (Lotze, etc.), XX. mendeko lehen laurdena ere dominatuz.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 58. orr.

3 ikusmenean izan.

Donibane Garazi dominatzen duen gaztelua kolegio bat da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21

Robert Collegeren erdigunea -Hamlin Hall, Mehmet Konkistatzailearen Europako gaztelua dominatuz- Cyrus Hamlinek eraiki zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 295. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aise dominatu (4); aise dominatu zuen (3); behera dominatu (3); dominatu behar (3); dominatu eta (3); dominatu zuen (10); dominatzea lortu (5); goitik behera dominatu (3)


dominatxo iz domina txikia; adkor domina.

Tolosako Oargi mendizale elkarteko bazkide ginen, eta mendi gailurretako buzoietan txartelak utzi ohi genituen, ordainean, urtean zehar egindako mendien alturak batuz 25.000 metro osatuz gero, dominatxo bat jasotzeko.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 20. orr.

Urtero irabazten genuen dominatxoa, eta atxikimendu maitekorra genion gure kirol-garaipen xume eta herrikoi hari.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 21. orr.


dominatzaile 1 izond menderatzailea.

G. Vacher de Lapouge-rentzat [...] eliteko arraza, dominatzaile eta kreatiboa ("homo europaeus") nordikoa da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 195. orr.

Klase dominatzaileak boterea emango al dio herriari negoziaketen bidez? hori da gure galdera.  Berria - Mundua   2004-08-25

Sariak eta zigorrak erabiltzen ditu kultura dominatzaileak bere helburuak lortzeko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 166. orr.

Beraiek dira identitate dominatzaileak razional, liberal, moderatu bezala jendaurrean justifikatua agertzeko [...] behar duen berme baliotsuena.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 17. orr.

Jokabide horiek ezarritako normetatik kanpo daudenez, anormaltzat jotzen dituzte, eta kultura dominatzaileak mespretxatu egiten ditu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

2 nagusitzen dena.

Michael Shumacher izan zen bizkorrena, baina Ferrari etxea izan zen Australiako sari nagusiko entrenamenduetan dominatzailea.  Berria - Kirola   2004-03-07

Arraunean hainbat aro izan dira, eta aro bakoitzak pare bat edo hiru dominatzaile izan ditu, baina, hala ere, denbora tarte handiak izan dira Kontxako Banderaren amaieran.  Berria - Kirola   2004-09-12

Beroketa besterik ez zen hura, ordea, tanto motzak, dominatzaile garbirik gabe, eta huts handiekin.  Berria - Kirola   2004-10-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kultura dominatzaileak (3)


dominazio iz nagusigoa; mendekotasuna. ik dominio.

Belaunaldi batek bere dominazioa ongi finkatua du, bere merituz lortua duena: Atxaga eta horien belaunaldia.  Berria - Kultura   2004-04-11

Eta ez badut esperientzia hau bukaeraraino kontatzen, emakumeen errealitatea lausotzen lagunduko dut eta munduko gizonezkoen dominazioaren alde jarriko naiz.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 39. orr.

Dominazio kulturalaren aurkako sentikortasuna.  Berria - Kultura   2004-09-24

Ez du batere zerikusirik razionalitatearekin edo helburu idealen teleologiaren batekin, Botere beltz eta dominazioarekin baino, eta monarkia eta konkistaren printzipio barbaroarekin.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

Baieztapen hau, ordea, ez da sozialki onarturiko gezur handi zanpatzaile horietako bat baizik, gainerako biztanleenganako mundu honetako gidari handien dominazio modu bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 300. orr.

Dominazioak eta men egiteak ere bat egiten dute harekin.  Berria - Kultura   2006-02-28


domingero izond/iz adkor hobbyetan igande eda jaiegunetan baino aritzen ez dena.

Portuan, enbarkazio gehienak herrikoak ziren, bertako arrantzaleenak, baina aberats domingeroen bi yate ere bazeuden, udaldian erabiltzen zirenak batez ere.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 173. orr.

-Nola jasan dezakek halako domingero koadrila bat hire inguruan? -galdegin zion lehengoan Fernani.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 67. orr.

Leku txiki, heze, zikin, triste, domingeroen hondarrez betea iruditzen zitzaidan orain, bertara joanda.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 230. orr.


domingotar izlag/iz elizgizonez mintzatuz, San Domingoren ordenako kide dena. ik dominikar 2.

Fraide Predikatzaileek (Domingotarrek), beren aldetik, Domingo santuaren bizkar jarri dute Elizari eusteko eginbehar hau.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 757. orr.

Domingotar fraideen komentuan hetsirik bizitzera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 177. orr.

Alberto Iglesias domingotar apaizak eraikin berria bedeinkatu zuen ondoren.  Berria - Kultura   2004-12-17

Ezin da ziur jakin, Zelano hemen frantziskotar bi Ordenez (Anaia txikienaz eta Klaratarrenaz) ari den, ala frantziskotar eta domingotar Ordenez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 424. orr.

Moja domingotar batek abesten zuen, Soeur Sourire, gitarra batez lagundurik.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 29. orr.

Borbongo Eztebe, domingotarra (1261ean †).  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1147. orr.

Lateranoko IV. Kontzilioak 1215ean ezarri zuen debekuak -erregela berririk ez zitekeela idatzi, alegia- ez zituen frantziskotarrak harrapatu; domingotarrek, aldiz, geroago onartuak izan zirenez, S. Agustinen Erregela hartu behar izan zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 757. orr.

1246an, Predikarien Ordenako Maisu jeneral Joan Teutonikoak entziklika bat bidali zien domingotarrei Anaia txikienganako onginahia eta onarpena aholkatuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 373. orr.

James Alison 1981. urtean sartu zen Erresuma Batuko domingotarren kongregazioan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Hiriko domingotarren komentuan behin baino gehiagotan san Tomasen hilobia agurtzen izan zen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 15. orr.

Aita Hiazinto Woroniecki, poloniar printze eta domingotar jakintsua.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 94. orr.


dominikano 1 izond/iz domingotarra.

Teologo dominikano bat.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 21. orr.

Apezturik sartu zen Dominikanoetan eta hor bere buruzagiek igorri zuten Hego Ameriketarat eta hantxet egin du bere apez lana.  Herria   2003-07-31

Lula-ren adixkide den Dominikano hau "GOSERIK EZ" kanpainaz arduratzen da, Brasilen 45 miliun biztanle goseak jotzen baititu.  Herria   2004-07-22

2 izond dominikarra, Dominikar Errepublikakoa.

Inkesten arabera, Askapen Alderdi Dominikanoa alderdiko Leonel Fernandez da hautagai faboritoa.  Berria - Mundua   2004-05-12

Egungo presidente Alderdi Iraultzaile Dominikanoko Hipolito Mejiak, berriz, bozen %27eskuratuko lituzke.  Berria - Mundua   2004-05-12


dominikar 1 izlag/iz Dominikakoa edo Dominikar Errepublikakoa, Dominikari edo Dominikar Errepublikari dagokiona; Dominikako edo Dominikar Errepublikako herritarra.

Autoan bertan dominikar mediku batek injekzio loeragilea sartu zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 277. orr.

Dominikar erbesteratuen zirkuluetan sartu ahal izateko estakuru, aitzakia edo koartada moduan ustezko tesi baten idazketa erabiltzea.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

Jenerala Trujilloren ahaidea denez, honezkero Bosch Dominikar Armadako ofiziala da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 118. orr.

Ikaragarri bezain zinematografikoa da Trujillo diktadore dominikarraren aginduz 1956an New Yorken bahitu, torturatu eta betiko desagerrarazi zuten Jesus Galindezen bizitza.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 113. orr.

Zakar hartu zuen neska dominikarra, kontrolatzera bidalia zelakoan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 172. orr.

Hector, Francisen mutilaguna da, dominikarra.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 28. orr.

Bost milioi dominikarrek dute bozkatzeko eskubidea igande honetan.  Berria - Mundua   2004-05-16

Dominikarren lehendakari ohiak.  Berria - Mundua   2004-05-16

Otsailaren 14an Ouanaminthe herrian bahitutako hamabi dominikarrak atzo askatu zituzten.  Berria - Mundua   2004-03-14

2 domingotarra.

1314an jadanik Strassburgen dago Dominikar Komentuaren Nagusi bezala eta hiri horretan loratze-gune nagusia izan zuen alemaniar Mistika indartsuaren gidari gisara.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 6. orr.

Lehen predikari dominikarra, Johannes Eckhart da, alemaniar Mistikaren ordezkari indartsu eta sakonena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Ordena dominikar berri eta berritzailearen komentuak, eta hemen zehatzago esateko lekaime dominikarrenak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Aski genuen aita Boyer jesuita edo aita Garrigou Lagrange dominikarra entzutea [...] aita Teilhard de Chardin, aita de Lubac edo aita Congar batzuez hitz egiten, asmatzeko zer ote ziren Joana Arkekoaren edo Savonarolaren denboretako inkisidoreak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 165. orr.

3 Dominikar Errepublika

Hispaniola uhartearen hegoaldean izan da hondamendi handiena, Dominikar Errepublikak eta Haitik muga egiten duten eremuan.  Berria - Mundua   2004-05-26

Horrez gainera, zerbait gertatu bide zitzaion Jesus Galindezi Dominikar Errepublikan bizi izan zen denboraldian, Rafael Leonidas Trujillori betierako mendeku mina gorde ziezaion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 280. orr.

Manhattango etxebizitzan sorgortu, bahitu eta hegazkinez Dominikar Errepublikara eraman zuten, Leonidas Trujillo diktadorearen aginduz, eta hantxe bertan akabatu zuten, torturatu eta gero.  Berria - Kultura   2006-03-12

Manhattango etxebizitzan sorgortu, bahitu eta hegazkinez Dominikar Errepublikara eraman zuten, Leonidas Trujillo diktadorearen aginduz, eta hantxe bertan akabatu zuten, torturatu eta gero.  Berria - Kultura   2006-03-12

Pascual hau Dominikar Errepublikako polizia izan zen eta urte mordoan Haitiko mugan lan egina.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dominikar errepublika (25); dominikar errepublika eta (5); dominikar errepublikak (13); dominikar errepublikak eta (3); dominikar errepublikako (37); dominikar errepublikan (32); dominikar errepublikara (15); dominikar errepublikaren (4); dominikar errepublikatik (5); eta dominikar (19); eta dominikar errepublikak (6); eta dominikar errepublikako (4); eta dominikar errepublikan (6); haitin eta dominikar (4)


dominiko izond/iz domingotarra.

Zuek... zuek fraide dominikoak zarete, ezta?  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 118. orr.

Zuzendari jauna, mesedez, ez dut ez dominikorik ez jesuitarik ez ezertariko fraiderik gura inguruan ez gaur eta ez bihar!  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 138. orr.

Rieux delako bat zen, frantses irakaslea, pikardiarra, dominiko ohia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 187. orr.

Eliza ere gainezka zegoen, jaun inkisidorea, dominikoen ordenakoa, meza ofiziatzen hasi zenean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 432. orr.


dominio iz mendeko lurraldea, agindupeko lurraldea.

Baina monarkia gehien ahuldu zuen gauza, printze hark bertako dominioak ezabatu izana izan zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 334. orr.

Ezin dugu, beraz, pentsatu bere Probidentziaren legeetatik at utzi nahi izango zituenik gizakien erresumak, dominioak eta morrontzak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 352. orr.


doministiku (46 agerraldi, 22 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 423 agerraldi) 1 iz sudurretik eta ahotik biriketako airea nahi ezik eta indarrez jaurtitzea. ik usin.

Deitu nion, eta hitz totel batzuk eta doministiku bat entzun nituen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 106. orr.

Inguruan bozkariozko hotsak, plisti-plasta, zintz egite eta doministikuak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 102. orr.

Zorionez, Snapek doministiku egin zuen Ronek biraoa bota zuen ia une berean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 218. orr.

Hiesa ez da kutsatzen eztularen edo doministikuen bidez, ezta edalontzi eta jangailuen bidez ere.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 120. orr.

Esalege horrek, doministikua berez zori onaren edo gaitzaren adierazle izan zitekeela erakusten digu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 28. orr.

2 doministiku egin

Patioan, neguan, txistua botatzen zuen eta doministiku egiten zuen lasai-lasai.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 48. orr.

Doministiku egin nuenetako batean, Dartaietek bere musuzapia pasatu zidan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 91. orr.

Askotan ikusia nago gure ama, belar izpi batekin sudur zuloak apropos zirikatzen, doministiku egin eta burutik behitiko kargamenak uxatu nahian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 30. orr.

Michel de Montaigne argiari ere leitua diot [...] doministiku egitea, funtsean, zentzuak garbitzea edo izpiritua purifikatzea baizik ez dela.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 29. orr.

· Doministiku saio-luzeak egiten edo belarrietan tapoiak jartzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 8. orr.

3 doministiku eragin

Katuak ez dodaz gogoko, doministiku eginarazten deuste.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

doministiku egin (6); doministiku egiten (3); doministikuen bidez (3); eta doministiku (4)


doministikuka adlag doministiku egiten.

Doministikuka irten zen dendatik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 159. orr.

Bere ikaskideak eztulka edo doministikuka hasiz gero, sinuka hasten da bera, eta irain larriak botaka: [...]. Garaitsu hauen inguruan ospatzen diren inauteriko mozorroekin ez deskuidatu, gero doministikuka ez baduzue ibili nahi!  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 13. orr.

San Blas, doministikuka ito behar naz! omen zioten Durango eta Abadiño aldean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 54. orr.


domino 1 iz mahaiko jokoa, bi karratu puntudunetan zatituriko 28 fitxa laukizuzen zurirekin erregela jakin batzuen arabera jokatzen dena; dominoan jokatzeko fitxen multzoa.

Bidaiariek kafea eskatu zuten eta dominoan jokatu zuten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Larunbat gauean soldata osoa etxera eramaten zuen eta bere andreak aste-saria ematen zion dominoan jokatzeko eta baso erdi batzuk hartzeko.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 18. orr.

Kafean geratzen ziren bezeroak dominoan edo karta jokoan ari ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 29. orr.

Dominoko fitxekin ibiltzen da bukian, ezjakina.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 160. orr.

Ez daukagu ez kartarik ez partxisik ez dominorik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 36. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gure inguruan, bezeroak, fusila belaun gainean zutela, domino-jokoan ari ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 22. orr.

Igandeetan, bainua, meza, domino-partida edo autoan paseoa arratsaldean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 53. orr.

Domino-fitxen modura erortzen dira orduan, aurrez hain ongi prestaturiko hitz, esaldi, errima eta argudioak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 19. orr.

Eta Allikeneren ordezko lau etxaburuak, bart azaldu neuanez, lau domino piezatxu zut...  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Goian-behean ari zuen euria, eta ohi baino lehenago bildu ziren besteak ere arratsalderoko buki-domino partidara.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 156. orr.

4 irud/hed

Errusiar dominoa erori orduko, Brasilera jo zuten merkatuek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Ibiltzeko ere, lanak: beldurrez ematen nuen pauso bakoitza, uste bainuen aski izango zela liburu bakar bat ukitzea den-dena erortzeko domino-efektuaren eraginez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 228. orr.

Citroen itzultzen bada, litekeena da talde gehiago ere itzultzea; aurten bezala, domino efektua egon daiteke.  Berria - Kirola   2006-01-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

domino efektua (5); domino jokoan (3)

dominoko fitxak (3)


domintxaintar (corpusean domintxindar soilik) izlag/iz Domintxainekoa, Domintxaineri dagokiona; Domintxaineko biztanlea.

Domintxindar hau Saran bizi da gaur.  Herria   2004-12-16

Bihurgune horietaz ari zaigu domintxindarra, sortzetik hasita.  Herria   2004-12-16


domo iz kupula.

Haietatik gailen, dorreak, kanpandorreak, minareteak, hirurehun elizaren kupulak nabari ziren, domo berdez estalirik eta erpinean zilarrezko gurutze bana zutela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 38. orr.

Kupulak eta kanpandorre txikiak ageri dira, puntetan orratz segailak zerura, minareteen antzekoak, eta domo sabel-handiak apaingarri, potiz japoniarrak irudi dutenak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 414. orr.

Moskuko Transvaal ur parkeko igerilekua estaltzen zuen kristalezko domo erraldoia eraitsi zen atzo, eta bainua hartzen ari ziren zazpi lagun hil zituen.  Berria - Mundua   2004-02-15


domotiko izond eraikinez mintzatuz, aplikazio elektroniko eta informatikoez hornitua.

Etxe domotiko bat zabaldu dute Bartzelonan, garun-paralisia eta beste zenbait ezintasun dituzten pertsonentzako.  Berria - Gaiak   2004-10-05


Domu
1 Domu Santu (orobat domusantu g.er.) iz santu guztien eguna.

-Domu Santu delako gaur -are ahots xaloagoz.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 67. orr.

Domu Santu bezperaz eta eguraldi euritsuaz hasi zitzaion hizketan jauna.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 149. orr.

Su bizi ederra zegoen, eta baxerategi baten gainean Domu Santu bezperako lau opil handi ageri ziren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 144. orr.

Etxekoneko bi neskatilek Domu Santuko jolas batzuk antolatu zituzten eta berehalaxe alaitu ziren denak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 152. orr.

· Mexikar batek iragarri zion profezia Henry Swollenfoot-i, Domu Sainduen bezperan: aita erailko zuen, eta amarekin oheratuko zen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 86. orr.

2 Domu Santu egun

Domu Santu egunean lore asko saltzen dira, Kolonbiakoak gehienak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 59. orr.

Baina antzeko poza sentitzen zuen Marcosek udaberriaren hasieran edo Santa Ageda edo Domu Santu egunean...  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 41. orr.

-Ni domusantu egunean etorri izan naiz urtero, baina ez daukat akorduan hemen lorerik ikusia inoiz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 27. orr.

Herguera Domu Santu Egunez iritsi zen Villagomezen etxera, eta han haren ama aurkitu zuen, senar zenaren errautsak urtero bezala garbitzen, berriz errauts-kutxan sartzeko.  Berria - Kultura   2006-03-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

domu santu (10); domu santu egunean (3)


domuru
1 Domuru Santuru Domu Santu eguna.

Bigarren batek honela dio: Domuru santurutan, arima pielak kandela argitan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 425. orr.


domusantu ik domu.

don (orobat Don) 1 iz gizon helduentzako trataera. ik on1.

Hurrengo igandean, elizara iritsi nintzenean harmonioa jotzera, aitorpenek on egiten zutela esan zidan don Hipolito erretoreak agurtu orduko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 95. orr.

Arestian aipatu dugun Don Juanek (Don Carlosen aitak), egun haietantxe egin baitzion muzin, ofizialki eta Parisen, Espainiako tronuari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 11. orr.

Une hartan bertan iritsi zen don Karlos Borboikoa, erregenahia, jeneral karlisten estatu nagusiaz eta Vendéeren aldeko zenbait frantsesez inguratua.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 87. orr.

Andres Hurtadoren familiak eta don Píorenak berarenak badute antzekotasun bat baino gehiago.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 17. orr.

-Ez, don Leonardo; ez, nik dakidala -erantzun zion mezulariak, begiak zoruraino jaitsiz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 13. orr.

Ni niz don Michelco Ortitz de Miranda, San Augustinen kalonjeen ordenakoa, hemengo musika maisua eta liburuzaina.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 181. orr.

-Berori ez al da don Roman?  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 53. orr.

Ez gaituk basatiak -gehitu zuen, tartean sarturik, don Ottaviok.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 447. orr.

-Santu guztien egunetik aurrera hobe zenukete alde egitea -esan zigun don Tirsok-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 169. orr.

Esaiok don Pedrori oraintxe joango natzaiola."Fierabraseko baltsamoz" sendatu nahiko ditu Don Kijotek bere zauriak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 44. orr.

Ez da ikusten, katalan batek Don Pelaio zergatik kontsideratu beharko lukeen bere historia propioagoa Joana d'Arc baino.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 9. orr.

Zakurrak dirua balu, Don Zakur.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 164. orr.


dona ik andredena.

donado izond/iz ipar ezkongaia; bereziki, mutilzaharra.

Egun horretan donadoak eta mutxurdinak bazihoazen Donibanera, elgar ikusteko eta geroko esposgai baten atzemaiteko menturan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 92. orr.

Bera eta andreaz bestalde, etxe handi hartan bizi zen Xan, haien semea, berrogeita hamar inguruko donadoa, sekulan ezkontzeko ideiarik agertu ez zuena.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 50. orr.

Halaz donadoen bakartasunean ezjendetzen ari ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 43. orr.

Sohüta gaineko Hoki auzoan bazaukan idazleak osaba donado bat, ermita gisa bizi zena.  Herria   2005-07-28


donadu iz erlijio ordena batean zerbitzari dagoena, elizgizon soineko daramana baina profesa egin ez duena.

Eta Jainko Jauna Eliza santu katoliko eta apostolikoaren baitan zerbitzatu nahi duten guztiei, maila guztietakoei: apaiz, diakono, subdiakono, akolito, exortzista, irakurle, atezain eta kleriko guztiei, erlijioso eta erlijiosa guztiei, donadu eta postulante guztiei, behartsu eta txiro, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.


donaixtiar izlag/iz Donaixtikoa, Donaixtiri dagokiona; Donaixtiko biztanlea.

Haitada eder batzuen ondotik hiru eta huts Terexa Etcheto eta Maritxu Sainte Marie donaixtiarren kontra irabaziz.  Herria   2003-05-15

Halaber Donaixtiarrak.  Herria   2001-11-15


donamartiar izlag/iz Donamartikoa, Donamartiri dagokiona; Donamartiko biztanlea.

Eta horra donamartiarra, azkaindarrarekin, haundien lerroan.  Herria   2005-06-30

Galdurik ere sake ateratzale ederra ikusi dugu telebixtan donamartiarra.  Herria   2005-11-03


donamartiriar ik donamartiritar.

donamartiritar (orobat donamartiriar) izlag/iz Donamartirikoa, Donamartiriri dagokiona; Donamartiriko biztanlea.

Duela zenbait egun, Goanetxeko Sylvie Bordarrampe-k hartu du espos laguntzat Christian Pagadoy Donamartiritarra.  Herria   2001-11-15

Badu 10 urte prima hori Baigorriko pitzle taldeak (Syndicat d'Initiative) emaiten duela 2 urte segidako irabazleeri, Baigorriarrek, Donamartiritarrek eta bankarrek irabazi dutena.  Herria   2001-07-26

Kattalin sortzez Donamartiriarra, fede handiko emaztea, bere adin handian oraino bizi, merezituak zituen ehorzketak ukan ditu Angeluko Bernardinen komentuan.  Herria   2005-09-15

Donamartiritar andana bat ere juntatuz zeremonian otoitz egiteko hil soldadoen orroitzapenetan.  Herria   2001-05-24


donapaleutar izlag/iz Donapaleukoa, Donapaleuri dagokiona; Donapaleuko biztanlea.

Lehengo udaberrian donapaleutar erreformazaleen sarraskian parte hartu zuten herritarren zerrenda da.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 283. orr.

Hain justu ere, Etxeberri ministroak bere etxolaren luze-zabaletan erakutsi nahi izan zien donapaleutar burugogorrei Erlijioaren indarra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 107. orr.

Robert Poulou-k aipatu ditu jazko gora-beherak eta oroitarazi berrikitan zendu zela pilotari bat paregabea, Jean Urruty Donapaleutarra.  Herria   2002-10-10

Helena Guéraçague, 74 urte, Donapaleutarra, betiko euskalzale suharra, Nafarroa guzian gaindi ainitz ibilia.  Herria   2005-01-06

Hor bi partida irabazi dituzte bat Donapaleutarreri eta bertzea Mugertarreri.  Herria   2001-10-11

Atxiki ttipian, Xantxo Isteque eta bere lagunek jo dituzte donapaleutarrak finalerdian, Kanbon, 40-10.  Herria   2004-07-01


donari iz emaitza, saria.

Donariak ez ziren gehiago izan zerbitzuen saria edo itxaropena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 309. orr.

Hori izan zen, partez behintzat, Karlos Martelek donariak ematearen kausa, hala alodio gisa nola feudo gisa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 326. orr.

Alde batetik, berretsi egiten ditu bertan bere aurreko erregeek emandako edo berretsitako donari guztiak; eta bestetik, zera agintzen du, bere leude edo leialei kendutakoa itzul dakiela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 309. orr.

Badu egi antzik nobleek, jadanik bai baitzeuzkaten feudoak, hobeto iritzi ziotela donari berriak alodio gisa hartzeari, eta gizon libreek pozik asko hartu zituztela feudo gisa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 337. orr.

Andelyko itunea, Gontranek eta bere iloba Txildebertok aurreko erregeek leudeei eta elizei egindako donariak bere hartan uzteko hitza eman zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 316. orr.

Egin guri eta obrari zuen gupidaren donari; otoi, pazientziaz adi.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 127. orr.

Liburu honetan segidan erakutsiko dut ezen, printzeek aldi baterako egindako donariez gainera, bazirela betiko egin zituzten beste batzuk.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 307. orr.


donario 1 iz dohaina, grazia.

Sekula emakume gazte batek izan duen bihotz-ebasle ospe handiena lortu zuen Barbarak: neska haren donarioak zentzua lapurtu ziela esan ohi zuten inguruetako mutil gazteek, amodio-minetan egoteak loa ebatsi ziela ostatutik igarotzen zirenek, neskaren bihotz-hoztasunak taupadarik gabe utzi zituela inguruko gizonezko guztiek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 15. orr.

Arropa garbitzen ari da neska bat, beti bezala polita eta donarioz betea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 15. orr.

2 baretasuna, gelditasuna.

Euria hasten du, donarioz, xehe.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 22. orr.


donazahartar izlag/iz Donazaharkoa, Donazaharri dagokiona; Donazaharko biztanlea.

Orduko "Eskualduna" Baionako astekariak zabaldu zuen Luis Etcheverry, donazahartar deputatuaren deia karia horretara.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 83. orr.

Herriko elizan ezkontzako sakramenduak elgarretaratu ditu Marie-Pierre Oçafrain Ispilako alaba eta Guy Halty donazahartarra.  Herria   2003-07-24

Sortzez Donazahartarra, bere bizia Pariseko ondoan eginik, duela urte andana bat Izura Etxola erosirik erretiratu da Euskal Herria maite zuelakotz.  Herria   2004-04-29

Jendalde ederra aurkitu da Martinen ehortzketetan, Donazahartar, Aihertar bai eta ainitz ofiziale.  Herria   2002-11-07

Bazituen irabazleak 10 sake sartuak eta 7 donazahartarrak.  Herria   2002-11-28


donazio 1 iz emaitza.

Eusko Jaurlaritzak bizidunen organoen donazioa bultzatuko du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Izugarri jaitsi da donaziorik egiteko baimenik ematen ez duten hildakoen familien kopurua.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Osasun sailak bizirik diren pertsonen donazioa lortzeko bidea urratuko du, batez ere giltzurrunak (bi izanda ere, batekin bizitzea badagoelako) eta gibelak (zati bat kenduta, organoa berriro sortu egiten baita berez) jasotzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Aldaketak donazio nahiz transplanteetan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

2 dohaintza.

Ezkondu, ia behin bakarrik ezkondu ohi da bat; donazio edo testamentuak ez dira egunero egiten; behin bakarrik iristen da adin-nagusitasuna.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 20. orr.

[Ez daki] ezta ere Bill Gates Osasuneko Mundu Erakundeari donazio bat egitea pentsatzen ari denik gaitz larriei buruzko ikerketak gauzatzeko.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 13. orr.

Eskolatik irten eta, sarritan, suscripciones patrioticas deitzen zirenak egin behar genituen, donazioak bildu eta inbentarioak eginez.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 97. orr.

OHZrekin lotutako beste puntu batek donazioak edo herentzia bidez jasotako ondasunak dira, horien gaineko zergarik ere ez duelako ordaintzen Eliza katolikoak.  Berria - Harian   2006-01-19

Bakoitzak bereari begiratuko lioke, berea gordetzeari, donazio anonimoen aldeko hautua albora utzita...  Berria - Gaiak   2006-03-07

Lehenago ustelkeria eskandalu batean murgildua egon zen, bera buru zen Alderdi Kristau Demokratarako legez kanpoko donazioak jasotzeaz akusatuta.  Berria - Mundua   2004-03-06


done (92 agerraldi, 8 liburu eta 41 artikulutan; ETCn 1.991 agerraldi) 1 iz santua. (izen soila santuaren izenaren ezkerrean) ik jondoni.

Done Bizente argia, guztiontzat dakar ogia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 38. orr.

Done Saturdiko burgoaren ondoan agertu dira hilobiak, baina 1107. urtekoak dira eliza honen gaineko lehen aipuak.  Berria - Harian   2006-03-22

Zer ote zen ba Done Juan de la Cruz-en mistika, sentimenduaren jainko-erako zalduntza ibiltaria besterik?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 39. orr.

Teok ez zuen batere asmatu deia egin zuenean, zeren Done Mikeli deitu ordez [...] Jose María Escriva dohatsuari deitu baitzion laguntza eske.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 27. orr.

Jondoni Jakobe edo Done Jakue urtea dugu aurtengo hau.  Herria   2004-02-19

Ordutik milaka eta milaka euskal herritarrek eta atzerritarrek egin dute Santiagora arteko bidea, Done Jakue apostoluaren gorpuzkina gurtu eta haren aurrean ahuspez jartzeko erromesaldia.  Berria - Harian   2005-08-24

Une hartan izarrek zeru guztia estali zuten, ñir-ñir egin zuten ur gaineko islak bailiran, Done Jakueren bide zuriari tokia eginez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 182. orr.

ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Jaun Done Jurgiren gurutze gorria, zelai zurian (Ingalaterrarena), izan zezakeen bere, baina faxistek eta hooligan buruberoek ohostu diote.  Berria - Kultura   2004-11-28

2 (santuaren izenaren eskuinean)

Arabako Jaunak 1167an Aralarko Mikel Doneari egiten dion eskaintza batean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 125. orr.

Ezkutu hura pozarren hartu zuten Esteban Donearen elizan; lur hartako jendeak ikusten zuenean, negar egiten zuen, Lancelot betiko joana zelako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 88. orr.

Pasa den astelehenean Alberto Magno Donearen eguna ospatu genuen.  Berria - Gaiak   2004-11-18

Hor daukagu Maurizio donea, [...], halakoren batean, lehorte makurren bat nozitu zutelako, euri ongarria erakarri omen zuena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.

Aldarea txopako gazteluaren itzalpean atondu zuten, Stella Maris Andre Maria Donearen irudiaren aurrean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 143. orr.

Konjuru gisara botariko otoitz-motoitz horietakoa dirudi, Klara donea eta Gurutze santua biak aurrean paratuta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 325. orr.

3 (izenondo gisa)

Ingura ezazu, ene jainkosa, zure gorputz donean pausatzen den hori, eta isur zure ahotik hitz gozoak, Erromatarrentzat, ene andreguren, bake nasaia eskatuz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 35. orr.

Intsentsu atsegina erretzen dugu haren ohoretan beraren aurrean maitasun done eta debotoak sutan jartzen gaituenean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 353. orr.

4 Done Jakue (58 agerraldi 28 artikulutan; orobat Donejakue g.er.) bide ik Santiago.

Done Jakue Bidea Euskal Herritik barrena doa Santiagora.  Berria - Harian   2005-08-24

Oriotik barrena joaten dira Done Jakue Bidea egiten duten erromesak.  Berria - Harian   2005-08-24

Done Jakue bidean gune garrantzitsua da Orreagako herria. Musika erromesaldia egingo dute kostako Done Jakue Bidean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-15

Iruneko Ziudadelako Polvorin erakustokian Done Jakue bidea egin zuenean margotutako akuarelak bildu ditu Antonio Hurtado pintoreak.  Berria - Kultura   2004-08-01

Bi eskalek Done Jakue Bideari ekingo diote, eta bidaian zehar hainbat pertsonaiarekin topo egingo dute.  Berria - Kultura   2004-07-28

Done Jakue bideaz mintzatu da Gasteizen Paulo Coelho, Santa Maria fundazioak gonbidatuta.  Berria - Kultura   2004-03-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aralarko mikel donea (4); done jakue (67); done jakue bidea (20); done jakue bideak (3); done jakue bidean (8); done jakue bidearen (8); done jakue bideari (9); done jakue bideaz (3); done jakue bideko (6); done jakueren (8); donejakue bidea (4); donejakue bidean (3); donejakue bidearen (5); donejakue bideari (3); donejakue bideko (5); donejakuerako bidean (4); kostaldeko done jakue (3); mikel donea ikastetxeko (4)


doneztebar (orobat doneztebear) izlag/iz Nafarroako Doneztebekoa, Donezteberi dagokiona; Doneztebeko biztanlea.

Hernaniko Galarretan, aldiz, estelar dotorea antolatu dute: Ezkurra eta Lizaso doneztebarrak elkarrekin arituko dira, eta Altuna anaiak eta Etxabe izango dituzte kontrario.  Berria - Kirola   2004-03-11

Altuna II.ak estu hartu zuen doneztebarra; Iñaki Lizasok ostegunean Ezkurra izango du aurrean.  Berria - Kirola   2004-08-08

Ezkurra eta Badiola ohartu zirenean Altuna I.aren txakalaldiaz, aurrelari doneztebarrak bizitu egin zuen partida.  Berria - Kirola   2004-12-10

Gaur Galarretan jokatuko dute berriro, doneztebarrak atzean Urko lagun duela eta Lizasok Imanol Altuna amezketarra aurrean duela.  Berria - Kirola   2004-02-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lizaso doneztebarrak (3)


doneztebear ik doneztebar.

donge izond/iz gaiztoa.

Ateorik ospetsuena da eta, gizonik inmoralena... Nongoa da? ez dakit nola jokatuko nukeen, oso beste era batera nolanahi ere, esan beharrik ere ez, ez bainaiz makurra, alabatzat tratatuko nukeen alaba, ez bainaiz dongea!Galdukeria hutsa da, munduan izan daitekeen gizon maltzur eta dongeena.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 69. orr.

"Ospeagatik" egindako gerra duk, gerra klaserik donge eta madarikatuena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 288. orr.

Eta biziko dira zure umeak (hitz dontsu zein dongeak), hilik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 162. orr.

Donge haren buruan ukabila dantzatzeko gogo bizi-bizia zeukan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 80. orr.


dongekeria iz gaiztakeria.

Baina dongekeria horrek eramanda, natura arraro honen berezko joerei amore emango bagenie, eta gure lagun hurkoaren bizitzaren aurka atentatuko bagenu, esate baterako, onartuko didazue ekintza hori krimena izango litzatekeela.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 132. orr.


doniandar ik donibandar.

donibandar (orobat doniandar g.er.) izlag/iz Donibanekoa, Donibaneri dagokiona; Donibaneko biztanlea. (Donibane Lohizunekoa)

Euskal literaturan ezaguna den Bernard Larreguy-Haraneder donibandar apezak, adibidez, frantsesezko eskuizkribu bat ere idatzi zuen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 61. orr.

Dolabaratz kapitainaren laguntzarekin, Joannis Batkin 20 urteko donibandar arrantzalea sartuko da abentura hortan, itsas-lasterkari gisa...  Herria   2004-12-16

Michelle Alliot-Marie donibandarrak Defentsa ministro izaten segituko duela erabaki du Raffarinek.  Berria - Mundua   2004-04-01

Ez da Donibandarra baina Baionesa.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 149. orr.

Horra hor bekatu barkagaitzak: Lizarriturriren aita donibandarra zela, batetik; lapurtarra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 356. orr.

Piarres Urte donibandarra eta Joanes Etxeberri saratarra.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 36. orr.

Aurten70 urte bete (edo beteko) dituzten donibandar eta ziburutar asko bildu dira elgarrekin bestaño bat goxoan egiteko.  Herria   2003-12-18

2 (Donibane Garazikoa)

Joanes Uharte doniandarrak medikuntza ikasketak egin eta ogibide hori praktikatu ondoren idatzi zuen Zientzietarako Argimenen Azterketa (1575).  Berria - Kultura   2004-05-04

3 (Pasai Donibanekoa)

B maila, narrazioa: 1° Ane Arbillaga Etxarri pasai-donibandarra ("Amildegiaren amaieran"), 2° Ihintza Erremundeguy baionesa ("Whiskyarekin dantzan").  Herria   2004-03-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

donibandar eta (7); donibandar eta ziburutar (5); donibandarra eta (5)


donibandartu, donibandar(tu), donibandartzen da ad donibandar bihurtu.

Gers eskualdean sortua, aspaldian donibandartua zen.  Herria   2003-03-06

Senperen sortua, Urruñan hazia, gazterik donibandartua zen Xanpun eta geroztik beti Donibaneri biziki atxikia.  Herria   2003-02-27

· Emile Larre HERRIA astekariaren zuzendariak aldiz joanden igandean Donibane Garazin, zonbait urte huntan donibandartua baitugu baigorriar euskaltzain hori.  Herria   2001-07-12


donostiar izlag/iz Donostiakoa, Donostiari dagokiona; Donostiako biztanlea.

Jesus Maria Arozamena donostiar kazetari eta idazleak.  Askoren artean   «Rataplan» - 19. orr.

Hau irakurrita, zer ote diote donostiar jauntxo liberalek?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 83. orr.

Donostiar jendeak, umore onaz gainera, buru ona ere bazuela gauzak buruz ikasteko.  Askoren artean   «Rataplan» - 45. orr.

Donostiar izaera alaia da, jostagarria, eta edozein xehetasunetan bilatzen ditu dibertsioa eta entretenimendua.  Askoren artean   «Rataplan» - 11. orr.

Haur donostiar bat, Jose Maria Usandizaga, pianista goiztiarra Kasinoan.  Askoren artean   «Rataplan» - 106. orr.

Donostiarra zen, baina umetan Baionan ikasia, eta ondoren bizitza osoan ia Euskal Herritik kanpo ibilia.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 113. orr.

Gu biok ere donostiarrak gaituk!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 28. orr.

Arratsalde tristea izan zen, hileta-egun hartakoa, grisa, oso euritsua, oso donostiarra.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 112. orr.

Donostiako jende zintzoa, donostiar aspergarriak.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 62. orr.

Ingelesen okupazioa baino lehenago, lehoi hura harri urdinezkoa izan zela esaten zuten donostiar zaharrek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.

Darko Kovacevic-ek du donostiarren tanto bakarra sartu.  Herria   2003-09-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

donostiar bat (8); donostiar bat atxilotu (4); donostiar batek (4); donostiar guztiak (4); donostiar guztiek (3); donostiar guztien (4); gazte donostiar (3); urteko donostiar (6); urteko donostiar bat (4); zuten donostiar (3)

aurrelari donostiarra (3); belaustegi donostiarra (3); da donostiarra (5); donostiarra da (13); donostiarra da eta (3); donostiarra ere (4); donostiarra eta (7); donostiarra ez (5); donostiarra ez da (3); donostiarra izan (5); donostiarra zen (3); ere donostiarra (4); jokalari donostiarra (3); jon belaustegi donostiarra (3); preso donostiarraren (3); urteko donostiarra (6); zuzendari donostiarra (3)

donostiarrek badakite (3); donostiarrek etxean (3); donostiarrek ez (8); donostiarrek ez dute (3); donostiarrek ez zuten (3); donostiarrek irabazi (4); donostiarrek ondo (4); donostiarren artean (6); donostiarren kanporaketan (4); du donostiarrek (3); du donostiarren (3); dute donostiarrek (5); eta donostiarrei (3); eta donostiarrek (9); eta donostiarren (4); zen donostiarren (3); zuten donostiarrek (8)


donostiartasun iz donostiarra denaren nolakotasuna.

Hainbat olerkari eta bertsolarik bat egin zuten Euskal-Erria aldizkariak argitara emandako monografikoarekin [...] guztiak ere garai hartako donostiartasunaren gizon handiak.  Askoren artean   «Rataplan» - 73. orr.

Bere musikan jatorriko donostiartasunaren kutsua bete-betean adierazten asmatu zuen.  Askoren artean   «Rataplan» - 72. orr.


donostiazale izond Donostiaren zale dena.

