AVISO: ESTA ASIGNATURA SE OFERTA SÓLO EN EUSKERA.



Pertsona-Robot Elkarrekintza (PRE) ikasgaia Adimen Artifizialeko Graduan laugarren mailako hautazko ikasgaia da. Diziplina anitzeko ikasgaia izanda, Adimen Artifizialeko Graduko aurretiko ikasgai batzuk gaindituta edukitzea gomendatzen da, horietako eduki eta gaitasun batzuetan oinarritzen baita hainbat ataletan. Horien artean bereziki aipatzen ditugu nahitaezko ikasgai hauek: Adimen Artifiziala; Robotikaren Oinarriak; Hizkuntzaren Prozesamendua; Konputagailuen Bidezko Ikusmena; Seinaleak eta Sistemak; Ikaskuntza Automatikoa eta Neurona Sareak; eta Ikaskuntza Automatiko Aurreratua. Hautazko batzuekin ere zerikusia badauka, adibidez: Ahotsaren Prozesamendua; Hizkuntzaren Prozesamenduko Teknika Aurreratuak; eta Robotika Soziala.

Robotak pertsonentzat eguneroko inguruneetan sartzen ari direnez, edozein pertsonarekin elkarrekintzan aritzeko gai bihurtu behar dira. PREren helburua da robotek pertsonekin modu arrakastatsuan jokatzea, pertsonek elkarrekintza-modu berriak ikasi gabe. Adimen sozialari buruzko eredu konputazionalak behar dira robotek pertsonekin modu natural eta intuitiboan elkarreragin dezaten.

PRE naturak eta beharrak eragindako arazoetan oinarritzen da. Hainbat arlotako ezagutzak batzen ditu: ingeniaritza, psikologia, diseinua, antropologia, soziologia, filosofia... PRE arrakastatsu bat sortzeko, lankidetza behar da hardware eta software robotikoa sortzeko, pertsonek hainbat gizarte-testuingurutan robotekin elkarreragitean duten portaera aztertzeko, robotaren itxuraren eta portaeraren estetika sortzeko, eta aplikazio partikularrak ezagutzeko. Bere erronken artean hauek aurkitzen ditugu: Robotak guztiontzat egitea, erraz programagarriak eta etengabe ikasten dutenak; Robot taldeen koordinazio eraginkorra eta moldagarria; PRE seguru eta etikoa; eta Eraginkortasuna lortu sistema paraleloen bidez.

Irakasgai hau oso erabilgarria izan daiteke ikasleen garapen profesionalerako. Horren bidez, ikasleek pertsonen eta makinen arteko elkarrekintza naturalari buruzko gaitasunak lor ditzakete, irisgarritasuna, erabilgarritasuna, elkarrekintzan automatikoki ikastea eta etikari, segurtasunari eta legeriari buruzko gogoetak kontuan hartuta. Hori baliagarria izan daiteke ikasleak industria teknologikoan eta ikerketaren esparruan sartzeko, eta ikasleei zenbait irteera-profil emateko.

1. Pertsonen eta roboten arteko elkarrekintza-sistemak aztertu, ebaluatu eta garatzeko gaitasuna, giza elkarrekintzan oinarrituta.

2. Pertsonen eta roboten arteko elkarrekintza-sistemak diseinatu, garatu eta ebaluatzea, irisgarritasuna eta erabilgarritasuna bermatzeko.

3. Gizakien arteko elkarrekintza-modalitateak eta ikaskuntza automatikoko teknikak ezagutu, ulertu eta aplikatzea, roboten elkarrekintza erabiltzaileen arabera egokitzeko.

4. Pertsonen eta roboten arteko elkarrekintza-sistemak garatzean kontuan hartu beharreko etika, segurtasuna eta legeak ezagutu, ulertu eta aplikatzea.

1.- Pertsona-Robot elkarrekintzaren (PREren) sarrera.

2.- Nola neurtu PRE.

3.- Robotekin aritzeko modalitateak.

4.- Elkarrekintza hobetzeko ikaskuntza automatikoa.

5.- Etikako eta segurtasuneko alderdiak.

Irakasgai honetan irakaskuntza metodologia bat baino gehiago erabiltzen dira. Irakasgaiaren eduki kontzeptualak azaltzeko klase magistralak ematen dira. Klase magistraletan oro har azalpenak ematen dira eta problemak eta ariketak ebazteko denbora ere erabiltzen da. Ikasleen parte-hartzea bultzatzen da ariketen zuzenketa beraiek arbelean eginez eta bide batez ikasleen arteko eztabaida sortuz.

