Edukiaren deskribapen laburra.



Osasunaren eta Osasun Publikoaren kontzeptuak. Osasunaren determinatzaile biologikoak, ingurumenekoak eta sozialak. Metodo epidemiologikoa eta zaintza epidemiologikoa. Eredu epidemiologikoaren egungo egoera: gaixotasun transmitigarrien eta kronikoen epidemiologia. Mikroorganismoen morfologia eta fisiologia. Infekzioa.

E1. Osasunaren eta Osasun Publikoaren kontzeptuak bereiztea, Osasun Planak ulertzeko.

E2. Osasunaren ingurumen, gizarte eta biologia determinatzaileak identifikatzea.

E3. Infekzio prozesua azaltzea, transmisio mekanismoak eta prebentzio neurriak identifikatuta

ZEHARKAKOA: AHOZKO KOMUNIKAZIOA: Ideiak eta ezagutzak ahoz komunikatzea, azalpen argi, ordenatu eta sintetizatu baten bidez, hainbat baliabide erabilita eta egoeraren eta entzuleen ezaugarrietara egokituta

1. unitate tematikoa. Osasun Publikoaren sarrera

- Osasunaren kontzeptua

- Gaixotasunen patroi epidemiologiko orokorra

- Osasun Publiko eta komunitarioko erizaintza



2. unitate tematikoa. Osasunaren inguruneko determinatzaileak

- Airea.

- Zarata.

- Ura.

- Lurzorua.

- Hiri-antolamendua



3. unitate tematikoa. Osasunari eragiten dioten gizarte-determinatzaileak.

- Osasun sistema

- Ezberdintasun sozialak osasunean



4. unitate tematikoa: osasunaren determinatzaile biologikoak

- Mikrobiologia eta inmunitatea

- Bakteriologia, birologia eta parasitologia



5. unitate tematikoa: gaixotasun transmitigarrien epidemiologia eta prebentzioa

- Demografia eta epidemiologia

- Kate epidemiologikoa

- Txertoak

- Osasun arretarekin erlazionatutako infekzioak

- Gaixotasun infekziosoen erregistroak

- Transmisioaren araberako gaixotasun transmitigarri prebalenteenak:

Aire bidezko transmisioa

Ura edo elikagaien bidezko transmisioa

Kontaktu bidezko edo sexu-harremanen bidezko transmisioa

Bektore bidezko transmisioa

Jarduera metodologikoak.



- Irakaslearen ahozko azalpena, eta ikasgelan landutako kontzeptuen analisia, sintesia eta asimilazioa.

- Artikuluen eta dokumentalen analisia:

* Irakurketa edo ikustaldia

* Galderei erantzunak

* Azalpena

- Taldekako edo/eta banakako lanak.

- Kasu klinikoen ebazpena.

- Klase praktikoak.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 35
  • Test motatako proba (%): 25
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 30
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 10

Etika akademikoari eta egite ez-egokiak edo iruzurrak ebaluazio frogetan eta lan akademikoetan ekiditzeko asmoz UPV/EHU-ko protokoloan aditzera eamten denaren arabera, irakasleak lehen klase egunean ikaslearen gida azaltzen duenean, zehaztasun handienarekin eta ahalik eta argien, ebaluazioari begira erabiliko diren materialak, baliabideak eta errekurtsoak (teknologikoak edo beste era batekoak) azalduko ditu.



Irakasgaiaren irakaslegoak proposatzen duen ebaluazio jarraitua ondorengoa da:

E1: % 10 (proba idatzia)

E2: % 20 (proba idatzia %10 eta talde lanak %10)

E3: % 60 (%40 proba idatzia eta talde lanak %20)

ZEHARKAKOA: %10 (ahozko aurkezpena)



Mintegietara eta praktiketara joatea derrigorrezkoa izango da. Irakasgaia gainditzeko, proba idatzia, talde lanak eta ahozko aurkezpena modu independentean gainditu behar dira.



Bukaerako proba bakar baten bidezko ebaluazioa:

Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari. Horretarako epea azaroaren 8a da. Azken ebaluazio hori ondorengo haztapenarekin osatuko litzateke:



E1: % 10 (garatu beharreko proba idatzia)

E2: % 20 (garatu beharreko proba idatzia)

E3: % 60 (garatu beharreko proba idatzia)

Z: %10 (lanen, irakurketen aurkezpena)





Ebaluazio-deialdiari uko egitea:



- Deialdiari uko egiten dioten ikasleek «aurkezteke» kalifikazioa jasoko dute.