Oro har, Sarriegi oso Donostiazalea zen eta ez zen irteten hiritik askotan.  Berria - Kultura   2004-01-17


donoxtiar izlag/iz adkor donostiarra.

Baina, hori nekez ikus (suma) lezake Ibontxu donoxtiar katalandu euskaldun ustekoak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 68. orr.

Lizarriturriren kontuez oroitu naiz memento horretan, eta Fermin Calbetónez, eta gainerako donoxtiar herrikideez.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 363. orr.


donoztiriar ik donoztiritar.

donoztiritar (orobat donoztiriar g.er. eta dohoztiritar g.er.) izlag/iz Donoztirikoa, Donoztiriri dagokiona; Donoztiriko biztanlea.

Lehiaketa nagusian, ongi ezagutzen dugun donoztiritar taldea, Damestoy eta Haran jaunak, berriz ere, laugarren aldikotz, nagusitu da.  Herria   2003-12-11

Mikael Arriada donoztiritar gaztea ixtripuz hila.  Herria   2004-02-19

Sortzez donoztiritarra, aspaldiko urtetan Luixa bere alabaren etxera bizitzera jina zen.  Herria   2003-07-10

Baptistine Basterretche Donoztiritarrak eta Felicie Etcheverry irisartarrak.  Herria   2003-05-01

Dohoztiritarrak amor eman hendaiarraren nahikeria haundiari.  Herria   2003-02-06


dontsu 1 izond zorionekoa, zorionez betea. ik dohatsu.

martirioaren eta torturaren bidez zeru-goietara iristen ziren dontsuen artean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 65. orr.

Hantxe egoten zen egonean; dontsua zen.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 54. orr.

Nola, Kristo gurutzean hil ondoren eta gorputza arimatik banatua eta harekin jainkotasuna elkartua beti gelditu ondoren, jaitsi zen infernura arima dontsua, hau ere jainkotasunarekin elkartua.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 133. orr.

Zoriak nahi izan zian ni atxilotu nindutenean emakume aleman dontsu bat Milanen egokitzea Eukaristiaren Kongresu batean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 247. orr.

Eta, nork sinetsi Selim Aluan dontsu boteretsuak halako pentsamenduak eta larrialdiak izan zitzakeenik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 306. orr.

Barbituriko dontsu horrek lasai eta seko lo eginarazten dit.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 171. orr.

· Horregatik, bada, ikaragarri gustatuko litzaidake bene-benetako dontsua izatea (honela deitzen digute hemen erooi, hitz-leunketak buruko nahasmendua ere arinduko digulakoan), baina dontsu baten moduan portatzen ikasi beharra daukat.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 48. orr.

2 adkor zorionekoa, gogaikarria. ik ditxoso.

Metodo okerrak, ehuneko 29,5 dontsua ematen zuen etengabe; metodo zuzenarekin, berriz, zabal barreiatzen ziren emaitzak. liburu hau argitaratu baino lehen itzultzaileen artean zeresanik handiena eman duen izena Neverland dontsua izan da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Denok dakigu zorioneko transferentzia dontsuak zenbat korapilo eta miztoz lotuak egon diren eta dauden.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 183. orr.

Han, ez zagok lorerik; belarra, bandera legez, airean igeri zabilek; mugarik gabeak dituk paraje dontsu haiek.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 108. orr.

Noiztik ote datoz, hainbeste kontu eta hizketagai sortu duten gure koarta-tenpora dontsu hauek!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 89. orr.

Baina, martxo dontsu honek ba ote du ezer zori dezentekorik, edo dena da zoritxar eta maldizio?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 108. orr.

Espainia honengatik erasiatzen ote digute oldarkor "zu espainola zara ala ez" dontsu hori?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 10. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Niri dagokidanez, dontsu-banda lustretsuaren eskuin--muturrean nago, bat-bi bat-bi, urduri halako jendearen konpainian.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 46. orr.

Hemengo dontsu-jendeari bizi izan ditudan gertakari latz guztiak kontatzen hasiko banintz, [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dontsu bat (4); dontsu etxe (11); dontsu etxe honetan (6); dontsu etxeko (15); dontsu etxetik (5); dontsu honek (5); dontsu honetan (3); dontsu hori (6); dontsu horrek (6); dontsu lagun (3); du dontsu (3); du dontsu etxeko (3); egun dontsu (6); emakume dontsu (3); eta dontsu (4); gela ondoko dontsuaren (3)


dontsutasun iz dontsua denaren nolakotasuna.

Nor bakoitza hemen dontsutasuna deitzen duten bere eroari darraikio.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 162. orr.


dontsutu, dontsu(tu), dontsutzen da ad dontsu bihurtu.

Dontsu honek ez daki horiek ikusteagatik dontsutu den, ala dontsuturik dagoelako ikusten dituen horrela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 137. orr.


dontzeila 1 iz birjintasuna atxiki duen emakumezkoa.

Zeusen burutik Atenea bere alaba agertu zen, oinetik bururaino armatuta eta hogei urteko dontzeila.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 192. orr.

Esklabo horietan bada dontzeila ezti bat, ezin ederragoa, Kogatra izenekoa.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 29. orr.

Jeanne d´Arc bezalako dontzeila baten asmo zerutiarrak bete zuen Gilles arduragabearen hutsunea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 64. orr.

Birjina garbia zen eta dontzeila, eta gainera, ezkontzeko hitzemana.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 40. orr.

Dontzeila gerlaria nauzu eta nire eskua ez da leuna.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 297. orr.

Galaia jaiki eta trebe da jantzi, haren bisitako; dontzeila zena horra desdontzeilatu sekula santako.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 170. orr.

2 (izenondo gisa)

Neskatilak neskatilak neskatilak dira, neskatila dontzeila luzera lirainekoak, neskatila gazte uzta berrikoak!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 252. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Itsats zakizkio halako Semearen Ama txit eztiari: izan ere, zeru eta ortziaren zabalak eduki ezin adinako Semea sortu baitzuen, eta, hala ere, bere sabel santuko gelatxoan eraman eta dontzeila-altzoan hazi zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1201. orr.

Hemendik aurrera zikoitz-antza joka heure dontzeila-presentziaz; jarri elkarretaratzeoi prezio garestiagoa mintzaldirako agindu soila baino.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 51. orr.

· Agintaritzat hartu zuen neskatxa eta morroi leiala izan zuen artzain-dontzeila zerutiarrak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dontzeila gerlaria (3); dontzeiletan eder eta (3); ene gorteko dontzeiletan (4); eta dontzeila (4); gorteko dontzeiletan (4)


dontzeilatxo iz adkor dontzeila.

Oi maiatzeko arrosa, dontzeilatxo laztan, arreba amultsu, Ofelia eztia.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 177. orr.


donu iz dohaina.

Izan ere, anitz dira mutil honek Jainko Jaunaganik errezibitu dituen donuak eta dohainak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 386. orr.

Egun osoan berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 340. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jainkoaren donu (3)


donu iz dohaina.

Izan ere, anitz dira mutil honek Jainko Jaunaganik errezibitu dituen donuak eta dohainak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 386. orr.

Egun osoan berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 340. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

jainkoaren donu (3)


donut ik donuts.

donuts (orobat donut eta doughnut g.er.) 1 iz

Nahi al duzu donuts bat?  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 329. orr.

Egun, ketxup edo donuts horiek zer diren, nork maneiatu dituen, nondik heldu zaizkigun, nola egin diren... deus ez dakigu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 99. orr.

Amaitu dugu gosaria, mahaia kruasan eta donutsetatik eroritako kafesne tantaz beterik gelditu da, eta eguna argitu du ia erabat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 355. orr.

Zentro dentso horretara erakarritako materia guztia zulo beltz bihurtzen zen eta inguruko orbitako materia guztiak donut baten gisan biltzen zuen zentroa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Donuts kaxa huts hori ikusirik, [...].  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 308. orr.

Azkenean, egunkari batean irakurri nuen donuts partitzaile baterako lanpostua eskaintzen zutela eta hara joan nintzen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 196. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

donuts ak (3)


dopagune iz dopatzeko gunea.

Baina horiek huskeriak dira, eta garrantzizkoena da mutilak, dopaguneari esker, topagune berri baten jabe egin garela, eta topagune horretan, komuneko komunitate horretan, gure jende-aurreko gixonkeriak eta takarkeria tristeak pixkaterako ahantziz, bestelako tratabide bat, gozotasun bat, konfiantzan hitz egiteko era bat asmatzen ari garela geure artean...  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.


dopaje iz dopatzea. ik dopin.

Dopajearen aurkako operazioa Espainian, Katalunian eta Galizian.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Philippe Gaumont taldekidea bezperan utzi zuten aske, baina dopajeagatik auzipetuta.  Berria - Kirola   2004-01-23

Dopaje kontrolak izan dituzte Titinek eta Goñik.  Herria   2004-09-30


dopamina iz burmuineko hainbat eremutan nerbio-trasnmisore aritzen den gaia.

Dopamina mugimenduen eraginkortasuna erregulatzen duen substantzia da.  Berria - Gaiak   2004-10-23

Terapia genetikoaren bitartez dopamina blokeatzen da.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Diabetesa sendatzeko, intsulina sortzen duten zelulak sor daitezke klonaturiko zeluletatik, baita dopamina sortzen dutenak ere Parkinsonen gaitzerako.  Berria - Gaiak   2004-11-21

Gero, 1960tik laster, [...] Touretteren sindromea (iritzi-aldaketa bat-batekoa zela medio) gaixotasun kimikotzat hartu zen; hain zuzen ere, neurotransmisore bat, dopamina, garunean ongi orekatua ez egotearen ondoriozkotzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 92. orr.


dopatu, dopa, dopatzen da ad lehiaketa batean eraginkortasuna areagotzeko drogatu.

Igor Gonzalez de Galdeano gasteiztar txirrindulariari debekatua zaio Frantzian gaindiko lasterkaldietan aritzea 6 hilabetez, joan den urteko Frantziako itzulian dopatu omen zelako.  Herria   2003-05-08

Aitor Gonzalez 30 urteko zumarragar txirrindularia, Euskaltel-Euskadi taldekoa, dopatu omen litaike azken Espainiako Itzulian.  Herria   2005-10-06

Frantziako txapeldun ohiak salaketa jarri dio Federazioari, dopatzera behartu zutelako.  Berria - Kirola   2004-03-10

Ekaitz Saiesek berak prentsa ohar baten bidez jakinarazi duenez, sekula ez du dopatzeko ezer hartu.  Berria - Kirola   2004-08-11

Dopatzeko substantzien trafikoaren aurkako operazioan.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Madejakek txirrindularien bitartez banatzen zituen dopatzeko produktuak.  Berria - Kirola   2004-01-21

Dopatuak dabiltzan kirolarien alde.  Berria - Kultura   2004-06-22

Dopatzea leporatu zietelako «horren frogarik ez badago ere».  Berria - Kirola   2006-05-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

armstrong dopatu egiten (3); dopatu egiten zela (3); dopatzeko produktuak (5)


dopatze iz drogak hartzea lehiaketa batean eraginkortasuna areagotzeko. ik dopin.

Orain haatik, dopatze susmo hori baieztatua balin bada, bere geroa ez du batere segurtatua, ez Euskaltelen ez-eta ere orokorkiago txirrindularitzan.  Herria   2005-10-06


dopin (ETCn 3.310 agerraldi; orobat doping ETCn 193 agerraldi) 1 iz dopatzea.

Dopinaren itzal luzea.  Berria - Kirola   2004-02-22

Dopinaren mamua berriro ate joka.  Berria - Kirola   2004-01-14

Neurri berezi horietako bat, dopina antzemateko kontrol gehiago egitea izango da.  Berria - Kirola   2004-01-24

Armstrongen ustezko dopinaren inguruan Lemondek bere iritzia eman zuen: [...].  Berria - Kirola   2004-07-16

Kirolarien osasunaren eta arauen kontrakotzat jotzen da dopinaren erabilera.  Berria - Kirola   2004-04-11

Dopin genetikoaren arriskuaz ohartarazi dute ikerlariek.  Berria - Kirola   2004-08-31

Dopinaren kontrako borrokan tolerantziarik ez dutela izango azpimarratu zuen Hijazok.  Berria - Kirola   2004-08-20

Dopinari buruz, eta are gutxiago odol analisiei buruz, ez du ezer esaten araudiak.  Berria - Kirola   2004-09-10

NOBek dopinaren aurkako legedi zorrotz hori leuntzeko eskatu zion Italiako Gobernuari.  Berria - Harian   2006-02-09

Dopinaren Kontrako Plana prestatu du Nafarroako Gobernuak.  Berria - Kirola   2004-04-11

Dopinaren Aurkako Agentzia Mundialaren erabakia.  Berria - Kirola   2004-11-09

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Substantzia hauek legez kanpo saltzen zituzten kirol munduan eta ez ziren doping kontroletan atzematen.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Antisorgailu estrogenodunek positibo emango dute dopin kontroletan; solasaldia izan zuten atzo medikuek eta kirolariek.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Ezusteko dopin kontrola egin diote Italiari.  Berria - Kirola   2004-05-29

Egun, Olinpiar Jokoetan dopin analisiak egin ez dituen talde bakarretakoa da AEBetako saskibaloi selekzioa.  Berria - Kirola   2004-02-03

Ipar Amerikako herrialdeen aldeko jarrera lotsagabea patinajeko puntuazioetan, boikot mehatxuak, inoiz baino dopin kasu gehiago.  Berria - Harian   2006-02-09

Sassoneren positiboa Cofidis taldeko dopin afera piztu aurrekoa da.  Berria - Kirola   2004-11-10

Marion Jonesek Sydneyko Olinpiar Jokoen aurretik hasi zuen dopin tratamendua.  Berria - Kirola   2004-12-05

Balco laborategietako jabeak Marion Jonesi, Tim Montgomeriri eta Kelly Whiteri dopin sustantziak saldu zizkiela onartu du.  Berria - Kirola   2004-12-05

Dopin produktuak erabiltzen dituen kirolaria indarrean dagoen legediarekin ez epaitzea.  Berria - Harian   2006-02-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako dopinaren (9); aebetako dopinaren aurkako (9); baino dopin (3); da dopinaren (5); dopin kasu (4); dopin kontrol (15); dopin kontrol batean (3); dopin kontrola (16); dopin kontrola egin (5); dopin kontrolak (6); dopin kontrolaren (3); dopin kontroletan (5); dopin substantziak (5); dopin sustantziak (3); dopina antzemateko (9); dopina atzemateko (3); dopinaren aurka (6); dopinaren aurkako (73); dopinaren aurkako agentziak (8); dopinaren aurkako batzordeak (6); dopinaren aurkako borrokan (3); dopinaren aurkako kontrola (6); dopinaren aurkako kontrolak (3); dopinaren aurkako munduko (14); dopinaren inguruan (6); dopinaren kontra (4); dopinaren kontrako (19); du dopinaren (4); dute dopin (4); dute dopin kontroletan (4); egin zioten dopin (3); espainiako dopinaren (4); espainiako dopinaren aurkako (4); eta dopin (4); eta dopina (4); eta dopinaren (6); eta dopinaren aurkako (3); inoiz baino dopin (3); munduko dopinaren (6); munduko dopinaren aurkako (5); ustez dopin (3); ustezko dopin (5); zioten dopin (3); zuen dopin (4)

aebetako dopinaren (9); aebetako dopinaren aurkako (9); da dopinaren (5); dopinaren aurka (6); dopinaren aurkako (73); dopinaren aurkako agentziak (8); dopinaren aurkako batzordeak (6); dopinaren aurkako borrokan (3); dopinaren aurkako kontrola (6); dopinaren aurkako kontrolak (3); dopinaren aurkako munduko (14); dopinaren inguruan (6); dopinaren kontra (4); dopinaren kontrako (19); dopinari buruz (3); du dopinaren (4); espainiako dopinaren (4); espainiako dopinaren aurkako (4); eta dopinaren (6); eta dopinaren aurkako (3); munduko dopinaren (6); munduko dopinaren aurkako (5)


doping ik dopin.

doratu, dora, doratzen 1 du ad urre kolorea eman; urreztatu.

Eguzkia iparraldeko ikusmugan agertuko da, oso zurixka, baina izotz tontorrak doratuko ditu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 358. orr.

2 (era burutua izenondo gisa) urre kolorekoa; urreztatua.

Argi artifizialarekin azaleko letra doratuek nabarmenagoak ematen zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 17. orr.

Zilar doratuko gerriko bat.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 111. orr.

Horman, leiho artean eskegirik, gurutze moduan txirikordaturiko betibiziak, pildak, jaka zahar doratuak, banderak, zapiak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 134. orr.

Mooney andreak tximinia gaineko erloju txiki doratuari begiratu zion instintiboki.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 93. orr.

Ate zuria zuen, moldura doratukoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 169. orr.

Bizarra ondo egindako aurpegian uztai doratuzko betaurrekoak zituen gizon txiki bat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 126. orr.

Seda gorrizko paper pintatua ikusi zuen orduan, papagaio-buru zurbil doratuez apaindua.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 59. orr.

Edo, sentituago mintzatuz, eskua ate-sagar behiala doratuan jarri nuelarik: kanelazkoak egiten ditizten Minkiewiczenean sonbrailuak, ez zain iruditzen?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 50. orr.

Behin, eguzkia sartu aitzineko ordu doratuetan.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 59. orr.

· Bere betaurreko uztai-doratuen bristada.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 324. orr.

3 (era burutua izen gisa) irud/hed

Labadora handi horietako batean sartu, eta zentrifugatuan doratu on bat emango nioke batzuetan ñoñostiar honi, baina ez diot ezer esan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 119. orr.


dordoka ik dortoka.

dordokaño ik dortokaño.

doriar 1 izlag/iz antzinako Greziako Doriakoa, Doriari dagokiona; Doriako biztanlea. ik doriko.

Berezitasun hori, hiriak ezin menderatu dituen estatu-boterearen ahultasunaren emaitza dena, [...] Erdi Aroko Europari dagokionez, Erromatar Inperioaren hausturari egotzi behar zaio; eta Grezia arkaikoari dagokionez, berriz, II. milurtekoaren amaierako doriar inbasioei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 22. orr.

Apolo Panioniori egin zioten tenplua Akaian ikusitako eran, eta tenplu doriarra deitu zioten, estilo horretan eraikitako lehenengo tenplua doriarren hirian ikusi zutelako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1810. orr.

2 (arkitekturan)

Honelakoa da Kirinoko tenplu doriarra, eta Efesoko Dianaren tenplu joniarra, Kersifronek egin zuena. Antzinako arkitektoetako batzuek esan dute tenpluak ez direla estilo doriarrean egin behar, akatsak eta desegokitasunak dituztelako beren proportzioetan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1550. orr.

Ateen zabalera altueraren arabera egingo da; doriarrak baldin badira, doriarren antzera; eta joniarrak badira, joniarren antzera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2850. orr.

Liburu honetan, ordena doriar eta korintoarrari buruzko arauak eman behar ditut, oro har, horietako bakoitzaren berezitasunak eta ezaugarriak azalduz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1770. orr.

Honela hasi zen koloma doriarra eraikinei gizonaren gorputzak duen proportzioa eta bere sendotasuna eta edertasuna ematen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1810. orr.

Zutabea doriar ordenatakoa baldin bada, beste ordenekiko erkaketa ekartzen du gogora (ordena joniko, korintiar eta abarrekiko), eta elementu horiek [...] espazioan ez dauden elementuak dira: erlazioa elkartze mailakoa da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

estilo doriarrean (9); ordena doriarrean (4)


doriko 1 izond/iz doriarra.

Erdipurdiko Ordena dorikoa arkitektura greziarreko hiru ordena klasikoetan zaharrena eta soilena da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 289. orr.

Arte-denda merke batean erositako zutabe doriko eta jonikoak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 93. orr.

2 grekoaren dialektoa, doriarrek hitz egiten zutena.

Ez zuen hitzik egiten metro epikoan baino, eta Joniako dialektoan, nahiz eta populua eta beraren jarraitzaileak dorikoaz baino ez ziren baliatzen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 29. orr.


doriotar ik doriar.

dornadura iz lurzoruko oholtza.

Zur gogorrezko dornadura horiaren gainean kretona-zatiak eta gortina-uztaiak nahaspilaturik zeuden.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 260. orr.


dorpe (orobat torpe g.er.) 1 izond astuna, latza, zaila, gogorra.

Horrekin ez aski, harria atera ondoan, haste lan dorpeena: malda zutari goiti burdin harria karreatzea mandoz, sigi sagaka bidea eginik mendi gainera.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 72. orr.

Hauei ez zitzaien lantegietan lan egiten uzten, beti lan dorpeenetara igortzen zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 154. orr.

Himalaya-tik hurbil diren Pakistan-eko mendietan lur-ikara dorpe bat senditu dute hango jende gaixoek.  Herria   2005-10-20

Bi aldiz agertzen da Berterretxen kantore famatüan, XV. mentean agitüriko gertakari torpe baten üngürüan.  Herria   2001-09-20

Bizitze dorpea ez aski izanez, horra aitzina zauriaren gainean pikoa, 1898ko buruilan Garralda erre baitzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 81. orr.

Erabat bakarrik egotearen sentipenak harlauza baten pisu dorpeaz zanpatzen zidan bihotza.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 75. orr.

Eritasun luze dorpe baten ondotik pausatu da Pierrette Goyenetxe.  Herria   2005-04-28

-Eta hor, itsasoan, aipatzen dituzun mementu dorpeak baditeizke, halarik ere.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 62. orr.

Handiagotzen zen egoera dorpeetan; ihardokitzea zaila zen, aldiz, lehiarik ez zenean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 178. orr.

Eginkizun dorpe eta arriskutsua zuten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 274. orr.

Batzuendako dorpea dela elkartasuna.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 63. orr.

Bakartasuna zama dorpeegia zen eramateko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 69. orr.

Isiltasun dorpea hedatu zen ostatuaren barnean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 46. orr.

Bere seme zendu berriaz mintzatzeko "gorputza" bezalako hitz dorpea ama batek ez dezake sekula erabil.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 40. orr.

Itxaro Bordak zoragarri azaltzen du hori olerki batean: "Ardura dorpea da idaztea".  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 370. orr.

2 (adizlagun gisa) ik dorpeki.

Gregoriok ez zuela hain dorpe hil nahi, pentsatu izan dut.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 165. orr.

3 (-en atzizkiaren eskuinean, izen balioaz)

Ari ginela gau hartan gure lanaren dorpeaz, apez buruzagiak erran zigun: [...].  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 45. orr.

Gauzen dorpea eztitzen zuen barneko indarrak, mundu honen atsegabei zentzu bat emanez.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 21. orr.

Joanes arras ahuldurik atera zen, nahiz eta sei hilabetez baizik ez zuen jasan herio zelaien dorpea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 14. orr.

Ene dorpea, alabaina!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 107. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Gainerat, pondu batzuetan, dorpe aire hori nolazpait goxatzen ahal omen litake, erretreta apalenak doi bat goratuz edo hola.  Herria   2003-05-15

Jean-Pierre Raffarin gobernuburuak dauka denen onetan ari dela eta akulatu nahi dituen aldaketak baitezpadakoak direla dorpe-aireño bat kausitzen ahal bazaiote ere.  Herria   2003-05-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aski dorpea (5); dorpe bat (7); dorpe batean (4); dorpe batek (3); dorpe baten (5); dorpe baten ondotik (3); dorpe eta (7); dorpe huntan (3); dorpea da (6); dorpea ez (3); dorpea izan (4); dorpea izanen (3); dorpea zen (3); egoera dorpe (3); eritasun dorpe (5); eta dorpe (5); isiltasun dorpea (3); lan dorpea (6)


dorpekeria iz dorpetasun gaitzesgarria.

Eta, antza, oraindik etortzekoak diren zenbait dorpekeria xarmant iragartzen diguna.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 52. orr.


dorpeki adlag gogorki, astunki.

249. urtean dorpeki martirizatua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 64. orr.

Eta biharamunean berean agertu zitzaion hoin dorpeki ereman duen gaitza.  Herria   2003-04-03

Hain dorpeki hunkia den haren familiak onets ditzala gure doluminak.  Herria   2001-09-06

Horrela Auliden, Danautarren buruzagi hautek, gizontasunaren eredu haiek, Hirubideko Birjinaren aldarea Ifianassaren odolez dorpeki orbaindu zuten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 37. orr.


dorpetasun iz gogortasuna, astuntasuna.

Garapen soziala bultzatzeko behar dugu gureganatu ofizio guziek daukaten guzi hori: zailtasuna, dorpetasuna, eta askotan gogortasuna ere bai.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 72. orr.


dorpetu, dorpe(tu), dorpetzen da ad baldartu.

Lanaren ostean gorputza alferkerian dorpetu ez zekion, San Pedrori eskainitako beste eliza bat berriztatzeari ekin zion  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 749. orr.


dorpezia iz

Eta maniobrak ahalik eta dorpezia eta iskanbila gehienarekin egin ziren.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 133. orr.


dorre (orobat torre g.er.) 1 iz eraikin altua eta meharra, askotan eliza, gaztelu... bati buru ematen diona, edo babesgarri edo talaia bezala jasotzen dena.

Hauskaitza, altzairu eta burdinaz egina eta harrizko dorre eta gotorleku menderaezinek gordea izan arren, Atea zen gakoa, harresi zeharkaezin eta garai haren gune ahula.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.

Ikus dezaket elizako dorrea eta, haren azpian, eskolako teilatua.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 10. orr.

Erregina dorrearen gorenera igo zen, zubia igoarazi, dena itxi, eta handik hitz egin zion Mordret traidoreari: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 96. orr.

Lanparagileen Kalera iristean dorre guztietako kanpai guztiak errepika ari ziren arranditsu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 45. orr.

Defentsako lanetan harresi, dorre eta ateen kalkulua sartzen dira eta etsaien etengabeko erasoei eusteko ikuspegiarekin egin behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 590. orr.

Eiffel Dorrea ikusi nahi dut!  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 20. orr.

2 (izenodoekin)

Dorre altuenak distira egin zuen, orratz distiratsu baten antzera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 134. orr.

Katedralaren dorre lirainek [...] kontrastearen medioz, urrunago barreiatzen dute.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 235. orr.

Laster heldu ginen dorre nagusiaren zilindro erraldoiaren parera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 277. orr.

Hiri inguruan harresi handi eta sendoa eraiki zuten, dorre tinkoz babestua.  Elizen arteko biblia   1 M 1,33

Bi dorre almenadunek zaindutako ate batetik iragaten zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 17. orr.

Bazen hiriaren erdian dorre gotortu bat eta han babestu ziren hiriko nagusiak.  Elizen arteko biblia   Epa 9,51

Zurezko dorre higikorra egin eta, hirira hurbildurik, harresietako dorre bat eraitsi eta hartu egin zuen.  Elizen arteko biblia   1 M 13,43

Une hartan bertan, jauregi handiko ateen parera iritsi zen, dorre distiratsuaren azpira.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 21. orr.

Udaletxeko dorre gotiko banderez eta lorez apainduari beste argazki bat atera zion bere Leica berriarekin.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 224. orr.

Egia zen, beraz: bi hegazkinek jo zuten dorre bikien kontra, eta hauek porroskaturik erori ziren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 123. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zorionak eman zizkien dorre-eraikitzaileei, asmamena eta sormena bezalako dohain modernoez blaituriko beren sen praktikoarengatik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 299. orr.

Dorre-gaztelutxo hau inguratzen duen pareta borobilean, bi leiho ilara oso ageri dituk, elkarren gainean paraturik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 23. orr.

Patxik pentsatzen du, Erromesene inguratzen duen dorre-hesi hartan, habeak gurutzatuko dituztela noizbait, punta batetik bestera.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 134. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kontrol-dorre bat ere eraikita daukate palestinar honen etxebizitzatik 10 bat metrora.  Berria - Mundua   2004-02-11

Gerlariek eraso-dorreak jarriko dituzte zure kontra, lubetak eraikiko zuri erasotzeko eta ezkutu-hesia jarriko beren babeserako.  Elizen arteko biblia   Ez 26,8

Eliza-dorre batek zeru-goirantz egiten omen du, zeruaren promes delako.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 88. orr.

Granitozko bitxi erraldoi, farfaila bezain arina, igotzeko zurubi bihurriak dituzten dorrez eta ezkila dorre lerdenez betea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 311. orr.

Argi dorre gorria itsas-hegi muturrean.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 166. orr.

Gipuzkoa aldeko kostalde guztia ageri zen, baita Lapurdikoa Miarritzeraino ere, honen farol-dorre zuri luzea ongi xamar bereiz zitekeela.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 131. orr.

Talaia-dorrearen adarrak hurbileko mendixken altuera gainditzen zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 223. orr.

Txarrantxa-hesia, lau bazterretan zaintza-dorre bana zuela, errepidearen ondotik hedatzen zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 132. orr.

Astiro, Osgiliathen eraikiriko setio-dorre handiek aurrera egin zuten ilunpetan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 116. orr.

Lurra jaten zuten makinekin, burdinbide eta galdara ugariekin, hozte-dorreekin, hodi-sare eta tailerrekin, egiazko hiria zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 149. orr.

Eta zuri, artzain-dorre, Sion hiriko gotorleku horri, berriro itzuliko zaizu antzinako agintea.  Elizen arteko biblia   Mi 4,8

5 irud/hed

Liburu-metak balantzatxoa egin zuen, ematen zuen orduantxe bertan hasiko zela denda bitxi hartako antolaketa prekarioaren hondamendia, baina liburuen dorrea, eroriko ez eroriko ibili eta gero, ez zen suntsitu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 230. orr.

Haren pisuak liburu-dorrea desorekatu zuen, eta, liburu guztiak bertan behera eroriko zirela zirudienean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 7. orr.

Albertok musika-dorrearen ondoan segitzen zuen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 132. orr.

Bidearen ondoko goi tentsioko dorre batera igo zen eta elektrizitatea eroaten duten kableetako bat ukitu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Irungo Pausua auzoko beste argindar dorre batean beste lehergailu bat zegoela jakinarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-28

Haize erauntsiek zuhaitz eta dorre elektriko ugari bota dituztela aditzera eman dute.  Berria - Mundua   2004-08-14

Zortzi dorre elektriko lehertarazi nahi zituzten.  Berria - Harian   2005-03-10

Luizia izandako lekutik metro batzuetara dorre meteorologikoek neurketak egiten dituzte momentu oro.  Berria - Harian   2005-12-21

6 dorre gain (orobat dorregain) iz

Hipogrifoak bere hego indartsuak astindu eta han joan ziren berriro goraka, Mendebaldeko dorre-gainaren pareraino.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 334. orr.

Orduan, ahalik eta lasterren, zoru gainera egin zuen jauzi dorre-gain hartatik, eta erreskadan ezarri zituen agudo sukaldeko gainerako aulkiak.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 120. orr.

Mintzo bai mintzo zen Pacelli aita saindua edozein gaiez, baina entzuten, entzuten ote zuen araberan, Erromako dorregain hartarik, behereko elizaren deia.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 91. orr.

Arbadeko gizonak, zure armadarekin, zure harresietan zeuden zainketan, eta Gamad-ekoak zure dorregainetan.  Elizen arteko biblia   Ez 27,11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argindar dorre (5); argindar dorre batean (4); babel dorre (3); babelgo dorre (4); bat dorre (5); bere dorre (4); bi dorre (16); centerreko dorre (5); detcheverry dorre (6)

dorre bana (4); dorre bat (27); dorre batean (18); dorre bateko (3); dorre baten (7); dorre batera (3); dorre batetik (4); dorre batzuen (3); dorre bikiak (9); dorre bikiak zeuden (4); dorre bikien (25); dorre bikien aurkako (4); dorre bikien kontra (4); dorre bikien kontrako (4); dorre bikietan (3); dorre elektriko (3); dorre eta (21); dorre eta gaztelu (5); dorre gainean (7); dorre gainetik (5); dorre garai (3); dorre garai eta (3); dorre haietarik (3); dorre handi (7); dorre handi bat (5); dorre hau (4); dorre hori (3); dorre ilunaren (5); dorre iluneko (3); dorre moduko (4); dorre nagusiaren (5); dorre osoa (5); dorre sendo (3); dorre zahar (4); dorre zaharra (4); dorre zuri (3); dorre zuriak (3); dorre zuriaren (5); dorre zuriko (4)

eko bi dorre (4); eliza dorre (3); ere dorre (3); eta dorre (29); ezkila dorre (6); gazteluko dorre (6); goi tentsioko dorre (3); hiru dorre (3); katedraleko dorre (3); lau dorre (4); marfilezko dorre (3); new yorkeko dorre (8); piarres detcheverry dorre (6); tentsioko dorre (3); trade centerreko dorre (5); yorkeko dorre (8); yorkeko dorre bikien (5); zaintza dorre (3); zegoen dorre (3); zen dorre (5); ziren dorre (8); zuen dorre (7)

babelgo dorrea (5); don justinianoren dorrea (3); dorrea bera (3); dorrea deitzen (3); dorrea egin (3); dorrea eraiki (3); dorrea ere (6); dorrea eta (10); dorrea ikusi (4); eiffel dorrea (24); eiffel dorrea ikusi (3); eliz dorrea (5); eliza dorrea (4); elizako dorrea (6); eta dorrea (12); ezkila dorrea (12); gure dorrea (4); gure ezkila dorrea (7); justinianoren dorrea (3); kanpai dorrea (3); liburuen dorrea (3); marfilezko dorrea (3); olaso dorrea (3); orthanc dorrea (3); pisako dorrea (9); pisuko dorrea (3); zen dorrea (3)

bainan dorrearen (3); bi dorreak (8); bordagaineko dorrean (18); don justinianoren dorreak (3); dorreak eraiki (5); dorreak eraikitzen (3); dorreak eta (11); dorreak ikusi (4); dorrean zegoen (4); dorrean zeuden (3); dorrearen goiko (3); dorrearen historia (3); dorrearen inguruan (4); dorrearen puntan (5); eiffel dorrean (3); eiffel dorrearen (7); eliz dorrearen (5); eliz dorrearen historia (3); eliza dorreak (4); eliza dorrean (3); eliza dorrearen (6); eraso dorreak (5); eta dorreak (9); eta dorrean (3); eta dorrearen (5); ezkila dorrearen (5); genuen dorrearen (3); justinianoren dorreak (3); kastillako dorreak (3); katedraleko dorreak (4); katedraleko dorrean (3); londresko dorrean (5); sarako eliz dorrearen (4); zuen dorrean (3)

bi argindar dorretan (3); bi dorreen (3); bi dorren (3); bordagaineko dorrerat (4); dorreen eta (5); dorreetako batean (3); dorreko atea (4); dorreko erlojua (4); dorreko gela (4); dorrera igo (8); dorrera itzuli (4); dorrera joan zen (4); dorrera sartu (3); dorrerik altuenean (3); dorrerik luzeenak (3); dorretik eta (3); dorretik jaitsi (5); eliz dorreko (4); eta dorreen (4); eta dorreko (6); eta dorrerik (5); eta gryffindorreko dorrerantz (3); ezkila dorreko (4); gryffindor dorreko (4); gryffindor dorrera (3); gryffindorreko dorrera (13); gryffindorreko dorrera itzuli (3); gryffindorreko dorrerantz (7); gryffindorreko dorretik (3); harrizko dorretik (3); sikemgo dorreko (3); zaindaritza dorreko (3)


dorredun izond dorrez hornitua.

Anderezu, Aiarako Oribe Salazar dorretxeko alaba gaztea, Mendozako jaun boteretsu bezain ankerraren emaztea zen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 44. orr.

Laster asko lotu nituen etxe dorreduna eta hango oihuen doinu atzerritarra.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 93. orr.

Europako eliza dorredunak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 284. orr.

Gero kartagotarrek elefante bizkar dorredun, izugarri, suge-eskudunei, gerrako zauriak pairatzen eta Martitzen andana handiak asaldatzen irakatsi zieten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 379. orr.


dorregain ik dorre 6.

dorretxe iz dorre itxurako etxea.

Hiribilduak sortu aurreko garai hartan, eta ahaide nagusien borroketan halako garrantzia hartuko zuten dorretxeak eraiki baino lehen, gazteluak omen ziren lurraldearen egitura eta erresumaren batasuna bermatzeko euskarri.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 125. orr.

Behin, Bustinagako dorretxean engainuz sartu, eta barrukoak, umeak eta guzti, gupida gabe hil zituzten Iturzatarrek.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 156. orr.

Arizkungo plazan bertan dagoen dorretxe ederrenetakoa, ederrena ez bada.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 87. orr.

Aitona Nikolasek testamentean urroztarren dorretxea esleitzen ziola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 167. orr.

Oin karratuko dorretxe antzeko bat da Olasagasti.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 63. orr.

Harri berde bat, esmeralda bat, dorretxe itxura zuena.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 180. orr.

Jusuf Khanek, diotenez, harrizko dorretxe bat eraiki zuen orduan ibai ertzean, mendi magalean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 172. orr.

Zu baitzaitut babesleku, etsaien kontra dorretxe sendo.  Elizen arteko biblia   Sal 61,4

Urdinagoak zirela berak Bakuko dorretxeko teilatuan eraikitako kaiolan sartu zituen txorien hego-kolorea.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 179. orr.

Behin batean, dorretxekoen afalostea alaitzera koblakari gazte bat iritsi zen, Barasoaingo Gutier.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere dorretxerat (5); dorretxe bat (4); dorretxe hura (3); dorretxearen aitzinean (3); dorretxeko jauna (5); dorretxerat joaitea (3); larreako dorretxeko (3); osabaren dorretxean (3); urroztarren dorretxea (3)


dorretxo 1 iz tamaina txikiko dorrea.

Harrizko dorretxo borobil batzuk eraiki ditiztek, bertan zaindaritza egiten duten soldaduak gerizatzeko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 179. orr.

Pabiloien angeluetan dorretxo batzuk zeuden.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 251. orr.

Gero, han-hemenka, dorretxo sail bat, printza dirdiratsuz izarniatzen zuten teila urdin eta zuriz estaliak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

2 irud/hed

Besteak beste, ikusi dugu nola, soldadu haserretu batek bultzatuta, Jabi eta Mikel lurrera jausi ziren tanke bateko dorretxotik.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dorretxo bat (4); eta dorretxo (3)


dorretzar iz adkor dorre handia.

Autobide luze-luzeak hara iristeko, eta lehenago merkatarien antzinako liga hartako antzinako hiri haietako bat, harresia zuena eta bi dorretzar eder ere bai ate baten alde banatan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 86. orr.

Harako bidean, eta Xalbaterretik, eta Sangladiako dorretzar karratuaren ondotik azkeneko aldiz hurbildu nintzen egunean, Ozagaine ondotik Ahuñemendiko kate osoa ageri zen, urrunean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 382. orr.


dorsal ik dortsal.

dortoir iz ohe askoko gela.

Behar zenuen tresneria, behar ziren 'dortoir'-ak eta lo egiteko lekuak egin eta...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 96. orr.


dortoka (orobat dordoka g.er. eta tortoka g.er.) 1 iz gorputza hezurrezko oskol sendo batean bildua duen narrasti hanka-motza, ehun urte eta gehiago bizi daitekeena (Testudo graeca etab.).

Dortoka bat erostea erabaki dut.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 47. orr.

Poliki, dortoka baten maskorra balitz bezala.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 63. orr.

Bud hankaz gora dagoen dortokaren gisara saiatu zen lepoa luzatzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 36. orr.

Dortoka txiki batek loto loreen artean gorde du bere buru zimurra.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 78. orr.

-Wendy, ikusten al dituzu dortokak arrautzak hondarretan ezkutatzen?  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 72. orr.

Maskota gisa erabiltzen diren narrastiak dortokak, esaterako kutsadura iturri arriskutsua dira.  Berria - Gaiak   2004-12-08

Oskolean harribitxiak sartuta zituen dortoka erraldoi bat dir-dir zegoen leiho ondoan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 52. orr.

Gauzak mantso doaz, dortoka baldarrak bezala.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 144. orr.

-Ez al duzu motxila kenduko gosaltzeko? dortoka bat dirudizu -esan dio aitonak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 23. orr.