Laborategi saioak ere badira, astean behin. Saioetako batzuetan ariketa txikiak egiten dira konputagailua erabiliz. Beste hainbat laborategi saio berriz, proiektu baten garapenerako erabiltzen dira. Proiekturen garapena eta bere diseinua estuki jarraitzen dira laborategi saioetan, bere martxa egokia bideratuz. Proiektua dokumentazio tekniko batekin batera jasotzen da.

Saio batzuetan ikasleek aurkezpenak ematen dituzte, taldeka zein banaka.

• Sistema de Evaluación Continua
• Sistema de Evaluación Final
• Herramientas y porcentajes de calificación:
  • Prueba escrita a desarrollar (%): 60
  • Realización de prácticas (ejercicios, casos o problemas) (%): 10
  • Trabajos individuales (%): 10
  • Trabajos en equipo (resolución de problemas, diseño de proyectos) (%): 10
  • Exposición de trabajos, lecturas… (%): 10

Lehentasunezko ebaluazio sistema ebaluazio jarraitua da, baina irekita uzten da azken ebaluazioa egiteko aukera ebaluazio jarraitua egin ezin duten ikasleentzat. Segidan, ebaluazio mota bakoitzari esleitutako ehunekoak adierazten dira. Atal bakoitzean gutxienez dagokion notaren %40 lortu behar da. Ikasgaia 10 puntutik 5eko batekin gainditzen da.



Ebaluazio jarraituan:

* Egin beharreko idatzizko proba: %60

* Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak): %10

* Banakako lanak: %10

* Talde-lanak (arazoak konpontzea, proiektuak diseinatzea): %10

* Irakurketak, lanak azaltzea: %10



Ebaluazio globala:

* Egin beharreko idatzizko proba: %60

* Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak): %20

* Irakurketak, lanak azaltzea: %20



Azterketara ez aurkeztea nahiko da deialdiari uko egiteko.

Ebaluazioek jarraituko dute UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloa. Ebaluazio proba batean edota lan akademikoetan ustezko iruzur, kopia edo plagio bat antzemanez gero, ikasle horiek eta beren laguntzaileek suspentsoa jasoko dute gutxienez, eta diziplina espedientea bezalako bestelako ondorioak ere pairatzea gerta liteke.

Aukera bakarra ebaluazio globala da:

* Egin beharreko idatzizko proba: %60

* Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak): %20

* Irakurketak, lanak azaltzea: %20



Azterketara ez aurkeztea nahiko da deialdiari uko egiteko.



Ebaluazioek jarraituko dute UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloa. Ebaluazio proba batean edota lan akademikoetan ustezko iruzur, kopia edo plagio bat antzemanez gero, ikasle horiek eta beren laguntzaileek suspentsoa jasoko dute gutxienez, eta diziplina espedientea bezalako bestelako ondorioak ere pairatzea gerta liteke.

Ikasgai hau jarraitzeko beharrezkoa den material guztia eGelan aurkitu dezake ikasleak. Materialaren artean, irakasleek prestatutako apunteak daude.

Bibliografía básica

C. Bartneck, T. Belpaeme, F. Eyssel, T. Kanda, M. Keijsers, S. Sabanovic. Human-Robot Interaction: An Introduction. Cambridge University Press. 2020.

K. Dautenhahn. Human-Robot Interaction. https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/human-robot-interaction.

M.A. Goodrich, A.C. Schultz. 2007. Human-Robot Interaction: A Survey. Foundations and Trends in Human-Computer Interaction, Vol. 1, No. 3, pp. 203-275. DOI: 10.1561/1100000005

Bibliografía de profundización

S.D. Esposti, C. Sierra (coord.). 2021. Artificial intelligence, robotics & data science. CSIC Scientific Challenges: Towards 2030. CSIC, ISBN: 978-84-00-10758-1
A. Garzo. 2020. Implicación de usuarios en proyectos de investigación tecnológica (ImUPITec): Análisis de procedimientos éticos, metodologías y herramientas y propuesta de mejora orientada a personas mayores. UPV/EHUn aurkeztutako doktore-tesia
IDEO. 2015. Design Kit: The Field Guide to Human-Centered Design
J. Lorés (Ed.). Introducción a la Interacción Persona-Ordenador. 2001. https://aipo.es/educacion/material-editado-por-aipo/?id_rec=2

Revistas

* Autonomous Robots
* Ethics and Information Technology
* Foundations and Trends in Human-Computer Interaction
* Human-Computer Interaction
* IEEE Robotics and Automation Magazine
* IEEE Transactions on Robotics
* Interaction Studies
* International Journal of Humanoid Robot
* International Journal of Social robotics
* Robotics and Autonomous Systems
* The International Journal of Robotics Research
* etab.

Direcciones web

https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed