Nazioarteko migrazioak lehen mailako fenomeno soziala dira, eta bizitza sozialerako eta kolektiborako adar zabal eta konplexuak elkartzen dira, bai giza mugikortasunaren kausei dagokienez, bai haren ondorioei dagokienez. Gaur egungo munduko mugikortasun geografikoaren hazkundeak, migrazio-moten dibertsifikazioak eta nazioarteko migrazio-sareen hedapenak, barne-mugimenduen iraupenarekin batera, gizarte-errealitatearen dimentsio horrek analisi soziologikorako eremu zabal bat eratzen laguntzen duten faktoreak dira. Izan ere, 2008ko krisi ekonomikoaren ondoren, munduan migrazio-krisi larriak sortzen ari dira, milaka hildako mugetan eta ideologia xenofoboen aurrerapena.



Baina migrazioak fenomeno aberatsa eta konplexua dira, aldakorra, eta dimentsio eta azpiprozesu ugari hartzen ditu: mugikortasunaren kausak, migratzaileen integrazioa, babesa eta asiloa, mugen politika, emigrazio kualifikatua, emakume migratzaileak, migrazio-bidean dauden migrazioak, etab.

Irakasgai honetan, nazioarteko migrazio-egoera, lotutako azpiprozesuak eta horien deribatuak eta inplikazioak aztertuko dira, batez ere hurbileko testuinguruetan.

Irakasgaiaren helburu orokorra da mugikortasun geografikoa gizarte-fenomeno gisa ezagutzea eta ulertzea, bai kausei dagokienez, bai maila desberdinetan dituen ondorioei dagokienez. Halaber, ikasleak arlo horretan dauden aukera profesionalez orientatzea, hainbat mailatan (ikerketa, hezkuntza, politika, esku-hartze soziala...), eta, horretarako, behar diren oinarrizko tresna teoriko eta praktikoak eskaintzea.



OINARRIZKO GAITASUNAK:

G001 - Ikerketa soziologikoa planifikatzea eta egitea, helburuetarako teknikarik egokienak aplikatuz.

G002 - Ikerketa soziologikoko txosten bat egitea eta aurkeztea.

G003 - Gizarte-arazo garrantzitsuenen oinarrizko osagaiak identifikatzea eta definitzea.

G004 - Politika publikoen eta esku-hartze sozialaren proiektuak diseinatzea, kudeatzea eta ebaluatzea, baita haien emaitzak ere.

G005 - Antolaketa-egitura publiko eta pribatuetan gertatzen diren oinarrizko prozesuak eta beharrak identifikatzea eta aztertzea.

G007 - Hezkuntza- eta prestakuntza-politikak eta programak diseinatzea eta ebaluatzea erakunde publiko eta pribatuetan, bakearen eta balio demokratikoen kultura sustatzeko interes berezia dutenak.

G008 - Gizarte-arazo eta beharrei buruzko informazioa modu sintetikoan aztertzea, batez ere

genero, klase eta etnia-desberdintasunen arreta jarriz.

G009 - Datuei eta gizarte-praktikei buruzko jarrera kritikoa garatzea

G010 - Argumentazio eta analisi soziologikoetan zorroztasun intelektual eta etikoa erabiltzea, etorkizun profesionalari begira.

G010 - Argumentazio eta analisi soziologikoetan zorroztasun intelektual eta etikoa erabiltzea, etorkizun profesionalari begira.

CB1 - Ikasleek erakutsi izana jakintzak dituztela eta ulertzen bigarren hezkuntza orokorraren oinarritik abiatzen den ikasketa-eremu batean. Maila hori, testuliburu aurreratuetan oinarritzen bada ere, bere ikasketa-eremuaren abangoardiatik datozen jakintzak eskatzen dituzten alderdi batzuk ere jasotzen ditu.

CB3 - Ikasleek datu garrantzitsuak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea (normalean, beren ikasketa-eremuaren barruan), gizarte-, zientzia- edo etika-arloko gai garrantzitsuei buruzko hausnarketa barne hartzen duten iritziak emateko.