Erbiaren eta dortokaren ipuina kontatu zidan aitonak.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 27. orr.

Akilesek ez du inoiz ere dortoka harrapatuko, hura harrapatzeko egin behar duen distantziaren erdia egiten duenerako dortokak, apurtxo bat bada ere, aurrera egin izango duelako bere bidean.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 98. orr.

Hinduen ustez, elefante batek eusten dio munduari, baina, badaezpada, hinduek berek dortoka bat jartzen dute elefanteari eusten.  Berria - Kultura   2006-02-12

· -Lehorreko dortokek lurruna arnasten al dute?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 257. orr.

Egiazko kareta (Caretta careta) eta larruzko dortoka (Dermochelys coriacea) espezieak dira amuon biktima nagusiak.  Berria - Gaiak   2004-09-24

2 dortoka maskorraren gaia.

Dortokazko armazoi beltzeko betaurrekoak erorixeak zituela bere sudurtzarraren gainean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 161. orr.

3 antzinako gerretan, etsaien jaurtigaietatik batesteko estalki modukoa, gurpilduna.

Eskorpioi, katapulta eta baleztei buruz, eta baita dortoka eta dorreei buruz ere, azaldu ditut niri egokiak iruditu zaizkidan guztiak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5210. orr.

Dortoka, lubetak betetzeko erabiltzen baita (eta harresiraino iristeko ere balio baitezake), honela egingo da: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5150. orr.

Makina hori dortokaren antzekoa zen, baina erdian katapulta edo baleztetan egiten denaren antzeko erreten bat izaten zuela pilastren gainean bermatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5130. orr.

· Hondeatzeko erabiltzen diren dortokak (grezieraz orynges deitzen direnak) goian esandakoaren araberakoak izaten dira hauek ere, baina aurrealdea triangelu baten angeluen itxurakoa izaten dute, hain zuzen ere harresietatik geziak botatzen zaizkienean, jaurtikiek ez dezaten aurrealde zapalean jo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5170. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Noizean behin zuhaitz enborrak ikusten dira urazalean, eta dortoka maskorren bat ere bai.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 16. orr.

Aho parean paratu dizkit patetikoki pintaturiko azkazalak, gorritik baino laranjatik hurbilago dagoen kolorez pintaturiko gainazal arrailduak, dortoka hatzak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 53. orr.

· Ia milioi erdi itsas dortoka erortzen dira urtero, munduan tretzan dabiltzan arrantzontzien amuetan.  Berria - Gaiak   2004-09-24

Ariete-dortoka bat ere harresira bultzaka hurbiltzen ari zenean, soka bat bota zioten begizta bat eginda, eta arietea harrapatuz, danbor baten bitartez dibidietak biraraziz eta arietearen burua airean esekiz, ez zioten utzi harresia ukitzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5290. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dortoka bat (15); dortoka baten (6); dortoka eta (3); dortoka uhartea (5); eta dortoka (7); eta dortokak (3); eta dortokaren (3)


dortokatxo iz tamaina txikiko dortoka.

Denbora tarte baten ostean, dortokatxoak arrautzetatik irten eta itsasorantz abiatzen dira, itsasoaren babesa ezinbestekoa baitute bizirauteko aukerak ugariagoak izan daitezen, baina ez dute beti lortzen.  Berria - Gaiak   2006-02-19


dortsal (orobat dorsal g.er.) 1 iz kirol elastikoetan, bizkarreko zenbakia.

Bizkarrean 1 zenbakia zeraman dortsalarekin abiatu zen atzoko erlojupekoan.  Berria - Kirola   2004-09-30

201 dortsala eramango du Belokik.  Berria - Kirola   2004-04-01

Elastiko bat oparituko zaie lasterketa egunean, dortsala jaso ondoren.  Berria - Kirola   2006-01-13

Hala, 250 atleta inguru geratu dira dortsalik gabe, eta datorren urtea arte itxaron beharko dute Behobia-Donostian korritzeko.  Berria - Kirola   2004-11-13

• 2 izond fonetikan, bizkarkaria.

Lepokari (ing. laminal) zehatzagoa da bizkarkari edo dorsal baino, mihi-bizkarra oso eremu zabala delako (mihi-puntta eta erroa ez beste, guztia da berez dorsum deitzen dena).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 109. orr.


dosi 1 iz zerbaitetik, batez ere sendagai batetik, harraldi batean hartzen den kopurua.

H5N1 birusaren aurkako txertoaren bi milioi dosi berehala emateko kontratua sinatu du Londresek industriarekin.  Berria - Gaiak   2006-01-19

2001. urtean 220.000 dosi banatu zituzten, eta aurten, berriz, 10 milioi dositik gora banatu dituzte.  Berria - Gaiak   2004-11-12

Lehenengo bi egunetan 40 mg hartu behar dira, dosi bakarrean edo dosi gehiagotan, beti ere aipatutako kopurua gainditu gabe.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 136. orr.

Hamar kapsulako dosia nahikoa suertatu zen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 129. orr.

Puntu hartan, imipramina hartzen hasi zen, depresio-kontrakotzat saltzen den botika bat, dosi txikietan betiere, eta botika horren alde on eta txarrez dihardu bere liburuan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Lagun psikiatraren aholkuz, igo egin nion antsiolitikoen dosia.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 196. orr.

Dosi txikiko ahozko antikontzeptibo konbinatuak (AOC) oso egokiak dira harreman sexual iraunkorrak dituzten nerabe eta gazteentzat.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 93. orr.

'Oinazetan, dosi gogor bat eman beharko duzu berriro.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 179. orr.

-Greg gehiegizko dosi batekin hil zen Lucy jaio eta bi urtera. alaber, operazio berean 7.000 dosi heroina, 4.000 dosi kokaina eta 15.000 euro aurkitu dituzte.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 336. orr.

-Alkoholikoa naizela, eta neure dosia hartzen ez badut oso arriskutsua naizela!  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 11. orr.

2 irud/hed

Hiru kolore horiek dosi egokietan nahasturik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 27. orr.

Ke, argi elektriko eta lizunkeriazko dosi eder bat.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 79. orr.

Memoria pixka bat eta amnesia, dosi handitan: horra gutariko bakoitzaren historia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 120. orr.

Dosi txikietan sartzen dituzu esperimentuak...  Berria - Kultura   2004-04-20

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pozoi-dosi txiki batzuek sorrarazten zioten ondoezaren eraginpean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 170. orr.

Usaimena galdua zuten berrogeita hamasei gaixori A bitamina dosi handitan eman zitzaienean, berrogeita hamar sendatu ziren, erabat edo partzialki.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 140. orr.

Begiak zerura goratu eta beste gazur dosi bat txertatu zidan dermatologoak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 48. orr.

Petrov askoz lasaiago zegoen, jendearen presentziak eta morfina-dosi handiek baretuta.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 208. orr.

Zorionez, lasaigarri dosi batek konpondu zuen dena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 89. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, irud/hed)

Helenismo-dosi homeopatiko bat izango zela bitartekorik onena judaismoaren iraupena ziurtatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 269. orr.

Krudeltasuna naturaren baitan dago; denok jaiotzen gara krudeltasun dosi batekin, eta heziketak bakarrik aldatzen du.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 152. orr.

Lewis Thomas-en iradokizuna aintzat hartzera, eragiten digun harridura-dosiaz neur daiteke lan baten interesa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 69. orr.

Hainbesterainoko literatura, krimen, abentura eta misterio-dosiak aspertu egin zuen azkenerako.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 54. orr.

Gehiegizkoa izango zen bestela gizarteratze dosi hura egun bakar baterako.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 65. orr.

Gaztetako ondoeza, damu dosi txikiak eskarmentuaren kanpoko igurtzialdiekin konbinatuz senda daitekeena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dira dosi (3); dosi bat (7); dosi egokietan (3); dosi handia (3); dosi handiagoak (3); dosi handiak (3); dosi txiki (3); dosi txikietan (7); dosi txikitan (5); eta dosi (3); hiru milioi dosi (3); kokaina dosi (3); milioi dosi (7); pozoi dosi (3)


dosier (orobat dossier g.er. eta dozier g.er.) 1 iz gai bati edo pertsona bati buruzko dokumentuen multzoa; orobat dokumentuak dauzkan karpeta.

Metro batzuk atondu nituen liburutegirako eta lerrotan ordenatu nituen gurasoek denboraren joanean gorde zituzten kutxak, dosierrak eta karpetak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 40. orr.

Urte asko pasatu dira ordutik, liburu eta dosier asko irakurri dut, Angeloren oroitzapenak gogoan ditudala beti, OVRAri eta Mussoliniren aurkako erresistentziari buruz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 289. orr.

Denbora gehiago ematen du unibertsitateko liburutegian, Byronen inguruabarrez aurkitu ahal duen guztia irakurtzen, dagoeneko bi dosier loditan pilatutako oharrei are gehiago erantsiz.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 19. orr.

Dosierrean deus berririk ez.  Berria - Mundua   2004-03-13

Bidarten dosierrak «elementu guztiak» baditu askatua izateko, abokatuaren iritziz.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Begira, hemen duzu aferaren dosierra.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 371. orr.

Bere dosier penala eskuratzeko aukera onartu diote, ordea, Europako Giza Eskubideen Ituneko 6. artikuluan oinarrituta.  Berria - Mundua   2004-10-02

-Norbaiten kontrako dosierra behar dut.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 105. orr.

Aurrean barreiatuta zituen dosier batzuetan aztarka hasi zen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 138. orr.

Zacariasen aurkako dosierra hutsik da.  Berria - Harian   2006-04-13

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Itxuraz, Diputazioak Greenpeaceren dosier zati bat 1999an Austriarako egindako zirriborroa aldatu zuen errauste planten aldeko bere tesia indartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ondoko mahai biribilean, ETAren su-etenari buruzko prentsa dosierra dago.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Diru laguntza dosierrak betetzen laguntzeko.  Berria - Ekonomia   2006-01-15

Auzapezari egin dion gutunean salatu du kenduak izan zaizkiola eraikuntza dosieren inguruan ukan berriak zituen ahalbideak.  Herria   2001-07-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dosierra oso ona (3); dosierrak betetzen (3); dosierrak eta (3); dosierren jarraipena (3)

dozier bat (6); dozier hori (5); dozier horretan (4); doziera prest (3); ikasleen dozierentzat (5)


dosifikatu, dosifika, dosifikatzen 1 du ad sendagai edo kidekoren baten harraldien maiztasuna eta neurria finkatu; zerbaiten kopurua neurtu.

Baina misantropo zientifikoa da, bere gorrotoa dosifikatzen jakin duena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 197. orr.

Indarrak dosifikatzeko aholkuak ailegatu zitzaizkien etengabe izkinetatik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 154. orr.

Umbertoren zorroztasun psikologiari zor zitzaion informazioa eta elkarrizketa hala dosifikatzea?  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 262. orr.

Sariak eta zigorrak behar bezala dosifikatuz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 177. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

«Komunikazio sozialerako duen arma bakarra terrore dosifikatua» da.  Berria - Harian   2006-03-17

Ustekabeko hilketak ere eramaten du kristau mordo bat hankaz aurrera, baina heriotza dosifikatuak, heriotza planifikatuak [...] heriotza estatistikoak, ez dute esku ezagunik abstrakziotik kanpora.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 145. orr.


dosifikazio iz dosifikatzea.

Sobrako musurik ez, dosifikazioa beti.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 47. orr.


dossier ik dosier.

dostaka adlag jostatzen.

Hari bai, dirua pozik emango ziokeen basurdeak, orbel artean berarekin dostaka jotzearren.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 304. orr.


dostatu, dosta, dostatzen 1 da ad jostatu.

Alde batetik, eta bertzetik beharondoka hari zeikan, batean bizarra, bertzean beharriak thiratzen zerautzan: haur batekin bezala, harekin dostatzen zen.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 82. orr.

Espainiako prentsaren aldean, zinez maite du frantsesak hitzekin dostatzea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 77. orr.

• 2 du ad

Beste gisako jolasak, horiek baitute ez bakarrik jendea dostatzen, baina ere gerlako eta beste ariketa ederragoetako trebatzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 106. orr.


dosteta iz josteta.

Saratar medikuaren "gerla", bada, ez zen Marteren suzko eta karrezko joko eta habarrots izigarrietara daraman hura, Minervaren dosteta ezti eta kanta alosien bidez enorantziaren kontra egiten den gerla ohorezkoa baizik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 27. orr.

Kasualitateak eta dosteta, nahigabe nahasten dira biak sarritan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 58. orr.

Eta gero, begiak maltzurkeriazko tanta lodiez pelatuak, destainazko ukituak ahotsean, kanona, kanona, horiek xorakeriak ditützü; dostetazko ume-engainagarriak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 137. orr.


dotatu, dota, dotatzen 1 du ad hornitu, jantzi.

Jainkoak mila donu suertez dotatu zuena donurik gabe utzi balu bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 368. orr.

Eta kontatu zenidan, finean, nola Martinek ospitale batez dotatu eta hornitu zuen bere jaioterria, Barasoain, hil ondoren.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 406. orr.

2 gain-dotatu izond

Halaz ere, ume gain-dotatuaren pasadizoaz apur bat nekatu/ nazkatuz gero, Nothomben beste libururen bat aukera dezakezu, ugari ditu eta.  Berria - Kultura   2004-12-22


dotazio 1 iz kide kopurua.

Handik gutxira ertzainak gerturatu ziren eta beranduago istiluen kontrako Ertzaintzaren dotazioa inguratu zen, baina ez zen istilurik gertatu.  Berria - Ekonomia   2004-02-13

Ertzaintzaren dotazio bat Juan de Bilbao kaleko hiru tabernatan sartu eta, miaketa egin ondoren, hainbat material eraman zuela salatu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-08-14

2 diru kopurua, diru hornidura.

Unibertsitate publikoan artearen historia lizentziatura berriak ezin izan dio erantzun gizarteak behar duen alde dibulgatiboari eta Espainiako eredu sasi zientifikoa jarraitu du, dotazio faltagatik eskola beharrei erantzun ezinik itota ibili ez direnean UPV/EHUko Artearen Historia sailean lan egiten duten irakasleak.  Berria - Kultura   2004-07-18

Baina horretarako aurrekontu dotazioak behar ditugu eta hartzekodunek zabal ditzaketen espedieenteen aurka ahalmena behar dugu ere.  Berria - Ekonomia   2004-02-10


dote 1 iz ezkonsaria.

Orduan, baserriko idiak uztarrian, arropak, aferak eta dotea osatzen zuen oihaleria osoa orgetan garraiatu zioten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 59. orr.

Ezkondu egingo da dotea ordaindu eta gero.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 80. orr.

Arreba bat nuen ni baino zaharragoa, eta aita haren dotea ari zen osatzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 125. orr.

-Zer nolako dotea eskatuko zenioke nire semeari zure alabarekin ezkontzeko?  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 37. orr.

Orduan, baserriko idiak uztarrian, arropak, aferak eta dotea osatzen zuen oihaleria osoa orgetan garraiatu zioten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 59. orr.

Gizonak ez zuen dotea ekartzeko asmorik eta ezkonsaria emakumearen esku baino ez zuen utzi nahi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 162. orr.

Ezkondu ere egin da, dote ederra ekarri dion neska dohakabe batekin.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 88. orr.

Zinez, dotea deabruak asmatu duen azpijanik bihurriena da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 82. orr.

Dukesa Ana hamalau urtetan Frantzia puska hartako Charles VIII. Errege zaharkituarekin ezkontarazi zuten, Bretainia dotean ekartzen ziola.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 124. orr.

Beren seme-alabak ezkontarazi nahi ez zituzten aitak, edo alabei dotea eman nahi ez zietenak, magistratuek behartzen zituzten hartara.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 110. orr.

Aita, kontuak argi eta kantuak garbi: nire sei ahizpei uharte bana eman diezu dotean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 76. orr.

Mutil gazte asko dago, gurasoek eraginik, "dote bila" dabilena.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 86. orr.

Dote gaberik ezkondu zen hamahiru urtetan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 93. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez du gerratik bueltatzerakoan premu-dotea jasotzeko esperantza galdu.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 277. orr.

Ezkonberri dotez hornituagoak ikusi ziren noski lehenago Maulen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 89. orr.

3 irud/hed

Elizarentzako ziren: zure apaiz-dotea.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dotea eman (5); dotea eta (3); haren dotea (3)


dotegabe izond doterik ez duena.

"Saròd e senssa mañòd", esaera horixe baitzerabilten ezkontza-artekariek neskato itsusi eta dotegabeez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 24. orr.


dotore 1 izond itxuren, moldeen, janzkeren edo apainduren egokitasunagatik bereizten edo nabarmentzen dena. (pertsonei buruz)

Hildakoa emakume dotorea iruditu zitzaion, berrogeiko muga latza modu bikainean gainditurik zeukan emakume ederra.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 153. orr.

Zuzendaria oso emakume ederra zen, dotorea, xuxen-xuxena.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 38. orr.

Senar onbera, emakume dotore eta maitasun beharrekoa, eta maltzur jokatzen duen adiskide estimatua, amorante gazte eta sutsu bilakatua...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 162. orr.

Bere gizona salatu zuten, Claus von Bulow, Danimarkako aristokrata dotore bat.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 25. orr.

Atzerritar dotore hark egunkaria erosi baino mandatu zirraragarriagorik eginen ziola espero zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 207. orr.

Martha Gellhorn andere fin-dotorearekin duen afera plazara irtengo da apirileko lehenetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 60. orr.

Asteartekoan beste gizon dotore-atsegin bat agertu zitzaigun gidari: Vitorio de Almeida.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 30. orr.

Bazekien bezeria dotorearen aurrean diskrezioz jokatzen eta isilik egoten.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 67. orr.

2 (gauzei buruz)

Bulebarra dotorea da, bai, baina motel halakoa ere bai.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 47. orr.

Bazeuden eskualde hartan beste lauzpabost jauretxe dotore, ez askoz gehiago.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 34. orr.

Afaltzeko orduan, berriz, salbuespena egin eta kafetegi dotore batera jo nuen, aspaldi ez bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 230. orr.

Taberna oso dotorea zen, eta ez zen igartzen Gabonak zirenik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 188. orr.

Saltz familiak, izan ere, etxe dotore barrokoa zuen Malá Stranan, gaztelupean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 253. orr.

Etxeko sofarik dotoreenean eseri zuen panpina.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 52. orr.

Kristalezko ate dotore baten aurrean gelditu zarete.1935eko Citroën 11CV dotore haren larru ilunezko eserlekuetan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 149. orr.

Auto zuri dotore bat pasatu zen ziztu bizian mendate gainetik.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 48. orr.

Egun bat geroxeago atera ziren Paristik hegoaldera abian, lau zaldizko zalgurdi dotore batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 148. orr.

Han dira frantses bandera daramaten gerra-fragata dotoreak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 172. orr.

Aditua ez denari ere zalantzarik gabe onak eta garestiak iruditu ohi zaizkion moduko jantziak zeramatzan soinean, neurrizkoak eta dotoreak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 106. orr.

Ezpata dotore apain baten kirten landua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 66. orr.

Galdara, sekulako sabel metalezkoa, pernoz sendo lotua, errematxatua, zurez, beiraz eta burdinurtuz egina, motor mekaniko bat bezain dotore eta ahaltsua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 49. orr.

Etxe dotore antzeko batean ur-berogailu bat jartzea izan zuen preso ohiak bere lehen eginkitekoa.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 90. orr.

-Zuek, berriz, etxe dotore askoa daukazue.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 53. orr.

Toxatik nola atera eta pizten zuen zigarreta -keinu dotore distraitu harekin-.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 136. orr.

Ez zegoen ukatzerik postalaren testua dotorea zela, ez zuela hitz bat gehitzea ametitzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 193. orr.

3 (gauza abstraktuei buruz)

Jende famatua, giro dotorea eta solas erakargarriak kausituko ditu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 111. orr.

Nik, noski, sotiltasuna neritzola horri, neurritasun dotorea, eta gogorarazi nion horrexegatik, hala iruditzen zitzaigulako, eginarazi genituela gainera era hartan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 347. orr.

Errukarria, baina, hipotesi dotore bat ziurtasuntzat pasatu nahi duena: polizi liburuak irakurtzen dituztenek ere badakite hori.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Sotiltasun dotore eta erasokorraren atzean grinak bizitzeko gogoa ezkutatzen ditek.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 135. orr.

Kaligrafia ezin dotoreagoz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 131. orr.

Ez da konponbiderik dotoreena, baina zahartzea bera ere ez da langintza dotorea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 17. orr.

Egin didazun eskaintza ez da dirudien bezain dotorea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 107. orr.

Modu dotorean esanda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 87. orr.

Euskarak, galduxe baditu ere, baditu esanera dotore batzuk, oraino bazterka bederen baliatzen dituenak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 261. orr.

Halako itxura erdi-punk, erdi-dotore bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 87. orr.

Jardun erretorikoak bere praktikotasuna galdu zuenean [...] elocutioak, formulazio dotore-apainen arteak neurriz gorako garapena izan zuen, aurreko biak (inventio eta dispositio) oso-osorik janez.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 101. orr.

Zein dotorea ni bezalako alaba bakar -eta mainatu- batentzat pianoa jotzen ikastea!  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 58. orr.

4 (adizlagun gisa)

-Dotore zaudete -esan diot koinatuari-.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 348. orr.

Gizonezkoak ere dotore ageri dira, begia emakumeetan galdua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 23. orr.

Afaltzera gonbidatu zuen, eta han joan zen mutila, oso dotore, koipeztaturik ilea.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 143. orr.

"Merci beaucoup", eta Beatrice pomeraniarrarekin batera joan da, dotore baino dotoreago, Grand Plageko itsas pasealeku bustian zehar.Umeak, auzuneko ume garbi eta dotore jantziak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 147. orr.

Gizonezkoen arteko bat, gizon dotore jantzitakoa bera, longaina eskuan, horretaz ohartu zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 150. orr.

Bazuan emakume bat oso apaina, dotore-dotore jantzirik, farfail, brodatu eta guzti.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 102. orr.

Dotore apainduta zegoen plaza.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 361. orr.

Dotore geratzen zen oso, pelikuletan ikusten diren ohe tentagarri horietakoa zirudien.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 37. orr.

Ahalegin handia egiten zuen dotore hitz egiteko, baina ezin zuen azentua disimulatu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 113. orr.

Egin kontu horretan lan egiten zuela: partitura orriak dotore pasatzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 37. orr.

Beste hartan ez zuela hain dotore jokatu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 250. orr.

Koldo Izagirrek dotore baliatu du arketipo hau, poema batean lelo modura sartuz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 30. orr.

5 dotore-uste izond

Neskatan nahi eta okerreko tokira iritsitako dibortziatu berri dotore-ustearen irudi biribila, pentsatuko nuen haren egoera zibilaren berri ez banu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Gona gorri motzeko neska bat agertu zitzaigun eta aberats-berri kutsuko dekorazio dotore-uste ezaineko bulego bateraino eraman gintuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 156. orr.

Behin, iluntzen hasia zen, ostatutik irteten ikusi nuen dotore ustean jantzita.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 285. orr.

6 dotore-usteko izlag dotore-ustea.

Probintzietako gizon dotore-usteko horietako bat hiri erdian. tarteka, keinu dotore usteko batekin laztantzen zuen ilaje bakan eta urdindua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

Buru-zapi dotore-ustekoa begietaraino hondoratzeko haren moduak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 40. orr.

"Errautsen distira" bataiatu dut liburu hau, bi hitz dotore usteko erabilita, baina berdintsu izan zitekeen "Atzoko sua", hitz pare arruntagoa hartuta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 7. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

apain eta dotore (9); aulki dotore (5); baina dotore (4); bezain dotore (17); denda dotore (6)

dotore agertu (4); dotore ari (6); dotore ari da (4); dotore aritu (9); dotore aritu zen (6); dotore asko (11); dotore askoa (8); dotore askoak (4); dotore baina (7); dotore baino (7); dotore baino dotoreago (5); dotore bat (59); dotore batean (27); dotore batek (9); dotore batekin (5); dotore baten (19); dotore batera (7); dotore batetik (4); dotore batez (4); dotore bati (4); dotore bezain (7); dotore dotore (22); dotore eta (79); dotore haiek (7); dotore hark (6); dotore horiek (4); dotore horietako (4); dotore hura (4); dotore irabazi (4); dotore jantzi (8); dotore jantzia (10); dotore jantzirik (8); dotore jantzita (30); dotore jantzitako (7); dotore janzten (10); dotore janzten zen (4); dotore jokatu (5); dotore jokatzen (4); dotore moldatzen (5); dotore prestatua (4); dotore zegoen (6)

eliza dotore (4); emakume dotore (8); ere dotore (12); eta dotore (83); eta dotore jantzita (5); eta oso dotore (4); etxe dotore (15); gazte dotore (5); gizon dotore (21); hain dotore (19); hain dotore eta (5); horren dotore (4); jantzi dotore (5); jatetxe dotore (6); keinu dotore (4); mandarin dotore (8); modu dotore (6); oso dotore (28); oso dotore jantzita (6); zein dotore (6); zeinen dotore (4)

baina dotorea (7); bezain dotorea (9); dotorea da (23); dotorea du (5); dotorea egin (12); dotorea egin zuen (7); dotorea ere (4); dotorea eta (32); dotorea iruditu (5); dotorea izan (10); dotorea izango (4); dotorea jokatu (4); dotorea lortu (4); dotorea zela (4); dotorea zen (29); dotorea zuen (4); ere dotorea (5); eta dotorea (39); eta dotorea da (4); etxe dotorea (5); garaipen dotorea (4); gizon dotorea (16); hain dotorea (5); itxura dotorea (6); jantzi dotorea (5); joko dotorea (5); oso dotorea (20); oso dotorea zen (6); partida dotorea (6)

arropa dotoreak (4); baino dotoreago (11); baino dotoreagoa (5); dotore baino dotoreago (5); dotoreago eta (4); dotoreagoa da (4); dotoreak eta (13); eta dotoreago (4); eta dotoreagoa (6); eta dotoreak (10); eta dotorean (4); ezin dotoreago (6); jantzi dotoreak (6); modu dotorean (4)


dotoredun izlag dotoreko.

Emakume pertxenta, sukaldari fina eta abizen dotoredun andrea.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 110. orr.

Iristen da garai bat, ordea, non beste herriak ekonomikoki aurrea hartzen dion eliza dotoredunari eta bailara horretako herri nagusi bilakatzen den.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 356. orr.


dotoretasun (75 agerraldi, 39 liburu eta 10 artikulutan; ETCn 483 agerraldi) iz dotorea denaren nolakotasuna. ik dotorezia.

Beste batek, halakoak eginez, oiesa eta gisagabea emango zukeen; hark ez; Tellagorrik berezkoak zituen gisagabekeriatik urruntzen zuten dotoretasuna eta leuntasuna.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 43. orr.

-Ederra zuan, urteetan sartuta baina ederra oraindik, dotoretasun handikoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 162. orr.

Artearen laguntzaz edertu ondoren, plazerrez jantzi zuten bizitzeko dotoretasuna.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 970. orr.

Defentsa, eta mugimendu guztien dotoretasuna.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 138. orr.

Ez zuen musika eta pianoa beste ikasketarik, eta grande dame baten dotoretasuna erakusten zuen, baita sukaldeko su-zuloan ikatza sartzen ari zenean ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Dotoretasuna eta txukuntasuna, luxu ukitu batekin, nonahi zeuden.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 89. orr.

Elizak ondasunak nahi zituen, apainkeria eta dotoretasuna.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 204. orr.

Dotoretasunik gabeko hotel bateko taberna itsusian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 212. orr.

Haiexen usaina eta kerua hartu bainuen botoi gaizki jarri bati zerion lurrun kosmetiko, modako eta dotoretasunezkoan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 145. orr.

Egia deskribatu nahi baduzu, egizu modu sinplean, eta dotoretasuna utz ezazu jostunarentzat.  Berria - Harian   2005-02-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baten dotoretasuna (3); dotoretasun eta (3); dotoretasuna eta (5); eta dotoretasuna (6)


dotoretu, dotore(tu), dotoretzen da/du ad 1 dotore bihurtu.

Argalak izan ostean, ongi elikatuen itxura hartu, eta mardul bilakatu ziren; zarpail ibili ostean, dotoretu egin ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 63. orr.

Etxerako apaingarriak bakarrik, ingurua dotoretu nahiko bazenu bezala: zure ingurua bai, baina ez zeure burua.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 70. orr.

Zure soina harribitxiz dotoretu du, / zure belarrietan perla preziatuak eskegi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1196. orr.

Berak aitortzen zuenez, izugarri atsegin zitzaion hizketa dotoretzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 230. orr.

Gaiak aldatzen hasi zen, esaldiak dotoretzen, naturaltasuna galtzen eta jatortasuna baztertzen.  Berria - Kultura   2004-01-03

Gutxi aski, bera dute biek kezka: belarriz jotzen dutena ondo janztea, dotoretzea.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 49. orr.

Elitismo halako batez dotoretu nahi ditudala hitza eta sorkuntza zientziaren aurrean?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 68. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ez dakit zein buruzagi mairuren lepoa moztutako ezpata, halakoren galako kasaka eta bandera maiztua, Auskalandiako borrokan [...] erabilitako zizpa dotoretua...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 152. orr.

Haren arrastoak suma zitzakeen euskara osatu, dotoretu, goratu hartan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 88. orr.


dotorezia (207 agerraldi, 90 liburu eta 44 artikulutan; ETCn 1.550 agerraldi; orobat dotorezi g.er.) 1 iz dotoretasuna.

Paueko errege-jauregiaren dotorezia miretsia zuen berriz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.

Ikusgarria da eraikuntzaren forma gordinek osotasunari ematen dioten dotorezia.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 20. orr.

Dotorezia neurritsu batez jantzita dago, eta horrek kontraste handia egiten du, goizegi iratzarrita, baldarkeria gainetik kendu ezinik gabiltzan gainerako bidaiariokin.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 27. orr.

Begiradaren beroak, ezpainen iradokizunak edo bere keinuen dotoreziak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 123. orr.

Baina koherentziaren dotoreziaz jantzitako jokabide horrek ere badu bere arriskua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 64. orr.

Ez du dotoreziarik bilatzen hitzetan, ez da farfailik haren esaldietan.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 8. orr.

Denbora aurrera, Fernandok alde batera utzi zituen latinezko esaldiak eta gainerako dotoreziak, eta hitz arruntagoak erabiltzen hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 238. orr.

Atorra xuri eta galtza beltz, gaitzeko dotorezian agertzen dira so egileari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 76. orr.

Hitz hura horrela ahoskatzea dotoreziaren erakutsia iruditzen zitzaion gure amonari.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 28. orr.

Berak darabilen ahozkoa du erreferentzia ia bakar, irratitik ikasitako ustezko dotoreziaz jantzia.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 90. orr.

Jantziaren beltzak ez du iluntzen apeza, baizik eta dotoreziaz apaintzen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 104. orr.

Klasikotasunaren dotoreziaz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 246. orr.

Hark dotoreziaz jakin izan zuen nire borondate oneko eskaintza saihesten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 92. orr.

Dotorezia da geometra aurreratuenen ahaleginen helburua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 333. orr.

2 (izenondoekin)

Momenturen batean, Victoriaren dotorezia neurtu hura deitoratzera heldu nintzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 196. orr.

Dotorezia neurritsu batez jantzita dago, eta horrek kontraste handia egiten du, goizegi iratzarrita, baldarkeria gainetik kendu ezinik gabiltzan gainerako bidaiariokin.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 27. orr.

Danelek hain gustukoa zuen dotorezia amaneratuaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 10. orr.

Haren gizarte-kontuen arbuioa, marfilezko dorrea, exotismo estetikoa, dotorezia aristokratikoa.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 55. orr.

Estilo zaharreko dotorezia betikoaz.  Berria - Kultura   2004-08-03

Gela oso zabala zen, eta aiton-amonek emana zioten antigoaleko dotorezia asurbanipaliko haren jabe zen oraino.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 229. orr.

Hanka-puntetan jarririk, gora eta behera higitu du gorputz oldarkotea, halako dotorezia zangoastun batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 205. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Liraintasun eta dotorezia eredu da haren gorpuzkera, zoragarria haren bularra. zigarroak amaitzean Clark Gable-ren dotorezia-keinu hura behin eta berriro errepikatzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 75. orr.

Bazetozela entzutean, arrapaladan kendu zituen betaurrekoak: adineko gizonaren dotorezia-nahia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 450. orr.

Ez zuen oreka gordetzeko behar, nik barregarritzat neukan dotorezia-ustea indartzeko baino.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 18. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ezkutuko guneen dotoreziak neskato haren bihotz-dotorezia adierazten zuela.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 42. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dotorezia betikoaz (4); dotorezia eta (15); dotorezia handiz (8); dotoreziaz eta (4); estilo zaharreko dotorezia (6); eta dotorezia (12); eta dotoreziaz (5); zaharreko dotorezia (6); zaharreko dotorezia betikoaz (4); zuen dotorezia (7)


dotrina (orobat doktrina) 1 iz kristau ikasbidea.

Gainerako mutilek dotrina eta katoia ikasten zuten artean, izadiaren ikuskariei begira egoten zen Martin.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.

Amak kaleko lanak egiten zituen bitartean, Jexux dotrina ikastera joaten zen Parrokiara.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 82. orr.

Ni ere, jakina, erlijio katolikoan hezi ninduten, dotrinara joaten nintzen, lehenengo jaunartzea egin nuen organdi zuriz jantzita, [...].  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 12. orr.

Pazko-txartelak ziren beste buruhauste latzetakoak: dotrina errepasatu behar hura, jaunartzeko baimenik emango bazizuten!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 148. orr.

· Kristau dotrinako berbak esaten zituela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 339. orr.

2 irud/hed

Batxilergoan Faxismoaren Dotrinaren egia errebelatuez lepo-lepo eginez geroztik, egia errebelatu, demostratu gabe guztiak gogaikarri edo susmagarri zitzaizkidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 79. orr.

3 doktrina.

Dotrina filosofiko bat hasieran unibertsoaren deskribapen sinesgarri bat da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 43. orr.

Erabaki dut teologoen dotrinak inon ez eztabaidatzea, herritarren obedientzia ezabatu eta Estatuaren sendotasuna hondeatu nahi dituztenak izan ezik.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 55. orr.

Gaztetako ateismo porrokatua utzi, eta agnostizismoaren dotrina fedegabea hartu zuen arte, ez zen jainkozurtz sentitu.Jo dezagun eboluzioaren dotrinan sinesten dugula. ulergarritasun horretan laketzeko ez dago zientziaren bulgarizazio dotrinantea irenstea bezalakorik.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere dotrina (9); dotrina auzitan (3); dotrina erakusten (3); dotrina eta (9); dotrina hori (5); dotrinarekin amorosturik (3); eta dotrina (3); ezarritako dotrina (3); haren dotrina (4); sexu dotrina (3); sexu dotrina auzitan (3)


dotrinante ik doktrinante.

dottore izond adkor dotorea.

"Aitaren alaba kuttuna", berrogeita hamar urteren bueltan ibiliko zen andre dottore bat, oporlekuetan ikusten genuen batzuetan, eta gure aitak orduan esaten zion amari: "ikusi duzu?  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 17. orr.


dotzena ik dozena.

doughnut ik donut.

doxa iz

Esan dugu badela mundu adigarriko epistemearen eta mundu sentikorreko doxaren arteko beste jakite-mota bat, hau da, iritzi zuzena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 50. orr.

Izan ere, Pío Barojaren denboran ikuspegi hori oso zabaldua zegoen; arrunta zen; doxa zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 97. orr.


doxologia 1 iz Jainkoa, eta bereziki Hirutasun Santua, goresteko ereserkia.

Eskuizkribu batzuetan Amen hitzaz amaitzen den Pauloren doxologia honek hau adierazten du segur aski: hemen bukatzen zela hasierako [...] Anaia txikien Erregela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 146. orr.

2 irud/hed

Bera ez doa, aurrerapen geldo batean, iritziaren arlo nahasitik berezitasunera edo zientziaren behin betiko egonkortasunera; bera ez da "doxologia" bat; baizik eta diskurtsoaren modalitateen azterketa diferentziala.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 159. orr.


dozena (orobat dotzena g.er.) 1 iz hamabi banakoko multzoa. ik hamabi 9.

Dozena bat aldiz eskatu dizut gurera etortzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 27. orr.

Dozena bat lagun bildu ginen bazkaritan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 104. orr.

Bi urte honetan laborantza biologikoa geldian dela salatu dute zenbait dozena lagunek joan den ostiralean Baionan.  Herria   2004-07-05

Aitortzen dizut sinetsita nagoela idatzi dudan dozena bat lerrok emakume bati konortea galarazteko ahaltasuna izan dutela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 170. orr.

Erlauntzetik dozena bat metrora.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 20. orr.

Baina zuzendu egin zuen-: ipinidazu dozena bat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 71. orr.

Dozenaren bat begiluze beraiei begira zeuden artean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 61. orr.

Lando estali txiki bat nuen zain, dozenaren bat zaldizkok inguratua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 109. orr.

Dozena aurkituko dituk, bilatuz gero.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 311. orr.

Utzi bi dozena hemen eta saldu besteak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 122. orr.

Bi dozena baino gutxiago.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 309. orr.

Hiru dozena funtzionario armatuk osatutako bi ilaren tartean pilatuta.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 70. orr.

Lau bat dozena ezkur, eta, ur eta intxaur, beste horrenbeste.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 133. orr.

Bertan, Jukesek sei dozena azote jaso zituen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 83. orr.

Badakigu nolako izan behar duen gazte doktore baikor lasai potzoak, hamar dozena soldatarekin.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 205. orr.

Ez ginen han eliztar asko, dozena pare bat-edo.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 23. orr.

Pare bat dozena urte bete du estilo honek eta indarrean dirau.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 68. orr.

-Bi sosetan izanen dira pieza handiak eta beste bi sosetan oskol ttipi dozena -azpimarratu zuen Joanttok.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 221. orr.

2 dozena-erdi (182 agerraldi, 87 liburu eta 36 artikulutan; ETCn 1.596 agerraldi; orobat dozenerdi 40 agerraldi, 19 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 80 agerraldi)

Barruan ez zegoen eserlekurik, baina bai letoizko dozena-erdi bat ohe, leiho errezeldunen ondoan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 34. orr.

Bere inguruan dozena-erdi bat metrora zeuden guztiak hil...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 294. orr.

Eguzkitan lehortzen jarritako belarra biltzen dihardute dozena erdi bat lagunek begi horietan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 47. orr.

Dozena erdi bat kanoiren laguntza.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 189. orr.

Garai bertsukoak dira, dozena erdi bat urte gorabehera.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 17. orr.

Dozena erdi bat urte izango dira honezkero.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 7. orr.

Zer-nola gobernatuko genituzke dozena erdi soldadu?  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 133. orr.

Ezpata bere lana egiten hasia zen, eta zartada bakoitzean dozena erdi demonio xurgatzen zituen bere indarra areagotuz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 177. orr.

Dozena erdi pertsonak osatzen zuen taldeari.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 155. orr.