- Ebaluazio jarraituaren kasuan, Graduko titulu ofizialetako ikasleen Ebaluazioaren Araudi erregulatzaileko 12.2 artikuluan jarritakoaren arabera, azkeneko probaren pisua irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 baino gehiagokoa bada, deialdira uko egiteko nahikoa izango da probara ez aurkeztearekin. Era horretan, aktan ez-aurkeztua jarriko delarik.



- Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki kasuan kasuko deialdiari uko egitea.

Ezohiko deialdian, ikasleak ohiko deialdian gainditu dituen azterketako, lanen edo/eta ahozko aurkezpenen notak gordeko zaizkio.

Oinarrizko bibliografia

AUSINA RUIZ , V y MORENO GUILLÉN, S.Tratado SEIMC de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica. Madrid: Editorial Médica Panamericana, 2006.



BASARAS M, UMARAN A.Mikrobiologia Medikoa. UPV/EHUko Servicio publicaciones, 2004.



DE LA ROSA M, PRIETO J., NAVARRO J.M. Microbiología en Ciencias de la Salud. Conceptos y aplicaciones 3ª edición. Elsevier España. 2011.



DEPARTAMENTO DE SALUD. Manual de vacunaciones. 2024. Disponible en: https://www.euskadi.eus/informacion/manual-de-vacunaciones/web01-a2gaixo/es/



MARTINEZ NAVARRO, FERRÁN. Vigilancia Epidemiológica. McGraw-Hill Interamericana de España S.L. Edición 1ª ed. 2004.



GIRBAU GARCIA, MªROSA. Enfermería Comunitaria I. Salud Pública. Edit. Masson, 2003.



HERNÁNDEZ AGUADO, GIL, DELGADO, BOLUMAR. Manual de Epidemiología y Salud Pública. Ed. Médica Panamericana 2011.



LEY 13/2023, de 30 de noviembre, de Salud Pública de Euskadi. Disponible en: https://www.legegunea.euskadi.eus/eli/es-pv/l/2023/11/30/13/dof/spa/html/webleg00-contfich/es/



MARTÍN ZURRO A., CANO PÉREZ J.F.Atención Primaria. Conceptos, organización y práctica clínica. I.y II. Madrid: Elsevier, 2003.



MARTINEZ-GONZÁLEZ MA. Conceptos de salud pública y estrategias preventivas, 2.ª Edición. Elsevier, 2018.



MAZARRASA ALVEAR L, GERMÁN BES C, SÁNCHEZ MORENO A, SÁNCHEZ GARCÍA AM, MERELLES TORMO T, APARICIO RAMÓN V.Salud Pública y Enfermería Comunitaria. 2. Edición. Madrid: MacGraw-Hill Interamericana, 2003.



OPS (Organización Panamericana de la Salud). El Control de las enfermedades transmisibles. Washington, D.C. 2011. ISBN: 9789275316351.



PIÉDROLA GIL.Medicina Preventiva y Salud Pública, 10. Edición. Barcelona. Masson, 2003.



PRATS G.Microbiología y Parasitologías Médicas. Madrid: Editorial Médica Panamericana, 2013.



RAMOS CALERO, E.Enfermería Comunitaria. Métodos y Técnicas. Madrid: Enfermería SXXI, 2000.



SÁNCHEZ MORENO A., APARICIO RAMÓN V., GERMÁN BES C., MAZARRASA ALVEAR L., MERELLES TORMO A.,

SÁNCHEZ GARCÍA A., Enfermería Comunitaria Tomos 1,2 y3. Madrid: Macgraw-Hill/ Interamericana, 2000.



SEGURA DEL POZO, J. Desigualdades sociales en salud: conceptos, estudios en intervenciones (1980-2010). Universidad Nacional de Colombia.2013.



WILKINSON R., MARMOT M. Los determinantes sociales de la salud. Los hechos probados. Ministerio de Sanidad y Consumo.2003.



Ley 33/2011, de 4 de octubre, General de Salud Pública. Disponible en: https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2011-15623

Gehiago sakontzeko bibliografia

CDC. Vaccines & immunizations. ACIP. Vaccine-Specific Recommendations; 2023 https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/vacc-specific/index.html

DE IRALA J, MARTINEZ-GONZALEZ MA, SEGUÍ-GOMEZ M. Epidemiología aplicada. Barcelona: Ariel, 2008.

EPINE protocolo de investigación. Disponible: http://www.vhebron.net/preventiva/epine/protocolo_epine_2017.pdf

EUSKO JAURLARITZA-OSAKIDETZA. Estrategia de seguridad del paciente. Vitoria-Gasteiz. 2023

EUSKO JAURLARITZA-OSAKIDETZA. Protocoólo de aislamientos. Vitoria-Gasteiz. 2018.

