Edukiaren deskribapen laburra:

Atomoaren egituraren oinarriak eta erradiazio ionizatzaileen fisika. Erradiazio ionizatzaileen elkarrekintza materia bizidunarekin eta bere ondorioak, eta erradiobabesaren oinarriak.



Giza genetikaren oinarriak, DNAren egitura, mutazioak eta oinarrizko herentzia.



Biokimika eta elikadura. Oinarrizko printzipioak. Biomolekula eta biokatalizatzaileak, oinarrizko bidezidor metabolikoak eta haien erregulazioa. Bizitzan zeharreko nutrizio- eta elikadura-premiak.



Nutrienteak, eta nutriente horiek osagai dituzten elikagaiak; manipulazioa eta araudia. Substantzia elikagarriak (Makro- eta mikronutrienteak eta interesezko sustantziak) eta ez-elikagarriak. Pertsona osasuntsuen nutrizio-beharrak. Dieta eta elikadura orekatua.

Garatu beharreko gaitasunak:

E.1.- Atomo eta molekula egitura identifikatzea, eta erradiazio ionizatzaileen efektuak giza gorputzari dagokionez.

E.2.- Genetikaren oinarrizko kontzeptuak eta giza karaktere morfofisiologikoen transmisioarekin duten lotura azaltzea.

E.3.- Zelula bide metaboliko nagusiak eta haien erregulazioa azaltzea.

E.4.- Nutrizio beharrak identifikatzea pertsonaren egoera fisiologikoaren arabera, elikadura ohiturak interpretatuz.

Gaiak:



1. UNITATE TEMATIKOA: BIOFISIKA ETA OINARRIZKO ERRADIOLOGIA

1.1. Atomoak eta loturak.

1.2. Erradiazio ionizatzaileak eta materia bizidunarekin elkarrekintzak.

1.3. Erradiobabesa.



2. UNITATE TEMATIKOA: GIZA GENETIKA

2.1. Azido nukleikoak.

2.2. Zelula-zatiketa: mitosia eta meiosia.

2.3. Mutazioak.

2.4. Giza herentzia.



3. UNITATE TEMATIKOA: BIOKIMIKA ETA METABOLISMOA

3.1. Biomolekulak eta biokatalizatzaileak (entzima eta bitaminak).

3.2. Metabolismoako erreakzioak: anabolismo eta katabolismoa.

3.3. Metabolismoaren erregulazioa.

3.4. Karbohidrato, proteina eta lipidoen metabolismoaren integrazioa.



4. UNITATE TEMATIKOA: ELIKADURA

4.1. Janari-taldeak.

4.2. Dieta orekatua eta dieta-gomendioak.

4.3. Janarien higiene eta segurtasuna.

Jarduera metodologikoak:

- Irakaslearen ahozko azalpena, ikasgelan landutako kontzeptuen analisia, sintesia eta asimilazioa.

- Ariketa praktikoak.

- Pertsonaren nutrizio-egoera balioestea.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Test motatako proba (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 50

Etika akademikoari eta egite ez-egokiak edo iruzurrak ebaluazio frogetan eta lan akademikoetan ekiditeko asmoz UPV/EHU-ko protokoloan aditzera ematen denaren arabera, irakasleak lehen klase egunean ikaslearen gida azaltzen duenean, zehaztasun handienarekin eta ahalik eta argien, ebaluazioari begira erabiliko diren materialak, baliabideak eta errekurtsoak (teknologikoak edo beste era batekoak) azalduko ditu.



Ebaluazio jarraitua:



E1: % 5 (Ariketa praktikoak %5)

E2: %10 (Ariketa praktikoak %5 eta test motako proba %5)

E3: %45 (Ariketa praktikoak %20 eta test motatako proba %25)

E4: %40 (Ariketa praktikoak %20 eta test motatako proba %20)



Irakasgaia gainditzeko ezinbestekoak izango dira hurrengo baldintzak:



1. Azken proba egin eta gainditzea

2. Mintegiak gainditzea, gaitasun bakoitza (E1, E2, E3 eta E4) modu independentean gainditzea.





Azken proban posible da baloratu beharreko edukiak eskoletan zein mintegietan landutakoak izatea.



Derrigorrezkoa izango da kalifikazioa duten jardueretan parte hartzea, kalifikazio hori lortzeko. Aipatu jarduera horiek kronograman zehaztuta agertuko dira (Ikus mintegi, laborategi-praktika edota eGelako jarduerak).



Azken ebaluazioaren sistema:



Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari, eta horretarako, 2024ko Azaroak 8 izango du azken eguna, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat.

Azken ebaluazio hori honela osatuko litzateke: idatzizko proba bat.



EBALUAZIO-DEIALDIARI UKO EGITEA:



Deialdiari uko egiten dioten ikasleek "aurkezteke" kalifikazioa jasoko dute.



Ebaluazio jarraituaren kasuan, Graduko titulu ofizialetako ikasleen Ebaluazioaren Araudi erregulatzaileko 12.2 artikuluan jarritakoaren arabera, azkeneko probaren pisua %40ekoa edo txikiagoa bada, ikasleak deialdiari uko egin ahal izateko klaseak bukatu baino hilabete bat lehenago eskaera egin beharko du. Uko egin ahal izateko ikasleak eskaera irakasgaiaren arduradunari idatziz eman beharko dio.



Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea.

Ohiko deialdian zehaztutakoa balekoa izango da ezohiko deialdian.



Ohiko deialdian gainditutako gaitasunen nota aintzat hartuko da.

eGelan zintzilikatuko den materiala oso erabilgarria izango da.

Oinarrizko bibliografia

ERRADIOLOGIA

- Molina Ruiz et al., (2008), Cuidados en Radiología, Enfo Ediciones.

- Galle y Paulin, (2003), Biofísica. Radiología, Radiopatología, Masson.



pH, ASALDURA AZIDO BASEAK eta OSMOSIA

- Constanzo. L.S (2014) 5. ed., Fisiología. Elsevier



BIOKIMIKA

- Lehninger et al. (2008) 5th ed. Lehninger Biokimikaren oinarriak. Euskal Herriko Unibertsitatea.

- Lozano et al. (2005) 3. Ed. Bioquímica y Biología Molecular para las ciencias de la salud. McGraw-Hill Interam.

- Garro M.A. (1999) 2. ed. Giza Fisiologia. Elhuyar

- Kieth N. Frayn (2015)Metabolismoaren erregulazioa giza organismoan. Euskal Herriko Unibertsitatea



ELIKADURA

- BIESALSKI, HK et al. Texto y Atlas de Nutrición. 8ª edición. Elsevier. (2021).

- CERVERA, P.; CLAPÉS, J.; RIGOLFAS, R. Alimentación y dietoterapia. 4ª Edición. Editorial McGraw-Hill Interamericana. Madrid (2004).

- MATAIX VERDÚ, J. Nutrición para educadores. 2ª Edición. Editorial Díaz de Santos. Madrid (2005).

- MARTÍN SALINAS, C.; DÍAZ GÓMEZ, J.; MOTILLA VALERIANO, T.; MARTÍNEZ MONTERO, P. Nutrición y dietética. 2ªEdición. Editorial DAE. Madrid (2002).

Gehiago sakontzeko bibliografia

- BERG, J.M.; TYMOCZKO, J.L.; STRYER, L. Bioquímica. Editorial Reverté. Barcelona (2003).
- HEITZ, U.; HORNE, M. Fluidos, electrolítos y equilibrio ácido-base. Editorial Elsevier. Madrid (2006).
- GRIFFITHS, A.J.F.; MILLER, J.H.; SUZUKI, D.T.; LEWONTIN R.C.; GELBART, W.M. An Introduction to Genetic Analysis. 7ª Edición. Editorial Freeman and Co. New York (2002).
- MAHAN, L.K.; ESCOTT-STUMP, S. Krause - Dietoterapia. 12ª Edición. Editorial Elsevier Masson. Barcelona (2009).
- FRAYN K.N. Metabolismoaren Erregulazioa Giza Organismoan. EHUko Argitalpen Zerbitzua(2015).

Aldizkariak

NUTRICIÓN HOSPITALARIA. Grupo Aula Médica, S.L.
REVISTA ESPAÑOLA DE NUTRICIÓN COMUNITARIA. Universidad de La Rioja.

Web helbideak

- http://www.monografias.com/trabajos23/radiaciones-ionizantes/radiaciones-ionizantes.shtml
- http://fnic.nal.usda.gov Elikadurari buruzko askotariko zerbitzuak eskaintzen ditu.
- http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/search/ Elikagaien baliagarritasuna eta propietateak.
- http://www.fisterra.com/index.asp Osasun-zientzien arloko webgune ospetsua.