Zubiaren bi muturretan, dozena erdi udaltzainek trafikoa geldiarazten eta saihesten zuten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bat dozena (5); bat eta dozena (3); beste dozena (16); beste dozena bat (12); beste dozena erdi (3); bi dozena (14); da dozena (4); diren dozena (3)

dozena bat (358); dozena bat aldiz (38); dozena bat bider (3); dozena bat edo (4); dozena bat etxe (3); dozena bat gazte (3); dozena bat hildako (3); dozena bat lagun (15); dozena bat lerro (5); dozena bat liburu (6); dozena bat metrora (3); dozena bat pertsona (5); dozena bat polizia (4); dozena bat preso (4); dozena bat txirrindulari (3); dozena bat urte (21); dozena bat urtez (3); dozena bat zauritu (6); dozena batzuk (6); dozena bi (3); dozena erdi (159); dozena erdi bat (84); dozena erdi lagun (9); dozena erdia (8); dozena erdiren (7); dozena erdiren bat (6); dozena erditik (3); dozena eta (5); dozena eta erdi (3); dozena inguru (5); dozena pare (14); dozena pare bat (13); dozena urte (4); dozena zikina (4)

ñ ñ dagoeneko dozena (27); dagoeneko dozena bat (27); duela dozena (6); duela dozena bat (5); ere dozena (3); eta beste dozena (3); eta dozena (37); eta dozena bat (26); eta dozena erdi (5); gutxienez dozena (4); gutxienez dozena bat (3); hamar dozena (3); hiru dozena (3); ia dozena (3); ia dozena bat (3); osoan dozena (3); pare bat dozena (3); ziren dozena (5); ziren dozena erdi (3); zituen dozena (4); zituzten dozena (5); zituzten dozena bat (3); zuten dozena (3)

dozenaren bat (17); dozenatik gora (13)

beste dozenerdi (3); dozenerdi bat (29); eta dozenerdi (3)


dozenaka (orobat dozeneka g.er.) adlag dozena neurri banakotzat hartuaz; kopuru handietan.

Han urrunean, azpian, xinaurriak dozenaka ibiltzen ziren espaloietan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 54. orr.

Baina dozenaka ibiltzetik ehunka ibiltzera alde handia dago, batik bat kontatzen dena zenduak badira. idiak eta ardiak jaten omen zituen dozenaka.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 136. orr.

Hiru mahai handitan, dozenaka lagun.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 95. orr.

Dadira, beste askoren artean, dozenaka analisi, zein bere froga-baliokoak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 250. orr.

Dozenaka gorpu zeutzan nonahi.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 127. orr.

Wewelsburgetik dozenaka kilometrora.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 294. orr.

Dozenaka talde eta gobernuk dozenaka mila haur erreklutatu dituzte 2001. urtetik.  Berria - Gaiak   2004-11-18

Dozenaka eta dozenaka mila bufalok ibaira bota omen zuen bere burua eta Mississipiaren beste urertza iritsi.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 142. orr.

Horietarik ehundaka mila batzuk arraza garbikoak eta dozenaka mila batzuk.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 14. orr.

Multinazional batek gas isurketa egin zuen Indiako herri horretan eta milaka pertsona hil eta dozenaka mila gaixotu zituen. Sindikatuek dozenaka milioi xahutu dituzte demokraten aldeko kanpaina egiteko.  Berria - Gaiak   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atzo dozenaka (6); baina dozenaka (3); batean dozenaka (3); beste dozenaka (12); beste dozenaka zauritu (4); bildutako dozenaka (3); bolada dozenaka (3); diren dozenaka (4); dituzten dozenaka (3)

dozenaka aldiz (9); dozenaka atxilotu (3); dozenaka auto (3); dozenaka batzuk (5); dozenaka biktima (5); dozenaka dira (5); dozenaka edo (4); dozenaka edo ehunka (4); dozenaka emakume (3); dozenaka eta (7); dozenaka eta dozenaka (4); dozenaka etxe (4); dozenaka etxe suntsitu (3); dozenaka euskal (4); dozenaka gerlari (3); dozenaka gerrillari (3); dozenaka gorpu (5); dozenaka hil (7); dozenaka hildako (9); dozenaka ihesaldi (3); dozenaka irakiar (4); dozenaka irakiar hil (3); dozenaka kazetari (3); dozenaka kide (3); dozenaka lagun (37); dozenaka lagun atxilotu (7); dozenaka lagun bildu (3); dozenaka lagun elkartu (4); dozenaka lagun hil (6); dozenaka lagunek (16); dozenaka lagunen (4); dozenaka mila (69); dozenaka mila herritar (5); dozenaka mila herritarrek (3); dozenaka mila jende (3); dozenaka mila lagun (5); dozenaka mila pertsona (3); dozenaka mila pertsonak (3); dozenaka mila xiita (3); dozenaka milioi (5); dozenaka palestinar (8); dozenaka palestinar atxilotu (4); dozenaka pertsona (22); dozenaka pertsona atxilotu (3); dozenaka pertsona hil (5); dozenaka politikari (4); dozenaka soldadu (3); dozenaka tanke (3); dozenaka tona (4); dozenaka tona amianto (3); dozenaka zauritu (22); dozenaka zauritu ziren (7); dozenaka zibil (4); dozenaka zibil hil (3)

duten dozenaka (6); egunero dozenaka (3); erredakzioa dozenaka (3); erredakzioa dozenaka mila (3); eta beste dozenaka (6); eta dozenaka (53); eta dozenaka mila (9); eta dozenaka zauritu (14); hil eta dozenaka (9); hildako eta dozenaka (4); hotz bolada dozenaka (3); justxenkoren dozenaka (3); justxenkoren dozenaka mila (3); oposizioko dozenaka (4); zeuden dozenaka (4); ziren dozenaka (8); zuen dozenaka (3)


dozenatxo iz adkor dozena.

Dozenatxo bat urte bete zituenerako Barbara neska beltxaran leun eta goxoa zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 13. orr.

Dozenatxo bat orduz hartatik txoriak bezala libre ginela uste izan genian.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 32. orr.

Abenduaren bukaeran hasi ginen, eta udaberri honetan dozenatxo bat egingo dugu.  Berria - Kultura   2004-04-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dozenatik gora (13)


dozeneka ik dozenaka.

dozenerdi ik dozena 2.

dozente iz irakaslea.

Ritter von Truxa irakaslea -Zientzien Akademiako partaide (adar filosofiko-historikoan), eta Akademia Kontsularreko dozente-, ez da hain ezaguna  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 19. orr.


dozier ik dosier.

draft iz saskibaloian, NBAko taldeko jokalari izateko hautaketa.

Chicago Bulls taldeak aukeratu zuen draftean (jokalari berrien aukeraketa), unibertsitatean bi urte bakarrik egin ostean (Saint John's).  Berria - Kirola   2004-11-23

Gasteizko taldeak eta Teletovicek hiru denboraldirako aurreakordioa sinatu dute; aurreakordioa da, jokalariak NBAko draft-ean sartzeko aukera baitu (Los Angeles Clippersekin proba bat egingo du).  Berria - Kirola   2006-05-03

Orlandori egokitu zitzaion atzo 2004ko draft-eko lehen jokalaria aukeratzeko eskubidea, Los Angeles Clippers eta Chicagoren aurretik.  Berria - Kirola   2004-05-28

Draft-eko lehenak, hala ere, nahiko partida eskasa egin zuen, eta saskiratze mordoa huts egin zuen.  Berria - Kirola   2004-01-14

AEBetan San Antonio Spursen arreta bereganatu zuen eta draftean aukeratu zuten 54. postuan.  Berria - Kirola   2006-03-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

draft ean (4); draft eko (3)


draga iz ibai, ubide, kai eta kidekoetako hondotik lohia edo harea ateratzeko tresna.

Portuko sarreran, eguzkiak zuritutako zeruan, draga batek bere itzala marrazten zuen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 99. orr.

Kaietatik zetorren haize laster batek urratu zuen kalea, draga zaratatsu bat badian entzun nuen eta itsasontzi bat portuan tutu joka sartzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 196. orr.

Dragak badakar basatzaren artean metal herdoilezin pusketa bat bristadaka.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 49. orr.


dragatu1, draga(tu), dragatzen 1 du ad ibai eta kai hondoak dragarekin garbitu.

Nabigagarri egiteko, ibaiak dragatu eta ibilbideak zuzendu dituzte.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Hondoko geruza garbitzeko, Kadagua, Galindo eta Asua ibaidarrak aztertu eta dragatu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Autoa erori eta uretara jauzi egin zuten bertan zegoen Gurutze Gorriko urpekari batek eta portua dragatzen ari den enpresako beste bi urpekarik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24

2 (era burutua izenondo gisa)

Urrun entzuten zen, itsasoan edo urrunago, baita badia dragatuan ere, etxe ondotik igarotzen ziren tranbien zarata.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 85. orr.


dragatu2, draga(tu), dragatzen du ad adkor ipar neskatan edo mutiletan aritu. ik ligatu.

Nagusiaren alaba nola zuen dragatü.  Herria   2005-06-16

Polizia batekin dragatzen aritu zenean, Donibaneko hondartzan, Paristar neska udatiar xarmant bat "dragatzen" nuen aldi guziz, nire izenaren jatorria esplikatu behar nion beti.  Herria   2005-11-10

Aita 'dragatzen' ari!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 31. orr.


dragatzaile iz ibai eta kai hondoak dragatzen dituen ontzia. ik draga.

Navalek lau eratako ontziak egingo ditu: LNG gas-ontziak, dragatzaile handiak, Panamax motakoak eta kontenedore-ontziak.  Berria - Ekonomia   2004-10-15


dragatze iz ibai eta kai hondoak dragarekin garbitzea.

Zail da duela mende bat baino gehiago hemen zelako padurak izan ziren irudikatzea, baina XIX. mende aurreko dragatze lanen aurretik ere portu naturala izan du luzaroan Bilbok.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 27. orr.

Itsasoko estazioari nahi adinako zabalera eman diote eta dragatze lan iraunkorren bidez 10,70 metroraino handitu dute ainguralekuaren sakonera itsasbeheran. ibai askotan egiten diren dragatze lanak Ingurumen Sailak ordaintzen ditu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 146. orr.


dragoi 1 iz herensugea.

Haren ordez, dragoi bat ikusi zuen, ezkatez estalia eta guztiz harrigarria, agerian suzko mingaina, urrezko jauregi lur-zilarreztatu baten aurrean zaindari.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 51. orr.

Eta Ethelredek bere mailutzarra jaso zuen, dragoia buruan jo, eta parean erori zitzaion; eta dragoiak bere arnasa nazkagarria jaurtiki zuen, eta halako oihu lakar eta izugarria egin zuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 51. orr.

Hala, amets bat izan zuen: dragoi handi bat ikusi zuen Asis hiri osoa inguratzen; bazirudien haren handitasun ikaragarriak herrialde osoa desegin behar zuela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 753. orr.

Gurutze argitsu hura ikustean, dragoi izugarri eta nazkagarriak ihes egin zuen behin betiko.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 10. orr.

Ikastetxeak dragoi erraldoia ematen zuen, goizeko zortzietan irentsitako haurreria orain arratsaldeko bostetan goragalez oka botatzen, mutikoak antxume askatu berriak lez dragoiaren ahotik saldoka eta zalapartarekin irteten.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.

Odol beltza edan gabe ezin bizi eta egarriz amorratzen zebilen dragoia igeri Ohion, nahierara.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 101. orr.

Galesen ikurra den dragoi gorria eraman zuten Dublingo kaleetan 1996an, Irlandaren independentziaren sorburu izan zen Pazkoko Matxinadaren 50. urteurreneko ekitaldietan.  Berria - Mundua   2004-06-19

2 (hitz elkartuetan)

Dragoi-gibela, hamazazpi sickle ontza bat, horiek burutik daude...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 69. orr.

Dragoi-arrautzak isilean eraman zituen bere etxolara, legezkoa ez izan arren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 16. orr.

Eskularru babesgarriak (dragoi-larruz edo antzekoz eginak).  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 64. orr.

Izan zeitekean dragoi-tratulari bat, ezta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 240. orr.

3 zaldizko gudaria, zaldiz nahiz oinez borrokatzeko prestatua zegoena.

Dragoi: Europako armadetako hamazazpigarren eta hemezortzigarren mendeetako soldadua, pisu handiko armaz zamatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 287. orr.

Nik irabazten badut, hemendik alde egiteko baimendua emanen diguzu, El Doradorantz, bai neuri eta bai neure bi lagunei ere; zuk irabazten baduzu, berriz, zure dragoietarik bat izanen nauzu eta bizitza osorako eginen dizut leialtasun-zina...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 527. orr.

Egin kontu hiritik hiru verstara dragoi-errejimentu bat zegoela; eta sinetsiko didak ofizial guzti-guztiak, berrogei inguru, hirian zebiltzala?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 101. orr.

4 dragoi hegalari muskerraren antzeko narrastia, gorputzaren alboetan azalaren hedapenak, hego mudukoak, dituena (Draco volans)

Lehoi orrokari, sugegorri eta dragoi hegalariz josia dagoen lurralde beldurgarri eta arriskutsuan barrena, hor daramazkiote beren aberastasun bikainak, astoen bizkarretan eta gameluen konkorretan, probetxu gabeko herriari.  Elizen arteko biblia   Is 30,6

5 Komodoko dragoi egungo musker mota handiena, Komodo uhartean bizi dena (Varanus Komodoensis).

Arkeologo talde horren arabera, elefante txikiekin eta Komodo dragoiekin bizi zen hominido hau.  Berria - Gaiak   2004-10-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dragoi gorria (3); eta dragoi (4)


dragoikume iz dragoiaren umea.

Hagridek ez zituen basozain-lanak egiten, oso lanpetuta zebilelako dragoikumearekin. Dragoikumea plaust.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 213. orr.


dragoitxo iz

Dragoitxoa, krokodiloa, arrubioa eta kamalehoia.  Elizen arteko biblia   Lb 11,30


dragoitzar iz adkor tamaina handiko dragoia.

Begiratzen du behera, eta ikusten du dragoitzar izugarri bat, begietatik sua zeriola, eta ahoa zabaldurik, behera erortzen den puntuan irensteko txintxilik dagoen gizon tristea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 183. orr.


draia iz ipar perdigoia.

Garai hartan armak muturretik kargatzen zituzten, lehenik piztona, gero bolbora eta azkenik perdigoiak edo draiak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 85. orr.


drainatu, draina, drainatzen (orobat drenatu) 1 du ad lur eremu batean, lurpeko hodi sare baten bidez ur soberakina kendu.

Beste batzuk Nilo ibarreko zingira eta jungletan sartu ziren eta -aurkeztu zitzaien erronkaren aurrean- hura drenatzeari ekin zioten, eta Zibilizazio Egipziakoa garatu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 421. orr.

2 irud/hed

Askotan esan izan da argazkiaren aurkikuntzak, eta geroago zinemarenak, bideratu, drainatu zuela, nolabait esateko, arte-jardueraren sustraian betidanik egon izan den imitazio-premia, eta horrela pinturatik kanpora atera zuela premia hori, eta horrenbestez pintura libre zela handik aurrera abstrakzioaren abenturari ekiteko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 243. orr.

3 gorputzeko zauri edo barrunbe batetik likidok aterarazi.

Hadassah ospitaleko medikuen arabera, hemorragiak drainatzeko kateterrak kendu zizkioten garunean odol arrastorik ez zuela baieztatu ondoren.  Berria - Mundua   2006-01-13

Buru-jariakinean toxinak drainatzen badira, alzheimerraren ondorioak egonkortu egiten direla esan du AEBetako zientzialari talde batek.  Berria - Gaiak   2004-08-25


drainatze (orobat drenatze) iz lur eremu batean, lurpeko ubide sare baten bidez ur soberakina kentzea. ik drenaje.

«Errotik» konpondu nahi dira azken boladan San Mameseko zelaiak dituen arazoak eta goitik behera aldatuko dute: oinarria, ureztatze sarea, lur-geruza, drainatze-sistema, soropila...  Berria - Kirola   2004-05-26

Michael Foale astronauta estatubatuarra jabetu zen leihatilaren bakartze sistemaren drenatze mangerak zuloa zuela.  Berria - Gaiak   2004-01-13


drakma 1 iz antzinako greziarren eta erromatarren zilarrezko dirua.

Hortik dator, hain zuzen ere, grekoen hirietan, justu ukondoak sei arra dituen bezala, drakmak ere [...] brontzez egindako sei txanpon izatea, sei as alegia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Drakmak bere pisu neurtua izan behar du eta ongi ikurkaturik egon.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 83. orr.

Betis ibaiaren iturburuan zeuden zilar-meategietan berrogei mila gizonek egiten zuten lan, eta hogeita bost mila drakma ematen zizkieten erromatarrei eguneko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 47. orr.

Egunean drakma bat emango dizut saritan, eta biderako behar duzun guztia, neure semeari bezala.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 113. orr.

Emakumeak, kriseilua pizturik, etxe guztia garbitzen du eta galdutako drakma ardura guztiaz bilatzen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 82. orr.

Drakmaren ifrentzua goi-isuriko jainkotasuna da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 81. orr.

2 irud/hed

Arima urrezko drakma da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 81. orr.

3 antzinako greziarren eta erromatarren masa-neurria, 4,4 gramoren -Grezian- eta 3,4 gramoren -Erroman- baliokidea zena.

Gauero, oheratu aurretik, ukendu horren hiru drakma hartu, eta begi gaixoa igurtzi.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 186. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

drakma bat (3)


drakoniko izond

Zure lasaitasun lakonikoa galtzen eta haserre drakonikoaren urmaeletan igeri nekean zinpurtzen ari zarela irudi du Nizias.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 149. orr.


drama 1 iz antzezteko idazten den literatura-obra, bereziki gai serioa duena.

Hiru ekitaldiko drama.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Komedia eta drama, bi generoak batu ditu New Yorkeko zuzendariak.  Berria - Kultura   2004-09-18

Drama ala komedia bat egin aukeratu behar banu, komedia aukeratuko nuke, ezbairik gabe.  Berria - Kultura   2004-11-03

Zer da bizitza, drama ala komedia?  Berria - Kultura   2004-09-18

Kotzebue jaunaren drama bat antzezten zuten, Popliovin jaunak Roll-en papera jokatzen zuen eta Ziablova andereñoak, berriz, Kora-rena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 26. orr.

1931n Susan Lenox: Her fall and rise drama filmatu zuen, Greta Garbo eta Clark Gable gazteekin. komediante ibiltariak, Shakespeareren dramak jokatzen, ikusle ugarien gusturako egokitu ondoren.  Berria - Kultura   2004-12-31

Arrazakeriaren oinarria duen drama eraiki du Paul Haggisek Crash lanean.  Berria - Kultura   2006-02-01

Rafael Villasús jaun hura gizagaixo bat zen, bertsozko komedia eta drama negargarriak idazten zituen antzerkigilea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

Drama da pertsonaiaren izateko arrazoia; hura da bere bizitzeko eginkizuna: existitzeko nahitaezkoa.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 152. orr.

2 irud/hed

Hiru ekitaldi eta amaiera zoriontsuko drama bat zirudiena laster sartu zen laugarren ekitaldian, aurreko guztiak baino askoz beldurgarriagoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 203. orr.

Ekialde Urruneko drama horretan txinatarrak eta japoniarrak antzera portatu ziren gauza batzuetan eta desberdin beste batzuetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 208. orr.

Behin jokoaren drama martxan jartzen denean, ez baitago irabazi, galdu edo berdindu beste amaierarik.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 82. orr.

Gure baitan dago drama; geu gara; eta irrikatan gaude antzezteko, halakoxe grina daramagu barruan!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 38. orr.

Gertaera analogiko oro hiru pertsonarekiko drama bat da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 203. orr.

Norbere izaerari eta barne-ahotsari jarraitu ala amore eman eta saldoaren moralari makurtu, horrelaxe dago planteatuta Haur Besoetakoa nobelako drama guztia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 235. orr.

Dramaren korapiloa hasi besterik ez zen egin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 394. orr.

3 gertaera edo egoera dohakabea.

Gertaera tristea, hori bai, baina ez, inondik inora, drama bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 432. orr.

1981eko otsailean, drama bat gertatu zen: ETAko kide bat komisaldegian jasandako torturaren ondorioz hil zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 94. orr.

Filmak Aljeriako errefuxiatu sahararren drama du oinarri.  Berria - Kultura   2004-02-24

Deusek ere ez zuen adierazten goian drama bat gertatzeko zorian zegoela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 387. orr.

Berriz ere, bakarrik hiltzen diren zaharren drama ekarri du gogora.  Berria - Harian   2005-08-10

Atzean geratzen ari da ordu eta erdi lehenago doi bizi izandako drama; gero eta lausoagoak egiten zaizkit hilketaren inguruko gorabeherak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 50. orr.

Drama lehertu zen egun batzuk geroago.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 40. orr.

Ez da emakume bat, ama bat da! eta horixe du bere drama guztia (drama larria, jauna, larria!), izan zituen bi gizonengandik izandako lau seme hauek.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 44. orr.

Itzultzen direnean lehertzen da drama, jauna, ustekabean eta bortitz.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 58. orr.

Horixe du bere drama, nire komedia honetan.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 156. orr.

4 (izenondoekin)

Otsailaren 5ean, Madrilgo Price Zirko Handian, "Las golondrinas" drama lirikoa estreinatu zen.  Askoren artean   «Rataplan» - 80. orr.

Urrezko Lehoia irabazi berri du Veneciako zinemaldian drama ilun eta sakor honekin.  Berria - Kultura   2004-09-17

Esaldiren bat ezpainetan zuela, drama txiki baten antzezpena entseatzen ari den aktore baten moduan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 164. orr.

Hori izan zen Girolamo Cardanoren bizitzako dramarik handiena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 290. orr.

Zorionaren mirariez desengainu harturik, hartatik nahikoa izan eta behin betirako bukatu nahi dutenak tregoarik ez duen drama edo komedia lotsagarri hau.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 373. orr.

Badut susmoa, badut susmoa atera daitekeela hemendik drama polit bat!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 66. orr.

Baliteke zer ikusirik izatea horrek idazlearen drama pertsonalarekin.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 8. orr.

Drama pertsonalak, deserrotzearen zauriak, errotzeko borondatea, [...].  Berria - Kultura   2004-09-08

Inoiz edo behin drama ezkutuen lekuko egiten naute, ezustekoak izan ditut eta disgustuak ere bai.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 162. orr.

Izaera horrek lagunduko zion agian drama kolektiboa gainditzen.  Askoren artean   «Rataplan» - 10. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik dramatiko.

Hasiera batean bere kasa hasi bazen ere, Esloveniako Drama Teatro Nazionaleko (1966-1971) zuzendari gisa aritu zen gero. Drama eskola Rembrandten Museoaren aurrean dago.  Berria - Kultura   2006-02-14

Hemeretzigarren mendeko drama-idazle alemanik handiena hogeita hiru urterekin hil zen. bere obra «drama» tonu baten barruan jorratu duela dio.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 176. orr.

Gainera, Nautika Eskolaren kasuan bezala tartean gizon-emakumeon osasuna dagoenean, eztabaidak drama-ukitua hartzen du.  Berria - Gaiak   2006-04-13

Emakume flakoxta zen, ximela, bai gorputzean bai ariman banan-banan hil zitzaizkion seme-alaba guztien heriotzaren drama aztarrenak ezin nabarmenago zituena.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 122. orr.

Plan horri ekiten zion Florentek gau guztietan, drama jokaleku hori antolatzeak kirioetako asaldura larria arinduko balio bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 305. orr.

Dramatis personae, nire drama lagunak, nire mamuak, munduan sakabanaturiko geure antzekoak, eustarriak galduta, triste, erne, ausentzien katean lotutako jendea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 308. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Oinarrizko arazoa giza drama da, dimentsio humanitarioa nabarmendu behar da eta arazo politikoak eta nagusitu ohi den ikuspegi poliziala alboratu.  Berria - Harian   2005-10-08

Halaber, lege-dramaren argumentua, non kristau-abiapuntu berri baten ondoren Moisesen eta Justinianoren arimak altxatu baitziren, Mendebaldeko agertoki batean ikusten da, Karlomagnok jokatu zuelarik Leon Isauriarraren papera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 282. orr.

Pascaljevicen irudietan, flashback-a apenas erabili gabe, ikusleak aise suma dezake Jugoslavia ohiaren barne-drama, lehengoa eta oraingoa.  Berria - Kultura   2004-09-21

Baina, etsipenak, alde batera, eta ezkon drama hura zabaltzean arerioek sor zitzaketen irainek, bestera, badaezpada ere sainduaren atera deitzera derrigortu zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 122. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina drama (3); bere drama (7); buruzko drama (3); da drama (5); den drama (5); drama bat (26); drama bat da (4); drama baten (6); drama da (9); drama edo (3); drama eta (6); drama ez (3); drama guztia (3); drama hori (3); drama txiki (3); dramarik onenaren (3); duen drama (8); eta drama (18); eta dramaren (3); girotutako drama (3); horien drama (3); komedia eta drama (3); zen drama (3); ziren drama (3); zuen drama (5)

bizi dituzten dramek (3); dituzten dramek ez (3); dramek ez bezala (3)


dramagile iz dramak ontzen dituen idazlea. ik dramaturgo.

Nolan-ek, astirik ez eta, ezin izan zituen goitik beheraino asmatu hilketa anitzaren inguruko gorabeherak; beste dramagile bat plagiatu behar izan zuen, William Shakespeare ingeles arerioa, hain zuzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 101. orr.

Azkarki irakurtzen nuen frantses literaturan: XVII. mendeko dramagileak, XVIII.ko pentsalariak, bereziki Rousseau eta gero, Iraultzaren ondotik poetak, mendean zehar, eta nobelagileak.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 51. orr.


dramatiko 1 izond dramarena, dramari dagokiona. ik drama 5.

Zentro dramatiko nazional baten beharraren aldarrikapena.  Berria - Kultura   2006-03-26

Hain zuzen ere, berak nahi duen autorea ez baita autore dramatiko bat.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 160. orr.

Ez dut arte dramatikoari buruzko ideiarik.  Berria - Kultura   2006-04-11

Arestian sustatu zaitugu aktore dramatiko gisa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 294. orr.

Testuen sinesgarritasun falta eta egitura dramatiko burugabea.  Berria - Kultura   2004-01-27

Emanaldiaren luzera laburtuko nuke, progresio dramatiko baten ezean ikuslea nekatu daitekeelako esketx segida luzea ikustean.  Berria - Kultura   2004-04-21

Oso lotura estua dagoela alde batetik antzerki-eszenaren eta antzerkiko eszenografiaren eta bestetik pinturako eszena-antolamenduaren, eta azkenik, filmeko eszenan, batasun dramatiko bat duen eremu diegetikoaren antolamenduaren artean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.

Kantuan hasiko da eta bere edukiak modu poetikoan, dramatikoan, epikoan... adierazten ahaleginduko da.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 102. orr.

2 drama ezaugarriak edo baliabideak dituena.

Truman Capotek idatzitako Beat the devil komedia dramatikoan izan zuen rol txiki bat.  Berria - Kultura   2004-12-31

Ez da hau olerki larri, dramatiko horietakoa, lehen aipatu dugun beste sailekoa baino: egunerokotasuneko elementuekin ironia soil, sotil bat daukatenetakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 52. orr.

Osagai dramatikoz zipriztindutako komedia da nire filma.  Berria - Kultura   2004-07-09

Antzezpen kutsuko keinu dramatikoarekin, zizpoleta bateko bala bakar bat eman zion Felixi.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 245. orr.

Pisu handiko obra da, dramatikoa oso, indarrik gabe uzten duten horietakoa, eta musikarientzat ere ez da samurra.  Berria - Kultura   2004-03-23

Zineman, pinturan, eta antzerkian orobat, irudikapen horren oinarrian dagoen batasun dramatikoaren ideia adierazten du eszenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 213. orr.

Desafio honek, nolanahi ere, bertsolaritzaren mugimenduarentzat zentzu dramatiko eta etsigarria baino gehiago izaera pizgarri eta ludikoa du.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 36. orr.

Bi umeak adierazten zaila den moduan aurkeztu zituen, keinu dramatiko eta itxuratiz, esanez bi umezurtz gaixo zirela.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 57. orr.

Mors Saulus et Jonathae obrak, oratorioa izan arren, «indar dramatiko handia» du, bakarlarien eta koruaren parte-hartzeari esker.  Berria - Kultura   2004-08-26

Arrisku hori modu dramatikoan agertu zen garapen-bideko herrialdeen zorraren krisian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 186. orr.

Oso modu dramatikoan adierazi dut, baina hori da ideia -esan nion-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 53. orr.

3 gertaera edo egoera dohakabeen eitea duena.

Baina gertaera dramatiko horiek ez zituzten uste onak zapuzten: gure mundua ederra zen; gure bizimodua normala, bereizgarririk gabea, unibertsala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 72. orr.

XIX. mendeko donostiarrek aldi nahasi eta dramatiko bati aurre egin behar izan zioten, eta gainditu ere gainditu zuten.  Askoren artean   «Rataplan» - 10. orr.

Zoriari zor zaio eztanden balantzea dramatikoagoa ez izatea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06

EAk eta EAJk, gatazka eta bere ondorio dramatiko guztiak gainditzeko jarrera hartzetik urrun, ezker abertzalearen kontra jotzeko erabili dute atentatua, UPNko faxistekin batera manifestazio bat bultzatuz.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Zuhurtziarik gabe eta ardura gutxirekin jokatu zutela une dramatiko haietan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-18

Konpainiak lanpostu murrizketa «dramatiko» bat egin dezakeela, IG Metallek proposatutako neurriekin ados egon ezean.  Berria - Ekonomia   2004-11-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arte dramatiko eskola (3); arte dramatikoa (3); dramatiko bat (9); dramatiko batean (3); dramatiko bati (3); dramatiko eta (10); dramatiko nazional baten (3); dramatiko onena (3); dramatikoa da (4); dramatikoa dela (4); dramatikoa eta (5); dramatikoa hartzen (3); dramatikoa izan (5); dramatikoari buruzko (3)}; egoera dramatikoa (4); eta dramatikoa (7); oso dramatikoa (4); pertsonaia dramatikoak (3); une dramatiko (4); zentro dramatiko (9); zentro dramatiko nazional (5)


dramatikoki adlag era dramatikoan.

Yankeen harrotasuna filmean Gary Cooperrek jokatzen duen Lou Gehrig jokalariaren historia ere ez da makala: amerikarrek gustuko duten horietakoa, hutsetik sortu eta heroi izan ondoren gaixotasun larri batek dramatikoki kirola uztera behartu zuen mitoarena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 160. orr.

Hunkitu egiten zuen hark guztiak, pentsatu zuen dramatikoki mutilak bere bakardade oinazetuan, eta lotsa zahar batera eta errukira itzularazten zuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 201. orr.

-Ez nengoen erne -esan zuen Myrtlek dramatikoki-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 134. orr.

Garapen demografikoak argi islatzen du egoera latza: jaiotza tasak dramatikoki murriztu dira 1989tik.  Berria - Mundua   2004-10-06


dramatikotasun (8 agerraldi, 5 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 49 agerraldi) iz dramatismoa.

Zinema mintzatua iritsi zenean, kezka horiek guztiak alde batera bazterturik geratu ziren berehala, dramatikotasunaren mesedetan, noski.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 246. orr.

Egoeraren dramatikotasunak gora egin ahala Vanessa gajoaren begiak blaituz doaz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 64. orr.

Bestetik, pieza garatzen den bitartean zera pentsatu dut neure artean: «zenbat dramatikotasun keinuetan!» eta zalantzaren harra geratu zait barruan.  Berria - Kultura   2004-12-22

Giza aurpegia izan da lehen planoaren lehenengo helburu nagusia, eta aurpegiak filmatzeko eta dramatikotasun bereziko uneetan haien mimika eta keinuak filmatzeko erabiltzen dute gaur egun ere Griffith-ek eta beste zinemagile askok.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 267. orr.


dramatismo (32 agerraldi, 9 liburu eta 21 artikulutan; ETCn 433 agerraldi) 1 iz dramatikoa denaren nolakotasuna.

Natura sortzaile-suntsitzaile, infinitu-finituaren ikuskera honetatixe dator Lukrezioren obraren dramatismoa, ez poesiaren eta filosofiaren arteko ustezko oposiziotik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 11. orr.

Zaude, bada, ziur, jauna, dramatismoaren aldetik "heldu gabeko" pertsonaia naizela ni, eta gaizki nagoela, oso gaizki, hauekin batera!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 64. orr.

Hastapen hartako dramatismo espantularitik urrun, erran zitekeen halako doinu alai bat iragazten zitzaiela.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 30. orr.

Erakusketa didaktikoa egiten ahalegindu direla [...] dramatismoa eta inpaktoa bilatu gabe.  Berria - Kultura   2004-05-06

2 (hitz elkartuetan)

Batzuek filosofia eta poesia uztargaitzak direla ere usteko dute eta, lan honen balio poetikoaren ebidentzia ukatu ezin dutenez gero, ustezko uztartezin horrexekin esplikatzen dute bere barne dramatismoa.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 7. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dramatismo handiko (3); dramatismoa eta (4)


dramatizatu, dramatiza, dramatizatzen 1 du ad drama bihurtu.

Actus-Fioretti-ren egileak lehenagoko idazkera laburrago bat dramatizatu besterik ez du egiten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 957. orr.

Ezin izan zuen hain laster desagertarazi gobernari izandakoen auto-kontzientzia politikoa eta ondorioz agertu zitzaion arazoa Sse-ma Tsien historialariak dramatizatu du Kontseilu Inperialean botatako hitzaldi-sorta baten lehiaketa moduan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

2 dramatiko bihurtu.

«Egoera dramatizatuz» ez dela ezer lortuko uste du, eta, horregatik, alderdiei eta erakundeei esan zien «epaitegietara jo aurretik pedagogia egiteko».  Berria - Harian   2005-01-14

PSOEko presidenteak eztabaida «ez dramatizatzeko» eskatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Baina ez dezadan dramatizatu; zortzi urte baizik ez ziren izan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 109. orr.

Baina ez nuen eskubiderik gauzak dramatizatzeko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 27. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Musikari kataluniarrak Salesen lana hartu du Canciones de amor y droga diskoaren oinarri, eta hortik abiatuta, emanaldi dramatizatua eskainiko du Antzoki Zaharrean.  Berria - Kultura   2004-04-17

Irakurketa dramatizatuak, Bilbon eta Donostian.  Berria - Kultura   2006-01-31

Hizkuntza ulertzen ez zutenek ere ulertu zuten poesia zer den, poesia dramatizatua, ironikoa, dantzatua, antzeztua, nik dakit ba.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 39. orr.

Deikunde batzuk oso dramatizatuak dira (Boticellirena, esate baterako), eta eman lezake errealitateko une bat "argazki gisa" finkaturik uzten dutela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 217. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

burua dramatizatzen (4); irakurketa dramatizatua (5); irakurketa dramatizatuak (4)


dramatizazio iz dramatizatzea.

Autoreak esan bezala, «gertaera politiko baten dramatizazioa» da argitaratu duen azken obra.  Berria - Kultura   2004-06-16

Musikaz gain, antzerkia eta dramatizazio ugari egiten dute (arropa egokia jantzita eta guzti), baina, zoritxarrez, minutu asko galtzen dira kanturik gabeko tarte horretan.  Berria - Kultura   2004-04-16

Parabola hau, 5. Aholkuaren dramatizaziotzat har daiteke: "ez bedi inor harro, Jaunaren gurutzeaz baizik".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 43. orr.


dramaturgia 1 iz dramak ontzeko edo eszenaratzeko antzea.

Ludovic Lagarde izango dute eszena zuzendaria, eta Pierre Kuentz arduratuko da dramaturgiaz.  Berria - Kultura   2004-10-06

Bestalde, eta pertsonaia nagusiaren sakontasun filosofiko eta humanoaren parean, dramaturgiaren perfekzioa dugu.  Berria - Kultura   2004-01-13

Mamia eta dramaturgia talde lanean garatu badute ere, Natxo Gomezek eta Jon Gerediagak eman diote forma gidoiari.  Berria - Kultura   2004-10-26

Planteamendu eszenikoa eta dramaturgia, ordea, nahiko estatikoak dira eta gertakizun ia bakarra pintoreak margotzen duen dekoratua da.  Berria - Kultura   2006-01-13

Dramaturgia irudimentsua eta aktore-lan sendoa.  Berria - Kultura   2004-03-04

Bat-bateko bertsolaritzak, eszena-artea ere baden aldetik, gogoa zabal jokatu behar du dramaturgia berrien ekarrien aurrean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 226. orr.

Epstein-en Usher etxearen hondamena (1928) filmean adierazpen fisionomikoaren dramaturgia baterako tresna bilakatzen da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 226. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Egia esan, jatorrizko testua ez da antzezlan bat, Antonio Alamoren eleberri bat baizik, baina Alamok berak hartu du bere gain dramaturgia lana eta horrek eragin bikoitza izan du azken emaitzan.  Berria - Kultura   2006-01-17

Ahaleginak ere egin dira hainbatetan, arrakastatsuagoak batzuk besteak baino, saioak dramaturgia ukitu batez hornitzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 226. orr.

Beste dramaturgia mota bat egiteko aukera zegoela pentsatu nuen.  Berria - Kultura   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dramaturgia (5)


dramaturgo iz dramak ontzen dituen idazlea. ik dramagile.

Molièreren Le medecin malgré lui komediaren aldaera bat da eta dramaturgo frantsesak fabliau batetik hartu zuen gaia.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 38. orr.

-Gotthold E. Lessing alemaniar dramaturgoaren antzerki obra.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 335. orr.

Schmitt dramaturgoa izateaz gain filosofia irakaslea izanik, ez da harritzekoa hain ederto elkartzea Dideroten figura probokatzailea eta antzerki onenaren mekanismoak, ikusi berri dugun maisulana sortzeko.  Berria - Kultura   2004-01-13


dramatzar iz adkor drama bihotz-hunkigarriegia.

Amaitu ondoren ari naiz ohartzen zinema beltzaren ukitua eta suspense handia duela; argi nuen drama bat zela, baina ez nuen nahi dramatzar bat egin.  Berria - Kultura   2004-09-23


dramazale izond dramen zalea dena.

Kostunbrismo magiko bezain kutrearen bidez gizarte gordin eta itogarri bat perfilatzen da; hala ere, O'Connor dramazale ez denez, eszena satirikoak eta irrigarriak tartekatuz larridura baretuko du.  Berria - Kultura   2006-02-14


dranbal iz azkoina.

Ipurditxoarekin hasi ez zitzaidan, bada, handik gutxira, halako mugimendutxoak egiten, jira batera eta jira bestera, torlojuaren eske dagoen dranbala balitz bezala!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 175. orr.


dranbalada iz danbalada, danbada.

Dranbalada dexente, aire-hutsuneengatik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 8. orr.

Aire-hutsuneen dranbaladak atertu ere bai.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 9. orr.


dranbalaka adlag danbadaka.

Sabethi itzela iruditzen omen zitzaion, horrela, gau oso bat gainaldean igarotzea, unama guztietan haizea ziztuka eta zartaka dabilela, eta salbamendu-txalupen gaineko olanak dranbalaka, eta tximiniari kea dariola.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.


drangada iz hurrupa.

Drangada txiki eta azkarrez hartu zuen eraman berri zioten kafea, eta deiaren zain geratu zen, hatzekin kaobazko mahaiaren gainean joaz  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 86. orr.


drapa-drapa adlag

Kaletik harantz zetozen korrikalariak ziren, zirudienez, beren txilin-soinuei eraginez, drapa-drapa eta hankak arin.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.

Drapa-drapa...: Italierazko "strappa, strappa"-tik egokitua.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.


drapo iz bandera.

Izenak elurretik zekarren hunkigarria eta drapo gorri bat laguntzaz betea uste genuen ontziaren txopan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 157. orr.

Gerraondotik hona gure portura lehen aldikotz txopan drapo gorria dakarrela arribatu den burdinolarako ferrailaren aitzakian Vladimirri bizitzekoak isilean deskargatzera datorren ontzira, sekretura, ametsera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 150. orr.


drastiko izond guztiz erabatekoa edo zorrotza.

Erabaki drastikoa, klaro.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 164. orr.

Gure iraultzaileak, luzaro pentsatu ondoren, neurri drastikoak hartu behar zirela erabaki zuen, erabaki horiek bere autoinmolazioa ekarriko zutela jakinda ere.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 101. orr.

Urrats drastiko hau egitean enperadorea berak konkistaturiko sei parroki estaturi sistema militarista eta ez-feudala ari zen aplikatzen, jada ehun urtez nagusi izandakoa bere Tsin-go estatuan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

Prozedura drastiko horrek ez zuen aldaketa larririk eragin gaixoaren nortasunean eta adimenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 233. orr.

