Irakasgaiaren azalpena eta testuingurua

XIII. mendearen amaiera eta XIV.aren lehenengo hamarkaden bitartean gertatu ziren humanismo italiarraren lehen agerpenak: orduan gertatzen den antzinako literatura-formen imitazioa, kultur programa humanistaren ezinbesteko ezaugarria dena, bizitza zibilarekin estuago lotzen da orduan inoiz baino. Literatur genero batzuen berpizkundea bereziki interesgarria da, bai sorrarazi duen egoeragatik bai ondorengo hamarkadetan izandako garrantziagatik. Horrela, poesia bukolikoa berpizten da Danteren lanaren bitartez eta jarraitzen du Petrarka eta Boccacciori esker; tragedia, mila urteko isilunearen ostean, Padovako zenakuluaren giroan agertzen da errebindikazio politikoaren elementu gisa; prosak ikuspegi eta bultzada berri bat jasotzen du Petrarkaren epistolarioei esker; etab. Lehen humanista hauen literatura latindarraren beste ezaugarri garrantzitsu bat da filologia klasikoak aldi berean bizi duen aurrerapenarekin duen lotura: adibidez, Petrarkarekin eta Vergeriorekin berpizten den komediaren historia, inguruan garatzen den filologiarekin batera doa. Ikastaroaren helburua da Humanismoaren lehen etapa honetako literaturan barneratzea bere genero esanguratsuenen bitartez eta, horrela, mugimendu humanistaren oinarrizko postulatu batzuk ulertzen saiatzea.

Irakasgaia ikastean lortuko diren emaitzak

Ikaskuntzaren emaitzak:

Irakasgai honen amaieran, ikasleak gai izatea espero da:

1. testu humanistikoen berezitasunak identifikatzen

2. Humanismoaren historiako etapa esanguratsuenak identifikatzen

3. Erdi Aroan eta Humanismoan zehar eskuz idatzitako testuen transmisioaren ondorioak ulertzen

4. testu humanistikoen baldintza formalak ulertzen

Ohiko deialdia: orientazioak eta uko egitea

Azken ebaluazioa elementu hauen baturarekin osatuko da:

1. Ikasgelan parte hartzea: azken notaren %40.

2. Ariketa: amaierako notaren %20. Ikasgelan egingo da, irakasgaiaren 6. saioan. Aurreko saioetan aurkeztutako gaiekin zuzenean lotutako testu bati buruzko iruzkin librea izango da. Honako hauek baloratuko dira: testua bere testuinguruan kokatzeko gaitasuna; aurreko saioetan egindako jarduerekin erlazionatzeko gaitasuna; norberaren ideiak zuzen aurkezteko gaitasuna.

3. Saiakera: azken notaren %40. Lehen bertsioa irakasgaia amaitu eta 15 eguneko epean entregatu behar da; jaso ondoren, irakasleak hobetu daitezkeen alderdiak adieraziko ditu eta ariketa ikasle bakoitzari itzuliko dio; irakaslearen oharrekin emandako lana itzultzen denetik 15 egun igaro baino lehen, ikasleek behin betiko bertsioa aurkeztu beharko dute. Ikastaroan zehar aurkeztutako gaiekin zuzenean lotutako testu bati buruzko iruzkin librea izango da. 'Ariketa'rako adierazitako gaitasunez gain, beste informazio iturri batzuen erabilera baloratuko da.







UPV/EHUko masterretako Iraunkortasunari buruzko Araudiko 2.3 puntua betetzeko, Literatura Konparatua eta Literatura Ikasketak Masterreko Batzorde Akademikoak irakasgai jakin baterako deialdi bati uko egin nahi dioten ikasleei hori idatziz adierazteko eskatzen die.

Horretarako, nahikoa izango da irakasleari mezu elektroniko bat bidaltzea (irakasgaiaren kalifikazioa izan baino lehen) eta bertan "M/M-k [ikaslearen izena eta bi abizenak] UKO EGITEN DIO UPV/EHUko Literatura Konparatuaren eta Literatura Ikasketen Masterrareko X irakasgaiko X deialdian aurkezteari".

Posta elektronikoa ikaslearen [@ikasle.ehu.eus] kontu ofizialetik irakasgaiko irakaslearen kontu ofizialera bidali behar da.

Ezohiko deialdia: orientazioak eta uko egitea

Ebaluazioa irakaslearekin adostutako lan baten bidez egingo da.

Irakasgai-zerrenda

1. Sarrera

2. Tragediaren berpizkundea: Seneka eta Mussatoren Ecerinis

3. Terenzio eta komedia humanistikoa

4. Poesia bukolikoa: politika eta tenzone (Dante, Giovanni del Virgilio, Petrarka)

5. Epika eta nazionalismoa: Petrarkaren Africa

6. Prosa humanistaren hastapenak: historiografia eta epistolografia

Bibliografia

Nahitaez erabili beharreko materiala

Ikasgelan aztertuko diren testuak irakasleak banatuko ditu eGela bidez.

Oinarrizko bibliografia

- Billanovich, Gius., Petrarca e il primo Umanesimo, Padua 1996.

- Billanovich, Guido, «Il preumanesimo padovano», in Storia della cultura veneta. Il Trecento, Vicenza 1976, 19-110.

- Black, R., Humanism and education in Medieval and Renaissance Italy: tradition and innovation in Latin schools from the twelfth to the fifteenth century, Cambridge 2001.

- Campana, A., Scritti. I. Ricerche medievali e umanistiche, a cura di R. Avesani, M. Feo e E. Pruccoli, Roma 2008 y 2012 (2 vols.).

- Feo, M., «Tradizione latina», en Letteratura italiana, V. Le Questioni, Turín 1986, pp. 309-378.

- Feo, M., «Il poema epico latino nell’Italia medievale», in I linguaggi della propaganda, a cura dell’Istituto Storico della Resistenza in Piemonte, Milán 1991, 30-73.

- Fera, V., La revisione petrarchesca dell'«Africa», Messina 1984

- Grund, G. R., ed., Humanist comedies, Cambridge Mass. - Londres 2005.

- Grund, G. R., ed., Humanist tragedies, Cambridge Mass. - Londres 2011.

- Lorenzini, S., ed., La corrispondenza bucolica tra Giovanni Boccaccio e Checco di Meletto Rossi. L'egloga di Giovanni del Virgilio ad Albertino Mussato, Florencia 2011.

- Martellotti, G., Dante e Boccaccio e altri scrittori dall’Umanesimo al Romanticismo, ed. V. Branca y S. Rizzo, Florencia 1983.

- Martellotti, G., Scritti petrarcheschi, a cura di M. Feo e S. Rizzo, Padua 1983.

- Pastore Stocchi, M., ed., Dante Alighieri: Epistole, Ecloge, Questio de situ et forma aque et terre, Padua-Roma 2012.

- Rico, F., El sueño del humanismo. De Petrarca a Erasmo, Barcelona 2002 [1. ed. 1993].

- Stäuble, A., La commedia umanistica del Quattrocento, Florencia 1968.

- Viti, P., Immagini e immaginazioni della realtà. Ricerche sulla commedia umanistica, Florencia 1999.

- Weiss, R., La scoperta dell’Antichità classica nel Rinascimento, Padua 1989 [1. ed. 1969].