CB4 - Ikasleek informazioa, ideiak, arazoak eta irtenbideak transmititu ahal izatea publiko espezializatu zein espezializatu gabeari.

CB5 - Ikasleek autonomia maila handiko ondorengo ikasketak egiteko behar diren ikasketa-trebetasunak garatu izana.



Hauek dira gaitasun espezifikoak:

C4CC07.- Gizarte garaikideetan identitateen eraikuntza aztertzea eta azaltzea.

C4CC08.- Migrazio-prozesuak azaltzen dituzten faktoreak eta horiek errealitate sozialean duten eragina aztertzea.



Zeharkako gaitasunak hauek dira:

CT2 - Konpromiso soziala

CT4 - Etika eta erantzukizun profesionala

CT7 - Pentsamendu kritikoa.

CT8 - Talde-lana

1. GAIA: MIGRAZIOA ETA MIGRAZIO PROZESUAK: GERTURATZE KONTZEPTUALA

1.1. Sarrera

1.2. Migrazioa, migrazio-prozesua eta horren ondorioak

1.3. Migrazio-mugimendu motak – Tipologiak



2. GAIA: MIGRAZIOAK HISTORIAN ZEHAR

2.1. Sarrera

2.2. Migrazio aurremodernoak (1850. urterarte)

2.3. Migrazio modernoak (1850-1973)

2.4. Gaur egungo migrazioak – Globalizazioa (1973. urtetik aurrera)



3. GAIA: MIGRAZIOEN TEORIA(K)

3.1. Teoria neoklasikoa

3.2. Eskulan dualeko lan-merkatuaren teoria

3.3. Mundu sistemaren teoria

3.4. Migrazio-sareen teoria

3.5. Sistemen gerturatzea

3.6. Transnazionalismoa



4. GAIA: INTEGRAZIOA ETA INTEGRAZIO EREDUAK

4.1. Integrazio kontzeptua eta elementu kulturalen nagusitasuna

4.2. Asimilazionismoa

4.3. Melting pot eredua

4.4. Kultura-aniztasuna



5. GAIA: IMMIGRANTEEN INTEGRAZIO MATERIALA ETA PRAKTIKOA

5.1. Integrazio materiala

5.2. Integrazioaren ebaluazioa eta kotoizko froga: hiritartasuna

5.3. Gizarte harremanak

5.4. Enplegua eta Lan merkatua

5.5. Hezkuntza

5.6. Egoera sozioekonomikoa, pobrezia eta gizarte bazterketa

5.7. Integrazioa, krisia eta etorkizuna



6. GAIA: INTEGRAZIOA ETA HELMUGAKO GIZARTEA

6.1. Guaren eta besteen arteko eraikuntza: muga fisikoak eta muga afektiboak

6.2. Iritziak, jarrerak eta aurreiritziak

6.3. Diskriminazioa, arrazakeria eta xenofobia



7. GAIA: IMMIGRAZIOA ESPAINIAN

7.1. Migrazio eta integrazio politikak Espainian

7.2. Errealitate estatistikoaren azterketa



8. GAIA: IMMIGRAZIOA EAEn

8.2. Migrazio eta integrazio politikak EAEn

8.2. Errealitate estatistikoaren azterketa

Irakasgai honetan hainbat metodologia erabiltzen dira, proiektu eta arazoetan oinarritutako irakaskuntza kooperatiboa delarik garrantzitsuena. Ikasleen ikaskuntza autonomoa bultzatuko da bereziki, talde lanarekin eta estrategia parte hartzaileekin batera.



Konkretuki eta irakaskuntza moduekin lotura eginez (magistrala eta gelako praktikak), honako ekintza hauek eramango dira aurrera:



1) Ikasleen asistentzia eta jarraipen aktiboa irakasleak aurrera eramango dituen klase magistraletan. Saio hauetan gero praktikan jarriko diren kontzeptu berriak azaltzen eta lantzen dira.



2) Ikasleen asistentzia eta jarraipena bakarkako nahiz taldeko saio praktiko presentzialetan. Asteroko saio praktikoetan lan ezberdinak egiten dira (bakarkakoak eta taldekoak, hala nola testuen, irakurketen, informazio estatistikoaren eta prentsako albisteen analisia, debateak eta aurkezpenak). Lan hauek programa praktiko orokor baten baitan daude integraturik, horrela irakasgaiaren edukiak eta konpetentziak garatuz.