Bolada hartako kontu-balantzen gainbehera jarraituak behartu zuen Milango Administrazioa esku-hartze drastiko eta purifikatzaile batera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 100. orr.


draz draz (draz) (onomatopeia)

Korridore luze ezkoztatuetan gure pauso hotsa entzuten da eta astiro goaz, drazz draz draz, zalapartarik ez egiteko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 55. orr.

Eta arrats batez Inazito, Esteban eta hirurok pasillo luzean aurrera joan ginen, zoru ezkoztatuak draz draz egiten zigula.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 209. orr.

Pauso Galduen Galerian draz draz draz noa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 300. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

draz draz (8); draz draz draz (3)


drenaje iz drainatzea.

Ezker-eskuin, bi aldeetara, drenajeko zangak egingo dira, eta zanga horien paretetan, pasealekura begira dauden aldetik, hodiak jarriko dira zanga aldera inklinatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2490. orr.


drenatze ik drainatze.

dretxo 1 iz ipar eskubidea.

Bolgara erregina, Argonen andre zena, hil da, eta Argonek bakarrik bere andrearen leinuko espos baten hartzeko dretxoa du.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 37. orr.

Sufrituak ematen dit nahi dudanaren idazteko dretxoa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 147. orr.

Etxauzko bizkondea, Leizaratzuko jauna eta Joanes Kaikuk dretxo hori erosi zuten hiruen artean 800 eskudo xuriren kontra.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 49. orr.

Beren dretxo edo eskubideen zaintzeko, bildu ziren laborari sindikatuetan, hirietako langileak bezala.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 100. orr.

Eta nola zainduko dira lur hortako laborarien dretxoak eta zuzenak?  Herria   2005-02-03

2 (hitz elkartuetan)

Ez zazula erran guretzat herra badela demokrazia, libertatea, jendetasun dretxoak zaintzen eta obretan ezartzen ditugulakotz.  Herria   2002-11-14

Bakantza dretxoa denendako.  Herria   2005-03-24

Sartze dretxoa: 10 euro.  Herria   2004-05-27

3 zerga.

Orduan, nafartarrak kexu eta beldur... goraki erraiten zuten hemengo olentzat makur haundia izanen zela, aduanetan ez zutela dretxo haundirik ordaintzen eta horrengatik zela burdina holako prezio apalean....  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 157. orr.

4 zuzenbidea.

Gehienak literatura edo dretxoa ikasten zuten, mintzaira frantsesaren amodio zorrotza zeukatelarik ere.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 99. orr.

, ikerketa zentro bat izanen da hori, dretxo publikoan eta Europako dretxoan berezitua.  Herria   2001-10-04

Baionako unibertsitateak aterbetzen ditu bi adar: dretxo/Letrak batetik eta IUT-a bestetik.  Herria   2002-09-12

Orai "dretxozko estatua" aipu delarik demokrazian bermatzen den lurraldea erran nahi da.  Herria   2002-11-07

Dretxo-jakintzan hein bat eskola ukanez geroz.  Herria   2002-07-25

Hélène ongi eskolatu zen, dretxo lizentzia eskuratzerainokoan.  Herria   2004-03-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autokarraren dretxoa badutela (4); dretxo edo (3); dretxoa badutela kitorik (4); dretxoak eta (5); dretxoak eta zuzenak (4); gizonaren dretxoak (3); gizonaren dretxoak (3)


driblatu, dribla, driblatzen du ad izkin egin.

Estremotik arineketan abiatu eta, ez beste ekipoko defentsak bakarrik, hainbat jende driblatu behar zen derrigorrez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 129. orr.

Emiliok baloia bere porterian hartu eta, bera bakarrik, mundu guztia driblatuz heldu zen gure porteriaraino.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 150. orr.


drill iz kotoi gordinezko tela sendoa.

Drill arrosazko oihal bat atera nuen ikusminez eta ohe ertzean zabaldu nuen.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 73. orr.


drin-drinka adlag

Ez zaio iratzargailua drin-drinka hasten, hamabi ordu goizegi?  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 137. orr.


droga (ETCn 13.640 agerraldi) 1 iz arima egoerari edo hautemateari eragiten dion gaia.

Jokoa, droga, mafia: egoera sozial ustel baten osagaiak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 107. orr.

Beraiek zuzentzen dituzte Bonbaiko eskualdean urre salerosketak, drogak, prostituzioa, joko-etxeak, hilketak eta apostuak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 209. orr.

Jende asko gelditzen da droga horren menpe, eta ni ere geldituko nintzela uste nuen, aitortu behar dut kokainak liluratu egin ninduela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 117. orr.

Drogen menpe dagoenaren berun koloreko larruazala.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 27. orr.

Guretzat hurbilena izan zitekeen droga, nola ez, alkohola zen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 45. orr.

Gure droga txokolatea zuan, garai hartan mila pezeta balio zuten talegoak, xapal-xapalak...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 334. orr.

Drogak bihurtu ziren askatasun-seinale, eta, aldi berean, gatibu tristeen ikur.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 91. orr.

Pentsatu zuen hurrengo bisitan neskatoek hartzen zuten droga berbera eskatu behar ziola etxeko emakumeari.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 75. orr.

Denda hura, ordea, beste lan baten estalgarri zen: osabak droga saltzen zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 21. orr.

Gorrotagarria zitzaion gobernuak droga zabaltzen zuten tabernazuloak zaintzeko zuen seta, batik bat haxixa arimaren sendabidetzat zuelako.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 70. orr.

Dirua behar zuela droga erosteko eta eraso egin ziola, nor zen jakin gabe.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 17. orr.

-Baina... erabat baztertu daiteke drogak hartzen zituela?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 153. orr.

Jendeak drogak kontsumitzen ikasi behar du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-21

Droga kontsumitzeko testuingurua (gazteen gau aisialdia) eta kontsumitzeko motibazioa (ondo pasatzea eta arazoetatik ihes egitea batik bat) aldatu egin dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-18

Drogak debekatzeko politikek jende asko eraman dute hondamendira.  Berria - Euskal Herria   2004-11-21

Droga utzita zeukan, baina, antza denez, lehendik zeukan benenoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 20. orr.

Emakume bat atxilotu dute Basaurin, ustez seme-alabei drogak emateagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

Droga pasatzen zieten lagun aberats batzuei, eta diru-mordoa irabazten zuten horrela.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 118. orr.

Bolada batean, maiz samar mozkortu izan nintzen, eta drogetan ere erori nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 237. orr.

Biriatun, mugazainek "ecstasy" deitu droga hortarik tornu pollita atxeman dute Alemaniako autobus batean.  Herria   2001-10-18

Guztira 137 kilo droga atzeman zituzten eta 4.000 salaketa jarri.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

Kasik bi tona droga.  Herria   2003-01-28

Hizkuntzaren eritasuna zainetako kontua denez, ez kanpokoa, zuzen-zuzenean zainetan droga sartuz konponduko da, konpontzekotan ere, bestela betiko joango baitzaigu.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 94. orr.

Droga, droga, marinela, joan behar degu urrutira...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 228. orr.

2 (izenondoekin)

Speeda, extasia eta kokaina boladaz pasatako droga bigunak dira hemen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 136. orr.

Droga gogorra txertatu zion gorputzean emakumeari, "zaldia" bezain gogorra.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 46. orr.

Buru-oharra: edozein depresiotatik ateratzeko kafea droga gogorra dela nonbait apuntatu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Orotara, 75 kilo kokaina deitzen den droga azkerretik.  Herria   2004-01-29

Zalantzarik gabe droga indartsua zen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 115. orr.

Droga nazkagarri hark gauzak ongi oroitzea galarazten zion.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 181. orr.

Leku guztietan oihu egiten zuen bere alaba erotu zela, "gizon meheak" droga zikinen bat janarazi ziola nonbait.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 340. orr.

Droga ilegalik gabe ere, aski pizgarri ditu festa honek denen gogoa kilikatzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 100. orr.

Bestondoak jota zegoen eta droga ezezagunen baten efektuen pean ote zegoen iruditu zait hitz egiten hasi zaidanean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 60. orr.

Egia osoa droga garbiegia bezain arriskutsua izan daiteke, egia tamaina edo dosi txikian hartzen ohitutako gure gorputz hauentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 261. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hauxe zen Bilboko droga-salmentaren buru.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 167. orr.

Ameriketako Estatu Batuetako Oregonen bazen droga salerosketan jarduten zuen indonesiar talde amorratu bat.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 27. orr.

Hala, erraz sartu zen piztia Adelaren bizitzan, aurrena maitale gisa, eta gero droga-saltzaile gisa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 207. orr.

Iparraldeko droga hartzaileen kontsumo ohiturak.Frantziako Parlamentuak droga kontsumitzaileei espetxe zigorra kentzeko lege egitasmoa aztertuko du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Hura Watts auzoan gertatu zen tiroketa batean eho zitean droga trafikatzaile batzuek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 304. orr.

Ameriketako Estatu Batuen gisa horrelako kontratu sozialik ez izatearen ondorioak izugarriak dira: bi hitzetan esanda, fragmentazio soziala; gizabanako askok eta askok, Viviane Forrester-en hitzetan, "estatu probidentzia propioa osatu dute: eskean, azpikerian, droga trafikoan, besteak beste".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 146. orr.

Udalak badauka droga prebentziorako plan berezia.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

Sartu ninan, bada, besoko zainean, lehenengo droga-dosia...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 124. orr.

Nola erabil dezake droga sare batek ni bezalako arrotz bat?  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 46. orr.

Geroztik, aise droga tornu handiagoa ere sesitua izan da.  Herria   2005-02-17

Trukaketarentzat erabilia izan zen droga paketean, gutunazal bat aurkitu zuten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 249. orr.

Azkenik, egon zen droga kontu ilunen bat aipatu zuenik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 101. orr.

Umm El-Khayr umezalea, egin ez zuen droga delitu bategatik kondenatu zutena.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 36. orr.

Otordu ondoan, droga kopuru handiak harrarazten zizkien Hassanek bere gizonei.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

Eusko Jaurlaritzako Droga Gaietako zuzendaria da Belen Bilbao.  Berria - Euskal Herria   2004-11-25

4 oso gogoko pertsona edo gauza, menpekotasuna sortzen duena.

Alex droga bilakatu zitzaion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 215. orr.

Baina zoriona droga gogorra da gorputzarentzat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 256. orr.

Droga bakarra futbola zuen.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 64. orr.

Hots, haur frangorentzat, telebixta droga baten pare ari dela bilakatzen, nun ez den ja bilakatua, eta untsa gogoetagarri dela!  Herria   2003-04-03

5 sendagintzan-eta erabiltzen den gaia.

Medikuen kontrolpean hartutako droga sintetikoei esker.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 116. orr.

Ehun metro bederatzi segundu eta ehunen gutxi batzutan egitera kondenaturik, droga debekatuak hartu zituen korrikalariak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 137. orr.

Emultsio bat izan ohi da ukendua: droga bat izaten du ingurune koipetsu edo ezkotsu batean sakabanatuta.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 77. orr.

6 droga-menpekotasun (38 agerraldi 22 artikulutan; ETCn 357 agerraldi; orobat droga-mendekotasun; 6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 217 agerraldi; drogamenpekotasun 17 agerraldi, 2 liburu eta 10 artikulutan; ETCn 137 agerraldi, eta drogomenpekotasun 6 agerraldi 3 artikulutan; ETCn 29 agerraldi;)

Askagintza taldeak bihar eta etzi egingo du Bizirik Eguna, droga mendekotasunen prebentzioaren aldeko hamaseigarren eguna.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Bereizteko arrazoi nagusiak maitasunik eza, monotonia, elkarrekin bizitzen hasitakoan sortutako arazoak, alkoholarekin izandako arazoak, droga mendekotasuna, eta emakumearen aurkako indarkeria dira.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15

Soziologoa eta Droga-mendekotasunen Deustuko Institutuko kidea da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

Ordurako, de la Iglesiak berak aitortu zuenez, droga menpekotasunak harrapatua zuen, eta horrek 17 urteko etenaldia eragin zion bere ekoizpenean.  Berria - Kultura   2006-03-25

Badira kartzelan droga-menpekotasunari aurre egitea eragozten duten baldintzak: [...].  Berria - Euskal Herria   2004-03-27

C hepatitisa «isileko izurria» dela dio Europako Droga-menpekotasunaren Behatokiak.  Berria - Gaiak   2004-02-06

Eusko Jaurlaritzako Droga-menpekotasuneko zuzendaria.  Berria - Euskal Herria   2004-04-18

· Buruko gaitza du, %67ko elbarritasuna aitortu diote eta, gainera, droga-mendekotasun arazo larriak ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-04

Martutenen preso dauden pertsona askok buruko gaixotasunak dituzte edota droga menpekotasun arazoak.  Berria - Harian   2005-11-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alkohola eta droga (3); auzoan droga (3); batean droga (3); batzuek droga (3); bere droga (3); beste droga (7); beste droga batzuk (4); da droga (6); dela droga (3); den droga (5); dituzte droga (3)

droga asko (6); droga banatzea (3); droga banatzea leporatuta (3); droga banatzeagatik (4); droga banatzeko (3); droga banatzen (5); droga banatzen zuen (4); droga bat (8); droga baten (3); droga batzuk (5); droga berbera (5); droga da (7); droga edo (5); droga erosteko (5); droga eta (17); droga eta beste (3); droga gaietako (7); droga gaietako zuzendariak (4); droga gehiago (3); droga gogorra (3); droga guztiak (4); droga hartzaileak (3); droga hartzaileei (3); droga hartzaileek (3); droga hartzaileen (7); droga hartzaileen artean (3); droga hartzeko (5); droga hartzen (7); droga hori (5); droga horrek (4); droga hortarik (4); droga ixtorio (3); droga karreun (4); droga kontsumitzen (4); droga kontsumo (4); droga kontsumoa (4); droga kontsumoak (3); droga kontsumoan (3); droga kontsumoaren (4); droga kontu (4); droga kontuak (3); droga kontuengatik (3); droga kontuetan (3)

droga mendekotasunen (3); droga menpekotasun (8); droga menpekotasun arazoak (4); droga menpekotasuna (9); droga menpekotasunaren (4); droga menpekotasunei (3); droga menpekotasunen (7); droga mota (4); droga saltzaile (4); droga saltzaileak (3); droga saltzaileek (3); droga saltzeagatik (3); droga saltzen (8); droga tornu (4); droga tornua (5); droga trafikatzaile (11); droga trafikatzailea (3); droga trafikatzaileak (6); droga trafikatzeagatik (4); droga trafikoa (45); droga trafikoa eta (6); droga trafikoa leporatuta (4); droga trafikoagatik (3); droga trafikoak (3); droga trafikoan (9); droga trafikoarekin (10); droga trafikoarekin zerikusia (6); droga trafikoaren (24); droga trafikoaren eta (3); droga trafikoaren kontrako (3); droga trafikoari (9); droga trafikuan (3); droga zerbait (3); du droga (9); edo droga (7); ere droga (9); eta beste droga (3); eta droga (45); eta droga menpekotasuna (4); eta droga trafikoa (4)

eusko jaurlaritzako droga (9); gaitzeko droga (5); gaitzeko droga tornua (5); gazteak eta droga (3); hori droga (5); izan zen droga (3); jaurlaritzako droga (11); jaurlaritzako droga gaietako (5); jaurlaritzako droga menpekotasunen (3); kartzelan droga (3); kilo droga (5); ustez droga (13); ustez droga banatzeagatik (3); ustez droga trafikatzeagatik (4); y droga (4); zen droga (7); zen droga kontu (3); zioten droga (3); zuela droga (3); zuen droga (3); zuten droga (4)

baina drogak (3); bestelako drogak (3); da drogak (6); drogak edukitzeagatik (3); drogak egiten (3); drogak eta (5); drogak gizartean (3); drogak gizartean daudela (3); drogak hartu (4); drogak hartzen (14); drogak hartzen dituzten (3); drogak izatea (3); drogak kontsumitzen (8); drogarik ez (3); drogarik gabe (4); drogarik gabeko (3); drogarik hartzen (5); eta bestelako drogak (3); eta drogak (15); eta drogari (4)

da drogen (4); drogaren aurkako (13); drogaren aurkako operazio (3); drogaren bat (7); drogaren kontrako (3); drogaren menpe (4); drogaren munduan (4); drogei buruzko (4); drogekin arazoak (5); drogekin arazoak dituzten (3); drogen aurkako (5); drogen eraginpean (4); drogen eta (4); drogen inguruan (3); drogen kontsumoa (5); drogen kontsumoan (3); drogen menpe (3); drogen menpekotasuna (3); drogen ondorioz (3); du drogaren (3); du drogen (3); edo drogaren (4); edo drogen (3); eta drogaren (5); eta drogen (13)


drogadikto iz drogen mende dagoen pertsona. ik drogazale.

Besarkatzen ditut bideetako lapurrak eta itsasoetako alderraiak, besarkatzen ditut ziegetan usteltzen diren drogadiktoak eta patioetan ihartzen diren psikopatak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 228. orr.

Tripazaia, emakoia, drogadiktoa begi bistako biziatuak dira.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 259. orr.


drogagile iz drogak egiten dituen pertsona.

Biharamunean merkatariak azokara jo zuen, eta drogagile batekin elkartu zelarik, hazia loditzeko zerbait ba ote zuen galdegin zion.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 170. orr.

Emaztea gozo hartu zuen, elkarrekin bapo afaldu zuten eta, gero, etzan zirelarik, drogagilearen edabearen eraginez, emaztea gau hartan bertan utzi zuen haurdun.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 170. orr.

Bere jantziak nekazari bati trukatu, eta gero hauts berezi bat erosi zuen drogagile baten dendan.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 234. orr.


drogagoizale iz

Flasha, ezin goragoko sentsazioa, heriotzaren mugetarainoko jolasa, Natura goitarra edo Kimika goitarra bezalako ideien liluramendua eta itsumena, Haiek gabe egon ezina...: gauza askotxok senidetzen ditu mendigoizalea eta drogagoizalea, baina, ongi pentsatuz gero, azken honen jarduna edo ariera askozaz ere garbiagoa da, soilagoa, biluziagoa eta zintzoagoa, mendi-jonkiarena baino.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 280. orr.


drogaina iz

Karnetarekin egindako Lerro Zuzena gurtzen dugu, eta itsu-itsuan sinesten han dagoena kristoren gorputz kimikoa dela: anfetamina dagoela, kokaina dagoela, ketamina dagoela edo beste inaren bat (droga tragikomikoak aipatzeagatik, jenero heroikoa modatik pasatuxea dagoen honetan); berdintsu dio zer den, drogainaren bat izan ezkero, legeak drogainatzat izendatua daukan zerbait izan ezkero.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 26. orr.

Drogainaren teorikoek, droga jakintza eta ezagutza bide bezala aztertzen dutenek, ia sistematikoki ahazten dute puntu hau.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 28. orr.


drogaketari iz ipar droga-trafikatzailea.

Bi drogaketari preso.  Herria   2001-02-01

Bazen zonbait sosena, droga gisa hori biziki kario saltzen baita hor gaindi! drogaketaria preso altxatu dute Baionarat.  Herria   2005-05-12


drogaki iz ipar droga-gaia.

Biriatun, guardek arrastatu dute gizon gazte bat, bere bizkarreko zakua drogakiz betea zoana.  Herria   2004-04-08

Eta bestalde oraino, gero eta diru gehiago nunbaitik behar drogakiaren erosteko...  Herria   2004-04-22

Denetarat, 1790 kilo drogaki, bost miliun eurorena nunbait han edo berdin gehixagorena ere.  Herria   2003-01-28

Lau miliun eta erdi euroren drogakia nunbait han! kamiunzaina, gizon gaztexko bat, paperez portugesa, preso altxatua izan da.  Herria   2003-01-14

Zakutto asko haxix drogakiz beteak, orotarat tona bat pasaturik.  Herria   2004-02-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

drogakiz beteak (3)


drogamenpekotasun ik droga 6.

drogata iz adkor drogazalea.

"Normala, hori ez zen bizimodua", "badakizu, drogen mundua... drogata hauek beti amaitzen dute berdin", "bai pena!".  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 180. orr.


drogatu, droga(tu), drogatzen 1 da/du ad drogak hartu edo harrarazi.

Lagunen batek edo batzuek drogatu egin naute; nire edarian klenbuterola bota dute.  Berria - Kirola   2006-02-15

Drogatu egiten gaituzte ezer ikusi ez dezagun; drogatu egiten gaituzte zerbait ikusten hasten bagara ere erreakzionatzeko ahalmenik izan ez dezagun!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 258. orr.

Susmo txar bat neukan: harmailetan biltzen ziren ehundaka ikusleak drogatu egiten zituzten.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 187. orr.

Drogatu eta itsasontzi batean legez kanpo eraman zuten Israelera.  Berria - Mundua   2004-04-21

Weinstein drogatu eta bizirik lurperatu zuela onartu du akusatuak.  Berria - Gaiak   2004-03-02

Neska mozkorturik dago, edo beharbada drogaturik: ezin dio ezer zentzuzkorik esanarazi.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 252. orr.

Esaten zuten drogatuta nengoela, arraro samar janzten nintzela.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 226. orr.

2 irud/hed

Amodiozko edabe bizkor batekin drogatu eta halaxe eraman, besotan, bizkor, gauean.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 122. orr.

Izan ere, Europa lotan zegoela ikusten zuen, moral faltsu baten ohean etzanda, lo baino gehiago loakartuta, drogatuta, bere dekadentzia eragiten zion gezurraren lozorroan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 245. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Familia xumeen adiskide, emazte bakartuen, emagalduen, gazte gaizkile edo drogatuen sustengu, presoen bisitatzaile, bazuen edozein jenderen errespetua eta laguntzeko nahia. Gela usteldu batean esku ahurrean eztulka eta bere zigarro drogatuaren kea pafaka botatzen ari zena.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 57. orr.

Bada, erdi zuzen biak, horrelaxe bete bainituen hurrengo hilabete biak; drogatu moduan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

drogatu egiten (4); drogatu egiten gaituzte (3); drogatu eta (7)


drogazale 1 iz drogak hartzen dituen pertsona; drogen mende dagoen pertsona. ik drogadikto.

Drogazale bakoitzak bere motiboa izango din drogaren munduan sartzeko, ez dinat ezetzik esaten, baina nik ezagutu ditudan drogazale gehienak besterik gabe egin ditun drogazale, arrazoi zehatzik gabe.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 125. orr.

Drogazale batentzat, dena da droga.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 139. orr.

Arratsaldero bezala, gizonezko bat eliz aurreko burdinazko atetzarra ixten ari zen, drogazaleek gaua eliz atarian pasa ez zezaten.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 10. orr.

Robert aspalditik zen drogazalea, neskatxa hil baino lehenago ere bai.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 23. orr.

Azalpen urduri azkarretan -lapurretak, familiaren hondamendia, espetxea-, drogazaleen artean ohikoak diren istorio horietako bat kontatu zidan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 129. orr.

Ni, ordea, maitasunagatik egin nindunan drogazale, Emmanuelen patua nahi nuelako neuretzat ere.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 125. orr.

Joaten ginen Drogazale Anonimoen gure bileretara; ez genuen edaten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 306. orr.

Halako ordu tikietan, errezeta erakutsita baizik ez dizkizute beren ateak irekiko, eta lehenbiziko bietan drogazale botika-ebasle bat banintz bezala ohildu ninduten, horietariko batean polizia deituko zutela mehatxatuta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 231. orr.

2 (hitz elkartuetan)

35 urtez New Yorken izan dudan eskarmentuak erakutsi dit, adibidez, drogazale talde batean sartzen den [...].  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 168. orr.


drogazaletasun iz drogen zaletasuna; drogen mende dagoenaren egoera.

Hedonismoa, atsegina helburu duen filosofia eta drogazaletasuna horiek dira materialismoak bultzatzen dituen ideiak.  Berria - Gaiak   2004-05-12

-Zergatik ez zoaz drogazaletasuna kentzeko dauden etxe horietako batera?  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 161. orr.

Pozik da, gainera, azken 28 hilabeteotan kontrolpean duelako drogazaletasun etengabea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21


drogeria iz produktu kimikoak, hala nola garbiketakoak edo pinturak, saltzen diren denda.

Amak goizean esan zidaan, drogerian krema bat erosteko; arratsaldean, joan nauk drogeriara eta...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 49. orr.

Elkarrekin sartzen ginen burdindegian, edo drogerian, eta gero etxera eramango nituen gauzak aukeratzen zituen; ordaindu ondoren, neuk garraiatuko nituen plastikozko poltsetan sartzen zituen, ondo apailatuta.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 164. orr.

Etxeko beste tipo bat, oso ezaguna, Maisu Txikia zen, mantxatar pedante eta orojakin bat, drogeriako saltzailea, sendalaria eta izain-jartzailea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 122. orr.

-Drogeria kontua -dio Lainezek.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 41. orr.


drogomenpekotasun ik droga 6.

drogoso izond bazter-nahaslea, iruzurtia.

Halako drogosoa haiz eta, nik uste nian gezurra zela! -arin egin du tabernariak, ohitura dauka letretan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 127. orr.


drojki iz zaldi orga arina, bi gurpilekoa, baleztaduna eta estalkirik gabea, Errusian eta erabiltzen dena.

Telega ez zen, ezta kalesa edo drojkia ere; ezeren antzik izanez gero, gurpil gainean jarritako angurri lodi bat ematen zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 258. orr.

Haren aldamenetik dirudunen bat bizkor igarotzen zenean drojki dotore batean, zaldiak edergailu aberatsez apaindurik, hari begira geratzen zen lurrari josirik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 332. orr.

Txitxikovek, neurri guztiak gainditzen ari zela konturaturik, kotxe bat eskatu zuen, eta prokuradoreak eskainitako drojkia onartu zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 225. orr.

Beroki laburrez jantzirik drojki arin batean bizkor zihoan merkataria.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.


dromedario iz gamelu mota, konkor bakarrekoa (Camellus dromedarius).

Milaka gamelu txiki zeuden, ongi osatuak, ile luzea gorputzean, zurda lodiak lepagainean, abere otzanak, eta dromedarioa baino errazago prestatzen direnak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 256. orr.

Haien arrastotik pauso baldarrez ehun dromedario etorri ziren, baktriarrak arrazaz. San Benitoren Ordenako fraide bi agertu ziren bidean, bi dromedarioren gainean zaldizko.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 143. orr.


drop iz errugbian, punpa-lasterra.

62. minutuan jokalari bat gutxiagorekin geratu zen Narbona, eta egoera hori ere primeran baliatu zuen Baionak, Larretxeak drop-a egin ondoan, Cledak lapurtarren seigarren eta azken entsegua egin zuelako.  Berria - Kirola   2004-11-28

Entsegu bat, zigor kolpe bat eta drop bat.  Berria - Kirola   2004-05-16

Traille eta Hernandez saiatu ziren drop-ak egiten, baina ez zuten asmatu.  Berria - Kirola   2006-03-05

Gero bi minutuan bi drop gauzatu zituzten Peyrelonguek eta Brusquek, eta horri esker 6-12 aitzineratu ziren lehen zatian.  Berria - Kirola   2004-09-12

Lau zigor kolpe jaurtiketa eta hiru drop jaurtiketa.  Berria - Kirola   2004-06-18

Traille eta Hernandez saiatu ziren drop-ak egiten, baina ez zuten asmatu.  Berria - Kirola   2006-03-05

· Mazas miarriztar jokalariak partidako azken minutuan 'drop-goal' tiroa lortu zuelarik nire ilusio guziak kendu zizkidan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 235. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beauxisek drop (3); beauxisek drop jaurtiketa (3); bi drop (6); drop a (14); drop a gauzatu (3); drop ahalegin (4); drop ahalegina (6); drop bat (20); drop bat eta (3); drop jaurtiketa (11); drop jaurtiketa gauzatu (6); eta drop (11); eta drop bat (8); kolpe eta drop (3); peyrelonguek drop (5); zuen drop (3); zuen drop a (3)


drosofila 1 iz ozpineko eulia (Drosophila melanogaster).

Geroago, ingeniaritza genetikoak gaitu gintuenean edozein organismoren material genetikora iristeko, drosofila bilakatu zen berriro ikertzaileen kutun.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 14. orr.

Drosofilaren mutazioen armategi zahar guztia, horrenbestez, begi berri batzuen argitan ikusten da.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 57. orr.

Mutante horiek, azkenik, frogatzen dute posible dela drosofilaren baitan enbrioiaren garapena oinarritzen duen sistema genetikoa aztertzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 62. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ikerkuntzarako eta irakaskuntzarako baliatzen ziren drosofila-bildumak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 44. orr.

Hala bakartu zuten, esate baterako, 1916an, drosofila-mutante aski harrigarri bat: hegal pare baten ordez bi zituen euli bat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 57. orr.


drugstore iz egunaz eta gauaz irekia dagoen merkataritza gunea, kafetegia eta jatetxea dituena besteak beste.

Itxi arte itxaron behar izan nuen, eta drugstore batera joan ginen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 8. orr.

Urrunxeago, galerian bertan, drugstore bat zegoen; bazeukan handik fax bat bidaltzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 260. orr.

Dirua lortu, eta telefono kabina hutsik zegoen drugstore bat aurkitu nuenerako, pasea zen ordu erdi baino gehiago.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 111. orr.

Aitzakia batekin, drugstore batean sartu zen, gin botilatxo bat erosi... orduantxe ihes egitea zeukan, baina, diru hura, hain ongi etorriko zitzaion... zurrutak bizkortu zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 231. orr.

Newmark-en, lehendabizi topatu zuen orotariko drugstore saltokian sartu eta ondokoak eskatu zituen: talko-hauts lata bat, azazkaletako eskuila bat, eta veronal pastilla-kaxa bat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 172. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

drugstore bat (3); orotariko drugstore (3)


druida iz antzinako zelten apaiza.

Arimen lekualdaketa gogoratzen zaio, zelten letrak izugarri bihurtzen dituen dotrina, Zesar berak britainiar druidei egozten diena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 99. orr.

Bere ale gorri biribilok estimazio berezia zuten druiden liturgiako ospakizunetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 36. orr.

Suaren erritoa kontu sakratua zen hiru egun hauetan ere: druidek soilik piztu zezaketen su hori.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 426. orr.

Druida Nagusiak orduan besoak altxatu zituen isiltasuna eskatu nahian, baina alferrik; eta Golen ahotsa entzun zen besteen gainetik: [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 55. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

druida hitza (3); druida hitza bera (3); druida nagusia (3); druida nagusiak (6); egin zuen druidak (3); luth druida (3); luth druidaren (3); zuen druidak (7)


druidagai iz druida izateko prestatzen ari den pertsona.

Umetan druidagai izan ginen elkarrekin.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 27. orr.

Druidagai arrunt bat naiz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 139. orr.


drundots iz dunbotsa.

Moto zahar baten drundotsa dirudi.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 127. orr.


drupa izond fruitu mamitsu biribilkara, barnean hazi bakarra geruza gogor batean bildua duena.

Produktu natural batzuen bidez lorturiko produktuak, aldiz, arriskutsuak dira jende askorentzat: esnea [...], laboreetako glutena, kakahuetea, txerrikia, fruta batzuk (marrubia, meloia, zitrikoak, drupa asko, etab.), arrain urdina...  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 76. orr.


druso (orobat druzo) 1 iz Libano eta Siriako islamdar komunitate berezi bateko kidea.

Maroniten kristautasun monotelita eta drusoen xiismoa, Hakim gurtzen duena, Erdialdeko Sirian jaio ziren biak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 169. orr.

Egun 32 kokagune eta 20.000 bat judu daude siriar druzoen inguruan bizitzen.  Berria - Mundua   2004-08-14

[Raba Halabik] adierazi zuen Israelgo Armadan soldadu dabiltzan druzoak etniaz arabiarrak, eta sinismenez Islamaren adar batekoak «kontrola galdu duten mertzenarioak» direla.  Berria - Mundua   2004-12-22

• 2 izond drusoei dagokiena.

Komunitate arabiar eta druzoaren parte-hartzea ere txikia izan zen.  Berria - Mundua   2006-03-29

Unibertsitate Hebreoko irakasle eta aditu druzo batek.  Berria - Mundua   2004-12-22


druzo ik druso.

dual 1 iz bi elementu edo banako desberdin dauzkana edo biltzen dituena.

Antropologiak gizarte ugarietan ikertu ditu subiranotasunaren "sistema dualak".  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Lacanek erakutsi zigun sistema ez dela duala, baizik eta monoa.  Berria - Kultura   2006-04-30

2 gramatika-numeroaz mintzatuz, bi pertsona edo gauza adierazten dituena.

Sanskritoak bi kategoria izan ordez hiru dituenez (nire begiak, nire belarriak, nire besoak, nire hankak eta abar "dual" delakoan leudeke), [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 151. orr.

Hitzek esanahiz aldatzen dute; gramatika kategoriek ere bai: kategoria horietako batzuk, haiek adierazteko balio zuten formekin batera desagertzen dira (latinak zuen duala, esaterako).  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 179. orr.


dualismo 1 iz bi printzipio aurrez aurreko eta ezin bateratuzko onartzen dituen doktrina filosofikoa.

Dualismo ontologikoaren arabera, beraz, bi substantzia-mota daude munduan, fisikoa eta pentsakorra, bakoitza bere ezaugarri propio eta bereizgarriekin.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 187. orr.

Dualismo kartesiarra bazterturik [...] izpirituaren eta naturaren harmonia eta paralelotasuna proklamatzen da, hots, bion monismo organiko-ebolutiboa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 80. orr.

Bi premisa hauei esker, libratu zen [San Agustin] materialismoaren atzaparretatik eta dualismo manikeotik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.

Badirudi dualismoa atxiki behar dugula, bestela, Izate absolutuak, Jainkoak dena irentsiko luke.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 52. orr.

Garrantzitsua da ohartzea Nagelek aldebiko dualismoa defendatzeko darabilen argudioa epistemologikoa dela.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 188. orr.

Bi eratako substantzien ustezko komunitateak, substantzia pentsatzailearen eta hedatuaren artekoak, dualismo zakar bat ezartzen du oinarrian, eta azkenak, subjektu pentsatzailearen errepresentazio soila izaki, substantziok berez irauten duten gauzak bihurtzen ditu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 172. orr.

Gorputza eta izpiritua ados, dualismo izpirik gabe, aitzinatzen naiz.Stalin ere dualismo despotikoan erori zen, eta bitan banandu zuen alor oro, baita zientziarena ere: zientzia kapitalista zegoen, eta zientzia proletarioa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 115. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Substantzia-dualismoak burmuinaren eta gogoaren arteko harremana zail egiten duen moduan, aldebiko dualismoak ere munduaren ikuskera deseroso baten aurrean jartzen gaitu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 188. orr.


dualista 1 izond dualismoarena, dualismoari dagokiona.

Platon da Mendebalde osoarentzat filosofian, moralean, erlijioan, gure kultura komunean, oinarrizko bilakatu den gizakiaren ikusmolde dualistaren ezarle eta finkatzaile filosofikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 274. orr.

Egia da Platonen metafisika dualista dela, baina Politeian idatzia zuen jadanik arimak hiru alde dituela: zientzia, adorea eta neurritasuna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 50. orr.

Peter Strawson (1974) eta Thomas Nagel (1986) dira "aldebiko teoria" dualistaren (ingelesez, "dual aspect theory" edo "property dualism") defendatzaile nagusiak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 187. orr.

Bereizkuntzak dira, orobat, ez dagoena eta ezin dena egon, historiaren metafisika dualista honetan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 132. orr.

2 iz dualismoaren aldeko pertsona.

Eta horrela dualistak esanen du ezinezkoa dela jainko bietako batak bakarka jardutea, eta horrek ez dakarrela aldean inolako ezgaitasunik bietako inori buruz, haien izaerarako, bi izatea funtsezko baldintza delako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 230. orr.

Alegia, dualisten iritziz, guztizko engainuan bizi gara, egiatzat hartu ohi ditugun uste gehienak berez faltsuak baitira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 187. orr.

Idealista transzendentala errealista enpirikoa izan daiteke, eta beraz, deitzen zaion moduan, dualista bat.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 167. orr.

«Dualista porrokatua» izanagatik, [Bobbio] aurkariak uztartzen ahalegindu da: justizia eta askatasuna, sozialismoa eta liberalismoa, ilustrazioa eta pesimismoa.  Berria - Kultura   2004-01-15


dualistiko izond dualista.

Izan ere, izaera pentsatzailearen eta materiaren arteko loturari dagokion zailtasun oro amarruz sartutako errepresentazio dualistiko hartatik soilik sortzen da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 172. orr.

Beraz, beren objekzioarekin berezko eragina ez ezik, beren aurresuposizio dualistiko propioa ere errefusatuko lukete.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 172. orr.


dualitate iz dualtasuna.

Silaba eta bere azentua, ahoskatze ekintza bakar bat baizik ez baitira; ez dago dualitaterik ekintza honen barnean, bere ondoan dagoenarekiko aurkakotasun batzuk baizik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 100. orr.

Desberdintasun horiek, kanpo eraginengatikoak ez diren guztietan [...] fenomeno fonetikoarekin batere zer ikusirik izango ez duten dualitate gramatikalak eta sinkronikoak izango dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 196. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dualitate bat (3)


dualizatu, dualiza, dualizatzen da ad bitan zatitu, dual bihurtu.

Gizarteak dualizatzen ari direla diote hainbat adituk.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 125. orr.


dualizazio iz dualizatzea.

Kooperatibek aurrera jarraitzen dute beren gabezia eta arazo zerrenda luzearekin: langileriaren dualizazioa, edo hitz zakarragotan, klase-banaketa (bazkideak direnak eta ez direnak); [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 188. orr.

Dualizazioa da nagusi: enpresa jakin batean lan bera egiten duten bi langileren artean soldata aldea bikoitza, edo hirukoitza ere izan daiteke.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 121. orr.

Azken batean, dualizazioa da nagusi lan merkatuan: lehen eta bigarren mailako langileak daude.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 124. orr.


dualtasun iz duala denaren nolakotasuna.

Gauzak eta zeinuak bereiztean, gauzei buruz ari garenean halako moldez mintzo gara ezen, batzuk beste zerbait adierazteko erabiltzen badira ere, dualtasun horrek ez baitio trabarik jartzen guk helburu hartutakoari.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 281. orr.

Hogeigarren mendeak aurrera egin eta ilundu ahala, gero eta nabariagoa zen munduen dualtasuna, Zaharra eta Berriarena, egitateekin bat ez zetorren teoria zela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 389. orr.

Hortaz, edozein aldetatik heltzen diogula arazoari, inon ez dugu hizkuntzalaritzaren helburu osoa, integrala aurkitzen, guztietan bi irtenbide elkarren kontrakoren aurrean aurkitzen baikara: edo arazoaren alderdi bati bakarrik atxikitzen gatzaizkio, lehen aipaturiko dualtasunak ez atzemateko arriskuan amilduz, edo, alderdi askotatik batera abiatzen gara mintzairaren estudioan, eta orduan, linguistikaren aztergaia azalduko zaigu estekadurarik gabeko gauza heteroklitoen pilaketa nahasgarri gisa.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barruko dualtasuna (4)


duatloi 1 iz atletismo proba, bi lasterketak, bata oinez eta beste bizikletan eginak, osatua.

23 urtez azpiko Munduko Txapeldun Javier Gomez Noyak parte hartuko du gaur jokatuko den Aguraingo duatloian.  Berria - Kirola   2004-04-04

Hallek eta Gallastegik irabazi dute Gernikako duatloia.  Berria - Kirola   2004-04-27

2 (hitz elkartuetan)

Bestalde, Euskal Duatloi Zirkuituko beste bi proba jokatuko dira asteburuan.  Berria - Kirola   2004-05-08

Espainiako Mendiko Duatloi Txapelketa jokatuko da bihar Gasteizen .  Berria - Kirola   2004-03-26


dub 1 iz reggaetik sorturiko musika estiloa, lehenagoko grabaketen birmoldaketan oinarritzen dena

Acid-house-aren garaia zen hura, baina soundystem-ek soulari eta dub-ari atxikitako erritmoak berreskuratu zituzten: «Jamaikako musikaren eragina nabarmena zen, baina dantzarako musikak ere eragina izan zuen gure musikan».  Berria - Kultura   2004-01-17

Esan nezake house musika egiten dudala, baina baita, dub-a, disco musika, Detroit techno-a eta funka egiten dudala ere.  Berria - Kultura   2004-03-04

Estilo ugari nahastu nahi nituen, eta agian horregatik, bateriak hip hop ukitua du, baxua dub-etik gertu dago, perkusioa afrikarra da, haizeak funkyak eta pianoa, berriz, latinoa.  Berria - Kultura   2004-06-24

Ezaguna da Fermin Muguruzak izugarri maite dituela Jamaikako sustraidun doinuak (reggae, dub, ska...),  Berria - Kultura   2004-03-10

2 (izen baten ezkerrean)

Eta hiri ponpoxoaren ifrentzua den beste Bilbo horren kronikak idazten dizkigu, erraietatik, artez eta artifizio larregi ibili barik, dub erritmo soil eta hipnotizatzaileetan kulunkatuta.  Berria - Kultura   2004-07-24

Joe Strummer-en ahotsa eta Mikey Dread-en dub efektuak...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 102. orr.

Linton Kwesi Johnson dub poeta eta abeslariaren Five Nigths of Bleeding doinu zoragarri eta sendoa entzuten ari zarete...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 114. orr.

3 reggae dub ik reggae 3.

dubbi iz skatepark-etan dagoen figura, zulo zabal baten modukoa, ertz ondulatuak dituena.

Lasterketa bat da, dubbiak (bainerak), peralteak eta jauziak dituen ibilbide batean.  Berria - Kirola   2006-02-10

Banaka egingo dute dubbi-ak (bainerak), peralteak eta koskak dituen ibilbidea.  Berria - Kirola   2006-02-16


dublindar izlag/iz Dublingoa, Dublini dagokiona; Dublingo biztanlea.

Gabriel Conroy, dublindar idazlea, nazionalistak eta irlandera gutxiesten dituena, gurago goi mailako kultura kontinentala, bere izeben etxera doa, Irlandako mendebal aldeko bere emaztearekin, urte berria ospatzera.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 70. orr.

Dowland, dublindarra, bere herrian bizitzera errenditu ezin eta mundua ibili zuen alderik alde alderrai.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 59. orr.

Irlandako ingeles hiztuna, dublindarra.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 89. orr.

Izan ere, eginean ez baizik ezinean daude dublindarrok, alkoholak eta erlijioak eragotzirik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 68. orr.

Joyce: beste dublindar arnegari bat.  Berria - Kultura   2006-04-11

Bela-oihalak berriz, toles-toles eginda saldu bide zizkion dirutza baten truke Joyce deitura zuen dublindar eszentriko bati.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 145. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dublindarrak (4)


duda 1 iz zerbaiten egiatasun edo ziurtasunaz zalantzatzen denaren, zenbait aukeraren artean norantz makurtu ez dakienaren arima egoera; dudatzea. ik ezbai; zalantza.

Baina duda horren argibidea izan aurretik, Don Evaristoren ahots lodi-zakarrak esnatu zuen errealitatera: [...]. Ulertzekoa zen nire duda, baina eraikinak berriak zirela esan zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 115. orr.

Berriz Perkain aipatzeko, badago anitz duda edo zalantza, ezin jakinez zein zitekeen bere izen zuzena.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 121. orr.

Oposizioa kezkatuta agertu zen atzo inork duda hori argitzeko helegitea aurkezten ahal duelako.  Berria - Mundua   2004-06-10

Duda sortu berria baitzitzaidan: eta ezjakin urrikalgarriena ni banintzen haren idurikoz?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 186. orr.

Oraindik ez dakite jokatuko duen eta ezta Ntamackek ere; horrek duda sortuko du.  Berria - Kirola   2004-04-24

Carlos Catalanek ere ez ditu argitu duda guztiak.  Berria - Kultura   2004-03-25

Gero begietan, duda bat nabaritu zion, ozenki erratera ausartzen ez zen galdera bat.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 136. orr.

Denborarekin duda bat erneko zitzaigun barrenean, zenbat eta pasarte gehiago gogora ekarri areagotuz joango zena.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 73. orr.

Pundu hortan haatik bada duda frango bazterretan.  Herria   2002-11-21

Gaurko euskaltzaleek bere buruarentzat maiteena duten kontsigna, bat aukeratu behar eta, "euskaraz bizi" delako hori dela esango nuke, duda gutxirekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 86. orr.

Dudaren harrak gero eta zulo handiagoa egiten zuen zaldunaren bihotzean.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 157. orr.

Bada galde eta duda frango bazterretan, bereziki Europan, nola ote den jokatuko preseski Europa batuari buruz.  Herria   2001-05-24

Aita Hilario da, duda barik, nagusia.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 117. orr.

Duda asko daude oraindik horren gainean ere.  Berria - Gaiak   2006-01-14

2 (izenondoekin)

Bere eta beste guztien bihotzetatik duda txikienaren zauria ere ezabatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 834. orr.

Arrazoizko duda txikiren bat agertzen bada nire causa mortis-i buruz, sosik ere ez du ikusiko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 170. orr.

Laguntzaileen jokamoldeari buruzko duda ñimiñoenak susmo txarrak pizten zizkion, bere aginduen onespen kartsuegiak bezalaxe.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 65. orr.

Duda handiak daude oraindik genetikoki eraldaturiko elikagaien inguruan.  Berria - Gaiak   2006-03-28

Gogoeta luzeetan zebilen eta duda handiak zituen zer egin behar ote zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 971. orr.

Etorkinen aldeko elkarteek duda sendoak dituzte prozedura «zuzena ote den».  Berria - Harian   2005-02-05

Gaurko duda sakonen araberako danga saminek hautzaroko fedearen goxoa oroitarazi didate.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 20. orr.

Kritika eta duda metodikoaren espiritua garatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 286. orr.

Apezgoari buruzko duda izigarriak aztaparretan hartua baininduen urte bat lehenago.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 53. orr.

Operazio hartan parte hartu edo ez hartu, hori baldin bazen Rekexok zuen duda etikoa, alkohol pittin batez disolbatzeko erabakia hartua zuen, ea horrela arazo hura guztia garbixeago ikusten zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 125. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orduan bera itzuli zen, duda aire batekin, esan zuen, ama, zeinen begi urdin ederrak dituen soldadutxo honek...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 239. orr.

4 hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Duda arrastorik ere ez zen Lakatosek herren egiten zuela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 41. orr.

Baietz eta baietz, ez zuela horretaz duda mikorik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 38. orr.

Duda izpi bat izan ondoren, hartu egin zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 187. orr.

Haren mintza-doinuak ez zuen duda izpirik utzi, nire semeak sorrarazten zizkion sentipen ezkutuen aitzin-gibelez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 178. orr.

Eta hark, duda izpirik egiteke, soil-soilik esan zion: [...].  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 98. orr.

4 dudako (41 agerraldi, 14 liburu eta 15 artikulutan; 6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 281 agerraldi) izlag dudazkoa.

Haatik usaian baino jende gutixago naski, dudako aroaren gatik behar bada.  Herria   2002-09-05

Hitzezko galtzerdien inbentarioa osatzeari ekin diozu, kirioen sorgin-erratza hegazkin, dudako hodei guztien gainetik.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 95. orr.

Eta hementxe du hiltzea eta akabera gogoetatxo txuri-beltz honek; dudako argi-ixpi ñimiño bat besterik ez, heriotzaren itzal lodiaren ertz batean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Ibaiaren berberatasuna dudako gauza da, eta hargatik irristatzen dira izenak uraren gainean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 215. orr.

Aztertutako etxalde batzuetako emaitzak dudakoak dira, eta doitasun handiagoko testak egin beharko dira.  Berria - Gaiak   2006-02-10

Urtean saio aukeratu batzuk egiteak, badu beste alderdi dudako bat ere.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 83. orr.

Gbauza batzuk izango lirateke "ez eta ez", nazka, eragozpen eta atzerakada garbiz; eta gero, dudakoak dudako eta gizabanakoak gizabanako, "ez baina bai": hauxe da delako morbo horren erresuma naturala, naxka eta xikiñaren aurkintza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 24. orr.

5 dudazko (39 agerraldi, 20 liburu eta 8 artikulutan; 6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 286 agerraldi) izlag

Hona zein omen diren gure iritziaren galdez dauden dudazko puntu eragozle horiek: [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 183. orr.

Era horretan, irabaziak berreskuratu eta dudazko kredituentzako erreserbak gehitu zituzten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 185. orr.

1878an prefetek igorri txostenen arabera 31 apezpiku "tzarrak" ekarriak ziren, 27 "dudazkoak", "25 onak", gobernuaren arabera bixtan dena.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 17. orr.

Itxaropen horiek, diru-espazio bateratu batean gertagarriak diren arren, aski dudazkoak dira diruen arteko konkurrentziak nagusi jarraitzen duenean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 188. orr.

Ikusi zaitut; soseguak ihes egin du nigandik urrun, eta dudazkoa dut zoriona.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 76. orr.

Hegazti mota guztiak ere hor ikusten ditugu hegoekin fidatzen eta lumei laguntza oraindik dudazkoa eskatzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 365. orr.

Estatistika batek fidagarria izateko oso baldintza estuak bete behar baititu, eta orduan ere, arazo sozialetan-eta, oso dudazkoa izaten baita.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 109. orr.

Ez neukan froga izpirik ere hipotesi hori baieztatzeko, baina behin Rodney Grant-i bere etorkizun dudazko hartara lagundu ziotelarik, bazirudien ohe huts hura indar ezabagarri misteriozkoren batek sorgindu zuela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 351. orr.

6 duda egin

Duda egin nuen hasieran.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 183. orr.

Duda egin du segundo batez eta gero ohartu da ez duela besterik esateko. Duda egiten duzu ala, Miss Fairfax?  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 276. orr.

-Simcha David ikusi duzu? -galdetu zuen Hinde Shevachek duda egin ondoren.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 182. orr.

Gorpua ikusi zuenean, Beauvaisek, hasieran duda egin bazuen ere, lurrin dendako neska zela adierazi zuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 135. orr.

Julianek duda egin zuen berriro, etxera alde egin ala gelditu.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 120. orr.

Hala ere, duda egin nuen, erran ala isildu, horrela edo hala jokatzeak "Potzoloren" solasari zer jite erantsiko zion ezin igarri-eta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 44. orr.

Neronek ere duda egingo nuen benetan ote nengoen kamerinoan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 95. orr.

Duda egin nuen niretzat ez ote zen agurra.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 180. orr.

Duda egin nuen ez ote ninduen ezagutu eta horregatik sartu ote zen bulegoan, ala alderantziz, ni eta nire asmoak ezagutu zituelako ihes egin ote zuen. afaritarako iritsiko ote zen duda egin baitzuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 349. orr.

Ni jarrita ikusteak zabalagotu zuen neskaren irriñoa, berak ere hondarrean eseriko ote nintzen duda egin izan balu bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 233. orr.

Ez da zer duda egin amorratzen egon dela preso gazte beterano omen den hau ezin siesta eginda.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 30. orr.

-Imanol? -duda egin zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 103. orr.

-Errepublikak emandako zera -duda egin nuen-.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 145. orr.

Historiaren zalea naiz, eta emakumeen zalea -duda egin nuen- izana naiz.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 12. orr.

· Halako bizikizun batek bere buruko osasunaz duda eginarazten dio bati.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 84. orr.

7 duda izan du ad

Tragoxka bat hartzen du, begietara begiratzen dio, gogoan duena bota ala ez duda duela.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 88. orr.

Sarrerako hitzez duda nuen, hala ere; gogorxkoak, akaso.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 227. orr.

Buruan ibili nuen zer egin, duda nuen zer egin behar ote zen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 87. orr.

Eten bat egin zuen, zerbait erran ala ez erran, duda balu bezala.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 119. orr.

· Izan ere, zerbaitez duda guti nuen: anaiak hartutako sastakadak niretako ziren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 343. orr.

8 duda aldi ik dudaldi.
9 duda-muda ik duda-muda.
10 dudan egon (orobat dudatan egon)

Dudan egon ziren haren begi grisak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 86. orr.

Istant batean dudan egon zen, eskua kisketan zuela, leihoa erabat itxi ala ez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 11. orr.

Denbora puxka batez dudatan egon zen botoi hura sakatu ala ez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 270. orr.

Nire ustez, ama bizi guzian dudan egona da, ongi egin ote zuen ala ez. Kantuan, dantzan, esku bat beti garagardoari eusten, futbola herriaren opioa baino herriaren anfetamina ez ote den dudan egon nintzen.Dudan zagon ea SUAT delakoaren sortzea gauza ona zenetz ala txarra.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 31. orr.

Ordularia eta eztiloa hartu behar nituenez dudan egonik, eramaten ditut, zorigaitzez.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 13. orr.

Memento batez dudan egonik, berriz konfiantxa hartzen du mutikoak Basoiren boza entzun ondoan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

Dena dela, dudatan nago zein aukeratu.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 103. orr.

11 dudan eman (orobat dudatan eman g.er. eta dudetan eman) ipar

Joantto, ehunka baiones bezala, hiltze horietarik batzuetara azaldu zen haren abertzaletasuna nehork ez zezan dudan eman eta susmo txarrik ez sortzearren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 202. orr.

Ezkerreko oposizioak dudan eman ditu auzapezak aipatu diru sartzeak.  Herria   2004-10-28

Baina kontseiluak baitu laugarren axuant hautatu, onespen hori ez du dudatan eman nahi izan.  Herria   2004-04-29

Delako zatiek, gainera, ez lukete deus ikustekorik beren osotasunarekin eta beren osotasun hori bere zatiak gabe izaten eta ulertzen ahal liteke, baina nehork ez dezake dudan eman gauza hori absurdua dela.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 55. orr.

12 dudan ibili (orobat dudatan ibili eta dudetan ibili)

-Dudan ibili nauk apur batean, hi ote hintzen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 140. orr.

Ezin dut dudan ibili, gaur bai, bihar ez...  Berria - Kirola   2006-02-10

-Baina, ai, ni dudan nenbilean garai hartan neure bokazioarekin, ez bainekien Jainkoak apaiz nahi ote ninduen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 33. orr.

Preseski, amerikanoak dudetan zabiltzan, ez ote zuten oraino soldado gehiago igorri behar Irakiarat, edo, orobat, musulman herrietako 40.000 soldado ez ote ziren ekarrarazi behar kanpotik herri horren bakean zaintzerat.  Herria   2003-09-04

Dudatan ibili zen balekiko kartutxoak jarri ala ez.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

Dudatan zebilen, kondarrak bukatu ala eskolara jarraitu.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 60. orr.

13 dudan ipini dudan jarri.

Beraz, hasieratik, hautespen naturala dudan ipini edo baztertzen badugu eboluzioaren eragiletzat, ez dugu, inola, ordezko erantzun erlijiosorik zientziaren alorrean aurkezten.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 99. orr.

14 dudan izan da ad

Ainitz jende dudan baitira, geroari buruz...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 203. orr.

Izan ere, nigan topa daitezkeen nire izatearen determinazio-oinarri guztiak errepresentazioak dira, eta errepresentazioak diren aldetik beraietatik ezberdintzen den iraunkorkia behar dute, zeinaren arabera errepresentazio haien aldakuntza, eta beraz, haiek aldatzen diren denboran dudan izatea ere determinatuak izan daitezkeen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 206. orr.

15 dudan jarri (orobat dudatan jarri)

Egia hori [...] ezin dudan jar dezake ezein adimen zentzuzkok.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 59. orr.

Are gehiago, Eugèn Goyhenetchek Proudinesen zubia inoiz existitu izana ere dudan jartzen zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 207. orr.

Hil ote zen ere dudan jar liteke.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 9. orr.

Dudan jar zitekeen esku bihurri hura harena ote zen ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 264. orr.

Azken hitz misteriozko horiek dudan jartzen gaituzte berari atsegin zitzaion ala ez.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 23. orr.

Bai, ez dut dudan jartzen Adela pasatu egin zela, baina nik ireki nion bidea.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 249. orr.

Inork ezin du dudan jarri gizonek, naturaz, beldurrik ez izatekotan, joera handiagoa izango luketela nagusitasunerako, gizarterako baino.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 63. orr.

Londresko hamaika pizza-egilek izan ezik, inork ez du dudatan jartzen Ingalaterrak Italia birrinduko duela.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 41. orr.

-Dudan jartzen dut Lupin maisua berehalako arriskuan dagoenik -esan zuen Dumbledorek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 187. orr.

Hori ez zegoen dudan jartzerik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 99. orr.

Hasieran lana bilatzen hasten zara, indartsu, baina lanik ez dela heldu eta, zure burua dudan jartzen duzu...  Berria - Harian   2006-03-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina duda (13); baina duda egiten (3); batean duda (3); batek duda (3); batez duda (7); batez duda egin (4); batzuetan duda (3); da duda (10); du duda (4)

duda asko (6); duda bakarra (5); duda barik (72); duda bat (20); duda batzuk (4); duda edo (5); duda egin (94); duda egin du (6); duda egin nuen (31); duda egin ondoren (3); duda egin zuen (25); duda egin zuten (3); duda eginez (4); duda egingo (5); duda egiteko (4); duda egitekoa (3); duda egiten (55); duda egiten baduzu (3); duda egiten dut (12); duda egiten duzu (5); duda egiten nuen (4); duda egiten zuen (3); duda eta (12); duda frango (3); duda gabe (16); duda guti (5); duda gutxi (3); duda guztiak (6); duda handiak (12); duda handiak daude (5); duda handirik (5); duda handirik gabe (3); duda hori (4); duda horiek (3); duda izan (4); duda izango (4); duda izango da (3); duda izpi (5); duda izpi bat (3); duda izpirik (95); duda izpirik ez (5); duda izpirik gabe (53); duda izpirik uzten (5); duda la (3); duda mikorik (8); duda muda (27); duda mudak (22); duda mudak eta (4); duda mudako (4); duda mudan (55); duda mudan egon (21); duda mudan gelditu (3); duda mudarik (7); duda mudarik gabe (6); duda mudatan (40); duda mudatan egon (4); duda mudatan ibili (13); duda mudatan zegoen (3); duda mudazko (8); duda mudazkoa (3); duda mudetan (10); duda zerbait (3)

dute duda (3); duten duda (3); edo duda (6); edo duda mudarik (3); ere duda (11); eta duda (39); eta duda egin (5); eta duda egiten (6); eta duda izpirik (4); ez da duda (5); ez du duda (3); ez duda (18); ez dute duda (3); ez nuen duda (3); ez zegoen duda (3); ez zen duda (3); ez zuen duda (5); halako duda (3); harry duda (5); harry duda mudan (5); horretan duda (3); luzapenik edo duda (3); mila duda (11); mila duda mudetan (8); nintzen duda (3); nuen duda (3); ote zen duda (3); sin duda (7); une batez duda (3); zegoen duda (3); zegoen duda izpirik (3); zen duda (10); zer duda (8); zer duda egin (5); zuen duda (11); zuen duda egin (3); zuen duda izpirik (3); zuten duda (3)

baina dudak (3); dudak agertu (3); dudak dituzte (3); dudak eta (12); dudak eta zalantzak (5); dudak ez (3); dudak sortzen (3); ene dudak (3); ere dudak (3); eta dudak (15)

batez dudatan (3); dudan jarri (7); dudan jarriko (3); dudan jartzen (16); dudatan egon (5); dudatan egon nintzen (3); dudatan jarri (4); dudaz beteriko (4); eta dudaz (4); mila dudetan (3)


duda-muda (190 agerraldi, 73 liburu eta 43 artikulutan; 6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 877 agerraldi; orobat dudamuda 11 agerraldi, 4 liburu eta 3 artikulutan; 6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 57 agerraldi;) 1 iz adkor duda, zalantza.

Azkenean, duda-muda eta atzera-aurrera askoren buruan, hasierako logika sinplea nagusitu da: ordenamendu zintzo-zintzo kronologikoa, alegia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 11. orr.

Mikel Strogoffek bere lagunaren duda-muda ulertu zuen [...] eta lasaitzen saiatu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 360. orr.

Hobe zuen isilik egotea buruan jiraka zituen susmo eta duda-mudak argitu aurretik, bederen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 118. orr.

Lehen bezalakoxe duda-mudak dauzkat idazlan honen balioaz eta interesaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 136. orr.

Baina itxura guzien arabera, Suprefeta eta DDA-ko buruak duda mudak uxatu nahi izan dituzte beren presentziaren bidez.  Herria   2005-03-31

Duda-muda urduriaren ondoren, dena segidan esan zuen, hizketaldi arrapaladatsuarekin hitz egin beharraren zama arindu nahirik -: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 89. orr.

Mila duda-mudaren ondotik azkenean onartu zuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 166. orr.

Inoiz ez zenuen duda-mudarik ñimiñoena ere azaldu, ez neke-arrastorik ez asperdura-zantzurik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 132. orr.

Gotzainaren aurrean zegoela, batere luzapenik edo duda-mudarik gabe eta inolako agindurik itxaron edo hitzik esan gabe, berehala, jantzi guztiak erantzi eta jaurtiz, aitari itzuli zizkion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 190. orr.

Anaiak ez balu horrelakorik idatzi, duda-muda izpirik gabe, denentzat hobeki izanen zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 75. orr.

2 duda-mudako izlag adkor dudakoa.

Duda-mudako une baten ondoren purutxo bat piztu zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 167. orr.

Hortik dator testu honen kontu handiko eta duda-mudako estiloa: uneoro urruntasuna hartzen du, alderdi guztiekiko neurritasuna erakusten du, haztamuka doa hauen mugetaraino, talka egiten du esan nahi ez duenarekin, lubakiak egiten ditu bere bidea definitzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 24. orr.

Lazgarriro ohitu nintzen mundu duda-mudako horretara.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 119. orr.

3 duda-mudan adlag adkor dudan.

Familia osoa niri adi, duda-mudan sinetsi edo ez sinetsi, mesfidati antzean nirekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.

Neskatila txikia duda-mudan egon da une batez, gona urdinaren tolesak esku urduriekin zimurkatzen dituela.Nora ez zen duda-mudan gelditu aitaren hitz-jario trinkoa entzunda.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 114. orr.

Duda-mudan eman zuen arrats osoa.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 59. orr.

-Tira, hau besteak bezalakoa ez izatea espero dut -esan zuen Ronek duda-mudan-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 65. orr.

4 duda-mudatan adlag adkor dudan.

Bere etxea ote zen duda-mudatan, barrura sartu ez sartu zegoen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 119. orr.

Duda-mudatan gelditu zen Maiza.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 80. orr.

Duda-mudatan ibili da neska, ezin baitu ahaztu adarbakoitzaren aurrera eraman duen ehiztariaren ankerkeria.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 185. orr.

Kontu horretan duda-mudatan ibiltzeak ez du zentzurik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 39. orr.

5 duda-mudazko izlag adkor dudazkoa.

Duda-mudazko pertsona horien artean Jean Laffitte jauna zegoen, hiritar susmagarria gobernariaren begietarako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 126. orr.

Esaldi zati batzuk, beroaldi erretoriko batzuk, bat-bateko arrengurak, zenbait esperantza duda-mudazko. Grezia klasikotik iritsi diren izkribuen idazkuntza bera ere oso duda-mudazkoa da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 238. orr.

Literaturaren ikuspegitik, haur-literaturan irabazia duen aitzindaritzaren ereinotz sinbolikoa aitortuko genioke, bere-berezko literatur balio duda-mudazkoen gainetik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 25. orr.

6 duda-mudetan adlag adkor dudan.

CFDT eta CGC sindikatak ados, CGT, FO eta FSU deplauki kontra, eskaintza horiek arrunt eskasegiak direla, CFTC mila duda-mudetan, biziki uzkur...  Herria   2003-05-22

Alde diren asko biziki uzkur, kontra diren asko mila duda-mudetan.  Herria   2003-06-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

duda muda (27); duda mudak (22); duda mudako (4); duda mudan (55); duda mudan egon (21); duda mudan gelditu (3); duda mudarik (7); duda mudarik gabe (6); duda mudatan (40); duda mudatan egon (4); duda mudatan ibili (13); duda mudatan zegoen (3); duda mudazko (8); duda mudazkoa (3); duda mudetan (10)


dudabako izlag dudagabea.

Sarritan ibilia zen Joselu haren sparring lanetan, baina aurreko hilabetean hasi bide ziren beretzat gauzak aldatzen, eta bera baino maila apalagoko batzuen kontra aritu izan zen saio batzuetan, bigarren mailatik lehenera pasatua zela seinale dudabakoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 53. orr.


dudabide iz duda egiteko bidea.

Zeren neure burua nuen dudabide handiena.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 141. orr.


dudaezin izond ezin dudatuzkoa.

Izan ere, bere kalitate dudaezinaz gainera, interes berezia du guretzat Singerrek, komunitate gutxiagotu bateko kidea zenez gero.  Berria - Kultura   2004-07-14

Indiatik Txinara itzuli eta Ekialde Urruneko Zibilizazioaren historiari bere sorlekuan begiratzen badiogu, han bai aurkitzen dugu Erromatar Inperioaren pizkundearen baliokide dudaezin eta ohargarria Han Inperioko Sui eta Tang berpizkundean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.

Ez zaitez, beraz, bihotz-eskuak ziztatzeko beldurrez ibili, lorerik batere nahi izatekotan; odol piskat isurtzea duzu eta, zainetan barrena bizigarri zerbait dabilkizun sinalerik dudaezinena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 7. orr.


dudagabe 1 izond dudarik gabekoa. ik zalantzagabe.

Izan ere, halako axioma egiazko eta dudagabe batzuk bereganatu ondoan, silogismoaren eta frogaketaren erregelak ikasi eta adimenaren okerrak ekiditeko erak eskuratu eta gero, eta ez lehenago, abia daiteke horrelako gaia ikertzera.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 50. orr.

Behin Borgesi galdetu omen ziotean ea zein zuen gustukoena, Antonio Machado ala bere anaia Manuel, eta Borgesek, dudagabe aproposaz, erantzun omen zian: [...].  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 84. orr.

Nikolas, etsi-etsian zihoan, beti bezala; Nadia, Mikel Strogoffenganako fede dudagabea galtzeke; eta Mikel Strogoff, arduragabe itxuraz, baina ihes egiteko aukerez baliatzeko prest.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 367. orr.

2 dudagabeko izlag

Federazioko txapeldunak izen ezaguna zuen, eta Bagottik dudagabeko ospea zeukan inguruetan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 160. orr.

Egia da, bestalde, hiztegigintzan dauden joera berriagoak saiatu direla Landucchiren hiztegiari duen dudagabeko garrantzia aitortzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 140. orr.


dudagarri izond zalantzagarria.

Erregeen rolak dudagarria dirudien artean, herriarena segurua da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 73. orr.

Ukrainako hauteskudeen lehenengo buelta ere dudagarria izan zen.  Berria - Mundua   2004-11-23

Aroa doi bat dudagarri izana gatik proposatuak ziren bi mila sagarno pintak oro despeituak izan dira bi oren eta erdi barne.  Herria   2003-05-29

Jainkoaren ideiarik gabeko, mintzagaitasun eta gizatasun dudagarriko basajenderen batzuentzat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 224. orr.


dudakor 1 izond dudazkoa, dudaz betea. ik zalantzakor; dudakor.

AEBetako presidenteorde Dick Cheneyk «atzerri politikan eta terrorismoaren kontrako gerran ahul eta dudakor» izateaz akusatu zuen Kerry.  Berria - Mundua   2004-09-03

"Bai" dudakor eta apal apal bat entzuten da azkenean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 150. orr.

Arrapostu bat biziki dudakorra eman digu.  Herria   2004-05-27

Tarte gaitza, haatik, gure ibilera motel, pisu eta trakets dudakorretik haien martxa segur eta zalura.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 168. orr.

Zeru kantoian, ni bezala gauaren aztaparretarik salbatua, ilargia zegoen zohargi, marrazki dudakor, hodei hariekin jostari, mutu.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 144. orr.

Nun ez dituen uzkur eta dudakor diren horiek zerbaitek halere mugi-arazten azken puntan; bainan zerk mugi-araziko ditu?  Herria   2004-03-18

2 (adizlagun gisa)

Dudakor, urrats batzuk egin zituen, gero argiaren etengailuari eragin zion.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 142. orr.

-Ezagutzen dituzu? -galdegin zion orduan, oraino dudakor.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 83. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dudakor eta (4)


dudaldi (orobat duda aldi) iz zalantzaldia.

Gaur ez zait, ene ustez, gertatu eguneroko ahul edo duda aldirik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 125. orr.

Barruan baziren beste bi bezero; Tapaxek zeuzkan diruak kontatu zituen, pasta eta pastelei begira dudaldia izan zuen...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 60. orr.


dudarazi, dudaraz, dudarazten du ad dudatzera behartu.

Bat-batean miresmen horrek Txoko dudarazten eta disgustatzen zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 72. orr.

Zure isiltasunak dudaraziko ninduke; ez nuke sinetsiko, baldin neure nahi biziak esperantzari atxikitzeko baliabide guztiak bilaraziko ez balizkit.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 455. orr.

Azken hau furian hasia, 6-0, baina Xalak laster berdindu du eta dudatu ere, edo dudarazi berekilakoak.  Herria   2005-11-03


dudati 1 izond dudazkoa, dudaz betea. ik zalantzati; dudakor.

Udaleku horietako batzuen izen-emate orrialdeak ere eskaini zizkion, ama dudatiak, alferkeriaz, kontua albora utz ez zezan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 182. orr.

Lantxo bat agindu zion orduan Russellek bere ikasle dudatiari, eta lan hura irakurtzen hastea aski izan omen zuen maisuak erabakitzeko: "Zuk ez duzu injineru aeronautiko egin behar".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 192. orr.

Pauso dudatiz sartu zen Mikel.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 156. orr.

2 (adizlagun gisa)

-Ba, ez -Moralesek dudati erantzun.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 38. orr.

Aldaba jo zuen dudati, bekatu handia konfesatzera doanak lez.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 244. orr.

Alferrik luzatutako eskua jaso zuen, dudati hasieran baina kolpetik ondoren, eta poltsotik ateratako kartazal erdi ireki bat utzi zuen idazmahaiaren gainean, askoz ere lehenago egin ez izanaz damututa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 127. orr.


dudatsu 1 izond dudaz betea.

Burdinarri baten eremu magnetikoan sartu balira bezala, nire ezpainak ere aitzina abiarazi nituen, bertze horien enkontrura, gizotso dudatsu eta arroztua, hurrupatzeko nahiz hurrupatua izateko prest.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 107. orr.

Zer ote zen halako irudi-lerro dudatsua eta nahasia sortzen zuena?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 25. orr.

Gaztearen keinuak bestearenak baino dudatsuagoak dira.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 36. orr.

Urrats dudatsuek baizik ez zuten hotsik ateratzen arkupean, oin arduratsuak arrastaka eramaten direlako hotsa zen, zoruak irentsiko zituen beldurrez bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 30. orr.

Gutienez ere bortz segundoko lana eman zion pantera zaurituaren bisaia neutrotasun dudatsu batera mudatzeak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 54. orr.

2 (adizlagun gisa)

Gauza izan zenean apal samar eta dudatsu mintzatu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 240. orr.

Une batez begiek irribarre egin zioten, baina gero tristetu egin zen, dudatsu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 83. orr.

Gizen eta alfer sentitu zen, kezko zutabe bat apirileko kaleetan bezain dudatsu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 475. orr.


dudatu, duda(tu), dudatzen 1 du ad duda egin, zalantza egin.

Funtsean, luzaz dudatu nuen, nor izanen zen ene konfidentea: anaia ala Mathias?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 167. orr.

Beraz ez duda, arrats goxo bat nahi baduzue pasatu [...] eta sari ederrak irabazi [...], etorri Irisarrirat.  Herria   2004-04-01

Konforme -erantzun zuen Ahmetek dudatu gabe, alaitasuna nabari zuela aurpegian-.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 117. orr.

Egun batez ordea Alemanek ez zuten dudatu, Graxiren etxea miatu zuten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 42. orr.

Azken hau furian hasia, 6-0 baina Xalak laster berdindu du eta dudatu ere, edo dudarazi berekilakoak.  Herria   2005-11-03

Ez dugu, bistan da, postetako langileen zintzotasunaz dudatzen, bainan bai arduradun nagusi horiek hartzen dituzten neurri hertxiegiak deitoratzen.  Herria   2004-02-12

Ene dudez dudatzen dut.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 152. orr.

Oihan sakonean liluraturik ibili ginen zentzu guziak pilpilean: entzumena, hunkimena, ikusmena... eta dudatuz ea laminak eta oihanetako ipotxak itzulian zirenetz!  Herria   2004-08-12

Hona, beraz, emazte bat buru eta ez dut dudatzen pagatua izanen dela karguaren arabera.  Herria   2004-03-04

Ez dugu zertan dudatu tratu hori fede onez egin zela bi aldeetatik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 116. orr.

Hau ote da zure egia, aurreiritziz josi ohore zaharkitu baten aitzakian, hiru hobengabe sakrifikatzeko dudatu ez duen leinuko jauntxo urguilontzia?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 125. orr.

Denaden 30 etaraino zernahi gerta zitakeen eta bazen dudatzekoa.  Herria   2001-05-10

Errugbian oraino, ASB-k ez du dudatu, Nerac-eko ekipa garaitu du 23/8ko emaitzarekin, 200 behariren aitzinean.  Herria   2003-10-23

• 2 da ad

Halako goiz batean beso-motz, begi-bakar eta maingu lantokiratuko banintz, dudatzen naiz inork nire osasunaz galdetuko lidakeen ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 122. orr.

Ezinezko berba egokiaren bila dudatu zen une batez.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 111. orr.

3 ezin dudatuzko ik dudaezin.

Izen banaren jabe dira, eta izenak horditu bezala egiten du adimena, sutu irudimena: izenak sinets-errazago bilakatzen ditu aurrena eta ezin dudatuzko hurrena, azkenerako mundua mundu denetik beti hor egon direla iruditzerainokoan, jakinak eta izatedunak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 64. orr.

Haren fideltasuna ezin dudatuzkoa zen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 50. orr.

Ez du iduri haatik denek sinetsi dazkotela agertu froga horiek, ez baitira ezin dudatuzkoak.  Herria   2003-02-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batez ere dudatuko (3); du dudatu (3); dudatu gabe (6); dudatu nuen (3); dugu dudatzen (3); dut dudatzen (10); ez du dudatu (3); ez dugu dudatzen (3); ez dut dudatzen (10)


dudatxo iz adkor duda.

Gaztea nintzen ni orduan eta dudatxo bat egin nuen neure kolkoan.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 143. orr.


dudaxka iz ipar dudatxoa.

Bi pareak elgarren bete eta dudaxka bat azken kintzean, heian urrungo pilota bat airetik ekartzean Barriolak atxiki egin ote zuen.  Herria   2004-10-14

Besteek 42-43taraino jinik, dudaxka batzu eman dituzte pario hoietan baina ez zuten hek irabazteko egun bat, ez batek ez bertzeak, tanto pollit batzu salbu.  Herria   2004-12-16


dudazale (corpusean duda-zale soilik) izond dudaren zalea dena.

N. jaun artista duda-zalea bada, zalantza praktikatzerakoan aireari zirrituak zabaltzen zaizkiola konturatu delako da.  Berria - Kultura   2006-02-12


duduk iz oboeen familiako musika tresna, mihi bikoa, berez armeniakoa.

Musika berezi hau sortzeko instrumentu tradizionalak (duduka, zurna, kanuna...) eta modernoak (tronboia, saxoa, tronpeta, baxua, bateria...) uztartzen ditu.  Berria - Kultura   2004-08-08


duelari iz dueluan borrokatzen den pertsona.

Duelarien duintasuna zuen aittittek.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 269. orr.


duelo ik duelu.

duelu (orobat duelo g. er.) 1 iz irain bat garbitzeko, bi pertsonaren arteko borroka, lekukoen aurrean egiten dena.

Gero asaldatuta airean salto egiten zuen esanez Fieramosca zela eta erronka jotzen zidala duelua egiteko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Sir Cadoganek jendeari duelurako erronka botatzen pasatzen zuen denboraren erdia, eta pasa-hitz zail eta zentzugabeak asmatzen beste erdia.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 137. orr.

Valmontek, jeloskor, erronka jotzen dio Merteuilekoari, eta markesak Dancenyri Valmontek Cécileri eginikoa kontatuz dio ihardesten: Dancenyk Valmont duelura deitzen du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 74. orr.

Borrokaldia burutu ondoan, Gorria, Normandoa eta dueluan nire ondoan egondako guztiak beren eginbeharretara abiatuak ziren.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 262. orr.

Dueluaren ondotik, lilura hori mila aldiz biderkatua egiten nuen, Amadisen gisara borrokatu eta garaitu eta gero.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 262. orr.

Beti izan zen oso txarra dueluan...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 171. orr.

Ez zait ideia txarra iruditzen dueluan ikastea; erabilgarria izan daiteke egun hauetakoren batean...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 160. orr.

Baina jendea benetako dueluetan bakarrik hiltzen da, benetako aztiekin, badakizu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 140. orr.

Viky-k adierazi zuenez, duelua -hogeigarren mendeko pertsona baten ikuspuntutik begiratuta-, erabat, baina erabat gainera, zentzugabea zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 152. orr.

Elly ados zetorren, baina bere iritziz dueluak kiroltzat hartu behar ziren, eta horrela bai, betetzen zuten beren funtzioa.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 152. orr.

Duelua kuxinak ezkutu gisa erabiliz egiten genuen, ohe gainean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

2 irud/hed

Emilio Gutierez Caba eta Charo Lopez guztiz kontziente dira esku artean duten lanaren balioaz eta Jose Pascualen zuzendaritzapean mailarik gorena erakusten dute denbora guztian, antzerkian noizean behin sortzen diren antzezpen-duelu miresgarri horietako batekin.  Berria - Kultura   2006-01-13

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Komunistak, kaletik, duelu-erronka bota zion errepublikarrari, "baldin bahaiz" amorruz betea; bai eta Marroren aitonak erantzun ere: "Nahi duanean eta nahi duan lekuan!".  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 52. orr.

Duelu kontuetara eraman zuen elkarrizketa.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 152. orr.

Norbaitek esan zidan Flitwick duelu-txapeldun izan zela gaztetan; agian bera izango dugu irakasle.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 160. orr.

-Duelu Elkartean sugearekin benetan zer gertatu zen kontatu nahi diot -erantzun zion Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 169. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

duelu elkartean (3)


dueto (orobat duetto g.er.) iz bi musika tresnak edo bi ahotsek interpretatzeko onduriko musika lana. ik duo.

Bien artean sortutako amodiozko dueto-ek lirismoaren gailurra jo dute behin baino gehiagotan.  Berria - Kultura   2006-05-09

Dueto bat jo genuen eskuak gurutzatuta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 84. orr.

Txandaka kantatuko dituzte kantuok, eta bi atalak elkarrekin dueto bat eginez amaituko dituzte.  Berria - Kultura   2004-06-15

Betiko jarraitzaileak gustura uzteko moduko saioa izan zen Reed-ena, Transformer-eko kantutegira behin baino gehiagotan joz [...] eta Sweet Jane edo Jesus velvetarrak biziberrituz azken hau Kuraia taldearen elastikoa soinean zeraman Fernando Saundersekin soul kutsuko duetoan.  Berria - Kultura   2004-08-10


duetto ik dueto.

duin 1 izond begirunea edo aintzat hartua izatea merezi duena.

Gizakia, sorkari noble eta duina, Jainkoaren irudira egina.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 86. orr.

Fakultate ospetsuren bateko kide guztiek sinatu eta kontrasinatutako inolako diplomarik ez bazuen ere, horrek ez zion kentzen, horrenbestez, oso gizon duina eta jakintsua izatea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 31. orr.

Planetako biztanle guztiek bizimodu duina izatea baita erronka, naturak ezartzen dizkigun mugen baitan jokatuz betiere.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 38. orr.

Buru-makurtze duin batez jendetzari agur egin eta barrura sartu zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 2002. orr.

Abstentzio duinezko jarrera bat, beren buruak biziaren ibai nagusitik baztertutzat jotze halako bat, beren gogozkoa zein gogoz kontra onartua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 17. orr.

Harribitxiak salduko ditut eta lan duin bat bilatuko dut hemendik urrun.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 342. orr.

Baina arazoak genituen biok lan duinak aurkitzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 306. orr.

Zer dago duinagorik nor bere lanetik bizitzea baino!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 267. orr.

Sermoi sutsuak egiten zituen aldian behin arrantzaleei soldata duina eman nahi ez zieten armadoreen aurka.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 267. orr.

Herri-komunikabide horiek apaltasunez jalgi ziren plazara eta, pixkaka, maila profesional duina erdietsi dute.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 135. orr.

Nolanahi ere, lagunok, zuentzat beti izango du esperantzak zirritu bat, leiho bat, ate bat, bukaera duin bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 152. orr.

Helburu duinenek ere ez dute giza enbrioiekin ikertzea justifikatzen.  Berria - Gaiak   2004-10-30

Beragana erakarri ninduen eskutik helduta, eta nik ez nion erresistentziarik jarri; otzan obeditu nion, eta naturak otzan obeditu zidan, eskatu bezala, tentetasun duin bat eman baitzidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 207. orr.

Ez zitzaiola ez patetiko ez barregarri iruditzen, guztiz duin eta onuragarri baizik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 68. orr.

Sultanaren jauregi parean, Badrulbudur printzesa hartzeko jauregi duin bat eraikaraztea eskatzen dizut.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 223. orr.

Zu jaio baino lehenxeago jaso nuen lantegiko nire lehen soldata eta, horrela, modu duinean munduratu zintugun.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 137. orr.

2 (izan aditzarekin)

Zerbitzari trebeak erregearen onespena du, duin ez denak haren haserrea.  Elizen arteko biblia   EsZ 14,35

Morroi trebeak gain hartuko dio duin ez den semeari: herentzian parte izango du gainerako senideekin.  Elizen arteko biblia   EsZ 17,2

Kalte egin dizut; baina barka iezadazu, zure jauntasunari duin zaion legez.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 219. orr.

Merkataritzako eta finantzetako jarduerak ez zeuden ondo ikusiak, klase nagusientzat ez baitziren duinak; hiritar pobreen gizarte-sustapen bidea baino ez ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 23. orr.

Zoaz, kanpotar hori, utzi lekua zu baino duinago denari.  Elizen arteko biblia   Si 29,27

Duinegia naiz zelo eszena bat egin eta Berta etxetik botatzeko.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 98. orr.

Gauza hauek guztiek, denik eta duinenak direla emanik ere, ez dute ezer balio Jaunaren begi aurrean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 91. orr.

3 (adizlagun gisa)

Gauden isilik, gauden duin.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 139. orr.

Duin jartzea erabaki nuen, eta erantsi nion edonola ere nire hitzak balio beharko liokeela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 255. orr.

Hamidak, bere egonezina eta harridura ezkutatu nahian, bare eta duin agertu nahi izan zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 279. orr.

Nire gogoaren atal batek duin jokatzeko eskatzen zidan, neure hartan gelditzeko, alegia, zetorrena zetorrela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 370. orr.

Halako gizon batek, duin iraungo badu, ezin duela epe batengatik pazientzia galdu eta hartutako erabaki bati uko egin.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 29. orr.

Jainkoak probatu egin zituen eta beretzat duin aurkitu.      - 0. orr.

Inork gutxik eramango luke zure arantzazko koroa horren duin, horren burgoi.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 113. orr.

4 (-en atzizkiaren eskuinean; ik beherago 9)

Zure duin izango naiz, Dolors.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 131. orr.

Herder-entzat herri primitiboaren poesiak primitiboa izan behar du eta hala bakarrik da bere herriaren duin.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 33. orr.

Bezeroak ere orakulutzat jo zaitzan, eta horrenbestez bere konfiantzaren eta Kimikarien Elkargoak finkaturiko tarifen duin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 231. orr.

Egun ere oraindik ospetsua edil edo prokontsul erromatar baten duin diren obrengatik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 308. orr.

Santuak, ez baitzuen bere burua halako ahalmen eta graziaren duin eta gai ikusten, ezetza eman zion luzaroan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 223. orr.

Bertan direnak eta ez direnak betetzen baititu Jesu Kristo Jaunak, beraren duin izanez gero.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 110. orr.

· Ez gara egokitu zaizkigun garaion duin.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 210. orr.

5 (-ko atzizkiaren eskuinean)

Ez zen Fray Rogeiro bere ministerio santurako duin izango baldin eta S. Pedroren ikasgaiarekin ikasi izan ez balu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 391. orr.

Azken horiek dira nazio izaera itxuratu eta aldirik onenetarako ere duin direnak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 57. orr.

6 (-tzeko atzizkiaren eskuinean edo ezkerrean)

Nor izango da hi eramateko duin, Lancelot ez bada?  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 121. orr.

Ai bazintez arrazoi izateko duin, txalotua izateko duin zaren bezala. Zuri, Goi-goiko horri, dagozkizu bakarrik, eta ez da gizakirik zu aipatzeko duin denik. Apostoluak Biltzar Nagusitik pozik atera ziren, Jesusengatik sufritzeko Jainkoak duin aurkitu zituelako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 323. orr.

· Beldurrari eutsi egin behar zioten, porrotean ere duin jarraitzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 49. orr.

Nire ustez, edo gotzaina ez zen duin misterio hari begiratzeko edota misterioa gozatzen ari zena duin zen hartaz gozatzen jarraitzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 342. orr.

7 (hitz elkartuetan)

Mesprezatua izan berri denaren duin-papera antzezten ari zen Herio, edo benetakoa zuen destaina?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 67. orr.

8 -en duineko izlag

Zure arbasoen duineko gizon ausarta, haien ohorea edo ospea inork zikintzea onartzen ez duena.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 93. orr.

Hark beti esaten zidan orkideak eta kameliak ez zirela nire duineko loreak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 255. orr.

-Pasha, egiten ari zarena ez da ohorezko gizon baten duinekoa.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 38. orr.

9 ez-duin izond

Behin Göering-i entzun nion esaten aleman ez-duin asko zegoela istripu probokatu batean bere burua zauritu, gerrari izkina egin eta gerra-pentsioa kobratzen zuena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 55. orr.

Nire esku ez duin hauetan dudan Jesus Kristoren izenean, agintzen dizut [...] zu sortu zaituen Sortzailea behar bezala gurtu dezazula.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 322. orr.

Seda edo lihozko oihal karratu bat, aurpegian egiten diren lan ez-duin zenbaitetan erabilia eta egin-egina hiletetan malko eskasia ezkutatzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 205. orr.

Euskal prentsaren egitura duintzeko apustua eginda zegoen, prentsa ez-duina egiteko ere arazoak geneuzkan garai hartan.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 126. orr.

· Ez, ezin nuen horren ez-duin jokatu.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 142. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aipatzeko duin (3); baten duin (3); beraren duin (3); bizileku duin (3); bizitza duin (7); bizitza duin bat (4); bizitzeko duin (3); dela duin (4)

duin agertu (3); duin aurkitu (5); duin aurkitu zituelako (3); duin bat (44); duin bat izan (3); duin bat izateko (4); duin batean (7); duin baten (21); duin baten alde (14); duin bizi (3); duin den (4); duin direnei (4); duin direnei eta (4); duin egiten (6); duin eta (24); duin eta begirunezkoa (4); duin ez (16); duin ez den (3); duin hiltzeko (7); duin hiltzeko eskubidearen (5); duin izan (4); duin izango (6); duin izango naiz (3); duin zen (3)

ere duin (5); eta duin (20); eta ez duin (4); etxebizitza duin (4); etxebizitza duin bat (4); ez dela duin (4); ez duin (11); heriotza duin (4); hitzarmen duin (4); hitzarmen duin baten (3); hitzarmen kolektibo duin (4); horren duin (3); itun duin (3); itxura duin (3); izateko duin (10); jasotzeko duin (4); kolektibo duin (4); kolektibo duin baten (4); lan duin (4); lan duin bat (4); modu duin (5); oso duin (3); politika duin (3); soldata duin (5); soldata duin baten (4); tratu duin (4); tratu duin eta (4); zorionaren duin (3); zu aipatzeko duin (3); zure duin (6)

adiskide duina (3); bizimodu duina (10); bizitza duina (8); da duina (3); donostia duina (4); donostia duina gazte (4); du duina (4); duen leku duina (3)

duina da (8); duina egin (5); duina egin zuen (3); duina egiteko (3); duina eman (6); duina emango (3); duina emango zaio (3); duina ematea (3); duina emateko (4); duina eskaini (3); duina eskatu (8); duina eskatu dute (3); duina eskatzeko (10); duina eta (10); duina gazte (22); duina gazte koordinadora (4); duina gazte koordinadorak (8); duina gazte koordinadoraren (6); duina izan (11); duina izatea (3); duina izateko (18); duina izateko eskubidea (6); duina lortu (4); duina lortu arte (3)

enplegu duina (5); eta duina (28); etxebizitza duina (18); etxebizitza duina izateko (8); heriotza duina (10); hitzarmen duina (9); hitzarmen duina eskatzeko (3); irtenbide duina (5); itun duina (7); izateko duina (4); lan duina (14); lan duina egin (3); lan itun duina (5); lanpostu duina (4); leku duina (5); leku duina emango (3); maila duina (4); maite eta duina (12); oso duina (3); profesional duina (3); soldata duina (8); toki duina (4); tratu duina (7)

baino duinago (4); bizimodu duinago (4); bizimodu duinago baten (4); duinago baten (4); duinago baten bila (4)

baldintza duinak (33); baldintza duinak eskatu (3); baldintza duinak lortu (4); bezain duinak (3); bizi baldintza duinak (6); ditu duinak (3); du duinak (7); duinak eskatu (3); duinak eskatu dituzte (3); duinak eskatzeko (5); duinak eta (7); duinak izan (4); duinak izateko (3); duinak lortu (6); duinak lortu arte (4); duinak nahi (3); eta duinak (3); etxebizitza duinak (4); itun duinak (3); lan baldintza duinak (20); lanpostu duinak (4); soldata duinak (6)

duinaren inguruko eztabaida (4); eta duinaren (3); etxebizitza duinaren (3); heriotza duinaren (7); heriotza duinaren inguruko (4)

baldintza duinen (9); baldintza duinen alde (3); baldintza duinen aldeko (4); baldintza duinetan (8); duinean lan (3); duinen alde (7); duinen aldeko (5); duinena izan (3); era duinean (4); erretiratze duinik (3); eta duinean (3); ezaxolarik duinena (5); lan baldintza duinen (6); modu duinean (6)


duindu, duin(du), duintzen du ad duintasuna eman.

Laket nuen Victoriaren aurrean Rossetti miserablea gorets zezan, bide batez, hein batean ni neu duintzen ninduelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 216. orr.

Duin bizi ez dugun orain batek ez du gerorik duinduko, besterik agintzea gaurko okerrak biharko parusiaren iruzurraz estaltzea da.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 163. orr.

Peru Abarkak Maisu Juan gainditu eta duindu beharra dauka, eredu kutsatu kanpoederregiak baztertzen diren bezala.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 147. orr.

Une horretan, torturatuek euren izen ona duinduta ikusiko dute.  Berria - Mundua   2004-11-12

Aurpegiak eta gorpuak kromatikoki ustelduak, asko eta asko komunikabideek egunero igortzen dituzten mezuetatik ateratakoak, «ahanzturarik gabeko barkamenarekin beren heriotza duintzeko; heriotzaren antropologia estetiko berria eraikitzeko».  Berria - Kultura   2004-01-28

Delako horrek denetariko amarruak baliatuko ditu bere gaitzizena duintzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 163. orr.

Guri esan izan digute familiako baten gorpua lur azpitik aterata, oroimen horrekin ez dugula euren aitona duinduko; euren aitonak ez zuela inoiz duintasunik galdu.  Berria - Euskal Herria   2006-03-23

Alargunen pentsioa «duintzeko» exijitu du Gipuzkoako Foru Aldundiak.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Tarifak «duindu» arte, lanuzteari eutsiko diote garabi enpresek.  Berria - Ekonomia   2004-08-11

Egiten dugunak baino gehiago duintzen gaitu sarritan egiten ez dugunak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baldintzak duindu (4); baldintzak duindu arte (3); duindu arte (5); duintzen du (3); lan baldintzak duindu (3); lan baldintzak duintzeko (6)


duinez iz duintasunik eza.

Lotsagarria lukek, duineza bai niretzat bai hiretzat, duineza gure haurtzaro eta gaztaroko oroipenentzat, gure adiskidetasunarentzat.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 203. orr.

Alemaniar intelektual ororentzat duineza da judutar baten ideiak jarraitzea.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 7. orr.


duineztasun iz duineza izateko nolakotasuna.

Apezpikuak eta apez lagunek buruaren gainean eskuak ezarri dizkidatelarik, duineztasunez beterik neukan izate osoa.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 35. orr.


duingabe izond duintasunik ez duena.

Gizakiak arretaz gogoratu behar du zeinen harrigarria den Jainkoari Aita deitu ahal izatea, nahiz eta bera duingabea izan eta ahula.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 95. orr.

-Jesus, barka ezazu zure seme duingabe hau -xuxurlatu zuen On Camillok-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 112. orr.

Denik eta lan motarik exkaxenera, duingabeenera eroria zen jada: gorputza diruaren truke saltzera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 81. orr.

Duingabea zen, umiliagarria; Fresnes [kartzela] zen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 196. orr.


duinki adlag duintasunez.

Euskal nazio bat duinki eraikitzea.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 194. orr.

Etorkizuna eraikitzeko, hots duinki bizitzeko, ez da ausartziaz bertzerik.  Herria   2005-02-10

Jaki hornitzaileak duinki pagatuak izanen direlako segurtamenarekin.  Herria   2005-11-17

Nahiago izan nuela kristau jokatu eta hil, 'errukia ala hil!' aldarrikatu, burua tente eta duinki, etsaia bezain makur eta bekatari ibili baino.  Berria - Kultura   2004-01-06


duintasun 1 iz duina denaren nolakotasuna.

Zerbait izatekotan, nor bere joera mixerableen kontrako gerra dela duintasuna.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 81. orr.

Luziak klasea zuen, berezko duintasun bat, edertasunaz gain.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 73. orr.

Biziei zor zaien duintasun bera zor baitzaie hilei.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 45. orr.

Elezaharren batetik ateratakoa zirudien duintasun tragikomiko batez mintzatzen zen Noraren aita mundu berriaz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 51. orr.

Ibilgailutzarrak duintasun isila ematen zion zeremoniari.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 27. orr.

Gure duintasun kolektiboa berreskuratu eta gure gizartea norabide aurrerakoian bideratzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 140. orr.

Gerra, bai, baina duintasuna ez genuen galdu.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 32. orr.

Janztekoak jantzi bezain sarri duintasun galdua berreskuratu izan bagenu bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 492. orr.

Eta Percy ere saltoka zebilen, erotuta bezala, duintasun guztia galduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 254. orr.

Horrela bada, jantzi zeure burua ospe eta handitasunez, estali duintasun eta edertasunez.  Elizen arteko biblia   Jb 40,10

Ez nuke heriotzarik famatu nahi, baina ezin uka daiteke hilda egoteak, hildakoak, baduela, bi hanken gaineko gizaki gogogalduak ez bezala, halako zintzotasun bat, duintasun bat, koherentzia bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 270. orr.

Pitinka-pitinka duintasunez bizi izateko beste money irabazten hasi nintzan tronpetari esker.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 49. orr.

Duintasunezko keinu batez aurreratu zituen eskuak niregana, esku-burdinak jar niezazkion.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 74. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Geure aita hartu beharko genuela duintasun eredutzat.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 167. orr.

Emakume heldu batek gizon gazte batengandik duintasun galerarik gabe har zezakeena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 13. orr.

Ez naizela bakarra, ez dagoela gizakirik joera mixerablerik ez duenik, eta bere joera mixerable horiei etengabe kontra egitea dela gizakiari eska dakiokeen duintasun maila bakarra.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 80. orr.

Emakumeak, duintasun puntua berreskuratuz, niri bizkar emanik, alde egin omen zuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 16. orr.

Duintasun-une txatxu baten erruz, larrutan egin gabe gelditua nintzen izugarri gogoko nuen neska galant batekin. Duintasun ikuskizun zirraragarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 196. orr.

Duintasun kontua omen zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 240. orr.

Duintasun afera bat bazen hitzetaratu gabeko ikusmin horretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 183. orr.

Oraindik, ordea, geratzen zait duintasun apur bat.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 159. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez teknikarien aurrean nire kazetari-duintasuna orbandurik senti nezakeelako, nire esker on-ona ezagutarazteko baizik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 185. orr.

Askatasuna baita, haren arabera, bai gizakientzat bai populuentzat, giza duintasunaren eta handitasunaren neurria.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 95. orr.

Baina ados ez daudenekiko zuzenbidearen alde egitea giza-duintasun kontua da, eta hori, beharrezkoa ez ezik, ezinbestekoa da.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 69. orr.

Nik errege-duintasun eta noblezia izugarritzat daukat, aberats izanik guregatik behartsu egin zen Jaunari jarraitzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 327. orr.

Penitentzia xumearen bidez goi duintasuna berreskuratzen duena.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 154. orr.

4 duintasun eza (mug.)

Presidentearen eta gainontzeko dignatarioen duintasun-eza.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 77. orr.

Sutan jartzen zuen bere bizitzaren duintasun ezak...  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 132. orr.

Hain mingarria zenean sentitzea berari duintasun eza leporatzen ziotela, eta jarduera zuzena oztopatzen ziotela gezur hauek, esajerazio hauek.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 44. orr.

Duintasun ezaren aztarna.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 42. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baino duintasun (3); bere duintasun (3); duintasun apur (8); duintasun apur bat (6); duintasun bat (5); duintasun eta (21); duintasun eza (3); duintasun handiz (8); duintasun hori (11); duintasun kontua (5); duintasun osoz (8); duintasun pertsonala (3); duintasun pixka (5); duintasun pixka batekin (3); errege duintasun (3); eta duintasun (24); eta duintasun handiz (4); gure duintasun (3); herriaren duintasun (4)

baina duintasuna (4); baten duintasuna (5); bere duintasuna (9); dien duintasuna (3)

duintasuna aldarrikatu (3); duintasuna berreskuratu (3); duintasuna berreskuratzeko (6); duintasuna da (5); duintasuna dago (3); duintasuna defendatzeko (3); duintasuna eman (5); duintasuna ematen (3); duintasuna erakutsi (3); duintasuna ere (9); duintasuna eta (42); duintasuna ez (3); duintasuna galdu (4); duintasuna galtzea (3); duintasuna itzuli (3); duintasuna kendu (6); duintasuna urratzen (3)

duintasunak eskatzen (3); enbrioien duintasuna (3); eta duintasuna (26); eta duintasunagatik (3); eta giza duintasuna (3); giza duintasuna (30); gizakiaren duintasuna (3); gure duintasuna (7); gutxieneko duintasuna (3); guztien duintasuna (3); halako duintasuna (3); haren duintasuna (4); kendu dien duintasuna (3); neure duintasuna (4); nire duintasuna (5); ohorea eta duintasuna (3); pertsonaren duintasuna (5); pertsonen duintasuna (3); zuen duintasuna (4)

bere duintasunari (4); duintasunaren alde (10); duintasunaren aldeko (6); duintasunaren aurkakoak (3); duintasunaren batzordeak (4); duintasunaren bila (3); duintasunaren errespetua (3); duintasunaren eta (10); duintasunaren izenean (6); duintasunari dagokiona (3); emakumeen duintasunaren (3); eta duintasunaren (6); eta duintasunari (3); eta duintasunerako (3; giza duintasunaren (14); langileen duintasunaren (3); pertsonaren duintasunaren (3); pertsonen duintasunaren (3)

baina duintasunez (3); duintasunez aurre (3); duintasunez bete (4); duintasunez bizi (8); duintasunez bizitzeko (15); duintasunez bizitzeko eskubideaz (3); duintasunez bizitzerik (3); duintasunez egin (4); duintasunez eta (17); duintasunez hiltzeko (5); duintasunik ez (3); duintasunik gabe (5); duintasunik gabeko (4); dute duintasunez (4); ere duintasunez (4); eta duintasunez (23); eta duintasunez bete (3); eta duintasunez bizitzeko (4); inolako duintasunik (3); lana duintasunez (3)


dukado ik dukat.

dukat (orobat dukado g.er. eta dukatu g.er.) iz urrezko eta zilarrezko zenbait diru zaharren izena.

Lehorretik ekarriak ziren diruen kontuak zuzen ote zeuden ez ote zeuden ebatziz joan ginen, zuriak erreala osatu arte batuz lehenik -hirurogei eta zortzi zuri, zilarrezko erreal bat-, eta errealak beste pilotxo banatan batuz, dukatak osatu arte -hamaika erreal, dukat bat-.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 123. orr.

Eta ebatsitako dirua zen, izan ere, barra-barra erortzen zena, toman eta sekin txanpon tatariarrekin batera, dukat eta errublo moskutarrak ere amiltzen baitziren dantzarien gainera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 319. orr.

Aldiz ihiztaria ordaintzen zuten, hiltzen zien otso haundi bakotxarendako 6 dukado, eta 2 dukado otso ttipi bakotxarendako.  Herria   2005-11-03

Dukatak urrezko eta errealak zilarrezko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 122. orr.

Dukat bat trabes baietz hil.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 148. orr.

-Dukat bat kaxa horren truke! -ardoak beroturik bota nion, urrezko dukat bat mahaiaren gainean utzita.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 329. orr.

Azpilkuetaren eraberritzeak egin aitzin, prioretzak ematen zuen 1000 dukat mozkin eta egin ondoan 5 edo 6 mila.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 18. orr.

Bost dukaten aldera ere ez nuke nik alokatuko.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 238. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berrogeita hamar dukat (4); bi dukat (5); dukat bat (7); dukat eta (6); ehun dukat (3); hamar dukat (8); hamar dukat eta (3); mila dukat (3); mila dukateko (3); urrezko dukat (7); urrezko hamar dukat (3)


dukatu ik dukat.

duke 1 iz aitoren semeen artean, maila gorenekoa dena.

Hargatik gutiziatzen zituen Gaztelak partitzen zituen tituluak, konde, duke edo markes.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 44. orr.

Eudonen seme Hunaldo izan zen Baskoniako eta Akitaniako ondorengo duke, baina erresuma izateko aukera zuen lurralde hartan gauzak beste era batera antolatu ziren Poitierstik aurrera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 85. orr.

Inperioa, Luis Germaniarraren sasikoei emana baitzen Karlos Burusoilaren adarraren kaltetan, atzerritar etxe batera pasatu zen Konrado, Frankoniako dukea enperadore hautatu zutenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 344. orr.

1792an Orleanseko dukea diputatu hautatu zuten, Luis XVI.aren heriotzaren aldeko botoa eman zuen, eta urte hartan bertan baztertu zituen noble izateak ematen zizkion eskubide bereziak, hori zela eta "Philippe Égalite" ezizena jarri zioten.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 10. orr.

Villagrandeko duke ohoragarria, Espainiako Handia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 154. orr.

Veneziako Dukearen idazkariak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Haietarik bat kalonje bat zen, don Claudio izenekoa, dukearen konfesorea zena eta dukeak bidaia guztietan eramaiten zuena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 157. orr.

Gabriel Cueva, Alburquerqueko jaun duke, Milango gobernadore, printze txit zuzen eta guztiz bihozberari, Martin Azpilkueta, Doktor Nafarrak Agur!  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 199. orr.

2 duke-dukesa pl dukea eta dukesa.

Gauza honen berririk ez zuten duke-dukesak eta hain oinezko garbiketak zertan bukatu behar ote zuen zain-zain zeuden.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 162. orr.

Hain zaharra zen etxea, ze duke-dukesak ez ziren jada han bizi, hilak ziren, eta etxea gobernuaren eta nazioaren monumentu historiko bihurtua zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 97. orr.

Eta orain, errege-erregina agurgarriak, printze-printzesak, duke-dukesak, konde-kondesak eta jaun-andre guztiak, froga guztien gaineko froga: euliaren froga!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

duke bat (3); duke batek (3); duke bere (10); duke dukesak (3); duke eta (4); duke handia (27); duke handia eta (4); duke handiak (46); duke handiaren (19); duke handiaren aurrean (4); duke handiarengana (4); duke handiarengana joan (3); duke handiari (10); eta duke (10); eta duke handia (3); eta duke handiari (3); galdetu zion duke (4); gran duke (3); zen duke (5); zen duke handia (3); zion duke (13); zion duke handiak (12); zuen duke (16); zuen duke handiak (12)

albako dukea (3); dukea eta (12); dukea eta dukesa (3); dukeak berak (5); dukeak bere (5); dukeak esan (5); dukeak eta (6); dukeak eta mantillanako (3); dukeak ez (3); eta dukeak (16); ezen villagrandeko dukea (3); ezen villagrandeko dukeak (3); guiseko dukea (3); jaun dukea (3); jaun dukeak (4); villagrandeko dukea (22); villagrandeko dukeak (15); villagrandeko dukeak eta (3); zen dukea (4); zion dukeak (4); zuela dukeak (3)

dukearekin eta (3); dukearen eta (6); dukearen eta (6); dukearen eta kondearen (3); dukearen eta kondearen (3); eta dukearen (8); eta dukearen (8); eta villagrandeko dukearen (4); eta villagrandeko dukearen (4); villagrandeko dukearekin (7); villagrandeko dukearen (22); villagrandeko dukearen (22); villagrandeko dukeari (4)


dukerri (orobat duke-herri g.er.) iz dukearen jaurgoaren mendeko lurraldea.

"Rzeczpospolita Obojga Narod-w!", esaten zion osabak ilobari erresuma zahar haren izen ponpoxoa ahogozatuz, "bi nazioen res publica handia, Poloniako erresumak eta Lituaniako Dukerri Handiak osatzen zutena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 63. orr.

Beren dukerri edo konderrietako auzitegietan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 247. orr.

1228an Spoletoko dukerrian zabalduak zeuden Frederiko II.aren soldaduen kontra Gregorio IX.ak bidali zuen Asisko miliziaren buruzagi izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 834. orr.


dukesa 1 iz dukearen emaztea; dukerri baten jaurgoa duen emakumea.

Bailengo Dukesak ohore handitzat hartuko zuela erregina bere jauregian errezebitzea. Hearst jaunak dukeak, dukesak eta jende inportantea baizik ez du gonbidatzen bisitatzera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 10. orr.

Zuen zerbitzari eginik naukazue betirako, zuk eta nire andere dukesa zure emazteak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 159. orr.

Dukesak bezala tentetzen dira ostatuetako neskameak hamar xentimokoa hartzerakoan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 183. orr.

2 udare mota baten izena.

Gero, udare barietateak, udare zuriak, ingalaterrakoak, beurre udareak, San Joan udareak, dukesak, batzuk potoloak, beste batzuk luzeak, beltxarga lepoekin edo sorbalda apoplektikoekin, sabelak horiak eta berdeak, karmin pittin batez edertuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 318. orr.

3 duke-dukesa pl dukea eta dukesa.

Gauza honen berririk ez zuten duke-dukesak eta hain oinezko garbiketak zertan bukatu behar ote zuen zain-zain zeuden.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 162. orr.

Hain zaharra zen etxea, ze duke-dukesak ez ziren jada han bizi, hilak ziren, eta etxea gobernuaren eta nazioaren monumentu historiko bihurtua zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 97. orr.

Eta orain, errege-erregina agurgarriak, printze-printzesak, duke-dukesak, konde-kondesak eta jaun-andre guztiak, froga guztien gaineko froga: euliaren froga!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

andere dukesak (7); duke dukesak (3); dukea eta dukesa (3); dukesak esan (4); dukesak eta (6); dukesak galde (3); dukesak santxori (3); eta dukesa (4); galdetu zion dukesak (3); nire andere dukesak (4); zen dukesa (3); zion dukesak (6); zion dukesak santxori (3); zuen dukesak (5)


dultzaina 1 iz zurezko musika-tresna herrikoia, txistua baino zabalagoa, albokarenaren antzeko soinua duena.

Eta, txistua eta dultzaina lagun, beherantz egin dugu denok.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 143. orr.

Martirieta inguruan, soinua ez bazen panderoa edo dultzaina baserri guztietan jotzen zen garai horretan.  Berria - Kultura   2004-11-20

Euskal Herriko Trikiti Elkarteak soinu handia gonbidatu zuen lehen urtean, eta dultzaina bigarrengoan.  Berria - Kultura   2004-11-23

Uzkur begiratzen dio Soroak instrumentu guztiak, dultzainak eta panderoak, txistuak eta danbolinak dantza korroetatik baztertzen ari zen deabruaren tresna hari.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 35. orr.

Ordura arte koplak janzten edota dultzainari laguntzen ibili denak moldatu beharra dauka, laguna aldatu beharra du biziko bada.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 36. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Txalaparta eta dultzaina soinua.  Berria - Harian   2005-03-13

Besteak beste, txalaparta, pandero, alboka, trikiti, dultzaina, txirula, saxofoi eta piano eskolak ematen dituzte.  Berria - Kultura   2006-03-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eta dultzaina (9)


dultzainero iz dultzaina-jotzailea.

Besteak beste, eskulangintza azoka, zekor erretzea eta dultzaineroak izango dira.  Berria - Kultura   2006-03-09

Dultzaineroak, txalapartariak, adar jotzaileak eta galiziar gaiteroak.  Berria - Kultura   2004-08-10

Soinu tresnari nahiz herrialdeko dultzainero familiei buruzko datu ugari bildu ditu Beltranek.  Berria - Kultura   2004-05-09

Dultzaineroei grabatutako piezen bilduma.  Berria - Kultura   2004-05-09


dultze iz gozoa, eztia.

Irribarretxo dultze batez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 137. orr.

Begirada batek utzitako sentsazioa, udako arratsalde batean parrape batean izandako solasaldi dultzea edo esku baten berotasuna agur esatean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 368. orr.

Hain bidegaldu gogorra ia, nola den, ama dultzea, errege bat hil ondoren haren anaia senar hartzea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 149. orr.

Oso lotsatia ematen din, xuabea dun eta dultzea, izugarri gustatzen zaidan, esan zuen berekiko berriz ere harengana inguratuz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 278. orr.


dultzeki adlag eztiki, emeki.

Esan, esan niri! -astindualditxoa egin zidan Brezok dultzeki lepotik-.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 27. orr.


dultzemeneo iz adkor dantza lotua.

Bada askoz ere okerrago haiek, agarradoan, dultzemeneoan ere esaten zitzaioan, ari ziren bikoteei makilarekin atzetik bizkarrean krax-krax jo eta apartatzeko agintzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 29. orr.

Bada Azkoitian, kaskailuak izan, debekatua zegoela dantza helduta egitea, baina Zumarragan libre; beraz, Aizpurutxoko jaietan, elizatik harantza dultzemeneoan egin zitekean, eta honuntza ez.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 29. orr.

Dena dela, erromerietan ez zen bakarrik dantza askatuan egiten eta dultzemeneoko dantzak ere estimatzen zituzten.  Berria - Kultura   2004-03-19


duma iz errusiar legebiltzarra.

Duma-rako azken bozak iragan abenduan egin zituztenean, parte-hartzea %56 ingurukoa izan zen.  Berria - Mundua   2004-03-14

Bestalde, Dumak (Errusiako Legebiltzarra) «terrorismoaren kontrako» lege bat onartu zuen herenegun.  Berria - Mundua   2006-02-24

Errusiako Duma legebiltzarreko presidente Boris Grislovek.  Berria - Mundua   2004-12-09

Duman egindako batzar batean, Rodzianko lehendakariak esan omen zuen: "Zer egin daiteke ministro guztiak eta Inperioko Tsar Txit Gorenaren inguruan dauden agintari guztiak Rasputinen jarraitzaileak direnean?".  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 251. orr.

Dumako ordezkariak zutik jarri eta txalo egin zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 252. orr.


dumping (orobat dunping g.er.) iz konkurrentzia deusezteko asmoz, produktu bat ohiko prezioaren, eta are kostu prezioaren, azpitik saltzea.

Ekonomian, oro har, kostu prezioa baino apalagoa den preziotan saltzea da dunpinga; lehiaren aurkako jokotzat jotzen da, eta, beraz, debekatuta dago.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 127. orr.

Merkatu zoladura-prezioa baino are apalago saltzen zuten axurikia, dumping eginez, eta laborari parrasta bat azienden etxean atxikitzera bortxatuak ziren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.

Peter Mandelson Europako Batasuneko Merkataritza komisarioak Txinatik datozen larruzko oinetakoei %19,4ko muga zerga eta Vietnametik datozenei %16,8koa jartzea proposatu du «dumpingari aurre egiteko».  Berria - Ekonomia   2006-02-24

Finantzen aldetik ahulenak diren lehiakideak baztertu edo beretu, esportazioan barne-merkatuan baino prezio apalagoak erabili (dumping), edota, baita ere, beren berrikuntzak zabaltzen ez utzi (sarrera-hesiak jarriz), monopoliozko egoeraz baliatu ahal izateko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 67. orr.

AEBetako dumping-aren aurkako legea dela eta, MME Munduko Merkataritza Elkarteak baimena eman dio Europako Batasunari AEBen aurkako zigorrak ezartzeko.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Japoniari aurrena, eta Asiako herrialde industrializatu berriei eta haien atzetik datozenei gero, "gizarte-dumping" bat egitea salatu zaie, hau da, soldata-kostuak eta gizarte-babesa maila artifizialki apaletan atxikitzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 183. orr.

Maastrichten ondoren ez da prozesu politikoan sakondu, soilik zerbitzuen pribatizazioa etorri da, hezkuntza eta osasuna produktu salgarri bihurtu dituzte, eta dumping soziala eta fiskala areagotu egin dira.  Berria - Harian   2005-05-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dumping a (3); dumping aren (4); dumping aren aurkako (3)


duna 1 iz hondartzetan eta basamortuetan haizeak eragiten duen hareazko muinoa.

Haizeak aldatu egiten ditu dunak, baina bere horretan jarraitzen du basamortuak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 138. orr.

Luzaroan egon gara hondarraren gainean eserita, dunei eta itsasoari begira.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 72. orr.

Ehun metro garai diren dunak daude.  Berria - Gaiak   2006-05-06

Duna baten atzean ezkutatu ziren.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 123. orr.

Duna baten atzetik agertzen ikusi zuen mutila.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 142. orr.

Uarglatik hegoalderako duna handiak igarotzen ari nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 113. orr.

Duna igotzeari ekin zion, poliki-poliki, mutilak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 218. orr.

Gau eta egun ibili zen duna artean, atsedenaldirik hartu gabe.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 101. orr.

Duna arteko ibartxoek.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

Ez nion galdetu, baina segur naiz amesten zituela duna handiak, hankapeak hondar kiskaliez erretzen dituzten horietakoak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 17. orr.

Hareazko duna berdeak basabelar zabukariekin gainean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 19. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hondartzako zelaian duna eremu bat egin nahi zutelako.  Berria - Euskal Herria   2006-04-07


dunatzar iz adkor tamaina handiko duna.

Izugarrizko dunatzar batzuen erdian zeuden, eta Alkimistari begiratu zion mutilak: ez zirudien, ordea, agurea ezertaz ohartu zenik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 187. orr.

Alkimistari ezer esateko astirik izan baino lehen hamar, ehun ziren jada zaldunak, dunatzarrak haien errainuez beterik geratu ziren arte.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 188. orr.


dunba iz burrunba, zarata handia.

Berebiziko kanoi-sua piztu zuten ontzietako gudariek, eta hiri-kaleko harresietatik ematen zieten erantzuna; kanoi lodietakoak hemendik, ikaragarrizko dunba-hotsez goiak lehertzeraino eta ontzi aurreko kanoiek erantzuna itsasotik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.

· Aditu ahal izan nuenez, musika-banda jotzen hasi zen berriro plazan; dunbal handiaren dunba-dunba burrunbatsuaren oihartzuna aditu nuen, bandera ondora itzul nendin deika.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 98. orr.


dunbada iz burrunba, zarata handia.

Kanoi dunbada burrunbatsuak parajeetan entzun, eta elizetako kanpaien hots errepikakorra hedatu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 262. orr.

Eta orduantxe zabaldu ziren azkarkiago Urgulldik korneta-hotsak eta danbor-dunbadak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 42. orr.


dunbal iz danbor handia, bereziki larruzko alderdiak alboetan dituena. ik bonbo.

Sarreran, emakumeak dunbala jotzen zuen eskuin eskuarekin eta txindatak ezkerrarekin, eta ile nahasiko neska batek txilin bati eragiten zion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Laurak arte ez zen emirra plazan sartu, turuten eta dunbalen zalapartaren erdian, kanoien eta mosketeen desarraren artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 308. orr.

Aditu ahal izan nuenez, musika-banda jotzen hasi zen berriro plazan; dunbal handiaren dunba-dunba burrunbatsuaren oihartzuna aditu nuen, bandera ondora itzul nendin deika.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 98. orr.


dunbots 1 iz burrunba, zarata handia.

Burrunba entzun zuten, kanoi baten dunbotsa zirudiena.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 66. orr.

Geroago, erortzen diren harrien dunbotsaz, etxe osoa amildu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 160. orr.

Horma-puska izugarriak erortzen ziren, bakoitza mendi txiki bat adinakoa, eta ibarretako oihartzunak beren dunbotsa handitzen zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 131. orr.

Trena puzka abiatu zen, lurrina presiopean ateraz eta izugarrizko dunbotsa eginez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 149. orr.

Halako batean, musika-banda baten zarata entzun nuen Kale Nagusian behera; hura danborren dunbotsa eta turutotsen zalaparta.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 94. orr.

Hirian dunbots handia entzun zen, hodeietan dabilen trumoiaren moduan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 121. orr.

Dena tximista zen haitzarte hartan, eta etengabe zabaltzen zen trumoien dunbotsa.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 151. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Oso oker ez banago, oinaztarri eta trumoi dunbotsuaren ondorioz erori zen gargola faltsuarekin ari nintzen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 191. orr.


dundun iz durundia.

Hainbeste ordu jardunda, santa eskeko doinuaren dunduna belarrietan sartuta eduki nuen egun askotan.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 35. orr.


dunduri ik durundi.

dundurika ik durundika.

dundurikatu ik durundikatu.

dunping ik dumping.

duntu izond hornitua.

1998.urtean itsasoratu egin zuten 19.000 tonako gerra ontzi hau, buru nuklearrez horni daitezkeen helmen luzeko 20 misilez duntua dago.  Berria - Mundua   2004-03-24


duntz iz ipar gontza.

Gordagia batean pistola bat eskuratu zuen lehen, eta gero ostiko motz batez duntzetan doi-doia loturiko borta bulkatu.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 56. orr.

Ama duntzetarik jaukitzear zegoen: izpiritua zalu zebilkion.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 41. orr.

Azkenean, hauxe mentsa! erran nuen, gizona duntzetarik erabat jautzi zenean Babeti eskatzen ziola harenganako amodio leialaren eta neurekiko adiskidantza zaharren artean hautatzea.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 170. orr.


duo iz bi musika tresnak edo bi ahotsek interpretatzeko onduriko musika lana. ik dueto.

Genero horretan, ohi den legez, ez dago korurik, eta bakarlarien artean zabaltzen da kantaldia: errezitatibo, aria, cavatina, duo, trio, laukote, boskote [...].  Berria - Kultura   2004-01-31

Biek elkarrekin abestu zuten Bilintxen duo lañoa.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 107. orr.

Ezezaguna bezain interes handikoa iruditu zitzaigun Boely frantses eskolakoaren lanak: Fantasia eta Fuga, Allegro mi bemol maior-ean, Duo sol minor-ean [...].  Berria - Kultura   2004-03-31


duodeno iz ugaztunetan, heste mehearen lehen zatia.

Hesteetatik kanpo duodenoaren ondoan dagoen organo txiki bat da pankrea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

Haren barne-estaldurak hartzen ditu urdaileko eduki azidotuak; ez da harritzekoa, bada, inoiz duodenoko ultzerak zulatzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.


duoka adlag pareka.