EUSKO JAURLARITZA. Osausn Saila. Enfermedades, vacunas y vigilancia epidemiológica. Protocolos. Disponible: https://www.euskadi.eus/informacion/protocolos/web01-a2gaixo/es/

FORBES BA, SAHM DF, WEISSFELD AS.Diagnóstico Microbiológico. Editorial Médica Panamericana, 2004.

JANE D., SIEGEL, MD., EMILY RHINEHART, RN., MARGUERITE JACKSON, PHD., LINDA CHIARELLO, RN., The Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee. 2007 Guideline for Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious Agents in Healthcare Settings. 2007. Disponible: http://www.cdc.gov/hicpac/pdf/isolation/Isolation2007.pdf

LEY 33/2011, de 4 de octubre, General de Salud Pública. Disponible en: https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2011-15623

MANDELL G.L., BENNETT J.E., DOLIN R.Enfermedades Infecciosas. Principios y Práctica. 7. Edición. España: Elsevier, 2011.

MURRAY P.R., BARON E.J., JORGENSEN J.H., LANDRY M.L., PFALLER M.A., YOLKEN R.H. Manual of Clinical Microbiology. 9. Edición. Washington: ASM Press, 2007.

OMS. Prevención de las infecciones nosocomiales: guía práctica. Malta: OME, 2003. Disponible: https://iris.who.int/bitstream/10665/67877/1/WHO_CDS_CSR_EPH_2002.12_spa.pdf

TORTORA GJ, FUNKE BR, CASE CL. Introducción a la Microbiología. 9. Edición. Editorial Médica Panamericana, 2007.

SOCIEDAD ESPAÑOLA DE MEDICINA PREVENTIVA, SALUD PÚBLICA E HIGIENE. Estudio de prevalencia de las infecciones nosocomiales en España. EPINE

Aldizkariak

ATENCIÓN PRIMARIA.
CRITICAL PUBLIC HEALTH.
ENFERMEDADES INFECCIOSAS Y MICROBIOLOGÍA CLÍNICA.
ENFERMERÍA ACTUALIDAD.
ENFERMERÍA CIENTÍFICA.
GACETA SANITARIA.
INDEX DE ENFERMERÍA.
METAS DE ENFERMERÍA.
PUBLIC HEALTH
REVISTA ESPAÑOLA DE SALUD PÚBLICA.
COMUNIDAD.

Web helbideak

https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/osasun-saila/hasiera/ EUSKO JAURLARITZA, OSASUN SAILA
https://www.osakidetza.euskadi.eus/ab84-propor/eu/ OSAKIDETZA, PROFESIONALENTZAKO ATARIA
https://www.un.org/es NAZIO BATUAK
https://www.un.org/sustainabledevelopment/es/objetivos-de-desarrollo-sostenible/
https://www.who.int/es OME
https://www.mscbs.gob.es MINISTERIO DE SANIDAD, CONSUMO Y BIENESTAR SOCIAL
https://sespas.es SOCIEDAD ESPAÑOLA DE SALUD PÚBLICA Y ADMINISTRACIÓN SANITARIA
htpp://www.enfermeríacomunitaria.org ERIZAINTZA KOMUNITARIOAREN ELKARTEA
https://www.ikuspegi.eus IMMIGRAZIOAREN EUSKAL BEHATOKIA
https://www.euskadi.eus/informazioa/populazioaren-osasuna-osagin-buletina-osagin/web01-a2osagin/eu/ OSAGIN BULETINA
https://obsaludasturias.com/obsa/ OBSERVATORIO DE SALUD DE ASTURIAS
http://www.cdc.gov/spanish/ GAIXOTASUNAK KONTROLATZEKO ZENTROA (AEB)
http://www.nih.gov/ OSASUN INSTITUTU NAZIONALA (AEB)
https://www.seepidemiologia.es/ EPIDEMIOLOGIAREN ESPAINIAR ELKARTEA
http://seimc.org/ GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN ETA MIKROBIOLOGIA KLINIKOAREN ESPAINIAR ELKARTEA
http://www.isciii.es/htdocs/index.jsp CARLOS III OSASUN-INSTITUTUA, MIKROBIOLOGIAKO ZENTRO NAZIONALA ETA EPIDEMIOLOGIAKO ZENTRO NAZIONALA
http://www.icn.ch/spanish.htm. CIE
https://vacunas.org/ (Asociación española de vacunologia)
https://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/departamento-salud/inicio/ (Osasun Saila)
https://www.ecdc.europa.eu/en (European Centre for Disease Prevention and Control)
https://www.aesan.gob.es/AECOSAN/web/subhomes/seguridad_alimentaria/aecosan_seguridad_alimentaria.htm (Agencia Española de seguridad alimentaria y nutrición)
https://www.elika.eus/es/ (Fundación Vasca para la Seguridad Agroalimentaria)