3) Tutoretza orduetan kontsulta zehatzak.



Guzti honekin batera, ikasleek, taldeka, moduluko lan bat egingo dute aukeratuko duten gai baten inguruan. Lan hau aurrera eramateko lauhilabetekoan zehar (Irakasle funtzioari buruzko modulua) barneratu dituzten ezagutza teorikoak eta azterketa ikuspegiak erabili beharko dituzte modu integratu batean.



Ikastaroa prestatzeko materialak e-Gela webgunean egongo dira. Irakasgaiaren oinarri teoriko nagusiak Power Point-en bidez azalduko dira gelan, baina, bere hortan, horiek ez dira klaseko apunteak.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 40
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 40

Ebaluazio metodoei dagokienez, Ikasleen Ebaluaziorako Araudiaren 8. artikuluaren ildotik, irakasgairako bi ebaluazio mota eskaintzen dira:



1. Etengabeko ebaluazioa: saio teoriko-praktikoetan gauzatzen diren lan ebaluagarriak kontuan hartuko dira. Hauez gain, banakako azken froga ere egongo da deialdi ofizialean. Irakasgaia gainditzeko, bai praktiken %80, bai azken froga gainditu behar dira.

2. Azken ebaluazioa: deialdi ofizialean gauzatuko den froga baten bitartez ebaluatuko dira ikaskuntzaren emaitzak.



OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA

Irakasgai honen ebaluazioa etengabekoa izango da, irakasgaian zehar egindako jarduera ebaluagarrien bidez (banakako lanak, talde lanak lan eta irakurketen aurkezpenak, berrien lanketa etabar). Era berean, azken froga bat egin beharko da, hala data ofizialean agertzen den egunean.



Azken frogak azken notaren %40a balioko du. Banakako froga idatzia izango da, gaitegitik ateratako galderak izango dira. Gainerako lanak eta klasean egindako praktikak azken notaren %20a izango da.

Ebaluazio jarraituaren kasuan klasera etortzea derrigorrezkoa izango da. Ebaluazio mota hau jarraitu nahi ez duten ikasleek irakasgaia hasi eta lehenengo bederatzi asteetan idatziz eskatu beharko diote irakasleari.



Azken ebaluazio sistema aukeratzen duten ikasleek zehaztutako datan azken froga egin beharko dute. Azken froga honen balioa %40ekoa izango da eta egun horretan bertan edo lehenago %40a balio duen gaiari loturiko taldeko ikerketa lan bat entregatu eta aurkeztu beharko dute. Gaia irakaslearekin zehaztuko da ikasturtea hasi eta lehenengo bederatzi asteetan.



Etengabeko ebaluazioa aukeratu duten ikasleek ohiko deialdiari uko egin ahalko diote idatziz irakasleari irakaskuntza-epea bukatu baino hilabete bat lehenago. Uko egite hau idatziz irakasgaia zuzentzen duen irakasleari eman beharko zaio. Ikasleak etengabeko ebaluazioa ez badu betetzen eta ebaluazio eredu honi ez badio uko egiten ez aurkeztua bezala ebaluatuko zaio.

EZ-OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA



Ez ohiko deialdiaren kasuan ebaluazio ezarritako data ofizialetan egingo da. Ez ohiko deialdiari uko egiteko data ofizialetan egingo den azken froga ez aurkeztearekin nahikoa izango da.

 

- Guías antirumores: Ayuntamiento de Bilbao, Ayuntamiento de Getxo, Gobierno Vasco
- Fuentes estadísticas de datos
- Planes de Integración (estatales y vascos)

Oinarrizko bibliografia

ACNUDH (2016). Situación de los Migrantes en tránsito. Oficina del Alto Comisionado para los Derechos Humanos. Ginebra.



ACNUR (2019). Travesías desesperadas. Refugiados e inmigrantes llegan a Europa y a las fronteras europeas.