Biologia molekularraren hasieran, mende honen erdian, ikerketarik gehienak duoka egin dira, pareka, bikoteka.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 67. orr.


duopolio 1 iz bi enpresak edo enpresa-taldek merkataritza-jarduera bereganatzen duten egoera.

Hegazkin handien sektorea duopolioa da.  Berria - Harian   2005-01-19

Errudunen bila hasi beharrean, duopolioak, Aspek eta Asegarcek, neurriak hartu beharko lituzke; badaude mekanismoak.  Berria - Kirola   2004-05-12

Gaurko finala iragartzeko prentsaurrekoan, duopolioa hautsiko ote zen irudipenaz hitz egin zuen Unai Iturriagak, beldur antzean.  Berria - Kultura   2004-12-19

2 irud/hed

«Nazkatu egin naiz Bizkaia aldeko bertso duopolioagaz, estatu kolpe bat behar da hemen, eta horretara etorri naiz», abestu zuen Fredi Paiak 2002ko Euskaldunako finalean.  Berria - Kultura   2004-12-15


dupa 1 iz ipar upela; depositua. ik dupela.

Ja erran ukan dugun bezala, "Prestige" untziaren dupak zilo baitira, eta arrailduak, urpeko batekin entseatzen dira zilo eta arraildura horien tapatzerat.  Herria   2002-12-26

Badira dupa batzu zilatuak, untziak petrolakia galtzen du, ez burrustan naski [...] eta petrolaki hori uhainekin hedatzen ari da.  Herria   2002-12-12

Untzi horren barneko dupa handi baten garbitzen ari zirelarik, gaitzeko zartatzea izan da zerbait gisaz.  Herria   2003-06-19

37.000 tona nunbait han gelditzen oraino dupa heietan.  Herria   2003-02-20

Tarnoseko kontseiluak aho batez LBC lantegiak Baionako portu ezkinan dituen petrolio dupen emendatzearen kontra bozkatu zuen aitzineko asteazken arratsean.  Herria   2004-02-26

LBC sozietateak ipar Europatik untziz ekar-arazten du betun malgua, eta sartzen du portu hegiko bi dupa alimaletan.  Herria   2003-09-18

Eremua osoki Basusarriko ekarria da, badira 70 000 metro karratu, eta, leku horretan ongi ikus litzakete: ezantza dupa bat, auto kontrola eta garbileku bat, eta berdin ostatu bat ere, zergatik ez.  Herria   2002-12-12

2 irud/hed

Bigarren partean Beñat Amorenaren kreazioan ukan dugu jasta, geroari buruz gaitak urra ditzakeen bide berriez, hala nola usaiako atabalaz gain, dupa handi eta ozenak sartuz gaitarekin lehian bezala.  Herria   2002-11-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dupa batzu (3); dupa handi (4)


dupagin iz ipar dupak egiten dituen pertsona.

Musikariak gituk baina dantza ez zaukuk haizu, nahi dugun ofizioa ez dezakeguk, aitatik semera egundainotik gituk aizkolari, zurgin, maixturu, dupagin, batzuetan bat edo bertze izan zukek harrobi langile edo ehaile, bakan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 177. orr.


dupela iz ipar upela.

EZTIGAR koperatifak bere ateak berriz ideki ditu joanden astean, aterpe eta dupela berriak lekuan ezarririk.  Herria   2001-09-20

Ugartean berean jarri zituzten harrizko labeetan, balea hilen gurina urtarazten zuten eta ondoriozko olioa dupeletan ezarririk, altxorrarekin Europako bidea hartzen zuten  Herria   2002-08-08


dupin ik tupin.

duplex iz zenbait solairutako eraikin batean, bi soilairuko etxebizitza, barne eskailera duena.

Hirurehun metro karratuko duplex argitsua, Gortariren gurasoen ezkon oparia.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 165. orr.

Hilean behin elkartzen gara Charlyk alde zaharrean duen duplex dotorean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 95. orr.

Bere etxea ezagutzen nuenez, ez ote zitzaidan iruditzen tabike bat botata duplex eder bat egin zitekeela, esan zidan handik gutxira.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 133. orr.

Segovia kaleko duplex ilun hartan.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 48. orr.


duplikatu, duplika, duplikatzen du ad bikoiztu, bitu.

Euskara ez dakit, baina molde horretako literatura oparoarekin Euskal Herria salbatua dela dirudit: iragana ahalik oneskien duplika dezagun, tradizioari den mendreneko ñabardura erorik ekarri gabe.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 38. orr.


duplikazio iz bikoiztea, bitzea.

Gizakiaren kasuan, baina, duplikazio horrek baditu berezitasun batzuk: batetik, gainerako ugaztunek baino bikoizketa gehiago izaten dituela, eta bestetik, bikoizketaren ondorioz sortutako gene berri horiek antzekotasun handia dutela euren artean.  Berria - Gaiak   2004-10-22

· Zirkuluaren koadratura, kuboaren duplikazioa, angeluaren trisekzioa, eta, orain, erradikalen bidezko ebazpena!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 295. orr.

-Halakoa zen, hain zuzen, kuboaren duplikazioaren ekuazioa!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 438. orr.


duralex (orobat Duralex) iz beiraren antzeko gai plastiko gardena, batez ere edontziak eta baxera egiteko erabiltzen dena.

Zure duralexezko plater zuri-berdean hoztutzen ari zitzaizun okela puska nazkagarri hura.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 115. orr.

Kaña bat -zerbitzari ilehorixkak hala egiten du: kaña bat Duralex baso labur batean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 20. orr.


durangar izlag/iz Durangokoa, Durangori dagokiona; Durangoko biztanlea.

Emazteetan, lehen sailkatu da Alizia Romero durangarra.  Herria   2005-04-28

Eta karua, oroitarazi zien amerikar batekin ezkondurik zen durangar amerikazaleak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 253. orr.

Aurrelari durangarrak partida bat baino ez du jokatu Ligan, lehenengo jardunaldian (bigarren zatian sartu zen).  Berria - Kirola   2004-10-24

Sortzez durangarra da baina Bartzelonan bizi da aspaldi Joseba Atxotegi Loizate.  Berria - Euskal Herria   2004-04-09

Adar-jotzailea durangarren auzoko jendea...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 211. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurrelari durangarrak (3); etxebarria durangarrak (3); urteko durangarra (3)


durangitis iz adkor

Durangitis-ak markatzen du euskal liburuen eta diskoen ekoizpena, eta baita kazetarien lana ere.  Berria - Kultura   2004-12-07


durbante ik turbante.

durbantedun ik turbantedun.

durdo iz arrain ezpain-mamitsu eta ezkata-handia, itsas ertzeko harkaitzetan bizi dena (Labrus bergylta).

Arrebak eta bere morroiak salatuak ginen ausaz, mezetara joaten ez, harkaitzen kontra fusilatuko gintuzten, epaituak geunden, gure begiak dastatuko zituzten guk eskainitako beitari muzin egiten zioten durdoek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 146. orr.


durdura iz durundia.

Animalia lokartua zirudien motorraren durdura entzun zen kale hutsean.  Berria - Kultura   2004-04-11


durduratu ik durduzatu.

durduratzaile izond durduzatzailea.

Frantziako enbaxada zaintzen duten militar frantsesek lehergailu negar eragile eta durduratzaileak erabili behar izan zituzten manifestariak haizatzeko.  Berria - Mundua   2004-06-09


durduza 1 iz asaldura, txundidura.

Zugan dut etengabe pentsatzen, eta nehoiz ez durduzarik gabe pentsatzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 244. orr.

Ahalkea soberan, durduza pixka bat, hain da gaztea!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 296. orr.

Gaztaroa nahasia da berez, han nortasuna hamaika duda eta durduza artean finkatzen baita.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 7. orr.

Desastreei buruzko seriea da bihotzikara sortzeko moduko durduza eragiten dizuna.Inoiz ez zioten hitz batzuek horrelako durduzarik eragin: "Hor duzu beste neskatoa".  Berria - Kultura   2006-04-16

Sokratesekin eta, geroago, kristautasunarekin -Kierkegaardengan edo Unamunorengan ongi islatzen dena, hain zuzen- agonia norberaren baitakoa da, ezinegona, noraeza, durduzadura ere esaten zaiona.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 32. orr.

Berri horiek guziak entzuten zituela, bulta hartan barne durduza minbera batean sartua zen Harizpe marexala.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 98. orr.

Partida gogotik hasi dute lau pilotariek bi garaztarrek eskuzarta nasai zutelarik baina lapurtarra ez batere durduzan.  Herria   2001-11-01

Emakumea ere durduzaz zegoen, taupadaka.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 243. orr.

Durduzaz eta dardaraz, halaxe egon behar omen du japoniar batek bere enperadorearen aurrean.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 9. orr.

Durduzatik dardarara.  Berria - Kultura   2004-02-07

2 (hitz elkartuetan)

Bush eta besteak, halako beldur durduza batean daude Estadu Batuen alderat eta ez batere fida heien auzoraino etorriak ikustearekin amerikanoak.  Herria   2003-04-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

durduzaz eta dardaraz (8); halako durduza (3)


durduzadura iz asaldura.

Durduzadura nabari zen batzuen aurpegietan, ez zuten imajinatu ere egingo beren erreakzio izutuek adoretu egiten gintuztela gu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 49. orr.

Kafetegira sartutik, lehen aldiz sumatu nuen durduzadura lagunaren begitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 78. orr.

Lehen unean, durduzadura agertu zen bekoz beko zeukan emaztearen begitartean, menturaz semearen baitan han hetsi zutenetik gehiago ikusi ez zuen aita ezagutu zuelako.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 136. orr.

Whiskia gai zen Morse andrea eztitzeko, hein handi batean; baina tupustean eta unerik ulergaitzenetan, lainopeak bertan behera uzten zuen, saldukeriaz, eta orduan atsekabeak, durduzadurak eta asperdurak tarratatzen zuten, beste edozein izaki antzo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 169. orr.

Tomi beheko bulegoko giltza eskatu nion, eta nola eta hura erabateko durduzaduran sarturik zegoen une hartan (doluz bere nagusiaren heriotza ustekabekoarengatik, pozez eta izuz dardaraz AEPren bat-bateko gertutasunarengatik, ahal zuena eginez Rufus guztiz kontsolagaitza kontsolatzeko), oharkabean bezala eskua poltsikoan sartu eta eman egin zidan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 249. orr.

Aita, bere aldetik, herstura ezin hertsiagoan egon zen, nehoiz ez bezala, medikuari eta barberari galde eta galde, durduzadurak harturik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 364. orr.


durduzagailu iz abereak deskarga elektrikoen bidez hiltzeko gailua.

"Parametro ia berdin-berdinak dituzte elektroxokeko makinek -instalazio psikiatriko zenbaitetan erabiltzen direnen antzekoak- eta txerrientzako durduzagailuak: ampere bat, hirurehun volt".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.

Handixe joaten zen azienda, banakako lerroan, ezjakin goxoan, durduzagailuaren astindu hilgarria hartzera.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.

Izu-laborria sentitu nuen Templek durduzagailua erakutsi zidanean, baina azienda ez omen da jabetzen; ez du -hala ziurtatu zidan Templek- gertatzera doakionaren zantzurik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.


durduzagarri izond durduza eragiten duena.

Durduzagarria, aztoragarria eta, hala edo zelan, beldurgarria ere bai.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 111. orr.

Ez nian uste hildako batentzat horren durduzagarria izan zitekeenik heriotza aurrez aurre ikustea.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 99. orr.

Argia, forma eta mugimenduak ikustea, eta koloreak ikustea batez ere, erabat ustekabekoa izan zen, eta zirrara ia durduzagarria eragin zion, lehergailu batek eragiten duenaren tankerakoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 134. orr.

Gero, berriz, kontu durduzagarriago bat esan zidan; Ofizio Santuak inoiz hildakoak ere auzipetu dituela, eta defuntua errudun aldarrikatuz, haren gorpua lurpetik atera eta gorpuzkinei su eman izan dietela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 344. orr.

Roberto Gonzalezekin liskar hura eduki eta hiru egun geroago; egun horretantxe izan nuen orobat elkarrizketa durduzagarri hura Harryrekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 153. orr.

Hala moduzko zubiak, sobera estuak gurdi bati bide egiteko, Pirinioetako mila erreken gainean modurik durduzagarrienean paratuak.  Berria - Kultura   2004-12-26


durduzaldi iz asaldatze aldia.

Frantziak hartua baitu halako durduzaldi edo inarrosaldi bitzi bat eta nehork ez jakin hortarik ere zer jalgiko den...  Herria   2002-09-05

Barka iezazkidazu bizi dudan durduzaldia, neure atsekabe hilgarriak, menturaz nihaurk sortu ditudan gaitzen beldurrak eragiten didan oinaze lazgarria.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 377. orr.


durduzamendu iz durduzadura, asaldura.

Ondoren, aurkarien durduzamendua profitatuz, zabaldu zuen arin batean bere kupearen bortañoa, bultzatu ninduen barnerantz deus konprenitu ahal izan nezan baino lehen, itxi zuen kupea, jarri zen bere aulkian eta trostan partitu zen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 57. orr.

«Apirilaren 17an, arratsaldeko lau eta erdietan», ekarri zuen gogora «durduzamendu batek» hartu zuen Izagirre.  Berria - Kultura   2004-11-18

Nik ere Martinek bezalaxe egin dut, gazte hauen durduzamendua areagotzeko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 39. orr.


durduzarazi, durduzaraz, durduzarazten du ad durduzatzera behartu.

Ez du iduri haatik durduzarazi duela frantses gobernua europano jujeen erabakiak.  Herria   2002-08-01

Halaz, kazetari edo militante batek borroka armatuarekiko bere zalantza okerren agertzeko makurra baldin bazuen, durduzarazten zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 24. orr.


durduzarazle izond durduzarazten duena.

Goiko literan zegoenak ez zuen mantarik gainean, eta xehetasun handiagoz ikusi ahal izan zituen gizon mehar haren hezurdurek, hanketakoek nahiz besoetakoek, osatzen zuten erliebe durduzarazlea, hezurrak eta narruazala ia giharrik gabe elkarrekin itsatsita.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 105. orr.


durduzari izond durduzatzen dena.

Ez dago ekintzarik, ez garapenik, kantu durduzari luze bat baizik ez, Teresak hutsari jaulkia, aldika oihalen atzealdetik Byronen zinkurin eta hasperenek etena.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 274. orr.


durduzati izond durduzaz betea.

Ikusmolde hertsiak, dudakorrak eta durduzatiak dira: lasterren joan nahi eta astiroen goaz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 90. orr.

Semerik kuttunenaren aixolbean zegoen eta ez zezakeen, bai durduzatia salbu, hitz izpirik ahoska.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 56. orr.


durduzatu (6 agerraldi 4 artikulutan; ETCn 725 agerraldi; orobat durduratu g.er.), durduza(tu), durduzatzen 1 da/du ad asaldatu, txunditu, gogoa nahasi.

Erdi Arotik Aro berrira iragaitean, ordea, XVI. mendean Ameriketako Luberriak agertu zirelarik eta, gero, mundu biribil osoaren itzulia lehen aldikotz egin zelarik, durduzatu ziren Valladolideko eta Salamancako unibertsitateetako irakasle nagusiak, bai eta orduko errege, enperadore, artzapezpiku eta aita sainduen aholkulariak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 24. orr.

Ez genuen aurkituko nehongo gizonik ez emazterik, ez enbaxadorerik ez bankaririk [...] aita saindu hark, batere durduzatu gabe, bakoitzari bere ofizioko azken hitza emanen ez zionik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 90. orr.

Ez nintzen durduzatu, bezperako gorroto zamaz hustu behar nuelako lehen baino lehen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 25. orr.

Pariseko giroak arrunt durduzatzen ninduen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 80. orr.

Durduzatu nauzu alabaina zure ametsetako andre horrekin.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 15. orr.

Karrikara zenean jende-mugimendu bereziak durduzatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 60. orr.

Haren behako tzar bitziak durduzaturik utzi ninduen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 39. orr.

· Holakoen aitzinean durduratzen hasia da ezin hunkitua iduri zuen erresuma haundi hori, araberako neurriak hartuz preseski.  Herria   2005-11-10

Hala ere, Kode Zibil ona sor al zitekeen Frantzia bera durduzatzen zuten krisi politikoen artean?  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 40. orr.

2 irud/hed

Hark du, soilik hark, emakume aingerutar horren segurantza durduzatu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.

Naturaren harramantzek ez dute bakardadea durduzatzen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 66. orr.

Zein eskubidez zatoz nire lasaitasuna durduzatzera?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 176. orr.

Emakume hori berez da herabetia; hasieran, etengabe dudatzen zuen bere zorionaz, eta duda hori aski zuen bere zoriona durduzatzeko: hala non doi-doia hasia naizen hauteman ahal izaten noraino heltzen den nire ahalmena alor horretan.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 434. orr.

3 (era bururuta izenondo gisa)

Gizakitxo durduzatuaren neurosi indibidual jasanezina gainditzeko, aginduak eta debekuak "neurosi kolektibo" baten indar absolutuarekin nola bermatzen dituen gizarteak, aspalditxo erakutsi zuen Freudek.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 176. orr.

-Joyce? -isildu egin nintzen une batez halako harridura durduzatu batekin-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 108. orr.

Baina zergatik egin behar diote autopsia? -erran zuen amak ahots durduzatu batekin.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 40. orr.

Kolerak hartutako ahots apal durduzatuz mintzatu zitzaion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 237. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arrunt durduzaturik (3); batere durduzatu (5); batere durduzatu gabe (5); durduzatu egin (3); durduzatu eta (3); durduzatu gabe (7); durduzatu zuen (4); durduzatzen zen (3)


durduzatzaile izond/iz durduzatzen duena.

Durduzatzaile Distiratsuak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 215. orr.


durduzatze iz asaldatzea, txundituzea, gogoa nahastea.

Bat-batean, Gernikako erreportajeak baino durduzatze gaitzagoa transmititzen zuen titulua: "233 etorkin utzi ditu Espainiako Poliziak Frantziaren esku, Lapurdin".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 34. orr.


duro 1 iz ogerlekoa, bost pezetako dirua.

Libretista izan ondoren -hilean sei duro kobratuz-, goi-mailako barneko ikasle izatera aldatzen ziren -hilean bederatzi durorekin-, eta gero laguntzaile izatera -hamabi durorekin-; horrek eguneko bi pezeta esan nahi zuen, estimatzeko kopurua, alegia.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 77. orr.

Julioren izebak duro bat ematen zion hilero, aldian behin antzerkira joan zedin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Berrogeina duro jartzeko.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 18. orr.

Hamar mila duro jokatu ditiat bere alde.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 64. orr.

Hamar mila duro putzura.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.

Berrogei durotan erosi zuen bere lehen esku soinua, Eibarren.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 49. orr.

Jakinarazi zidaten kanpotarrei ez zietela kanposantuan lurrik saltzen baina defuntua bertako semea izanda, ehun mila durorengatik lor genezakeela itxurazko hilarri bat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 312. orr.

Agian hogei duro emango zizkioten lore sorta horrengatik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 79. orr.

"Orduko hainbeste, zazpi edo zortzi duro orduko", argitzen digu Zialtzetak.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 38. orr.

Bost duroko billete bat erakutsi dit.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 275. orr.

Irabazi nahi nuela zilarrezko duroa, baina bizitzak gehiago balio zuela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 162. orr.

2 duro zilar zilarrezko duroa.

-Gogoratzen nauk nola desagertu ziren duro zilarrak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 60. orr.

Akordatzen nauk nola amaren koartora joan nintzen, aita ordurako jaikia, eta, ama esnatu eta nola esan nion hiru duro zilar eman zizkidatela Zestoan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bost duro (3); bost duroko (8); duro bat (5); duro eman (3); duro zilar (3); hamar mila duro (4); hogei duro (6); mila duro (15)


durunda 1 iz burrunba.

Narru akoltxatuaren kontra zartakoek sortutako hotsa sikuegia zen gimnasioaren durunda algaratsuaren gainetik nabarmendu zedin.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 52. orr.

Ezkilak eta txintxarriak, traktore soinuak, urruneko moto baten durunda...  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 173. orr.

Motorraren durunda entzun zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 119. orr.

Durunda handia eragin zuten gizenaren orroek hormaren atzean.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 19. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Aldizkako durunda hotsa zen, milaka erleren burrunba totela bezalakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 56. orr.

3 durunda egin

Ustekabean, oso goitik, tronpeta-koru handia goratu zen; esan zitekeen, toki hutsen batean jotzen zutela, nota desberdinak harrizko hormen kontra dardara eta durunda egiten zuen ahots bakarrean batuko balira bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 74. orr.


durundaka adlag durunda eginez.

Danborrak durundaka ari ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.


durundarazi, durundaraz, durundarazten (orobat durundiarazi) du ad durundi eragin.

Anaia nagusi Felixek, Jainkoaren kontra biraoka, iltzez betetako ate astunaren kontra jo eta luze durundarazi du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 39. orr.

Euskal Herriaren oihua durundiarazi egiten diegu...  Herria   2003-03-06


durundatsu 1 izond burrunbatsua.

Noski, ekintza eta hotsa ondo lotzen asmatu behar: esate baterako, titi txiki batek txintxarri hotsa izan dezake, eta ipurdi handi edo pakete nabarmen batek bozinarena edo mok-mok durundatsua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 101. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hango danbor eta turuten harrabotsak, hirian barna durundatsu zebiltzalarik; eta, sarjentu nagusiak armak hartzera egindako dei zirraragarriak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 103. orr.


durundatu, durunda(tu), durundatzen (orobat durundiatu g.er. eta durunditu) 1 du ad hotsez edo soinuez mintzatuz, oihartzunen bidez luzatu edo areagotu. ik durundi 5.

Horrela jakingo dugu behin betiko eztabaidaren oihartzunek ez zutela ibarren gainean durundatu, eta ez zutela mendirik mendi jauzi egin, eta zeruak ez zirela inarrosi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 238. orr.

Danbatekoek belarrian durundatu bezala geldiarazi du Mikelek ibilaldia.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 6. orr.

Jaisterakoan beren oin hotsek harrobiaren horma zulatuetan durundatu dute.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 49. orr.

Biak ahots apalez mintzo dira, baina ulertzen dute elkar: antzinako zurez estalitako paretetan ahots ertainez esandako hitzek durundiatzen baitute, harien soinuek musika-tresna baten zurean bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 94. orr.

Indar berriz jalgi zen jeneralaren barrea, eta haren algara ozenek etxeko gela guztietan durunditu zuten, sarreratik hasi eta ganbararaino.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 419. orr.

Viena ez baitzen, niretzat, hiri bat soilik, baizik eta soinu bat: ariman durundiatzen duen edo sekula durundiatzen ez duen soinu bat.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 96. orr.

Hogeita lau ordu lehenago toki horretan berean hautatu nuen leloaren oihartzunak irri-ajataka durundatu zuen ene buru-barne minduan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 293. orr.

Alabaina, Abasen "seguruago egongo gara..., iluntzen ari du eta" hitzek durunditu egin zuten Hamidaren baitan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 114. orr.

• 2 (da aditz gisa)

Hitz horiek entzun zituenean, egia esan, Alberto ez zen gehiegi arduratu [...] baina, une hartan, oihartzun siniestro batez durundatzen ziren bere burmuinean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 23. orr.


durundi (ETCn 489 agerraldi; orobat durundio ETCn 37 agerraldi; eta dunduri g.er.) 1 iz hots edo soinu oihartzuntsua. ik erresonantzia.

Txirrina jo eta durundi metaliko bat-batekoak susto galanta eman zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 68. orr.

Durundi ozenez bete zuten erromatar silabek lurrezko patioa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 89. orr.

Durundi ikaragarri batean, hautsi da atea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 273. orr.

Atearen durundioa isildu denean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 53. orr.

Helizeak noiz abiaraziko zain nengoela, bozgorailuaren durundi eta zalaparta, han ere: [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 16. orr.

Han zen berriro latorrizko durundi bera: bai, Alfa Romeo berbera zela zirudien, gau osoan barrena, itzulinguruka ibili zitzaiguna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 185. orr.

Haizearen durundi moduko bat, eta artean itsasoa ikusi gabea zelarik, hots horretan imajinatu zuen, izaki handi-handi bat belarri ondoan arnasa hartzen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 137. orr.

Egun oraindik durundi egiten dit belarrian soinu kirrinkari hark.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 24. orr.

Zamako trasatlantiko guztien ulu anitz eta bateratuak, samin, zulakor, gure portua inguratzen duten mendietan durundiozko oihartzun durduzagarri eginik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 262. orr.

Durundio batean dauzkat belarriak.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 33. orr.

2 irud/hed oihartzuna.

Baina bere hitzek durundi desatsegin bat utzi zidaten belarriotan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 26. orr.

Ez hain zuzen garagardo-edale batek aserik egotzi ohi duena, baizik eta digestio gaiztoaren durundi oinazetsu geldia oroitarazten zuen hots bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 186. orr.

Kontatze-modu horrek, gainera, halako durundi mitiko bat ematen dio kontaketari.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 30. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Soinu hark, beste soinuen azpian ilundua eta gordea egonak, bapatean durundi hots lodi bat jo zuen bere belarrietan, eta izuzko zarrada batekin begirarazi zion goraldera.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 22. orr.

Hain gogor barre egin zuen, ganbera ilun osoa bete baitzen durundi-hotsez, hamar Riddle aldi berean barrez ari balira bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 264. orr.

4 erresonantzia.

Oinarrizko ikerkuntzatik atera dira hainbeste eta hainbeste aplikazio praktiko, durundi magnetikoaren bidezko irudiaren teknikak, esate baterako, oso ongi erakusten duen gisa.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 51. orr.

5 durundi egin hotsez edo soinuez mintzatuz, oihartzunen bidez luzatu edo areagotu. ik durundatu.

Atea kolpe gor batekin itxi zen, eta orko baten ahots garratzak durundi egin zuen korridorean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 228. orr.

Une hartantxe, danbateko batek durundi egin zuen elizan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 345. orr.

Oihartzunek durundi egiten zuten haitzen artean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 237. orr.

Harlauzek durundi egiten zuten, eta ukuilu beltz hutsek durundia hartu eta hustu egiten zuten, halako eran non iluntasunezko zirkulu huts batean sartu baikinen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 18. orr.

Etengabe nagusitzen zen edonorengan errepikaren zentzua, zerbait erortzen zela beste zerbait eroritako lekuan, oihartzun bat sortuz, durundi egin eta airea dardarrez betetzen zuena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 195. orr.

Ahots gardenaz mintzo zen, Samek ezagutzen ez zion ahots argi eta ozenaz, Patuaren Mendiko kolpeak eta burrunba gaindituz, haitzuloaren sabai eta hormetan durundi egin zuen ahotsaz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 275. orr.

Turuta zaratatsu batzuk durundi egin zuten kanpamentuko mugan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 295. orr.

Motorraren burrunba entzun zuen Ruche jaunak, Ravignan kalean durundi egiten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 64. orr.

Haize hotzagoak eraginda, haien harpek indar handiagoz egin zuten durundi aireko argitzapen haren erdian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 319. orr.

-Eguerdiko ordu batean, jaun agurgarria! -egiten zuen durundi lehengo esaldiak, ahots-doinuaren aldaera guztietan esanik, noiz alai-isekari, noiz haserre, noiz temati eta sor.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 17. orr.

Lisaren hitzek durundi egiten zuten, jendarmeen bota sendoak jadanik logelako atean egongo balira bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 227. orr.

Gaueko ilunpetan, oraindik ere musika izugarri hark durundi egiten zidan belarrietan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 137. orr.

Zeruan dago, Schillerri bisita egitera joan da, eta bat-batean, trumoia balira bezala, zorigaiztoko hitzek durundi egiten diote buru gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 195. orr.

6 durundi eragin

Eta aire orkestra baten akordeak ere gehitu behar, hamabi bat kometari, erdialdetik sokez tenkatuta, haize leunak durundi eragiten baitzien harpa eolikoak balira bezala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 316. orr.

7 durundi kaxa erresonantzia-kaxa.

Ikastetxea ikasleek kanpoan arnastu dutenaren durundi-kaxa da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batek durundi egin (3); baten durundia (3); durundi egin (24); durundi egin zuen (13); durundi egin zuten (6); durundi eginez (3); durundi egingo diete (3); durundi egiten (24); durundi egiten du (3); durundi egiten zuen (5); durundi egiten zuten (6); hitzek durundi (4)


durundiarazi ik durundarazi.

durundiatsu ik durunditsu.

durundiatu ik durundatu.

durundika (orobat dundurika g.er.) adlag durundiatzen.

Ihes egiten dut, haren alarau lazgarriak belarrietan durundika.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 104. orr.

Inguratzen zuten ahotsen alarau etengabeak buruan durundika zituela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 100. orr.

Artean parte txarreko gotorleku hartan banintz bezala zen, Esbastikaren Kriptan jarraitu eta Lantzaren Mintzoa belarrietan durundika banu bezala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 294. orr.

Sirenak durundika gure inguruan, belarriak babestu behar haien azantzatik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 100. orr.

Eta ez badiote erritmorik ematen, galdu egiten da, desesperatu, lo hartu nahi lukeen haur ernegatua bezala, eta lokanta, beti bateko leloa, dizu eskatzen dundurika.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

belarrietan durundika (3)


durundikatu, durundika, durundikatzen (corpusean dundurikatu soilik) du ad durundi egin.

Bi urte eskaseko haurrak, armarioa jotzen badu kunka! buruarekin, "ale! tta tta tta!" dundurikatuz ekinen dio atzera bere eskutto inozentez, kulpa armario gaizoak balu bezala.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 178. orr.


durundio ik durundi.

durunditsu (orobat durundiatsu) 1 izond durundi egiten duena.

Metalezko mihitxo txikiak ahalegin bizian eta izuturik jotzen zuen ezkila durunditsuaren ertza.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 22. orr.

Etorria nintzen berriz ere neure neurrira-edo, metro hirurogeita hamar eta hirurogei kilo, eta nire ahotsa ez zen berriz goratu ortzi durunditsuaren aldera.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 165. orr.

Gabrielen imitazioari jarraitu zioten algarak atariko ateko danbateko durundiatsu batek eten zituen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 310. orr.

Ez al ziren hitz horiek nire ezpainetatik osorik atera, sumatu nuen -une hartan bertan, hain zuzen ere brontzezko ezkutu bat zilarrezko lur batera astun erori balitz bezala-, zarata baten isla argi, huts, metaliko eta durunditsua, itxuraz hala ere itoa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 53. orr.

Oihu durunditsua, kontsigna baten antzekoa.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 235. orr.

Baritono-ahots gozo durunditsuak bakarrik gutxitzen zuen haren itxura osotara biguna.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 67. orr.

Aita Purdonek segurtasun durundiatsuz garatu zuen testua.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 257. orr.

Asteazkenean, izeba Milagrosen hileta-elizkizunen ondoko kafetegian, nire andrearen ahotik ateratako "Fernando, bagoaz?" horrek oihartzun durunditsua utzia zidan belarri barnean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 185. orr.

2 (adizlagun gisa)

Pozak airean zebilen hirian zegoelako, jostalari eta durunditsu ibili ere, txantxetarako irrika bizian.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 161. orr.

Bozgorailuak gau osoz dihardu, durunditsu orroka: "Lagerschutz" dio, hau da, zaintza-taldeko makiladun goi-kargudunei lanari ekiteko dei egiten die.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 232. orr.


durunditu ik durundatu.

dutara iz Asia erdialdeko musika-tresna mandolinaren antzekoa.

Batzuek dutara jotzen zuten, masustondozko gider luzeko mandolina, zeta bihurrituzko bi hari besterik ez duena eta tonu laurdenetan gozatua dagoena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Hamabost urte zituen gehienez, eta dutara bat zeraman eskuan, laute itxurako instrumentua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 318. orr.

Txanponek dantzarien zinbalak jotzean sortzen zuten soinuarekin nahasten ziren oraindik ere dutara eta panderoen azken marmarrak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 318. orr.


dute iz ipar tea.

Eskaini izan zitzaien zitroin dutea urrupatuz.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 138. orr.

Deserta: congolais (koko pastela), bofloto, eta menta dutea.  Herria   2005-04-14

Ontziteria ere bazen izkina batean, garbiki bildurik katiluak, dutea edo kafearen apailatzeko doia, platerak...  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 114. orr.

Denetarik bada: irrisa, artoa, dutea (horiek denak bilduak) liranja, mandarina eta arabisagar lodi batzu, basartoa (sorgho) eta baratzekari mota guzietarik.  Herria   2001-03-22


dutxa 1 iz goitik behera datorren uraz hartzen den bainu mota; horretarako tresna.

Dutxa ere egundoko asmakaria baitzen Mikelentzat, umetan bainatzea gorroto izan zuen ume handi harentzat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 61. orr.

Dutxa bat, errepikatu nuen berriro ere neure artean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 74. orr.

Berehala konturatu zen, ordea, haginak garbitu behar zituela eta dutxa hartu.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 67. orr.

Dutxa hartu eta gero.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 170. orr.

Dutxa eta ostatua dituzte zuetarik gehienek gogoan.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 174. orr.

Dutxa azpitik atera nintzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 50. orr.

Berokia kendu eta dutxa ireki dut ura berotuz joan dadin.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 81. orr.

Batzuetan, izara artean, eta, bestetan, dutxan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 296. orr.

Betidanik behar izan du dutxako ura ia irakiten egotea, baita udan ere.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

Goizaldera atertu zuen, bat-batean, dutxa ixten duzunean bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

Paretako lauzak, armairuak, botiken tiraderak, konketa, bainu-ontzia eta dutxa, komun-ontzia... den-dena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 75. orr.

-Hartu dutxa eskuan eta garbituidazu jaboia.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 12. orr.

Dutxako alkatxofarekin jaboia kentzen ari nintzaion, begiak ireki zituenean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 13. orr.

-Dutxa konpondu beharko da hala ere...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 110. orr.

Dutxen eraikina tren geltokitik hamar bat minutura zegoela konturatu gara.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 95. orr.

Hondartzetan ere dutxek funtzionatzen segituko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

2 (izenondoekin)

Izerditan blai, etxera itzultzen naiz dutxa arin bat hartu eta arropak aldatzera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 213. orr.

Esnatu da, kafea hartu du, dutxa azkar bat, jantzi, eta metrorantz abiatu da.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 141. orr.

Dutxa goxo bat hartu dute.  Berria - Ekonomia   2004-08-29

Dutxa on batek mesede egingo zidala erabaki nuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 66. orr.

Hobe izango zen tarte hori betetzearren etxera inguratu eta dutxa on bat hartzea gaua iritsi baino lehen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 59. orr.

Dutxa bero baten ondoren gizaki sentitzen zen berriz ere.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 11. orr.

Dutxa hotzez baretu gintuzten.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 109. orr.

Ez zen dutxatu, ostera; ez zitzaion goizeko dutxa gustatzen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 41. orr.

Eguneroko dutxa ere ez da aski, gure ume-denboran astean behingoa -larunbaterokoa- aski eta gehiegi zelarik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 286. orr.

Udalaren dutxak: etxerik ez dutenek edo edukita ere, euren burua garbitzeko arazoa dutenek Zabala kalean dituzte dutxa publikoak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

3 irud/hed

Mediku naziek ere bata zuria janzten zuten, hala egoten ziren Krematorium-eko gaseztatzeko dutxen aretoko leihatilatik beha.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 129. orr.

4 (hitz elkartuean)

Dutxa-soinua entzutean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dutxa azkar bat (3); dutxa azpian (4); dutxa bat (33); dutxa bat hartu (9); dutxa bat hartzeko (6); dutxa bat hartzera (3); dutxa baten (5); dutxa bero (5); dutxa beroa (8); dutxa eder (7); dutxa eder bat (4); dutxa ere (4); dutxa eta (6); dutxa hartu (17); dutxa hartu eta (7); dutxa hartzea (3); dutxa hartzen (7); dutxa hartzera (4); dutxa hartzera joan (3); dutxa hotz (8); dutxa hotz bat (5); dutxa on (5); eta dutxa (13); eta dutxa hartu (3); gero dutxa (3)

dutxako ur (5); dutxako ura (3); dutxan ez (4); dutxan sartu (7); dutxan zegoen (3); dutxara joan (5); dutxaren azpian (8); dutxaren ostean (3); dutxatik atera (7); dutxatik irten (6); dutxatik irteten (3); eta dutxak (4); eta dutxan (4); eta dutxara (7); eta dutxara joan (3); eta dutxaren (5); zen dutxatik (3)


dutxaldi iz dutxa hartzen den aldia.

-Gregorio ahitua zegoen eta bazekien laster gaixotu eginen zela, hurrengo desinfekzio egunean edo asteroko dutxaldian, negu kupidabako hartan Appelplatz-en orduak eman beharrez biluzik egoten ginelarik txandaren zain, neumoniaren bat harrapatuko zuela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 165. orr.


dutxategi iz dutxen gela; dutxaren tokia.

Hamar txorro daude hemengo dutxategi luzean. Sartu eta eskuinetara sukalde antzeko txoko bat zegoen, kafe-eltzea txapa gainean eta zenbait kazo-zartagin-plater sukaltarriko kainupean; ezkerraldean bainua, dutxategiko lauzak horiturik eta lababoko kainua ur tanta jarioz, hoteltzainari konpon zezan deia sei aldiz eman bazion ere.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 170. orr.


dutxatu, dutxa, dutxatzen da ad dutxa hartu.

Berriz dutxatu nintzen eta jantzi egin nintzen, presarik gabe.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 161. orr.

Handik, dutxaturik eta bizarra egina kanporatu nintzen, hamahiru minutu geroago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 261. orr.

Dutxatu eta diskotekara joango zara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 429. orr.

Goizetik gauera, etengabe dutxatzen nintzen: gorroto dut izerdia, gaixorik zaudela ematen baitu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 55. orr.

Gure aita bezala, ama ere ur hotzarekin dutxatzen zen, eta biek ala biek eskularru ongi latzak zituzten dutxatu eta gero igurtzi eta berotzeko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 47. orr.

Gu dutxatu bitartean gure arropak desinfektatu egingo ei dituzte.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 99. orr.

Togasek dutxatu berriaren freskotasuna agertzen zidan, arratsaldeko lauretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dutxatu berria (7); dutxatu bitartean (3); dutxatu egin (6); dutxatu eta (13); dutxatu eta gero (3); dutxatu ondoren (3); dutxatu zen (3); dutxaturik eta (3); dutxatzen ari (12); dutxatzen ari zela (4); dutxatzen ari zen (4); dutxatzen nintzen (3); dutxatzen zen (8); dutxatzera eta (3); elkarrekin dutxatu (3); eta dutxatzeko (5)


dutxulo ik dutxulu.

dutxulu (orobat dutxulo) iz ipar txorrota. ik kanila.

Bazkaltzen ari zira goxoki, dutxulua edo errobineta tturtta-tturtta entzuten duzu.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 69. orr.

Mendi-ibilkariak ez dira ahantziak izan: edan dezakete dutxulu egokian Idookolepoko borda ixkinan eta hamabortz-haitzetan (Garahartzen).  Herria   2004-09-16

Eskola etxean baliatzen ginuen ura turrustan, nahi bezenbat, dutxuloa zabalduz, ainitz estimatu ginuena  Herria   2001-01-25


duzunariztar izlag/iz Duzunaritzekoa, Duzunaritzeri dagokiona, Duzunaritzeko bitzanlea.

Joël Kurutxarry Iribarneko semea eta Françoise Duhalde duzunariztarra.  Herria   2005-10-20

Ezkontzeko sakramenduak elgarretaratu ditu Denis Eliçagaray Duzunariztar gaztea eta gure herritar Stephane Erriest.  Herria   2004-09-16

Gabriel Neguelouart Duzunariztar gizon gaztea.  Herria   2004-07-05


dzast egintza laster eta bat-batekoaren onomatopeia.

Eskua inguru haietara eraman, ile-kizkur bati heldu, eta dzast!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 160. orr.