Blanco, C. (2000). Las migraciones contemporáneas. Madrid: Alianza Editorial.



Blanco, C. (2021). La inmigración en tránsito a través del País Vasco. Recursos institucionales y características básicas, en I. Barbero (Ed.) El tránsito de personas migrantes desde la perspectiva de los derechos y la acogida digna. Valencia, Tirant lo Blanch (145-187)



Cachón, L. (2008). La integración de y con los migrantes en España: debates teóricos, políticas

y diversidad territorial. Política y Sociedad, 45(1), 205-35.



Comisión Española de Ayuda al Refugiado. (2017). Refugiados y migrantes en España: los muros invisibles tras la frontera sur.



Portes, A. (2000). Teoría de inmigración para un nuevo siglo: problemas y oportunidades. En F. Morente (ed.), Cuadernos Étnicas. Inmigrantes, claves para el futuro inmediato. Jaén: Cruz Roja-Universidad de Jaén, pp. 25-60.

Gehiago sakontzeko bibliografia

ARANGO, J. (2000): «Enfoques conceptuales y teóricos para explicar la migración», Revista Internacional de Ciencias Sociales, 165, 33.-47. or.
BLANCO, C. (2000): Las migraciones contemporáneas, Madril: Alianza.
CASTLES, S. eta MILLER, M.J. (2004): La era de la migración. Movimientos internacionales de población en el mundo moderno, Mexiko D.F.: Porrua (Jatorrizko hirugarren bertsioaren itzulpena).
CEA D´ANCONA, Mª.A. eta VALLÉS, M. (2010): Evolución del racismo y la xenofobia en España, 2010, Madril: Lan eta Gizarte Gaietarako Ministerioa.
EUSKO JAURLARITZA (2012): Aurre egin zurrumurruari. Immigrazioari buruzko zurrumurruei, estereotipoei eta aurreiritzei aurre egiteko gida praktikoa, Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
FULLAONDO, A.; MORENO, G. eta MARTÍN, M.J. (2013): Inmigración, discriminación y mercado laboral en la CAPV, Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea.
GIMÉNEZ, C. (2003): ¿Qué es la inmigración?, Bartzelona: RBA.
HAMMAR, T. (1990) Democracy and the Nation State: Aliens, Denizens and Citizens in a World of International Migration. Warwick: Avebury.
LAPARRA, M. (2008): «La dinámica de la intgración social de los inmigrantes y su impacto en la sociedad de acogida. La perspectiva desde Navarra», Política y Sociedad, 45 (1), 167-186 or.
LE MONDE DIPLOMATIQUE (2010): Atlas de las migraciones. Las rutas de la humanidad, Madril: UNED.
MALGESINI, G. eta GIMÉNEZ, C. (2000): Guía de conceptos sobre migraciones, racismo e interculturalidad, Madril: Catarata.
MASSEY, D.S. (1999): «Why Does Inmigration Occurs? A theorical Synthesis», HIRSCHMAN, CH.; KASINITZ, Ph. eta DEWIND, J. (arg.): The Handbook of International Migration: The America Experience, New York: Russel SAGE Foundation.
MORENO, G. eta AIERDI, X. (koord.): EAEko immigrazioari buruzko 2010eko urtekaria, Bilbo: Euskal Herriko Unibertsitatea.
PAJARES, M. (2005): La integración ciudadana: Una perspectiva para la inmigración, Bartzelona: Icaria.

Aldizkariak

REVISTAS MIGRACIONES
• International Migration (ISSN: 1468-2435)
http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1111/(ISSN)1468-2435
• International Migration Review (ISSN: 0197-9183)
http://cmsny.org/imr/
• Journal of International Migration and Integration (ISSN: 1488-3473)
http://www.springer.com/social+sciences/population+studies/journal/12134
• Migraciones (ISSN: 1138-5774)
• Migraciones internacionales (ISSN: 1665-8906)
http://www.colef.mx/migracionesinternacionales/

Web helbideak

- INE (www.ine.es)
- EUSTAT
- IKUSPEGI
- Ministerio de Trabajo, Migraciones y Seguridad Social:
- OIM
- Comisión Europea
- SOPEMI ( OCDE)